Diplomat #4

1992 წლის 31 ივლისი

ოქროს დღე საქართველოსა და ქართველი ხალხის ისტორიაში JULY 31, 1992

A DAY INSCRIBED IN GOLD IN THE HISTORY OF GEORGIA AND THE GEORGIAN PEOPLE

საქართველოს

ნილს სკოტი

კონსტიტუციის ცვლილება:

გაეროს მუდმივი კოორდინატორი საქართველოში

NIELS SCOTT

რეფორმიდან რეფორმამდე

UN RESIDENT COORDINATOR IN GEORGIA

GEORGIAN

CONSTITUTIONAL AMENDMENTS: FROM ONE REFORM TO ANOTHER

ნიკოლოზ რაჭველი ქვეყანა ფოკუსში:

უკრაინა

COUNTRY IN FOCUS:

UKRAINE

გაეროს ელჩის სტატუსით ბავშვთა უფლებებს დაიცავს UNICEF NAMES

NIKOLOZ RACHVELI

AS A GOODWILL AMBASSADOR IN GEORGIA ISSN 2449-3007

9

772449

300003

CONTENT

DIPLOMATIC DISCOURSE

4-8

1992 წლის 31 ივლისი - ოქროს დღე საქართველოსა და ქართველი ხალხის ისტორიაში JULY 31, 1992 – A DAY INSCRIBED IN GOLD IN THE HISTORY OF GEORGIA AND THE GEORGIAN PEOPLE

COUNTRY IN FOCUS: UKRAINE

12-14 საქართველო და უკრაინა მხარდამხარ საერთო მიზნების და საფრთხეების პირისპირ GEORGIA, UKRAINE DRIVEN TOGETHER BY COMMON GOALS AND THREATS COUNTRY IN FOCUS: UKRAINE

24-26 სამხედრო–ტექნიკური თანამშრომლობა

უკრაინასა და საქართველოს შორის MILITARY AND TECHNICAL COOPERATION BETWEEN UKRAINE AND GEORGIA COMPREHENSIVE VIEW

28-31 საქართველოს კონსტიტუციის ცვლილება: რეფორმიდან რეფორმამდე GEORGIAN CONSTITUTIONAL AMENDMENTS: FROM ONE REFORM TO ANOTHER COMPREHENSIVE VIEW

32-35 აფგან მუხტარლის საქმე: საქართველო პრესტიჟის შელახვის ზღვარზე AFGAN MUKHTARLI CASE MIGHT CHANGE GEORGIA'S INTERNATIONAL REPUTATION COMPREHENSIVE VIEW

36-40 ქვეყნის სივრცითი მოწყობა და ევროკავშირის მხარდაჭერა რეგიონებს SPATIAL PLANNING OF THE COUNTRY AND THE EU SUPPORT TO THE REGIONS OF GEORGIA GOODWILL AMBASSADOR

42-44 ნიკოლოზ რაჭველი გაეროს ელჩის სტატუსით ბავშვთა უფლებებს დაიცავს UNICEF NAMES NIKOLOZ RACHVELI AS A GOODWILL AMBASSADOR IN GEORGIA CULINARY DIPLOMACY

47-50 ელჩების კულინარიული შოუ: ევროპის გემო საქართველოში

AMBASADORS' CULINARY SHOW BRINGS A BITE OF EUROPE TO GEORGIA შიო მღვიმელის ქ. #15 თბ. 0179 15 Shio Mghvimeli Str. Tbilisi 0179, Georgia

გენერალური დირექტორი ნინო შარაშიძე Managing Director Nino Sharashidze

აღმასრულებელი დირექტორი ნათია გამყრელიძე Executive Director Natia Gamkrelidze

nino.sharashidze@observer.com.ge

natia.gamkrelidze@observer.com.ge

გამოწერა და რეკლამის განთავსება Subscription & Advertising sales@observer.com.ge

info@observer.com.ge TEL: +995 595 313 637 რედაქტორთა კოლეგია Editorial Commitette editor@observer.com.ge

DIPLOMATIC DISCOURSE

1992 წლის 31 ივლისი -

ოქროს დღე საქართველოსა და ქართველი ხალხის ისტორიაში

JULY 31, 1992 –

A DAY INSCRIBED IN GOLD IN THE HISTORY OF GEORGIA AND THE GEORGIAN PEOPLE ნათია გამყრელიძე NATIA GAMKRELIDZE 1 ივლისს, 25 წლის წინ, საქართველო გაერთიანებული ერების ორგანიზაციაში გაწევრიანდა. ამ მოკლე, მეტად მნიშვნელოვან პერიოდში, საქართველომ დიდი წვლილი შეიტანა მშვიდობის, საერთაშორისო და სავაჭრო ურთიერთობების, ტოლერანტობისა და ადამიანის უფლებების ხელშეწყობაში. მაისის ნომერში ჩვენ შემოგთავაზეთ ინტერვიუ გაეროს ჟენევის ოფისის გენერალური დირექტორის აპარატის უფროსთან ბატონ დავით ჩიკვაიძესთან, მან გაიხსენა ის მოვლენები, რომელიც საქართველოს გაეროში გაწევრიანებას უძღოდა წინ. ამ ნომრისთვის კი გთავაზობთ ინტერვიუს გაეროს მუდმივ კოორდინატორთან საქართველოში, ნილს სკოტთან, საქათველოს გაეროში გაწევრიანების მნიშვნელობაზე.

3

4 DIPLOMAT

n 31st of July 25 years ago Georgia became member state of the United Nations. In this short, yet remarkable period, Georgia has been profoundly promoting peace, international and trade relations and endorsing tolerance and human rights.

In May, Diplomat Magazine published an interview with Mr. David Chikvaidze, Chef de Cabinet of the Director-General of the United Nations Office at Geneva, a key player in these events that has recounted Georgia’s journey leading up to its entry into the UN. While for this issue, we sat together with Mr. Niels Scott, UN Resident Coordinator in Georgia to discuss the importance of this membership.

O

DIPLOMATIC DISCOURSE

31 ივლისს, საქართველოს გაეროში გაწევრიანების 25 წლის იუბილე აღინიშნება, რა მნიშვნელობის მატარებელია ეს დღე?

72 წლის განმავლობაში, გაერო მუშაობს და გააგრძელებს მუშაობას ადამიანის უფლებებზე, მშვიდობასა და უსაფრთხოებაზე და განვითარებაზე მსოფლიოს გარშემო. ეს სამი მიმართულება უმთავრესია და ერთმანეთზეა დამოკიდებული, რადგან წარმატება ერთ მიმართულებაში, დანარჩენი მიმართულებების წარმატების გარანტიაა. საქართველო 1992 წლის 31 ივლისს გახდა გაერთიანებული ერების ორგანიზაციის წევრი, ხელი მოაწერა და დაეთანხმა ორგანიზაციის ღირებულებებსა და პრინციპებს. გაეროში გაწევრიანებამდე საქართველო აღიარებულ იქნა მთელი რიგი ქვეყნების, მათ შორის რუსეთის ფედერაციისა და ამერიკის შეერთებული შტატების მიერ. ორი ათეული წლის წინ, საქართველო არეულობაში იყო. მახსენდება ერთი მომენტი, ძალიან გამოჩენილი პოლიტიკოსი, რომელმაც რუსთაველზე მძიმე არტილერიის ცეცხლის ქვეშ ერთ-ერთი რადიოთი შეიტყო, რომ საქართველო გაეროს წევრი გახდა. მას ძალიან მკაფიოდ ახსოვდა, რომ მაშინ საქართველოსთვის გაეროში გაწევრიანება სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანი იყო. გაეროში გაწევრიანება არა მხოლოდ იმიტომ იყო მნიშვნელოვანი, რომ საქართველო უიმედოდ ეძებდა გამოსავალს შიდა კონფლიქტის დასრულებაში, არამედ იმიტომ რომ ის იბრძოდა დამოუკიდებლობისა და საერთაშორისო აღიარებისთვის. მსოფლიოში ყველაზე მსხვილი ორგანიზაციის წევრობა უდავოდ დიდი ნაბიჯი იყო ამ მიმართულებით. როგორია საქართველოსა და გაეროს შორის თანამშრომლობა ამ ეტაპზე? საქართველო გახლავთ გლობალური საზოგადოების სანდო და პატივცემული წევრი, რაც დამტკიცდა ნატო-ს სამშვიდობო წვრთნებში თავისი წვლილის შეტანით, ასევე ის არის ძლიერი და ერთგული მონაწილე გაერთიანებული ერების ორგანიზაციის მუშაობის გაუმჯობესებაში.

On 31st of July, the 25th anniversary of Georgia's membership in the United Nations would be commemorated, what is the importance and significance of this day?

For 72 years and counting, the United Nations has been working and will continue to work on the pillars of human rights, peace and security, and development around the world. These three pillars are paramount and are reliant on each other, because success in one, guarantees the success in the other two.

Georgia became a member of the United Nations exactly on the 31st of July, 1992, signing up and accepting the values and principles of the organization. Of course, prior to UN membership, Georgia had been recognized by a number of countries, including the Russian Federation and the United States.

Two decades ago, Georgia was in turmoil. I recall a very prominent politician describing how he had taken refuge, at the time, from heavy weapons fire on Rustaveli Avenue, when he heard on a nearby radio that Georgia had become a member of the UN. He remembered very vividly thinking how essential UN membership then was to Georgia.

UN membership was of course important not only because Georgia was desperately seeking an end to internal conflict, but also because it was struggling for independence and international recognition. To become a member of the largest organization in the world was undeniably a great step in the right direction.

What is the current level of cooperation between Georgia and the UN? Georgia has become a trusted and respected member of the global community as evidenced for example by its contribution to several NATO peacekeeping exercises, and

DIPLOMAT 5

DIPLOMATIC DISCOURSE

როგორც გაეროს წევრმა, საქართველომ როლების ფართო სპექტრი აიღო გაეროს ფარგლებში და ხელი შეუწყო გაეროს მუშაობას მშვიდობის, პროგრესისა და ადამიანის უფლებების პატივისცემის უზრუნველსაყოფად. მაგალითად, აშკარაა მისი წვლილი გაეროს ძალისხმევაში ხელი შეუწყოს ადამიანის უფლებებს, საქართველოს 2016-2018 წლებში აქვს ადგილი ადამიანის უფლებათა საბჭოში, 47 წევრი ქვეყანიდან ერთ-ერთია, რომელიც პასუხისმგებელია უზრუნველყოს ადამიანის უფლებების ხელშეწყობა და დაცვა მსოფლიოს გარშემო. სულ ახლახანს, საქართველოს საგანგებო და სრულუფლებიანი ელჩი ესპანეთში და საქართველოს მუდმივი წარმომადგენელი მსოფლიოს ტურიზმის ორგანიზაციაში, შერჩეულ იქნა UNWTO- ს გენერალური მდივნის თანამდებობაზე. ამავდროულად, გაეროს წევრობით საქართველოს აქვს შესაძლებლობა, ისარგებლოს გაეროს ფონდების, პროგრამებისა და სააგენტოების მხარდაჭერით, რათა დაკმაყოფილდეს ის აუცილებელი მოთხოვნილებები, რომლებიც ქვეყნის განვითარებისთვის არის საჭირო. გაეროს მხარდაჭერა მოიცავს ფართო სპექტრს, მათ შორის ეკონომიკური კეთილდღეობის, ჯანდაცვის, ადამიანის უფლებების, განათლების, კვების უსაფრთხოებისა და კვების, სოციალური დაცვის, ბუნებრივი რესურსების მართვისა და გარემოს დაცვის, გენდერული თანასწორობის, ეფექტური მმართველობის ხელშეწყობას. არანაკლებ მნიშვნელოვანია ის, რომ გაერო უზრუნველყოფს ხელმისაწვდომობას გამოცდილებასა და პრაქტიკიზე მსოფლიოს ნებისმიერ წერტილში, რათა დაეხმაროს საქართველოს და გაუმკლავდეს იმ გამოწვევებს, რომლებიც საქართველოს დღის წესრიგში დგას. საქართველო შეუერთდა გაეროს ოჯახს იმ დროს, როდესაც საქართველოს წინაშე არსებული გამოწვევები საკმაოდ ძლიერი იყო, როგორ ფიქრობთ, საქართველომ საზოგადოების გაერო-ს მიზნებთან და პრინციპებთან სრულ შესაბამისობაში მოყვანა შეძლო? საქართველოს ღრმა ჩართულობა გაეროსთან წლების განმავლობაში არის მაჩვენებელი ქვეყნის რწმენისა იმ ღირებულებების მიმართ, რომლებსაც გაერო წარმოადგენს. თუ 1990 წლის დასაწყისში საქართველოში არსებულ ვითარებას გავითვალისწინებთ, ვფიქრობ, ჩვენ შეგვიძლია ვიამაყოთ იმ შედეგით რაც იმ პერიოდიდან დღემდე მივიღეთ. შედარებით მოკლე დროში, ეტაპობრივი რეფორმების პროცესის შედეგად, ქვეყანამ მნიშვნელოვანი პროგრესი განიცადა დემოკრატიული საზოგადოების ჩამოყალიბების, გენდერული თანასწორობის ხელშეწყობის, კერძო საწარმოს და ეკონომიკური წინსვლის შექმნის ტემპისკენ. მაგალითად, მხოლოდ რამდენიმე დღის წინ, 14 ივნისს, საქართველო 46 საუკეთესო ევროპულ ქვეყანას შორის მე-20 ადგილზე გავიდა, სადაც შეიძლება ბიზნესის კეთება. ამასთან, საქართველო უნდა ამაყობდეს იმ ფაქტით, რომ მას ჰყავს ცოცხალი მედია და ეს მედია განიხილება, როგორც დემოკრატიის ჭეშმარიტი ქვაკუთხედი. საქართველო ასევე მნიშვნელოვან როლს ასრულებს მდგრადი განვითარების მიზნების მისაღწევად 2030 წლის პროგრამის ფარგლებში. მაგრამ უნდა ითქვას, რომ მიუხედავად მნიშვნელოვანი პროგრესისა, ასევე არსებობს გამოწვევები. სასამართლო დამოუკიდებლობაზე მუშაობა კვლავ დღის წესრიგშია, უთანასწორობა განსაკუთრებით ქალაქებსა და სოფლებს შორის, მდგრადი განვითარების ბარიერები, რომლებიც ჯერ კიდევ არსებობს, დაწყებითი და საშუალო განათლების შედეგები კვლავ სავალალოა, უსაფრთხო სამუშაო ადგილის საჭიროება, ღირსეული, ანაზღაურებადი სამუშაო ადგილები და გამოცდილი სამუშაო

6 DIPLOMAT

WE ARE CERTAINLY PROUD THAT GEORGIA IS A MEMBER OF THE UN. AND WE ARE PROUD OF WHAT THE UN DOES IN GEORGIA TO ADVANCE OUR SHARED GOALS OF SOCIAL AND ECONOMIC INCLUSION, SUSTAINABLE USE OF NATURAL RESOURCES AND JUSTICE AND PEACE ON BEHALF OF THE PEOPLE OF GEORGIA.

also a strong and dedicated contributor to advancing the work of the United Nations.

As a member of the United Nations, Georgia has assumed a wide range of roles within the UN and has contributed to the work of the United Nations in ensuring peace, progress and respect for human rights.

For example, in striving to strengthen her contribution to the efforts of the UN in promoting human rights, Georgia has a seat in the Human Rights Council for 2016-2018, making it one of the 47 member states responsible for promoting and protecting human rights around the world. Also, in 2016 Georgia took over the Vice Presidency of the UN Human Rights Council which is a very important role.

Most recently, Georgia’s Special and Plenipotentiary Ambassador to Spain and the Permanent Representative of Georgia to UNWTO was nominated for appointment as UNWTO Secretary General.

At the same time, UN membership avails Georgia of the opportunity to benefit from the support of the United Nations funds, programmes and agencies to help meet national needs for the country’s development. The UN’s support covers a diverse range of areas including

DIPLOMATIC DISCOURSE

economic wellbeing, health, human rights, education, food security and nutrition, social protection, natural resources management and environmental protection, gender equality and promotion of effective governance. Additionally, and no less important, the UN provides access to experience and practice available elsewhere in the world to better help in responding to challenges faced in Georgia.

Georgia joined the UN family at a time when challenges were rife, do you think she has managed to build a society in full compliance with the goals and principles of the UN?

ჩვენ ნამდვილად ვამაყობთ, რომ საქართველო გაეროს წევრია. ჩვენ ვამაყობთ იმით, რასაც გაერო აკეთებს საქართველოში - ხელი შეუწყოს ჩვენს საერთო მიზნებს, სოციალურ და ეკონომიკურ ჩართულობას, ბუნებრივი რესურსების მდგრად გამოყენებას, სამართლიანობისა და მშვიდობის შენარჩუნებას ქართველი ხალხის სახელით. ძალა ის გამოწვევებია, რომლებზეც მუშაობა მიმდინარეობს. და რა თქმა უნდა ტერიტორიული მთლიანობის საკითხი არის ფუნდამენტური საქართველოსთვის. ჩვენ ნათლად ვხედავთ საქართველოს ძალისხმევას კონფლიქტების მშვიდობიანი მოგვარებისკენ, როგორ პასუხობს გაერო ამ საკითხს? ევროკავშირთან და ეუთოსთან ერთად გაერო თანათავმჯდომარეობს ჟენევის საერთაშორისო დისკუსიებს, რომელიც ერთადერთი პლატფორმაა, რომელიც აერთიანებს ყველა ძირითად დაინტერესებულ მხარეს. დისკუსიები რეგულარულად იმართება ორ სამუშაო ჯგუფში: ერთი მუშაობს უსაფრთხოების საკითხების მიმართულებით, ხოლო მეორე - ჰუმანიტარული საკითხების მიმართულებით. პოსტკონფლიქტური საკითხების მოგვარების მუშაობის მხარდასაჭერად, გაერთიანებული ერების ორგანიზაცია მიზნად ისახავს კონფლიქტის შედეგად დაზარალებულ რაიონებში შექმნას თანამშრომლობისა და სასარგებლო დიალოგის პირობები, ჯანდაცვის, საარსებო საშუალებების და დასაქმების, ახალგაზრდობისა და გარემოს შესაძლებლობების მეშვეობით. ეს მოიცავს სოციალური ინფრასტრუქტურის რეაბილიტაციას, როგორიცაა სკოლები და სამედიცინო დაწესებულებები და დევნილთა და

Georgia’s deepening engagement over the years with the UN is a powerful testimony to the country’s belief in the values that the UN represents. If we go back in our minds to the situation in Georgia in the early 1990s, I believe we can collectively be proud of what has been accomplished since then. In this relatively short period of time, through a process of gradual reforms, the country has made substantial progress towards establishing a democratic society, promoting gender equality, and setting the pace for a private entreprise and economic advancement to name but a very few areas of progress. For example, just a couple of days ago, on 14 June, Georgia ranked 20th amongst 46 best European countries one can do business in. Georgia is probably blessed by the fact that it has a lively media.

And this media is regarded as the true cornerstone of its democracy.

Georgia is also taking a leading role in rolling out a strong basis for achievement of the Sustainable Development Goals as part of the 2030 Agenda.

But it should also be said that despite considerable progress, there are also challenges. Judicial independence remains a work in progress, inequality especially between urban and rural areas and exclusion will be barriers to sustainable development while they still exist, primary and secondary education results are still disappointing, the need for a safe work place, decently remunerated jobs and a skilled workforce are still other challenges being addressed. And of course the question of territorial integrity is a fundamental issue for Georgia.

We can clearly see Georgia's efforts towards an exceptionally peaceful settlement of the conflicts, how does the UN respond to this issue?

Together with the EU and the OSCE, the UN co-chairs the Geneva International Discussions, which is the only platform that brings together all key parties and stakeholders. The discussions take place on a regular basis in two working groups: one dealing with security issues and the other with humanitarian issues.

In support of the work towards a resolution of the post-conflict issues, the United Nations seeks to create conditions of cooperation and useful dialogue in the conflict-affected areas through working on health, livelihoods and employment, opportunities for youth DIPLOMAT 7

DIPLOMATIC DISCOURSE

დაბრუნებულთა დახმარება. ჩვენი მიდგომაა, რომ დახმარების პასიური მიმღებების ნაცვლად ადამიანები უფრო აქტიური მონაწილეები გავხადოთ. და რა თქმა უნდა, ინციდენტების პრევენციისა და მათზე რეაგირების მექანიზმი (IPRM) ასევე ეხმარება სხვადასხვა საკითხების მოგვარებას. მთლიანობაში მე ვიტყოდი ჟენევის დისკუსია შესძლებლობას გვაძლევს მონაწილეთა ყურადღება მივაპყორთ როგორც რეალურ საჭიროებებზე, ასევე წვლილი შეიტანონ მიმდინარე კონფლიქტის გადაწყვეტის პროცესში შესაბამისი დაფინანსების გამოყოფით, რომელსაც დაეფუძნება მშვიდობის მშენებლობა. როგორ ფიქრობთ, რა არის გაერო-ს წინაშე არსებული ძირითადი გამოწვევები და რატომ არის მზარდი სკეპტიციზმი გაეროს მოქმედებისა და ეფექტურობის მიმართ? მიუხედავად იმისა, რომ გაერთიანებული ერების ორგანიზაცია დაფუძნდა და მიმართულია მშვიდობის და უსაფრთხოების, ადამიანის უფლებების დაცვისკენ და ეკონომიკური და სოციალური განვითარების ხელშეწყობისკენ, ბოლო რამდენიმე ათწლეულის მანძილზე წარმოიშვა მთელი რიგი სიტუაციები, რამაც მოიტანა ახალი გამოწვევები: მაგალითად, კლიმატის ცვლილება, საშინელი კონფლიქტები სირიასა და იემენში და რა თქმა უნდა, საქართველოსთან ახლოს მიმდინარე კონფლიქტები, რომლებიც ართულებს მშვიდობის დამყარებას და ამასთანავე მოითხოვს დიდ ჰუმანიტარულ საჭიროებებს და სოციალური და ეკონომიკური განვითარების რეგრესიას იწვევს - თავის მხრივ, დაახლოებით 65 მილიონი ადამიანი მთელს მსოფლიოში იძულებული გახდა თავიანთი სახლებიდან, სკოლებიდან, სამუშაო ადგილებიდან წამოსულიყო, მაგრამ არსებობს სხვა გამოწვევებიც, რომლებიც ნაკლებად განხილვადია მედიაში, როგორიცაა მცირე იარაღის პროლიფერაცია ან ქალთა დისკრიმინაცია. ზოგჯერ გაეროში, ჩვენ შეიძლება საკმარისის ძალაუფლება არ გვქონდეს პრობლემების გადასაწყვეტად მაგრამ არასოდეს ვტოვებთ მოლაპარაკების მაგიდას. ეს მახსენებს იმას, რაზეც ჯოზეფ კონრადი წერდა: "მხოლოდ ის, ვინც არაფერს აკეთებს, არ უშვებს შეცდომებს". მე ვფიქრობ, ჩვენ ყველანი ვთანხმდებით, რომ არაფრის გაკეთება არასოდეს არ იქნება ის ვარიანტი, რომელიც მიცემული აქვს გაეროს მანდატს. გაეროს გენერალურმა მდივანმა ცოტა ხნის წინ გაატარა რეფორმების ინიციატივები ოცდამეერთე საუკუნის გამოწვევების უკეთესად მოგვარების მიზნით, მათ შორის მშვიდობისა და უსაფრთხოების და გაერო-ს განვითარების სისტემის რეალიზაციის ჩათვლით. ერთ-ერთი რამ, რაც ჩვენ სამოცდაათწლიანი მუშაობის განმავლობაში ვისწავლეთ, ის არის, რომ გაერთიანებული ერების ორგანიზაცია ხდება სულ უფრო საჭირო ორგანიზაცია. ეს იმიტომ ხდება, რომ გაერთიანებული ერების ორგანიზაცია არის ფორუმი, რომელიც დღის წესრიგში აყენებს ისეთ საკითხებს, რომლებიც ვერ მოგვარდება მხოლოდ ერთი ქვეყნის მოქმედებით. ორგანიზაციის ფუნქციონირება 193 წევრი ქვეყნის ხელშია, რომლებიც გაერო-ს აძლიერებენ და უკეთესი სამყაროს რეალიზებას ახდენენ. ამიტომ ჩვენ გვჭირდება ყველა შესაძლო ინსტრუმენტი - ნდობა, თავდაჯერებულობა და საშუალებები - იმისთვის რომ ვაკეთოთ ჩვენი საქმე. ჩვენ ნამდვილად ვამაყობთ, რომ საქართველო გაეროს წევრია. ჩვენ ვამაყობთ იმით, რასაც გაერო აკეთებს საქართველოში - ხელი შეუწყოს ჩვენს საერთო მიზნებს, სოციალურ და ეკონომიკურ ჩართულობას, ბუნებრივი რესურსების მდგრად გამოყენებას, სამართლიანობისა და მშვიდობის შენარჩუნებას ქართველი ხალხის სახელით.

