Ware Meditatie
Ware meditatie Ontdek de vrijbeid vRn puur gewaarzijn
Adyashanti
samsara
Inhoud
© Adyasanrhi 2006
Inleiding
7
Oorspronkelijke uitgave: Sounds True, Boulder, Colorado Oorspronkelijke titel: True Meditation © Nederlandse uitgave: Samsara Uitgeveri j bv 2009 VerraJing: Prema van Harte Om s lagon twerp : Erik Thé:
ww
erikrhedesign.com
©foto omslag: Jennifer Miles
Lay-ouc: Scudio 28. Hillegom ISBN: 978-90-77228-71-5/ NUR 728
Deel een Laar alles mogen zijn zoals het is Een eind maken aan de oorlog met her denken
13 15
Een houding van onschuld
19
Her loslaten van controle en manipulatie
23
Oe mediterende voorbij
29
Hebben meditatietechnieken enige waarde?
31
War e Meditatie begint met rusten in de natuurlijke staat
33
De ultieme geloofsdaad
39
Houding en blik
43
Samsara Uitgeverij bv
Moeiteloze moeire
47
Herengracht 341, 1016 AZ Amsterdam
Wij zijn van nature geneigd toe verlichting
Niets uit deze uitgave mag gereproduceerd worden zonder schriftelijke toestemming van:
.samsarabooks.com
ww
te
komen
49
Laat alles in jou zich
aan
je openbaren
51
Uit het hoofd en in de zintuigen
55 57
Gewaarzijn is dynamisch
59
Leef zoals je roediteen
61
Angst is vaak een opening
Inleiding
Deel twee Meditatief zelfonderzoek Hoe ik het meditatieve zelfonderzoek ontdekte
65 67
Wat is een spirituele vraag die hout snijdt?
71
Wat ofWie ben ik?
73
De weg van onttrekking Wie is gewaar?
75 79
Een rranscendente herkenning
83
Naruurlijke harmonie
87
I
eders leven is een soort spirimeel laboratorium, waarin wij de leringen waarmee we in aanraking komen tesÂ
De Alomvattcndheid
89
Merk op wat er aan jou hetzelfde blijft
93
ten in het vuur van om.e eigen ervaring. Uiteindelijk zijn
Her mysterie in
97
niet de waarheden die andere mensen ons vcrtellen of
Beginnen aan de echte spirituele reis
99
de rituelen die we kunnen imiteren van belang, maar de spirituele ontdekkingen die we doen door zelf onderwek
Een interview met Adyashanti
lOl
Over de
117
aU[eur
te doen. Toen ik voor het eerst met Adyashanri (wiens
naam
letterlijk 'oorspronkelijke vrede' betekent) praatte, wist ik dat ik sprak met een spirituele leraar die zeer wezenlijke en persoonlijke oordekkingen had gedaan. Hoewel hij beweert 'uit zen omwaakt' te zijn, was het juist zijn oude zenlerares Arvis Justi die hem in 1996, toen hij vierender dg was, aanmoedigde onderricht te gaan geven. Omdat ik gehoord had dat in zijn aanwezigheid mensen vaak een doorbraak in inzicht kregen, wist ik dat ik zijn inbreng
7
aan het spiritude laboratorium dat mijn leven is, wilde toevoegen. Daarom woonde ik in november 2004 een vijfdaagse retraite met Ady3Shand bij. Tijdens deze retraite hield Adyashanri coespraken, waarbij iedereen de gelegenheid kreeg in het openbaar mee hem over hun diepste vragen en zorgen van gedachten
re
wisselen. Ook bra<.hren
we
vier tor vijf uur per dag door in stille meditatie. lljdens die periodes moeseen wc ons bezighouden met wat Adya 'Ware Meditatie' noemt. In de retraite bestond de basis� instructic die
we
tijdens de1.e stille meditatie als richtlijn
kregen uit twee woorden: geen manipulatie. Als iemand die meer dan rwinrig jaar vderlei medi� talieretraites had gevolgd en met riemallen verschillende methoden en benaderingen had geëxperimenteerd, was ik wat van mijn stuk gebracht. 'Geen manipulatie? Meer nier?' Mocht ik achterover leunen? En hoc moest het met mijn afdwalende gedachten? Was dit echt een vorm van meditatie, of gaf Adya ons gewoon permissie om weg re dromen? Wat is trouwens 'Ware Meditatie'? Behalve de instructie 'geen manipulatie' kregen we ook crn A4-rje om te lezen en re overdenken. 'God zij dank,' dacht ik. 'De anderen hier zijn misschien bekend met Adya �n zijn aanpak, maar ik heb meer infOrmatie nodig.' Het A4�tje hielp misschien. En daar stond het volgende in:
8
mtr� M�ditati� hufi gun richting, do�/ of m�thod�. All� m�thodm zijn guicht op h�t b"�ikm v11n un b�paaltk gustm�stand Al die to�stantkn zijn b�pakt, vn-gank�lijk m g� condition�ud FasciniJJi� �t gusttstotstantkn leidt skchts tot sfav�rnij m afoank�l!ikkid. Wau M�ditati� is v"b/ijvm in oonpronk�/ijk b�wustzijn. mzr� M�dia r ti� vmchijnt spontaan in h�t broJUJtf!.ijn u'annur kt g�llllrzijn ni�t g� fix,"d il op objutm van wllllrn�ming. W&n n�" j� pas b�gint tt m�ditum, m"k j� dat h�t g�waarzijn altijd op un objut is g"icht: op g�dachttn, /icham�lijk� g�aarwordingm, �moti�s. h'rinn"ingm. g�luidm �nzovoort. Dat komt doordat tk gust g�conditioneerd is om zich te focussm op objectm m zich daar omhNn samen t� trekken. Vervolgens interpu tt"t tk geest ktgem waarvan hij zich g�aar is (kt object) dwangmatig, op un mechani sche m vuwrongm manier. Hij gaat conclusies tukkm m v"ontkrsttllingm d�n in ov"em stemming met ho� hij geconditionm-d is. In mzr� M�ditati� wordm alk obj�cttn ov"g�laun aan hun nahturlijk� fonctionerm. Dit h�ttkmt dat u g�m m�itt gedaan zou moeren wordm mig object van groJaarzijn t� manipukrm of ontkrdrukkm . In mzr� M�di?
tatie ligt de nadrok op gewaarzijn zijn: niet op het zich gewaar zijn van objecten, maar op het rusten in oorspronkelijk gewaarzijn zeLf Oor spronkelijk gewaarzijn (bewustzijn) is de bron waarin alk objecten verschijnen en verdwijnen. Ttrwijl je je zachtjes ontspant in gewaarzijn, in luisttren, zal het dwangmatige zich samen trekken van de geest rond objecten zich op/Qs sen . StilLe aanwezigheid zal duidelijker in het bewustzijn komen als een vawelkoming om te rusten en te verblijven. Een houding van open ontvankelijkheid, zonder enig doel ofverwach ting, zaL de openbaring dat de aanwezigheid van kalmte en stilte jouw natuurlijke tomand is, mogelijk maken. Kalmte en stilte zijn geen toestanden, en kunnen derhalve niet veroorzaakt of tot stand gebracht worden. Kalmte si de niet-staat waarin elke staat verschijnt en verdwijnt. Kalmte, stil te tn gewaarzijn zijn gem toestanden en kun nen nooit in hun totaliteit als objecten worden waargenomen. Stilte is zelf de eeuwige getuige zonder vorm ofeigenschappen. Naannate je op een dieper niveau getuige bent, nemen alle ob jecten mea hun natuurlijke werking aan, en wordt gewaarzijn bevrijd van de dwangmatige samentrekkingen en identificaties van de geest, en ketrt terug naar zijn natuurlijke niet-staat van Aflnwezigheid
De simpele, maar diepzinnige vraag: 'Wie ben ik?' kan dan aan het licht brengen dat jouw zelf niet de eindeloze tirannie van tk egoper soonlijkluid is, maar objectloze Vrijheid van Zijn - Oorspronkelijk Bnuustzijn, waarin alle toestantkn en alle objecten komen en gaan als manifestaties van het Eeuwige Ongeboren Zelf datjiJ BENT. Nadat ik dir papier had opgevouwen en in de zak van mijn spijkerbroek had gestoken, hield ik me tijdens de retraite afwisselend bezig met het beoefenen
van
de me
diratiemethoden die ik kende en mer ontspannen, luiste ren en zijn, zonder manipulatie. Maar aan het eind van de retraite moest ik toegeven dat ik veel meer vragen had dan antwoorden. Welke rol speelt techniek in medita tie? Werkt deze benadering voor mediterenden van alle niveaus, of alleen voor gevorderde beoefenaars, die al ja renlang bezig zijn geweest zich het rustig maken van de geest eigen te maken? Hoe zit het met houding en met de fysieke en emotionele pijn die in een zining vaak op treden? Mer al die vragen in mijn hoofd vroeg ik Adyashan
ti of hij bereid 7.ou z.ijn samen ce werken met uitgeverij Sounds True om een lesprogramma over Ware Meditatie samen te
stellen. Hij stemde er in roe, wat uitmondde in
dit boek. Ik overhandigde Adya een lijst mer vr agen
en
hij reageerde door twee dharmatoespraken over het on derwerp Ware Meditatie re houden: één over 'Alles laten zijn zoals her is' en één over 'Meditatief zelfonderzoek'.
10
11
Volgens Adyashanri bewijzen spirituele ontdekkingen hun eigen authenticiteit. Het belangrijkste is niet war an deren bevestigen maar war jij in je eigen wezen realiseert. Ik hoop zeer dar her aanbieden van dit boek over Ware
Deel
ew
Meditatie je eigen authentieke ontdekkingen zal bevor deren, ren voordele van alle mensen. Tami Sirnon
Laat alles mogen zijn zoals het is
Uitgever van Sounds Truc Mei 2006, Boulder, Colorado We gtlt1n het hele begrip meditatie onderzoeken, wat
meditatie ir, waarom we mediteren, en waar medi tatie toe kan leiden. Ik wil verkennen wat ik Wáre Meditatie
noem,
die zoals je zult beulfen als ik haar
beschrijf. echt iets heel specifieks is
en
ook iets heel
anders dan het soort meditatie waar tk meeste mensen mee bekend zijn. Maar eerst een kleine persoonlijke geschietknii.
12
13
Een eind maken aan de oorlog met het denken
I
k kwam uit de traditie van het zenboeddhisme; de zen traditie heeft een lange geschiedenis waarin meditatie
de belangrijkste beoefening is. Bij zen mediteer je vaak uren per dag in de zitrende meditatiehouding, voor zo lang als is voorgeschreven. En waar ik na vele jaren van beoefening van deze stijl van mediteren achter kwam, was dat ik er eigenlijk nier zo goed in was. Ik denk dat veel mensen, wanneer ze pas met meditatie beginnen, merken dat
ze er
nier bijzonder goed in zijn - hun geest is druk,
hun lichaam wil schuifelen en ze vinden het moeilijk
te
kalmeren en rustig te zijn. Mijn ervaring vanaf her begin was dus dat ik meditatie feitelijk heel moeilijk vond. En ik merk dat veel mensen het eigenlijk heel moeilijk vin den. Daar zat ik dus, in heel wat retraites en thuis. Thuis zat ik meesral zo'n half uur of een uur per dag, soms Jan15
ger. En ik ging naar retraites waar ik heel veel langere pe
lijk dar van kalmte. Meditatie moesr me in een verheven
rioden zat. En heel vaak was mijn medicatie alles behalve
zijnsroesrand brengen. Maar omdat ik de techniek van
meditatie. Her was heel veel strijd, veel pogingen mijn
medicatie zoals me die geleerd werd nier onder de knie
gccsr tor kalmte te brengen, veel proberen mijn gedach�
kon krijgen, moest ik een andere manier van mediteren
ten te bcheersen en veel proberen stil te zijn, zonder veel
onrdekken, een die nier uitging van een techniek. Ik ging
succes - op een paar magische mornemen
waarop
zitten en lier war ik ervoer er gewoon zijn, heel ineens. Ik
meditatie zomaar gebeurde. Omdat ik aanvankelijk nier
probeerde mijn ervaringen nier meer re beheersen. Dar
bijronder getalenteerd was voor meditatie- voor het ver
werd her begin van zelf ontdekken wat Ware Mcditarie
na.
mogen mijn denken te beheersen en rot een staat van
is. Vanaf dar momene is de manier waarop ik mediteer
medirarie te komen- besefte ik na enkele jaren dar ik een
geïnspireerd door die verschuiving - door in plaats van
andere manier moest vinden om te mediteren. De bena�
de pogingen een techniek of discipline
dering waarvan ik me bediende werkte niet. Toen begon
techniek
en
te
vervolmaken,
discipline werkelijk los te laren.
ik mijn onderLoek naar wat ik Ware Meditatie noem. Op een dag praatte ik met mijn lerares, die zei: 'Als je de oorlog met je geest probeert
te
winnen, zul je eeuwig
in oorlog zijn.' Dar raakte me echt. Op dat moment be sefte ik dar ik meditatie had gmen als een g�vecht met mijn geest. Ik probeerde mijn geest rustig te krijgen. Plotseling dacht ik: 'Lieve hemel, eeuwig is wel vreselijk lang. Ik moer dit heel anders gaan bekijken.' Als ik door hiermee door te gaan voor altijd in oorlog met mijn geest zou verkeren, moest ik een manier vinden om dar niet te doen. Zonder her ook maar re beseffen, begon ik rusrig en diepgaand
te
onderzoeken hoe her zou zijn om nier in
gevecht te :tijn met mijn eigen geest, met wat ik voelde, met
mijn hele ervaring als mens.
Ik begon anders te mediteren. Ik lier her idee over wat meditatie hoorde re zijn los. Er zaren allerlei ideeën over meditarie in mijn geest. Ik werd geacht vredig te zijn; ik werd geacht een bepaald gevoel re hebben, voorname�
J6
17
Een houding van onschuld
0
nze ideeën over meditatie zijn meestal gekleurd door onze conditionering- door war we erover ge
hoord hebben, wat we denken dar meditatie is, waarroe her naar ons idee zou moeren leiden. Meditatie kan een heel scala aan doelen dienen. Sommige mensen medite ren
om fysiek of emotioneel gezonder te worden of om
hun lichaam ofgeest rot stilte re brengen. Sommige men sen mediteren om bepaalde subtiele energiecentra in het lichaam, vaak chakra's genoemd, te openen. Anderen me diteren om liefde en mededogen re ontwikkelen. Weer anderen mediteren om in een andere staar van bewusrzijn te komen. Nog weer anderen mediteren om re proberen bepaalde spirituele of helderz.iendc vermogens te verkrij gen -wat
ze
siddhi's noemen. En dan is
er
nog de medi
catie om rot spirituele bewustwording en verlichting te komen. Deze laatste soort van meditatie- meditatie die
19
helpt om spiritueel bewust en verlicht te worden- is war
latie, en juist dar is de reden waarom onze meditatie voor
mij werkelijk interesseert. Dat is waar de Ware Meditatie
ons gevoel op niets uitloopt. De ontwaakte staar van zijn,
om draair.
de verlichte staat van zijn, kun je ook de
Het doet er niet toe of men een groemjc: is in de me ditatie of aJ lange tijd heeft gemediteerd. Waar ik acheer ben gekomen is dat je acheergrond nier zoveel
natuurlijke staat
van zijn noemen. Hoe kunnen controle en manipulatie ons in vredesnaam rot onze natuurlijke staar brengen?
uitmaakc.
War wel van belang is, is de houding waarmee we het pro ces van meditatie ingaan. Het belangrijkste is dat
we aan
medicatie beginnen met een open instelling, een houding die echt onschuldig is, waarmee ik bedoel een houding die niet gekleurd is door het verleden, door war we ge hoord hebben over meditatie via de cultuur, via de media of via om.e verschillende spirituele of religieuze tradities. We dienen het begrip meditatie
fris en onschuldig re be
naderen. Als spiritueel leraar heb ik veel mensen ontmoet die al heel wat jaren gemedireerd hebben. Wat ik het vaakst hoor van veel van die mensen is dar ze ondanks die lange meditatiepraktijk het gevoel hebben nier wez.enlijk ge
transformeerd te zijn. De diepgaande innerlijke transfor matie- de spirituele openbaring- die meditatie biedt is iers dat veel mensen nier beschoren lijkt, zelfs die mensen die al lang mediteren. Er zijn goede en specifieke redenen waarom sommige
vormen van meditatie, ook de soon
meditatie die ik ooit deed, niet leiden
rot
deze beloofde
staat van getransformeerd zijn. De voornaamste reden is eigenlijk een buirengewoon eenvoudige, die daardoor makkelijk over het hoofd gezien wordt: we benaderen meditatie met de verkeerde instelling. We voeren onze meditatie uit 20
mer
een instelling van controle en manipu-
21
Het loslaten van controle en mani pulatie
erlichting is uireindelijk niets meer dan de natuur
V
lijke staar. Als je die van alle ingewikkelde termi
nologie en al her moeilijke jargon omdoet, is verlichting
sim pelweg het terugkeren naar onze natuurlijke staat. Een
natuurlijke staar berekent vanzelfsprekend een staat die niet gekunsteld is, een staar die geen moeite of discipline kost om in stand te houden, een zijnsroesrand die door geen enkele manipulatie van lichaam of geest versterkt wordt- met andere woorden, een staat die volkomen na tuurlijk en volledig spomaan is. Om die reden leidt me ditatie vaak tot niets. Veel meditatietechnieken zijn goed beschouwd een manier van beheersing. Zolang de geest onze ervaring beheerst en leidt, is het niet waarschijnlijk dat hij ons in een natuurlijke sraar brengr. Een natuurlij ke staat is die waarin wij niet onder controle van de geest staan. Wanneer de geest be1.ig is te connoleren en mani-
23
puleren, kan dit tot allerlei bewustzijnstoestanden leiden:
gees t? Dar noem ik manipulatie. Manipulatie is wat sterk
je leert misschien hoe je je geest tot stilte kunt brengen,
uitgedrukt, maar ik geb ruik her woord om je aandacht te
of mi ssc hien kun je helderziende vermogens krijgen. Je
krijgen, om aandacht re vragen voor het feit dat, wanneer
kunt veel bereiken door een vorm van meditatie die in
we gaan zitten om te mediteren en onszelf de vraag stel
'
princip e gericht is op techniek of manipulatie. Maar war
len: 'En nu, hoe moet ik mijn geest beheersen? Hoe moet
je er niet mee kunt is bij je eigen natuur en sponraniteit
ik rustig worden? Hoe moet ik stil worden?', de geest ei
komen.
genlijk vraagt: 'Hoe beheers ik mezelf zodat ik me beter
Dit lijkt heel erg voor de hand te liggen. Iederet:n kan je venellen dat je niet bij je eigen naruur en spontaniteit
voel?' En je kunt leren je geest te beheersen en je lichaam en geest kalm te krij gen door een me thode van behee r
zult komen door beheersing van je innerlij k, maar deze
sing toe te passeP.. Een tijd lang voelt dat misschien goed.
waarheid omgaat ons op de een of andere manier. Jk ben
Maar wanneer we onze geest beheersen met als doel een
er jarenlang blind voor geweesr. De fout zit hem niet per
zekere toestand van vrede of kalmte te verkrijgen, hee ft
sé in de vorm van meditatie of in de methode zelfs, hoe
her wel i ets van iemand rustig krijgen door zijn mond
wel de methode die we volgen van grote invloed kan zijn.
dicht re plakken. Je bent er wel in geslaagd hem stil te
Htt probleem zit hem in de houding waarmee wt meditatie
krijgen maar daarbij heb je dan bediend van een zeer ,
bmadertn. Als onze houding er een is van beheers ing en
manipulatieve methode. Wat heb je eraan of je die per
als we uitgaan van het s tandpunt dat we
soon sril hebr g ekreg en door zijn mond dicht re plakken?
een discipline onder de knie willen krijgen- dan staat de
Zodra je her plakband eraf haalt, krijg je de wind van
houding in de weg. Dan is het in feite de get;S t of het ego
voren, of niet soms? Dan heeft hij
dat mediteert. En, natuurlijk, wanneer we her hebben
der te zeggen! Ik denk dar iedereen die gemediteerd heeft
over ve rlichting of spiritueel ontwaken, hebben wc het
bekend is met de ervaring dat hij in meditatie een zekere
manip ulatie
-
zo
wel het een en an
over ontwaken uit de geest, onrwaken uit her ego. In wat
beheersing over de geest en over het lichaam bereikt. Dar
ik Ware Meditatie noem, wordt deze neiging om de geest
kan een heel goed gevoel zijn. De ervaring gaat misschien
te beheersen en te mani puleren van begin af aan losge
zelfs diep. Maar als je dan opho u dt met mediteren komt
laten. Dit laten varen van beheersing en manipularie is
je geest onmiddellijk weer in beweging. We ervaren een
het fundamem van Ware Meditatie Al klinkt die nog zo
soort meditatieve rust door middel van beheersi ng, maar
gek her bui tenge woon eenvoudige begin van meditatie
7.odra we die beheersing laren varen, loopt de geest weer
is beheersing loslaten, manipulatie loslaten.
hard van scapel. Alles is wee r zoaJs her daarvoor was. De
.
