Diplomat #3

THE Q&A WITH THE PRIME MINISTER OF TURKEY

BINALI YILDIRIM ინტერვიუ თურქეთის პრემიერ-მინისტრ ბინალი ილდირიმთან თედო ჯაფარიძე პრემიერ-მინისტრის მრჩეველი საგარეო ურთიერთობათა საკითხებში

TEDO JAPARIDZE FOREIGN POLICY ADVISER TO THE PRIME MINISTER OF GEORGIA

კვირიკაშვილის ადმინისტრაციის საგარეო პოლიტიკის

გამოწვევები KVIRIKASHVILI ADMINISTRATION'S FOREIGN POLICY

CHALLENGES ნატოს ბრიუსელის სამიტი შიდა პრობლემების კვალდაკვალ NATO SUMMIT IN BRUSSELS: FOCUS ON INTERNAL ISSUES

-დან

CONTENT

FOREIGN POLICY

4-14

კვირიკაშვილის ადმინისტრაციის საგარეო პოლიტიკის გამოწვევები KVIRIKASHVILI ADMINISTRATION'S FOREIGN POLICY CHALLENGES

NEIGHBOURHOOD

16-24 ინტერვიუ თურქეთის პრემიერ-მინისტრ ბინალი ილდირიმთან THE Q&A WITH THE PRIME MINISTER OF TURKEY BINALI YILDIRIM NATO

26-29 ნატოს ბრიუსელის სამიტი შიდა

პრობლემების კვალდაკვალ NATO SUMMIT IN BRUSSELS: FOCUS ON INTERNAL ISSUES SOFT POWER

30-32 ლუჟკოვი, ღამის მგლები და რუსული რბილი ძალა YURI LUZHKOV, THE NIGHT WOLVES AND RUSSIAN SOFT POWER ECONOMICS

33-35 საქართველო-ჩინეთის ურთიერთობები და „ახალი აბრეშუმის გზა“ GEORGIA-CHINA RELATIONS AND THE "NEW SILK ROAD" CULTURAL EXCHANGE

36-40 საქართველო-გერმანიის წელი აქტიურ ფაზაში შედის THE GERMANY-GEORGIA YEAR ENTERS ITS ACTIVE PHASE CULTURAL EXCHANGE

42-46 საქართველო ევროვიზიის ფინალში ვერ მოხვდა: პოლიტიკური კონკურსის შიდა სამზარეულო GEORGIA HAS FAILED TO REACH THE EUROVISION FINAL: IS IT ALL POLITICAL? CULTURAL EXCHANGE

48-50 რა ნახეს ევროვიზია 2017-ის სტუმრებმა უკრაინაში?

WHAT DID THE GUESTS OF EUROVISION 2017 SEE IN UKRAINE?

შიო მღვიმელის ქ. #15 თბ. 0179 15 Shio Mghvimeli Str. Tbilisi 0179, Georgia

გენერალური დირექტორი ნინო შარაშიძე Managing Director Nino Sharashidze

აღმასრულებელი დირექტორი ნათია გამყრელიძე Executive Director Natia Gamkrelidze

nino.sharashidze@observer.com.ge

natia.gamkrelidze@observer.com.ge

გამოწერა და რეკლამის განთავსება Subscription & Advertising sales@observer.com.ge

info@observer.com.ge TEL: +995 595 313 637 რედაქტორთა კოლეგია Editorial Commitette editor@observer.com.ge

FOREIGN POLICY

კვირიკაშვილის ადმინისტრაციის საგარეო პოლიტიკის გამოწვევები

KVIRIKASHVILI ADMINISTRATION'S FOREIGN POLICY CHALLENGES ნათია გამყრელიძე NATIA GAMKRELIDZE ოლო დროს ოკუპირებულ ტერიტორიებზე განვითარებული მოვლენების ფონზე ნამდვილი შვება იყო ამერიკის შეერთებული შტატების კონგრესის მიერ გამოცხადებული მხარდაჭერა რომლის თანახმად, აშშ-ს დაფინანსებით ვერ ისარგებლებს ვერც ერთი ქვეყნის ცენტრალური მთავრობა, თუ სახელმწიფო მდივანი დაადგენს და ასიგნებების კომიტეტს წარუდგენს ანგარიშს იმის თაობაზე, რომ აღნიშნულმა ქვეყანამ აღიარა რუსეთის მიერ ოკუპირებული აფხაზეთისა და ცხინვალის რეგიონის/სამხრეთ ოსეთის დამოუკიდებლობა, ან მათთან დაამყარა დიპლომატიური ურთიერთობები. ამას მოჰყვა საქართველოს პრემიერ-მინისტრის უაღრესად წარმატებული ვიზიტი ამერიკის შეერთებულ შტატებში. გიორგი კვირიკაშვილის შეხვედრამ პრეზიდენტ დონალდ ტრამპთან და ვიცე-პრეზიდენტ მაიკლ პენსთან, სხვა მაღალი რანგის შეხვედრები ტრამპის ადმინსტრაციისა და კონგრესის წარმომადგენლებთან, რამაც კიდევ ერთხელ დაარწმუნა ქართული საზოგადოება, რომ საქართველო რჩება აშშ-ს დღის წესრიგში და ჩვენი პარტნიორობა კვლავაც მტკიცე და ურყევია, თუმცა, როგორც თედო ჯაფარიძემ დასაწყისშივე

ბ

4 DIPLOMAT

ollowing recent developments in the occupied territories of Georgia, the United States Congress's support came as a true relief. Accordingly, no central government of any country can use the US financial support, except if the Secretary of State finds and submits to the Committee of Appropriations that the country recognized the independence of the occupied Abkhazia and Tskhinvali region / South Ossetia, or established diplomatic relations with them.

This was followed by a successful visit of the Prime Minister of Georgia to the United States of America. Giorgi Kvirikshvili's meeting with President Donald Trump and Vice President Michael Pence and other high-level meetings with members of the Trump's administration, and congress representatives reassured the Georgian society that Georgia remains on the US agenda and our partnership is still firm and unshakable, However, as Tedo Japaridze the Prime Minister's Adviser on Foreign Affairs initially stated to us, “people who are not familiar with the nuances and details of the foreign policy, or even those political charlatans who have been juggling these

F

FOREIGN POLICY

აღნიშნა, ამაში ეჭვი შეაქვთ ან მხოლოდ დილეტანტებს და საგარეო პოლიტიკის ნიუანსებსა და დეტალებში გაუთვითცნობიერებელ ადამიანებს ან კიდევ იმ პოლიტიკურ შარლატანებს, რომლებიც წლების მანძილზე ამ თემებით ჟონგლიორობენ, საზოგადოებაში ნიჰილიზმის დამკვიდრებას და ამით საკუთარი პოლიტიკური პოზიციების გამყარებას ცდილობენ. მათი დევიზია: „ოღონდ ჩვენ კარგად ვიყოთ და სხვა დანარჩენი წყალსაც წაუღია“. თუმცა, გასულ თვეს სხვა პოლიტიკური მოვლენებიც იყო დღის წესრიგში, მაგალითად ნატოს მინი-სამიტი პრეზიდენტ ტრამპის მონაწილეობით ბრიუსელში, თბილისში ჩატარებული ნატოს საპარლამენტო ასამბლეა და თურქეთის პრემიერ მინისტრის ბინალი ილდირიმის ისტორიული ვიზიტი საქართველოში ორი ქვეყნის დიპლომატიური ურთიერთობების 25 წლისთავის აღსანიშნავად. იყო უკიდურესად ნეგატიური ხასიათის მოვლენები, როგორიცაა, მაგალითად, სამხრეთ კავკასიასა და საქართველოში კრიზისის საკითხებში ევროკავშირის სპეციალური წარმომადგენელის ჰერბერტ ზალბერის მიერ ე.წ. სამხრეთ ოსეთის დე-ფაქტო პრეზიდენტ ანატოლი ბიბილოვის ე.წ. საპრეზიდენტო არჩევნებში "გამარჯვების" მილოცვა და ამაზე ჩვენი პოლიტიკოსების საზოგადოების წარმომადგენლების დამსახურებული ნეგატიური შეფასებები. ამ და სხვა მნიშვნელოვან სიახლეებზე საგარეო ურთიერთობების საკითხებში პრემიერ-მინისტრის მრჩეველს ბატონ თედო ჯაფარიძეს ვესაუბრეთ: რა მნიშვნელობისაა აშშ-ის ბიუჯეტის კანონში საქართველოს ტერიტორიების ოკუპაციის შესახებ გაკეთებული ჩანაწერი ჩვენი ქვეყნის ტერიტორიული მთლიანობის შენარჩუნების თვალსაზრისით? კონგრესის მიერ მიღებული გადაწყვეტილება უაღრესად სერიოზული და სტრატეგიული ხასიათისაა, ეს არის თანადგომის და მხარდაჭერის გამოხატვა იმ დიდი ქვეყნის მხრიდან, რომელსაც, მოგეხსენებათ, გლობალური ხასიათის დღის წესრიგი აქვს - ამერიკის შეერთებული შტატების პრიორიტეტების ჩამონათვალი კომპლექსური და ყოვლისმომცველია. აქედან გამომდინარე, კონგრესის მიერ ამგვარი ხასიათის დოკუმენტის გამოქვეყნება, რომელსაც იურიდიული ძალა გააჩნია (ანუ ტრამპის ადმინისტრაცია ვალდებულია ის შეასრულოს) ჩვენი ქვეყნისთვის ძალიან მნიშვნელოვანია და ამას გასაგებია, რომ გაითვალისწინებენ ჩვენი მხარდამჭერები და ოპონენტებიც საქართველოს გარეთ და ვიმედოვნებ, განსაკუთრებით გაითვალისწინებს ერთი ჩვენი დიდი მეზობელი. აშშ არის ზესახელმწიფო, რომლის ინტერესებშიც არის მთელს მსოფლიოში მიმდინარე პროცესები. აქედან გამომდინარე მას თავისი პრიორიტეტები აქვს - ევროპა, აზია, ახლო აღმოსავლეთი, წყნარი ოკეანის არეალში მიმდინარე პროცესები და ა.შ. ჩვენ, რა თქმა უნდა, გვინდა საქართველო ამ არეალის პირველ ათეულში ან თუნდაც ოცეულში მოხვდეს. ეს არ არის მარტივი, მაგრამ ჩვენი დიპლომატები ამას ახერხებენ, თუმცა ამ კონტექსტში „ადგილს“ არ აქვს გადამწყვეთი მნიშვნელობა. ეს ყველაფერი პირობითია. მთავარია, რომ საქართველო არ ქრება დასავლეთის სტრატეგიული რადარებიდან. ადრე და ზოგიერთ შემთხვევაში ეს უფრო ხმაურიანი განცხადებების და აჟიტირების მეშვეობით ხერხდებოდა, დღევანდელი ხელისუფლება კი ამას რეალისტური და პრაგმატული ნაბიჯების გადადგმით, რაციონალური პოლიტიკის გატარებით ცდილობს. საქართველო

issues over the years, trying to establish nihilism as a means to strengthening their political positions.

Last month, some other political events were also on the agenda, such as the NATO mini-summit with the participation of President Trump in Brussels, the NATO Parliamentary Assembly in Tbilisi and the Turkish Prime Minister Binyali Yildirim's historic visit to commemorate the 25th anniversary of diplomatic relations between the two countries.

There were exceptionally negative comments, such as the "victory" congratulations in the presidential election for Anatoly Bibilov, the de-facto president of South Ossetia by Herbert Zülber, EU Special Representative for the South Caucasus and Crisis in Georgia that deserved negative assessments by our politicians.

Here are the excerpts from the interview with Tedo Japaridze: What is the significance of the recent record on occupation of Georgian territories in the US State Budget Law in terms of maintaining territorial integrity of our country?

The decision made by the Congress is very serious and strategic in nature, it is an expression of support from the country, with a global agenda. The list of priorities of the United States of America is complex and comprehensive. Therefore, the publication of this kind of document by the Congress, which has the legal jurisdiction (i.e., the Trump administration is obliged to perform it) is very important for our country and it is clear that our supporters and opponents outside Georgia especially one of our big neighbors will take that fact into account.

The US is a superpower who has interests in ongoing processes around the world. Hence, it has its priorities Europe, Asia, the Middle East, the processes in the Pacific region, etc. We, of course, want to get Georgia in the top ten of this priorities or even in the top twenty, this is not easy, but our diplomats will manage to do this, but in this context the "ranking" is not a crucial factor. All this is conditional.

The main thing is that Georgia should not disappear from the strategic radars of the West. Earlier, and in some cases, it was through more noisy statements and agitations, and the present government is trying to make more realistic and pragmatic steps through rational policies.

Georgia should not become a new pain, but rather an instrument for solving problems, not a "tool in someone’s game", but also a contributor for strengthening stability and security. We should become a "Required Country" for our partners and allies. That's why we need to think realistically about our country, to look out from the outside, to see the processes that are happening with us, which are often quite difficult for our politicians or experts who sometimes think that Georgia is one of the epicenter of world politics.

But I still like to emphasize the fact that we were always in the interests of America and in the area of interest of the West. Eduard Shevardnadze, the ex-president of Georgia, said that if Georgia survived and became an independent state, it was only due to the assistance of the United States. During the existence of the struggle for an independent state, US assistance to Georgia amounted to 4 billion US dollars. I can vividly remember a lot of episodes about how this assistance was carried out, how difficult the processes that took place in our country and around it were, and how there has never been a single day that we did not feel the support of this great state.

DIPLOMAT 5

FOREIGN POLICY

უნდა გახდეს არა ახალი თვის ტკივილი, არამედ პრობლემების მოგვარების თანამონაწილე, არა „ინსტრუმენტი სხვის თამაშში“, არამედ კონტრიბუტორი, ხელისშემწყობი სტაბილურობის და უსაფრთხოების გამყარებაში, გავხდეთ, ასე ვთქვათ, „საჭირო ქვეყანა“ ჩვენი პარტნიორებისათვის და მოკავშირეებისთვის. ამიტომაც, ჩვენ რეალისტურად უნდა ვიფიქროთ ჩვენს ქვეყანაზე, შევეცადოთ გარედან, „სხვისი თვალით“ შევხედოთ ჩვენთან მიმდინარე პროცესებს, რაც ხშირად საკმაოდ რთულად აღსაქმელია ჩვენი პოლიტიკოსებისთვის ან ექსპერტებისთვის, რომლებსაც ხანდახან რატომღაც ჰგონიათ, რომ საქართველო მსოფლიო პოლიტიკის ერთ-ერთი ეპიცენტრია. თუმცა, კვლავ მინდა ხაზი გაუსვა იმ ფაქტს, რომ ჩვენ ყოველთვის ვიყავით ამერიკის, და ზოგადად დასავლეთის, ინტერესების არეალში. როგორც საქართველოს ექს-პრეზიდენტი ედუარდ შევარდნაძე ამბობდა, თუ საქართველო გადარჩა და შედგა, როგორც დამოუკიდებელი სახელმწიფო, ეს მხოლოდ იმიტომ, რომ მას ეხმარებოდა ამერიკის შეერთებული შტატები. დამოუკიდებელი სახელმწიფოს არსებობის პერიოდში აშშ-გან საქართველოსთვის გაწეული დახმარება მთლიანობაში 4 მილიარდ აშშ დოლარამდე შეადგენს. მე შემიძლია უამრავი ეპიზოდი გავიხსენო, თუ როგორ ხორციელდებოდა ეს დახმარება, რამდენად რთული იყო ის პროცესები, რომელიც ჩვენს ქვეყანაში და მის ირგვლივ მიმდინარეობდა, და არ ყოფილა ერთი დღე, რომ ჩვენ არ გვეგრძნო ამ უდიდესი სახელმწიფოს თანადგომა და მხარდაჭერა. მე კარგად მახსოვს ჩვენი ამერიკელი მეგობრების და კოლეგების რჩევა - „დაგვეხმარეთ, რომ დაგეხმაროთ!“ ანუ თქვენს გასაკეთებელ საქმეს თქვენ უნდა მიხედოთ - ჩაატაროთ რეფორმები, შეუქცევადი გახადოთ დემოკრატიული პროცესები, გააძლიეროთ ამ ურთულესი პროცესების ინსტიტუციური კომპონენტი, მათ შორის კანონიერება და სამართლიანობის აღქმა. თუ ეს მოხდება, გვეუბნებოდნენ (და დღესაც გვეუბნებიან) ამერიკელები, შეერთებული შტატების დახმარება და თანადგომა შეუქცევადი იქნება. ასე მაგალითად, ა.წ. ივლისში ამერიკის შეერთებული შტატების მთავრობა ახალ სამხედრო სამწლიან პროგრამას იწყებს, რაც დაეხმარება ჩვენს ქვეყანას თავდაცვისუნარიანობის განმტკიცებაში. ამიტომაც, თუ დავუბრუნდებით აშშ-ს კონგრესის საბიუჯეტო დოკუმენტში საქართველოზე გაკეთებულ ჩანაწერს, ეს მიანიშნებს იმაზე, რომ ჩვენი ხელისუფლება სწორ გზას ადგას და „თავის საქმეს“ აკეთებს, ჩვენი საგარეო ვექტორი ადეკვატურია, ზუსტად არის განსაზღვრული და ჩვენი პოლიტიკა ასევე პარტნიორი ქვეყნების ინტერესებსაც ითვალისწინებს, ჩვენ მათ რადარზე კაშკაშა ვარსკვლავად ვჩანვართ, როგორც წარმატებული სახელმწიფო. მერწმუნეთ, ამერიკელები ამას მხოლოდ ვინმეს მიმართ სიმპათიების გამო არ გააკეთებენ - მათი პოლიტიკა წპრაგმატულია და ისინი სახელმწიფო რესურსს მხოლოდ წარმატებულ და პერსპექტიულ პროექტებში დებენ.

Also, I remember the advice of our American friends and colleagues - "Help us to help!" That means you have to look at your work to make reforms, irreversible democratic processes, strengthen the institutional component of these challenging processes, including perception of legality and justice. If this happens as the Americans said (and are still saying), the United States help and support will be irreversible. An example of this, is the launch of a new military three-year program that will help our country strengthen its defensive capabilities in July by the US government.

So, if we return to the Georgian record in the Budget document of the US Congress, we can clearly see the content of the record as an indication that our government is doing the right thing, doing its job, our foreign vector is adequate, and our country’s policy put into consideration the interests of our partner countries. Indeed, we are shining like a bright star – a successful state, on their radar. Believe me, the Americans will not just do this because of their sympathy, their policy is pragmatic and they put state resources into only successful and prospective projects.

რატომ გაკეთდა ეს ჩანაწერი მაინცდამაინც ახლა 2008 წლის ომიდან 9 წლის შემდეგ?

Today we all know Georgia to be an attractive, stable and comfortable state. Moreover, Georgia has become a country, that assists a big country like the United States, and not only the US, but also other countries. For example, the contingent of the Georgian militaries in the NATO mission in Afghanistan is the largest among non-member states. Everyone recognizes that we are a country with invaluable and special functions.

It is clear that we are not a super-state, of course, we do not have a great military or economic power, but that does

საქართველოს დამოუკიდებელ და სუვერენულ სახელმწიფოდ ჩამოყალიბება ხდებოდა დამოუკიდებლობის მოპოვების პირველივე დღიდან და უნდა ითქვას, რომ ამ პროცესში ჩვენი ქვეყნის ყველა პრეზიდენტმა შეიტანა თავისი წვლილი. ამავე დროს არ უნდა დაგვავიწყდეს ის კატაკლიზმები, რომელთა ფონზე იწყებოდა და ვითარდებოდა ეს 6 DIPLOMAT

Why was this record done now 9 years after the 2008 war?

Establishing Georgia as an independent and sovereign state has been ongoing since the very first day of independence and we must say that every president of we’ve had in this country contributed to this process.

At the same time, we should not forget the cataclysmic background of this difficult process – the Civil war, conflicts in Abkhazia and Tskhinvali region, economic collapse, wars with Russia in 1992-1994 and in 2008, many other negative things that are always associated with systemic shifts, inexperience, mistakes, betrayal, the wheel of invention characteristics of Georgians etc.

But the reforms and modernization implemented after 2012, including a four-point strategic plan for the development of the country, having been launched, will be a continuous process (like a democracy that is a continuous process of constant perfection) indicating that Georgia will become a stronger institutional democracy which will forever lay to rest the "Messianic Politics" (Where some decisions and the overall fate of the country depend on one person's actions.)

Now that we are involved in regional or global processes, we are not operating out of context, because we are building an attractive and strong Georgia (first of all for Georgian citizens!)

And most importantly, we also remember our biggest pain – the occupied territories, and everything with a positive outlook that we are doing in Georgia today is related to solving this painful problem peacefully.

FOREIGN POLICY

ურთულესი პროცესი - სამოქალაქო ომი, კონფლიქტები აფხაზეთსა და ცხინვალის რეგიონში, ეკონომიკური კოლაფსი, ომები რუსეთთან 1992 -1994 და 2008 წლებში, კიდევ მრავალი ნეგატიური რამ, რაც ყოველთვის უკავშირდება სისტემურ ძვრებს, გამოუცდელობას, შეცდომებს, ღალატს, ბორბლის გამოგონების სიხელეს, რაც ასე გვახასიათებს ქართველებს და ა.შ. მაგრამ 2012 წლის შემდგომ განხორციელებული რეფორმები და მოდერნიზება, მათ შორის ქვეყნის განვითარების 4-პუნქტიანი სტრატეგიული გეგმა, რომლის რეალიზება დაწყებულია, გრძელდება და ეს იქნება უწყვეტი პროცესი (ისევე როგორც დემოკრატია, რომელიც მუდმივი სრულყოფის უწყვეტი პროცესია) მიანიშნებს იმაზე, რომ საქართველო გახდება უფრო ძლიერი, ინსტიტუციური დემოკრატია, რომელშიც უკვე სამუდამოდ უგულებელყოფილი იქნება ე.წ. „მესიანური პოლიტიკა“, როდესაც ერთი ადამიანის განწყობაზე და, მაპატიეთ, ხუშტურზე იყო დამოკიდებული ესა თუ ის გადაწყვეტილება და მთლიანობაში ქვეყნის ბედი. დღეს ჩვენ ჩართული ვართ რეგიონულ თუ გლობალურ პროცესებში, ჩვენ არ ვართ ამოვარდნილები კონტექსტიდან, ვაშენებთ ყველასათვის მიმზიდველ და ძლიერ საქართველოს (პირველ რიგში საქართველოს მოქალაქეებისათვის!) და რაც მთავარია, ჩვენ ასევე სულმუდამ გვახსოვს ჩვენი უდიდესი ტკივილი - ოკუპირებული ტერიტორიები, და ყველაფერი ის პოზიტიური, რაც დღეს საქართველოში კეთდება, ამ მტკივნეული პრობლემის მშვიდობიანად მოგვარებას უკავშირდება. დღეს ყველა აღნიშნავს იმას, რომ საქართველო სწორედ ასეთი, მიმზიდველი, სტაბილური, კომფორტული სახელმწიფოა. უფრო მეტიც, საქართველო გახდა ისეთი ქვეყანა, რომელსაც თავადაც შეუძლია დახმარება გაუწიოს ისეთ დიდ ქვეყანას, როგორიც არის ამერიკის შეერთებული შტატები და არა მხოლოდ მას. მაგალითად, ქართველი სამხედროების კონტიგენტი ნატოს- მისიაში ავღანეთში ყველაზე დიდია ალიანსის არაწევრ ქვეყნებს შორის. ყველა აღიარებს, რომ სასარგებლო, ღირებული ქვეყანა გავხდით, რომ განსაკუთრებული ფუნქცია გვაქვს. გასაგებია, რომ ჩვენ არ ვართ სუპერ სახელმწიფო, ჩვენ არ გაგვაჩნია დიდი სამხედრო თუ ეკონომიკური ძალა, მაგრამ დღეს საერთაშორისო თანამეგობრობის მიერ საქართველო აღქმულია როგორც საიმედო, ლოიალური პარტნიორი, რომელთანაც ნებისმიერ ქვეყანას შეუძლია საუბარი სტრატეგიულ საკითხებზე და ჩვენგანაც ელიან შესაბამის სტრატეგიულ ნაბიჯებს და ქმედებებს. სწორედ ამ მიზეზების გამო მოხვდა დღეს უფრო მეტად საქართველო ამერიკის - და საერთოდ დასავლეთის და კონკრეტულად ევროკავშირის - ინტერესების ეპიცენტრში, ვიდრე ეს ოდესმე ყოფილა. როგორც უკვე გვითხარით, მნიშვნელობანი იყო პრემიერმინისტრის ვიზიტი აშშ-ში, რომლის ფარგლებში გაიმართა მაღალის რანგის შეხვედრები ამერიკის პრეზიდენტთან და სხვა სამთავრობო წარმომადგენლებთან. გვიამბეთ ამ შეხვედრების დროს განხილული მნიშნელოვანი საკითხების შესახებ, რა პოზიტიურ შედეგებს უნდა ველოდოთ? შეხვედრები, რომელიც თეთრ სახლში ტარდება ყოველთვის სტრატეგიული ხასიათისაა. უკვე ამ შეხვედრების „გეოგრაფია“ მიანიშნებს იმაზე, რომ ეს უაღრესად მნიშვნელოვანი მოვლენაა. როდესაც ხვდები ამერიკის შეერთებული შტატების პრეზიდენტს, ვიცე-პრეზიდენტს, შემდეგ გაქვს შეხვედრა სახელმწიფო მდივანთან, ამ შეხვედრის შემდეგ გადადიხარ ფინანსთა და ვაჭრობის სამინისტროებში და ხვდები ამ უწყებების პირველ პირებს, რომლებსაც განსაკუთრებული

not prevent us from being perceived as a reliable and loyal partner to the international community, to the extent that any country can speak on strategic issues and expect us to take appropriate strategic steps and actions. For these reasons, we cannot rule out the fact that Georgia has become more and more in the epicenter of the interests of the US and the West and in particular the EU than ever before.

As you have already mentioned, the Prime-minister's visit to the USA was very important and during this visit, high-level meetings were held with the American President and other government representatives. Please tell us about the issues discussed during the meeting, and what are the positive results we should expect?

Meetings held in the White House are known to have a strategic character.

The “Geography” of this meeting gives us some very important fact. When you meet the president of USA, the vice-president, then you had a meeting with the Secretary of State, and after this meeting, you move to the Ministries of Finance and Trade and then you meet the prominent ones (those who have special functions in American power).

Then, it is clear that these are strategic meetings, and one can conclude that “the case has been settled” during these meetings, then you can see why they are interested in you. This is because in America, no one will lose time only because of your sympathy.

Afterwards, there were subsequent important meetings with the US Senate – with the committee chairmen and influential senators. Then, this is indicates and support what I have already talked about from the very beginning, that Georgia is considered as a reliable and necessary partner of the USA, it is one of the guarantors of the strategy of the United States and European States as regards stability in our country and difficult region around it.

The meetings were focused on two-way relations and issues of various critical global or regional dimensions. I have been at these highly important meetings held in the White house and involving other agencies and representatives of our government since 1994. Therefore, I would like to say that I rarely hear such loaded, contextually interesting and strategically diverse conversation. Conversations during these meetings, center on Georgia and our neighbors but without a shadow of doubt, in the strategic and global context, the conversation was interesting for our hosts.

That is why the Prime Minister's visit, his meetings and the “picture” about ongoing processes in our region and in the common world, presented by the prime minister were very interesting for our partners.

Again, our domestic opponents often speak with special pathos and excitement about how Georgia disappeared from the radar, however, these meetings have confirmed that Georgia has its own place in the strategic radar of the United States.

This is part of the US strategy, but it is no less important that there is a great sympathy for our country too, which is so irreversible in the way of reforms and the country's modernization. Georgia is no longer a so-called "post-Soviet" country, Georgia sees its geography and functioning as an European state with strategic goals that we will never turn DIPLOMAT 7

FOREIGN POLICY

ფუნქციები აკისრიათ ამერიკის ხელისუფლებაში, გასაგებია, რომ ეს სტრატეგიული ხასიათის შეხვედრებია - ამ შეხვედრებზე „საქმე კეთდება“ და შენდამი ინტერესი სწორედ ამით არის განპირობებული. ამერიკაში დროს არავინ დაკარგავს მხოლოდ შენდამი სიმპათიების გამო; შემდეგ გადადიხარ უკვე სენატში და გაქვს ძალიან მნიშვნელოვანი შეხვედრები კომიტეტის თავმჯდომარეებთან, გავლენიან სენატორებთან - ეს მიანიშნებს იმაზე, რაზეც უკვე თავიდანვე მოგახსენეთ, რომ საქართველო განიხილება, როგორც საიმედო და საჭირო პარტნიორი, ერთ-ერთი გარანტორი იმისა, რაც გახლავთ ამერიკის შეერთებული შტატების და ევროპული სახელმწიფოების სტრატეგიის ქვაკუთხედი - სტაბილურობა ჩვენს მეტად რთულ რეგიონში და მის ირგვლივ. შეხვედრები ეხებოდა ორმხრივ ურთიერთობებს და სხვადასხვა ურთულეს გლობალური ხასიათის თუ რეგიონული განზომილების საკითხებს. მე ალბათ ყველა უმაღლესი დონის შეხვედრაზე ვყოფილვარ 1994 წლიდან, რაც კი ჩატარებულა თეთრ სახლში თუ სხვა უწყებებში ჩვენი ხელისუფლების წარმომადგენლების მონაწილეობით და მინდა გითხრათ რომ იშვიათად მომისმენია შინაარსობრივად ასეთი დატვირთული, კონტექსტუალურად საინტერესო, სტრატეგიულად მრავალფეროვანი საუბარი. ეს არ იყო მხოლოდ საუბარი საქართველოზე, ჩვენს სამეზობლოზე ეს გახლდათ საუბარი საქართველოზეც და ჩვენს სამეზობლოზეც, ოღონდ სტრატეგიულ, გლობალურ კონტექსტში და სწორედ ამ რაკურსით დანახული პროცესები და მოვლენები აინტერესებდათ ჩვენ მასპინძლებს. ამიტომაც, ამ მხრივ, პრემიერ-მინისტრის ვიზიტი, მისი შეხვედრები და მის მიერ მიწოდებული სურათი რეგიონზე და საერთოდ მსოფლიოში მიმდინარე პროცესებზე ძალიან საინტერესო იყო ჩვენი პარტნიორებისთვის. ისევ და ისევ, ჩვენი შინაური ოპონენტები ხშირად და განსაკუთრებული პათოსით და აღტკინებით ლაპარაკობენ, რომ საქართველო გაქრა რადარებიდან, ამ შეხვედრით კი კიდევ ერთხელ დადასტურდა, რომ ამერიკის შეერთებული შტატების სტრატეგიულ რადარზე საქართველოს აქვს თავი8 DIPLOMAT

away from because it is the choice of Georgian citizens.

