2013 - 01 - Spinner Magazine by Nederlandse Flipper Vereniging

Club van In maart 2008 introduceerde de NFV de Club van 100. De Club van 100 bestaat uit personen en bedrijven die de NFV een warm hart toedragen. Zij betalen jaarlijks een bijdrage van 100 euro. Inmiddels heeft de Club van 100 al 38 deelnemers. Word ook Club van 100 lid! Dit zijn de voordelen: • Gratis toegang tot evenementen in het NFV Funhouse (1 toegangsbewijs per deelnemer) • Logovermelding op deze pagina en op de Club van 100 pagina op de NFV-site (met link) • Ingelijst logo op A4 formaat in het NFV Funhouse • Deelname aan jaarlijkse Club van 100 bijeenkomst in het NFV Funhouse (voor deelnemer en introducé)

Iedereen kan lid worden: leden, niet-leden, vriendenclubs, bedrijven, sponsors. In 2012 is geïnvesteerd in een verdere verbetering van het NFV Funhouse en de eigen collectie. In 2013 gaan we hiermee door: zodat het NFV Funhouse een plaats blijft waar alle leden graag naar toe gaan! Lid worden van de Club van 100 is eenvoudig: stuur een e-mail naar Jan Meijer (jan@nfvpinball.nl) en hij helpt u verder.

Crispus Holding BV

Logoblok Club van 100 - NFV

www.kleurenklok.nl Een praktisch hulpmiddel om kinderen zelfstandig te leren werken

Marcel Fokkens Transport

Ben Boogaard

Langedijk samen werken aan oplossingen

Inhoud Top stories

06. 10 jaar Battle for the Kingdom 10. Nieuwe Stern - The Avengers 14. No Good Gofers revisie 22. De Gameroom van Toon van Turnhout 30. Interview Andre van Herk 40. Ungunchable Harry (deel 2)

Vereniging

26. Operatie Wormerland - de afronding 32. NFV collectie - Star Trek 35. Update Funhouse collectie 38. Nieuwe NFV Sponsor - Ministry of Pinball 51. Van de (kandidaat) secretaris 52. Start a new game - Martijn Groen

Evenementen en competitie 58. RFT en LFC Update 63. Evenementenagenda 2013

Overig

29. Kopruitencollage 36. Paris Pinball Museum 45. Flipperen in de media 46. Flipperkast Mods - Stern Backboard Mod 54. Heighway Pinball - Full Throttle 56. Self Made Machines (deel 1) 60. Pinball, Fun & Maintenance 62. De vijfde speler

14: No Good Gofers

40: Ungunchable Harry

36: Paris Pinball Museum

theo van vroenhoven

COLOFON

Van de redactie

NFV Spinner Magazine is het tijdschrift van en voor leden van de Nederlandse Flipper Vereniging (NFV) en wordt viermaal per jaar gratis aan de leden toegestuurd in een oplage van 1250 stuks. Losse nummers: € 10,00. Redactie: Bas Vis, Theo van Vroenhoven (redactie@nfvpinball.nl) Aan dit nummer werkten verder mee: Albert Nomden, André van Herk, Bertjan Postma, Brenn Oosterbaan, Henk de Jager, Jeffrey Leeflang, Jim Jansen, Laurens Linssen, Maarten van Druten, Mark Heine, Martijn Groen, Michel van Kuijk, Paul Jongma, Pieter van Leijen, Rens Hooijmaijers, René van Gool, Richard Baan, Sven Mathijs, Toon van Turnhout en Winfred de Ruijter Redactionele bijdragen: Artikelen en fotomateriaal zijn zeer welkom op het redactieadres. Er mogen geen rechten van derden op rusten. Door inzending geeft de auteur of fotograaf toestemming tot publikatie in het Spinner Magazine. Artikelen kunnen schriftelijk (bij voorkeur digitaal) worden aangeleverd. Teksten (zonder opmaak) in DOS/Windows formaat (Rich Text Format of Word). Foto’s moeten apart worden aangeleverd, niet in het document. Artikelen, advertenties, vragen, columns en ingezonden brieven opsturen naar: redactie@nfvpinball.nl Advertentie tarieven 1/4 pagina 1/2 pagina 1 pagina Achterkant: op aanvraag Commerciële Spinnertjes

€ 50,00(1x) € 150,00 (jaarcontract,4x) € 100,00(1x) € 300,00 (jaarcontract,4x) € 150,00(1x) € 450,00 (jaarcontract,4x) € 15,00(1x) € 45,00 (jaarcontract,4x)

Niet-commerciële Spinnertjes van leden zijn gratis. Per Spinnertje kunnen maximaal drie flipperkasten worden aangeboden. Aansprakelijkheid: De redactie werkt met grote zorgvuldigheid aan de samenstelling van de SPINNER. De redactie en/of Nederlandse Flipper Vereniging aanvaardt geen aansprakelijkheid voor mogelijke schade (direct of indirect, van welke aard of omvang dan ook) die het gevolg is van onjuiste vermelding en/of zetfouten. Copyright: Niets uit de SPINNER mag worden overgenomen zonder schriftelijke toestemming van de redactie. De redactie behoudt zich het recht voor ingezonden bijdragen in te korten, op onderdelen te wijzigen of te weigeren. PTT periodiek: 146128 ISSN: 1382-4066

NFV NFV Dagelijks Bestuur: Voorzitter: Winfred de Ruijter (wderuijter@nfvpinball.nl) Secretaris: Bas Vis, telefoon: 0297-263451 (bvis@nfvpinball.nl) Penningmeester: Jan Meijer (jmeijer@nfvpinball.nl ) Collectie/Techniek: Ben Boogaard (bboogaard@nfvpinball.nl) Clubhuis: Arie Pijl (apijl@nfvpinball.nl) Commissies: Ledenadministratie: Henk van Duijn (ledenadministratie@nfvpinball.nl) Website: Mark van der Gugten (webmaster@nfvpinball.nl) Evenementen Organisatie: Jules Reivers (evenementen@nfvpinball.nl) Wedstrijd Organisatie: Ad Jonker (wedstrijd@nfvpinball.nl) Coördinator België: Lieven Engelbeen (silverballgames@telenet.be) Technische Vraagbaak: Gert-Jan de Haan (techniek@multigame.biz) 06-27456890 (Maandag- en vrijdagavond van 19:00 tot 21:30 uur) Eric Bartels (hmbartels@kpnmail.nl) 0251-293489 (Dinsdag- en donderdagavond van 19:00 tot 21:30 uur)

Als je als flippervereniging 20 jaar bestaat heb je inmiddels ook aardig wat tradities. Een van die tradities vindt zijn oorsprong in 2003 toen tijdens een Forum-discussie het idee werd geopperd om een wedstrijd te organiseren tussen de ‘groten’ van flipperend Nederland. Tien jaar later zijn we tien edities van de “Battle for the Kingdom” verder. Tijd dus voor een uitgebreide terugblik. In deze Spinner lees je er alles over. In deze Spinner ook weer veel aandacht voor techniek. Van Jeffrey Leeflang ontvingen we een prachtig verslag met schitterende foto’s van zijn No Good Gofers restauratie en Richard Baan nam de Star Trek uit de NFV collectie onder handen en doet in deze Spinner verslag. Onze ‘oppermodder’ Rens Hooijmaijers is ook weer van de partij. In deze editie legt hij uit hoe je de verlichting in de backbox van je Stern kunt verfraaien. Van Maarten van Druten ontvingen we deel 1 van een vervolgverhaal over het ontwikkelen van zijn eigen flipperkast. Tijdens de afgelopen maanden togen er ook weer een aantal NFV-ers over de landsgrenzen. Winfred de Ruijter bezocht het Paris Pinball Museum en Bas Vis doet verslag van een leuk reisje naar Duitsland dat de afsluiting was van ‘Operatie Wormerland’, een project dat de NFV veel goodwill en acht mooie flipperkasten opleverde. Tenslotte ontvingen we van Sven Matthijs weer een leuke puzzle, deze keer in de vorm van een ‘Kopruiten Collage’. Wie herkent alle 16 kopruitafbeeldingen in deze collage? Veel lees- en puzzle-plezier gewenst en wie weet tot ziens in Ederveen of elders in het land!

Ereleden: Guus Arens, Jurgen van de Peppel, Ad Jonker, Martijn van Aken, Bas Vis Lidmaatschap van de Nederlandse Flipper Vereniging: Lid worden van de Nederlandse Flipper Vereniging kan door een aanmeldingsformulier aan te vragen bij de secretaris. of via de NFV website (www.nfvpinball.nl). Lidmaatschap kost € 35,00 per kalenderjaar. Voor mensen die op hetzelfde adres wonen bestaat de mogelijkheid om duolid te worden. De contributie voor dit duo lidmaatschap is € 40,- per jaar. Voor hele gezinnen is er het familie lidmaatschap: € 45,- per jaar. Per adres wordt slechts één Spinner gestuurd. Opzeggingen: schriftelijk uiterlijk 2 maanden voor het einde van het kalenderjaar bij de penningmeester. Bankgegevens: ING bank, rekeningnr. 7233926 t.n.v. NFV, te Wierden. IBAN: NL 04 PSTB 0007233926 BIC: PSTBNL21 Betaling voor Belgische leden: 143-0746934-38 t.n.v. NFV- Lieven Engelbeen. KVK inschrijving: 40482631

NFV Spinner Magazine, jaargang 22, nummer 1

WINFRED de RUIJTER

Van het bestuur

Zo, de kop is eraf. We zitten alweer in maart... Het eerste kwartaal van 2013 is al weer bijna achter de rug. Een mooie start van het nieuwe flipperjaar, met veel aktiviteiten. Zowel in het clubhuis in Ederveen, als op lokatie in het land. En als je naar de agenda op de site kijkt, zie je dat je bijna elke week wel ergens kunt gaan flipperen...

Evenementen Op 12 januari hielden we in Ederveen de landelijke finale van de LFC - de ‘gezellige lokale’ flippercompetitie. Tevens proostten we toen op 2013 met onze nieuwjaarsborrel: ook een mooie gelegenheid om weer eens wat flipperknoppen in te drukken en andere leden te ontmoeten. En inmiddels is eind januari de prestigieuze ‘Battle for the Kingdom’ ook alweer gespeeld. In de gameroom van René Timmer in Ommen, werd Mark Heine tot de nieuwe koning gekroond. Op 9 en 10 februari hielden we de lustrum editie van het internationale toernooi Dutch Pinball Masters (ook vaak Holland tegen de rest van Europa genoemd). Albert Nomden en zijn team maakten er weer een mooi evenement van, dat dit jaar nog eerder was volgeboekt dan de jaren hiervoor. Een bewijs van de succesformule: buitenlanders komen graag naar Ederveen.

Bestuur Tot slot nog iets over de bestuurssamenstelling. Lieven Engelbeen heeft na zes jaar als België coördinator aangegeven, dit graag te willen overdragen aan een ander Belgisch lid. We hebben dus een bestuursvacature België, zie de website voor meer details. Tot die tijd blijft Lieven als coördinator in functie, hij is dan wel onderdeel van het NFV-team, maar niet meer van het bestuur. Daarnaast heeft Bas Vis aangegeven zijn secretariaatswerkzaamheden te willen overdragen aan een échte secretaris. Bas blijft in het bestuur als eindverantwoordelijke voor de Spinner en regionale toernooien. Voor de secretaris-rol hebben we alvast een kandidaat meelopen in het bestuurswerk: Rens Hooijmaijers. Rens stelt zich daarom elders in deze Spinner aan jullie voor. Mocht het ‘van beide kanten bevallen’, dan zal zijn kandidatuur in de eerstvolgende ALV van juni 2013 worden voorgesteld. Tot zover de update, graag tot ziens in Ederveen of elders in het land!! Winfred

En meer! Maar er gebeurde meer in de afgelopen maanden... Een greep uit de aktiviteiten: • •

•

Al twee Funhouse Fridays achter de rug: gezellig druk en een mooie manier om je weekend te starten! De regionale toernooien (RFT) zijn weer gestart, mooie wedstrijden in het land in diverse gamerooms. Vast ook bij jou in de buurt! Kijk op de site voor meer info en aanmelding De resterende kasten uit de veilingpartij van vorig jaar gingen terug naar de eigenaren, zoals reeds tijdens de koop met hen afgesproken was Arie Pijl, Rob Willemsen en Ben Boogaard zorgden ervoor dat de zoldervoorraad in Ederveen weer overzichtelijk is Als voorbereiding op onder meer het Dutch Pinball Masters toernooi werden er klusdagen gehouden en een aangepaste kastenopstelling in Ederveen gemaakt.

Uitnodiging Algemene Leden Vergadering 15 juni 2013, NFV Funhouse, Ederveen Aanvang 15.00 uur Agenda: 1. Vaststellen agenda 2. Vaststellen notulen ALV d.d. 16 juni 2012 3. Evaluatie & Ontwikkelingen 4. Financiën 2012 5. Vooruitblik 6. Rondvraag

NFV Spinner Magazine, jaargang 22, nummer 1

Theo van vroenhoven

10 jaar Battle for the Kingdom “I am the King of Payne... welcome to my empire!” Wat begon als een vraag op het NFV Forum is de afgelopen jaren uitgegroeid tot één van de tradities binnen de NFV. Afgelopen januari werd al weer voor de tiende keer de “Battle for the Kingdom” gehouden. Hoog tijd dus voor een uitgebreide terugblik.

Hoe het allemaal begon In 2003 is het wedstrijdflipperen in Nederland nog niet zo groot als momenteel het geval is; toernooien en competities zoals DPM en RFT bestaan nog niet en er is ook nog geen NFV Ranking. Er zijn wel een paar grote jaarlijkse toernooien zoals het Dutch Pinball Open, Belgian Pinball Open en German Pinball Open. De meeste Nederlandse wedstrijdspelers nemen wel deel aan deze toernooien maar de kans dat ze elkaar tegenkomen in een rechtstreekse confrontatie is natuurlijk niet zo groot. Wel is er een “Galerij der Groten” waarin alle winnaars van deze grote toernooien zijn vermeld. Daarom stelt Taco Wouters in augustus 2003 de volgende vraag: “Het lijkt mij leuk als er een wedstrijd wordt georganiseerd tussen spelers die in de Galerij der Groten staan. Want wanneer speel ik nou eigenlijk tegen de echte grote jongens? Ik speel nu dik twee jaar wedstrijden en ik ben er een aantal tegengekomen tijdens een ronde, of finale. Maar dat er een echte fatsoenlijke wedstrijd tussen “de Groten” wordt georganiseerd, en dat betekent dat er niet na een ronde al een winnaar bekend is, maar dat je meer kansen hebt dan drie ballen en je dus echt zou kunnen bewijzen wat je in je mars hebt. Zou ik ook meer een idee hebben of ik werkelijk in die Galerij terecht hoor, want dat gevoel heb ik nog steeds niet.”

Op dat moment heb ik nog een uitgebreide gameroom in mijn kelder en ik besluit om het idee verder uit te werken. Ik bedenk een wedstrijdopzet, overleg met het bestuur en stuur alle potentiële deelnemers een uitnodiging waarop zeer positief gereageerd wordt. En dus vindt op zondag 28 december 2003 in IJsselstein de allereerste “Battle for the Kingdom” plaats.

Het deelnemersveld van de eerste Battle for the Kingdom.

Galerij der Groten (eind 2006)

1. Roy Wils (71) 2. Taco Wouters (50) 3. Albert Nomden (40) 4. Paul Jongma (38) 5. Roger Wijnands (22) 6. Mark van Duinen (20) 7. Peter van den Bergh (16) 8. Dirk Klaver (15) 9. Antoine van Wijk (14) 10. Michel van den Elzen (12)

DPO 2002 (4), GPO 2003 (2), DHM 2003 (1), BPO 2004 (3), DPO 2004 (2), Wuppertal 2005 (4), GPO 2005 (2), EPC 2005 (1) DPO 2002 (3), BPO 2003 (3), DPO 2003 (4), DHM 2003 (3), Wuppertal 2005 (1), DPO 2006 (1) DPO 1999 (4), BPO 2000 (2), DPO 2000 (4), DHM 2000 (1), BPO 2001 (3), GPO 2001 (1), DPO 2001 (2), DHM 2001 (2), BPO 2002 (3), GPO 2003 (3), DPO 2003 (1), Wuppertal 2005 (2), DPO 2006 (4) BPO 1999 (4), DPO 1999 (1), BPO 2000 (3), GPO 2001 (2), BPO 2002 (1), DHM 2002 (4), GPO 2003 (4), EPC 2005 (3), Wuppertal 2006 (1) BPO 2004 (1), Wuppertal 2006 (2) DPO 2004 (1) BPO 1999 (1), BPO 2002 (2), BPO 2004 (2) GPO 1999 (4), DHM 2003 (2), DHM 2004 (2), EPC 2005 (4) BPO 2003 (1) DPO 2003 (2)

DHM=Deutsche Herbstmeisterschaft, EPC=European Pinball Championship

NFV Spinner Magazine, jaargang 22, nummer 1

Deze eerste editie wordt gewonnen wordt door Roy Wils. Roy wordt gekroond tot koning en moet poseren met een cape, kroon en zwaard. Dit zwaard dient tevens als wisseltroffee. Iedereen is erg enthousiast en roept dat dit initiatief zeker een vervolg moet krijgen.

Martijn van Aken (2), Roy Wils (1) en Mark van der Gugten (3) tijdens BFTK 2003

King Albert Nomden met Mark van der Gugten (2), Norbert Broman en Ralph Beckers (gedeeld 3) tijdens BFTK 2006.

In 2007 lukt het Roy Wils als eerste speler om de Battle voor de tweede keer te winnen. In een spannende finale weet hij met zijn laatste bal 50 miljoen goed te maken en zodoende Albert Nomden en Brenn Oosterbaan voorbij te streven. Deze eerste uitvoering is voor mij persoonlijk ook een testcase. Mijn kasten staan er over het algemeen netjes bij maar het is natuurlijk de vraag hoe ze zich houden tijdens een hele dag intensief bespelen door topspelers. Gelukkig verloopt dit prima en hebben we geen last van vervelende storingen. Ook heb ik nog een verrassing in petto voor de deelnemers. Bij JvH leen ik een gloednieuwe Lord of the Rings voor een weekend, een kast die net nieuw is en de meeste spelers nog amper bespeeld hebben. Daardoor hoeven ook de spelers die wat eerder zijn uitgeschakeld zich niet te vervelen! In 2004 wordt Dirk Klaver gekroond tot opvolger van Roy Wils. In de finale die natuurlijk gespeeld wordt op de Medieval Madness lukt het hem om het eindspel “Battle for the Kingdom” uit te spelen wat extra glans geeft aan zijn overwinning. Een topprestatie die later alleen geëvenaard wordt door René van Gool in de 2009 editie.

Dirk Klaver speelt het eindspel van de Medieval Madness uit tijdens BFTK 2004. Paul Jongma grijpt de macht in 2005 door in de finale Martijn van Aken te verslaan. We spelen dat jaar volgens een Double Knockout systeem.

King Roy met het deelnemersveld van BFTK 2007.

De battle verhuist In de zomer van 2008 besluit ik mijn verzameling drastisch in te krimpen. Van de 10 kasten worden er vier verkocht zodat ik de resterende zes kasten op één wand van mijn gameroom kwijt kan. De andere wand wordt vanaf nu gebruikt voor het projectiescherm van mijn Home Cinema. Omdat een ‘halve’ gameroom met zes kasten net te weinig is voor een toernooi met 12 personen moet ik op zoek naar een nieuw locatie voor de BFTK. Mijn eerste gedachten gaan uit naar René Timmer die op dat moment bezig is om zijn Hyperballs gameroom in Ommen definitief vorm te geven. Gelukkig reageert René positief op mijn voorstel en met Ronald Oenema als nieuwe wedstrijdleider kent het evenement in 2008 een succesvolle doorstart.

