Vennootschapsbelasting toegepast 2020

Dit boek geeft een duidelijke schets van het toepassingsgebied van de vennootschapsbelasting, het bepalen van het belastbaar inkomen, aftrekbare en niet-aftrekbare beroepskosten. Voorts wordt uitgelegd hoe de belastbare grondslag wordt bepaald en hoe men de verschuldigde vennootschapsbelasting berekent. Tot slot wordt nog aandacht besteed aan de verrekening van voorheffingen en belastingkrediet, aan de verschillende tarieven en aan de bijzondere aanslagstelsels. De combinatie van theorie en talrijke voorbeelden maakt dit handboek uitermate interessant als studieboek voor het hoger onderwijs en als referentiewerk voor praktijkmensen die geregeld in aanraking komen met de dagelijkse toepassing van vennootschapsbelasting.

Deze nieuwe editie omvat de maatregelen van de hervorming vennootschapsbelasting over de drie hervormingsfasen 2018, 2019 en 2020, alsook de fiscale wijzigingen naar aanleiding van het nieuwe Wetboek van vennootschappen en verenigingen.

Annelies Roggeman studeerde in 2004 af als handelsingenieur aan de UAntwerpen. Zij promoveerde aan de UGent tot doctor in de toegepaste economische wetenschappen met het proefschrift Essays on the Common Consolidated Corporate Tax Base. Momenteel is zij docent bij de vakgroep Accountancy, Bedrijfsfinanciering en Fiscaliteit aan de Universiteit Gent.

Vennootschapsbelasting toegepast 2020

Paul Beghin is emeritus gewoon hoogleraar van de Universiteit Gent; hij is thans als gastprofessor verbonden aan de Faculteit Economie en Bedrijfskunde. Zijn interesses gaan naar het boekhoudrecht, de vennootschapsbelasting en naar onderzoek inzake ‘accounting and tax’, in het bijzonder inzake transfer pricing.

Paul Beghin en Annelies Roggeman

Vennootschapsbelasting toegepast benadert gestructureerd en op een originele manier de materie van de vennootschapsbelasting. Hierbij wordt het juridische uitgangspunt gecombineerd met interessante bedrijfseconomische inzichten. De band tussen het boekhoudrecht en het fiscaal recht wordt geïllustreerd met talloze voorbeelden en verwijzingen naar de rechtspraak.

Paul Beghin en Annelies Roggeman

Vennootschapsbelasting toegepast 2020

Editie 2020

VENNOOTSCHAPSBELASTING TOEGEPAST 2020

TOEGEPAST

VENNOOTSCHAPSBELASTING TOEGEPAST 2020

PAUL BEGHIN ANNELIES ROGGEMAN

Volledig geactualiseerd tot 31 december 2019

Antwerpen – Cambridge

Vennootschapsbelasting toegepast 2020 Paul Beghin en Annelies Roggeman

© 2020 Intersentia Antwerpen – Cambridge www.intersentia.be

Omslagillustratie: © Aurielaki – Shutterstock

ISBN 978-94-000-1149-6 D/2020/7849/31 NUR 163 / 826

Alle rechten voorbehouden. Behoudens uitdrukkelijk bij wet bepaalde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, op welke wijze ook, zonder de uitdrukkelijke voorafgaande toestemming van de uitgever.

Ondanks alle aan de samenstelling van de tekst bestede zorg, kunnen noch de auteurs noch de uitgever aansprakelijkheid aanvaarden voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige fout die in deze uitgave zou kunnen voorkomen.

INHOUD

HOOFDSTUK 1 TOEPASSINGSGEBIED VAN DE VENNOOTSCHAPSBELASTING . . . . . . . . . . . . . 1 1.

2.

3.

4.

Principe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Rechtspersoonlijkheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.1. Binnenlandse vennootschappen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.2. Buitenlandse vennootschappen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.3. Fiscale draagwijdte van de rechtspersoonlijkheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.3.1. Vennootschappen en verenigingen zonder rechtspersoonlijkheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.3.2. Vennootschappen en verenigingen met juridische rechtspersoonlijkheid maar niet fiscaal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.3.3. Vennootschappen die deel uitmaken van een groep . . . . . . . . . . .

2.3.4. Preconstitutieve verrichtingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.3.5. Retroactiviteitsclausule . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Fiscale woonplaats in BelgiĂŤ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Exploitatie van een onderneming of verrichtingen van winstgevende aard . . . . .

4.1. Begrippen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4.2. Verenigingen zonder winstoogmerk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4.2.1. Toepassingsgebied . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4.2.2. Bevoorrechte activiteiten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4.2.3. Bevoorrechte verrichtingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1 2 2 3 3 3 4 4 4 5 5 6 6 7 7 8 8

HOOFDSTUK 2 JURIDISCHE GRONDSLAG VAN DE VENNOOTSCHAPSBELASTING . . . . . . . . 11 1.

De bronnen van de vennootschapsbelasting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1.1.

Het legaliteitsbeginsel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1.1.1. De interpretatie van de belastingwet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1.1.2. Non bis in idem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1.1.3. Belastingontduiking en belastingontwijking . . . . . . . . . . . . . . . .

1.1.3.1. Leer van de minst belaste weg . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1.1.3.2. Fiscaal misbruik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1.2. Verhouding met het boekhoudrecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1.2.1. De primauteit van het boekhoudrecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Intersentia

11 11 11 11 11 12 12 13 13 v

Vennootschapsbelasting toegepast 2020

2.

3.

1.2.2. De fiscale neutraliteit van het boekhoudrecht . . . . . . . . . . . . . . .

1.2.3. De bindende kracht van de jaarrekening . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

De kenmerken van de vennootschapsbelasting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.1. Het beroepskarakter van de verrichtingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.2. Een globaal fiscaal resultaat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.3. Het entiteitsbeginsel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.4. Het tijdsperspectief . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.4.1. Belastbaar tijdperk en aanslagjaar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.4.2. De aangifte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.4.3. De aanslag. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.5. De omvang van de vennootschap . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

De bepaling van de belastbare grondslag. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.1. Eerste bewerking: fiscaal resultaat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.1.1. Bestanddelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.1.2. Bestemming van de winst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.1.3. Extracomptabel bestanddeel: verworpen uitgaven . . . . . . . . . . .

3.2. Tweede bewerking: omdeling van de winst volgens oorsprong . . . . . . . . .

3.3. Derde bewerking: vrijstelling van buitenlandse winsten uit een land met verdrag en aftrek van sommige niet-belastbare bestanddelen . . . . . .

3.3.1. Aftrek van bij verdrag vrijgestelde winst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.3.2. Aftrek van niet-belastbare bestanddelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.4. Vierde bewerking: aftrek van definitief belaste inkomsten en van vrijgestelde roerende inkomsten (VRI) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.5. Vijfde bewerking: aftrek voor octrooi-inkomsten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.6. Zesde bewerking: aftrek voor innovatie-inkomsten . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.7.

Zevende bewerking: investeringsaftrek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.8. Achtste bewerking: aftrek van groepsbijdrage . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.9. “Korf” minimale belastbare basis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

13 14 14 14 15 15 16 16 17 17 17 18 19 19 19 19 20 20 20 21 21 21 21 21 22 22

HOOFDSTUK 3 INKOMSTEN VAN VENNOOTSCHAPPEN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25 1.

2.

vi

Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Het realisatieprincipe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.1. Algemeen principe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.2. Overeenkomst onder ontbindende voorwaarde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.3. Overeenkomst onder opschortende voorwaarde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.4. Overeenkomst voor een eenmalige prijs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.4.1. Te innen opbrengsten en verworven opbrengsten . . . . . . . . . . . .

2.4.2. Over te dragen opbrengsten. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.5. Overeenstemming boekhouding – btw-aangiften . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

25 25 25 25 26 26 26 27 27

Intersentia

Inhoud

3.

4.

5.

Inkomsten uit onroerende goederen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27 3.1. Belgische onroerende goederen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27 3.1.1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27 3.1.2. Vestiging of overdracht van een vruchtgebruik, recht van erfpacht of recht van opstal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28 3.1.3. Onroerende voorheffing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29 3.2. Buitenlandse onroerende goederen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30 Inkomsten van roerende goederen en kapitalen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31 4.1. Inkomsten uit aandelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31 4.1.1. Bedoelde inkomsten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31 4.1.2. Belastbaar bedrag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32 4.1.2.1. Principe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32 4.1.2.2. Tarief van de roerende voorheffing op dividenden . . 32 4.1.2.2.1. Algemeen tarief van 30% . . . . . . . . . . . . . . 32 4.1.2.2.2. VVPRbis-aandelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32 4.1.2.2.3. Liquidatie- en verkrijgingsbonus . . . . . . . 33 4.1.2.3. Moeder-dochterdividenden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33 4.1.2.4. Verrekening . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33 4.1.2.5. Verwerking . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33 4.1.3. Definitief belaste inkomsten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34 4.1.4. Vrijgestelde roerende inkomsten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34 4.1.5. Dividenden van buitenlandse oorsprong: belastbare grondslag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34 4.2. Interesten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35 4.2.1. Bedoelde inkomsten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35 4.2.2. Belastbaar bedrag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35 4.2.3. Tarief van de roerende voorheffing op interesten . . . . . . . . . . . . 35 4.2.4. Kapitalisatiebons . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35 4.2.5. Leasingcontracten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36 4.2.6. Vrijgestelde roerende inkomsten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36 4.2.7. Buitenlandse inkomsten. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37 4.2.7.1. Belastbare grondslag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37 4.2.7.2. Het forfaitaire gedeelte van de buitenlandse belasting 37 4.3. Inkomsten uit de verhuring van roerende goederen . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37 Beroepsinkomsten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38 5.1. Exploitatieverrichtingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38 5.2. Bijzondere gevallen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39 5.2.1. Subsidies (art. 362 WIB) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39 5.2.1.1. Omschrijving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39

Intersentia

vii

Vennootschapsbelasting toegepast 2020

5.3.

viii

5.2.1.2. Taxatieregime van kapitaalsubsidies . . . . . . . . . . . . . .

5.2.1.3. Vrijstelling voor gewestelijke steunmaatregelen . . . . .

5.2.2. Abnormale of goedgunstige voordelen (art. 26 WIB) . . . . . . . . .

5.2.2.1. Algemene draagwijdte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

5.2.2.2. Aard van het voordeel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

5.2.2.2.1. Omschrijving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

5.2.2.2.2. Vormen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

5.2.2.2.3. Bewijslast . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

5.2.2.3. Ontsnappingsclausule (art. 26, lid 1 in fine WIB) . . . .

5.2.2.4. Draagwijdte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

5.2.2.5. Voordelen aan niet-inwoners . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

5.2.2.6. De ‘at arm’s length’-standaard . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

5.2.2.7. De fiscale behandeling van een abnormaal of goedgunstig voordeel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

5.2.2.8. Mogelijkheid tot een voorafgaand akkoord. . . . . . . . .

5.2.2.9. Base Erosion and Profit Shifting (BEPS) . . . . . . . . . . .

Meerwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

5.3.1. Taxatieregime . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

5.3.1.1. Algemeen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

5.3.1.2. Onaantastbaarheidsvoorwaarde (art. 190, lid 2 WIB) 5.3.2. Verwezenlijkte meerwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

5.3.2.1. Definitie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

5.3.2.2. Uitgestelde en gespreide belasting van verwezenlijkte meerwaarden op immateriële en materiële vaste activa (art. 47 WIB) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

5.3.2.2.1. Toepassingsgebied . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

5.3.2.2.2. Herbelegging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

5.3.2.2.3. Gespreide taxatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

5.3.2.3. Overgangsregime m.b.t. vastrentende effecten . . . . . .

5.3.3. Vrijgestelde meerwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

5.3.3.1. Niet-uitgedrukte, niet-verwezenlijkte meerwaarden .

5.3.3.2. Uitgedrukte, niet-verwezenlijkte meerwaarden . . . . .

5.3.3.2.1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

5.3.3.2.2. Herwaarderingsmeerwaarden . . . . . . . . .

5.3.3.2.3. Terugneming van afschrijvingen . . . . . . .

5.3.3.3. Het monetaire gedeelte van verwezenlijkte meerwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

5.3.3.4. Verwezenlijkte meerwaarden op aandelen en delen .

5.3.3.4.1. Toepassingsgebied . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

39 41 41 41 41 41 42 42 42 43 44 45 47 47 47 48 48 48 49 49 49

50 50 52 55 57 57 57 58 58 58 60 60 61 61

Intersentia

Inhoud

5.4.

5.5.

Intersentia

5.3.3.4.2. Vrijstellingsvoorwaarden . . . . . . . . . . . . . 62 5.3.3.4.3. Taxatieregime . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63 5.3.3.5. Meerwaarden die voortkomen van herstructureringen of van de ruil van aandelen . . . . . . . . . . . . . . . . 63 5.3.3.5.1. Meerwaarden n.a.v. belastingvrije herstructureringen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63 5.3.3.5.2. Meerwaarden n.a.v. een aandelenruil . . . 64 5.3.3.5.3. Omvorming van gemeenschappelijke beleggingsfondsen van de EU . . . . . 65 5.3.3.6. Meerwaarden naar aanleiding van de inbreng van één of meer takken van werkzaamheid of van de inbreng van een algemeenheid van goederen . . . . . . . . . 65 5.3.3.7. Meerwaarden op bedrijfsvoertuigen . . . . . . . . . . . . . . 65 5.3.3.8. Liquidatiereserve . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65 5.3.3.8.1. Liquidatiereserve . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65 5.3.3.8.2. Interne liquidatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67 5.3.3.9. Andere vrijgestelde bestanddelen . . . . . . . . . . . . . . . . . 67 Verdoken reserves . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68 5.4.1. Begrip . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68 5.4.2. Tijdstip van belastbaarheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69 5.4.3. Activa verkregen onder bezwarende titel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69 5.4.4. Activa verkregen om niet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69 5.4.5. Verdoken reserves: voorbeelden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70 Bijzondere fiscale gunstregimes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 72 5.5.1. Afschaffing vrijgestelde investeringsreserve aan KMOvennootschappen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 72 5.5.2. Vrijstelling voor audiovisuele werken en podiumkunsten . . . . . 72 5.5.3. Forfaitaire winstbepaling in de zeescheepvaartsector . . . . . . . . 73 5.5.4. Vrijstelling van de meerwaarden gerealiseerd op binnenschepen die bestemd zijn voor de commerciële vaart (art. 44ter WIB) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73 5.5.4.1. Binnenschepen bestemd voor commerciële vaart . . . 74 5.5.4.2. Herbeleggingsverplichting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74 5.5.4.3. Herbeleggingstermijn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74 5.5.4.4. Onaantastbaarheidsvoorwaarde . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74 5.5.4.5. Formele verplichtingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74 5.5.5. Vrijgestelde gewestelijke steunmaatregelen . . . . . . . . . . . . . . . . . 74 5.5.6. Technische voorzieningen van verzekeringsondernemingen (art. 194bis WIB) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75

ix

Vennootschapsbelasting toegepast 2020

6.

