DOUANE EN ACCIJNZEN TOEGEPAST (DERDE EDITIE)

Josse Verbeken is adviseur bij de Algemene Administratie Douane en Accijnzen en docent aan het opleidings­ centrum van de douane in Brussel.

Kerstien Celis en Josse Verbeken

Dit handboek behandelt douane en accijnzen zowel vanuit theoretisch als vanuit praktisch standpunt. Na een overzicht van de evolutie van het douanebeleid in Europa en het wetgevende kader, worden de betrokken partijen en de verschillende douaneregelingen besproken bij invoer, doorvoer en uitvoer.

De praktische aspecten worden benadrukt, zoals het Import Control System en het Export Control System en de te vervullen verplichtingen bij aankomst en vertrek van goederen, met bijzondere aandacht voor het invullen van het Enig Document.

toegepast

toegepast

Kerstien Celis is lector aan de Hogeschool Gent en Odisee en begeleidt bedrijven bij het aanvragen van een AEO-certificaat.

Daarnaast worden onderwerpen behandeld als de oorsprong van goederen, de te overhandigen documenten bij invoer, transit en uitvoer, en bijzondere regelingen als douane-entrepots, tijdelijke invoer en veredeling. Een apart hoofdstuk wordt gewijd aan accijnzen.

Kerstien Celis en Josse Verbeken

Douane en accijnzen toegepast Derde editie

Douane en accijnzen toegepast

Het handboek vertrekt vanuit een theoretische benadering, waarbij alle aspecten ruim geĂŻllustreerd worden met voorbeelden. De talrijke voorbeelden maken het werk uitermate geschikt voor studenten en logistiek managers in opleiding zonder voorafgaande douanekennis. Met dit boek kunt u zich de materie op een gestructureerde en praktische manier eigen maken.

Docenten die dit handboek verplicht voorschrijven aan hun studenten, bieden wij aanvullend les- en oefenmateriaal. Via www.intersentia.be kunnen zij contact opnemen met de uitgeverij om toegang te krijgen tot het elektronische oefenpakket. Met behulp van ons digitale leerplatform kunnen docenten hun studenten de materie op een interactieve manier laten inoefenen.

ISBN 978-94-000-0923-3

www.intersentia.be

Intersentia Douane en accijnzen drukklaar.indd 1

9 789400 009233

18/07/18 08:29

TOEGEPAST

DOUANE EN ACCIJNZEN TOEGEPAST

KERSTIEN CELIS JOSSE VERBEKEN

Derde editie

Antwerpen – Cambridge

Douane en accijnzen toegepast, derde editie Kerstien Celis en Josse Verbeken

© 2018 Intersentia Antwerpen – Cambridge www.intersentia.be Omslagbeeld: © Shutterstock / VanderWolf Images

ISBN 978-94-000-0923-3 D/2018/7849/44 NUR 163 / 826

Alle rechten voorbehouden. Behoudens uitdrukkelijk bij wet bepaalde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, op welke wijze ook, zonder de uitdrukkelijke voorafgaande toestemming van de uitgever.

Ondanks alle aan de samenstelling van de tekst bestede zorg, kunnen noch de auteurs noch de uitgever aansprakelijkheid aanvaarden voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige fout die in deze uitgave zou kunnen voorkomen.

WOORD VOORAF

Douane en Accijnzen is een tak binnen de Fiscaliteit en tevens binnen Logistiek Management, waarvoor het gezegde “Onbekend is onbemind” geldt. In dit boek wordt alvast een poging ondernomen om een deel van dit “onbekende” te onthullen. Het boek is bedoeld als een inleiding tot Douane en Accijnzen voor studenten én professionelen die zich de basisprincipes van deze materie willen eigen maken.

We beperken ons niet tot een louter theoretische uiteenzetting van de belangrijkste principes. Het boek is, zowel voor douane als voor accijnzen, aangevuld met talrijke voorbeelden en cases uit de praktijk.

Ten behoeve van studenten en lectoren uit het (hoger) onderwijs werd tevens elektronisch les- en oefenmateriaal uitgewerkt. Met behulp van een digitaal leerplatform kan de materie op een interactieve manier ingeoefend worden. Via de website van Intersentia (www.intersentia.be) kunt u contact opnemen met de uitgeverij om toegang te krijgen tot dit Edumatic-oefenpakket.

Kerstien Celis Josse Verbeken

Intersentia

v

INHOUD

Woord vooraf. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . v

HOOFDSTUK 1 INLEIDING . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 1.

2.

3.

4.

5.

Douanebeleid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 1.1. Indirecte belastingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 1.2. Douanebeleid gebaseerd op het principe van de douane-unie . . . . . . . . . . . . 1 1.2.1. Gemeenschappelijke invoerrechten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 1.2.2. Gemeenschappelijke douanewetgeving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 1.2.3. Gemeenschappelijke handelspolitiek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 1.2.4. Harmonisatie van overige indirecte belastingen. . . . . . . . . . . . . . . . . 3 1.3. Douanebeleid gebaseerd op het principe van de vrijhandelszone . . . . . . . . . 3 Internationale instellingen m.b.t. douane . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 2.1. Wereldhandelsorganisatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 2.2. Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling . . . . . . . . . 5 2.3. Wereld Douane Organisatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 Europese integratie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 3.1. BLEU-Verdrag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 3.2. Benelux-Conventie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 3.3. Verdrag van Parijs of EGKS-Verdrag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 3.4. Verdragen van Rome . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 3.5. Akkoord van Schengen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 3.6. Europese Akte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 3.7. Verdrag van Maastricht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 3.8. Economische en Monetaire Unie (EMU). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 3.9. Europese Economische Ruimte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 3.10. Verdrag van Lissabon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 Europese Unie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 Europese instellingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 5.1. Europese Commissie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 5.2. Europees Parlement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 5.3. Raad van Ministers van de EU . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 5.4. Europese Raad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12

Intersentia

vii

Douane en accijnzen toegepast

6.

7.

8.

9.

5.5. Europees Hof van Justitie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

5.6. Rekenkamer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

5.7. Europese Centrale Bank . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Wetgeving in de EU . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

6.1. Verordening (Regulation) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

6.2. Beschikking (Decision) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

6.3. Richtlijn (Directive) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

6.4. Aanbevelingen en adviezen (Recommendations) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Bekendmaking EU-wetgeving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Uniedouanewetboek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Basisbegrippen inzake douanewetgeving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

9.1. Uniegoederen (Union goods) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

9.2. Niet-Uniegoederen (Non-Union goods) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

9.3. Invoer (Import) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

9.4. Binnenbrengen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

9.5. Uitvoer (Export) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

9.6. Verzending . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

9.7. Uniedouanevervoer (Union transit) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

9.8. Gemeenschappelijk douanevervoer (Community transit) . . . . . . . . . . . . . . .

9.9. Douanevervoer onder dekking van carnet TIR of carnet ATA . . . . . . . . . .

12 12 13 13 13 13 13 14 14 14 15 15 16 17 17 17 18 18 18 18

HOOFDSTUK 2 BETROKKEN PARTIJEN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21 1.

2.

viii

Directe of indirecte vertegenwoordigers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1.1. Personen die aangiften mogen indienen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1.2. Declaranten en hulpdeclaranten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Belgische Algemene Administratie der Douane en Accijnzen . . . . . . . . . . . . . . . .

2.1. Situering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.2. Opdrachten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.2.1. Inning. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.2.1.1. Invoerrechten (import duty) en belastingen van gelijke werking. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.2.1.2. Accijnzen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.2.1.3. Energiebijdrage op bepaalde producten verkregen uit minerale oliĂŤn, op aardgas en elektriciteit . . . . . . . . .

2.2.1.4. Verpakkingsheffing op drankverpakkingen en milieuheffingen op sommige producten . . . . . . . . . . . . . .

21 21 23 23 23 24 24 24 24 24 25

Intersentia

Inhoud

2.2.1.5.

3.

Btw op ingevoerde goederen (komende van buiten het douanegebied van de EU) of op goederen binnengebracht uit gebieden die wel behoren tot het douanegebied van de EU, maar niet tot het fiscale gebied (zogenaamde niet-fiscale gebieden) . . . . . . . . . . . .

2.2.2. Controleopdrachten voor andere administraties van de FOD FinanciĂŤn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.2.2.1. Controle inzake btw op binnenlandse goederenbewegingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.2.2.2. Controle inzake verkeersbelasting . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.2.3. Controle op uitvoering handelspolitiek van de EU . . . . . . . . . . . . .

2.2.4. Toepassen veiligheidsbeleid van de EU (en BelgiĂŤ). . . . . . . . . . . . . .

2.2.5. Bijkomende opdrachten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Authorised Economic Operator . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.1. Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.2. Voorwaarden tot het verkrijgen van een AEO-certificaat . . . . . . . . . . . . . . .

3.3. Soorten AEO-certificaten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

25 25 25 25 25 26 27 28 28 29 30

HOOFDSTUK 3 NOMENCLATUUR EN EU-DOUANETARIEF . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31 1.

2.

3.

4.

Het Geharmoniseerd Systeem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Douanetarief uitgegeven door de Belgische Administratie Douane en Accijnzen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Algemene regels voor de interpretatie van het Geharmoniseerd Systeem . . . . . . .

3.1. Regel 1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.2. Regel 2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.2.1. Regel 2a) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.2.2. Regel 2b). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.3. Regel 3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.3.1. Regel 3a) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.3.2. Regel 3b). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.3.3. Regel 3c) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.4. Regel 4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.5. Regel 5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.5.1. Regel 5a) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.5.2. Regel 5b). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.6. Regel 6 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Bindende tariefinlichtingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Intersentia

31 33 42 44 45 45 45 46 46 47 47 48 49 49 49 50 51

ix

Douane en accijnzen toegepast

HOOFDSTUK 4 BEREKENEN VAN DE DOUANEWAARDE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53 1.

2.

3.

4.

x

Soorten rechten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1.1. Conventionele rechten en autonome rechten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1.2. Preferentiële rechten en niet-preferentiële rechten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1.3. Waarderechten, specifieke rechten en gemengde rechten . . . . . . . . . . . . . . .

1.4. Tariefcontingenten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1.5. Bestemmingsrechten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Methode waardebepaling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.1. Transactiewaarde ingevoerde goederen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.2. Transactiewaarde identieke goederen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.3. Transactiewaarde soortgelijke goederen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.4. Terugrekenmethode (of deductieve methode) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.5. Berekende waarde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.6. Methode met redelijke middelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Incoterms® 2010 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.1. Incoterms voor alle transportmodi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.1.1. EXW – Ex works (of ‘af fabriek’) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.1.2. FCA – Free carrier . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.1.3. CPT – Carriage paid to . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.1.4. CIP – Carriage and insurance paid to . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.1.5. DAT – Delivered at terminal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.1.6. DAP – Delivered at place . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.1.7. DDP – Delivered duty paid (of ‘franco inclusief rechten’) . . . . . . . .

3.2. Incoterms voor alle zeevervoer of binnenvaart. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.2.1. FAS – Free alongside ship . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.2.2. FOB – Free on board . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.2.3. CFR – Cost and freight. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.2.4. CIF – Cost, insurance and freight (of ‘kostprijs, verzekering en vracht’) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Berekening van de douanewaarde, maatstaf van heffing voor de btw en statistische waarde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4.1. Bijzondere waarderingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4.1.1. Eenheidswaarden (ook vereenvoudigde procedures genoemd) . . .

