Auschwitz Bulletin, 1972, nr. 09/10 September-Oktober

nederlands auschwitz comité

16e jaargang, nr. 9/10 - sept./okt. 1972 secr.:

victorieplein

32 , 1

amsterdam-z.,

bankrek.: AMRO, bijk. van b a e r l e s t r a a t ,

postgiro

293087

amsterdam-z.

gem.giro N 5500 N.A.C. red.: amsteldijk

23, amsterdam-z.

NOG STEEDS AAN DE ORDE P r o f e t e n zijn wij heus niet en willen wij niet eens zijn.

M a a r menige trouwe lezer, die „geweld k e r e n " boven ons laatste nummer zag staan, moet hebben gerild.

O p n i e u w is het geweld inplaats v a n gekeerd a a n g e w a k k e r d , hoe nodig het tegendeel o o k blijkt. O n d e r de 18 d o den die de terreurdaad in M ü n c h e n opleverde waren elf Israëlische sportmensen — de vader v a n een v a n die jongens had v l a k b i j , in D a c h a u , gezeten.

D e dood van die mensen op het vliegveld staat vast, m a a r veel eromheen blijft onopgehelderd, nog steeds. D e politie schoot n a a r eigen zeggen; wiens schoten t r o f f e n de gijzelaars?

W a a r o m is het d r a m a urenlang v e r zwegen? O o k na de schoten op het vliegveld knalden de startschoten op de t o c h al aangevochten O l y m p i s c h e Spelen v o o r t . E r volgden andere d o den in Libanese dorpen ditmaal en n i e m a n d kon o f wilde ze b l i j k b a a r precies tellen. M a a r de Israëlische o p perbevelhebber sprak in een interview het getal v a n 2 0 0 slachtoffers v a n zijn l u c h t a a n v a l l e n niet tegen. Zij die menen d a t in het M i d d e n - O o s t e n militair geweld alleen de wet dient te stellen voelen zich gesterkt en het zoeken n a a r enige ontspanning in dat gebied w o r d t nog moeilijker dan het al w a s .

Anderzijds is het toch al o n a f z i e n b a r e politieke a p p a r a a t in de B o n d s r e p u bliek (en dat betekent o o k in de deelstaat B e i e r e n ! ) opnieuw drastisch uitgebreid. B e w a k i n g tegen overvallen, w a a r de hele m a a n d augustus en zelfs aan de v o o r a v o n d v a n de noodlotsdag nog tegen was g e w a a r s c h u w d , leverde d a t niet o p . W e l heeft politieactiviteit onder leiding v a n dezelfde bondsminister Genscher een Britse z a k e n m a n de dood en de schrijver H e i n " rich B ö l l tot een scherp verweer gebracht.

Intussen is o o k N e d e r l a n d zijdelings b e t r o k k e n bij het c o n f l i c t in het M i d d e n - O o s t e n . E e n deel v a n de briefbommen, die in tientallen landen zijn o n t v a n g e n en w a a r a a n in Londen een Israëlisch d i p l o m a a t ten o f f e r viel, is uit A m s t e r d a m verzonden.

Er w o r d t i n t e r n a t i o n a a l n a a r de daders gezocht.

Iedereen is b e t r o k k e n bij w a t wij m a a r zullen noemen het wereldgeweld. M a a r zeer veel w a t zich in de huidige k o r t e regeerperiode in N e d e r land z e l f afspeelt blijkt met onze kleine groep v e r b a n d te houden. O f wij willen o f niet en v a a k buiten ons medeweten spelen wij een r o l . U leest in dit nummer nadere bijzonderheden over een gesprek met minister v a n A g t met gemachtigden v a n verzetsen kamporganisaties, w a a r o n d e r ons comité. W i e nog had gedacht dat toevallige redenen (menslievende e.d. l a ten wij hier m a a r buiten) de vrijlating van de drie weer op het tapijt b r a c h ten, weet nu wel beter. D e scheidende minister, die toch moeilijk om w e r k verlegen k a n zitten, (nog pas herinnerde dr. R ü t e r eraan dat hier geen Duitse 'rechter' ooit is v e r volgd!) moest zo nodig het zg. onderzoek v a n de drie in U t r e c h t versneld laten uitvoeren.

O n z e eigen mensen t r a c h t de regering o o k als verkiezingsreclame te gebruiken. J u i s t nu k w a m nog een wetsontwerp over oorlogsslachtoffers a f . U vindt elders in dit blad meer.

N i e t om het terecht gewenste en al veel te lang uitgebleven rechtmatige pensioen v o o r n a z i - s l a c h t o f f e r s te verwezenlijken heeft deze regering zich bij het scheiden van de m a r k t ingespannen, m a a r alleen om oudK . N . l . L . - l e d e n aan een uitkering te helpen. O n n o d i g te zeggen dat dit op één hoop gooien v a n groepen die niets gemeen hebben alleen v e r w a r ring a c h t e r l a a t . O f was dat de b e doeling?