America and Georgia celebrate 25th anniversary of diplomatic relations, you have been actively involved in the process of cooperation between these two countries. How would you assess the past years and what perspectives do you see?

For twenty-five years, there was hardly any day that the United States do not to submit a specific contribution to the development of our country. Recall the Baku-Tbilisi-Ceyhan energy project, "Training and Equipping Program", withdrawal of the Russian border guards and Russian military bases from the Georgian territory.

Our American counterparts were helping us solve all these serious issues, and we were getting advises from them. So, if this country is a country just as I’ve been saying to you today, merit must be given to America. But there is a huge contribution from Europeans, especially the European Union.

Yes, it is true that we are not perfect. But if the question “who is perfect?” arises, we will observe that we are perfectly on course in our strategic functions which is irreversible and nothing will make us turn away from. You know why I said this? Each step we have taken forward had the background of high-level Georgian Diplomats. Many of them are no longer with us – Aleksandre Chikvaidze, Levan Mikeladze, Giga Burduli, Tengiz Gordeladze, Levan Ghoghoberidze to mention but a few. But even though they are no longer with us, each of them had contributed to the development of our country's diplomatic relationship.

History appears difficult to assess, but sometimes, we find politicians and experts rushing into an assessment of history.

Georgia gained independence during the presidency of our first president, Mr. Zviad Gamsakhurdia, but as soon as it comes to his foreign policy, we face strong criticism, especially from western politicians and experts. The truth is that things were I want to tell you that not so easy then to the extent that there

FOREIGN POLICY

სი ადგილი. ეს უკვე ამერიკის სტრატეგიის ნაწილია, მაგრამ არანაკლებ მნიშვნელოვანია ისიც, რომ დიდია სიმპათია ჩვენი ქვეყნის მიმართაც, რომელიც ასე შეუქცევად მიიწევს წინ რეფორმების და ქვეყნის მოდერნიზების გზაზე და ეს უკვე აღარ არის ე.წ. „პოსტ-საბჭოური“ ქვეყანა, ხედავს საკუთარ გეოგრაფიას და ფუნქციას, როგორც ევროპულ სახელმწიფოს, გაქვს სტრატეგიული მიზნები, რომლებსაც არასოდეს გადაუხვევ, რადგან ეს საქართველოს მოქალაქეების არჩევანია. ამერიკა და საქართველო წელს დიპლომატიური ურთიერთობების 25 წლისთავს ზეიმობს, თქვენ მთელი ამ წლების მანძილზე აქტიურად ხართ ჩართული ამ ორი ქვეყნის თანამშრომლობის პროცესში. როგორ შეაფასებდით განვლილ წლებს და რა პერსპექტივებს ხედავთ? ამ ოცდახუთი წლის განმავლობაში არ ყოფილა არცერთი დღე, რომ აშშ-ს კონკრეტული წვლილი არ შეეტანოს ჩვენი ქვეყნის განვითარებაში. გავიხსენოთ, ბაქო-თბილისი-ჯეიჰანის ენერგოპროექტი, „წვრთნისა და აღჭურვის პროგრამა“, ჯერ რუსი მესაზღვრეების და შემდგომ რუსების სამხედრო ბაზების გაყვანა საქართველოს ტერიტორიიდან. ყველა ამ ურთულესი საკითხების გადაწყვეტაში ჩვენს გვერდით იყვნენ ჩვენი ამერიკელი კოლეგები, გვეხმარებოდნენ, გვაძლევდნენ რჩევებს და თუ ეს ქვეყანა შედგა ისეთ ქვეყნად როგორიც არის და როგორზეც მე დღეს თქვენთან ვსაუბრობ, დიდწილად ეს ამერიკის დამსახურებაა. თუმცა დიდია ევროპელების წვლილიც, კონკრეტულად ევროკავშირის. გასაგებია, რომ ჩვენ არ ვართ სრულყოფილი. თუმცა ჩნდება კითხვა, აბა, ვინ არის სრულყოფილი? მაგრამ ჩვენ მტკიცედ ვადგავართ ჩვენ სტრატეგიულ კურს, ის შეუქცევადია და არაფერი არ გვაიძულებს მას გადაუხვიოთ! და იცით კიდევ რატომ ვამბობ ამას? ჩვენი ყოველი წინ გადადგმული ნაბიჯის უკან კონკრეტული და მაღალი კლასის ქართველი დიპლომატია, ბევრი მათგანი უკვე ჩვენთან აღარ არის ალექსანდრე ჩიკვაიძე, ლევან მიქელაძე, გიგა ბურდული, თენგიზ გორდელაძე, ლევან ღოღობერიძე და კიდევ ბევრი სხვა. თითოეულმა მათგანმა დიდი წვლილი შეიტანა ჩვენი ქვეყნის დიპლომატიის განვითარებაში. ისტორია ძალიან რთული რამ არის და ზოგჯერ პოლიტი-

were mistakes and even betrayal.

I would like to recall a letter sent by Mr. Zviad Gamsakhurdia to the US Secretary of State James Baker in which the President speaks about Georgia as an independent state, a country that needs democratic development and in this letter, he cites quotations from the works of Thomas Jefferson and other American politicians. The letter says that Georgia needs US assistance and this was when Mr. Gamsakhurdia is perceived by a number of American politicians as a man who "goes against the flow." Some of the well-outlined copies of this letter were given to me by a former Georgian MP who found this document somewhere in our parliament building.

Recently, I asked my friend who is well positioned in the United States government the fate of this letter. The response of this American friend was interesting to me because I found out that this letter had not even gone from Tbilisi. This is our history, which Eduard Shevardnadze, Aleksandre Chikvaidze, Irakli Menagharishvili, and of course, our Rose Revolution representatives, Mikheil Saakashvili have all contributed to.

There were lots of mistakes, because in this process we were studying what independence is, what sovereignty is and what diplomacy is.

Support of USA is even more important in the light of Russia’s actions, it is essential to ask about the policy of the Government of Georgia towards Russia, which firstly was focused on dialogue but going by the last statements the Georgian side clearly condemns what is happening in the occupied territories and declares that Russia is behind this. What is your opinion and why did the attempt to have a dialogue proved unsuccessful?

There has always been an attempt to have some kind of dialogue with Russia, however, the result of this attempt, is another matter entirely. Mr. Saakashvili tried to have a dialogue with the Russians, and this fact is confirmed by his conversational recordings, letters and interviews given by him in Russian newspapers.

It is also known that under the direction of Saakashvili our economic and commercial objectives which had the most

DIPLOMAT 9

FOREIGN POLICY

კოსები და ექსპერტები ჩქარობენ შეფასებების გაკეთებისას. საქართველომ ხელახლა მოიპოვა დამოუკიდებლობა ჩვენი პირველი პრეზიდენტის ბატონი ზვიად გამსახურდიას პრეზიდენტობის დროს, მაგრამ როგორც კი მის მიერ გატარებულ საგარეო პოლიტიკას შეეხება საქმე, მაშინვე მძაფრ კრიტიკას ვხვდებით, განსაკუთრებით კი დასავლელი პოლიტიკოსების თუ ექსპერტების მხრიდან. მინდა გითხრათ, რომ ყველაფერი ასე მარტივად არ იყო. გასაგებია, იყო შეცდომებიც, იყო ღალატიც. ბევრი რამ იყო... მინდა გავიხსენო ერთი წერილი, რომელიც ბატონმა ზვიად გამსახურდიამ მიწერა იმ მომენტისათვის აშშ-ს სახელმწიფო მდივანს ჯეიმს ბეიკერს, რომელშიც პრეზიდენტი საუბრობს საქართველოზე, როგორც დამოუკიდებელ სახელმწიფოზე, ქვეყანაზე, რომელსაც უნდა დემოკრატიული გზით განვითარება და მას მოყავს ციტატები ტომას ჯეფერსონის და სხვა ამერიკელი პოლიტიკოსების ნაშრომებიდან. წერილში ნათქვამია, რომ საქართველოს სჭირდება აშშ-ს დახმარება და ეს ხდება მაშინ, როდესაც ბატონი გამსახურდია რიგი ამერიკული პოლიტიკოსის მიერ აღქმულია, როგორც ადამიანი, რომელიც „მიდის დინების საწინააღმდეგოდ“. ზვიად გამსახურდიას ამ წერილის რომელიღაც კარგად გაყვითლებული ეგზემპლიარი ამ ორი წლის წინა მომაწოდა ერთმა ყოფილმა ქართველმა პარლამენტარმა, რომელსაც ეს დოკუმენტი სადღაც მიგდებული უპოვნია ჩვენი პარლამენტის შენობაში. სულ ახლახან, ჩემს მეგობარს, რომელსაც დღესაც მაღალი თანამდებობა უკავია აშშ-ში, მოვკითხე ამ წერილის ბედი, მაინტერესებდა ამერიკელების პასუხი და გაირკვა, რომ ეს წერილი თბილისიდან არც კი გასულა. აი ასეთი იყო ჩვენი ისტორია, რომლის გაგრძელებაა ედუარდ შევარდნაძე, ალექსანდრე ჩიკვაიძე, ირაკლი მენაღარიშვილი, რა თქმა უნდა, ჩვენი ვარდების რევოლუციის წარმომადგენლები, მიხეილ სააკაშვილი, ყველამ თავისი წვლილი შეიტანა. იყო უამრავი შეცდომაც, რადგან ამ პროცესში ვსწავლობდით, თუ რა არის დამოუკიდებლობა, რა არის სუვერენიტეტი და საერთოდ დიპლომატია. აშშ-ს მხარდაჭერა კიდევ უფრო მნიშვნელოვანია რუსეთის ქმედებების ფონზე, აუცილებლად უნდა გკითხოთ საქართველოს მთავრობის პოლიტიკაზე რუსეთის მიმართ, რომელიც თავდაპირველად იყო დიალოგზე ორიენტირებული, ბოლო განცხადებებით კი ქართული მხარე აშკარად გმობს იმას რაც ოკუპირებულ ტერიტორიებზე ხდება და აცხადებს, რომ რუსეთი დგას ამ ყველაფრის უკან, როგორ ფიქრობთ რატომ არ გაამართლა დიალოგის მცდელობამ? ყოველთვის იყო მცდელობა, რომ ჩვენ რაღაც ფორმით დიალოგი გვქონოდა რუსეთთან, რა გამოგვდიოდა, ეს უკვე სხვა საქმეა, მცდელობა ჰქონდა ბატონ სააკაშვილსაც, ამას ადასტურებს მისი საუბრის ჩანაწერები, წერილები, მის მიერ რუსულ გაზეთებში მიცემული ინტერვიუები. ცნობილია აგრეთვე, რომ სწორედ სააკაშვილის მმართველობის დროს იქნა გასხვისებული ყველაზე მნიშვნელოვანი სტრატეგიული ხასიათის ეკონომიკური თუ კომერციული ობიექტები, რაც ჩვენ ქვეყანას გააჩნდა ანუ ეტყობა, რომ სააკაშვილი ასე ცდილობდა რუსების „მოთაფლვას“ ჩვენ ურთულესი გეოგრაფია გვარგუნა ღმერთმა და უნდა შევეცადოთ გვქონდეს რაც შეიძლება ნორმალური ურთიერთობა ნებისმიერ მეზობელ ქვეყნებთან, განსაკუთრებით რუსეთთან. საკმარისია შევხედოთ რუკას და დავინახავთ რომ მსოფლიოს ერთი მეექვსედი უკავია რუსეთს, იგი არის ევროპული სახელმწიფო და ამავდროულად ესაზღვრება წყნარი 10 DIPLOMAT

a day of rigid statements against Russia, however, this result has brought nothing good. Once, the previous US Secretary of State Colin Powell asked me what I can call a half joke which goes thus "Can you make such statements not once a day, but once a week?"

After Saakashvili came to power, I was the foreign minister for five months and I was on his first visit to Moscow where he first met with Putin. I did not attend the meeting directly because Sergei Prikhodko, who was the assistant of the Russian president in this period, stopped me at the door and told me that it would be a vis-à-vis (face to face) meeting.

Afterwards, we learned that one Mikhail Saakashvili and 12 Russian diplomats or representatives of other "interesting" professions were together with Putin.

The conversation lasted for three hours, however, the issues they discussed was unknown to me. But I remembered very well how excited and agitated Mr Putin and Mr Saakashvili were and how satisfied they were with the conversation. After that, we had a working lunch and they were talking very happy and cheerfully, (though that is how it looked from the outside).

What was the conversation during this "closed" meeting? what about the agreement they had which caused them to be in such a cheerful mood? what happened afterwards, which caused Putin’s rage making him to brutally punished Georgia that shares same religion with Russia? Only Saakashvili knows these answers, but it would be good for us to also know them.

There is one more thing that we should understand, and this is that no one in the world will fight against Russia because of our country. So we must be rational and pragmatic, and we must also consider whether any of our statements, actions or

FOREIGN POLICY

ოკეანის რეგიონს, ჩინეთს, მონღოლეთს, ის არის აგრეთვე კავკასიური სახელმწიფოც, ამიტომ ჩვენ რეალისტურად, პრაგმატულად უნდა შევხედოთ რუსეთთან ურთიერთობებს, თუმცა ეს იმას არ ნიშნავს რომ რამე ჩვენი სტრატეგიული დღის წესრიგიდან უნდა დავთმოთ, პირველ რიგში რუსეთის მიერ ოკუპირებული ტერიტორიები ან კიდევ ჩვენი ევროპული და ევრო-ატლანტიკური კურსი. ჩვენ ამ ყველაფერს რუსეთთან, ასე ვთქვათ, „ერთი-ერთზე“ დარჩენილები ვერ მოვახერხებთ. ჩვენი გვჭირდება ჩვენი დასავლელი პარტნიორების დახმარება, რომლებსაც საკუთარი პრობლემები აქვთ მოსაგვარებელი რუსეთთან. ამიტომაც აქ ვინმეს სიყვარულზე ან კიდევ სიძულვილზე კი არ უნდა იყოს ლაპარაკი, არამედ ჩვენი პრობლემების მოგვარებაზე, რაც დასავლეთის ჩართულობითაც არ გახლავთ ადვილი. გასაგებია, რომ შეუძლებელია ოკუპანტი რუსეთი რომელიმე ქართველს უყვარდეს, მაგრამ პრობლემის მოგვარება დიალოგის მეშვეობით ხდება ხოლმე. ეს არ არის მარტივი. რუსეთთან კი „დიალოგი“ ტრადიციულად ძალიან მძიმეა, ხისტია და ეს მხოლოდ ქართველებს არ უგრძვნიათ. „დიალოგი ინტერესების დათმობის გარეშე“ - ეს უნდა იყოს ჩვენი ფორმულა, თუმცა ამ პროცესში აუცილებელი იქნება „სხვისი ინტერესების გათვალისწინება“ ან მათი უგულებელყოფა თუ ამის ძალა გაქვს. ამიტომაც აღვნიშნე ყველაფრის კონტექსტში (მეგობრის და მტრის პოზიციების) დანახვა, რეალისტური და პრაგმატული მიდგომების გამოყენება. მესმის, რომ რთულ მატერიაზე, შეიძლება კიდევაც მტკივნეულზე, ვსაუბრობ, მაგრამ ასეთი ჩვენი გეოგრაფია და რეალობაც. დღეს საქართველო არის ოკუპირებული რუსეთის მიერ. მათი პოლიტიკა ჩვენს მიმართ ბოლო საუკუნეების განმავლობაში ყოველთვის იმპერიული, ხისტი და ცინიკური იყო

important strategic nature were alienated. It seems that Saakashvili tried to coax the Russians this way.

God gave us the most difficult geography and we should try to have normal relations with any neighboring country, especially with Russia. It is enough to look at the map and see that one sixth of the world is held by Russia. It is an European state, but it is also bordered by the Pacific ocean region, China and Mongolia. It is also a Caucasian state, so we should look at our relations with Russia at realistic and pragmatic way. Although it does not mean that we have to compromise from our strategic agenda, say compromise on the occupied territories by Russia, or on our European and Euro-Atlantic course.

It is important for us to know that we cannot deal with Russia alone on this. We need our western partners’ support. Though, they also have their own problems to solve with Russia. That is why anyone here should not talk about someone’s love or hate, but rather solve our problems which is not easy engaging the west. Without any doubt, it is impossible for any Georgian to love Russia because of the occupation, but it is possible to solve the problems through dialogue. Though that will not be easy.

Traditionally, dialogue with Russians is very hard and tough and this feeling is not only shared by Georgians. “Dialogue without concession of our interests” should be our formula but in this process it will be necessary “taking into consideration the interests of others” or their neglect if you have the power.

That is why I have remarked to see everything in context (position of friend and enemy) and use realistic and pragmatic approaches. I understand that I am talking about difficult issues, even painful, but that is the reality of our geography and entity.

Today Georgia is occupied by Russia. Their policy towards us has always been imperial, hard and cynical over the past centuries and it has not started since the collapse of Soviet Union. It is a known that Russia's interests in Georgia were determined and developed long time ago. At the beginning of the nineteenth century, their interest was to control the Caucasus Ridge from both sides, and that is why the Russian rulers started the "Big Caucasian War", which lasted almost 40 years. Implementation of this goal was easy in Soviet times. At that time everything was arranged “easily”. After the collapse of the USSR, the imperial ambitions in Russia have not faded and the idea of controlling the Caucasus from both sides remained on their agenda. This idea was completed by Russia in 2008.

Sincerely, this is a difficult topic to delve into, so let's talk about it another time.

It is clear that we have difficult geographical location, there are Russian imperialist goals, but what do you think is the solution?

First of all, we need Georgia to be a strong, democratic and economically developed state involved in global processes. It is clear that the existence of such Georgian is not in the interest of Russia, because it still wants to dominate and control its neighbors, and in this is its "strength".

That's why we need the support of the US, European countries and intensive relations with international organizations, but we will definitely need - and we have already talked about it to dialogue with Russia. Mr. Saakashvili had a very rigid rhetoric about Russia that contains at least a hundred times DIPLOMAT 11

FOREIGN POLICY

და ეს არ დაწყებულა საბჭოთა კავშირის დაშლის შემდეგ. ცნობილია, რომ რუსეთის ინტერესები დიდი ხნის წინ განისაზღვრა და ჩამოყალიბდა. მეცხრამეტე საუკუნის დასაწყისში კი მათი ინტერესი იმაში მდგომარეობდა, რომ ორივე მხრიდან გაეკონტროლებინათ კავკასიის ქედი და სწორედ ამიტომ წამოიწყეს რუსეთის მმართველებმა „დიდი კავკასიური ომი“, რომელიც თითქმის 40 წელი გაგრძელდა. ამ მიზნის განხორციელება საბჭოთა პერიოდში ადვილად ხერხდებოდა - მაშინ ყველაფერი „ადვილად“ გვარდებოდა. სსრკ-ს დაშლის შემდეგ იმპერიული ამბიციები რუსეთში არ განელებულა და ორივე მხრიდან კავკასიის გაკონტროლების იდეა მათ დღის წესრიგში დარჩა. ეს იდეა რუსეთმა 2008 წელს აღასრულა. ესეც რთული თემაა და მოდით ამაზე სხვა დროს ვისაუბროთ. გასაგებია რთული გეოგრაფიული მდებარეობა, რუსეთის იმპერიალისტური მიზნები, მაგრამ თქვენ რაში ხედავთ გამოსავალს? პირველ რიგში ჩვენ გვჭირდება, რომ საქართველო იყოს ძლიერი, დემოკრატიული, ეკონომიკურად განვითარებული სახელმწიფო, ჩართული გლობალურ პროცესებში. გასაგებია ისიც, რომ სწორედ ამგვარი „საქართველოს“ არსებობა არ შედის რუსეთის ინტერესებში, რადგან მას კვლავ სურს დომინირება, მეზობლებზე კონტროლი და სწორედ ამაში ხედავს საკუთარ „სიძლიერეს“. ამიტომაც, ჩვენ გვჭირდება აშშ-ს, ევროპული ქვეყნების მხარდაჭერა და საერთაშორისო ორგანიზაციებთან ინტენსიური ურთიერთობა, მაგრამ ჩვენ აუცილებლად დაგვჭირდება ასევე - და ამაზე ზემოთ უკვე ვილაპარაკეთ - დიალოგი რუსეთთან. ბატონ სააკაშვილს ჰქონდა ძალიან ხისტი რიტორიკა რუსეთის მიმართ და დღეში ასჯერ იყო რუსეთის მიმართ ხისტი განცხადებები, თუმცა ამან შედეგად კარგი არაფერი მოგვიტანა. ერთხელ აშშ-ს მაშინდელმა სახელმწიფო მდივანმა კოლინ პაუელმა ნახევრად ხუმრობით კიდევაც მკითხა „შეგიძლიათ ასეთი განცხადებები დღეში ერთხელ კი არა, არამედ კვირაში ერთხელ გააკეთოთ?“ სააკაშვილის პრეზიდენტად მოსვლის შემდეგ, ხუთი თვე ვიყავი საგარეო საქმეთა მინისტრი და მე მას ვახლდი პირველი ვიზიტის დროს მოსკოვში, როდესაც პუტინთან ჰქონდა პირველი შეხვედრა. უშუალოდ შეხვედრას არ ვესწრებოდი, ვინაიდან სერგეი პრიხოდკომ, რუსეთის პრეზიდენტის მაშინდელმა თანაშემწემ, კარებში გამაჩერა და მითხრა, რომ ეს იქნება შეხვედრა ერთი-ერთზე, თუმცა შემდეგ გავიგეთ, რომ პუტინთან ერთად იმყოფებოდნენ ერთი მიხეილ სააკაშვილი და 12 რუსი დიპლომატი, თუ კიდევ სხვა „საინტერესო“ პროფესიის წარმომადგენლები. სამი საათის მანძილზე გაგრძელდა საუბარი, თუმცა რა საკითხებს შეეხნენ ეს ჩემთვის უცნობია. თუმცა ძალიან კარგად მახსოვს, რამდენად გახარებულები და აჟიტირებულები გამოვიდნენ ბატონი პუტინი და ბატონი სააკაშვილი და რამდენად კმაყოფილები იყვნენ იმ საუბრით, რომელიც მათ ჰქონდათ სამი საათის განმავლობაში. ამის შემდეგ იყო სამუშაო ლანჩი და იქაც ასე მხიარულად და გახარებულები ლაპარაკობდნენ. ეს რაც გარედან ჩანდა. კიდევ ერთხელ, რაზე იყო საუბარი ამ „დახურული“ შეხვედრის დროს, რაზე მორიგდნენ პუტინი და სააკაშვილი, რამაც განაპირობა მათი ასეთ მხიარულ ხასიათზე ყოფნა და რა მოხდა შემდგომ, რამაც ასე „გააბრაზა“ პუტინი და რომელმაც უკვე 2008 წელს ასე სასტიკად დასაჯა ერთმორწმუნე საქართველო - ეს მე არ ვიცი. ეს მხოლოდ სააკაშვილმა იცის, თუმცა ამის ცოდნა კარგი იქნებოდა.

12 DIPLOMAT

steps should be oriented on a particular outcome. Foreign policy is not so easy as it sounds, because every job requires management and fewer emotions: I will cite Winston Churchill, in today's world of politics, when he said that rarely are there permanent partners – there should only be constant interests and in today's globalized world they need proper management for realization.

In this context, as experts say, in different situations, it will be Russia or Turkey, or Georgia or Jordan, or any other country. In certain circumstances, a particular state may be an opponent or an adversary, and others supportive or neutral. We cannot rule out the fact that such "support" can influence the outcome of the deal, and "big countries" have been able to do this over the centuries. That is why we need to be cautious and at the same time have a knowledge of the existing foreign policy and security context.

The strategy of our government include the orientation of the West, Europe, NATO or the EU and good normal relations with neighbors. As a matter of fact, the whole world find it hard to talk with Russia, however, such a dialogue strategy, with the full protection of our interests, is more beneficial for us to solve our problems. And I will repeat over and over again, this is not an easy task.

Herbert Salber, the EU special representative for the South Caucasus met Anatoly Bibilov South Ossetia's de facto leader and congratulated him on his "victory" in the so-called presidential election. What do you think about the political basis of this message and how dangerous it is for Georgia?

I will call this a diplomatic error, in fact, our head of foreign affairs had a conversation on this with Mr. Salber and noted that this person made a huge mistake. Do not forget that so-called "Salbers" are quite a lot around us and can sometimes hear even more rigid statement from the representatives of any other country. The main thing is to be a successful country and to do this, we must have more friends and allies and the ability to react to any effort like this and use the potentials and resources that our country has today.