,
Bij de meeste mensen is her eerste wat ze denken als ze
meeste medicerenden kennen dit dilemma maar aJ ce
gaan ziteen om te mediteren: 'En nu, hoe beheers ik mijn
goed. We h ereiken misschien wel een bep aalde sraar van
24
2'i
vrede wanneer we mediteren, maar wanneer we met me足
ken- in je lichaam, in je geest, op eigen aurorireit, op de
diteren ophouden, ontsnapt de vrede ons weer.
autoriteit van je eigen ervaring -war er gebeurr wanneer
Echte meditatie heeft niets te maken mer het be足
je de beheersing loslaat en aHes laar zijn zoals het is. War
heersen van een techniek; her gaat over het loslaren van
er gebeurt wanneer je je ervaring precies zo laat zijn zoals
controle. Dit is meditatie. AJ het andere is in feite een
ze is, zonder haar anders
vorm van concentratie. Meditatie en concentratie zijn
thode is Ware Meditatie eigenlijk een ondermeksmiddel.
twee verschillende dingen. Concenrratie is een disci pline;
Wat gebeurt er wanneer wc controle en manipulatie echt
concentratie is een manier om onze ervaring richting te
loslaten?
re
maken. In plaats van een me足
geven, te leiden of re beheersen. Meditatie is de controle loslaten; het leiden van je ervaring, op welke manier dan ook, loslaten. Het fundament van Ware Medirarie is dar we controle laten va ren. Her is
voor
een mens heel ingrijpend om comrole
los re laten. Her klinkt makkelijk om te zeggen: 'Laat alle controle los.' Maar voor de meeste mensen bestaar hun psychische structuur, hun psychologische zelf, hun ego, hij na helemaal uit conrrole. Aan de geest of her ego vragen de controle op te geven is dus een revolutionair idee. Wanneer we loslaten, al is het maar even, komen
er
gewisse verborgen angsten en aarzelingen omhoog. 'En als ik nu eens de concrole loslaat,' zegt de geest, 'en er
gebeurt niets? En als ik ga zitten mediteren,
en
alles laar
zijn zoals het is, en er gebeurt niets, wat dan?' Daarom grijpen we naar een mcrhode of een discipline, omdat de geest bang is dat als hij de controle loslaat, er niets zal gebeuren. Mijn voorsrel is, met deze Ware Meditatie, dat we wer足 kelijk zien, dar we meditatie beschouwen als een manier om
re
onderzoeken. Ware Meditatie is niet zozeer een
nieuwe techniek als wel een manier om zelf re onderzoe26
27
De mediterende voorbij
H
et tweede aspect van Ware Meditatie is meditatief zelfonderzoek. Meditatief ulfonderzock is die me
thode waarbij je in meditatieve geestestoestand een vraa g formuleert
een krachtige en betekenisvolle spirituele
vraag. Je srdr niet zomaar een vraag; je stelt vragen van werkelijke waarde, vragen die her vermogen hebben door lagen van conditionering heen re dringen en je wezen lijke aard te bereiken. De krachtigste vraag die wc kun nen stellen is eenvoudigweg: 'War ben ik? Wie is her die mediteert?' Deze vraag snijdt alle manieren waarop het ego ervaring probeen te beheersen af Dár vraagt: 'Wie beheerst de ervaring? Wie mediteert?' Een van de essen tiële redenen om re mediteren is om aan de mediterende voorbij te gaan
aan het ego of de geest voorbij re gaan.
Zolang de mediterende alles in de hand heeft, is er heel weinig mogelijkheid om aan de geest of het ego voorbij
.29
re gaan. Daarom laten we in Ware Meditatie de medite·
rende los. Her allereerste moment van meditatie bestaat
uit de uilnodiging om beheersing los te laren en alles re
laten zijn zoals het is. Deze aanpakmaakt de mediterende
vrij. Als de mediterende iets doet, is her 'r loslaten van controle, het laten varen van pogingen om iets
te
veran·
Hebben meditatietechnieken enige waarde:
deren. Wanneer ik zeg 'mediterende'
is
het bdangrijk te besef
fen dar de mediterende degene is die controle uitoefent. De mediterende is degene die zijn best doet - de mani
pulator, degene die inspanning levert. En in de meeste
vormen van meditatie, is de mc:diterende er zeer bij be trokken. De geest k rijgt iets te doen en iets om onder de knie re krijgen - m de geest heeft graag iets re doen! Hij wil graag iets onder de knie krijgen, omdat hij dan de
controle mag houden. Maar als een vorm van meditatie
relevant wil zijn voor het bereiken van verlichting- voor bewwrwording van de ware aard van wie en war we zijn
- moer de mediterende, de controleur, de manipularor, overstegen worden.
1 Te�l �ensen, ook ik, komen uit tradities waarin me V dnane wordt aangeleerd als een techniek. Er zijn
ons verschillende vormen van beheersing geleerd, zoals je focussen op de ademhaling of je focussen op verschil
lende lichaamsdelen. In de zentraditie focussen we ons op een punt ner onder de navel. Vaak wordt ons geleerd in een bepaalde houding re zitten, met rechte rug, en op een bepaalde manier te ademen. Deze technieken en dis
ciplines zijn aJ honderden en duizenden jaren onder we zen. en ik s uggereer niet dar ze geen waarde of verdiensre
hebben. Dat hebben ze wél. Maar war ik zeg is dat we pas als we deze technieken loslaten, als we dit focussen loslaten, dichter bij onze natuurlijke staat kunnen ko men. Vaak verduis1eren deze technieken onze natuu rlijke
staat van bewustlijn. Wanneer ik een reuaire Jeid. begin ik vaak mee zeggen dar ik weet dat mensen versch illende 30
.\I
manieren hebben van mediteren en gecemerd worden. Sommigen letten op hun adem. Anderen zeggen een mantra op. Sommigen ademen diep in en uit. Anderen visualiseren. Ik zeg regen de groep dar her goed is om met deze technieken aan een meditatie te beginnen. Dit zijn zeer geschikte methoden om de geest in het nu te brengen. Ze geven je de kans de psychische energie en de bronnen van de actieve geest
te
bundelen en op het
hier en nu te richten. Maar ik adviseer toch dat we in elke meditatie ook tijd nemen om welke methode we ook gebruiken, los re laren. Als ik op mijn adem Ier, experi menteer ik ook met wat
er
gebeurt wanneer ik het volgen
van mijn ademhaling loslaar. War gebeurt er wanneer ik her kijken naar mijn gedachten loslaat? Of het zeggen
spiritualiteit over en dat kan vergeten worden als we ons re streng aan de techniek houden. We kunnen dus best beginnen met een beetje techniek, een beetje de adem volgen, een gebed doen, een manera opzeggen, een visua lisatie gebruiken. Maar mijn voorstel is altijd om vrij snel over te gaan op een houding van nieuwsgierigheid naar war er gebeurt als we alles laten zijn zoals het is. Op dat punt gaan we geleidelijk over van beheersing van de geest naar Ware Meditatie. Het is een revolutionaire overgang. Veel mensen die ik onrmoct heb zijn die overgang verge ten, vergeten die overgang te laten plaatsvinden. Ze zijn vergeten dar er vrij snel een punt komt waarop je con trole kunr- en zou moeten
laten varen.
van mijn mantra? Deze vormen van beoefening helpen ons misschien onze aandacht op het moment
te
richten;
dat is hun voornaamste waarde. Maar als onze aandacht eenmaal in het nu is, dan geldt de uitnodiging om deze methoden los te laten en te beginnen onze oaeuurlijk staat re onderzoeken. En zo heb ik gemerkt dat, als we niet oppassen, de1.e oude tradities en technieken
waarvan ik er zelf ook veel
geleerd heb, en die zeer waardevol zijn - vaak een doel worden in plaats van een middel tor een doel. Dan blijf je ren slotte zitten met war alleen maar een discipline is. Je eindigt met jaren en jaren en jaren je ademhaling volgen, dat kun je dan volmaakt goed. Ma:�r uiteindelijk gaat spiritualiteit niet over het volgen van de ademhaling. Zij gaat over ontwaken uit de droom van afgescheiden heid en tor de waarheid komen dat alles !!én is. Daar gaat 32
33
Ware Meditatie begint met rusten in de natuurlijke staat
I
n Wa re Medita(ic gaan we uit van he( grondbeginsel dat we alles laten z.ijn zoals het is. In Ware Meditatie
gaan we nie( naar de natuurlijke staat to e en proberen wc ook niet de natuurlijke staat cot stand te brengen; we beginnen eigenlijk al meteen in de natuurli jke staat. Oir heb ik heel veel jaren geleden al ontdekt, toen ik de me diterende, de concroleur, begon Jos te laren,
roen
ik ging
zitten c:n aJics maar gewoon liet l.i jn zoals het was. Wat ik al heel gauw ontdekte was dat de vrede en
sti lt e
die ik
probeerde re berdken aJ aanwezig waren. lier enige wat
ik te doen had was de poging die te bereiken op te geven. Het enige wat ik te doen had was gaan z.iuen en de ring
erv�
de ervaring te laten.
Zoals de meesre mensen voelde ik me onder het zinen soms goed en vredig. Een andere keer was ik opgewon
den, overstuur e n angstig. Soms was ik bedroefd. en soms 3')
was ik blij. Ik onderging alle menselijke emoties terwijl ik mediteerde. Wat ik me realiseerde was dar er, wanneer ik de ervaring liet zijn zoals ze was en niet mijn best deed haar te veranderen, een onderliggende natuurlijke staar van zijn in her bewustzijn omhoog kwam. Dan kwam er heel eenvoudig en helemaal vanzelf een onaangetaste, ongekunstelde staar van bewustzijn omhoog. Ik zou her een heel
onschuldig( staar van bewustzijn willen noemen,
omdat die niet omstond door inspanning of discipline. Ik ontdekte dat de natuurlijke staar, onze natuurlijke staat van zijn, geen staat van veranderd bewustzijn was. Heel veel mensen associëren meditatie met veranderde bewustzijnstoesranden. Maar dit is een ernstige misvat ting over wat meditatie vermag. Het vermogen waar ik her over heb is dat mediteren kan leiden tot spirituele bewustwording, her helder worden van het besef wal jij bent en wat alles eigenlijk is: de eenheid van alles. Ons is geleerd, of we nemen aan, dar het waarnemen van alles als één, en jezelf waarnemen als daar nier van afgeschei den hetzelfde is als in een veranderd bewustzijn geraken. Maar het tegenovergestelde blijkt waar te zijn. Alles zien als één is geen veranderde bewusrzijnstoesrand. Het een
onveranderde staar van bewustzijn; her is de natuurlijke
ander bewustzijn terecht komt. Daar zijn er veel van. Geluk is een veranderde slaat van bewustzijn. Droefheid is een andere staat van bewustzijn. Depressie is een ver anderde staar van bewustzijn. Vervolgens heb je naruur lijk nog alle mystieke staten van bewustzijn: eenwording mer de kosmos is een veranderde sraat van bewustzijn; bewustzijnsverruiming voelen is een veranderde staat van bewustzijn. Er zijn ved variëteiten van veranderde bewustzijnsroestanden. De meeste mensen denken dar verlichting een veranderde staar van bewustzijn is. Oir is een enorm misverstand. Verlichting is de natuurlijke staat van bewustzijn, de onschuldige staat van bewust zijn, die staat die onaangetast is door de beweging van het denken, onaangetast door controle of manipulatie van de geest. Dit is verlichting werkelijk. We kunnen die ware natuur van ons niet door manipulatie bereiken. We kunnen wat ik noem de valse identiteit, de ego-identiteit, niet overstijgen door te proberen onszelf te veranderen. We kunnen het bewustzijn alleen wakker laten worden uit zijn identificatie met denken en voelen, met lichaam en geest en persoonlijkheid, door ons mereen vanaf het begin re laten rusten in de natuurlijke staat.
staat van bewustzijn. Vergeleken daarbij is al het andere een veranderde staat. Wanneer wij aan meditatie denken, dienen we het idee dat verlichcing een veranderde staar van bewustzijn is die we op de een of andere manier kunnen bereiken, los te laren. Ervaren mediterenden weten dat je, als je maar se rieus genoeg en lang genoeg mediteert, af en roe in een 36
37
De ultieme geloofsdaad
S
piritudc vcrlichting ontstaat niet door een vorm van inrellecrueel inzicht. We kunnen onze ware aard niet
vinden door woorden, begrippen, ideeën of theologie. Geen van die middelen openbaren onze ware aard. Het is bij ronder belangrijk om re beseffen dar
wanneer
her
denken iets probeert re begrijpen, wanneer de geest een incelleccueel beg rip van de uiteindelijke werkelijkheid probeert re krijgen, hij alleen maar probeert de controle re houden. Her is een intellectuele vorm van mind con trol, en die moet ook losgelaten worden. War niet wil zeggen dar de geest geen rol speelt bij spirituele verlich ting; dit is een algemeen voorkomend misverstand over spiritualiteit. De geest speelt een virale rol Her denken .
zelf
speelt een belangrijke rol. Later zal ik venellen over
de manier waarop we het denken gebruiken in de vor m van spirirueel onderzoek. Bij spir it ueel onderwek maken
39
wc eigenlijk gebruik van de geest om de geest re kunnen
aliteit en in Ware Mediratic laten we deze controle vanaf
oversrijgen.
het begin varen. We geven geen energie aan het ego, aan
Ik suggereer nier dat geest en her denken uiteindelijk
de geest, aan de controleur en aan de manipulator. We la
her probleem zijn. Juisr onze gehechtheid aan de geest is
ren het moeite doen los, en dat is voor de meeste mensen
een probleem. Her is vergeefse moeite om van begrippen
een revolutionair idee- dat we zo kunnen mediteren dat
en ideeën te verwachten dar
wc ons niet inspannen. Oir betekent niet dar we lui zijn
1.e
je bij de waarheid bren
gen, bij vrede, bij wat ons zal bevrijden. Wanneer wc de
of gaan slapen. Maar het loslaren van controle, alles laten
denkende geest loslaten, komen wc open te staan voor
zijn zoals het is, is een manier om alle inspanning op te
inzicht
wat we in de spirituele sfeer 'openbaring'
geven. Wanneer ik dus zeg dat wc de controle loslaten,
zouden kunnen noemen, of het spontane ontstaan van
dat we alles laren zijn zoals het is, is dat hetzelfde als zeg
een diepe wijsheid of een diep weten. Die ontstaat in de
gen dat wc ervan afz.icn ons in te spannen. We komen er
- voor
geest, maar is nier afkomstig van de geest. Het is een 'aha'
achter wat er in ons bewustzijn gebeurt wanneer wc alle
heleving
een onmiddellijk begrijpen. Wanneer je denkt:
inspanning loslaten. En we kunnen ervaren en zien dat
'Aha! Dat begrijp ik,' is het geen kwestie van logisch den
er een zekere vitaliteit tot bewustzijn komt. Het is bijna
ken. Het is iets dat gewoon in de geest, en in het lichaam,
alsof er van binnen een licht wordt aangestoken, gewoon
geregistreerd wordt en het karakter van een openbaring
omdat we alle inspanning en beheersing laten varen. Iers
heeft. En dus nogmaals, om tor dit niveau van inzicht re
onschuldigs en moois en onbezoedelds komt in her be
komen, beginnen we met het loslaren van controle, zelfs
wustzijn op; het komt helemaal alleen en uit zichzelf om
controle over de geest. We komen in een natuurlijke staat
hoog. En dit is heel anders dan war wij meestal geleerd
van zijn. In zekere zin is Ware Meditatie de ultieme ge
hebben. We hebben geleerd dar wc om tot een natuur
loofsdaad. Omdat het gaan zitten en alles laren zijn zoals
lijke staat van bewustzijn te komen ons
het reeds is - de controle loslaten, manipulatie opgeven
heersen en onder discipline moeren brengen; ik zeg dat
op zich een zeer diepgevoelde geloofsdaad is. Het drukt
het net andersom is. Je komt rot de natuurlijke staat door
ook een grote bereidheid
wt
onderwek uit.
moeren
leren be
de controle los te laren, door inspanning te laten varen en
Wat gebeurt er als wc dez.e controle werkelijk loslaten?
in een staar van levendigheid te blijven. Het is heel een
War gebeurt er wanneer wc alles precies z o laten zijn als
voudig. Eenvoudiger kan niet. Ga z.itten; laat alles zijn
het is? Dez.e vraag is her fundamenr van alle spiritualiteit.
zoals het al is. Je kunt je zelfs een heel eenvoudige vraag
Als we niet alles kunnen laren zijn zoals het is, op een zo
.stellen, mereen als je begint: 'Is het nier zo dat de vrede
diep mogelijk niveau, zo toraal mogelijk, speelt de con
en de stilte die ik probeer re bereiken door meditatie er
trole nog .�reeds een rol in wat we doen. In ware spiriru-
hier en nu al is?' En kijk dan zelf. Wanneer we zelfkijken
40
41
zullen wc zien dat ja, inderdaad, vrede en stilte volkomen namurlijke 7.akcn zijn, en dar 'Le er al zijn. Op dat punt gekomen hoef je het alleen maar op te merken en je er dan aan over te geven. Kom erachter wat er gebeurt wan neer je je geeft aan de vrede die er al is, aan de stilte die er
Houding en blik
al is. Hieruit bestaat het onderwek
I::; en van de meest voorkomende vragen die ik krijg � anneer ik aan dit onderricht in de Ware ,\t1editatie begin, is ofhet belangrijk is hoe je zit. Moet je in medita tie zitten met een rechte, staande ruggengraat afkun je je ontspannen in een stoel of op ��n bank zitten? Mijn am woord is dat het de voorkeur vcrdient niet te gaan liggen -omdat mensen de neiging hebhen in slaap te vallen als 7.e liggen -maar d a t voor her overige het zitten in een be paalde houding voor mij niet her belangrijkste is. Ik heb begrepen dat veel tradities de juiste houding benadruk ken. De zentraditie waar ik uit kom, legt vrij veel nadruk op houding. En er zijn goede redenen om houding te be nadrukken. Bepaalde houdingen maken ons emotioneel en fysiek open. Wanneer onze houding open is, wanneer onze wervelkolom recht is en
om.e
lichaam gekruist zijn, voelen wc
lf2
handen niet voor het
ons
opener. Er is een na-
tuurlijk gevoel van openheid in een de rgelijke ho u di n g.
je om ze dicht te houden. Als leraar ben ik er me er in ge
Er zijn ve rschi llen de lichaamshoudingen die spirituele
inrcresscerd waar jij je toe aangetrokken voelt. Waar voel jij je roe aangetrokken als je bui ren beschouwing laar war
tradities gebruiken om een innerlijke ontvankelijkheid en een open geesteshouding aan te kweken. Maar war ik door de jaren heen heb gemerkt is dar, hocwel de juiste
jij denkt dar je 7.ou moeren doen, of war je denkt dar je
niet zou moeren doen? Wanneer je buiten beschouwing
houding help t het vaak gebeurt dar de geesr van de sp i
laat wat je op gezag van een ander hebt aangenomen
rituele zoe ker zo�ccr ge foc ust raakt op het ver volmaken
w eer vcrbinding maakt met war werkelijk van jou is, met
en volh ouden van een sp eciale houding dat her resultaat
wat jou nie t is aangereikt door iets of iemand anders?
nier leidt tot ontvankelijkheid. In plaars daarvan leidt het
Ve len van ons hebben zoveel kennis van leringen en in
er vaak toe dat men alleen nog maar bezig is de eigen
structies dar we na een zekere tijd los raken van wat ons
houding te perfectioneren.
echt eigen is, van onze natuurlijke en spontane wijsheid.