7.

Verworpen uitgaven . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75 Uitgekeerde dividenden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75

HOOFDSTUK 4 VASTSTELLING VAN DE NETTOWINST EN VRIJGESTELDE WINSTBESTANDDELEN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77 1.

2.

3.

x

Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Waardeverminderingen op handelsvorderingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.1. Situering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.2. Voorwaarden van de vrijstelling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.2.1. Afbakening . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.2.2. Voorwaarden m.b.t. de aard van de waarschijnlijke verliezen . . .

2.2.3. Formele voorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.3. Onvermogen of faillissement van de klant . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.3.1. Vorderingen op niet-handelaars . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.3.2. Failliet verklaarde ondernemingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.3.3. Bijzondere gevallen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.3.3.1. Afstand onder voorbehoud van terugkeer naar een betere toestand . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.3.3.2. Wet betreffende de continuïteit van de ondernemingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.3.4. Vorderingen op niet-failliete klanten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.4. Bijzonderheden: btw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Voorzieningen voor risico’s en kosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.1. Principe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.1.1. Boekhoudrecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.1.2. Fiscaal recht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.2. Voorwaarden van vrijstelling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.2.1. Voorwaarden m.b.t. de aard van de kosten en verliezen . . . . . . .

3.2.1.1. Beroepskost of beroepsverlies . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.2.1.2. Scherpe omschrijving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.2.1.3. Oorsprong . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.2.1.4. Bedrag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.2.1.4.1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.2.1.4.2. Voorziening voor vakantiegeld. . . . . . . . .

3.2.1.5. Illustraties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.2.1.5.1. Waarborgverplichtingen . . . . . . . . . . . . . .

3.2.1.5.2. Constructiefouten. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.2.1.5.3. Ontslagen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

77 78 78 78 78 78 80 80 80 81 82 82 82 84 85 85 85 85 85 87 87 87 87 87 88 88 88 89 89 89 89

Intersentia

Inhoud

3.2.1.5.4.

3.2.1.5.5.

3.2.1.5.6.

3.2.1.5.7.

3.2.1.5.8.

3.2.2.

Werkloosheid met bedrijfstoeslag . . . . . .

Geplande reclamecampagne . . . . . . . . . . .

Interne pensioenvoorziening . . . . . . . . . .

Voorziening voor verhuiskosten . . . . . . .

Voorziening voor milieuverplichtingen of voor bodemsanering. . . . . . . . . . . .

3.2.1.5.9. Voorziening voor verhuurgarantie . . . . .

Formele voorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

89 89 90 91 91 91 91

HOOFDSTUK 5 AFTREKBARE BEROEPSKOSTEN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93 1.

2.

Voorwaarden voor aftrekbaarheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93 1.1.

De kost moet tijdens het belastbaar tijdperk zijn gedaan of gedragen . . . 93 1.1.1. Tijdstip van aftrekbaarheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93 1.1.1.1. Boekhoudrechtelijke principes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93 1.1.1.2. De betaling van kosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94 1.1.2. Over te dragen kosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94 1.1.3. Toe te rekenen kosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95 1.1.4. Onderscheid tussen een kost en een investering . . . . . . . . . . . . . 95 1.2. De kost moet gemaakt of gedragen zijn om belastbare inkomsten te verkrijgen of te behouden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96 1.2.1. Beroepsmatig karakter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96 1.2.2. Opportuniteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96 1.2.3. Onredelijkheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96 1.2.4. Realiteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97 1.3. De echtheid en de omvang van de kost moeten worden bewezen . . . . . . . 97 1.3.1. Bewijsmiddelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97 1.3.2. Individueel akkoord . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 98 1.3.3. Redelijk bedrag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 98 Kosten m.b.t. onroerende goederen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 98 2.1. Huur en huurlasten (art. 52, 1° WIB) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 98 2.1.1. Aftrek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 98 2.1.2. Doorwerking naar de personenbelasting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99 2.1.2.1. Terbeschikkingstelling aan een mandataris of werknemer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99 2.1.2.2. Verhuring door een mandataris . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99 2.2. Kosten van onderhoud, verwarming, verlichting e.d. . . . . . . . . . . . . . . . . 100 2.3. Onroerende voorheffing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100 2.4. Erfpacht- en opstalvergoedingen en gelijkaardige lasten . . . . . . . . . . . . . 100

Intersentia

xi

Vennootschapsbelasting toegepast 2020

3.

4.

5.

xii

2.5. Blote eigendom en vruchtgebruik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Interesten van leningen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.1. Aftrekbare interesten (art. 52, 2° WIB) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.2. Beperking inzake de aftrekbaarheid van interesten (art. 55 WIB) . . . . .

3.2.1. Marktrente . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.2.2. Bewijslast . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.2.3. Volledige aftrek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.3. Herkwalificatie van interesten van rentegevende voorschotten tot dividenden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.3.1. Draagwijdte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.3.2. Begrip ‘voorschotten’ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.3.3. Grenzen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.3.4. Uitsluitingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.4. Interesten betaald aan buitenlandse personen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.4.1. Toepassing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.4.2. Bewijslast . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.5. Interesten die een abnormaal en goedgunstig voordeel zijn . . . . . . . . . .

3.6. Niet-aftrekbare interesten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Commissies, erelonen en vergoedingen aan niet- personeelsleden . . . . . . . . . . .

4.1. Beginsel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4.2. Voorwaarden van aftrekbaarheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4.2.1. Toepassingsgebied . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4.2.2. Afwijkingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4.2.3. Gevolgen van het niet indienen van de fiches en opgaven . . . .

4.3. Vergoedingen aan niet-inwoners . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4.4. Royalty’s, commissies en andere vergoedingen betaald aan buitenlandse personen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Bezoldigingen van het personeel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

5.1. Aftrekbare bezoldigingen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

5.1.1. Opsomming . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

5.1.2. Kosten eigen aan de werkgever . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

5.1.3. Voorziening voor vakantiegeld . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

5.2. Sociale voordelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

5.2.1. Omschrijving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

5.2.2. Aftrekbaarheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

5.2.2.1. Principe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

5.2.2.2. Administratieve afwijkingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

5.2.2.3. Maaltijdcheques . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

5.2.2.4. Pc-plan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

5.3. Verantwoording van de bezoldigingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

101 101 101 101 101 102 102 103 103 103 104 106 106 106 107 108 108 108 108 109 109 109 110 111 112 112 112 112 113 113 114 114 114 114 114 115 115 115

Intersentia

Inhoud

6.

Sociale lasten en werkgeversbijdragen voor aanvullende verzekering van werknemers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 116 6.1. Sociale lasten (art. 52, 3°, a WIB) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 116 6.2. Werkgeversbijdragen voor aanvullende verzekering tegen ouderdom, vroegtijdige dood en de aanvullende verzekeringen (art. 52, 3°, b) 117 6.2.1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 117 6.2.1.1. Wet op de aanvullende pensioenen – werknemer . . 117 6.2.1.2. Individuele pensioentoezeggingen . . . . . . . . . . . . . . . 118 6.2.1.3. Bijdragen inzake inkomensvervangende toezeggingen, medische kosten en afhankelijkheid . . . . . . . 118 6.2.2. Aftrekbaarheid van de werkgeversbijdragen voor extralegale pensioenen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 118 6.2.3. Begrenzing van de aftrek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119 6.2.3.1. Aftrekbaarheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119 6.2.3.2. Toekenningen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 120 6.2.3.2.1. Principe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 120 6.2.3.2.2. ‘Streefdoel’ pensioenplan. . . . . . . . . . . . . 121 6.2.3.2.3. ‘Vaste bijdrage’-systeem . . . . . . . . . . . . . . 121 6.2.3.3. Onderneming . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 121 6.2.3.4. Laatste normale brutojaarbezoldiging . . . . . . . . . . . . 121 6.2.3.5. Normale duur van de loopbaan . . . . . . . . . . . . . . . . . . 122 6.2.3.6. Vaststelling van de maximumtoekenningen . . . . . . . 122 6.2.3.6.1. Beginselen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 122 6.2.3.6.2. Praktische berekening . . . . . . . . . . . . . . . 122 6.2.3.6.3. Duur van de loopbaan . . . . . . . . . . . . . . . 123 6.2.3.7. Bijzondere toekenningen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 124 6.2.3.7.1. Compensatie voor jaren die bij de inwerkingtreding van het pensioenplan reeds in de onderneming zijn gepresteerd . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 124 6.2.3.7.2. Compensatie voor buiten de onderneming gepresteerde jaren . . . . . . . . . . . 124 6.2.3.7.3. Indexering van uitgestelde en lopende renten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 125 6.2.3.7.4. Overdraagbaarheid van de toekenningen ten gunste van de langstlevende echtgenoot . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 125 6.2.3.8. Beoordeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 125 6.2.4. Voorschotten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 127

Intersentia

xiii

Vennootschapsbelasting toegepast 2020

6.2.5.

7.

8.

9.

10.

xiv

Begrenzing van de aftrekbaarheid van sociale pensioenen en aanvullende verzekeringen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Pensioenen aan personeelsleden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Bezoldigingen en pensioenen aan bedrijfsleiders, bestuurders en werkende vennoten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

8.1. Het begrip bedrijfsleider. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

8.2. Aftrekbaarheid van de bezoldigingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

8.2.1. Beginsel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

8.2.2. Het attractiebeginsel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

8.2.3. Sociale voordelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

8.3. Formele voorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

8.4. Stortingen voor pensioenvorming . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

8.4.1. Individuele pensioentoezegging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

8.4.2. Extralegale pensioenen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

8.4.3. Premies van bedrijfsleidersverzekeringen . . . . . . . . . . . . . . . . . .

8.4.4. Bijdragen inzake inkomensvervangende toezeggingen, medische kosten en afhankelijkheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

8.5. Pensioenen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Management fees betaald aan managementvennootschappen . . . . . . . . . . . . . .

Afschrijvingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

10.1. Definitie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

10.2. Afschrijfbare bestanddelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

10.3. Afschrijfbare grondslag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

10.3.1. Aanschaffingswaarde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

10.3.1.1. Omschrijving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

10.3.1.2. Verwerving van een gebouwd onroerend goed . . . . .

10.3.1.3. Leasing of soortgelijke overeenkomsten . . . . . . . . . .

10.3.1.4. Goederen verkregen tegen betaling van een lijfrente. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

10.3.1.5. Verwerving van de blote eigendom of van het vruchtgebruik van een onroerend goed . . . . . . . . . . .

10.3.1.6. Rechten van erfpacht en opstal . . . . . . . . . . . . . . . . . .

10.3.1.7. Sale-and-lease-back . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

10.3.2. Geherwaardeerde activa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

10.4. Afschrijvingsritme . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

10.4.1. Lineaire methode . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

10.4.1.1. Oprichtingskosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

10.4.1.2. Immateriële vaste activa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

10.4.1.2.1. Cliënteel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

127 128 128 128 129 129 130 130 131 131 131 131 134 134 134 135 136 136 136 136 136 136 137 138 139 139 140 141 143 143 143 144 144 144

Intersentia

Inhoud

11.

10.4.1.2.2. Verwerving van cliĂŤnteel tegen variabele prijzen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

10.4.1.2.3. Octrooien en merken . . . . . . . . . . . . . . . .

10.4.1.2.4. Groenestroom- en warmtekrachtcertificaten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

10.4.1.3. MateriĂŤle vaste activa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

10.4.1.3.1. Gebouwen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

10.4.1.3.2. Schepen en boten . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

10.4.1.3.3. Materieel en outillering . . . . . . . . . . . . . .

10.4.1.3.4. Klein materieel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

10.4.1.3.5. Beperkingen inzake personenwagens . .

10.4.2. Degressieve methode . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

10.4.2.1. Degressief afschrijfbare activa . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

10.4.2.2. Afschrijfbare grondslag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

10.4.2.3. Afschrijvingsritme . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

10.4.2.4. Formele voorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

10.4.3. Stelsel van de dubbele lineaire afschrijving . . . . . . . . . . . . . . . .

10.4.4. Bijzondere gevallen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

10.4.4.1. Afschrijving van de bijkomende aanschaffingskosten en onrechtstreekse productiekosten. . . . . . . .

10.4.4.1.1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

10.4.4.1.2. Uitsluitingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

10.4.4.1.3. Beperkingen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

10.4.4.2. Oprichtingskosten en kosten van eerste inrichting .

10.4.4.3. Buiten gebruik gestelde activa . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

10.4.4.4. Uitzonderlijke afschrijvingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

10.4.5. Afschrijvingsmodaliteiten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

10.4.5.1. Aanvang van de afschrijving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

10.4.5.2. Duur van het boekjaar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

10.4.5.3. Einde van de afschrijving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

10.4.6. Afschrijvingsexcedenten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Minderwaarden en waardeverminderingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

11.1. Minderwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

11.2. Waardeverminderingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

11.2.1. Omschrijving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

11.2.2. Waardeverminderingen op gronden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

11.2.3. Waardeverminderingen op voorraden en goederen in bewerking . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

11.2.4. Waardeverminderingen op bestellingen in uitvoering . . . . . . .

Intersentia

145 146 146 146 146 147 147 147 147 148 148 149 149 150 150 151 151 151 151 151 152 153 153 153 153 155 155 156 156 156 156 156 157 157 158

xv

Vennootschapsbelasting toegepast 2020

12.