8 DIPLOMAT

and environment. This includes rehabilitation of social infrastructure, such as schools and medical facilities and assistance to the displaced and returnees. Our approach is to make people more active participants instead of passive recipients of assistance. And of course the Incident Prevention and Response Mechanism (IPRM) also helps to solve a variety of issues.

Overall, I would say the Geneva Discussions allow us to both bring to the attention of participants the real needs on the ground, but also to contribute to a lasting conflict resolution by providing a foundation on which to build a sustainable peace.

What do you think are the maim challenges facing the UN and why is there a growing skepticism about its validity and effectiveness?

While the United Nations was founded and remains committed to addressing the three pillars of peace and security, protecting human rights, and promoting economic and social development, there have been a number of arising situations over the last few decades which have resulted in new challenges: for example climate change, terrible conflicts in Syria, Yemen and of course nearer to Georgia which make peace building all the more difficult but also engender huge humanitarian needs and the regression of social and economic development - in of itself there are currently around 65 million people around the world have been forced away from their homes, their schools, their jobs. But there are other challenges which are perhaps less mediatised such as the proliferation of small arms or discrimination against women.

Sometimes at the UN, we may be tempted to feel powerless to solve problems but we have never left the table. .It reminds me of something Joseph Conrad wrote “it's only those who do nothing that make no mistakes.”

And I suppose we all agree that doing nothing is never going to be an option given the mandate of the UN. The new UN Secretary-General recently launched reform initiatives to better cope with the challenges of twenty-first century, including a change in the peace and security architecture and a realignment of UN development system.

One of the things we’ve learnt in our seventy-two years of operation, is that the United Nations is an increasingly necessary organization. This is because, the United Nations is the forum to address issues that cannot be resolved by any country acting alone.

But the degree to which the organization functions also lies in the hands of the 193 member nations to enable a strong UN, and to realize a better world. That’s why we need all the tools we can get – trust, confidence and means – to do our job.

We are certainly proud that Georgia is a member of the UN. And we are proud of what the UN does in Georgia to advance our shared goals of social and economic inclusion, sustainable use of natural resources and justice and peace on behalf of the people of Georgia.

FOREIGN POLICY

ქვეყანა ფოკუსში:

უკრაინა COUNTRY IN FOCUS:

UKRAINE 10 DIPLOMAT

COUNTRY IN FOCUS:UKRAINE

DIPLOMAT 11

COUNTRY IN FOCUS:UKRAINE

საქართველო და უკრაინა მხარდამხარ საერთო მიზნების და საფრთხეების პირისპირ GEORGIA, UKRAINE DRIVEN TOGETHER BY COMMON GOALS AND THREATS 5 წელი გავიდა მას შემდეგ რაც საქართველოსა და უკრაინას შორის დიპლომატიური ურთიერთობების დამყარების შესახებ შეთანხმებას მოეწერა ხელი. ამ ხნის განმავლობაში მათი თანამშრომლობა მიმართულია რეგიონალური უსაფრთხოების უზრუნველყოფის და სოციალურ-ეკონომიკური, სამეცნიერო და კულტურული კავშირების გამყარებისკენ. ორ ქვეყანას შორის გაფორმებულია 100-ზე მეტი ორმხრივი და მრავალმხრივი შეთანხმებები, რომლებიც ხელს უწყობენ საკანონმდებლო ბაზის გაძლიერებით ორმხრივი კავშირების უწყვეტ განვითარებას, რამაც მაღალი დონის ოფიციალური ვიზიტების მაჩვენებელი გაზარდა. აღსანიშნავია, რომ საქართველო-უკრაინის თანამშრომლობის გაღრმავება განპირობებულია რუსეთის აგრესიის შედეგად გამოწვეული საერთო საფრთხეებით და ასევე საერთო მიზნიდან გამომდინარე, რომ გახდნენ ევროკავშირისა და ნატო-ს წევრი ქვეყნები. უკრაინისა და საქართველოს ურთიერთობების მიმდინარე დინამიკაზე და სხვა მნიშვნელოვან საკითხებზე ვესაუბრეთ უკრაინის ელჩს საქართველოში იგორ დოლგოვს.

2

როგორ შეაფასებთ უკრაინასა და საქართველოს შორის დიპლომატიური ურთიერთობების 25 წელს? მინდა ხაზგასმით აღვნიშნო, რომ უკრაინა - საქართველოს ურთიერთობები არ არის ახალი. ამ ურთიერთობას თითქმის 100 წლის წინ ჩაეყარა საფუძველი და დამოუკიდებლობის აღდგენის შემდეგ განახლდა. ამდენად, ჩვენ ვსაუბრობთ ჩვენს ქვეყნებს შორის მეგობრული და სტრატეგიულად მნიშვნელოვანი ურთიერთობების შემდგომ გაფართოებაზე და გაღრმავებაზე პოლიტიკურ, ეკონომიკურ, თავდაცვის, ჰუმანიტარულ, იურიდიულ და სხვა სფეროებში, რომელიც დაფუძნებულია საერთო ღირებულებებზე, ინტერესებსა და ვალდებულებებზე. ჩვენ ვსაუბრობთ საუკუნოვანი მეგობრობის შესახებ უკრაინელ და ქართველ ხალხებს შორის, რომლებიც დაკავში-

12 DIPLOMAT

t has been 25 years since the signing of the Agreement on the Establishment of Diplomatic Relations between Georgia and Ukraine.

Throughout a quarter of a century, a special emphasis has been given to ensure regional security and the realization of socio-economic, scientific and cultural ties.

More than 100 bilateral and multilateral agreements have been signed between the two countries toward strengthening the legal framework that has ensured the continuous development of bilateral ties which also reflected the rising number of high-level official visits.

Driven together by common threats faced as a result of Russian aggression, Georgia and Ukraine have been quietly increasing their cooperation: sharing the common goal to become the members of the European Union and NATO. We talked to the H.E. Ambassador of Ukraine to Georgia Mr. Igor Dolgov on the current dynamics of the relations between Ukraine and Georgia, among other topics.

I

How do you assess 25 years of diplomatic relations between Ukraine and Georgia?

I’d like to underline especially that Ukraine – Georgia relations are not a new one. They have been established almost hundred years ago and were re-established after restoration of the independence. Thus, we are speaking about further enhancement, deepening and broadening of friendly and strategically important relations between our countries in political, economic, defence, humanitarian, legal and other spheres of cooperation, which are based on shared values, mutual interests and commitments.

COUNTRY IN FOCUS:UKRAINE

რებულნი არიან საერთო ღირებულებებით და ინტერესებით - გააძლიერონ დამოუკიდებლობა, სუვერენიტეტი, ტერიტორიული მთლიანობა, და შემდგომი განვითარება როგორც დემოკრატიულმა ევროპულმა სახელმწიფოებმა. ჩვენ ვართ სანდო მეგობრები და პარტნიორები. ჩვენ გვაქვს საერთო გამოწვევები და საფრთხეები რუსეთის აგრესიის შედეგად. ჩვენ ვიზიარებთ საერთო სტრატეგიულ მიზნებს, რომ გავხდეთ ევროკავშირისა და ნატოს წევრი ქვეყნები. და ეს ყველაზე მნიშვნელოვანია.

როდესაც ევროკავშირზე ვსაუბრობთ, ჩვენთვის ცნობილია, რომ ვიზალიბერალიზაცია არ არის უკრაინის ბოლო გაჩერება ევროინტეგრაციის გზაზე, რადგან ის ცდილობს გახდეს ევროკავშირის წევრი, რა მოლოდინები გაქვთ აღმოსავლეთ პარტნიორობის მომავალი სამიტისგან? უკრაინა მეხუთე აღმოსავლეთ პარტნიორობის სამიტს ელოდება, რათა დაინახოს ის კონკრეტული შედეგები, რომლებიც განხორციელებულია გაზომვადი და თვალსაჩინო პროექტებით. ამ სამიტმა არა მხოლოდ ბოლო წლების განმავლობაში მიღწეული შედეგები უნდა შეაფასოს, არამედ ევროკავშირის ამ პოლიტიკის შემდგომი განვითარების ხედვის კონსოლიდაცია უნდა მოახდინოს. ცოტა ხნის წინ, საგარეო საქმეთა ევროპულმა სამსახურმა და ევროკომისიამ ერთობლივად მომზადებული დოკუმენტი წარადგინა „აღმოსავლეთ პარტნიორობა — ძირითადი პრიორიტეტები და შედეგები“, რომელიც მიზნად ისახავს 20 ძირითადი მიმართულების განსაზღვრას 2020 წლისთვის, ასევე ხელის შეწყობას ევროკავშირის წევრი სახელმწიფოებისა და აღმოსავლეთ პარტნიორობის ქვეყნების ერთობლივ მუშაობას და ქმედითი ნაბიჯების გადადგმას 4 ძირითადი, პრიორიტეტული მიმართულებით: ეკონომიკური განვითარება და ბაზრის შესაძლებლობები; ინსტიტუტების გაძლიერება და ეფექტური მმართველობა; ენერგოეფექტურობა, გარემო და კლიმატის ცვლილება; მობილურობა და ხალხთა შორის კონტაქტები. დოკუმენტი შეესაბამება უკრაინის ძირითად პრიორიტეტებს, კერძოდ, DCFTA-ის განხორციელებას, საჯარო ადმინისტრირების რეფორმას, ენერგომომარაგების უსაფრთხოებას და უვიზო რეჟიმის შემოღებას. ამ წლის თებერვალში ნატოს გენერალურმა მდივანმა იენს სტოლტენბერგმა აღნიშნა, რომ ალიანსს შავი ზღვის რეგიონში ყოფნის გაღრმავება სურს, მაგრამ ამის შემდეგ ქმედითი ნაბიჯები არ გადაგმულა, ფიქრობთ, რომ ნატო საკუთარი პრობლემებით არის დაკავებული? ვერ დავეთანხმები ამ მოსაზრებას. მაგალითად, როგორც ეს ქართულ მედიაშია ნახსენები, საქართველოს თავდაცვის მინისტრმა ლევან იზორიამ განიხილა ეს საკითხი ნატო-საქართველოს კომისიის რეგულარული სხდომის ფარგლებში და როგორც უკრაინის თავდაცვის მინისტრმა სტეფან პოლტორაკმა განაცხადა მისი ვიზიტის დროს საქართველოში, უკრაინა დაინტერესებულია უკრაინია-საქართველო-ნატო-ს თანამშრომლობის გაღრმავებით, კერძოდ, შავი ზღვის რეგიონში უსაფრთხოების გაძლიერებით ალიანსის პროექტის ფარგლებში. რა მიმართულებებში ხედავთ საქართველოსა და უკრაინას შორის თანამშრომლობის გაღრმავებას? ამ წლის დასაწყისიდან, უკრაინამ და საქართველომ უკვე

We are speaking about centuries-old friendship between the Ukrainian and Georgian people, connected by common values and interests of strengthening the independence, sovereignty and territorial integrity, further developing as democratic European states.

We are reliable friends and partners. We have common challenges and threats faced as a result of Russian aggression. We share common strategic goals to become members of the European Union and NATO. And that’s the most important.

Mentioning the European Union, we are well aware that the visa-free is not the last stop for Ukraine, as it strives to become the EU member, what are your expectations for the coming Eastern Partnership Summit?

Ukraine expects the Fifth Eastern Partnership Summit to produce concrete results filled by measurable and visible projects. This Summit should not only sum up the achievements over the past few years but also consolidate the vision of further development of this EU policy.

Recently presented by the Commission and the European External Action Service the joint working document “Eastern Partnership – focusing on key priorities and deliverables - EaP 2020” aims to identify 20 key deliverables for 2020, intended to contribute to the joint work of EU Member States and EaP Partner countries and step up actions in four major priority areas: economic development and market opportunities; strengthening institutions and good governance; connectivity, energy efficiency, environment and climate change; mobility and people-to-people contacts. The document corresponds with key Ukraine’s priorities, namely those related to DCFTA implementation, public administration reform, security of energy supply and introduction of visa free regime.

In February this year NATO Secretary General Jens Stoltenberg mentioned that the alliance was going to enhance its presence in the Black Sea region, but since then nothing has been added to this statement, do you think NATO is just busy with its own problems?

Actually I wouldn’t agree.

For example Levan Izoria, the Minister of Defence of Georgia, as it was mentioned by the Georgian media, have discussed this issue in the framework of the regular meeting of the NATO – Georgia Commission. As it was stated by our Defence Minister Stepan Poltorak while his visit to Georgia, Ukraine is interested in deepening of Ukraine-Georgia-NATO cooperation, namely, strengthening of security in the Black Sea region in the framework of Alliance projects to enhance NATO presence in the Black Sea area.

DIPLOMAT 13

COUNTRY IN FOCUS:UKRAINE

გააძლიერეს ურთიერთობები და თანამშრომლობა ორმხრივ დონეზე და საერთაშორისო ორგანიზაციებში. საქართველოს ეწვია უკრაინის პარლამენტის თავმჯდომარე და საგარეო საქმეთა მინისტრი, უკრაინის პრეზიდენტი და პრემიერ-მინისტრი. უკრაინის პრეზიდენტი და პრემიერ-მინისტრი, საქართველოს პრემიერ-მინისტრ გიორგი კვირიკაშვილს შეხვდნენ, ასევე უკრაინის და საქათველოს საგარეო საქმეთა მინისტრებს შორის გაიმართა შეხვედრა. ამ შეხვედრების შედეგია სწორედ კონფიდენციალური ატმოსფეროს შექმნა, პოლიტიკური დიალოგის გაღრმავებისა და ორ სახელმწიფოს შორის შემდგომი მეგობრული და სტრატეგიულად მნიშვნელოვანი ურთიერთობების განვითარებისთვის. გიპასუხებთ თქვენს კითხვაზე და გეტყვით იმ მიმართულებებს სადაც ვხედავ ურთიერთობის გაღრმავების შესაძლებლობებს:

ორმხრივი კოორდინაციის გაძლიერება საერთაშორისო და რეგიონალური ორგანიზაციების ფარგლებში კონფლიქტის მშვიდობიანი მოგვარების საკითხებზე და საქართველოს და უკრაინის დროებითი ოკუპირებული ტერიტორიების დეოკუპაციაზე, ევროპულ და ევრო-ატლანტიკურ ინტეგრაციზე თანამშრომლობის გააქტიურება. ჩვენი სატრანზიტო პოტენციალის მაქსიმალურად გამოყენება. საერთაშორისო ნავთობისა და გაზის დერეფნების მხარდაჭერა ევროპიდან აზიამდე და პირიქით, მათ შორის ახლო და შუა აღმოსავლეთის, ცენტრალური და სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიის ჩათვლით. ეს განსაკუთრებით ეხება ბალტიის ზღვა - შავი ზღვა - კასპიის ზღვა სატრანსპორტო დერეფნის, ახალი აბრეშუმის გზის, სამხრეთ-დასავლეთის სარკინიგზო დერეფნის, ევრაზიის ნავთობის ტრანსპორტირების კორიდორის განვითარებას.

14 DIPLOMAT

Where do you see the space for deepening the cooperation between Georgia and Ukraine?

Since the beginning of the year, Ukraine and Georgia have already intensified their relations and cooperation on bilateral level and in the international organizations. The Chairman of the Parliament of Ukraine and the Minister for Foreign Affairs have visited Georgia. There were several meetings between the President and the Prime Minister of Ukraine with the Prime Minister of Georgia as well as between the Foreign Ministers. Their result is the creation of a confidential atmosphere for intensifying political dialogue and developing further friendly and strategically important relations between two states.

So answering you question, where do we see the space for deepening the cooperation I can draft you the main directions: To further develop our bilateral relations in all the spheres and areas of cooperation.

To strengthen our bilateral coordination and cooperation as well as in the framework of international and regional organizations on the issues of peaceful conflict resolution and de-occupation of Georgian and Ukrainian temporary occupied territories.

To intensify cooperation on European and Euro-Atlantic integration.

To use our transit potential as full as possible. To support international oil and gas corridors from Europe to Asia and vice versa, including Near and Middle East, Central and South-East Asia. It refers especially to developing of transport corridor Baltic Sea – Black Sea – Caspian Sea, New Silk Road, South-West railway corridor, Eurasian oil transportation corridor and other.

უკრაინა–საქართველოს ორმხრივი ურთიერთობების ღირსშესანიშნავი ფაქტები

UKRAINE-GEORGIA BILATERAL RELATIONS KEY FACTS

უკრაინის აღიარება: 1991 წლის 12 დეკემბერი. დიპლომატიური ურთიერთობების დამყარება: 1992 წლის 22 ივლისი. სამართლებრივი საფუძველი: 110–ზე მეტი სხვადასხვა მოქმედი დოკუმენტი, ასევე 70–ზე მეტი პოლიტიკური მნიშვნელობის შეთანხმება. მთავარი დოკუმენტები: საქართველოს რესპუბლიკასა და უკრაინას შორის მეგობრობის, თანამშრომლობისა და ურთიერთდახმარების შეთანხმება. (04.13.93); უკრაინის მთავრობასა და საქართველოს მთავრობას შორის შეთანხმება თავისუფალი ვაჭრობის შესახებ (01.09.95). უკრაინის დიპლომატიური მისია – უკრაინის საელჩო საქართველოში (05.04.94).

RECOGNITION OF UKRAINE: 12 December 1991.

ESTABLISHMENT OF DIPLOMATIC RELATIONS: 22 July 1992.

THE LEGAL BASIS: Number of valid documents: more than 110 as well as over 70 politically binding agreements.

KEY DOCUMENTS: the Treaty of Friendship, Cooperation and Mutual Assistance between Ukraine and the Republic of Georgia (04.13.93); the Agreement between the Government of Ukraine and the Government of the Republic of Georgia on Free Trade (01.09.95).

უკრაინელები საქართველოში

UKRAINIANS IN GEORGIA

კანასკნელი აღწერის მიხედვით, საქართველოს უკრაინული თემი ითვლის 6034 მაცხოვრებელს. მათგან 3,000–ზე მეტი ცხოვრობს თბილისში. გარკვეული რაოდენობა კონცენტრირებულია ასევე ბათუმში (628), რუსთავში (315), ქუთაისში (151). ამ ადამიანთაგან, მათ შორის თბილისში მოსახლეთაგან, უმეტესობა უკრაინულს მშობლიურ ენად თვლის და სურთ აღზარდონ ბავშვები თავიანთი ფესვებისა და ისტორიის სიყვარულით. საქართველოში მყოფი უკრაინელების გაერთიანების მიზნით უკრაინულმა თემმა დღემდე შექმნა 12 უკრაინული საზოგადოებრივი ორგანიზაცია, რომლებიც რეგისტრირებულია და აქტიურად ფუნქციონირებს: საქართველოს უკრაინელი მოქალაქეების ასოციაცია; ქვემო ქართლის რეგიონის უკრაინელების ლესია უკრაინკას სახელობის ასოციაცია; საქართველოს უკრაინელთა საერთაშორისო კულტურულ–საქველმოქმედო და სამეცნიერო–საგანმანათლებლო გაერთიანება „დნიპრო“; ქართულ–უკრაინული კულტურულ–საგანმანათლებლო ორგანიზაცია “Zolote Runo”; ქართულ– უკრაინული კულტურულ–საგანმანათლებლო ორგანიზაცია “Ednist”; საქართველოს უკრაინელ მასწავლებელთა კავშირი “Osvitiany”; საქართველოს უკრაინელთა ასოციაცია “Rushnyk”; ქართულ–უკრაინული პრესისა და წიგნების სახლი; უკრაინელ ქალთა საბჭო საქართველოში; უკრაინის კულტურული და საგანმანათლებლო საზოგადოება „მეგობრობა“; ტარას შევჩენკოს სახელობის საერთაშორისო უკრაინული კულტურისა და განათლების ცენტრი.

ccording to the most recent census, the Ukrainian community in Georgia numbers 6034 residents. Over 3,000 of them live in Tbilisi. Among the concentrated communities of Ukrainians in Georgia are Batumi (628), Rustavi (315), Kutaisi (151). Many of these people, including those living in Tbilisi, consider Ukrainian to be their mother tongue and want to bring their children up with love and understanding of their roots and history.

For this purpose and to unite all Ukrainians in Georgia Ukrainian community have created 12 Ukrainian civil society organizations are registered and actively functioning in Georgia: Association of Ukrainians-citizens of Georgia; Lesya Ukrainka Association of Ukrainians of Kvemo-Kartli region; International culturecharity and science-education union of Ukrainian community of Georgia “Dnipro”; Georgian-Ukrainian culture-education organization “Zolote Runo”; Georgian-Ukrainian cultureeducation organization “Ednist”; Union of Ukrainian teachers of Georgia “Osvitiany”; Association of Ukrainians in Georgia “Rushnyk”; House of Georgian-Ukrainian press and books, Ukrainian women’s council in Georgia; Ukrainian Cultural and Educational Society "Friendship", “Forum of Ukrainins in Georgia”; Taras Shevchenko International Ukrainian Cultural and Educational Center.

უ

Diplomatic missions of Ukraine – the Embassy of Ukraine in Georgia (05.04.94).

A

DIPLOMAT 15

COUNTRY IN FOCUS:UKRAINE

პირველი უკრაინული წარმომადგენლობა საქართველოში 1918–1921 წლებში

FIRST UKRAINIAN REPRESENATATIONS IN GEORGIA IN 1918 – 1921 აქართველო–უკრაინის, ამ ორი ხანგრძლივი ისტორიის მქონე ქვეყნის, დიპლომატიური და საკონსულო ურთიერთობების დაწყების თარიღად მიიჩნევა 1918 წელი, როდესაც ორივე ქვეყანა იბრძოდა დამოუკიდებლობის საერთაშორისო სამართლებრივი აღიარებისთვის. ამ დროს დაარსდა პირველი უკრაინული საკონსულოები თბილისსა და ბათუმში და საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის წარმომადგენლობა გაჩნდა კიევში. უკრაინის სახელმწიფოს 1918 წლის 4 ივლისის „გენერალური საკონსულოსა და სხვა საკონსულო დაწესებულებების შესახებ“ კანონმა შექმნა საქართველოს ქალაქებში უკრაინის საკონსულოების დაარსების სამართლებრივი საფუძველი, რომლის მიხედვითაც 16 აგვისტოს № 266 ბრძანების საფუძველზე ევგენი ზასიადკო (4 ივლისიდან) ბათუმში და ოლეკსა

ს

16 DIPLOMAT

he origins of the Ukrainian-Georgian diplomatic and consular relations against the backdrop of longstanding history of the two countries are marked with the year 1918, when Ukraine and Georgia have been struggling for their independence and international legal recognition. It was the time, when the first consular institutions of the Ukrainian State in Tiflis and Batumi and a representation of the Democratic Republic of Georgia in Kyiv were established.