,
,
Het komt weer neer op onze geesteshouding. Belang
en
En daarom probeer ik men sen altijd onmiddellijk, vanaf
de grondhouding
her prille begin weer in verbindi ng te b rengen met war
van g emak, ontvankelijkheid en ontspannen zijn. We
hun eigen is. War is waar voor jou? Als je wilt mediteren
dienen het idee dat omwaken of verlichting alleen kan
mee je ogen open, hou dan je ogen open. Als je ze lieve r
gebeu ren als onze houding goed is, op te geven, want
dicht hebt, dan sluit je ze. Als je slaperig bent, is het een
dat is gewoon nier waar. Ontwaken en
goed idee je ogen open re houden. Oir he lpt je een beetje
rijk is dar we meditatie benaderen
met
ve rli cht i n g
kan
gebeuren bij mensen die goed rechtop zitten te medite
wakker te blijven. Een andere keer heb je ze open en voel
ren en bij slappe en ingezakte mensen die buiren op een
je dat je ze dicht wilt doen -niet omdat je slaperig bent,
tuinswel zin en of aan welke andere houding ze ook maar
maar om dat ze dicht willen. En als ze dicht willen, laat ze
de voorkeur geven. Nogmaals, het is de geesteshouding waarmee we mediteren die van belang is. Zijn wc ope n ?
dan dichtgaan. Doe wat je voelt. Word vertrouwd met je eigen e rvari ng
.
Zirten we? Is onze benaderi n g ongekunsteld? Met andere woorden stelt onze houding ,
ons
in
staat
het lichaam te
vergeten? Niet ons ervan af te scheiden, maar het gewoon met rust te laren? Wat m ij ook vaak gevraagd wordt is of de ogen open of dicht
m
oeten zijn. De verschillende tradities benadruk
ken ieder iets anders. Sommige tradities zeggen dat je met je ogen open hoorr re mediteren. Andere sti muleren 44
45
Moeiteloze moeite
E
en andere veel voorkomende vraag heeft te maken met moeite en moeireloosheid. Ik praat vaak
ov er
gemak en moeiteloos h c id ; mensen raken dan soms in de war en d enken dat ik zeg dat je bijna lui
zou moeten
zijn. Moeiteloos mediteren is niet hetzelfde als lui zijn, en niet hetzelfde als wazig zijn. Een van de mooiste
en
diepzinnigste instru cties die mijn lerares me gaf wanneer ik merhaar over meditatie praatte kwam in de vorm van vragen : Is je meditatie levendig? Is
ze
bezield? Dit is een
zeer goede instructie. Als we geen moeite doen, op een luie manier, dan wordt onze meditatie dromer ig en mis tig. Her is bijna alsof we in trance of zelfs stoned zijn. Dat is niet wat er bedoeld wordt met moeiteloosheid Moei .
teloosheid wil niet zeggen geen moeite; moeiteloosheid hetekent ner genoeg moei te om levendig, om aanwezig, om hier, om
nu re
zijn. Om helder re zijn. Mijn !era47
res noemde dat 'moeiteloze inspanning'. Ieder van ons moet voor zich zelf uitzoeken wat dit wil zeggen. Teveel moeite en
we
worden te gespannen; te weinig moeite en
we worden dromerig. Ergens in het midden is een scaat
Wij zijn van nature geneigd
van levendigheid, helderheid en innerlijk lichr. Dit be
tot verlichting te komen
doel ik wanneer ik mensen aanraad niet teveel moeite te doen. Je moet er zelf achter komen hoeveel dat is.
anneer we mediteren op de manier die ik beschrijf
W
-wanneer we de conrrole laten varen en alles laten
zijn zoals het is
is het onz.e natuurlijke neiging om tot
verlichting re komen. We zitten biologisch en psychisch zo
in elkaar dat wc op weg gaan naar verlichting. Veel
mensen weten dat niet. Maar wanneer we de controle, die het ego is, losluen, ligt het in de aard van ons wezen om verlicht te worden. Maar mensen komen natuurlijk bij me vanuit hun ei gen meditatietraditie, en wanneer ik hun voorsrel hun methode los
te
laten, merken ze vaak dat de geest aanvan
kelijk wat afdwaalt. Dat is begrijpelijk. Wanneer we iets loslaten dat we heel goed vast hebben gehouden, heeft het de neiging te willen ontsnappen. Het is net als bij een hond aan de riem; wanneer je de riem losmaakt, is de hond geneigd weg te rennen. Hetzelfde geldt voor onze
48
49
geest. Als we
ome
geest
heeft hij de neiging rond losmaken. Maar net als
t<>
strak hebbf'n aangebonden.
te rennen wanneer wc die riem bij het loslaten van een hond,
kunnen wc het gewoon laten gebeuren. Je hond rent mis schien meteen
een tijdje in houd meeMal besluiten dat hij weer
van
buurt blijft, zal je
je weg, maar als j e
de bij
Laat alles in jou zich aan je openbaren
je voeren terug wil komen. Op een soortgelijke manier is je geest misschien ec:n tijdje
wat
luidruchtig wanneer je
de controle erover loslaat. Maar als je hem echt laar zijn zoals hij is, zal hij geneigd zijn weer tor een monie,
een s
taar van rust, terug te keren .
t van har
st aa
A angczien het de aard .1"\..h ewusn ijn te komen
van ons hele
wezen
is om tot
gebeurt her vaak, wanneer wc
alles toeaal laten zijn zoals her is, dar wat onderdrukt is in onze psyche naar boven komt. Veel spirituele zoekers gebruiken hun mcditatietcchn iek juist om onderdrukte inhoud onderdrukt te houden. Ze weten misschien niet dat ze dit doen, maar het gebeurt wel. Wanneer
wc
losla
ren en ons echt openstellen en alles laren zijn zoals het is, is her n icc ongewoon dat er bepaalde onderdrukte zaken bovenkomen,
wat
behoorlijk shockerend kan zijn. Plot
seling kun je dan een woedeaanval krijgen in je medita tie, of een droevige bui. Misschien merk je dar
je huilt.
�isschicn merk je dar vcrschillende herinneringen door je bewustzijn komen e n zich laren zien. Je kunt ook licha melijk pijn hebben;
mensen
verrellen wel dar er verschil
lende delen van hun lichaam pijn gaan doen wanneer Zl"
so
SI
alles laten zijn zoals her is. Wanneer we echt beginnen los
Maar dar wil nier zeggen dar
te laren, komt naar de oppervlakte wat naar de opper
vredig en stil hoeft te blijven, alleen omdat we alles laren
onze
meditatie volkomen
vlakte moer komen. De geest wil misschien niet dat deze
zijn zoals het is. Her gaar hier
zaken omhoog komen; zoals ik zei, gebruiken veel spiri
waar? Het punt is niet dat je leert hoc je jezelf kunt on
tuele mensen hun spirituele discipline onbewust om hun
derdrukken zodat je je beter voelt. Het punr is: hoe word
onderbewuste te onderdrukken. Wanneer we ophouden
je je bewust van je echte weLen, en je wordt je bewust van
met onderdrukken, begint ons onderbewuste naar boven
je wezen zoals her is, door met je menselijke naruur
te komen en zich re laren zien.
te gaan, niet door die te omlopen. Nier door er omheen
Wat doen we met deze onderbewuste materie die aan
om
bewustwording, nier
om
re gaan. Niet door re trachten haar weg te bidden, weg te
de oppervlakte komt? Niets. We laren haar zich alleen
mamra-zeggen of weg
maar openbaren. Ze hoeft nier geanalyseerd re worden.
door alles in ons zich re laten openbaren, te laren voelen,
Wat omhoog komt zijn voor het grootste gedeelte on
ervaren en kennen. Dan, en dan alleen, kunnen we op
opgeloste conflicten in onszelf: emoties die we nooit he
een dieper vlak komen. Dit is zeer, zeer belangrijk
re
mediteren. We worden bewust
en
het
lemaal mochten hebben van onszelf. pijn die we ons1.elf
is iers dar veel mensen nier begrijpen. Her is makkelijk
nooit hebben toegestaan in zijn volle omvang re voelen.
om meditatietechnieken
Oir komt allemaal omhoog. Deze innerlijke, onopgeloste
lijke ervaringen re onderdrukken, om re onderdrukken
materie hunken ernaar helemaal ervaren re worden, zon
wat we niet willen voelen. Maar war er moet gebeuren is
der
juist her tegenovergestelde. Ware Meditatie is de ruimte
naar
het onderbewusrzijn verbannen te worden. Wan
neer er onderdrukte materie omhoog komt,
moeren
we
re
gebruiken om onze mense
waarin alles geopenbaard wordt, alles gezien wordt, alles
die omhoog laten komen zonder haar re onderdrukken.
ervaren wordt. En als zodanig laat het zichzelf los. Wij
Zonder te analyseren staan we deze gevoelens toe om in
zijn het niet eens die het loslaten. Het laar zichzelf los.
her lichaam, in ons wezen, ervaren te worden en zich te omvouwen zoals ze willen. En je zuh merken als je dit doet, dat wat voor soorr pijn het ook is -of het emotio nele, psychische, fysieke, spirimde of andere pijn is-deze onderdrukte materie boven komt, zich laat zien, ervaren wordt en dan verdwijnt. Als her niet weggaat, weer je dar er ergens weerstand is, dat het ontkend wordt of juist eraan toegegeven-en het is goed om dit te onderkennen, omdat je daardoor de kans hebt het nogmaals los te laren.
52
53
Angst is vaak een opening
k krijg vaak vragen over
I derdeel
angst. Angst is heel vaak onÂ
van her s pi ritu ele pad. Wanneer mensen gaan
zitten mediteren is het helemaal niet ongewoon dat er op een bepaald moment angst opkomt. Oir is vooral het geval bij die !ilXHl meditatie waarin wc trachten de controle en manipulatie echt los re laten. Bij de meeste mensen geeft dit aan lei di ng lot een bepaalde hocveelheid angst, omdat de egogeest zeer, zeer bang is de controle los te l aren en te voelen dat hij openstaat. Veel angst kan ook opkomen bij meditatief ze lfon derw ek - wanneer wc naa r binnen kijken en zien dat wc e igen l ijk niet bestaan als afzonderlijke ent i rei ren. Wanneer de gcesr contact maakt mer het onbekende, iets wat het ni et begrijpt, wordt hij heel vaak angstig. Ons is vaak geleerd dat er , als e r angst ontstaat, een fouc gemaakt moet rijn, dat angst gevaar berekent. Maar in de
spiritualiteit is her belangrijk te bedenken dar angst geen gevaar hoeft
te
betekenen. Eigenlijk berekent angst vaak
dat we op een dieper niveau in onszelf komen. Als er dus angst ontstaat, is het verstandigste die gewoon
te
laten
opkomen. Voel hem in je lijf. Merk op dat je denken de
Uit het hoofd en in de zintuigen
neiging heeft verhaaltjes en ideeën over de angst verzin nen, en onderken dar deze verhaaltjes niet echt waar zijn. Maar laar de angst ervaren worden, wam angst is vaak een opening. Het is iets waar je doorheen moet gaan. Als je bereid bent door de angst heen te gaan, hem re ervaren, te zien wat er onder zit, dieper te gaan, dan heeft angst zijn doel gediend. Het opkomen van angst betekent niet altijd dat er iets verkeerd is gegaan. In het spirituele le . ven berekent angst 7.elf ; vaak dat er iets bezig is goed te gaan.
are Meditatie is uit ons hoofd gaan en de zintui
W
gen laten werken, echt voelen war we nu eigenlijk
voelen. We horen dan wat er om ons heen gebeurt in
plaats van dat we slechts onze gedachten horen. We zien wat er voor ons staat in plaats van volkomen in beslag te worden genomen door de filmpjes in ons hoofd. Bij Ware Meditatie bevinden we ons in het lichaam als middel om het te overstijgen. Het is paradoxaal dat de grootste poort naar transcendentie van vorm juist gaar via de vorm. Vcr bind je dus, als je gaat zitten om re mediteren, mcr je zinruigen - verbind je
mer
hoe je je voelt, wat je hoon,
war je merkt, wat je ruikt. Je zintuigen ankeren je feitelijk in het moment. Wanneer je geest afdwaalt, anker je dan in je zintuigen. Ga luisteren. Wat zijn de geluiden bui ten? Ga voelen. Hoe voel je je in je lijf? Constateer wat je vod(, wees je bewusr van alle bewegingen in je lichaam.
S6
57
Vcrbind je niet alleen met wat je in je lijf voelt, maar ook met waL je van de kamer merkt. Ga ruiken. Terwijl je daar zit, waar ruikt her dan naar? Stel je met je zintuigen open voor de hele wereld in je en om je heen. Hierdoor
Gewaarzijn is dynamisch
word je geaard in een diepere werkelijkheid dan je geest; het helpt je ook je ergens anders op te richten dan op je geest. Alles laren gebeuren is buirengewoon eenvoudig, maar her is niet zo makkelijk als mensen zich voorstellen. Als je het werkelijk goed doet, zul je je levendig aanwe zig voelen in je vijf zintuigen, levendig aanwezig in je lichaam, levendig aanwezig in je ervaring. Als je ciaaren tegen merkt dar je in een droomwereld verkeert, dan is het heel belangrijk om terug te keren naar je 1.imuigen. Je lichaam is een prachtig middel om het bewustzijn in een dieper gevoel van werkelijkheid te ankeren.
anneer
W
wc
her gewaarzijn niet langer manipuleren
en beheersen, ontdekken
wc
dat her zelf niet vast
is. Wanneer gewaarzijn nier gericht wordt, kan her even
rusten. Het kan globaal werkzaam zijn, zodat alles in je zinruigen tegelijkerrijd wordt opgemerkt. Hoe
meer
je
je ontspant, hoe meer je je vaak globaal van alles gewaar wordt en de rmalc ervaring voelt, alles en de hele ervaring in je opneemt als één geheel. Maar daarna kan her vcr anderen. Gewaarzijn is nieuwsgierig van aard. Misschien voel je een kriebel in je reen of een gevoel in je zij of ergens een samentrekking, en vanzelf, spontaan, zal het gewaarzijn daarheen gaan. 'Vanzelf' is het sleutelwoord hierbij; het beweegt zich nier omdat jij vindt dat het moet,
maar
omdat het een natuurlijke manier heeft van
zich bewegen. Alles laren zijn zoals het is heeft geen stati sche toestand tor gevolg. Her gewaarzijn kan naar je voet
)9
gaan, naar pijn of naar spanning. H et kan ook naar een gev oel van vreugde gaan. Het kan buiten een vogel horen; misschien luistert het spontaan naar de vogel . Dan wordt het misschien weer
Leef zoals je mediteert
globaal van karakter en neemt het al
les tegelijk in zich op. Gewaarzijn wordt soms plotseling ni eu wsgi erig naar
de stilte zelf en komt rot stilre. Alles
laren zijn zoals het is wekt feitelijk een veel dynamischer innerlijke omgeving op dan de woorden suggereren.
Je
moer in jezelf ontdekken wat dit werkelijk berekent.
Wat je zult merke n is dat gewaarzijn heel dynamisch is; het heeft een neiging in beweging te blijven. Soms 1.al gewaarzijn stilstaan en
rusten in een diep gevoel van
kalmte en stilte. Door los te laten, laten we gewaarzijn
wat het wil doen. Het gaar waarheen het wil. We beseffen dat g ewaarzijn een intelligentie van zich:t.elf
doen
heeft. De uitnodiging aan jou als mediterende is om zeer betrokken te zijn bij waar gewaarzijn naartoe wil, bij wat het wil ervaren, bij waar het naar wil kijken. Jij bent erbij betrokken; je volgt her op de voer. Je benr bereid daar heen re gaan w aa r gewaarzijn naarro e wil.
Z
itmeditatie is heerlijk voor mensen om te doen. In mijn ervaring zouden de meeste mensen
er
goed aan
doen elke dag een tijd j e stil te zitten, of her nu of vijfenveertig minuten is. AJs je her
g
rwi mi
liever langer doet,
dan doe je her langer. Misschien doe je het graag elke dag een
uur;
misschien twee uur. H et gaat er maar weer om
wat jij graag doet. Niet waL je geest wil, maar waar je harr na ar uit gaat. Maar als ik over meditatie praat heb ik het nit:t slechts over iets dar wij doen wanneer we ofif cieel zitten. Meditatie heeft ook rner het leven en met l even te maken. AJs we alleen leren goed te mediteren
wanneer we
ervoor gaan zitten, gaat dat nier ver genoeg, hoe diep dar
ook kan gaan. Zelfs als je drie uur per dag mediteert, blij ven er nog eenentwintig uren per dag over waarin je ni et zit. En als je rwee minuren per dag zit, blijft eromzenend veel tij d over waarin je niet zit. 60
61
War i k in de loop der jaren gemerkt heb, is dat zelfs men
brengt, dar je alles laar zijn zoals her is? Dar zou N'n revo
sen die echt goed mediteren hun meditatit: achter zich
lutionaire levensbasis zijn voor de meeste mensen. Her is
laten wanneer
revolutionair om als ha.�i� voor je hestaan, als hoofdken
ze
van het kussen opstaan. Terwijl ze me
diteren kunnen ze hun ide�n. hun meningen en hun
merk van je bestaan, alles
re
laren zijn zoals het al is. Dit
oordelen loslaten. Maar wdra ze van het kussen af zijn,
berekent alles laren zijn zoals her was, zoals het nu is en
hebben le op de een of andere manier het gevoel dat ze
zoals het zou kunnen zijn. lloe zou her zijn als de basis
die allemaal weer moeten adopteren. Ware Meditatie is
van je leven zelf, al die andere uren per dag waarop je niet
iets dat werkdijk leeft: bij ons. Wc kunnen het altijd c:n
in stilte zit, in beslag werden ge:nomen door alles re laten
overal toepassen. Je kunt door de srraat rijden in je auto
zijn zoals het is?
alles laten zijn zoals her is. Je kunt oefenen om het
en
Als je dit zou doen, 1.ou je leven heel inreressant kun
verkeer te laten zijn zoals het is. Je kum oefenen jezelf te
nen worden. Want meditatie is veilig. Je gaat op je kus
laren voelen zoals je je voelt. Je kunt her weer laten zijn
sentje zitten, je zit op je stoeltje of op je bankje, je nestelt
zoals het is. Ofje kunr de volgende keer dat je je vriend
je in welke houding j e ook maar prettig vindt. Mee eens�
of je minnaar ontmoet, die ervaring onderzoeken. Hoc
Het is vtilig; het is als teruggaan in de baarmoeder. En
is het om deze persoon re ontmoeten. wanneer hij van
dat is heerlijk, wanthee is fij n om een veilige plek te ont
mij helemaal mag zijn zoals hij is? Hoe is het wanneer ik
dekken, een ruimte in jezdf die helemaal betrouwbaar is,
van mezelf helemaal mag zijn wals ik ben? Wat gebeurt
ec:n ruimte in jezelfdie niets en niemand je afkan nemen.
er dan? Hoc gaan we met elkaar om? Hoc verandert dat?
Dat is echt fijn. Maar wanneer we ons meer openen en
Ware Meditatie kan dus een zeer actieve mec.litalie zijn,
meditatie niet alleen beschouwen als veilige plek maar als
een zeer betrokken meditatie.
een benadering van het leven zelf. wordt het heel interes
liet is zelfs belangrijk dat meditatie niet wordt gezien
sant, vind je niet? We gaan dan van verLet naar ervaring.
als iets dat alleen gebeurt wc�nncer je ergens rustig zit.
En wanneer we uir vcrzet naar ervaring gaan, ontdekken
Anders worden spiritualiteit en ons dagelijks leven twee
wc iets dar heel krachtig en heel geweldig is.
gescheiden dingen. Dat is de voornaamste illusie - dat
Wc ontdekken het meest essentiële, en dat is ons ware
zoiets is als 'mijn spirituele leven' en iets als 'mijn da
zelf. Wc ontdekken dat onze wezenlijke aard als bewust
gelijkse leven'. Wanneer we ons bewust worden van de
zijn altijd alles laar zijn wals het is. Daarom mediteren
werkelijkheid, merken we dat
we
er
ze
hetzelfde zijn. Alles is
één ongedeelde uiting van geest. En als je het nu eens tot basis voor je leven maakte, en niet alleen als basis voor de tijd die je in meditatie door
(,2
op deze: manier, wam dar is war bewusnijn al doet
- alles laten zijn zoals het is. Het bewustzijn relfis nier in vt:nec. BewustJ.ijn gaar nier in regen war er is. Merk je dar ook? Bewustzijn, ofwel ome ware aard, laat alles zijn
wals het is. Als je een goede dag hebt, laar je ware aard je een goede dag hebben. En als je een rotdag hebt, houdt je ware aard je ook niet tegen o m een rotdag re hebben. Juist? Her laat het zijn zoals ht:l is. Dat is niet het enige wat ons bewustzijn doet, maar het is de basis. lk heb gemerkt dat een van de voorwaarden om echt vrij te zijn is dat je leeft op de manier waarop je mediteert.
