Diplomat 9 by Observer Media Group

ყოველთვიური ორენოვანი ჟურნალი საქართველოში MONTHLY BILINGUAL MAGAZINE IN GEORGIA | 02/2018 | 8 GEL

საქართველოპოლონეთის ასწლოვანი ურთიერთობები

GEORGIA AND POLAND: relations after 100 years ქვეყანა ფოკუსში:

პოლონეთი COUNTRY IN FOCUS:

POLAND

ISSN 2449-3007

772449

300003

CONTENT

DIPLOMATIC DISCOURSE

5-13

საქართველო-პოლონეთის ასწლოვანი ურთიერთობები GEORGIA AND POLAND: RELATIONS AFTER 100 YEARS

MEMORIAL TRIBUTE

14-16 კონსტანტინე ზალდასტანიშვილი - დიპლომატი რომელიც დააკლდა ქვეყანას KONSTANTINE ZALDASTANISHVILI - THE DIPLOMAT WHO MADE A DIFFERENCE

17-19

ბულგარეთი - ევროკავშირის პრეზიდენტი გადამწყვეტ დროს EU PRESIDENCY - BULGARIA'S TIME IN CHARGE; A CRUCIAL MOMENT FOR ALL PARTIES INVOLVED

COMPREHENSIVE VIEW

20-24

საქართველოს მესამე პრეზიდენტის საქმე - ფასი და ცრურწმენები THE CASE OF GEORGIA’S THIRD PRESIDENT – PRICE AND PREJUDICES

COMPREHENSIVE VIEW

26-29

საქართველოს ოკუპირებული ტერიტორიები - რუსეთის უცვლელი პოზიცია და რა შეიძლება მოიმოქმედოს საქართველომ GEORGIA’S OCCUPIED REGIONS – UNCHANGED RUSSIAN POSITION AND WHAT GEORGIA COULD DO

COMPREHENSIVE VIEW

30-33

კავკასიური ფენომენი და პანკისის ხეობაში განვითარებული მოვლენები CAUCASIAN PHENOMENON AND DEVELOPMENTS IN PANKISI GORGE

GLOBAL AGENDA

34-39

მთავარი გზავნილები დავოსიდან THE SUMMARY OF THE DAVOS WORLD ECONOMIC FORUM

BUSINESS NETWORK

42-45

პოლონურ-ქართული სავაჭრო-სამრეწველო პალატა - საქმიანობა და სამომავლო გეგმები GEORGIAN CHAMBER OF INDUSTRY AND COMMERCE – ACTIVITIES AND FUTURE PLANS

TRADE

46-49

თელავის ღვინის მარანი - კომპანია, რომელმაც პოლონელები ქართულ ღვინოს პირველმა აზიარა TELAVI WINE CELLAR -MARANI - THE FIRST COMPANY TO INTRODUCE GEORGIAN WINE TO POLES

TRADE

50-54

ქართულ ბაზარზე პოლონური მასალების წარმატების მაგალითი PLASTICS - A SUCCESSFUL EXAMPLE OF POLISH MATERIALS AVAILABLE ON THE GEORGIAN MARKET

TRADE

55-57

საქართველოში პოლონური ჰიგიენური პროდუქციის იმპორტიორი კომპანია „ბეიბილაინი“ მაღაზიათა ქსელს ხსნის BABY-LINE: AN IMPORTER OF POLISH HYGIENIC PRODUCTS IN GEORGIA TO OPEN A NEW NETWORK OF STORES

ACADEMIC TIES

58-61

დავით ყოლბაია - ვარშავის უნივერსიტეტის ქართველი პროფესორი DAVID KOLBAIA – GEORGIAN PROFESSOR AT WARSAW UNIVERSITY

YOUTH DIPLOMACY

62-65

ქართველ სტუდენტთა ჯგუფი ორგანიზაცია, რომელიც ქართველი და პოლონელი ახალგაზრდების დაახლოებას უწყობს ხელს GEORGIAN STUDENTS’ GROUP AN ORGANIZATION THAT GETS GEORGIAN AND POLISH YOUTHS TOGETHER

Observer Media Group

შიო მღვიმელის ქ. #15 თბ. 0179 15 Shio Mghvimeli Str. Tbilisi 0179, Georgia

Observer / Diplomat / Parliament

2 DIPLOMAT

გენერალური დირექტორი ნინო შარაშიძე Managing Director Nino Sharashidze

აღმასრულებელი დირექტორი ნათია გამყრელიძე Executive Director Natia Gamkrelidze

nino.sharashidze@observer.com.ge

natia.gamkrelidze@observer.com.ge

გამოწერა და რეკლამის განთავსება Subscription & Advertising sales@observer.com.ge

info@observer.com.ge TEL: +995 +46 729 595 325990 313 637 რედაქტორთა კოლეგია Editorial Commitette editor@observer.com.ge

DIPLOMAT 3

DIPLOMATIC DISCOURSE

ქვეყანა ფოკუსში:

პოლონეთი

საქართველო-პოლონეთის ასწლოვანი ურთიერთობები

COUNTRY IN FOCUS:

POLAND

Georgia and Poland: relations after 100 years ნათია გამყრელიძე

NATIA GAMKRELIDZE

აქართველო და პოლონეთი ორმხრივი დიპლომატიური ურთიერთობების აღდგენის 25 წლის და დიპლომატიური ურთიერთობების დამყარების 100 წლისთავს აღნიშნავენ. ორ ქვეყანას საუკუნოვანი მეგობრობა, საერთო ისტორია და ფასეულობები აკავშირებს. საქართველო-პოლონეთის ხანგრძლივ და მჭიდრო ურთიერთობებზე ვესაუბრეთ პოლონეთის რესპუბლიკის ელჩს საქართველოში მარიუშ მაშკიევიჩს და პოლონეთში საქართველოს ელჩს ილია დარჩიაშვილს.

ს

გასულ წელს საქართველოსა და პოლონეთს შორის დიპლომატიური ურთიერთობების აღდგენის 25 წლისთავი აღნიშნეთ. წელს კი დიპლომატიური ურთიერთობების დამყარების 100 წლისთავის აღსანიშნავად ემზადებით. მოგვიყევით რა გზა გაირა ორი ქვეყნის ურთიერთობებმა, რა არის მთავარი მიღწევები და როგორია დღევანდელი მოცემულობა? მარიუშ მაშკიევიჩი: დიპლომატიური ურთიერთობების დამყარება საკმაოდ მოკლე დროში ორივე ქვეყანაში, საქართველო-პოლონეთის მეგობრობით იყო გამოწვეული, რომელიც იმ დროს კიდევ უფრო მყარდებოდა. ყველაზე დიდი მომხრე და მხარდამჭერი ორმხრივი ურთიერთობების გაღრმავებისა იყო სახელმწიფო მოღვაწე მარშალი ჯოზეფ პილსუდსკი - აღორძინებული პოლონეთის ლიდერი. ბოლშევიკების მიერ საქართველოს ანექსიის შემდეგ, მან ქართველი ოფიცრები და კადეტები პოლონეთის არმიაში მიიწვია, რითაც შანსი მისცა თავიანთი მოწოდებით ემსახურათ. რამდენიმე მათგანს მალევე მიეცა საშუალება

4 DIPLOMAT

eorgia and Poland celebrated the 25th anniversary of the Restoration of Diplomatic Relations between both countries. This year, the two countries will mark the 100th anniversary since the establishment of the bilateral diplomatic relations between them. The two countries have long-term friendship, common history and values. We interviewed the Ambassador of the Republic of Poland to Georgia, MARIUSZ MASZKIEWICZ and Ambassador of Georgia to Poland, ILIA DARCHIASHVILI about the long history and close relations between Georgia and Poland.

Last year, the 25th anniversary of Restoration Polish-Georgian Diplomatic relations was marked. This year, the two countries are preparing to celebrate 100 years since the establishment of their diplomatic relations. How do you describe this historical relations, what are the main achievements and what are the current challenges? MARIUSZ MASZKIEWICZ: The establishment of diplomatic relations between both countries in such a short time, was a result of Georgian – Polish friendship, that was already raising that time. The greatest proponent of a close bilateral relationship was our statesman Marshal Józef Piłsudski leader of reviving Poland. After Bolsheviks’ annexation of Georgia, he incorporated Georgian officers and cadets into the Polish army, and gave them a chance to continue their vocation. Some of them soon had a chance to pay this debt of honour – they fought, together with us, against the Nazis DIPLOMAT 5

DIPLOMATIC DISCOURSE

ღირსეულად გადაეხადათ მადლობა - ისინი პოლონელებთან ერთად იბრძოდნენ ნაცისტების და საბჭოთა შემოსევების დროს 1939 წელს. მარშალ ჯოზეფ პილსუდსკის პატივსაცემად 2017 წელს, ერთ-ერთ გამზირს თბილისში და ასევე მოედანს გორში, მისი სახელი ეწოდა. ამ 100 წლის გათვალისწინებით, დამოუკიდებელი საქართველოსა და პოლონეთისათვის, უნდა ვაღიაროთ, რომ ორივე ქვეყანამ საკმაოდ რთული და მძიმე დრო გაიარა. მართალია პოლონეთს უფრო გაუმართლა, თუმცა მოკავშირეთა ღალატის გამო ჩვენც ,,რკინის ფარდის“ მიღმა აღმოვჩნდით 45 წლის განმავლობაში. თუმცა მალევე ავდექით ფეხზე კომუნიზმის ჩამოშლის შემდეგ. შევუერთდით ევროკავშირს და ნატოს, თავიდან ავიცილეთ სამხედრო კონფლიქტები და არავის ჰქონია ჩვენი ქვეყანა ოკუპირებული ბოლო 25 წლის მანძილზე. ჩვენი ისტორიიდან გამომდინარე, ჩვენ ვაფასებთ იმას თუ სად ვართ ახლა, და ვიმედოვნებთ, რომ საქართველოც შეძლებს იმავეს. ყველა ჩვენგანი მხარს უჭერს საქართველოს დიდ მისწრაფებას კვლავ გახდეს ევროპული საზოგადოების სრულფასოვანი წევრი. ჩვენი მორალური ვალდებულებაც არის გავაკეთოთ ყველაფერი ამ ოცნების განხორციელებისათვის. ეს გრძელი გზაა, თუმცა ჩვენი გამოცდილების გაზიარებით, ვცდილობთ საქართველოს სრული მხარდაჭერა და დახმარება გავუწიოთ. ილია დარჩიაშვილი: პოლონეთი, დღეს, საქართველოს ერთ-ერთი გამორჩეული მეგობარი და ძლიერი მხარდამჭერი სახელმწიფოა, რომელთან ურთიერთობებიც შეუქცევადი განვითარების მაღალი დინამიკით ხასიათდება. საქართველოსადმი პოლონეთის მტკიცე და განუხრელი მხარდაჭერა გამოიხატება, როგორც ევროპულ და ევროატლანტიკურ ოჯახში საქართველოს სრულფასოვანი ინტეგრაციის, ისე, ტერიტორიული მთლიანობისა და სუვერენიტეტის დაცვის მიმართულებით. უნდა აღინიშნოს, რომ 2017 წელს ქვეყნებს შორის ურთიერთობა გამოირჩეოდა უმაღლესი დონის ორმხრივი ვიზიტების სიუხვით, რაც ცხადია დამატებითი იმპულსია ორ მეგობარ სახელმწიფოს შორის არსებული ორმხრივი პოლიტიკური ურთიერთობების კიდევ უფრო გაღრმავების თვალსაზრისით. ასევე, ხაზგასასმელია, რომ დიპლომატიური ურთიერთობების აღდგენის 25-ე წლისთავზე საქართველოპოლონეთის პარლამენტებს შორის გაფორმდა ხელშეკრულება „სტრატეგიული თანამშრომლობის შესახებ“, რასაც სიმბოლურთან ერთად ძალიან მნიშვნელოვანი

6 DIPLOMAT

and Soviet invasion in 1939. In 2017 an avenue in Tbilisi and a square in Gori were named after Marshal Józef Piłsudski, to honour this great Pole. Considering these 100 years of independence in Georgia and Poland, we need to admit that it was a hard time for both countries. However, Poland was more lucky in this misfortune, but, due to betrayal of allies, we were also left behind the Iron Curtain for 45 years. We healed faster after communism collapsed. We joined EU and NATO, we avoided military conflicts, and no one occupied our country in the recent 25 years… Because of our history, we respect where we are now, and we hope that Georgia can come to the same point as well. All of us support the greatest dream of Georgia: to become a full-fledged member of the European society again. It is even our moral obligation to do everything to accomplish this dream. It is a long way, but by sharing our experiences we try to present Georgians the greatest help and support. ILIA DARCHIASHVILI: Poland nowadays is one of the remarkable friends and strong supporters of Georgia. The relationships between the two countries should be characterized as developing irreversibly with the highest dynamics. A solid and a continuous support from Poland towards Georgia is expressed in the process of pursuing the full-fledged integration of Georgia into the European and Euro-Atlantic family, as well as towards the protection of its territorial integrity and sovereignty. It should be noted that in 2017, the relationship between both countries became distinguished with the multiplicity of the highest-level bilateral visits, which is indeed an additional impetus for further bilateral political relations between the two close states. It should also be emphasized that the Agreement on “Strategic Partnership”, has been signed between the Parliaments of Georgia and Poland on the occasion of 25th anniversary of restoration of diplomatic relations. This treaty is not only symbolic, but also very important in political terms and has to play a significant role in the political life of the two countries and in taking the institutional collaboration into a new phase. It is obvious, that common values, history, uncompromised struggle for freedom and independence have always been playing a major role in Georgian-Polish relations. In 2018, both Poland and Georgia are especially preparing to celebrate the 100th anniversary of independence, restoration of statehood and the current year will be extraordinary distinguished. In addition, the arrangements to grandiosely celebrate the 100th anniversary of the establishment of diplomatic relations are being started. Fighting for independence and freedom and mutual support in this struggle has always been a key factor to consolidate the Georgian and Polish people, which built and strengthened the strong desire to support each other for generations. It is echoed in the contribution of Georgian officers who

პოლიტიკური დატვირთვა აქვს, რომელმაც ორი ქვეყნის პოლიტიკურ ცხოვრებაში ძალიან მნიშვნელოვანი როლი უნდა შეასრულოს და აიყვანოს ინსტიტუციური თანამშრომლობა ახალ ფაზაში. ცხადია, საერთო ღირებულებები, ისტორია, თავგანწირუ ლი ბრძოლა თავისუფლებისა და დამოუკიდებლობისათვის ყოველთვის დიდ როლს თამაშობდა ქართულ-პოლონურ ურთიერთობებში. 2018 წელს, როგორც პოლონეთი, ისე საქართველო განსაკუთრებულად ემზადება დამოუკიდებლობის მოპოვების, სახელმწიფოებრიობის აღდგენის ასწლიანი საიუბილეო თარიღის აღსანიშნავად და მიმდინარე წელი იქნება განსაკუთრებულად გამორჩეული. ასევე, დაწყებულია მზადება დიპლომატიური ურთიერთობების დამყარების 100 წლისთავის პომპეზურად აღსანიშნავად. ბრძოლა დამოუკიდებლობისა და თავისუფლებისათვის და ამ ბრძოლაში ურთიერთმხარდაჭერა, ყოველთვის იყო ქართველი და პოლონელი ხალხის გამაერთიანებელი მნიშვნელოვანი ფაქტორი, რაც თავისთავად აძლიერებდა და ამყარებდა თაობებს შორის ურთიერთდახმარების წყურვილს. სწორედ ამის გამოძახილია ქართველი ოფიცრების მიერ შეტანილი წვლილი პოლონეთის დამოუკიდებლობისა და თავისუფლებისათვის ბრძოლაში და აწ გარდაცვლილი პრეზიდენტ ლეხ კაჩინსკის განსაკუთრებული როლი და ღვაწლი თანამედროვე საქართველოს დამოუკიდებლობის განმტკიცების საქმეში. სწორედ, ეს საერთო ისტორია და ღირებულებებზე დამყარებული ურთიერთობები ქმნის ნოყიერ ნიადაგს ორ ქვეყანას შორის სტრატეგიული, შედეგზე ორიენტირებული თანამშრომლობის გასაძლიერებლად. როგორია დღეს საქართველოსა და პოლონეთს შორის არსებული ეკონომიკური ურთიერთობები? რამდენად დიდი ინტერესი აქვთ პოლონელ ინვესტორებს საქართველოში და საქართველოს ეკონომიკის რომელ სექტორებს გამოყოფდით ამ მიმართულებით? მარიუშ მაშკიევიჩი: სავაჭრო ბრუნვამ პოლონეთსა და საქართველოს შორის, 2017 წლის იანვრიდან ოქტომრამდე 136,8 მილიონი დოლარი შეადგინა, რაც 44%-იანი წლიური ზრდაა. პოლონეთის ექსპორტი საქართველოში 117, 6 მილიონ დოლარს შეადგენს, რაც წინა წელთან შედარებით 38%ით არის გაზრდილი. ქართული პროდუქციის პოლონეთში ექსპორტი აღნიშნულ პერიოდში გაორმაგდა. 2017 წელს პოლონეთი კვლავ იყო ქართული ღვინის მსოფლიო იმპორტიორებს შორის მეხუთე და პირველი ევროკავშირის ქვეყნებს შორის. ჩვენ ველით პოლონური ინვესტიციების ზრდას საქართველოში გაზრდილი ექსპორტის ფონზე. 2016 წელს პოლონელმა პარტნიორებმა 2 მილიონის ინვესტიცია განახორციელეს. ეს ინვესტიციები ასევე პირდაპირ კავშირშია ტურიზმის ზრდასთან. 2017 წელს საქართველოს 50 000 ტურისტი ეწვია პოლონეთიდან. ეს მაჩვენებელი 17%-ით მეტია 2016 წელთან შედარებით. პოლონურმა ავიაკომპანია ,,LOT”მა, ახალი, დიდი ზომის თვითმფრინავებში ჩადო ინვესტიცია, რომელიც ინტენსიურ ავიარეისებს განახორციელებს საქართველოსა და პოლონეთს შორის, რაც უფრო სწრაფს და მოსახერხებელს გახდის ტრანსატლანტიკურ კავშირებს. ილია დარჩიაშვილი: პოლონეთი საქართველოსთვის მნიშვნელოვანი ეკონომიკური პარტნიორია. ერთ-ერთი ძირითადი პრიორიტეტი სწორედ, ორ ქვეყანას შორის ეკონომიკური ურთიერთობების, მათ შორის სავაჭრო

were fighting for the independence and freedom of Poland and in the special role of the late President Lech Kaczynski whose merit is remarkable in the process of building up the independence of Georgia. That is the common history and value-based relationships,

DIPLOMAT 7

DIPLOMATIC DISCOURSE

ბრუნვის ზრდისა და ინვესტიციების მოზიდვის ხელშეწყობაა. მნიშვნელოვანია, რომ ქვეყნებს შორის სავაჭრო ბრუნვა მზარდია, თუმცა, ამ ურთიერთობების განვითარების დიდი პოტენციალი არსებობს, რომელიც აუცილებლად უნდა იქნას რეალიზებული. ამასთან, აღსანიშნავია, რომ პოლონეთი ქართული ღვინის ერთ-ერთ სტრატეგიულ საექსპორტო ბაზარს წარმოადგენს, რომელიც ბოლო წლებია სტაბილურად ინარჩუნებს ადგილს ქართული ღვინის საექსპორტო ქვეყნების ხუთეულში. არანაკლებ მნიშვნელოვანია, რომ უკვე წლებია, პოლონეთი, ევროკავშირის მასშტაბით, პირველ ადგილზეა საქართველოში შემოსული ვიზიტორების რაოდენობით. პოლონელ ტურისტებში პოპულარობით სარგებლობს როგორც სამთო-სათხილამურო, ისე საზღვაო კურორტები. ზოგადად, ტურიზმის სფეროს კიდევ უფრო განვითარების დიდი პოტენციალი არსებობს ორი ქვეყნის ურთიერთობებში. ამას, ცხადია ხელს უწყობს რეგულარული პირდაპირი ავიარეისები, საქართველოს და პოლონეთის სხვადასხვა ქალაქებს შორის. წელს ველით პირდაპირი ავიარეისების დაწყებას ვროცლავი-ქუთაისის მიმართულებითაც, რაც ხელს შეუწყობს ტურისტების რაოდენობის ზრდას. ჩვენი ძალისხმევა მაქსიმალურად მიმართულია პოლონეთში საქართველოს საინვესტიციო გარემოსა და პოტენციალის პოპულარიზაციისკენ, რაც გამოიხატება საელჩოს მხრიდან კერძო კომპანიების, მეწარმეების საქართველოს ბაზრით დაინტერესების, ასევე, სავაჭრო მისიების, ბიზნეს დელეგაციების ვიზიტების ხელშეწყობის კუთხით. ამ მხრივ, გვაქვს მნიშვნელოვანი გეგმები და პროექტები, რაც ორმხრივ ეკონომიკურ ურთიერთობებს მაღალ ნიშნულამდე აიყვანს. ჩვენი მიზანია რაც შეიძლება მეტი პოლონელი პოტენციური ინვესტორი დავაინტერესოთ საქართველოთი და სულ უფრო მეტი პოლონური კომპანია ვიხილოთ საქართველოს ბაზარზე. ორმხრივი ეკონომიკური ურთიერთობების გაღრმავებას, ცხადია, ხელს შეუწყობს, ასევე, სულ ცოტა ხნის წინ

8 DIPLOMAT

DIPLOMATIC DISCOURSE

which create solid and fertile ground for strengthening strategic and result-oriented cooperation between two countries. What are the current economic relations between Georgia and Poland?? How big is the interest of Polish investors towards Georgia? Which sectors of the economy of Georgia attract more investment opportunities from Poland? MARIUSZ MASZKIEWICZ: $136,8 m trade turnover is accounted between Georgia and Poland, since January up to October 2017, rising by 44% a year. Polish export to Georgia is $117,6 m, up by 38% since last year. Export of Georgian goods to Poland was doubled during that time. 2017 is another year when Poland was the fifth world biggest importer of Georgian wine and the first of EU countries. We expect, an increase of Polish investments to Georgia, as a result of a rising export. In 2016 Polish partners invested $2 m in Georgia. Polish investments are linked to the increase of tourism as well. In 2017, 50 thousand of Poles visited Georgia. It is 17% more than in 2016. Polish Airlines “LOT” invested in new, big airplanes, providing frequent flights from Poland to Georgia and back as well as faster and more convenient transatlantic connections. ILIA DARCHIASHVILI: Poland is an important economic partner for Georgia. One of the main priorities is the promotion of economic relations between the two countries, including the growth of trade turnover and attracting investments. It is principal that the trade turnover between the two countries is dynamically growing but the potential for the further development of these relations is rather higher and has to be fully realized. It also should be noted that the Polish market is one of the strategic export markets for Georgian wine and has been steadily maintaining its position in the top five Georgian wine export countries. It is rather worth mentioning that Poland is holding leading

დაარსებული პოლონეთ-საქართველოს სავაჭრო პალატა, რომელიც დამატებითი მექანიზმი იქნება ორ ქვეყანას შორის ინვესტიციების მოზიდვის, ექსპორტ-იმპორტის ხელშეწყობის, ბიზნეს-ფორუმების ორგანიზების და სხვა ეკონომიკური ხასიათის აქტივობების განსახორციელებლად. პოლონეთისა და საქართველოს კულტურულ ურთიერთობებს მრავალწლიანი ისტორია აკავშირებთ. დღესდღეისობით, როგორ ხდება საქართველოს პოპულარიზაცია პოლონეთში კულტურის სფეროს მიმართულებით და პირიქით საქართველოში პოლონური კულტურის? მარიუშ მაშკიევიჩი: ტრადიციულად, კულტურული ურთიერთობები პოლონეთსა და საქართველოს შორის ძლიერი და მჭიდროა. პოლონელმა არქიტექტორებმა შექმნეს თბილისის არქიტექტურული ნიმუშები: კონსერვატორია, საქართველოს უზენაესი სასამართლოს შენობა, რუსთაველის ეროვნული თეატრი, მარჯანიშვილის თეატრი, თი-ბი-სი ბანკის სათავო ოფისი, ეროვნული ბიბლიოთეკის პირველი შენობა და ფუნიკულიორის ქვედა სადგური. პოლონელი მწარმოებლების, ემერიკების ოჯახი მუშაობდა ქუთაისში. პოლონელმა ინჟინრებმა მიიღეს მონაწილეობა საქართველოს რკინიგზის მშენებლობასა და გვირაბების დაპროექტებაში. პოლონეთის ყოფილი პრეზიდენტი ვლადისლავ რაცკევიჩი დაბადებული იყო ქუთაისში, იქვე დაიბადა ჰენრიკ პრინიევსკი, ქაშვეთის ეკლესიის დიზაინის ავტორი. მეორე მხრივ, ქართველებმაც შეიტანეს წვლილი პოლონეთის განვითარებაში. არც ისე ცნობილი ისტორიული ფაქტია, რომ პირველი მანქანის ქარხანა ვარშავაში ქართველმა გახსნა, 1910 წელს. კათალიკოსმა კირიონმა დაჰყო გარკვეული დრო პოლონეთში და წიგნიც კი დაწერა პოლონური ისტორიის შესახებ, მისი ვიზიტისას. ილია ჭავჭავაძე და პეტრე ნაკაშიძე - ქართველი პოლიტიკური და სოციალური მოღვაწეები მიჰყვებოდნენ პოლონურ ეროვნულ მოძრაობას მე-19 საუკუნის მეორე ნახევარში. წმინდა გრიგოლ ფერაძე მრავალი წლის განმავლობაში ცხოვრობდა პოლონეთში და მოღვაწეობდა, როგორც პროფესორი ვარშავის უნივერსიტეტში. ეს მხოლოდ რამდენიმე მაგალითია იმასა თუ როგორ გადაიკვეთა პოლონელებისა და ქართველების გზები ისტორიულ წარსულში. თუმცა პოლონურ-ქართულ ურთიერთობებს მხოლოდ ისოტორიული ასპექტები არ აკავშირებს. უამრავი საინტერესო ღონისძიება და პროექტი ხორციელდება ყოველწლიურად. რამდენიმე მათგანი რომ გავიხსენოთ: წელს ჩვენ დავიწყეთ საქართველოში პოლონური მემკვიდრეობის აღრიცხვა და გაციფრულება, ნიკო ფიროსმანის გამოფენების პოსტერები იქნება გამოფენილი ვარშავაში, ქართული ეროვნული ბალეტი ,,სუხიშვილები“ იწყებს კიდევ ერთ ტურს პოლონეთში. არის სხვა ღირსშესანიშვანი პროექტები. პოლონეთის ეროვნულმა მუზეულმმა გააფორმა თანამშრომლობის ხელშეკრულება ქართულ მუზეუმებთან, დაიწყო ჩვენი არქეოლოგების მისია პარალელურად ორივე ქვეყანაში. წელს იგეგმება თბილისში პოლონური ბიბლიოთეკის გახსნა. პოლონურ-ქართული ვიდეოთამაშების პროგრამებმა ასევე გააღრმავეს თანამშრომლობა. უფრო და უფრო პოპულარული ხდება ქართული რესტორნები ვარშვაში, საქართველო კი მიმზიდველი ქვეყანა - პოლონელი ტურისტებისათვის. ყოველწლიურად ბევრი ქართველი მეცნიერი მიდის პოლონეთში სწავლის გაგრძელების თუ

position throughout the EU in terms of the number of visitors to Georgia . Georgian mountain ski and sea resorts are equally popular among Polish tourists. In general, there is a great potential for the further development of bilateral cooperation in the field tourism. This is obviously facilitated with regular direct flights between different cities of Georgia and Poland. This year we expect the launch of direct flights through Wroclaw-Kutaisi, which will definitely increase the number of tourists. Our efforts aim to promote the investment environment of Georgia in Poland and our Embassy is working on boosting the interest of private companies and entrepreneurs towards the Georgian market, and supporting trade missions and business delegations. In this regard, we have important plans and projects that will bring bilateral economic relations to a higher level. Our aspiration is to attract as many potential Polish investors to Georgia as possible and to see more Polish companies operating within the Georgian market. Furthermore Bilateral economic relations will indeed be deepened via the Polish-Georgian Chamber of Commerce, which was established recently, and which will be an additional mechanism in attracting investments, promoting export and import, organizing business forums and other economic activities. The cultural ties between Georgia and Poland have historical background. How could you describe the activities aimed at popularization of Georgian culture in Poland and vice versa, Polish culture in Georgia? MARIUSZ MASZKIEWICZ: By tradition, the cultural relationships between Poland and Georgia are strong. Polish architects designed icons of Tbilisi architecture: the Conservatoire, the building of the Supreme Court of Georgia, Rustaveli National Theater, Marjanishvili Theater, TBC Bank headquarters, National Library Building I, and the lower station of Funicular. The family of Polish manufacturers – Emeryks, worked in Kutaisi. Polish engineers took part in construction of the Georgian railway and designing of railway tunnels. Władysław Raczkiewicz – former President of Poland was born in Kutaisi. Also, Henryk Hryniewski – who designed the Kashveti orthodox church at Rustaveli Street, was born there. On the other hand, Georgians also took part in the development of Poland. It is a fairly unknown historical fact, that a Georgian opened the first car factory in Warsaw, in 1910. Catholicos Kirion spent some time in Poland, and he even wrote a book about Polish history during this visit. Ilia Chavchavadze or Petre Nakashidze - Georgian political and social activists, followed Polish national movement during the second half of the 19th century. And Saint Grigol Peradze spent many years in Poland as a professor at Warsaw University. Those are just some of the examples when paths of Poles and Georgians are intertwined in history. Polish – Georgian relations have not only historical aspects. DIPLOMAT 9