The legal background for the establishment of Ukrainian consulates in Georgian cities was formulated by the Law of the Ukrainian State as of July 4, 1918 “On foundation of consulates general and consular agencies abroad”, according to which on August 16 the order № 266 appointed Yevhen Zasiadko to Batumi (from July 4) and Oleksa Kulynskyi to Tiflis (from July 20) as consular agents of the first rank, Vasyl Butkov as a secretary (from August 20).

T

COUNTRY IN FOCUS:UKRAINE

კულინსკი(20 ივლისიდან) თბილისში პირველი რანგის კონსულებად დაინიშნნენ, ხოლო ვასილ ბუტკოვი (20 აგვისტოდან) მდივნად გაამწესეს.

1918 წლის დეკემბერში ხელისუფლებაში დირექტორატის მოსვლის და უკრაინის სახალხო რესპუბლიკის ხელახლა დაარსების შემდეგ, ჰეტმანატის დროს დანიშნულმა კონსულებმა პოზიციები შეინარჩუნეს და ელოდებოდნენ დასტურს უკრაინის ახალი მთავრობისგან. უკვე 1919 წლის 26 იანვარს კავკასიაში იგზავნება დიპლომატიური მისია ივან კრასკოვსკის ხელმძღვანელობით. მისი უფლებამოსილება ვრცელდებოდა აზერბაიჯანსა, სომხეთსა და საქართველოზე. მისიის მთავარი ადგილსამყოფელი იყო თბილისი. საბოლოო დანიშნულების ადგილამდე ჩასვლა საკმაოდ ხანგრძლივი პროცესი აღმოჩნდა. მგზავრობის დროს კონსული Y. Haneizer გადადგა თანამდებობიდან. დიპლომატებმა თვენახევარში, ოდესისა და ნოვოროსიისკის გადმოლახვის შემდეგ, საბოლოოდ მიაღწიეს ბათუმს ხოლო 4 აპრილს ჩავიდნენ თბილისში. პერსონალის განსათავსებლად და საცხოვრებლად მისიის ხელმძღვანელმა იჯარით აიღო ბინა ვერაზე, ზაფხულისთვის კი ქირაობდა ბინას სოფელ სურამში. კრასკოვსკის უფლებამოსილება ვრცელდებოდა ჰეტმანატის დროს დაარსებულ საკონსულოებზე თბილისსა და ბათუმში. დირექტორატმა უბრძანა კრასკოვსკის ლ.ლისნიაკის აღიარების მოპოვება რაც შეიძლება მცირე დროში. თავდაპირველად მან ლისნიაკს შესთავაზა მისიის კონსულის ვაკანტური ადგილი, 8 მაისს კი მისიის ხელმძღვანელმა მიიღო ცნობა ლისნიაკის საქართველოში უკრაინის სახალხო რესპუბლიკის მთავარ კონსულად დანიშვნის შესახებ. კრასკოვსკიმ ასევე მოახერხა სომხეთისა (16 მაისი) და აზერბაიჯანის (5 აგვისტო) მთავარ კონსულად მისი აღიარება. უკრაინის წარმომადგენლობა მალე წააწყდა იმ დროისთვის ტიპიურ პრობლემას – დაფინანსების შემცირებას. საკვების ფასების ზრდის ფონზე რომ შეენარჩუნებინა შედარებით ხელსაყრელი პირობები, ი. კრასკოვსკიმ გადაწყვიტა თანამშრომლებისთვის გადაეხადა ხელფასთან ერთად იგივე რაოდენობის ყოველთვიური შემწეობა. ბათუმის საკონსულოს ფინანსური მდგომარეობა იყო ყველაზე არახელსაყრელი: 1919 წლის იანვრიდან აპრილამდე (მისიის ჩამოსვლამდე), საკონსულო თითქმის არანაირ ანაზღაურებას არ ღებულობდა. ამავდროულად, საკონსულოს შემოსავლები ძლიერ შემცირდა ვინაიდან საკონსულოს კლიენტებს არ შეეძლოთ მოსაკრებლის გადახდა ფასების საერთო ზრდის გამო ( 1 გირვანქა ხორცის ფასი 100–150 რუბლამდე აღწევდა).

1920 წლის იანვარში, მისია და დაქვემდებარებული საკონსულოები სრულიად სახსრების გარეში აღმოჩნდნენ და არც უკრაინის სახალხო რესპუბლიკის მტავრობიდან დაფინანსების შესაძლებლობა ჩანდა. უკრაინელი მოქალაქეების კავკასიაში დასარეგისრტირებლად ი. კრასკოვსკი თანამშრომლობდა ადგილობრივ უკრაინულ თემთან. 1920 წლის მარტში, მან ცნობები მიიღო აფხაზეთში მცხოვრები უკრაინელების რაოდენობის შესახებ. მისიისთვის

As the Directorate came to power in December 1918 and the Ukrainian People’s Republic re-establishment, the consuls appointed at the time of the Hetmanate retained their positions expecting confirmation of their powers from a new Ukrainian government. As soon as on January 26, 1919, the diplomatic mission headed by Ivan Kraskovskyi, was assigned to the Caucasus. His authority extended to Azerbaijan, Armenia and Georgia. The major residence for the mission was Tiflis.

The path to the final destination appeared to be rather lengthy. During the trip, the counsellor Y. Haneizer reported on resignation. Having overcome the way of one and a half month crossing Odesa and Novorosiisk, the diplomats eventually reached Batumi and then on April 4 arrived in Tiflis.

To allocate staff of the representation and have one’s residence, the head of the mission leased an apartment located at 3 Vera Descent. For summer time, he rented a house in Surami village.

The established at the time of the Hetmanate consulates in Tiflis s and Batumi fell under Kraskovkyi’s authority. The Directorate ordered I. Kraskovskyi to undertake a task of the soonest possible recognition of L. Lisniak. At first, he suggested L. Lisniak to hold a vacant position of a mission counsellor, while on May 8 the head of the mission received the recognition to appoint him as consul general of the UPR in Georgia. I. Kraskovskyi also succeeded in recognizing L. Lisniak as consul general of foreign ministries of Armenia (May 16) and Azerbaijan (August 5).

Ukrainian representatives soon faced a typical problem of that time – reduction of funding. In order to provide more or less favourable conditions against the background of the constant rising of food prices, I. Kraskovskyi decided to pay the employs a monthly allowance amounted to their salary.

Financial situation of the consulate in Batumi was the most disadvantageous: from January to April 1919 (until the mission’s arrival), the consul received virtually no payment. In the meantime, the revenue from consular activity decreased substantially considering that the consulate customers were DIPLOMAT 17

COUNTRY IN FOCUS:UKRAINE

უკრაინელი მოქალაქეების რეგისტრაციის სირთულეებს რამდენიმე ფაქტორი იწვევდა: ბევრი უკრაინელი რუსულ სტატისტიკურ მონაცემებში აღწერილნი იყვნენ როგორც „რუსები“, უკრაინული ოჯახების დიდი ნაწილი რევოლუციური მოვლენების დროს გადაბარგდა, ზოგს არ ჰქონდა ფული რომ საწევრო გადაეხადა უკრაინული თემის აქტივობებში მონაწილეობის მისაღებად. მხედველობაში მიიღო რა ამ რომელიმე ფაქტორიდან გამომდინარე ცდომილების ზღვარი, აფხაზეთის უკრაინული თემის ხელმძღვანელმა მისიას მიაწოდა თავის 225 რეგისტრირებულ წევრზე ინფორმაცია და ფინანსური დახმარება სთხოვა. უკრაინაში დაბრუნების მსურველი უკრაინელების გამგზავრების მიზნით, ი. კრასკოვსკიმ ფოთში ბანაკის შექმნა მოახერხა. 1920 წლის 26 მაისს საქართველოს დემოკრატიულმა რესპუბლიკამ და რუსეთის ფედერაციულმა სოციალისტურმა რესპუბლიკამ სამშვიდობო ხელშეკრულებას მოაწერეს ხელი. ი. კრასკოვსკი ირწმუნებოდა რომ ყველაფერი გააკეთა ამის თავიდან ასაცილებლად, თუმცა მისი ძალისხმევა ბოლშევიკების გავლენასთან არაპროპორციული იყო. სდრ–ს საგარეო საქმეთა მინისტრ ე. გეგეჭკორთან დადებული შეთანხმების მიხედვით, უკრაინის წარმომადგენლობას უნარჩუნდებოდა სტატუსი გარკვეული დროით. თუმცა, ბოლშევიკები მის გაუქმებას მოითხოვდნენ. ი. კრასკოვსკიმ მისიის მდივანს ა. ტიშკევიჩს მიამართინა უკრაინის სახალხო რესპუბლიკის საგარეო უწყებასთან რათა მოეხსენებინა კავკასიაში შექმნილი ვითარება და ეთხოვა, გამოეყოთ ფინანსური დახმარება და მოეწოდებინათ ინსტრუქციები შემდგომი მოქმედებებისთვის, თუმცა არცერთი არ მიუღიათ. ი. კრასკოვსკიმ მოახერხა მისიის შენარჩუნება. სდრ–ს მთავრობის თავმჯდომარე ნოე ჟორდანიამ ი. კრასკოვსკი აუდიენციაზე მიიწვია. რთული საუბარი შედგა. ნ. ჟორდანია არწმუნებდა მას რომ საქართველოს მტკიცე პოზიციები ეკავა უკრაინელების საკითხთან მიმართებაში და უკრაინის ეროვნულ მთავრობასთან და კავკასიაში მათ წარმომადგენლობასთან „ურყევი მეგობრული ურთიერთობები“ აკავშირებდათ, თუმცა ასევა აუხსნა რომ კრასკოვსკის მეთაურობით უკრაინის მისიის დარჩენა კავკასიაში შეიძლება ბოლშევიკებისთვის მაპროვოცირებელი გამხდარიყო და ამიტომ უნდა უზრუნველეყოთ მისიის გამგზავრება ყოველ მიზეზ გარეშე. როდესაც კრასკოვსკიმ რწმუნებათა სიგელების დაბრუნება სთხოვა საქართველოს ლიდერმა უპასუხა რომ მას არ სურდა უკრაინის სახალხო რესპუბლიკასთან დიპლომატიური ურთიერთობების გაწყვეტა, თუმცა პოლიტიკურმა გარემოებებმა სხვა გზა არ დაუტოვა. კრასკოვსკი გამოცდილი დიპლომატი იყო და მან მთავრობისგან არანაირი ფინანსური დახმარებისა და ინსტრუქციების მქონემ, გამგზავრების რეალური (პოლიტიკური) მიზეზი შენიღბა „საინფორმაციო საფარით“. უკრაინის სახალხო რესპუბლიკის მთავარმა კონსულმა ლევკო ლისნიაკმა თბილისი დატოვა 1921 წლის 25 თებერვალს, მას შემდეგ რაც შეიტყო ბოლშევიკების არმიის ქალაქის გარეუბნებში შემოჭრის ამბავი.

18 DIPLOMAT

unable to pay consular fee because of the total increase of prices (the price for 1 pound of meat went up to 100–150 rubles).

In January 1920, the mission and subordinate consulates were entirely out of money and an opportunity to receive funding from the UPR government.

In the context of arranging Ukrainian citizens’ registration in the Caucasus, I. Kraskovskyi worked in cooperation with the local Ukrainian communities. In March 1920, he received a report on the number of Ukrainians in Abkhazia. The complexity for the mission in registering Ukrainian citizens lay in several facts: many Ukrainians were recorded in the Russian statistical data as “the Russians”, a bulk of Ukrainian families moved out during the revolutionary events, a number of people had no money to pay membership fees for participation in the activities of the Ukrainian community. Taking into account a possible margin of error resulted from one of these factors, the head of the Ukrainian community in Abkhazia rendered the mission an information on its 225 registered members and appealed to financial aid for the development of the Ukrainian issues. To transfer Ukrainians willing to return to Ukraine, I. Kraskovskyi managed to arrange a camp in Poti.

On May 26, 1920, the Democratic Republic of Georgia and the Russian Soviet Federative Socialist Republic signed a peace treaty. I. Kraskovskyi claimed in his diplomatic reports that he did everything possible to prevent that happen, but his efforts were incommensurate compared to those of the Bolsheviks. According to the agreement made with E. Gegechkori, Minister for Foreign Affairs of the Democratic Republic of Georgia, the Ukrainian representation in the Caucasus preserved for a certain time its status. However, the Bolsheviks demanded its dissolution. I. Kraskovskyi assigned the secretary of the mission A. Tyshkevych to the Ministry of Foreign Affairs of the UPR to report on the political situation in the Caucasus and to receive funds for the maintenance of the institution as well as instructions for further actions.

Nonetheless, the head of mission received neither the funds, nor the instructions. I. Kraskovskyi managed to maintain the mission. The head of the Democratic Republic of Georgia N. Zhordania invited I. Kraskovskyi for an audience. The conversation was tough. N. Zhordania assured him of the firm stand of the Georgian people towards Ukrainians and “steadiness of friendly relations” with the national Ukrainian government and its representation in the Caucasus, but explained that the further staying of the mission headed by I. Kraskovskyi in the Caucasus might evolve into a casus belli for the Bolsheviks, that was why he had to organize a departure of the mission under any circumstances. The Georgian leader replied to the proposal of I. Kraskovskyi to return credentials that he did not want to break diplomatic relations with the UPR, but there were political circumstances that forced to seek an alternative way out. Being an experienced diplomat, I. Kraskovskyi elaborated “an informational cover” for the real (political) reason for the mission departure without having any relevant instructions and financial support from the Ukrainian government. The local media unanimously reported that he departed from Georgia “to inform the government of the UPR and take part in the meeting of foreign representatives of the UPR”.

Levko Lisniak, consul general of the UPR left Tiflis on February 25, 1921, after having learned of the intrusion of the Bolsheviks’ cavalry into the city outskirts.

COUNTRY IN FOCUS:UKRAINE

თანამშრომლობა

ჰუმანიტარულ და კულტურის სფეროებში

CULTURAL AND HUMANITARIAN COOPERATION სტორიულად საქართველოსა და უკრაინას შორის მჭიდრო ჰუმანიტარული და კულტურული კავშირები არსებობს. მხარეებმა შეიმუშავეს ფართო სამართლებრივი საფუძველი ამ სფეროში. 2015 წლის 6 აგვისტოს უკრაინის კულტურის სამინისტროსა და საქართველოს კულტურისა და ძეგლთა დაცვის სამინისტროს შორის ხელი მოეწერა 2014–2018 წლების ერთობლივ სამოქმედო გეგმას.

2007 წელს თბილისში ტარას შევჩენკოს ხოლო კიევში შოთა რუსთაველის ძეგლები გაიხსნა. ეს იქცა უკრაინელი და ქართველი ხალხის უწყვეტი სულიერი კავშირის სიმბოლოდ. საქართველოში კარგ ტრადიციად იქცა შევჩენკოს დღეების გამართვა „ლესიაობის“ ( „ლესიას დღეების“) დროს. ქართული დელეგაციები ყოველწლიურად მონაწილეობენ ნოვოგრად–ვოლინსკში გამართულ ფესტივალში "Lesya Springs" . ლესია უკრაინკას მუზეუმი სურამში. ცნობილი უკრაინელი პოეტი ლესია უკრაინკა საქართველოში ჩამოვიდა 1913 წელს თავის მეუღლესთან კლიმენტ

ი

here are historically close cultural and humanitarian ties between Ukraine and Georgia. The sides elaborated broad legal base of cooperation in this sphere. On 6 August 2015 the Joint Action Plan of the Ministry of Culture of Ukraine and the Ministry of Culture and Monument Protection of Georgia for 2014-2018 years was signed.

In 2007 the monument to Taras Shevchenko in Tbilisi and Shota Rustaveli in Kiev were opened. It became a symbol of indissoluble spiritual connection between Ukrainian and Georgian peoples.

It has become a good tradition to hold the Shevchenko’s Days and the festivals "Lesyaoba" (the "Days of Lesya") in Georgia. The Georgian delegations annually participate in the festival "Lesya Springs" in Novograd-Volynsky.

Lesia Ukrainka Museum in Surami. The famous Ukrainian poet Lesya Ukrainka moved to Georgia in 1913 with her husband Klyment Kvitka. She died soon

T

DIPLOMAT 19

COUNTRY IN FOCUS:UKRAINE

კვიტკასთან ერთად. ის მალევე გარდაიცვალა სურამში. ყოველწლიურად სურამში აღნიშნავენ ლესიაობას (ლესია უკრაინკის დღეებს). საქართველოში უკრაინული ლიტერატურისა და უკრაინული ენის კურსები დიდი მნიშვნელობის მქონეა ქართულ–უკრაინული კულტურული თანამშრომლობისთვის. კიევისა და თბილისის უნივერსიტეტებმა გაცვალეს სტუდენტები 1960 წელს მასწავლებლების უკრაინულსა და ქართულ ენებში მოსამზადებლად. დღემდე თბილისის უნივერსიტეტის უკრაინისმცოდნეობის ინსტიტუტი ამზადებს სპეციალისტებს სამაგისტრო პროგრამაზე. კურსი სახელწოდებით „უკრაინული ენა და ლიტერატურა“ ასევე ღიაა სოხუმის უნივერსიტეტში (თბილისი). 2014 წელს უკრაინული ენის კურსი გაიხსნა კავკასიის საერთაშორისო უნივერსიტეტში, სადაც უკრაინის შესახებ ცოდნის ცენტრის დაარსდა. უკრაინისა და საქართველოს რეგიონებს შორის პირდაპირი კავშირი არის კულტურული და ჰუმანიტარული თანამშრომლობის მნიშვნელოვანი ნაწილი. ორი სახელმწიფოს ადგილობრივი ხელისუფლების წარმომადგენლებს შორის, 30 ხელშეკრულებაზე მეტია ხელმოწერილი. გურამიშვილის მუზეუმი მირგოროდში, სადაც ცნობილი ქართველი პოეტი და გამოჩენილი ოფიცერი დავით გურამიშვილი დასახლდა 1760 წელს და ცხოვრობდა სიცოცხლის ბოლომდე.

20 DIPLOMAT

afterwards in Surami. Every year in Surami Lesiaoba (Lesia Ukrainka Days) are celebrated.

Courses of the Ukrainian literature and the Ukrainian language in Georgia are of utmost importance for Ukrainian-Georgian cultural cooperation. The Kyiv and Tbilisi Universities exchanged students in 1960 to prepare teachers of the Ukrainian and Georgian languages. Until now the Institute of Ukrainian Studies of Tbilisi University trains specialists within the framework of international master’s programs.

The course "Ukrainian Language and Literature" is also available at the Sukhumi State University (Tbilisi). In 2014 the Ukrainian language course was launched in the Caucasus International University, where the Centre for Knowledge of Ukraine was established.

Direct contacts between the regions of Ukraine and Georgia are an important part of cultural and humanitarian cooperation. More than 30 agreements have been signed between local authorities of the two countries.

Guramishili Museum in Myrhorod where famous Georgian poet and distinguished officer David Guramishvili (1705–1792) settled down in in 1760 and lived till the end of his life.

COUNTRY IN FOCUS:UKRAINE

TRADEსავაჭროECONOMIC ეკონომიკური თანამშრომლობა RELATIONS კრაინის სამეურნეო კომპლექსი მოიცავს მრეწველობის სახეებს, როგორიცაა მძიმე მანქანათმშენებლობა, შავი და ფერადი მეტალურგია, გემთმშენებლობა, ავტობუსების, მსუბუქი და სატვირთო ავტომობილების, ტრაქტორების და სხვა სასოფლო–სამეურნეო ტექნიკის წარმოება. ჩვენს სახელმწიფოში გამართულია თანამედროვე თვითმფრინავების, რაკეტა–მატარებლების, თანამგზავრების და კოსმოსის გამკვლევი აღჭურვილობის, ფართო სპექტრის სამხედრო ტექნიკის წარმოება. ამასთან ერთად უკრაინა არის ელექტროენერგიის ძლიერი მწარმოებელი და მნიშვნელოვანი სატრანზიტო სახელმწიფო , რომელზეც გადის 10–დან 5 ევროპის საერთაშორისო სატრანსპორტო დერეფანი. 2016 წლის განმავლობაში და 2017 წლის I კვარტალში საქართველოს და უკრაინის სავაჭრო– ეკონომიკური თანამშრომლობა განაგრძობს განვითარებას ორივე ქვეყნის შესაძლებლობების და საჭიროებების შესაბამისად, საქართველოში და უკრაინაში და მთელ რეგიონში საერთო ეკონომიკური სიტუაციის გათვალისწინებით. 2014–2016 წლებთან შედარებით ექსპორტის და იმპორტის მოცულობების შემცირება შეჩერდა და არის ორმხრივი ვაჭრობის მაჩვენებელთა სტაბილიზაციის და ზრდის ტენდენცია . ეკონომიკურ სფეროში ორმხრივი თანამშრომლობის მაღალი დონის აღდგენისთვის მნიშვნელოვანი იმპულსი გახდა ეკონომიკური თანამშრომლობის საკითხებში ერთობლივი მთავრობათაშორისი ქართულ–უკრაინული კომისიის მორიგი მე–9 სხდომის ჩატარება (12-13.04.2017 წ., ქ.კიევი). ერთობლივი მთავრობათაშორისო ქართულ–უკრაინული კომისიის სხდომის ჩატარების შედეგების მიხედვით განსაკუთრებით იყო აღნიშნული, რომ 4–წლიანი შესვენების შემდეგ მისი მუშაობის აღდგენა წარმოადგენს მნიშვნელოვან ნაბიჯს ქვეყნებს შორის ორმხრივი სავაჭრო–ეკონომიკური ურთიერთობების გაღრმავების მიზნით. ერთობლივი მთავრობათაშორისო ქართულ–უკრაინული კომისიის სხდომის დროს დაიგეგმა თანამშრომლობის მიმართულებები სხვადასხვა სფეროებში, სავაჭრო–ეკონომიკური თანამშრომლობიდან დაწყებული, დამთავრებული თანამშრომლობით აგრარულ სექტორში, სატრანსპორტო მიმართულებაში, ლოგისტიკაში, ჯანდაცვაში, განათლებაში და სხვა. ამასთანავე მხარეებმა განსაზღვრეს კონქრეტული პროექტები, რომლებზეც იმუშავებენ მომავალში. კერძოდ, მიღწეულ იქნა შეთანხმება გააგრძელონ თანამშრომლობა ბალტიის–შავი–კასპიის ზღვის საერთაშორისო სატრანსპორტო დერეფნის განვითარების სფეროში, რადგან ეს მნიშვნელოვანია ტრანსპორტირების ახალი გზების განვითარების და ახალი ბაზრების ათვისების თვალსაზრისით. ერთობლივი მთავრობათაშორისო ქართულ–უკრაინული კომისიის სხდომის ჩატარების შედეგების მიხედვით, მხარეებმა მოახდინეს იმის კონსტატირება, რომ საქართველოში და უკრაინაში არის თანამშრომლობის ძალიან დიდი პოტენციალი,

უ

he economic complex of Ukraine consists of industries such as heavy engineering, ferrous and non-ferrous metallurgy, ship-building, production of passenger cars and trucks, buses, tractors and other agricultural technology. In our country, modern planes, rocket trains, satellites, cosmos equipment and a wide variety of military grade equipment are properly produced.

