Cohen-Kattenburg

Sieny Cohen–Kattenburg

DO OrBERTJE LEUW

Begin februari overleed Sieny CohenKattenburg, een van de heldinnen van het Joodse verzet, bijna 95 jaar oud. Nog geen negentien was ze toen ze, alsof dat vanzelf sprak, ‘ja’ zei op de vraag of ze mee wilde helpen Joodse kinderen uit de Hollandsche Schouwburg te smokkelen; kinderen die zonder het ingrijpen van haar en enkele anderen de oorlog vrijwel zeker niet hadden overleefd.

Sieny Kattenburg werkte als piepjonge kinderverzorgster bij de crèche tegenover de Hollandsche Schouwburg, de plek waar Joden bijeen werden gedreven voordat ze op transport gingen naar Westerbork en Vught en van daaruit naar Duitse concentratie- en vernietigingskampen. Op de crèche werden kinderen van nul tot twaalf jaar opgevangen omdat de Schouwburg al snel overvol raakte. Tot op het allerlaatst, tot op het moment dat, eind september ’43, Schouwburg en crèche werden ontmanteld omdat de bezetter Nederland ‘Judenrein’ had verklaard, deed Sieny wat ze vanzelfsprekend vond: wanhopige ouders proberen te overtuigen dat hun kinderen veiliger waren in pleeggezinnen op het platteland en vervolgens, als de ouders hadden toegestemd, de kinderen de crèche uit smokkelen. Dat die acties voor haarzelf levensgevaarlijk waren, negeerde ze. Op het nippertje lukte het haar om zelf onder te duiken, samen met haar vriendje Harry Cohen, met wie ze inmiddels, onder druk van de omstandigheden, was getrouwd.

HARRY EN SIENY Over hoe het precies toeging op de crèche, over de gevaren die dreigden en over het enorme lef dat nodig was om de bezetter om de tuin te leiden, kun je lezen in het boek Harry & Sieny, overleven in verzet en liefde, dat afgelopen oktober verscheen. Esther Shaya schreef het, na urenlange interviews met het echtpaar. Sieny heeft de presentatie ervan gelukkig nog kunnen meemaken. Het boek beschrijft de alledaagse werkelijkheid van het echtpaar door de jaren heen. Over gewone mensen gaat het, die in de oorlogsjaren in een absurde, moorddadige wereld terecht komen waarin bekenden vijanden worden en wildvreemden helden blijken te zijn. En over de worsteling om, na de oorlog, ‘gewoon’ weer verder te gaan, maar dan met de wetenschap dat zo veel van hun naasten zijn vermoord. Wat in de loop van het na-oorlogse wetenschappelijk onderzoek naar psychologische effecten van de vervolging naars voren kwam, is veelal ook hier, in het leven van Harry en Sieny, van toepassing. Over hun enorme doorzettingsvermogen na de oorlog, gaat het. Over het wegduwen van verdriet – het deksel moest op de put blijven. Over het beschermen van de kinderen tegen datzelfde verdriet en hoe de kinderen dat desondanks voelden, het zelfs overnamen. Hoe de kinderen, omgekeerd, hun ouders beschermden door niets te vragen, door niet lastig te zijn. En over de depressie die, decennia later, toch de kop opstak. Het wordt allemaal beschreven. Bijzonder is dat Sieny, na veertig jaar te hebben gezwegen, besloot om op basisscholen over haar geschiedenis te vertellen. Dat ze dat heel goed kon met, ook op hoge leeftijd, een opvallend heldere, jonge stem, is te horen op de site andereachterhuizen.nl.

Esther Shaya–Harry & Sieny. Overleven in verzet en liefde. Uitg. Gibbon Uitgeefagentschap 2018, 310 blz. isbn 9789491363948. € 21,00. Zie ook de website www.andereachterhuizen.nl, onder de kop Harry en Sieny. grote foto still uit vimeo-video

stand Van zaken nationaal holocaust naMenMon uM en t

procedures Vertragen bouw naMenMonuMent

L A A T S T E N I E U W S

Meijer Realty Partners heeft deze 178 namen geadopteerd

www.meijerrealtypartners.nl

Dit is waar het echt om gaat. Helaas worden we al maanden gedwongen om tijd, geld en energie te stoppen in juridische procedures. Kostbare tijd omdat er iedere dag opnieuw overlevenden en nabestaanden sterven. Voor hen komt het monument te laat. Je zou bijna denken dat de tegenstanders niet weten waar het nu eigenlijk om gaat. Het gaat bijvoorbeeld om de 178 mensen die woonden op de Weesperstraat. Precies op de plaats waar nu het monument zal komen... Dit zijn ze.

