Het absolute perpectief

Het absolute perspectief

HET ABSOLUTE PERSPECTIEF Van verkramping naar vrijheid PETER GORDIJN

samsara

De absolute waal'heid bestaat

Er is een levensvisie die alles wat wij in onze cultuur krijgen aangeleerd overstijgt en een passende plek heeft voor zowel .)

wetenschap als spiritualiteit. Het maakt in een klap duidelijk waar ontwaken, spirituele verlichting en Zelfrealisatie werke­ lijk over gaan. Wil jij deze ultieme waarheid leren kennen?

Het absolute perspectief is theoretisch super simpel. Slechts een handjevol inzichten is voldoende. Er is echter wel een uit­ daging: Ben jij bereid om je oude conditionering fas te laten?

Prettig neveneffect van het ontdekken van het absolute per­ spectief is het doorzien van het hele ego-spel, en daardoor automatisch het einde van innerlijke verkramping. Oak de diepe essentie van alle spirituele en religieuze stromingen © 2018 Uitgeverij Samsara, Amsterdam

wordt ineens kraakhelder. En je zal er eindelijk achter komen

© 2018 omslagillustratie Greg Rakozy

wie je werkelijk bent, voorbij het masker van het ego. Wanneer

Redactie Justus Kramer Schippers

het kwartje echt valt, ervaar je onverwoestbare innerlijke rust,

Vormgeving omslag, binnenwerk en illustraties:

onvoorwaardelijke liefde en absolute vrijheid.

Erik Th�. erikthedesign.com ISBN

9 78 9 4 9141178 6

NUR 728 N iets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd

zonder de uitdrukkelijke en schriftelijke toestemming van uitgeverij Samsara BV

Klinkt te goed om waar te zijn?

Wat als het echt zo is...

I nhoudsopgave

Definities Het raadsel der raadsels lnleiding Deel 1: Openbreken overtuigingen

9 13 15 19

Onbewuste weerstand

21

De kunst van echt onderzoek

26

Wat is de absolute waarheid?

29

Bewustzijns-dynamiet

31

Doe! van dit boek

36

Deel 2: Het absolute Perspectief

41

lnleiding

43

ALLES

Het NIETS

45 66

Het Wonder van Bestaan

73

Deel 3: De mens

83

Conditionering

85

Aangeleerde overtuigingen

87

Strategieen Ego

91 96

Super-ego

97

Persoonlijke ontwikkeling Spirituele ont-wikkeling

99 101

Definities

Overgave

104

Zelfrealisatie

108

Nog een keer!

Deel 4: Grote gevolgen

113 119

lnleiding

121

Het grote waarom?

123

Angst voor de dood

126

Verschillende stromingen gebruiken verschillende beschrij­ vingen van het onbeschrijflijke. Om verwarring te voorkomen, hierbij de definities zoals ze in dit boek warden gehanteerd.

Het absolute perspectief De levensvisie die alles ziet als een onbeschrijflijke eenheid, beschouwd vanuit die onbeschrijflijke eenheid.

De zin van het leven

131

Religie

138

Vrije wil

145

Schuld

150

Problemen

154

De gouden regel

159

lnnerlijk kompas

165

Oordelen

170

NIETS

Relaties

173

Datgene waarin alle verschijningsvormen kunnen bestaan.

De ultieme liefde

175

Overstijg

176

ALLES

De kosmische grap

177

Het spel der individuen

183

De absolute bevrijding

i86

Dankwoord

189

Het individueel perspectief De levensvisie van een individueel mens, beschouwd vanuit zijn menselijke ervaring.

ALLES

Alle verschijningsvormen; alles wat je een "iets" kan noemen.

Het Wonder van Bestaan Het onbeschrijflijke geheel van het bestaan.

De kosmische dans Het dynamische samenspel van alle verschijningsvormen. lndividueel bewustzijn Datgene in een mens wat ervaart en weet dat het ervaart.

9

Collectief gewaar zijn Het totaal van alles wat ervaart, dat alles ervaart, door alle verschijningsvormen heen. lnnerlijke verkramping De spanning in een mens die optreedt wanneer het ego zich verzet tegen de kosmische dans.

Ego lemands aangeleerde persoonlijkheid.

10

lnleiding

T

oen ik als Apachepiloot op uitzending was in Afghani足 stan, werd ons kamp regelmatig beschoten met onge足 leide raketten door de Taliban. Wij westerse militairen

moesten dan direct urenlang de bunkers in. Onze Afghaanse collega's vertrouwden erop dat Allah bepaalde wanneer het

hun beurt was om te sterven. Hoewel het gevaar exact hetzelf足 de was, hadden we toch een compleet andere levenservaring.

Dit was een logisch gevolg van de verschillende manieren waarop we tegen de werkelijkheid aankeken. Die gekleurde bril noemt men vaak referentiekader, conditionering of para足 digma. In dit boek noem ik het levensperspectief.

Een levensperspectief is de verzameling van overtuigingen, theorieen en modellen waarmee ik betekenis geef aan de werkelijkheid.

Op kleiner niveau zag ik het ook terug. Toen wij westerse militairen na de raketaanval de bunkers uit mochten, waren sommige collega's doodsbang voor de volgende aanval, terwijl anderen juist blij waren weer buiten te zijn. Weer dezelfde omstandigheden en toch een volledig andere beleving.

Bij de politie is het niet anders. Onderzoek naar politieagenten die onopzettelijk iemand hadden doodgeschoten, toonde aan dat de reacties uiteenliepen van schouderophalen tot zelfmoord.

15

Het raadsel der raadsels

H et absolute perspectief

Ook in het geweldloze leven zie ik dit soort voorbeelden.

ledereen wil gelukkig zijn. Vroeger deed ik hard mijn best om

Wanneer er een donkere onweerswolk verschijnt, wordt de

geluk buiten mijzelf te vinden: Succesvolle carriere, duur

een bang voor blikseminslag en gaat de ander er speciaal

huis, mooie vriendin, luxe cabrio, extreme sporten, verre

voor zitten om te kijken naar de indrukwekkende krachten

vakanties, enz. En toch ontstond vroeg of laat weer een on­

van de natuur. Dezelfde omstandigheden, en toch vindt de

gemakkelijk gevoel dat ik iets tekortkwam en iets (anders)

een het verschrikkelijk en de ander geniet ervan. Hetzelfde

buiten mijzelf nodig had om gelukkig te zijn. lk wist toen nog

geldt voor ontslag; voor de een is het een opluchting en voor

niet dat de oplossing in mijzelf zat: een verandering van levens­

de ander een ramp.

perspectief.

Vroeger dacht ik altijd dat mijn omstandigheden bepaalden

Toen dit kwartje eindelijk viel, ontstond er een grote ver­

hoe ik me voelde. Maar is dat wel zo? De voorbeelden tonen

schuiving in mijn ]even. lneens was het niet meer logisch om

duidelijk iets anders aan.

zoveel tijd, geld en energie te stoppen in het veranderen van mijn omstandigheden. Mijn focus verschoof naar binnen. Er

Wetenschappelijk gezien gebeurt het volgende:

ontstond een vastberadenheid alles te ontdekken over mijn huidige levensperspectief en over andere mogelijke levens­ perspectieven.

············ · · · · · · ·

Voor duurrnam ge luk is een Mde,. levensperspedief nodi9.

x De omstandigheden

· ··············· ···· · ··· · · ····· · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·· · · · ·

(X) in combinatie met levensperspectief

A resulteren in een nare ervaring

omstandigheden

(X)

·················· ······ · · ·········· · ··········

(@).

Exact dezelfde

in combinatie met levensperspectief B

resulteren in een fljne ervaring

(@).

Mijn levensperspectief bepaalt dus hoe ik mijn leven ervaar.

Dit is een extreem belangrijk inzicht voor mij geweest.

16

17

Onbewuste weerstand

H •

•

•

•

•

•

et absolute perspectief belooft een fantastische levenservaring:

Onverwoestbare innerlijke rust Onvoorwaardelijke liefde Geen angst voor de dood Leven vanuit overvloed Moeiteloos leven Duurzaam geluk

Klinkt te mooi om waar te zijn? Het gaat nog verder: Je hoeft geen heilige te zijn of over speciale gaven te beschikken. Het maakt niet uit hoe rijk je bent of hoe intelligent. leder mens heeft de potentie in zich om dit te realiseren.

Als er een pil zou zijn met dit effect, zou iedereen hem slikken en er duizenden euro's voor betalen. Het is echter geen pil. Het is een mentale omschakeling naar een radicaal ander levensperspectief en dat is gratis. De keuze voor dit

levensperspectief lijkt dus heel simpel. Toch heb ik enorm geworsteld met dit levensperspectief. En ik ben niet de enige. Voor de meeste mensen blijkt het in de praktijk verre van gemakkelijk.

Waarom is dat zo? Mensen hebben een aangeleerde weer­ stand tegen verandering. Zolang alles hetzelfde blijft, denkt

21

Openbreken overtuig ing en

Het absolute perspectief

men ongeveer te weten waar men aan toe is en voelt men zich veilig. Grote veranderingen die te maken hebben met je eigen zelfbeeld en je beeld van de werkelijkheid kunnen zelfs als levensbedreigend warden ervaren. Zeker als de gevolgen (nog) niet bekend zijn. Die oerangst kan zorgen voor een

schien is het zelfs al begonnen en heb je al kritische gedachten voorbij horen komen als: 'Dit klinkt te goed am waar te zijn. Het is zinloos om verder te lezen.'

verkrampt vasthouden aan het oude. Een verandering van levensperspectief is misschien wel de grootste verandering die mogelijk is in een menselijk leven en kan dus logischer­ wijs rekenen op heel veel weerstand.

Een collectieve verandering van levensperspectief noemt men in de wetenschap een paradigma-verschuiving. Het be­ kendste voorbeeld daarvan is natuurlijk dat men vroeger dacht dat de aarde het middelpunt van het universum was (oud paradigma), en nu iedereen denkt dat de aarde om de zon draait (nieuw paradigma). Toen Galileo Galilei openlijk uitkwam voor zijn theorie dat de aarde om de zon draait, stuitte hij op veel weerstand en kreeg hij zelfs levenslang

Of: 'Wie denkt hij wel dat hij is, een nieuwe Galilei? Een nieuwe Boeddha?'

Deze innerlijke kritische stemmen zijn de bewakers van je aude levensperspectief en warden meestal sterker, soms zelfs agressief, als dat levensperspectief wordt bedreigd. De stemmen pretenderen je te helpen, maar in werkelijkheid houden ze je gevangen in je oude levensperspectief. Je hoeft er echter niet naar te luisteren.

blijven hangen. Nu, achteraf, lachen wij om de weerstand

mens eerst op (aan­ lets nieuws leren stuit bij de gemiddelde sgierigheid grater geleerde) weerstand. Wanneer de nieuw kken. En wanneer wordt dan de weerstand, begint het ontde nieuw innerlijk een het uiteindelijk het kwartje valt, wordt een kan hier De n. weten. Dit is hoe wij leren, hoe wij groeie meer tijd nodig. Allesnel doorheen en de ander heeft wat

van toen. Voor ons is het nieuwe paradigma zo normaal dat

maal oke.

huisarrest. Dit is een prachtig voorbeeld van de enorme weerstand die "normaal" is aan het begin van een paradigma­ verschuiving. De katholieke kerk bleef zelfs nog jarenlang stug volhouden dat de aarde toch echt het middelpunt was.

Dit maakt duidelijk dat sommigen heel lang in de weerstand

we niet beter weten, amdat we ermee zijn opgevaed. N iemand die zich er druk om maakt. We weten gewaan dat het zo is.

Kun je je echter voorstellen wat een schok het maet zijn ge­ weest in die tijd?

Als in jou het verlangen leeft om dit nieuwe levensperspectief te ontdekken, dan is het de kunst om je niet te laten be'invloe­ den door die kritische stemmetjes. Vecht er niet tegen, dat versterkt het alleen maar. Wees mild voor jezelf als je weer­

Aangezien dit boek een ander levensperspectief aanreikt, is de kans groat dat oak in jou de weerstand zal opkamen. Mis-

22

stand vaelt opkomen. Doorzie wat er gebeurt en houd je innerlijke motivatie scherp. Wees vastberaden erachter te

23

Openbreken overtuigingen

H et absolute pers pectief

komen wat de essentie is van dit radicaal andere levens­

Het voelde voor mij alsof ze me terug probeerden te trekken

perspectief.

in mijn oude patronen en daarmee in de "oude Peter". Dat deden ze overigens niet om mij het !even zuur te maken. Ze

Nog een belangrijke tip: Wanneer je rationele denkvermogen de neiging krijgt om in discussie te gaan met de inhoud van dit boek, stel jezelf dan de volgende vraag: Is mijn diepste verlangen gelijk hebben, of gelukkig zijn?*

bedoelden het goed. Ze deden gewoon wat voor hen logisch was om te doen.i' Tegelijkertijd was het wel de harde realiteit dat het een vertragend effect had op mij.

Orn de kans te vergroten dat diepe essentie van dit boek

Lange tijd kon ik door mijn weerstand niet zuiver zien. En omdat ik niet zuiver zag, zat ik in de weerstand. Het was een vicieuze cirkel waar vrijwel alle westerlingen in vastzitten.

Logisch dat er een inspiratie van buitenaf nodig was om mij daaruit te bevrijden. Vroeger moest je dan geluk hebben dat je een klik had met de geestelijk leider van je dorp. Dankzij globalisering en moderne technologie zijn er echter zoveel verschillende inspirerende leraren beschikbaar, dat er voor iedereen wel iets is wat werkt. lk ben enorm dankbaar voor de inspiratie die ik heb gehad en ik ben blij dat ik het lef heb ge­ had om erin mee te gaan.

helder wordt, kan het slim zijn om ervoor te zorgen dat je niet wordt teruggetrokken in je oude patronen. Je kunt bij­ voorbeeld overwegen om dit boek in het geheim te lezen. Ga gewoon verder met je !even en houd deze ontwikkeling voor­ lopig voor jezelf. Als je uiteindelijk straalt van geluk, komen ze vanzelf vragen hoe dat komt. Niks moet, alles mag. Er is geen goed of fout, alleen alles wat je doet heeft wel conse­ quenties.

Wat

mij heel erg hielp om uit mijn comfortzone te durven

gaan, was mensen zien die er al uit waren gestapt. Het zijn altijd stralende en sprankelende mensen. Ze zijn de inner­

De grote innerlijke veranderingen bij mij zorgden voor wrij­

lijke rust zelve, zijn niet bang om iemand de waarheid te zeg­

ving met mijn omgeving. Jk was gelukkiger dan ooit, en toch

gen en zijn toch onvoorwaardelijk liefdevol naar alles en ieder­

vonden mijn dierbaren het moeilijk dat ze de "oude Peter"

een, ongeacht hun omstandigheden. Dat vond ik zo indruk­

kwijt waren. Daar kwam nog bij dat positieve veranderingen iets pijnlijks kunnen raken in anderen. Dat zullen ze je niet altijd in dank afnemen.

lk ben voor "psychotisch"

en

"manisch" uitgemaakt. Het was mijn uitdaging om trouw te blijven aan mezelf en liefdevol naar mijn dierbaren.

wekkend, dat het me overtuigde dat er een diepe waarheid moest zitten in de spirituele wijsheden die al eeuwenlang worden doorgegeven.

Vanuit het oude denken lijkt dit radicaal andere levens­ perspectief een grote stap buiten de comfortzone. Vanuit het nieuwe levensperspectief is het echter slechts een kleine,

*

Uitspraak uit het boek "Een Cursus in Wonderen•

"j' Kom ik nog uitgebreid op terug.

25

Openbreken overtuigingen

Het absolute perspectief

simpele verandering in hoe je aankijkt tegen jezelf en de wer­

Een voorbeeld: Op dit moment lees je dit boek. Je ogen zien

kelijkheid. Net als dat het nu heel simpel lijkt om te geloven

de bladzijden en letters. Wijs eens aan waar je het boek ziet.

dat de aarde om de zon draait i.p.v. andersom. Zo spannend

Waar is je vinger nu?

is het allemaal niet. Laat gewoon je oude overtuigingen los.� Toen ik vroeger als Apachepiloot op missie was en de sensor:!: gebruikte om kilometers verderop gewapende strijders te volgen, waar zag ik die strijders dan? Juist, op het scherm in

Jets nieuws luen is in het begin rnoeilijk in het midden vel'WCll'l'end en crnn het elnd fe1ntasttsch.t

de cockpit. Volgens de wetenschap werkt dat als volgt: De strijders reflecteerden het licht van de zon en de camera op de neus van de gevechtshelikopter registreerde die reflecties.

Vervolgens werd in de sensor het ontvangen signaal omgezet naar elektronische pulsen, die via een boordcomputer naar het beeldscherm in de cockpit werden gestuurd, alwaar de elektronische pulsen weer werden omgezet naar een beeld

De kunst van echt onderzoek

dat ik als piloot kon zien. lk zag dus niet de absolute werke­

Durf je mee te doen aan een klein experiment? Kijk dan

Menselijke ogen zijn vergelijkbaar met sensoren. Ze nemen

nu even naar boven. Onthoud de eerste twee dingen die je

de reflecties van het licht waar en zetten die om in zenuw­

lijkheid, maar een afbeelding van die werkelijkheid.

spontaan opvallen daar en lees weer verder. lk kom er later

pulsen. Deze signalen warden naar de hersenen gestuurd en

op terug.

daar ge"lnterpreteerd, waardoor je zelf uiteindelijk een plaatje

De ideeen in dit boek gaan ver voorbij alles wat ik ooit leerde

letters? Wees jij net naar het boek in je handen? Of wees jij

op school. loch is alles met eigen logica en innerlijke directe

net naar je hoofd?

ziet. Nogmaals de vraag: Waar zie je deze bladzijden en

ervaring zelf te onderzoeken. )e hebt er niets voor nodig.

Geen microscoop, geen telescoop, geen onderzoeksbudget,

En nu komt het mooiste: beide antwoorden zijn goed! Vanuit

geen deeltjesversneller, geen kerkgebouw, zelfs geen medita­

het perspectief van een persoon zie je het boek in je handen

tiekussen.

en vanuit het perspectief van een bioloog zie je het boek in je hoofd. Het fascinerende is dat het absolute perspectief nog

.,., Zen-uitspraak.

·i·

�: De camera's op de neus van de gevechtshelikopter.

Bron onbekend.

26

27

Het absolute perspectief

een flinke stap verder gaat. Hier kom ik nog uitgebreid op

Openbreken overtuigingen

Wat is de absolute waarheid?

terug in deel 2.

Om erachter te komen wat de absolute waarheid is, moet je Terug naar het experiment aan het begin van dit hoofdstuk.

bereid zijn alles, maar dan ook echt ALLES wat je denkt te

Je mag vergeten wat je boven je zag. De vraag is nu: Welke

weten los te laten. Je moet je openen voor ALLE mogelijk­

richting keek je op toen je naar "boven" keek? Naar het

heden. Er meet niks, maar als je het niet doet, kun je dit beek

plafond of de lucht? Vanuit jouw perspectief helemaal goed.

net zo goed wegleggen.

lemand in Australie wijst echter precies de andere kant op.

Wat jij "boven" noemt, zal hij "beneden" noemen en vice versa.

Vergeet alies wat je hebt geleerd. Vergeet oek mijn vorige boek

Als astronaut zou je je kapot kunnen lachen om de vraag.

en al mijn vlogs. Begin helemaal vers. Blanco. Open. Wees ze

ledereen die in de ruimte is geweest, weet diep van binnen

nieuwsgierig als een kind dat alles voer het eerst ontdekt. Dit

zonder enige twijfel dat vanuit absoluut perspectief gezien

gaat ver veorbij outside-the-box-denken; dit is vol overgave

"ender" en "boven" helemaal niet bestaan.

met een aanloop ze hard mogelijk uit de box springen.

lets wat zo vanzelfsprekend is in ons dagelijks leven, hoeft

Een voorbeeld: Welke van de onderstaande plaatjes laat zien

dus helemaal niet vanzelfsprekend te zijn vanuit een ander

hoe een mens er in werkelijkheid uitziet?

perspectief. Sterker nog, wat conflict lijkt vanuit het ene per­ spectief, kan vanuit het andere perspectief perfecte harmonie zijn. Kijk maar eens naar je eigen lichaam ender een micro­ scoep, dan zie je allerlei micro-organismen die met elkaar in gevecht zijn. Kijk nu naar je lichaam als geheel en je ziet een gezond mens. Alles draait dus om perspectief.

In dit beek zullen we het individuele perspectief tijdelijk loslaten en het leven gaan onderzoeken vanuit wat ik noem "het absolute perspectief".

Het linker plaatje toont hoe wij gewend zijn een mens te zien, het middelste is een warmtebeeld-foto (infrarood) en het rechter is een rontgenfote. Drie verschillende sensoren tonen ons drie verschillende afbeeldingen van de absolute werkelijkheid. Geen van de drie laat de absolute werkelijkheid zelf zien. Alle drie laten ze slechts een ander beperkt stukje

28

Het absolute perspectief

Openbreken overtuigingen

zien van het complete elektromagnetische spectrum van de

is er nog steeds sprake van een weten, voelen en zijn. Wie of

absolute werkelijkheid.

wat we werkelijk zijn gaat dus voorbij aan het rationele denken.

Het is datgene wat er altijd al was, nu is en altijd zal zijn.

Dit voorbeeld doet ons beseffen dat we met onze menselijke beperkingen nooit in staat kunnen zijn om de volledige abso­ lute werkelijkheid direct te observeren. Het is dus ook onmo­ gelijk om de volledige absolute waarheid af te beelden.

Begrijp me niet verkeerd. Ogen zijn niet fout. lk ben zeer dank­ baar voor mijn menselijke zintuigen. Ze verrijken de mogelijke

'We kllnnen slechts kennis l\ebben van de wel'kelijkheid zoals we die waal'nemen en niet van de werkelijkheid zoo.ls zij werkelijk is.':!:

ervaring van de absolute werkelijkheid. Zander zintuigen zou ik bijvoorbeeld geen aanraking kunnen voelen en niets kunnen proeven. En ook na dit inzicht kan dat nog steeds. lk besef slechts dat mijn menselijke waarnemingsvermogen enorm

Bewustzijns-dynamiet

beperkt is. Dit besef heeft mij vooral geholpen om oude over­ tuigingen los te laten. lk dacht te weten hoe de werkelijkheid in elkaar zat. Nu weet ik dat ik vooral heel veel niet weet. De

Na zeven jaar persoonlijke ontwikkeling dacht ik dat ik het

wetenschap zelf schat dat we ongeveer 4% weten van alles.*

allemaal wel wist. De inzichten hadden mijn leven zo verrijkt

Volgens onze eigen wetenschappers is het overgrote deel van

dat ik er zelfs een boek over schreef. Toch zie ik nu in, achter­

het bestaan dus nog een groot mysterie. Daar kom ik nog op

af, dat de echt diepe essentie toen nog niet tot me was door­

terug.

gedrongen.

Voor dit onderzoek moet je alles, maar dan ook echt ALLES in

Begin 2015 was ik drie maanden op sabbatical in Thailand

twijfel trekken. Zelfs de Franse fHosoof Rene Descartes

om mijn eerste boek te voltooien en rond te reizen. Op het

(1596-1650) ging hierin niet ver genoeg. Hij kwam tot zijn

tropische eiland Koh Phangan deed ik mee aan een vipassana­

wereldberoemde conclusie: "Cogito ergo sum"·i·. Zelfs dat

stilteretraite §. Gedisciplineerd zat ik netjes zeven dagen lang

moet je bereid zijn in twijfel te trekken. ledereen met veel

in stilte te mediteren. Oat was hard werken voor mij. Geluk­

meditatie-ervaring weet dat wanneer de gedachten rustiger

kig gaf de Australische vipassana-leraar Anthonie Markwell

worden, het bestaan niet stopt. Tijdens pauzes tussen gedachten

'"

Bron: Professor Robert Di1kgraaf t1jdens z1jn gastcollege bij owoo.

·j·

lk denk. dus k besta.

:!: Immanuel Kant

(1724-18o4). filosoof.

Vipassana is een vorm van 1nz1chtmed1tat1e. De meeste mensen kennen vipassana van de

30

10-daagse stilte-retrailes.

31

Het absolute perspectief

twee keer per dag prachtige lessen over de wijsheden uit het boeddhisme. lk begreep bijna alles. Bijna... ledereen mocht een keer een kort persoonlijk gesprek met hem voeren. Zittend op zijn veranda, omringd door palm· bomen en met uitzicht op zee, spraken we over dat laatste deel water bij mij maar niet in gin g. Nou ja, gesprek... lk hield een betoog waarin ik hem probeerde te overtuigen dat ik toch echt gelijk had en hij zat alleen maar met een vriendelijke glimlach naar me te kijken. Het was een schoolvoorbeeld van de zen-uitspraak 'you cannot fill a cup that is already ful I'. lk hield zo vast aan mijn oude overtuigingen, dat hij direct inzag dat het volstrekt zinloos was om mij ook maar iets proberen te leren. In plaats van hem om hulp te vragen over dit thema, ging ik mijn eigen oude overtuigingen verdedigen.

Hoe blind kon ik zijn. En hij maar vriendelijk glimlachen.

Vol frustratie keerde ik terug naar mijn meditatiekussentje en aan het eind van de retraite worstelde ik er nog steeds mee.

Wanneer je je verdiept in persoonlijke ontwikkeling, komt er vroeg of laat een nieuwsgierigheid naar de diepste essentie van spiritualiteit. Waar gaan al die teachings nou echt over?

En zo belandde ik als spirituele zoeker uiteindelijk vanzelf bij non-dualiteit, de ultieme waarheid die verborgen zit in het boeddhisme, hindoe"lsme, tao"lsme en mystieke stromingen.

Er was echter een uitdaging volgens de leraren: 'Het gaat voorbij aan alle concepten en is niet te bevatten met de menselijke rationele mind.' Wat een onzin, dacht ik toen. Zeg

Openbreken overtuigingen

video's verder kon ik een hoop navertellen, maar daar bleef het bij. lk voelde het niet. Er was nog steeds sprake van stre­ ven en weerstand. Er was nog steeds innerlijke verkramping.

Ondanks alle inzichten had ik niet de ervaring van het para· dijs op aarde. En daar kon ik niet zo goed tegen. Alles in mijn !even lukte namelijk altijd. Slechts een op de honderd kwam door de keuringen voor piloot bij de luchtmacht en ik fietste daardoorheen. lk had een goed stel hersens meegekregen en was een krachtig denker. Normaal als ik mij ergens in ging verdiepen, wist ik er uiteindelijk alies vanaf. Maar dit...

Voor het openbreken van mijn stugge overtuigingen had ik bewustzijns-dynamiet nodig: Ayahuasc''. De eerste keer dat ik het drank hielden mijn overtuigingen stand en gebeurde er niets. Echt helemaal niets. Twee dagen later, toen ik het nog­ maals aandurfde en ik een dubbele portie nam, kreeg ik de meest intense ervaring van mijn leven.

Het was alsof tijdelijk mijn rationele denkvermogen werd uitgeschakeld en ik bevrijd werd uit de beperkingen van mijn lichaam. lk kwam als puur bewustzijn in een soort droomwe­ reld terecht. Eerst kwamen er allerlei beelden en ervaringen op mij af, tot ik door begon te krijgen dat ik ze zelf kon maken. leder verlangen dat in me opkwam, gebeurde spontaan. Alles waar ik nieuwsgierig naar werd, werd me duidelijk. lk genoot met voile teugen, maar begreep niet helemaal wat dit met persoonlijke ontwikkeling te maken had.

gewoon wat het is. lk wil het begrijpen!

Jarenlange persoonlijke ontwikkeling, tientallen boeken, duizen­ den euro's aan cursussen en honderden uren aan internet-

�

Ayahuasca 1s een plantmed1ci1n uit de Amazone dat gebruikt wordt door s1amanen om geestverruimende bewustzijnservaringen op te wekken die helende inzichten kunnen opleveren.

33

Openbreken overtuigingen

Het absolute perspectief

Na een aantal uren began ik door te krijgen dat hoe minder

mijn rationele denken opging, hoe minder ik de onvoorwaar­

ik deed, hoe mooier het werd. lk werd steeds rustiger. lk pro­

delijke liefde en verbinding voelde·:'.

beerde steeds minder voor elkaar te krijgen of te onder­ zoeken. Pas toen ik zelfs stopte met proberen niets te doen,

Meestal noemt men zo'n ervaring een mystieke-ervaring of

gebeurde het. En vanaf dat moment is het lastig om de erva­

eenheidservaring"i". Het wordt soms oak een transcendente­

ringen te beschrijven. Het was alsof mijn individuele bewust­

ervaring of piekervaring genoemd. Op dat moment dacht ik

zijn oploste. Toch was er nog bewustzijn. Alle vormen losten

dat het de spirituele verlichting was waar ik zoveel over had

op. Een miljoenkleurige schittering began door alles heen te

gehoord. lk voelde me na afloop echter weer gevangen in een

stralen. Het voelde als thuiskomen na een uitputtende reis

beperkt lichaam en verlangde terug naar die ervaring.

van tientallen jaren. Het was een combinatie van ontspan­ ning en extatisch geluk. Uiteindelijk bleef alleen die onbe­

Eenmaal thuis ging ik door met het bestuderen van non­

schrijflijk mooie schittering over. Het was een oneindig ge­

dualiteit en daar gebeurde iets bijzonders. Door die eenheids­

heel dat alies in zich had. Het bruiste van energie en was con­

ervari ng was er iets wezenlijk veranderd in mij. Voor mijn

tinu in beweging. Toch had het geheel een onveranderlijke,

eenheidservaring begreep ik non-dualiteit steeds niet, nu

onverwoestbare, onuitputtelijke en onvoorwaardelijke vrede

echter viel alies als puzzelstukjes op hun plek. En het maakte

en liefde die ik nog nooit eerder had ervaren. Het was verre­

niet uit naar we Ike spi rituele leraar ik luisterde. Zelfs als de

weg het mooiste wat ik ooit heb meegemaakt.

een zei 'God bestaat niet' en de ander zei 'er is niets buiten

Na een tijdje began langzaam weer een ik-bewustzijn terug te

verschil in uitleg was en dat ze feitelijk hetzelfde bedoelden.

God', was het voor mij kraakhelder dat het slechts een komen en werd ik me bewust van de geluiden om mij heen. I k

Het enige waar ik nog mee worstelde, was: 'Alles met een

hoorde andere mensen in de ceremonie schreeuwen, lachen

begin en een eind, is het niet'. Dus die waanzinnig mooie

en huilen, maar wat er ook gebeurde, ik kon slechts perfectie

eenheidservaring was het niet?!!

en liefde voelen. Tranen van geluk en liefde stroomden over mijn wangen. Zachtjes zong ik mee met de prachtige muziek. lk kon niet stoppen met huilen en er was geen haar op mijn hoofd die wilde stoppen met huilen. lk had me nog nooit zo vredig, gelukkig, liefdevol en dankbaar gevoeld.

··

Belangrijk: Ayahuasca-ervaringen verschillen per persoon. lk ben er zelf van overtuigd dat het voor iedereen mogeli1k is met de juiste voorbereiding, de

juiste instructies, de ju1ste mindset en de iuiste setting om een eenheidservaring

te krijgen. Vervolgens is het van essentieel belang om de ervaring te integreren

De ervaring zakte langzaam verder weg en ik werd steeds meer teruggetrokken in mijn lichaam. Ook mijn denken

in ie dageliikse !even. t Ayahuasca is niet de en1ge manier am een eenhe1dservaring te krijgen. lk ben me daama gaan verdiepen in alles wat ik erover kon vinden en kwam erachter

kwam weer langzaam op gang, ook al had ik daar totaal geen

dat er vele anderen zijn die vergelijkbare bijzondere bewustzijnservaringen

zin in. Vooral praten stand me tegen. Hoe meer ik weer in

ervaringen, spontaan, duisternis-retraites, depressies, paniekaanvallen, enz.

34

hebben gehad. Het kan gebeuren na lange intensieve meditaties, bijna-dood·

35

Het absolute perspectief

Negen maanden en honderden uren internetvideo's later deed ik opnieuw mee aan een Ayahuasca-ceremonie. Het werd mijn meest intense en diepste eenheidservaring ooit.