13.

14.

11.2.5. Waardeverminderingen en minderwaarden op vorderingen en geldbeleggingen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Andere uitgaven en kosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Niet-bewezen kosten of uitgaven . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Verhoogde aftrek voor bepaalde kosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

14.1. Kosten van gemeenschappelijk vervoer van personeelsleden . . . . . . . . .

14.2. Kosten van beveiliging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

14.3. Kosten m.b.t. fietsen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

159 160 160 160 160 161 162

HOOFDSTUK 6 DE NIET-AFTREKBARE BEROEPSKOSTEN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 163 1.

2.

3.

4.

xvi

Niet-aftrekbare belastingen (art. 198, § 1, 1°, 2° en 3° WIB) en gewestelijke belastingen, heffingen en retributies (art. 198, § 1, 5° WIB) . . . . . . . . . . . . . . . . .

1.1.

Principe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1.2. Aftrekbare belastingen en voorheffingen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1.3. Bijzondere gevallen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1.3.1. Buitenlandse belastingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1.3.2. Aansluiting met de boekhouding – De belastingcyclus . . . . . .

1.3.2.1. Terug te vorderen belastingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1.3.2.2. Betaalde of gedragen belastingen . . . . . . . . . . . . . . . .

1.3.2.3. Voorziening voor belastingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1.3.3. Niet-geboekte verrekenbare bestanddelen . . . . . . . . . . . . . . . . .

1.3.4. Terugbetaling en regularisatie van vroeger betaalde of ten laste genomen belastingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Geldboeten, verbeurdverklaringen en straffen van alle aard (art. 53, 6° WIB) .

2.1. Fiscale sancties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.1.1. Beginsel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.1.2. Afwijkingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.2. Andere sancties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.3. Schadevergoedingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.4. Terugbetaling van boeten. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Niet-aftrekbare pensioenen, kapitalen, werkgeversbijdragen en -premies . . . . .

Beperkingen inzake de aftrekbaarheid van bepaalde beroepskosten . . . . . . . . .

4.1. Autokosten (art. 66 en 198bis WIB) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4.1.1. Bedoelde autovoertuigen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4.1.2. Beoogde autokosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4.1.2.1. Brandstofkosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4.1.2.2. Andere autokosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4.1.2.3. Autokosten die aan derden worden doorgerekend . .

163 163 165 166 166 166 166 166 166 167 167 168 168 168 168 169 170 170 171 171 171 172 173 173 173 175

Intersentia

Inhoud

4.1.2.4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

Terugbetaling van autokosten aan werknemers/ bestuurders . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4.1.2.5. Bijzondere gevallen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4.1.3. Niet-beoogde kosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4.1.3.1. Wettelijke uitsluitingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4.1.3.2. Privégebruik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4.1.4. Verworpen uitgave: autokosten ten belope van een gedeelte van het voordeel van alle aard . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4.1.5. Meer- en minderwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4.2. Receptiekosten en kosten van onthaal (art. 53, 8° WIB) . . . . . . . . . . . . . .

4.2.1. Beoogde kosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4.2.2. Niet-beoogde kosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4.3. Relatiegeschenken (art. 53, 8° WIB) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4.3.1. Beoogde kosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4.3.2. Niet-beoogde reclamekosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4.4. Restaurantkosten (art. 53, 8°bis WIB) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4.4.1. Beoogde kosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4.4.2. Niet-beoogde kosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4.4.2.1. Wettelijke uitsluiting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4.4.2.2. Administratieve richtlijnen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4.4.2.3. Doorrekening van kosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4.5. Beroepskledij (art. 53, 7° WIB) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Overdreven interesten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

5.1. Interesten aan niet-financiële instellingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

5.2. Interesten aan buitenlandse personen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

5.2.1. Ze beantwoorden aan werkelijke en oprechte verrichtingen . .

5.2.2. Ze overschrijden de normale grenzen niet . . . . . . . . . . . . . . . . .

Betalingen aan belastingparadijzen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Interesten betaald aan een ‘verdachte’ kredietverstrekker in geval van ‘onderkapitalisatie’ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

7.1.

Hoedanigheid van de kredietverstrekker . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

7.2. Mate van niet-aftrekbaarheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

7.3 Toepassingsgebied . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

7.4 Mate van niet-aftrekbaarheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Abnormale of goedgunstige voordelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Commissielonen, makelaarslonen e.d. verstrekt in het kader van omkoping . .

Sociale voordelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

10.1. Beginsel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

10.2. Sociale voordelen die in het geheel niet aft rekbaar zijn . . . . . . . . . . . . . .

Intersentia

176 177 177 177 178 179 180 181 181 182 183 183 184 184 184 185 185 185 186 187 187 187 188 188 188 188 189 189 190 192 192 193 194 194 194 194

xvii

Vennootschapsbelasting toegepast 2020

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

xviii

10.2.1. Elektronische maaltijdcheques . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

10.2.1.1. Sociaal voordeel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

10.2.1.2. Aftrek in hoofde van de vennootschap. . . . . . . . . . . .

10.2.1.2.1. Sociaal voordeel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

10.2.1.2.2. Voordeel van alle aard . . . . . . . . . . . . . . .

10.2.2. Maaltijdtickets . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

10.2.3. Sport- en cultuurcheques . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

10.2.4. Ecocheques . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

10.2.5. De verzekeringen voor hospitalisatie, ernstige ziekten, afhankelijkheid en andere persoonsverzekeringen . . . . . . . . . .

10.3. Sociale voordelen die volledig aft rekbaar zijn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

10.4. Sociale voordelen die gedeeltelijk aft rekbaar zijn. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

10.4.1. Kosten met ‘sociaal oogmerk’ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

10.4.2. Bedrijfsrestaurant . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

10.4.3. Combinatie bedrijfsrestaurant en maaltijdcheques . . . . . . . . . .

10.4.4. Middagmaal bestaande uit soep en boterhammen . . . . . . . . . .

Liberaliteiten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Waardeverminderingen en minderwaarden op aandelen. . . . . . . . . . . . . . . . . . .

12.1. Beginsel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

12.2. Uitzonderingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

12.2.1. Verlies aan kapitaal bij een gehele verdeling (art. 198, § 1, 7° WIB) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

12.2.2. Voorafgaande waardevermindering. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

12.2.3. Aanzuivering van verliezen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

12.3. Financiële instrumenten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Terugneming van vroegere vrijstellingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Werknemersparticipatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

14.1. Situering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

14.2. Inkomstenbelastingen in hoofde van de vennootschap-werkgever . . . .

Vergoeding ontbrekende coupon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

15.1. Situering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

15.2. Niet aftrekbaar gedeelte van de vergoeding voor ontbrekende coupon (art. 198, § 1, 13° WIB) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Tax shelter voor erkende audiovisuele werken of podiumwerken . . . . . . . . . . . .

Andere verworpen uitgaven . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

17.1. Algemene beschouwingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

17.2. Kosten met betrekking tot de jacht, de visvangst, jachten, pleziervaartuigen en lusthuizen (art. 53, 9° WIB) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

17.3. Overdreven uitgaven (art. 53, 10° WIB) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

195 195 195 195 196 196 196 196 196 198 198 198 199 199 200 200 201 201 202 202 203 204 205 205 206 206 206 207 207 207 207 208 208 208 209

Intersentia

Inhoud

HOOFDSTUK 7 BEPALING VAN DE BELASTBARE GRONDSLAG . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 211 1.

2.

Bepaling van de belastbare grondslag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Eerste bewerking: bepaling van het fiscaal resultaat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.1. Belastbare gereserveerde winst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.1.1. Basisregels . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.1.1.1. Bepaalde vermogensbestanddelen komen in de boekhouding voor, maar worden niet onder de belastbare reserves opgenomen . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.1.1.2. Bepaalde vermogensbestanddelen komen in de boekhouding niet als reserves voor, maar worden fiscaal als belastbare reserves behandeld . . . . . .

2.1.1.2.1. Belastbare reserves in het kapitaal en in de uitgiftepremies . . . . . . . . . . . . . . . .

2.1.1.2.2. Belastbaar gedeelte van de herwaarderingsmeerwaarde . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.1.1.2.3. Belastbare voorzieningen . . . . . . . . . . . .

2.1.1.2.4. Verdoken reserves . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.1.2. Correcties aan de begintoestand van de reserves . . . . . . . . . . .

2.1.2.1. Aanpassingen in mĂŠĂŠr van de begintoestand van de reserves . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.1.2.1.1. Vrijgestelde meerwaarden op aandelen en delen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.1.2.1.2. Kapitaalvermindering ter aanzuivering van verliezen . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.1.2.1.3. Terugbetalingen en regularisaties van niet-aftrekbare belastingen . . . . . . .

2.1.2.1.4. Niet-belastbare meerwaarden op autovoertuigen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.1.2.1.5. Kapitaalsubsidies . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.1.2.1.6. Voorheen geboekte waardeverminderingen m.b.t. participaties . . . . . . . . . .

2.1.2.1.7. Vrijstelling van tax shelter inzake audiovisuele werken en podiumwerken 2.1.2.1.8. Vrijgestelde gewestelijke steunmaatregelen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.1.2.2. Aanpassingen in min van de begintoestand van de reserves . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.1.3. Globale aangroei der reserves . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Intersentia

211 212 213 213

214

214 214 216 217 217 218 218 218 219 221 221 221 221 222 222 222 222 xix

Vennootschapsbelasting toegepast 2020

3.

4.

xx

2.1.4. Globaal voorbeeld . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.2. Verworpen uitgaven . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.3. Uitgekeerde dividenden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.3.1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.3.2. Het belastbaar bedrag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.4. Opgave van de aftrekbeperkingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Tweede bewerking: omdeling van de winst naar oorsprong . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.1. Algemene regel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.1.1. Buitenlandse vaste inrichtingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.1.2. Buitenlandse vennootschappen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.2. Vaststelling van het resultaat van elke inrichting . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.3. Verliescompensatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.3.1. Huidige verliezen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.3.2. Vorige verliezen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.3.3. Compensatie van verliezen geleden in een verdragsland met Belgische winsten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Derde bewerking: aftrek van vrijgestelde en niet-belastbare bestanddelen . . . .

4.1. Aftrek van bij verdrag vrijgestelde winst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4.2. Aftrek van niet-belastbare bestanddelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4.2.1. Vrijgestelde giften . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4.2.2. Vrijstelling voor aanvullend personeel voor uitvoer en integrale kwaliteitszorg . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4.2.2.1. Principe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4.2.2.2. Doeleinden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4.2.2.3. Aanvullend aantal personeelsleden . . . . . . . . . . . . . .

4.2.2.4. Terugneming van de vrijstelling . . . . . . . . . . . . . . . . .

4.2.2.5. Formaliteiten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4.2.3. Vrijstelling van stagebonus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4.2.4. Vrijstelling bijkomend personeel met laag loon in een KMO .

4.2.4.1. Toepassingsgebied . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4.2.4.2. Berekening van de vrijstelling . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4.2.4.3. Terugneming van de vrijstelling . . . . . . . . . . . . . . . . .

4.2.5. Vrijstelling voor het (bijkomend) sociaal passief ingevolge de invoering van het eenheidsstatuut . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4.2.6. Andere niet-belastbare bestanddelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4.2.6.1. Meerwaarden op ongebouwde onroerende goederen verwezenlijkt door vennootschappen van huisvestingskrediet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4.2.6.2. Meerwaarden op bepaalde effecten, andere dan aandelen of delen (art. 513 WIB) . . . . . . . . . . . . . . . . .

223 226 226 226 227 227 228 228 228 229 229 232 232 234 234 236 236 236 236 237 237 237 237 238 238 238 239 239 239 240 241 241

241 241

Intersentia

Inhoud

5.

4.2.7. Aftrek van het totaalbedrag en aftrekbeperkingen . . . . . . . . . . 241 Vierde bewerking: defi nitief belaste inkomsten en vrijgestelde roerende inkomsten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 242 5.1. Ratio legis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 242 5.2. Definitief belaste inkomsten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 243 5.2.1. Omschrijving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 243 5.2.2. In aanmerking komende inkomsten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 243 5.2.2.1. Dividenden (art. 202, § 1, 1° WIB) . . . . . . . . . . . . . . . 243 5.2.2.2. Liquidatie- en verkrijgingsboni (art. 202, § 1, 2° WIB). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 243 5.2.2.3. Inkomsten van certificaten van beleggingsfondsen . 244 5.2.3. De taxatievereiste . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 244 5.2.4. De uitsluitingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 245 5.2.4.1. Uitsluiting wegens aanzienlijk gunstiger fiscaal regime . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 245 5.2.4.2. Uitsluiting van financierings-, thesaurie- of beleggingsvennootschappen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 247 5.2.4.2.1. Financieringsvennootschappen . . . . . . . 247 5.2.4.2.2. Thesaurievennootschappen. . . . . . . . . . . 249 5.2.4.2.3. Beleggingsvennootschappen . . . . . . . . . . 249 5.2.4.3. Uitsluiting wegens ‘offshore’-activiteiten . . . . . . . . . . 251 5.2.4.3.1. Draagwijdte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 251 5.2.4.3.2. Voorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 252 5.2.4.4. Uitsluiting van ‘offshore’ vaste inrichtingen . . . . . . . 252 5.2.4.5. Uitsluiting van intermediaire vennootschappen . . . 254 5.2.4.5.1. Omschrijving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 254 5.2.4.5.2. De minimis-regel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 255 5.2.4.5.3. Uitzonderingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 256 5.2.4.6. Uitsluiting van vergoedingen van ontbrekende coupon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 257 5.2.4.7. Uitsluiting van dividenden van intercommunales aan elektriciteitsproducenten. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 257 5.2.4.8. Uitsluiting van inkomsten uit een vennootschap in de mate dat deze inkomsten in aft rek heeft genomen of kan nemen van haar winst (art. 203, § 1, 6° WIB) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 257 5.2.4.9. Uitsluiting van inkomsten uit een vennootschap die opgezet werd binnen een kunstmatige structuur . . 258 5.2.5. De participatie- en permanentievereisten . . . . . . . . . . . . . . . . . . 258

Intersentia

xxi

Vennootschapsbelasting toegepast 2020

6.