Meditatief zelfonderzoek
Wanneer wc echt alles laten zijn zoals het is, in die inner lijke sfeer, in die innerlijke instelling van niet-vastgrijpen, is dat een zeer vruchtbare sfeer- een zeer krachtige staat
van bewustzijn. In die ogenblikken van overgave, kan je iets oorspronkelijks overkomen. Dat is de ruimte waarin inzicht ontstaat, waarin
er
openbaringen plaarsvinden.
Het is dus niet zo dar we alles laren zijn 7.oals het is, als doel, als eindpunt. Als je er een doel van maakt, mis je de essentie. De essentie is niet dat je alles maar laar zijn zoals het is; dat is slechts de basis, de gr ondhouding. Vanuir die grondhouding wordt heel veel mogelijk. Dat is de ruimte waarin wijsheid ontstaar, waarin er 'aha's' optreden. Het
eem1lll1tl het fim dnment hebben gelegd dar we alles Inren zijn zoals lm is. w 110Uedig m emvoudig mogelijk. en we migszins geproefd hebbm hoe die er varing is, dan komt hn volgmde element van me ditttt ie pas edJt tum bod. Dit element is meditatief :ulfimderzol'k. Het iJ ee11 onderdeel van meditate i dar vnnk OIJ(I' het hoofd wordt gezien, en toch is bet heel belangrijk.
AII
wt
is de ruimte waarin wc begenadigd worden met wat we
moeten zien. Her de ruimre waarin we bez.ield kunnen worden door de heelheid van het bewustzijn. niet door slechts een spatje bewusnijn in ons denken. En uiteinde lijk is het de ruimte waarin realisatie omstaat. Het is de ruimte waarin we onszelf realiseren als bewustzijn zelf; het ongemanifesreerde waaruit het bestaan voortkomt.
het er in de meditatie bij lmm dat alles vfllle dig zo ma g zijn nis het is, hoe diep dat ook gnnt m hoe bevrijdend dat ook kan zijn. zou die bmndering op zich ons tot een sf/1(11 van Ipiritu� dorheid ofimlu lijke 01Wet·schilligheid kmmm brengen. Onderzoek is een manier waarhij we gebm ikm aken van de mergie tiliJl onze nnttmrl�jke nimwsgierigheid, de mergie van geestelijk ver/tmgen uiJ om fimdam enteel inzicht te onttvi�·kelen in de aard vnn om eigen uJt?zm. Als
riJt'
6'5
Hoe ik het meditatieve zelfonderzoek ontdekte
I
k
verrel graag het verhaal hoe ik op medirarief zelfďż˝
onderzoek stuitte. In veel opzichten ging dat heel
spontaan, bijna bij vergissing. Niemand gaf me ooit
regelrecht o n derricht in meditatief zclfondenoek, en niemand raadde mij dat ooit aan. Het onrsrond van1.elf door jaren
van
spiritueel gerich t zijn en mediteren.
Op een bepaald momcnr besefte ik dat ik vragen had -
vragen die volgens mij veel
m ense n
hebben over hun
beoefening, over hun spiritualiteit, over het leven. Mijn vragen
waren
eigenlijk vrij basaal. Bijvoorbeeld,
overgave? Ik had veel gehoord over overgave, war
is overgave eigenlijk? En
war
is
ik dacht:
is meditatie? War is her
echt? Ik had jaren gemediteerd, maar Vragen van deze aard brachten me er vragen: wie ben ik
en
wat
wat was
ren
het cchr?
slorre roe
om re
e igen
lij k? Ik merkte dar deze vragen
door mijn hoofd spookren en ik zocht naar een manier
67
waarop ik er echr rechmreeks mee aan de gang kon gaan.
woord meer totdat ik wist dat het waar was en juist. Ik
En zo ontdekte ik het meditatieve zelfonderzoek.
merkte dar de enige manier om vcrder re gaan was om
Zo ging ik 's avonds na mijn werk naar verschillende
stil te houden, precies op de grens van mijn kennis, en
cafetaria's en begon mee een vraag. Ik nam dan een stuk
mijn geest en lichaam op die drempel af te tasten. Niet
papier en een pen en begon te schrijven O\'er de vraag
over de vraag na te denken. & niet complete filosofische
alsof ik tegen iemand anders praatte. Wc kunnen altijd
beschouwi ngen op los te laten. Maar me lenerlijk onbe
het best overbrengen war wc weren wanneer we her ie
weeglijk te houden op die grens tussen wat ik wist en wat
mand anders leren, daarom ging ik zitten schrijven alsof
mijn kennis te boven ging. En ik merkte, door bij die
ik iemand ancwoord gaf q> de vraag. De afspraak die ik
grens stil te blijven- door hem te voelen, waar te nemen,
met mezelf maakte was dat ik gc=c=n woord zou opsc hri j
door te weten dat ik
ven als ik nier uit ervaring wist dar h e r juist en
waar was.
volgende woord o f de volgende zin ten slorre wel kwam.
Ik nam dan een onderwerp als 'war is overgave?' En dan
Als dat gebeurde, schreef ik hem op. Soms schreef ik nier
er
overheen wilde gaan - dat het
ging ik erover schrijven. Zoals ik al zei, maakte ik een zin
meer dan een halve zin voordat ik, precies op de helft,
nier af al� ik nier her gevoel had dar die waar was, dar ik
wist dar ik weer op een grens was gestuit. Dan stopte ik
nier iets noreerde dar ik nier zelf ervaren had. Op deze
weer en wachtte Ik hield stil bij de grens. .
manier schreef ik de ene 1Jn na de andere. Ik merkte dat
Uiteindelijk merkte ik dat ik door deze geheimzinnige
ik in een bcuekkdi jk korte rijd al schrijvend de grens
beperking heen kon gaan. deze mysterieuze muur van wat
van mijn kennis over her onderwerp dat ik ondenocht
ik wist, en er overheen kon gaan. En ik wist wanneer ik
bereikt had. Ik merkte dat ik meestal in minder dan twee
er overheen was gegaan, omdat dan alles plotseling wc=cr
bladzijden, hoogsrens drie, de grens v2n mijn kennis be
begon re stromen. Ik begon dingen te schrijven
reikt hau in wat ik opschreef. En
stuitte ik op die in·
ik nooit had geweten dat ik ze wist Plotsding kwam deze
nerli jke muur, en voelde dat ook - nier alleen in mijn
diepere wijsheid er dan ui t en schreef ik die op, en ten
geest, maar ook in mijn lijf. Dan wist ik: die is her;
slotte kwam ik tot een conclusie.
1.0
tol
wvcr reikt mijn ervaring.
waarvan
.
,
Deze notities waren niet erg lang. Ik denk dat de
Ik kon wel voelen ual ik nog niet tot de bodem van de
langste die ik ooit heb geschreven waarschijnlijk 1.even
vraag was gekomen, dus dan ?.at ik daar letterli jk mee de
of acht bladzijden telde. Het w.1ren dus geen l an ge dis
pen in de ene hand en een kop koffie in de andc=re hand.
scnaries; ik probeerde de ko rtste, scherpst geformuleer
en weigerde een woord op
schrijven als ik niet zeker
de uitingen re maken van war ik wist. En als ik klaar
Soms zat ik daar minutenlang,
was met schrijven, merkte ik als eerste, en belangrijkste,
soms een half uur, soms twee uur- maar ik schreef geen
dat de= vraag wc=g was. En a ls tweede, dac het antwoord
wist dar het waar
was.
cc
69
op elke vraag uiteindelijk hetzelfde was. Het is her am woord waar elk
van
ons bij moer uitkomen, het am
w o ord dar elk van ons door eigen zelfonderzoek moet ontdekken. Dat anrwoord is eenv o u digweg : 'Ik ben'. Wat is
Wat is een spirituele vraag
overga ve? 'Ik ben overgave Ov e rgave is niet iets .'
die hout snijdt?
dat ik doe, overgave is geen daad die ik verrichc. Over gave is
een u itdrukking van mijn eigen meest essentiële
wezen. Ongeacht war de vraa g was, merkte ik dat ik aa n
het eind daarvan op herzelfde uitkwam - niet b ij een antwoord in de geest, maar bij een levend gevoel dat het allemaal neerkwam op 'ik ben'. Ik kan het niet inrellecmeel verklaren, maar het was een openbaring dat a l les op herze lfde punt e in dig de . Zo kwam ik eigenlijk op deze vorm van on derzoek. Toen ik me eenmaal realiseerde hoe ik het door middel van schrij ven kon doen, besefte ik dat ik hetzelfde soort onderzoek
M
editatief zelfonderzoek is de kunst om een spiri tuele vraag te stellen die hout snijd t . En een vraag
kon doen zonder het op re schrijven. Opschrijven heeft
die spiritueel veel o pleve rt vcrwijst ons altij d naar onszelf.
een zeke re prakcischc waarde omdat het laat zien wat je
Omdat her bel angrijks te dar leidt rot spirituele bewust
weet. Je hoeft er niet over re malen in je geesr. Maar larer
wording het ancdekken is van wie
me rkte ik dat ik dit proces kon laren plaatsvinden zonder
ker te worden uit die droomtoestand, die trancetoestand
het op te schrijven, en dar vormde de basis voor hoe ik nu
van identificatie
onderricht geef over zelfonderzoek. Soms raad ik mensen
plaatsvinden dan moet er een transformerende energie
aan dir als een schrijfoefening te doen, als het ze aantrekt.
zijn die kan oorbranden
Voor a n deren is her niet nodig
.
energie te zijn die werkelijk krachtig genoeg is om her be
Maar her is noodzakelijk dat je energiek , gefocust en op
wus tzij n uit zijn trance van afgescheidenheid re wekken
recht onderzoek pleegr. We moeren
echt willen weten
en ons de waarheid van ons wezen in laar zien. Onder
om dit effectief te doen. Onderzoek is geen spelletje. Wc
wek is een acrieve betrokkenheid bij onze eigen ervaring
mo ete n echt willen weren.
die deze flits van spiritueel inzicht kan opwekken.
om het op re schrij ven
met
en war wc zijn -wak
het t:go. En wil
101
de-Le bewusrwording
bewustzijn. Er dient een
Ik wil herhalen dat mediracie zonder onderwek mr een soorr innerlijke afsrandclijkhc:id
lO
kan leiden. Het kan 71
ook voeren tot verschillende meditatieve toestanden; in een meditatieve staat komen is niet herzelfde als spiri tuele bewustwording. Wc gebruiken het onderzoek om los re breken uit meditatieve mesranden en los te breken
Wat
uit alle anderen staten waarin wc als mensen rondlopen - staten waar
ome
of Wie ben ik?
geesr aan gehecht raakt en zich mee
i den ti ficeen. Zoals ik zei is her belangrijkste bij spiritueel onderwek het stellen van de juiste vraag. De juiste vraag is een vraag die echt energie heeft voor jou. Rij spiritualiteit is om re beginnen het bdangrijkstedat jij jezelf de vraagstelt: \.\mt is bet belangrijkste? Waar gaat voor jou spiritualiteit over?
Wat is de vraag die je in je binnenste voelt? Niet de vraag waarvan iemand jou verrelt dar die er rou moeten zijn, nier welke je hebt gehoord dat her zou moeren zijn. Maar war is de vraag
vnnrjou? Als je mediteert,
waarom doe je
het? Welkevraag probeer je te beantwoorden?
I
n mijn eigen leven ben ik voornamelijk geïnteresseerd in ontwaken uit de droomstaat van identificatie en ko
men rot her besef van de waarheid dar alles één is. Voor
Wanneer je weer wat die vraag is, oprecht en authen
mij als spirituele leraar draait al mijn onderricht daarom.
tiek, dan kun je mcr zelfonderzoek beginnen. Je kum je
Daarom raad ik mensen aan medirarief zeitonderzoek re
zelf die vraag op een rustige, meditatieve manier stellen
gebruiken als middel om de energie van bewustwording.
en kijken waar her je brengt.
het gewaarzijn van je ware aard, te cultiveren. Maar veel mensen die ik ontmoet kijken in feite buiten zich1.elf
en
stellen vragen over iets waar 11:. geen ervaring mee hebben. ledereen heeft wel gehoord dat je 'naar binnen moet kij ken', en toch kijken veel mensen nog steeds naar iets bui ten ûchzel( Zelfs wanneer we spirituele vragen hebben, gaan ze vaak over iets buiten onszelf War is God? Wat is de zin van het leven? Waarurn ben ik hier? Dit zijn vragen die misschien van belang zijn voor de persoonlijkheid, maar her zijn niet de vragen die her dichm bij je liggen.
73
De mce�t imieme vraag die wc kunnen stellen en de vraag die de grootste spirituele kracht heeft is: 'War of Wie ben ik?'. Voordat ik me afvraag waarom ik hier ben, moer ik er misschien achter komen wie dcr..e 'ik' is die de vraag stelt. Voordat ik vraag wat God is, wu ik misschien
De weg van onttrekking
moeten vragen wie ik ben, deze 'ik' die God zoekr. Wie hen ik eigenlijk, die dit leven leeft? Wie is hier en nu? Wie is op het spirituele pad? Wie mediteert? Wie ben ik eigenlijk? Het is deze vraag waar de wchr van spiritueel zelfonderzoek mee beginc; erachter komen, voor jeulf; wie en wat je waarlijk hem. Stap ttn is dus dat je een spirituele vraag hebt die kracht heeft, zoals 'Wie of war ben ik?' Stap twee is we ten hoe je die vraag moer stellen. Het is me. zeg ik nog maals, opgevallen dat heel weinig mensen weren hoe 1.c een spirirucd krachtige vraag moelen stellen. Als wc niet weten hoe we een vraag moeren stellen, zullen we alleen maar verdwalen in onz.c geest. Wc kunnen eeuwig blijven
'\ Too rdat wc echt ontdekken wat we zijn, moeten w V eerst achter komen wat we niet zijn, anders maken
c er
onze veronderstellingen het hele onderzoek waardeloos. Oir zouden we de weg van onttrekking kunnen noemen.
denken over wie we zijn. Wc kunnen spirituele verhande
In het christelijke geloof noemen
lingen, filosofische verhandelingen en religieuze vcrhan
her pad van ontkenning. In de hindoeïstische vedantatra
delingen lezen over wie we zijn en waarom wc hier zijn en waar her allemaal over gaat. Dar kunnen wc blljvcn doen, en
dan hebben we ten sloere alleen maar meer gedachten,
mt"cr ideeën, meer overtuigingen - en niet wat wc echt
7.c
dit de ''ia negativtl,
dilie nocmen ze dit 11eti-neti, hetgeen wil �eggen 'niet dit, niet dat'. Dit zijn allemaal manieren van onttrekking. manieren om erachter te komen war
wc
vinden war wc nier zijn.
2ijn door uit re
nodig hebben: een flits van inzicht, een flits van herken
Wc kijken eerst naar de aannames die wc hebben over
ning van ons ware wezen. Spiritueel onderzoek is behulp
wie wc zijn. Wij hebben allemaal vele veronderstellingen
bij het krijgen van dergelijke flitsen. Hoe stellen wc
waar we ons niet eens van bewust zijn. en daarom kijken
dus de vraag? Hoe komen wc erachter wat we waarlijk
we eerst naar de meest eenvoudige feiten over onszelf� We
zijn?
kijken bijvoorbeeld naar nm.e geest
taam
en
merken <f' dar er
gedachten zijn. Er is duidelijk icrs of iemand die de ge-
7';
dachten opmerkt. Je weet misschien niet wat het is, maar
denkt, war je over jezelf gelooft (en dat is meesral het
je weer dat her er is. Gedachten komen en gaan, maar war
meest schadelijk), overtuigingen over een hele rirs van
de gedachten gadeslaat blijft.
zaken. We 1.ien allemaal wel dar onze overruigingen in
Als gedachten komen en gaan, dan zijn ze nier echr wat jij benr. Als je je gaat realiseren dat jij niet je gedach
de loop
van
ons leven bij her ouder worden veranderd
zijn. Overruiging en komen en gaan, maar het gewaarzijn
ten bent is dat zeer waardevol. De meeste mensen nemen
van wal we geloven koml vóór wal we geloven; hel is ele
aan dat zij zijn war ze denken. Ze geloven dar ze hun ge
mentairder. Het is dus makkelijk te zien dar we nier
dachten zijn. Maar een simpel onderzoek van je eigen er
overruigingen kunnen zijn. O venuigingen zijn iets waar
varing toont aan dat je de getuige van je gedachten bent.
we getuige van zijn, die wc gadeslaan, die we opmerken.
Welke gedachten je ook over jezelf hebt zijn niet wie en
Maar overruigingen venellen ons nier wie de roeschou
wat je bene. Iets dat meer clementair is slaat de gedacht en
wer is; ze ve rtellen ons niet wie degene is die ze opmerkt.
gade.
De r oeschouwer of de opmerker, de getuige, is er vóór de
Op dezelfde manier zijn er gevoelens. We hebben al lemaal gevoelens: van geluk, van droefheid, van angst, van vreugde en
om.c
overtuigingen. Dit geldt ook voor onze egopersoonlijkheid. ledereen
vrede. We hebben gevoel ens in ons
heeft een ego en iedereen heeft cc.:n persoonlijkheid. Wc.:
lijf, of het nu een gevoel van energie is- een kramp hier,
zijn geneigd te denken dar we ons ego zijn, dar wc onze
van
een ontspanning daar
of alleen kriebel aan je teen. Iers
is geruige van, of neemt nota
an elk gevoel dat je hebt.
v
pcrso onJijkhcid zijn. En toch kunnen wc, net als mcl gedachten, gevoelens en overtu i gi ngen , gaan inzien dat
Je hebr dus gevoelens, en je hebt het gewaarzijn van ge
er een geluige is van onze egopersoonlijkheid. Er is
voelens. Gevoelens komen en gaan, maar her gewaarzijn
egopersoonlijkheid die 'jij' heet en daarn aast is er een ga
an gevoelens blijft. En hoewel we geen enkel g evoel dat
de
v
deslaan van de egopersoonlijkhcid,
we hebben hoeven te ontkennen, is het belangrijk op re
cgopcrsoonlijkheid. Het gewaa rzi jn van de egopersoon
merken dat onze diepste en meest w aarachtige ident iteit n iel �.:c.:n
gevoel is. Dat kan het niet zijn, omdat er iets is
dat aan her omstaan van gevoelens vooraf gaar: gewaar zijn van gevoelens. Herzelfde geldt voor overtuigingen. Wc hebben heel
c.:c:n
gewaarzijn
een
van
lijkheid is er vóór de pe rsoonlijkheid ; her merkt het op, z.o nder oordeel, zonder veroordeling. Hier raken wc
aan
iets intiemers. De meeste mensen
geloven dat ze hun ego en hun persoonlijkheid zijn. Maar alleen al de bereidheid om te onder1.0eken wat we ei gen
war overtuigi ngen, en we hebben het gewa arzijn van die
lijk ervaren laat zi en dat de persoonlijkheid er is, en da:�r
overtuigingen. Her kunnen spirituele overtuiging en zijn,
naasr de getuige van de persoonlijkheid. Daarom kan
war je over je buurman gelooft, war je over je ouders
je wezenli jke, diepste aard niet je persoonlijkheid zijn.
76
77
Je egopersoonlijkheid wordt gadegeslagen door iets dar meer elementair is; gewaanij n is er getuige van. Daarmee zijn wc bij gewaarzijn zelf gekomen. Wc merken op dat er gewaarzijn is. lt:dereen heeft gewaar
Wie is gewaar:
zijn. Als je de7.c woorden nu op dit moment leest, neemt het gewaarzijn dit in zich op. Je bent je gewaar wat je denkt. J e bent je gewaar hoe je je voel r. Er is dus duide lijk gewaarzijn aanwe-tJg. Het is nier iets dar aangek-weekt hoeft te worden. Gewaarzijn is nier iets dat gemaakt hoeft te worden. Gewaarzijn is er gewoon. Het is dat wat her mogelijk maakt te weten, te ervaren wat
er
gebeurt.