En teen viel het kwartje: die volmaaktheid van de eenheids­ ervaring geldt niet alleen daar. We zitten ermiddenin. Ook wat wij als de dagelijkse wereld beschouwen, is het. Alles en iedereen is het. Je kunt het niet niet zijn. )e kunt het alleen tijdelijk vergeten... En ook dat klopt precies in het geheel en maakt het bestaan zo briljant.

Nadat alle inzichten waren gel and, werd het tijd om een nieuw boek te schrijven. Dit boek...

Openbreken overtuigingen

Doel

van

dit boek

De lezer bewust maken van het bestaan van het absolute perspectief.

Je bent al volmaakt, ook al zie je dat nu misschien zelf anders.

Er hoeft niets aan je te veranderen. Dit boek is dus niet be­ doeld om je te bekeren of te overtuigen. Je hoeft dit niet als nieuwe waarheid aan te nemen. Je mag gewoon doorgaan met je I even . En mocht je genoeg hebben van je worstelingen en je streven naar geluk, dan mag je je hierin verdiepen. Ook prima. Niets moet, alles mag.

Het absolute perspectief wordt in populaire termen ook wel "het nieuwe paradigma" genoemd. Het is echter helemaal niet nieuw. Het boeddhisme, het hindoe"lsme, het tao'isme, en de mystieke stromingen reiken ons deze wijsheden al eeuwen­ lang aan. De woorden in dit boek zijn slechts een logisch gevolg van mijn uitgebreide studie naar de wijsheden van Boeddha, Alan Watts, Raman a Maharshi, Osho, Sadhguru, Mooji, Eckhart Tolle, Bentinho Massaro, Hans Laurentius en vele andere spirituele leraren, gecombineerd met de eenheids­ ervaringen tijdens mijn Ayahuasca-ceremonies. De wijsheid in dit boek is niet van iemand, ook niet van mij, zij is van ons allemaal. lk ben dankbaar voor alle inspiratie en alle ervarin­ gen die voor dit boek hebben gezorgd.

Belangrijk: als je denkt dat dit boek je voorschrijft hoe je zou moeten leven, heb je het niet begrepen. Als je denkt dat een ander levensperspectief de "tastbare werkelijkheid" veran­ dert, heb je het niet begrepen. Je zal na dit boek nog steeds onderdak en voedsel nodig hebben om als mens te blijven

37

Het absolute perspectief

bestaan. Een ander levensperspectief zorgt puur voor een andere ervaring van het !even. Dit boek gaat enkel en alleen over innerlijke processen! ledereen die vertelt over het onbeschrijflijke zit er per definitie naast. lk ook. Als schrijver zie ik het als de ultieme uitdaging om er zo helder mogelijk naar te verwijzen. Tijdens mijn eigen spirituele zoektocht heb ik zelf vele verwijzingen bestudeerd.

Eerst liep ik daarin vast omdat er altijd wel een argument was waarom de beschrijving van het onbeschrijflijke niet klopte.

Gelukkig kreeg ik genoeg hints om te gaan kijken naar wat er met de woorden werd bedoeld, in plaats van me blind te staren op de woorden zelf. Vanaf dat moment werden de verwijzin­ gen ineens heel waardevol. Als vele vingers ongeveer de goede kant op wijzen, ga je vanzelf zien waar ze naar wijzen.

Geloof niets van wat ik zeg, en verwerp het evenmin. Kijk door mijn woorden heen naar wat ik bedoel. Ga zelf onder­ zoeken en experimenteren, als je nieuwsgierig bent.

Vind zelf de ultieme waarheid.

'Als we iets hebben geleerd van de 9eschiede11is van uitvindingen en ontdekkin9e11 In de wetenscho.p Is het wel dat op de lange termijn - en veelal ook op de kol'te termljn - de meest stoutmoedlge vool'spelli119et\ o.chtel'o.f lo.chwekkend consel'vo.tief blijken te zijn.'*

'' Sir Arthur C. Clarke, schrijver en uitvinder

lnleiding

oe zit het hele bestaan fundamenteel in elkaar?

Orn de absolute waarheid te doorgronden, moeten we ons niet blindstaren op afzonderlijke dingen. In dit deel gaan we uitzoomen tot we nietyerder uit kunnen zoomen, en gaan dan nog een stap verder. We nemen een kijkje achter de schermen van het leven door het geheel te onderzoeken. We gaan op zoek naar het absolute, het onbeschrijflijke, hetgeen er altijd al was, nu is en altijd zal zijn.

Om dit te doen, gooien we alles op een grote hoop. Hieron­ der vallen alle tastbare dingen zoals mensen, planten, ste­ nen, water, etc, en ook alle niet-tastbare dingen zoals gedach­ ten, emoties, processen, fenomenen, krachten, energieen, enz. Alles waarvan je kunt zeggen dat het een "iets" is, valt hieronder. Wij zijn geconditioneerd om te kijken naar de ver­ schillen. Nu gaan we juist kijken naar hun overeenkomsten.

Wat is de diepe essentie die alle verschijningsvormen met elkaar delen?

Voor het leesgemak noem ik deze verzameling van alle verschijningsvormen:

"ALLES".''

Voor mensen die al weten dater meer is dan alleen versch1jningsvormen kan dit verwarrend z•Jn. Daarom benadruk ,k hier nog eens extra dat ik met de term "ALLES"

(allernaal hoofdletters) alleen alle verschi1ningsvormen bedoel.

43

Het absolute perspect1ef

In dit deel van het boek gaan we in op de volgende drie on­ derzoeksvragen:

•

Wat kunnen we zeggen over ALLES?

•

Waarin bestaat dat ALLEs? En wat kunnen we zeggen over die twee samen?

ALLES

ALLES IS TI) DELI) K Niets is permanent, niets is rigide. ALLES verandert continu.

Mensen

veranderen,

organisaties

veranderen,

carrieres

veranderen, steden veranderen, politiek verandert, kennis verandert, relaties veranderen, karakters veranderen, techno­ logie verandert, zelfs het klimaat verandert! ALLES komt en gaat. ALLES heeft een begin, midden en een eind. ALLES is tijdelijk.*

Er

s

iets wat niet tijdeli1k is, maar dat is geen 1ets. Hier kom ik nog uitgebreid

op terug.

44

45

Het absolute perspectoef

Het absolute perspectief

Toen ik me opgaf voor de keuringen voor piloot, zag ik de Luchtmacht als iets vanzelfsprekends dat er altijd al was, er nu was en er altijd zou zijn. Mijn beeld van een permanente Luchtmacht bleek een illusie. lk wist niet beter dan dat de Luchtmacht Apaches had. lk wist niet dat ze pas vijf jaar voor mijn solliciteren waren aan­ gekocht. En ik ging ervanuit dat ze altijd Apaches zouden hebben. Ook dat bleek niet vanzelfsprekend. Al tijdens mijn

kingen. Sommige dingen zijn zo snel weer verdwenen, dat we ze niet eens opmerken. En sommige dingen blijven zo lang, dat we denken dat ze er altijd zullen zijn. Toch zal vroeg of laat zelfs de zon verdwijnen.

In plaats van de wereld te zien als iets blijvends, komt het dichter bij de waarheid om hem te beschouwen als een groot levend organisme. ALLES is continu in verandering. alles is tijdelijk.

opleiding in Amerika kregen we te horen dat er bezuinigd zou gaan word en en dat nieuwe leerlingen mogelijk als eerste zouden worden ontslagen. Gelukkig voor ons werd er toen niet bezuinigd op Apaches. lk begon steeds meer te zien dat alles in de Luchtmacht continu in verandering was. Co-piloten

"Everything passes. t.vel'ything changes."''

groeiden door tot gezagvoerders, onderdelen van de Apache werden vervangen of verbeterd, de missieplanning veranderde, de tactieken veranderden, zelfs de taakomschrijving van de Apaches veranderde. De teamsamenstelling veranderde, de werksfeer veranderde, de toelatingseisen veranderden, con­ tracten veranderden, namen van afdelingen veranderden, bij­ scholingsmogelijkheden veranderden, vergoedingen veran­ derden, enz. Er werden zelfs complete vliegbases gesloten.

De luchtmacht is dus niet iets wat altijd hetzelfde blijft. Het lijkt meer op een levend organisme dat continu in verande­ ring is. Net als de mens. Misschien lijkt je lichaam soms een

ALLES IS RELATIEF

Is een mens traag of snel? Hangt ervan af of je het vergelijkt met een slak of met een helikopter. Zelfs snelheid op zich is discutabel. Meet je de snelheid van een helikopter bijvoor­ beeld ten opzichte van de lucht, de grond, of een ander toe­ stel? Een absolute snelheid door de ruimte bestaat niet. Er is altijd een referentiepunt nodig:i'

vaste werkelijkheid omdat het er je hele leven is, maar per se­ conde worden 500.000 cell en vervangen. Geen moment is je lichaam hetzelfde.

ALLES

ontstaat, bloeit op, en vergaat weer. Soms zien we dat

niet, maar dat zegt slechts iets over onze menselijke beper-

. Alles verandert Bob Dylan. Vertaling: Alles gaat voorb11 t.o.v. de aarde, een object dat zelf met t De grondsnelheid os nag altjjd relat1ef te zon beweegt. Oak dat :s geen absolu 30 kilometer per seconde om de een relat1eve snelheid, waarmee hij weer oak heeft zon de want id, snelhe door het Melkwegstelsel beweegt. Enz.

47

Het absolute perspectief

Het absolute perspectief

ls de aarde groat of klein? Hangt ervan af of je hem vergelijkt

ALLES IS UNIEK

met een atoom of met het universum.

Ben je knap of lelijk? Hangt ervan af of je jezelf vergelijkt met een fotomodel of met een varken. Sterker nog, ik denk dat een varken het niet met je eens is...

Er zijn ruim zeven miljard mensen op deze planeet en die zijn allemaal uniek. Sommigen lijken behoorlijk op elkaar, maar als je nauwkeurig genoeg kijkt, zijn er altijd verschillen te vinden. Zelfs een eeneiige tweeling kent (kleine) verschillen.

Is het voortbestaan van de rnensheid belangrijk? Hangt ervan af of je het vraagt aan een mens of aan een uitstervende dier­ soort...

De Luchtrnacht had 29 Apaches tijdens mijn vliegcarriere.

Voor een buitenstaander leken die allemaal hetzelfde. Als piloten wisten wij wel beter, z�ker als je wat langer meeging.

Wat is boven? Zoals we hebben besproken in deel 1 is dat geheel afhankelijk van welk perspectief je kiest.

De ene vloog soepeler, de andere had zwakkere motoren, en weer een andere had een heel nauwkeurig boordkanon, enz.

Het feit dat ze allemaal een ander exact gewicht hadden, zegt al genoeg.

· ·

· · ····

....

.

...

·

· · · ··· · · · · ·

·

· · · · · · · · · · · · · ·· · · · · · · · · · · · ·

·

· · · ·

·

· · · · · · · · · ···

Een h1rnr op je hoofd is weinig, een h<rn� in je soep is veel." ..... .. .. . . . .. .. . . . ......

..........

.

..

....

.

...

.

..

.

.

In de tweede helft van 2015 rolden er ruim 100 miljoen iPhones van de lopende band. Die lijken voor een mens alle­

.

...

.....

maal hetzelfde. Kun je daaruit concluderen dat alle iPhones exact hetzelfde zijn, of dat het menselijk waarnemingsver­ mogen beperkt is?

Niets is hetzelfde. Alles is uniek.

In onze maatschappij leeft de neiging om naar een soort ideaal mens te streven. Mensen vinden zichzelf te klein, te dik, te gevoelig, enz. Oneffenheden warden bedekt of zelfs operatief hersteld) Wat er echter ook wordt aangepast, je bent uniek en zal altijd uniek zijn. Het wordt tijd dat we mogen berusten ·r

Geen eendu1dige bron kunnen achterhalen.

�

1gens vanu1t absoluut perspectief n1ets mis mee. Alles is neutraal. aa r Het streven naar een ideaal beeld, en daarmee hel indirect afkeuren van 1e e1gen D

unieke vorm. zorgt echter wel voor ;nnerlijke

verkramping.

En dat mag best,

maar het hoeft niet. je bent al volmaakt. Korn 1k nog op terug.

49

Het absolute perspectief

in onze unieke zelf en dat we de schoonheid ervan gaan zien.

Hoe ongelooflijk saai zou de wereld zijn als iedereen het­ zelfde was?

Het absolute perspectief

Niets kan bestaan zonder zijn omstandigheden, zeker wij mensen niet. We hebben de aarde, de zon, de atmosfeer, water, voedsel, enz. keihard nodig. Ook zijn we onderling af­ hankelijk van andere mensen. Heb jij het voedsel dat je eet zelf verbouwd? Heb jij jezelf leren rekenen en schrijven? Heb

Stop jezelf te vergelijken met £\nderen. je bent 1.rniek. *

jij het huis waarin je woont zelf gebouwd? Maak jij je eigen medicijnen? Naai jij je eigen kleding? Wek jij je eigen stroom op? En misschien denk je nu: "Jawel, want ik heb zonnepane­ len op mijn dak liggen!" Maar heb jij die zonnepanelen zelf ontwikkeld en gemaakt? Nee ..

We zijn niet alleen afhankelijk van alles buiten onszelf, maar

ALLES IS VERBON DEN

In onze opvoeding en scholing hebben we geleerd om ALLES in hokjes op te delen en los te benoemen. Dat is noodzakelijk voor onderlinge communicatie en rationeel denken. De klas­ sieke fout die we in het Westen echter maken, is om ALLES daadwerkelijk los van elkaar te gcian zien. De illusie van afge­ scheidenheid is een noodzakelijke conditie voor innerlijke verkramping.

ook van alles wat er binnen in ons gebeurt. Klopt jij je eigen hart? Groei jij je eigen haar? Verteer jij je eigen eten, of ben je daarvoor afhankelijk van de ruim 100 triljoen bacterien in je darmen?

Al die dingen die met elkaar verbonden zijn, be'invloeden elkaar. ALLES wat bij iets of iemand gebeurt (of juist niet ge­ beurt), heeft invloed op de omgeving. En die veranderingen hebben op hun beurt weer veranderingen in hun omgeving

Volgens ons rationele denken, gezien vanuit individueel per­ spectief, zijn "bloemen" en "bijen" twee losse dingen. ledere tuinder of bioloog weet echter dat bloemen niet kunnen be­ staan zonder bijen, en bijen kunnen niet bestaan zonder bloemen. Ze zijn onderling afhankelijk van elkaar. Ze bestaan samen, of ze bestaan niet. Bloemen en bijen zijn vanuit abso­ luut perspectief dus feitelijk een organisme.

tot gevolg. Be'invloeding zorgt voor verandering en verande­ ring zorgt weer voor vernieuwde be'lnvloeding. Het is een proces dat altijd doorgaat en zichzelf in stand houdt.

Het makkelijkste voorbeeld van verbondenheid is misschien wel klimaatverandering. We voelen onszelf soms afgeschei­ den en betekenisloos, 'wat maakt het nou uit of de verwar­ ming een graadje hoger staat?', maar dat is onterecht. ALLES be·1nvloedt ALLES. Het totaal van alles wat er is gebeurd, van al le be'invloeding, groot en klein, zorgt voor de veranderingen

'' Sonya Parker

50

51

Het absolute perspectief

Het absolute perspectief

zoals ze zijn. Overigens is klimaatverandering vanuit abso­

ALLES IS GECONDITIONEERD

luut perspectief gezien neutraal. ledere brandweerman kent de branddriehoek. Er zijn drie lk was me overigens vaak niet bewust van die verbonden­

condities nodig voor vuur: brandstof, zuurstof en hitte. Als

heid. In de winkel kocht ik bijvoorbeeld gewoon waar ik zin in

ze in de juiste hoeveelheid bij elkaar komen ontstaat vanzelf

had. lk besefte niet dat koopgedrag wordt geanalyseerd en

vuur."i Zo1ang de condities gunstig blijven, blijft het branden.

dat er op basis daarvan spullen worden ingekocht, prijzen

Wanneer de condities gunstiger worden, gaat het vanzelf

worden afgedwongen en arbeidsomstandigheden worden

harder branden. Wanneer het hout op is, of de zuurstof weg

bernvloed.

is, of de temperatuur te laag is, dooft het vuur vanzelf.

Maar als ik niets doe, be"lnvloed ik toch ook niets? Dat lijkt

Ook planten zijn geconditioneerd. Zaadjes in vruchtbare grond

misschien zo vanuit individueel perspectief, maar het klopt

bloeien spontaan op, mits de condities gunstig zijn. Als er te

niet. Vanuit absoluut perspectief gezien heeft alles wat "niet

veel of te weinig water is, of als ze te veel of te weinig zon

gebeurt" ook invloed. Toen ik op vredesmissie was in Mali,

krijgen, kun je zaadjes planten tot je een ons weegt, zonder

zagen we gevechten op de grond maar mochten we niet in­

resultaat. Hoeveel er ontstaat, hoe snel het opbloeit, hoe

grijpen. Juist het "niets-doen" van de VN zorgde ervoor dat

groot het wordt, hoe het eruitziet en hoe lang het blijft, is alle­

de gewapende groeperingen hun gang konden gaan. Ook dat

maal dus athankelijk van de condities.

wat juist niet gebeurt, heeft dus invloed.

Dit geldt voor ALLES. We !even in een geconditioneerde wereld, zoals de boeddhisten dat zo mooi zeggen. Datgene waar de condities gunstig voor zijn, ontstaat. Datgene waar

Reo.I ize that everythi tlg co Meets to everything else.'"'

de condities gunstig voor blijven, bloeit op. En datgene waar de condities niet langer gunstig voor zijn, vergaat.

Ook hier zie je weer het zichzelf in stand houdend en alsmaar vernieuwend proces: de condities van dit moment laten ont­ staan wat kan ontstaan, en daarmee zijn nieuwe condities ontstaan, waaruit weer nieuwe verschijningsvormen ontstaan,

·1· B1j Leonardo da Vinci. Vertaling: Besef dat a es verbonden is met al het andere

voldoende hitte hoef 1e het met eens aan te steken en vindt er spontane

ontbranding plaats.

53

Het absolute perspectief

Het absolute perspectief

waarmee weer nieuwe condities zijn ontstaan, waaruit weer

op en wanneer de condities niet langer gunstig zijn verdwijnt

nieuwe verschijningsvormen ontstaan, enz. enz. enz.

het weer. Het hele proces klopt perfect.

Vaak vechten mensen tegen een verschijningsvorm . Dat is

Alleen zijn wij mensen door onze beperkingen vaak niet in

echter als dweilen met de kraan open. Zolang de condities

staat om dat te zien. We zien minder dan 1% van het elektro­

gunstig blijven, blijft de verschijningsvorm bestaan en/of

magnetisch spectrum en horen minder dan 1% van het

opnieuw ontstaan. De kraan gaat pas dicht wanneer de

akoestisch spectrum. De wetenschap zegt slechts 4% te we­

condities veranderen.

ten van

ALLES

wat er is. Super logisch dus dat wij mensen

vaak denken dat er iets "fout" gaat of dater iets "bijzonders" gebeurt.

Alles wat bestaat heeft een oorzaak en is op zichzelf weer een oonaak van andere dingen.t

Vergelijk het met een illusionist. Het publiek heeft geen idee hoe de true werkt en vindt het magisch. De illusionist zelf en anderen die de true kennen, weten dat het logisch is wat er gebeurt en lachen om de reacties van het publiek.

Alles wat wij met onze huidige wetenschappelijke kennis kunnen verklaren, is eigenlijk heel simpel en logisch voor

ALLES IS LOGISCH

iemand die er verstand van heeft. Alles wat wij met onze huidige wetenschappelijke kennis niet kunnen verklaren, is

ALLES

wat er gebeurt is een logisch gevolg van alles wat er gebeurt

Dit was het belangrijkste inzicht voor mij. Hierdoor vielen

eigenlijk ook heel simpel en logisch, alleen hebben we nog geen algemeen geaccepteerde wetensehappers die er ver­ stand van hebbenJ Als dat wel zo was, dan zouden we weten dat

ALLES

logiseh is. Medisehe wonderen, onverklaarbare

voor mij alle puzzelstukjes op hun plek. ALLES wat er gebeurt,

fenomenen, buitenlichamelijke bewustzijnservaringen, ener­

maar dan ook echt

getisch werk, graancirkels, helderzienden, briljante ingevin­

ALLES

wat er gebeurt, is vanuit absoluut

perspectief gezien super logisch. ALLES is met elkaar verbon­

gen, bruut geweld, enz. Het geldt echt voor

den,

wij niet kunnen verklaren, zegt slechts iets over hoe weinig

ALLES

bei'nvloedt elkaar, dat waar de condities gunstig

voor zijn ontstaat, als de condities gunstig blijven bloeit het

Bepaalde gedachten of gevoelens. 1chamel11ke ongemakken, terror sme. enz "j" Spinoza

S4

:i

ALLES.

Alles wat

Vaak z1jn er wel degeli1k mensen die er al hee veel vanaf weten, a Ileen worden die door de algemene wetenschap nog n et geaccepteerd of zelfs belacheliJk gemaakt.

SS

Het absolute perspectief

wij mensen kunnen verklaren. Vanuit absoluut perspectief is ALLES

logisch en klopt ALLES precies.

Het absolute perspectief

dities die er dan zijn, creeren het volgende moment. En dat gebeurt allemaal vanzelf. Het is een soort levend organisme, een continu proces dat altijd maar doorgaat. Een zich als­

Geloof me niet zomaar. Ga het zelf onderzoeken:

maar ontvouwend geheel, dat alleen maar door kan gaan.

Nooit terug.

Kun je iets bedenken waarvan je met 100% zekerheid kan weten dat het echt N 1 ET logisch is?"'

Vanuit individueel perspectief zijn wij gewend om acties toe te schrijven aan iets of iemand. Een voorbeeld: het tentdoek van de overkapping oost van het kaste�I is vannacht kapotge­ waaid. Vanuit mijn oude paradigma zou ik zeggen: 'De storm

.Alles is logisch.. eigenlijk heel logisch ... .

heeft het tentdoek gesloopt.' Dit was zo ongelooflijk vanzelf­ sprekend voor mij, zo doodnormaal, dat ik heel veel moeite heb gehad om deze diepe conditionering los te laten.

Die oude overtuigingen zijn, net zoals ALLES, heel logisch en een perfect kloppend gevolg van hun conditionering. We

ALLES GEBEURT VANZELF

worden er namelijk onbewust dagelijks mee gebrainwasht dankzij ons taalgebruik. De grammaticale basis voor iedere

Vanaf absoluut niveau gezien zijn al die verschijn ingsvormen

zin is:

domino voor gevorderden. Geen kinderachtig rijtje domino­

Zelfstandig naamwoord + Werkwoord

stenen, maar juist een waanzinnig onvoorstelbaar complex spektakel van ALLES dat ALLES be"lnvloedt.

ledere zin geeft mij dus onbewust de boodschap: ALLES

is met ALLES verbonden. ALLES be'lnvloedt elkaar. Dat

lets ofiemand + Doet iets

waar de condities gunstig voor zijn bloeit op, en dat waar de condities niet !anger gunstig voor zijn zal vergaan. De condi­ ties die er nu zijn creeren het volgende moment. En de con-

Vanuit het oude denken klopt dat ook helemaal. Vanuit abso­ luut perspectief gezien werkt het echter heel anders:

··

1 g met hetfeitdater dankZIJ het ons onbekende (96%) veel meer Houd reken n kan dan wij nu aangeleerd krijgen in onze opvoeding en scholing. Zo zijn er velen die beweren datbijvoorbeeld intent1e en overtuigingen een belangri1ke rol spelen in watzich manifesteert. M1ssch1en is dat wel zo. lk weet vooral zeker dat ik heel veel niet weet.

ALLES

gebeurt simpelweg als logisch gevolg van ALLES wat er

is gebeurd. Het tentdoek is dus gescheurd als logisch gevolg van ALLES wat er is gebeurd. Blijkbaar waren de condities

57

Het absolute perspectief

gunstig. Blijkbaar kwamen precies die factoren samen die

Het absolute perspect1ef

ALLES IS NEUTRAAL

nodig waren om het tentdoek te laten scheuren. Daar was meer voor nodig dan alleen harde wind. Het tentzeil moest

Als Ajax tegen Feyenoord voetbalt en een van de twee wint,

zwak genoeg zijn, de overkapping moest op een open plek

zal de supporter van de winnende partij zeggen dat het

staan waar het uberhaupt kon waaien, en de meteorologische

fantastisch is en de supporter van de verliezende partij zal

condities moesten gunstig zijn om een storm te laten ont­

zeggen dat het verschrikkelijk is. Voor sommigen is dit zo

staan. En er speelden ongetwijfeld nag veel meer condities

belangrijk, dat ze er echt dagenlang gelukkig of juist bijna

mee, die ik niet weet. En al die dingen die hiervoor nodig

depressief van zijn. Vanuit individueel of groepsperspectief is

waren bestonden alleen omdat op hun beurt hun condities

er dus sprake van "winnen" of"verliezen", en van een "goed"

gunstig zijn geweest. En al die condities bestonden weer

resultaat of een "slecht" resultaat.

alleen omdat hun condities gunstig zijn geweest. Enz. Vanuit absoluut perspectief gezien is ALLES echter neutraal.

Vanuit absoluut perspectief kun je dus nooit zeggen dat

Niets heeft betekenis. Vanuit absoluut perspectief gezien is

"iets of iemand" iets "doet". ALLES gebeurt gewoon vanzelf,

niets "goed" of "fout".

gedreven vanuit de condities waaruit het is ontstaan.

Oordelen lijkt wel volkssport nummer l. Het wordt gestimu­ leerd op scholen en zelfs voor het journaal gaat men mensen op straat vragen: 'Wat vindt u hier nou van?'

t-let 9ebe1ul. Punt.

Oordelen doen we allemaal, ook als je niets am voetbal geeft.

Zo vinden wij vanuit het Westen gezien lslamitische Staat (IS) verschrikkelijk en vinden wij het heel normaal zoals wij zelf leven. Vanuit IS gezien is het Westen verschrikkelijk en zijn zij normaal. Vanuit absoluut perspectief gezien zijn beide neutraal. Beide zijn een perfect kloppend logisch gevolg van hun conditionering.

Voor betekenis is een individueel perspectief nodig. En daar bestaan oneindig veel verschillende varianten van. leder mens is uniek en heeft zijn eigen unieke individuele per­ spectief. Daarmee geven we zelf betekenis aan wat we zien.

Dat gebeurt op basis van aangeleerde overtuigingen. Zo

58

59

Het absolute perspectief

Het absolute perspectief

ontstaan oordelen. Daarom vinden we dingen goed of fout, leuk of stom, mooi of lelijk, enz.

Tijd is een concept van ons rationele denken, geconstrueerd in onze hersenen. Met het begrip tijd proberen we de werke­ lijkheid begrijpelijk te maken. Er is niks mis met het concept

Vanuit absoluut perspectief is er geen goed of fout. ALLES is

tijd en het is erg makkelijk voor onderlinge communicatie en

gewoon wat het is.

wetenschap.

Het concept tijd is niet nodig om te kunnen bestaan. Een dier heeft bijvoorbeeld geen benul van tijd en kan gewoon leven.

'.Niets is vo.n zlchzelf goed of slecht, mo.o.r denken mo.o.kt het zo."

Het eet wanneer het hanger heeft en gaat slapen wanneer het moe is.

Hoe zit het dan met verleden en toekomst? We kunnen er­ over nadenken, maar daar blijft het bij. Verschijningsvormen uit het "verleden" bestaan niet meer. De Peter van een jaar

ALLES IS NU

geleden bestaat niet meer. Er bestaat alleen de Peter van nu.

Wanneer ik terugdenk aan de Peter van een jaar geleden,

)e weet dat vandaag een nieuwe dag is, die nog nooit heeft

vindt dat denken NU plaats en verschijnen die gedachten of

bestaan en hierna oak nooit meer zal bestaan.

beelden NU in mijn bewustzijn. Wanneer ik een antieke vaas vasthoud, voel ik de vaas zoals die NU is, niet zoals die was.

Tijd is enorm belangrijk voor de moderne mens. Toch is

Wanneer ik op tv naar een documentaire over vroeger kijk,

"tijd" niet zo vanzelfsprekend als je misschien denkt. Heb je

verschijnt die documentaire Nu op de tv.

weleens stilgestaan bij wat tijd precies is?

Voor de toekomst geldt hetzelfde. De verschijningsvormen Heb je ooit een ervaring gehad waarin het geen "nu" was? Je

van de toekomst bestaan nog niet. De Peter van volgend jaar

leest deze letters "nu", toch? Steeds lees je andere letters,

bestaat nog niet. Wanneer ik vooruitdenk in de "toekomst"

maar iedere nieuwe letter die je leest, lees je in het "nieuwe

en fantaseer over hoe de Peter van volgend jaar zal zijn, vindt

nu". Het leven is een aaneenschakeling van "nu's", zou je

dat denken Nu plaats en verschijnen die gedachten of beel­

kunnen zeggen. Een conti-nu. Een eeuwigdurend nu. ALLES is

den NU in mijn bewustzijn.

continu aan het veranderen en die veranderingen vinden Er kunnen gedachten zijn over het verleden en de toekomst,

altijd Nu plaats.

maar die gebeuren in het heden. Het continu ontvouwen van *

de enige echte werkelijkheid gebeurt in het tijdloze "nu".

Shakespeare

60

61

Het absolute perspect ief

Het absolute perspectief

Het "nu" of het "heden" wordt vaak ten onrechte gezien als

anderen, waardoor die ineens ook "medische wonderen"

een fractie van een seconde, die voorbij is voor je het door­

werden ..:i"

hebt. J uist het tegenovergestelde is waar vanuit absoluut perspectief gezien. Het "nu" is er altijd; het kan er niet niet

Er bestaan allerlei yogi's en monniken die dingen kunnen die

zijn. Het "nu" is datgene wat continu bestaat, zonder begin

wij niet voor mogelijk houden. Er zijn ook allerlei voorbeel­

en zonder einde.

den van wonderbaarlijke genezingen, die volgens onze medi­ sche wetenschap niet mogelijk zijn. Zegt wetenschappelijke kennis iets over wat niet mogelijk is? Ofzegt dat slechts iets over de beperkingen van onze (medische) wetenschap?

"The past is history, the ft1tt1re is a mystery, this moment is o. gift, tho.t's why it's Clllled the present."*

Een medisch wonder is niets anders dan een logische ge­ beurtenis, die we met onze medische wetenschap nog niet hebben kunnen verklaren en nog niet kunnen manipuleren.

ALLES kan ontstaan, mits de condities juist zij n. H ierbij spelen

veel meer condities een rol dan wij ooit als mens kunnen waarnemen, laat staan begrijpen.

ALLES IS MOGELIJ K Vanaf absoluut niveau gezien is ALLES mogelijk. Wij mensen

"€.verything that happens to LIS, is the rest1lt of all the things we £m connected to.

What we CCIII devine intervention, is merely connections we aren't o.wo.re of.':!:

weten echter zo ontzettend weinig over hoe ALLES werkt, dat we ontzettend beperkt zijn in onze mogelijkheden. Toch zijn er genoeg uitzonderingen die ontsnappen aan de menselijke beperkingen.

Wim Hof, beter bekend als "the Iceman", noemt men een medisch wonder. Hij heeft echter zijn technieken geleerd aan

-:,

Bron onbekend. Wordt op internet door velen geclaimd. Vertaling: Het verleden

·j· :!:

Onderzoek van het Radboud-ziekenhuis in Nijmegen.

Morgan Freeman, documentaire

The Story of God. Vertaling: Alles wat

1s gesch edenis, de toekomst is een mysterie, dil moment is een gift, daarom

ons overkomt, 1s het resultaat van alles waarmee we zijn verbonden.

noemen ze het een cadeau. Toelicht:ng: het Engelse woord "present" betekent

Wal w1j goddeli1ke interventies noemen, zijn slechts verbindingen die we

zowel "heden" als "cadeau".

niet doorhebben.

Het absolute perspectief

Het absolute perspectref

KOSMISCHE DANS

ALLES IS

(Dit waren sfechts mij n beperkte ontdekkingen die gelden j j er nog een die nog niet is voor ALLES. Misschien weet i genoemd? Op deze lege bladzijde is ruimte voor je eigen aanvulling. Als je het leuk vindt, kun je het ook doormaifen naarinfo@petergordijn.nl)

Er is dus een gigantisch samenspel van alle verschijningsvor­ men, die met elkaar in een soort eeuwige dans zijn verweven.

In het hindoe'lsme noemen ze dat "de kosmische dans".

