ყოველთვიური ორენოვანი ჟურნალი საქართველოში MONTHLY BILINGUAL MAGAZINE IN GEORGIA | 03/2018 | 8 GEL
ექსპრემიერი ივ ლეტერმი: „ბელგია საინტერესო ხელოვნური წარმონაქმნია“
Leterme: Belgium is an Interesting Kind of Artificial Creation ელჩი ნატალი საბანაძე: ბელგიაში ქართული პროდუქციის ექსპორტმა 50 პროცენტიან ზრდას მიაღწია
Export of Georgian Products in Belgium Reached 50 Percent Increase: Ambassador
ინტერვიუ ნატო-ს გენერალური მდივნის სპეციალურ წარმომადგენელთან ჯეიმს აპარტურაისთან
Q&A with Mr. James Appathurai, NATO Secretary General’s Special Representative
ISSN 2449-3007
9
772449
300003
საუბრები საგარეო პოლიტიკაზე ბელგიის ვიცე-პრემიერ დიდიე რეინდერსთან
Foreign Policy Talks with Belgian Foreign Minister Didier Reynders
FOCUS ON
BELGIUM
CONSTRUCTION CONSTRUCTION CONSTRUCTION LAW PRACTICE
LAW PRACTICE LAW PRACTICE
Nodia, Urumashvili and Partners is a highly regarded full-service law firm based in Georgia. Within its practice, it has developed a specialised teamUrumashvili dedicated and exclusively law full-service practice. The is actively involved in the infrastructure, energy, Nodia, Partnersto is construction a highly regarded law firm firm based in Georgia. Within its major practice, it has developed a hospitality other projects and, as to a result, have consolidated its firm position as a leading the construction field. specialisedand team dedicated exclusively construction law practice. The is actively involvedfirm in theinmajor infrastructure, energy, Nodia, Urumashvili and Partners highlyhave regarded full-service law firm Georgia. its practice, hospitality and other projects and, asisaaresult, consolidated its position as abased leadinginfirm in the Within construction field. it has developed a specialised team dedicated exclusively to construction law practice. The firm is actively involved in the major infrastructure, energy, ○ We offer our clients the benefits ofand a construc�on lawand, exper�se supported by the resources of a full-service hospitality other projects as a result, have consolidated its position as a leadinglaw firmfirm. in the construction field. ○ We offer our clients the benefits of a construc�on law exper�se supported by the resources of a full-service law firm. ○ We assist clients at all stages of construc�on process, from project incep�on to its comple�on. ○ We assist clients at all stages of construc�on process, from project incep�on to its comple�on. ○ We are well-known for our unique exper�se on construc�on contracts and construc�on disputes. ○ We ○ areWe well-known our unique exper�se construc�on law contracts and construc�on disputes. offer ourfor clients the benefits of aonconstruc�on exper�se supported by the resources of a full-service law firm. ○ We have specialist knowledge of FIDIC Forms, so scarce on Georgian market. Lead Partner of our ○ We ○ have knowledge of FIDICofForms, so scarceprocess, on Georgian Partnertoofits our Wespecialist assist clients at all stages construc�on frommarket. projectLead incep�on comple�on. construc�on team, Daduna Kokhreidze acts as an adjudicator on construc�on disputes under FIDIC rules. construc�on Daduna Kokhreidze acts as an adjudicator on construc�on disputes FIDIC rules. ○ We areteam, well-known for our unique exper�se on construc�on contracts and under construc�on disputes. ○ We have made anmade official transla�on of FIDIC Condi�ons of Contract forfor Construc�on (First Edi�on 1999) ○ We have an official transla�on of FIDIC Condi�ons of Contract Construc�on (First Edi�on 1999) ○ We have specialist knowledge of FIDIC Forms, so scarce on Georgian market. Lead Partner of our for building and engineering works works designed by the (FIDIC RedRed Book) totoGeorgian language. for building and engineering designed byEmployer the (FIDIC Book) Georgiandisputes language. construc�on team, Daduna Kokhreidze actsEmployer