Nelectra in gesprek met

Leen Vandezande, woordvoerder VREG

“Wij willen klanten stimuleren om het elektriciteitsnet rationeler te gebruiken”

Onze werkgroepen ‘capaciteitstarief’ en ‘installatie’ organiseerden eind februari een meeting met Leen Vandezande (woordvoerder VREG) met als doel meer uitleg te krijgen over het capaciteitstarief. In dit eerste artikel krijgt u een samenvatting van deze presentatie en in de volgende editie brengen wij u de kritische vragen die ons panel installateurs aan haar voorgelegd heeft.

In augustus vorig jaar legde de VREG (Vlaamse Regulator van de Elektriciteits- en Gasmarkt) de nieuwe tariefmethodologie vast voor de jaren 2021 tem 2024. En daarin besliste de VREG ook om in 2022 een capaciteitstarief in te voeren voor gezinnen en kleine bedrijven. Voor grote bedrijven bestaat er vandaag al een capaciteitstarief.

Hoe kadert het capaciteitstarief in de ruimere tariefmethodologie van VREG?

De tariefmethodologie wordt door de VREG vastgelegd voor een reguleringsperiode van 4 jaar. “Die methodologie bepaalt wat het toegelaten inkomen is van de distributienetbeheerders,” vertelt Leen Vandezande. “Daarmee willen wij hen aanzetten tot een efficiënte bedrijfsvoering.” De tariefstructuur bepaalt hoe deze kosten aangerekend worden aan elke netgebruiker. Momenteel gebeurt dat bij gezinnen en kleine bedrijven op basis van hun verbruik, maar dat zal vanaf 2022 wijzigen: VREG wil dat deels op basis van capaciteit aanrekenen. (nvdr: Op vraag van minister Demir en Fluvius overweegt de VREG om de voorziene inwerkingtreding van het capaciteitstarief op 1 januari 2022 uit te stellen naar 1 juli 2022.)

Hoe situeert het capaciteitstarief zich binnen de totale elektriciteitsfactuur?

De elektriciteitsfactuur van een gemiddeld gezin is opgebouwd uit drie grote onderdelen: de energiekost (wat hij aan de leverancier betaalt), btw & heffingen en nettarieven. Binnen die nettarieven zullen de kosten voor het netbeheer (aanleggen, herstellen….) vanaf 2022 grotendeels met het capaciteitstarief aangerekend worden. Voor een gemiddeld gezin komt dat neer op ongeveer 15% van zijn totale elektriciteitsfactuur. De overige 85% van de factuur blijft op basis van het kWh verbruik.

Waarom wordt een capaciteitstarief ingevoerd?

Daar zijn twee belangrijke redenen voor. “Eerst en vooral willen we de kostenreflectiviteit van de nettarieven verhogen,” vertelt Leen Vandezande. “We stellen immers vast dat de kosten die de netbeheerder maakt, gedreven worden door het capaciteitsgebruik van klanten en niet door het kWh verbruik. Het elektriciteitsnet werd verschillende jaren geleden aangelegd en toen heeft de distributienetbeheerder een algemene veronderstelling gemaakt over het gemiddelde capaciteitsgebruik van elke klant. Daarom is het logisch dat we de kosten gerelateerd aan die investeringen gaan aanrekenen op basis van het capaciteitsgebruik. Ook toekomstige uitbreidingen van het net zullen -op dezelfde manier- gedreven worden door wijzigingen in het capaciteitsgebruik.” Een tweede belangrijk element betreft de wil van de VREG om de klanten aan te zetten om het net rationeler te gebruiken. En dat is belangrijk in het kader van de energietransitie. “We verwachten een toename van het aantal elektrische voertuigen en warmtepompen,” aldus Leen Vandezande. “En dat zal leiden tot een grotere gelijktijdige piekbelasting op het net. We moeten