Alie verschijningsvormen zijn uniek. Ze lijken losse verschij­ ningsvormen, maar in werkelijkheid zijn ze allemaal met elkaar verbonden. Ze be·lnvloeden elkaar continu, waardoor ze altijd in verandering en allemaal tijdelijk zijn. Het resultaat van die veranderingen zorgt voor nieuwe condities, en daar­ mee ook voor nieuwe bernvloeding, waaruit weer nieuwe vormen ontstaan, waaruitweer nieuwe be'lnvloeding ontstaat, waaruit weer nieuwe vormen ontstaan, enz. enz. enz. En dat gebeurt allemaal vanzelf.

ALLES wat er gebeurt is een logisch gevolg van alles wat er ge­

beurt. lets ontstaat wanneer de condities gunstig zijn, iets bloeit op als de condities gunstig blijven, en iets vergaat wan neer de condities ongunstig zijn. Het klopt precies wat er gebeurt. Door de beperkingen van menselijke waarneming zien we slechts een fractie van het geheel, waardoor mensen ----·----

kunnen twijfelen aan die volmaaktheid. Wanneer iemand zonder menselijke beperkingen het geheel ervaart, zoals bij­ voorbeeld tijdens een eenheidservaring, is direct kraakhelder dat alles tot in de kleinste details klopt.

-----------

-----

--- - -----

Het is een gigantisch, volmaakt, oneindig en zichzelf steeds

vernieuwend schouwspel van verschijningsvormen.

65

Het

a bs o l u

te perspectief

DE RUIMTE Het NIETS noemen we in onze maatschappij meestal "de ruimte". Oat is waar volgens het huidige paradigma alle ma­ terie en alle levende organismen in bestaan. De gemiddelde Nederlander besteedt er overigens totaal geen aandacht aan, ook al weet niemand hoe groot het is, waarvan het is ge­ maakt of wat voor structuur het heeft. We weten niet eens wanneer het is ontstaan en hoe het is ontstaan. Of gelooft iemand serieus dat "onze oerkr:ial" de enige was?"'

De wetenschap investeert miljarden op zoek naar het klein·

Het

NIETS

ste en het grootste. In beide gevallen zien ze vooral heel veel "niets". Eigenlijk ontdekken ze daarmee iets heel belangrijks.

Waarin bestaat het ALLES? Wat is het waar al die verschijnings­ vormen in kunnen komen en gaan?

Helaas zijn ze volledig gefocust op het vinden van een "iets", waardoor ze blind zijn voor het NIETS waarin al die "iets'en" kunnen bestaan.t

Het N 1 ETS, de leegte, de ruimte, de stilte, het vacuum, of welke andere naam je er ook aan wilt geven, is iets fascinerends.

HET IS ONGRIJPBAAR

Het is het enige dat niet wordt be'invloed door verschijnings­ vormen. Het is ongrijpbaar met ons rationele denkvermogen en toch iets wat essentieel is voor ons bestaan. Logisch dat in zen de "leegte" een van de belangrijkste onderwerpen is.

De wetenschap zou ook niet weten wat het ermee moet. Hoe onderzoek je het NIETS? )e kunt het niet meten. je kunt het niet zien. je kunt het niet uit elkaar halen. Het is nergens van gemaakt. Het heeft geen structuur. je kunt het niet aanraken.

Wat is het N 1 ETS precies?

je kunt het niet ruiken. je kunt het niet proeven. je kunt het niet horen. je kunt het niet verhitten. )e kunt het niet na­ maken. )e kunt het niet vergelijken met andere "niets-en".

"Wat gebeul't er met de go.ten als de kaas op is?"

''

Er was ook een I jd dat men dacht dat de aarde d e en1ge planeet was.

Daar lachen we nu om...

·j· Dit geldt ook voor onderzoek naar "dark matter·, want dat suggereert nog steeds dat het "iets" is.

66

Het absolute perspectief

Het absolute perspectief

Wat is dit voor bijzonders?!!

HET IS ONVOORWAARDELIJK

Met menselijke zintuigen is de leegte alleen indirect waar te nemen. Het is het onzichtbare tussen het zichtbare. Het is de stilte tussen de geluiden. Het is het geurloze tussen de geuren. Het is de lege ruimte tussen de dingen. Het is het vormloze tussen de vormen. Het is het ontastbare tussen het tastbare.

HET IS ONKWETSBAAR

Het NIETS is het enige dat niet wordt be'invloed. Geen enkel "iets" kan het vormloze, het ontastbare, het ongrijpbare ver足 anderen. Het NIETS is absoluut onkwetsbaar, onveranderbaar, onverwoestbaar.

Het wordt in spirituele stromingen vaak beschreven als het tv-scherm waarop de kosmische dans plaatsvindt. Wat er ook op het tv-scherm verschijnt, het heeft geen enkele invloed op het tv-scherm zelf. Ook al is er een nucleaire explosie in een film, de tv blijft heel.

Een andere vergelijking die vaak wordt gemaakt, is de lucht waarin wolken komen en gaan. Ongeacht wat voor wolken er verschijnen, hoezeer het ook dondert en bliksemt, of de zon nou schijnt of niet, het verandert helemaal niets aan de lucht waarin al die weersverschijnselen kunnen komen en gaan.

Tegelijkertijd zouden al die weersverschijnselen niet kunnen bestaan zonder de lucht waarin ze kunnen bestaan.

68

Het N 1 ETS is veel belangrijker dan wij denken. Het is een nood足 zakelijke conditie voor het bestaan van welke verschijnings足 vorm dan ook. Het is het vormloze wat vormen mogelijk maakt. Het is het onzichtbare wat het zichtbare mogelijk maakt. Het is het ontastbare wat het tastbare mogelijk maakt.

Het is het geurloze wat geuren mogelijk maakt. Het is de stilte die geluid mogelijk maakt.

Zonder het bestaan.

NIETS

zou er geen enkele verschijningsvorm kunnen

Geen NIETS

=

geen ALLES

Het N 1 ETS maakt dus alles mogelijk. Dit doet het zonder oor足 deel of onderscheid. Het is er onvoorwaardelijk voor ALLES (en dus ook iedereen). Man ofvrouw, jong of oud, arm of rijk, mooi of lelijk, dik of dun, slim of dom, mens of hondendrol, moeder Teresa of Hitler, het maakt absoluut geen verschil.

Net zo onvoorwaardelijk als de zon zijn licht en warmte straalt naar ALLES (en dus ook iedereen).

H ET IS EEUWIG

Wanneer is het NIETS ontstaan? 4000 jaar geleden? i3,8 miljard jaar geleden? Zo ja, wat was er daarvoor dan?

En hoe lang zal het nog bestaan? Wanneer stopt het? En als het ooit stopt, wat zal er dan daarna zijn?

69

Het absolute perspectief

Het antwoord is natuurlijk heel si mpel: het N 1 ETS is tijdloos.

Het absolute perspectief

ALLES in het oneindige "hier". Ga maar na: je hebt nog nooit

Net als de kosmische dans van verschijningsvormen, die in

een ervaring gehad waarin het op dat moment niet "hier"

het eeuwige "nu" plaatsvindt.

was. Dit geeft echter wel een andere wending aan het

Nt

ETS...

Ons rationele denkvermogen is zo geconditioneerd om te denken in "tijd", dat het moeite heeft met het begrip eeuwig.

BEWUSTZIJN

Wezijn zo gefocustop "iets-en" (dingen, verschij ningsvormen) dat we niet beter weten dan dat alles een begin en een eind

Er is een radicaal andere manier om te kijken naar datgene

heeft. Toch geldt dat niet voor het N 1 ETS.

waarin ALLES verschijnt: bewustzijn.

Vele spirituele stromingen benaderen het op die manier. Een

HET IS ONEINDIG

interessante hypothese, aangezien er nog nooit een ervaring is geweest die zich niet voordeed in bewustzijn. Alles wat je je hele leven hebt meegemaakt, verscheen in je bewustzijn. Is

Hoe groot is het N 1 ETS?

het niet fascinerend dat we onze kinderen jarenlang lesgeven Hoe ver is het naar het einde van ons universum? En als het

in rekenen en schrijven, maar niets leren over bewustzijn?

daar stopt, wat voor grens zit er dan aan dat einde? En wat zit er achter die grens? Een ander universum? Zo ja, hoe heet

Wat is bewustzijn precies?

dan het overkoepelende N 1 ETS waarin al die universums be­ staan?

"De ruimte" is volgens het huidige paradigma een bewust­ zijnsloos vacuum. Daarin bestaan materie en levende orga­

Het

N1

ETS is het grenzeloze, het oneindige. Er is geen plek

waar het niet is.

nismen. We gaan ervanuit dat alleen de complexe varianten (grote dieren en mensen) een bewustzijn hebben, al dan niet met een rationeel denkvermogen. Dit noem ik het individue­

Ook hier loopt ons oude denken vast. Het is zo doodnormaal

le bewustzijn.

voor ons om te denken in dingen, hokjes met labels, afmetin­ gen en grenzen, dat we bijna niet kunnen geloven dat er iets

Het individuele bewustzijn is niet het tijdloze bewustzijn

bestaat wat oneindig is. Eigenlijk gaat het daar zelfs aan

waarnaar in spirituele kringen wordt verwezen. Een individu

voorbij. Net zoals vanaf absoluut perspectief "tijd" niet be­

kan tijdelijk buiten bewustzijn zijn, bijvoorbeeld in diepe

staat en ALLES gebeurt in het eeuwige "nu", zo bestaat er

slaap, of door narcose, flauwvallen, of coma. leder mens zal

vanuit absoluut perspectief ook geen "afstand" en verschijnt

de ervaring herkennen van wakker warden uit zo'n staat. Zo niet, let dan morgenochtend als je wakker wordt eens goed

70

71

Het absolute perspectief

Het absolute perspectief

Het Wonder van Bestaan

op. Op dat moment besef je dat de ervaring van individueel bewustzijn er nu wel is en er zojuist niet was. We weten ook allemaal dat de ervaring van individueel bewustzijn vroeg of

Het

laat weer zal verdwijnen.

losse dingen. Vanuit absoluut perspectief gezien is dat echter

N 1 ETS

en het

lijken vanuit het oude denken twee

ALLES

niet zo. Ze delen een verborgen connectie, vergelijkbaar met Het individuele bewustzijn wordt be'lnvloed door and ere ver­

warm en koud. Ook die twee lijken vanuit het oude denken

schijningsvormen. Het is tijdelijk en uniek. Het is dus zelf

twee verschillende dingen. Warm is tenslotte wel degelijk iets

ook een verschijningsvorm. Daar kan dus nooit

anders dan koud. Toch is het absoluut onmogelijk om iets

ALLES

in ver­

schijnen. Wat bedoelt men dan met de bewering dat

ALLES

verschijnt in bewustzijn?

koud te noemen zonder te impliceren dat er ook iets anders bestaat wat dan automatisch warm is. Creeer je het een, dan creeer je daarmee dus tevens het ander. Het is onmogelijk

Wat ik 33 jaar lang niet wist, is dat er ook zoiets bestaat als

om tegen een schoolklas te zeggen dat iemand de beste leer­

een oneindig veel grater overkoepelend bewustzijn, wat ook

ling is, zonder te impliceren dat er tevens iemand de slechtste

wel "het collectieve gewaar zijn" wordt genoemd. Net zoals

is. Ze bestaan dus samen wel, of samen niet. Dit principe

vanuit absoluut perspectief alle verschijningsvormen een

geldt voor heel veel dingen. Licht kan niet bestaan zonder

unieke vorm hebben en toch in essentie allemaal de kosmi­

duisternis, goed kan niet bestaan zonder kwaad, /even kan niet

sche dans zijn, zo zijn ook alle vormen van individueel

bestaan zonder dood, zelfkan niet bestaan zonder ander, Yin

bewustzijn uniek en toch zijn ze in essentie allemaal het col­

kan niet bestaan zonder Yang, enz.

lectieve gewaar zijn. leder individueel bewustzijn is feitelijk dit collectieve onpersoonlijke gewaar zijn dat door alle indivi­

Oat geldt ook voor het

duele verschijningsvormen heen schijnt. Dit is het grate

iemand ergens het

NIETS

waarin

ALLES

verschijnt en verdwijnt. Het is dit collec­

tieve gewaar zijn dat alles ervaart wat er te ervaren valt.

N 1 ETS

N 1 ETS

en het

ALLES.

Nog nooit heeft

gezien zonder verschijnings­

vormen. En nog nooit heeft iemand een verschijningsvorm gezien zonder het

N 1 ETS

waarin die kon verschijnen. De twee

kunnen niet zonder elkaar. De leegte kan niet bestaan zonder het contrast van verschijningsvormen. En verschijningsvormen kunnen niet bestaan zonder de leegte waar ze in kunnen be­ staan. lets kan niet bestaan zonder niets. En niets kan niet bestaan zonder iets. De kosmische dans kan niet bestaan zonder het collectieve gewaar zijn waarin het kan dansen, en het collec­ tieve gewaar zijn kan niets ervaren zonder verschijningsvormen

72

73

Het absolute perspectief

Het absolute perspectief

van de kosmische dans. Ze bestaan of samen wel, of ze be­

Dit is tevens de reden dat veel spirituele en religieuze teksten

staan samen niet. En aangezien wij ervaren, weten we een

zo "vaag" en "zweverig" kunnen lijken vanuit het oude denken.

Denk eens terug aan het raadsel der raadsels in het begin van

ding zeker: het bestaat!

dit boek: "Er is niets wat het is, en er is niets wat het niet is."

Maar wat is het dat voorbijgaat aan de kosmische dans en

Vroeger snapte ik daar geen barst van. Tegenwoordig vind ik

het collectieve gewaar zijn? Wat is het, waarin het NIETs en

die zin briljant. Hij klopt precies! Het is een mooie verwijzing

het ALLES bestaan? Jk noem dat: het Wonder van Bestaan.

naar datgene wat niet kan worden benoemd.

Het NIETS + Het ALLES= Het Wonder van Bestaan

Hoe los je dat taal-technisch op?

Er kan niets buiten bestaan. Er kan nooit iets van buiten naar

De boeddhisten en de hindoes hebben er iets op gevonden:

binnen of van binnen naar buiten. Alles is eruit ontstaan en

omdat het onmogelijk is om te zeggen wat het is, zeggen ze

alles zal er weer in opgaan. Er bestaat absoluut niets anders

wat het niet is. In plaats van te zeggen dat het een eenheid is,

dan dit. Het is allesomvattend, maar niet beperkend. Het

zeggen ze dat het geen twee losse dingen zijn. A-dvaita, de

komt niets tekort en heeft niets nodig. Het kan niet kapot en

ultieme teaching van het hindoe'lsme, is een naam uit het

heeft geen vijanden. Het heeft geen voorkeuren en maakt

Sanskriet en betekent "geen-twee". In modernere kringen

geen onderscheid. Het maakt onvoorwaardelijk alles moge­

hoor je meestal de term non-dualiteit, wat uit het Latijn komt

lijk en neemt onvoorwaardelijk alles weer op als het vergaat.

en "geen tweeheid" betekent. Beide wijzen duidelijk naar het­

Het heeft geen doel en doet geen moeite, ondanks dat het

zelfde.

tevens de ultieme onuitputtelijke kracht is die alles laat gebeuren. Het is gewoon. Het bestaat. Het is datgene wat er

Het tao'isme pakt het anders aan. Lao Tzu geeft er wel een

altijd al was, nu is, en altijd zal zijn.

naam aan, namelijk "Tao", maar hij schrijft meteen in de eerste regels van de Tao te Ching : 'Dat wat kan worden benoemd, is niet de Tao.'

ONBESCHRIJFLIJK

Anderen noemen het "het Mysterie", "God", of "het Onbe­ Taal-technisch gezien is er nu een uitdaging. Waarom? Om­

schrijflijke". Leuk geprobeerd, maar ook dat zijn namen.

dat het onmogelijk is om er een naam aan te geven. Zodra het ALLES en het N 1 ETS samen een naam krijgen, wordt het

Om er als mensen over te kunnen communiceren, is het wel

beperkt tot een "iets" en valt het automatisch terug in de

zo makkelijk om er toch een naam aan te geven. Lang verhaal

categorie ALLES. Het is dus letterlijk niet te beschrijven.

Het boek van het taoisme. In de volksmond soms de Chinese B•1bel genoemd.

74

75

Het absolute perspect1ef

kort: ik ben gestopt met mij druk maken over die hele

Het absolute perspect1ef

ONVOORWAARDELIJ KE LI EFDE

taal-technische discussie. Het is zo onbelangrijk. Geef het een naam waar jij je goed bij voelt. In dit boek gebruik ik de naam: het Wonder van Bestaan.

Het Wonder van Bestaan is ook de onzichtbare onuitput­ telijke kracht die ALLES moeiteloos laat verschijnen en ver­ dwijnen. Het voedt ALLES en maakt ALLES mogelijk. En dat doet

Het belangrijkste van dit hele taal-technische geneuzel is om

het onvoorwaardelijk. ALLES mag ontstaan, opbloeien en weer

door te hebben dat ze eigenlijk allemaal hetzelfde bedoelen.

verdwijnen. Daarom wordt het Wonder van Bestaan vaak be­

Wanneer je dat ziet, begrijp je tevens waarom religieuze en

schreven als onvoorwaardelijke Liefde met een hoofdletter L.

spirituele stromingen onderling zo kunnen bekvechten over

Het gaat voorbij aan het aardse begrip liefde. De onvoor­

bewoordingen. Het gaat niet om de naam, het gaat om dat­

waardelijke Liefde van het Wonder van Bestaan is er altijd,

gene waar iedereen naar probeert te verwijzen.

voor ALLES (en dus ook iedereen). Het kan er nooit niet zijn.* Tijdens een eenheidservaring is het mogelijk om de onver­

ONVERWOESTBARE VREDE

woestbare vrede en onvoorwaardelijke liefde te ervaren. Alle­ machtig wat is dat lekker! Het is het mooiste wat ik ooit heb

Het Wonder van Bestaan is het meest fascinerende wat er

meegemaakt en ging ver voorbij mijn wildste dromen.

bestaat. Het is bijvoorbeeld onverwoestbaar. Welke vorm de kosmische dans ook aanneemt, het Wonder van Bestaan

lk ben overigens niet de enige die dit zegt. Er zijn veel mensen

blijft het Wonder van Bestaan. Er bestaat niets anders dan

met eenheidservaringen, bijzondere bewustzijnservaringen

het Wonder van Bestaan, dus wat zou het kunnen bedreigen?

of bijna-doodervaringen. Allemaal hebben ze moeite om hun

Zonder vijanden hoeft het zich nooit te verdedigen en kent

ervaring te verwoorden en praten ze over een onvoorwaarde­

het slechts onverwoestbare Vrede.

lijke Uefde en onverwoestbare Vrede die niet van deze wereld zijn. Dit houdt een "normaal geconditioneerd" mens niet

Vanuit het absolute perspectief bestaat er geen strijd. Er is

voor mogelijk, tot je het zelf hebt ervaren.

enkel en alleen het grote onbeschrijtlijke geheel dat continu in beweging is en precies klopt. De onverwoestbare Vrede van het Wonder van Bestaan gaat voorbij aan het aardse begrip vrede en wordt daarom vaak geschreven met een hoofdletter V. zijn beperkte ind1v1duele perspectief Het is wel mogelijk dat een mens hel vanu1t daarom ook n1et zo voelt. niel ziet, ervan avertu1gd is dat het niet zo 1s en het

77

Het absolute perspectief

Het absolute perspectief

Even trapte ik in de valkuil om het individuele perspectief af

ONVOORSTELBAAR BRILJANT

te keuren en te zien als iets negatiefs. Gelukkig zag ik uitein­ De onvoorstelbare schoonheid van het Wonder van Bestaan

delijk in dat het individuele perspectief ervoor zorgt dat de

kon ik pas zien na mijn eenheidservaringen. Het ging ver

kosmische dans op oneindig veel verschillende manieren

voorbij aan mijn wildste dromen en vervulde mijn hart met

kan warden ervaren. Toen dat kwartje viel kwam ik superla­

intense verwondering, liefde en dankbaarheid.

tieven te kort voor het Wonder van Bestaan.

Daarvoor kon ik alleen genieten van dingen die ik zelf als

Vergelijk het met een speelfilm. Hoe saai zou het zijn als de

mooi beoordeelde. lk kon met verwondering kijken naar een

cameraman aIleen zou filmen vanuit een enorm uitgezoomd

schitterende sterrenhemel, maar niet naar een mug; wel naar

perspectief waarin je alfes ziet_ gebeuren? Het wordt feuker

een pasgeboren baby, maar niet naar een crimineel. Dit onder­

als de film vanuit een hoofdpersoon wordt getoond. Het wordt

scheid tussen

goed

en fout bestaat alleen vanuit een indivi­

dueel perspectief.

nog leuker in bioscopen met bewegende stoelen en andere speciale effecten zodat je je nog beter kunt inleven in de film.

Maar iedere keer vanuit dezelfde hoofdpersoon dezelfde film

Het overstijgen van het individuele perspectief is noodzake­

beleven, wordt ook saai. Hoe vet zou het zijn als je jezelf kunt

lijk om uberhaupt de volmaaktheid van de kosmische dans te

opsplitsen en de film vanuit meerdere personages tegelijker­

kunnen gaan zien.

ALLES

tijd kunt bekijken? En hoe geniaal zou het zijn als al die ge­

wat er is gebeurd.

ALLES

is een perfect resultaat van

heeft een exact kloppende plek in het

splitste delen zich zover inleven, dat ze vergeten dat het een

volmaakte geheeL Er is een overvloed aan rijkdom dankzij de

film is? En hoe briljant zou het zijn als het nooit dezelfde film

varieteit en diversiteit van alle verschijningsvormen. Waar je

is en je dus nooit precies weet wat er gaat gebeuren?!!

ALLES

je ook in verdiept, waar je ook naartoe reist, met wie je oak gaat praten, hoe groot of klein je ook gaat kijken, er is altijd

Wat als dat is wat je nu meemaakt?

meer te ontdekken. Het zit zo prachtig in elkaar. En het blijft eeuwig in beweging. Het is geen moment hetzelfde. Het gaat

Welkom in de wondere wereld van het Wonder van Bestaan.

maar door en door. Er bestaat geen pauze of terugspoelknop.

De kosmische dans was al volmaakt, en toch wordt het nog

Het kan niet anders dan zich blijven vernieuwen.

mooier. Op een of andere manier is het collectieve gewaar zijn dus in staat om defen van zichzelf tijdelijk voltedig op te

Het is iets waar ik me over kan blijven verbazen en wat

laten gaan in individuele ervaringen. Hierdoor wordt het

geweldig is om bij stil te staan. Hoe bijzonder is het dat deze

mogelijk om op oneindig veel unieke manieren de kosmische

kosmische dans bestaat? Wauw!

dans te ervaren en dat maakt het samenspel van die twee on­ voorstelbaar briljant.

79

Het absolute perspectief

MYSTERI E

Hoe kan het dat er zoiets bestaat als het Wonder van Bestaan?

Waarom bestaat het? Hoe is het ontstaan?

Wanneer is het ontstaan? En wie heeft het gemaakt?

Tijdens mijn eenheidservaringen heb ik vaak geprobeerd om antwoord te krijgen op deze vragen. Tevergeefs. ledere keer werd ik er keurig op gewezen dat ik weer in een individueel perspectiefterecht was gekomen. Alleen het ego stelt waarom­ vragen.

Het Wonder van Bestaan interesseert het helemaal niets. Er is geen verklaring nodig. Het bestaat gewoon. En de onbeschrijf­ lijke eenheid kent geen tijd, dus ook geen begin en eind. Er kan dus ook geen sprake zijn van een ontstaan en dus ook niet van een maker. Logisch dat men vaak spreekt over het mysterie.

+-let g�ote mystet'ie van ons bestaan is het bestao.n van dit wonde� vo.n bestao.n ...

Bo

Conditionering

E

en mens is een verschijningsvorm. Een mens is dus uniek, neutraal, tijdelijk en is (in)direct verbonden met alles en iedereen. Een mens be'invloedt en wordt be'in­

vloed. Een mens is geconditioneerd en de unieke vorm klopt

altijd precies als logisch gevolg van alles wat er is gebeurd.

Zoals iedere verschijningsvorm ontstaat een mens geheel vanzelf wanneer de condities gunstig zijn. In andere woorden: wanneer een vruchtbare spermacel en een vruchtbare eicel bij elkaar komen in een goed werkende baarmoeder, begint geheel vanzelf een nieuw mens te groeien. Cellen beginnen zich te vermenigvuldigen en ze veranderen in verschillende soorten. Alles komt precies op de juiste plek en zelfs het hart­ je begint geheel vanzelf te kloppen.* En zo groeit een embryo vanzelf uit tot een baby. Tenminste, zolang de condities gunstig blijven. Zo niet, dan ontstaat een miskraam, een doodgeboren kind of een kind met een "afwijking".

De baby wordt continu be'lnvloed. Eet de moeder genoeg?

Drinkt ze alcohol? Gebruikt de moeder medicijnen? Alles heeft gevolgen voor het nieuwe mensje. Ook of de moeder zich fysiek en emotioneel geed voelt, heeft effect. En dat is weer een logisch gevolg van haar be'lnvloeding. Dus hoe haar partner met haar omgaat, wat er op haar werk gebeurt, wat ze op tv ziet, hoeveel ze sport en mediteert, enz. ALLES heeft

*

Kijktip: The Miracle ofLife, 1i minuten, gratis te bekijken op YouTube.

Het absolute perspectief

De mens

direct of indirect invloed op het kind. Zelfs of het kind bij­

Net als iedere verschijningsvorm is ook ieder mens neutraal.

voorbeeld gewenst is en genoeg liefde krijgt, heeft gevolgen.

Hij heeft altijd een perfect kloppende vorm en een perfect

Alleen kunnen we dat soort be'invloeding als mens meestal

kloppende plek binnen het geheel van de kosmische dans.

niet waarnemen, laat staan dat we met ons beperkte mense­

Vanuit dit perspectief is ieder mens altijd volmaakt.

lijke denken kunnen begrijpen hoe dat allemaal werkt. Geluk­ kig hoeft dat ook niet.* je zou zelfs kunnen zeggen dat de conditionering van het

Aangeleerde overtuigingen

kind al voor de conceptie is begonnen. De genen die het meekrijgt en in wat voor maatschappij het kan gaan groeien,

In het levende menselijke lichaam ontstaat vanzelf bewust·

zijn natuurlijk al zeer bepalend voor wat voor mens het uit­

zijn. In het begin kijkt het met grote ogen om zich heen en is

eindelijk wordt. En die condities zijn weer het gevolg van de

nieuwsgierig naar ALLES. Het kan stralen van blijdschap en

conditionering die dat heeft laten ontstaan. En zo is ieder

het kan huilen als er iets niet goed is. lntu'itieve impulsen

mens dus feitelijk een precies kloppend resultaat van de ge­

komen vanzelf op en worden vanzelf geuit.

hele kosmische dans.

De baby ontdekt na een tijdje vanzelf dat het een lichaam Feit is dat een mens continu wordt be'invloed en zo continu

heeft en dat het bepaalde dingen kan "doen" J Ook het

wordt gevormd tot wie hij is. ledereen krijgt een andere be'in­

rationele denkvermogen van het kind begint zich te ontwik­

vloeding en daarom is ieder mens uniek.t leder mens, zonder

kelen en het begint zelfs te praten. Al snel zullen de ouders

enige uitzondering, is een perfect kloppend logisch gevolg

hierop inspelen en het kind gaan "opvoeden". Het ene mag

van zijn conditionering.

wel, het andere mag niet. Zo krijgt het wel aandacht, en zo niet. Het ene maakt de ouders blij, het andere boos. Als het

Ook eventuele "afwijkingen", zoals fysieke en verstandelijke

dit doet wordt het beloond, als het dat doet gestraft. Het ene

beperkingen, zijn perfect kloppende reacties op bijzondere'

is goed, het andere fout. En zo krijgt het kind met de paplepel

conditiesJ Vanuit het absolute perspectief gezien bestaat er

ingegoten dat "goed" en "fout" bestaan en dat het niet zo­

geen "goed" of "fout" en dat geldt dus ook voor de mens.

maar zijn intu'itieve impulsen mag volgen.

" Kom ik nog op terug. "j' Mocht je hieraan twijfelen, ga dan een keer naar een drukke (lucht)haven of tre1nstat1on en neem de tijd om te zien wat voor mensen er allemaal voo rbijlo pen Stuk voor stuk uniek, zelfs als ze op elkaar lijken! :�: Bijrnnd er in de z1n dat de meeste mensen het anders hebben. Feitelijk zijn d ie "bijzondere" con dities ook een logisch verschijnsel, een perfect k lop pend resultaat van hun cond1ti es

Hier gebeurt iets heel belangrijks, iets wat ons mensen wezenlijk anders maakt dan dieren, en met ingrijpende gevolgen voor

.

.

86

Als het 1n een knuffel knijpt, voel t het niets Als het 1n het eigen lichaam k nij pt .

voelt het wel iets.

87

,

De

Het absolute perspectief

mens

de levenservaring van een mens. Dit is namelijk het moment

Dat geldt ook voor het groeiproces van het bewustzijn, dat

dat de baby wordt losgerukt uit de natuurlijke staat van zijn.

ook geheel vanzelf gebeurde: verwondering, nieuwsgierig­

Hier krijgt het aangeleerd om niet !anger moeiteloos mee te

heid en speelsheid ontstonden geheel vanzelf en werden vol­

bewegen met het ontvouwen van de kosmische dans. Dit is

zonder enige vorm van weerstand geuit. Het liet

het begin van denken dat de werkelijkheid anders zou moeten

ledig moeiteloos gebeuren. De baby hoefde nergens zijn best

zijn, het begin van streven en weerstand, en dus van innerlijke

voor te doen en bemoeide zich op geen enkele wijze met wat

verkramping. In onze huidige maatschappij is de kans 99,9%

er gebeurde. De kosmische dans kon zich ontvouwen zonder

dat een mens tot aan de dood zal blijven worstelen met

enige vorm van innerlijke weerstand van de baby.

ALLES

innerlijke verkramping.

Daar kwam een eind aan door de (goedbedoelde) opvoe­ Vanuit de beleving van het nieuwe mensje gebeurde tot dat

dingJ Logisch neveneffect van de opvoeding is namelijk dat

moment alles vanzelf. Het kreeg vanzelf voeding, werd van­

het kind expliciet en/of impliciet een aantal fundamentele

zelf verschoond, kreeg vanzelf een dekentje, enz. Ook binnen

(onterechte) overtuigingen mee krijgt:

in het lichaam ging alles vanzelf. Celdeling ging gewoon door, ademhaling ging vanzelf, het hartje klopte vanzelf,

"Goed" en "fout" bestaan;

haren en tanden begonnen vanzelf te groeien, enz. Wanneer

De kosmische dans is niet volmaakt;'l

er meer voeding nodig was, ontstond vanzelf een intuYtieve

lk ben een los individu, tussen andere individuen, in een

impuls: honger. En als die voeding even op zich liet wachten,

wereld buiten mijzelf;

dan werd die impuls vanzelf sterker en ging de baby vanzelf

Het is niet oke om in volledige overgave mijn innerlijk

huilen. Zodra de tepel bij het mondje kwam, begon de baby

kompas te volgen;''''

vanzelf intu'ftief te zuigen en zodra er voldoende voeding

tk ben niet goed genoeg als ik puur mezelf ben;·i·t

binnen was, verdween die intu'itieve honger-impuls vanzelf.Y

lk moet ZELF mijn best gaan doen om "goed genoeg"

De kosmische dans werkte perfect, zowel buiten als binnen

te zijnJ:.:

de baby)

..

Er zijn

m

Belangr11k: lk zeg met dat 1e 1e kind noet op zou moeten voedenl lk zeg uberhaupt niet wat je zou moelen daen 1n de tastbare werkel1jkhe1d, dus oak noet hoe je zou rnaeten apvoeden. lk zeg alleen dat dit het nevenelfect is van de rnanier van opvoeden die in onze hu1d1ge maatschappi) gebru1kel11k os

onze huid1ge maatschapp11 voor zaver ik weet sl ech ts enkelen die on

volledige overgave leven Leef je noel on volledige ov ergave? Dan os er sprake van onnerlijke verkramping. 811 de een meer dan boj de ander, maar 1edereen die niet

on volledoge overgave eeft. heeft onn erlojke verkramping Za kom ik aan de grave

i

, Want als een deel van het bestaan "goed" os en een dee "fout", is met alles

lntu'itoeve impulsen ZIJn dus duidel11k ook een log1sch gevalg van hun

vol m aakt. ''"'Want je meet de "gaede" dingen wel doen en de •foute" d1ngen n1et.

conditionenng en ve rdwiJnen dus zodra die candoties er noet meer ZiJn.