as an adjudicator on construc�on under FIDIC rules. ○ We are○atWe the of developments by playing ac�ve rolerole in industry bodies. industry. areforefront at the forefront of developments by playing ac�ve in industry bodies.We Weare arepart partof of your your industry. ○ We have made an official transla�on of FIDIC Condi�ons of Contract for Construc�on (First Edi�on 1999) ○ We are○advanced by interna�onal market exper�se. We are advanced by interna�onal market exper�se. for building and engineering works designed by the Employer (FIDIC Red Book) to Georgian language. ○ We with interna�onal firms to offer specialist interna�onal construc�onlaw lawadvice advice and and representa�on. representa�on. ○ We team upteam with up interna�onal firms to offer specialist interna�onal construc�on ○ We are at the forefront of developments by playing ac�ve role in industry bodies. We are part of your industry. ○ We understand the besttoway to resolve disputes to nego�ate. help avoiddisputes. disputes. ○ We understand that thethat best way resolve disputes is toisnego�ate. WeWe help avoid ○ We are advanced by interna�onal market exper�se. ○ We are specialised in dispute resolu�on and act for our clients at dispute boards, arbitra�on and courts. courts. ○ We are specialised in dispute resolu�on and act for our clients at dispute boards, arbitra�on and ○ We team up with interna�onal firms to offer specialist interna�onal construc�on law advice and representa�on. ○ We understand that the best way to resolve disputes is to nego�ate. We help avoid disputes. We are specialised in dispute resolu�on and based act forinour clientsOur at key dispute boards, Nodia,○Urumashvili and Partners is a full-service law firm Georgia. prac�ce areasarbitra�on and courts. Nodia, Urumashvili and Partners is a full-service law firm based in Georgia. Our key prac�ce areas are: tax, banking, restructuring and insolvency, construc�on, real estate, energy and infrastructure, re: tax, banking, restructuring and insolvency, construc�on, real estate,property, energy and infrastructure, labor, corporate, cryptocurrency, blockchain technology, intellectual free industrial zones, abor, corporate, cryptocurrency, blockchain technology, intellectual property, free industrial zones, li�ga�on, all forms of ADR and arbitra�on. Nodia, Urumashvili and Partners is a full-service law firm based in Georgia. Our key prac�ce areas �ga�on,Our all forms ofhave ADR and arbitra�on. lawyers outstanding exper�seand and insolvency, experience on the market real in each area energy they prac�ce. are: tax, banking, restructuring construc�on, estate, and infrastructure, Our lawyers have outstanding exper�se and experience on the market in each area they prac�ce. We provide unequivocal legal advice which allows effec�ve solu�ons. We can counsel you on labor, corporate, cryptocurrency, blockchain technology, intellectual property, free any industrial zones, kindunequivocal of business-related legal ma�ers and assisteffec�ve you in analysing, nego�a�ng execu�ng We provide legal advice which solu�ons. We can and counsel you various on any li�ga�on, all forms of ADR andallows arbitra�on. projects. We can legal help you avoidand disputes and necessary represent you inexecu�ng front of any tribunal. ind of business-related ma�ers assist youwhere in analysing, nego�a�ng various Our lawyers have outstanding exper�se and experience on theand market in each area they prac�ce. rojects. We can you avoid disputes andadvice wherewhich necessary in frontWe of can any counsel tribunal.you on any Wehelp provide unequivocal legal allowsrepresent effec�veyou solu�ons. kind of business-related legal ma�ers and assist you in analysing, nego�a�ng and execu�ng various projects. We can help you avoid disputes and where necessary represent you in front of any tribunal.
