BEZEM

VOORUIT

Wonderlijk genoeg heb ik mijn winteroutfit nog niet aan hoeven doen. Sterker nog, ik doe bij het vegen regelmatig mijn jas uit omdat het gewoonweg te warm is voor de tijd van het jaar. Dat het in oktober soms al sneeuwde, dat is iets waar jonge collega’s zich weinig bij kunnen voorstellen. Laat staan een witte kerst. In 2009 en 2010 inderdaad even. Maar inmiddels is dat ook al weer tien jaar geleden. Het is anders dan vroeger. Geen ander jaar als 2020 laat ons dat beseffen.

Begin van het jaar zaten we vol plannen voor festivals, vakanties, theaterbezoeken en musea. Stonden in de agenda’s de reguliere bezoekjes aan familie, de straatbarbecues of de reünie die eens per jaar plaatsvindt met oud studiegenoten. Een gewoon jaar waar je op de fiets of met de trein dagelijks naar college gaat, waar je met vrienden tot laat eindeloos kan kletsen over niets in de kroeg. Een gewoon jaar eigenlijk, zo dachten we nog in februari. Nu is het een jaar waar we over twintig jaar nog van zeggen: “Weet je nog, 9 maart, de dag dat je hoorde dat je geen handen meer mocht schudden”. Gekke tijd was dat. Een kleinkind dat dan zegt: “Handen schudden? Deden jullie dat toen? Getsie!”

2020, een jaar waarin we werden teruggeworpen op onszelf. Een jaar waarin we persconferentie na persconferentie werden gedrild dat ‘samen’ het kernwoord werd. Niet meer ‘ik’. Al hadden redelijk wat mensen daar moeite mee. Het jaar dat we als branche werden erkend als cruciaal beroep. Het jaar dat we briefjes op containers aantroffen met hoe fijn het was dat we langskwamen. Een jaar waarin wij lieten zien dat wij onverstoorbaar bleven inzamelen, vegen, legen en opruimwoedes bleven faciliteren. Een jaar dat we niet zullen vergeten, vooral omdat we het ondanks alles toch weer gedaan hebben. En dat blijven doen. Ik doe mijn jas weer aan en ga nog een paar prullenbakken legen, veel met mondkapjes. Die hadden we eerder ook niet.

Johan Luiks: “De woningmarkt is een kansrijke bestemming voor gerecycled kunststofmateriaal.”

EEN HUIS VAN AFVALPLASTIC

Bankjes in het park, oeverbeschoeiing langs een vaart, lichtmasten, lantaarnpalen en routepaaltjes. En het hoogtepunt is een tiny house, dat in 2022 één van de topattracties moet worden op de Floriade. En het bijzondere is dat ze allemaal voor honderd procent zijn gemaakt van plastic folies en andere slecht te recyclen verpakkingen uit de zogeheten kunststofmix.

In Almere is een toenemend assortiment dergelijk kunststof straatmeubilair in de openbare ruimte te zien. “Het is gemaakt van verpakkingen als wegwerptasjes en boterhamzakjes die de inwoners van Almere in het PMD-afval apart hebben ingezameld”, zegt Johan Luiks. Ondanks de inspanningen van de consumenten, ziet de programmamanager grondTEKST: RENÉ DIDDE BEELD: MARJON LUKJE

stofinnovatie van de gemeentelijke stadsreiniging al jaren met lede ogen dat veertig tot vijftig procent van het ingezamelde PMD in de zogeheten kunststofmix terecht komt. “Veel van die mix is dermate vervuild dat het ongeschikt is voor recycling en alsnog moet worden verbrand”, zegt Luiks. Almere haalt jaarlijks circa 5000 ton PMD op, waaronder kunststofverpakkingen, maar 40 tot 50 procent komt in de kunststofmix terecht. Door nu de folies uit die mix te halen, ontstaat een afvalstroom die eenvoudig is te verhitten. Als die plastic ‘pasta’ vervolgens in mallen wordt gegoten, ontstaat elk gewenst object dat uitstekend in de openbare ruimte dienst kan doen. Intrusie Extrusie Molding (IEM) wordt deze techniek genoemd. Van ‘downcycling’, ‘laagwaardig hergebruik’ of ‘bermpaaltjes-recycling’ wil Luiks absoluut niet spreken. “Hoezo ‘down-

cycling’? Ik vind dat een heel verkeerde term. We redden plastic uit de verbrandingsoven en sparen tropisch hardhout uit.”