DIPLOMATIC DISCOURSE

კვალიფიკაციის ამაღლების მიზნით. როგორც უკვე აღვნიშნე, ქუჩას თბილისში და მოედანს გორში ეწოდა მარშალ პილსუდსკის სახელი, და პირიქით, კრაკოვში ჩვენ გვაქვს რუსთაველის მოედანი. მალე ვარშავაში რამდენიმე ქუჩას გამოჩენილი ქართველების სახელებიც დაერქმევა. კიდევ ბევრი რამ არის გასაკეთებელი, თუმცა უნდა აღინიშნოს, რომ დასაწყისი საკამოდ კარგია. ილია დარჩიაშვილი: ორ ქვეყანას შორის კულტურული ურთიერთობები მართლაც რომ საუკუნეებს ითვლის, რომელიც ეფუძნება საერთო ისტორიას, ღირებულებებს, ხალხთაშორის კავშირებს. პოლონეთში საქართველოს ცნობადობის კიდევ უფრო ამაღლების, ქართული კულტურის პოპულარიზაციის, საქართველოს კულტურის მრავალფეროვნების წარმოჩენის მიზნით, საელჩოს ორგანიზებით და მხარდაჭერით, მრავალი სხვადასხვა სახის და მასშტაბის კულტურული ღონისძიება ტარდება, მათ შორის, კონცერტები, გამოფენები, კინო ჩვენებები, კულინარიული მასტერკლასები, კონფერენციები. აქვე უნდა აღინიშნოს პოლონეთში მცხოვრები ქართველების წვლილი ქვეყნებს შორის არსებული კულტურული ურთიერთობების განმტკიცების საქმეში. საკმაოდ მჭიდროდ ვთანამშრომლობთ პოლონეთში აკადემიური და კულტურული წრეების წარმომადგენლებთან. ხელს ვუწყობთ პოლონეთის და საქართველოს რეგიონების, ქალაქების დაახლოებას და მათ შორის კულტურული და საგანმანათლებლო პროგრამების შემუშავებასა და რეალიზაციას. 2017 წელი საკმაოდ დატვირთული იყო ამ მიმართულებით. პოლონეთის ქალაქ კრაკოვში გაიხსნა შოთა რუსთაველის სახელობის სკვერი; თბილისში გაიხსნა მარშალ იოზეფ პილსუდსკის გამზირი, ასევე მისი სახელი დაერქვა გორში ერთ-ერთ სკვერს; პომპეზურად აღინიშნა ვარშავაში საქართველოსა და პოლონეთს შორის დიპლომატიური ურთიერთობების აღდგენის 25-ე წლისთავი; ახალი რედაქციით გამოიცა შოთა რუსთაველის პოემა „ვეფხისტყაოსანი“ პოლონურ ენაზე; განსაკუთრებით ვამაყობ, რომ მოხერხდა ბაკურციხეში წმ. გრიგოლ ფერაძის სახლ-მუზეუმის გახსნა, რომელიც ქართველებისა და პოლონელების ძალიან მნიშვნელოვანი შემაკავშირებელი ფაქტორია. როდესაც ქართული კულტურის პოპულა რიზაციაზე ვსაუბრობთ, აუცილებლად უნდა გამოვყო ის ფაქტი, რომ საქართველოს კულტურული მემკვიდრეობის დაცვის ეროვნული სააგენტოს მხარდაჭერით, ნიკო ფიროსმანაშვილის სახელმწიფო მუზეუმის ფონდებში დაცული ნიკო ფიროსმანის მსოფლიო ნამუშევრების აფიშების ორიგინალების საელჩოში ექსპოზიცია მოხერხდა და ერთი წლის განმავლობაში, უნიკალური შესაძლებლობა გვეძლევა არაერთ ღონისძიებას ვუმასპინძლოთ და აღვაფრთოვანოთ პოლონელი დამთვალიერებელი. აღსანიშნავია ქართველი სამხედროების მსახურება პოლონეთის ჯარში. რა მნიშვნელობის მატარებლია ეს ფაქტი ორ ქვეყანას შორის ურთიერთობებში? მარიუშ მაშკიევიჩი: საქართველომ დამოუკიდებლობა 1918 წლის 26 მაისს გამოაცხადა, ასევე მოიქცა პოლონეთი 11 ნოემბერს. 1919 წლის მარტში, დიპლომატიური მისია ტიტუს ფილიპოვიჩის მეთაურობით დაფუძნდა საქართველოში. მარშალ ჯოზეფ პილსუდსკის სტრატეგიული ძალისხმევის წყალობით პოლონეთმა დამოუკიდებლობა 1921 წლამდე შეინარჩუნა, თუმცა საქართველო ბოლშევიკების მიერ იქნა ანექსირებული. ბევრი ქართველი ემიგრანტი, ჯოზეფ 10 DIPLOMAT

There are a lot of interesting activities and projects every year. Just to recall some of the undertakings: this year we started stocktaking and the digitization of Polish heritage in Georgia, an exhibition of posters of Niko Pirosmani will be opened in Warsaw, Georgian National Ballet Suhishvili starts it’s another tour in Poland. There are other great projects. The Polish National Museum signed an agreement for cooperation with his Georgian equals, also our archaeological missions start their works reciprocally in both countries. We plan to open a Polish library in Tbilisi this year. Polish and Georgian video game programmers develop their partnership. Georgian restaurants in Warsaw are more and more popular, and Georgia is also more popular as a destination for Polish tourists. Every year, many Georgian scientists go to Poland for their studies or training programs. As I mentioned before a street in Tbilisi and a square in Gori got names of Marshal Pilsudski, and vice versa – in Cracow we have Rustaveli Square. Streets in Warsaw soon will have names of prominent Georgians, too. There is still lots of to do, but we started quite well. ILIA DARCHIASHVILI: Cultural relations between the two countries have lasted for centuries, based on common history, values, and people-to-people contacts. Various cultural events, including concerts, exhibitions, movie screenings, culinary master classes and conferences are being organized and supported by the Embassy in order to promote Georgian culture and to present its diversity. It should be emphasized that the Georgian residents in Poland are making their significant contributions in strengthening existing cultural relations between two countries as well. We are closely cooperating with the representatives of academic and cultural circles in Poland. We encourage the convergence of Polish and Georgian regions and cities, including the development and realization of cultural and educational programs. 2017 was quite busy in this direction. Shota Rustaveli Square was opened in Krakow; Marshal Józef Piłsudski Avenue was opened in Tbilisi, and one of the squares in Gori was also named after Józef Piłsudski; the 25th anniversary of the restoration of diplomatic relations between Georgia and Poland in Warsaw was marked with loud ovation. The new edition of Shota Rustaveli's poem "The Knight in Panther's Skin" was published in Polish language; I am especially proud about the opening of St. Grigol Peradze’s museum in Bakurtsikhe, which is a strong and crucial factor in connecting Georgians and Poles. When we talk about popularization of Georgian culture, it should be noted that original posters of Niko Pirosmani’s exhibitions throughout the world preserved in Niko Pirosmanashvili State Museum is exhibited in the Embassy with the support of the National Agency for Cultural Heritage Preservation of Georgia and during a one-year period we will have a unique opportunity to host various events and to excite Polish viewers. It is worth mentioning that Georgian soldiers have served in the Polish army. What is the importance of this fact in relations

პილსუდსკის მიწვევით წავიდა ვარშავაში, ამის შემდეგ კი 100-მდე ქართველმა ოფიცერმა პოლონეთის არმიაში დაიწყო სამსახური, მათ შორის იყო 6 გენერალი და ქართული ინტელიგენციის წინამძღოლიც. ისინი იბრძოდნენ ,,სექტემბრის კამპანიაში“ 1939 წელს, და შემდეგ მთავარ არმიასთან ერთად მონაწილეობა მიიღეს ვარშავის აჯანყებაში. ბევრი მათგანი კატინში დაიღუპა, პოლონელ ოფიცრებთან ერთად. ვინც ამ ტრაგედიას გადაურჩა მოგვიანებით შინაგან საქმეთა ეროვნულმა კომისარიატმა იპოვა და მოკლა. მხოლოდ რამდენიმე ჯარისკაცი გადაურჩა ომსა და რეპრესიებს. პოლონეთს დღესაც ახსოვს მათი თავგანწირვა. ვარშავაში ქართველ ოფიცერთა ხსოვნის პატივსაცემი მემორიალიც არის. 2017 წლის სექტემბერში პოლონეთის მთავრობამ დააარსა მემორიალური დაფა, როგორც ამ ჯარისკაცების, ასევე წმინდა გრიგოლ ფერაძის, რომელიც ქართული საზოგადოების კაპელანი იყო. 1918-1921 წლები განსაკუთრებული იყო ჩვენი ქვეყნების ისტორიისა და ორმხრივი ურთიერთობების თვალსაზრისით. ჩვვენ კვლავ გვახსოვს ის დღეები, რომლებიც დადასტურებაა იმისა, თუ როგორი განსაკუთრებულია ჩვენი კავშირი. ის პერიოდი სახელმძღვანელოსავითაა და ჩვენი მომავალი ურთიერთობების მიმართულებასაც აჩვენებს. პოლონეთის პრეზიდენტ ანდჟეი დუდას პატრონაჟით დაარსდა - ,,ქართული ისტორიული კომისია“, რომელიც ხელს შეუწყობს 1917-1921 წლების ერთობლივ ისტორიულ კვლევას, განსაკუთრებით ორმხრივი ურთიერთობების და იმდროინდელი საბჭოთა კავშირის პოლიტიკის შესწავლის კუთხით. კომისიის ეგიდით იმართება სემინარები საქართველოსა და პოლონეთში, ყოველწლიური საერთაშორისო კოფერენცია - მიძღვნილი აღნიშნული საკითხის მიმართ და მზადდება პუბლიკაციები,

between the two countries? MARIUSZ MASZKIEWICZ: Georgia announced its independence in May 21st, 1918, and Poland did the same in November 11th. In March 1919 Polish diplomatic mission headed by Tytus Filipowicz was settled in Georgia. By the strategic efforts of Marshal Józef Piłsudski, Poland kept its independence in 1921, but Georgia was annexed by Bolsheviks. Many Georgian emigrants, invited by Józef Piłsudski, came to Warsaw after that and around 100 Georgian officers came to serve in the Polish army, among them were 6 generals, even such an interesting person as the chief of Georgian intelligence. They fought in the September Campaign in 1939, and then, together with the Home Army, they took part in the Warsaw Uprising. Many of them were murdered in Katyń, together again with Polish officers. Who avoided this, later was found by NKVD and killed. Only a few of those soldiers survived the war and repressions. Poland still remembers their devoting. There is a monument in Warsaw commemorating these Georgian officers. In September 2017 Polish government founded a memorial plaque to this matter, as well as it found a memorial plaque to St Grigol Peradze, who was chaplain of Georgian society. Period 1918-1921 was very special in the history of our countries and our bilateral relations. We still remind those days, as they proved our relation is very special. That period is a kind of guideline, it shows a direction for our relationships to the future. Under the patronage of President Andrzej Duda, a Polish – Georgian Historical Commission was

DIPLOMAT 11

DIPLOMATIC DISCOURSE

რათა ამ მემკვიდრეობის შესახებ ინფორმაცია ყველასთვის ცნობილი გახდეს. წელს, იმ პერიოდის მთავარი მოქმედი პირების შესახებ გამოფენაც მოეწყობა თბილისსა და ვარშავაში. ილია დარჩიაშვილი: ქართველი და პოლონელი ხალხი დიდი ხნის განმავლობაში ერთად იბრძოდნენ დამოუკიდებლობისთვის, მუდმივად იზიარებდნენ საერთო ღირებულებებს, პატრიოტულ სულისკვეთებას, რამაც სამუდამოდ შეაკავშირა ეს ორი ერი ერთმანეთთან. აღსანიშნავია, რომ ქართველი ოფიცრების თავდადებას პოლონელი ხალხი არასდროს ივიწყებს, მათი ღვაწლი ღირსეულად არის დაფასებული და მათ განსაკუთრებული ადგილი უჭირავთ პოლონეთის ისტორიაში. ვარშავის ერთ-ერთი მთავარი მუზეუმის „აჯანყების მუზეუმის“ ეზოში განთავსებულია ვარშავის აჯანყების დროს მებრძოლი ქართველი ოფიცრების მემორიალი, რომელსაც პატივს ერთნაირად მივაგებთ ქართველებიც და პოლონელებიც. მნიშვნელოვანია, რომ ქართველი ოფიცრების ხსოვნის უკვდავსაყოფად, უახლოეს მომავალში, პოლონეთის დაბა პიასეჩნოში, პოლონეთის არმიის ქართველ ოფიცერთა მუზეუმი, ახალი კონცეფციის მიხედვით, პოლონეთში ქართული კულტურის ცენტრად ჩამოყალიბდება. ეს სახლი პოლონეთის არმიის ქართველი ოფიცრის ნიკოლოზ მათიკაშვილის ქვრივის მიერ საქართველოს სახელმწიფოს გადმოეცა საკუთრებაში და ჩვენი მოვალეობაა, რომ იგი საქართველოსა და პოლონეთის, ქართველი და პოლონელი ხალხის მეგობრობის კიდევ ერთ კერად ვაქციოთ.

12 DIPLOMAT

DIPLOMATIC DISCOURSE

established to develop a joined historical research of period 1917-1921, especially our bilateral relationship and also the policy of the Soviet Union of that time. The Commission arranges seminars in Georgia and Poland, annual international conference dedicated this matter and prepares publications informing about and promoting this heritage. This year, also the exhibition of main characters of the period will be held in Tbilisi and in Warsaw. ILIA DARCHIASHVILI: Georgian and Polish people fought together for independence for a long time; they constantly shared common values, patriotic spirit, which permanently linked these two nations with each other. It is noteworthy that Polish people never forget the dedication of the Georgian officers; their contribution is sincerely appreciated and it holds a special place in the history of Poland. Within the compound of “Warsaw Uprising Museum”, one of the main museums of Warsaw, is a Memorial of Georgian Officers fighting in the Warsaw Uprising, which is equally honored by Georgians and Poles. In memory of the merit of the Georgian officers, a Museum of Georgian Officers of Polish Army in the Polish town of Piaseczno will be established as a center of Georgian culture in Poland according to the new concept. This house was granted as a present to Georgia by the widow of Nikoloz Matikashvili,

როგორ წარმოგიდგენიათ საქართველო-პოლონეთის ორმხრივი ურთიერთობები მომავალში? მარიუშ მაშკიევიჩი: უნდა აღვნიშნო, რომ ორმხრივი ურთიერთობები ძალიან ინტენსიური იყო წინა წელს. ჩვენი პრეზიდენტების ვიზიტები, საგარეო საქმეთა მინისტრების შეხვერა, საქართველოს პარლამენტის თავჯდომარე ესტუმრა ასევე პოლონეთს. პერმანენტული იყო პოლონელი და ქართველი მინისტრების კავშირიც. ეს ამტკიცებს, რომ საქართველო და აღმოსავლეთ პარტნიორობის სხვა ლიდერები პოლონეთის საგარეო პოლიტიკის მიმართულებით უაღრესად მნიშვნელოვანი ქვეყნებია. პოლონეთი არაერთხელ გამხდარა რუსეთის აგრესიული პოლიტიკის მსხვერპლი წარსულში, ამიტომ პოლონელებს კარგად ესმით ამ გამოცდილებით, თუ როგორი რთული გამოწვევის წინაშე დგას საქართველო მასთან მეზობლობით. ჩვენი მოვალეობაა მხარი დავუჭიროთ საქართველოს ევროკავშირსა და ნატოში გაწევრიანებისაკენ მიმავალ გზაზე. ეჭვგარეშეა რომ საქართველო ყოველთვის იყო და არის ევროპის ნაწილი და მისი ადგილი ევროპაშია - იმის მიუხედავად მოსწონთ ეს სხვებს თუ არა. ილია დარჩიაშვილი: ვფიქრობ, საქართველოპოლონეთის ორმხრივი ურთიერთობები ტრადიციულად ძალიან აქტიურია, თუმცა, ამავდროულად უნდა აღინიშნოს, რომ კიდევ უფრო გაღრმავების და განვითარების უდიდესი პოტენციალი გააჩნია ყველა მიმართულებით. პოლონეთი მნიშვნელოვანი და ანგარიშგასაწევი ძალაა რეგიონში და ერთ-ერთი გამორჩეული ლიდერი, რომლის სხვადასხვა საერთაშორისო ინიციატივები დამატებითი შესაძლებლობაა რეგიონალური უსაფრთხოების განმტკიცების და აღმოსავლეთ ევროპის ეკონომიკური გაძლიერების თვალსაზრისით, რაც ცხადია საქართველოსთვის განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია.

a Georgian officer who served in the Polish army and it is our duty to turn it into another milestone of friendship between Georgia and Poland, Georgian and Polish people. How do you see the future of the bilateral relations between Georgia-Poland? MARIUSZ MASZKIEWICZ: I need to mention, that bilateral relations were very intensive last year. Our presidents visited each other, ministries of foreign affairs met, and the Chairman of Parliament of Georgia visited Poland, too. Polish and Georgian ministerial level equals were in permanent contact, as well. It proves, that Georgia and other leaders of Eastern Partnership are of crucial importance for Poland’s foreign policy. Poland was a victim of aggressive Russian politics many times in its history and this experiences let Poles know that such a tough neighbourhood is challenging for Georgia. It is our obligation to support Georgians on their path towards membership in EU and NATO. There is no doubt, that Georgia always was and is a part of Europe, and its place is in Europe – no matter if others like that or not. ILIA DARCHIASHVILI: I consider, that the bilateral relations between Georgia and Poland are traditionally very active/ dynamic, but at the same time, there is a rather great potential for further development in all directions. Poland is an important and significant leader in the region, whose various international initiatives are an additional opportunity for strengthening regional security and economic development of Eastern Europe, which is particularly important for Georgia.

DIPLOMAT 13

MEMORIAL TRIBUTE

მარიამ ფაცაცია, ნათია ბრეგვაძე MARIAM PATSATSIA, NATIA BREGVADZE

კონსტანტინე ზალდასტანიშვილი დიპლომატი რომელიც დააკლდა ქვეყანას

ა

Konstantine Zaldastanishvili The Diplomat who made a difference

14 DIPLOMAT

ვსტრიაში საქართველოს ელჩი და ეუთოსა და ვენაში განლაგებულ საერთაშორისო ორ განიზაციებთან საქართველოს მუდმივი წარ მომადგენელი, კონსტანტინე ზალდასტანიშვილი, 2017 წლის 25 დეკემბერს 57 წლის ასაკში გარდაიცვალა. „ის იყო ქართველ დიპლომატთა იმ თაობის წარმომადგენელი, რომელსაც წილად ხვდა, მსო ფლიოსთვის წარედგინა და გაეცნო საქართველო, როგორც დამოუკიდებელი ქვეყანა. სწორედ ეს ურთულესი მისია შეასრულა ბატონმა კონსტანტინემ, მან ერთ-ერთმა პირველმა გაიტანა მთავარი გზავნილი საქართველოს ევროპულ მისწრაფებებთან დაკავშირებით“ - აღნიშნა საქართველოს პრემიერ-მინისტრმა, გიორგი კვირიკაშვილმა სამძიმრის წერილში. კონსტანტინე ზალდასტანიშვილი დიპლომატიურ საქმიანობაში 1994 წლიდან ჩაერთო, მას შემდეგ რაც საქართველოს საგანგებო და სრულუფლებიან დესპანად დაინიშნა გერმანიის ფედერაციულ რესპუბლიკაში. 1998 წლიდან ის ევროკავშირის საბჭოში საქართველოს მუდმივი წარმომადგენლის პოსტს იკავებდა, ამავდროულად 2000 წლიდან ბენილუქსის ქვეყნებში საქართველოს საგანგებო და სრულუფლებიანი ელჩის მოვალეობას ასრულებდა. ,,მახსოვს, 2000-იანი წლების დასაწყისში, როცა ჯერ კიდევ არ იყო ვითარება მომწიფებული, ჩვენმა საელჩომ ბრიუსელში დავიწყეთ აქტიური საუბრები ევროკავშირთან ასოცირების შეთანხმებაზე. მაშინ მეუბნებოდნენ ,,ბატონო ელჩო, თქვენ რაც უფრო მალე დაივიწყებთ სიტყვა ასოცირებულ შეთანხმებას საქართველოსთან მიმართებით, მით უფრო მარტივი იქნება თქვენთვის ცხოვრება.“ – 2016 წლის ივნისში ასე გაიხსენა კონსტანტინე ზალდასტანიშვილმა საკუთარი საქმიანობის სირთულეები და საქართველოს დიპლომატიური გამოწვევები საუკუნის დასაწყისში. მისმა პიროვნულმა თვისებებმა და ქვეყნისდამი ერთგულებამ, რწმენამ იმისა, რომ საქართველოს შეეძლო ახლო ურთიერთობების დამყარება დასავლურ ინსტიტუტებთან და მათთვის ღირსეული პარტნიორობის გაწევა განსაზღვრა ქვეყნის საგარეო პოლიტიკური პრიორიტეტები და მათი წარმატება. „მისთვის არ არსებობდა დაუძლეველი წინააღმდეგობა, როცა საქმე ქვეყნის ინტერესებს ეხებოდა“ ამბობს თამარ ბერუჩაშვილი, საქართველოს ელჩი დიდ ბრიტანეთსა და ჩრდილოეთ ირლანდიის გაერთიანებულ სამეფოში. „მსოფლიო სავაჭრო ორგანიზაციაში გაწევრიანება, ევროკავშირსა და ნატოში ინტეგრაციის გზაზე გადადგმული პირველი გაბედული, რთული ნაბიჯები, რომელმაც დღეს ჩვენ ქვეყანას ძალიან მნიშვნელოვანი შედეგები მოუტანა - ყველა ამ პროცესის ავანგარდში იყო კოტე ზალდასტანიშვილი, თავისი დაუღალავი ენერგიით, ცოდნით, პროფესიონალიზმით, ერთგულებით, უდიდესი შრომით.“ დასძენს ის. „კოტეს ყოველთვის ჰქონდა სტრატეგიული ხედვა, ყოველთვის ფიქრობდა გრძელვადიან პერსპექტივაში. ამიტომ იღებდა ის ყოველთვის კარგ შედეგებს. ხშირად ამბობენ, რომ პოლიტიკაში და დიპლომატიაში წარმატებულები ხდებიან ის ადამიანები, რომლებსაც გრძნობების და ტყუილის შენიღბვა შეუძლიათ, ამის საპირისპიროდ კოტე იყო ალალი, საკმაოდ ემოციურიც -

eorgia’s ambassador to Austria and permanent representative of Georgia to OSCE and several international organizations in Vienna - Konstantine Zaldastanishvili, died on 25th of December 2017; he was 57 years old when he passed away. “He was a representative of the generation of Georgian diplomats, who had to deal with the mission of getting Georgia acquainted as an independent country to the rest of the world. Mr. Konstantine accomplished this very challenging mission. He was one of the pioneers who sent a major message about Georgia’s aspirations towards Europe“ - remarked Giorgi Kvirikashvili, Prime-Minister of Georgia. Konstantine Zaldastanishvili joined diplomatic service in 1994, when he was appointed as a special envoy to the Federal Republic of Germany. Since 1998, he served as a permanent representative of Georgia to EU, after 2000 he was also the Extraordinary and Plenipotentiary Ambassador of Georgia to the Benelux States. “I remember in the early 2000s, when the situation was not yet mature. Our embassy in Brussels commenced active talks about the Association Agreement with the EU. Back then, I was often told: ‘Mr. Ambassador, the sooner you forget about Georgia’s push for the Association Agreement, the easier you will live.’“ - in June 2016 Konstantine Zaldastanishvili described his experience and Georgia’s diplomatic challenges in the beginning of the century. Mr. Zaldastanishvili’s character and devotion to the country, his belief that Georgia could develop strong relations with the

DIPLOMAT 15

სწორედ ამაში იყო მისი წარმატების საიდუმლო.“ - აღნიშნა თენგიზ ფხალაძემ, საქართველოს პრეზიდენტის მრჩეველმა და საგარეო ურთიერთობათა მდივანმა. კოსნტანტინე ზალდასტანიშვილის ენერგია და პოზიტიური ხასიათი მისი პიროვნების მთავარი თვისებები იყო. ,,კოტე იყო ძალიან დიდი ენერგიის მატარებელი და ეს ენერგია იყო მხოლოდ და მხოლოდ პოზიტიური. ის იყო არაჩვეულებრივი მეგობარი, არაჩვეულებრივი ოჯახის უფროსი, მეუღლე და მამა“ - ამბობს ვიქტორ დოლიძე, ევროპულ და ევროატლანტიკურ სტრუქტურებში ინტეგრაციის საკითხებში ყოფილი სახელმწიფო მინისტრი. „ის იყო უაღრესად ლაღი და სასიამოვნო ადამიანი. მასთან ურთიერთობა იყო ერთი დიდი დღესასწაული. ყოველთვის ცდილობდა რომ სხვებისთვის ესიამოვნებინა.“ იხსენებს დავით ზალკალიანი, საქართველოს საგარეო საქმეთა მინისტრის პირველი მოადგილე. გარდაცვალებამდე კონსტანტინე ზალდასტანიშვილი ავსტრიის რესპუბლიკაში საქართველოს საგანგებო და სრულუფლებიანი ელჩის მოვალეობას ასრულებდა. მძიმე ავადმყოფობის მიუხედავად, სიცოცხლის უკანასკნელ თვეებშიც საკუთარ საქმიანობას განსაკუთრებული პასუხისმგებლობით ეკიდებოდა. ,,ბოლო პერიოდს თუ გავიხსენებ, როდესაც ვენაში ეუთოს მინისტერიალისათვის ვემზადებოდით, ის მძიმე ფიზიკურ მდგომარეობაში იყო, გადაადგილებაც უჭირდა, თუმცა ყველა შეხვედრას დაესწრო, ის ყოველთვის, ბოლო წუთამდე იყო საკუთარი საქმისა და ქვეყნის გვერდით. იშვიათად შემხვედრია ადამიანი, რომელსაც საქმისადმი ასეთი მაღალი პასუხისმგებლობის გრძნობა ჰქონოდა“ აღნიშნავს დავით ზალკანიანი. დავით დონდუა, საგარეო საქმეთა მინისტრის მოადგილე, ხაზს უსვამს მის სიყვარულს საკუთარი საქმისადმი: ,,საქმე, რომელსაც ის აკეთებდა მისთვის არ იყო ვალდებულება, ის იყო მისი ცხოვრება. საელჩო მისთვის არ ყოფილა სამსახური, საელჩო იყო მისი სახლი.“ „ბოლო რამდენიმე წელი ის ძალიან რთულ ავადმყოფობას ებრძოდა, თუმცა ეს ბოლო წლებიც იყო იმის მაგალითი, თუ როგორ ვაჟკაცურად უნდა ებრძოლო ადამიანი იმ სირთულეებს, რასაც ცხოვრებაში შეიძლება წააწყდე“ - დასძენს ის. კონსტანტინე ზალდასტანიშვილმა უდიდესი როლი ითამაშა ქვეყნის დასავლური პრიორიტეტების განსაზღვრაში, მისი საქმიანობის შედეგები უკანასკნელ წლებში საქართველოს მიერ მიღწეული წარმატების ერთ-ერთი მთავარი მამოძრავებელი ძალა იყო. ის იყო დიპლომატი, რომელიც დააკლდა ქვეყანას, მაგრამ მისი კვალი წარუშლელად დარჩება ქართული დიპლომატიის ისტორიაში. 16 DIPLOMAT

European institutions and become a valuable partner for them defined Georgia’s foreign policy priorities and their success. “There was no overwhelming challenge for him when it was about the interests of the country” – said Tamar Beruchashvili, Georgian Ambassador to the United Kingdom. “Joining the World Trade Organization (WTO), the first bold and challenging steps taken on the path of integration into the EU and NATO, that have brought very important results to our country today - In the vanguard of all of these processes, Kote was present and tireless with his energy, knowledge, professionalism, loyalty and hard work” – she explained. “He always had a strategic vision, always thought in a longterm perspective. Thus, he always gained good results. It is often said that in politics and in diplomacy, the people who are able to disguise their feelings and lies turn to be the most successful. In contrast – Kote was honest, quite emotional even and that was the secret of his success” – mentioned Tengiz Pkhaladze , Advisor to the President of Georgia and Foreign Relations Secretary. Mr. Zaldastanishvili’s energy and positive attitude defined his personality. “Kote was always full of energy and this energy was always positive; due to his human qualities, due to his responsibilities. He was a remarkable friend, incredible head of the family, husband and father.” - said Viktor Dolidze, Former State Minister of Georgia on European and Euro-Atlantic integration “He was a very delightful and pleasant man. Communicating with him was a pleasure. He was always trying to please people around him” – recalled Davit Zalkaliani, First Deputy Minister of Foreign Affairs of Georgia Mr. Zaldastanishvili served as the Ambassador Extraordinary and Plenipotentiary of Georgia to Austria prior to his death. Despite his severe illness, he was responsible as ever, as he continued working for Georgia during the last months of his life. “I remember the last period when we were preparing for the OSCE ministerial meeting in Vienna, he was in a terrible physical condition; it was difficult for him to move, but he attended all the meetings nonetheless. He always, until the last breath stood for his country. I rarely encountered a person who had such a high sense of responsibility in this job.” – said Davit Zalkaliani. Davit Dondua, Deputy Minister of Foreign Affairs of Georgia emphasized Mr. Zaldastanishvili’s love for his work: “The work that he did was not obligatory to him, it was his life. The Embassy was not a job for him; it was his home.” “In the last few years, he had been fighting a very serious illness, but it has also been an example about how to deal with obstacles and difficulties bravely.” – continued he. Konstantine Zaldastanishvilli played a vital role in defining Georgia’s Western priorities; his work was one of the main driving forces behind Georgia’s success in recent years. He was a diplomat who made a difference and whose legacy will continue to yield positive results in the years to come.

