DE LEDEN CENTRAAL

“IK DRINK GRAAG EEN KOPJE KOFFIE MET VEELKLAGERS”

TEKST: HETTY DEKKERS

In deze rubriek krijgen NVRD-leden een stem in GRAM. De NVRD is er immers voor en door de leden. Deze keer aan het woord:

Martijn Haasbeek, regisseur afval & schoon, gemeente Bodegraven-Reeuwijk.

WAT HOUDT JE FUNCTIE IN?

De afvalinzameling is bij ons uitbesteed aan Cyclus, de buitendienst doen we zelf. Ik werk samen met de grote aannemers, schrijf beleidstukken en meerjarenplannen, onderhoud de contacten met het gemeentebestuur. Maar ik stuur ook een deel van de eigen buitendienst aan. Daarnaast probeer ik bewoners zoveel mogelijk te betrekken bij het netjes aanleveren van hun afval.

WAT BETEKENT DE NVRD VOOR JOU?

Heel veel. Ik zit nog niet zo heel lang in het vak, een kleine twee jaar, dus ik vind het heel fijn om via de NVRD te ervaren dat je collega’s hebt die met dezelfde problematiek te maken hebben. De NVRD is voor mij een enorm belangrijke kennisbron. Ik haal mijn informatie vooral van de website en uit GRAM. De online bijeenkomsten ten tijde van corona vond ik niet zo leuk, ik zie mensen toch liever in het echt.

VOLDOET HET LIDMAATSCHAP AAN JE VERWACHTINGEN?

Het voldoet heel goed. Een tijdschrift als GRAM levert wat meer diepgang. Als ik een meerjarenplan schrijf, heb ik heel veel aan al die verschillende aandachtsgebieden die aan bod komen. Het helpt enorm, al die informatie.

WAT ZIJN VOLGENS JOU DE BELANGRIJKSTE ONTWIKKELINGEN BINNEN DE AFVALBRANCHE?

De kwaliteit van de aangeboden potentiële grondstoffen moet echt worden aangepakt. En ook het hergebruik. Nu leveren we met zijn allen veel pmd aan, maar toch kiezen producenten liever voor virgin kunststof. Ik denk dat het hele proces commerciëler moet worden en dat gaat ook gebeuren, vermoed ik. Pas als grondstoffen iets waard worden, zullen ze beter worden hergebruikt.

Een belangrijke ontwikkeling binnen onze eigen gemeente vind ik de toename van burgerparticipatie. Door corona zaten mensen meer thuis en kregen ze meer oog voor hun omgeving. Wij hebben honderd extra vrijwilligers gekregen in coronatijd die meehelpen hun omgeving schoon te houden. Daarvoor hadden we er zestig, dus die toename is enorm.

WAT VIND JE HET LEUKSTE/MOOISTE AAN JE WERK?

De afwisseling en de breedte van mijn takenpakket. Het is lijnen uitzetten, maar ook bekijken hoe je dat aan gaat pakken met de bewoners. Collega’s verklaren me voor gek, maar ik mag graag een kopje koffie gaan drinken met juist de veelklagers. Als dat resulteert in meer samenwerking, en dat is meestal zo, dan krijg ik daar echt energie van.

WAAR STOOR JE JE AAN?

Egoïsme. Mensen die zeggen niet bereid zijn mee te doen en hun afval dumpen. Het schoonhouden en afval scheiden doe je niet voor jezelf, of voor de gemeente, maar voor de toekomst.

WELKE TIP WIL JE DE LEZERS VAN GRAM MEEGEVEN?

Geef heel veel aandacht aan veelklagers. Doe aan omdenken, kijk anders naar ze en zoek ze op. Hun klachten zijn vaak terecht, erken dat en kom niet alleen met oplossingen maar ga de samenwerking met ze aan. Als dat lukt, bereik je heel veel. De veelklagers hebben weer hun eigen netwerkje, vaak ook van klagers, dat kanaliseren ze voor je. Bovendien krijg je er zelf energie van.

Martijn Haasbeek, gemeente Bodegraven-Reeuwijk

Uitenhage Verhuur Uitenhage Verhuur opgeruimd staat netjes!

