Katalog konferencji Forum Rynku Nieruchomości 2019

INTELIGENTNY SERWIS URZĄDZEŃ DŹWIGOWYCH

2019

KONE Care™ 24/7 Connect – zanim zauważysz problem, my już go rozwiązujemy.

TAK BEZPIECZNE, BO POD KONTROLĄ 24/7

TAK TRANSPARENTNE, ŻE WIESZ O NICH TAK INTELIGENTNE, WSZYSTKO ŻE PRZEWIDUJĄ 51 µ USTERKI

11 mm

Floor 3RD

SREBRNI SPONSORZY SILVER SPONSORS

PARTNERZY MERYTORYCZNI CONTENT PARTNERS

BRĄZOWI SPONSORZY BRONZE SPONSORS

PARTNERZY TECHNOLOGICZNI TECHNOLOGICAL PARTNERS

PARTNER TOWARZYSZĄCY ASSOCIATE PARTNER

PARTNER GEOTECHNICZNY GEOTECHNIC PARTNER

MIASTO PARTNERSKIE CITY PARTNER

PARTNER MATCH MAKER MATCH MAKER PARTNER

PARTNERZY BANKIETU BANQUET PARTNERS

SREBRNI SPONSORZY SILVER SPONSORS

BRĄZOWI SPONSORZY BRONZE SPONSORS

PARTNERZY MERYTORYCZNI CONTENT PARTNERS

PARTNERZY TOWARZYSZĄCY ASSOCIATE PARTNERS

PARTNERZY TECHNOLOGICZNI TECHNOLOGICAL PARTNERS

PARTNER GEOTECHNICZNY GEOTECHNIC PARTNER

PARTNER MATCH MAKER MATCH MAKER PARTNER

PARTNERZY BANKIETU BANQUET PARTNERS

MIASTO PARTNERSKIE CITY PARTNER

PATRONI HONOROWI HONORARY PATRONS

PATRONI MEDIALNI MEDIA PATRONS

ORGANIZATOR ORGANIZER

Szanowni Państwo,

Dear Sir/Madam,

Serdecznie witam Państwa na 9. edycji konferencji „Forum Rynku Nieruchomości” – największego i najbardziej prestiżowego spotkania branży nieruchomości mieszkaniowych i komercyjnych w naszym kraju. Złote czasy dla naszego sektora gospodarki trwają w najlepsze. Na rynku mieszkaniowym sprzedaż w ubiegłym roku co prawda była nieco niższa niż w rekordowym 2017, ale deweloperzy nie mają powodów do narzekań - mieszkania wciąż rozchodzą się jak świeże bułeczki. Na rynku biurowym także padają kolejne rekordy - w ubiegłym roku całkowita podaż biur na dziewięciu głównych rynkach lokalnych w Polsce przekroczyła 10 mln metrów kwadratowych. Całkowity wolumen transakcji najmu wyniósł ponad 1,5 mln - najwięcej w historii. A skoro są najemcy i popyt, to deweloperzy budują - według agencji doradczej Colliers w budowie znajduje się ponad 1,8 mln m kw. nowoczesnych powierzchni biurowej. Podobny boom panuje także w sektorze powierzchni magazynowych (tylko ok. 5 proc. pustostanów w skali kraju!) i centrów handlowych - na koniec 2018 r. w budowie znajdowało się blisko 400 tys. m kw. powierzchni nowych obiektów.

W tej sytuacji wydaje się, że deweloperzy i inni gracze na rynku nieruchomości mogą zadawać sobie tylko jedno pytanie – jak długo jeszcze potrwa okres koniunktury? Dominują opinie, że druga połowa 2019 roku i początek 2020 to okres, w którym rozpocznie się rynkowe spowolnienie, a jedną z głównych przyczyn będzie przegrzanie rynku działek inwestycyjnych – już dziś grunty w najlepszych lokalizacjach osiągają ceny stawiające pod znakiem zapytania opłacalność ich zabudowy. Nie bez znaczenia będzie też malejąca dostępność generalnego wykonawstwa. Jak najlepiej przygotować się do dekoniunktury i wiążącej się z nią coraz ostrzejszej walki o klientów? Mamy nadzieję, że odpowiedź na to pytanie znajdziecie Państwo właśnie podczas tej edycji „Forum Rynku Nieruchomości”. Jak zwykle dołożyliśmy wszelkich starań, aby w programie konferencji zaznaczone zostały najbardziej palące problemy i najpilniejsze wyzwania dla naszej branży. Wierzymy, że kiedy cykl koniunkturalny nieubłaganie wejdzie w fazę hamowania, doświadczenia i wnioski wyciągnięte z uczestnictwa w naszej konferencji pomogą Państwu pozostać niewrażliwymi na efekty „gorszych czasów”.

It is my pleasure to welcome you to the 9th edition of the “Polish Real Estate Forum” – the biggest and most prestigious meeting for the residential and commercial real estate industry in our country.

The golden times of our sector of the economy are going on and on. In the residential market, while last year’s sales were slightly lower than in the record-breaking 2017, developers have no reasons to complain – apartments are still selling like hot cakes. Records keep tumbling in the office market as well – last year, the total office supply in the nine major local markets in Poland exceeded 10 million square metres. The total volume of lease transactions was more than 1.5 million – the highest ever. And as tenants and demand are there, developers keep building – according to consultancy Colliers, more than 1.8 mln sq m of modern office space is under construction. A similar boom is also seen in the warehouse space sector (a vacancy rate of only approx. 5 percent nationwide!) and shopping centres – nearly 400,000 sq m of new space was under construction at the end of 2018.

In this situation, it seems that developers and other players in the real estate market can ask themselves only one question – how much longer will the boom continue? The prevailing opinion is that the second half of 2019 and early 2020 is the time when a market slowdown will begin, and one of its main causes will be an overheated investment land market – even today, lands in prime locations reach prices which put into question the viability of developing them. Also important will be the declining availability of general contracting. How best to prepare for a downturn and the increasingly fierce struggle for customers that comes with it? We hope you will find the answer to this question at this edition of the “Polish Real Estate Forum”. As always, we have done our best to make sure that the conference programme highlights the most pressing problems and the most urgent challenges for our industry. We believe that when the business cycle inevitably enters the slowdown phase, the experiences and lessons drawn from participation in our conference will help you stay unaffected by the effects of the “worse times”.

Gorąco zachęcamy do rozmów w kuluarach i korzystania z systemu Match Maker - naszego unikalnego narzędzia do umawiania spotkań biznesowych. Nawiązane podczas konferencji kontakty nierzadko okazują się największą korzyścią płynącą z uczestnictwa w tego rodzaju wydarzeniach Chciałabym gorąco podziękować wszystkim, którzy pomogli nam w organizacji konferencji, a w szczególności patronom honorowym, merytorycznym oraz wszystkim sponsorom oraz patronom medialnym.

Jeszcze raz gorąco Państwa witam w salach konferencyjnych „Forum Rynku Nieruchomości”. W imieniu całego zespołu organizacyjnego życzę Państwu, aby pozyskana na konferencji wiedza i nowe kontakty biznesowe przełożyły się na jeszcze lepsze wyniki Waszych firm w nieruchomościowym biznesie.

2

Monika Kulińska Dyrektor Działu Konferencji Nowy Adres S.A.

We warmly encourage you to engage in conversations on the sidelines and use the Match Maker system – our unique tool for arranging business meetings. Contacts established during conferences often prove to be the biggest benefit from participation in such events.

I would like to warmly thank everyone who helped us organize the conference, in particular honorary, substantive patrons, and all the sponsors and media patrons.

Once again, I warmly welcome you to the conference rooms of the „Polish Real Estate Market”. On behalf of all the organization team, I wish you that the knowledge and new business contacts acquired at the conference translate into even better results of your companies in the real estate business.

Monika Kulińska Conference Department Director Nowy Adres S.A.

3

Plan centrum konferencyjnego Conference center plan

Wystawcy / Exhibitors 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

4

SMAY NIERUCHOMOŚCI ORANGE 3D ESTATE INNOGY APA GROUP VELIS REAL ESTATE TECH WOJEWÓDZTWO KUJAWSKO-POMORSKIE TORUŃSKA AGENCJA ROZWOJU REGIONALNEGO GASPOL STREFA CISZY - aranżacja LADECO

5

SREBRNI SPONSORZY SILVER SPONSORS

BRĄZOWI SPONSORZY BRONZE SPONSORS

PARTNERZY MERYTORYCZNI CONTENT PARTNERS

PARTNERZY TOWARZYSZĄCY ASSOCIATE PARTNERS

6

PARTNERZY TECHNOLOGICZNI TECHNOLOGICAL PARTNERS

PARTNER GEOTECHNICZNY GEOTECHNIC PARTNER

PARTNERZY BANKIETU BANQUET PARTNERS

PARTNER MATCH MAKER MATCH MAKER PARTNER

MIASTO PARTNERSKIE CITY PARTNER

PATRONI HONOROWI HONORARY PATRONS

PATRONI MEDIALNI MEDIA PATRONS

ORGANIZATOR ORGANIZER

7

Forum Rynku Nieruchomości 2019 Część komercyjna - Sala Marco Polo

10 czerwca 2019 9.00 – 9.30

Rejestracja Gości, poranna kawa

9.30 – 10.15

WYKŁAD OTWIERAJĄCY: Budowanie przyszłości (sala Columbus – wykład dostępny dla wszystkich uczestników konferencji)

10.15 – 10.45

lektryczna rewolucja, czyli jak samochody elektryczne zmienią rynek nieruchomości – prezentacja E (sala Columbus – prezentacja dostępna dla wszystkich uczestników konferencji)

Gość specjalny: Filip Springer, reporter i fotograf

Prelegenci: Tomasz Tonder, dyrektor PR i corporate affairs, Volkswagen Group Polska

Maciej Mazur, dyrektor zarządzający, Polskie Stowarzyszenie Paliw Alternatywnych

Janusz Grądzki, dyrektor Departamentu Nowych Technologii, ENGIE Poland 10.45 – 11.25

PREZENTACJA WPROWADZAJĄCA Jak planować i projektować nowoczesne przestrzenie miejskie ukierunkowane na mieszkańców i pracowników.

Prelegent: Marek Kuryłowicz, prokurent, prezes zarządu, Kuryłowicz & Associates

11.25 – 12.00

PREZENTACJA WPROWADZAJĄCA Rynek nieruchomości komercyjnych w pigułce.

• Trendy na rynku biurowym • Przyszłość sektora centrów handlowych w Polsce • Rynek nieruchomości magazynowo-przemysłowych jako papierek lakmusowy gospodarki

Prelegent: Mateusz Polkowski, senior director, head of research and consultancy, JLL 12.00 – 12.15

Przerwa kawowa.

12.15 – 12.25

Infrastrukutra 5G. Jak nadchodząca technologia zmieni rynek nieruchomości – prezentacja

Prelegent: Sylwester Żydowicz, partner, adwokat, Taylor Wessing

12.25 – 13.25 Polska dolina proptechowa. Czy polskie firmy mogą zmienić świat nieruchomości komercyjnych i sposób w jaki pracujemy? – panel dyskusyjny Jakiś czas temu branża nieruchomości była uznawana za raczej konserwatywną jeśli chodzi o nowe technologie.

Aktualnie stosuje coraz bardziej zaawansowane rozwiązania.

• Od systemów dostaw na budowę, po aplikacje dla pracowników biura.

• Siła przebicia – czy wystarczy dobry pomysł?

• Jak nowe technologie zmienią branżę nieruchomości?

• Przełomowe rozwiązania, czy jedynie ułatwienia w codziennej pracy?

• Czy polskie firmy mają szansę stać się międzynarodowymi, znaczącymi graczami na tym rynku?

Moderator: Krzysztof Kogut, president of the Polish Facility Management Council Paneliści: Tomasz Białas, senior partner, development manager, Microsoft

Robert Chmielewski, CEO/ co-founder, SHARE SPACE

Maciej Lukas, prezes zarządu, PARKANIZER

Adam Penkala, Chief Operating Officer, Velis Real Estate Tech

Marcin Pietrzyk, product manager, CAD Projekt K&A 13.25 – 14.10

Przerwa na lunch.

14.10 – 15.10 Alternatywy 4 – mieszkania na wynajem, student housing, condo/apart hotele i domy opieki. Chwilowy trend czy biznes z szerokimi perspektywami? – panel dyskusyjny

Międzynarodowy kapitał szuka alternatywnych inwestycji. Czy Polska jest już gotowa na szybki rozwój tych sektorów rynku jak ma to

miejsce w krajach Europy Zachodniej czy w USA?

• W co i gdzie inwestować?

• Jakie są stopy zwrotu i ryzyko inwestycji?

• Jaki jest potencjał Polski dziś, a jaki będzie jutro?

• Jak dużą konkurencją dla hoteli jest Airbnb?

Moderator: Kamil Kowa, director, head of corporate finance & valuation, Savills Paneliści: Jakub Bartos, head of residential, Golub GetHouse

Janusz Gutowski, wiceprezydent, Polska Federacja Rynku Nieruchomości

Gracjan Kleger, CEO, LIV Investment

Rafał Kunicki, prezes zarządu, Senior Apartments

dr Maximilian Mendel, head of residential investment, REAS|JLL 15.10 – 15.20

Nazca - BMS nakreślony ze skalą – prezentacja

Prelegent: Michał Szopa, sales director, APA Group

15.20 – 16.20

Elastyczne biura/coworking – szansa, zagrożenie dla tradycyjnego rynku najmu, czy może naturalna kolej rzeczy? – panel dyskusyjny Ekspansja operatorów biur elastycznych trwa w najlepsze. Co czwarty metr biura wynajętego w centrum Warszawy w 2018 roku był przestrzenią elastyczną Trwa ekspansja już obecnych na rynku operatorów, widać również nowe wejścia do Polski.

• Jakie modele najmu są aktualnie najbardziej popularne wśród najemców, a jakie będą w przyszłości?

• Czy ten rynek nie rozwija się w Polsce zbyt szybko?

• Jakim obłożeniem mogą pochwalić się operatorzy?

• Czy wejście na rynek WeWork i Spaces zmieniło układ sił?

• Co stanie się z tą branżą jak skończą się bonusy oferowane przez deweloperów przy podpisywaniu umów najmu i nadejdzie spowolnienie gospodarcze?

8

Program Konferencji Moderator: Mikołaj Niemczycki, coworking clients manager, Cushman & Wakefield Paneliści: Piotr Grabowski, business development & partnerships manager, HUBHUB Monika Kaczmarczyk, dyrektor zarządzająca, Adgar Poland

Sebastian Rączkowski, dyrektor zarządzający, CitySpace

Marta Moksa, managing director, O4 Coworking 21.00-01.00

Bankiet w klubie Atelier

11 czerwca 2019 10.30 – 11.00

Spotkania przy kawie

11.00– 12.00

Dziś już nie centra handlowe, a centra do spędzania wolnego czasu. Co jutro? – panel dyskusyjny Centra handlowe muszą coraz szybciej reagować na zmieniające się style i zwyczaje zakupowe oraz dostosowywać swoją ofertę do nowych pokoleń klientów. Wyzwania i szanse stojące przed rynkiem centrów handlowych w Polsce.

• Jak przyciągać klientów do sklepów offline w świecie online?

• Jak odpowiadać na zmieniające się potrzeby klientów, a może jak je kreować?

• Rola F&B w centrach. Jaka będzie za 5 lat?

• Na kim najbardziej odbił się zakaz handlu w niedziele?

• Czy rosnąca sprzedaż detaliczna i wzrost znaczenia e-commerce kompensują straty z niedzieli niehandlowych?

• Mix-use jako alternatywa dla tradycyjnych centrów handlowych?

Moderator: Magdalena Frątczak, senior director, head of retail agency, CBRE Paneliści: Marta Cegielnik-Michalska, ekspert z Działu Powierzchni Handlowych, Colliers Łukasz Derlacki, CEO, head of group, ARS Retail Group Anna Duchnowska, senior director, Invesco Real Estate

12.00 – 12.15

Przerwa kawowa.

12.15 – 13.15

Rynek inwestycyjny – ściana pieniędzy do wydania, czy rzeka kapitału płynąca w kierunku innych krajów naszego regionu – panel dyskusyjny Rekordowe wolumeny transakcji inwestycyjnych w 2018 roku wskazywały, że Polska staje się jeszcze bardziej atrakcyjną destynacją dla światowego kapitału. Podobnie było w innych krajach naszego regionu. Co czeka nas w 2019 roku?

• Kto inwestycje w polskie nieruchomości i jak zmienia się rozkład sił?

• Jakie mogą być źródła nowego kapitału?

• Czy mamy szansę na kolejny rekord?

• Co może negatywnie wpływać na decyzje inwestorów?