Do not think that as soon as western politicians or experts wake up they are actually thinking about Georgia. As

FOREIGN POLICY

არის კიდევ ერთი რამ, რაც ჩვენ უნდა გავაცნობიეროთ: ჩვენს გამო არავინ მსოფლიოში საომარ მოქმედებებს რუსეთთან არ დაიწყებს და ამიტომაც უნდა ვიყოთ რაციონალურები, პრაგმატულები და იქნება ეს ჩვენი ნებისმიერი განცხადება, ქმედება თუ ნაბიჯი, ყველაფერი კონკრეტულ შედეგზე უნდა იყოს ორიენტირებული. ეს არ არის ადვილი, საგარეო პოლიტიკას, როგორც ყველა ნებისმიერ საქმეს ჭირდება მართვა და ნაკლები ემოციები: დღევანდელ მსოფლიო პოლიტიკაში, დავესესხები უინსტონ ჩერჩილს, იშვიათად თუ არსებობენ მუდმივი პარტნიორები - არსებობს მუდმივი ინტერესები და დღევანდელ გლობალიზებულ მსოფლიოში მათ რეალიზებას სათანადო მართვა ჭირდება. ამ კონტექსტში, როგორც ექსპერტები ამბობენ, სხვადასხვა სიტუაციაში, რუსეთი იქნება ეს თუ თურქეთი, ან საქართველო თუ იორდანია, ან ნებისმიერი სხვა ქვეყანა, გარკვეულ გარემოებაში შეიძლება კონკრეტული სახელმწიფო იყოს ოპონენტი ან სულაც მოწინააღმდეგე, სხვა შემთხვევაში კი მხარდამჭერი ან სულაც ნეიტრალური. არ არის გამორიცხული, რომ ამგვარი „მხარდაჭერა“ გარიგების შედეგი იყოს და ამას „დიდი ქვეყნები“ საუკუნეების განმავლობაში ახერხებდნენ. ამიტომაც ჩვენ სიფრთხილეც და ამავდროულად არსებული საგარეო თუ უსაფრთხოების კონტექსტიც ცოდნა გვჭირდება. ჩვენი ხელისუფლების სტრატეგიაა: ორიენტაცია დასავლეთზე, ევროპაზე, ეს იქნება, ნატო თუ ევროკავშირი, კეთილი, ნორმალურ ურთიერთობები მეზობლებთან. მთელ მსოფლიოს უჭირს რუსეთთან დალაპარაკება, თუმცა ასეთი დიალოგის სტრატეგია, ჩვენი ინტერესების სრული დაცვით, უფრო ხელსაყრელია ჩვენთვის ჩვენი პრობლემების მოსაგვარებლად. კიდევ და კიდევ: ეს არ არის ადვილი საქმე. ევროკავშირის სპეციალური წარმომადგენელი სამხრეთ კავკასიასა და საქართველოს კრიზისების საკითხებში ჰერბერტ ზალბერი ე.წ. სამხრეთ ოსეთის დე-ფაქტო პრეზიდენტ ანატოლი ბიბილოვს შეხვდა, - ამის შესახებ ოსური მედია იუწყება. მედია საშუალების ინფორმაციით, ევროკავშირის წარმომადგენელმა ანატოლი ბიბილოვს ე.წ. საპრეზიდენტო არჩევნებში "გამარჯვება" მიულოცა. როგორ ფიქრობთ რა პოლიტიკური საფუძველი შეიძლება ედოს ამ გზავნილს და რამდენად საფრთხის შემცველია ეს საქართველოსთვის? ეს იყო, მე ვიტყოდი, დიპლომატიური ლაფსუსი, ამაზე საუბარი ქონდათ ჩვენი საგარეოს ხელმძღვანელობას ბატონ ზალბერთან და აღინიშნა, რომ ამ ადამიანმა დაუშვა დაუშვებელი. არ დაგვავიწყდეს, რომ ე.წ. .„ზალბერები“ საკმაოდ ბევრნი არიან ჩვენს ირგვლივ და შეიძლება ზოგჯერ უფრო ხისტი განცხადებაც კი მოვისმინოთ რომელიმე სხვა ქვეყნის წარმომადგენლის მხრიდან. მთავარია ჩვენ ვიყოთ წარმატებული ქვეყანა, ჩვენ გვყავდეს უფრო მეტი მეგობარი და მოკავშირე და ასევე გვქონდეს უნარი რეაგირება მოვახდინოთ ნებისმიერ ამგვარ მცდელობაზე და გამოვიყენოთ ის პოტენციალი და რესურსი რომელიც ჩვენ ქვეყანას დღეს გააჩნია. ნუ გვგონია, რომ დასავლელი პოლიტიკოსები თუ ექსპერტები გაღვიძებისთანავე მხოლოდ საქართველოზე ფიქრობენ. როგორც ეს ზემოთ აღვნიშნეთ, იქაც სხვა ინტერესებია, ყველა ქვეყანას, სხვა ქვეყნებში მყოფ პოლიტიკოსებს, მოღვაწეებს, თავისი კავშირები და ინტერესები, მათ შორის, მერკანტილურიც, გააჩნიათ იგივე რუსეთთან, სხვა ქვეყნებთან, ამიტომ ჩვენ ნუ გვგონია, რომ ეს ხალხი მყისიDIPLOMAT 13

FOREIGN POLICY

ერად დაიწყებს საქართველოზე ფიქრს. სხვა კონტექსტშიც უნდა შევხედოთ ჩვენ ქვეყანას და იმ დინამიურ პროცესებს, რომელიც ჩვენთან და ჩვენს გარშემო მიმდინარეობს და შევეცადოთ ყოველთვის ცოტა შორს გავიხედოთ, იმიტომ რომ დღეს ყველაფერი ერთმანეთთან ძალიან ახლოსაა და მჭიდროდ არის დაკავშირებული. ვცხოვრობთ გლობალიზებულ სამყაროში, სადაც უსაფრთხოება, განვითარება, სტაბილურობა, დამოუკიდებლობა, სუვერენიტეტი, ერთმანეთზე დამოკიდებული ცნებებია. ამიტომ ამ რეალობაში ჩვენ ქვეყანას უნდა შევხედოთ გარედან და შიგნიდან გავაძლიეროთ. „ქაოსის თეორიაში“ პეპლის ერთ გაფარფატებას ერთ ქვეყანაში შესაძლოა კატაკლიზმები მოყვეს სულ სხვა კონტინენტზე. ასეა პოლიტიკაში და დიპლომატიაში. ნატოს მინისტერიალზე და სამიტზე საქართველო არ უხსენებიათ, როგორ ფიქრობთ რა იყო ამის მიზეზი? შეიძლება ეს კარგიც არის, ვინაიდან ის საქმე, რაც კეთდება ამ ორგანიზაციასთან ურთიერთობაში, გაათმაგებულად, უფრო მაღალი ტემპით მიმდინარეობს და ყველაფერზე ხმამაღლა ლაპარაკი და ჟივილ-ხივილის ატეხვა არ არის ხოლმე საჭირო. ძირითადში, პოლიტიკა სულ მუდამ იყო კულუარული, დელიკატური ხასიათის. ისევ „რადარებზე ყოფნასთან“ დაკავშირებით, დაწყებული 2012 წლიდან ხშირი კონტაქტები მაქვს ნატოს წარმომადგენლებთან და შემიძლია ვთქვა, რომ ჩვენ ასე ახლოს არ ვყოფილვართ არც ნატოსთან და არც ევროკავშირთან. თუ იმ კონკრეტული მინი-სამიტზე არ მიგვიწვიეს ან მის რომელიმე დოკუმენტში არ მოვხვდით ეს უკვე დიდი ხნის წინ დამკვიდრებული ტრადიციაა და ამგვარ ღონისძიებებზე პარტნიორ ქვეყნებს არ პატიჟებენ. ასე იყო სულ და ეს მხოლოდ ამ სამიტზე არ მომხდარა! მაგრამ ამავე დროს რეალობასაც შეხედეთ და ფაქტებს. მთავარია ჩვენ განვსაზღვროთ ჩვენი ურთიერთობები, გავაცნობიეროთ წარმატებები თუ წარუმატებლობები. ჩვენ გვაქვს ნატოს ცენტრები, წვრთნები, წარვმართავთ პოლიტიკურ დიალოგს და ასე ა.შ.. სწორედ ეს ხელშესახები ფაქტებია ყურადსაღები ამ შემთხვევაში და არა ის, რატომ არ მოვხვდით გასულ ან რომელიმე სხვა მინისტერიალზე. საერთოდ შევეჩვიოთ საუბარს ფაქტებზე დაყრდნობით! პოლიტიკურადაც ცხელი თვე თურქეთის პრემიერის ვიზიტით დაგვირგვინდა, რა იყო ორი ქვეყნის პრემიერის შეხვედრის მთავარი გზავნილები? დამოუკიდებლობის დღიდან, თურქეთი არის ჩვენი საიმედო და სტრატეგიული პარტნიორი, რა თქმა უნდა ჩვენ რთული ისტორია გვქონდა ამ ქვეყანასთან, მაგრამ თუ ჩვენ ამერიკაზე ვამბობთ, რომ თუ არა ამერიკა ჩვენ ვერ გადავრჩებოდით, ასევე აუცილებლად უნდა ითქვას, რომ 1990იან წლებში თურქეთთან ურთიერთობებმა შეგვანარჩუნებინა პოლიტიკური და ეკონომიკური სტაბილურობა. რა თქმა უნდა, თურქეთთან ურთიერთობა სტრატეგიული ხასიათის არის, პრემიერის ილდირიმის ეს ბოლო ვიზიტიც კომპლექსური ხასიათის იყო. უკვე მეორედ გაიმართა ასეთი მაღალი დონის სამთავრობო კომისიის შეხვედრა და ეს ფაქტი მნიშვნელოვანია ორმხრივ ურთიერთობებში. მათთან ერთად განვიხილეთ მიმდინარე ეკონომიკური საკითხების მთელი კომპლექსი, რაც თავისთავად კიდევ უფრო გააძლიერებს ამ ორი ქვეყნის სტრატეგიულ ურთიერთობებს. ინტერვიუში მოცემულია ბატონი თედო ჯაფარიძის პირადი მოსაზრებები.

14 DIPLOMAT

mentioned above, there are other interests, all the countries, politicians and figures in these countries have to boost their connections and interests and this include mercantile trading with Russia and other countries, so, we should not think that these people will start thinking about Georgia instantly.

We should look at our country in other contexts and the dynamic processes that are going on around us. Also, we should try to look a little bit far, because today everything is close to each other and closely linked. We live in a globalized world where security, development, stability, independence, sovereignty, are dependent on each other.

So since this is the reality, we should look to our country from the outside and strengthen it from the inside. Based on the theory of chaos, the butterfly effect is sensitively dependence on an initial conditions in which a small change in one state of a deterministic nonlinear system can result in large differences in a later state.

Georgia was not mentioned at the NATO Ministerial summit, what do you think was the reason?

Maybe it's good, because the work is not done, and with this organization (NATO) going on at a much higher level it is not necessary to speak loudly about everything.

In principle, politics was always a backstage discussion of a delicate nature. Again, being on the radars, Since 2012 I have frequent contacts with NATO representatives and I can say that we have never been so close to NATO or the EU as we are today. If we did not attend a particular minisummit or we did not get into one of the documents, this is a long-established tradition and the partner countries are not invited on such events. It was always like this and it did not happen at this summit. But at the same time, if we look at reality and facts, the main thing is to determine our relationships, to realize success or failures.

We have NATO centers, military training, managing political dialogue and etc. These are the tangible facts in this case, so it is not important that we did not partake in previous or any other NATO ministerial summit. Let’s get used to facts based talks.

The Turkish Prime Minister's visit culminated into the hottest political month, what were the main messages of the two prime ministers meeting?

Since the independence of Georgia, Turkey has been our reliable and strategic partner, of course we had a difficult history with this country, but if we say that without America we could not survive then you can say that in the 1990s, our relations with Turkey kept us politically and economically stable.

Of course, the relationship with Turkey is strategic, and this last visit of the Turkish Prime Minister Ilidir was of a complex character. This is the second time that the high level governmental commission meeting has been held and this fact is important in bilateral relations. We had discussed with them the whole complex of current economic issues and this will further strengthen the strategic relations of the two countries.

The interview is based on the personal thoughts of Mr Tedo Japaridze

DIPLOMAT 15

NEIGHBOURHOOD

ინტერვიუ თურქეთის პრემიერ-მინისტრ

ბინალი ილდირიმთან

THE Q&A WITH THE PRIME MINISTER

OF TURKEY BINALI YILDIRIM ნინო შარაშიძე NINO SHARASHIDZE

EXCLUSIVE ურქეთი და საქართველო აღნიშნავენ დიპლომატიური ურთიერთობის 25 წელს. ისარგებლეთ რა მოცემული ვითარებით, ესწრებით თურქეთ–საქართველოს მაღალი დონის სტრატეგიული თანამშრომლობის საბჭოს მეორე სხდომას თბილისში. როგორ შეაფასებდით ამ პარტნიორობას და რა მიმართულებით შეიძლება გაღრმავდეს თანამშრომლობა?

თ

აღვნიშნავთ რა ჩვენ ქვეყნებს შორის დიპლომატიური ურთიერთობების დაარსების 25–ე წლისთავს, ჩვენ ამაყნი ვართ იმით რასაც ამ შედარებით მცირე დროში მივაღწიეთ. არაპროგნოზირებად სამყაროში, სადაც განუწყვეტლივ წარმოიშვება კონფლიქტები, თურქეთ–საქართველოს ურთიერთობები არის ორმხრივი სასარგებლო თანამშრომლობის 16 DIPLOMAT

urkey and Georgia are celebrating 25 years of diplomatic relations. Taking this opportunity, you are attending the second meeting of the Turkey-Georgia High Level Strategic Cooperation Council in Tbilisi. How would you asses this partnership and where do you see the space for deepening the cooperation?

T

As we mark the 25th anniversary of the establishment of diplomatic relations between our countries, we are proud of what we have achieved in this relatively short period of time. Indeed, in a world of growing uncertainty engulfed by new and evolving conflicts, Turkish-Georgian relations provide a rare bright spot of mutually beneficial cooperation based on a common vision of regional peace

NEIGHBOURHOOD

იშვიათი ნათელი წერტილი დაფუძნებული რეგიონული მშვიდობისა და განვითარების საერთო ხედვაზე. ჩვენ ვართ საქართველოს ნომერ პირველი სავაჭრო პარტნიორი აგერ უკვე მეათე წელია. ამას გარდა, თურქეთი და თურქული კომპანიები ყოველთვის იყვნენ ყველაზე დიდი უცხოელი ინვესტორები საქართველოში. მეორეს მხრივ, უპასპორტო მიმოსვლა ჩვენი მოქალაქეებისთვის არის უნიკალური დღევანდელ მსოფლიოში. აზერბაიჯანთან ერთად ჩვენი სამმხრივი თანამშრომლობა კიდევ უფრო სამაგალითო ბუნებისაა. ჩვენ გავხდით მსოფლიო ბრენდი ჩვენი წარმატებული თანამშრომლობის წყალობით, რაც გამოიხატება ისეთი სტრატეგიულად მნიშვნელოვანი პროექტების წარმატებულად განხორციელებაში, როგორიცაა ბაქო–თბილისი–ჯეიჰანის ნავთობსადენი და ბაქო–თბილისი– ერზერუმის გაზსადენი. ამჟამად, ბუნებრივი აირის სამხრეთის დერეფნით კიდევ ერთხელ ვდებთ სასიცოცხლო მნიშვნელობის ხიდს კასპიის ზღვის აუზსა და ევროპას შორის. ტრანსპორტირების სფეროში ჩვენი თანამშრომლობა არანაკლები მნიშვნელობისაა, ვაცოცხლებთ რა გზატკეცილებისა და რკინიგზის საშუალებით უძველეს აბრეშუმის გზას. ამ კუთხით, ბაქო–თბილის–ყარსის რკინიგზის პროექტი განსაკუთრებული მნიშვნელობისაა, რადგან ის შექმნის ალტერნატიულ ქმედით მარშრუტს ჩინეთიდან ევროპამდე. ჩვენი ურთიერთობების კიდევ ერთი მნიშვნელოვანი ასპექტია თურქი მესხები, როგორც ხიდი ჩვენ ქვეყნებს შორის, რაც კიდევ უფრო აძლიერებს ხალხთა შორის კონტაქტებს. ამ კუთხით, ჩვენ ვაფასებთ ამ მნიშვნელოვან ჰუმანიტარულ საკითხთან დაკავშირებით ჩვენს მთავრობებს შორის თანამშრომლობის ხარისხს. ჩვენ მუდმივად ვმუშაობთ ურთიერთობების გაღრმავებასა და გამრავალფეროვნებაზე ჩვენი ერებისა და ზოგადად საერთაშორისო საზოგადოების სასარგებლოდ. მაგალითად ამ მიმართულებით მართებული ნაბიჯია მაღალი დონის სტრატეგიული თანამშრომლობის საბჭოს დაარსება. ფაქტობრივად, ანკარაში გამართული პირველი სხდომის წარმატებამ არამარტო დაადასტურა ჩვენი ურთიერთობების კიდევ უფრო განვითარების უდიდესი პოტენციალი, არამედ გვიჩვენა მტკიცე საგზაო რუკა ამ მიზნის მისაღწევად. ახლო მომავალში ჩვენ სრულად უნდა განვახორციელოთ ჩვენი თანამშრომლობის პოტენციალი. ამ მიმართულებით განსაკუთრებით მნიშვნე-

and development.

We are the number one trading partner of Georgia for the 10th consecutive year. Moreover, Turkey and Turkish companies have always been among the top three foreign investors in Georgia. Passport-free travel regime for our citizen, on the other hand, is unique in today’s world.

Together with Azerbaijan, our trilateral cooperation is of an even more exemplary nature. We have become a global brand given our successful cooperation in realizing the strategically important projects like Baku-Tbilisi-Ceyhan oil and the Baku-Tbilisi-Erzurum natural gas pipelines.

Now, with the Southern Gas Corridor (SGC) we are yet again providing a vitally important bridge between the producers in the Caspian basin and the consumers in Europe. Our cooperation in the field of transportation is of no lesser importance, since together we are revitalizing the ancient Silk Road through highways and railroads. In this regard, Baku-Tbilisi-Kars railway project is of particular significance, as it is going to create an alternative and viable route from China to Europe.

Another important aspect of our relations is Ahıska Turks as they constitute a bridge between our countries which further strengthens people-to-people contacts. In this regard, we appreciate the level of cooperation between our governments regarding this humanitarian issue.

We are constantly working to further deepen and diversify our relations to the benefit of our own nations as well as the entire international community. The establishment of the High Level Strategic Cooperation Council (HLSC) mechanism is, for instance, a right step in this direction.

In fact, the success of the first HLSC meeting in Ankara last July has not only confirmed the great potential we still have in order to enhance our relations but also laid down a solid road map to achieve this goal. In the coming period we have to fully realize the potential of our cooperation. To this end, the ongoing process to review and expand the scope of our Free Trade Agreement is of particular importance.

We believe that a renewed FTA would be instrumental in both increasing and balancing our trade volume. As to the Turkish investments in Georgia too, we believe that there

DIPLOMAT 17

NEIGHBOURHOOD

ჩვენი ფუნდამენტური პრინციპია „მშვიდობა სახლში და მშვიდობა მსოფლიოში“. ჩვენ მიზნად ვისახავთ კეთილდღეობას სახლში და მთელს მსოფლიოში. ესაა თურქეთის პოლიტიკის მთავარი ამოცანები. თურქეთი წარმატებით იღებს მონაწილეობას რეგიონის მნიშვნელოვანი გამოწვევების გადაწყვეტაში. თურქეთი არის უსაფრთხო თავშესაფარი ომს გამორიდებული 3 მილიონზე მეტი სირიელისთვის, და უკვე 26 მილიარდი აქვს მათთვის დახარჯული. ლოვანია ჩვენი თავისუფალი ვაჭრობის შეთანხმების გადახედვის და გაფართოების მიმდინარე პროცესი. ჩვენ გვჯერა, რომ განახლებული თავისუფალი ვაჭრობის შეთანხმება იქნება ქმედითი როგორც ჩვენი ვაჭრობის მოცულობის გაზრდის ისე ბალანსირების ასპექტში. რაც შეეხება საქართველოში თურქულ ინვესტიციებს, გვჯერა რომ აქაც განვითარების დიდი პოტენციალია, განსაკუთრებით ტურიზმის, ინფრასტრუქტურის, სოფლის მეურნეობის, ჯანდაცვისა და ტექსტილის სფეროებში. ბოლო წლების განმავლობაში მსოფლიო პოლიტიკა მნიშვნელოვნად შეიცვალა. როგორ ფიქრობთ, როგორია თურქეთის როლი თანამედროვე საერთაშორისო ურთიერთობებში? მსოფლიოში უამრავი არაპროგნოზირებადი ცვლილება ხდება. ეს ქმნის როგორც გამოწვევას, ისევე შესაძლებლობას. გამოწვევების უმრავლესობა არაეფექტური პოლიტიკური, სოციალური და ეკონომიკური სისტემის დამსახურებაა. ჩვენს სამეზობლოში უამრავი კრიზისია. ჩვენ ვერ დავტოვებთ უყურადღებოდ ჩვენს გარშემო და კიდევ უფრო შორს ადამიანთა ტანჯვას. თურქეთი არის წამყვანი ჰუმანიტარული დონორი, უსაფრთხოების აქტიური ხელშემწყობი, და ინიციატივიანი ჰუმანიტარული აქტორი. ჩვენი მიზანია უსაფრთხოება, დაცულობა და კეთილდღეობა ჩვენს გარშემო და კიდევ უფრო შორს მშვიდობიან მდგრად გარემოში. ჩვენ ბევრს მივაღწიეთ და კიდევ უფრო მეტის მიღწევა გვინდა. თურქეთი ნატო–ს ძლიერი და სანდო მოკავშირეა, მსოფლიოში სიდიდით მე–6 ეკონომიკა და დიდი ოცეულის ქვეყანა, რომლის ეკონომიკური კეთილდღეობა ფართოდ აღიარებულია მთელს მსოფლიოში. ჩვენი ფუნდამენტური პრინციპია „მშვიდობა სახლში და მშვიდობა მსოფლიოში“. ჩვენ მიზნად ვისახავთ კეთილდღეობას სახლში და მთელს მსოფლიოში. ესაა თურქეთის პოლიტიკის მთავარი ამოცანები. თურქეთი წარმატებით იღებს მონაწილეობას რეგიონის მნიშვნელოვანი გამოწვევების გადაწყვეტაში. თურქეთი არის უსაფრთხო თავშესაფარი ომს გამორიდებული 3 მილიონზე მეტი სირიელისთვის, და უკვე 26 მილიარდი აქვს მათთვის დახარჯული. ჩვენ მსოფლიოში ყველაზე გულუხვ ერად მოვიაზრებით როდესაც საქმე ჰუმანიტარულ დახმარებას ეხება. გასულ წელს თურქეთში გაიმართა მსოფლიოს ჰუმანიტარული სამიტი და ჩვენ აღებულ ვალდებულებებს გულისყურით ვასრულებთ. თურქული დიპლომატია არის ძალიან აქტიური სირიის კონფლიქტის მშვიდობიანი 18 DIPLOMAT

is still a great potential, especially in the fields of tourism, infrastructure, agriculture, health and textile.

Global politics has changed a lot in the last few years. What do you think is the role of Turkey in today's international relations?

The world is going through a period of change with many uncertainties. There are many challenges as well as opportunities. Most of the challenges occur due to ineffective political, social and economic systems. Many crises happen in our neighborhood. We cannot ignore the human sufferings around us and beyond.

Turkey is a leading humanitarian donor, an active security provider, and an enterprising humanitarian actor.

Our objective is to live safely, securely and prosperously in a sustainable environment of peace around us and beyond.

We have achieved much and want to achieve more. Turkey is a strong and reliable ally in NATO, 6th economy in Europe and a G20 country, whose level of economic prosperity is already widely respected around the world.

Our fundamental premise is “Peace at Home and Peace in the World”. We also aim for prosperity at home and in the world. These are the main objectives and policies of Turkey. Turkey is positively contributing to the solution of many challenges in her region. Turkey is a safe haven for over 3 million Syrians who escaped the war and has already spent 26 billion dollars for them. We have become the most generous nation in the world when it comes to humanitarian contributions. World Humanitarian Summit was held in

NEIGHBOURHOOD

გზით მოგვარების საქმეში. მსგავსად, თურქეთი თამაშობს წამყვან როლს ტერორიზმთან ბრძოლაში. თურქეთმა სირიის ტერიტორიის 2000 კვადრატულ კილომეტრზე ტერორისტებისგან გაწმენდით აჩვენა თუ როგორი ბრძოლაა საჭირო დაეშის მსგავს ტერორისტულ ორგანიზაციებთან. სრულმასშტაბიანია ასევე ჩვენი ბრძოლა PKK/YPG და FETO ტერორისტულ ორგანიზაციებთან. მეორეს მხრივ, ჩვენ ვმუშაობთ კონფლიქტების მშვიდობიანად მოგვარებისთვის, რისთვისაც ეფექტურად ვიყენებთ შუამავლობას ჩვენს პარტნიორებთან გაეროს მედიაციის მეგობართა ჯგუფში. ჩვენ თანა–დავაფინანსეთ გაეროს ცივილიზაციების ალიანსის ინიციატივა, რომელიც მიმართულია ცივილიზაციათა შეჯახების თეზისის წინააღმდეგ. ეს დღესდღეობით ისეა საჭირო როგორც არასდროს, აღმავალი ქსენოფობიისა და დისკრიმინაციის ფონზე. ჩვენ ვისწრაფით ადამიანთა უფრო თანასწორი და მდგრადი განვითარებისთვის. ამ მიზნის მისაღწევად ჩვენ ვმუშაობთ გაეროში, დიდ ოცეულში და სხვა პლატფორმებზე. რომ შევაჯამოთ, თურქეთი არის ძლიერი, პასუხისმგებლიანი და სანდო აქტორი, რომელიც მოქმედებს სხვადასხვა რეგიონსა და პლატფორმაზე, მისდევს ჰუმანიტარულ ნაყოფიერ პოლიტიკას, მსოფლიოში მდგრადი მშვიდობის, უსაფრთხოების, განვითარებისა და კეთილდღეობის მისაღწევად. ცოტახნის წინ პრეზიდენტი ერდოღანი შეხვდა პრეზიდენ ტრამპს. როგორ ვითარდება ბოლო დროს ურთიერთობები თურქეთსა და ამერიკის შეერთებულ შტატებს შორის? სახეზეა „ახალი დასაწყისი“? აშშ და თურქეთი 65 წელზე მეტია მოკავშირეები და სტრატე-

TURKISH-RUSSIAN RELATIONS REST ON A RICH HISTORICAL HERITAGE. THIS RELATIONSHIP HAD ITS PERIODS OF COMPETITION AND COOPERATION OVER THE COURSE OF HISTORY. NEW OPPORTUNITIES AND PERSPECTIVES EMERGED BETWEEN TURKEY AND RUSSIA AFTER THE DISSOLUTION OF THE SOVIET UNION. DESPITE DIVERGING VIEWS ON SOME ISSUES, WE HAVE A MUTUAL UNDERSTANDING THAT THESE DISAGREEMENTS SHOULD NOT AFFECT OUR BILATERAL RELATIONS. Turkey last year and we follow up on the commitments.

Turkish diplomacy is very active in trying to find a peaceful solution to the conflict in Syria. Similarly, Turkey plays a leading role in the fight against the scourge of terrorism.

Turkey has shown how to fight terror organizations like DAESH by clearing more than 2.000 square kilometers of Syrian territory from terrorist presence. Our fight against PKK/YPG and FETO terrorist organizations is also ongoing in full vigor.

On the other hand, we are working for the peaceful resolution of conflicts, through the most effective use of mediation with our partners in the UN Friends of Mediation Group. We have co-sponsored the Alliance of Civilizations initiative at the UN, working against the thesis of a clash of civilizations. This is needed more than ever in the face of raising xenophobia and discrimination. We strive for more equal and sustainable human development. We work for this aim at the UN, G-20 and other platforms.

DIPLOMAT 19

NEIGHBOURHOOD

გიული პარტნიორები არიან. ჩვენ გვაქვს განსაკუთრებული და ღრმად ფესვგადგმული ურთიერთობები. პრეზიდენტ ერდოღანის და პრეზიდენტ ტრამპის პირველი პირისპირ შეხვედრა რომელიც გაიმართა 16 მაისს, ვაშინგტონში, იყო კრიტიკული მნიშვნელობის. ამ ვიზიტმა შექმნა შესაძლობლობა თურქეთ–აშშ–ს ურთიერთობების მნიშვნელობაზე ყურადღების გასამახვილებლად და ასევე ხელახლა დადასტურდა ხანგრძლივი სტრატეგიული პარტნიორობის უფრო მეტად განვითარების აუცილებლობა. ორივე მხარე მოწადინებულია გააფართოვოს ვაჭრობასა და ინვესტირებაში თანამშრომლობა. თურქეთი და აშშ გააგრძელებენ მჭიდრო თანამშრომლობას ტერორიზმის წინააღმდეგ ბრძოლაში და სირიის და ერაყის საკითხებში. პრეზიდენტმა ერდოღანმა ხაზი გაუსვა თურქეთის წუხილს და აშშ–სთან თანამშრომლობის მოლოდინებს YPG/PKK და FETÖ საკითხებთან დაკავშირებით. ობამას ადმინისტრაციისგან განსხვავებული ჩანს პრეზიდენტ ტრამპის მიდგომა FETÖ–ს საკითხებთან. ორი პრეზიდენტი შეთანხმდა რომ შესაბამისი სამინისტროები მჭიდრო კავშირში იქნებიან. რასაკვირველია ჩვენს შორის მიდგომებში გარკვეული განსხვავებები მაინც არსებობს, თუმცა როგორც დიდი ხნის მოკავშირეები, თურქეთი და აშშ გააგრძელებენ თანამედროვე პრობლემების გადასაჭრელად ერთად მუშაობას და ურთიერთოებებს კიდევ უფრო განავითარებენ. თურქეთს და რუსეთს ერთად „მთელი რეგიონის ბედის შეცვლა“ შეუძლიათ, როგორც პრეზიდენტმა ერდოღანმა განაცხადა სოჭში პუტინთან საუბრისას. რა განსაკუთრებული სტატუსი აქვს ორ ქვეყანას შორის ურთიერთობას? არის თუ არა სირიის საკითხი გადამწყვეტი?

20 DIPLOMAT

To sum up, Turkey is a strong, responsible and reliable actor active at multitude of regions and platforms, pursuing enterprising and humanitarian policies for achieving and sustaining peace, security, development and prosperity in the world.

President Erdogan met with President Trump recently.

What are the recent developments in US-Turkey relations?

Is there a "new beginning"?

The US and Turkey have been allies and strategic partners for more than 65 years. We have deep rooted and special relations.

President Erdogan’s first face-to-face meeting with President Trump on May 16th, in Washington DC was critical. The visit constituted an opportunity to reemphasize the vital importance of Turkey-US relations and reaffirm the determination to maintain and further develop the long-term strategic partnership of the two countries. Both sides are committed to enhance cooperation in trade and investment to reflect the real potential.

Turkey and the US will continue very close cooperation on the fight against terrorism and issues regarding Syria and Iraq. President Erdogan underlined Turkey’s concerns and expectations on the US’ cooperation with YPG/PKK and the FETÖ file clearly and candidly.

President Trump’s approach to FETÖ issue seems different from the Obama Administration. The two Presidents agreed that the related Ministries will remain in close contact on the issue.

