Auschwitz Bulletin, 1973, nr. 04/05 April-Mei

nederlands auschwitz comité

17de j a a r g a n g , nr. 4 / 5 april-mei 1973 secr.:

victorieplein

bankrek.:

AMRO,

gem.giro

N 5500

red.:

amsteldijk

32',

amsterdam-z.,

bijk. van

baerlestraat,

postgiro

293087

amsterdam-z.

N.A.C. 23.

amsterdam-z.

Getto-opstand wees de weg Zelden v i n d t u in ons blad geen o p roep om A u s c h w i t z o f de F e b r u a r i staking, de doden o f de bevrijding te h e r d e n k e n . A a n de 4 d e mei herinneren wij u o o k d i t m a a l . Zelden was een andere o p r o e p in ons b l a d z o zeer o p zijn plaats als nu wij u eraan herinneren dat dertig j a a r geleden de o p s t a n d begon in het getto v a n W a r schau. W i j , al een generatie lang overlevenden v a n de grote r a m p , de massa-uitroeiing door het fascisme, wij moeten ons nog v o o r t d u r e n d met de gevolgen e r v a n v o o r de onzen en v o o r anderen bezighouden. W i j m a ken u a t t e n t o p het nieuwe C e n t r u m ' 4 5 , w a a r wij met onze k w a l e n en zorgen terecht kunnen, wij w a c h t t e n u op o n z e A u s c h w i t z - h e r d e n k i n g en bij het défilé ter ere v a n de f e b r u a r i stakers. W i j protesteren tegen a n t i semitisme en discriminatie w a a r o o k en wij bestreden A m e r i k a ' s b a r b a r i j in V i e t n a m , die niet alleen ons het vergassen en v e r b r a n d e n v a n toen v o o r de geest b r e n g t . D e opstand in het getto v a n W a r s c h a u brengen wij elk j a a r en niet alleen o p deze dertigste v e r j a a r d a g onder de a a n d a c h t v a n o n z e vrienden o m d a t d i e onze z a a k , tegelijk voorbeeldig en zonder v o o r b e e l d is.

D e b e v o l k i n g v a n het W a r s c h a u s e getto, w a a r een n a l f miljoen mensen uit vele delen v a n Polen w a r e n o p eengestouwd, was net als wij door de nazi's ter vernietiging v o o r b e s t e m d .

D e b e v o l k i n g v a n een wereldstad, die ook v o o r negen tienden in de f a s cistische d o d e n f a b r i e k is v e r m a l e n .

D e laatste tienduizenden v a n deze uitgemergelde en gekwelde mensengroep h e e f t de strijd aangebonden t e gen het toen nog nauwelijks aangetaste n a z i m o n s t e r . H e t had nog pas

de eerste z w a r e k l a p bij S t a l i n g r a d opgelopen. D a a r m e e plaatsten de merendeels j o n g e mensen zich in de eerste rijen v a n de grootste strijdm a c h t tegen het fascisme, naast de geregelde lucht- en landlegers en tussen de verzetsstrijders van alle E u r o pese landen en v a n uiteenlopende aard. „Iedereen v o c h t m e e , " zei ons eens een v r o u w , die de opstand heeft m e e beleefd en op 5 mei 1 9 4 3 door de S S uit een bunker w e r d gehaald om h a a r t o c h t door de vernietigingskampen te beginnen, „ w i e niet kon schieten gaf de munitie a a n . " Te eerbiedwekkender wordt die strijdbaarheid, als men de mensonw a a r d i g e omstandigheden k e n t w a a r onder zij o p v l a m d e . D e materiële verliezen die het getto stervend de S S t o e b r a c h t was groot, de morele, de k a a k s l a g , niet te r a m e n . H u n actie geeft als het w a r e de kwintessens van het verzet, v a n menselijkheid tegeno v e r n a a k t geweld. Zij hebben gehandeld, w a a r men het v o o r onmogelijk h a d gehouden; zij w a r e n binnen de dodelijke gettomuren één met de strijders in de steden en de bossen v a n bezet E u r o p a . M a a r o o k zij die onder de ruines verdwenen zullen eeuwig leven, zoals hun onsterfelijke daad.

W i j zullen herdenken, op 15 april in B u i t e n v e l d e r t en de 19de, op de dag a f dertig j a a r na de eerste schoten o p de D u i t s e t a n k s , op de gedenkplaats Hollandse Schouwburg.

