nederlands auschwitz comité
17de j a a r g a n g , nr. 11-12 nov.-dec. 1973 secr.:
victorieplein
32',
amsterdam-z.,
bankrek.: AMRO, bijk. van b a e r i e s t r a a t , gem.giro N 5500
postgiro
293087
amsterdam-z.
N.A.C.
red.: amsteldijk 2 3 ,
amsterdam-z
Vrede om te leven W a t velen gevreesd hadden is weer gebeurd: opnieuw woedde oorlogsgeweld in het M i d d e n - O o s t e n . De G r o t e V e r z o e n d a g en de m a a n d R a m a d a n waren vervuld v a n w a p e n g e kletter v a n het allerlaatste soort. E e n wapenstilstand is inmiddels getekend, n a d a t duizenden jonge mensen hun leven hebben gelaten, nog zovelen méér v e r m i n k t zijn en anderen krijgsgevangen w a r e n . H e t M i d d e n - O o s t e n is letterlijk een b r a n d p u n t v a n belangen en belangstelling, om wie erop en om w a t eronder zit v o o r w i e en w a t eromheen en v a a k er ver v a n d a a n ligt. H e t is ook een k n o o p p u n t v a n verbindingen en tegenstellingen en dat van heel oudsher. T o c h zijn noch de bijbelse geschiedenis noch de heilige oorlog van de Islam o n m i s b a a r v o o r het toekomstig beleid in die historisch zo beladen streken. D a t zijn wel twee uitspraken van de V e r e n i g d e N a t i e s : de ene die de staat Israël in het leven riep en d a a r m e e het bestaansrecht v a n die s t a a t eens en v o o r goed vastlegde. D e andere is de b e f a a m d e resolutie 2 4 2 , twintig j a a r later uitgevaardigd, in 1 9 6 7 , een j a a r na de derde oorlog om en door Israël gevoerd. D e recente wapenstilstands-overeenkomst verwijst dan o o k n a a r die resolutie en dus tevens n a a r het V . N . - b e s l u i t v a n 1 9 4 7 . W i j moeten hopen dat de uitvoering v a n een en ander niet door politieke speculaties van andere aard doorkruist zal w o r d e n . E r bestaat een natuurlijk v e r b a n d tussen de mensen v a n Israël en ons. Zeer velen v a n hen w a r e n vervolgden en zijn overlevenden v a n de fascistische terreur. H e t blad d a t u in handen houdt is ten dele bekostigd door sommigen v a n hen, die ons w e r k — o.m. v o o r hun materiële basis (door onze strijd v o o r de W . U . V . en pensioen) — hoog schatten. V a n wege deze directe b a n d en uit bezorgdheid v o o r
de wereld waarin wij en nu al onze kinderen en kleinkinderen leven begeren wij zozeer vrede in het M i d d e n O o s t e n . W i j moeten wel constatteren dat d a a r lang niet genoeg aan is gedaan. D e wapenstilstand na de oorlog is een feit en de zo broodnodige directe onderhandelingen tussen alle b e t r o k kenen, Israël, zijn buren en al zijn, ook gewezen, bevolkingsgroepen kunnen op gang k o m e n . M a a r dit a l les hoe belangrijk ook, is in ons land op de achtergrond g e r a a k t door de oliekwestie. H e t n a a d j e van de oliekous zal men wel evenmin aan de weet k o m e n als de feitelijke v e r h o u dingen in het N a b i j e O o s t e n . Alleen zijn bij de boortorens, pijpleidingen en dollarrekeningen meer en nog groter m a c h t e n betrokken dan bij de stenige J o r d a a n o e v e r s en S i n a ï - p a d e n . D e o l i e b o y c o t van N e d e r l a n d heeft stellig minder van doen met veilige grenzen v o o r Israël dan met veilige winsten v o o r de petroleum-reuzen, o f die nu in een burnoes o f in een w o l k e n k r a b b e r zitten. W i j menen dat aan het getwist over de olierijkdommen o f over de verdeling van energiebronnen niet het leven van één Israëlische o f A r a b i s c h e jongen meer ten o f f e r mag vallen — en zelfs niet de w e r k - o f zondag van één gewone N e d e r l a n d e r . V o o r het t o u w t r e k k e n om dit tere punt hebben blijkens publicaties v a n v o o r o k t o b e r de oliereuzen w a a r l i j k niet de G r o t e V e r z o e n d a g a f g e w a c h t . A l zouden wij het w i l l e n : de hele p o litieke p r o b l e m a t i e k van de landen op en rondom het grondgebied van het oude Palestina zouden wij hier niet aan de orde k u n n e n stellen. E n de economische p r o b l e m a t i e k is zo mogelijk nog ondoordringbaarder. D i t ligt aan het mechanisme van de „westerse m a a t s c h a p p i j ' , en dat is weer de m a a t s c h a p p i j w a a r de oliemaatschappijen hun zetel hebben. W i j
kunnen die problemen niet behandelen en dat hoeft ook niet. H e t zijn niet de problemen v a n de mensen in T e l - A v i v en J a f f a , niet v a n die op beide oevers van het S u e z - k a n a a l o f het meer v a n Tiberias en o o k niet v a n de mensen op de hellingen van de berg H e r m o n . D i e mensen hebben m a a r één belang, net als elke N e d e r l a n d e r o f elke A m e r i k a a n o f R u s o f w e i k ander mens ook en dat is vrede. D a a r h o o r t bij het oplossen v a n c o n f l i c t e n aan een tafel, liefst een ronde, en niet op een slagveld. D i t is steeds ons standpunt gev/eest; de gebeurtenissen hebben ons daarin gesterkt. Sommige mensen hebben gemeend dat met de komst van een joodse staat al hun problemen w a r e n opgelost. D a t is een illusie gebleken. Israël ligt niet op de maan en ook die is al niet meer o n b e r e i k b a a r . J u i s t o m d a t het gaat om een gebied in het h a r t v a n de economische en politieke machtsstrijd in onze tijd is vrede er het eerst nodige. N u er eindelijk w o r d t onderhandeld hopen wij d a t toch nog in de woestijn het ijs is gebroken en er een weg w o r d t gebaand niet om samen te vechten, m a a r om samen te leven. H o e v e l e n van ons hebben de laatste m a a n d e n rust noch duur gekend. Z e dachten aan hun familie, aan hun vrienden, soms k a m p v r i e n d e n , d a a r ginds en ze hebben pas opgeademd toen de wapens zwegen. Z e moeten blijven zwijgen, in ieders belang. H e t k a n wel lijken o f het in het M i d d e n O o s t e n om olie en tankers s?aat, m a a r v o o r ons gaat het om mensen die moeten blijven leven. E n d a a r o m moet er vrede zijn, in de eerste tot en met de laatste p l a a t s . V r e d e om te leven. 27 JANUARI 1974 AUSCHWITZ-HERDENKING zie pagina 3