Nwe Herengracht 22 hs Rachel Ensel-Worms 1879–1942, 63 jr Joseph Ensel 1875–1942, 67 jr Nwe Herengracht 22 I Izaak Jas 1903– 1943, 40 jr Helena Talhuizen-Jas 1908– 1944, 36 jr Eliazer Talhuizen 888- 1944, 56 jr Nwe Herengracht 24 hs Betty Mia Levie 1942–1943, 1 jr Jansje Levie-Cohen 1916–1943, 27 jr Isidoor Levie 1916–1944, 28 jr Nwe Herengracht 24 I Veronica Stokvis-Swaab 1875–1943, 68 jr Meijer Stokvis 1873–1943, 70 jr Nwe Herengracht 24 II Heintje Krant-Kanis 1895–1943, 48 jr Salomon Krant 1896–1943, 47 jr Nwe Herengracht 24 III Philip Aandagt 1900–1942, 42 jr Weesperstraat 2 hs Mietje Cohen-Aalsvel 1892–1943, 51 jr Weesperstraat 2 bovenhs Martha Kok 1901–1942, 32 jr Weesperstraat 2a II Abraham Wijnschenk 1919–1941, 22 jr Sientje Wijnschenk-Krant 1919–1944, 25 jr Pieter Krant 1886–1943, 57 jr Sara Krant-Gans 1885–1943, 58 jr Rebecca Krant 1926–1944, 18 jr

Weesperstraat 2b hs Joseph Pach 1907–1941, 34 jr Betje Pach-Waterman 1907–1943, 36 jr

Weesperstraat 2b II Meijer de Haas 1910–1942, 32 jr Hendrika de Haas-Parsser 1908–1942, 34 jr Abraham Joseph Parsser 1883–1943, 60 jr Naatje Parsser-Nikkelsburg 1887–1943, 56 jr

Weesperstraat 4 boven Rebecca Elkan-Lopes Carança 1879–1943, 64 jr Maurits Elekan 1872–1943, 71 jr

Weesperstraat 4 bovenhs Salomon Haringman 1886–1942, 56 jr

Weesperstraat 4 II Judicje Levit 1939–1943, 4 jr Racheltje Hindrika Dresden-Levit 1911–1943, 32 jr Grietje van Bever-Hamburger 1884–1943, 59 jr

Weesperstraat 6 Jacques Mouwes 1916–1942, 26 jr Jansje Mouwes-Ouds 1874–1942, 68 jr Hartog Mouwes 1874–1942, 68 jr

Weesperstraat 6 I Isaac Deegen 1930–1942, 12 jr Rachel Deegen-Roeper 1907–1942, 35 jr Joseph Deegen 1905–1943. 38 jr Vrouwtje Deegen 1928–1942, 14 jr Samuel Deegen 1949–1942, 2 jr Anna Brandon Bravo 1869–1942, 73 jr

Weesperstraat 8 I Isaac Levie Felmans 1916–1943, 27 jr Roosje Felmans-Morpurgo 1883–1943, 60 jr

Weesperstraat 8 II Sara d’Ancona 1903–1931, 12 jr Sara d’Ancona-Belinfante 1903–1943, 40 jr Salomon d’Ancona 1903–1943, 40 jr Eva Henriette d’Ancona 1929–1943, 14 jr Flora Kleerekoper 1887–1942, 55 jr

Weesperstraat 8 III Gabriël Rootveldt 1932 – 1943, 11 jaar Abraham Rootveldt 1936 – 1943, 7 jaar Engelina Rootveldt 1936 – 1943, 7 jaar Barend Rootveldt 1904 – 1943, 39 jaar Rosette Rootveldt-Soep 1907 – 1943, 36 jaar

