Intersentia | Fiscale Handboeken
M. Govers F. Borger P. Raes
Dit handboek is een gebruiksvriendelijke handleiding die op een gestructureerde en overzichtelijke manier de toepassing van de complexe btw-regelgeving verduidelijkt. Het boek is logisch opgebouwd en geeft een duidelijk antwoord op klassieke btw-vragen zoals: Wie is btw-plichtig? Welke handelingen zijn onderworpen aan btw? Waar vindt de belastbare handeling plaats? Wat is de maatstaf van heffing? In welke gevallen is er recht op vrijstelling en wie moet de btw voldoen? enz. Specifieke hoofdstukken zijn gewijd aan de problematiek i.v.m. aftrek en teruggaaf van btw, btw-tarieven, de administratieve procedures i.v.m. btw enz. Het boek heeft een hoog didactisch gehalte en is praktisch bruikbaar door de schematische voorstelling van de btw-problematiek. De talloze referenties vormen een bijkomende meerwaarde.
btw
Deze editie werd volledig geactualiseerd tot 1 augustus 2019.
Handboek btw 2019–2020
Andere titels in de reeks Fiscale Handboeken: > Handboek douane en internationale handel > Handboek fiscale procedure btw > Handboek fiscale procedure inkomstenbelastingen > Handboek internationaal en Europees belastingrecht > Handboek personenbelasting > Handboek registratierechten > Handboek successierechten > Handboek vennootschapsbelasting
Marc Govers Frank Borger Peter Raes
Handboek btw 2019–2020
ISBN 978-94-000-1050-5
www.intersentia.be
Intersentia Handboek btw 2019-2020 - drukklaar.indd 1
9
789400
010505
23/08/19 08:33
HANDBOEK BTW 2019-2020
Fiscale Handboeken
HANDBOEK BTW 2019-2020
Marc Govers Frank Borger Peter Raes
Volledig geactualiseerd tot 1 augustus 2019
Antwerpen – Cambridge
Handboek btw 2019-2020 Marc Govers, Frank Borger en Peter Raes Š
2019 Intersentia Antwerpen – Cambridge www.intersentia.be
ISBN 978-94-000-1050-5 D/2019/7849/129 NUR 826 Alle rechten voorbehouden. Behoudens uitdrukkelijk bij wet bepaalde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, op welke wijze ook, zonder de uitdrukkelijke voorafgaande toestemming van de uitgever. Ondanks alle aan de samenstelling van de tekst bestede zorg, kunnen noch de auteurs noch de uitgever aansprakelijkheid aanvaarden voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige fout die in deze uitgave zou kunnen voorkomen.
DE AUTEURS Marc Govers Managing Partner THE VAT HOUSE cvba (Het BTW Huis) Partner VAT Forum cv Frank Borger Partner THE VAT HOUSE cvba (Het BTW Huis) Docent Fiscale Hogeschool Gastdocent Karel de Grote Hogeschool Antwerpen Partner VAT Forum cv Peter Raes Partner THE VAT HOUSE cvba (Het BTW Huis) Partner VAT Forum cv
Intersentia
v
INHOUD Hoofdstuk 1. 1.1.
1.2.
1.3.
1.4.
1.5. 1.6. 1.7.
Werkingssfeer: handelingen onderworpen aan de btw . . . . . . . . . . . . . . . . 1 1.1.1. De levering van goederen en diensten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 1.1.2. De intracommunautaire verwervingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 1.1.3. Invoer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 Voorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 1.2.1. Handelingen onder bezwarende titel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 1.2.2. Hoedanigheid van partijen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 Praktische benadering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 1.3.1. Analyse van een operatie inzake btw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 1.3.2. Andere gegevens die van belang zijn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 Definities . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 1.4.1. Geografisch toepassingsgebied. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 1.4.2. Goederenvervoer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22 1.4.3. Accijnsproducten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22 1.4.4. Gebouw/bijbehorend terrein . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22 1.4.5. Maatregel ter bestrijding van misbruiken . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23 1.4.6. Belastbaar feit en opeisbaarheid van de btw . . . . . . . . . . . . . . . . 26 1.4.7. Factuur en elektronische factuur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26 Toelichtingen Btw-ComitÊ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26 Actieplan inzake btw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27 OESO International VAT/GST Guidelines . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28
Hoofdstuk 2. 2.1.
Algemene inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1
Belastingplichtige . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29
Definitie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.1.1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.1.2. Hoedanigheid van de persoon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.1.3. Economische activiteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.1.4. Geregelde werkzaamheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.1.5. Zelfstandige activiteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Stagiairs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Familiale helpers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Lesgevers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Intersentia
29 29 29 30 36 38 38 39 40 40
vii
Inhoud
E. F. G.
2.2.
2.3.
2.4.
viii
Bestuurders/zaakvoerders/vereffenaars . . . . . . . . . . . . . . . . Journalisten en dagbladcorrespondenten . . . . . . . . . . . . . . Stille maatschappen, tijdelijke maatschappen en feitelijke vennootschappen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . H. EESV . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.1.6. Met of zonder winstoogmerk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.1.7. Hoofdzakelijk of aanvullend. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Mede-eigendom – Daden van behoud en beheer . . . . . . . . C. Loon- of weddetrekkers, gepensioneerden, studenten . . . 2.1.8. Begin en einde van de belastingplicht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Begin belastingplicht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Einde belastingplicht. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Btw-eenheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.1. Invoering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.2. Omschrijving en algemene werking van de btw-eenheid . . . . . A. Interne en externe verrichtingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Btw-aftrek en herziening . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Territoriale beperking, begeleidende maatregelen en hoofdelijke aansprakelijkheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Ten onrechte toepassing van de regeling btw-eenheid . . . E. Overige praktische items . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Incidentele belastingplichtigen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3.1. Verkoop van een nieuw gebouw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Nieuw gebouw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Optie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Aangifte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E. Aftrekbare btw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . F. Verkoop van een nieuw gebouw tussen leden van een btw-eenheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . G. Vestiging van een recht van vruchtgebruik . . . . . . . . . . . . . 2.3.2. Verkoop van een nieuw vervoermiddel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Vervoermiddel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Nieuwe vervoermiddelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Aangifte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Niet-belastingplichtige rechtspersonen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.4.1. Definitie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.4.2. Belastingplicht overheden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.4.3. Verplichtingen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Intracommunautaire verwervingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Diensten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Boekhouding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
41 43 43 46 46 47 47 47 48 48 48 50 52 52 52 55 55 56 57 57 58 58 58 60 60 61 61 62 62 63 63 63 64 66 66 67 80 80 81 82
Intersentia
Inhoud
2.5.
Belastingplichtigen zonder recht op aftrek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82 2.5.1. Omschrijving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82 A. Notarissen, gerechtsdeurwaarders en advocaten . . . . . . . . 83 B. Medische beroepen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83 C. Medische instellingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88 D. Zelfstandige groeperingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92 E. Maatschappelijk werk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94 F. Sport . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101 G. Onderwijs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 103 H. Diensten betreffende onderwijskeuze en gezinsvoorlichting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 108 I. Cultuur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 110 J. Instellingen die geen winst beogen en religieuze instellingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 113 K. Levering van goederen en diensten . . . . . . . . . . . . . . . . . . 114 L. Onroerende goederen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 115 M. Verzekerings- en financiĂŤle diensten . . . . . . . . . . . . . . . . . 124 N. Kans- en geldspelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 129 O. Postdiensten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 130 2.5.2. Verplichtingen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 130 A. Intracommunautaire verwervingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . 130 B. Diensten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 131 C. Boekhouding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 131 2.6. Kleine ondernemingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 131 2.6.1. Definitie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 132 2.6.2. Uitsluiting van de vrijstellingsregeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 132 2.6.3. Bepaling omzet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 133 A. Op te nemen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 133 B. Uit te sluiten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 134 2.6.4. Diensten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 134 2.6.5. Optionele regeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 134 2.7. Landbouwondernemers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 135 2.7.1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 135 2.7.2. Personen onderworpen aan de bijzondere regeling . . . . . . . . . 136 2.7.3. Toegelaten werkzaamheden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 136 2.7.4. Niet toegelaten werkzaamheden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 137 2.7.5. Teruggaaf van de btw op aankopen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 138 2.7.6. Aftrek van de betaalde forfaitaire compensatie . . . . . . . . . . . . . 138 2.7.7. Teruggaaf van de betaalde forfaitaire compensatie . . . . . . . . . 139 2.8. Forfaitaire btw-plichtigen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 139 2.9. Bijzondere regeling van btw-heffing over de winstmarge . . . . . . . . . . . . 140 2.10. Bijzondere regeling voor beleggingsgoud . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 141 2.11. Bijzondere regeling inzake de deeleconomie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 142 Intersentia
ix
Inhoud
Hoofdstuk 3. 3.1.
x
Belastbare handelingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 145
Levering van goederen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.1.1. Goederen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Definitie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Gelijkstelling met lichamelijke goederen . . . . . . . . . . . . . . C. Uitsluiting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Namaakgoederen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E. Verkoop van visa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . F. Grond . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.1.2. Levering van goederen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.1.3. Worden eveneens als een levering van een goed beschouwd . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Vordering door de overheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. De afgifte van een goed als verbruiklening en de teruggaaf ingevolge een zodanige lening . . . . . . . . . . . . . . C. Huurkoop en verkoop op afbetaling. . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Koop of verkoop in commissie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.1.4. Recht om grondstoffen uit een stuk grond te halen . . . . . . . . . 3.1.5. Waarborgverplichtingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.1.6. Overdracht algemeenheid of bedrijfsafdeling . . . . . . . . . . . . . . A. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Hoedanigheid overnemer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Algemeenheid van goederen / bedrijfsafdeling. . . . . . . . . D. Nieuwe gebouwen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E. Herziening van de aftrek van de btw geheven van de verwerving, oprichting, verbouwing of verbetering van de gebouwen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . F. Overdracht om niet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . G. Formaliteiten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.1.7. Gelijkstelling met levering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Onttrekking roerend goed voor privĂŠdoeleinden. . . . . . . C. Onttrekking goed om het om niet te verstrekken . . . . . . D. De ingebruikneming als bedrijfsmiddel . . . . . . . . . . . . . . E. De ingebruikneming anders dan als bedrijfsmiddel . . . . F. BeĂŤindigen economische activiteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . G. Vernietiging bedrijfsmiddel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.1.8. Onttrekking door een beroepsoprichter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Beroepsoprichter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Onttrekking . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.1.9. De overbrenging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Gelijkstelling. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
145 145 145 145 146 148 149 149 151 152 152 152 154 154 154 155 157 157 158 159 160
161 163 163 163 163 164 165 172 172 173 173 174 174 174 175 175
Intersentia
Inhoud
3.2.
3.3.
3.4.
B. Definitie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Niet beschouwd als overbrenging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Register van niet-overbrengingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E. Niet meer vervuld zijn van de voorwaarden . . . . . . . . . . . 3.1.10. De commissionair . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Aanmerking als koper/verkoper . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Gelijkstelling. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Inkoop- en verkoopcombinaties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Directe verkopen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Diensten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2.1. Definitie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2.2. Vordering door of namens de overheid. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2.3. Overdracht algemeenheid van goederen of bedrijfsafdeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2.4. Onroerende financieringshuur. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Belastbaarheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Voorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Verkoop van de goederen aan de leasingnemer vóór het verstrijken van de termijn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Overdracht van de goederen vóór het verstrijken van de termijn aan iemand anders dan de leasingnemer . . . . E. De overdracht van huur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2.5. Roerende financieringshuur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2.6. Verlenen van het recht om een beroepswerk zaamheid uit te oefenen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Definitie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Onderscheid met de onroerende verhuur . . . . . . . . . . . . . C. Aftrek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Bijzondere gevallen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2.7. Gelijkstelling met een dienst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Gebruik van een goed voor privédoeleinden . . . . . . . . . . B. Werk in onroerende staat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2.8. Commissionair bij diensten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2.9. Reisbureaus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2.10. Plaatsvervanging gerechtsdeurwaarder . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Invoer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.3.1. Definitie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.3.2. Voorwaarden waaronder de goederen op het grondgebied van België mogen worden gebracht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Intracommunautaire verwerving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.4.1. Definitie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Verkrijgen van de macht om als eigenaar te beschikken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Intersentia
175 177 181 182 182 182 182 183 183 184 184 191 191 192 192 192 199 199 200 200 202 202 203 206 207 210 211 219 222 223 227 228 228 229 229 229 230 xi
Inhoud
B. C.
3.5.
Lichamelijke roerende goederen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Verzonden of vervoerd met als bestemming de afnemer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Verzonden of vervoerd naar een andere EU-lidstaat dan die waaruit het goed is verzonden of vervoerd . . . . . E. Vervoer door de verkoper, door de verwerver of voor hun rekening. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.4.2. Gelijkstelling met intracommunautaire verwerving . . . . . . . . A. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Verbruiklening . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.4.3. Intracommunautaire verwervingen in België . . . . . . . . . . . . . . A. Belastbaar in België . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Uitsluiting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.4.4. Intracommunautaire verwerving van nieuwe vervoermiddelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Onderworpen aan btw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Vermoeden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.4.5. Overbrenging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Hoedanigheid van de overbrenger . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Hoedanigheid van de goederen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Voor zijn economische activiteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Overbrenging gelijkgesteld met een levering . . . . . . . . . . 3.4.6. De toewijzing door het Belgische leger . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Vouchers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Hoofdstuk 4. 4.1.
xii
230 230 231 231 231 231 232 232 232 233 239 239 240 240 240 240 241 241 241 241
Plaats van de belastbare handelingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 245
Levering van goederen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.1.1. Hoofdregel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.1.2. Afwijkingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. De goederen worden vervoerd . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Levering met installatie of montage . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Levering aan boord van een schip, een vliegtuig of een trein. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Gas en elektriciteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.1.3. Levering door de invoerder van de goederen. . . . . . . . . . . . . . . 4.1.4. Verkoop op afstand . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Verzending of vervoer naar België . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Verzending of vervoer vanuit België. . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Tolerantie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E. Drempelbedragen in de Europese Unie . . . . . . . . . . . . . . . 4.1.5. Goederen verzonden vanuit een derdelandsgebied . . . . . . . . .