E n op 4 mei, de a v o n d v o o r wij ons bezinnen op de bevrijding v a n het nazidom, zullen tijdens de stille t o c h t zij met onze doden in onze gedachten zijn. Zij wezen de weg.

GETTOHERDENKING O p 19 april, dertig jaar nadat het W a r s c h a u s e getto in opstand kwam door de binnenrukkende SS te beschieten, zal dit feit w o r d e n herdacht met een eenvoudige plechtigheid op de gedenkplaats Hollandse Schouwburg, Plantage Middenlaan te A m s t e r d a m .

Dr. J. Soetendorp zal een kort w o o r d spreken, m e v r o u w E. Rafalowitch draagt een enkel gedicht voor.

Laat ieder op donderdag 19 april, 's avonds o m 7 uur komen o m de onvergetelijke gettostrjjders, de toonbeelden van het verzet tegen het fascisme, te e r e n .

Nederlands

Auschwitz-Comité

Sch.-Anski Nederlandse Ex-Politieke

Vereniging

van

Gevangenen

O p zondagavond 15 april o m 9 uur wordt de opstand in het getto van W a r s c h a u voor de 30ste maal herdacht door de Perm. C o m m i s s i e van het Ned. Isr. Kerkgenootschap, de Ned. Zionistenbond, Het V e r b o n d en Sch.-Anski in het Joods Cult. C e n t r u m , v. d. Boechorststraat 26, A m sterdam-Buitenveldert.

Rabbijn M . Just zegt Jizkor, sprekers zijn de heren E. M . Wikler en S. Gruber. D e toegang is vrij.

W i j wekken u op deze bijeenkomst te bezoeken.

N.A.C.

VOOR DE 30 ste MAAL D e schrijfster v a n dit stukje, a f k o m s t i g uit O o s t - E u r o p a , w o o n t in d e k i b b o e t s v a n g e t t o s t r i j d e r s en s p a n t z i c h in v o o r d e b e r e c h t i n g v a n o o r l o g s m i s d a d i g e r s . O o k in v e r b a n d met het 25 jarig bestaan van Israël plaatsen wij deze regels v a n h a a r h a n d o v e r de voorvechters tegen het fascisme.

Zij

waren wat

overschoot

van

de

grote joodse gemeenschap van W a r schau, die eens 5 0 0 . 0 0 0 mannen, v r o u w e n en kinderen telde. Zij w a ren met ongeveer vijftigduizend. E n zij zijn allen in opstand gekomen t e gen het machtige nazi-oorlogs- en ond e r d r u k k i n g s a p p a r a a t . A a n het h o o f d

van de opstand stonden twee jonge mannen, Mordechai Anielewicz en Antek Zukerman.

Zij w a r e n m a a r met -22 gewapende groepen, die alle politieke stromingen v e r t e g e n w o o r digden. Zij hadden weinig goede w a (Vervolg op pag. 2)

Dit gebeurt er voor u O n z e kritiek, eenvoudig uiteengezet in ons artikel „de nieuwe wet = w a c h t e n " h a n d h a v e n wij nog steeds.

H e t blijft ons t o t v a n d a a g de dag een raadsel w a a r het v o o r nodig was de nieuwe wet zo haastig in te voeren.

E r stond immers geen o p v a n g k l a a r !

D e enorme a c h t e r s t a n d , o o k nu nog, heeft de uitvoerende a m b t e n a r e n gedreven t o t een bijzondere inspanning en hieruit blijkt hoezeer zij zich v e r a n t w o o r d e l i j k voelen. B i j sommigen bestaat een sterke emotionele b e t r o k kenheid bij het leed ons a a n g e d a a n .

W i j moeten zowel het een als het ander eerlijk uitspreken.

D e z e b e t r o k k e n h e i d k o m t o o k bij de a m b t e n a r e n v a n de G e m e e n t e l i j k e Sociale D i e n s t t o t uiting en k a n tot frustraties leiden. „ W a a r zijn wij aan t o e ? " en „ W a t g a a t er met ons geb e u r e n ? " vragen zij zich a f . G e l u k k i g is al v a n diverse zijden, o o k v a n de k a n t v a n de v a k b e w e g i n g , g e p r o beerd om t o t duidelijke a f s p r a k e n te k o m e n . D a t k o s t tijd. D e uitvoerende a m b t e n a r e n t r e f t geen schuld v o o r de a c h t e r s t a n d . E r m o e t tussen ons en de a m b t e n a r e n een sfeer v a n v e r trouwen o n t s t a a n : o p die grondslag kan de toekomstige begeleiding rust brengen onder onze mensen en b e grip v o o r de specifieke problemen w a a r wij mee zitten.