Weesperstraat 10 hs Abraham André Duitscher 1920–1941 ,21 jr Sara Benjamins-de Roos 1874–1943, 69 jr

Weesperstraat 12 hs Judith de Jong-Cauveren 1898–1943, 45 jr Jacob de Jong 1887–1943, 56 jr Elisabeth Magdalena Agsteribbe-de Jong 1921–1942, 21 jr Weesperstraat 12 I Klara Delmonte-Rodrigues Garcia 1877–1943, 66 jr Mozes Delmonte 1869–1943, 74 jr

Weesperstraat 14 hs Louis Vuijsje 1915–1943, 28 jr Schoontje Vuijsje-van Beetz 1881–1943, 62 jr Isaäc Vuijsje 1879–1943, 64 jr

Weesperstraat 14 II Rachel Polak-Gokkes 1892–1943, 51 jr Leentje Gokkes-Kraal 1868-–1943, 75 jr

Weesperstraat 14 III Elske van Brink 1886–1942, 56 jr Herman van Brink 1860–1942, 82 jr

Weesperstraat 16 hs Catharina Philippina Zadok Bonew 1867–1941, 74 jr

Weesperstraat 16 I Jacob Marcus Friedmann 1938–1943, 5 jr Judith Friedmann 1935–1943, 8 jr Debora Friemann 1933–1943, 10 jr Rosalina Friedmann-Walg 1903–1943, 40 jr Bernard Friedmann 1904–1943, 39 jr

Weesperstraat 16 II Rachel Italiander–Wijnschenk 1871–1943, 72 jr Mauritz Italiander 1877–1943, 66 jr Marcus van Kreveld 1935–1943, 8 jr Roosje van Kreveld-van Gelderen 1899–1943, 44 jr Elias van Kreveld 1900–1943, 43 jr

Weesperstraat 16 III Lea de Vries-Coopman 1878–1942, 64 jr Leendert de Vries 1874–1941, 67 jr

Weesperstraat 18 I Rachel Degen 1895–1943, 48 jr Rosette Walvis-Degen 1881–1943, 62 jr Gabriël Walvis 1877–1943, 66 jr

Weesperstraat 18 II Jacob Lampie 1918–1945, 27 jr Bertha Lampie-Cohen 1890–1942, 52 jr Mozes Lampie 1891–1942, 51 jr Willem Lampie 1924–1942, 18 jr

Weesperstraat 20 hs Sara Koster 1881–1943, 62 jr Saartje Blits-Meents 1901–1943, 42 jr Betsy van Kreeveld 1930–1943, 13 jr Kaatje van Kreeveld-Tokkie 1892–1943, 51 jr Isaac van Kreeveld 1889–1943, 54 jr

Weesperstraat 20 I Eva Velders 1924–1943, 19 jr

Weesperstraat 24 hs Levi Gans 1929–1943, 14 jr Lena Gans 1933–1943, 10 jr Betje Gans-Cosman 1905–1943, 38 jr Salomon Gans 1906–1943, 37 jr

Weesperstraat 26 hs Leentje Gans-Nikkelsberg 1872–1943, 71 jr Emanuel van Beseme 1917–1942, 25 jr Rosette van Beseme-Baske 1869–1942, 73 jr Ezechiël van Beseme 1873–1942, 69 jr Mozes van Beseme 1905–1941, 36 jr

Weesperstraat 26 Ia Esther Knoop-Morpurgo 1878–1943,65 jr

Weesperstraat 26 II Esther Pach-Spanjar 1880–1943, 63 jr

Weesperstraat 26 III Keetje Aluin-Doof 1881–1942, 61 jr

Weesperstraat 28 hs Joel Gosler 1922–1942, 20 jr Debora Gosler-Waterman 1896–1942, 46 jr Isaäc Gosler 1896–1944, 48 jr Marianne Kool-Gosler 1921–1943, 22 jr Samuel Gosler 1925–1944, 19 jr

Weesperstraat 28 II Ezecheiel Worms 1919–1943, 4 jr Rachel Worms-van Beseme 1906–1943, 37 jr Louis Worms 1907–1941, 34 jr Hijman Worms 1936–1943, 7 jr