4.1.2. Invoerprijzen (ook forfaitaire invoerwaarden genoemd) . . . . . . . .

53 53 53 54 55 56 57 57 58 59 60 60 60 61 62 62 62 62 62 62 63 63 63 63 63 63 63 64 67 67 67

Intersentia

Inhoud

HOOFDSTUK 5 TIJDELIJKE OPSLAG EN DOUANEREGELINGEN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69 1.

2.

3.

Overzicht tijdelijke opslag en douaneregelingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Douaneregelingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.1. ‘In het vrije verkeer brengen’ (of gewone invoer) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.2. Uitvoer (export) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Tijdelijke uitvoer (temporary export) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.3. Bijzondere regeling (special procedure) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.3.1. Douanevervoer (transit) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.3.2. Douane-entrepot (bonded warehouse) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.3.3. Specifieke bestemming . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.3.3.1. Tijdelijke invoer (temporary import) . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.3.3.2. Bijzondere bestemming (end-use procedure) . . . . . . . . . .

2.3.4 Veredeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.3.4.1 Actieve veredeling (inward processing) . . . . . . . . . . . . . . .

2.3.4.2. Passieve veredeling (outward processing) . . . . . . . . . . . . .

Tijdelijke opslag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

69 70 70 72 72 73 73 73 75 75 75 75 75 77 77

HOOFDSTUK 6 IMPORT CONTROL SYSTEM EN EXPORT CONTROL SYSTEM . . . . . . . . . . . . . . . . 81 1.

2.

3.

4.

5.

6.

Import Control System (ICS) – Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Summiere Aangifte Binnenkomst (of Entry Summary Declaration) van alle goederen aan boord . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Aankomstmelding (aankomst transport) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Aangifte voor tijdelijke opslag (te lossen goederen) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Douaneregeling (douaneaangifte) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Export Control System (ECS) – Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

81 82 84 86 87 88

HOOFDSTUK 7 ENIG DOCUMENT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91 1.

2.

Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1.1. Elektronische systemen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1.2. Waarom nog het ED bestuderen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Vak 1, vak 37 en vak 44 B.V.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.1. Vak 1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.2. Vak 44 ‘Code B.V.’ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.3. Vak 37 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Intersentia

91 92 92 93 93 95 95

xi

Douane en accijnzen toegepast

3.

xii

De voornaamste vakken van invoer-, uitvoer- en transitaangiften . . . . . . . . . . . . 98 3.1. Vak 2. Afzender/exporteur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 98 3.2. Vak 3. Formulieren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100 3.3. Vak 5. Artikelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100 3.4. Vak 6. Totaal colli. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101 3.5. Vak 7. Referentienummer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101 3.6. Vak 8. Geadressseerde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101 3.7. Vak 9. Financieel verantwoordelijke, Vak 10. Land eerste bestemming/land laatste herkomst, Vak 11. Handels(productie)land, Vak 12.

Gegevens inzake waarde en Vak 13. Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 102 3.8. Vak 14. Aangever/vertegenwoordiger . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 102 3.9. Vak 15a. Code land van uitvoer/verzending . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 103 3.10. Vak 15b. Land van uitvoer/verzending. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 103 3.11. Vak 16. Land van oorsprong en Vak 17. Land van bestemming. . . . . . . . . 103 3.12. Vak 17a. Code land van bestemming . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 104 3.13. Vak 17b. Code regio van bestemming . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 104 3.14. Vak 18. Identiteit en nationaliteit vervoermiddel bij aankomst/vertrek . . 104 3.15. Vak 19. Containers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 104 3.16. Vak 20. Leveringsvoorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 104 3.17. Vak 21. Identiteit en nationaliteit van het grensoverschrijdende vervoermiddel. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 104 3.18. Vak 22. Valuta en totaal gefactureerd bedrag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 105 3.19. Vak 23. Wisselkoers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 105 3.20. Vak 24. Aard van de transactie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 105 3.21. Vak 25. Vervoerwijze aan de grens . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 106 3.22. Vak 26. Binnenlandse vervoerwijze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 106 3.23. Vak 27. Plaats van lading/lossing. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 106 3.24. Vak 29. Kantoor van uitgang/binnenkomst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 106 3.25. Vak 30. Plaats waar de goederen zich bevinden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 107 3.26. Vak 31. Colli en omschrijving van de goederen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 107 3.27. Vak 32. Artikelnummer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 108 3.28. Vak 33. Goederencode . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 108 3.29. Vak 34a. Code van oorsprong . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 109 3.30. Vak 34b. Regio van oorsprong . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 109 3.31. Vak 35. Brutomassa (kg) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 109 3.32. Vak 36. Preferentie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 110 3.33. Vak 37. Regeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 110 3.34. Vak 38. Nettomassa (kg) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 110

Intersentia

Inhoud

3.35.

3.36.

3.37.

3.38.

3.39.

3.40.

3.41.

3.42.

3.43.

3.44.

3.45.

3.46.

3.47.

3.48.

Vak 39. Contingent . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Vak 40. Summiere aangifte/voorafgaand document . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Vak 41. Aanvullende eenheden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Vak 42. Prijs van de goederen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Vak 43. Methode waardebepaling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Vak 44. Bijzondere vermeldingen – Andere documenten . . . . . . . . . . . . . .

Vak 46. Statistische waarde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Vak 47. Berekening van de belastingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Vak 48 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Vak 49. Identificatie van het entrepot . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Vak 50 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Vak 51. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Vak 52 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Vak 53. Kantoor van bestemming . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

111 111 113 113 113 113 115 115 116 116 116 116 117 117

HOOFDSTUK 8 PROCEDURES EN WERKWIJZE BIJ HET (ELEKTRONISCH) UITWISSELEN VAN GEGEVENS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119 1.

2.

3.

Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Procedures bij NCTS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.1. Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.2. NCTS-terminologie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.3. Normale procedure bij vertrek en aankomst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.3.1. Bij vertrek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.3.2. Bij aankomst op het kantoor van bestemming . . . . . . . . . . . . . . . .

2.4. Vereenvoudigde procedure bij vertrek en aankomst . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.5. Procedure bij een vergunning laad- en losplaats . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Procedures bij PLDA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.1. PLDA-terminologie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.2. Procedure bij export en ECS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.3. Procedure bij import en herhaling ICS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

119 119 119 120 120 120 122 123 124 126 126 127 129

HOOFDSTUK 9 OORSPRONG VAN GOEDEREN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 133 1.

2.

Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Preferentiële oorsprong . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.1. Principe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.2. Oorsprong . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Intersentia

133 133 133 135

xiii

Douane en accijnzen toegepast

3.

2.2.1. Definities en principe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.2.2. Voorbeelden volgens oorsprong . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.2.3. Bemerkingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.3. Overzicht van de overeenkomsten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.3.1. Algemeen Preferentieel Systeem (APS) voor ontwikkelingslanden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.3.1.1. APS-landen (sinds 1 januari 2014 gewijzigd) . . . . . . . . .

2.3.1.2. Regeling met de APS-landen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.3.2. Vrijhandelsovereenkomsten Middellandse Zeegebied. . . . . . . . . .

2.3.3. EPA-landen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.3.4. LGO-landen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.3.5. EVA-landen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.3.6. Turkije . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.3.7. Landen van de westelijke Balkan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.3.8. Andere landen en verdragen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Niet-preferentiële oorsprong . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.1. Belang en nut . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.2. Regels van Oorsprong . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

135 137 141 144 144 144 145 149 150 151 151 151 152 152 154 154 155

HOOFDSTUK 10 OORSPRONG DOOR CUMULATIE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 161 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Bilaterale cumulatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

PANEUR-cumulatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

SAP-cumulatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Totale cumulatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

PANEURMED-cumulatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Cumul tussen de EU, Balkanlanden, EVA-landen, Turkije en Moldavië . . . . . . .

Leveranciersverklaring . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

PANEUR of PANEURMED met Turkije . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

161 163 167 169 170 174 180 182 186

HOOFDSTUK 11 INVOER VAN GOEDEREN VOOR HET VRIJE VERKEER EN VOOR HET VERBRUIK. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 187 1.

xiv

Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1.1. Vak 1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1.2. Vak 8 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1.3. Vak 37 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

187 188 189 189

Intersentia

Inhoud

2.

3.

4.

1.4. Vak 44 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1.5. Vak 47 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Goederen met bestemming buiten BelgiĂŤ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Over te leggen documenten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.1. Factuur. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.2. DV1 – Declaration of value . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.3. Certificaten en attesten betreffende de herkomst of de oorsprong van de goederen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.4. Documenten die vereist zijn ter uitvoering van een gezondheidsmaatregel en/of plantenziektekundige getuigschriften bij invoer van allerlei planten en vruchten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.5. Begeleidende documenten voor afvalstoffen en vervoervergunningen voor radioactieve producten en springstoffen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.6. CITES-invoervergunningen of certificaten voor bedreigde in het wild levende planten- en diersoorten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.7. Andere invoervergunningen of certificaten indien de goederen bij invoer aan een vergunning of certificaat onderworpen zijn . . . . . . . . . . . .

Betalen van rechten bij invoer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

189 190 190 196 196 196 200

200 201 201 201 201

HOOFDSTUK 12 TRANSIT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 203 1.

2.

3.

4.

Uniedouanevervoer en gemeenschappelijk douanevervoer . . . . . . . . . . . . . . . . . .

TIR . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Vereenvoudigingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.1. Vervoer door de lucht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.2. Vervoer over zee . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.3. Vervoer per spoor . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Zekerheidstelling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

203 204 207 207 207 208 209

HOOFDSTUK 13 UITVOER VAN GOEDEREN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 213 1.

2.

3.

4.

5.

Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Procedures . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Over te leggen documenten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Certificaten bestemd voor het land van bestemming . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4.1. Geldigheid van het certificaat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4.2. Leveranciersverklaring . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Sancties die gelden voor landen waar men naar uitvoert . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Intersentia

213 213 218 218 219 219 221

xv

Douane en accijnzen toegepast

HOOFDSTUK 14 BIJZONDERE REGELINGEN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 223 1.

2.

3.

xvi

Douane-entrepots . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1.1. Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1.2. Publieke entrepots . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1.2.1. Entrepot van het type I . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1.2.2. Entrepot van het type II . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1.2.3. Entrepot van het type III. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1.3. Particuliere entrepots . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1.4. Werking van een entrepot . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1.4.1. Inslag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1.4.2. Opslag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1.4.3. Uitslag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1.5. Vergunning . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1.6. Zekerheid. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Specifieke bestemming . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.1. Tijdelijke invoer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.1.1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.1.2. Over te leggen documenten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.1.3. Te betalen rechten bij invoer. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.1.3.1. Gehele vrijstelling van rechten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.1.3.2. Geen vrijstelling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.1.3.3. Gedeeltelijke vrijstelling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.1.4. Zekerheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.2 Bijzondere bestemming. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Veredeling. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.1. Actieve veredeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.1.1. Inleiding. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.1.2. Vergunning . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.1.3. Werking van de schorsingsregeling actieve veredeling . . . . . . . . .

3.1.3.1. Document bij plaatsing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.1.3.2. Zekerheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.1.3.3. Verlenging van de geldigheidsduur . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.1.3.4. Overbrenging. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.1.3.5. Zuivering van de regeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.1.3.6. Belangrijke vereisten bij actieve veredeling . . . . . . . . . .

3.1.3.6.1. Lijst van processen waarvoor het niet opportuun is om een vergunning actieve veredeling aan te vragen . . . . . . . . . . .

