Adyashanti - Dansende leegte

Page 1


Dansende leegte Adyashanti

samsara


Met liefde opgedragen aan m ijn ouders, Larry en Carol Gray. Bedankt dat jullie

Š Adyashanri 2006 Oorspronkelijke rircl: Emptiness dancing Oorspronkelijke uitgave: Sounds True

413 S. Arrhur Avenue, Louisville, CO 80027, U.S.A. Š Nederlandse vertaling: Samsara Uitgeverij bv 2007 Vertaling: Prema van H arre Omslagoorwerp & lay-our: Studio 28, Hillegom ISBN: 978-90-77228-57-9/ NUR: 728 Niets uir deze

i gave mag gereproduceerd worden

u t

ronder schriftelijke roestemming van: Samsara Uitgeverij bv, Herengracht 34 l, I 016 AZ Amsterdam.

me

],ebben leren lachen.


Inhoud

Dankberuigingen

9

Inleiding

11

Voorwoord

21

1. Onrwakcn

23

2. Sacsang

37

3. Openheid

47

4. Onschuld

57

5. Harmonisatie

67

6. Vrijheid

77

7.

De stralende kern

8. Stilte

85 95

9. Bewusrzijn

107

10. Diepte

127

11. Ego

139

12. Liefde

153

13. Spirituele verslaving

163


14. Illusie

179

15. Controle

193

16. Loslaren

209

17. Mededogen

217

18. Her vuur van Waarheid

231

19. Verlichting

243

20. Implicaties

259

21. De dharmische relarie

269

22. Het eeuwige nu

281

23. Trouw

291

24. Een interview met Adyashami

299

Dankbetuigingen

M

ijn oprechte dank gaat uit naar de volgende mensen die aan het omstaan van dit boek

hebben bijgedragen: Ru/actie: Bonnie Greenwell, Marjorie Bair, Prema Maja Rode. Correctie: Barbara Benjamin, Owight Lucky, Tara Lucky, Priya Irene Baker, Alison Gau足 se, Gail Galanis, Ed West, Barbara Glinn, Gary Myers. Redactionele assistentie: Dorothy Hunt, Srephan Bodian, Eric Schneider, Gary Wolf, Jenny Stitz, Shannon Oickson, Jerilyn Munyon. Geluids足 opname: Larry Gray, Peter Scarsdale, Nancy Lowe, Charlie Murphy. Tra11scriptie: Hamsa Hilker, Ro足 sanna Sun, Kamala Kadley, Marna Caballero, Dororhy Hunt, Valerie Sher, Peter Humber, Mi足 chael Coulrer, Annie Gray.


Leiding vrijwilLigers: Prayala. juridisch raadgever: Gary Wolf. Grafisch( en vormgevingsbijdragen aan

de originele uitgave: Susan Kuru, Diane Kaye, Rita

Inleiding

Bottari, Wil Nolan, Prema Maja Rode.

En speciale dank aan alle vrijwilligers en deelne­ mers aan de bijeenkomsten waarin de gesprekken in dit hoek zijn opgenomen.

Liefde ontroert zonder bijbedoelingen. Zij ontroert omdat dat haar aard is- ontroeren.

D

eze woorden van de spirituele leraar Adyas­ hanti geeft de essentie weer van zijn ontmoe­

tingen met leerlingen, wanneer hij tijdens weke­ lijkse bijeenkomsten, intensieve weekendseminars en stille retraites over de aard van spiritueel ont­ waken spreekr. Dit boek is een verzameling

van

enkele van deze opmerkelijke gesprekken, gekozen omdat er met elkaar samenhangende en gewich­ tige thema's in worden aangesneden die belangrijk waren voor zijn leerlingen. 'Waar mijn werk zich op richt

en

wat jullie hier

brengt is her direct ervaren wie je bent,' zegt Adya­ shanri. 'Hoe kun je verlichting kennen, als je niet

10

1I


eens wee r war jij ben t?' In zijn u n ieke overdracht

persoonlijke i den t itei t ervoer. In

van Waarhei d en vrijheid � geeft hij de aanwij zin­

zijn leraar Arvis ]usti u i tgenodi gd om dharmaon­

gen die lee rlingen naar deze ontdekking, de reali­

derricht te geven. Wat begon als een bijeenko mst

satie van hun ware aard, k unnen l eiden .

met heel weinig mensen groeide in een paar jaar

l9§6 werd hij door

tijd uit cor wekelijkse dharmalczingen met hon­ Over Adyashanti

derden lee rli nge n . Dharma is het woord dat her

A dya shan r i werd geboren in h et Californischc Cu­

boed dh is me gebru i kt voor de uitdrukking van de

per t i no , een kleine stad in de San Franci sco Bay

uiteindelijke waarheid

Area , in 1962. Hij kreeg de naa m Stephen Gray.

fYsieke en memale fenomenen

I Ier is duidd ijk uit sommige verhalen die hij ver­

bestem m ing van al le we'lens. Dharmalezingen zijn

telt, dat hij geno ren heeft van zijn je ugd en zijn

de lessen die worden aangeboden door iemand die

kleurrijke, omvangrijke familie waartoe ook twee

in deze waarheid leeft en duidel i jk gereali seerd is, en

zusters, vier grootouders, en allerlei andere fami­

als wdanig erkend door een hele reeks van leraren,

liel eden behoorden. Eén groo tvader danste graag

die helema al te herleiden is tot Boeddha.

-

de werkelijke aard van alle en

de ware spirit uele

Indiaanse 1.egeningdansen voor hem en zijn neven,

Adya, zoal s hij door zijn leerl ingen genoe m d

wanneer ze bij hem op bezoek kwamen. Hij was

wordt, is een slanke en sierlijke man met een kaaJ­

als teenager en jonge volwassene dol op mocorra­

gesc ho ren hoofd, die een warme uitstraling, grote

op zijn nege miende kwam hij het woord

helderheid� en een geweldige gave heeft om met

cen,

m aar

'verlichting' in een boek regen, en werd overwel­

mensen verbonden

digd door een sterk verlangen de uiteindel ij k e

wapem de rustige blik uit zijn grote en bijna door­

waarheid re kennen. Hij begon zijn training onder

zichtige lichtblauwe ogen je geest en gaat recht­

leraren: Arvis ]usti, een leer l ing

streeks naar je hart. Adya's manier van o nde rri cht

leidi ng

van twee

van Taizan Maezumi Rosh i,

en

Jakusho Kwong

Roshi, een leerling van Suzuki Roshi. A dya.s hanti beoefende de zenmeditatie i ntens,

gedurende bijna vijftien jaar, en zegt dat hij bijna

en

zijn. Volgens l ee rli ngen onr­

di rect, vrij van zenjargon, maar

rijk aan ve rwijzingen naar de universele waarheid. In de jar en sinds die eerste les heb ben veel van zijn leerl ingen

momenten

van bewustwording ervaren

gedreven , toen hij ei nddijk door

door de waarheid die in zij n lessen geopenbaard

een aanraJ diepgaande realisaties zijn ware aard rea­

wordt en de overdracht die zo voel b aa r in zijn

liseerde en de en ebin ding van gehe chtheid aan een

satsangs en re t rai tes aanwezig is.

rot

wanhoop

geven is oprecht

re

was

12


Een buitengewone leraar

richri ngen oprecht bestudeerd en was leraar en the­

Adya's stijl van dharmaonderrichr (ook bekend als

rapeut voor mensen die een spirirueel proces door­

sarsang) is wel vergeleken met die van sommige

maakten,

vroege Chan(zen)-meesters uir China, en ook met

van zo'n bijzondere relatie tussen leraar en leerling

advaita(non-dualiteit)-leraren uit India. Hij heeft

tot ik dfze leraar omdckte, de leraar met wie ik

een grote affiniteit met Nisargadatta Maharaj, de

resoneerde. Ik voel me ongelooflijk dankbaar voor

overleden advaicagoeroc, en andere gerealiseerde

deze geluk.klge ommoedng.

een

mengding zijn van

roch zag ik nooit duidelijk de kracht

Adya is de uitdrukking

leraren uit oosterse en westerse tradities. Hoewel de retraites die hij leidt

en

van

zowel de oneindige

mogelijkheden als de eenvoud van

een

leven als

meditatie, dharmalessen en gesprekken met leer­

spiritueel gerealiseerde. Ik ervaar hem als iemand

lingen, is zijn benadering van bewusrwording niet

die in de volheid van leegte en vrijheid leeft en

gebaseerd op her omwikkelen van spirituele oefe­

die de dynamische relatie laat zien

ningen, maar eerder op her ontwapenen en afbre­

spontaneïteit, han en humor, en appreciatie voor

ken van de persoonlijke identiteit.

de

vorm

russen

bron

en

en de vormloze aspecten van het bestaan.

Net als veel van zijn leerlingen heb ik een sterke bewustwording ervaren in Adyashanti's aanwezig­

Het onderricht in dit boek

heid, die me ervan overtuigde dar hij mijn leraar

Deze verzameling van Adya's onderricht is bijeen­

was, hoewel ik het idee van een ler aar

her zoeken

gebracht uit honderden dharmalezingen die hij

naar zo iemand al jaren daarvoor had opgegeven.

russen 1996 en 2002 gaf tijdens sarsangs, inten­

Toen ontdekte ik hoe een leraar/gids de verwarde

sieve weekendseminars

geest naar de uirgang kan wijzen en her hart direer

beschikbaar gemaakt, opdar de aanwijzingen, de

kan openen voor de I iefde en stralende leegte die

liefde en de overdracht die hij aanbiedt zijn leer­

de grondslag van her bestaan vormen.

lingen voortdurend aan de waarheid herinneren

Oir is

een

en

ervaring die buitengewoon, intens

en

onuitsprekelijk is, waardoor je elke belangstelling om de spirituele zoektocht v oo r t te

ze

t te n verliest

en

retraites. De lessen zijn

en ook veel mensen bereiken die zelf niet bij hem kunnen zitten

.

Deze gesprekken zijn gekozen omdat ze de on­

en die zorgt dar wie her meemaakt zich van bin­

derwerpen en thema's behandelen die het

nt.:n opmerkdijk eenvoudig, rustig en open voelt.

aan

Ik had de Oosterse spirituele leer van verscheidene

wat bewustwording, bevrijding

de orde komen

wanneer

I 'i

eersr

mensen onderweken en

de belichaming


daarvan door een verlichte leraar is. Ze beschrij

­

ons opkomen

en ons

wakker maken. Adya vertelt

ven ook enkele directe erv aringen van Adyashan­

zijn leerli ngen keer op keer er geen ideeën op na re

ti's verl ichting en l aren de ervaringswereld z ien die

houden, niets te geloven

zich opem voor een zelfgerealiseerde: kwaliteiten

enkele e rvaring vast te houden.

als onschuld,

openheid ,

l ie fde besef van verganke­ ,

van

wat hij zegt, en geen

Spiri ru ed onderricht kan de geest kal m eren

en

li jkheid harmonie vrede diepte en vrijheid Zijn

intellectueel inzicht geven, maar wanneer de om­

woorden, die een mooie reAecrie zijn van de wa ar

waakte aan wezigheid via de woonJen en de essen­

,

,

,

.

­

heid die uit een immense innerlijke stilte oprijsr,

tie van een echte leraar rot ons komt, kan die aan­

mee ons hart omdat ze uitdrukken wat

wezigheid zelf her vuur in het hart ontsteken en

res o n ere n

het bewustzij n zich op zelfrealisatie laten richten.

wij werkelijk zijn. Dil resoneren heeft de macht de ons bekende

Uit einddijk moet ieder van

ons

naa r binnen gaan

denkpatronen en onze gebruikelijke emorionde

en zijn eigen directe verbi nd ing mer waarheid vin­

reacrivireü re versraren en de egocentrische trance

den. Een leraar kan aanwijzingen

te doorbreken, wat

o ns

een glimp geeft van de

voor

en

gereedschap

de reis a anreiken en, door zijn of haar aanwe­

waarne­

zigheid de innerlijke stro om stimuleren. Maar in

werel d l ette rlijk op zijn kop

laats te instantie leidt alles ertoe dat je ideeën je uit

zetren en ons losschudden van de waanideeën in

handen worden gcslage n en je r i chtingloos wordt.

onze geest. Een de rgeli jke opening geeft zicht op

Jij bent de weg, en de weg is in beweging en zet

een volslagen nieuwe manier van v rij, bezield en

zich helemaal in

levendig zijn. Deze levendigheid is zichtbaar in de

bewust maken van je ware aard. Zittend in stilte,

uitingen en het leven van deze ler aar

hoeft men niets te doen, behalve het

werkelijkheid achter ons leven. Dergelijke m i ng en kunn en

van

onze

zijn leerli ngen

en va.n

veel

,

,

om

zich re openbaren. Hij zal je n tuur lijke

a

bewustzijn re laren opkomen. Een authentieke le­

.

Geen van ons kan invloed uitoefenen op wac

raar is iemand die dit uit eigen e rvarin g weet. Deze

er gebeurt, hoezeer we het ook probere n In ons

waarheid in praktijk brengen maakt een eind aan

dagel ijkse leven veroortaakt dit pijn en verrassin­

het l ij den

.

.

gen. Maar in her spirituele leven wordt dit onze genade. Wanneer we in sraat zijn in het nier-we­

Een gemeenschapsolfer

ren

blijven, dat elk moment de diepe waarheid

Boeddha (alles wat er best:aar), de dharma (levens­

van onze essentie is, ka.n dat wat sp ontaan is in

waarhede n of onderricht), en de sangha (spi rimel e

re

lh


gemeenschap) worden in het boeddhisme de drie

ontstaan zijn. Ik ben in het bijzonder al die mensen

roevluchten genoemd, waarvan men zegt dat ze

dankbaar die deze bijeenkomsten hebben opgeno·

het transformatieproces van de spirituele realisa·

men en uitgeschreven en de

tie steunen. Een leraar kan zorgen voor de levende

gecorrigeerd en redactionele suggesties hebben ge­

aanwezigheid van de waarheid en het onderric ht

daan: M arjorie Bair, die haar professionele exper ­

aa nbieden , maar ka n niet de gemeenschap leveren,

tise van redigeren heeft ingezet; Dorothy Hunr en

noch al het nod i ge werk doen om het jaar door

Stephan Bodian, die in het begin redactionele aan­

tientallen bijeenkomsten en retraites voor leerlin­

wijzingen hebben gegeven; en Prcma, die de lay­

gen te organiseren.

out van de oorspronkelijke u itgave van dit boek

Er omwikkelt zich rond A dyashami naarmare

mensen

die ze hebben

heeft ontworpen en vier jaar lang de belangrijkste

zijn werk groeit een sangha, wa arin vel e a nderen

steunpilaar was

h u n vermogen

vrij zijn ontdekken. Hij heeft

werkt als creatief directeur mee de taak roezicht re

zijn rdarie met dezt: sangha beschreven als het rij·

houden op de publicatie van al A dya.shami's tapes,

den op de laatste wagon van een trein, zich afvra­

boeken en andere media.

tor

van

de Open Gate Sangha en nu

gend waar die nu weer heen gaat, omdat hij geen

Ik wil alle geweldige mensen bedanken die de

welomschreven doelen ofbedodingen heeft gefor­

O pen Ga te Sangha leiden, de honderden vr ijwil ­

muleerd. De ontwaakte aan wezigheid of de geest

ligers die hen assis teren en vooral Adya's vrouw

geeft via hem slech t s ancwoord op alles war er in

Annie. Deze mensen hebben een solide en meele­

de gemeenschap ontstaat.

vende basis voor deze g�meenschap gelegd en ge·

Veel roegewijde mensen gaven honderden uren

voed, waardoor bewustwording en waarheid zich

van hun rijd om de rapes die voor dir boek zijn

in de wereld

gekozen op te nemen

uit te schrijven, duizen­

om allerlei re denen dankbaar dat zij in mijn leven

den nieuwsbrieven en boeken te schrijven en te

zijn gekomen, maar ik ben vooral blij dat ik dit sa·

mailen, bijeenkomsten re organiseren en re leiden,

menstellen en redige ren kon doen als dienst aan de

telefoontjes

e-mails te bea n two orden en de on­

waarheid, in een gemee n schap waar ik wist dat het

telbare raken uit re voeren waar Open Gate Sangha

gewaardeerd, ge voed en gesteund zou worden. Her

als non-profit organis atie op drijft.

is ons cadeau als gemeenschap aan zichzelf en aan

t:n

en

Dit boek rust op de schouders

om

ons heen kon vers preiden. Ik ben

hen die dit

de bredere gemeenschap van ontwakende geesten

liefdewerk hebben gedaan en zou zonder hen niet

en harren overal. Het is onze leegte die danst in

18

19

van


de onafzienbare openheid van de bron, reneinde helemaal uit zichzelf bewust re worden.

Bonnie Greenwell, rulacteur/uitgever

Voorwoord

I

k

heet

je welkom. Jij ja,

die deze woorden nu

leest. Dit boek is voor jou en gaat over jou.

Heeft iemand je ooit aangesproken als war je wer­

kelijk

bent? Heb jij jezelf ooit aangesproken

als

war je werkelijk bent? Of heb je je louter door je uiterlijk, je naam, geslacht, je familieverband, je persoonlijkheid, de geheime h oop die je altijd had

op een betere roekomsr of misschien een betere jij, i n de luren laren leggen? Ik verzeker je dat dez.e nietszeggende dingen je niet beschrijven of tonen

zoals

je echt bent. Nier bij benadering.

Zeg nu eens de waarheid. Heb je ooit bevroed dat er meer, of minder, is aan jou dan het beeld dat de spiegel je laat zien? Heb je er in je meest be­ schouwende stemming niet stiekem naar verlangd achter de sluier van het uiterlijk

20

21

van

jezelf en van


de ander, te kunnen gluren? Er is iets aan jou dar helderder is dan de zon en mysterieuzer dan de nachtelijke hemel. Je heb dergelijke dingen vast en zeker heimelijk vermoed, maar ben je volkomen in

Ontwaken

je mysterieuze essentie terechtgekomen? Ik verwelkom jouw mysterieuze essenrie. Oir boek is voor jou en gaat over jou. Het gaar over je bewust­ wording en je herinnering aan wie je werkelijk benr. Dus begin maar en lees verder, neem elk hoofdstuk dar je aantrekt. Elk hoofdstuk staat op zichzelf, maa.r geeft een verdere verdieping aan de hoofdstukken die eraan voorafgaan. lk vertrouw op de wijsheid van je voorkeur om je naar her juiste hoofdstuk of bladzij te leiden die wellicht je ogen of je hart opent voor her complete wonder van je oneindige zelf. Oir boek begint met een hoofdstuk over spiri­ tuele bewustwording en eindigt met een hoofdstuk over trouw aan de eeuwige waarheid. Als je Jaarna nog meer wilt lezen, er is een boek op komst dat gewijd is aan her leven na de verlichting. Maar ge­ noeg van deze inleiding en hinrs naar dingen die nog komen. De tijd is nu, en mijn verwelkoming strekt zich helemaal uit naar jouw handen in de vorm van dit boek. Dus als het je behaagt, lees verder, maar laat het je gezegd zijn dar spirituele bewustwording nier is wat jij denkt.

H

er doel van het onderricht dar ik geef is ver­ lichcing - ontwaken uir de droomstaar van

afgescheidenheid om de werkelijkheid van het Ene re

realiseren. Kortom, mijn onderricht richt zich

op realiseren wat jij bent. Misschien vind je ook andere elementen in mijn lessen die eenvoudigweg opkomen als antwoord op iemands bepaalde be­ hoefte op dat moment, maar eigenlijk ben ik

er

alleen in geïnteresseerd jou wakker te schudden. Verlichting bctekenr je bewust worden van war je werkelijk bent en dar dan zijn. Realiseer en wees het, realiseer en wees het. Realisatie alleen is niet genoeg. De volrooiing van zelfrealisatie is zijn, en dat betekent handelen, doen en rot uiting brengen

Adyashanti, San jose, januari 2006

22

wat je beseft. Oir houdt heel veel in en is een geheel nieuwe manier van leven - leven in en als werke-

2.�


lijkheid, in plaats van le ven volgens de geprogram­

zoeker, maar het is het begin van een leven vanuit

meerde ideeën, overtuigingen en impulsen van de

je ware aard. Dat is een rotaal ander e ontdekking -

dromende geest.

het leven geleefd vanuit eenheid , belichamend war

De waarheid is dar je aJ hem war je zoekt. Je

je bene, een menselijke uitdrukking van eenheid

zoekt naar God, met zijn ogen. De waarheid is zo

zijn. Er is geen sprake van dat jij her Ene wordt;

eenvoudig en schokkend , zo radicaal en taboe dat

jij bmt her Ene. De vraag is: ben je een bewuste

ze makkelijk over het hoofd wordt gezien als je zo

uitdrukking van her Ene? Is het Ene zich bewust

druk bezig bem met zoeken. Misschien heb je in

geworden van zichzelf? Herinner je je wee r wat je

het verleden wel gehoord wat ik zei, en misschien

werkelijk bent? En als dar zo is, leef je

geloof je het zelfs wel, maa r mijn vraag is: H�b je:

Leef je echt bewust als het Ene?

het met je hele we:t.cn gerealiseerd? Leef je her? Mijn spreken is bedoeld om je wakker re schud­ den, nier om je re vertellen hoe je nog beter kunt

er

dan naar?

A1 m ij n roespraken gaan over ontwaken of het leven erna. Waarover ik ook lijk

te

spreken, eigen­

lijk heb ik her over een van deze twee dingen.

dromen. Je weer hoe je nog beter kunt dromen. Aihankdijk van je memale en emotionele sraar op dat moment , kan ik heel vriendelijk en mild regen je zijn, of nier zo vriendd ijk en mild. Misschien

Voordat ik jaren geleden eindelijk mijn verlich­

voel je je beter nadat je met me gepraat hebt , maar

ting bereikte, was ik helemaal lijp van verlichting

dat hangt samen met wakker worden. Word wak­

Je moer een beerje geschift zijn om serieus zen te

ker! Jullie zijn aHemaaJ levende boeddha's. JulHe

beoefenen. Mijn leraar zei altijd: 'Alleen de lijpen

zijn goddelijke leegte, het o neindige niets. Dit

blij ven . ' Een van de vormen die mijn gek te aan­

ik omdat ik ben wat jullie zijn, en jullie zijn

nam was dat ik, voo rdar ik op zondagochrenden

w eer

paar uur met de groep van mijn leraar ging

war ik ben. Laa r alle i deeën en beelden in je geest

een

varen, ze komen en gaan en wo rden zelfs nier door

zitten, vroeg opstond, om vijf uur of half zes, en

zou je zoveel aandacht

alvasr ging 7.irten. Dan zar ik in een kamertje te

jou opgewekt. Dus

waaro m

aan je verbeelding schenken wanneer je op dit mo­ ment de: werkel.ijkheid kunr realiseren? Denk nu niet dat o n twaken het einde is. Ont­

mediteren en ver nikkel de van de kou. Terwijl ik daa r gebeurden

er twee

zar,

op een van die ochtenden,

din gen na elkaar, die heel para­

waken is het einde van het zoeken, het einde van de

doxaal leken. Als eerste een spontaan inzicht dat

24

!S


alles één was. Dar mani fes teerde zich voor mij zo,

zó mee al deze verschijningsvormen geïdentificeerd

dar ik in de voortuin een vogelgeluid, een getjilp

was geweest, dat her wt aan dir leven echt dacht

hoorde, en er ergens in mij de vraag opkwam: 'Wat

dar he r een vorm was.

hoort het geluid?' Ik had deze vraag nooit eerder

Plotseling kwam her bewustzijn los van de

gesteld. Ik besefte plotseling dar ik even goed het

vorm en was het

geluid was als de vogel als degene die de vogel

zelf niet meer als welke vorm ook, of het nu een

hoort, dat het horen en het geluid en de vogel al­

lichaam, een geest, een leven,

lemaal manifestaties waren van één ding. Ik kan

of een herinnering was. Ik zag dit, maar ik kon her

niet zeggen wat dat ene ding is, ik kan alleen maar

bijna nier geloven. Het was alsof iemand even een

zeggen: éen ding.

miljoen in mijn zak stopte, en ik het er sreeds uir

Ik opende mijn ogen en ik merkte dat dit ook in de kamer gebeurde

-

de muur en wie de muur

zag waren heuelfde. Ik vond dat heel vreemd, en

zelfstan dig.

Her definieerde zich­ een

enkele gedachte

haalde alsof ik niet geloofde dat ik her had. M a ar

her kon ook nier ontkend worden. Ook al bezig ik her woord 'ik', er was geen 'ik', alleen her Ene.

ik realiseerde me dat wie dit dacht er ook een ma­

Deze rwee ervaringen deden zich regelijkercijd

nifestatie van was. lk stond op en liep door het

voor, de ene een paar momenten na de andere. Bij

huis op zoek naar iets dat geen deel was van het

de eerste werd ik de eenheid van alles, en bij de

Ene. Maar alles was een weerspiegeling van dat

rweede werd ik het bewustzijn of de geest die vol­

Ene ding. Alles was het goddelijke. Ik liep de zit­

ko m e n wakker werd uir alle identificaties, zelfs uit

kamer in. Midden in een stap werd alles plotseling

eenheid. Toen de eenheid wegviel, was er nog een

ontdaan van bewustzijn, of gewaarz.ijn, of het nu

basale wakkerheid, maar die had rwee aspecren: ik

iets fysieks, iets lichamelijks of iets werelds was.

ben alles, en ik ben volslagen niers. Oir was de be­

In de tijd van één voet st ap verdween alles. War

wustwording, de realisatie van het zelf

ontsrond was een beeld van wat eruitzag als een

Her vol gende war er gebeurde was dar ik

oneindig aantal geleefde incarnaties, alsof er een rij

stap deed, gewoon een stap. Het voelde als de ma­

hoofden achter elkaar werden opgesteld , zover als

nier waarop een baby dar doet, wanneer hij zijn

mijn blik reikte. Het gewaarzijn besefte zoiets als:

eerste goed e stap zet en dan glimlacht en

'Goeie genade, ik ben talloze levens met verschil­

heen IUjkr als om re zeggen: 'Zag je dar?' en je zijn

l ende gedaa nten geïdentificeerd geweest .' Op dat

blijdschap zier. 1k deed dus een stap en her was als

moment besefte het bewustzijn- de geest- dat her

'Wauw! De eers te stap!' en nog een srap

1-..

om

t:cn

zich

en men


nog een en ik bleef in kringetjes rondlopen, omdat

over ging. Die ervaring, die doorgaar en vandaag

elke stap de eerste was. Her was een wonder.

nog steeds dezelfde is, is werkelijk de basis van alles

Bij dke 'eerste' stap vloeiden vormloos bewust­

waarover ik praar.

zijn en eenheid samen, zodat her wakker-zijn, dat

Wanneer we echr gaan kijken naar wie we den­

zich altijd met de vorm had geïdentificeerd, nu in

ken dat we zijn, worden we zeer gevoelig voor

feite binnen de vorm bestond, met niets vereenzel­

genade. We beginnen in re zien dar, al hebben

vigd. Het keek nier via gedachten of herinneringen

we misschien allerlei gedachten. overruigingen

aan war er eerst was, alleen via de vijf zintuigen.

en idenrireiren, deze ons noch aparr noch samen

Zonder geschiedenis of herinnering, voelde elke

vercellen wie we zijn. Er doet zich een mysterie

stap als de eerste.

voor: wc beseffen dar wanneer we echt goed en

Toen ging de gekste gedachte door mijn geest

nauwkeurig naar onszelf kijken. her eigenlijk ver­

- die ik na dertien jaar zenbeoefening nog altijd

bazingwekkend is hoe wij mensen denken dar we

grappig vind- '0 jee, ik ben ner uit zen onrwaakr!'

volkomen overeenkomen met de inhoud van onze

War ik daarna deed was mij vrouw dir vreemde

geest, gevoelens en geschiedenis. In vele vormen

briefje schrijven, waar iets op stond als: 'Gefelici­

van spirirualiccit tr ac ht men zich re ontdoen van

teerd. Her is vandaag mijn verjaardag. lk ben net

gedachten, gevoelens en heri nn eringen - de geesr

geboren.' Ik lier het voor haar achter, en roen ik

leeg re maken, alsof dat een wenselijke of spirituele

langs ons huis reed om naar mijn meditatiegroep

toestand zou zijn. Maar de geest leeg hebben is nier

re gaan, zag ik haar daar met her briefje in de hand

per se verstand ig. Daarenrcgen heb je er meer aan

staan zwaaien. Ik weet niet hoe, maar ze wist pre­

door gedachten heen

cies war her betekende.

dar een gedachte maar een gedachte, een geloof.

re

zien en re onderkennen

lk ve rr elde mijn leraar drie maanden lang niet�

een herinnering is. Dan kunnen we ophouden be­

over de ervaring, want dat leek z.inloos. Waarom

wusnijn of geesr re koppelen aan onze gedachten

zuu

iemand die moeren weren. Ik voelde geen be­

hoefte her aan iemand te verrellen of gelukgewenst

en psychische toestand. Mer die eerste stap, roen ik besefte dar war er

de ervaring zelf. Pas

door mijn ogen en zinruigen keek wakkerheid of

later hoorde ik dat mijn ervaring overeenkwam

Geest was, in plaats van conditionering of herin­

merwaar mijn leraar aJcijd over had gepraar. Ik be­

nering, zag ik dat dezelfde Geest door alle andere

sefte dat dir onrwaken was waar her in iedere leer

ogen keek. Het deed er niet roe of hij door een an-

te worden. Ik had genoeg

aan


dcrc conditionering keek; het was precies hetzelf­

Wat zo mooi is aan bewusrwording is dat het ge­

de. Her zag zichzelf overal, niet alleen in de ogen,

voel van 'ik' die dat leven leidde er nier meer is

maar ook in de bomen, de stenen en de vloer.

wanneer je nier meer functioneen volgens je con­

Het is paradoxaal dat hoe meer deze Geest of

ditionering. De meeste mensen zijn vertrouwd

dit bewustzijn proeft aan z.ichzelf, nier als een ge­

met het gevoel een ik te zijn die dir leven leidt.

dachte, een idee of geloof, maar als een simpele

Maar wanneer dit doorzien wordt, is de ervaring

aanwezigheid van wakker-zijn, hoe meer dit wak­

dat war dit leven werkelijk drijft en bestuurt liefde

ker zijn overal wordt weerspiegeld. Hoe meer wc

is, en diezelfde liefde leeft altijd in iedereen. Wan­

uit lichaam, geest en identiteit om waken, hoe b�­

neer 7ij zich door jouw persoonlijke moeilijkheden

rer we zien dar lichaam en geest feitdijk slechts

heen worstek raakr ze versplinterd, maar ze is er

verschijningen zijn van diezelfde

nog steeds. Niemand heeft: deze l ie fde in eigen­

-

Geest, diezelfde aanwezigheid. Hoe meer we ons realiseren dar wie we zijn geheel buiten de tijd

dom. ledereen is in essemie een manifestatie van die liefde.

staat, buiten de wereld, en buiten alles wat er ge­

Je hebr momenten gehad in je leven, of je je

beun, hoe mee we beseffen dar deze zelfde aanwe­

daar nu van bewust bem of nier, dat je tijdelijk

zigheid de wereld fs - alles war er gebeurt en alles

de 'ik' waarmee je geïdentificeerd bene, vergat. Her

wat er bestaat. Het is als rwee kanten van een en

kan spontaan gebeuren als je iets moois ziet, of her

dezelfde medaille_

kan ontstaan doordar je je ego vergeet. Mensen

De grootste barrière voor her oorwaken is het

hechten meestal geen waarde aan deze momenten.

geloof dat her iets zeldzaams is. Wanneer je deze

Nadat je het 'mooie moment' hebt meegemaakt,

barrière opzij zet, of in ieder geval regen jezelf zegt

neem je het vertrouwde gevoel van idemircir weer

dat je eigenlijk niet weet of je overruiging dat be­

aan.

wusrwording moeilijk is waar is of niet, dan komr

kijkgaatjes waardoor de waarheid wordt ervaren.

alles onmiddellijk tot je beschikking. Aangezie n dit

Als .ie er naar uit gaar kijken, zullen ze je opvallen.

alles is wat er is, kan her niet zeldzaam en moeilijk

Plotseling houdt de geest dan op zijn eigen verhaal

zijn, renzij we dat hardnekkig volhouden. De basis

te vervolgen. Misschien zie je dar jouw individuele

van dit alles is nier theoretisch maar een ervarings­

identiteit of ik-gevoel even afwezig was en dar war

feit. Niemand heeft het mij geleerd en niemand

jij echt bent nier verdween. Stel je dan de vraag:

kan het jou leren.

'War is de echte ik? Als mijn idemheir even afwe-

M aar feitelijk 7.ijn deze gelegenheden als ldeine

il


zig kan zijn en ik niet ve rdw ijn, war ben ik dan?' of

Er is een prachtige parabel uit de Bijbel die zegt

liever : 'Wat ben ik

dat her gemakkelijker is voor een kameel om door

anneer ik wél verdwijn?

w

'

Meestal wordt de geest geactiveerd in reactie

her oog van een naald te kruipen dan her voor een rijkaard is om in de

denken rot echte intellige n ti e interrumpeert en

hernel te komen. Je rrachren vasr re klampen aan je identiteiten, zdfs aJs het de

dat is weer denken . Dan

aller-spirirueelste, aller-heiligste idenrireiren zijn,

kan er een hiaat komen russen de ene gedac hte

is als de poging een kameel door het oog van een

en de volgende, en als je in dat interval heel aan­

naald re duwen

ve rtro uw d e idemireir nier meer naar buiten. Zodra er ide nt it eit in her hiaat

zuiver, te geconstrueerd om toegan g te krijgen tot de waarheid. Maar

sprin g t voel jij je niet meer aanwez ig Niemand

oog va n de kle i nst

zijn breng t de geest meestal zo van zijn stuk, dar

Ruimte, je eigen niet-z.ijn, kan er recht doorheen

hij dat hiaat heel snel gaat o pv ul l en . 'Hoc ka n het

naar de hemel. Geen van ons kan ook maar een

dar ik niemand ben?' Maar om het op te

st ukj e ego-identiteit meenemen.

op de v raag: 'Wat ben ik?' Hij beg int erover na te

zegt: 'Wacht eens even

-

'

wezig bent, breng je je

,

.

vullen

heid,

en

laat die 1.ich ontwikkelen in jezelf. Er is

geen betere

m an i er

om

erachter te ko men war je

Ze zijn te grof, ce groot te on­ ,

is één ding dat wel doo r

her mogelijke naald kan kruipen.

er

Geweldig is de ervaring wanneer we ons eigen

met iem and is zinloos . Als je echt wilt we ten war je bent. ervaar dan het imerval, ervaar de open­

.

niet-zijn ge wo rde n

zijn.

We beseffen ons zuivere

en zien dar war wc zijn zuivere Geest der vorm. Wc onderke n nen dat vormloze

wakker-zijn is

zon

Geest de essentie is, de bezielende aanwezigheid

bent.

Dan wordt spiri tualiteit niet alleen echt, maar avontuurlijk

en

interessant. Je vraagt: 'Deze open­

heid, deze aanwez.igheid'

-

noem her wat je wi lt

- 'ben ik dat dan?' Je begint te

m erke n

of

aan te

van alles. Dan verkeer je in de hemel, omdat Geest en

essentie bij iedere stap ons lichaam innemen.

Dat is de ware beteke n i s van opnieuw geboren worden. O pnieuw geboren

wo rden

is nier alleen

voelen dat je iets gaat beg rij pen dat geen voort­

een grootse emotionele, religieuze bekeringser­

brengs el is van denken, overtuiging

of geloof. En

varing Dat kan fijn zijn, maar dar is slechts her

wanneer je her toe je door laat dringen, dit wakker­

andere kleren. Opnieuw gebor en worden is werkelijk opni(z�w geboren worden, niet

zijn dat geen enkele identiteit heeft, is het verbluf­ fend.

In zen noemen we dit het ongeschapene; het

is het enige dat je gee.�t niet creëert.

32

.

aanrrekken van

een

nieuw spiritueel kledingstuk krijgen. Preciezer

geformuleerd is het

ongeboren worden. wan nee r

we


beseffen dat dit eeuwige n iet s in feite dit leven leidt dat

'mijn lev en

'

groot verschil.

heet.

Maar alleen dat je de waarheid besefr en spiri­

rueel ven

ontwaakt, wil nog niet

een

is, dal je her verzint. Dat is ontwaken. Er is een

ze

ggen dar

jouw

le­

eindeloos stijgende lijn va n voorspoed zal

Lcerüng: Heb ik het

allem aal verzonnen? Adyashanti: Atles. Maar het wakker-zijn in jou droomt niet. Alleen de geest droomt. Die verrel e o ongan g

zijn. Dar zou n ie t de vrede zijn die alle versrand

zichzelf verhaaltjes en wil we ten of je

re boven gaar. Zolang ons leven prenig is, is her

boekt. Wanneer je overschakelt naar waakzaam­

heb b en . Maar het leven

heid, besef je: ' Wach t , het is een droom. De geest

doet wat her doet, als een oceaan in beweging. Of

schept een veranderde werkelijkheids[oesrand, een

de go l ven hoog of laag zijn, ze zijn even heilig, en

virruele werkelijkheid, maar het is niet

omdat je niemand hem, schaden ze je niet. In dit

is maar denken.' Het Jenken kan in de

wakker-zijn zit de vrede die het versrand re boven

van gewaarzijn een miljoen verhalen vertellen, en

gaar, en jouw leven hoeft het nier beter re doen.

dat verandert geen si kk epit aan het gewaarzijn.

Het kan gewoon doen war het leven doet: stro­

Het enige

men. Her deert jou

zich

gemakkeli;k

om

vrede

t:e

niel.

v

waar-

het

context

dar zal veranderen is hoc het lichaam

voelt . Als je jezelf een droevig verhaal verrelt,

reageert het lichaam da �rop . En als je jezelf een verhaal vol zelfverheerlijking vertelt, voelt her li­ opgeblazen, zelfverzekerd. Maar

Leerling: Van her laren varen van ons egocentris­

wan­ neer je beseft dat het allemaal verhalen zijn, kun je

me zodat we ku nnen ontwaken gesproke n - denk

ontwaken uit je gees t, uit de droom. Nietjij wordt

je dat het van ons

wakker, war eeuwig wakker was realiseert zichzelf Wat eeuwig wakker is, dat ben jij.

chaam

a fgep eld

wordt als de schil van

een sinaasappel?

Adyashanti: Afpellen is net als

's

nachts

zich

een

droom hebben waarin je droomt dat je een thera­ peut bezoekt, en je v oe lt je s teeds beter, en je hebt her gevoel dat je iet s bereikt. Ontwaken is dat je op de bank zit en je verhaal vereelt, en nog steeds verward bent- niet erg ver gekomen. Dan realiseer

je je opeens dat dit

een

droom is, dat dit nier echt

j'i


Satsang

e komen hier samen om de Waarheid te

W

herkennen die eeuwig is. In satsan g zijn be足

tekent in verbinding met Waarheid zijn. Wanneer

we dit begrijpen, kunnen we hier met een gemeen足 schappelijke intentie samenzijn. Wanneer je naar satsang komt om vcrbinding te hebben met Waarheid, ben je bereid te vragen: 'Wie ben ik?' of 'Wat ben ik?', zonder een script of een rol, zonder het verhaal over wie jij bent en wat jij bent, met loslaren van het script van waar je denkt dat je leven over gaat. Elk gevoel van iden足 titeit heeft zijn script. Enkele rollen in die scripts zouden kunnen z.ijn: 'Ik ben de succesvolle jongen of het succesvolle meisje,' of 'Ik ben de onsucccs足 volle,' of 'Ik ben degene wiens relaties nooit wat worden,' of 'Ik ben de spiriruele zoeker die veel

37


spirituele ervaringen heeft gehad.'

We hebben al­ lemaal en specifieke rol en onze ver hal en over di<:

ome vrijheid niets re maken he bben met het be­

rol. Maar onze ro l len en verhalen zijn nier war wij

hebben alles te maken met onszelf roestaan op dit

zijn.

momcm

Het mooie aan satsang is dat het een gelegen­

halen van een bepaald voordeel. Integendeel, die

te

ervaren hoc het is als onze s rrategic ons

volkomen uit handen wordt g eslagen . Mer inbe­

heid is om uit je verh aal wakker re worden. Wan­

grip van onze strategie om bev rij d

neer je je gaat realiseren war Waar h ei d is. 1.ie je in

snaregie. Dit is een kans om op

dat Waarheid geen absuactie is. het is niet daar er­

strategieën om iets re worden.

gens buiren je, en her is niet iets war je morgen zult

De zegen van sarsang is dar

te

zijn van alle

cc

hou den met alle

we

open staan voor

weren. Je ontdekt dar Waarhe i d is wie jij zonder je

de onmiddellijke ervaring dat de kleine ik onrwa­

ve rha al of script, nu, op dit momenr bem.

pend wordt. Bijna overal waar je heen gaat, wordr

De werkelijke zegen van deze ootmoering is

de kans om nu, nier

m

o rgen, gesro p r re worden.

dar gevoel van ontwapend worden weggeduwd, verstopt,

n iet ecns

besproken of e rkend . Maar hier

Je bewust worden van de waarheid van je essen­

k un nen we zeggen: 'War ben ik,

cic wordt nier in de eoekomst bereikL Her is nier

-

iets waar je je op voorbereide of war je verd i en t of

ment iets eis, zonder dat ik ergens op hoop, zonder

waard be nt . OnlWaken is een radicale verandering

mijn s cript? ' De geest , als hij iets zou zeggen, zou

van identiteit. Je denkt dar jij jij bent, maar dal

ancwoorden: 'Ik weer het nier,' omdat de geest nier

ben je niet. Jij bent eeuw1ge essentie. Hel momenr

weet wat hcr is ontwapend te zijn, hij weer

om te ontwaken is

of war hij is zonde r 1.îjn rol of karakter re s pel en.

nu.

Nier morgen. Nu.

Wanneer de kJeineik begint re beseffen waarom voor mij. Ik dacht dar ik hier

erop reageren, houdt die

iets uir te halen voo r

om

er

mij, maar dat zit er niet in.'

1w

mo­

n ie t wie

De acteur die dir alles opvoert heer 'ik'. Zelfs w ann er

gekomen

wie ben ik

wnder mijn verhaal, zonder dar ik van dit

hij hier in satsang is, denkt hij: 'Dit hier is niets was

en

e

we de roep

en her is de neiging

van

van

satsang verwelkomen of acteur

zichzelf in stand.

de gee s t om re 7.eggcn: 'Ik

Her is een revolutionair i dee voor ieder mens om

ben hier.' Maar

ergem heen

of iers te doen waar we niet

her 'Ik ben hier' zit, heeft dar iets weg van roepen

ons voordcel mee kunnen doen. Niet dat er iers

in een lege kamer- er is een ech o, 'Ik hen hier',

mis mee is om soms ergens voordeel uir te halen,

en elke keer dat we

maar in sarsang leren we inzien dar ons gd uk en

echo. W ie? 'Ik ben hier.' Wie?

re

gaan

wanneer we

zoeken wat

er

achter

kijken , vinden we slechts een

39


Dus dan ga je nog meer loslaten, om ook nicc hel

levende antwoord bent. Niets

subtielere spd te spelen dat je denkt dat je een ac­

vangt die levendheid, dat leven van het antwoord.

teur achter de rol benr. Je gaat inzien dat het ge­

Daarom is zo vaak gezegd dar alleen de mensen die

woon weer een verhaal is. Als je echt goed kijkt,

nier weten wie zij zijn, de ontwaakren zijn. Ieder

heb je de geweld ige kans volledig ontwapend te

ander weet wie hij is. Hij is zijn script, wat zijn

worden omdar je geen acteur of wie dan ook zul r

script ook is, zelfs als dat script is: 'Ik ben nier ont­ waakt.' Wakker-zijn is gem scri pt hebben, weten dat een script uiteindelijk maar een script is, en

vinden. Wanneer deze: ontwapening plaatsvindt, laat je de woordloze ervaring zichzelf presenteren. Oir is

war

ik je verrel vcr­

een verhaal maar een verhaal.

de wo ordloze ervaring van zijn die je zelf kunr voe­

Er is een staat waarin de geest zege: 'Ik heb geen

len. Je zult beseffen dat het geen script of rol is, er

idee wie ik ben,' omdat hij het juiste script niet kan

komt geen agenda

vinden. Ontwaken is de realisatie die plaatsvindt

aan dit

momenr.

re pas, en zij sreh geen eisen Het is ook nier de acreur. Wat jij aan

als de geest heeft gezegd: 'Ik geef het op. lk heb gewoon geen idee wie ik ben.' Wanneer je dit gaat

bent besrond al voor jouw idee van jezelf. War jij bent zonder je rol, daarvan wordt vaak

begrijpen, besef je dat, als je je script van iemand

gedacht dat her ergens versropt zir. En wanneer je

die luistert neerlegt, en als je je script van iemand

je rol dus opgeeft wanneer je vcrder kijkt dan hec

die iets zegt neerlegt, en jij deze rollen een ogen­

karakter dat 'ik' heet, naar de waarheid van je es­

blik laat vallen, je niet degene bent die je dacht te

sentie, denk je misschien dat er iemand re vinden

zijn. Naar satsang komen is iets heel revolutionairs

is die op de een of andere manier verborgen is. Als

om te doen voor dit idee

d i t gebeurc, denk je misschien, wanneer je in deze

denkt dar het zijn geluk zal vinden door zijn script,

ontvankelijke roesrand komt: 'Er is niemand hier,

zijn rol zijn idenrireic

.

maar

toch

maar even

kijken, zoe ken naar het zelf,

de waarheid, de verlichte ik. Zoeken naar her '

ver­

lichte zelf is ook maar een rol, een scripr. Hcc is

.

ce

van

'ik', omdat het ik

veranderen, - zelfs als her

zijn identiteit is geen identi teit te hebben. Het zal doen wat nodig is om de bal die 'ik' heer aan het roJlen te houden.

onderdeel van het script van de spiritu ele zoeker.

Onze spirituele cultuur is gecompliceerd gewor­

Ns je dat script laat vallen - wat ben je dán? Oe reden waarom ik je vraag te onde rzoeken wat je bene is na t uurlij k dar jij op dit moment her

den. We hebben steeds subtielere spirituele ideeën

-!0

41

in re b rengen in onze discussies. Veel mensen heb her oude zwaarwichtige idee van God en zonde


het levende antwoord. Het leeft!

vervangen door de woorden bewustzijn en condi­

anrwoord,

tionering, die een beetje lichter klinken. De mo­

Op dit moment van stralend w akker -zijn ontvouwt

derne spirituele mens heeft van die uiterst abstraere

een mysterie zich stap voor stap voor zichzelf. Deze

ideeën. Hoe abstracter her idee, hoe transparanter

levende sta ar van zijn, noem het war je wilt, is her

her is. Het valt n iet mee een beeld te vormen van

enige

bew ustzij n om op je al raar re zetten. Je altaar wordt

op dit momenr bent. Je bent niet een menselijk

steeds weer leeggemaakt. Als je de Waarheid wilt

wezen,

zien, zet er dan niers op. Her allerbeste altaar, daar

war

maar

je altijd bent geweest, altijd zult zijn

en

je bent mentie die eruit ziet als mens.

Oprecht onderzoek heeft iets van een kind dar zich afvraagt: 'Ben ik dit echt?' Denk er nier over na,

zou niets op moeten staan. Maar ook absreaere ideeën, als je je ermee iden�

maar sta deze vraag toe steeds meer van je pantser af

tificeerr, kunnen je pakken en her ontwapenen van

te breken. Heb je wel eens geme rkt dat de geest nier

de geest tegengaan. Zelfs wanneer er een plotse ­

weer wat hij moet doen? Sta open

linge ervaring is

van

wakker-zijn, is het heel ge­

van

voor

dat gevoel

onwetendheid, en wees niet bezig met jezelf te

makkelijk voor het vcrstand om de levende geest

ontwapenen. Zie, dat zich in het centrum daarvan

van w akker - zijn aan te nemen , er zijn stempel op

een levendig, sualend wakker-zijn bevindt. Hoe,

re drukken en er zoiets van te maken als : 'Dit is

dat is een raadsel, maar door het zien van dat wak­

wakker-zijn, of gewaarzijn, of bewustzijn , of her

ker-zijn toe te laten, kun je zelf onrwaken.

geven

Wanneer je wakker-zijn toelaat, zul je merken

om maar niet onrwapend te worden. Zo zien we

dat het spelletjes speelt met je leven. Het gedraagt

dat zelfs het meest heilige begrip, als het nier heel

zich niet vol gens de agenda van de lcl eine ik, die al

l u chtig wordt gehan teerd, een subtiele verdedigi ng

die ideeën heeft over wat er allemaal gebeurt wan­

kan worden regen deze betreffende

neer je verlicht wordt. Her wakker-zijn staat on­

zelf.' Her verstand zal er iedere naam

aan

staar van

zijn,

die niet in een idee kan wo rden vast gelegd.

verschillig tegenover de bedoeli ngen die jij mocht

Als we de vraag stellen : 'Wie ben ik zonder het

hebben. Het gaat zijn weg, en l uis ter e nier naar wat

ik-idee? Wat ben ik 1.0nder her ik? kan het woord­

jij wilt, en je bent dankbaar dat het niet luistert. Je

loze z ich onmiddellijk openen, kan het ideeloze

ontdekt dat het zijn e.igen beweging kent, en dat,

zich openen. Laat het ervarm daarvan toe, want

veronderstel ik, is echte overgave - het volgen van

dar is her levmtb ancwoord op de vra gen: 'War ben

die beweging. Dit is de ware betekenis van 'Uw wil

ik? Wie ben ik?' Oir is niet het dode, conceptuele

geschiede' .

42

43


De geest houdt zich mtssch1en wel bezig met ont­ wapend worden en hec en

loslaren van alle zij n ideeën

ripts. Misschien zegt hij: 'Ik krijg misschien

sc

n iet wat ik wi l.' En ik z eg, je hebt verdomd veel geluk als je niet krijgt war je wilr! Verlichting heeft mi.i niets opgeleverd wat ik wilde. Ik dacht dar

er

een heleboel di n gen door opgelost zouden wor­

den. Ik had allemaal ideeën over wat het me zou brenge n . Ver geet her maar! Nier dar je niet krijgt wa t je wilt , maar het kan je merschelen of je krijgt wat je wilt. Ik kan nier één ding bedenken dar ik gekregen heb, w aarvan ik dacht dat ik het zou krij­ gen. Wat

wel gebeurde was dat her me niet meer

kon schelen. Wat een afschuwelijke droom was het - te denken dat

ik die dingen nodig zou hebben

om ge lu kkig te zij n.

Het mysterie van je eigen ess e mie verwdkomen is sacsang. Oir staar in contrast met wat spiritua­ liteit vaak is - je eigen essen tie wegdu wen, en her mysrerie

definiëren, of het opmigen met parels en bloemen, enzovoort, zodar het eruit ziet als een machtig mysterie. Satsang is

een zodanige

e

v rwe

een

verwelkoming,

lko ming dar her idemificeren

het begeeft en h e t mysterie beseft: 'Oh, dit ben ik! lk dacht dat ik die man daar was met die a gend a . Ik dacht dat ik een speler van rollen was. [k dacht dat ik de rollen

was.'

N iets daarvan is waar. Wan­

n eer de rol die 'Ik ben een mens' heet eindigt, n oe­ men we dat dood.

Het is veel gemakkelijker als je

die rol laat sterven voordat het lichaam sterft,

en

hel nu ten grave draagt. Door satsang k u n je je be­ wust worden van wat leven.

je eeuwig bent,

en

werkelijk


Openheid

E

en belangrijk onderdeel van sarsang, als we sa­ menkomen om te onderzoeken war Waarheid

is, is dat je je openstelt. Sommige mensen vinden het gemakkelijker open van geest te zijn en som­ migen vinden het gemakkelijker open van hart re zijn, maar echr hier zijn impliceert beide. Wanneer j� open bent, filter je niet wat je er­ vaart en je barricadeert je nier. Je probeert je nier te verdedigen, maar je stelt je open voor het mysterie door vraagtekens re zenen bij war je gelooft. Als je jezelf het enorme plezier doet niet te pro­

beren je achter een bepaald idee of gevoel te vcr­ schansen, wordt de openheid groter, rot je identiteit meer en meer de openheid zelf wordt, in plaats van een referentiepunt in de geest dat een geloof heet of een bepaald gevoel in je lijf Her punt is niet je

47


van gedachten of gevoelens te ontdoen, maar dat je

Je omspant je wat. Je vergeet dar je probeerde her

niet het gevoel hebt dat jij er in woont.

je te herinneren, en je omspant.

'0 ja, dar is het!'

Openheid heeft geen bepaalde plaats. Het lijkt

Her anrwoord komt uit het niets. Zelfrealisatie is

of ze overal is. Ze heeft ruimte voor alles. Er kan een

netzo-het gebeurt nu. Het gebeurt bij bereidheid

gedachte zijn of geen gedachte. Er kan een gevoel

je te ontspannen en niet te weren.

zijn of geen gevoel. Er kunnen geluiden zijn. Er kan

Je kunt nu op die moment c:en ervaring van

srilre zijn. Niets versroorr openheid. Niets verscoort

openheid kr ijgen Je hoeft je niet open te stellen

je ware aard. We worden alleen gestoord wanneer

of opener

we ons afSluiten door ons met een bepaald stand­

die hier en

punt

binnen, van buiten en overal van. Ervaar het maar.

re

vereenzelvigen, een idee over wie ik ben of

.

re

worden. Herken alleen de openheid

nu

reeds ervaren wordt. Dit ken je van

wie ik denk of voel dar ik ben; we gaan in verzet

Laat her

tegen wat er gebeurt. Maar wanneer we onze ware

nen, en de ervaring wordt dieper

aard zijn, die openheid is, merken we dar we feite­

meer woordloos. �t'S eenvoudig woordloosheid.

lijk regen niets in verzet

Dan raak je niet in verwarring door woorden,

zijn. Wat er ook maar in openheid gebeurt is volmaakt oké, en dus kunnen we spontaan en verstandig op het leven reageren. Satsang heefr re maken met herinnering. Her

woord 'openheid' los. Laat her verdwij� en

wordt meer en en

beperk je je ervaring niet door in de woorden te geloven. Maar zodra je het woord 'openheid' erop legt, neemt je ervaring een bepaalde smaak aan,

is alsof je vergeten bent dar je deze openheid was,

die niet helemaal de juiste is. Misschien komt her

dacht dar je Iers was. Mensen hehhen eindeloze

er dichtbij, maar het is niet helemaaJ wat her was

en

mythes gecreëerd over hoc wc het zijn vergeten. maar dat doet er

roen je dat idee nier had.

ei genlijk nier roe. Oe kern van nier jezelf veranderen en vervormen,

kan de vorm hebben van vallen in war onbekend

maar je herinneren wat je bem. Waarheid heeft re

is voor de geest. Deze heeft de neiging zich hier

maken mer het herinneren, herkennen of realise­

ideeën over re maken en de ervaring te beperken,

ren van je ware aard.

maar het is feitelijk een intensivering van de erva­

sarsang is

Ken je de ervaring dat je iets vergeet, zelfs al

Dit loslaren kan zich verdiepen. Die verdieping

ring van

zijn.

In die ineensere ervaring realiseert

was het zo-even nog in je gedachten? De geest doet

de beperkre mens die je dacht re zijn zich dat hij

misschien moeite her zich re herinneren, maar dit

daarentegen deze openheid is. Je zult ook zien dat

maakt her juist moeilijker. Wat helpt dan ren slotte?

anderen dir zijn. Wanneer jij jezelf bevrijdt, is her

411

49


niet alleen jouw zelf, maar het Zelf dat bevrijd

Wanneer je je bescherming laar vallen, komt de

wordt. Jij herinnert je her Zelf van iedereen, om­

waarheid binnen en haalt het zelfbeeld weg. Daar­

dat het hetzelfde Zelf is. Wanneer dit gerealiseerd

om ging het zelfbeeld gepaard met een muur, om­

wordt, maakt dat de torale transformatie van men­

dat zonder de

selijke inreractie mogelijk.

aard zich onmiddellijk opdring t en her ze.lfbecld,

m uur

de herinner ing van je ware

Open geest, open han. Besef dat er niemand in

goed of slecht, weghaalt. Er is gee n zelfbeeld dat

je is die je moet beschermen. Een emotionele be­

geen muur om zich heeft en geen zelfbeeld dat niet

grenzing of gevoelens van afgescheidenheid en ge­

gepaard gaat met pijn. Niet alleen heb je je eigen

ïsoleerdheid die voortkomen uit de begrenzing zijn

muren, maar er zijn ook muren die je om anderen

onnodig. De enige reden

projecteert, de bee lden die je van hen hebt, die je

waarom

j e ooit Jacht dat

je bescherming nodig had was vanwege een heel onschul dig misve rstand. Dit gebeurde omdat je,

beletten hun ware aard te zien. Met de bereidheid in

re

zi en dar

een

beeld niet

idee van jezelf

reëel is, storten de muren in. Wanneer de intel­

gaf, ook gereedschap kreeg voor her bouwen van

lectuele muur afbreekt, word je ru im van geest.

een muu r om dit idee te beschermen. Je leerde bij

Wanneer de emotionele muur afbreekt, word je

voorkomende geleg enheden het gereedschap uit re

ontvankelijk. Wanneer realisatie van de Waarhe i d

breiden. Als

goede dosis boosheid nurrig leek,

her beperkte ik verwijdert, is er plotseling geen

of m i ssch ien wel wrok, schaamte, afkeuring of be­

zelfbeeld - maar alleen rotale aanwezigheid. To­

drog, voegde je dar aan je uitrusting roe. Of je nu

tale aanwezigheid! Deze openheid is aanwezig en

vasthoudt aan her zelfbeeld van een goed mens of

beeldloos. Ze hoeft niet beschermd te worden. Er

een gebrekkig mens, de idenrireirsuitrusting wordt

kan iemand regen schreeuwen, en her geluid gaar

gebr uikt om dar beeld re beschermen.

d oor de ruimte. Dat is oké. I emand kan het lief­

wen men

je als hee l klein kind

een

een

Dit is heel onschuld ig. Her gebeu n zonder dat je weer dar het gebeurt. Het gaar door rot je beseft

hebben. Dat is fijn, maar het voegt er n iets aan roe en het haalt er ook niets van af.

dat er, inherent aan het aanhouden van 'mij' als

Maar het grappige aan de Waarheid, of aan ver­

zelfbeeld in lichaam en geest, een geloof bestaar

lichting of aan bewus twording is, dat we het over

dar je bescherming nod1g hebt. Je kunt niet het

her hoofd zien, ook al is het niet verborgen. Het is

een hebben zonder her ander. Ze zirren in herzelf­

niet

de hokje.

we het verdienen. Het is moeilijk te vinden omda t

so

,

1.0

ver weg, en wacht op het momenr waarop

"1


het hie r vlakbij is. Deze openheid was er al ti j d al.

hij de onschuld opnieuw, alleen is er nu een diepe

Als zij een stem had, zou ze iets gezegd hebben als:

wijsheid,

'In 's hemelsnaam, hoe lang blijft dit beeldve rh aal

der ooit iets vast te pakken of weg te duwen, want

nog in stand, vraag ik me afl'

dar is niet nodig. De beweging en de fascinacie zijn

aardoor hij gdàscineerd kan z ijn zon­

w

Oir bee l dloze Zelf- noem her bewus tw o rding

dus n iet infantiel. Ze zijn als van een km d , maar

of gewa arzij n of openheid, ieder woord dat de her­

absoluut wijs. In deze openheid zit de aller-diepste

in n ering bij je wakker roept- is heel stil. Maar ge­

wijsheid. Dan ben je e i ndelijk in staat gefascineer d

loof mij nier. Neem de woorden mee naa r binnen.

te zijn zonder je i n een identiteit t e verliezen en

Ontdek het zel f. Jij bent de autori te it . Ik ben maar

zonder ge voel dar je bedreigd kun r w orden. De hele wereld van een baby heeft te make n

de boodschapper. pe nheid bent, hoe

met het lichaam. Zo hoort her ook, dat moet ook.

meer je fysieke l ichaam beseft dar er niets te be­

Maar de onschuldig e wijze is niet geïnteresseerd

schermen valt. Dan kan her zichzelf openstellen .

in her onderhouden van her lichaam. Her wordt

Op emorioncel niveau kun je dir voelen als ge­

onderhouden, maar niet uit angst dat het niet in

waarwording in je spieren en je horren. Dan ont­

stand blijft. Daarom zit in het opnieuw zich heri n­

plooit zich de diepst e functie van je lichaam, en

neren. in het diepste thuiskomen bij je Zelf, een

i i ng van de openheid die je in fy­

vrijheid om i n derdaad hier te zijn, om dir leven te

Hoe meer je bese ft dat je

wordt het een

o

u t

sieke gedaan cc bent, een

iting van waar heid , in

u

leven zonder angst.

plaats van de beschermer van het ik. Het wordt

Een ander aspect van openheid is intimiteit.

een ve rlengi ng van openheid zelf. Je voelr bijna ba­

Wat de s n el ste toegang geeft tot Waarheid, en ook

byachrige fascinatie met beweging en je zintuigen

tot schoonheid, is dar je iedere ervaring heel dicht­

en war er allemaal is in de wereld . Her verschil is

bij laar komen, innerlijke en uiterlijke, zelfs als de

dat, wanneer het spirituele o n twaken dieper wordt

ervaring nier 'goed' is. Wanneer je heel dicht bij

en rij pt, je hebt wat een baby mist: wijsheid. Een

alles wat je ervaart bent , moer de verdeelde geest

baby idemificeert zich in de loop van de tijd met

alles loslaten waar hij zich op dat moment mee be­

de voo rwer p en van zijn aandacht en met de bood­

zighoudt . In deze intimiteit word je heel ontvanke­

schappen die anderen hem over zichzelf geven.

lijk en ontde k je een grote ruimte. Of de e rvaring

Wanneer de gerijpre lichaamsgeest een verlengin g

nu onaange n aam of mooi van ka r akter is, zodra de

wordt van de openheid , zijn ware aard, ontdekt

hele ervaring he el dicht bij je is, is er openheid.