Wat wordt er gedaan om ons te helpen?

O m te begrijpen w a a r de k n e l p u n t e n

Pensioen voor oud-gevangenen In ambtelijke kringen heet de u i t k e ring die wij op grond v a n de nieuwe wet o n t v a n g e n een soort pensioenregeling. N u zijn w i j , o p een enkele uitzondering, die elke wettelijke bepaling a a n k l e e f t na, niet ontevreden.

T o c h menen wij d a t hier nog lang geen sprake is v a n een pensioen, als b.v. vrouwelijke oud-gevangenen niet persoonlijk op een uitkering a a n spraak kunnen m a k e n . D a t is n.1. bij de B u i t e n g e w o n e P e n s i o e n w e t wel mogelijk. Bij verzetsstrijders k o m t het heel v a a k v o o r d a t zij v o o r hun moeilijkheden in hun eigen huiselijke kring en hun verdere f a m i l i e geen k l a n k bodem vinden en z o dubbel gefrustreerd r a k e n .

M a a r w a t zegt u v a n een joodse v r o u w die in het e x p e r i m e n t e n b l o k heeft gezeten en bij h a a r m a n en k i n deren geen enkel begrip h i e r v o o r a a n -

liggen m o e t u enigszins op de hoogte zijn v a n w a t er gebeurt .

B i j de R . O . I I I kreeg de a m b t e n a a r het v e r z o e k t o t uitkering o f m e d i sche en/of sociale begeleiding. H i j w e r k t e zo een geval bijna geheel z e l f a f , dus zowel de financiële als de sociale k a n t . D e adviescommissie in A r n h e m , later in Rijswijk, kreeg z o een geval toegezonden en g a f na diverse i n f o r m a t i e s de gemeenten het recht een beschikking te gaan m a k e n .

V a n a f f januari 1973 is dat niet meer mogelijk en k o m t alles terecht bij de uitkeringsraad, die alles z e l f moet bepalen. N a t u u r l i j k zijn daarbij de sociale werkers niet uitgeschakeld, m a a r zij krijgen nu hun instructies v a n u i t de uitkeringsraad. H e t w o r d t nu veel omslachtiger v ó ó r een b e schikking van de uitkeringsraad een o o r l o g s s l a c h t o f f e r bereikt. D i t z e l f d e geldt o o k v o o r b e z w a a r s c h r i f t e n en e x t r a - v o o r z i e n i n g e n , een onderdeel d a t sinds 1 j a n u a r i geheel is k o m e n stil te liggen. Alles moest terug n a a r Rijswijk.

Voorschotten worden verstrekt O n d e r druk v a n de klachtenregen is men er in R i j s w i j k al toe overgegaan om hun die d a a r o m vroegen en die a a n v a a r d w a r e n een v o o r s c h o t te verstrekken, o o k in het buitenland.

Deze voorschotten worden verstrekt, als de n o o d z a a k d a a r t o e aanwezig is.

O m de lange wachttijden te o v e r -

t r e f t . E e n verzetsman heeft zijn pensioen, dat toch o p de een o f andere m a n i e r t o t zijn familie spreekt, m a a r die v r o u w heeft niets. N i e t s w a a r u i t ook m a a r enigszins begrip v a n u i t de gemeenschap blijkt. Alleen d a a r o m al zou het nodig zijn v o o r de oud-gevangenen een pensioenregeling te creëren. D i t zou een gevoelstekort o p h e f f e n , nog afgezien van de hoogte v a n het pensioenbedrag. ]. S.

(Vervolg van pag. 1) pens, een stuk of w a t mitrailleuses, een klein a a n t a l revolvers en oude geweren en dan granaten, die zij in het getto z e l f hadden g e m a a k t .