Moderator: Joanna Mroczek, senior director, head of research&marketing, CBRE Paneliści: Dorota Dajnowicz, real estate project director, TFI PZU Sławomir Gajewski, prezes zarządu, Torus Paweł Nowakowski, MRICS, head of capital markets, Cresa Polska Tomasz Ożdziński, associate partner, EY

13.15 – 13.25

Wyzwania prawne przy wynajmie powierzchni pod co-work – prezentacja Prelegent: Katarzyna Woroszylska, partner zarządzająca, Baker Tilly Woroszylska Legal

13.25-14.10

Na wschód, tam musi być jakaś cywilizacja?!, czyli rynek nieruchomości magazynowych, a szybko zmieniająca się mapa magazynowa i oczekiwania klientów – panel dyskusyjny Magazynowa mapa Polski zmienia się już od kilku lat, ale w ostatnim czasie zmiany są dużo bardziej dynamiczne. Coraz trudniejszy rynek pracy, rozwój dróg ekspresowych i autostrad ma niewątpliwie wpływ na te zmiany. Jak duży?

• Nowe trendy na rynku nieruchomości magazynowych • E-commerce i jego wpływ na rynek • Coraz wyższe oczekiwania konsumentów - dostawa pierwszego dnia, last mile delivery • Polska wschodnia – biała plama na mapie magazynowej, czy bardzo perspektywiczna lokalizacja?

• Dostęp do pracowników i automatyzacja procesów

Moderator: Tomasz Mika, dyrektor Działu Powierzchni Magazynowych w Polsce, JLL Paneliści: Jan Barbasiewicz, dyrektor, Dział Powierzchni Logistycznych i Przemysłowych, Colliers

Marek Dobrzycki, managing director, Panattoni Europe

Waldemar Osmólski, kierownik centrum logistyki, Sieć Badawcza Łukasiewicza, Instytut Logistyki i Magazynowania

Andrzej Pawlak, head of business development Central & Eastern Europe, DHL 14.10 – 14.55

Przerwa na lunch.

14.55 – 15.05

Inteligentne rozwiązania w branży dźwigowej – KONE 24/7 Connected Services – prezentacja

Prelegenci: Piotr Kotowski, członek zarządu KONE Sp. z o.o., dyrektor zarządzający KONE LPL WSN

Artur Matusiak, członek zarządu KONE Sp. z o.o., dyrektor zarządzający KONE LPL CEU 15.05 – 15.50 Primum non nocere, czyli bariery rozwoju rynku nieruchomości komercyjnych w Polsce – panel dyskusyjny

• Nie szkodzić, ale też nie pomagać? Rola władz Polski w kreowaniu rynku nieruchomości

• Konserwatorzy zabytków, a rozwój obszarów objętych ochroną

• Specustawa i megaustawa

• Planowanie przestrzenne – jak powinna wyglądać wzorowa współpraca sektora publicznego z miejskimi planistami?

• Przepisy prawno-podatkowe mający wpływ na rynek

Moderator: Kamil Osiński, lider Zespołu Prawa Nieruchomości, EY Paneliści: Piotr Grzybowski, Naczelnik Wydziału Funduszy Europejskich i Rozwoju Urzędu Miasta Częstochowy

Agnieszka Hryniewiecka- Jachowicz, dyrektor, członek zarządu, Polska Izba Nieruchomości Komercyjnych

Bolesław Kołodziejczyk, dyrektor, Dział Badań Rynkowych i Doradztwa, Cresa

Grażyna Kuźma, partner, radca prawny, Taylor Wessing 15.50

Zakończenie części komercyjnej konferencji.

9

Forum Rynku Nieruchomości 2019 Część mieszkaniowa - Sala Columbus

10 czerwca 2019 9.00 – 9.30

Rejestracja Gości, poranna kawa

9.30 – 10.15

WYKŁAD OTWIERAJĄCY: Budowanie przyszłości (sala Columbus – wykład dostępny dla wszystkich uczestników konferencji) Gość specjalny: Filip Springer, reporter i fotograf

10.15 – 10.45 Elektryczna rewolucja, czyli jak samochody elektryczne zmienią rynek nieruchomości – prezentacja

(sala Columbus – prezentacja dostępna dla wszystkich uczestników konferencji)

Prelegenci: Tomasz Tonder, dyrektor PR i corporate affairs, Volkswagen Group Polska

Maciej Mazur, dyrektor zarządzający, Polskie Stowarzyszenie Paliw Alternatywnych

Janusz Grądzki, dyrektor Departamentu Nowych Technologii, ENGIE Poland 10.45 – 12.00

W którą stronę podąża rynek? Jak postawy klientów determinują decyzje inwestycyjne deweloperów? Podsumowanie sytuacji na rynku nieruchomości mieszkaniowych na finiszu I półrocza 2019 - panel dyskusyjny • Rok po MdM. Czy brak programów wsparcia trwale zmienił rynek mieszkaniowy?

• Zmiany w postawach konsumenckich, jak wygląda decyzyjność klientów.

• Postawy deweloperów wobec zmieniającego się otoczenia rynkowego.

Prezentacja: Katarzyna Kuniewicz, head of residential research&analysis, REAS|JLL

Moderator: Katarzyna Cyprynowska, członek Rady Nadzorczej, Nowy Adres

Paneliści: Jacek Furga, przewodniczący komitetu ds. finansowania nieruchomości, Związek Banków Polskich

Anna Kicińska, partner, MRICS, CCIM, Lider Grupy Nieruchomości, EY

Grzegorz Kiełpsz, prezes, Polski Związek Firm Deweloperskich

Katarzyna Kuniewicz, head of residential research&analysis, REAS|JLL

Marcin Mazurek, v-ce dyrektor ds. analiz ekonomicznych, mBank 12.00 – 12.15

Przerwa kawowa.

12.15 – 12.25

Instalacje gazowe zasilane LPG w budownictwie mieszkaniowym - prezentacja

C

Prelegent: Paweł Kępski, kierownik sprzedaży ds. sieci gazowych, Gaspol

M

Finansowa ofensywa czy powrót na tradycyjne pozycje. Rynek pieniądza dla deweloperów i nabywców w II kwartale 2019 – panel dyskusyjny • Zmiany w ofercie dla klientów indywidualnych. Dlaczego sektor bankowy kocha tylko „młodych bogów”?

• Dawid i Goliat czyli dlaczego sektor bankowy boi się małych deweloperów?

• Kryzys zaufania inwestorów – dlaczego obligacje korporacyjne i akcje deweloperów przestały być ulubionym produktem na rynku finansowym?

Y

12.25 – 13.25

Moderator: Witold Gadomski, dziennikarz ekonomiczny

Paneliści: Tomasz Łapiński, CFO, Cordia Polska

Konrad Płochocki, dyrektor generalny, Polski Związek Firm Deweloperskich

Iwona Załuska, prezes zarządu, Upper Finance

Wiesław Źrebiec, prezes zarządu, Polska Izba Gospodarcza Towarzystw Budownictwa Społecznego 13.25 – 14.10

Przerwa na lunch.

14.10 – 15.10

Ekonomia czy ekologia? Co decyduje o postawach deweloperów – koszty, realne potrzeby klientów, regulacje prawne? – panel dyskusyjny • Jakie rozwiązania muszą być wprowadzone do projektów mieszkaniowych zgodnie z regulacjami UE i umowami międzynarodowymi do 2025 roku?

• Dostępne rozwiązania rynkowe i najczęściej stosowane praktyki w zakresie rozwiązań proekologicznych i służących poszanowaniu energii.

• BREEAM dla mieszkaniówki.

• Czy możemy się czegoś nauczyć od branży auto-moto?

Moderator: Artur Łeszczyński, koordynator ds. zrównoważonego rozwoju i innowacji, Skanska Residential Development Poland

Paneliści: Adam Banaszak, kierownik handlowy – klienci biznesowi, Gaspol

Sylwia Buźniak, koordynator sprzedaży, sprzedaż B2C, innogy Polska

Alicja Kuczera, dyrektor zarządzająca, Polskie Stowarzyszenie Budownictwa Ekologicznego PLGBC

Magdalena Reńska, dyrektor zarządzająca, członek zarządu Euro Styl

Jacek Zengteler, dyrektor zarządzający, Yareal 15.10 – 15.20

Inteligentne rozwiązania w branży dźwigowej – KONE Residential Flow - prezentacja

Prelegenci: Piotr Kotowski, członek zarządu KONE, dyrektor zarządzający KONE LPL WSN

Artur Matusiak, czonek zarządu KONE, dyrektor zarządzający KONE LPL CEU 15.20 – 16.20

Fliperzy, spekulanci, inwestorzy. Nowa odsłona starych rynkowych praktyk – panel dyskusyjny • Czy są jeszcze na rynku okazje inwestycyjne i czy deweloperzy są ich dobrymi dostawcami?

• Transakcje spekulacyjne w inwestycjach deweloperskich – sposób na zwiększenie sprzedaży, czy przyszły problem? Flipy na umowach rezerwacyjnych i w trakcie procesu inwestycyjnego.

• Inwestycje w portfele nieruchomości, rynek PRS, specyficzne potrzeby inwestorów i główne grupy aktywnych graczy.

Moderator: Krzysztof Kopeć, dyrektor zarządzający, właściciel, Vestoria Paneliści: Jan Dziekoński, prezes, Mzuri Investment

Patryk Gogacz, właściciel, Hakerzy Nieruchomości, Nowe Inspiracje

Kamil Siedlecki, właściciel, Wymarzone Mieszkania

Maciej Welman, prezes zarządu, FlipNaPierwotnym 21.00-01.00

10

Bankiet w Klubie Atelier

CM

MY

CY

CMY

K

A4_reklama_Kongres_Sopot_DRUK.pdf

1

21.05.2019

12:27

Program Konferencji

C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K

11

11 czerwca 2019 10.00 – 10.30

Spotkania przy kawie.

10.30 – 10.50

PREZENTACJA WPROWADZAJĄCA • Kondycja branży budowlanej pod koniec I półrocza 2019 • Upadłości w branży budowlanej, skala i skutki gospodarcze, możliwe trudności, perspektywa zmian

Prelegenci: Damian Kaźmierczak, analityk Polskiego Związku Pracodawców Budownictwa

Łukasz Rączkowski, menadżer zespołów relacji z klientami JST i MŚP, BIG InfoMonitor 10.50 – 11.10

PREZENTACJA WPROWADZAJĄCA Kontraktacje w procesie budowlanym. Jak bezpiecznie przejść przez rafy negocjacji GW-deweloper • Strategie agresywne, czy strategie „win win” w umowach • Klauzule umowne i niestandardowe zabezpieczenia • Rękojmia i faktyczne jej świadczenie

Prelegent: Przemysław Kucharski, managing partner, Kucharski&Partnerzy 11.10 – 12.00 Budowanie na piasku czy budowanie na skale – wyzwania wykonawcze w rzeczywistości pod presją kosztów i rynku niedoborów pracowników

– panel dyskusyjny

• Zmiany w dostępności pracowników, czyli czy wszyscy elektrycy wyjadą do Niemiec?

• Zmiany cen w trakcie budowy. Możliwość renegocjacji kontraktów i strategie oszczędnościowe. Jak bezpiecznie osiągnąć marże nie zabierając

pieniędzy deweloperowi?

• Optymalizacja kosztów organizacji budowy i efektywne zarządzanie procesem inwestycyjnym – czy jest jeszcze przestrzeń na takie działania?

Moderator: Aleksander Fedoruk, dziennikarz, Forbes Polska

Paneliści: Mariusz Bryksy, wiceprezes zarządu, Stowarzyszenie Budowniczych Domów i Mieszkań

Artur Ciołek, prezes, UNIMAX S.A.

Anna Dużyńska, dyrektor, Biuro Przygotowania Inwestycji Polnord

Bartłomiej Sosna, ekspert rynku budowlanego, Spectis 12.00 – 12.15

Przerwa kawowa.

12.15 – 13.15 W poszukiwaniu optymalizacji projektu deweloperskiego. Technologie materiałowe i rozwiązania wykonawcze, które stają się codziennością

na rynku mieszkaniowym – panel dyskusyjny

• Domy z drukarki 3D – jeszcze fantazja czy już teraźniejszość?

• Rozwiązania materiałowe, które pozwalają przyspieszyć proces i ograniczyć usterkowość. Prefabrykacja budynków i wybranych elementów.

• Dom sprawnie zarządzany, czy klienci rynku mieszkaniowego polubili rozwiązania „smart home”?

Moderator: Karol Wawrzyniak, architekt, TO PROJEKT

Paneliści: Przemysław Borek, prezes, Pekabex

Szymon Ochociński, kierownik ds. klientów strategicznych, Fibar Group

Marek Popławski, dyrektor sprzedaży i marketingu, Unihouse

dr inż. Adam Zieliński, Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie, Zakład Technologii Betonu 13.15 – 13.25

Elektromobilność. Kiedy przyszłość staje się teraźniejszością – prezentacja

Prelegent: Mariusz Myszkowski, menedżer sprzedaży, innogy Polska

12

13.25 – 14.10

Rewitalizacja/gentryfikacja – przywracanie do życia historycznych i poprzemysłowych przestrzeni na przykładzie wybranych projektów.

Realna potrzeba czy inwestycyjna fantazja? – panel dyskusyjny • „Genius loci” – wyzwanie inwestycyjne czy bariera?

• Czego oczekują nabywcy mieszkań w przestrzeni, która niesie ze sobą historyczny ładunek? Mieszkanie w muzeum, czy nowoczesne podejście do historii.

• Uszlachetnianie miejsc – jak moderować pożądane procesy społeczne.

Moderator: Łukasz Drozda, urbanista i politolog Paneliści: Joanna Iwanowska-Nielsen, członek zarządu, WildaNova Wojciech Kłosowski, ekspert ds. rewitalizacji miast Iwona Nosowska, sales&marketing manager, Ghelamco Poland Mateusz Świętorzecki, architekt, JEMS Architekci

14.10 – 14.55

Przerwa na lunch.

14.55 – 15.40

Strzyżenie dewelopera – czyli kto jeszcze chce mieć udział w podziale deweloperskiej marży – panel dyskusyjny • Czy czeka nas postępująca fiskalizacja branży deweloperskiej? Nowe obciążenia i dodatkowe koszty ukryte.

• Bezpieczeństwo kupującego kosztem dewelopera – iluzja bezpieczeństwa za duże pieniądze (w kontekście Deweloperskiego Funduszu Gwarancyjnego lub innych form kapitałowego zabezpieczenia).

• Realizacja zysku na etapie sprzedaży ziemi do spółki deweloperskiej. Czyli jak właściciele gruntów starają się być deweloperami bez ryzyka.

Moderator: Rafał Szelenbaum, prezes zarządu, RS Real Estate Paneliści: Tomasz Olkiewicz, radca prawny, partner, MDDP Marlena Szaflarska, dyrektor ds. akwizycji gruntów, Murapol Katarzyna Woroszylska, partner zarządzająca, Baker Tilly Woroszylska Legal

15.40

Zakończenie części mieszkaniowej konferencji.

Polish Real Estate Forum 2019 Commercial Part - Marco Polo Room

10 June 2019

9.00 – 9.30 9.30 – 10.15

Registration of Guests, morning coffee THE INTRODUCTORY LECTURE Architecture has this wonderful feature that it allows us to look to the future ... (the Columbus hall – lecture open to all conference participants) Special guest: Filip Springer, reporter and photographer

10.15 – 10.45 Electric revolution – how electric cars will influence real estate market – presentation

(the Columbus hall – lecture open to all conference participants)

Prelegents: Tomasz Tonder, PR & Corporate Affairs Director, Volkswagen Group Poland

Maciej Mazur, managing director, The Polish Alternative Fuels Association (PSPA)

Janusz Grądzki, director of digital solutions department&innovation, ENGIE Poland 10.45 – 11.25

INTRODUCTORY PRESENTATION How to plan and design modern citizen and employee oriented urban spaces.

Prelegent: Marek Kuryłowicz, proxy, chairman, Kuryłowicz & Associates 11.25 – 12.00

INTRODUCTORY PRESENTATION The commercial real estate market at a glance.

• Trends in the office market • The future of the shopping centre sector in Poland • The warehouse and industrial real estate market as a litmus test for the economy

Prelegent: Mateusz Polkowski, senior director, head of research and consultancy, JLL 12.00 – 12.15

Coffee break.

12.15 – 12.25

Infrastructure 5G. How the upcoming technology will change the real estate market – presentation

Prelegent: Sylwester Żydowicz, partner, attorney at law, Taylor Wessing 12.25 – 13.25

The Polish proptech valley. Can Polish companies change the world of commercial real estate and the way we work? – discussion panel Some time ago, the real estate industry was regarded as rather conservative when it comes to new technologies. Currently, it makes use of increasingly advanced solutions.

• From construction supply systems to applications for office employees.

• Pulling power – is it enough to have a good idea?

• How will new technologies change the real estate industry?

• Breakthrough solutions or just facilitations in everyday work?

• Do Polish companies have a chance to become international, major players in this market?