52

'53


Wanneer er imimiteir is met de hele ervaring van

rationele denken hen tot de rand brengt en maken,

het moment, blijft het gewaarlijn niet beperkt tot

in plaats van ermee op te houden, een draai van 90

war zich afspeelt in je emotionele lichaam, je fy­

graden naar reehes of naar links en gaan langs die

sieke lichaam, je waarnemingen of je gedachten.

rand lopen, denken horizontaal en betrekken er

Er is alleen sprake van één geheel dar zichzelf waar­

meer feiten, ervaringen

neemt, zichzelf voelt of zichzelf denkt, en alles war

heer tijdverspilling. Het enige nut van denken dat

er gebeurt lost zichzelf meestal op. Wanneer het

enige kracht heeft is een rationeel proces dat rot de

geheel zichzelf waarneemt, is dar heel iets anders

grens van her denken gaat en dan stopt. Het laat

dan wanneer het ik een ervaring heeft. Wanneer

iets anders leveren war er geleverd moet worden,

wc op deze manier loslaten, is het zoals zenmees­

ongeveer zoals Einsrein deed als hij het denkproces

ter Bankei alt ijd zei: 'Alles wordt volmaakt geleid

doorvoerde

in het Ongeborenc.' Hij bezigde het woord 'On­

komen. Dan bestuurt het Ongeborene alles vol­

geboren' voor wat ik Waarheid noem. Wanneer

maakt omdat her heel dichtbij ervaring staac.

wr

en

herinneringen bij. Oir

her eind en de oplossing dan liet

het geheel zichzelf waarneemt, is er de indruk dar

De snelste ingang rot deze openheid in je ware

her Ongeborene volkomen zichzelf bestuurt. Het

naruur is niet zozeer door re denken, maar via de

houdt nooit vast aan ervaringen. Het brengt zich

vijf zintuigen. Als je bijvoorbeeld naar het hele mo­

alleen in evenwicht en geniet overal van. En wan­

ment luistert en niet slechts naar de geluiden die je

neer je je plannen en wensen laat varen, kan gezien

oren rer beschikking staan, als je het totaal van het

worden dar alles volmaakt bestuurd wordt in het

hele moment voelt, zul je zó onrvankelijk worden

Ongeborene.

dar het de beperkte ruimte van het ik te buiren

Soms zie je dat je gcesr een plannetje heefc. Je

gaat. Er komt een bepaald gevoel in je lichaam, je

probeert je ergens van re bevrijden of iets te be­

voelt het gewoon - het wordt ruimer. Je voelt de

grijpen, en je denkt erover na. Overweeg eens een

absolute rust. Je voelt de vogels. Je voelt hoe het is

pauze en hou

om een geluid te voelen.

een

ogenblik op met denken. Dar

deed Einsrein. Hij dacht over een probleem na en

De zinruigen geven je rechtstreeks roegang, bo­

hield er dan mee op, met het idee dar hij zover was

ven het denken in virtuele werkelijkheid uit, tot

gekomen als hij kon en de grenzen van her rario­

iets dat niet mentaal gecreëerd is. Het is fantastisch

nele denkproces had bereikt. Nu is her een truc

als je je zinruigen openstelt. Je beseft dar 99 pro­

om dar te doen. De meeste mensen merken dar het

cent van je probleem was dar je alles begrensd had,

S'i


gefocust hield in maar één ri chting, en dat alles hee l helder wordt als je je voor het toraal openst el t. Zodra je pijn beg int te kr ijgen, valt her je op dat je zintuigen zi ch niet meer op her geheel richten en

Onschuld

in plaats daarvan maa r op één ding gericht zijn, en dat veroorzaakt lijden . Je kunt gaan inzien dat er heel veel geleden is omdat deze gericht heid op een smal punt van

ervaring het voor het Ongeborenc heel moe ilijk maakt zichzelf te besturen. Maar zodra de blik zich verru imt , bestuurt zoals bekend het Ongebor ene zichzelf, en is alles in orde, zelfs als het

n iet

zo lijkt.

Dan kun je een beperkt gezichtspunt overstij gen en zien dat het niet echt wa a r is dat jij al deze er­ varingen

gadeslaat, maar dar het het g(htel is dat

zichzelfwaarneemt.

r vcrschenen drie k enmerken in mij roen ik

E

een diepe bewusrwo rdi ng ervoer: wijsheid.

onschuld en liefde. Hoewel her feitdijk onderde­

len van een geheel zijn, kun je dit geheel beschrij­ ven met de:�.e drie kenmerken . Bewusrwording omsluit wijsheid. Wanneer ik

spreek van wij sheid , berekent het niet dat ik p l o t­ seling inrel l igenr werd. Het betekent eenvou dig dat ik de Waarheid realiseerde. Dez.e Waarheid is war

ik ben. Zij is wat de wereld is. Zij is wat fs.

De wijsheid is de realisatie van war je bent. Het is de realisatie van Waarheid, de enige echte waar­ heid. Deze Waarheid is geen kwestie van filosofie, wetenschap. geloof, overruiging of rel i g ie. Zij gaat

dar alles te boven

-

ver re boven.


Her rweede kenmerk dar voortkwam uit dit om­

wat er is. Die liefde is iets anders dan het liefst krij­

waken was onschuld. Dez.e grote onschuld geeft

gen wat we willen hebben of de volmaakte partner

het gevoel dat het leven ahijd weer nieuw is. Sinds

vinden. Oir is liefde alleen maar voor het feit dat

de verlichting houden de hersenen zaken niet meer

we verers hebben of

vast en vergelijken nier meer, zodat elk moment

bestaan, dar soort liefde. Een immense liefde rijsr

ervaren wordt als nieuw, zoals her ook is in de ogen

op, gewoon voor her wonder van het leven, in hel

van een kind. De volwassen geest heeft de neiging

besef dat iedereen en alles het Ene is.

voor

het feit dar

er

teennagels

dingen in zich op te nemen, zijn waarnemingen

Wanneer het ontwaken heel diep gaat functi­

de waslijst van dingen die er in het verleden

oneren we nier meer vanuir een persoonlijk zelf.

zijn gebeurd re vergelijken, en eigenlijk de houding

Met andere woorden, alles heeft geen betrekking

aan re nemen van: 'Al meegemaakt, al gedaan.' Hii

op 'mij'. Gedachten hebben geen betrekking op

is camelijk dor, droog en saai. De onschuldige geest

mij; gevoelens hebben geen betrekking op mij; wat

zou men ook nederigheid kunnen noemen. Maar

anderen doen heeft niets mer mij te m aken ; en wat

zelf hou ik van her woord onschuld, omdat ik denk

er in de wereld gebeurt heeft geen betrekking op

dar her dichter bij de feitelijke ervaring blijft.

mij. In de egocentrische staat van bewustzijn, is

met

Her derde kenmerk dar ontstond was liefde. Deze liefde is eenvoudigweg liefde voor her be­

,

alles wat er gebeurt iets dat met mij gebeurr. Dar is toch zo? Dat is de 'normale' bewustzijnstoesrand.

staan. War er bij her ontwaken onm:1at is een lief­

Niemand kan eigenlijk uitleggen war her per­

de voor war er is- voor alles war er is. Het feit dat

soonlijke zelf is; we voelen het gewoon. Het is iets

iets is, komt je al voor als geweldig, wanr als hc::l

lichamelijks. Her is niet alleen maar hoe we han­

er

inzicht bij her ontwaken heel diep gaat, is er het

delen en war we zeggen; her is de voornaamste

besef hoe fragiel her bestaan is. Ik bedoel niet dar

nier

we elk

kunnen omkomen. Tk bedoel dat

beseffen we dar her persoonlijke zelf nier is war wij

we een ongelooRijk wonder zien, we zien hoe on­

zijn en dar her ook nooir iers substantieels was. E n

voorstdbaar gemakkdijk er ook helemaal niets zou

als we echt inzicht krijgen i n onze ware aard, doet

kunnen zijn. (Trouwens, er is absoluut niets, maar

zich een paradox voor; hoe meer we beseffen dat er

dar is een ander verhaal.) Dat er al iets besraar zie je

geen zelf is, hoe srerker we feitelijk aanwezig zijn.

moment

om

ma­

onszelf re bepalen. Ns we die doorzien,

dan als een absoluut en opperst wonder, en uit dat

\'Vat dus in mijn ervaring de plaats van het per­

zien komt een grote liefde voort, eenvoudig voor

soonlijke zelf innam, was de onschuld en de liefde.


Natuurlijk waren die er altijd geweest, maar bedekt

er aan de hand is. In onschuld is er geen idee over

door dat samenraapsel van gedachten en ge voelens

wat er g ebeurt en dit is het

waaruit 'ik' was gaan bestaan. Deze onschuld bl ij ft

neer ik zeg dar ze niet weet wat er gebeurt, bedoel

me verbazen, wam er komr nooit een einde aan. Zij

ik dar ze nier via he t denken in conracr staat met

blijft onschuld, hoeveel ze ook ziet, hoe groot haar

war er gebeurc. Her denken wordt overgeslagen

spirit

ueel inzicht of s piri tuele diepre ook wordt; en

wanneer er

conrace

e

v rwo n de rli jke .

Wan­

wordt gemaakt m�t een erva­

ze wordt ste eds ons chuldiger. Bij het egocentrische

ring. Die wordt totaal niet gefil t erd. Daarom is er

zelfgevoel is her zo dat hoc meer we weten, hoe

sprake van onschuld.

minder onschuldig we ons voelen. Maar voor on ze

Dit aspeer van he::r onrw aakre zelf, deze onschuld,

ware aard is her zo dat hoe meer we weten, hoe

is als ervaring feitelijk in ieder mens aanwezig.

ons chuldig er we ons voe len.

Voor de geest, voor her egocentrische bewustzijn,

Ik noem dit gevoel niet alleen onschuld om­

lijkr her misschien wd fijn om re hebben. maar het

dar dit her gevoel van onschuld uitdrukt waarmee

is angstaanjagend om in re verkeren, omdat her ie­

iedereen zich kan identificeren, maar ook omdat

der gereedschap van het egocentris che bewustzijn

het de betekenis heeft van hoegenaamd nier op je

onklaar maakr. Her egocenrrische bew ustzijn voelt

hoede zijn. Wanneer we nier op onze hoede zijn,

zich wel graag onschuldig, omdat het even opluch­

merken we dat deze onschuld alleen uit zichzelf

ting geeft, alsof je inne rlij k een paar minuten naar

voortkomt. Dar zou je o p de volgende manier kun­

de Bahama's gaar. Maar de geest voelt zich eigenlij k

nen zien: wanneer we verbindin g leggen vanuit het

nier zo gemakkelijk daar o mda t hij dan nier functi­

egocentrisch bewustzi jn gaan wc eigenlijk uit van

oneerr. We z.ien dar we nier zijn wie we dachte n re

een idee, een opvaning die een samenraapsel is van

zijn, en dat de wereld nier is hoe wij dachten. Alles

overtuigingen of herinneringen. Wanneer we uit­

is nieuw en open en onvoorspelbaar, en da r maakt

gaan van onschuld, gaan we niet uir van

dar het ego zich onzeker voelt.

eeu

een standpunt uf overtuiging. Wc gaan ui t

idee,

van on­

Her is misschien

m

oeilijk

re

begrijpen hoe

schuld zelf, en dat is niet ee': bepaalde opvatting.

grondig dez.e onschuld is. Als er bi jvo orbeeld , als

Onschuld heeft geen ideologie; zij heeft geen the­

j e op je scoel zit, een zekere gewaarwording door

ol ogie ; zij heeft geen lijst met overtuigingen; en ze

je lichaam gaar die je geesr onmiddellijk an gs t zou

heeft geen lijst met ideeën. Her is h et enige in de

noemen, zou onschuld dat nier weren. Zelfs een

wereld dat er heel zeker van is dar het niet weet war

gevoel dar de geest angst zou

60

61

n

oemen wordt nier


door onschuld herkend, omdat zij niet waarneemt

seerd raakt, ga je er naar roe. Als een geluid inte�

echt de ervaring wU aangaan, elk din g wil ervaren. Daarom besraat in veel religies het advies om als een kin d te 1.ijn (nier kin de rach tig maar kinder� lijk) omdar die kinderlijkheid altijd zo weze nlijk geï nteresseer d is in wat er is. Oir is de kwalireir van

cessant is, leun je die kant op. Als een geur inr eres

frisheid die we voelen wanneer we leven vanuit een

met behulp van de geest. De manier waarop ze er naar zou kijken zou er een zijn van: 'Wat k rijgen we nu, wat is dit?' Wanneer je e rge ns in geïntcres�

sant is, snuif

je hem op. Onschuld kijkt gewoon

,

niet afgescheiden zelf

mer nieuwsgierigheid en vraagt: War is het?' En

Na ruu rlijk hebben we nog steeds hersens en

ze nekt de gewaarwo rdin g heel dicht naar 7.ich roe.

hebben we nog steeds ge dachten dus worden er

Ze ontdekt wat die gewaarwording is door de erva�

nog steeds di n gen geleerd en ervaringen verzameld.

ring, in plaats van door het idee. Het is heel anders

Het egocentrisch bewu stz ijn neem altijd

om de gewaarwording van angst te voelen door

deze verzamelde kennis. Het enige verschil is dat,

haar te ervaren dan door het idee erover. Omdat een woord als 'angst' door gener aties van mensen is doorgegeven -er is mentale overdracht van ge� neratie op gener ark speelt, zodra de gedachte in je hoofd o pkom t die 'angst' zegt, niet alleen dit momene mee; ralloze generaties angst spelen mee.

als je vanuit het niet afgeschei den zelf leeft, je nier

'

-

,

waar

via

waarneemt via die vergaarde kennis, al kun je er zonodig wel uit pun e n Waarnemen via onschuld, .

daarentegen, maakt je echt buirengewoon capabel om het momene met wijsheid te benaderen omdat de hoogste wijsheid over wat er dan is in die sraat

Maar onschuld kijkt nier via het denken, en

oprijst. Deze wijs he i d is alleen die van dat momene

daarom slaat ze de geschieden is over. Ze ontdekt

en niet onderdeel van de kennis die we vergaard

ieder moment opnieuw. Het is nie t iets dat de

hebben. In zen noemen we het

on�

prajna, wij sheid van her hart', een wijsheid die hel geheel roebe�

schuldig. en ik ga elk moment ontdekken, en ik

hoort. Zij is die van het moment. We ga an niet

ga opletten.' Zo mis je het, want dit maakt er een

meer met de dingen om vanuit her ik�gevoel maar

project van voor het egocentris ch bewustzijn. De

vanuit her hele bestaan.

egocenrrische geest besluit- 'O ké, ik word nu

'

onschuld bestaat al en benadert en ervaart elk mo�

De andere eigenschap d i e ik merkte na het onr�

ment op een volkomen onschul dige manier. Wan­

waken was een liefde voor het Jourere feit van het

neer je ermee in cont<JCt komt, ga je de kinderlijke

bestaan zelf. Het was geen liefde die ergens door

nieuwsgierigheid ervan voelen; je merkt dat ze

veroorzaakt werd. Ze was nier ge baseerd op een


go ede dag. een goed m�ns, een goede ontmoeting of een goed gevoel . Het kon zelfs wel nier zo'n goede dag, niet zo' n goede ontmoeting, niet zo'n fijn mens, of nier zo'n goed gevoel lijn , en dan was er toch net zo veel liefde voor. Oir is een liefde die van dit leven houdt, omdat her zichzelf in he r le­ ven eigenl ijk elk

tegenkomr. Verlichting openbaart dat er geen persoonlijk zelf is, en dar alles mijzelf is. Het lijkt een para­ dox. Wanneer we dit zien, beseffen we d ar er niets anders aan de hand is da n liefde die zichzelf tegen­ komt- of we zouden kunnen zeggen dar jij jezelf momem

regenkomr, of dar de Waarheid zichzelf ommoct, of dar God zichze lf ontmoet. Liefde ontmoet zich ­

zelf elk oge nbli k, zelfs als her een rotmoment is. Oir zal noo it via het egoce nt risch be wustzij n ge beuren , wanneer alles ge filterd wordt door de geest. Maar levend vanuit onschuld ontmoet liefde ee nvoudig zichzelf. Als je van mij houdt, ontmoet ze dat. Als je me ha ar , mooi, dan ontmoet ze dat ook. En de l i efde houdt van dat ontmoeten Ik heb het over her Ene dar zichzelf o nc moet , zichzelf realiseert, zichzelf ervaan.

Dit is een liefde die de goede gevoelens inhoud t

lie fde associëren, maar ook overstijgt ze verre het goede gevoel. Het is een liefde die veel diepe r is dan een ervaring. Heb je, met welke kwa­ liteit va n liefde je ook ervaring hebt gehad, w el ee ns gemerkt dar wanneer er echte l iefde omsta a t . die wij

mer

64

ze zowel je geest opent als je emoties vrijmaakt? Her is een openheid voor wat er ook gebeurt. Her egocentrisch bewustzij n sluit altijd de deuren. Emotioneel en incellecrueel gooit her altijd de zaak op slot zodra het oge nblik niet het 'juiste' ogen­ bli k is , en dat is ongeveer 99 procent van de tijd zo. Maar de onschuld en de liefde gooien de deur niet dic hr, zelfs nier voor iets dar heel onaange­ naam is. Merk maa r eens op dar hoe meer je verder kij kt dan wat je ik-gevoel voorschrijft, h oe meer onschuld binnensluipr. En hoe beter we onschuld ken n en, hoe meer liefde zijn kop opsteekt en he t leven gaar ervaren, dir leven gaar le ven en zich in dit leven gaal bewegen. Oe wijsheid wordt nu be­ schikbaar omdat je open bent. En zo verdi ept zich de wijsheid, en verdi ept zich de onschuld. En de onschuld maakt r ui m te voor meer liefde, en hoe meer liefde er is, ho� m eer ruimte er is voor wijs­ hei d en zo gaar her verder. Deze kwaliteiten, l iefd e en onschuld, maken her ontsluiten van wijsheid mogdijk. Ze zijn niet alleen her resultaat van her o nt lui ken van je ware aard, ze maken ook her onrwaken, en de beli cha­ ming ervan, mogelijk.


Harmonisatie

I

n zen is een van de definities van verlichting de harmonisatie van lichaam en geest. Dat betekent

ook de harmonisatie van zid

en

materie. Wanneer

ziel en materie in harmonie zijn, is her alsof er een derde entiteit wordt geboren - dat is eigenlijk de 'Middenweg' van her boeddhisme. De Middenweg heeft niets re maken met het idee dar je je midden tussen twee tegengestelden bevindt. De Midden­ weg is wanneer ziel en materie in evenwicht zijn - wanneer de intrinsieke eenheid gerealiseerd is. Ziel en materie zijn niet twee verschiJlende dingen, her zijn twee aspecten van de Ene. Oir is de reali­ satie van onze ware aard. Als mensen raken we geïdemificeerd met mate­ rie. Materie houdt elke subtiele en grove manifes­ tatie in. Matcric is alles dat aangeraakt, gezien, ge-

67


voeld, waargenomen of ge da cht kan worden. Een

vasthouden aan ideeën, evenmin als we gedeelre­

gevoel is materie en emotie is materie, net als een

lij k gekleed kun n e n bl ij ven en toch helemaal bruin

lichaam, een auro of een vloer.

w orden . We zullen niet getransformeerd worden.

De ess emi e van materie is zieL Materie wordt

Maar als we eenmaal echt naakt en

bezield door de zi el . door de levenskracht, en ze

zijn, kunnen

kunnen niet van elkaar ges che ide n worden. Hoe­

transformeerd of bew ust worden.

wel we erover kunnen spreken alsof het twee din­

we

vo ll edig

bloor

op een heel natuurlijke wijze ge­

Vele jaren geleden wisr een van mijn leraren,

gen zijn, is er ge e n materie als we de levt:nskracht

Kwong Roshi, dar ik naar de bergen ging om

weghalen. Her is niet alsof er dan dode materie is;

kele maan den rond re trekken, dus leerde hij me

er is geen mat erie.

hoe ik de goede plek kon vinden om de nacht door

en­

Onderdeel van real is at ie is de verschuiv i ng van

te br enge n . Nier dar hij m e informatie gaf h oe ik

identificatie met materie (die 7.ich manHesreen als

het moest doen, m aar hij praatte er slechts even

persoonlijkheid, of 'ik') naar identificatie mer de

over, en toen realiseerde ik me plotseling dat ik di­

ziel. Er is ech te vcrlichring wanneer materie en ziel

rect zou kunne n aanvoelen welke omgeving g oe d

in harmoni e zijn. We zouden deze harmonie 'non­

voor me

differentiatie' of 'eenhei d' ku nnen n oe me n .

voelen, kunnen we het voelen wanneer er in onze

was.

Net zoals we onze omgev ing kunnen

Wanneer we beseffen dat we ziel zijn kan er een

omgeving een harmonie van ziel en materie is. Dat

veel grotere harmonie zijn dan er voor die realisa­

is een goe de omg ev i ng om je in te bevinden; d ie

tie was, maar er kan roch nog enige disharmonie

bre n gt ons heel natuurlijk in evenwichr.

aanwezig

z i jn.

Daarom is h e r goed als je de

waar­

de begrijp t van luisteren naar her o n derr icht,

Hoe meer harmonisatie er is, hoe meer er een

wat

intensivering is van de Waarheid, van her stralen­

hetzelfde is als je openstellen voor wat er is, ieder

de licht, in onszelf. Natuurlijk is her licht overal.

m o m ent weer. We

ervoor openstel­

We omkomen er niet aan. Maar voor een tijdje is

de zon, als we bruin willen worden .

het goe d enige i nt e n siv ering in onze omgeving te

In plaats van kleren aantrekken, doen we ze uir.

hebben. Het is nuttig om ondersteund re worden,

Als we vrij willen zijn, bedekken w e ons nie[

om daL we het gevod dat er overal en altijd lichr is,

len als

onze

voor

moeten ons

met

b eg ri pp en, ideeën en opinies; we leggen

ze

kwijt kunnen raken. Naarmate we dieper komen,

a[ Dan gebeurt er iets helemaal va nzelf. Als we

zullen we het licht

deze harmonie willen versterken, kunnen

niet gec onc entreerd , sterk of krachtig voordoer.

68

we

nieL

eral

ov

ervaren,

zelfs als he r zich


Dar bereiken we door ons re willen blootstellen

gevin g , zoals zij is, en van de sc hoonhei d van ons

aan ervaringen en plaatse n die het sterker maken.

zelf. D ar is de Mi ddenweg, maar het is niet echt

In elke re trai te die ik leid, kan ik her moment

in her midden; her is allesomvattend. De-z.e sub­

s

om m ige

tiele invloed kan heel sterk zijn . Her is iets heimc­

zie l en materie in

lijks, dat als mist door kieren en gaten in ons leven

ha rmoni e begint te brengen. Als de klik er is, w or­

doordringt. Her kondigt zich niet graag aan m et

voelen waarop de groep als geheel mensen eer der, ander en later

den sommige

-

-

nse n blij en andere worden bang

me

blaasmuziek.

omdat het kracht iger wordr. D eze harmonisatie is

Ik kan me de dag herinneren waarop ik een re­

de re den waarom men zegt dar je, als je wakker

tra ite deed

wilt worden, met verlichte wezens m oe r verkeren.

niets de realisatie kwam dar ik wist war er gebeur­

Dat kunnen v e rlichte mensen, verlichte bomen,

de. N iet in mijn hoofd, maar van binnen. Die in­

verlichte bergen of ver licht e rivieren zijn - her kan

vloed, die schoonheid, begon zich in mij re roe­

elke omgeving zijn. Als we gevoelig zijn, kunnen

ren, en ik beg reep iets dar onuitgesproken, m aar

wc het voelen als een o mgeving verlicht is. Mensen

altijd beschikbaar was. Wanneer ik in retraites naar

kunne n meer of m i nde r verlicht zijn,

Kwong zat te lui steren als hij

en

bo men of

met

Kwong Roshi en

s

1.0 m

aar uir het

prak, was ik soms

een berg , een kloof, een heuveltop, of een bepaald e

heel geï me ress eerd zodat ik echt luisterde, en een

straathoek in onze buurt ook. Wanneer we gevoe­

andere keer was her niet zo in te ressant en luisterde

lig zijn, kunnen we dit aanvoelen. Wanneer wc ons

ik dus ni et zo goed . Zoals hij altijd zei: ' So ms is

openstell e n voor dat wakker-zijn,

oor die omge­

het goed praatje; soms is her niet zo'n goed praat­

ving w aar ziel en materie in evenwicht zijn, helpt

je. Zo gaar het mer praatjes.' Het g ebeu rde op een

ons dat bewust te worden. Uiteindelijk is dat wat

van die dagen waa rop ik niet zo heel goed naar d e

sarsang is. En Jat is ook wat medi l atie eige nl i jk is.

woorden luisterde. Ik was nier aan he t fantaseren,

We srellen ons open. en dan komen ziel en mate­

maar ik l uisterde niet goed. Plotseling was he r als

rie heel vanzelfsprekend met elkaar i n even wicht .

ro

Plo tsel ing is er de klik. zonder dar je iets doet . Hoe

voelde. Ik w is t: 'Dár doet hij . Het gaa r niet om al

minder je doet , hoe beter.

dir praten, praten, praten .' Ik besefte dat het daar

v

Wanneer we ons onrspannen en deze natuur­

ok, zo'n subtiele stroom van aanwezigheid die ik

niet om ging- of maar voor een klein dee l . Ik her­

lijke harmonisatie laren gebe uren , is er een die pe

inner me dat ik daar mer

bewus twording

gez.icht

van

de schoon he id van onze om-

70

za

een

gl imlach op mijn

t en me bedachr hoe hij in stilte bezig


was, omdat er om de een of andere reden, zonder

Zij k an functioneren via grom charisma en via

dat hij of iemand van ons da r had besl ist, een in­

hoegena amd geen charisma. Geen van ons heeft

tensivering plaatsvond van iets heel su btiels, maar

d aar een keus in. Ze kan

zeer doordringends.

via de grootmoeder als via de goeroe die de:: God­

Deze manier is heimelij k omdat we denken dar er niets gebeur t . Daarom jagen we niecs na. Ik had

net zo

goed functioneren

delijke Moeder is. Wanneer we ons door middel van deze har­

her dus tot op die da g en dar ene praatje, coen ik

monisatie realise ren war we zijn,

die subtiele b ron voelde , nier opgeme rkt , terwij l

dan doen? Dan blijven we rijpen. Als we niet meer

her gewoon stráá.lde! Ik zag en voelde her, en toen

r ijpen en zeggen : 'Ik heb 't!' is het plotseling af­

straalde het ook in mij. Her was hetzelfde, maar

gelopen met de harmonisatie

dan van binnen. lk zag in dar ik dit was! Dit geeft

Dar wordt heel snel gevoeld. Zoals Suzuki Roshi

alles leven . Ik voe l de een volmaakte., wonderscho­

vaak zei: 'Als je li jdt, word je wat begerig. ' Je moer

ne har monisatie van lichaam en geest, ziel en ma­

je voordurend overgeven om de har monisatie in

terie. Het gebeurde doordat ik ervoor open stond.

stand re houden.

van

war moeten wc

ziel en mate rie.

Ik zou dir geen echte verlichting willen noemen ,

De oude taoïsten noemden dit 'het hersrellen

voorproefj e van verlichting: het

van de chi'. In vroegere rijden, en waarschijnlijk

maar her

was een

realiseren van de heilige aa nw ezi gheid.

op enkele plaatsen nu nog, werd de taoïstische

Charisma kan heel mooi zijn. Maar als een leraar

priester erbij geroepen als er een prob l eem was in

re charismatisch is, zijn de leerlingen vaak begerig.

her dorp. Als de gemeenscha p onde rling niet har­

Ze kijken vaak alleen n aar her lichaam en denken:

moni eu� was of er enige opschudding

'

iets, werd hij of zij uitgenodigd. Zo begaf hij zich

Wa r

een

geweldig men s!' Hij of zij is misschien

een mooi men�. maar daar gaar het nier om. lk 'Lie

op weg vanuit zijn kluizenaarswoning

het als mijn grootste geschenk dar geen

na ar het dorp

van

mijn

en

was

en

over

g i n g hij

zei dan zoiets als: ' Geef me een

leraren charismatische persoonlijkheden waren.

rustige plek, geef me een hut, en laar me alleen.'

Zodra we het charisma of iets anders gaan aanbid­

Daar ging hij zitten en stelde 1.ich open voor de

den, zullen we onbewust de presentie die er echt is,

chi van de omgeving, voor de energie. Dar is pas

de aanwez i ghei d die

groot mededogen, wam als je je openstel t voor de

door een sterke persoonlijk ­ heid en ook door een bescheid en en zachtaardige

omgeving, zul je de ve rwar ring daarin in je eigen

p ersoonlijkheid heen werkt, over het hoofd zien.

wezen voelen. Maar als je stabiel genoeg bent, als

72


je genoeg inzicht hebt, zal niets in jou zich daar

priester ging dus gewoon zitren en alles herstelde.

zorgen over maken. Het zal geen probleem zijn. Je

Iedereen voelde zich gewoon veel beter. Naruur­

zult er zelfs geen lasr van hebben, maar het 1.a.l er

lijk nier voor lang, wa m als ze de z.on in zichzelf

gewoon zijn: onrust. Alleen wanneer je jezelf vol­

niet hebbc:n gezien, word iedereen weer gek als het

onbevreesd dat je

verlichte bewusrzijn de omgeving verlaat. Maar de

dat doet. Anders raak je, als je je openstelt volledig

priester blijft daar nuchter onder. De zon maakt

de wc::g kwijc.

geen ruzie over waar hij schijnt of waarom hem was

ledig gerealisee rd hebt ben je

zo

,

De taoïstische priester zat daar dan in de hut en

gevraagd te schijnen. Mensen ontwaken en trans­

stelde zich open voo r de chi, of de energie van de

formeren alleen wanneer

omgeving- voelde haar, onderging haar, en om­

r ijd is iedere verandering tijdcli.ik. Niemand kan je

sloor de chi vervolgens voor het licht van zijn ei­

permanente verlichcing opdringen.

ze

dar echr willen. Tot die

gen bewustzijn. Het kon een dag, een week, soms

Wanneer je her licht begint te zien dat: je wer­

een maand duren, maar hij stelde de chi gewoon

kelijk bene, her lichr dar in jou ontwaakt, her sera·

bloot

zijn bewustzijn, dan begon

lende licht, dan besef je dat her nier de bedoeling

de energie zich re he rst ellen. Vervolgens gingen de

heeft: je re veranderen. Her heeft nie r de bedoe­

mensen in her dorp zich beter voelen en konden

ling re har mon iseren. Her heeft geen agenda. Het

aan

her licht

van

ze

weer een tijdje met elkaar overweg.

gebeurt gewoon. De Waarheid is her enige war je

Daarom hebben heilige boeken ons aangeraden

ooir zult regenkomen dar geen agenda kent. Al het

om in het gezebchap van verlichte wezens te ver­

andere heeft: zeker een agenda. Alles. Daarom is de

roeven. De verlichte kan een menselijk wezen, een

Waarheid zo machtig. Geef je agenda op en blijf

boomwezen of een straathoekwezen zijn. Stel je er

je openstellen, en

voor open. Aanbid hen nier en zet hen niet op een

vinden.

voetstuk. Maar stel je eraan bloor, dan vindt dit herstel plaats; dit hersrel vindt plaats door de staat van hun bewusr.cijn. Maar word niet afhankelijk. ]ij maakt jezelf wakker. Het licht van bewustzijn denkt er nier over iets re veranderen of te wijzigen. Er is geen idee dat iets ve rander in g behoeft, maar het verandert wel. De

74

er

zaJ zeke r harmonisacie plaats­


Vrijheid

I

emand vroeg eens aan de wijze Nisargadatta Maharaj hoe hij ve rlichr was geworde n Hij zei: .

'Mijn goeroe verrelde me dat ik de meest verhe­ ven bron

van

dacht ik over

alles was; ik ben de na

ver

tot ik wist dat het

h evene. Daar

waar

wa�. tot

ik het werd.' Hij voegde eraan toe: 'Ik had geluk, want ik vertrouwde w:H me

was

gezegd.'

Vr ij hei d is de realisatie dal deze diepe, diepe

vrede en dit onbekende zijn wat jij bene. Al het

andere is slechts een uitbreiding van dar onbe­ kende. Lichamen zijn slechts een uitbreiding van dar onbekende. De bomen buiren zijn slechts

een

uitbreiding van het onbekende in rijd, in vorm. Denken en voelen zijn ook uitbreidingen van hel onbe kt: nde in t ij d Her hele zichrbare universum is .

in feite slechts een uitbreiding in tijd van dit onbe-


kende, deze berg van rust.

was een moment waarop die onschuldige, woor­

Daarom is het werkelijk van bel ang om

1.0

vol­

deloze fascinatie en liefde die jouw essentie is van

wassen te worden dat je bereid bent te kijken naar

onschuldige fascinatie en verliefdheid

wat fundamenreel is. Er is verschil russen her uit­

is, veranderde in identificatie met war bedacht is.

trekken van her onkruid van verwarring en het ko­

Precies op die beweging van ons chul d ige fascina­

de wortel van Waarheid. Heb je wel

met wat er

eens

tie naar identificatie wordt de vrijheid verloren.

onkruid uit een grasveld getrokken, waarbij je al­

Het gebe urde lang geleden roen de tijd begon en

leen de roppen pakte, en omdekre dar her zo snel

het gebeurt nu, op dit moment. Elk moment is er

weer terug was dat het was alsof het onkruid nooit

onschuld, de fascinatie met war er maar is, zoals

gewied was? Het opruimen van identificatie is net

het is. Maar dan komr her denken tevoorschijn en

zo.

zegt: 'Van mij'. 'Dar is van mij. Dar zijn mijn ge­

men t:ot

,

Om de identificatie met je beperkte zelf met

dachten. Dat is mijn probleem.' Of hec zegt mis­

wortel en rak uit re roeien, moer je er op de meest

schien het tegenovergestelde, dat de gedachte of

fundamentele manier naar kijken. Dit be rekent dat

her probleem 'van jou' is. Precies op dat punt ligt

je verder kijkt dan je meesral doet om je persoon­

her omstaan, de wortel, van al het lijde n en alle

lijke problemen op re lossen. Kijken naar je pro­

afgescheidenheid.

blemen is net zeiers als her uittrekken van alleen

Maar je ware zelf is, omdat her je ware aard is,

het bovenste deel van het onkruid uit je grasvel d:

iets anders dan wat je met het denken kum e rva

het groeit zo weer aan. Je ondervindt misschien

ren. Besef dat jij het mysterie bent, en dat je niet

enige verlichting van de ellende van de dag,

echt naar het mysterie kunt kijken omdat je alleen

maar

de wo nd is er nog altijd, volkomen onaangeraakt

.

­

vanuit het mysterie kunt kijken. Er is een heel wak­

Maar ervari ngen hebben, ook als ze probl emen uit

ker, levend, en liefdevol mysterie en dat kijkt op

de weg ruimen oF pra ch tige inzichten bieden, is

dit moment door jouw ogen. En het hoort op dit

heel iets anders dan het vinden van wie je in de

rnamem door jouw oren. En in plaats van dar je

kern bent. AJs je niet tot de kern komt, komt er zo

her allemaal probeert uit re zoeken, wat onmoge­

we e r onkruid.

lijk is, stel ik voor dar je vraagt: 'War bevindt zich

En daarom stellen we de vraag: 'War is de wor­

uiteindelijk achter dit paar ogen?' Draai je om en

tel van dit hier, dar 'ik' heer?' Je moer de worrel

zie war e r kijkt. Ontmoet zuivere mysterie, zuivere

kennen van hoe het begon, her omstaan

geest, en word je bewust wat je bent.

78

ervan.

Er

79


Het mysterie zorgt altijd voor zichzelf- zolang

instapt, een ander lichaam dan je nu hebt, mis­

we niet verslaafd zijn aan het volgen van ideeën.

schien een met een hele hoop innerlijke regenstel­

Die verslaving snijdt je de toegang cor het mysterie

lingen - een met heel veel tegengestelde wensen,

af. Het is alsof je een edelsteen in je zak hebt, maar

verlangens en gehechtheden die met elkaar in ge­

je hand nier in je zak kunt krijgen om hem eruit

vecht zijn. Terwijl je dit 'andere' lichaam voelt, zie

re halen. Wanneer je diep van binnen weer dar je

je dat de ideeën die her heeft niet waar zijn. Stel je

het mysterie bent dat zichzelf ervaart, besef je dat

voor, terwijl je in dit nieuwe lichaam stapt, dat het

dit het enige is wat er ooit plaatsvindt. Of je een

niet weet dar het het mysterie is

ervaring e�n mij of een jou noemt, een goede dag

eigenlijk vasthoudt aan zijn identiteit aJs lichaam.

of een rordag, schoonheid of lelijkheid, mededo­

Nu ga jij, aJs het mysterie, het lichaam bezielen en

gen of wreedheid - het is allemaal nog steeds het

in beweging zetten. Maar aangezien het lichaam

mysterie dar z.ichzelf ervaart, dar zichzelf uitbreidt

meent dat het de touwtjes in handen moet hou­

in tijd en vorm. Dat is alles war er plaatsvindt.

den, bevecht het jou in alle opzichten. Telkens

Als dit inzicht alleen maar in je hoofd zit kun je het weten, maar kun je het niet

en

dar her zich dus

wanneer je de arm probeerr te bewegen, zou er

zijn. Her hoofd

spanning zijn; telkens wanneer je de mond opem,

zegt: '0, ik weet het wel, ik ben her mysterie', ter­

zou die struikelen over woorden; telkens wanneer

wijl het lichaam doet alsof het de boodschap nier

jij, als het mysterie, fascinatie wilt ervaren, zou je

heeft gekregen. Dat zegt: 'Ik ben nog altijd iemand,

je door aJ die tegenstrijdigheid en weerstand in her

en ik heb van die angstige gedachten en wensen

lichaam heen moeren worstelen. Zelfs aJ had je de

en verlangens.' Wanneer we het bewust zijn, krijgt

allerbeste bedoelingen en suoomde al die energie

de hele mens de boodschap. En wanneer her hele

door jou heen het lichaam in, was de enige manier

lichaam de boodschap ontvangt, is het alsof een

waarop het lichaam met die liefde om kon gaan

ballon leegloopt. Wanneer al die contradictie, die

het omzetren in een tegenstrijdigheid. Het werd

opschudding en her zoeken naar alles en nog wat

zo

leegloopt, is er de ervaring dar her lichaam een uit­

dat het nauwelijks kon bewegen, lopen, praten of

breiding 1s van het mysterie. Dan kan her lichaam

denken.

gemakkelijk door het mysterie, door zuivere geest, aangestuurd worden.

rigide in reactie op de energie van dit mysterie,

Stel je nu voor dat je uit dat lichaam springt in een ander lichaam dar op cellulair niveau absoluut

Stel je voor dat jij, als het mysterie, een lichaam

80

weet

dar het het mysterie is. Het ziet eruit als een

81


lichaam, en het doet alles wat een lichaam doet, maar

he r is niet echt een lichaam; her

weer

dat het

maakt. Maar her hele

wezen

moet de waarheid re­

aliseren. Het moet de waarheid

zijn, bewust. Dat

eigenlijk niets anders dan her mysterie in gedaante

bedoel ik met de beperktheid van her plukken van

is. Als nu het mysterie erin komt, is het een kwes­

onkruid en fruit, van her vcrvangen van de ene ge­

tie

dachrc of illusie door een andere, 'betere'. Als je

van

soort bij soort. �a. Oké. Nu kan ik me

bewegen.' En je kunt gewoon voelen hoe het zou

er ook

zijn om in ro'n lichaam te zitren dar weet dat her

wordt het mechani�me tegengesproken. En als je

het mysterie is.

in dar lichaam probeert te bewegen zal het niet

maar

één egocentrische gedachte instopt,

,

Voordat dat lichaam zich zo volledig aan zijn

erg goed bewegen Ongeacht welke ideeën je erin

ware aard kon onderwerpen, moest her heel gron­

stopt. Sommige daarvan helpen je misschien een

dig en volkomen inzien dat het het mysterie was,

beetje soepeler re manoeuvreren, aangezien som­

en ieder zelfbeeld laten verdwijnen. Als het nog

mige gedachten minder regenstrijdig zij n dan an­

maar iets van een zelfbeeld over had,

dere,

zou

her stijf

.

en

sommige zelfbeelden een beetje minder

worden. Zodra het enig oordeel had of iets be­

tegensuijdig zijn dan andere. Als je je zelfbeeld

schouwde als niet zichzelf, wu er stijfheid zijn,

omzet in iets positievers kan de energie verschui­

alsof de gewrichten roestig waren geworden. Als

ven, maar het raakt niet bevrijd van identificacies;

het zorgen had

morgen zou het gewoon stijf

her zal niet kunnen dansen. Hec lichaam wordt al­

worden. Dus als dat lichaam het mysterie toraal en

leen vrij door zijn ware aard re zien. Dit kan alleen

bewust wil leven, moeten zijn eigen ideeën volko­

gebeuren door naar de worcel ce gaan in plaats van

men verdwenen zijn.

het bovenste stuk van het onkruid af te plukken.

over

De lichaamsgeest kan geen einde maken aan de

Dit betekent bewust worden en erachter komen

ideeèn en plannen, alleen maar omdat hij dat een

wat je eeuwig bent in plaats van te prober en met je

goed idee vindt, maar het kan vanzelf gebeuren

neuroses om

re

gaan.

naarmate het zijn zelf steeds beter ziet dat het 't

De natuurlijke neiging van alles is om zichzelf

enige is wat er is. Het gaat intuïtief. Kun je er al

te bevrijden Dar is het goede nieuws. Alles wat

iets van voelen? Er is niets om je aan vast te hou­

vastgehouden wordt verhindert de totale realisatie.

den. Geen opinies om erop na te houden. Geen

Wanneer het er dus op lijkt dar je je2elf niet be­

afgescheidenheid.

vrijdt, houd je vast aan iets statisch, aan ideeën of

Daarom is altijd verceld dat de waarheid je vrij

R2

.

herinneringen. Misschien een belangrijk momene

83


van twintig jaar geleden, of een onbelangrijk mo­ ment van gisteren. Als je een identiteit, een idee, een meni n g

,

oordeel, verwijt, slachtofferschap,

schuldgevoel enzovoon, vasthoudt, zal dit zelfbe­

De stralende kern

vrijding in de weg staan. Je kunr je van deze ver­ halen ontdoen door ze af te bouwen in plaats van opnieuw op te bouwen. Het is geaccepteerd om iets opnieuw op te bou­ wen, maar het is taboe om het af te bouwen. Deze gewoonte om ervaring vorm te geven door jezelf er een vcrhaal over te vertellen gaat heel diep, als­ of het je helpt om ervaring in een betere context re plaatsen. Her mag dan soms enigszins helpen, maar uiteindelijk worden we alleen wakker uit de droomstaat van afgescheidenheid wanneer we

D

e winter is een mteressante rijd van het jaar. Veel heilige dagen vallen in de winter. Het

onze verkeerde opvatringen totaal onrmanrelen en

is her seizoen van spirituele feestdagen als Ra­

afbreken.

madan, Chanoeka en Kerstmis; ook de dag van

Het onbekende, onze ware aard, heeft het ver­

Boeddha's verlichting wordt vaak in deze tijd van

mogen zichzelf wakker te maken wanneer jij ver­

het jaar gevierd. De winter is een heilige poort,

slingerd raakt aan het loslaten van alle memale

een kans. De bladeren aan de bomen vallen af; de

structuren waar je je aan vasthoudt. Denk hier

vruchten vallen op de grond; de rakken worden

maar eens over na: er is niet zoiets als een waar

kaal;

geloof.

kern. Niet alleen in de buitenwereld, maar ook

en

alles keen terug rot zijn meest essentiële

in de binnenwereld is sprake een naruurlijke ont­ bladering. De winter is ook de rijd van zware regens en sneeuw. Elk jaar worden de Sierra Mountains een beetje kleiner dan vorig jaar. Ze worden gedeelte­ lijk weggespoeld in de rivieren als het water om-

84

85


laag srort en terugkeert naar zijn bron en naar de

Volgens mij is er niets waar wij

meren en zeeën stroomt.

tegen verzetten als tegen een spirit ue le winter. Als

m

ensen ons meer

Zelfs mee zijn srormen is de wimer de rustigste

mensen zich niet verzetten regen her afstropen van

rijd van her jaar. Niets haalt her bij de srilre na een

hun identiteit en zichzelf roesronden de winter te

storm. AJs je het voorrecht hebt gehad om mereen

ervaren, zouden wc allemaal verlicht zijn. Als we

na een sneeuwbui in de bergen te zijn, wanneer er

de winterperiode gewoon laten aanbreken in ons­

geen wind is, niets beweegt de sneeuw el k ge l uid

zelf, dan wordt

absorbeert en je overal een diepe stilte hoort, weel

alsof er dingen wegvallen. Wanneer j e heel stil en

je hoe krachtig deze stilte is.

rustig bent, vallen dingen vanzelf weg. Als je niet

.

Zelfonderzoek is eigenlijk een

er

van7.elf ombladert, een beetje

van wimer­

probeen iets onder controle te houden voel je dat

rijd met een spi rit ueel karakter. Het is nier zozeer

bepaalde denkparroncn en ener get ische kenmer­

zoeken naar een juist ancwoord als wel ontblade­

ken we gvall en als blad dat valt, of sneeuw; het is

ring. Her laar je zien wat nier noodzakelij k is, waar

een subtiel vallen. Hier is spirirueel onderzoek

je zonder kan, wat je bent zonder je bladeren. Bij

voor. Door de vraag: 'Wie ben ik?' bevind l je je:

mensen noemen wc dar geen bladeren. We noe­

in de situatie waarin je niet weet en waarin je alles

vorm

men het ideeën. begrippe n, gehechrheden, en con­

wat je gelooft en veronderstelt in twijfel trekt. De

ditionering. Oir alles vormt jouw identiteit. Zou

realisatie van eeuwige waarheid gaat ren koste van

het nier verschri kkelij k zijn als de bomen buiten

al je illusies.

zich identificeerden met hun bladeren. Dat zijn

wel heel broze dingen om aan gehecht te zijn.

Soms voelt dit wegvallen aan als een krachtige: storm die her blad van de boom waaic. Bijvoor­

Onderwek is een manier om een spirituele

beeld als je vindt dat je een heilige bent en er waait

winter in zijn meest positieve zin op te wekken,

wat wind doorheen - meesral een ander mens

w aa rbij je alles ontbladert tor aan zijn wortels, rot

- die je identiteit wegrukt. Misschien denk je: 'Ik

aan zijn kern. Wanneer we onszelf hebben laten

ben zo verlicht, ik kan het haasr niet verdragen, het

afsrropen en echt de in ne rli jke winter binne n tre­

is fantastisch.' Dan komt er een windsroot voorbij

den, dan merken we misschien dar we achterover

en rukt de gedachte mee. Je komt een vriend of

vallen, zoals we in zen zeggen, in wie we waren

col le ga tegen, die zegt: 'Dat vind ik niet z.o verlicht

voordat onze ouders geboren waren. Dit is vallen

van je,' en je ziet dar het gewoon een onnodige

in de meest fundamentele kern van ons wezen.

idenrireit was. Als je je niet bukt om haar weer op

86

R7


te rapen, is dit een oprechte kans. Dan zul je, ree­

Wanneer je de kern bereikt die komt nadat je alles

wijl ze valt, inzien dar je die idemireit nier nodig

hebt laren vallen, barst je vanzelf open. Er bev in dt

hebt. Ze is een illusie:, niets dan dood gewicht dat

zich een spiritueel hart in die kern. Je legt niet al­

je overboord kwH gooien.

leen de leegte van de stralende geest bloot, maar

Door terug te keren naar de kern, de wonels

ook het licht en de warmte van het spirituele hart.

van jouw zelf, en door alles war je dacht re zijn

Wanneer je werkelijk in rusr bent, kun je de stra­

te doorzien vallen zelfs je heiligste identiteiten

lende, lege geest zelfs voelen - niet als gedachte,

weg. Er zit een grote schoonheid in de ontdek­

maar aJs de stralende leegte van jezelt: de niets­

king war we allemaal kunnen missen. Het mooi­

heid van jezelf en van alle zeiven.

ste geschenk van deze winter is uiteindelijk iets

stralende volheid

onuitsprekelijks; her is iers dat je moer leven. De

niet zomaar een nietszeggende leegheid is - het is

wi nrer smeekt je feitelijk om gewoon los te laren,

vol hart. Wanneer de leegte bewust wordt, weet je

en dan het loslaren los re laten. Laat dit natuurlij­

dat her ook het liefdevolle hart is. De warmte van

ke en spontane terugkeren naar de wortels van je

jouw spirituele hare komt ror leven.

eigen bestaan gebeuren. Keer terug naar dat war niet te definiëren is.

van

Je vo el t ook de

hart en beseft dat de leegte

Soms lijkt de winter koud, eenzaam, en lijkt je af te zonderen. Her valt je misschien op dat je heel

Er is een prachtig gedicht over een alleenstaande

stil en in rust bent en dat je je heel vredig voelt,

boom zonder rakken, die aan de rand van een klif

maar je afvraagt: 'Waar is de jeu gebleven? Waar

staat, in de winter. Het is geschreven door iemand

is het leven?' Je kum heel s t il

die zijn verlichting beschrijft. Er komt een barst

zelfs op een bepaalde manier heel leeg, en toch de

in, die door de bast van de boom loopt en vervol­

bast nog imacr hebben, zonder dat hij ergens een

gens valt de bast eraf. Stel je voor dar je een boom

scheurtje vertoont. Dan heb je wat 'de leegte v an

of een houtblok splijt om re zien war er binnenin

de leegte' genoemd kan worden. Oir is de volledig

zit. Om re 2.ien war er in zit, moet je het doormid­

beschermde vorm van leegte.

en

rustig zijn, en

den splijten rot aan de kern. War zou je aanneffen?

De ware leegte is wanneer je beseft dat zij veel

Je vindt stralende leegte, de volle stralende leegte

meer inhoudt dan deze beschermde leegte. Wan­

van de winter. Stel je iets stralends voor dat uit het

neer de bast openvalt, wanneer je tot de kern komt,

niets komt, iets dat naar buiten straalt, dar uit het

worden de ideeën over jezelf en anderen gezien als

niets komt, uir het volkomen niets.

onwaar, gezien als louter verz insels .

88

89

Je ziet

ze

als


dingen die jou geleerd zijn en die je hebt overgeno­

zijn is gekomen, je geest zo ver open is als hij maar

men, aangetrokken als kleren die zeggen: 'Dit ben

kan z.ijn. Het wil nier zeggen dat de ge dachten

ik.' Wanneer de geest stralend leeg is, is het een

z.ich naar de kosmos uitstrekken, het betekent dat

zeer levendige leegte. En wanneer je voelt dat het

je geest zo

h arr di eper gaat dan de emoties,

zijn.

maar

niet zonder

ver

o pe nst aat dar er geen uiteinden aan

Je merkt dat, zodra je een gedachte vastpakt

emotie is, geen doods harr, schijnt de zon midden

en gelooft, de geest afrekent met die gedachte. De

in winter. He b je wel

natuurlijke geest is dus

eens

buiten gewandeld op

ee n

open geest, en het na­

zo'n ijskoude ochtend, waarop her echt koud is,

tuurlijke hart is open, war er ook gebeun. Dat is zo

hocwel de zon schijnt! en gedacht: 'Hoe kan het zo

sc hokke nd aan onze natuurlijke staar- de geest en

koud zijn op zo'n heldere, 1.onnige dag?' Wanneer

her hart

je leeft van uit de zon in jezelf, is het altijd warm.

ze zich onder welke omstandigheden

De

echte leegte leeft en straalt. Soms

vr a ge n

mensen mij: 'Als ik besef dat ik

als afgesch eiden idenciteit eigenlijk niet besta wals

ik dacht, wie gaar er dit leven dan leven?' Als je

sraan

van na ru re open en weren nier hoe en

op welk

moment dan ook mo e ren sluiten. En tegelijkerrijd stijg je zelfs boven de open geesr en her open hart uit. In wat

jij bent is alles omvat.

De geconditioneerde geest

neemt

altijd Gods

eenmaal op dit str alende hart van leegte benr ge­

werk over door zich af te vragen war mensen doen

stuit, weer je wat die leven leeft, wat het al tijd heeft

en waarom ze het doen, ma ar dar gaat je helemaal

geleefd en w at het vanaf dit moment zal leven. Je

niets aan. daar heb jij niets mee re maken. Je kunt

beseft dar jij dit leven nier leeft; dir s tral end e hart

gewoon door het leven wandelen met deze

is wat dit leven in w erke lijkheid leeft- samen met

lijke openheid voor wa r er is en onder alle omstan­

deze stralende, lege geesr. Wanneer je opge eft wat

digheden op ieder moment zo zijn. Dat heeft her

je dacht re zij n en jezelf laar zijn wie je werkelijk

ware Zelf al die cijd al gedaan. Wanneer je w a re

bene

aar d

dan leeft dir stralende hart jouw leven. Dan

natuur­

gerealiseerd is, is het niet alsof ji j de

een

of

wordt her niets jouw werkel ijkheid, en ben je on­

andere fantas tische e rvar ing zult hebben, waarna

verdeeld gewaarzijn.

je zegt: 'Oké wereld, ik ben klaar.' De meest in­

Een mooie manier om over de ware aard van elk

tense ervaring komt

wanneer

je beseft dar deze

mens (en dat is het enige waar het i dee van verlich­

open, stralende, lege ge est en dit open, stralende

ting ooit ech t

hart al tijd open zijn geweest. Ze hoeven niet open

naar

verwijst) te de nken en die uit t e

legge n , is dar wanneer de ware aard tor vol bewust-

C)()

re gaan; ze gaan ook nier

open;

')J

openheid,

on rva n-


kdijkheid, was er altijd al. Je zier geen twee meer,

Als je de gewijde kwalireîr van winter in jezelf aan­

je ziet de Ene in en als alles.

raakt- die kwaliteit dat alles tot 1ijn meest essen­

Mensen voelen zich heel kwetsbaar en werpen

tiële vorm terugkeert - merk je dat je van de rand

een verdediging op. Maar een verdediging opwer­

van de geest, in her opene valt. Je zult dit gaan

pen is als buiten lopen op een nacht vol sterren

ervaren door de wineerperiode niet re weerstaan

en proberen om de uitgestrekte, oneindige ruimte

en er gewoon in mee re gaan terwijl

in te pakken in een jasje. De uitgestrektheid vliegt

Her kan t:en enorme openbaring zijn, enorm be­

gewoon door de mouwen en de capuchon naar

vrijdend om gewoon terug te keren, en terug, en

buiten. Daar sta je met dar malle jasje buiten in

terug. Er is moed voor nodig. Je wilt weren: 'Wie

de enorme ruimte en beschermt jezelf daarmee

zal ik :tijn? Zal het allemaal goed gaan?' Maar keer

en denkt dat je op een dag misschien de knopen

maar

losmaakt en spiritueel bevrijd wordt. Niet waar­

vindt jezelf te laren reruggaan naar de essenrie. ga

schijnlijk. Het is waarschijnlijker dar je op een dag

je in feite terug naar de wonels van jezelf Dat is de

zult ophouden je met het malle ja.�je re identifi­

volheid die de winrer kan bieden.

ceren. Bevrijd je van alle beperkende identiteit en Wat dit opengaan tot op grote diepte mogelijk

je opem.

terug naar de essenrie. Wanneer je de moed

Het is alsof je helemaal teruggaat naar het zaad, en daar zie

omhels her oneindige.

ze

je pas dar het zaad de hele waarheid

bevatte. Als je bij de kern van je wezen aankomt,

maakt is beseffen dar we aJ de openheid zijn waar­

dan besef je dar het zaad, dat

voor we opengaan. Ns we ons steeds weer idemi­

het openmaakte, vol paremie is van alles war er is.

ticeren met het menselijk aspect van ons, denken

Net als bij het zaad van een boom, ligt alles war de

we: 'Mijn God, ik verdwijn in iets dar te groot is

boom ooit zal worden in dat zaad besloten. Alleen

voor mij.' Wanneer we echt loslaten en in deze

bij volledige terugkeer wordt

open stilte vallen, kunnen we her einde ervan niet

mogelijk.

w

leeg leek roen je

een

volledige lente

vinden. Het was er eeuwig al, van voor her begin

Dit zijn geen idealen waar ik over spreek, geen

der rijden, en in die stilte vindt onze menselijkheid

doelen of potenciële mogelijkheden. Deze open­

een uitnodjging om zich te openen. Dit is

om­

heid is wcrkelljk de kern van wie iedereen is. Wacht

dar we ons niet openen voor een mysterie dat ons

niet langer om alles los te laten, en dan wordt je

vreemd is, of onlxkcnd of anders, maar voor war

ware aard gerealiseerd. Wan neer het gereali�eerd is,

we altijd geweest zijn.

leef het dan. Wanneer het geleefd wordt, gebeurt

10

93


her leven vanzelf. Dan kunnen we voor het eerst in ons leven eerlijk en integer beweren dar dir het meest verbazingwekkende mysterie is. Her is on· peilbaar diep. Je kunt het nier kennen. Je kunt her

Stilte

alleen zijn, bewust of onbewusr. Maar het bewust zijn is heel war gemakkelijker dan onbewust. Rea· liseer jezelf en wees vrij.

De golven van het denken vragen zoveel van Stilte. Maar Zij zegt niets terug, geeft gem antwoord oftegenargument. Zij is de verborgen auteur van ellu gedachte, elk gevoel, elk

moment.

Stilte. Zij spreekt slechts één woord. En dat woord is dit bestaan zelf Geen naam die je Haar geeft komt in Haar buurt, omschrijft Haar helemaal. Geen begrip kan Haar omvatten.

9'5


De gust werpt zich

voor

zonder de hulp van één gedachte.

Stilte

gt binnen te mogen. Maar geen geest kan Haar

Stilte is mijn geheim.

stralende duisternis binnengaan.

Niet verborgen.

en vm a

Niet vaborgen.

Haar zuivere en glimlachende niets. De geest stort zich in dringende vragen.

E

chte slilre heeft alles te maken mee de staat van ons bewustzijn. Ik denk dat we aJiemaal

wel kennen wat ik een �oorr van

een

gemaakte stilte noem, wat

doodse stilte is. Als je in meditatie­

Maar Stilte blijft

groepen hebt verkeerd, heb je zo'n gemaakte stilte

anbewogen onder emotio1zcel geweld.

waarschijnlijk wel ervaren. Her is de soort srilre die

Ze vraagt slechts om niets.

voortkomt uit het manipuleren is een valse stilte, omdat

Niets.

ze

van

de geest. Dat

gemaakt is, beheerst.