In 2006 wordt er voor het eerst gebattled in twee poules. Albert Nomden wint poule A en Ralph Beckers is de verrassende winnaar van poule B. De finale gaat uiteindelijk tussen Albert en Mark van de Gugten. Er is een best-ofthree gepland met de beslissende partij op de Medieval Madness. Zover komt het echter niet; Albert wint de eerste twee partijen op de Attack from Mars en de Monster Bash en wordt zo de nieuwe koning zonder te hoeven spelen op de Medieval Madness..

NFV Spinner Magazine, jaargang 22, nummer 1

Wedstrijdleider Ronald Oenema tijdens BFTK 2008.

Zo vindt op 18 januari 2009 de eerste BFTK in Ommen plaats. Dat jaar wordt er gespeeld in vier poules van vier en spelen de poulewinnaars de finale op de Medieval Madness. Spelers: Taco Wouters, Lieven Engelbeen, Brenn Oosterbaan en Roy Wils. Brenn speelde daarin een super partij en mocht met 148M zelfs een Grand Champion score invoeren op de kast. Daarna werd hij door Ad Jonker gekroond tot nieuwe koning van het NFV flipperrijk. Brenn denkt nog wel eens terug aan het beslissende schot tijdens de finale: “Ik moet de multiball starten, heb de bal stil op mijn rechterflipper liggen en wip hem er heel subtiel in.”

den aangesproken en dat oa een loodgieter thuis aan me vroeg of ik aan zwaardvechten deed nadat hij dat zwaard zag hangen in mijn woonkamer.

Ronald Oenema kroont René van Gool tot koning tijdens BFTK 2009

In de volgende editie is het tijd voor de tweede titel voor Albert Nomden. Bij de eindstand in de voorronde was de uitslag: eerste Paul Jongma met tien overwinningen uit elf partijen, een bijzonder fraaie prestatie. Met ieder zeven winsten en door de onderlinge uitslagen werd Brenn tweede, Taco derde en Albert vierde. En na de finale was de uitslag precies andersom. Dat jaar had niet alleen België een koning Albert, maar wij ook. Begin 2010 vindt de BFTK wederom plaats in Ommen. Dit jaar wordt voor het eerst volgens het ultieme battle schema gespeeld; alle twaalf spelers spelen eenmaal tegen elkaar en de beste vier spelers spelen vervolgens de finale op de Medieval Madness. In deze finale is René van Gool duidelijk te sterk en met een monsterscore van 320M rekent hij af met Taco, Martijn en Albert. Daarbij lukt het hem zelfs om het eindspel uit te spelen wat hem tot een waardige koning maakt. Drie jaar later weet René nog precies hoe hij zich toen voelde: “Ik voelde me apen trots en blij dat ik gewonnen had van de beste twaalf spelers van de ranking waarbij er een aantal tussen zaten die al heel wat grote prijzen hadden gewonnen met flipperen. Ik voelde me trots en vereerd om een jaar lang DE flipper koning van Nederland te mogen zijn. Het was geweldig om een jaar lang regelmatig als flipper koning te wor-

Battle for the Kingdom Hall of Fame

Jaar 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

Datum 28-12-2003 29-12-2004 22-01-2006 17-12-2006 23-12-2007 18-01-2009 17-01-2010 16-01-2011 22-01-2012 20-01-2013

Locatie IJsselstein IJsselstein IJsselstein IJsselstein IJsselstein Ommen Ommen Ommen Ommen Ommen

Winnaar Runner up Roy Wils Martijn van Aken Dirk Klaver Mark van der Gugten Paul Jongma Martijn van Aken Albert Nomden Mark van der Gugten Roy Wils Brenn Oosterbaan Brenn Oosterbaan Lieven Engelbeen René van Gool Taco Wouters Albert Nomden Taco Wouters Roy Wils Martijn van Amsterdam Mark Heine Paul Jongma

NFV Spinner Magazine, jaargang 22, nummer 1

King Albert met Taco Wouters (2) en Brenn Oosterbaan (3) tijdens BFTK 2010. Rechts gastheer René Timmer.

Het jaar daarop lukt het Albert niet om zijn titel te verdedigen. Taco Wouters, Paul Jongma, Roy Wils en Martijn van Amsterdam mogen onderling uitmaken wie er tot nieuwe koning zal worden gekroond. In een spannende finale die alle kanten opgaat is Roy zijn zenuwen uiteindelijk het beste de baas en gaat met de zege aan de haal. Martijn en Paul eindigen op de tweede en derde plaats en Taco, notabene ongeslagen in de finale gekomen, grijpt overal naast en wordt vierde. Met deze prestatie vestigt Roy ook een uniek record: hij is de eerste speler die zich drie keer tot koning heeft mogen laten kronen!

Tijdens de eerste edities werd de Galerij der Groten gebruikt om de deelnemers te bepalen. Nadeel van deze lijst is dat hij nauwelijks aan wijzigingen onderhevig was. Gelukkig is in 2007 de NFV Ranking geïntroduceerd en wordt de deelnemerslijst sindsdien bepaald door het gewogen gemiddelde van de rankingscores in de twaalf maanden voorafgaand aan het toernooi. Dit betekent tevens dat het toernooi in principe openstaat voor ieder NFV-lid, mits het je lukt om een jaar lang goed te presteren tijdens onderlinge wedstrijden (LFC, RFT) en zo je ranking score op peil te houden. Dit heeft ertoe geleid dat er de afgelopen 10 jaar 39 verschillende spelers hebben deelgenomen aan de Battle for the Kingdom. Wie wordt de 40e en wordt misschien wel gekroond tot de nieuwe koning?

Roy Wils wint zijn derde titel tijdens BFTK 2011.

De meest recent gekroonde koning is een verrassende. Mark Heine weet in zijn tweede deelname (hij werd eerder vijfde in 2007) tot de finale te geraken en deze met overmacht te winnen van gevestigde namen als Paul, Taco en Albert. Voor Mark zelf kwam het ook als een verrassing: “Ik vond mezelf een outsider pur sang tussen al het kampioensgeweld. Tijdens mijn goede finale pot op de MM dacht ik bij bal 3 al hier gaat iets moois gebeuren. Ik was ook echt superblij nadat Taco zijn laatste bal had verspeeld en ik dus tot koning gekroond kon worden! Eindelijk een prestigieuze prijs voor XTC!!”

De huidige koning, Mark Heine..

Wie wordt de volgende koning?

7 Kings, 31 Peasants and 1 Damsel

Naam Aantal Albert Nomden 10 Taco Wouters 10 Roy Wils 8 Paul Jongma 8 Lieven Engelbeen 8 Mark van der Gugten 7 Roger Wijnands 6 Dirk Klaver 5 Ralph Beckers 5 Michel van den Elzen 5 Martijn van Amsterdam 5 Martijn van Aken 4 Brenn Oosterbaan 4 René van Gool 4 Norbert Broman 3 Helen de Haan-Verbeek 3 Klaas Oenema 3 Peter van den Bergh 3 Mark Heine 2 Arjan Lugthart 2 Wilbert der Kinderen 2 Andy de Ruiter 2 Turgut Hefti 2 Rody Neijsen 2 Ronald Blaas 2 Eko Elens 2 David Houwers 1 David Deturck 1 Joska Keunekamp 1 Victor Stulemeijer 1 Jaap Valent 1 Antoine van Wijk 1 Edwin Nijs 1 Erwin Bouma 1 Bas Vis 1 Gerard Poelwijk 1 Pieter van Leijen 1 John van der Wulp 1 Gerard van de Sanden 1

NFV Spinner Magazine, jaargang 22, nummer 1

Beste 1 (2x) 2 1 (3x) 1 2 2 3 1 3 5 2 2 1 1 3 5 9 9 1 7 5 10 11 9 10 14 4 5 8 8 8 9 9 9 10 10 11 11 12

Gem 3,7 4,7 4,9 5,3 7,9 5,9 6,0 7,2 7,6 7,6 9,4 3,0 3,0 6,3 4,3 8,0 9,7 10,0 3,5 9,0 9,0 10,0 12,0 12,0 12,0 14,5 4,0 5,0 8,0 8,0 8,0 9,0 9,0 9,0 10,0 10,0 11,0 11,0 12,0

TEKST en Foto’s: MARTIN AYUB (WWW.pinballnews.com ) BEWERKING: bas vis

De nieuwe Stern: The Avengers 2013 belooft een bijzonder jaar te worden. Met veel nieuwe flipperkasten. Stern doet de aftrap met The Avengers. Martin Ayub schreef een uitgebreide review. Hier vind je de highlights. Het volledige verslag staat op de site van Pinball News.

Bij The Avengers zijn er naast het basis model twee Limited Edition modellen - Hulk en Avengers – en een Premium model.

The Avengers is George Gomez’s nieuwste ontwerp. Net als bij The Transformers is vanuit marketing oogpunt gekozen voor het uitbrengen van diverse Limited Edition versies naast de ‘normale’ uitvoering.

Voor de mensen die niet zo bekend zijn met het thema: The Avengers zijn een groep van zes karakters met verschillende ‘super powers’. Gezamenlijk verslaan zij het Kwaad, iets wat ze afzonderlijk niet zou lukken. De kast volgt de verhaallijn van de film uit 2012 waarbij de helden zijn: Black Widow, The Hulk, Captain America, Iron Man, Thor and Hawkeye. Ze zijn allemaal te zien op de translite (van links naar rechts). Net als in de film bestrijden zijn de slechte Loki – Thor’s jongere broer – die de wereldheerschappij nastreeft.

Het speelveld Het meest interessante onderdeel van de flipperkast is natuurlijk het speelveld. Veel kleuren dit keer, elk gekoppeld aan één van de helden. Elk van de zes Avengers karakters heeft zijn eigen schot in het spel, net als de slechterik Loki.

NFV Spinner Magazine, jaargang 22, nummer 1

The Hulk

The Tesseract

De meest in het oog springende held is de Hulk. In Nederland vooral bekend van de TV serie (vooral bij de oudere jongeren) en van de speelfim (bij de jongere generatie).

Hier is een kubus aangebracht op een ronddraaiende schijf, zoiets als de lamp in de Tales of the Arabian Nights. Elk schot waardoor de schijf draait levert één van de C-OS-M-I-C letters op, zoals te zien in de inserts vlak ervoor.

The Hulk’s feature bestaat uit vier delen. Allereerst is er de rij van vier drop targets. Net daarvoor is een saucer, terwijl achter de targets De Hulk in miniatuur formaat staat, samen met het zogenaamde Hulk Smash standup target. Als de H-U-L-K targets geschoten zijn, kan een direct schot op de Hulk gemaakt worden. Indien geraakt, reageert de Hulk door op en neer te bewegen en de bal weg te duwen.

The Black Widow ramp Deze ramp heeft een ongebruikelijke constructie: hij begint met een steile helling gevolgd door een bijna 90 graden bocht. Er zit geen ‘lead-in’ op de ramp, zodat alleen echt precieze schoten voldoende vaart zullen hebben om helemaal over de ramp naar de andere zijde van het speelveld te gaan.

Het laatste deel van de Hulk feature is verborgen achter zijn rechter arm, maar is een belangrijk schot gedurende Hulk Multiball.

Het overzicht van de voltooide modes zit zoals zo vaak boven de flippers. In dit geval is het een hexagonaal patroon, logisch gezien de zes helden.Dit is niet het enige overzicht: ook in de backbox kun je zien welke features/helden al de revue gepasseerd zijn.

NFV Spinner Magazine, jaargang 22, nummer 1

RULESHEET

SAMENVATTING

En wat is de bedoeling van het spel? In dit korte overzicht focussen we op de zes Avengers en de daarbij behorende schoten.

Een George Gomez ontwerp is altijd iets bijzonders en je hoeft geen pinball expert te zijn om zijn kasten te herkennen. Zijn gebruik van kleur en licht zijn uniek, net als de aandacht voor details. Bijvoorbeeld bij de wijze waarop plastics lichtdoorlatend zijn. Die aanpak werd wat in het extreme doorgetrokken bij de Transformers, terwijl bij deze kast de aanpak weer wat speelser is waardoor de kast leuker is om te spelen. Wat wel opvallend is, is dat de kast nog diverse tekortkomingen heeft zoals slecht geplaatste inserts, verborgen targets en slecht opgebouwde plastics. Typisch dingen die je niet zou verwachten. Het geluid is top en de rule sheet is OK. Het artwork is attractief, maar soms wel wat inconsistent. Ook na een flink aantal partijen blijft de uitdaging. Niet vanwege de rulesheet, maar omdat de kast zo heerlijk ruig en luid is. Soms is-ie wreed, maar als je er eenmaal in slaagt om de Hulk te bevrijden, dan kun je echt een toppartij beleven…

Bij alle zes de karakters gaat het grofweg om dezelfde opzet, waarbij je een bepaald schot een aantal maal moet maken om de feature te schieten. Als het de speler lukt om de mode uit te spelen dan wordt de voortgang zichtbaar op de ‘progress indicator’. Als het lukt om alle zes de helden verlicht te krijgen start het eindspel: Battle for Earth.

Martin was vrij sober in zijn beschrijving van de ‘big finale’. Of zoals hij het schreef: OK, well, maybe it’s not the big finale we were expecting just yet, but hopefully a later software upgrade will give us a sound, light and display extravaganza equal to the effort it took to get here…

NFV Spinner Magazine, jaargang 22, nummer 1

No Good Gofersâ&#x20AC;Ś No Experience Prohibited Het begon allemaal toen mijn vriendin en ik tijdens een weekendje windsurfen op een camping even een biertje gingen halen in het campingbarretje op Polsmaten. Geen luxe camping maar zoâ&#x20AC;&#x2122;n plek waar de tijd stil is blijven staan eind jaren 80. Meer een oude voetbalkantine, met dito eigenaar achter de bar. Uiteraard jaren 80 muziek, een biljart en: een flipperkast! Dus wij meteen enthousiast geld wisselen, want flipperen hadden we vroeger erg veel gedaan.

Slecht en goed nieuws in 2012

Een uitdaging of eigenlijk twee

De meeste kasten heb ik wel gespeeld, vooral in de tijd dat ik in de Enschedese horeca werkte. Om de paar maanden/jaren werden daar weer nieuwe topkasten naar binnen gereden: ST:TNG, TZ, DW, JP, Tommy, TOM en ga zo maar door. Geweldige tijd en toen kon ik er alleen maar van dromen om ooit zelf zo’n ding thuis te hebben staan.

Als je weet dat ik werkzaam ben als fotograaf, een horeca achtergrond heb én rechts gehandicapt ben, met name wat betreft priegelwerk en coördinatie én geen technische achtergrond heb….is het dan verstandig om zo’n ding open te maken, het speelveld eruit te schuiven en te gaan poetsen? Ik vond van wel….beetje logisch nadenken en van alles een fotootje maken, mócht het zo zijn dat er “iets” moest worden losgehaald. Tsja... daar sta je dan; wil je het echt mooi schoonmaken, dan moet je gewoon bijna alles eraf halen.

Nu is mijn vriendin Joca ook bloedfanatiek, heeft vroeger zelf een mechanische kast gehad en was na het spelen ook weer gepakt door het “virus”. Dus vatten we het plan op om ons te gaan oriënteren op de tweedehands markt. Ik werd lid van de NFV en de zoektocht kon beginnen. In februari 2012 werd echter een hersentumor bij mij geconstateerd. Die werd verwijderd, maar tijdens de operatie ging het mis: ik kreeg een zware insult en raakte aan de rechterzijde bijna volledig verlamd. Met oefeningen en revalidatie, een zesweekse/dagelijkse bestralings cyclus lukte het gelukkig om op te krabbelen en kwamen er steeds meer fysieke functies terug. Na maanden hard werken zou op 7 december jongstleden na de laatste MRI blijken of de tumor stabiel bleef of erger; explosief was gegroeid. Dat laatste zou niet mooi zijn want dan had ik niet lang meer. Hoe groot was dus onze verbazing dat er bijna niets meer aanwezig was en ik nagenoeg clean was!

De zoektocht naar een flipperkast Maar ik ga te snel; mijn vriendin was jarig in november en wilde wat leuks doen. Ik kwam met Gerard van de Sanden in contact en via hem konden we uit zijn collectie de No Good Gofers (NGG) huren. Die moest even bedrijfsklaar worden gemaakt en dan werd ‘ie gebracht. Uiteraard kon ik zoiets niet geheim houden en wist Joca wat er zaterdag geleverd werd. Gerard kwam, installeerde de boel en spelen maar! Uiteraard kenden we de kast al; die was al grijs gespeeld op de PS3 en de iPad, maar er gaat niets boven de “real thing”. We hebben er nog een weekje huur bijgeplakt en toen Gerard weer voor de deur stond, beseften we dat het weer voorbij was. Koffie met een koekje, praten over de kast, aandachtig geluisterd naar het Matrix Project en gelachen. Maar goed; het afscheidsmoment kwam met rasse schreden dichterbij, dus toch voorzichtig gevraagd of hij er niet “vanaf wilde”. Zo vroegen we het niet hoor, maar na heel heel lang zeuren, smeken en aarzelen mochten we zijn NGG overnemen. Superblij waren we! Uiteraard zat er twijfel bij Gerard; er zijn immers maar 2711 exemplaren van deze door Pat Lawlor ontworpen kast gemaakt. Er moest ook nog wel wat aan gebeuren; de bekende “slam ramp” schade op het speelveld, sommige verlichting was defect, gewoon kleine dingetjes. Even schoonmaken en weer spelen, dagje poetsen… dácht ik!

En dus sprokkelde ik gereedschap bij elkaar, verdiepte me in de techniek, het NFV Forum, heb ik Gerard continu geWhatsApped en de manual gedownload. En dan begin je maar te poetsen met het rooie duivel spul….heel voorzichtig in een hoekje. Sodeju! Wat kwam daar voor moois tevoorschijn! Dus ik werd nog enthousiaster en begon subiet het volledige speelveld te demonteren. Technisch werkte het allemaal prima, maar Gerard had al gezegd: vervang sleeves, check de coils, maak ook onder het speelveld goed schoon, check de verlichting…..weet je zeker dat je dit wilt joh? Jazeker; want ik had hem beloofd dat ik de NGG weer in topstaat zou brengen. Helaas kwam ik bij de Gofers een defect tegen; een plunger met een verlengstuk welke door een minuscuul schroefje met elkaar werd verbonden was ooit al eens gebroken, waardoor beide onderdelen in en tegen elkaar waren gaan werken. Met een beetje logica, zoekwerk en simpel denken was dat redelijk snel opgelost en ik verwonderde mezelf erover hoe enorm je in je “project” wordt getrokken. Het werd de ultieme confrontatie…ik moest me namelijk dwingen met rechts zeer precies werk te verrichten en moest uitzoeken of ik een flipperkast werkend en al weer kon assembleren: twee uitdagingen dus! Op het NFV Forum heb ik wel eens wat geplaatst over de voortgang van het klusje, al was het maar om de bevestiging te krijgen dat ik op de goede weg was. Gelukkig was dat het geval. Via deze weg wil ik dan ook een ieder voor zijn hulp aldaar bedanken! Prio 1 was het schoonmaken van het speelveld en de onderdelen en prio 2 was toch wel de hele boel te voorzien van led’s. Ik had in mijn hoofd zitten dat de hoofdkleuren van de NGG wat meer benadrukt moesten worden: groen aan de onder/achterkant, blauw in het midden en een beetje oranje onderaan. Het mini playfield moest meer aandacht krijgen door middel van rode flashers onder de plexiglas plaat. De ramps zijn blauw doorzichtig en omdat ik bij mijn bestelling ook nog eens een gratis mini gasbrandertje kreeg ging ik me ook wagen aan het “flame polishen”. Daarover later meer.