7.

8.

xxii

5.2.5.1. Participatievoorwaarde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

5.2.5.2. Permanentievoorwaarde. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

5.2.6. Bedrag van de vrijstelling en aftrekbeperking . . . . . . . . . . . . . .

5.2.6.1. Dividenden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

5.2.6.2. Liquidatie- en verkrijgingsboni . . . . . . . . . . . . . . . . . .

5.2.6.3. Aftrek tot beloop van 100% . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

5.2.6.4. Beperkingen van de aft rek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

5.2.6.4.1. Beperking tot beloop van de ingevolge een dubbelbelastingverdrag vrijgestelde winst . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

5.2.6.4.2. Algemene beperking tot beloop van de overblijvende winst, verminderd met bepaalde verworpen uitgaven . . . . .

5.2.6.4.3. Overdracht van de DBI-overschotten . .

5.2.6.4.4. Bijzondere beperkingen . . . . . . . . . . . . . .

5.2.7. Voorbeeld . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

5.3. Vrijgestelde roerende inkomsten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

5.3.1. Omschrijving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

5.3.2. Limitatieve opsomming . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

5.3.3. Bedrag van de vrijstelling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Vijfde bewerking: de aft rek voor octrooi-inkomsten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

6.1. Toepassing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

6.2. Overgangsregeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Zesde bewerking: de aftrek voor innovatie-inkomsten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

7.1.

Toepassing ratione materiae . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

7.2. Toepassing ratione personae . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

7.3. Vaststelling van de aftrek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

7.4. Berekening . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Zevende bewerking: de investeringsaftrek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

8.1. Begrip . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

8.2. In aanmerking komende investeringen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

8.2.1. Materiële en immateriële vaste activa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

8.2.2. Nieuwe vaste activa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

8.2.3. Afschrijfbare activa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

8.2.4. Uitsluitend voor beroepsdoeleinden gebruikt . . . . . . . . . . . . . .

8.2.5. Gebruik in België . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

8.3. Berekening van de investeringsaft rek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

8.3.1. Grondslag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

8.3.1.1. Aanschaffingswaarde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

8.3.1.2. Bijkomende kosten. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

258 258 259 259 260 260 261

261

261 263 264 266 267 267 267 267 267 267 268 268 268 268 269 269 271 271 271 272 272 273 273 274 274 274 274 275

Intersentia

Inhoud

8.3.2.

8.3.3.

9.

10.

Categorieën van investeringen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

De eenmalige investeringsaftrek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

8.3.3.1. Principe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

8.3.3.2. Onderscheid tussen KMO- en niet-KMO-vennootschappen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

8.3.3.3. Percentage van de investeringsaftrek . . . . . . . . . . . . .

8.3.3.3.1. Overige vaste activa – Tijdelijke heractivering van de gewone investeringaftrek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

8.3.3.3.2. Investeringen in octrooien, energiebesparende investeringen en milieuvriendelijke investeringen in onderzoek en ontwikkeling . . . . . . . . . .

8.3.3.3.3. Investeringen in de productie van verpakkingen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

8.3.3.3.4. Investeringen in beveiliging . . . . . . . . . .

8.3.3.3.5. Digitale investeringen . . . . . . . . . . . . . . .

8.3.3.3.6. Investeringen in zeeschepen . . . . . . . . . .

8.3.3.3.7. Investeringen in de horecasector . . . . . .

8.3.3.4. Overzicht van de eenmalige investeringsaftrek . . . .

8.3.4. De gespreide investeringsaftrek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

8.3.4.1. Principe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

8.3.4.2. Milieuvriendelijke investeringen in onderzoek en ontwikkeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

8.3.4.3. Aanvullende investeringsaftrek. . . . . . . . . . . . . . . . . .

8.4. Toepassing van de aftrek en beperkingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

8.5 Formaliteiten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Achtste bewerking: aftrek groepsbijdrage . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

9.1.

Ratio legis aftrek groepsbijdrage . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

9.2. Toepassingsvoorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

9.3. Kenmerken groepsbijdrage . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Aftrekken in de korf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

10.1. Incrementele notionele intrestaftrek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

10.1.1. Toepassing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

10.1.2. Basisbedrag van het risicokapitaal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

10.1.3. Verminderingen van het basisbedrag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

10.1.3.1. Deelnemingen (art. 205ter, § 2 WIB) . . . . . . . . . . . . .

10.1.3.2. Vaste inrichtingen en onroerende goederen (art. 205quinquies WIB) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

10.1.3.3. Andere verminderingen (art. 205ter, § 2 WIB) . . . . .

Intersentia

275 276 276 276 276

276

277 278 278 278 278 278 279 279 279 279 280 280 281 281 281 281 282 284 284 284 285 285 285 285 286 xxiii

Vennootschapsbelasting toegepast 2020

10.2.

10.3.

10.4.

10.5.

10.6.

10.1.4. Wijzigingen tijdens het belastbaar tijdperk. . . . . . . . . . . . . . . . .

10.1.5. Vaststelling van de aftrek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

10.1.6. Overdracht van de aftrek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Overgedragen DBI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Overgedragen aftrek voor innovatie-inkomsten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Overgedragen vorige verliezen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

10.4.1. Bedoelde verliezen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

10.4.2. Principes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

10.4.2.1. Volledige en onbeperkte recupereerbaarheid . . . . . .

10.4.2.2. Principe van de identiteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

10.4.2.3. Bewijs van de vorige verliezen . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

10.4.2.4. Uitzonderingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

10.4.2.4.1. Verliesrecuperatie in geval van controleverwerving of -wijziging . . . . . . . . .

10.4.2.4.2. Aftrekbeperking bij belastingvrije fusie en inbreng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

10.4.3. Aftrekverbod . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

10.4.4. Toepassing van de aft rek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Overgedragen notionele interestaftrek (onbeperkt). . . . . . . . . . . . . . . . . .

Overgedragen notionele interestaftrek (7 jaar) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

287 287 288 289 289 289 289 290 290 290 291 291 291 292 292 293 293 293

HOOFDSTUK 8 BEREKENING VAN DE VENNOOTSCHAPSBELASTING . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 295 1.

2.

xxiv

Tariefstructuur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Verlaagd basistarief voor KMO’s . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.1. Bedoelde ondernemingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.1.1. De vennootschap mag geen financiële vennootschap zijn (art. 215, lid 3, 1° WIB) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.1.1.1. Definitie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.1.1.2. Beleggingswaarde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.1.2. De aandelen van de vennootschap mogen niet voor ten minste de helft in het bezit zijn van één of meer andere vennootschappen (art. 215, lid 3, 2° WIB) . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.1.2.1. Bezitcriterium . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.1.2.2. Bewijs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.1.3. De vennootschap moet ten laste van het resultaat van het belastbaar tijdperk aan ten minste één van haar bedrijfsleiders een bezoldiging hebben toegekend die gelijk is aan of hoger is dan haar belastbare inkomen wanneer die be-

295 296 296 296 296 296

298 298 299

Intersentia

Inhoud

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

zoldiging minder bedraagt dan 45 000 EUR (art. 215, lid 3, 4° WIB) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.1.4. De vennootschap mag geen vennootschap zijn als bedoeld in artikel 185bis, § 1 WIB (art. 215, lid 3, 6° WIB) . . . . . . . . . . .

Bijzondere tarieven . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.1. Bijzondere gevallen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.2. Minimum belastbare grondslag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Afzonderlijke aanslag op niet-verantwoorde kosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4.1. Niet-bewezen kosten, voordelen van alle aard en verdoken meerwinsten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4.1.1. Toepassing van de bijzondere aanvullende aanslag. . . . . . . . . .

4.1.2. Niet-toepassing van de afzonderlijke aanslag . . . . . . . . . . . . . . .

4.1.2.1. Niet-verantwoorde kosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4.1.2.2. Verdoken meerwinsten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4.2. Modaliteiten van de afzonderlijke aanslag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4.3. Vanaf aanslagjaar 2021 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

‘Exit tax’ voor welbepaalde instellingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Afschaffing ‘fairness tax’ bij dividenduitkering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Afzonderlijke aanslag op de liquidatiereserve. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Aanvullende crisisbijdrage . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Belastingkrediet voor onderzoek en ontwikkeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

9.1.

Keuzestelsel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

9.2. Eenmalig belastingkrediet voor octrooien en onderzoek en ontwikkeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

9.3. Gespreid belastingkrediet voor onderzoek en ontwikkeling . . . . . . . . . .

9.4. Latere meer- en minderwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

9.5. Formaliteiten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

9.6. Invloed op de berekeningsbasis voor de ‘aft rek voor risicokapitaal’ . . . .

De verrekening van de voorheffi ngen en het belastingkrediet . . . . . . . . . . . . . . .

10.1. Onroerende voorheffing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

10.2. Het FBB . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

10.2.1. Principe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

10.2.2. Verrekenbaar bedrag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

10.2.3. Beperkingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

10.3. Belastingkrediet voor onderzoek en ontwikkeling . . . . . . . . . . . . . . . . . .

10.4. Roerende voorheffing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

10.4.1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

10.4.2. Beperkingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

10.4.2.1. Beperkingen m.b.t. inkomsten van roerende goederen en kapitalen, andere dan dividenden . . . .

Intersentia

300 301 302 302 302 303 303 303 305 305 306 306 306 307 307 308 308 308 308 309 309 310 310 310 310 311 311 311 312 312 313 314 314 314 314 xxv

Vennootschapsbelasting toegepast 2020

11.

12.

10.4.2.2. Beperkingen m.b.t. dividenden . . . . . . . . . . . . . . . . . .

10.5. Fictieve roerende voorheffing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

10.6. De afzonderlijke belasting op de liquidatiereserve . . . . . . . . . . . . . . . . . .

10.7. Enkele praktische modaliteiten van de verrekening . . . . . . . . . . . . . . . . .

10.7.1. De niet-terugbetaalbare voorheffingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

10.7.2. De terugbetaalbare voorheffingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Vermeerdering van de vennootschapsbelasting bij gebrek aan voldoende voorafbetalingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

11.1. Principe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

11.2. Aantal, bedrag en vervaldata van de voorafbetalingen . . . . . . . . . . . . . . .

11.3. Vaststelling van de vermeerdering – Principe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

11.4. Berekening van de vermeerdering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

11.5. Bijzondere gevallen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

11.5.1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

11.5.2. Het boekjaar telt 12 maanden maar valt niet samen met het kalenderjaar (art. 66, § 2 KB WIB) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

11.5.3. Het boekjaar loopt over meer dan 12 maanden (art. 66, § 3 KB WIB) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

11.5.4. Het boekjaar bedraagt minder dan 12 maanden wegens de ontbinding of afsluiting van de vereffening (art. 66, § 4, lid 1 KB WIB) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

11.5.5. Het boekjaar bedraagt minder dan 12 maanden ingevolge een wijziging van de afsluitdatum van het boekjaar (art. 66, § 4, lid 2 KB WIB) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

11.5.6. Het boekjaar bedraagt minder dan 12 maanden wegens aanvang van de activiteit (art. 66, § 5 KB WIB) . . . . . . . . . . . . .

11.6. Praktische uitvoering (art. 67 e.v. KB WIB) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

11.7. Wijzigingen van de bestemming. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

11.7.1. Rechtzetting van materiële vergissingen (art. 70, 1° KB WIB) 11.7.2. Terugbetaling, overdracht naar het volgend belastbaar tijdperk of andere aanwending (art. 70, 2° KB WIB) . . . . . . . . . . . .

Belastingverhoging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

315 316 316 316 317 317 317 317 318 318 319 321 321 321 321

321

321 321 321 322 322 322 323

HOOFDSTUK 9 HERSTRUCTURERING VAN VENNOOTSCHAPPEN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 325 1.

2.

xxvi

Ontbinding en vereffening van een vennootschap . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Fusie van vennootschappen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.1. Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.2. Boekhoudkundige verwerking . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

325 328 328 329

Intersentia

Inhoud

3.

4.

5.

2.3. Belastingneutrale fusie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Splitsing van een vennootschap . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Partiële splitsing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Inbreng van een algemeenheid van goederen of een bedrijfsafdeling . . . . . . . . .

Intersentia

331 332 334 337

xxvii

HOOFDSTUK 1

TOEPASSINGSGEBIED VAN DE VENNOOTSCHAPSBELASTING

1.

Principe

De wetgever heeft het toepassingsgebied van de vennootschapsbelasting uitdrukkelijk afgebakend. Krachtens artikel 179 WIB1 zijn aan de vennootschapsbelasting onderworpen de binnenlandse vennootschappen alsook de organismen voor de financiering van pensioenen bedoeld in artikel 8 van de wet van 27 oktober 2006 betreffende het toezicht op de instellingen voor bedrijfspensioenvoorziening.

De afbakening stoelt primair op het begrip ‘vennootschap’ dat door de wetgever wordt toegelicht in artikel 2, § 1, 5° a) WIB. Het gaat om enigerlei vennootschap, vereniging, inrichting of instelling die een onderneming exploiteert of zich bezighoudt met verrichtingen van winstgevende aard en die rechtspersoonlijkheid bezit of wordt beheerst door buitenlands recht die een rechtsvorm toekent die vergelijkbaar is aan een vennootschap met rechtspersoonlijkheid in België.

Uit de artikelen 2, § 1, 5° en 179 WIB kan worden afgeleid dat een vennootschap aan de vennootschapsbelasting onderworpen is wanneer ze tegelijkertijd aan drie voorwaarden voldoet: 1° rechtspersoonlijkheid bezitten; 2° in België gevestigd zijn; 3° zich bezighouden met een exploitatie of met verrichtingen van winstgevende aard.

Bij de verdere bespreking van deze drie voorwaarden, wordt in grote mate verwezen naar de wetgeving inzake vennootschappen en verenigingen. Belangrijk om melden is dat het Wetboek van vennootschappen en verenigingen (WVV) met ingang van 1 mei 2019 het oude Wetboek van vennootschappen (W. Venn.) heeft vervangen. Reeds bestaande vennootschappen op 1 mei 2019 konden vrij beslissen om het nieuwe wetboek toe te passen voor 1 januari 2020 (“opt in”). De toepassing van het WVV voor deze vennootschappen werd evenwel dwingend vanaf 1 januari 2020 (“forced in”). Bestaande vennootschappen moeten hun statuten aanpassen aan het WVV bij de eerstvolgende statutenwijziging en uiterlijk op 1 januari 2024.