Echte scilte heeft niets re maken mcr war voor be­ heersing of manipulatie van jezelf of je ervaring

Maar dat wil je Haar niet geven,

ook. Vergeet het beheersen van de geest dus maar.

omdat dat je laatste dubbeltje is.

Ik ben hier om over spirituele verlichting en vrij­

En je zou haar liever

jouw eisen geven da n J� opr�cht lege handen.

heid

re

spreken.

Wc worden omringd door grof bewustzijn. Een dergelijk bewusrzijn is zwaar, r ro ebel Wanneer je de te levisie

aanzet,

en

traag.

ontmoet je grof

bewustzijn, voor het grootste gedeelte. De meeste films die je ziet hebben een grof bewustzijn. Grof Alles springt op om het mysterie te l'ieren,

wil zeggen: in slaa p binnen de droomstaaL Vanuit deze grove staar van bewustzijn wordt

maar alleen niets gaat de heilige bron biunen,

stilte als object beschouwd. Kalmte is icrs dat jou

de zwijgende essentie. Alleen niets wordt aangeraakt en hrilig.

lijkt re overkomen. Maar dat is geen echte stilte.

realiseert zijn eigen goddelijkheid.

Echec srilre is je ware aard. Zeggen dar je stil bene

beseft wat het is

is

tn

feite heel belachelijk. Wanneer je her obser-

97


veerr, is het nier zo dat jij stil ben t , jij bene Jtilte.

veert, maa r dan besef je dar je je gedachten ach­

Begripsmatig mag het verschil russen 'ik ben stil'

terna ging en in een verhaal te rechtkwam. Het l ij kt

en 'ik ben stilte' misschien klein lijken, maar dit

op de pogi ng een hond re disciplineren die weigen

is in we rkelijkh e i d het verschil russen s l avernij

opgevoed te worden. Sommige mensen zijn blijk­

vr ij h eid, hemel

en

en

hel.

baar goed in een de rge lij ke beoefening . Ze houden

Hou op stilte als afwezigheid van lawaai te be­

hun focus en bl ijven erbij en worden rust i g. Maar

schouwen- mentaal l awaai , emotioneel lawaai, of

ik heb mijn geest nooit zo kunnen b ehe ersen , ik

hetlawaai in de wereld om j e heen. Zolang jij stilte

was daar niet zo goed in. Na telkens weer complee t

ziet als iets objectiefs, iets dat niet jij is, maar tot je

gefaald re hebben, hoorde ik mijn leraar zeggen:

kan komen als een emorionele ervaring. ga je jouw

'Jij moet je eigen weg zien te vinden.' In plaats van

geprojecteerde idee achterna. Zoeken naar stilte is

me op één ding te richt en , merkte ik dat mijn ma­

zoiets als op een mo rorboot over her meer racen

nier was om alleen maar aan wezig te zijn, wat wil

op zoek naar ee n rustige plek waar alles sril is,

zeggen vol ledig ontvankelijk re worden. Dit hee ft

[C r­

wijl jij maar- vroem! vroem!- ron d racet met een

meer van luisteren dan van focussen.

groeiende angst dat je er nooit zult komen. Hoe­

In dar luisteren ontdekte ik een zeer natuurlijke

rond racen, die stilte

staat, e i genlijk de enige niet gefor ceerde staar. Van­

zou je nooit v inden. Eigenlijk is her enige wat je

uit die staat, die op luisteren lijkt, b egon ik te zien

de sleurel omdraai­

dat elke inspanning om iets voor elkaar re krij gen

en, en dan heb je het. Dan is her heel rustig, heel

weer een bepaalde staat voortbracht. Zodra ik me

stil. Wanneer je ontvankelijk wordt en alles toelaat,

inspande, ontstond

keer je terug naar je namurlijke staat, die heel rus­

staar. Ik kon een mooie sraat,

tig is. Ontvankelijk 1.ijn is net als vaan mi n deren.

staar, een

Her is e en natuurlijke toestand van rusr.

oorzaken; maar er was maar één staar die volkomen naruurlijk en absol u ut moeiteloos was. In die staat

lang je ook over dat

meer zou

moer doen, vaart minderen

en

Járen geleden had ik het geluk dez.e heerlijke ancdekking te doen, n i e t omdat ik in telli ge m was, maar uh torale mis l ukkin g . Wie aan zen doet houdt

staat van

er

uit het niets een bepaalde een

verschrikkelijke

concentratie, allerlei sta ten ver­

kreeg ik wegang tot het di epst e Zelf, tot vrij heid .

Deze staat heeft juist her kenmerk dar zij moei­

zich veel bezig met mediteren en het gade slaan van

teloos is. Zij moet zó zijn dat

de ademhaling. Het lijkt op concenrratie; vaak ge­

nodig hee ft . Een rus tige geest die door conc en r ra­

beurt her dar je denkt dat je je ademhali ng obser-

rie bereik t is, wordt ten slotte

<)8

ze

een

geen onde rhoud du ffe geest, ni et


een vrije geest. Die geest mag rustig aanvoelen, en

iets anders te zoeken, her een of andere antwoord

prettig omdat hij rust ig is, maar het is geen vrije

of beeld dat hij kan bedenken.

geest, en ook in jezelf voel je je niet vrij. Dit is

Het soort kalmte dat natuurlijk en spomaan en

het soorr gemoeds ru st dat je krijgt als je hebt le­

niet beheerst is, is ei g enlijk vol g evoe l ; z.e is warm

ren mediteren door je te concenrreren; dan zeg je

en onbegrensd. Beheerste kalmte is vcr sti,ifd en

tegen de leraar: 'Ja, ik heb rust gevond e n, maar als

eng. Wanneer kalmte nier beheerst wordt, voel je

ik met mediteren opho ud , wordt alles een puin­

je heel op en ; je wordt ontvankelijk, en de geest

hoop.' Hier door weer de leraar precies welke me­

dringt zich niet op. Er vindt

ditatie je doet- je bcheem je ervaring. Wa nn eer je

terugke e r naar je ware aard plaats. Je ware aard is

opstaat, je dag elij ks e dingen doet en aandacht aan

niet kalm, maar kalmte zelf Je

andere dingen moet geven, kun je geen aandacht

mand' of'niers' kunnen n oemen . Als je tot de ware

schenken aan je concentratie en dus verdwijnt je

kalmte komt, heb je kalm zijn overstegen.

gemoedsrust, omdat het maakwerk is.

een

vanzelfsprekende zou

het ook 'nie­

Zolang je denkt dat kalmte he r rege ngesrel de is

Spiritueel onderzoe k bestaat er voor de helft uit

van lawaai, is het nier de echte kalm te. AJs je i n de

je direct tot s dlre re brengen. Wanneer je vraagt:

echte kalmte verkeert , realiseer je je, wanneer je een

'Wie ben ik?' zul j e, aJs je eer l ijk bent, merken dat

drilboor hoon, dat her kalmte is - zij heeft alleen

dit je onmiddellij k terugbrengt bij stilte. Het brein

een bepaal de gedaanre aangenomen. Echte kalmte

heeft daa r geen anrwoord op. daarom is

pl o tse­

is echt alomvattend. Die gaar voorbij aan alle dua­

ling stilte. De vraag is bedoeld om jou naar die

listische ideeën over war kaJmre is. Als we stil wor­

sraat van srilre te voeren di e nie r gem aakt is,

waar

den, merken we dat stilte nier losstaat van verande­

denken of weken naar de juiste emotionele erva­

ring of beweging. Als je na her mediteren opstaat

ring faa1r. Als j e zoekt naar wie je bem of vraagt

en aan de dag beginr me t de gedachte : 'Waarom

war de waarheid is, zul je merken dar deze vragen

kan ik deze heerlijke stilte nicl vasthouden?' komt

je onmiddellijk weer tot kaJmee brengen. Als je

dat doordat je de beheerste stilte hebt ervaren, niet

weersrand hebt rege n kalmte, en de me es te mensen

de namurlijke en ongeconrroleerde stilte. Als je je

voelen een hartg rondig verzet tegen kalmte, dan is

onrspam in echce stilte, beweegt die stilre zelf mee

her, zodra je tot die staar van kalmte terugkeert,

terwijl je lichaa m opstaat om ergens heen te gaan.

er

alsofj e druppels w ater in een pan hete olie laar val­ len

-

de geest springt aJs een gek in her rond om

100

Wanneer jij je n aa r je ware aard laar teruggaan, wil je ni e ( dar er iets bepaalds ge be urt in de stil-

JOl


re. Vaak zitten mensen, als ze kalm zijn, erop re

Er

wachten dat er iets gebeurt en dar houdt je juist

eerd, die nog steeds worden doo rgegeven die dit

aan de rand, dar is pootje baden in plaats van je

terugkomen bij onze wa re aard voorsrellen als een

laten gaan. Als je er nier op zit re wachten dar

srrijdroneel, alsof iets in jou niet terug wil komen

er iets gebeurt, vindt er een naruurlijk ve rz i n ken

bij zichzelf. Of het nu her ego genoemd wordt,

en afdalen in de bron van je wezen plaats. Het is

het ik of de geest die ei genlijk niet kalm wil zijn,

heel kalm en dan, alleen dan, ga je aanwezigheid

memen op het pad k unnen geloof hechten aan

ervaren. Er is e e n zeer voelbare aanwezigheid in

de mythe dat er iets in hen is dar niet bewust wil

deze kalmre. Daarom zei ik dat dit geen doodse

worden en dar

rust is. je kunr iets levends voelen. Het is een aan­

Wan nee r je echt kalm bent, kun je inzien dar dit

wezigheid in en huiten je lichaam. Alles is

ervan

volslagen onzin is. Dan zie je dat die gedachte op­

doordrongen. Als je ern aar zoekt, zoek je naar

kwam in de geest vanuit de leegre. Alleen als je

een grove aanweûgheid, een zware aanwez igheid

haar accepteen als waar, zou dat een gevecht kun­

waar je een kl ap van op je kop krijgt. Dit gebeurt

nen veroo rLak en. Maar je ziet d u i delijk dat het

nier. De echte kalmte is een helderheid. Je voel t

nt et waar is: het is maa r een spomaan opkome n

je helder. Er is een zekere wakkerheid, een diep

van een gedachte Het is ni et waar, eenzij je crin

gevoel dar je lee ft.

gelooft en er het verhaal over de heldhaftige wor­

,

1.ij

n veel verhalen of s piri rud e mythen gecre­ ,

er

dus strijd moer worden geleverd.

.

Wanneer je rustig wordt, laar je alles ontspan­

s te l ing van de s pirituel e zoeker mee opsiert. Zodra

nen cot je komen, ook je ware aard. Als het ge­

je je in Je warsreling van de zoeker begeeft, heb je

beurt, besef je dar je geen enkel onderdeel van je

de oorlog al verloren.

ervaring kunt vermijden. AJs je hoopt dar je door

Vanuit de stilte zul je zien dar welke kam de

kalmte een bepaald gevoe l kunt ontlopen, zul je

gees r ook op gaar, her niet meer is dan een bewe­

het echte stil zijn niet ervaren. De naa kte kalmte

ging van her denken die geen werkelijkheid bevar

of aanwezjgheid onrwapenr je, zoJat je geen enkele

en alleen werkelijk wordt als je erin gelooft. Ge­

ervaring, gebeurren is, wat dan ook kunr vermijden

dachten bewegen zich sleelus door heL bewustzijn.

Misschien kun je iets vermij den door een doodse

Ze hebben geen machL Niets heeft werkelijkheid

vorm van rust te e rvaren maar in de kalmte van je

tor je je hand ernaar uitsteekt, her grijpt en h et op

ware aard kun je geen enkel aspect van je ervaring

de een of andere manier bevrucht met de kracht

ontlopen. Het is er allemaal en wacht op jou.

van geloof.

.

,

102

103


De enige manier om in stilte re komen is op haar

mens voortdurend op de knieën houdr. Bij elke

voorwaarden. Je kunt er niet komen met iets, al­

andere leer of leraar, merken we dar wc op kun­

leen met niets. Je kunt niet iemand zijn, alleen

nen staan, dar wc kunnen denken: 'Ik heb Adya

niemand. Dan is de ingang gemakkelijk. Maar dir

bla-bla-bla horen zeggen en her klinkt goed,' en

niets is in feire de hoogste prijs die we ooit betalen.

voordat we het weren hebben we ons van de vloer

Her is ons heiligste bezit. We willen onze ideeën,

van overgave opgericht. We keren ons af van onze

onze overtuigingen, ons hart, ons lichaam, onze

heiligste en mooiste nederigheid.

geest en onze ziel wel geven. Het laatste war wc

Stilte is de ultieme en beste leraar, omdat stihe

willen geven is niets. We willen ons niets vasthou­

de nooit eindigende uitnodiging in zich draagt om

den, omdat dar ons kostbaarste bezie is, en ergens

dar te doen war ons mensenhart echt verlangt,

en

van binnen weren we dit. Alleen het niets kan de

dat is altijd op de knieën re zijn. alcijcl in die devo­

stilte binnengaan; dar is her enige wat binnenkomt.

tie voor de Waarheid re zitten. Stilte is de enige leer

Wat we verder nog zijn bonst op de nier-bestaande

en leraar die er alcijd is. Elke minuur dat je wakker

deur. Zodra je iets van de stilte wilt, word je

bent, elke minuur dar je leeft. elke minuur dar je

er

weer uitgezet.

ademt,

ze

is er altijd.

Stilte openbaart zich alleen aan zichzelf Alleen als we binnenkomen als niets, en blijven als niets, zal stilte haar geheim openbaren. Haar geheim is zichzelf. Daarom zeg ik dat alle woorden, alle boe­ ken, iedere leer en alle leraren jou slechts roe de deur kunnen brengen, en je misschien kunnen ver­ leiden naar binnen te gaan. Eenmaal daar begin je de aanwezigheid van stilte heel krachlig re voelen. Wanneer dit gebeurt, ontstaat er spontaan iets dar wil binnengaan zonder iemand te zijn. Dat is de plechtige uitnodiging. Binnen merk je dat stilte de laatste en ultieme leraar is

en

her laatste en ultieme

onderricht. Het is de enige leraar die nier regen je spreekt. Stilte is de enige leraar en leer die ons als

104

105


Bewustzijn

anneer bewustzijn of geest besluit zich als

W

object te manifesteren- als boom, gesteen足

te, eekhoorn of

auro

-

levert dat geen groot pro足

bleem op. Maar wanneer het zich manifesteert en tracht zich van zichzelf bewust, of zich zelf gewaar re worden, is dat blijkbaar een heikele zaak. Ik heb het over menselijk leven, wanneer bewustzijn of geest manifest is als mens. Bij dir proces gaar het bewustzijn bijna altijd verloren. Mensen zijn zich van nature van zichzelf bewust, maar blijkbaar is de prijs die betaald wordt opdat bewustzijn zich足 zelf gewaar is, bijna altijd her verlies van de werke足 lijke identiteit. Bewustzijn komt tot manifestatie, en dat is geen probleem, maar dan probeert het zich gewaar te worden. In het proces van zich gewaar worden,

107


maakt het bijn a al tijd war je een tour zou kunnen

evolutionaire ontwikkeling die her bewustzijn via

noemen. Her is nier zozeer een fout als wel een

een mens doormaakt. Wanneer je denkt aan je

bliep in de ontwikkeling naar her zich werkelijk

omwikke li ng aJs mens weet je bijvoorbeeld dar je

bewust zijn. In die bliep verliest bewustzijn zich in

geboren bene; je gaat door hec stadium van kind

war geschapen wordt en identificeert zich mee die

en adolescent, en hopelijk word je, als je daar weer

sc hepping. Deze bliep heer de menselijke situa tie.

uit komt, wat kwestieus is,

,

een

volwassene. Terug­

Wanneer bewustzijn z ichze lf vergeet, kan her

kijkend zou je kunnen zeggen: 'Goh, ik was echt

allerlei fouten maken. De eerste fout die her bijna

achterlijk toen ik tien jaar was, en nog srommer

altij d maakt is dar her zich idemificeen met alles

toen ik zeventien was. En toen, ergens tussen mijn

wat geschapen is

vijfentwintigste c:n mij vijfenveertigste, werd ik

-

in dit geval een men s AJs een .

golf die vergeer dar hij deel van de

is. Die zijn

volgens mij slimmer.' Je zou terugkijkend, al die

bron vergeer. Die in zijn begoocheling denkt dar

eerdere ontwikkelingsfasen als vergissingen kun­

hij slechts een golf aan de oppervlakte van de oce­

nen

aan is, in plaats van de hele oce a an En die dus

feiten zijn. Ze waren slechts een natuurlijk onder­

aJleen een zeer oppervlakkige ervaring van zichzelf

deel van her opgroeien.

zee

.

,

zien, maar dar zou een misinterpretatie

van

de

heeft. Natuurlijk is hij zich nog altijd bewust van

Spiritueel gezien is de menselijke situatie een

zichz.elf, maar hij is zich bewust van iets dar onge­

n at uurlijk onderdeel van de evolurie va n het be­

lo ofl ij k oppervlakkig en bepe rkt is. AJs hij zich al­

wustzijn dat bewust probeert re worden met be­

leen maar identificeert met een minigolfje, schept

hulp van een vorm. Het beschou wt zichzelf als die

hij allerlei verwarring, omdat die identiteit niet de

vorm, in plaats van als de bron van de vorm. Wan­

ware is. Alles war nier waar is leidt vanzelf rot lij­

neer het zich op deze manier vereenzelvigt met het

den, en de enige reden dar er pijn of s trij d is, is on­

verkeerde, lijdt her onder de onmetelijke illusie

wetendhei d. De identireic, bij aanvang, is een heel

van afgescheidenheid. Daar komt de eenzaamheid

onschuldige vergissing. Deze begint ongelooflijk

vandaan die de meeste mensen van binnen voe­

onschuldig, maar zoals veel dingen die onschuldig

len, hoeveel mensen ze ook om zich heen hebben,

beginnen, zien de gevolgen er na verloop van rijd

hoczeer

nier zo onschuldig uit.

wel alleen voelen, omdat ze er zo zeker van zijn

Dir is een natuurlijk onderdeel van de men­ seli jke situatie. Het lijkt onderdeel re zijn van de

108

ze

ook bemind worden. Ze moeten zich

dat ze anders dan alle an der en zijn, en van hen gescheiden.

109


Gelukkig betreft dit slechts een bliep in de ont­

dar andere golven deze mogelijkheid van bewust­

wikkeling

wording overwegen.

van

bew u stz i jn . De menselijke situatie,

hoe oneindig lang die ook reeds bestaat, is in wer­

Bij mensen kan deze evolurie ongelooflijk

kelijkheid maar een bliep. Wanneer iemand uit

versneld worden door de samenzwering waa r be­

die bliep wakker wordt, wat wil zeggen dar her

w ustzi jn zich in begeeft. Als het eenmaal in één

bewu stzijn evolueert door middel van een mense­

vorm wakker wordt, hoefr her niet te wach te n

lijke gedaante, doet het dar in zoverre als die per­

op een natuur l ijke rijping in all e andere vormen.

soon volwas sen wordt en de bliep van afgeschei­

Wanneer die vorm met andere vormen omgaat, is

denheid overstijgt, ongeveer zoals je je o mwikkel t

het oo rw aakte bewustzijn in comact met slapend

van kind tor volwassene. We noemen

bewustzijn. En dan is het veel waarschijnlijker

z.o

iemand

een bevrij d mens.

dar het slapende bewustzij n de zo grote sprong

Bevrijd waarvan? Bewustzijn wordt bevrijd van

naar bewustwording maakt. Dat is het spel dat

de vergissing, van de verkeerde vereenzelviging en

bewustzijn speelt bij satsang. Daar gaat het alle­

afgescheidenheid. Bewustzijn. of geest, is behoor­

maal om.

lijk kundig en wijs. Er s taat veel tot zijn beschik­ king als mens. In levensvormen zonder bewust gc­ waarzijn kan de evolutie niet versnel d of afgeremd worden ; ze blijft gewoon in hetzelfde tempo door­ gaan. Ma ar wanneer bewustzij n zich gewaar wordt

Leerling: Ik heb het een beetje moeilijk gehad sinds de vorige rerraite. Ik heb re maken met veel pijnlij­

in een mens, ontst aat

zeer interessante dyna­

ke emoties die ik jarenlang heb onderdrukt en die

miek die voor geen enkele andere vorm van aards

niet prettig waren. Ik heb ze gadegeslagen, ervan

leven besc hikb a ar is. Oe dynamiek is dat wanneer

geleerd en

een

bewustzijn oorwaakt uit de illusie dat her een apart wezen is, her die vorm dan kan gebruiken om tot

ze

verbra nd . Dit is nier leuk

meer.

Adyasbanti: Dit is zeker niet war je had ge­ hoopt?

een veel hogere graad van bewusrz.ijn te komen.

Leerling: Inderdaad. Ik heb gedaan war je advi­

Wanneer her zich ervan bewust wordt dat her in werkelijkheid geen golf is, maa r de oceaan van het leven, kan het die golf vervolgens gebruiken om de

seerde; ik heb dat deel van me gevonden dat abso­ procent in dar ve nr ouwe n gedoken. Ik vond een

boodschap door re geven - om ervoor te zorgen

enorm gevoel van kracht en een gevoel dat alles oké

110

111

luur weer dat her goed is. En

ik ben voor honderd


is, vermengd met deze vreselijke emoties, boosheid

dat we iets zijn kwijtge ra akt. Maar dar is eigenl ijk

en verdriet, die nog steeds opkomen.

ee n bepaalde interpretatie die ze lden onderzocht

Maar nu her becer met me gaat, merk ik dat ik

wordt. War er fei t elij k gebeur t lijkt op de e rvaring van

min of meer uit de pas loop. Het is alsof ik een tiener ben, zo'n jongen van wie de stem

de mens dar hij ontwikkelingsstadia doormaakt.

verandert - soms gaat hij de ene kanr en dan weer

Herinner je je nog de ervaring dar in je j ongelings­

de andere kam op. Vroeger had ik geen horloge

jaren kwam, toen je rwaalf en een half jaar was en

nodig. Het deed er niet roe of ik re vroeg of re laat

nog nier zover, maar wel je kindertijd achter je lier?

onhandige

was;

ik kwam aldjd precies op her goede

aan. zo dat

momcnr

all es per fect liep. En als er iets vervelends

War in de kinde rtij d niet

meer

7.0

heerlijk was, daar kun je

bij. De dingen die zo leuk

waren

, zijn

gebeurde , begreep ik alti jd onmiddellijk waarom

niet zo leuk meer, maar hoe je nu van het leven

her gebeurde, en wat ik in die situatie moest doen,

kunt gen i eren is nie r

en hoe dar voor iedereen daar het bes te was; ik

je rnaaJu fouten, ook al kun je cüe zo niet noemen.

oven.ag alles.

Je begrijpt nu wel hoe het za[, als je naar die tijd

zo

duidel ij k. Her is lastig

eu

Maar die synchroniciteit is h elemaal weg, ook aJ

rerugkijkr. Het was niet een kwestie van je kinder­

zijn de energie, de positieve gevoelens en het ver­

tijd verliezen, her was meer een omgroei en aan.

trouwen

er nog wel. Als het beter met je is gegaan

Toen je die omgroeide, lier je hem achter je. Dar

en het wordt dan even slechter, is het heel pij nlijk ,

was niet prettig omdat je dar leven gewend was.

omdat je hebt gezien hoe het kan zijn, maar je bent

En toch was je nog nie r helemaal een jongeman .

er niet bij . Js er een advies voor iemand die door de

He rzelfde gebeur t als je van jo ngeman volwassene

onhandige tienerfase van her zich eigen maken van

wordt. Het kan ongemakkelijk zijn, maar je doet

nieuwe i nz ichten gaat?

her niet fout. Achteraf bekeken, zie je dar het onr­

Adya.shanti: Om te beginne n is her belangrijk

dar je een duidelijk beg ri p heb t

van

de conrexr.

We kunnen tor een inrense , diepgaande realisatie

wikkelingssradia zijn. Je bent de kindertij d en pu­ be rteit ontg roe i d, maar je hebt die tijd nier opze t ­ relijk achter je gelaten.

komen, die prachtig is en zeer bevrijdend, maar

Je hebt mis sch ien fijne spirituele e rva ringen,

de fout die vaak gemaakt wordt is dar we op een

maar als ze niet volledi g en a bsoluur waar zijn, dan

later tijdstip, wanneer de synchroniciteit of een an­

zul

dere hee rlijke ervaring zich niet voordoer , denken

prettig gevoel ze achter te laten, omdat je je wen

112

113

je

ze

op den duur omgroeid z.ij n. Het is geen


op je gemak voelde; het nieuwe heeft zich nog niet

fond sprong. Het is heel moeilijk vooruit te blijven

geopenbaard. Er wordr dan mees raJ abusieve l ijk

kijken als je dar maandenlang meemaakt.

aangenomen dat je her besef dat je vroeger had en

Adyashant.i: Maar dat is niet vooruit kijken.

terwijl je daar

Dat is nou niet waar ik het over heb. Bij de meeste

feitelijk de beperking van hebt ingezien. Wanneer

mensen gaat her zo, dat bij het ervaren van ie ts

je ouder wordt is her tijd de ee rdere stadia achter

negatiefs het hele gewaarz ij n

je te laten. Het maakt her veel moeilijker om dar re

naartoe

doen als je ?..egt dar je ze hebt verlaten, in plaats van

gedeprimeerd bent. Dan zal bij de meeste men­

dat zo prachtig was, hebt

dat je er

re

verlaten,

volwassen voor bent geworden . Dit zijn

er

aJs een laserstraal

gaat. Laten we bijvoorbeeld zeggen dat je

sen her hele gewaarzijn zich daar op

ri chten,

en

rwee comp lee t verschillende interpretaties. Bij de

plotseling is wat onderdeel was van een uitgebreide

ene probeer je re grijpen of terug re krijgen

wat er

e rvaring van allerlei dingen, nu een pro bleem om­

vroeger was. Bij de andere kijk je over je schouder

dat je je erop focust. Dar komt alleen doordat het

en zegt her vaarwel als een mooie ervaring, in her

denken heeft besloten zich erop te focussen en her

besef dar

te bestempel en rot het enige war er gebeurt, terwijl

er

iets rijpers op je wach t.

Dat is een context waar je volgens mij iets aan hebt, omdat je ziet hoe ontzettend bel angrijk de

het maar één ervaring onder vele is. Leerling: lk zie wel dar de negatieve gevoelens

ziet

maar een gering aspect van me zijn, maar het is

dat her denken geconditioneerd is om interpreta­

ook heel duidelijk dat ik ze vroeger nooit kon zien.

tics te geven die meestal niet juist zijn. Een on­

Ze kw amen op, werden geanalyseerd voordat ze

juiste interpretatie creëert meer lijden en maakt

bewust werden, en verdwenen dan in de

de moeilijkheid vele malen grorer dan ze hoeft

heid. Maar ze waren niet dood. Ze

interpretatie is die je aan je ervaring geeft,

re

en

zijn. Als je dar weet, dan houd je wel op met

achter je te gr ijpen naar war je ooit had en raak je

meer

geïnteresseerd in het onbekende waarin

vergetel­

waren

slechts

onderdrukt.

Toen begon het bewusnijn ze op te merken

voordat ze verdrongen konden worden. De nieuwe vaardigheid die ik

Dat, en niets anders, is echt het beste war je kunt

kunnen herkennen voordat ze beoordeeld werden,

doen.

voordat ze onbewus t werden. Als dar de les is, hoe

Leerling: Ik dacht dar ik dat deed, rot ik zoveel

negatieve emot i es regenkwam dar ik tegen her pla-

114

moest

leren

je je begeeft. Je richt al je aandacht naar voren.

was

deze dingen re

laat je de moeilijke gevoelens dan toe zonder erin verstrikt te raken?

11 ')


Adyashanti: Het is alsof we zwa rr e sti ppe n op deze

Leerling: Er zaJ wel

muur verven. De stippen zijn misschien een paar

dar als je nier uitsluitend naar de negatieve din­

centimeter groo t , slaan Lien cen timeter van elka ar,

gen kijkt, ze n i et meer onderdrukt zullen blijven.

en de hele muur is bedekt met zwarre stippen. Als

Je m oel c:rop

we de kamer in lopen zijn die stippen meesral her

beurt.

eerste wat we zien, nietwaar? 'Jeetje, er s taan zo­ veel s t ippen op deze muur. Hij

IS ee

n en al stip!'

ee

n vcrtrouwen moete n

zij n

dar d i r automatisch ge­

venrouwen

Adyashanti: Dar is juist. Je zou

moeeen samen­

ze re onderdrukken. Dat is wat je al­

zw�ren urn

Maar i n fei te is hij nier bedekt met stippen. Er is

tijd gedaan he bc. Je h ebt ze naar beneden geduw d.

veel meer witte m uur dan er st ippen zijn. Zelfs als

Maar nu zie je ze hewust omhoog komen, niet­

we die stippen heel klein maken ,

waar? Her

zo

kJ ein als een

speldenknop, zouden we ze toch nog opmerken en de nken dat deze muur vol sti ppen

zit.

Maar eigen ­

n i ge wat je hoeft

e

te

doen is ze opmer­

ken. Dat wil uggen dar je ze nier onderdrukt. Leerling: lk hoef niet te w ac hten

wr z.e

w e g­

lijk is er veel meer ruimte dan stippen. Maar de

smelren. Ik hoef ze niet

aandacht gaat naar de stippen.

ze opm erken en mijn aandacht vervol ge n s verleg­

Wanneer de bewustwording g roeit, ko mt alle onderdrukte materie naar boven, en heeft her

gewaarzijn de ne i gin g zich daar om heen te ver­

gen naar andere zaken

te

-

zien wegsmelten. Ik kan

ze laren d oen war ze wil­

len doen . Adyashanti: Correct. Dan ko mt alles weer in

nauwen. Natuurlijk lijkt het heel verschrikkelijk,

harmonie. Maar

wan ne er het gewaarzijn dir doer, in pl a at s van in

derdrukte materie omhoog kom t is die rocta.kelen,

rust te blijven en alles als één geheel re zien. Ze­

eraan sleutelen, in ieder gev al kijken wc ernaar

ker, er komt van alles omhoog,

alsof her onder de microscoop ligt.

en

nu je je

e

rvan

bewust be n t , kun je het ook op laten komen . Dat berekem n iet dat jc blik zich moet elk ding dar opkomt. Je

ot

vernauwen r

wat we

Leerling: Zorg dat je

meestal doen als

ernaar

er

on­

kijkt tot het weg­

gaat.

naar de muur waar

Adyasbanti: Precies. Omdat je aanneeml dar

war stippen op zi tte n , maar je laat je gewaarzijn

het er nier zou moeten zij n, ga je ernaar kij ken tOl

de hele muur in zich opnemen, zokts. Word je

het weggaat, wan t dan voel je je vei l ig

gewaa r dat de muur meer ruimte dan sti ppen is.

ontspannen.

kijkt

Neg ee r de srip pen nier, maar negeer de achter­

grond evenmin.

en

kun je je

Leerling: D e veronder�relling zal wel geweest zijn dar als ik niet naar de negatieve gevoelens

116

1 I7


keek, ze zouden blijven doen wat ze vroeger deden.

ken. Je dacht dar het echt was, maar dat is niet

Ik weet nu definirîcf dat ik op die manier nooit

Oir lijkt op wat het bewustzijn doet. Het projec­

weer wil leven. AJs ik ze eenmaal gezien heb, kan

teert dit wezen dat mens heet en wordt zo verliefd

ik ze gewoon loslaten.

op zijn schepping dar het zich erin verliesr.

w.

Adyashanti: Ja. Het is belangrijk om re zien

Leerling : Waar ik me nu bevind, weet ik abso­

dar onderdrukte inhoud voortkomt uit het be ­

luut zeker dat ik naar de film kijk, en ik mag han­

wust7.ijn en daa.. rin weer terugkeert. Her is allemaal

gen als ik er nier in vast kom te zirren. Plotseling

vergankelijk. Her is een volkomen onpersoonlijke

ziet alles om me heen eruit alsof ik in de film zit. Ik

gebeunenis - dar is het mooie ervan. Wanneer je

weer dar ik op de sroel z.it, maar aJ mijn zintuigen

weet dar je bewusrzijn benr, dan is er geen onder­

zijn van her regendeel overtuigd.

drukking, en is er geen vastgrijpen. Het is alsof je de lucht bent. Je duwt de wolken niet weg, pakt ze ook niet lucht is

van

vasr

narure

om

ze

maar

bij je te houden. Oe

volkomen onaangedaan, ook al

komt er onweer en splijt de bliksem hem in [Weeën en breekt de hel los. Het doet er nier

Adyashanti: Dar hoort bij het rijpingsproces waarin je leert dat je zintuigen, wat je denkt en war je voelt, geen indicatoren zijn van war je bent. Leerlin g: Onbetrouwbaar.

Adya.shanti: Wat je ook denkt of voelt aan jezelf

veel roe,

heeft hoegenaamd niets met jou re maken. Blijf

zolang de lucht zich maar herinnert dat hij lucht

dus maar gewoon wat je bent- en dar is niets. Laat

lS.

je onderdrukte materie maar opkomen en houd je

zo

Het is heel makkelijk om je in je naïviteit re

bewustzijn erbij. Word nier onbewust

en

raak nier

vergissen. Alsof je in de bioscoop naar een film

in een rrancecoestand. Ga ook niet analyseren; laat

kijkt en de karakters plotseling rot leven komen en

alleen maar alles war omhoog wil komen, komen.

je uitnodigen, en jij dus de film instapt. Her lijkt

Zet vraagtekens bij aJie aannames, alle interpreta­

alsof aJies wat er in die film gebeurt jou betreft, en

des, aJle oude verhaallijnen. Onderdruk ze nier en

jij weet zeker dat jij de persoon in de film bent.

geef er ook niet aan roe - wees aJieen sril, onder­

Vervolgens word je om de een of andere geheim­

zoek en blijf bewust.

zinnige reden wakker

en

beseft plotseling dat je in

Om niet verser ikt

re

raken in de illusie dienen

de bioscoop zit met een bekertje popcorn en een

wc onder andere op te houden te verwijzen naar

Coca-Cola en dat je al die tijd ten onrechte dacht

wat we denken en hoe we ons voelen. Her is in

da[ jij in die film zat. Maar je zi[ naar de film

hoge mate wijsheid om het verwijzen naar posi-

118

[e

kij-

119


rieve gedachten en gevoelens op re geven. We zijn

jezelf venellen, is het slechts een kwestie van tijd

meer dan bereid de negatieve dingen op re geven.

voordat je je weer in de afgescheidenheid bevindt.

Maar wanneer we onverwacht gelukz.aJighc:id, ex­

Her denken wil ergens aankomen, wil een idee

tase:, de vreugde en bevrijding van een echte open­

vastzeuen, vasthouden, maar de enige manier

baring en alle emoties ervaren die w e als spir itueel

waarop je ech t vrij kunt zijn is door niets vast re

beschouwen, zeggen we regen onszelf: 'Dat ben ik.

zetten. Dat hoort bij echte rijpheid, en het is een

Hoe weet ik dar ik dar ben? Dar moer ik wel zijn,

van de moeilijkste dingen voor spirituele mensen

wam ik voel me heel goed. Ik voel me gelukzalig

die echte en diepe openbaringen hebben mogen er­

en extatisch en blij. Daardoor weer ik wie ik ben,

varen- de grote overgave re accepteren die nodig b

wat ik ben, en dar ik veilig ben.' Maar je geloo ft

om letterlijk all{ ervaring en itderr verwijzing naar

nog steeds in zimuiglijke gewaarwordingen. Als

het ik los te laren. Zelfs bij grote openbaringen is

je denkt dar zintuiglijke gewaarwordingen je zeg­

er bijna altijd iets dar wil beweren: 'Ik ben dit Tel­

gen wie je bem, is het sleehes een kwestie van tijd

kens

voordat de zinruigen je hun andere kant roncn, de

een zintuiglijke waarneming, gedachte, emotie of

negatieve kam, en dan zeg je: 'Ik ben erin ge tr apt

gevoel geclaimd.

.'

.'

wanneer

je beweert : 'Ik b en dit', heb je weer

Onderdeel van rijping is dar je beseft dat je niet

Uiteindelijk, wanneer je dit vaak genoeg door­

alleen de negatieve beelden opgeeft, je geeft ook de

maakt, snapt her denken her een diepste en laat

pos i tieve op. Je geeft her hele kader dat jou altijd

her vol ledig los. Wanneer het denken loslaat, weer

vertelde wie en war je was, op. Dan besef je dar

je altijd wie en war je bent, ook al kun je het nier

deze lichaamsgeest ervaart wa r hij ervaart en dar jij

definiëren of omschrijven of er ook maar over den­

de bewuste ruimte bcnr waarin hij al die ervarin­

ken. Je weet her gew oon door het

gen heeft. Her doe t er waarlijk nier roe welke erva­

de ult:ieme bevrijding uit vereenzelviging en afge­

ring her is. Toevallig is her wel zo dat hoe meer je

scheidcnhcid.

te

zijn. Dit is

dit doet, hoe meer de lichaamsgeesr deze wijsheid weerspiegelt door zich werkelijk goed te voelen. Maar zelfs wanneer her zich heel goed en heel ge­ lukzalig voelt, kun je nog in de verleiding komen

Leerling: Je hebt gesproken over het loslaren van

je met die mooie emoties re identificeren. Zodra je

het persoonlijke, maar ik heb de indruk dar dit

verleid wordt t e denken dat die emoties je iets over

ook van roepassing is op meditarie. War er gebeurt

120

111


als ik mediteer is dat ik op een bepaald ogenblik

wijsheid, van begrijpen, en niets anders. Het is

wakker ben, maar niets opmerk, en dan zeg ik on­

geen techniek. Daarom is dit het pad van wijs­

middellijk: 'War merk ik niet op?' Dan beginr het

heid. Wanneer het denken zijn eigen beperktheid

denken te tollen. Dus hier heb ik iets aan, te weten

beg rijpt, stopt het, en dat is heel naruurlijk Het

dat ik het beste zoveel mogelijk in de staat kan vcr­

denken blijft alleen proberen zichzelf te vinden

keren waarin ik geen gedachten heb.

wanneer het de illusie heefr dat her zichzelf kan

Adyashanti: Dar hoef je nier eens te proberen, want daar ben je eigenlijk altijd al. Je bene net

zo

wakker als wanneer je in diepe meditatie bent. Die

vinden. Wanneer het zich realiseerr dat het zich­ zelf niet kan vinden, stopt het omdat het weer dat het niets kan doen.

wakkerheid of dat gewaanijn is zich net zo gewaar

Wanneer ik zeg dat het denken stopt, bedoel ik

van mijn stem die nu spreekt, als van war dan ook.

niet per se dat er geen gedachte door je hoofd gaar.

Het is compleet, het is heel, en het wordt nooit

Dar betekent stoppen met denken nier. Her is op­

meer dan het al is. Het is er al. Daarom hebben alle

gehouden de werkelijkheid re interpreteren. Dan

waarachtige spirituele leraren altijd gezegd dat .ie al

blijf je zieren met de rauwe werkelijkheid zonder

verlicht benr, je weet her alleen nier.

enige misvorming. Dit is de ervaring van diepe,

De vraag is vervolgens, hoe weet ik her? Dan

verlossende vrijheid. Het is de verlossing van een

moer je alle veronderstellingen over jezelf grondig

zware last. Je gedachten hoeven niet op te houden

onderzoeken. We hebben zoveel veronderstellin­

door je hoofd re gaan. Er hoe ft helemaal niers an­

gen ten aanzien van wie we zijn en wat we zijn,

ders te worden. Het enige wat je denken hoeft

maar wanneer we die onderzoeken, brokkelen ze

doen is kijken en heel nieuwsgierig te worden naar

heel snel af. Dan komen we in een situatie dar we

'wie ben ik eigenlijk?' Het overwegen van de vraag

niet weren wie wc zijn. En ren slotte zijn we er heel

zal je meteen voorbij her denken brengen

zeker van dat we niet weten wie we zijn. Je gaat inzien dat hoe je jezelf ook definiecrr

.

Als je je zelf op dit moment de vraag stelt; 'Wie .

diL slechts een idee is en daarom een leugen. Het denken stopt, omdat het nergens heen kan. Het stoppen kan natuurlijk niet geoefend worden omdat elk oefenen van her stoppen nep is. Dit sroppen vindt plaats als resultaat van inzicht, van

122

re

ben ik?' wat is dan het eerste waL je weet? Leerling: Het eerste war ik edH weet? Ik ben de

definitie die ik mezelf alrijd heb gegeven. Adyashanti: Betekent dat dar je her eigenlijk niet weet? Leerling: Ja.


Adyashanti: Je weer dus dat je het niet weet. Maar

Adyashanti: Oké, daarmee heb je de vraag beant­

dat is een ongelooflijke openbaring op zich. Die

woord. Het voelt fantastisch, nietwaar? AJs je nier

wordr bijna altijd ovc:r het hoofd gezien omdat

luisten naar je denken dar 7.egt: '0 nee, ik moer her

iedereen er zeker van is dat hij weer wie hij is.

weren,' en dat in paniek is, maar als je direct naar her

Misschien liep je vijf minuten geleden nog rond

gevoel gaat, dan voelt her heel goed, heel bevrijdend,

zonder er eigenlijk over na te dc:nken, terwijl je er

mereen vanaf her begin. l Jet is zo'n opluchting om

emotioneel heel zeker van was en handelde alsof

nier re weren, omdat war je dacht te zijn juist alle

zegt ongelooflijk veel

problemen veroorzaakte. Her was de drager van al

wanneer een mens her werkelijk kan onderzoeken

je lasten. Nu staar dat allemaal rer discussie- en als

c:n in plaats van het proberen te weren, de waar­

je her nou

heid kan vertellen, en die is dat 1.e het nier weer.

Alleen al de gedachte is opwekkend, nietwaar?

je wist wie je echt was. Her

Dar is een enorme waarheid die bijna altijd onder het tapijt geveegd wordt. Wanneer je beseft: 'Ik weet nier wie ik ben'. is de hele grond voor je leven plorseling niet

1.0

srevig onder je voeren.

Wanneer je komt tot het onbekende, is dar geen

t:en�

niet bij her rechte eind zou hebben?

Leerling: Ik moer

er

bijna

van

huilen,

70

goed

voelt her.

Adyashanti: Mooi! Ga daar dus heen. Breng je aandacht daarheen - dar is her enige war hoeft re doen. ' Hoe is het om nier re weren? Ach, dar is

zo

vcrgissing van je. Je moer eigenlijk niet proberen te

heerlijk.' Laar je daar maar invallen. Je komt niets

weten, omdat je daardoor in je hoofd komt, in een

re weten door re weren; je komt re weten door nier

eindeloze cirkel. Ware bevrijding vind je voorbij

re weren. Dieper en dieper, rot je zo diep bent ge­

het denken. Dus wanneer je komt bij wat onbe­

gaan, dat je hemelsbreed van alles wat je weer van­

Je deur van be­

daan bent, re weren voorbij het denken. Dat komt

kend is, bevind je je feitelijk voor

vrijding. Het enige wat je te doen hebr is je over­ geven aan het feit dar je nier weer. Ons leven lang zijn we er bewust of onbewust heel zeker van dat

er een Airs en zul je her weten.

Leerling: Ik zou kunnen blijven hangen in de liefde voor her niet weten.

we het wel weten - en dar is onze hele ervaring.

Adyashanti: Door eenvoudigweg in her niet­

Hoe is de ervaring om niet re weren? Hoe voelt hn

weren re verblijven, weet je. Her is een paradox.

echt om nier re weren?

Hoe meer je rust in niet-weren, wat wil zeggen nier

Leerling: Ik weer her niet, maar de gedachte dar ik her niet weer voelt fantastisch.

grijpen met het denken, hoe meer

je directe erva­

ring is dar je weer. Her komr in een flits.

1.!5


Vde levens dansen we pal voor de deur van de vrij­ heid. We draaien pirouettes op

de deurmar en we­

ren nooit helemaal wie we zijn. Slechts één klik,

Diepte

één draai aan die kno p, en je weet - dat is al les. Het is zo makkelijk. Dar het moeilijk zou zijn is

niet de kwestie. Her is een kwestie van mensen die niet weten waar ze heen moeten. Zodra je weer waar je heen moer en de moed hebt om daarheen te gaan, is her makkelijk. Ga naar het onbekende, ervaar het onbekende, wees het onbekende. Alle ware kennis onrwaakt in het onbekende.

S

piritualiteit kan men op rwee manieren bena­ deren. De eerste komt het meest voor, en dar is

een horizontale beweging van de geest. Horizonra­

Ie beweging wilzeggen dat de geest aJ heen en weer gaand informatie verzamelt. Het is alsof de geest

en muur komt die helemaal beschreven is. Op deze muur staan allerlei l eringe n , oefeningen, din­ gen die je moet doen, en dingen die je nit:t moet doen. Meesral maakt de geest slechts een horizon­

bij

e

tale beweging langs de muur. waarbij hij meer in­ formatie verkrijgt en verzamelt. Hij gaar naar links en dan gaat hij naar rechts, en verzamelt informa­ tie, overtuigingen, theor ieën, enzovoort. Ken je niet van ilie mensen bij wie

de geest

zo

werkt? Ze

zijn kriskras ove r de muur heen en weer gegaan en hebben hun geest horizontaallaren draaien om

126

,.., 1-I


informatie re verz ame len. Zo w erkt de geest, en de

7..amelc meer d i ngen om re doen, meer rechniekt:n,

meeste mensen maken deze horizontale bew egi ng

meer dit, m eer dat.

van informatie, ideeën, overtuigingen verzamelen,

De geest en het lichaam volgen vaak oude pa­

in de hoop dar her hun op sp irituee l gebie d zal

tro nen

helpen. Ma ar Waarheid is geen kwestie van kennis,

melen feiten, l eringen leraren, overruigingen en

her is een kwestie van bewustwording.

ervarin ge n. Zo leven ver rew eg de meeste mensen

,

maken horizontale bewegingen, vena­ ,

We doen herzelfde op emotioneel gebi ed We

-horizontaal, nier vert icaal Ve rvolgens brengen ze

gaan horizontaal langs de muur en verzamelen

dit beweging in hun spirituele leven. Maar her is van geen belang hoeveel kennis en e rvaring je ho­

.

ervaringen.

Wc hebben fundamenrele menselijke

ervaringen, zowel goede als sle ch te,

en

als we

ons

vervolgens in de spiritualiteit begeven, beginnen

.

rizontaal verzameld hebr; meer i n forma t ie is niet h e t zelfde als meer diepte

.

spirituele erva r i nge n te h ebben. Zoals bij de

Nu, op dir mom en t kun je beseffen dar je niet

geest, denken we aanvankelijk: 'Als ik genoeg er ­

echt iets aan mijn woorden zult hebben, dar wat

v ar i n ge n verzamel. zal dar zinvol zijn. Daardoor

je geest opneemt en als kenn is verzamelt je niet

kom ik wel ergens.' We krijgen er meer ervaringen

meer di e pre zal geven. Niets. Nada. Nop. Ze zul­

door, zoals wanneer de geest horizontale bewegin­

len slechts meer horizontale beweging bij je te­

gen maakt, we krijgen er meer kennis door- geen

we egb renge n. Ze wllen je all e en maar meer kennis

vrijheid, en geen Wa ar heid

geven. Misschien is dat wat je wi lt misschien n iet .

wc

,

,

.

De geest, het lichaam en de emoties spelen dit

Maar zodra je beseft hoe beperkt het denken is,

sp el dat ve rza mel en heer. Ze zenen het ene stuk

voelt de geest zich van zijn wapens beroofd, omdat

conceptude kennis af regen het andere. 'Hoe ver­

her veel m inde r te doen heeft.

'

'

houdt zich dit stuk tor dat stuk? En hoe verhoudt

Er is een uitn odi gi ng om de

muur van

k ennis

dat stuk zich rot dit?' We vergelijken onze ervarin­

re overstijgen, niet terug naar de staar w aa rin de

gen graag met die van een ander. ' Wat heb j ij er­

geest was voordar hij kon functioneren, maar naar

varen? 0, ik heb dat niet meege m aa kt maar ik heb dit ervan•n; jij ook?' 'Oir geloof ik; wat ge loof jij?'

een transcendente staat die voorbij de geesr reikt.

,

Dan vraagt her emotionele lichaam: 'Is dit het?

Is dit de goede ervaring? Heb ik de ervarin g? Waar­ om heb ik de e rva rin g niet?' De lichaamsg�esc ver-

128

Dar is spirirualircir. Gaan waar de geest niet kan komen. Probeer je voor te stellen dar je bij

een

muu r

komt. Er zit r oeval lig een deur in. Je doet de deur


open en loopt door de muur heen. Om nu enige

geest beseft dus zijn be perld ngen en her is iets

diepte te krijgen moet je de muur acheer je laten

prachtigs wanneer hij dar doel.

,

.

,

AJs je teruggrijpt en de muur mer één hand vast­

Wanneer je je nier meer vasthoudt aan alle ken­

je voeten wilt laren bewegen zul je

nis, dan kom je in een andere staat. Je gaal lang­

nier ver komen. AJs je dus echt diepte rransccn­

zamerhand n aar een andere dimensie. Je gaat een

dente diepte wilt krijgen, kom je voor de vraag

H:

dimensie binnen waar de ervaring die je hebt heel

staan of je het denken wilt loslaren of niet. Wat de

rustig wordt. Het denken praat nog steeds op de

geest zegt is: 'Ik ga wel een eindje

maar veel

achtergrond, misschien, of missc hi en niet, maar

van die kennis stop ik in mijn zak voor de reis.

bewustzijn maakt zich n i et meer druk over de

Misschien heb ik verder op de weg mijn ideeën wel

geest. Je hoeft her denken niet re stoppen. Je ge­

nodig.' Hij zal een hoop vragen hebben. 'Is dit vei­

waarzijn gaar dwars Joor die muur van kennis naar

lig? Is dir verstandig? Word ik nu stom?' Alsof alle

een zeer rustige s taar.

ho u dt en

w

,

,

mee,

wijsheid besloten ligt in het verzamelen van ken­

In deze kalmte besefje dar je niets weer, gewoon de geest kijkt met zijn

nis. Mentaal, psychologisch worden mensen vaak

omdat je nier achterom

heel onzeker wanneer ze h elemaal ophouden met

verworven kennis. Deze kalmte is een mysterie

het verzamelen van kennis.

voor de geest. Her is i ets onbekends. Terwijl je de

naar

De geest kan her niet bevatren dat er zoiets kan

diepre in gaar ga je lenerlijk naar een diepere er­

zijn als echte intelligentie, transcendente inrelli­

varing van wat een groot mysterie lijkt te zijn Nu

gen rîe, die nier voortkomt uit denken en concep­

zou de geest zich kunnen roeren en willen weren

tueel inzicht, en daar niet het resultaat van is. Het

war er gebeurt en alles gaan defin iëren maar dat

kan niet bevatten dat er wij s heid zou kunnen zijn

zal nier mee r diepte opleveren. Her mysterie blijft

die niet rot je komt in de vorm van gedachten, in

zich gewoon ontvouwen als je het roesraat - als je

de vorm van verkregen en verz amelde kennis.

de controle opgeeft.

De ware spirituele drang of verlangen is alcijd

,

.

,

Als je verworven kennis achter je hebt gelaten,

gaan dan de geest

m erk je dat je je vertrouwde zel fgevoel hebt achter­

rt:ikr. Daarom is altijd gezegd: 'Als je rot God wilt

gelaten. Dar zelf bes rond alleen in hc:r vcrzamelen

gaan, ga je naakt of helemaal niet.' Dar geldt voor

van kenni s

iedereen. Je gaar zonder je verLamdde kennis, of je

waardigs wanneer je dar allemaal achrer je laar,

be nt voor eeuwig buirengesloren. Een intelligente

omdat je Ier redijk je herinnering achter je laat. Je

!30

UI

een uitno digi ng om verder

re

en

erva ring Er gebe urt iets heel merk­ .


laat achter wie je dacht te zijn, wie je dacht dat je

is, is

ouders waren, alles wat je dacht en geloofde. Gis­

een woord.

teren is voorbij. Da n merk je iets heel imcrcssams op: je kunt al die dingen achter je laren en je bent

Wanneer je ziet wat je werkelijk bent, zijn idee­ en nie r langer van wepassing. Je benr zo leeg dat

er nog steeds - je bent: hier, op dit moment. Dus

er slechts bewustzijn is. Er is geen innerlijk kind,

wat je bene wordt nog mysterieuzer.

en ook geen volwassene. Geen van je identiteiten

Wanneer je beseft dat je elke zelfdefiniëring ach­ ter je kunt l aten en er nog steeds bent, dan begin je te zien dar deze gedachten dus niet zijn wat jij

bestaan wt jij ze tot bestaan denkt. Bewustzijn kan omlaag kijken en zien dat er een lichaam is,

bene. Mee andere woorden, wie ben jij wanneer je

Her probleem is wat je er daarna in je geest aan

jezelf niet tor bestaan denkt? Wie ben jij wanneer

toevoegt.

maar dat is nier de bron van iemands probleem.

je alle gedachten opgeeft, zelfs die welke je nier verondersteld wordt te betwijfelen zoals: 'Ik ben een mens. Ik ben een vrouw of ik ben een man. Ik ben iemands dochter of zoon.' Je begint re zien dat wanneer je jezelf niet tot bestaan denkt, degene die je dacht te zijn er leeterlijk niet meer is. Als deze 'jij' zomaar kan verdwijnen en

verschijnen zodra je

het tot bestaan denkt, hoe echt is hij of zij dan? In dat ogenblik van erkenning ben je al begon­

bewustzijn, en zelfs dat niet, wam dat is maar

In deze leegte begin je de ervaring dat je bent re

proeven. Oir is zrjn voordat je iets of iemand

bt:nt. En dit mysterie van zijn is war wakker is en leeft. Het is her enige dat de geest niet nodig heeft om zich tor bestaan te wveren. Je hoeft helemaal niet te denken om deze wakkerheid te zi_jn. Alles aan jou verandert behalve dit ene: bewustzij n. Her lichaam veranderr. De geest verandere Gedachten veranderen - veel sneller dan de meest mensen

nen de muur van verzamelde kennis te overstijgen.

rouden willen.

En dan, als je dit moment niet ook weer definiccn

die kennis zal je nier eerder hier brengen. Z�jn is de

of in een bepaald hokje sropt en jezelf niet weer

enige constante- dat war altijd wakker is.

rm

bestaan denkt, room je ware staat zich aan je.

Wat je werkelijk bent begint zich bewust

cc

wor­

En hoeveel kennis je ook vergaart,

De geest evenwel, nog even terugkomend op de kennis die hij heeft, heeft allerlei ideeën over war

den. Het ware ik ben is ongelooflijk leeg. Het is

je ware aard

bevrijd van alles war je dacht te zijn. Het kem geen

gelezen hebt, spirituele leraren erover hebt horen

grenzen. Het heeft geen definitie. Elke bepaling

spreken, en

zou miskennen wat jij bent. Het enige wat over

Waarheid heen is gec reëerd. Natuurlijk is het nog-

131

l.B

moet

er

zijn, omdat je er heel veel

over

een hele mystieke mythologie om


al een schok om re beseffen dar dar her nier is. War

nis op zijn rechtmat ige plaats wordt gezet, wordc

je ook denkt re zijn, dar is her niet. Zelf.� als je idee

hij overstegen. Je ziet dat je eeuwig bewustzijn

heel spiritueel, mystiek en transcendentaal is, ben

bem, dar nu verschijnt als vrouw of man, als zus

jij nier dat idee.

of zo'n karakter. Al les wat bestaat is bewustzijn dar

Vergaarde kennis loslaten helpt de idenriteir

verschij n t als, of God die verschijm aJs, of het Zelf

van het ik-zelf te veranderen in het geen-zelf-Zelf.

dar vers chijnt als, of Geest die verschijm als. Boed­

Wanneer dit gebeurt , heet dar spiritueel ontwaken.

dha noemde hec geen-zei( Als dat gezien wordt,

Maar dit betekent niet dat je je kennis niet kunt

zie je Eenheid. Er is alleen God. Dat is alles war er

gebruiken. De kennis is er nog steeds wanneer je

is: God die verschijnt als een vloer, als een mens,

hem nodig hebt. Je kunt die weer even ophalen

als een muur, als

een stoel.

als je wilt weten hoe je de computer moet gebrui­

Geen kennis, geen bewering over de Waarheid

ken, en voor allerl ei andere nuttige dingen. N iets is

raakt aan wat eeuwig is, war jij werkelijk bent. En

verloren gegaan behalve je oneigenlijke identiteit.

ook is geen enkele beweri ng over hoe daar

Je wordt geen idioot. Je ve rgeet nier hoe je je ve­

men waar, omdat war de

ters moet strikken omdat je beseft dat jij nier benr

niet is war de andere daar brengt. Een geest die

wie je dacht te zijn. Maar het denken is hier bang

graag zoekt naar het ene ware pad kan het niet vin­

voor. De grootste barrière voor realisatie wordt

den. Naruurlijk vindt de geest dat niet leuk. 'Geen

gevormd door jouw gedachten erover, omdat ge­

juist pad? Niets dat gezegd of gelezen kan worden

dachten beelden van de ontwaakte staat creëren,

dar uireindelijk, ren slorte, waar

en die beelden zijn deel van je vergaarde kennis.

De meest verlichte mens die ni e t de Waarheid kan

Welk beeld je ook van je ware Zelf hebt, dat beeld

spreken?'

kan nier de Waarheid zijn. Wanneer je dit inziet,

e ne mens zover

Nee. Dar is nooit gedaan

en

zou

re

ko­

brengt

kunnen zijn?

zal nooit gedaan

wordt her makkelijk om empirisch te herkennen

worden. Het enige wat je kunt doen is een pijl aan

wat er hier is. Alleen war hier is - eeuwig bewust­

de muur hangen waarop staat: 'Kijk die kam op.'

zijn, louter Geest .

Een goede pijl is er een die voorbij de muur van

Als je dit eenmaal goed beseft, nier door re den­

ken of door te deduceren, maar door een onmid­

ideeën wijsc. De aanwijzingen kunnen meer of minder waar

dellijke bewustwording, dan wordt al het andere

zijn, maar hoe de aanwijzing ook luidt, hoe je

heel eenvoudig. Als je wereld van ideematige ken-

volgen s de pijl ook moet komen, hij zegt niets over

135

er


war daar is. Niets. Want zodra je in he t uanscen­

heid is doorgebroken. Het kan iets heel kleins zijn,

dence

iets alledaags Je geest registreert her als 'Aha!' maar

benr, zodra je bene war je bent, is niets meer

.

van toepassing. Daarom zeggen zoveel grote spi­

her is nier het resultaat

ricude meesters dat er niets te weten is. Om vr ij

gens anders vandaan, van zijn. In

te kunnen zijn, om verlicht te kunnen zijn, is er

grot� wijsheid. Dar is een schok omdat we nier

absoluut niets dat je moet weren, en er is geen ve r­

gewend zijn

lichting zolang je denke dat je iets weer. Zodra je

blijkbaar alleen af en roe doorbreekt. Maar in feite

absoluut weet dar je niets weet

opereert je essentie altijd zo.

en

dat er ook niets

te weten valt, wordt die staat verlichting genoemd,

van

denken. Het kwam er­

zijn schuilt dus

,

te

handelen vanuit die wijsheid, die

Veel dingen zijn

betrekkelijk waar, maar niets

Wan n eer er sprake is

dat uit de geest oprijst is absoluut waar. War een

van Eén-zijn, wie moet het Ene dan kennen? Het

opJuchcing is het voor her denken wanneer her

Ene weet alleen: 'Ik ben dat. Ik ben dit.' Zoals in

niet meer hoeft te worstelen, en je hele oriëntatie,

de Bijbd staar: 'Ik ben die I k ben

spiritueel gesproken, zich van

wam alles wat

er

is, is

j

zJ n.

.'

Oir is echte ver­

lichte kennis. Alle andere kennis is ondergeschikt.

plaatst.