ბულგარეთი ევროკავშირის პრეზიდენტი გადამწყვეტ დროს

EU Presidency Bulgaria's time in charge; a crucial moment for all parties involved ნათია ბრეგვაძე NATIA BREGVADZE წლიანი ლოდინის შემდეგ პირველად, ბულგარეთი ევროკავშირის თავმჯდომარე ქვეყანა გახდა. „ბულგარეთის პრეზიდენტობა ევროკავშირისთვის გადამწყვეტ დროს ხდება“, - განაცხადა ევროკომიის პრეზიდენტმა ჟან კლოდ იუნკერმა სოფიას კულტურის სასახლეში გამართულ ბრიფინგზე. მართლაც, ევროკავშირის წინაშე არსებული გამოწვევები ალბათ ყველაზე დიდია ვიდრე ოდესმე, როცა ორგანიზაციის ერთერთი ყველაზე ძლიერი წევრი მისი ქოლგის ქვეშ აღარ იქნება, შესაბამისად ევროკავშირისა და წევრი ქვეყნების მთელი ძალისხმევა ეკონომიკური საკითხებისკენ იქნება მიმართული. ბულგარეთი კი ევროზონის წევრი ქვეყანა არ არის, მართალია ყველა კრიტერიუმს აკმაყოფილებს, მაგრამ ცხოვრების დონით ის ჯერ კიდევ ევროკავშირის ყველაზე ღარიბი ქვეყანაა. ბრექსიტის და ეკონომიკური სტაბილიზაციის შემდეგ ევროკავშირისთვის ყველაზე მნიშვნელოვანი მიგრაციის მართვა და საზღვრების კონტროლის თემაა. მიუხედავად იმისა, რომ აღნიშნული ბულგარეთის პრეზიდენტობის 4 პრიორიტეტიდან ერთ-ერთია, ძნელი წარმოსადგენია, იმ ქვეყნის ძალისხმევა, რომელიც ევროკავშირში გაწევრიანების დღიდან უშედეგოდ ცდილობს შენგენის ზონაში წევრობას და არ გააჩნა საკმარისი გამოცდილება,

or the first time in 11 years, Bulgaria occupies the seat of the EU chairmanship. "Bulgaria’s Presidency is coming at a crucial moment," JeanClaude Juncker, the President of the European Commission said at a briefing in the Sofia Culture Palace. Indeed, the challenges facing the European Union at the moment, are probably at their biggest stage. As it stands, one of the strongest members of the organization is no longer under her umbrella, and this does not bode well on the efforts of the EU and the remaining member states which is directed towards economic issues. Bulgaria is not a member of the Eurozone, although it meets all the criteria, but her living standards are still the poorest of all the members of the EU. After Brexit and economic stabilization, the most important issue for the EU is migration management and border control. Despite the fact that this is one of the 4 priorities of the Presidency of Bulgaria, it is hard to imagine what we will make of the efforts of the country that has failed to join the Schengen zone since joining the European Union and therefore has no sufficient experience to share with the European Union. Despite this, Junker and the President of the

DIPLOMAT 17

რომელსაც ევროკავშირს გაუზიარებს. მიუხედავად ამისა, იუნკერი და ევროპული საბჭოს პრეზიდენტი დონალდ ტუსკი სიტყვით გამოსვლებში ერთმანეთს ეჯიბრებოდნენ ბულგარეთის გამხნევებასა და შექებაში, ტუსკმა ისიც კი აღნიშნა, რომ ბულგარული ენის სწავლა დაიწყო, იუნკერი კი ბულგარეთის პრეზიდენტობას დიდ მნიშვნელობას ანიჭებს და დასძენს რომ ამ გზით ქვეყანა შეძლებს მიაწვდინოს თავისი ხმა 500 მილიონ ადამიანს მთელი ევროპის მასშტაბით. „ეს ისტორიული მომენტია ჩვენი ქვეყნისთვის, ეჭვგარეშეა, რომ გვეძლევა შანსი, ვუჩვენოთ ევროკავშირს ბულგარეთის შესაძლებლობები, ქვეყნის, სადაც განსხვავებული რელიგიისა და ეთნიკური წარმოშობის ხალხი მშვიდობიანად თანაარსებობენ. ვიმედოვნებთ, რომ მოდევნო 6 თვის განმავლობაში ჩვენი პარტნიორები და მეგობრები დაინახავენ იმ მრავალფეროვნებას რაც ამ ქვეყანას აქვს: ძლიერი ეკონომიკური საქმიანობა და ეთნიკური ტოლერანტობა“, - აღნიშნა დესისლავა ივანოვამ, ბულგარეთის საგანგებო და სრულუფლებიანმა ელჩმა საქართველოში. ,,ერთად ძლიერები ვართ“ - ეს არის ბულგარეთის თავჯდომარეობის მთავარი სლოგანი, რომელიც ევროპას სტაბილურობას, უსაფრთხოებას და სოლიდარობას ჰპირდება. „4 ძირითადი მიმართულება, რომლისკენაც ბულგარეთის პრეზიდენტობა იქნება მიმართული კი არის: „ევროპული პერსპექტივა დასავლეთ ბალკანე ლებისთვის“ - ბულგარეთი, როგორც ბალკანეთის ქვეყანა თავს ვალდებულად თვლის დაეხმაროს და დაარწმუნოს დასავლეთ ბალკანეთის ქვეყნები, რომლებიც ეკონომიკური პრობლემების გამო არც ისე იმედიანად არიან, - რომ ევროკავშირის პერსპექტივა რეალურია, და რომ პარტნიორი სხვაგან არ უნდა ეძებონ. „უსაფრთხოება და სტაბულურობა უფრო ძლიერი და ერთიანი ევროპისათვის“ - მაშინ როდესაც ერთ-ერთი წევრი აპირებს ევროკავშირის დატოვებას და ასევე გლობალური გამოწვევების ფონზე, მნიშვნელოვანია ერთიანი, გუნდური თამაში. ბულგარეთს სურს იყოს ევროკავშირთან დამაკავშირებელი ხიდი დასავლეთ ბალკანელებისა და შავი ზღვის რეგიონის ქვეყნებისათვის. თუმცა, როგორც ზემოთ აღვნიშნეთ, მნიშვნელოვანი საკითხია საზღვრების კონტროლის თემა უსაფრთხოების გაძლიერებისათვის. „ციფრული ეკონომიკის განვითარება და მომავლის შესაძლებლობები“ - ჩვენი მომავალი ციფრულია და მალე უნდა შევეგუოთ ახალ რეალობას. ამიტომ აუციებელია ფეხის აწყობა და ციფრული მარკეტინგის განვითარება, რათა ევროპამ მოახერხოს კონკურენციის გაწევა სხვა ბაზრებთან. ასევე მნიშვნელოვანია საგანმანათლებლო სისტემის მონიტორინგი რათა დავრწმუნდეთ, რომ ჩვენი ახალგაზრდები შრომითი ბაზრის შესაბამის განათლებას იღებენ. სწორედ ამ მიმართულებით განსაკუთრებით აღნიშვნის ღირსია ,,ERASMUS +“ ის პროგრამა. „ეკონომიმიკური ზრდა, სოციალური ინტეგრაცია და ახალგაზრდობა“ - ამ მიმართულებაში მოიაზრება პოლიტიკას, რომელიც ახალგაზრდების განვითარებას შეუწყობს ხელს. ასევე მოიაზრება მუშაობა ეკონომიკური და

18 DIPLOMAT

European Council, Donald Tusk continually heap praises on Bulgaria; it in fact seems like there is a competition ongoing among them about who would praise Bulgaria more. Such was the case that Tusk even pointed out, that he started learning Bulgarian while Junker gives great importance to the Bulgarian presidency and adds that the country will be able to lend her voice to 500 million Europeans. "It is a historic moment for our country, there is no doubt that we have a chance to show the EU the possibilities of Bulgaria; the country where people of different religions and ethnic origins peacefully coexist. We hope that within the next six months our partners and friends will see the diversity that this country has and how we have been able to maintain strong economic activities and ethnic tolerance ", the words of the Ambassador Extraordinary and Plenipotentiary of the Republic of Bulgaria to Georgia - Dessislava Ivanova. "United we stand strong," - this is the main slogan of Bulgaria's chairmanship and it further promises stability, security and solidarity to Europe. The 4 main objectives of Bulgaria's presidency are: "The European Perspective for Western Balkans" Bulgaria, as a Balkan country, is obliged to help in convincing Western Balkan countries that are not so hopeful of solving their economic problems that the EU perspective is real and that they should not seek any other partners to solve their economic challenges. "Safety and Stability for a Strong and Uniform Europe" - While one of the members is preparing to leave the

მონეტარული კავშირის გაძლიერების კუთხითაც, რომელიც ასევე გამოწვევაა ევროზონის არაწევრი ქვეყნისთვის. აღსანიშნავია, რომ ქვეყანა იმ ძირითადი პრონციპების იმპელემენტაციით აპირებს პრიორიტეტული მიზნების განხორციელებას, როგორიცაა: კონსენსუსი, კონკურენტუნარიანობა და ინტეგრაცია. შესაბამისად ბულგარეთის პრეზიდენტობა მნიშვნელოვანია საქართველოსთვის, რომელიც პირველად აღმოჩნდა ასე ახლოს ევროკავშირის თავმჯდომარე ქვეყანასთან. ბულგარეთს ევროკავშირის თავჯდომარედ გახდომა მიულოცა საქართველოს საგარეო საქმეთა მინისტის მოადგილემ, ვახტანგ მახარობლიშვილმა. მისი თქმით, ბულგარეთი ყოველთვის იყო საქართველოს მხარდამჭერი ევროპული ინტეგრაციის გზაზე, რაც ძალიან დასაფასებელია და იმედი გამოთქვა, რომ ბულგარეთის პრეზიდენტობის პერიოდში საქართველო-ევროკავშირის ურთიერთობები კიდევ უფრო გაღრმავდება. „ჩვენ ვიზიარებთ იმ ღირებულებებს და პრიორიტეტებს, რაც ბულგარეთს აქვს მომდევნო ექვსი თვის განმავლობაში. ყველაფერს გავაკეთებთ, რომ ჩვენი ქვეყანა კიდევ უფრო დაუახლოვდეს ევროკავშირს და იმ ფასეულობებს, რასაც დემოკრატია, ადამიანის უფლებების დაცვა, თავისუფლება და კანონის უზენაესობა ჰქვია“, განაცხადა მახარობლიშვილმა და იმედი გამოთქვა, რომ დასავლელი მეგობრებისა და პარტნიორების დახმარებით ქვეყანას კიდევ უფრო დიდი მიღწევები ექნება. ბულგარეთის პრეზიდენტობას გამოეხმაურა საქარ თველოში ევროკავშირის წარმომადგენლობის ხელმძ ღვანელი იანოშ ჰერმანიც, რომელმაც აღნიშნა, რომ 2018 წელი შესაძლებლობებითა და გამოწვევებით იქნება სავსე, რაც დიდ წვლილს შეიტანს ევროგაერთიანების მომავალ განვითარებაში. ჰერმანმა მონეტარული პოლიტიკის, მიგრაციის საკითხებთან დაკავშირებულ და უსაფრთხოების დაცვის თემებზეც გაამახვილა ყურადღება, ასევე აღნიშნა, რომ ბულგარეთის პრეზიდენტობა და მისი პროგრამის პრიორიტეტები დადებითი შედეგების მომტანი იქნება საქართველოსთვისაც, რადგან არასდროს, გეოგრაფიული არეალის თვალსაზრისით, ევროკავშირის თავჯდომარე ქვეყანა ასე ახლოს არ ყოფილა საქართველოსთან. „საქართველო ყოველთვის ისწრაფოდ ევროკავშირთან დაახლოებისაკენ და ახლა ევროკავშირი მოდის ახლოს საქართველოსთან, ესეც ძალიან კარგი და მნიშვნელოვანი შანსია“ - აღნიშნა ჰერმანმა.

European Union and on the background of global challenges, it is important to tackle issues as a unified team. Bulgaria wants to act as a bridge connecting the European Union to the Western Balkans and the Black Sea region. However, as noted above, the issue of borders control is important for strengthening security. "Developing Digital Economics and Future Opportunities" - Our future is digital and sooner rather than later, we need to get in touch with the new reality that is shaping the world in a fast way. That is why it is necessary to build footprints and digital markets in order to enable Europe compete with other markets around the world. It is also important to monitor the educational system in order to make sure that our young people receive appropriate education that prepares them for the labor market. The ERASMUS + program is worth mentioning as a positive initiative in that direction. "Economic Growth, Social Integration and Youth" - In this direction, the policy aims to support the development of young people. It also envisages working to strengthen economic and monetary unions, which at the moment, is also a challenge for Bulgaria as a non-Eurozone country. It is noteworthy that the country intends to implement her programs based on the priorities surrounding her main principles, such as consensus, competitiveness and integration. Accordingly, the Presidency of Bulgaria in the EU is very important for Georgia, which is closest geographically to the country occupying the seat of the EU Presidency. Vakhtang Makharoblishvili, the Deputy Minister of Foreign Affairs of Georgia congratulated Bulgaria on her ascendancy to the Presidency of the EU. He said that Bulgaria has always been helpful on the path to Georgia's European integration, which is very appreciated and he expressed hope that Georgia-EU relations will further deepen during the period of Bulgaria’s Presidency. "We share those values and priorities that Bulgaria has for the next six months. We will do our best to get closer to the EU with the values of democracy, human rights, freedom and the rule of law, "Makharoblishvili said and expressed hope that with the help of Western friends and partners the country will record even greater achievements. Janos Herman, Head of the EU Delegation to Georgia, said that the year 2018, will be full of opportunities and challenges, which will contribute to the future development of the European Community. Herman highlighted monetary policy, migration and security issues. He also noted that the Bulgarian presidency and the priorities of the program will bring positive results for Georgia, in an unprecedented manner. In terms of geographical area, countries close to Georgia have been occupying the chairmanship position of late. "Georgia is always trying to get closer to the EU and now the EU is close to Georgia, this is a very good and important chance," Herman acknowledged.

DIPLOMAT 19

COMPREHENSIVE VIEW

საქართველოს მესამე პრეზიდენტის საქმე - ფასი და ცრურწმენები

The Case of Georgia’s Third President – Price and Prejudices

მარი ელიაძე რუსეთისა და აღმოსავლეთ ევროპათმცოდნეობის მაგისტრი, 2012, ოქსფორდის უნივერსიტეტი

MARIE ELIADZE MSc in Russian and East European Studies, 2012, University of Oxford

ბილისის საქალაქო სასამრთლოს გადაწ ყვეტილებამ, რომლის მიხედვითაც, საქართველოს მესამე პრეზიდენტს, მიხეილ სააკაშვილს „ძალაუფლების გადამეტებისთვის“ სამწლიანი პატიმრობა მიესაჯა, ახალ პოლიტიკურ დაძაბულობას მისცა სათავე. საქართველოს ხელისუფლება სასამართლო პროცესამდე

he verdict reached by the Tbilisi City Court on the case of the third President of Georgia, Mr. Saakashvili, which pronounced a judgment of 3 years imprisonment for ‘abuse of power,’ gave fresh impetus to political tensions. Georgian authorities characterized Mr.

თ

20 DIPLOMAT

სააკაშვილს „პოლიტიკურ წარსულად“ მოიხსენიებდა. მაგრამ შემდგომ ეტაპზე განცხადებები არგუმენტირებულ დისკუსიაში გადაიზარდა; ამის საპირისპიროდ - ერთიანმა ნაციონალურმა მოძრაობამ და სამოქალაქო საზოგადოებამ სასამართლოს გადაწვეტილების სამართლიანობა ეჭვქვეშ დააყენეს. ამასობაში არეულობამ და მზარდმა დესტაბილიზაციამ უკრაინაში, საკითხს დამატებითი სიმწვავე შესძინა. განსაკუთრებით იმის გათვალისწინებით, რომ ადგილობრივმა ხელისუფლებამ ბატონი სააკაშვილისა და მისი მომხრეების წინააღმდეგ ახალი სარჩელი შეიტანა კიევის საქალაქო სასამართლოს მიერ ბრალდებულის უდანაშაულოდ ცნობის გასასაჩივრებლად. მოვლენები საქართველოს ყოფილი პრეზიდენტის გარშემო, გასულ წელს სწრაფად განვითარდა. პოლონეთუკრაინის საზღვარზე არსებული ქაოსის ფონზე, რასაც საერთაშორისო რეაგირება მოჰყვა ბატონი სააკაშვილის შესაძლო დაკავების შესახებ, საპროტესტო აქციების ახალი ტალღა დაიწყო უკრაინაში. ერთი რამ, რაც ერთწლიანი მოვლენების მიხედვით ნათელია არის ის, რომ პოლიტიკური კრიზისი და არეულობა არც კიევის და არც თბილისის ინტერესებში არ შედის, ხოლო სტაბილურობა გარდამავალი და ახალბედა დემოკრატიებისთვის თითქმის ყოველთვის დიდი მნიშვნელობის მატარებელია. ეს ორივე ქვეყანაში კარგად ესმით. მიუხედავად იმისა, რომ ქვეყნების პოლიტიკური და ინსტიტუციური მოწყობა განსხვავებულია, მათ ერთი რამ აქვთ საერთო - ეს არის პოლიტიკური და ეკონომიკური ასოცირება ევროკავშირთან. დასავლური დემოკრატიისთვის, რომელიც თავისუფალ საარჩევნო პროცესს და კანონის უზენაესობას ემყარება, ყოფილი პრეზიდენტის წინააღმდეგ აღძრული საქმე საკამათოა. წარსული გამოცდილებით, განსაკუთრებით, პოსტკომუნისტურ ეტაპზე, დაკავებული პოლიტიკური პირების მიმართ მხოლოდ გამონაკლის შემთხვევაში დგებოდა საერთაშორისო ლეგიტიმაცია. ეს მაგალითები უკავშირდება საერთაშორისო სამართლის გამონაკლის შემთხვევებს, როდესაც საერთაშორისო ტრიბუნალმა ყოფილი იუგოსლავიის ლიდერი ბატონი სლობოდან მილოშევიჩი და ჩილეს ყოფილი პრეზიდენტი პინოჩეტი ომის დანაშაულებების ბრალდებით გაასამართლა. რაიმე სახის მსგავსების არარსებობისა და განსაკუთრებით კანონის უზენაესობის უწყვეტი აუცილებლობის ფონზე, ყოფილი პოლიტიკური ლიდერის წინააღმდეგ დამდგარი განაჩენი შეკითხვას წარმოშობს - რატომ უნდა მოხდეს მისი დაკავება, როდესაც შესაძლებელია მისი შეცვლა არჩევნების, ვადამდელი არჩევნების ან უბრალოდ თანამდებობიდან გათავისუფლების გზით? იმის გათვალისწინებით, რომ ბატონ სააკაშვილს აღარ უჭირავს პოსტი უკრაინაში და, საქართველოს ხელისუფლების მიხედვით „პოლიტიკური წარსულია,“ სამწლიანი პატიმრობა და უკრაინის პროკურატურის სარჩელი მხოლოდ შეკითხვების ახალ წყებას წარმოშობს. საინტერესოა, რომ ფერადი რევოლუციების შემდეგ საქართველომ და უკრაინამ ყოფილი პრეზიდენტები ხელუხლებლად დატოვეს - არ მომხდარა ბატონი იანუკოვიჩის და ბატონი შევარდნაძის გასამართლება, საზოგადოებრივი მოლოდინის საწინააღმდეგოდ. რეპრესიების ნაცვლად მაშინდელმა ხელისუფლებამ პოზიტიური პრაქტიკის პასუხისმგებლობა აიღო, ხოლო შურისძიების ნაცვლად ღია გახდა დემოკრატიულ რეჟიმზე გადასვლისათვის. მიუხედავად ქართველი და უკრაინელი

Saakashvili’s figure as a subject of the country’s political past, prior to the court proceedings. The statements later transformed into argumentative discussions on the legitimacy of the verdict, as opposed to the statements of the United National Movement and civil society, questioning its lawfulness. Meanwhile, unrest and an increasingly turbulent atmosphere in Ukraine has added much drama to the subject, with local authorities filing another case against Mr. Saakashvili and his adherents, after the Kyiv City Court has found the defendant innocent. Developments around Georgia’s former President evolved rapidly through the year, with chaotic moves on the PolishUkrainian border, followed by international reaction on the possible arrest of Mr. Saakashvili and the new wave of protests in Ukraine. One thing from the flashbacks of the year is clear: political crisis and upheavals are in neither Kyiv’s nor Tbilisi’s interests and the stability is indispensable for transitional or emerging democracies almost every time. Both countries are aware of this fairly well. Although the countries differ in terms of political and institutional capabilities, they do share a commitment towards political and economic association with the European Union. Western democracies founded on the principle of free elections and the rule of law would potentially see the case against the former President controversial. The experience, especially in post-communist era, points at exceptional examples of arrested political figures with international backings and legitimization. There are rare examples of international law holding sway over such matters when international tribunals sentenced the former Yugoslavian leader Mr. Slobodan Milosevic and the former President Pinochet of Chile over war crime charges. In the absence of any similarity, especially in the light of the continued need for the promotion of the rule of law, the case against a political figure would apparently lead to questions – why arrest, when there is a possibility to change through the election, early election or simple dismissal. If one takes into note, that Mr. Saakashvili is no longer holding a post in Ukraine, and remains a ‘subject of the country’s political past’ according to Georgian authorities, the 3-year sentence and subsequent appeal by the Ukraine’s Prosecutor’s Office can add another set of dimension to these questions. Interestingly, the color revolutions in Georgia and Ukraine kept the ousted presidents safe. Indeed, Mr. Yanukovych and Mr. Shevardnadze did not face imprisonment charges, contrary to public expectations. Yet, with the initiative to refrain from repercussions, the then authorities were responsible for the creation of a positive practice and opening up for a transition to democracy, rather than searching out means to revenge. DIPLOMAT 21

COMPREHENSIVE VIEW

ლიდერების განსხვავებული მიღწევებისა და პოლიტიკური მემკვიდრეობისა, ახალი პოლიტიკური ძალის გამარჯვება საქართველოში შეუძლებელი იქნებოდა დამოუკიდებელი და სამართლიანი არჩევნების, როგორც დემოკრატიის ერთ-ერთი ფუნდამენტის, არარსებობის შემთხვევაში. აღსანიშნავია, რომ საქართველოს პრეზიდენტმა ბატონმა გიორგი მარგველაშვილმა 2013 წელს განაცხადა, რომ აუცილებლი იყო პოლიტიკურად მოტივირებული რეპრესიებისგან თავშეკავება, რადგან „პოლიტიკური ვენდეტა არასწორი საქციელი იქნებოდა.“ შეფასება, რომ საქართველოს მესამე პრეზიდენტის საქმის ირგვლივ არსებული დაძაბულობა რიგითი სასამართლო პროცესია, მართებული არ იქნება. როდესაც საქმე ყოფილ პრეზიდენტს ეხება, რომელსაც სხვადასხვა ბრალი ორ ქვეყანაში აქვს წაყენებული, სამოქალაქო საზოგადოებაში არსებული განსხვავებული პოზიციისა და სახალხო პროტესტის გათვალისწინებით, ნათელია, რომ ეს საქმე გაცილებით მეტია, ვიდრე მორიგი ცხელი რეპორტაჟი მასმედიასა და ინტერნეტ სივრცეში. მიუხედავად იმისა, ყოფილი პრეზიდენტი დამნაშავეა თუ არა, საკუთრივ სასამართლო გადაწყვეტილების ეჭვქვეშ დაყენება და მასთან დაკავშირებული ვნებათაღელვა, კიდევ ერთხელ ადასტურებს კანონის უზენაესობის მნიშვნელობას ორივე ქვეყანაში. რეალურად, მოვლენები უკავშირდება სტაბილურობას და დემოკრატიის უწყვეტ განვითარებას უფრო გრძელვადიან პერსპექტივაში. საქართველოს დემოკრატიულობის ხარისხის შეფასებისას ჩვენი პარტნიორები ევროპაში და მთლიანად რეგიონში ყოველთვის უსვამენ ხაზს დამოუკიდებელი მართლმსაჯულების და ამ მიმართულებით განვითარების მნიშვნელობას. რადგან ადამიანის უფლებები დემოკრატიის ამოსავალი წერტილია, მოქალაქეებს უნდა ჰქონდეთ თანაბარი წვდომა თავისუფალ და სამართლიან მართლმსაჯულების პროცესზე, როგორც ადამიანის

22 DIPLOMAT

COMPREHENSIVE VIEW

Regardless of different achievements and political legacies of Georgian and Ukrainian leaders, the victory of new political powers in Georgia would have been incredible in the absence of free and fair elections, as one of the pillars of democracy. Indeed, the succeeding President of Georgia Mr. Giorgi Margvelashvili has made a pledge to abstain from politically motivated prosecutions back in 2013, as ‘political vendetta was a wrong thing to do.’ Taking the tension around the case of Georgia’s third President as a part of the ordinary lawsuit would be misleading. When a case deals with a former president, accused with different charges across two countries, in parallel with dispute in civil society and public protests, one might easily conclude that it is a bit more that another catchy headline in mass media or news websites. Whether or not the former president is guilty, the very fact of questioning the legality of the verdict on civil society level and controversy around, underscores the importance of the rule of law in these two countries. Developments indeed concern the stability and democratic coherence that will be established with time. When measuring Georgia’s level of democracy in Europe and elsewhere in the region, our partners usually emphasize the need for an independent judiciary and development of the sector. Human rights are the major concerns of democracy, so it is expected that citizens should have equal access to free and fair judicial processes, as one of the essential components of human rights, safeguarding their civil rights and liberties. It is true that developing democracy in the region is hard.

უფლებათა არსებით ელემენტზე, რომელმაც მათი სამოქალაქო უფლებები და თავისუფლებები უნდა დაიცვას. დემოკრატიის განვითარება რეგიონში, რეალურად რთულია. მართალია, საქართველო გეოგრაფიულად ახლოს არ მდებარეობს დემოკრატიულ სახელმწიფოებთან, მაგრამ ლიბერალური ფასეულობებისადმი უწყვეტი სწრაფვა ერთადერთი გზაა ჩვენი ჭეშმარიტი იდენტობის შენარჩუნებისათვის. როდესაც საქმე იდენტობას ეხება, ის მჭიდრო კავშირშია ისტორიასთან. ხოლო საქართველოს ევროპული წარსული მისი ისტორიული განვითარების ბევრ ეტაპზეა შესამჩნევი. ისტორიამ ბნელი მხარეც აჩვენა - ძალა, რომლის წინააღმდეგაც ვიბრძოდით. საერთაშორისო ურთიერთობების ერთ-ერთი თეორიის თანახმად, არ უნდა დაემსგავსო მას, ვის დამარცხებასაც ცდილობ. ჩრდილოეთის მიმართულებით, იოლად გასარჩევია დემოკრატიის ანტიპოდის ყველა ნიშან-თვისება. და თუ მეზობლად მყოფი „ლევიათანი“ არ ჩქარობს ადამიანის უფლებათა დაცვას, ჩვენ ყველაფერი უნდა გავაკეთოთ მათ განსამტკიცებლად. პასუხისმგებლობა არჩევანის მიმართ დემოკრატიის განუყოფელი ნაწილია. ვალდებულებების შესრულება არჩევნების შემდეგ მჭიდროდ არის დაკავშირებული თანმიმდევრულობასთან. რადგან ბუნებრივი გარემო სწრაფად იცვლება, ვალდებულებათა შესრულებაზე ზრუნვის შემთხვევაში, დრო უნაყოფოდ არ ჩაივლის. ეს არის გზა განვითარებული დემოკრატიისა და ადამიანის უფლებათა პრინციპების დაცვისკენ. დემოკრატიული ინსტიტუტების განვითარება, მათ შორის დამოუკიდებელი მართლმსაჯულების შექმნა, ერთ-ერთია იმ ვალდებულებათაგან, რაც საქართველოს მთავრობამ

Even though Georgia does not enjoy geographic proximity with democratic nations, the continued commitment to liberal values and dignities would be the only way the country can promote her identity. When speaking about the identity, one needs to know the history. The roots of Georgia’s European past could be found at many stages of the country’s historic development. This history has shown the dark side of the moon too – the forces Georgia fought. According to one of the principles in the international relations theory, one must not give in to something he tries to overcome; if we look to the north, we can easily distinguish the basic characteristics of a regime that is alien to democracy. Consequently, if the neighboring ‘leviathan’ does not bother about protecting

DIPLOMAT 23

აიღო. ამ ეტაპზე სისტემა ჯერ კიდევ მყიფეა, განსხვავებით ამომრჩევლის დაკვეთისა, წინასაარჩევნო პროცესში. შესაძლო გამოსავალი დაკავშირებულია ძირფესვიან ინსტიტუციურ რეფორმასთან, რომელიც გაზრდის ნდობას მართლმსაჯულების მიმართ და სისტემას მაღალი რეპუტაციის მქონე სამართლიან ინსტიტუციად გარდაქმნის. ჩვენი მეგობრებისა და პარტნიორების აქცენტი რეფორმის პროცესზე პანაცეა არ არის - სტაბილურობა და პროცესის თანამიმდევრულობა პირველ რიგში საქართველოს ინტერესებშია. საბოლოო მიზანი იმგვარი გარემოს ჩამოყალიბებაა, სადაც როგორც ხალხი, ისე მთავარობა, ისარგებლებს რეფორმის შედეგად მიღწეული შედეგებით - საზოგადოებას ექნება წვდომა მის სიკეთეებზე, ხოლო მთავრობა მეტ ნდობას მოიპოვებს თავის ამომრჩეველში. ფასი, რომელიც საქართველომ შეიძლება გადაიხადოს თავისი მესამე პრეზიდენტის დაკავებით, ფართო განხილვის საგანი გახდა. რეალურად, კონკრეტული შემთხვევა უფრო მეტია, ვიდრე ვინმეს ბრალეულობის საკითხი პროცესი მჭიდროდ არის დაკავშირებული საქართველოს სწრაფვასთან თავისუფლების, სტაბილურობის და გახსნილობისკენ. 2012 წელს ოპოზიციური პარტიის გამარჯვება შეფასებულ იქნა, როგორც საქართველოს თავდაჯერებული ნაბიჯი დემოკრატიის ახალი ხარისხისაკენ. ამის მიუხედავად, ხარვეზები კანონის უზენაესობის სფეროში საქართველოს წარმატებებს რისკის ქვეშ აყენებს, რადგან ის მალე შესაძლებელია დავიწყებას მიეცეს. ყველაფერი სახელმწიფოებრიობას ეხება და არა პოლიტიკურ სიმპათიებს. სავარაუდოდ, საქართველოს პოზიტიურ პრაქტიკას და მიღწევებს დემოკრატიის მშენებლობის გზაზე, ახლო მომავალში გარკვეული გამოწვევები ელის. სწორედ ამიტომ, თანმიმდევრული განვითარებისა და სტაბილურობის აუცილებლობა ძალზე მყარად დგას, რათა მიღწეული შედეგები არ განიავდეს უფრო შორეულ პერსპექტივაში. 24 DIPLOMAT

human rights, we need to excel in promoting them. The responsibility for making these choices is the indivisible part of democracy. Living up to the obligations after elections is tightly connected with coherence and as the environment is indeed prone to rapid change, if the one dedicates the time to live up to commitments, the time is less likely to be spent in vain. This is the way to maturing democracy and the principles of human rights. Building democratic institutions, including the independent judiciary was one of the obligations the Georgian Government undertook. Yet the system remains fragile, contrary to public demand in the pre-election process. The remedy would potentially be seen in true dedication towards the groundbreaking institutional reform that boosts public trust towards the judicial processes and transforms the system into a highly reputable and fair institution. The emphasis of our friends and partners on the reform is not a panacea; it is first in the Georgian interests to ensure stability and consistency of the process. The end-goal is to create the environment where both the people and the government benefit from the successful implementation of the judicial reform – the people gain deliverables, while the government gains credibility among the electorate. The possible price Georgia might pay with the arrest of its third President has been widely discussed in the assessment of the overall process. In fact, this particular case deals much more than about someone’s culpability – the process is tightly connected to Georgia’s dedication to liberty, stability and openness. The victory of the opposition party back in 2012 has been largely characterized as Georgia’s strident step towards a new level of democracy. However, the obstacles to the rule of law puts Georgia’s success stories at risk, as they might fade into oblivion. Therefore, at the end of the day, it is not about political sympathies, but statehood. Apparently, the good practices and achievements of Georgia on the way to building its democratic statehood will face quite a challenge in the imminent future. Therefore, there is a growing need for coherence and continued stability to ensure that these achievements are not dissipated on the long run.