Contact us:
Daduna Kokhreidze, Partner
ontactdaduna@nplaw.ge us:
duna Kokhreidze, Partner Office 28, Floor 4, Block 4, 71 Vazha-Pshavela Ave. duna@nplaw.ge Tbilisi,Contact 0186, Georgia us: +995 32Kokhreidze, 2 407 Partner Ave. ffice 28,Phone: FloorDaduna 4, Block 4,207 71 Vazha-Pshavela ilisi, 0186, Georgia daduna@nplaw.ge one: +995 32Office 2 20728, 407Floor 4, Block 4, 71 Vazha-Pshavela Ave. Tbilisi, 0186, Georgia Phone: +995 32 2 207 407 DIPLOMAT
CONTENT
DIPLOMATIC DISCOURSE
5-9
საუბრები საგარეო პოლიტიკაზე ბელგიის ვიცე-პრემიერ დიდიე რეინდერსთან FOREIGN POLICY TALKS WITH BELGIAN FOREIGN MINISTER DIDIER REYNDERS
DIPLOMATIC DISCOURSE
10-12 ექსპრემიერი ივ ლეტერმი: „ბელგია საინტერესო ხელოვნური წარმონაქმნია“ LETERME: BELGIUM IS AN INTERESTING KIND OF ARTIFICIAL CREATION
DIPLOMATIC DISCOURSE
14-20 ელჩი ნატალი საბანაძე: ბელგიაში ქართული პროდუქციის ექსპორტმა 50 პროცენტიან ზრდას მიაღწია EXPORT OF GEORGIAN PRODUCTS IN BELGIUM REACHED 50 PERCENT INCREASE: AMBASSADOR
WOMEN IN DIPLOMACY
24-28 ქალის როლი დიპლომატიაში THE ROLE OF WOMEN IN DIPLOMACY
NATO
29-31 ინტერვიუ ნატო-ს გენერალური მდივნის სპეციალურ წარმომადგენელთან კავკასიასა და ცენტრალურ აზიაში ჯეიმს აპატურაისთან Q&A WITH MR. JAMES APPATHURAI, NATO SECRETARY GENERAL’S SPECIAL REPRESENTATIVE FOR THE CAUCASUS AND CENTRAL ASIA
OCCUPIED TERRITORIES
32-35 საოკუპაციო რეჟიმის კიდევ ერთი მსხვერპლი OCCUPATION REGIME KILLS ONE MORE GEORGIAN
EU
36-39 საქართველოს ვიზა ლიბერალიზაციის პროგრესი – ერთი წლის შემდეგ GEORGIA’S VISA LIBERALIZATION PROGRESS – A YEAR AFTER
COMPREHENSIVE ANALYSIS
40-42 2018 წლის მიუნხენის უსაფრთხოების კონფერენცია - ნაკლებად ლიბერალური, ნაკლებად საერთაშორისო, ნაკლებად მოწესრიგებული მსოფლიო 2018 MUNICH SECURITY CONFERENCE – THE WORLD – LESS LIBERAL, LESS INTERNATIONAL AND LESS ORDERLY
ACADEMIC EXCHANGE
43-46 ბელგიელი პროფესორები ქართველოლოგიის ცენტრის გახსნის მნიშვნელობაზე საუბრობენ UCL PROFESSORS HOPE TO OPEN A CENTRE OF GEORGIAN STUDIES IN BELGIUM
CULTURAL TIES
47-48 გია ყანჩელის შემოქმედებითი სახლი ბელგიაში GIYA KANCHELI’S CREATIVE HOUSE IN BELGIUM
RELIGIOUS DIPLOMACY
49-51 საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია ბელგიაში GEORGIAN ORTHODOX CHURCH IN BELGIUM
Observer Media Group
შიო მღვიმელის ქ. #15 თბ. 0179 15 Shio Mghvimeli Str. Tbilisi 0179, Georgia
Observer / Diplomat / Parliament
გენერალური დირექტორი ნინო შარაშიძე Managing Director Nino Sharashidze
აღმასრულებელი დირექტორი ნათია გამყრელიძე Executive Director Natia Gamkrelidze
nino.sharashidze@observer.com.ge
natia.gamkrelidze@observer.com.ge
გამოწერა და რეკლამის განთავსება Subscription & Advertising sales@observer.com.ge
info@observer.com.ge TEL: +995 +46 729 595 325990 313 637 რედაქტორთა კოლეგია Editorial Commitette editor@observer.com.ge
DIPLOMAT 3
FOCUS ON
BELGIUM
4 DIPLOMAT
საუბრები საგარეო პოლიტიკაზე ბელგიის ვიცე-პრემიერ დიდიე რეინდერსთან
Foreign Policy Talks with Belgian Foreign Minister Didier Reynders ნინო შარაშიძე NINO SHARASHIDZE
ბ
ელგიის ვიცე-პრემიერ და საგარეო საქმეთა მინისტრ დიდიე რეინდერსს სხვადასხვა დიპლომატიურ საკითხებზე ვესაუბრეთ. სრული ინტერვიუ:
გასულ წელს, საქართველომ და ბელგიამ ორმხრივი დიპლომატიური ურთიერთობების 25 წლის იუბილე აღნიშნეს. ბოლო წლები ხასიათდება ორივე მხრიდან რეგულარული შეხვედრებითა და გაზრდილი ეკონომიკური
eputy Prime Minister and Minister of Foreign Affairs and European Affairs of Belgium Didier Reynders spoke exclusively to Diplomat magazine about a wide range of diplomatic issues. Here is the full transcript.