Kennis die gebruikt wordt voor een bepaald middel of een bepaald doel is strikt utilitair. Wan­ n eer

je dit inziet, zoek je niet meer naar de Waar­

heid in iets war je kent. Je zoekt daarentegen naar de Waarheid in wat je bent, wam als je erachter komt wat

je bent, kom je er ook achter wat al het

andere is. AJles is Eén. Je ziet dat er niets re weten valt, en de richt ing van je onderzoek vcrschuift van denken

n aar

zijn.

Iedereen heeft wel eens Airs van uanscendente wijsheid gehad Wanneer je je herse ns langdurig .

hebt gepijnigd door over een probleem na te den­ ken en dan om de een of andere reden de strijd hebt gestaakt, krijg je onverhoeds

een

i n gevi ng die

de zaak oplost. Waar komt die dan vandaan? Wijs-

1.36

lP

weten

naar

zijn ver

­


Ego

0

e zondebok in de spiritualiteit is het ego. Aangezien er eigenlijk niemand schuld is

alles wat

er

aan

in ons leven gebeurt, vcrzinnen we die

begrip 'ego' om de schuld op zich te nemen. Dit veroorzaakt een hoop verwarring, omdat het ego eigenlijk niet bestaat. Her is maar een idee, een be­ naming voor een beweging waar we ons zelfgevoel aan hebben verbonden. Als we in overweging nemen dat het ego maar een

idee is dat niet werkelijk bestaat, zien we dat

veel spirituele mensen het ten onrechte de schuld geven voor alle dingen waarvan

ze

vinden dar

ze

ervan verlost: zouden moeten worden. Ze denken ten onrechte dat iets dat in hen opkomt - mis­ schien een gedachte, een gevoel,

een

neiging, of

een momenr van lijden - het bewijs is voor een

139


ego; ze denken, doordat er iets i n hen opkwam,

ken is. Maar het ego dar wel best aat, als er über­

dat het ego bestaat. Ze denken dat ze een ego heb­

haupt een ego is, is de gedachte dat her ego bestaat.

ben vanwege aJ deze dingen die ero p wijzen. Het

Maar er is geen enkel bewijs voor her best aan van

enige war wc ooit vinden is dit b ewijs en teken dat

dit ego. AJies omstaat gewoon spomaan,

het ego bestaat, maar het ego zelfkunnen we nooit

überhaupt een ego is, is het deze beweging van het

vind en .

denken dar zegt: 'Dit is iets van m ij. '

en

als er

zoeken, kan

In her algemeen volgt deze gedachte: 'Dit is iers

hij het niet vinden. Het is er niet. Een boze ge­

van mij' her omstaan van een gedach te of emotie.

dachte of gevoel is aan leidi ng

Je overtuiging

Misschien is her: 'Ik voel vcrwarring- mijn ver­

dat hij zich daarvan moet bevrij den, dat die af­

w arring,' of 'Ik voel me jaloers- mijn jaloezie, ' of

komstig is van zijn ego. Het is alsof alles war zich

in reac tie op welke andere ervaring o ok : 'Oir is iets

in een men� roert, vooral bij iemand die graa g spi­

van mi j.' Men denkt dar er sprake was van ego, en

ritueel wil zijn, als bewijs wordt gebruikt voor het

dar dit deze gedachte, dit gevoel of die verwar ring

bestaan van een ego, dat verniet ig d moer worden.

veroorzaakte. Toch m erke n we telkens als we direer

En toch kan niemand her vinden. Degene die mij

teruggaan om her ego te zoeken, dar her

het ego kan aantonen moet ik nog tegenkomen. Ik

was vóór het denken , maar erna kwam. Her is een

heb veel gedachten, gevoelens en emoties gezi en .

imerprerarie van een gebeurrcnis, van een be paalde

Ik heb uitinge n van boosheid. vreugde, terneerge­

g edacht e of emotie. Her is de veronderstelling ach­

sl age n

en gelukzalig zijn gezien, maar ik moet nog

teraf, dat her 'iers van mij' is. Het ego is ook de

één iemand oormoeten die me het ego kan laren

imerpretatic: achteraf die luidr: 'D it is nier iet s v an

zien.

m ij ',

Als ik itmand vraag naar het ego tor

te

Veel mensen willen me wijsmaken dat, omdat

er

n iet

het verwerpen van een gedachte of gevoel .

Her is gemakkelijk in re zien dar een dergelijke

zijn,

bewering impliceert dat er i emand is van wie het

iets of iem and in hen dar of die er de schuld van

nier is. Dat is de wereld va n dualiteit. Her is mij n

is. Dat is de algemene aanname over het ego. Maar

gedachte, mijn verwarring of war dan ook, of her is

dat is geen ego. Iets is so ms zo eenvoudig als het

niet m ijn gedach te , niet mijn verwarring, nier van

eruit ziet. Soms is een gedachte slechts een gedach­

mij. Allebei zijn het bewegingen of interpretaties

te, een gevoel alleen maar een gevoel, en een daad

van

slechts een daad, zonder dat er een ego bij betrok�

weging

al deze dingen bestaan, er een zondebok

140

moet

wat

is. Ego is alleen deze interpretatie, deze be� van

het dc:: nke n, en daarom kan

141

nieman d


her vinden. Het is als een spook. Het is slechts een

beweging nodig. Daarom doer het werkwoord -la­

sterk geconditioneerde beweging van her denken.

ren we het cgoën noemen- niets als we niet bezig

Van jongs af aan krijgen we boodschappen als:

zijn met worden. Zodra een werkwoord stilstaat,

'Jij zier er leuk uir, Jij benr slim', 'Jij hebt goede

is het geen werkwoord meer. Zodra je niet

cijfer�, dus jij benr goed' of 'Jij hebt geen goede

hardloopt, is er niet zoiets als hardlopen - het is

cijfers, dus jij benr nier goed'. Het kind beginr her

weg; er gebeurt niets. Dit ego-gevoel moer blijven

emotionele karakter daarvan al gauw re geloven,

bewegen, omdat her verdwijnr zodra her stilstaat,

te voelen,

zoals hardlopen verdwijnt aJs je voeten stilstaan.

re

erkennen als 'ik'. Op dezelfde manier

meer

kan iemand een gedachte krijgen en al vrij snel die

Wanneer we dit echt tot ons laren doordringen

gedachte gaan voelen. Als hij denkt aan een blije,

en inzien dat er geen ego is. alleen egoën, zien we

zonnige dag, 7.al zijn lichaam die sfeer al gauw over­

war het ego werkelijk is. Daardoor komt er van­

nemen en iets voelen dat er nier is. Dar bemoeilijkt

zelf een eind aan het najagen of je afkeren van iets.

de zaken dus behoorlijk, wanneer iemand te ho­

Dit stoppen moet rustig gebeuren en op een heel

ren krijgt dat hij zich van het ego moet bevrijden,

natuurlijke wijze, want als we proberen te stoppen

wam wie bevrijdt zich dan van het ego? War pro­

hebben we die beweging weer. Zolang we proberen

beert zich van her ego

bevrijden? Zo houdt het

te doen wat we de juiste spirituele aanpak vinden

zichzelf in stand, door de gedachte dat het iets met

en ons van het ego willen verlossen, bestendigen

zichzelf moet doen.

we het. Als we inzien dat dit ook weer egoën is,

re

Ego is een beweging. Het is een werkwoord.

kan het ophouden zonder dar we her proberen.

Her is niet iets statisch. Het is de na-de-feiten-be­

Als je honderd eikenbomen bij elkaar ziet, heeft

weging van her denken dat altijd wil wórden. Met

elke boom karakter, maar geen ego. Her stoppen van

andere woorden, ego's bevinden zich altijd op her

dit werkwoord dat 'ego' heer heeft dus niets

pad. Ze gaan het pad van psychologie, het spiritu­

ken met het ophouden van de persoonlijkheid. Het

ele pad, het pad om meer geld of een betere auw

heeft niets van doen met iets waar we een vinger op

re krijgen. Dat gevoel van 'ik' is altijd bezig met

zouden kunnen leggen: een gedachte, een gevoel,

worden, aJtijd aan her bewegen, a1tijd iets

het

en een ego. Als wij, of de wereld, moesren stoppen

bereiken. Of het doet her tegenovergesrelde - her

om ons vrij te maken, zouden we zwaar in de pro­

beweegt achteruit, het verwerpt, het ontkent. Om

blemen zitten. Her is de beweging van worden, het

op gang te kunnen blijven heeft dit werkwoord dus

bewegen naar iets of weg van iets, dat stopt.

142

aan

143

re

ma­


Een andere dimensie van zijn opent zich, wan­

De spirituele insreucue om 'gewoon op re houden'

neer dit werkwoord ego mag afnemen. Door her

is nier gericht op het denken of op gevoelens of op

gade ce slaan kunnen we langzamerhand zien dar

de persoonlijkheid. Her is gericht op de gedach te

er nier zoiets ontstaat dat de aard heeft: van een ego

achteraf die met de eer en de schuld gaat suijken

of een 'ik'. Een gedachte die omstaat is slechts een

en ·Legt: 'Dit ben ik.' Stop! Daarop richt zich de

gedachte die ontstaat. Als er

gevoel opkomt,

inscrucric om re stoppen. Houd daar gewoon mee

heefr her niet de aard van 'ik' of z ' elf'. Als er ver­

op. En voel dan, op dar moment, hoe het ik-gevoel

warring ontstaat, heeft her ontstaan niet de aard

volkomen anckracht is. Wanneer het ik-gevoel

van ik Door gewoon re kijken zien we Jat alles

ontkracht wordt, weer het nier wat her moe r doen,

spomaan opkomt, en dat niets intrinsiek de aard

of het naar voren of naar achleren, naar rechts of

heeft van 'mij'. De aard van ego ontstaat pas door

naar links moer gaan. Die vorm van stoppen is be­

het denken achteraf.

lan grijk. De resr is maar spel. Op dat moment, in

'

een

'.

Zodra die gedachte achteraf geloofd wordt,

dar stoppen, komt er een andere zijnswestand, een

kijken we regen een compleet wereldbeeld aan

onverdeelde staat, naar voren. Waarom? Omdat

-'Ik ben boos; ik ben in de war; ik ben bezorgd;

we nier meer mer onszelf overhoop liggen.

gelukkig; ik ben gedeprimeerd; ik ben

Als de geest deze woorden hoort zou hij kun­

onverlicht' of, nog erger, 'Ik ben verlicht.' Plot­

nen vragen: 'War is een onverdeelde staat van

s eling

kleurt dit geloof aan de ik-gedachte alle5

zijn?' Daarmee omgaat hem wat er op dit mo­

wat we zien, alles wat we doen, en elke ervaring

ment gebeurt. Men voelt een onverdeelde staar

die we hebben. Mensen denken dat spiritualiteit

van zijn; die is niet te vinden in de sfeer van ab­

een andere staat is, maar deze begoocheling is de

stractie en beeldvorming, want die sfeer is zelf

andere staar. Spiritualiteit, dar is wakker worden,

ee n verdeelde staat. We benaderen de onverdeelde

en geen staat.

sr.aal wanneer we ons laten ontwapenen, wanneer

ik ben

zo

Mijn leraar vertelde me een keer: '.Als je wacht

wc

niets proberen te b ewij zen of te o mken ne n

tot her denken stopt, kun je wachten tot je een

en

we zonder weerstand in dar gev oel van ontwa­

ons weegt.' Plotseling moest ik mijn weg naar ver­

pend zijn blijven. Er ontstaat een staar van letter­

lichting herzien. Ik had langdurig geprobeerd mijn

lijk in het lichaam zijn en er boven uitgestegen,

denken

en her lichaam is niet meer merzichzelf in oorlog

re

st oppen en ik wist dat ik een andere weg

moest zien re vinden.

,

.

De geest heeft wel of geen ge dachte n maar die ,

144

14�


gedachten zijn niet met elkaar in conflict . Word

doxaal, maar hoe meer identiteit zich ontmantelt,

die je je realiseen dar je niet weer war j e bent.

ho e meer we voelen dar we leven en aanwe-Lig zijn. Het zelfgevoel lost op als suiker in wate r tor het is alsof er geen zelf is, en wch bestaan we nog. Boed­ dha zou zeggen: 'Alle suiker is opgelost - er is geen zelf.' Ramana Maharshi zou zeggen: 'De suiker is

Oaarvóór, roen je wist wat je was, was je verdeeld

opgelos t in het water, dus her wa t er en de suiker

- eindeloos verdeeld. V anuit hier, waar geen ver­

zijn één en h euelfde -er is alleen het Zelf.'

nieuwsgierig naar je

ware

aard , naar war je

wer­

kelijk be m , want die nieuws gi erighei d rnaaJu je ontvankelijk voor de onverdeelde staat. Vanuit de o n verde elde staar is een van de ee rste dingen

deeldheid is, bestaat niet dat bepe rk te , bekrom­

De opperste bev rijding van het niet-bestaande ego is inzien da r het feitelijk irrelevam is . Zolang

pen gevoel van zelf. Je wordt een mysterie. Verdeeldheid maakt het gemakkelij k zelfgevoel

het als relevant wordt beschouwd, blijft het 'wor­

bijvoorbeeld boos zijn, zit het

den'. Alle goede inren t ies ter wereld doen niets dan

daarin. Maar wanneer her slechts boosheid is en

her voeden. 'fk raak mezelf elke dag meer kwijt,

geen identificatie daarmee, ontvouwt

boos­

en op een dag zal ik volledig van mezelf bevrijd

heid zich plo tseling. Het is een ene r gie die uit zich­

zijn en absoluut geen ego hebben.' Wie is hier aan

zelf ontstaat en zich oplost. En wat ben ik dan? Als

her woord, denk je? Het is het ego. Maar wanneer

het niet 'mijn' boosheid is, als 'ik' nier de verdeelde

her ik in e en moment van inzicht als irrelevant

mens ben - wat ben ik dan?

wordt gezien, is het spel over. Het is alsof ieman d

Laat her mysterie van

zijn zich ontvo uwen op

die Monopoly speelt, denkt dar zijn leven e rvan af­

een manier die empi r isch is. Begi n op het niveau

hangt dar hij wi m, maar het hem plotseling begint

van zijn, in plaars van denken. Terwijl het

mys te­

re dagen dar her ir relev ant is- het doet er nier toe.

door dit aanwezige

Hij kan net zo goed verder spelen of hij zou een

gewaarzijn helderder en helderder. En dan kcerr

b roodje kunnen gaan eren. Het gaat in dit leven

her gevoel van identiteit zich geleiddijk af van de

niet om her winnen van het spi rit uele spel; het gaar

gewoonte bepaald te worden door vcrdeeldhdd

om het ontwaken uit her spel.

te vinden. Als

we

rie zich on tvouwt,

te

worden we

zelfs

en innerlijke strijd. Her denken merkt dar er geen

Dan heb je nog dar andere deel in ons dar 'con­

kapstok is waar het een identiteit aan op kan han­

dit ionering' heer. Die is niet het ego. Conditione­

gen , daarom begint identiteit zichzelf in alle open­

ring is conditionering; her is niet ego-condi cione­

en para-

ring. C onditionering is als het installeren van een

heid re onrmancelen. Het is

146

myste r ie us

147


programma in de mentale computer. Wanneer het

De reden waarom conditionering stevig in ons ver­

p rog ram ma geïnstalleerd is, be rek e n t dar nier dar

ankerd blijft, is dat we haar interpreteren als 'van

de computer een ego heeft. Hij is slechts t ij del ijk

mij . Daaruit volgt naruurlijk dar je jezelf en an­

geconditioneerd. Te gen de tijd dat we volwassen

deren verwijten rnaaJu en probeen van de condi­

zijn geworden is de lichaamsgeest volledig gecon­

rionering vcrlost te raken omdat je gelooft dar jij

diöoneerd. Die condirionering is her ego verweren,

die gecreëe rd hebt, dar je die nier gecreëerd hebt of

conditionering is nier van het ego a&omstig.

dar je die niet kwijt kunt raken, en daar houdt de

Ego is de latere toevoegin g die o mstaa t als gevolg

geest niet van. De geest heeft het waa nidee dar het

van de c ondi donering ; daar vindt al her we rkelijke

die conditionering wel kwijt kan raken, maar als

geweld plaats.

de waarheid binnenkomt, word je st eeds minder

maar

Wanneer gezien wordt dar conditionering is als een p ro gra mme ri ng door genetische

code ri ng,

de

maatschappij, ouders, leraren, goeroes enzovoort (de geest gaat ook

ziehuifconditioneren

is een ander verhaal), dan gaan

we

'

gespleten. Wanneer er

co nd itio ner i ng

nier ge c laimd wordt als 'van

m ij ',

ontstaat en

onrsraar ze in

een staar van onverdeeldheid. Wanneer conditio­

maar dar

nering een staat van onverdeeldheid ontmoet, is

onderkennen

er een alche mis tische transformatie. Dan is er een

,

dat condit ione ring iets is zonder zelf; er valt nie­

heilig w o nd er.

mand iets re verwijten. De geest is bang om dat

Wanneer er iets opkomt, kun je de ervaring

re zien, wam als de conditi onering geen enkel zelf

hebben: 'Die ben ik' of 'Ik ben hier- dat daar ben

kent heeft ni eman d ergens schuld aan. Her heeft

ik nier.' Beide zijn b ewegingen van de geest, de

geen zin onszelf of iemand anders iets re v erw i jte n

larere toevoeging, beter bekend als ego. Maar w a n

,

,

­

evenmin als we onze computer iets zouden verwij­

neer er een staat van onverdeeldheid is, kunnen er

een cd-rom in stoppen. Kijk

rwce dingen gebeuren. Het eerste kan een bewust­

ren wanneer wij

er

welke conditione r i ng er op dir

je

wording van je ware aard zijn, en dat is deze staat

zult zien dat er geen spr ake is van schuld. He r is

van onverdeeldhe id deze onverdee lde mens. Her

een deel van het bestaan. Zonder conditionering

tweede dar kan ge beuren is dar de conditionering,

of programmering in ons lichaam, rouden we op­

de verwarring die onschul dig werd doo rgegeven

houden met ademhalen, de hersens zouden tot

uit onwetendheid, zelf weer één kan worden. AJs

pap vergaan , en er zou geen i melligent ie zijn - dat

er

i s ook conditionering.

in een staar van onverdeeldheid bev indt waarin hij

momene

is

.

en

,

c ondition er ing

oprreed[ in

een

p ers oon die zich ,

148

149


zich deze nier roeeigenr noch ontkenc, dan kan er

Dit stralende Zelf begint zijn ware aard re ontdek­

een heilig alchemistisch p roces plaatsvinden door­

ken en wil zich helemaal bevri jden wil genie ten

middel waarvan de conditionering zichzelf weer

en û c hzelf in a1 zijn aspecten echt liefhebben. Het

één kan maken. Zoals modder in water, zakt de

waarlijk heilige is de liefde voor war er is, nier een

conditionenng gewoon vanzelf naar beneden. Het

liefde voor wat er zou kunnen zijn. Deze liefde be­

is een naruurwonder gelijk.

vrijdt wat er is.

,

,

Dit kan heel delicaat zijn wam als er ook maar

Het echte harr van aJle mensen is de minnaar

de minste roe-e1gening of de geringste ontkenning

van wat er is. Daarom kunnen we geen enkel deel

van eigendom is, wordt dat proces in zekere zin

van onszelf on tvluc h ten . Dit is niet omdat we een

gecorrumpeerd. Het vraagt een innerlijke kwets­

ramp zijn maar omdat

baarheid en openheid van je, omdat dit gevoel van

men voor ons hele zelf in d eze geboorte. Hoezeer

onverdeeldheid heel kwetsbaar is, en we kunnen

we ook in verwa rring zijn, we zullen terugkomen

niet als een olifant door de porseleinkast dende ren

voor elk deel van onszelf dat niet mee mocht doen.

,

.

,

we

bewust zij n en terugko­

Daarom benadrukken spiriruele disciplines nede­

Dit is de geboorte van echt mededogen en liefde.

righeid die ons helpt ons ware wezen op een zach­

Al te lang is er door de religies gezegd dar je heel

te en bescheiden manier re benaderen. We kunnen

veel moet doden om rot liefde re komen. Maar dat

de hemelpoorten niet bestormen. Integendeel, wc

is een mythe. De waarheid is dat her juist liefde is

m oer en onszelf de ruimee geven ons steeds meer

die we rkelij k bevrijdt.

,

van onze pan ts ers te ontdoen. Dan wordt het zui­ vere bewustzijn van onze essentit steeds helderder, en beseffen we wie we zijn. Dit helde re licht is wat WIJ ZIJn.

Wanneer het heel srralend wordt zien we dat

wij dit licht, deze sualendheid, zijn, en beseffen dan, door onze eigen ervaring, war deze menselijke geboorte eigenlijk betekent. Dit licht komt terug voor zichzelf. voor elk beetje verwarring voor elk ,

d eel van zijn lijden Alles waar het ik onderuit wil­ .

de komen, daar komt het heilige Zelf voor terug.

ISO

l r; l


Liefde

edereen kent wel de liefde die in liedjes, gedich­

I ten, reclames en puberliefdes wordr bezongen.

Die liefde is mooi, maar ik wil her hebben over

liefdt" in haar essentie, in de meesr verheven zin.

Liefde is een belangrijk aspect van Waarheid. Zon­

der liefde is er geen Waarheid. Zonder Waarheid is er geen liefde. Iedereen die het geluk heeft gehad heel inr en s de ook lichamelijk geuite liefde te ervaren weer dar I i e fde boven alle ervaringen en emotie.l uirsrijgc. Als je die liefde hebt beleefd, weet je dal die er ook is als je je niet in de gevoelstoestand bevi n dt die liefde heel. AJs her geen echte liefde is, besef je, zodra je uit de gevoelstoestand raakr, dat het gevoel alles was war je had; het is als een auw geen benzine meer heeft. Dar is niet de echre liefde, de


diepste liefde, het fundam en t van liefde. Wanneer

verbonden zijn zonder dat her uitgesproken wordt,

je echt Liefhebt, weet je dar liefde iedere ervaring re

en het gebeurt wanneer we echt beschikbaar, echt

boven gaar. Een m oeder houdt bij voorbeeld ook

ontvankelijk zijn. Woorden kunnen her niet groter

haar kind wanneer hij haar het bloed onder de

of kleiner maken. Wanneer wc onze aandacht rich­

nagels vandaan haalt. Ze weet dat er zelfs in moei­

ten op war nier met woorden gezegd wordt, is her

lijke rijden, wanneer ze boos is, nog altijd l i efde is.

daar. De ve rbindi n g is daar- er gebeurt iets moois,

Als je ooit van een vriend hebt gehouden, weet je

iets intiems. Wanneer we zo onuitges proken ont­

dat er liefde is ook al voel je die nier, ook wanneer

vankelijk zijn. voelt her als openheid die contact

het even moeilijk is. De diepste liefde oversrijgt

maakt met openheid.

van

elke ervaring.

Ieder van jullie heeft wel een

moment ervaren

Naruurlijk zijn er veel verschillende uit inge n

waarop je dit wist, en waarop je om welke reden

van liefde. Maar wanneer je spreekc over een er­

dan ook die openheid verbrak omdat je aandacht

varing van echte liefde, weer je dat er ook liefde is

naar iets anders ging. Er gebe urde plotsding iets,

als je haar even niet voelt. Telkens wanneer je die

er veranderde plotseling iets in je en die verbon­

noemt, of zegt: 'Zo is de liefde' of'Zo voelt de lief­

denheid wa.'i weg; ver volgens werd er een leugen

de', merk je dar zij ook bij afwezigheid van die de­

verteld. Als je je losmaakt van dit onuitgesproken

finitie b esta ar. Je kum er niet echt je vinger achter

gevoel, is het alsof je zegt: 'Zo mereen ga ik liegen,

krijgen

en

zeggen: 'Dit is nu echte liefde', wam zij

iets zeggen wat o nwa ar is.' Her is gemakkelijk

om

stijgt daar boven uit. Zij is

ner

zoiets als het zelf. Je

re liegen aJs je het harr van liefde op sJor doet. Als

kunt haar niet vinden. Je

zou

kunnen zeggen: 'Ik

je op hartniveau verbonden blijft, is het heel moei­

kan geen 1.clf vinden, dus her zal wel niet bestaan.'

lijk om te liegen of een halve waarheid

En toch is er iets dat wakker en stralend en bewust

AJs je weigert je af te sluiten van liefde, dan zal elke

is, ook al is dat iets een Uchtend niets.

relatie die je hebt volkomen anders worden; zelfs

Op dezelfde manier is het liefdesaspect van

de relatie

met

re

vertellen.

jezelf.

Waarheid altijd aanwezig wanneer Waarheid aan­

Her lijk t misschien een beetje vreemd om dit

wezig is. Die liefde gaat de eb en vloed van emmies

te h ore n omdat jou ooit geleerd is dat de verbon­

re boven; het is een liefde die altijd open is. Als je

denheid in liefde voo r speciale momenten bewaard

je openheid eruit haalt, dan is liefde dood, is Waar­

moet worden, voor speciale mensen, in spec ial e

heid dood. Deze liefde is iets waardoor wij intens

omstandigheden. Her is taboe om deze verbon-

1'5<l

,

JS'S


denheid te voelen zonder aanzien des persoons.

het echte wonder. Her zou heel goe d k un n en d at

Misschien dacht je wel: 'Ik bewaar her voor jou, en

er nicrs bestaat, he t ligt veel meei voor de hand dat

jou, en jou - maar alle anderen vind ik maar eng.'

er

Maar dit war wakker is, deze liefde die iedere be­

iets gcbeurr; wij staan midden in de overvloed die

sc h rijvi ng te boven gaat wanneer zij gekend wordr

leven heet.

niets zou zijn dan iets. Het is een wonder dar er

als een diepe verbonden hei d en grote eenheid,

De diepe liefde is ni et iets waar wc in vallen of

de-z.e liefde maakt geen onderscheid. Zij weer nier

uir weg gaan. De liefde die we opva tten af laten va­

hoe ze zichzelf aan en uit moet zenen. Die knop

ren is vrij ver verwijderd v�n de essentie van liefde.

7.it alleen in je geest. Deze lief d e staat altijd aan.

Die li efde is ook onderdeel van de levenservaring

Zij

de meeste mensen, maar deze liefde wordt al­

bemint heiligen en zondaren evenzeer. Dar is echte

van

liefde. Namaakliefde is: 'lk hou meer van jou dan

lee n maar herkend. Het is een grote ver rassing , de

van ieder ander omdar jij beter in mijn

vc

rknipte

eersre keer wanneer we haar herkennen

-

wa n neer

we me rk en dar deze liefde die hier en nu recht­

wereldbeeld past dan ieder ander.' Echte liefde is syn oniem mee Waarheid. Ze verschilt niet van Waarheid. Her is nier de liefde

srreeks uir onszelf voortkomt, verliefd is op alles wat

zij regenko m r .

van met de volmaakte partner naar het schoolfeest

'Hoe kan dat nu? Ik word nier geacht te houden

gaan . Dat is leuk, natuurlijk, maar dit is iets anders.

van dar mens die een heel andere levensopvatting

De diepste essemie van liefde treedt niet aan en

heeft dan ik.'

verdwijnt dan weer. Liefde is, p un t uit. Zij houdt zelfs van mensen die jouw karakter misschien niet waardeert. Dar komr niet doordar we haar onrwik­ kclen of omdat we vroom, nobel of heilig worden.

'Wat doet die liefde hier? Wij staan di a metr aal regenover elkaar op politiek gebied.· 'Waarom hou ik van jou? Hoe is dar erin geslo­ pen? War i s dat voor

een

liefde?'

Dat heeft niets te maken met de l i efd e waar ik het

Dit is ee n diepe liefde. Oir is een liefde die sy­

ove r heb. Deze liefde is een d i epe en ee n voudige

noniem is mer Waarheid. Waar deze liefde aanwe­

he rke n ni ng, iets dar zichzelf intuïtief kent en zich­

zig is, is Waarheid aanwezi g. Waar Waarheid aan­

zelf in elke e rvaring, in elk schepsel en in elk paar

wezig is, is deze verbondenheid, deze diepe liefde,

ogen 01umoer. Ze komt zi chzelf regen in alles

aanwezig .

wat

er gebe u rt. De-z.c liefde besraar eenvoudi g om de

Veel verhalen van Jezus bes<.. h rijven deze liefde.

reden dar er überhaupt iets gebeurt, wanr dat is

Mensen om hem heen verrelden hem voortdurend

!�


war nier sympat hiek was: 'Deze hoer gaan we ste­

achter komen dat je wel liefhebt, dat dit je aard

nigen. God houdt niet van zulke mensen.' Maar

is, is het begin van her einde

Jezus, roraal verbonden, wist dar deze liefde geen

denkr dar her op zichzelf staar. Wanneer je boos

onderscheid maakt. Die treedt

op iemand wordt, komt dar eigenlijk om de lief­

niet

in werking om­

dat iemand aardig of nobel is. Zij is

er

slechts. Zij

de die er is, scheidende

en

voor

alles in je dar

jij dar niet wilt. Daarom vliegen

mensen elkaar zo vaak naar de keel. Ze

houdt van iedereen zonder aanzien des persoons. Zijn prediking w as grotendeels gestoeld op deze liefde. Hij uitte die zelfs voor diegenen die verant­ woordelijk waren voor zijn d ood. Hij zei: 'Vader, vergeef hen, want ze weren nier war ze d oen. ' Dar

samenleven, maar de liefde is er nog steeds omdat

komt voort uit de liefde die nooit ophoudt, ook

het nier bestaa r dar je ooit van iemand hield en dan

niet met de dood voor ogen. Dat is de srem van

niet meer. Als je onder ogen kunt zien dar het ro­

de l i efde . De geest kan nog zeggen: 'Zij gaan me

mantische aspect

hun de liefde re om­ houden.' Maar de waarheid werkt n iet volgens die

dat her h ouden van of de verbondenheid

altijd is. kan her je energie bevrijden. En je kunr

wet; zij speel t niet volgens de regels van het spe l dat

er maar beter aan wennen met één mens,

de geest bedenkL Zij bemint ondanks alles. Vergis

zult merk en dar her van toepassing is op je relatie

je niet: deze liefde betekent niet dat je nobel, hei­

mer iedereen. Liefde is er gewoon. Het is een uit­

lig en achrenswaardig wordL Dit is

gemaakte zaak. Het geeft niet wie het betreft. Als

vermoorden. Ik heb het recht

een

liefde die

denken dar er geen l i efde hoort

re

zijn omdat

ze

in scheidi ng liggen . Maar die is er wel. Dat mag je vervelend vinden, je mag nier met iemand willen

van

de liefde verdwenen is, maar

aan alles vooraf gaat. Zij is er altijd geweest en zal

je liefde kunt accepteren zul je weten

er al tijd zijn. Het is een lie fde die eenvoudigweg

bij iemand blijft en

wanneer

er n o g

wam

je

wanneer je

je hem verlaat.

Echte liefde heeft niets re maken mcr her feü

bestaat.

Je moest je van deze li efde afwenden om een

of je iemand aardig vindt, het met hem of h aa r

afz.onderlijk iemand te kunnen worden, maar

eens ben, of bij diegene past. Het is een liefde van

zij bl ee f bestaan. En die is fe i telijk onze grootste

eenheid, een liefde die zier dat God alle maskers

angst: erachter komen dar je van al lerlei dingen en

draagt en die zich in iedereen herkent. Anders

mensen houdr die je in je geest l iever niet zou wil­

wordt Waarheid een abstractie die min of meer kil

len liefhebben. De enige angst die mogelijk gro ter

analytisch js, en dar is n ie r Je echte Waarheid. De Waarheid openbaan zich in de bereidheid zich

is dan doodsangst is angst voor echte liefde. Er-

158

en

I"?


open re stellen voor deze imieme verbondenheid

Begrijp alsjeblieft dat deze liefde waarover ik spreek

met alles. Of de persoonlijkheid het leuk vindt of

nier exclusief is, in de zin dat zij andere liefdeser­

nier, de intieme verbondenheid is er. Soms treedt die plotseling op de voo rgrond en maal{[ zich heel duidelijk bekend. Een andere keer gloeit zij op de achtergrond als houtskool, en is er voor alles. Met deze liefde voel je de muur van weerstand in de er­ kenning van een diepe verbondenheid vanzelf om­ ver vallen. Nier alleen vair de mum van weerstand, maar wordr er ook liefde gevoeld voor elk mens

en

voor her leven zelf.

liefde en vele andere ,

soonen

van liefde hebben

hun eigen modus. M aar ik heb het over de essentie zelf. de essentie die in alle

soorten

van liefde aan­

wezig is. Dit is de echte spirituele liefde, een diepe onuitgesproken verbondenheid. Alleen deze liefde heeft de kracht om.e relatie

roe

het leven,

onze

latie me t elkaar, en onze relatie met de wereld

re­ cc

uansformeren. Deze liefde is tijdloos. D eze liefde

Her is als de liefde van een ouder voor een kind: zelfs aJ word je af en

varingen uitsluiL Vriendschapsliefde, huwdijks­

roe

gefrustreerd, deze liefde

is constant. Het lijkt op het leven waar je soms

is grenzeloos. Vaak, wan neer mensen zich van deze liefäe be­ wust worden, zeggen ze tegen mij: 'Adya, het is

stapelgek van wordt en dat dan weer heel pret­

teveel voor me-het zal me verscheuren.' Belache­

t ig is. Deze liefde stijgt uir boven de goede en de

lijk! Teveel voor jou? Je bent doorzichtig, je bent

kwade dagen, die blijven komen. Wanneer je je

leeg Ze gaat gewoon door je heen en verder. Door

bewust bent geworden van deze liefde die elk goed

jou heen en verder! Nlcen wanneer je je op een

of kwaad moment overstijgt, vindt er een radicale omwemeling plaats in je relatie met her leven zelf. Oir is een liefde zonder tegendee l, zoals haar, die door alles heen aanwezig is,

op

alle

morncmen.

Wanneer je dit beseft is dar een omwenteling, wam wanneer

je ziet dar deze liefde die jij

bent, liefde

.

bepaalde manier gedraagt, voelt het als teveel. Je houdt

er

een idee van persoonlijke grens op na,

jouw grens,

en

naruurlijk kun je haar dan niet in

bedwang houden. Liefde was nooit bedoeld bedwang re worden geh ouden

voelt voor war on aamrekkdijk is, liefheeft wat je logische1wijs niet zou beminnen of waar je vanuit je cultuur niet van mocht houden, en die nier op de regels van her ego Ier die scheiding veroorzaken, besef je dar dit een andere liefde is.

IGO

I bi

.

om

in


Spirituele verslaving

E

en spiritueel mens kan verslaafd raken aan spi­ rituele roeservaringen en de Waarheidservaring

mislopen. Spirituele verslaving komt voor bij een grootse ervaring die je her gevoel geeft van een shot van een sterke drug. Zodra dar je overkomt, wil je meer. Er werkt geen drug zo sterk als een spiritu­ ele ervaring. Oe intellectuele component van deze verslaving is her geloof dat men zich, als men maar genoeg van dergelijke ervaringen heeft, voortdu­ rend fantastisch zou voelen. Her lijkt op morfine. Je krijgt een injecde in her ziekenhuis omdat je je arm

hebt gebroken en je denkt: 'Kon ik dat maar

in een infuus toegediend krijgen, dan zou het le­ ven relatief prerrig zijn, war er ook gebtun.' Spi­ rituele ervaringen hebben vaak dit resultaat en de geest plaatst ze volgens zijn vertrouwde patroon,

163


denkend: 'Als ik deze ervaring voorrdurend had,

het je te dagen Jat de spirituele roeservaring slechts

zou dat vrijheid berekenen.'

een zwaai van de pendel is die gevolgd wordt door

N ga uw merk je dat je t oestan d niet veel beter

een deprime ren de ervaring. Op een bepaald punt

is dan die van een ordinai re dronkaard, behalve

g ekomen vod je je wellicht even normaal �n krijg

een probleem heb hen

je door dat deze pen delbcwegi ngen evenredige en

omdat dronktn zij n maarschappelijk niet geaccep­

tegeng estel de reacties zijn. Je beseft dat het on­

teerd wordt. Een spiritueel iemand is er heelze k er

mogelijk is de slinger maar naar één kam

van dat er geen probleem is, dar zijn bedwelming

zwaaien, want het is zijn aard om heen en weer te

nier gelijk is aan an de re vormen van bedwe lming ;

slingeren. Op geen enkele m anier kun je de pendel

het punc is voor eeuwig sp ir itueel dronken te zijn

naar één punt laren gaan

dat dronkaards weren dat

ze

.

Zo denkt een verslaafde: 'Ik had het en ik ben her kwijr. Ik heb het nodig. Ik heb her ni et

,

re

laten

.

Dit is de beweging van de zoeker,

maar

het is

ook de beweging van her ik, omdat her ik altijd

.'

In onze cultuur wordt aangenomen dar de ver­

geïnteresseerd is in evenredige, regeng es relde reac­

slaafde, in her geval van de meeste verslavingen,

ties waarbij het probeert de ene ervaring gaande

een ellendig leven leidt. Maar niet in de spirituele

te houden en de andere re ver m ijden . Dat is wat

wereld. De zoeker krijgt te horen dar spirituele ver­

het ik doet. Het jaagt her goede na en vermijdt her

slaving anders is dan alle andere verslav in gen. Je

slechte. Zolang er iden ti fi catie is met deze bewe­

benr geen junk Je bent een spiricuele zoeker.

ging, zelfs als die naar de spir ituele extase gaat die

.

Het probleem zal aanhouden zolang er iets in

zo nobel lijkt, zul je nooit vrij zijn. Hierin schuilt

jou is dat hoop houdt op de roeservaring. Wanneer

geen vrijheid, wam er is niet zoiets als het gaande

die begim af cc brokkelen, ga je zien dat aangename,

houden van een erva ring. Uit de aard der zaak

hee rlijke en opbeurende ervaringen enigszins lijken

heeft vrijheid niets re maken mer her laren voort­

op zeer aangena me en opbeu rende slempervarin­

duren van een bepaalde ervaring, omdat de aard

gen. Daar voel je je even fantastisch van waarna

van e rvar ing bewegen is. Net als een klok die rikt,

je een evenr edig sterke negatieve reactie krijgt. De

b eweegt zij voortdurend.

,

s pirituele roes wordt gevolgd door een spirituele

depressie. Ik heb Jit bij veel leerlingen gezien. Ns de opeenvolging va n extatische én deprime­

We moeren deze kwestie van spirituele versla­ vi ng bespreken want als je d ie niet begr i jp t zal ,

,

her tweede pum d ar ik wil

aan s tippen

niet meer

rende ervaringen lang genoeg heeft geduurd, begint

dan een uit de lucht gegrepen spiritu eel idee zijn.

164

16�


Maar als je het eerste deel begrijpt- dan wordt het

zegt hij dan: 'Dit is een concrete beschrijving van

rwcede deel veel belangrijker en inreressanrer. Het

de waarheid. Dit is Boeddha. Dit is nier abstract.'

rweede deel is dat alles bewustzijn is. Alles is God.

Dan waren we pas echt verslagen.

Alles is Een. Zien dat alles Een is, maakt het on­

Het is echt een zegen dat er een leer bestaar die

mogelijk slechts één kant van de medaille te willen

erop sraar concreet te zijn omdar hi.i ook alleen had

zien. Als alles Een is, is her niet méér Een wanneer

kunnen zeggen, zoals ik soms doe: 'AJles is bewust­

de pendel naar de ene kam, de roeskam slingert,

zijn Her is allemaal Een.' Dan denkt de geesc: 'Ik

dan wanneer hij naar de andere toestand gaat.

snap he t lk neem dat aan. Ik weer wat dat bete­

.

.

Zenleraren leggen iets niet op een abstracte ma­

kent.' M aar wanneer er mcr een stok op de grond

nier uit, en dat is zowel de schoonheid als de ver­

wordt gebonkt en de leraar zegt: 'Da t is het!' is

schrikking ervan. Oe manier van mijn leraar om dir

her voor de geest niet te bevatten. Meer God dan

uit te leggen was door zijn staf omhoog te steken

het bonken mcr de scok zul je nooit krijgen. Alles

en te zeggen : 'Dit is Boeddha.' Vervolgens bonkte

wat daarna komt is een abstractie, iets war zich van

hij ermee op de grond en dacht iedereen: 'Oei! Dat

her feit verwijden. In zen worden geen concessies

is echt woes te zen. Ik wou dat ik wist waar hij het

gedaan aan concreetheid. Dit is zowel de kracht als

over had.' Daarna deed hij dan weer boem, boem,

de bezoeking van zen, want het dwingt leerlingen

boem, en zei: 'Dit is zen. Dit is het1' En iedereen

de echte realisarie re ervaren in plaats van te den­

reageerde dan met: 'Tjonge!' Men

ken dat ze iets begrijpen als dat niet zo is.

vroeg

zich af:

'Hoezo? Wat? Waar?', maar dat zei niemand. 'Dat

Dit stelt een spiriruele zoeker voor een dilem­

kan het niet zijn, want dat is al l een met een srok op

ma. AJs her ik erover nadenkt war her betekent dar

de grond slaan.' Aangezien het niet allemaal Een is

alles Een is, gaat her op zoek naa r een ervaring van

voor het denken, blijft het ernaar zoeken: 'Waar is

Eenheid. Dan leest her een boek over de ervaring

het? Welke staat is het?' Omdat her ik alles refe­

van Eenheid en 1.ier een beschrijving van één wor

reert aan zijn eigen emotionele staat, gaat het daar

den en zich verliezen in de bast van een boom of

ook van uit bij her vaststellen van wat waar is. Her

iets anders, en speurt emotionele ervaringen uit

denkt dat wat waar is altijd een extatische spiricu­

het verleden af of daar dergelijke ervaringen re vin­

ele roesrand is, maar dat bonken met de srok niet

den zijn.

een erg

ve rheven

spirituele staat is. En om her nog

erger te maken, om het nog schokkender

i6G

re

maken

­

De ervaring van eenwording is heel aangenaam en heel mooi en misschien zul je die ooir krijgen,

167


en misschien ook nieL Als je een bepaald rype li­

van de slingerbeweging van de ervaring is, dat zij

chaamsgeest hebt, krijg je die misschien één keer

her ik dwingt elk conceptueel kader met herrek­

in de vijf levens. Her berekent niecs, of dit al dan

king rot de ervaring zelf los te laten. Je trekt in

niet gebeurt of hoe vaak. Ik heb veel mensen oor­

nvijfel dar war je op enig momene hebt ervaren je

moer die zonder enige moeite zich één kunnen

iets verrelt over de uiteindelijke aard van de wer­

voelen, maar die zijn ongeveer zo vrij als een hond

kelijkheid. Her persoonlijke ik denkt, wanneer her

in een kooi die zijn staan najaagt. Vervloeien met

zich goed voelt, dar her dichter bij zijn ware aard

het Geheel heeft niets re maken mer vrij zijn, of

is, en wanneer het zich rot voelt, er ver vandaan is.

ook maar enig idee hebben war Eenheid eigenlijk

Maar na in die gedachte te hebben verkeerd van

is. Eenheid berekem gewoonweg dat alles het Ene

ik-heb-her-gehad-ik-ben-het-kwijr, houdr dat ik

is. Alles is Dar, en alles is altijd Dat geweest. Wan­

ten slone op in zijn eigen waanidee te geloven. Iers

neer er een heel diep weten is dat alles Een is, dan

kijkt er doorheen, en onderkent dat dit geen vrij­

houdt de memale beweging van het ik om in het

heid is.

verleden een ervaring te zoeken op. De beweging

Als de zoeker zodanig geprogrammeerd is, zal

wordt afgekapt. Het zoeken wordt afgekapt. De

hij horen wat ik nu zeg en denken: 'Vergeet het. Ik

zoeker wordt afgekapc. Realisatie kapt alles tege­

geloof nog steeds dar ik de pendel in de stand

lijk af. Elke ervaring die je ooit zult hebben is het

extase kan vastzetten wdar hij daar blijft.' Het hele

Ene, of die ervaring nu is dar je één wordt of dat je

bestaan en de identiteit van een spirituele zoeker

moer poepen; zelfs als die besraat uit het bonken

kan in deze pendelervaring geïnvesteerd zijn. Her

met een stok op de vloer en zeggen: 'Oir is het.

is desoriënterend om te beseffen dar je je hele le­

Oir is Boeddha. Dit is de verlichte geest. Verlichter

ven, en misschien vele levens, bezig geweest bent

wordt her niet!' Het is allemaal God.

om re proheren in de extase te blijven, en dar dit

van

Deze realisatie begint vaak re dagen wanneer her

er alleen maar toe geleid heeft dat je aan spirituele

ik, dar dacht dat de ervaring van Eenheid verband

ervaringen verslaafd bent geraakt. Dit kan je weer

hield met de zwaai van de pendel naar een extati­

depressief maken en kan tor grote desoriëntatie

sche emotionele sraat, begint in te zien hoe beper­

bden. Als je een dergelijke intense desoriënrarie

kend dat geloof is. De ervaring: 'Ik heb het gehad

voelr probeer je die misschien re ontlopen, wam

en ik ben het kwijt' is een zeer, zeer waardevolle

plotseling weer de zoeker in jou niet war hij moel

ervaring voor Je spirituele weker. De schoonheid

doen. Die raakt danig in de war en vraagt zich af:

168

169


'Als ik geen roes najaag om vrij te zijn, waar ben ik

'ik', de zoeker die een bepaalde ervaring nastreeft.

dan mee bezig?'

naar gewoon dit. Gewoon dir. Het centrum is al­

De zoeker moet midden in die gedesoriënreercl­

tijd op deze plaats. Her centrum was altijd hier,

heid blijven en in dat gevoel dat hij niet weet wat

op deze plaats. Alleen de zoeker hield vol dat her

hij moet doen, want door daar in re blijven, zonder

centrum in de spirituele roeservaring zou kunnen

weerstand en zonder te probc:ren eraan te ontsnap­

zijn. Maar aJs de zoeker oplost, dan is het centrum

pen, wordt op dat moment iets nieuws geboren.

op elk moment hier. Her is bewegingloos precies

Ga in je eigen gevoel na war er ontstaat wanneer

hier. Je kunt een heel gewone, een heel nare, of een

je jezelf roestaat de gedesoriënteerdbeid te ervaren

heel bijzondere emotionele en psychische ervaring

van de spirituele zoeker die nier langer iets anders

hebben, en dan is het centrum nog altijd hier. En

wil ervaren dan hij op dit moment doet. Je kunt

alleen van hieruit begint het re dagen dar alles een

de zoeker voelen oplossen en de vrede voelen op­

uiting van her centrum is. AJles. Er is geen uit­

komen; dit is de vrede die de zoeker altijd al zocht.

drukking die dichter bij de waarheid ligt dan een

Ns de zoeker oplost, dan wordr de vrede geboren

andere uitdrukking. Er is geen ervaring die dichter

is er stilte. Dir is geen kwaliteit van stilte die op

bij de waarheid ligt dan een andere ervaring, wam

enigerlei wijze afhankelijk is van een emotionele

in her centrum van alles is geen zoeker. Precies op

toestand. Op het moment waarop de zoeker be­

die plaats is niets. Alles is Een.

en

gint op te lossen en er slechts vrede is, kan de pen­

Je zult ontdekken dat zich in het centrum geen

del naar een spirituele extase zwaaien of naar een

'ikje' bevindt dat plaats inneemt. Zonder dit ik in

heel gewone toestand, of zelfs naar een onaange­

her centrum is er niemand die oordeelt of een ge­

name toestand, terwijl de vrede zelf daar volkomen

geven ervaring de juiste ervaring is of dat die spi­

onafhankelijk van blijft. Die is het dagen van de

rirueel is. Snap je her? Dit is her! Toen mijn leraar

realisatie dat er alleen in die staat waarin de zoeker

met zijn stok op de grond bonkte, liet hij daarmee

oplost, vrijheid kan bestaan, omdat er geen enkele

zien dat alles ontstaat uit het centrum waar niets is.

neiging meer is om een ervaring re willen hebben

AJies is een uitdruldcing van dat centrum en sraar

of juist niet.

nier los van dar centrum. AJs je her hier niet ziet,

De aard van ervaring is dat z ij verandert en

zul je het nergens zien. Dit is de Grote Verlossing

op en neer beweegt als de golven in de zee. Zo is

- verlossing van de verplichting iets te verande­

dat nu eenmaal. De identiteit verschuift van het

ren om in her Beloofde Land re komen of naar de

170

J7J


verlichtingservaring te srreven. Oe verlichtingser­

ale staar. War er meestal gebeurt, is dar de zoeker,

varing is dar er niets hoeft te veranderen. Je kunt

als hij nier doorzien is, zich heel snel opnieuw laat

hiervandaan zelfs zien dar verlichting zelf geen er­

gelden en de non-duale staar zal koppelen aan her

varing is. Het is geen spirituele roesroesrand.

ncveneffecr daarvan. Her neveneffecr van de non­

Elke ervaring is dus slechts een uitdrukking van

duale, non-empirische staat waarin men :der dat er

dat wat geen ervaring is Alles is dat en er is niets

niets is om na re screven, dar er nooit iets was om na

dan dat, en er was nooit iets behalve dat. Dit is war

re streven en dar alles God is, is een groot 'Aha!'

.

het werkelijk betekenr om te weten dat alles Een is.

De fout die een zoeker kan maken, als her zoe­

Daarom hebben aJie wijzen in alle rijden gezegd:

ken nier fundamenteel doorzien is, is dar hij het

'Dit is het Beloofde Land.' Deze Eenheid is God.

Aha!' associeert mer de non-duale, non-empirische

Dit is het Ene. Dit is het. Het is niet ergens anders.

staar. Naruurlijk kan het 'Aha!' gewoon opluch­

En zodra je ziet dar het centrum leeg is, en je weet

ting, geluk, blijdschap, tranen of gelukzaligheid

dar daar niemand is die wil dar het anders is dan

zijn, wat allemaal neveneffeeren zijn, die heel mooi

het werkelijk is, is dit veel beter dan de meest ver­

zijn. Dar wil niet zeggen dar war gezien is niet de

heven spirituele s taat die er is. Hoe prcnig die ook

Waarheid was. Her wil alleen maar zeggen dar als

zijn, de Waarheid is oneindig vrijer.

de zoeker niet fundamenteel doorgrond is, hij die empirische neveneffecten onmiddellijk weer zal as­ sociëren met de bewustwording zelf. Dan zal her neveneffect her doel worden. Her wórdr her doel.

Leerling: Zou je willen uitleggen wat her verschil is

Ik zc:g dus niet dar war er gezien is

on waar was

russen spirituele ervaringen en momenten waarop

of dar er niets waardevols gebeurde omdat her ne­

je je ervan bewust wordt dar non-dualiteit een feit

ve n effe c t zo mooi is. Ik zeg: kun je her hele neven­

is? Ik vraag dit omdat je misschien wel verslaafd

effect opruimen? Kunnen we zien war de bron van

kunt raken aan her proberen re recreëren war ei­

het neveneffect is?

genlijk een tijdelijke bewustwording van non-du­

Leerling: Ben je, in dezelfde richting doorgere­

deneerd, het ener me eens dar je een soort decon­

aliteit was. Adyasbanti: War ik zeg is alleen maar dat een

structivistische methode aanreikt om vrijer re wor­

ervaring niet meer dan een ervaring is. Het is wel

den, waardoor we de mi sv attingen die ons kerenen

zo dar je een glimp kunt krijgen van de non-du-

doorzien, en dan

172

ons

best doen z.e re ontwarren?

17.�

J.


Het lijkt mij dat de soorr van openingen waar we

spirituele ervaringen blijven hebben, zelfs mer

over praten ook kunnen gebeuren door andere me­

grote frequentie. Het is als voortdurend dronken

thoden, zoals meditatie. Als we voortdurend ons

worden. Je drinkt gewoon vaker, nietwaar? Je kunt

best doen om deze openingen te omarmen, dan

met grote frequenrie spirituele ervaringen hebben,

worden ze, door ze herhaaJdelijk te beleven, als het

maar dat berekent niet dat je nier nog steeds een

ware in het lichaam/geesrorganisme ingebakken,

verslaafde bent. De zoeker zit stevig op zijn plaats.

en is er sprake van een bepaalde ontwikkeling die

Leerling: Dit werpt wat mij betreft de vraag op

op enig momene rot bloei komt.

in hoeverre we onze ervaringen kunnen vertrou­

Adyashanti: Ja. her is mogelijk dat het zo werkt.

wen. AJs je iets eet waar je niet goed tegen kunt,

Maar meestal niet. Meestal heeft de zoeker bepaalde

eer je her nier meer. Je probeert her re vermijden

ervaringen en daarna weer nier, of hij heeft ze met

en dar noemt men verstandig of slim. En als er iets

een zekere frequentie, één keer per week, eens in de

is waar jij veel aa . n hebt en dar jou een gevoel van

maand, of één keer per jaar. Voor zover ik kan zien is de mythe die gepropageerd wordt, dat er iets zal

vrijheid geeft, krijg je de natuurlijke feedback dat je in die richting vcrder moer gaan. Hoe zou je

veranderen als je dergelijke ervaringen maar blijft

ons dan aanraden om re gaan met de natuurlijke

krijgen. Soms verandert er inderdaad iets. Meestal

neiging

blijft de zoeker met betrekkelijk voorspelbare tus­

de spirituele ervaring of opening waar deze mee

senpozen die ervaringen krijgen. Je kunt ze bijna

gepaard ging? Zeg je dat we nier naar die feedback

in kaan brengen. Ze menen dar ze aan het einde

moeten luisteren?

een

bepaalde handeling re associëren met

van de weg resultaat zullen opleveren. De zoeker

Adya.shanti: Nee. Ik beweer precies het tegen­

meenc dat ze op weg zijn naar verlichting. Dar is

overgestelde. Ik zeg juist dat je naar de feedback

een mythe.

moer

Wat ik zeg is dat her zo meestal niet werkt.

luisteren. Je moer je ervaring gadeslaan. Het

enige probleem is, dat de meeste mensen maar

aan

Ik zeg niet dat het nier kan. Ik zeg alleen dat her

een deel van hun ervaring aandacht schenken

meesral niet zo werkt, want de zoeker denkt dat

niet aan her geheel. Op grond van een deel van hun

de volgende ervaring, die anders wordt dan de1..e,

ervaring geloven

de juiste zal zijn. Dar is de illusie die meestal niet

voel van vrijheid; dat is heel fijn, en daar gaat het

in twijfel wordt getrokken, en als zij niet in twijfel

allemaal om.' Of: 'Uit ervaring weer ik dat als ik

getrokken wordt en niet onderzocht, dan kan men

dit doe, ik op een bepaald momene wordt gerrof-

174

175

ze:

en

'Als ik dir doe, krijg ik een ge­


een fijne ervaring krijg.' Dat

staar. ln die zin kan er zeker een teruggang zijn en

spreek ik helemaal niet regen. Dar is onderdeel van

het punt is dat je datgene waar ik het over heb, wel

je ervaring. Een ander deel van je ervaring waar vaak

degelijk regenkomr. Her kan plotseling gebeuren,

nier naar wordt gekeken, is het feit dat deze opeen­

alles tegelijk, en het kan geleiddijk gebeuren, zo­

volging, deze beweging zelf. slavernij is. Her is geen

als boter smelt. Als we nu het smelten van boter

vrijheid. Je wacht altijd op de volgende ervaring. De

een vooruitgang willen noemen, kunnen wc dat

ervaring van mensen toont hun dit;

weten dar

wel doen, maar ik denk dat zeggen dar boter smelt

dit zo is. Ze weten dat z.e niet echt vrij zijn, want

iets anders is dan vooruitgang. Je schiet nier op. Je

wachten op vrijheid. En dit wachten is ook hun

komt nergens, en snel al helemaal niet. Het kan

ervaring, maar meestal wordt dit bijna onmiddel­

dus op rwee manieren. Her kan geleidelijk of plot­

lijk buiten beschouwing gelaten omdat dar deel van

seling gebeuren. Mijn ervaring, met veel mensen,

de ervaring hun complete spirituele paradigma be­

is dar het op elke manier dat het wil gebeurr. In

dreigt. Daarom kijkt de zoeker daar niet naar.

die zin kan ik dus wel geloven in de theorie van

Leerling: Ja. Daar wil ik nier naar kijken.

vooruitgang, maar niet in het idee dat sommige er­

Adya.shanti: Ik zeg dat je je ervaring moet ver­

varingen me zeggen dar ik meer vooruitgang boek

tèn door Genade

ze

en

ze

trouwen, maar dan ook de hele ervaring. Leerling: Ik kreeg de indruk dar je her idee dat

dan andere ervaringen. Dar is de valstrik. Ze geven nier aan dat je meer vooruitgang boekr.

ontwikkeling in zit betwijfelde. Er zijn bepaalde

Leer ling: Dat is het gedeelte dar ik een beerje

stadia, weer je. Er zijn bepaalde stappen. Je gaar

gevaarlijk vindL. omdat ik denk dat we allemaal de

van punt A naar punr B. Er moet iers zijn waar je

een of andere maarstaf willen om vooruitgang

naar roe gaat, anders zouden wc hier niet zijn en

te meten, en daar vercellen we hier in de sarsang

praten over wat je kunt doen. Is er geen vooruit­

verhalen over.

er

mee

Adya.sbanti: Inderdaad.

gang? Adyashanti: Er is een vooruitgang, maar je gaar

Leerling: Wc hebben her erover hoe ik de vo­

nergens heen. Zo er iets is, dan is het eerder te­

rige week in dit lastige parket verzeild was geraakt,

ruggang dan voortgang. Wanneer het waardevol is

maar

- en ik doel niet op regressie naar een infantiele

bracht - alsof satsang zijn werk doet. We hebben

toestand, een dergelijke regressie niet- ga je van al

het idee dat we vooruitgaan

je spirituele ideeën terug naar een veel eenvoudiger

wordt.

176

nu

heb het gevoel dat ik her er beter van af­

177

en

dar het leven beter


Adyashanti: Ja, naruurlijk is er vooruitgang, maar vooruitgang is geen realisatie of verlichting. Leerling: Natuurlijk zijn er allerlei ervaringen.

Ze kunnen ons voor de gek houden. En ik hoor

Illusie

echt wel war je zegt: 'Laat je nier inpakken door de uiterlijke schijn. Ga voor her fort. Verover geen zilver- of goudmijnen, waar je dan aan verslingerd raakr.'

Adyashanti: Juist, want die raken allemaal uit­ geput. Als je ervaart dar je leven steeds beter wordt, of vrijer, wie ben ik dan om dar re betwisten? Dar is jouw ervaring. Als dar iemands ervaring is, dan ben ik werkdijk verheugd dar hij gelukkiger wordt, en waarschijnlijk zal hij zichzelf en anderen milder

De wereld is illusoir.

behandelen. Dat is best. Als het over vrijheid gaat,

Brahman alleen is echt.

daar is werkelijk geen criterium voor. Je bent ver­

De wereld is Brahm1111.

licht of je bent het niet. Ramm'la Maharshi

D

e wereld is Brahman, de uiteindelijke wer­ kelijkheid, indien onmiddellijk gezien. De

wereld is bedekt met een laag die besraat uit de eisen die we eraan stellen. ledereen heeft zijn eisen. Sommige mensen hebben het gevoel dat het leven hun niet genoeg heeft gegeven. Andere mensen vinden de wereld niet veilig genoeg. Weer andere mensen eisen dat iedereen in vrede leeft. Het gaat maar door, al die eisen die men aan her leven of aan zichzelf kan stellen. Deze eisen vormen een laag.

178

179


Wanneer gezegd wordt dar de wereld een illusie is,

te bewijzen dar jouw opvatting over de wereld juist

berekenr her dar deze laag niel bestaaL Hij is nier Wanneer iemand regen je zegt: 'fk hou van jou,'

is, kun je je biezen wel pakken en naar huis gaan. Als je verlicht wilt worden en wilt merken dat je, hoera!, gelijk had, ga dan maar op vakamie of weer

en jij hebt her gevoel: 'Ik ben blijkbaar toch de

aan het werk, en maak jezelf niet gek met spiritu­

moeite waard,' is dal een illusie. Dar is niet waar

ele kwesties. Maar als her je ook maar enigszins

echt, hij wordt door her denken veroorzaakt.

Of iemand zegr: 'Ik haar je,' en jij denke:

.