·· t W ant

schattong van 99,9'lf1.

::: Geen verschil vanaf absoluut pers pect1e f ge21en. Alles 1s een geheel.

88

i

niemand voldoet puur authentiek aan de culturele norm "goed".

:i:j:Want als lk me niet "goed" gedraag, ben ik "fout".

De mens

Het absolute perspectief

Wees eerlijk: In hoeverre zitten en/of zaten deze overtuigin­

gaat de zon natuurlijk nooit echt "onder". Op dezelfde manier

gen ook in jou?

kan een individu wel iets "goed" of "fout" vinden, maar in werkelijkheid is ALLES neutraal. En een individu kan zich wel

Het is niet alleen het goedkeuren en afkeuren van het kind

afgescheiden voelen, maar in werkelijkheid is ook dat individu

dat deze overtuigingen teweegbrengt. De ouders LEVEN deze

direct dan wel indirect verbonden met ALLES en dus ook met

overtuigingen. Uit heel hun doen en laten straalt dit perspec­

iedereen.

tief. Ze vinden dingen goed en fout. Ze vinden sommige mensen geweldig en anderen schuldig. Ze hebben weerstand

Het absolute perspectief geldt altijd. Een mens kan het wel

tegen van alles en streven naar van alles. Ze hebben spijt van

tijdelijk vergeten en iets anders geloven, met als logisch ge­

dingen uit het verleden en piekeren over de toekomst.

volg de daarbij behorende levenservaringen. En dat is de staat van bewustzijn van de gemiddelde Nederlander.

En het zijn niet a Ileen de ouders die het kind opvoeden. Kinde­ ren kopieren alles en zijn een perfect kloppend product van alle beYnvloeding, dus ook de familie, de oppas, de school, de buren, de vriendjes, de tv, de cultuur, enz. Heel onze maat­

Strategieen

schappij ademt het afgescheiden-individu-perspectief.

De overtuigingen van "afgescheidenheid" en "niet goed ge­ We weten niet beter, omdat we zelf ook met deze overtuigin­

noeg zijn" zijn zeer pijnlijk. Logisch dus dat er zich in het

gen zijn opgevoed.'

kind vanzelf allerlei strategieen ontwikkelen om van dat nare gevoel af te komen. Omdat deze overtuigingen van buitenaf

Voor de duidelijkheid: Deze overtuigingen zijn vanaf absoluut

kwamen, zoekt het de oplossing ook buiten zichzelf. Een

perspectief N 1 ET waar. Ze zijn onterecht, onjuist en worden

cruciale fout, waarover later meer.

daarom ook vaak beschreven als een illusie. Dit betekent echter niet dat de ervaring niet bestaat. Vanaf individueel per­

De meest gebruikte strategieen zijn een poging om liefde en

spectief bestaat er wel degelijk de ervaring van iets "goed" of

erkenning van andere mensen te krijgen.t De liefde van

"fout" vinden en bestaat wel degelijk de ervaring van "afge­

anderen bedekt het nare gevoel van "afgescheidenheid" en

scheidenheid". Dat is echter te vergelijken met een onder­

de erkenning van anderen bedekt het nare gevoel van "niet

gaande zon. Vanuit individueel perspectief bestaat de erva­

goed genoeg zijn". De overtuigingen, de werkelijke oorzaken

ring van een ondergaande zon. Vanuit absoluut perspectief

van het nare gevoel, veranderen er helaas niet door. En iedere bedekking werkt slechts tijdelijk. Vroeg of laat komt die nare

'' Logisch dat het voor de meeste mensen zo normaal s, dat ze het niet door hebben. Laat staan dat ze serieus openstaan voor de mogelijkhe1d van een ander levensperspectief.

90

·j· Jan Geurtz beschnjft dit fenomeen pracht1g in z i1 n boek "Verslaafd aan L1efde".

91

De mens

Het absolute perspectief

ondertoon weer terug, dat ongemakkelijke gevoel van iets

en prestaties. Goedkeuren lijkt misschien positiever, alleen

tekortkomen, die onrust van denken iets nieuws nodig heb­

is het dat niet. Streven is, net als weerstand, een vorm van

ben om gelukkig te zijn.

innerlijke verkramping. f

Kortom: In het denken van het kind ontstaat een mentaal

Overigens gebeurt slechts 5% van de opvoeding bewust.·

systeem van overtuigingen en strategieen. De overtuigingen

Wanneer ouders of leraren een kind expliciet zeggen dat hij

gebruikt het om betekenis te geven aan wat het waarneemt.

zijn best moet doen, beseffen ze dat ze het kind "opvoeden".

Zo bepaalt het wat "goed" en "fout" is, hoe het "hoort" en

Het overgrote deel, die onbewuste 95%, gebeurt impliciet.

wat er anders zou moeten zijn aan de kosmische dans. De

Een paar voorbeelden: Een vader die stress heeft (bood­

strategieen gebruikt het om te bepalen hoe het daarmee om

schap: je moet je best doen), (::e n moeder die zich opmaakt

moet gaan. Wat werkt het beste om liefde en erkenning van

(boodschap: puur natuur ben je niet mooi genoeg), verplicht

anderen te krijgen?

een gordel dragen (boodschap: je moet zo lang mogelijk in

Het is een dynamisch systeem. Het wordt continu gevoed met nieuwe ervaringen en hoe ouder het kind wordt, hoe

hierdoor zo diep ingesleten, dat ze iemands hele leven stand­

leven zien te blijven), enz. Veel basisovertuigingen zitten

complexer dat systeem wordt. ledere keer als het kind wordt afgewezen, of wordt gekwetst en al helemaal als het een trau­ matische ervaring meemaakt, loopt dat systeem een (flinke) deuk op. Er ontstaan dan snel nieuwe strategieen om die nieuwe pijn te bedekken. Dit zijn allemaal vormen van weer­ stand en dus innerlijke verkramping.

houden.

Daar komt nog bij dat het kind naarmate het ouder wordt steeds meer impulsen krijgt dat het zich consistent hoort te gedragen. Andere mensen vinden het vervelend als iemand zich steeds anders gedraagt. Hun ego probeert je in een hok­ je te stoppen, zodat er een strategie aan kan worden gekop­ peld. Het meest extreme voorbeeld daarvan is: 'Doe eens

Ook iedere keer als het kind wordt goedgekeurd, wordt be­

normaal, zo ben jij helemaal niet.' En oak deze boodschap

loond, geprezen of bejubeld, ontstaan er strategieen. In dit

krijgt het kind onbewust op nog veel meer manieren, waar­

geval zijn die strategieen een paging om dat fijne gevoel van

onder het simpele feit dat alle volwassenen zich iedere dag

goedkeuring zo lang mogelijk vast te houden en zo vaak

(min of meer) hetzelfde gedragen. Het wordt aangemoedigd

mogelijk weer te laten gebeuren. Goedkeuring impliceert

met complimenten als: iemand heeft een "sterke persoonlijk­

namelijk dat het mogelijk is om te warden afgekeurd. Dit

heid". Mensen die dat niet doen, hebben een "gebrek aan

heeft als logisch gevolg een streven naar succes, populariteit

karakter". Weigert iemand zich consistent te gaan gedragen, t

*

A.H. Almaas beschnift d11 moo1 in ZIJn boek "Diamond Heart". en noeml d1t "The Theory of holes".

92

'Praise or blame it's all the same.'

Osho

:;: Amerikaans onderzoek heeft aangetoond dat slechts 5% bewusl gebeurl en maar l1efsl 95% onbewust. Bron: hel boek "Mens" van Eric Bartels.

93

Het absolute perspect1ef

dan krijgt hij het stempel "wispelturig" of zelfs een "persoon足 lijkheidsstoornis".

Deze onopvallende vorm van

(goed足

bedoelde) sociale druk duwt iemand in de richting van een sociaal gewenste stabiele persoonlijkheid.

Tel daarbij op de boodschap dat je het leven serieus moet nemen, en logischerwijs wordt zo langzaam (onbewust en onbedoeld) de natuurlijke speelsheid en spontaniteit van het kind onderdrukt. Resultaat is een "persoonlijkheid" die men probeert in stand te houden. Het is een beperking van onze vrijheid en echtheid. Het is een geniepige vorm van innerlijke verkramping. En het is zo "normaal" dat vrijwel niemand het door heeft.

De harde waarheid is dat onze "persoonlijkheid" niet is wie wij zijn. Het is een mentaal systeem van aangeleerde overtui足 gingen en strategieen dat de pure essentie in ons bedekt.

Toevallig (of niet) komt het woord "persoonlijkheid" van het Latijnse woord "persona", wat "masker" betekent. Prachtig hoe het woord zelf laat zien dat een "persoonlijkheid" ver足 bergt wie we werkelijk zijn.

94

De

Het absolute perspectier

Ego Dit mentale systeem van overtuigingen, deuken en strategieen

mens

Vanuit dat perspectief kun je de volmaaktheid van het ego gaan inzien. Vanuit het absolute perspectief heeft het ego een precies kloppende plek in de kosmische dans.

noemt men vaak het "ego". Op een bepaalde leeftijd vindt er een identificatie plaats met het ego. Vanaf dat moment ziet het kind zichzelf dus als die persoonlijkheid. Een heel logisch

1Als je je helemanl op je gemnk kunt voelen o.ls je niet weet wie je bent, is wo.t er overbliW wie je bent - het zijn nchter de mens, een veld van Zl!ivere potentie in plo.ats van iets wat al vastligt.'t

gevolg van alle be'invloeding, en tegelijkertijd een cruciale denkfout met desastreuse gevolgen.

Wanneer je de gemiddelde Nederlander vraagt wie hij is, zal hij zijn ego beschrijven. Wanneer je de gemiddelde Neder­ lander vraagt een kennis te beschrijven, zal hij het ego van die kennis beschrijven. Mensen zien slechts dat buitenrandje, het imago, de persoonlijkheid van iemand. Feitelijk heeft het ene ego contact met het andere ego. In zekere zin zou je

Super-ego

kunnen zeggen dat onze huidige samenleving een enorm ego-spel is.''

Het ego heeft een krachtige beschermingsstructuur. leder­ Het is belangrijk om te beseffen dat dit niet fout is. Sommige

een kent ze we!, de kritische stemmetjes in je hoofd: 'Oat kun

leraren en boeken beschrijven het ego als de bron van het

je niet maken.' 'Dat lukt je nooit.' 'Doe nou eens je best.'

kwaad. Logisch omdat alle innerlijke verkramping in het ego

'Doe normaal, dan doe je al gek genoeg.' 'Hou maar op, iemand

plaatsvindt. De valkuil van dat soort boeken is alleen dat het

als zij wordt echt nooit verliefd op iemand zoals jij.' 'Alsof ie­

bij veel mensen weerstand tegen het ego opwekt. En dat is na­

mand je boek gaat lezen.' Enz. Ze zeggen wat je zou moeten

tuurlijk weer juist een extra vorm van innerlijke verkramping.

doen, of wat je juist niet zou mogen doen. Ze zetten je altijd

Trap dus niet in die valkuil! Het ego hoeft niet dood. Het mag

aan tot streven of weerstand, tot innerlijke verkramping.

wel ontspannen en daarvoor hoeft het slechts te worden doorzien. Het ego is een verschijningsvorm en dus neutraal.

Deze stemmetjes worden in spirituele kringen vaak het

Het is een fascinerend geschiedenisboek, een perfect klop­ . pend logisch gevolg van alle be invloeding die iemand ooit

"super-ego" of de "innerlijke criticus" genoemd/

heeft gehad. Zelfs de identiflcatie met dat ego klopt precies.

·i·

Quote van Eckhart Tolle. :� In mijn eerste boek "Wakker! - Levenslessen van een Apachepiloot' noemde 1k deze stemmet;es "Bitching Betty", vernoemd naar de biinaam van de

''

Korn ik nog

u 1tgebreid

op terug.

elektronische waarschuwingsstem

m

de Apache.

97

De mens

Het absolute perspectief

Persoonlijke ontwikkeling

Ook het super-ego is een verschijningsvorm en dus iets wat een logisch gevolg is van de conditionering. Vaak zijn de stemmetjes vrijwel letterlijk te herleiden naar een opmerking

De meeste mensen hebben dit hele proces totaal niet door.

van iemand of de reactie van iemand. Meestal de ouders, ge­

Ze doen maar wat. Ze zijn een speelbal van het spel der be"in­

liefden of iemand die je als een autoriteit ziet.

vloeding. Ze leven op de automatische piloot, onbewust, als slaapwandelaars. Dit klinkt misschien heerlijk, maar ze zijn

Hoewel het super-ego heel venijnig en hard kan zijn qua ver­

wel degelijk be"invloed tot het spel van streven en weerstand.:i=

oordelingen, is het een goedbedoeld beschermingsmecha­

"Ignorance is bliss" gaat dus niet op in dit geval. Voor veel

nisme. Het is de bewaker van het ego. Zolang je blijft doen wat

mensen is het een mentaal vermoeiend leven. Het trieste (en

je altijd deed, denkt het ego voldoende strategieen te hebben

logische) gevolg is dat half Ned , erland met burn-outachtige

voor wat het kan verwachten.'' En dat is veilig. Althans, relatief

klachten rondloopt, ruim een miljoen mensen slecht slaapt

veilig. Bij sommige mensen zie ik letterlijk dat ze vast blijven

en ruim een miljoen mensen antidepressiva slikt. En dan heb

houden aan situaties waarvan ze echt wel weten dat ze slecht

ik het nog niet eens over de lichamelijke (veelal chronische)

voor ze zijn, puur omdat het ego bang is voor het onbekende.

klachten die hier mogelijk het gevolg van zijn, want als je inner­

Het super-ego houdt de mens gevangen in oude ego-patronen.

lijke verkramping te lang negeert, kan het zich uiten in het

Bij veel mensen houdt dit systeem stand tot ze overlijden.

fysieke lichaam.

Dat is niet dom of fout. Het is pure onwetendheid. Het is een perfect kloppend logisch gevolg van hun conditionering. Ze

'The super-ego is a thief, dl'essed as o. police mM, pl'etending to protect you, but robbing you from the treasure inside you.'·i·

hebben niets geleerd op school over ego. Ze weten niet beter.

En in onze consumptiemaatschappij leeft iedereen zo. Het lijkt de normaalste zaak van de wereld. lk heb het zelf ook 33 jaar lang geloofd en het heeft me jaren gekost voordat ik uber­ haupt open ging staan voor de mogelijkheid dat het mis­ schien anders zou kunnen zijn. ldentiflcatie met het ego is misschien wel de hardnekkigste onterechte overtuiging die er bestaat.

Er bestaan natuurlijk wel allerlei cursussen, boeken en inspi­ rerende video's, maar daar komen de meeste mensen hele-

Onterecht natuurltjk, want dat klopt alleen vanuit het oude denken, vanuot het onJU ste denkbeeld van een rigide wereld waarin alles hetzelfde bh1ft. ·:· M randa Macpherson

:·:

Boeddhosten noemen het Samsara, het rad van het lijden.

99

Het absolute perspect1ef

maal niet mee in aanraking. En als iemand toch een zelfhulp­ boek krijgt aangereikt, dan weet het super-ego dat meestal haarfijn af te ketsen: 'Oat heb jij toch helemaal niet nodig!'

Zolang het ego behoorlijk succesvol is in het bedekken van het pijnlijke gevoel van "afgescheidenheid" en "niet goed ge­ noeg zijn", houdt de hele mentale constructie stand.

Goedwerkende ego's hebben vaak een crash nodig om open te gaan staan voor persoonlijke ontwikkeling: Burn-out, bore­

De mens

zoektocht terug naar de essentie. )e gaat waarschijnlijk voor het eerst je eigen leven evalueren en leert proactief je eigen persoonlijkheid te veranderen. Op basis van oude conditio­ nering zit daar automatisch een afkeuring in wie je nu bent en een streven naar hoe je idealiter zou moeten zijn. Het ego gaat dus feitelijk zijn best doen om zichzelf te verbeteren tot de mooiste versie die het kan bedenken. Er ontstaat bijvoor­ beeld weerstand tegen het super-ego en streven naar spiritu­ ele verlichting, oak al weet men niet wat dat precies is. Per­

out, (eh ronische) ziekte, ontslag, depressie, ongeluk, verlies

soonlijke ontwikkeling komt in. eerste instantie meestal neer

geliefde, (v)echtscheiding, faillissement, bijna-doodervaring,

op ego-verbetering, met als logisch gevolg extra in nerlij ke

enz. Wanneer de aangeleerde strategieen niet meer werken, ontstaat een zwakke plek in het ego en is er ruimte voor ver­

verkramping.

andering. Theoretisch gezien is het niet nodig om te wachten op die crash. Steeds meer (vooral jonge) mensen verdiepen

Spirituele ont-wikkeling

zich puur uit nieuwsgierigheid in persoonlijke ontwikkeling, v66r het fout gaat. In de praktijk zien we echter dat de meeste mensen pas echt gemotiveerd raken na een crisis. Bij mij was dat mijn hernia, een proces dat ik uitgebreid heb beschreven in mijn eerste boek "Wakker!- Levenslessen van een Apache­

Vroeg of laat (of nooit) kom je erachter dat het niet gaat om het aanleren van iets nieuws. Je leert het een en ander over de ego-structuur en gaat aan de slag om oude patronen te

piloot".

onderzoeken en los te laten. Deze fase is fundamenteel

Een deel van die mensen creeert snel nieuwe bedekkende

ik de schrijfwijze "ont-wikkeling" (met extra streepje) ook zo

anders omdat het gaat om afleren en loslaten. Daarom vind strategieen, vaak geassisteerd door een psycholoog of thera­ peut, en kan dan voorlopig weer door met rennen in de rat­ race. Anderen word en wakker geschud: 'Waar ben ik eigenlijk mee bezig? En nu mijn imago in duigen is gevallen, wie ben ik dan nog? En voor wie of wat doe ik eigenlijk zo hard mijn best?'

mooi.'; Spirituele ont-wikkeling kan in eerste instantie een confron­ terend proces zijn. )e gaat doelbewust je ego afpellen en daardoor komt oude onderdrukte pijn ineens bloot te liggen.

Het kan heel kwetsbaar voelen zonder je vertrouwde bedek­

Als je in die fase in aanraking komt met persoonlijke ontwik­ keling, zelfhulpboeken of spirituele stromingen, begint de

100

kingsstrategieen, omdat daarmee ook je normale emotionele Ook

in het Engels klopt d1t precies: d•S·cover who you really are.

101

Het absolute perspectief

De mens

pantser langzaam verdwijnt. En dat kan spannend zijn, zelfs

De grootste valkuil is echter dat je denkt dat je volledig zou

in de veilige setting van een spirituele cursus.

moeten uitdeuken en al je oude patronen moet loslaten. Pas wanneer dat allemaal is gebeurd, dan...

De kwetsbaarheid heeft echter ook twee belangrijke voor­ delen. Ten eerste: Hoe dunner je emotionele pantser, hoe

Tja, wat dan? Ben je dan bij de finish? Wanneer je helemaal

minder innerlijke verkramping. Een emotioneel pantser komt

bent uitgedeukt, heb je dan eindelijk de perfecte vorm be­

in essentie namelijk neer op weerstand tegen emoties die je

reikt? Ben je "verlicht" als je geen enkel oud patroon meer

niet zou mogen ervaren, oftewel hoe de kosmische dans zich

hebt? Ben je dan pas volmaakt?

volgens jou niet zou mogen ontvouwen.

Wat is dat eindpunt waar al die.spirituele zoekers zo hun best Ten tweede: Als iemand met een dik emotioneel pantser

voor doen?

wordt gekwetst, is het alsof een mes een kras zet op steen: het geeft een ondiepe kras die er na lange tijd nog steeds zit.

Begrijp me niet verkeerd. Er is niets mis met spirituele

Als iemands pantser dunner wordt, is het alsof een mes een

ont-wikkeling. Het is een fascinerend proces om oude patro­

kras zet in zand: het geeft een diepere snede die na kortere

nen te onderzoeken en los te laten. Het kan je leven een stuk

tijd al verdwenen is. Bij iemand zonder pantser is het alsof

aangenamer maken. Laat je echter niet wijsmaken dat er nu

een mes snijdt door water: het geeft de diepste snede en is

iets mis met je is en dat je nog veel"spirituele healing" nodig

vrijwel direct weer weg.

hebt voor je "heel" bent. Dit noem ik de "van-A-naar-B­

Als je bezig bent met spirituele ont-wikkeling is er een klassieke

moeten doen of leren voor je"volmaakt". Oat serieus nemen

illusie". Doorzie de valse overtuiging dat je nog iets zou ego-valkuil: Neerkijken op de beginners die nog maar net

is slechts weerstand tegen je huidige vorm en streven naar

bezig zijn met persoonlijke ontwikkeling, en al helemaal op

een betere vorm. Extra innerlijke verkramping dus. Oat mag

de gemiddelde slaapwandelende Nederlander. je denkt dan

best als je daarop kickt of zo, maar het hoeft niet.

dat"jij" goed bezig bent en dat "jij" al meer hebt bereikt dan "zij". Dit fenomeen noemt men een"spiritueel-correct-ego".

Vrijwel alle therapieen, coaching en spirituele activiteiten be­

Vergelijken, beoordelen en jezelf "beter voelen" is en blijft

rusten op de "van-A-naar-B-illusie". Allemaal goed bedoeld,

tenslotte een ego-spel. Vanuit absoluut perspectief gezien is

daar twijfel ik niet aan, alleen houden ze onbewust het geloof

iedereen volmaakt in zijn unieke vorm en is iedereen in

in stand van een afgescheiden individu die nu "niet goed ge­

essentie hetzelfde. "Beter" of"slechter" bestaat alleen vanuit

noeg" is en die hulp nodig heeft. Commercieel is het zeer

een individueel-perspectief.

succesvol, want ego's staan ervoor in de rij en zijn bereid de

102

103

Het absolute perspectief

De mens

gekste dingen te doen. Daar komt nog bij dat het de kern van

Voelt het niet goed? Dan is er sprake van innerlijke ver­

hun probleem nooit echt oplost, waardoor ze blijven terug­

kramping.

komen.

Voelt het wel goed? Dan is er ontspannen genieten van de kosmische dans.

Overg ave

Helaas krijgen we aangeleerd om zelf onderscheid te gaan maken tussen "goed" en "fout", waarmee tevens het idee

Hoe verder je je verdiept in spirituele wijsheden, hoe duide­

ontstaat dat de kosmische dans zich anders zou moeten ont­

lijker het wordt dat er iets is wat oneindig veel grater en

vouwen. Hierdoor is het ego ·de signalen van het innerlijk

machtiger is dan je je ooit had kunnen voorstellen. je gaat in­

kompas gaan overschreeuwen en maakt zo innerlijke ver­

zien dat mensen enorm beperkt zijn en dat alles gebeurt van­

kramping mogelijk.

uit een soort hogere intelligentie. Vee! stromingen benadruk­ ken dat echte spiritualiteit gaat over het terugvinden van de

Alle spirituele en religieuze stromingen moedigen aan tot

connectie met dat hogere.

"overgave". Het maakt niet uit of ze het "overgave aan het hogere", "overgave aan God", of "leven vanuit je hart"

Die verbinding kan je niet actief herstellen door iets te doen.

noemen. In essentie komt het allemaal op hetzelfde neer:

Vanuit absoluut perspectief gezien bestaat die afgescheiden­ heid helemaal niet. ALLES is verbonden. De verbinding was

Het individu geeft zich over aan het Wonder van Bestaan.

er al, is er nu, en zal er altijd zijn. Hoe kun je iets proberen te herstellen wat nooit kapot was? Het enige wat nodig is, is

Echte overgave is onvoorwaardelijke innerlijke acceptatie.

inzien dat je zelf tijdelijk geloofde dat die verbinding was

Het betekent 'ja'-zeggen tegen ALLES wat er gebeurt. Over­

verbroken en dat dat niet waar is.

gave is diepe acceptatie van de werkelijkheid zoals die nu is

·

en zoals die zich ontvouwt."i. Het betekent de kosmische je staat altijd in contact met het Wonder van Bestaan. je kunt

dans ongestoord laten ontvouwen, zowel buiten je als door

het niet niet zijn. Het geeft je altijd signalen om in flow met

jezelf heen. En dat laatste doe je door je innerlijk kompas te

de kosmische dans te blijven, of je ze nou doorhebt of niet.

volgen, door te doen wat voor jou goed voelt, wat voor jou

Die signalen noemt men vaak het "innerlijk kompas". Het is

klopt, waar jij blij van wordt.

een soort emotioneel feedbacksysteem dat super simpel werkt: Volgens net Centrum voor Tantra IS dat de samenvatt1ng van hun boodschap. 'f D•epe acceptat ie IS de kernboodschap van Jeff Foster een spirituele leraar uit ,

Amerika.

104

105

De mens

Het absolute perspectief

Overgave is stoppen met de bizar arrogante houding dat jij als individu het beter weet dan het Wonder van Bestaan. Hou op met de levensstroom tegenwerken. Stop met vinden dat er iets anders zou moeten zijn aan de kosmische dans. Over­ gave is het einde van alles proberen te controleren. Laat je verrassen door wat er zal ontstaan.

Overgave lost in een klap alle innerlijke verkramping op.

Overgave is het radicale besluit om het hele spel van streven en weerstand los te laten en te vertrouwen op de hogere intelligentie van het Wonder van Bestaan. Het individu laat alle controle los en laat zich voortaan ontspannen meebewe­ gen in de kosmische dans. Vanaf dat moment hoeft er niets meer te veranderen en mag ALLES veranderen. Hierdoor ont­ staat innerlijke moeiteloosheid en berusten in je "natuurlijke staat van zijn", zoals de boeddhisten dat zo mooi noemen.

Eenmaal terug in deze aangeboren staat van ontspanning krijgen natuurlijke eigenschappen, waaronder authenticiteit, spontaniteit en speelsheid, vanzelf weer ruimte. Hierdoor maakt het verkrampte "je best doen" plaats voor een "moeite­

verschil tussen de ontspannen houding van een passagier en de alerte houding van een examinator.

Het proces van spirituele ont-wikkeling kan overigens gewoon doorgaan. Sterker nag, in de praktijk is de kans groot dat het in een stroomversnelling raakt. Zodra iemand in overgave gaat, is het alsof de ego-rem eraf gaat. Het uitdeuken, het doorleven van oude pijn en het loslaten van oude overtuigin­ gen, gebeuren dan moeiteloos. Dit betekent overigens niet dat het je niets doet. Grote kans. dat het een soort emotionele achtbaan wordt. Alleen nu een leuke achtbaan, omdat je niet langer gelooft in de "van-A-naar-B-illusie". Hierdoor kun je met verwondering genieten van de volmaaktheid en de inten­ siteit van de emoties.

Het super-ego kan in het begin nog extra opspelen, met honderdduizend redenen om niet in overgave te gaan. 'Dan word je passief, dan doe je niks meer.' 'Wie zorgt er straks nog voor je?' 'Wie ben je dan nog?' 'Je kunt toch niet alleen maar doen wat je leuk vindt?!!' 'Als je niet meer je best doet,

loos genieten".

gaat je partner bij je weg.' 'Er moet toch ook gewerkt worden?'

Een valkuil kan zijn dat het ego de stap van overgave ziet als

toch niet maken tegenover je kinderen.' Enz. Enz. Enz.

'Het is toch belangrijk om te sparen voor later.' 'Oat kan je

de ultieme manier am te laten zien hoe goed het is. Naar de buitenwereld roept het dan dat het in overgave leeft, maar innerlijk is het stiekem nog druk bezig met verkrampt contro­ leren. Oat is als de touwtjes uit handen geven, en toch de hele tijd controlerend meekijken. Vergelijk het maar met het '' Bijna alle am precies te zijn. Waarom rnet helemaal? Omdat het bestaan als

In het begin trap je er misschien nog in, maar na verloop van tijd word je je steeds sneller bewust van het feit dat het puur een poging was van het super-ego om je terug te trekken in het spel van streven en weerstand. Door echt overtuigd in overgave te blijven en consequent je innerlijk kompas te volgen, wordt je super-ego vanzelf rustiger en stiller)

mens nu eenmaal een enarme beperk1ng met zich mee brengt, die aak als een varm van innerlijke verkramping kan warden ervaren. Pure vnjhe1d kan alleen zonder lichaam en persaonlijkheid warden ervaren.

106

'j' Nag steeds laat m1jn s uper ego zo nu en dan van zich horen. HiJ is gelukkig veel -

107

Het absolute perspect1ef

Deze stap is theoretisch gezien heel simpel en kan op ieder moment door iedereen worden genomen. In de praktijk is het echter de moeilijkste stap die een ego kan nemen. En tevens de allermooiste. By far. Het is zo'n belangrijke mijlpaal geweest in mijn leven, dat het me nu ik dit schrijf opnieuw emotioneel raakt.

De mens

bestaat wel, maar alleen vanuit een individu-perspectief. Dit is vergelijkbaar met "boven" en "onder", die ook niet bestaan vanuit het absolute perspectief. Het Wonder van Bestaan is een proces. Vergelijk het met een golf in de oceaan: iedere

golf is tevens de oceaan en de oceaan is tevens iedere golf.

Als dat kwartje valt, kan de ultieme waarheid langzaam tot je

In deel 4 kom ik nog uitgebreid terug op overgave en inner­

doordringen...

lijk kompas.

leder individu is het Wonder va.n Bestaan en het Wonder van Be6taan is ieder individu

'C\et ot1t of yoL1r own wo.y.''i'

Ja, je leest het goed. Jij bent het!): Alles en iedereen is dat. Je kunt het niet niet zijn! Het Wonder van Bestaan is wie je werkelijk bent. Veel spirituele stromingen noemen dit "het ontdekken van je ware Zelf". Orn duidelijk te maken wanneer men praat over het ego-zelf of het ware Zelf, schrijft men dat

Zelfrealisatie Zolang er sprake is van overgave, is er nog steeds ergens een geloof in een afgescheiden individu dat zich over moet geven aan iets anders buiten zichzelf. In werkelijkheid is die afge­ scheidenheid een illusie. Dit gaat zelfs voorbij aan " ALLES is verbonden", want "verbinding" kan niet bestaan zonder losse delen die kunnen worden verbonden. Vanuit absoluut per­ spectief gezien bestaat alleen het onbeschrijflijke geheel en niets anders dan dat. Het concept van "zelf'' en "anderen" rustiger geworden. En missch1en nag wel belangri1ker: ik herken het, weet wat het is en erger me er n1et meer

aan.

laatste meestal met een hoofdletter. Men spreekt ook wel over de "kleine ik" (ego} en de "grote lk" (Wonder van Bestaan).

Ramana Maharshi, een van de grootste lndiase goeroes van de 2oste eeuw en een belangrijke inspiratiebron van vrijwel alle huidige spirituele leraren, zei dat het feitelijk slechts op een vraag neerkwam: Wie ben ik echt?

Het woord "Zelf-realisatie" geeft haarfljn aan dat het gaat om inzien, beseffen of herinneren wie je in werkelijkheid altijd al was. Het Wonder van Bestaan is niet iets wat je kunt worden; iedereen is het al. Zelfs mensen die ge'identif1ceerd zijn met hun ego zijn het. Zij zijn het a Ileen tijdelijk vergeten. In werke­ lijkheid is ALLES (en dus ook iedereen} het Wonder van

Mensen die enorm veel tijd, geld en energie hebben geinvesteerd in spirituele ont-wikkeling, we·geren soms dit inz.cht te accepteren, en bl11ven daarom hangen in de overtuig1ng dat je er hard voor moet werken. " U1tspraak van Osho.

108

:•:

"Tat tvam asi" (Sanskriet), de beroemde z1n uit de Upanishads, wordt vertaald als:

"jlJ

bent dat", of "dat ben ilJ''. of "dat is jou" Allemaal komt het op hetzelfde

neer: (1j bent het

109

Het absolute perspectief

De mens

Bestaan dat zich in een gigantische rijkdom aan diverse

iets wat je kunt "doen". Je kunt er niet bewust voor kiezen om

verschijningsvormen uitdrukt.

het Wonder van Bestaan voortaan als je identiteit aan te nemen.