3.1.3.6.2. Economische voorwaarden . . . . . . . . . . . . .

223 223 225 225 225 226 226 227 227 227 228 228 228 229 229 229 230 233 233 234 234 235 235 236 236 236 237 240 240 241 241 241 242 245

245 246

Intersentia

Inhoud

3.1.3.6.3.

3.2.

Identificatie van de goederen onder actieve veredeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.1.3.6.4. Opbrengstpercentage . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.1.3.6.5. No drawback-regel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.1.4. Bijzondere regelingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.1.4.1. Equivalentieverkeer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.1.4.2. Voorafgaande uitvoer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.1.4.3. ‘Driehoeksverkeer’ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Passieve veredeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.2.1. Inleiding. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.2.2. Bijzondere varianten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.2.2.1. Driehoeksverkeer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.2.2.2. Uitwisselingsverkeer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.2.2.3. Herstelling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.2.3. Werking van het regime van passieve verdeling . . . . . . . . . . . . . . .

3.2.3.1. Plaatsing onder de regeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.2.3.2. Wederinvoer van de veredelingsproducten . . . . . . . . . .

3.2.4. Berekening rechten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.2.5. Vergunning . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.2.6. Equivalentieverkeer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.2.7. Voorafgaande invoer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

246 246 247 249 249 251 252 253 253 254 254 255 255 256 256 257 257 259 259 260

HOOFDSTUK 15 ACCIJNZEN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 263 1.

2.

3.

4.

Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1.1. Communautaire accijnsgoederen versus nationale accijnsproducten. . . .

1.2. Gewone versus bijzondere accijnzen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1.3. Pogingen tot harmonisatie in de BLEU . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Begrippen inzake accijnzen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.1. Erkend entrepothouder . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.2. Geregistreerde geadresseerde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.3. Tijdelijk geregistreerde geadresseerde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.4. Geregistreerde afzender . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.5. Vrijgestelde geadresseerde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.6. Accijnsinrichting voor nationale accijnsproducten . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.7. Uniek SEED-nummer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Verschuldigdheid van accijnzen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.1. Tussen bedrijven . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.2. Privéaankopen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Berekeningen van de accijnzen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Intersentia

263 263 264 264 264 265 266 267 268 269 269 270 271 271 273 274 xvii

Douane en accijnzen toegepast

5.

6.

7.

8.

Voorraadadministratie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Bewegingen met accijnsproducten: het eAD . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Inhoud van het AGD of het eAD . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

De verschillende producten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

8.1. Ethylalcohol en alcoholhoudende dranken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

8.2. Energieproducten en elektriciteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

8.3. Tabaksfabrikaten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

8.4. Alcoholvrije dranken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

9. Excise Movement Control System (EMCS) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

9.1. Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

9.2. De procedure voor overbrenging van communautaire accijnsgoederen . . .

9.3. Uitvoer van communautaire accijnsgoederen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

9.4. Invoer van accijnsgoederen uit een derde land . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

10. Zekerheidstelling en zuivering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

278 280 283 283 283 284 285 285 286 286 286 287 289 289

Bibliografie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 291 Bijlagen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 293 Bijlage 1. Aanvraagformulier Bindende Tariefinlichting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Bijlage 2. Enig Document . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Bijlage 3. Letters voor vak 44 code B.V. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Bijlage 4. Tabel met de combinaties van de codes voor de vakken 37 (1), 37 (2) en 44 . .

Bijlage 5. Aard van de transactie – Codes. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Bijlage 6. Wijze van vervoer – Codes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Bijlage 7. Verpakkingen – Codes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Bijlage 8. EUR.1-formulier . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Bijlage 9. FORM A . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Bijlage 10. Preferentie – Codes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Bijlage 11. Begeleidingsdocument NCTS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Bijlage 12. Geheel en al verkregen producten. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Bijlage 13. Ontoereikende bewerkingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Bijlage 14. A.TR-formulier . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Bijlage 15. Aangifte inzake douanewaarde (DV1) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Bijlage 16. Inlichtingenblad actieve verdeling (INF1) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Bijlage 17. Inlichtingenblad actieve verdeling (INF2) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Bijlage 18. Inlichtingenblad actieve verdeling (INF4) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Bijlage 19. Inlichtingenblad actieve verdeling (INF5) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Bijlage 20. Tijdelijke invoer (ATA-carnet) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Bijlage 21. Elektronisch Administratief Document (eAD) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Bijlage 22. Market Access Database . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . xviii

294 296 309 310 331 333 334 345 346 347 348 349 351 352 353 355 356 357 358 359 360 363

Intersentia

HOOFDSTUK 1

INLEIDING

1.

Douanebeleid

1.1.

Indirecte belastingen

Belastingen worden vaak opgedeeld in directe en indirecte belastingen. De term ‘indirect’ verwijst naar het feit dat de belastingbetaler, in de meeste gevallen, niet bij de fiscus bekend is. Bij directe belastingen, zoals personenbelasting, vennootschapsbelasting, onroerende voorheffing enz., is dit wel het geval.

Een ander verschil tussen directe en indirecte belastingen is dat de voornaamste indirecte belastingen pas ontstaan op het moment van een transactie. Zo kunnen we heel algemeen het volgende stellen: btw, toch wel dé belangrijkste indirecte belasting, wordt geheven op het moment van de aankoop. Douanerechten – customs duty – ontstaan op het moment dat goederen ingevoerd worden (tenzij ze onder een opschortende regeling geplaatst worden). Accijnzen – excise – ontstaan op het moment dat men van plan is de goederen te verbruiken in België.

Tot slot zetten we even de belangrijkste indirecte belastingen op een rijtje: – belasting over de toegevoegde waarde – value added taxes; – accijnzen; – douanerechten; – registratie-, hypotheek- en griffierechten; – erfbelastingen.

1.2.

Douanebeleid gebaseerd op het principe van de douane-unie

De douane-unie – customs union – is een groep van twee of meer landen die streven naar economische integratie zonder beperkingen aan de interne grenzen. Het douanebeleid van de Europese Unie (EU), of kortweg ook ‘de Unie’ genoemd, is gebaseerd op het principe van de douane-unie.

De voornaamste kenmerken van dit douanebeleid worden hieronder opgesomd.

Intersentia

1

Douane en accijnzen toegepast

1.2.1.

Gemeenschappelijke invoerrechten

Er werd een gemeenschappelijk tarief voor invoerrechten ingesteld dat in heel de Unie hetzelfde is voor het belasten van goederen die van buiten de EU in de EU worden ingevoerd. Er worden geen invoerrechten geheven op goederen in vrij verkeer – free circulation – in de douane-unie.

Goederen die ‘in het vrije verkeer zijn’, zijn goederen die binnen de douane-unie door de primaire sector worden voortgebracht of binnen de douane-unie in de secundaire sector ontstaan uit de voornoemde goederen van de primaire sector.

Maar ook alle goederen die van buiten de douane-unie in de douane-unie worden gebracht én waarop invoerrechten voldaan werden, zijn ‘in het vrije verkeer’, evenals de producten die uit deze goederen ontstaan.

Alle goederen die aan één van beide bovenstaande voorwaarden voldoen, bevinden dus zich ‘in het vrije verkeer’.

1.2.2.

Gemeenschappelijke douanewetgeving

Een ander belangrijk principe om van een douane-unie te kunnen spreken, is dat van de gemeenschappelijke douanewetgeving. Alle landen van een dergelijke unie dienen zo veel mogelijk over dezelfde douanewetgeving te beschikken.

In de Unie zit deze gemeenschappelijke douanewetgeving hoofdzakelijk vervat in het Uniedouanewetboek, de uitvoeringsverordening van het Uniedouanewetboek, de Gecombineerde Nomenclatuur enz., maar eveneens in een aantal internationale verdragen.

1.2.3.

Gemeenschappelijke handelspolitiek

Een gemeenschappelijke handelspolitiek is een derde voorwaarde om van een douaneunie te kunnen spreken. Een gemeenschappelijke handelspolitiek houdt in dat handelsbetrekkingen met derde landen (d.w.z. landen die geen deel uitmaken van de Unie) op een uniforme manier worden beheerd.

Een gemeenschappelijke handelspolitiek kan uiteraard niet zonder een gemeenschappelijke douanewetgeving én gemeenschappelijke invoerrechten.

Bijvoorbeeld: Het kan niet dat één land van een douane-unie een bepaald product uit een derde land bant terwijl een ander land het product wel zou toelaten. Het verbod op dat product dient onderdeel te zijn van een gemeenschappelijke handelspolitiek én omschreven te staan in een gemeenschappelijke douanewetgeving.

2

Intersentia

Hoofdstuk 1. Inleiding

In de Europese Unie gelden er bijvoorbeeld antidumpingregels. Deze regels hebben tot doel te voorkomen dat bepaalde producten op de Europese markt tegen zeer lage prijzen kunnen worden verkocht en zo de Europese economie beschadigen.

Antidumpingregels zijn een onderdeel van een handelspolitiek, maar ook de douanewetgeving maakt natuurlijk gewag van antidumpingmaatregelen. De concrete antidumpingrechten worden gepubliceerd in de lijst met de gemeenschappelijke invoerrechten.

1.2.4.

Harmonisatie van overige indirecte belastingen

Voorlopig is er een gemeenschappelijke regelgeving inzake btw – vat – en accijnzen, zonder harmonisatie van de tarieven.

Dat er inzake harmonisatie nog een heel stuk weg af te leggen is, bewijst de onderstaande tabel (met de geldende maximumtarieven sinds 1 januari 2018).

AUT

20,00%

ESP

21,00%

HUN

27,00%

NED

21,00%

BEL

21,00%

EST

20,00%

IRL

23,00%

POL

23,00%

BUL

20,00%

FIN

24,00%

ITA

22.00%

POR

23,00%

CRO

25,00%

FRA

20,00%

LAT

21,00%

ROM

19.00%

CYP

19,00%

GBR

20,00%

LTU

21,00%

SLO

22,00%

CZE

21,00%

GER

19,00%

LUX

17,00%

SVK

20,00%

DEN

25,00%

GRE

24.00%

MLT

18,00%

SWE

25,00%

Alle landen van de Unie (EU) vormen een douane-unie. Maar voor industriële producten én verwerkte landbouwproducten bestaat er ook tussen de Unie en Turkije een douaneunie. Hetzelfde mag gezegd worden voor producten die vallen onder de hoofdstukken 25 en 97 van de nomenclatuur tussen de Unie en Andorra. Tussen de Unie en San Marino gelden voor alle producten behalve voor EGKS-goederen, eveneens de principes van een douane-unie.

1.3.

Douanebeleid gebaseerd op het principe van de vrijhandelszone

De voornaamste kenmerken van dit douanebeleid zijn: 1. geen gemeenschappelijke invoerrechten; 2. geen gemeenschappelijke douanewetgeving; 3. geen gemeenschappelijke handelspolitiek.

Hier geldt het principe dat op producten uit het land van oorsprong in de vrijhandelszone geen of verminderde invoerrechten betaald moeten worden.

Intersentia

3

Douane en accijnzen toegepast

Het land van oorsprong is het land waar de goederen geheel en al zijn verkregen, of waar zij een volgens de oorsprongsregels bepaalde be- of verwerking hebben ondergaan.

In Europa vormen de volgende landen een vrijhandelszone: Zwitserland, Noorwegen, IJsland en Liechtenstein. Deze vrijhandelszone wordt ook de Europese Vrijhandelsassociatie (EVA) genoemd. In andere delen van de wereld zijn er nog vrijhandelszones, zoals bijvoorbeeld de Mercosur (Zuid-Amerikaanse landen Argentinië, Brazilië, Paraguay en Uruguay) en de ASEAN (Associatie van Zuidoost-Aziatische landen Indonesië, Maleisië, Singapore, Thailand, Filipijnen, Vietnam, Brunei, Laos, Cambodja en Myanmar).