245 245 245 245 248 250 251 252 255 255 257 260 261 262 263
Intersentia
Inhoud
4.2.
4.3.
4.4.
Diensten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.2.1. Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.2.2. B2B-situaties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. B2B-hoofdregel. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. B2B-uitzonderingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Werkelijk gebruik en exploitatie (“use and enjoyment”) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.2.3. B2C-situaties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. B2C-hoofdregel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. B2C-uitzonderingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Werkelijk gebruik en exploitatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. MOSS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E. B2C e-commerce pakket. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.2.4. Reisbureaus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Invoer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.3.1. Hoofdregel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.3.2. Afwijkingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Goederen geplaatst onder douaneregeling . . . . . . . . . . . . B. Goederen geplaatst onder intern communautair douanevervoer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Intracommunautaire verwerving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.4.1. Hoofdregel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.4.2. Afwijking . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Principe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Correctie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Driehoeksverkeer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.4.3. Verwerving door een niet-belasting plichtige rechtspersoon na invoer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.4.4. Vermoeden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Hoofdstuk 5. 5.1. 5.2. 5.3.
289 290 290 291 300 300 303 305 305 305 305 305 306 306 306 307 307 308 308 310 311
Belastbaar feit en opeisbaarheid van de btw . . . . . . . . . . . . . . 313
Definities . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Belang van de begrippen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Levering van goederen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.3.1. Tijdstip van levering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Algemeen principe. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Het goed wordt door de koper afgehaald . . . . . . . . . . . . . . C. Het goed wordt verzonden of vervoerd door de leverancier . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Het goed wordt geïnstalleerd of gemonteerd door de leverancier . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Intersentia
264 264 268 268 273
313 313 314 314 314 314 314 314
xiii
Inhoud
E.
5.4.
5.5.
xiv
Leveringen van goederen die aanleiding geven tot opeenvolgende afrekeningen of betalingen . . . . . . . . . . . . F. Doorlopende intracommunautaire leveringen . . . . . . . . . G. Vervreemding nieuwe gebouwen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . H. Goed ter beschikking van de verkrijger . . . . . . . . . . . . . . . I. Goederen in consignatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . J. Huurkoop en de verkoop op afbetaling met eigendomsvoorbehoud . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.3.2. Vermoeden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.3.3. Belastbaar feit / opeisbaarheid btw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Tijdstip. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Factuur of betaling als oorzaak van opeisbaarheid van de btw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Intracommunautaire leveringen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Leveringen van roerende goederen aan particulieren . . . E. Goederenleveringen verricht voor de overheid. . . . . . . . . Diensten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.4.1. Tijdstip . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Algemeen principe. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Diensten die aanleiding geven tot opeenvolgende afrekeningen of betalingen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Doorlopende intracommunautaire diensten. . . . . . . . . . . 5.4.2. Belastbaar feit / opeisbaarheid btw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Factuur of betaling als oorzaak van opeisbaarheid van de btw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Intracommunautaire diensten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Diensten verricht voor particulieren . . . . . . . . . . . . . . . . . E. Werken in onroerende staat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . F. Dienstprestaties verricht voor de overheid . . . . . . . . . . . . G. Belastbaar feit bij een gekocht maar niet gebruikt biljet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Invoer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.5.1. Tijdstip en opeisbaarheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Goederen afkomstig uit bepaalde gebieden . . . . . . . . . . . . C. Goederen onderworpen aan bepaalde heffingen . . . . . . . D. Goederen niet onderworpen aan communautaire rechten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E. Diefstal. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . F. Vernietiging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.5.2. Voorschotten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.5.3. Vermoeden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
315 315 316 316 316 318 318 318 318 318 319 322 323 324 324 324 324 324 325 325 325 326 327 327 328 328 329 329 329 329 329 330 330 330 330 331
Intersentia
Inhoud
5.6.
Intracommunautaire verwerving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.6.1. Tijdstip . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Hoofdregel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Het goed wordt verzonden of vervoerd door de afnemer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Het goed wordt verzonden of vervoerd door de leverancier . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Intracommunautaire verwervingen van goederen die aanleiding geven tot opeenvolgende afrekeningen of betalingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.6.2. Belastbaar feit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.6.3. Opeisbaarheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Hoofdstuk 6. 6.1. 6.2.
6.3.
6.4.
6.5.
331 332
332 332 332
Maatstaf van heffing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 335
Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Binnenlandse handelingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.2.1. Tegenprestatie in geld . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Algemeen principe. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Wettelijke uitsluitingen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.2.2. Tegenprestatie die niet uitsluitend uit geld bestaat . . . . . . . . . . 6.2.3. Binnenlandse handelingen zonder tegenprestatie . . . . . . . . . . A. Handelingen gelijkgesteld met een levering onder bezwarende titel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Uitbreiding van het begrip ‘levering’ . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Voordelen van alle aard . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Werken in onroerende staat voor de economische activiteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E. Btw-eenheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . F. Verkoop van een autovoertuig . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.2.4. Handelingen verricht tussen partijen met een bijzondere band . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.2.5. Afronding van de btw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Invoer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.3.1. Douanewaarde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.3.2. Vreemde munt. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.3.3. Invoer van postcolli . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.3.4. Invoer van soft ware . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Intracommunautaire verwervingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.4.1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.4.2. Vreemde munt. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.4.3. Gestandaardiseerde of specifieke soft ware. . . . . . . . . . . . . . . . . Normale waarde voor werk in onroerende staat . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Intersentia
331 331 331
335 335 335 335 343 348 350 350 350 351 352 352 352 352 355 358 358 359 360 361 363 363 363 364 364 xv
Inhoud
Hoofdstuk 7. 7.1. 7.2. 7.3. 7.4. 7.5. 7.6. 7.7. 7.8. 7.9.
Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Tijdstip voor de vaststelling van tarieven . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Tarief voor handelingen waardoor de staat van de behandelde goederen wordt gewijzigd . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Aanbod van verschillende goederen of diensten voor een enige prijs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Onderhouds- en herstellingswerk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Verpakken en herverpakken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Verpakkingsmateriaal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Btw-tarieven in de Europese Unie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Btw-tarieven in andere landen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Hoofdstuk 8. 8.1. 8.2.
8.3.
8.4
8.5.
xvi
Tarieven. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 367 367 368 369 369 369 370 370 370 372
Vrijstellingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 373
Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Vrijstellingen wegens uitvoer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.2.1. Uitvoer van goederen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Vervoer door of voor rekening van de verkoper . . . . . . . . B. Vervoer door of voor rekening koper . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.2.2. Diensten aan goederen die de Europese Unie verlaten . . . . . . A. Vrijstelling. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Formaliteiten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Bewijs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.2.3. Leveringen i.v.m. internationaal reizigersverkeer . . . . . . . . . . . A. Voorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Bewijs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Vrijstelling voor goederen onder een douaneregeling . . . . . . . . . . . . . . . 8.3.1. Welke regelingen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.3.2. Vrijstellingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.3.3. Voorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.3.4. Voorlopig karakter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Vrijstelling voor goederen geplaatst onder een andere regeling van entrepot dan douane-entrepot (btw-entrepot) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.4.1. Bedoelde regelingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.4.2. Voorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Intracommunautaire leveringen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.5.1. Intracommunautaire levering van goederen andere dan accijnsproducten en nieuwe vervoermiddelen. . . . . . . . . . . . . . A. Vrijstelling. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Formaliteiten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Bewijs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
373 374 374 375 378 380 380 381 381 381 382 382 383 383 384 384 386 386 386 387 391 391 391 392 393
Intersentia
Inhoud
8.5.2.
De intracommunautaire levering van nieuwe vervoermiddelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.5.3. De intracommunautaire levering van accijnsproducten . . . . . 8.5.4. De overbrengingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.6. Leveringen door taxfreeshops . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.7. Invoer en intracommunautaire verwerving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.7.1. Vrijstelling voor invoer en intracommunautaire verwervingen, indien de levering in het binnenland vrijgesteld is . . . 8.7.2. Vrijstelling voor de definitieve invoer van goederen en voor intracommunautaire verwervingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.7.3. Vrijstelling voor de invoer van goederen die intracommunautair worden geleverd . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.7.4. Wederinvoer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Wederinvoer van goederen in de staat waarin ze werden uitgevoerd . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Wederinvoer van goederen in geval van passieve veredeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Omvang van de vrijstelling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.7.5. De intracommunautaire verwerving van overgebrachte goederen die in dezelfde staat terugkeren . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.7.6. Invoer gas en elektriciteit, warmte en koude . . . . . . . . . . . . . . . 8.8. Levering, verwerving en diensten aan goederen onder een bijzondere douaneregeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.8.1. Bedoelde regelingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.8.2. Vrijstellingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.9. Definitieve invoer van goederen in de persoonlijke bagage van reizigers en kleine zendingen zonder commercieel karakter . . . . . . . . . 8.9.1. Persoonlijke bagage van reizigers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Vrijstelling. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Voorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.9.2. Kleine zendingen zonder commercieel karakter. . . . . . . . . . . . 8.10. Intracommunautaire verwerving door buitenlandse belastingplichtigen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.11. Internationaal vervoer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.12. Diensten van tussenpersonen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.13. Diverse vrijstellingen van artikel 42 WBTW . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.13.1. Zeeschepen en binnenschepen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.13.2. Internationale luchtvaart . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.13.3. Diplomaten en internationale instellingen . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.13.4. Levering van goud . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.13.5. Leveringen aan erkende organisaties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.13.6. Parels en natuurlijke edelstenen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Intersentia
402 405 405 406 407 408 408 408 410 411 411 412 413 413 413 413 414 414 415 415 415 416 416 417 418 419 419 421 421 424 424 425
xvii
Inhoud
Hoofdstuk 9. 9.1.
9.2.
9.3.
9.4.
xviii
Recht op aftrek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 427
Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.1.1. Omvang van het recht op aftrek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Algemene beschouwingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Uitsluitingen van het recht op aftrek . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Beperking van het recht op aftrek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Specifieke gevallen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Uitoefening van het recht op aftrek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.2.1. Ontstaan van het recht op aftrek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.2.2. Voorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Binnenlandse handelingen en intracommunautaire verwervingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Invoer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.2.3. Wijze van uitoefening van het recht op aftrek . . . . . . . . . . . . . . 9.2.4. Termijn van het recht op aftrek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Herzieningen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.3.1. Begrip . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.3.2. Onderscheid herziening van aftrek en onttrekking . . . . . . . . . 9.3.3. Soorten herzieningen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.3.4. Herziening van de gewone aftrek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. De oorspronkelijke aft rek is onjuist berekend . . . . . . . . . B. Creditnota’s . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Wijziging van de oorspronkelijke bestemming . . . . . . . . D. Verlies van de hoedanigheid van belastingplichtige . . . . E. Btw geheven van diensten m.b.t. onroerend goed . . . . . . 9.3.5. Herziening van de aftrek m.b.t. bedrijfsmiddelen . . . . . . . . . . . A. Begrip bedrijfsmiddel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Btw geheven van bedrijfsmiddelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Vijf- of vijftienjarige (vijfentwintigjarige) herzieningsperiode . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Toepassing van de bijzondere herziening . . . . . . . . . . . . . E. Tabel van de bedrijfsmiddelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.3.6. Modaliteiten van herziening ingeval een btw-plichtige zonder recht op aftrek (art. 44 WBTW) een gewone btw-plichtige met recht op aftrek wordt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Gemengde belastingplichtige . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.4.1. Begrip gemengde belastingplichtige . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.4.2. Algemeen verhoudingsgetal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Berekening . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Voorlopig en definitief verhoudingsgetal . . . . . . . . . . . . . . 9.4.3. Werkelijk gebruik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.4.4. Herziening van de aftrek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
427 428 428 439 456 460 465 465 466 466 472 473 473 474 474 474 475 476 476 476 476 477 477 478 478 479 480 483 489
490 492 492 493 493 496 496 499
Intersentia
Inhoud
A. B.
Herziening van de aft rek van btw geheven van andere dan bedrijfsmiddelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 499 Herziening van de aftrek m.b.t. bedrijfsmiddelen . . . . . . 500
Hoofdstuk 10. Voldoeningsplicht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 505 10.1.
10.2.
10.3. 10.4. 10.5.
10.6.
Voldoeningsplicht in hoofde van de leverancier/dienst verrichter . . . . . 10.1.1. De schuldenaar is een Belgische belasting plichtige . . . . . . . . . 10.1.2. De schuldenaar is een niet in België gevestigde belastingplichtige . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. EU-ondernemingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Niet-EU-ondernemingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Voldoeningsplicht in hoofde van de intracommunautaire verwerver. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10.2.1. Principe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10.2.2. Modaliteiten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. De verwerver is een in België gevestigde belastingplichtige . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. De verwerver is een buitenlandse belastingplichtige . . . . Voldoeningsplicht wegens aanrekening van btw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . De ontvanger van de dienst is schuldenaar van de btw . . . . . . . . . . . . . Voldoeningsplicht in hoofde van de medecontractant (verlegging van heffing) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10.5.1. Driehoeksverkeer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Principe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Modaliteiten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10.5.2. Leveringen van goederen en diensten onder bijzondere douaneregelingen of onder het regime btw-entrepot . . . . . . . . 10.5.3. Leveringen en diensten door niet in België gevestigde belastingplichtigen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10.5.4. Leveringen van gas, elektriciteit, warmte en koude . . . . . . . . . 10.5.5. Btw verschuldigd over de bijkomende maatstaf voor de oprichting of de overdracht van nieuwe gebouwen . . . . . . . . . 10.5.6. Verplichting voor de medecontractant tot voldoening van de btw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Werken in onroerende staat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Bijzondere regeling beleggingsgoud . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. CO2-emissierechten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hoofdelijke aansprakelijkheid. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10.6.1. Principe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10.6.2. Gevallen van hoofdelijke aansprakelijk heid . . . . . . . . . . . . . . . A. In België verrichte belastbare leveringen en diensten . . .