Moderator: Krzysztof Kogut, president of the Polish Facility Management Council Panelists: Tomasz Białas, senior partner, development manager, Microsoft

Robert Chmielewski, CEO/co-founder, SHARE SPACE

Maciej Lukas, president of the board, PARKANIZER

Adam Penkala, Chief Operating Officer, Velis Real Estate Tech

Marcin Pietrzyk, product manager, CAD Projekt K&A 13.25 – 14.10

Lunch break.

14.10 – 15.10 4 Alternative Street – apartments for rent, student housing, condo/apart hotels and nursing homes. A temporary trend or a business with bright prospects? – discussion panel

International capital seeks alternative investments. Is Poland now ready for a rapid growth of these sectors of the market as is the case in Western European countries or the U.S.?

• What and where to invest in?

• What are the rates of return and investment risks?

• What is Poland’s potential today, what will it be tomorrow?

• How serious competition is Airbnb for hotels?

Moderator: Kamil Kowa, director, head of corporate finance&valuation, Savills Panelists: Jakub Bartos, head of residential, Golub GetHouse

Janusz Gutowski, vice president, PFRN

Gracjan Kleger, CEO, LIV Investment

Rafał Kunicki, CEO, Senior Apartments

Maximilian Mendel, head of residential investment, REAS|JLL 15.10 – 15.20

Nazca – designed with scale – presentation

Prelegent: Michał Szopa, sales director, APA Group 15.20 – 16.20

Flexible offices/coworking – an opportunity, a threat to the traditional lease market, or perhaps a natural course of events? – discussion panel The expansion of flexible office operators is in full swing. Flexible space accounted for one in four metres of offices leased in the centre of Warsaw in 2018. Existing operators continue to expand, we also see new entrants in Poland.

• Which lease models are the most popular among tenants currently, which ones will follow in the future?

• Is this market growing too fast in Poland?

• What occupancy levels can operators boast?

• Has the entry of WeWork and Spaces changed the balance of power?

• What will happen to the industry after the bonuses offered by developers when signing lease agreements come to an end and an economic slowdown takes hold?

13

Moderator: Mikołaj Niemczycki, coworking clients manager, Cushman & Wakefield Panelists: Piotr Grabowski, business development & partnerships manager, HUBHUB

Monika Kaczmarczyk, managing director, Adgar Poland

Sebastian Rączkowski, managing director, CitySpace

Marta Moksa, managing director, O4 Coworking 21.00-01.00

Banquet in Klub Atelier

11 June 2019 10.30 – 11.00

Meetings over coffee.

11.00 – 12.00

Today, not shopping centres anymore but leisure centres. What comes tomorrow? – discussion panel Shopping centres have to respond ever faster to changing styles and shopping habits and adapt their offer to new generations of customers.

The challenges and opportunities facing the shopping centre market in Poland.

• How to draw customers to offline shops in an online world?

• How to respond to changing customer needs, or perhaps how to create them?

• The role of F&B in centres. What will it be in 5 years?

• Who has been the most affected by the Sunday trading ban?

• Are growing retail sales and the rise of e-commerce offsetting the losses due to non-trading Sundays?

• Mixed-use as an alternative to traditional shopping centres?

Moderator: Magdalena Frątczak, senior director, head of retail agency, CBRE Panelists: Marta Cegielnik-Michalska, senior associate at retail agency, Colliers International

Łukasz Derlacki, CEO, head of group, ARS Retail Group

Anna Duchnowska, senior director, Invesco Real Estate 12.00 – 12.15

Coffee break.

12.15 – 13.15

The investment market – a wall of money to spend or a stream of capital flowing towards the other countries in our region – discussion panel Record volumes of investment transactions in 2018 indicated that Poland is becoming an even more attractive destination for global capital. It was similar in the other countries of our region. What’s in store in 2019?

• Who is investing in Polish properties and how is the balance of power changing?

• What can be the sources of the new capital?

• Is there a chance for another record?

• What can negatively impact investor decisions?

Moderator: Joanna Mroczek, senior director, head of research & marketing, CBRE Panelists: Dorota Dajnowicz, Real Estate Project Director, TFI PZU

Sławomir Gajewski, chairman of the board, Torus

Paweł Nowakowski, MRICS, head of capital markets, Cresa Poland

Tomasz Ożdziński, associate partner, EY 13.15 – 13.25

Legal challenges of co-work leases – presentation

Prelegent: Katarzyna Woroszylska, managing partner, Baker Tilly Woroszylska Legal 13.25 – 14.10 Go east, there must be some civilization there?!, or the warehouse real estate market and the rapidly changing warehouse map and customer expectations – discussion panel

The warehouse map of Poland has already been changing for several years, but the changes have been much more dynamic recently. An

increasingly difficult labour market, the development of expressways and highways undoubtedly have an impact on these changes. How big is it?

• New trends in the warehouse real estate market

• E-commerce and its impact on the market

• Ever higher consumer expectations – first day delivery, last mile delivery

• Eastern Poland – a white spot on the warehouse map or a very promising location?

• Access to employees and automation of processes Moderator: Tomasz Mika, head of industrial Poland, JLL Panelists: Jan Barbasiewicz, director, Industrial and Logistics Agency, Colliers International

Marek Dobrzycki, managing director, Panattoni Europe

Waldemar Osmólski, head of Logistics Expertise Department, The Institute of Logistics and Warehousing (ILiM)

Andrzej Pawlak, head of business development Central&Eastern Europe, DHL 14.10 – 14.55

Lunch break.

14.55 – 15.05

Intelligent Solutions in the Elevator & Escalator Industry – KONE 24/7 Connected Services

Prelegents: Piotr Kotowski, Member of the board of KONE, KONE LPL WSN Managing Director Artur Matusiak, Member of the board of KONE, KONE LPL CEU Managing Director

15.05 – 15.50

Primum non nocere, or barriers to the growth of the commercial real estate market in Poland – discussion panel • Do not harm, but also do not help? The role of the Polish authorities in the creation of the real estate market • Monument conservators and developing protected areas • The special act and the mega act • Land use planning – how should exemplary cooperation between the public sector and urban planners look?

• The legal and tax regulations affecting the market

Moderator: Kamil Osiński, real estate law leader, EY Panelists: Piotr Grzybowski, head of the Department of European Funds and Development of the City of Czestochowa

Agnieszka Hryniewiecka-Jachowicz, director, member of the board, PINK

Bolesław Kołodziejczyk, Head of Research & Advisory, Cresa Poland

Grażyna Kuźma, partner, attorney at law, Taylor Wessing 15.50

14

The conclusion of the commercial part of the conference.

Agenda

15

Polish Real Estate Forum 2019 The residential part – Columbus Room

10 June 2019

9.00 – 9.30

Registration of Guests, morning coffee

9.30 – 10.15

THE INTRODUCTORY LECTURE Architecture has this wonderful feature that it allows us to look to the future ... (the Columbus hall – lecture open to all conference participants)

Special guest: Filip Springer, reporter and photographer

10.15 – 10.45

Electric revolution – how electric cars will influence real estate market – presentation (the Columbus hall – lecture open to all conference participants)

Prelegents: Tomasz Tonder, PR&Corporate Affairs Director, Volkswagen Group Poland

Maciej Mazur, managing director, The Polish Alternative Fuels Association (PSPA)

Janusz Grądzki, director of digital solutions department&innovation, ENGIE Poland 10.45 – 12.00

Which way is the market heading? How do customer attitudes determine investment decisions of developers? A summary of the situation in the residential real estate market at the end of H1 2019 – discussion panel • A year after MdM (Apartment for the Young). Has the lack of support programs permanently changed the residential market?

• Changes in consumer attitudes, how customer decision-making works.

• Developer attitudes towards the changing market environment.

Presentation: Katarzyna Kuniewicz, head of residential research & analysis, REAS|JLL Moderator: Katarzyna Cyprynowska, member of the supervisory board, Nowy Adres

Panelists: Jacek Furga, chairman of the committee for real estates financing, ZBP

Anna Kicińska, Real Estate Services, Partner, EY Real Estate Leader, EY

Grzegorz Kiełpsz, CEO, PZFD

Katarzyna Kuniewicz, head of residential research&analysis, REAS|JLL

Marcin Mazurek, director, mBank 12.00 – 12.15

Coffee break.

12.15 – 12.25

LPG-powered gas installations in housing construction – presentation

Prelegent: Paweł Kępski, gas network sales manager, Gaspol 12.25 – 13.25

A financial offensive or a return to traditional positions. The money market for developers and buyers in Q2 2019 – discussion panel • Changes in the offer for individual customers. Why does the banking sector only love „young gods”?

• David and Goliath, or why is the banking sector afraid of small developers?

• An investor trust crisis – why are corporate bonds and developer shares no longer the favourite product in the financial market?

Moderator: Witold Gadomski, economic journalist

Panelists: Tomasz Łapiński, CFO, Cordia Poland

Konrad Płochocki, general director, PZFD

Iwona Załuska, president of the management board, Upper Finance

Wiesław Źrebiec, CEO, TBS Polish Chamber 13.25 – 14.10

Lunch break.

14.10 – 15.10

Economy or ecology? What determines developer attitudes – costs, real customer needs, legal regulations? – discussion panel • What solutions have to be included in residential projects in accordance with EU regulations and international agreements by 2025?

• Available market solutions and the most common practices in the field of environmental and energy-saving solutions.

• BREEAM for the residential sector.

• Can we learn anything from the automotive industry?

Moderator: Artur Łeszczyński, Sustainability and Green Innovations Coordinator, Skanska Residential Development Poland

Panelists: Adam Banaszak, Business Manager - industrial & commercial customers, Gaspol

Sylwia Buźniak, sales coordinator, B2C, innogy Poland

Alicja Kuczera, managing director, PLGBC

Magdalena Reńska, managing director, member of the board, Euro Styl

Jacek Zengteler, managing director, Yareal 15.10 – 15.20 Intelligent Solutions in the Elevator & Escalator Industry – KONE Residential Flow – presentation

Prelegents: Piotr Kotowski, Member of the board, KONE LPL WSN Managing Director

Artur Matusiak, Member of the board, KONE LPL CEU Managing Director

15.20 – 16.20 Flippers, speculators, investors. A new packaging for old market practices – discussion panel

• Are there still any investment opportunities in the market and are developers their good providers?

• Speculative transactions in development projects – a way to increase sales or a future problem? Flips in reservation agreements and during the investment process.

• Investments in real estate portfolios, the PRS market, specific investor needs and main groups of active players.

Moderator: Krzysztof Kopeć, managing director, owner, Vestoria

Panelists: Jan Dziekoński, CEO, Mzuri Investment

Patryk Gogacz, owner, Hakerzy Nieruchomości, Nowe Inspiracje

Kamil Siedlecki, owner, Wymarzone Mieszkania

Maciej Welman, CEO, FlipNaPierwotnym 21.00-01.00

16

Banquet in Klub Atelier

11 June 2019 10.00 – 10.30

Meetings over coffee.

10.30 – 10.50

INTRODUCTORY PRESENTATION • The state of the construction industry at the end of H1 2019 • Bankruptcies in the construction industry, their scale and economic impact, possible difficulties, outlook for change

Prelegents: Damian Kaźmierczak, chief economist, Polish Federation of Construction Employers Łukasz Rączkowski, manager of team relationships with LGUs and SMEs clients, BIG InfoMonitor

10.50 – 11.10

INTRODUCTORY PRESENTATION Contracting in the construction process. How to safely navigate GC- developer negotiations • Aggressive strategies or „win-win” strategies in agreements • Contractual clauses and custom safeguards • Warranty and its actual handling

Prelegent: Przemysław Kucharski, managing partner, Kucharski&Partnerzy

11.10 – 12.00

Building in the sand or building on a rock – contracting challenges in the reality of cost pressures and employee shortages – discussion panel • Changes in employee availability, or are all the electricians going to leave for Germany?

• Price changes during construction. The possibility of renegotiating contracts and cost-saving strategies. How to safely achieve margins without taking money from the developer?

• Optimising construction organization costs and effective management of the investment process – is there still room for such actions?

Moderator: Aleksander Fedoruk, journalist

Panelists: Mariusz Bryksy, vice-president, SBDiM

Artur Ciołek, CEO, UNIMAX S.A.

Anna Dużyńska, director, Polnord

Bartłomiej Sosna, construction market expert, Spectis 12.00 – 12.15

Coffee break.

12.15 – 13.15

The quest for optimisation of the development project. Material technologies and contracting solutions that are becoming commonplace in the residential market – discussion panel • 3D printed houses – still a fantasy or already a reality?

• Material solutions to speed up the process and improve reliability. Prefabrication of buildings and selected components.

• An efficiently managed house, or have customers in the residential market taken to „smart home” solutions?

Moderator: Karol Wawrzyniak, architect, TOPROJEKT Panelists: Przemysław Borek, CEO, Pekabex Szymon Ochociński, strategic clients leader, Fibar Group Marek Popławski, director of sales and marketing, Unihouse Adam Zieliński, the West Pomeranian University of Technology

13.15 – 13.25 Electromobility – when the future becomes today – presentation

Prelegent: Mariusz Myszkowski, sales manager, innogy Poland 13.25 – 14.10 Revitalization/gentrification – restoring historical and postindustrial spaces on the example of selected projects. A real need or an investment fantasy? – discussion panel

• „Genius loci” – an investment challenge or obstacle?

• What do buyers of apartments expect in a space with a historical background? An apartment in a museum or a modern approach to history.

• Refining places – how to moderate desired social processes.

Moderator: Łukasz Drozda, planner and political scientist Panelists: Joanna Iwanowska-Nielsen, member of the board, WildaNova Wojciech Kłosowski, urban renewal expert Iwona Nosowska, sales&marketing manager, Ghelamco Mateusz Świętorzecki, architect, JEMS Architekci

14.10 – 14.55

14.55 – 15.40

Lunch break.

Shearing the developer – or who else wants a share in the distribution of developer margins – discussion panel.

• Are we facing a creeping taxation of the development industry? New burdens and additional hidden costs.

• The buyer’s safety at the developer’s expense – an illusion of safety for big money (in the context of the Development Guarantee Fund or other forms of capital cushion).

• Realising profits at the stage of land sale to a development company. Or how landowners try to be developers without risk.

Moderator: Rafał Szelenbaum, CEO, RS Real Estate

Panelists: Tomasz Olkiewicz, Legal Counsel, Partner, MDDP

Marlena Szaflarska, director of acquisition, Murapol S.A.

Katarzyna Woroszylska, managing partner, Baker Tilly Woroszylska Legal 15.40

The conclusion of the residential part of the conference.

17

Paneliści / Panelists

GOŚĆ SPECJALNY

Filip Springer Reporter i fotograf, wnikliwy obserwator polskiej architektury i przestrzeni, autor książek o tej tematyce: „Miedzianka.

Historia znikania”, „Źle Urodzone. Reportaże o architekturze PRL”, „Wanna z kolumnadą. Reportaże o polskiej przestrzeni”, „Zaczyn. O Zofii i Oskarze Hansenach”, „13 pięter”, „Księga Zachwytów”, „Miasto Archipelag. Polska mniejszych miast”, „Zegarmistrz”

18

Adam Banaszak kierownik handlowy – klienci biznesowi Gaspol

Jan Barbasiewicz dyrektor w Dziale Powierzchni Logistycznych i Przemysłowych Colliers International

Jakub Bartos dyrektor segmentu mieszkaniowego Golub GetHouse

Tomasz Białas senior partner development manager Microsoft

Przemysław Borek prezes zarządu Pekabex Bet

Mariusz Bryksy wiceprezes Stowarzyszenie Budowniczych Domów i Mieszkań

Sylwia Buźniak koordynator sprzedaży B2C innogy Polska

Marta Cegielnik-Michalska senior associate w Dziale Powierzchni Handlowych Colliers International

Robert Chmielewski CEO ShareSpace

Artur Ciołek prezes zarządu Unimax PB

Katarzyna Cyprynowska członek Rady Nadzorczej Nowy Adres

Dorota Dajnowicz, CCIM dyrektor zarządzania aktywami TFI PZU

19

20

Łukasz Derlacki CEO ARS Retail Group

Marek Dobrzycki dyrektor zarządzający Panattoni Europe

Łukasz Drozda urbanista i politolog Instytut Profilaktyki Społecznej i Resocjalizacji, Uniwersytet Warszawski

Anna Duchnowska, MRICS senior director Invesco

Anna Dużyńska dyrektor ds. przygotowania inwestycji Polnord

Jan Dziekoński prezes zarządu Mzuri Investments

Aleksander Fedoruk dziennikarz Forbes.pl

Magdalena Frątczak head of retail sector CBRE

dr Jacek Furga przewodniczący Komitetu ds.