D
Last year, Georgia and Belgium marked the 25th anniversary of their bilateral relations. The recent years have been characterized by the high level of regular meetings from both DIPLOMAT 5
DIPLOMATIC DISCOURSE
აქტივობით. აღნიშნული ვითარების გათვალისწინებით, ხომ არ გეგმავთ თბილისში საელჩოს გახსნას? და როგორ აპირებთ ორი ქვეყნის თანამშრომლობის გაღრმავებას? საქართველოსა და ბელგიას შორის კავშირები მართლაც შთამბეჭდავია. ბელგიელი და ქართველი წარმომადგენლები რეგულარულად ხვდებიან სხვადასხვა დონეზე და სხვადასხვა თემებზე, რაც ხელს შეუწყობს ორმხრივი და მრავალმხრივი ურთიერთობების გაღრმავებას. 2018 წლის მაისში ვიცეპრემიერისა და ორმხრივ საქმეთა გენერალური დირექტორის დონეზე გავმართავთ მორიგ პოლიტიკურ კონსულტაციებს თბილისში, რომელიც მოგვცემს შესაძლებლობას, გადავხედოთ ჩვენს თანამშრომლობას და დავინახოთ, თუ როგორ შეიძლება მისი გაღრმავება. საქართველოში აკრედიტებული ჩვენი ელჩი რეგულარულად და საჭიროების შემთხვევაში ყოველთვის სტუმრობს თქვენს ქვეყანას. რაც შეეხება საელჩოს გახსნას, ამ ეტაპზე ის ჩვენს გეგმებში არ არის.
ცოტა ხნის წინ მოსკოვში ოფიციალური ვიზიტით იმყოფებოდით. როგორ შეაფასებთ ბელგიასა და რუსეთს შორის ურთიერთობების გაღრმავებას ევროკავშირრუსეთის "გაყინული" ურთიერთობების ფონზე? ჩემი ვიზიტი მოსკოვში იყო ევროკავშირის ორმხრივი მიდგომის თანახმად, რომელიც გულისხმობს სანქციებსა და დიალოგს. სანქციების პარალელურად, დიალოგი არის საშუალება, შეეცადო უკრაინის კონფლიქტის დარეგულირებას. ამ ვიზიტმა საშუალება მომცა, კიდევ ერთხელ შემეხსენებინა რუსეთისთვის, რომ მინსკის შეთანხმებების განხორციელება რჩება რუსეთის წინააღმდეგ სანქციების მთავარ პირობად. ამავე დროს, რუსეთი არის ჩვენი მეზობელი და მთავარი მოთამაშე მსოფლიო ასპარეზზე, რომელთანაც ჩვენ შეგვიძლია ვიმსჯელოთ ისეთ საკითხებზე, როგორიცაა მაგალითად უკრაინა ან სირია. ეს სულაც არ ნიშნავს იმას, რომ ჩვენ
6 DIPLOMAT
sides and with increased economic exchanges. Judging by this, are there any plans of opening an Embassy in Tbilisi? And how do you intend to further deepen the cooperation between both countries? Ties between Georgia and Belgium are sound. Belgian and Georgian representatives meet regularly at different levels and on different topics, allowing to deepen the cooperation in bilateral as well as multilateral affairs. We will hold our next political consultations in Tbilisi in May 2018, at the level of vice-minister and Director General for Bilateral Affairs, which will give us the opportunity to revise our cooperation and see where to deepen it. Our ambassador accredited to Georgia visits Tbilisi regularly and whenever necessary. For the moment there are no immediate plans to open new Belgian embassies abroad. Recently you paid an official visit to Moscow. How do you describe the relations between Belgium and Russia, in line with the frozen EU-Russia relations? My visit to Moscow was in keeping with the spirit of the EU’s double track approach which combines sanctions and dialogue. Together with sanctions, dialogue is a means to try to come to a resolution of the conflict in Ukraine. This visit offered me the opportunity to stress that the implementation of the Minsk agreements remains conditional to lifting of sanctions against Russia. At the same time, Russia is our neighbor and a major player on the world stage, with whom it we should be able to discuss issues of mutual interest like Ukraine or Syria for instance. This does not necessarily mean
ვეთანხმებით ყველაფერს, მაგრამ მე მჯერა კომუნიკაციის ხაზების გახსნის აუცილებლობა. ჩემი აზრით, მნიშვნელოვანია რუს ხალხთან კონტაქტის გაძლიერება და ინდივიდუალურ დონეზე ურთიერთქმედების გაგრძელება, მაგალითად, კულტურისა და განათლების სფეროში. ეს ადამიანური ფაქტორი მნიშვნელოვანია იმისთვის, რომ თავიდან იქნას აცილებული, შესაძლო გაუცხოება.