2.

Internationale instellingen m.b.t. douane

2.1.

Wereldhandelsorganisatie

De voorganger van de Wereldhandelsorganisatie (of WHO), of in het Engels World Trade Organization (of WTO), startte in 1947 onder de benaming GATT, de General Agreement on Tariffs and Trade. De GATT is eigenlijk de naam die werd gegeven aan de verschillende handelsverdragen die in het kader van rondes tussen deelnemende landen werden afgesproken. Een ronde is een serie van onderhandelingen die aan het tot stand komen van een handelsverdrag voorafgaat. De handelsverdragen hebben tot doel de vrije handel te bevorderen.

De eerste ronde vond plaats in Genève in 1947 met 23 landen. Nadien volgden nog verscheidene andere rondes. Zo startte bijvoorbeeld in 1979 de Tokio-ronde met 102 landen.

Na de Uruguay-ronde in 1995 werd de GATT omgevormd tot Wereldhandelsorganisatie, met secretariaat in Genève. Op dit ogenblik heeft de WHO 164 leden.

Het doel van de GATT en eveneens van de huidige Wereldhandelsorganisatie is de liberalisering van de handel door middel van de afschaffing van invoerrechten op lange termijn.

De belangrijkste principes die de organisatie drijven, zijn de volgende: – de ‘Meestbegunstigingsclausule’ – Most Favoured Nations of MFN – die je in een handelsverdrag met een land overeenkomt, geldt ineens voor alle WHO-leden; – bescherming van de nationale nijverheid mag niet. Het mag uitzonderlijk wel, maar dan dient het te voldoen aan bepaalde voorwaarden; – regelmatige verlagingen van invoerrechten moeten worden afgesproken.

4

Intersentia

Hoofdstuk 1. Inleiding

De laatste ronde werd in 2001 in Doha (in Qatar) gestart. De Doha-ronde kende moeilijkheden met de Noord-Zuid-tegenstellingen en de Europa-VS-tegenstellingen. Deze ronde kan niet echt een succes genoemd worden. In december 2013 werd het akkoord van Bali afgesloten. Hiermee hoopte men de Doha-ronde opnieuw leven in te blazen.

2.2.

Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling

De voorloper van de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling of de OESO is de Organisatie voor Europese Economische Samenwerking (of de OEES), die in 1947 naar aanleiding van het Marshall-plan in het leven werd geroepen. Toen had deze organisatie als doel de heropbouw van West-Europa mee te ondersteunen na de Tweede Wereldoorlog.

Nu verleent de OESO, naar eigen zeggen, landen bijstand bij het uitwerken van oplossingen voor de gemeenschappelijke knelpunten en bij de coördinatie van de nationale en internationale beleidslijnen.

De Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling is tevens een zeer groot voorstander van de liberalisering van de handel. De organisatie is echter minder gericht op douane en meer op economisch beleid.

Een voorbeeld van een verwezenlijking van de OESO op het vlak van douane zijn bijvoorbeeld de twee ‘OESO-methoden’. Vaak is het niet eenvoudig om de douanewaarde van een product te bepalen. De douanewaarde is deze waarop de invoerrechten berekend worden. Hoe hoger dus de douanewaarde, hoe meer invoerrechten er verschuldigd zullen zijn. Daarom is het belangrijk afspraken te maken over hoe men deze waarde gaat bepalen. De OESO heeft zo twee methoden die internationaal tamelijk wat bekendheid genieten, genaamd de ‘OESO-methoden’.

De hoofdzetel van de OESO is gevestigd in Parijs en de organisatie telt op dit ogenblik 35 leden.

2.3.

Wereld Douane Organisatie

De eerste doelstelling van de Wereld Douane Organisatie is het promoten en faciliteren van een veilige internationale handel, inclusief de vereenvoudiging en harmonisatie van douaneprocedures. Deze doelstelling wordt gevolgd door “het promoten van een eerlijke, efficiënte en effectieve inning van inkomsten door Douaneautoriteiten”. Een derde doelstelling, die steeds relevanter wordt, is het beschermen van de publieke gezondheid en veiligheid. Andere doelstellingen hebben betrekking op de promotie van informatie-uitwisseling tussen de verschillende leden, het uitvoeren van onderzoek en analyse enz.

Intersentia

5

Douane en accijnzen toegepast

De organisatie heeft zich in haar geschiedenis vooral nuttig gemaakt door zich bezig te houden met het opstellen van de nomenclatuur voor de indeling van goederen. Alle goederen die ingevoerd of uitgevoerd worden uit een land of een zone van landen, moeten worden geclassificeerd. Ieder artikel dient voor douanedoeleinden met een uniek nummer te worden aangeduid. Het systeem of de nomenclatuur voor indeling van de goederen dat door de Wereld Douane Organisatie (of WCO) gepromoot werd én door haar ook onderhouden wordt, heet het ‘Harmonised System’. Begin 2017 werd de zesde versie van de nomenclatuur, waar de WDO vijf jaar aan heeft gewerkt, van toepassing. De meeste landen ter wereld maken gebruik van dit Harmonised System of HS (meer hierover in hoofdstuk 3).

Verder heeft deze organisatie, zoals de bovenstaande organisaties, bijgedragen tot de verspreiding van algemene regels voor het bepalen van de douanewaarde (zie hierboven en zie verder in dit boek).

De oorsprong van een product of kortweg de nationaliteit van een product is een zeer ingewikkelde materie. Afhankelijk van het soort oorsprong zijn er hier multi- of unilaterale verdragen van toepassing, of nationale bepalingen. Om de inhoud van deze verdragen en/of bepalingen wat meer begrijpbaar te maken, heeft de Wereld Douane Organisatie een aantal interessante toelichtingen op haar website gepubliceerd.

Verder houdt de Wereld Douane Organisatie zich bezig met het opstellen van een datamodel dat een overzicht moet bieden van de verschillende aspecten van het internationale douanegebeuren, ze promoot concepten zoals risicomanagement, ‘coordinated border management’ enz.

De organisatie heeft haar hoofdzetel in Brussel telt op dit ogenblik 182 leden.

3.

Europese integratie

3.1.

BLEU-Verdrag

We schrijven 1921. Voor België en Luxemburg, samen de BLEU, geldt er vanaf dan één zelfde invoertarief. Op het intraverkeer worden de invoerrechten afgeschaft. De douanewetgeving wordt geharmoniseerd.

3.2.

Benelux-Conventie

De Benelux-Conventie komt tot stand in 1944 in Londen. Voor de Benelux geldt er één zelfde invoertarief. Op het intraverkeer worden de invoerrechten afgeschaft. De douanewetgeving wordt geharmoniseerd.

6

Intersentia

Hoofdstuk 1. Inleiding

3.3.

Verdrag van Parijs of EGKS-Verdrag

Het Verdrag van Parijs in 1951 leidt tot de oprichting van de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal, de EGKS. Het wordt beschouwd als de start van de Europese eenwording. Zes landen waren lid: de Benelux-landen, Frankrijk, Duitsland en Italië. Het zorgde voor een gemeenschappelijke markt voor Kolen en Staal en werd later opgenomen in het Verdrag van Maastricht.

3.4.

Verdragen van Rome

De Verdragen van Rome in 1957 resulteerden in de oprichting van de Europese Economische Gemeenschap (EEG) en de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie (EURATOM). De EEG was van dan af een douane-unie.

3.5.

Akkoord van Schengen

Dit akkoord uit 1985 betekende de afschaffing van controles op het onderlinge personenverkeer tussen deelnemende landen. Wanneer je reist, wil dit concreet zeggen dat je voor deze landen geen internationaal paspoort nodig hebt. Op de luchthaven kun je aan de douanecontrole bijvoorbeeld lezen: ‘Schengen’ of ‘Niet-Schengen’. Het akkoord van Schengen heeft vooral betrekking op personen, minder op goederen.

3.6.

Europese Akte

De Europese Akte is een verdrag dat in 1986 werd ondertekend door de toenmalige twaalf lidstaten van de Europese Gemeenschap. De Europese Akte voorzag in een interne markt tegen eind 1992. Een interne markt staat voor vrij verkeer van personen, kapitaal en ook voor vrij verkeer van goederen.

Tot 31 december 1992 moesten er ook bij transacties tussen de Europese lidstaten douaneaangiften opgesteld worden. Dit was vereist voor btw- en statistische doeleinden, niet meer voor douanedoeleinden. Europa was sinds de verdragen van Rome immers al een douane-unie.

Sinds 1 januari 1993 is het opstellen van douaneaangiften binnen de EU niet meer vereist (onder bepaalde voorwaarden, die later in dit boek besproken worden). Hiermee verdwenen ook de vele douanekantoren aan de grenzen: zowel de kantoren van de private douaneagentschappen die bedrijven hielpen bij het opstellen van de aangiften als de douanekantoren die de aangiften moesten controleren.

Intersentia

7

Douane en accijnzen toegepast

3.7.

Verdrag van Maastricht

Het Verdrag van Maastricht voorzag een Europees huis, bestaande uit drie pijlers: 1. een gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid; 2. samenwerking tussen binnenlandse veiligheid en justitie; 3. een economische unie: EGKS + EEG + EURATOM werden de Europese Gemeenschap.

Inzake douane heeft vooral het laatste punt een grote invloed gehad op de werkwijze. Dit verdrag resulteerde namelijk in een gemeenschappelijke financiële markt waarbij alle binnengrenzen verdwenen. Douanedocumenten die vóór dit verdrag nodig waren voor de btw en de statistieken hoefden niet meer te worden ingediend. De daaraan gebonden controles dienden dus niet meer te worden uitgevoerd.

3.8.

Economische en Monetaire Unie (EMU)

In 1999 volgde een nieuwe fase voor de integratie van Europa, die hierdoor indirect ook van belang is voor de douane-unie, de laatste stap naar de Economische en Monetaire Unie, met name de invoering van de euro. In de volgende landen is de euro nu in gebruik: Benelux, Duitsland, Frankrijk, Italië, Spanje, Portugal, Ierland, Finland, Oostenrijk, Griekenland, Slovenië, Cyprus, Malta, Slowakije, Letland, Estland en Litouwen. In totaal gebruiken ongeveer 330 miljoen mensen de euro. De euro is ook de munteenheid die men dient te gebruiken bij het indienen van een douaneaangifte bij de douaneautoriteiten van deze respectieve landen.

3.9.

Europese Economische Ruimte

Met de Europese Economische Ruimte (of EER) worden de EU en de EVA-landen (Zwitserland, Noorwegen, IJsland en Liechtenstein) bedoeld. Het verdrag werd echter nooit door Zwitserland geratificeerd, maar de term EER komt wel in heel wat literatuur voor.

3.10. Verdrag van Lissabon Door de uitbreiding van de Europese Unie was het noodzakelijk om tot een nieuwe overeenkomst te komen inzake de werking van de Unie. Een eerste poging daartoe was de Europese Grondwet, maar deze werd via referenda verworpen. Daarom trad in 2009 het Verdrag van Lissabon in werking.

Het verdrag voegt de drie pijlers van het Verdrag van Maassticht samen tot de Europese Unie (enkel EURATOM blijft buiten de structuur).