Wanneer je dit rationeel begrijpt, kan je de neiging krijgen

wat je diep vanbinnen werkelijk gelooft. Orn de condities te

om te roepen dat je Zelfrealisatie hebt bereikt en dat je ver­

creeren waaruit het kan ontstaan zal je ego als laatste juist

licht bent. Maar wie heeft dat dan bereikt? Wie is er dan ver­

nederig een stap terug moeten doen.

Een actief ego houdt het juist tegen. je onderbewuste bepaalt

licht? Technisch gezien kan niemand oprecht van zichzelf zeggen dat hij verlicht is.·

Een "eenheidservaring" kan voor die identificatie·verschui­ ving in je onderbewuste zorgen. Een eenheidservaring is een

Taaltechnisch en communicatief is het wellicht makkelijker

krachtige ervaring van hoger pewustzijn, waarbij het indivi­

om te praten over wat je werkelijk bent. Wie suggereert een

duele bewustzijn tijdelijk oplost in het collectieve gewaar zijn

persoon. Het Wonder van Bestaan gaat voorbij het persoon­

of zelfs in het Wonder van Bestaan. Op dat moment is er tijde­

lijke, overstijgt het persoonlijke en daarom spreekt men ook

lijk een ervaring zonder ego, zonder fysiek lichaam, zonder

wel over "transcenderen" of "transcendentie". Wanneer dit

fysieke wereld en zonder zintuiglijke sensaties. Het is een

kwartje valt, weet je pas echt waar het topje van de Pyramide

ervaring van oplossen in het niets en het alles. Het voelt als

van Maslow werkelijk over gaat.

thuiskomen. Daar is eenvoudig de ervaring van onverwoestba· re vrede, onvoorwaardelijke liefde en de extatische gelukzalig­

Er is een groat verschil tussen deze theorie rationeel kunnen

heid van het Wonder van Bestaan. Er is alleen geen "individu"

navertellen en een diep innerlijk gevoel van 1000% zeker

meer die dat ervaart, wat overigens voelt als een enorme be­

weten dat dit de ultieme waarheid is. Dat laatste vindt plaats

vrijding. Het wordt ook wel een "mystieke-ervaring" genoemd,

in je onderbewuste en wordt ook wel beschreven als een

of een "verlichtingservaring", of"de kleine dood", of "een ont­

identiflcatie-verschuiving terug naar het Wonder van Bestaan.

moeting met God". Als iemand na zo'n ervaring niet uit zijn

Of nog beter gezegd: het loslaten van de identificatie met het

woorden komt, is dat meestal een goed teken.

ego. Pas dan is de illusie van het afgescheiden individu echt doorzien.

Veel spirituele stromingen bieden naast spirituele kennis ook ervaringsoefeningen (meditatie, yoga, energetische oefeningen,

Zelfrealisatie is het mooiste wat een mens kan overkomen.

ademwerk, lichaamswerk, duisternisretraites, enz.) waarmee

Het ego ziet dit als de ultieme stap op het spirituele pad, het

bijzondere staten van bewustzijn kunnen worden opgewektJ

hoogst mogelijk haalbare. Grote kans dat het ernaar gaat

De snelste methode die ik ken is het gebruik van psychede-

streven. Dat werkt het echter juist tegen. Zelfrealisatie is niet

j

--

" )e kunt het wel roepen

1n

;;-nd1viduen.

het spe de

110

Er z11n vele b11zondere ervanngen mogelt1k. De eenhe1dservaring �en van. Wei 1n mijn ogen de en1ge ervaring die ertoe doet. De de vorm.

111

is

daar

rest is

slechts

spelen in

De mens

Het absolute perspectief

leder mens is uniek.

De eenheidservaring zelf is slechts een middel, niet het doel.

Voor de een voelt de ene methode goed en voor de ander

De extatische eenheidservaring is tijdelijk. Het heeft een

lica, zoals het populaire Ayahuasca.

voelt de andere methode goed. Er zijn meerdere wegen naar Rome. Welke methode je oak kiest, met de juiste voorberei­

begin, midden en eind. Het kan zo'n waanzinnig lekker gevoel zijn dat je kunt terugverlangen naar die waanzinnige

ding, mindset en begeleiding is het voor iedereen mogelijk

ervaring en denken dat je er pas bent wanneer je continu

am een eenheidservaring te krijgen.

kunt verblijven in die eenheidservaring. Daarmee mis je echter waar het echt om draait: Het ont-dekken van dat wat

Als je de onbeschrijflijke eenheid eenmaal zelf hebt ervaren

er altijd al was, nu is en altijd zal zijn. Daar gaat het om.

en herkent voor wat het werkelijk is, kun je niet meer terug.

Vergelijk het met een hypothetisch iemand die nag gelooft dat de aarde plat is. Die kun je honderd keer vertellen dat de aarde rand is en dan zal hij je misschien na een tijdje ratio­ neel gelijk geven. Of hij het onbewust oak gelooft, is maar de vraag, omdat hij de aarde vanuit zijn perspectief nag altijd

· ·· · ·

·

· ···

·

· ·· · · · ···· ······· · · ·· · ·· · · · · · ·· · · · · · · · ······ · · · · · · · · · · ·

'Sometimes you krAve to lose wko you were in order to find out who you fr1Aly o.re.'"i" ······ · · · · · · ··········· · · · · ················· ·

·· · · ········· ····· · · ·

als plat waarneemt. Neem je diezelfde persoon echter in een spaceshuttle mee de ruimte in en laat je hem achterom­ kijken, dan ziet hij zelf de harde waarheid. Oak al zou hij daarna terugkomen in een hypothetische wereld vol mensen die er nog steeds van overtuigd zijn dat de aarde plat is, dan

N og een keer!

weet hij diep vanbinnen 1000% zeker dat de aarde rond is.

Eenmaal berustend in het Wonder van Bestaan, welke vorm

Theoretisch gezien is een eenheidservaring niet nodig. leder­

voor een nieuwe positieve ondertoon. Waar je eerst afge­

een krijgt tegenwoordig met de paplepel ingegoten dat de aarde rand is en iedereen in onze cultuur gelooft dat dat zo is. Niemand die een ruimtevlucht nodig heeft om te warden overtuigd. En niemand die zich er druk am maakt. Het is mijn droom dat er een dag zal komen waarop het net zo normaal is dat kinderen het absolute perspectief standaard krijgen aangeleerd op school...

het oak aanneemt, ongeacht hoe het wordt ervaren, zorgt scheidenheid zag, zie je nu eenheid. Waar je eerst problemen zag, zie je nu volmaaktheid. Waar je eerst tekorten zag, zie je nu overvloed. Angst voor de dood van het individu heeft plaatsgemaakt voor de onkwetsbaarheid van het Wonder van Bestaan. Het geloof in schuld heeft plaatsgemaakt voor on­ voorwaardelijke liefde. Het complexe wereldbeeld van het ego vol losse mensen en dingen die met elkaar in gevecht

Bron onbekend. Vertaling: Soms meet 1e 1ezelf verhezen om le kunnen Hel wordt ook wel de "short cut to enl1ghtenmenl" genoemd.

112

ontdekken w1e Je werkehik bent.

113

Het absolute perspectief

zijn, is veranderd in de simpele waarheid dat alles de kosmi­ sche dans is en dat alles precies klopt. Waar je eerst controle wilde hebben, zie je nu wat er wil ontstaan in het geheel en laat je dat gebeuren.

Alles gebeu rt moeiteloos. J e ervaart a Iles met een fasci nere nde bewondering. De onverwoestbare Vrede en onvoorwaarde­

Pure essentie

lijke Liefde zijn heerlijk. je had het je niet eens voor kunnen stellen toen je nog geloofde in de illusie van afgescheiden­

gierigheid, speelsheid en creativiteit blijven opkomen, mis­

continu blijft vernieuwen, wordt hij nooit saai en kan hij tijd­

""

..,J'<"

erscheid goed& fout

heid. Het maakt niet meer uit wat er gebeurt. )e kunt overal

sche dans oneindig is in diversiteit en varieteit, en hij zich

.

bab

tevreden mee zijn. Je kunt je overal thuis voelen. Nieuws­ schien nog wel sterker dan hiervoor. En aangezien de kosmi­

�

O ntstaan

-----ao uJ Vl <: U-

Overgave

pure essentie

ldentificatie met e�o

-----

loos blijven doorgaan. lnitieel voelt Zelfrealisatie aan als thuiskomen na een enorme reis. Na al die jaren ploeteren als individu, na al die jaren van weerstand en streven, is de opluchting zo groot dat je je het als individu nauwelijks kunt voorstellen. Dit effect is verge­ lijkbaar met een bergbeklimmer die na een lange barre tocht eindelijk veilig aankomt bij een berghut en zijn zware rugzak afdoet. Even voelt het alsof je zweeft en ben je zo ongelooflijk blij en dankbaar dat je het hebt gehaald.

Of je nou ontwaakt bent of niet, vroeg of laat sterft ieder

mens. Het is echter geen eindpunt. Er is niets wat verloren gaat. Het is slechts een verandering van vorm. Er gaat geen atoom verloren. Alles gaat weer op in de kosmische dans.

Hetzelfde geldt voor het individuele bewustzijn. Er gaat niets verloren. Het gaat gewoon weer op in het collectieve gewaar

114

.:i

.., )> V'I

"'

Het absolute perspectief

zijn. Ervaring stopt niet. Wei stopt de ervaring van dit speci­ fleke individuele bewustzijn dat je nu ervaart. Het tijdloze collectieve gewaar zijn blijft gewoon schijnen door de tijdloze kosmische dans. Er blijven altijd nieuwe vormen ontstaan waar bewustzijn doorheen kan schijnen. Zo vanzelf als het individueel bewustzijn aan het eind van een menselijk leven oplost in het geheel, zo vanzelf ontstaan er ook nieuwe vormen van individueel bewustzijn. Een nieuw uniek avontuur kan beginnen!

)!ot1 al'e not a human being having a spiritual expel'ience, you a!'e o. spir-itt1al being having o. ht1mo.n experience.*

Dr. Wayne Dyer Vertaling: )e bent geen mensel1jk wezen dat een spirituele ervar ng heeft, je bent

een

spirotueel wezen dat een mensel1jke ervanng heeft.

116

lnleiding

T

oen het kwartje eindelijk was gevallen en ik er volledig van overtuigd was dat het absolute perspectief de ultieme waarheid is, vielen alle puzzelstukjes op hun

plek. Hierdoor veranderde er niets en tegelijkertijd alles.

Er verandert niets in de zin van: Het bestaan bestaat nog steeds; •

lk beleef dit leven nog steeds als een los individu; lk ervaar nog steeds interactie met "andere mensen" en "de wereld";

•

lk poets nog steeds mijn tanden, doe nog steeds bood­ schappen, heb nog steeds seks, ga nog steeds naar feest­ jes, eet nog steeds chocola, enz.;

•

lk heb nog steeds de ervaring dat ik zelfkeuzes maak;

•

Als ik mijzelfin I even wil houden, zal ik nog steeds moeten zorgen voor mijn basisbehoeften (voedsel, onderdak, enz.); lk kan nog steeds genieten van luxe, comfort en rijkdom;

•

lk noem het individu Peter nog steeds "ik" omdat de wereld om mij heen anders gek wordt en/of denkt dat Peter gek is geworden;

•

Soms vergeet ik weer even dat ik in werkelijkheid het Wonder van Bestaan ben en verdwaal dan weer in een per­ soonlijk perspectief.

121

Grote gevolgen

Het absolute perspectief

Tegelijkertijd is alles anders in de zin van:

In dit laatste deel gaan we dieper in op deze thema's, gezien vanuit de verschillende perspectieven.

•

lk weet nu dat ALLES en iedereen, inclusief Peter, in werke­ lijkheid het Wonder van Bestaan is; lk weet nu dat alles wat er in het verleden is gebeurd, nu gebeurt, en in de toekomst zal gebeuren, zo heeft moeten

Het grote waarom?

zijn. En daar heb ik vrede mee;

•

•

•

•

lk weet nu dat alles in werkelijkheid volmaakt is, zelfs als

Vroeger wilde ik alles begrijpen. Waarom zijn dingen zoals ze

ik vanuit mijn menselijke beperkingen denk dat er iets

zijn? En hoe kan ik ze veranderen of be"invloeden? Logisch

anders had moeten zijn;

vanuit mijn ego-drang naar col")trole, zekerheid en veiligheid.

lk weet nu dat de dood slechts een overgang is. Mijn angst voor de dood is weg;

Begrijpen is een vorm van innerlijke verkramping. Het woord

Ik weet nu dat ik me nergens druk om hoef te maken en

zelf geeft het al mooi weer: be-grijpen. lets proberen vast te

lach erom als ik het toch doe;

pakken en vast te houden. Dat is innerlijke spanning en kan

lk weet nu waar religies in essentie over gaan;

zorgen voor onrust, stress en zelfs hoofdpijn.

lk weet nu dat individuele "keuzes" in werkelijkheid van­ zelf ontstaan;

Door mijn menselijke beperkingen krijg ik zo weinig mee van

lk weet nu dat alles wat iemand anders doet, in werkelijk­

hoe de kosmische dans werkt, dat ik het nooit allemaal zal

heid het Wonder van Bestaan is;

kunnen begrijpen. Als mensheid komen we al een stuk verder.

lk weet nu dat als ik mij niet goed voel, het in werkelijk­

Dankzij moderne technologie en wetenschap kunnen we al

heid ligt aan mijn eigen innerlijke verkramping, veroor­

veel meerwaarnemen en begrijpen. Toch schatdewetenschap

zaakt door mijn individuele perspectief. En ik ben dank­

zelf dat ze slechts 4% (!) begrijpen van ALLES wat er is. De

baar voor de signalen van mijn innerlijk kompas;

over-over-overgrote meerderheid is dus een groot mysterie

lk weet nu dat ik altijd al volmaakt was, nu volmaakt ben

voor ons. Sterker nog, als het Wonder van Bestaan oneindig

en altijd volmaakt zal zijn. Net als alles en iedereen;

is, hoeveel is 4% dan?

I k weet nu dat ik mag ontspannen in relaties en precies

mag doen wat voor mij klopt, wat voor mij goed voelt; •

•

Het mooie is: lk hoef helemaal niets te begrijpen om mijn

lkweet nu dat ik mag spelen en mag genieten van het leven;

innerlijk kompas te kunnen volgen. Sterker nog, hoe meer ik

lk weet nu dat ik de absolute vrijheid heb om mijn inner­

denk te begrijpen, hoe meer smoesjes mijn ego verzint om

lijk kompas te volgen en ieder moment van iedere dag

NIET naar mijn innerlijk kompas te luisteren!

precies datgene te doen wat ik het allerliefste doe.

122

123

Grote gevolgen

Het absolute perspect1ef

En tegelijkertijd hoeft niets geheim te blijven. Nieuwsgierig­ heid en ontdekken zijn natuurlijke processen die vanzelf ont­ staan, en die hoef je niet tegen te houden. Het verschil zit hem in de innerlijke verkramping. lets niet-begrijpen voelt niet geed, terwijl je van pure nieuwsgierigheid blij wordt.

Ontdekken is een fascinerend en leuk proces. De sleutel tot een geed gevoel zit hem in het openlaten van het resultaat.

Anders is er sprake van weerstand tegen het niet-begrijpen.

Sterker nog, nieuwsgierigheid en ontdekken zouden niet kunnen bestaan zonder het niet-weten. Dit kun je vergelijken met het spel verstoppertje, dat helemaal niet leuk is als je vooraf al weet waar iedereen zit.

Alles wat ik dacht te begrijpen, hield me tevens gevangen in mijn beeld van de werkelijkheid. 'You cannot fill a cup that is already full."' Al die jaren dat ik de overtuiging had dat ik pre­ cies wist hoe alles in elkaar zat, stond ik niet onbevooroor­ deeld open voor de echte werkelijkheid.

Hierdoor ontstaat vanzelf nieuwsgierigheid en een verwon­ dering voor het feit dat er oneindig veel te ontdekken valt in het Wonder van Bestaan. ledere waarom-vraag wordt gesteld door het ego. Doe jezelf een plezier en laat ze los. je veroorzaakt slechts je eigen inner­ lijke verkramping en het brengt je alleen maar verder af van de ultieme waarheid. Focus in plaats daarvan op wat waar is en op wat goed voelt. Moeilijker hoef je het niet te maken.

Berust in niet-begrijpen, voel het als een heerlijke bevrijding.

Er hoeft niets te worden geleerd en er hoeft niets te worden onthouden. Wanneer nieuwsgierigheid opkomt, mag er van­ zelf worden ontdekt, maar het hoeft niet per se. En als er iets is ontdekt, ontstaat direct openheid voor de mogelijkheid dat het de volgende keer misschien anders zal zijn. Ontspan en laat het gebeuren. Volg gewoon je innerlijk kompas en laat je verrassen.

Berusten in het niet-begrijpen is een van de belangrijkste principes van zen( Dit zorgt ervoor dat je open gaat staan

Jk weet dat ik niets weet,:i:

voor alle mogelijkheden. Verschijnselen die ik vroeger niet begreep, zoals bijna-doodervaringen en energetische healing, deed ik teen af als "bullshit" en "kan niet waar zijn". Tegen­ woordig besef ik dat het slechts iets zei over mijn beperkte overtuigingen. Dat ik niet wist hoe het werkte, betekende nog niet dat het niet bestond. Tegenwoordig heb ik de rotsvaste overtuiging dat ALLES mogelijk is en dat ALLES logisch is.

Zen·gezegde ·j· Meestal wordt d1t-principe vertaald als "niet-weten". Zelf gebruik ik liever "niet-begri1pen", omdat het 1n m11n ogen beter de innerl11ke verkramping weergeeft.

124

::- Socrates.

125

Grote gevolgen

Het absolute perspectief

Angst voor de dood

gen van een primaire overlevingsimpuls voelt goed en is dus vrij van innerlijke verkramping. En dat is het grote verschil

Angst voor de dood werd mij met de paplepel ingegoten. Op

met de voorbeelden in de vorige alinea. Hoe meer doden,

begrafenissen droeg men zwart of grijs en was de sfeer ver­

hoe "erger" men het vindt, en dus hoe meer innerlijke ver­

drietig. Als kind kreeg ik (on)bewust de boodschap dat er iets

kramping.

verschrikkelijks was gebeurd. Het zaadje van "angst voor de dood" was geplant. En de condities voor deze {onterechte)

De overtuiging dat het erg is om dood te gaan, is een van de

overtuiging zijn zo gunstig in onze maatschappij dat het ging

meest hardnekkige overtuigingen die westerlingen mee­

groeien als een dolle!

krijgen. Het is echter niet zo vanzelfsprekend als het lijkt. Er zijn culturen waar men de do9d "viert". Neem bijvoorbeeld

In alles wat we doen streven we ernaar om de dood zo lang

de begrafenissen van de mensen van de Ga-stam in Ghana.

mogelijk uit te stellen. Onze hele gezondheidszorg probeert

Drie dagen lang is er een groot "feest" en de kisten zijn fel­

mensen zo lang mogelijk in leven te houden, bij militairen op

gekleurd en uitbundig. Uit dit voorbeeld blijkt wederom dat

uitzending wordt er alles aan gedaan om (eigen) doden te

de emoties het gevolg zijn van het levensperspectief, en niet

voorkomen, op het journaal bepaalt het aantal doden de zend­

van het neutrale feit dat iemand dood is. Wat je gelooft be­

tijd, na ieder ongeluk moeten er maatregelen worden getrof­

paalt je ervaring.

fen, in voertuigen is een gordel verplicht en een documentaire over vrijwillig levenseinde kreeg direct een storm van kritiek.

Vroeger was ik volledig ge"identifkeerd met mijn lichaam en

Angst voor de dood was zo normaal dat ik me er helemaal

samen met mijn lichaam zou sterven. Dit impliceerde dat ik

mijn persoonlijkheid. lk dacht dat mijn persoonlijkheid niet bewust van was. Als ik er nu met mensen over praat is de

niet meer zou bestaan na de dood. Dat is de diepste angst

reactie ook standaard: 'Dat valt toch wel mee!' Geloof mij:

die een ego kan hebben: de angst om niet meer te bestaan.

Pas als je de dood zelf hebt doorzien, kun je held er zien hoe

Vanuit het oude denken is het heel logisch om daar bang

onze maatschappij is gefundeerd op weerstand tegen de dood.

voor te zijn. Vanuit absoluut perspectief gezien is het echter

En wat levert al die moeite ons eigenlijk op? In Amerika is de

vergelijkbaar met een acteur die zijn rol op het toneel niet wil

veiligheidsfetisj zo extreem dat ze meer geld uitgeven aan

loslaten uit angst om niet meer te bestaan.

Homeland Security (ego-angst) dan nodig is om armoede de wereld uit te helpen (liefde).

Ayahuasca wordt ook wel "la petite mort" genoemd.· lk kan me daar goed in vinden, aangezien het voor mij inderdaad

In de mens zit ook een pure instinctieve overlevingsimpuls.

voelde alsof mijn lichaam en mijn persoonlijkheid (tijdelijk)

Wanneer een vrachtwagen op je af rijdt, zal je vanzelf aan de kant springen. Houd die impuls vooral niet tegen! Het vol-

126

'' De kleine dood.

127

Het absolute perspectief

Grote gevolgen

niet meer bestonden. Ervaren stopte echter niet. Slechts de

bewustzijn heeft ervaren, kan het terugkeren in de beperkin­

ervaring van een individu verdween. Alles in mij zegt dat dit

gen van een menselijk lichaam en de verkrampingen van een

ook zal gebeuren wanneer ik als individu sterf. Het grote

ego-persoonlijkheid als een pijnlijke stap terug worden erva­

verschil is natuurlijk dat je na een Ayahuasca-ceremonie

ren. Als je aan het einde van een Ayahuasca-ceremonie de

gewoon weer terugkomt in je lichaam en persoonlijkheid.

terugkeer echter laat gebeuren, kun je super sensitief enorm genieten van alle ervaringen die juist alleen mogelijk zijn

Het fascinerende is dat als je die ervaring van het verdwijnen

dankzij de terugkeer in het individu: voelen, proeven, samen

van je individu zonder verkramping helemaal kunt toestaan,

lachen, enz. Het is echt een van de mooiste momenten van

er een ervaring ontstaat die voorbijgaat aan je wildste dromen.

een Ayahuasca-ceremonie.

Het voelde voor mij echt als terugkeren naar "de Bron", als een thuiskomen dat veel dieper ging dan het thuiskomen

Dood willen, hier niet willen zijn in dit aardse leven, is meestal

zoals we dat op aarde kennen. lk voelde me lichter dan licht,

gefundeerd op ergens vanaf willen, en dat is een extreme vorm

vrijer dan vrij, het was er mooier dan mooi, vrediger dan

van innerlijke verkramping. In dat geval is het maar de vraag

vredig en het aardse woord liefde komt niet eens in de buurt

of de dood de gewenste bevrijding oplevert. Sommigen

van wat ik daar heb gevoeld. Het was een bevrijdend gevoel

zeggen van wel, sommigen zeggen van niet. lk weet het niet

dat gepaard ging met extatische gelukzaligheid.

en daarom is op dit moment mijn advies om eerst hier, in deze werkelijkheid en in de ervaring van dit unieke individu, te

Het was het tegenovergestelde van mijn ego-angst. Met de

leren om je innerlijke verkramping los te laten. lk weet 99%

verdwijning van mijn individuele bewustzijn, verdwenen juist

zeker dat wanneer je de schoonheid van het Wonder van

alle menselijke beperkingen! Mijn kleine bewustzijn trans­

Bestaan ook hier kunt gaan zien, in deze alledaagse wereld en

formeerde in eenheidsbewustzijn. Het was verreweg het

in alles en iedereen (indusief jezelf), je toch niet meer weg

mooiste wat ik ooit hebt meegemaakt. Mensen met een bijna­

wilt. Mocht je na Zelfrealisatie en bevrijding van innerlijke

doodervaring beschrijven zeer vergelijkbare ervaringen.

verkramping nog steeds een diep verlangen voelen (dat goed

Angst voor de dood verdampt.

voelt) naar een ander avontuur, clan ben je uiteraard vrij om je innerlijk kompas te volgen.

Sterker nog, sommige mensen zijn boos na een succesvolle reanimatie. Het is logisch dat er heimwee ontstaat naar het

NB: Dit is ook de reden dat in onze stoomcursus de afspraak

gevoel van "opgaan in de Bron". Wanneer iemand het heerlijke

geldt dat je tijdens het proces van ontwaken geen zelfmoord

gevoel van vrijheid, lichtheid en moeiteloosheid van het pure

pleegt.

In spmtuele kringen wordt vaak de vergel1jking gemaakt met een druppel en de oceaan. De druppel

1s

bang om te verdw11nen wanneer h1j in de oceaan valt.

Wanneer het zover 1s, voelt het echter alsof de oceaan in de druppel valt.

128

Het verdwijnen van de angst voor de dood na een eenheids­ ervaring is heel logisch, want het is in een klap duidelijk dat

129

Grote gevolgen

Het absolute perspectief

het bewustzijn nooit stopt, zelfs niet na het verdwijnen van het individu. Er is nog steeds "ervaren", "zijn" en "weten".

Men beschrijft de dood daarom soms als een "illusie" of zelfs als een "vuile leugen". Alleen het ego is bang voor de

'Alie levensgeluk begint bij de ve�zoeni1t9 met het einde. Wie zich door de dood bedreigd voelt, is niet in slo.o.t een gelukkig levet\ te leide11.'*

dood. Het pure bewustzijn dat ALLES ervaart is onverwoest­ baar. Het is tijdloos. Waar zou het in hemelsnaam bang voor moeten zijn?!!

De zin van het leven

Doodgaan is niet erg. De dood van een individu is slechts een neutrale gebeurtenis die precies klopt in het gigantische geheel. Het is een natuurlijk proces. Vanuit absoluut per· spectief is de dood van een individu slechts een overgangs· fase. De wetenschappelijke wet van behoud van energie klopt. Er kan niets uit het Wonder van Bestaan. Het is als een golf die op de kust botst en weer moeiteloos opgaat in de oceaan. Niets gaat verloren. Niemand die het "erg" vindt als een golf eindigt te bestaan, zelfs niet als hij dwars doormid­ den wordt gevaren door een schip.

Kortom: Relax! Je hoeft niet te vechten om zo lang mogelijk als individu in leven te blijven. Je hoeft niet dood en je hoeft ook niet te blijven !even. Vanuit absoluut perspectief ben je helemaal vrij om zolang te leven als voor jou goed voelt. En als het zover is, als je tijd gekomen is, mag je het gewoon laten gebeuren. Laat dit lichaam en deze persoonlijkheid achter zoals je oude kleding afstaat. Sta open voor een nieuw avontuur, wat dat ook moge zijn. Stribbel niet tegen en laat je meenemen over de waterval naar het onbekende. Weet dat wat je werkelijk bent onsterfelijk is en vertrouw erop dat het

Wat is de zin van het leven? Vroeger wilde ik dat weten, net zoals vrijwel ieder mens. De grap is a Ileen dat ook dat natuur­ lijk een ego-drang is. Waarom wilde ik weten wat de zin is van het leven? Omdat mijn ego bang was om het verkeerd te doen en ernaar streefde om het zo goed mogelijk te doen.

Er zijn veel mensen die beweren dat ze het antwoord weten. leder antwoord suggereert echter dat er een doel is. Welk doel? Wie bepaalt dat doel? En waarom specifrek dat doel?

En voor wie doen we dat dan? Wie wordt er boos als we iets anders doen?

En ieder antwoord geeft het ego een excuus om niet naar het innerlijk kompas te luisteren. Oftewel: leder geloof in een "zin van het leven" biedt mogelijkheid voor innerlijke ver· kramping.

Geen enkele bewering houdt stand vanuit het absolute per­ spectief.

einde van dit individu slechts een overgang is. Overgave.

Sit back and enjoy the ride...

Bron onbekend.

130

131

Het absolute perspect1ef

NIET: OPBLOEIEN

'De zin van het leven is het laten opbloeien van de mensheid,' al­ dus een backpacker die ik sprak tijdens mijn sabbatical in Thai­ land. Als mens vind ik dat uiteraard ook een mooi doel. Maar waarom zou alleen de mensheid moeten opbloeien? Waarom?

En voor wie? Misschien zegt iemand anders wel dat het juist gaat om het opbloeien van de natuur (op aarde). In dat geval kan de vernietigende mensheid misschien beter uitsterven.

Seide voorbeelden noemen het opbloeien van een verschij­ ningsvorm als de zin van het leven. Het Wonder van Bestaan is echter onvoorwaardelijk en maakt geen onderscheid. Of de mensheid opbloeit of uitsterft, maakt vanuit absoluut perspectief dus niets uit. De ene verschijningsvorm is niet "beter" of "belangrijker" dan de andere.

NI ET: VOORTPLANTEN

Sommige mensen zien het verwekken en opvoeden van hun kinderen als de zin van hun !even. Als we niet zouden voort­ planten, zouden we simpelweg niet meer bestaan. Voort­ planten is dus een noodzakelijke conditie voor het bestaan van de mensheid. Dat maakt het niet "zinvol", tenzij dat be­ staan "zin" heeft.

NIET: NALATENSCHAP

Sommige mensen vinden het belangrijk dat hun !even niet voor niets is geweest. Ze streven ernaar dat er iets (tast-

Grote gevolgen

baars) achterblijft waaraan hun naam is verbonden. Dit zie je overduidelijk terug bij de drang van sommige vaders naar een zoon die de familienaam voortzet. Er zijn oak talloze andere voorbeelden: een boek schrijven (wie doet dat nou?!!), iets bouwen, een organisatie oprichten, boven aan een rang­ lijst staan, een belangrijke beslissing nemen, enz.

Wanneer zoiets wordt gedaan met de motivatie om iets na te laten, een betekenisvol !even te hebben gehad, iets belang­ rijks te hebben gedaan, dan is het een vorm van ego-angst om niet meer te bestaan. Een individu is tenslotte de enige die de illusie kan hebben dat iemand (on) belangrijk was en dat het uitmaakt welk individu iets heeft gedaan. Vanuit abso­ luut perspectief maakt het totaal niet uit wie wat doet en welk naamlabel ergens op wordt geplakt. ALLES (en dus ook ieder­ een) is de kosmische dans in actie.

NIET: GEESTELIJKE GROEI

Vooral in spirituele kringen hoor je vaak dat we als ziel be­ wust dit !even hebben uitgekozen om hier iets te leren. Voor het ego misschien een geruststellende gedachte, omdat al dat lijden dan misschien toch nog ergens goed voor was.

Welke "ik" zou iets moeten leren? En waarom? Wie wordt er blij van als wij iets leren? Wijzelf? Dan zou het sowieso een beperkt perspectief zijn. Voor iemand anders dan? Zo ja, voor wie? Van het Wonder van Bestaan hoef je helemaal niets. Er volgt geen examen na dit leven. Je mag alles leren en je hoeft n iets te leren.

133

Het absolute perspectief

Grote gevolgen

Het is wel logisch dat veel mensen geloven in dit sprookje.

ven als het Wonder van Bestaan dat zichzelf voor de gek

Reden is dat zolang je innerlijke verkramping hebt op een

houdt en verstoppertje met zichzelf speelt. Het wordt so ms

bepaald thema, je steeds weer wordt geconfronteerd met

de kosmische grap genoemd. Volgens mij is dit tevens de

diezelfde soort worsteling, tot je eindelijk de onjuiste overtui­

reden dat veel mensen tijdens een eenheidservaring uit­

ging hebt losgelaten en dus eindelijk "je les hebt geleerd". Oat

barsten in een oncontroleerbare schaterlach.

maakt het overigens niet zinvol. Oat is gewoon hoe het werkt.

Het is fascinerend dat het mogelijk is voor een mens om zich tijdens het spel te realiseren dat het in werkelijkheid het NIET: AN DEREN HELPEN

Wonder van Bestaan is. Oat inzien is volgens sommige spiri­ tuele leraren en spiritueel correcte ego's het enige zinvolle

Veel stromingen en religies sporen mensen aan om anderen

dat je met een menselijk !even kunt doen. Deze overtuiging

te hel pen. Wanneer een mens zich realiseert wie het in werke­

heb ik zelf ook jaren gehad. Vanuit absoluut perspectief

lijkheid is (het Wonder van Bestaan), dan wordt het heel

maakt het echter geen verschil of een mens erachter komt

logisch om "andere mensen" (ook het Wonder van Bestaan)

voor hij dood gaat. Het mag best, maar het hoeft niet. leder­

te helpen. Dat heeft vanuit absoluut perspectief echter niets

een is het al, of je het nou weet of niet. Sterker nog, als het

met de "zinvolheid" van het leven te maken.