Zij wisten d a t een militaire o v e r w i n ning er heus niet in z a t . M a a r zij wisten d a t men andere slagen kan winnen, die v a n het moreel, van de geest, die v a n dorst n a a r gerechtigheid en a f s c h u w v a n de misdaad. Zij hebben zich in deze strijd gestort met alle gloed v a n hun overtuiging

bruggen w o r d t o v e r w o g e n hoe snellere i n f o r m a t i e o v e r de oorlogss l a c h t o f f e r s o f nabestaanden te v e r krijgen. D e lange w a c h t t i j d , die door de grote a c h t e r s t a n d is ontstaan, zou dan w o r d e n b e k o r t . M o g e l i j k w o r d t dit pas, als o o k de zeven gemeenten die t o t het eind v a n dit j a a r een rol spelen, zich hiermee a c c o o r d v e r k l a ren.

H e t ligt in de bedoeling alle nieuwe a a n v r a g e r s , w a n n e e r zij w o r d e n a a n v a a r d , snel schriftelijk grondslag en p e i l d a t u m mee te delen. D i t b e t e k e n t e c h t e r niet dat hun geval sneller zal worden a f g e h a n d e l d , m a a r wel is het duidelijke i n f o r m a t i e , w a a r o p eventueel een voorschot, als hierboven aangegeven, k a n w o r d e n v e r s t r e k t .

D i t z e l f d e geldt dan o o k v o o r de zg. e x t r a - v o o r z i e n i n g e n (sociale en m e dische begeleiding).

Bezwaarschriften D e b e z w a a r s c h r i f t e n , die voorheen over diverse instanties liepen, o.a.

Gedeputeerde S t a t e n e t c , blijven onder de directe supervisie'van de U i t k e r i n g s r a a d en gaan, gezien de grote a c h t e r s t a n d , zeker geen snelle a f w i k keling tegemoet.

D e S t i c h t i n g 4 0 — 4 5 krijgt de gehele financiële a f w i k k e l i n g in handen, w a a r d o o r de status v a n de w e r k ( s t ) ers w o r d t v e r a n d e r d in die v a n a m b tenaren. D e z e p r o g r a m m e r i n g zal nog w e l een a a n t a l m a a n d e n gaan duren, m a a r tenslotte zal dit leiden t o t snelle en e f f i c i ë n t e a f w i k k e l i n g .

Jos

Slagter

en zij hebben die gewonnen d o o r hun leven te geven. Z i j zullen altijd en o v e r a l w o r d e n geëerd.

In mijn kibboets v a n gettostrijders, L o h a m e i - H a g e t t a o t h , zal een o n a f zienbare menigte mensen k o m e n ter bezinning en o m te luisteren n a a r toespraken en gezang. M e n zal d a a r de strijders v a n W a r s c h a u , evenals die v a n B i a l y s t o k , C z e s t o c h o w a en andere getto's, de opstandelingen v a n T r e b l i n k a , S o b i b o r en v a n c r e m a t o rium 4 v a n A u s c h w i t z eren. E e r b i e dig zal men het o f f e r gedenken dat zij hebben g e b r a c h t die ondanks de afgrijselijke omstandigheden en de o v e r m a c h t , het gevecht om het geloof in de mens en in een betere mensheid zullen w i n n e n .

H e n n o o i t vergeten, hun nagedachtenis eren, dat betekent o o k bouwen a a n een wereld v a n broederschap, z o n d e r genocide en zonder oorlog.

Mirjam Lohamei

Novitch Hagettaoth

Een r u s t p u n t v o o r ons - CENTRUM B i n n e n k o m e n in C e n t r u m ' 4 5 geeft troost. N u al, v o o r het op 1 6 mei officieel d o o r koningin J u l i a n a w o r d t geopend. O f f i c i e e l geopend, w a n t de s l a c h t o f f e r s v a n v e r z e t en vervolging lopen er al geruime tijd in en uit. Z i j deden d a t al toen h a l f m a a r t de pers er een kijkje k o n nemen en meningen h o r e n en uiten.

E e n ding staat v a s t : het c e n t r u m k a n een grote rol spelen v o o r de hulp aan onze mensen over de hele linie. V o o r alle k l a c h t e n , lichamelijke, de b e h o e f t e o m eens uit te p r a t e n , gezinsmoeilijkheden en nog veel meer k a n men er terecht.