V e r w a r r i n g zaaien, het verdoezelen van de werkelijke toedracht, het o p t r e k k e n v a n rookgordijnen v o o r iemands handelwijze of bedoelingen zijn schering en inslag in binnen- en buitenland.

D i t geldt v o o r de behandeling v a n onze belangen, die v a n de s l a c h t o f fers, het geldt o o k v o o r de beschouwing v a n de oorlog, zijn gevolgen en de naoorlogse wereld.

I n sommige kringen wil men H i t i e r s politieke erfgenamen tegemoet k o m e n door hun de drie v a n B r e d a toe te sturen. E e n andere tendens die wij beluisteren sluit bij dit streven w o n derwel aan. Zij waren niet de erg-

sten, hoort men dan, wijzelf w a r e n o o k niet f l i n k . O f , (zo k l a a g t deze o f g e n e ) : er w a r e n eigenlijk m a a r heel weinig mensen in het v e r z e t , de meesten w a r e n op zijn best onverschillig en moeten dat nu o o k m a a r blijven enz. H e t k o m t er al met al op neer dat het weinig zin zou hebben n a z i misdaden verder te vervolgen.

D i e nazi's (zo luidt dan ongeveer de redenering) kregen toch immers hulp te over en de gestraften zijn bijna a l leen uitvoerders, hun bazen gingen en gaan meestal vrijuit. D i t laatste, wij weten het, is juist. B u r e a u - m o o r d e naars werden pas sinds een j a a r o f w a t v o o r een rechter gedaagd om vervolgens p r o m p t „ z i e k " te w o r d e n , te ziek v o o r een proces dan.

W i j menen dat het nieuwe schuldbesef d a t ineens schijnt op te duiken misbruikt w o r d t om v e r a n t w o o r d i n g v o o r huidige misstanden en m i s d a den bij v o o r b a a t a f te wijzen. ( „ W e laten nu wel in V i e t n a m mensen en dijken, d.i. nog meer mensen, b o m barderen, m a a r wij — o f onze ouders — hebben dertig j a a r geleden immers o o k niets g e d a a n ? " ) H i e r behoeven wij niet uit te zoeken hoe en w a a r d o o r velen t o t na 1 9 4 0 in het ongewisse bleven over de w e r kelijke toestand. M a a r v a n d a a g is ons in elk geval meer bekend over de gevaren die ons nog steeds en die ons pas sinds k o r t bedreigen.

Vervolg op pagina 2 Telegram over Stekene Naar aanleiding van de aanleg van het ze. ereveld voor aan het.

Oostfront gevallen SS-ers in het Belgische Stekene, dicht bij de Nederlandse grens en van de berichten over protesten daartegen stuurde het N.A.C. op 22 september aan -de minister-president van België een telegram van de volgende inhoud: Het Nederlands Auschwitz Comité vertrouwt dat de Belgische regering elk eerbewijs aan SS-ers als hoon aan de nazislachtoffers in Stekene en elders zal beletten.

Bezoek bij

EEN BRIEF VAN CRM CRM SCHREEF

Aanvragen ingevolge Vervolgingsslachtoffers

Rijswijk, 18 september 1 9 7 2

ONS:

de

Rijksgroepsregeling 1940—1945

Sinds het verlenen v a n bijstand aan vervolgingsslachtoffers in 1 9 6 9 wettelijk is geregeld, w e r d e n d o o r o n z e Commissie, die de a a n v r a g e n als zodanig beoordeelt, tot en met 31 augustus j . 1 . in t o t a a l 1 0 . 1 9 0 a a n v r a g e n o n t v a n g e n . H e t merendeel (te schatten op ongeveer ± 4 8 0 0 ) v a n deze aanvragen werd ingediend d o o r onze joodse landgenoten, gevolgd door hen, die in J a p a n s e internerings- c.q. g e v a n g e n k a m p e n v e r v o l g d werden (te schatten op ongeveer ± 3 8 0 0 ) , alsmede hen, die wegens hun verzetsactiviteiten, dan wegens hun gel o o f o f wereldbeschouwing vervolging ondergingen (te stellen op ± 1 6 0 0 ) toen met terugwerkende k r a c h t 1 - 7 - 1 9 6 8 , (o.a. o o k zigeuners, verzet etc. r e d a c t i e ) .

N o g steeds w o r d t b o v e n g e n o e m d e Commissie maandelijks geconfronteerd met honderden nieuwe a a n v r a g e n (sinds 1 j a n u a r i j . 1 . per m a a n d gemiddeld: 2 7 5 ) , zij het d a t de a a n v a n k e l i j k e stroom v a n a a n v r a g e n uit de vervolgde J o o d s e groeperingen a a n het a f n e m e n is en de a a n v r a g e n met betrekking tot diegenen, die in het v o o r m a l i g N e d e r l a n d - I n d i ë d o o r de J a p a n s e bezetter v e r v o l g d w e r den, een aanmerkelijke stijging vertonen.