We still have some differences of approach but as

NEIGHBOURHOOD

თურქეთ–რუსეთის ურთიერთობებს მდიდარი ისტორია უდევს სარჩულად. ისტორიის მანძილზე ამ ურთიერთობებს ჰქონდა კონკურენციის და თანამშრომლობის პერიოდები. საბჭოთა კავშირის დაშლის შემდგომ ახალი შესაძლებლობები და პერსპექტივები აღმოცენდა რუსეთსა და თურქეთს შორის. გარკვეულ საკითხებზე განსხვავებული მოსაზრებების მიუხედავად, ჩვენ ვთანხმდებით რომ ამ განსხვავებებმა არ უნდა მოახდინოს გავლენა ორმხრივ ურთიერთობებზე. მართლაც, როდესაც ჩვენ ვფოკუსირდებით თანამშრომლობის სფეროებზე და დიალოგის არხს ღიას ვტოვებთ, ამას აქვს პოზიტიური გავლენა რეგიონულ მშვიდობასა და სტაბილურობაზე, სირიის მაგალითს რომ შევხედოთ. როდესაც ჩვენ ვახსენებთ „მთელი რეგიონის ბედის შეცვლას“, სწორედ ამას ვგულისხმობთ. მხოლოდ დიპლომატიური დიალოგითა და თანამშრომლობით შგვიძლია ხარისხიანი ცვლილების მიღწევა ჩვენს ფართო რეგიონში. და სწორედ ამას ვცდილობთ. მყისიერი მოგვარება სჭირდება სირიის შვიდწლიან კონფლიქტს, რისი მიღწევაც, როგორც უკვე დრომ გვიჩვენა, მხოლოდ პოლიტიკური გადაწყვეტითაა შესაძლებელი. სისხლისღვრამ სირიაში უკვე შეიწირა თითქმის ნახევარი მილიონი სირიელი და 5 მილიონზე მეტი იძულებით გადაადგილებული გახადა. სირიის კრიზისის მავნე შედეგებმა, იქნება ეს ტერორიზმის თუ ჰუმანიტარული კატასტროფის სახით, ჩვენი რეგიონის საზღვრებს გარეთაც გააღწია. როგორც სირიის მეზობელი ქვეყანა, რომელთანაც 900 კილომეტრზე მეტი სიგრძის სახმელეთო საზღვარი გააჩნია, თურქეთს პირდაპირ შეეხო არსებული კრიზისი. დღესდღეობით, ჩვენ ვმასპინძლობთ 3 მილიონზე მეტ სირიელ ლტოლვილს; და ტერორიზმს, რომელსაც ნოყიერი ნიადაგი აქვს სირიაში, ყოველდღიურად სამიზნეში ჰყავს ამოღებული თურქეთი. სამწუხაროდ, საერთაშორისო საზოგადოება კარგა ხანია თვალს ხუჭავს სირიის

longstanding allies, Turkey and the US will continue to work together to overcome the current problems and stay committed to take the relations forward.

Russia and Turkey can "change the destiny of the whole region" together, President Erdogan told President Putin while meeting in Sochi. What is the special status of the relations between the two countries? Is the issue of Syria a determinant?

Turkish-Russian relations rest on a rich historical heritage. This relationship had its periods of competition and cooperation over the course of history. New opportunities and perspectives emerged between Turkey and Russia after the dissolution of the Soviet Union.

Despite diverging views on some issues, we have a mutual understanding that these disagreements should not affect our bilateral relations. Indeed, when we focus on areas of cooperation and keep dialogue channels open, this may have positive repercussions for regional peace and stability, as observed in Syria. When we say “changing the destiny of the whole region” together, this is what we mean. Only through diplomatic dialogue and cooperation can we reach a qualitative change in our wider region. This is what we are trying to achieve.

The already seven years-long conflict in Syria needs an urgent resolution, which can be reached, as time showed, only through a political solution. The bloodshed in Syria so far cost the lives of almost half a million Syrians and left more than 5 million of the population in Syria displaced.

The malign effects of the Syrian crisis, whether in the form DIPLOMAT 21

NEIGHBOURHOOD

ჩვენი აქტიური საგარეო პოლიტიკის და სამხრეთ აღმოსავლეთ აზიის მზარდი ეკონომიკური და პოლიტიკური მნიშვნელობის პარალელურად, თურქეთს არამარტო გადაწყვეტილი აქვს ამ რეგიონის ქვეყნებთან ორმხრივი ურთიერთობების გაძლიერება, არამედ ასეანთან, რომელიც რეგიონის ყველაზე მნიშვნელოვანი ორგანიზაციაა, თანამშრომლობის ინსტიტუციონალიზაცია. კრიზისზე. საერთაშორისო პრესამ ახალი ფრაზაც კი მოიფიქრა ამ სტატუსის აღსაწერად –„ სირიით გადაღლილობა“. თურქეთს არ აქვს იმის ფუფუნება, სირიაში მიმდინარე მოვლენებით გადაიღალოს. ჩვენ ვერ დავხუჭავთ თვალს აგონიაზე. ჩვენ ასე არასდროს არ მოვქცეულვართ და არც მოვიქცევით. ამიტომ, თურქეთი ყოველთვის აკეთებდა და გააკეთებს ყველაფერს შესაძლებელს რომ საბოლოოდ დაასრულოს სისხლისღვრა სირიაში და ითანამშრომლებს ყველა შესაბამის ლეგიტიმურ პარტნიორთან ვისაც იგივე მიზანი ამოძრავებს, რომ მიიღწეს შედეგი, თუნდაც პატარა ნაბიჯებით. ამ კონტექსტში, ჩვენ და რუსეთი ვიკვეთებით. გასული წლის დეკემბერში ალეპოში ცეცხლის შეწყვეტის შეთანხმების მიღწევით ჩვენ წარმატებით განვახორციელეთ 45000 ადამიანის უსაფრთხო ევაკუაცია. 2016 წლის 30 დეკემბრის ცეცხლის შეწყვეტის შეთანხმება საერთო თურქულ–რუსული ინიციატივა იყო ირანთან ერთად და მას შემდეგ ძალაშია. მართალია იყო და არის გარკვეული დარღვევები, როგორც ეს იქნებოდა ნებისმიერი კონფლიქტის დროს ნებისმიერი ცეცხლის შეწყვეტის შეთანხმების შემთხვევაში, თუმცა ჩვენ ყველაფერს ვაკეთებთ რომ აღმოვფხვრათ და შევაჩეროთ ისინი სხვადასხვა მონიტორინგის მექანიზმებით, რომელიც ჩამოვაყალიბეთ ასტანაში მოლაპარაკებების დროს. დარღვევების მიუხედავად, ამ შეთანხმებამ სავარაუდოდ გადაარჩინა ათასობით სიცოცხლე. ახლა ჩვენ ვმუშაობთ სირიის სხვადასხვა ნაწილებში დეესკალაციის ზონების შექმნაზე, ეს ხდება მემორანდუმის მიხედვით რომელსაც ხელი მოეწერა რუსეთთან და ირანთან ერთად, როგორც ცეცხლის შეწყვეტის რეჟიმის სამი გარანტორი. ეს არაა მარტივი დავალება, ჩვენს წინაშე დგება კრიტიკული გამოწვევები. მიუხედავად ამისა, თუ ერთი სოფლის ან ერთი ადამიანის გადარჩენა მაინც მოხერხდა ჩვენი მცდელობის შედეგად, ცდად ნამდვილად ღირს და ჩვენ ამ მიმართულებით ვითანამშრომლებთ ყველა ლეგიტიმურ პარტნიორთან. რა მდგომარეობაა დღესდღეობით 2015 წლიდან რუსეთის მიერ თურქეთისთვის დაწესებული სანქციების თვალსაზრისით? რას გვეტყოდით ე.წ. „ პომიდვრის კრიზისზე“? რუსეთი არის ჩვენი მთავარი პარტნიორი არა მხოლოდ ენერგეტიკის არამედ სხვა სექტორებთან ერთად საერთო ინვესტიციების, ტურიზმისა და სოფლის მეურნეობის სფეროში. ნამდვილად 2015 წლის ნოემბრიდან ვაჭრობამ დიდი დარტყმა იწვნია. თუმცა, ორივე მხარემ გამოთქვა მზაობა ჩვენს ეკონომიკურ ურთიერთობებში დინამიზმის აღსადგენად. ჩვენი უკანასკნელი მაღალი დონის შეხვედრები ვაჭრობის შეზღუდვის დასრულებისთვის ორმხრივი მზაობის დასტუ22 DIPLOMAT

of terrorism or humanitarian disasters including refugee flow, has passed the borders of our region and beyond. As a neighboring country to Syria, with more than 900 kilometers land border, Turkey has been immensely affected by the crisis. Today, we host more than 3 million Syrian refugees; and terrorism which finds fertile ground in Syria targets Turkey on a daily basis. Unfortunately, the international community has been turning a blind eye on the Syrian crisis for some time now. The international press even coined this status by coming up with a new phrase, the so called “Syria fatigue”.

However, Turkey cannot afford being fatigued by the situation in Syria. We cannot turn a blind eye to the agony.

We never did and we never will. Therefore, Turkey did and will do whatever it is empowered to; whatever it deems necessary to finally stop the bloodshed in Syria and will cooperate with all the relevant legitimate partners who are willing to work towards this aim, even if in baby steps.

In this context, we share a common ground with Russia on Syria.Through the ceasefire arrangement in Aleppo in December last year, we succeeded in the safe evacuation of 45000 people. The ceasefire established upon the common Russian-Turkish initiative together with Iran on 30 December 2016, has been in place since then. It is true that there were and are violations, like would be in any ceasefire in any conflict. Yet, we do our best to prevent them through the monitoring mechanism established in Astana talks. Despite the violations, the current ceasefire also possibly saved the lives of thousands. Now, we are working on creating de-escalation zones in certain parts of Syria, in line with the memorandum we signed together with Russia and Iran, as the three guarantors of the ceasefire regime. It is not an easy task, it poses critical challenges. Nevertheless, even if our efforts can save one village or even if one person, it is worth giving a try and we will continue cooperating with all legitimate partners towards this end.

NEIGHBOURHOOD

რია. ჩვენ მოველით ამ კუთხით ტექნიკური მოლაპარაკებების დასრულებას მომდევნო კვირებში. პომიდვრის საკითხი პრესამ გააბუქა. რუსეთს ნამდვილად აქვს გარკვეული მგრძნობელობა და შეზღუდვები დროში მის მიერ ზოგიერთ სოფლის მეურნეობის პროდუქტში ჩადებული ინვესტიციების მიმართ. ჩვენ მაინც სიამოვნებით მივესალმებით ფორმულების გასამარტივებლად რუსეთის მზაობას. მთლიანობაში, ჩემი მოლოდინია რომ ჩვენ მალე უკეთეს პოზიციაში ვიქნებით ეკონომიკურ ურთიერთობებში სრული პოტენციალის განსახორციელებლად. შავი ზღვის ეკონომიკური თანამშრომლობის სამიტის პარალელეურად, რომელსაც ვუმასპინძლეთ ამა წლის 22 მაისს, ნაყოფიერი შეხვედრა მქონდა პრემიერ მინისტრ მედვედევთან. ჩვენ ვთანხმდებით ყველა ასპექტში ურთიერთობების ნორმალიზების აუცილებლობაზე და ამ მიმართულებით ნაბიჯებიც იდგმება. ფილიპინების პრეზიდენტმა ესესაა გაავრცელა ინფორმაცია რომ თურქეთს ასეანის წევრობა სურს. ადასტურებთ თუ არა ამ ინფორმაციას და რა გავლენა ექნება ამას ევროკავშირისა და თურქეთის ურთიერთობებზე? ჩვენი აქტიური საგარეო პოლიტიკის და სამხრეთ აღმოსავლეთ აზიის მზარდი ეკონომიკური და პოლიტიკური მნიშვნელობის პარალელურად, თურქეთს არამარტო გადაწყვეტილი აქვს ამ რეგიონის ქვეყნებთან ორმხრივი ურთიერთობების გაძლიერება, არამედ ასეანთან, რომელიც რეგიონის ყველაზე მნიშვნელოვანი ორგანიზაციაა, თანამშრომლობის ინსტიტუციონალიზაცია. თურქეთის განზრახვა ამ კუთხით აშკარად გამოიხატა თავდაპირველად როდესაც ჩვენ გამოვთქვით სურვილი გავმხდარიყავით პარტნიორები დიალოგში 1999 წელს და შემდეგ ჩვენ ხელი მოვაწერეთ ასეანის მეგობრობისა და თანამშრომლობის ხელშეკრულებას 2010 წელს. მესამე ქვეყნების მხრიდან მზარდი ინტერესი ასეანის მიმართ მოწმობს ორგანიზაციის ცენტრალურობაზე და მისი მნიშვნელობის ზრდაზე რეგიონულ არქიტექტურაში. დღესდღეობით ასეანს ათი პარტნიორი ჰყავს რომელთანაც დიალოგი მიმდინარეობს და სამი სექტორული პარტნიორი. როდესაც ასეანმა გამოაცხადა მორატორიუმი პარტნიორობაზე დიალოგში, ჩვენ გადავწყვიტეთ რომ შეგვენარჩუნებინა იმპულსი ურთიერთობაში და შევიტანეთ ოფიციალური განაცხადი ასეანის სექტორული დიალოგის პარტნიორობაზე. თურქეთმა ოფიციალურად განაცხადი 2015 წელს შეიტანა. ნორვეგია და შვეიცარია ასეანის სექტორული პარტნიორები გახდნენ შესაბამისად 2015 და 2016 წლებში. ჩვენ პოზიტიურ ნაბიჯებს ვდგამთ ჩვენი განაცხადის დასასრულებლად. ჩვენ დარწმუნებულები ვართ რომ თავისი უნიკალური მდებარეობით, რაც აკავშირებს ევროპას, ცენტრალურ აზიასა და ახლო აღმოსავლეთს, მისი კულტურული მიკუთვნებულობით აზიის კონტინენტთან, ისევე როგორც მისი მზარდი ეკონომიკით, კვალიფიციური მუშახელით, წარმოების დაბალი ღირებულებით და საბაჟო კავშირის საშუალებით ევროკავშირის ბაზარზე წვდომით, თურქეთს ბევრის შეთავაზება და ასევე მიღება შუძლია ასეანთან ურთიერთობით. თურქეთში გადატრიალების მცდელობის შემდეგ, უამრავი ადამაინი დააპატიმრეს. ასევე ისმის კრიტიკა რომ თურქეთის ხელმძღვანელობა ცდილობს დაახშოს დისიდენტური ხმები უდანაშაულო ხალხის დევნის შედეგად. რა კომენტარს გააკეთებდით?

What is the latest state of the sanctions Russia has started applying against Turkey since 2015? What can you say about the so-called "tomato crisis"?

Russia has been one of our primary economic and trade partners not only in terms of energy but also mutual investments, tourism, and agriculture among other sectors.

Certainly, trade has taken a hit after November 2015. Yet both sides have shown a willingness to restore dynamism in our economic relations. Our recent high level meetings are testament to a mutual commitment to end restrictions on trade. We expect to finalize our technical talks to that end in the coming weeks.

The tomato issue has been magnified by the press. Russia has certain time constraints and sensitivities regarding the investments that they have made in some agricultural products. Even so, we are pleased to see Russia's readiness to introduce facilitating formulas. Overall, my expectation is that we will soon be in a better position to realize our full potential in our economic relations.

I had a fruitful meeting with Prime Minister Medvedev on the sidelines of the Black Sea Economic Cooperation Summit, which we hosted in Istanbul on 22 May 2017. We have a mutual understanding in normalizing our relations in every aspect and steps are being taken in that direction.

President of the Phillipines has just spread the information that Turkey wants to join ASEAN. Do you agree with it and how it will affect EU-Turkey relations?

In line with our pro-active foreign policy and in view of the growing economic and political significance of the Southeast Asia, Turkey is not only determined to enhance its bilateral relations with the countries in the region, but also to further institutionalize its cooperation with the ASEAN as the most important organization in the region.

Turkey’s intention in this respect was expressed clearly when we declared our willingness to become a Dialogue Partner in 1999 and then we signed the ASEAN Treaty of Amity and Cooperation in 2010.

The increasing interest from third countries toward ASEAN is a clear indication of ASEAN’s centrality and enhanced importance in the regional architecture. Currently, ASEAN has ten dialogue partners and three sectoral dialogue partners.

When ASEAN declared a moratorium for dialogue partnership, we have decided to preserve the momentum of our relations by making our official application to become a Sectoral Dialogue Partner (SDP) of ASEAN. Turkey officially applied for Sectoral Dialogue Partnership in December 2015. Norway and Switzerland became sectoral partners of ASEAN respectively in 2015 and 2016. We are taking positive steps to finalize our SDP application within this year.

We are convinced that with its unique location linking Europe, Central Asia and the Middle East, its cultural affinity to the Asian continent, as well as its high-growth economy, qualified workforce, lower production costs and access to the EU market through its Customs Union, Turkey has much to offer and to gain in this relationship with the ASEAN. DIPLOMAT 23

NEIGHBOURHOOD

2016 წლის 15 ივლისს თურქეთი გაუმკლავდა ფეტულა გულენის ტერორისტული ორგანიზაციის FETÖ –ს მიერ მოწყობილ ტერორისტულ გადატრიალებას. ეს მცდელობა, რომელმაც სცადა ჩემს ქვეყანაში დემოკრატიულად არჩეული მთავრობის, პრეზიდენტისა და კონსტიტუციური წესრიგის დამხობა, დარჩება როგორც მძიმე ტრავმა ჩვენი ხალხის გონებაში და თურქეთის რესპუბლიკის ისტორიაში. თუმცა, სწორედ თურქი ხალხი იყო ვინც ჩაშალა ეს გეგმა თავისი ისტორიული სოლიდარობთ, რომელიც გამოიხატა ქუჩებში მათი გამოსვლით დემოკრატიისა და უფლებების დასაცავად. ტერორისტული გადატრიალება ჩაიშალა კანონის უზენაესობისა და ადამიანის უფლებების მიმართ ხალხისა და სახელმწიფოს ერთგულების წყალობით. მართალია FETÖ ნებისმიერ სხვა ტერორისტულ გაერთიანებაზე მეტად ემუქრება ჩვენი ქვეყნის ერთიანობას და დემოკრატიას, თუმცა საფრთხე მხოლოდ ამ ბოროტებით არ შემოიფარგლება. უკანასკნელი წლების განმავლობაში, თურქეთს არაერთხელ ემუქრებოდა PKK, DHKP-C და ასევე დაეში. ამიტომ, საჭირო ზომების მიღება ამ საფრთხეების სრულად აღსაკვეთად თურქეთის სახელმწიფოს უფლებაცაა და პასუხისმგებლობაც. ყველა ზომა მიიღება სრული გამჭვირვალობით. ისინი მიზნად ისახავს ჩვენი დემოკრატიის, კანონის უზენაესობის, და ასევე ჩვენი მოქალაქეების უფლებებისა და თავისუფლებების დაცვას. ისინი ჩვენს მიერ აღებული საერთაშორისო ვალდებულებებთან სრულ შესაბამისობაშია. ფუნდამენტური უფლებებისა და თავისუფლებების მიმართ პატივისცემა უზრუნველყოფილია როგორც ყოველთვის. სისხლის სამართალწარმოება დამოუკიდებელი სასამართლო სისტემის მიერ ხორციელდება. კანონის უზენაესობის პრინციპი მკაცრი დაკვირვების ქვეშაა. შესაბამისად, ჩვენს მთავრობას არ აქვს არანაირი ავტორიტეტი ამ გამოძიებებსა და დევნებზე. მეორეს მხრივ, ბრალდებები რომ “უდანაშაულო ხალხი იდევნება“ საფუძველს მოკლებულია. რეალურად მსგავსი უსაფუძვლო ბრალდებები რომლებიც ცუდად განწყობილ წრეებში ითხზვება, მხოლოდ ტერორისტული ორგანიზაციების პროპაგანდას ემსახურება. თურქეთი ბოლო დროს უფრო აქტიური გახდა თავდაცვისა და სამხედრო პოლიტიკის მიმართულებით. რა როლი აქვს ამ კუთხით პარტნიორ ქვეყნებს? შესამჩნევად გაიზარდა რა თურქეთის ეკონომიკური და პოლიტიკური უნარი ბოლო ათწლეულის განმავლობაში, თურქეთმა გააძლიერა ძალისხმევა მისი მიმდებარე და არამარტო მიმდებარე რეგიონების უსაფრთხოებისა და სტაბილურობის უზრუნველსაყოფად. ყველაფერს რომ თავი დავანებოთ, უსაფრთხოება და განვითარება ხომ ერთმანეთთანაა კავშირში. ამ მიდგომის შეუცვლელი ელემენტია საჭიროებისამებრ საერთაშორისო ფორუმის, მათ შორის ნატო–ს გამოყენება, ასევე თურქეთის ეკონომიკური, პოლიტიკური და სამხედრო პარტნიორობების გაძლიერება მეზობელ სახელმწიფოებთან. ამ კუთხით, სამაგალითოა ჩვენი ურთიერთობა საქართველოსთან. ახლო ორმხრივი ურთიერთობების გარდა ჩვენ ასევე მხარს ვუჭერთ ნატო–ს წევრობისკენ საქართველოს სწრაფვას და კონკრეტულად შეგვაქვს ჩვენი წვლილი ნატო–საქართველოს პარტნიორობის გაუმჯობესებაში. ჩვენ ვხედავთ საქართველოს როგორც კავკასიისა და ზოგადად შავი ზღვის რეგიონის სტაბილურობისა უსაფრთხოებისთვის მნიშვნელოვან საყრდენს. ამიტომ, ჩვენ გავაგრძელებთ მუშაობას როგორც ორმხრივი ურთიერთობების გასაღრმავებლად, ისევე საერთაშორისო ფორუმის, მათ შორის ნატო–ს ფარგლებში.

24 DIPLOMAT

After the coup probe in Turkey, many people were arrested. There are also criticisms that Turkish leadership is trying to pressure dissenting voices by persecuting innocent people. How would you respond to them?

On 15 July 2016, Turkey endured a terrorist coup attempt committed by Fetullah Gülen Terrorist Organization-FETÖ.

This attempt, directed towards overthrowing the democratically-elected Government, the President and the constitutional order in my country, caused one of the severest trauma for our people in the history of the Republic of Turkey. Yet, it was the Turkish people who thwarted this plot by displaying a historic solidarity as they took to the streets and defended their rights and our democracy.

The terrorist coup attempt was foiled through unwavering commitment of people and state alike, to the rule of law and human rights.

Whereas FETÖ threatens the unity and integrity of the Turkish state and democracy more insidiously than any other terrorist group, terrorism threats our country face unfortunately is not confined to this malice. Over the last years, Turkey has been facing serious and multiple terrorism threats from PKK, DHKP-C and DAESH as well. Thus, it is the right and the responsibility of the Turkish state to take necessary measures to completely eliminate these threats posed against the survival of our nation and state.

All measures are taken in complete transparency. They aim at the protection of our democracy, the rule of law, as well as the rights and freedoms of our citizens. They are in accordance with our international obligations. Due respect is being shown to fundamental rights and freedoms as always.

Criminal proceedings are undertaken by the independent judiciary. The principle of rule of law is strictly observed.

Thus, contrary to what has been suggested, our Government has no authority over these investigations and prosecutions.

On the other hand, the claims that “innocent people are persecuted” are unfounded. Indeed, such baseless allegations, which are fabrications of ill-minded circles, only serve propaganda of terrorist organizations.

Turkey has lately become more active in its defense and military policies. What is the role of partner countries in it?

As Turkey’s economic and political prowess has significantly increased over the last decade, Turkey intensified its efforts to contribute to ensuring lasting security and stability in its adjacent regions and beyond. After all, security and development are interconnected. Making use of international fora, including NATO, when appropriate and enhancing Turkey’s partnerships with neighbouring countries politically, economically and militarily is an indispensable element of this approach. In this regard, our relationship with Georgia is exemplary. In addition to close bilateral cooperation, we also support Georgia in its aspirations for her eventual membership to NATO and concretely contribute to the improvement of NATO-Georgia partnerships. We see Georgia as an important pillar of stability and security of the Caucasus and Black Sea region. Therefore, we will work towards deepening our relations bilaterally and through international fora, including NATO.

NATO

ნატოს ბრიუსელის სამიტი შიდა პრობლემების კვალდაკვალ NATO SUMMIT IN BRUSSELS: FOCUS ON INTERNAL ISSUES

ნათია გამყრელიძე NATIA GAMKRELIDZE 5 მაისს ნატოს ლიდერები ბრიუსელში შეიკრიბნენ, სადაც გამართეს მაღალი დონის შეხვედრა - არაოფოციალური - მცირე სამიტი ტერორიზმსა და პასუხისმგებლობების გადანაწილებაზე გადაწყვეტილებების მისაღებად. მაღალი დონის შეხვედრა ამერიკის ახალი პრეზიდენტის არჩევის გამო ჩატარდა. ეს შეხვედრა ისტორიული მნიშვნელობის მატარებელია იმდენად, რამდენადაც მონტენეგრო შეუერთდა ნატოს და ამერიკის პრეზიდენტი - დონალდ ტრამპი, რომელმაც ადრე ალიანსს „მოძველებული“ უწოდა, თავად დაესწრო შეხვედრას პირველად. თუ წინანდელი სამიტები უფრო პროდუქტიული იყო სა-

2

26 DIPLOMAT

n May 25, NATO leaders met in Brussels, in what they have termed a High Level Meeting, or unofficially a mini-summit, to reach decisions on terrorism and burden sharing in the alliance. This high level meeting was held due to the election of the new US president. The meeting was historic as Montenegro joined NATO, and the U.S. President Donald Trump who once called the alliance 'obsolete', attended the meeting for the first time.

While previous Summits were more productive for Georgia, with the support of membership aspirations, this mini-summit was focused on NATO internal issues. This was confirmed by

O

NATO

ქართველოსათვის წევრობის სურვილის დიდი მხარდაჭერის გამო, ეს მცირე სამიტი ნატოს შიდა საკითხებზე უფრო იყო ორიენტირებული. ნატოს სამეკავშირეო ოფისის ხელმძღვანელმა თბილისში უილიამ ლაჰიუმ იგივე დაადასტურა და ჩვენთან საუბრისას აღნიშნა, რომ ბრიუსელის შეხვედრა შეეხებოდა მხოლოდ ნატოს, და არა მის პარტნიორებს. ჩვენ ასევე ვკითხეთ მას, გეგმავს თუ არა ნატო შავი ზღვის რეგიონში ჩართულობის გაზრდას, როგორც გენერალურმა მდივანმა სტოლდენბერგმა 16 თებერვალს განაცხადა. ბატონმა ლაჰიუმ გვიპასუხა, რომ ალიანსი მუშაობს ამ მიმართულებით. გთავაზობთ ინტერვიუს ჩანაწერს: ნატო-ს უკანასკნელი გაფართოება 2009 წელს მოხდა, ახლა კი მონტენეგრო შეუერთდა ალიანსს, ეს ხომ არ ნიშნავს, რომ საქართველოს ლოდინი მოუწევს კიდევ 8 წელი? მონტენეგროს გაწევრიანება ნატოში ალიანსის კონსენსუსის შედეგია. გადაწყვეტილება პოლიტიკურია და არანაირად არ ეხება საქართველოს. ვგულისხმობ იმას, რომ წევრობის მოსურნე თითოეული ქვეყანა და მათი ურთიერთობები ნატოსთან ერთმანეთისგან დამოუკიდებლად განიხილება. ჩვენ ვერ დავაკავშირებთ მონტენეგროს ურთიერთობას საქართველოსა და ნატოს ურთიერთობასთან. ყველაზე მნიშვნელოვანი ფაქტი მონტენეგროს წევრობიდან ისაა, რომ ნატოს კარი ჯერ კიდევ ღიაა, ამის კარგად დამახსოვრება გვმართებს. ეს ცხად-ყოფს იმას, რომ რუსეთის წინააღმდეგობის მიუხედავად ნატო მაინც აგრძელებს ზრდას, ნატო მოქმედებს თავისი პირვანდელი პრინციპით, რომ ყველა ევროპულ ქვეყანას აქვს უფლება ნატოს წევრობისა. ახალი წევრის მიღება პოლიტიკური გადაწყვეტილებაა, რომელიც კონსენსუსის მეშვეობით მიიღება. ყველა წევრი ქვეყანა უნდა დათანხმდეს საქართველოს გაწევრიანებას, წინასწარ შეუძლებელია იმის განსაზღვრა რამდენად მალე მოხდება ეს, თუმცა ეს ყველაფერი მონტენეგროსთან არაა კავშირში. თქვენი აზრით, როგორ შეძლო მონტენეგრომ წარმატების მოპოვება წევრობის მიმართულებით, იმის გათვალისწინებით, რომ საქართველოც და მონტენეგროც წევრობის მოსურნეები იყვნენ, მაგრამ მხოლოდ მონტენეგრო გახდა წევრი? მონტენეგრო ევროპის შუაგულში მდებარეობს, რამაც დიდი გავლენა მოახდინა მონტენეგროზე წევრობის მიმართულებით. ასევე ეს იმ პოლიტიკური რეალობის შედეგია, რამაც გადააწყვეტინა წევრ ქვეყნებს მონტენეგროს მიღება. რაც შეეხება საქართველოს, ბუქარესტის სამიტზე განცხადდა, რომ არსებობს კონსენსუსი საქართველოს შესაძლო წევრობაზე, მაგრამ ამ ეტაპზე არ არის კონსენსუსი უკვე გაწევრიანებაზე. რა თქმა უნდა ამის მრავალი მიზეზია, მაგრამ ეს საბოლოოდ მაინც დამოკიდებულია თითოეულ წევრის გადაწყვეტილებაზე, მათი პოლიტიკისა და ინტერესების გათვალისწინებით. რამ განაპირობა მონტენეგროს წევრობა? რა იყო მნიშვნელოვანი მონტენეგროს შემთხვევაში? პირველი, მონტენეგრომ წარმატებით გაიარა MAP-ის (გაწევრიანების სამოქმედო გეგმა)პროცესი, საქართველოს კი ჯერ არ მიუღია MAP-ი. ეს დიდი განსხვავებაა. მაპის საშუალებით მათ დანერგეს ევროპული პრინციპები, ეს ცხადჰყოფს მათ ევროპულ ღირებულებებს და ისინი იაზრებენ ჩვენს ღირებულებებს სახელმწიფოს მართვაში, ამის გარდა, მონტენეგრო მნიშვნელოვანი ქვეყანაა მისი მდებარეობიდან გამომდინარე

the Head of the NATO Liaison Office in Georgia William Lahue, who mentioned during a conversation with us that the Brussels meeting was only about NATO, and not about her partners. We also asked him if NATO is going to enhance its presence in the Black Sea region as it was announced by Secretary General Jens Stoltenberg on February 16, and Mr. Lahue responded that the alliance is working on that.