At the same time, Ukraine remains one of the biggest producers of electricity and is an important transit country, which passes through 5 out of 10 international transport corridors in Europe.

In the year 2016, and in the first quarter of 2017, Georgia-Ukraine trade-economic relations were cemented according to each countries needs and abilities, considering the general economic situation in Georgia, Ukraine and the rest of the region. Contrasting this situation to what was obtainable between 2014-2016, it is evident that there was a decrease in export, and import volumes stopped abruptly. This caused the country to face stabilization and this also caused a spike in the growth trend of bilateral trade indicators.

The joint intergovernmental Georgian-Ukrainian commission’s 9th session held between (12-13.04.2017, in Kiev) regarding economic cooperation matters became an important impulse for resuming close relations in the economic field.

According to the results of this joint session, special highlights were given to the fact that after a 4 years break, the resumption of its activities represents an important step in deepening the bilateral trade and economic relations between two countries.

During the joint intergovernmental Georgian-Ukrainian commission’s session cooperation in many different fields, (starting with trade-economic cooperation and ending with cooperation in the agricultural sector, transportation, logistics, healthcare, education, etc.) was planned. At the same time both parties determined specific projects for future collaboration. In particular, agreements were reached to continue cooperation in developing the Baltic-black sea-Caspian sea international transport corridor, as it is important regarding development of new ways of transportation and using new markets.

According to the results of the joint intergovernmental Georgian-Ukrainian commission’s session, both parties stated that there is huge potential for cooperation between Georgia and Ukraine, and that the governments of each countries will do everything possible to deepen and strengthen the cooperation.

In this context, it is important to bear in mind the advantages of a free trade zone of these countries, using every opportunity and deepening cooperation in certain sectors.

According to the data of the state statistics committee of

T

DIPLOMAT 21

COUNTRY IN FOCUS:UKRAINE

რომ ორივე ქვეყნის მთავრობები ყველაფერს შესაძლებელს გააკეთებენ მისი გაღრმავებისათვის. ამ კონტექსტში გათვალისწინებულია საქართველოს და უკრაინას შორის თავისუფალი ვაჭრობის ზონების უპირატესობების და შესაძლებლობების მაქსიმალური გამოყენება და აგრეთვე ურთიერთოების გაღრმავება ცალკეულ სექტორებში. უკრაინის სახელმწიფო სტატისტიკის სამსახურის მონაცემებით 2017 წლის 3 თვის საქონელბრუნვა საქართველოს და უკრაინას შორის შეადგენდა $100,2 მლნ. (2016 წლის ანალოგიური მაჩვენებლის 136,75%), მათ შორის ექსპორტი – $86,9 მლნ. (130,3%), იმპორტი – $13,3 მლნ. (106,1%), პოზოტიური სალდო უკრაინის სარაგებლოდ – $73,6 მლნ. უკრაინა რჩება საქართველოს ექვსი უდიდესი სავაჭრო პარტნიორებიდან ერთ–ერთი , თურქეთის, რუსეთის ფედერაციის, აზერბაიჯანის, ჩინეთის და გერმანიის შემდეგ. საქართველოში უკრაინის ექსპორტის სავაჭრო სტრუქტურაში 55% მეტს შეადგენს აგროსამეწარმეო კომპლესის პროდუქცია АПК (თამბაქოს ნაწარმი, მზესუმზირის თესლი, მზესუმზირის ზეთი, ხორცის და რძის პროდუქცია, მზა საკვები პროდუქტები, საკონდიტრო ნაწარმი, წყალი, ლუდი, წვენები, სპირტები), დაახლოებით 15%–შავი მეტალურგია (ნახშირბადოვანი ფოლადის ნახევარფაბრიკატები, წნელები, მავთული, არმატურა, ფოლადის პროდუქცია), 10%–მდე–მანქანათმშენებლობა (ტურბინები, ტუმბოები, მოწყობილობები აგრარული სფეროსთვის, ელექტრიკული მანქანები და აღჭურვილობა). სულ ქართულ ბაზარზე ხდება უკრაინული პროდუქციის 100–ზე მეტი სავაჭრო პოზიციების რეალიზაცია. ცვლილებები სავაჭრო ექსპორტის სტრუქტურაში ხასიათდება მზესუმზირის ზეთის, თამბაქოს, შავი ლითონების ღირებულებითი მოცულობების შემცირებით და ამავედროულად ხორცის და ხორცპროდუქტების, შაქრის და საკონდიტრო ნაწარმის, საკვები მრეწველობის ნარჩენების ღირებულებითი მოცულობების ზრდით.

2017 წელს საქართველოში უკრაინის ექსპორტის ზრდის პერსპექტივები გააჩნიათ მარცვლეულ კულტურებს (სიმინდი, წიწიბურა, სოიო, ბარდა), შაქარს, რძის და ხორცის პროდუქციას, შავ

22 DIPLOMAT

Ukraine, for 3 months in 2017, the turnover between Ukraine and Georgia was $100.2 million ( 136.75% of the same indicator in 2016), including exports - $86.9 million (130.3%), imports $13.3 million (106.1%), positive balance in favor of Ukraine $73.6 million. Ukraine remains one of the biggest trade partner for Georgia after Turkey, the Russian federation, Azerbaijan, China and Germany.

In the existing trade structure between Ukraine and Georgia, the export alone takes 55% and is occupied by agricultural complex production which includes (tobacco products, sunflower seeds, sunflower oil, meat and dairy products, ready-to-eat food products, confectionery, water, beer, juices, spirits), around 15% black metallurgy (carbon steel, rods, wires, armature, steel products), around 10% mechanical engineering (turbines, pumps, mechanisms for agricultural sector, electric cars and equipment). In general, the Georgian market has more than 100 Ukrainian trade positions realized. Changes in the trade export structure is characterized by decreasing value of volumes for sunflower oil, tobacco, black metals, and at the same time increasing the volumes of meat and meat products, sugar and confectionery and other food industry products.

In 2017, the Georgian scope of export increased and started to accommodate cereal crops (corn, buckwheat, soy, peas), sugar, milk and meat products, black metal and its products, electric machines, land and transport facilities.

The export structure between Georgia and Ukraine also dominates agricultural products (citrus fruits, mineral water, nuts, wine, cognac spirits) and metallurgy (Ferro- alloys).

According to the data from the state statistics committee of Ukraine, for 3 months in 2017, the turnover between Ukraine and Georgia in services was $12.0 million (90.6%), including exports- $7.6 million (73.9%), imports $4.4 million (116.7%), positive balance in favor of Ukraine was - $3.2 million.

COUNTRY IN FOCUS:UKRAINE

ლითონს და მის ნაწარმებს, ელექტრიკულ დანადგარებს, სახმელეთო ტრანსპორტის საშუალებებს. საქართველოდან უკრაინაში სავაჭრო ექსპორტის სტრუქტურაში ასევე დომინირებს აგროსამრეწველო პროდუქცია (ციტრუსები, მინერალური წყლები, თხილეული, ღვინო, კონიაკის სპირტი) და მეტალურგია (ფეროშენადნობები). უკრაინის სტატისტიკის სახელმწიფო სამსახურის მონაცემების შესაბამისად 2017 წლის 3 თვის ურთიერთბრუნვა საქართველოს და უკრაინას შორის მომსახურებებით ვაჭრობის სფეროში შეადგენდა $12,0 მლნ. (90,6%), მათ შორის ექსპორტი – $7,6 მლნ (73,9%), იმპორტი – $4,4 (116,7%), პოზიტიური სალდო უკრაინის სასაგრებლოდ – $3,2 მლნ. საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახურის მონაცემებით, 2016 წლის ІІ კვარტალის შედეგების მიხედვით, საქართველოში უკრაინის პირდაპირი ინვესტიციების მოცულობები, რომლებიც დაგროვილია 1996 წლიდან, შეადგენდენ $39,9 მლნ. საქართველოში მოქმედებს უკრაინული კაპიტალის მქონე 50–ზე მეტი კომპანია. ამავედროულად, უკრაინის სახელმწიფო სტატისტიკის სამსახურის მონაცემებით უკრაინული ინვესტიციების მოცულობები საქართველოს ეკონომიკაში 2017 წლის І კვარტალის განმავლობაში შეადგენდნენ $1,8 მლნ., ხოლო საქართველოდან უკრაინაში ამავე პერიოდის განმავლობაში – დაახლოებით $2,6 მლნ. უნდა აღენიშნოს, რომ ბოლო პერიოდის განმავლობაში დიდი ეკონომიკური პროექტები საქართველოს და უკრაინას შორის არ განხორციელებულა, თუმცა ასეთი შესაძლებლობები არსებობს საქართველოში ჩატარებულ ტენდერებში უკრაინული კომპანიების მონაწილეობაში, საქართველოში ინფრასტრუქტურული პროექტების რეალიზაციაში და «ახალი აბრეშუმის გზის» აშენების ფარგლებში და აგრეთვე ცალკეულ ქართულ საწარმოებთან წარმოების სპეციალიზაციისა და კოოპერაციაში. ამ მიმართულებით საელჩო ხელს უწყობს უკრაინული ბიზნესის წარმომადგენელთა საქართველოში ვიზიტების ორგანიზაციას, კერძოდ, აგროსამრეწველო და მეტალურგიული პროდუქციის მწარმოებელ–კომპანიებს და აგრეთვე მანქანათმშენებლობის დარგის წარმომადგენლების ვიზიტებს, რომლებმაც უკვე წამოიწყეს წინასწარი მოლაპარაკებები ქართულ მხარესთან. ამასთანავე, საქართველოს ბაზარზე მომუშავე უკრაინული ბიზნესის წარმომადგენლებისათვის გაიცემა ყოვლისმომცველი მხარდაჭერა. საელჩო ითვალისწინებს ქართულ–უკრაინული ბიზნეს–ფორუმების ჩატარების პრაქტიკის გაგრძელებას და ქართული ბიზნეს ორგანიზაციებს შორის უკრაინული კომპანიების კომერციული ინფორმაციის გავრცელებას, რომელიც მიიღება უკრაინის საგარეო საქმეთა სამინისტროს ექსპორტიორების და ინვესტორების საბჭოს მექანიზმის მეშვეობით და აგრეთვე ქართულ ბაზარზე სამამულო მანქანათსამშენებლო, ქიმიური და მეტალურგიული საწარმოების პროდუქციის და ასევე სამამულო აგროსამრეწველო კომპლექსის წინწაწევის ხელშეწყობას. მუდმივად ხორციელდება დაინტერესებული უკრაინული კომპანიების და ორგანიზაციების შეტყობინება საქართველოში ტენდერების და საგამოფენო–საბაზრო ღონისძიებების ჩატარების შესახებ. პრობლემური საკითხები ეკონომიკური თანამშრომლობის სფეროში ფაქტობრივად არ არსებობს. ამავედროულად გახსნილად რჩება «ძველი» საკითხები 31.08.1996 წლის თევზის მეურნეობის დაგრში საქართველოს და უკრაინას შორის თანამშრომლობის შესახებ შეთანხმების რეალიზაციის შეზღუდვებთან დაკავშირებით უკრაინული თევზმჭერი გემების სამრეწველო საქმიანობის ნაწილში იმ შავი ზღვის რაიონებში, რომლებზეც ვრცელდება საქართველოს სუვერენული უფლებები და იურისდიქცია და აგრეთვე აფხაზეთის ოკუპირებულ ტერიტორიებზე განთავსებული სოციალური სფეროს ობიექტებზე უკრაინის საკუთრების უფლებების გაფორმებასთან დაკავშირებით.

According to the national statistics office of Georgia, from the results of the second quarter of 2016, direct investments volumes between Ukraine and Georgia accumulated since 1996, totals $39.9 million. Georgia operates more than 50 companies with capital drawn from Ukraine. Meanwhile, according to the state statistics committee of Ukraine, volumes of Ukrainian investments in Georgian economy during the first quarter of 2017 totaled $1.8 million. As for investment volumes from Georgia to Ukraine in the same period, it reached approximately $2.6 million.

It should be noted that big economic projects between Georgia and Ukraine haven’t been implemented recently, but opportunities still exist in this regard: propositions conducted in Georgia with the participation of Ukrainian companies, infrastructure projects realization in Georgia and in the framework of “the new silk road”, also in cooperation and specialization with certain Georgian enterprises.

In this regard, the embassy actively supports visits to Georgia by representatives of Ukrainian businesses, in particular, agricultural and metallurgical production companies, and also representatives of mechanical engineering, who already started negotiations with companies on the Georgian side.

At the same time, business representatives who already work within the Georgian market would continue to receive comprehensive support.

The embassy takes into consideration the importance of prolonging the practice of the Georgian-Ukrainian business forums and spreading commercial information about Ukrainian companies among Georgian business organizations, which is received with the help mechanism from the Council of Exporters and Investors (CEI) of the Ministry of Foreign affairs of Ukraine, and also supporting national mechanical engineering, productions from chemical and metallurgic industries and the national agricultural complex development on the Georgian market. Interested Ukrainian companies and organizations are regularly updated about the ongoing propositions or exhibition-trade events.

Difficult issues in the field of economic cooperation in nearly nonexistent. At the same time, some “old” issues are still open: regarding limitations of fully implementing the 31.08.1996 agreement between Ukraine and Georgia centered on cooperation within the fishing industry, concerning Ukrainian ships and their industrial activities in the black sea region, where Georgian sovereign rights and jurisdiction are applicable and also in respect of the Ukrainian right to property ownership on the social units located in the occupied territories of Abkhazia.

DIPLOMAT 23

COUNTRY IN FOCUS:UKRAINE

სამხედრო–ტექნიკური თანამშრომლობა უკრაინასა და საქართველოს შორის

MILITARY AND TECHNICAL COOPERATION BETWEEN UKRAINE AND GEORGIA კრაინის გარშემო განვითარებულმა ბოლო წლების მოვლენებმა, ანტიტერორისტული ოპერაციის ჩატარებამ გამოავლინა ველოები სახელმწიფოს ეროვნული უსაფრთხოების უზრუნველყოფის სისტემაში, ამიტომ უკრაინის პირველრიგოვანი ამოცანა იყო შეიარაღებული ძალების ბრძოლისუნარიანობის აღდგენა, მათი საბრძოლო და სამობილიზაციო მზადყოფნის საჭირო დონის შენარჩუნება და დაკისრებული დავალებების შესრულებისთვის მომზადება. შეიარაღებული ძალების რეფორმირების აუცილებლობა დროის გამოწვევად იქცა. რუსეთის ფედერაციის გარე აგრესიისთვის წინააღმდეგობის გაწევის დროს მოპოვებული გამოცდილება მოითხოვდა ეროვნული უსაფრთხოების უზრუნველყოფის პრინციპულად ახალი სისტემის აშენებას, კერძოდ საგანგებო მოწესრიგებას და სახელმწიფოს თავდაცვისუნარიანობის გაზრდის საკითხების გადაწყვეტას, შეიარაღებული ძალების და სხვა სამხედრო ფორმირებების

უ

24 DIPLOMAT

ecent events in Ukraine, tied to conducting anti-terrorist operations, revealed a strong need for the state security system, therefore Ukraine’s first priority was to restore the combat ability of its armed forces, retaining their combat and mobilization level and preparing them to fulfill their tasks as and when due. The necessity to reform the armed forces is at a new level, and has become a new challenge.

Experience gained through resisting the external aggression of the Russian federation demanded creating chiefly new systems of national security, in particular, solving the issues of increasing the defensive capabilities, reforming armed forces and other military formations and also, the development of a defense-industrial complex.

Recently, deepening and developing of cooperation with partner states (including Georgia, of course) in the defense field has become particularly important.

R

COUNTRY IN FOCUS:UKRAINE

რეფორმირებას და აგრეთვე თავდაცვის სამრეწველო კომპლექსის განვითარებას. განსაკუთრებული და ხარისხიანად ახალ მნიშვნელობა ბოლო წლების განმავლობაში მოიპოვა თანამშრომლობის განვითარების და გაღრმავების მიმართულებამ თავდაცვის სფეროში პარტნიორ–ქვეყნებთან, რომელთა რიცხვს უდავოდ მიეკუთვნება საქართველო.

სამხედრო და სამხედრო–ტექნიკური თანამშრომლობა საქართველოსთან ვითარდება უკრაინის ეროვნული ინტერესების შესაბამისად გადაუდებელი საჭიროებების და აგრეთვე ორივე ქვეყნის შესაძლებლობების გათვალისწინებით. თანამშრომლობა ამ სფეროებში რეგულირდება 20–ზე მეტი ნორმატიული აქტით, რომლებიც, ზოგადად, უზრუნველყოფენ მის განვითარებას სამართლებრივ ველში. ბოლო მოლაპარაკებების შედეგების მიხედვით საქართველოს და უკრაინის თავდაცვის მინისტრებმა ხელი მოაწერეს ერთობლივ განცხადებას, რომელშიც აღნიშნულია, რომ მხარეები ადასტურებენ მიმართულებათა რიგის მიხედვით შემდგომი თანამშრომლობისთვის მზადყოფნას, კერძოდ: • უკრაინის შეიარაღებული ძალების სამხედრო მოსამსახურეების მომზადება ნატო–ს სტანდარტების შესაბამისად საქართველოს საწვრთნელ/სასწავლო ცენტრებში; • თანამშრომლობა სამხედრო მეცნიერების და განათლების სფეროში; • თავდაცვის სექტორის რეფორმირების საქმიანობის მხარდაჭერა; • საქართველოს მიერ უკრაინის აღმოსავლეთში ანტიტერორისტულ ოპერაციაში დაჭრილი სამხედრო მოსამსახურეების რეაბილიტაციის და მკურნალობის გაგრ-

The military and technical cooperation with Georgia, according to Ukraine’s national interests, requires urgent needs and abilities of two countries. Cooperation in these fields are regulated by more than 20 normative acts, which generally provide its development in the legal field.

According to the results of recent negotiations, ministers of defense for Ukraine and Georgia signed a joint statement, which states, that both parties confirm readiness for further cooperation, in particular: • Training for Ukrainian armed forces’ military personnel in Georgian military training centers according to NATO standards; • Cooperation in the fields of Military Science and Education; • Supporting reforms in the defense sector; • Georgia prolonging its support in treatment and rehabilitation of soldiers wounded during anti-terrorist operations in eastern Ukraine; • Georgia-Ukraine joint participation in multi-ethnic military trainings; • Activation of military-technical cooperation; • Strengthening cooperation between Georgia and Ukraine in the framework of NATO; Important additions for a contractual-legal base of bilateral relations was the signing of a memorandum in 2015, between the Ministry of Defense of Ukraine and the Ministry of Defense of Georgia as regards the implementation of a joint project about realizing rehabilitation for military personnel (armed forces and the national Guard of Ukraine) wounded during the participation in anti- terrorist operations in eastern Ukraine. The memorandum came into force on the day of its signing (28.04.2015, in Tbilisi).

In the framework of realization of the above mentioned memorandum between 2015-2017, 8 groups ( 97 military

DIPLOMAT 25

COUNTRY IN FOCUS:UKRAINE

ძელება; • საქართველოს და უკრაინის ერთობლივი მონაწილეობა მრავალეროვნულ სამხედრო სწავლებებში; • სამხედრო–ტექნიკური თანამშრომლობის აქტივიზაცია; • საქართველოს და უკრაინას შორის ურთიერთქმედების გაძლიერება ნატო–ს ფარგლებში. ორმხრივი ურთიერთობების სახელშეკრულებო– სამართლებრივი ბაზის მნიშვნელოვანი დამატება გახდა 2015 წელს უკრაინის თავდაცვის სამინისტროსა და საქართველოს თავდაცვის სამინისტროს შორის მემორანდუმის ხელმოწერა უკრაინის აღმოსავლეთში ანტიტერორისტულ ოპერაციაში მონაწილეობის დროს დაჭრილი სამხედრო მოსამსახურეების (შეიარაღებული ძალები და უკრაინის ეროვნული გვარდია) რეაბილიტაციის ორგანიზაციასთან დაკავშირებული ერთობლივი პროექტის რეალიზაციის შესახებ (28.04.2015 წ., ქ.თბი-ლისი), რომელიც ძალაში შევიდა მისი ხელმოწერის დღიდან. ხსენებული მემორანდუმის რეალიზაციის ფარგლებში 2015–2017 წლებში საქართველოს თავდაცვის სამინისტროს საქართველოს ეროვნული გმირის მ.მაყაშვილის სახელობის სამხედრო სარეაბილიტაციო ცენტრში (ს.წეროვანი) ფსიქოლოგიური რეაბილიტაციის ორკვირიანი კურსი გაიარა 8 ჯგუფმა (97 სამხედრო მოსამსახურე, ოჯახებით 117 პირი). სამხედრო თანამშრომლობა საქართველოს და უკრაინის თავდაცვის უწყებებს შორის ხორციელდება საქართველოს და უკრაინის თავდაცვის სამინისტროებს შორის ორმხრივი თანამშრომლობის წლიური გეგმების შესაბამისად და აგრეთვე შეხვედრების დროს მიღწეული ცალკეული შეთანხმებების საფუძველზე. საქართველოს და უკრაინას შორის სამხედრო თანამშრომლობის ყველაზე აქტიური რეალიზაცია ხდება ნატო–ს ეგიდით პროგრამა «პარტნიორობა მშვიდობისათვის» ფარგლებში მრავალეროვნულ წვრთნებში ორივე ქვეყნის სამხედრო ქვედანაყოფების მონაწილეობის გზით (“Noble Partner”, “Agile Spirit”, “Sea Breeze 2017”, “Rapid Trident 2017”). მოლაპარაკებების შედეგების მიხედვით, ქართული მხარე დაინტერესებულია რუსული აგრესიის წინააღმდეგ უკრაინის შეიარაღებული ბრძოლის ახალი გამოცდილების შესწავლით, ერთობლივი სამხედრო სწავლებების ჩატარებით, უკრაინის სამხედრო უმაღლეს სასწავლო დაწესებულებებში (ტაქტიკური და სტრატეგიული დონის) ქართველი ოფიცრების მომზადებით და თავის მხრივ სთავაზობს დახმარებას უკრაინის შეიარაღებული ძალების სამთო–ქვეითთა ქვედანაყოფების მომზადებაში, საქართველოში სერჟანტთა სკოლაში ნატო–ს სტანდარტებით უკრაინის სამხედრო მოსამსახურეების სწავლაში და აგრეთვე მზად არის გაგზავნოს უკრაინაში ქართველ ინსქტურტორებს სნაიპერების მომზადებაში.

2008 წლის აგვისტოს მოვლენების, კერძოდ შეიარაღებული ქართულ– რუსული კონფლიქტის შემდეგ, თანამშრომლობა სამხედრო–ტექნიკურ სფეროში საქართველოს და უკრაინის თავდაცვის უწყებებს შორის იყო შეჩერებული. ამავედროულად, 2016 წლიდან ამ მიმართულებით თანამშრომლობის პროცესი განახლდა.

26 DIPLOMAT

servicemen, with family members 111 persons) took a two-weeks Psychological rehabilitation course at the military rehabilitation center of Georgia’s ministry of defense named after Georgian national hero M.Makashvili’s in the village of Tserovani).

Military co-operations in the field of defense are being implemented according to yearly plans and agreements of bilateral relations between the Ministries of Defense of Georgia and Ukraine, and also according to separate agreements reached during the meetings.

The most active military cooperation between Georgia and Ukraine is realized under the auspices of NATO’s program “Partnership for Peace”, through participation of both countries in multiethnic trainings (“Noble Partner”, “Agile Spirit”, “Sea Breeze 2017”, “Rapid Trident 2017”).