D a a r n a a s t o n t v a n g t de Commissie maandelijks tientallen verzoeken voor het verkrijgen v a n a a n v u l l e n d e voorzieningen op de reeds gehonoreerde toewijzingen, terwijl zij zich in sommige gevallen tevens opnieuw dient te buigen over a a n v r a g e n , die d o o r h a a r in het r a a m v a n wettelijke regeling dienden te worden afgeween, tegen w e l k e beslissing echter de desbetreffende aanvragers menen b e z w a a r dan wel beroep te mogen a a n t e k e n n .

V a n de hierboven genoemde 1 0 . 1 9 0 „ e e r s t e " a a n v r a g e n werden bereids door de Commissie ruim 7 . 0 0 0 a a n v r a g e n a f g e h a n d e l d , hetgeen betekent, d a t zij d a a r omtrent aan de desbetreffende kerngemeenten, die met de daadwerkelijke uitvoering v a n de regeling zijn belast, advies heeft uitgebracht.

H e t moge genoegzaam b e k e n d zijn, d a t de Commissie zich ten zeerste beijvert de behandelings-procedure v a n de a a n v r a g e n zoveel mogelijk te bekorten, zij het, dat er een a a n t a l f a c t o r e n zijn, die tijdrovend werken, zoals bijvoorbeeld het verifiëren v a n de desbetreffende gegevens, w a a r v a n sommige gebeurtenisse b e t r e f f e n , die meer dan 2 7 j a a r geleden plaats v o n d e n . D a a r n a a s t is de C o m missie bijvoorbeeld v o o r het verkrijgen v a n de benodigde medische gegevens in de eerste instantie afhankelijk van de desbetreffende huisartsen, dan wel specialisten bij w i e de a a n v r a g e r s i n z a k e hun invaliditeit in behandeling zijn, terwijl het tevens in sommige gevallen n o o d z a k e l i j k is betrokkenen door een t e r z a k e gespecialiseerde medicus te laten onderzoeken.

H o e w e l de eerlijkheid gebiedt de stroom v a n aanvragen te beoordelen n a a r de d a t u m v a n o n t v a n g s t , w o r d t ten aanzien v a n die aanvragers, die n a a r het o o r deel v a n de begeleidende m a a t s c h a p p e l i j k e instantie, zoals bijvoorbeeld de S t i c h t i n g J o o d s M a a t s c h a p p e l i j k W e r k , in zeer benarde financiële omstandigheden verkeren, a a n deze beoordeling door de Commissie voorrang verleend.

I n alle gevallen w o r d t bij toewijzing v a n de a a n v r a g e n d a a r a a n een terugwerk e n d e k r a c h t verleend t o t m i n i m a a l de datum, w a a r o p de desbetreffende a a n v r a g e bij de gemeente v a n indiening v o o r het eerst aanhangig w e r d g e m a a k t .

Vervolg

van

pagina

1

W i j kunnen nu o o k wel zien d a t niet bij t o e v a l H a r s t e r , de c h e f v a n Lages, Aus der F ü n t e n e t c . er met een lichte s t r a f a f k w a m en d a t zovele hoge S d - en S S - e r s gratie kregen of op vrije v o e t e n k o n d e n h e i m k e h r e n , terwijl een k w a r t eeuw k o n verlopen v o o r de overheid n a a r hun slachtoffers o m k e e k .

H e t telt allemaal in deze m a a n d e n voor de verkiezingen mee, indirect dan. V o o r de heer v a n A g t genoeg om tot de laatste minuut v a n zijn minis-

terschap op de bres te staan voor het drietal. E n zelfs na het v e r t r e k van staatssecretaris van V e e n e n d a a l p r o beert de regering C R M een goede beurt te laten m a k e n . . .

W a t niemand v o o r mogelijk had geh o u d e n : in een wereld vol geweld, crises en problemen, in 1 9 7 2 , is nog steeds de „ z a a k v a n A u s c h w i t z " a a n wezig, in het isoleren v a n n a z i - m o o r denaars zogoed als het beveiligen van hun overgebleven slachtoffers a a n de orde. N o g steeds.

van Agt Het Centraal Orgaan Voormalig V e r z e t en S l a c h t o f f e r s C.O.V.V.S. b r a c h t op 3 0 augustus j . 1 . , het reeds lang v o o r g e n o m e n en aangevraagde bezoek aan minister v a n A g t (justitie).

B i j deze gelegenheid w e r d ook op dit d e p a r t e m e n t de bundeling v a n de grote verzetsorganisaties en k a m p c o mité's aan de b e w i n d s m a n v o o r g e steld. D e procedure, inzake een eventuele vrijlating v a n de drie oorlogsmisdadigers, het overbrengen van twee hunner n a a r de P . O . K . te U t r e c h t , w a a r de behandelende m e dici zich in het verleden reeds v o o r vrijlating hadden uitgesproken, was en is v o o r het C . O . V . V . S . een bron v a n ongerustheid en ergenis. D e onrust die dergelijke berichten bij de slachtoffers en oud-verzetsmensen t e weeg brengen, w e r d o o k hier weer aan de minister duidelijk g e m a a k t .