NFV Spinner Magazine, jaargang 22, nummer 1

Poetswerk Maar goed; eerst poetsen dus. Ik heb eerst alle onderdelen gereinigd; dus schroefjes, parts, decals, toys etc… Nadat alle onderdelen schoon waren gemaakt ben ik begonnen met het speelveld. Ook hier voorzichtig gekeken wat de rooie duivel zou doen en dat ging prima. Daarna moest ‘ie natuurlijk glimmen als een spiegel, zo mooi mogelijk moest ‘ie weer worden, maar hoe doe je dat? Na veel lezen, YouTuben en rondvragen ben ik begonnen het hele speelveld op te wrijven met commandant 4. Gewoon met een microvezel doekje…met het handje. Aangezien je niets wilt slopen en beschadigen en geen idee hebt waar je aan begint, ben je voorzichtig. Echter; die coating is dusdanig dat er wel wat meer druk op mocht. Dus heb ik na lang zoeken een mooi polijstsetje gevonden voor op de handboormachine. Dat werkte super, als je maar met beleid te werk gaat. Daarna met commandant 5 erover en vervolgens in de wax gezet. Ik heb hiervoor de bekende roze carnauba Smart Wax gebruikt….vier lagen erop gezet. Na elke laag een tijdje wachten en dan met de boormachine en de daarvoor bestemde pad uitpoetsen. Het resultaat is werkelijk verbluffend. De kleuren knallen eruit, het spiegelt als een ijsbaan en maakt hem lekker snel en niet onbelangrijk; hij is goed beschermd. Als er zich na een paar keer spelen weer sporen vormen of er stof gaat vormen, is dat zo weer weg.

De ramps en plastics… Ja ik gaf het al aan: het gasbrandertje. Flamepolishen die hap! Eitje…gewoon doen. Wel, laat ik het zo zeggen; ik ben begonnen met een doorzichtige protector en zag al dat dit kunstje voorlopig niet aan mij besteed was. Was ik toch eigenwijs geweest, dan had een zeker G.v.d.S uit Dordrecht binnen een paar uur voor mijn neus gestaan en direct de NGG weer meegenomen. Ik zou immers zuinig zijn op het kastje. Gerard probeerde zich, na het zien van de eerste refurbished foto’s op het Forum, nog te beroepen op het recht van consumenten bescherming: “Als de verkopende partij binnen een periode van 30 dagen spijt krijgt van zijn aankoop/verkoop dan kan zonder problemen de deal worden ontbonden. Eventuele gemaakt kosten zullen door de eisende partij moeten worden vergoed. Ik heb er dus spijt van en zal binnenkort de kast weer komen ophalen en de door jou gemaakte kosten vergoeden….helaas dat het zo moet Jeffrey”. Uiteraard ging dat feestje voor hem niet door …

Verlichting Goed, alles werd dus met het handje en boormachientje gepolijst en de metalen onderdelen zo goed mogelijk mooi gemaakt. Zo’n tumblertje, daar heb ik nog wel naar gekeken maar heb van die investering maar even afgezien. Het budget was al uitgegeven aan de verlichting en wow: wat is de NGG daarvan opgeknapt! Het speelveld bestaat een beetje uit drie lagen, dus als je goed nadenkt over welke leds op welke plek moeten

NFV Spinner Magazine, jaargang 22, nummer 1

komen en met name welke intensiteit die moeten hebben, dan kun je een prachtig diep effect creëren. Ik moet zeggen dat ik er geen specifieke kermis attractie van wilde maken; het moest balans hebben, maar bij sommige spel elementen lekker knallen. Zo zitten er flink wat flashers op en onder het speelveld. Deze heb ik ook door led’s in dezelfde kleur vervangen. Onder het transparante miniplayfield zitten drie flashers, die ik heb vervangen door felle rode leds die, als ze gaan branden, het bovenste speelveld bijna volledig rood kleuren. Ik ben nog steeds aan het experimenteren met sommige led’s om de juiste setting te krijgen, maar ik ben al aardig in de buurt van het eindresultaat. Verdere modificaties die ik heb doorgevoerd zijn een golfbal shooter, NGG target decals en een nieuwe Buzz & Bud. Een NOS mini playfield ligt al klaar maar daar wacht ik nog heel even mee.

Geluid En toen het geluid; dat moest beter, dus werden het Forum, internet en manuals weer geraadpleegd. Nu ik de stap waagde om ineens met bedrading, plussen en minnen, L-pad’s en ander onbekende electronica aan de slag te gaan was het erop of eronder….een coil sleeve vervangen is toch even wat anders dan gaan klooien in de back box, molex stekkers, parallel en serie geschakelde toestanden en noem maar op. Toch heb ik het gedaan, omdat ik van mening was dat er meer uit het DCS soundsystem kon worden geperst. Ik heb zeer goed het artikel van Joseph “Tony” Dziedzic gelezen en de stap gezet om nieuwe coaxiale speakers en een woofer te plaatsen. In mijn zoektocht naar de juiste speakers kwam ik een mooie aanbieding voor een fraai JBL setje tegen; van 200 voor 49 euro. Coaxiaal, 4 Ohm en de juiste maat. Daarnaast een zgn. L-Pad aangeschaft om de balans in het volume tussen de woofer en normale speakers te regelen. Via een caraudio winkeltje een Kick woofer aangeschaft en wachten tot de boel geleverd zou worden. Hoe groot was in eerste instantie de teleurstelling toen bij het openen van de verpakking bleek dat het gescheiden speakers waren! Dus twee middentonen speakers, twee scheidingsfilters en twee mini tweeters ( ter grootte van een golfbal, hoe leuk..). Wat nu? Eerst maar gekeken of ik de boel ergens kwijt kon, want ik bedacht meteen: het zou wel lachen zijn als ik die tweeters ergens op de kopkast kon plaatsen. Op die manier zou ik het volledige geluidsspectrum over de hele kast kunnen trekken. En dat is gelukt; de woofer plaatsen was eenvoudig, maar het gebeuren in de kopkast was een ander verhaal. Uiteindelijk na tienvoudige controle van de bedrading en het definitieve aansluiten was daar het moment: het aanzetten van de kast en hopen dat ik het goed had

NFV Spinner Magazine, jaargang 22, nummer 1

gedaan. In eerste instantie hoorde ik zeer zachtjes iets, maar dat bleek uit de woofer te komen. Ah natuurlijk, ik moest vast de L-Pad nog bijstellen…maar nee; geen geluid uit de speakers en tweeters. Gelukkig bleek er simpelweg een stekkertje losgeschoten; even vastmaken en hupsakee: geluid. En hoe!! Even bijstellen en uiteindelijk werkte alles super. Als je een beetje handig bent en geduld hebt, dan kom je dus een heel eind. Een speaker upgrade voor thuisgebruik is dan ook echt een aanrader!

Finishing touch Is het project nu klaar dan? Nee; want we zijn nog bezig om zelf decals voor de kopkast te fabriceren, ik ben met de illustrator “Youssi” bezig om eens te babbelen over het krijgen van een groot logo omdat ik ook een topper wil maken van Plexiglas, welke verlicht gaat worden en jawel, waar de tweeters in worden verwerkt.

De NGG lijkt een kinderachtig kastje, met zijn hillbilly tunes, disco deuntjes en irritante en soms onbeschofte Gofers die je de hele tijd beledigen, maar als het losgaat met bijvoorbeeld Multiball, Ripp Off of bij het bereiken van Hole 9 de “Hole in One Challenge”….dan komt er snoeiharde rock uit de speakers, gaat de verlichting als een dolle tekeer en word je als het ware helemaal in de kast getrokken. Geweldig! Ja, ik mag wel stellen dat de

NGG een zwaar ondergewaardeerde pin is met zijn unieke Hole in One shot, Spinning Wheel die écht de bal uit zijn pad slingert en nog veel meer. Een pin waarmee je een haat/liefde verhouding krijgt en die je constant uit blijft dagen….omdat ‘ie zo leuk is! Het is een geweldige ervaring geweest en ik zie uit naar het volgende project…dit smaakt naar meer!

NFV SHOP Artikel Windvest Fleece vest rood of zwart Body warmer T-shirt DVD Muismat NFV beer met logo NVF pet Kentenplaathouder Jaartallenboek flipperkasten Mok/beker Translite (50 x 70 cm) Translite (55 x 75 cm) Verzendkaart NFV Rekenmachine Jubileumboek “No Balls, No Glory!” Affiches van diverse flipperkasten Affiches van diverse flipperkasten met lijst T-shirt 20 jaar “No Balls, No Glory!” Flyer “No Balls, No Glory!”

Leden € 47,50 € 27,50 € 22,50 € 17,50 € 17,50 € 5,00 € 27,50 € 10,00 € 7,50 € 5,00 € 10,00 € 50,00 € 55,00 € 0,25 € 5,00 € 20,00 € 5,00 € 12,50 € 20,00 € 2,50

Niet-Leden € 52,50 € 32,50 € 25,00 € 22,50 € 20,00 € 7,50 € 32,50 € 12,50 € 7,50 € 7,50 € 10,00 € 55,00 € 60,00 € 0,50 € 6,50 € 20,00 € 5,00 € 12,50 € 20,00 € 2,50

Meer info bij Erik Boes: rikje@itfeweb.nl

TECHNISCHE VRAAGBAAK Flipperkast defect?”, “Hoe sluit je een nieuwe spoel aan?”, “Hoe check je of de opto’s goed zijn?” Voorbeelden van vragen die leden kunnen stellen aan de Technische Vraagbaak (TV). De TV wil leden helpen die zelf het initiatief hebben genomen om iets aan hun kast te gaan doen, maar met een technisch probleem zitten waardoor ze niet verder kunnen. Of mensen die wel willen, maar misschien niet weten waar ze moeten beginnen; de TV biedt hulp. Vragen kunnen zowel schriftelijk als telefonisch gesteld worden. Verwacht geen kant-en-klare oplossingen. GertJan en Eric zullen je een stap op weg helpen zodat je zelf weer verder kunt. Vanwege de onregelmatige werktijden van Eric kan het zijn dat zijn voicemail aan staat. Als je een berichtje inspreekt, dan wordt je uiterlijk de volgende dag teruggebeld. Let op! Bel alleen op de aangegeven dagen en tijden! Schrijven of e-mailen kan natuurlijk altijd. Uiteraard kun je ook je vraag stellen in het NFV-forum. Gert-Jan de Haan Roptasins 14 9051 GR Stiens 06-27456890 techniek@multigame.biz Maandag- en vrijdagavond van 19:00 tot 21:30 uur

Eric Bartels Frankrijklaan 69 1966 VC Heemskerk 0251-293489 hmbartels@kpnmail.nl Dinsdag- en donderdagavond van 19:00 tot 21:30 uur

NFV Spinner Magazine, jaargang 22, nummer 1

De allernieuwste

flippers staan bij

GAME-XL

Wij hebben regelmatig tweedehands / nieuw gebruikte flipperkasten in de verkoop. Bel ons voor de meest recente voorraad.

Game-XL Friezenstraat 3, 5249 JT Rosmalen T +31 (0)73 5222264, F +31 (0)73 5222287 www.game-xl.nl, E-mail: info@game-xl.nl

rens Hooijmaijers

De Gameroom van... Toon van Turnhout Toon van Turnhout is al sinds oktober 2000 lid van onze vereniging en heeft in de loop der jaren een meer dan aardig aantal flipperkasten in zijn bezit gehad. Hij mag met recht trots zijn op zijn huidige gameroom en verzameling.

Sinds wanneer ben je flipperliefhebber? Van veel flipperliefhebbers hoor je dat ze al in hun jeugd veel op campings of speelhallen hebben geflipperd en op latere leeftijd die hobby weer hebben opgepakt. Bij mij niets van dit alles. Een 20-tal jaar geleden had ik gewoon interesse om eens te flipperen, toen een snuffelkrantje gekocht genaamd de Vondst (een soort Marktplaats op papier) waarin een Bally Wizard uit 1974 stond als defect, gratis af te halen. Gelijk erop af, kast meegenomen en eraan geknutseld tot alles het weer deed. Daarna veel uren speelplezier erop gehad waarbij mijn vrouw Netty ook veel plezier bleek te hebben in het flipperen! Toen ik daarna de Jukebox beurs in Rosmalen bezocht bleek de Wizard een verzamelaarskast te zijn met een aanzienlijke waarde. Er werd daar ongezien een bod op

gedaan van NLG 1.500,- en â&#x20AC;&#x2122;s avonds na de beurs is de kast opgehaald bij mij thuis. Dat was een leuke meevaller en legde de basis voor mijn huidige flipperhobby. Het bleek namelijk dat ik niet alleen plezier heb in het flipperen, maar wellicht nog meer plezier heb in het opknappen van een kast. Niets geeft zoveel voldoening als een vuile kast uit de exploitatie weer als nieuw te krijgen. De winst die mijn arbeid zo bracht, werd weer in een nieuwe aankoop gestopt. Gaandeweg groeide zo mijn verzameling en 20 jaar noeste arbeid heeft dus de huidige verzameling gebracht (Batman the Dark Knight, Spider-Man, Pirates of the Caribbean, Shrek, Avatar LE (mijn 1ste NIB), Lord of the Rings Gold, Big Buck Hunter Pro en een Wizard Of Oz Emerald Edition in bestelling (Bertjan, wanneer komt hij ;-) ?).

In het begin stonden de kasten in een voormalige volière die met wat kunstof wandjes was afgezet. Toen het winter werd, vroeg mijn vrouw zich bezorgd af of dit wel goed was voor de flipperkasten. Toen mij antwoord daarop nee was, vond ze het goed dat de kasten naar binnen kwamen het woonhuis in. Sterker nog, de eettafel en kast werden verkocht om ruimte te maken in de woonkamer voor de flipperkasten!! Waar vind je nog zo’n vrouw? Ben ze er nog steeds zeer erkentelijk voor, al verklaarde menigeen haar hartstikke gek. Ze is dan ook hartstikke gek.... maar wel op mij ;-). Toen er meer kasten kwamen gingen er een aantal naar boven op de slaapkamers van de kinderen. Er sliep er zelfs één op een matras onder de kasten. Een 4-tal jaren terug kwam het idee op om een gameroom te bouwen in de tuin. Hiermee zouden we een einde kunnen maken aan deze toch niet altijd handige situatie en het gesleep van kasten omhoog en omlaag (die waren gekocht, opgeknapt en verkocht). Gelukkig heb ik twee rechterhanden en na twee jaar spullen verzamelen via Marktplaats, is de zelfbouw begonnen en is de gameroom gebouwd zoals hij er nu staat, een ruimte van ca. 5x6 meter met ruimte voor 10 kasten en een zithoek. Het is een mooie ruimte geworden, al zeg ik het zelf, waar ik toch wel iedere dag aanwezig ben, hetzij om te knutselen hetzij om snel een potje te spelen.

als de schrijver van dit artikel). Via hem ben ik lid van de NFV geworden in oktober 2000. Ik ben nooit een wedstrijdspeler geweest, maar doe al heel wat jaren mee met de LFC. Het gaat mij hierbij meer om de gezelligheid dan om de winst. Flipperen is voor mij een gezelligheidssport, niet meer, niet minder. Als ik verlies (helaas in de meerderheid van de gevallen) slaap ik er dan ook geen

Eind jaren negentig kwam ik in aanraking met onze huidige voorzitter Winfred de Ruijter (ook uit Drunen, net

NFV Spinner Magazine, jaargang 22, nummer 1

minuut minder om. Ook mijn vrouw Netty heeft een aantal jaren met veel plezier meegedaan met de LFC. Al een paar jaar hebben we nu een hecht clubje in Drunen met momenteel in totaal een 23-tal kasten. We spelen er in roulatie wekelijks op en is er een hechte vriendschapsband door ontstaan. Drunen is zo het flipperhart van Nederland... Wanneer is een kast leuk? Allereerst is het merk voor mij niet belangrijk. Ik heb momenteel weliswaar allemaal Sterns, waardoor je wellicht anders zou denken. Maar ik vind het merk echt niet belangrijk. Ik heb in totaal meer dan 100 kasten onder handen gehad waaronder - wat vele zien als toptitels een HUO Medieval Madness, Monster Bash, Scared Stiff, etc., maar voor mij is een kast leuk als hij er 1) goed uitziet en 2) de spelregels niet te moeilijk zijn. Ik ben nl. niet de figuur die via internet filmpjes gaat zitten kijken, artikelen gaat zitten doorspitten om een kast goed te leren kennen. De kast moet zichzelf als het ware uitleggen aan mij. Zo vind ik bijv. Gilliganâ&#x20AC;&#x2122;s Island een zeer leuke kast. Ziet er leuk uit en heeft een relatief eenvoudig spel. De reden dat er nu allemaal Sterns staan, is omdat het spel van deze kasten mij aanspreekt, niet omdat het Stern is. De Wizard Of Oz Emerald Edition heb ik enkel gekocht omdat ik streef naar een mooie complete verzameling. Ik denk en hoop dat de WOZ alle verwachtingen waar gaat

maken. De hype rond Jersey Jack Pinball pakt mij totaal niet, ik ga gewoon voor een kast. Het gedoe er omheen interesseert me niet. Mijn favoriete kast & blijver is denk ik toch wel Pirates of the Carribean (POTC). Ziet er goed uit, spel is goed begrijpbaar en deze kast geeft ook veel ruimte voor mijn derde hobby: modden. Naast flipperen en opknappen is nl. ook het zgn. modden een echte liefhebberij van me. Je moet hier dan vooral denken aan het creatief plaatsen van extra figuren en belichting. Ik struin veel rommelmarkten af op zoek naar leuke items voor aankleding van de gameroom en/of de flipperkasten.

Beste koop versus miskoop Mijn beste koop is wellicht toch een HUO The Shadow geweest. Deze kon ik kopen voor het bedrag van â&#x201A;Ź 250,-. Weliswaar in een tijd dat de prijzen een stuk lager waren dan nu, maar het bleef een koopje, zeker voor een HUO. Miskoop is wellicht mijn laatste aankoop, een BBH. De kast ziet er zeer netjes uit en voor een kast uit 2010 was de prijs ook niet verkeerd. Maar hoe ik het ook probeer, het spel kan me gewoon niet bekoren. Ook in de komende jaren wil ik blijven werken aan mijn verzameling,om deze zo mooi mogelijk te maken. Voorlopig komt er nog geen einde aan deze hobby. Netty, sorry hiervoor ;-) Bij deze wil ik dus ook mijn vrouw bedanken voor alle steun in deze jaren aan mijn hobby. Zonder haar was het niet geworden wat het nu is. Ze liet me er altijd vrij in, zolang ik haar maar niet vergat... en als je zo opgaat in een hobby als ik, is dat een gevaar dat altijd op de loer ligt. Tot ziens in Ederveen !!

NFV Spinner Magazine, jaargang 22, nummer 1

BAS VIS

Operatie Wormerland: Het laatste hoofdstuk Onderweg richting Duitsland realiseerde ik me dat het bijna 1,5 jaar geleden was dat ik een telefoontje kreeg van Marga. Dat was het begin van een mooi avontuur. Ruim 50 flipperkasten gingen op tournee. Ruim de helft werd verkocht en geveild. Een ander deel kreeg een plek in de NFV collectie. En 14 kasten kregen een flinke opknapbeurt en mochten daarna retour naar de eigenaren: Marga en René. Op vrijdag 18 januari reden we daarom richting Duitsland... 17 november 2012 – de laatste veiling

29 december 2012 – poetsdag

Maar voor het zover was, deden we in november de derde en laatste veilingronde. Hierbij hadden we zeven kasten ‘in de aanbieding’. De meest populaire titel was Elvira & the Party Monsters. Een kast voor de liefhebber die ook niet vies is van een technische uitdaging, want dit was de enige kast die ‘niet spelend’ werd aangeboden. Ook bij deze veiling vonden alle kasten een nieuwe eigenaar. In totaal veilden we 18 kasten, met een totaalopbrengst van ruim 15.500 Euro. Daarmee werden de investering en alle bijkomende materiaal- , transport- en opslagkosten (ruim) terugverdiend en konden we maar liefst acht titels aan de NFV collectie toevoegen!