Weesperstraat 28 III Samson Pach 1940–1943, 3 jr David Pach 1942–1943, 1 jr Kitty Pach-Lopes Cardozo 1922–1943, 21 jr Juda Pach 1916–1945, 29 jr

Weesperstraat 30 Jacob Koekoek 1871–1943, 72 jr

Weesperstraat 30 I Simon van Hes 1926–1944, 18 jr Schoontje van Hes-Tak 1894–1943, 49 jr Benjamin van Hes 1899–1942, 43 jr Leo van Hes 1923–1944, 21 jr

Weesperstraat 30 II Catharina Hilversum 1931–1943, 12 jr Branca Hilversum 1923–1943, 20 jr Mietje Hilversum-Koekoek 1898–1943, 45 jr David Hilversum 1899–1943, 44 jr

Weesperstraat 32 Aaltje Hoos 1864–1943, 79 jr Rebekka Hoos 1868–1942, 74 jr Abraham Hoos 1866–1942, 76 jr Kaatje Hoos 1860–1940, 80 jr

Weesperstraat 32 hs Esther Gokkes-Lopes Salzedo 1905–1943, 38 jr Eva Lopes Salzedo-Pachter 1876–1943, 67 jr Weesperstraat 32 I Hanna Frank-Lopes de Leao 1870–1941, 71 jr Isaäc Bromet 1879–1942, 63 jr Philip Gokkes 1900–1942, 42 jr Ezechiel Pinto 1929–1943, 14 jr Janse Pinto-Gokkes 1898–1943, 45 jr Mozes Pinto 1901–1943, 42 jr Catharina Pinto 1933–1943, 10 jr

Weesperstraat 34 I Lea Vos-Mok 1869–1943, 74 jr Jacob Vos 1868–1943, 75 jr

Weesperstraat 34 III Nathan Salomon Spreekmeester 1931–1943, 12 jr Eva Spreekmeester-Walvis 1907–1943, 36 jr Isaäc Spreekmeester 1905–1943, 38 jr Esther Vreeland-Sanders 1922–1943, 21 jr Abraham Sanders 1924–1942, 18 jr Sonja Brand 1934–1943, 9 jr Frijda Brand-Brand 1907–1943, 36 jr Isaak Mojzesz Brand 1899–1944, 45 jr Betje van Emrik 1942–1942, 4 mnd Margaretha van Emrik-Wurms 1917–1942, 25 jr Bernard van Emrik 1918–1944, 26 jr Saartje Walvis-IJer 1897–1942, 45 jr Abraham Walvis 1891–1942, 51 jr

Weesperstraat 36 hs Johannes Matheus van Schaik 1935–1943, 8 jr

Weesperstraat 36 I Iwan Goudsmit 1926–1942, 16 jr Grietje Tokkie-Goudsmit 1921–1943, 22 jr Josephine Goudsmit-Stofkooper 1891–1943, 52 jr Benjamin Goudsmit 1897–1943, 46 jr Sientje Goudsmit 1928–1943, 15 jr Weesperstraat 36 II Veronica Wurms 1929–1943, 13 jr Kaatje Wurms 1927–1943, 16 jr Rachel Wurms-Buijtenkant 1907–1943, 36 jr Judith Bakker-Peperwortel 1864–1943, 79 jr Levie Bakker 1867–1943, 76 jr

Weesperstraat 38 Rachel de Haas 1893–1943, 50 jr

Weesperstraat 38 I Lea Cohen Paraira-Baruch 1883–1942, 59 jr Jacob Cohen Paraira 1879–1942, 63 jr

Weesperstraat 38 II Michiel Cohen 1908–1943, 35 jr Nwe Keizersgracht 1 Hartog Porcelijn 1911–1942, 31 jr

Nwe Keizersgracht 1 c-II Sophia de Vries-Troostwijk 1874–1943, 69 jr Meijer de Vries 1881–1943, 62 jr

Nwe Keizersgracht 1 c-III Erich Oser 1906–1942, 36 jr

Nwe Keizersgracht 3 hs Baila Toronczyk-Orbach 1872–1943, 71 jr Szmul Toronczyk 1865–1943, 78 jr Ire Goldmark 1891–1943, 52 jr

Nwe Keizersgracht 3 Bajla Lederman 1884–1942, 58 jr