Wonder van Bestaan zo z'n best heeft gedaan om verstop­ pertje te spelen, dan is het misschien helemaal niet leuk als iedereen het weet, want dan zou het spel voorbij zijn ...

NIET: VERSTOPPERTJE

Het hindoe'isme kent een leuke hypothese over waarom we

Jk wou dat ik twee hondjes was, dan kon ik samen spelen. t

zijn vergeten dat we het Wonder van Bestaan zijn. Dankzij de illusie van afgescheidenheid is er een gigantische hoeveel­ heid aan ervaringen mogelijk! je kunt bijvoorbeeld geen intens gevecht hebben met jezelf. Een potje schaak waarbij je zowel zwart als wit speelt, is nooit zo leuk als een potje schaak met iemand anders (of met een computer). Alleen door op te splitsen en tijdelijk te geloven in afgescheiden­ heid, kan er echte interactie ontstaan. Compassie, bedriegen, romantische liefde, strijd, samenwerken, enz. zouden anders niet kunnen bestaan. Het is dus noodzakelijk dat we tijdelijk vergeten wie we in werkelijkheid zijn. Dit wordt vaak beschre-

134

Neem die laatste zin met te serieus. Het bestaan bestaat gewoon; het doet niet er vanzelfwel weer iets anders. Alles is tijdeli1k. dus ook verstoppertje . j Michel van der Plas z'n best. En als 1ets 1n het bestaan voorb1j is, ontstaat

··

135

Het absolute perspectief

IS HET LEVEN DAN ZIN LOOS?

Grote gevolgen

blij met dit nieuws. Voor je ware Zelf is het een enorme be­ vrijding!

Het oude denken kan nu onterecht concluderen dat het leven zinloos is. Voor mensen die zich hun hele !even hebben

Van het Wonder van Bestaan mag ALLES ontstaan, groeien,

uitgesloofd, kan dat een pijnlijke boodschap zijn. Wat doe

opbloeien, verwelken en vergaan. Onvoorwaardelijk. Niets

ik hier als alles zinloos is? Wat als het allemaal voor niets is

hoeft te veranderen en ALLES mag veranderen. Het maakt

geweest? Voor wie heb ik zo hard mijn best gedaan? En

dus niet uit hoe kort of lang je leeft, hoe succesvol of bete·

waarom?

kenisloos je bent, hoe rijk of arm je bent, hoe saai of creatief je bent, enz. Het !even is geen carriere. Het is eerder te verge­

Vanuit absoluut perspectief bestaat er geen "zin van het

lijken met een dans. En dan niet zoals in een danswedstrijd

leven", maar ook geen "zinloosheid" van het leven. Dit is ver­

waar mensen hun best doen om te winnen, maar juist als op

gelijkbaar met "goed & fout". Dat vanuit absoluut perspec­

een feest waar je vrij bent om op wat voor manier dan ook te

tief "goed" niet bestaat, betekent niet dat alies "fout" is. Ze

dansen. Gewoon bewegen op de muziek, omdat het goed

bestaan of samen (individueel perspectief), of niet (absoluut

voelt. Beweeg mee in de kosmische dans van het Wonder van

perspectief).

Bestaan. )e hebt de absolute vrijheid om dit !even te dansen zoals voor jou goed voelt. Er is geen enkel geldig excuus voor innerlijke verkramping dat standhoudt in het absolute per­

ABSOLUTE VRl)HEID

spectief. Niets staat je meer in de weg om vol overgave je innerlijk kompas te volgen en precies datgene te doen waar

led ere "zin" of "doel" van het leven suggereert dat je ergens

je echt "zin" in hebt.

je best voor zou moeten doen. Uiteraard is dat een vorm van streven en dus innerlijke verkramping. Het is een beperking, die vindt dat je !even, en dus ook de kosmische dans, een

De zln Vlltt het leven is dat je er zln In hebt.

bepaalde kant op zou moeten gaan. Het is het zoveelste ex­ cuus van je ego om niet naar je innerlijk kompas te luisteren.

*

Het mag best, streef er lekker op los, stop er zoveel energie in als voor jou klopt, maar weet dat het niet hoeft.

Hoe voelt het voor je om te horen dat er geen "zin van het !even" bestaat? )e gevoel zal je vertellen of je nog worstelt met je ego of berust in je ware Zelf. Het ego is namelijk niet ,., Alexander Smit

136

137

Grote gevolgen

Het absolute perspectief

Religie

gepleegd door extremisten die 'Allahu Akbar' schreeuwden.

lk ben christelijk opgevoed en moest van mijn ouders ver­

rechts-extremistische gedachten. Dat is niet goed of fout, dat

plicht mee naar de kerk van de christengemeenschap. De

Heel begrijpelijk dat veel mensen zich laten verleiden tot is gewoon wat het is.

dichtstbijzijnde was in Arnhem, anderhalf uur rijden vanaf ons huis. In de kinderdienst werd iedere keer tot op het enkele

Feit is dat ik een hekel had aan alles wat met religie te maken

woord exact hetzelfde verteld. lk had een bloedhekel aan die

had. Niet alleen de moslims spoorden in mijn ogen niet, ook

zinloze poppenkast.

de christenen hebben in naam van God verschrikkelijke dingen gedaan. Zelfs nu in de politiek proberen christelijke partijen

Toen ik eindelijk de 'jeugdwijding' had gedaan en zelf mocht

nog steeds hun manier van denken op te leggen aan anderen

kiezen of ik wilde gaan, ben ik er nooit meer geweest. lk was

(verbod op koopzondagen, abortus, euthanasie, homohuwelijk,

een overtuigd athe"ist. Alleen met huwelijken en begrafenis­

enz.). Kortom, wat mij betreft mochten ze alle religies afschaf­

sen kwam ik nog in een kerk. Zodra de pastoor, dominee of

fen.

priester ook maar een woord sprak over God, klaagde ik na afloop bij mijn vrienden en familie dat het zo'n slechte uit­

Mijn weerstand tegen God speelde ook een rol in mijn spiri­

vaart was, omdat het meer op een mis leek dan op een begra­

tuele ontwikkeling. Verschillende schrijvers en leraren gebrui­

fenis. Respectloos vond ik dat tegenover de overledene.

ken de term God. lk moest daar niets van hebben. Logisch­ erwijs kwam ik daardoor uit bij de boeddhistische wijsheden.

In die tijd had ik een heel bekrompen beeld van God. lk dacht

Volgens hen was de Boeddha gewoon een mens, niet meer

dat gelovigen God zagen als een oude man met een witte

en niet minder. En ik hoefde niets zomaar te geloven, want de

baard op een wolk. Hij zou de wereld hebben gemaakt in zes

wijsheden kon ik allemaal zelf verifieren in mijn eigen erva­

dagen" en was de baas. Hij had alles door en kon kiezen wie

ring. En ja, ook boeddhisten kennen rituelen en dan haakte ik

hij hielp en wie niet. lk was er glashard van overtuigd dat dit

weer af.

niet waar kon zijn. En als het al zo zou zijn, waarom liet hij dan zoveel mensen lijden?

Mijn eerste boek 'Wakker! - Levenslessen van een Apache­ piloot' is heel bewust een boek geworden zonder religieuze

Tijdens mijn carriere als Apachepiloot ging de strijd altijd

termen. lk wist hoeveel weerstand het altijd bij mij had opge­

tegen moslimfundamentalisten. Naast de momenten op uit­

roepen en er was een verlangen om een boek te schrijven dat

zending dat we letterlijk op elkaar schoten, beheerste die

toegankelijk zou zijn voor stoere jonge mannen, vergelijk­

strijd ook altijd het nieuws. Aanslagen werden vrijwel altijd

baar met mijzelf vroeger als jonge piloot.

De 7de

dag was rustdag

139

Het absolute perspect1ef

Grote gevolgen

Pas op 33-jarige leeftijd is mijn beeld van God compleet ver­ anderd. Directe aanleiding was de eenheidservaring die ik

•

geworden tot de unieke mensen die we zijn. je mag geen ajbeeldingen maken van God'

lk had geen enkele intentie om iets over God te ontdekken.

De ervaring was echter zo overweldigend, dat alles wat ik

je het onbeschrijflijke tot een "iets", en valt het dus onder de categorie "ALLES".··, Het onbeschrijflijke is juist wat het

solute eenheid, dat ik me plots realiseerde: als je dit God

"ALLES & NIETS"

noemt...

beeld wel een cirkel, maar dat is uiteraard een symbool. Er is geen zen-monnik die zal zeggen dat het onbeschrijflijke er zo uitziet.

•

Mijn allergie voor religies verdween als sneeuw voor de zon en maakte plaats voor nieuwsgierigheid. Vanaf dat moment vielen heel veel religieuze uitspraken als puzzelstukjes op

De schepping

-

Ja natuurlijk! Alle verschijningsvormen;

het ALLES. •

jezus zei: 'Vergeef hen, want ze weten niet wat ze doen.'

-

hun plek.

Ja natuurlijk! ledereen is een logisch gevolg van alle

conditionering en be'invloeding die men ooit heeft gehad.

Ja natuurlijk! Er is maar een Wonder van Bestaan, een allesomvattend geheel! maar een God'

-

'God is groot / Allahu Akbar'

-

Ja natuurlijk! Het Wonder

van Bestaan is oneindig groot!

-

Ja natuurlijk!

ALLES

wat gebeurt is het

Wonder van Bestaan in beweging en dat zou je dus "Gods wil" kunnen noemen.

'Gods wegen zijn ondoorgrondelijk' ALLES

be'n i vloedt

-

Ja natuurlijk! Voor

ALLES

en

ALLES

is een

logisch gevolg van ALLES. En hoe dat precies werkt, zullen wij mensen nooit met ons beperkte denkvermogen kun­ nen bevatten.

overstijgt en dat gaat voorbij aan alle

concepten, beelden en woorden. Zen gebruikt bijvoor­

PUZZELSTUKJES

mensen wel, ja!

Ja natuurlijkl

Dat heeft niks met "mogen" te maken; het is simpelweg

overdonderd door de onbeschrijflijke schoonheid van de ab­

'Alles is Gods wi/'

-

onmogelijk! Zodra je er een afbeelding van maakt, beperk

dacht te weten over de werkelijkheid veranderde. lk was zo

•

Ja natuurlijk! We hebben alle­

zijn allemaal door alle be'invloeding (Gods be'invloeding)

dat men dat in religieuze kringen een mystieke ervaring noemt. lk deed mee omdat ik non-dualiteit wilde begrijpen.

'Er is

-

maal dezelfde pure (goddelijke) essentie in ons. En we

had tijdens een Ayahuasca-ceremonie. lk wist toen nog niet

•

'Wij zijn Gods kinderen'

Ze weten niet beter.

Adam en Eva werden verbannen uit het paradijs nadat ze aten van de boom van goed a<. kwaad - Ja natuurlijk! Vanaf

het moment dat de mens zelf onderscheid ging maken tussen goed & fout, ontstond innerlijke verkramping en was het afgelopen met de innerlijke rust.

De enige die er niet in past vanuit deze levensvisie is Gods· lastering. Dat is een ego-spel en wordt door de meeste mensen veel te serieus genomen. Het was zelfs tot 2013 in Nederland bij wet verboden. En dat terwijl als iemand God '·In deel 2 is d1t u1tgebreid naar voren gekomen.

Grote gevolgen

Het absolute perspectief

belachelijk maakt, het vanuit het absolute perspectief God zelf is, die zichzelf bespot!

perceptie vanuit onze menselijke beperkingen). Dit besef is de terugkeer naar innerlijke rust.

SOEF!SM E

A COURSE IN MIRACLES

Zelfs het beruchte meesterwerk "A Course in Miracles" van Helen Schucman kon ik nu lezen. Deze dure, dikke pil is niet voor beginners. Voor mijn eenheidservaring zou ik al na een paar bladzijden zijn afgehaakt. Als je niet bereid bent om al je overtuigingen los te laten, kun je het beter niet gaan lezen.

Als je echt open-minded bent ofal een eenheidservaring hebt gehad, dan is het een absolute aanrader. Het is de i nspiratie­ bron voor grote spirituele leraren als Marianne Williamson' Eckhart Tolle en Deepak Chopra.

Het boek gaat feitelijk over non-dualiteit, alleen dan verteld vanuit christelijke bewoordingen. Alleen al de openingszin:

Nothing real can be threatened.

Nothing unreal exists.

Herein lies the peace ofGod.,.

Die zin had ik vroeger niet kunnen lezen zonder weerstand.

Nu leef ik op als ik hem lees of hoor, omdat het zo'n prachtige korte en krachtige beschrijving is van waar al deze teachings in essentie over gaan. Nu is hij heel logisch voor me: het Wonder van Bestaan is het enige dat bestaat en kan niet worden bedreigd. Niets anders bestaat (al het andere is slechts mis-

·.':

V �rt�lin�: N1ets werkelijks kan warden bedre1gd. N1ets onwerkelijks bestaat H1erm ·1gt de vrede van God.

lneens besefte ik hoe beperkend mijn overtuigingen over religie waren geweest. Nu begon ik zelfs te zien dat zowel de mono­ the'istische als de oosterse religies allemaal naar dezelfde ultieme onbeschrijflijke waar � eid wijzen. In eerste instantie lijken ze misschien heel verschillend, maar het effect is hetzelf­ de. Het christendom roept op om de Christus in ieder mens te zien en het boeddhisme roept op om de Boeddha-natuur in ieder mens te zien. De essentie is hetzelfde, alleen het label is anders. Of je je nou overgeeft aan een "God" of aan je "Ware Zelf", in beide gevallen ga je luisteren naar je inner­ lijk kompas. Of je het nou de Christus in je noemt, of de Boeddha-natuur, maakt geen barst uit. Als er sprake is van onvoorwaardelijke overgave van het individu, verdwijnt in beide gevallen de innerlijke verkramping. In het christendom noemen ze dat Gods genade (of vrede) en in het boeddhisme noemen ze dat nirwana.

W hat's in a name?'i" Het zijn slechts andere bewoordingen voor hetzelfde. Het is de kunst om door de woorden heen te gaan luisteren, zodat je kunt gaan zien wat ze allemaal bedoelen. Wanneer je dit inziet, is het bizar om te beseffen hoeveel mensen er al zijn

--- ------

Shakespeare. Vertal ng: Wat zegt een naam?

14 3

Grote gevolgen

Het absolute perspect1ef

gedood omdat men over elkaars woorden viel. En toch klopt

······

·· · · · · ······ · ············· · · · · · · ·· · · · · · · · ········

······· · · · ·

Jk wil de geest van god leren kennen. de !'est zijn details.''

ook dat precies in het geheel.

Om dit te gaan zien is het belangrijk om te beseffen dat iedere

· ·· · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·· · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ······· · · · · · · · · · · · · · · · ·

religie begint met een pure mystieke ervaring, maar daarna altijd wordt vervormd door menselijke verkleuring. Er ont­ staat een groep mensen om de profeet die genieten van zijn

Vrije wil

inspirerende inzichten. Uiteindelijk gaat een deel van die groep het ook weer aan anderen vertellen, alleen praten zij vaak met "geleende kennis". Er ontstaat uiteindelijk vaak een

We beginnen met een klein experiment. Doe je mee? Adem

organisatie rondom het gedachtegoed en daardoor krijgt het

dan nu eens bewust diep in en houd je adem even in... En

een eigen !even. Dit is waar machtsspelletjes en moraliteit

adem nu bewust met een zucht uit. Doe dit echt even voor je

erin sluipen. Een religie gaat je dan vertellen hoe je zou

verder leest. Adem in, houd je adem vast, en zucht uit. Heel

moeten leven, met als gevolg dat "gelovigen" de overtuiging

simpel.

hebben dat ze zich op een bepaalde manier zouden moeten gedragen, terwijl dat misschien totaal niet overeenkomt met

Zojuist heb je er bewust voor gekozen om een keer dieper te

hun eigen innerlijk kompas. God zelf kent geen moraliteit,

ademen dan normaal. Of misschien was je juist in een recal­

a Ileen de absolute vrijheid.

citrante bui en deed je het expres niet. Ook goed. In beide gevallen heb jij nu de ervaring dat je uit vrije wil zelf hebt ge·

Die menselijke verkleuring is overigens niet fout. Dat is ge­

kozen om te doen wat je net deed, toch? Zo ja, wie of wat

woon hoe de kosmische dans werkt. Alles klopt precies. Zorg

deed het ademen dan voordat jij er zojuist voor koos om het

dat je door de verkleuring heen kijkt en gaat zien waar ze

bewust zelf te doen? Ook jijzelf?

allemaal in essentie naar wijzen. Vanaf dat moment worden alle religies waardevol en krijg je waardering voor de goed­

Klop nu eens met je hart. Deed het dat al? Of deedjij dat al?

bedoelde pogingen. Je kunt zelfs nieuwsgierig worden naar

Stop er nu eens mee. Lukt dat niet? In hoeverre doejij dat

de verschillende beschrijvingen en methoden. Wat een rijk­

dan?

dom aan diversiteit!

Kies er nu eens voor om je haar te laten groeien. Of heb je Ook dit is geen nieuw inzicht. Al sinds begin 2oste eeuw is

geen idee hoe dat moet? Kun jij zonder te lachen zeggen: 'lk

dit de boodschap van het universeel soefisme.

spijsverteer'? Of: 'Momentje, ik ben even wat cellen aan het " Albert Einstein

144

145

Het absolute perspectief

delen.' En toch is na tien jaar iedere eel in je lichaam vervan­ gen. lk heb ook nog nooit een zwangere vrouw horen zeggen: 'lk ben nu zijn neusje aan het maken.' En toch groeit een

Grote gevolgen

Onze hele maatschappij is gebaseerd op het individuele levensperspectief dat beweert dat er een wereld is waarin

embryo vrijwel iedere keer uit tot een levensvatbare baby.

afgescheiden individuen Ieven die er zelf voor kiezen om te . doen wat ze doen. Dit vinden we zo normaal, dat we er niet

En hoe zit het met denken? De Franse filosoof Rene Descartes

we zijn ons hele leven met dit levensperspectief geconditio­

zei: "Cognito ergo sum" . Dat suggereert dat je je gedachten bent. Maar ben jij wel de bedenker van je gedachten? Bepaal jij zelf wat voor gedachten er komen? Zo ja, probeer dan eens vijf minuten nergens aan te denken. Succes! Gaat je niet lukken, of je moet een geconditioneerde zen-monnik zijn. Gedachten komen vanzelf, als logisch gevolg van ALLES wat er speelt in je­ zelf en in de buitenwereld, zowel bewust als onbewust.

Feitelijk zijn alle processen evolutionair ontstaan. Ze gebeu­ ren gewoon. In hoeverre "doen" we die dingen dan? Doe je?

Of word je gedaan? Of, zoals Alan Watts het zo mooi zegt: 'Are we human doings or human beings?'

Nog interessanter wordt het wanneer je je afvraagt of tijdens het experiment aan het begin van dit hoofdstuk je uit "vrije

eens aan twijfelen. Het is ons met de paplepel ingegoten en neerd. En omdat we het leven ervaren als een individu met de ervaring van een "vrije wil", is het logisch dat we er heilig in geloven.

Grote kans dat de suggestie dat dit mogelijk anders zou kun­ nen zijn bij voorbaat al weerstand oproept:i· Als dat het geval is, voel dan eens goed in jezelf water precies gebeurt. Vind je het een stom hoofdstuk? Krijg je de neiging het over te slaan of zelfs het hele boek weg te leggen? Of ontstaat de neiging om bij voorbaat al met mij in discussie te gaan? Dit zijn alle­ maal super-ego-impulsen die je proberen gevangen te ho� ­ den in je oude denken. Als je de waarheid wilt weten, lees Je door. Waarom zou je dit niet mogen onderzoeken? We gaan door met de vraag der vragen van dit thema:

wil" hebt meegedaan (of expres niet). Zou je ook dieper

Waarom kiest iemand wat hij kiest?

hebben in- en uitgeademd als je het experiment in de eerste alinea niet had gelezen? Zou je dan uberhaupt aandacht hebben besteed aan je adem? Nee? In hoeverre heb jij het dan gedaan? Of heeft dit boek het jou misschien laten doen?

Of ik, als schrijver? Of degene die jou dit boek heeft gegeven of aangeraden? Of is het een samenspel van dat alles en kun je het nooit aan een afgescheiden iets of iemand toeschrij­ ven? ,.,

lk denk dus ik besta.

Als je het iemand persoonlijk vraagt, krijg je meestal een goed onderbouwd antwoord. We hebben dus de ervaring dat we weten waarom we iets doen.

De Amerikaanse neurofysioloog Benjamin Libet (1916-2007) werd wereldberoemd door zijn experimenten die de zoge· ··· lk heb zelf jarenlang enorme weerstand gehad tegen d1t onderwerp. H1erdoor of 1 was ik niet eens in staat am ob1ectief en onbevooroordeeld te onderzoeken het waar was.

147

Het absolute perspectief

naamde "bewustzijnsvertraging van een halve seconde" lieten zien. Hij registreerde de hersenactiviteit middels een EEG

terwijl proefpersonen een simpel experiment deden

waarin ze zelf dingen mochten kiezen. Hij toonde aan dat er ongeveer 0,3 seconden eerder in de hersenen al een keuze werd gemaakt. Dit signaal kwam niet vanuit de prefrontale cortex, waar het denken zich bevindt, maar vanuit de oude hersenen, het zogenaamde reptielenbrein. Op dat moment was de keuze volgens de proefpersonen nog niet gemaakt...

De Amerikaanse neurowetenschapper Julian Paul Keenan gaat nag verder.* Hij toont iets aan wat we in eerste instantie moeilijk kunnen geloven. De proefpersoon zat voor een com­ puterscherm en kreeg steeds twee objecten te zien. De op· dracht was am er steeds een te kiezen "uit vrije wil". Vervol­ gens vroeg Julian de proefpersoon waarom ze die keuze had gemaakt. De proefpersoon gaf antwoorden als: 'De rechter was iets grater.' 'De linker past beter in mijn huis.' 'De linker lijkt op Deens design.' Enz. Julian luisterde ernaar met de grootst mogelijke grijns op zijn gezicht.

Tijdens het experiment bepaalde Julian stiekem de keuze die ging worden gemaakt door bepaalde delen van de hersenen van de proefpersoon te be"i'nvloeden middels PMs·"i . De proef­ persoon merkte daar zelf helemaal niets van. De proefper­ soon had echt de ervaring zelf een keuze te maken. Ondanks dat Julian vooraf kon vertellen welke keuze er zou warden ge­ maakt, werd er dus iedere keer in de hersenen van de proef­ persoon een mooie verklaring verzonnen voor die keuze! .,, Bron: het tv-programma "Dusik ben" van Stine Jensen, aOevenng "lk en miJn zelf". ·j· Pulsed Magnetic Stimulation.

Grote gevolgen

De proefpersoon was niet dom of ziek. Het was de Neder­ landse fllosoof Stine Jensen, een gezonde vrouw met een universitaire studie. Dit is dus echt iets heel menselijks! Het is een logisch gevolg van de juiste be"invloeding. Het is iets wat perfect klopt in de kosmische dans.

Hebben we dan wel een vrije wil?

Ook een keuze is een verschijningsvorm. Hij ontstaat vanzelf wanneer de condities gunstig zijn. Welke keuze er ontstaat is een perfect kloppend logisch gevolg van alle conditionering die de persoon heeft gevormd tot wie hij is, gecombineerd met alle be"invloeding van dat moment. Wie of wat bepaalt er dus wat ik kies? Vanuit absoluut perspectief gezien bepaalt de kosmische dans dus mijn keuzes, ook al ervaar ik het als­ of ik zelf "uit vrije wil" kies.

De ervaring van een "vrije wil" is n iet fout of slecht, net zoals de ervaring van een ondergaande zon niet fout of slecht is.

Wat maakt het nou uit dat je weet dat vanuit absoluut per­ spectief het Wonder van Bestaan de maker is van je keuzes? lk weet dat de zon niet echt ondergaat en toch kan ik ge­ nieten van een prachtige zonsondergang. lk weet dat in werkelijkheid mijn keuzes gewoon een logisch gevolg zijn van alle be"invloeding die ik ooit heb gehad en toch kan ik genieten van de ervaring van een eigen vrije wil. Het enige verschil is dat wanneer ik de volgende keer worstel met een keuze, ik zeer waarschijnlijk ga lachen om mijzelf.

Het oude denken heeft grate weerstand tegen dit idee. Onder­ zoek naar "vrije wil" heeft zelfs aangetoond dat mensen die

Het absolute perspectief

Grote gevolgen

in "vrije wil" geloven meer bereiken. Conclusie: het is goed om te geloven in "vrije wil". Die conclusie klopt echter alleen als het doel van het leven is om veel te bereiken! Als het doel van het leven is om gelukkig te zijn, kun je beter niet in "vrije wil" geloven!

Het meest extreme voorbeeld hiervan is iemand "schuldig" vinden. Vroeger had ik regelmatig de overtuiging dat iemand gestraft zou moeten worden voor zijn daden. Er was dan iets gebeurd wat niet had mogen gebeuren. Oftewel: ik vond dat de kosmische dans anders had moeten zijn... lets met inner­

Je ego zal hevig protesteren tegen deze visie op "vrije wil".

Als hij hierin meegaat, is hij namelijk alle controle kwijt. Voor je ware Zelf is deze visie een enorme bevrijding, omdat over­ gave dan nog de enige logische vorm van leven is. En dus komt de vraag uit A Course in Miracles weer goed van pas: Is je diepste verlangen gelijk hebben, of gelukkig zijn?

lijke verkramping...

Het ABSOLUTE is niet anders. Het is zoals het is. Er is gebeurd wat er is gebeurd en dat was een exact kloppend gevolg van ALLES

wat eraan voorafging. AUES is met ALLES verbonden,

ALLES

be'fnvloedt elkaar en ALLES wat er gebeurt is een logisch

gevolg van ALLES wat er gebeurt. Hoe kun je het dan nog iemand kwalijk nemen dat hij is wie hij is en doet wat hij doet?

Het Stanford Prison Experiment is een wereldberoemd weten­

Schuld

schappelijk onderzoek dat aantoonde dat gewone proef­

Als alle keuzes een logisch gevolg zijn van alle conditionering en be"lnvloeding, hoe zit het dan met schuld en verantwoor­ delijkheid?

Een baby vergeven we alles. Of

hij nou herrie maakt, de boel

onderkotst of dingen omgooit. Het is allemaal oke. Hij weet niet beter. Hij kan er niks aan doen.

mag" en wat "niet mag". Hoe ouder het kind wordt, hoe meerwe vinden dat het kind zich aan die aangeleerde gedrags­

hij

eenmaal volwassen is, vinden we dat iemand "verantwoorde­ lijk" is voor zijn "fouten".

voorbeeld van wat conditionering kan doen.

Maar waarom werd de ene proefpersoon sadistischer dan de andere? En waarom werd tijdens de Tweede Wereldoorlog de een NSB'er en ging de ander in het verzet? Ook dat is logisch, omdat het een optelsom is van de be'lnvloeding van

Vervolgens gaan we het kind opvoeden door te leren wat "wel

code zou moeten houden. Op latere leeftijd, en zeker als

personen in een paar dagen tijd konden veranderen in sadis· tische bewakers en apathische gevangenen. Een prachtig

dat moment, gecombineerd met alle unieke persoonlijke conditionering van iemands leven.

So ms lijkt het even fijn om iemand schuldig te vinden. Oat is je ego dat zich tijdelijk beter voelt dan die ander. lemand "fout" vinden impliceert namelijk je eigen superioriteit, en dat is een fijne bedekking van de diepere (onterechte) over-

150

Grote gevolgen

Het absolute perspectief

tuiging dat je niet goed genoeg bent. Toch creeer je stiekem

in essentie zijn ze niet anders clan wij zijn. Ook terroristen

je eigen lijden, want hoe meer je iemand schuldig vindt, hoe

zijn mensen en ook zij zijn gevormd door hun conditionering

meer je vindt dat de kosmische dans anders zou moeten

en be"invloeding. Sterker nog, de harde waarheid is dat ze

zijn, en dus creeer je meer innerlijke verkramping.

medegevormd zijn door onze levensstijl.'' Vergeef ze innerlijk en accepteer dat ze zijn wie ze zijn en doen wat ze doen.

En daarmee ben je dief van je eigen portemonnee. De "dader" merkt er namelijk niets van. Voor hem was zijn "daad" op dat

Dit betekent niet dat je in de tastbare wereld alies maar moet

moment logisch om te doen, anders had hij het niet gedaan.

laten gebeuren! Ook de impulsen om zelf in actie te komen

Dat iemand hem schuldig vindt, betekent voor hem slechts

hoef je niet tegen te houden. Je hebt de absolute vrijheid om

dat iemand daar anders over denkt. Dat is een neutraal feit.

in de tastbare wereld te doen wat voor jou goed voelt. De een

Tenzij de "dader" zelf gaat geloven dat hij iets niet had mogen

doet niets, de ander roept om hulp en sommigen grijpen zelf

doen, want dan gaat hij zichzelf schuldig voelen en is er oak

in. Allemaal oke. ledereen is uniek, dus voor iedereen klopt

bij hem sprake van innerlijke verkramping.

iets anders. De ene reactie is n iet beter dan de andere.

Sommige mensen hebben moeite om gebeurtenissen uit het

Het ego kan "vergeving" gebruiken om zich nog beter te voe­

verleden los te laten. Hoewel ze zich slachtoffer voelen van

len. In dat geval ga je in de tastbare wereld daadwerkelijk

de "dader", zijn ze in werkelijkheid jarenlang zelf hun eigen

naar iemand toe en zeg je dat je hem vergeeft. Je voelde je al

innerlijke verkramping aan het veroorzaken. Mag best, maar

"beter" dan de "dader" en nu ben je zelfs "zo goed" dat je het

het hoeft echt niet.

hem vergeeft! M isschien dat je ego zich daar tijdelijk beter door voelt, maar feit is dat je dat spel alleen kunt spelen

Ook volwassenen zijn slechts een speelbal in de kosmische

zolang je er nog steeds van overtuigd bent dat de "dader"

clans van het Wonder van Bestaan. Alie bernvloedi ng heeft ze

toch echt iets "fout" heeft gedaan.

gevormd tot wie ze zijn en ze weten dus niet beter. Vergeef ze, net zoals je baby's vergeeft, ongeacht wat ze doen. Zij

Vergeving wordt pas echt gemakkelijk wanneer je inziet dat

merken daar niets van. lemand vergeven is een innerlijk pro­

het uberhaupt niet aan jou was om iemand schuldig te

ces in jezelf. Het is puur het loslaten van je eigen innerlijke

vinden. In essentie zijn we allemaal hetzelfde. ledereen is in

verkramping, van je eigen overtuiging dat iemand iets niet

potentie een Hitler en een moeder Teresa. We worden alle-

had mogen doen. Hierdoor komt je eigen natuurlijke inner1 ijke rust weer naar boven. Vergeven doe je voor jezelf.

''

Het selectieve globaliseringsbeleid van het Westen houdt stand dankz11 ons koopgedrag en stemgedrag. Dit zorgt er o a. voor dat 5 miljard (!) mensen

l

antiwesters zijn. De meeste Wester ingen beseffen niet dat tv-k1jken na een

Dit geldt zelfs voor terroristen. Vroeger praatte ik erover als­

terroristische aanslag hetzelfde is als vragen om een volgende. Terrorislen z1in

of het ongedierte was dat moest warden uitgeroeid. Echter,

Westerlingen is niet Fout. Ook zij z11n een log1sch gevolg van hun cond1tionering.

n1et dam. Ze zien wat werkt en gaan dat vaker doen, NB: Ook het gedrag van de

153

Het absolute perspect1ef

Grote gevolgen

maal gevormd door onze conditionering en be"invloeding.

kosmische dans, in welke vorm dan ook. Het maakt niet uit

Wanneer je dit werkelijk inziet, verdampt "schuld". En als er

of er nou iets we/ is wat er niet had moeten zijn, of dat er iets

niemand schuldig kan zijn, wat valt er dan nog te "vergeven"?

niet is wat er we/ had moeten zijn. Het is allemaal weerstand en streven. Lekker belangrijk of er in het verleden iets anders

"Schuld & vergeving" bestaan samen (individueel perspec­

had moeten zijn, of nu anders zou moeten zijn, of in de toe­

tief), of ze bestaan niet (absoluut perspectief). Zolang je nog

komst niet zou mogen gebeuren. Het boeit niet of je nou

in "schuld" gelooft, zal je niet in staat zijn onvoorwaardelijke

vindt dat je zelf anders zou moeten zijn, dat iemand anders

liefde en verbinding te voelen met ALLES (en dus ook ieder­

zou moeten zijn of dat de wereld anders zou moeten zijn. In

een). Daarom is dit zo'n ongelooflijk belangrijk inzicht.

alle gevallen is er sprake van verzet tegen de kosmische dans en dus innerlijke verkramping..