Ben had aardig wat werk om alle kasten technisch weer in orde te maken. De vochtige omgeving waarin de kasten hadden gestaan was daar mede debet aan. Batterijen vervangen was ook niet iets dat Marga & René regelmatig deden. Gelukkig hadden Marga & René geen haast en kon het werk over een wat langere periode worden uitgespreid. Dankzij hulp van Arie Pijl, Leo Stelloo en Rob Willemsen werden ook de technische uitdagingen overwonnen. Eind december organiseerden we een laatste sessie in het clubhuis om alle kasten nog eens flink te poetsen. Want het oog wil ook wat… Dank aan Jan & Tonia, Julia, Pieter, Michel, Merlijn, Frank, Edwin en Arie voor de helpende handen!

1. Flintstones revisie door Rob Willemsen 2. Whirlwind revisie door Rob Willemsen 3. Dr. Who revisie door Pieter van Leijen 4. Jurassic Park revisie door Ben Boogaard, Leo Stelloo, Martijn van Amsterdam 5. Embryon revisie door Ben Boogaard, Michel Lanters 6. Star Trek 25th revisie door Richard Baan 7. Batman revisie door Ruud Kooij 8. Pinball Magic revisie door Marcel Speetjens Veel dank aan Rob, Pieter, Leo, Martijn, Michel, Richard, Ruud, Marcel en ‘manus van alles’ Ben voor hun inzet!

NFV Spinner Magazine, jaargang 22, nummer 1

18 januari 2013 – retour levering In augustus 2011 deden we met vier musketiers het eerste transportdeel van deze operatie. Toen was de uitdaging groot, met liefst 50 kasten die naar diverse locaties vervoerd moesten worden. Omdat we allemaal nieuwsgierig waren naar de nieuwe locatie van de kasten van Marga & René, gingen we ook met z’n vieren op pad voor het laatste hoofdstuk. Samen uit, samen thuis! Het nieuwe onderkomen was zo’n 50 km over de grens. Een woonhuis met een flink aantal grotendeels glazen loodsen. Met genoeg ruimte om een flink bedrijf in op te zetten. Maar eigenlijk nauwelijks genoeg ruimte voor de gevarieerde verzamelingen van Marga & René. Toen Ben en ik arriveerden stonden de 14 kasten al keurig in het gelid in de nieuwe hal. Ad stond (natuurlijk) te kletsen na de ruim 300km achter het stuur, terwijl Edwin het sjouwwerk voor zijn rekening had genomen. De kasten stonden op een stevige betonnen ondergrond en onder een mooi afgewerkt plafond. Conform mijn advies: svp. geen direct zonlicht. Dat speelt niet fijn en zorgt bovendien voor snelle vervaging van de kleuren. Maar misschien had ik er nog iets duidelijker bij moeten vertellen dat grote temperatuurverschillen ook niet zo’n goed idee zijn… Achter de flipperkasten stond de motoren collectie van René. Minimaal 50 stuks, allemaal mooi gepoetst en glimmend. Je bent een verzamelaar of niet natuurlijk! Eerst maar eens aan de warme koffie, want in de hal was het behoorlijk koud. Daarna aan de slag. De hefkar die we als cadeau voor Marga & René hadden meegenomen konden we meteen in gebruik nemen. Ideaal als je 14 flipperkasten op poten moet zetten. En dan maken vier paar handen licht werk. Ballen erin en opstarten die kasten. We puzzelden nog wat met de stroomvoorziening. Terwijl de anderen stoeiden met poten en bouten, morrelde ik met verlengsnoeren en stekkers en deed samen met Marga & René het testwerk. De ruige tonen van de Guns and Roses, de klapperende vis van de Fish Tales, de quotes

NFV Spinner Magazine, jaargang 22, nummer 1

van The Addams Family (‘no no, it’s not plugged in yet). Even schrikken na een reset, maar toen de boel eenmaal op temperatuur was speelden alle kasten naar behoren. Rond half vijf werd het tijd om afscheid te nemen. Als symbolische afsluiting van de samenwerking overhandigden we Marga & René een exemplaar van het NFV jubileumboek. Einde van een leuke operatie waaraan alle partijen een goed gevoel hebben overgehouden. Natuurlijk maakten we een stop op de terugweg bij een restaurant voor een schnitzel met pommes en een weizen bier. Kleine voor mij, normale maat voor Edwin en Ben. Plus een cola voor Ad, die bang was dat-ie anders in slaap zou vallen achter het stuur. Gedaan met de rust in de Stube, dankzij de grappen van Ben, de verhalen van Ad en de one liners van Edwin. Na de koffie nog het echte toetje: 300 km terug naar Wamel en Vinkeveen. De autowegen in Groningen zijn leeg, maar dan kun je wel opschieten. Rond 22.00 uur zat de trip erop. Een beetje moe, maar voldaan…

Eind goed, al goed! In het najaar van 2011 was er wat commotie over dit initiatief. Ik stelde toen een vrij uitgebreide toelichting op, met daarin onder andere deze tekst: “Wat de aankoop betreft: het streven is om 6 kasten uit de partij over te nemen (noot BV: werden er dus 8) en de overige 20 te verkopen (noot BV: werden er dus 18). Met dank aan de belangeloze inzet van mensen die helpen bij transport, opslag en revisies (een professionele partij zou daar geld voor vragen), denken wij dat we de leden een leuk aanbod kunnen doen en dat de opbrengst van de verkopen voldoende moet zijn om alle kosten te dekken. Dus ja: alle Euro’s die we er nu insteken komen terug in kas. Het kost alleen tijd & energie. Van Marga kregen we nog een dankwoord per mail: Hoi Bas, Nou, de operatie is prima gelukt, het spul staat er glanzend bij. Mooi dat de hal ook jullie goedkeuring heeft gekregen, er is ook genoeg werk aan geweest. Maar als die klus klaar is, kunnen we eindelijk aan het huis beginnen. Daar hebben we ook nog wel wat plannetjes voor in petto, maar dit ging voor. Het gele karretje (BV: de hefkar) is ook verhipte handig! Het boek is nog niet geheel doorgenomen, maar wel erg leuk: onze dank daarvoor! Volgens André kon jij ook ternauwernood afscheid nemen van de Guns and Roses ,ach arme, nou als je nog eens in de buurt bent, kun je altijd nog langskomen, want wij hebben er ook weer zin in gekregen, al is het nog verrekte koud daar… Voorlopig weer dank voor de uiterst prettige en correcte afwerking en samenwerking van het geheel in dezen, en tot ziens. groeten van Marga en René

NFV Spinner Magazine, jaargang 22, nummer 1

sven mathijs

Kopruiten collage Hieronder een collage samengesteld uit details van 16 verschillende kopruitafbeeldingen van diverse fabrikanten en uit diverse periodes. Wie herkent ze allemaal? Veel plezier! (De oplossing staat verderop in deze Spinner...)

NFV Spinner Magazine, jaargang 22, nummer 1

theo van vroenhoven

Kennismaken met... André van Herk Sinds medio 2011 wordt de cover van de Spinner regelmatig verzorgd door André van Herk. Hoog tijd dus om hem eens uitgebreid voor te stellen aan de Spinner lezers. Daarom toog de Spinner redactie naar de Gameroom van Ruud Kooij in Oud Vossemeer voor een ‘meet-and-greet’.

We hebben afgesproken in de gameroom van Ruud omdat we via Ruud met André in contact zijn gekomen. Daarnaast is dit een mooie gelegenheid om een geschikte foto van André te maken en kunnen we ook nog een potje flipperen. Hebben we niet voor niets drie uur in de auto gezeten... André, stel je eerst eens voor aan de Spinner lezers Mijn naam is dus André van Herk, 48 jaar oud, getrouwd, heb een zoon en een dochter en ben woonachtig in Rhoon. Ik werk als grafisch ontwerper bij een internationale organisatie in Den Haag. Met een team van vier personen zijn we verantwoordelijk voor al het reclamemateriaal van onze organisatie. reproductie van de Fireball kopruit werd behandeld. Daar stond toen ook een foto van mij in. Later heeft er nog een afdruk van een artikel uit Louder in de Spinner gestaan. Dat nummer ging over ‘Man Caves’ en toen zijn ze ook bij Ruud wezen fotograferen. Als je goed kijkt zie je mij achteraan in het midden met dat bierflesje.

Naast mijn werk mag ik me graag bezighouden met sporten (tennissen/fitnessen), muziek maken op de computer en fotograferen. Wat heb je zelf met flipperkasten? Als kind heb ik natuurlijk wel geflipperd zoals iedereen van mijn leeftijd. Later ben ik de flipperkast een beetje uit het oog verloren totdat ik in 2001 Ruud Kooij leerde kennen. Dankzij hem heb ik de flipperkast eigenlijk herontdekt en sindsdien speel ik regelmatig een potje. Het liefst speel ik op de wat oudere kasten waarvan het spelletje nog lekker simpel is. Klopt het dat de oplettende lezer jou al eerder in de Spinner heeft gezien? Dat klopt inderdaad! Ik heb de afgelopen jaren heel wat artwork voor Ruud zijn kasten gereproduceerd, van plastics en kopruiten tot hele speelvelden. In 2010 heeft er een artikel in de Spinner gestaan waarin mijn

NFV Spinner Magazine, jaargang 22, nummer 1

Hoe ben je er uiteindelijk toe gekomen om covers voor de Spinner te gaan ontwerpen? Dat is op zich wel een leuk verhaal, ik hoop dat ik er niemand mee beledig... Toen het artikel over de Fireball in de Spinner stond liet Ruud mij dat nummer zien. De cover vond ik er nou niet bepaald mooi uitzien. “Dat kan ik beter!” blijk ik toen gezegd te hebben. Later bleek dat jullie op dat moment een nieuwe cover artist zochten en Ruud heeft mij toen aangemeld. En ja, als je A zegt moet je ook B zeggen hé! Hoe gaat het ontwerpen van zo’n cover nou in zijn werk? Eerst krijg ik natuurlijk van jullie te horen wat het onderwerp van de cover moet worden. Dan ga ik me eerst verdiepen in het onderwerp en ga ik op internet op zoek naar geschikt bronmateriaal. Vervolgens maak ik een eerste ontwerp en dan ga ik aan de slag met Photoshop, Illustrator en InDesign. Vaak volgen er dan nog meerdere versies voordat ik tevreden ben. In totaal ben ik er wel een uurtje of drie a vier mee bezig.

Wat vind je zo leuk aan het ontwerpen van covers voor de Spinner? Laat ik voorop stellen dat ik het een eer vind om de cover van de Spinner te mogen ontwerpen. Er kijken toch meer dan 1000 mensen naar en dan wil je toch iets moois afleveren. Aan de reacties te horen is dat tot nu toe aardig gelukt al hebben jullie het me met die laatste opdracht over de Battle for the Kingdom niet makkelijk gemaakt! Op de cover van deze Spinner kunnen jullie beoordelen of André er wederom in geslaagd is een pakkende cover te ontwerpen. Na dit gesprekje nemen Ruud en André ons mee naar de gameroom van Ruud in de garage naast zijn huis (zie Spinner 2 van 2011 voor een uitgebreid verslag). Wat meteen opvalt is al het artwork dat door André is ontworpen. Meest in het oog springt wat dat betreft de wandversiering die gebaseerd is op de Medieval Madness.

Wat vind je zelf de mooiste cover die je tot nu toe gemaakt hebt? Volgens mij heb ik er nu vier gemaakt en daarvan vind ik de TRON toch wel het mooiste. Dit ontwerp past ook het meest bij de ontwerpstijl die mij op dit moment het meest aanspreekt: glossy maar zo minimalistisch mogelijk. De andere covers die ik heb gemaakt (Transformers, The Wizard of Oz, The Naked Addams, red.) zijn ook wel aardig maar persoonlijk vind ik ze een beetje te druk.

NFV

Jaargang 20 - Nummer 2

We spelen nog een potje op de Swords of Fury waarin Ruud duidelijk laat zien dat hij de eigenaar van de kast is hoewel Bas nog aardig bij hem in de buurt blijft. André eindigt op gepaste afstand op de vierde plaats. Gelukkig heeft hij meer verstand van ontwerpen!

NFV Spinner Magazine, jaargang 22, nummer 1

richard baan

Nieuw in de NFV collectie: Star Trek (Data East, 1991) Operatie Wormerland heeft voor de NFV een aantal extra kasten opgeleverd. Onder andere de Star Trek van Data East ook wel bekend als de 25th anniversary, hoewel dat niet op de kopruit staat… Gelukkig staat het wel ergens op een flasherkapje, dus daar kan geen twijfel over bestaan.

De kast had in het verleden wel een behoorlijke douw gehad, het cabinet is gerepareerd met schroeven en de afschietknop was compleet gebarsten. Waarschijnlijk was hij een keer tijdens transport ergens tegen aan gekomen. Dat hebben we zo goed en kwaad mogelijk gerepareerd met twee componenten plamuur en zwart gemaakt. Ziet er nog best aardig uit al zeg ik het zelf. Achter in de kop zit een ventilator die het niet deed, en het schijnt dat dat slecht is voor het hologram als deze te heet wordt. Ik had er nog één liggen van een oude PC maar die maakte een hoop herrie, dus heb ik er toch een gekocht die wat minder lawaai maakt. Meteen maar een remote battery holder geplaatst zodat er, ook in de toekomst, geen zuurschade op de print te verwachten is.

Verlichting De kast deed het. Op zich best opmerkelijk, want als je zag hoe hij in het verleden gerepareerd was… Laten we zeggen: hij had duidelijk een opknapbeurt nodig. Van de slingshots waren de assemblies compleet afgebroken. Dat was gerepareerd door er een halve rol isolatietape omheen te wikkelen. Ik moet zeggen dat dit nog best een degelijke reparatie was: de ingetapete assemblies deden het wel, en nog goed ook… Ik heb er toch maar nieuwe slingshot brackets opgezet, zoals het hoort. Degene die de kast onder handen had genomen had ook duidelijk veiligheid hoog in het vaandel. Heel goed, niets mis mee. De aansluiting van elke spoel was netjes ingetaped met isolatietape of behandeld met een dikke dot siliconenkit. Nou is veiligheid zeker erg belangrijk, ik ben de eerste om dat toe te geven, maar er horen natuurlijk geen dotten siliconenkit op de spoelen. Dat heb ik maar verwijderd zodat het weer mooie blanke aansluitingen worden, zoals elke kast dat heeft. Betekent nu wel dat je de kast even uit moet zetten als je onder het speelveld dingen los gaat schroeven.

Ook de GI verlichting was half dood, dat is eigenlijk wel een standaard probleem bij heel veel kasten. Vooral Bally/ Williams en Data East hebben er veel last van. De grote stroom die de verlichting neemt zorgt dan voor opwarming van de verbindingen, en dat gaat slecht contact maken. Juist bij die verbindingen zit er iets van een overgangsweerstand, dus precies daar gaat het warmer worden. En maakt het eenmaal slecht contact dan zorgt diezelfde grote stroom er voor dat de toch al slechte verbinding nog slechter contact gaat maken en nog warmer wordt. Een negatieve spiraal dus. Maar goed: de oplossing is even simpel als het probleem: gewoon de connectoren vernieuwen en de kast kan er weer een poosje tegenaan. Bij deze kast zat de bedrading half los in de connectors, er was sprake van gesmolten kroonsteentjes en half verbrande connectors. Je kunt het ook goed zien aan zo’n connector: hij is dan helemaal bruin uitgeslagen. Ook de pinnen die in de print zitten zijn niet mooi

NFV Spinner Magazine, jaargang 22, nummer 1

dus 20 jaar oud is. En de condensator die de (door een brugcel) gelijkgerichte spanning moet afvlakken is na 20 jaar wel aan vervanging toe. Waar een Williams één grotere condensator heeft, heeft Data East vier kleinere die parallel staan. En bij condensatoren kun je de capaciteit optellen als ze parallel staan. Vier stuks van 4700uF is het zelfde als 18800uF. En als de print er toch uit is kan ik die brugcel ook wel vervangen, dat is dan een kleine moeite en die wil soms ook nog wel eens problemen geven. Dan kan hij er weer een poosje tegenaan. Het is wel een hele hoop werk om al dat soldeer los te krijgen.

Speelveld Het speelveld was behoorlijk smerig en de kast had duidelijk ook vochtig gestaan. Van sommige plastics viel het rood spontaan af, dat hebben we een beetje bijgeschilderd. Beter rood dan transparant nietwaar? Verder hebben we de kast schoon gemaakt en hij ziet er nu weer mooi uit. Hier en daar staan er wat figuren uit Star Trek op het speelveld, op zich niet super mooi getekend, maar wel herkenbaar met de figuren uit de serie.

glimmend meer, ze zijn dof, je kunt ook voelen dat het oppervlak van de pin niet mooi glad meer is. En dat geeft aan dat er overgangsweerstanden zijn. Alles is gewoon veel te heet geworden. Ik heb dus zowel de pinnen als de connector zelf vervangen. Doe je dat niet en laat je de doffe pinnen zitten, dan is het eerste begin van de overgangsweerstand al weer aanwezig. De reparatie blijft dan minder lang goed en het probleem zal eerder weer terug komen. De verlichting die het nog deed was heel zwak. Ik heb voor de grap eens gemeten en er stond 3,3V op de lampjes. Na vervangen van de connector was dit 4,7V. En de lichtopbrengst verhoudt zich ook nog kwadratisch, er blijft dus weinig tot niets van over….

Spontane resets

Ook was er hier en daar wat schade aan het speelveld, dat hebben we wat bijgeschilderd en bedekt met een stukje boeklon zodat de bijwerking ook zo blijft. Ziet er weer als nieuw uit, of in ieder geval zo goed als.

De kast had ook last van spontane resets, gewoon als hij aan stond en niet bespeeld werd. Ook dat is een standaard probleem bij flipperkasten en doorgaans is dat een probleem van de 5V voeding. Ik heb de brugcel en de bijbehorende condensatoren van het 5V circuit vervangen. Negen van de tien keer is daarmee het euvel verholpen, en zo ook nu. Het is namelijk zo dat de 5V nogal kritisch is: hij hoeft maar een fractie van een seconde onder een bepaalde waarde (plm. 4,75V) te komen en de kast begint te resetten. Bedenk daarbij dat de kast uit 1992 komt en

NFV Spinner Magazine, jaargang 22, nummer 1

Op een gegeven moment werd het afschietmechanisme continu bekrachtigd. De oplossing was een nieuwe transistor. Het viel me op dat hij in het verleden al eens vervangen was. Waardoor hij stuk is gegaan weet ik niet, ik heb preventief ook de diode op de spoel maar vervangen. Verder hebben we lanekapjes vervangen, nieuwe plungers en coilstops voor de flippers geplaatst, lampjes schoon gemaakt. En een heleboel flashers vervangen… Het is zo dat als je een gewoon lampje in een flasher houder steekt dat hij het wel eventjes doet. En daarna is hij mooi verzilverd, het zilver van het gloeidraadje zit dan tegen de binnenkant van het glas.

Service Bulletin 34

Klopt inderdaad: er is blank gelakt koperdraad gebruikt, het ziet er uit alsof het van een afgewikkelde spoel is geweest. Nu heeft mijn vrouw haar soldeerkunsten eens geoefend en hebben we dat door geïsoleerd draad vervangen. De lampjes weer terug plaatsen in de buis is ook redelijk simpel: met naald en draad. Je laat een draad door het buisje zakken met een naald als gewicht. Dan knoop je dat draadje aan het uiteinde van de bedrading en trek je het er voorzichtig doorheen. Wederom dat ICtje vervangen en het ziet er weer eerste klas uit. Data East Star Trek. Oktober 1991. Joe Kaminkow, Ed Cebula, Margaret Hudson, Kevin O’Connor. Aantal geproduceerd: 4400

Aan weerskanten van de ramp zit bij de Star Trek een blauwe buis met lopende lampjes, de chase lights. Bij deze kast werkten die niet, ik heb eens gemeten en dat bleek aan een IC te liggen, dat op een klein printje bovenin de kop zit. IC vervangen, dat was het inderdaad: de lampjes werkten nu zachtjes, heel eventjes. Toen was datzelfde IC weer stuk. Service Bulletin 34 van Data East geeft aan dat er ook wel eens een kortsluitinkje kan voorkomen in de chase lights zelf. Pffff.