'0, God,

aanspreekt verlicht te worden en te beseffen: 'Ik

ik wist her; ik ben nier veel waard,' is dat evenmin

zat er helemaal naast. Ik had volstrekt ongelijk wat

waar. Geen

mezelf en aJle anderen betreft. Ik had ongelijk war

van

deze gedachten heeft een inherente

realiteit. Ze zijn een sluier. Wanneer iemand zegt:

de wereld betreft', dan zü je misschien goed.

'Ik hou van je', verrelt hij je iets over zichzelf, niel

Mensen kunnen mediteren om te bewijzen dal

over jou. Wanneer iemand zegt: 'Ik haat je,' vertelt

hun levensopvatring juist is, zonder het re weten.

ze iets over zichzelf, nier over jou.

De reden daarvoor kan negatief of positief z.i;n. De

Levensopvatringen zijn opvattingen over jezelf

een kan denken: 'Ik weer dar ik een boeddha ben.

- letterlijk. Deze werel d waar zoveel gedachten

Ik weet dat ik verlicht ben, ik weet dat ik verlicht

overheen gelegd zijn, vindt feitelijk niet plaats, be­

ben.' Maar zelfs met die gedachte probeer je een

haJve in de geesr.

Een goede manier om hier een

levensopvatting af te dwingen, en die past nooit

beeld van te krijgen is je voor te stellen dar je ster­

helemaal. De zenmeester Huang Po moedigde

vende bent. Alles war met jou sterft is alles wat niet

mensen aan de Boeddha overboord te gooien- alle

echt is: je hele beeld van jezelf, je opvatting over

zienswijzen, alle levensopvatringen

de wereld, hoc die zou moeren zijn, hoe die zou

tuele -weg re gooien- zodat je ze niet oplegt aan

kunnen zijn, hoe jij zou moeren zijn, hoe jij zou

wat is. Daar komt de uitdrukking: 'Als je onderweg

kunnen zijn, of je verlicht was of onverlicht... AJ

de Boeddha tegenkomt, dood hem', vandaan. Als

dergelijke ideeën zijn weg als het brein niet meer

je enig beeld hebt van wat de Waarheid is, sla her

functioneert. Ze zijn er feitelijk niet. Niets van dit

onmiddellijk aan srukken, wam dar is het niec.

alles gebeurt, in feite. Daarom heeft spiritueel om­ waken een element van sterven. Als

-

zelfs de spiri­

Her loslaten van deze bedekking met ideeën en beelden lijkr veel op ontwaken uit een droom.

je echt vrij wilt zijn, moet je bereid zijn je

Wakker worden is de enige rnanier om je re realise­

wereld re verliezen -je hele wereld. AJs je probeert

ren dar het een droom is. Wc kunnen heel funda-

180

181


mentalistisch zijn -zelfs wat betreft oosterse lerin­

deelte van het onkruid eraf. Er was meer onkruid

gen, weet je. Je kunt geloven dar er geen wereld of

dan gras, en zo wie dden we

geen zelf is, maar als je het niet uit eigen ervaring

per dag, tot rwee weken achter elkaar, wanneer we

weet is het een vorm van fundamentalisme. Het is

beslorcn dat we echt geld wilden verdienen. Tegen

een manier waarop de gees t iets oplegt aan wat is.

de ri jd dat we een week later aan het eind van het

Wanneer je in meditatie zit, begin je de vcr­

gazon waren gekome n , kwam het onkruid dat we

schillende opvatringen die je met je meedroeg re

er in de eerste week hadden uitgetrokken al weer

onderkennen, en kun je ze loslaten. Maar zo gauw

omh oog. Zo is het met geloof. Je plukt het ene af,

als je ze loslaat, vervang je ze. Het is als met ge­

maar als je dat niet

loof. De meeste mensen doen geen afstand van

je nier ook dege ne eruit rukt die gelooft, komen

een geloof zonder zich aan een ander geloof vast te

er steeds weer nieuwe geloven die strijden om je

klampen. Oir geloof is beter, nu n ee m ik dîr aan .

aandacht.

Maar vragen stellen over wie de verschillende gelo­

baan te verzekeren. Her ego kan op die manier aan

ven aanhangt is veel doeltreffender dan elk geloof

het werk blijven.

dat je regenkomt in twijfel

mer

's

z

omers uren lang

worte l en al doer en als ,

Dit is een goede manier

om

je van een

trekken, omdat je het

Het uitroeien van degene d ie gelooft, daar gaar

ene doorziet, maar er al gauw weer een ander zal

het om. Wie is degene die dit geloof aanhangt?

opdoemen. Het lijkt op onkruid wieden.

Wie is degene die ermee worstelt? Als je eenmaal

De beste vriend uit mijn jeugd, die aan de over­

degene hebt uitgeroeid die het bouwsel bijeen­

kam woonde, had e en achtertuin met een gazon

houdt, valt het hele bouwsel in elkaar. Als je een

dar eigenlijk meer onkruid was dan gras. Zij n va­

stukje van de wortel laat staan, komt her terug en

der placht ons vijfentwintig cent per uur- lee wel,

beg int weer te groeien.

dar was dertig ja ar geleden -re betalen om her on­ kruid eruir

re

trekken. En zelfs toen wisren we dar

vijfentwintig cent per uur nier veel gdd was. Maar met e en uurtje werk konden we een reep kopen.

-

Eerst zaten we op de grond her onkruid er mel

ie ik mijn levensopvattingen als illusies, en voel ik heelhei d. Maar dan verlies ik me

kleine tafelmessen uit re snijden. Enfin, dat was

weer in afgescheidenheid. Wat is er voor nodig om

te moeilijk, dus daarna gingen we het onkruid er

nier meer heen en weer

gewoon uittrekken. We nokken het bovenste ge�

een momenr naar constante realisatie te gaan?

182

Leerling: Soms

z

re

183

gaan, om van af en toe


Adyashanti: Laar degene die vraa gt: Wann eer zal her van af en roe een momem van realisatie naar

maskers. Voelend wezen is een masker. Boeddha is

constante realisatie gaan?' oplossen

het voe l ende wezen en Boeddha een en dezelfde.

'

.

Heb je een

ook een masker. Wanneer de maskers af zijn, zijn

idee w ie d ar vraagt ? Her is een bepaalde bew egi ng

Leerling: En kun je her geen naam geven.

in de geest die dar vra agr.

Adyashanti: Je kunt her geen naam geven. Het

Her is allemaal een l aag van ideeën die de waar­ heid bedekt. Er is een gezegde in zen: 'De ene mi­ nuur ben je een boeddha de volgende een vodend ,

wezen.' Je bent altijd Boeddha, want beide zijn

is n ier masker leegte. Zoals Huang Po zei: Her is -

,

'

niet groter om gemanifesteerd re zijn als Boeddha en nier minder om gemanifesteerd te zijn als voe­ len d wezen.' Leerling: Ik bespeur een nei ging in me zel f ge­

hecht re zijn

aan

dit gevoel van vrije val.'

Adyashanti: Gehecht zijn aan het gevoel

van

vrije val is nog altijd gehechthe i d. En her is de oorzaak van lijden, want er wllen nier altijd aan­ gename gevoelens zijn. Gevoelens veranderen. Ze 7.ien is

ze

loslaten.

Er on tstaat dan spomaan om­

spanning in het vasthouden eraan, z.elfs aan heer­ lijke er varingen. We gaan voorbij realisatie, voorbij het masker van het ego, en voorbij her masker van Boeddha. Als her ondoordringbare masker voor de l eegt e wordt weggetrokken en het transcendente wordr bereikt - is

er

s l ech t s her grote 'Ahhhhh'.

Leerling: W anneer je spreekt

over 'geen ideeën of ill u sies hebben en leegte realiseren' lijkt liefde daar

geen rol meer in re spelen. In mijn ervaring om­

Self-rejlution

{>1997 Wil

staa r die liefde ook bij bewustwording ; het lij kt wel

Nolan

184

185


een ene rgetisch veld russen il lus i e en leegte. Wil je

Dat is de onbewuste afspraak die wordt gemaakt:

over liefde spr eke n en over de plaats die zij heeft

'Ik besluit , op de een of andere manier, b ewust of

in verlichting? Hoe komt her dar wij me n sen ons,

onbewust, ee n afgescheiden persoon te zijn. Maar

elden bemind

aangezien ik eigen lijk niet afgescheiden ben, moet

met zoveel liefde van binnen, zo

z

ik mijn Waarheid weggeven. Maar aange zien ik de

voelen?

Adyashanti: De ecrm: beweging van leegte is

Waarheid niet kw ijt kan raken- die verdw ij nt nier

liefd e. Dar is ook de eerste roeping, wat hetzelfde

zomaar uit de kosmos - moer ik haa r ergens an­

is, de1.dfde liefde. Zij leidt tor het hele univer!ïum,

ders deponeren . Als ik n et wil doen alsof ik deze

de creativiteit van di t bestaan, en d e geboorr e

cr­

bepe rkte mens ben, moer ik mijn goddelijkheid

van . Zij is als een moeder. Alles ontstaat uit dat on­

weggeven aan iemand ande rs.' Vervolgens gaar die

beschrijflijke gevoel van liefde en schoo nheid. Het

naar

is de ee rste uiting van het nie ts . In die zin is liefde

mand moet haar toch hebben, terwijl ik her druk

vaak een poon of deur naar de meest waarac ht ige ,

heb met mezelf te z ijn.' Dat is de proj ectie.

Jezus of Boeddha of de spirit uele leraar. 'Ie­

hoogste staat. lk denk dat de reden waarom men­

Ik denk dar wanneer er liefde is, in de meest

sen geen liefde voelen, is dar ze afgescheiden zijn

waarachtige zin van het woord, we in feite verliefd

zichzelf, van wie liefde, de bron van liefde is.

worden op ons Zelf. We worden verliefd op war

Oir hele mense lijke organisme is liefde be li ­

ons ego niet kan bevatten. Wanneer we het s t a ­

chaamd, creativiteit belichaamd. Het ego ziet dit

dium van afg es chei den pe rsoon gepasseerd zijn,

niet. Het acht zich n ier in staar een der gelij ke lief­

nemen we on1.e ware aard weer aan en erke nnen

de roe re laren. Daarom houdt men in spirituele

we ons Zelf,

gemeenschappen vaak niet gewoo n van de leraar,

of onze eigen leraar- kunnen kijken en onmiddel­

maar men aanbidt hem, wanreen ego kan zoveel

lijk en ab soluut weten dar wij dat zelf zijn, dar het

liefde niet verdragen. Men voelt deze liefde mis­

hetzelfde is. We kunnen dar alleen doen wanneer

schien zelfs i n zich, maar aangezien her voor het

we

ego teveel lij kt, wordt de liefde op de leraar gepro­

hehben naar onszelf en haar gezien hebben als ons

jecte erd.

eigen Zelf.

van

We he bben de neiging onze ei gen Waarheid,

erkelijk die rijkdom helem aal t erugg ehaald

w

Dan is er een grote li efde en waarder ing. Dar

onze eigen schoonheid, op iets of iemand anders

heb ik

te pro jecter en. Wc proj ecte ren onze schoonheid.

voor

186

da t wc naar Boeddha- of de he ilige

zo

voor

mijn leraar. Het is zoiets als: 'Bedankt

het vasthouden van mijn projectie. Bedan kt

l87


voor her vasthouden van mijn verlichting, terwijl

onp eilba ar diepe stabil iteit waarin de opening die

ik on derrussen bez ig was net re doen alsof ik niet

jij bent, opgaat in transparantie. Ze is her ab so lute

verlicht was. Bedankr dat u die ni er bent bli jven

gewo rden. Jij bent Dat.

vasthouden en als uw eigen do m hebt beschouwd,

Er bestaaL een uitdr ukking di e luid t : ' Compacte

maar dar u haar terug hebt gegeven. Er is hier heel

leegt e'. In de geest is de leegte nier zo c ompact. Ze

v eel liefde en dankbaarheid daarvoor. B edanh dat

lijkt veel op ruimte en is etherisch van karakte r; dar

u mij dit heeft la ren zien. '

is verlich ting op het niveau van de geest. Verlich­

Er is een gezegde in zen dat luide: 'Wanneer de

ting op het niveau van her har e is een levendigheid,

Je k unt

her gevoel dar alles in mij danst. De verlichting

een ervaring van l ee gte hebben, maar her kan de

op het niveau van de onderbuik is een soortgelijke

leegte van leegte zijn. Een uitdrukking die ge­

leegte als die van de geest, maar als een berg, een

bruikt wordt is 'een koele leegte'. Maar wanneer

transparante be rg. Dat z.ijn allemaal ui tdrukkingen

het de ware leegte is, danst je wezen. Dar gaat zelfs

in de mem van Je Waarheid.

realisatie diep gaat, dansr je hele wezen. '

dwars door je fysieke lichaam. AJ!cs leeft: weer. Je

Leerling: Dat is her mooiste war ik ooit heb

danst - de leegte danst. Dan gaan we die pe r in

geh oord. Ik heb me afgevraagd hoe dat nou zit met

die liefde en die dans en die v reugde. Ve rvolgens

spirituele g roeperingen die liefde ht:bbcn overge­

komt het tol rust en is het nog steeds liefde, da ns

slagen en daar blijkbaar niet van uitgaan in hun

c:n v reugde, maar het kalmeert tor iets dat stil is en

leer. Zij hebben die kern niet en lijken erg dor.

alles doordringt. Er is een liefde en een stil te die

Ik heb me alrijd afgevraagd hoe er verlichting kan

zich alleen maar verdiepen.

zijn zonder liefae.

Wanneer verlic hting plaatsvindt, moet het hart

Adyashanti: Zoals mijn leraar altijd zei : "Spiri­

zich openen. Ik denk dar als realisa tle volkomen

rualiteit kan maar al te gemakkelijk omaarden in

wil zijn, ze op drie niveaus moer aanslaan- hoofd,

gepr aa t . ' Er kan een zeker niveau van ge estel ijke

hart en onderbui k - want je kunt een zeer hel·

verlichting zijn, van torale helderheid -een ontwa­

dere, verlichte geest hebben, die je heel grond ig

ken als ruimLe of ruimheid -die steeds vcrtier kan

kunt ken nen zonder dar je wezen dansr. Maar als

gaan. Maar zelfs daarbij kunnen er zeer subtiele

het hare zich n et zo ver opent als de geest, begint

vormen zijn. en zijn er ook vaak, van h er indivi­

je wezen re dansen. Dan komt alles tot leven. En

duele ik dat zichzelf bescherml. Zodra je onder her

w a nneer de onderbuik opengaat, i s er die diepe,

n i veau van de hals komt, wordr zelfbescherming

188

189


voor veel mensen een enorm belangrijke kwestie.

komen. Als we vasr zinen, zoals je zegr, wordt de

Her is één ding om mijn geest re veranderen, geen

spirituele staat misschien gebruikt om ons ervoor

gedachten te hebben of niet s te zijn, maar wanneer

te behoeden vollediger

her in het hart begim te komen, komt het wel heel

staten behoren rot de meest effectieve schuilplaat­

dicht bij. Die opening is van ee n andere orde va n

sen, omdat ze zo gel u kzalig en zo compleet kun­

intimiteit. En daarom denk ik dat sommige spi­

nen l ijken . En daar heb je van die geweld ige erva­

rituele gemeenschappen dar missen, omdat som­

ringen, maar je schopt nog steeds je hond als je uit

mige mensen heel vcrlicht van geest kunnen zijn,

je werk komt.

maar verder niec.

re sterven. Hoge spirituele

Oe verschillende spirituele tradities belichamen

Leerling: War mij opvalt is dat ik me. daarom

blijkbaar ieder een ander aspect

van

realisatie. Zen

rot je aangetrokken voelde. Bij sommige spiritu­

belichaamt het onderbuikniveau. Daar richt her

ele leraren kan er sprake zijn van veel e rvaringen

zich op. In 1.en wordt her Oe Grore Dood genoemd

en veel oefeningen voor bewustzijnsverandering of

als je daar heel diep in valt, omdat het een wraal

samadhi. Maar wat jij er echt aan toevoegt, en dar

losla ren is van alles, zelfs van gehechtheid aan her

doen ve el lerar en niet, is de volledige belichaming

harr. Op dezelfde manier als we gehecht kunnen

van je essentie . Daarin moer liefde een plaats heb­

zijn aan de imellectuele verlichting, kunnen we

ben. Als je spirituele leve n er alleen over gaat hoe

ook gehecht zijn aa n merher hare doorvoelde ver­

je tot bewustzijnsverandering kunt komen, heb je

lichting, wat de reden is waarom je in zen zoveel

geen

doorleefde essemie en denk je die niet nodig

re hebben. Je wordt misleid door het idee dar dát

hoon praten over leegte. Dit is de berg

en dat is in feite her wezen van het bestaan.

alles is of dat her genoeg is. Adyashanti: Terwijl de verlichting neerdaalt, kom je in heel vcrschillende gebieden van je wc­ zen, die doorzien zullen worden. Wanneer je onder de hals komt, staat je heel wat smerigs te wach­ ten , als je snapt war ik bedoel. Het is zo'n beetje het spiri tuele moment om je handschoenen aan

re trekken, en een mens moet op

een z eer

diep

emotioneel niveau kunnen kijken om daar echt re

190

van

I')(

leegte,


Controle

E

n als je nu e ens iedere controle en elke drang die je hebr laat varen

,

wc

de allergeringste

dr ang toe, om waar dan ook i e ts te beheersen, ook iets dat er op dit ogenblik mi sschi en met je gebe u rt? Stel je voor dar je in staat zou zijn de controle op

elk n iv ea u volkomen en absoluut op te geven. Als je de controle absoluut, totaal en volledig op zou kunnen geven, zou je spi ritue el een vrij mens zijn. Veel mensen hebben gezegd dat wanneer je de aard van de mens tot op het bot ontleedt, de

voornaamste emorie die mensen ges cheiden houdt angst is. Ik he b niet gemerkt dat dit zo is. Mijn bevinding is dat de kern kwes t ie die mensen die vinden dat ze afgescheiden zijn gescheiden houdt, her verlangen en de wil is om alles te beheer sen

.

Er ontstaat angst wanneer je denkt dat je geen

193


conrrole hebt. Of je wordt bang wanneer je beseft

men waarin iemand met dit dilemma niet voorna­

dar je geen controle hebt, maar het verlangen naar

melijk bezig is

controle nog nier hebt opgegeven.

één iemand, maar iederéén is mee controle bezig,

Wanneer ik het over controle heb, heb ik het

ener

de kwestie van comrole. Nier

tenzij ze helemaal bevrijd zijn van het verlangen

over alles. De meest in het oog lope n de vorm van conrrole is wa n ne e r mensen proberen elkaar de

n aar controle.

baas re blij ven . Als je terugdenkt aan elke afzon­

die

derlijke conversatie die je v andaag hebt gevoerd,

zichten hebben gekregen in hun ware aard en

is de

in vind L Je probeerde iemands geest re

mensen die werkelijk bevrijd en vrij zijn, zeer een­ v oudig dit: zij die bevrij d en vrij zij n hebben de

beheersen, zodat ze jou zouden begrijpen, het met

controle wtaal en absoluut opgegeven. Dat is zo

je eens

omdar je, wanneer je de controle laat varen, niets

kans groOl dat je

co n r rol e

er een

k e pogi ng tot

ze e r

zouden zijn, naar je zouden luisteren of je

aardig zouden vinden. Dar geldt misschien niet voor alle gesprekken en mensen, maar waarschijn­ lijk voor aardig wat. Tk heb het over alles, van de meest in her oog lo­ pende vormen van co ntrol e

Zeer simplisrisch gezien is her verschil russen

mensen die belangrijke

en

diepgaande in­

anders kunt zijn dan

bevrijd en vrij. Her is alsof je van een gebouw af springr. J e moer wel naa r bene­ den vallen; de 1.waartekrachr trekt je omlaag. Als je de controle volstrekt loslaat, eindig je in volkomen

en macht rot de meer subtiele vormen van controle. Hie rbij trachten we

zei fi-ealisarie.

wat we op dit mo m e n r

gen naar controle her gevoel alsof er

ervaren

een andere wen­

de

In zijn meest elementaire vorm geeft het verlan­

een gebalde

ding re geve n. Een van de meest voorkomende vra­

vuist in je buik zit. Wat je merkt, wanneer je je

gen die ik krijg gaar ongeveer zo: 'Adya, er is iets

door alle verschillende manieren om je ervaring te

met

b ehee rs en heen hebt gewerkt, is deze elementaire gebalde vuist. En wanneer je dicht bij die ge balde vuist komt, zul je merken dar die een beschermer heeft. De besch ermer van o n s elementaire gevoel

me gebeurd op s piri tueel vlak, Jan denk ik tenmi ns te, en ook al is het gebeurd , heb ik niet het gevoe l dat het helemaal volledig is . Ik h eb niet zo het gevoel dat ik helemaal vrij ben. Misschien ben ik me we l bewust geworden van wat ik ben en wie

van conrrole is woede . Meestal is deze woede des­

ik ben, en dar was heel mooi en inrens, maar Adya,

tructiever dan ieder gevoel waarvan je ooit zou wil­

er is iets nog niet helemaal af.' Wat volgt is: 'Wat

len wegeven dat je her misschien in je zou kunnen

moet ik doen. ' Ik ben nog geen geval tegengeko-

hebben. Her is de uiteindelijke beschermer van de

194

}C)')


controle, wanr als je ooit bij iemand mer een aan­

comrole in je was, geen enkel verlangen om

val van woede in de buur t bent geweest, dan maak

heersen, of ideeën om te beheersen - hetzij op een

je dat je weg komt, tenzij je stom bent. Je voelt

zeer voor de hand liggend niveau , hetzij op het

je miss ch i en rot allerlei andere dingen aangetrok ­

di eps te niveau van je ervarin g. Stel je voor hoe her

ken: iemand wie ns trip bestaat uit slachtofferschap

zou zijn als her verlangen om

of depress ie, of misschien iemand die slachroffers

men uit je sy steem verdwenen was.

maakt of ande re patronen heeft. Mensen ku nnen

re

Le

be­

beheersen volko­

Het ve rlangen om de baas te blijven is, uitein­

gehech L of ve rstrikt raken in al lerlei emotionele pa­

delijk, onze onwil om volledig bewust

tronen, maar er zijn er maar heel weinig die zich

thony de Mello vereelt daar een prachtig verhaaJ

echt graag als een mo t in het vuur van woede laten

over. Hi j was

vangen, of er ie ts in zien. In die zin is het een zeer

pater die lezingen gaf en boeken s chreef; hij stierf

goede beschermer. Hij is heel doeltreffend in zijn

in de jaren tach tig. Hij vereelt in zijn verhaal hoe

optreden.

een moeder bij de kamer van haar zoon op de deur

Veel mensen komen nooit bij hun woede, om­ dat angst daar nog bove n ligt. Angst werkt meestal. Oe mees te mensen die verschrikkelijk bang zijn, lo pen weg. Maar die paar mensen die door hun angst heengaan zullen eruit komen met het gevoel dat

er

iets onder zit dat oge nsch ij nlijk enorm des­

een

Johnny antwoordt: 'Ik wil niet wakker wor­ den.' Moeder zegt weer: 'Johnny, je moet wakker worden !'

gaan, zul je merken dat er een

'J ohnny,

tractie is, mees ta l di ep in de buik, d ie zelf� zeer ingri jpende sp iritude

inzichten kan overleven.

spiritueel ontwaakte jezuïeten­

Het is rijd om n aar school te gaan.'

'Ik ben wakker!'

con­

zijn. An­

klopte en zei: 'Johnny, je moet wakker worden.

tr uctief is. En al� je door die rornado heen blijft ex is ten tiële

re

naar

je moet opstaan

en

uit bed komen en

school gaan!'

'Ik wû niet uit bed komen. '

Missc hien overleeft de angst, misschien niet, en

Komt dit je beken d voor? 'lk wil nier naar

misschien overleeft de woede, misschien niet. Vaak

school. Ik heb genoeg van school. Waarom zou ik

doen ze daL niet . Maar de contractie overleeft soms

naar school moeren?' Zij a mwoordt hem: 'Ik zal

in zijn meest elementaire vorm.

je drie redenen noemen waarom je naar school

Daarom stelde ik je voor je h et

zou

vcrbeelden hoe

moet. Ten eerste , omdar het tijd is om naar school

zij n al!'! er mtaal geen enkele neiging tot

re gaan. Ten tweede, omdat er een hele school met

196

re

1 lJ7


leerlingen is die van jou afhankelijk is. En ten der­

het niet het beste zijn gewoon de eerste twintig jaar

de, omdat je veerrig jaar bent en het hoofd van de

in bed te blijven?' Is je probleem daarmee opgelost ?

school.'

Absoluut niet! Je moer opstaan en eruit komen. En

Iers soortgelijks is aan de hand met veel mensen

die een heel diep inzicht hebben gehad. Alsof de

je zult daarvoor de controle los moeren laren. Dit is een z eer i ngrijpend e en

zeer

belangrijke

wekker afliep en je ophield je illusoire zelf voort­

beweging. Her is eigenlijk een mutatie in de kern

durend wr hestaan te dromen. en je weet dat je

van je i nnerl ijk. Het is niet noodzakelijk een open­

uiteindelijk zuiver geest bent. Dat heb je ervaren.

baring,

Je lijkt op het schoolhoofd die in bed ligt als het

Her is ee n fundamentele mutat ie

tijd is om naar school te gaan. Je bent wakker, maar

van bestaan -leven, los van de wil controle te hou­

je hebt er nog niet helemaal mee ingestemd dat je

den. Wanneer je= Wt de kern komt van conrrole,

wakker bent. Je hebt je controle niet opgegeven.

krijg je waarschijnlijk het gevoel alsof je doodgaat.

Het leven roept je, en het laame s tu kje controle

De meeste mensen hebben dar gevoel,

dat je over hebt is dat je zegt: 'Nee. Het is eng bui­

zekere zin ga j e ook

een

spirituele p rest atie, of een realisatie.

st erve n.

van

onze wijze

want

in

De ervaring dat her

ten. Ik weet niet of ik de deur uit wil gaan. Daar­

leven plotsding , en wel roraal, niet draait om con­

buiten is een heel nieuw leven. Een heel andere

trole hebben, ook niet op her meesr fundamenrele

manier van zijn. Ik ben ontwaakt, maar ik weet

niveau, is

niet zeker of ik echt helemaal wakker wil z ij n . Ik

ons draaide het hele leven al om comrole tegen de

dacht dat ik gewoon wakker kon worden en dan

tijd dat we ongeveer

nog in bed kon blijven.'

al kinderen van twee jaar Jie de baas over hun

Het is grappig, wanneer mensen werkelijk op

dir bepaalde punt in hun spirituele omwikk eli n g zijn aangekomen,

wanneer ze

een diep inziclu heb­

een

zekere dood. Voor de meesten van

een jaar oud

waren. Je ziet

moeder probe r en re spelen en mammie

en

ordonneren en manipuleren. Het begint die drang

om

de baas

re

pappie

w

jong,

spelen, dir blijkbaar bio­

ben gekregen en toch eigenlijk bezig zijn met de

logische gevoel dat je zult overleven als je controle

essentiële kwestie van conrrole, dat 7.e vaak vragen:

kunt hebben.

gaan

Dit is wer kelij k een fundamenrele transforma­

of zoiets? ik wou dar i k gewoon eeuwig op retraite

tie. Daar om zeg ik dat we wel ee n heel diepgaande

kon gaan, vind je dat een goed idee ? ' en ik zeg alrijd

en belangrijke realisatie van de waarheid kunnen

nee. Het zou zijn alsof die schoolmeester zegt: 'Zou

hebben,

'Denk je dat ik naar een klooster

198

zou moeten

maar

dar de definirieve echre vrijheid uir-


eindelijk nier per se tor stand komt door een rea­

Adyashanti: Je kunr daar zi,jn en toch niet losla­

lisatie. Zij komt tot stand door een diepe overgave

ten. Als we werkelijk in zekere mate rusten in onze

i n her aller-binnenste van ons wezen. Natuurlijk

ware aard, functioneren de overduidelijke vormen

zullen de

grondige realisatie

van controle niet. Als ze dat wel doen, dan rusten

van hun ware aard nodig hebben om zich vanzelf

we nier in onze ware aard. Dan zijn we er nog niet

en spomaan over te kunnen geven. Maar het vol­

in de buurt van. Als we duidelijk proberen controle

woit zichzelf met een blind en onvoorspelbaar los­

uit te oefenen over onszelf

laren van controle. De vraag die mensen mij over

ledig terug in dromenland. Maar zelfs als we zeer

dit punt stellen is natuurlijk: 'En, hoe doe ik dar?'

diep in onze ware aard verblijven, is het mogelijk,

En alles wat ik kan zeggen is dar die vraag zelf jouw

en in mijn ervaring met

controle is. ConrroJe is dar je dit probeert

doen.

lijk dat deze existentiële grip van conrrole er nog

De vraag naar her hoe gaar altijd over controle.

steeds is. Hij wordt misschien niet eens opgemerkt

Her kan soms zelfs nuttig zijn om te weten hoe,

op dat moment, maar potentieel is hij er.

maar

meeste mensen ee n

te

uiteindelijk gaat her over comrole. Er is geen

hoe. Laar gewoon los.

en

anderen, zijn we vol�

mensen

zelfs waarschijn�

,

Leerling: Daar is angst bij. Adyashanti: Dat is doodsangst. Ja. Omdat het

loslaten gebeurt door de dood van ons afgeschei­ den zelf te ervaren, en dat is een zeer diepe dood, op alle niveaus. Heel diep. Let wel, het is een vol­ Leerling: War bedoel je met onvoorspelbaar? Adya�hanti: D aar mee bedoel ik dat bij her de­

finitieve opgeven van controle, de w i l

tOL

controle ,

slagen ingebeelde dood. Leerling: Vindt loslaren plaats wanneer we

sterven?

alles onvoorspelbaar is. Het is het laatste dat we

Adyashanti: Nee, helemaal nier. Je kunt fysiek

onder ogen willen zien omdat alles tor aal onvoor­

sterven en nog steeds verlangen houden naar con­

spelbaar is. Met andere woorden; alles is volledig

trole, door tweehonderdduizend levens heen.

onbekend.

Leerling: Is het loslaten van de existentiële grip

Leerling: En het onvoorspelbare loslaren van

iets fysieks?

controle gebeurt dus eenvoudig door in het onbe­

Adyashanti: De existentiële grip voel je fysiek,

kende re zijn - en dan is daar de opening. Is dar

maar her gaar veel dieper dan het fysieke. Om een

juist?

voorbeeld re noemen, stel je voor dat je een abso-

200

201


luur overruigende ervaring had dar jij, zoals je nu

Dat kan heel plotseling zijn of het kan ook heel

over jezelf denkt, in alle opzichten zou overleven

geleidelijk zijn. Er is maar één regel : er zijn geen

wanneer je lichaam stierf. Dit is dan geen geloof,

regels over hoe je je on tvouwt.

her is geen hoop, her is geen vertrouwen -je bent er honderd procent zeker van. Zou j e dan heel bang zijn dar je lichaam achteruitging en stierf?

Leerling: Nee. Adyashanti: Ik denk dar de meeste mensen nier

Leerling: Moeren we dan ophouden mer vra­ gen srellen?

Adyashanti: N ee. dar werkt ook niet. Dar is re­ veel controle.

zouden ze zich geen zorgen maken over het sterven

Leerling: Maar wanneer je vragen begint te stellen, probeer je iets re beheersen. Adyashanti: Ja. Maar als je jezelf weerhoudt van het stellen van vragen, probeer je ook co ntro­

van hun lichaam. Waar ze bang voor zijn b ij het

l e re houden. Her beste wat mensen voor zichzelf

sterven is nier dat 'mijn lichaam sterft', maar dat

kunnen doen is altijd om absoluut, toraal en vol­

'ik sterf'.

ledig eerlijk te zijn me t zichzelf, helemaal eerlijk,

echt bang zijn voor hun fysieke dood, wam als ze de: overruiging hadden dar zij niet zouden ste rven,

Leerling: Ik, zoals ik mezel f ken. Adyashanti: Ja, ' ik' sterf. En aJs ik niet dacht dar ik zou sterven, zou her me niet kunnen schelen

i nnerlijk. Als er een vraag is die heel belangrijk diepzinnig en heel werkelijk is voor j o u, stel hem.

of mijn lichaam stierf. Maar her feit is dar degene

B egrijp je wat ik bedoel? Het is belangrijker in­ teger te bl ijven ten aanzien van wat er in je leefr,

die: bang voor de dood is, degene is die vasrhoudL

dan het te verkwanselen voor een idee. Integer

De ik die ik ken, mijn persoonlijkheid, is her haas­

blijven leidt je helemaal naar de waarheid. Er

je. Die is verdwenen. Maar her is een volkomen ingebee lde dood, omdat de ik slechts een vcrza­

zijn nier veel mensen die dir doen. Iedereen meer war er in hen leeft af aan een idee dar

meling bekende gedacht en is. Maar als ik ermee

komr. Als je wat ik vanavond heb gezegd zó in­

geïdentificeerd bent, voelt het helemaal nier als een

ter p rete ert dat alle vragen een vorm van conrrole

ingebeelde dood, wel?

zijn, zou dat een rotstreek zijn, want dan

Leerling: Gebeurt het dan in de loop van de

van

buiren

wu

je

alleen maar controle uitoefenen in tegengestelde richting.

rij d?

Adyashanti: Her gebeurt wanneer de: rijd op­ raakt. Het kan in de loop van de tijd gebeuren.

202

Leerling: Houdt her vragende deel uiteindelijk op te bestaan?

203


Adyashanti: Ja. Dat is het hele punt. Her deel dar vraagt ei n digt wanneer de vraagsteller eindigt. Al­ les wat de vraagsteller vraagt is een middel om de

alt i jd mensen die genadeloos eerlijk en in teg er

grip re versterken.

naar zichzelf waren. Het is voor een mens tamelijk

Leerling: Om zichzelf re verdedigen? Adyashanti: Juist. Zelfs wanneer deze grip vraag om verlossing en om overgave, probeert hij nog c ontrol e te houden. Hij zegt: 'Ik wil me nu

meest in nerlijk e integriteit is dus hec

ritueel

zeer

ver lich t e mensen, kun je bij hen altijd

één ding aamreffen dat her kernpunr is: het zij n

r ig o ure us om zo

re: zijn, omdat wc meestal tegen

onze onzekerheden, angsten en twijfels oplopen.

Leerling: Houdt dar in dar het moeilijk re doen is in je dagelijkse leven?

voudigs , maar heel diepzinnigs: 'Alleen de nepfigu­

Adyashanti: Nee. Het is rigoureus, maar het dagelijkse leven is echt geen bel e mmer i n g . Mensen zijn eeuwenlang vertrokken naar temp els , kloos­

ren worden niet verlicht.'

ters, en ashrams. Als je kijkt naar alle mensen die

overgeven.' Je

belangrijkste. Mijn leraar zei altijd iets heel een ­

Leerling: Je bedoelt dat ze de waarheid nier wil­

dat hebben gedaan, hoeveel mensen zijn er dan werkelijk verlicht gew or de n ? Het succespercentage

len weren?

Adyashanti: Ik weet niet of ze de waarheid niet

is behoo rlij k slecht. Zelfs vandaag de dag kun je

willen weten, ik weet alleen dat de meeste men­

iemand vragen: ' H oe lan g heb je in de ashram in

sen her heel moeilij k vinden een lang volgehou­

Japan of China ofTibec of India gewoond?' 'Ik ben

den integriteit re bewaren. Ze geven die om allerlei

er vijftien jaar geweesr.' E nfi n , je kent de cruciale

redenen en ideeën steeds weer op. Ze volgen de

vraag als we her hebben over spiritualiteit, en nier

leringen van vierhonderd bocken tegelijkertijd, en

alleen r eligie: 'Heb je het bereikt? Heb je gekregen

doen aJles om te on dopen wat er werkdijk gebeurt

waarvoor je ging? Ik herinner me dat je zei dar je

vanbinnen. Zodra ze naar binnen kijken en waar­

voor vijftien jaar wegging om verlicht te worden.

lijk imeg cr

Is her gebeurd ?'

hebben ze

zijn, begint alles zich te openen. Dan mis schien duizenden vragen. Of ze heb­

Dar is de cruciale vraag, nietwaar? Wanneer je

ben soms plotseling géén vragen. Ze handelen van­

alle onzin weglaat, dan heb je her bereikt of niet,

uit her han, dar ze voor niets of niemand hebben opgeofferd. Dan gaat er kracht van hen uit.

en bij de meeste mensen

je hun vraagt of ze verlichting hebben gevonden,

Als je kijkt naar de mensen die door de geschie­

'nee'. Ik zeg niet dat het voor sommige mensen

denis heen worden gezien als voorbeelden van spi-

204

niet nuttig is in

een

is hel antwoord, wanneer

klooster te gaan, want dat

205


kan het duidelijk wél zi jn. Wat ik zeg is dat op de

'ik' dat overal van uirsrraalt. Maar dar is maar ge­

plaats waar we toeva llig zijn, waar dat ook is, wat

praat. Het hoort ook bij integer zij n om je nooit

we ook doen, wanneer we deze wil om te beheer­

revreden re stellen mer de waarheid van een ander.

sen beginnen los re laten, we ons realiseren dat we

Je wilt het in jezelf weten, wam dat is de enige

nergens beter zouden kunnen zijn. Onze excuses

manier waarop je her ooit zelf zult weren. Omdek

raken op.

onafhankelijk

van

een ander wat je bem.

Heb je wel eens ondervonden, bij wat dan ook

Er is ook hier een mysterie, zelfs op her niveau

in je leven, dar je excuses opraakten? Wanneer je

van ervaring. Zelfs in het begi n kun je, terwijl her

geen excuses m eer hebt, heb je plotseling het ge­

nog een groot m ysterie is, een soort van inruïrieve

voel dat je tegen de muur oploopt . Op dat mo­

e rvarin g hebben dat er geen afzonderlijk z.elf is. Je

ment kun je voelen dat er een fundamentele inner­

kunt jezelf niet vinden en toch ben je hier duide

lijke verandering nodig is. Daarom is ieders leven

lijk, omdat deze afwezigheid wordt waargenomen.

-zoals het is, als hij het maar niet meer probeerde

Je kunt ech t mereen in het begin een voorproefje

te vermijden- eigenlijk het volmaakte terrein voor

krijgen dal mensen die al twintig jaar op hun me­

zijn spirituele ontwikkeling. Het doet er niet roe

ditatiekussen zitten misschien niet hebben. Zo­

of je hier in Palo Alto bent en bij IBM werkt, of

iers eenvoudigs kan hun ontgaan. ledereen kent

dat je ergens monnik in een kJooster bent. Waar je

de smaak

ook bcnr en in welke situatie je je ook bevindt, er is

eraan . Het is nier iets dat ver van ons ligr.

­

ervan

al. Dat is het verbazingwekkende

altij d diezelfde fundamentele vraag. En het doet er niet roe wat je doet, her gaar om wa r

je benr.

Leerling: Dus als je zegt dat het gaat om wie ik ben, war gebe urt er dan wanneer de 'ik' eindigt, wannee r je beseft dar alles wat je kent als 'ik' niet werkelijk blij vend is?

Adyashanti: Daar kom je wel achter. Ik bedoel

,

je stuit op de ongelooRijk mooie paradox dar er helemaal geen 'ik' is en dat 'ik' overal is, en �ide zijn regelijk waar. Leuker kun je het niet krijgen. Er is geen 'ik' en her enige wat bestaar is één groot

206

!07


Loslaten

"C r is een heel eenvoudig recept om gelukkig re .I..:.n ijn. Laat gewoon de eis, die je aan dit mo­ ment stelt, varen. Telkens wanneer je een eis stelt aan her moment om jou iers re geven of iets weg re nemen, is er lijden. Je eisen houden j e vastgeke­ rend aan de droomstaat van de geconditioneerde geest. Her probleem is dar wanneer er eisen zijn, jou volledig ontgaat wat er nu is. Loslaren is van toepassing op de hoogste sacrale eis,

en

zelfs op de eis voor liefde. Als je op een sub­

tiele manier eist dat je bemind wordt, is her ook als j e liefde krijgt, nooit genoeg. Op her volgende moment dringt de eis zich opnieuw op en moet je weer bemind worden. Maar zodra je loslaar weer je onmiddellijk dar er al liefde is. De geest is bang zijn eis te laten varen, want de geest denkr dat als

209


hij loslaat, hij niet zaJ krijgen war hij wil - alsof

wa ardig of onwaardig, of als de sociale rol l en die in

eisen iers oplevert. Zo werkt het niet. Ho u op met

mijn leven gespeeld worden? Heb ik me ve rgist en

vrede na te jagen en ho u op mer liefde na te jagen,

de verborgen gelukzaligheid die het wezen van elk

en je hart vult zich. Hou op met proberen een be­

levend wezens is over het hoofd gezien?'

ter mens te zijn, en je hem een beter mens. Hou op

Deze gezegende staat lijkt verborgen omdat je

met proberen te vergeven, en er vindt vergiffenis

er niet bij kum, maar in wezen is hij niet verbor­

plaats. Hou op en wees st i l .

gen. Hij wordt over het hoofd gezien omdat we

Plotselinge realisatie is het laten vallen van ie­

alleen naar de structuur van de geest kijken, en we

dit moment, aan jezelf, en aan ande­

zien niet wat die suuctuur mogelijk maakt. Onze

ren. Her enige wat no dig is, is dat je her slechts

structuren van geloof. ongeloof, emoties- al onze

een fractie

een seconde laat vallen. Het is hed

innerlijke en uite rli j ke structuren komen en gaan.

eenvoudig als je dat voortdurend doet. Maar als je

Alleen de ruimte die bewust is blijft. En er is veel

na een rranscendent moment weer eisen aan jezelf

meer ruimte in je dan er structuur is.

dere ei s

aan

van

en de wereld gaat stellen, raak je weer in de war

War jij bent is het enige wat je niet kunt krijgen.

omda t de ware aard van het bestaan verduisterd

Dar is het mooie ervan. Je kunt alles krijgen behal­

wordr. Her is alsof je op jacht gaat naar de edel­

ve God. Je kunt God nier krijgen. Dit is in her ver­

steen die je in je zak heb t

leden gedramatiseerd als de dood van het ego, om

en

per se een beddaar

eel drama mee re geven d at her belachelijk

wilt zijn. Als je dat opgeeft en je hand weer in je

het

zak steekt, besef je dar

wordt. Het ego is eenvoudi g die beweging van het

er nu

zo'n rijkdom is, en dat

dit: rijkdom niet het gevolg ergens van is. De schoonheid van her Z elf is dat het geen kwestie is van iers krijgen, in hoog aanzien staan, of gezien en opgemerkt worden. Het is een kwestie van de intrinsieke sch oonheid

van war

je bent, die

zo

v

denken dat altijd iets probeen re krijgen -liefde of God, geld of ee n nieuw speeltje. Het denkt altijd dat er iets is waar het gelukkig van wordt. Het enige dat het ego niet kan krijg en is jouw ware aard; wie je bent. Het ka n honderdduizend

innerlijke gelukzaligheid. Laat het om dat intens

spirituele ervaringen krijgen, maar het kan

te ervaren, maar bezinken, niet als een antwoord

krijgen wie jij bent. De essentic van dit moment

maar als een vraag. 'Zou het kunnen dat deze geze­

kan n i er verkregen worden omdat dit het enige is

gende staat is war ik ben? Zou ik het al die tij d mis

wat e r gebeurt. Daarom noemt men her zien daar­

kunnen hebben gehad als ik mez.df de fi ni eerde als

van 'realisatie'. Je realiseert je war er altijd is , altijd

210

211

,

niet


was en altijd zal zijn. Voor iedereen die ooit een

Hoeveel mensen hebben een slechte relatie niet

glimp van bewustwording heeft geh ad is dit een

iets re lang volgehouden, terwijl ze w isten dar die

grote schok. omdat h ij beseft dat hij altijd al had

nier goed was, maar niet wisren wie ze zouden zijn

war hij zijn hele leven heeft geprobeerd te krijgen.

als ze eruit stapten? Deze neiging vind

Het is alsof een zwerver een diamant in zijn zak

lei terreinen van her leven, met gedachten als: 'Ik

vindt. Misschien nam hij niet de tij d om zijn ha nd

houd deze baan, ik verafschuw hem, maar ik houd

in zijn zak re steken omdar hij die altijd in iemand

hem.' Of: 'lk ben een vo lhouder, maar war wu ik

anders' zak stak. D it gebeurt in spirituele zin wan­ neer we onze geest of onze handen in de zak van

doen als ik dat niet was?' Dit s pel is algemeen ver­ breid en mensen spelen her om n iet in hun ware

de goeroe steken. We zien de diamant in zijn of

zelf

haar zak

en

willen er gr aag bij zijn. Dit heeft alleen

zin als je luisren naar de aanwijzing die luidr: 'Kijk ook in je eigen zak. Kijk naar binnen en zie of je

niet precies dezelfde diamant hebt.'

te

­

zijn met het spel van je hand

in iemand anders' zak te steken. Anders kun je

hoeven stappen. Je benr een ongelooflijk

myster ie waar je nooit achter zult kom en Bewust .

dit mysterie zijn is de grootste vreugde. Bereid zijn uit de beweging van her worden re stappen is net zo belangrijk als bes e ffe n wie en

Je moet er klaar voor zijn. Er moer een bereid heid zijn om klaar

re

je op aller­

wat je bent. Je zult gelukkig en bevrijd zijn, maar je spel is er niet meer. Een rijdlang weer je mis·

u

schien niet hoe je met mensen moer praten of wat

direer naar dat deel van je wezen kijken en zeggen:

je moet doen, en wordt je leven misschien vreemd.

maar nog steeds de diamant van ie­

mand anders willen hebben. Ik ommoer een hele­

Het is heel mysterieus om in die mesrand re verke­ ren. Mijn leraar pla cht re ze ggen dar wanneer je je

boel mensen die in een bepaalde mare beseffen wie

echt realiseert wie je bent, je op een baby· boeddha

zij zijn, maar die toch nier klaar zijn om daarmee

lijkt. Je weet niet meteen wat je bem,

op re houden. Je moet bereid zijn op re houd en de

baarmoeder bem gekomen, nadat j e

jou bekende rol te spelen. Of je nu liefde, geld of

geweest iemand anders te zijn. Het is alsof je j e

verlichting najaagt, dár wordt j e identiteit en hoe

eerste wan kele stappen zer. Maar je moer bereid

je jezelf kent in dit leven. Als je niet klaar bent dar

zijn wankel te zijn en enige onzekerheid te hebben,

af te leggen, zelfs niet wanneer je het zo kostbare

wam als je niet bereid bent onzeker re zijn, zul je

juweel van je essemie vindt, zul je

mereen ter ugvallen op de oude manier van jezelf

'0, war mooi'

,

dit kostbare ju·

weel opofferen voor het oude bekende gevoel.

212

n

beschermen en e.rgens naar streven.

213

als je uit de

w

bezig bent


Her is heel vreemd om r e houden van war er is.

kunnen ervaren. Er is sprake van een natuurlijke

Het is vertrouwd om een van sommige dingen te

rijping van de manier waarop deze realisatie func­

houden en van andere niet. Maar wanneer je die

tioneert in de wereld van tijd en ruimte, maar die

nieuwe ervaring luijgt dat je gewoon houdt van

presenteert zich nier mereen helemaal. War nodig

wat er is, is dar ook wonderlijk bekend. Her is alsof

is, is volkomen v�nrouwen in die rijping,

je roch wel weet dat her alrijd zo gcweesr is. Her

we erop venrouwen dat baby's kinderen worden en

lijkt oeroud, maar ook pas omstaan.

kinderen pubers, en pubers volwassenen.

In voorbije tijden waren er kloosters - sociaal erkende instellingen waar baby-boeddha's konden leren lopen. Dar waren beschermde oorden waar

mensen waren die begrepen wat er aan de hand was. Tegenwoordig worden er veel mensen ver­ l ich r, meer dan we naar kloosters kunnen sturen. Het loopt nogal uit de hand. En een v an de rede­ nen waarom het uit de hand loopt is dat we niet de

hechte, beschermde, sacrale gcmeenschap hebben om dat nieuwe te ondersteunen en je te venellen je geen zorgen te maken, omdat op den duur alles duidelijk zal worden. In

om.e

leefgemeenschappen

gaat al spoedig na het onrwaken van de nieuwe heilige de wekker om zeven uur in de morgen af en is het tijd om re gaan werken. Dit zorgr voor enige desoriëntatie. Maar toch is het

zo.

Zo is her

bij ons. Het is dus belangrijk om een bereidheid te hebben alles re laren zijn zoals het is. Realisatie

wordt door niets zo snel aan het oog onttrokken als door de poging haar te begrijpen. Her is indrukwekkend om de realisatie van onze

ess emie mee re maken en die dan steeds dieper te

214

2)<;

n et zo

als


Mededogen

E

r zijn twee verschillende vormen van lijden. De eerste is natuurlijke pijn. Oir is de pijn

van hongerlijden, fysiek bedreigd worden, of de natuurlijke pijn van het psychisch lijden na her verlies van een geliefd persoon. Oir zijn onver­ mijdbare

vormen

van lijden. Her is gemakkelijk

om op dit niveau over mededogen te praten. Als mensen honger hebben, hebben ze voedsel nodig; als ze psychisch lijden, hebben ze soms ruimte no­ dig, opdat dit lijden tot het eind doorgemaakt kan worden. Die ruimte bieden kan een zeer grote daad van mededogen zijn, of je die nu aan een ander of

aan

jezelf geeft. Ik noem dit basale niveau van

lijden gewoon 'pijn', en die kun je op een prakti­ sche manier benaderen. Meister Eekhare kon die mooi omschrijven. Hij zei: 'Als je al mediterend in

217


een sraat van vervoering verkeen en je buurman

Her ware Zelf kan niet verdeeld worden, maar het

honger heeft en behoefte aan een kom soep heeft,

ingebeelde zelf kan heel gemakkelijk verdeeld wor­

zou het God veel

behagen als je je buurman

den. Het meeste lijden komt voort uit dit verdeelde

die soep geeft dan dat je in je staar van vervoering

zelf dar alleen in je geest bestaat. Omdat het alleen

blijft.'

in je geest bestaat en jij her gelooft, stuurt her sig­

meer

Er is vreugde in deze zeer eenvoudige daden van

naJen naar de rest van her lichaam en dan heeft de

mededogen. Wanneer we ons niet bewust zijn van

rest van her lichaam een cmmionde, traumatische,

onze ware aard doen we dit misschien roch wel,

verscheurende ervaring. I n her boeddhisme hoor je

vanuit een idee van mededogen. Maar wanneer we

over her wiel van lijden, dat her wiel van

letterlijk onze ware aard hebben bereikt, merken

heet, en dar is het lijden dat voortkomt uit dit in­

we dat die vreugde vindt in her tegemoetkomen

nerlijke schisma, dit vaJse zelfgevoel.

samsam

wat iemand nodig heeft. Wanneer de onzelf­

Samsara is een volkomen mechanisch ontvou­

zuchcige aard van het Zelf is onrwaakr, merken we

wen van conditionering. Iemand wordt aangesw­

dat deze aard niets probeert re vermijden, maar

ken en steekt vijf andere mensen aan, die elk vijf

dan ook niets.

anderen aansteken en dat breidt zich naar buüen

aan

De rweede vorm van lijden - de andere 95

uit, als de spaken van een wiel, tot er veel mensen

tor 99 procent - is psychisch lijden dar door een

getroffen zijn. Uit dat wiel van samsara stappen be­

innerlijke roesrand van verdeeldheid gecreëerd

rekent je bewust worden van her feit dat het enige

wordt. Dele vorm van lijden doet zich voor omdat

dat zich feitelijk op her wiel bevindt een misver­

men zijn ware aard niet kenr. Her kenmerk van

stand is - het idee dar ik die wezen ben met al die

her volledig kennen van zijn ware aard is dar men

gevoelens en problemen. We noemen het samsara

onverdeeld is. Dat berekent nier dat je, cenmaaJ

omdat her in werkelijkheid nier bestaat. Het be­

verlicht, nooit honger zult hebben of dat je geen

staat alleen tussen je oren. In onze culmur maken

verdriet voelt aJs een geliefde sterft. Je komt soms

we het lijden van samsara tot iets nobels. Het is

in een gemoedstoestand die onaangenaam is, maar

bijna godslastering om je te verbeelden dar wie je

wat je nier zult voelen is de innerlijke verscheurd­

benr geen probleem is dat opgelost moet worden.

heid die de aanvankelijke droefenis veel, veel erger

Er wordt nooit van ons verwacht dat we werkelijk

maalu. Dat is

uir dit wiel van lijden stappen en wakker worden

een

exua laag van pijn bovenop de

onvermijdelijke.

uit de trance die 'ik' heet.

218

219


Stel je voor dat je een land van marsmannetjes be­

naamwoord, maar

zoekt en je ziet dar elk marsmannetje in zijn geest

wanneer .ie vecht, lijdt je.

een geïndividualiseerd zelfgevoel heeft, met zijn ei­ gen verhaal

een

werkwoord : vechten. En

Waarom lijden mensen? Als je er niets

aan

ont­

'mij'. Maar jij kum zien dar ze dat

leende, 1.ou je het niet d oen. Het is belangrij k dit te

hel e verhaal in fe i t zouden kunnen weglaten- met

begr ijpen omdat sp iritue le mensen zich vaak afvra­

kop en staan

gen: 'Waarom kan ik het niet gewoon loslaten?' Je

over

-

en dan gewoon gelukkig zouden

zijn omdat het licht van bewustzijn is war her le­

houdt je

ven feite li j k leeft, en dar de verhalen dit licht alleen

te h ebben -je kunt dan de ervaring he bben dar je

maar wegnemen en breken. Elk mens is dit licht

ik bent. Het is niet l 00 procent verschrikkelijk, en

ic:dereen gelooft dar hij in

je kunt er een bepaalde voldoening uithalen. Voor

werkelijkheid zijn verhaal is. Dar is krankzinnig.

her rijdgebonden zelfgevoel kunnen er tij delijke ,

Maar natuurlijk denken mensen dat her normaal

grootse ervari ngen zijn. Er zijn veel ervaringen

is om in hun vcrhaal verstrikt te zijn omdat er een

die een gevoel van i n dividueel zelf als zeer positief

coll ectie ve afs praak is dar dit normaal is. De gekte

beschouwt. Je gaar bijvoorbeeld

van het ego wo rdt als normaal gezien.

verslaa r

van bewustzijn,

maar

eraan vast

ze

biJ

een

omda t je er voordeel bij denkt

n

aar je buren en

spelletje gin rummy, en je voelt

Je bt:nt geen van de verhalen over jezelf waarin

je fantastisch als je weggaat. Of je verdient op de

je gel oofde. War je bent is juist de afWezigheid van

beu rs en je voelt je een jaar lang rijk e n opp erbest,

verhaal. Daarom zei Boeddha: 'Er is geen zelf.' In

en her jaar daarna is het verdwenen. Of je gaar naar

moderne raai had hij, roen hij verlicht werd, kun­

je [ h e rapeut of spir ituele leraar en beginr te denken

nen zeg gen : 'Er bestaat geen ik-verhaal.' Her ge­

dar je vooruitgang boekc; er is een gevoel dat het

voel dat je een op zich staand, geïsoleerd zelf bent

beter me t je gaar. Maar dit is onecht geluk , geen

is de bron van al l e strijd . Je moer worstelen omdar

echt geluk. Onechc geluk is een rrance, misleiding

je aandacht schenkt

van her eg o.

aan een

samenstel van beelden

en overtuigingen. Je worsteil om dar gevoel dar je a

lleen

staar te

behouden, zelfs tetwfjl je vecht om

dar gevoel van een indi v iducel zelf kwijt

raken .

Vrijheid, en zeker verlichting, heeft alles te maken

met sterven

aan war er is. Het is heel een­

geen individueel zelf is. Er is feirelijk geen zelf in

voudig. Vcrlichting is niets meer dan de vol ledige afwezigheid van weerstand tegen wat is. E i nde verhaal. Welke andere vrijheid zou er kunnen zijn

jo u . Dir gevoel

dan her einde van iedere weer stand en strijd? Maar

re

Wanneer je oph oudt mer vechten besef je dar va n

er

een zelf is dus geen zelfstandig

220

121


voor het opgeven van het gevech t tegen war er is

Herinner je je nog de ti j d roen jouw idee van me­

kunnen een zelfbeeld, opvatt ingen, ideeën ofiden­

dedogen was om mee re gaan in iemands denk­

tireiren nier worden vastgehouden. Oir is heel be­

beeldig verhaal ove r war er aan de hand was? Je had

langrijk omdat spirituele mensen hun gevoel van

her gevoel : 'Ik moet jo uw denkbeeldige verhaal

identiteit vaak wel willen opgeven, maar blijven

o n de rsteun en , zodar jij het mijne ondersreum, en

vasthouden aan hun opvattingen,

an de manier

dan zullen we ons echt verbonden en dichter bij

waarop ze naar de wereld kijken. Maar die kunn en

elkaar voele n . ' Maar het niveau van mededogen

ze nier de verli cht ing in meezeulen, wam verlich­

waar ik over spreek beteken t iets anders. Dit me­

ting heefr geen opvattingen. Geen agend a . Verlich�

dedogen berekent toewijding aan Waarheid. En de

ring doet geen groot beroep op de wereld, op het

eerste beweging van dit mededogen is ge richt op

zelf of de ander. Zij heeft geen ce n trum, zij bemint

zichzelf. De wereld is vol lieden die met iedereen

slechts.

mededogen willen he bbe n en de wereld willen red­

a

Het ingebeelde ik heeft een centrum. Het heeft he r gevoel dar alles

den. Maar ze willen her niet op zichzelf betrekken

mij overkomt . 'Ik ben her cen­

want daardoor zou her centrum opgeheven wor­

uale plot in her drama van het universum.' Het

den. Dar is de hoogste daad van mededo gen, her

ingebeelde

opheffen van het centrum. Dan is er alleen nog

ik speelt elke seconde van zijn bestaan

de hoofdrol, zelfs wanneer het droomt. Dar bedoel

maar vrijheid- de vr ijheid van bewustzij n , de

ik mer centrum. Alles staar in verband met her ik

heid om re zijn war men al is. en dar is Geest, in

en hij var alles wat er gebeurt persoonlijk op.

plaats va n de levende i ncarnatie van een verhaal.

vrij­

Maar de waarheid is dar er geen centrum is, en

Deze roewijding aan Waarheid wordt dus een be­

dat alles gewoon maar gebeurt. Er zijn heel veel

weging van mededogen, nier alleen voor onszelf

kwesties die in he t gewaarzijn omgaa n ,

maar ook voor anderen,

rnaar n

en we

ga an

inzien dat war

zijn geen centra. Er kan nog wel een middelpunt

we voor onszelf doen, we automatisch ook vo or

in elk individueel lichaam zijn, maa.r dar is iers an­

anderen doen.

ders dan denken da r het middelpunt het cemrum

Raad eens wat je je realiseert ren aanzien van

van alles is. Weren jullie nog hoe de werenschap

iede r ander, wanneer je uit je verhaal ontwaakt?

dacht dat de aarde her middelpunt van de kosm os

Ze zijn hun verhaal nier. Ze zijn ook Geesr. En die

was en dat alles er omheen draaide? Zo denken wij

Geest is volstrekt onafhankelijk van hun verhaal

dar her hele leven om ons draait.

en jouw verhaal over hen. Je verliest dus niet al-

222

223


leen jouw centrum, je verliest hun cemrum, het

een fictie is- dit is de verlicht in g. 'Mijn God, het

hokje waar je hen in zou stoppen. Je zier dar zij

is

net zo zijn als jij. Daarom wordt wel gezegd dat

of de ingebeelde ik is het inzien hiervan verschrik­

verlichting nooit iets persoonlijks is. Je kum je nier

kelijk, omdat hij nog steeds belang bij de fictie

realiseren dar je verl icht bent en nog altijd menen

heeft. Maar voo r gewaarzijn is het besef dat de hele

dat anderen dat niet zijn.

roestand een fictie is de grootste vrijheid. Dan be­

Je kunt je ware aard niet

zien zonder de ware aard van alles re z i en. Dat is lenerlijk onmogelij k. D it is een geweld ige daad van mededogen,

g i nn en wc

Dat is vrijheid. Voor her ego

te zien war waar is.

Wanneer gewaarLijn zich afwendt van elke fictie

over het zelf, over het leven of ove r anderen, is dat

een daad van liefde.

