nederlands auschwitz comité
10de J a a r g a n g
Nederland, let op uw zaak!
T e g e n eind j a n u a r i zal de eens ter dood veroordeelde beul v a n A m s t e r dam o p zijn gemak n a a r M ü n c h e n k u n n e n t r e k k e n om er het nieuwe proces tegen zijn oude c h e f H a r s t e r en twee t r o u w e helpers bij te w o n e n . E n w a a r o m zou hij niet allang diens a f g e z a n t e n o n t v a n g e n , hij is toch zek e r een vrij m a n , die k a n staan en gaan w a a r hij w i l ? E n als nu eens invloedrijke vrienden v a n die c h e f diens v o o r m a l i g e rechterhand in de buurt wilden hebben? D a n zijn N e derlandse ministers gelukkig menselijk genoeg om a a n de wensen van stervende, herstellende o f herlevende nazi's te v o l d o e n . D e publieke opinie in N e d e r l a n d oordeelt wel iets anders. M e n b e h o e f t slechts een k r a n t op te slaan, een r a d i o - o f t . v . - k n o p om te d r a a i en. I n de T w e e d e K a m e r h e e f t m r . S i n g e r - D e k k e r vragen gesteld o v e r de destijds uit B r e d a o n t v l u c h t e o o r logsmisdadigers, die het nu in hun tweede H e i m a t z o opperbest blijken te m a k e n . H a a r collega m r . B e r k h o u w e r stelde opnieuw de z a a k - L a ges aan de orde, n a d a t de e x - s t e r v e n d e n a N e d e r l a n d o o k een D u i t s ziekenhuis h a d v e r l a t e n . W i j j u i c h e n d i t natuurlijk toe. V o o r t durend h a m e r e n wij er immers o p d a t h e t fascisme n o o i t meer een k a n s
m a g krijgen en u i t e r a a r d niet in de persoon v a n de ergste misdadigers. D i t dient volgens ons o o k v o o r het breedste f o r u m v a n het v o l k te w o r den b e h a n d e l d . W i j worden o o k b e grepen; niet toevallig w e r d ons c o m i t é uitgekozen o m in het N T S p r o g r a m m a „ I n b u r g e r e n " als v o o r beeld te dienen v a n een groep m e n sen die zich geregeld met vragen t o t K a m e r l e d e n w e n d t . E e n lid v a n het N A C heeft zo de kwestie Lages nog eens in de huiskamer te b e r d e gebracht. I n het N I W h e e f t p r o f . B l o e m e n d a l o n z e „ w a a r d i g e p r o t e s t m a r s " aan a n deren voorgehouden, w a t ons w e e r sterkt in onze actie. E n dat is nodig. E r is een groeiend begrip, zeker. E r is ergenis over het uitbundig o n t h a a l v o o r twee gestraften v a n N e u r e n b e r g , o v e r het bod v a n een h a l f miljoen v o o r von S c h i rachs mémoires en o v e r het geroep om gratie v o o r H e s s . E r is meer dan onbehagen en onrust o v e r het succes v a n de N P D , de nieuwe oogst uit de Beierse bierkelders. E e n weinig m i n der bruin p r o d u c t uit dezelfde b r o u werij, Strauss, oud-minister v a n defensie en Spiegelschandaal, vaart d a a r w e l bij. N e t als zijn n a z i - v r i e n d Kiesinger. M e n v r a a g t zich na de verkiezingen in Hessen en Beieren eens te meer a f hoe het ter wereld mogelijk is d a t er a l w e e r een rasechte n a z i p a r t i j in D u i t s l a n d ongestoord en legaal k a n toeslaan. Zijn nazi-organisaties er niet verboden en in N e u r e n b e r g v e r oordeeld? Zijn z e soms volgens de Bondsgrondwet toegelaten? Vindt enige N e d e r l a n d s e regering d a t een staat die dit t o e l a a t in w e l k i n t e r n a t i o n a a l v e r b a n d dan o o k en m e t n a me gewapend en k e r n w a p e n s eisend in de N a v o thuis hoort? N u staan wij hier met o n z e ongerustheid en o n z e a c t i v i t e i t niet a l leen. W i j k o n d e n in het w e e r b r u i n -
DENKT AAN DE
november
1966
Herdenken in den
Lages is ze zat, de G e s t a p o - m a n i e r e n v a n de N e d e r l a n d s e journalisten, z o hebben wij in H e t V r i j e V o l k kunnen lezen. H i j m a g dan „ n o g " lang niet beter zijn, zoals zijn lijfarts a a n het N e d e r l a n d s e d e p a r t e m e n t v a n justitie h e e f t laten weten, m a a r hij k a n best, „ h a f t u n f a h i g " en w e l o m de dag n a a r het ziekenhuis. O f meegenieten v a n de o p m a r s v a n zijn m i n der vlug gesnapte alte K a m e r a d e n v a n de N P D . O f op bezoek bij de zes gevluchte N e d e r l a n d s e m a k k e r s u i t B r e d a , die een B r a n d p u n t - p l o e g immers binnen een dag wist te v i n den.
n o . 11 —
Haag
op
22 januari
in
Diligentia; in Rotterdam een
nader
op 28 januari bekend
te
in maken
zaal; in Amsterdam het Vraagt
op 29 januari
in
RAI-Congrescentrum. nu al schriftelijk
ten aan
bij het
U bent
dan van
zekerd.
Bestelstrook
kaar-
secretariaat. een plaats op p.
ver4.
gevlekte M ü n c h e n een nieuwe j e u g d zien die o p dezelfde gronden als wij allen dezelfde v i j a n d a a n - en a f w i j s t . W i j zagen de tienduizenden (en zeer velen v a n hen w a r e n j o n g ) in F r a n k f o r t o p k o m e n tegen uitzonderingsw e t t e n , de binnenlandse o o r l o g s v o o r bereiding. I n F r a n k f o r t o o k b e s p r a ken D u i t s e en N e d e r l a n d s e j o n g e mensen een v r e e d z a m e t o e k o m s t en het w a a r l i j k o v e r w i n n e n v a n het verleden. D e D u i t s e v a k b e w e g i n g is in rep en roer en in B o n n z e l f h e b ben Lutherse p r e d i k a n t e n v o o r het eerst in de historie gedemonstreerd. O o k wij richten ons t o t alle nu levende generaties en roepen hen met het oog op de t o e k o m s t o p t o t o n z e herdenkingen. O n z e doden k u n n e n wij alleen steeds o p n i e u w gedenken, n : o i t kunnen w e ze meer t o t leven brengen. M a a r w a t hun dood v e r o o r z a a k t e , h e t fascisme, m a g niet herleven. Vernieuwers o f navolgers v a n het n a z i d o m moeten duidelijk z i e n : N e d e r l a n d h e e f t niet vergeten, m a a r wel iets geleerd. D e A u s c h w i t z herdenkingen zullen u e r v a n o v e r tuigen. K o m t dan o o k , juist n u . Z i j zijn er weer, de bruine en z w a r t e schreeuwers. M a a r wij zijn er o o k , sterker dan voorheen, geleerd d o o r de bitterste e r v a r i n g en v e r s t e r k t door een frisse jeugd, die let o p h a a r zaak.
AUSCHWITZ-HERDENKING