vermijden dat iedereen tegelijkertijd elektrische voertuigen gaat opladen aan vol vermogen, want dan zouden de huidige netten waarschijnlijk niet meer volstaan en zouden belangrijke nieuwe investeringen moeten gebeuren. Hierdoor zouden de nettarieven in de toekomst heel wat duurder kunnen worden.” Dat wil niet zeggen dat mensen hun dagelijks huishoudelijk gebruik moeten aanpassen. De VREG wil in eerste instantie mensen met specifieke toestellen die mogelijk een hoog piekvermogen kunnen veroorzaken, zoals een elektrisch voertuig, een warmtepomp of een sauna, aanmoedigen om daar op een rationele manier mee om te gaan en het gebruik meer te gaan spreiden in de tijd indien mogelijk.

Hoe zal het capaciteitstarief aangerekend worden?

Dat wordt anders aangerekend voor grote bedrijven dan voor gezinnen/ kleine bedrijven. Grote bedrijven (die niet op laagspanning aangesloten zijn) betalen vandaag al een capaciteitstarief dat aangerekend wordt op basis van hun voorbije jaarpiek. Daar wordt van afgestapt. Vanaf 2022 zullen alle netkosten voor grote bedrijven aangerekend worden op basis van 2 verschillende tariefdragers: de helft via toegangsvermogen, de andere helft via maandpiek. Het toegangsvermogen moet door het bedrijf zelf worden ingesteld in een portaal dat door Fluvius zal gebouwd worden. Door dat toegangsvermogen in te stellen, geeft dat bedrijf te kennen aan Fluvius: dit is de verwachte maximale capaciteit die ik denk te moeten gebruiken in de komende periode. Daarnaast zal de maandpiek gemeten worden. Dat is het hoogste kwartiervermogen dat elke maand wordt getrokken. Op het moment dat de klant met zijn maandpiek zijn toegangsvermogen overschrijdt, zal hij een soort boetetarief betalen. Dat is nodig opdat de klant een realistisch toegangsvermogen zou aangeven. Voor gezinnen en kleine bedrijven wordt het capaciteitstarief aangerekend op basis van de gemiddelde maandpiek. Dit kan enkel bij klanten met een digitale meter, want een klassieke meter kan geen pieken meten. Dus daar moeten het capaciteitstarief op een andere manier aangerekend worden: via een vaste term. Gemiddeld gezien zal het niet uitmaken over welk type meter men beschikt. Want de vaste term bij de klassieke meter zal een kleiner stukje van de netkosten vertegenwoordigen dan de gemiddelde maandpiek bij klanten met een digitale meter. Maar daartegenover staat dat het kWh tarief bij een klassieke meter hoger zal zijn dan bij een digitale meter.

Kritische vragen van onze leden

Na afloop van de presentatie, hadden onze leden nog een pak vragen. Zo wou men onder meer weten of het aansluitvermogen een rol speelt bij het berekenen van het capaciteitstarief. Of hoe het zat met de gemiddelde maandpiek? Wordt er een uitrol voorzien voor prosumenten, zolang er geen juridisch kader is? Wanneer krijgen consumenten met een exclusieve nachtmeter een digitale meter? Deze en nog een pak andere vragen legden wij voor aan Leen Vandezande. Haar antwoorden publiceren wij in ons juninummer.

Hoe zal die gemiddelde maandpiek berekend worden?

Het hoogste kwartiervermogen dat op maandbasis wordt getrokken zal geregistreerd worden door de digitale meter. Elke maand wordt dan een gemiddelde gemaakt van de maandpieken van de voorbije 12 maanden. Er is ook een minimale waarde voorzien: 2,5 kW. Ook wanneer een maandpiek onder deze waarde zit, wordt deze automatisch opgetrokken naar 2,5kW. Voor iemand die een gans jaar niet thuis zou zijn, wordt toch voor al die maanden 2,5 kW aangerekend. Dat zal ervoor zorgen dat iedereen toch een minimale jaarlijkse bijdrage aan de netkosten levert.

 Linda Claeys