Er is niets dar overgave meer veroorzaakt da n een daad van liefde. Mededogen veroorzaakt van nature overgave. Maar zolang we

een fict i e geweest!'

ons overgeven al­

wat blijft waarheid. Je ku nt niets zeggen dar is , wam dan wordt h et zien, waarnemen en

een

ervaren

over wac

idee. Maar het leven

zonder c::nig verhaal

leen maa r om iets te krijgen is het geen overgave.

zodat de bodem onde r het cemrum uit valt, is in

Dar is de hanstocht van de spiri rue le mens - zich

feite de grootste uiting van mededogen jegens jezelf

en

of and eren, wam dan ben je 'zelAoos'. Zelfloos is

totale verlichting voor terug te verwachte n . Dac is

lenerl i j k dit: zonder een cenrrum zijn, zonder ver­

alsof je zegt: 'Ik zal je ee n dollar geven als jij mij

haal; het is nier het beeld dar er in de geest bestaat

daar een miljoen voor ter ug geeft.' Echte overgave

van zelfloos, want dat is een geromantiseerd idee

is meer dar je zegt: �sjeblieft, vcrlos me van mijn

over zelfopoffering. Zelfloos is zonder zelf z ijn .

hel emaal

over te gev en, maar daar gelukzalige

il hem echt nier en h eb hem niet no­

Geen cenrrum hebben is helemaal niet war de

dig. Ik wil de vreugde voelen van dat i k hem nier

geest denkt dar het is. Beseffen dat het reeds zo

bezit.'

is dat je geen centrum hebt, is besef krijgen van

dollar. Ik

w

Overgave is het verhaal over onszelf opgeven,

een zeer grote en b l ijv ende liefde, een liefde die

zelfs ons verh aal over hoe verlicht we zijn. We zien

ingeboren is- die nier gemaakt is. Her is een liefde

dat ons verhaal geen enkele waarheid bevat. We

zonder oonaak. Er is geen reden om vredig re zijn,

kunnen het niet zo draa ie n dat dit waar wordt. Wc

m aar je bent het. Zelfs wa nneer je geen reden hebr

kunnen van ficti e geen waarheid

om je goed te voelen of gelukkig re zijn, ben je nog

maken. We kun­

nen het beter of slechter make n,

altijd fictie. Inzien dar ons verhaal

224

maar

he r is nog

tot in de grond

steeds vredig. Liefde

streeft altijd

naar

het vermin­

deren van lijden, niet door het verhaal minder re


maken, maar door de verteller, de i!Jusoire ik, re

de b oeddh a zien. Alleen de Eenheid vanbinnen kan

verl ich ten

de Eenheid zi en. Het i k zal nooit Eenheid zien.

.

Zie dat telkens wann eer je in het hier en nu

Iedereen zen dt zijn of haar realisatie, als een ra­

komt, her hier en nu geweldig eenvoudig is. Je

diosignaal, dag en nacht uit. En iedereen ontvangt

raakr al je bedoel ingen kwijt om ergens anders re

het. Wanneer je beseft dat je ware aard al vrij is,

zijn, om iets te zijn, om e rgens re komen. Hier

dar hij intrinsiek vrij is van beelden en dat hij z ui­

en nu is volstrekt voldoende. Je weet dar je geen

vere

probleem bent dar opgelost

ander dit ook is. Zonder

,

moet w orden en dat ,

G eest en aanwezighe i d is, zul je zien dat ieder er

zelfs m aar over na re

je buurman of het leven dat evenmin zijn. Oir is

denken zul je dit uitzenden. AJs je denkt dar ieder­

revo l utionair

een van anderen is afgescheiden,

de huidige staar van menselijk

voor

bewustzijn. Kun je je voorstell en als je he t

echt tot

je laar d oordr ingen dat je in geen enkel opzicht een

,

zul je dar si gnaal

uitzenden, wat je o ok doet:. Met deze vrijheid ga je je real iseren dat

er geen

prob leem bent dat opge l ost moer worden? Stel je

b innen of bu iten is, want alles is één, en dit visi­

voor dat je wist d a r alles war je daar tege n in

oen is sterker dan al le s wat ik ooit

zou

kan zegge n Ik .

b rengen slechts een beweging v a n het denken is

garan dee r je dar één mens die Boeddh a in jou ziet

het niet moe te n

meer waard is dan het lezen van duizenden boeken

zijn Daarom be gint de gr o otste daad van mede­ dogen vanbinnen. En wanneer her zelf niet meer als een probleem wordt gezien, wordt die 'de vrede

over Boeddha. Eén men s die werkelijk weer dat er

da t zegt: 'War er ook is,

zo zou

.'

die aJle v erstand te boven gaar' genoem d

Pas als je ziet, lette r lij k dat iedereen Boeddha ,

,

dar

ze,

wanneer

eens

de zieken en stervenden hel pt

ze

Jezus helpt in i edereen. Dit is n ie r

en

dar

er

verder niets is, h eeft

een grotere invloed dan al her andere. Het diepste gevoel van een mededogen dar niets

.

is zie je alles zoals her is. Moeder Theresa zei

alleen Boeddha is

,

probeert te veranderen, verande rt paradoxa al ge­ noeg

alles. W an neer je in

jezelf contact maakt met

datgen e war er ni et naar sneeft iets re veranderen,

zomaar een

heb je camact ge m aak r met absolute geweldloos­

concrete wer­

heid, en hierdoor word je hele pe rceptie anders.

kelijkhei d. De ware Chrisrus is in ieder mens. Her

Wanneer je co ndition er in g datgene in je aanraakt

is herzelfde als

dat Boeddha in iedereen is.

wat ongeconditioneerd is, veranderr dit je conditi­

En de enig e instantie die dit kan waarnemen is de

onering onherroepelijk. Dat is de heilige alchemie,

Christus in jezelf. Alleen de boeddha in jezelf kan

en dat is med edogen

ze

spirituele pl at i tude Her is fei telijke .

zeggen

226

,

.

217 �'


na re streven. Wanneer je niet pr obee n res ultaat

re

h ebben , wordt her heel interessant om te zien war

Leerling: Is de gehechthe id aan idemi teit voor ie­

wa ar

en wat val s is.

De he rsenen en de geest bieden een kist met

dereen traumatisch?

Adya.shanti: Doe je relevisie aan en l ui ster naar

gereedschappen die fantastisch zijn om prakti­

je buurman. Het is alt ijd traumatisch, een ramp,

sch e zaken gedaan te krij gen . Maar elke gedachte

zolan g je wordt g ezien als je conditionering. Het is

buir en het gereedschapskist-denken is een ve rhaal

niet dat het ge voel van identiteit wezenlijk tr aum a­

waar niets

tisch is. Het is de secundaire contractie waardoor

werkel ijkhe id. Alles wa t tussen de oren geschiedt is

her als traumatisch wor dt gevoe ld . Sla de kra n r

niet de waarheid; her is

open. Dar is her verhaal van de individuele ik, wat

je zonder je verhaal?

wa ar is. H e r heeft geen objectieve

maar

een ve r haal . Wat ben

In het land van verdeeldh ei d is

her elke dag doet. Her is pure krankzinn i gheid. Het is zo be l an gri jk om meer gehecht te

van

zijn

er

alt ij d iets om

te weren. Maar in verlichting is er n i ets

om Le

wc­

aan de waarheid dan aan de wens van identiteit

ten. Verli chti n g is e igenlij k een proces van niet-we­

v erlost re w o rden . Je kunt ni er tege l ijke rtijd op je

ten. Wanneer je al l es in de geest niet-weet, blijft er

en er van af raken. Leer re

ni e rs over behalve Waarhe id . Over dat rype weren

wat echt is va n war niet echt is. De

kan niet eens gespr oken worden , wam als je dat

iden r ireit gefocust onder s ch ei den

zi j n

m e teen

vast en maakt

meeste mense n z ij n zo gauw, wanneer dar gevoel

doet grij pt het denken het

van ik onrsraat, bezig erva n af te komen of eraan

het tot zijn eigen memale weren, war niets meer is

toe te geven, dat ze nie t

dan een symbo l isc h e weergave. Waarheid i s nooit

eens

zien wat waar is.

Leerling: Hoe is h er voor jou?

re vinden in een symbolische wee rgave, want dat is

Adya.shanti: Voor mij is de waarheid het in tc­

nier her echec. Wanneer we dit begrijpen, scheelt

ressanrste. Her is h er eni ge waL i m eres san t is. Her is

dat heel veel tij d die anders verspild zou zi jn met

altij d nieuw. Al her andere is strontvervelend. Voor

het zoeken naar Waarheid in de geest.

mij is het en ig e wat er gebeurt de waa rhe id . Er is

maar één ding aan de hand, en dat is alt i jd Boed­ dha, al t i jd het Ene. Belangstelling maakt dat je war waar

is kunr onders chei den van wat niet

waar

is.

D at is heel iets anders dan proberen een resultaat

228

229


Het vuur van Waarheid

an neer je imens tuisten, diep voelt en je­

W

zelf dit moment precies zo laat ervaren als

het is, worden het emotionele en her energetische

lichaam zachter. Neem nu

een

paar minuten om

te luisteren en je gewaar te worden van je omge­ ving. Word je, terwijl je de geluiden bekend laar worden, ook gewaar van de geu r en de sfeer van de ruimte om je heen, in en buiten de kamer, zodat je gevoel niet beperkt is tor je fysieke lichaam. Stel jezelf in de gelegenheid ontvankelijk te zijn voor de omgeving van geluid en voor een gevoel van de ruimte buiten je lichaam. Merk op dar hoe meer je je omspant, hoe meer die geluiden en ervaringen tot je doordringen en zonder afweer van jouw kant bij je binnenstromen. Je zult je zachter en opener voelen worden. Nodig


jezelf uit in deze openheid. M i ssch i en merk je dar

die moment iets ervaart, maar je kunt niet zeggen

het gevoel van de barrière Lussen de wereld bu i r e n

wat het is, want als je zegt wat het is, dan is her dat

en war onderhuids gcb cun zeer doorzichrig wordt,

niet. Het is d ichterbij, directer. Zodra je er over

of misschien heb je het gevoel alsof je de grens rus­

nadenkr, zie je dat het niet die gedachte is Het

sen binnen en buiren niet kum vinden. Ervaringen

gaar aan die gedachte vooraf Er is geen beschrij­

van geluid buiren en wat er in je lichaam gebeurr

ving nodig, dus blijf aan de rand, bij de afgrond,

krijgen dezelfde kwaliteit. Een gevoel i n je lichaam

bij de ervaring staan terwijl je heel erg het gevoel

is eigenlijk niet anders dan hec geluid van een

hebt alsof je niet besraat en toch weet dar het wel

voorbij rijdende auto of een vogd in de boom. Een

w is.

gevoel in je lichaam is eigenlijk niet meer van jou dan het gevoel voor de ruimte in de kam er zit. Merk op dat als je je

waar

je

.

,

Eén gedachte over dit mysterie sc he id t hemel van hel. Denken rijt de eenheid

aan

flarden, voor

ervaring begint toe re

de geest, om te analyseren. Maar stilte verenigt.

eigenen, dir de wereld in binnen en buiten, mijn

De ervar i ng van dit moment is aanwezig maar

en dijn, een gelu id buiren en ik, verdeelt. Maar

ongrijpbaar, gekend maar nier definieerbaar. Dit

in wezen is het allemaal slcchrs ervaring, binnen

wat bewust is kan niet gevangen worden. Je kunt

of buiten allemaal hetzelfde. Niet van mij en nier

die tevergeefse poging om het te definiëren en te

anders dan van mij.

varren opgeven en in plaats daarvan alles losla ten

een

,

De

aa n wezighei d

.

van stilte maakt het lichaam

Misschien ben je ten slotte toch nie t jij. Misschien

open en wordt door jou opgezogen als door een

ben je dit wat zich in dit ogenblij k zelf van e rvaren

spons, als je her roelaar. Een stilzwijgend begrip

bewust is. Wees bereid het te zijn, en nier het te

komt over je dat niet onder woorden is gebracht

kennen. Terwijl het lichaam ontvankelijk wordt,

maar de directe ervaring is v an wat er is. Sta jezelf

stro men er nog steeds geluiden door de stilte. Wat

om niet naar een andere

in jou kent zichzelf als stilte? Dat is ondefinieerbaar.

ervaring re zoeken. War is her, zonder erover na

Als je de weg kwijt bent, luister dan weer naar de

te denken, zonder de bewegi ng van ook maar één

geluiden. Die wijzen weer naar de stilte, wijzen re­

gedachte , dar dit ervaart? War is her dar ervaart?

rug naar dat war zowel srilte als geluid kenr. Verlies

her grote gc.-schenk

toe

Erken dar er niets is dar dit ogenblik ervaart,

je niet in denken of je loopt je leven mis. Ontspan

maar zelfs dat niets wordt gekend en ervaren. Er

je alleen, omspan, omspan. Het is de eenvoudigste

is iets mysterieus dat weet, iets mysterieus dat op

daad van geloof en ve rtrouwen

232

233

.


Deze wakkerheid die nu in jou besmar kent zich­

behalve zichzelf. Dit bewustzijn dat nu de kern is

zelf De geest kent haar nier, her lichaam kem haar

van deze hele ervaring van zij n, is her!

niet, en emoties kennen haar nier. Deze wakker­

Iedereen heeft de keuze waar hij zijn leven voor

heid kent alleen zichzelf als zichzelf. Deze waar­

wil geven. Misschien heb je nooit eerder van deze

heid is eenvoudig, en gaar ieder begrip te boven.

keuze geweren, of misschien heb je je deze keuze

Zij bestaat onmiddellijk, vóór ieder streven. Zij is

nooit bewust gemaakt. Nu wél. Wat is belangrijk

altijd aanwezig , en toonr zich nu, op dit moment,

voor je? Waar ga je je ziel aan geven ? Het kan mij

in elk afzon derlij k facet van deze ervaring.

nier schelen welke kelJ1.e je maakt, en God kan het

Je hebt altijd rwee keuzen. De ene keus is be­ kend: deze mysterieuze wakkerheid offeren voor

niet schelen welke keuze je maakt. Maar jou kan het wel schelen, en jij benr je enige die cel r.

iets anders. De rweede keus is om dit wat wakker

War bewust is in jou hoort de geluiden en z iet

en aanwezig is, waar je ook bent, niet re offeren.

de

Je kunt kiezen dit niet re offeren voor de volgende

lies j e niet in wat je ziet, hoort en voelt. Stel je er

belofte. van een beter moment, een betere gebeur­

vol ledig voor open, maar kom nier in beweging.

tenis, of een betere ervaring. Dit is jouw keuze

Blijf in de stilte en her bewustzijn. Deze keuze van

- om uouw re zijn aan wat waar is of niet. En dit

moment wt moment is het Vuur van Waarheid.

is het Vuur van Waarheid. Oir wat nu wakker is als

Het kent geen n as leep van dramatiek. Het laat iets

j ij , in jou, laat de volstrekte irrelevantie zien van

onbeschrijfelijks na dat meer voldoening geeft dan

elk ander argument, wat h et ook moge zijn. Dit

vreugde of vrede of opwinding. We es je elk mo­

wat zich bewust is van zichzelf ma ak r al l es war niet

ment gew aar en bewust, als je dit war wakker is

waar is irrelevant. De-Le stilte verzengt het grijpen

verkwanselt, van wat je verkwanselt. Verzeker je

naar iets anders en bevrijdt het leven dat je bene,

ervan dat de afspraak naar je zin is. Of misschien

zichzelf compromisloos te beleven. Vo el de on­

besef je, door een bepaal de genade. door een zeker

om

midddlijke,lijfelijke uitnodiging van dü wat wak­

dingen die v er schij nen als je je ogen opent. Ver­

geluk,

dar niets in jou dit wat wakker is meer wil

al het andere neer te leggen. Deze uitno­

verkwanselen, 7.elfs niet voor zekerheid of voor de

di ging vraagt van je om nier meer met het leven,

gunstige opinie van anderen. Het is echt genade

ker is om

her moment, jezelf, je leraar, je vriend,

je partner re

onderhandelen. Stop er gewoon mee. Dit vuur is ongezien en ongekend, en toch verbrandt het

234

aJics

dit te beseffen. Het is uiterst eenvoudig. ln ee n ogenblik is je leven vrij van onderhandelen en marchanderen.

235


Dat neemt het Vuur van Waarheid weg: het on­

Her gebeurt gewoon omdat het niet je opzet is.

derhandelen en afdingen wat je deed met war er

Zodra we her graag wiJlen wordt transformerende

is, het verlangen dat iemand of iets veranderr. Je

energie weer opges loten, en zodra de geest deze

beseft dat geen enkele verandering� zei[� geen ver­

waarheid probeert in te kaderen, overeenkomstig

andering in jezelf, je gelukkiger 1.-al maken. Om dit

zijn eigen ideeën probeen te begrijpen, is het alsof

gesch enk in zijn geheel te ontvangen,

het aan

er een zware steen op een spiegel valt. De ervaring

iedereen overal gegeven worden. Dit war

is schokkend, en onmiddellijk voel je de spanning

wakker is wil helemaal niet dar iemand veranderr

in je lichaam en geest. Oez.e transformatie vereist

of vc:rbeten. Dat h het vuur. Dar is de

de grootste nederigheid zonder enig besef van ne­

alles

en

m oe t

as van

het

vuur. Je beseft: 'Een minuur geleden wilde ik dat je veranderde, maar nu niet meer Je bent goed . .

derig zijn. Ik nodig je du!l uit om nier langs her kijken

alles is goed.' War is er ge­

heen te kijken en je nier los te maken van war het

beurd? Niemand is anders en niemand heeft zich

z.iet. Verbeter jezelf niet terwijl je al heel ben t. En

aan jouw patroon

epast en toch is er geluk,

bewijs een wederdienst. Daar is de wereld mee ge­

dar nog mooier is omdat ze niet anders werden.

red. Bewijs een wederdienst en zie her ook daar.

Het is mooier door de diversiteit van mensen en

Waar daar ook is- links van je, rechts van je, ach­

het leven. Oir war wakker is, is voor ieder van ons

ter je, onderste boven, onder je voeten. Zie heel­

hetzelfde. En al het andere is een mooie, wonder­

heid. Dar is de trans formatie van alles. AJs je geen

schone uiting van diversiteit.

heelheid ziet in alles wat j ou omringt, betekent dat

Iedereen is goed,

en

a ang

Zodra ik wil dat jij verandert of jij wilt dat ik

het voortduren van onwetendheid, het voortduren

verander, is dat een dolksteek dwars door het harr

van geweld. Offer wat wakker is niet op. Denk her

van ons bestaan. Je voelt het onmiddellijk, per­

niet kapot. Maak er geen ver-van-je-bedshow van.

soo nlijk

en intens. Her Vuur van Waarheid neemt

je dit uit handen. Op mysterieuze wijze komt er in dat loslaten transformerende energie vrij. Alles wordt getr ansformeerd - nier alleen wijzelf, maar

Leerling: Wanneer ik naar het nieuws kijk, voel ik

iedereen om ons heen. Het Vuur van Waarheid

w'n tegenstrijdigheid, zo'n herbevestiging van een

transformeert je rot in de cellen van je lichaam.

opvatting. Hoe kan ik deze waarheid aanhangen

Niet dat jij dar graag wilr of dat het je opzet is.

ten overstaan van de proble m en in de wereld?

236


Adyashanti: Woo rde n zijn een heel klein onder­

Mensen gaan uit van afgeschc idenhcid in bijna alle

de hand is. De Waarheid kan

activiteiten die ze bedrijven en nier van eenheid, of

deel van war er

aan

nu denken dat ze iets goeds of iets slechts doen.

n ier in woorden gevat worden. Zij is tigenlijk

ze

iets dat stil is en nier uit te leggen. Zo beïnvloedt

Wanneer je uitgaat van afgescheidenheid, is dat het

ook in onszelf dar wa r zee r k r achtig en transfer­

enige wat je uitstraalt. Wanneer je uitgaat van een­

merend i� de:: wc::r eld op een manier waarop onze

heid, kun je je nog steeds geroepen en aangetrokken

woorden dat niet kunnen. En ongeacht wat onze

voelen om dezelfde dinge n te doen als roen afge­

woorden zijn, ulfs als we zeggen: 'Vrede, vrede,

scheidenheid jouw wereld was. De activiteit ziet er

vn:de, we r eldvre de , of: 'Voed de:: hongerigen,

soms net zo uit. Misschien schrij f je nog sreeds naar

en vo ed de armen', als die oorlog in ons raast,

senatoren of vlieg je de wereld rond,

wordt met elk woord van vrede eige nlijk o orlog

heel anders wanneer her vanuit eenheid gebeurt. En

'

,

maar

her is

oorlog, oorlog doorgegev en Ook al zeggen de

als dar zo is, weet je het omdat je ge voel is: 'Ik weet

woorden nier oorlog, het is onvermijdelijk. Wie

niet eens waarom ik dit doe.' Dat berekem dar je

we z ij n is war we uitzenden. Oir is hee l belang­

niet meer gedreven wordt door strijd. Daarom kun

rij k.

je geen reden verzinnen, omdat alles oké is.

.

En wch

Ik merk dar me nsen als de dood zijn voor een­

komt er uir dat gevoel iets in beweging. De geest kan

h e id omdat in deze eenheid niemand buiten de

er niet achter komen waarom je in beweging komt

een heid staat die beslist of dicteert hoe die eenheid

als alles oké is. Dan weet je dar je iets doet vanuit de

werkt. En het ego weer dar in eenheid het ego ver­

een h ei d Je doet iets vanuit het besef dat de wereld

dwenen is. Her speelt geen enkel e rol. En het ego

oké is. De wereld heeft jou of je boodschap of wat je

zege 'Komt alles dan wel goe d? Verdwijn ik ge­

doet niet nodig,

woon in de kast en geef ik

bewogen om te doen wat je doet.

,

om

niets of niemand en

.

maar

je doet gewoon iets of je bent

doe ik maar niets o mdat ik weet dat het allemaal

Geheimzinnig genoeg is er geen reden waarom

de wil van God is?' W ie weet? Als eenheid wil dar

je dit: doet. Het is gewoon zoals het leven door je

je in een kast zit, zul je dar doen. Als her niet wil

h een gaar. Je bent misschien een s oort Gandhi, die

dat je betrokken bene, is dar precies wat er ge b eurt.

zich geroepen voelt om de een of andere actie re

En als het wel wil dat jij betrokken bene, heb je

ondernemen. Of je ben t zoals Ramana en zegt: 'Al­

nog steeds het vermogen inrens betrokken te zijn

les is de wil van Go d dus waarom zou ik me ermee

bij wat het ook

bemoe ien ?

maar

is.

238

,

'

239


De geest wil altijd zeggen: 'Wie van de rwee heeft

Ik denk dar het een fantastische spirituele oefening

gelijk?' En meesral kies je op basis van je voorop­

is om de

gez.ene mening over welke keus juist en goed voor

kerel waar je het meest de pest aan hebt, die al je

de wereld is. Dit is bedrog. De geest weet het niet.

haren overeind doet staan. Wanneer je Gud in hem

Zoals her leven een eik, een vijver, een rots, een

kunt zien, begin je het te begrijpen. Als je telkens

meer of een auto kan zijn, kan het een heel actief

wanneer je hem ziet de

of heel passief leven zijn, en allemaal uit dezelfde

hij je rot razernij brengt,

bron komen. Vod jij dar ook?

je bewustwording doen.

rv

aan re zenen en te luisteren naar die

rv

moer.

Leerling: Ik vod het. Her is alsof er een kracht

is van binnen. En roen ik je hoorde zeggen 'het is allemaal oké', was er een gevoel in mij dar het oké is, of je iets doet of nier, omdat er vrede en accep­

tatie is. Adyashanti: Dan is er sprake van her leven dat zich beweegt volgens zijn ingevingen, en niet van een

ik dat zijn eigen plan volgt. Die twee situaties

zijn

zo

anders. Wanneer je kijkt naar de verande­

ring die kan optreden, zie je dar één mens duizen­ den mensen kan inspireren. Eén mens, Gandhi, met één visie, schopte de machtigste natie India uit, overruigde ze echt dat ze moesten vertrek­ ken. Geweld had dat niet kunnen doen. 'Ju1lie zijn waardeloos, jullie horen hier nier re zijn' had het niet kunnen doen. Dan zouden de Brinen er nóg zijn. Maar in het zien van de Waarheid schuilt zoveel krachr. Handelingen die voortvloeien uit waarheid hebben zoveel potentieel. Elke andere motivatie om in beweging, in actie, te komen 1s gewelddadig.

240

moet uirzetten, omdar

Z41

je nog heel wat aan


Verlichting

I

n de loop van al die jaren van toespraken, en van gesprekken met mensen over vrijheid, verlich­

ting en bevrijding, heb ik ontdekt dar de meeste mensen die srreven naar verlichting of bçvrijding geen idee hebben war her is. Het is ironisch dat mensen die er zeer veel energie in steken, er zelfs in sommige gevallen hun leven voor opofferen door zich op re sluiten in kloosters, of die naar sarsang gaan als er weer eens een nieuwe leraar in de srad komt, en al hun extra geld besreden aan boeken, weekendseminars en avonden als deze, waarop ze intens nadenken over spirituele kwesties, echt geen idee hebben waarnaar ze op wek zijn. Dat was enigszins een schok voor me coen ik mensen begon te vragen war zij denken dar ver­ lichting is. De meest eerlijke krabden zich meestal

243


achter de

ren als hun plotseling da agde dat ze het

het zou 2ijn, weer je.' Ze komen

niet zeker van wa­

meesral terug en zegge n: 'Oir li jk t op geen enkele spi rit uele ervaring

ren. En de mensen die zoveel echtheid niet hele­

die ik daarvoor had, zoals ervaringen van gelukza­

maal konden opbre ngen , gooiden er meesral iets

ligheid, liefäe,

uir war iemand anders had g ezegd , zoals: 'Her is

kosmisch bewustzijn.'

eenwording met het goddelijk e' . Andere m ensen

we in zen zeggen: 'Als je lan g genoeg blijft zitten en je mond houdt, met je ge­ zicht naar de muur, wllen al deze ervar ingen je deel worden.' En raad eens wat er met die ervarin­ gen zal gebe u ren? Ze zullen voorbijgaan. Nu doen

o

eigenlijk niet wisten, dat

ze er

kwamen rner hun eige n ideeën. In mode rn taal­

gebruik noemen we dat fantasieën. 'AJs je verlicht wordr, dan zaJ her ...' vul maar in. Meesral is de e rwachti ng dat her zoiets zal 1.ijn als een eeuwig­

v

durend orgasme. In zen zeggen

eenwording met het goddelijke, of

Nogmaals, zoals

de meeste mensen die dit wel weten alsof dat nier

we: 'Als je lang genoeg blijft zit­

z.o

is. De meeste mensen die de lijst met spir it uele

ren, mer je gezicht naar een muur en je kop dicht

ervar ingen h e bben doorgewer k t weren dat geen

houdt, zal

ervan blij vend

er iets gebeuren.'

Veel mensen hebben

dit gedaan en kregen wen een aangename ervaring

is, wam als dar wél

1.0

was, zouden

- mi ssch ien een aanhoudende prettige toestand die

ze nier nog steeds op zoek zijn naar de vol gende ervaring. De meeste m ensen die het spirituele spel

een paar minuren of uren duurde, of misschien,

lang genoeg hebben gespeeld,

als ze geluk

ke le ervaring blijvend is. Niemand wil dir onder ogen zien . Leerlin gen kunnen duizendmaal horen dat verlichting geen ervaring is, en toch uiten ze in sarsang hun be7.o r gdh eid daarover: 'Adya, war ik win als ik naar sarsang kom, verlies ik wanneer ik veHrek.' En ik zeg al tij d: 'Natuurlijk. Het doet er niet we welke ervaring je hebt, je zulr je e rvar i ng kwijtraken. Zo

hadden, een retraite lang. Misschien duurde dirgevoel maar een paar seconden tij dens een bepaalde meditatie, voord ar de geest zei: 'Als ik deze ervaring nu oneindig kan verlengen, dan is dat vrijheid.' Maar mijn erv aring

van verlichting berekende

gewoon een complete afbraak van alles wat ik dacht dar het

wu

zijn. En ik ben nooit iemand

tegengekomen die zich w aar a chtig en echt bewus t was geworden van de Waarheid, die ooit iets anders

zei. Ik heb nooit iemand ontmoet die terugkwam en z.ei: 1\dya, het is zo ongeveer

244

ls ik dachc dar

zo a

w et en dar geen en­

zijn e rvar i ngen.' Het klinkt goed om te zeggen dat vrij heid dat is war niet

g aar , maar her enige wat het denken hiermee kan doen is zich een d o deloos kom r

en

245


durende ervaring voor re stellen die niet komt en

noeg voorkwamen, een ergerlijk st emme tje russen

gaat. En dan denke het: 'lk ben nog nier op de

kwam dat zei: 'Ga door; dit is her niet�'

proppen gekomen mer de jui sre, eindeloos duren­

Als ik had kunnen kiezen, zou ik dat

st emme ­

de ervaring die ni et komt en gaat . Ik heb her niet

tje waarschijnlijk uit her raam hebben geg ooid,

goed begr epen. '

wam ik merkte dat andere mens en deze grootse

Om de een of andere reden, en daar laat ik

realisaties ook hadden, maar er op zijn minst een

me absoluut nier op voorstaan, deden zich ver­

paar dagen, weken en in sommige g evallen maan­

schillende ervaringen voor terwijl ik als zenleer­

den van konden genieten ,

ling vijftien jaar lang met mijn gezicht naar de

waren dar ze het hadden bereikt. En ik kon me

zac. Deze gebeurtenissen waren onder an­

zelden meer dan tien minuten goed voelen bij ee n

dere verbijsterende kundalini-ervaringen, mystie­

van deze re alisaties. Dat berekent niet dar ze altijd

ke e en word i n g, gelukzaligheid, en het overgoten

onmiddellijk sropren. Het berekent alleen dar ik,

worden door god de lijk licht en liefde. Zoals de

terwijl zoiets aan de gang was, zonder enige twijfel

mees t e mensen die tegenover een muur zitcen,

wist dar dit her niet was, wat de ervaring ook was.

merkte ik dat deze ervaringen lang niet zo vaak

Ik zeg dar dit een gewe ldig e genade was, omdat die

voorkwamen of lang nier zo lang du urden als ik

mij telkens weer wegduw de uit de toestand waarin

wel had gewild. Op bep aald e mornemen op mijn

ik waarschijnlijk graag gebleven was.

muur

en

er zeer van overtuigd

pad, was er de neiging om te denken: 'Dit is het!

Als je een ervaring wilt vasthouden, zal het je

ove rw eldigende heerl ijk dat

pijn doen zodra die voorbij gaat. Het is verbazing­

zijn!' Mi jn bewustzijn strekte

wekkend dat deze pijn ons zo vaak nier aam.er om

Deze ervaring is

dit het wel

zo

mort

zich oneindig ver uit, en ik werd om de ore n ge­

verder re gaan, maar dat wij daardoor

sl ag en met meer inz.ichren dan ik in me op kon

180 graden m aken om te zoeken naar de ervaring

nemen. Als je d er geli jk e er varingen wenst, is er

die we niet meer hebben. Heel va ak is dit lijden

een recept voor

ontzeteend zonde van de rijd, omdat we niet de

-

ga maar eindeloze uren op een

Maar ik on tvi n g naar wat ik later begreep een

ongeloo fl ij ke genade, namelijk , dat er elke keer onder

dcz.e

zeer

verbazingwekkende,

prachtige ervaringen, die bij lange na niet vaak ge-

246

draa i van

les leren dat een ervaring die kwam en ging geen

dag voor een muur z itten.

middt:n

een

verlichting is, en we die eindeloos proberen

re

her­

halen en gaande re houden. Als wc echt geluk hebben, weten we meteen dar een voo rbi jgaande ervaring niet je

247

ware

is of


vervaagt de ervaring en maken we niet de draai

goddelijke niet is. Wat je ook denkt dar de wereld

van I 80 graden. We beseffen dat, war de ervaring

is verrelt je exact en precies wat de wereld niet is.

ook was, her geen verlichting was. Want al deze

Wat je ook denkt over verlichting is ook precies en

ervaringen overkomen mij en elke ervaring die mij

exact wat het niet is.

overkomt is aan rijd gebonden, war eenvoudig wil

Begin je het

n beetje

ee

re

begrijpen? Her is een

zeggen dar zij komt en gaar. Voor mij was dit ge­

verwijderingproject. War verwijdert het? Alles. En

nade, omdat ik zag dar welke ervaring er ook voor­

als het niet aJies verwijden, is her niet de uiteinde­

bijkwam, zij niet de verlichting was die ik zocht.

lijke bevrijding. AJs er één ding of één enkel stand­

Daardoor werd mijn wcht onmetelijk veel korter.

punr is dat nier verwijderd is, heeft

Wanneer we over verlichting praten - en dar is

zo'n

beetje he r

meest

misbruikte woord in her

spirituele woordenboek - zoeken we eigenlijk her

er

nog geen

bevrijding plaatsgevonden. In het leven van de meeste

mensen

gaat alles om

antwoord op de vraag: 'War is de Waarheid?' Die

het vermijden van de waarheid. De waarheid die we vermijden is de Waarheid van leegte. We willen

roraaJ andere oriëntatie

niet zien dat we niers zijn. We willen niet zien dat

dan: 'Hoe kan ik het gaande houden?' Vragen wat

alles wat we geloven fout is. We wiJlen niet zien

de Waarheid is, is een afbraakproject. Spiricualiteir

dat war alle anderen geloven verkeerd is. We willen

is merendeels een opbouwprojecr. We stijgen en

niet zien dat ons standpunt verkeerd is en dat er

stijgen - ideeën srijgen, kundalini-energie stijgt,

geen juist standpunt bestaat. We willen niet zien

het bewustzijn stijgt. Het bouwt zich maar op, en

dar alles war we over God denken God niet is. We

je krijgt her gevoel dar je steeds beter wordt.

willen niet z i en wat Boeddha bedodde

vraag geeft bJijk van

een

Maar verlichting is een sloopproject. Het laat je zien dat alles waarvan je ooit dacht dat het waar

dat

er

toen

hij zei

geen zelf is.

Liever zouden we daar gauw

een

positieve be·

is, niet waar is. AJ!es war je dacht re zijn, war je

wering russen plaatsen. Dus in plaats van zien dat

zelfbeeld ook is - goed, slecht of middelmatig

er geen zeifis en dat alles wat het denken voor waar

- dar ben je niec. Wie je ook denkt dat anderen

houdt in laatste insrantie leeg is, zaJ onze geest

lijn- goed, slecht of middelmatig, her is niet waar.

gauw iets positiefs tussen werpen zoals: 'Ik ben

War je ook denk r over God is four. Je kunr niets

bewustzijn,' of 'Alles is gelukzaligheid,' of 'God is

denken over God dat waar is, dus al je gedach­

liefde'. We willen niet zien dat er een gapend va­

ten over God vercellen je

cuüm is in de kern van

exact

248

en precies wat het

ons

249

bestaan.

er


Door de eeuwen heen is her zo snel mogelijk be­

nier van mededogen. Dat is wreedheid op een be­

dekt als er over spiritualiteit werd gesproken op

een

dekte manier, omdat we daardoor in een eindeloze

manier die zo dicht bij Waarheid komr als het ge­

cirkel gevangen raken van iets najagen dar nier be­

sproken woord maar kan komen. Zelfs in zen - dat

staar. De Waarheid maakt misschien dar onze geest

zover als ik kan zien een van de zuiverder vo r men

zich iet of war hulpeloos voelt, maar dar is het punt

is van her najagen van Boeddha's verlichtingserva­

juist! Dar is wat overgave betekent. Overgave wil

ring - wordr de cenrra.le leerstelling, die zegt dar

nier zeggen: 'Ik ga voor her goddelijke door all es

er geen zelf is, vaak omzeild. Daarom kun je her

op te geven, mijn leven, mijn hart, mijn alles. Ik

kerndogma van de leer niet vinden wanneer je een

geef alles op om het uiteindelijke spiricuele lekkers

tijdschrift, zelfs een boeddhisrisch tijdschrift, open­

re krijgen.' Veel mensen die hun honderdduizend

slaat. Het staar er niet in. In de meeste uhingen van

prosternaties doen bij de Himalaya, doen ze alleen

spirimaliteit wordt je verteld hoc je meer mededo­

omdat ze denken dat ze daardoor her uiteindelijke

gen en liefde kunr voelen, hoe je beter kum medite­

lekkers zullen krijgen. Heb je het wel eens zo be­

ren, je ademhalingen rellen, je mantra zeggen. of je

keken? Ais ik niet dacht dat ik daardoor het uit­

godheid visualiseren, enzovoort. Zelfs in het boed­

eindelijk snoepje zou krijgen, zou ik her niet doen,

dhisme wordt het vaak bedekt, al is het een beetje

godallemachtig!

moeilijk om de hoofdregel van de sdchter, dat er

dat is echt om een punthoofd van te krijgen.

Honderdduizend prosternaties,

geen zelf is, te verbergen. Zelfs als het nier verbor­

Overgave is dezelfde buiging, innerlijk of uiter­

gen wordt, wordt er zelden over gepraat, en als dat

lijk, maar gedaan zonder iets terug re willen heb­

al gebeurt, wordr het mooi aangekleed. De echte

ben. Al het andere is spel. Her is ego. 'Ik doe me spi­

leer over verlichting is als de kling van een zwaard

ritueel voor omdat her me iets op za.! leveren.' Wat

die iedere richting waarin je wilde gaan compleet

echt spiritueel is, is: 'Ik wil alleen de Waarheid. Ik

doorklieft. Het hakt je benen af, en je bevindt je

ben bereid alles op te geven wat niet de Waarheid

je neus op de grond, bebloed door de vaL

is. Het doet er niet toe of ik her liever wél opgeef

met

Lang geleden is gezegd dat de waarheid je vrij

of dat ik her liever nier opgeef Het geeft niet of dit

maakt, en dar het meest liefdevolle dat we voor ie­

het hele fundament van mijn wezen laar schudden

mand kunnen doen, ook onszelf, is de waarheid te

of niet. En het is niet dat ik de waarheid wil als een

zeggen. Wat nfer bevrijdend is, is onszelf of elkaar

aanwinst die ik kan vasthouden en bezitten. Her i.�

alleen vertellen war we willen horen. Dar getuigt

dat ik de Waarheid wil, die door wat Zij is wel dát

250

2Sl


zijn wat geen aanwinst is.' Her moer gaan

In her geval van Eenheid is er geen ander. Eenheid

om tmaal loslaten, een rotaal laren gaan, maar nier

is- er is alleen dit. Er is geen dat, er is alleen dit. En

om iets terug re krijgen. Her absolute loslaten, is

d ar is her enige.

hem loslaten die loslaaL V erlicht ing behelst niets

dit is, heb je uitgesproken war het niet is. Ditwordt

voor het ik.

slechts gerealiseerd in de complete afbra ak van alles

moer

In een bepa alde zin is verlichting: beseffen dar

Er is alleen dit, en zodra je zegt war

wat her niet is. Dan is di e bewustwording een be­

er geen individueel zelf is. Misschien horen we wel

wustwording buiten alles wat komt

honderdduizend k eer dar er geen afz.onde rlij k zelf

een totaal wakker worden dat buiten de rijd staat.

en

gaar. Het is

is. maar war geheurr er wa n neer wc her in ons op­

Deze bewu s twording heeft veel van wakker

her zou kunnen

worden uit een nachtel i jke droom en daarom is

nemen en serieus overwegen

wat

betekenen? Dan zouden we merken dat het bete­

die metafoor de eeuwen door zo vaak gebru ikt

kent dar alles wat ik als in dividu eel zelf voor waar

Oe droom is zo echt als dit moment. AJs je in je

houd, dar niet is.

droom denkt dat je leven wordt b edr eigd, raak je

.

Oe ervaring met her niet afgescheiden z.elf is to­

net zo in pan iek als wanneer je den kt dat je le ven

taal bevrijdend. 'Nier af geschei den zelf' betekem

nu op die moment bedreigd wordt. M aar wan neer

geen spi rituele ervaring in de zin van: 'Ik heb me

je

overal tot in her oneindige verruimd en ben met al­

her was helemaal niet echL' Het was zo echt als

les versmolten.' Dar is een prachtige, wonderbaar­

een droo m kan zijn. Het besrond zoals dromen be­

l ij k e ervaring voor e en afgescheiden zelf, maar dat

staan, maar het is

is geen Eenheid. Eenheid is geen ver sm elting. Ver­

we er mid de n in waren.

srnelring vindt plaats t uss en twee dingen en aange

­

'

s

morgens wakker wordt, denk je: 'Lieve help,

niet zo echt als we dachten toen

Mensen weren niet hoc significant her is om

zien er slech ts één is, is elk gevoel van vers meiring

midden i n de nacht wakker te worden uit een

de ene illusie die versmelt met een andere, hoe

droom. Je werd letterlijk wakker uit een dim ensie

prachtig en won derbaarl ij k die ervaring ook mag

die je als net zo echt besch o uwde als deze dimen­

zijn. Zelfs wanneer ik ervaar d ar ik met het abso­

sie. Het is een revolutionaire verand er ing van be­

lute, met het onein dige, mee God ben ve rsmolten,

wustzijn. Alles wal ik voor waar hield in die droom

berekent her eenvoudigweg dar mijn denkbeeldi­

blijkt niet waar re zijn.

ge

zelf met een andere verbeel ding is versmolten.

Mystieke e rvaringe n zijn geen verlichting.

25�

Wanneer er sprake is van een echec en authen­

tieke verlichting, heeft die precies herzelfde schok

253

-


effect. lk zeg niet dat deze wereld al dan niet een

je zelfgevoel rijdelijk kwijt re raken in meditatie,

droom is- her is zinloos om deze wereld re definië­

zodat je niet oplcijkt als iemand je naam noemt.

ren. Maar ik z.eg dat de verlichringservaring precies

Ik heb meegemaakt dar mensen die in meditatie

zo is. Je ervaart dat je nier die mens met die en die

waren niet eens konden opstaan. In India noemen

naam bent, zoals je dacht. En dat je daarom niet

ze dar nirvikalpa samadhi. Dat is een prettige er­

beter of groter of ruimer of heiliger of goddelijker

varing. Het kan een inzicht opleveren. Of het kan

bent. Dar ben je niet. Basta.

geen inzicht opleveren. Je kunt de ervaring heb­

Dar wil nier zeggen dar er geen lichaam is. Er

ben die een tijdelijk ophouden van het zelfgevoel

is overduidelijk een lichaam. Het wil niet zeggen

heet, maar ik garandeer dar die tijdelijk is, omdat

dal er geen geest is. Er is overduidelijk een geest.

je lichaam zonder een zelfgevoel nier kan functio­

Her betekent nier dat er geen persoonlijkheid is.

neren.

Er is duidelijk een persoonlijkheid. F.r is een gevoel

AJs je echt in de toestand van geen zelf terecht­

zelf

komt, sraat daL buiten de rijd. war berekent dar

li­

her niet kort en nier lang duurt. Het is een tijd­

chaam kunnen functioneren. Anders zou je nooit

loze realisatie, en als her dat niet is, dan heb je het

reageren als iemand je naam roept. Voor zover ik

nog niel gerealiseerd. Dan heb je op zijn best een

kan zien, is elke wijze aldjd op de een of andere

ervaring gehad die heer: ik-was-tijdelijk-mijn-zelf­

manier in staar geweest te reageren.

gevoel-kwijt, en dat is niet war 'geen zelf' berekent.

van 1..elf. Verlicht of niet, je zult een gevoel

van

hebben. Anders zou her bewusrz.ijn nier in

een

Ramana zei eigenlijk het tegenovergestelde. Hij

Geen zelf berekem, met of zonder zelfgevoel, dar

zei: 'Er is aJieen het Zelf', en dat is her omgekeerde

je onmiddellijk ten diepste weer dat er geen zelf is,

van 'er is geen zelf'. Her komt op hetzelfde neer.

en dat betekenr ook dar er geen ander is. Er is maar

Wat is er als er geen Lelf is? Hoe noemen we dat?

étn iets. Of je dar ene iets nu God, her goddelijke,

Ramana besloot dir het Zelf te noemen. Maar ei­

bewusrzijn, boeddhanaruur, leegte, volheid, pro­

genlijk is her Zelf wat

gressief of conservatief noemt, dar doet er nier roe.

er

is als er geen zelf is.

Ik garandeer je dat je

een

zelfgevoel zult heb­

ben na de verlichring. Je lichaam

z.ou

niet kunnen

functioneren zonder zelfgevoel. Het is dus een my­

Maar wanneer er

maar

één iets is, is er maar één

iets. Er is alleen leegte die zich onbegrensd mani­ festeert.

the dat je op een of andere manier je zelfgevoel ver­

Vrijheid is het ultieme afbraakproject, omdat

liest wanneer je verlicht raakt. Het is mogelijk om

het je van alles berooft. Daarom is het bevrijdend.

254

251


Het steelt je discus sie met jezelf, wanr er is geen

er nog st eeds

zelf. Her steelt je discussie met anderen, want er

n a tuurlijk hun ideeën hebben - maar die worden

zijn er geen. Het steelt je discussie met de wereld,

nu gezien als betekenisloos. Zo weer je dar er iers

wanr er is al leen Dat. Er is maar één iets,

authentieks is gebe urd.

en

dat

een

lichaam, geest en k ar akter is die

is nooi t met zichzelf in discussie. Nooit. Ooit.

Ik heb vanavond vcrmeden over veel van de po­

Daarom is het zo bevrijdend, omdat je van dez e

sitieve aspecten van ve rlichting te praten, maar je

eind e loze tweeheid bevrijd bem.

kunr in zekere zin eigenlijk alleen maar giechelen

Wanneer er sprake is van bewustwording van

de resr van je leven, als je echt de waarheid hebt

onze ware aard, kijkt onze geest n i et langer n aar

gezi en . Je kunr alle en

leegte, omdat er gec:n individu is dar er naar kan kij­

reld houden, zelfs al weer je dar die niet half

ken. We beseffen dat het enige wat ooit naar leegte

echt is als je dacht. Je kunr al l een maar honderd

lijkt leegte zelf is. Dat is nog

keer zoveel van mensen houden, ook al w ee t je dar

een

reden waarom

maar

heel veel van deze we­ zo

nie r zijn wat je dacht Maar daar wil ik nier te­

ik nier de eerste ben die zegt dat er geen vcrlichte

ze

individuen zijn, dat er alleen verlichting is. Ver­

veel over spreken, wanr dar denkt de ge est dac hem

li chting ontwaakt. Niet jij of ik. Jij en ik worden

taan wordt aangeboden

onbetekenend en niet-bestaand. Maar die bewe­

een

.

en

zwaard geoffreerd.

ring is misleidend, want die houdt in dar iedereen

een individueel, speciaal, uniek persoontje is dat intrinsiek verlicht is, en dar dit nier ziet. Een il­ lusie kan niet verlicht zijn. Her is dus ei genlijk niet waar dar iedereen verlicht is. Het is alleen waar dat

verlichdng verlicht is. De andere kam is dat vcrlichting alles van je

steelt. Daar kun je verlichting aan herkennen - door welk lichaam ze ook heen gaat, het wordt kaalgeplukr, en dar weer her, m aa r het maalt er niet om. Het is zo blij dat her kaalgepl ukt is, niet al die opvattingen heeft, niet de meningen van de geest gelooft- die nog steeds war meningen heeft om dar

256

2'i7

dar is niet zo. Hij krijgt


Implicaties

A Is je ontwaakt benr uit de droom van afge­ .1"\.s cheidenheid en beseft dat jij de bron bent, moet je de implicaties ontdekken van het toepas­ sen van deze openbaring op je leven. Wanneer je echt beseft dat

er

niemand anders is dan jij, wordt

je adem je benomen. Alles is één en jij bent het Ene. Toen ik voor het eerst onderricht begon te ge­ ven, wilde ik geloven dat her enige wat iemand hoefde te doen was de verlichtingservaring krijgen en dan wu hij venrokken zijn. Nu weer ik dar her meer om het lijf heeft. Ik merkte dat veel mensen inderdaad die belangrijke ervaring hebben dat ze zich bewust worden van wie en wat ze zijn, van het absolute, en dat mensen die deze ervaring hebben toch zeer zelden vrij worden. Dus ging ik me na-

259


tuurlijk afvragen waarom dat zo was. De e rvaring

je dat je niemand bent, maar aan de andere kam

dat je nier her lichaam, de geest en de persoon

besef je dat je de bron van alles bent.

lijkheid bent bewust beleven,

­

vrijheid moeren

Waarom is het zo belangrij k dit re beseffen?

is het zeer v erloss end zeer

Vanwege datgene wat verlichting onherroepelijk

bevrijdend, maar de meeste mensen laten zich zo

inhoudt, en waarin de hele waarde van elke echte

meeslepen door de emotionele neveneffeeren van

spirituele openba ring ligt. Jij benr de uiteindelijke

verlich cing dar ze de ware betekenis van wat er ge­

bron,

beurd is niet vatten.

zec::r jij, in werkelijkheid. Dus inhere nt aan deze

zijn, en

aanvankelij k

zou

,

Een van de dinge n die nier begrepen wordr is de openbar i ng van volmaakte Eenheid, de open

­

baring dat je de uiteindelijke bron bent. Je kunt

en

a l les is volmaakte eenheid en alles is even­

openbaring van eenheid is de realisatie dat

er

nie r

zoiets is als een 'ander'. Er is niemand anders om­

dat all es uiteindelijk je eigen zelf is.

de ervaring hebben dar je vrij bent omdat je je nier

Ik heb mensen gekend die dit inzicht wel had­

meer idencificeert met geest, l ichaam en karakter,

den, maar vervolgens onmiddellijk weer gaan

maar slechts zelden heeft het individu, anders dar

leven alsof er we l een ander is. Ze leven alsof er

een v aag gevoel van Eenheid een echt helder zicht

een persoonlijk ik en een persoonlijk jij is, ook al

op de volmaakre eenheid die fei tdijk aan her

hebben ze zelf even ervaren dat dit nier waar is.

,

om­

waken inherent is.

Daarom is empir is ch inzicht in veel geval len nier

Het lijkt veel op de si[Uatie dat je 's nachts

genoeg. Maar kun je je voorsrellen hoe her je le­

droomt en mer een figuur geïdentific ee rd bent en

ven zou kunnen veranderen als jou geopenbaard is

denkt dar je anders bene dan alle ander en . Wan­

dat er geen ander is en je heel nieuwsgierig wordt

neer je 's morgens uir je dr oom ontwaakt, realiseer

naar de implicaties daarvan? Hoe zou het zijn als

je je dar je niet die figuur in de droom bent. Je bene

je je afvroeg war dit voor je berekent, de rest van

de dro m e r. Alles in de droom kwam voorr uir jou.

je leven?

Oir is een metafoor voor her spiritueel ontwaken,

De meeste mensen baseren hun hele leven op

wanr wanneer je spiritueel o ntwaakt besef je dar je

het idee van her zel f en de ander, een persoonlijk

niet lichaam en geest bent. Maar wat meesral over

ik en jij. Maar

her hoofd wo rdt gezien is dat jij de uiteindelijke

der is, is er plotseling niet zoiets als een persoon­

bron van de hele droom bent. Ik denkt dar dit vr ij

lijke relatie. Hoe leef je met deze implic atie? Fun­

gemakke lijk re begr ijpen is. Aan de ene kanr zie

damenred gezien, war zou het betekenen te leven

260

26\

,

met

de openbaring dar er geen an­


aJsof er geen ander is, war je werkelijk weer, zelfs

als de ander. Er is niemand om te verlaten, niemand

wanneer je in de fenomenale wereld met mensen

om

omgaat alsof er zoiets als het zelf en de an der is.

jou nodig heeft - dat is allemaal een droom. Dat is

De meeste mensen die aJieen in persoonlijke ver­

de grote uitdaging wanneer je nier alleen streeft naar

l i chting geïnteresseerd zijn, denken : 'Zolang ik vrij

een spirituele ervaring, maar uacht re begrijpen war

ben, kan niemand eisen aan me stellen', of 'Ik ga

inherent is aan de ervaring.

anderen leren hoe ze verlicht moeten worden'. Er

re v

eranderen , niemand die je nodig hebt of die

De verlichtingservaring is alsof je zelf de big

is niers mismerzelf vrij zijn. Maar als je her onder­

bang ervaart. De

zoek nu eens tot het eind doorvoert? Hoe kun jij

her begin. Het begon als niets, zo verrellen de na­

vrij zijn als er geen persoonlijk ik is � Wie moet er

tuurkundigen ons, en roen werd dar kleine b l i epje

dan verlicht worden?

hec hele uni v ersum. In het begin heb je die bliep

Een van de pijnlijkste ervaringen die ik in lange

vankelijke openbaring

aan

was

misschien gezien en je niet gerealiseerd wat eraan

rijd had. was toen ik dit idee over relaöes bloodegde

vastzat,

t ijdens satsang en moest luisteren terwi jl de een na

alles misgelopen. Als je de bliep 'spiritueel ontwa­

de ander, impliciet in zijn vraag, zei: 'Ik krijg in mijn

ken' onderzoekt, herbergt die even ved kracht als

relatie niet

de big bang, en meer.

war

ik wil' en 'Ik wil weren hoe ik een

betere relatie kan krijgen'. Leerlingen vroegen hoc ik

en

als je je ervan afgewend hebt, ben je

Veel mensen vragen: 'Hoc:

moer

ik mijn spiri­

een relatie ervaar. Annic, mijn vrouw, zei tegen hen:

tualiteit in mijn dageli jkse leven integreren?' Dar

'Wij hebben niets van elkaar nodig en we gebruiken

moer je niet. Dat kun je nier. Hoe zou je haar kun­

onze relatie niet om iets uit te werken, want daar

nen

gaar het in een relatie niet om.' Dit werd genegeerd

perkte leven stoppen. Maar je geeft je leven aan de

integreren? Je kunt het on e::indigt: niet in je be­

ze bleven maar met die vragen komen.

goddelij ke impuls. Er is geen integratie. Er is all een

Kijk naar de implicaties van het gewaarzijn dat er

realisatie, en die realisatie is ahijd een volmaakte

geen ander is. Wanneer je ontwaakt, ontwaak je uit

vernietiger. Het is een vernietiger van ieder gevoel

die 'ik en jij'. AJs je beseft war dat berekent, beneemt

van afgescheidenheid, een venveester

het je de adem. AJs er geen ander is, is er geen relatie

waar is. Gooi je leven in de Waarheid. Probeer de

russen personen. Het hele probleem met elke relatie

Waarheid niet in je leven te stoppen.

en

van

wat niet

heeft ermee te maken dar een van de rwee of beide

Zelfs wanneer je heel serieus wordt en je reali­

mensen het niet serieus neemt dat er niet zoiets is

satie uacht te verdiepen door haar op c.:cn di eper e

262

263


laag re onderzoeken, blijven de verschijningsvor­ men jij en de ander in stand. Als je je realisatie niet volledig in je relatie meeneemt, zal die min of meer verder gaan zoals ze altijd was. In onderdelen zijn er misschien verschuivingen, maar de relatie blijft dan min of meer gebaseerd op wat je van el­

kaar kr ijgt en hoe je dingen uirwer kt . Wanneer je di eper gaat en bij de diepste realisatie komt dat er

geen ander is, hersch ik t de realisatie zelf de manier waarop deze droom van de verschijning opereert. Het gevoel van relatie zal anders opereren, omdat je je waarlijk gerealisee rd hebt dar er niet zoiets be­ staat als een persoonlijke relatie tussen een jou en een mij. Oir

arran

geert spomaan de werking van

het hele gebied van relaties opnieuw, zonder dat jij je best doet her re beheersen. Om de relatie te ver­ beteren, moet je ge woon nog bewuster worden. Ze kan al dan niet veranderen op de manier waarop jij her wilt, maar ze zal anders worden. Word bewus­ ter.

Want als je echt bew ust bent, is

l

al es

gewoon

zoals her is. Je hebt geen leraar nodig te leggen van het feir dat

om

er

de imp licaties uit

geen ander is - dat

moer je zelf doen.

ken met de situatie dar je 's nachts droomt. Je weet hoe het is als je een prettige droom hebt en je een beetje wakker wordt, maar nier helemaal, en dan weer doorslaapt omdat je wilt dromen? Als je je dus weer hebt omgekeerd en weer gaar slapen , word je weer wakker en besef je dat je aan het dromen was. maar je bent slaperig en weet zelfs niet ofj e wakker wilt zijn. L ater op de dag w ordt het duidelijker en ben je veel wakkerder. De

meeste s p i

zijn bijna altijd nog slap erig, zelfs

r it uele zoekers

na een

belang­

rijke sp ir iruele bewusrwordi ng. Ze gaan heen en weer en weren nier ze ker of

ze

wakker willen zijn,

omdat ze nu een heel andere we reld zien. Ze willen wakker worden uit de nare dingen, maar blijven dromen over de goede. Ze willen lenerlijk door­ slapen in hun persoonlij k e relatie, o mdat

ze

we ten

dat als ze echt wakker worden, er dingen op een onverwachte manier zouden kunnen veranderen. Wanneer je slaperig bem, lijkt er heel veel op re geven, en is

er

hee l veel besluiteloosheid, of je

nu echt wakker wil t zijn of niec. M aar

wanneer

je

ech t wakker wordt, weet je da t her een droom is. en wil je niet te rug. Als je echt vrij wilt zij n , moet je je best doen volledig wakker te worden. Dan zul je de bel angstelli ng voor onwaarheid verlie'len en alleen geïnteressee rd zijn in waarheid. De droom­

Leerling: War wil da r zegg en , bewuster worden ?

Adyasbanti: Veel leraren hebben heL vergde-

264

staat van afgescheidenheid in al zijn gedaanten zal je ni et i n teresseren . Wie beheerst de droom wanneer je 's nachts

265


rouwtjes

ligt, het besef van war haar veroorzaakte. Wc die­

trekt. Alle droompersonages zijn ervan ovenuigd

nen te vragen: 'Waarom heb ik een dergelijk inzicht

dat zij her laten gebeuren. Maar de dromer orkes�

gekrege n? Stel

rreerr de hele zaak. Wanneer je droomt, vergeet

onder1.0ek zijn belangrijk. De reden waarom je een

je dat. De transcendente dromer is degene die de

transcendente ervaring hebt is dar je intuïtief de

droomt? Jij bent de dromer die aan alle

wereld is.

'

er

vragen over. Nieuwsgierigheid en

met enige

Waarheid begrijpL, en die is gewoon hoe de dingen

gratie in de wereld wilt kunnen functioneren, kun

werkelij k zijn. Spiritueel gezien is de vraag: 'Wat

droom creëerr die de

is

je dat niet vergeten. H et transcendente

sraat

zou

Als

je

een mythe dat je de

moeten

opgeven om je

Dit hele i dee van integratie en het idee dat je

transcendente kunt

De oneindige imelligenrie is in feite war jij bent, maar je moet serieus genoeg zijn om er zelf achter

weer in de wereld te kunnen begeven. niet in het

ben ik?' de vraag die direer naar de kern gaar.

blij ven lijken heel

re komen wat waar is. Om dit re kunnen doen, m oe r

je openstaan voor de mogelijkheid dar alles

verstandig, rot we ze zelf onderzoeken en ons af�

war je geleerd hebt, onjuist

vragen of ze waar zijn. Wanneer je je eigen erva­

ontdekken wat er in werkelijkheid is? Wanneer je

ring onderzoekt en vraagr hoe spirituele realisatie

rotaal ontvankelijk wordt, ligt de Waarheid duide­

werkt, begin je te beseffen dat heel veel van waar

lijk voor je. Spirituele mensen denken altijd dat de

we over praten gewoon belachelijkis-de lammen

Waarheid voor hen verborgen wordt. Die wordt

die de blinden leiden.

nier verborgen. Wat in de weg staat is het idee war

Dit, waar je naar kijkt en dat jij leraar noemt is

is.