Uitenhage Verhuur is al 28 jaar een efficiënte en betrouwbare partner voor de verhuur van diverse reinigings- en strooivoertuigen. In ons assortiment hebben wij zowel breedspoor als smalspoor voertuigen. Wij verhuren Vuilniswagens met SPLIT belading, GEC belading en gecombineerd SPLIT met GEC belading. Vuilniswagens met kraan voor ondergrondse containers en mini Vuilniswagens voor de smallere straatjes. Ook voor Haak- , Haak-/Kraanvoertuigen met 3 of 4 assen, kleine zijladers en veegvuilauto’s bent u bij ons aan het goede adres! In de wintermaanden zijn wij tevens uw partner voor de inhuur van grote en kleine (fietspad) strooivoertuigen. U kunt alleen het voertuig bij ons huren maar ook een complete set met zoutstrooier en ploeg behoort tot de mogelijkheden. Onze grote en kleine strooivoertuigen zijn standaard voorzien van een Dinplaat en zijn Rotopower voorbereid.

VERGOEDINGSSYSTEMATIEK VOOR GEMEENTEN IN AANTOCHT MATRASRECYCLING IN DE LIFT

Nu de producentenverantwoordelijkheid mogelijk snel een feit is, kan de grootschalige recycling van matrassen beginnen. De verplichte afvalbeheerbijdrage voor producenten en importeurs garandeert financiering. Ook gemeenten kunnen nu hun ambities waarmaken.

TEKST & BEELD: PIETER VAN DEN BRAND

De matrassenproducenten Auping, BeterBed, Hilding Anders, IKEA en Swiss Sense brachten onlangs een uitgebreide producentenverantwoordelijkheid (UPV) in stelling. De vijf bedrijven, goed voor tachtig procent van de matrassenmarkt, hebben bij het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat een Algemeen Verbindend Verklaring (AVV) aangevraagd. Als de AVV wordt toegekend, doet de volledige Nederlandse markt van rond de 200 matrasfabrikanten en -importeurs verplicht mee aan een landelijk inzamel- en recyclingsysteem. “Elk bedrijf dat een nieuw matras voor consumenten op de markt brengt betaalt een afvalbeheerbijdrage. Via deze bijdrage kunnen we de inzameling en recycling financieren”, vertelt Alberic Pater, voorzitter van de kersvers opgerichte Stichting Matras Recycling Nederland (MRN) en werkzaam bij IKEA.

Voormalig staatssecretaris Van Veldhoven stuurde er al langer op aan dat de markt zelf een oplossing zou vinden voor de jaarlijkse berg van 1,6 miljoen matrassen die nog in de afvaloven belandt. Het hoge volume aan grondstoffen als metaal, schuim en textiel, maakt matrassen tot de ultieme recyclingbron. De belangrijkste horde voor de grootschalige matrasrecycling is nu genomen, weet Pater. Dankzij de investeringen van IKEA en inzamelaar Renewi in het bedrijf Retourmatras (naast MatrasRecyclingEurope de enige matrasrecycler in ons land) is de recyclingcapaciteit nu op peil. Met de opening van een derde en recent een vierde fabriek is een landelijk dekkende infrastructuur ontstaan die jaarlijks meer dan één miljoen matrassen kan recyclen. “Het had eerder geen zin een UPV op te stellen, want daar zou geen matras méér door zijn gerecycled.”

Daarnaast heeft de stichting een certificatietraject voor de matrasrecyclingbedrijven ingezet. “Als de recyclers aan de certificeringseisen voldoen”, zegt Pater, “hebben wij de garantie dat matrassen daadwerkelijk worden ontmanteld en niet ver weg in het buitenland belanden. Voor alles geldt transparantie en dat recyclers hun zaakjes op orde hebben.” De stichting streeft ernaar 75 procent van het jaarlijks aantal aangeboden matrassen in 2028 te recyclen. “Daar hebben we ons aan gecommitteerd. In eerste instantie richten we ons op alle schone en droog ingezamelde matrassen, want alleen die zijn geschikt voor recycling. Daarmee verwachten we het doel te gaan halen, maar of dat zo is, moet de komende jaren blijken.”

MILIEUSTRATEN

Gemeenten zijn geen officiële partij in de UPV, maar zijn met hun milieustraten een essentieel onderdeel van de beoogde afvalbeheersstructuur, die de stichting op wil zetten. “Er zijn al veel gemeenten die oude matrassen laten recyclen, omdat ze dat een betere oplossing vinden dan verbranden. Vanuit de UPV kunnen we nu regelen dat alle gemeenten dat kunnen doen”, vertelt Pater. “De grootste bottleneck was niet dat gemeenten niet willen recyclen, maar

dat er primair een gebrek was aan recyclingcapaciteit. Dat is nu van de baan. Niets staat gemeenten meer in de weg om contracten met recyclers af te sluiten.”