1.

Een verwijzing naar het Wetboek van de Inkomstenbelastingen (hierna afgekort WIB) verwijst naar het in 1992 gecoördineerde wetboek (cf. KB 10 april 1992), tenzij de verwijzing het uitdrukkelijk anders bepaalt.

Intersentia

1

Vennootschapsbelasting toegepast 2020

Opmerkelijk sinds de invoering van het WVV is dat enkel de NV nog als een kapitaalvennootschap wordt beschouwd en alle andere vennootschapsvormen (BV, VOF, …) als kapitaalloos worden aanzien (Deel 2 – De vennootschappen art. 4:1-8:7, WVV). De vereiste van een minimumkapitaal bij de BV en CV vervalt en wordt vervangen door een “toereikend aanvangsvermogen” dat tijdens de verdere levensloop wordt aangevuld met reserves en overgedragen winsten. Vennootschapsrechtelijk spreekt men enkel nog over “maatschappelijk kapitaal” en “wettelijke reserves” bij de NV. In geval van een BV spreekt men voortaan over een “inbreng buiten kapitaal” en “onbeschikbare reserves”.

Vanuit fiscaal oogpunt blijft men evenwel algemeen vasthouden aan het begrip kapitaal; het WIB geeft een eigen definitie aan “kapitaal” (art. 2, §1, 6°, a) WIB) en “gestort kapitaal” (art. 2, §1, 6°, b) WIB).

2.

Rechtspersoonlijkheid

2.1.

Binnenlandse vennootschappen

De toepassing van de vennootschapsbelasting vereist dat de vennootschap of vereniging rechtspersoonlijkheid bezit. De aard van deze rechtspersoonlijkheid, noch de wijze waarop de rechtspersoonlijkheid ontstaat, heeft in beginsel enig belang. Op grond van artikel 2:6, § 1 van het WVV verwerft een vennootschap pas rechtspersoonlijkheid vanaf de dag van de neerlegging van een uittreksel van de oprichtingsakte op de griffie van de ondernemingsrechtbank. Zolang dit niet is gebeurd, heeft ze geen rechtspersoonlijkheid en is ze derhalve niet onderworpen aan de vennootschapsbelasting.2 Een gevolg hiervan is dat de personen die optreden voor een opgerichte vennootschap waarvan de oprichtingsakte echter nog niet is neergelegd, nog niet kunnen optreden in hun hoedanigheid van bestuurder of zaakvoerder, maar blijvend moeten optreden voor de vennootschap in oprichting.

Volgens artikel 1:5, § 2 van het WVV hebben volgende vennootschappen rechtspersoonlijkheid: – de vennootschap onder firma (VOF); – de commanditaire vennootschap (CommV); – de besloten vennootschap (BV); – de coöperatieve vennootschap (CV); – de naamloze vennootschap (NV); – de Europese vennootschap (SE); – de Europese coöperatieve vennootschap (SCE).

2.

2

J.-P. Lagae, Vennootschapsbelasting, Brussel, Ced.Samsom, 1998, 13.

Intersentia

Hoofdstuk 1. Toepassingsgebied van de vennootschapsbelasting

Het Europees economisch samenwerkingsverband (EESV) wordt als een rechtspersoon erkend (art. 1:5, §3 WVV).

Als verenigingen met rechtspersoonlijkheid worden erkend (art. 1:6, § 2 WVV): – de vereniging zonder winstoogmerk (VZW); – de internationale vereniging zonder winstoogmerk (IVZW).

Als stichting met rechtspersoonlijkheid worden erkend (art. 1:7 WVV): – de private stichting (PS); – de stichting van openbaar nut (SON).

Onder het mom van administratieve vereenvoudiging, werd het aantal vennootschapsvormen sinds de invoering van het WVV drastisch ingeperkt. Zo werden o.a. de coöperatieve vennootschap met onbeperkte aansprakelijkheid (CVOA), vennootschappen met een sociaal oogmerk (VSO), het Belgisch economisch samenwerkingsverband (ESV) en de landbouwvennootschap (LV) afgeschaft. Zij ressorteren heden onder de vennootschapsvormen van artikel 1:5, §§ 2 WVV; de VSO wordt verondersteld de rechtsvorm van een CV (art. 8:5 WVV) aan te nemen en het ESV wordt omgezet naar een VOF (art.

29, § 2, 4° WIB). Vennootschappen die de exploitatie van een land- en tuinbouwbedrijf beogen, kunnen voortaan erkend worden als landbouwvennootschap onder de vorm van een VOF, CommV, BV of CV (art. 8:2 WVV).

2.2.

Buitenlandse vennootschappen

Vennootschappen en verenigingen die in het buitenland zijn opgericht en die krachtens het privaat of publiek recht van het land van oprichting rechtspersoonlijkheid bezitten, kunnen eveneens aan de vennootschapsbelasting worden onderworpen, voor zover ze aan de twee overige voorwaarden voldoen.

2.3.

2.3.1.

Fiscale draagwijdte van de rechtspersoonlijkheid Vennootschappen en verenigingen zonder rechtspersoonlijkheid

Vennootschappen en verenigingen waaraan de wet geen rechtspersoonlijkheid toekent, kunnen nooit aan de vennootschapsbelasting worden onderworpen (art. 2, § 1, 5° a) WVV). Dit geldt in het bijzonder voor de feitelijke vereniging en de maatschap (art. 1:5 resp. 1:6 WVV). De vroegere stille en tijdelijke vennootschap werden als aparte rechtsvormen afgeschaft en worden heden als varianten aanzien van de maatschap. Wanneer vennootschappen en verenigingen zonder rechtspersoonlijkheid winsten of baten verkrijgen, geldt de fiscale transparantie. Dit betekent dat de opnemingen van winsten en baten door de vennoten of leden en hun aandeel in de onverdeelde winst of baten worden

Intersentia

3

Vennootschapsbelasting toegepast 2020

beschouwd als winst of baten van de vennoten of leden (i.e. fysieke personen) zelf (art. 29, § 1 WIB) en dat deze in hun hoofde worden onderworpen aan de personenbelasting.

2.3.2.

Vennootschappen en verenigingen met juridische rechtspersoonlijkheid maar niet fiscaal

Worden volgens artikel 29, § 2, 2° tot 4° WIB geacht geen rechtspersoonlijkheid te bezitten voor de toepassing van de inkomstenbelastingen: vennootschappen erkend als landbouwonderneming zoals omschreven in artikel 8:2 WVV en die de rechtsvorm aannemen van een VOF of CommV3, Europese economische samenwerkingsverbanden zoals voorgeschreven door art. 21, 1. van de Verordening (EEG) nr. 2137/85, economische samenwerkingsverbanden die t.g.v. het WVV zijn omgezet naar een VOF (art. 41, § 2 wet 23 maart 2019).

2.3.3.

Vennootschappen die deel uitmaken van een groep

Krachtens artikel 2, § 1, 5°/1 WIB omvat een groep een geheel van vennootschappen die met elkaar verbonden zijn in de zin van artikel 1:20 van het WVV. In principe wordt de vennootschapsbelasting berekend op grond van het entiteitsbeginsel (cf. infra) c.q. op basis van de enkelvoudige jaarrekening. Met ingang van aanslagjaar 2020 zal de mogelijkheid worden ingevoerd om een beperkte fiscale consolidatie toe te passen (art. 205/5 WIB).4 2.3.4.

Preconstitutieve verrichtingen

Op grond van artikel 2:2 WVV zijn de verbintenissen die de oprichters van een vennootschap hebben aangegaan in naam en voor rekening van de vennootschap in oprichting, geacht van het begin af door de vennootschap te zijn aangegaan wanneer de vennootschap binnen de twee jaar na het ontstaan van de verbintenis rechtspersoonlijkheid verwerft en de vennootschap de betrokken verbintenis binnen de drie maanden na de verwerving van de rechtspersoonlijkheid heeft overgenomen. De betrokken verbintenis kan voor de vennootschap hetzij een recht (op een opbrengst) hetzij een verplichting (met betrekking tot een kost) inhouden.

Op fiscaal vlak dringt een onderscheid zich op in functie van het tijdstip waarop de verbintenis wordt overgenomen, in het bijzonder met betrekking tot opbrengsten: 1) indien de overname gebeurt in hetzelfde belastbaar jaar als datgene waarin de verrichting is aangegaan, stelt zich in de regel geen fiscaal probleem; 2) wanneer de overname gebeurt in een volgend belastbaar tijdperk, kan een economische dubbele belasting ontstaan, i.e. in hoofde van de oprichter respectievelijk in hoofde van de vennootschap.

3.

4.

4

Art. 2, §1, 2° KB 28 juni 2019.

MvT, Parl.St. Kamer 2017-18, DOC 54 3147/001, 25.

Intersentia

Hoofdstuk 1. Toepassingsgebied van de vennootschapsbelasting

2.3.5.

Retroactiviteitsclausule

De inbreng in natura of een quasi-inbreng in een vennootschap van vermogensbestanddelen of van een handelszaak of van een vrij beroep gebeurt in feite steeds op basis van een voor de oprichting van de vennootschap opgestelde inventaris. Krachtens de vennootschapsrechtelijke bepalingen verwerft de vennootschap de betrokken vermogensbestanddelen pas op datum van goedkeuring van de overdracht door een buitengewone algemene vergadering van de vennootschap, met dien verstande dat alle lasten en baten met betrekking tot de overgenomen vermogensbestanddelen kunnen geacht worden in naam en voor rekening van de vennootschap te zijn gedaan vanaf de datum van de inventaris. Blijkens de administratieve onderrichtingen is een retroactiviteit tegenstelbaar aan de fiscus wanneer ze overeenstemt met de werkelijkheid, betrekking heeft op een korte periode en een juiste toepassing van de belastingwetgeving niet in de weg staat. De Administratie stelt een periode van zeven maanden voorop.

3.

Fiscale woonplaats in België

Enkel binnenlandse vennootschappen zijn onderworpen aan de vennootschapsbelasting. Een binnenlandse vennootschap is enigerlei vennootschap die in België haar voornaamste inrichting of haar zetel van bestuur of beheer heeft en niet van de vennootschapsbelasting is uitgesloten (art. 2, § 1, 5°, b) WIB).

Indien de plaats van beheer en controle van de vennootschap zich in België bevindt, is ze onderworpen aan de vennootschapsbelasting, voor zover ook aan de overige twee voorwaarden is voldaan. De fiscale wetgeving volgt de leer van de werkelijke zetel, die het aanknopingspunt met het Belgische grondgebied voorhoudt. Weliswaar valt de maatschappelijke zetel meestal samen met de werkelijke hoofdvestiging van de vennootschap.5 Het fiscaal domicilie van een vennootschap is de plaats van waaruit deze vennootschap feitelijk wordt geleid. Uit de rechtspraak blijkt dit een feitenkwestie te zijn; criteria die bij deze beoordeling van belang zijn, zijn o.a.6: – de plaats waar de algemene vergaderingen worden gehouden; – de plaats waar de raad van bestuur gewoonlijk bijeenkomt; – de plaats waar de boekhouding wordt gehouden.

5.

6.

Contra Brussel 29 juni 1982, FJF 82/119.

Brussel 27 februari 1937, Bull.Bel. nr. 144, 394; Brussel 11 juli 1938, Bull.Bel. nr. 139, 157; Cass. 16 december 1955, Pas. 1956, I, 376; Brussel 27 juni 1963, Com.I.B. 179/25, 2°; Brussel 29 juni 1982, FJF 82/202.

Intersentia

5

Vennootschapsbelasting toegepast 2020

Voor een brievenbusvennootschap kan er twijfel rijzen over de plaats van het werkelijk fiscaal domicilie van de vennootschap.7 De maatschappelijke zetel van een dergelijke vennootschap dient hoogstens als een feitelijk vermoeden dat het beheer en de controle op die plaats worden uitgeoefend. Dit feitelijke vermoeden kan worden weerlegd indien het bewijs wordt geleverd dat de voornaamste bestuurszetel zich in België bevindt.

Het gevolg van het fiscaal domicilie in België is dat de vennootschap hier belast wordt op haar wereldwijd inkomen en dat de roerende inkomsten die zij uitkeert, geacht worden van Belgische oorsprong te zijn.8 Het overbrengen van de voornaamste inrichting of de zetel van bestuur of beheer van een binnenlandse vennootschap naar het buitenland heeft tot gevolg dat ze ingevolge een fiscale fictie geacht wordt een vennootschap in vereffening te zijn (art. 210, § 1, 4° WIB).

Voor de invoering van het WVV per 1 mei 2019, werd de nationaliteit van een vennootschap eveneens bepaald door de “werkelijke zetel”. Dit impliceerde dat er steeds een overeenstemming was tussen de nationaliteit (vennootschapsrecht) en fiscale woonplaats (vennootschapsbelasting) van een vennootschap. Echter, het WVV stelt heden dat de nationaliteit wordt bepaald door het recht waar de onderneming haar “statutaire zetel” heeft. Deze wijziging kan de aansluiting tussen nationaliteit en fiscale woonplaats verbreken. In concreto wanneer een vennootschap haar werkelijk fiscaal domicilie in België heeft en haar statutaire zetel in het buitenland, is zij onderhevig aan de Belgische vennootschapsbelasting maar geldt het vennootschapsrecht van de buitenlandse staat.

Om te vermijden dat de hervorming van het vennootschapsrecht zou leiden tot fiscaal “dubbel niet-inwonerschap” wordt een vennootschap die haar statutaire zetel in België heeft, maar niet kan aantonen dat zij fiscaal inwoner is van een andere staat volgens het aldaar geldende recht, als een binnenlandse vennootschap beschouwd (art. 2, § 1, 5°, b, lid 2 WIB).

4.

Exploitatie van een onderneming of verrichtingen van winstgevende aard

4.1.

Begrippen

De toepassing van de vennootschapsbelasting houdt in dat de vennootschap een onderneming exploiteert of zich bezighoudt met verrichtingen van winstgevende aard (art. 2, § 1, 5°, a) WIB).