ბოლო მონაცემებით, ბელგიაში ნაკლები ადამიანი მიიჩნევს, რომ ევროკავშირი სწორი მიმართულებით ვითარდება. ისინი ფიქრობენ, რომ წევრობას ნაკლები სარგებელი მოაქვს. როგორ უპასუხებ მათ? უკანასკნელი ევრობარომეტრის კვლევა, რომელიც 26 თებერვალს გამოქვეყნდა, გვიჩვენებს, რომ ბელგიაში ევროკავშირის ინსტიტუტების მხარდაჭერა და ნდობა ევროკავშირში ყველაზე მაღალია. ამავე გამოკითხვის თანახმად, ბელგიელებს ძალიან პოზიტიური ხედვა აქვთ ყველაზე მნიშვნელოვანი ევროპული პოლიტიკის მიმართ, როგორიცაა ეკონომიკური პოლიტიკა, შიდა ბაზარი და საერთო მიგრაცია. 10-დან არანაკლებ 8 ბელგიელი, თავს მიიჩნევს როგორც "ევროპის მოქალაქეს", რაც უფრო მაღალია, ვიდრე ევროპაში საშუალოდ 7-დან 10. ევროკავშირის მოქალაქეობის უპირატესობა იმდენად აშკარაა, რომ ისინი ძალიან მარტივად არის გათავისებული: უსაზღვრო მოგზაურობა, საერთო ვალუტა, უსაფრთხოება და შიდა ბაზარი. დღევანდელი ყველაზე დიდი გამოწვევაც საერთო გამოწვევებია, რომლებიც საჭიროებს რეაგირებას ევროპის დონეზე.
ბელგიამ ტერორისტული საფრთხის დონე შეამცირა თავდასხმისწინა დონემდე. როგორ შეაფასებთ ამ ფაქტს და როგორ ხედავთ ურთიერთობებს მეზობელ ქვეყნებთან, რომლებმაც ბელგიის მთავრობა ტერორიზმის გამოძიების დროს ზეწოლის ქვეშ დააყენა? 2018 წლის 22 იანვარს მიღებულ იქნა გადაწყვეტილება ბელგიის ზოგადი საფრთხის დონის შემცირებისთვის 3-დან (სერიოზული - შესაძლო და სავარაუდოა) 2-ზე (საშუალო ნაკლებ სავარაუდოა). ეს გადაწყვეტილება ეფუძნება დამოუკიდებელი ორგანოს, საფრთხის შეფასების კოორდინაციის სამმართველოს დასკვნას, რომელიც მიღებული იქნა შესაბამისი სამსახურების, მათ შორის სადაზვერვო და პოლიცია, ინფორმაციებზე დაყრდნობით. უკანასკნელი წლების განმავლობაში, მასშტაბური ზომები იქნა მიღებული, რაც მაქსიმალურად ზღუდავს
that we agree on everything but I believe in the necessity to keep communication lines open. It is in my view also important to strengthen people-to-people contacts with Russia and to continue to interact at the individual level, for instance in the field of culture or education. This human factor is essential to avoid that we drift further apart and that we no longer understand each other. According to recent data, less people in Belgium believe that the EU is developing and pursuing policies in the right direction. In fact, it is believed that less people enjoy the benefits of being members of the EU. How would you respond to them? The last Eurobarometer survey, which was published on the 26th of February, shows that the level of support and trust in the EU institutions in Belgium is among the highest in the European Union According to this same poll, Belgians have a very positive view on the most important European policies, such as economic policy, the internal market and the common migration policy. No less than 8 out of 10 Belgians see themselves as a “European citizen”, which is higher than the European average of 7 out of 10. The advantages of being an EU-citizen are so obvious that they are all too easily taken for granted: borderless travel, a common currency, security and an internal market. Most challenges we are facing today are common challenges which require a response at the European level. Croatia became a member of the EU despite her lack of reforms. It seems now that other Balkan states are getting ready for the EU green light too. What is your position on the EU enlargement and how do you see this turning out for Georgia? The position of the EU, and hence of Belgium, is that the Western Balkan countries have a European perspective. This means that they should be able to join the EU once they have fulfilled all the necessary conditions. So, it is a condition-based process. These conditions can be quite demanding but we believe that the reforms they entail are in their own benefit, in particular of their citizens. DIPLOMAT 7