DIPLOMAT 25

COMPREHENSIVE VIEW

საქართველოს ოკუპირებული ტერიტორიები რუსეთის უცვლელი პოზიცია და რა შეიძლება მოიმოქმედოს საქართველომ

Georgia’s Occupied Regions – Unchanged Russian Position and What Georgia Could Do მარი ელიაძე რუსეთისა და აღმოსავლეთ ევროპათმცოდნეობის მაგისტრი, 2012, ოქსფორდის უნივერსიტეტი

MARIE ELIADZE MSc in Russian and East European Studies, 2012, University of Oxford

აქართველოს დაძაბული ურთიერთობა რუსეთის ფედერაციასთან ყოველ წელს კიდევ უფრო რთულდება. საოკუპაციო ხაზის სიახლოვეს გავლებული მავთულხლართები საფრთხის ქვეშ აყენებს არა მხოლოდ ადამიანურ ყოფა-ცხოვრებას, არამედ საზიანოდ აისახება ორი ქვეყნის მომავალ ურთიერთობაზე. საქართველოს ოკუპირებული ტერიტორიების მიმართ რუსეთის პოლიტიკის კონტექსტში, რუსეთის ფედერაციის საგარეო საქმეთა მინისტრის მოადგილის ბატონი გრიგორი კარასინის ბოლოდროინდელი განცხადებით, რომლის საფუძველზეც, რუსეთი არ აპირებს შეცვალოს აფხაზეთისა და ცხინვალის რეგიონების დამოუკიდებლობის აღიარების გადაწყვეტილება, ნათელი ხდება, რომ ოკუპირებული აფხაზეთისა და ცხინვალის რეგიონების მიმართ პოზიცია ურყევია. განცხადება დაემთხვა რუსეთის დუმის მიერ

he challenges associated with Georgia’s troubled relations with the Russian Federation is becoming increasingly complex each year. Barb-wired fences installed across the occupation line threaten not only human life and livelihood, but also pose significant detriment to the future relations between the two countries. In light of the Russian policy towards Georgia’s occupied regions, the recent statement of the Deputy Foreign Minister of the Russian Federation Mr. Grigory Karasin shows that the country does not intend to withdraw its decision on the recognition of Abkhazian and South Ossetian independence, that is a clear indication that the position towards occupied Abkhazia and South Ossetia

ს

26 DIPLOMAT

სამხრეთ ოსეთთან გაფორმებული უკანონო შეთანხმების რატიფიკაციას, რომელიც ადგილობრივი უკანონო სამხედრო ფორმირებების რუსულ ჯართან შეერთებას გულისხმობს. გადაწყვეტილება საქართველოს ოკუპირებული რეგიონის ანექსიისკენ გადადგმული კიდევ ერთი ნაბიჯია, ხოლო მაღალი თანამდებობის პირის განცხადება გამომდინარეობს რუსეთის უკმაყოფილებიდან, რაც საქართველოს თავ დაცვითი შესაძლებლობების გაძლიერებას უკავშირდება, ნატო-ს პარტნიორების დახმარებით. ამგვარად, რუსეთის სტრატეგიული ხედვა ემყარება საქართველოს სამშვიდობო პოლიტიკისთვის ხელის შეშლას, ხოლო ტაქტიკამ არსებითი ცვლილება განიცადა მას შემდეგ, რაც ოკუპირებულ აფხაზეთთან და სამხრეთ ოსეთთან რამდენიმე წლის წინ უკანონო სამხედრო შეთანხმებები გაფორმდა. ტაქტიკა რეალურად უპირისპირდება საქართველოს მჭიდრო პარტნიორობას ევროპულ და ევროატლანტიკურ ინსტიტუტებთან და გათვლილია „კბილი-კბილის წილ“ მიდგომაზე. მართალია, საქართველოს ხელისუფლება აღიარებს რუსეთის მხრიდან გამოწვევის, და მასთან ერთად ოკუპაციის არსებობას, მაგრამ ბევრი პრობლემა არასათანადოდ არის შეფასებული. იმ მრავალი სირთულის გათვალისწინებით, რაც აფხაზეთში ე.წ „პასპორტიზაციას,“ საკუთრების უფლებას, მშობლიურ ენაზე განათლების მიღებას და გადაადგილების თავისუფლების შეზღუდვას უკავშირდება, დადებითი ნაბიჯი პატიმართა გაცვლის პროცესით იქნა მიღწეული. ამის მიუხედავად, ქართველი პატიმრის ბატონი გიორგი ლუკავას აფხაზეთის ციხიდან გათავისუფლებამ საქართველოს ოკუპირებულ რეგიონში მღელვარება გამოიწვია, სადაც ადგილობრივმა მოსახლეობამ დე-ფაქტო მთავრობის მიმართ უკმაყოფილება გამოხატა. აღნიშნულმა შემთხვევამ ქართულ-აფხაზური ურთიერთობების ძირეული პრობლემები ზედაპირზე წამოსწია. მაგრამ სიღრმისეულად ის უფრო მნიშვნელოვან საკითხთან არის დაკავშირებული - ეს არის საქართველოს პოზიცია ოკუპირებული ტერი ტორიების მიმართ. ამჟამად, ერთადერთი სტრატეგია, რომელიც ოკუპირებულ ტერიტორიებთან ეტაპობრივი დაახლოების პრინციპს უზრუნველყოფს და ნდობის აღდგენაზე არის ორიენტირებული, 2010 წლით თარიღდება. სტრატეგია მეტწილად ადამიანურ საჭიროებებზე არის გათვლილი და განცალკევებულია უსაფრთხოებისა და პოლიტიკური საკითხებისგან, მოიცავს რა ფართო შესაძლებლობებს ეკონომიკური, სოციალური, ადამიანური და ჰუმანიტარული განზომილებების ფარგლებში. 2010 წლისთვის ეს ტაქტიკათა ერთობლიობა იყო, რუსული აგრესიის გარდამავალ ეტაპზე. ნდობის აღდგენის მექანიზმები და ჯანდაცვის კომპონენტი, როგორც სოციალური განზომილების ნაწილი, რეალურად კარგად მუშაობდა. მაგრამ დღეს, როდესაც კონფლიქტის კონტექსტი იცვლება და რუსეთის ფედერაციის ტაქტიკა ანექსიაში გადაიზარდა, განათლების, გადაადგილების თავისუფლების (რომელიც ჯანდაცვის კომპონენტს სა ფრთხის ქვეშ აყენებს) და აფხაზეთიდან დევნილი მოსახლეობის საკუთრების უფლების შეზღუდვის ფონზე, საქართველოს სტრატეგია უცვლელი რჩება. ჟენევის საერთაშორისო დისკუსიების პარალელურად, რუსეთის საგარეო საქმეთა მინისტრის მოადგილესთან აპოლიტიკურ საკითხებზე მოლაპარაკების გარდა, ერთადერთი, რაც საქართველომ ოკუპირებული ტერიტორიების მიმართ პოლიტიკაში შეცვალა, იყო

regions will be sustained. The statement also coincides with the decision of the Russian State Duma, to ratify the illegal agreement with South Ossetia, thus incorporating the illegal armed formations in the Russian army. The decision is another step towards the annexation of Georgia’s occupied region, whereas the statement of the top-ranking officials from Russia shows displeasure towards the empowerment of Georgia’s defense capabilities with the support of the NATO partners. Therefore, the Russian strategic foresight is on derailing Georgia’s peace building efforts, however, the tactics have essentially changed after the decision to conclude illegal military agreements with occupied Abkhazia and South Ossetia several years ago. The tactics are indeed related to Georgia’s close partnership with European and Euro-Atlantic institutions, designed in a tit-for-tat fashion. As Georgian authorities recognize the Russian challenge, and the occupation herein, the problems overlooked are quite a few. Among the complexities of the so called ‘passportisation,’ property rights, the right of education in native language and the obstacles to the freedom of movement in Abkhazia, the positive momentum has been achieved with the exchange of prisoners. However, the recent release of Georgian prisoner Mr. Giorgi Lukava from the Abkhazian prison has triggered discontent in Georgia’s occupied region, with local population voicing discontent towards de-facto authorities. The case underscores the deep-rooted problems in Georgian-Abkhazian relations on the surface. But in fact, it deals with something prominent – that is the Georgian position towards its occupied regions. By now, the only strategy that forges the principle of gradual rapprochement with the occupied regions and remains committed to confidence building dates back to 2010. The strategy is focused essentially on human needs, and distances from security-related or political issues. That way, it incorporates a wide array of possibilities with a view to addressing economic, social, human and humanitarian dimensions. By 2010, it looked like a transitional set of tactics from the period of the Russian aggression. The confidence-building measures and healthcare component, as a part of social dimension actually worked well. Yet, as the context of the conflict is changeable and the tactics of the Russian Federation has transformed into annexation, with worsened conditions in the sphere of education, freedom of movement (that puts the healthcare component under risk) and property rights of the population expelled from Abkhazia, the Georgian strategy remains unchanged. Apart from negotiating apolitical issues with the Russian Deputy Foreign Minister in parallel with Geneva International Discussions, the only thing that Georgia has changed towards its occupied regions was the change of rhetoric with the

DIPLOMAT 27

COMPREHENSIVE VIEW

რიტორიკის ცვლილება რუსეთის ფედერაციასთან. საქართველოს ხელისუფლებამ განაცხადა, რომ ის იქნებოდა პრაგმატული და კონსტრუქციული და დიდი ძალისხმევა დახარჯა ამომრჩევლის დარწმუნებაში, რომ ახალი ტონი სიტუაციის სტაბილიზაციას შეუწყობდა ხელს. 2012 წელს საქართველოს პრემიერ-მინისტრის სპეციალური წარმომადგენლის პოსტის შექმნით, საქართველომ განაცხადა, რომ თავის მეზობელთან ურთიერთობის ნორმალიზებას ვაჭრობის, კომერციულ, ტურისტულ და სხვა აპოლიტიკურ საკითხებზე მოლაპარაკებით მოახდენდა. ბარიერების გაძლიერების ფონზე, ფორმატის არსებობა ეჭვქვეშ დგას; უფრო მეტიც, ის კონტრპროდუქტიულია, ხოლო ოპტიმიზმისთვის სულ უფრო ნაკლები სივრცე რჩება: მანამ, სანამ დიპლომატები ვაჭრობაზე საუბრობენ, ყურადღება აკლდება უფრო ღირებულ საკითხს - ხდება საოკუპაციო ხაზის ახლოს მდებარე სოფლების მიტაცება, ხოლო სამხედრო შესაძლებლობები იზრდება. უფრო ფართო გეოპოლიტიკური თვალსაზრისით, უნდა გავითვალისწინოთ, რომ რუსეთის პოლიტიკა მხოლოდ დიდი ძალის თამაშია. პატარა სახელმწიფოებს, საქართველოს მსგავსად, ორი არჩევანი აქვთ თავიანთ სტრატეგიულ ხედვაში ე.წ ,,BANDWAGONING” (კოლექტიური თავდაცვის ინსტიტუტებში, მაგ:. ნატოში ინტეგრაციის გზით) ან დაბალანსება (უფრო დიდ სახელმწიფოებთან ან სახელმწიფოთა გაერთიანებასთან მჭიდრო თანამშრომლობით, მაგ:. შეერთებულ შტატებთან, ევროკავშირთან). საქართველო, შეიძლება ითქვას, რომ ორივე სტრატეგიას იყენებს, მაგრამ აპოლიტიკური მოლაპარაკების გამართვა სახელმწიფოსთან, რომლის ნეიტრალიზებასაც ცდილობს, ერთობ უცნაურია. რიტორიკის ცვლილება პრაქტიკაში შედეგს ვერ გამოიღებს არა მხოლოდ იმიტომ, რომ არაეფექტურია, არამედ იმიტომაც რომ რუსეთის პოლიტიკისთვის ამგვარი ჟესტები სისუსტესთან ასოცირდება, ნაცვლად გამბედაობისა. ანალოგიურად, ყოველი კომპრომისი მხოლოდ მარცხად ფასდება და ყოველი დათმობა - უკან დახედვად. სავარაუდოდ ამით აიხსნება მავთულხლართების აღმართვა და უკანანო ხელშეკრულებების გაფორმება საქართველოს კონსტრუქციული მიდგომის შემდეგ. ეს კი იმას ნიშნავს, რომ რუსეთ-საქართველოს კონფლიქტიდან თითქმის 10 წლის შემდეგ ძალაუფლების ზრდისკენ მიმართული სტრატეგია ჯერ კიდევ აქტუალურია. შესაძლო ფაქტორები, რაც მას განაპირობებს სხვადასხვაგვარია: ერთ-ერთს ის წარმოადგენს, რომ რუსეთის ლიდერები გადაწყვეტილების მიღების პროცესში ჯერ კიდევ ცივი ომის სტანდარტებით ხელმძღვანელობენ, რადგან რუსეთი საერთაშორისო ურთიერთობებს ეროვნული ინტერესების დაუსრულებელ ჭიდილად, მეტოქეობად და ანტაგონიზმად მიიჩნევს, რაც წინაპირობაა იმოქმედოს „კბილი-კბილის წილ“ მიდგომით. მართალია სკეპტიკოსთა ნაწილი რუსეთის მიერ 2008 წელს საქართველოში შემოჭრას „რეჟიმის ცვლილების“ სურვილით ხსნიდა, მაგრამ ყირიმის ანექსიამ საპირისპირო აჩვენა, რითაც მიანიშნა, რომ მისი მიზნები უფრო ფართო გეოპოლიტიკურ და რეგიონულ განზომილებებს მოიცავდა - სავარაუდოდ რუსეთის საზღვრებთან ნატო-ს აქტიურობის შეჩერებას. სეპარატიზმი, როგორც მექანიზმი, საქართველოს დემოკრატიული განვითარებისა და ნატოსკენ სწრაფვის შეჩერებისთვის, რუსეთის ზრახვებს მშვენივრად ერგება. ამ სიტუაციაში შანსი, რომ საქართველოს მხრიდან დათმობის

28 DIPLOMAT

COMPREHENSIVE VIEW

Russian Federation. The Georgian authorities vowed to be pragmatic and constructive in their relations and have spent many efforts in persuading the electorate that the new wording would help in stabilizing the situation. With the initiative to set up a post of Georgian Prime Minister’s Special Representative in 2012, Georgia pledged to normalize relations with their neighbors through negotiating trade, commerce, tourism and different apolitical issues. As the barricades gain momentum each year, the rationale of the format is questionable and even counter-productive. Therefore the room for optimism decreases: meanwhile the diplomats speak on trade, the attention becomes diverted to something much more valuable – the adjacent villages are seized close to the occupation line, whereas the build-up of military facilities is on the rise. If taking a broader geo-political perspective, one should acknowledge that the Russian politics is all about using her great-power play. Small states, like Georgia, have only two strategies in their respective policies – “bandwagoning,” (through their integration into international collective defense institutions, like the NATO), or balancing (through close partnership with bigger countries or the handful of countries like the United States, the EU). We might say that Georgia tries to do both. Yet, holding apolitical talks with a country you wish to neutralize comes as a surprise. The change of rhetoric is futile in practice, not only because it is ineffective, but because Russian politics usually perceive such gestures as weakness, rather than courage. Likewise, every concession is only interpreted as a defeat and every détente – retreat. Apparently, this explains the installation of barbed wires and the conclusion of illegal agreements after Georgia’s constructive approach. This implies that less than 10 years after the Russia-Georgia

პოლიტიკამ შედეგი გამოიღოს, საბოლოოდ მცირდება. ნიშანდობლივია, რომ 2008 წლის აგვისტოს რუსეთსაქართველოს ომის დაწყებამდე თვალნათელი გახდა, რომ დასავლეთის ცივი ომის შემდგომმა პოლიტიკამ და მთლიანად პოსტმოდერნისტულმა უსაფრთხოების არქიტექტურამ ვერაფრით შეაჩერა უსაფრთხოების კლასიკურად ახალი რეალპოლიტიკის კულტურის აღზევება რუსეთში. ამის მიუხედავად, მოსაზრებას, რომ თანამშრომლობა, რომელიც განსაზღვრავდა დასავლეთის ურთიერთობებს რუსეთთან 90-იან წლებში, რეალიზმით ყოფილიყო ჩანაცვლებული, ძლიერი ინტელექტუალური და პოლიტიკური წინააღმდეგობა შეხვდა. რეალიზმი ყოველთვის არ გულისხმობს დათმობას და არც პრაგმატიზმია უკან დახევა. საქართველოს ევროატლანტიკური გზა რთულია, მაგრამ აუცილებელია გამბედაობის მოკრეფა შესაბამის ქმედებებში. რუსეთის პოზიციის საპირისპიროდ, შეაფერხოს საქართველოს სწრაფვა ევროატლანტიკურ სტრუქტურებში ინტეგრაციისაკენ, საქართველომ თავის პარტნიორებთან ურთიერთობას კიდევ უფრო მყარად უნდა ჩაუყაროს ინსტიტუციური საფუძველი. საქართველოს სტრატეგიული ხედვა უნდა ემყარებოდეს ნატოსა და რუსეთს შორის მათსავე საგარეო დინამიკაში მანევრირებას, რათა მოხერხდეს ე.წ „შესაძლებლობის ფანჯრის“ გამოყენება როდესაც ისინი ერთმანეთზე ნაკლებად დამოკიდებული გახდებიან. საქართველოს სამშვიდობო პოლიტიკა პირდაპირ არის დაკავშირებული მის საგარეო პოლიტიკასთან. რადგან პოლიტიკა ყოველთვის შედეგით ფასდება, სტრატეგიამ თანამედროვე პოლიტიკურ რეალიებს უნდა უპასუხოს, რადგან გარემო მუდმივად ცვალებადია. რუსეთის პოზიციის განეიტრალება მხოლოდ საქართველოს პარტნიორი სახელმწიფოების კონსოლიდირებული მიდგომის შემ თხვევაშია შესაძლებელი. ნატოში საქართველოს მომავალ სტატუსთან დაკავშირებით, რაც რა თქმა უნდა, რთულად მიღწევადია. შესაბამისად, ქართულმა დიპლომატიამ საგარეო ასპარეზზე პოზიციები ისე უნდა წარმართოს, რომ დამატებითი წონა შეიძინოს ალიანსის წევრების მისამხრობად. დიახ, რუსეთის იგნორირებას ვერ მოახდენ, მაგრამ დიპლომატები იმით ფასდებიან, თუ რამდენად გაბედულები არიან, და არა იმით, თუ რამდენ დათმობაზე წავლენ.

conflict, the power-seeking strategies remain striking. The possible determinants have different implications: the one is that the Russian leadership still sees the decision-making process in Cold War standards. Just as it did in the Cold War, Russia sees the international relations as a constant clash of national interests, rivalry and antagonism, which is the foreground to act in a tit-for-tat fashion. Back in 2008, even though some skeptics argued that the Russian invasion of Georgia was caused by its desire of ‘regime-change,’ Russia’s annexation of Crimea proved the opposite, hinting that her determination was having broader geopolitical and regional implications – perhaps the one related to halting NATO engagements close to its borders. Separatism as a tool for containing Georgia’s democratic development and her strive for NATO is well suited with Russian deliberations. In such circumstances, the chances that the policy of concession on the side of Georgia would bring any benefit will eventually decrease. Well, before the outbreak of the Russia-Georgia conflict of August 2008, it had become increasingly obvious that the West’s entire post-Cold War and largely post-modern schema of security had done nothing to avert the revival of a classically modern, “Realpolitik” culture of security in Russia. Nevertheless, the suggestion that the motif of partnership, which guided the West’s relations with Russia in the 90’s, be replaced by a motif of realism has encountered strong intellectual and political resistance. Realism is not necessarily related to concessions. Neither is the pragmatism translated into appeasement. Georgia’s Euro-Atlantic journey and the path taken is uneasy, but there is a need for courage in the respective actions. Albeit Russia’s position to reverse Georgia’s strive for Euro-Atlantic integration, the relations with the partners need to be ever more institutionalized. The insight of the Georgian strategy should be based on maneuvering between the external dynamics of NATO and Russia in order to seize the window of opportunity that will arise whenever they are less dependent on one another. The peace-building processes in Georgia are directly associated with its foreign policy. As the policies are always evaluated according to its results, the strategies should be adaptable to the modern political realm, which is always prone to change. The position of the Russian Federation can be neutralized only through a consolidated approach from Georgia’s partner states over her future NATO status; that is of course a hard task. Therefore, Georgian diplomacy needs to shape the external environment in a way that gives Georgia advantage of gaining supporters within the alliance. In addition, yes, you cannot ignore Russia, but diplomats are judged by how bold they can go, rather than how many times they appease.

DIPLOMAT 29

COMPREHENSIVE VIEW

კავკასიური ფენომენი და პანკისის ხეობაში განვითარებული მოვლენები

Caucasian Phenomenon and Developments in Pankisi Gorge

30 DIPLOMAT

ანკისის ხეობაში განვითარებულ მოვლენათა სერიამ ადგილობრივი მოსახლეობის უკმაყო ფილება გამოიწვია საქართველოს ხელისუფლების მიმართ; ხაზი გაესვა რა ძალის გადამეტებულ გამოყენებას, რამაც 19 წლის თემირლან მაჩალიკაშვილის სიცოცხლე იმსხვერპლა. სამართალდამცავმა ორგანოებმა პოზიცია იმით დაიცვეს, რომ მათი განცხადებით, მოკლული პიროვნება ახმედ ჩატაევთან იყო დაკავშირებული, რომლის ლიკვიდაცია თბილისში ჩატარებული სპეცოპერაციის დროს მოხდა. ორივე მოვლენის საერთო განხილვამ უფრო მეტად შეკითხვები წარმოშვა, ვიდრე პასუხები, ხოლო სამოქალაქო საზოგადოებამ მრავალჯერ მიანიშნა პროცესის გაურკვეველ ხასიათზე. სპეცოპერაციის ირგვლივ მოვლენები მართლაც ბუნდოვნად განვითარდა, მაშინ როდესაც საპასუხო არგუმენტებმა ვერაფრით შეავსეს მთლიან საზოგადოებრივ დისკურსში არსებული დანაკლისი. ეს გამოიხატა შემდგომ შეფასებებშიც, რომლის მიხედვითაც თემირლან მაჩალიკაშვილის მოკვლა არაადეკვატური ქმედება იყო, პანკისის მცხოვრებლებმა კი სპეცოპერაციის მიზანშეწონილობა ეჭვქვეშ დააყენეს. პანკისის ხეობის თემატიკამ საზოგადოებრივი დისკურსი პირველად 2000-იან წლებში მოიცვა, როდესაც საქართველოს მეზობელმა რუსეთის ფედერაციამ რეგიონი ტერორიზმთან შესაძლო კავშირში მყოფი პირების თავშესაფრად გამოაცხადა. მოგვიანებით, ამერიკის შეერთებულმა შტატებმა საქართველოში წვრთნისა და აღჭურვის პროგრამა დაიწყო, რათა უზრუნველეყო საქართველოს კონტრტერორისტული ოპერაციებისთვის მზაობა. პროგრამა აშშ-საქართველოს ურთიერთობის ამოსავალ წერტილად იქცა, მოგვიანებით კი უფრო მტკიცე მხარდაჭერაში გადაიზარდა. ამის მიუხედავად, განცხადებები ყველა იმ ეტაპზე კეთდებოდა, როდესაც რუსეთის მთავრობა საქართველოს მიერ სტაბილურობის უზრუნველყოფის პროცესისთვის ჩრდილის მიყენებას მოისურვებდა. ზემოაღნიშნული გამოწვეულია იმით, რომ რუსეთისთვის ჩრდილოეთ კავკასიის უსაფრთხოება ტრადიციულად არის დაკავშირებული სამხრეთ კავკასიასთან. თუმცა, „სტაბილურობის“ ცნების რუსული ინტერპრეტაცია მეტად განსხვავებული ფენომენია - რეალურად, ის დაკავშირებულია ნატო-ს გაფართოებასთან, რაც განაპიროებებს რუსეთის სურვილს თავად უზრუნველყოს და შეინარჩუნოს სტაბილურობა, სუვერენული ქვეყნების საშინაო საქმეებში ჩარევაზე ხელის აღების სანაცვლოდ. იმ შემთხვევაში, თუ სამხრეთ კავკასიაში სიტუაცია დაიძაბება, სავარაუდოდ, რუსეთის ფედერაცია პირველი იქნება, ვინც მის „დასაცავად“ ძალას გამოიყენებს. ხოლო საფრთხეების მომწიფების შემთხვევაში, არეულობა საშუალებას მისცემს მოიპოვოს კონტროლი სამხრეთ და ჩრდილოეთ კავკასიის

პ

MARIE ELIADZE MSc in Russian and East European Studies, 2012, University of Oxford

he chain of events that unfolded in the heart of Pankisi Gorge, have sparked displeasure of the local population towards the Georgian authorities owing

to the use of disproportional force that led to the loss of the life of 19-year-old Temirlan Machalikashvili. The law-enforcement bodies have defended their position through asserting that the deceased was associated with Akhmed Chataev, who has also been neutralized amid the special operations in Tbilisi. The discussion on either of the cases has produced questions rather than answers, with civil society indicating concerns over the uncertainty of the process intensively. Situation around the special operations developed vaguely, whereas the counter-arguments did nothing to fill the gaps in the whole discourse. This resulted into assessments that seek to prove that the shooting of Temirlan Machalikashvili was an inappropriate action especially because the residents of Pankisi are questioning the expediency of the operation. The issue of Pankisi Gorge started to dominate the public debates first in the 2000’s, when Georgia’s neighboring Russian Federation alleged that the district gave shelter to some persons affiliated with terrorism. Later, the United States started a train and equip program in Georgia, to ensure that the country was in a good shape for counter-terrorism operations. The program was a significant benchmark in US-Georgian relations and developed into a more robust support later on. However, the allegations evolved every now and whenever the Russian government desired to wreck Georgia’s efforts to ensure stability in the country. The above is explained by the fact that traditionally, the Russian understanding of security in its North Caucasus has been much dependent on the security to the south. However, the notion of “instability” is a rather different phenomenon according to its Russian interpretation – in fact, it derives from NATO enlargement, which explains her willingness to construct and maintain stability by herself, rather than give up the efforts of meddling in the internal affairs of sovereign countries. If the situation in the South Caucasus spins out of control, apparently the Russian Federation will be the first to come for its ‘defense.’ Moreover, if the threats ripen, the unrest will enable her to have an upper hand in the

DIPLOMAT 31

COMPREHENSIVE VIEW

მეტად რთულ და არაერთგვაროვან რეგიონებზე. ამგვარად, ეთნიკური დაძაბულობის ნებისმიერი საფრთხე საქართველოში მჭიდრო კავშირშია უფრო ფართო, რეგიონულ და გეოპოლიტიკურ ჭრილთან. აღსანიშნავია, რომ წარსულში საქართველო მოწოდებული იყო ჩრდილოეთ კავკასიაში სიტყვის თავისუფლების, როგორც დემოკრატიის არსებითი კომპონენტის, მხარდაჭერისთვის და ხელს უწყობდა იქ მცხოვრებ ხალხებთან კეთილმეზობლურ ურთიერთობებს. ქმედებები მოიცავდა რეგიონული დაფარვის მქონე პირველი რუსულენოვანი ტელევიზიის „პიკ“-ის გახსნას, რუსულენოვან მოსახლეობაში ინფორმაციის გავრცელებისა და ქართული კულტურის პოპულარიზაციის მიზნით. ასევე, საქართველო გახდა პირველი ქვეყანა, რომელმაც მე-19 საუკუნეში მეფის რუსეთის მიერ ჩერქეზების მასობრივი მკვლელობა და დეპორტაცია ჩრდილო-დასავლეთ კავკასიაში „გენოციდად“ აღიარა. საბოლოოდ, ტელევიზიის დახურვითა და ჩრდილოეთ კავკასიის პოლიტიკისგან ეტაპობრივი დისტანცირებით, საკითხი საქართველოს პოლიტიკური დღის წესრიგიდან მოიხსნა. ინციდენტი პანკისში საქართველოს უსაფრთხოების სისტემაში რეფორმების გატარების შესახებ გაკეთებულ განცხადებას მოჰყვა. რადგან თემირლან მაჩალიკაშვილის ოჯახი სასამართლოსთვის მიმართვას აპირებს, ცხადია, რეფორმა გარკვეული გამოწვევების წინაშე დადგება. აშკარაა ისიც, რომ დაძაბულობა ხეობაში საქართველოს შიდაპოლიტიკურ პროცესებზე დადებითად არ აისახება, რაც იმას ნიშნავს, რომ საჭიროა ზუსტი პოლიტიკის შემუშავება დაძაბული ვითარების განმუხტვისა და ხეობის მომავალი განვითარების ხელშესაწყობად. კავკასიური, მათ შორის ქისტი მოსახლეობის ტრადიციების კონტექსტში, შემთხვევა ადგილობრივ მოსახელობაში უდავოდ წყენას გამოიწვევს, რამაც შესაძლოა, სახელმწიფო ინსტიტუტების მიმართ მათი ნდობა შეასუსტოს. შესაბამისად, არსებობს გამოძიების გამჭვირვალედ წარმართვის აუცილებლობა, თავად საკითხი კი შესაძლოა უსაფრთხოების სისტემის რეფორმის გამოძახილად იქცეს. გასაგები მიზეზების გამო, რეფორმის პროცესი საზოგადოებისთვის ღია არ არის. მაგრამ არასაკმარისი ინფორმაცია გამოძიებას ეჭვის ქვეშ აყენებს, რაც შესაძლოა საფუძველი გახდეს შემდგომი ბრალდებებისთვის უსაფრთხოების ორგანოების საქმიანობის მიმართ. უსაფრთხოების სისტემის ჩაკეტილობა ბევრი ევროპული ქვეყნისთვის არის დამახასიათებელი, რაც დაკავშირებულია იმ სენსიტიურობასთან, რაც კლასიფიცირებული ინფორმაციის არსებობას ახლავს თან. ამის მიუხედავად, იმ შემთხვევაშიც კი, თუ სისტემის შიდა სტრუქტურაზე ან რეფორმის დეტალებზე ხელი ყველას ვერ მიუწვდება, გარკვეული სახის ინფორმაციის, განსაკუთრებით მისი სულისკვეთების და ხედვის გასაჯაროება, საზოგადოებრივ ცნობიერებას აამაღლებს და რეფორმის მიმართ ნდობას გაზრდის. ტერორიზმის საფრთხის რეალურობა მედიაში არასაკმარისად იქნა გაშუქებული. ISAF-ის მისიაში მონაწილეობის კვალდაკვალ, ქვეყანა მზად უნდა იყოს

32 DIPLOMAT

increasingly complex and heterogeneous regions of South and North Caucasus. Therefore, the underlying challenge of any inter-ethnic tension is too sensitive in Georgia, correlated with wider regional and geopolitical implications. In fact, Georgia was dedicated to promote freedom of speech, as one of the essential component of democracy in the North Caucasus that supported good neighborly relations with the people. The actions included the launch of the1st Russian-speaking television – PIK with regional coverage, to spread the news among the Russian-speaking population and likewise promote the Georgian culture. In addition, Georgia became the first country to recognize the 19th century massacre and deportations of Circassians by the Tsarist Russia in the northwest Caucasus as ‘genocide’. Consequently, with the shutdown of the TV channel and the gradual abandonment of the North Caucasus policy, the issue has apparently been detached from Georgia’s political agenda. The incident in Pankisi took place after the announcement of the reforms in the security sector of Georgia. Since the family of Temirlan Machalikashvili intends to appeal to the court, it is clear that the reform will be facing a number of challenges. It is true that the tension in the Gorge does not contribute to the internal political processes in Georgia, so the government should device a clear-cut policy for defusing the strained situation and support its development ahead. In the context of Caucasian traditions, including the Kist community, the case would obviously cause offense among the locals that may possibly lead to the decrease of trust towards the government institutions. Therefore, there is a growing need for the transparency of the investigation process that may act as a role model for the whole reform agenda in the security system. For the obvious reasons, the reform process is not open for the public. However, insufficient information on the subject concern puts the credibility of the investigation under risk, enflaming further accusations about the activities of law enforcement bodies. Characteristically, security systems are not open in many European countries, because of the sensitivity of classified information the structures possess. Yet, even if it were inappropriate to make headlines about the shape of the system, or the sensitive details of the reform, the availability of information on certain components, particularly the insight and vision, would promote the general public awareness and might lead to increased trust and lesser suspicion.