Intersentia
505 505 505 505 506 507 507 507 507 507 507 508 511 511 511 512 512 513 513 514 515 515 519 519 520 520 520 520
xix
Inhoud
B.
10.7.
De ontvanger van de dienst is schuldenaar van de btw of bij KB werd bepaald dat de medecontractant de btw moet voldoen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. In BelgiĂŤ verrichte verwervingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Regeling btw-entrepot . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E. Antimisbruikbepaling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . F. Leden btw-eenheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Voldoening van de btw bij invoer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10.7.1. Schuldenaars van de btw bij invoer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. De verkrijger of overnemer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Optie door de verkoper, de overdrager of de vorige verkoper . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. De leverancier bij verkoop of installatie met montage. . . D. De eigendom of het vruchtgebruik is niet overgedragen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10.7.2. Voldoening van de btw bij invoer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Zonder vergunning voor de verlegging van de heffing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Vergunning voor de verlegging van de heffing . . . . . . . . .
Hoofdstuk 11.
522 523 523 524 524 524 524 525 525 526 526 527 527 527
Teruggaaf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 529
11.1.
Teruggaaf van het saldo van de btw-aangiften . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11.1.1. Belastingplichtigen die periodieke aangiften indienen . . . . . . A. Uitoefening van het recht op teruggave . . . . . . . . . . . . . . . B. Voorwaarden voor de teruggave . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Intresten bij niet-tijdige terugbetaling . . . . . . . . . . . . . . . . D. Maandelijkse terugbetaling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E. Blokkering van teruggevraagde tegoeden . . . . . . . . . . . . . F. Teruggaaf btw-tegoed bij stopzetting . . . . . . . . . . . . . . . . . 11.1.2. Belastingplichtigen die geen aangiften indienen. . . . . . . . . . . . 11.2. Teruggaaf van btw op verrichte leveringen en diensten en op invoer. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11.2.1. Btw geheven op leveringen en diensten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11.2.2. Btw geheven bij invoer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11.2.3. Modaliteiten van het recht op teruggaaf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11.3. Teruggaaf van buitenlandse btw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11.3.1. Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11.3.2. Teruggaafprocedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11.3.3. Niet voor teruggaaf vatbare btw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11.3.4. Btw-eenheid. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
xx
529 529 529 530 530 530 532 533 534 534 534 536 537 539 539 540 542 542
Intersentia
Inhoud
Hoofdstuk 12.
Verplichtingen inzake btw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 545
12.1. Belastingplichtigen met recht op aftrek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12.1.1. Registratieverplichting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Aangifte bij de aanvang van een economische werkzaamheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Aangifte bij wijziging van de economische werkzaamheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Aangifte bij de stopzetting van de werkzaamheid . . . . . . 12.1.2. Facturering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. De factureringsverplichting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Ontheffing van de factureringsverplichting . . . . . . . . . . . C. EU-lidstaat die de toepasselijke regels bepaalt voor de uitreiking van de factuur. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Tijdstip van het uitreiken van de factuur. . . . . . . . . . . . . . E. Verplichte vermeldingen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . F. Elektronische facturering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . G. Self-billing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . H. Authenticiteit, integriteit en leesbaarheid van de factuur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . I. Bewaring van facturen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . J. Taal van de factuur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . K. Vervanging van de factuur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . L. Verplichting tot het opmaken van stukken . . . . . . . . . . . . M. Verbeterende stukken en creditnota’s . . . . . . . . . . . . . . . . N. Vereenvoudigde factuur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . O. Geregistreerd kassasysteem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . P. Uitreiken van ontvangstbewijzen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Q. Elektronisch kassaticket . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12.1.3. De btw-boekhouding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Boek voor inkomende facturen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Boek voor uitgaande facturen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Dagboek van ontvangsten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Registers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12.1.4. De periodieke btw-aangifte. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Personen gehouden tot indiening van periodieke btw-aangiften . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Tijdvak van de periodieke btw-aangifte . . . . . . . . . . . . . . . C. Indienen van de periodieke btw-aangifte . . . . . . . . . . . . . D. Invullen van de periodieke btw-aangifte . . . . . . . . . . . . . . E. Betaling van de btw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12.1.5. Jaarlijkse opgave der afnemers-belasting plichtigen . . . . . . . . . 12.1.6. Opgave van de intracommunautaire handelingen . . . . . . . . . . Intersentia
545 545 545 548 549 549 549 551 554 556 557 560 561 562 567 569 569 569 573 574 576 582 583 584 585 586 586 587 590 591 592 593 598 598 601 602 xxi
Inhoud
A. Belastingplichtigen gehouden tot de indiening . . . . . . . . B. In de opgave op te nemen handelingen . . . . . . . . . . . . . . . 12.2. Niet-belastingplichtige rechtspersonen en belastingplichtigen zonder recht op aftrek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12.2.1. Voorafgaande verklaring van het overschrijden van de verwer vingsdrempel. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12.2.2. Optie voor het belasten van alle intracommunautaire verwervingen met btw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12.2.3. Toekenning van een btw-identificatienummer . . . . . . . . . . . . . 12.2.4. Verplichte mededelingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Mededeling door een belastingplichtige zonder recht op aftrek die ontvanger is van een welbepaalde dienst . . B. Mededeling voor leveringen en diensten verstrekt door een buitenlandse btw-plichtige zonder Belgisch btw-identificatienummer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Gevolgen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12.2.5. Bij gebreke aan een factuur opstelling van een stuk . . . . . . . . . 12.2.6. Bijhouden van documenten die het mogelijk maken het al dan niet overschrijden van de verwervingsdrempel te controleren. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12.2.7. Bijhouden van een boekhouding waarin alle stukken voor de handelingen waarvoor zij schuldenaar zijn van de btw worden opgetekend . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12.2.8. Bijzondere btw-aangifte. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Handelingen waarvoor een bijzondere btw-aangifte moet worden ingediend . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Kwartaalaangifte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Invullen van de bijzondere btw-aangifte . . . . . . . . . . . . . . 12.2.9. Intracommunautaire opgave . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12.3. Buitenlandse belastingplichtigen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12.3.1. Erkenning van een aansprakelijke vertegenwoordiger. . . . . . . A. Verplichting tot erkenning . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Ontslag van de verplichting tot erkenning . . . . . . . . . . . . C. Hoedanigheid van de aansprakelijke vertegenwoordiger . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Verplichtingen van de aansprakelijke vertegenwoordiger . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12.3.2. Rechtstreekse btw-identificatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12.3.3. Specifieke btw-aangifte voor manifestaties, beurzen en merchandising . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12.3.4. Specifieke btw-aangifte inzake bezoldigd personenvervoer . .
xxii
603 604 608 608 608 608 609 609
609 610 610
611
611 611 611 613 613 613 614 614 614 615 616 617 618 618 619
Intersentia
Inhoud
12.4. Bijzondere regeling voor telecommunicatiediensten, radioen televisieomroepdiensten, en langs elektronische weg verrichte diensten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 619 Hoofdstuk 13. 13.1.
13.2.
13.3. 13.4.
13.5.
Procedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 625
Bewijsmiddelen en controlemaatregelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13.1.1. Bewijsmiddelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13.1.2. Controlemaatregelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Bewaring boeken en stukken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Voorlegging boeken en stukken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Verstrekken van inlichtingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Mits machtiging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E. Vrije toegang verlenen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . F. Wettelijke vermoedens . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . G. Aanslag van ambtswege . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Strafbepalingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13.2.1. Fiscale geldboeten. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Niet-voldoening van de btw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Onrechtmatige aftrek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Niet uitreiken of onjuiste factuur of stuk. . . . . . . . . . . . . . D. Andere overtredingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E. Opgerichte gebouwen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . F. Verminderde boetes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13.2.2. Strafrechtelijke sancties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Gevangenisstraffen en geldboetes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Verbod om beroep uit te oefenen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Strafvordering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Europese bepalingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E. Non bis in idem. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Verjaring . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Vervolgingen en gedingen – rechten en voorrechten van de Schatkist . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13.4.1. Verzoekschriften. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13.4.2. Innings- en invorderingsregister . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13.4.3. Tenuitvoerlegging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13.4.4. Procedure voor de rechtbank . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13.4.5. Interesten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13.4.6. Provisionele storting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Beroepsgeheim en aansprakelijkheid – Antifraudemaatregelen – Wederzijdse bijstand . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13.5.1. Beroepsgeheim . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13.5.2. Verplichting notarissen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Intersentia
625 625 626 626 628 631 631 631 632 634 635 635 635 635 635 636 636 636 637 637 638 638 638 639 639 643 643 645 646 648 648 649 650 650 651 xxiii
Inhoud
A. B. C.
13.6. 13.7. 13.8. 13.9. 13.10. 13.11. 13.12. 13.13. 13.14. 13.15. 13.16. 13.17. 13.18.
Vraag naar btw-plicht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Mededeling btw-schuld . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Notificatieverplichting voor notarissen en deurwaarders bij openbare verkopen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13.5.3. Attest . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13.5.4. Maatregel tegen georganiseerd onvermogen . . . . . . . . . . . . . . . 13.5.5. Aansprakelijkheid van bestuurders . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13.5.6. Stellen van bijkomende waarborgen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13.5.7. Sluiting van de onderneming . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13.5.8. Bewarend beslag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13.5.9. Verplichtingen van kredietinstellingen of -organismen . . . . . 13.5.10. Burgerlijke partijstelling – burgerlijke vordering . . . . . . . . . . . 13.5.11. Wederzijdse bijstand . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Aan alle belastingen gemene bepalingen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Openbaarheid van bestuur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Relatie ambtenaar – belasting plichtige . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Datamining . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Voorafgaande beslissing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Fiscale regularisatie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Onbeperkt uitstel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Fiscale bemiddeling. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Infolijn FOD Financiën . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Europese btw-ruling voor grensoverschrijdende transacties . . . . . . . . . Meldpunt voor dubbele betaling van btw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Centra particulieren, kleine en middelgrote ondernemingen, en grote ondernemingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Invorderingswetboek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Hoofdstuk 14. 14.1. 14.2. 14.3. 14.4. 14.5. 14.6. 14.7. 14.8. 14.9. 14.10. 14.11. 14.12. 14.13. 14.14. xxiv
651 651 653 654 654 655 656 658 659 661 661 662 667 669 669 669 670 671 671 672 673 673 675 676 676
De btw-aangifte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 679
Binnenlandse verkopen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Vrijgestelde handelingen en positieve verbeteringen . . . . . . . . . . . . . . . Uitgereikte creditnota’s en negatieve verbeteringen . . . . . . . . . . . . . . . . Aankopen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Algemene uitsplitsing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ontvangen creditnota’s. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Gegevens betreffende sommige handelingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Aftrekbare btw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Herzieningen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Reserveroosters . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Tussenberekening . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afrekening . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Decembervoorschot . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Klantenlijst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
679 680 681 681 681 682 682 684 684 685 685 685 685 685
Intersentia
Inhoud
Bibliografie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Nuttige websites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Oefeningenreeks . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Formulieren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Trefwoordenregister . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
687 689 691 695 705
Intersentia
xxv
HOOFDSTUK 1 ALGEMENE INLEIDING 1.1. WERKINGSSFEER: HANDELINGEN ONDERWORPEN AAN DE BTW Opdat een bepaalde handeling aan btw onderworpen zou kunnen zijn, moet het gaan om een belastbare handeling. Er zijn vier verschillende belastbare handelingen: – de levering van goederen; – diensten; – de intracommunautaire verwerving; – de invoer.
1.1.1. DE LEVER ING VAN GOEDER EN EN DIENSTEN Aan de btw zijn onderworpen, wanneer ze in België plaatsvinden, de levering van goederen en de diensten die door een als zodanig handelende belastingplichtige, onder bezwarende titel worden verricht.1 Dus enkel de leveringen en de diensten die door een als zodanig handelende belastingplichtige worden verricht, zijn aan de btw onderworpen. Voorbeeld Een zelfstandige boekhouder verkoopt zijn slaapkamer. Niettegenstaande de boek houder een belastingplichtige is, zal deze verkoop niet aan btw onderworpen zijn, daar de boekhouder niet handelt in zijn hoedanigheid van belastingplichtige, maar als privépersoon. De verkoop van zijn bureau, dat werd gebruikt voor zijn beroepswerkzaamheid, zal wel een belastbare handeling zijn, en derhalve aan de btw onder worpen.
1
Art. 2 WBTW.
Intersentia
1
Hoofdstuk 1
1.1.2. DE INTR ACOMMUNAUTAIR E VERWERVINGEN Aan de btw zijn onderworpen de intracommunautaire verwervingen, onder bezwarende titel, van goederen wanneer zij in België geschieden: a) door een belastingplichtige die als zodanig optreedt; b) door een niet-belastingplichtige rechtspersoon. Opdat de intracommuautaire verwerving in België aan de btw zou onderworpen zijn moet de verkoper een belastingplichtige zijn, die als zodanig optreedt. Bovendien mag de vrijstelling van de btw ten aanzien van de door hem verrichte leveringen van goederen niet toepasselijk zijn.2 Dit is bijvoorbeeld het geval voor de kleine ondernemingen. Voorbeeld Een zelfstandige boekhouder koopt een slaapkamer in Frankrijk en gaat die zelf afhalen. Er zal geen verwerving plaatsvinden in België daar de boekhouder niet optreedt als belastingplichtige. Indien hij er tevens een bureau koopt voor zijn beroepswerkzaamheid, zal er een verwerving plaatsvinden in België. Indien de verkoper onderworpen is aan de regeling voor kleine ondernemingen, dan zal er in principe voor de aankoop van dit bureau geen verwerving plaatsvinden in België. Er is geen intracommunautaire verwerving wanneer het gaat om een levering met montage of installatie of verkoop op afstand.3 De intracommunautaire verwerving onder bezwarende titel, in België, van nieuwe vervoermiddelen door eenieder, ander dan een als zodanig handelende belastingplichtige of een niet-belastingplichtige rechtspersoon, is ook aan de btw onderworpen.4 Voorbeeld Een particulier koopt een nieuwe auto in Duitsland. Wanneer deze auto naar België wordt gebracht, met het oog op de inschrijving in België overeenkomstig de reglementering betreffende de inschrijving van motorvoertuigen, zal er een intracommunautaire verwerving plaatsvinden in België, in hoofde van deze particulier.