NIEUW!

- ophaalservice binnen Duitsland - verzenden van uw pakjes (tot 31 kg) binnen Duitsland - PayPal betalingen worldwide - EBAY problem-solving Duitsland - vertaalservice naar/van Duits

www.huifkar.de

De slimme eBay kruiwagen voor Duitsland, België en Nederland 34

NFV Spinner Magazine, jaargang 22, nummer 1

pieter van leijen

Update NFV Funhouse collectie De NFV Funhouse collectie is voortdurend aan veranderingen onderhevig. Dankzij donaties en gerichte aankopen wordt de collectie uitgebreid. Ook gaan er af en toe kasten weg omdat ze plaats moeten maken voor de nieuwe aanwinsten. Op deze pagina informeren we jullie over de wijzigingen in de kastencollectie in het clubhuis. Wat is er uit, en wat is er in?

In • • • • • •

ker mee als nieuwe aanwinsten voor de vereniging. Ook terug in het Funhouse is de Pinball Magic, deze is zorgvuldig gepoetst door Marcel Speetjens.

Attack From Mars Demolition man Earthshaker Funhouse Star trek 25th Anniversary Pinball Magic

Uit

Richard Baan heeft de afgelopen maanden de Funhouse en Star trek 25th Anniversary onderhanden genomen. Daarnaast nam hij de Demolition Man en de Earthsha-

Tijdelijk in opslag of voor onderhoud: • Cirqus Voltaire • Frankenstein • Rollergames • Stargate

OVERZICHT KASTEN IN HET NFV FUNHOUSE Electro Mechanisch: 4 Aces Bow and Arrow Captain Fantastic Expo Mariner Masquerade Royal Flush Spirit of 76 Target Alpha Wizard!

(Williams, 1970) (Bally, 1974) (Bally, 1975) (Williams, 1969) (Bally, 1971 (Gottlieb, 1966) (Gottlieb, 1976) (Gottlieb, 1975) (Gottlieb, 1976) (Bally, 1974)

Early Electronics: Black Hole Black Knight Dolly Parton Fathom Flash Gordon Flight 2000 Harlem Globetrotters Haunted House Jungle Lord Mata Hari Meteor Mr. & Mrs. Pac-Man Nine Ball Rocky Scorpion Silverball Mania Vector Xenon

(Gottlieb, 1981) (Williams, 1980) (Bally, 1978) (Bally, 1980) (Bally, 1981) (Stern, 1980) (Bally, 1978) (Gottlieb, 1982) (Williams, 1981) (Bally, 1977) (Stern, 1979) (Bally, 1982) (Stern, 1980) (Gottlieb, 1982) (Williams, 1980) (Bally, 1980) (Bally, 1981) (Bally, 1979)

(Alpha) Numeriek: Andromeda (Game Plan,1985) Class of 1812 (Gottlieb, 1991) Comet (Williams, 1985) Deadly Weapon (Gottlieb, 1990) Earthshaker (Williams, 1989) Elvira & the Party Monsters (Bally, 1989) F-14 Tomcat (Williams, 1987) Funhouse (Williams, 1990) High Speed (Williams, 1986) Hoops (Gottlieb, 1991) Lights...Camera...Action! (Gottlieb, 1989) Operation: Thunder (Gottlieb, 1992) Secret Service (Data East, 1988) Silver Slugger (Gottlieb, 1990) Space Shuttle (Williams, 1984) Space Station (Williams, 1987) Time Machine (Data East, 1988) Title Fight (Gottlieb, 1990) Whirlwind (Williams, 1990) Dot Matrix: Attack from Mars (Bally, 1995) Bram Stoker’s Dracula (Williams, 1993) Congo (Williams, 1995) Corvette (Bally, 1994) Creature from the Black L. (Bally,1992) Demolition Man (Williams, 1994) Dirty Harry (Williams, 1995) Doctor Who (Williams, 1992) Fish Tales (Williams, 1992) Goldeneye (Sega, 1996) NFV Spinner Magazine, jaargang 22, nummer 1

Indiana Jones (Williams, 1993) Jack·Bot (Williams, 1995) Johnny Mnemonic (Williams, 1995) Mary Shelley’s Frankenstein (Sega, 1995) Monopoly (Stern, 2001) Monster Bash (Williams, 1998) Pinball Magic (Capcom, 1995) Scared Stiff (Bally, 1996) Spider-Man (Stern, 2007) Star Trek: 25th Anniv. (Data East, 1991) Star Trek: The Next Gen. (Williams, 1993) Tales from the Crypt (Data East, 1993) Terminator 2 (Williams,1991) The Addams Family (Bally, 1992) The Flintstones (Williams, 1994) The Getaway: HS II (Williams, 1992) The Shadow (Bally, 1994) The Who’s Tommy (Data East, 1994) Theatre of Magic (Bally, 1995) Teenant Mut. Ninja Turtles (Data East, 1991) Twilight Zone (Bally, 1993) Twister (Sega, 1996) World Cup Soccer (Bally, 1994) Pinball 2000: Revenge From Mars

(Bally, 1999

overzicht per 1 maart 2013, onder voorbehoud van wijzigingen

Winfred de Ruijter

Paris Pinball Museum Gouden tijden herleven Onlangs moest ik in Parijs zijn. Toen ik kort daarvoor NFV-lid Justin van Schooneveld bij het flipperen sprak, vroeg hij me of ik het Parijse flippermuseum kende. Dat was niet het geval: een goeie tip dus! Direct heb ik hun site bezocht (http://www.pinballgallery.com) en via een e-mail een afspraak met de eigenaar Raphael Lankar gemaakt. Dat kon gewoon in het Engels, wel zo gemakkelijk. Hij vond het erg leuk dat er een Nederlander kwam kijken.

Vrijdagmiddag 8 februari was het zover. Het museum is goed bereikbaar, op twee minuten lopen van een metrostation in het noorden van Parijs. Ik was de enige gast en Raphael (75 jaar: ‘My whole life is pinball’) liet me eerst even kort de ca. 12 ruimten zien, met de in totaal 240 kasten. Van Bingo-kasten uit de jaren ‘30, tot en met flipperkasten uit de jaren ‘70... ze staan er allemaal. En in een hele mooie conditie! De twee DMD’s die hij bezit (Medieval Madness en Monster Bash) heeft hij i.v.m. ruimtegebrek niet opgesteld, meldde hij. Maar die gaat hij wel weer neerzetten. Alle kasten zijn gewoon te bespelen, en dat mag ook onbeperkt. Je mag zo lang blijven als je wenst. De entree bedraagt 15 euro per persoon. Een bezoekje aan het Paris Pinball Museum is een must voor alle fans van de oudere generaties kasten en biedt daarnaast voor alle fans van moderne kasten een prachtige blik in de rijke historie van de flipperindustrie! Dus ben je in de buurt... ga er een keertje kijken. Alvast een online kijkje in het museum? Kijk naar de video op de NFV-site op http://www.nfvpinball.nl/flipperen/musea/ppm/

NFV Spinner Magazine, jaargang 22, nummer 1

bas vis

Ministry of Pinball Nieuwe NFV Sponsor

Bij het DPO 2012 was hij al prominent aanwezig: Bertjan Postma. Met bijzondere onderdelen, color DMD’s en speelvelden. Plus als echte eye catchers: een Stern AC/DC en X-Men. We spraken toen af om eens verder te praten over samenwerking. Dat heeft geresulteerd in een echte ‘sponsor deal’ waar beide partijen veel plezier aan hopen te gaan beleven.

Het begon met speelvelden

Het grote avontuur: distributeur van JJP

In 2011 besloot Bertjan de uitdaging aan te gaan en een eigen bedrijf op te zetten in de pinball wereld. In de loop der jaren had hij als verzamelaar veel contacten opgebouwd en hij zag allerlei kansen om liefhebbers goede diensten en producten te bieden. Zo had Bertjan goede contacten met een professional in de VS die van oude speelvelden een beter dan nieuw exemplaar kon maken. Het ontbrak die artiest aan inzichten op zakelijk gebied en op dat punt kon Bertjan zijn toegevoegde waarde leveren. Bertjan: ‘Ik ben de activiteiten gaan coördineren en heb afspraken met hem gemaakt. Het is echt ongelooflijk wat die man kan. Het maakt hem niet uit welk speelveld het is. En ook niet hoe slecht de staat is. Daarom moet hij ook vooral doen waar hij goed in is en plezier aan beleeft. We hebben regelmatig contact en dan geeft hij aan hoeveel speelvelden hij kan en wil restaureren. Wij verzorgen de rest: contacten met verzamelaars, prijsafspraken maken, transport regelen en wat al niet meer. Zo kan hij zich richten op datgene waar hij goed in is en zorgen we er samen voor dat liefhebbers hun kast weer in nieuwstaat kunnen brengen. En als ik het mag zeggen: beter dan nieuwstaat!’.

Bij de meeste NFV-ers is Bertjan vooral bekend als ‘de distributeur van Jersey Jack Pinball’. Dat is het grootste avontuur: aan de slag met een nieuwe producent van flipperkasten. Een bedrijf dat een nieuw concept bedacht en nu de ideeën werkelijkheid laat worden. Het verhaal is net een jongensboek. En eigenlijk hoort het er dus wel een beetje bij dat niet alles meteen vlekkeloos volgens schema gaat. De plannen zijn veelbelovend en het enthousiasme zorgt voor een positieve ‘vibe’ in de flipperwereld. Na een decennium met veel zorgen over morgen, lijkt er anno 2013 weer veel meer perspectief te zijn. Bertjan kan er heel gepassioneerd over vertellen. Dit voorjaar gaat het dan eindelijk gebeuren: de kasten komen eraan! Bertjan: ‘Wij zijn er trots op dat we distributeur mogen zijn. Ik kan niet wachten tot de eerste boot met dozen aankomt. Eindelijk die kast voelen en spelen, onze klanten leveren waar ze al zo lang naar uitkijken. De WoZ wordt zeker een grote hit. En dan in 2014 de Hobbit er achteraan…’.

Maar er is meer, veel meer In het bedrijfspand in Rijswijk wordt direct duidelijk hoeveel flipperbloed er bij Bertjan door de aderen stroomt. Want naast een prachtige collectie kasten en veel losse speelvelden is er ook een deel dat vol staat met onderdelen. Bertjan: ‘Wat veel mensen nog niet weten, is dat we ook veel onderdelen kunnen leveren. Natuurlijk hebben we speciale componenten zoals protectors, ramps, plastic sets en color DMD’s voor diverse kasten. Maar we verkopen ook cabinet decals, kopruiten, rubbersets en schoonmaakmiddelen. Leuk vind ik zelf de complete revisiekits. Dat is voor de die hards die het echt heel grondig willen aanpakken. Dan wordt je kast echt beter dan toen-ie uit de fabriek kwam. In het afgelopen jaar hebben we veel tijd gestoken in het opzetten van onze webshop (zie: http://www.ministryofpinball.nl). In 2013 willen we vooral gaan werken aan het vergroten van onze naamsbekendheid en gaan we tevens het aanbod van producten in de webshop verviervoudigen’ In de komende maanden gaan we de details van de deal samen uitwerken. Om te beginnen zal MoP gaan adverteren in de Spinner en de NFV leden bij evenementen gaan verrassen met bijzondere kasten. Of dat in juni bij de ALV al een product van JJP is, zal de tijd ons leren…

NFV Spinner Magazine, jaargang 22, nummer 1

In de zomer van 1960 publiceerde het (in 1975 ter ziele gegane) Amerikaanse mannenblad “True, the man’s magazine” een lang interview met Harry Williams met als titel ‘Ungunchable Harry, King of the Pins’. De toen al 54-jarige Harry vertelde over de pioniersjaren van de pinball industrie. Henk de Jager heeft het blad in zijn flipper-archief en heeft het voor de Spinner lezers vertaald en bewerkt tot een serie in twee delen. In deze Spinner deel 2: The invention of Tilt and Free Play

Ungunchable Harry, King of the Pins

The American pinball machine might still look like bagatelle if a genius named Harry Williams hadn’t come along to add blinking lights, jangling bells and an incorruptible little gadget called TILT by J.P Cahn (vertaald door Henk de Jager)

NFV Spinner Magazine, jaargang 22, nummer 1

Gunching Als er iets is wat het pinball spel aan de Amerikaanse cultuur heeft bijgedragen, dan is het wel een dansvorm die ergens ligt tussen de prestaties van Martha Graham (destijds beroemd danseres, vert.) en vrij worstelen. In de pinball wereld wordt het “gunching” of “body english” genoemd: een reeks flinke duwen tegen de zijkant van de flipperkast, niet zelden gepaard gaand met swingende lichaams bewegingen. Het doet nog het meest denken aan het kronkelen en wringen van een dikke dame die een te nauw nat badpak probeert aan te trekken.

aan de kampioen van de week. Daar ben ik mee gestopt. Dit soort brute lui komen binnen, husselen de kast alsof het een braadpan is en maken iedere score die ze maar willen”. “Daar ga ik wat aan doen” mopperde Williams. De volgende ochtend stond Harry al te wachten totdat Maxwell zijn winkel kwam openen. Hij zag er vermoeid uit, maar dat was begrijpelijk. Naast hem stond, wat hij dacht, een onverslaanbare versie van “Action” waaraan hij de hele nacht had gewerkt. “Help mij eens een handje” vroeg Williams aan de sigarenman, “maar wees voorzichtig: til niet aan de kast maar aan de poten”. “Wat is

De theorie achter dat “gunching” is dat men met de uitgeoefende krachten de loop van de bal kon beïnvloeden. In de begintijd werd “gunching” nauwelijks toegepast, maar al snel omvatte het repertoire van de ongeremde “guncher” een indoor-versie van natrappen, kniestoten en zo nu en dan een rechtse directe tegen de kast. Een begaafd “guncher” uit die tijd kon een nagelnieuwe pinball in een paar dagen tijd geschikt maken voor de open haard. Williams zag “gunching” voor het eerst in een sigarenwinkel die werd gedreven door een iel mannetje met droevige ogen, Maxwell genaamd. Williams probeerde onopvallend in de gaten te houden wat er gebeurde toen een lomperik met een stierennek binnenkwam die een paar stoten tegen de flipperkast gaf, stevig genoeg om Hackenschmidt (destijds beroemd worstelaar, vert.) te vloeren. Toen de valsspeler de kast aan de voorpoten optilde en er een dansje mee leek uit te voeren om de bal maar in een gat met de hoogste scores te manipuleren, wendde Williams zich tot Maxwell. “Mijn God,” hijgde hij, “wat doet die vent met mijn kast?” “Oh, dat is nog niets,” zei de kleine Maxwell, nog mismoediger kijkend dan anders. “Ik hield altijd de hoogste scores bij en gaf een doos sigaren

er dan met de kast?” “Kijk maar eens aan de onderkant” zei Williams geniepig. Maxwell bukte zich om te kijken en grinnikte toen hij opstond. De onderkant van de kast leek wel een stekelvarken. Williams was de hele nacht bezig geweest spijkers door de bodem van de kast te slaan. Samen schoven ze de kast op zijn plaats en wachtten op de grap die komen zou. Lang hoefden ze niet te wachten: stierennek was mooi op tijd. Hij wisselde een dollar in klein geld, smeet het samen met een pakje sigaretten op de kast en ging aan het werk. De eerste bal was halverwege het speelbord toen hij een kans dacht te zien wat extra punten te scoren met zijn vals spel. Hij tilde de kast aan de voorkant op… Met een brul liet stierennek de kast vallen, keek naar zijn bebloede handen en verdween onder de kast om te zien wat hem had aangevallen. Scheldend op Maxwell veegde hij zijn bebloede hand af aan de kast en schoot de volgende bal. Nu pakte hij het apparaat bij de voorpoten en ging met meer ijver dan ooit verder met de worsteling. Williams’ toch al niet zo frisse gezicht was nu lijkwit. “Ik kom terug, Maxwell,” zei hij zachtjes. Binnen een uur stond hij er weer, nu met een kruiwagen vol zand. “Ballast,” sprak Williams zelfverzekerd, “dat zal hem

NFV Spinner Magazine, jaargang 22, nummer 1

leren.” Door de binnenkant van de kast te vullen met zand was hij er van overtuigd dat het afgelopen was met “gunching”. De volgende ochtend belde Maxwell: “je zult dat zand er uit moeten halen. Ik probeerde vanmorgen de kast te verplaatsen om de vloer te vegen, maar ik liep bijna een dubbele hernia op.” Ballast was dus geen oplossing. Williams ging met een dromerige blik in zijn ogen weer terug naar zijn werkplaats. Het duurde drie dagen, toen had hij de “Stool-Pigeon” (lokvogel) ontwikkeld. De voorloper van “tilt” was een feit. Dit mechaniekje bestond eenvoudigweg uit een kogel die op een verticaal geplaatst staafje balanceerde. Viel die kogel er tijdens het spel van af dan schoof er een bordje naar voren waarop “StoolPigeon” stond vermeld, de behaalde score werd dan ongeldig verklaard. Williams bracht één van zijn prototypes met stool pigeon mechaniek naar Maxwell’s sigarenwinkel. Het duurde niet lang of een van de gunchers kwam samen met zijn vrienden binnen en begon te spelen. Na de tweede of derde bal zag de valsspeler zijn kans schoon en gaf het kastje een ongenadige beuk. Met een ratelend geluid viel de kogel van zijn voetstuk en het bordje schoof elegant in het zicht. “Wat heeft dat nu weer te betekenen met die stool-pigeon?” gromde de kastenbeul. “Wat is er aan de hand met dit kastje?” “Niets hoor,” mompelde Williams onschuldig vanuit zijn observatiepost bij het tijdschriftenrek. “Dit is iets nieuws dat ze hebben bedacht, het is een soort scheidsrechter. Ik ben benieuwd wat ze nu weer zullen bedenken”. De stool-pigeon vloerde de ruwe en woeste guncher, maar bleef een lastig object. Bovendien vond Williams, als een man met smaak, de naam niet goed. Wat hij zocht was één kort woord. Maar hoe hij ook prakkiseerde, er kwam niets bruikbaars bij hem op. Tot op een zaterdagmiddag toen Williams getuige was van een duel tussen twee geoefende pinball spelers. Eén van hen, een buitengewoon bekwaam guncher raakte op achterstand en begon met zijn handpalmen behoorlijk hard tegen het kastje te stoten. “Pas op nou, pas op!” schreeuwde een supporter, “je gooit dat verdomde ding nog op tilt!” Harry Williams had het woord dat hij zocht.

MUltiple In de zomer van 1934 bracht Williams een pinball op de markt met de naam “Multiple”. Het was de eerste met het basisprincipe van tilt zoals dat daarna altijd zou worden gebruikt. Hij had een stukje ketting gebruikt dat hij vrij in een koperen buisje liet hangen. Bij geweld tegen de kast zwaaide het kettinkje heen en weer. Kwam het tegen de wand van het koperen buisje dan sloot een electrisch circuit en werd het woord “TILT” verlicht. Toentertijd wist Williams best dat de fabrikanten in Chicago vaak maling hadden aan patenten. De achterliggende gedachte was: een nieuwe vinding gebruiken zo lang het “hot” (populair) was, en je pas later zorgen maken over eventuele rechtszaken. Het zou onmogelijk zijn dit idee te beschermen. Binnen enkele weken was Williams’ tilt mechaniek standaard in ieder merk pinball machine.