DOUCHEPUTJESPLASTIC REDDEN

Ook Bram Peters, directeur van Save Plastics in Arnhem, ziet het groeiende assortiment van vlonders, planken, damwanden en zelfs bruggen als een innovatie waarmee gemeenten serieus en concreet hun ambities op het gebied van de circulaire economie kunnen vormgeven. “Een brug van oude plastic verpakkingen is een vorm van upcycling”, vindt ook Peters. “De technische levensduur van zo’n brug is minstens vijftig jaar. Daarna is het plastic nog acht keer om te smelten. De totale levensduur van plastic doppen of plastic wegwerpzakjes is op die manier dus 450 jaar.” De folie-recycling is niet nieuw. Al meer dan veertig jaar worden ze gerecycled, onder andere bedrijfsafval als landbouwfolies die tot onder meer de beroemde bermpaaltjes werd omgesmolten. Peters spreekt nu van het ‘redden’ van huishoudelijke folies, die hij ‘doucheputjesplastics’ noemt. Save Plastic verkoopt op het bedrijventerrein in de Kleefse Waard in Arnhem een scala aan dergelijk secundair plastic materiaal dat overigens nu nog in Duitsland wordt gemaakt. Het bedrijf is sinds 2018 betrokken bij de moeilijk recyclebare plastics en folies en werkt mee aan de ‘Groene Plastic fabriek’ in Almere.

De gemeente wil het recyclingspercentage verhogen met concrete producten, Save Plastics levert de know how. Beide partijen werken samen via een zogeheten innovatiepartnerschap. “Dat is een nog vrij onbekend samenwerkingsverband waarbij opdrachtgever en opdrachtnemer in een vroeg stadium met elkaar in zee gaan, zonder dat ze precies weten waar ze uitkomen”, zo omschrijft Johan Luiks van Almere. “Juristen van de gemeente Amsterdam hebben ons verzekerd dat het EU-aanbestedingsproof is”, vult Bram Peters aan. “Ik vind het 1-0 voor de nieuwe economie.”

EUROPEES PROJECT, ANDERE STEDEN

Het project met Almere wordt zelfs voor een belangrijk deel (zestig procent) gefinancierd door de EU (Interreg NWE) in het kader van het project TRANSFORM-CE (Circular Economy). Behalve de proeffabriek in Almere komt er ook een proeffabriek in Engeland. Het project wil met ‘best practices’ en ‘business cases’ de circulaire economie in Noord-west Europa verder ontwikkelen. Zoals meer steden in Nederland heeft Almere ambities op het gebied van de circulaire economie. Dat is de reden waarom op een bedrijventerrein allerlei start-ups uit onder andere grofvuil en huishoudelijk afval producten ‘upcyclen’. “Dat gaat onder meer over oude kleding die wordt opgeknapt en tentoongesteld en expansievaten waarvan meubilair wordt gemaakt”, zegt Luiks, maar hij rept ook van innovatieve nieuwe bedrijven, zoals een organisatie die parfums uit sinaasappelschillen produceert.

De proeffabriek waar de folies uit het PMDafval worden opgewerkt, staat op een ander bedrijventerrein. Daar worden de kunststoffen nu nog handmatig gesorteerd, straks worden ze op soortelijk gewicht gescheiden. Volgens Peters en Luiks is dergelijke lokale recycling van verpakkingsafval tot bijvoorbeeld straatmeubilair voor meerdere gemeenten in Nederland haalbaar. “Zo’n recyclingsfabriek is absoluut geen rocket science. Zo’n mal is niet heel kostbaar. Voor € 10 duizend heb je ‘m al.” Lokale recycling scheelt volgens het duo ook vervoersbewegingen en schept kansen voor nieuwe werkgelegenheid. Tot nog toe verdwijnt volgens Bram Peters maar liefst zestig procent van het ongescheiden of gescheiden verpakkingsafval in de afvalenergiecentrale en valt het in de nog altijd wat bedenkelijke categorie

Opbouw van het tiny house met ‘legostenen’ van gerecycled kunststof.