Het doorzien van "schuld" is de ultieme verzoening.

Als de signalen van het innerlijk kompas structureel worden genegeerd, kan innerlijke verkramping ernstige vormen aan­ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

'Vergeef hen, wat\t ze weten niet wat ze doen.'*

nemen: stress, burn-out, depressie, slapeloosheid, eetstoor­ nis, zelfmoord, enz. Dit is de werkelijke reden dat 80% met tegenzin naar zijn werk gaat, i miljoen mensen antidepressiva slikken, 1,2 miljoen mensen slaappillen slikken en zelfmoord de meest voorkomende doodsoorzaak is onder mensen in de bloei van hun leven.

Problemen

lnnerlijke verkramping kan zich uiteindelijk zelfs in het fysieke lichaam uiten. ALLES is verbonden, dus ook lichaam en geest

Al onze problemen zijn uniek in vorm, en toch in essentie

be"invloeden elkaar. Veel mensen ervaren spanning in hun

allemaal hetzelfde:

bekken, onderrug, schouders of zelfs in hun kaken. Vermoe­ delijk zijn de meeste klachten en ziektes in werkelijkheid

Ben individu vindt dat de kosmische dan.s anders zou moeten zijn.

psychosomatische aandoeningen. Dit is niet dom of stom.

Hier ligt een enorme kans! We hebben in onze cursus meer­ dere deelnemers gehad bij wie lichamelijke klachten ineens

Dit is waar de gemiddelde mens de hele dag mee worstelt.

"miraculeus" verdwenen toen eenmaal de weerstand of

Continu verspilt het ego energie door zich verzetten tegen de

angst werd doorbroken.

,., jezus

1 54

155

Grote gevolgen

Het absolute perspect1ef

Ook innerlijke verkramping is een verschijningsvorm. Aan­ gezien de gemiddelde Nederlander ermee worstelt, zijn de condities voor innerlijke verkramping blijkbaar zeer gunstig in onze huidige maatschappij. En dat klopt. Het journaal laat ons dagelijks zien wat er allemaal mis is met de wereld en klagen lijkt wel volkshobby nummer

i.

Beide voeden ego­

weerstand tegen de kosmische dans. En daarnaast leren we onze kinderen dat ze hun best moeten doen en besteden we miljarden aan reclame en marketing. Beide zijn puur het aan­ wakkeren van ego-streven.

Het systeem houdt zichzelf in stand. Omdat wij politici kiezen die ons meer welvaart beloven, lijkt economische groei het belangrijkste doel. En omdat politici dat moeten waarmaken, creeren ze een systeem waarin consumeren wordt gestimu­ leerd en iedereen zo hard mogelijk moet werken. En als het te veel wordt en iemand krijgt een burn-out, dan vergoedt de zorgverzekering alleen therapie die erop gericht is om die­ gene weer te laten rennen. Ook het bestaan van de ratrace klopt precies.

En heb je eenmaal dat mooie huis, die glansrijke carriere, die aantrekkelijke partner en die schattige kinderen, dan blijkt het toch niet zaligmakend. Er is altijd wel een mooier huis, een aantrekkelijker partner, een baan met nog meer aanzien, enz.

Het is nooit genoeg. We werken ons kapot voor het vullen van een bodemloze put. Het domste wat er is, tenzij je er plezier in hebt natuurlijk. Wat denk je dat meer innerlijke rust ople­ vert? Meer hebben? Of tevreden kunnen zijn met wat je hebt?

En

ALLES

is tijdelijk in de wereld van vorm, dus vroeg of laat

zit er een kras op die nieuwe auto, blijkt je kind toch niet al-

tijd even braaf of gaat je partner vreemd. Uit angst om kwijt te raken wat ze hebben, zijn veel mensen verkrampt zuinig op hun bezittingen, proberen ze controle te houden over hun kinderen en beperken ze de vrijheid van hun partner. Alle­ maal ego en allemaal innerlijke verkramping.

In onze maatschappij krijgen we aangeleerd om te denken dat iets buiten onszelf het probleem is, met als logisch gevolg dat we de oplossing ook buiten onszelf zoeken. En eerlijk is eer­ lijk: soms lukt dat ook. De grap is echter dat de onterechte overtuiging, waarop de innerlijke verkramping was geba­ seerd, blijft bestaan. En dat betekent dat het een kwestie van tijd is voor je weer innerlijke verkramping ervaart. Er lijkt dan een nieuw probleem buiten jezelf te zijn, maar het thema is nog steeds hetzelfde. Dit is de reden dat veel mensen tegen dezelfde soort problemen aan blijven lopen.

Aangezien al onze problemen in onze manier van denken zit­ ten, is het veel slimmer om daar de oplossing te zoeken. De meest effectieve tactiek die er bestaat, is uitzoomen naar het absolute perspectief en inzien dat er uberhaupt nooit een probleem was. Onderzoek welke overtuiging de innerlijke verkramping veroorzaakte en laat die los. Sta de reeds ver­ oorzaakte gevoelens en emoties toe om door je heen te gaan en wees bereid ze in alle hevigheid te voelen, zonder je ermee te bemoeien of je er druk over te maken. Ze gaan vanzelf voorbij nu de overtuiging, de kernoorzaak, is losgelaten.

Zadra je je weer herinnert dat je in werkelijkheid het Wonder van Bestaan zelf bent, maakt het niet meer uit wat er wel of niet is. Onkwetsbaarheid kent geen angst. Er kan niets ergs gebeuren. "Problemen" bestaan alleen vanuit het individuele

15 7

Het absolute perspectief

Grote gevolgen

De gouden regel

perspectief. Vanuit absoluut perspectief is alies volmaakt en klopt alles precies. je ego vindt dit geen leuk inzicht, omdat hij zijn bestaans­ recht verliest. Over het ego wordt ook wel gezegd: ik proble­ matiseer, dus ik besta. Als je dit een stom hoofdstuk vindt, worstel je nog met je ego.

het als een enorme bevrijding. je komt in de staat terecht ALLES

verre van gemakkelijk.

Het ego heeft gigantische moeite met deze stap, omdat het

Wanneer je ware Zelf de illusie van problemen doorziet, voelt waarin

De oplossing voor innerlijke verkramping is overgave. In theorie

heel simpel. In de praktijk is het voor de meeste mensen echter

mag veranderen en niets meer hoeft te ver­

anderen. Waar zou je je dan nag in hemelsnaam druk om maken? Wat zou er dan nag "mis" kunnen gaan? Wat zou je nog "tekort" kunnen komen? Wat zou er dan nag "erg" kunnen zijn? Niets zal de innerlijke rust en de natuurlijke gelukzaligheid nog kunnen verstoren.

de controle moet loslaten die het denkt te hebben. Sommige mensen beschrijven het gevoel alsof alle vaste grond ender ze verdwijnt en ze in een open ruimte komen zonder enig hou­ vast. Andere mensen beschrijven het gevoel als een enorme sprong in het onbekende, met als logisch gevolg een intense doodsangst om te pletter te vallen. Als je blijft hangen in je ego, zijn dat geen prettige ervaringen. Als je er vol vertrou­ wen en overgave in kunt ontspannen, kom je vanzelf terecht in een moeiteloze, onkwetsbare en liefdevolle hogere staat van bewustzijn.

Mensen met ernstige depressies, angsten en zelfmoord­

Hel'e is my secret: J don't mind what happens ...

neigingen hebben hier soms een voordeel. Hun ego is zo ,

vastgelopen, dat ze moedeloos en wanhopig zijn, waardoor ze bereid zijn alles te verliezen. In sommige gevallen zie je zelfs dat het dan "spontaan" gebeurt. Het lijkt dan alsof het ego het begeeft en iemand vanzelf in de ontspanning van overgave belandtJ "Die before you die" wordt het soms oak wel genoemd.

Anderen spreken van "ego-zelfmoord". Dit schrikt mensen onnodig af, want het gaat niet om de vernietiging van het

*

J1ddu Krischnamurti. Vertaling: D1t is m:jn geheim: Het maakt mij niet uit water gebeurt.

Eckhart Tolle is daar een moo1 voorbeeld van. Ovengens betekent •spontaan" slechts dat wij niet zien waarom het gebeurt.

159

Grote gevolgen

Het absolute perspectief

ego. Het gaat om het inzicht dat in werkelijkheid ALLES (en dus ook iedereen) het Wonder van Bestaan is. Wanneer de illusie van een afgescheiden individu wordt doorzien, ver­ dwijnt de identifkatie met het individu en daarmee de verkramping van het individu. De verschijningsvorm van het individu blijft wel gewoon bestaan. Het gaat om "ego­ ontspanning" en niet om "ego-vernietiging", zoals Miranda Mcpherson het zo mooi zegt. Als je dit werkelijk inziet, kun je zelfs de schoonheid en volmaaktheid van het ego gaan inzien. Dit ultieme inzicht zorgt voor veranderingen in iemands persoonlijkheid, maar er blijft een persoonlijkheid bestaan. Nog steeds wordt iemands gedrag bepaald door alle conditionering en be'invloeding die iemand ooit heeft gehad. Hij bemoeit zich daar alleen niet meer mee en laat zichzelf gewoon gebeuren. lemand die claimt geen "ego" te

Trouw zijn aan de Goud en Regel betekent volledig openstaan voor het leven. Niets van de wE'.rkelijkheid hoeft meer anders te zijn. Dit betekent diepe acceptatie van hoe de kosmische dans zich ontvouwt. Dit is het einde van weerstand en streven.

Niets hoeft meer te veranderen en ALLES mag veranderen.

Sta jezelf toe precies te zijn zoals je nu bent. Sta anderen toe

hebben, heeft simpelweg een andere deflnitie van "ego".

te zijn zoals ze nu zijn. Sta de wereld toe te zijn zoals die is.

Dankzij overgave moet er niks meer. je hoeft nooit meer je

en te mogen veranderen, ongeacht in welke richting. De

best te doen om goed genoeg te zijn. je hoeft niets meer te bereiken. je hoeft geen persoonlijkheid meer hoog te houden. je hoeft niet eens je best te doen om in overgave te leven. je mag er zijn, precies zoals je bent, en daar hoef je helemaal niets voor te doen. je was al volmaakt, je bent nu volmaakt en je zal altijd volmaakt zijn. je hoeft nooit meer anders te zijn

En sta jezelf, anderen en de wereld toe elkaar te be'invloeden sleutel tot geluk is niet controle. De sleutel tot geluk is juist totale overgave.

Laat de kosmische dans ongestoord zijn gang gaan, zowel om als door je heen. Zie wat wil worden gezien. Hoar wat wil worden gehoord. Denk wat wil worden gedacht. Voel wat

dan je bent.

wil worden gevoeld. Zeg wat wil warden gezegd. Doe wat wil

Oke, klinkt goed. Maar hoe doe je dat in de praktijk? Heel

wil warden ervaren."i'

warden gedaan. Kies wat wil warden gekozen. Ervaar wat

simpel. Houd je aan de Gouden Regel en volg je innerlijk kompas.

Onderzoek zelf wat het effect is. Let eens op in je omgeving hoe vaak mensen de Gouden Regel overtreden. En kijk dan

leder mens 1s gevormd door alle bemvloeding tot een urneke persoonli1khe1d.

Dat laatste noem ik ego.

160

"j- "Wil" in de z1n dat de condities daar bli1kbaar gunst1g voor z11n

Grote gevolgen

Het absolute perspectief

heel nauwkeurig naar hoe ze zich voelen en wat voor inter­

overgave en kun je de Gouden Regel vergeten. Als het kwart­

actie dat oplevert tussen mensen.

je echt valt, zie je in dat het individu nooit controle heeft gehad en dat er i.lberhaupt niets viel over te geven. Het is als­

Pas wel op voor de valkuil van weerstand op weerstand! Als

of het individu de teugels loslaat omdat het inziet dat ze toch

je ontdekt hoe vaak de Gouden Regel wordt overtreden, trap

nooit ergens aan vast zaten. ALLES gebeurde al vanzelf, ALLES

er dan niet in om dat af te keuren. Laat ook dat gebeuren. Sta

gebeurt nu vanzelf en ALLES zal altijd vanzelf gebeuren. Zelfs

ook dat toe. Omarm ook dat deel van het bestaan. Het klopt

het ontstaan van de illusie van afgescheidenheid en het even­

precies dat in deze maatschappij de gemiddelde Nederlan­

tuele proces van ontwaken gebeuren vanzelf. ALLES wat

der regelmatig de Gou den Regel overtreedt.

bestaat en wat er gebeurt, is het Wonder van Bestaan. Er is niets anders ...

Overgave is logischerwijs ook het centrale thema van ver­ halen over eenheidservaringen. Het gebeurt altijd wanneer iemand het opgeeft. Mooji dacht na jaren mediteren: 'Blijk­ baar kan ik het niet.' Hij pakte zijn spullen en toen gebeurde

Si.mender is the inner fransition

"spontaan" zijn verlichtingservaring. Ander voorbeeld is een

from resistance to acceptance

man die me vertelde over zijn bijna-doodervaring. Hij was

from no to yes.>

aan het verdrinken en vanaf het moment dat hij zeker dacht te weten dat hij dood zou gaan en stopte met zwemmen, kreeg hij de mooiste ervaring van zijn !even. Mijn eenheids­ ervaring kwam ook pas toen ik eindelijk de controle losliet, me nergens meer mee bemoeide en ALLES liet gebeuren. ledereen die een eenheidservaring heeft gehad, zal bevesti­ gen hoe onbeschrijflijk heerlijk het is om echt niets meer erg te vinden en ALLES te laten gebeuren.

Vertrouwen is noodzakelijk voor overgave. Hiervoor zijn twee dingen belangrijk: beseffen dat je ware Zelf onkwetsbaar is en de hogere intelligentie van het Wonder van Bestaan te gaan zien.

Wanneer de ultieme waarheid werkelijk tot je doordringt en de identifkatie met het ego wordt losgelaten, overstijg je

Eckhart Tolle. Vertalrng: Overgave is de nnerl11ke verschuiv1ng van naar acceptatie. van nee naar 1a.

weerstand

Grote gevolgen

lnnerlijk kompas lnnerlijke verkramping voelt niet goed. De meeste mensen hebben weerstand op dat nare gevoel, terwijl ze er eigenlijk dankbaar voor zouden moeten zijn. Het is namelijk een per­ fect werkend emotioneel-feedbacksysteem.

Als je slim bent, gebruik je deze hints ats je innerlijk kompas.

Voel je je niet goed? Blijkbaar is er sprake van innerlijke ver­ kramping. Negeer je het, dan wordt het erger. Als je niet luis­ tert naar het gefluister, gaat het vanzelf schreeuwen.

Het emotionele-feedbacksysteem is vergelijkbaar met je lichamelijke-feedbacksysteem. Zolang je goed zorgt voor je ---

0 �

lichaam, merk je er niets van. Zorg je echter slecht voor je lichaam, dan krijg je vanzelf een signaal (ongemak). In een extreem geval, zoals wanneer je je hand in het vuur steekt, krijg je zelfs een noodsignaal (pijn). De meeste mensen luis­ teren vrij goed naar hun lichamelijk kompas en trekken die hand meteen terug. Vreemd genoeg blijven ze emotioneel gezien die hand steeds weer opnieuw in het vuur steken.

In onze maatschappij krijgen we aangeleerd om te leven op basis van ons rationele denkvermogen. De continue stroom van gedachten overschreeuwt daardoor het subtiele signaal van ons innerlijk kompas. Logisch dat vrijwel iedere grate spirituele of religieuze traditie stilte, bidden, rust en/of medi­ tatie gebruikt om mensen beter naar hun innerlijk kompas te laten luisteren. Wanneer je stopt met denken en praten over je twijfels, blijkt dat je diep vanbinnen allang weet wat goed voelt.

Grote gevolgen

Het absolute perspect1ef

Dit betekent niet dat je nooit meer je verstand mag gebruiken! )e rationele denkvermogen is een nuttig instrument. Gebruik het wanneer het handig voor je is. Wanneer het gekakel in je hoofd echter je leven bepaalt, krijg je gegarandeerd levens­ ervaring vol innerlijke verkramping.

Soms is het lastig onderscheid te maken tussen ego-streven, ego-angsten en authentieke signalen van je innerlijk kompas.

Misschien heb je geen idee wat je echte verlangens zijn. De volgende vuistregels kunnen je misschien helpen:

gevolg zijn van alle (unieke) conditionering en be"invloeding die je ooit hebt gehad. In dezelfde situatie kan het dus voor de een kloppen om in actie te komen, en voor de ander om niets te doen. Beide zijn juist! Wat een innerlijk kompas ook aangeeft, het klopt altijd precies voor die persoon op dat mom{nt.

Voor een prettige ervaring, ongeacht je omstandigheden, pas je de volgende stappen toe wanneer je je niet goed voelt: 1.

•

•

Ego-streven belooft geluk in de toekomst;'' Ego-angst voelt na afloop nog steeds slecht;·i Ware signalen zorgen ervoor dat je je goed voelt bij wat je nu doet, ongeacht het resultaat.

2.

3.

4.

5.

Mocht je je laten foppen door je ego, wees clan mild naar je­ zelf. Lach er juist om! Ontspan, blijkbaar heeft de kosmische dans zich zo willen ontvouwen. Accepteer dat het is gebeurd, laat het verleden los (het heeft nooit anders kunnen zijn) en voel opnieuw in alle vrijheid wat nu voor jou klopt om te doen. Geloof geen enkel excuus van je ego om je nu slecht te voelen! ledereen heeft een innerlijk kompas. Het is geen speciale gave, je hoeft geen heilige te zijn, je hoeft niet hoogbegaafd te zijn en je hoeft ook geen HSP te zijn. De signalen van je innerlijk kompas zijn wel uniek, omdat ze niet alleen warden bepaald door de huidige omstandigheden, maar ook een logisch 1k me goed voelen. achteraf slecht hebt gedaan wat je eigenli1k w1lde doen.

" Pas wanneer ... eenmaal 1s bereikt, dan zal

·j· Wanneer je het podium niet op durfde vanuit angst, zul 1e 1e voelen over het feit dat ie

niet datgene

166

6.

Ontspan en besef dat het een alarmbel is van je innerlijk kompas; Ontspan en wees dankbaar voor het signaal; Ontspan en zoom uit naar het absolute perspectief; Ontspan en accepteer dat alles is zoals het is; Ontspan terwijl je ervaart wat wil warden ervaren; Ontspan en doe wat voor jou goed voelt.

De allerbelangrijkste stap is het nare gevoel opmerken en doorhebben dat het een signaal is. Alleen daarmee ontstaan de condities waarin een andere ervaring mogelijk wordt. Als preventief tegengif voor weerstand-op-weerstand, ben je dank­ baar voor het signaal. Vervolgens kun je uitzoomen en je her­ inneren dat alies volmaakt is, inclusief je rotgevoel, inclusief datgene buiten jezelf wat volgens je ego de oorzaak was en ook inclusief je ego dat weer in de verkramping schoot. Ben je ervan bewust dat je innerlijke verkramping een gevolg is van je menselijke beperkingen en vertrouw op de hogere intelligentie van het Wonder van Bestaan. Hierdoor kun je weer terug naar de innerlijke staat van onvoorwaardelijke overgave. Je accepteert dat alles is zoals het is en gaat zoals het gaat. Je staat open voor alle ervaringen die naar aan-

Het absolute perspectief

leiding van de huidige situatie in jou willen ontstaan. Emoties mogen vrijelijk door je heen warden ervaren zonder erin te verdwalen. En uiteindelijk luister je naar je innerlijk kompas en doe je datgene wat in de huidige omstandigheden voor jou goed voelt om te doen.

Grote gevolgen

Niks moet, alles mag. Overgave geeft je de ultieme vrijheid om precies datgene te doen wat voor jou klopt.

Overgave zorgt er juist voor dat de meeste mensen opbloei­ en. Wanneer je je niet meer klein laat houden door de sabo­

Vaak denken mensen onterecht dat je onverschillig en pas­ siefwordt van overgave. Dan heb je het duidelijk niet begre­ pen! De kosmische dans gebeurt zowel am je heen als door je heen.·'

terende stemmen van je super-ego en onvoorwaardelijk naar je innerlijk kompas gaat luisteren, warden mensen juist on­ wijs krachtig. Ze verspillen namelijk geen energie meer aan hun best doen of angst voor afkeuring. Ze laten de levens­ kracht in volle potentie door zich heen stromen.

Onverschilligheid is weerstand tegen voelen wat een gebeurte­ nis met je doet. In ieder mens ontstaan gevoelens en emoties als logisch gevolg van je unieke conditionering gecombineerd met alle gebeurtenissen. En oak die zijn volmaakt en willen warden ervaren.

En dan wordt het pas echt leuk! Je innerlijk kompas helpt je dan namelijk vanzelfbij het vinden van je innerlijke belofte. leders conditionering is uniek en dus is er voor iedereen iets unieks waarmee je helemaal opleeft. Wat zijn jouw unieke kwaliteiten? Waar gaan jouw ogen van stralen? Wat is jouw

En passiviteit is geforceerd niks doen. je hoeft niet als een stenen Boeddha stil te blijven als je geliefde je vertelt dat ze van je houdt. Je hoeft je niet in te houden als er voor je neus iets ergs gebeurt. Je hoeft niet statisch te blijven wanneer er een vrachtwagen op je afrijdt. je natuurlijke staat is gevoelig zijn en meedansen met de kosmische dans.

Houd je impulsen niet tegen! Volg je hart, je intu'itie, je ge­ voel, je innerlijk kompas of hoe je het ook wilt noemen. Sta ieder moment helemaal open voor wat er wil gebeuren en laat je verrassen door hoe de kosmische dans jou laat reage­ ren. Er is geen goed offout. Er is geen jury en geen einddoel.

gift voor de wereld? Waar gaat jouw hart van zingen?

Pas wel op dat je ego niet aan de haal gaat met dit idee. Dan moet het weer een groat succes warden en moet iedereen je waarderen om wat je doet. In dat geval ga je weer streven naar een resultaat. Laat los waar het heengaat. Laat je verras­ sen door wat er wel of niet ontstaat. Geniet simpelweg van dit moment, ieder moment opnieuw. je gevoel zal je vertellen wanneer je je innerl ijke belofte leeft. je voelt je fantastisch en het geeft je energie. je bruist van passie, enthousiasme en creativiteit. Je zit in de flow: je hebt precies de kwaliteiten die nodig zijn voor datgene wat je aan het doen bent. je hoeft niets te forceren. Dit wil ontstaan door jou heen. je geniet ervan om je tijd en energie hierin te

·.•

Vanaf absoluut perspectief is er geen verschil.

168

stoppen. je hebt het gevoel van "pronoia", dat het Wonder

169

Het absolute perspect1ef

van Bestaan je stiekem helpt en je overal kansen aanreikt.

Grote gevolgen

·

En je bent ongelootlijk dankbaar dat je dit spel mag spelen in

zijn het in essentie allemaal vormen van dezelfde onterechte overtuiging: er is iets mis met mij)

de kosmische clans.

Pas op: Wanneer je jezelf afkeurt, keur je daarmee tevens De succesformule is even simpel als effectief. Maak dit je

(een dee! van) het Wonder van Bestaan af. lets zou anders

nieuwe mantra: Als alles mag, wat zou ik dan nu het aller­

moeten zijn. En dat is uiteraard een vorm van innerlijke ver­

liefste doen?

kramping. Deze onprettige, onrustige of zelfs nare onder­ toon dragen veel mensen hun hele leven mee.

Vaak proberen mensen dit te compenseren door heel hard

'Follow you� bliss.''i"

hun best te gaan doen, metals logisch gevolg perfectionisme, anorexia, nice guy, workaholic, enz. Anderen verstijven juist en durven niks te doen, uit angst om te falen. En alles daar­ tussenin bestaat natuurlijk ook. De absolute werkelijkheid

Oordelen

kent namelijk geen hokjes en categorieen.

De tegenhanger is de ego-trots. We maken ranglijsten en be­

Omdat onze maatschappij is gebaseerd op het geloof in af­

lonen meestal de top drie. Het ego is geprogrammeerd om

gescheidenheid, is het heel normaal dat we alles zien als

te streven naar de nummer

1

aller tijden van de hele wereld.

prestaties van individuen of groepen. En omdat we geloven

En heel even kan het gevoel van trots heerlijk zijn als er een

in "goed & fout" is het logisch dat we daarover oordelen.

top is bereikt. Dat euforische gevoel is echter altijd tijdelijk.

Vanuit absoluut perspectief is echter alies een prestatie van

Het ego verzint vanzelf een nog grotere prestatie om naar te

de kosmische clans.

streven.

Veel mensen worstelen door al die oordelen met een gebrek

Zowel "trots" als "minderwaardigheid" zijn aangeleerd. Ze

aan eigenwaarde. De een voelt zich niet intelligent genoeg,

kunnen niet bestaan zonder het geloof in afgescheidenheid

de ander niet mooi genoeg en weer een ander niet succesvol

en het geloof in "goed & fout". En ze horen bij elkaar, net als

genoeg. De voorbeelden zijn eindeloos. Sommigen voelen

"voorkant & achterkant". Succes kan niet bestaan zonder het

zich zelfs niet spiritueel genoeg. Kijk je een laag dieper, dan

contrast van falen. Je kunt niet tegen iemand zeggen dat hij

•·•

Prono1a is de posit1eve tegenhanger van paranoia.

1' Joseph Campbell. Vertalong: Volg 1e gelukzaligheid.

170

:!: Meestal in spirituele krongen verwoord als de m1svattmg: lk ben niet goed genoeg

171

Grote gevolgen

Het absolute perspectief

de beste is, zonder te impliceren dat er tevens iemand de

de onterechte misvatting in stand dat je nu niet goed genoeg

slechtste is. Ze bestaan samen wel, of samen niet. Oordelen

bent. Veel plezier daarmee als je dat een leuk spel vindt, maar

bestaan alleen vanuit een individueel perspectief.

het is een mission impossible. Het kan veel gemakkelijker. Er is slechts een ding voor nodig:

Vanuit absoluut perspectief gezien zijn alle prestaties, zowel de successen als de blunders, een manifestatie van de kos­

Herinner je wie of wat je werkelijk bent...

mische dans.

Zadra je je weer realiseert dat in werkelijkheid ALLES en ieder­ Een minderwaardigheidscomplex kan alleen voorkomen bij

een het Wonder van Bestaan is, verdwijnt het fundament

mensen die zichzelf zien als een (afgescheiden) individu en

waarop oordelen zijn gebouw<::I. Alleen ego's oordelen over

geloven in "goed & fout". Vanuit absoluut perspectief is

individuele prestaties. Eenmaal ontwaakt blijft enkel nog het

"waarde" je geboorterecht. Daar hoef je niets voor te doen.

laatste oordeel over: Het Wonder van Bestaan is volmaakt!

ALLES (en dus ook iedereen) is volmaakt. Niemand had

anders moeten zijn. leders unieke vorm verrijkt juist het

'Spanning is wie je denkt dat je zou moeten zijn. Ontspan­

Wonder van Bestaan. Dit is een belangrijk inzicht om je abso­

ning is zijn wie je bent.'"f

luut vrij te voelen. ledereen mag er zijn, dus jij ook. Gewoon zoals je bent.

Relaties

Ben je het absolute perspectief tijdelijk vergeten en voel je je slecht omdat je ego je weer heeft weten te foppen in de over­ tuiging dat je niet goed genoeg bent? Ook hier zal je innerlijk

In onze maatschappij bestaan veel overtuigingen over hoe

kompas je helpen. Het voelt namelijk niet goed! En dat is een

goede relaties horen te zijn. Is dat wel terecht? Staan echte

hint van je emotionele feedbacksysteem dat je uitnbdigt deze

vrienden altijd voor elkaar klaar? Komt familie op de eerste

onterechte overtuiging weer los te laten.

plaats? Is ware liefde elkaar trouw beloven tot de dood ons scheidt?

De meeste mensen proberen van hun imperfecties af te komen door een perfect individu te worden. Dat brengt ons

Al deze overtuigingen impliceren verplichtingen in de toe­

weer bij de "van-A-naar-B-illusie". De meeste spirituele

komst. Die "echte vriendschap" betekent dat je altijd open

cursussen en therapieen spelen dit spel en houden daarmee

moet doen voor die vriend, ook wanneer dat voor jou niet goed voelt. "Familie op de eerste plaats" zou betekenen dat

En dat is niet iets statisch, maar 1u1st iets dynamisch. Je bent een proces, continu in verandermg.

t Chinees gezegde.

172

173

Grote gevolgen

Het absolute perspectief

De ultieme liefde

je ernaar moet streven dat het altijd goed zit met de familie­

b� nd�n. En die "ware liefde" is in veel gevallen een gevange­ . ervan weerhoudt in absolute vrijheid te leven. n1s die Je Relaties zijn verschijningsvormen. ledere relatie is dus uniek tijdelijk en geconditioneerd. De kosmische dans bepaalt of e

;

een relatie ontstaat en wat voor vorm die krijgt. Soms wordt het ontstaan van een relatie tegengehouden door een ego, meestal uit angst voor pijnlijke gevoelens, gebaseerd op ge­ beurtenissen in het verleden.

De ultieme liefde bestaat overigens wel degelijk. Mensen zoeken echter op de verkeerde plek. Het is onmogelijk om het te vinden in de dualistische ego-wereld. Zodra je die echter overstijgt en de ultieme waarheid ontdekt, weet je dat er iets is wat altijd bij je is, wat er altijd voor je zal zijn en wat altijd onvoorwaardelijk van je zal houden.

Veel mystieke stromingen ver.eren het Wonder van Bestaan als "hun Geliefde". Vooral in het Engels hoor je heel vaak "my

Z�als iedere verschijningsvorm is ook een relatie een dyna­ misch proces. De twee individuen zijn beiden continu in ver­ andering, dus is ook de relatie continu in verandering. Een relatie geforceerd hetzelfde houden, is ego-verkramping.

De kosmische dans is ook degene die uiteindelijk bepaalt wanneer een relatie weer ophoudt. En daar komt de meeste innerlijke verkramping om de hoek kijken. )e gaat toch niet zomaar weg bij je partner? Je laat je vrienden toch niet zo­ maar zitten? Je kunt je eigen familie toch niet in de steek laten? Het zijn allemaal aangeleerde ego-smoezen om je eigen inner.lijk kompas te negeren. Door dit soort stemme­ tjes blijven veel mensen tegen hun zin in contact houden

Beloved" of"the Beloved". Vroeger snapte ik dat niet. Tegen­ woordig raakt het me. lk vind het nu misschien wel de aller­ mooiste naam voor het onbeschrijflijke, omdat ik er zelf ook een liefde voor voel die ver voorbijgaat aan de aardse liefde.

Dit is overigens waarom sommige mensen letterlijk in tranen kunnen uitbarsten wanneerze stilstaan bij hetonbeschrijflijke .

Dit is mij zo ongelooflijk dierbaar dat het niet te beschrijven valt.

Deze vorm van Liefde betekent overigens niet dat je niet meer een romantische liefdesrelatie kunt hebben met een mens. Het is geen of-of-wereld. Mijn ervaring is juist dat wanneer je deze ultieme Liefde eenmaal hebt ontdekt, de menselijke romantische liefde juist puurder en mooier wordt.

met mensen die ze zelf ervaren als "energie-slurpers". Er zijn extreme voorbeelden van mensen die zeggen: 'lk had het

The beloved is with you in the midst of yoL1r seeking! t-le holds yo1.1r hand whe�ever you wMder."

eigenlijk zeven jaar geleden al uit moeten maken!'

De sleutel tot fijne relaties is natuurlijk overgave. Dit betekent dat je je niet bemoeit met hoe je relaties ontstaan, opbloeien en weer vergaan. Vanaf dat moment is je allerbelangrijkste relatie die met je innerlijk kompas en gaat de rest vanzelf.