DIPLOMATIC DISCOURSE
ტერორისტულ საფრთხეს ჩვენს საზოგადოებასა და მის მოქალაქეებზე, დემოკრატიული სამართლებრივი ნორმების პრინციპების გათვალისწინებით. ერთ-ერთი ასეთი ღონისძიებაა ადგილობრივი სამუშაო ჯგუფის და CSIL- ის (ინტეგრირებული ლოკალური უსაფრთხოების დანაყოფები) გაძლიერება, "ინ სტრუმენტები" ადგილობრივ დონეზე, რომელიც შექმნი ლია რადიკალიზაციის პრო ბლემის გამოვლენისა და წინააღმდეგობის გაწევისთვის. ამავე დროს, ყურადღება გამახვილებულია ჰოლისტიკური მიდგომის შესახებ, რომელიც ხაზს უსვამს რადიკალიზაციისა და ექსტრემიზმის წინააღმდეგ ბრძოლის პოლიტიკას. ეს ყველაფერი ამტკიცებს, რომ ბელგია არ ამცირებს თავდაცვას, რადგან დაეში ჯერ არ არის დამარცხებული და შეეცდება ტერორისტულ ქმედებებს სხვაგან. ნებისმიერი ტერორისტული თავდასხმა აძლიერებს საერთო მზადყოფნას ითანამშრომლოს იმისათვის, რომ თავიდან იქნას აცილებული ასეთ დანაშაულთა განმეორება, რათა მოხდეს ეჭვმიტანილთა სამართალგება და დაზარალებულთა დახმარება. მე შემიძლია დავადასტურო, რომ ბელგიასა და მის მეზობელ ქვეყნებს შორის თანამშრომლობამ ისეთ დონეს მიაღწია, როგორიც აქამდე არ ყოფილა. და მინდა ხაზი გავუსვა იმას, რომ ეს ორმხრივი კონტრტერორიზმის თანამშრომლობა მნიშვნელოვანია ბელგიის მაღალი ჩარ თულობისთვის ევროპისა და სხვა საერთაშორისო ორგა ნიზაციებში, როგორიცაა ევროპოლი, ინტერპოლი და ა.შ.
მიუხედავად განხორციელებული რეფორმების ნაკლებობისა, ხორვატიამ შეძლო გამხდარიყო ევროკავშირის წევრი. ბალკანეთის სხვა ქვეყნებსაც ევროკავშირისგან მწვანე შუქი აქვთ. როგორია თქვენი პოზიცია ევროკავშირის გაფართოებაზე და რამდენად შესაძლებელია ეს საქართველოსთვის? ევროკავშირის პოზიცია და, შესაბამისად, ბელგიისაც, არის ის, რომ დასავლეთ ბალკანეთის ქვეყნებს აქვთ ევროპული პერსპექტივა. ეს ნიშნავს იმას, რომ ევროკავშირში გაწევრიანებას შეძლებენ, როდესაც ისინი ყველა აუცილებელ პირობას შეასრულებენ. ასე რომ, ეს არის პირობითობაზე დაფუძნებული პროცესი. ეს პირობები საკმაოდ მკაცრია, მაგრამ ჩვენ გვჯერა, რომ რეფორმები მათთვის სასარგებლოა, კერძოდ, მათი მოქალაქეებისათვის. საქართველო-ევროკავშირის ურთიერთობების შესახებ ბელგია მხარს უჭერს აღმოსავლეთ პარტნიორობის 2017 წლის სამიტის ერთობლივ დეკლარაციას, რომელიც აღიარებს ასოციაციის შეთანხმებაში ნახსენებ პარტნიორთა ევროპულ მისწრაფებებს და ევროპულ არჩევანს. შეთანხმებები ითვალისწინებს ევროკავშირთან პოლიტიკური ასოცირებისა
8 DIPLOMAT
Concerning the EU-Georgia relations, Belgium subscribed to the joint declaration of the Eastern Partnership Summit of November 2017, which acknowledges the European aspirations and European choice of the partners concerned, as stated in the Association Agreements. The agreements provide for accelerating political association and economic integration with the European Union. Belgium lowered the terror threat level to pre-attack status. How do you assess this fact, and how do you see the relations with neighboring countries who put Belgium’s government under pressure amid terrorism investigation? The decision has been taken on 22 January 2018 to reduce the level of the general threat in Belgium from a