1.1.3. INVOER De invoer in België van goederen, door wie ook, is aan de btw onderworpen.5
2 3 4 5
2
Art. 3bis en 25ter WBTW. Art. 14, § 3, art. 15, § 1 en art. 25ter WBTW. Art. 8bis en 25ter, § 2 WBTW. Art. 3 WBTW. Intersentia
Algemene inleiding
Voorbeeld Een Zwitserse onderneming voert goederen waarvan ze eigenaar is, in België in. Niettegenstaande de Zwitserse onderneming eigenaar blijft van de goederen, zal er btw verschuldigd worden wegens de invoer.
1.2. VOORWAAR DEN 1.2.1. HANDELINGEN ONDER BEZWAR ENDE TITEL Opdat een levering of verwerving van goederen in België aan btw onderworpen zou zijn, moet deze handeling in principe gebeuren onder bezwarende titel. Dezelfde voorwaarde geldt voor diensten.6 Een gratis levering van goederen of diensten zal derhalve niet aan btw onderworpen zijn. Een in Nederland werkende straatmuzikant die geld ontving van voorbijgangers was volgens de Nederlandse belastingadministratie btw verschuldigd over de ont vangen vergoedingen. Voor het Europees Hof van Justitie kreeg de straatmuzikant het gelijk aan zijn kant: er diende geen btw te worden afgedragen. Vermits voorbijgangers niet verplicht waren geld te geven voor de muziek die werd gespeeld en zij naar eigen goeddunken konden bepalen of en wat ze gaven, waren de giften geen tegenprestatie van de dienst.7 Een Duitse eigenaar van een landbouwbedrijf vroeg bij de bevoegde Duitse instanties een vergoeding aan die ingevolge een EU-verordening werd toegekend bij de definitieve beëindiging van melkproductie. De toegekende vergoeding werd door de belastingplichtige niet opgenomen in zijn btw-aangifte. De Duitse belastingadministratie beschouwde deze vergoeding als een vergoeding voor een belastbare dienst, te weten de beëindiging van de melkproductie en hief daarover de btw. Het Hof besliste dat de verbintenis tot beëindiging van de melkproductie in het kader van de toegepaste EU-verordening tot vaststelling van een vergoeding voor de definitieve beëindiging van de melkproductie, geen dienst is. Mitsdien is de hiervoor ontvangen vergoeding niet onderworpen aan de btw.8 Wanneer geldsommen die door een onderneming aan een andere onderneming van dezelfde groep worden gestort slechts een louter financiële steun vertegenwoordigen en geen tegenprestaties vormen van een levering van goederen of
6 7 8
Art. 2 WBTW. HvJ 3 maart 1994, R.J. Tolsma, zaak C-16/93. HvJ 29 februari 1996, J. Mohr, zaak C-215/94; zie eveneens Beslissing 9 januari 1998, nr. E.T. 87.178, BTW Rev. nr. 133, p. 7, nr. 1043.
Intersentia
3
Hoofdstuk 1
dienstverrichting, zijn deze sommen niet aan de btw onderworpen.9 Een personenvennootschap die tegen betaling van een contante inbreng een nieuwe vennoot opneemt, verricht te zijnen behoeve geen dienst onder bezwarende titel.10 De in een nationale vergoedingsregeling door een landbouwproducent aangegane verbintenis om ten minste 20% van de door hem geteelde aardappelen niet te oogsten, is geen dienst in de zin van de Btw-Richtlijn. De daarvoor ontvangen vergoeding is dan ook niet aan de btw onderworpen.11 Een marktdeelnemer die voor eigen risico onvoldane schuldvorderingen koopt voor een prijs beneden de nominale waarde, verricht geen dienst onder bezwarende titel en geen onder de werkingssfeer van de Btw-Richtlijn vallende economische activiteit wanneer het verschil tussen de nominale waarde van die schuldvorderingen en de koopprijs ervan de daadwerkelijke economische waarde van de schuldvorderingen op het moment van overdracht weerspiegelt.12 Bepaalde handelingen echter, die niet onder bezwarende titel gebeuren, zal men gelijkstellen met een handeling onder bezwarende titel. Voor die handelingen gelden dan dezelfde regels als voor de handelingen onder bezwarende titel. Dit is onder meer het geval voor de onttrekkingen (art. 12 WBTW), de overbrengingen (art. 12bis WBTW) en het gratis gebruiken van bedrijfsgoederen voor zijn privédoeleinden (art. 19 WBTW). Voorbeeld Een onderneming verstuurt handelsmonsters naar potentiële klanten. Deze handeling is niet aan btw onderworpen daar ze niet onder bezwarende titel is gebeurd. De leverancier verricht geen levering en de afnemer zal in voorkomend geval niet moeten intracommunautair verwerven. Er is ook geen gelijkstelling met een handeling onder bezwarende titel. Bij invoer van dergelijke handelsmonsters zal er wel een belastbare handeling plaatsvinden. Bij invoer is immers de voorwaarde “onder bezwarende titel” niet gesteld. Wanneer de betaling van een schadevergoeding door een persoon aan een ander enkel zijn oorzaak vindt in het herstel van een fout te wijten aan eerstgenoemde, dan valt die vergoeding, die niet de tegenprestatie is van de levering van een goed of een dienst, buiten de toepassing van de btw, ongeacht de hoedanigheid van de begunstigde.13
9
13
Kamer, vraag nr. 517 van de heer Michel van 22 juli 1996, BTW Rev. nr. 124, p. 1000. HvJ 26 juni 2003, zaak C-442/01, KapHag Renditefonds. HvJ 18 december 1997, Landboden-Agrardienste GmbH & Co. KG, zaak C-384/95. HvJ 27 oktober 2011, zaak C-93/10, GFKL Financial Services. Vr. en Antw. Kamer 2003-04, Vr. nr. 21 van de heer Fournaux van 1 september 2003, nr. 010, 1241.
4
Intersentia
10 11 12
Algemene inleiding
Bedragen die als voorschot zijn betaald in het kader van overeenkomsten inzake aan de btw onderworpen hoteldiensten, in gevallen waarin de klant gebruik maakt van zijn recht van annulering en de hotelexploitant de bedragen behoudt, dienen te worden beschouwd als forfaitaire schadeloosstelling wegens ontbinding ter compensatie van de schade die is geleden als gevolg van de niet-nakoming door de klant, zonder rechtstreeks verband met enige dienst die onder bezwarende titel is verricht, zodat deze bedragen niet aan de btw zijn onderworpen.14 Het vooraf bepaalde bedrag dat een marktdeelnemer ontvangt in geval van vervroegde beëindiging door zijn klant, of om een aan zijn klant toe te rekenen reden, van een dienstenovereenkomst met een minimumcontractduur, waarbij dit bedrag overeenkomt met het bedrag dat deze marktdeelnemer gedurende de resterende minimumcontractduur zou hebben ontvangen indien de overeenkomst niet aldus zou zijn beëindigd, moet worden beschouwd als de vergoeding voor een dienst verricht onder bezwarende titel en als zodanig onderworpen aan de btw. Het feit dat met het vaste bedrag wordt beoogd klanten ervan te weerhouden de minimumcontractduur niet na te leven en de schade te herstellen die de marktdeelnemer in geval van niet-naleving van die contractduur heeft geleden, het feit dat de beloning die een tussenhandelaar ontvangt bij ondertekening van een overeenkomst met een minimumcontractduur, hoger is dan bij een overeenkomst zonder minimumcontractduur en het feit dat dit bedrag naar nationaal recht wordt gekwalificeerd als een boete, zijn niet van doorslaggevend belang voor de kwalificatie van het in de dienstenovereenkomst vooraf bepaalde bedrag dat de klant verschuldigd is in geval van vervroegde beëindiging van die overeenkomst.15 Wanneer de huurder volledig de kosten draagt van door hem aan het gehuurde gebouw verrichte werken die de verhuurder direct of indirect tot voordeel strekken, ontvangt de huurder voor de kosten van de werken geen enkele vergoeding, onder welke vorm dan ook, van de verhuurder. Aangezien er geen rechtstreeks verband bestaat tussen de door de huurder uitgevoerde werken en een tegenprestatie vanwege de verhuurder, worden er geen wederzijdse prestaties verstrekt. Deze handeling bevindt zich, overeenkomstig artikel 2 WBTW, buiten de werkingssfeer van de btw. Wanneer evenwel het huurcontract en/of de uitvoering ervan een rechtstreeks verband vertonen tussen de werken en de door de verhuurder toegestane voordelen (bv. een geldsom of vermindering of vrijstelling van de huurprijs of een vrijstelling van verhoging van de huurprijs), kan worden besloten dat de huurder een handeling onder bezwarende titel verricht voor de verhuurder. Het is hierbij van geen belang of de toegestane voordelen de volledige economische waarde van die werken dekken.16 14 15 16
HvJ 18 juli 2007, zaak C-277/05, Société thermale d’Eugénie-les-Bains. Zie ook Vr. en Antw. Kamer 2007-08, Vr. nr. 48 van de heer Van der Maelen van 8 november 2007, nr. 005, 240. HvJ 22 november 2018, zaak C-295/17, MEO – Serviços de Comunicações e Multimédia SA. Circulaire 2019/C/22 van 13 maart 2019, www.fisconet.be. De circulaire vervangt de beslissing nr. E.T. 9.284 van 27 januari 1972.