Finansowania Nieruchomości Związek Banków Polskich

Witold Gadomski dziennikarz ekonomiczny

Sławomir Gajewski prezes Torus

Patryk Gogacz właściciel Nowe Inspiracje

Piotr Grabowski biz dev & partnerships manager HubHub

Janusz Grądzki dyrektor departamentu nowych technologii ENGIE Poland

Piotr Grzybowski naczelnik Wydziału Funduszy Europejskich i Rozwoju Urząd Miasta Częstochowy

Janusz Gutowski wiceprezydent Polska Federacja Rynku Nieruchomości

21

22

Agnieszka HryniewieckaJachowicz członek zarządu Polska Izba Nieruchomości Komercyjnych

Joanna Iwanowska-Nielsen członek zarządu, dyrektor ds. sprzedaży i marketingu WildaNova

Monika Kaczmarczyk dyrektor zarządzająca Agdar Poland

dr Damian Kaźmierczak główny ekonomista Polski Związek Pracodawców Budownictwa

Paweł Kępski kierownik sprzedaży ds. sieci gazowych Gaspol

Anna Kicińska, MRICS, CCIM partner, lider grupy rynku nieruchomości EY

Grzegorz Kiełpsz prezes zarządu Polski Związek Firm Deweloperskich

Gracjan Kleger CEO Gent Holding

Wojciech Kłosowski ekspert ds. rewitalizacji miast

Krzysztof Kogut prezes Polska Rada Facility Management

Bolesław Kołodziejczyk dyrektor działu badań rynkowych i doradztwa Cresa Polska

Krzysztof Kopeć dyrektor zarządzający Vestoria

Piotr Kotowski członek zarządu, dyrektor zarządzający KONE LPL WSN

Kamil Kowa director, head of corporate finance & valuation Savills

Przemysław Kucharski partner zarządzający Kucharski&Partners

Alicja Kuczera dyrektor zarządzający Polskie Stowarzyszenie Budownictwa Ekologicznego PLGBC

Rafał Kunicki prezes zarządu Senior Apartments

Katarzyna Kuniewicz senior director, head of residential research REAS/JLL

Marek Kuryłowicz prezes zarządu Kuryłowicz & Associates

Grażyna Kuźma partner Taylor Wessing

Maciej Lukas prezes zarządu Parkanizer

Tomasz Łapiński dyrektor finansowy Cordia International

Artur Łeszczyński koordynator ds. zrównoważonego rozwoju i innowacji Skanska Residential Development Poland

Artur Matusiak członek zarządu, dyrektor zarządzający KONE LPL CEU

Maciej Mazur dyrektor zarządzający Polskie Stowarzyszenie Paliw Alternatywnych

Marcin Mazurek wicedyrektor ds. analiz ekonomicznych mBank

dr Maximilian Mendel, MRICS senior director, head of residential investment REAS/JLL

Tomasz Mika dyrektor działu powierzchni magazynowych w Polsce JLL

Marta Moksa managing director O4 Coworking

Joanna Mroczek senior director, head of research & marketing CBRE

Mariusz Myszkowski menedżer sprzedaży innogy Polska

Mikołaj Niemczycki coworking clients manager Cushman&Wakefield

23

Iwona Nosowska sales&marketing manager Ghelamco Poland

Paweł Nowakowski, MRICS dyrektor działu rynków kapitałowych Cresa Polska

Szymon Ochociński kierownik ds. klientów strategicznych Fibar Group

Tomasz Olkiewicz partner MDDP

Kamil Osiński lider zespołu prawa nieruchomości EY

dr Waldemar Osmólski kierownik centrum logistyki Instytut Logistyki i Magazynowania

Tomasz Ożdziński associate partner, doradca dodatkowy, grupa rynku nieruchomości EY

Andrzej Pawlak business development director CEE DHL

Adam Penkala prezes zarządu Velis Real Estate Tech

Marcin Pietrzyk product manager CAD Projekt K&A

Konrad Płochocki dyrektor generalny Polski Związek Firm Deweloperskich

Mateusz Polkowski dyrektor działu badań rynku i doradztwa JLL

C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K

Marek Popławski dyrektor sprzedaży i marketingu Unihouse

24

Łukasz Rączkowski menadżer zespołów relacji z klientami JST i MŚP BIG InfoMonitor

Sebastian Rączkowski dyrektor zarządzający CitySpace

Magdalena Reńska dyrektor zarządzająca, członek zarządu Euro Styl

W Y D A W N I C T W O

Wszystko co musisz wiedzieć o logistyce, transporcie i produkcji

Kreujemy ❚ ❚ ❚ ❚

Jesteśmy liderem na rynku produktów wydawniczych dla branży TSL. Co roku wprowadzamy nowe projekty.

Wyjątkowa formuła konferencji – networking, dyżury ekspertów, współpraca handlowa.

Lubimy innowacje i chętnie odpowiadamy na aktualne trendy w branży.

Wspieramy Wydawnictwo Eurologistics to cenne źródło aktualnych informacji. ❚ Stanowimy platformę wymiany handlowej – u nas znajdziesz nowych klientów! ❚ Projekty „szyte na miarę”? Tylko z nami!

Działamy!

❚ Warsztaty, szkolenia, konferencje ❚ Badania rynkowe. ❚ 5 serwisów branżowych: eurologistics.pl • truck-business.pl • logistyka-produkcji.pl www.log24.pl • www.technologiedlatransportu.pl

C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K

25

26

Kamil Siedlecki właściciel Wymarzone Mieszkania

Bartłomiej Sosna ekspert rynku budowlanego Spectis

Marlena Szaflarska dyrektor ds. akwizycji Murapol

Rafał Szelenbaum prezes zarządu RS Real Estate

Michał Szopa dyrektor sprzedaży APA Group

Mateusz Świętorzecki architekt JEMS Architekci

Tomasz Tonder dyrektor PR i corporate affairs Volkswagen Group Polska

Karol Wawrzyniak architekt TOPROJEKT

Maciej Welman członek zarządu Flip Na Pierwotnym

Katarzyna Woroszylska partner zarządzająca Baker Tilly Woroszylska Legal

Iwona Załuska prezes Upper Finance Consulting

Jacek Zengteler head of residential department, board member Yareal Polska

dr Adam Zieliński inżynier, adiunkt Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie

Wiesław Źrebiec prezes Polska Izba Gospodarcza Towarzystw Budownictwa Społecznego

Sylwester Żydowicz partner Taylor Wessing

27

WYZWANIA PRAWNE PRZY WYNAJMIE POWIERZCHNI POD CO-WORK LEGAL CHALLENGES OF CO-WORK LEASES Co–worki wchodzą na rynek z dużym rozmachem i choć nikt jeszcze nie wie, czy rzeczywiście zmienią rynek pracy, już teraz wpływają na rynek wynajmu.

Dla wynajmującego najemca co-workingowy jest atrakcyjny ze względu na to, że zazwyczaj wymaga dużych powierzchni i nie szczędzi wydatków na fit–out.

Równocześnie jednak wynajmujący musi zboczyć ze standardowych ścieżek i pokonać kilka poprzeczek prawnych, organizacyjnych i negocjacyjnych.

Co–works are becoming more and more visible on the market and while we still don’t know whether they will actually change the way we work, they already seem to have an impact on the lease market. For the landlord the co–working tenant is an attractive partner with large appetite for space and deep pockets for high end fit–outs. At the same time, in order to actually close the deal the landlord must often explore some new organizational, legal and negotiation paths.

28

1. Wymogi przeciwpożarowe

1. Fire protection requirements

Udostępnianie powierzchni coworkingowej licznym użytkownikom indywidualnym oznacza, że powierzchnia zaprojektowana do podziału na kilku najemców staje się powierzchnią quasi-publiczną i co za tym idzie, podlega istotnie zaostrzonemu rygorowi w zakresie ochrony przeciwpożarowej. Projektując fit-out takiej powierzchni na etapie realizacji inwestycji, deweloper będzie się zmagał nie tylko z zapewnieniem wystarczającej liczby wyjść ewakuacyjnych, ale również z nieprzewidzianym wzrostem kosztów, wymuszonym np. przez konieczność wyposażenia wewnętrznych ciągów komunikacyjnych w urządzenia przeciwpożarowe właściwe dla dróg ewakuacyjnych. Nawet jeśli względy techniczne nie uniemożliwią dostosowania powierzchni pod co-work, aspekt kosztowy może spowodować, że ten pozornie atrakcyjny najemca okaże się zbyt dużym ciężarem.

The use of the co-working area by a large number of individual clients turns spaces designed to be divided between a few tenants to a quasi-public space, which in consequence is subject to significantly more restrictive fire protection regulations. The fit-out design of such spaces during the construction phase will confront the designer with a number of challenges, from the provision of sufficient emergency exits to the unforeseen cost increase related to the necessity to equip internal communication ways with fire protection installations required for escape routes. Even if technical aspects can be successfully managed the increased costs can often turn the initially attractive client into a too heavy burden.

One solution is to seek administrative approval for a deviation from technical requirements and the acceptance of

Rozwiązaniem problemu może być uzyskanie zgody organów administracji na odstępstwo od wymogów technicznych i zaproponowanie alternatywnych rozwiązań. O ile jednak to rozwiązanie dla obiektów już istniejących oznacza „jedynie” istotną pozycję w harmonogramie dostosowania powierzchni, dla inwestycji w fazie realizacji może powodować konieczność zmiany pozwolenia na budowę.

2. Odpowiedzialność najemcy Jednym z klasycznych obszarów intensywnych negocjacji umowy najmu biurowego jest odpowiedzialność najemcy za działania osób trzecich, takich jak dostawcy lub goście. Oczywiście mienie wynajmującego jest ubezpieczone, jednak nie wszystkie szkody i zakłócenia będą objęte ochroną ubezpieczeniową, tak jak np. ewakuacje całego budynku związane z groźbami pod adresem jednego z najemców. W przypadku co-worków wynajmujący powinien ten aspekt szczególnie brać pod uwagę.

3. Zabezpieczenie roszczeń wynajmującego Mając na uwadze, że model biznesowy co-worków jest w fazie rozwoju, potencjalni inwestorzy nie zawsze przychylnie się odnoszą do tego typu najemców. Z perspektywy wynajmującego warto być na to przygotowanym poprzez uzyskanie powiększonego zabezpieczenia.

alternate solutions. While this solution is practicable for already functioning buildings and leads “only” to a prolonged timeline, in case of buildings under development it may result in the necessity to amend the construction permit.

2. Tenant’s liability One of the evergreens in lease agreement negotiations is the tenant’s liability for third parties, such as guests or contractors. While obviously the landlord’s assets are insured, not all damages and disturbances will be covered by insurance, such as e.g. the evacuation of the building due to threats against one of the tenants. Taking into account the specific co-working business model, in lease agreements with a provider of co-work space the extent of the tenant’s liability will be of particular interest to the landlord.

3. Lease collateral Given that the co-working business model is still under development, not all potential investors are giving it a high rating on the financial reliability scale. Therefore, from the landlord’s perspective it may be worth considering whether an increased collateral, exceeding the standard 3 moths rent, service charges and VAT should be requested.

Katarzyna Woroszylska, Managing Partner Rechtsanwältin/Advocate, Baker Tilly Woroszylska Legal

29

ELEKTRYCZNA REWOLUCJA, CZYLI JAK SAMOCHODY ELEKTRYCZNE ZMIENIĄ RYNEK NIERUCHOMOŚCI ELECTRIC REVOLUTION - HOW ELECTRIC CARS WILL CHANGE THE REAL ESTATE MARKET Zmiany klimatyczne stały się faktem. Rok 2018 był czwartym najcieplejszym rokiem od początku pomiarów, tuż za rekordowymi latami 2015, 2016 i 2017. „Jesteśmy pierwszym pokoleniem, które w pełni zrozumiało zachodzące zmiany klimatyczne i ostatnim, które może jeszcze coś w tej sprawie zmienić” – stwierdził Petteri Taalas, Sekretarz Generalny Światowej Organizacji Meteorologicznej, podczas konferencji na temat klimatu w Katowicach.

Climate change has become a fact. 2018 was the fourth warmest year since records have been kept, just behind the record years of 2015, 2016 and 2017. “We are the first generation that fully grasped climate change and the last one that can still do something about it,” said Petteri Taalas, Secretary General of the World Meteorological Organization, during a climate conference in Katowice.

30

Nie ma wątpliwości, że emisję dwutlenku węgla spowodowaną ludzką działalnością należy jak najszybciej zmniejszyć.

Obok innych dziedzin gospodarki swój wkład w redukcję musi wnieść również sektor transportowy.

There is no doubt that the carbon dioxide emissions caused by humans must be reduced as soon as possible. The transport sector needs to contribute to the reduction alongside other industries.

W Unii Europejskiej wprowadzono normę ograniczającą średnią emisji dwutlenku węgla przez samochody jednego producenta do 95 g/km w 2020 roku (dziś obowiązuje 130 g/km).

Za przekroczenie tego limitu grożą surowe kary. Do 2030 roku emisja CO2 musi zostać zmniejszona o kolejne 37,5%. Bez samochodów elektrycznych nie uda się spełnić tego wymogu.

Limit jest tak restrykcyjny, że za 11 lat sprzedaż aut elektrycznych będzie musiała stanowić około 40%.

The European Union introduced norms limiting the average CO2 emissions generated by cars from one manufacturer to 95 g/km in 2020 (the current limit is 130 g/km). Severe penalties will be imposed for exceeding this limit. By 2030, CO2 emissions must be reduced by a further 37.5%.

This target cannot be met without electric cars. The limit is so restrictive that in 11 years electric cars will have to account for about 40 percent of total sales.

Mimo gigantycznego wyzwania jakie postawiono przed branżą, koncern Volkswagen popiera dążenie do czystej mobilności i w ciągu najbliższych pięciu lat zainwestuje 30 miliardów euro w elektryczne środki transportu. Przeprowadzi tym samym największą w dziejach motoryzacji ofensywę w dziedzinie samochodów elektrycznych. Projektowane modele będą wykorzystywały wyłącznie technologię napędu elektrycznego ze wszystkimi możliwościami jakie ona daje: duży zasięg, przestronne wnętrze, dynamiczne właściwości jezdne.

Despite the enormous challenge set before the industry, the Volkswagen Group supports the goal of clean mobility and will invest 30 billion euros in electric transport in the next five years. Thus, it will mount the greatest offensive to promote electric cars in the history of motoring. The models being designed will use electric power exclusively, with all its potential benefits: long range, spacious interior, dynamic driving characteristics.

Samochody elektryczne są lepsze od swoich odpowiedników spalinowych nie tylko pod względem komfortu i dynamiki jazdy, są także tańsze w eksploatacji. Pierwszym elektrycznym modelem nowej generacji będzie kompaktowy ID.3, którego produkcja rozpocznie się już pod koniec tego roku. W ciągu

Electric cars are better than their internal combustion counterparts not only in terms of comfort and driving dynamics; they are also cheaper to operate. The first electric car of the new generation will be the compact ID.3, whose production will start as early as the end of this year. 10,000 ID.3 cars were pre-ordered in Europe within 24 hours of the

pierwszych 24 godzin od opublikowania wstępnej oferty na ID.3 zarezerwowano w Europie 10 000 aut. W przyszłości Volkswagen będzie oferował atrakcyjne modele w każdym segmencie rynku – od auta kompaktowego po lifestylowego Bulli. Już w 2025 roku marka będzie sprzedawała na świecie co najmniej milion samochodów elektrycznych rocznie, Grupa nawet do 3 milionów.

Aby samochody elektryczne odnosiły sukces potrzeba wspólnej pracy kilku sektorów, polityków i samorządowców.

Niezwykle ważna jest sieć ładowarek. Te przy głównych drogach powstają stosunkowo szybko, problem stanowi jednak infrastruktura w domach, zakładach pracy oraz budynkach użyteczności publicznej. Wsparcie sektora budowlanego w tym zakresie jest niezwykle istotne. Przy projektowaniu inwestycji należy pamiętać o potrzebach przyszłych użytkowników samochodów elektrycznych. 70% procesów ładowania odbywa się w budynkach: w domu, najczęściej w nocy (50%), w pracy (20%). Pozostałe 25% procesu ładowania to teren miasta (w dużej mierze centra handlowe) i zaledwie 5% na trasach.

Motoryzacja rozpoczyna właśnie dużą rewolucję, sektor zmienia się niezwykle dynamicznie. Ta zmiana wykreuje nowe potrzeby i zachowania ludzi. Warto się do nich przygotować.

Tomasz Tonder Dyrektor PR i Corporate Affairs Grupy Volkswagen w Polsce

publication of the initial offer. In the future, Volkswagen will sell attractive models in every market segment – from a compact to a lifestyle Bulli. Already in 2025, the brand will sell at least one million electric cars per year; for the whole Group this figure can be as high as 3 million.

To ensure that electric cars are successful, several industries, politicians and local governments will need to work together. The chargers network is extremely important.

Chargers situated by main roads are being built relatively fast; the problem is with infrastructure in homes, workplaces and public buildings. Therefore, support from the construction sector will be crucial. Developers must heed the needs of future users of electric cars. 70 percent of the charging takes place in buildings: at home, usually at night (50%) and at work (20%). The remaining 25% takes place in urban areas (mostly in shopping centres) and only 5% on the road.