Here are the excerpts from the interview: Previous enlargement of NATO happened in 2009, now we see that Montenegro just joined the alliance, does it mean that Georgia will have to wait for another 8 years or so, before it becomes a member?

Montenegro became a member of NATO as a result of a consensus reached in the alliance. This decision is political, and has no relationship with Georgia. I mean each aspiring country, and their relationship with NATO is designed separately. We can't connect this relationship to Georgia and NATO, to decisions about Montenegro. What is important about Montenegro is the fact that the door to NATO is still open, and this is the most important thing to keep in mind. This demonstrates that despite Russian pressure, NATO is still growing, NATO is sticking by its principle that every European state has the right to join NATO. Inviting a new member is a political decision that is made on a consensus basis. All current members must agree to make the invitation for Georgia, and it is not possible to predict how soon, but it is certainly not connected with Montenegro.

In your opinion, what made Montenegro succeed on the route to enlargement, while both Georgia and Montenegro were aspiring countries, but only Montenegro managed to become a member?

Montenegro is the center of Europe that made significant progress to become a member of the alliance. Also it is about the political reality that members decided to invite Montenegro now. Regarding Georgia, we have consensus on her eventual membership as stated in the Bucharest Summit, but politically there is no consensus to invite Georgia to be a part of the alliance at this time. There is of course a lot of reasons for that, but it is again up to each individual member nation to make a decision, considering their own policies and interests.

How did Montenegro manage to become a member state?

What was important in Montenegro's case?

First, Montenegro has gone through the membership action plan process and Georgia has not been granted the membership action plan yet. That’s one important difference. With the MAP, they have been developing democratic principles, and they demonstrate that they have European values and reflect our values in governance.

Montenegro is also important in terms of location and when individual members are looking at the situation, they also take it in consideration. Georgia has an important location too, and it is becoming increasingly important as Georgia develops itself as a corridor to the rest of the European marketwith the development of the Southern Energy Corridor and railway connections. If you consider Georgia’s location, relevance and significance in relations with the economy of Europe, it is not particularly important for Europe yet, but it definitely will be. Of course, Georgia is strategically important in this region and is growing its importance DIPLOMAT 27

NATO

და რა თქმა უნდა წევრი ქვეყნები გადაწყვეტილების მიღებისას ამასაც აქცევენ ყურადღებას. საქართველოსაც მნიშვნელოვანი მდებარეობა აქვს და ეს მნიშვნელობა კიდევ უფრო იზრდება, რადგან საქართველო, სამხრეთის ენერგომატარებლებისა და რკინიგზის კავშირების განვითარებით, ვითარდება როგორც კორიდორი დანარჩენი ევროპული ბაზრისათვის . თუ საქართველოს მდებარეობას, შესაბამისობასა და მნიშვნელობას გავითვალისწინებთ ევროპულ ეკონომიკასთან ურთიერთობების ჭრილში, ევროპისათვის ეს ყოველივე ჯერ არ არის არსებითად მნიშვნელოვანი, მაგრამ ნამდვილად გახდება. ამ რეგიონში საქართველო სტრატეგიულიად მნიშვნელოვანი ქვეყანაა და ამყარებს რა მეტ ეკონომიკურ პოლიტიკურ და სამხედრო ურთიერთობებს ალიანსის წევრებთან, ხდება კიდევ უფრო მნიშვნელოვანი. რამდენად მნიშვნელოვანია საქართველო ნატოს წევრი ქვეყნების მოქალაქეებისათვის, რომელნიც ირჩევენ პოლიტიკოსებს? საქართველოს მნიშვნელობა გაიზრდება მას შემდეგ, რაც საქართველოს ცნობადობა გაიზრდება ევროპაში. ევროპელები იცნობენ მონტენეგროს, მაგრამ საქართველო დაფარული იყო საბჭოთა კავშირის მიერ, ასე რომ ხალხი ჯერ ახლა იწყებს ამ ქვეყნის გაცნობას. რა ეტაპზეა საქართველო წევრობის მოპოვების გზაზე? რა რეფორმებია აუცილებლად განსახორციელებელი? საქართველოს ყველა აუცილებელი ინსტრუმენტი აქვს იმისათვის, რომ წევრობისათვის მოემზადოს. თქვენ გაქვთ წლიური ეროვნული პროგრამა, გაქვთ ნატოს სამეკავშირეო ოფისი, გაქვთ ნატო-საქართველოს არსებითი პაკეტი და პარტნიორობის სხვა ფორმატები. თუ დავაკვირდებით მიმდინარე პროცესებს, სახეზეა დიდი პროგრესი და არავინ ეჭვობს ამას. თქვენ ატარებთ თავისუფალ და დემოკრატიულარჩევნებს, რაც ისტორიული ფაქტია და სამაგალითოა სხვა პოსტ-საბჭოთა ქვეყნებისათვის. ქმნით პროგრესს სხვა მრავალი მიმართულებით. ეკონომიკის განვითარება არსებითია, ვინაიდან სრულყოფილი ეკონომიკა ქმნის საკმარის სამუშაო ადგილებს მოქალაქეებისათვის, ქმნის საფუძველს პოლიტიკური სტაბილურობისა და ეკონომიკური უსაფრთხოებისათვის, ასევე ქმნის ქვეყნის დაცვისათვის მნიშვნელოვან რესურსს. საქართველოს მოსახლეობის უმრავლესობა მოელის ქვეყნის ნატოში გაწევრიანებას და დაინტერესებულია, რა ეტაპზეა ქვეყანა ამ მიმართულებით. საკმარისია ამ ტიპის რეფორმები თუ კიდევ გვჭირდება; ასევე რა უნდა გავაკეთოთ საბოლოოდ იმისათვის, რომ მოვიპოვოთ წევრობა? შეუძლებელია ვუპასუხოთ კითხვას „როდის“, ვინაიდან ეს საჭიროებს 29 ქვეყნის კონსენსუსს, ნაწილი ამ კითხვისა ტექნიკური ხასიათისაა, ნაწილი კი პოლიტიკური. მე ვფიქრობ, რომ რეალურად მნიშვნელოვანი ქართველი ხალხისათვის არის არა ნატო-ში გაწევრიანების ვადები, არამედ ის თუ, რა მიმართულებით პროგრესირებენ და რამდენად იგრძნობა ეს მათ ცხოვრებაში. ესაა ნამდვილად მნიშვნელოვანი იმიტომ, რომ რეფორმის პროცესი ქმნის პირობებს თქვენი მოქალაქეების მშვიდობიანი ცხოვრებისა და კეთილდღეობისათვის, და არა ნატოს წევრობა. თუკი გადახედავთ ნაციონალურ-დემოკრატიული ინსტიტუტის მიერ გამოქვეყნებულ ინფორმაციას, ნახავთ რომ ნომერ პირველი პრობლემა ქართველი ხალხისათვის სწორედ ეკონომიკაა. ეს მნიშვნელოვანია თქვენი პოლიტიკური სტაბილურობისთვის, ეკონომიკური განვითარება ნიშნავს უსაფრთხოებას. პოლიტიკური და ეკონომიკური განვითარება კი ევროპული ქვეყნების თვალში ზრდის სა28 DIPLOMAT

as it develops more economic, political and military connections to members of the Alliance. How important is Georgia for people in NATO countries who vote for their politicians? Georgia’s importance will also increase as knowledge about Georgia in Europe increases. People in Europe, know about Montenegro, but, Georgia was hidden away by the Soviet Union, so people are just beginning to learn about Georgia.

Where does Georgia stand on the way to acquiring the membership? What are the necessary reforms that are still yet to be implemented?

Georgia has all the important instruments to prepare for membership. You have your annual national program, you have the NATO office, you have the Substantial NATO Georgia Package and the other partnership frameworks. If you look at the ongoing reforms, there is big progress and nobody doubts that. You have free and democratic elections in this country, which is historical and remarkable for post-Soviet countries. You are also making progress in many other areas. The development of the economy is critical, because a successful economy which provides enough jobs for it citizens provides a foundation for political stability and economic security for citizens and also provides the resources necessary for the defense of your country.

Majority of Georgia’s population is waiting to have her become a member of NATO, and they are interested in where Georgia stands at this? Is it enough, this kind of reforms or we need more reforms and what should we do to eventually earn this membership?

Well, question of when is not really possible to answer, as it requires a consensus by 29 countries, so part of it is political, the other part is technical. I think what is more important for Georgian people then the timing of NATO membership is what kind of progress they are making, and how it affects their lives.

That’s really important, because it’s the reform process and not necessarily membership that is creating conditions to provide your citizens with peace and prosperity. If you look at the data published by the national democratic institute, the number one issue for the Georgian people is the economy. It is important for your political stability, economic growth means security, and as you develop yourself, politically and economically, it also effects the perceptions of European nations on your readiness to join NATO. We understand that Georgians feel they should have joined, because of your big north neighbor, who is threatening Georgia,

NATO

ქართველოს მზაობას ნატო-ს წევრობისთვის. ჩვენ კარგად გვესმის, რომ ქართველები ნატო-ს წევრობას მნიშვნელოვნად თვლიან თქვენი დიდი ჩრდილოელი მეზობლის გამო, რომელიც საფრთხეა საქართველოსათვის და ეწინააღმდეგება თქვენს ურთიერთობას ევროპასთან. მაგრამ, ვფიქრობ, რომ ის პოლიტიკური სიტუაცია, რაც 2008 წელს ვიხილეთ არ განმეორდება, ვინაიდან საქართველო ახლა ბევრად უკეთეს პოლიტიკურ და ეკონომიკურ მდგომარეობაშია. თქვენ გაქვთ მხარდაჭერა მოკავშირეებისგან, მათ შორის ნატოს წევრი ქვეყნების 25 მრჩევლისაგან თქვენსავე ქვეყანაში, რაც 2008 წელს არ გქონდათ. რა თქმა უნდა, საფრთხე ყოველთვის იარსებებს, მაგრამ ჩვენი აქ ყოფნა იმის საჩვენებლადაა, რომ ჩვენ მყარად ვდგავართ თქვენს უკან. რა გგონიათ მიზეზი იმისა, რომ საქართველოზე არ უსაუბრიათ არც მინისტერიალზე და არც სამიტზე? ნატო ამ შეხვედრას არ უწოდებს ოფიცალურად სამიტს. ჩვენ მას ვეძახით მაღალი დონის შეხვედრას. ეს შეხვედრები იმისათვის იმართება, რომ ფოკუსი თვითონ ნატოზე მოვახდინოთ. ამერიკას ჰყავს ახალი პრეზიდენტი და ეს მისი პირველი ფორმალური ვიზიტი იყო. შესაბამისად საუბრის ფოკუსიც ეს იყო, და არა პარტნიორები. როგორ შეაფასებდით ტრამპის დასწრებას ნატოს სამიტზე? მისმა დასწრებამ დაადასტურა შეერთებული შტატების ერთგულება ნატოსადმი - ვფიქრობ, რომ ეს იყო ნომერ პირველი მესიჯი - არა მხოლოდ მისი დასწრება, არამედ ამერიკელი ლიდერების მიერ გაკეთებული განცხადებები თავდაცვის მდივნის და სხვათა მიერ. შეერთებული შტატები ერთგულია ნატოსი და ეს ასე გაგრძელდება, ამას ადასტურებს ისიც, რომ შეერთებული შტატები 1.4 მილიარდით ზრდის ბიუჯეტს ევროპაში ამერიკის სამხედრო ჩართულობისთვის. რა არის ნატოს ძირითადი გამოწვევა, რაც დღეს დგას დღის წესრიგში? აგრესიული რუსეთი არის ძირითადი გამოწვევა. ნატო იძულებული იყო პასუხი გაეცა რუსეთის სამხედრო აგრესიისთვის საქართველოში და უკრანიაში; აგრესიული ქმედებებისთვის ნატოს წევრების წინააგმდეგ, როგორიც არის ბალტიის ქვეყნები, რამაც აიძულა მოკავშირეები ხელახლა გადაეხედათ ალიანსის წევრების თავდაცვითი სტრატეგიისთვის. მეორე მთავარ პრობლემას წარმოადგენს ახლო აღმოსავლეთში ომით და არასტაბილურობით წარმოქმნილი საფრთხე - კერძოდ კი ტერორისტული საფთრხე ISIS-სგან. ნატოს პასუხი ტერორისტული საფრთხის წინაშე გამოწვევაა ნატოსთვის, რადგანაც ნატო შეიქმნა როგორც თავდაცვითი ორგანიზაცია, ხოლო ტერორიზმი და მასთან დაკავშირებული პრობლემები ზოგადად წარმოადგენს ინდივიდუალური ქვეყნის უსაფრთხოების სამსახურების პასუხისმგებლობას. ნატო იღებს გარკვეულ ზომებს, რათა უზრუნველყოს წევრი ქვეყნების უკეთ დაცვა ტერორიზმის წინააღმდეგ ბრძოლაში. მაგალითისთვის, ნატოს გემები უზრურნველყოფენ სამოქალაქო საპატრულო ოპერაციებს ხმელთა შუა ზღვაში, რათა დაეხმარონ არალეგალური მიგრაციის აღკვეთაში. ასევე ნატო ქმნის ახალ სადაზვერვო განყოფილებას ნატო-ს შტაბბინაში,რომელიცდამატებითი დახმარებას და კოორდინირებასგაუწევს მოკავშიირეებს ტერორიზმთან ბრძოლის საკითხებში.

who is against Georgia’s relationship with Europe. However, the political situation that we witnessed here in 2008, I think it’s not going to be repeated because Georgia is now in a better situation, politically and economically; you have support from the Allies, including from 25 NATO advisers in your country, which you did not have in 2008. Of course the threat is always there but that’s why we are here and to show that we strongly stand behind Georgia.

Why do you think Georgia was not mentioned on the Ministerial of NATO or the Summit?

NATO doesn’t officially call it a summit, it is called high level meeting, and this is to focus on NATO itself. We have a new president at the USA, and it was his first formal visit so that was the focus and this is not about partners.

How do you assess Trump’s presence at the recent NATO Summit?

His presence reaffirmed the US commitment to NATO, I think that was the number one message; it is not just his presence but the statements coming from the leadership of the United States; from the secretary of defense and others. The United States is committed to NATO, and will be there for our members, as demonstrated in the US commitment of at 1.4 billion dollar budget increase for US military presence in Europe.

What is the main challenge that NATO faces today?

The newly aggressive Russia is a major challenge. NATO has been forced to respond to Russia’s military aggression in Georgia and Ukraine, and aggressive actions demonstrated to the members of NATO, such as Baltic States. This has forced the alliance to reassess the strategy to defend members of alliance.

Another major issue is danger from war and instability in the Middle East, in particular the terrorist threat from ISIS. NATO’s response to the terrorist threat is a challenge for NATO, because NATO was created as a defense organizationand terrorism and issues associated with terrorism are generally the responsibility of the security services of individual nations.

NATO is taking certain measures to ensure that we can better support our members in the fight against terrorism. For example, NATO ships are supporting civilian policing operations in the Mediterranean Sea to help deter illegal migration. Also, NATO is creating a new intelligence division at HQ to provide added support and coordination to allies to fight terrorism.

DIPLOMAT 29

SOFT POWER

ლუჟკოვი, ღამის მგლები და რუსული რბილი ძალა YURI LUZHKOV, THE NIGHT WOLVES AND RUSSIAN SOFT POWER ნინო მახაური NINO MAKHAURI ასული თვის დასაწყისში საქართველოს სახელმწიფო კვლავ გახდა რუსეთის მხრიდან პატივისა და ღირსების შემლახავი მოპყრობის მსხვერპლი. კრემლის ამგვარი დამოკიდებულების მკაფიო გამოხატულებად იქცა მოსკოვის ყოფილი მერის, იური ლუჟკოვისა და რუსი ბაიკერების „ღამის მგლების“ საქართველოში ვიზიტი. სოციალური მედიის საშუალებით გაჟღერებულმა ინფორმაციამ იური ლუჟკოვის საქართველოში ყოფნის შესახებ საზოგადოებაში დიდი ვნებათაღელვა გამოიწვია. საქმე ისაა, რომ ლუჟკოვს, ანტიქართული გამოსვლებით ცნობილ პოლიტიკოსს, რომელიც ჯერ კიდევ 2008 წლის აგვისტოს ომამდე რუსეთის მთავრობას

გ

30 DIPLOMAT

t the beginning of last month, the state of Georgia was once again a victim of degrading and disrespectful treatment from Russia. A clear expression of the Kremlin's attitude was depicted from the visit of former Moscow Mayor Yuri Luzhkov and Russian bikers "night wolves" to Georgia.

Information spread from social media about the presence of Yuri Luzhkov in Georgia, angered the society. The point is that Luzhkov, a well-known politician, who has been repeatedly calling for the recognition of the independence of the occupied Abkhazia and Tskhinvali regions before the August 2008 war,

A

SOFT POWER

ოკუპირებული აფხაზეთისა და ცხინვალის რეგიონების დამოუკიდებლობის აღიარებისკენ მოუწოდებდა, წარსულში არაერთხელ აქვს დარღვეული კანონი ოკუპირებული ტერიტორიების შესახებ. მოსკოვის ყოფილმა მერმა ქართველ ჟურნალისტებთან საუბარში აღნიშნა, რომ საქართველოში ტურისტული მიზნით ჩამოვიდა, ხოლო მის მიერ შემოთავაზებული ახსნა-განმარტება ოკუპირებული ტერიტორიების შესახებ კანონის დარღვევაზე დემაგოგიისა და ცინიზმის ტიპიური ნიმუში იყო: „თუ თქვენს ქვეყანაში არსებობს კანონი ოკუპირებული ტერიტორიების შესახებ, მაშინ მას პატივი უნდა ვცეთ, თუმცა ჩემი აქ ყოფნით არ მგონია რამეს ვაშავებდე... ხალხთა შორის ურთიერთობაა მთავარი და მიმიფურთხებია ოფიციალური ნაწილისთვის“ - განაცხადა ლუჟკოვმა ტელეკომპანია იმედთან საუბარში. საქართველოში ყოფნისას მან კიდევ ერთი არანაკლებ სკანდალური ანტიქართული განცხადება გააკეთა ოკუპირებულ ტერიტორიებთან დაკავშირებით: „აფხაზეთი სხვა ქვეყანაა, ეს სულ სხვა ხალხია. ასეა ოსეთიც. ბუნებრივია, არსებობს გარკვეული ნოსტალგია და ბრაზი, მაგრამ, ვფიქრობ, საქართველო, ამ რეგიონებიდან განთავისუფლების შემდეგ, მომავალში უფრო უკეთ იგრძნობს თავს.“ შინაგან საქმეთა მინისტრის მოადგილემ, შალვა ხუციშვილმა მომხდართან დაკავშირებით განმარტა, „რაც მოხდა, განპირობებული იყო იმით, რომ [ლუჟკოვი] თავის დროზე არ იყო შეყვანილი სიაში. ის შემოვიდა ლეგალური საბუთებით, რომელშიც რაიმე მონაცემი იმის შესახებ, რომ მას ჰქონდა ოკუპირებული ტერიტორიების შესახებ კანონმდებლობა დარღვეული, არ იყო და შესაბამისად, მესაზღვრეს არ ჰქონდა ფორმალური საფუძველი, რაიმე სხვა გადაწყვეტილება მიეღო.“ ამ განცხადებიდან რამდენიმე დღეში კი ქართულმა მხარემ ლუჟკოვი „შავ სიაში“ შეიყვანა და საქართველოში შემოსვლა აუკრძალა. აღნიშნულ ფაქტს რუსული საგარეო უწყება ჩვეული ცინიზმითა და მუქარის შემცველი განცხადებით გამოეხმაურა: „როგორც ვხედავთ, ოფიციალური თბილისი აგრძელებს სისტემატურ პროვოკაციებს, რაც ძირს უთხრის რუსეთთან ურთიერთობების გაჯანსაღების პროცესს. რთულია ასეთი ქმედების რაციონალურად ახსნა - რუსულ-ქართული ურთიერთობების ნორმალიზაციას ხომ ხელშესახები სარგებელი მოაქვს საქართველოს ეკონომიკისა და ხალხისთვის“-ნათქვამია უწყების მიერ გამოქვეყნებულ ტექსტში. ამასთან, ლუჟკოვის მაგალითის გამო სპეციალურ განცხადებაში ქართული სტუმართმოყვარეობა დაცინვითაა მოხსენიებული და რუსი ტურისტების მიმართ მოწოდებაა გაჟღერებული, რომ კარგად დაფიქრდნენ საქართველოში გამგზავრებამდე. არანაკლებ ხმაურიანი გამოდგა საქართველოს ტერიტორიაზე რუსი ბაიკერების, ნაციონალისტურ-ექსტრემისტული დაჯგუფების, „ღამის მგლების“ საქართველოს ტერიტორიაზე შემოშვება-არშემოშვების საკითხი. როგორც ცნობილია, ბაიკერები 9 მაისს საქართველოში გრანდიოზული პერფორმანსის ჩატარებას გეგმავდნენ ნაციზმზე გამარჯვების დღის აღსანიშნავად. ისევე, როგორც ლუჟკოვის შემთხვევაში, ამჯერადაც უდიდესი როლი შეასრულა ქართველი საზოგადოების მტკიცე პოზიციამ „ღამის მგლების“ წევრებისთვის საზღვრების ჩაკეტვის მოთხოვნის შესახებ. შედეგად, 50-მდე „ღამის მგლების“ ბაიკერს საქართველოში შეშვებაზე უარი ეთქვა. გრანდიოზული პერფორმანსის ჩატარების იდეა ჩაიშალა, თუმცა ორმა ბაიკერმა მაინც შეძლო საქართველოს ტერიტორიაზე შესვლა. მათ განაცხადეს, რომ საქართველოში თავიანთ მეგობარს სტუმრობდნენ. შსს-მ ინფორმაცია გაავრცელა, რომ ამ პირებს არ ჰქონდათ „ღამის მგლების“ არანაირი ატრიბუტიკა და საქართველოში სხვადასხვა დროს, ლეგალურად ჩამოვიდნენ უცხო ქვეყნებიდან ტურისტული და ტრანზიტული მიზნით შემოსულ ბაიკერებთან ერთად. ამ ორი უაღრესად მნიშვნელოვანი ვიზიტის გაანალიზებისას აუცილებელია ყურადღება მივაქციოთ არა მხოლოდ ოკუპირებული ტერიტორიების შესახებ კანონის დარღვევას და ამ გზით საქართველოს სუვერენიტეტისა და ღირსების დესტრუქციის

has repeatedly violated the law on occupied territories. The former mayor of Moscow told Georgian journalists that he was in Georgia for a tourist visit, and his proposed explanation for violation of the Law on Occupied Territories was a typical example of demagogy and cynicism: "If there is a law on occupied territories in your country then we should respect it.

I do not think my stay here is unlawful ... relationship between the people is what matters and I spit out the official part of it"said Luzhkov, in his interview with TV Imedi. During his stay in Georgia, he made yet another scandalous anti-Georgian statement about the occupied territories: "Abkhazia is another country, it belongs to the other people. Naturally, there is some nostalgia and anger, but I think Georgia will feel better in the future after the liberation from these regions. " Interior Minister, Shalva Khutsishvili, explained the incident, "It happened due to the fact that [Luzhkov] at the time was not included in the black list. He came with legal documents, in which the information about the occupied territories were not mentioned, and therefore the border guards had no formal basis to stop him." In a few days after the statement, the Georgian side put Luzhkov’s name on the "black list" that prohibits him to enter Georgia. The Russian Foreign Ministry commented on the information above with cynicism and threat: "As we can see, officials from Tbilisi have continued to employ systematic provocations that seeks to undermine the process of recovery of relations with Russia. This is difficult to explain rationally – especially since the normalization of Russian-Georgian relations would bring tangible benefits for the economy of Georgia and its people," reads the statement.

At the same time, the statement noted Georgian hospitality sarcastically, and advised Russian tourists to think twice before visiting Georgia.

No less noise greeted the attempt by Russian bikers, nationalist-extremist groups, "Night Wolves" to visit Georgia.

As it is known, the bikers were planning to hold grandiose performances in Georgia on May 9 to celebrate the victory day of the Soviet Union over Nazi Germany. Just as in Luzhkov's case, this time it played a big role in the stability of the Georgian society in demanding to close the borders for members of "Night Wolves". As a result, up to 50 "Night Wolves" bikers were denied access to Georgia. The idea of holding the grandiose performance failed, but two bikers still managed to enter the territory of Georgia. They said they visited their friends in Georgia. The MIA released information that these individuals had no attributes of "night wolves" and in different periods of time, legally arrived along with bikers from different countries arriving for tourist and transit purposes.

While analyzing these two important visits, it is important to pay attention, not only to the violations of the law on occupied territories, and thus to try to destabilize Georgia's sovereignty and dignity, but also the mechanism of soft power policy that Russia uses together alongside the hard power both in Georgia and in the international arena. The main tools for these implementation includes the media, political parties, NGOs and the pro-Russian part of the society. Russian propaganda seeks to create an illusion of lack of development in Georgia without cooperation with Russia; It also tries to use the existence of common religious and historical experience as the basis of the two nations' close proximity and relationship.

DIPLOMAT 31

LUZHKOVI SOFT POWER

მცდელობას, არამედ რუსეთის რბილი ძალის მოქმედების მექანიზმსაც, რამდენადაც ორივე შემთხვევა წარმოადგენს ე.წ. რბილი ძალის პოლიტიკის მაგალითს. პოლიტიკური ბრძოლის ამ იარაღს რუსეთის ხელისუფლება აქტიურად იყენებს საერთაშორისო ასპარეზზე და მათ შორის საქართველოშიც, მისი განხორციელების მთავარ საშუალებებად კი გვევლინება მედია, პოლიტიკური პარტიები, არასამთავრობო ორგანიზაციები და საზოგადოების პრორუსულად განწყობილი ნაწილი. რუსული პროპაგანდა ცდილობს შექმნას რუსეთთან თანამშრომლობის გარეშე საქართველოს ეკონომიკის განვითარების უპერსპექტივობის ილუზია; ასევე, ცდილობს, ერთი სარწმუნოება და საერთო ისტორიული გამოცდილების არსებობა ორი ერის სიახლოვისა და ნათესაობის საფუძვლად გამოაცხადოს. ძნელი მისახვედრი არაა, რომ ამ იდეოლოგიის უკან რუსეთის „ველიკოძერჟავული“ ამბიციები იმალება. ლუჟკოვისა და „ღამის მგლების“ ინციდენტების შეფასებისას სწორედ რუსული პროპაგანდის ზემოაღნიშნული ორი იდეოლოგიური პრინციპი ხდება თვალშისაცემი. ლუჟკოვის „შავ სიაში“ შეყვანის შემდეგ, რუსეთის ფედერაციის საგარეო საქმეთა სამინისტროს მიერ გამოქვეყნებული განცხადება კიდევ ერთხელ უსვამს ხაზს საქართველოსათვის რუსეთის ბაზრის მნიშვნელობას. რუსი ბაიკერების მიერ 9 მაისისადმი მიძღვნილ ცერემონიაზე დასწრება კი რუსეთ-საქართველოს ისტორიულ ძმებად წარმოდგენის მცდელობა იყო. აშკარაა, რომ რუსეთი საქართველოს ეროვნული ინტერესების წინააღმდეგ ხისტი და რბილი ძალის მექანიზმს ერთნაირი აქტიურობით ამუშავებს. ცდილობს, ხელი შეუშალოს საქართველოს საგარეო მისწრაფებებს, რათა ქვეყანაში თავისი გავლენა დაამყაროს. ამგვარი დამოკიდებულების კიდევ ერთ გამოვლენას წარმოადგენდა გლობალური უსაფრთხოების ფორუმის ფარგლებში გამართულ სესიაზე „აღმოსავლეთ სამეზობლო 2017” რუსეთის ფედერაციის დუმის განათლებისა და მეცნიერების კომიტეტის თავმჯდომარის, ვიაჩესლავ ნიკონოვის რეპლიკა, რომ რუსეთი არ არის წინააღმდეგი საქართველო და უკრაინა ევროკავშირში გაწევრიანდნენ, თუმცა წინააღმდეგია საქართველოუკრაინის ნატოში ინტეგრაციის. ამის პასუხად საქართველოს პრემიერ-მინისტრმა გიორგი კვირიკაშვილმა განაცხადა: "საქართველო აღარ არის „პოსტ"-ქვეყანა. დროა, დავივიწყოთ ეს „პოსტ" წინსართი. ჩვენ ვართ ქვეყანა, რომელსაც ყველა გაგებით შეიძლება ვუწოდოთ აღმოსავლეთ ევროპის ქვეყანა." აღნიშნული განცხადება მსოფლიო რეიტინგებით გაამყარა, რომლის მიხედვით საქართველოს მაჩვენებლები ყოველწლიურად უმჯობესდება და შედეგად ქვეყანაში კორუფციის დაბალი მაჩვენებელი და ერთ-ერთი საუკეთესო ბიზნესგარემოა. "ჩვენ გვაქვს ძალიან მტკიცე დემოკრატიული ინსტიტუტები, ხოლო კანონის უზენაესობა ყოველწლიურად ძლიერდება. ჩვენ ზედმიწევნით მივყვებით ჩვენს ასოცირების დღის წესრიგს და მის სამოქმედო გეგმას. ასე რომ, საქართველოს ევროპული მისწრაფებებისა და ნატოსკენ სწრაფვის წინააღმდეგ გამოსვლა სრულიად ალოგიკურია, რადგანაც ჩვენი მოსახლეობის 75 პროცენტზე მეტი მხარს უჭერს ნატოში ინტეგრაციას, ხოლო ევროინტეგრაციას მხარს უჭერს 80 პროცენტზე მეტი. ჩვენ ვემხრობით ღირებულებებზე დაფუძნებულ ინტეგრაციას. ჩვენ გვჯერა, რომ ეს მიზნები მიღწეული იქნება თანმიმდევრული და მიზანმიმართული შრომის შედეგად", - აღნიშნა გიორგი კვირიკაშვილმა. რუსეთზე საუბრისას საქართველოს პრემიერ-მინისტრმა ასევე განაცხადა, რომ მეზობლები მტრებად არ უნდა აქციო, რადგან სტაბილური და დემოკრატიული მეზობლების გარემოცვაში ყოფნა ყველა ქვეყნის ინტერესებში შედის. მაგრამ მეორე მხრივ, როგორც პრემიერმა აღნიშნა ეს პარტნიორობა უნდა ეფუძნებოდეს ტერიტორიული მთლიანობისა და სუვერენიტეტის, ასევე სხვა სახელმწიფოებისა და მეზობლების სუვერენული გადაწყვეტილების პატივისცემის ძირეულ პრინციპებს.