Iets gezelligs moest het worden en d a a r a a n h e e f t a r c h i t e c t P r e n t , die het gebouw zowel binnen- als buitenw e r k s v e r z o r g d e , zich gehouden D e hall, gemeenschappelijke ruimten, de p a t i o , j a t o t de keuken toe bieden een a a n g e n a a m verblijf. D e slaapk a m e r s zijn geriefelijk en stijlvol en v o l s t r e k t individueel. D e f i r m a die het geheel h e e f t opgeleverd specialiseert zich in ziekenhuisbouw, m a a r aan dit c e n t r u m zou men dat niet zeggen. H e t lijkt in niets op een „inr i c h t i n g " , het lijkt zelfs niet op iets groots. H e t is licht en luchtig met zijn vele r a m e n en steeds op e l k a a r afgestemde kleuren. O o k als er veel mensen binnen zijn, zal men ze niet a l l e m a a l zien — als men niet w i l .

H e t is een gastvrije p l e k , „een eigen huis v o o r onze jongens en natuurlijk o o k m e i s j e s " , zoals de heer Teengs Gerritsen, een v a n de i n i t i a t i e f n e mers, zegt.

D e meeste a a n l o o p zal wel de p o l i klinische afdeling k r i j g e n ; deze w e r k t al enige tijd. M e n k a n er terecht bij

'45

internist of p s y c h i a t e r , er staan m a a t schappelijke w e r k e r s , psychiaters en fysiotherapeuten ter beschikking. E e n therapeutische afdeling is er aan huis.

Als het zo u i t k o m t , kunnen er enige mensen, in t o t a a l een t w i n t i g t a l , in de zonnige, uiterst pleizierig, m e t veel smaak ingerichte k a m e r s worden opgenomen.

E v e n t u e l e behandeling, die hier niet mogelijk is, k a n in overleg m e t het naburige Leidse A c a d e m i s c h e ziekenhuis worden gedaan. D e o u d - k a m p en verzetsmensen, o o k v a n de j o n gere generatie, die al in het centrum op consult zijn geweest, zijn uiterm a t e tevreden.

O m v o o r in de oorlog vervolgden f o r m a l i t e i t e n achterwege te laten zijn dezen o o k zonder verwijzing door hun huisarts o f specialist w e l k o m , m a a r v a a k zal men een bezoek juist wel graag eerst met zijn d o k t e r w i l len bespreken. Iedereen is daarin geheel v r i j . E e n vroeger v e r v o l g d e k a n zich rustig met zijn moeilijkheden t o t het C e n t r u m wenden. H e t adres is Centrum '45, Rijnzichtweg 35, Oegstgeest, tel. 0 1 7 1 0 - 5 5 2 4 2 .

O o k v o o r de gezinsleden v a n de cliënten, beter dan patiënten, staat het huis o p e n ; merendeels blijven dezen thuis, m a a r k o m e n zij r e g e l m a tig. H e t centrum zal volgens de n o r m a l e k a n a l e n , o.a. v i a de ziekenfondsen worden geëxploiteerd. V o o r bijzondere gevallen is een Stichting V r i e n d e n v a n C e n t r u m ' 4 5 opgericht, die v o o r e x t r a ' s wil zorgen.

H e t spreekt v a n z e l f d a t wij dit cent r u m als een grote a a n w i n s t beschouwen. H e t N e d e r l a n d s A u s c h w i t z C o m i t é is als zodanig en als

4

MEI

Ook dit jaar weer roepen wij u op o m op de avond van de 4de mei in een stille tocht naar de D a m te trekken, waar wij allen de twee minuten stilte in acht zullen nem e n . Daarna legt het Nederlands Auschwitz C o m i t é , evenals zovele andere organisaties, b l o e m e n bij het nationale m o n u m e n t . Voegt u bij ons met uw kinderen, vrienden en wie er maar mee w i l .

Verzamelen: Nassaukade bij de Bosboom Toussainstraat.

Vertrek: 18 uur 30.

Tot vrijdag 4 m e i .

N.A.C.

deelgenoot v a n het C e n t r a a l O r g a a n v a n V e r z e t s - en K a m p s l a c h t o f f e r s uitgenodigd om de opening bij te w o nen en deel te nemen a a n de lunch die door de koningin op het H u i s ten B o s c h w o r d t aangeboden.