7.

8.

J.-P. Lagae, o.c., 21; Comm.I.B. 179/23.

J.-P. Lagae, o.c., 19; art. 228, § 2, 2° en 230, 1° WIB. L. Hinnekens, De territorialiteit van de Belgische belastingen in het algemeen en de inkomsten in het bijzonder, Brussel, Ced.Samsom, 1985, nr. 62-63; Brussel 9 april 1963 (Perfita), Rép. Fisc. 1964, 229; Luik 9 november 1991, Bull.Bel. nr. 709, 2298.

6

Intersentia

Hoofdstuk 1. Toepassingsgebied van de vennootschapsbelasting

a) Het begrip ‘exploitatie van een onderneming’ omvat iedere activiteit die gericht is op het produceren of verhandelen van goederen of het verlenen van diensten (handel, nijverheid, landbouw); de betrokken activiteit leidt tot inkomsten die omschreven zijn in artikel 24 WIB. Het begrip “exploitatie” veronderstelt een duurzaam karakter van de beroepswerkzaamheid.9 b) Het begrip ‘verrichtingen van winstgevende aard’ verwijst naar: 1) een winstgevende bezigheid (met winstoogmerk), i.e. een geheel van verrichtingen die voldoende talrijk en met elkaar verbonden zijn om een voortdurende en gewone bedrijvigheid op te leveren die een professioneel karakter vertoont (zoals omschreven in art. 27, lid 1 WIB)10; 2) een bezigheid van winstgevende aard, maar zonder winstoogmerk, gekenmerkt door een voortdurende bedrijvigheid, bestaande uit: – verrichtingen van nijverheids-, handels- of landbouwkundige aard die zo vaak worden herhaald dat zij een bezigheid vormen; – de aanwending van nijverheids- of handelsmethoden11 (a contrario art. 220, 3° WIB).

4.2.

Verenigingen zonder winstoogmerk

4.2.1.

Toepassingsgebied

Sinds de invoering van het WVV wordt het onderscheid tussen een vzw en een vennootschap anders gedefinieerd. Men neemt niet meer het winstoogmerk in beschouwing, maar het vooropgesteld doel. Volgens het WVV heeft een vennootschap de intentie om rechtstreeks of onrechtstreeks een vermogensvoordeel uit te keren aan haar vennoten (art. 1:1 WVV). Voor een vzw daarentegen, is het uitkeren van een vermogensvoordeel aan haar oprichters, leden, bestuurders of enig ander persoon verboden tenzij dit gebeurt in het kader van het in de statuten vastgelegd belangeloos doel (art. 1:2 WVV). Voor zover er geen winstuitkering plaatsvindt, is een vzw wel in de mogelijkheid om verrichtingen van winstgevende aard uit te voeren.12 Ondanks de aangepaste definiëring voor een vzw, blijft het fiscaal toepassingsgebied ongewijzigd van zodra men als een vzw wordt aanzien.

Vzw’s en andere rechtspersonen zijn in beginsel aan de rechtspersonenbelasting onderworpen. Indien zij echter een onderneming exploiteren of zich bezighouden met verrichtingen van winstgevende aard, vallen ze in principe onder de vennootschapsbelasting.13

9.

10.

11.

12.

13.

Cass. 14 januari 2011, Fiscoloog 2011, nr. 1248, 8.

Cass. 22 april 1969, JPDF 1969, 145; S. Van Crombrugge, “Het toepassingsgebied van de rechtspersonenbelasting”, TRV 1988, 298.

Com.I.B. 179/11.

MvT, Parl. St. Kamer 2018-19, nr. 54-3119/001, 17.

D. De Schrijver, V.Z.W. & Belastingen. Het fiscaal statuut van de V.Z.W., de Internationale Vereniging met Wetenschappelijk Doel en de Vennootschap met een Sociaal Oogmerk, Kalmthout, Biblo, 1996.

Intersentia

7

Vennootschapsbelasting toegepast 2020

Hoewel ze aan de drie voorwaarden voldoen om onder de vennootschapsbelasting te vallen, zijn welbepaalde publieke rechtspersonen krachtens de wet uitdrukkelijk van de vennootschapsbelasting uitgesloten (art. 180 WIB). Het betreft maatschappijen en verenigingen met een bijzondere opdracht, zoals o.a. de Nationale Delcrederedienst, vervoersmaatschappijen, waterzuiveringsmaatschappijen en Infrabel.14 Intercommunales, samenwerkingsverbanden, projectverenigingen, autonome bedrijven en verenigingen die een onderneming uitbaten of die zich bezighouden met verrichtingen van winstgevende aard zijn onderworpen aan de vennootschapsbelasting.15 Indien ze zich in het kader van hun maatschappelijk doel inlaten met ziekenzorg of oorlogsslachtoffers, mindervaliden, bejaarden, beschermde minderjarigen of behoeft igen bijstaan, zijn ze evenwel uitgesloten van de vennootschapsbelasting s.l.16 In de organieke wet die rechtspersoonlijkheid verleent aan een openbare instelling of inrichting van openbaar nut, komt soms een bepaling voor die de betrokken instelling onderwerpt aan de rechtspersonenbelasting en die ze derhalve, ongeacht hun activiteit, uitsluit uit het toepassingsgebied van de vennootschapsbelasting.

4.2.2.

Bevoorrechte activiteiten

In een aantal gevallen zijn vzw’s en andere rechtspersonen zonder winstoogmerk niet onderworpen aan de vennootschapsbelasting (art. 181 WIB). In essentie betreft het verenigingen en rechtspersonen die o.a. uitsluitend of hoofdzakelijk tot doel hebben: – het bestuderen, het beschermen en het bevorderen van de professionele of interprofessionele belangen van hun leden; – het verstrekken of het steunen van onderwijs; – het organiseren van handelsbeurzen of tentoonstellingen; – het verstrekken van gezins- en bejaardenhulp.

4.2.3.

Bevoorrechte verrichtingen

Bovendien laat artikel 182 WIB17 wel toe dat vzw’s en andere rechtspersonen zonder winstoogmerk bepaalde verrichtingen stellen zonder dat dit de onderworpenheid aan de vennootschapsbelasting tot gevolg heeft. Een vzw of andere rechtspersoon is niet aan de vennootschapsbelasting onderworpen indien ze de volgende handelingen stelt:

14.

15.

16.

17.

8

Art. 180 WIB zoals aangepast door art. 285 wet houdende diverse bepalingen van 27 december 2006, BS 28 december 2006, 75321.

Programmawet 28 oktober 2014.

Programmawet 28 oktober 2014. Art. 180, lid 1, 1° WIB, ingevoegd door programmawet 10 augustus 2015.

Cf. Rb. Bergen 10 oktober 2011, Fiscoloog 2011, nr. 1271, 2; Gent 11 januari 2011, Fiscoloog 2011, nr. 1258, 16; Gent 4 oktober 2011, Fiscoloog 2011, nr. 1273, 7.

Intersentia

Hoofdstuk 1. Toepassingsgebied van de vennootschapsbelasting

– alleenstaande of uitzonderlijke verrichtingen (bv. een fancy fair ingericht door een school); – verrichtingen die bestaan in het beleggen van fondsen ingezameld in het kader van de statutaire opdracht van de vereniging of rechtspersoon. Het betreft hier roerende en onroerende beleggingsverrichtingen die in hoofde van een natuurlijke persoon tot het normaal beheer van een privaat vermogen zouden behoren; – verrichtingen die bestaan in een bedrijvigheid die slechts bijkomstig op nijverheids-, handels- of landbouwverrichtingen betrekking heeft of die niet volgens handels- of nijverheidsmethoden wordt uitgevoerd. De beoordeling van dit criterium is een feitenkwestie.18 Om het bijkomstige karakter van een bedrijvigheid te beoordelen, hanteert de Administratie twee criteria19: – een verwantschapscriterium: de bedrijvigheid is een noodzakelijk corollarium van de onbaatzuchtige hoofdwerkzaamheid; – een kwantitatief criterium, zoals het aantal ingezette personen of het belang van de gebruikte materiële middelen.

Met ‘nijverheids- of handelsmethoden’ worden de (in de betrokken sector) gangbare commerciële en industriële kenmerken en technieken bedoeld. Ter zake reikt de Administratie20 een aantal beoordelingscriteria aan, zoals de aard van het cliënteel, de wijze van reclamevoering, de financieringswijze enz.

18.

19.

20.

Antwerpen 29 februari 1988, TRV 1988, 296; Cass. 14 februari 2011, Fiscoloog 2011, nr. 1248, 8.

Com.I.B. 182/11 en 12.

Com.I.B. 182/9.

Intersentia

9

HOOFDSTUK 2

JURIDISCHE GRONDSLAG VAN DE VENNOOTSCHAPSBELASTING

1.

De bronnen van de vennootschapsbelasting

1.1.

Het legaliteitsbeginsel

Op grond van het legaliteitsbeginsel, vervat in artikel 170 van de Grondwet (afgekort GW.), is alles vrij van belasting, tenzij de wet het anders bepaalt. Dit betekent dat er geen belasting ten behoeve van de Staat kan worden ingevoerd dan door een wet. Opdat een belasting zou kunnen worden geheven, moet derhalve aan twee fundamentele eisen voldaan zijn21: – de belastingwet moet toestaan een bepaalde handeling of toestand te treffen; – het moet wel degelijk gaan om een handeling, die volmaakt moet zijn en die door de belastingwet is bedoeld.

1.1.1.

De interpretatie van de belastingwet

Ingevolge het legaliteitsbeginsel moet de belastingwet op een strikte wijze worden geïnterpreteerd.22 1.1.2.

Non bis in idem

Dit (economische) beginsel stelt dat eenzelfde belastbare materie in hoofde van dezelfde belastingplichtige geen tweemaal kan worden getroffen door dezelfde of door een soortgelijke belasting.

1.1.3.

Belastingontduiking en belastingontwijking

De belastingwet is van openbare orde, zodat belastingontduiking verboden is. Deze omvat een schending van de belastingwet (i.e. het materieel element) met de bedoeling geheel of gedeeltelijk de belasting te ontlopen (i.e. het intentioneel element). Daartegenover staat een (geoorloofde) belastingontwijking, die met dezelfde bedoeling c.q. resultaat als de belastingontduiking wordt gedaan. Het essentiële verschil ligt evenwel in de manier

21.

22.

A. Tiberghien, Inleiding tot het fiscaal recht, Mechelen, Kluwer, 1986, nr. 2-18.

A. Tiberghien, o.c., nr. 72.

Intersentia

11

Vennootschapsbelasting toegepast 2020

waarop dit gebeurt23: bij belastingontduiking wordt de belastingwet geschonden, terwijl bij belastingontwijking belastingen worden bespaard zonder schending van de wet. De ontwijking kan op twee manieren gebeuren, namelijk door onthouding of door te kiezen voor de minst belaste weg.

1.1.3.1.

Leer van de minst belaste weg

Volgens de leer van de minst belaste weg of Brepolsdoctrine24 is en blijft de vennootschap gerechtigd om die geoorloofde rechtshandeling te kiezen of die juridische constructie op te zetten die haar op fiscaal vlak het gunstigst uitvalt. Deze keuzevrijheid is evenwel ondergeschikt aan de vervulling van twee voorwaarden: – er wordt geen enkele fiscale noch andere wet geschonden; – alle burgerrechtelijke en fiscaalrechtelijke gevolgen worden aanvaard (i.e. geen veinzing).

1.1.3.2.

Fiscaal misbruik

Om de grenzen van de Brepolsdoctrine af te toetsen, moet rekening worden gehouden met de algemene rechtsmisbruikbepaling van artikel 344, § 1 WIB. Dit artikel stelt dat aan de Administratie niet kan worden tegengeworpen, de rechtshandeling noch het geheel van rechtshandelingen dat eenzelfde verrichting tot stand brengt, wanneer de Administratie door vermoedens of andere in artikel 340 WIB bedoelde bewijsmiddelen en aan de hand van objectieve omstandigheden aantoont dat er sprake is van fiscaal misbruik.

Er is sprake van fiscaal misbruik (cf. art. 344, § 1, lid 2 WIB) wanneer de belastingplichtige middels de door hem gestelde rechtshandeling of het geheel van rechtshandelingen één van de volgende verrichtingen tot stand brengt: 1° een verrichting waarbij hij zichzelf in strijd met de doelstellingen van een bepaling van het WIB of de ter uitvoering daarvan genomen besluiten buiten het toepassingsgebied van die bepaling plaatst; 2° een verrichting waarbij aanspraak wordt gemaakt op een belastingvoordeel voorzien door een bepaling van dit WIB of de ter uitvoering daarvan genomen besluiten en de toekenning van dit voordeel in strijd zou zijn met de doelstellingen van die bepaling en die in wezen het verkrijgen van dit voordeel tot doel heeft.

Het komt aan de belastingplichtige toe te bewijzen dat de keuze van zijn rechtshandeling of het geheel van rechtshandelingen door andere motieven verantwoord is dan het ontwijken van inkomstenbelastingen. Indien de belastingplichtige het tegenbewijs niet 23.

24.

12

M. Ghyselen, De fiscale gevolgen van nietige rechtshandelingen, Kalmthout, Biblo, 1996, 172.

Cass. 6 juni 1961, Pas. 1961, I, 1082.

Intersentia

Hoofdstuk 2. Juridische grondslag van de vennootschapsbelasting

levert, dan worden de belastbare grondslag en de belastingberekening zodanig hersteld dat de verrichting aan een belastingheffing overeenkomstig het doel van de wet wordt onderworpen alsof het misbruik niet heeft plaatsgevonden.

Op grond van artikel 344/1 WIB kan een fiscale constructie, zoals omschreven door artikel 2, § 1, 13° WIB, evenmin worden tegengeworpen aan de Administratie.

1.2.