მოსალოდნელი სცენარისათვის. ამის მიუხედავად, კონტრტერორისტულ და ანტიტერორისტულ საქმიანობაზე ინფორმაციის სიმწირე ართულებს იმის შეფასებას, თუ რამდენად მზად არის საქართველოს მთავრობა არსებული საფრთხეებისა და გამოწვევების საპასუხოდ. ბოლოდროინდელმა მოვლენებმა, როგორც თბილისში, ისე პანკისში, და სიტუაციის გარშემო არსებულმა შეკითხვებმა, საზოგადოებას უფრო სისტემის შეცდომების განხილვისაკენ უბიძგა, ვიდრე მისი წარმატებული მხარის შეფასებისკენ. შესაბამისად, მიღებული შედეგი დიდი ყურადღებით უნდა იქნას შესწავლილი და საქართველოს კონტრტერორისტულ ტაქტიკაში - შესაბამისად გათვალისწინებული. რეალურად, საქართველოს მოსახლეობა გაურკვევლობაშია ტერორიზმის საფრთხეებთან დაკავშირებით; ჯერ კიდევ ბუნდოვანია, თუ რამდენად რეალურია ეს საფრთხე ქვეყნისთვის. მანამდე კი, პანკისში სიმშვიდე სასიცოცხლოდ მნიშნველოვანია. წლების განმავლობაში ეთნიკურად ქართველი და ეთნიკურად ქისტი მოსახლეობა თავიანთი ძმობით ამაყობდა, გამოირჩეოდა რა ურთიერთნდობით, პატივისცემითა და მეგობრობით. მომხდარმა ფაქტმა არავითარ შემთხვევაში არ უნდა შეაფერხოს გამორჩეულად კარგი თანაცხოვრება ეთნიკურად განსხვავებულ ხალხთა შორის. სწორედ ამიტომ, აუცილებელია გამოძიების პროცესის სამართლიანად და სარწმუნოდ წარმართვა, რათა ხელი შეეწყოს ეთნიკურად ქისტი მოსახლეობის კიდევ უფრო მეტ ინტეგრაციას და მათ მხარდაჭერას საქართველოს დემოკრატიზაციის პროცესში. პრობლემებზე ღიად საუბარი და საზოგადოების ჩართვა ამ პროცესში, ნაცვლად მისი ინტერესების ჩახშობისა, კიდევ უფრო გაზრდის სოციალურ პასუხისმგებლობას სიტუაციის სტაბილიზაციისათვის. ეს კი იმას ნიშნავს, რომ საუკუნეების განმავლობაში, ეთნიკური სხვადასხვაობის მიუხედავად ურთიერთობის კარგ ტრადიციას, რეგიონში გამოცოცხლება და მხარდაჭერა ესაჭიროება, რადგან საქართველოს არ აქვს იმის ფუფუნება, რომ თავის ეთნიკურ მრავალფეროვნებას გულგრილად მიუდგეს.

One thing that has been underestimated in the media is the measurement of the terrorism threat in Georgia. With its participation into ISAF mission, the country must be ready for possible scenarios. However, the lack of information on counter-terrorism and anti-terrorism capabilities makes it difficult to judge to what extent the Georgian Government is ready to address the threats and challenges. The recent developments in Tbilisi and Pankisi, and largely the questions around the subject, have invited the public to discuss the related pitfalls of the system, rather than its bright side. Hence, the consequences should be studied carefully and addressed adequately in Georgia’s counter-terrorism tactics. Yet, the Georgian society finds itself in uncertainty about the challenges of terrorism – indeed; the realistic nature of the threats are still questionable. Meanwhile, the calmness in Pankisi is vital. For years, the ethnic-Georgian and ethnic-Kist communities have been proud about their brotherhood, that is distinguished by reciprocal trust, respect and friendship. The recent incident must not in any way, derail the remarkably good inter-ethnic coexistence. Therefore, there is a need for reassurance, support and a fair investigation process to make the ethnic-Kist community ever more integrated and supportive of democratization processes in Georgia. Being open about problems and encouraging the society to contribute to the stabilization of the situation will only empower the social responsibility, rather than keeping it mute. Therefore, the age-old practice of good inter-ethnic relations in the region needs revitalization and support, as far as Georgia cannot afford a lukewarm position towards its ethnic diversity.

DIPLOMAT 33

GLOBAL AGENDA

მთავარი გზავნილები დავოსიდან THE SUMMARY OF THE DAVOS WORLD ECONOMIC FORUM

ლაშა ახალაია LASHA AKHALAIA იანვარს შვეიცარიის ზამთრის კურორტმა დავოსმა კიდევ ერთხელ უმასპინძლა მსოფლიო ეკონომიკურ ფორუმს. დავოსის 48-ე ფორუმი გამოირჩეოდა მონაწილეთა რეკორდული რაოდენობით, კერძოდ, სამიტს ესწრებოდა 3000 მონაწილე, მათ შორის 70 ქვეყნის ლიდერი, 38 საერთაშორისო ორგანიზაციის ხელმძღვანელი, 12 ნობელის პრემიის ლაურეატი. სამიტის ფარგლებში გაიმართა 400-მდე სესია სხვადასხვა თემაზე. მიუხედავად რეკორდული დასწრებისა შეიძლება ითქვას, რომ წლევანდელი ფორუმი არ გამოირჩეოდა საერთაშორისო უსაფრთხოებისა და მაღალი პოლიტიკის საკითხებზე კონსესუსების ძიებით, რაც ძირითადად განპირობებულია მიმდინარე საერთაშორისო პოლიტიკურ კრიზისებში მონაწილე სახელმწიფოთა მოუმზადებლობით წავიდნენ კომპრომისებზე. ფორუმის თემა იყო „საერთო

23-26

34 DIPLOMAT

n the 23-26 January, the Swiss Winter Resort, Davos, hosted the World Economic Forum. The 48th Davos forum was well-attended with a record number of 3000 participants, including 70 leaders, 38 Heads of International Organizations and 12 Nobel Prize laureates. During the summit, several sessions were held, on various topics. There were about 400 sessions in all. Regardless of the impressive attendance record, this year's Forum like most forums held before also focused on trying to reach a consensus on international security and high policy issues, and this is mainly due to lack of compromise by all parties involved in the current international political crisis. The theme of the forum was "Creating a Shared Future in a Fractured World," and the agenda of the event centered on

მომავლის შექმნა დაყოფილ მსოფლიოში“ და ღონისძიების დღის წესრიგი ძირითადად შევსებული იყო დაბალი პოლიტიკის საკითხებით: ეკონომიკური და სოციალური უთანასწორობა და მისი აღმოფხვრა, მეოთხე ინდუსტრიული რევოლუცია და ეკონომიკური პროგნოზები, ხელოვნური ინტელექტი და “BLOCKCHAIN” ინდუსტრია, ქალთა უფლებები, კლიმატის ცვლილება და განათლება. გახსნით ღონისძიებაზე მონაწილეებს მიმართა მსოფლიო ეკონომიკური ფორუმის დამფუძნებელმა და აღმასრულებელმა დირექტორმა კლაუს შვაბმა. მისი განცხადებით, მიუხედავად იმისა, რომ მსოფლიო ამოვიდა 10 წლის წინ დაწყებული ფინანსური და ეკონომიკური კრიზისიდან, კვლავ გამოწვევად რჩება ამ კრიზისებით გამოწვეული სოციალური შედეგების აღმოფხვრა. ამიტომაც საჭიროა მთავრობების, ბიზნესების და სამოქალაქო საზოგადოების თანამშრომლობა ამ გამოწვევასთან გასამკლავებლად. წლევანდელი ფორუმი აღინიშნა მონაწილე ქალების

low policy issues including: economic and social inequality and steps to eliminate it, the fourth industrial revolution and economic forecasts, Artificial Intelligence (AI) and the "blockchain" industry, women rights, climate change and education. The event was declared opened by the founder and executive director of the World Economic Forum, Klaus Schwab. According to him, despite the fact that the world has emerged from the financial and economic crisis that was prevalent 10 years ago, it is still a challenge to eradicate the social consequences that followed the crisis. He emphasized that cooperation between governments, business and civil society is needed to cope with this challenge. This year's forum remarkably had a growing number of women participants. For the first time in history, 21% of participants were women. The discussion on Women rights were dedicated to a special panel headed by IMF Director Christine Lagarde, Norwegian Prime Minister Erna Solberg and Nobel laureate Malala Yousafzai. Together, they addressed the participants and emphasized the importance of changing the education and economic order to eliminate violence against women. World leaders present at the Forum included: the US President Donald Trump, Prime Minister of India Narendra Modi, German Chancellor Angela Merkel, French President Emmanuel Macron, Prime Minister of the United Kingdom Theresa May, Canadian Prime Minister Justin Trudeau and Brazilian President Michel Temer. The President of the European Commission Jean-Claude Juncker, was not in attendance due to health reasons. In his address on the first day of the Summit, Narendra Modi, spoke about three threats to civilization. He identified the threats as climate change, terrorism and globalism. He pointed out that developed countries need to help developing countries with appropriate energy and efficient technologies for a joint, frontal response to climate change. Emmanuel Macron during his speech, announced that France was back at the European Policy Center and he mentioned that France's success is unimaginable without European success. According to his statement, Macron reaffirmed his support for the EU Reform Plan initiated last year, which implies further tight integration of Europe. Angela Merkel, in her speech remarked that 100 years have passed since the end of World War I and the world has not yet learned the lessons from history. In her opinion, the existing challenges can only be solved by cooperation and openness. As for Britain, following the success of the Brexit negotiations, the United Kingdom is going to hold negotiations DIPLOMAT 35

GLOBAL AGENDA

მზარდი რაოდენობით. ისტორიაში პირველად ფორუმში მონაწილეთა 21% იყო ქალი. ქალთა უფლებებს მიეძღვნა სპეციალური პანელი, რომელზედაც საერთაშორისო სავალუტო ფონდის დირექტორმა ქრისტინა ლაგარდმა, ნორვეგიის პრემიერმა ერნა სოლბერგმა და ნობელის პრემიის ლაურეატმა მალალა იუსაფზაიმ მონაწილეებს მიმართეს და ყურადღება გაამახვილეს ქალზე ძალადობის აღმოფხვრის მიზნით განათლების და ეკონომიკური წყობის შეცვლის მნიშვნელობაზე. ფორუმზე მსოფლიოს წამყვანი ქვეყნის ლიდერებიდან წარმოდგენილნი იყვნენ აშშ-ს პრეზიდენტი დონალდ ტრამპი, ინდოეთის პრემიერ-მინისტრი ნარენდრა მოდი, გერმანიის კანცლერი ანგელა მერკელი, საფრანგეთის პრეზიდენტი ემანუალ მაკრონი, გაერთიანებული სამეფოს პრემიერ-მინისტრი ტერეზა მეი, კანადის პრემიერ-მინისტრი ჯასტინ ტრიუდო და ბრაზილიის პრეზიდენტი მიშელ ტემერი. ფორუმს ავადმყოფობის გამო არ ესწრებოდა ევროკომისიის პრეზიდენტი ჟან კლოდ იუნკერი. სამიტის პირველ დღეს თავის მიმართვაში ნარენდრა მოდიმ ისაუბრა ცივილიზაციის სამ საფრთხეზე: კლიმატის ცვლილება, ტერორიზმი და გლობალიზაციის წინააღმდეგ ბრძოლა. მან აღნიშნა, რომ კლიმატის ცვლილებაზე ერთობლივი რეაგირებისთვის აუცილებელია განვითარებული ქვეყნები დაეხმარონ განვითარებად ქვეყნებს შესაბამისი ენერგოეფექტური ტექნოლოგიებით. ევროპელი ლიდერებიდან დიდი ყურადღება დაიმსახურა ემანუელ მაკრონის გამოსვლამ, რომელმაც განაცხადა, რომ საფრანგეთი დაბრუნდა ევროპული პოლიტიკის ცენტრში და საფრანგეთის წარმატება წარმოუდგენელია ევროპის წარმატების გარეშე. ამ განცხადებით მაკრონმა კიდევ ერთხელ დაადასტურა მხარდაჭერა მის მიერ გასულ წელს ინიცირებული ევროკავშირის რეფორმირების გეგმისადმი, რომელიც ევროპის კიდევ უფრო მჭიდრო ინტეგრაციას გულისხმობს. ანგელა მერკელმა თავის გამოსვლაში აღნიშნა, რომ 100 წელი გავიდა პირველი მსოფლიო ომის დამთავრებიდან და მსოფლიომ ჯერაც ვერ ისწავლა ისტორიის გაკვეთილები. მისი აზრით, არსებული გამოწვევების მოგვარება შეიძლება მხოლოდ თანამშრომლობითა და ღიაობით. რაც შეეხება ბრიტანეთს, BREXIT-ის მოლაპარაკებებში მიღწეული წარმატების კვალდაკვალ გაერთიანებული სამეფო აპირებს გამართოს მოლაპარაკებები ჩინეთთან თავისუფალი ვაჭრობის შესახებ შეთანხმების ხელმოსაწერად. პრემიერ-მინისტრმა ტერეზა მეიმ აღნიშნა, რომ გაერთიანებული სამეფო, მიუხედავად ევროკავშირიდან გამოსვლისა, რჩება გლობალური ვაჭრობის პრინციპების ერთგულად და აპირებს ორმხრივი შეთანხმებების მიღწევას მსოფლიოს ქვეყნებთან. ჯასტინ ტრიუდოს მიმართვა გამოირჩეოდა საკითხების ფართო სპექტრით. მან გააჟღერა, რომ კანადამ წყნარი ოკეანის თანამშრომლობის წევრ სხვა 10 ქვეყანასთან ერთად დაასრულა მოლაპარაკებები ახალ ყოვლისმომცველ სავაჭრო შეთანხმებაზე. აღნიშნული სავაჭრო ბლოკი აშშ-მ დონალდ ტრამპის პრეზიდენტობის პირველი დღეებიდანვე დატოვა. ტრიუდომ ასევე აღნიშნა, რომ ის შეეცდება დაარწმუნოს აშშ და მექსიკა იმაში, რომ ჩრდილოეთ ამერიკის თავისუფალი ვაჭრობის შეთანხმება (NAFTA) მომგებიანია სამივე ქვეყნისთვის. 36 DIPLOMAT

GLOBAL AGENDA

with China to sign a free trade agreement. The Prime Minister, Theresa May said that the United Kingdom, despite the withdrawal from the EU, remains committed to global trade principles and intends to reach bilateral agreements with the countries of the world. Justin Trudeau's appeal was quite different from many wide ranging issues. He said that Canada has completed negotiations with a new comprehensive trade agreement with other 10 countries in the Pacific. This trade block was left abandoned by Donald Trump from the first days of his Presidency. Trudeau also noted that he will try to convince the US and Mexico that the North American Free Trade Agreement (NAFTA) remains profitable for all three countries. The world's biggest focus on the last day of the forum was the visit of US President Donald Trump, which was somewhat unexpected, given that Trump confronts cooperation in economic blocs, global reaction to climate change, immigration and his economic vision "America First," in accordance with protectionism. For example, a few days before the Davos forum, the US decided to impose tariffs on imported washing machines and solar panels. Participants of the forum, including the executive director of the Alibaba Group, Jack Ma, accused Trump of breaking trade wars and hoped that the decision would be followed by a sanction from China, which is the largest exporter of solar panels. "America's first businessman", which was the title of the US president's speech, was balanced and mostly focused on economic issues against popular expectations at the Davos summit. Trump talked about the current tax reform and noted that the US is open for investments which will benefit them at the maximum. According to him, "America first" does not mean "America alone" and the United States supports free trade, but this trade should be fair. The US president did not talk about climate change and geopolitics. From the international community, he only touched the threat from North Korea and left behind China, India, Iran and Europe.

მსოფლიო მედიის ყველაზე დიდი ყურადღება ფორუმის ბოლო დღეს აშშ-ს პრეზიდენტის დონალდ ტრაპის ვიზიტმა მიიპყრო, რაც გარკვეულწილად მოულოდნელობაც იყო, თუ გავითვალისწინებთ, რომ ტრამპი უპირისპირდება ეკონომიკურ ბლოკებში თანამშრომლობას, კლიმატის ცვლილებასთან გლობალურ რეაგირებას, იმიგრაციას და მისი ეკონომიკური ხედვა „ამერიკა პირველ ადგილზე“ (AMERICA FIRST!) ხელს უწყობს პროტექციონიზმს. მაგალითად, დავოსის ფორუმამდე რამდენიმე დღით ადრე ტრამპის გადაწყვეტილებით აშშ-მ დააწესა ტარიფები სარეცხი მანქანების და მზის პანელების იმპორტზე. ფორუმის მონაწილეებმა, მათ შორის, ტექნოგიგანტის „ALIBABA GROUP”-ის აღმასრულებელმა დირექტორმა ჯეკ მამ, ტრამპი სავაჭრო ომების გაჩაღებაში დაადანაშაულეს და ივარაუდეს, რომ აღნიშნულ გადაწყვეტილებას მოჰყვება საპასუხო სანქცია ჩინეთის მხრიდან, რომელიც არის მზის პანელების უმსხვილესი ექსპორტიორი. ამერიკის პირველი ბიზნესმენი პრეზიდენტის გამოსვლა დავოსის სამიტზე არსებული მოლოდინების მიუხედავად დაბალანსებული იყო და ძირითადად ეკონომიკურ საკითხებს შეეხებოდა. ტრამპმა დეტალურად ისაუბრა მიმდინარე საგადასახადო რეფორმაზე და აღნიშნა, რომ აშშ ღიაა ინვესტიციებისთვის, რომელთა სარგებელიც იქნება მაქსიმალური. მისი განცხადებით „ამერიკა პირველ ადგილზე“ არ ნიშნავს „ამერიკა მარტო“ და აშშ მხარს უჭერს თავისუფალ ვაჭრობას, მაგრამ ეს ვაჭრობა უნდა იყოს სამართლიანი. აშშ-ს პრეზიდენტს თითქმის არ უსაუბრია კლიმატის ცვლილების და გეოპოლიტიკის საკითხებზე. საერთაშორისო საზოგადოებიდან ის მხოლოდ შეეხო ჩრდილოეთ კორეიდან მომავალ საფრთხეს და ყურადღების მიღმა დატოვა ჩინეთი, ინდოეთი, ირანი და ევროპაც კი. ფორუმის ფარგლებში საერთაშორისო სავალუტო ფონდმა გამოაქვეყნა გლობალური ზრდის განახლებული პროგნოზი 2018 და 2019 წლებისთვის, რომელიც დაკორექტირდა აშშ-ს საგადასახადო რეფორმის მოსალოდნელი პოზიტიური შედეგების შესაბამისად. პროგნოზის მიხედვით პლანეტის ეკონომიკა 3.9%-ით გაიზრდება, 0.2%-ით მეტით, ვიდრე ეს იყო გათვალისწინებული წინა პროგნოზით. 2018 წელს ინდოეთი დარჩება მსოფლიოს ყველაზე სწრაფად მზარდ ეკონომიკად (7.4%). ასევე ფორუმზე გაიმართა გლობალურ სიღარიბესთან მებრძოლი ორგანიზაციის OXFAM INTERNATIONAL-ის კვლევის პრეზენტაცია, რომლის მიხედვით 2017 წელს მსოფლიოს მიერ წარმოებული ეკონომიკური სარგებლის 82% გადანაწილდა მსოფლიო მოსახლეობის 1%-ში, როცა 3.7 მილიარდ ადამიანის ეკონომიკური მდგომარეობა არ გაუმჯობესებულა. ნორვეგია დასახელდა პირველ ადგილზე მდიდარ და ღარიბ მოსახლეობას შორის არსებული მინიმალური ეკონომიკური უთანასწორობის თვალსაზრისით. ფორუმს არ ჩაუვლია ანტიგლობალისტების პროტესტისა და აქციების გარეშე. აქტივისტების ერთმა ჯგუფმა ფორუმის მიმდინარეობის ადგილთან ახლოს კლდეზე 60 მეტრიანი ბანერი დაკიდეს, რითაც მათ გააპროტესტეს დონალდ ტრამპის ვიზიტი შვეიცარიაში. დავოსის ფორუმში მონაწილება მიიღო საქართველოს დელეგაციამ საქართველოს პრემიერ-მინისტრის გიორგი კვირიკაშვილის ხელმძღვანელობით. პრემიერმა ორმხრივი

Within the framework of the forum, the International Monetary Fund (IMF), published a revised global growth forecast for 2018 and 2019, where the forecast was adjusted according to the expected positive results of the US tax reform. According to the forecast, the planet's economy will grow by 3.9%, with 0.2% more than previously predicted. In 2018, India will remain the world's fastest growing economy at 7.4%. The forum also hosted the Oxfam International survey of global warfare, which showed that in 2017, 82% of the world's economic benefits came from 1% of the world's population, while 3.7 billion people did not witness any improvement. Norway was named in first place, in terms of economic inequality between rich and poor. The forum did not finish without anti-lobbyist protests and rallies. A group of activists displayed a 60-meter banner on a rock near the site of the forum, condemning Donald Trump's visit to Switzerland. The Georgian delegation headed by the Prime Minister of Georgia Giorgi Kvirikashvili, also participated in the Davos Forum. The Prime Minister held bilateral meetings with the representatives of companies interested in setting up within the Georgian market. Examples of such companies are "Wipro," an American company in the field of technological services, American company "Hill Wood," the international trade firm "Lulu Group," and JSW Group representatives. At the meeting with the Vice-President of the European Commission, Marosh Shevchovich, the sides discussed regional projects in the field of energy and the steps taken after joining the Energy Union of Georgia. Meetings were also held with President Ilham Aliyev and Prime Minister Safar Isakov of Kyrgyzstan. During the Davos Summit, a meeting was titled - Strategic Outlook - Eurasia, dedicated to the situation in the region, achievements and challenges, with Giorgi Kvirikashvili, Ilham

DIPLOMAT 37

GLOBAL AGENDA

შეხვედრები გამართა საქართველოს ბაზარზე შემოსვლით დაინტერესებული კომპანიების წარმომადგენლებთან, კერძოდ, ტექნოლოგიური მომსახურების სფეროში მომუშავე ინდური კომპანია “WIPRO”-ს წარმომადგენელთან, ამერიკული კომპანია „HILLWOOD“-ის, ვაჭრობის სფეროს საერთაშორისო კომპანიის „LULU GROUP“-ის და მძიმე წარმოების კომპანიის “JSW GROUP” წარმომადგენლებთან. ევროკომისიის ვიცე-პრეზიდენტ მაროშ შევჩოვიჩთან შეხვედრაზე მხარეებმა ისაუბრეს ენერგეტიკის სფეროში რეგიონულ პროექტებზე და საქართველოს ენერგო გაერთიანებაში გაწევრიანების შემდეგ გადასადგმელ ნაბიჯებზე. ასევე გაიმართა შეხვედრები პრეზიდენტ ილჰამ ალიევთან და ყირგიზეთის პრემიერ-მინისტრთან საფარ ისაკოვთან. გიორგი კვირიკაშვილის, ილჰამ ალიევის და ყაზახეთის ვიცე-პრემიერის ელბოლათ დოსაევის მონაწილეობით დავოსის სამიტზე გაიმართა სესია სახელწოდებით სტრატეგიული შეფასება - ევრაზია, რომელიც მიეძღვნა რეგიონში არსებულ ვითარებას, მიღწევებს და გამოწვევებს. სესიის ფარგლებში საქართველოს პრემიერმა ისაუბრა რუსეთიდან მომავალ საფრთხეებზე, არსებულ ურთიერთობებზე და სამომავლო გეგმებზე. პრემიერმა კიდევ ერთხელ დააფიქსირა ყველა კონფლიქტის მშვიდობიანი გადაწყვეტის განზრახულობა. პრემიერმა აღნიშნა, რომ გრძელვადიან პერსპექტივაში საქართველო თვლის, რომ ის არის ევროკავშირის სრულფასოვანი წევრი, რისთვისაც მიმდინარეობს ევროკავშირის ნორმებთან ეტაპობრივი დაახლოება. გიორგი კვირიკაშვილმა ასევე ისაუბრა განხორციელებულ ეკონომიკურ და სოციალურ რეფორმებზე პროფესიული განათლების გაუმჯობესების, კორუფციასთან ბრძოლის, ღია მმართველობის ხელშეწყობის, ერთი ფანჯრის პრინციპის დანერგვის და ბიზნესის მხარდაჭერის მიმართულებით. მან ასევე მონაწილეთა ყურადღება გაამახვილა საერთაშორისო რეიტინგებში საქართველოს პოზიციის გაუმჯობესებაზე. შვეიცარიაში ვიზიტის ფარგლებში პრემიერ-მინისტრმა შეხვედრა გამართა საერთაშორისო ოლიმპიური კომიტეტის პრეზიდენტთან თომას ბახთან, რომელზედაც პრემიერმა დეტალურად გააცნო საქართველოს ზამთრის კურორტების პოტენციალი და ისაუბრა იმ შედეგების შესახებ, რომლებსაც ქვეყანამ ბოლო პერიოდის განმავლობაში მიაღწია. შეხვედრისას აღინიშნა, რომ საქართველოს მიზანია, დაახლოებით 2030 წლისთვის ოლიმპიური თამაშების მასპინძლობა. გადაწყდა, რომ საერთაშორისო ოლიმპიური კომიტეტი საქართველოში ექსპერტებისა და მრჩევლების სპეციალურ ჯგუფს გამოაგზავნის, რომელიც მთის კურორტების განვითარების მდგომარეობას და სამომავლო პერსპექტივებს შეისწავლის. საერთაშორისო ზამთრის შეჯიბრების კუთხით უნდა აღინიშნოს ის ძალისხმევა, რაც საქართველომ გამოიჩინა ფრისტაილის მსოფლიო ჩემპიონატის მასპინძლის სტატუსის მოსაპოვებლად. 2017 წლის თებერვალში, გიორგი კვირიკაშვილი შვეიცარიაში ქალაქ სანტ-მორიცში დაესწრო სამთო-სათხილამურო სპორტში 44-ე მსოფლიო ჩემპიონატს და საერთაშორისო სათხილამურო ფედერაციის (FIS) პრეზიდენტს შეხვდა. აპრილში, თბილისმა პირველად საერთაშორისო ზამთრის კურორტების მსოფლიო კონგრესს უმასპინძლა, ხოლო ივლისში საქართველოს ეწვია FIS38 DIPLOMAT