According to the results of negotiations, Georgia is interested in examining the results of the new experience of Ukraine as regards combating Russian aggression, conducting joint trainings, preparing Georgian officers in Ukrainian Military education institutions (tactical and strategic levels) and on its part, it offers help in preparing mountain infantry units of Ukrainian armed forces, training of Ukrainian military personnel according to NATO standards at Georgian NCO schools, and is also ready to send Georgian instructors to Ukraine to train snipers.

After the Russo-Georgian war, cooperation in military-technical fields between the Ministries of Defense of Georgia and Ukraine was brought to a stop. In 2016 however, the cooperation was recommenced.

BUSINESS FORUM

COMPREHENSIVE VIEW

საქართველოს კონსტიტუციის ცვლილება:

რეფორმიდან რეფორმამდე

საქართველოს კონსტიტუცია და საკონსტიტუციო ქარტეხილები

GEORGIAN CONSTITUTIONAL AMENDMENTS:

FROM ONE REFORM TO ANOTHER THE CONSTITUTION OF GEORGIA AND ITS CONSTITUTIONAL WINDINESS

დიმიტრი გეგენავა DR. DIMITRY GEGENAVA სამართლის დოქტორი, ასოცირებული პროფესორი, JMG & Partners-ის მმართველი პარტნიორი Associate Professor, Managing Partner at JMG & Partners არდამავალი პერიოდის სახელმწიფოებსა და საზოგადოებებს ხშირად ახასიათებთ არამდგრადი სამართლებრივი სისტემა, რომელიც, როგორც წესი, მმართველი პოლიტიკური ელიტის სიმპატიების მიხედვით იცვლება. საქართველოს საკონსტიტუციო ისტორია, რომელიც 1918 წლიდან იწყება არცთუ ისე ხანგრძლივია ზოგადად კონსტიტუციონალიზმის მასშტაბით, თუმცა ამ პერიოდშიც კი იმდენი ქარტეხილი გამოიარა, რომ ძალიან ბევრ კლასიკურ დემოკრატიასაც კი შეშურდებოდა.

1995 წლის 24 აგვისტოს მიღებულ იქნა საქართველოს მოქმედი კონსტიტუცია, რომელშიც უკვე 33-ჯერაა ცვლილება

გ

28 DIPLOMAT

tates and societies, during a transitional period are often characterized by an unsustainable legal system, which, as a rule, changes according to the sympathy and affiliation of the political, ruling elite. The constitutional history of Georgia, from 1918, is not yet as developed as constitutionalism in general, but even in this period and in this present state, there have been so many shocks that even many classical democracies would live to envy.

On August 24, 1995, Constitution of Georgia was adopted, which has already been altered so many times, in fact the 33, and 34th constitutional amendment will be finalized in autumn.

S

COMPREHENSIVE VIEW

შესული და 34-ე საკონსტიტუციო ცვლილებაც შემოდგომაზე მიიღებს დასრულებულ ხასიათს. 2004 და 2010 წლების საკონსტიტუციო რეფორმები ყველაზე მასშტაბური იყო თავისი არსით და მათ სახელმწიფოს მმართველობის მოდელთან ერთად ძირითადი კანონის თითქმის ნახევარი შეცვალეს.

2016 წლის მიწურულს შეიქმნა საკონსტიტუციო კომისია, რომელსაც დაევალა ახალი საკონსტიტუციო ცვლილებების მომზადება და პარლამენტისათვის წარდგენა. სამწუხაროდ, კომისია მრავალფეროვნებით არ გამოირჩეოდა, თუკი 2010 წელს მის წინამორბედში 1/3, იდეური თვალსაზრისით მაინც, აკადემიური წრეების წარმომადგენლები იყვნენ, მიმდინარე რეფორმის საკონსტიტუციო კომისიაში ისინი უკიდურესად მცირე ოდენობით იყვნენ წარმოდგენილები. კომისიამ საკონსტიტუციო ცვლილებების ეგიდით არა მხოლოდ ზოგიერთი დებულების ცვლილების იდეა, არამედ მთელი კონსტიტუციის ახალი რედაქციის ჩამოყალიბება გადაწყვიტა. კონსტიტუციური კანონის პროექტი საყოველთაო-სახალხო განხილვების შემდეგ, რომელიც მთელი საქართველოს მასშტაბით წარიმართა, პარლამენტს დაუბრუნდა განსახილველად. აღნიშნული ცვლილებების პროექტი საქართველოს პარლამენტმა ორი მოსმენით უკვე მიიღო. მოქმედი კონსტიტუციის მიხედვით, მესამე მოსმენა მხოლოდ მომდევნო სესიაზე, არანაკლებ სამი თვის შემდეგ უნდა შედგეს. თუკი მესამე მოსმენაც წარმატებით ჩაივლის (მიუხედავად პრეზიდენტის შესაძლო ვეტოსი), დიდი ალბათობით 2017 წლის ბოლოსკენ საქართველო ახალ საკონსტიტუციო სინამდვილეში გაიღვიძებს.

The constitutional reforms of 2004 and 2010 were the major amendments in the history of the country. It was done in such a way that almost half of the existing basic law was altered owing largely to the model of the governance that held sway then.

At the end of 2016, a constitutional commission was set up to prepare new constitutional amendments and afterwards present them to the Parliament. Unfortunately, the Commission was not selected based on their differences, whereas in 2010, at least 1/3 of the people on the committee were representatives of academic circles which is in heavy contrast to the few number of people in academic circles on the current commission.

The commission did not only decide over the amendment of some of the provisions of the constitution under the aegis of constitutional amendments but also the formation of a whole new constitution. The draft of the Constitutional Law after universal and public discussions, throughout Georgia, returned to the Parliament for discussions and adoption. The Parliament of Georgia has already done two hearings. According to the current constitution, the third hearing should be held only during the next session, not less than three months later. If the third hearing is successful (despite the possible veto of the president), it will probably wake up a new constitutional reality for Georgia at the end of 2017.

საქართველოს კონსტიტუციის ახალი რედაქცია

The current constitutional reform has altered the constitution as a formal structure when viewed from a contextual viewpoint.

First, the most striking and noticeable change is in the different number of chapters and the articles found in the new constitution. In terms of legislative techniques, the existence of untitled articles is not justified in the basic law of the state.

The title provides important help in the interpretation of the norm. There were a number of issues related to the powers of the state authorities, the vote of confidence and no confidence of the government and the exercise of power. The Parliament

მიმდინარე საკონსტიტუციო რეფორმამ შეცვალა მთლიანად კონსტიტუცია როგორც ფორმალურ-სტრუქტურული, ისე შინაარსობრივი თვალსაზრისით. პირველი, ყველაზე თვალშისაცემი და შესამჩნევი სიახლე თავების განსხვავებული რაოდენობა და მუხლების დასათაურებაა. საკანონმდებლო ტექნიკის თვალსაზრისით, უსათაურო მუხლების არსებობა, მით უმეტეს, სახელმწიფოს ძირითად კანონში, გამართლებული არაა. სათაური მნიშვნელოვან დახმარებას სწევს ნორმის ინ-

NEW REDACTION OF THE CONSTITUTION

DIPLOMAT 29

COMPREHENSIVE VIEW

ტერპრეტაციის პროცესში. გაიმართა სახელმწიფო ხელისუფლების ორგანოთა უფლებამოსილებების, მთავრობის ნდობა-უნდობლობისა და ძალაუფლების განხორციელებასთან დაკავშირებული მთელი რიგი საკითხები. მნიშვნელოვნად გაძლიერდა საქართველოს პარლამენტი, ასევე, პრეამბულიდან ძალიან ბევრი სამართლებრივი პრინციპი უშუალოდ კონსტიტუციის ტექსტში მოექცა, სერიოზული ცვლილებები განიცადა ადამიანის ძირითადი უფლებების (მე-2) თავმა. ბევრი დადებითი სიახლის მიუხედავად, კონსტიტუციის ახალი რედაქციის პროექტი რამდენიმე ისეთ დებულებას მოიცავს, რომელიც ქართულ საზოგადოებაში მნიშვნელოვანი განსჯის საგანია. ცვლილებებით უქმდება ეროვნული უშიშროების საბჭო, თუმცა პრეზიდენტი უკვე ფორმალურ მთავარსარდლად იქცევა. 2024 წლიდან უქმდება პრეზიდენტის პირდაპირი არჩევნები და სახელმწიფო მეთაურს 300 კაციანი ხმოსანთა კოლეგია აირჩევს, რომელიც პარლამენტის წევრებისა და ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული ერთეულებიდან წარმომადგენლებისგან დაკომპლექტდება. არჩევნების მსგავსი მოდელი ძალიან ბევრ საპარლამენტო რესპუბლიკაში მოქმედებს, თუმცა იმ პირობებში, როცა კონსტიტუციამ კვლავაც უარი თქვა, განესაზღვრა საქართველოს ტერიტორიული მოწყობა, აღნიშნული წესი კითხვის ნიშნებს შეიძლება მოიცავდეს. ამასთან, გასათვალისწინებელია ძალაუფლების გამიჯვნის სისტემა, რომელიც სამართლებრივთან ერთად პოლიტიკურ ფაქტორსაც გულისხმობს, - ნაკლები პარტიული პლურალიზმის მქონე საქართველოში კი მსგავსმა არაპირდაპირმა არჩევნებმა შესაძლოა შეკავებისა და გაწონასწორების მნიშვნელოვანი ბერკეტი, პრეზიდენტის, როგორც „ნეიტრალური არბიტრის“ სახით, პოლიტიკურ სისტემას გამოაცალოს. განსაკუთრებით აღსანიშნავია საპარლამენტო არჩევნებში გაუნაწილებელი მანდატების მიკუთვნების წესი, რომელიც ვენეციის კომისიის რეკომენდაციამდე, სრულიად თვითდინებაზე იყო მიშვებული. მხოლოდ კომისიის რეკომენდაციის შემდეგ დადგინდა გამარჯვებული პარტიისადმი მისაკუთვნებელი მანდატების ზედა ზღვარი, თუმცა საკონსტიტუციო უმრავლესობის გადაწყვეტილებით, მთლიანად პროპორციული წესით საპარლამენტო არჩევნები მხოლოდ 2024 წლიდან ჩატარდება, 2020 წელს კი პარლამენტი მოქმედი, არაერთხელ გაკრიტიკებული შერეული საარჩევნო სისტემით გაიმართება. საარჩევნო ზღურბლმა ერთჯერადად, მორიგი საპარლამენტო არჩევნებისთვის 3%-მდე დაიწია, თუმცა შემდგომში იგი 5% იქნება, ამასთან პარტიებს აღარ ექნებათ უფლება, საარჩევნო ბლოკებად მიიღონ არჩევნებში მონაწილეობა, რაც საქართველოს მსგავსი ახალგაზრდა პოლიტიკური სისტემისთვის შეიძლება უდიდესი გამოწვევა იყოს, ვინაიდან პარტიათა აბსოლუტურ უმრავლესობას დამოუკიდებლად გაუჭირდება საარჩევნო ზღურბლის გადალახვა, რაც 2016 წლის საპარლამენტო არჩევნებმაც აჩვენა. ძალიან გადასხვაფერდა ადამიანის უფლებების თავი, რომელშიც ნაწილობრივ ძველი დებულებები დარჩა, თუმცა მრავლადაა სიახლეც, რომლებიც ძირითადად სოციალური დემოკრატიის პოლიტიკური პრიორიტეტების მაჩვენებელი უნდა იყოს, რასაც განსაკუთრებით ხაზს უსვამს პირველ თავში მოცემული „სოციალური სახელმწიფოს“ და მეორე თავში არსებული „თანასწორობის“ საკმაოდ ჩაშლილი მუხლები. სამწუხაროდ, მეორედან პირველ თავში გადაინაცვლა მოქმედი კონსტიტუციის 39-ე მუხლმა, რომელიც „სხვა უფლებებზე“ გადასვლისა და გადამისამართების შესაძლებლობას იძლეოდა. მართალია, აღნიშნული დებულება კვლავაც იქნება კონსტიტუციის ტექსტში, თუმცა მისი მეორე თავიდან ამოღებით უფლების დაცვის სტანდარტი მნიშვნელოვნად დაეცა 30 DIPLOMAT

of Georgia has greatly improved and enhanced, many legal principles from the preamble to the text of the Constitution, serious changes were made in the Chapter of the basic human rights. Despite many positive changes, the draft Constitution includes a number of provisions that are important considerations within the ranks of the Georgian society. The National Security Council will be abolished, but the president would then assume the role of a formal commander in chief. The direct election of the president will be annulled from 2024, and the 300-member committee, which will be composed of members of parliament and representatives of administrative-territorial units, will elect the head of state.

A similar model of elections is currently in operation across many parliamentary republics, although the constitution has refused to recognize the territorial arrangement of Georgia, and this rule may raise many question marks. In addition, the system of separation of powers, with its legal implications, most likely implies the prevalence of a political factor in the scheme of things – it is best viewed as an indirect election in Georgia with fewer party pluralism, with checks and balances made in the form of a "neutral arbitrator" from the political system. It is particularly noteworthy that the procedure for attachment of undistributed mandates in the parliamentary elections had been absorbed on the whole, before the Venice Commission recommendation. Only after the recommendation of the Commission, will the number of limits to the winning party be determined, but by the decision of the Constitutional majority, the proportional parliamentary elections will be held only in 2024. In 2020, parliament will be held on the basis of current, mixed electoral system.

For the next parliamentary elections the election threshold will have gone down to 3%, but after that it would be pushed further to 5%, and the parties will not have the right to participate with election blocks in place, this can be a huge challenge for any young political system. It will be difficult for majority of the independent parties to overcome any barrier in the coming elections as shown in the 2016 parliamentary elections.

The human rights chapter, which has partly old provisions, has many new articles that should mainly serve as indicators of the political priorities of the social democracy, which are especially emphasized "social state" in the first chapter and the "equality" articles in the second chapter.

Unfortunately, Article 39 of the current Constitution, which

COMPREHENSIVE VIEW

(საკონსტიტუციო სასამართლოში უფლების დაცვა პირს კონსტიტუციური სარჩელით მხოლოდ მეორე თავთან მიმართებით შეუძლია). ვენეციის კომისია და კონსტიტუციის მომავალი ვენეციის კომისია დასკვნაში როგორც დადებით, ისე უარყოფით მომენტებზე ამახვილებს ყურადღებას. კომისია დადებითად აფასებს ნორმების უმეტესობას, თუმცა განსაკუთრებული შენიშვნები აქვს საპარლამენტო არჩევნებში მანდატების განაწილების წესთან, პრეზიდენტის არჩევნების მოდელის ცვლილებასთან, საარჩევნო ზღურბლთან და ბლოკებთან დაკავშირებულ საკითხებთან, ეროვნული უშიშროების საბჭოს მოდიფიკაციასთან, ქორწინების ცნების ექსპლიციტურ განსზაღვრებასთან და ა.შ. სამწუხაროდ, დადებითთან ერთად, რამდენიმე ისეთ უარყოფით ასპექტს მოიცავს კონსტიტუციის ახალი რედაქციის პროექტი, რომ დიდწილად აუფერულებს კიდეც მათ. ამის ერთერთი მიზეზი ის „დახურულ კარს მიღმა“ მუშაობა და სისწრაფეა, რაც უკანასკნელ საკონსტიტუციო კომისიას ახასიათებდა. აუცილებელია პოლიტიკური კონსენსუსის, პარტიული პლურალიზმისა და აზრთა ურთიერთშეჯერების საფუძველზე იქნეს მიღებული ნებისმიერი საკონსტიტუციო ცვლილება, მით უმეტეს ის, რომელიც ფაქტობრივად ახალი კონსტიტუციის მიღებას უთანაბრდება. საკოსტიტუციო უმრავლესობა კარგია სწრაფი და ეფექტური საქმიანობისთვის, თუმცა მნიშვნელოვანი საფრთხეა სახელმწიფოს მთლიანი სისტემისთვის. ძალაუფლების გამიჯვნის, შეკავება-გაწონასწორების მექანიზმები დემოკრატიის უზრუნველსაყოფადაა შექმნილი, დემოკრატია კი XXI საუკუნეში არა რიცხობრივი უმრავლესობის მმართველობას, არამედ უმცირესობის ინტერესებისა და უფლებების პატივისცემით უმრავლესობის მმართველობას გულისხმობს. აუცილებელია პოლიტიკურ მოთამაშეთა შორის აქტიური დიალოგი და შედეგისკენ სწრაფვა, წინააღმდეგ შემთხვევაში გარდამავალი პერიოდი საქართველოში კიდევ კარგა დიდხანს გასტანს.

allowed for the transition and redirection of "other rights", was moved from the second to the first chapter, Although this provision will remain in the text and within the pages of the Constitution, the standard of protection of the basic rights has significantly become eroded with this action (protecting right by the constitutional claim at the Constitutional Court of Georgia is possible only in relation to the second chapter).

THE VENICE COMMISSION AND THE FUTURE OF THE CONSTITUTION The Venice Commission draws attention to positive and negative moments in the constitution. The Commission positively evaluates most of the norms, but has special remarks on the distribution of mandates in the parliamentary elections, changes in the presidential election model, issues related to the election thresholds and blocs, the modification of the National Security Council, the expansion of the concept of marriage and so on.

Unfortunately, along with the positives, some of the negative aspects of the newly amended constitution are largely disadvantageous. One of the reasons for this is the "closed door" work and rapidity altering the provisions of the constitution and installing new provisions. Any constitutional amendment must be adopted based on political consensus, party pluralism and agreed opinions, especially when the amendments actually equal to the adoption of the new constitution. The constitutional majority is good for quick and effective work, but it remains a significant threat to the entire system. The separation of powers and the entire checks and balances mechanism is designed to ensure democracy, and democracy in the 21st century does not succumb to the majority alone, but accommodates the rule of the majority and also respects the rights and interests of minorities.

Active dialogue and a result-oriented approach between political actors is necessary, otherwise the transition period will continue to linger on in Georgia.

DIPLOMAT 31

COMPREHENSIVE VIEW

აფგან AFGAN მუხტარლის MUKHTARLI CASE საქმე: საქართველო პრესტიჟის შელახვის ზღვარზე

MIGHT CHANGE GEORGIA'S INTERNATIONAL REPUTATION

ნათია თათარიშვილი, ისტორიკოსი და პუბლიცისტი ნინო მახაური, ისტორიკოსი, თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის დოქტორანტი

NATIA TATARISHVILI, MA in History, Publicist NINO MAKHAURI, PhD in History, Tbilisi State University

ართული დემოკრატია დიდი გამოწვევის წინაშე დგას: აზერბაიჯანის ხელისუფლების მიერ დევნილი ჟურნალისტის - აფგან მუხტარლის რეზონანსული საქმე საზოგადოებაში ბადებს კითხვებს და ხელისუფლების მხრიდან დროული და ადეკვატური ქმედებების განხორციელებას მოითხოვს. აფგან მუხტარლი, რომელიც საქართველოში ცხოვრობდა და ეწეოდა ჟურნალისტურ საქმიანობას, 29 მაისს თბილისში საიდუმლო ვითარებაში გაუჩინარდა, ხოლო მეორე დღეს გაირკვა, რომ იმყოფებოდა აზერბაიჯანში, სახელმწიფო საზღვრის სამსახურის ცენტრალურ სამმართველოში. აზერბაიჯანულმა მხარემ მუხტარლის ბრალად წაუყენა საზღვრის უკანონო გადაკვეთა, არადეკლარირებული თანხის გადატანა 10 000 ევროს ოდენობით და პოლიციისათვის წინააღმდეგობის გაწევა. სასამართლომ ჟურნალისტს სამი თვით წინასწარი პატიმრობა შეუფარდა. აფგან მუხტარლი ცნობილია აზერბაიჯანის ხელისუფლების კრიტიკითა და ოპოზიციური განწყობილებებით, სწორედ ამიტომ აფგან მუხტარლის ოჯახი და მხარდამჭერები ჟურნალისტის დაკავებას პოლიტიკურად მოტივირებულ ქმედებად აფასებენ, ხოლო აზერბაიჯანული მხარის მტკიცებას აფგან მუხტარლის მიერ საზღვრის უკანონო გადალახვის მცდელობის შესახებ აბსურდად მიიჩნევენ და მომხდარს დაგეგმილ გატაცებად აფასებენ. აფგან მუხტარლის მეუღლემ ლეილა მუსტაფაევამ საჯაროდ წარმოადგინა მეუღლის თბილისში დარჩენილი პასპორტი, იმის დასტურად, რომ მუხტარლის თავისი ნებით არ უცდია აზერბაიჯანში გადასვლა. მუსტაფაევამ განაცხადა, რომ მისი მეუღლე ჟურნალისტის საქმიანობის ფარგლებში ალიევების ბიზნესის გამოძიებით იყო დაკავებული, რამაც გამოიწვია აფგან მუხტარლის გატაცება. აზერბაიჯანელი ჟურნალისტის, ხადიჯა ისმაილოვას ცნობით, აფგან მუხტარლიმ თავის ადვოკატს უთხრა, რომ ის თბილისში, საკუთარი სამეზობლოდან გაიტაცეს, ძალის გამოყენებით ჩასვეს მანქანაში, თვალი აუხვიეს და რამდენჯერმე გადასვეს სხვადასხვა ავტომობილში. ბოლო ავტომობილში ადამიანები საუბრობდნენ აზერბაიჯანულ ენაზე. დამკავებლებს თავი არ წარუდგენიათ, თუმცა გამოიყურებოდნენ როგორც ქართველი სამართალდამცველები. მომხდარს გამოეხმაურა საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრო და კატეგორიულად უარყო ინციდენტში ქართველი სამართალდამცავების მონაწილეობა. მინისტრმა განაცხადა, რომ მსგავს ფაქტს „თეორიულადაც ვერ უშვებს“. მედიისა და სამოქალაქო საზოგადოების პროტესტის ფონზე საქართველოს პრემიერმა გიორგი კვირიკაშვილმა გაავრ-

he Georgian democracy is presently facing a big challenge: A resonant case of journalist Afgan Mukhtarli, who is an IDP journalist from Azerbaijan Authorities, raises questions in the society and demands that the government take immediate and adequate actions.

Afgan Mukhtarli, who lived and worked in Georgia for journalistic purposes, disappeared in Tbilisi on May 29, and on the next day it turned out that he was in Azerbaijan, in the Central Bureau of the State Border Service. The Azerbaijani side charged him for illegally crossing the border, transferring an undeclared amount of €10,000 and resistance to the police. The court sentenced the journalist to three months preliminary imprisonment.

Mukhtarli is well known for criticizing the Azerbaijani government and opposition sentiments, that's why the family and supporters of Afgan Mukhtarli sees the detention of the journalist as a politically motivated action, and the Azeri’s side's assertion about his attempt to cross the border illegally is considered as an abuse of his rights and is considered as a planned kidnapping. Leila Mustafaeva, the spouse of Afgan Mukhtarli, publicly presented her husband's passport in Tbilisi, in order to prove that Mukhtarli did not try to move to Azerbaijan. Mustafaeva said that her husband was detained for the investigation of Aliyev's business within the scope of journalistic findings and activities, which eventually led to the kidnapping of Afgan Mukhtarli.

According to Azerbaijan journalist Khadija Ismailova, Afgan Mukhtarli told his lawyer that he was kidnapped from his neighborhood in Tbilisi, put in a car with force and moved to different cars several times. People spoke in Azeri language in the last car. The persons who kidnapped him, never revealed their identities, but are perceived to be Georgian law enforcers.

The Ministry of Internal Affairs of Georgia responded to the incident and categorically denied the participation of Georgian law enforcers in the incident. The Minister said that the incident "could not have happened on Georgian soil theoretically".