Verhouding met het boekhoudrecht

In het algemeen wordt ervan uitgegaan dat de principes van het gemeen recht het fiscaal recht beheersen zolang dat laatste er niet van afwijkt. Deze stelling geldt derhalve voor de concepten en begrippen die het fiscaal recht hanteert doch zelf niet uitwerkt noch definieert. Artikel 2, § 1, 9° WIB bevestigt dit expliciet ten aanzien van de begrippen ‘immateriële, materiële of financiële vaste activa’, ‘oprichtingskosten’ en ‘voorraden en bestellingen in uitvoering’. Op enkele uitzonderingen na worden in het fiscaal recht ook geen waarderingsregels aangegeven; in dit opzicht reikt het boekhoudrecht elementen aan om het fiscaal winstbegrip concreet in te vullen.

In de verhouding tussen het boekhoudrecht en het fiscaal recht worden doorgaans een drietal aspecten onderscheiden; ze worden hierna op een bondige wijze weergegeven.25 1.2.1.

De primauteit van het boekhoudrecht

In het Verslag aan de Koning met betrekking tot het (oorspronkelijk) KB van 8 oktober 1976, thans KB 29 april 2019 (hierna KB WVV) heeft de wetgever uitdrukkelijk gesteld dat de boekhoudrechtelijke waarderingsregels doorwerken inzake de fiscale winstberekening, tenzij de fiscale wet er uitdrukkelijk van afwijkt.26 Hiermee gaf de wetgever aan dat het boekhoudrecht inzake fiscale winstbepaling als gemeen recht beschouwd moet worden.27 Heden stelt artikel 24 WIB ook dat het winstbegrip, onder voorbehoud van de afwijkende bepalingen, vastgesteld wordt overeenkomstig de Belgische wetgeving met betrekking tot de boekhoudkundige verplichtingen van ondernemingen.

1.2.2.

De fiscale neutraliteit van het boekhoudrecht

In de Memorie van Toelichting bij de wet van 17 juli 1975, die thans opgenomen is in het Wetboek van economisch recht (WER), heeft de wetgever uitdrukkelijk verklaard dat

25.

26.

27.

S. Huysman, o.c., 233 e.v.; J.P. Servais, Breuk of band tussen boekhoudrecht en fiscaal recht?, Diegem, Ced.Samsom, 1996.

Verslag aan de Koning voor het KB van 8 oktober 1976, thans KB 29 april 2019 (hierna KB WVV), BS 19 oktober 1976, 13463.

P. Beghin, “De vergelijking tussen het fiscaal en boekhoudkundig winstbegrip”, AFT 1986, 151.

Intersentia

13

Vennootschapsbelasting toegepast 2020

het met de invoering van het boekhoudrecht niet de bedoeling was onrechtstreeks de draagwijdte van de bestaande fiscale wetgeving te wijzigen.28 1.2.3.

De bindende kracht van de jaarrekening

In België geldt het stelsel van de eenheid van de jaarrekening; de boekhoudkundige en de fiscale jaarrekening zijn derhalve éénzelfde document. Op grond van artikel 307, § 3 WIB maakt de jaarrekening integrerend deel uit van de fiscale aangifte: ze moet er immers als bijlage aan toegevoegd worden.29 Op grond van het entiteitsbeginsel (cf. infra) wordt elke rechtspersoon onderworpen aan de vennootschapsbelasting, zodanig dat de enkelvoudige jaarrekening relevant is voor de bepaling van het belastbaar resultaat.

Als uitgangspunt wordt aangenomen dat de vermeldingen in de jaarrekening de vennootschap verbinden tegenover de Administratie.30 Maar dit moet worden genuanceerd; de belastingplichtige heeft immers het recht om bewezen vergissingen in zijn aangifte te corrigeren zolang de bezwaartermijn niet is verstreken.31 De vennootschap zal dan wel moeten aantonen dat de rechtzetting die zij achteraf aan de eerder goedgekeurde jaarrekening heeft aangebracht, wel degelijk betrekking had op een vergissing (zoals bv. een verkeerde rubricering of boeking) en niet de uitdrukking was van een vooraf overwogen beslissing. In concreto betekent dit dat de vennootschap wel degelijk het recht heeft om de jaarrekening in overeenstemming te brengen met de werkelijkheid, zonder dat het toegelaten is die werkelijkheid zelf alsnog te wijzigen of te beïnvloeden.32 Het Hof van Cassatie heeft recent gesteld dat ook een bewuste beslissing kan worden rechtgezet en fiscaal doorwerkt als het gaat om een met het boekhoudrecht strijdige boeking.33

2.

De kenmerken van de vennootschapsbelasting

2.1.

Het beroepskarakter van de verrichtingen

De inkomsten die worden onderworpen aan de vennootschapsbelasting zijn, wat hun aard betreft, dezelfde als die welke inzake personenbelasting worden beoogd, onder voorbehoud van de afwijkingen die uitdrukkelijk in de wet zelf zijn opgenomen (art. 183 WIB).

28.

29.

31.

32.

33.

Memorie van Toelichting bij de wet van 17 juli 1975, Parl.St. Senaat 1974-75, nr. 436/1, 2.

Verslag aan de Koning voor het KB van 12 september 1983, BS 29 september 1983, 11906; C. Chevalier, Vennootschapsbelasting, Een dynamische benadering, Gent, Academia Press, 1998, 88 e.v.

Cass. 19 november 1934, Pas. 1935, I, 57; Cass. 3 december 1963, Pas. 1963, I, 364; Antwerpen 8 april 2008, Fiscalnet 12 augustus 2008.

S. Huysman o.c., 277; Cass. 16 maart 1973, Pas. 1973, I, 577; Cass. 19 januari 2012, www.fiscalnet.be.

S. Huysman, o.c., 277-278; Gent 9 februari 2010, www.fiscalnet.be; Cass. 12 mei 1989, TRV 1989, 423.

Cass. 10 maart 2016, C.14.0399.N.

14

Intersentia

30.

Hoofdstuk 2. Juridische grondslag van de vennootschapsbelasting

Het bedrag van die inkomsten wordt in beginsel vastgesteld volgens de regels die van toepassing zijn op de winsten van natuurlijke personen, i.e. van eenmanszaken. Blijkens de algemene bewoordingen van artikel 24 WIB is al wat een vennootschap bovenop haar gestorte kapitaal, gedefinieerd in artikel 185 WIB, verkrijgt, een opbrengst van haar beroepswerkzaamheid en, na eventuele aftrek van de beroepskosten, een winst, die in beginsel belastbaar is, ongeacht34: – of de door de vennootschap gedane verrichtingen al of niet binnen het raam van haar in de statuten bepaald maatschappelijk doel vallen; – of de verrichtingen moreel geoorloofd of ongeoorloofd zijn; – de aard of de oorsprong van de door de balans uitgewezen aangroei van het vermogen.

Het onderscheid tussen onroerende, roerende, beroeps- en diverse inkomsten, dat kenmerkend is voor de personenbelasting, is inzake vennootschapsbelasting van geen enkel belang. Ook het onderscheid tussen het privé- en het beroepsvermogen, dat de personenbelasting kenmerkt, valt weg ten aanzien van de vennootschapsbelasting. Een vennootschap wordt immers geacht uitsluitend te zijn opgericht om een winstgevende activiteit uit te oefenen; zij kan dan ook niets bezitten dat daar niet toe dient en al haar activa hebben derhalve een beroepskarakter.35 2.2.

Een globaal fiscaal resultaat

Krachtens artikel 185 WIB zijn vennootschappen belastbaar op het totale bedrag van de winst, uitgekeerde dividenden inbegrepen. In het WIB wordt het begrip ‘winst’ echter niet gedefinieerd; artikel 24 WIB verstrekt een aanduiding van de hoofdbestanddelen ervan en artikel 25 WIB geeft een opsomming van een aantal belastbare winstbestanddelen.

De winst wordt fiscaaltechnisch omschreven als een toename van het nettoactief gedurende het belastbaar tijdperk, met uitsluiting van de nieuwe kapitaalinbrengen. Dit impliceert dat de waarderingsregels een belangrijke invloed hebben op de winstbepaling; behoudens uitdrukkelijke afwijkingen in de fiscale wet, gelden de waarderingsregels die door het boekhoudrecht zijn voorgeschreven.36 2.3.

Het entiteitsbeginsel

Een vennootschap wordt als een volledig afzonderlijke eenheid belast. Haar belastbaar inkomen en het toepasselijke belastingtarief worden volledig los van de aandeelhouders 34.

35.

36.

Com.I.B. 1992, nr. 183/4.

Cass. 7 juni 1966, Bull.Bel. 1967, 1722; Cass. 28 januari 1969, Pas. 1969, I, 488; Cass. 28 januari 1982, RW 1982-83, 1451; Cass. 3 juni 1982, RW 1983-84 en AFT 1983, 264.

P. Beghin, “Het boekhoudkundig en fiscaal winstbegrip”, AFT 1986, 151-156. Voor een theoretische analyse wordt verwezen naar S. Huysman, o.c., 76 e.v.

Intersentia

15

Vennootschapsbelasting toegepast 2020

bepaald, zelfs indien deze zelf rechtspersoonlijkheid bezitten. Dit betekent dat elke vennootschap die een onderdeel vormt van een groep, fiscaal als een afzonderlijke entiteit wordt beschouwd.37 Dit entiteitsbeginsel laat geen verrekening toe van de winsten van de ene groepsvennootschap met de verliezen van een andere groepsvennootschap. Met de invoering van de groepsbijdrageregeling (art. 205/5 WIB) wordt dit vanaf aanslagjaar 2020 wel mogelijk.

De groepsbijdrageregeling c.q. fiscale consolidatie zal evenwel de vorm aannemen van een aftrek die verwerkt wordt in de individuele aangiftes. Vennootschappen die deel uitmaken van een groep worden dus geenszins verplicht tot een fiscale groepsaangifte (cf. hoofdstuk 7).

2.4.

Het tijdsperspectief

2.4.1.

Belastbaar tijdperk en aanslagjaar

De belastbare inkomsten van een vennootschap worden in principe jaarlijks aan de vennootschapsbelasting onderworpen. Aangezien het boekhoudkundig resultaat de basis vormt voor de bepaling van de belastbare grondslag, zal de afsluitdatum van de boekhouding een belangrijke rol spelen. De winsten die uit de boekhouding blijken, worden immers geacht te zijn verkregen op datum van de afsluiting van dat boekjaar (art. 205, 1° KB WIB). De aanslag wordt gevestigd voor een bepaald aanslagjaar en heeft betrekking op de inkomsten van het belastbaar tijdperk dat aan dit aanslagjaar is verbonden (art. 360 WIB).

Het belastbaar tijdperk valt samen met het jaar vóór dat waarnaar het aanslagjaar wordt genoemd voor vennootschappen die per kalenderjaar hun boekhouding voeren (art. 200 KB WIB). Voor vennootschappen die hun boekhouding niet op 31 december afsluiten, valt het belastbaar tijdperk samen met het boekjaar afgesloten tijdens het jaar waarnaar het aanslagjaar wordt genoemd (art. 202 KB WIB).

Voorbeeld –

Een vennootschap voert haar boekhouding per kalenderjaar; het boekjaar van 1 januari 20N1 tot 31 december 20N1 behoort tot het aanslagjaar 20N2;

–

een vennootschap wordt opgericht op 15 april 20N0; de oprichtingsakte vermeldt dat de boekhouding voor het eerst wordt afgesloten op 31 december 20N1. Het eerste boekjaar van 15 april 20N0 tot 31 december 20N1 behoort tot het aanslagjaar 20N2;

37.

16

C. Chevalier, Vademecum vennootschapsbelasting, Gent, Larcier, 2002, 4.

Intersentia

Hoofdstuk 2. Juridische grondslag van de vennootschapsbelasting

–

een vennootschap sluit haar boekhouding af op 30 juni van elk jaar. De inkomsten van het boekjaar van 1 juli 20N1 tot 30 juni 20N2 behoren tot het aanslagjaar 20N2;

–

een vennootschap die per kalenderjaar boekhoudt, wordt ontbonden op 15 december 20N1. Het boekjaar van 1 januari 20N1 tot 15 december 20N1 behoort tot het aanslagjaar 20N1.

2.4.2.

De aangifte

Krachtens artikel 305 WIB is de vennootschap gehouden ieder jaar aan de Administratie een aangifte over te leggen.38 Voor binnenlandse vennootschappen moet de aangifte binnen een bepaalde termijn elektronisch (cf. art. 307bis WIB) aan de Administratie worden overgemaakt: – de termijn mag niet korter zijn dan één maand vanaf de datum waarop de jaarrekening is goedgekeurd; – de termijn mag niet langer zijn dan zes maanden vanaf de datum waarop het boekjaar is afgesloten (art. 310, lid 1 WIB).

Bij de aangifte dienen verplichtend een aantal documenten te worden gevoegd, zoals onder meer de (goedgekeurde) jaarrekening en documenten die fiscale vrijstellingen staven.

2.4.3.

De aanslag

De vennootschapsbelasting m.b.t. de aangegeven inkomsten, die blijken uit een in alle opzichten correcte aangifte, wordt gevestigd binnen de wettelijk gestelde termijn. Volgens artikel 359, lid 1 WIB stemt deze overeen met het aanslagjaar, maar de vennootschapsbelasting kan op geldige wijze gevestigd worden tot 30 juni van het jaar dat volgt op dat waarnaar het aanslagjaar wordt genoemd (art. 359, lid 2 WIB).

2.5.

De omvang van de vennootschap

Sommige fiscale aftrekken en fiscale voordelen zijn voorbehouden voor kleine vennootschappen zoals omschreven in artikel 1:24, §§ 1-6 WVV, terwijl sommige bezwarende bepalingen niet gelden voor dezelfde kleine vennootschappen. Kleine vennootschappen zijn vennootschappen met rechtspersoonlijkheid die op balansdatum van het laatst afgesloten boekjaar niet meer dan één van de volgende criteria overschrijden (art. 1:24, § 1 WVV): 38.

In het jaar van invereffeningstelling hoeft geen bijzondere aangifte meer te worden ingediend: zie Fiscoloog nr. 934, 6.

Intersentia

17

Vennootschapsbelasting toegepast 2020

– jaaromzet (exclusief btw): 9 000 000 EUR; – balanstotaal: 4 500 000 EUR; – jaargemiddelde van het personeelsbestand: 50.