Free Play In de dertiger jaren wees gunching (weliswaar tot verfijnde kunst verheven door Williams’ gevoelige electrische tilt) op een nog ergere kwaal voor de pinball industrie. De hartstochtelijke guncher speelde namelijk meestal om iets te kunnen winnen. De jongens van het snelle geld zagen al snel de mogelijkheden van een uitbetalende pinball. Al snel bracht een aanzienlijk aantal fabrikanten kastjes op de markt die meer weg hadden van een gokkast met lichtjes. Toen er wettelijke maatregelen kwamen tegen deze munten spuwende machines, staken allerlei vreemdsoortige oplossingen de kop op om de verboden te ontwijken. Sommige kastjes betaalden opeens penningen uit, anderen tikten tegoedbonnen af, beiden zogenaamd uitsluitend in te wisselen voor prijzen in natura. In het beste geval waren het noodoplossingen en kwam de pinball industrie onder vuur te liggen. Enkele fabrikanten zochten wanhopig naar een oplossing die de wetgever er van zou weerhouden de pinball industrie definitief het bordje “TILT” om te hangen. Dan, op 25 december 1934, werd het US-patent nummer 1.985.736 verleend… Het was een idee waartoe Williams de aanzet had gegeven en zou de hele pinballindustrie voor altijd veranderen. Deze vondst maakte het mogelijk goede spelers volkomen legaal te belonen. En dat kwam zo: Williams had een portier, Bill Bellah, die al tijden zeurde om ook ontwerper te mogen worden. Op een dag zei Williams tegen Bellah, om van het gezanik af te zijn, “OK Bill, vind jij maar een spel uit dat niets anders aan de speler biedt dan vermaak”. Zes weken lang hoorde Williams niets van Bellah, totdat deze op zekere dag een vreemdsoortig mechaniek bij zich had dat nog het meest leek op een zelfgemaakte

NFV Spinner Magazine, jaargang 22, nummer 1

één van Chicago’s grootste automaten fabrikanten, om hoofdontwerper te worden van de speelautomaten divisie van diens bedrijf. Williams liet zijn eigen bedrijf over aan zijn vader en reisde af naar de Midwest. Op een dag, terwijl Williams bezig was met zijn werk, vloog een jonge man met een wild kapsel zijn kantoor binnen. Zijn naam was Lyndon Durant en hij was zo tactvol als een wervelstorm. “Meneer Williams,” sprak hij vol vuur terwijl hij een stapel tekeningen openvouwde en een soort apparaat pakte, ik heb hier een puntenteller mechaniek dat iedere andere puntenteller compleet overbodig maakt”. Williams vertelde niet dat Rockola op dat moment een soortgelijk mechaniek gebruikte, dat hij zelf in grote lijnen had ontwikkeld, en bekeek wat Durant bij zich had. Het apparaat was beslist zo goed als Durant beweerde, maar het was vooral de gedrevenheid en creativiteit van Durant wat indruk maakte op Williams.

United Manufacturing Company

bom. “Meneer Williams,” zei Bellah zachtjes, “bouw voor mij een machine waar dit in kan”. Het duurde niet lang of Williams had in de gaten dat hij zijn portier kwijt was. Bill Bellah had gevonden waar de hele pinball industrie naar zocht: een apparaat dat in iedere soort pinball kon worden aangebracht en automatisch, volkomen legaal, vrije spelen uitkeerde aan winnende spelers. Het mooie van Bellah’s vinding was dat wanneer er een vrij spel was gewonnen, de speler die credit simpelweg kon gebruiken door de muntinworp-schuif in te duwen. Dat betekende dat de persoon achter de toonbank, anders dan vroeger, niets meer hoefde te doen. Vóór Bellah’s uitvinding moest de speler die zijn vrije spelen wilde opmaken een stuiver voor ieder vrij spel ophalen bij de uitbater, eenvoudigweg omdat er geen andere manier bestond om een spel te starten dan er een muntstuk in te werpen. Williams gaf zijn ex-portier een bonus in contanten en kwam overeen dat Bellah 50% van alle royalties kreeg, in ruil voor het recht het vrije spellen mechaniek te produceren. Ook nu nog vraagt Harry Williams zich af, terwijl hij achterover leunt in zijn witlederen directeursstoel, wat er van zijn ex-portier Bill Bellah geworden is. “Goh, ik zou willen dat die knaap hier nog rondliep, hij had een goed stel hersens!” In 1935 was het Harry Williams’ brein dat werd gevraagd. Hoewel zijn eigen firma in Los Angeles prima draaide, ging hij toch in op een aanbod van Dave Rockola,

Minder dan een jaar later sloot Williams zijn fabriek aan de westkust en verliet hij Rockola om bij Ray Moloney van Bally op de ontwerpafdeling te komen werken. En wie trof hij daar aan in één van Bally’s “gekkenhuizen” (een koosnaampje voor de ontwerpafdelingen): inderdaad, Lyn Durant. Toen Williams binnen zes maanden Bally vaarwel zei omdat hij de leiding over de game-divisie van Exhibit Supply Company kon overnemen, ging Durant met hem mee. Vanaf de eerste dag klikte het goed tussen Williams en Durant. Toen de Tweede Wereldoorlog uitbrak leek dat het einde van de miljoenen-industrie (die pinball toen al was) doordat de overheid pinball spellen als “nonessential” (van geen maatschappelijk nut) betitelde. Dat betekende dat ze niet meer gefabriceerd konden worden wegens een verbod op het gebruik van bepaalde materialen. Durant en Williams gingen samen verder met een nieuw opgericht bedrijf. Wat zij voor ogen hadden was het ombouwen en repareren van oude pinballs, net zo lang totdat hun bedrijf kon worden gekwalificeerd voor een overheidscontract om oorlogsmaterieel te kunnen fabriceren. Het bleek een onbesuisd idee. De Williams – Durant samenwerking, optimistisch “United Manufacturing Company” genoemd, was gevestigd op een donkere oude zolder. Al snel was iedere vierkante centimeter volgestouwd met pinball kastjes die omgebouwd of gereviseerd moesten worden. Het grootste probleem was echter dat United niets had om de kastjes mee te reviseren. “We hadden een paar misrekeningen gemaakt,” herinnert Williams zich. “Zo dachten we dat we wel aan de materialen konden komen die we nodig hadden. Bij de start van het bedrijf kwamen we er achter dat er niets, helemaal niets, verkrijgbaar was. Nog niet eens een rolletje soldeertin! Na een paar weken kwam de zekerheid dat we in de oorlogsproductie konden worden ingezet, als we het bedrijf maar in stand wisten te houden. Daar zaten we dan. Overspoeld met werk, maar met niets om er aan te kunnen beginnen”. Op zekere middag zaten Williams en Durant somber in hun kantoor. Plotseling sprong Durant op uit zijn stoel. “Wat mankeert ons toch, Harry?” riep hij uit.

NFV Spinner Magazine, jaargang 22, nummer 1

“We hebben alles wat we nodig hebben: soldeertin, onderdelen, echt alles!” Williams dacht dat zijn compagnon gek geworden was door de stress. “In die pinball kastjes Harry! In die verdomde kastjes! We halen de slechtste exemplaren uit elkaar, we smelten het soldeertin er af en gebruiken de onderdelen om de andere kastjes te repareren!” Ze spreidden een stuk zeildoek uit tussen hen in op de grond om de kostbare druppels soldeertin op te vangen en sloopten de restanten uit elkaar. Het ging niet snel, maar het werkte! Daarnaast kwam er binnen een maand een sub-contract voor de oorlogsindustrie voor het maken van electriciteits kabels. United werd een écht bedrijf. In juni 1942 verkocht Williams zijn aandeel in United aan Durant en richtte de Williams Manufacturing Company op. Hij pikte een subcontract op voor de productie van radarantennes en ging weer zijn eigen weg. Kort na de oorlog, Williams was net veertig jaar, besloot hij terug te keren naar de westkust. Hij verkocht 49% van het bedrijf en reisde met zijn gezin af naar Los Angeles. Zijn plan was daar nieuwe ideeën te ontwikkelen die de lui in Chicago dan konden maken. In de acht jaren dat Williams probeerde de “genie op afstand” te zijn was er maar één goed spel idee bij hem opgekomen. Williams Manufacturing bracht het ene middelmatige spel na het andere uit, dat kon niet goed blijven gaan. Rond 1955 moest Williams wel terug naar Chicago. Terug op de werkvloer kwam hij tot een schrikbarende ontdekking. In acht jaar tijd was de hele pinball (inmiddels flipper-) industrie compleet veranderd, en Williams voelde zich als een drenkeling op zee. Bijna een jaar liep hij rond om de industrie die hij zelf in het leven had geroepen weer te begrijpen. Vandaag, zittend achter zijn gigantisch witte bureau, huivert Williams nog als hij aan die tijd terug denkt. “De indus-

trie had mij ingehaald en ik wist niet hoe ik er weer grip op kon krijgen. Andere ontwerpers hadden de flipperkast door-ontwikkeld tot een punt dat het niet meer beter kon. Wat nodig was, was een geheel nieuw idee. Op een avond was ik naar de bioscoop geweest. Er speelde een Italiaanse film waarin een verdrietig jongetje voorkwam. Er was een scène in die film waarin hij een bewegende pop zag, en wég waren zijn zorgen! Zó, in één keer! Goh, dacht ik, dat is het! Een munt-bediende pop die een kind kan bedienen!” “Peppy the Clown,” een pop die kinderen konden laten zingen en dansen voor een stuiver, was klaar voor exploitatie in supermarkten en andere winkels eind 1956. Peppy was een succes, maar Williams was nog niet tevreden. Terwijl zijn medewerkers de zaken op gang hielden met weinig revolutionaire producten zoals de ouderwetse flipperkast, pool-biljarts met geldinworp en kleine bowlingbanen, liep Williams denkend en knutselend rond. Toen hij uiteindelijk met zijn nieuwe idee kwam was dat ook een echte “eye catcher”. Een spel waarbij de speler twee levensechte modeltreintjes in een realistisch nagebouwde omgeving kon bedienen: “select-a-train”. “Grappig was wel,” merkt Williams droogjes op, “dat het voor kinderen was bedacht, maar dat ze de kans niet kregen er op te spelen. Ze konden niet langs de volwassenen komen die in de rij stonden om aan de beurt te komen”. Treintjes en zingende poppen lijken mijlenver van de klapperende spoelen in “Contact”. Maar zoals veel topmensen uit Chicago’s pinball industrie je zullen bevestigen: het lijkt er op dat Harry Williams, de oude meester, de weg weer heeft gevonden, en helemaal in vorm is!

NFV Spinner Magazine, jaargang 22, nummer 1

Flipperen in de Media

NFV Spinner Magazine, jaargang 22, nummer 1

Rens Hooijmaijers

‘Modden’ van flipperkasten Deel 3: Stern Backboard Mod

Stern maakt mooie flipperkasten maar die saaie TL in de kopkast... Dat hadden ze bij Bally/Williams toch beter voor elkaar, een echt backpanel met lampen erin met warmer licht dan dat koude TL-licht. En wat te denken van flashers in de backbox. Moeten we hier mee leren leven of …..?

In dit artikel gaan we het hebben over een zelfbouw oplossing om de saaie TL te vervangen door een interactief backboard met kleur en flashers naar keuze. Je hoeft geen elektronica expert te zijn om het uit te voeren maar een gezond verstand, twee enigszins rechterhanden, wat flipperkast/electronica sleutel- en soldeerervaring helpt wel. Nog wel even de gebruikelijke disclaimer : uitvoeren van Mods is geheel op eigen risiko !! Verder spanning van de flipperkast af tijdens het knutselen en pas weer aanzetten als je zeker weet dat alles goed zit!

De 12 volt is makkelijk beschikbaar bij Stern via een loshangende driepolige connector die rechts in het cabinet ‘naast’ de geldinworpdeur hangt. Er zitten drie kleuren draad aan : zwart, rood en grijs/rood. Zwart is de min, rood is +5 VDC (niet nodig) en grijs/rood is +12 VDC. De grijs/rode en zwarte draad moeten we dus aansluiten. Maak de kabel hieraan lang genoeg om in de backbox te kunnen eindigen. Hier adviseer ik ook een tweepolige connector aan te maken om het verwijderen van het backboard ook makkelijk te kunnen doen. Al doen kroonsteentjes het hier ook.

TL vervangen door een LED-backboard Benodigdheden: • Een op 12 VDC werkende LEDstrip type 3528 60 leds/ meter, lengte 3 meter, warm of koud wit licht naar keuze. Te koop via Ebay voor ca. € 8 tot € 10 (China) • Een dunne witte MDFplaat van 64x40 cm • Een paar M4x40 schroeven met moeren en revetten • Een buigbare stalen strip om beugels te maken • Een driepolige male Molex connector om de 12 Volt aan te sluiten, http://www.greatplainselectronics.com/ Category-87.asp (vergeet de 0,093”pinnen niet) en een extra paar tweepolige connectoren (male+female) om het backboard makkelijk los te kunnen maken • Draad

Benodigde onderdelen

NFV Spinner Magazine, jaargang 22, nummer 1

Aansluiting 12 Volt

Origineel met TL

Montage beugels voor de MDF plaat

Vervolgens verwijderen we de TL uit de backbox, halen de starter eruit en demonteren de plastic TLhouders. We dienen dan een paar steunen te maken waar we het backboard op kunnen monteren. Zelf heb ik hiervoor een buigbare metalen strip gepakt, lengte 9 cm, die ik in een Z gebogen heb (met rechte hoeken) in drie gelijke delen van ieder 3 cm. Boor in de twee ‘uiteinden’ twee gaten van ieder 5 mm. Eén gat gebruik ik om de steun vast te zetten in de kast met dezelfde schroef als waarmee de TL vast zat, in het andere gat steek ik een M4x40 schroef die ik vast zet met een moer. Hierop zet ik nog een moer met een revet waar later het backboard tegen aan komt. Zo kan ik hem eenvoudig in diepte verstellen.

Hierna is het tijd om met wat passen en meten gaten in het backboard te boren waardoor hij op de twee schroeven past. Als de gaten erin zitten kunnen we nu drie stukken LEDstrips op de plaat monteren. Kleur LED is naar keuze. Bij de kast waarop dit gemaakt is (AC/DC Premium) vond ik koud wit het mooist, maar warm wit kan ook een goede keuze zijn. Je kunt zelfs bv één strip koud wit maken en de andere twee warm als je dat mooi vindt. Bij het monteren van de strips maak ik een sleufje waar ik het uiteinde van de strip doorheen steek waardoor al de bedrading aan de achterzijde komt, ziet er wat fraaier uit. Op een strip sluit je de kabel aan die naar de 12 VDC voeding gaat, hierna kun je doorlussen op het bord. Als je enig doel was de TL te vervangen door LED’s ben je nu klaar.

GI Leds gemonteerd

Eindresultaat Achterzijde. Lange draad is voor 12 Volt

NFV Spinner Magazine, jaargang 22, nummer 1

het monteren van Flashers Het monteren van de flashers zelf is hier het probleem niet, het is meer hoe je ‘aftapt’ van de bedrading die naar de speelveld flashers loopt. Ik heb ervoor gekozen de connectoren op de printplaat te lokaliseren waar vanaf de flasher worden aangestuurd en hier een zgn. Y-kabel of aftakkabel voor te maken. Bij Stern zijn dit, wat ik tot op heden tenminste gezien heb, connectoren J6 en J7, beide 10-polig. Mocht je dit ook willen doen, kijk dan in de service handleiding van je kast of dit ook bij jouw kast het geval is.

Eerste kabel klaar

Benodigdheden: • LEDstrips van de gewenste kleur. Aanbeveling : kies voor RGB 5050 60 LED/meter, 3 m. lengte. Typische prijs € 10 to € 15 (China) J6&J7 klaar met Z-stekker gemonteerd en verloop naar backboard

LED strips. Bovenste is RGB, onderste Koud Wit

•

• •

Vier st zgn. IDC connector 10 polig pitch 3.96 mm, te koop bv op http://www.pinballlife.com/index. php?p=catalog&parent=235&pg=1 Twee zgn Z-connector 10 polig pitch 3.96 mm, te koop op bv http://www.greatplainselectronics.com/ Category-82.asp Draad Een connector voor aansluiting bekabeling naar backboard. Ik kies hier voor een vierkante Molex connector 15polig maar andere keuzes zijn er ook.

Op bijgaande foto’s kun je zien wat ik bedoel met IDC-connector. Dit is dezelfde soort als gebruikt door Stern zelf. Ik weet dat er tegenstanders zijn van dergelijke connectoren maar als Stern het gebruikt zal het toch wel goed genoeg zijn. Het leuke van dit type connector is nl. dat je de draad door de connector ‘heen’ kunt laten lopen en die ‘truc’ hebben we nu net nodig om de gewenste aftakkabel te kunnen maken. Bijgaande foto’s verduidelijken dit hopelijk.

Z-stekker links-midden, IDC rechtsonder

Kabel aangesloten

Dan is het nu zaak om in de servicehandleiding van de flipperkast te kijken welke connectors precies de flashers aansturen (vaak J6 en J7) waarmee je kunt bepalen welke draden je door laat lopen naar het backboard. Je ziet op bijgaande foto’s J7 & J6 samenkomen in een 15polige connector. Na deze connector gaan de draden naar de backboard. Haal de connectors nu los van de printplaat en zet de aftakkabel ertussen. De originele connectors sluit je nu via de Z-connector aan op de aftakkabel Vervolgens is het een zaak om te bepalen waar de flashers op het backboard geplaatst dienen te worden en solderen maar. Als flasher kun je dezelfde soort LEDstrip gebruiken als je al eerder hebt gebruikt in warm of

NFV Spinner Magazine, jaargang 22, nummer 1

Eindresultaat voor/ achterzijde

koud wit licht. Je kunt echter ook zgn. RGBstrips type 5050 gebruiken waardoor je kunt spelen met gekleurde flashers voor een nog leuker effect. Weliswaar is de flasher spanning ca. 20 Volt en zijn beide soorten strips bedoeld voor gebruik op 12 Volt maar de flash is zo kort dat er geen schade aan de LEDstrip optreedt. Als je kijkt in de servicehandleiding zie je dat er ĂŠĂŠn gemeenschappelijke pin is voor alle flashers (J6 pin 10, J7 pin 1), deze sluit je aan op de +12Volt van iedere flasher, de min krijgt een eigen draad per flasher. Daar een AC/DC backboard grote letters AC/DC kent heb ik gekozen voor een rode strip schuin geplaatst achter deze letters. Door hier een minicontroller op aan te sluiten kan ik niet alleen de gewenste kleur kiezen van de gebruikte RGBstrip maar ook een effect toevoegen zoals langzaam opkomen, uitgaan, weer opkomen, etc..

Voorbeeld uit de AC/DC handleiding I/O Power Driver Board

Optionele LEDcontroller

Eindresultaat

NFV Spinner Magazine, jaargang 22, nummer 1

het koppelen van de LEDbackboard aan de GI van het speelveld

Open). De LED op het printplaatje gaat branden als het relais geactiveerd wordt. Testen wordt zo heel eenvoudig.