Voorgesteld w e r d om ook, zoals de regering op 4 m a a r t ' 7 2 b e l o o f d e , m e dici die het v e r t r o u w e n v a n de e x illegale werkers en n a z i - s l a c h t o f f e r s genieten, bij het onderzoek te b e t r e k ken.

Minister v a n A g t , die het gesprek nutting en a a n g e n a a m noemde, zegde toe, dat de gespreksgroep, zoals deze op 30 augustus a a n w e z i g was om h a a r verlangen k e n b a a r te m a k e n ten a a n zien v a n i n s p r a a k bij de beoordelingsprocedure i n z a k e al o f niet gratieverlenen, bij de raadpleging zal worden b e t r o k k e n op een tijdstip w a a r o p werkelijke consultatie mogelijk is.

O v e r de v o r m w a a r i n dit zal gebeuren en over de personen die daarbij zullen w o r d e n b e t r o k k e n zal nog nader gedacht w o r d e n .

H e t C e n t r a a l O r g a a n blijft op zijn hoede.

Eef Furth-Halverstad. „ I k beslis niet meer over gratie a a n de d r i e " , a n t w o o r d d e minister V a n Agt op vragen v a n het C P N - K a m e r lid W o l f f op 18 september.

NOS D e N O S heeft ons erop attent gem a a k t dat de uitzending v a n m a a n dagmorgen 2 6 augustus „ C o n f r o n t a tie met A u s c h w i t z " , samengesteld door K e e s B u u r m a n een N O S - p r o g r a m m a was en niet een v a n de V A R A , zoals ons b l a d vermeldde.

H e t toen aan de V A R A g e m a a k t e c o m p l i m e n t w o r d t hierbij n a a r v e r dienste aan de N O S toebedeeld.

N.A.C.

Motie-Baruch torpedeerde pensioenregeling WIJ

BLIJVEN

WAKEN

H a l l e l u j a , de m o t i e - B a r u c h h e e f t nu v o r m g e k r e g e n en is u i t g e g r o e i d t o t een w e t v o o r een r i j k s g r o e p s r e g e l i n g , die los v a n d e bijs t a n d s w e t is g e k o m e n t e s t a a n . D a t w a s o o k de o p z e t v a n de m o t i e - V o o g d , d i e t o t t w e e m a a l t o e d o o r d e K a m e r is a a n g e n o m e n en d i e een p e n s i o e n r e g e l i n g en daarmee ook d e z e l o s k o p p e l i n g i n h i e l d . D a t w i j de m o t i e - B a r u c h een m i s g e b o o r t e noemden was juist, o m d a t deze ten doel h a d de reeds aanvaarde pensioenregeling te torpederen.

D a t is d e r e g e r i n g s g e z i n d e n h i e r m e e g e l u k t .

D o k t e r B a r u c h h e e f t z o de b e l a n g e n v a n de slachtoffers opgeofferd aan politiek gewin.

N u w a r e n zij die o n s d e p e n s i o e n r e g e l i n g niet gunden bereid de m o t i e - B a r u c h te steunen, zeer t o t genoegen v a n de regering.

De r e g e l i n g l i g t nu v o o r o n s in h e t i n g e diende w e t s v o o r s t e l . W i j zijn n u nog niet in s t a a t e e n d u i d e l i j k e u i t s p r a a k te d o e n , m a a r menen toch u ons v o o r l o p i g oordeel te m o e ten geven.

N a a s t d e o n t k o p p e l i n g v a n de b i j s t a n d s w e t b e v a t het nieuwe wetsvoorstel enige niet onbelangrijke verbeteringen voor bepaalde g r o e p e n v a n o n s en i n de m e e s t e g e v a l l e n .

O n z e eerste i n d r u k ( w i j g a v e n die al in o n s v o r i g b l a d w e e r ) ten a a n z i e n v a n hen d i e al een R O - I I I - u i t k e r i n g o n t v a n g e n l i j k t ons n o g steeds juist D e meesten v a n u zullen g e e n z i c h t b a a r f i n a n c i e e l v o o r d e e l h e b b e n . D e m e d i s c h e b e g e l e i d i n g is v e r b e t e r d en w i e o v e r e n i g v e r m o g e n b e s c h i k t k r i j g t h i e r v a n m i n d e r l a s t ; dit zal geen o n o v e r k o m e l i j k struikelblok m e e r v o r m e n . D e z.g. verfijningen, o.a. medische begeleiding, w a a r o p de w e t g e v e r d o e l t , k u n n e n v e r s c h i l lenden van ons v o o r d e e l b r e n g e n .