Intersentia
5
Hoofdstuk 1
Als een vennootschap van publiekrecht KMO’s in contact brengt met verleners van bepaalde diensten en zij de betaling van de geleverde diensten beheert via de uitgifte van betalingsmiddelen die gesubsidieerd zijn door een openbaar bestuur, zonder een tegenprestatie te ontvangen voor haar tussenkomst, verricht zij geen enkele handeling zoals bedoeld in artikel 2 WBTW en heeft zij dus niet de hoedanigheid van btw-plichtige voor deze tussenkomst.17 Betreffende investeringen in audiovisuele werken (tax shelter) vormen noch de equity-investering verricht door de investeerder, noch de storting van het aandeel producent in de netto-inkomsten (APNI) de tegenprestatie van een verrichting die binnen het toepassingsgebied van de btw valt.18 Het Europees Hof van Justitie oordeelde dat een onderneming, wanneer zij aankoopbonnen die zij tegen een prijs inclusief btw heeft aangeschaft, aan haar werknemers verstrekt, die in ruil daarvoor afzien van een gedeelte van hun bezoldiging in contanten, daarmee een dienst onder bezwarende titel verricht.19 Betreffende een klantenbindingsprogramma waarbij klanten punten van handelaren kunnen ontvangen die zij kunnen inwisselen voor getrouwheidsgeschenken, oordeelde het Europees Hof van Justitie dat in het kader van een klantenbindingsprogramma de betalingen door de beheerder van het betrokken programma aan deelnemende leveranciers die getrouwheidsgeschenken leveren aan klanten, dienen te worden aangemerkt als de door een derde betaalde tegenprestatie voor een levering van goederen aan die klanten of, in voorkomend geval, voor een verrichting van diensten ten behoeve van die klanten. De betalingen door de sponsor aan de beheerder van het betrokken programma die getrouwheidsgeschenken levert aan klanten, dienen ten dele te worden aangemerkt als de door een derde betaalde tegenprestatie voor een levering van goederen aan die klanten en ten dele als de tegenprestatie voor een verrichting van diensten door de beheerder van dat programma ten behoeve van die sponsor.20
Een dienstverrichting bestaande in reparatie en stoffering van een appartement moet als een onder bezwarende titel verrichte dienst worden beschouwd wanneer de verrichter van die dienst er zich enerzijds volgens een met de eigenaar van dit appartement gesloten overeenkomst toe verbindt om deze dienst op zijn kosten te verrichten en anderzijds het recht verkrijgt om dat appartement gedurende de 17 18
19 20
6
Voorafgaande beslissing 26 augustus 2008, nr. 800.218, www.fisconet.be. Voorafgaande beslissing 13 juli 2010, nr. 2010.280; Voorafgaande beslissing 14 oktober 2010, nr. 2010.454; Voorafgaande beslissing 11 oktober 2011, nr. 2011.341; Voorafgaande beslissing 18 oktober 2011, nr. 2011.319, www.fisconet.be. HvJ 29 juli 2010, zaak C-40/09, Astra Zeneca UK Ltd. Zie ook Vr. en Antw. Kamer, Vr. nr. 110 van de heer Arens van 16 november 2010, QRVA, 3 januari 2011, nr. 012, 10. HvJ 7 oktober 2010, gevoegde zaken C-53/09 en C-55/09, Loyalty Management UK Ltd en Baxi Group Ltd. Intersentia
Algemene inleiding
looptijd van deze overeenkomst te gebruiken voor zijn economische activiteit zonder dat hij huur hoeft te betalen, terwijl de eigenaar het ingerichte appartement terugkrijgt aan het einde van die overeenkomst.21 De fysieke overdracht van een goed aan een koper die op bedrieglijke wijze gebruikmaakt van een betaalkaart om de verkoopprijs te betalen, vormt een levering van goederen. De betaling die een derde in het kader van een dergelijke overdracht op grond van een overeenkomst tussen hem en de leverancier van het goed heeft verricht, waarin deze derde zich ertoe heeft verbonden aan die leverancier de prijs te betalen van de goederen die deze laatste heeft verkocht aan kopers die de verkoopprijs met een dergelijke kaart hebben voldaan, vormt een tegenprestatie.22 Een lokaal overheidslichaam dat een leerlingenvervoersdienst verricht tegen een ouderlijke bijdrage van 3% van de kostprijs, verricht geen dienst onder bezwarende titel, oefent dus geen economische activiteit uit en heeft derhalve niet de hoedanigheid van btw-plichtige.23 Een activiteit van openbare omroep, die wordt gefinancierd door middel van een wettelijk opgelegde bijdrage betaald door eigenaars of bezitters van een radiotoestel en die wordt uitgeoefend door een bij de wet opgerichte omroeporganisatie, verricht geen dienst onder bezwarende titel en valt dus niet binnen de werkingssfeer van de Btw-richtlijn.24 De terbeschikkingstelling van een paard door zijn btw-plichtige eigenaar aan de organisator van een paardenwedren met het oog op deelname van dat paard aan die wedren, is geen dienst onder bezwarende titel wanneer voor die terbeschikkingstelling geen deelnamegeld of een andere directe vergoeding wordt betaald en wanneer enkel de eigenaars van een paard met een goede rangschikking bij aankomst in de wedren prijzengeld ontvangen, ook al is dat op voorhand bepaald. Een dergelijke terbeschikkingstelling van een paard vormt echter wel een dienst onder bezwarende titel wanneer de organisator een vergoeding uitbetaalt onafhankelijk van de rangschikking van het betrokken paard bij aankomst in de wedren.25 Een “billijke compensatie” voor de houders van reproductierechten, die gekoppeld is aan het nadeel dat deze rechthebbenden lijden doordat hun beschermde werken worden gereproduceerd zonder hun toestemming, is geen tegenprestatie voor een dienst en is bijgevolg niet onderworpen aan btw.26 21 22 23 24 25 26
HvJ 26 september 2013, zaak C-283/12, Serebryannay vek EOOD. HvJ 21 november 2013, zaak C-494/12, Dixons Retail plc. HvJ 12 mei 2016, zaak C-520/14, Gemeente Borsele. HvJ 22 juni 2016, zaak C-11/15, Český rozhlas. HvJ 10 november 2016, zaak C-432/15, Pavlína Baštová. HvJ 18 januari 2017, zaak C-37/16, Stowarzyszenie Artystów Wykonawców Utworów Muzycznych i Słowno-Muzycznych SAWP (SAWP)), Vr. en Antw., Kamer, Vr. nr. 1793 van mevrouw
Intersentia
7
Hoofdstuk 1
Voor de heffing van btw is er geen sprake van een belastbare levering van goederen onder bezwarende titel wanneer de eigendom van onroerend goed door een btw-plichtige aan de schatkist of een lagere overheid van een EU-lidstaat wordt overgedragen ter voldoening van een achterstallige belastingschuld.27 Het recht op aftrek van de btw over een vooruitbetaling kan niet worden ontzegd aan de potentiële koper van de betrokken goederen wanneer deze vooruitbetaling is gedaan en werd ontvangen en ten tijde van die vooruitbetaling mocht worden aangenomen dat die koper bekend was met alle relevante elementen van de toekomstige levering, zodat de levering van die goederen zeker leek. Een dergelijk recht zal evenwel aan die koper kunnen worden ontzegd indien op basis van objectieve gegevens vaststaat dat hij ten tijde van de vooruitbetaling wist of redelijkerwijs moest weten dat die levering onzeker was.28 De overgang van de eigendom van een onroerend goed dat toebehoort aan een btw-plichtige naar de fiscus van een EU-lidstaat, van rechtswege en tegen betaling van een vergoeding, is een handeling onderworpen aan de btw, in een situatie waarin dezelfde persoon tegelijkertijd de onteigenende macht en de onteigende gemeente vertegenwoordigt en de onteigende gemeente in de praktijk het betrokken goed blijft beheren, zelfs als de vergoeding enkel is betaald door middel van een interne omboeking in de begroting van de gemeente.29 De overdracht, door een naamloze vennootschap aan een van haar aandeelhouders, van de eigendom van onroerende goederen die wordt verricht als tegenprestatie voor de inkoop, door deze naamloze vennootschap, in het kader van een in de nationale wetgeving voorziene regeling voor intrekking van aandelen, van de aandelen die deze aandeelhouder in haar vennootschapskapitaal aanhoudt, vormt een aan de btw onderworpen goederenlevering onder bezwarende titel, voor zover deze onroerende goederen bestemd zijn voor de economische activiteit van diezelfde naamloze vennootschap.30 Bij de verstrekking van biedpunten waarmee klanten van een ondernemer kunnen meedoen aan door de ondernemer georganiseerde veilingen, is er sprake van een dienst onder bezwarende titel, met als tegenprestatie het in ruil voor die biedpunten betaalde bedrag.31
27 28 29 30 31
8
Van Cauter van 16 augustus 2017, QRVA, 23 augustus 2017, nr. 128, 320. HvJ 11 mei 2017, zaak C-36/16, Posnania Investment SA. HvJ 31 mei 2018, gevoegde zaken C660/16 en C661/16, Achim Kollross en Erich Wirtl. HvJ 13 juni 2018, zaak C665/16, Gmina Wrocław. HvJ 13 juni 2018, zaak C421/17, Polfarmex Spółka Akcyjna w Kutnie. HvJ 5 juli 2018, zaak C544/16, Marcandi Ltd. Intersentia
Algemene inleiding
Gemeente X zal met een private partner een DBFMO-overeenkomst sluiten i.v.m. de bouw en exploitatie van infrastructuur. De subsidies die de gemeente X aan de private partner zal betalen, zijn geen vergoeding voor een levering en ook geen vergoeding voor een dienst. De toekenning van deze werkingssubsidies blijft derhalve buiten de toepassingssfeer van de btw.32 Een voorgenomen, maar niet gerealiseerde verkoop van aandelen die zijn uitsluitende directe oorzaak niet vindt in de belastbare economische activiteit van de betrokken vennootschap of die geen rechtstreeks, duurzaam en noodzakelijk verlengstuk van deze economische activiteit vormt, valt niet binnen de werkingssfeer van de btw.33 Wanneer een dienstverrichter, met name een slooponderneming, op grond van een sloopovereenkomst sloopwerkzaamheden dient te verrichten en – voor zover het sloopafval metaalschroot bevat – dit metaalschroot kan doorverkopen, bestaat die overeenkomst uit een dienstverrichting onder bezwarende titel, namelijk de sloopwerkzaamheden, en tevens uit een goederenlevering onder bezwarende titel, namelijk de levering van het metaalschroot, indien de afnemer, met name de slooponderneming, aan deze levering een waarde toekent die hij in aanmerking neemt wanneer hij zijn prijs voor de sloopwerkzaamheden bepaalt. Wanneer een koper, met name een slooponderneming, op grond van een koopter-demontageovereenkomst een te demonteren goed koopt en zich op straffe van een contractuele boete ertoe verbindt om dit goed te slopen of demonteren en te verwijderen alsook om het afval binnen een in de overeenkomst bepaalde termijn af te voeren, bestaat die overeenkomst uit een goederenlevering onder bezwarende titel, namelijk de levering van een te demonteren goed. Voor zover de koper het goed moet slopen of demonteren en verwijderen en het afval moet afvoeren, en hij hiermee specifiek aan de behoeften van de verkoper beantwoordt, bestaat die overeenkomst tevens uit een dienst onder bezwarende titel, namelijk de sloop- of demontage- en afvoeringswerkzaamheden, indien de koper daaraan een waarde toekent die hij als prijsverlagende factor in aanmerking neemt voor de vaststelling van de door hem voor het te demonteren goed geboden koopprijs.34
1.2.2. HOEDANIGHEID VAN PARTIJEN In geval van een levering van goederen of diensten moet de handeling verricht worden door een belastingplichtige.35 De hoedanigheid van de afnemer is zonder belang. 32 33 34 35
Voorafgaande Beslissing van 29 mei 2018, nr. 2017.732, www.fisconet.be. HvJ 8 november 2018, zaak C-502/17, C1D Foods Acquisition ApS. HvJ 10 januari 2019, zaak C-410/17, A Oy. Art. 2, eerste lid WBTW.
Intersentia
9
Hoofdstuk 1
Bij de intracommunautaire verwerving van goederen zal men zowel naar de hoedanigheid van de afnemer moeten kijken als naar de hoedanigheid van de verkoper.36 Voorbeeld Een Belgische restauranthouder koopt eetwaren aan in Frankrijk bij een kruidenier die geniet van de vrijstelling voor kleine ondernemingen. Het van Frankrijk naar België vervoeren van de eetwaren zal in hoofde van de Belgische koper geen intracommunautaire verwerving tot gevolg hebben. Indien de verkoper niet geniet van de vrijstelling voor kleine ondernemingen, zal er in België wel een intracommunautaire verwerving plaatsvinden. Bij invoer is de btw verschuldigd, ongeacht door wie de invoer gebeurt.37 Iemand die goederen invoert in België waarvan hij eigenaar is, moet bij invoer de btw voldoen. De handelingen verricht door de curator van een gefailleerde belastingplichtige ter uitvoering van de hem toevertrouwde opdracht, of door een derde onder toezicht van de curator, worden geacht door de gefailleerde zelf te zijn verricht.38
1.3. PR AKTISCHE BENADERING 1.3.1. ANALYSE VAN EEN OPER ATIE INZAK E BTW Wanneer men in de praktijk geconfronteerd wordt met een, al dan niet complexe, operatie waarvoor men dient na te gaan of de erbij betrokken partijen btw-verplichtingen moeten nakomen, is het meestal aangewezen om te beginnen met een duidelijke voorstelling van de feiten. Een bepaalde operatie kan immers bestaan uit verschillende handelingen inzake btw. Voor elke soort van belastbare handelingen bestaan er aparte regels inzake de plaatsbepaling, tijdstip van belastbaarheid, vrijstellingen enz. Een hulpmiddel hierbij kan zijn de visuele voorstelling van de operatie aan de hand van een schema. Voor elke handeling dienen hierbij de volgende vijf hoofdvragen gesteld te worden: – Wordt de handeling verricht door een belastingplichtige? – Betreft het een belastbare handeling? – Waar vindt de handeling plaats? – Is er geen vrijstelling mogelijk? – Wie moet de btw voldoen? 36 37 38
10
Art. 25ter WBTW. Art. 3 WBTW. Art. 2, tweede lid WBTW. Zie ook art. 53undecies WBTW. Intersentia
Algemene inleiding
1°
Wordt de handeling verricht door een belastingplichtige?
Er kan maar sprake zijn van een belastbare handeling wanneer zij wordt verricht door een belastingplichtige. Zo zal de verkoop door een particulier van zijn meubels niet aan de btw onderworpen kunnen worden. Er dient een onderscheid gemaakt te worden tussen: – belastingplichtigen met recht op aftrek; – belastingplichtigen zonder recht op aftrek; – belastingplichtigen die een bijzondere regeling genieten; – incidentele belastingplichtigen. Een belangrijke uitzondering op het principe dat handelingen alleen aan btw kunnen onderworpen worden wanneer ze worden verricht door een belastingplichtige bestaat voor de invoer van goederen. De invoer van goederen is immers altijd aan de btw onderworpen, wie ook de invoer doet.39 Is eveneens een belastingplichtige, eenieder die incidenteel onder bezwarende titel een nieuw vervoermiddel levert aan een afnemer in een andere EU-lidstaat.40 Anderzijds is het ook zo dat particulieren belastingplichtigen kunnen zijn voor bepaalde handelingen die zij stellen. Zo kan een particulier opteren om een nieuw gebouw te verkopen met toepassing van de btw. Bepaalde belastingplichtigen moeten op hun uitgaande handelingen geen btw in rekening brengen. Dit is onder andere het geval voor de kleine ondernemingen41 en de belastingplichtigen zonder recht op aftrek.42 In bepaalde gevallen voorziet het WBTW dat ook niet-belastingplichtige rechtspersonen belastbare handelingen kunnen stellen. Dit is het geval voor intracommunautaire verwervingen.43 2°
Betreft het een belastbare handeling44?
Opdat een bepaalde handeling aan btw zou kunnen onderworpen zijn, moet het gaan om een van volgende vier handelingen: – een levering van goederen; – een dienst; – een intracommunautaire verwerving; – een invoer. 39 40 41 42 43 44
Art. 3 WBTW. Art. 8bis, § 1 WBTW. Art. 56bis WBTW. Art. 44 WBTW. Art. 25ter WBTW. Art. 2, 3 en 3bis WBTW.
Intersentia
11
Hoofdstuk 1
Bij de analyse van een bepaalde operatie is het belangrijk te bepalen om welke handeling(en) het gaat. Ieder van deze belastbare handelingen heeft haar eigen regels inzake de plaatsbepaling en vrijstellingen. 3°
Waar vindt de handeling plaats?