Hoe kun je anders

de Waarheid zal zijn. Zoek war er feitelijk

is.

je eigen creatie, het is jouw droom, en jij creëert die

Er is slechts her Ene dat zich in alles manifes­

op dit moment. Als je jezelf gewaar laat worden,

teert. Overweeg dit en mediteer erover tot je her

ml je:: je gewaar worden dat jij die creëert en dat de

zelf door en door beseft. Word je bewust van wat

scheiding tussen

je bent.

degene die luistert en degene die

s preekt slechr schijn is. Als je wakker bent gewor­ ,

den, heb je dit duiddijk gezien. Maar de

conditio­

neri ng kan je terugtrekken in de droom. Dit geeft niet. Je moer de droom in twijfel blijven trekken. Soms worden we helemaal betoverd door een ongewone ervaring, maar omgaat

266

ons

wat dieper

267


De dharmische relatie

E

en van de waardevolle lessen die ik van het jarenlange zitten in zenmeditatie heb geleerd,

was da t ik, om zolang bij mezelf te zijn, mezelf moest vinden. Om rustig stil te zitten en slechts een beeld van jezelf, of

een

beeld van her God­

delijke voor je te .hebben, betekent alleen maar el­ lende

en

eindeloze herrie in je hoofd. We kunnen

nooit helemaal gemakkelijk zitten met een beeld voor ogen, zelfs als het een goed beeld is. Wanneer we zitten als ons ware Zelf, dan zitten we als geen zelfbeeld, geen opvatting over onszelf, en geen idee over onszelf. We zitten alleen maar als ruimte. Dit is het fundament van de echte relatie, want als we geen relade hebben met wat we werkelijk zijn, zal het ons zeker niet mogelijk zijn om een echte en diepe relatie met iemand anders re hebben.

261.)


Wanneer we in relatie zijn als onze eigen stralende

vragen, dan zal de schoonheid ons ontgaan. Ons

leegte, is de rel atie mooi, omdat we dan zijn

vragen vervormt war we in onszelf kunnen zien en

wat

we zijn. In wez.en zijn we verliefd op een mysterie.

ervaren. Oe geest denkt dat vrij zijn, bevrijd of ver lich r

Myster ie is verliefd op zichzelf. Wanneer dit mys­ zo genaamde

zijn, wil zeggen: gez uiverd zijn van alle onaange­

ander een bloem. een vogel, de wind, de kou, of

name erv aringen, maar zo is her niet. Her God­

een mens is, her staat ermee in verhouding als een

delijke zou zich niet durven ontheiligen door iets

van herzelfde mysterie. Oir is de ware

weg te halen. Dar zou zijn als her afhakken van je

sacrale relatie, wanneer we zien dat we werkelijk in

arm. Maar door diezeilde emoties of e rvaringen re

relatie zijn mer de manifestatie van het mysterie;

beleven als het mysterie, als God, en als het mys­

hier als dit, hier als dat, hier als hem, hier als haar,

terie dat je zelf ben r, worden ze volkomen getrans ­

hier als kou, hier als bitterheid, hier ale; zoetheid,

formeerd.

terie in relatie is met een ander, of de

uitdr u kking

Zie de heelheid van war er feitelijk is, de kwa­

hier als ve rveli n g, hier als verdriet, hier als blijd­ schap, hier als ve rwarring, en hier als helderheid.

liteit van her tijdloze zoals her zich door alle

Alles is een manifestatie van her mysterie. De echte

varing heen laar zien. Dan wordt je eigen gevoel

grondslag van de dharmische relatie is rela t ie met

voor het sacrale, dat je van bi nnen kent, zo weids

dar mysterie, me t onszelf.

dat het ervaringen die alleen maar pren ig zijn te

Wanneer we medite ren zonder een eis aan dit

boven gaat en

u itgroeit

er­

rot her hele spectrum van

moment te stel len, zonder op het volgende mo­

ervaring. Je ziet dan direct dat de he le manifestatie,

ment re wachten, zonder re wachten om her te

war her ook is, her bloesemen van het Goddel ijke

krijgen -war 'her' ook is -wanneer we er niet op

is. Als er verwarring is, is dar God die verward is.

wachten

verli ch t

te worden of liefde, vrede of een

Als

er

helderh eid is, is dat God die helder is. Ver­

kalme geest te krijgen, en wanneer we ophouden

volgens zul je God zien in de vuilnisbelt, in de rot­

iets van onszelf te eisen- dan opent het

zooi die in de goor is gegooid, in de d akl oze die in

sacrale zich gewoon, omdat er geen eis aan gesteld

zes maanden niet in bad is geweest. Je gaat langza­

wordt. De ware h eili ge relatie met dit mom enr

merhand dezel fde heiligheid overal zien, dezelfde

bloeit op

we nier vragen dar her a nder s

int ieme dharmischc relatie van het mysterie met

i� dan het is. Dan bloeit de schoonheid op. Maar

zichzelf. En zo gaar het, je dringt meer en mee r,

als we ook

dieper en dieper door, en in meer gebieden. Ter-

ook

maar

wanneer

m aar

het kleinste ding van dit rnamem

270

271


wijl je dat heilige ziet in alle dingen , weet je dat je

een 'druk op mij' sticker- her trekt

nier bent wie je dacht te zijn. Je bent een levend,

Dar is het mooie van heiligheid. Er kunnen geen

bewust mysterie dar nier aangeraakt of gezien kan

dingen onbewust blijven . Daar is het! Er drukt ie­

worden.

mand op. Boem! Kritiek. 0, jeetje! Nu is de kri t iek

v

ingers aan.

Wanneer dit geweren wordt, kun je in sacrale

bewusr. Daar is je kans. Maar war we meesral doen

relatie zijn. Als dit nier geweren wordt, en je pro­

is het zo snel mog elijk onbewust maken. We zien

beert je relaties heilig re maken, probeer je je slechts

dus niet: 'Er is net op het knopje ' kritiek' gedrukt.

re

conform eren aan je idee van een sac rale relatie ,

Tjonge, dat heb ik aJ een hele rijd . Dat zit in de

en

dac noemen we wel geweld. M issch ien heb je

programmering. Wat in te ressa nt ! War is da r?' In

een goe de reden om dit re doen, met goede be­

plaats daarvan beginnen we erov er te psyc hologi­

doelingen, maar als je een relatie heilig probeert

seren of er een eindeloze reeks ideeën en filosofi eën

te maken, heb je her niet begrepen. Je hebt nier

op los te laten. Maar wat is her? Hoe is het om

begrepen dat die heilig Is. Wanneer je zi et dar een

kritiek te krijgen? Door re vragen: 'Wat is dit?' kan

relatie al heilig is, dan zie je eigenlijk dat die een

er

manifesrarie is van her mysrerie zelf.

zijn, maar nu is her kriti ek die bewustgema akt is.

Al zie je dat alles heilig is, daarom verlies je n og niet het vermogen om onderscheid re maken . Je

bewustzijn in komen. Zie je,

er

kan wel kritiek

Als je iets met de kritiek wilt doen, er vanafkomen bijvoorbeeld , dan ben je er niet echr bij.

zier best waar er onee rlijkheid in een relatie zit,

Het licht van bewus tzijn zeifis her belangrijkste

waar je nier volkomen integer bent, waar er een ge­

middel tor transformatie, en de geheimzinnigste

brek aan intimiteit is, of waar de relatie op beelden,

alchemie komt rot stand in de bereidheid bewust

ideeën, p roje e des of eisen berusr. Alleen omdat ze

te bl ijven van je eigen onbewustheid. Wanneer dat

als heilig beschouwd wordt, wil nog nier zeggen

er op dat knopje wordt gedr ukt , komt er iets onbe­

dat je niet ook de

zier die misschien bela­

wusts omhoog; de invitatie is om wakker te blijven.

chelijk zijn. Her een sluit het ander nier uir. God

Dat is het. Blijf gewoon wakker, dan vindt de al­

doet soms gekke dingen.

chemie plaats. Alleen maar wakker blijven. Ga niet

as pecten

Blijven zoals je bent (eenvoudig het licht van

iets spi ri rueels doen, zoals vijftig sta ppen achteruit

bewustzijn) in een relatie is de grootste uitdaging

lopen en er van een grote afstand naar kijken . Dat

die een mens kan aanga an. Alles war niet behan­

is wel iets beter dan je erin re verliezen , maar zelfs

deld of niet gezien wordt, is als een knopje met

dar is een subtiele manier om je bewustzijn terug

272

273


re trekken

van war

is. Bewustzijn is er gewoon. Je

hoeft het niet naar achteren te brengen, of omhoog

zou moeren zijn, hoe die

zou

kunnen zijn en waar

her naar roe gaat met die relatie.

of naar beneden of ergens achter, om eigenlijk los

Wanneer je daar enigszins afstand van neemt,

van wat er omhoog komt. Hersraar al los.

kom je terug bij iets dat heel intiem en onschuldig

Her hoeft nier acheeruit re gaan. Alleen de kleine

is, waar je eindelijk bereid bem de waarheid te ver­

ik denkt dar hij achteruit moer gaan of weg moet

tellen en niet te verbergen, niet met opzet bewust­

lopen. En ook dat kan bewustgemaakt worden.

zijn in die relatie

1\ch, daar heb je de kleine ik, die spiritueel pro­

weg te laten omstaan. Dan weet je nooit hoe ze op

beert re doen om iets te ontlopen. Nu wordt er op

elk moment zal zijn- hoe bewustzijn, wakker-zijn

dat knopje gedrukt.' Dan wordt dár bewust.

en liefde zichtbaar willen worden. Dit kan een rela­

te

staan

Bewustzijn keert zich niet af. probeen ni et

re

forceren, maar deze eenvoudig­

te

tie zeker fl in k in de war sturen, net zoals de Waar­

verklaren, probeert nier iets op te lossen, of zich

heid jou in de war kan maken. Wanneer Waarheid

ergens

in jou opstaat, wordt het grote conrrasr gezien me t

van

te verlossen. Bewustzijn is, wanneer her

ervaren mag worden, een diepe liefde en zorg

voor

wat zich innerlijk nog aan onwaarheid vastklampt.

wat is. Liefde gooit zich altijd in het moment, hier

En wanneer er bewustzijn in een relatie komt en

en nu, geeft zich helemaal over aan het nu. Op

zijn werk doet, gewoon omdat je het niet meer te­

deze manier een relatie hebben is eenvoudig. Het

genhoudt, zal Waarheid botsen met onwaarheid,

is nederig. Het is heel imiem. Zo kun je een ander

en zul je zien wat er onverenigbaar is.

heel anders ontmoeten.

Dat is het moment waarop er op knoppen ge­

De meeste relaties beginnen als onbewuste rela­

drukt wordt - niet alleen op mijn knop of jouw

ties. Wanneer h et licht van bewustzijn in die rela­

knop, maar op de derde knop die we nu hebben,

ties gaat schijnen, zal de onbewustheid die in die

op 'onze knop'. Elke relatie heeft 'onze knoppen',

relatie aanwezig is aan het licht komen. Het is heel

want als we samenkomen, wordt er iets gecreëerd

belangrijk daar geen spirituele verklaringen voor te

dat 'onze' heet. Als een van ons of iemand anders

zoeken wanneer zij aan her licht komt. Sommige

op onze knop drukt, siddert de relatie omdat de

mensen willen er een tor spirirualireit verheven fan­

'onze knop' werd ingedrukt. Dil 'ons' zal zijn eigen

tasie van maken waarin hun partner beantwoordt

knoppen hebben en zijn eigen onbewustheid, die

aan al hun spirituele ideeën over wat een relatie

een product is van het bij elkaar voegen van de

zou

kunnen zijn. Ze denken dat ze weten hoe die

274

twee 'mij'- knoppen.

275


Als we er bewustzijn in laten komen, wordt de rela­

het zowel op de korre als op de lange termijn steeds

tie niet meer gele id door onze angsten. Stel je

moeilijker om verdeeldheid in

eens

st and

te houden als

hoe het zou zijn als niets war je doet voorr­

je bewuster wordr. Als je helemaal bewust wilt

komt uit een gevoel van angst of onzekerheid. Her is veelberekenend wanneer we ome relatie onder­

worden, is in relatie z ij n vanuit verdee ldhe i d geen opr i e . Daarom is her letterlijk onmogelijk om vol­

zoeken en de vraag stellen wat er zou gebeuren als

ledig bewust te zijn, maar niet in alle opzichten.

we niets doen dat op angst of onzekerheid is geba­

Als je nier in alle opz i chte n volledig bewust bent,

seerd. Dar is een revolutie voor de meesre mensen.

bereken t het dar je niel ten volle bent geworden

Hoe intiemer de relatie, hoe grorer de revolutie.

wat je bent.

voor

AJs er niets wordt gedaan vanuit angsr of onzeker­

Wanneer je een beetje spirituele ervaring hebt,

heid, spreken we van iers heel anders. Dar hedoel

is het heel gemakkelijk om iemand van wie je

ik als ik zeg dat de Waarheid je rdarie in de war

denkt dat hij die e rvaring nier heeft een slag vóór

kan sturen, al kan her een heel positieve verwar­

te zijn. Zodra je zoiets doet, is er geen sp rake van

ring zijn.

een echte ontmoeting. Dus hoe kun je de onbe­

Ik merk dat veel mensen die de Waarheid in­

wustheid op een onschuld i ge manier tegemoet tre­

tens en in belangrijke zin gerealiseerd hebben, zich

den, waarbij je in plaats van iemand de loef af te

overweldigd voelen door de uitdaging in hun rela­

steken, open en eerlijk bent? We kunnen leren war

tie re zijn wat ze werkelijk zijn - uit een bepaalde

een dharmische relatie is door re luisteren naar de

angsr of onzekerheid over hoe dat ontvangen

zou

vogels buiren, door de kwaJ i te i t van ons luisteren

worden of nie t onrvangen, of war het al dan niet

re observeren, de kwaliteit van her omarmen van

kan ontketenen. Her kan je heel onzeker maken

her geluid, de manier waarop we het geluid binnen

omdat je niet weet war er zal gebeuren als sommige

laren en ons erdoor laten

aspecten van je leven waarvan je de Waarheid al tijd

dit maar re doen, worden we bewuster. We kunnen

ontkend hebt, nu niet meer ontkend worden. Heel

zo

vaak de i nst men d aar vaak voor terug, in plaats van

honderd boeken te lezen.

zijn onzekerheid of angst onder ogen

omroeren.

Door alleen

meer over de dharmische relatie leren dan door

zien. Dan

Toen ik nog retraites dee d in het Sonoma Zen­

wordt dat aspect van een relatie een geïsoleerd, af­

centrum, waar het heel stil was , stonden wc om

gescheiden deel van her leven, waarin bewustzijn

half vij f 's ochtends op om re mediteren. Her was

niet mag doordringen. Zoals iedereen weer, wordt

mooi en vredig zo vroeg i n de mor g e n . De

276

te

277

zon

be-


gon de lucht net lichter te kleuren voordat hij bo­

plaa ts van om ongeveer tien uur naar bed re gaan,

ven de horizon kwam, en je had de geweldige erva­

een kleine pauze, deden ve rvolgens drie meditaties

ring dar je de hele wereld voelde onrwaken, je hele

van een half uur die werden afgewisseld met tien

zelf voelde ontwaken. Het was een prachtig gevoel.

min uren lopen rot half twaalf, en zaten dan van

Om ongeveer half zeven elke morgen werden de

m i ddernac ht rm vier uur 's ochtends in één lange

bur en aan de overkan t van de zenrempel wakker.

z itting, zonder op te staan. Voor he r geval je dus

De buren hadden een ander idee over hoe je aan de

dacht dat je nirwana had bereikt in de retraite en je

dag moest beginnen. Die draaiden elke morgen om

je-van-her was, omda t je medicaties echt goed gin

half zevc:n Led Zeppelin, op vol k� srerkl<:. Op zo'n

gen en je je werkelijk goed voelde, ve rgeet het dan

momen t kun je leren wat een dharmische relatie is.

maar! Na vijf dagen of een week, word je hierdoor

Het is makkelijk bewust te b l ijven bij de vogels , bij

gesloopt. Niemand venrekt na afloop met her ge­

her aangename, bij de: prachtige manifestatie: van

vod dar hij overwinnaar is. Dar zou nog kunnen

het Goddelijke , bij je eigen ware zelf- ror Jimmy

tijdens her ee rste deel van de rerraire, maar niet aan

Page de eerste elektronische akkoorden slaat. En

her eind.

daar is her. Daar is de uitnodiging. 'War is dar? En wat is mijn relatie daar mee ?'

­

Deze manier van z itren was niet echt nodig , maar na het vele retraites gedaan te hebben, ging ik

Ik merkt e dar het gewoon maar een geluid was,

er her mooie van inzien. War was het een prach t ig

en dar was helemaal oké. En her was prachtig om­

geschenk om nier re vertrekken met een verheven

dat het mijn gevoel voor het spiritu ele verbreedde.

spiritueel succes en te denken hoe pre crig sereen je

Het was gewoon wat er is. Daar is God die zich

de hele retraite had kunne n blijven. War een ge­

uitgeeft voor een rocker. God was n i er alleen maar

schenk was het om weer helemaal in de onschuld

alle prertige, fijne momentjes, stil en sereen. Die

terecht te komen. Na een t ijdje was het helemaal

scheurt her idee van spirirualirei r helemaal aan

geen nederlaag. Je v oe lde slechts: '0, daar zijn we

Aarden. Her zegt: 'Oké, wil je God zien? Hier is

weer, vijftig mens en in een zaal die in drie-en-een­

God - helemaal. Niet sleehes het deel dat jij wilt

half uur zitten allemaal proberen te overleven. Ver­

zien, maar alles.'

lichte en onverlichte me ns en proberen gdijkelijk

En dan, om het even fijn af re sluiten, zaten

te overleven.' Het gevoel dat her moeilijk was en

wc, in ieder geval bij een van de retraites van het

ieder spiritueel idee over mezelf, verheven of plat­

jaar, op de laatste dag de hele dag en namen we in

v l oers, stome in. ln die ineenstorting merkte ik

278

279


dat het vallen van de façade heel verrukkelijk, heel mooi en heel sacraal was. Dit Eenheid overal

te

was

een kans om de

zien, in elke ervaring, niet als

idee hoe her zal zijn. Wanneer het idee i nee n sto r t ,

Het eeuwig

nu

heeft de werkelijkheid van her sacrale een kans om tevoorschijn

re

ko men. En het echte sacrale is veel

mooier dan het idee - niet zo dramatisch,

maar

veel mooier.

De dharmische relatie is een relatie die echt is. Het mooie zit hem in het echte. Het zit hem nier in het idee

van

de spiri tuel e relatie. Het zit hem in

de realiteir. Neem een ogenbLik om te controleren ofje werkelijk hier bent. Voordat er juist enfout is, zijn

we

gewoon hier.

Voordat er goed en kwaad is, of onwaardig, en voordat er de zondaar ofde heilige is, zijn wij gewoon hier. Kom hier samen, waar stilte heerst­ waar de stilte vanbitmen danst. Precies hier; voordat je iets weet, of niet

weet.

Kom hier samen waar alle standpunten tot één punt vervloeien, en het ene punt verdwijnt.

280

281


Kijk maar ofje hier kunt sammkomm waarje het eeuwige aanraakt. en het uuwige leven en staven op elk moment v oelt. Kom hier samen voordat je een deskundige was. voordat je un beg inner was. Om gewoon hier te zijn, wmzr je bent watje altijd zult zijn, wttar je nooit iets hieraan toe zul voegen. ofiets vanafzult halen

r is een prachtig verhaal over et:n jonge man die het klooster in gaat, vol energie en kl aa r om gisteren al verlich t te raken. Hij vraagt aan de abr: 'Hoeveel tij d zal her me kosten om verli cht

E

re worden? ' Waarop de abt antwoordt: ' Ongeveer tien jaar.' De jongeman zegr: 'Tien jaar! Waarom

r ie n jaar?' Antwoorde de abt : '0, rwimig jaar in jouw geval.' Waarop de man vraag: 'Waarom zegt u

nvinrig j a ar? ' Zegt de abr: '0, sorry, ik vergis

me ... dertig jaar.'

Als je her echt snapt, besef je dat je door de vraag alleen al t ien jaar krijgt. Zodra de gedachte

Kom hier samen, waar het je aan niets ontbreekt. m waarje niets bent. Het hier dat onbeschrijflijk ÎI. mtar wij elkaar alleen als m ysterie ontmoeten. ofhelemaal niet. Kom hier samen waarje j ezelfvindt door jezelfniet te vinden. Op deze plek waar de kalmte oorverdovend is, en de stilte te md gaat om h aar te vangen.

'Wanneer zal ik echr vrij zijn?' opkomt, heeft ti jd zich in her leven geroepen. En mee deze geboorte van de r ijd moet je wel denken: 'Waarschijnlijk ren minsec tien jaar, misschien eeuwig.' Waarheen kun je gaan om hier te komen? Elke srap brengt je er ­ gens anders . Dit verbaast het denken omdat het denken al­ tij d denkt aan vrijhei d , of ve rlich ting, als een vorm van verzamelen, en naruurlijk is er niets re verza­ melen. Het gaat om het realiseren war je bent, wat

Kom hier samen waarje bent watje wemr re zijn en je wenst te zijn wat je bent en alles verdwijnt in rtralende leegte.

je altijd gewees t benr. Deze realisatie staat buieen de rijd, omdat her nu of nooit is. Zodra je idee van verlichting tijdgebonden wordt, gaar het altijd om het volgende momenr.

Miss c hien heb je een i ngri j pende spirituele erva­ ring en vraagt dan : ' Hoelan g zal ik deze ervaring vasthouden?' Zolang je bij die vraag bli jfr, zul je

282

283


tij dgebo nden bli jven. Als je nog aJ cij d geïnteres­

her verleden herinnert, verkeer j e nier echr in het

j e op spirirueel ge bie d in

verleden. Je heri nnering vindr hier plaats. En wan­

seerd b en t in tij d

en wat

de ti jd kunt vergaren, zul je een aan tijd gebon

­

den ervaring krijgen. Het denken doet alsof waar

je naar op

neer je in de roekomsr bent geko men is die hier. ,

Het is niet langer de toekomst.

zoek bem niet nu al aanwezig is. Nu

Om hier re zijn is het enige wat je moet doen,

paradox is

loslaren wie je denkt dar je bent. Dat is alles! En

staat buiten de tijd. Er is geen tijd en de

dat het enige wat je ervan weerhoudt het eeuwige

dan besef je: 'Ik ben hier.' Hier is waar geen geloof

te zien, is dat je geest vast zit in de tijd. Daardoor

wordt ge hecht aan gedach ren. Telkens wanneer je

ontgaat je wat hier werkd ij k is.

hier komt, ben je niers. Radicaal niets.

Heb je wel eens her gevoel gehad dat je h ie r ei­

ge nli jk nier zo gr aag bent en dat je de een of ande­

re prachtige eeuwige ervaring wilde hebben? Dat

en eeuwig zero. Leegte die bewust is. Lee gte die vol is. Leegte die all es is.

Je wilt aJleen verschillende dingen, omdat je

wordt vaak gedacht, maar niet gezegd. wanneer de

nier weet wie

leraar zegt: 'Wees hier nu, op

jez.clf, bij

die moment.' Van

Absoluut

je bem.

Maar zodra je terugkomt bij

�ar lege bewustzijn,

dan besef je dar er

bent war

b innen voel je: 'Ik b en hier, en ik vindf het niet

niets meer is dat je wilt hebben, omdat je

daar zijn, waar verlich­ ting is.' Als je een werkelijk w aarac htige leraar hebt zaJ je ve rtel d worden dat je je ver gist dat je nooit

je wilt.

hier bent geweest. Je benr altijd in de tijd geweest;

is niemand hier die verlicht kan zijn. Dar is her

daarom ben je hier feitelijk nooit op komen da­

licht. AJlcen het idee 'ik' denkt dat her verlichting,

gen. Je lichaam was hier, maar voor de

rest was

vrijhei d bevrijding en eman c ipatie nodig heeft.

lichaam heeft je leven geleefd,

Her denkt dat het God moer vinden of een Fer­

maar je hoofd heeft m ij n fantasie over het leven' of

rari moet hebben - her is allemaal h e t zel fde wan­

m ijn grote verhaal over her leven' gele efd

neer je her goed bekijkt. Maar als je op een bepaald

fijn om hier te zijn. Ik wil

,

j e ergens anders. Je

'

'

.

Je

was

ve rst rikt in een interpretatie van her leven, daarom ben je nooit echt hier geweesr. Hier is het Beloofde Land. Het eeuwige is hier.

[s het je wel eens opgevall en dar je hier nooit weg­ geweest bene, behalve in je geesr? Wanneer

284

je

je

De v r ijheid die ontdekt wordt is niet: 'Ik heb verli ch ting bereikt.' De vrijheid is :

'Mijn God, er '

,

moment d e persoon vol ideeën doorziet en besefr dat het maar me nta le bezigheid is, weet je dat er niemand is d i e verlicht kan worden. Ik, ik, ik. Ik

denk dit. Ik denk daL Ik ben de

moeite waard. Ik heb het. Ik heb her nier. Ik ben

285


verlicht. Ik ben het kwijt - dat is allemaal iets van

de dood kunt meemaken, vrienden kunt hebben,

het denken. Er is niemand die verlichting kan

vijanden kunt hebben- maar is nooit bedoeld om

krijgen en niemand die her kan verliezen. De hele

her serieus te nemen.

kwestie was een verzinsel. Heb je ook wel eens ge­

Als je spirituele ervaringen hebt is dar een

dacht dat je leven wel een goedkope roman leek?

mooie verhaallijn. Ze komen in de meeste spiri­

Zo'n Nancy Orew serie [een detectiveserie die al

ruele romans met de titel 'Mijn leven' voor. Het

loopr vanaf 1930 me t Nancy Drew in de hoofd­

personage krijgt ervaringen te verwerken, komt

rol, geschreven door allerlei schrijvers onder een

dichter bij verlichting, raakt er verder vanaf, vindt

en herzelfde pseudoniem - verr.] waarin het ene

gelukzaJigheid, en verliest gelukzaligheid. Hoofd­

verhaal

net wan­

smk 22: 'Een ongelooRijk inzicht!' Hoofdstuk 23:

je denkt dat de serie afgelopen is, merk je dat

'Het totale verlies van her inzicht.' En zo gaar het

de schrijver het volgende al weer uügespuugd heefr

verder. Als je driekwart van de serie hebt gelezen

en zodra je dat uit hebt, komt er weer een. Maar de

{dat is net als de gevorderde ziel, nierwaar?) heb

schrijver tref je nooit in het boek aan. Oe schrijver

je inmiddels een spirituele rol aangenomen. In de

maakt zich nooit bekend en blijft altijd buiten her

eersec paar boeken was je nog maar een laag-bij-de­

boek.

gronds, gewoon mens. Als je het tegen het einde

neer

na

het andere wordt verreld

en

De geest is nel zo. Na vele verhalen zegt het per­

van de serie tot gevorderde ziel hebt gebracht, ben

sonage in de geest: 'Ik moer nodig verlicht worden.

je

Ik moer de bron vinden. Ik moer God vinden.

wel bijna zijn. Dat doet de ik, nietwaar? Hij zoekt

Ik moet bevrijd worden. Ik moet leven en dood

naar vrijheid binnen het verhaal, rot hij zich rea­

overstijgen.' En dan realiseen her zich op enig mo­

liseert dar degene die vrijheid zoekt ook her enige

mem: '0, dár is het verhaal!' en vraag zich af: 'Wie

personage in het verhaal is.

ben ik zonder het verhaal?' Je lcgr het bock dat

nu

een spirituele zoeker geworden. Je moet er

Dan plotseling de vraag: 'Wat ben ik? Wie ben

'Mijn leven' heet, neer. Je ziet dar er geen verhaal

ik zonder een verhaal?' Het verhaal houdt spomaan

en geen ik is. De ik is een verhaal. Her hele verhaal

op en de geest heeft geen antwoord, wam dar zou

omspringt !�pontaan uit het niets, uit de Geest, om

weer een verhaal zijn. Dat zou het volgende hoofd­

zichzelf te vermaken. Het bestaat zodat jij het kunt

stuk zijn. Maar wanneer je uit her verhaal stapt zijn

lezen- een beetje kunt lachen, een beetje kunt hui­

er geen woorden meer. Je bent van de bladzijde af.

len, depressies kunt hebben, levens kunt hebben,

Er is slechts gewaarzijn, buiten het verhaal. Maar

286

287


wees nier bang. Het verhaal gaat door. Het blijft

dat het in de trein volkomen stil is, al ga je heel

doorgaan, zelfs zonder de ik. Beweging gaat door.

hard vooruit, en het voelt alsof je helemaal nier

Wanneer je de stilte van her eeuwige nu binnen­

..

beweegt. Zo is het ook al s je

wezen

stil is. W;a we

treedt door de fictieve ik los te laten, zie je dar wer­

eeuwigheid noemen is eindeloze beweging die ner­

kelijkheid, verlichting of God is als

gens weerstand ontmoet.

een

vlam. Het

leeft, altijd in beweging, en altijd aan het dansen

Daar enige nor ie van hebben is heel belangrijk,

-de vlam is altijd hier. Maar de vlam is verganke­

of je het nu begrijpt of niet, want anders kom je

lijk. Er is niets aan een vlam dat eeuwig, srarisch of

misschien naar een retraite als deze en zie je niet

stabiel is. Als dar zo was, zou zij dood zijn. Oe wer­

waar

kelijkheid leeft, is alcijd in beweging, als een vlam

de schoonheid, het inzicht of de vrijheid die voorr­

die van her houtblok opspringt in de lucht. Waar­

komt uit deze ervaring. Maar als je die ziet als iets

heid is voortdurende beweging. Die beweging, die

statisch, alsof je die deze keer mi ssch ien

levendigheid van Waarheid, is constant. Die houdt

huis kunc nemen, zul je thuisgekomen in je han­

nooit op. Ze is tijdloos. Verg ankelijkheid is het

den kijken en merken dat de stilte een dood ding

en ige dar doorgaat, het enige blijvende.

is. Het is een vlam, en zodra je die vlam met je

Er komt een to rale stilte in je weerstand tegen beweging,

wanneer

iedere

ve rgankelijkheid,

le­

het

om

gaar. Mis schien ervaar je welsrilreen

mee

n aar

hand pakt, gaat hij uit. Wanneer de levendigheid van

dit moment zonder weersta nd e rvare n wo rdt,

vendigheid en ve ra nde ri ng afwezig is. Als elke

is het volkomen stil en helemaal in beweging,

weerstand afwezig is, is er volkomen stilte, een

je kunt haar niet pakken, omdat het pakken zelf

levendige en levende srilte. Het is volkomen stil,

alleen maar meer beweging van de vlam beteke nt.

maar in eindeloze beweging. Her lijkt stil,

Zij k an zichzelf niet pakken. Zij kan alleen zichzelf

en

heL

lijkt of er geen beweging is, alleen omdat er geen weerstand is. Stel je voor dat je in een trein zit die

zich met honderdvijftig kilomeeer per

en

ZIJn. In deze metafoor van de vlam is nog zoveel meer

over her

re vinden. Als je naar he r puntje van een vlam kijkt,

spoor slingert. Op de ze trein is e r geen sprake van

her uiterste puntje, Aadderr het, danst het in het

luchtweerstand, zodat je de wind niet kunt horen

rond, en geeft licht af. Her enige wat je kum zien is

in de trein, geen weerstand russen de wielen en de

de bron van her licht,

rails of tussen de veren onder de trein, zodat je nier

Da[ lichr is als de vlam

de minste weerstandstr illing kunt voelen. Je ziet

ten, realisaties, bewustwording afgeeft. Daaronder

288

289

uur

·

maar

het I icht zelf zie je nier.

van

Waarheid die inzich­

.


beweegt her hare van de vlam in ons binnenste ook als een vlam, golft als de

oceaan,

niet wild zoals

aan het puntje. Hier in het hart bevindt zich iets dar nog dieper gaar dan inzicht. Het is de ervaring

Trouw

voordat ze een inzicht wordt. Dit golvende, bewe­ gende hart is in eenheid met zichzelf. Her is zozeer in eenheid dat her niet eens tot een realisatie komt,

maar slechts geniet van die eenheid en de zoetheid, de prachtige liefde. En onder her hart is

no g de basis

van

de vlam.

Heb je wel eens naar de vlam op een houtblok ge­ keken. Toen ik op

een

trektocht was, keek ik op

een nacht naar de vlam op een houtblok en ik zag maar niet waar de vlam het blok raakte. Óf er was een gat russen de vlam en het blok, óf de vlam was zo zuiver en kleurloos dar

ze

nier re zien was. Ook

anneer je de realisatie van het Zelf ervaart,

W

vat die dan nooit licht op, wam zodra je

rrouw aan de Waarheid wankelt, vind je jezelfterug

in het hart is er een onderste basis waar leegte is.

in de afgescheidenheid. Als je niet alleen vrijheid

Die is voordat de Waarheid tor leven komt, voor­

wilt proeven maar vrijheid wilt zijn, moet je abso­

dat ze tot bestaan springt. En hier verzinkt zelfs de

lute trouw aan de Waarheid bewijzen, en je moet

eenheid van het hart in een grondlaag van zijn die

voor

heel eenvoudig is. Het is daar 'waar onderscheid

vrijheid een levende en voortdurende ervaring wil

nooit een blik op heeft geslagen', zoals

zijn, moer her menselijke deel

Meester

altijd met deze trouw verbonden blijven. Als van

jou de trouw

Eekhart her noemde, waar zelfs eenheid niets bete­

aan

de Waarheid bewaren

en

zich verplichten die

kent, waar de geest van inzicht is stilgevallen, waar

Waarheid re leven. Om vrij

re

zijn moet dat mense­

her harr is stilgevallen is; daar is alleen het rusren

lijke deel voor altijd de Waarheid roegedaan zijn.

in de eenvoudige grondlaag van zijn.

Er wordt altijd aan mij gevraagd: 'Wanneer zal

Deze vlam van Waarheid dan, is de hele vlam

her allemaal voorbij zijn?' en ik begrijp daaruir dat

met alle aspecten ervan: her wilde. her hart en die

vrijheid voor hen herzelfde is als niet elk momenr

ongekunstelde, eenvoudige grondlaag.

bewust re waarderen, er niets van zichzelf in hoe-

290

291


ven steken, niet de minste inspa nning hoeven leve­

één verbroken belofte aan de Waarheid zee hemel

ren, en dan is het antwoord natuurl ijk : 'Nooit.'

en aarde onei ndig ver uit elkaar. W anneer er iets

Daarmee zeg ik niet: o mspan je nooit , maar wel :

langskomt dar afl e idt en er een moment is waarop

erken dat je je o ntspant . We kûnn en omspannen

je beseft dat het een trance is en slechts het voor­

en ook open van harr, beschikbaar en aanwezig

bijga an van verschijnselen, maar je doet net of her

zijn. Als we dat doen, is de implicatie voor de om­

echt is, dan slui te n he mel

wikkeli n g van een relatie immens. Wat ons rot le­

Maar de hemel kan me t een weer open gaan zo­

vende vr i jhe i d voert is niet zozee r dat we onze aan­

dra je de keus maak r

dacht erb ij houden, als wel dar we aUes met volle

zod ra je zier dar he t maar het voorbi j gaa n van ver­

waarderi ng en erkenning doen. We moeten onze

schijnselen, boosheid of verveling is, zonder dat je

erkenning niet laren varen, nooir laren varen.

moei t e doet om he r te veranderen en he t gewoon

Zodra je je tro u w aan de Waarheid verbreekt,

om

en

aarde zich voor je.

de waarheid re vertellen,

bij de naam noemt.

schop je jezdf uit de vr i jheid van de Waa rhe id . Zo­

Her is niet genoeg je geloften ges ca nd re doen al­

dra er iets- macht, eer, een persoon, een plek, een

leen maar om je geloften gesr and re doen. Als je zo

di ng , uiterlij ke liefde, respect, erkennin g

belang­

handelt, breek je de heiligste gelo ften van allemaal :

rijk er wordt dan de Waarhei d , zal je l ijde n beginnen

de gelo fte oprecht lief re hebben, de gelofte van

en zul je je afges c heiden voelen. In de Waarheid is

de dieps te overgave van het hart. Probeer niet een

alleen plaats voor de Waarheid. Dit betekent dar er

liefdeloze verplichting aan

alleen plaats is voor her zien van de Waarheid, het

een of a nder beeld of theorie over de Waarheid te

kiezen voor de Waarhei d , en het beminnen van de

houden. Dar is net zoiets als lekker acheerover ge­

Waarheid. Een v urige roewi jding aan de Waarheid

leund tegen je parener zeggen: 'Ik zal nier echt van

is een keus die elk moment gemaakt wo rdt.

je houden ,

Als je zit

-

maar

cc

gaan om je aan het

we zullen bij elkaar blijven omdat

wachten ror deze vr i jhe id van keuze

ik dar nu eenmaal beloofd heb.' Dar is het breken

keuzeloos of automatisch wordt, neem je nie r de

van de gelofte ; hec is missc hien je houden aan de

volle veranrwoordelijkheid voor die vrijheid - de

letter van de wet, maar de ware betekenis, het hart,

kiezen tussen Waarheid en een ge­

de liefde, de i ntim i reit en kwets baarhe i d onrbreekt

makkeli jk verhaal. De vurige trouw aan de W aar ­

eraan. H et is niet genoeg iets op een mechanische

heid is n i e r iets dat li c h t moet wo rden opgevat.

manier te doen; je hanen wezen dienen erachcer te

In navolging van de derde Zenpatriarch zeg ik:

staan. Voel dit momenr, zie hec mee een bereidheid

29�

293

v r ij heid om

re

re


om her inrens te ervaren, of het nu goed, slecht of middelmatig is. W ees emotioneel en gcvoelsmarig volledig aanwezig, op deze plek , kwetsbaar, met je

russen jou en war er gebeur t dichten, de kl oo f rus­ sen jou en het bestaan. Kwong Roshi placht vaak te zeggen: 'Dicht de kloof, al is her maar een heel

hart. Wees gewoon aanwezig. Leef niet volgens je

klein eindje, dicht de kloof' Dan

geconditioneerde geest, leef volgens

Dicht de kloo f russen wat er is en zoals jij wilt dar

onvoorwaar­

pen r alles zich.

her is, russen wat zich presenteert en war jij wilt

delijke waarheid. De Waarheid hee ft

o

lief. Zij oordeelt niet. Zij

dat zich presenreert. Door te

vero

ord elen war

er

houdt een groot zwaard in haar handen en kan

is, door deze kloof, wordt de afgescheidenhcid die

meedogenloos onderscheiden wat vals en war waar

je voelt veroorzaakt. Je moet helemaal kiezen voor

is, maar kem geen wrok. Als je niet de waarheid

fer, geen ogenblik. En ook al lee k her misschien

wat er is en er mer je hele wezen de voorkeur aan geven. Maar het is heel be langrijk dat je beseft dat je de kloof niet kunt d icht en door wilskracht, al­ leen door bereidheid. Als je probeert hem re dich­ ten, wordt h ij steeds wijder. Maar hij kan zich slui­ ten wanneer je bereid benr je over te geven aan war is. W anneer het gat tus.�en 'mij' en de waarheid van het momem geslo t en is, ope n baart de Waarheid zich als volledig aanwezig, volledig jou pure Zelf. Dat bedoel ik wanneer ik zeg dat je de voorkeur moet geven aan her leven, het momcm, c:n de rijk­

pijn lijk, het was gewoo n ee n vurig zwaard dat er

dom van war is. Oir is n iet een neiging wt spiri t u­

was om jou zov er te krijgen dat je echt de Waar­

ele dissociatie. Dat kan wel, als je dat wilt, m aar dat

heid zag. Dár onder ogen durven zien is moei lij k,

is niet waar ik het nu over heb. Word kwetsbaarder

zegt regen jezelf, zul je lijden. AJs zij nier meedo­ genloos was. zou je niets lere n. Waarheid vertroe­ telt je nieL Leef volgens de waarheid of lijd. Zo eenvoudig is het. Wanneer je ie wer kel ijk van de Waarheid bewust wordt, zul je zien dat er door elke omstandigheid en ervaring heen al tij d van je gehouden is . Her is geweldig om re zien dat er een draad van liefde door elk momen t loopt. Er was nooit een slachtof­

wam het

nm eemt ons ieder zweem

o

van

slachtof­

iemand heb en tor dat magische punt komt waarop

ferschap. Waarheid kan in vele gedaanren ror uitdrukking komen, prerrige en minder prettige. Achter elke ervaring zit liefde. Betrokkenheid om door alle ni­ veaus van

en onschuldiger. Her is alsof je een conversatie met

zijn volledig aanwezig re 1..ijn zal de kloof

294

beiden zich eraan overgeven en kwetsbaar naar el­

kaar zijn. Op dat moment is

er

magie.

Er 2ijn zoveel manieren waarop de kloof gedichr

kan worden. Eén manier om de kloof

295

cc

dichten


en sti lte re vinden is wanneer je in meditatie zit,

nemen van het han, of van spel, en van de diepste

gewoon zit. Als her lichaam beweegt in reacti e op

rust die je je kunr voorstellen. Het gemeenschap­

de geest, wordt de srilre verstoord. Maar wanneer

pelijke dement is de volheid van de leegte. Als we

het lichaam ontspannen en onbeweeglijk blijft, z.al

echt beschikbaar zijn, is er rijkdom. Zelfs wanneer

de geest hec I iehaam gaan volgen, en kan de kloof

die leeg is en kalm en er niets gebeurt, is er een

zich

sluiten. Dan kan de stilrc in het moment gaan

schijnen. Wees je bewust van war de beweging

volheid. Jij bent de dharma. Jij bent het leven. De bloem

veroorzaakt. Dar is slechts de geest die zich mani­

en de boom zijn niets dan

ftsteen als lichaam. Neem enig risico wees altijd

nooit alleen in zijn uitdrukkingsvorm te vangen.

een beetje kwetsbaar. Wees kwetsbaar genoeg om

Her leven zaJ altijd zijn uitdrukkingsvormen aan­

bewust re blijven, om de koele bries die her vuur

bieden. Dus die komen en blijven komen. Ze ko­

van het hart aanblaast te voelen.

men uit het niets, net als de bloem die er de ene

,

De echte kracht is de kracht van liefde die hartstochtelijk uiting geeft

le ven.

En het leven is

dag nog niet is en de volgende dag tevoorschijn

iers heel diep van

komt. Het leven drukr zich uit als een bloem, een

binnen. Het komt uit het hart, uit overvloed, nie r

mens, een inzicht en het verliezen van het inzicht.

een poging een gar re vullen. Je kunt deze vonk

Maar her leven is niet bep erkt tor zijn uitdruk­

van leven en liefde door alles in her bestaa n heen

kingsvormen. Als de hele wereld op g eblaze n werd,

voelen. Je voelt hem in de lucht, in de vorm van

rou er nie r minder leven zijn, aJieen minder mani­

een

festaties. Her leven

uit

aan

bloem, de vorm van een blad, de vorm

van je

z.ou

er nog steeds

zijn. Jij zou er

eigen lichaam. Je kunt er nier de vinger op leggen.

n og

Het is leven, en leven overstijgt in leven zijn. Ge­

lingen van, maar wanneer de aarde weggeblazen

dachten sterven, lichamen sterven, overmigingen

wordt, is het leven er nog steeds.

steeds zijn. We maken ons er wveel voorstel­

helderheid, en is als een vuur dat brandt om je in

Zoals Ram ana Maharshi regen zijn bezorgde leerlingen zei roen hij stierf: 'Ze zeggen dat ik wegga, maar waar z.ou ik heen kunnen gaan?' De bloem zal ste rven maar

beweging te brengen, om je re bewege n los re laren

met het leven gaar her prima. d ank

en je bewust r.e word e n van de werkelijkheid.

kingsvorm gaar, inzichten verdwijne n , persoon­

sterven, het leven blijft. Leven, God, liefde, mani fesreen zich op heel veel manieren

-

­

ab wijsheid,

Wanneer ik niet in sarsang z it ben ik een ta­ ,

melijk rustig mens. Wakker-zijn kan de vorm aan-

29(i

,

u.

De uitdruk­

lijkheden veranderen, overtuigingen veranderen. Jij blijft.

297


Een interview met Adyashanti

l

het hegm van 2004 hoorde ik mensen praten

over een opkomende 'post-zen'- leraar die het ver足

mogen had ongewoon alert en helder, en ook met mededogen

en

alledaagse humor de verwarring van

mensen over spirituele verlichting te doorbreken. Vtm nature achterdochtig, besloot ik enige tijd bij Adya足 shanti door te brengen, om dit eens van dichthij te onderzoeken. Bij twee verschillende gelegenheden had ik het voorrecht Adyashanti te interviewen, bijna vier uur lang {ongeveer zolang ik hem in de ogen kon kij足 ken zonder het gevoel te krijgen dat mijn hoofd zou barsten). Merkwaardig genoeg voelde ik me na elk van de interviews buitengewoon gezegend door Adya足 shanti's aanwezigheid, alsof de zon van zijn verlichte geest geconcentreerd op miJ. geschenen had, wat me hielp bepaaldt' bepakende energetische patronen los

299


laten. Met dankbaarheid en

!Jan

ganser harte bied

herinner van mijn jeugd. Ik had ner als ieder ander

ik op deze plaats, aan het ánd

van

de:u uitgaue

van

ook moeilijke t ij de n Ik werkte me in de nesren en

Dansende Leegte, de voLgende samenvatting aan

deed domme dingen, ner als ieder ander. Ik heb

van

het soms zw aa r gehad. Maar over het geheel geno­

te

etrl

van

onze

gesprekken.

.

men herinner ik me. als ik terugkijk, mijn jeugd Tami Simon: Adya, ik wu her graag ergens met

als een fijne rijd . Ik ben met een glimlach geboren,

je over hebben,

en die is het groome deel

en

ik hoop dar ik daarmee nier je

ergernis opwek, maar ik wu graag over jou praten: Adyashanti de man, de perwon, de

mens.

van

mijn kindertijd bij

me gebleven. Wij z ijn niet opgegroeid in wat ik een bijzonder

Adyashanti: (lacht)

religieuze familie

TS: Nier over je ideeën.

teir en relig ie er op een vreemde manier wel een rol

Adya: Oké.

in speelde. Een van mijn grootvaders was heel erg

TS: Toen ik Damende Leegte uit had, bleef ik

religieus. Als

we

z.ou

noemen, hoewel spiriruali­

met de familie bij elkaar kwamen

zitten met de vraag: wie is deze man? Is hij van

(en dar gebeurde vaak omdat al mijn familieleden

een andere planeer ge ko men ? Is hij echt bij ouders

- tantes en ooms, grootouders, neven en nichten

geboren?

- niet meer dan een half uur rijden bij ons van-

Adya: Oké.

daan woonden) waren spirilualiteit en religie vaak

TS: I k wil graag iets van je geschiedenis w ete n.

onderwerp van discussie. Als kind was ik niet di­

War waren je familie voor mensen? Waren ze gods­

rect bij die gesp rekken betrokken,

dienstig? War heb je gedaan als kind?

de wel; het fascineerde

me.

maar

ik luister­

Al mijn lievdingsfilms

Adya: Oké. Ik ben geboren in, zoals ik me later

gingen bijvoorbeeld over religieuze onderwerpen:

r eali seerde - hocwel ik het toen ook al enigszins

een groot spiritueel epos als Dt Tien Geboden, met

besefte- een echt geweldig gezin. Ik had rwee fijne

Charlton Hesron, of Ben Hur. Er besrond dus al

ouders en twee zusjes: een jongere en een oudere

vroeg een belangstelling voor spiricualiteit en reli­

zus. Wa t ik me herinner van de tijd waarin ik op­

gie, maar die

groeide, is dat ik bijzonder gelukkig was. Iemand

ik opgroeide af en tot: wat je mystieke ervaringen

vroeg mijn vader eens war hij zich her meest van

zou kunnen noemen. Als kind vond ik ze nooit

mijn jeugd herinnerde en hij zei: 'Hij had altijd

mystiek, speciaal of zelfs maar ongewoon.

een glimlach op zijn gezicht.' En dat is war ik me

300

was

nooit openlijk. Ook had ik toen

TS: Welke my5tieke e rvaring en?

301


Adya: Nou, er verscheen 's nachts bijvoorbeeld

naar mensen te kijken, want war

wel eens een wit licht aan het voeteneind van mijn

had een zekere kracht, zoals ik het dan maar noem.

bed.

Als ik iemand in de ogen keek en ik deed dat te

TS: In de vorm van een bol?

er dan gebeurde

lang, dan veronrrusrte hen dar. Ze wisren zich dan geen raad. Ze wisten wel

dar er iets abnormaals

Adya: Ja, als een bol van wit licht aan her eind van mijn bed. Zoals de meeste kinderen beschouw­

gebeurde, en daarom keken ze vaak de andere kam

de ik die dingen als helemaal niet ongewoon. Ik

op. Ze kiegen dan een blik in hun ogen waaruit

dacht slechts: '0 ja, vannacht is de witte lichthol

bleek dat ze bang waren en wisten dar er iets gaan­

bij me op visite geweest.' Het was al rijd een beetje

de was wat

intrigerend

angst aanjagen, daarom probeerde ik dat niet re

en

ook wel mooi. Ik had allerlei van

ze

niet begrepen. Ik wilde

mensen

geen

dergelijke ervaringen als kind. Soms keek ik naar

vaak te laten gebeuren. Oir duurde meestal één

mijn klerenkast of ladekast en merkte dat ik ermee

drie dagen en dan voelde ik me zo'n beetje één mee

samenvloeide en mijn ladekast werd. En op dar

alles, zo'n beetje eeuwig, tijdloos,

momenr vond ik het heel prettig en ook wel inrri­

volslagen andere hoedanigheid. En dan verdween

gerend, maar het

her weer. Dergelijke dagen waren er ongeveer drie,

kwam me niet ongewoon voor,

omdat het gewoon mijn ervarin g was. varingen re krijgen die ik nooit aan iemand vertel­

ze plaatsvonden noem­

TS: Heb je daar nooit met je ouders over gepraat?

Adya: Nee.

de ik 'zo'n dag.' 'Zo'n dag' was bijvoorbeeld als ik

TS: Mer leraren

's morgens wakker werd en het bijna was alsof ik

Adya: Nee. Ik heb

kon voelen dar alles één ding was. Op

bezocht door een

vier of vijf keer per jaar.

Als tiener op de middelbare school begon ik er­ de, maar de dagen waarop

tot

een

van die

of iemand? er

nooit over gepraat.

Hec

eerste bezoek - het meest ingrijpende bezoek ei­

dagen had ik het gevoel alsof er iets heel anders

genlijk- vond plaats

door mijn ogen keek, iets volkomen mysterieus,

school zat. Ik bevond me op

en heel oud en eeuwig. Ik leerde dar ik een beetje

ik altijd graag bij het klimrek speelde en waar ik

voorzichtig moest zijn als ik naar school ging op

het fijn vond. En ik srond stil bij

zo'n dag omdat wat er door mijn ogen keek echt

plein en keek naar

wen

ik nog maar op de lagere

het schoolplein waar her begin van her

heel goed en intens naar dingen wilde kijken. En

aJ die kinderen die speelden op de grasvelden erachter. Plotseling leek het of iets

ik moest er voor oppassen niet te geconcentreerd

dit kind volkomen opzij duwde en er iets onme-

302

303

,


relijk groots door me heen keek. En toen kwam

op spiritueel gebied ben tegengekomen die een ge­

die gedachre in mijn geesr. .. of ergens kwam de

lukkige jeugd heeft gehad.

gedachte vandaan: we hebben het kind opzij ge­ duwd. Ik bevond me helemaal aan de buitenkant

Adya: D at is mij ook opgevallen. Dat vind ik ook onthutsend.

van dit bewustzijn, volledig opzij geduwd. En her

TS: De meeste mensen die ik ken die zich aan­

was aJsof ik mer die andere ogen keek. .. de enige

getrokken voelen tor spirituele zaken doen uitspra­

manier waarop ik her nu kan beschrijven is dat het

ken als 'niemand begreep me als kind.' Een zeker

was alsof ik door de ogen van de eeuwigheid keek.

gevoel van 'ik hoor hier niet; ik ben een misfit.'

Er keek iets dar de indruk maakte heel oud, rcgelijkenijd heel jong en onsc h uldig

maar

Adya: JuisL Nou, ik wist al dat ik nergens bij

ijn En ik

hoorde en dat heeft: me nooit gestoord. Ik wisr

te z

.

keek naar buiten en her eersrc war ik me realiseerde

dar ik een beerj e anders

was dar niemand op dit hele schoolplein -leraren

ren. Maar zo was ik gewoon. lk was een beetje een

en k i nderen - op dezelfde manier keek. En ik had

einzelgänger, in zekere zin. Maar ik speelde ook

ook nooit eerder

gekeken Her was werkelijk

op her klimrek op school en had altijd een paar

zeer opzienbarend. Her beangsdgde me niet, maar

vrienden. Ik voelde inderdaad dat er iets aan mij

her was heel onthutsend. Dar d uurde een tijdje,

was dat min of meer anders was - niet speciaal,

waarschijnlijk de rest van de dag.

gewoon anders- vanafhet pr ille begin. Om de een

s

zo

.

was

dan andere kinde­

TS: Je was ongeveer vijf of zes jaar?

of andere reden heb ik dat nooit geïnterpreteerd

Adya: Ik denk dar ik in de derde klas zar. Waar­

als een gebrek, ik denk grorendeels dankzij mijn

chijnlijk was ik acht of negen, denk ik zo. TS: En hoe zie je 'zo'n dag' nu?

Adya: Nu? Ik zou het een voorproef Een voorproef van iets dar

zou

ouders. Toen ik op de lager school zat, kwamen ze erachter dat ik dyslexie had. Ik stel me zo voor dat

noemen.

komen en dar ook

ze vandaag de dag tot de diagnose ADH[) zouden zijn gekomen, zeer waarschijnlijk.

kwam, iets dat veel belangrijker zou zijn. Die da­

TS: Waarom?

gen waren als voorproeven, voorproeven van om­

Adya: Omdat ik me niet erg goed kon concen­

waken, flitsen van bepaalde aspecten van bewust­

treren. En ook had ik veel energie. Zelfs als ze die

wordi ng

diagnose hadden gesteld, zou ik her niet hebben

.

TS: Nou Adya, ik wist dar je een ongewoon

gezien, en zie ik het niet, ten minste niet in mijn

mens was, maar je bent geloof ik de eerste die ik

ervaring, als een probleem of iets abnormaals of

304

305


iets waar je medicijnen voor moet hebben of aan

Adya: T ja, dat is het vreemde. Op een dag, waar

geholpen moer worden. Ik was gewoon een kind

weet ik eigenlijk niet, las ik iets over verlichting. Ik

met veel energie. En ik had dyslexie. Ik zag cijfers

denk dat het een boek over zen was. Hoe ik daar

en leners achterstevoren, en bij bepaalde reken- en

aan kwam weet ik eigenlijk ook nieL

taalonderwerpen bleef ik niet in de klas maar ging

TS: Hoe oud was je toen?

naar een rermdial teachzng klas voor die vakken. Te­

Adya: Negentien of zoiets. Toen ik over verlich­

rugkijkend is het verbazingwekkend dat ik me niet

ting las, ging er iers in me aan als een lamp. Het

vervreemd voelde of geïsoleerd of minder dan de

intrigeerde me. Ik dacht: Wat is dat? Het maakte

kinderen

me heen. Her lijkt bijna ongelooRijk

me ontvankelijk voor dat interessegebied. War me

dat ik het n ier zo opgevat heb. Mijn moeder had

aanmoedigde me hier verder in re verdiepen was

een geweldige mantra - ze zei altijd: 'Ja, je hem

dar ik een oud-oudtante had die zeer helderziend

anders.' Ze zei ook: 'Ja, je bene een rare.' Wam mij

was; er was in de familie bekend van haar dar ze

moeder was ook geweldig raar. Ze had een groot

met allerlei mesjogge dingen bezig was. Nu zie ik

gevoel voor humor. We zaten al tijd re geinen. Mijn

in dat ze spiritueel ver gevorderd was. Ik weet nog,

beide ouders en mijn hele familie hebben een groot

als ze een kamer binnenkwam, dat het leek alsof

gevoel voor humor. En daarom was haar mantra:

haar ogen in brand sronden. Ze was in de negentig

'We zijn fantastisch. Jij bent een rare. Ik ben een

roen ik haar kende en toen kon

rare. En raar is absoluut fantastisch. Het is gewel­

projecteren. Ze kon uit haar lichaam gaan en over­

dig. Wees er blij om.' Er was iets in mij als kind

al heen gaan waar

dar dit gewoon voor waar hield. Ik geloofde her.

bang maakte omdat ze dan wist war er met ieder­

Ik dacht niet dat raar beter was. Her was alleen

een aan de hand was, en ze wist wanneer mensen

geweldig; het was fantastisch. Ik denk dat ik echt

zouden sterven of al waren gestorven. Ze zei din­

geluk had. Ook aJ

en

gen als: 'Waarom bel je dinges niet even, want die

situaties waardoor ik her gevoel kon krijgen min­

gaat al bijna dood.' En daarom had ze zich moeten

der te zijn dan andere mensen of apart of war dan

aanleren haar mond te houden.

om

waren

er allerlei ervaringen

ze

ze

zichzelf astraal

maar wilde, hergeen mensen

ook, ik heb dat nooit zo geïnterpreteerd. Jk dacht

TS: Zeker.

gewoon dat her bij

Adya: Haar helderziende vermogens hield ze

me

hoorde.

TS: Wat was de aanzet, je beweegreden, om je met spirituele on tdekkingen bezig te houden?

.306

vaak verborgen. Ze vertelde her op een dag alleen in

'r

geheim aan mijn moeder. In ieder geval, ik

307


rale projectie interessant klinken, en her

het was een beetje beangs ti ge nd. maar her was te­

viel samen met het momenr waarop ik belangstel­

g el ijkert ijd ook opwindend. Dat momenr was het

l ing voor deze hele kwestie van vcrlichcing kreeg.

moment waarop mijn leven een wending nam. Die

Daarom kocht ik een boekje over hoe je je astraal

ochtend. Het was geen beslissing. En ik probeerde

kon projecteren. Je moest bepaalde stappen vol­

nier aa n pijn re ontsnappen.

vond

as t

gen. Een ervan was rien minuten in meditatie zi t­ ten, en daar na al die andere dingen. Nou ja, die

TS: Was er geen ex istent i ële wanh oop in het

hart van de negentienjarige Stephen Gray?

a.�uale projectie is mij helemaal niel gcluk c Ik leek

Adya: Nou) mi sschien wel een beetje. ledere

rake t die nooit van de g rond kwam. Maar

keer wanneer je jouw vcrhaal probeert te vercellen

tijdens de eerste keer dat ik rien min uten in medi­

komt her er altij d zeer gedeelrelijk uit. Er waren

tatie zat, was er iets dat me echt inrrigeerde. Ik wist

h eel wat

niet war het was, maar in meditatie kwam ik in

scheidingen of momenten die heel erg moei lij k wa­

cumact met iets,

ervaringsgebied dac me echt

ren -dus ik wil niet net doen alsof ik nier een paar

fascineerde. Ik vcrgat onmiddellijk alles over as­

heel moeilij k e momenten in mijn leven heb gehad.

trale projectie, en had her ge voel dat meditatie iets

Ik doe ook nie t

behe lsde dar echt bel an grijk voor me was. Daarom

niet op de een of andere manier een rol hebben

begon ik te mediteren, en las ik

nog een paar

gespeeld in deze hele zoekt ocht naar verlichting.

boeken over her onderwer p. Binnen een paar we­

Ik kan a lleen zeggen dat ik vanaf het prille begin

ken werd ik op een ochtend w akker en besefte dat

g eïnteresseerd was in de vraag

het leven dat ik geleid had, m ijn leven nier meer

de waarheid of de uiteindelijke werkelijkheid te

was. Ik wist gewoon dar dit l even niet van mij was,

make n heeft. Die vraag

dar her webchoord e aan deze zoekrochc naa.r ver­

een ochtend wakker en dacht dat niets in mijn le­

lichting. Waar het ook heengaa t , waarheen her me

ven zin had als ik er niet achter kwam wat er

ook leidt, ik heb niet eens meer een keus. Her om­

de hand was .

wel

een

een

&M.

rnamenren

net

in het leven- vcrschrikkelijke

alsof die moeilijke mornemen

zette

wat

mij

verlichting met

aan.

Ik werd op

aan

wikkel de zich van één van mijn interesses tot iets

TS: Ben je op de universiteit geweest?

dar mij had overgenomen. Ik voelde heel imuïrief

Adya: Ik heb een tijdje op de universiteit rond­

dat het 't heft in handen had. Het had de rouwtjes

gel ope n en ben uiteindelijk vijf of zes jaar op een

in handen genomen

streek col l eg e geweest.

en zou

op de een of andere

man ie r mijn verdere leven uitmaken. En, weet je,

308

TS: War heb je daar g estu dee rd?