Binnen de UPV-regeling krijgen gemeenten hun kosten (deels) vergoed voor alle matrassen die zij voor recycling aanbieden. De vergoedingensystematiek ligt eveneens voor goedkeuring bij het ministerie samen met het verzoek om een AVV. De vergoeding loopt jaarlijks op met 12,5 procent. “De UPV zorgt ervoor, dat de rekening van de kosten uiteindelijk volledig bij de producenten komt te liggen”, zegt Pater. “We gaan daar stapsgewijs naartoe. In 2028 zouden gemeenten in principe geen kosten meer mogen hebben aan opslag, transport en verwerking van droog ingezamelde matrassen.”

De administratieve uitvoering van de UPV-regeling is ondergebracht bij Koninklijke CBM, de branchevereniging voor interieurbouw en meubelindustrie. “We hebben een makkelijke en efficiënte declaratiemethode ingericht”, licht adjunct-directeur Kees Zwetsloot toe. “Zo willen we de kosten voor bedrijven beheersbaar houden en gemeenten op tijd hun vergoedingen toe doen komen.” Na goedkeuring van de AVV door het ministerie wil de stichting MRN zo snel mogelijk van start gaan. Gemeenten kunnen via een portal (www.mrn.nl) hun facturen indienen. Ook is specifiek voorlichtingsmateriaal in de maak om gemeenten uitgebreid te informeren. “Als het systeem aanslaat”, stelt Zwetsloot, “verwacht ik dat we zeker in een stroomversnelling zullen geraken. Aan ons zal het niet liggen. Wij zullen er alles aan doen om ervoor te zorgen dat gemeenten tevreden zijn en op termijn worden ze volledig gecompenseerd.” De afvalbeheerbijdrage die bedrijven betalen, is afhankelijk van de marktprijzen, dus deze varieert. Gemeenten krijgen een percentage van hun kosten vergoed. “Mochten de kosten oplopen, dan zullen we de vergoeding aanpassen. We monitoren de kosten continu.”

GEMEENTEN

NVRD-directeur Wendy de Wild zegt ongelooflijk blij te zijn met de ambitie dat driekwart van de afgedankte matrassen in ons land straks wordt gerecycled. “Gemeenten zullen daar vol voor gaan. Veel van onze leden, zowel gemeenten als publieke NV’s, hebben er een grote voorkeur voor om matrassen netjes te verzamelen en te recyclen. In sommige delen van het land gaat dat zelfs zover dat matrassen bij inwoners thuis worden opgehaald, om te borgen dat ze schoon en droog zijn. Ze investeren daar voor eigen kosten in.”

Natte matrassen blijven wel een issue, aldus De Wild. “Op termijn is het ook onze doelstelling het aantal natte matrassen ofwel terug te brengen ofwel ook daar een recyclingoplossing voor te vinden. In de grote steden worden nauwelijks schone en droge matrassen ingezameld. Zij zullen daarom best wel moeite hebben met deze afspraken, omdat ze geen aanspraak op de vergoeding kunnen maken maar wel voor kosten komen te staan voor het afvoeren van matrassen. Vanuit de NVRD vinden wij het daarom belangrijk dat alle matrassen op termijn voor recycling in aanmerking komen. Het belangrijkst is echter dat we nu in beweging komen om oude matrassen te recyclen, om te beginnen 75 procent daarvan. Voorheen was er niets. Maar onze ambities gaan beslist verder.”

Relevant is verder, stelt De Wild, dat de kosten worden gemonitord. “Ik voorzie dat de kosten wel eens hoger uit kunnen vallen. Ook worden er wellicht veel meer matrassen ingeleverd dan we hadden voorzien. En gaan we tonnen of aantallen declareren en wat verstaan we precies onder een droog en nat matras en wie bepaalt dat? We moeten nog veel puntjes doornemen om ervoor te zorgen dat voor gemeenten duidelijk en voorspelbaar is welke kosten ze vergoed krijgen en welke niet. Dat doet er niet aan af dat wij erg enthousiast zijn dat producenten deze beweging maken. Gemeenten zijn daar een belangrijke partij in. We hebben een uitstekend en constructief contact met de partijen in de stichting en ik heb er ook alle vertrouwen in dat we er samen goed uit zullen komen.”