While the protests of the media and the civil society against the government was still on-going, the prime-minister of

ქ

32 DIPLOMAT

T

COMPREHENSIVE VIEW

ცელა მოწოდება, რომ გამოძიების დასრულებამდე „სახელმწიფო ინსტიტუტების დისკრედიტაციისაგან თავი შეიკავონ“. ამასთან, გიორგი კვირიკაშვილმა ლეილა მუსტაფაევასა და მის შვილებს სპეციალური დაცვის დანიშვნა შესთავაზა და საქართველოს პრეზიდენტს მიმართა ინიციატივით, მათ უმოკლეს დროში მიანიჭოს საქართველოს მოქალაქეობა. ლეილა მუსტაფაევამ დაცვის დანიშვნაზე თანხმობა განაცხადა თუმცა უარყო მოქალაქეობის მინიჭების შეთავაზება იმ მიზეზით, რომ ვერ იქნება იმ სახელმწიფოს მოქალაქე, საიდანაც მისი ქმარი გაიტაცეს. უკანასკნელი ცნობებით, 20 ივნისს გამართულ სხდომაზე აზერბაიჯანის რაიონულმა სასამართლომ აფგან მუხტარლის უარი განუცხადა შინაპატიმრობაზე. ცოტა ხნის წინ კი ლეილა მუსტაფაევამ გაავრცელა განცხადება, რომ მისი მეუღლის ჯანმრთელობა მძიმეა და შესაძლოა უფრო გაუარესდეს რადგან მას არ აწვდიან შესაბამის მედიკამენტებს და არ გადაჰყავთ საავადმყოფოში. ჟურნალისტის გატაცებიდან რამდენიმე დღეში განცხადება მედიასთან სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის უფროსმა ვახტანგ გომელაურმაც გააკეთა და დაადასტურა აზერბაიჯანული მხარის განცხადება, რომ იქ სადაც მუხტარლი დააკავეს (მწვანე საზღვართან) პასპორტის ქონა აუცილებელ პირობას არ წარმოადგენდა. "განცხადებების გაკეთება არ უნდა ვიჩქაროთ. მე თავს შევიკავებ. შს სამინისტრომ დაიწყო გამოძიება, მიმართა აზერბაიჯანულ მხარეს, შს სამინისტროს. ალბათ, იქიდან გაკეთდება ოფიციალური განცხადება, თუ რა მოხდა, სად მოხდა ამ ადამიანის დაკავება. როგორც აზერბაიჯანული მხარე აცხადებს, დააკავეს მწვანე საზღვრის კვეთის დროს და არა გამშვებ პუნქტზე ანუ იქ, სადაც პასპორტი არ სჭირდება. ჩვენ შევისწავლით ამ ფაქტს", - განაცხადა გომელაურმა. მუხტარლის ადვოკატის შეფასებით კი, მისი დაცვის ქვეშ მყოფის აზერბაიჯანში საიდუმლოდ გადაყვანა - ეს არის მოტა-

Georgia, Giorgi Kvirikashvili, released a statement asking the public to desist from discrediting the government until the investigation becomes conclusive. Giorgi Kvirikashvili also suggested to Mustafaeva that he would appoint a special security guard for her and her children and he also pushed before the president Margvelashvili to grant Georgian citizenship to Mustafaeva’s family as soon as possible. Mustafaeva agreed to have a security guard, but refused Georgian citizenship, stating that she couldn’t be a citizen of the country where her husband was kidnapped.

Latest updates on this case suggests that during the hearing held on the 20th of June, the regional court of Azerbaijan said no to Mukhtarli’s home imprisonment. Not too long ago, Leila Mustafaeva released a statement that her husband’s health condition was bad and it might even deteriorate further, considering the fact that Mukhtarli was not provided with his medications, and he had not taken to the hospital since his arrest.

In a couple of days after the kidnap, Vakhtang Gomelauri, the head of service of the state’s security, made a statement to the media and confirmed that having a passport is not necessary in a green line, where the Azerbaijani government claims Mukhtarli was arrested. “Let us not hurry to make some statements”-he said. “I will not say anything yet. As the Ministry of Internal Affairs have already started an investigation, it addressed the Ministry of the Internal Affairs of Azerbaijan, which will release the official statement, what happened exactly and where was this man arrested. As Azerbaijani’s say, he was arrested in DIPLOMAT 33

COMPREHENSIVE VIEW

ცება და საერთაშორისო ნორმების დარღვევა. მისი თქმით, საქართველოს მისი გადაცემის უფლება არ უნდა მიეცა, რადგან საერთაშორისო ნორმების გათვალისწინებით, თუკი ადამიანს სამშობლოში წამება და არაადამიანური მოპყრობა ემუქრება, ის გადაცემას არ ექვემდებარება. მომხდარის გამო მწვავე კრიტიკა გაისმა საქართველოს ხელისუფლების მიმართ. არასამთავრობო ორგანიზაცია "სპეცსამსახურების საქმიანობაზე საზოგადოებრივი კონტროლი - საქართველოს ცენტრის" თავმჯდომარე ბესო ალადაშვილი, აზერბაიჯანელი ჟურნალიტის გატაცებასთან დაკავშირებით ორ შესაძლო ვარიანტს განიხილავს, თუმცა ორივე შემთხვევაში ხელისუფლების ბრალეულობას ხედავს: "ასეთ საქმეს, როგორც წესი, შს სამინისტროს არ ავალებენ. ეს არის სპეცსამსახურების ფუნქცია. მაგრამ საკითხავია, ეს ჩვენი სპეცსამსახურია თუ აზერბაიჯანის? მაგრამ, ყველა შემთხვევაში, ჩვენ თუ მას გადავაბამთ, რაც მოხდა თურქეთის ორ მოქალაქესთან დაკავშირებით, ვიტყვი, რომ ძალიან ცუდი ფაქტი მოხდა. ასე რომ, ორი შესაძლო ვარიანტი უნდა განვიხილოთ - ერთი, რომ ეს მოხდა ქართულ სპეცსამსახურებთან, სამართალდამცავებთან კონტაქტში აზერბაიჯანის მხრიდან. თუმცა დარღვევაა იმ ინფორმაციიდან გამომდინარე, რაც ჩვენ გვაქვს - სასამართლოს გარეშე ადამიანის წაყვანა თუ გატაცება არის საერთაშორისო სამართლის ნორმების დარღვევა. მეორე უარესი შემთხვევაა - თუ მოხდა ისე, რომ აზერბაიჯანულმა მხარემ თავის ძალებით დამოუკიდებლად ჩაატარა სპეცოპერაცია. კი ბატონო, თავისი მოქალაქეა, მაგრამ საქართველოში მყოფი მოიტაცა. ასე რომ, ორივე შემთხვევაში არის საერთაშორისო ნორმების დარღვევა, რაც ხელისუფლების არაკომპეტენტურობაზე მიუთითებს", - განაცხადა ბესო ალადაშვილმა.

34 DIPLOMAT

a green line, not at a releasing point, where it is necessary to have a passport. We will study this fact” According to Mukhtarli’s lawyer, making a journalist move to Azerbaijan secretly, qualifies as a kidnap, which is the violation of the international regulations. The lawyer states that Georgia was not allowed to extradite him to Azerbaijan, because, according to the international regulations, a person cannot be extradited to a state where he is under the threat of torture or inhuman treatment.

Because of the incident, there was a sharp criticism meted out towards the Georgian authorities. Beso Aladashvili, chairman of the Non-Governmental Organization "Public Control on the Activities of Special Services - Georgian Center", considers two possible options regarding the kidnap of the Azerbaijan journalist, however, in both cases, he pointed at the guilt and conspiracies of the government: “This case, as a rule, does not fall under the purviews of the Ministry of Interior, it is the function of special services.

But the question is, if this is our special agency or that of Azerbaijan? But, in any case, if we take over what happened in connection with the two citizens of Turkey, I would say that a very bad fact occurred. So we should consider two possible options – one, that this happened in contact with Georgian special services and law enforcers from the side of Azerbaijan. However, it is a violation due to the information that we have – Human trafficking and abduction without a court is a breach of norms of International law. The second worst case is - if the Azerbaijan side carried out a

COMPREHENSIVE VIEW

აზერბაიჯანის პარლამენტის ადამიანის უფლებათა კომიტეტის წევრმა, სახელისუფლებო პარტიის წარმომადგენელმა ემილ ნასიროვმა მომხდართან დაკავშირებით განაცხადა, რომ ის პოლიტიკური ქსელი საქართველოში, რომლის ნაწილიც მუხტარლია, ახორციელებს მავნებლურ ქმედებებს აზერბაიჯანში და ბუნებრივია, ისინი შეეწინააღმდეგებოდნენ მის დაპატიმრებას აზერბაიჯანში და დაიცავდნენ მას. მისივე განცხადებით, ამ თვალსაზრისით, ეს ერთობლივი ნაბიჯი აზერბაიჯანსა და საქართველოს შორის იყო სპეცსამსახურების მუშაობის შედეგი: „აზერბაიჯანული და ქართული მხარის პოზიციები მომხდართან დაკავშირებით ერთნაირია, მაგრამ საერთაშორისო სივრცეში მრავლად მოიძებნება პოლიტიკური დაჯგუფებები, რომლებიც აქტიურად ცდილობენ ორ ქვეყანას შორის დაძაბულობის ჩამოგდებას აფგან მუხტარლის საქმით. ჩემთვის რთულია გავიგო, რატომ არიან ასე ძალიან მოდომებულები ეს ძალები კიდევ უფრო გააქტიურონ და გაზარდონ ანტიაზერბაიჯანული ფრთა საქართველოსა და აზერბაიჯანში", - აღნიშნა დეპუტატმა. აფგან მუხტარლის საქმემ საერთაშორისო საზოგადოებისა და საერთაშორისო ორგანიზაციების ყურადღებაც მიიპყრო. ევროპარლამენტმა მიიღო რეზოლუცია, რომელშიც მკაცრად იქნა დაგმობილი აფგან მუხტარლის უკანონო შეპყრობა და ღირსებისშემლახავი მოპყრობა და აზერბაიჯანის ხელისუფლებისათვის რიგი პასუხისმგებლობისა და მოვალეობების შესრულების შეხსენებასთან ერთად მოწოდება იქნა გაჟღერებული საქართველოს ხელისუფლების მიმართ სწრაფი და გამჭვირვალე გამოძიების ჩატარების თაობაზეც. ანალოგიური მოთხოვნა იქნა წამოყენებული საქართველოს მთავრობის მიმართ აშშ-ის სახელმწიფო დეპარტამენტის მიერ გავრცელებულ განცხადებაშიც. საქართველოს ხელისუფლება კარგად აცნობიერებს, რომ ჟურნალისტის შელახულ უფლებებსა და თავისუფლებასთან ერთად ქვეყნის პრესტიჟის შელახვის საშიშროებაც ჩანს ჰორიზონტზე. მსგავსი შინაარსის განცხადებები გაკეთდა მთავრობისა თუ პარლამენტის წარმომადგენელთა მხრიდან. პრეზიდენტ გიორგი მარგველაშვილის განცხადებით, სახელმწიფომ საკუთარი პრესტიჟი უნდა დაიცვას და ამ საქმეს ნათელი მოჰფინოს. არასამთავრობო ორგანიზაციები მოუწოდებენ საქართველოს მთავრობას, გაასაჯაროვონ ყველა იმ კითხვაზე პასუხი, რაც საზოგადოებაში არსებობს და უზრუნველყონ საქართველოში მყოფი მეზობელი ქვეყნებიდან დევნილი აქტივისტების, ჟურნალისტების პოლიტიკოსების და სხვა პირების საქართველოში ლეგალური ცხოვრების, თავისუფალი გადაადგილებისა და ხელშეუხებლობის თავისუფლება. მოცემულ საქმეზე საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრომ საქმის გამოძიება დაიწყო სისხლის სამართლის კოდექსის 143-ე მუხლით, რომელიც თავისუფლების უკანონო აღკვეთას გულისხმობს. ყველასთვის ცხადია, მთავრობისა თუ სამოქალაქო საზოგადოებისთვის, ქვეყნის შიგნით თუ გარეთ, რომ აფგან მუხტარლის საქმის სათანადო გამოძიება ღირსების საკითხია საქართველოსთვის, იმ ქვეყნისთვის, რომელმაც დროის მცირე მონაკვეთში მიაღწია დიდ წარმატებებს დემოკრატიის განვითარების კუთხით. გარდა მორალური საკითხისა, საქართველოს აქვს შესაბამისი საერთაშორისო ვალდებულებები, რომელთა დაცვაც აუცილებელია. ქმედითი ნაბიჯების გადადგმისა და გამჭვირვალე და დროული გამოძიების ჩატარების გზით საქართველოს ხელისუფლებას მოუწევს დაამტკიცოს ის, რომ საქართველო კვლავ ის ქვეყანაა, სადაც უსაფრთხო თავშესაფრის პოვნა შესაძლებელია პოლიტიკურ დევნილთათვის.

special operation independently. Yes, he is a citizen of the country, but was kidnapped from Georgia. So, in both cases there is a violation of international norms, which indicates incompetence of the government, "- said Beso Aladashvili.

A member of the Human Rights Committee of the Azerbaijan Parliament and a representative of the ruling party Emil Nasirov, said regarding the case that a political network in Georgia, part of which includes a journalist, is carrying out harmful actions in Azerbaijan, and naturally they would oppose his arrest in Azerbaijan and would protect it. According to him, in this regard, this joint move between Azerbaijan and Georgia was the result of the work of special services: “The positions of the Azerbaijani and Georgian sides are the same regarding the case. But in the international space, there are a number of political groups that actively seek to overthrow tensions between the two countries. In the case of Afgan Mukhtarli. It is difficult for me to understand why these forces are so energetic to activate and enhance an anti-Azerbaijan in wing Georgia and Azerbaijan”- said the MP. Mukhtarli's case attracted the attention of the international community and international organizations.

The European Parliament adopted a resolution in which it strongly condemned the illegal capture and degrading treatment of the Journalist and also demanded the fulfillment of a number of responsibilities and obligations from the Azeri authorities. They also called on the Georgian authorities for a quick and transparent investigation. A similar request was then made in the statement issued by the US Department of State towards the Government of Georgia.

The Georgian government is well aware that along with the journalist's rights and freedom being infringed, the danger of damaging the country's prestige also appears on the horizon. Similar statements were made by the representatives of government and parliament. According to President Giorgi Margvelashvili, the state should protect its prestige and have to shed light on this case. NGOs continue to call on the Georgian government to respond to all the questions that are emanating in the society to ensure freedom of movement, freedom and immunity of IDP activists, journalists', politicians and other persons from neighboring countries in Georgia. In response, the Ministry of Internal Affairs in Georgia has launched an investigation into Article 143 of the Criminal Code of Georgia which implies illegal deprivation of liberty.

It is obvious to all, for government or civil society, within or outside the country that the proper investigation into the case of Afgan Mukhtarli is a matter of dignity for Georgia, for a country that has achieved great success in the development of democracy in a short period of time.

In addition to the moral issue, Georgia has the respective international obligations which are necessary to protect.

By taking effective steps and conducting a transparent and timely investigation, the Georgian authorities will prove that Georgia is still a country where a safe shelter can be found for political refugees.

DIPLOMAT 35

COMPREHENSIVE VIEW

ქვეყნის სივრცითი მოწყობა და ევროკავშირის მხარდაჭერა რეგიონებს SPATIAL PLANNING OF THE COUNTRY AND THE EU SUPPORT TO THE REGIONS OF GEORGIA მარიამ მერაბიშვილი MARIAM MERABISHVILI ვარშავის უნივერსიტეტის ბიზნეს ადმინისტრირების მაგისტრი MBA, University of Warsaw

აქართველო "ევროპული ოჯახის" სრულუფლებიან წევრად გახდომისკენ მიისწრაფის, რაც აისახა ევროკავშირთან ასოცირების ხელშეკრულების გაფორმებისას, რომელიც ძალაში შევიდა 2016 წლის 1 ივლისს. შეთანხმება არის მსვლელობა სწორი მიმართულებით, რომელიც აძლიერებს ჩვენი ქვეყნის ევროპულ მისწრაფებებს. აღსანიშნავია, რომ ევროკავშირის მიერ საქართველოში მშვიდობისა და სტაბილურობის მხარდაჭერა გამოიხატება არა მარტო საქართველოს ტერიტორიული მთლიანობის აღდგენის საკითხში, არამედ ის ჩვენი ქვეყნის მომავლის შენარჩუნებას უწყობს ხელს. ის ასევე ითვალისწინებს რამდენიმე სხვა პროგ-

ს

36 DIPLOMAT

eorgia strives to become a full member of the “European Family” receives a boost when the country signed an Association Agreement that came into force on July 1st, 2016 with EU. The agreement is a movement to the right path as it strengthens our country’s European aspirations.

It is noteworthy that the ongoing EU support for peace and stability in Georgia expresses itself in not only helping Georgia to reinstate its territorial integrity and secure the future of our country but also translates into several other programs that support economic reforms. This act aids the

G

COMPREHENSIVE VIEW

რამას, რომელიც მხარს უჭერს ეკონომიკურ რეფორმებს. ეს ქმედება ხელს უწყობს სოციალური მდგომარეობის გაუმჯობესებას და ეკონომიკის განვითარებას, დემოკრატიისა და კანონის უზენაესობის გაუმჯობესებას, ადამიანის უფლებებსა და კეთილდღეობას. ამ ამოცანების შესრულების მიზნით, ევროკავშირის წევრი ქვეყნები შეთანხმდნენ, რომ მხარი დაუჭირონ საქართველოს ევროპული სისტემის მეშვეობით, რაც გულისხმობს უახლოეს წლებში 1 მილიარდ ლარზე მეტის გამოყოფას. ეს რიცხვი, სავარაუდოდ, დროთა განმავლობაში გაიზრდება და საქართველო უფრო და უფრო მეტად მოარგებს სამთავრობო სისტემას და კანონმდებლობას ევროპულ სტანდარტებზე. მნიშვნელოვანია აღინიშნოს, რომ ევროპის კავშირის ფინანსური მხარდაჭერა ევროპულ სისტემაში მხოლოდ სურათის ნაწილია, ვინაიდან ევროკავშირის წევრი ქვეყნების დიდმა ნაწილმა მხარი დაუჭირა მნიშვნელოვან ორმხრივ წვლილს საქართველოს მხარდასაჭერად, გარდა ევროკავშირის დახმარებისა. დღეს, საქართველო, განვითარებადი ქვეყანაა მთლიანი შიდა პროდუქტით ერთ სულ მოსახლეზე დაახლოებით 9,600 აშშ დოლარი (2015 მონაცემები), რაც ოდნავ ნაკლებია ალბანეთისაზე.

XXI საუკუნის დასაწყისში განხორციელებული თავისუფალი ბაზრის ორიენტირებული რეფორმების შემდეგ საქართველომ ძალიან სწრაფი ეკონომიკური ზრდა განიცადა, რაც ახლახანს შეადგენს დაახლოებით 5% -ს. თუმცა, უნდა აღინიშნოს, რომ ჩვენი ქვეყნის მოსახლეობამ ამ ზრდით საკმაოდ არათანაბრად ისარგებლა, განსაკუთრებით მაშინ, როდესაც შევხედავთ განსხვავებას გეოგრაფიულ რეგიონებს შორის და სოფლისა და ურბანულ განვითარებას შორის. ამ ფაქტორის მნიშვნელობის აღიარებით, ევროკავშირი ეხმარება საქართველოს განახორციელოს სისტემატური საზოგადოებრივი ფინანსების მართვის რეფორმირება, რომლის დროსაც ეფექტური საბიუჯეტო, საბუღალტრო და საჯარო რესურსების აუდიტი იქნება განხორციელებული. ეს ტექნიკური დახმარება ხელს შეუწყობს თანხების უფრო ეფექტურ გადანაწილებას იმისათვის რომ განვითარდეს და შეიქმნას ახალი შესაძლებლობები ბიზნესისთვის, სამუშაო ადგილების კუთხით და ამით გაიზრდება მხარდაჭერა ეროვნულ პოლიტიკაზე, კერძოდ საქართველოს რეგიონების ეკონომიკურ განვითარებაზე. სად ვართ დღეს? ეს არის კითხვა, რომელზეც პასუხი ყველას აინტერესებს განსაკუთრებით თუ მხედველობაში მივიღებთ ჩვენს სოციალურ-ეკონომიკურ ფონს. ამ ეტაპზე საქართველოს მთავრობა დაკავებულია ამბიციური ეროვნული სოციო-ეკონომიკური განვითარების სტრატეგიის განხორციელებით, სახელწოდებით "საქართველო 2020", რომელიც გადაწყდა 2013 წელს. ძირითადი გამოწვევები ბევრია და ისინი ეხება სტრუქტურულ რეფორმებს, რომლებიც უზრუნველყოფენ მაკროეკონომიკურ სტაბილურობას, ბიუჯეტის დეფიციტის შემცირებას, საჯარო ადმინისტრირების ეფექტურობის გაუმჯობესებას, ინფრასტრუქტურის მიწოდებას და ზრდას და დასაქმების ხელშეწყობას. ამავდროულად, მნიშვნელობა ენიჭება ე.წ. "ტერიტორიულ ერთობას" - ძალიან ევროპული კონცეფცია, რომელიც ქმნის პირობებსა და შანსებს მოქალაქეებისთვის რომ იცხოვრონ და ბიზნესისთვის, რომ განვითარდეს, მათი გეოგრაფიული მდებარეობისგან დამოუკიდებლად. ეს ძალიან დიდი საქმეა ისეთი დივერსიფიცირებული და სივრცითი დაუბალანსებელი ქვეყნისთვის, როგორიც საქართველოა. რეგიონალური განვითარების ევროპული მოდელი და საუკეთესო პრაქტიკები ევროპის რეგიონებიდან, შეთავაზებული

improvements of the social situation and development of the economy, improving democracy and the rule of law, human rights, and good governance.

For these tasks, the Member Countries of the European Union agreed to support Georgia through the EU system, with more than 1 billion Lari over the next few years.

This number is likely to increase as time passes by and Georgia will more and more adapt its Government system and legislation to the European standards. It is important to mention at this junction that the financial support from Europe through the EU system is only a part of the picture since many of the EU Member States are making significant bilateral contributions in support of Georgia, which are in addition to the EU provisions.

Today, Georgia, a developing country with a Gross Domestic Product per capita at around 9,600 USD (2015 data), which is slightly below that of Albania. After free-market oriented reforms undertaken at the beginning of the XXI century, Georgia has experienced very rapid economic growth, which recently amounts to around 5% annually. However, one must recognize that the benefits of that growth have benefitted the population of our country in a very unbalanced way, especially when we look at the differences between geographical regions, and the discrepancy between rural and urban development.

Recognizing the importance of this fact, the European Union is helping Georgia to implement systematic Public Finance Management reform, whereby effective budgeting, accounting, and auditing of public resources will be carefully implemented and monitored. This technical aid will result in a more effective allocation of funds for development and creation of new opportunities for business and jobs and thus, increasing support for the national policy which is devoted specifically to the economic development of Georgia’s regions.

WHERE ARE WE TODAY? This is a question everyone would love to have answers to owing to our social-economical background. At the moment, Georgia’s Government is now busy with implementing a very ambitious national socio-economic development strategy called “Georgia 2020,” passed in 2013. The main development challenges to be addressed are many, and they refer to structural reforms, assuring macroeconomic stability, decreasing budget deficit, improving the efficiency of the public administration, delivery of infrastructure and enhancing growth and employment. At the same time, importance is given to the so called “territorial cohesion” – a very European concept of making the conditions and chances equal for citizens to live and businesses to develop, independently of their geographical location. This is a huge task in such a much diversified and spatially imbalanced country as Georgia is today.