The automotive industry is on the cusp of a major revolution, and the sector is changing very rapidly. This change will give rise to new needs and patterns of human behaviour. We need to be ready for it.

31

USŁUGI WYNAJMU LOKALI MIESZKALNYCH DLA DELEGOWANYCH PRACOWNIKÓW OBJĘTE ZWOLNIENIEM Z VAT VAT EXEMPT HOUSING RENTAL SERVICES FOR POSTED WORKERS W związku z delegowaniem pracowników przy różnego rodzaju projektach do innej miejscowości na terenie kraju, pracodawcy zapewniają im tymczasowe zakwaterowanie. Mimo, że beneficjentem tych usług jest pracownik, to koszty najmu i zawarcie umowy leży po stronie pracodawcy.

Concerning the posting of workers for various types of projects to another location within the country, employers must provide them with temporary accommodation. Although the beneficiary of these services is the employee, it is the employer who bears the lease costs and concludes the agreement.

32

Wynajmujący, świadczący usługi krótkoterminowego najmu nieruchomości zgłaszali wątpliwości dotyczące opodatkowania takich usług stawką 8% VAT bądź uznania ich za usługi zwolnione z VAT, co rodzi istotne konsekwencje w zakresie rozliczeń z fiskusem.

Lessors who provide short-term real estate rental services have raised doubts about the taxation of such services at the rate of 8% VAT or recognize them as services exempt from the application of VAT, which has significant consequences in terms of tax settlements.

Cele mieszkaniowe Zgodnie z treścią art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy VAT, zwalnia się od podatku usługi w zakresie wynajmowania lub wydzierżawiania nieruchomości o charakterze mieszkalnym lub części nieruchomości, na własny rachunek, wyłącznie na cele mieszkaniowe.

Zwolnienie, które znajduje się w art. 43 ust. 1 pkt 36 stanowi implementację art. 135 ust. 1 lit. 1 Dyrektywy 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej, który stanowi, że państwa członkowskie zwalniają z VAT transakcje dzierżawy i wynajmu nieruchomości. Krajowe ustawodawstwo stanowi o zwolnieniu z opodatkowania usługi najmu ustanawiając dodatkowy warunek, tj. jego mieszkaniowego przeznaczenia.

Należy przypomnieć, że przedsiębiorca (wynajmujący) świadczący wyłącznie sprzedaż zwolnioną w ogóle nie musi rejestrować się jako podatnik VAT i wystawiać faktur VAT (wystarczą zwykłe rachunki). Jeżeli jednak się zarejestruje jako podatnik VAT, wystawia faktury z adnotacją„zw” w miejscu, gdzie powinna zostać wskazana stawka.

Konieczne jest podkreślenie, że przy świadczeniu usług zwolnionych nie istnieje możliwość odliczenia VAT od nabytych towarów i usług związanych z prowadzoną działalnością (nawet, jeśli przedsiębiorca dobrowolnie się zarejestruje jako podatnik).

Housing objectives Pursuant to Article 43 section 1 point 36 of the goods and services tax act, services for people who are renting or leasing residential real estate or a part of real estate themselves, exclusively for housing purposes, are exempt from VAT. The exemption provided for in Article 43 section 1 point 36 is an implementation of Article 135 section 1 (1) of Directive 2006/112/EC of 28 November 2006 on the common system of value added tax which provides that Member States are exempt from VAT transactions of the leasing or letting of immovable property. National legislation provides for exemption from taxation of lease services by establishing an additional condition, i.e. its residential use.

It should be noted that an entrepreneur (lessor) who only supplies exempt sales need not register as a VAT payer nor issue VAT invoices in any form (simple bills are sufficient).

However, if he/she registers as a VAT payer, he/she issues invoices indicating ’ex’ (pl. 'zw') in the place where the rate should be indicated.

It is necessary to emphasise that when exempt services are supplied, VAT cannot be deducted on goods and services connected with the conducted business activity (even if the trader voluntarily registers as a taxable person).

Usługi związane z zakwaterowaniem Stosownie zaś do art. 43 ust. 20 ustawy VAT, ww. zwolnienie nie ma zastosowania do usług wymienionych w poz. 163 załącznika nr 3 do ustawy (wykaz towarów i usług, opodatkowanych stawką podatku w wysokości 8%, gdzie znajdują się usługi związane z zakwaterowaniem, oznaczone symbolem PKWiU 55).

W takim przypadku przedsiębiorca ma obowiązek rejestracji jako podatnik VAT czynny i wystawiania faktur VAT ze stawką 8%. Ma również prawo do odliczenia VAT na zasadach ogólnych

Accommodation services Pursuant to Article 43 section 20 of the goods and services tax act, the aforementioned exemption does not apply to services listed in item 163 of Annex 3 to the act (list of goods and services taxed at the rate of 8%, where there are services related to accommodation, marked PKWiU 55).

In such a case, the entrepreneur is obliged to register as an active VAT payer and issue VAT invoices at the rate of 8%.

He/she also has the right to deduct VAT on general terms and conditions.

Stanowisko Dyrektora KIS Powyższe zagadnienie stało się przedmiotem wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego. W interpretacji indywidualnej z dnia 9 maja 2019 r. Dyrektor KIS uznał, że usługi najmu lokali mieszkalnych firmom w celu zakwaterowania ich pracowników oddelegowanych do pracy w innej miejscowości niż miejsce ich zamieszkania, będą korzystać ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy VAT. Zgodnie z przedstawionym stanem faktycznym, podatnik (wynajmujący) prowadził działalności sklasyfikowaną pod PKWiU 55.90.12.0, tj. usługi świadczone przez hotele pracownicze. Według klasyfikacji usługa była świadczona przez podatnika na rzecz innych przedsiębiorców – pracodawców.

Stosownie do treści ramowej umowy zawieranej pomiędzy wynajmującym a najemcami (przedsiębiorcami), wynajmujący zobowiązał się do przekazania lokali mieszkalnych najemcom, którzy następnie przekazują je nieodpłatnie swoim pracownikom; najemcy nie prowadzą działalności gospodarczej w zakresie najmu mieszkań; z umowy zawartej pomiędzy wynajmującym a najemcą wynika, że lokale mogą być wykorzystywane wyłącznie w celach mieszkaniowych.

Organ wskazał, że zwolnienie od podatku od towarów i usług korzysta wyłącznie świadczenie usług wynajmu nieruchomości o charakterze mieszkalnym na cele mieszkaniowe.

Zastosowanie zwolnienia jest więc uzależnione od spełnienia przesłanek obiektywnych, dotyczących charakteru wynajmowanego lokalu (lokal mieszkalny) oraz subiektywnych, dotyczących przeznaczenia wynajmowanego lokalu (cel mieszkaniowy). W związku z tym, zwolnieniu nie podlega wynajem nieruchomości o charakterze mieszkalnym na cel inny niż mieszkaniowy. Przy czym przepis nie uzależnia zastosowania zwolnienia od rodzaju czy formy prawnej podmiotu świadczącego usługę, jak i podmiotu nabywającego tę usługę.

W wydanej interpretacji wskazano, że przesłanki do zastosowania zwolnienia to świadczenie usługi na własny rachunek, charakter mieszkalny nieruchomości, mieszkaniowy cel najmu lub dzierżawy.

Liczy się ostateczny cel najmu wynikający z umowy Uzasadniając swoje stanowisko Dyrektor KIS wskazał, że wynajmując lokale mieszkalne najemcom (firmom) na cele mieszkaniowe (tj. w celu zakwaterowania ich pracowników), nie stanie się przez to podmiotem świadczącym usługi zakwaterowania.

Podkreślił również, że z umowy zawartej pomiędzy wynajmującym a najemcą wynika, że lokale mogą być wykorzystywane wyłącznie w celach mieszkaniowych, ponadto podatnik wskazał, że przedmiotem umowy z przedsiębiorcami (najemcami) jest przekazanie lokali mieszkalnych najemcom, którzy przekazują je nieodpłatnie swoim pracownikom, najemcy zaś nie prowadzą działalności gospodarczej w zakresie najmu.

Ostatecznym celem oddania w najem lokali mieszkalnych było zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych pracowników najemców. Nie jest istotne, że pracownicy firm nie byli stroną umowy najmu, bowiem w ich imieniu występuje firma, zatem sens wynajmu stanowi zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych pracowników w czasie, w którym pełnią oni obowiązki służbowe.

Ponadto, jak wynika z wniosku, najemcy nie będą prowadzić w wynajętych lokalach mieszkalnych działalności gospodarczej. Okoliczności tej nie zmienia również fakt, że najem dokonany jest na rzecz firm prowadzących działalność gospodarczą na własny rachunek. Istotny jest cel, na jaki lokal mieszkalny jest wynajmowany przez Wnioskodawcę – wynajmowany jest najemcy z przeznaczeniem na cele mieszkaniowe (co wynika z zawartej umowy).

Autor: Krzysztof Borżoł, Adwokat/Senior Associate, Taylor Wessing

Position of the Director of Krajowa Informacja Skarbowa (KIS) The above issue became the subject of an application for an individual interpretation of tax law provisions. In the individual interpretation of 9 May 2019, the Director of the KIS stated that the services of renting residential premises to companies for the purpose of accommodating their employees delegated to work in a place other than their place of residence will benefit from an exemption from VAT on the basis of Article 43 section 1 point 36 of the goods and services tax act.

Therefore the taxpayer (lessor) carried out business activities which are classified under PKWiU 55.90.12.0, i.e. services provided by employees' hotels. According to the classification, the service was provided by a taxpayer to other entrepreneurs – employers.

Pursuant to the content of the framework agreement between the lessor and lessee (entrepreneurs), the lessor has undertaken to transfer the residential premises to the lessees who subsequently transfer them free of charge to their employees; the lessees do not conduct a business activity in the field of rental of the residential premises; the agreement between the lessor and the lessee states that the premises can only be used for residential purposes.

The Authority indicated that the exemption from the tax on goods and services only benefits the rental services of a residential nature. The application of the exemption is, therefore, subject to the fulfilment of the objective criteria relating to the nature of the rented premises (residential premises) and the subjective criteria relating to the purpose of the rented premises (residential premises). Consequently, the exemption shall not be subject to the rental of the premises of a non-residential nature. However, the provision does not make the application of the exemption conditional on the nature or legal form of the service provider and of the entity acquiring the service.

The interpretation indicates that the rationale for the application of the exemption is self-employment, residential nature of the property, residential purpose of the rental service or a lease.

It is the ultimate goal of the lease resulting from the agreement which matters The Director of the KIS in their justification indicated that renting the residential premises to lessees (to entrepreneurs) for residential purposes (i.e. for the accommodation of their employees) will not become a provider of accommodation services.

He also stressed that from the agreement concluded between the lessor and the lessee results that the premises can only be used for residential purposes, additionally the taxpayer indicated that the subject of the agreement with the entrepreneurs (lessees) is to transfer the residential premises to the lessees who transfer them free of charge to their employees, and the lessees do not conduct a business activity in the field of rental of the residential premises.

The ultimate goal of rental of residential premises was to meet the housing needs of the lessees. It is not important that the employees of the companies were not a party to the housing rental agreement, because a company is present on their behalf, so the meaning of the rental is to meet the housing needs of the workers at the time they perform their duties.

Moreover, as is apparent from the application, the lessees will not conduct a business activity in the rented premises.

This does not also change the fact that the lease is made to self-employed individuals. The purpose is important for which the residential premises is rented by the Applicant – that it is rented to the lessee for residential purposes (which results from the concluded agreement).

33

34

JAK SRS POMAGA EFEKTYWNIE WYKORZYSTAĆ PRZESTRZEŃ BIUROWĄ?

HOW DOES RBS HELP YOU TO USE THE OFFICE SPACE EFFECTIVELY? SRS to skrót od Systemu Rezerwacji Sal – intuicyjnego narzędzia stworzonego przez APA Group. Dzięki niemu możesz sprawnie zarządzać zasobami biura, ale przede wszystkim znacząco podnieść efektywność pracy w firmie. Poznaj SRS i dowiedz się, jakie korzyści może Ci przynieść.

RBS it is an abbreviation from Room Booking System. It is a intuitive tool made by APA Group. Thanks to RBS you can not only efficiently manage your offices but first of all increase substantially productivity in your company. Check RBS and you will see benefits that it brings!

Czy tak prozaiczna czynność jak rezerwacja sali konferencyjnej lub części przestrzeni biurowej może wpływać na efektywność pracy? Co do tego nie mamy żadnych wątpliwości.

Pracownicy biurowców doskonale wiedzą, jak wygląda wewnętrzna walka o miejsce na przeprowadzenie firmowej konferencji, wideorozmowy z pracownikami innej filii czy ważnego spotkania z klientami. Znalezienie odpowiedniego pomieszczenia czasami graniczy z cudem, powodując przy tym kłopoty w komunikacji między pracownikami. Nic w tym dziwnego. Poszukiwania sali zabierają im czas i dezorganizują dzień, nie raz zmuszając do przesuwania istotnych planów. A w biurze często pracuje nawet kilkadziesiąt osób, które dzielą się na teamy, mają swoje projekty i klientów. Każdy z zespołów organizuje przecież swoje wewnętrzne spotkania, przyjmuje kontrahentów, dba o jak najlepszą organizację i warunki do rozmów. Wgląd w plan rezerwacji sal oraz możliwość szybkiej rezerwacji potrzebnej przestrzeni, rozwiązuje nie tylko problemy organizacyjne i komunikacyjne, ale pomaga zyskać cenny czas.

Efektywne zarządzanie biurem System rezerwacji sal (SRS) to proste i intuicyjne narzędzie służące do zarządzania przestrzenią budynkową. Jest elastyczny, wielofunkcyjny, mobilny i wygodny. A to oznacza, że możesz z niego korzystać skąd chcesz i kiedy tylko potrzebujesz, bez konieczności rezerwowania sali w biurze. Na wszystkie po-

Can work efficiency be influenced by such a mundane activity as booking a conference hall or a part of the office space? The answer is yes, and there is no doubt about it.

Office workers know only too well how difficult it is sometimes to struggle for some space for a company conference, a video call with employees located in another branch, or an important meeting with clients. Finding an appropriate room sometimes borders on the miraculous, causing communication problems among company employees. And no wonder. Searching for a room is time-consuming. It disorganises your day and forces you to put off important plans.

And there can be as many as several dozen people working in one office space, and they can belong to different teams, have their projects to attend and clients to take care of.

Each team organises its own internal briefings, receives its own customers, wishes to provide the best organisation of and conditions for business negotiations. An opportunity to check the room booking plan and to quickly book the necessary space not only solves organisation- and communication-related issues, but also helps to gain valuable time.

Effective office management Room Booking System (RBS) is a simple and intuitive building space management tool. It is flexible, multifunctional, mobile, and convenient. And this means that you can use it from any place, whenever you require some space, with no

35

36

trzeby osób korzystających z przestrzeni biurowych, sal konferencyjnych, hal widowiskowych czy gabinetów, APA Group odpowiada jednym, praktycznym rozwiązaniem. Do obsługi SRS wystarczy urządzenie wyposażone w system Windows, Mac, Android lub iOS z wyświetlaczem i / lub z opcją dotykową.

need to book a room personally in the office. APA Group’s answer to all the needs of users of the office space, conference halls, entertainment arenas or offices is just one, practical solution. All you need to operate RBS is a device equipped with Windows, Mac, Android, or iOS operating system and a screen and/or a touch screen.

System pełen korzyści Najważniejszym zadaniem systemu SRS jest informowanie użytkowników o dostępności sal. Upoważnieni do korzystania z systemu pracownicy biura, korzystając ze smartfona, tabletu czy laptopa, mogą zawsze sprawdzić plan zagospodarowania sal. Dzięki temu widzą dokładny harmonogram spotkań organizowanych w biurze z informacją o wolnych salach. W ten sposób szybko i łatwo rezerwują potrzebne pomieszczenie na określony czas. Użytkownicy mają dostęp do systemu z poziomu strony internetowej lub poczty elektronicznej. W ramach systemu mogą przypisywać uczestnikom spotkania funkcje organizatora i uczestników. Zaraz po zarezerwowaniu sali, każdy z przypisanych do wydarzenia uczestników otrzymuje automatyczne zaproszenie, które system sam generuje i wysyła.

System full of benefits The most important task of RBS is notifying its users about availability of rooms. Office workers authorised to use the system can check the room management plan at any time using their smartphones, tablets, or laptops, which allows them to view the exact schedule of meetings organised in the office with information on availability of rooms. This way they can book the room they need for a specific period – it is easy and hassle-free. Users can access the system from the level of a website or electronic mail. The system allows to assign functions of meeting organisers and participants to particular individuals. Right after booking a room, each of the participants assigned to a particular event receives an automatic invitation, which is generated and sent out by the system.