32 DIPLOMAT

It's not hard to guess that Russia's "bigger" ambitions are hidden behind this ideology.

In the evaluation of the Luzhkov and "Night Wolves" incidents, the above mentioned two ideological principles of Russian propaganda are visible. Following Luzhkov's "Black List", the Russian Foreign Ministry's statement once more emphasized the importance of the Russian market for Georgia.

While Russian bikers scheduled visit on 9th May was an attempt to establish Russia and Georgia as historical brothers.

It is obvious that Russia is trying to prevent Georgia from pursuing her foreign aspirations and wants to establish its influence on the country. Such an attitude was also manifested at the global security forum in the framework of the session of the "Eastern neighborhood 2017". The head of the Russian State Duma Education and Science Committee, Vyacheslav Nikonov indicated that the Russian Federation does not object to the prospect of Georgia and Ukraine joining the EU, however, Russia is against the NATO integration of the respective countries.

In response, the Prime Minister Giorgi Kvirikashvili said: "“Georgia is no longer a “Post” state. It is high time for us to forget that prefix. We are an Eastern European country in every sense." He used world rankings as an example where Georgia has the lowest rate of corruption, and is one of the first in terms of doing business and these numbers keep getting better each year.

"We have strong democratic institutions and our rule of law strengthens every year. We meticulously follow the Association agenda and its action plan. Hence, opposing Georgia’s European and Euro-Atlantic aspirations is completely illogical, since more than 75% of Georgian population supports NATO integration; whereas European integration is supported by over 80% of the population. We trust in value-based integration.

We believe that these objectives will be achieved as a result of consistent and goal-oriented work," said Kvirikashvii.

While discussing about the Russian Federation, the Prime Minister also indicated that “one shall refrain from turning neighbours into enemies” as being surrounded by stable and democratic neighbours serves the interests of each country, but according to him this partnership shall be founded on the core principles of mutual respect to the territorial integrity and sovereignty, as well as respect to the sovereign decisions of other countries.

ECONOMICS

საქართველო-ჩინეთის ურთიერთობები

და „ახალი აბრეშუმის გზა“ GEORGIA-CHINA RELATIONS AND THE "NEW SILK ROAD" ლაშა ახალაია LASHA AKHALAIA 3 მაისს პეკინში საქართველოს ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების სამინისტროსა და ჩინეთის კომერციის სამინისტროს შორის თავისუფალი ვაჭრობის შესახებ ხელშეკრულება გაფორმდა. შეთანხმება, რომლის გაფორმებაზე მოლაპარაკებაც მხოლოდ 7 თვე გაგრძელდა, უკვე მოხვდა ჩინეთის 2016 წლის 10 ძირითადი ეკონომიკური მოვლენის სიაში. კავკასიის ქვეყნებიდან საქართველო პირველია, რომელმაც ოფიციალურ პეკინთან თავისუფალი ვაჭრობის შესახებ შეთანხმებას მოაწერა ხელი. ამას წინ უძღოდა 2016 წელს თავისუფალი ვაჭრობის შესახებ შეთანხმება ევროპის თავისუფალი ვაჭრობის ასოციაციასთან (ისლანდია, ნორვეგია, ლიხტენშტეინი და შვეიცარია). 2014 წელს კი ხელი მოეწერა ევროკავშირთან ასოცირების შესახებ შეთანხმებას, რომელმაც ასევე მოიცვა ღრმა და ყოვლისმომცველი თავისუფალი სავაჭრო სივრცის შესახებ შეთანხმება, რითაც საქართველოს შეუძლია ევროკავშირის ქვეყნებში პროდუქცია ბარიერების გარეშე გაიტანოს. ამჟამად მიმდინარეობს მოსამზადებელი სამუშაო ინდოეთთან თავისუფალი ვაჭრობის შესახებ შეთანხმების გასაფორმებლად. აღნიშნულის გათვალისწინებით საქართველოს ექნება შეღავათიანი ვაჭრობის პირობები თითქმის ყველა მნიშვნელოვან პარტნიორ ქვეყანასთან. საქართველო და ზოგადად კავკასიის რეგიონი ჩინეთისთვის მნიშვნელოვანია „ერთი სარტყელი ერთი გზა“ (One Belt One Road (OBOR)) იგივე „ახალი აბრეშუმის გზის“ ფარგლებში, რომელსაც საქართველოს მთავრობის განსაკუთრებული მხარდაჭერა აქვს. ინიციატივა 2013 წელს გაჟღერდა ჩინეთის სახალხო რესპუბლიკის პრეზიდენტის სი ძინპინის მიერ და მიზნად ისახავს ანტიკური აბრეშუმის გზის გაცოცხლებას, ევ-

1

n May 13, the Free Trade Agreement was signed between the Ministry of Economy and Sustainable Development of Georgia and the Ministry of Commerce of China. The agreement, which was negotiated for only seven months, has already entered China's list of 10 major economic events in 2016.

Georgia is the first of the Caucasus countries to sign an agreement on free trade with Beijing. It was preceded by a Free Trade Agreement with the European Free Trade Association (Iceland, Norway, Liechtenstein and Switzerland) in 2016. In 2014, it signed an Association Agreement with the EU, which also covered an agreement on Deep and Comprehensive Free Trade Area, which Georgia can export to EU countries without barriers. At present, there is a preparatory work for India to sign a free trade agreement. Taking this into consideration, Georgia will have the conditions of preferential trade with almost all important partner countries.

Georgia and the Caucasian region in general are important for China in the frames of "one belt, one road" the same as "new silk road", which has received special support from the Georgian government. The initiative was announced in 2013 by President of the People's Republic of China, C. Zininpin, and aimed at revitalizing the ancient Silk Road, increasing cooperation between Eurasian countries and connecting Asian, European and

O

DIPLOMAT 33

ECONOMICS

რაზიის ქვეყნებს შორის თანამშრომლობის ზრდას და აზიის, ევროპისა და აფრიკის კონტინენტების დაკავშირებას ექვსი სავაჭრო-ეკონომიკური დერეფნის მეშვეობით. ერთ-ერთი დერეფანი - ჩინეთი-შუა აზია-დასავლეთი აზია-ევროპა გადის სამხრეთ კავკასიის რეგიონზე. ევროპისა და აზიის სახმელეთო გზით დაკავშირების იდეა სათავეს იღებს 1993 წელს გაჟღერებულ ევროკავშირის ევროპა-კავკასია-აზიის სატრანსპორტო დერეფნის (TRACECA) შექმნის ინიციატივიდან. ახალი აბრეშუმის გზის პროექტი TRACECA-ს ახალ სიცოცხლეს შეჰმატებს. ძირითადი სატრანსპორტო ინფრასტრუქტურა, რომელიც საქართველოში შენდება, ამ დერეფნის შემადგენელი ნაწილად შეგვიძლია მივიჩნიოთ, მათ შორის აღმოსავლეთ-დასავლეთის ავტომაგისტრალი, რკინიგზის მოდერნიზაცია, ბაქო-თბილისი-ყარსის სარკინიგზო მონაკვეთი და ანაკლიის ნავსადგურიც. ინიციატივის ფარგლებში ჩინეთსა და სამიზნე ქვეყნებს შორის განსაზღვრულია თანამშრომლობა შემდეგ სფერობში: განვითარების პოლიტიკის კოორდინირება, ინფრასტრუქტურული ქსელის განვითარება, ინვესტიციების და სავაჭრო და ფინანსური ურთიერთობების გაძლიერება, სოციალური და კულტურული ურთიერთობების გაღრმავება. ინიციატივის ქმედუნარიანობაზე მეტყველებს ის ფინანსური ინსტიტუტები, რომელიც „ერთი სარტყელი, ერთი გზის“ ფარგლებში დაარსდა. საუბარია 40 მლრდ დოლარის კაპიტალის მქონე აბრეშუმის გზის საინვესტიციო ფონდს და 100 მლრდ კაპიტალის მქონე აზიის მრავალმხრივი ინფრასტრუქტურის საინვესტიციო ბანკი (AIIB). საქართველო გახდა AIIB-ის 45-ე წევრი ქვეყანა და შეეცდება მიიღოს დაფინანსება ბანკიდან ინფრასტრუქტურული პროექტებისთვის. დიაგრამა 1: საქართველო-ჩინეთი, ექსპორტი, იმპორტი და სავაჭრო ბრუნვა აშშ დოლარი 2009-2016 წლებში. (წყარო: საქსტატი) 900000 800000 700000 600000 500000 400000 300000 200000 100000 0

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

ექსპორტი

5965

27050

28970

25674

33956

90393

125800

169586

იმპორტი

174571

335160

527701

614417

612250

733467

587378

547503

სავაჭრო ბრუნვა

180536

362210

556671

640090

646206

823860

713178

717089

ბოლო წლების განმავლობაში საქართველოსა და ჩინეთს შორის აქტიური ვაჭრობა მიმდინარეობს. ჩინეთი საქართველოს ძირითადი სავაჭრო პარტნიორების ოთხეულში შედის. ყველაზე გამორჩეული ამ კუთხით 2014 წელია, როცა სავაჭრო ბრუნვამ 820 მლნ აშშ დოლარს გადააჭარბა. 2015 წელს ლარის დევალვაციისა და ეკონომიკური კრიზისის შედეგად საქართველოს ექსპორტ-იმპორტი 20%-ით შემცირდა, თუმცა ჩინეთში ექსპორტმა შეინარჩუნა ზრდის ტენდენცია (გაიზარდა 90 მლნ-დან 125 მლნ-მდე). 2015-2016 წელი ასევე ხასიათდება ვაჭრობის უარყოფითი სალდოს შემცირებით. საქართველოს საექსპორტო საქონელი ჩინეთში ერთგვაროვნებით ხასიათდება და ძირითადად მოიცავს სპილენძის მადანსა და კონცენტრატებს, სპილენძის მეორად ნედლეულს და ალკოჰოლურ სასმელებს (ექსპორტის 95%-ზე მეტი). ჩინეთიდან იმპორტი დიდწილად არის დივერსიფიცირებული დაწყებული რკინის ნედლეულიდან, დამთავებული საყოფაც34 DIPLOMAT

African continents through six trade-economic corridors.

One of the corridors - China-Central Asia-West AsiaEurope passes through the South Caucasus region. The idea of linking Europe and Asia is based on the initiative of the creation of the EU Europe-Caucasus-Asian Transport Corridor (TRACECA) in 1993. The new Silk Road project will add new life to TRACECA. The main transport infrastructure, which is being built in Georgia, can be considered as part of this corridor, including the East-West Highway, the modernization of the railway, the Baku-Tbilisi-Kars railway line and the Anaklia port.

In the framework of the initiative, China and the target countries are defined as cooperating in the following spheres: coordination of development policy, development of infrastructure network, strengthening investment and trade and financial relations, and deepening social and cultural relations.

The effectiveness of the initiative demonstrates the financial institutions founded within the framework of "one belt, one road". The $ 40 billion capital investment for the Silk Road Investment Fund, and 100 billion capital Asia Multi-Infrastructure Investment Bank (AIIB).

Georgia is the 45th member country of AIIB and will seek to finance funding from the bank for infrastructural projects.

Active trade between Georgia and China has been taking place in recent years. China is one of the four main trading partners of Georgia. The most distinguishable in this regard is 2014 when trade turnover exceeded 820 million USD. In 2015, export and import of Georgia decreased by 20%, however, export growth in China maintained a growth trend (increased from 90 million to 125 million). 2015-2016 is also characterized by a decrease in trade balance.

Export goods in Georgia are characterized by uniformity and mainly include brass molds and concentrates, copper, secondary raw materials, and alcoholic beverages (over 95% of exports). Imports from China are largely diversified - starting from iron raw materials, household appliances, telephones and refrigerators.

In the first four months of 2017, exports increased by 4 million compared to the same period of 2016, while imports increased by 13 million and trade to 241 million USD. According to the current data, China is the second largest export partner (9.9% of export) and it contributes to Georgia's trade turnover by 7.8%. Export growth contributes to Georgian wine.

In 2016, the increase in wine export in China amounted to 98% (5,299,149 bottles), and in January-March of 2017, 383% (1,794,200 bottles of wine) increased. China is the fifth export country of alcoholic beverages. In 2016, a number of activities took place in promoting Georgian wine in China. Georgian wine companies were involved in 5 international exhibitions, and three extensive events. By the end of 2016, there were 40 different objects of Georgian wine (Georgian wine house, salon,

ECONOMICS

ხოვრებო ნივთებით, ტელეფონებითა და მაცივრებით.

2017 წლის პირველი ოთხი თვის მონაცემებით 2016 წლის იმავე პერიოდთან შედარებით ექსპორტი 4 მლნ-ით, ხოლო იმპორტი 13 მლნ-ით გაიზარდა და ვაჭრობამ 241 მლნ აშშ დოლარი შეადგინა. ამჟამინდელი მონაცემებით რუსეთის შემდეგ ჩინეთი მეორე საექსპორტო პარტნიორია (ექსპორტის 9.9%) და მასზე მოდის საქართველოს სავაჭრო ბრუნვის 7.8%. ექსპორტის ზრდაში თავისი წვლილი მიუძღვის ქართულ ღვინოს.

2016 წელს ჩინეთში ღვინის ექსპორტის ზრდამ 2015 წელთან შედარებით შეადგინა - 98% (5 299 149 ბოთლი), ხოლო 2017 წლის იანვარ-მარტში წინა წლის იგივე პერიოდთან შედარებით 383%-ით (1 794 200 ბოთლი ღვინო) გაიზარდა. ალკოჰოლური სასმელების მხრივ ჩინეთი საქართველოს მეხუთე საექსპორტო ქვეყანაა. 2016 წელს ჩინეთში ქართული ღვინის პოპულარიზებისთვის არაერთი აქტივობა ჩატარდა. ქართული ღვინის კომპანიები 5 საერთაშორისო გამოფენასა და სამ ფართო ღონისძიებაში იყვნენ ჩართულნი. 2016 წლის ბოლოსთვის ჩინეთში ქართული ღვინის 40-მდე სხვადასხვა ობიექტი (ქართული ღვინის სახლი, სალონი, მაღაზია და ა.შ.) ფუნქციონირებდა. თავისუფალი ვაჭრობის შეთანხმება ხელს შეუწყობს ქართული სოფლის მეურნეობის პროდუქტის ექსპორტის ზრდას, მათ შორის ალკოჰოლური სასმელისა და ღვინის. ასევე კიდევ უფრო გაიზრდება სპილენძის ნედლეულის ექსპორტი, ტექსტილით, ელექტრონიკითა და სხვა სავაჭრო პროდუქტით ვაჭრობა. მაგრამ ყველაზე მნიშვნელოვანია, რომ ის არსებით გავლენას მოახდენს ინვესტიციებზე.

2011-2016 წლებში ჩინეთიდან საქართველოში განხორციელებული პირდაპირი უცხოური ინვესტიციების მოცულობამ 445 მლნ დოლარამდე შეადგინა. ყველაზე მეტი დაახლოებით, 218 მლნ დოლარის ჩინური ინვესტიცია საქართველოში 2014 წელს შემოვიდა, როცა "ჰუალინგ ჯგუფმა" მასშტაბური დეველოპერული პროექტი „თბილისის ზღვის ახალი ქალაქი“ დაასრულა და წლის უმსხვილესი ინვესტორი გახდა. 2016 წელს ჩინური ინვესტიციები 27 მლნ დოლარამდე შემცირდა. ჩინური პირდაპირი ინვესტიციები ძირითადად მოდის ისეთ სფეროებზე, როგორიცაა ჰიდროელექტროსადგურების მშენებლობა, რკინიგზის გაყვანა და საგზაო ინფრასტრუქტურული პროექტები. აღსანიშნავია, ასევე ჩინეთის ინვესტიცია საბანკო, ტურისტულ და ტელეკომუნიკაციების სფეროში. მოსალოდნელია, რომ მომავალ წლებში ყველა აღნიშნული მიმართულებით ინვესტიციების რაოდენობა გაიზრდება, რისი ნიშნებიც უკვე არის. დაბოლოს უნდა აღინიშნოს, რომ ჩინეთთან თავისუფალი ვაჭრობის შესახებ შეთანხმების პირველ შედეგებს უკვე ვხედავთ: გაიზარდა მსხვილი ჩინელი ბიზნესმენების დაინტერესება საქართველოს ბაზრით, გახშირდა მათი და ჩინეთის სხვადასხვა თანამდებობის პირების ვიზიტი ქვეყანაში, საქართველო უფრო აქტიურად მონაწილეობს ჩინეთში გამართულ ეკონომიკურ ფორუმებში, ცდილობს კავშირი დაამყაროს ადგილობრივ ბიზნეს წრეებთან და თავად უწევს ორგანიზებას ახალი აბრეშუმის გზის ფორუმის გამართვას, საქართველო საპარტნიორო ფონდი აღრმავებს თანამშრომლობას ჩინეთში მოქმედ ფინანსურ წყაროებთან, იზრდება ღვინის ექსპორტი. რა თქმა უნდა, რთულია ყველა ამ მოვლენის მიზეზად მხოლოდ თავისუფალი ვაჭრობის შეთანხმება მივიჩნიოთ და თვალი დამხუჭოთ უფრო ფართო ახალი აბრეშუმის გზის პროექტის გავლენაზე, მაგრამ ის კი ფაქტია, რომ თავისუფალი ვაჭრობა ხელს უწყობს ინვესტიციების გაცვლას ქვეყნებს შორის. უკვე გადაწყვეტილია, რომ უახლოეს მომავალში საქართველოში მილიარდიანი კაპიტალის მქონე ჩინური ბანკი გაიხსნება.

shop, etc.) in China.

The free trade agreement will contribute to the growth of export of Georgian agricultural products, including alcoholic beverages and wine. Export of copper raw materials, textiles, electronics and other trade products will also increase. But the most important thing is that it will have a substantial impact on investments.

Diagram 2: Direct investments in China in 2011-2016.

(Source: Geostat) 250000 217944 200000

150000

89874

100000

66947 36126

50000

27380

9643 0

2011

2012

2013

2014

2015

2016

ინვესტიცია აშშ დოლარი

Between 2011-2016, trade yields between China and Georgia amounted to about 445 million of foreign direct investment in dollars. Most of the approximately 218 million dollars in Chinese investments in Georgia occured in 2014, when "the Hualing Group" started a large-scale project called the "New City on Tbilisi Sea" and became the largest investor. In 2016 however, Chinese investments fell by 27 million dollars.

Chinese direct investment mainly comes from areas such as the construction of the plants, railway and road infrastructure projects. It is also noteworthy that China has invested in banking, tourism and telecommunications. It is expected that in the following years, the number of investments in all these areas will become increased, which of course has existing frameworks already.

Finally it should be noted that the China free trade agreement is already yielding results. There is an increased number of Chinese business interest on the market, various Chinese officials visit the country more often, Georgia is also actively involved in Chinese economic forums, trying to establish contacts with the Local business community, and has been organizing the forum consistently on the New Silk Road, Georgia Fund is strengthening its cooperation with China in the financial sources, increasing wine exports. Of course, it's hard for us to view all this phenomenon as a free trade agreement, and to look at the impact of a more broader new Silk Road project, but it is a fact that free trade is helping us trade and exchange investments among other countries and it is already decided that in the nearest future a Chinese bank with a billion capital will open in Georgia.

DIPLOMAT 35

CULTURAL EXCHANGE

საქართველო-გერმანიის წელი აქტიურ ფაზაში შედის

THE GERMANY-GEORGIA YEAR ENTERS ITS ACTIVE PHASE ნათია თათარაშვილი NATIA TATARASHVILI აქართველო-გერმანიის წელი, რომელიც 21 აპრილს თბილისში საზეიმოდ გაიხსნა, აქტიურ ფაზაში შევიდა და სხვადასხვა ღონისძიებას მასპინძლობს სლოგანით „მომავლის მემკვიდრეობა“. რა არის ის, რაც ასეთ განსაკუთრებულს ხდის გერმანიასა და საქართველოს შორის კავშირებს? და რა „მემკვიდრეობა“ გვაქვს მომავლისთვის? ამ საკითხებთან დაკავშირებით 23 მაისს გოეთეს ინსტიტუტში საპოდიუმო დისკუსია გაიმართა, რომელიც მისასალმებელი სიტყვით გერმანიის ფედერაციული რესუბლიკის ელჩმა ჰაიკე ფაიჩიმ გახსნა. "ძალიან სასიხარულოა ის, რომ ეს ღონისძიებები ორივე ქვეყანაში ტარდება პარალელურად. ეს შეხვედრები ცხადყობს, რომ ჩვენ აუცილებლად უნდა გავაგრძელოთ ეს ისტორია რაც მოგვდევს უკვე ორი საუკუნეა", - განაცხადა ფაიჩიმ. პოდიუმ დისკუსიაში მონაწილეობდნენ: ქალბატონი მაია ფანჯიკიძე, საქართველოს ყოფილი საგარეო საქმეთა მინისტრი, ბატონი ორთვინ ჰენიგი, გერმანიის ყოფილი ელჩი საქართველოში, ბატონი ალექსანდრე კარტოზია, ოდერის ფრანკფურტის ვიადრინას უნივერსიტეტის პროფესორი და ბატონი ოლივერ რაისნერი, თბილისის ილიას უნივერსიტეტის პროფესორი. დისკუსიას უძღვებოდა გერმანელი ჟურნალისტი სილვია

ს

36 DIPLOMAT

he Germany-Georgia year, which was opened on April 21 in Tbilisi, entered into an active phase and hosted various events with the slogan "Heritage of the Future". What is the specialty that caused this connection between Germany and Georgia? And the "legacy" we have for the future?

On May 23, a discussion was held at the Goethe Institute, which was opened by the Ambassador to the Federal Republic of Germany to Georgia, Heike Peitsch.

"It's very exciting that these events are being held simultaneously in both countries, and these meetings show that we need to continue this history that we have going for about two centuries now," said Peitsch.

Panel Discussion Participants were Ms. Maia Panjikidze, Georgia's former Foreign Minister, Mr. Ortwin Hennig, a former German ambassador to Georgia, Alexander Kartozia, Frankfurt (Oder) Viadrina University Professor and Oliver Reisner, and a professor from Tbilisi’s Ilia University. At the head of the discussion was German journalist Silvia Stober, who often works on themes related to Georgia.

Different aspects of joint history and perspectives of the future were discussed, as one of the objectives of celebrating the Georgia-Germany anniversary is to purchase new

T

CULTURAL EXCHANGE

შტიობერი, რომელიც საქართველოს საკითხებზე ხშირად მუშაობს. საპოდიუმო დისკუსიის ფორმატში განიხილებოდა ერთობლივი ისტორიის სხვადასხვა ასპექტები და მომავლის პერსპექტივები, რადგან საქართველო-გერმანიის საიუბილეო წლის აღნიშვნის ერთ-ერთი მიზანია სამომავლო თანამშრომლობის პროექტებისათვის ახალი იმპულსების შეძენა. მონაწილეებმა აღნიშნეს, რომ ორ ქვეყანას შორის არსებული კავშირების გაღრმავებისთვის ყველაზე ეფექტური გზა მაინც კულტურულ-საგანმანათლებლო სექტორების დაახლოება შეიძლება იყოს. დღეს გერმანელები და ქართველები მრავალ სფეროში ძალიან მჭიდროდ, სანდოდ და ურთიერთპატივისცემით თანამშრომლობენ. კულტურათაშორის დაახლოების პროცესები მთელ მსოფლიოში ახალ სტადიაში გადადის და ინტეგრაცია ამ პროცესებში უფრო მეტად შეუწყობს ხელს საქართველოს, როგორც ქვეყნის პოპულარიზებას უცხოეთში, ასევე მისი ცნობადობის გაზრდას გერმანიასა და ევროპაში, როგორც დიდი ტრადიციებისა და ისტორიის მქონე ქვეყნის. "არ უნდა გავუშვათ არცეთი შესაძლებლობა ხელიდან (ღონისძიება, ფორუმი, ფესტივალი, დისკუსია), რათა ამ პროცესების განვითარებას შეეწყოს ხელი", - განაცხადა ოლივერ რაისნერმა და დასძინა რომ არსებობს უამრავი გაცვლითი პროგრამა სტუდენტებისთვის, კულტურული ღონისძიებები, რომლებიც ეწყობა და რომელიც აძლევს შესაძლებლობას ორივე ქვეყანას წამოაჩინოს თავისი ისტორია და კულტურა. მისი თქმით გაიზარდა მოთხოვნა გერმანული ენის სწავლებაზე და ეს მზარდი სტატისტიკაა. "არსებობს საერთაშორისო გერმანული ენის სკოლა, რომელიც სწავლების საკუთარ მეთოდიკას სთავაზობს დაინტერესებულ ადამიანებს. მე მიხარია, რომ დღეს უფრო მეტად ვსაუბრობთ მომავალზე ვიდრე წარსულზე. ამ კუთხითაც გვაქვს სიახლეები, ბოლნისში ეწყობა ქართველი და გერმანელი ბავშვებისათვის საზაფხულო ბანაკები, სადაც სწორედ ახალგაზრდებთან ერთად იქნება შესაძლებელი ვიმსჯელოთ მომავლის მემკვიდრეობის გადარჩენის გზებზე, მათი ხედვა ძალიან საინტერესო იქნება და ბევრ სიახლეს შემატებს უკვე არსებულ კონცეფციებს", - თქვა მან. ალექსანდრე კარტოზიას თქმით წლევანდელი წელი მნიშვნელოვანია ორივე მხარისთვის, რადგან ტარდება ღონისძიებები ორივე ქვეყანაში. მაგ. გერმანიაში ახლახანს მოხდა ქართული ლიტერატურის წარდგენა გერმანელი მკითხველ-

impulses for future cooperation projects.

The participants noted that to strengthen ties between the two countries, the most effective way is for the cultural and educational sectors to get closer. Today, Germans and Georgians cooperate in a very close, reliable and mutual manner. This helps promotes both counties abroad, as well as generate lots of awareness in Germany and Europe for Georgia, as a country with a great tradition and history.

"I do not want to squander any opportunity (event, forum, festival, discussion), in order to promote the development of these processes", - said Oliver Reisner, adding that there are plenty of exchange programs for students, and cultural events, which are organized and which gives an opportunity for both countries to represent its history and culture. He said that the demand for German language education has increased and this is a growing number. "There is an international German language school, teaching with their own methodology.

I'm glad to talk more about the future than the past. In this regard we have good news, Bolnisi organized summer camps for Georgian and German children, where the young people will meet to discuss ways of preserving this future heritage, their vision will be very interesting, and will strengthen the already existing concepts," he said.

According to Alexander Kartozia, this year is important for both parties, because events are taking place simultaneously in both countries. Recently Georgian literatures were submitted in one of the books store in Germany and it was presented to German readers. "Such events are important because this is a very good way for the German language and culture to retain those positions it had in Georgia years ago," said Kortozia. He said that Germany is interested in retaining its old position, and in turn it is in Georgia's interests to appear in the activities held in Germany.

"The meetings that are held, the introduction of the Georgian literature, Georgian film, music and the Georgian products in general leads to more interest in the German society, and therefore awareness about Georgia is also increasing." - said Alexander Kartozia. He said it is important for Georgia to portray himself with dignity at the Frankfurt book fair, as it will have a fairly long positive echo in the future, you cannot shame the country, as it happened to many other countries, then the negative resonance in Europe will continue for a few more years.