Voor de vier belastbare handelingen bestaan er specifieke regels inzake het bepalen van de plaats. De handeling vindt voor btw-doeleinden niet noodzakelijk plaats daar waar deze materieel plaatsvindt. Zo zal een intracommunautair goederenvervoer van Denemarken naar Hongarije kunnen plaatsvinden in België. Dit zal het geval zijn in een B2B-situatie.45 Voor de levering van goederen kan de belastbare handeling, al naargelang de aard van de handeling, op volgende plaatsen plaatsvinden46: – plaats terbeschikkingstelling (algemene regel); – plaats aanvang van het vervoer; – plaats van de installatie of de montage; – de EU-lidstaat van invoer; – de EU-lidstaat van aankomst van het vervoer (verkoop op afstand); – plaats waar de afnemer is gevestigd; – plaats van het effectief gebruik en verbruik door de afnemer. Voor de diensten bestaan er specifieke regels per soort dienst47 en gelden als plaatsbepalingscriteria de plaats waar: Afnemer = btw-plichtige (B2B) –
de btw-plichtige ontvanger van de dienst gevestigd is (of waar de vaste inrichting zich bevindt); – het onroerend goed is gelegen; – het vervoer wordt verricht; – de evenementen of activiteiten daadwerkelijk plaatsvinden; – de dienst materieel wordt verricht; – het vervoermiddel daadwerkelijk ter beschikking wordt gesteld; – van vertrek van het passagiersvervoer; – de dienst feitelijk gebruikt of geëxploiteerd wordt; – de dienstverrichter is gevestigd (reisbureau). Afnemer = niet-btw-plichtige (B2C) – de dienstverrichter is gevestigd; – het onroerend goed is gelegen; 45 46 47
12
Art. 21, § 2 WBTW. Art. 14, 14bis en 15 WBTW. Art. 21, 21bis en 21ter WBTW. Intersentia
Algemene inleiding
– – – – – – – – – –
het vervoer wordt verricht; het vervoer plaatsvindt; het goederenvervoer vertrekt; de evenementen of activiteiten daadwerkelijk plaatsvinden; de dienst materieel wordt verricht; het vervoermiddel daadwerkelijk ter beschikking wordt gesteld; van vertrek van het passagiersvervoer; de ontvanger is gevestigd; de dienst feitelijk gebruikt of geëxploiteerd wordt; de hoofdhandeling wordt verricht.
Een intracommunautaire verwerving kan plaatsvinden daar waar het vervoer van de goederen aankomt of in de EU-lidstaat die het btw-identificatienummer heeft toegekend aan de afnemer.48 De invoer vindt plaats waar de goederen in het vrije verkeer worden gebracht.49 Alleen als de plaats van de belastbare handeling in België is gelegen, kan de handeling aan de Belgische btw onderworpen zijn. Komt men tot de vaststelling dat een handeling plaatsvindt, bijvoorbeeld in Frankrijk, dan kan alleen Franse btw verschuldigd zijn. 4°
Is er geen vrijstelling mogelijk?
Wanneer een belastbare handeling plaatsvindt in België, is niet noodzakelijk de Belgische btw verschuldigd. Vooraleer btw in rekening te brengen is het aangewezen na te gaan of voor de betreffende handeling geen vrijstelling bestaat. Het betreft hier de vrijstellingen met recht op aftrek.50 Voor de levering van goederen is er onder meer een vrijstelling voorzien voor: – de uitvoer; – de intracommunautaire levering; – goederen die zich onder een douane-regeling bevinden; – goederen die zich onder een regeling btw-entrepot bevinden; – leveringen aan schepen en vliegtuigen; – leveringen aan diplomaten en internationale instellingen; – echte parels en natuurlijke edelstenen. 48 49 50
Art. 25quinquies WBTW. Art. 23 WBTW. Art. 39 tot 42 WBTW.
Intersentia
13
Hoofdstuk 1
Bij de diensten zijn er onder meer vrijstellingen voor: – internationaal vervoer; – diensten aan goederen die zich onder een douane-regeling bevinden; – diensten aan goederen die zich onder een regeling btw-entrepot bevinden; – reizen buiten de Europese Unie; – diensten m.b.t. schepen en vliegtuigen; – diensten aan diplomaten en internationale instellingen. Ook de invoer en de intracommunautaire verwerving kunnen in bepaalde situaties vrijgesteld zijn van btw. Gezien het hier om vrijstellingen gaat die door de belastingplichtige worden ingeroepen, zal deze moeten aantonen dat alle vrijstellingsvoorwaarden werden voldaan om in aanmerking te komen voor de voorziene vrijstellingen. Kan het nodige bewijs niet geleverd worden dan zal de btw verschuldigd zijn. 5°
Wie moet de btw voldoen?
De btw die voor een bepaalde handeling verschuldigd is, moet niet altijd door de leverancier of de dienstverrichter voldaan worden.51 Voor sommige handelingen zal het de afnemer van de dienst zijn die gehouden is tot voldoening van de btw. Dit is onder meer zo voor werk in onroerende staat in België wanneer de afnemer periodieke btw-aangiften indient. Wanneer een handeling in België wordt verricht door een niet in België gevestigde leverancier of dienstverrichter zal de btw, al naar het geval, moeten voldaan worden door de afnemer of door de leverancier of dienstverrichter, hetzij via een rechtstreekse btw-identificatie, hetzij via een aansprakelijke vertegenwoordiger.
1.3.2. ANDER E GEGEVENS DIE VAN BELANG ZIJN 1°
Tijdstip verschuldigdheid btw
Zodra is bepaald dat de Belgische btw verschuldigd is, dient nagegaan te worden wanneer de handeling heeft plaatsgevonden en op welk tijdstip de btw opeisbaar wordt.52 Dit is belangrijk om te weten wanneer een factuur moet uitgereikt worden en in de btw-aangifte van welke periode de handeling moet opgenomen worden.
51 52
14
Art. 51, 51bis en 52 WBTW. Art. 16, 17, 22, 22bis, 24 en 25sexies WBTW. Intersentia
Algemene inleiding
2°
Maatstaf van heffing
Bij het opmaken van de factuur dient de maatstaf van heffing bepaald te worden.53 Dit is de waarde waarover de btw moet aangerekend worden. Zo zal een korting voor contante betaling niet in de maatstaf van heffing worden opgenomen. 3°
Btw-tarief
Wanneer is vastgesteld dat de levering van een goed of een dienst aan de Belgische btw onderworpen is, moet noodzakelijkerwijs de vraag naar het toepasselijk btwtarief beantwoord worden. 4°
Aftrekbare btw
Verder zal het ook belangrijk zijn te weten welke btw in aftrek kan gebracht worden. Naast de vele verplichtingen die een belastingplichtige heeft, heeft hij één fundamenteel recht, zijnde het recht op aftrek van de voorbelasting. Hij zal dit recht maar kunnen uitoefenen wanneer hij aan alle gestelde voorwaarden voldoet.54 5°
Maatregelen ter bestrijding van misbruik
In principe dient de handeling getoetst te worden aan de antimisbruikbepalingen vervat in het WBTW.55 In de volgende hoofdstukken worden al deze regels verder toegelicht.
1.4. DEFINITIES 1.4.1. GEOGR AFISCH TOEPASSINGSGEBIED Een belastbare handeling is in België aan btw onderworpen wanneer ze in België plaatsvindt. Intracommunautaire handelingen hebben betrekking op goederenbewegingen tussen twee EU-lidstaten. Er is sprake van invoer wanneer goederen van een derdelandsgebied naar de Europese Unie worden gebracht. Het is derhalve belangrijk het geografisch toepassingsgebied van de btw-wetgeving te kennen alsook de begrippen ter zake. De volgende definities zijn zowel opgenomen in de Btw-Richtlijn als in de Belgische wetgeving.56
53 54 55 56
Art. 26 tot 36 WBTW. Art. 45 tot 49 WBTW. Zie onder meer art. 1, § 10 WBTW en Circulaire nr. AFZ 14/2006 van 24 augustus 2006. Art. 1 WBTW; art. 5 tot 8 Richtlijn 2006/112/EG.
Intersentia
15
Hoofdstuk 1
1°
EU-lidstaat
Onder “EU-lidstaat” en “grondgebied van een EU-lidstaat” wordt verstaan: het binnenland zoals dat hierna voor elke EU-lidstaat wordt omschreven. 2°
Gemeenschap
Onder “Gemeenschap” en “grondgebied van de Gemeenschap” wordt verstaan: het binnenland van de EU-lidstaten. Merk op dat sinds 1 december 2009 met de inwerkingtreding van het Verdrag van Lissabon de term “Europese Unie” juridisch de enige juiste is. 3°
Derdelandsgebied
Onder “derdelandsgebied” en “derde land” wordt verstaan: elk ander grondgebied dan het binnenland van een EU-lidstaat. 4°
Binnenland
Het “binnenland” komt overeen met het grondgebied van iedere EU-lidstaat waarop de verdragen betreffende de Europese Unie en betreffende de werking van de Europese Unie van toepassing zijn overeenkomstig artikel 52 van het Verdrag betreffende de Europese Unie en de artikelen 349 en 355 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie. De 28 EU-lidstaten zijn momenteel: België, Denemarken, Duitsland, Finland, Frankrijk, Griekenland, Ierland, Italië, Luxemburg, Nederland, Oostenrijk, Portugal, Spanje, Verenigd Koninkrijk, Zweden, Estland, Letland, Litouwen, Polen, Tsjechië, Slovakije, Hongarije, Slovenië, Malta, Cyprus, Bulgarije, Roemenië en Kroatië. a.
Behoren niet tot het binnenland
Het binnenland omvat niet de volgende nationale grondgebieden: 1.
Bondsrepubliek Duitsland:
a. b.
het eiland Helgoland; het grondgebied van Büsingen;
2.
Koninkrijk Spanje:
a. b.
Ceuta; Melilla;
16
Intersentia
Algemene inleiding
3.
Italiaanse Republiek:
a. b. c.
Livigno; Campione d’Italia; de nationale wateren van het meer van Lugano;
4. Verenigd Koninkrijk van Groot-Brittannië en Noord-Ierland: Gibraltar.
b.
Het binnenland omvat evenmin de volgende nationale grondgebieden:
1. 2.
Koninkrijk Spanje: de Canarische Eilanden; Franse Republiek: de gebieden vermeld in artikel 349 en 355, lid 1 van het Verdrag betreffende de werking van de EU57; Helleense Republiek: de Berg Athos; Verenigd Koninkrijk van Groot-Brittannië en Noord-Ierland: de Kanaaleilanden; Republiek Finland: de Åland-eilanden.
3. 4. 5.
Wanneer goederen uit de gebieden, opgesomd onder punt a. en b., België binnenkomen, vindt er geen intracommunautaire verwerving plaats, maar wel een invoer. Een levering met verzending van goederen naar deze gebieden zal vrijgesteld zijn om reden van uitvoer. Er zal geen sprake zijn van intracommunautair vervoer wanneer goederen vervoerd worden van/naar deze gebieden naar/van een andere EU-lidstaat. Sommige van deze gebieden behoren wel tot het douanegebied van de Europese Unie. Dit is het geval voor de Berg Athos, de Canarische Eilanden, Gibraltar en de Åland-eilanden.58 c.
Eiland Man, Monaco en de zones Akrotiri en Dhekelia
Het Eiland Man wordt geacht deel uit te maken van het nationale grondgebied van het Verenigd Koninkrijk van Groot-Brittannië en Noord-Ierland. Het Vorstendom Monaco wordt geacht deel uit te maken van het nationale grondgebied van de Franse Republiek. De zones Akrotiri en Dhekelia die onder de soevereiniteit van het Verenigd Koninkrijk vallen, worden geacht deel uit te maken van de Republiek Cyprus. Op goederenbewegingen tussen België en het Eiland Man, Monaco en de zones Akrotiri en Dhekelia zijn dezelfde regels van toepassing als deze van toepassing op goederenbewegingen met het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk en Cyprus.
57 58
Het betreft vijf Franse overzeese departementen: Martinique, Mayotte, Guadeloupe, FransGuyana en Réunion, alsook één Franse overzeese gemeenschap: Saint-Martin. Verordening (EEG) nr. 2913/92, art. 3; Verordening (EG) nr. 450/2008, art. 3.