8

Intersentia

Hoofdstuk 1. Inleiding

Dit verdrag voorzag in een verandering van de werking van de verschillende instellingen. De nieuwe taken van de instellingen worden besproken onder afdeling 5. Europese instellingen.

Daarnaast bepaalt het Verdrag van Lissabon dat één orgaan, namelijk de Commissie, de bevoegdheid geeft over niet-wetgevingshandelingen van algemene strekking voor de aanvulling of wijziging van bepaalde niet-essentiële onderdelen van de wetgevingshandelingen.

Met dit verdrag werden dus meer uitvoeringsbevoegdheden aan de Commissie toegekend die onder controle van de lidstaten staan. Dit heet de comitologie. Comitologie omvat een reeks procedures waarmee de lidstaten controleren hoe de Commissie de EUwetgeving uitvoert. In het algemeen gebeurt de controle door een comité waarin alle lidstaten vertegenwoordigd zijn.

Comitologie is niet verplicht voor alle EU-wetsbesluiten. Maar inzake douanematerie heeft de Commissie gebruikgemaakt van haar bijkomende bevoegdheid gestipuleerd in het Verdrag van Lissabon.

Nota: In het kader van douaneaangelegenheden spreekt men meestal over de Europese Gemeenschap, pas in tweede instantie over de Europese Unie. De verdragen die ‘Europese Unie’ vermelden (bv. het Verdrag van Maastricht) zijn pas ná de oprichting van de douane-unie afgesloten. In relatie met recent toegetreden lidstaten én als gevolg van het nieuwe Uniedouanewetboek hoort men dan weer vaker de term ‘Unie’.

We beperken ons hier tot de bovenstaande verdragen, vermits deze inzake douane het meest relevant zijn.

4.

Europese Unie

We dienen hier een onderscheid te maken tussen – gebieden die zowel tot het douane- als tot het fiscale gebied behoren (douanegebied); – fiscaal gebied (douanegebied met uitzondering van een aantal niet-fiscale gebieden); en – accijnsgebied.

In de eerste reeks landen (dus de gebieden die zowel tot het douane- als tot het fiscale gebied behoren) is de Europese douanewetgeving van toepassing. In de tweede reeks zijn de Europese douanewetgeving én de Europese fiscale wetgeving van toepassing. In de derde reeks is de accijnswetgeving geüniformiseerd.

Intersentia

9

Douane en accijnzen toegepast

Finland Zweden

Estland Letland

Ierland

Denemarken

Verenigd Koninkrijk

Litouwen

Nederland België

Duitsland

Luxemburg Frankrijk

Portugal Spanje

Polen

Tsjechië Slowakije Oostenrijk

Hongarije Roemenië Slovenië Kroatië

Italië

Bulgarije

Griekenland

Malta

Cyprus

Tot het douanegebied behoren o.a. het grondgebied van de huidige 28 lidstaten, het luchtruim en de territoriale wateren. Op 23 juni 2016 heeft het Verenigd Koninkrijk echter beslist om uit de Unie te treden. Wat de gevolgen daarvan zullen zijn voor het douaneverkeer is voorlopig nog onduidelijk.

De gebieden die tot het douanegebied, maar niet tot het fiscale gebied behoren, zijn de volgende: – Canarische Eilanden (Lanzarote, Fuerteventura, Gran Canaria, Tenerife, La Gomera, El Hierro, La Palma); – Franse overzeese departementen (Départements d’outre-mer of DOM: Guadeloupe, Martinique, Frans-Guyana, Réunion en Mayotte); – Athos; – Kanaaleilanden (Alderney, Jersey, Guernsey, Sark, Herm en Les Minquires); – Åland-eilanden.

10

Intersentia

Hoofdstuk 1. Inleiding

We komen nog even terug op het verschil tussen een douanegebied en een fiscaal gebied. Of volledig gezegd: het verschil tussen gebieden die zowel tot het douane- als tot het fiscale gebied behoren en gebieden die tot het douanegebied, maar niet tot het fiscale gebied behoren.

Wat zijn nu de gevolgen hiervan voor handelsdocumenten? Voor een Uniegoed verzonden van België naar Barcelona zijn er geen douaneformaliteiten vereist. Voor een Uniegoed verzonden van België naar de Canarische Eilanden zijn er wel formaliteiten vereist in hoofde van de btw-regels, want het goed verlaat het fiscale gebied.

Het accijnsgebied stemt overeen met het fiscale gebied, met inbegrip van San Marino en de Berg Athos.

5.

Europese instellingen

5.1.

Europese Commissie

De Europese Commissie doet voorstellen aan de Raad en het Parlement. Ze brengt het beleid van de Unie ten uitvoer.

Samen met het Hof van Justitie – Court of Justice – zorgt de Commissie ervoor dat het Europese recht wordt gehandhaafd.

Ze stelt tevens de begroting op, beheert en verdeelt én is het aanspreekpunt van de Unie bij andere internationale instanties.

Intersentia

11

Douane en accijnzen toegepast

De Commissie telt 28 commissarissen (één per land), die benoemd zijn voor vijf jaar.

5.2.

Europees Parlement

Het Europees Parlement vertegenwoordigt alle burgers van de Unie en wordt om de vijf jaar rechtstreeks door hen verkozen.

Het bespreekt de Europese wetten en moet deze goedkeuren, samen met de Raad van Ministers. Het waakt over andere EU-instellingen (o.a. de Commissie) om de democratische aanpak te garanderen. Het behandelt de begroting, die ze samen met de Raad moet goedkeuren.

5.3.

Raad van Ministers van de EU

Deze Raad is samengesteld uit de bevoegde ministers. Bijvoorbeeld: een landbouwraad bestaat uit de ministers van Landbouw van de lidstaten.

Om de zes maanden neemt een andere lidstaat het voorzitterschap waar.

De Raad keurt samen met het Parlement de wetsvoorstellen van de Commissie goed, ze keurt de begroting goed, sluit overeenkomsten namens de Unie en coördineert het gemeenschappelijke veiligheidsbeleid.

5.4.

Europese Raad

De Europese Raad bestaat uit de staats- en regeringsleiders, de voorzitter van de Europese Commissie en zijn eigen voorzitter. Ze komen twee of drie maal per jaar samen.

Zijn functie is richtinggevend en stimulerend.

De Raad voert algemeen beleid, stelt prioriteiten vast en behandelt kwesties die niet door andere instellingen kunnen worden opgelost.

5.5.

Europees Hof van Justitie

Het Hof van Justitie ziet erop toe dat de EU-wetgeving in alle lidstaten op dezelfde wijze geïnterpreteerd en toegepast wordt.

Het behandelt klachten van particulieren, bedrijven of organisaties die menen dat hun rechten door een EU-instelling geschonden zijn.

Tevens regelt het juridische geschillen tussen nationale regeringen en EU-instellingen.

5.6.

Rekenkamer

De Rekenkamer controleert de Europese begroting en voert eveneens controles uit op de nationale douane.

12

Intersentia

Hoofdstuk 1. Inleiding

De douaneheffingen geïnd in de verschillende lidstaten van de Unie komen in EU-kas terecht.

5.7.

Europese Centrale Bank

De Europese Centrale Bank vervult grotendeels de functie van de vroegere nationale banken. Zij stelt bijvoorbeeld de rente vast in de Eurozone, beheert valutareserves, …

6.

Wetgeving in de EU

De hierboven besproken verdragen, het Verdrag van Rome en het Verdrag van Maastricht, vormen samen met het Verdrag van Amsterdam 1997, het Verdrag van Nice 2001 en het Verdrag van Lissabon 2007 het primair Europees recht.

Het secundair recht is afgeleid van het primair recht. Het secundair recht wordt gemaakt door de instellingen van de Europese Unie.

Hieronder geven we een zeer kort overzicht van de verschillende soorten ‘wetten’ (of bronnen van secundair recht) die kunnen worden uitgevaardigd. Dit moet aantonen dat de strekking van een wet varieert.

6.1.

Verordening (Regulation)

Verordeningen zijn van algemene strekking en bindend in al hun onderdelen. Ze zijn rechtstreeks toepasselijk in elke lidstaat op het tijdstip van bekendmaking in het Publicatieblad van de Europese Unie.

Een voorbeeld van een verordening is het Douanewetboek van de Unie (of UDW).

6.2.

Beschikking (Decision)

Een beschikking is bindend in alle onderdelen ervan voor diegenen tot wie zij uitdrukkelijk gericht is (regeringen van een bepaalde lidstaat, ondernemingen, bepaalde burgers).

6.3.

Richtlijn (Directive)

Een richtlijn is bindend ten aanzien van het te bereiken resultaat.

De nationale instanties hebben vanaf publicatie een bepaalde periode om dit in nationale wetgeving om te zetten, bijvoorbeeld in een koninklijk of ministerieel besluit.

Intersentia

13

Douane en accijnzen toegepast

6.4.

Aanbevelingen en adviezen (Recommendations)

Deze hebben geen bindende kracht en zijn eerder van politieke of morele aard.

Het bovenstaande geeft aan dat de belangrijkste wetgevende bepaling inzake douane een verordening is. Verordeningen hoeven dus niet in nationale wetten omgezet te worden, waardoor ze rechtstreeks, zonder andere interpretaties, tijdverschillen enz. van toepassing zijn.

7.

Bekendmaking EU-wetgeving

Er zijn een aantal manieren waarop de Commissie, het Parlement en de Raad tot Europese wetgeving kunnen komen. De belangrijkste is de gewone wetgevingsprocedure.

Deze procedure is bruikbaar voor het aannemen van verordeningen en richtlijnen.

De gewone wetgevingsprocedure begint met een beleidsvoorstel van de Europese Commissie. Dan volgen er twee lezingen, waarbij het voorstel tussen Raad, Parlement en Commissie circuleert. Het Parlement kan onder bepaalde voorwaarden amenderen en onder strengere voorwaarden verwerpen.

De bekendmaking van de Europese wetgeving gebeurt in het Publicatieblad van de Europese Unie. Dit Publicatieblad is te vergelijken met het Belgisch Staatsblad. Naast een gedrukte versie van het Europese Publicatieblad is er uiteraard ook een elektronische versie beschikbaar. Iedereen kan die gratis raadplegen op EUR-lex, de website van de EU, waarop rechtsteksten en andere openbare documenten van de Europese Unie in alle officiële talen van de Unie staan.

8.

Uniedouanewetboek

Het Uniedouanewetboek bevat het volledige douanerecht van de EU, dat wil zeggen de voorschriften, regelingen en procedures die van toepassing zijn op het goederenverkeer tussen de EU en derde landen – non-member states.

In het Publicatieblad van de EU van 10 oktober 2013, nr. L 269, werd Verordening (EU) nr. 2013/952 van het Europees Parlement en de Raad van 9 oktober 2013 tot vaststelling van het Douanewetboek van de Unie gepubliceerd (in het Engels heet dit de UCC of Union Customs Code, in het Nederlands gebruiken we de terminologie UDW, Uniedouanewetboek).

In het Publicatieblad van de EU van 29 december 2015, nr. L 343, werd de Gedelegeerde Verordening (EU) nr. 2015/2446 van de Commissie van 28 juli 2015 tot aanvulling van 14

Intersentia

Hoofdstuk 1. Inleiding

Verordening (EU) nr. 952/2013 van het Europees Parlement en de Raad met nadere regels betreffende een aantal bepalingen van het Douanewetboek van de Unie gepubliceerd (in het Engels wordt deze afgekort als DA of Delegated Regulation/Act).