Połączenie sił systemów SRS i BMS Poza tym system SRS daje też możliwość sterowania komfortem sali przed, w trakcie i po spotkaniu. Oznacza to, że możesz w bardzo prosty sposób dopasować optymalne parametry oświetlenia, temperatury i jakości powietrza, a także ekranów czy dodatkowych urządzeń. To wpływające na komfort funkcje, które można włączyć po zainstalowaniu w firmie systemu BMS stworzonego przez APA Group. System BMS to kompleksowe rozwiązanie sterujące automatyką budynkową. Pozwala zarządzać wieloma parametrami biura, jest intuicyjny, uniwersalny i w pełni skalowalny. Jeśli jest zainstalowany w biurze, pozwala na rozszerzenie możliwości Systemu rezerwacji sal.

Dzięki temu możesz z powodzeniem sterować komfortem, a także korzystać z gotowych scenariuszy użytkowania sali (np. gdy włączysz projektor, automatycznie zmieni się oświetlenie, a rolety zaczną zasłaniać okna, a to wszystko za jednym kliknięciem). Z kolei, by zapewnić bezpieczeństwo, możesz uruchomić funkcję kontroli dostępu.

Combination of advantages of RBS and BMS Moreover, RBS provides the opportunity to control the room comfort before, during, and after the meeting. This means that you can easily adjust optimal parameters of lighting, temperature, and air quality, as well as of screens and additional devices. These comfort-affecting functions can be activated after the company installs the BMS system developed by APA Group. BMS is a comprehensive building management solution. It allows to control numerous parameters of the office space; it is intuitive, universal, and fully scalable. If installed in the office space, it allows to extend the capabilities of the Room Booking System. Thanks to it you can successfully control comfort, as well as make use of preset scenarios for the use of a particular room (e.g. if you turn a projector on, the lighting will adjust automatically, and the blinds will start covering the windows, and all this with just one click). If you wish to ensure safety, on the other hand, you can activate the access control function.

Reklam

37 Reklama_RE_200x260_FINAL-2019.indd 7

2019-05-21 13:06:22

INTELIGENTNY SERWIS DŹWIGOWY – KONE 24/7 CONNECTED SERVICES INTELLIGENT ELEVATORS AND ESCALATORS SERVICE – KONE 24/7 CONNECTED SERVICES Rozwój mobilnej łączności, sztuczna inteligencja, uczące się maszyny czy przetwarzanie danych w chmurze, to tylko niektóre efekty cyfryzacji – najbardziej dynamicznego trendu wpływającego na praktykę naszego życia.

The development of mobile communication, artificial intelligence, learning machines or cloud data processing are just some of the effects of digitization – the most dynamic trend affecting the practice of our lives.

Not only are everyday appliances, such as cars, refrigerators or telephones, already smart, but intelligent services are beginning to appear on the market too, the quality of which can clearly exceed the standard of traditional services. An example of such services is the lift service already offered in Poland by KONE. Probably no one is surprised by the fact that a good fitter, with current inspections of an elevator, can predict some of its damages or failures, even well in advance.

With KONE 24/7 CONNECTED SERVICES, we are able to provide this fitter with knowledge about several hundred parameters of the device in real time, analyzed by a 24/7 diagnostic system. All this without any human error in assessing the situation, without interfering with the elevator mechanism and without interrupting the operation thereof.

Inteligentne są już nie tylko sprzęty codziennego użytku, jak samochód, lodówka czy telefon, zaczynają pojawiać się na rynku inteligentne usługi, których jakość może wyraźnie przewyższać standard tradycyjnych usług. Przykładem takich usług jest serwis dźwigowy oferowany już w Polsce przez KONE. Nikogo zapewne nie dziwi, że dobry fachowiec dzięki bieżącym przeglądom urządzenia może przewidzieć niektóre jego uszkodzenia lub awarie nawet ze sporym wyprzedzeniem. Dzięki KONE 24/7 CONNECTED SERVICES możemy dzisiaj tego fachowca wyposażyć w czasie rzeczywistym w wiedzę o kilkuset parametrach urządzenia, przeanalizowanych przez system diagnostyczny działający 24/7.

A wszystko to bez ludzkich błędów w ocenie sytuacji, bez ingerowania w mechanizm windy i bez przerywania jej pracy.

Ciągła obserwacja urządzenia połączona z analizą danych, pochodzących z sensorów zamontowanych w windzie, to pierwszy krok do inteligentnej konserwacji. Drugi, to możliwość uzyskania po przetworzeniu „big data” zrozumiałych i użytecznych komunikatów, pozwalających konserwatorowi reagować w optymalnym czasie. Oznacza to, że Serwis KONE podejmuje planowe działania zanim dojdzie do awarii, ponadto konserwator wie z góry, co będzie naprawiał, jakie ma wziąć ze sobą części zamienne i narzędzia.

38

Rozwiązanie KONE stworzone z IBM Watson IoT zapewnia również komunikację w czasie rzeczywistym z Klientami – obecnie Zarządcy budynków mogą otrzymywać infor-

Continuous observation of the device combined with analysis of data from the sensors installed in the elevator is the first step to intelligent maintenance. The second is the ability to obtain, after the processing of “big data” understandable and useful messages, allowing the fitter to respond in optimal time. This denotes that the KONE Service takes scheduled action before a failure occurs, moreover, the fitter knows in advance what to repair, as well as what spare parts and tools to take.

The KONE solution created in cooperation with IBM Watson IoT also provides real-time communication with Customers – currently, Facility Managers can receive information about the parameters of the elevators simultaneously with KONE fitter. This gives them the oppor-

macje o parametrach urządzenia równocześnie z konserwatorami KONE. Daje to im możliwość oceny stanu urządzenia oraz przewidywania i uzgadniania z Serwisem opcji działania dogodnych dla właściciela, lokatorów lub użytkowników budynku.

Jaki jest odczuwalny efekt korzystania z KONE 24/7 CONNECTED SERVICES? Po pierwsze, maksymalne bezpieczeństwo użytkowania, dzięki pełnemu monitoringowi parametrów urządzenia.

Po drugie, wzrost jego niezawodności w wyniku zastosowania prewencyjnej konserwacji (zapobieganie awariom).

Po trzecie, wyższy komfort użytkowania, dzięki zminimalizowaniu czasu przestojów windy, zarówno tych wynikających z przeglądów, jak i tych koniecznych, aby przeprowadzać naprawy.

- Utrzymywanie urządzeń w optymalnym stanie w całym ich cyklu życia oraz pełna przejrzystość informacji, jakie uzyskują na bieżąco właściciele urządzeń, to atuty, na które nasi Klienci najczęściej zwracają uwagę decydując się na inteligentny serwis KONE – mówi Hubert Tys, Szef Działu Wsparcia Technicznego KONE. - Z puntu widzenia technologii natomiast najbardziej fascynująca jest umiejętność uczenia się systemu w trakcie jego działania, mamy więc do czynienia z pierwszym zastosowaniem sztucznej inteligencji w konserwacji urządzeń dźwigowych. Komunikaty napływające do nas z wind i diagnozy systemu analitycznego są coraz bardziej precyzyjne i coraz doskonalsze – oferujemy zatem dzisiaj technologię rozwojową, która coraz lepiej będzie odpowiadała potrzebom naszych Klientów.

KONE równocześnie wprowadza zupełnie nowy sposób oferowania usług serwisowych, których każdy parametr wybierany jest osobiście przez Klienta. W szczegółowym kontrakcie serwisowym można np. stosownie do rodzaju budynku i wynikających z tego potrzeb określić wymagany czas reakcji serwisu na komunikaty o stanie urządzenia lub elastycznie dobrać zakres wymiany zużywających się podzespołów odpowiednio do z góry zaplanowanego budżetu. Klienci zatem mają wpływ na koszt pakietu wybierając zakres zamawianych usług, a co najważniejsze, mają zapewniony serwis całkowicie dostosowany do ich indywidulanych potrzeb.

KONE 24/7 CONNECTED SERVICES to rewolucyjna zmiana w serwisie urządzeń dźwigowych, która przyczynia się dzisiaj do rozwoju coraz bardziej inteligentnych budynków i zapewnia wyższy komfort ich użytkowania. Płynny przepływ ludzi w miastach staje się coraz większym problemem w związku z narastającą urbanizacją przestrzeni - a jego rozwiązaniem mogą być nowe technologie. To one zaczynają ułatwiać nam poruszanie się w zatłoczonych budynkach i optymalizują ruch w mieście, to one będą miały rosnący wpływ na wzrost standardu naszego życia.

Więcej informacji na ten temat • pod numerem bezpłatnej Infolinii KONE - 800 566 300 • na stronie www.kone.pl

tunity to assess the condition of the equipment, as well as to anticipate and agree with the Service the options for actions that are convenient for the owner, tenants or users of the facility.

What is the advantage of using KONE 24/7 CONNECTED SERVICES? First of all, maximum safety of use thanks to full monitoring of elevators parameters. Secondly, an increase in their reliability as a result of preventive maintenance (prevention of failures). Thirdly, higher comfort of use due to the minimization of downtime of elevators, both resulting from inspections and necessary to carry out repairs.

- Keeping the devices in optimal condition throughout their life cycle and full transparency of information that the device owners get on a regular basis are the advantages our Customers most often pay attention to when choosing the KONE intelligent service – says Hubert Tys, Head of the KONE Technical Support Department. - From the point of view of technology, the most fascinating is the system learning ability, so we are dealing with the first application of artificial intelligence in the elevators service. Messages coming to us from the elevators and the diagnosis of the analytical system are becoming increasingly precise and more and more perfect – today we offer a development technology which will be better and better suited to the needs of our Customers.

KONE simultaneously introduces a completely new way of maintenance offering; each parameter is personally chosen by the Customer. In a detailed service contract, it is possible, for instance – according to the type of building – and the resulting needs – to specify the required service response time to call outs or to flexibly select the scope of the replacement of elevator elements according to a predetermined budget. Therefore, the Customers have impact on the cost of the package by selecting the range of services ordered, and most importantly, they have a service completely adapted to their individual needs.

KONE 24/7 CONNECTED SERVICES is a revolutionary change in the service of elevators and escalators which today contributes to the development of increasingly intelligent buildings and ensures higher comfort of use.

The smooth flow of people in cities is becoming an increasing problem due to the urbanization – and new technologies may be the solution. They begin to help us move in crowded buildings and optimize traffic in the city, they will have an increasing impact on the growth of our standard of living.

More information on this subject • in KONE Customers Care Center – 800 566 300 • on the website www.kone.pl

39

ROZLICZANIE INWESTYCJI W PROCEDURZE COST SEGREGATION SETTLEMENT OF INVESTMENT IN THE COST SEGREGATION PROCEDURE Cost segragation to projekt brzmiący dość enigmatycznie, a przynoszący branży nieruchomościowej wymierne korzyści.

Cost segregation is a project that may sound quite mysteriously, tough it brings tangible benefits to the real estate industry.

40

Cost segregation pozwala na prawidłowe rozlicznie obiektu np. biurowca, centrum handlowego czy hotelu oraz wykazanie odpisów amortyzacyjnych uwzględniających nie tylko koszty techniczne, ale również koszty pośrednie związane z budową (w tym zarządzanie i finansowanie budowy).

Na czym polega cost segregation? Projekt zakłada szczegółowe wyodrębnienie środków trwałych na podstawie przepisów podatkowych i Klasyfikacji Środków Trwałych oraz ustalenie ich wartości początkowych z uwzględnieniem kosztów pośrednich.

W wyniku przeprowadzonych prac ustala się podstawę do zastosowania stawek amortyzacyjnych dla celów podatku dochodowego dla poszczególnych elementów technicznych, w szczególności wyposażenia budynku. W przypadku inwestycji, w których nie wyodrębniono elementów znajdujących się w budynku, stawka amortyzacji wynosi 2,5%. W przypadku elementów wyposażenia technicznego, stawka amortyzacji jest wyższa – 10%-18%. W ramach projektu dokonywana jest inwentaryzacja majątku oraz oznakowanie środków trwałych. Ponadto transparentna struktura majątku trwałego będąca konsekwencją projektu to lepsze efekty przy potencjalnym badaniu

Cost segregation makes possible to prepare correct settlement of a building, for example an office building, a shopping centre or a hotel, and disclose depreciation write-offs taking into account not only technical costs but also indirect costs related to construction (including management and costs financing).

What is cost segregation? The project assumes a detailed separation of fixed assets pursuant to tax regulations and the Classification of Fixed Assets and determination of their initial values including indirect costs.

As a result of the work, the basis for applying depreciation rates for income tax purposes for individual technical elements, in particular for building equipment, is established. In the case of investments in which no assets were separated the depreciation rate is 2.5%. In the case of technical equipment elements, the depreciation rate is higher - 10% -18%. As part of the project, an inventory of assets and professional marking of fixed assets is carried out. In addition, the transparent structure of fixed assets means better results in the potential due diligence carried out by the buyer when preparing the real estate for sale.

In addition, cost segregation allows to determine the

Środek trwały [grupa] / Fixed asset [group]

Budynek / Building

Wartość początkowa / Initial value

Stawka amortyzacji / Depreciation rate

Przed / Before

Po / After

Przed / Before

100 mln

66 mln

2,5%

Amortyzacja / Depreciation

Po / After

Przed / Before

Po / After

Przed / Before

Po / After

2,5%

2,5 mln

1,65 mln

378 tys.

235 tys.

Wentylacja i klimatyzacja / Ventilation and air-conditioning

10 mln

10,0%

1 mln

Systemy teletechniczne / Civil engineering systems

9 mln

10,0%

0,9 mln

Rozdzielnie elektryczne / Switching stations

7 mln

10,0%

0,7 mln

Agregaty prądotwórcze / Power generators

2 mln

14%

0,28 mln

Budowle zewnętrzne / External structures

6 mln

4,5%

0,27 mln

Odpisy amortyzacyjne w skali roku / Depreciation write-offs throughout the year

due diligence podczas przygotowania nieruchomości do zbycia.

Dodatkowo cost segregation pozwala na ustalenie prawidłowej podstawy opodatkowania podatku od przychodów z budynków dla budowli na gruncie podatku od nieruchomości.

Projekt może być przeprowadzony zarówno na etapie budowania/oddawania inwestycji do użytkowania, jak i na etapie nabycia gotowej nieruchomości. W określonych okolicznościach cost segregation można również przeprowadzić w trakcie użytkowania inwestycji, w tym przy nabyciu spółki.

Metoda cost segregation jest rodzajem przeglądu składników majątku i ustaleniem ich wartości wraz z prawidłowymi stawkami amortyzacji i zgodnie z przepisami podatkowymi.

Przykładowe, uogólnione rozliczenie w ramach projektu cost segregation wygląda następująco: amortyzując hotel o wartości 100 mln zł wg stawki właściwej dla budynku (2,5%) przez pierwsze pięć lat podatnik może zaliczyć do kosztów podatkowych 2,5 mln zł rocznie (łącznie 12,5 mln zł). W przypadku wyodrębnienia środków trwałych, w przeciągu pięciu lat do kosztów podatkowych można zaliczyć ok. 24 mln zł rocznie. Kwoty w poszczególnych inwestycjach mogą się różnić – w zależności od wielkości obiektu i tego czy budynek jest nowo wybudowany.

Podatek od przychodów z budynków / Tax on revenues from buildings

2,5 mln

4,8 mln

correct tax base for the tax on revenue from buildings and for the structures on the basis of real estate tax.

The project can be carried out both at the stage of construction/commissioning of investments as well as at the stage of purchasing the finished real estate.

In certain circumstances, cost segregation can also be carried out while the investment is being used, including at the stage of the acquisition of a company.

The cost segregation method is a type of review of assets and determination of their value along with the correct depreciation rates and in accordance with tax regulations.

A random generalized settlement within the cost segregation project is as follows: by depreciating a hotel with a value of PLN 100 million at the rate appropriate for a building (2.5%) for the first five years, the taxpayer may include tax costs of PLN 2.5 million per year (in total PLN 12.5 million). In the case of separating fixed assets, within a period of five years, tax costs may amount to PLN 24 million per year. The amounts in individual investments may vary - depending on the size of the building and whether the building is newly built.

Justyna Bauta-Szostak Legal Counsel, Tax Advisor and Partner in Real Estate Practice in MDDP.

41

GOTOWI NA ELEKTROMOBILNOŚĆ Z INNOGY? ARE YOU READY FOR ELECTROMOBILITY WITH INNOGY? Samochody elektryczne, czy tego chcemy czy nie, są nieodzownym elementem rozwoju motoryzacji. Rosnące zagęszczenie ludności w miastach powoduje, że musimy zacząć szukać rozwiązań zmniejszających emisję zanieczyszczeń powietrza generowanych w centrach miast. Jednym z tego typu rozwiązań jest e-mobility czyli elektromobilność. Czy jesteśmy na nią gotowi? Od wielu lat innogy Polska przekonuje, że czas na elektromobilność właśnie stał się faktem.