DIPLOMAT 37

CULTURAL EXCHANGE

თათვის ერთ-ერთ დიდ წიგნის მაღაზიაში. "მსგავსი ღონისძიებები მნიშვნელოვანია, რადგან ეს ძალიან კარგი საშუალებაა საქართველოში გერმანულმა ენამ და კულტურამ დაიბრუნოს ის პოზიციები, რომელიც მას ქონდა წლების წინ", - აღნიშნა კარტოზიამ. მისი თქმით გერმანიაც დაინტერესებულია დაიბრუნოს ძველი პოზიციები და თავის მხრივ საქართველოს ინტერესებშია გამოჩნდეს გერმანიაში ჩატარებულ ღონისძიებებში. "ეს შეხვედრები რაც ტარდება, ქართული ლიტერატულის გაცნობა, ქართული ფილმის, მუსიკის და ზოგადად ქართული პროდუქციის წარდგინება რომ ხდება ეს უფრო მეტად იწვევს გერმანულ საზოგადოებაში ინტერესს, შესაბამისად იზრდება ჩვენი ცნობადობაც." - თქვა ალექსანდრე კარტოზიამ. მისი თქმით საქართველომ თუ მოახერხა ღირსეულად წარმოჩინება საკუთარი თავის ფრანქფურტის ბაზრობაზე, ამას ექნება საკმაოდ დიდ ხნიანი პოზიტიური ექო მომავალში, თუ შერცხვა ქვეყანა და ვერ წარადგინა საკუთარი ქვეყანა, რაც ბევრ ქვეყანას დაემართა, მაშინ კიდევ რამოდენიმე წელი გაგრძელდება ეს უარყოფითი რეზონანსი მთელ ევროპაში. "სწორედ ამიტომ ვართ დაინტერესებულები საქართველო წარსდგეს ღირსეულად ამ ბაზრობაზე. ძალიან კარგია ის, რომ ორივე მხარე ერთნაირად ცდილობს გააცნონ თავიანთ ქვეყნებს ერთურთის კულტურა და ეს ღონისძიებებიც ამას ეძღვნება. ჩვენს ამ დისკუსიასაც „მომავლის მემკვიდრეობა“ ერქვა, ანუ ეს ყოველივე კეთდება იმისთვის, რომ მონაპოვარი რაც უკვე გვაქვს არ დაიკარგოს", - განაცხადა ალექსანრდე კარტოზიამ. დისკუსიის მონაწილეებმა აღნიშნეს, რომ გერმანია არის ჯერ-ჯერობით ერთადერთი ქვეყანა, სადაც უმაღლეს საგანმანათლებლო დაწესებულებში სწავლა არის უფასო. ეს არის მოტივაცია იმისთვის გერმანულის ცოდნა დღეს გახდეს უფრო მომგებიანი ახალგაზრდებისთვის. უფასო განათლება არ გულისხმოს იმას რომ რადგან სწავლება უსასყიდლოა მიღებული განათლების ხარისხია დაბალი, პირქით გერმანული საუნივერსიტეტო გარემო ერთ-ერთი საუკეთესოა ევროპაში. ეს არის ერთ-ერთი მნიშვნელობავი ფაქტორი, რითაც ჩვენ შეგვიძლია გავზარდოთ და მივიზიდოთ გერმანული ენის სწავლებისკენ ქართველი ახალგაზრდები. აღსანიშნავია, რომ საბჭოთა კავშირიდან მოყოლებული 90-იანი წლების ჩათვლით საქართველოში პირველი უცხო ენა იყო რუსული ენა ხოლო მეორე გერმანული ენა გარდა თბილისისა. რეგიონებში ყველა შეისწავლიდა მეორე უცხო ენად გერმანულს. 1981 წელს გურამ რამიშვილის ინიციატივით შეიქმნა გერმანული სკოლა, რომელიც ეწეოდა არაავტორიტარულ პედაგოგიკურ საქმიანობას. კარტოზია ფიქრობს, რომ აუცილებეია ეს ვითარება აღდგეს და სკოლების უმრავლესობაში თუ შეიცვლება არსებული სურათი უცხო ენის სწავლების კუთხით ეს ძალიან დაეხმარება გერმანულ ენას ძველი პოზიციების დაბრუნებაში, თუმცა ბუნებრივია ეს სახელმწიფოს მხარდაჭერის გარეშე ვერ მოხდება. მთავრობათა აქტიური ჩართულობის მომხრეა ორთვინ ჰენიგიც, რომელიც იმედოვნებს, რომ ის მიღწევები და ისტორია, რაც გვაქვს უკვე ორ ქვეყანას შორის არსებულ ურთიერთობებში აუცილებლად უნდა გახდეს საწინდარი ახალი ინიციატივებისთვის, რათა გაგრძელდეს ეს დინამიკა. "ჩვენ მოტივაციას და შთაგონებას ვიღებთ წარსულიდან, გარდა ამისა ორივე ქვეყანას გვაქვს საოცრად მდიდარი კულტურა, რომლის გაცნობაც უნდა ხებოდეს სისტემატიურად ახალგაზრდებისთვის სხვადასხვა პროგრამების საშუალებით. ამ პროცესებში აუცილებლად უნდა ჩაერთონ ორივე ქვეყნის მთავრობები და პროცესების განვითარებას, 38 DIPLOMAT

"That's why we are interested in Georgia’s story, and we want her to present herself with dignity at this market. It is very good that both sides are trying to share the culture of their own countries, and all measures are dedicated to it. The name "Future Heritage" is given to this discussion to ensure that the gains we have are not lost," said Alexander Kartozia.

The participants noted that Germany is still the only country where tertiary education is free. It is a strong motivation for German language knowledge, to become more profitable for young people today. Free education does not mean that because of the quality of education received training is low, in contrast, the German university environment is one of the best in Europe. This is one of the most important factors that we can grow and use to attract the Georgian youths to learn German language.

It should be noted that in the Soviet Union until the end of the 90s, the first foreign language in Georgia was Russian language, followed by German language except in Tbilisi.

In all regions, children were studying German as a second language. In 1981, Guram Ramishvili initiated the German school, which was using non- authoritarian pedagogical methods. Kartozia thinks that it is necessary to restore the situation, as this will help majority of schools replace the English language with German language, because naturally, it will not be possible without the support of the state.

CULTURAL EXCHANGE

პროგრესირებას უნდა შეუწყონ ხელი. მზაობას ორივე მხარისგან ერთნაირად ვხედავ და ვგონებ, რომ ეს შეუქცევადი პროცესი იქნება და მე ამას მთელი გულით მივესალმები", - განაცხადა ჰენიგმა. ორი ქვეყნის თანამშრომლობის კიდევ ერთი პრაქტიკული მაგალითია ეროვნული მუზეუმის კავშირი გერმანიასთან. პირველი მუზეუმი კავკასიის რეგიონში, საიდანაც იწყება საქართველოს მუზეუმის ისტორია გერმანიის ბუნებისმეტყველისა და ეთნოგრაფის, გუსტავ რადეს თაოსნობით, 1865 წელს დაარსდა. მისივე თაოსნობით, 1867 წელს გაიხსნა პირველი ექსპოზიცია და მისსავე დირექტორობას უკავშირდება მუზეუმისათვის პირველი შენობის აგებაც. ამ პერიოდში საქარტველოში მოღვაწეობდნენ გერმანელ მეცნიერთა და კულტურის სფეროს არაჩვეულებრივი წარმომადგენლები, რომელთაც განუზომელი წვლილი შეიტანეს საქართველოში სამეცნიერო და სახელოვნო მიმართულების განვითარებაში. "მეოცე საუკუნის განმავლობაში ქართულ-გერმანულ ურთიერთობებს თავისებური ფორმა ჰქონდა. იყო სერიოზული ხელის შემშლელი ფაქტორები. იზოლაციის მიუხედავად, კავშირი არასდროს გაწყვეტილა და ყოველთვის არსებობდა ორმხრივი ინტერესი, თანამშრომლობის სურვილი და ღრმა პატივისცემა. როგორც კი საქართველომ დამოუკიდებლობა დაიბრუნა თანამშრომლობამ ინტენსიური სახე მიიღო", - განაცხადა დავით ლორთქიფანიძემ.

Ortwin Hennig is also in favor of Governments active engagement, and hopes that the achievements and history of bilateral relations will become the basis for new initiatives to continue this positive trend.

"We have the motivation and inspiration of the past, in addition to these, the two countries have a rich culture, which is familiar to many young people with a variety of programs. This process should involve both governments promoting their development and progression. I see the readiness from both parties equally, I think that this is an irreversible process, and I wholeheartedly welcome it," the ambassador explained.

Another practical example of bilateral cooperation is the partnership of the National Museum of Georgia with Germany. The first museum in the Caucasus region, from which the history of the museum emanates, was founded in 1865 by the German naturalist and ethnographer Gustav Rade. In 1867, he opened its first exhibition, as director of the Museum, and constructed the buildings as well. In this period, there were great representatives of German scientists and cultural spheres in Georgia who contributed to the development of scientific and art direction in Georgia.

"Twentieth-century Georgian-German relations took peculiar shape. There was a serious distraction. Isolation, for some time, despite these the union never came to an DIPLOMAT 39

CULTURAL EXCHANGE

მისი თქმით აღნიშნული ტრადიციების ლოგიკური გაგრძელებაა ის ერთობლივი პროექტები, რომლებსაც საქართველოს მუზეუმი უკანასკნელ წლებში ახორციელებს გერმანელ პარტნიორებთან ერთად. მათ შორის აღსანიშნაია ერთობლივი სამეცნიერო კვლევები, სხვადასხვა პუბლიკაციები და გამოფენები. სრულიად უპრეცედენტო თანამშრომლობა დაიწყო 2010 წელის ზაფხულში. ეს იყო ევროკავშირის მიერ დაფინანსებული დაძმობილების (Twinning) პროექტი, რომელმაც საფუძველი ჩაუყარა მჭიდრო და გრძელვადიან თანამშრომლობას პრუსიის კულტურული მემკვიდრეობის ფონდს, ბერლინის სახელმწიფო მუზეუმებსა და საქართველოს მუზეუმს შორის. "ამ პროექტს ჩვენ განვიხილავთ, არა მარტო უმნიშვნელოვანეს პროფესიულ თანამშრომლობად, არამედ როგორც ჩვენი ქვეყნის ევროკავშირში ინტეგრირების პროცესის ხელშეწყობადაც", -აღნიშნა ლორთქიფანიძემ. "დისკუსიაში მონაწილე მხარეების მოსაზრებები ძალიან საინტერესო და პროდუქტიული იყო, რაც მთავარია ეს არის პლატფორმა, რათა მოხდეს მომავალში ამ იდეების ხორცშესხმა. ეს პროცესები უკვე დაწყებულია და უკვე კეთდება ბევრი რამ განვითარებისთვის, თითოეული ახალი ინიციატივა უფრო მეტად ცხადყოფს იმას, რომ ის რაც კეთხდება დღეს არის ძალიან მნიშვნელოვანი კულტურათაშორის დაახლოების საკითხში. გერმანული მხარე მიესალმება თითოეულ ინიციატივას და მზად არის საქართველოს დაეხმაროს მათ განხორციელებაში. მე ყველაზე მეტად მახარებს ის, რომ ამ პროცესებში ჩართულია უამრავი ახალგაგაზრდა, რომლებიც დაინტერესებული არიან ერთურთის სუბკულტურით, სწავლებით. ძალიან კმაყოფილი ვარ უკვე მიღწეული შედეგებით", განაცხადა გერმანიის ელჩმა ღონისძიების დასასრულს. საქართველო-გერმანიის წლის გამართვას საფუძვლად უდევს სხვადასხვა საიუბილეო თარიღები: 200 წელი პირველი გერმანელი ემიგრანტების საქართველოში ჩამოსვლიდან, 100 წელი გერმანიის მხრიდან საქართველოს დამოუკიდებლობის აღიარებიდან (1918), ასევე გერმანიასა და საქართველოს შორის დიპლომატიური ურთერთობების აღდგენიდან 25 წელი.

1817 წელს პირველი გერმანელი ემიგრანტების თბილისში ჩამოსვლის შემდეგ გერმანიასა და საქართველოს შორის მრავალმხრივი და ინტენსიური ურთიერთობები განვითარდა. ემიგრანტებმა საქართველოში დააარსეს დასახლებები კატარინენფელდი (დღევანდელი ბოლნისი) და ალექსანდერდორფი (დღევანდელი ასურეთი) და მისდევდნენ სოფლის მეურნეობას, მათ შორის მეღვნიეობას. მე-19 საუკუნეში მათ სხვა გერმანელებიც მოყვნენ, რომლებიც ხელოვნებისა თუ სამეცნიერო მიზნით კავკასიის რეგიონში ჩამოვიდნენ. ესენი იყვნენ არქიტექტორები, მხატვრები და მეცნიერები, რომლებიც უმეტესად თბილისში მუშაობდნენ.

1918 წლის 26 მაისს გერმანია პირველი ქვეყანა იყო, რომელმაც საქართველოს დამოუკიდებლობა აღიარა. 1989 წელს ედუარდ შევარდნაძემ საბჭოთა კავშირის საგარეო საქმეთა მინისტრის რანგში წვლილი შეიტანა გერმანიის გაერთიანების საქმეში. 1992 წლის აპრილში გერმანიამ აღადგინა დიპლომატიური ურთიერთოებები დამოუკიდებელ საქართველოსთან და თბილისში პირველი საელჩო გახსნა. საქართველოში ბევრი ადამიანი საუბრობს გერმანულად და იცნობს გერმანულ კულტურას. გერმანელები და ქართველები მრავალ სფეროში ძალიან მჭიდროდ, სანდოდ და ურთიერთპატივისცემით თანამშრომლობენ. მომავალ, 2018 წელს, საქართველო საპატიო სტუმრის სტატუსით წარდგება ფრანქფურტის წიგნის ბაზრობაზე.

40 DIPLOMAT

end, and as always, there was mutual interest, cooperation and respect. As soon as Georgia regained independence, the cooperation reached an intensive phase", - said David Lortkipanidze.

According to him the logical continuation of this tradition are the joint projects, which the museum in recent years carried out with the German partners. Noteworthy among them are the joint scientific researches, various publications and exhibitions. An unprecedented cooperation began during the summer in 2010. This was the Twinning project funded by the European Union, which has since established a strong and long-term partnership between Prussia Cultural Heritage Fund, the Berlin State Museums and the Museum of Georgia.

"We are discussing this project not only for the most important professional cooperation, but also for the integration of our country into the EU integration process," explained Lortkipanidze.

"The discussion was very interesting and productive, but more importantly it is a platform to be the future of those ideas implemented. This process has already begun, and has already done a lot of development for each of the new initiatives which is more evident than what is done today.

It is a very important issue in cross-cultural convergence.

The German side welcomes each initiative, and is prepared to help in their implementation. I am most excited about it because this process involves a lot of youths, who are interested in each other’s culture. I am very pleased at the results achieved so far, " The German Ambassador explained at the end of the event.

The Georgian-German co-operation on the basis of various anniversary dates: the first 200 years since German immigrants arrived in Georgia, 100 years Germany to Georgia relationships post-independence (1918), as well as 25 years anniversary of restoring diplomatic relations between Germany and Georgia.

In 1817, the first German immigrants arrived in Tbilisi, this gave birth to diverse and intense relations with Georgians.

They founded two settlements: Katarinenfeld (Bolnissi) and Alexanderdorf (Assureti). They took over agriculture, which included wine-making. In the 19th century, a new wave of Germans came to the Caucasian region with artistic and scientific intentions. These included architects, painters and scientists who mainly resided in Tbilisi. These years certainly left their mark: Kirche (Church) near present Marjanishvili Square, was built in 1897, but was demolished in 1940. However, this name is still alive, as well as Zemel, the district adjacent to Rustaveli's Metro. It was named after the pharmacist Evgeny Zemel, whose drug-store was located there.

In 1918, Germany was the first country that recognized the independence of Georgia. In 1989, Eduard Shevardnadze contributed to uniting Germany as a Minister of Foreign Affairs of the Soviet Union. In 1992, Germany restored its diplomatic relations with Georgia, opening the first embassy in Tbilisi, thus making our relations truly unique.

Currently a fair amount of Georgians speak German and are familiar with German culture. Germans and Georgians cooperate in various fields in a very close, reliable manner amidst mutual respect. In 2018, Georgia will be the guest of honor at the Frankfurt Book Fair.

საქართველო ევროვიზიის ფინალში ვერ მოხვდა:

პოლიტიკური კონკურსის შიდა სამზარეულო

42 DIPLOMAT

CULTURAL EXCHANGE

GEORGIA HAS FAILED TO REACH THE EUROVISION FINAL: IS IT ALL POLITICAL? გიორგი თედიაშვილი GIORGI TEDIASHVILI ცოტა ხნის წინ უკრაინაში ევროვიზიის რიგით 62-ე ფესტივალი დასრულდა. ევროპის ყველაზე მასშტაბურ მუსიკალურ კონკურსზე საქართველო მომღერალმა თაკო (თამარა) გაჩეჩილაძემ, სიმღერით “Keep The Faith” წარადგინა. კლასიკურმა ბალადამ (მუსიკის ავტორი: ანრი ჯოხაძე, ტექსტის ავტორი: თაკო გაჩეჩილაძე) ევროპელი მაყურებლის თუ კრიტიკოსების გული ჯერ კიდევ კონკურსის დაწყებამდე მოიგო, თუმცა მიუხედავად ამისა, საქართველო, მოულოდნელობებით აღსავსე ევროვიზია 2017-ის ფინალში ვერ მოხვდა. წლევანდელი კონკურსის გამარჯვებული პორტუგალია გახდა. მას წარმატება ახალგაზრდა მომღერალმა - სალვადორ სობრალმა მოუტანა. მისმა სიმღერამ 42 ქვეყანას შორის, როგორც მაყურებლის ისე ჟიურის უმაღლესი შეფასება დაიმსახურა. საქართველოს დებიუტი ევროვიზიაზე 2007 წელს შედგა და მას მერე კონკურსზე ყოველ წელს არის წარმოდგენილი გარდა 2009 წლისა, როცა ორგანიზატორებმა "სტეფანეს და 3G"-ს, რომელთა შორის ერთერთი შემსრულებელი თაკო გაჩეჩილაძე იყო, სიმღერის "We don't wanna put in" შეცვლა მოთხოვეს, იმ მოტივით, რომ სიმღერა რუსეთის პრემიერ-მინისტრის ვლადიმერ პუტინის წინააღმდეგ იყო მიმართული. კონკურსანტებმა სიმღერის ტექსტი არ შეცვალეს და პროექტს გამოეთიშნენ. მას შემდეგ საქართველო ზედიზედ ორჯერ მოხვდა ფინალისტთა ათეულში სოფია ნიჟარაძე (2010) და ელდრინი (2011). აღსანიშნავია, რომ ფინალამდე მისვლა ვერ შეძლეს მრავალი კონკურსის გამარჯვებულმა ანრი ჯოხაძემ (2012) და ევროპაში მოღვაწე ქართულმა ჯგუფმა "შინი" და მარიკო ებრალიძემ (2014). ევროვიზია 2017-ზე მიღწეულ შედეგსა და კონკურსის შიდა სამზარეულოსთან დაკავშირებით წლევანდელ კონკურსანტს თაკო გაჩეჩილაძეს ვესაუბრეთ:

ც

პირველ რიგში გილოცავ ევროვიზია 2017-ზე ღირსეულ მონაწილეობას. მოგვიყევი როგორი განწყობით და შთაბეჭდილებებით დაბრუნდი უკრაინიდან? კიევიდან პოზიტიური ემოციებით დატვირთული ჩამოვედი. მიუხედავად იმისა, რომ ევროვიზიაზე უკეთესი ადგილის დაკავებას ველოდი, რაც ასე არ მოხდა, მაინც ამაყი და მოხარული ვარ რომ კონკურსზე საქართველოს სახელით მონაწილეობის საშუალება მომეცა, ყველაზე მთავარი კი ჩემთვის ის არის, რომ როგორც ქართველ ხალხს დავპირდი, შევძელი და ვასახელე ჩემი ქვეყანა ევროფესტივალზე. შენი საკონკურსო სიმღერის და მასზე გადაღებული ვიდეო კლიპის გამოსვლისთანავე, როგორც ქართული ისე ევროპული მედია კონკურსის ერთ-ერთ ფავორიტად გასახელებდა, მიუხედავად ამისა საბოლოო ჯამში საქართველო ევროვიზიის 62-ე კონკურსის ფინალში ვერ მოხვდა. როგორ ფიქრობ, რითი აიხსნება ასეთი შედეგი? როგორც ევროპის მაუწყებელთა კავშრის, ისე სხვადასხვა ქვეყნის ჟურნალისტის და ბლოგერის მხრიდან საქართველო პირველივე დღეებიდან განიხილებოდა ევროვიზიის განსაკუთ-

ecently the 62nd Festival of Eurovision in Ukraine came to a conclusion. Georgian singer Tako (Tamara) Gachechiladze presented the song "Keep The Faith" during the music competition tagged by many as Europe’s biggest. Classical ballad (Music author: Anri Jokhadze, author of the text: Tako Gachechiladze) who already won the heart of European viewers and critics before the start of the competition, however couldn’t get Georgia to the finals of the 2017 Eurovision.

The winner of this year's competition was Portugal, whose success was brought about by a young singing prodigy Salvador Sobra.

His song was rated as the jury’s highest among the 42 competing countries.

Georgia’s Eurovision journey started in 2007, and has often participated every year except the year 2009 when organizers demanded that the song "We don't wanna put in" by participants "Stepane and 3G", one of which was Tako Gachechiladze be rewritten, citing that the song was directed against Russia’s Prime Minister Vladimir Putin. The contestants were however adamant, and did not change the lyrics to the song consequently, they left the project. Since then Georgia has finished twice in the top ten; Sofia Nizharadze (2010) and Eldrine (2011). It is noteworthy that Anri Jokhadze (2012) the winner of many tournaments and the Georgian team working in Europe "Shin" and Mariko Ebralidze (2014) failed to get to the final.

We talked to Tako Gachechiladze about the result of Eurovision 2017 and also asked about the internal happenings of the competition that is not open to all:

R

First of all I want to congratulate you on your participation at the just concluded Eurovision 2017. Tell us, what kind of mood and impressions can you ascribe to this experience in Ukraine?

I came back from Kiev with positive emotions. Even though I was wanted to finish in a better place at the Eurovision competition, I am not so proud of the finish, but I am proud that I was allowed to participate in the competition on behalf of Georgia, the most important thing for me is that I promised the Georgian people that I will present my country to the high level at the Euro festival.

As soon as you released your song and the video clip, it was like one of the favorites amongst Georgians and European Media, but in the end, Georgia did not get to the Eurovision Song Contest Final.

What do you think is responsible for this?

Georgia was considered to be the most powerful contestant present at Eurovision from the very first days. Our song deserved great admiration, and it is worth mentioning that in parallel with the first semi- final of the Eurovision, Georgia took the second place among 42 countries. Everyone had an expectation that our country would be at least in the competition finals, but after the first semi-final, we got a totally different picture - it turned out that I could not get into the top ten. Following that outcome, the delegation of different countries, contestants and journalists could not hide their surprise at the result. The contestants in the finals told me that they felt very bad because they were in the finals and I was not. I'll not be talking about why Georgia did not end in the top ten. It is always difficult to make any prediction when it comes to Eurovision.

DIPLOMAT 43

CULTURAL EXCHANGE

რებით ძლიერ კონკურსანტად. ჩვენი სიმღერა მსმენელის დიდ მოწონებასაც იმსახურებდა და აღსანიშნავია, რომ ევროვიზიის პირველი ნახევარფინალის პარალელურად მიმდინარე გამოკითხვით საქართველო მეორე ადგილს იკავებდა 42 ქვეყანას შორის. ყველას ჰქონდა მოლოდინი, რომ ჩვენი ქვეყანა როგორც მინიმუმ კონკურსის ფინალში მოხვდებოდა, თუმცა პირველი ნახევარფინალის დასრულების შემდეგ რადიკალურად განსხვავბული სურათი მივიღეთ - აღმოჩნდა, რომ ათეულში ვერ მოვხვდი. შედეგის გამოცხადების შემდეგ, სხვადასხვა ქვეყნის დელეგაცია, კონკურსანტები თუ ჟუნალისტები ჩემთან საუბრისას გაოცებას ვერ მალავდნენ. ფინალში მოხვედრილი კონკურსანტები მეუბნებოდნენ, რომ თავს ძალიან უხერულად გრძნობდნენ იმის გამო, რომ ისინი ფინალში აღმოჩნდნენ, მე კი ვერა. გამიჭირდება იმაზე საუბარი თუ რატომ ვერ მოხვდა ათეულში საქართველო. ყოველთვის რთულია რაიმე პროგნოზის გაკეთება, როცა საქმე ევროვიზიას ეხება. ერთ-ერთ განცხადებაში, აღნიშნე, რომ ევროვიზია პოლიტიზირებულია. მართლაც საინტერესოა რა გავლენას ახდენს პოლიტიკა ფესტივალზე, ზოგადად რა კომპონენტებისგან იქმნება ამინდი მასზე და 10 წლიანი ისტორიის მანძილზე რატომ გაუჭირდა საქართველოს ევროვიზიაზე მნიშვნელოვანი წარმატების მოპოვება? დიახ, ევროვიზია რომ პოლიტიზირებული კონკურსია, ეს არავისთვის არის უცხო. ამის შესახებ რა თქმა უნდა მანამდეც ვიცოდი, სანამ მასზე მონაწილეობას მივიღებდი, შესაბამისად ახლა უკვე უხერხული იქნება ჩემგან ევროვიზიის გაკრიტიკება მაგრამ ფაქტია, რომ კონკურსზე 10 წლიანი მონაწილეობის მანძილზე, საქართველომ არაერთი კარგი სიმღერა გაიტანა ტოპ ადგილების დაკავება კი ვერც ერთხელ ვერ შეძლო. მე მაინც მგონია, რომ ევროვიზია საქართველოს გლობალურ კონტექსტში პოლიტიკურად მნიშვნელოვან ქვეყანად არ აფასებს, შესაბამისად ყოველ წელს ვიღებთ შედეგს, რომელიც უსამართლობის შეგრძნებას გვიტოვებს. ვფიქრობ, რომ კონკურსის საორგანიზაციო ჯგუფს წინასწარ აქვს განსაზღვრული თუ ვინ გახდება გამარჯვებული და კონკურსის სცენარი პოლიტიკური გავლენებით იქმნება. აღსანიშნავია, რომ ჟიურის შეფასებით, ევროვიზიის ყველა კონკურსანტს შორის მე-8 ადგილი დაიკავე თუმცა ფინალში გადასასვლელად მაყურებლის მხარდაჭერა არ აღმოჩნდა საკმარისი. საინტერესოა, რატომ დადგა ასეთი შედეგი და რას უკავშირდება ის - არაეფექტურ პიარ-კამპანიას თუ ქართული საელჩოების მუშაობის შედეგს, რომელთა პასიურობაზეც საუბრობდი ცოტა ხნის წინ? დიახ, ჟიურის შეფასებით 42 ქვეყანას შორის მე-8 ადგილი დავიკავე, რაც ჩემთვის ძალიან სასიამოვნო ფაქტია თუმცა აქაც უნდა აღინიშნოს, რომ ჩემზე მაღალი ქულები აიღო (ქვეყნებს არ დავასახელებ) რამდენიმე ისეთმა კონკურსანტმა, რომელთა სიმღერები თუ სასიმღერო მონაცემები საზოგადოებამ კომიკურად აღიქვა და მათ გამოსვლებს არაერთი შარჟი მიეძღვნა. რაც შეეხება ევროვიზიის შედეგებზე საელჩოების გავლენას, გეტყვით, რომ ისეთი პატარა ქვეყნისთვის, როგორიც საქართველოა, ასეთ კონკურსზე წარმატების მისაღწევად, მათი და დიასპორის აქტიურობა უმნიშვნელოვანესია. იმასაც გეტყვით, რომ ნამდვილად ვიგრძენი ყურადღება უკრაინაში საქართველოს ელჩისგან და ქართული დიასპორის პრეზიდენტისგან, თუმცა უნდა აღინიშნოს, რომ ემიგრანტების თქმით, მათ არ ჰქონდათ სათანადო ინფორმაცია იმასთან დაკავშირებით, რომ 44 DIPLOMAT

In one of the statements, you mentioned that Eurovision is politicized. What's really interesting is the political influence on the festival, why do you think it was difficult for Georgia to gain significant success at Eurovision during these last 10 years?

Yes, the Eurovision is a politically competitive contest, it's no surprise to anyone. Of course I knew about it before I decided to participate, it is uncomfortable to criticize the Eurovision now, but it is a fact that during the 10 years of Georgia’s participation in the competition, Georgia has scored a number of good tracks, but failed to capture top places. I still think that Eurovision does not evaluate Georgia as a politically important country in the global context, so every year we lose the result that leaves us feeling unjust. I think that the organizers of the competition predetermine who will become the winner and the entire competition scenario is controlled by political influence.

It should be noted that the Jury estimates that the 8th place finish for Georgia among all the contestants of Eurovision, was not enough to support the viewers in the finals. It is interesting why this result is so, and how it is related to the ineffective PR campaign or the outcome of the passive work of Georgian embassies, as you mentioned before?