The EU model of regional development and the best practices form European regions offered to Georgia, refer to Governmental policies and self-governmental reforms aiming at bringing decision-making closer to the local people. It might be done through deconcentration and decentralization of decision making on priorities and financial allocations, DIPLOMAT 37

COMPREHENSIVE VIEW

საქართველოსთვის, ეხება სამთავრობო პოლიტიკას და თვითმმართველობის რეფორმებს, რომლებიც მიზნად ისახავს გადაწყვეტილების მიღებას ადგილობრივ მოსახლეობასთან ერთად. ეს შეიძლება გაკეთდეს პრიორიტეტებისა და ფინანსური ასიგნებების შესახებ გადაწყვეტილების მიღების დეცენტრალურად და დეცენტრალიზაციის გზით, ასევე დემოკრატიული პროცესის მონაწილეთა მონაწილეობის გაზრდის გზით, რაც ხელს შეუწყობს მოქალაქეთა და ბიზნესისთვის გაზრდილი შესაძლებლბების შექმნას. როგორ გავაკეთოთ ეს? ჩვენ აღმოვაჩინეთ პრობლემები, რომლებიც საჭიროებს გადაწყვეტას. როგორ უნდა გადავწყვიტოთ ეს? ევროკავშირის მხარდაჭერა მნიშვნელოვან როლს თამაშობს "საქართველოს 2020" მიზნების მისაღწევად: საინვესტიციო და ბიზნეს გარემოს გაუმჯობესება, მათ შორის ინფრასტრუქტურის განვითარება და სატრანზიტო პოტენციალის სრული გამოყენება, ადამიანური რესურსების განვითარება და კერძო სექტორის კონკურენტუნარიანობის ამაღლება ფინანსების ხელმისაწვდომობის გზით. მრავალი წლის განმავლობაში თანამშრომლობის გაღრმავება, საბოლოო ჯამში, ევროკავშირში მომავალი ინტეგრაცია, საქართველოს საგარეო და შიდა პოლიტიკის ქვაკუთხედია. ევროკავშირისთვის საქართველოს პრიორიტეტული ქვეყანაა, რომელსაც დიდი ყურადღების ექცევა ევროკავშირის ბევრ პოლიტიკურ ინსტრუმენტში, როგორიცაა "ევროპული სამეზობლო პოლიტიკა" და პროგრამა "აღმოსავლეთ პარტნიორობა". ევროპეიზაციის პროცესი, როგორც ქვეყნის მომავლის ხედვის მნიშვნელოვანი ნაწილი, რომელიც საშუალებას მისცემს შემდგომ დემოკრატიზაციას, საჭირო პოლიტიკური სტაბილურობის ჩამოყალიბებას და სოციალურ-ეკონომიკური განვითარების პერსპექტივების გაზრდას, რაც ქართველ ხალხს უშუალო სარგებელს მოუტანს. ევროკავშირთან თანამშრომლობის სტრატეგიული მიზანი არის საერთო ღირებულებებისა და მჭიდრო კავშირების საფუძველზე საქართველოს პოლიტიკური ასოცირებისა და ეკონომიკური ინტეგრაციის ხელშეწყობა, მათ შორის, ევროკავ-

38 DIPLOMAT

but also through enhancing people’s participation in the democratic process leading to increased opportunities for citizens and businesses to develop and thrive.

HOW DO WE DO IT? We have identified problems that need to be solved.

So how do we solve it? The EU support has an important role to play in achieving objectives of the “Georgia 2020”: improvement of investment and business environment including development of infrastructure and full use of transit potential, development of human resources and increasing private sector competitiveness through access to finance. For many years deepening of the cooperation, ultimately leading to the future integration in the European Union, has been the cornerstone of Georgia’s foreign and internal policy.

To the European Union, Georgia is a priority country, receiving most attention within many of the EU policy tools such as the “European Neighbourhood Policy” and the program called “Eastern Partnership.” The Europeanisation process is seen as an important part of the future vision of the country, allowing for further democratization and bringing required political stability and enhancing socio-economic development prospects to directly benefit the Georgian people. The strategic objective of the cooperation with the EU is to promote political association and economic integration of Georgia based on common values and close links, including increasing Georgia's participation in EU policies, programmes and agencies.

WHAT ABOUT THE REGIONS? As regards the regions, Georgia is still facing so many challenges in regard to today’s situation and future of its regions:

COMPREHENSIVE VIEW

შირის პოლიტიკის, პროგრამებისა და სააგენტოების მონაწილეობის გაზრდა. რაც შეეხება რეგიონებს რეგიონების მხრივ, დღევანდელი მდგომარეობით საქართველო ბევრი გამოწვევის წინაშე დგას: დიდი განსხვავებები ეკონომიკური თვალსაზრისით (მშპ, სამუშაო ადგილების ხელმისაწვდომობა, საინვესტიციო დონეები და ა.შ.) დიდი ქალაქების გარეთ ფიზიკური ინფრასტრუქტურა სასწრაფოდ საჭიროებს ახალ ინვესტიციებსა და დასრულებას, განსაკუთრებით ნაკლებად მჭიდროდ დასახლებულ, პერიფერიულ რეგიონებში. რეგიონული და ადგილობრივი ინსტიტუტები ხშირად ვერ ახერხებენ გაუმკლავდნენ ეკონომიკურ და სოციალურ გამოწვევებს, განსაკუთრებით სოფლად და შორეულ რაიონებში, რესურსების და ხშირად უნარების ნაკლებობის გამო. რეგიონული განვითარების საკითხები უკვე დიდი ხანია საქართველოს მთავრობის დღის წესრიგშია. სავალდებულო მიმდინარე სამთავრობო სტრატეგია: "2010-2017 წლების საქართველოს რეგიონული განვითარების სახელმწიფო სტრატეგია", რომელიც მომზადდა ევროკომისიისა და ევროკავშირის წევრი ქვეყნების ფინანსური და ინტელექტუალური მხარდაჭერით, 2010 წელს საქართველოს მთავრობამ მიიღო. ამ სტრატეგიამ გამოკვეთა ნაბიჯები, რომლის მიხედვით უნდა განვითარდეს პროგრამირების ბაზა, ასევე სამართლებრივი, ინსტიტუციური და ფინანსური რეგიონული პოლიტიკის სისტემა საქართველოში. თანმიმდევრულად განხორციელდა მთელი რიგი ნაბიჯები ევროკავშირისა და საერთაშორისო თანამეგობრობის პირდაპირი მხარდაჭერით, მათ შორის: რეგიონული განვითარებისა და ინფრასტრუქტურის სპეციალური სამინისტროს შექმნა, რეგიონალური განვითარების მაღალი რანგის სამთავრობო კომისიის შექმნა, რომელიც შედგება რეგიონალური განვითარების თვალსაზრისით რამდენიმე მინისტრისგან, მომზადება, ადგილობრივი თემების, სოციალური და ეკონომიკური პარტნიორებისა და საერთაშორისო ორგანიზაციების ფართო მონაწილეობით, საქართველოს რეგიონების განვითარების რამდენიმე სტრატეგია, 2014 წლის საქართველოს მთავრობის მიერ 2014-2017 წლების რეგიონული განვითარების პროგრამის მომზადება და განხორციელება, რეგიონალური განვითარების ფონდის შექმნა ადგილობრივი პროექტების დაფინანსებისათვის, მაღალმთიანი ტერიტორიების შესახებ ახალი კანონის მიღება, და პირველ რიგში რეგიონული დონის სხვადასხვა სამთავრობო ორგანოების საქმიანობის კოორდინაციის მცდელობები, რასაც მოჰყვება ტერიტორიული მენეჯმენტის სისტემის რეორგანიზაციისა და დეცენტრალიზაციის პირველი მცდელობები ახალი თვითმმართველობის ქალაქებისა და ფისკალური დეცენტრალიზაციის შექმნით. რას ველოდოთ უახლოეს მომავალში? მომავალში ევროპული მხარდაჭერა, რომელიც "ასოცირების შესახებ შეთანხმება ევროკავშირსა და საქართველოს" ფარგლებში ჩამოყალიბებულია, ხელს შეუწყობს რეგიონალური პოლიტიკის სფეროს. ეს შეთანხმება ხაზს უსვამს კარგ თანამშრომლობას გადაწყვეტილების მიმღებთა ყველა დონეზე, ევროკავშირის ადმინისტრაციის დონეზე, პატარა სოფლების ადმინისტრაციის დონეზე. ასევე, მოითხოვს, მოქალაქეების პირდაპირი

Large disparities in economic terms (GDP, jobs availability, investment levels, etc.,) Physical infrastructure outside of big cities urgently needs new investments and completion, especially in less densely populated, peripheral regions.

Regional and local institutions are often not able to cope with the economic and social challenges, especially in the rural and remote areas because of the lack of resources and often a lack of skills.

Regional development issues have been on the agenda of the Georgian Government for a long time. The binding current governmental strategy: “The State Strategy on Regional Development of Georgia 2010-2017” prepared with the financial and intellectual support from the European Commission and some EU Member States, was adopted by the Government of Georgia in 2010. This strategy identified some steps to develop programming basis as well legal, institutional and financial regional policy system in Georgia.

Consecutively, a number of steps have been implemented with the direct support of the EU and the international community including: Creation of a special Ministry of Regional Development and Infrastructure, Creation of the high-level Governmental Commission on the Regional Development composed of several ministers relevant from the regional development point of view, Preparation, with a broad participation of the local communities, social and economic partners and international organizations, a number of development strategies for Georgia’s regions, Preparation and implementation of the Regional Development Programme 2015-2017 adopted by the Government of Georgia in 2014, Creation of the Regional Development Fund for the financing of local projects, passing the new Law on High Mountainous Areas, and first, attempts to coordinate the work of the various Governmental bodies at the regional level followed by first attempts to reorganize and decentralize the system of territorial management by the creation of new DIPLOMAT 39

COMPREHENSIVE VIEW

მონაწილეობის მიღებას გადაწყვეტილების მიღების პროცესში, ევროკავშირის საუკეთესო პრაქტიკისა და პრაქტიკული რეკომენდაციების გათვალისწინებით, თუ როგორ უნდა მოხდეს ასეთი საქმიანობის ორგანიზება. მიუხედავად იმისა, რომ არ უნდა დაგვავიწყდეს ის ფაქტი, რომ საქართველოში რეგიონული პოლიტიკის სისტემა ვითარდება ევროკავშირისა და ევროკავშირის არაწევრი ქვეყნების დიდი კონცეპტუალური მხარდაჭერით, საქართველოს ჯერ კიდევ დასჭირდება დახმარება უახლოესი წლების განმავლობაში. საბედნიეროდ, ევროკავშირი და მისი წევრი ქვეყნები მზად არიან საქართველოს დაეხმარონ, რომ საკუთარი მოქალაქეების ცხოვრებისა და მუშაობის პირობების გასაუმჯობესებლად, განსაკუთრებული ყურადღება დაეთმო ნაკლებად განვითარებულ და შორეულ ტერიტორიებს. ეს მოიცავს მომავალ წლებში, ისეთ საკითხებს, როგორიცაა: ცოდნის გაცვლის გაგრძელება, ევროპული საუკეთესო პრაქტიკის დანერგვა და ეროვნულ და ადგილობრივ დონეზე ადმინისტრაციული შესაძლებლობების გაუმჯობესება პირდაპირი დახმარების პროგრამებით, მათ შორის ევროკავშირის ქვეყნებში ტრენინგით. ფისკალური დეცენტრალიზაციის სამუშაოების გაგრძელება და, ამავე დროს, ეხმარება ღარიბი მუნიციპალიტეტების საბიუჯეტო გადარიცხვების ორგანიზების კარგი და ეფექტური გზების მოძიებას. უზრუნველყოს, რომ სპეციალიზებული (სექტორის) სამინისტროები სათანადოდ კოორდინირებდნენ თავიანთ საქმიანობას, რათა უზრუნველყონ, რომ ყველა გაწეული სამუშაო ეფექტური იქნება შესაბამისი რეგიონების მოქალაქეებისა და ბიზნესისათვის, კერძოდ, კონკრეტულ (და დივერსიფიცირებულ) ტერიტორიებზე. სხვადასხვა რეგიონებში საიმედო სტატისტიკური მონაცემების შესახებ, საჭიროებების და პოტენციალის ტერიტორიული ანალიზის დამკვიდრება, რომლებიც უნდა გაუმჯობესდეს იმ ადგილებში, სადაც არ არის კარგი ინფორმაცია და მონაცემები ჯერ კიდევ ხელმისაწვდომი. დღეს, არსებობს მაღალი შანსი იმისა, რომ თუ საქართველოს მთავრობა კარგად ითანამშრომლებს და დაგეგმვისა და მოსამზადებელი სამუშაოები კარგად განხორციელდება, მომდევნო 12-18 თვის განმავლობაში ევროკავშირი შეიძლება დათანხმდეს, რომ დაიწყოს საპილოტე რეგიონული / ადგილობრივი განვითარების პროგრამები ჩვენს ქვეყანაში. როდესაც ეს რეგიონალური პილოტური პროგრამები დაიწყება, მაშინ ევროკავშირი პირველად გააცნობს და დააფინანსებს საქართველოს კონკრეტულ განვითარებას, რომელიც მოდელირებულია რეგიონალური განვითარების მხარდაჭერის სქემების საფუძველზე, რომლებიც გამოიყენება ევროკავშირის წევრი ქვეყნების რეგიონებში. ეს ღონისძიებები მოიცავს პირველად საქართველოში, რეგიონალური ინვესტიციების დაფინანსების მნიშვნელოვან კომპონენტებს და საშუალებას მისცემს საქართველოს ადმინისტრაციას, გაეცნოს ევროკავშირის მიდგომას რეგიონული განვითარების მხარდასაჭერად. რეგიონალური პოლიტიკის სისტემის განვითარების ეტაპების გათვალისწინებით, საქართველო უკვე მომზადებულია დაიწყოს რეგიონებში ყოვლისმომცველი, ინტეგრირებული რეგიონალური განვითარების პროგრამები რომელიც გულისხმობს სხვადასხვა ტიპის ინვესტიციებს (ინფრასტრუქტურა, ბიზნეს მხარდაჭერა და ადამიანური რესურსების განვითარება) და სხვადასხვა პარტნიორებს განვითარების საკითხში, რაც უშუალოდ სარგებელს მოუტანს მოქალაქეებსა და კომპანიებს.

40 DIPLOMAT

self-governmental towns and fiscal decentralization.

WHAT CAN WE EXPECT FOR THE NEAREST FUTURE? In future, the support by Europe, which is formulated in the “Association Agreement EU – Georgia”, will strengthen the area of regional policy. This agreement emphasizes good cooperation between all levels of decision makers, from the levels of EU administration to the levels of the smallest village administration.

It as well, demands direct participation of citizens in the decision-making process as in the implementation, following the EU best practices and practical recommendations on how to organize such work.

While we shouldn’t fail to acknowledge the fact that the regional policy system in Georgia is being developed with a huge conceptual support from the EU and the individual EU and non-EU countries, however, there is still a need to further help Georgia in the years to come.

By good fortune, the European Union and its Member Countries are willing to help Georgia in its efforts to improve the conditions for its citizens to live and work, and its businesses to prosper, with a special focus on the less developed and remote territories.

This will include during the coming years, issues such as: Continuation of exchange of knowledge, providing European best practices and improving the institutional capacity of national and local level administration by direct support programs, including training in the EU countries.

Continuation of work on fiscal decentralization and in the same time helping to find good and effective ways to organize budgetary transfers for the poorest municipalities.

Assuring that specialized (sector) ministries properly coordinate their work and the regions can face a well-coordinated Government action to ensure that all the work will be effective for the benefits citizens and businesses of the respective regions, with reference to the different needs of particular (and very diversified) territories.

Founding the territorial analyses of needs and potentials in the various regions on reliable statistical data, which must be improved for areas where no good information and date is yet available.

Today, there is high chance that, if the Georgian Government will cooperate well and the planning and preparatory work goes well, within the next 12-18 months the European Union might agree to start some pilot regional/local development programs in our country.

When these regional pilot programs come forward, then the EU would for the first time introduce and finance Georgia concrete development actions, which are modelled after the regional development support schemes used to support regions in the EU Member States.

These measures will include, for the first time in Georgia, important components of financing of regional investments and will allow the Georgian administration to learn on-the-job the EU way of supporting regional development.

Taking stage of development of the regional policy system into account, Georgia is already prepared to start the implementation of comprehensive, integrated regional development programs in regions embracing various types of investment (infrastructure, business support, and human resources development) and various development partners which will directly benefit its citizens and firms.

GOODWILL AMBASSADOR

ნიკოლოზ რაჭველი გაეროს ელჩის სტატუსით ბავშვთა უფლებებს დაიცავს

UNICEF NAMES NIKOLOZ RACHVELI AS A GOODWILL AMBASSADOR IN GEORGIA გიორგი თედიაშვილი GIORGI TEDIASHVILI ართველი კომპოზიტორი და დირიჟორი, ნიკოლოზ რაჭველი გაეროს ბავშვთა ფონდის ეროვნული ელჩი გახდა. ის Unicef-ს -ის შეზღუდული შესაძლებლობების მქონე ბავშვთა უფლებების დაცვისა და ბავშვებზე ძალადობის წინააღმდეგ დაგეგმილ კამპანიებში ჩაერთვება. აღნიშნულ ორგანიზაციასთან რაჭველი 2014 წლიდან თანამშრომლობს, ის კონცერტებითა თუ გამოსვლებით მხარს უჭერს კამპანიას „დაინახე ყველაფერი“, რომლის მიზანი შეზღუდულ შესაძლებლობებებთან დაკავშირებული სტიგმის დაძლევაა.

Unicef-ის კეთილი ნების ელჩების პროგრამა 1954 წლიდან ამოქმედდა. პირველი კეთილი ნების ელჩი კი ამერიკელი მსახიობი და კომიკოსი, დენი ქეი გახლდათ. ახალ ამპლუასთან დაკავშირებით ნიკოლოზ რაჭველს DIPLOMAT-ი ესაუბრა: მოგვიყევით როგორი იყო თქვენი გზა გაეროს ბავშვთა

ქ

42 DIPLOMAT

eorgian composer and conductor, Nikoloz Rachveli recently became the Goodwill Ambassador of the republic of Georgia to the United Nations Children's Fund (UNCF). Hence, he will be involved in UNICEF's campaigns for protecting children’s rights particularly against child abuse.

Rachveli has been cooperating with the above-mentioned organization since 2014, with concerts and demonstrations supporting the campaign "see everything (every color)" aimed at overcoming stigma related issues and opening the doors to limited opportunities.

The United Nations Goodwill Ambassador Program was launched in 1954. The first UNICEF goodwill ambassador

G

GOODWILL AMBASSADOR

ფონდის ელჩობამდე? ჩემი პირველი გადაკვეთა „იუნისეფთან“ დიდი ხნის წინ მოხდა, ეს იყო აფხაზეთის, სამაჩაბლოს და თბილისის სამოქალაქო ომის პერიოდი, როდესაც ადრეულ თინეიჯერულ ასაკში ვიყავი. სწორედ იმ პერიოდში გაიხსნა საქართველოში გაეროს და Unicef-ის წარმომადგენლობა. მათი და საქართველოს მთავრობის ორგანიზებით იმ დროისთვის იძულებით გადაადგილებულ ოჯახებში მცხოვრები ბავშვებისთვის გავაკეთეთ რიგი სემინარებისა, რომელთა ნაწილი ბორჯმში, ნაწილი კი საზღვაო საკურორტო ზონებში და მათ შორის ურეკში ტარდებოდა, სადაც მეც გახლდით. ეს იყო დასვენების და კულტურული გაცვლის პროცესი. სწორედ ამ პროექტის მიმდინარეობისას გავიგე გაეროს კეთილი ნების ელჩების შესახებ, მოგვიანებით კი მთელი ბავშობის განმავლობაში წარმოვიდგენდი რომ მეც ერთ-ერთი მათგანი ვიყავი და ყველაფერს იმ ინსტუქციის და წესების შესაბამისად ვაკეთებდი, რაც გაეროს ბავშვთა ფონდის ელჩს შეესაბამებოდა. მომდევნო გადაკვეთა „იუნისეფთან“ გასულ წელს მქონდა, როდესაც ფილარმონიის დიდ საკონცერტო დარბაზში ჩემი და საქართველოს ეროვნული სიმფონიური ორკესტრის კონცერტების სერია „კინო-მუსიკის შედევრები“ მიმდინარეობდა, ერთ-ერთი კონცერტი ბავშვთა უფლებების კონვენციის საიუბილეო თარიღს დაემთხვა, მაშინ დარბაზში მსხდომ აუდიტორიას მივმართე, ვესაუბრე ბავშვთა უფლებებებზე და გამოვხატე ჩემი აზრი და დამოკიდებულება ამ საკითხის მიმართ. ამის შემდეგ იყო ჩემი „იუნისეფთან“ უფრო მნიშვნელოვანი შეხება, რომელიც ერთგვარ თანამშრომლობად იქცა და რომლის ფარგლებშიც სიმფონიური ორკესტრის წლევანდელი სეზონის დიდი ნაწილი სწორედ „იუნისეფის“ ანტი სტიგმა კამპანიას „დაინახე ყველაფერი“ მიეძღვნა, კამპანია ჩვენ საზოგადოებაში სტიგმის დანგრევას და შშმ პირების, მათ შორის მოზარდი თაობის მიმართ არასწორი შეხედულებების შეცვლას ემსახურება. სულ ცოტა ხნის წინ კი გაეროს ბავშვთა ფონდისგან მივიღე შემოთავაზება გავმხდარიყავი ორგანიზაციის ეროვნული ელჩი, რასაც რა თქმა უნდა სიამოვნებით დავთანხმდი. ეს ჩემთვის ძალიან სასიხარულოა. ახალ ამპლუაში ორი ძირითადი მიმართულებით იმუშავებთ: შეზღუდული შესაძლებლობების მქონე ბავშთა უფლებების დაცვა და ბავშებზე ძალადობის წინააღმეგ ბრძოლა.

was American actress and comedian Danny Kay. DIPLOMAT talked to Nikoloz Rachveli and found out how he has been venturing in his new role: Tell us what path you took to become a UNICEF Ambassador?

My path crossed UNICEF many years ago, it was the period of the Abkhazian, Samachablo and Tbilisi civil war when I was in my early teens. At that time, the UN and UNICEF representation was just opened in Georgia. By the time they were organized by the Government of Georgia, we had a number of workshops for children living in IDP households, part of which was in Borjomi and other parts of the Marine resort zones, including Urek, where I was at that time. It was a relaxation and cultural exchange process. During the course of this project, I heard about the United Nations Goodwill Ambassadors, and later I would have thought that I was one of them as I was doing everything in accordance with the institution and regulations set for any UNICEF ambassador.

The next crossing with "UNICEF" was last year when in a series of concerts of the National Symphony Orchestra of Georgia, held at the Philharmonic Grand Concert Hall, where one of the concerts coincided with the jubilee celebrations of the Convention on the Rights of the Child, where I addressed the audience. I spoke about the children's rights, and I expressed my opinion and attitude towards this issue.

Then, there was a more important touch with "UNICEF", which became a kind of cooperation, and within this period a great part of the Symphonic Orchestra's spell was based on the UNICEF's anti-stigma campaign that was devoted to the "see everything (every color)" campaign, and to change the wrong views on disabilities.

Not long ago, I received an offer from the United Nations Children's Fund (UNCF), to be the National Ambassador of the Organization, which I am certainly enjoying. The role is very pleasant to me.