Intersentia
17
Hoofdstuk 1
Overgangsmaatregelen inzake de uitbreiding van de Europese Unie Naar aanleiding van de toetreding per 1 mei 2004 van Estland, Letland, Litouwen, Polen, Tsjechië, Slowakije, Hongarije, Slovenië, Malta en Cyprus tot de Europese Unie werd voorzien in overgangsmaatregelen. Verwezen wordt naar artikel 107bis WBTW. Naar aanleiding van de toetreding per 1 januari 2007 van Bulgarije en Roemenië tot de Europese Unie werd voorzien in overgangsmaatregelen. Verwezen wordt naar artikel 107ter WBTW. Voor de overgangsmaatregelen inzake de toetreding per 1 juli 2013 van Kroatië tot de Europese Unie wordt verwezen naar de artikelen 99 tot 103 WBTW.59 Bijzondere bepalingen Cyprus Op 1 mei 2004 is men er niet in geslaagd een herenigd Cyprus te doen toetreden tot de Europese Unie. Er dienden dan ook bijzondere maatregelen te worden uitgewerkt.60 Wat betreft het grensoverschrijdend goederenverkeer, kan, onder bepaalde voorwaarden, het binnenbrengen van goederen in gebieden waaarover de regering van de Republiek Cyprus feitelijk het gezag uitoefent, gebeuren zonder douanerechten en zonder douaneaangifte. In omgekeerde richting gaat het dan niet om uitvoer. Wat betreft diensten, is bepaald dat wanneer grensoverschrijdende diensten worden verleend aan of door personen van wie het vaste adres of de gebruikelijke woonplaats gelegen is in de gebieden van de Republiek Cyprus waarover de regering van de Republiek Cyprus niet feitelijk het gezag uitoefent, voor de toepassing van de btw deze diensten geacht worden te zijn verleend of ontvangen door personen van wie het vaste adres of de gebruikelijke woonplaats gelegen is in de gebieden van de Republiek Cyprus waarover de regering van de Republiek Cyprus feitelijk het gezag uitoefent. Tevens werden specifieke regels vastgesteld m.b.t. goederen die van oorsprong zijn uit gebieden waarover de regering van Cyprus niet feitelijk het gezag uitoefent en die worden binnengebracht in gebieden waarover de regering van Cyprus wel feitelijk het gezag uitoefent.61 Inzake btw is bepaald dat wanneer goederen van oorsprong uit de zones (oostelijke SBA) overgebracht worden naar andere EUlidstaten, hun eerdere invoer in de gebieden waarover de regering feitelijk de controle uitoefent, behandeld wordt als invoer van goederen zoals bedoeld in artikel 30 van de Btw-Richtlijn, waarbij de eigenaar van de goederen of een andere persoon die als zodanig door de regering van de Republiek Cyprus wordt aangewezen of erkend hoofdelijk verplicht is de btw bij invoer te voldoen, overeenkomstig artikel artikel 201 van de Btw-Richtlijn. 59 60
61
18
Zie ook douane-instructie D.I. 500, D.D. 325.369 van 1 juli 2013. Verordening (EG) nr. 866/2004, 29 april 2004. Wat betreft de lijst van grensovergangen, werd Bijlage I bij deze verordening vervangen door Verordening (EG) nr. 1283/2005 van 3 augustus 2005. Verordening (EG) nr. 1480/2004, 10 augustus 2004. Intersentia
Algemene inleiding
Ook werd een regeling ingesteld voor het tijdelijk binnenbrengen van goederen vanuit de gebieden van de Republiek Cyprus waarover de regering van de Republiek Cyprus niet feitelijk het gezag uitoefent, in de gebieden van de Republiek Cyprus waarover de regering van de Republiek Cyprus wel feitelijk het gezag uitoefent. Dit teneinde bedrijven die zijn gevestigd in de gebieden van de Republiek Cyprus waarover de regering van de Republiek Cyprus niet feitelijk het gezag uitoefent, te stimuleren om diensten te verrichten aan de andere kant van de lijn en deze bedrijven gemakkelijker te laten deelnemen aan handelsbeurzen of vergelijkbare evenementen in de gebieden van de Republiek Cyprus waarover de regering van de Republiek Cyprus feitelijk het gezag uitoefent. Voorts moeten goederen die bestemd zijn om te worden gerepareerd in de gebieden van de Republiek Cyprus waarover de regering van de Republiek Cyprus feitelijk het gezag uitoefent, de lijn kunnen overschrijden.62 Brexit De Europese Commissie publiceerde op 30 januari 2018 een bericht voor de belanghebbenden betreffende de Brexit, en meer bepaald de regels inzake btw en douane ingeval het Verenigd Koninkrijk een derde land wordt. Een gemeenschappelijke verklaring van de Brexitonderhandelaars bevat enkele afgesproken overgangsmaatregelen: 1. Richtlijn 2006/112/EG is van toepassing op goederen die vanaf het grondgebied van het Verenigd Koninkrijk naar het grondgebied van een EU-lidstaat worden verzonden of vervoerd, of omgekeerd, op voorwaarde dat de verzending of het vervoer vóór het einde van de overgangsperiode is begonnen en beëindigd is daarna; 2. de rechten en verplichtingen van de btw-plichtige krachtens Richtlijn 2006/112/EG met betrekking tot transacties met een grensoverschrijdend element tussen het Verenigd Koninkrijk en een EU-lidstaat die vóór het einde van de overgangsperiode plaatsvonden en met betrekking tot transacties van punt 1, worden gehandhaafd tot 5 jaar na het einde van de overgangsperiode; 3. in afwijking van punt 2 en van artikel 15 van Richtlijn 2008/9/EC mogen btw-teruggaafverzoeken die zijn ingediend onder de voorwaarden van deze richtlijn en met betrekking tot de in een EU-lidstaat betaalde btw door een in het Verenigd Koninkrijk gevestigde btw-plichtige of in het Verenigd Koninkrijk betaald door een in een EU-lidstaat gevestigde btw-plichtige, uiterlijk op 31 maart 2021 worden ingediend; 4. in afwijking van punt 2 en van artikel 61, lid 2 van de Uitvoeringsverordening (EU) nr. 282/2011 worden wijzigingen van de btw-aangifte ingediend overeenkomstig artikel 364 of artikel 369septies van Richtlijn 2006/112/EG 62
Verordening (EG) nr. 587/2008, 16 juni 2008 (tot wijziging van Verordening (EG) nr. 866/2004).
Intersentia
19
Hoofdstuk 1
in het Verenigd Koninkrijk met betrekking tot de diensten die vóór het einde van de overgangsperiode in de EU-lidstaten van verbruik worden geleverd of in een EU-lidstaat met betrekking tot de in het Verenigd Koninkrijk geleverde diensten, uiterlijk op 31 december 2021 ingediend. Wat betreft administratieve samenwerking, zal Verordening (EU) nr. 904/2010 van toepassing zijn tot 4 jaar na het einde van de overgangsperiode met betrekking tot de samenwerking tussen de bevoegde btw-autoriteiten in de EU-lidstaten en het Verenigd Koninkrijk inzake de transacties die plaatsvonden vóór het einde van de overgangsperiode en de in punt 1 hiervoor bedoelde transacties. Het Verenigd Koninkrijk zal, voor zover dit strikt noodzakelijk is om aan zijn rechten en verplichtingen te voldoen, toegang hebben tot het netwerk en de informatiesystemen, zoals VIES en de informatie uit de intracommunautaire opgaven (31 december 2024), het IT-systeem betreffende de btw-teruggaven (tot 30 april 2022 respectievelijk 31 januari 2022), en het IT-systeem betreffende MOSS (tot 31 december 2024, respectievelijk 20 februari 2021 en 31 januari 2022). Bemerk dat er uiteraard maar een akkoord is over het bovenstaande als er over alles een akkoord is.63 De Europese Commissie heeft een mededeling gepubliceerd betreffende de te treffen voorbereidingen voor de terugtrekking van het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie.64 Als de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk het eens worden over het ontwerp van terugtrekkingsakkoord, dan zou het voorzien in een overgangsperiode vanaf de terugtrekkingsdatum tot en met 31 december 2020. Gedurende de overgangsperiode zou de regelgeving van de Unie, zoals zij blijft evolueren, in het algemeen van toepassing zijn op en in het Verenigd Koninkrijk, ook al zou het Verenigd Koninkrijk dan niet langer deelnemen aan het bestuur of de besluitvorming van de instellingen, organen en agentschappen van de EU. Een overgangsperiode zou dus tijd extra opleveren om zich voor te bereiden op de dag waarop het EU-recht ophoudt van toepassing te zijn op en in het Verenigd Koninkrijk. De Europese Commissie publiceerde op 11 september 2018 een nota aan de belanghebbenden betreffende de Brexit. Meer en meer wordt rekening gehouden met een ‘no deal’ scenario. Op 14 november 2018 werd een “draft withdrawal agreement” gepresenteerd. Indien dit “draft withdrawal agreement” niet goedgekeurd geraakt, dan dringt zich een “hard Brexit” op, d.w.z. een uittreding van het Verenigd Koninkrijk uit de EU zonder overgangsperiode. De Administratie publiceerde een FAQ inzake de Brexit.65
63 64 65
20
Joint Statement, 19 juni 2018. COM(2018) 556 fi nal van 19 juli 2018. Bericht FOD Financiën, 28 november 2018. Intersentia
Algemene inleiding
Voor een groot aantal ondernemingen betekent het verlaten van de interne markt door het Verenigd Koninkrijk dat zij voor het eerst geconfronteerd zullen worden met douaneformaliteiten indien zij hun handel met het Verenigd Koninkrijk wensen verder te zetten. Om te kunnen voldoen aan de verplichtingen inzake douane, is het noodzakelijk dat deze ondernemingen beschikken over een EORInummer.66 Bij Besluit (EU) 2019/476 van 22 maart 2019 werd de termijn voor de Brexit verlengd. Op 21 maart 2019 heeft de Europese Raad ingestemd met een verlenging tot en met 22 mei 2019.67 Bij Besluit (EU) 2019/584 van 11 april 2019 werd de termijn voor de Brexit verlengd. De Europese Raad van 10 april 2019 heeft ingestemd met een verlenging tot en met 31 oktober 2019 opdat beide partijen het terugtrekkingsakkoord zouden kunnen ratificeren. Die verlenging moet zo lang duren als nodig is en moet in ieder geval uiterlijk aflopen op 31 oktober 2019. De Europese Raad heeft er ook op gewezen dat het terugtrekkingsakkoord op grond van artikel 50, lid 3 VEU op een eerdere datum in werking kan treden indien de partijen hun respectieve ratificatieprocedures vóór 31 oktober 2019 voltooien. Derhalve moet de terugtrekking plaatsvinden op de eerste dag van de maand na die van de voltooiing van de ratificatieprocedures, dan wel op 1 november 2019, indien die datum eerder valt. Bij deze verlenging kan niet opnieuw over het terugtrekkingsakkoord worden onderhandeld. Elke eenzijdige toezegging, verklaring of andere handeling door het Verenigd Koninkrijk moet verenigbaar zijn met de letter en de geest van het terugtrekkingsakkoord.68 De Administratie heeft in een bericht toelichting gegeven bij het uitstel van de Brexit. Het Verenigd Koninkrijk (VK) krijgt tot 31 oktober 2019 om het huidige terugtrekkingsakkoord te aanvaarden. Indien het VK het terugtrekkingsakkoord voor die datum goedkeurt, dan gaat de overgangsperiode – zoals bedoeld in dit akkoord – in vanaf de eerste dag van de volgende maand. Daarop volgt de overgangsperiode, die minstens tot eind 2020 zal duren. In die overgangsperiode blijft de douanewetgeving van de Europese Unie van toepassing op de handel met het VK. Dat betekent dat er geen douaneformaliteiten en/of douanecontroles van toepassing zijn op het onderlinge goederenverkeer. Gezien de grote onzekerheid over de vorm en timing van de Brexit, benadrukt de Administratie het belang van een goede en continue voorbereiding door de privésector.69 Richtlijn grondgebied Italië Richtlijn (EU) 2019/475 van 18 februari 2019 tot wijziging van Richtlijnen 2006/112/EG en 2008/118/EG wat betreft de opname van de Italiaanse gemeente
66 67 68 69
Bericht FOD Financiën, 7 januari 2019. Pb.L. 80 van 22 maart 2019, 1. Pb.L. 101 van 11 april 2019, 1. FOD Financiën, 12 april 2019.
Intersentia
21
Hoofdstuk 1
Campione d’Italia en de Italiaanse wateren van het meer van Lugano in het douanegebied van de Unie en in het territoriale toepassingsgebied van Richtlijn 2008/118/EG werd gepubliceerd.70 De Italiaanse gemeente Campione d’Italia, een Italiaanse enclave op het grondgebied van Zwitserland, en de Italiaanse wateren van het meer van Lugano moeten in het douanegebied van de Europese Unie worden opgenomen omdat de historische argumenten die de uitsluiting van die gebieden rechtvaardigden, zoals hun afgelegen ligging en de economische achterstand, hun geldigheid hebben verloren. Om dezelfde redenen moeten die gebieden worden opgenomen in het territoriale toepassingsgebied van Richtlijn 2008/118/ EG (accijns). Italië wil met ingang van 1 januari 2020 die gebieden evenwel blijven uitsluiten van de territoriale toepassing van Richtlijn 2006/112/EG, omdat dit van wezenlijk belang is om gelijke concurrentievoorwaarden te handhaven tussen in Zwitserland en in de Italiaanse gemeente Campione d’Italia gevestigde marktdeelnemers door middel van de toepassing van een lokale regeling voor indirecte belastingen die in overeenstemming is met de Zwitserse regeling voor btw.
1.4.2. GOEDER ENVERVOER Er wordt verstaan onder: 1° “intracommunautair goederenvervoer”: vervoer van goederen waarvan de plaats van vertrek en de plaats van aankomst op het grondgebied van twee verschillende EU-lidstaten gelegen zijn; 2° “plaats van vertrek”: de plaats waar het goederenvervoer daadwerkelijk begint; 3° “plaats van aankomst”: de plaats waar het goederenvervoer daadwerkelijk eindigt.
1.4.3. ACCIJNSPRODUCTEN Onder “accijnsproducten” wordt verstaan: energieproducten, alcohol en alcoholhoudende dranken en tabaksfabrikaten, zoals omschreven in de vigerende communautaire bepalingen, met uitsluiting van gas dat geleverd wordt via een op het grondgebied van de Europese Unie gesitueerd aardgassysteem of eender welk op een dergelijk systeem aangesloten net”.
1.4.4. GEBOUW/ BIJBEHOR END TER R EIN Voor de toepassing van het WBTW dient sinds 1 januari 2011 te worden verstaan: 1° onder gebouw of een gedeelte van een gebouw, ieder bouwwerk dat vast met de grond is verbonden; 70
22
Pb.L. 83 van 25 maart 2019, 42. Intersentia
Algemene inleiding
2°
onder bijhorend terrein, het terrein waarvoor de toelating werd verkregen om er op te bouwen en dat door éénzelfde persoon wordt overgedragen tegelijk met het gebouw waartoe het behoort.
1.4.5. MAATR EGEL TER BESTR IJDING VAN MISBRUIK EN Voor de toepassing van het WBTW is er sprake van misbruik wanneer de verrichte handelingen resulteren in het verkrijgen van een fiscaal voordeel waarvan de toekenning in strijd is met de doelstelling beoogd in het WBTW en de ter uitvoering ervan genomen besluiten en die handelingen in wezen het verkrijgen van dit voordeel tot doel hebben.71 In de Memorie van Toelichting werden als voorbeelden van misbruik gegeven: 1) de situatie waarbij een ondernemer die zijn leveranciers verzoekt om facturen voor leveringen van goederen of diensten, die eigenlijk voor hemzelf bestemd zijn, aan een vaste inrichting buiten België te richten, teneinde te vermijden dat men een bedrag aan btw zou moeten betalen dat men niet of slechts gedeeltelijk in aftrek zou kunnen brengen (onrechtmatig gebruik van de regels inzake de plaatsbepa ling); 2) de situatie waarbij een ondernemer die handelingen verricht bedoeld in artikel 44, § 3, 4° tot 10° WBTW (vrijgestelde handelingen met een negatieve impact op het bedrag van btw dat in aftrek kan worden gebracht) facturen uitreikt aan een persoon gevestigd buiten de Europese Unie teneinde een hoger recht op aftrek te kunnen genieten, terwijl de eigenlijk afnemer van de prestaties binnen de Europese Unie is gevestigd (onrechtmatig gebruik van art. 45, § 1, 4° WBTW); 3) de situatie waarbij bij de oprichting van gebouwen bestemd voor handelingen die geen recht op aft rek geven van de btw die wordt geheven op deze verrichting (bv. een gemeentehuis, een gemeenteplein, …) een openbaar lichaam (bv. een gemeente) een overeenkomst sluit inzake financieringshuur in de zin van artikel 44, § 3, 2°, b WBTW en het KB nr. 30 ten voordele van een derde (bv. een autonoom gemeentebedrijf), waarbij laatstgenoemde het gebouw terug in huur geeft aan het openbaar lichaam. Op deze wijze wordt de gehele voorbelasting in aftrek gebracht, terwijl aan de andere kant slechts een zeer beperkt bedrag aan btw zal worden geheven, gespreid over een vijftiental jaar. In de praktijk wordt vastgesteld dat onder meer autonome gemeentebedrijven die als leasinggever overeenkomsten van onroerende leasing hebben gesloten die volledig voldoen aan de gestelde voorwaarden, door de Administratie niet altijd een btw-identificatienummer toegekend krijgen, zelfs indien het geïnvesteerde kapi71
Art. 1, § 10 WBTW.