Ich bin wieder Voor

buitenstaanders

pelijk

hoe

een

da!

is h e t

enkele

vaak

lichtflits,

onbegrijeen

enkel

gezegde ons weer

m i d d e n in h e t k a m p

brengen.

zaterdagavond,

Op

een

de t.v. kijk je toevallig in

—

en

je

staat

in

een

g e v l u c h t en v a n

bij

programmablad

Gleiwitz

Russische mariniers, die

kan

rustig

vlakbij

twee

met elf man

wie er buiten

waren

twee

waren

gearresteerd. D i e ontvluchting was een

knap

staaltje v a n organisatie, w a n t ik h a d er taal

niets v a n

hun b a r a k Twee

gemerkt,

hoewel

echte

Russische

i e d e r m e t een bin

boerenjongens,

bord waarop stond:

wieder

ook deze

\an hele

het

moesten

,,Hurra!

luidkeels roepen. E e n dag later werden van

Ze

zitten,

dit

bonken

da!"

sterk

hurken

mensenleven kamp

ten

aanschouwe

opgehangen.

Een

po-

g i n g t o t o n t v l u c h t e n w a s v o o r de n a z i ' s halsmisdaad tionale

en

moest

conventie

bestraft. H e t

tegen

in

met

Dat

interna-

dood

worden

de

w a r e n s o l d a t e n en g e e n

een a a n k o n d i g i n g

geslagen. Een en

hoe

er

vals

gezegd

in een t . v . - b l a d

eens een mité dit

zo

alleen van het

centrum

het

ons

keertje".

nodig,

weten:

wonden

diep, heel

al

„er

zijn

nu

en

in d e z e

Ook

was nog dan

in

de

oren

„vergeet het

het

daarvoor alleen

vele

diep

zijn

wij

zijn

herinneren,

klinkt

ik

als

eindelijk is o n s

maar

anderen

situ-

herleven

bewijs hoe k w e t s b a a r

wordt:

joden,

mensen.

aties uit h e t v e r l e d e n v o o r j e d o e t bewijst dat de

een

iedere

m a a r w e l R u s s e n en dus g e e n

D e entree

in

sliep.

en v i e r k a n t , m o e s t e n o p h u n Ich

to-

ik toch

co-

om

te

die

zich

sta

niet

wereld".

JOS

De drie krijgsgevangen ? ?

ONAFHANKELIJK DOOR U! Als

de o o r l o g s s l a c h t o f f e r s ,

onderduikers goed

en

zouden

oud-gevangenen,

nagelaten

begrijpen

betrekkingen

w a t onze

w e e s t in h e t t o t s t a n d k o m e n tot

en m e t de n i e u w e

1973 ze

van kracht

heel

wat

o v e r d e b r u g zijn

met

zouden

de eersten

comité

denken.

een

eigen

a p p a r a a t o p te bouwen. W i j hebben b.v. a c tief a c h t e r

uitbetaling

door

de I . G .

Farben

en a c h t e r d e t o e s l a g e n v o o r

januari

het

zouden

zelf de uitvoering v a n deze maatregelen ter

dan

financiële

steun

experimentenblok

hand

te nemen.

zijn

die a a n

niet

direct

ge-

willen

ons

kweken.

wij

B e d o e l e n wij n u d a t u t e n o p z i c h t e v a n o n s

enige

maakte

niet.

zonder op

onze

h a d d e n en h e b b e n wij d a a r

de mensen

voor

en t e n

principieel

geen

eigen

tweede baantjes

Opnieuw het

onafhankelijke opstelling,

vergoeding het

voor

wie

mogelijk

van

alle

zonder

ons

kwesties

ook haar-

lating

van

in

de

geweten

weer

houdendheid

eindelijk d e v r u c h t e n v a n o n z e

en s t r i j d b a a r h e i d

slechts

len v a n u een f o o i v i a een s o o r t hadden

enke-

armenwetje

H o e is d a t m o g e l i j k ? v r a a g t Praktisch

u u

N 5500

af.

zolang ons comité bestaat

wij geijverd v o o r streefden er

acties plukt, ons w a t m e e r Postrek.

ontvangen.

t.n.v.

-

N.A.C.

gezamenlijke

steunen.