G
ewoonlijk denken wc onbewust: 'Ik ben gewaar'; wc denken dat ik d<:gene ben die gewaarzijn is, dat
gewaarzijn iets is dat van mij is. Wc nemen aan dat er een wezen is dar 'ik' heet, die gewaar is. Maar w�mrH.:er we
dh op meditatieve manic::r in alle rust en eenvoud gaan onderzoeken, kunnen wc de 'ik' die gewaar is niet vin den. Wc beginnen in re zien dar het een aanname is, die her denken heeft geleerd dat 'ik' degene ben die gewaar is. Wanneer je in jezelf kijkt en weke na.u wie er gewaar is, wat er gewaar is, kun je geen 'het' vinden. Er is alleen
maar meer gewaar7.ijn. Er is geen 'ik' die gewaar is. Op deze manier, door dit diepgravende onderzoek, oortrekken wc
On:t('
identiteit steeds verder. Door re kij
ken naar war wc niet zijn, trekken wc feitelijk onze iden titeit uit het denken, voelen, de pcrsona, het ego, lichaam en geest. Wç trekken onze identiteit terug uit de uiterlijke
18
elementen van onze ervaring naar haar wezenlijke aard.
wij komen erach t er wat zich onder de kleding bevindt.
We zijn nog niet terug bij gewaarzijn zelf of wc stuiten
Het kan heel transfarmerend zijn om te beseffen dar je
op de basisaanname: 'Ik ben degene die gewaar is'. Dan
niet bem war je dacht dat je was, dat je niet je ovenui
onder1.0eken we die aanname Als we die onderzoeken
gingen, nier je persoonlijkheid, niet je ego bent. Jij bent
via onze ervaring, ontdekken wc telkens weer dat we er
iets anders, iets dat in je
niet achter ku n n e n komen wie er nu eige n lijk gewaar is.
Voorlopig noemen we dat iets 'gewaarz.ijn zelf'. De radi
Waar is deze 'ik' die gewaar is? Precies op dit moment
cale aard van d i t inzicht is nier dat gewaarzijn iets is dar je
- het moment waarop we ons realiseren dat wc geen een
bezit, of waar je discipline voor nodig hebt of da.r je
heid, genaamd 'ik', kunnen vinden die gewaarzijn heeft
leren. Gewaarzijn is in werkelijkheid wat jij bent; het is
.
of bezit
-
begint her ons te dagen dar wij misschien zelf
het gewaarLijn zijn. Gewaarzijn is niet iets dat we bezit
wo on t ,
in de kern
van
je
de ess emie van jou. En niet alleen is gewaarzijn
wezen.
moet
wat
jij
bent, het is ook wat ieder ander is.
ren; gewaarzijn is niet iets dar we hebben. Gewaarzijn is in werkelijkheid wat we zijn.
Sommige mensen - de meesren
zullen dit een radi
cale uitspraak vinden. Dar komt doordar we zo gewend zijn ons met gedachten, gevoelens, overtuigingen, ego, lichaam en geest re identificeren. Ons wordt zelfs geleerd ons met deze dingen te identificeren. Toch g aan we door ons onderzoek inzien dat er iets voorafgaat aan her den ken, aan de persoonlijkheid, aan overtuigingen - iets dat we gewaarzijn zelf noe men. Her kan door dit onderzoek plotseling voelbaar voor ons worden dat wij gewaarzijn zelf zijn. Dir hetekent niet dat
er
geen gedachten zijn. !let be
tekent nier dat er geen lichaam is. We ontkennen niet het bestaan van her ego, de persoonlijkheid, her geloof of wa t dan ook. Hiermcc ontkennen we geen van al die uiterlij ke aspecten van ons mens-zijn. We. oordekken eenvoudig onze wezenlijke aard. Lichaam, geest, overtuigingen en gevoelens zijn als kleding die het gewaarLijn a amrekt
80
,
en
Hl
Een transcendente herkenning
D
eze zelfherkenning kan niet in de geest begrepen worden. Het is t:t:n sprong die de geest niet kan
maken. De geest kan accepteren of ontkennen dat jij ge waarL.ijn benr, maar hoe dan ook, hij kan her niet echt beg rijpen . Hij kan het nier vatten. Het denken kan nie t
vanen wat het denken oversrijgr. Daarom noemen we dit transcendente herken ning Het is eigenl i jk
ome
,
trans cendente ope nb aring
.
identiteit die zich vanuit de gevan
genis van afscheiding bewust wordt van haar ware staat. Dit is zowel eenvo udig als huirengewoon diepgaand.
Voor sommige mensen komt her misschien als een zeer snelle flits, bijna als
een
bliksemschicht, waarin plotse
ling herkend wordt dar jij dit gewaarzijn bent dar altijd al alles waarnam in jou. Het kan als een de rgelijke Airs komen, en net zo snel wct:r voorbij zijn. of her kan je plorseli n g duidelijk worden en wat langer aanhouden.
8.3
Voor een ander komt her ais een flits en hlijfr hij hem,
is echt spiritueel onderzoek. Dit transformeert war mis
waardoor hij zijn ware aard voor a.ltijd rea.liseert. Hoe het
schien alleen maar een abstraere gedachte in de geest was
ook komt, her is heel belangrijk re beseffen dat dit niet
rot iets dat heel lichamelijk, in zijn beweging voelbaar, en
iets is dar door de geest beslist wordt. Het is een flits van
spiritueel heel krachtig is.
openbaring. Een van de eenvoudigste aanwijzingen die ik kan ge ven is je te herinneren dat dit proces van onttrekking, dit proces van onderzoeken en vorsen, echt plaatsvindt met
alles beha.lve je hoofd. We kunnen wel de vraag stellen: 'War ben ik?' of 'Wie ben ik?' of 'Ben ik deze gedachte?' - en dan ontstaat die vraag naruurlijk in de geest. Maar ais we de vraag eenmaal gesteld hebben, is her heel be langrijk dat we nier in de geest blijven. We moeten onze aandacht naar beneden richten. We hebben dit prachtige geheel dar lichaam heet en ons gevoel van hoe alles erin beweegt, en daar vindt het onderzoek werkelijk plaats. Een voorbeeld hiervan is wanneer je jezelf de vraag stelt: 'War ben ik?' Het eerste wat de meeste mensen zich realiseren is dar ze her niet weten. Ze weten niet echt wie of wat ze zijn. Daarom tasten de meeste mensen hun geest af als ze proberen dit uit te vissen. Maar het eerste wat je geest weet is dat jij her niet weet. Bij spiritueel onderzoek is dat zeer nuttige informatie. 'Ik weet niet wat ik ben. Ik weet niet wie ik ben.' Als je dat eenmaal onderkent, kun je er ofwel over nadenken ofurel kun je het echt voelen. Hoe is het om in jezelf te voelen dat je niet weet wat je bent? Hoe is het om naar binnen te kijken om erachter te komen wie je bene en geen eenheid te vinden die 'jij' heer? Hoe voelt die open ruimre? Voel her in je lijf; laar het in de cellen van je wezen geregistreerd worden. Dit
84
HS
Natuurlijke harnJonie
Z
oals ik eerder zei, is her belangrijk je te realiseren dar hoewel wr: onze identiteit terughalen of onr
trekken uit hec denken, het gevoel en de persoonlijk heid, wc deze uiterlijke elcmenren van erva ring niet ontkennen of uns c:rvan afscheiden. Onderzoek is niet een oefening van iets wegduwen, het is slechts een ma nier om de identiteit wakker te krijgen uit Je: droom van afgescheiden zijn. Maar zelfs wanneer ze wakker wordt, is
er
nog steeds een lichaam. Er is nug steed�
een
persoonlijkheid aanwezig. Er is nog c:en rudimenrairc cgosrrucruur. Het ver�chil is dat als wc onszelf eenmaal herkennen als gewaarz.ljn zelf, onze identiteit in haar wezen kan rusten. Wie we zijn is niet meer te vinden in ons lichaam, onze geest, persoonlijkheid. gedachten en overtuigingen. Wie wij zijn rust in zijn bron.
tf'
Wanneer we in onze bron rusten, komen lichaam, geest, persoo nlijkheid en gevoelens in harmonie. Wal ik bedoel rner
harmonie is dar wc nier mee r innerlijk gespleten zijn.
De Alomvattendbeid
Ik denk dar de meeste mensen wel herkennen dat her ego vaak gedefinieerd kan worden als een zekere innerlijke verdeeldheid; bepaalde delen van ons ego zijn in oorlog of in onmin
met
andere delen van ons ego. Wc willen
iemand zijn die wc nier echt kunnen zijn. We willen ge dachten hehben die we eigenlijk niet hebben Wc willen .
ons voordoen zoals we dar in feite niet kunnen. Wc wil len bettT zijn dan we werkelijk zijn. Wc hebben heel veel srd jdige ideeën, gevoelens en emoties wanneer onze kien tireit gevangen zit in de egopersoonlijkheid. Geheimzin nig genoeg komt de egopersoonlijkheid in evenwicht als we onze identireit eraan omtrekken. Die psychische
en
emotionele krachren zijn dan niet meer in conflict met elkaar. Deze harmonie
omstaat
miss chien niet meteen zo
Z
elfo nderwek begint met erachter te komen wie we nier zijn, maar hier eindigt het niet. Na de Weg van
O nttrekking volgt wat ik de Alomvattendbeid noem.
diepgaand als mogelijk is, maar hier begint de reis wel.
Nadat we onze identiteit aan denken, geloof, per
We komen tor een harmonie van lichaam, geesr en per
soonlijkheid en ego hebben omtrokken en gezien heb
soonlijkheid, omdat we niet meer mer lichaam, geest en
ben dat er iets aan vooraf gaat, gaat de identiteit rusten
persoonlijkheid gcïdenrifkeerd zijn.
in gewaarzijn i'.elf. Natuurlijk
moeLen
we de geest z.ich
niet laten vastbijten in het idee 'ik ben gewaarzijn'. Dat idee is misschien nuttig,
ma ar
dar idee i� ook een beper
kende fixatie. Naru urli j k is her veel bevrijdender om j e zelf te zien als gewaarzijn dan je te identificeren met een gedachtevorm, een ego of een persoonlij kheid Het is .
ook bevrijdend om te zien dar ieder ander ook gewaar zijn is. Ma ar we zouden ons niet vast moeten kla mpen a;m
een nieuw begrip, een nieuwe man ie r om onszelf
cc identificeren.
8K
'
Gewaarzijn is maar een woord. Een '
H'1
ander woord voor gewaarzijn zou Geest kunnen zijn. Gewaarzijn (Geest) is iers dar geen vorm, geen kleur,
bron. We beginnen eenheid te voelen in onszelf: We voe len ons nier meer gespleten, omdat we zien dar
er
ui t
geen geslacht, geen leeftijd en geen overtuigingen heeft.
eindelijk geen sche idsl ijn is tussen gewaarzijn, of Geest,
Her overstijgt dat alles. Ge waar zijn of Geest berekem
en onze egope rsoonlijkh ei d. Er is in werkelijkheid geen
eenvoudigweg een zijn, een gevoel v a n leven dighei d dat
scheiding tussen deze rnree.
onze hele gedaante overstijgt.
Wanneer we ons overgeven aan gewaarzijn ofGe esr,
Ik gebruikt deze begrippen 'gewaarzijn' en 'Geest' door
gaan wc herkennen dat dit is wie en wat wc zijn. We
elkaar. Als je naar binn en kijkt, kun je z.elf z.ien, op dit
gaan ûen dar alles in het bestaan e envo udi gweg een
moment, dat gewaarzijn (ofGeest) zich nier vcrlet regen
manifcstatie van Geest is. Alles is een uitdrukking van
het denken. Er is denken,
Geest, of her nu de stoel is waarop je zit of de vloer
maar
gewaarzijn verzet zich
niet regen hel denken. Er is gevoel, maar gewaarzijn v er
waarop je ligt of de sc ho en en die je aan hebt. Alles is
zet zich niet tegen voelen. Er is
egopersoo n lijkhcid,
een uiting van Geest: de bomen buiten, de lucht, alles.
maar gewaarzijn vcrzet zich niet tegen de egopcrsoonlijk
Evenzo zijn het lichaam dat je ' j ij' noemt, de geesr, her
heid. Gewaar zijn probeert niets te veranderen; gewaar
ego, de persoonlijkheid
zijn probeen niets beter te maken. Je kunt gaan merken
vanGeesr.
een
dat er een aanwezigheid van ge waar zijn in je is, die niet
allemaal uitdrukkingsvormen
Wanneer onze idenciflcarie gevangen is in deze vcr
pro beert jouw menselijkheid te veranderen. Het probeen
schillende vo rm en, is lijden her gevolg. Maar wan neer
jou niet te veranderen. Net
belangrijk, her probeert
onze identiteit door onde rzoek en meditat ie weer terug
anderen nier re veranderen. Dit gewaarzijn neermalles in
begint re komen naar zijn thuisbasis gewaarzijn, dan is
zich op. Het is een zijnstoestand waa ri n alles eenvoudig
alles daarin opgenomen. Alles wordt dan gezien als een
goed is zoals he r is.
manifestatie
Paradoxaal genoeg
zo
van
Geest, ook jouw men selijkheid , met
de egopersoonlijkh eid alrijd
al haar sterke en zw akke kanten en al haar eigenaardig
dez.e toestand ervaren wa arin hij niets aan zichzelf hoeft
heden. Je ontdekt dat je menselijkheid op geen enkele
te ver beter en, om ro t harmonie en vrede te komen. De
manier gescheiden is van de goddelijkheid in jo u, dk
egopersoon lijkhe i d moer altijd een direct cont:Kt ervaren
is war jij werkelijk bent. Ik
met een aanwezigheid die haar niet probeert te verande
beid omdat wc ons gaan realiseren dat
ren. Het is geweldig voor een m ens om te beseffen dat
in de hoogste zin van het woord, alles omvat wat wij als
zijn ware aard zijn menselijke aard niet probeert te vcr
mens
anderen. Hierdoor kan de menselijke natuur rusten en
persoonlijkheid niets dan een uitbreiding van Geest zijn.
hoeft zij zich niet langer gescheiden
Het is de manier waarop Geest in de wereld van rijd en
')()
moet
re
voelen van haar
noem
dit de Alomvattend onze
ervaren . dar ons menseli_jk lichaam,
ware aard,
onze
geest en
91
ruimee bestaat. Dat
is
wat een mens van lichaam en geest
is: een uitbreiding van Geest in cijd en ruimte. En probeer dit nu alsjeblieft niet te begrijpen met je
Merk op wat er aan jote l'etzelfde blijft
dt>nken. Die is werkeliJ k nier te begrijpen. Die weten ligt dieper, op een dieper niveau in ons zelf. lees anders be grijpt; iets anders weer.
' [oor sommige mcn�en lijkt deze herkenning dat V wc h et gewaan.ijn zelf zijn misschien heel abstract. Voor wie haar gerealiseerd hebben is het helemaal niet abstract. Het is hun levende
ing. als het jou abstract
ervar
lijkt, kan ik je icu heel eenvoudigs aanraden: probeer op re
merken wat er aan jou altijd is geweest, je leven lang
al. Hoc oud of jong je ook bcm, merk op dat er dingen in je leven 1ijn ver:mderd: je lichaam is anders geworden, je geest is veranderd, je ego is vt:randerd. je overruigingen zijn anders geworden, je persoonlijkheid is veranderd. In al dc1c aspecten van jou zijn er steeds nie uwe ancwik kelingen geweest. Maar altijd, vanaf de tijd dar je over taal beschikte. heb je het over jezelf gehad als 'ik': 'lk ben die. Ik denk dat. Ik geloof die. Ik geloof dat. Ik wil die. Ik wil dat.' Terwijl al het andere is veranderd en nog steeds -veranden, is de 'ik' waar je naar vcrwijst er altijd gcwecsc. ').s
Wanneer jij 'ik' zege, is het herzelfde ' ik' nu, als wen je
�ere cijd of voor al rijd . Op welke manier her ook gebeur t,
�n klein kind w�. De buirenkant is veranderd. De ge
her is
dachten zijn anders geworden . Her l ichaam is veranderd.
hen c niet kwijtra ken , wat je ervaring ook ill. ZdE als je
De gevoelens zijn veranderd. Maar niet de 'ik'. Op het
n·n zekere opening meernaakt en je ware aard realiseert,
niveau van intuïtie is er een weren dat b l ijft zoals het al
en later denkt dat je di e vngeten bent, hc:b je niets verlo
rijd wa!>, en
daar vcrwijs je elke k�r nJ.lr als je 'ik' zege. Zonder dat jij het z elfs herkent is dat het deel van jou dar
ren. Daarom is de uimodiging al rijd om dieper
god del ijk is. Dar is het sacrale deel. Dat is je wezenlijke
kl ampen, om nier te proberen die
naruur. Maar dar 'ik' heeft geen vorm
vol ma ak t
te g a .tn, om
oké. Jij bene wie jij bene. Je kunr wie jij
en
dieper
je niec a.tn een im.ichc of een e rvari ng vasr ce vast
te houden, maar
geen gedaante.
om de werkelijkheid die eronder ligt, dat wat nooit vcr
dezelfde aard als gewaarzijn en GecSL En ieder
andcrr, te herkennen. De grore twinrigsre-eeuwse lndia!ie
een kan d u s 1.elf opmerken in zichzelf dat dit gevoel van
wijze Ramalla Maharshi deed de u irsp raak : 'Laat komen
'ik' er altijd is ge wees(.
wat komr; laar gaan
Her heeft
en
Ma.tr dit 'ik' is niet wat de geest denkt dar het is. Me ditatief ulfondeo.oek l.1at je voor jezelf ontdekken wie en
wat dit 'ik' we rk el ijk is. Ik noem her 'meditatief zelf .
onderzoek" urndar het alles re maken heeft mer ervaring. Het is n i er filosofisch van aard. Her is nier intellecru<.'CI. Hier be ce kem medi(;lcief'vanuit de e rva ring '. Onderzoek
is alleen knu.:h rig wanneer het meditatief is, wanneer langdurig. gericht en in alle ru.�t onze eigen
ervar ing
wc
aan
een onder1.ock onderwerpen. Niemand kan dC?.c flit:r> van herkenning afdwinge n. Die vindt spontaan p l aats. Het gcbeurc vanzelf. Ma.u war wc wel kunnen is de grond vruchtbaar maken voorwaarden scheppen w aaro nder deze flits van
en de herken ·
ning plaatsvindt. Wc kunnen ons openstellen voor een dieperliggende mogelijkheid en zelf onderzoeken wat wc echt en waarachtig tijn. Wann�r deze bewustwording van ;c w:ne aard plaats vindt, gebe ur t dar misschien voor een moment, voor Jan-
war
gaat. Vind war blijfr.' Medirarief
zelfonderzoek is '�en manier orn re vinden war bJijfr. er
alcijd is geweest.
wat
Het mysterie in
H
er is nier noodzakelijk om op een formele manier lllt:l
meditatief zelfondcr1.0ck bezig re zijn. Je kunt
je de vraag: 'Wat ben ik?' overal en altijd stellen. Je kunr vragen: 'Wa r is her dat de auto voorcbewecgr? W:u is het
dat deze thee drinkt? Wat is het dat deze woorden leest?' Het is een heel eenvoudige vraag: 'War ben ik? War ben ik behalve een gedachte of een herinnering? Wat ben ik achter dar alks?' Wanntâ&#x20AC;˘t>r de geesr de vra3g stelt, kijkt hij naar binnen. En wat vindt de geest? Hij vindt niets. Hij vindt geen nieuw iemand, wam een nieuw iemand
1.ou
sl echts weer een gedachte of weer een beeld zijn. D:1arom kijkt de geest naar binnen en zegt eerlijk: 'Ik weer her niet.' En di t is een hc:d mysterieus morncmvoor de geest. Op dit moment ben j e werkelijk in een staat van nier-weren.