In datzelfde Publicatieblad van de EU van 29 december 2015, nr. L 343, werd ook de Uitvoeringsverordening (EU) nr. 2015/2447 van de Commissie van 24 november 2015 houdende nadere uitvoeringsvoorschriften voor enkele bepalingen van de Verordening (EU) nr. 952/2013 van het Europees Parlement en de Raad van het douanewetboek van de Unie gepubliceerd (in het Engels wordt deze afgekort als IA of Implementing Regulation/Act).

Als gevolg van het Verdrag van Lissabon volstond de Uitvoeringsverordening hier dus niet. De Commissie werkte tevens een Gedelegeerde Verordening uit. Hierbij baseerde ze zich op de comitologie.

De bovenstaande verordeningen bevatten in feite de gehele douanereglementering, met uitzondering van de vrijstellingen en de tariefbepalingen: wetgeving aangaande vrijstellingen is te vinden in de Verordening Douanevrijstellingen nr. 1186/2009 van de Raad van 16 november 2009 (Pb.L. 324 van 10 december 2009) én de wetgeving aangaande tariefbepalingen staat in de Gecombineerde Nomenclatuur (GN), die elk jaar opnieuw gepubliceerd wordt. De nomenclatuur van 2018 is hernomen in Verordening (EU) nr. 2017/1925 (Pb.L. 282 van 31 oktober 2017).

9.

Basisbegrippen inzake douanewetgeving

9.1.

Uniegoederen (Union goods)

Goederen die: – geheel en al verkregen zijn in het douanegebied van de Europese Unie (EU), zonder toevoeging van goederen van buiten het douanegebied van de Unie; of – goederen die in het douanegebied van de Unie zijn binnengebracht uit landen of gebieden van buiten het douanegebied en die op het vlak van invoerrechten en belastingen van gelijke werking in het vrije verkeer zijn; of – goederen die in het douanegebied van de Unie uitsluitend verkregen zijn uit de voorgaande goederensoorten.

Voor het verkeer van Uniegoederen binnen douanegebied zijn er geen douaneformaliteiten vereist, behalve tussen fiscaal gebied en gebieden die tot het douanegebied behoren maar niet tot het fiscaal gebied.

Intersentia

Uniegoederen worden ook T2-goederen genoemd.

15

Douane en accijnzen toegepast

Voor een goederentransactie van Uniegoederen tussen twee plaatsen in het fiscaal gebied van de Unie die niet meer aan douaneformaliteiten is onderworpen, spreekt men wat btw betreft over een intracommunautaire transactie.

In principe is hier voor douanedoeleinden niets meer nodig. Echter, in sommige gevallen, moet op de bestemming wel het karakter van de goederen worden aangetoond aan de hand van een bewijs van de douanestatus van de Uniegoederen. Dit bewijs is bijvoorbeeld nodig bij vervoer van dadels door een zonder vergunning erkende lijndienst vanuit Griekenland naar Zeebrugge.

De wet zegt hierover het volgende: wanneer goederen uit een haven in de Unie komen, worden zij geacht niet-Uniegoederen te zijn. Bijvoorbeeld: dadels uit Griekenland met kustvaart naar Zeebrugge. Het karakter van de goederen (zijnde Unie) kan in dit geval wel worden aangetoond met de nodige documenten (T2L). Tegen oktober 2019 zou echter het project “Bewijs van Uniestatus” (ook PoUS, Proof of Union Status) voltooid moeten zijn. Dit project beoogt de oprichting van een nieuw EU-breed informatiesysteem om het bewijs van Uniestatus op te slaan, te beheren en op te vragen. Zo wil de Unie het document T2L verder digitaliseren.

Worden de goederen echter vervoerd door een erkende lijndienst die voor een traject enkel vaart van de ene naar de andere EU-haven, dan worden de goederen geacht Uniegoederen te zijn (zonder bewijsdocument), tenzij de douane het tegendeel vaststelt.

Een andere situatie waarbij er bij een goederentransactie van Uniegoederen tussen twee plaatsen in de Unie nog douaneformaliteiten nodig zijn, is wanneer de transactie plaatsheeft tussen een plaats binnen het fiscale gebied van de Unie en een plaats in het niet-fiscale gebied. In dat geval hebben de douaneformaliteiten enkel betrekking op accijnzen en/of btw.

9.2.

Niet-Uniegoederen worden ook T1-goederen genoemd.

Niet-Uniegoederen (Non-Union goods)

Dit zijn goederen die niet beantwoorden aan de definitie van Uniegoederen.

Voorbeelden –

Chinese fietsen die ingevoerd zijn in de Unie en waarvan de rechten nog niet zijn betaald omdat ze zich hier onder een douaneregeling bevinden die de verschuldigdheid van de rechten kan schorsen (bv. opslag in een douane-entrepot, zie hoofdstuk 5);

16

Intersentia

Hoofdstuk 1. Inleiding

–

weefsel dat hier vervaardigd is uit Russisch garen. De invoer van het Russische garen gebeurde onder een douaneregeling, waardoor de weverij de rechten enkel hoefde te borgen (actieve veredeling, zie hoofdstuk 5).

Opgelet: het bewerken van goederen verandert de douanestatus niet (kan wel het land van oorsprong veranderen).

9.3.

Invoer (Import)

Invoer is het aangeven voor een douaneregeling (andere dan doorvoer) in het douanegebied van de Unie van niet-Uniegoederen.

Varianten van definitieve invoer zijn tijdelijke invoer en wederinvoer.

9.4.

Binnenbrengen

Binnenbrengen is het aangeven voor een douaneregeling (andere dan doorvoer) in het fiscale gebied van de Unie van Uniegoederen uit gebieden die wel tot het douanegebied, maar niet tot het fiscale gebied van de Unie behoren.

Voorbeeld Grind uit de Vulkaan Mont Peleé op Martinique zal in Frankrijk verkocht worden. Bij het binnenkomen in het fiscale gebied van de Unie in Le Havre gaat men over tot het aangeven onder een douaneregeling (andere dan doorvoer). Men geeft dus aan voor een douaneregeling in het fiscale gebied van de Europese Unie (Le Havre ligt in het fiscale gebied) van Uniegoederen (de goederen zijn gewonnen in een vulkaan die op Martinique ligt, dus het zijn Uniegoederen), maar ze komen wel vanuit een gebied dat niet tot het fiscale gebied behoort (met name uit Martinique). Dit heet binnenbrengen.

Varianten van binnenbrengen zijn tijdelijk binnenbrengen en weder binnenbrengen.

9.5.

Uitvoer (Export)

Uitvoer is het exporteren van Unie- of niet-Uniegoederen buiten het douanegebied van de Unie.

Varianten van gewone uitvoer zijn tijdelijke uitvoer en wederuitvoer.

Intersentia

17

Douane en accijnzen toegepast

9.6.

Verzending

Verzending is het exporteren van Uniegoederen uit het fiscale gebied van de Unie met als bestemming de gebieden die wel tot het douanegebied, maar niet tot het fiscale gebied van de Unie behoren.

Varianten zijn tijdelijke verzending en wederverzending.

9.7.

Uniedouanevervoer (Union transit)

Dit is de doorvoer in douaneverband (d.w.z. onder dekking van een douaneaangifte) van Uniegoederen (intern Uniedouanevervoer) of niet-Uniegoederen (extern Uniedouanevervoer) vanuit een plaats in het douanegebied van de Unie naar een andere plaats in het douanegebied van de Unie.

De begrippen ‘extern’ en ‘intern’ hebben dus geen geografische betekenis, maar duiden op de douanestatus (Unie of niet-Unie) van de goederen.

9.8.

Gemeenschappelijk douanevervoer (Community transit)

Dit is de doorvoer in douaneverband van Uniegoederen of niet-Uniegoederen van een plaats in het douanegebied van de Unie naar of over een plaats in een EVA-land of omgekeerd. Of ook: een plaats in Turkije, Servië, Macedonië, San Marino of Andorra.

9.9.

Douanevervoer onder dekking van carnet TIR of carnet ATA

TIR staat voor Transport International par la Route. Het carnet TIR is gewaarborgd door de IRU (International Road Union) en kan worden aangevraagd via organisaties in de landen die de TIR-conventie hebben ondertekend. In België staat Febetra in voor de aangifte.

Het wordt gebruikt voor: – het vervoer van voor uitvoer aangegeven goederen; – het vervoer van goederen komende van buiten de EU; – de doorvoer tussen twee plaatsen in de EU over een land waarmee geen overeenkomst is gesloten inzake gemeenschappelijk douanevervoer.

TIR heeft enkel betrekking op wegtransport.

Hier volgen bij wijze van voorbeeld een aantal landen die de TIR-overeenkomst ondertekend hebben: Albanië, Jordanië, Armenië, Kazachstan, de Arabische Republiek Syrië, 18

Intersentia

Hoofdstuk 1. Inleiding

Koeweit, Tadzjikistan, Wit-Rusland, Tunesië, Libanon, Turkije, Bosnië en Herzegovina, Marokko, Turkmenistan, Oezbekistan, Mongolië, Georgië, Oekraïne, Islamitische Republiek Iran, Republiek Moldavië, de Russische Federatie, Israël, Servië en Montenegro.

Concreet betekent dit dat goederen die bijvoorbeeld in Utrecht vertrekken met als bestemming Oezbekistan onder begeleiding van een carnet TIR, tot daar vervoerd kunnen worden. Bij vertrek dienen de juiste procedures gerespecteerd te worden, bijvoorbeeld het gebruik van voorgeschreven materiaal door de TIR-conventie, verzegeling enz. Maar men dient ook, voor het vervoer over het grondgebied van de Unie, een elektronische aangifte via NCTS-TIR op te sturen. Voor het traject vanaf de Europese buitengrens (bv. de grens Polen-Oekraïne) tot in Oezbekistan gebeurt het vervoer enkel onder begeleiding van het papieren TIR-document. Vrachtwagens die onder TIR rijden, worden – volgens de principes van het verdrag en dit principe wordt grotendeels gerespecteerd – onderweg veel minder gecontroleerd. Enkel op de plaats van bestemming gaat de douane controleren. Zij controleert bijvoorbeeld of alle goederen gemeld op de aangifte zich nog effectief in de vrachtwagen bevinden.

Omdat er bij een rit van Utrecht naar Oezbekistan heel wat grenzen te overschrijden zijn, levert dit in de meeste gevallen een aanzienlijke tijdwinst op. Bij grensoverschrijving dient enkel de ongeschondenheid van de verzegeling te worden gecontroleerd én bevestigd op het carnet.

ATA staat voor Admission Temporaire – Temporary Admission. De ATA-overeenkomst beoogt de vereenvoudiging van douaneformaliteiten in het internationaal goederenverkeer (inzonderheid goederen voor tentoonstellingen, beurzen en beroepsmateriaal) tussen de landen die de ATA-overeenkomst hebben ondertekend.

In België wordt dit carnet afgeleverd door de Kamer van Koophandel van de plaats waar men gevestigd is.

Het geldt dus voor tijdelijke uitvoer, doorvoer, tijdelijke invoer, wederuitvoer en wederinvoer. De organisatie van afgifte staat tevens borg voor de tijdelijke invoer en doorvoer.

Intersentia

19

HOOFDSTUK 2

BETROKKEN PARTIJEN

1.

Directe of indirecte vertegenwoordigers

1.1.

Personen die aangiften mogen indienen

Een (douane)aangifte – declaration – inzake douane en accijnzen mag gedaan worden door iedereen die alle informatie over de goederen en hun douaneregeling kan verstrekken die vereist is. De persoon moet ook in staat zijn de goederen bij de douane aan te brengen of te doen aanbrengen.