Gem.giro

de

Wij

andere or-

grot

vrijlating

Vietnam.

en

„krijgsgevangenen"

zijn,

uitgebleven

. . . Tegen

in B r e d a

voor

Kamp-

besproken

dertigste

kibboets L o h a m e i twee boeken bestemd kig

verjaardag Hagettaoth

gepubliceerd,

voor

van

de

in h e t

op-

zijn

d e j o n g e g e n e r a t i e die g e l u k -

geen g e t t o en g e e n A u s c h w i t z h e e f t ge-

kend.

H e t e e r s t e b o e k is v a n T u v i a

kowski:

Between

the tumbling

sen d e i n s t o r t e n d e m u r e n ) . boek

v a n een v a n de

satoren

van

het

bevat

de

eerste

opstand

verzet

in

het

dag-

organi-

getto.

beschrijving

18 januari

u vooral

gebruik v a n het

Het

van

de

gevech-

ten

gebruik

buiten

maakte stierf

de muur,

van kort

de

na

waarbij

riolen

van

de oorlog

men

Warschau.

in I s r a ë l

van de oprichters v a n de kibboets Hagettaoth.

Het

boek

is

Amsterdam geeft 5 jaar subsidie

die w a t lang

zijn

de plannen v o o r

een

en t e g e n

en

van

werd

CRM

O p 15 februari kregen wij bericht d a t B . en W . v a n A m s t e r d a m hebben b e sloten ons comité v i j f j a a r lang, te beginnen m e t 1 9 7 3 , een subsidie v a n ƒ 5 0 0 , — te v e r s t r e k k e n . W i j zijn het stadsbestuur zeer erkentelijk voor deze geste en willen hierbij de heer Lewis v a n bestuurscontacten noemen.

een meisje v a n 1 7 j a a r , w e r d

te W a g e n i n g e n ,

het Duitse

getekend,

zal

Haar

verbindings-

het verslag

grote

s l a c h t i n g en v a n h e t h e l d h a f t i g e

van

verhaal

een getuige

is n i e t van

de ver-

z e t , m a a r zij n a m o o k z e l f a a n d e strijd in het g e t t o en b u i t e n d e m u r e n d e e l . Z i j s m o k k e l d e w a p e n s in h e t g e t t o b i n n e n

elk

te vinden

ontsnapt.

Ook

p e r stuk,

ƒ 1 7 . — . Belangstellenden naar

Ghetto

Hagettaoth,

voor

Fighters

Israël.

en

enige

dit

343 pagina's. D e

zes d o l l a r

de

5

mei

worden

ge-

Kamer

de heer

Wolff op

diens

h a d t e v o r e n in e e n

wegens

zijn

waarde

en v o o r

van

v a n dit gede

nazi-

het Nederlandse

voor

volk.

Op

10

het

proces

Iers

april

begint

tegen

in D ü s s e l d o r f

Verkehrsministerium,

man

die

was

transporten

naar

de

Ons

heeft

bemiddeld

nabestaanden

van

kl'ager,

hulp

konden

optreden.

voor

voor

de alle

vernietigingskampen. opdat

slachtoffers

als

het openbaar Er

in H i t -

Ganzenmüller,

verantwoordelijk

comité

eindelijk

de staatssecretaris

hebben

enkele Neben-

ministerie,

ook

enkelen

Gemmeker,

het

onderzoek

meker maar

de k a m p c o m m a n d a n t

tegen

w i e ( o o k in

opnieuw

is g e o p e n d .

is in 1 9 4 8 t o t tien j a a r heeft

er

slechts

drie

van

Düsseldorf) Gem-

veroordeeld,

uitgezeten.

Het

NIET

THUIS

van

nieuw

materiaal

tot

een

aanklacht

komt.

d a n k zij h a a r

een m o e d i g e

alleen

waren

niet

waar op

Proces

gen

en

sides o f t h e

v a n het verzet

die

leger

aan de vaste Kamercommissie

Westerbork,

als e e n

agent

ïllustreerd,

wordt

staat.

van onze vrienden verklaringen afgelegd te-

w a l l , A a n b e i d e zijden v a n d e m u u r . V l a d k a ,

schuilplaatsen

protesteert

s t a a t n o g lang niet v a s t d a t het nu o p g r o n d

V l a d k a Meed schreef O n both

uiterlijk

in d e B o n d s -

gepleit v o o r het behoud

slachtoffers

Lohamei-

telt 2 2 5 p a g i n a ' s .