Je hebt
contact
met het mysterie da r je bent, en nier mrr
het idee dat je van jezelf hebt. Meditatief zelfonderzoek
kan
een
buitengewoon sndle, bijna onmiddellijke ken
nismaking zijn met het mysterie dar je bene. Het brengt je z.ecr snel en zeer efflciënt terug bij her onbekende. Ah je daar eenmaal bem, kun je daar eindeloos blijven - je
Beginnen aan de echte
kum her onbekende aanvoelen, her onbekende in je li
spirituele reis
chaam voelen bewegen, blijven bij de aanwezigheid van wat onbekend is. Op deze manier brengt meditatief zelf on derzoek je heel snel bij beschikbaarheid, bij een grote,
hewusre ruimte. En spirituele realisatie is natuurlijk de realisatie dat jij die ruimte bent.
H
et na
begin van de spirituele reis is war ik 'het leven de verlichting'
noem.
In plaats van een leven
vanuit een afgescheiden ego, vanuit de illusie persoonlijkheid, heeft zich een verandering
van
de ego
naar
een le
ven, geleefd vanuit de bewuste herkenning van onze ware aard als gcwaarz.ijn, voltrokken. En dar is echt een nieuw leven. Her is een begin. Het is het eind van de identifica tie mer gedachten, gevoelens, en de.:: egopersoonlijkheid, maar-
i n tegenstelling
tot
wat sommige mensen denken
-het is niet het einde van de spirirualiteit. Het is zelf� her begin van de echte spirituele rei�, het begin van een nieu we manier van leven. Her is het begin van de doorgaande ontdekking hoe het is om te leven vanuit de herkenning dar jij Geest bem in de gedaante
van een mens.
Dit is de kern van spiritualiteit: je bewust worden van
wie en wat je bent. In mijn jarenlange ervaring van wer')8
<}l)
ken met vele mensen, ben ik tot de conclusie gekomen dat twee clt:menten he r m eest n ut tig en krach cig zijn als
het om verlichting gaar. Het
eer.!.te
is her ontwikkelen
van een meditatieve instelling, waarin we controle op e
Een interview nut
en heel diep niveau loslaten en alles laren zijn zoals her
Adyashanti
is. Her rwet:de is dat we door meditatief zelfonderzoek ome
innerlijke nieuwsgierigheid en intelligentie c;ericus
inschakelen. Elk van de1.e alleen kan onv olledig zijn: on derzoek, los van meditati e , kan intellectueel en :thsrract worden ; meditatie, los van onderzoek, kan tot gevolg hebben dat we verdwalen in allerlei verschillende spiri
tuele toestanden. In combinatie verschaffen
ze
de nood
zakel ijke energie, de noodzakelijke stimulans om rot een ,
Airs van herkenning
van
je ware aard te komen.
et H
volgende interview von d plaats nadat ik mijn
eerste retraite van vi j f dagen met Adyasha nt i had
gehad, waarin ik had ken nisgemaakt met zijn radicale be nadering van medirarie. Tami Simon: Adya, je hebt vijftien jaar je
vcrge lij kt
zen
zen
beoefend
en
de meditatieprakrijk die je volgde, het in za
zi ncn en vele uren lang mediteren, met het bonken
van je hoofd rege n een muur. Maar zou her nier ku nnen dat de zenme ditatie die je beoefende je energetisch
voor
bereidde op bewustwording �n je de inzichten gaf die je nu doorge eft ? Denk je nier dat dit mogelijk is? Adya: Het is mogelijk. Alles is mogelijk. Maar in mijn ervaring wJs de zenbeoefening in werkelijkh e id voor mij de riclning waarin ik uiteinddijk faalde. Het was mijn weg
IOU
n:tar
mislukking Her kussen w:-�s de plaats waar ik .
lOl
in spirituele oorlog
Jllt:t
me:telf verkeerde. Ik prob�rde
vcrlicht te worden en hec kussen was her toncel
van
mijn
In die rijd waren er bijna geen zentempels in Amc:rika. En dus kwamen er w'n veertig mensen naar her huis
van
eigen halsstarrigheid. In die zin kan ik tt:rugblikkcnJ ·a:g
mijn lc:rare� in Noord-Californië om er re mediteren. Ze
�en dar hec noodzakelijk voor me is geweest om die strijd
sliepen op het grasveld en overal. Na een tijdje zei de
mcr zo'n intensite it aan
gaan, dat ik er in kon mis
leraar van mijn l erar es tc:gcn haar: 'Jij hebt mij hier niet
lukl<en. Ik kwam er eens en voor altijd acheer dac ik de
meer nodig, geefjij nu maar onJcrricht.' En dar was het.
spirituele oorlog nier zou winnen, en uiteindelijk gaf ik
Er kwam geen enkele traditionele dharmaceremonic: aan
het op. In die zin waren die jaren met zen dus h�!el nur
cc pas. En mijn lerares was heel duidelijk. Ze had niet her
tig. Maar ik denk dat her heel misleidend zou 1.ijn om ce
gevoel dat ze geschikt was voor priesteres. Ze was een ou
zeggen dat iedereen daarom die weg moer gaan. Ik denk
dere vrouw regen die rijd, had vijfkinderen grootgebracht
dat wc allemaal onze eigen weg gaan.
en
te
TS: Jouw zenlerarlS '. was Arvis Justi. Ik had nog nooir van ha3r gehoord.
1.c besefte dar zij, hoewel zen een traditionele weg kan
bcwandden, had gezien dat die niec noodzakelijk was en dar zij zich daar nier toe aangerrokken voelde.
Adya: Uat ht:t:ft bijna niemand, rrouwens. Ze was
Ze gaf onderricht in ha.lr huis en adverteerde nooit.
leerling van heel wat vroege :ten meesters die in de vorige
In het begin legde ze elke zondagmorgen kussens neer
uit Japan naar Amerika kwamen, maa1 vooriMme
in haar huiskamer en ging zitten; er k"Wam niemand de
eeuw
lijk van Yasutani Roshi en Maczumi Roshi. En er waren
eerste ilndc:rhalfjaar. Elke week legde ze de kussens neer
vcd werkel ijk uitstekende lerare n bij die eerste golf van
en
zennH:esters die naM Amerika kwamen omdat in Japan
mand kwam. Wat dacht je dan. wie komt
1.cn hcd rradi ri oncd en geïnsrirurinnaliseerd w�ls ge wor
adveneen? �laar ze ging gewoon door, mee een absolute
den. Mensen gingen daar nailr hun zenrempel zoals <X'n
toewijding. En na anderhalf jaar kwam er iemand. En
aanc.1l - niec alle
dus mediteerde ze met die ene persoon. een jaar lang. En
mensen n.t:tr de kerk gaat. Je weer wel:
bereidde een les voor. Dan ging ze zitten, ma.u nie c:r
als je niet
'Het is zondag, latc:n wc n:\r\T de zenrempel gaan en me
rocn kwam er nog iemand, en
diteren: Daarom waren dc::te vroege zenleraren die naar
nooir naar gesneefd bekend te worden en ze 1.ag zich zelfs
Amerika gingen op zoek
niet echt als leraar. Her was
naar vers
bloed; ze waren op
een
w
ging het. Ze heeft er
zter bescheiden mens.
1.oek naar echr oprechte mensen. En natuurlijk is dat wat
I n die tijd begon zen hekend re worden in Amerika
wc willen als we werkelijk vcrlichr 1.ijn en ger oepen zijn
en mensen zoals ik voelden zich aangerrokkcn rot de ge
om onderricht te geven: mCOSt'n die: werkelijk oprechr
waden en rempcls de cercmoniö
zijn.
is er zo'n oud dametje die je vcrwelkomt in haar huis,
,
en
dergelijke. En dan
je gJat haar huiskamer binnen en je gaar zirten. Van de
1()..:!
:o �
huirenkant gezien was her helemaal niet indrukwekkend. Ik denk dat ik
ze lfs
niet begreep war ze te bicden had
tot
ze me aanraadde naar een tempel re gaan en een la nge retraite te doen, de ccrstè retraite die ik ooit geda an heb. Toen ik n.1 die retraite, die echt heel rigoure us was, t erug kwam, voelde ik me letterlijk ondersteboven. Ik dacht : 'Mijn God, wa t daar is, is hier ook, nog meer zelfs. I n de
bijna zien. Ik kon ze voelen.' En van de eerste retraite die ik ooit gaf als leraar, herinner ik me dar ik ging zit ten en precies de1.elfde erva ri ng had. Ik voeld e me als her topje van de ijsberg van deze zeer, zeer lange lijn van mensen die zo vol mededogen had den geda an wat ze konden om dit door te geven. Ik heb dus heel erg het gevoel dar ik bij een richtin g hoor. I k vod haar overdracht intens, nier
huiskamer en keuken van dit dametje op zondagmorgen
alleen de overdracht van bewustwording, maar de over
1s er e ven veel dharma en m issc hien meer dan toen ik de
dracht van haar ongelooflijke integriteit als mens. Het
rerrai tc deed.' Ik kan het eigenlijk ni e t overbrcn g�n. maar
is bij na het gevoe l alsof het rechtstreeks in me werd ge
be scheid en dar ik
goten, op een ener getische manier. Ze was gewoon heel
het was echt heel schokkend. Ze was
zo
denk dat de overgrote meerderheid
van
de memen over
integer, en ze wa� natuurlijk ook heel vrien delijk . Ze had
haar heen keken. Ze zagen haar over het hoofd. ze zagen
geen ui terlijk verwon; er wa� niets onecht aan haar, op
nier war
welke manier dan ook. Her kos tt e me vele jaren om in cc
7.C
was en ze za gen niet wat ze te bicden had.
TS: Heb je her gevoel dar je afsrann, ook al geef je
van een
bepaal de school
zien
dat her langzamerhand bij me binnen was ges ijpeld.
erric h t op je eigen manier. ge
de waardering vo or een dt:rgeli jke integriteit. Ik ben nier
baseerd op je ontdekkingen over Wa re Meditatie en je
zo v r ie ndelijk, maar ik kan bijna voelen dat er een plaats
ond
schrijfexperimenren? Heb je hl't ge voel d.tr je haar rich ling voonzer? Adya: Oat heb ik zeker. Ze heeft een zeer grote plaat s in
m
ijn han, c.:n i k voel
me
hed sterk een loot van h.tar
richting.
is in mijn lichaam die
;Jan voc
lt als haar i n tegritei t ; ener
ge t isch voelt het alsoflij dat is. Waarschijnlijk meer dan war ook, is dat war zij me gaf. TS: Maak je je e r ook dru k over dar her pad dat jou in fei te bracht waar je bent, niet het pad is dar je onder
Ze vcn dde her v crhaal over de.: allereerste keer dat
'Le
wijst?
ging zirren om les re geven. Natuurlijk, er kwa m nie
Adya: Helemaal niet. Het pad dar ik onderwijs is in
mand. Maar ze zar en ging door mcr elke zomlagmor
hoge m.ltc her pad dat mij bracht waar ik ben. WamH::�r
o-en in haar h u iskamer 7.Îtten. lcm lnd ui eens regen ::>
ik een rctr.litc leid, br�ngcn wc al ti jd vijf of 7.cs perioden
haar: ' Tjon ge, dar moer cenzaan1 zijn geweest. dar moel
per dag in stille meditatie door. M:tlr ik onrdekte dat
moeilijk zijn geweest.' Maar zij zei: 'Nee, hoor.' Ze zei:
mijn spirimalitcic pas echt een vlucht
'ïèlkens wanneer ik daar
zar
kon ik alle leden va n mijn
�piri tu ele stamboom die mij voor waren gegaan voelen en
I O·t
nam
toen ik nier
meer uitsluitend steunde op het medi tere n. Ook al blee�
ik medi teren, er kwam een mo111ent w.larop er een fun
IO"i
dameorde verschuiving plaats vond en ik me niet meer
TS: In je retraites raad je mensen vaak aan dat ze onder
al leen maar op het mediteren verliet. Ik zag in dat medi
zoek doen met de vraag: 'Wat ben ik?' Ik heb die aanwij
tatie op zich nier werkt voor mij. Ik verwierp het niet to
zing nooit eerder gehoord. De meeste mensen die zelf
taal, maar er kwam een ander element bij, dat van onder
onderzoek onderrichten raden leerlingen aan om
zoek. Ik begon bij alles fundamenceel vragen re stellen. I k
g•mg te gaan m et de vraag: 'Wie ben ik�'
hekeek alle dingen heel grondig, heel geconcentreerd.
:l:ln
de
Adya : Aan 'Wie ben ik?' heb ik nooit iets gehad. Ook
En dan is de bewust:wording natuurlijk altijd spon
al hebben sommige mensen er wel wat aan, impliceert
taan. Er is geen abc van hoe je tot bewustzijn komt. Maar
'Wie ben ik?' een entite it voor mij . 'Wat ben ik?' vind ik
als ik terugkijk, zie ik deze twee dingen: kalmte en stilre,
meer een vraag met een open einde.
en het vermogen meedogenloos eerlijk te zi jn jegens me
TS: En het kan je niet schelen als mensen naar je re
zelf, mezelf niet voor de gek te houden, mezelf niet wijs
traites komen
te maken dat ik iets wist als ik het n iet wist, om mijn
als een zoutzak? Daar ben ik nieuw�gierig naar, want her
richt ing van onderzoek vol re houden. Na
is strijdig met veel wat ik geleerd heb.
een
tij dje wer
en
gedurende de stille zitmeditaties zitten
den de ze twee benaderingen samen mijn spi rituele pad.
Adya: Ja, ook met war ik geleerd heb.
En in deze twee di ng en
TS: Waarom kan je dar dan niks schelen? Moeren we
samen
geef ik onderric ht.
TS: Geef je in die zin onderricht in een bepaalde rich
n iet zo zi tten dat wc open en alert zijn en de energie vrij door de meridianen van her licha:1m kan stromen?
ting?
Adya: Zeker. Een padloos pad (lacht). \tiaar ja, je zou
Adya: Eigenlijk niet (lacht). Ik zeg dat omdat ik veel
pad is. Her is geen pad van
mensen een verlichringservaring heb zien krijgen eerwijl
het is ge en pad van 'blijf lopen
ze er sloom bij zaten (lacht). En ik gebruik altijd wat ik
en je komt u it einde lijk bij de top van de berg'. In die zin
waarneem, wat mijn onmiddellijke erv arin g is. M oet je
is het geen pad. !-kt is geen pad dar nu spec i aal het gevoel
in de lomshouding zinen moer je ruggengraat recht zijn
van vooruitgang geeft Het is een manier om bij je erva ring re blijven. Het is een rnanier van bij je:t.elf blijven die
om verlichting te laten plaatsvinden? Nee. Gewoon door
het persoonlijkez.elf verwart. Of je het weet of niet, of je
beurt in plaats v:1n te luisteren naar wat een traditie heeft
je ervan bewust bent of niet, het pad hreckt de persoon
voorgeschreven, is her me duidelijk geworden dat dit nier
lijkheid af. Stilte doet dat, maar voor de meeste mensen
allemaal hoeft voor verlichting. Is zitten met een rechte
is stilte niet genoeg. Is alleen mediteren niet genoeg. Er
rug nutcig voor sommige dingen? Naruurlijk i� her nut
hoort ook dit actievere onderdee l van afbreken bij, en dat
tig voor sommige dingen. Het kan be paal de meridianen
is directe ondervraging en onderzoek.
openen, zoals jij zei, en er zijn bcpaJidc houdingen die
kunnen zeggen dat het 'een plus
rwee
is drie',
een
en
.
106
,
observatie, gewoon door gade te slaan
wat
er feitdijk ge
JO
"
op zich opener zijn. Naruurlijk is dat waar. Maar door
een tijdje duren voordat ze begri jpen war 1k onderricht.
mijn zen-achrc:rgrond merkre ik dar veelmensen zo druk
En naruurl ijk is het zo dat w.mneer memen ophouden
bcztg watcn met de juiste houding, dar ook al zaten ze
met manipuleren, hun gee.�r een rijdlang op hol slaat.
in een hed open houding - een lotushouding met de
Vaak komen er in t:en retraite mensen naar me
handen in de juiste mudra - ook al was alles uiterl ijk
een middd zoeken om hun gedachten te beheerse n. Ik
roe
die
goed , was hun geesteshouding er een van spann ing en
heb gemerkt dar hoc beter Le het volhouden om nier
geslorenheid. Wat ik heb gezien is dar de geesteshouding
re manipuleren
bel angrijk is. Als de geestelijke en lichamelijke houding
maanden
één zijn, dan wcrkr her. Maar vaak
de lichaams
ja, mensen vragen me inderdaad: 'Mag ik mijn mantra
houdi ng re zeer benadr ukt wordt is die misschi en wel
volgen? Mag ik mijn ademhaling volgen?' En dan zeg ik:
juist,
'Natuurlijk, als d:u je helpt , ga je gang. Als dat werkt voor
m;-tar
wanm:er
is de geesteshouding niet open. En juist de
-
-
war meestal nier wil zeggen jaren of
alles uiteindelijk vanzelf rustiger wordL En
innerlijke houding heeft alle kracht. Er wordt wel gezegd
jou, ga je gang en doe het. Maar ga in de richting van
dar ab je de juiste lichaamshouding hcbr. de geesreshou
steeds minder en minder, minder en minder.
ding volgt, maar dat is gewoon niet zo. Tenminste nier voor de meeste mensen.
Ik heb gemerkt d:tr hoewel je: in theorie meestal je concentratie leen oefenen om die I Jter weer te kunnc:-n
TS: Veel meditatieleraren leren nH:nsen die mcr medi
loslaten, de meeste mensen dit feitelijk nooit losbten. Als
tatie beginnen een soort concenrratieoefening. En als ze
je je tien jaar lang traint in het manipuleren van je erva�
dan veruouwd zijn met het bt:oefenen van elemcnraire
ring is d:H echt een diepe groef in je bewustzijn. Dat los
war losser worden en
laeen kan echt bed moeilijk zijn. In theorie hoorr her zo
concenrratierechnieken, kunnen
ze
zelf iet� onderzoeken. Ik geloof dar veel meditatieleraren
te werken , mJ.ar dat is vaak niet w.u er feitelijk gebeurt. Ik d enk soms dar memen een zekere angst hebben, en
beginnen met com:enrratieoefcningen omd:� t 7.e bezorgd zijn dat leerlingen anders de hele tijd zincn
re
malen in
plaats van re mediteren.
misschien hebben zelfs bepaalde leraren die angst - hoe� wel ik dir niet zeker weet- dat als je de geest van men werkelijk
tijdje op hol laat slaan, en als mens e n
Adya: Waarschijnlijk wel.
sen
TS: Maar jij bem nier hang dat men sen in jouw re
zichzelf echr toestaan niet te manipuleren wat ze ervaren,
een
traites verloren raken in hun gedachten als ze die rraining
&u hun denken misschien nooir zal �roppen . Of dat
niet hebben gehad?
misschien ergens in verdwalen. Ma:u ik heb echt telkens
Adya: Ik heh gemerkt dat mensen die tuar retraite� komen v;�ak olwd nier hebhen gemediteerd, oh-vel
tor
�en meditatiericluing horen. In beide gevallen kan her
10�
ze
weer gemerkt dat de natuurlijke staat dan rerug bcginc re komen. De zcnlera:�.r Suzuki Roshi zei dat de beste ma nier om een koe onder controle
tt:
houden is haar een
10')
mensen willen. Jk ben hier, en als je echt
zeer, zeer grote wei te geven. Zet de hekken nier re dicht
veranderen
bij elkaar. Maak cchr een grote wei en de geest zal uitein
waarheid wilt, dan hebben we iets om over te praten. Of
''V:lt
delijk nier proberen uit re breken. Nogmaals, het proces
je oprecht wilt zijn is helemaal aan jou. Her is niet aan
is een ander dan de rneesre mensen gewend zijn, maar ik
mij. Voor jou is het pompen of verzuipen in dit werk,
merk telkens weer dat mensen naar een retraite komen
vanuit je eigen oprechtheid. Als je die hebr, goed. En als
en
dar er na een dag of twee, drie, soms vier, een soort na
je die nier hebt, ga ik je ni�t redden. Babysitten doe ik
tuurlijk proces van ontspanning en stilte op gang komt.
echt nier.