‘thermische recycling’, zegt hij. Zeker sinds de grenzen naar China dicht zijn voor de verwerking van verpakkingsafval, stapelt het spul zich in Europa op. “Dat gaat om 1,6 miljoen ton plastic afval in Nederland. Dat plastic wil ik redden uit de afvalovens.” Volgens hem wordt op dit moment slechts vijftien procent daadwerkelijk gerecycled in nieuwe producten. Daarbij baseert hij zich op een rapport van de Algemene Rekenkamer uit 2019. “Van 22 procent is de bestemming onbekend. En drie procent waait als zwerfafval door de straten”, aldus Peters.

WONINGBOUW

Het klinkt mooi, dergelijke nieuwe bestemmingen voor tot nog toe lastig te recyclen kunststofmateriaal. Maar wat als straks de hele stad vol staat met bankjes, paaltjes en lichtmasten? Zowel Luiks als Peters hopen op een verdere productdifferentiatie. “De woningmarkt is een kansrijke bestemming”, zegt Luiks. Ook vangrails in de wegenbouw noemt hij als een mogelijke afzetmarkt voor de secundaire grondstoffen. “We kunnen nu al gevelbeplating maken, maar bouwblokken in de vorm van aan elkaar geschakelde ‘legostenen’ zou een hele mooie route kunnen worden, vandaar het tiny house op de Floriade.” De gemeente hoopt met deze ‘showcase’ in 2022 wat te doen aan het imago van plastic huizen. Peters heeft met dat laatste geen probleem. Want hij woont sinds april 2020 al in woning die voor dertig procent bestaat uit ‘gered plastic’. “Tienduizend kilogram plastic zit er in, ik woon er met mijn hele gezin in. Als we bewijzen dat je zelfs luxe en comfortabel kunt wonen in afvalplastics, dan is het toepassen van deze materialen in onze samenleving een stap dichterbij.” Zeker als in de toekomst de huizen meer in modules aan elkaar worden geschroefd, kan de woning na bewezen diensten weer als onderdelen uit elkaar worden gehaald en opnieuw een bestemming krijgen. “Plastic tiny houses, met verticale groene wanden, die overgang naar de tuin markeren, zijn een eerste begin. En natuurlijk komen er infiltratiekratten van plastic onder waardoor regenwater beter ter plaatse wordt vastgehouden.” Peters noemt ook de combinatie van plastics met glasvezels een kansrijke innovatie. Ook dit moet circulair, bijvoorbeeld door glasvezels uit oude windmolenwieken te gebruiken. “Constructies als een plastic brug kunnen erdoor worden verstevigd. We onderzoeken dit met glasvezel versterkte plastic samen met Hogeschool Saxion.”

Reacties van bewoners van Almere over deze lokale bestemming voor hun verpakkingsafval zijn er nog niet. Het tiny house staat er nu tot ‘boven de voordeur.’ De bouwlui die op het terrein aan het werk zijn, hebben wel een mening, constateert Bram Peters. “Ze komen naderbij en spreken eerst lachend over ‘lego voor volwassenen’. Dan pakken ze zo’n blok vast en voelen ze hoe zwaar het is. Daarna gaan de duimen omhoog.”

Waste Repair Service reparatiekunststof.nl

Wat doet u momenteel met uw beschadigde en niet meer te gebruiken pallets, palletboxen en vierwiel afvalcontainers? Waarschijnlijk worden ze afgevoerd en koopt u nieuwe.

VOORDELEN ALS U ZE LAAT REPAREREN:• KOSTENBESPAREND

Reparatie is aanzienlijk goedkoper dan nieuwe aanschaffen.

• DUURZAAMHEID

Uw opslag- en transportmiddelen gaan langer mee in het productie-en opslagproces.

• LOCATIE

Wij werken op uw locatie, maar wij hebben ook een eigen locatie waar u uw pallets, palletboxen en containers kan laten lassen.

• DVS 2212

In vele gevallen is hygiëne en waterdichtheid een vereiste, wij lassen professioneel en volgens DVS2212! Dit is een voedselveilige en waterdichte lasmethode.

Bel voor meer informatie en een afspraak naar 0614248597 of mail: info@wrsvanderwal.nl