GLOBAL AGENDA

Aliyev and Erbolat Dossaev, Deputy Prime Minister of the Republic of Kazakhstan in attendance. In the frames of the session, the Prime Minister talked about the threats coming from Russia, existing relations and future plans. The Prime Minister reiterated the intention to peaceful resolve all conflicts. The Prime Minister said that in the long term, Georgia thinks that she will be a full member of the European Union, with the gradual approximation of the EU norms underway. Giorgi Kvirikashvili, also talked about implemented economic and social reforms, improved vocational education, fighting corruption, promotion of open governance, implementation of one window principle and business support. He also emphasized the importance of Georgia's position in international ratings. Within the framework of his visit to Switzerland, the Prime Minister met with Thomas Bach, President of the International Olympic Committee. The Prime Minister introduced the potential of Georgia's winter resorts and spoke about the visible and tangible milestones that the country has reached from the last period. At the meeting, it was noted that Georgia's goal is to host the Olympic Games. It was decided that the International Olympic Committee will send a special team of experts and advisors in Georgia, to study the state of the mountain resorts and the future prospects. In the context of the international winter competition, it should be noted that Georgia has presented a bid before the Freestyle World Championship and won hosting rights. In February 2017, Giorgi Kvirikashvili met the 44th World Championship and President of the International Ski Federation (FIS) Gian-Franco Kasper, in St. Moritz. In April, Tbilisi hosted the World Congress at the World Winter Resort

ის გენერალური მდივანი. საქართველოს მთავრობამ 2017 წელს წარადგინა ბაკურიანის კანდიდატურა 2023 წელს ფრისტაილში მსოფლიო ჩემპიონატის სამასპინძლოდ. ბაკურიანის მთავარი კონკურენტი ფინეთის ცნობილი სამთო კურორტი რუკაა, რომელმაც 2005 წელს უკვე ერთხელ უმასპინძლა მსოფლიო ჩემპიონატს. საბოლოო გადაწყვეტილებას საერთაშორისო სათხილამურო ფედერაცია, 2018 წლის მაისში დაგეგმილ კონგრესზე მიიღებს. საქართველოს ისტორიაში პირველად 2006 წელს საქართველომ მსოფლიო ოლიმპიურ კომიტეტს წარუდგინა განაცხადი 2014 წლის ზამთრის ოლიმპიადის თბილისსა და ბორჯომში მასპინძლობისთვის. პროექტის მიხედვით ბორჯომში უნდა გამართულიყო გარე შეჯიბრებები (ალპური თხილამურობა, ბიატლონი, ბობსლეი, ფრისტაილი, სნოუბორდინგი და სხვა), ხოლო თბილისს უნდა ემასპინძლა შიდა დისციპლინებისთვის (კერლინგი, ფიგურული სრიალი, ყინულის ჰოკეი და ა.შ). ოლიმპიადის გახსნითი ღონისძიება კი უნდა ჩატარებულიყო ბაკურიანში. ბორჯომ-თბილისის კონკურენტები სოჭი, ზალცბურგი, ალმა-ათა, ფიონგჩანგი და სოფია იყვნენ. გაუმართავი ინფრასტრუქტურის გამო ქართული განაცხადი კანდიდატების შერჩევის პირველივე ეტაპზევე გამოეთიშა. ბორჯომმა შეფასების 11 კატეგორიიდან მხოლოდ ერთი დააკმაყოფილა. საბოლოოდ კი გადაწყდა, რომ ოლიმპიადას სოჭი უმასპინძლებდა. ფაქტია, რომ 2006 წელს საქართველო არ იყო მზად ორგანიზება გაეწია მსგავსი სიდიდის საერთაშორისო ღონისძიებისთვის და ზამთრის სპორტიც ნაკლებად იყო განვითარებული. თუმცა განაცხადის წარდგენა ნაწილობრივ გამართლებული იყო საერთაშორისო სპორტული საზოგადოების ყურადღების მისაქცევად და ინვესტიციების მოსაზიდად. ზამთრის ოლიმპიადის კანდიდატი ლოკაციები ფასდება შემდეგი კრიტერიუმებით: სათამაშო კონცეფციები და შეჯიბრების ადგილები; ოლიმპიური სოფლების მოწყობის შესაძლებლობები; საერთაშორისო მაუწყებლობის ცენტრები; სპორტული გამოცდილებები; გარემო და მეტეოროლოგიური პირობები; საცხოვრებელი პირობები; ტრანსპორტის ინფრასტრუქტურა; დოპინგის კონტროლი; უსაფრთხოება; ტელეკომუნიკაციები; ენერგეტიკა; სამართლებრივი ზომები და საბაჟო რეჟიმები; სამთავრობო მხარდაჭერა და საზოგადოების აზრი; ფინანსები და მარკეტინგი. საქართველოში დღეისათვის ზამთრის ექვსი კურორტი ფუნქციონირებს: გუდაური (2196მ), ბაკურიანი (1700მ) გოდერძი (2000მ), თეთნულდი (2200მ), ჰაწვალი (2500მ) და ბახმარო (2050მ). 2006 წელთან შედარებით ზამთრის კურორტების ტურისტული ინფრასტრუქტურა მნიშვნელოვნად გაუმჯობესდა. შესაბამისი შეფასება არ ჩატარებულა, თუმცა ნაკლებ სავარაუდოა, რომ საქართველომ საერთაშორისო ოლიმპიური კომიტეტის ყველა კრიტერიუმი დააკმაყოფილოს 2030 წლის ზამთრის ოლიმპიადის მასპინძლობისთვის. ასევე გასათვალისწინებელია თუ ვინ იქნება საქართველოს კონკურენტი. საერთაშორისო ოლიმპიური კომიტეტის ექსპერტთა მისია არსებული მდგომარეობის შეფასებისა და სამომავლო ქმედებების განსაზღვრის მიზნით მნიშვნელოვანი იქნება. შესაბამისად საქართველოს მთავრობამ უნდა გააგრძელოს მიზანმიმართული პოლიტიკა ქვეყანაში ზამთრის ტურიზმის განვითარებისა და ზამთრის კურორტების პოპულარიზაციისთვის.

for the first time, and in July, the FIS Secretary General visited Georgia. In 2017, the Government of Georgia nominated Bakuriani to host the World Championship in Freestyle for the year 2023. The main rival of Bakuriani is the famous mountain resort of Finland, which hosted the World Championship in 2005. The final decision will be reached by the International Ski Federation Congress, scheduled for May 2018. For the first time, since 2006, Georgia submitted an application to the World Olympic Committee to host the 2014 Winter Olympics in Tbilisi and Borjomi. According to the projections, outdoor competitions (alpine skiing, biathlon, bob, freestyle, etc.,) would be held in Borjomi and Tbilisi would host indoor sports such as (figure skating, ice hockey, etc.). The opening of the Olympics was to be held in Bakuriani. Borjomi-Tbilisi competitors were Sochi, Salzburg, Alma-Ata, Pyeongchang and Sophia. Due to faulty infrastructures, the Georgian application was dropped at the very first stage of the selection process. Borjomi satisfied only one of the 11 categories of assessment. Finally it was decided that Social should host the Olympics. The fact is that in 2006, Georgia was not ready for the international event and winter sports were less developed. However, the submission was partially justified to attract the attention of international sports community and to attract investments. Candidates for the Winter Olympics are reviewed by the following criteria: gaming concepts and places of competition; Possibilities for arranging Olympic villages; International Broadcasting Centers; Sports experience; Environmental and meteorological conditions; living conditions; Transport infrastructure; Doping control safety; Telecommunications; Power engineering; Legal measures and customs regimes; Government support and public opinion; Finance and Marketing. Six winter resorts are currently functional in Georgia: Gudauri (2196m), Bakuriani (1700m), Goderdzi (2000 m), Tetnuldi (2200m), Hatsvali (2500m) and Bakhmaro (2050m). Compared to 2006, the winter resorts tourism infrastructure has also improved significantly. The relevant assessment has not been conducted, however, it is less likely that Georgia will meet all the criteria set by the International Olympic Committee to host the 2030 Winter Olympics. Likely competitors for the hosting rights should also be considered. Experts mission of the International Olympic Committee will be important for assessing the current situation and determining future actions. Consequently, the Government of Georgia should continue to pursue the policy of promoting winter tourism development and winter resorts in the country.

DIPLOMAT 39

FOREIGN POLICY

40 DIPLOMAT 36 DIPLOMAT

DIPLOMAT 41

BUSINESS NETWORK

პოლონურ-ქართული სავაჭრო-სამრეწველო პალატა საქმიანობა და სამომავლო გეგმები

Activities and Future plans ნათია გამყრელიძე

NATIA GAMKRELIDZE

018 წლის იანვარში, საქართველოში პირველად, ქართულ-პოლონური სავაჭრო და ეკონომიკური პალატა დაარსდა. პალატის შემნაში 20-მა, სხვადსხვა სექტორში მოღვაწე პოლონურმა და ქართულმა ორგანიზაციამ მიიღო მონაწილეობა. პროცესში ჩართული იყო პოლონეთის საელჩო საქართველოში, ისევე როგორც საქართველოს საელჩო პოლონეთში. სავაჭრო პალატის მომავალ გეგმბებსა და საქმიანობაზე მის პრეზიდენტს, სტანისლავ რაჟნივსკის ვესაუბრეთ.

n January, 2018, for the first time in Georgia, the Polish-Georgian Chamber of Commerce and Economy was created. 20 Polish and Georgian organizations in various sectors participated in the creation of the Chamber. The Polish Embassy in Georgia was also involved in the processes, as well as the Embassy of Georgia in Poland. We talked to the president of the Board Stanisław Raźniewski about future plans and activities of the chamber.

საიდან გაგიჩნდათ პოლონურ-ქართული სავაჭროსამრეწველო პალატის დაარსების იდეა? პოლონურ-ქართული სავაჭრო-სამრეწველო პალატის შექმნა გამოწვეული იყო იმ მისწაფებით, რაც პოლონელებს აქვთ საქართველოს მიმართ და ასევე ორ ქვეყანას შორის საერთო ეკონომიკური და კულტურული ურთიერთობების გაღრმავების სურვილით. ძალიან კარგი ისტორიული, პოლიტიკური და ეკონომიკური ურთიერთობები, რომელიც საქართველოსა და პოლონეთს აკავშირებს - იყო მთავარი ელემენტი, რომელმაც პალატის დაარსების პროცესს ხელი შეუწყო. ბოლო წლებში ჩვენს ქვეყნებს შორის თანამშრომლობის მასშტაბების სწრაფმა ზრდამ, პალატის შექმნის პროცესისათვის კარგი პლატფორმა შექმნა. საქართველო-პოლონეთის დიპლომატიური ურთიე რთობების აღდგენიდან 25 წლისთავის გათვალისწინებით, ჩვენ ვთქვით, რომ ეს არის საუკეთესო დრო მთელი პროცესის და საიუბილეო წლის აღსანიშნავად. ბატონ მარცინ რუტოვიჩთან, როგორც სავაჭრო პალატის ვიცე-პრეზინდენტთან და პოლონურ-ქართული კომპანია PR CONSULTING-ის მფლობელებთან ერთად ვიყავით ამ პროცესის ინიციატორი. PR CONSULTING -ი არის კომპანია, რომელიც აქტიურად ოპერირებს პოლონურ და ქართულ ბაზარზე. რა არის ახლად დაარსებული პოლონურ-ქართული სავაჭრო-სამრეწველო პალატის მთავარი მისია? ჩვენი პარტნიორებისათვის, წევრი კომპანიებისათვის გვინდა ვიყოთ ორგანიზაცია, რომელიც დინამიურად და ეფექტურად ახორციელებს იმ იდეას, რომელიც პოლონურ და ქართულ საწარმოთა პოტენციალის გაზრდას უწყობს ხელს. ჩვენი ძირითადი საქმიანობა ეფუძნება ქართული

How did you come up with the idea of creating PolishGeorgian Chamber of Industry and Commerce? The Polish-Georgian Chamber of Industry and Commerce was created by the passion of the Poles to Georgia and works for the development of mutual economic and cultural relations. Very good historical, political and economic relations between Poland and Georgia were key elements motivating the process of establishing the chamber. The rapid increase in the scale and scope of cooperation in recent years between our countries has created a very good platform for the process of establishing a Chamber. Bearing in mind 25th anniversary of the restoration of Georgia-Poland diplomatic relations, we have stated that this will be the best time to conduct the entire process and celebrate this anniversary. Together with Mr. Marcin Rutowicz vice-president of the chamber as the owners of Polish-Georgian company RR Consulting we were initiators of the process. RR Consulting is a company actively operating on the Polish and Georgian market. What is the mission of the newly established PolishGeorgian Chamber of Industry and Commerce? For our partners, member companies we want to be an entity that dynamically and effectively implements the assumptions in the framework of the main idea that is increasing the potential of Polish and Georgian enterprises. Our

42 DIPLOMAT

და პოლონური კომპანიებისა და პარტნიორების ფართოდ განსაზღვრული ბიზნესსაჭიროებების რეალიზებას. ჩვენ გვინდა ვიყოთ ორგანიზაცია, რომელიც სრულყოფს საელ ჩოების ან სამთავრობო ინსტიტუტების აქტიურ ოპერაციებს, როგორც უკვე არსებული, ინსტიტუციური სტრუქტურის ნაწილი. დინამიკური ცვლილებების ეპოქაში, რომელიც კიდევ ერთ ინდუსტრიულ რევოლუციად არის მონათლული (ECONOMY 4.0) პალატის მიერ მიღებული მოდელისა და ბიზნეს კულტურის გათვალისწინებით, ჩვენ გვინდა ვიყოთ პარტნიორი, რომელსაც პოლონური და ქართული კომპანიები და ინსტიტუტები დაეყრდნობიან. გყავთ თუ არა უკვე წევრები? პალატა შეიქმნა მეწარმეთა მონაწილეობით. ორგანიზაციის შექმნის ოფიციალური პროცედურა ითვალისწინებდა დამფუძნებელი წევრების რაოდენობას - არანაკლებ 20 კომპანიისა. კანონიერი მოთხოვნა იყო, რომ კომპანიები ყოფილიყვნენ როგორც პოლონური, ისე ქართული წარმომავლობის. კარგი ნიშანია, რომ ჩვენმა ინიციატივამ დიდი ინტერესი გამოიწვია. მომდევნო 2-3 თვის განმავლობაში ეს რიცხვი რამდენჯერმე უნდა გაიზარდოს. რა სარგებელს იღებენ ისინი მონაწილეობით? რა უპირატესობებია მოსალოდნელი ახლად შემოერთებული კომპანიებისა და ინსტიტუტების მხრიდან? ჩვენი მსოფლმხედველობისათვის დამახასიათებელია, რომ ყოველთვის განვიხილავთ პარტიორებთან ერთად, ღირებულებათა პრიზმიდან, თუ რა შედეგი შეიძლება მოჰყვეს ჩვენს თანამშომლობას. წევრი კომპანიის ან ჩვენი პარტნიორის ბიზნეს მოდელის გათვალისწინებით, ჩვენ ვიყენებთ მოცულობით რესურსებს, რომლებიც შეესაბამება კონკრეტული მიზნის განხორციელებისათვის საჭირო გადაწყვეტილებების გათვლას - დაგეგმილი შედეგის მისაღწევად. ყველა საქმიანობას ვახორციელებთ ჩვენს მდიდარ გამოც დილებაზე, ცოდნასა და ბიზნეს კულტურაზე დაყრდნობით, ასევე კონტაქტებით, რომელიც გვაქვს პოლონეთსა და საქართველოში. ჩვენი სერვისები პალატის ერთ-ერთი მთავარი ამოცანაა პოლონური კომპანიების მოცულობის გაფართოება ქართულ ბაზარზე, პოლონური პროდუქციისა და მომსახურების პოპულარიზაცია და პირიქით, ქართული პროდუქციის - პოლონეთში. რამდენიმე მნიშვნელოვანი სარგებელი, რასაც წევრი კომპანიები იღებენ: • ქართულ ან პოლონურ ბაზარზე კომპანიის გაფართოებისათვის მხარდაჭერა • საქართველოსა და პოლონეთში კომპანიის პო პულარიზაციისათვის ეფექტური სარეკლამო კავშირების მოპოვება • პალატის პარტნიორებთან, სახელმწიფო ხელის უფლებისა და ადგილობრივი ხელისუფლების წარ მომადგენლებთან შეხვედრების შესაძლებლობა პოლონეთსა და საქართველოში. • პირდაპირი კონტაქტი კომპანიებთან - პალატის წევრებთან საქართველოსა და პოლონეთში. • კანონმდებლობასა და გადასახადებთან დაკავშირებით მხარდაჭერა პოლონეთსა და საქართველოში • საქართველოსა და პოლონეთში მიმზიდველი ტრენდების ყოველთვიური ჩამონათვალი • ტექნოლოგიებზე ხელმისაწვდომობა, რომლებიც

primary activity will be based on a realization of widely defined business needs of companies and partners both in Georgia and Poland. We want to be an entity that can complement the active operations of embassies or government institutions as part of the already existing institutional structure. In the era of dynamic changes defined as another industrial revolution (Economy 4.0) due to the model and business culture adopted by the chamber, we want to be a partner which Polish and Georgian companies and institutions can rely on. Have you already received some members? The chamber is created for and with the participation of entrepreneurs. The key element for creating a chamber under the official procedure was to collect the necessary number of founding members in the amount of 20 companies. It was a legal requirement that companies should come from both Poland and Georgia. What is a good signal we note a lot of interest in our initiative. In the next 2-3 months this number should increase several times. What benefits do they get by membership? What advantages can be expected from newly entering companies or institutions? What is characteristic in our philosophy we always discuss with our partners through the prism of the value that will be generated as a result of cooperation. Having in mind the business model of the member company or our partner, we adjust the scope of resources appropriate for the implementation of the scalable solutions calculated for a specific purpose – planned result. We implement all activities based on our good experience, knowledge of business culture and our contacts in Poland and Georgia. About our services One of the main objectives of the Chamber is the organization of foreign expansion of Polish companies to the Georgian market and promotion of Polish products and services on foreign markets as well as Georgian ones in Poland. The benefits of membership include among other things the following ones: • support to start company's expansion into Georgia or Poland, • gaining an effective promotion channel for company in Georgia and Poland, • possibility of meetings with partners of the chamber ,representatives of state authorities and local governments in Poland and Georgia, • direct contact with companies - members of the Chamber in Georgia and Poland • legal and tax support both in Poland and Georgia • monthly list of attractive tenders in Georgia and Poland • Access to technologies that facilitate your business, including: free access to dedicated CRM system a free profile on our business portal. www.rrtrade.eu • opportunity to participate in business, cultural and integration events in Georgia and Poland DIPLOMAT 43

BUSINESS NETWORK

სტანისლავ რაჟნივსკი - საბჭოს თავჯდომარე/ პოლონურ-ქართული სავაჭრო-სამრეწველო პალატის დამაარსებელი, PR CONSULTING LLC COMPANY -ის დამაარსებელი, რომლის ოფისები მდებარეობს თბილისსა და ვროცლავში (ქვემო სილეზიის რაიონი - პოლონეთი) Stanisław Raźniewski - President of the Board / Founder of Polish Georgian Chamber of Industry and Commerce Founder of RR Consulting LLC Company with its office in Tbilisi Georgia and Wroclaw (Lower Silesia District – Poland )

•

ხელს უწყობენ თქვენს ბიზნესს, მათ შორის: უფასო წვდომა CRM სისტემაზე, და უფასო პროფილის შექმნა ჩვენს ბიზნესპორტალზე. WWW.RRTRADE.EU საქართველოსა და პოლონეთში ბიზნეს, კულტურულ და ინტეგრაციის პროცესებში მონაწილეობის შესა ძლებლობა

თითოეულ კომპანიასთან პირისპირ შეხვედრისას ხო რციელდება თანამშრომლობის დეტალებსა და საკო ნსულტაციო მომსახურებაზე შეთანხმება. ჩვენი თბილისის ოფისი, ბატონი მარცინ რუტოვიჩის ხელმძღვანელობით, რომელიც საქართველოში ცხოვრობს, კვირის განმავლობაში, სამუშაო დღეებში ყოველთვის ღიაა. როგორ დაახასიათებთ პოლონეთს ბიზნესის კეთების მხრივ? პოლონეთი 90-იანი წლების დასაწყისიდან სტაბილურად და სწრაფად ვითარდება. პოლონური ბიზნესგარემო მართლაც მიმზიდველია. პირდაპირი უცხოური ინვესტიციების რაოდენობამ პოლონეთში 2017 წელს 12.89 მილიარდი ევრო შეადგინა, რომლის მიხედვითაც პოლონეთი მეორე ადგილზეა ევროკავშირის წევრ სახელმწიფოებს შორის. გასულ წელს ასევე დამატებით 86, 743 ახალი სამუშაო ადგილი შეიქმნა, ამ მაჩვენებლით კი პოლონეთი პირველ ადგილზეა ევროკავშირში. უმუშევრობის მაჩვენებელი 6.6%ს შეადგენდა. პოლონეთის ეკონომიკია მრავალფეროვანია. ბევრი კომპანია შეიქმნა მრეწველობის, სოფლის მეურნეობისა და მომსახურების სექტორში. მარტივია პარტნიორების პოვნა თანამშრომლობის მიზნით საკვების წარმოების, სამშენებლო, საავტომობილო, საავიაციო, ფინანსურ და სხვა სფეროში. პოლონური წარმოშობის პროდუქცია და მომსახურება გამოირჩევა მაღალი ხარისხითა და მისაღები ფასით. პოლონელი ხალხი შრომისმოყვარე და კარგად 44 DIPLOMAT

Detailed terms of cooperation and our advisory services are carried out directly during the meeting with each company in Poland or Georgia . Our Tbilisi office managed by Mr. Marcin Rutowicz who live in Georgia is open 5 days a week . How do you describe Poland with regard to doing business? Poland, since early 90‘is developing stabile and very fast. Polish business environment is really attractive. Foreign direct investments to Poland in 2017 amounted to EUR 12.89 billion, which puts Poland on the second place among all EU countries. In addition, 86,743 new jobs were created in 2017, which place Poland in first place of the EU countries. The unemployment rate was 6, 6%. Economy of Poland is diversified. Many companies from sector of manufacturing, services and agriculture have been created. There is always easy to find partners to cooperate with, in food processing, construction, automotive, aviation, finances, as well in other business divisions. Polish products and services are well known because of high quality at competitive price. Polish people are hard-working and well educated. Typical for polish employees are their professionalism, motivation, ambition, as well as unique initiative and creativity. Poland is the 6th biggest country in European Union, with almost 40 mln inhabitants, the biggest in Central-Eastern Europe. Poland proudly represents macroeconomic stability. According to the Central Statistical Office of Poland, in 2017 the Polish economic growth rate was 4.6 % which was one of the best results in Europe. Further economic growth is planned for 2018. What kind of activities do you plan to carry in Poland and in Georgia? In the first period of 2018, we plan to focus on the further development of our structures and expert facilities. We plan to confirm and establish cooperation with key institutional partners. However our main priority will be marketing activities and building a strong brand of the chamber among entrepreneurs. We are glad that in this aspect we can count on help of Embassy of the Republic of Poland in Tbilisi and the Embassy of Georgia in Warsaw. From 4th to 7th April, we are planning a business mission to Tbilisi and Batumi together with our partners from the Lower Silesia province. In terms of culture, we are planning an event in Tbilisi related to the celebration of the 100th anniversary of regaining independence by Poland. What are your forecast on Polish-Georgian trade turnover and how your chamber will contribute to its increase? As leader of liberal economic reforms Georgia is important partner forPoland in the South Caucasus region. Poland is the 6th biggest country in European Union, with almost 40 mln. inhabitants. Poland can be just the beginning of expanding business activity on all Europe for Georgian companies and

განათლებულია. პოლონელი დასაქმებულებისათვის დამახასიათებელია პროფესიონალიზმი, მოტივაცია, ამბიცია, ასევე ინიციატივიანობა საქმის კეთებისას და კრეატიულობა. პოლონეთი სიდიდით მე-6 ქვეყანაა ევროკავშირში, მოსახლეობა დაახლოებით 40 მილიონს შეადგენს, რაც ყველაზე დიდი მაჩვენებელია ცენტრალურ-აღმოსავლეთ ევროპაში. პოლონეთი მყარად ინარჩუნებს მაკროეკონომიკურ სტაბილურობას. პოლონეთის ცენტრალური სტატისტიკური ოფისის მიხედვით, 2017 წელს პოლონეთის ეკონომიკურმა ზრდამ 4.6% შეადგინა, რაც ევროპაში ერთ-ერთი საუკეთესო მაჩვენებელია. კიდევ უფრო დიდი ეკონომიკური ზრდაა მოსალოდნელი 2018 წელს. რა სახის საქმიანობას გეგმავთ პოლონეთსა და საქართველოში? 2018 წლის დასაწყისში ვგეგმავთ ყურადღება გავამახვილოთ ჩვენი სტრუქტურული და საექსპერტო მიმართულებით განვითარებაზე. გვსურს დავამყაროთ ურთიერთთანამშრომლობა მთავარ ინსტიტუციონალურ პარტნიორებთან. თუმცა ჩვენი მთავარი პრიორიტეტი იქნება მარკეტინგული საქმიანობა და პალატის, როგორც ძლიერი ბრენდის შექმნა მწარმოებლებისათვის. მოხარულები ვართ, რომ ამ კუთხით შეგვიძლია საქართველოში პოლონეთის რესპუბლიკის საელჩოს და საქართველოს საელჩოს ვარშავაში - დავეყრდნოთ. 4-7 აპრილს ვგეგმავთ ბიზნეს მისიას თბილისსა და ბათუმში ჩვენს ქვედა სილეზიის პროვინციის წარმომადგენელ პარტნიორებთან ერთად. კულტურული ურთიერთობების თვალსაზრისით, თბილისში გაიმართება ღონისძიება, რომელიც პოლონეთის მიერ დამოუკიდებლობის აღდგენიდან 100 წლისთავის იუბილეს მიეძღვნება. როგორია თქვენი პროგნოზი პოლონურ-ქართული სავაჭრო ბრუნვის შესახებ და შეუწყობს თუ არა თქვენი პალატა ხელს მის ზრდას? საქართველო, როგორც ლიბერალური ეკონომიკური რეფორმების ლიდერი, მნიშვნელოვანი პარტნიორია პოლონეთისათვის სამხრეთ კავკასიის რეგიონში. პოლონეთი სიდიდით მე-6 ქვეყანაა ევროკავშირში, დაახლოებით 40 მილიონი მოსახლით. პოლონეთი შესაძლოა მხოლოდ საწყისი წერტილი იყოს ქართული კომპანიებისა და პროდუქციისათვის ევროპაში ბიზნეს-საქმიანობების გაფართოებების კუთხით. პოლონეთი მე-5 ადგილზეა მსოფლიოს მასშტაბით ღვინის იმპორტიორ ქვეყნებს შორის. საქართველო, ბიზნესის კეთების მიმართულებით მე-9 ადგილს იკავებს 2017 წლის რეიტინგში, ეს კი პოლონური კომპანიებისათვის მიმზიდველია მსოფლიოს ამ ნაწილში ბიზნესის გაფართოებისათვის. ქართულ ბაზარზე პოლონური ექსპორტი იზრდება. მაგალითად 2016 წელს მისმა ღირებულებამ 114 მილიონი დოლარი შეადგინა, წლიური ზრდა კი 31% დაფიქსირდა. ნორმატიული აქტივობით, მიმდინარე ინიციატივების წყალობით, მათ შორის სავაჭრო პალატის შექმნით, აქტიურად დავუჭერთ მხრს და განვავითარებთ ამ პოზიტიურ ურთიერთკავშირებს. სავაჭრო-სამრეწველო პალატის საბჭოს სახელით, მინდა მადლობა გადავუხადო ჩვენს პარტნიორებს, ვინც წვლილი შეიტანა საქართველო-პოლონეთის სავაჭრო-სამრეწველო პალატის შექმნასა და ჩამოყალიბებაში.

products. Poland ranks 5thplace among the countries - wine importers around the world. Georgia ranked 9th place in Doing Business 2017 ranking, is a great place for polish companies to start the expansion in this part of the World. Georgia is a market where Polish export is growing. For example in 2016, its value was $ 114 million, an increase of 31% over the year. Through statutory activities, undertaken initiatives, as Chamber we will actively support and develop these positive relationships. On behalf of the board of the chamber, I would like to express my thanks to our partners who supported the process of creating the Polish-Georgian Chamber of Industry and Commerce.

DIPLOMAT 45

TRADE

თელავის ღვინის მარანი კომპანია, რომელმაც პოლონელები ქართულ ღვინოს პირველმა აზიარა

ნათია გამყრელიძე

NATIA GAMKRELIDZE

ომპანია თელავის ღვინის მარანი 1915 წელს დაფუძნდა კახეთის რეგიონში, საქართველოში. იგი, იმ იშვიათ კომპანიათა რიცხვს მიეკუთვნება, რომელიც ინარჩუნებს კახეთის მეღვინეობის ტრადიციებისადმი ერთგულებას და ამავდროულად ხელს უწყობს თანამედროვე ტექნოლოგიების განვითარებას. მარანი სწორედ ამ პრინციპით ქმნის ღვინოს, რომელიც სიამოვნებას ანიჭებს მსოფლიოს მრავალ ქვეყანაში, მათ შორის პოლონეთში, ყველაზე დახვეწილი გემოვნების მქონე მომხმარებელს. თელავის ღვინის მარნის საუკონოვან ისტორიაზე, მისი ღვინოების გამორჩეულ თვისებებზე და სამომავლო გეგმებზე ვესაუბრეთ კომპანიის პოლონეთში წარმომადგენლობის მმართველი საბჭოს თავჯდომარეს ბატონ ივანე მახნიაშვილს.

he Telavi Wine Cellar was found in 1915, in the region of Kakheti, Georgia. It is one of the rare and traditional companies who still maintain Kakheti winemaking traditions and at the same time promotes the development of modern technologies. The cellar produces wine using this technique and principle while giving pleasure to many countries around the world, including Poland, where the customers have the most refined taste. We talked about the unique history of the cellar that is now more than a hundred years old. We discussed about the special features of the wine and about the Cellar’s plans with Mr. Ivane Makhniashvili, Chairman of the Representative Board of the company in Poland.