TS: Ben je niet bezorgd dar mensen in plaats van
TS: War zou je zeggen tr.:gen iemand die zich deels
re
mediteren misschien alleen maar malen en versuft ra
oprecht en deels onoprecht voelt in zijn zoektocht naar
ken?
waarheid? Adya: Ik denk dat de meeste mensen zich inderdaad
Adya: Ik ben niet bezorgd. Waarschijnlijk verschil
voelen als ze heel eerlijk zijn. Ze hebben een gevoel
ik in dit opzicht van veel leraren. Ik zie mezelf op geen
zo
enkele manier als iemands onderwijzer of ouder. Ik ben
van verdeeldheid. War ik meesral aanraad is om naar bin
hier om regen mensen te praten die heel oprecht verlicht
nen te kijken en heel diepgaand onderzoek te doen, een
willen worden. Als ze die oprechtheid niet al hebben, dan
onderzoek met een open einde naar war zij nu werkelijk
zitten ze bij de verkeerde. W::mt ik ga hun geen oprecht
willen.
heid geven, en ik ga er nier veel energie stekeo hen zover
Een dergelijk onderzoek kan alleen plaatsvinden als er
te krijgen dat ze net doen of ze oprecht zijn. Ik weet dat
geen geboden zijn, als er geen vooropgezette ideeën zijn
in veel tradities leraren hun leerlingen oprecht proberen
ove r war
te maken. En ik zeg helemaal niet dat her verkeerd is,
griteit: de bereidheid om er echt achter je komen voor
je zou moeten willt:Jl. Dar beJud i k met inte
maar ik doe dat nier. Mijn instelling is dat als je oprecht
jezelf. En ik heb ontdekt dat als iemand edu kijkt en dir
bent, jouw oprechtheid dan echt een grote kracht in je
onderzoek n:1ar w�lt hij werkelijk wil volhoudt, her een
leven zal zijn. En als je niet oprecht benr, i' ul len alle hou
gevoel vJn eenheid in hem teweeg kan brengen. Dar gaar
dingen en wat je verder nog wilt vcrzinnen niet veel effect
vamelf. En dit is wat mij betreft veel beter dat proberen
hebben. Als je dus in een tuinstoel wilt ûnen en de hele
door discipline eenheid te bereiken. Want mensen horen
.
dag naar de wolken wilt staren, dan is dar jouw zaak.
wel zeggen dat je vcrlichting meer moet willen dan war
Begrijp je wat ik bedoel? Als je dat wilt doen, dan wl
ook en dat is zo, maar over de manier waarop kun je nier
je dat doen. Als je het mij vraagt dan pretendeer ik niet
huichelen, je kunt je weg erheen niet faken. Wanr je kunt
dat her oprecht is en ik pretendeer niet dat her leidt
tor
je eigen emotionele radar nier voor de gek houden. En
verlichting. Maar her is nier mijn zaak om te proberen te
ik denk dar veel mensen dat nu juist doen -ze lui5teren
IlO
lil
nJar her ondern c hr en dJn doen ze net ut ze op c:c:n be
ruinn� gedi., iets naar boven komt dat dieper ligt. Plot
p aald mvcau zijn, terwijl dat niet zo is.
seling komen
Ik p.tk het onde rricht heel anders aan. Omdar ik weet
ze
op die diepere laag en t.eggen: 'Nu ik
het gevoel heb dar ik alles kan wensen wat ik wil, gdoof
dat ab mensen diep in Z1chzdf kunnen kijken, ze zullen
ik dar ik eigenlijk niet wil wat ik dachr
merken dat ze de echte w a arheid in derdaad werkdij k wil
die roesremmin g heb, nu her universum het goed vindt,
len. Ik weet d.u als ze d iep genoeg in zichzelf kijken, ze
en God en goeroe en het goJddijkc en iedereen.
dit zullen vindc 11 . Want dat is het fundamcm van hun
ik eigenlijk nier zeker of ik dat zelfs wel echt wil.' \XIant
wc7en. Het is ook de kern van hun ego. Zelfs her ego wil
veel van deze oppervlakkige egowensen worden heel erg
in de grond van de za.tk de waarheid.
in stand gehouden door een gevoel dar deze wensen nier
te
willen. Nu ik wc�r
TS: W.tt bcdod je daarmee- d.u Je ke1 n van her ego
okë zijn. Her is heel puberaal. Pubers willen hun haar
de waarheid wil? Ik J ac h t Jat mijn ego dingen wilde als
oranje vcrven als pa en ma er maar door op de kJst wor
roem, macht, geld, overheersing.
den gejaagd. Ma<ll ah pa
en
ma oranje luar helema al
Adya: Dar doet het ook. Dar wil her allemaal ook,
goed vinden, gaan ze hun haar nier meer oranje verven,
maar dat .11les is nogal opperv lakkig. Dar zijn oppervlak
of wel? Dan is het nier aantrekkelijk meer, dan is her niet
kige wensen, oppervlakkige verlangens. Natuurlijk wil
\'!!rleidclijk meer. Maar tor ze erachter komen da( ht:t ok0
len ego's dat allemaal. Naruurlijk wille n
is, is het
7.c
dat, maar als
zo
ongeveer her belangrijkste rer wereld.
je diep genoeg in het IJeine zelf duikt, diep in de kern
Ik begrijp d:n mijn benadering c ompleet ingaar tegen
ervan, kom je de waarheid regen, kom je het godJelijke
de manier waarop het spirituele vaak onderricht wordt.
tegen. Een vonk da arvan bevindt 1.ich juist in de kern van
Mijn ben a dering is mensen te helpen
her ego.
den met hun integriteit, wanc pas a.ls mensen in contau
om
zich
re
ve rbin
Da;lrom geef ik het ego vaak veel ruimte. Men zegr
zijn me t hun imcgritcir kunnen er echre ontdekkingen
soms regen mij: 'Ik denk nier dat ik de waarheid wil, ik
worden gedaan up het spiritu ele vlak Mt:nscn komen
wil dit doen en dar hebben.' En ik zeg: 'Ga ervoor, doe
daar nier bij als ze gevangen zitren in geboden en verbo
het.' Verbazingwekkend is wat
er
gebeun zodra je regen
den.
iem:1nd Legt: 'Je kunt doen war je wilt je kunt willen war
TS: Wanneer ik mensen hoor ?.eggen d.u hun ware
je wilt, ga je gang, her kan mij niets schelen, het kan Cod
aard gewa:trzijn :�elf is, kan her me soms in de oren klin
niets schelen, niets denkt dat je ongelijk hebt, niersin het
ken als leg� recoriek, die eigenlijk een soorr spirituele om
hele un iversum behalve een gedachte, denkt dar her nier
leiding is. Ik zie dat deze per.soon kookt- v;1n woe de of
,
.
goed is dar je wdr war je wilt. Doe her dus
maar.
'
Her is
v�rbazingwekkend hoc er soms, wanneer je iemand alle 11.!
geestdijk een wrak is en toch weer hij waar onderzoek roe moet leiden en geeft hij bijpassende reksten af.
lU
Adya: Dat
IS
t'l•n van dc redenen
waarom
ik ml'men la;H
worden. niet noodzakdijkerwijs om ontcijferd of ge:tna
mcdircn:n. Ik hc�houw het als het uur 'an dl:' waar
lyseerd te worden, maar om alleen maar erv.ucn re wor
heid. Als je een rijd lang rusrig zit, hegint je ontkenning
den en nier na:tr her onderbewus te re worden vcrwc'lt:n.
vroeg of laar
te storten, omdat her gewoon te ptjnlijk
En ik heh in de loop van de rijd gemerkt dat als de�e
wordt om daar re 1.inen en reg�n jezelfre liegen over war
naruurlijke ontl�ding plaatsvindt mensc.-n dan de c:ncrgk
er .1an de: hand is. lljdens on1t: rc:uaites komen nH:nst"n
krijgen dit:
111
vroeger of later naar voren t:n heginnen te pr aten over
ze
nodig hebben
nul
dieper te g.tan.
TS: Ik hch je horen 7.cggt·n d.H je niet gelooft d:tt vt:r
al rijd hcbbl."n gehad of het onopgdoste
lich ring-gedefinieerd �tb een fundamenede verschuiving
probleem w.tar ze nooit naar hebben gekeken o f het feit
\'an identiteit, v.m de persoonlijkheid naar gewaarzijn
dat 1.e nog steeds woedend zijn over iets dar rwinrig jaar
zelf- e igenli jk
�deden is gebeurd. Gewoon in �tihe zitten
verlichting zcldz.tam is, een hinderpaJI i�. Ie denkt niet
de angst d i e
l�
Her hegint mensen IS
een
v.lll
tu
IS
genoeg.
een tijdje op te breken. 1-.n dar
de r�cncn waarom ik onderzoek
{'11
mcdi
1..0
zeldtaam is. Dat juist dit geloof: dat
dar verlichcing zelden voorkomt? Adya: Nee.
r.uie leer. Als rm�n.�en denken dat 1.e zich bewust zijn
TS: Waarom i s dirgeloof een hinderpaal?
geworden v,m hun w.ue aard. maar roeit niet sril kun
Adya: Omdat wij bijna allemaal het gevoel hebhen
nen zt rten :tOrlder gek re worden, d:m ztjn 1.c ntet h;llf 7.0
dat wij niet de uitverkorene zijn. De meesten van ons
bewust als ze denken. Meditatie is als een oven die tk
,·oclen zich vrij gewoon. als het pumjc bij het paaltje
waarheid naar buiten dwingt.
komt. Al<ö je llewust elf onbewust de overmiging hchr
Ik vc-rccl nu:nscn v.tak d.tl ik hen nier laat mediteren zodat
ze
goed kunncn worden in medil:uk. \'(tanncc.!r JC
mediteert
dar vcrlichting slecht� voor teer buirengewone mensen iJ. weggelegd, is dac volledig in regenspraak met ons ge
nkr manipuleert - wat naruurlijk nic:uw i�
voel over onszelf. Dit idee is wdl icht her grootste hderscl
voor veel mediccrcnden -Jan komt er helemaal va nlelt
voor verlichting. Het wordt gevoed door de voorbeelden
ccn soon onclading en kan de w.tarheid 1.clf spomaan
die wij van vcrlichting hebben. W c hehhcn een bcdd
ont\t.tan. En vaak is w.u 7.ich ond:tadr een helebod on
de vcrlichte mem, met el!n halo, lang haar. fladderende
derdrukte materit dk memen
gew aden en als 1.c al iets doen in her leven is her onder
1:11
met
behulp
v.lll
hun spi
nrualitcir eronder hebhen gehouden. Wanneer je alleen
richt geven;
maar 1..ir en niet manipuleert g a je de dingen die je moer
mcmcn die: hen overal volgen. Deze bedden bt'sra:m.
1ien. werkelijk 1.ien �n de dingen die je rnocr ervaren,
en toch is h\.'t gewoon nier
werkelijk
moeilijkbevatten dar vcrlichting het uiterlijk bn hebben
t'l
\',m:n. l·.r kunnen oude ervaringen opkomen
die dertig jaat hebhen moeten w.tchtcn om lh
er varen
re
1..e
hebben altijd leerlingen,
\'illl
·to.
7.t:
hebben altijd
Onze geest kan her maar
v.m je grootmoeder of je kruidenier. Dat beeld hoeft er 11"
helem.tal nier huirengewoon uit te zten. .t.n weet JC w.u� Ju1s1 onvnlichre mensen kunnen hed durrsmatisch zijn. M3al' dit soort bedden sraan tn Je weg. Yerltchring heeft
()ver de auteur
niets te maken mer buirengewoon worden. AL> het ergcm mee te maken heeft Jan is het wel
rncl
gewoon worden,
\\Orden wie we echt z•jn. TS: Ik denk dat een van de redenen wa:1rom o;ommt ge mensen denken dar verlichting zeldzaam is, ts dat
ze
twintig of dertig jaar meditarie hebhen beoefend en nier van die doorbraakontdekkingen hebben gedaan die jij had, zoals je bt:schreef.
en
daarom is er een hepaalde ge
prikkeldheid of cynisme, en een geloof dat er maar voor een enkding verlichting komt. Anders moeren ze geloven dat er met hen iets verkeerd was of dat ze 111 een of ander opzicht gefaald hebben. Adya: Dat is één manier wJarop ze er over zouden kunnt·n denken. TS: Of dar het pad dat ze volgen niet wcrkr. Adya: Ah! Dar is een veel bedreigender gedachte. Ui tcra.trd hècft dar volgens mij bijgedragen a.1n mijn eigen verlichting. Ik gaf de schuld niet aan her pad, ma.u aan mijn vcrhouding tot her pad. Daarom moedig ik mensen aan die op te schudden, los te schudden, sta jezelf roe eraan re
twijfel en ,
breek het war open. Wees nier bang
het in twijfel re trekken. Kijk naar jezelf en zie wat er nier gewerkt heeft. r.n heb de moed te veranderen of verder re gaan ah iets niet werkt. Kijk met een onschuldige blik, heel onschuldig. heel open. Die omehuid is er altijd. Her is een gevoel van verwondering.
I lil
dyashanti (wiens na.tm 'oorspronkelijke vrede' bc
A
tekenr) daagt .1lle zoekets naar vrede en vrijheid uit
om de mogelijkheid
v.m
bevrijding in Jir leven scric:us tt'
nemen. Hij begon in 1996 ondcrncht re geven, op zoek
v,m ri j n
zenlcrares, v.m
w1c
ver
hij veertien jJar bng les
had gehad. Sindc; die rijd hebben vele spirituele zoekers hun ware aard gevonden in de ,lanwc7ighcid van Adya shanri. Als schri jvn vJ n DmJsentk l.t•egte. lht! hnptlCI ofAilll1l:ming. en
kh St'crct is Si/mee, biedt Ady.l'>ll.lnti spon
r,lne en directe .1dv:1irischc lessen aan, die wel vcrgeleken zijn merdie van de vroege zenmcc:stcr!> en v.1n wijzen uir de .1dvaita vedanta school. Adya zegt echter: 'Als je mijn woorden �llrerr door welke uaditie of 'isme' ook, ga je: rma:J.I voorbij aan wat ik zep,. De bevrijdende waarheid is nier scatisch; lij leeft. Ze is nkt in bq�rippen re varren ll�
Ecrd(.•r verschenen bij uitgeverij Samsara l'll ll'
hcgri jpL'n
1111..'1
tic gc��l. De w.1arlu.: iJ overHijgt .tllc
vorml.'n v.tn cnnc!!ptul."d fundamcnt.tli�mc. W.u iit hem
is transcendentie
ht.wtt'it �·n aanwezi�. reed� hi�:r
t:n nu.
Ik hc:lp je �\lleen d.u te realisèren.'
Adyashami. geboren in Noord ( ·alitormë. k·<:ft s.tmen met zijn vrouw Annie en gl•cft over.1l in de: '-l.tn 1-ran(tSl'n fby Area
nndc r rich r
( 1\ /ufjckrhou�h U.. .s., I. i:J,,,, ,., "", .,,,,.," l 'J "'JU __,,l{�th •
door sar�ang�. weckcndhijccnkom·
sten, en sulk retraite� .lan te hiedcn. ll1j gccft ook dder�
\I..'\�h·r I
h'l'••·n un
,Lf,.m heli<.hl '�!luit
J.- Hh �il,lll �,(iti<' ��� h(ijl,l J.11 hun llt<lloN ''""" "'' Jaclhl.- k
in de Verenigde: "t.Hen en ÏJ) Ctn.tda onderricht. Voor ntl:n
In �tn hud; \\UI.i,n
informatie, �a naar www.ady�l'ihanct.urg.
Con1l 1L� /l,'llllh/"-ltl/..111. ftiC r.
olr.";o�l
l.uu I .1l..: kw in dil hu...l.
f:"n \'<'fl.l
<'11
l.t.ll 1k11 d�t ie""'·
�dul.l;i!( l..um 1ij11 .th
niu
Jtnl.>.:n ,,J,tm' \tt/te ttlll /.,1 /�,�,I
uit
he..: Iw• 111•·\luni,m.- \'Jn n.1l.111
k '"'n ..:n
tll.m.uluirl:um<11.
I ...,."�' n. h ..J..,h:n •.
''"'·
�n t�\:·
'I''' l.I.• , , 1111.1 J,· hl'l�ll�k <'11 1:d1<'hk \nt\'1 il. Uil� �\ ,IÏIJ · l.u�l ltnl...11 \.l•m� CI•J!I! 1'1'1"1
1t
s.,,,l!l""n ( Ao • .,.,.,..�.• ''"'..... ,,
I ,·n niL11\\'<' \<'I\Jiin1: •.111 J,.,, l.l ....id.,, [,.,.,...·mok·
runt!
111>
t'hiu,·••:
< 'lun ll\'n) !d.,t. !:.:,dm:\\11
I"' jur t.CMI.
·u·'!'·'''! :(J·'" "I! 111.,. ,., . 1'1-'ll UI'\ d1UI'f \\ Jll ll J,'l! \ U.lllll"•
111·, �.1�,r ·'·'"' ,·u.",,, II''·' H ·r�·�q
,., ,
· urp11·' �"" "l'' "! · 1
u:.
.Ll\u (rl'l(l.l\ \ll.ll'(·'( 1 UI'\
u•·f
st
· 'PH'•••·•·•I'''\
U h �.(•
Sii.
· "P "! 1"'\\' 1'��'·''1" •••L'I 'I'' >� r
'"1'/'(/ /t/'.1 '"''
,\\IIOJ.\
<'' · 11� nu ''I' •!
·'I' ''·'"I� 11111'11\
,,,,n�
fl"f\ ,,",.,,,
Plu u;o:'f 1;1Jtl �•·,l u.> 'IJl'' ll,l,' J·' (
'·•II '''!I"'IP/
''11" I�>\\ uro1 "'0
'\Ulrl" · ''11 .
m111 �., m '1"N' 1 •r .,,""�-"1(� ':>lt"!'IPI' '>t'(I'Uil'f'lL>I-.uq •
1:\'J ,....,. ll1) 'UlliiiUI\) :'1\J:>l\lon 110 " · "�h'),"'\ lUl IJ�l!Jl'll)' Ullll J.>\ll u�"�l·'' :iwi·'P""'I
·<ooz
u.,
1
UI'.\ u�:iu11.'1
'j Jtl'lo,j "!J�\
· o>
u.-..l
.
Jrl')\ ... :h -.
'" '
lP
Jlll )h!<XIlll
u•..:lo(l'lp
...,u\i �ruJ.>cU.>tl
","., ....,., ��:1.>�1 ,\f'U-\<Ur(J
ClltUJI:f IÎtll(
u.:>TI·"�k•lltn•., .:"r:.J. i -..n\ u� 1
··�poun rJ' · PII•••( IU\1" ''1'4 .,, .,
"·'l
I ·'I'IPSIIt( 1 "I
\lil> 1. J.'llll
'!i uu�JI'tl
·.rv "'.,
·�·lljl'll(\ 1101\J
•>(,c, 1 "·""" "'Pn'"l · ·'�
'!liii'IJ'dP\1
P\(
u'
v .,,
.
111•,
·'PJ.�� '!lqud.lli "P'·'·'
u.•
"''"
,�,.,, :iu�:
'�''N Ir> -'IIV
I
Cfl
Htê_
CIC• l!_,,
/1/1 'tjll 'J'tiiO 11 ltf
lrlllf'J\1 •·m·pr!iJr�•N
·;lu!l'11'11 · 1 "'l:lnun
, ...., u
...�lu�u.�:><'-"''"
-Jtt'·'"'�l ••p�l'j\'JJ
u-.
u.-.:1r ,J,
·1!11 'U."'ll�q">\,-,3 �I!J:>lU\'I.J.\.• 11)� ll'.\" . 1Ulllij.'tjllCl(h lL•<l()
!I ••, 11\i
-�
••• ll_h
),"1'1111 '-{ ''J·"""CI
""'" �P JOU.\ u:-do
:.!U_.i! ..� . ·&
a1�0
'I'!J>tl( 111'.\ l J,>1!!·" >I> -lll\u�J .:.p ur' u.l.• . ...., Jri·IUIIIII -OIO� �(:>IUil
U•
U.>b�J'I ·''J-'111 1 l
!'/ "'111 I""�" "I lltu'''l''l\1 rtn mrll
jpnl'lll 1111 1>11
1r1 u:llrlpuu:( 11'1 111 '11>11( ''(J·' \ F''•\ >J(:>'l\1.'!1("•' •1111 ulU (11C.l�
•
U.>
ID l.lt
u.., I l{)t)UtI .lllf1 flllll''
I:>T(I'\\ ·u�:îl"'l" Ul"J tuu.•:'j ·" I\'
���1 un
'!"'''I �r·"", lllJ
..... �;,._
111 ....