Czy punkty ładowania samochodów na każdym osiedlu to wkrótce będzie europejski standard?

Whether we want it or not, electric cars are an essential element of development of automotive industry. The increasing level of population density in cities leads us to looking for new solutions aiming at decreasing air pollution generated in city centres. One of these solutions is e-mobility or electromobility.

Are we ready for it? For many years innogy Polska has been convincing us that the time for electromobility is already a fact. Will charging points in every district be a European standard soon?

E-Car Sharing od innogy

E-Car Sharing from innogy

Jednym z działań, które z pewnością zwiększą popularność samochodów elektrycznych jest najnowsze „dziecko” firmy energetycznej innogy Polska, dotychczas znanej na rynku jako sprzedawca energii elektrycznej i gazu.

One of the activities which will certainly increase the popularity of electric cars is the newest „baby” of the energy company innogy Polska, known so far as a supplier of energy and gas.

Z początkiem kwietnia spółka uruchomiła w Warszawie usługę e-car sharingu – innogyGO to jeden z największych w Europie car-sharingów samochodów elektrycznych. Do dyspozycji Klientów oddano aż 500 elektrycznych, supernowoczesnych BMW i3.

Dzięki car-sharingowi od innogy Polska Klienci mogą wypożyczyć samochody elektryczne rozliczając się jedynie za czas ich użytkowania. Nie ponoszą kosztów ładowania, parkowania i co więcej, mogą zupełnie legalnie omijać zakorkowane ulice bus pasami – to ostatnie dzięki niedawno wprowadzonej ustawie o elektromobilności. Więcej informacji o usłudze: www.innogygo.pl Prawo sprzyja elektrykom

42

Niedawno przyjęta ustawa o elektromobilności silnie wspiera rozwój popularności samochodów elektrycznych zarówno w transporcie indywidualnym i zbiorowym. Dzięki ustawie lawinowo wzrośnie ilość punktów ładowania, zwiększy się obowiązkowy udział samochodów elektrycznych w jednostkach administracji i transporcie publicznym a na przedsiębiorców czekać będą zachęty podatkowe.

At the beginning of April the company launched in Warsaw an e-car sharing service – innogyGO. It is one of the largest electric car-sharing in Europe. Customers can use 500 ultramodern BMW i3 electric cars.

Due to car-sharing from innogy Polska the Customers can rent electric cars and pay only for the time of their use. No charging costs, no parking costs and what is more – they can absolutely legally use bus lanes due to a recently passed government act on electromobility.

Read more: www.innogygo.pl

e-mobility od innogy

More rights for electric cars

innogy Polska od wielu lat promuje elektromobilność.

Pierwsze bezpłatne punkty ładowania samochodów elektrycznych innogy powstały w Warszawie już w 2009 roku, kiedy w stolicy poruszało się zaledwie kilkanaście samochodów elektrycznych.

The recently passed government act on electromobility strongly supports the development of popularity of electric cars both in individual and public transport. The number of charging points will soon soar and the obligatory share of electric cars in public administration and public transport will increase. The entrepreneurs can also expect some tax encouragements.

innogy oferuje kompleksową budowę własnych stacji ładowania dla Klientów indywidualnych i komercyjnych. W ofercie znalazły się stacje zarówno do użytku prywatnego jak i ogólnodostępne – publiczne stacje ładowania. Specjaliści z innogy Polska pomogają wybrać właściwy rodzaj stacji, przeprowadzają przez proces uzyskania niezbędnych pozwoleń i dokumentacji a na koniec zainstalują urządzenia na nieruchomości Klienta.

Decydując się na budowę własnej stacji ładowania samochodów elektrycznych możesz stać się częścią rewolucji motoryzacyjnej i zdecydowanie zwiększyć wartość nieruchomości.

e-mobility from innogy innogy Polska has been promoting electromobility for years. First free charging points by innogy were set up as early as 2009 when there were only several electric cars in the capital Warsaw. innogy offers complex construction of own charging points for both individual and commercial Clients. The offer covers stations for private usage and those open for public. Experts from innogy Polska help to choose the proper type of station, go through the necessary paperwork and at the end install the device at the Client’s property.

If you decide to build up your own charging station you can become a part of automotive revolution and significantly increase the value of your property.

43

INSTALACJE GAZOWE ZASILANE LPG W BUDOWNICTWIE MIESZKANIOWYM LPG-POWERED GAS INSTALLATIONS IN HOUSING CONSTRUCTION Wielu deweloperów coraz częściej boryka się z ograniczonym dostępem do atrakcyjnych działek pod nowe inwestycje. Z kolei nabywcy mają coraz większe wymagania dotyczące komfortu kupowanych obiektów. Do tego dochodzą regulacje prawne, mające na celu poprawę jakości powietrza w Polsce.

Real estate developers often face the problem of limited access to attractive building plots. At the same time, buyers’ expectations are growing. There are also legal regulations whose goal is to improve the quality of air in Poland.

Co zrobić, aby pozyskiwać tańsze tereny pod budowę a jednocześnie zapewnić mieszkańcom osiedla wygodne, czyste i ekonomiczne źródło energii. GASPOL rekomenduje budowę instalacji gazowej zasilanej gazem płynnym (LPG). Nasze rozwiązanie jest skierowane szczególnie do inwestorów, którzy budują na obszarach bez dostępu do gazu ziemnego: domy jednorodzinne, budynki wielorodzinne i osiedla z zabudową szeregową. Specjalizujemy się w budowie lokalnych sieci gazowych LPG – lokale lub budynki są zasilane z jednego parku zbiorników a każdy lokal lub budynek jest rozliczany oddzielnie za zużycie paliwa.

Uniwersalne zastosowanie LPG. Gaz płynny stosuje się w ogrzewaniu budynków, podgrzewaniu wody oraz do zasilania kuchenek. Instalacje gazowe zasilane LPG mogą w przyszłości służyć do odbioru gazu ziemnego bez potrzeby modernizacji instalacji.

44

Oszczędność miejsca i czystość. Zbiornik lub park zbiornikowy, w którym magazynuje się gaz, jest zlokalizowany poza budynkiem. Nie trzeba przeznaczać dodatkowego pomieszczenia na kotłownię i magazyn pa-

What can be done to find cheaper building plots and at the same time provide estate tenants with a convenient, pure and economic source of energy? GASPOL recommends building an LPG-powered gas installation. Our solution is aimed at developers who build single-family houses, terraced houses and multi-family residential units on areas where natural gas is not available. We specialize in the construction of local LPG gas networks - premises and buildings are powered from one park of tanks and each premises or building is billed separately for fuel consumption.

Universal application of LPG. Liquefied gas is used in gas cookers and to heat buildings and water. In the future, LPG-powered gas installations may be used to draw natural gas, without the need of modifying gas installation.

Space saving and cleanliness. A gas tank or a tank farm, in which gas is stored, are located outside the building.

There is no need for a separate boiler room or fuel storage. Gas installations can be powered by aboveground or underground tanks (underground tanks are used on

liwa. Instalacja gazowa może być zasilana ze zbiorników naziemnych lub podziemnych (podziemne są stosowane w przypadku małych działek). Podczas spalania LPG nie powstają szkodliwe substancje tworzące smog i nie ma efektu zadymienia w sezonie grzewczym.

Kompleksowa realizacja inwestycji. Wykonanie instalacji odbywa się na podstawie umowy z inwestorem głównym, regulującej zasady inwestycji. Organizacja i formalnoprawna realizacja inwestycji pozostaje po stronie GASPOLU. W przypadku budowy sieci gazowej inwestycja może być realizowana w etapach – zgodnie z potrzebami i harmonogramem inwestora.

Bezobsługowość i komfort użytkowania dla mieszkańców. Z każdym finalnym odbiorcą GASPOL zawiera indywidualną umowę na dostawy gazu. Rozliczenia z odbiorcami następują za pomocą zdalnego odczytu gazomierza, a rachunek jest wystawiany co miesiąc według rzeczywistego zużycia gazu. GASPOL monitoruje poziom gazu w zbiorniku i dba o dostawy.

Koszty eksploatacji instalacji LPG. W ostatnich latach ogrzewanie gazem płynnym stało się porównywalne z kosztami ogrzewania gazem ziemnym z sieci oraz ekogroszkiem. Nadal jest tańsze niż ogrzewanie olejem opałowym czy energią elektryczną.

small building plots). When liquefied gas is being burned off, no harmful substances causing SMOG are produced and there is no smoke in the heating season.

Comprehensive project implementation. The LPG system is installed under an agreement concluded with the main investor, which sets out the principles of the project. GASPOL is responsible for organizational matters, as well as for formal and legal aspects of project implementation. In the case of gas networks, the investment can be built in stages, depending on the investor’s needs and schedule.

Maintenance-free and comfortable for tenants.

GASPOL concludes an individual gas supply agreement with each end customer. A separate gas meter is connected to each apartment. To settle gas bills, remote meter reading is used and the bill is issued each month in accordance with actual gas consumption. GASPOL monitors the level of gas in the tank and takes care of gas supplies.

The cost of using an LPG system. In recent years, the cost of liquefied gas heating has become comparable to the cost of heating systems which use natural gas or eco-pea coal. It is still cheaper than using heating oil or electricity.

45

KONE RESIDENTIAL FLOW NOWE OTWARCIE W BUDYNKACH MIESZKALNYCH KONE RESIDENTIAL FLOW – NEW OPENING IN RESIDENTIAL BUILDINGS Nowe technologie zmieniają nasze domy. Nowoczesne apartamenty są pełne inteligentnych urządzeń i systemów, począwszy od skanujących swoją zawartość lodówek połączonych z chmurą, a skończywszy na sterowanych głosem systemach audiowizualnych, które dobierają treści stosownie do potrzeb użytkowników.

New technologies are changing our homes. Modern apartments are full of intelligent devices and systems, ranging from scanning the content of refrigerators connected to the cloud, to voice-controlled audio-visual systems which select content according to the needs of users.

Urządzeniami tymi można zarządzać za pomocą aplikacji na smartfonach lub innych urządzeniach mobilnych, coraz bardziej niezbędnych w naszym codziennym życiu.

These devices can be managed using applications on smartphones or other mobile devices, which are more and more necessary in our daily lives.

Deweloperzy i Zarządcy budynków coraz częściej pytani są przez potencjalnych lokatorów lub najemców o inteligentne rozwiązania w ich obiektach. Rozwiązania te podnoszą atrakcyjność oferty oraz wartość całego budynku i pojedynczych lokali. Jednym z takich rozwiązań jest KONE Residential Flow, inteligentny system dostępu i komunikacji w budynkach mieszkalnych, obecny na polskim rynku już od początku tego roku i polecany zarówno do nowych jak i istniejących już budynków.

More and more often, Developers and Building Managers are asked by potential residents or tenants for intelligent solutions in their facilities. These solutions increase the attractiveness of the offer and the value of the entire building and individual premises. One such solution is KONE Residential Flow, an intelligent access and communication system in residential buildings, present on the Polish market since the beginning of this year, recommended for both new and existing buildings.

KONE Residential Flow recognizes every resident at the entrance to a building and provides him/her with personalized service – it automatically opens the door and simultaneously calls a lift to take him/her to his/her floor. The system also provides tenants with videophone functions on a smartphone, thanks to which they can let guests or suppliers into their building during their absence as well.

Moreover, KONE Residential Flow provides effective communication between the Administrator and residents – all information can be displayed on screens installed in lifts or in a lobby, and also sent to smartphones.

46

- When developing KONE Residential Flow, we conducted interviews with over 200 real estate professionals and tenants of residential buildings around the world. We asked

KONE Residential Flow rozpoznaje każdego mieszkańca już przy wejściu do budynku i zapewnia mu spersonalizowaną obsługę - automatycznie otwiera mu drzwi i równocześnie wzywa windę, która zawozi go na jego piętro. System udostępnia również lokatorom funkcje videodomofonu na smartfonie, dzięki czemu mogą wpuszczać do budynku gości lub dostawców również pod swoją nieobecność. Ponadto KONE Residential Flow zapewnia efektywną komunikację Administratora z mieszkańcami – wszelkie informacje mogą być wyświetlane na ekranach zainstalowanych w windach lub w lobby budynku, a także rozsyłane na smartfony.

- Opracowując KONE Residential Flow, przeprowadziliśmy wywiady z ponad 200 profesjonalistami rynku nieruchomości i lokatorami budynków mieszkalnych na całym świecie. Pytaliśmy ich o potrzeby ludzi związane z przemieszczaniem się w obiektach mieszkaniowych.

Dowiedzieliśmy się, że dla wielu osób wracających do domu z małymi dziećmi problem stanowi otwieranie drzwi frontowych, innym ludziom trudność sprawia odbiór dostaw realizowanych pod ich nieobecność w domu. KONE Residential Flow eliminuje stres związany z dostępem i komunikacją w budynku mieszkalnym, a także podnosi komfort i bezpieczeństwo jego użytkowania - mówi Teppo Voutilainen, Head of Volume Elevator Business w KONE Corporation.

them about the needs of people in residential buildings.

We learned that for many people returning home with small children, the problem is opening the front door, other people find it difficult to pick up deliveries made when they are not at home. KONE Residential Flow eliminates the stress of access and communication in a residential building and increases the comfort and safety of its use – says Teppo Voutilainen, Head of Volume Elevator Business at KONE Corporation.

More information on this subject • in KONE Customers Care Center – 800 566 300 • on the website www.kone.pl

Więcej informacji na ten temat • pod numerem bezpłatnej Infolinii KONE - 800 566 300 • na stronie www.kone.pl

47

WARSZAWA JAK LONDYN, KRAKÓW JAK BUDAPESZT I BUKARESZT WARSAW LIKE LONDON, CRACOW LIKE BUDAPEST AND BUCHAREST ALTOGETHER Największe polskie miasta plasują się w czołówce europejskich metropolii zarówno pod względem sprzedaży, jak też wprowadzonych na rynek nowych inwestycji. Potwierdzają to ostatnie dane za okres pierwszych 3 miesięcy bieżącego roku. W zestawieniu polskich miast na prowadzeniu są Warszawa i Kraków.

The largest Polish cities are among the European leaders in terms of both sales and the number of newly launched investment projects. The figures for the first quarter of 2019 clearly confirm this trend. Warsaw and Krakow hold the leading positions.

Kondycja rynku nieruchomości mieszkaniowych w Polsce od 2013 roku jest stabilna, potwierdza to raport JLL podsumowujący pierwszy kwartał 2019 r. Sprzyja temu stale wysoki poziom popytu na nowe mieszkania, który wynika z wielu czynników, m.in. niskich stóp procentowych oraz poprawiającej się sytuacji finansowej społeczeństwa.

Polskie metropolie należą do najbardziej aktywnych rynków mieszkaniowych w Europie. W Warszawie sprzedaje się tyle mieszkań co w Londynie, a liczba nowych mieszkań sprzedanych w 2018 r. w Krakowie jest taka sama, jak w Budapeszcie i Bukareszcie łącznie.

W ostatnim kwartale w Warszawie, Krakowie, Wrocławiu, Poznaniu, Trójmieście i Łodzi, sprzedaż mieszkań wyniosła około 16,5 tysiąca. To porównywalna liczba w zestawieniu z IV kwartałem 2018 roku. Na nieco wyższym poziomie – 16,9 tysiąca, kształtowała się liczba wprowadzonych do sprzedaży nowych lokali.

48

Wysoki popyt na mieszkania ma wpływ na wzrost cen, jednak polskie mieszkania nie należą do najdroższych w Europie. Według Eurostatu, wzrost cen mieszkań w kraju w latach 2013-2018 jest nawet jednym z niższych w Europie – wśród 30 państw Polska plasuje się na 8 miejscu od końca. Wzrost cen mieszkań kształtuje się na poziomie 19%. Na szczycie listy znajdują się Irlandia (wzrost cen mieszkań o 81%) oraz Islandia (77%).

Najwyższy wzrost w ciągu ostatniego roku miał miejsce

The Polish residential property sector has remained stable since 2013, as confirmed in a JLL report for the 1st quarter of 2019. One of the key contributors is the constantly high demand for new builds, driven by a number of factors including low interest rates and constantly growing household income.

Polish cities are among the most active residential markets in Europe. The number of apartments sold in Warsaw is equal to that of London’s, while the 2018 sales in Krakow are equal to those in Budapest and Bucharest combined.

The total number of apartments sold in Q1 2019 in Warsaw, Krakow, Wroclaw, Poznan, the Tricity and Lodz was approx. 16.5 thousand, which is comparable to the figures for Q4 2018 and just below the number of new listings (16.9 thousand).

Although the high demand for apartments has fueled price growth, Polish apartments are definitely not the most expensive in Europe. According to Eurostat, from 2013 to 2018 apartment prices in Poland grew at one of Europe’s lowest rates. With a growth rate of 19%, Poland ranked 23rd among the 30 surveyed countries. The top 2 markets were Ireland (81%) and Iceland (77%). Last year alone, the highest growth rate was observed in Warsaw (over 14.5%), bringing the average price per 1 sq.m. to PLN 10,000 (incl. VAT). Double-digit growth rates were also observed in Krakow and Wroclaw.