თელავის ღვინის მარნის ისტორია საუკუნეს ითვლის... მოგვიყევით, როგორ ინარჩუნებს კომპანია იმ ხარისხს, რომლითაც ის ასე ანებივრებს მომხმარებელს? ღვინის წარმოება ბევრი წვრილმანისაგან შედგება, რომელთაგან ყველას აქვს უდიდესი მნიშვნელობა. ღვინის ხარისხის მუდმივობა - სწორედ ამ წვრილმანების,

The history of Telavi Wine Cellar is over a century now… Tell us, how the company maintains the quality of products that have continued to please its customers? Wine production consists of many minor details and each of them are an important part of the process. The constancy of

კ

Telavi Wine Cellar -Marani The first company to introduce Georgian wine to Poles

46 DIPLOMAT

DIPLOMAT 47

TRADE

დეტალების, პროცედურების, წესების და ნიუნსების გათვალისწინებას გულისხმობს. ამ ყველაფრის სწორად წარმართვა კი ხელოვნებაა. ყველაფერი იწყება ვენახის მოვლით, გასხვლით, შტამის ფორმირებით, მოსავლიანობის ნორმირებით, სიმწიფის პერიოდის და შემდგომ უკვე კრეფის თარიღის და წესის განსაზღვრით. ყურძნის დაკრეფის შემდეგ მისი მარანში ტრასპორტირების ჯერი დგება, რომელიც ასევე ძალიან მნიშვნელოვანი პროცესია და მასზე დიდწილადაა დამოკიდებული თუ რა კონდიციაში მივა ყურძენი დაწურვის ადგილზე. მარანში ყურძნის დაწურვას მოჰყვება ფერმენტაცია, დაღვინება, კასრებში დავარგება, ბოთლში ჩამოსხმა და დაძველება. როდესაც ყველა ეს პროცესი სწორად ორგანიზებული და ჰარმონიზირებულია და წლიდან წლამდე ჩამოყალიბებული პრაქტიკით წარმოებს, ღვინის ხარისხიც სტაბილურად მაღალია. ასე ყალიბდება საუკუნის მანძილზე ჩვენი კომპანიის ხარსიხის სტანდარტი, რომლის გაუმჯობესებას ჩვენ ყოველ რთველზე ვცდილობთ - მეღვინეობაში სიახლეების და თანამედროვე მიღწევების დანერგვით. თქვენი კომპანია ღვინოს კახეთის რეგიონში აწარმოებს, რომელიც საქართველოში ყველაზე დიდი და მრავალფეროვანი მევენახეობის კონტროლირებადი ზონებით და მაღალი ხარისხის ღვინის წარმოებისათვის იდეალური პირობებით ხასიათდება. რამდენად შეუძლია ტურისტს თქვენი ვენახების დათვალიერება და ვენახების გარდა რა აქტივობებით შეუძლია ისიამოვნოს ვიზიტორმა? ნებისმიერ ტურისტს ეძლევა საშუალება დაათვარიელოს ჩვენი ვენახები, წინასწარი შეთანხმების შემდეგ. ვენახების გარდა, მათ ეძლევათ საშუალება მოინახულონ თელავის ღვინის მარანი, სადაც შესაძლებლობა აქვთ გაეცნონ ღვინის წარმოების სრულ პროცესს, როგორ ტრადიციული ისე ე.წ "ევროპული" მეთოდებით, ამასთან, დააგემოვნონ 48 DIPLOMAT

the quality of wine implies that we consider each of these little details, procedures, rules and nuances. Conducting all these activities in the right way is a kind of art. Everything starts with the treating of the vineyard, trimming it and normalizing the yield, determining the date and time of the maturity of the grapes, the period and picking methods. After picking up the grapes, we transport them to the cellar, which is also an important process, since the condition of the grapes at the pressing spot, is largely dependent on the transportation process. After pressing the grapes in the cellar, the steps that follow include fermentation, drying up, placing into barrels, bottling and aging. When all these processes are properly organized, harmonized, and for us maintained over the years, the quality of wine is stably high. That is how the standard of quality of our company has been developing for a century and we are in fact trying to improve it every year, we are trying to better every old methods with the introduction of innovations and modern achievements. Your company has been producing wine in the Kakheti region, which is characterized by large and varied viticulture controlled zones and with the ideal conditions for high quality wine production in Georgia. Are the visitors allowed to see the vineyards and in what kind of activities can they engage themselves there? Every tourist is given an opportunity to visit and view our vineyards, once they have their preliminary agreement. Besides the vineyards, they can also visit the Telavi Wine Cellar, where they have a chance to be acquainted with the whole process of wine production, ranging from the traditional methods, to the so-called “European” ones. They can also taste various wines, cha-cha and the full compliments of our brand. What type of wines do you offer to customers and which ones are the most distinguished ones you would recommend and why? An assortment of Telavi Wine Cellar is very diverse. The wines satisfy all international requirements. In fact, we have the following range of wines: Table wines, Regional, Appellation, Kondoli Vineyards and Wines produced using the traditional Georgian methods. That is – Satrapezo Range of wines – made using the traditional pitcher method. That is another method of production. The major wines are the “Satrapezo 10 Kvevri” and “Satrapezo Saperavi”. In these wines, one can taste the uniqueness of Georgian varieties: Rkatsiteli and Saperavi, which depict the character and strength. Your company exports wine to 26 countries around the world. Among them is Poland and it takes the leading position. When did you start to export wine to Poland and how much has the demand increased during this period? The Telavi Wine Cellar entered the Polish market in 2004. Gradually, we introduced Georgian Wine to Polish customers. In fact, after the collapse of the Soviet Union, we were the only company, which started the popularization of Georgian wine in

სხვადასხვა ღვინო, ჭაჭა და ბრენდი. რომელი სახეობის ღვინოებს სთავაზობთ მომხმარებელს და მათგან რომელ ორ ღვინოს გაუწევდით რეკომენდაციას და რატომ? თელავის ღვინის მარნის ასორტიმენტი ძალიან მრავალფეროვანია. ღვინოები ექვემდებარება საერთაშირისო კლასიფიკაციას. გვაქვს შემდეგი რიგის ღვინოები: სუფრის, რეგიონალური, ადგილწარმოშობის, კონდოლის ვენახების და ტრადიციული ქართული მეთოდით დამზადებული. სწორედ ტრადიციული მეთოდით, ქვევრში დამზადებულ სატრაპეზო 10 ქვევრს და სატრაპეზო საფერავს გამოვყოფდი, რადგან ამ ღვინოებში შევიგრძნობთ ჩვენი ქართული ჯიშების, რქაწითელის და საფერავის უნიკალურობას, მის ხასიათსა და სიძლიერეს. ღვინის ექსპორტს მსოფლიოს 26 ქვეყანაში ახორციელებთ, მათ შორის, პოლონეთი მოწინავე ადგილს იკავებს. როდის დაიწყეთ პოლონეთში ღვინის ექსპორტირება და რამდენად გაიზარდა მოთხოვნა ამ ხნის განმავლობაში? პოლონეთის ბაზარზე თელავის ღვინის მარანი 2004 წელს შემოვიდა. თანმიმდევრულად, ნელ-ნელა გავაცანით და შევასწავლეთ პოლონელ მომხმარებელს ქართული ღვინო. ფაქტობრივად, საბჭოთა კავშირის დაშლის მერე ჩვენ ვართ ერთადერთი კომპანია, რომელმაც დაიწყო ქართული ღვინის პოპულარიზაცია პოლონეთში და დღემდე ამ საქმეს აკეთებს. მოთხოვნა დღესდღეობით საკმაოდ გაზრდილია, რადგან პოლონელმა მომხმარებელმა დააფასა ქართული ღვინო. თუ შეგიძლიათ გვითხრათ, რომელ ღვინოს ანიჭებს უპირატესობას პოლონეთის მოსახლეობა? პოლონელები, შეიძლება ითქვას, რომ ახლა სწავლობენ ღვინის სმას. ამიტომ, უმეტესობა მშრალ ღვინოს ერიდება და უპირატესობას ნახევრად მშრალ ღვინოს ანიჭებს. ყველაზე პოპულარულია თეთრი მარანი თბილისური და წითელი მარანი ფიროსმანი. როგორ ფიქრობთ, თელავის ღვინის მარანმა რამდენად შეუწყო ხელი პოლონეთ-საქართველოს დიპლომატიური ურთიერთობების გაღრმავებას? ჩვენი ღვინო მანამდე მოხვდა პოლონეთის ბაზერზე, სანამ დაიწყებოდა საქართველოსა და პოლონეთს შორის ღრმა დილპომატიური ურთიერთობები. იმ პერიოდში ჩვენ ვცდილობდით გაგვეცნო საქართველო, ჩვენი კულტურა და ტრადიციები პოლონელი ხალხისთვის. ჩვენი ღვინო ხშირად იყო და არის ღონისძიებებზე, რომელიც პოლონეთში საქართველის საელჩოს მიერ იმართება, რაც ხელს უწყობს ქვეყნებს შორის კულტურული ურთიერთობების გაღრმავებას. რას სთავაზობს თელავის ღვინის მარანი სამომავლოდ მის ამჟამინდელ და პოტენციურ მომხმარებელს და როგორი გეგმებია პოლონეთის ბაზრისთვის? ჩვენ ვცდილობთ, რაც შეიძლება მრავალფეროვანი ასორტიმენტი შევთავაზოთ მომხმარებელს, თან ამავე დროს ღვინის მაღალი ხარისხი შევინარჩუნოთ. ახლო მომავალში იგეგმება ახალი ქვევრის ღვინოების წარმოება ხელმისაწვდომ ფასში, რაც მომხმარებელს უკეთ გააცნობს ჩვენს მრავალსაუკუნოვან ისტორიას. პოლონეთში მარანს დაახლოებით ბაზრის 40% უკავია. ვგეგმავთ პოლონეთის ბაზრის მოცულობის გაზრდას, რომ რაც შეიძლება იოლად მივაწოდოთ ჩვენი პროდუქცია პოლონელ მომხმარებელს.

Poland and we are doing it even now. The demand now is quite on a high, as the Poles appreciate Georgian wine more. Could you tell us which wine holds preference among the Poles? Many Poles are getting used to wine now. Therefore, most of them avoid dry wine and prefer semi-dry wine. The most popular ones are “White Marani Tbilisuri” and “Red Marani Pirosmani”. What do you think would be the contribution of Telavi Wine Cellar in deepening diplomatic relations between Georgia and Poland? Our wine had previously entered the Polish market before deep diplomatic relations between Georgia and Poland began. Of course, there is the need to strengthen this relationship more than ever. During that period, we always tried to introduce Georgian culture and traditions to Poles at every given opportunity. Our wine is often presented at events organized by the Embassy of Georgia in Poland, which promotes cultural relations between both countries. What does the Telavi Wine Cellar offers to its current and potential customers and what are the plans for the Polish market? We try to offer a variety of wines to our customers, while keeping the quality and standard intact at the same time. In the nearest future, a new pitcher of wines will be available at an affordable price that will get our customers intimate with our century-old history. Our Company occupies 40% of the Polish market. We plan to increase the volume of sales on the Polish market to deliver our products to our customers as easily as possible when they make demands.

DIPLOMAT 49

TRADE

ქართულ ბაზარზე პოლონური მასალების წარმატების მაგალითი

PLASTICS A successful example of Polish materials available on the Georgian market აქართველო-პოლონეთის სავაჭრო ურთიერ თობები ბევრ სფეროს მოიცავს, მათ შორის პოლიმერული მასალების იმპორტს და რეალიზებას, რომელსაც «პლასტიკს - საქართველო» 2011 წლიდან უძღვება. კომპანია შედის PLASTICS INTERNATIONAL-ის ჯგუფში (სათაო ოფისით ვარშავაში), რომელიც პოლონეთში, მოლდოვაში, ბალტიისპირეთის ქვეყნებში და კალინინგრადში (რუსეთი) 50 ოფისითა და საწყობით არის წარმოდგენილი. «პლასტიკს - საქართველოს» ოფისები და საწყობები თბილისში, ქუთაისსა და ბათუმშია განლაგებული. აქ არამარტო შეიძენთ მარაგში არსებულ მასალებს, არამედ პროფესიონალურ დონეზე დაგეხმარებიან აუცილებელი და საინტერესო მასალის შერჩევაში.

rade relations between Georgia and Poland covers many areas, among them are import and realization of polymer materials, which has been managed by “Plastics – Georgia” since 2011. The company is a part of the Plastics International Group (with her headquarters in Warsaw), and represented in Poland, Moldova, The Baltic States and Kaliningrad (Russia), with 50 offices and warehouses. The offices and warehouses of “Plastics – Georgia” are located in Tbilisi, Kutaisi and Batumi. There, you will not only purchase materials available in stock but you will also get help from professionals who will help you select the materials that fit your project.

„მოგეხსენებათ, რომ პოლიმერების საუკუნეში ვცხოვრობთ. პოლიმერულ მასალებთან შეხება მუდმივად გვაქვს, მიუხედავად იმისა, თუ სად ვიმყოფებით (გარეთ თუ შენობაში,ოფისში თუ საცხოვრებელ ბინაში, მაღაზია თუ პოლიკლინიკაში) და რითი ვართ დაკავებული (ვიკვებებით, ვბანაობთ, ვმუშაობთ თუ ვისვენებთ). უპირველეს ყოვლისა ჩვენი კომპანიის ამოცანა სწორედ იმაში მდგომარეობს, რომ უზრუნველვყოთ ამ მასალების ჩვენს ყოველდღიურ ცხოვრებაში კომფორტული და უსაფრთხო გამოყენება და არსებობა“, - აღნიშნავს «პლასტიკს - საქართველოს» დირექტორი მამუკა შამუგია. «პლასტიკს - საქართველო» - თანამედროვე სარეკლამო ინდუსტრიის, ციფრული ბეჭდვის, ფასადების და ინტერიერის დეკორატიული გაფორმების, მრეწველობის, მშენებელობისა და შეფუთვის პოლიმერული მასალების მსხვილი მომწოდებელია. ყოველი ამ მიმართულებებისთვის გააჩნია პოლიმერული მასალების სხვადასხვა ტიპის, ფერის და ზედაპირის მქონე

“You know that we live in the polymer century. We are in touch with polymer materials on everyday basis, regardless of where we are (outside or indoors, in the office or in an apartment, in a shop or in a polyclinic) and our daily activities (eating, bathing, working or resting) revolves around polymers. First off, our company’s scope of operation is to provide comfortable and safe use of these materials in our everyday life – Mamuka Shamugia – director of “Plastics – Georgia”. “Plastics - Georgia” is a major distributor of polymer materials to businesses in the modern advertising industry, digital printing, facades and decorations, constructing and packaging. Each of these industries have a large and wide range of polymeric materials of different types, color and surface, that are suitable to them. Businesses and manufacturers in these fields are always looking for these kind of materials peculiar

ს

Marani 1915 Sp. z o.o. ul. Wąwozowa 23 lok. U1, 02-796 Warszawa www.marani.com.pl; e-mail: marani@marani.com.pl 50 DIPLOMAT

DIPLOMAT 51

TRADE

დიდი და ფართო არჩევანი, რომელიც ურთიერთშერწყმაშია ბიზნესისა და წარმოების სხვასადხვა სფეროში. კომპანია მსოფლიოს ისეთი მწარმოებლების მიმწოდებელია, რომელთათვის ხარისხი პირველ ადგილზეა. „ჩვენი მასალები - განა უბრალოდ პლასტმასის ფურცელი, ფირის რულონი ან ქვის ნატეხია, ის შემოქმედებითი იდეების და ახალი შესაძლებლობების რეალიზაციის პროდუქტია ჩვენი მომხმარებლისთვის. ისეთი მასალებია, რომელიც წყვეტს მომხმარებლის საბოლოო ამოცანას ანუ ქმნის სიმყუდროვესა და ატმოსფეროს, ხაზს უსმევს ბრენდის ხასიათს, გვიცავს და მოაქვს სიხარული და ბედნიერება“, აცხადებს მამუკა შამუგია.

TRADE

to them. The company is a supplier of the world's leading manufacturers, and boasts of quality materials. “Our materials are not just a sheet of plastic, a tape of roll or a piece of stone – they are the product of creative ideas and new opportunities for our customers. The materials solve the user's ultimate task, create a sense of coziness and atmosphere, emphasize the character of our brand, protect and brings happiness” – Mamuka Shamugia explains the company’s stand on quality materials.

მასალების გამოყენების მაგალითები

EXAMPLES OF USE OF MATERIALS

ბიზნეს/სავაჭრო ცენტრი

Business/Shopping Center

შენობის ყველა ნაწილი შეიძლება იყოს წნეხილი პოლისტიროლით (XPS) დათბილული, ფასადი კომპოზიტური პანელებით ან კომპაქტ-ლამინატის ფურცლებით (HPL) მოპირკეთებული, გამჭვირვალე სახურავი კი მონოლითური ან ფიჭური პოლიკარბონატისგან შესრულებული. იატაკზე და საფეხურებზე დაგებულია კვარცის ქვა. ვიტრინებისა და აბრებისთვის გამოყენებულია აკრილი, პვქ, თვითწებვადი ფირი. პროექტისთვის OUTLOOK VAKE, რომელზეც მთელი თბილისი საუბრობს, დამკვეთმა გამოიყენა ჩვენი მაღალხარისხიანი მასალის HPL (მწარმოებელი KRONOSPAN-ის პანელები) ვენტილირებადი ფასადი. ფასადი გამძლე, არაალებადია და ამავდროულად ესთეტიკურადაც გამოიყურება. ერთდროულად ეს კომპონენტები იშვიათად გვხვდება მშენებლობაში. ეს

52 DIPLOMAT

All parts of the building can be covered with polystyrene (XPS), façade surfaced with composite panels or compact laminate sheets (HPL), transparent roof made from monolithic or cell polycarbonate. The quartz stone can be laid on the floor and stairs. Acryl, PV, self-propelled tapes can also be used for showcases and signboards. For the project, “Outlook Vake,” that is quite popular in Tbilisi now, the customer used the highest quality ventilated facade (manufacturer – Kronospan panels). The façade is durable, non-flammable, and at the same time, it looks aesthetically beautiful. These components are combined are rarely found in construction simultaneously. This is one of the

ერთ-ერთი ყველაზე წარმატებული პროექტია, რადგან ხარისხიანი მასალების გამოყენების დამატებითი შეღავათი მომავალი მაცხოვრებლებისთვის, ამ შენობის ენერგოდაზოგვაა. სარეკლამო სურათები, მოდური ავტოსტაილინგის და დამცავი ანტიგრავიული ფირები ავტომობილებზე ჩვენს ქვეყანაში ხორცის პროდუქციის მწარმოებელი და მომწოდებელი ერთ-ერთი მსხვილი კომპანია LIDER FOOD კომპანიამ განაახლა დიზაინი და მოახდინა მთელი ავტოპარკის გაფორმება ჩვენს მიერ მიწოდებული მასალით: სპეციალიზირებული ფირით ORAFOL (ORACAL 970, 3551, 290).

და რამდენი შემოქმედებაა ჩაქსოვილი ჩვენს მასალებში - სადღესასწაულო ექსპოზიციებით დაწყებული და მუსიკალური ინსტრუმენტებით დამთავრებული. ჩვენი მასალების გამოყენებას შეხვდებით ყოველდღიურად და შეიძლება ითქვას ყველგან!

ჩვენი პარტნიორებისთვის და მომხმარებლებისთვის ყოველწლიურად ვატარებთ სასწავლო სემინარებს, სადაც ვუზიარებთ როგორც ჩვენს საკუთარ გამოცდილებას, ასევე ჩვენი მწარმოებლების გამოცდილებას მსოფლიოს 20 ქვეყნიდან. ქარხნების წარმომადგენლების მხარდაჭერით და კომპანიის სპეციალისტების მუშაობის დახმარებით, ჩვენ ვახერხებთ მომხმარებლებს მივაწოდოთ მაქსიმალური ინფორმაცია სხვდასხვა სფეროში მსოფლიო ტენდეციების და მათში მასალების გამოყენების შესახებ. ვიმედოვნებთ, რომ ჩვენი ძალისხმევა დაეხმარება მაღალხარისხიანი პროდუქციის დანერგვას ყველა სფეროში, რაც ხელს შეუწყობს ჩვენს ქვეყანას გახდეს უფრო თანამედროვე და ღირსეულად წარსდგეს მსოფლიო დონეზე.

most successful projects because the additional benefit of using quality materials will save energy for future residents. Promo pictures, fashionable auto-styling and protective, anti-engraved tapes on the cars Lider Food Company, one of the largest producers and suppliers of meat products in our country, redesigned and decorated their whole fleet with the materials supplied by Plastics Georgia: With specialized Orafol (Oracal 970, 3551, 290).

Festive expositions and musical instruments – ‘Our materials are suitable for everyday use and can be adapted everywhere!’

Plastics Georgia organizes trainings, seminars for his partners and customers every year, sharing his experiences as well as producers' experience gathered from 20 countries of the world. With the support of the factory representatives and with the help of company specialists, Plastics Georgia provides users with the utmost information on the latest global trends and materials in various spheres. “We hope that our efforts will help to introduce high-quality products in all areas and will help our country to become more modern and dignified at the global level”

DIPLOMAT 53

TRADE

საქართველოში პოლონური ჰიგიენური პროდუქციის იმპორტიორი კომპანია „ბეიბილაინი“ მაღაზიათა ქსელს ხსნის

Baby-line: An importer of Polish hygienic products in Georgia to open a new network of stores ნათია ბრეგვაძე NATIA BREGVADZE ეიბილაინი“ უკვე მეთორმეტე წელია ქართულ ბაზარზეა. კომპანია პოლონეთიდან საქარ თველოში პარაფარმაციის პროდუქციის იმპორტს ახორციელებს. ბავშვთა მოვლის აქსესუარები, ქალთა, ბავშვთა და სპეციალური საჭიროებების მქონე პირთა ჰიგიენური პროდუქცია, კოსმეტიკა - ეს იმ პროდუქციის არასრული ჩამონათვალია, რომლის დისტრიბუციასაც კომპანია უკვე წლებია ახდენს. „ბეიბილაინის“ ამჟამინდელ და სამომავლო გეგმებთან დაკავშირებით მის დამფუძნებელს - რევაზ ჭელიძეს ვესაუბრეთ.

ბ

aby-line” has been on the Georgian market for about twelve years now. The company imports parapharmaceuticals products from Poland to Georgia. Baby care products; hygiene products for women, children and people with special needs; cosmetics - this is an incomplete list of products that the company has been distributing for many years. We talked to the founder of “Baby-line” Mr. Revaz Chelidze about the current and future plans of the company.

Tell us about the company. When was it found and why did you come up with the idea of delivering Polish products to Georgian market? My interest in Polish products is actually hereditary. My mother is one of the founders of the company "Gea". This company has been working in the Georgian pharmaceutical market space since 1995 and has been cooperating with Polish companies. The biggest part of the "Gea" portfolio comes from Polish companies. In fact, all major pharmaceutical factories collaborating with them includes ADAMED, JELFA, BIOFARM, AFLOFARM, POLFARMEX, POLFA TARCHOMIN, POLFA PABIANICE, VALEANT, TZMO, MERCATOR, GENEXO, GEMI and so on. Since childhood, I used to visit Poland frequently and I had been observing Poland's growth rates through the years particularly with the improvements of her production process. 54 DIPLOMAT

DIPLOMAT 55

TRADE

მოგვიყევით თქვენი კომპანიის შესახებ, როდის დაფუძნდა და რატომ გადაწყვიტეთ სწორედ პოლონური პროდუქციის შემოტანა ქართულ ბაზარზე? პოლონური პროდუქციით ჩემი დაინტერესება ფაქტიურად მემკვიდრეობითია. დედაჩემი არის კომპანია „გეას“ ერთერთი დამფუძნებელი. ეს კომპანია 1995 წლიდან მოღვაწეობს ქართულ ფარმაცევტულ ბაზარზე და თანამშრომლობს პოლონურ კომპანიებთან. „გეას“ პორტფოლიოს უდიდესი წილი სწორედ პოლონურ კომპანიებზე მოდის. ფაქტობრივად ყველა დიდი ფარმაცევტული ქარხანა მათი პარტნიორია, მათ შორის ADAMED, JELFA, BIOFARM, AFLOFARM, POLFARMEX, POLFA TARCHOMIN, POLFA PABIANICE, VALEANT, TZMO, MERCATOR, GENEXO, GEMI და. ა. შ. ბავშვობიდან მოყოლებული ხშირად მიწევდა პოლონეთში ყოფნა, წლიდან წლამდე ვაკვირდებოდი პოლონეთის განვითარების ტემპებს, წარმოების აღმავლობას. ამასობაში, პოლონეთში ბევრი მეგობარი და პოტენციური პარტნიორი შევიძინე, რამაც გარკვეული დროის შემდეგ საკუთარი კომპანიის დაარსება გადამაწყვეტინა. „ბეიბილაინი“ 2006 წელს დაფუძნდა. დღეისათვის ჩვენ რამდენიმე პოლონურ კომპანიასთან ვთანამშრომლობთ, რომელთა შორისაც განსაკუთრებით გამოვყოფდი ორ უმნიშვნელოვანეს პარტნიორს: კონცერნს TZMO S.A., რომელსაც საქართველოს ბაზარზე წარმოვადგენთ ბრენდებით BELLA (ქალთა ჰიგიენა), SENI (მწოლიარეთა და სპეციალური საჭიროებების მქონე პირთა პროდუქცია), BELLA BABY HAPPY (საბავშვო ჰიგიენური საფენები), EVA (კოსმეტიკა) და ა. შ. და კომპანია CANPOL-ს, თავისი ბრენდებით CANPOL BABIES და LOVI (პრემიუმ ხაზი), რომელიც ბავშვთა მოვლის აქსესუარების მრავალფეროვან პროდუქციას აწარმოებს. ჩვენ პოლონური პროდუქციის იმპორტს არა მარტო საქართველოს, არამედ სამხრეთ კავკასიის სამივე ქვეყანაში ვახორციელებთ (საქართველო, აზერბაიჯანი, სომხეთი). ამ მხრივ, კომპანიას საკმაოდ დიდი წვლილი შეაქვს საქართველო-პოლონეთის ბიზნეს ურთიერთობების განვითარებაში. ჩვენი პროდუქცია მიეწოდებათ აფთიაქებს, სხვადასხვა პროფილის კლინიკებს, სუპერმარკეტებსა და მაღაზიებს. რით გამოირჩევა პოლონური წარმოების პროდუქცია? და როგორ მიიღო ის ქართველმა მომხმარებელმა? პოლონელი მწარმოებლები კარგად შეესაბამებიან ქართულ რეალობას. პოლონეთში მოქმედებს ყველა ის სტანდარტი და რეგულაცია, რაც ევროპულ სტანდარტებს შეესაბამება. ეს გულისხმობს პროდუქციის უსაფრთხოებას, კონტროლს და შემოწმებას. პოლონელ მწარმოებლებს გამოსდით შეინარჩუნონ ხელმისაწვდომი ფასები და ჰქონდეთ ის ხარისხი, რომელიც აკმაყოფილებს ევროპულ სტანდარტებს. ვფიქრობ, ჩვენც ჩვენი მუშაობით მნიშვნელოვანი წვლილი შევიტანეთ იმაში, რომ დღეს საქართველოს მოსახლეობას ევროპული ხარისხის პოლონური პროდუქცია ხელმისაწვდომ ფასად მიეწოდება. უკვე მრავალი წელია პოლონელ პარტიორებთან მაქვს ურთიერთობა და მათთან თანამშრომლობა ძალიან კომფორტულია. პოლონელები საიმედო პარტნიორები არიან, დროში ორგანიზებულები, ყოველთვის ითვალისწინებენ ბაზრის მოთხოვნებს და რაც ყველაზე მთავარია, არაერთხელ ვიგრძენი მათი მხარდაჭერა ეკონომიკური კრიზისის პერიოდში. 56 DIPLOMAT

TRADE

In the meantime, I gained a lot of friends and potential partners in Poland, and after some time I founded my own company. “Baby-Line” was founded in 2006. Today we are cooperating with several Polish companies, among which I would like to disclose two important partners: business concern TZMO S.A., which we represent on the Georgian market with the brands: BELLA (women hygiene), SENI (products for people with special needs), BELLA BABY HAPPY (children’s hygienic diapers), EVA (cosmetics), and so on. I would also like to mention the company CANPOL, with its brands CANPOL BABIES and LOVI (premium line), which produces a wide variety of baby care accessories. We import Polish products not only in Georgia, but also in all three countries of the South Caucasus (Georgia, Azerbaijan and Armenia). In this regard, the company contributes significantly to the development of Georgia-Poland business relations. Our products are distributed to pharmacies, different profile clinics, supermarkets and stores. What are the main attributes of Polish products? How did Georgian users warm up to these products and adopt them? Polish manufacturers correspond well with Georgian reality. In Poland, all the standard and safety regulations comply with European standards. We ensure safety, control and inspection of all the products. Polish producers cannot only determine the price of their products today. They have to ensure that it meets the standards of quality based on European standards. I think that we have contributed to this with our work because today, Polish products are associated with European quality. I have a relationship with Polish partners for many years, and it is very comfortable to cooperate with them. Poles are reliable partners, they stick to time, and most importantly, they always consider the market requirements. I have repeatedly enjoyed their support even during economic crisis.