Microvennootschappen zijn kleine vennootschappen met rechtspersoonlijkheid die geen dochtervennootschap of moedervennootschap zijn en die op balansdatum van het laatst afgesloten boekjaar niet meer dan één van de volgende lagere criteria overschrijden (art.

1:25, § 1 WVV): – jaaromzet (exclusief btw): 700 000 EUR; – balanstotaal: 350 000 EUR; – jaargemiddelde van het personeelsbestand: 10.

Fiscale bepalingen die van toepassing zijn op kleine vennootschappen, gelden ook voor microvennootschappen. Wanneer meer dan één van bovenstaande criteria worden of niet meer worden overschreden, kent dit slechts gevolgen wanneer dit zich gedurende twee achtereenvolgende boekjaren voordoet (art. 1:24, § 2 WVV).39 Het WIB verwijst echter niet naar artikel 1:24, § 7 WVV, dat uitzonderlijk een berekening op geconsolideerde basis voorschrijft; dit impliceert dat voor fiscale doeleinden de beoordeling van de criteria inzake omzet en balanstotaal voor verbonden ondernemingen steeds op geconsolideerde basis moet gebeuren.40

3.

De bepaling van de belastbare grondslag

Sinds aanslagjaar 2019 (verbonden met het belastbaar tijdperk dat ten vroegste startte op 1 januari 2018) geldt een nieuwe volgorde voor de aanrekening van de aft rekken (gewijzigd art. 207 WIB). Voortaan worden de incrementele NIA, de overgedragen DBI, de overgedragen aftrek voor innovatie-inkomsten, de vorige verliezen en de overgedragen NIA jaarlijks ondergebracht in een “korf”. In deze korf kunnen bovenvermelde aftrekken slechts ten belope van de eerste schijf van 1 000 000 EUR volledig in aft rek worden genomen. Het bedrag boven 1 000 000 EUR kan slechts voor 70% (saldo na investeringsaftrek) in aftrek worden gebracht. Dit impliceert een minimale belastbare basis van 30% voor het deel van de winst boven 1 000 000 EUR. De overgedragen investeringsaft rek is evenwel niet onderhevig aan de beperkingen van de korf. Fiscaaltechnisch gebeurt de vaststelling van de belastbare grondslag via de onderstaande opeenvolgende bewerkingen.

39.

40.

Voor meer informatie wordt verwezen naar CBN-advies 2016/3: Beoordeling groottecriteria artikelen 1:24 resp. 1:25 WVV. C. Chevalier, Vademecum Vennootschapsbelasting, Larcier, 2016, 55.

18

Intersentia

Hoofdstuk 2. Juridische grondslag van de vennootschapsbelasting

3.1.

3.1.1.

Eerste bewerking: fiscaal resultaat Bestanddelen

Het fiscaal resultaat omvat de volgende bestanddelen (art. 74 KB WIB): 1° de gereserveerde winsten (reserves); 2° de verworpen uitgaven; 3° de uitgekeerde winsten (dividenden).

3.1.2.

Bestemming van de winst

Voor de vaststelling van het bedrag van de belastbare winst wordt uitgegaan van het boekhoudkundig resultaat, rekening houdend met de bestemming die door de jaarlijkse algemene vergadering aan de winst van het boekjaar is gegeven. Boekhoudrechtelijk blijkt de bestemming uit de resultaatverwerking, zijnde een onderdeel van de resultatenrekening.

In grote lijnen kunnen aan de winst drie bestemmingen worden gegeven: 1° de winst kan in één of andere vorm worden behouden in het eigen vermogen van de vennootschap: ze kan worden toegevoegd aan het kapitaal of de inbreng, aan de reserves, of ze kan worden overgedragen; 2° de winst kan als dividend worden uitgekeerd aan de aandeelhouders als vergoeding voor de door hen gedane inbreng; 3° de winst kan worden uitgekeerd als bijkomende vergoeding (tantième) aan bestuurders of zaakvoerders of als bijkomende vergoeding aan personeelsleden.

In het laatste geval worden de uitkeringen in hoofde van de bestuurders, zaakvoerders of personeelsleden belast in de personenbelasting. In hoofde van de vennootschap daarentegen worden deze uitkeringen fiscaal als beroepskosten beschouwd en worden ze derhalve niet onderworpen aan de vennootschapsbelasting.

De gereserveerde winsten en de uitgekeerde dividenden maken echter wél deel uit van de belastbare grondslag van de vennootschap. Verliezen kunnen in beginsel enkel worden overgedragen, tenzij ze (uitzonderlijk) aangezuiverd worden op het kapitaal (cf. infra).

3.1.3.

Extracomptabel bestanddeel: verworpen uitgaven

Verworpen uitgaven zijn uitgaven en kosten die werden geboekt op het debet van de resultatenrekening en die derhalve het boekhoudkundig resultaat van het boekjaar negatief hebben beïnvloed, maar die op grond van de fiscale bepalingen niet aftrekbaar zijn. Bij wijze van correctie worden deze uitgaven en kosten onder de noemer ‘verworpen uitgaven’ terug bij de winst van het boekjaar gevoegd om de belastbare grondslag te verkrijgen.

Intersentia

19

Vennootschapsbelasting toegepast 2020

3.2.

Tweede bewerking: omdeling van de winst volgens oorsprong

In de tweede bewerking wordt het fiscaal resultaat van een vennootschap met vaste inrichtingen in het buitenland naar de oorsprong opgesplitst.

Aldus wordt een onderscheid gemaakt naar (art. 75, lid 1 KB WIB): 1° de Belgische winst, die belastbaar is tegen het normale tarief van de vennootschapsbelasting; 2° de buitenlandse winst behaald door een vaste inrichting in een land waarmee België geen verdrag ter voorkoming van dubbele belasting heeft gesloten; deze winst is evenwel belastbaar; 3° de buitenlandse winst behaald door een vaste inrichting in een land waarmee België wel een verdrag ter voorkoming van dubbele belasting heeft gesloten; deze winst wordt van vennootschapsbelasting vrijgesteld, aangezien ze volgens de verdragen ter voorkoming van dubbele belasting in het buitenland belastbaar is.

Een buitenlandse vaste inrichting is een vestiging in het buitenland die er geen rechtspersoonlijkheid bezit.

De hier bedoelde middels een vaste inrichting in het buitenland behaalde inkomsten zijn: – de inkomsten van in het buitenland gelegen onroerende goederen, zelfs wanneer deze onroerende goederen in een Belgische vestiging zijn belegd en de inkomsten rechtstreeks in België worden verkregen; – de middels de vaste inrichting in het buitenland behaalde en belaste winsten. Tot deze winsten behoren ook de inkomsten en opbrengsten van roerende goederen en kapitalen die door de buitenlandse vaste inrichting worden beheerd, en de inkomsten van in het buitenland gelegen onroerende goederen die in deze inrichting zijn belegd.

3.3.

3.3.1.

Derde bewerking: vrijstelling van buitenlandse winsten uit een land met verdrag en aftrek van sommige niet-belastbare bestanddelen Aftrek van bij verdrag vrijgestelde winst

Van het fiscaal resultaat worden in de eerste plaats de winsten afgetrokken die behaald zijn in vaste inrichtingen gelegen in landen waarmee België een verdrag ter voorkoming van dubbele belasting heeft afgesloten (art. 76, lid 1, 1° KB WIB). De bevoegdheid tot het heffen van belastingen wordt dan door het verdrag immers toegewezen aan het land waarin de vaste inrichting is gevestigd; het bedoelde bedrag van de bij verdrag vrijgestelde winst werd in de vorige bewerking afgezonderd.

20

Intersentia

Hoofdstuk 2. Juridische grondslag van de vennootschapsbelasting

3.3.2.

Aftrek van niet-belastbare bestanddelen

In deze bewerking worden eveneens van het fiscaal resultaat afgetrokken (art. 76, lid 1, 2° KB WIB): – de vrijgestelde giften; – de vrijstelling voor uitvoer en integrale kwaliteitszorg; – de algemene vrijstelling voor stage in de onderneming; – andere niet-belastbare bestanddelen.

3.4.

Vierde bewerking: aftrek van definitief belaste inkomsten en van vrijgestelde roerende inkomsten (VRI)

De aft rek van definitief belaste inkomsten ad 100% heeft tot doel te vermijden dat inkomsten van aandelen die reeds werden belast in hoofde van de uitkerende vennootschap, in hoofde van de genietende vennootschap nogmaals zouden worden belast en aldus een economische dubbele belasting zouden ondergaan (art. 202, § 1, 1° en 2° WIB).

Vrijgestelde roerende inkomsten zijn roerende inkomsten die definitief van alle Belgische belastingen zijn vrijgesteld (bv. inkomsten van preferente aandelen van de NMBS); ze worden derhalve van de winst afgetrokken (art. 202, § 1, 3° WIB).

3.5.

Vijfde bewerking: aftrek voor octrooi-inkomsten

Om onderzoek en ontwikkeling te stimuleren, werd vanaf aanslagjaar 2008 een aft rek voor octrooi-inkomsten ingevoerd (oude art. 2051 tot 2054 WIB). Ingevolge een overgangsregeling (art. 543 WIB) kunnen belastingplichtigen octrooi-inkomsten verworven of aangevraagd vóór 1 juli 2016 nog tot 30 juni 2021 onder dit oude systeem aftrekken.

3.6.

Zesde bewerking: aftrek voor innovatie-inkomsten

Vanaf 1 juli 2016 werd de aftrek voor octrooi-inkomsten vervangen door de aftrek voor innovatie-inkomsten. De aftrek innovatie-inkomsten stelt netto-inkomsten die voortvloeien uit bepaalde intellectuele-eigendomsrechten voor 85% vrij van de vennootschapsbelasting.

3.7.

Zevende bewerking: investeringsaftrek

De artikelen 201 jo. 69 WIB verlenen vennootschappen de mogelijkheid om hun belastbare winst te verminderen met een investeringsaft rek, waarvan de draagwijdte afhankelijk is van de aard en de omvang van de investeringen die zij tijdens het belastbaar tijdperk hebben verricht. De overgedragen investeringsaftrek blijft eveneens aftrekbaar in de zevende bewerking en is dus niet onderhevig aan de beperkingen van de korf.

Intersentia

21

Vennootschapsbelasting toegepast 2020

3.8.

Achtste bewerking: aftrek van groepsbijdrage

Vanaf aanslagjaar 2020 machtigt artikel 205/5 WIB dat winsten van een groepsvennootschap, mits het naleven van een aantal voorwaarden, afgezet kunnen worden tegenover verliezen van een andere groepsvennootschap. In concreto wordt de gerealiseerde winst in hoofde van de Belgische vennootschap verschoven naar de verlieslatende verbonden binnenlandse vennootschap. De Belgische vennootschap kan de verschoven winst in aftrek brengen als groepsbijdrage.

3.9.

“Korf” minimale belastbare basis

Er wordt een bepaalde volgorde gehanteerd waarin de aftrekken onderhevig aan een “korf” in mindering worden gebracht. Aftrekken die door de korfbeperking niet in mindering kunnen worden gebracht, blijven overdraagbaar naar volgende belastbare tijdperken. De overgedragen verliezen zijn niet onderhevig aan de korfbeperking voor zover het gaat over kleine vennootschappen (art. 1:24, §§ 1-6 WVV) gedurende de eerste vier belastbare tijdperken vanaf hun oprichting (art. 207, lid 6 WIB).

De volgorde van de aft rekken in de korf is: 1) incrementele notionele intrestaftrek; 2) overgedragen DBI en VRI; 3) overgedragen aftrek voor innovatie-inkomsten; 4) overgedragen vorige verliezen; 5) overgedragen NIA (onbeperkt); 6) overgedragen NIA (7 jaar).

In hoofdstuk 7 wordt dieper ingegaan op elk van deze bewerkingen. Uiteindelijk wordt de belastbare grondslag aangegeven, die belastbaar is tegen het gewone tarief, of aan een verminderd tarief.

Voorbeeld Een naamloze vennootschap met een gestort maatschappelijk kapitaal van 100 000 EUR heeft een te bestemmen resultaat van 70 000 EUR. De algemene vergadering beslist de winst van het boekjaar als volgt te bestemmen: –

2 000 EUR toe te voegen aan de wettelijke reserve, om deze te brengen van 8 500 op 10 500 EUR;

–

50 000 EUR toe te voegen aan de beschikbare reserve, om deze te brengen van 45 000 op 95 000 EUR;

22

–

8 000 EUR uit te keren als dividend aan de aandeelhouders;

–

10 000 EUR als tantième toe te kennen aan de bestuurders.

Intersentia

Hoofdstuk 2. Juridische grondslag van de vennootschapsbelasting

De winst werd tot beloop van 18 000 EUR behaald in een in Frankrijk gelegen vaste inrichting; met Frankrijk heeft België een dubbelbelastingverdrag gesloten. Dit verdrag wijst, conform het OESO-Modelverdrag, de heffingsbevoegdheid van de belasting op de inkomsten van deze vaste inrichting toe aan Frankrijk.

Uit de boekhouding blijkt dat het debet van de resultatenrekening de volgende fiscaal niet aftrekbare kosten bevat: –

voorafbetalingen: 3 000 EUR;

–

niet aftrekbare autokosten: 1 400 EUR;

–

niet aftrekbare restaurantkosten: 500 EUR;

–

geldboeten: 120 EUR.

De aftrekbare investeringsaftrek voor het boekjaar bedraagt 180 EUR. De fiscaal nog te recupereren verliezen van vorige belastbare tijdperken bedragen 4 300 EUR. De belastbare grondslag in de vennootschapsbelasting wordt als volgt bepaald: 1e bewerking – fiscaal resultaat A. Gereserveerde winst

52 000

B. Verworpen uitgaven

5 020

C. Uitgekeerde dividenden

8 000

Fiscaal resultaat:

65 020

2e bewerking – omdeling naar oorsprong Belgische winst

Winst land met verdrag

47 020

18 000

3e bewerking Winsten vrijgesteld bij verdrag:

– 18 000 47 020

0

7e bewerking Investeringsaftrek

– 180 46 840

Korf Vorige recupereerbare verliezen

– 4 300

Belastbaar gewoon tarief:

42 540

Intersentia

23