Zielone Bemowo, projekt Cordii w Warszawie.

306 mieszkań i miejski ogród o powierzchni 24 000 m2.

Zakończenie budowy 1 etap – 2019 r., 2 etap – 2020 r.

Zielone Bemowo by Cordia (Warsaw). 306 apartments and a 24,000 sq.m. city garden. Stage 1 will be completed in 2019, followed by stage 2 in 2020.

w Warszawie i wyniósł ponad 14,5%, kształtując ceny na poziomie ponad 10 000 zł/m2 brutto. Dwucyfrowy wzrost cen odnotowano także w Krakowie i Wrocławiu.

Wszystkie analizy wskazują, że korzystna sytuacja na rynku utrzyma się również w kolejnych latach. Jednym z istotnych czynników wpływających na popyt będzie duża aktywność nabywców gotówkowych, głównie z pokolenia 35+, związana ze wzrostem potrzeb mieszkaniowych, ale także wciąż duże zainteresowanie mieszkaniami przeznaczonymi na cele inwestycyjne.

Wysokiej sprzedaży mieszkań powinien także sprzyjać wzrost wynagrodzeń. Zakłada się, że w nadchodzących latach pomiędzy nabywcami instytucjonalnymi, a deweloperami nastąpi również rozwój współpracy obejmującej całe budynki pod wynajem.

Są to prognozy optymistyczne, zakładające stabilną sytuację polityczną w kraju oraz w UE i brak zjawisk recesyjnych w globalnej gospodarce. Należy mieć również na uwadze ewentualny wpływ na rynek nowych inicjatyw legislacyjnych – ustawy o ochronie praw nabywców i ustawy o planowaniu przestrzennym.

Cordia działa na polskim rynku od 5 lat. Jest wiodącym deweloperem na Węgrzech, realizuje projekty także w Rumunii. Firma istnieje od ponad 15 lat i sprzedała ponad 5 500 mieszkań. W Polsce realizuje projekty w Warszawie – osiedle Zielone Bemowo i Krakowie – Supernova, Lotniczówka oraz zrealizowała już osiedla – Cystersów Garden i Nowe Bochenka. W planach dewelopera jest realizacja kolejnych inwestycji w głównych miastach Polski.

Michał Melaniuk Dyrektor Zarządzający Inwestycjami Mieszkaniowymi Cordia Polska Head of Residetial Development, Cordia Polska

All experts agree that the positive market trends will be sustained in the years to come. One of the key demand drivers will be increased activity of cash buyers, mostly aged 35+, caused by their growing housing needs. Continued demand for apartments purchased for investment purposes will also contribute to further growth. In addition, growing wages are likely to drive sales. It is expected that property development companies will cooperate more closely with corporate buyers in rent-only projects.

These optimistic forecasts assume that the political situation in Poland and in the EU will remain stable and that the global economy will stay recession-free. Another thing to have in mind is the possible effect of new legislative initiatives, such as the Property Buyers Protection Act or the Spatial Planning Act. Cordia has been present in Poland for 5 years. It is a leading property developer in Hungary and has run some projects in Romania as well. Founded over 15 years ago, the company has sold over 5,500 apartments. Cordia’s current projects in Poland include Zielone Bemowo in Warsaw as well as Supernova and Lotniczówka in Krakow, where some other projects have already been completed (Cystersów Garden and Nowe Bochenka). A number of new projects in major Polish cities are forthcoming.

49

TERENY INWESTYCYJNE TORUŃ/ ANDERSA - TWOJE MIEJSCE NA ROZWÓJ INVESTMENT AREAS TORUN/ANDERSA YOUR PLACE FOR DEVELOPMENT W południowo-zachodniej części Torunia, na terenie Toruńskiego Parku Technologicznego, znajdują się grunty inwestycyjne, dostępne dla przedsiębiorców z sektora MŚP w drugiej połowie 2019 roku. Właścicielem obszaru jest Toruńska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A. Atrakcyjna lokalizacja, kompleksowe uzbrojenie terenu, a także przyjazny klimat inwestycyjny i otwartość regionu na inwestorów, dają firmom pewność powodzenia inwestycji.

In the south-western part of Torun, in the area of the Torun Technology Park, there are investment plots for entrepreneurs from the SME sector available in the second half of 2019. The owner of the area is the Torun Regional Development Agency. Attractive location, technical infrastructure, as well as a friendly investment climate and openness of the region towards investors give companies confidence in succeeding in the investment.

50

KUJAWSKO-POMORSKIE Region od lat charakteryzuje się wysokim potencjałem w dziedzinach takich jak: przemysł chemiczny, transportowy, elektroniczny, rolnictwo, turystyka, uzdrowiska, a w ostatnim czasie również nowe technologie. W regionie prężnie działają parki technologiczne i inne ośrodki, które inicjują i rozwijają różne kanały transferu wiedzy oraz technologii między sektorem nauki a biznesu. Wyspecjalizowane instytucje otoczenia biznesu, wspierające dynamiczny rozwój przedsiębiorczości, komercjalizację badań naukowych i innowacyjność przedsiębiorstw, a także inicjatywy władz samorządowych, służą rozwojowi potencjału gospodarczego regionu.

Wykształconą kadrę i dostęp do bogatego zaplecza badawczo-naukowego gwarantuje obecność uniwersytetów i innych ośrodków naukowych. Na terenie województwa działa ponad 19 uczelni wyższych, w których kształci się 59 tys. studentów. Rynek pracy nasycony jest więc specjalistami z różnych dziedzin.

KUYAVIAN-POMERANIAN REGION The region has long been characterized by high economic potential in such areas as the chemical, transportation, electronics and agriculture industries, as well as tourism, spas and new technologies. Technological parks and other centers dynamically operate in the region, which initiates and develops various knowledge and technology transfer channels between the science and business sectors. Specialised business environment institutions supporting rapid business growth, the commercialisation of science studies and innovativeness of enterprises, together with initiatives of the local government, promote development of the economic potential of the region.

Universities and other science institutions guarantee the availability of qualified staff and access to a wide range of research and science facilities. There are over 19 higher education centres operating in the region which have ca.

59,000 of enrolled students. The job market is therefore saturated with various specialists

TERENY INWESTYCYJNE TORUŃ/ANDERSA Cały teren inwestycyjny przy ul. Andersa obejmuje powierzchnię ponad 16 ha i podzielony został na 33 działki o powierzchni od 0,31 ha do 1,34 ha. Poszczególne działki mogą być łączone w celu uzyskania większej powierzchni. Maksymalna powierzchnia zabudowy może zająć do 60 procent powierzchni działki budowlanej, a maksymalna wysokość zabudowy, zależnie od położenia działki, może się kształtować od 21 do 25 m. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego dopuszcza prowadzenie na tym terenie działalności gospodarczej o różnym profilu – usługowym, produkcyjnym i magazynowym.

INVESTMENT AREAS TORUN/ANDERSA The entire investment area along Anders Str. covers over 16 ha of land and is divided into 33 plots of between 0.31 ha and 1.34 ha. Individual plots can be merged in order to create a larger area, where necessary. The maximum built-up area, which can take up to 60 per cent of the building plot and the maximum building height, depending on the location of the plot, can range from 21 to 25 m. The local spatial development plan allows conducting business activity in this area with a different profile services, production and storage.

KOMPLEKSOWA INFRASTRUKTURA Na terenie inwestycyjnym właśnie zakończyła się budowa kompleksowej infrastruktury technicznej, której zakres obejmował drogi wraz z chodnikami i ciągami pieszo-rowerowymi, oświetlenie dróg, kanalizację sanitarną i deszczową, sieci: wodociągową, gazową, kanały sieci teletechnicznej, a także przebudowę sieci energetycznej.

TECHNICAL INFRASTRUCTURE The owner of the land has just completed the construction of technical infrastructure, including paved roads, pedestrian and cycling paths, street lighting, sanitary and rainwater sewage system, water supply system, gas network, tele-technical network channels and reconstruction of the power grid.

KORZYSTNA LOKALIZACJA Wartym podkreślenia walorem terenu inwestycyjnego jest doskonałe połączenie komunikacyjne: • wjazd na autostradę A1/E75 – 14,2 km • wjazd na drogę ekspresową S10 – 4 km • wjazd na drogę krajową 15 – 50 m • bocznica kolejowa Toruń Kluczyki – 1,4 km • dworzec kolejowy Toruń Główny – 2,7 km • najbliższe lotnisko biznesowe – Toruń – 8 km • najbliższe lotnisko międzynarodowe – Bydgoszcz – 50 km • Poznań – 160 km • Łódź – 170 km • Gdańsk – 180 km • Warszawa – 220 km

ATTRACTIVE LOCATION Convenient transport links are worth noting as an important asset of the investment area: • entrance to motorway A1/E75 – 14.2 km • entrance to major road S10 – 4 km • entrance to national road 15 – 50 m • Toruń Kluczyki railway siding – 1.4 km • Toruń Główny railway station – 2.7 km • nearest business airport – Toruń – 8 km • nearest international airport – Bydgoszcz – 50 km • Poznań – 160 km • Łódź – 170 km • Gdańsk – 180 km • Warszawa – 220 km

WSPARCIE DLA INWESTORÓW Przedsiębiorstwa, które zdecydują się na realizację inwestycji przy ul. Andersa, mogą liczyć na szereg udogodnień ze strony województwa, miasta Torunia oraz wielu działających w regionie instytucji otoczenia biznesu. To znakomita pomoc na start. Firmy mają możliwość skorzystania z prawa do zwolnienia od podatku od nieruchomości. Ulgi podatkowe udzielane są w ramach pomocy de minimis na tworzenie nowych miejsc pracy oraz nowych inwestycji.

Przedsiębiorca może liczyć także na pomoc publiczną przyznawaną w formie zwolnienia z podatku dochodowego od osób prawnych lub osób fizycznych. Wyspecjalizowane usługi doradcze dla przedsiębiorstw, dostęp do szkoleń, wsparcie przy pozyskaniu funduszy unijnych na realizację innowacyjnych pomysłów, czy „szyta na miarę” pożyczka na zakup nieruchomości – to kolejne udogodnienia dla inwestorów. Nie bez znaczenia może być również fakt, że koszty mediów w Toruniu są jednymi z najniższych w naszym kraju.

SUPPORT FOR INVESTORS Enterprises implementing investments at Anders Str., can count on a number of benefits provided by the region, City of Torun and many business environment institutions operating in the region. This is a great help to start. Companies have an opportunity to exercise their right for exemption from real estate tax. Tax rebates are granted as de minimis aid in the case of creation of new jobs and new investments. Investors can count on the state aid granted in the form of income tax exemption for legal entities or individuals. Specialised consulting services for enterprises, access to training, assistance in obtaining EU funds for the implementation of innovative ideas, or a "tailor-made" loan for the purchase of real estate - these are further advantages provided for entrepreneurs. The fact that the media costs in Torun are among the lowest in our country may also be significant.

Tereny inwestycyjne Toruń/Andersa to doskonałe miejsce na rozwój przedsiębiorstwa.

Investment areas Torun/Andersa is a perfect place for the development of the company.

Kontakt: Toruńska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A. ul. Włocławska 167, 87-100 Toruń tel.: 56 699 55 00 e-mail: torunandersa@tarr.org.pl

Contact: Torun Regional Development Agency ul. Włocławska 167, 87-100 Toruń phone: +48 56 699 55 00 e-mail: torunandersa@tarr.org.pl

www.torunandersa.pl

www.torunandersa.pl

51

ZAPRASZAMY NA POKŁAD! REJSY, REGATY, INTEGRACJA NA WODZIE PRZEŻYJ ZACHÓD SŁOŃCA NA WODZIE ODKRYJ TRÓJMIASTO OD MORZA GDAŃSK, SOPOT, GDYNIA KONTAKT@PREMIUMYACHTING.PL WWW.PREMIUMYACHTING.PL +48 600 034 174

Redakcja/Editorial Office Nowy Adres S.A. ul. Sienna 75 00-833 Warszawa www.biznesowi.pl Dyrektor projektu/Project director Monika Kulińska dyrektor sprzedaży mkulinska@nowyadres.pl tel. +48 795 550 441 Dział handlowy/Sales department Roksana Gołębiowska specjalista ds. sprzedaży rgolebiowska@nowyadres.pl tel. +48 795 550 455 Weronika Jaszczuk specjalista ds. sprzedaży wjaszczuk@nowyadres.pl tel. +48 795 550 457 Karolina Kozak menadżer ds. klientów kluczowych kkozak@nowyadres.pl tel. +48 795 550 438 Marketing Emilia Cieniuch-Łużak menadżer ds. organizacji i marketingu eluzak@nowyadres.pl +48 795 550 439

52

Nowy Adres S.A. Nowy Adres to doświadczony dostawca profesjonalnych narzędzi dla rynku nieruchomości. Flagowym produktem Nowego Adresu są Targi Mieszkań, organizowane w największych aglomeracjach Polski - Warszawie, Krakowie, Trójmieście, Łodzi, Wrocławiu i Poznaniu. W każdej edycji targów swoją ofertę prezentuje ponad 100 wystawców - deweloperów, pośredników, banków i doradców finansowych. Targi Mieszkań w Warszawie odwiedza przeciętnie około 12 tys., a targi w innych miastach - ponad 7 tys. zwiedzających.

Nowy Adres S.A. to także największy i najbardziej uznany organizator konferencji o tematyce biznesowo-nieruchomościowej w Polsce. Do flagowych produktów należą konferencje z cyklu Forum Rynku Nieruchomości w Sopocie oraz Polski Rynek Mieszkaniowy i Biurowce w Polsce odbywające się jesienią w Warszawie. W 2018 roku spółka poszerzyła swoje portfolio konferencyjne o dwa nowe cykle: FAIN (Forum Apartamentów Inwestycyjnych, dedykowane rynkowi condo- i aparthoteli) oraz FLEX (Forum Prawa Nieruchomości, koncentrujące się na prawnych aspektach funkcjonowania rynku nieruchomościowego).

Od 2018 roku Nowy Adres S.A. jest członkiem Grupy Międzynarodowe Targi Poznańskie, największego organizatora targów, konferencji i kongresów w Europie Środkowo-Wschodniej.

Nowy Adres S.A. Nowy Adres is an experienced provider of professional tools for the real estate market. Its flagship products include the Residential Property Fairs, organized in the biggest Polish agglomerations – Warsaw, Kraków, the Tri-City, Łódź, Wrocław and Poznań. More than 100 exhibitors showcase their products at each edition of the fairs – developers, agents, banks and financial advisors. The Residential Property Fair in Warsaw is on average visited by around 12,000 people, the fairs in other cities – by more than 7,000 people.

Nowy Adres S.A. is also the biggest and most recognized organizer of business and real estate conferences in Poland.

Its flagship products include conferences in the Polish Real Estate Forum series in Sopot as well as The Polish Residential Market and Office Buildings in Poland which take place in autumn in Warsaw. In 2018, the company expanded its conference portfolio with two new series: FAIN (The Investment Apartments Forum, dedicated to the market for condo and aparthotels) and FLEX (Real Estate and Construction Law Forum, focusing on the legal aspects of the functioning of the real estate market).

Since 2018, Nowy Adres S.A. has been a member of Grupa Międzynarodowe Targi Poznańskie, the biggest organizer of fairs, conferences and congresses in Central and Eastern Europe.

Redakcja nie odpowiada za treść ogłoszeń i nie zwraca materiałów nie zamówionych. Wszystkie prawa autorskie zastrzeżone, żadna część ani całość wydawnictwa nie może być reprodukowana ani przenoszona na inne nośniki informacji. Redakcja zastrzega sobie prawo skracania i adjustacji tekstów oraz zmiany ich tytułów.

INTELIGENTNY SERWIS URZĄDZEŃ DŹWIGOWYCH

2019

KONE Care™ 24/7 Connect – zanim zauważysz problem, my już go rozwiązujemy.

TAK BEZPIECZNE, BO POD KONTROLĄ 24/7

TAK TRANSPARENTNE, ŻE WIESZ O NICH TAK INTELIGENTNE, WSZYSTKO ŻE PRZEWIDUJĄ 51 µ USTERKI

11 mm

Floor 3RD

SREBRNI SPONSORZY SILVER SPONSORS

PARTNERZY MERYTORYCZNI CONTENT PARTNERS

BRĄZOWI SPONSORZY BRONZE SPONSORS

PARTNERZY TECHNOLOGICZNI TECHNOLOGICAL PARTNERS

PARTNER TOWARZYSZĄCY ASSOCIATE PARTNER

PARTNER GEOTECHNICZNY GEOTECHNIC PARTNER

MIASTO PARTNERSKIE CITY PARTNER

PARTNER MATCH MAKER MATCH MAKER PARTNER

PARTNERZY BANKIETU BANQUET PARTNERS