როგორია თქვენი სამომავლო გეგმები? წელს ვგეგმავთ მაღაზიათა ქსელის შექმნას, ასევე გვსურს რეგიონში კიდევ უფრო გავაქტიურდეთ იმპორტის მიმართულებით. სოციალური პასუხისმგებლობის მიმართულებით მცირე ზომის პროექტები ყოველ წელს გვქონდა. გავხდით ზუგდიდში გახსნილი ოჯახური ძალადობის მსხვერპლ ქალთა და ბავშვთა თავშესაფრის გენერალური სპონსორები. ეს თავშესაფარი პოლონური ფონდის HUMANDDOC FOUNDATION-ისა და პოლონეთის საგარეო სამინისტროს შემწეობით გაიხსნა. 2018 წელს უკვე მესამედ ჩავატარებთ ბრენდ BELLA-ს ეგიდით მოყვარულ ჩოგბურთელ ქალთა საჩოგბურთო ტურნირს BELLA CUP, რომელიც შარშან უფრო მრავალრიცხოვანი გახდა და ძველი და ახალი მონაწილეები ამ ტურნირს წელსაც დიდი მოლოდინით ელიან. ჩვენ ვთანამშრომლობთ მსოფლიოში ერთ-ერთ დიდ მწარმოებელთან - ტორუნის გადასახვევ მასალათა ქარხანასთან (კონცერნი TZMO S.A.), რომელიც ამზადებს პროდუქციას განსაკუთრებული საჭიროებების მქონე ადამიანებისათვის, მწოლიარეებისათვის განკუთვნილი ჰიგიენისა და კოსმეტიკის ფართო ასორტიმენტს (ბრენდი SENI). ასევე ვიწყებთ უპრეცენდენტო პროექტს, რომელიც ითვალისწინებს ,,მომვლელის სკოლის“ გახსნას. აქ გადამზადდებიან პირები, რომლებიც ბინაზე ფსიქოლოგიურ და ფიზიკურ დახმარებას გაუწევენ გადაადგილების პრობლემის მქონე ადამიანებს. სკოლას ორი მიმართულება ექნება: მოხდება იმ პირების გადამზადება ვისაც საბაზისო ჩვევები სჭირდება ოჯახის წევრის მოსავლელად და დაინერგება პროფესიული მიმართულება - რადგან ამ სპეციალისტებისადმი მოთხოვნა საკმაოდ დიდია დღეს, საქართველშიც და მსოფლიოშიც.

Tell us about your plans... This year we plan to create a network of stores, and we want to become more active importers within the region. We have had small social responsibility projects completed successfully through the years. Recently, we became General sponsors of the shelter for victims of domestic violence: children and women. This shelter was opened by the Polish HUMANDDOC FOUNDATION and with the support of Poland's Ministry of Foreign Affairs. In 2018 we will hold the BELLA CUP for the third time – the BELLA CUP is an amateur women's tennis tournament, named after the BELLA brand. The BELLA brand has gained many participants since last year and old and new players are expectant. We cooperate with one of the largest producers in the world - Thorunte Factory – producers of bandage materials, (Concern TZMO S.A.), and products for special needs and a wide range of hygiene and cosmetic products (brand SENI). Soon we will begin an unprecedented project, which envisions opening the “Care Givers School”. People will be trained here to provide psychological and physical assistance to people with displacement problems. The school will have two focus: retraining those people who need basic skills to provide care for their family members and a professional focus will also be introduced to train people to be professional experts - because the demand for these specialists is quite much in Georgia and in the world.

DIPLOMAT 57

ACADEMIC TIES

დავით ყოლბაია - ვარშავის უნივერსიტეტის ქართველი პროფესორი

David Kolbaia – Georgian Professor at Warsaw University

ნათია გამყრელიძე

58 DIPLOMAT

You went to Poland in the early 1990s to deepen your knowledge, that time was quite hard for Georgia in terms of political changes. What was the motive behind your decision to stay and work in Poland from that time until this time? I graduated from Tbilisi State University, Faculty of History, in 1990. In 1989, with the recommendation of Professor Mariam Lortkipanidze, I went to study at Lodz University and at the same time, I worked on Polish-Georgian cultural-historical relations. That was the focus of my thesis. Professor Bogdan Baranowski, an orientalist, was one of the supervisors of my final work. That time, I started studying Polish language at Lodz University. After six months, I presented a diploma work. After returning to Georgia, I decided to continue my post-graduate studies, so I enrolled at the Department of Georgian Culture of the Tbilisi State University. The ongoing political situation in the country at that time made me decide to continue my studies in Poland, and with the invitation of Lodz University, I continued my PhD there. I was attending lectures about historiography, archeology, philosophy and cultural anthropology. I was often visiting the Warsaw University Library from Lodz, to work in the archives and museums. In Warsaw, I met a Professor of Kartvelology, Ian Brown, historian Wojciech Materski, ethnologist Andrzej Wojcik. I shared my scientific plans with Professor Wozcik and he decided that I should work with him in Warsaw. In 1991, you founded Kartvelian magazine "Pro Georgia” in Warsaw. When did you come up with the idea of a magazine and what is the importance of this magazine? Working along with Professor Andrzej Wojcik was the major impetus for the establishment of the Kartvelological Magazine in Warsaw. Initially, the editorial office was located in Lodz, in my apartment. The first edition of "Pro Georgia" came out in 1991, and immediately, it gained attention in scientific circles. This was the first ever Kartvelological Journal in Poland. After that, Professor Zofia Sokolevich,

NATIA GAMKRELIDZE

ავით ყოლბაია უკვე 28 წელია პოლონეთში მოღვაწეობს და ორ ქვეყანას შორის სამეცნიეროკულტურული ურთიერთობების გაღრმავებას უწყობს ხელს. ის ამჟამად ვარშავის უნივერსიტეტის ორიენტალისტიკის ფაკულტეტის კავკასიოლოგიური კვლევების მიმართულების ხელმძღვანელია. მანვე დააარსა ქართველოლოგიური ჟურნალი პოლონეთში. ძველი ქართული ენიდან პოლონურ ენაზე თარგმნა ისტორიული ნაწარმოებები და აღადგინა 1920 წელს ვარშავაში დაფუძნებული ქართული კლუბი.

დ

1990–იანი წლების დასაწყისში, საქართველოსთვის პოლიტიკური ცვლილებების მძიმე პერიოდში გაემგზავრეთ პოლონეთში ცოდნის გასაღრმავებლად, რამ განაპირობა თქვენი ეს არჩევანი და ის რომ დღემდე პოლონეთში აგრძელებთ მოღვაწეობას? 1990 წელს დავამთავრე თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ისტორიის ფაკულტეტი. 1989 წელს პროფესორ მარიამ ლორთქიფანიძის რეკომენდაციით გავემგზავრე ლოძის უნივერსიტეტში, სწავლის გასაგრძელებლად. ამავე დროს ვმუშაობდი პოლონეთსაქართველოს კულტურულ-ისტორიულ ურთიერთობებზე. ეს იყო ჩემი სადიპლომო ნაშრომი. პოლონეთში ჩემი თემის ხელმძღვანელი იყო ორიენტალისტი პროფესორი ბოგდან ბარანოვსკი. ლოძის უნივერსიტეტში დავიწყე პოლონური ენის სწავლა. ექვსი თვის შემდეგ, წარვადგინე სადიპლომო ნაშრომი. საქართველოში რომ დავბრუნდი, ჩავირიცხე ასპირანტურაში - თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ქართული კულტურის ისტორიის კათედრაზე. საქართველოში მიმდინარე პოლიტიკურმა მოვლენებმა გადამაწყვეტინა სწავლა პოლონეთში გამეგრძელებინა და 1991 წელს ლოძის უნივერსიტეტის მოწვევით დოქტორანტურაში ჩავირიცხე. ვესწრებოდი ლექციებს ისტორიოგრაფიაში, არქეოლოგიასა და ფილოსოფიაში, კულტურულ ანთროპოლოგიაში. ლოძიდან ხშირად დავდიოდი ვარშავის უნივერსიტეტის ბიბლიოთეკაში, ვმუშაობდი არქივებსა და მუზეუმებში. ვარშვაში შევხვდი ქართველოლოგიის პროფესორ იან ბრაუნს, ისტორიკოს ვოიცეხ მატერსკის, ეთნოლოგ ანდჟეი ვოჟნიაკს. სწორედ პროფესორ ვოჟნიკს გავუზიარე ჩემი სამეცნიერო გეგმები და გადავწყვიტე ვარშავაში მასთან ერთად მემუშავა. 1991 წელს დაარსეთ ქართველოლოგიური ჟურნალი "პრო გეორგია" ვარშავაში, საიდან წამოვიდა ჟურნალის დაარსების იდეა და რა მნიშვნელობის მატარებელი იყო და არის ეს ჟურნალი? პროფესორ ანდჟეი ვოჟნიაკთან თანამშრომლობამ მიბიძგა ვარშავაში ქართველოლოგური ჟურნალის დაარსებისაკენ. თავდაპირველად, რედაქცია განთ ავსებული იყო ლოძში, ჩემს საცხოვრებელ ბინაში. „პრო გეორგიას“ პირველი ნომერი 1991 წელს გამოვიდა და სამეცნიერო წრეებში დიდი ინტერესი გამოიწვია. ეს იყო პირველი ქართველოლოგიური ჟურნალი პოლონეთში.

Davit Kolbaia has been working in Poland for 28 years. He is renowned for contributing to the deepening of scientific and cultural relations between the two countries. He currently heads the Kartvelological and Caucasian Studies Department of the Faculty of Orientalism at Warsaw University. Mr. Kolbaia founded the Kartvelological Journal in Poland and translated historical works from the old Georgian language to Polish. He also reconstructed the Georgian Club that was established in Warsaw in 1920.

Mr.

DIPLOMAT 59

ACADEMIC TIES

ვარშავის უნივერსიტეტის ეთნოლოგიისა და კულტურული ანთროპოლოგიის კათედრის გამგემ - პროფესორმა ზოფია სოკოლევიჩმა თავის კათედრაზე ასისტენტ-მკვლევრად მიმიწვია. ლოძიდან ვარშავის უნივერსიტეტში გადავედი. დღეს ჟურნალი „პრო გეორგია” ვარშავის უნივერსიტეტის ორიენტალისტიკის ფაკულტეტის აღმოსავლეთ ევროპის კვლევების ცენტრის ეგიდით გამოდის და მას პოლონეთის აკადემიურ წრეებში მაღალი შეფასება აქვს. ჟურნალი ინგლისურენოვანია. მასში ვაქვეყნებთ ქართველოლ ოგიური (ენათმეცნიერული, ლიტერატურათმცოდნეობითი, ეთნოლოგიური, ისტორიული), ხასიათის კვლევებს. „პრო გეორგიამ“ შემოიკრიბა პოლონეთსა და ევროპის უნივერსიტეტებში მოღვაწე მეცნიერები. უნდა ითქვას, რომ თავისი არსებობის ოცდარვა წლის მანძილზე მნიშვნელოვან როლს ასრულებს ევროპაში ქართული კულტურის პოპულარიზაციის საქმეში, ხელს უწყობს პოლონური ქართველოლოგიის განვითარებას, ქართული ენის, მწერლობის, განსაკუთრებით ქართული ეკლესიის, ისტორიის შესწავლას. კარგად მოგვეხსენება, რომ ვარშავის უნივერსიტეტის პირველი ქართველი დოქტორი გრიგოლ ფერაძე იყო. გვესაუბრეთ მის როლზე პოლონურ-ქართული ურთიერთობების გაძლიერებაში. ცნობილია, რომ 1933 წელს გრიგოლ ფერაძე ვარშავის უნივერსიტეტის მართლმადიდებლური თეოლოგიის კათედრაზე პატროლოგიის პროფესორად დაინიშნა. მან სწრაფად შეისწავლა პოლონური ენა. ცხოვრობდა უნივერსიტეტთან ახლოს, პატარა ოთახში ბრუკოვას ქუჩაზე, 22-ე ნომერ სახლში. გრიგოლ ფერაძე იყო არაერთი პოლონური და საერთაშორისო სამეცნიერო საზოგადოების წევრი. კითხულობდა მოხსენებებს პოლონეთისა და ევროპის მნიშვნელოვან სამეცნიერო ცენტრებში. ბევრს მოგზაურობდა. მისი სამეცნიერო მივლინებები რუმინეთში, საბერძნეთში, სირია-პალესტინაში - მნიშვნელოვანი მეცნიერული აღმოჩენებით დაგვირგვინდა. 1934 წლიდან თავის ნაშრომებს პოლონურ ენაზე აქვეყნებდა. შეიძლება ითქვას, რომ გრიგოლ ფერაძემ ვარშავის უნივერსიტეტში საფუძველი ჩაუყარა პოლონურ ქართველოლოგიას. 1942

60 DIPLOMAT

ACADEMIC TIES

Head of the Department of Ethnology and Cultural Anthropology at Warsaw University, invited me to work with him as an assistant-researcher. Consequently, I moved from Lodz to Warsaw University and continued my scientific work. Today, the magazine "Pro Georgia" is published by the Center for Eastern European Studies at the Orientalism Faculty of Warsaw University and it has high rating in Polish academic circles. The magazine is published in English. Its content revolves primarily around Kartvelological, (linguistic, literary studies, ethnological, historical) researches. "Pro Georgia" has brought together scientists working in Poland and European universities together. It should be noted that in the twenty-eight years of its existence, it has played an important role in promoting Georgian culture in Europe; it also promotes the development of Kartvelology in Poland; the studies of Georgian language, literature, and especially the Georgian church and history. We are well aware that Grigol Peradze was the first Georgian Doctor at Warsaw University. Tell us about his role in strengthening Polish-Georgian relations. In 1933, Grigol Peradze was appointed as a Professor of Patrology at the Faculty of Orthodox Theology of Warsaw University. He learnt Polish language in a very short time. He lived in a small room near the University, on 22. Brukowa Street. Grigol Peradze was a member of many Polish and international scientific community. He always delivered speeches on important scientific centers of Poland and Europe. He travelled a lot; his scientific trips in Romania, Greece, and Syria-Palestine were accomplished with significant scientific findings. Around 1934, he started to publish his works in Polish. It can be said that Grigol Peradze laid the basis for Polish Kartvelology in Warsaw University. In 1942, Gestapo detained Grigol Peradze; the reason was

წელს გრიგოლ ფერაძე გესტაპომ დააპატიმრა, მიზეზი ფაშისტების მიერ დევნილ ებრაელთა დახმარება გახდა. ქართველი ბერი ჯერ პავიაკის ციხეში მოათავსეს, შემდეგ ოსვენციმის საკონცენტრაციო ბანაკში გადაიყვანეს, სადაც 1942 წლის 6 დეკემბერს მოწამეობრივად აღესრულა. თქვენი ძალისხმევით 2002 წლიდან იმართება წმინდა მღვდელმოწამე გრიგოლ ფერაძის სახელობის ყოველწლიური სამეცნიერო კონფერენცია, რა მნიშვნელობის მატარებელია ეს კონფერენცია საქართველო–პოლონეთს შორის სამეცნიერო ურთიერთობების დამყარებაში და რამდენად უწყობს ხელს საქართველოს სამეცნიერო კერის პოპულარიზაციას? უნდა ითქვას, რომ ქართული რეალიები და თემატიკა ყოველთვის ფიგურირებდა პოლონელ მემატიანეთა და ჟამთააღმწერელთა, მოგზაურთა, კათოლიკე-მისიონერთა ნაშრომებში. იმთავითვე უნდა აღინიშნოს, რომ ამ ურთიერთობათა კვლევამ ვარშავის უნივერსიტეტში სისტემატიური ხასიათი მიიღო. ძველი ქართულიდან პოლონურ ენაზე ვთარგმნე ქართული ჰიმნოგრაფიისა და საისტორიო მწერლობის ნიმუშები - დავით აღმაშენებლის „გალობანი სინანულისანი“, „მოქცევაი ქართლისაი“, ლეონტი მროველის „მეფეთა ცხოვრება“, ჯუანშერის „ვახტანგ მეფის ცხოვრება“, „მატიანე ქართლისა“, სუმბატ დავითის-ძის ქრონიკა ტაო-კლარჯეთის ბაგრატიონების შესახებ. ყოველივე ამან პოლონელი მკვლევრების დიდი ინტერესი გამოიწვია. ვარშავის უნივერსიტეტში წინასწარ შემუშავებული პროგრამის საფუძველზე იმართება ლექციები საქართველოსა და კავკასიის ისტორიის შესახებ, ისწავლება ქართული ენა. 2002 წლიდან ტარდება წმ. გრიგოლ ფერაძის სახელობის ქართველოლოგთა საერთაშორისო კონფერენცია. მასში მონაწილეობას იღებენ მსოფლიოს წამყვანი მეცნიერები. უნივერსიტეტში განთავსებულია წმ. გრიგოლ ფერაძის სამეცნიერო მემკვიდრეობის შესწავლის საერთაშორისო კომისია, რომელიც იკვლევს და აქვეყნებს მის შრომებს. დღესდღეობით ქართულ ენაზე გამოსულია გრიგოლ ფერაძის თხზულებათა კრებულის 2 ტომი ჩემი რედაქციით, ხოლო პოლონურ ენაზე 4 ტომი ჰენრიკ პაპროცკის რედაქციით. ვარშავის უნივერსიტეტში წამოწყებული კველევები ხელს უწყობს ქართველოლოგიის, როგორც სამეცნიერო დარგის სასწავლო დისციპლინად ჩამოყალიბებას. თქვენი თაოსნობით დაარსდა საქართველოსა და პოლონეთის მეგობრობის საზოგადოება, ასევე თქვენ აღადგინეთ ვარშავის 1920 წელს დაარსებული ქართული კლუბი, გვესაუბრეთ ამ საზოგადოების აქტივობებისა და მიღწევების შესახებ. 1991 წელს ლოძში დაარსდა პოლონეთ-საქართველოს საზოგადოება, ხოლო 1995 წელს ქართული წარმოშობის პოლონელ ფოტოგრაფთან სერგო ყურულიშვილთან ერთად აღვადგინე „ვარშავის ქართული კლუბი 1920 წელი“. საზოგადოებისა და „კლუბის” ძირითადი საქმიანობა იყო, პოლონეთში ქართული ისტორიისა და კულტურის ცნობადობის ამაღლება. პირველი გამოფენა 1993 წელს ვარშავის ისტორიის მუზეუმში მოეწყო. შედგა უამრავი სამეცნიერო შეხვედრა, გამოფენები, საზეიმო ღონისძიებები. 26 მაისს საზოგადოების ორგანიზებით საქართველოს დამოუკიდებლობის დღე აღინიშნებოდა. თქვენ წარმოიდგინეთ, რომ ეს ყველაფერი ვარშავაში 1991 წელს დაიწყო.

the help he rendered to Jews who were persecuted by the fascists. The Georgian monk was placed in Pawiak prison, and from there, he was taken to a concentration camp in Auschwitz where he died on December 6, 1942. He was martyred. Your efforts since 2002 has birthed the successful organization of the annual scientific Conference of St. Grigol Peradze. What is the significance of this conference in establishing scientific relations between Georgia and Poland, and how does it contribute to the promotion of Georgian science? It should be mentioned that Georgian realities and themes have always been reflected in the works of Polish writers, travelers, historians and Catholic missionaries. From the very beginning, it should be noted that the research of these relations have held systematic roots in the University of Warsaw. I translated from old Georgian language to Polish - The Georgian Hymnography and Historical Writings. Masterpieces of the king of Georgia - David Agmashenebeli - "Golobani Sinanuliani", "Mokcevai Kartlisai"; "The Life of the Kings" – by Leonti Mroveli; "Life of King Vakhtang", "Matine Kartlisai" – by Juansher, and “Chronicles about Tao-klarjeti Bagrations” – by Sumbat, Son of the David. All these works provoked great interest in Polish researchers. The lectures on the history of Georgia and the Caucasus are taught on the basis of the preliminary program at Warsaw University, where Georgian language is taught as well. Since 2002, the International Kartvelologists Conference holds and interestingly, it is named after Grigol Peradze. Many leading scientists take part in the conference. St. Grigol Peradze's International Heritage Study Commission located at the University, examines and publish his works from time to time. Nowadays, two volumes of Grigol Peradze's works are published in Georgian language, together with my edition, and four volumes in Polish language with the edition of Henryk Paprocki. The research works, launched at The University of Warsaw promotes the development of Kartvelology as a discipline. With your initiative, friendship between Georgia and Poland has been established and you have restored the Georgian Club founded in Warsaw in 1920. Tell us about the activities and achievements of this community. The Polish-Georgian Society was founded in 1991 in Lodz, and in 1995, with the Polish photographer of Georgian origin - Sergo Kurulishvili; we restored the "Warsaw Georgian Club of 1920". The main activity of the society and "club" was to raise awareness about Georgian history and culture in Poland. The first exhibition was held in the Warsaw History Museum in 1993. We have organized lots of scientific meetings, exhibitions and festive events. Georgia's Independence Day is celebrated on May 26 and the celebrations extend to Warsaw too. You can imagine it all started in Warsaw in 1991. DIPLOMAT 61

STUDENT EXCHANGE

YOUTH DIPLOMACY

დიასპორის მმართველი საბჭოს ერთ-ერთ წევრად, სადაც ქართული კულტურის პოპულარიზაციითაა დაკავებული.

of the members of the Diaspora Management Board (DMB), where she is actively involved in promoting Georgian culture.

მოგივყევით, პოლონეთის რესპუბლიკის განათლების სისტემის შესახებ, რამდენად უწყობს ხელს სისტემა პოლონეთში სასწავლებლად ჩასულ უცხოელ სტუდენტებს? ვფიქრობ, რომ პოლონური განათლების სიტემა ძალიან დიდ შანსს აძლევს უცხოელ სტუდენტებს, კერძოდ, ქართველებს მიიღონ ხარისხიანი განათლება და აიმაღლონ კვალიფიკაცია. არსებობს ბევრი სასტიპენდიო პროგრამა, რომელიც პოლონეთში სწავლის გაგრძელების და დაფინანსების საშუალებას იძლევა. პროგრამებში მონაწილეობის მიღება შეუძლია განურჩევლად ყველას, ვინც შესაბამის კრიტერიუმებს დააკმაყოფილებს. პოლონეთში უკვე მე-4 წელია ფუნქციონირებს ქართული სტუდენტური ჯგუფი, რა არის მისი საქმიანობის სფერო? ჯგუფი ამ დროისთვის 700 წევრს აერთიანებს და მისი მიზანია მიაწოდოს ქართველ სტუდენტებს და არა მარტო სტუდენტებს ყველა ის საჭირო ინფორმაცია, რომელიც პოლონეთში ყოფნისას გამოადგებათ. ასევე ვეხმარებით სამსახურის ძიებაში. შარშან ჩვენი ჯგუფის წყალობით დაახლოებით 15-მა სტუდენტმა იშოვა სტუდენტური სამუშაო. ყოველდღიურად ჯგუფში მრავალ კითხვას სვამენ, რომელსაც ყოველთვის ვცემთ პასუხს. ვფიქრობ, სწორედ ამ პასუხების დახმარებით ბევრ ახალჩამოსულ ქართველს უადვილდება ქვეყანასთან შეგუება და მის აქტიურ ცხოვრებაში ჩაბმა. მინდა აღვნიშნო, რომ ჩვენმა ჯგუფმა ამ დროის განმავლობაში უამრავ ქართველს გაუწია დახმარება უსასყიდლოდ და ასევე გააგრძელებს

Tell us about the educational system of the Republic of Poland, is it favorable for foreign students who study in Poland? In my opinion, the Polish educational system gives great opportunity to foreign students, Georgians in particular, to get an excellent education and to improve their qualifications. There are quite a lot of scholarship programs that provides financial assistance to students for the furtherance of their study in Poland. Anyone interested in participating in any of these programs is free to apply. They only need to satisfy the set criteria. What is the main goal of Georgian Students Group that has been in place for almost 4 years now? As at the last count, we have 700 active members. The main purpose of the group is to provide Georgian students and nonGeorgian students with the necessary information that they might find useful whilst staying in Poland. We also assist in seeking job placements. Last year, with the help of our group, 15 students got job placements and started to work. Many questions are asked every day in the group, and we are always ready to answer. I think these answers and advices make students lives easier, especially those ones who have just arrived and are eager to get used to the country; those ones who want to interact and lead an active life. I would like to mention that, our group has altruistically supported many Georgian students for the record and will continue to do same in the future. Of course, our work has been faced with many obstacles among which are a lack of information, and this is the most important.

ქართველ სტუდენტთა ჯგუფი ორგანიზაცია, რომელიც ქართველი და პოლონელი ახალგაზრდების დაახლოებას უწყობს ხელს

Georgian Students’ Group An organization that gets Georgian and Polish youths together ნათია გამყრელიძე

NATIA GAMKRELIDZE

კატერინე ბერუაშვილი, ვარშავის უნივერ სიტეტის საერთაშორისო ურთიერთობების კუ რსდამთავრებულია. მე-5 წელია ცხოვრობს პოლონეთში, კერძოდ ვარშავაში. 4 წლის წინ დაარსა ჯგუფი „ქართველი სტუდენტები პოლონეთში“, რომელიც საჭირო ინფორმაციას აწვდის პოლონეთში ჩამოსულ ქართველ სტუდენტებსა და მოქალაქეებს, ასევე ეხმარება მათ ახალ გარემოსთან შეგუებაში. ერთი წლის წინ აირჩიეს

ე

62 DIPLOMAT

KATERINE BERUASHVILI is a graduate of International Relations from Warsaw University. She has been living in Poland, Warsaw specifically for five years now. She founded the Georgian Students Group in Poland and the group has been in place for about four years. The group provides necessary information to Georgian students and citizens, who arrive in Poland and the group helps them to get in tune with their new environment. One year ago, she was elected as one

DIPLOMAT 63

YOUTH DIPLOMACY

მომავალში. თუმცა, მუშაობის დროს ვაწყდებით მრავალ პრობლემას, მათ შორის, უმთავრესია ინფორმაციის ნაკლებობა. რა სტუდენტურ აქტივობებს ახორციელებეთ და როგორ აახლოვებს ეს აქტივობები პოლონელ და ქართველ ახალგაზრდებს ერთმანეთთან? ჯგუფი ძირითადად გათვლილია პოლონეთში მყოფ ქართველებზე, თუმცა გვყავს პოლონელი წევრებიც, რომლებიც ესწრებიან ჩვენს მიერ ორგანიზებულ შეხვედრებს რათა უკეთ გაეცნონ ქართულ კულტურას, ამავდროულად ისინი ცდილობენ ქართულად ისაუბრონ. ყოველთვიურად ვმართავთ შეხვედრებს, რომელზეც ვეპატიჟებით ყველას; ვსაუბრობთ პოლონეთზე, ვაცნობთ მის წეს-ჩვეულებებსა და კულტურას ახალ წევრებს, ასევე ვუზიარებთ ჩვენს გამოცდილებასა და ვეხმარებით აქტიურ სტუდენტურ ცხოვრებაში ჩაბმაში. შეძლებისდაგვარად აღვნიშნავთ ყველა ქართულ დღესასწაულს. მაგალითად ბოლოს ერთად ვიზეიმეთ ძველით ახალი წელი. შარშან კი აღვნიშნეთ აღდგომის ბრწყინვალე დღესასწაული. ჩვენი ხელით გავაკეთეთ ქართული კერძები. ზაფხულობით ვიკრიბებით მდინარის სანაპიროზე სადაც მწვადებს ვწვავთ. ზამთარში კი ვიკრიბებით სხვადასხვა თბილ ადგილებში. აღსანიშნავია ისიც, რომ ძალიან მჭიდროდ ვთანამშრომლობთ საქართველოს საელჩოსთან პოლონეთში, ასევე ვიღებთ მონაწილეობას სხვადასხვა კონფერენციებში. მაგალითად ბოლოს ჩვენმა დელეგაციამ პოლონეთის რესპუბლიკის სეიმში გამართულ კონფერენციაში მიიღო მონაწილეობა. მომავალში ვგეგმავთ სიახლეებს, გვინდა რომ შეიქმნას ერთიანი ჯაჭვი, რომელიც გააერთიანებს პოლონეთის სხვადასხვა ქალაქში მცხოვრებ ქართველ ახალგაზრდებს. რამდენად გაიზარდა ქართველ სტუდენტთა რიცხვი პოლონეთში და რა მიმართულებები არის ყველაზე მეტად მოთხოვნადი?

64 DIPLOMAT

YOUTH DIPLOMACY

What kind of student activities do you carry out and how do these activities help to bring Georgian and Polish youths closer? Our group mainly concentrates on Georgians, who live in Poland, but we have Polish members too, they attend our meetings to get to know about the Georgian culture. Some of

მე პირადად პოლონეთში ჩამოვედი 2013 წელს. მახსოვს, მაშინ საკმაოდ ცოტა ქართველი სტუდენტი იყო დღევანდელთან შედარებით. ბოლო 3 წელია პოლონეთის უმაღლესი სასწავლებლები ძალიან პოპულარული გახდა საქართველოში. პოლონეთის ბევრ უნივერსიტეტს აქვს გაფორმებული ურთიერთანამშრომლობის მემორანდუმი საქართველოს სხვადასხვა უნივერსიტეტებთან, რაც ქართველ სტუდენტებს საშუალებას აძლევს სწავლა გააგრძელონ ევროპის ერთ-ერთ წამყვან ქვეყანაში, როგორიც პოლონეთია. ვფიქრობ, სწორედ ამიტომ ყოველწლიურად იმატებს სტუდენტების რაოდენობა პოლონურ უნივერსიტეტებში. რთულია ვთქვა ზუსტად რამდენი ქართველი სტუდენტია დღეს პოლონეთის ტერიტორიაზე, მაგრამ დანამდვილებით შემიძლია ვთქვა, რომ 3-ჯერ მეტი ვიდრე 2 წლის წინ.

them even speak little Georgian. We organize events every month and invite everyone. We talk about Poland, share our experiences and we talk about the traditions of Poland in a way to get our new members involved in active student life. As much as possible, we endeavor to celebrate Georgian holidays. Of recent, we celebrated an Old New Year together. Last year we celebrated Easter and there, we made tasty Georgian dishes ourselves. In the summer, we usually gather at the bank of the river and make grill. In winter we meet in different, warm places. We are closely collaborating with the Embassy of Georgia in Poland; we participate in various conferences too. Our delegation took part in the conference at The Sejm of the Republic of Poland recently. In the future, we plan to create a whole chain to unify all Georgians living in different cities of Poland. How much has the number of Georgian students increased in Poland? Which faculties or rather disciplines are the most demanded? I personally arrived Poland in 2013 and I remember that the number of Georgian students was quite few at that time. Polish Universities have become very popular in Georgia within the last 3 years. Many Polish universities have signed mutual agreements with several universities in Georgia, enabling Georgian students to continue their studies in Poland, as one of the leading countries in Europe. That is why the number of Georgian students has significantly increased in Polish universities. It is hard to say exactly how many Georgian students are in Poland today, but I can definitely say that it is three times more than we had two years ago.

DIPLOMAT 65

Marani 1915 Sp. z o.o. ul. WÄ&#x2026;wozowa 23 lok. U1, 02-796 Warszawa www.marani.com.pl; e-mail: marani@marani.com.pl 66 DIPLOMAT