309


Adya: Van alles. Toen ik er pas kwam, oer van de

middelbare school, dacht ik dat ik therapeut wilde worden. Ik had toen a1 een heleboel boeken over

TS: En hoe streefde

je daarnaar?

Adya: Nou, ik vond mijn leraar op mijn twin­

tigste, ongeveer.

psychotherapie gelezen, enkele honderden waar­

TS: Kun je ons verrellen hoe dar ging?

schijnlijk. Merkwaardig genoeg heb ik de lagere

Adya: Ik vond haar naam roen ik een boek la�

school doorlopen bijna zonder iets te lezen, als ik

van Ram Dass, Reis

her voor elkaar kreeg. Maar zodra ik werd gegre­

boek stond een lijst met spirituele centra. In die

pen door die hele verlichring, begon ik boeken re

tijd, vijfentwintig jaar geleden, konden de meeste

verslinden over alles war mij daaraan interesseerde.

spiriruele centra in het land op een lijst van vijf

Ik dacht dar ik psycholoog wilde worden, en ik

bladzijden achterin her boek. Nu heb je er waar­

ging naar mijn eerste psychologiecollege en dacht,

schijnlijk boekdelen voor nodig. Ik was geïnteres�

nee, ik snap her, ik weer waar dit over gaat en daar

seerd in

ben ik niet in geïnteresseerd. Toen dacht ik: soci­

Gatos-op slechts tien minuren afstand van waar

ologie dan. Ik volgde een paar sociologiecolleges,

ik woonde- en ik dacht, god, her is

maar besefte onmiddellijk: nee, dat is het niet.

dat er iemand zenonderricht geeft in Los Gaws.

rk wilde geen godsdienstgeleerde of -deskundige

Mijn leraar [Arvis Justi] had trouwens geen idee

worden. En zo dreutelde ik vijf of zes jaren rond

hoe ze in dar boek terecht was gekomen, omdat

op het junior college. Om de een of andere reden

nooit veel adverteerde. Maar op de een of andere

was ik heel goed in filosofie, maar ik wist al heel

manier was ze er in terechtgekomen. En toen ik

gauw dat dir het niet wa.s, nee. Geen van die lera­

naar her adres op de

ren had de waarheid gevonden waar ik naar zocht.

een of andere grote zentempel of iets dergelijks,

Dat kon ik wel merken. Dat wa.s dus mijn tijd op

maar

het college. Ik zat er nier echt op. Ik zochr wel een

een bord

roeping, maar ik zocht ook iets dar hetgeen er in

glazen schuifdeur werd ik begroet door een oudere

mij omging ter sprake bracht. En ik kon het niet

dame die zei: 'Kom verder.' Zo heb ik mijn leraar

vinden. Dus na tweehonderdvijftig lesuren op het

on tmoet Ze gafheel onopvallend les in haar eigen

streekcollege, ging ik gewoon nier meer. Ik werkte

huis.

z.en

naar

Verlichting. Achterin her

en zag dar er een centrum was in Los

wat ik aantrof met

niet re geloven

ze

lijst ging, verwachrre ik de

was

een huis in een wijk, en

'ingang achterom.'

En bij de zwart

.

in de motorhandel en ik werd volkomen in beslag

TS: Hoe wist je dat dit de leraar was voor jou?

genomen door de wekrochr naar verlichting.

Adya: Tja, dat is nog zoiets vreemds aan mijn

310

311


spi r i tuel e leven- ik ben nooit op leraren gericht ge­

dar d a metje bij mij in de buurt voor handen waren.

weest. Ik heb op een heel zakelijke manier naar een

En da t bracht echt een schok teweeg, omdat ze zo

leraar ge1-achr, nee zoals je naar een goed wiskun­

gewoon was, zich niets verbeeldde, niet de leraar

deleraar zou zoeken als je wiskunde wilde leren. Ik

speelde en dergelijke d ingen. Om de een of andere

was geïnteresseerd in verlichting. Ik wilde een spi­

reden kon ik, als ik een retraite had gedaan en weer

riruele leraar omdac zo iemand mij misschien kon

terug was bij haar, zien war ik over her hoofd had

helpen vinden war ik zochr. Ik was nier op zoek

gezien, en war zij al beschikbaar had. Ik z.ag her

naar iemand om te vereren. Her k-wam nooit in me

werkelijk. En ik was

er

echt verbijsterd

over.

En

op dar iemand her voor mij kon opknappen. Dat

vanaf dar moment had ik geen behoefre meer om

zocht ik niet. Ik was een beetje teleurgesteld omdat

ergens anders he en

re gaan.

een van waar ik was opgeg roe i d - en je mediteert

TS: Denk je dar zij verlicht was? Adya: Dar zou je haar moeren vragen. TS: Leeft ze nog? Adya: Zeker. Ze komt hier 1.elfs elke vrijdag.

in haar woonkamer. Aan de buirenkam is er niet

Misschien loop je wel eens tegen h er lijf. Ze labelt

bepaald iets indrukwekkends aan. En roch ging ik

tapes in de sangha.

er om de een of an dere reden steeds weer naartoe.

langere retraites te doen, omdat zij die niet deed.

TS: Echt waar� Adya: Ik maak g een grapjes. Ze geeft geen on­ derr icht meer. Ze is een paar maanden nadat ze me had gev raagd of ik les wilde geven, er zeli mee opgehouden. Ze wist ni er dat ze er mee zou stop­ pen. Her is gewoon . .. opgeh ouden. TS: Waarom zei je dat ik her aan háár moest

Daardoor had ik denk ik zes of zeven jaar een relatie

vragen of ze verlicht is of nier?

ik twintig jaar was en romantisch genoeg om te denken aan zen-gewaden en rempels en zo. En dan is daar zo'n dametje in zo'n buurtje - tien minu­

En na verloop van t i j d realiseerde ik me da r dit mijn l eraar was. Ik gi ng ook wel eens ergens anders heen, voornamelijk naar centra w aa r ze me stuurde om langere retraites

te

naarroe

doen. Ze sruurde

me naar her Sonoma Mountain zencentrum om

bergen. De groorste impact die deze lange retraites

Adya: Omdat ik her eigenlij k niet prenig vind om over de verlichting of het gebrek aan vcrlich­

hadden, bes tond eruit dat ze mijn ogen openden

ting van andere mensen te praten. En in die rijd

voor her feit dat alle waarheden waar in her zen­

was het, al lijkt dat gek , niet bijzonder relevant

centrum op gewezen werd, in feite in her huis van

voor me.

mcl

Kwong Roshi

en

deed ik elk j aar retraites in de

312

313


TS: Dar vind ik nier gek.

tOen u zag dar het daar de tijd voor was. Her is een te­

ware les in nederigheid geweest. Hier zie je iemand

rugdenk, vind ik het gek. Als ik vanuit de posi tie

die dertig jaar leraar was, roegegeven, op kleine

waarin ik me nu bevind een leraar moest zoeken,

schaal, maar die niettemin die rol heeft gehad,

zou her buirengewoon relevant zijn. Ik zeg niet dar

en die nu naar kamoor komt om tapes te labelen

ik er niet aan dacht, maar ik was er alleen maar

omdar ze de dharma wil blijven dienen. Wat een

in geïnteresseerd of deze persoon mij op weg kon

geweldig voorbeeld van wat her echt berekent om

helpen. Of ze ver genoeg gevorderd was. Dar was

niet in

eigenlijk alles waarin ik geïnteresseerd was. En ik

over hoc er naar je gekeken wordt. Daar niet aan te

zag dat

hoeven beantwoorden, maar werkelijk onder ogen

Adya; Dar is hec wel. Dat weer ik. Als ik

ze

me zeer duidelijk wel op weg kon hel­

pen. Ze was beslist een stuk vcrder dan ik.

re

een

rol te blijven steken, of bezorgd te zijn

zien wat er gebeurt. Ik leer nu nog van haar. Ze

leert me iets door me iets te laten zien wat volgens

TS: En nu labelt ze tapes? me had

mij heel weinig mensen kunnen. Ze is iemand die

gevraagd of ik onderricht wilde geven en ze her

haar rol echt kan opgeven en gewoon doet wat er

zelf niet meer deed, werd er een groot gezwel, zo

nu nodig is, of her bekend of onbekend is, in her

groor als een golfbal, achter haar oog omdckt. En

verborgene of duidelijk zichtbaar. Her is een echte

door de operatie om de

les voor me geweest.

Adya: Ja-ja. Ongeveer een jaar nadat

r u m or

ze

re verwijderen - je

weet dat die zeer riskante operaties zijn - is ze de

TS: Oké. Terug naar de Adya van even in de

controle over de ene helft van haar lichaam een

twintig. Je werkt in een mororzaak. Je medireerr.

djdje kwij t geweest, en zijn haar geheugen en

Je gaat naar retraites.

en­

kele cognitieve functies aangetast. Het heeft een

Adya: Ik had een kleine zendo in de achtertuin

tijdje geduurd voordar ze daarvan zo goed hersteld

gebouwd,en ik mediteerde russen de rwee en vier

was dat ze weer kon rijden en mobiel kon zijn. En

uur per dag, verslonJ boeken met kruiwagens vol,

nog steeds heeft

problemen met haar geheugen.

en schreef veel, ook in mijn dagboek. Ik benader­

Maar ik zeg altijd tegen haar dat haar geheugen

de spiritualiteit vanuit elke hoek die redelijk leek.

op her mijne lijkt, en er dus niet veel is om over

Toen ik even in de twintig was, zag alles er heel

te ldagcn. Het herstel dar ze doormaakt duurt nu

anders uit dan nu. Ik had niet echt gelijkgezin­

al ongeveer acht jaar, en daar heb ik heel veel van

den. Ik had niemand van mijn leeftijd die hierin

geleerd -door te zien hoe ze de rol van leraar opgaf

geïnteresseerd

ze.

314

WelS.

Ik praarre er zelfs zelden met

i I 'i


iemand over. De:- meeste mensen die het beoefen­

Dus op een dag zir ik in mijn kamer en die fon­

den waren veel ouder dan ik, dus ik stond

tein van inrensiteir kwam omhoog, en ik dacht: 'Ik

er

heel

moer erachter komen wat waar is, en wel nu met­

erg alleen in. TS: En "'vam daar op een bepaald m oment een

een.' Dus ik ging de ruin in en ging zitten medite­ ren en ik deed enorm mijn best om mijn geest sril

vera nd ering i n? Adya: D e eerste v erander ing kwam toen ik

te krijgen en door

een

barrière heen te breken. En

vijfentwintig was. In Je meditatie was ik echt op

binnen een minuut had ik alle inspanning van de

een zeer agressieve, mannelijke manier bezig ge­

afgel open vijf jaar in ongeveer één minuur gesto­

weest om verder re komen - door met alle macht

ken. Plotseling besefte ik gewoon: 'Ik kan da niet.

de poorten van de verlichting re b esto rmen met

lk kan dit nier.' En zodra ik had gezegd: 'Ik kan dit

he el veel inspanning en een grote vastberadenheid,

nier', voelde ik hoe alles zich tegelijk ontspande.

omdat ik dar gewend was. Ik was altijd een atleet

En roen alles zich ontspande was er een innerlijke

geweest en een eerz.uchtige mororracer. En ik was

expl os ie, en dat is de enige omschrijving die ik kan

dysleccisch. Ik had gelee rd dar ik kon krijgen wat

g eve n. Er was een enorme innerlijke explosie, mijn

ik nodig had en wat ik wilde door h:1rder te werken

hart ging sneller kloppen, mijn ademhaling ging

dan ieder ander. Dus dacht ik dat her met spiritu­

moeizaam en ik dacht dat ik dood ging omdat mijn

aliteit ook zo moest. En z.cn voedt dat idee ook. Je

harr sneller !dop te dan her ooit in mijn hele leven

weet wel, medireer iedereen d'r uit. Zen lijkt dar

gedaan had. Omdat ik een atleet was, was het mij

onbewust aan te moedigen. En zo li ep ik zes of

zeer bekend hoe mijn hoogste hartslag voelde. En

acht maanden lang naar mijn werk in Palo Alm

dit ging daar zeer ver overheen. Ik dacht letterlijk

en j u inde mezelf op door onderweg voort durend

dat mijn hart 1.ou barsten. Op enig moment k"Wam

re vrag en : 'War is dir? Wat: is dit? Wat is dit? War

de g ed:�.c ht e in me op da r deze energie, war die ook

is waar?' Ik dacht lenerlijk dat ik elke dag gek kon

was, mijn dood zou zijn. Ik dacht: 'Dit kan ik niet

worden, wanr ik geloofde niet dat een mens een

w

derg elijke innerlijke intensiteit zo lang kon vol­

ik had was: 'Als

houden. lk verwachtte beslist dat ik op

komen war waar is, dan g oe d, dan ben ik bereid

rn

e n dag

e

een psychiatrische kliniek zou belanden, omdat

nu

lang volhouden.' En de volgende gedachte die

re

er

dit voor nodig is om erachter re

sterven.' Dar had niets moed ig s of macho­

ik mezelf psychisch letterlijk naar een zekere grens

achrigs, het was gewoon een fe it. Her was: ik ben

duwde. Of geduwd werd.

bereid re sterven. Pum uit. Afgelopen. En zodra

316


ik dat tegen mezelf gezegd had, en het werkdij k

Het gekke is dar tegen de tijd dar ik buiten srond

meende, ging de energie weg . Plot seling bevond

zo'n stemmetje dar ik vanaf die rijd vaak hoor, mid­

ik me in de ruimte ... werd ik ruimte. Het enige

den in die ontzaglijke openbaring van blijheid en

wat er

was, was ru

imt e . Slechts oneindige ruimte.

En in die ruimte voelde ik ie ts als een download

gelukzaligheid en geweldige opluchting, 1.ci: 'Dit is her niet. Ga door.' En ik dachr: verdomme, mag ik

van inzichten, maar die kwamen zo snel dat ik niet

nu niet even genieten? Een o genblik maar? Maar

t:ens wist welke her waren. Dar ging met honder­

dar stemmetje zei weer: 'Dit is het nier. Ga door.'

den inzichten per seconde. Alsof er een comp uter ­ programma in je computer wordt geladen. Ik had het gevud alsof er iets zo snel in me wer d gedown­ load dat ik e r g een stukje van kon begrijpen, maar ik kon de inzichten

naar

binnen voelen ratelen.

En ik zat daar ruimte re wezen en die inz icht en in mijn organi s me gedownload te krijgen en dat ging nog een tijd door, ik weet niet hoelang, een

En ik

wist

dat he r

zo was.

stem niet ontkende wat ze i

er

E rgens wist ik dat deze

gebeu rd wa.�. De stem

nier: 'Dit is nier van waarde, dit is niet waar, dit

is niet relevant.' Dezesrem zei: 'Er is meer. Je hebt nog niet alles gezi en. Je hebt een zeer belangrijk dee l gezien, maar ga d oor. Blijf hier niet stilstaan.' Maar op dat moment is al le s veranderd . Vanaf dar momenr verdween de energie van

spi ri tuele

tijdlang. En wen sropre her en werd het op een

zoeker - die wanhopige drang - en zou nooit te­

bepaald moment d uidelijk dat ik van mijn kussen

rugkomen.

moest opstaan, en ik deed

w

at ik

altijd

deed: ik

stond op en keek naar her boeddhabeeld dat ik op een altaartje had staan en maakte een buiging . En zodra ik voorover boog, barstte ik in lachen uit. Ik had nog nooit zo uitbundig g elachen. Her gek.c;te is dat ik dacht:

'Jij sch urk,' dit t egen Boeddha, 'ik

heb je vijf jaar nagejaagd.' En op dat moment wist ik war ik nagejaagd had. Ik had het. En ik kon her gewoon niet geloven . Er was een g evoel van goh, ik heb nagejaagd wat ik aJ was. Ik moes t dus hard

lachen en liep naar buiten. Dat was de eerste ver­ lichtingservaring.

318

Her wa.r, zinloos me zo druk re maken

om ie ts re bereiken wat ik al had, om te proberen te worden war ik wist dat ik ai was. TS: Hoe wu je deze ervaring noemen? Je had 'voorproefjes' toen je jong was; dit was een . . . ? Adya: Ik zou het een be wustwording noemen. TS: Oké.

Adya: Maar ik begreep niet waarvan ik me be­ wust was geworden. Wat ik be sefte was dat ik was waarnaar

ik zocht . Ik wist: ik ben wat ik zoek. Ik

ben die waarheid. En meteen daarna kwam de vol­ gende vraag: 'War is dit?' Ik ben her. Ik weer dat ik her ben. Maar ik weer nie t wat her is. Dat is

319


het gedeelte dat ik nier weet. Er was een bewust­

mijn dagelijkse leven niet overheersend gedroeg,

wording, maar die was nier com pleet . Het was een

was ik in atletisch opzicbr zeker dominerend. Zelfs

deel

hel plaatje, misschien een groot gedeelte

roen ik ging beseffen dat ik mijn oude zelfbeeld ge­

ervan, maar er kwam bijna onmiddellijk een vol­

woon in stand hield, kon ik daar om een of andere

gende vraag op: 'War fs dit?' En dar werd mijn vol­

reden niet mee ophouden.

van

gende vraag.

Toen ik ongeveer zesenrwintig was kreeg ik een

Ik bleef veel medite ren. Uiterlijk deed ik alles

ziekte die niemand kon thuisbrengen. Daardoor

wat ik daarvoor deed, omdar ik w ist dar er meer

lag ik zes maanden in bed. Ik functioneerde op een

was,

laag pitje, maar her stelde niet veel voor. Gewoon

en

meditatie was mijn onderzoeksmethode.

Maar vanaf dat momene gebeurde het meeste wal

ziek. Misselijk. Her

er op spiritueel gebied gebeurde nier op her kus­

derd over een periode van zes maanden. Na zes

wat

en� na

he r andere, onvermin­

in spirituele zin in de vijf

maanden is er natuurlijk nier vee l over van de at­

of zes jaar daarna gebeurde, vond eigenlijk in mijn

leer. En het was een heerlijk gevoel dar de adcer uit

dagelijkse leven plaats. Ik was atleet en ik ont­

mijn systeem was verwijderd , wanc je kunr moei­

leende mijn idemiteit in hoge mate aan het adeer

lijk de dominanee atletische persona zijn, als je zo

zijn. Dus zelfs na die verlichcingservaring reed en

zwak bene als

erainde ik nog wel als een eerzuchtige motorrijder,

dü voelt fantastisch. Her was een heel goed gevoel

ook al racete ik niet meer met de motor. En ik be­

om die persona kwijt te zijn. Her was een hele be­

gon me af te vragen waarom ik dar deed. Waarom

vrijding.

sen. Her

meeste

er

een

pasgeboren poesje. En ik besefte :

oefen ik alsof ik een atleet van wereldklasse ben,

Ik wou dar ik kon zeggen dat dit her einde van

terwijl ik dat niet ben? Ik zag langz.amcrhand in

her vcrhaal was. Maar een jaar later, toen ik weer

dat het ging om een restje zelfbeeld. Her was een

gezond was, werd ik op een dag wakker en begon,

heel goed zelfbeeld om te hebben, zou je kunnen

nier eens bewust, re traine n . Ik begon gewoon weer

1.eggen

, van niet alleen maar lichamelijk fit zijn ,

va n voren af aan. Ik realiseerde me nier wat ik aan

maar het beeld dat bij een adeet van hoog kaliber

het doen was tot ik er al een rijd mee bezig was,

hoort.

en roen dacht ik: daar doe ik het weer. En ik weer

TS: Dat je cool bem.

waar het mee te maken heeft. Het heef t

re

ma­

Adya: Ja-ja, je bent dan cool. Je bent fYsiek dominant. En hoewel ik me tegenover mensen in

graag losgelaten toen ik besef te waar ik mee bezig

320

.321

ken met dar zelfbeeld. die persona. En ik had her


was, maar daar was ik niet klaar voor. Zo kreeg ik

Met al die ziektes en die relatie, was ik echt over­

weer een ziekte van zes maanden, en dir keer was

hoop gehaald. De onechtheid was beetj e bij beetje

het erger. fk had een sinusinfecrie, een longont­

uit me losgescheurd. En toen dar deel voorbij was,

steking en de ziekte van Pfeiffer. En daarmee was

voelde i k me echt heel vrij. Her was heel heerlijk.

her voorgoed afgelopen met her zelfbeeld. Toen die

Ik was terug in de leegte en b egon te begrijpen hoe

pcrsona eenmaal door die ziekte was weggenomen,

ik op een eenvoudige, menselijke manier ruimte

is het verl a ngen om haar weer op re bouwen niet

kon zijn. Gewoon midden op een nouoir sraan

teruggekomen. Dat is spirituele ontwikkeling, in

en

mijn optiek. Niet je zelfbeeld kwijtraken door me­

zijn of iemand moest lijken. Her verlangen om

ditatie ... gewoon op de harde manier. Her is een

op

intelligentie die het heft in hand en neemt

mijn systeem gerukt En het uitrukken

en

ons

nier het gevoel krijgen dar ik iemand moest

een

bepaalde manier gezien te worden was uir .

was

niet

allemaal l aat doormaken wat we door moeren ma­

makkelijk en het was nier leuk, maar her eindre­

ken om los te kunnen laten.

sulraar was ee nvoudig fantastisch. Terugblikkend

T i jdens die periode had ik ook wat ik een vol­

kan ik zeggen dat dit me voorbereidde op war ik

slagen belachelijke relatie zou willen noemen, die

mijn 'uiteindelijke verlichting' zou willen noemen.

hee l ongezond was. Die relatie dreef op mijn on­

De verlichting die volkomen helder was, kwam

verwerkte schaduwaspecten. Je wordt verliefd op

onmiddellijk na de ervaringen waarbij mijn oude

al je zwakheden, en dat haalt het slechtste in je

imago werd uitge rukr . Hoewel, ze kwam een paar

boven. In mijn geval deed de relatie een beroep op

maanden later, korr nadat Annie en ik getrouwd

verschillende rollen, de helper bijvoorbeeld, en dat

war en.

was natuurlijk een complete ramp. Gelukkig hield de relatie na een tijdje op,

lk

was

drieëndertig, en ik

was ner

getrouwd en

het was net zo als

had een echre baan gekregen. Ik was leerling ge­

de:: ziekte - die heeft al die beelden, al die per­

worden in mijn vaders zaak, dus nu was ik echt

sona's die ik zolang was geweest - een goed mens,

aan mijn loopbaan begonnen. lk kwam ook uit de

een aardig mens, de helper, dar soort zelfb eelden

sleur - nu ik mijn l eve n vooral focuste op een in­

met

uit

me::

maar

,

losgewrikt. Ze rukte ze uit mijn systeem en

nerlijke

v

or m van spiritualiteit - van zaken waar

liet me zien dar ze vals en onecht waren, en dat de

mijn leven tot dar moment op gericht was geweest.

enige reden waarom ik er mee leefde mijn angst

Ik had alles in mijn leven lange tijd in de wacht

was er niet mee

gezet. Toen ik d r ie ëndertig was, besefte ik dar dit

,

re

leven. Wie zou ik zijn zonder?

322

323


proces misschien niet volrooid z.ou worden en ik

niet anders te zij n . Hoewel de relatie geheel en al

beter verder kon gaan met mijn leven. Uiteindelijk

bevredigend was, dachr ik: "Oir heeft mij nier heel

ben ik dus getrouwd en kreeg een echte baan. Ik

gemaakt; dit heeft

zie deze bereidheid om me in het leven te sronen

lijk alüjd naa r ro egetrokken ben.' Die werenschap

als een zeer belangrijk onderdeel van mijn spiritue­ le vooruitgang. En een paar maanden nadat Annie en ik getrouwd waren- ook nog op St. Patr icksdag ,

was een soorr schok. Je kunt heel gelukkig zijn in voo rtgedr even wordt doordar je lijdt, en je toch re­

war grappig is omdat Annie uit een familie komt

aliseren dar zelfs dit alles niet genoeg is. Het komt:

die helemaal Iers is en van Ierse afkomst- vond de

zelfs niet in de buun van wat je her liefste wil.

rweede ve rlichting plaats.

Maar ik had wel die stabiliteit in mijn leven, en ik

me

niet gebracht waar ik inner­

je leven, op weg zijn, en niet in de sit u at ie dar je

TS: Heb je ook het idee dar het huwdijk voor

denk dar die een echt spomaan loslaren mogelijk

de stabiliteit zorgde die noodzakelijk was voor die

heeft gemaakt. Want in menselijke zin was er iets

rweede verlichting?

waarin ik me kon laten ga an.

Adya: Dat zie je goed. Ja. Ik kan dat niet

ze­

TS: Kun je beschrijven war er gebeurde?

ker weten, maar sinds die tijd denk ik dat er een

Adya: Her was heel eenvoudig en her begon ei­

element aan dit alles ontbrak, een soorr stabiliteit.

genlijk aJ voordat her begon . De nacht tevoren, net

Nu had ik werk zodat ik ge noeg geld kon verdie­

voordat ik klaar was om te gaan slapen, zat ik op

nen

om

van

re

leven, en was ik getrouwd met een

de rand van mijn bed en bedacht

me

iets. Het was

geweldige vrouw. En op dit moment kreeg ik een

geen grote gedachte ; het was geen groot inzicht.

Toen ik Annie ont­

Het was iets heel simpels en had helemaal niets

inzicht dat zeer b elangrijk moeue

was.

en wij trouwden, wist ik dat dit meer

w as

re maken met waar ik op dat

mome nt

aan dacht.

dan ik ooit voor mogelijk had gehouden in een re­

Maar deze gedachte ging door mijn geest: 'Ik ben

larie. Ik had nooit kunnen dromen van een relatie

klaar.' Ik nam hem waar; lenerlijk binnen vijf se­

van deze kwaliteit. Zo was , en is, het nu eenmaal.

conden nam ik hem waar. En ik slie p in, maar her

En die realisatie speelde een gewichrige rol, omdat

gevoel van 'ik ben kl aar ' was heel gewoon en sim­

ik op

pel. He t

een

ochtend wakker werd en tegen mezelf

was

nier mijn geesr of mijn ego dat zei: 'Ik

zei: 'Deze relatie is beter dan ik ooit had ku nne n

ben klaar, klaar om de poort te bestormen!' Het was

dromen en her is niet genoeg.' Nier dat de relatie

niet meer dan e en onschuldig, simpel momen r, als

meer moest inhouden, want die hoefde helemaal

een geschenk. Feit. Gewoon een gedachte . 'ik ben

�25


klaar'. En ik vond het van geen betekenis. Her trok

Ik kreeg letterlijk ideeën van een vijfjarige in mijn

nier veel aandacht behalve dar ik her opmerkte. En

hoofd. Heel eigenaardig. Ik dacht: 'Ik vraag

zo ging ik slapen.

of ik her fornuis ben. En dus liep ik naar de woon­

De volgende dag srond ik vroeg op omdat ik naar mijn leraar

me

af

kamer en de keuken en ja hoor, dit was het fornuis.

gaan, en ik stond meesral

En ik liep de badkamer in en keek naar de wc-por,

vroeg op om nog even te mediteren voordat ik

want ik probeerde te kijken naar iets dar echt on­

haar bezocht. Ik dacht aan niets bijzonders en ik

spiritueel was en ik dacht: als ik her niet dacht, dit

ging zitten en binnen dertig seconden hoorde ik

was de wc. En ik deed de slaapkamerdeur open en

een vogel. Alleen een tjilpgeluid. En er kwam van

keek naar binnen; Annie, mijn vrouw, sliep en ik

:wu

­

uit mijn buik en niet uit mijn hoofd een vraag die

zei: 'Dar is ze.' Dit is

ik nooit had gehuurd, die ik bij mijn beoefening

liep rond in ons kleine huisje van 150m� waar we

nooit had gebruikt. Er kwam spomaan een vraag

zes-en-een-half jaar hebben gewoond en ik keek dit

op en die luidde: 'Wie hoon dir geluid?' Zodra

huisje rond en alles was dit, alles was hetzelfde. lk

die vraag er was. draaide alles ondersteboven, of

stond daar dus in het huis en merkwaardig genoeg

bovenste onder. En op dar ogenblik, waren de vo­

was er geen emotie. Er was geen 'hoera!' en er was

gel, her geluid en het horen allemaal één ding. Ze

geen '0, lieve help!'. Dar was rotaal afwezig. AJ­

werden letterlijk als precies h e tzelfde ervaren . her

Ies werd volkomen helder gezien en niet aangezien

horen was nier méér ik dan her geluid en de vogel

voor een ervaringstoesrand, wanr

en war dan ook. Her gebeurde heel snel, heel plor­

geen toestand. En toen deed ik een paar stappen in

seling, en her was gewoon één.

de woonkamer, wanr de woonkamer was maar een

.

.

En her volgende dar opgemerkt werd was een gedachte. Die was

ze

en het is hetzelfde. En ik

er

was helemaal

paar stappen lang. En mér die paar stappen onr­

ver weg dat ik nier eens wisr

waa.kre het bewustzijn volledig. Dit valt moeilijk

waar de gedachte over ging. Maar er was denken.

re beschrijven. maar her srond volkomen, volko­

en wen was er het besef dar ik dat niet was. Dat is

men los van her lichaam. En op dat punt zag i k het

het denken. En dir war wakker werd, dit wat wak­

snoer van beelden en wist ik onmiddellijk, dit wat

ker was, had hoegenaamd niets re maken mer die

omwaakr was wist onmiddellijk dar ik in die beel­

gedachte. Die was er gewoon. Die twee stonden

den, die we incarnaties zouden kunnen noemen,

volkomen los van elkaar. De gedachte had geen

gevangen zat. Ik dacht dat ik die beelden was. Ik

idenrireir. E n na een paar minuren stond ik op.

was in slaap in die beelden, en her was

w

326

zo

duidelijk


dat dit nier die b ee ld en was. Her zat er nier meer in

venr die formeel Stephen Gray heet, dat dit kleren

n ier beperkt rot een van die ge­

waren . DiL is zijn hu i dige in car natie, dit geval dat

daanten, ook ni er ror de huidige. En ik z.ag dat de

hij draagt en doorm i ddel waarvan hij func tioneer r .

h uidige gedaan te nier meer betekenis had of echter

En her bijzondere was de vreugde die ermee ge­

was dan een gedaame van vijftig levens gelede n .

paard ging. Zó' n vreugde over de kleren, over de

En daar was he r alleen dit bewustzijn, compleet

inca rnatie. Er was een grote mrimiteit met de per­

alleen zichzelf. Geen gedaante, geen vorm. geen

soonlijkheid en een volstrekt ki nderlijke vreugde

kleur, niets. Geen bep aalde plaats, maar overal. En

daarov er. Bijna zoals een meisje da t

op dar moment was er een weten dat ook al was dit

terjurk aamrekt en in de spi egel kijkt en het alle­

bewustzijn overal. dir bew ustz ijn ook alles over­

maal ont zettend gaaf vindt. Er was een sterk gevoel

steeg. Dar als dit volkomen verdween, alle vormen

van verbazing over de uiterl ijke vorm.

gevangen. Het

was

en alles wat ik zag, als her allemaal verdween, dit

En he r laatste

war

een

Assepoes­

ik deed was nog een stap

nier minder zou worden, zelfs nier een heel klein

doen , en het was al sof het de eersec stap

beetje. Her kon niet minder worden. Dar was de

ik in mijn leven deed. Her was een gevoel alsof ik

verl ichting wel zo ongeveer.

net uit de baarmoeder kwam. Een ge vo el alsof ik

was

die

DaL ging ook gep aard mer een gevoel groter te

een baby was d i e net voor de eerste maal in z.ijn

z.ijn dan het lichaam, dat her lichaam zich in dat

leven zi jn voer op de grond zet. En ik keek letter­

bew ustzijn of die Geest bevond. Het lichaam z.at

lijk omlaag naar mijn voet e n en liep in kringetjes

er in, in pl aat s van dar ik i n her lichaam zat. En

rond , want het leek wel een wonder - het gevoel

tegelijkertijd kwam deze wakkerheid, dit be wust­

van de voer op de vloer en her lopen; het was een

zijn ook rerug in het lichaam. Het was er nog altijd

gevoel dat het een wonder was daL ik mijn voet

omheen, maar nu was het zowel buiren me als in

op de vloer z.ette, een compleet wonder. En elke

me. Het bleef niet alleen buiren me , het

z.ijn

stap was de ee rste stap. Alles was nieuw en alles

plaats weer in, maar dit keer nam het zijn plaats

had di rzel fde gevoel van imimüdt en wonder en

in zonder verwarring, zonder enige idemincatie.

appreciat i e.

nam

Het was als kleren aamrekken 's morgens; je trok

In mijn geval gebeurde dit alles in snelle op­

je kleren aan. Je denkt nier dat jij je kleren bent; je

eenvo lging . Het ontwaken uit de vorm, het inne­

draagt ze alleen. En het was gewoon zo duid elijk

men van de vorm, de eenheid met de vorm, de

dat deze vorm, deze bepaalde persoonlijkheid, deze

appreciatie, en het besef dar ik de niet de vorm

328

329


ben. Het was alsof alles goed was. Ik hoefde niet

varingen krijgt in de decennia hierna, waardoor

uit het lichaam te zijn; ik hoefèl.e niets re overstij­

de realisatie een steeds hoger e dimensie vertoont?

gen omdat alles dit was. Ik wist toen gewoon: dit is

Denk je dar d it mogel ij k is?

een wonder: die leven, dit lichaam. Oir is hemels,

Adya: Ik ben blij dar je dit ter sprake brengt.

hoe een warboel het ook is, hoe dwaas het ook is,

Ik noem het uiteindelijk om een bepaalde reden.

hoe prachtig en hoe verschrikkelijk het ook is Dat

Wanneer ik 'uiteindelijk' zeg, bedoel ik niet per se

is de grote grap, weet je. Aan Gods hand lopen op

dat er niet nog een verlichtingservaring kan volgen.

zoek naar God.

Naruurlijk kan dat. Wie weer? Oké? We weten her

.

Dat was het. Het was eigenlijk heel simpel. Zeer,

nooit. Oir is ten sloue oneindig. Maar

wat

ik be­

zeer simpel. En war er ook uit voortkwam was het

doel als ik zeg 'uiteindelijk', is dat het me bij deze

genieren van het gewone. Er hoefde niet meer iets

verlichting volstrekt duidelijk werd war ik ben. Het

bijzonders re gebeuren. Genieren van het gewone

werd ronder enige emotie in een volstrekt heldere

was genoeg. Ik kon her hebben over zogenaamde

staat gerealiseerd. Dat ging niet gepaard met ener­

waarheid of spirituele zaken of ik kon met iemand

getische verschijnselen. Er was geen opgetogen­

praten over rugby of eren ... plotseling deed het er

heid. Als ik zeg 'uiteindelijk', bedoel ik dat ik het

niet meer coe. En rot op de dag van vandaag zeg

helder zag. Er was niets meer waarnaar gestreefd

ik vaak tegen mensen - ze geloven me vaak niet

werd; er was geen vraag meer die op het spirituele

- maar dan zeg ik: 'Voor mij zijn het geven van

vlak beantwoord moest worden. Daarom noem

sarsang en praten over war dan ook hetzelfde.' Ik

ik her dus 'uiteindelijk' omdat het voelde als een

had aan het gewone volstrekt genoeg. Natuurlijk is

demarcatielijn, waarbij een bepaald leven en een

her heel bevredigend iemand bewust te zien wor­

bepaalde reis me tot dat punr hadden gebracht, en

den, zelfs o m hem of haar een zekere transformatie

toen ik daar eenmaal overheen stapte, was het in

re zien doorm aken . Dat is een soort hoogtepunt,

geen enkel opzicht wals het daarvóór was geweest.

maar ve rder is er gewoon liefde voor het gewone

Die reis, op de manier waarop ik me

en voor mij is dat een van de mooiste dingen -dat

had gehouden, was zeer duidelijk en zeer radicaal

niets bijzonders meer in mijn leven hoefr re ge­

beëindigd. Hij was voorbij. En zou nooit terugko­

er

beuren. Gewoon besraan is een soort van wonder. TS: Adya, je noemt dir een 'uiteindelijke ver� lichting', maar als je nu nog meer verlichtingser-

330

men. En dat bedoel ik

m�t

er

mee bezig

uiteindelijk. Betekent

dit dat er niet nog meer te zien is? Er is altijd nog meer te zien.

331


TS: Je zei dat je op je vijfentwintigste toen je de

ten van het joodse geloof werd het traditioneel als

eerste verlichting had, besefte dat war je zocht jij

godslastering beschouwd om het woord 'God' in

was, maar dat je nog steeds zat met de vraag: 'Wat

welke vorm ook

is dit?'

gelijke geboden voortkomen uit die ervaring die

te

noemen. En ik denk dat der­

Adya: War is dit? Ja-ja.

paradoxaal is - je weer wat je bent, maar je weer

TS:Wat ontdekte je dan bij je uiteindelijk ver­

dat je een mysterie bcnr.

lichting?

We kunnen het geen naam geven, snap je? Over

Adya: Dat is een goede vraag (lacht). Ik zal mijn

louter potentieel kunnen we niets zeggen. Er vale

best doen, maar het is een onmogelijke vraag om

niets

te beamwoorden.

ne er potentieel zich gemanifesteerd heeft en iets

re weren .

We kunnen alleen ie ts weten wan­

TS: Maar die vraag stel je niet meer.

geworden is. Maar vóór die rijd is het louter po­

Adya: Nee. Her gekke is dat het ancwoord op

tentieel. Her is louter leegte of louter intelligenti e

de vraag is dat de vraag verdwijnr. Dat is het

am­

of hoe je het ook wilt noemen. Voor mij is dat de

woord op de vraag. Je krijg geen mooi antwoord

paradox- ik ben re weren gekomen

dat je in je zak kan steken.

maar

TS: Je kunt niet zeggen: liefde en wijsheid of

nu weer

war

ik ben,

ik dar ik ben wat nooit gekend kan

worden, omdat dat de aard ervan is. Het gekke is dus dat je in zekere 7.Ïn bijna eindigt waar je begon­

zoiets? Adya: Nee, nee. Het ligt ver vóór liefde en wijs­

nen bene. Je b egint

met

niet weren wat je benr of

heid. Het is de bron waar liefde en wijsheid uit

wat de uiteindelijk e werkelijkheid is. Met dit ver­

voortkomen. Het is paradoxaal maar hoe beter we

schil, dat je ren slotre weet dar jij benr wat je nooi t

onszelf kennen, hoe beter we weren war we zijn,

kunr kennen. Het mysterie wordt zich dus bcwusc.

hoe beter we weren dar war we zijn iets is dat uir

Het kent zichzelf, het is de 'Ik ben' zoals het in de

de aard der zaak nooit gekend kan worden. Dus

Bijbel staar. Maar er is niet sprake van een defini­

jij en ik, wij zijn het onbekende, en aangezien het

tie, zoals je merkt; her i.s slechts 'Ik ben.' Dat is het

onbekende het onbekende is kan her niet gekend

zichzelf verklarende mysterie. Dat is hec.

,

worden, niet vanwege een zekere ontoereikend­

TS: Een van de interessante verhalen die ik heb

heid, maar omdat het onbekende per definitie on­

gehoord, is daL jij je zenleraar niet vertelde over

bekend is. In het boeddhisme zouden ze het leegte,

je rweede verlichting, roe drie maanden nadat her

lege ruimte of shtmyata noemen. Bij sommige sek-

gebeurd was. Dar vind ik vreemd.

332

.333


Adya: Er was gewoon geen reden om her re ver­

verlichringservaring. Her was de autobiografie van

rellen. Het voelde heel afgerond. In een bepaald

de heilige Theresa.

opzicht was het bijzonder, maar her voelde ook

TS: Interessant.

heel gewoon. Ik had niet het gevoel dat ik her

Adya: Inderdaad! Wanr ik was renslorre een

gauw aan iemand moest vertellen. Ik vond het

boeddhist, en het boeddhisme is helc:maal niet the­

nier nodig dar her bevestigd werd. Ik vond het

Ïstisch. Toch voelde ik me onweerstaanbaar

niet nodig dat iemand het hoorde. Voor mij hoef­

genokken tot christelijke mystiek, en een van de

de niemand her re begrijpen. Het hield het weg­

eerste boeken die ik las was haar autobiografie. lk

vallen in van al die psychologische behoeften. En

ging een boekwinkel in en sloeg dat boek open en

de enige reden waarom ik her mijn leraar verrelde

binnen

is dar ik er ongeveer drie maanden daarna over

pleet verlieft! geworden. lk werd Ierterlijk verliefd

nadacht en besefte dat zij hier vijftien jaar lang

op deze heilige die ik nooit had ontmoet. Ik be­

met mij over gepraat had en waarom ze zo vanuit

greep er niets van, maar het was heel erg sterk. En

haar hart en haar mededogen met mijn proces be­

haar autobiografie heb ik uireindelijk verslonden en

rwee

aan­

bladzijden was ik halsoverkop com­

of zeven

gaan was geweest. Ik dacht dar het wel leuk voor

daarna heb ik waarschijnlijk nog vijf,

haar moest zijn om her re weren. Dar was mijn

boeken over haar en haar leven gelezen...en rege­

drijfveer om het haar te vertellen. Er besrond een

lijkerrijd rwee jaar lang stapels boeken over christe­

zes

volslagen gebrek aan enige behoefte, war een van

lijke mystiek. Maar dar boek was een begin en pas

de echec kenmerken is. Je hebt niet het gevoel dar

achteraf besefte ik waar dat mee te maken had en

je het iemand moet vercellen of dat je een schou­

wat die hele verkenning van de christelijke mystiek

derklopje moer krijgen.

voor me berekende. Die heeft namelijk mijn hart

TS: Je vertelde dar je op een bepaald moment

geopend. Mijn zenbeoefening kon dat niet voor el­

in je leven heel veel boeken las. Zijn er boeken die

kaar krijgen; ik had iets nodig dat me emotioneel

echt indruk op je hebben gemaakt?

zeer diep raakte en daar was z.en een beetje re on­

Adya: Jazeker! Het eerste boek zou je waar­

bewogen voor. En vamelf vond ik precies wat ik

schijnlijk niet venvachten, en het is er zelfs niet

nodig had; dar boek heeft her 'm gedaan. Daardoor

een dat nu nog mijn belangstelling heefr. Maar

ben ik zeer gevoelig en ontvankelijk geworden. Het

destijds maakte het grote indruk. Ik las dit boek

was de perfecte hulp op de juiste tijd. Dat was dus

toen ik vierentwintig was, niet lang voor de eerste

een heel belangrijk boek voor me.

334

.335


Het andere bock dar er echt uitspringt voor mij

dingen helder te krij gen. In die zin denk ik dat

Ni sargadatta Maharaj. Ik had

de inrellecruele kam van spirirualiteit ook onder­

erlichting stukje s uir gelezen toen 1k

schat wordr. Hocwel je niet de waar h e id in een

drieënderrig was, maar het betekende niet ech[

boek kunt vinden, zijn boeken soms de manier

veel. Na de verlichting heb tk !k BmiZIJn helemaal

om bepaalde pumjes in ons hoofd met elk aar te

gelezen; het was de meest heldere uitdrukking er­

verb inden ... en in ons hart. Soms zijn boeken

van die ik vo or of sinds mijn ervaring ooit ben te­

heel belangrijk om ons hart re openen. En daarom

gengekomen. Her was alsof iemand mijn ervaring

denk ik dat her incellect -als het nier de baas is en

direct onder woorden bracht. Zij werd in dat bock

als het niet alleen om het intellect gaat -echt een

precies weergegeven. Het w as alsof ik naar mezelf

beJangrijke rol kan spelen bij spirituele bewust­

in de spiegel keek. Dus dar was werkelijk een be­

wording. AJs je op de juiste cijd op het juiste boek

langrijk boek, niet zozeer bij mijn zoektocht, maar

sruit, kan her een he rkenning teweegbrengen. Le­

toen ik er later over nadacht.

raren doen dar ook in hoge mate. We zitren te

ts Ik

er

Ben/Zijn

voor

de

van

v

Oir wijkt en igszi n s af van her onderwerp maar

praten in een kamer, nietwaar? En de inhoud is

het heeft wel met lezen te maken. O ok al pr aat

intellectueel, maar wat we proberen re doen is een

ik veel in mijn onderricht - zoals veel spirituele

diepe wi jsh eid in de ro ehoorder aan te wakkeren.

leraren doen -over de onmogelijkheid verlichting

En een boek kan dat net zo goed als het lui s teren

met her denken re begrijpen en dar je op zeker

naar een leraar. Je kunt een zin lezen die iets uit­

momem boeken en lezen achter je moer laten, te­

lok t Niet iets uit je geest, maar iets op her niveau

gelijkerrijd kijk ik ter ug naar war ik ervaren heb

van

en zie ik dar, ook al heb ik de realisatie van waar­

zicht is omdat je hele lichaam zingt wanneer je

heid nooit in een bock gev onden omdat dar niet

een inzicht krijgt. Je bent er kinesthetisch zeer bij

mogelijk is, lezen voor mij een heel belangrijke

betrokken. In die zin kunnen woorden echt heel

rol heeft gespeeld. Er zaten twee kanten aan. Het

nuttig zijn als ze

stond soms in de weg

deel van

.

-

m

et begrippen en ideeën

.

inzichL Je weet dar her op her niveau van in­

ons

ons

wakker schudden. Er k an een

zij n dat zegt: '0, dar wee r ik. Ik wist

en strijdige begrippen - maar lezen is ook een

alleen niet: dar ik het wist.' Woorden kunnen iets

hele belangrijk onderdeel van mij n reis geweest.

dar onbewust is in het bewu stzijn brengen.

Ik heb boeken gebruikt om bepaalde dingen uit miJn geest re verwijderen. Ze hielpen me bepaalde

336

TS: Denk je dat er een vorm van overdracht

kan

omstaan

door lezen�

337


Adya: Absoluut. Alles wat we doen draagt de over­

Adya: Hoe kan ik dat nu eens zeggen? Het is her

dracht of de presentie van wie we zijn. We hoeven

krachtigste element van het onderricht, laren we

daarvoor niet

fysiek met iemand in contact re

zijn.

het zo zeggert. Ik aarzel dat te zeggen, omdat zodra

Voorwerpen zelf zorgen voor de overdracht van de

ik dar zeg, mensen zich dan gedragen alsofde leraar

persoon die bij die voorwerpen betrokken was. Een

het voor hen zal doen. Wat niet zo is. De leraar kan

boek bewerkstelligt de overdracht van het bewust­

het vuur ontsteken, maar de leraar gaar het proces

zijn of de presentie van de schrijver. Als je er gevoelig

voor jou nier voltooien. Overdracht is het krach­

voor bem, kunnen er echt heel interessante dingen

tigst bij mensen die een zekere resonantie ervaren

gebeuren. Als je gevoelig wordt, kun je de aanwezig­

mer

heid

is, wordt er

van

de schrijver in elk boek aanvoelen. Spiri­

war aangeboden wordt. Als de resonantie er een

potentieel aangeboord. Als her

ruele boeken, onspiriruele nieuwsberichten, alles. Je

potentieel eenmaal wakker is gemaakt, moet je de

kum de staar van bewustzijn van de schrijver gaan

verantwoording nemen

aanvoelen en dar kan op spiritueel gebied natuurlijk

nier op de leraar of de overdracht door de leraar

heel krachtig zijn. Woorden

boeken kunnen die

zitten wachten tot hij her voor je doet, want dan

overdracht in zich hebben. Daarom denk ik dat een

krijg je een relatie van afhankelijkheid. En zodra je

Ik Ben/Zijn

en

voor

wat

er

gebeurt. Blijf

zo krachtig is. Her zijn nier al­

in een psychisch of emotioneel afhankelijke relatie

leen de woorden. Het is de mens die de woorden uit.

rerechrkomt, wordt het effect van de overdracht

Daarom raken

enorm getemperd. Het wordt er ter plekke door

boek als

mensen

erdoor geboeid. Alle woor­

den die in dat boek worden gezegd zijn al eerder ge­

om

zegd, dus het zijn duidelijk niet alleen de woorden;

We moeren verantwoordelijk zijn voor onze eigen

her gaar om wie die woorden zegt.

transformatie, want geen enkele leraar kan hoc dan

TS: Wanneer mensen in jouw aanwezigheid

zeep gebracht. AJsof je water op het vuur gooit.

ook alles voor ons doen. We

moeren

het zelf doen.

verkeren of wanneer ze een van je boeken lezen

We moeten zelf goed kijken. In iemands aanwezig­

en

beid zijn kan misschien spomaan een vlam doen

ze

hebben het gevoel dar er sprake is vaJl over­

dracht, wat denk jij dar er dan gebeurt? Adya: Er vind een ontmoeting plaats; dat is ei­

ontbranden, maar je moet zelf het vuur brandende houden.

genlijk de overdracht. Leegte ommoet leegte. TS: Is her onvermijdelijk dat de leerling daar­ door getransformeerd wordt?

338

3.19


© 2004 Ady3shanri


Zomilu ,·erlicht Sttph�11 Jormlair� Gil­ lrs Farctr

Dialogen tus�en de Fnnse schrijve-r/journ:�list Gilles Farcet en St ephen

Jourdain met

Jnana Yog;a WohrrA. Kurs 9"'11-90-, '228-35·�

Een bundel artikelen en b�­ schouwingen over ad•·aita, oorspronkelijk uitgegeven door de Stichring Yoga Nederl:md in

als kernrhcma: w�t is waarheid>

1972. Nog sreeds even actueel c:n h elder als toc:n.

l:én

Eé!_

_j

jQ/m Gr�"'"

978-90-7 7228-5 2-4

In dit bock laat de schr ijver ons glashelder zien dat het denken nooit proble m en van de geest

Jnana yoga in d� praktijle

Een originee l en p rakds ch bock

Rira&murna

over hoc j� J nana )'Og'd in het

1)"8-90-"'"'228·33-3

dag elij kse

leven roep ast. Met

oefeningen.

kan oplossen, net zoals het oog z.ichzdf ook niet kan zien.

Anton Heyboer v�fi/oiDjit 111111 Uil OOT 1pronkrlijkr gmr

978-90-77228-34-0

Leven, kunst en gedachrt'Wcreld \'an Anton Heyboer in woord en

beeld. Heybocr noemde z.khzelf

N"�rmind 1\'irynr Liquormnn

9-.g-90-7722!1-41 8

Een non-dualistische beschrijving en u itl�g

van

meer dan

honderd vcrschillende spi ritude onderwerpen.

zcnme�stcr'. In di� hoedanig-

heid heeft hij prachtige reksren geschreven w:1arvan er een aantal in dit boek is opgenomen. Van leerling tot meester Solru Morrtlliga 978·?0-77228 -38-a

Oir bock vcrtelt het levensverha2.l van de Japanse

tenmeeseer

Soko Morinaga (1925-1995).

Oe wes van <tilte

AmiJOIIJ dr AMID 978-90-77:!28 32 6

Een combinatie v:m christelijke mys t iek en oosterse filosofie met prachtige vcrhalen en simpele gcwaanijnsocfcningen.

l:en ontroerend, wa rm en wijs boek.

Oneindige cirk.cl Btnll� G"mman

[n dit bock geeft Glassman

')78-?0-77228-31-1

De H ar tsoerra, de Sandokai en

cammenraar op drie Ztntcksten:

de Voorschriften voor de Bodhisatrva.

Spirituele vcrlicbain� v�s«t het mur!

Jrd Md\-(111111 978-90-77228-29-6

Een roman over her reilen en zeilen ,·an een spirituele leefg e­ meensch:�p. Spannend,

humonsrisch en filosofi�c.h.


Eerder verschenen bij uitgeverij Sarnsara

Anthony de Mdlo, een ANTHONY DE MELLO

bloemln:ing uit zijn -rk

\flilliam Dych S.j

Een bloemlezing uit het bl:­ langrijksre werk van Amhony de Mdlo, mcr ved vcrhalen en

978-90-77218-5!-7

parabels.

Zijn

Een verslag van gcspr�kkcn

Fforia11 Tarhagnta 978-90 �7228-43 2

Tao T� Tsjing

Sam Ham i{{ I Lao 1it 978-90-77228-40 l

mcr

Florian Tathagata waarin het momcnr

'nu' centraal sra�r.

Een prachtige nieuwe \'ertói..ling van dc1.c kla.ssickc Chinese tekst, met kalligrafie: van Kazuaki Tamha.shi.

Woorden van Boeddha

Annt Bancroft 978-90-77128-44-9

Een bloemlezing uit de oudst hekende geschriften mer de

woorden van Boeddha, gerangschikt op onderwerp.


Hoogbepafd, nou èn? \VmdJ l.Ammtrl uw TDormbur: 978-90·"'�.228 -31-·J

Een ontdek-bock over hoogbegaafdheid met ruim I 00 illustr;mr:s in kleur! Voor IOnderen van 5 tot 99 jaar!

lm.icht Vmgtn UHjund naar tÜmnnn 9�8-')0- ��228·21-0

Een venam cling inspirerende reksten van 'LC)tien bekende

auteurs. uitgebracht ter ere van het eerste l u str um van her rijd·

schrift lnZichr, w�ar regelma tig publicaties van deze aureurs in verschijnen. Vrijheid in owrgaH

(,;mgtl]l

97!1-90-7722!1-P-2

G esprekken met Cangaji, een leerling van Sri Poonjaji, over

Word wat

je bent

Aln11 W�m

Een vcrzameling reksten van de pionier van de 'n cw age'

over

uiteenlopende onderwerpen

o.a. macht. seks. emoücs,

zoals: raoï�mc, b<Xddhismc,

waarheid en overgave.

christendom, hin doeïsme , psychologie

Je ben e niet wat je denkt }t111 l.'rlJJ Ronum

Gesprekken (sarsang) rnc:t Jan van Rossum over wie of war wc

in werkelijkheid

zijn.

De dcnltbecldigc geut

U G. Krirluuummi 978-?0-77228-24- I

en

psychotherapie.

Informele gesprekken met de

man die wer k elij k geen

conces­

sies doe• en alle spirituele tradi­ ties, als :tijnde veninsden van de geest, in heldere en duidelijke bewoordingen van tafel veegt.

Onwcrdds wijs \l'ltt \l'lj, "'�' 978-90-77228-30-:!

Een parabel over een hilarische conversatie

tussen

een uil en een

konijn. Noc:rn het zen, taoïsme of advo�iu.

Het han van bcwuswjn

'/hom/U BJrDm Een vcn3ling van de Asht3v�kl':l Giu 978-?0

I

'228-21-7

Dez.e tck.�t is een juweel, en doorstaat de vcrgelijking met de

Tao te King, Bhagavad Gira of de Harr sutra met glans. Zeker ook door de prachtige, p�tische vena l ing van Byrom.

Meranoia Jan Fot�� lruim 978-90-77228-25-fl

Vta de psychiatrie en de psycho­ cherapic komt J an Foudrainc tot her chcma bevrijding. en tot de

Vrljz.ijn

\\:oftu A�m

l'.en commentaar op de Ash­ ravakra Sam hita . Nu nog even

actueel als

10en

dez.c serie le­

condu�ic: Jat wa t wij de

zingen, 25 jaar gc kden . werd

'persoonlijkhc:id' noemen, wel

geh ouden .

�en<

iNs heel anders zou ku n nen

z.ijn dan wordr aangenomen.

Oe: kernvraag was en

is: ' Wie ben ik>'


Ontwak�nin hre aJicdug:se

forrn Trlllifinu

diep­

en

9�8 90-ï7228-l.!-8

gaand.

Bewustzijn

De je?.uïer Anthony de Mello

978·90·77228-[(j.(j

Zijn Rn; \V'/,mmy

verhaal over bewusr:wording. Ee r li jk , humoristisch

9'8-90· 7'228-15-9

lfl1r/1011) tl� .Hrl/o

De su-uctuur van

Een persoonlijk. omroerend

vermengt christelijke mystiek met bo�:ddhistische wijsheid en

komt daarbiJ tot een prachrige

Niemand hiu... Tony Ptrrwm

\

I

'Dit hoek legt in heldere btwoordingen de basis van het spirituele Lucken bloot.' Ram�sh S.

Bttlsrknr·

Ern weergave van dialogen met Tony Parsons, o.a. gehouden in

978-90-/12ltl-ll-l

Amsterdam in 2002.

Eén-1ijn in relaties

Steven Harrison tOOnt in dit

I

I

syorhese.

Wijsheid uit h�c han Almr Co/Jt11 978-90·77ZlH-l7-3

Een verhc:lderend, humoristisch boek

met

parabels, anekdm�,

gedichten en citaten uir verschil­

Srrr·m HllrT/1011 978-'J0-77228 10 4

en

ovcrJI

in relatie zijn. Ongeacht of wc dat willen of ��elfen.

ltnde tradities.

Panls voor de ziel Clmdt Hitlig

boek aan dat we altijd

Een verzameling gedachten en overpei m.ingen van de psycho­ therapem Chuck Hillig waarin

Hcc gcl..klc.igc kind JU<•m l/armor1 978-90-77218-10-3

'Een imposant bock

met

verfrissende, meuwe inzichten over het thema opvoeding'

·Jouph Chilton Prarrr-

oosterse wijsheid e n westerse psychologie sdmenkorncn.

... r-;iemand daar Jony l'nnom 978-90-77228-1'> 7

Dialogen mee Tony l'ar�un�. ·Er is geen bcrer of slechter. er is geen pad

en

er vair niets

nooir w�ewu..c /11•1 ""'' Drldm

u.·

bereiken. Alles wat verschijnt is bron'

Terug Yatl

'>ï8-90-77 21!! ()(1 ')

Een gebed nieuwe en originele visie op het oude heldendicht v�n Homerus: de Odrssee. Jan van Dddcn tiet de reis

van

Odysseu� als een metafoor voor een Innerlijke reis 7.,am

geluk.

naar

duur-


F.r was eens... R111nrsiJ Balstltnr 978-90-77128-14-2

Door middel van verhalen en Jnekdotcs met

m:�a kt

de lezer kennis

het un ieke onderricht van

Zoek gceo annroord Sul'êll Harrnou 978-90 77228-02-9

In dit bock verdedigt psycho­ loog en

schrijver Steven Harrî­

son de s telling: 'WJarom levens­ vragen nergens toe leiden.'

de inm icldcl � 86-jarigc Ramcsh Balsekar.

uuwighcid NU!

Frmsm l.uullr 978-90-77228-l y,

Gesprekken met francis Lucillc over onze 'ware naruur' waaruit zijn eenvoud, warmrr en h e lder ­

Zoals Hetls To117 Ptmom

Dialogen met Tony Par.;ons over zijn bock 'Het Open Geheim.'

978-90-i /218·0�-0

heid duidelijk blijken.

Vulkhtins

voor

Mginners ( h11rk Hi/lig �n!-90-77228-0'J!!

'Chuck Hilltgs bock herbergt briljante inz.ichtcn. Eén ervan km je leven

al ingrijpend va­

Ontw2Jccn in dt droom

/." HtrrtDIIf

Een persoonlijk vcrslag over bcwusiWording van 'wat is.' humorisrisch.

�PS 90 77228 07 ...j

Hcldc:r

Kennendhdd

Een blocmk(ing uit het werk

en

anderen.'

-Dupak 01opra. M.D.-

Wle�kc zal niet Yinden Rtrnt Tut

In 100 humoristische beschou­ wingen worden de 'zoeker', de 'zoektocht' en d e 'uiiWcg' op de

9711-�0-77!28 OI

Bent

u

néc zo gelukkig

als uwhond1 Aln11 Culmt

hak genomen.

Humoristische c:�noons en tek­ sten over een hondje dat in her

'nu' leeft en daarom volslagen 978-90-77228 03-(i

gelukkig is.

Alrxamfrr Snut

978-90-7'1228.()4 .j

Yan de in 1998 overleden N�derl� nd�r :�dv:lit:l-lera:u Alex�ndcr Sm ie.


Onze litels, met een tekstfrag ment kunt u ook zien op onze website:

,

www.samsara boo ks.com Daar vindt

u

informacic over de boeken in voor­

bereiding, de agenda met informatie over lezingen van onze auteurs en kunt u zich opgeven voor onze n i euwsbri e f.

Samsara Uitgeverij bv lierengracht 341 1 0 16 AZ Amsterdam Telefoon: 020- 5550366 Fax: 020- 5550388 E-mail: info@samsarabooks.com



Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.