Benodigdheden: • Relais http://www.conrad.nl/ce/nl/product/503319/ Printplaat-relais-5VDC/SHOP_AREA_17391 • B r u g ce l ht t p: // w w w.co nra d.nl /ce / nl / p ro duct/501441/Silicium-brug-gelijkrichter-B80C15002A/SHOP_AREA_17309 • Condensator. 100 uF is al toereikend, spanning 15 Volt of hoger. Bv. http://www.conrad.nl/ce/ nl /product /4 43906/Alu- elco -10 0uF16V- LowESR/0245812&ref=list

Aansluiting GI 4polige

Flashers komen natuurlijk op zijn mooist uit tegen een donkere achtergrond. Op het speelveld realiseert men dit door tijdens een leuke flasher lichtshow de GI uit te schakelen. Hetzelfde principe wil ik gaan gebruiken in de backboard mod. In principe is dit heel simpel. We willen de toevoer van de 12 Volt naar de backboard door een relais laten schakelen. GI uit? Dan gaat relais om = geen spanning naar backboard. Nu worden vrijwel alle relais gevoed met een DC (=gelijk) spanning waar de GI wordt gevoed met een AC (=wissel) spanning. De GI spanning is ca. 6 VAC en ik heb helaas geen relais kunnen vinden die hiermee rechtstreeks geschakeld kan worden. Geen nood, dmv een brugcel en een 100 uF condensator maken we van de wisselspanning een gelijkspanning waarmee we het relais alsnog kunnen aansturen.

Relaisboard

Sluit op de + en - ingang van het relaisboard de + en – van de brugcel aan met parallel daarover de + en – van de condensator. Op de AC-ingang van de brugcel sluiten we een lamp aan van de GI. Ik neem hiervoor de verlichting van de geldinworpdeur. In de voedingslijn naar het lampje op de deur zit een 4polige Molex connector. Als je nu een male+female connector koopt en op de pinnen gaand naar het lampje een dubbele draad maakt kun je de extra draden naar het relais voeren en aansluiten op de brugcel. Dan plaats ik het relais in de 12 Volt voedingslijn. Sluit de 12 Volt komend vanaf de eerder genoemde driepolige connector aan op de Common ingangen van het relais en de kabel vertrekkend naar de backboard op NO (Normaal

Hoe ziet het eindresultaat er nu uit? Kijk voor een voorbeeld op een Batman Dark Knight op http://www.youtube.com/watch?v=ZRi59AieWV8 . Daar bij de Batman veel de GI actief gestuurd wordt geeft het bij deze kast een extra mooi effect. Bij de AC/ DC Premium is GI-sturing helaas niet mogelijk (werkt met LED’s in de GI met verschillende kleuren die totaal anders aangestuurd worden) maar nog altijd leuk om te zien op http://www.youtube.com/watch?v=v4wY9xRe2 sA&feature=youtu.be. Of zoek op Youtube met zoekwoorden rensellen & pinball. De totale kosten van de ombouw hangen natuurlijk af van waar je de componenten haalt, transportkosten ed. maar als richtbedrag moet je denken rond de € 60,-/kit. Een eerste zal wat duurder zijn als je nog gereedschap ervoor moet kopen (bv om een IDCconnector te monteren al kun je dat ook zelf uit een schroevendraaier maken (twee sleuven maken op de juiste afstand in een platte schroevendraaier)) of als je maar materiaal koopt voor één backboard daar dan de transportkosten zwaar gaan tellen. Ik hoop jullie met dit artikel enthousiast te maken voor het nog mooier maken van je flipperkast. Heb je een leuke mod welk je wilt delen met ons of heb je vragen? Stuur dan een email naar pinball@rensellen.nl

NFV Spinner Magazine, jaargang 22, nummer 1

rens Hooijmaijers

Van de (kandidaat) secretaris Zoals bekend is gemaakt in Spinner 3 van 2012 is de NFV op zoek naar een secretaris als opvolger van Bas Vis. Deze vacature kan binnenkort wel eens opgevuld worden als gevolg van de aanmelding van Rens Hooijmaijers. Hieronder stelt de kandidaatsecretaris zich voor aan de leden

Wie …? In het kort : 48 jaar, woon in Drunen, getrouwd, één zoon & één dochter, werk als Glasvezelspecialist Test & Meetapparatuur bij Simac Electronics. Naast het flipperen heb ik als hobby nog motorrijden. NFV lid sinds mei 2009. Bij de laatste ALV is er een oproep gedaan voor hulp bij de redactie van de Spinner. Stukjes schrijven ligt me wel (heb er ondertussen ook al een aantal geschreven in de Spinner), maar een blad (op)maken, kan ik dat? Ik was in oriënterende gesprekken hierover met de Spinner redactie toen de mededeling van Bas kwam dat hij zich wilde gaan ‘specialiseren’ en de secretaristaak niet de aandacht kreeg die nodig was. Aangezien ik al secretariservaring heb bij een jeugdvereniging heb ik, na een gesprek met de voorzitter Winfred de Ruijter, besloten me hier kandidaat voor te stellen. Het lijkt me een leuke taak om meer betrokken te raken bij flipperen in het algemeen en de vereniging in het bijzonder. Flipperen ligt me aan het hart en dan niet alleen het spelletje zelf maar ook de techniek en de mensen erom heen.

En de collectie thuis …? Mijn allereerste flipperkast kocht ik een 14 jaar terug, een Rocky & Bullwinckle. Bij de komst van mijn oudste kind heeft de kast het woonhuis moeten verlaten maar een viertal jaar terug is het weer gaan kriebelen. De verzameling is weer opgestart met een Roadshow, deze kreeg twee jaar later gezelschap van de StarTrek Next Generation. Een half jaar later kwam er een Twilight Zone waar de RoadShow plaats voor moest maken. Vervolgens een Batman Dark Knight en in november 2012 mijn eerste NIB : AC/DC Premium (zie Spinner 4 2012) waarvoor de ST:TNG plaats moest maken. Heb ondertussen al twee bestuursvergaderingen meegedraaid opdat het bestuur zich een mening kan vormen over mij en ik over wat er precies van mij verwacht wordt. Het is allemaal positief dus ik hoop dat ik op jullie stem kan rekenen bij de eerstkomende ALV. Dus … tot ziens in Ederveen of tijdens een ander NFVevenement !

En veel aan het flipperen …? Ik ben absoluut geen wedstrijd flipperaar maar vind het spel gewoon hartstikke leuk. In Drunen hebben we al een tijd een hecht clubje flipperaars die vrijwel wekelijks bij elkaar over de vloer komen voor een leuk potje flipperen en doen mee aan de LFC. De NFV-voorzitter zit in dit groepje en van één van de andere vind je een Gameroom van .. artikel elders in de Spinner. Naast het flipperen vind ik het er aan ‘modden’ ook altijd een leuke bezigheid. Al verschillende artikelen over geschreven (waaronder ook één in deze Spinner) en iets waar ik me met veel plezier op stort. Hoe mooi een kast ook is, hij kan nog mooier. Internet staat vol met leuke ideeën hierover kan ik je zeggen.

NFV Spinner Magazine, jaargang 22, nummer 1

Bas vis

Start a New Game – Nieuwe leden stellen zich voor Elk kwartaal verwelkomt de NFV zo’n 20-25 nieuwe leden. Mensen die om uiteenlopende redenen zodanig enthousiast zijn over flipperen dat ze zich aansluiten bij onze vereniging. In de Spinner laten we enkelen van hen iets meer over zichzelf vertellen. Want het zijn de leden die de vereniging maken tot wat ie is…

Naam: Martijn ‘Peu’ Groen Woonplaats: Leiden Bouwjaar: 1969 1.Je bent nieuw bij de NFV. Hoe heb je vereniging leren kennen? Volgens mij ben ik jullie gewoon tijdens het surfen op internet tegengekomen….toen maar meteen lid geworden! Eindelijk gelijkgestemden! 2. Flipperen is voor alle leeftijden. Wanneer speelde jij je eerste spelletje? Heb je een favoriete kast? Waarom is die speciaal? Ik ben begonnen in 1978 toen ik 8 jaar oud was. We waren op vakantie in Frankrijk en al mijn zakgeld van die zomer is in de Hulk flipperkast gegaan die in een café stond. Mijn favoriete kast is Indiana Jones, volgens mij één van de eerste DMD kasten die extra breed was. Ik ben fan van de films, de kast speelt lekker afwisselend en er zit een goede vaart in. Maar andere favorieten zijn zonder meer Bram’s Stokers Dracula, Twilight Zone, Gilligans Island, Attack from Mars en Theatre of Magic. In die studententijd maakte ik ook tekeningen van die flipperkasten.

3. Hoe kwam je ertoe om tekeningen & recensies te maken en voor welk blad was dat? We maakten een blaadje genaamd Mier Magazine. Het was het fanblad van onze band Raaah & The Seeds, waar sindsdien niemand meer wat van vernomen heeft. Iedereen kon kopij inleveren, dus ik zag mijn kans schoon om iets voor mijn mede-flipperaars te doen. De lezers waren fan van de band of gewoon gezellige gasten uit het uitgaansleven van Leiden. Toen Link een flippertoernooi organiseerde ben ik daar na mijn bandrepetitie heengegaan. Uiteindelijk won ik zelfs de finale op ‘de nieuwste kast’ Attack from Mars. Inderdaad kende niemand die kast. Toen heb ik de eigenaar uitgedaagd om te flipperen voor een advertentie in ons blad: als hij won, was de advertentie gratis, als ik won moest hij het normale tarief betalen. Tja, toen moest hij dus het normale tarief betalen! 4. Welke kasten heb je zo gerecenseerd? De volgende kon ik snel terugvinden: Indiana Jones, Theatre of Magic en Attack from Mars.

JAMMA EN EMULATION ARCADE CABINETS ARCADE CABINET SPARE PARTS RETRO USB ARCADE JOYSTICKS VOOR PC, XBOX, PLAYSTATION EN WII ARCADE JAMMA GAMES NEOGEO MVS CARTRIDGES

www.rastermania.be - info@rastermania.be Violetstraat 17, 2260 Westerlo, België

NIEUWE LEDEN Vincent Schellekens, De Rijp John Postelmans, Tilburg Cinthya Messiaen, Rekkem (B) Maurice van Erven, Amsterdam Bas Bullens, St. Willebrord Bert van de Burg, Neede Carl Roele, Follega Bas van Embden, Heemskerk Jasper van Embden, Heemskerk AndrĂŠ van der Laan, Maassluis R. van Zijl â&#x20AC;&#x201C; De Jong, Arnhem Danny Roos, Den Haag Xander Singerling, Pijnacker Frank Lindeman, Veenendaal Pieter Cox, Almere

Chris Vis, Wateringen Tony Kamp, Apeldoorn Rick van Rijswijk, Den Haag Ron IJpelaar, Drunen Bas Wencker, Utrecht Bart Volman, Veldhoven Maarten van Hoof, Amsterdam Norman Heikamp, Wesel (D) Robert van Zwieten, Zevenbergen Marcel Verweij, Arnhem Sjoerd Buil, Schijndel Roland Doek, Assen Jeroen Dekker, Haarlem Wim van Driel, Oud Beyerland Jacques Vroegop, Vlaardingen

NFV Spinner Magazine, jaargang 22, nummer 1

TEKST & FOTO’S: MARTIN AYUB (WWW.PINBALLNEWS.COM) BewerkinG: bas vis

New kid on the Block: Heighway Pinball Eerste product : Full Throttle (verwacht: zomer 2013) Tijdens de Pinball Expo in oktober 2012 werden het thema en de title van ‘Full Throttle’ publiek bekend gemaakt. Sindsdien is het team van Heighway Pinball hard aan het werk, op weg naar hun volgende publieke optreden. Pinball News sprak met initiator Andrew Heighway over zijn plannen voor 2013.

januari 2013 met onze eerste ‘pre-production models’ aan het echte testwerk kunnen gaan beginnen. De software wordt gefinetuned, waarbij de rulesheet in een vergevorderd stadium is. We hebben de band Redline (een metal groep) gecontracteerd die de muziek gaat verzorgen.

Na Stern en Jersey Jack Pinball (JJP) meldt zich dus opnieuw een partij om een flipperkast op de markt te brengen. Uitdagend, want de vijver waarin wordt gevist is relatief klein. Of zou die revival van de flipperkast er dan toch echt gaan komen…

Voor Heighway Pinball begon het avontuur echt na de formele aankondiging van ‘Full Throttle’. In Chicago was alles en iedereen verzameld die wat te doen en te zeggen hebben in de flipper scene. Na dat moment in de spotlights volgt nu een periode van aanpakken. Want het is de ambitie om in het voorjaar van 2013 met de productie van de kast te beginnen. Andrew legt eind 2012 uit wat er allemaal loopt: “Het artwork is bijna klaar. De tekening op de kopruit is af en ook het ontwerp voor het kabintet. Het speelveld ontwerp zijn we aan het testen en we verwachten dat we in

54 NFV Spinner Magazine, jaargang 22, nummer 1

Om alle ontwikkelingen mogelijk te maken zijn diverse nieuwe leden aan het team toegevoegd. Tijdens de Pinball Expo werd bekend gemaakt dat John Trudeau één van de komende ontwerpen voor zijn rekening zal nemen. Ian Richardson, een bekend artiest die diverse opdrachten voor Marvel Comics deed, zal het artwork verzorgen voor Full Throttle. Bijgaand een schets van het speelveld ontwerp. Naast een geïntegreerd LCD scherm zal het speelveld een aantal ongewone items bevatten. In het midden – als de wielen van twee motorfietsen – zijn vier pop-up spinning bumpers opgenomen. Die zullen – net als de Boom Balloon bij Cirqus Voltaire – er voor zorgen dat de balbeweging onverwacht kan wijzigen.

Full Throttle zal LEDs bevatten voor alle feature lampen, speelveld verlichting en flashers. Achterin het speelveld zit de belangrijkste – en zeker grootste – toy: de chain drive. Ook hier twee spinning bumpers om de bal in de rondte te sturen. Samenvattend: 2013 belooft een uitzonderlijk jaar te worden voor flipperliefhebbers. Vooral voor diegenen die een goed gevulde beurs hebben. Ook deze Full Throttle van Highway Pinball ziet er veelbelovend uit. Een origineel ontwerp en een aantal interessante features. De komende maanden worden spannend voor deze nieuwe producten: het gaat er nu om de ideeën om te zetten in een echt product! Als alles goed gaat weten we na de zomer of het eindproduct net zo goed is als de computer images. Wordt vervolgd!

NFV Spinner Magazine, jaargang 22, nummer 1

maarten van druten

Self Made Machines (deel 1) Toen ik had besloten dat ik zelf een flipperkast wilde maken (zie artikel ‘Stel je voor’ in Spinner 3 2012) wist ik dat het veel tijd en energie en geld zou gaan kosten. Nu enkele maanden later heb ik maar liefst vier flipperkasten body’s in mijn woonkamer staan, wachtend om gegrond te worden. Eindelijk het begin is er, het avontuur kan beginnen!

Waarom vier? Ik dacht: als ik een flipperkast ga maken dan gaat het waarschijnlijk weer lang duren voordat ik aan een tweede kan beginnen. En ik wilde graag series maken omdat je dan veel afwisselender kan werken. Mijn goal is om alles zelf te doen: het ontwerpen, bouwen, computers samenstellen, animaties, geluiden maken met synthesizers, en het programmeren en natuurlijk de graphics van het speelveld. Kortom werk aan de winkel, geen tijd te verliezen. Zoals ik al vertelde het worden dus 4 verschillende kasten met ieder een eigen thema. Geen full size kasten maar op halve grote. De maten van de body zijn gebaseerd op een Williams kast. Ik heb gekozen voor deze kleinere maat vanwege praktische redenen, 4 grote kasten zouden nooit in mijn woonkamer kunnen staan. Ik ben begonnen met meten, veel tijd heb ik gestoken in het onderzoeken hoe groot is nou een flipperkast eigenlijk? Ik kwam er snel achter dat er eigenlijk geen standaard maat is. Zo hadden Williams, Gotlieb, Stern, etc. vroeger zijn eigen maten, en ook verschillende uitvoeringen (wide body, small body) en gedurende de jaren veranderde de maten weer! Ik heb een gemiddelde gepakt, en daar van de helft zodat mijn kasten eigenlijk mini kasten zijn.

De body: knutselen met MDF Ik wilde de flipperkasten van MDF maken omdat je hier veel kanten mee uit kunt, maar het is wel duurder en moeilijker te bewerken (schilderen) dan andere hout soorten. Dus op naar de bouwmarkt! Bij de Praxis kun je hout wel laten zagen maar niet met die precisie die ik wilde. Dus ik ben op zoek gegaan naar een houtwerkplaats met professionele zaag en frees apparatuur waar ik ongestoord kon werken. Deze had ik snel gevonden en de MDF platen waren dus zo gezaagd. Toen moesten de bodems er in, dit ging niet altijd even lekker, dus weer naar de houtwerkplaats. Mijn opa schijnt vroeger een kundig houtbewerker van beroep geweest te zijn maar ik heb dit niet helaas mee gekregen :-) maar de aanhouder wint en na enkele pogingen zaten de kasten dan toch in elkaar.

NFV Spinner Magazine, jaargang 22, nummer 1

Het geluid moet een beleving zijn Op de kunstacademie heb ik fotografie en film gestudeerd en daar leerde ik dat geluid de halve film is. Met andere woorden: geluid is ongelooflijk belangrijk voor een goede filmische beleving. Ik denk dat het voor flipperkasten misschien nog wel belangrijker is, hier bepaalt geluid enorm veel. Ik wilde daarom veel aandacht besteden aan een goed geluid. Dus ging ik op zoek naar een goed klinkende 2.1 speaker set (met subwoofer) die ik in mijn flipperkast kon gebruiken. Na veel geluisterd te hebben klonk de Logitech Z623 THX set het beste. Maar ik vond het wel jammer om deze nieuwe speaker set open te breken alleen maar voor de luidsprekers en het versterker gedeelte. Na enig afwegen heb ik het toch maar gedaan. Hup de schroevendraaier erin en wrikken maar. Het kunststof van de Logitech bleek stug en heel sterk en ik had erg veel moeite om de luidsprekers uit de behuizingen te halen. Op een gegeven moment vloog een schroevendraaier rakelings naast mijn oog. De meeste ongelukken gebeuren thuis bij het klussen...Na enige tijd kreeg ik de subwoofer unit en de twee full-range units uit hun behuizing. De subwoofer was 8 inch, en in mijn kasten bleek zelfs een grotere 10 inch sub te passen. Dus een flipperkast krijgt een 2.1 THX Logitech speaker setje, de andere 3 flipperkasten krijgen 10 inch professionele PA subs. Ieder aangestuurd met een 200 watt RMS (800 watt piek) versterker.

Even niet over nagedacht: paste deze wel in mijn kasten? Nou, dit ging maar net...! Ik moest zelfs een haakse 3,5 inch audio plug bewerken om de computer in de flipperkast te krijgen. Maar het past! Om de warmte af te kunnen voeren heb ik in de bodem twee gaten geboord. Een voor warme lucht afvoer en een voor de toevoer van koude lucht.

Ik noem deze computers “system boards”. Iedere computer is gestript tot het hoogst noodzakelijke en geoptimaliseerd voor het gebruik in een flipperkast. Dat betekent bijvoorbeeld dat het moederbord is opgehangen op rubberen busjes, zodat deze tegen schokken kan. Later worden ook de harde schijven vervangen door SSD’s (dit zijn solid state harde schijven die niet alleen ongevoelig zijn voor schokken maar ook veel sneller zijn dan normale harde schijven) Ik heb nu twee systemboards af. Eentje heb ik “VDP system 1” genoemd, en de andere, hoe kan het ook anders: “VDP system 2”. Elk systemboard heeft hardware die speciaal bij het spel hoort. Zo heeft “VDP system 1” een high-end low-latency geluidskaart gekregen die erg goed klinkt. “VDP system 2” heeft een THX gecertificeerde geluidskaart gekregen die goed samen werkt met de Logitech THX luidspreker units. Ik moet natuurlijk wel oppassen dat dadelijk de versterkers en de 10 inch subwoofers samen in de body passen. En dat er genoeg ruimte over blijft voor het speelveld.