Concreet wordt de aangifte daarom ingediend door: – de beheerder van de goederen; – of zijn vertegenwoordiger.

In het eerste geval, waarbij de aangifte gedaan wordt door de beheerder van de goederen, ‘doet de firma’ haar aangiften zelf. Voornamelijk grotere bedrijven hebben een eigen douaneafdeling en daar komen de eigen douaneaangiften voor de goederen in eigen beheer tot stand.

In de andere gevallen maakt men gebruik van een vertegenwoordiger of lasthebber. Deze wordt ‘douanevertegenwoordiger ’ of ‘douaneagentschap’ genoemd. Voorbeelden zijn: DHL, DB Schenker, Balie21, Machtelynck et Fils, Transuniverse enz. De meeste van deze firma’s vervullen naast de functie van douanevertegenwoordiger ook nog andere rollen.

Ze transporteren bijvoorbeeld goederen voor derden, stellen transportdocumenten op, beheren logistieke distributiecentra enz.

Er zijn in de Unie twee vormen van vertegenwoordiging: – vertegenwoordigers/lasthebbers die handelen in naam en voor rekening van hun opdrachtgever (= directe vertegenwoordigers); – vertegenwoordigers/lasthebbers die handelen in eigen naam, maar voor rekening van hun opdrachtgever (= indirecte vertegenwoordigers).

De meeste douanevertegenwoordigers in België werken op dit moment nog met indirecte vertegenwoordiging. Sinds juli 2012 werd hun de mogelijkheid verleend om te werken met directe vertegenwoordiging. Daarmee was België het laatste land waar dit voorheen nog niet van toepassing was. Het principe van directe vertegenwoordiging houdt Intersentia

21

Douane en accijnzen toegepast

in dat de vertegenwoordigde (ook lastgever genoemd) hiermee douanetechnisch aangever wordt en de vertegenwoordiger (lasthebber) geen solidaire aansprakelijkheid meer draagt met zijn opdrachtgever.

Op 1 april 2017 werd in België de borgakte-plus ingevoerd. Hiermee werden de formaliteiten van directe vertegenwoordiging vereenvoudigd.

Het Uniedouanewetboek schetst de volgende voorwaarden voor de douanevertegenwoordigers: – op het grondgebied van de Unie gevestigd zijn; – voldoen aan de criteria die de lidstaten zelf bepalen, maar indien de vertegenwoordiger voldoet aan de vier AEO-criteria, m.n. geen ernstige of herhaalde overtredingen van de douanewetgeving en zware misdrijven of geen strafblad i.v.m. economische activiteit, deugdelijke handels- en/of vervoersadministratie, financiële solvabiliteit, bewijs van vakbekwaamheid of beroepskwalificatie, is hij automatisch bevoegd om als vertegenwoordiger op te treden.

In België zijn er als gevolg van de nieuwe Uniedouanewetgeving nog geen criteria gepubliceerd. De criteria die van kracht waren, zijn de volgende: – een douane-expediteur moet ingeschreven zijn in het stamregister van de Centrale Administratie der Douane en Accijnzen en een exploitatiezetel in België hebben; – hij mag niet voorwaardelijk veroordeeld zijn wegens fraude bij belastingen, diefstal, heling, oplichting, misbruik van vertrouwen, bankbreuk, knevelarij (afpersing) of omkoping van ambtenaren.

Een douane-expediteur heeft ook een aantal specifieke verplichtingen, onder andere: – Repertorium De douane-expediteur moet een jaarlijks repertorium van alle aangiften volgens een voorgeschreven model bijhouden. Het repertorium mag, mits machtiging, elektronisch worden bijgehouden.

Inschrijving van aangiften voor doorvoer, opslag in entrepot, tijdelijke vrijstelling en uitvoer is niet verplicht.

Het repertorium wordt drie jaar bewaard.

De inschrijvingsnummers worden doorgaans op de douaneaangiften vermeld.

– Afrekening Aan al zijn klanten bezorgt hij een afrekening opgemaakt volgens een bij wet voorgeschreven model.

De niet-naleving van de bovenstaande verplichtingen kan in sommige gevallen leiden tot een schrapping uit het stamregister.

22

Intersentia

Hoofdstuk 2. Betrokken partijen

Een douanevertegenwoordiger mag ook zijn diensten verstrekken in een lidstaat waar hij niet gevestigd is.

1.2.

Declaranten en hulpdeclaranten

Werknemers van douane-expediteurs of personen die binnen een douaneafdeling werken, worden declaranten genoemd. Een declarant is verantwoordelijk voor de volledige afhandeling van alle douanedocumenten betreffende invoer-, doorvoer- en uitvoeractiviteiten en dit voor alle vormen van vervoer: binnenvaart, zeevaart, luchtvaart, spoor- en wegvervoer. Daarvoor volgt hij/zij de voorziene douaneprocedures, stelt de nodige douaneaangiften op, past de juiste douanecoderingen toe, maakt de juiste berekeningen die nodig zijn om aan te geven enz.

Vermits douanedeclaranten schaars zijn, en hierdoor een vrij hoge prijs vragen, opteren sommige firma’s ervoor om hulpdeclaranten in dienst te nemen.

Het werk van hulpdeclaranten beperkt zich meestal tot het ingeven van gegevens. Deze gegevens worden (vaak dan door de declaranten) op een codificatieblad genoteerd. Een codificatieblad zou je kunnen beschouwen als een soort van voorbereiding op een aangifte. Hulpdeclaranten zijn doorgaans minder geschoold en/of hebben minder ervaring.

Hun kostprijs voor de firma is daardoor lager.

2.

Belgische Algemene Administratie der Douane en Accijnzen

2.1.

Situering

De Administratie der Douane en Accijnzen is gesitueerd binnen de Federale Overheidsdienst Financiën. Andere administraties binnen de FOD Financiën de Algemene Administraties van Fiscaliteit, Inning en Invordering, Bijzondere Belastinginspectie, Patrimoniumdocumentatie en Thesaurie.

De opdrachten van de douane worden wettelijk ondersteund door de Wet inzake Douane en Accijnzen van 18 juli 1977. Volledige teksten van deze en andere wetten kun je terugvinden op www.fisconet.fgov.be.

Deze wetten bepalen voornamelijk hoe Belgische ambtenaren die voor de Administratie der Douane en Accijnzen werken, kunnen handelen. Zo hebben douaneambtenaren in bepaalde (haven)gebieden in België heel uitgebreide bevoegdheden. Zij kunnen daar bijvoorbeeld overgaan tot de voorlopige aanhouding van overtreders. Een ander voorbeeld is dat zij geen beroep hoeven te doen op een deurwaarder, zij kunnen direct tot inbeslagname overgaan.

Intersentia

23

Douane en accijnzen toegepast

2.2.

Opdrachten

Soms worden de doelstellingen van de taken van de douane opgedeeld in fiscale, economische en maatschappelijk doelstellingen. Hieronder volgt een overzicht.

2.2.1.

2.2.1.1.

Inning Invoerrechten (import duty) en belastingen van gelijke werking

De douane is verantwoordelijk voor de inning van invoerrechten en belastingen van gelijke werking.

Als belastingen van gelijke werking worden beschouwd: – agrarische elementen: deze worden geheven op verwerkte landbouwproducten.

Voorbeelden hiervan zijn koekjes, pralines, pudding enz.; – antidumpingrechten: deze rechten kunnen toegepast worden op ieder product dat met dumpingprijzen wordt ingevoerd en de markt ontwricht. Een voorbeeld van een antidumpingrecht is de 48,5% rechten die verschuldigd zijn op bepaalde fietsen uit China (cf. de gemiddelde invoerrechten op fietsen bedragen 14 of 15%); – aanvullende invoerrechten: deze worden, naast het gewone invoerrecht, geheven op basislandbouwproducten. Voorbeelden hiervan zijn tarwe, melk, boter enz.; – retorsierechten: deze worden geheven op goederen van oorsprong uit een land dat de EU benadeelt d.m.v. invoerbeperkingen. Deze werden bijvoorbeeld geheven tijdens de handelsoorlog inzake staal tussen de VS en de Europese Unie; – compenserende rechten: rechten die worden ingesteld om uitvoersubsidies te neutraliseren die door de overheid van een derde land worden toegekend aan de exporteurs.

2.2.1.2.

Accijnzen

Deze worden geheven op: – energieproducten (benzine, kerosine, aardgas, …); – alcohol en alcoholhoudende dranken; – tabaksfabrikaten; – en in België eveneens op koffie en alcoholvrije dranken.

Meer hierover in het hoofdstuk over de accijnzen.

2.2.1.3.

Energiebijdrage op bepaalde producten verkregen uit minerale oliën, op aardgas en elektriciteit

De energiebijdragen worden door energieleveranciers (zoals Engie Electrabel, Eneco, Ecopower enz.). doorgerekend aan de eindconsument. De eindconsument betaalt die aan de energieleverancier en de leverancier stort deze door aan de douane.

24

Intersentia

Hoofdstuk 2. Betrokken partijen

2.2.1.4.

Verpakkingsheffing op drankverpakkingen en milieuheffingen op sommige producten

De verpakkingsheffing is ingesteld op individuele drankverpakkingen (o.a. vruchten- en groentesappen).

Milieuheffingen zijn o.a. ingesteld op wegwerptassen en wegwerpeetgerei van plastic, alsook op bladaluminium.

2.2.1.5.

Btw op ingevoerde goederen (komende van buiten het douanegebied van de EU) of op goederen binnengebracht uit gebieden die wel behoren tot het douanegebied van de EU, maar niet tot het fiscale gebied (zogenaamde niet-fiscale gebieden)

Heel wat importeurs beschikken over een vergunning “verlegging btw”. Hierdoor dient de btw bij invoer niet te worden voldaan aan de douane, maar wordt deze rechtstreeks opgenomen in de periodieke btw-aangifte.

2.2.2.

Controleopdrachten voor andere administraties van de FOD Financiën

2.2.2.1.

Controle inzake btw op binnenlandse goederenbewegingen

Vermits de douane zeer mobiel is, kan ze ook binnenlandse goederenbewegingen (vervoer, laden en lossen) en de werkzaamheden van garagisten controleren. Bijvoorbeeld: de voorafgaande inschrijving van voertuigen waaraan de garagist herstellingswerken uitvoert, in het register dat verplicht moet worden bijgehouden.

2.2.2.2.

Controle inzake verkeersbelasting

Voor vrachtwagens, kleine bestelwagens enz. moet er, zoals voor personenwagens, een verkeersbelasting betaald worden. De douane controleert of deze verschuldigde belasting wel voldaan werd. Deze activiteit wordt enkel nog uitgevoerd in het Brusselse Gewest.

2.2.3.

Controle op uitvoering handelspolitiek van de EU

In sommige gevallen is bij in-, uit- of doorvoer van goederen een vergunning (license) noodzakelijk (uitgereikt op vraag van de Dienst Vergunningen van de FOD Economie, KMO, Middenstand en Energie of de Gewesten).

Bijvoorbeeld voor goederen met dual use of dubbel gebruik: dit zijn goederen die eventueel ook in oorlogsomstandigheden of bij terreur ge- of misbruikt kunnen worden, zoals jeeps, nachtkijkers, bepaalde beeldschermen enz.