Wij zouden echter een v a s t e vorm van smartegeld aantrekkelijker vinden, omdat met die verfijningen teveel gemarchandeerd k a n w o r d e n . O o k b e t r e f f e n d e de i n g e b o u w de v a c a n t i e t o e s l a g s t a a n w i j o p h e t s t a n d p u n t d a t één o f m e e r m a l e n t o e g e k e n d e v a c a n t i e t o e s l a g de k a n s vergroot dat meer mensen echt met vacantie gaan. N u behoort dit bedrag tot het vaste i n k o m e n dat p r a c tisch altijd o p g a a t .

A l s wij e c h t e r v e r n e m e n d a t de regering in 1 9 7 3 slechts een kleine m i l j o e n m e e r m e e n t nodig te hebben, dan kunnen, gezien het lage bedrag, de v e r b e t e r i n g e n niet veel betekenen, defensie b.v. kost miljarden, d.i. duizenden miljoenen.

W a t o n s e v e n e e n s t r e f t , is d a t d e h u i d i g e demissionaire regering deze nieuwe wet v o o r h a a r h e e n g a a n en de v e r k i e z i n g e n o p 2 9 n o v e m b e r a.s. e r d o o r w i l h a l e n . D a t g e e f t ons te denken, d a a r de begroting v a n C R M als als geheel niet v o o r die tijd z a l w o r d e n behandeld.

OP

EEN

HOOP

GOOIEN

De n i e u w e w e t t e l i j k e r e g e l i n g is s t e l l i g n i e t in d e e e r s t e p l a a t s v o o r o n s b e d o e l d , w a n t de d e u r w e r d wijd o p e n g e z e t v o o r K N I L m i l i t a i r e n en d e r e s t v a n d e k o l o n i a l e a m b t e n a r e n en s l a c h t o f f e r s v a n d e J a p p e n in h e t toenmalige Nederlands-Indië.

D o o r d e s l a c h t o f f e r s v a n de J a p a n s e b e z e t t i n g en K N I L - s o l d a t e n b i j d e n a z i - s l a c h t o f f e r s te v o e g e n w i l m e n a l l e n o p een g r o t e h o o p g o o i e n : alles w o r d t dan o n d o o r z i c h t i g e r en o n s v e r l a n g e n n a a r een p e n s i o e n r e g e l i n g t r a c h t men o n d e r dit alles te bedelven.

E r d e n k t wel eens i e m a n d d a t wij het recht v a n de s l a c h t o f f e r s v a n h e t J a p a n s e f a s c i s m e z o u d e n o n d e r s c h a t t e n . D a t is n i e t h e t g e v a l .

W e l m a k e n w i j o n d e r s c h e i d tussen h e t n a z i -

f a s c i s m e m e t zijn o n v o o r s t e l b a r e b a r b a r i j v a n g e n o c i d e en r o o f en a n d e r z i j d s d a t w a t in I n d o n e s i ë is g e b e u r d . W i j w i l l e n hierover n i e t u i t w e i d e n ; de v e r s c h i l l e n z i j n v e e l o m v a t t e n d , a l s c h i j n e n s o m m i g e n e r b e l a n g bij te hebben die te v e r d o e z e l e n .

D e „ t w i n t i g m i l j o e n m e e r v o o r de oorlogss l a c h t o f f e r s " , w a a r de T e l e g r a a f h e t o v e r had, zouden wij boerenbedrog o f verkiez i n g s h u m b u g w i l l e n n o e m e n . A l s Mij g o e d zijn g e ï n f o r m e e r d , is h e t g r o o t s t e d e e l v a n d e n a z i - s l a c h t o f f e r s a l a a n de b e u r t g e w e e s t .

D e m o t i e - B a r u c h zal zeker geen grote groepen b e l a n g h e b b e n d e n onder onze mensen betreffen.

ELKE GEEN

VERANDERING VERBETERING

IS

Zijn wij met o n z e k r i t i e k onredelijk?

Wij stellen voorop d a t in Amsterdam-NoordH o l l a n d onze mensen bevredigend w o r d e n v e r z o r g d — w i j z e g g e n d i t o n d a n k s de o n v r e d e die het soort regeling bij ons w e k t e en n o g w e k t .

B i n n e n k o r t k r i j g e n w i j te m a k e n m e t de komende vormen van stichtingen, uitker i n g s r a a d e n z . O n z e m e n i n g is in d e z e n o o i t g e v r a a g d . W i j b e h o e v e n o n s d u s n i e t geb o n d e n t e a c h t e n bij h e t u i t e n v a n o n z e k r i t i e k , w a n n e e r de z a k e n n i e t g a a n z o a l s wij menen dat het moet. N i e u w e bezems vegen schoon, zegt het s p r e e k w o o r d .