Intersentia
23
Hoofdstuk 1
taal nominaal wordt wedersamengesteld over de voorgeschreven periode van vijftien jaar. Hierover ondervraagd, bevestigt de minister van Financiën dat het vervullen van de voorwaarden zoals weergegeven in het KB nr. 30 voldoende is om onder het toepassingsgebied van artikel 44, § 3, 2, b WBTW te vallen en dus niet het voorwerp kan uitmaken van ‘misbruik’ zoals bedoeld in artikel 1, § 10 WBTW. De overeenkomsten in kwestie moeten geval per geval worden onderzocht en getoetst worden aan de toepassing van artikel 1, § 10 WBTW.72 Misbruik, dat de formele toepassing van de wettelijke voorwaarden veronderstelt, houdt trouwens geenszins een frauduleus gedrag in, dat een inbreuk veronderstelt met de intentie om de belasting te ontduiken of om toe te laten de belasting te ontduiken. De ondernemer moet de wil van de wetgever respecteren, wat niet het geval is als hij schijnbaar de voorwaarden van de rechtsnorm naleeft doch een resultaat nastreeft en behaalt dat indruist tegen de strekking van die norm. Er is misbruik wanneer het doel van de handeling in werkelijkheid niet anders kan worden verklaard dan door het in het leven roepen van een recht om een onrechtmatig voordeel te verkrijgen. Nog volgens de Memorie van Toelichting wordt er op zich geen afbreuk gedaan aan het beginsel van de keuze van de minst belaste weg, maar worden er wel grenzen aan gesteld. Het Europees Hof van Justitie heeft ter zake een aantal relevante uitspraken gedaan waarnaar verwezen wordt.73 Tevens wordt verwezen naar de Circulaire nr. AFZ 14/2006 van 24 augustus 2006.74 Betreffende de kunstmatige splitsing van een prestatie in verschillende onderdelen en het begrip misbruik oordeelde het Europees Hof van Justitie dat de Btw72 73
74
24
Mondelinge vraag, Kamer, Commissie voor de Financiën en de Begroting, 4 maart 2009, Beknopt Verslag, COM 482, 4. HvJ 12 januari 2006, gevoegde zaken C-354/03, C-355/03 en C-484/03, Optigen Ltd, Fulcrum Electronics Ltd en Bond House Systems Ltd; HvJ 21 februari 2006, zaak C-255/02, Halifax plc / Leeds Permanent Development Services Ltd / County Wide Property Investments Ltd; 21 februari 2006, zaak C-223/03, University of Huddersfield Higher Education Corporation; HvJ 11 mei 2006, zaak C-384/04, Federation of Technological Industries; HvJ 6 juli 2006, gevoegde zaken C-439/04 en C-440/04, Axel Kittel, Recolta Recycling BVBA; HvJ 17 december 2015, zaak C-419/14, WebMindLicences Kft. Zie ook Vr. en Antw. Senaat 2006-07, Vr. nr. 3-6894 van mevrouw Nyssens van 30 januari 2007, nr. 3-89, 10208; Vr. en Antw. Kamer, Vr. nr. 98 van de heer de Donnea van 7 maart 2013, QRVA, 28 oktober 2013, nr. 133. Intersentia
Algemene inleiding
Richtlijn aldus moet worden uitgelegd dat er sprake is van misbruik wanneer verkrijging van belastingvoordeel het wezenlijke doel van de betrokken handeling of handelingen is.75 Wanneer een onderneming ervoor kiest bedrijfsmiddelen te leasen in plaats van deze bedrijfsmiddelen rechtstreeks te verwerven, leidt dit niet tot een belastingvoordeel dat wordt toegekend in strijd met het doel dat door de relevante bepalingen van de Btw-Richtlijn en van de nationale wettelijke regeling tot omzetting van deze richtlijn wordt nagestreefd, op voorwaarde dat de contractvoorwaarden inzake deze leasingtransacties, in het bijzonder die m.b.t. de vaststelling van de leasevergoeding, overeenstemmen met normale marktvoorwaarden en de betrokkenheid van een derde intermediair bij die transacties er niet toe leidt dat de toepassing van die bepalingen wordt verhinderd.76 Een EU-lidstaat kan een btw-plichtige de aftrek van de voorbelasting over de in deze EU-lidstaat gedane aankoop van goederen niet weigeren wanneer deze goederen voor leasingactiviteiten in een andere EU-lidstaat worden gebruikt, alleen omdat in laatstgenoemde EU-lidstaat geen btw over de handelingen in een later stadium is betaald. In omstandigheden waarin een in een EU-lidstaat gevestigde vennootschap ervoor kiest om via haar in een andere EU-lidstaat gevestigde dochteronderneming goederen te leasen aan een in eerstgenoemde EU-lidstaat gevestigde derde vennootschap teneinde te vermijden dat over de vergoedingen voor deze handelingen btw verschuldigd is aangezien deze handelingen in eerstgenoemde EU-lidstaat als in laatstgenoemde EU-lidstaat verrichte leasingdiensten en in laatstgenoemde EU-lidstaat als in eerstgenoemde EU-lidstaat verrichte leveringen van goederen worden aangemerkt, staat het beginsel van verbod van misbruik niet in de weg aan het in de Btw-Richtlijn erkende recht van aftrek van de btw.77 Een vennootschap die voor de helft in handen is van twee groepen wil een recht van opstal om niet van korte duur verlenen op een naakt terrein ten gunste van een tijdelijke handelsvennootschap die het gevolg is van een samenwerking tussen dezelfde voornoemde groepen. Deze tijdelijke handelsvennootschap zal overgaan tot de constructie van nieuwe gebouwen op het terrein. Vervolgens zal de tijdelijke handelsvennootschap overgaan tot de verkoop van deze nieuwe gebouwen. Bijgevolg zal er sprake zijn van wedersamenstelling van de volle eigendom van de grond en de opgetrokken gebouwen ten name van de derde-verkrijger via de overdracht van het tréfonds van het terrein door de erfpachtgever, van het recht van opstal en van de volle eigendom van de gebouwen door de tijdelijke handelsvennootschap. 75 76 77
HvJ 21 februari 2008, zaak C-425/06, Part Service Srl. HvJ 22 december 2010, zaak C-103/09, Weald Leasing Ltd. HvJ 22 december 2010, zaak C-277/09, RBS Deutschland Holdings GmbH.
Intersentia
25
Hoofdstuk 1
Aangezien de vestiging van het recht van opstal om niet is en er geen lasten zijn, is er geen belastbare grondslag voor registratierechten. Overeenkomstig artikel 167 W. Reg. zal enkel het algemeen vast recht worden geheven. De verkoop van het tréfonds van het terrein aan derden-verkrijgers zal onderworpen worden aan een evenredig recht van 12,5%, overeenkomstig de artikelen 44 en volgende W.Reg. Voor zover de vennootschap van het tréfonds en de tijdelijke handelsvennootschap op consequente wijze handelen bij de verkoop van het project en ongeacht de hoedanigheid van de koper en op voorwaarde dat de eventuele kosten van bodemsanering van de site volledig ten laste van de erfpachtgever zijn en dat de belastbare grondslag van de overdrachten van de gebouwen door de tijdelijke handelsvennootschap niet minder is dan de normale waarde, geldt de beoogde samenwerking tussen beide groepen voor deze site niet als misbruik in de zin van artikel 1, § 10 WBTW.78
1.4.6. BELASTBAAR FEIT EN OPEISBAAR HEID VAN DE BTW Voor de toepassing van het WBTW wordt verstaan onder: – “belastbaar feit”: het feit waardoor de wettelijke voorwaarden worden vervuld die vereist zijn voor het opeisbaar worden van de btw; – “opeisbaarheid van btw”: het recht dat de Schatkist heeft om krachtens de wet de btw vanaf een bepaald tijdstip te vorderen van de persoon die de btw moet voldoen, ook al kan de betaling daarvan worden uitgesteld.79
1.4.7. FACTUUR EN ELEKTRONISCHE FACTUUR Voor de toepassing van het WBTW wordt verstaan onder: – “factuur”: elk document of bericht op papier of in elektronisch formaat dat voldoet aan de voorwaarden vastgesteld in het WBTW en de uitvoeringsbesluiten ervan; – “elektronische factuur”: een factuur die de in het WBTW en zijn uitvoeringsbesluiten voorgeschreven gegevens bevat en in om het even welke elektronische vorm wordt uitgereikt en ontvangen.80
1.5. TOELICHTINGEN BTW-COMITÉ Op de website van DG TAXUD werden de toelichtingen (“guidelines”) gepubliceerd m.b.t. de toepassing van de Btw-Richtlijn, voortkomende van de vergade78 79 80
26
Voorafgaande Beslissing van 15 januari 2019, nr. 2018.1117, www.fisconet.be. Art. 1, § 12 WBTW. Art. 1, § 13 WBTW. Intersentia
Algemene inleiding
ringen van het Btw-Comité, bijgewerkt tot 6 juni 2019. Het betreft een overzicht van de 111 vergaderingen gehouden sinds 1977. Benadrukt wordt dat het gaat om de opinie van een raadgevend orgaan en niet om een officiële interpretatie van de Europese btw-wetgeving en dat de Europese Commissie niet noodzakelijk dezelfde mening deelt. Noch de Europese Commissie noch de EU-lidstaten zijn erdoor gebonden; zij zijn vrij de toelichtingen te volgen of niet.81
1.6. ACTIEPLAN INZAKE BTW De Europese Commissie heeft in een mededeling van 7 april 2016 een actieplan inzake btw voorgesteld.82 In het actieplan wordt het traject uitgestippeld voor de verwezenlijking van een gemeenschappelijke btw-ruimte in de EU. Het huidige btw-stelsel, dat als overgangsregeling was bedoeld, is versnipperd, ingewikkeld voor het groeiende aantal bedrijven dat grensoverschrijdend opereert, en laat de mogelijkheid open voor fraude. Hiertoe heeft de Europese Commissie een wetgevingsvoorstel ingediend om een definitief btw-stelsel op te zetten. De basis van dit definitieve stelsel wordt gevormd door het beginsel van btw-heffing in het land van bestemming van de goederen. Dit houdt in dat de btw-regels op grond waarvan de leverancier van goederen btw van zijn afnemer int, worden uitgebreid tot grensoverschrijdende transacties.83 In een follow-up van het actieplan betreffende de btw geeft de Europese Commissie in een mededeling van 4 oktober 2017 een overzicht van haar stappenplan om te komen tot een gemeenschappelijke btw-ruimte in de EU (COM(2017) 566). De Europese Commissie heeft op 25 mei 2018 een ontwerprichtlijn gepubliceerd wat betreft de technische maatregelen voor de toepassing van een definitief btwstelsel (COM(2018) 329 final). Betreffende de zogenaamde “quick fi xes” werden gepubliceerd: – Richtlijn (EU) 2018/1910 van 4 december 2018 tot wijziging van de btwrichtlijn wat betreft de harmonisering en vereenvoudiging van bepaalde regels in het btw-stelsel voor de btw-heffing in het handelsverkeer tussen de EU-lidstaten; – Uitvoeringsverordening (EU) 2018/1912 van 4 december 2018 tot wijziging van de Uitvoeringsverordening (EU) nr. 282/2011 wat betreft bepaalde vrijstellingen voor intracommunautaire handelingen; 81 82 83
Http://ec.europa.eu/taxation_customs/taxation/vat/key_documents/vat_committee/index_ en.htm. COM(2016) 148. COM(2017) 569.
Intersentia
27
Hoofdstuk 1
–
Verordening (EU) 2018/1909 van 4 december 2018 tot wijziging van Verordening (EU) nr. 904/2010 wat betreft de uitwisseling van informatie met het oog op toezicht op de juiste toepassing van de regelingen inzake voorraad op afroep.
De wijzigingen omvatten vier “quick fi xes”: 1) vereenvoudiging en harmonisatie van de regels voor voorraad op afroep (“call-off stock” maar ook consignatie); 2) vermelding van het btw-identificatienummer van de klant op de IC-listing als een materiële voorwaarde om een intracommunautaire levering van goederen vrij te stellen van btw; 3) vereenvoudiging van de regels, om te zorgen voor rechtszekerheid bij ketentransacties; 4) harmonisatie en vereenvoudiging van de regels voor het bewijs van intracommunautair vervoer van de goederen om een intracommunautaire levering van goederen vrij te stellen van btw. De aanpassingen gaan in op 1 januari 2020.
1.7. OESO INTER NATIONAL VAT/GST GUIDELINES Tijdens een OESO Global Forum on VAT werden de International VAT/GST Guidelines vervolledigd en bevestigd.84 Het gaat om standaardregels voor neutraliteit, de plaatsbepaling voor grensoverschrijdend handels verkeer in B2B- en B2Csituaties, en ze moeten gelden als referentiepunt voor de totstandkoming van wetgeving ter zake.
84
28
OESO, 5-6 november 2015. Intersentia