Het hart van de kast: de computer De volgende stap was het maken van het hart van de flipperkast: de computer. Ik ga een hybride flipperkast bouwen d.w.z.: alle bestaande technieken mogen worden gebruikt. Ik beperk mij niet tot een bepaalde techniek. De computer gaat zowel de animaties, geluiden, game play en verlichting aansturen. Ik heb eerst geëxperimenteerd met ARM computers (Raspberry Pi en Panda Board) maar deze bleken voor mijn doel toch echt te zwak, ik wil 48 kHz WAV samples en animaties met zeer weinig “latency” (vertraging) afspelen vanaf SSD. Dit lukt mij niet met de Raspberry Pi computer. Daarom heb ik uiteindelijk gekozen voor een volledige ATX desktop PC.

Het project plan Ik werk zoals je gemerkt hebt niet volgens een schema, ik begin gewoon ergens aan en van het een komt vanzelf het andere :-) Tot zover deel 1 van mijn flipper avontuur, de volgende keer ga ik werken aan de kopkasten en kijken hoe ik de DMD animaties erin ga krijgen!

NFV Spinner Magazine, jaargang 22, nummer 1

BAS VIS

RFT & LFC Finales & Start nieuwe seizoen Zoals elk jaar waren er in december (RFT) en januari (LFC) de finales van het voorbije seizoen. Zo’n 100 NFV-ers spelen regelmatig een (vriendschappelijk) wedstrijdje. Intussen is het nieuwe seizoen alweer begonnen en proberen we nog meer NFV-ers enthousiast te maken voor het spelen van een wedstrijd. Ervaring is beslist niet noodzakelijk. Wie gaat de uitdaging aan? Regionale Flipper Toernooien (RFT) – hoe werkt dat? Bijna elke maand organiseren we een toernooi. Er zijn veel mooie gamerooms in NL en BE en zo kunnen we verspreid over het land deze wedstrijden spelen. Het seizoen 2013 begon in Limburg en in de komende maanden volgen er toernooien in Noord Holland (Amsterdam), Gelderland (Etten), Vlaanderen (Kapellen) en Noord Brabant (Schijndel). De toernooien zijn op zondag en het programma is als volgt: 11.00 uur gameroom open, 12.00 uur start toernooi, 16.00 uur finales en 18.00 afronding. Kosten 10 Euro. Aanmelden is heel eenvoudig en gaat via de NFV site: http://www.nfvpinball.nl/wedstrijden/rft/inschrijven

finale seizoen 2012 De beste 24 spelers van het seizoen kregen een uitnodiging voor de afsluitende finale. Op zaterdag 15 december 2012 speelden die om de titel en bijbehorende wisselbeker, plus de speciale EPC support cheque van 250 Euro. Ze waren er allemaal: Helen, Victor, Taco, Roy, Paul, Martijn, Pieter, Barry, Koen, Edwin, Gerard en Bas. Of toch niet

allemaal, want René moest helaas afzeggen. Vanuit BE was er ook een sterke afvaardiging: Vincent, Didier, Ivan, Kevin, Joeri en Glenn. Ondanks die sterke bezetting was het resultaat hetzelfde als bij de voorgaande twee edities. Daarom bijgaand een foto van de wisselbeker. Want die gaat niet meer wisselen, die blijft in Muntendam. Felicitaties aan Albert Nomden met zijn 3e NFV Kampioenschap op rij! De finale was een echte NL - BE. In de finale speelde Albert tegen Glenn Pellis, die in zijn ‘helft’ van het schema oa. Taco en Roy de weg versperde naar de winst. In de finale liet Albert geen misverstanden bestaan over zijn plannen. Na winst op de JY speelde hij een erg sterke eerste bal op de SS. De 22 miljoen die hij op het scorebord bracht deed Glenn de moed in de schoenen zakken... De top 4: 4. Joeri Stroobants 3. Roy Wils 2. Glenn Pellis 1. NFV Kampioen 2012: Albert Nomden

NFV Spinner Magazine, jaargang 22, nummer 1

Lokale Flipper competitie (LFC) – hoe werkt dat? Al meer dan 10 jaar bestaat de LFC. Ieder jaar zijn er zo’n 20 poules met NFV-ers die het leuk vinden om in een ontspannen sfeer een lokale competitie te spelen. De opzet is eenvoudig: één van de spelers is gastheer en ontvangt vier spelers om een competitie ronde te spelen. Een LFC poule bestaat standaard uit vijf spelers dus in totaal worden er zo vijf avonden georganiseerd. Het gaat bij de LFC maar om een paar partijen, zodat er tijd overblijft om over de hobby te kletsen of toch nog een paar ranking partijen te spelen. Waar bij de RFT het competitie element belangrijk is, heeft de LFC veel meer een recreatief karakter. Aanmelden is heel eenvoudig en gaat via de NFV site: http://www.nfvpinball.nl/wedstrijden/lfc/inschrijven/

finale seizoen 2012 Zoals elk jaar was er op de dag van de Nieuwjaarsbijeenkomst ook de LFC finale. Met 19 spelers was het deelnemers aantal relatief klein, maar zo bleef er ook wat tijd over om wat meer te ‘socializen’. Past wel een beetje bij het karakter van deze competitie. Er werd gestreden om een mooie trofee, maar natuurlijk vooral ook om de eer. Zoals het bij het karakter van de LFC hoort, werd de finale gespeeld met 4 spelers. De nummers 1 en 2 uit poule A (Bas Vis en Jeroen Wieringa) en de nummers 1 en 2 uit poule B (Glenn Pellis en Rens Hooijmaijers).

verdiend naar Jeroen Wieringa. Jeroen is een man van weinig woorden. Het gaat er niet om hoe je in de finale komt, als je maar in de finale komt. En het maakt niet uit hoe je in de finale speelt, als je maar wint. En dat deed-ie! NB. Let ook op de hardwerkende Martijn van Amsterdam rechts in de hoek op de foto. Die zit nog de laatste uitslagen te verwerken… Martijn: dank voor weer een mooi seizoen RFT! De uitslag van de finale: 4. Bas Vis 3. Rens Hooijmaijers 2. Glenn Pellis 1. Jeroen Wieringa Dat winnen voor Jeroen geen gewoonte is viel daags erna op het NFV Forum te lezen: HA! FANTASTISCH GESLAPEN!!,,,,,,,t vrouwtje vroeg vanmorgen… wat loop je toch steeds te lachen? Het was voor mij een dag dat het echt lekker liep, realiseerde me pas op ‘t einde dat er kans was op een trofee…maar een eerste plek? …nee daar had ik niet eens aan durven denken. Speciale dank aan m’n privé coach Gerard P. die heeft wel wat kastenkennis! En erg leuk dat er geklapt werd toen het afgelopen was, heb ik natuurlijk nog niet echt mee gemaakt, zal ik je vertellen… ik voelde me toen ook echt een kampioen… Publiek: ook erg bedankt!

Glenn en Bas speelden vorig jaar ook de finale, maar ze wisten het opnieuw niet succesvol af te ronden. Rens kreeg de 3e prijs, maar de titel ging op de Goldeneye heel

NFV Spinner Magazine, jaargang 22, nummer 1

Michel van Kuijk

Pinball, Fun & Maintenance Het is al weer even geleden dat ik een advertentie zag staan op marktplaats over een MOD voor de Lord of the Rings. De fotoâ&#x20AC;&#x2122;s zien er veelbelovend uit. Ik pak mijn GSM en bel het nummer dat vermeld staat bij zijn advertentie, als snel is de afspraak gemaakt.

Ik rijd de wijk in en vind uiteindelijk de juiste deur. Nadat ik mijn auto heb geparkeerd loop ik naar zijn deur en bel aan. De deur slingert open een jonge gast opent de deur. Hij stelt zich voor als Farid en nodigt me uit om verder te komen. Eenmaal binnen valt mijn oog direct op de SE LOTR, met daarin uiteraard de nodige MODs. Zo zie ik direct de MOD waar hij mee adverteert op MP en vallen me nog wel wat dingetjes op. Ook valt me op hoe opgeruimd het er is, nergens zie ik een kabeltje van speakers, TV of dergelijke dwarrelen. Alles is prima weggewerkt. Als er een prima bak koffie op tafel staat begeleid door een heerlijk koekje raken we aan de praat. Farid is 34 jaar jong en woont samen met zijn vriendin in het smaakvol ingerichte huis. Als ik vraag of hij de NFV kent, vertelt hij dat hij er wel van af weet maar nog steeds geen lid is. Dat is iets wat ik toch eens moet regelen, is zijn antwoord. Tijd om hem nog eens wat meer vragen te stellen.

een kast ook het lekkerst vind ik. Maar zo ben ik altijd hoor, kijk maar hier in de woonkamer bijvoorbeeld. Ik wil gewoon geen dradenbende zien. Kan je iets vertellen over de MODs in je LOTR? In Amerika heb ik een set met LOTR figuren besteld, die links en recht staan opgesteld in mijn kast. En met het Path of the Dead wilde ik iets aparts doen. Zoals je misschien wel weet is dat nogal een kaal stukje in de kast.

Ben je allang bezig met de flipper hobby? Ja, eigenlijk wel. Ik moet er even over nadenken maar volgens mij had ik op mijn 17de mijn eerste kast. Dat was een Bally, een Lost World. Ik had daarvoor een zee aquarium wat plaats heeft gemaakt voor mijn eerste aanwinst. Je hebt hier nu twee kasten staan, heb je altijd maar twee kasten? Nadat ik de Lost World had opgeknapt kwamen er snel meer kasten bij, een Guns & Roses, Cirqus Voltaire, Twilight Zone en een Champions Pub. Al deze kasten hadden het nodige wat niet in orde was en wat gerepareerd of vervangen moest worden. Via Carl Jacobs (onder andere distributeur van STERN BelgiĂŤ) kocht ik de meeste onderdelen en andere spulletjes. Zo gaf hij me ook de tip om BELGOM poets te gebruiken voor alle metaaldelen. Ik heb nog een leuke tip: als je aluminium postjes wilt polijsten, steek er een schroef doorheen, zet die vast in de kop van een boormachine en laat hem draaien, en hou een doekje met polijst middel tegen aan, werkt echt super! Zie jij jezelf als een flipperaar of meer een opknapper en Modder? Tja, het flipperen is natuurlijk leuk, maar ik ben geen wereld flipperaar. Wat ik belangrijk vind is dat de kast mooi en in orde moet zijn, ik ben dan ook best wel een pietje precies. Alles moet strak zijn, geen dradenbende onder het speelveld of in de kopkast. Gewoon netjes werken. Dan speelt

Ik heb op een stuk plexiglas de drie figuurtjes geplaatst die vanaf de onderzijde wordt verlicht met groene LEDs. Het geheel is plug & play en zit er zo in. Het meeste werk doe ik voor dat het geheel erin gaat. Alle bedrading werk ik netjes weg en zit aangesloten met krokodillen klemmetjes onder het speelveld. Dus zeer makkelijk te verwijderen. Verder zit er een speciale glasplaat in die ontspiegeld is waardoor het lijkt of de glasplaat er niet inzit.

NFV Spinner Magazine, jaargang 22, nummer 1

Dus staat het nu op MP. Je kunt het voorgemonteerd bestellen bij me, ik wil het er ook inzetten voor je. Als het een beetje in de buurt is dan natuurlijk. Morgen ga ik een set inbouwen bij Gerard van de Sanden. Ik verdien er iets aan, dat houdt de hobby betaalbaar. We kletsen nog even wat verder. Het blijkt dat Farid al best wat kastjes heeft doorverkocht aan wat bekende flipperaars: Ik had op een gegeven moment een Sopranos waarvan de plasticset aan vervanging toe was en de kast had ook nog een elektrisch probleem. Nadat de kast door mij in orde was gemaakt en gepoetst heb ik er zelf natuurlijk een tijdje op gespeeld. Waarna ik hem uiteindelijk verkocht aan Dieter Van Es. Ook staat er van mij een Indiana Jones bij Pascal van Wonterghem. Ik vraag best een stevige prijs voor wat ik verkoop maar dat zijn ze dan ook zeker waard. Ik heb ook wel eens een mazzeltje gehad hoor. Zo kocht ik eens een Twilight Zone voor weinig. De kast was gaaf, niet verkleurd en ook het speelveld was in prima conditie. Ik heb hier alle mogelijk MODs ingezet en toen hij niet echt meer boeiend was voor me, heb ik deze verkocht voor ik dacht 1950 euro. Je adverteert met deze MOD op marktplaats, hoe is dat zo ontstaan? Ik kreeg er veel reacties op en mensen wilden dat ook graag in hun LOTR, dus ben ik snel op zoek gegaan naar de sets met de figuurtjes en die heb ik uit een aantal landen hierheen laten komen.

De tijd vliegt voorbij en al snel moet ook ik er weer vandoor. Het eten bij mij thuis moet ook nog op tafel komen, en de kaboutertjes zijn op vakantie dus zal ik zelf met de pannen aan de slag moeten. Tot de volgende keer!

NFV Spinner Magazine, jaargang 22, nummer 1

DE VIJFDE SPELER Optimisme Mensen die mij wat beter kennen, weten dat ik een aartsoptimist ben. Niet alleen privé, maar ook als ik zaken voor de NFV doe. Sinds een jaar of acht voer ik het woord namens de vereniging en sinds die tijd meld ik dat het flipperen weer ‘in’ is. Of op de weg terug. Of ik verzin een andere term met dezelfde strekking. Journalisten schrijven dat om een of andere reden graag op, misschien in de hoop dat ze op een trend zijn gestuit. Als je het eerste decennium van deze eeuw nader beschouwt, dan is dat zeker niet de beste tien jaar geweest voor onze gezamenlijke hobby. Het aantal kasten dat werd geproduceerd was minimaal; de prijzen van klassieke flipperkasten waren astronomisch en op steeds minder locaties kon in het openbaar geflipperd worden. Maar ik voorspel dat 2013 het jaar van de kentering wordt.

En dan zijn daar dus twee nieuwe fabrikanten. In Engeland werkt Heighway Pinball aan de kast Full Throttle. De kast zou voor het eerst gepresenteerd worden tijdens een beurs in Engeland in januari maar door overmacht –een aantal onderdelen waren te laat gearriveerd- was dat helaas niet mogelijk. Toch zijn de voortekenen –het art work, de muziek en de spelopbouw- hoopgevend. Daarnaast is er natuurlijk de Wizard of Oz kast van Jersey Jack Pinball. Al meer dan een jaar wordt er over deze machine gespeculeerd en in april schijnt hij dan ook echt bespeeld te kunnen worden. Ik kijk enorm naar WOZ uit, niet alleen door de Nederlandse inbreng van Jean-Paul de Win, maar ook door de enthousiaste verhalen van mensen die de kast al bespeeld hebben.

Wat gaat er dit jaar allemaal veranderen? Op de eerste plaats is Stern Pinball zijn monopoliepositie definitief kwijt. En dat is in alle opzichten een goede zaak, waar wij, flipperliefhebbers, nu al de vruchten van plukken. Door de komst van twee nieuwe flipperfabrikanten, kan Stern er niet meer mee wegkomen om matige machines, met lullige toys en een halve rulesheet op de markt te brengen. Dat schijnen Garry Stern en consorten ook terdege te beseffen en met flipperfenomenen als George Gomez en Steve Ritchie zetten ze zwaar geschut in. Nieuwe kasten als X-Men en The Avengers bieden hoop voor de toekomst. Zeker nu de fabrikant eindelijk heeft ontdekt dat je iets aan marketing moet doen en dat sociale media van essentieel belang zijn voor een bedrijf.

Mijn laatste reden voor optimisme is een klein initiatief dat we in Amsterdam zijn gestart om meer flipperkasten in de exploitatie te krijgen. De reden daarvoor is simpel. Alleen als mensen met kasten worden geconfronteerd, kan dat leiden tot een popularisering van de hobby. Samen met NFV-lid en exploitant Dieter van Es zijn er op verschillende nieuwe locaties flippers neergezet, en zonder uitzondering is dit een succes. De machines worden veel bespeeld en een nieuwe generatie wordt geconfronteerd met flipperen. Tot slot een primeur. Als het goed is zal in april de allereerste WOZ in Europa in de Amsterdamse comedyclub Boom Chicago bespeeld kunnen worden. Inderdaad, 2013 is officieel gebombardeerd tot flipperjaar.

NFV Spinner Magazine, jaargang 22, nummer 1

NFV EVENEMENTENAGENDA

Pinball Golf Toernooi - Zaterdag 13 April Zaterdag 13 april organiseert de NFV voor de derde keer het Pinball Golf Toernooi. Na de vele positieve reacties op de eerste twee toernooien hebben we besloten hier een jaarlijks terugkerend evenement van te maken. Pinball Golf is komen overwaaien uit Amerika, waar ze al jaren van deze toernooien organiseren. Sinds enkele jaren worden er in Europa ook steeds vaker Pinball Golf toernooien georganiseerd. Dit evenement wordt gesplitst in twee toernooien: Een familie toernooi (voor ouder en kind) en een individueel toernooi. Pinball Golf is flipperen met de spelregels van golf. Het kenmerkende element van Pinball Golf is dat je vooraf niet weet hoeveel ballen je op een kast gaat spelen. Je krijgt vooraf namelijk per kast een bepaalde doelstelling mee: dit kan zijn een bepaalde score te halen (bv. 35M op de Monster Bash) of een bepaald doel te bereiken (bv. 4 kastelen verslaan op de Medieval Madness). Net als bij golf is het de bedoeling dat je de doelstelling met zo min mogelijk ‘slagen’ (ballen) probeert te halen. Diegene die na alle ‘holes’ (kasten) gespeeld te hebben het minste aantal slagen heeft, wint het toernooi.

op de ranking staat, hoe minder ‘slagen’ aftrek je krijgt. Zo zou het zomaar eens kunnen dat je als beginner aan het eind van het toernooi toch nog boven een aantal toppers van Nederland eindigt of misschien wel het toernooi wint! Beide toernooien zullen van start gaan om 14.00 uur en eindigen rond 18.30 uur. Natuurlijk hopen we weer op veel belangstelling, zoals dat ook bij de eerste twee edities het geval was. Voor beide toernooien zijn uiteraard weer leuke prijzen te winnen. Aanmelden kan via onderstaande link: http://www.nfvpinball.nl/wedstrijden/aanmelding-speciaal-toernooi/

Aan het familie toernooi kunnen maximaal 18 teams deelnemen. Een familie team zal bestaan uit een duo van één volwassene en één kind (t/m 14 jaar). Dit duo trekt samen met een ander duo op en spelen samen op de 9 ‘holes’ (kasten). Verder wordt er bij het familie toernooi ZEN geflipperd. Bij het individuele toernooi trek je met maximaal 4 andere spelers op en speel je samen op de 12 verschillende holes. Om de strijd tussen beginnende en ervaren spelers een beetje eerlijk te laten verlopen, gaan we net zoals bij golf met handicaps werken. De handicaps worden bepaald aan de hand van de NFV ranglijst. Hoe hoger je

NFV Spinner Magazine, jaargang 22, nummer 1

Bij Jukebox Gallery in Leerdam waant u zich werkelijk in de fifties en sixties. Hier hebben we in de loop der tijd één van de grootste collecties ter wereld aan originele jukeboxen bijeengebracht. Naast unieke jukeboxen treft u ook andere bijzondere items aan, zoals authentieke poolbiljarts, Coca-Cola-

automaten en sixtiesmeubilair. Denkt u aan jukeboxen, dan denkt u natuurlijk aan singles en zelfs 78-toeren bakeliet platen. En daarvan is een ruime sortering voorradig. Maar Jukebox Gallery heeft ook de nieuwste generatie met afspeelmogelijkheden. Voor CD’s en zelfs voor uw iPod!

GILDENSTRAAT 32 | 4143 HS LEERDAM | PHONE 0345-511 990 info@jukeboxgallery.com | www.jukeboxgallery.com

V JUKEBOXES V SLOTMACHINES V RADIO’S V VENDING MACHINES V COCA-COLA MACHINES V TV’S V elke werkdag en Zaterdag geopend van 10.00 uur tot 17.00 uur

It’s all about jukeboxes