De b e z e m s m o e t e n d a n w e l d e u g d e l i j k zijn en g e s c h i k t v o o r h e t w e r k w a a r v o o r zij zijn a a n g e s c h a f t . H e t z a l de r e g e r i n g n i e t m e e vallen o m v o o r o n z e mensen in de n i e u w e r e g e l i n g de j u i s t e a m b t e n a r e n t e v i n d e n . H e t lijkt ons gewenst de nu ervaren a m b t e n a r e n v a n d e s o c i a l e d i e n s t in h e t w e r k o o k v e r d e r o p te n e m e n . Z i j h e b b e n d u i d e l i j k g e t o o n d dit a a n te k u n n e n . ( N a t u u r l i j k b l i j f t o n z e w e n s n a a r een p e n s i o e n r e g e l i n g niettemin onverlet gehandhaafd.)

R e g e r i n g , m a a k d a t o n z e m e n s e n en v o o r a l d e o u d e r e n o n d e r o n s e i n d e l i j k een g o e d e , geruste l e v e n s a v o n d krijgen. N u , n a 2 7 j a a r , is d a t h e t m i n s t e d a t u k u n t d o e n v o o r h e n d i e z e k e r 2 4 j a a r in de s t e e k z i j n g e l a t e n .

Als uw hulp eerder was gekomen, zouden de v e l e n , d i e n u in e l l e n d e z i j n g e s t o r v e n , dit nog hebben beleefd.

DACHAUAUSCHWITZ Een

impressie

U i t W e n e n , w a a r wij w a r e n tijdens de vreselijke m o o r d p a r t i j tijdens de O l y m p i s c h e Spelen, wilden wij over M ü n c h e n terugtijden. D e wegen w a ren zo druk en wij zo l a a t , d a t wij besloten n a a r D a c h a u te gaan. O o k d a a r k w a m e n wij te laat om aan de herdenking deel te nemen. T o c h z a gen wij er nog honderden, misschien duizenden bedevaartgangers rondlopen.

W i j , mijn vrouw en ik, beiden o u d gevangenen, staken de A p p e l p l a t z over en de tranen liepen over onze wangen. G e k m a a r w a a r : was dit nu het zo beruchte k a m p dat als leerschool diende v o o r de bandieten die de honderden concentratiekampen hebben b e m a n d met het bekende r e sultaat — daar hoef ik u niet over in te lichten?

H e t geheel m a a k t e op mij een theaterachtige indruk, alles zag er zo netjes uit, alsof het v o o r heel andere doeleinden zou hebben gediend. I k zag de tentoonstelling en o o k d a a r had ik het onbevredigende gevoel dat de o p p e r v l a k k i g e bezoekers (en dat zijn de meesten) geen wezenlijk beeld kregen hoe onmenselijk het fascistische systeem was.

Stel A u s c h w i t z daartegenover. Reeds bij de entree gaat de griezeling over j e heen. D e ontzetting o v e r w a t d a a r gebeurd is v a l t op je en niemand, nee niemand o n t k o m t d a a r a a n . I k heb

BIJ DE DOOD VAN WILLY O p 2 2 augustus j.1. overleed op 5 2 - j a r i g e leeftijd W i l l y K r u i s k a m p — de V r i e s .

W i l l y ' s n a a m zal v o o r ons onverbrekelijk verbonden blijven met het m o n u m e n t in A u s c h w i t z .

H e t was in de periode w a a r i n ons comité zich inzette v o o r de oprichting v a n een waardig gedenkteken in A u s c h w i t z dat o n z e kennism a k i n g met W i l l y en de daaruit gegroeide wederzijdse sympathie ontstond. W i l l y stond niet alleen achter dit plan, m a a r h e e f t een b i j zonder groot aandeel gehad in de verwezenlijking e r v a n .

E e n groot deel v a n de organisatie v a n de deelname der N e d e r l a n d s e kunstenaars aan de prijsvraag v o o r een m o n u m e n t die door het I n ternationale A u s c h w i t z C o m i t é was uitgeschreven, n a m zij op h a a r schouders.

O o k in het C o m i t é M o n u m e n t te A u s c h w i t z , dat zich bezig hield met inzamelen v a n gelden ter uitvoering v a n het m o n u m e n t heeft zij een w e r k z a a m aandeel gehad.

W a n n e e r W i l l y ergens h a a r k r a c h t e n aan gaf, dan gebeurde dat nooit ten dele m a a r altijd met inzet v a n al h a a r energie en o r g a n i satie-talent.

N o o i t heeft ons comité o o k in latere tijden vergeefs een beroep op h a a r gedaan, als wij h a a r nodig hadden konden wij op h a a r rekenen.

O p onze herdenkingen o n t b r a k zij nimmer, zelfs dit j a a r niet, toen zij reeds ernstig ziek w a s .

H e t k o m e n d j a a r zal h a a r plaats onbezet blijven, wij hebben weer een groot vriend verloren.

A.