„Arisch"

briefver-

d i t z e g d e s t a a t s s e c r e t a r i s V o n h o f f in

bouw

Hij

geïllustreerd

gratis

verzetsorganisaties

de Wereld

telegram

over-

l e v e n d e n a a n in d e v e r s c h r i k k e l i j k e

in

zouden

H O T E L DE W E R E L D BLIJFT

girobiljet!

hetzelfde

de p a a r z e l d z a m e

drie

ingesloten

1 9 4 3 en v a n

de g r o t e o p s t a n d o p 1 9 a p r i l v a n jaar. Tuvia voerde

(Tus-

H e t is h e t

voornaamste

dramatische op

Borzy-

walls

even-

Amerikanen

N.A.C. Maakt

Engels

die s p e c i a a l

opgerakeld,

w a t ons te doen

de T w e e d e

de

„Heimkehrer',

de

vragen toe. H e t N . A . C .

v a n het getto v a n W a r s c h a u heeft de

zijn

Amsterdam.

1945

Voor

op

het N . A . C . ten scherpste. S a m e n m e t de an-

sloopt:

stand

gevangenen

u i t z i t . Bij d e z e

de drie niet alleen

capitulatie

BOEKEN

bezoek

bij R o m e

r e p b l i e k m a a r o o k in N e d e r l a n d

Hotel

TWEE

zijn

in de

oorlogsmisdadiger

van

Kappler

dere

Amsterdam

hebben

een p e n s i o e n r e g e l i n g .

niet n a a r o m n a a s t

29.30.87

u die

de

de drie v a n B r e d a

na

voer

Hopelijk

juist

omdat

een s o o r t v a k b o n d v a n n a z i - m i s d a d i g e r s , o o k

ten dag

nog.

Kappler,

gelegenheid heeft de beruchte

vervullen

en g a a t

bij

h e e f t en l e v e n s l a n g

ons

wij h e d e n

Heinemann

Ardeatijnse

SS-mars

u dat waarderen

weer

die d e m o o r d o p m e e r d a n 3 0 0

en t e stellen. D e z e r o l

kunt

Eerst

a a n I t a l i ë blijkt t e h e b b e n g e p l e i t v o o r v r i j -

s c h e r p te b e o o r d e l e n

e r m e e r o m u ( a l t h a n s de m e e s t e n v a n

gekomen.

Bondspresident

U en w i j zijn d e z e l f d e s l a c h t o f f e r s . H e t g a a t u ) duidelijk t e m a k e n d a t z o n d e r o n z e v a s t -

zijn d e d r i e en h u n k o r n u i t e n

nieuws

als

Juist onze

u dankbaar moet tonen? N e e , helemaal

de v r o u w e n uit

aangezeten,

D a t lag o o k niet

weg. T e n eerste wel

o f begeleiding

moeten

daarvan

RO-III

te k l a g e n ; m a a r

zij die u i t k e r i n g

nieten

inplaats

die in

gekomen.

N i e t d a t wij b e h o e v e n

of

v a n de

wet,

is g e w o r d e n ,

royaler

r o l is g e -

ganisaties

hielp

mensen

boek

is ge-

boeken

kosten

dat

is

G e z i e n d e g e z o n d h e i d s t o e s t a n d v a n de v o o r zitter

van

mogelijk

het N . A . C ,

dat

hij tijdens

Jos Slagter, de

v e e l w e g is. M o c h t hij e r n i e t zijn, d a n k u n t u u wenden

tot andere

leden

mevr. E. Furth, Diemerkade 43, Die-

men,

tel.

de

redactrice

drs. E v a Tas, tel. 0 2 0 - 79 57 16

0 2 0 - 35 88 42

of tot de

penningmeester

I.

of

Stibbe, 0 8 5 - 61 3 6 0 8 .

ongeveer Lohamei-

v a n ons c o -

mité:

HET

dienen te schrijven House,

is h e t

zomermaanden

BESTUUR

Tussen h a a k j e s : wilt u de Stichting a l l e e n 's o c h t e n d s

opbellen?

40—45

U W ADRES V e r g e e t u t o c h niet ons elke adreswijziging door te geven. O o k als u n a a r het buitenland g a a t . E n geef ons dan n a a m en adres v a n u w vrienden, die ons b l a d willen lezen, w a a r o o k ter w e r e l d . M a a r w e l : het juiste adres.

Dank u!

N.A.C.