Yes, according to the jury I came 8th among the 42 participating countries, which is a very pleasant fact to me, though it should be noted here that I did score high against (I will not name the countries), some of the contestants whose songs and singing data were perceived as a comic and their speeches devoted.

As for the embassies influence on Eurovision results, I would say that if such a small country like Georgia wishes to succeed at this contest, embassies and people in the diaspora should play an active role. I should add that I received special attention from Georgia's ambassador to Ukraine and from the president of Georgians in Diaspora, however the immigrants said that they did not have adequate information regarding Georgia's participation on May 9, in the first semifinal of the Eurovision Song contest. Unfortunately, we missed the final due to lack of votes. Only 200 votes.

The outcome of Georgia's achievement in Eurovision this year has resulted in some unhealthy attitude from the Georgian society at large. Part of it believes that Georgia should refuse to participate henceforth in the Euro festival. I wonder what are your thoughts on that?

I hear all the people are upset because of the Eurovision Song Contest, but I believe that participation must continue, because in the first place we have to show every year to the whole of Europe and the world just how talented and musical our nation is, we should always have our voices heard before a very large audience, deliver our messages, in terms of promoting our international image. Government should however encourage the musicians.

At this stage, is the state's cooperation and assistance to Georgian contestants adequate?

Unfortunately not, our government does not yet realize what the benefits of successfully performing at Eurovision are. Perhaps that is why the Georgian participants of the competition lack the support and financing of the state. Their finances are so scarce that it is difficult for them to put up an effective show, which plays a major role in the competition. I understand that there are many problems in Georgia that needs to be solved, but despite that, this competition should not be underestimated. Eurovision's success

CULTURAL EXCHANGE

საქართველო 9 მაისს, ევროვიზიის პირველ ნახევარფინალში იღებდა მონაწილეობას. სამწუხაროდ ფინალში მოსახვედრად მაყურებლის მხოლოდ 200 ხმა დაგვაკლდა. წლევანდელ ევროვიზიაზე საქართველოს მიერ მიღწეულ შედეგს ქართველი მსმენელისგან არაერთგვაროვანი დამოკიდებულება მოჰყვა. საზოგადოების ნაწილი თვლის, რომ საქართველომ უარი უნდა თქვას ევროფესტივალში მონაწილეობაზე. საინტერესოა როგორია შენი მოსაზრება ამასთან დაკავშირებით? მესმის ყველა იმ ადამიანის პოზიცია, რომლებიც განაწყენებულები არიან ევროვიზიაზე თუმცა მიმაჩნია, რომ მონაწილეობის მიღება უნდა გავაგრძელთ, რადგან პირველ რიგში ყოველ წელს ვაჩვენოთ მთელ ევროპას და მსოფლიოს თუ რამდენად ნიჭიერი და მუსიკალური ერი ვართ, მუდამ გავაგონოთ ჩვენი ხმა ევროვიზიის ძალიან დიდ აუდიტორიას, გავაჟღეროთ ჩვენი მესიჯები, მოვახდინოთ ქვეყნის პოპულარიზაცია და ვიზრუნოთ მის საერთაშორისო იმიჯზე. ოღოდ ამაში მუსიკოსებს თავად სახელმწიფომაც უნდა შეუწყოს ხელი. ამ ეტაპზე არასათანადოა სახელმწიფოს თანამშრომლობა და დახმარება ევროვიზიის ქართველი კონკურსანტების მიმართ? დიახ, სამწუხაროდ ჩვენი სახელმწიფო ჯერ კიდევ ვერ აცნობიერებს, რა მნიშვნელობის შეიძლება აღმოჩნდეს ქვეყნისთვის ევროვიზიაზე წარმატების მოპოვება. ალბათ ამიტომაცაა, რომ კონკურსის ქართველ მონაწილეებს სახელმწიფოს მხარდაჭერა და დაფინანსება აკლიათ. მათი ფინანსები იმდენად მწირია, რომ რთულია მისი საშუალებით ეფექტური შოუს გაკეთება, რაც უდიდეს როლს თამაშობს კონკურსში წარმატებაზე. მესმის, რომ საქართველოში ბევრი პრობლემაა მოსაგვარებელი, თუმცა ამის გამო ყველაფერზე უარის თქმა კარგი გამოსავალი ვერ იქნება. ევროვიზიაზე ქვეყნის წარმატება ნიშნავს მისთვის კარგი იმიჯის შექმნას, კონკურსზე გამარჯვებას კი ქვეყნებისთვის უდიდესი ეკონომიკური სარგებელი მოაქვს, ვინაიდან როგორც იცით ყოველ მომდევნო წელს ევროვიზია წინა წლის გამარჯვებულ ქვეყანაში ტარდება, რაც თავისთავად უდრის ქვეყანაში უამრავი ტურისტის შემოსვლას და მისთვის საუკეთესო რეკლამის გაკეთების საშუალებას. სოციალურ ქსელებში არაერთი კრიტიკა გამოითქვა საქართველოს წლევანდელ საევროვიზიო პერფორმანსზეც, ამ თემაზე მსჯელობა დღემდე არ წყდება. როგორ ფიქრობ, რამდენად პასუხობდა შენი სიმღერა და სასცენო დადგმა ევროვიზიის მოთხოვნებს და სტანდარტებს? კრიტიკა ყოველთვის იარსებებს და ეს არ არის ცუდი, არ შეიძლება ყველას მოსწონდეს ის რასაც რომელიმე მუსიკოსი აკეთებს. ასევე ბუნებრივია რომ არსებობს სხვადასხვა შეხედულებები ჩემზე და ჩემი საევროვიზიო სიმღერის შესახებ. გულშემატკივარის აზრი ჩემთვის მნიშვნელოვანია, ამიტომ მას ხშირად ვითვალისწინებ თუმცა ვერავის დავეთანხმები იმაში, რომ წელს ევროვიზიაზე საქართველო ცუდად წარდგა. სიმღერა “Keep The Faith” იყო შესანიშნავი, ჩემ თავზე ლაპარაკი გამიჭირდება, თავად შეაფასოს მკითხველმა, რაც შეეხება სასცენო დადგმას, მიუხედავად საშა ჟან-ბაპტისტის (რეჟისორი, ბოლო სამი წლის განმავლობაში ევროვიზიის ქართველი მონაწილეების სასცენო დადგმის ავტორი) მიმართ ჩემი უდიდესი პატივსცემისა, ვფიქრობ მისი გაკეთება უკეთესადაც შეიძლებოდა.

DIPLOMAT 45

CULTURAL EXCHANGE

თავდაპირველად უამრავი იდეა მქონდა პერფორმანსთან დაკავშირებით, მათ განხორციელებაში კი ხელი პირველ რიგში ფინანსების სიმწირემ შემდეგ კი თავად ევროვიზიის ორგანიზატორების უარმა შემიშალა - ევროვიზია არ იღებს პასუხისმგებლობას ტექნიკურად რთულად განსახორცელებელ შოუზე, მაგალითად ისეთ დეტალებზე, როგორიცაა მომღერლის სცენიდან „აფრენა“, ასევე სიმღერის დროს სცენაზე ვარდის ფურცლების გადმოყრა და ა.შ ასევე უარი მივიღე სცენის უკან დამონტაჟებულ ეკრანზე ისეთი კადრების გაშვებაზე, როგორიც ნაციონალური ფინალის დროს ჩემ გამოსვლაზე იხილა მაყურებელმა, ევროვიზია ასეთ კადრებს პოლიტიკურ კვალიფიკაციას აძლევს. საბოლოო ჯამში კი ყოველგვარი გრანდიოზული შოუს გარეშე, სცენაზე მარტო და მხოლოდ საკუთარი ხმის იმედად მყოფს, ფაქტობრივად ფარ-ხმლით მომიწია ბრძოლა თუმცა მიუხედავად ამისა საზოგადოების მოწონება დავიმსახურე და ბედნიერი ვარ, რადგან ჩემი ქვეყანა ევროფესტივალზე კარგად წარვადგინე. რა გამოცდილება მოგცა ევროვიზიაზე მონაწილეობამ, თუ მიიღე გარკვეული შემოთავაზებები უკრაინაში ყოფნისას და როგორია შენი სამომავლო გეგმები? ევროვიზიაზე მონაწილეობამ უდიდესი გამოცდილება მომცა, პირველ რიგში მინდა აღვნიშნო, მიუხედავად საერთაშორისო კონკურსზე მონაწილეობის დიდი გამოცდილებისა, ევროვიზიის მასშტაბის სცენასთან და აუდიტორიასთან პირველად ვიმუშავე, რაც მომღერლისთვის ძალიან მნიშვნელოვანია. ამასთან ერთად ბოლო ნახევარი წლის მანძილზე ვიცხოვრე საოცრად დატვირთული რეჟიმით, რამაც საბოლოო შედეგამდე მიმიყვანა. ევროვიზიის საშუალებით არაერთმა ადამიანმა გამიცნო, ეს კი ჩემი სამომავლო კარიერისთვის ძალიან მნიშვნელოვანია. გულწრფელად გეტყვით - დრო რომ უკან დაბრუნდეს, ისევ მივიღებდი ევროვიზიაზე მონაწილეობას. რაც შეეხება პროდიუსერების გამოხმაურებას, ამაზე წინასწარ საუბარი არ მსურს, რადგან როგორც წესი, გეგმების განხორციელება შემდეგ რთულდება. თუმცა გეტყვით, რომ ევროვიზიის შემდეგ არაერთ ქვეყანაში დაიგეგმა ჩემი კონცერტი, მათ შორის არის კვლავ კიევი და მოსკოვი. მინდა გავაგრძელო კარიერული წინსვლა, ვაპირებ უახლოეს მომავალში ვიმუშაო საკუთარ ალბომზეც თუმცა მანამდე, სანამ ისევ დატვირთულ გრაფიკს დავუბრუნდები, აუცილებლად მჭირდება მცირეხნიანი დასვენება. აქვე მინდა ვისარგებლო შემთხვევით და თქვენი ჟურნალის საშუალებით მადლობა გადავუხადო ჩემ საყვარელ ქართველ ხალხს, რომელმაც ბოლო პერიოდის განმავლობაში ძალიან დიდი სითბო და სიყვარული მაგრძნობინა, მათი მხარდაჭერა ჩემთვის ძალიან ბევრს ნიშნავს. განსაკუთრებული მადლობა მინდა გადავუხადო ჩემი საევროვიზიო სიმღერის ავტორს, ანრი ჯოხაძეს, სიმღერის არანჟირების ავტორს, ბორიკო შხიანს, და საქართველოს საზოგადოებრივ მაუწყებელს ჩემთან ერთად მუშაობისთვის, ჩემ ბექ-ვოკალისტებს ზაზა წურწუმიას ხელმძღვანელობით, დიზაინერ ლაშა ჯოხაძეს, ვიზაჟისტ სოფო მაჭავარიანს, ფოტოგრაფებს: გიორგი ცაავას და ლეკო ჭყონიას, ასევე ყველა იმ ადამიანს, რომლებმაც სიმღერის კლიპზე იმუშავა. ბოლოს კი მადლობას ვუხდი როგორც ქართულ ისე უცხოურ მედიას და მათ შორის გაზეთ OBSERVER-ს და ჟურნალ DIPLOMAT-ს ჩემი გაშუქებისთვის და საინფორმაციო მხარდაჭერისთვის.

46 DIPLOMAT

creates a better image for Georgia, to win the competition will bring the country great economic benefits, because as you know every year the Eurovision Song Contest takes place in the country of a previous winner which attracts lots of tourists and is the best for of advertising any country can ask for.

Many people on different social networks, have expressed criticism of the current Eurovision performance of Georgia. How much do you think your song and stage performance met the requirements and standards of the Eurovision?

Criticism will always exist and this is not bad, you cannot be loved by everyone. It is also natural that there are different opinions about me and my song. Fans' opinion is important to me, but I understand why I often cannot agree with those that rate Georgia’s Eurovision performance poorly. The song "Keep The Faith" was excellent, it is difficult for me to evaluate my performance, so it is up to your readers, as for staging, despite great respect for Sasha Jean-Baptiste (director, for the last three years, Eurovision’s Georgian participants stage erect author), I think it could be better.

Initially I had a lot of ideas but lack of resources - Eurovision is not responsible for the technically difficult we experienced, for example, such details, such as the singer from the stage "take-off", as well as dropping rose leaves on stage during the song. They also refused to put the screen behind as it was during the national contest, for them it seemed political. Finally, I was left alone with my voice, without any grand show, in fact I had to give a fight, but despite this, the public received it well, and I'm happy, because my country was represented well at the Eurovision Song Contest.

What experience did you gain from Eurovision? Do you have any suggestions for the organizers in Ukraine, and what are your future plans?

Participating at Eurovision gave me vast experience, first of all I would like to point out that, in spite of the previous experience I had in other international competitions, this was the first time I worked with such big scale Eurovision stage and the audience, which is very important for any singer. In addition, during the last half of the year I lived in a surprisingly busy manner, on the way to the final result. Many people have recognized me through Eurovision, which is very important for my future career. I can honestly say that if I had a chance to go back, I would love to still participate in Eurovision.

As for the producers' feedback, I do not want to talk about it, because as a rule, implementation of the plans gets difficult. But I will say that after the Eurovision contest, my concert was planned in many countries, including Kiev and Moscow. I want to continue progressing in my career, I am going to work on my own in the near future but before going back on the schedule, I need a little rest.

I would like to use this as a chance also to thank my beloved Georgian people from your magazine, who have shown warm affection for me during this period, I hold their support in very high regard. I would also like to express my gratitude to the writer of my song, Anri Jokhadze, The song’s arrangement was done by Bariko Shkhiani, and the entire Georgian Public Broadcasters for working with me, backup vocals under the direction of Zaza Tsurtsumia, designer Lasha Jokhadze, visage maker Sopho Machavariani, photographers: Giorgi Tsaava and Leko Chkonia , As well as all the people who worked on the video.

Finally I am grateful to both Georgian and foreign media, including the newspaper OBSERVER and DIPLOMAT magazine for the coverage they gave me, and their constant support.

CULTURAL EXCHANGE

რა ნახეს ევროვიზია 2017-ის სტუმრებმა უკრაინაში? კვლევა ჩაატარა “მსოფლიო პოლიტიკის ინსტიტუტმა”, რომელიც დაფინანსებული იყო USAID-ის მიერ და განხორციელებული Pact-ის მიერ. აღნიშნულ რეპორტში მასალაზე მთლიანად პასუხისმგებელია Pact და მისი განმახორციელებელი პარტნიორები და არ ასახავს USAID-ის და ამერიკის შეერთებული შტატების მთავრობის შეხედულებებს.

WHAT DID THE GUESTS OF EUROVISION 2017 SEE IN UKRAINE? This research was conducted by the Institute of World Policy as part of its project, implemented under the USAID/ENGAGE activity, which is funded by the United States Agency for International Development (USAID) and implemented by Pact. The contents of this report are the sole responsibility of Pact and its implementing partners and do not necessary re ect the views of USAID and the United States Government.

48 DIPLOMAT

CULTURAL EXCHANGE

კრაინაში, ევროვიზიაზე დამსწრე უცხოელ ვიზიტორებს შორის ჩატარებული კვლევის ტოპ-3 აღმოჩენა: • ევროვიზიამ უკრაინის ევროკავშირში გაწევრიანების მეტი მხარდამჭერი მიიზიდა. ევროკავშირის მოქალაქეთა 64% აღნიშნავს, რომ სურვილი აქვთ უკრაინა ევროპული ოჯახის ნაწილად იხილონ.

• უვიზო მიმოსვლა ევროკავშირსა და უკრაინას შორის დადებითად შეაფასა რესპოდენტთა 76%-მა.

• რუსეთის მცდელობების მიუხედავად, უკრაინას დააბრალოს დონბასის კონფლიქტი, გამოკითხულთა უმრავლესობა (66%) პასუხისმგებლობას მოსკოვს აკისრებს.

უ

კვლევა ჩატარდა უკრაინაში, ევროვიზიის მსვლელობისას, 9-დან 13 მაისის ჩათვლით. საბოლოო ჯამში, 1,060 რესპოდენტმა (რომელთაგან 60 % ევროკავშირის მოქალაქეები იყვნენ) მიიღო მონაწილეობა კვლევაში. რესპოდენტები შემთხვევითი პრინციპის მიხედვით იყვნენ შერჩეულები კიევის იმ არეებში, სადაც სამიზნე ჯგუფის დიდი კონცენტრაცია აღინიშნებოდა. კვლევითი კომპანია GfK Ukraine აღნიშნავს, რომ ევროკავშირის და არაევროკავშირის რესპოდენტები თითქმის იდენტურად სცემდნენ პასუხებს, მხოლოდ რამდენიმე შეკითხვაზე შეიმჩნევა განსხვავება. რესპოდენტთა 24% აღნიშნავს, რომ კონკურსზე ჩამოსვლამდე მათთვის უკრაინა ომთნ ასოცირდებოდა. თუმცა ამბობენ, რომ უკრაინაში ჩამოსვლის შემდეგ მათი დამოკიდებულება შეიცვალა და ომთან ასოციაცია საერთოდ აღარ ჰქონდათ. უცხოელთა 34% აღნიშნავს, რომ მათთვის უკრაინელები უფრო მეტად გულუხვ, პოზიტიურ ხალხთან ასოცირდება. გამოკითხულთა 54 % პირველად იყო უკრაინაში, თუმცა ისინი ვინც ადრეც იყვნენ უკრაინაში ნამყოფები და ისინი, ვინც პირველად იყვნენ, თითქმის ერთი და იგივე შეფასებებს აკეთებდნენ. 72%-ს არ უყოყმანია უკრაინის სტუმრობასთან დაკავშირებით. 56%-მა აღნიშნა, რომ არ არიან დარწმუნებულები კიევის უსაფრთხოებაში და მიზეზად ქვეყანაში მიმდინარე ომს ასახელებდნენ. ევროკავშირის მოქალაქეებმა ამას ორჯერ მეტად გაუსვეს ხაზი არაევროკავშირელებთან შედარებით. 43%-მა აღნიშნა რომ ფიქრობდნენ კიევში შესაძლო ტერორისტულ შეტაკებაზე.

51%-მა თქვა, რომ უკრაინამ მათი მოლოდინი გაამართლა, 47%-ის თქმით კი მოლოდინს რეალობამ გადააჭარბა. მხოლოდ 10 რესპოდენტი იყო იმედგაცრულებული, ეს კი გამოკითხულთა მხოლოდ 1%-ს შეადგენს.

92%-მა აღნიშნა, რომ სურვილი აქვთ უკრაინაში დაბრუნდნენ. მსოფლიო პოლიტიკის ინსტიტუტმა ჰკითხა რესპოდენტებს თუ რომელი უკრაინელი ასოცირდებოდა შოუ ბიზნესთან; მათმა 76%-მა დაასახელა ჯამალა, რუსლანა და ვერკა სერდუჩკა (25%), 11%-თვის უკრაინა ასოცირდებობდა სვატოსლავ ვაკარჩუკთან, ხოლო 9%-თვის ანა ლორაკთან. ბოლო ორი დაასახელეს ევროკავშირის არაწევრმა ქვეყნების მოქალაქეებმა. ვიზიტორები ოპტიმისტურად იყვნენ განწყობილნი ევროკავშირში უკრაინის წევრობასთან დაკავშირებით.

OP 3 FINDINGS OF THE POLL CONDUCTED AMONG FOREIGN VISITORS OF THE EUROVISION IN UKRAINE: 1.

The Eurovision attracted more supporters of Ukraine’s future membership in the European Union: 64% of the EU citizens noted that now they want to see Ukraine as a part of the European family even more.

2.

The visa-free regime between Ukraine and the EU is viewed favorably by 76% of the respondents.

3.

Despite Russia’s attempts to blame Ukraine for the conflict in Donbas, the majority of the respondents (66%) placed responsibility on Moscow.

T

Overall, sociological company GfK Ukraine has interviewed 1,060 Eurovision visitors on request of the Institute of World Policy; over a half of them (about 60%) represented the EU memberstates. However, it should be noted that the responses from the EU and non-EU citizens were almost identical; only several questions showed insignificant diVerences.

24 % of respondents pointed out that they associated Ukraine with the war before they came to the Eurovision contest.

Have their minds changed after coming to Kyiv? Yes, and significantly: as a result ‘war association’ was not mentioned at all. Foreigners underlined (34 %) now that the main association with Ukraine for them is ‘generosity, nice positive people’.

Numbers of respondents who have previously visited Ukraine and those who had never been there are almost the same, with 54% of the guests having visited Ukraine for the first time. Most respondents (72%) had no hesitations about visiting Ukraine. Of those who had (only 28%), 56% said that they were not sure about the level of security in Kyiv, since the country is amidst a military conflict. Importantly, the EU citizens selected this option twice as frequently as non-EU respondents. A smaller, but still significant, number of visitors (43%) said they were concerned about possible terrorist attacks in Kyiv.

51% of the guests said that Ukraine has fully met their expectations; while 47% pointed out that their expectations had been even exceeded. Only ten respondents were disappointed, which makes only 1%. The clear majority of respondents (92%) expressed their wish to return to Ukraine.

The Institute of World Policy asked, which representatives of Ukrainian show business (not necessarily the ESC contestants) the respondents associated with Ukraine. Most of the respondents named Jamala (76%), Ruslana and Verka Serduchka (25% and 23% respectively). This year's Eurovision contestants O.Torvald were chosen by 16%. 11% of the guests associate Ukraine with Svyatoslav Vakarchuk, and 9% with Ani Lorak. The last two were selected primarily by non- EU visitors.

Foreign visitors of the ESC appeared to be optimistic on the future of Ukraine's membership in the EU. For instance. Another 15% believe that Ukraine's accession to the EU will expand the stability area on the continent.

Furthermore, the Institute of World Policy decided to investigate whether there has been any impact of the Eurovision on the guests’ position on Ukraine's membership 54% of the guests stated that Ukraine would join the EU within the next five years. Interestingly, this view is equally widespread among both representatives of the EU states (53%) and non-EU citizens. Every fifth respondent (19%) believes that Ukraine will join the European family within the next ten years. “20 years” option has been chosen by only 6% of respondents. Only 1% do not see Ukraine in the EU, while nearly 20% could not answer.

Why does Ukraine deserve EU membership? 57% of

DIPLOMAT 49

CULTURAL EXCHANGE

54%-მა აღნიშნა, რომ უკრაინა უნდა შეერთებოდა ევროკავშირს შემდეგი 5 წლის განმავლობაში. საინტერესოა, რომ ევროკავშირელებიც და არაევროკავშირლების (53%) პროცენტული მაჩვენებელი ერთმანეთს ემთხვევა. ყოველი მეხუთე რესპოდენტის აზრით (19%) უკრაინა ევროკავშირის წევრი გახდება შემდეგი 10 წლის განმავლობაში. 6%-ის აზრით მომდევნო 20 წელიწადში და მხოლოდ 1% თვლის, რომ უკრაინა ევროკავშირის წევრი ვერ გახდება. დაახლოებით 20%-მა შეკითხვას არ უპასუხა. კითხვაზე თუ რატომ იმსახურებს უკრაინა ევროკავშირის წევრობას შემდეგი შეხედულება გამოვლინდა.

57%-მა პროცენტმა ხაზი გასუხვა გეოგრაფიულ მდებარეობას. ყოველი მეოთხე (26%) აღნიშნავს, რომ ამით ევროკავშირი დაიცავს უკრაინას რუსეთის თავდასხმისგან. ყოველი მეხუთეს აზრით უკრაინა იბრძვის ევროპული ღირებულებებისთვის, ამისთვის კი იმსახურებს იგი წევრობას. ის თუ რა უშლის ხელს უკრაინას რომ გახდეს ევროპის წევრი, 45%-ის აზრით ყველაზე დიდი დაბრკოლება კორუფციაა. 34%-ის აზრით ომი რუსეთთან; 27%-ის აზრით ოლიგარქები. ხოლო 20%-ის თვლის, რომ ვერ ხედავენ დამაბრკოლებელ ფაქტორს ევროკავშირში უკრაინის გასაწევრიანებლად. გამოკითხულთა უმრავლესობამ (76%) უკრაინასა და ევროკავშირს შორის უვიზო რეჟიმი შეაქო. ამის წინააღმდეგი იყო მხოლოდ 2%, ხოლო ოდნავ მეტი რესპონდენტი აცხადებს, რომ არ აინტერესებს (15%). მსოფლიო პოლიტიკის ინსიტიუტი ასევე დაინტერესდა რა გავლენა მოახდინა ევროვიზიამ ვიზიტორების აზრზე. მათ გამოკითხეს მხოლოდ ევროკავშირის მოქალაქეები და აღმოჩნდა, რომ 42%-ს ახლა უნდოდა, რომ ევროკავშირის წევრი გამხდარიყო უკრაინა, 22%-ს გარკვეული დროის შემდეგ, 24 %-ზე ევროვიზიას გავლენა არ მოუხდენია.1%-ს საერთოდ არ უნდოდა რომ ევროკავშირის წევრი გამხდარიყო უკრაინა ევროვიზიის დასწრების შემდეგ. ევროვიზიის სტუმრები ყველაზე მეტად აღფრთოვანებულები იყვნენ ხალხით (73%), გასართობი ინფრასტრუქურით (46%), კულტურით (45%). ბევრ მათგანს არ სურდა უკრაინის უარყოფით მხარეებზე ყურადღების გამახვილება. მსოფლიო პოლიტიკის ინსტიტუტმა ასევე სთხოვა რესპონდენტებს მათი პოზიცია დაეფიქსირებინათ უკრაინისა და რუსეთს შორის კონფლიქტის შესახებ. რუსეთის ხელისუფლების იდეას, რომ კონფლიქტი დონბასში წმინდად შიდა კონფლიქტია, ევროვიზიის სტუმრები კრიტიკული აფასებენ. გამოკითხულთა 70% ფიქრობ, რომ ეს არის კონფლიქტი, სახელმწიფოთაშორისი ომი, რუსეთსა და უკრაინას შორის. მხოლოდ 4% მიიჩნევს, რომ ეს არის შიდა კონფლიქტი ან სამოქალაქო ომი. 5% მიიჩნევს, რომ ეს ომი რუსეთსა და დასავლეთს შორისაა. გამოკითხულთა 19% არ დააფიქსირა თავისი პოზიცია. გამოკითხულთა 66% აღნიშნავს, რომ რუსეთია პასუხიმგებელი კონფლიქტზე. მხოლოდ ერთი პროცენტი თვლის, რომ დამნაშავე უკრაინაა, თუმცა მათგან უმრავლესობა ევროკავშირის მოქალაქე არაა.

50 DIPLOMAT

respondents chose the geographic reason: Ukraine is a part of Europe. Every fourth respondent (26%) believes that the EU should in this way protect Ukraine from further Russian attacks.

Every fifth respondent believes that there is no reason to give a prospect of membership to some countries, while denying it to others. The same number of respondents chose the option that Ukrainians fought for the European values, and therefore should be rewarded for that. Citizens of the EU member states, however, chose this option twice less frequently than non-citizens (12% vs. 26% respectively).

What stands in the way of Ukraine's membership in the EU? Corruption is the expected champion among the arguments, as 45% of respondents stated that Ukraine should overcome this issue first. 34% named the war between Ukraine and Russia as the main obstacle. Every third respondent (27%) believes that Ukraine should get rid of the oligarchs. Every tenth respondent believes that Ukraine would become a heavy financial burden for the EU. The same percentage of the respondents believes that Ukrainians still have to prove their commitment to the European values. 20% of respondents indicated that they do not see any compelling arguments against Ukraine as a member of the EU. Furthermore, the Institute of World Policy decided to investigate whether there has been any impact of the Eurovision on the guests’ position on Ukraine's membership in the EU. Only respondents from the EU countries have been surveyed. 42% said that now they want to see Ukraine among the EU member states even more. 22% of the respondents want to see Ukraine in the EU “somehow more” after attending the Eurovision. The contest had no impact on the position of every fourth guest (24%). Finally, only 1% of the respondents indicated that they do not want to see Ukraine in the EU or “want less” after attending the Eurovision.

Most of the respondents (76%) praised the visa-free regime between Ukraine and the EU. Only 2% were against it, while slightly more respondents said that they do not care (15%).

In positive terms, guests of the Eurovision were most impressed

by Ukrainian people (73%), entertainment infrastructure (46%), and culture (45%). On the other hand, respondents believe that Ukraine is considerably inferior compared to other European countries in such areas as transportation (26%), urban infrastructure, government, and knowledge of English (18% each). However, it should be noted that many visitors did not want to indicate anything negative about Ukraine, since 19% of them chose the option “hard to say,” and the same number chose the “nothing” option.

The Institute of World Policy also asked the respondents about their position of the conflict between Ukraine and Russia.

Despite Russian government’s attempts to impose an idea that the conflict in Donbas is purely internal, guests of the Eurovision appeared to be more critical. 70% of respondents have clearly identified this conflict as an interstate war between Russia and Ukraine. Only 4% believe that this is an internal conflict or a civil war (the same percentage among both EU and non-EU respondents). 5% believe that this war is between Russia and the West (with slightly higher percentage among the non-EU guests, 8%). 19% of respondents could not define their position.

Most respondents (66%) also stated that Russia is most responsible for inciting the conflict with Ukraine. Other options were chosen by less than 5% of participants. Only 1% believes that Ukraine is responsible for the conflict, and most of those who chose this option reside outside the EU.