The new principal will work in two main directions: protection of children with disabilities and fighting

DIPLOMAT 43

GOODWILL AMBASSADOR

გვითხარით, როგორი იქნება თქვენი როლი ამ უმნიშვნელოვანეს საქმეში და კონკრეტულად რა ტიპის კამპანიებში აპირებთ ჩართვას? კამპანია „დაინახე ყველაფერი“ გრძელდება და ჩვენ რა თქმა უნდა „იუნისეფის“ მთელ ჯგუფთან ერთად ვაპირებთ კონკრეტულ სტრატეგიულ ნაბიჯებზე ერთობლივად შეთანხმებას, თუმცა ვინაიდან ჩემთვის ელჩის სტატუსის მონიჭების დღესვე მომიწია გასტროლებზე გამგზავრება, „იუნისეფთან“ სამუშაო შეხვედრა არ მქონია. როდესაც გასტროლებიდან დავბრუნდები, უფრო კონკრეტულად მეცოდინება თქვენს კითხვაზე პასუხი. რაც ამ ეტაპზე შემიძლია გითხრათ, არის ის რომ ჩემი ინსტრუმენტი და რესურსი ამ შემთხვევაში სცენა და აუდიტორიასთან მუდმივი ურთიერთობაა. საზოგადოებრივი ცხოვრების განმავლობაში მუდამ ვარ ხალხთან ინტერაქციაში, აქედან გამომდინარე ვფიქრობ, არ გამიჭირდება საზოგადოებისთვის ბავშვთა უფლებებთან დაკავშირებით ხმის მიწვდენა. ბავშვთა უფლებების ადვოკატირების საქმეში ჯერ კიდევ 2014 წელს ჩაერთეთ, ამ დროიდან მოყოლებული „იუნისეფთან“ თანამშრომლობის ფარგლებში, ბავშვთა უფლებების დაცვის საკითხებზე მნიშვნელოვანი მესიჯები არაერთხელ გაგიჟღერებიათ ფართო საზოგადოებაში. დღეს იგივე მიმართულებით მუშაობას უკვე გაეროს ბავშვთა ფონდის ელჩის სტატუსით აგრძელებთ. თქვენთვის პერსონალურად რა მნიშვნელობის არის ბავშთა უფლებების საკითხი და რას ნიშნავს აღნიშნულ თემაზე მუშაობის ახალი შესაძლებლბა? არა მგონია, რომ შეგნებული ადამიანი არ იაზრებდეს თუ რამხელა მნიშვნელობა აქვთ ბავშვებს ჩვენი საზოგადოების შენებისა და ხვალინდელი დღისთვის. ყველა ბავშვს აქვს უფლება იზრდებოდეს ჯანსაღ გარემოში და თუ გაეროს ბავშთა ფონდთან ერთად შევძლებ, ბავშვების მომავალის შენებაში პატარა პოზიტიური წვლილის შეტანას, ძალიან მოხარული ვიქნები და ეს ჩემთვის არანაკლებ სასიხარულო იქნება, ვიდრე შემოქმედებითი მიღწევით გამოწვეული სიხარული. რამდენად დაცულია ბავშვთა უფლებები საქართველოში, არიან თუ არა ისინი თავისუფალი, ფიზიკური და ფსიქოლოგიური ძალადობისგან? ასევე, როგორია ჩვენ ქვეყანაში არსებული გარემო შეზღუდული შესაძლებლობების მქონე ბავშვებისთვის? ბავშვთა უფლებების დაცვის კუთხით ჩვენ გაცილებით წინ ვართ, ვიდრე ყოველი ათწლეულის უკან ვიყავით, თუმცა ვფიქრობ ამ კუთხით გასაკეთებელი ჯერ კიდევ ბევრია. ეს მკაფიოდ ჩანს იმ მანდატშიც, რომელიც „იუნისეფისგან“ მივიღე, შშმ ბავშვების შემთხვევაში, ძირითადად ვსაუბრობთ სტიგმაზე, თუმცა მათ სხვა არაერთი პრობლემა აქვთ. საუბარი მაქვს მათთვის ინფრასტრუქტურის არ არსებობაზე და ყველაფერზე, რაც სახელმწიფომ ასეთ ადამიანებს უნდა შეუქმნას, საზოგადოებასთან მაქსიმალურად სრყულყოფილად თანაარსებობისთვის სტიგმა მათი პრობლემების ფსიქოლოგიური ნაწილია და როცა ის დაიძლევა, გავხდებით გაცილებით ტოლერანტულები ზოგადად განსხვავებული ადამიანების მიმართ, ვიქნებით უფრო უკეთესები, ვიდრე ვართ. რა იქნება თქვენი მთავარი გამოწვევა ახალი სტატუსის ფარგლებში? ვფიქრობ, მთავარი რაც უნდა გავაკეთო, არის ჩემსა და ჩემ მონათევსავე სფეროებში მომუშავე წარმატებული ადამიანების კონსოლიდაცია იმისთვის, რომ ერთად ვიბრძოლოთ ბავშვთა უფლებების დასაცავად. გარდა ამისა, ჩემი მთავარი გამოწვევა იქნება დროის სწორი განაწილება იმისთვის რომ შევძლო აქტიური შემოქმედებითი ცხოვრების გაგრძელება და ამასთანავე ბრძოლა ბავშვთა უფლებების დასაცავად.

44 DIPLOMAT

against child violence. Tell us what kind of role will you play in this important case, and what kind of campaign are you going to be involved in?

The "see everything (every color)" campaign is on-going, and we are certainly going to jointly negotiate with the entire group of UNICEF, but since I was on the tour on the day of receiving the Ambassador's status, I was not opportune to have a working meeting with UNICEF to discuss my role. When I return from tours though, I would be able to have an appropriate answer to your question.

What I can say at this stage is that my instrument, talent and resource is a permanent relationship with the scene and audiences. I am always in touch with people throughout my life, so I think I will not miss a chance to reach the public about children's rights.

You got involved in advocacy in 2014, in the framework of "UNICEF", since then, important messages about child rights issues have been widespread by you in the wider society. Today you are continuing to work in the same direction as a UNICEF Ambassador. What are the importance of child rights and what are the new opportunities available to work on this topic?

I do not think that a conscious person does not realize how important children are for our society and for tomorrow. Every child has a right to grow in a healthy environment and if I have the opportunity with UNICEF funding, I'll be very happy to make a small positive contribution to the future of children, and it will be no less exciting than the joy that has been achieved by my creative achievements.

How strong is the protection of children's rights in Georgia, Are children free from physical and psychological violence? What is the existing environment in our country for children with disabilities?

We are far ahead of the protection of children's rights, than we were behind some decades ago, but I think there is still a lot to be done in this regard. This is clearly seen in the mandate that I received from UNICEF in the case of children with disabilities, mostly talking about stigma, but they have many other problems. I have talked about the lack of infrastructure for them and everything that the state should do for such people, stigma is a psychological part of their problems, and that is the first step in getting the general public to become more tolerant people. With this in place, then it is certain that we will become better than we are.

What will be your main challenge with this new status?

I think the main thing to do is to consolidate successful people working in my field and to get them to fight together with me to protect children's rights.

In addition, my main challenge will be properly allotting time to be able to continue with my active creative life as well as to continue fighting for the rights of children.

CULINARY DIPLOMACY

ელჩების კულინარიული შოუ: ევროპის გემო საქართველოში კულინარიის აკადემიაში, საქართველოში აკრედიტებული დიპლომატიური მისიების ხელმძღვანელებისთვის კულინარიული შოუ „შეფმზარეული ელჩები“ გაიმართა. შოუს ფარგლებში, საქართველოში ევროკავშირის წევრი ქვეყნების საგანგებო და სრულუფლებიანმა ელჩებმა თავიანთი ეროვნული კერძები მოამზადეს, შოუს დასასრულს კი ე.წ. ქართულ „სუფრაზე“ ერთმანეთს გაუმასპინძლდნენ და სხვადასხვა კერძი დააგემოვნეს. კულინარიულ შოუში იტალიის, სლოვაკეთის, ლიტვისა და ბულგარეთის ელჩები და შვედეთის ელჩის მოადგილე მონაწილეობდნენ. პროექტის „შეფ-მზარეული ელჩები“ მიზანი ევროკავშირის წევრი ქვეყნების კულტურული მრავალფეროვნების ხაზგასმაა. ის ნატოსა და ევროკავშირის შესახებ საინფორმაციო ცენტრის ინიციატივითა და კულინარიის აკადემიის მხარდაჭერით მეორე წელია იმართება.

AMBASADORS' CULINARY SHOW BRINGS A BITE OF EUROPE TO GEORGIA Culinary show "Chef Ambassadors" was held for the heads of diplomatic missions accredited in Georgia at the Academy of Culinary. Within the scope of the show, the Ambassadors of EU member states prepared their national dishes and at the end of the show, at the Georgian Supra they enjoyed each other's dishes. Ambassadors of Italy, Slovakia, Lithuania and Bulgaria and Deputy Ambassador of Sweden participated in the culinary show.

The aim of the project "Chef Ambassadors" is to highlight the cultural diversity of EU member states. It is held for the second year with the initiative of the Information Center on NATO and the European Union and with the support of the Academy of Culinary.

Lithuania

The dish is called „Šaltibaršči ai“ in Lithuanian.

In English “Pink soup”. It is very refreshing for hot summer days.

Ingredients: Beet rout - boiled and grated.

1 liter of sour milk or kefir.

Cucumber peeled and grated.

Dill, shallots - chopped.

Preparation: Mix all ingredients, add salt acco rding to taste.

Serve with hardboiled egg and roasted potatoes on a side.

ლიტვა

ეს კერძი ლიტვურად იწოდება როგორც "Šaltibarščiai". ინგლისურ ენაზე მას ჰქვია "ვარდისფერი სუპი". გამაგრილებელი წვნიანია ზაფხულის ცხელ დღეებში. ინგრედიენტები: ჭარხალი - მოხარშული და წვრილად დაჭრილ ი ან გახეხილი.

1 ლიტრი მაწონი ან კეფირი. კიტრი გათლილი და წვრილად დაჭრილი ან გახეხილი. კამა, ხახვი - დაჭრილი. მომზადების წესი: შეურიეთ ყველა ინგრედიენტი ერთმანეთს და დაამატეთ მარილი გემოვნებით. მიირთვით კარგად მოხარშულ კვერცხთან და შემწვარ კარტოფილთან ერთად.

CULINARY DIPLOMACY

შვედეთი

შვედური ყველის ქიში ინგრედიენტები: ცომი: 125 გრ კარაქი 300 გრ ხორბლის ფქვილი 2 სუფრის კოვზი წყალი

შიგთავსი: ული ად შვედური ვასტერბოტენი ან ქართ 400 გრ გახეხილი ყველი, მაგალით შებოლილი სულგუნი 3 კვერცხი 2 00 მლ რძე 100 მლ ნაღები 1/2 კოვზი მარილი მომზადების წესი: არ მიიეთ კარაქი და ფქვილი სანამ გააცხელეთ ღუმელი 2 00 - C. შეურ ზილეთ. მო ფად სწრა ტურას. დაამატეთ წყალი და იღებთ ორცხობილის ცომის ტექს რომ ისე დ ყლა ბრტ ზე ტაფა 24 სმ დიამეტრის მოათავსეთ ცომი დაახლოებით ლოებით დაახ ვარში მაცი ით შედგ ). პრინციპით აავსოს ნაპირები ( ტარტალეტის აცხვეთ ისას დასერეთ ჩანგლით და გამო ღებ გამო ში. ობა მავლ გან 30 წუთის ერთად იფეთ ათქვ ში ობა განმავლობაში. ამას ეს ღუმელის შუა დონეზე 10 წუთის ხით მოას და ე ცომზ ეთ თავს . ყველი მოა კვერცხი, რძე, ნაღები და მარილი . თვით მიირ 0 წუთი. ოდნავ გააგრილეთ და ნარევი. აცხვეთ დაახლოებით 25-3

Swedish cheese quiche Ingredients: Pie crust: 125 gr butter 3 dl of wheat flour 2 tablespoons of water

Sweden

Filling: 4 dl grated hard cheese, eg Swedish Vasterbotten or Georgian chebolili saulguni 3 eggs 2 dl milk 1 dl whipped cream 1/2 teaspoon of salt Preparation: Heat the oven to 2 00 C. Mix butter and flour to a breadcrumb texture. Add water and work quickly into a dough. Place the pie crust in a pie plate with detachable edge, about 24 cm in diameter. Leave to cool in refrigerator for about 30 minutes. Prick the pie crust with a fork and cook in the middle of the oven for about 10 minutes. Beat together eggs, milk, cream and salt. Add the cheese into the pie and cover with the mixture. Bake in the middle of the oven for approx 25-30 min. Allow the pie to cool slightly.

48 DIPLOMAT

CULINARY DIPLOMACY

ბულგარეთი ბულგარული ბანიკა ქართული ხაჭაპურის მსგავსი ინგრედიენტები: 1/4 ჭიქა + 2 სუფრის კოვზი ზეითუნის ზეთი 3 კვერცხი 2 ჭიქა მაწონი 340 გრამი ფეტას ყველი, გახეხილი 1/3 ჭიქა ფქვილი 1/2 ჩაის კოვზი მარილი (თუ ფეტა არ არის მარილიანი) 450 გრამი ფენოვანი ცომის ფირფიტები 240 გრამი კარაქი, გამდნარი

მომზადების წესი: გაშალეთ ფენოვანი ფირფიტები მაგიდაზე. მიაქციეთ ყურადღება რომ იყოს გამღვალი ოთახის ტემპერატურაზე. ცალკე თასში, შეურიეთ ერთმანეთს ფეტა, კვერცხი და მაწონი. ნარევი უნდა იყოს არაჟნის სისქე. გარდა ამისა, შეგიძლიათ დაამატოთ სანელებლები თქვენი გემოვნების მიხედვით, მაგ: წიწაკა ან ორეგანო. პატარა თასში გაადნეთ კარაქი და მოამზადეთ ფუნჯი. მოამზადეთ მრგვალი ტაფა სასურველი ზომის. ტაფაზე წაუსვით ცხიმი და მოაყარეთ ფქვილი. გააცხელეთ ღუმელი 180-200 გრადუსზე. ყურადღება მიაქციეთ, რომ ფირფიტები რომელიც გაქვთ არის სქელი, რეკომენდირებულია ორი-სამი ფირფიტის გამოყენება თითო ხვეულასთვის (რულეტი). ფირფიტებს შორის წაუსვით კარაქი, რომ როცა გამოცხვება ისინი იყოს განცალკევებული და ხრატუნა. იგივე გააკეთეთ ზედა ფირფიტაზე, რომელსაც უნდა გაუკეთოთ გულსართი. კოვზით გადაანაწილეთ შიგთავსი ზუსტად გარე მხარის შიგნით. შემდეგ ფრთხილად აწიეთ და გადაახვიეთ ისე რომ არ დატკეპნოთ, ცომი უნდა გამოვიდეს ხრატუნა და ჰაეროვანი. მოათავსეთ პირველი ხვეულა ტაფის განაპირა ნაწილზე და ასე გაიმეორეთ ყველა ხვეულაზე რომ შეივსოს ტაფა განიერი ნაწილიდან ცენტრისკენ. ბანიკა სპირალს წაუსვით უფრო მეტი კარაქი და გამოაცხვეთ 20 წუთი ან იქამდე სანამ ცომი არ შეყავისფრდება. საუკეთესოა ცხელ მდგომარეობაში.

BULGARIA Bulgarian Banica it is similar to Georgian Khachapuri ingredients 1/4 cup + 2 tablespoons olive oil 3 eggs 2 cups plain whole milk yogurt 12 ounces sirene or feta cheese, rinsed 1/3 cup all purpose flour 1/2 teaspoon salt (If feta is not salty) 1 pound phyllo sheets 8 ounces unsalted butter, melted

PREPARATION: Spread a package of thin filo sheets on the table. Make sure they lay flat and are defrosted to room temperature.

In a separate bowl, mix crushed Bulgarian Feta cheese, beaten egg, and a little natural flavour yogurt. In general, the mixture should be soft, not liquid.

In addition, you may add spices to your taste, such as pepper or oregano.

In a small bowl melt some butter and prepare a brush beside it.

Prepare a round pan to the size you desire. Grease and line the pan a thin layer of oil and flour.

Preheat the oven to 375 to 400F Assuming the filo you have is thin, it is recommended to use two to three sheets per roll. By lifting half a sheet at a time, drip with the brush a few drops of butter in between the sheets you are going to use for the first roll. This way when baked, the filo sheets stay separated and crisp. Do the same for the top sheet too on which you will put the filling.

With a spoon, spread a row of the mix just inside the outer edge of the filo sheet. Next, gently lift and roll the first roll from one edge to the other – being careful not to press so the filo stays crisp and airy.

Place the first roll in the pans outer edge.

Repeat this process and complete the spiral in the pan from the outer edge to the centre.

Brush the Banica spiral with more butter, and bake for 20 minutes, or until the crust becomes golden from the top and bottom.

Best to eat when still hot.

CULINARY DIPLOMACY

იტალია სპაგეტი ალ'ამატრიციანა ინგრედიენტები: 150 გრ გუანჩიალე ბეკონი (დაჭერით ნახევარ სანტიმეტრიან ზოლებად) 1 წითელი წიწაკა 1 საშუალო ზომის ხახვი (წვრილად დაჭრილი) 1/4 ჭიქა წითელი ღვინო 375 გრ ორთქლზე მოხარშული პომიდორი 1 სუფრის კოვზი ტომატპასტა 1/2 ჩაისკოვზი მარილი 30 გრ ყველი პეკორინო რომანო (კარგად გახეხილი) 250 გრ სპაგეტი მომზადების წესი: დიდ ქვაბში აადუღეთ წყალი მარილით. გუანჩიალე მოათავსეთ შესაწვავ ტაფაზე ერთ ფენად, საშუალო ცეცხლზე და აცადეთ სანამ არ შეყავისფრდება და ცხიმს არ გამოყოფს. დაამატეთ წითელი წიწაკა და ხახვი და ურიეთ შეწვამდე. მიაქციეთ ყურადღება, რომ გუანჩიალე ზედმეტად არ შეიწვას ან მთელი ცხიმი არ გამოყოს, თორემ გამაგრდება. დაამატეთ ღვინო და ადუღეთ სანამ ალკოჰოლი არ აორთქლდება. დაამატეთ სპაგეტი ადუღებულ წყალს. ადუღეთ 1 წუთით ნაკლები ვიდრე პაკეტზე იქნება აღნიშნული. დაამატეთ მოთუშული პომიდორი, ტომატპასტა და მარილი. გადაწურეთ სპაგეტი და შეინახეთ ნახარში წყლის ნაწილი (შეგიძლიათ მოათავსოთ ტომატპასტის ქილაში). დაუმატეთ 3/4 ყველი პეკორინო რომანო სოუსს და ურიეთ სანამ არ გადნება. დაუმატეთ სპაგეტი და ამოურიეთ რომ თანაბრად გადანაწილდეს სოუსი, დაუმატეთ შენახული ნახარში წყალი, თუ ხედავთ რომ სპაგეტი ერთმანეთს ეწეპება. გამზადებული კერძი მოათავსეთ თეფშზე და მოაყარეთ მორჩენილი ყველი.

50 DIPLOMAT

ITALY Spaghetti all’Amatriciana Ingredients: 150 grams Guanciale (cut into 1/4-inch batons) 1 Chili pepper (smashed) 1 medium Shallot (finely minced) 1/4 cup Red wine 375 grams Whole stewed tomatoes (preferably from San Marzano) 1 tablespoon Tomato paste 1/2 teaspoon Salt 30 grams Pecorino Romano (finely grated) 250 grams Spaghetti PREPARATION: Bring a large pot of well salted water to a boil.

Add the Guanciale to a frying pan in a single layer and put the pan over medium high heat and let it brown on one side until some fat has rendered out.

Add the chili pepper and shallots and stir-fry until the shallots are cooked and fragrant. Be careful not to overcook the guanciale or all the fat will render out making it tough.

Add the wine and let it boil until most of the alcohol has burned off.

Add the pasta to the boiling water. Boil the pasta for 1 minute less than what the directions say.

Add the stewed tomatoes, tomato paste and salt. Use a spatula to crush the tomatoes and simmer over medium low heat until the pasta is done.

Drain the pasta reserving some of the boiling water (the tomato can is a good place to put it).

Add 3/4 of the Pecorino Romano to the sauce and stir to incorporate.

Add the pasta and toss to coat evenly, add some of the reserved pasta water if the noodles start sticking together.

Plate the pasta and serve with the remaining cheese for sprinkling.

სლოვაკეთი ლუდის ყველის სუპი შემადგენლობა: 1 ჭიქა კარაქი 1 ჭიქა წვრილად დაჭრილი სტაფილო 1 ჭიქა წვრილად დაჭრილი ხახვი 1 ჭიქა წვრილად დაჭრილი ნიახური ½ თასი ფქვილი 1 ჩაის კოვზი მდოგვი 8 ჭიქა ქათმის ბულიონი 1 12 oz. ლუდი 2 ჭიქა გახეხილი ყველი ჩედარი 3 სუფრის კოვზი ახლად გახეხილი პარმეზანის ყველი, დაჭრილი ახალი ოხრახუში მომზადების წესი: დიდი ქვაბი მოათავსეთ საშუალო ცეცხლზე, გაადნეთ კარაქი, დაამატეთ ნიახური, სტაფილო და ხახვი, ურიეთ სანამ ოდნავ არ შეიფერება. ქაფქირით ამოიღეთ ბოსტნეული, ისე რომ ცხიმი დატოვოთ ქვაბში. მოათავსეთ ბოსტნეული ბლენდერში და დააბლენდერეთ. ქვაბში მოამზადეთ სოუსი კარაქით, ფქვილითა და მდოგვით. თანდათან უმატეთ ქათმის ბულიონი. დაუკელით ტემპერატურას და ამზადეთ 10-15 წუთის განმავლობაში. ურიეთ მუდმივად, სანამ ნარევი არ შესქელდება. სითბოს კიდევ უფრო დაუკელით. დაამატეთ ლუდი და აურიეთ. შეურიეთ ბოსტნეულის პიურე და ყველი ჩედარი; გააჩერეთ კიდევ 20 წუთი, სანამ ყველი არ ჩადნება. ამოიღეთ მათლაბებში და ზემოდან მოაყარეთ პარმეზანის ყველი და ოხრახუში.

SLOVAKIA Beer cheese soup Ingredients: 1 cup butter 1 cup finely chopped carrots 1 cup finely chopped onion 1 cup finely chopped celery ½ cup all-purpose flour 1 teaspoon mustard 8 cups chicken broth 1 12 oz. can beer – preferably flat 2 cups shredded Cheddar cheese 3 tablespoons freshly grated parmesan cheese, chopped fresh parsley PREPARATION: In a large soup pot over medium heat, melt butter, add celery, carrots and onion, sauté until tender but not brown. Remove vegetables with a slotted spoon, reserving butter in soup pot. Place vegetables into a food processor or blender, whirl until smooth. Set aside.

In the soup pot over medium heat, make a roux with reserved butter, flour and mustard.

Gradually add chicken broth, stirring constantly. Reduce heat to medium-low and cook 10 to 15 minutes. Stirring constantly, until mixture just comes to a gentle boil and is thickened.

Reduce heat to low. Add beer and stir to combine. Mix in pureed vegetables and cheddar cheese; simmer another 20 minutes, stirring occasionally, until cheese is melted. Remove from heat. Serve in soup bowls topped with parmesan cheese and parsley.

2950 ¢