17 4

'"

Rum•.

ht! H1j houdt je bij de Vertalong: De Gel;efde is bij Je ti1dens je zoektoc

17 5

Grote gevolgen

Het absolute perspectief

Overstijg ALLES Uiteindelijk is de Ultieme Waarheid dat er niets anders is dan het non-duale, de onbeschrijflijke eenheid van het Wonder van Bestaan.

Het gaat voorbij aan "ALLES is verbonden", want verbonden­

van die problemen. De ultieme oplossing voor alles is de structuur van het "ik" doorzien! ten, angsten, een­ Hiermee verdampen problemen, tekor zou ergens bang voor zaamheid, schuld, conflicten, enz. Wie ? Wie vecht er eigentekort moeten zijn? Wie gelooft er in een lijk met wie?

heid kan alleen bestaan als er afgescheiden delen zijn die kunnen warden verbonden. Het gaat voorbij aan "goed &

En dit brengt ons bij het einde van innerlijke verkramping,

fout", want als er geen delen zijn, wat voor onderscheid valt

want "wie" is het die zich verzet?

er dan nog te maken? Het gaat voorbij aan "!even & dood", want in werkelijkheid is er geen los iemand die geboren wordt en later weer sterft. Het gaat zelfs voorbij aan "tijd", want het is tijdloos. Het gaat voorbij aan "locatie", want het

De kosmische grap

is locatieloos. Het gaat voorbij aan "bewustzijn", want oak waarnemer en datgene wat wordt waargenomen kan alleen bestaan in de dualiteit.

Het gaat zelfs voorbij aan "dualiteit & non-dualiteit". Het sluit niets uit, ook niet de du ale wereld en alle duale ervaringen. Al

Waarschuwing vooraf:

end zijn als je nog bent Dit hoofdstuk kan heel confronter ft in afgescheidenheid geloo ge"identifkeerd met je ego en nog een prachtige kans om en "goed & fout". Tegelijkertijd is het verkrampt zijn. te ontdekken welke thema's bij jou nog

die mensen, die natuur en al die technologie is het Wonder van Bestaan. Er is niets wat het niet is.

lk ben er volledig ingetrapt! Tot mijn 34ste geloofde ik op­ recht dat ik een afgescheiden individu was. Al die jaren heb ik

Als het kwartje van non-dualiteit werkelijk valt, verdwijnen alle

gedacht dat het leven serieus was en dat "ik" een belangrijke

persoonlijke worstelingen. Niet omdat er geen verschijnings­

verantwoordelijkheid had. Zelfs toen ik tijdens de Ayahuasca­

vormen meer zijn die je vroeger als "probleem" zou hebben

ceremonie op mijn matje ging liggen, was ik mijn best aan

gezien, maar omdat er geen geloof meer is in een "ik", waar­

het doen om al mijn innerlijke verkramping los te laten en

door dat wat vroeger problemen dacht te hebben, is verdwe­

spirituele verlichting te bereiken. Geen moment heb ik inge­

nen. De oplossing van al je problemen is niet het oplossen

zien dat dat allemaal gewoon gebeurde.

Het is logisch dat ik erin ben getrapt. Als kind mocht ik spelen.

Hoe ouder ik werd, hoe meer ik geconditioneerd werd om

hand waor 1e ook naartoe dwaalt.

176

177

Het absolute perspectief

het leven serieus te nemen. 'Het leven is geen spel', kreeg ik

Grote gevolgen

•

soms letterlijk te horen. Onze hele samenleving ziet dat nu

Al die mensen die geloven dat ze een afgescheiden indivi­ du zijn... lk ben er zo gigantisch van overtuigd geweest...

eenmaal zo. En als je iets vaak genoeg hoort, ga je het vanzelf

lk heb het echt geen moment doorgehad! ... Maar... "Wie"

geloven...

heeft dat niet doorgehad?!! ... hahahaha •

Eenmaal opgegaan in de onbeschrijflijke eenheid was het in

keling. Al die tijd was ik hard mijn best aan het doen om

een klap helder. Alles gebeurt gewoon... En al die mensen maar geloven dat ze hard hun best moeten doen... Eerst was

mijzelf te verbeteren! ... hahaha ... Welke "ik"?!!

•

er ongeloof ... Er ontstond een glimlach op mijn gezicht...

�

meen je niet... Heb je enig idee hoe hard ik al die jaren

. best heb gedaan om het voor m1in iedereen goed te doen?!!

En heb je enig idee hoeveel mensen denken dat ze nog veel spirituele healing nodig hebben? ... Whahaha! ... Wie

Dit kan niet waar zijn... D e grijns werd grater en grater...

Di

Jarenlang ben ik bezig geweest met persoonlijke ontwik­

•

healt er eigenlijk wie? .

'Je bent hier als ziel met een reden op aarde, dus het is echt belangrijk dat je je lessen leert tijdens dit leven'...

NOT! Hahaha. Wie zou er iets moeten leren?!!

lk barstte in schaterlachen uit. Het was als een pendel die

•

'Crisis! O jee, wat een crisis!' ... hahaha... Er is altijd wel

mijn hele leven naar de serieuze kant was getrokken en nu in­

een crisis waar onze ego's zich druk om kunnen maken.

eens werd losgelaten en daardoor volledig doorschoot naar

Klimaatcrisis, financiele crisis, er is altijd wel iets waarvan

het tegenovergestelde, de humoristische kant. Zo serieus als ik het leven had gezien, zo hard moest ik er nu om lachen.

we krampachtig vinden dat het niet zou mogen veranderen.

•

Bezit... Ook zo'n leuke... hahaha... 'Dit is van mij! Afblijven!' ... Whahaha... Van wie? En wie mag daar niet aanzitten?

Vroeger zou ik dan proberen te achterhalen wie mij voor het

•

lapje had gehouden. lk kon echter niemand de schuld geven, want het was op dat moment kraakhelder dat ALLES en ieder­

'We warden genaaid! De elite manipuleert ons. Het is een complot!' ... Briljant... Wie naait wie? ... hahaha...

•

En clan heb je natuurlijk nog die verschrikkelijke terroris­

een de onbeschrijflijke eenheid is. Het Wonder van Bestaan

ten! Hoe blind kon ik zijn! lk was bereid om te doden en

is degene die zich op geniale wijze weet op te splitsen, ver­

te sterven in de strijd voor wereldvrede... Er warden com­

volgens zichzelf weet te foppen en daardoor een gigantisch

plete oorlogen gevoerd tegen "de as van het kwaad" ... En

spel kan spelen met zichzelf. Briljant!

tegelijkertijd is het zo schattig, want het is allemaal zo goed bedoeld ...

Tijdens mijn eenheidservaring kwamen allerlei thema's voor­

•

De dood... Pffff.ff Ook een geniale grap! ... Als mensen ..

bij. Niets was erg. Niets was belangrijk. Niets was serieus.

toch eens wisten dat het een bevrijding is uit deze ver­

Verbazing, humor en ontzag wisselden elkaar af tijdens deze

krampte droomwereld en dat je met open armen in Uefde

inzichten.

wordt ontvangen door het Wonder van Bestaan...

•

178

En religies! Super grappig! Miljarden mensen die officieel

179

Grote gevolgen

Het absolute perspectief

ken voor spirituele inzichten. En dus blijven ze lekker in

lid zijn van een kerk... Hoeveel zouden er werkelijk weten

hun ego hangen en drinken diezelfde avond een fles wijn

waar het over gaat?

•

leeg! ... Whahahahaha... Alcohol is een van de domste en

'Jezus is de enige zoon van God! Niemand anders!' ...

gevaarlijkste drugs en levert je hooguit een leuke avond,

Hahaha. Hebben ze dan echt niet door dat de kerk de

een ongewenste zwangerschap en een kater op! ... Hoe

ware boodschap van Jezus om zeep heeft geholpen door

onwetend kun je zijn!

hem op een voetstuk te plaatsen ?!!

•

En nag een leuke: van die hardcore non-dualisten die van­

Godslastering! Nag zo'n hilarische grap! Als God het al

uit hun ego roepen dat alles een illusie is en dat je niets

erg zou vinden als iemand God beledigt, zou hij het nog

anders bent dan puur bewustzijn. Ze ontkennen daarmee

altijd zelf zijn die zichzelf beledigt! ... Whahahahahaha.

•

het bestaan van de individuele ervaring in kosmische clans

En wetenschappers, ook zo grappig! Miljarden stoppen we

en kunnen er daarom niet van genietenl Die mensen den­

in het willen begrijpen van de kosmische dans, omdat we

ken het licht te hebben gezien, terwijl ze in hun dagelijkse

die zo graag willen controleren en manipuleren. En maar

leven helemaal niet genieten van het Wonder van Bestaan!

zoeken naar de Snaartheorie, die ene allesomvattende theorie die alles zal verklaren... hahahaha... Die bestaat

En misschien wel de briljantste grap: een "ik" die beweert

•

dat hij "verlicht" is! Whahahahaha... Wat men bedoelt met

allang! Hij valt alleen niet te bevatten zolang ze zich blind­

verlichting, is het i nzicht dat er nooit een afgescheiden

staren op de duale wereld. Kwantummechanica lijkt overi­

"ik" is geweest. Hoe kan iemand clan in hemelsnaam met

gens al een stap dichterbij te komen ...

•

een strak gezicht beweren dat "hij" verlicht is?!!

En al die mensen die de Happinez lezen en wekelijks hun yoga-oefeningen doen, en daardoor denken spiritueler te

En natuurlijk de grap der grappen: goeroes die beweren

•

dat je pas volmaakt bent als je het licht hebt gezien!

zijn dan anderen ... Zo grappig.

•

Whahahahahahaha... En die leerlingen maar denken dat

Of nog leuker, van die beginners die mediteren in pijnlijke

ze hun best moeten doen... NOT! ... Nergens voor nodig!

houdingen in de hoop te stoppen met denken... hahaha.

je kunt niet niet volmaakt zijn!

Of zelfs van die fanaten die alles opgeven en in een kloos­ ter jarenlang gaan mediteren, net zo lang tot ze ontdek­

•

ken dat ze zijn wat ze altijd al waren! ... Whahahahaha!

•

Pffff... fff Van die Peter Gordijn types... hahaha... Wat

Of van die mensen die het meest ranzige drankje ooit

denkt-ie zelf?!! ... hahahaha. Hij weet nota bene zelf dat het

vrijwillig opdrinken, om vervolgens te kotsen en te gaan

onmogelijk is, nergens voor nodig is en toch doet hij het!

hallucineren, in de hoop op spirituele healing... Er zijn zelfs mensen die na 300 keer Ayahuasca nog steeds geloven dat er iets mis met ze is! Whahahaha... Hilarisch!

•

Ook grappig: van die mensen die uit principe tegen Ayahuasca zijn, omdat je geen drugs zou mogen gebrui-

180

En dan heb je nag van die mafkezen die gaan proberen het onbeschrijflijke uit te leggen in boeken, vlogs en cursussen.

•

En dan oak nog opschrijven: het Wonder van Bestaan is met afstand het allermooiste wat er bestaat! ... Loi... In vergelijking met wat? Er is niets anders!!!!!!!!! Whahahaha.

Het absolute perspectief

Grote gevolgen

Het spel der individuen

Wees eerlijk: had jij die laatste grap door? Kun jij al lachen om dit boek, en om al die spiritualiteit en om wat er allemaal gebeurt op aarde? Of neem je het eigenlijk nog serieus en lach je nu als een boer met kiespijn? Mocht dat zo zijn, ont­ span. Er is niets mis met je. De ervaring van het zijn van een individu mag gewoon blijven bestaan en je mag al die spelle­ tjes gewoon blijven spelen. Ze worden alleen een stuk leuker als je erin kunt ontspannen.

Vanuit absoluut perspectief is het leven niet serieus en ook niet grappig. Niets is belangrijk en niets is onbelangrijk. Het Wonder van Bestaan bestaat gewoon. Het is een gigantisch kosmisch spel. Het is een pretpark dat voorbijgaat aan je wildste dromen...

Na het schaterlachen is de pendel weer tot rust gekomen.

Ondertussen kijk ik gefascineerd terug naar al die jaren van innerlijke verkramping. Wat een verademing. Wat een bevrij­ ding. Wat een opluchting. Het is er zoveel leuker en mooier door geworden! Speelsheid en spontaniteit zijn vanzelf weer teruggekomen. lk geniet weer van het !even!

Na Zelfrealisatie is er nog steeds de ervaring van het zijn van een individu met een vrije wil. Hoe ga je daarmee om? En hoe gedraag je je na Zelfrealisatie in een ego-wereld?

Er zijn mensen die na Zelfrealisatie de hele ego-wereld af­ keuren en er niets meer mee te maken willen hebben. Ze gaan in een ashram wonen, worden kluizenaars, verdwijnen of stappen zelfs uit het leven.

·

Er zijn ook mensen die iedereen willen wakker schudden.

Logisch. Dit heerlijke gevoel gun je natuurlijk iedereen.

Wanneer je met een groep uitgedroogde mensen door de woestijn loopt en je vindt water, dan is je eerste reactie: "Heyl!! Hier moet je zijn!" Vervolgens ben je verbaasd, want in plaats van eeuwige dankbaarheid krijg je ongeloof...

Het kan je relaties zelfs ernstig ontregelen.

En ook dat klopt allemaal precies in het geheel. Het is logisch dat er "zendingsdrang" ontstaatJ Het is ook logisch dat het weerstand opwekt bij mensen die hun hele leven lang zijn gehersenspoeld met de concepten goed a( fout, individu,

Life as s1Ach has to be taken as a cosmic joke - and then suddenly yo1A l'elax becirnse there is nothing to be tense abo1At. ,.,

persoonlijkheid, vrije wil, schuld, enz. leder mens is een dyna­ misch proces waarin slechts ruimte is voor hun volgende stap. De meeste mensen zijn nog niet klaar voor de ultieme waarheid. je kunt inzichten niet forceren bij mensen. )e hoeft hun onwetendheid ook niet in stand te houden. )e mag gerust eerlijk zijn en je kunt altijd liefdevol zaadjes planten en water geven.

Rajneesh. Verta'ing: Het even moet je zien als een kosmische grap - en dan plotseling ontspan je want er is niks meer om gespannen over le z1jn.

·i

Dit boek is daar overigens een prachtig voorbeeld van

Grote gevolgen

Het absolute perspectief

Zendingsdrang is uiteraard een vorm van innerlijke ver·

niet zonder een kluizenaar te worden. Voorbeelden daarvan

kramping, want je vindt dat ego's anders zouden moeten

zijn het "geld-spel" en het "familie-spel". Geen probleem.

zijn. Besef dat zelfs verkrampte ego's perfect kloppen in het

leder spel wordt leuker als je erin ontspant!

geheel. Ze hoeven niet te veranderen. Wees gewoon jezelf, vrij van verkramping. Lead by example. Je uitgedroogde

Na Zelfrealisatie kan het zijn dat je even moet wennen voor

groepsgenoten in de woestijn krijgen vanzelf door dat jij

je weer bepaalde spelen moeiteloos kunt meespelen. Het

geen dorst hebt. Als je ze dan richting de Bron wijst, worden

"oordeel-spel" bijvoorbeeld, voelt misschien vreemd aan nu

ze misschien nieuwsgierig. Of niet, ook goed.

je weet dat

ALLES

neutraal is vanuit absoluut perspectief.

Tech zal je vanuit je individuele ervaring vanzelf weer dingen De derde variant na Zelfrealisatie zijn mensen die gewoon

bestempelen met "lekker of vies", "mooi of lelijk", "goed of

leven als een individu, terwijl ze weten hoe het werkelijk zit.

fout", "slim of dom", "lief of gemeen", enz. Geen probleem.

'A skillful person lives at two levels at the same time,' zei Alan

Het kan juist heel grappig zijn om het spel mee te spelen en

Watts zo mooi in een van zijn seminars. Het is de kunst om

te zeggen: 'Dat is echt zo dom!'

te berusten in het absolute perspectief, terwijl je geniet van de ervaring van een individu dat meespeelt in het spel der

Het "taal-spel" kan ook even wennen zijn. Woorden als

individuen.

"fout", "schuld" en "verschrikkelijk" zijn vanuit het absolute

Het is onmogelijk om er niet aan mee te doen. De hele duale

de

wereld is een gigantisch spel, waarin oneindig veel kleinere

mensen zelfs moeite met het gebruik van de woorden "ik'',

perspectief niet met een serieus gezicht te zeggen. Wanneer identiflcatie-verschuiving optreedt,

krijgen

sommige

spelletjes worden gespeeld. Je ontkomt er niet aan. Of je het

"mij" en "mijn". Wees echter gewaarschuwd: je zal merken

nou leuk vindt of niet, je wordt continu be'invloed en je be"in·

dat communiceren met andere mensen dan heel vermoei­

vloedt zelf ook continu anderen. Dat mag je allemaal gewoon

end kan worden. Het kan je leven een stuk gemakkelijker

laten gebeuren. Het Wonder van Bestaan speelt in werkelijk·

maken wanneer je gewoon zegt dat "jij" iets doet, terwijl je

heid het spel door alles en iedereen heen. Ontspan, volg je

innerlijk dondersgoed weet hoe het echt zit. En als je liever

innerlijk kompas en laat je verrassen!

wel de confrontatie opzoekt, ook goed.

leder spel kan theoretisch worden gespeeld met en zonder

De gemiddelde Nederlander neemt alles heel serieus. Roepen

innerlijke verkramping. Je innerlijk kompas geeft ook hier

dat alles een spel is, zal je niet in dank worden afgenomen.

feedback. Op basis van jouw unieke conditionering klopt het

Zeals bij ieder spel zijn ze ervan overtuigd dat er sprake is

precies dat je moeite hebt met bepaalde spelen. Zorg dan dat

van (on)geschreven regels waar men zich aan hoort te hou­

je het spel niet hoeft te spelen, of ga het spel op een andere

den. Hoort... Niets moet, alles mag. Vanuit absolute vrijheid

manier spelen. Aan sommige spelletjes ontkom je nu eenmaal

kun je ervoor kiezen om netjes mee te spelen, stiekem vals te

Het absolute perspectief

spelen of zelfs radicaal het spel te verstoren. Alles heeft natuurlijk wel consequenties, dus kijk niet vreemd op als je reacties krijgt.

Grote gevolgen

dualiteit. Va nu it absoluut perspectief bestaat er geen "goed & fout", en dus ook geen "juist" en ook geen "iemand die handelt". ledere handeling die plaatsvindt is het Wonder van

Het leven zien als een gigantisch spel is voor veel mensen een krachtige methode om de verkramping eraf te halen.

Mensen kunnen wel een flinke dosis speelsheid en lichtheid gebruiken. Ontspan en verwonder je over Het spel der indivi­ duen. Een briljantere speeltuin kun je je niet bedenken! Blijf niet hangen in spelletjes die je niet leuk vindt. Er zijn genoeg andere spelen mogelijk. De varieteit en diversiteit zijn onein­ dig! )e kunt altijd een ander spel gaan doen. Wees nieuwsgie­ rig naar wat voor spelen er allemaal bestaan en op wat voor creatieve manieren je ze kunt spelen. Als dit kwartje echt valt, kun je niet anders dan verliefd worden op het leven!

Bestaan in actie en is dus volmaakt.

De absolute bevrijding gaat voorbij aan ethiek en moraliteit.

Absolute vrijheid

=

absolute vrijheid.

Het oude denken is doodsbang voor absolute vrijheid. Ego's zien dit als een vrijbrief voor criminaliteit en zijn bang dat alle normen en waarden zullen verdwijnen. 'Straks krijgen we anarchie en gaat iedereen plunderen, verkrachten en moorden.

We kunnen toch niet zonder een morele code?'

Of je het nou leuk vindt of niet, de absolute vrijheid is er, was

Wat doe je op een sinterklao.sfeest waa� kitldel'ett nog geloven do.t de goedheiligman echt bestao.t?

er, en zal er altijd zijn. Veel mensen zijn het alleen vergeten door hun conditionering. En het is helemaal prima dat er morele codes, normen en waarden zijn voor mensen die nog geloven in afgescheidenheid, want die zijn in staat om vanuit ego-verkramping elkaar verschrikkelijke dingen aan te doen.

De grootste misdrijven worden gepleegd vanuit een geloof in

De absolute bevrijding Hoe zit het dan met ethiek en moraliteit? Onze maatschappij vindt juist dat we meer aandacht moeten besteden aan

een tekort, schuld of onveiligheid. Wanneer Zelfrealisatie een feit is, zie je overvloed, onschuld en liefde. Je ziet in iedereen het Wonder van Bestaan, dus is het vanzelfsprekend dat je rekening houdt met anderen.

normen en waarden!

Ethiek, ook wel moraalwetenschap genoemd, gaat over de deflnitie van "juist handelen". Ethiek kan alleen bestaan in de

186

Voor zover mogeliJk, want als mens krijg 1e zo weinig mee dat 1e nooit met iedereen reken1ng kunt houden.

Het absolute perspectief

Dankwoord

Het werkelijk inzien van de absolute vrijheid voelt als een enorme bevrijding. Alleen een individu kan zich beperkt voe­ len. Het wegvallen van die beperkingen is een enorme ver­ ademing. Er ontstaat een gevoel van vrijheid dat voorbijgaat aan het aardse begrip vrijheid. Het is een ervaring die je je als mens niet kunt voorstellen voordat je hem zelf hebt ervaren.

Het gaat van de schaal af die je op basis van normale con­ ditionering voor mogelijk houdt.

\

/anuit absoluut perspectief gezien is dit boek natuurlijk een manifestatie van het Wonder van Bestaan. ln het spel der individuen geniet ik van het spelen van Peter de

auteur, die dankbaar is voor wie/wat het boek medemogelijk Voel de absolute vrijheid. Er hoeft niets meer te worden ge·

heeft gemaakt.

daan. Laat de kosmische clans moeiteloos bruisen, zowel om je heen als door je heen. In het spel mag je altijd je innerlijk

Dit boek had ik niet kunnen schrijven zonder de inspiratie di­

kompas volgen en ieder moment opnieuw datgene doen wat

verse non leraren, waaronder Mooji, Eckhart Tolle, Ken Wilber,

goed voelt. Ontspan en ervaar de magie van het Wonder van

Rupert Spira, Wayne Dyer, Sadhguru, Deepak Chopra, Osho, Bentinho Massaro, Jeff Foster, Jan Geurtz, Hans Laurentius,

Bestaan.

Paul Smit en vele anderen. Qua boeken is met name A Course In Miracles een grote inspiratiebron voor me geweest. Verder . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... . . . . . . ..

Remember the h'uth l'elax

heb ik veel gehad aan de vele interviews van Patrick Kicken over non-dualiteit. Mijn grootste inspiratiebron en persoon­ lijke favoriet is echter Alan Watts.

enjoy the game · · · · · · · · · · ······· · · · · · · · · · · · ·· ·· · · · · ·· · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·

Dankzij mijn eenheidservaringen heb ik alle theorie kunnen overstijgen en heb ik dit boek vanuit een diep weten kunnen schrijven. lk ben Ayahuasca, de Gewijde Reis en in het bijzon­ der ceremonieleider Miriam Klein ongelooflijk dankbaar voor de allerbelangrijkste ervaringen van mijn leven.

Het manuscript heb ik in alle rust kunnen schrijven dankzij de gastvrijheid van Bob Dubois. lk ben zeer dankbaar voor mijn verblijf op zijn prachtige plek in Bretagne, Frankrijk.

188

Ook ben ik Wim Zonjee dankbaar, voormalig uitgever bij Samsara. H ij stuurde mijn eerste manuscript

lessen van een Apachepiloot}

(Wakker!- Levens­

terug met de opmerking dat het

geen non-dualiteit was. Hij stuurde me spontaan een boek van Jed Mc Kenna en plantte daarmee het eerste zaadje in mij over non-dualiteit. Helaas was hij al overleden toen het zaad begon te groeien en ik met dit manuscript bij Samsara aan­ kwam.

Cursussen

De U ltieme Waarheid

lk ben uitgevers Wouter Schopman en Meinhard van de Reep

Peter Gordijn geeft ondertussen oak cursussen

dankbaar voor het vertrouwen in mijn manuscript, zo ook

met de krachtige combinatie non-dualiteit & Ayahuasca.

redacteur Justus Kramer voor zijn inhoudelijke feedback. lk

Met de juiste voorbereiding, het juiste middel en de juiste

ben Erik The erkentelijk voor de vormgeving en de omslag en

begeleiding kan iedereen zelf de eenheid ervaren, waardoor

Tamara Butter voor de marketing en promotie.

non-dualiteit van een rationeel concept verandert in een diep innerlijk weten.

Oak ben ik dankbaar voor mijn geliefde Silke. Ze laat me vol voor mij n passie gaan en probeert me niet af te remmen of terug te trekken in de ratrace. Ondertussen houdt ze me wel verbonden met de maatschappij. lk koester onze liefde.

Kijk voor meer informatie op:

www.deultiemewaarheid.nl

Eerder verschenen bij uitgeverij Samsara

Delden, Jan van -Terug van nooit weggeweest Delden, Jan van -Vele wegen, Un thuis Dych, William-Anthony de Mello, een bloemlezing Foster, Jeff-Leven zonder middelpunt Foster, Jeff- Een buitengewone ajWezigheid Foudraine, Jan-Metanoia Gan g aji -Vrijheid in overgave

Adams, Robert-Stille van het hart, dee/

1

Adams, Robert-5ti/te van het hart, dee( 2

Gi�les, Lenne-Thuis Gill, Nathan-He/derheid

Adyashanti-Dansende leegte

Glassman, Bernie-Oneindige cirkel

Adyasha nti-Ware meditatie

Goode, G reg-Leven als gewaarzijn

Adyashanti- Het einde van je wereld

Greven, John- Etn

Adyashanti- Genade

Ad y ashanti De weg van bevrijding -

Adyashanti -jezus, de mysticus

Adyash anti - Ontwaken, het zalje maar gebeuren

Hamill, Sam/Lao Tse- Tao Te Tsjing Harding, Dou glas-Open voor de bran Harris, Sam-De vrije wil Harrison, Steven-Zoek geen antwoord

A mberchele, J.C.-Opengebroken Bailey, Darr y l -De illusie voorbij

Harrison, Steven-Het gelukkige kind

Bailey, Darryl- Naakte essentie

Hartong, Leo-Ontwaken in de droom

Balsekar, Ra mesh- Er was eens ...

Heyboer, Anton -De filosofie van een oorspronkelijke geest

Balsekar, Ramesh-Nou tn?

Heyboer, Anton- The philosophy ofan original mind

Balsekar, Ramesh- Vrede en harmanie in het dagelijks /even

Hillig, Chuck-Verlichting voor beginners

Harri son Steven-Ei!n-zijn in relaties ,

Bancroft, Anne-Woorden van Boeddha Beintema, Rita-jnana yoga in de praktijk

Hi!lig, Chuck-Parels voor de ziel

Bernie, Jon -A/ledaagse vrijheid

)oncheere, Zoe -Leven als God

Bodian, Stephan - Ontwoak

Jourdain, Stephen/Farcet, Gilles- Zomaar ver/icht

lnzicht, vingers wijzend naar de moan

Bodian, Stephan- Voorbij de vorm

Katz, jerry- Non-Dualiteit

Bongers, Sally-Alledaagse verlichting

Keers, Wolter-Vrij zijn

Bo og aard, Han v.d./Wei Wu Wei -Leven zonder tranen

Keers, Wolter-Jnana Yoga

Boogaard, Han v.d. -Dot wat Is B y rom, Thomas-Het hart van bewustzijn

Kicken, Patrick & Smit, Paul-Praten over bewustzijn Kiloby, Scott-Liefdes stifle revolutie

Caraway, Morgan -Een aangename ontgoocheling

Klein, )ean-lk Ben

Cha yat, Sherry/Tanahashi, Kaz-Cirke/, het zen penseelwerk van

Koehoorn, Jan - Zelfonderzoek

KazuakiTanahashi Cohen, Alan -Bent u net zo gelukkig als uw hond?

Cohen, Alan - Wijsheid uit het hart

Krishnamurti, U.G. -De denkbeeldige geest Krishnamurti, U.G.

-

De moed om te zijn wieje bent

Lake, Gina- Het mechanisme van verlangen

Crowley, Gary- Van hier naar hier

Lammers van Toorenburg, Wendy-Hoogbegaafd, nou i!n?

Delden, )an van-Zelfrealisatie, is dit nu alles?

Lammers van Toorenburg, Wendy- We rkboek Hoogbegaafd

19 3

Laurentius, Hans -Rozengeur en prikkeldroad

Rigter, Bob-Zen tijd

Lawry, Kalyani- Sailor Bob Adamson, !even en leer

Rood, Linda - Het ja-gevoel

Liquorman, Wayne-Never mind

Rossum, Jan van -je bent niet watje denkt

Liquorman, Wayne-Hallo lieve mensen

Schoonderwoerd, Simon- Een christen op satsang

Lott, joey/ Fish- Verlichting, een mythe!

Schreuder, Esther -CoBrA aan de gracht

Lucille, Francis-Eeuwigheid NU!

Segal, Suzanne - Aanvaring met het oneindige

Luitwieler, 0Jette- De levensdroom

Sengtsan- Oorspronkelijke Geest

McKenna, Jed-Spirituele verfichting? Vergeet het maar!

ShantiMayi-Ons hart weet afles

McKenna, Jed-Spiritueel lncorrecte Verlichting

Shapirďż˝, Isaac- Het gebeurt vanzelf

McKenna, Jed-Spirituele Oorlogvoering

Shapiro, Rami -Open geheimen

McKenna, Jed-Notities

Smit, Alexander-Kennendheid

McKenna, )ed-Jed s McKenna's theorie van alles

Smit, Alexander- Geschenk van het Absolute

McKenna, Jed-Spel zonder einde

Smit, Paul- Alles over Niets (boek met"2 dvd's)

McKenna, Jed- Droomstaat

Smit, Paul- Non-dualiteit voor managers

McKenna, Jed- De waarheid is nergens lid van!

Smit, Paul- Verlichting voor luie mensen

Mello, Anthony de-Bewustzijn

Smit, Paul- Verlichting in de Jiefde

Mello, Anthony de-De weg van stilte

Smit, Paul-uitZoomen

Mello, Anthony de-De herontdekking van het /even

Spira, Rupe rt- De helderheid der dingen

Mooji-Adem van het absolute

Spira, Rupert- Wat rest is liefde

Mooji- Weidser don de heme/, grootser dan de rnimte

Spira, Rupert-Bewustzijn als enige werkelijkheid

Morinaga, Soko - Van leerling tot meester

Sterren, Paul van der-Verlichting in een lege verpakking

Nisargadatta Maharaj-In woord en bee/d

Sterren, Paul van der- Over het brein, non-dua/iteit en vrije wil

Nisargadatta Maharaj- Dot wat ik ben

Sterren, Paul van der-Gedachten over het ondenkbare

'

Norquist, Steven- De waarheid over verfichting

Sylvester, Richard- Geen ze!f, geen ander

Oever, Jan van den- lk weet niet wie ik ben

Tathagata, Florian-Zijn

Oever, Jan van den- Oeverloos

Tetteroo, Tosca-Alles over edelsteentherapie

0 doff, Judith - Emotionele vrijheid, je bent geen speelbal vanje emoties

Tollifson, Joan- Ontwaken in het alledaagse

Parsons, Tony-Zoals het is

Tollifson, Joan -Niets om je aan vast te houden

Parsons, Tony-Niemand hier

Unmani Liza Hyde - Jk ben het /even zelf

Parsons, Tony- Niemand daar

Vanloo, Babeth - Kunst

Parsons, Tony- Alles en Niets

Vingerwijzingen- Artikelen uit tienjaar lnZicht

Parsons, Tony- Het open geheim

Waite, Dennis-fen introductie tot advaita

Parsa ns, Tony- Over vrijheid gesproken

Watts, Alan-Word watje bent

Pearce, Joseph Chilton- De barst in het kosmisch ei

Wei Wu Wei- Onwerefds wijs

Prendergast, John - De heilige spiegel

Whenary, Roy- De strnctuur van zijn

Raaijmakers, Annette- Volledig vrij

Zuijderhoudt, C.B.-Meester Eckhart versus advaita

=

Leven

=

Kunst

Ramana Maharshi-/n woord en beeld Ram Tz u-Wie zoekt zal niet vinden

194

195

.samsarabooks.com

www