FELS—KUPFERSCHMIDT

Een ander soort herdenking D e tijd v a n de h e r d e n k i n g v a n A u s c h w i t z ' bevrijding n a d e r t snel. U bent sinds j a a r en dag gewend de a a n k o n d i g i n g d a a r v a n in dit b l a d te lezen. H e t geldt d a n een a v o n d bijeenkomst, w a a r de doden m e t religieuze zang worden herdacht, w a a r een ernstig w o o r d k l i n k t en w a a r steeds kunstenaars van de eerste r a n g h u n u i t e e n l o p e n d e en belangeloze bijdragen leverden.

U bent d a a r v o o r in de vroege w i n t e r uitgenodigd, soms tegen een gering bedrag, de laatste jaren kosteloos — alleen m e t het verzoek onze kas niet te vergeten.

U hebt onveranderlijk kaarten bij onze med e w e r k ( s t ) e r s gekocht o f a a n g e v r a a g d en u bent o o k g e k o m e n . V e l e n v a n u. B i j h o n d e r d e n en s o m s b i j d u i z e n d e n . M a a r v e l e n k w a m e n o o k n i e t , s o m s j u i s t z i j d i e in h e t bijzonder o p o n z e h e r d e n k i n g thuis horen.

Bijvoorbeeld die ouderen, d i e 's avonds liever niet v a n huis g a a n .

E l k j a a r houden w i j o o k een andere herdenking, o p de Oosterbegraafplaats.

Daar k o m t altijd een ( k l e i n e r ) a a n t a l g e t r o u w e n : het spreekt v a n z e l f d a t niet ieder v a n onze v r i e n d e n in s t a a t is o m h a r t j e w i n t e r d e k o r t e s t i l l e t o c h t n a a r d e u r n m e t as u i t A u s c h w i t z te o n d e r n e m e n .

D i t j a a r stellen wij ons v o o r de herdenking in e e n w a t a n d e r e v o r m t e h o u d e n . E e r s t b e z o e k e n w i j de O o s t e r b e g r a a f p l a a t s . V a n a f h a l f t w e e is o p z o n d a g 2 8 j a n u a r i 1 9 7 3 i e d e r e e n h a r t e l i j k w e l k o m in h e t J o o d s C u l tureel Centrum, Paviljoen Buitenveldert, van de B o e c k h o r s t s t r a a t 2 6 , ( t e bereiken met bus 8 o f 6 5 ) . E r z a l w o r d e n gezorgd voor v e r v o e r v o o r hen, die eerst n a a r de beg r a a f p l a a t s zijn geweest.

In het Cultureel Centrum kunnen wij ongedwongen samenzijn. E r w o r d t een k o p j e k o f f i e a a n g e b o d e n en w i e d a t w i l k a n e e n broodje eten. E r z a l ruimschoots gelegen h e i d zijn o f e l k a a r t e o n t m o e t e n . , m e t e l k a a r te p r a t e n e n o u d e v r i e n d s c h a p s b a n d e n w e e r aan te h a l e n . D a a r b e s t a a t g r o t e b e h o e f t e aan. Een kort artistiek programma, waarvoor bekende kunstenaars, zoals Paul G o d win, m e e w e r k e n , z a l een w a a r d i g besluit van de m i d d a g v o r m e n .

U vindt in d i t n u m m e r een antwoordstrooK. U kunt daarop invullen hoeveel toegangsk a a r t e n u w i l t h e b b e n . D e e n t r e e is g r a t i s .

G e e f t u tijdig o p v o o r deze herdenkingsmiddag.

Wij blijven herdenken; wij weten v a n de m a s s a m o o r d , w i j w e t e n w a t f a s c i s m e is, w i j b l i j v e n w a a k z a a m . M e t u.

Nederlands Auschwitz Comité

mij a f g e v r a a g d o f h e t c o n c e n t r a t i e kamp Dachau met moedwil zo schoon en zo t h e a t e r a c h t i g is hero p g e b o u w d . I n het huis v a n de gewezen meester ( m e t de nog talrijke levende, o n g e s t r a f t e k n e c h t e n ) z a l het moeilijk zijn de nabestaanden en vreemde langskomers uit D u i t s l a n d en andere landen een duidelijke indruk te geven v a n h e t onmenselijke stelsel d a t fascisme heet.

J o s Slagter

Bestelstrook

T i j d e n s d e a l g e m e n e b e s t u u r s v e r g a d e r i n g in A r n h e m op 1 o k t o b e r 1 9 7 2 zijn de b o e k e n en b e s c h e i d e n v a n o n z e p e n n i n g m e e s t e r , d e heer I. S t i b b e g e c o n t r o l e e r d en in o r d e b e vonden.

F. Degen M e v r . A . Fels Mevr. Degen

F 2400 aftrekbare ziektekosten voor verzet met 20 en 40 procent smartegeld E r bestaan nogal w a t moeilijkheden o m de b e r i c h t e n o v e r z o en z o v e e l m i l j o e n m e e r v o o r de v e r v o l g d e n te v e r w e r k e n . V e r s c h i l l e n d e m e n s e n h e b b e n o p g e b e l d en b . v . g e v r a a g d o f zij o o k t 2 0 0 0 p e r m a a n d gaan krijgen.