Intersentia

25

Douane en accijnzen toegepast

Voor dual-use-goederen, civiele vuurwapens, onderdelen, munitie, militair materiaal en ordehandhavingsmateriaal werkt de douane samen met de gewesten. De douane voert de controles uit. De gewesten zijn verantwoordelijk voor de vergunningen. Dual-use is een complexe materie. Welke goederen dual-use-goederen zijn, kan worden teruggevonden op de website van de European External Action Service. Sancties en vergunningen zijn echter pas van toepassing in combinatie met een bestemmeling in een bepaald land. De website bevat ook up-to-date informatie over de landen die eventueel aanleiding geven tot vergunning of sanctie. Voor het Vlaams Gewest wordt geadviseerd bij twijfel contact op te nemen met de Dienst Controle Strategische Goederen, die deel uitmaakt van Departement Internationaal Vlaanderen.

2.2.4.

Toepassen veiligheidsbeleid van de EU (en België)

Hieronder een aantal voorbeelden van veiligheidsprojecten waarmee de douane te maken kan krijgen: – CSI CSI staat voor Container Security Initiative. Dit initiatief verplicht firma’s o.a. om voor containers met bestemming de VS, 24 uur vóór belading in een Europese haven informatie door te sturen.

– ISPS ISPS staat voor International Ship and Port Facility Security Code. Iedere haven(faciliteit) of schip dat met de VS handelt, moet aan bepaalde veiligheidsvoorschriften voldoen.

Heel bekend zijn de pasjes waarover je dient te beschikken om toegang te verkrijgen tot een faciliteit in de haven.

– Megaports Initiative Aan elke in- en uitgang van een terminal moet een detectiepoort staan die nucleair materiaal kan opsporen. De douane heeft immers ook als opdracht het controleren van de reglementering op het vervoer van radioactieve stoffen.

– ENS Verder is er de voorafgaande summiere aangifte (ENS – ENtry Summary declaration) bij het binnenkomen van de goederen in de EU. Op basis hiervan voert de douane een veiligheidsrisicoanalyse uit om na te gaan of de goederen al dan niet de Unie binnen mogen.

Ook AEO (zie punt 3) kadert binnen deze veiligheidsinitiatieven.

26

Intersentia

Hoofdstuk 2. Betrokken partijen

Een belangrijk concept is de risicoanalyse. Voordat de douane controleert, voert ze een risicoanalyse uit op basis van de gegevens waarover ze beschikt. Zo kan ze gerichter de zendingen controleren. Bij import zal de fysieke controle meestal plaatsvinden in de entry points van de EU. Bij export vindt een eventuele controle meestal plaats op het kantoor van uitvoer. Zo worden ‘bottlenecks’ vermeden aan de exit points.

2.2.5.

Bijkomende opdrachten

– Gezondheid – toezicht op toepassing gezondheidsreglementering i.s.m. FAVV (Federaal Agentschap voor Voedselveiligheid); – opsporing van fraude bij invoer van beschermde dieren en planten en producten daarvan; – invoer van hormonen; – toezicht op de fytosanitaire controle van levende planten bij invoer; – toezicht op de diergeneeskundige controle van vleeswaren bij invoer; enz.

– Kwaliteit van de leefomgeving – controle op de jacht en de zee- en riviervisserij; – controle op de veiligheid van producten (bv. speelgoed); – opsporing van nagemaakte goederen en piraterij; – bescherming van het cultureel erfgoed; – controle op afvalstoffen; enz.

– Veiligheid – opsporen van drugs en precursoren (producten waarmee men drugs kan fabriceren); – controle op de in-, uit- en doorvoer van wapens en strategische goederen en de opsporing van verboden wapens; – controle van embargo’s; enz.

De niet-fiscale taken van de douane worden de laatste tijd ook aangeduid als VGEMtaken: Veiligheid, Gezondheid, Economie en Milieu.

Intersentia

27

Douane en accijnzen toegepast

3.

Authorised Economic Operator

3.1.

Inleiding

Authorised Economic Operator of AEO is een Europese ‘certificering’. Het Uniedouanewetboek gebruikt echter niet meer de term ‘certificering’, maar wel ‘vergunning’. Toch is een AEO-vergunning nog te vergelijken met een ISO-certificaat, een HACCP-certificaat in de voedingssector, GMP in de gezondheidssector … – zaken die grotere bekendheid genieten. De AEO-status wordt door de douaneautoriteiten verleend in plaats van door meer private geaccrediteerde instellingen zoals ISO. De AEO-vergunning handelt over douanevereenvoudigingen en de beveiliging van de internationale logistieke en goederenketen. Houders van de vergunning dienen dus aan de douane bepaalde zaken omtrent douanevereenvoudiging of beveiliging van hun logistieke activiteiten aan te tonen.

De houders van een AEO-vergunning worden ook ‘AEO-operators’ of geautoriseerde marktdeelnemers genoemd. Zij genieten bij het werken met de douane een aantal voordelen. De nieuwe wetgeving bepaalt uitdrukkelijk dat deze bedrijven een gunstigere behandeling moeten krijgen in de vorm van minder fysieke en op documenten gebaseerde controles. Afhankelijk van het soort van AEO-vergunning, genieten ze dan nog andere, bijkomende voordelen. Bovendien afficheren de houders hun AEO-logo, net zoals hun ISO-certifica(a)t(en), ook op hun externe communicatiekanalen.

Het UDW bevat tal van vereenvoudigingen en voordelen voor bedrijven die beschikken over een AEOC-vergunning. Voor andere vereenvoudigingen waarvoor de AEOC-status voordien niet vereist was, zal men in de toekomst thans wel over een AEOC-vergunning moeten beschikken. Het gaat o.a. om: – gecentraliseerde vrijmaking: de aangifte voor in- of uitvoer indienen op het lokale kantoor, terwijl men de goederen op elk douanekantoor binnen de Unie kan aanbieden; – vermindering, zelfs ontheffing van doorlopende zekerheid voor goederen geplaatst onder het stelsel tijdelijke opslag of onder een douaneregeling. Voor het eerst is er ook in vermindering van zekerheid voorzien voor een bestaande douaneschuld (o.a. uitstel van betaling); – aangifte door inschrijving in de administratie van de aangever, waarbij de gegevens ter beschikking worden gesteld van de douane (EiDR = “Entry into the Declarant’s Record”). Een AEOC-vergunning is een van de voorwaarden om vrijstelling te verkrijgen om de goederen aan te brengen bij de douane. Artikel 5.33 van het UDW omschrijft het aanbrengen van de goederen als een mededeling aan de douaneautoriteiten dat de goederen bij het douanekantoor of op enig andere, door de douane goedgekeurde plaats zijn aangekomen en beschikbaar zijn voor douanecontrole; 28

Intersentia

Hoofdstuk 2. Betrokken partijen

– zelfbeoordeling door de marktdeelnemer waarbij hij zelf bepaalde handelingen kan doen; – overbrenging van goederen onder tijdelijke opslag.

Het UDW stelt ook dat bepaalde vergunningen die noodzakelijk zijn om van bepaalde douaneregelingen gebruik te maken, gemakkelijker te verkrijgen zijn indien men over het statuut AEOC beschikt.

De eerste stap tot het verkrijgen van een AEO-certificaat is het invullen van een AEOaanvraagformulier én het indienen van de gevraagde bijlagen bij dit formulier. Bij deze aanvraag dient het bedrijf tevens een self-assessment te voegen (niet te verwarren met ‘self-assessment’ dat hierboven werd vermeld). Het self-assessment bestaat uit een ‘stevige’ vragenlijst, waar afhankelijk van het soort van AEO-certificaat (zie punt 3.3), gegevens omtrent douaneprocedures en/of beveiliging worden meegegeven. Daarna volgt er uiteraard een audit door de bevoegde douanediensten.

Op de website van de Europese Commissie (onder Taxation and Customs Union, Databases, Authorised Economic Operators, Authorised Economic Operators – Certificate holder) kan men nagaan welke bedrijven over een AEO beschikken. In het IT-werkprogramma van de Unie is bovendien gepland om in 2018 de procedure voor AEO-aanvragen en vergunningen een update te geven. Het doel hiervan is onder meer om tot harmonisatie van de besluitvormingsprocedure van de douane over de hele Unie te komen.

Het doel van Europa op lange termijn met het AEO-concept is een wederzijdse erkenning door derde landen ter beveiliging van de internationale logistieke keten en de bevordering van de wereldhandel. Ondertussen vond er reeds een erkenning door Japan, Zwitserland en Noorwegen plaats. De ‘tegenhanger’ van de AEO in de VS heet C-TPAT of het Customs-Trade Partnership Against Terrorism.

3.2.

Voorwaarden tot het verkrijgen van een AEO-certificaat

Een bedrijf kan de status van Geautoriseerde Marktdeelnemer verwerven als: – het een ‘marktdeelnemer’ is die in het douanegebied van de Unie gevestigd is; – het aan de criteria van artikel 39 van Verordening 952/2013 voldoet: 1. geen ernstige of herhaalde overtredingen van de douanewetgeving en belastingvoorschriften en geen strafblad met zware misdrijven in verband met de economische activiteit; 2. deugdelijke handels- en vervoeradministratie; 3. een bewijs van financiële solvabiliteit; 4. een bewijs van praktische vakbekwaamheid of beroepskwalificaties; 5. passende veiligheidsnormen (enkel voor bepaalde soorten van AEO-vergunning).

Intersentia

29

Douane en accijnzen toegepast

De marktdeelnemer moet dus een persoon (natuurlijk of rechtspersoon of vereniging) zijn (wanneer een groep een certificaat wenst, dient elke vennootschap van de groep apart gecertificeerd te zijn). De aangever mag geen veroordeling wegens zware overtreding in verband met zijn economische activiteiten hebben opgelopen. Dit kan gaan om ongedekte cheques, valsheid in geschrifte, …

3.3.

Soorten AEO-certificaten

De status van geautoriseerde marktdeelnemer bestaat uit de volgende soorten vergunningen: 1) ‘AEO douanevereenvoudigingen’ (AEOC, AEO customs simplifications) Bedrijven die dit type AEO aanvragen, hoeven zelfs niet met de fysieke goederen in aanraking te komen. Ze zullen bijvoorbeeld de nodige documenten ervoor opstellen en deze aan de relevante (andere) firma bezorgen.

De ondernemingen die over deze status beschikken, kunnen aanspraak maken op een ontheffing van borg of een verminderd bedrag van borg.

2) ‘AEO veiligheid’ (AEOS, AEO security and safety) Bedrijven die dit type AEO aanvragen, komen meestal enkel in contact met de fysieke goederen. Zij dienen hoofdzakelijk aan te tonen dat de productie, vervoer en/of opslag van de goederen veilig genoeg verloopt.

De meeste firma’s met een AEO beschikken op dit ogenblik meestal over een AEOF. In het UDW wordt de term AEOF niet meer in de wetgeving vernoemd. Indien een marktdeelnemer om beide statuten verzoekt wordt hiervoor één gecombineerde vergunning afgegeven.

Opmerking: bepaalde voordelen gelden enkel als bepaalde schakels in de logistieke keten zijn gecertificeerd. Bijvoorbeeld: een verwittiging op voorhand bij selectie voor controle kan enkel indien de aangever een AEOS of AEOF heeft.

Het doel van de douane is de creatie van zogenaamde ‘green lanes’. Nu hebben alle logistieke ketens evenveel kans op controle, bijvoorbeeld 5%. In de toekomst zullen een aantal ketens groen zijn, waardoor hun kans op controle afneemt. De ketens die niet groen zijn, zullen een grotere kans maken op controle. Ook de douane (en de Unie) varen hier dus wel bij.

30

Intersentia