,.," 'Y 'I I I'·'I 'iln!lnP�A ,,..",.,.X"III
��>nllJKfc;
ll('J;fll( I(IJII"Pfll 1'11111'• oiiTI�'\( ,:;11 ·l'!U1!J
nt[ ti l' \ 11.1 1>1 \1>1'1 · '1
'11 '1'�1 ''�
'" ' '
:1
n•l'r""'l'" 1
• •
��;�.clt'�.h 'of'l/'•/
111 ����
II
fl 'f '-71J 'I
U:'I�U!I.,J-.J,l9U!1\
,.. .....,.... ••, •.\11 t"
A111ltnn1 ck Mdlu "11
bkl�·tnl<ting uit 7ijn "<rl.
'''"''"" ' ... ,, ' f 'I"!( ')I)-.-,!�/> 'il
I
.u
l.rn
h�o<mlatnt: ••it lll·t h.:·
! t'll
l.m�njbt<' \Hrl, Hll An1huny
In Jn hu.: k IJ,\1 ' '" '��rijwr un�
f,J." t:,. ,"
)J.t,hdJ.:r ,;, n .l.u h.:r ,lc-nk<n
,1.., �ldlu. 1110.1 "�·I wrhJkn <'fl
IIIOIÎI pn�lknlL 11 \,111 J,• �,:··�
IUI.Ihd,
1 "I�"'""· l. . u
"''
llt.tl< het ""l·
llthl< (f ,.,J.. 111<1 1;,111 t.kn.
lijn
ZIJN
ll•ulfll /,"l�tSU"'
h'll ,,r.J.t� un !-"'"P"dd;.:n llnri 111 luiJ.J�IU "AJrin
Atllon IIC1"bo.r
me.:
I" '''"'""' • ·" .. •f•••,/.�fiiJ., �c·/
h,·,
IU•U'rh.'lll n u \.\.1l(U.If '\l.tJ(.
I"'"· Lun�t I
w
!\<--.l.rlht.:•wr.:ll
'·'" :\nrnn II,!IHocr in \HlOrd .:n
h,dJ. I kl'h<"-' '"'"'"'' I"''
no...·nl<.l.
1id11dl
I 11 ,[j,· hunlAm!:
hdJ h.,·ri hi1 puJuir .: rd:.r.:n •
1-'<'<�hr. wn "·'·"'�"er n11
·'·'"
ttl in .lir ho ...I; ' ' 01'�<1htl1Wil. 1 �o 1� I>jin& ,,,," 1/.o",f,: I ,n, I,,
\\',wrol<r1 'J n 1\n,·tltllt.l
ltiMf /1111/t Ht}l
\,ml�crlin�: l<lllll<<•t.:r ,,,�;,, ,1/mtiJJt.:t
I Lil pr- tdlll!-:< ni• u\\� \\:rt.tlinj: '"' J,,L l.l.t<lid ..: Chi'"'" ,,·k.r.
'><tku tllunn.t):J (I'>�S t')•).;),
I\JitML 1 lrn �� "h i.
I <11 umw.r.:nd. \\.lrlll o·n wij'
On<'in.Jig.: Lirkd ", 'll.t t./., .".. #t
I .:rt hlu.:mloin:: 11ir dL nml•1 hd .:n.l, �·"'-huh.:n •
,.,m
llld
o.k
, •
I >i•l"!\•'"
tu ,,._,.
In .lir hu.:k g"lr ( ;JJ�•rn.m uomm.:ntJ.tr ''I' .trk A'llhi:"'-'": lh IIJrt .... rrJ tk \.tnJuL•i
u.....tJh.•.
.:u
,(,· \uur.... hrifi,u mctr .J.· 11udhi
�<'l.ln!(ldnl.r ·•1• undo.:m..:rp
\io"JJir H /•111 ,(,"" I dl , I , , •I
h.t.tl \'Hl J.: f.tpJtl\.: /O.:OIIl\.'l.'\I<.T
tlli!!rtlll' •·m lll<'l l•.
"""''t,·n
/otn:aJr \.crlic..ht
Dir h.....l. 1<:rrdr h.:r l,·,.nwt·r
Jn.tu Yor,;t
de I r.tnlol,·
1\i.tw .1. A.. ,.
�dlrijv,-.·fjnum.tli,, l, i 11,,
h'fl hunJ,·lo�rtil..-l.:n '"' h,� '<l>o>UWÎII�\'11 on-.;r Mh',1ÎIJ,
I Jl<<'l <'11 'lq•h•·n luuro.IJin 01<'1
CJUI\)11 uni. dij!; IIÏI!WY,< '\"CII Juur
.1h l<'t lllh,·m.t: "·" ;, \\'J.trlwi<.P
J.: '>tiduint: Y"l\• N.�krLmtl in I
�....-
_j
___
I •I".!. :-.lug ,,,.,,,f, <'\'\."11 .1\.'lll<.'<'l
"' 1.. 1.1.-r .•1, ""'"·
U 'ltllllp'.L"
111 •111.>11\l'.li.>J'�·· ''!'t'!l•�hl ·JptlupóhJ J;,..�
11('!/"1 •1 !''I,.
·I'!!' Pljlll'\ 11111 11�111 .'1\l.u Pij
UI'\ •J,l J,l( llj.'I'Hl·';h !ll
'> lll>lllr
:>plLlj.><l U.>!l.>l 111'\ \Ph:pl
·' ru.\J.>J!lh"! :it�pun·n\> '"' 1
U I� ::,4,
.' �\'
lH• �.I
._::._�..
'/ ,,,.11 r• ··lnJ u.::...,, lU l.fl
jJrt! hh
'" '
<,
'"' '
u.ll:>jltl!'l'""\
i"'·'ll
u• ""''
u·.nn•
CIO 1 1 "!"J 11111 I''"IPII'l":i\Lfiou 'l
lil'! IUI
J.'·'"
V•"l 'I'P'11" u., I
)t'l'flfWklj ..,",,,., ·/'�·u ;u� ""u •pJnbi'OuH
lJ,>UkUI:>�Jt·t lp!-.�\ "'1' Uh/ it:>llllll:lrlll 1
""l>l'� 1· '·''1 ,1,,. ,u, I-'" ·u:om;>uu I''''II!!IU"nt l,.,.,l ,
•
"r !!·"
·'f' 1u1 1111
U.'
n·"
u·p >1\lll •u•"
·:iu!J>IIU't\ rou>'ll I '*I
.'IIII'J J'lll>.j 111'1
1\llo>�j.>!t.II'J,llj
,
·•ttt·'\\tf;'IJ' U:> .>1111'!'1 >\<.I 'f' l 'l \
,>lJJ!>�....l 'ILV L''t oiL"'N 'I�!U' '1 U 'I.>
U ....\1\l
·••t�!II'I!'IIL'·'
(.1\(l
, til
'!II"'L>\\1111
Sà�,_ tC• '• 0
F"JI'Jt\1 lP I
b
01\ A 1\ I 1\
•I!" ·r�·,.••vo
)1'\. \ 111 .>p> I 1\11 IUII"IIlJIII' >
m•f l"lU ,:iuro,ll''l "'ï'l''�''l
,
L:J
11"' 111''
"·'!!·''
11 '1!·'\J '"'I P \U 111\U.U U.>.J
'"" "1'/1'1'1 prnu '"• t»lhlA
èlfu!"''!IJ�.• "1•"'!-'�S
.. # ..
·u.'ll\!t\lll ·"" '"!'"'·r \\.>;i .>pthU!S
U.1
ll'll 'fl.l \ :d!l'{"'I'ILi
11 PlU ·'':J'" ' " I!I �.ll\\101 U> �1-'lh\RI ·''I!!F"•!"I' 111'\ >llulotJUI.ull"'l
;
11'/\ 'J•I••IJNII' ''I" ' .,,., lf"" :ou
11 ....tJ>\\J,1Jli1Ct
-u�!' I" ''1'1"1'1''" lil Hl
':! 1"'1·'1-'11'!"•" u:>
I
tllr,\f't J<l 11'1.1 11:0(!
\l(J\\'1 1\\
., ,,., , , , ,.,.,, tKIU<I>J"(
II''�J41'o<tl�l11 1 IJ>• I"!J\IUIIIIJ 'IMI>UUrJ." olfiJ"'tl.'\lttl
l'!u>p >!
,,"..,•.v
,.,. '
"'" I:>!U
"'1
,.
... . . ..
·'P"�!J' :Of'u..,l"l""' l"'r""'l
111'p .l.l,l\U UI',\ :hpllt u.• :Iu!,
!"ll'l- "I :\'l""!"!l'"l' uo•u "·'-!
•••q •[
.. 11 "' ..
__
IJC, " ..
Hl'lfllm•f•.t 1 .,,t,.11
I'U!<U '"�N
r 7 .
. I' lW<#..,
:tW�iJ>\Io IPIII>Ijllf\ \
'.''!IU\ll.' '\'f-"· '11{ 1 1 111 J.'l,\n
11·" '111",1111·•) Plll ll >:j!I.>JJ, ,'II I
�.
.,1
�;l;r,.. (# ,I
I' •
'l ltluu",l '" ut\ :111!1'"'1
�
,".1.."11-1) ,,.:.,.,uur I'P'I'"i'\
-....
tl-diiiU >J ><> 1'l'f "'"b"l l'lj UI o•�r�i
"''\
't·"'t"tr.i•t'
I 111'11( l( l<J� I l\to
P<>•t � '• !l'ttJtl lll p>ollliUn 11, l
,!f ,.""'JIN 11
'l'"'lr'd 'I' U! t�o\ """uf
-
pun:l "'"'�/.11 '''H u!! 7. ""·' JI\1\I,RJIC "(l
ul' 1 '!'�''1·'1' u�:iu! pmu\\.'11 .'J·'I'I·''I " ' •'.1�1 T""' 1! ( 1.
-J�!I' '"' '1"'111! 1"1111111 "1 !!11·' I ·:lu!J\JII\\1\11 '"''I Jl\n tl'rtp.>l pll,l,l;>nllun "l! !lliiKI�.I�I U.l.(
.. �
1 -c�·�
:'UH! 1!�
••· �� h
1" 1!//"1
111"1
�<.'ll'"f"'lf' P'f "l U>II''M•I()
i�f. 11·'1 ".�\ =�! , IHIJ<t
lL' '''·"
'! '"'''�"""·' Ir\\ '•'11\ '11'1!'1�'1 ,l) P
11•!11 lfl" \ I l 11' ('ll'.itL)l;i '•I
'J,Hij.'l.'l' JU Jl1,1<JIL"'.":i \1
\'11<"1''•1 .\1111(
'1.'<11
I
:ln'l\111.''1·'( 1 'U.>(>lln�,,�
'iu!' I''•'·'' ·u·'P.'I·"i m� � ·u.... ,,, � ·-· l)h "·
J.
h
)/1111",/ llttl(
a>:Ïn(l'!(l
.-.tp rurw�!N"'
-·'1 ·'!1·lS ·"·'P ""'1 '1''1•·"11 '" "·"·' � ... '"' fl!llllll' tl'(l',\1'1
·weo11H 'll,lllU1'1 11.l 1111'\ .lljll(f>lf'\'lt( II!Jrl'\1 :1!(1!!-1 '1'11 1[) lll.'lt.ft'PI(I ·III�')Î\J .\p 111' \ ILf,!U!tll�'>lfJ�\11 ..:i �U! ptUI'IJ.>.l U:>.J ll,l U.l11j-W(l
ur•
P:l,.,..l . ·�ut'(� U
<;I ll((.__ ll!o i;. h
'ii/I!J I f "'•/ J P!' �P •uo• S(�J�
1.'111
....,�
11
uht '""'
�lt�rru�..
:>tp:;!I�U.I '.�:Î!Jllll ad "'!' H"'(\ 1''"
r , .\\ U.... J'�"H('!!•\"\ ;'hJ.lr.UC1 �J,"\Jih
·•·"'/
-�•V "I''''' '"''"·'""u'" '"' 1
a·m" uq 1 'I'
I" '''1!) 1'"·'�'::, 'lil :iw:-t
·'' "'
I
�(l PIU olUF1!! p:lJ.'I.\ ·'J' 1 1 1 1\JUU(' 11,> 'J-'·'l.\\11! 11�.> '! l\�.>1 "·'(I
.;,: 1:, ,', .....
Uh:; t.
ril<) U 'jf\1'11 1 '\ .,"UI\ :ÏUfl1 U•"\ IL� ( mutCH .,.,"._11 u!!ll<n.u<t ue.ue'lllJI
·,:b:>.\ PI" 111'\ ""ianpxntl\ 'I �:I!!PI'!11P 11' '1·'1'1''1 UI . ,..,,,':f '"ll!(li'J1 ·'1'"'1
·' J' UI',\ II)(- '"U!7J:>\ \('ll!!f '(I '\,\!1
lll(l\P\ 1111 11�11'1! \U" IP11J1! (ll':Ï
!(lfll :lt·'lll!.l!d' ·'11'' u.• pup'''�
P�
''·'IU
·'UI'
''l· 'qi'Jttf 1'1111 '(-'<>�.{
1(1lii'.JJII1111ll j '1'11.'1·'1'�"' !1 ·" u:• I
...��nprJ<f
u." w1
Ut'i l><f
,••," J!U
) 111'/V
��lf<!!ll\
'"'\('"'
' · P
11.>:>� 'I'!I·'V'· '' .''!(' 111'111
PlU
u;.:ppHI-.'<i 'I"'"J"I "I
·"'I'" Î\
',llll\1 , ,'\llf'UII { llkollll'l\1111'
h<IJI'rp ltllll'(
'JllhiiiJlP·'"'I '"'""' 1 .�JI"'
lil J' !''P!! \\ .li('�II'•IIIJlP.">tJ
PIU
�p!J< iut ·''1!!1 ll!o! I IJ' l:iU.'tll ll\ "I PI'\ ·'I' ,\UIII(IUV ··'·""·'' )(I
1\ f,
u.,I(J,'\\\.IJ(""' ·'1'"·"''1 u....,nn
:u.�. 'u'r ul!7nn..•g
·'Jl UI',\ \l.l)>Ï'll :iu!l•\llfi•(J,\.\ \l.l.J
,, •J I Ull... .. 1)(, ''"V'
,,,
l�·"'
I. 111"1'1''"', 'I IJ J ,.....� ...!I!'PP"'I'I"'I' �o I
,:>.'lt• ,\\<U '('Ut\ I.>!UU!d
'111'\\ ltt'fl'
'"'"
' � lCM I\JIIfl\
....1"'1' \I :"·'r!·'l "'1 ··ll':ÎI.>II 11."1\fo•l\ '"'�'I "'"'n.· \\.
·lfu!ll''' 'P •�··
!11111 U.l\ll\ 1)11!111'"· Ul :1c11, "'1'1"1ta!l'-'"" =t'"'l '!I' 111
-.
li'·'IUI'lJ .>�Î!JI'I on; 'I 'f'J-.Illll! '1' ,·u
tt
•,,·.
111',\ IIP!Jl'l'"" ' · ')-'I Uil '·''11-'111
tk� l,• h
•
�uu "1 J�'"l ' · r \'l''''m •''"1''1·'"1'
,,_,",.,/ •• ,ft\ tut-•wc .. :ooe !f-/
"' ...., •.,P."
I
l••t
lH•
14�
•
''7"•'11 ,,..," 'f . .,u"..,,.." J I
Url �'I'I'!•U '" '" I · " llll'r/ 1"1'"
· � '
·JIIII)l 11 '1'11 5! ll ·'li!J.I-'1111! u-..>
'! .;,,!'(" ,...:; u.>':f'1�1<1' .,, , ..,,I' '" 'I ''I ' u l."�\�11\ IIV '!r""' l
"''
I\IJl
16.\)\
· ·'�I'�!'' !I"'"" I t ·p• "·' '"'••u••
. ........;..-
•1
· \U N, ,
t)f,
' :�.�·
•
I' ••
' I J "1 I ;puuor ""'I'' :t!lj,np:f <11 I�U n Jll,>g
JIIU\
�
Jllo�ri,11U 11 >.• '11' "'·'" 'l't)
m·' 'Fil �r
'·'" u.•pp( 1 ur., ur(
•MI ):L'"
. .........\r(} . ·'I' :...U.'Illlllll UI'\
t
11r"11"�'l'I'''I·'P"" l-'lf Ju·'"·!' 'l·'uf.ht" u.•.>\\11 'lltt �.,_''1';; "'·I
1---�
fU
•• h
•
., , t f M'l rt.j
1\.)-�\-\��....
I!ClClU UI'' :fnl.>j
..
"""""'� �,,,,
111 11\7.
· P "'.Hl"''.�'"' ·'I' .1. ..:i.''"!11• ' ·
IK• S I•
"., "," IL>PU! \ ''!" I"I IlpUt:>!\\
·'P · J.•:t-t"' · ·'P u '1''"\\ u>:1u! '' .
-ll•ll j ''-'4 ·"f"!'"JOIUII!j UIJI liJ
...
..�
I ?. �
'tl/I".,.,.,..,,) ·J'"''"'
·u••·>rl lt
-J·'·' r•�"�tl!!J:ilu 1r ""'I 1111 ' 1'
•! uq
' ,,u�:,-i
,;i'·"1-'·''1 :�'"'1
'•
••
;:.11'11 1 '1"I u...,'"!i.>q
"·'I 'IL'IIjl!lll! '· IIII'IJII<J ':1 !11'11 1 '"'I
U(.
l
1001
lfU!IIP!IUt\
··""'�I ,,,.,,,,,
.. . .•
'�
e
,
U.liiJ'IIUI ,\\\!1 ll U 'llll,l,•IJJJ l \ 11111 �P'"l 1111 ""Iu u '"
1\H lrt'\\ UU\U"II , fl "' l/tft •
'11!'"
1 '! ''��'-'·1
i
j, ,..
Plu u.•:r:r·u'l"• 1
1tro.
I
��;
(lilt\ tt,
'I .. I . ·u• J •• 1 N r•,tt�'""'-'
1
u; ""-'i..... Uh "-h
\
,_,,.
Ir!.''" 11' P!!11' ·'''
n· r
"'''' 'F'"'I
l!P U! 1111'111 110\!JJl 11 "'' .. ....
�(1(1< UI u! •�'pnmp:i '1' I•
Ul i1 1J •l'ltl\'
''"'""•I "'"I
..,," n:>�•t•�r 11r1 . ...�.;>'"' ..).1
111'//'lfiV\
.l�.... . -.. ,•. ....., � '·
1�!'1 �:l!'I'I11P:t ..,11
'IL'""·"' ,.. .. '11' " .. r '" · .1'' llj"';.:iul) uht.>llt (·" 111
·u:•·f!!I•J11!1 'I'!"P 111 '1 1 1·'1'1'' 1 u l ,>IIIJJI'\1 '111111.\U,..._, uit,
) '/'1""1
;lu!J'·"'"t" '"1"1' �''I "'"
1
Hl �,
_
IJto
�. h
llfU4 //' " nnrl" UJ .,,,, .,.,... •
I
�;: . tHt
\
, ... ,",, ttt I ... , ", 1'"''"'>!!11
IL-
l..uo\h ll<t h /4111! l�llo.flll
I)i.olu�,llll\•1 loNty 11111 hr•o:l.. 'I kt
l'.rl(nr" u•••·I
I'""'" \;,·h, ·ino.
Om:l· tirdll, o.........cn in Jç droom I,,.//,",,.},�
I"' J><:N•utloiL
<o.:nl•� '"u
r.. \\11�\·.urdm!! \ m \v,ll Ik IJ..o
.n
),um
j,.
u
ll1l'l �o:t:n
t�ksrti-.1gmcnt,
ook Tien op llllJ.C website:
www.satnsarabooks.com
l.un••ri,li...:h
DJdr \ indr
ll
mfè>nnatil' owr de: bocken in voor
lxrcidrng. dt: .tgl'ncln met inform;uie o\·er lt:tingen
van KcnnLnclhcld vi•NI, I 'IJl/I
. L1c
I"' hkt<llll<:rin� ui1 bt:r \\ak '�ll
onlc
.lutl'ur�
l"/1
kunr u ·tieh opgc\'Cil voor orue
nicuw�lmef
J.. in \'1'11: un:rlo:J,·n
""krl.onJ-. .oth.tit.o-��rJ.tr ·\b,.mJn 'miL
S;umaril Uirgl'\'l'rii b,.
Ht:n:ngr.rclu .i·ll
10 l(J AZ Armccul.un lt�ldonn: 020 - -:i 5<;0J(,C, �:-·.,.c 020
c;4)503HH
f' ·ill.!ÏI. info{.filS.IIll'larahnok!!.CUill