Zoals wij al eerder schreven, v r i e n d e n : er v e r a n d e r t financieel niets, m a a k je dus niet blij m e t een dooie m u s .

D i t z e l f d e geldt voor de bijzondere belastingaftrek voor ziektekosten, zoals hierboven a a n g e g e v e n . W i j zijn blij, erg blij, d a t o n z e v e r z e t s m e n s e n m e t h u n 2 0 en 4 0 p r o c e n t smartegeld deze belastingaftrek v o o r ziektekosten hebben veroverd. Zij wilden echter b e l a s t i n g v r i j s m a r t e g e l d v e r k r i j g e n en d a t is hun t o t heden niet gelukt.

H e t m e t e n m e t t w e e m a t e n is in o n z e h e l e samenleving verdisconteerd. Ben je arm, dan krijg j e o o k weinig. B e h o o r j e t o t de beter gesitueerden, dan krijg j c meer. D a a r kunn e n w i j z o m a a r g e e n w i j z i g i n g in b r e n g e n .

Het ziektebeeld van onze mensen onderscheidt zich n a a r onze mening niet v a n d a t van de verzetsmensen, m a a r d e s o n d a n k s k a n de r e g e r i n g e r n i e t t o e b e s l u i t e n o n s o o k d e belastingaftrek voor ziektekosten van ƒ 2400 toe te staan. U ziet alleen d a a r a a n al d a t o n z e s t r i j d n o g l a n g n i e t t e n e i n d e is.

J. S.

Uw naam en uw adres Vervolg van pagina 3

KASCOM MISSIE

Reeds vele vele malen hebben wij u verteld dat aan onze administratie veel mankeert.

H e t is s i m p e l , w a n t w i j k e n n e n g e e n v a s t e contribuanten.

O o k abonnés die een vast b e d r a g betalen bestaan en b e s t o n d e n n o o i t .

Als wij u w blad, o m welke reden o o k , terug ontvangen, halen wij alleen het adresplaatje uit de b a k . U krijgt d a n N O O I T m e e r een k r a n t j e . W a n n e e r u dus geen b l a d m e e r o n t vangt, stuur ons dan een b r i e f k a a r t j e m e t duidelijk A L L E gegevens.

W i l t u lezer w o r d e n stuur enkel een briefk a a r t j e . U bent ons niets v e r p l i c h t !

W i l t u bij ons horen, m a a k dan w a t geld o v e r en wij zijn er blij m e e . O n s systeem w e r k t goed, w a n t w i j zijn er n o g steeds.

H o u d t u er wel rekening mee d a t ons blad soms o n r e g e l m a t i g verschijnt.

De

administrateur

BIJDRAGE-LIJSTEN Zoals ieder j a a r organiseren wij o.a. d o o r middel v a n bijdragelijsten, financiële hulp v o o r o n z e a . s . h e r d e n k i n g en h e r d e n k i n g s k r a n t . W a n n e e r u in d e g e l e g e n h e i d b e n t d a a r a a n mee te doen ( o . a . in u w onmiddellijke o m g e v i n g ) bel ons o f schrijf ons o m z o ' n lijst. I e d e r b e s t u u r s l i d k a n u e r a a n helpen en anders a a n v r a g e n a a n h e t secretariaat: mevr.

E . Furth, Diemerkade 43, Diemen, tel. 0 2 0 - 35 88 42.

WIE VAN U? O n z e h e r d e n k i n g ( d e 2 8 s t e ) en o n z e herdenkingskracht 1 9 7 3 ( 2 0 . 0 0 0 e x . gratis vers p r e i d ) staan o p stapel en g a a n w e e r duizenden guldens kosten. A l enige jaren geeft J a n W o l k e r s h e t v o o r b e e l d en m a a k t ƒ 1 0 0 0 aan ons over. W i e v a n u wil d a t voorbeeld volgen? W i t m a a k t o o k een groot bedrag a a n ons o v e r ?

D e penningmeester I. S T I B B E

P.S. Kleinere bedragen zijn v a n z e l f o o k heel welkom.

N . A . C . Amsterdam gem.giro N 5500.

N . A . C . Amsterdam postgiro 29 30 87.

N . A . C . Amsterdam Amro-bank, v. Baerlestraat, Amsterdam.

G e e n v e r d e r e v e r m e l d i n g v a n n a m e n en/of adressen.

Hierlangs afknippen en als brief gefrankeerd

inzenden

Ondergetekende te v e r z o e k t toezending v a n kaarten voor de Auschwitz-herdenking op z o n d a g m i d d a g 2 8 j a n u a r i 1 9 7 3 o m 1 3 . 0 0 uur in het J o o d s Cultureel Centrum, v . d. B o e c k h o r s t s t r a a t 2 6 , A m s t e r d a m - B u i t e n veldert.

Opsturen n a a r m e v r . E . F u r t h , D i e m e r k a d e 4 3 , D i e m e n .