level 3 (serious - possible and likely) to a level 2 (medium - unlikely). Such a decision is based on a proposal done by the Coordination Unit for Threat assessment, an independent body, after careful overall reflection and on base of the information from its support services, among others intelligence and police services. For the last years, a great number of measures have been taken, with the aim of limiting as much as possible the terrorist threat for our society and its citizens, while respecting the principles of the democratic legal order. One of these measures is the strengthening of the Local Task Force and the CSIL (Integrated Local Security Cell), ‘instruments’ at local level designed for detecting and countering problematic radicalization. At the same time, the focus is set on a holistic approach that highlights the policies designed to preventively combat radicalization and extremism. All this confirms that Belgium doesn’t lower its guard, as Da’esh is not yet defeated and will try to cause terror elsewhere. Any terrorist attack reinforce the common willingness to cooperate in order to avoid the repetition of such atrocities, to bring to justice those suspected of terrorism and to the assist the victims. I can confirm that the cooperation between Belgium and its neighbors have reached a level not previously seen. And I want to stress that this bilateral counter-terrorism cooperation is complimentary to the high engagement of Belgium in some other European or international fora and
DIPLOMATIC DISCOURSE
და ეკონომიკური ინტეგრაციის დაჩქარებას.
ბელგია აფერხებდა ევროკავშირსა და კანადას თავისუფალ სავაჭრო შეთანხმებასთან დაკავშირებით, მაგრამ შემდეგ შეთანხმებას მიაღწია. როგორ ხედავთ ამ შეთანხმების უპირატესობას შეთანხმების ძალაში შესვლიდან პირველი რამდენიმე თვის განმავლობაში? CETA- ს სავაჭრო შეთანხმების 95% ძალაში შევიდა 2017 წლის 21 სექტემბერს. მიუხედავად იმისა, რომ ჯერ კიდევ ადრეა მისი სრული სარგებლის შესაფასებლად, CETA- ის განხორციელების საწყისი შეფასება დადებითია. ბელგიამ დაინახა ბაზრის ხელმისაწვდომობის გაზრდა, კერძოდ, მცირე და საშუალო ზომის საწარმოებისათვის. CETA ზრდის არჩევანს მომხმარებლებისთვის მაღალი სტანდარტების დაცვით, მხოლოდ იმ პროდუქტებსა და მომსახურებებზე, რომლებიც სრულად პასუხობს ევროკავშირის რეგულაციებს ევროკავშირის ბაზარზე. უფრო მეტიც, შეთანხმება წარმოადგენს მნიშვნელოვან ინსტრუმენტს პროგრესული სავაჭრო დღის წესრიგის წინსვლაში, რაც ხელს უწყობს მაღალი სოციალური და გარემოსდაცვითი სტანდარტების მონიტორინგს. უფრო ფართო მასშტაბით, CETA- ს განხორციელება აძლიერებს პოლიტიკურ გზავნილს, რომ ევროკავშირი ერ თგულია ამბიციური, დაბალანსებული და ინკლუზიური სავაჭრო დღის წესრიგის. CETA- ს გარდა, ჩვენ ვაპირებთ იაპონიასთან, ვიეტნამთან და სინგაპურთან ახალი შეთანხმებების ხელმოწერას და ანალოგიურ მოლაპარაკებებს ვახორციელებთ მექსიკასთან და მის მეზობელ ქვეყნებთან. ეს არის მნიშვნელოვანი სიგნალი იმ პარტნიორებისთვის, რომლებიც ამ კუთხით უფრო ჩაკეტილ პოლიტიკას ატარებენ.
organizations, such as Europol, Interpol, etc. Belgium kept EU and Canada in suspense as regards the CETA trade deal, but then it reached an agreement. How do you see the benefits of this agreement playing out for the first few months after the agreement came into force? About 95% of the CETA trade deal entered into force on 21 September 2017. While it is still early to assess its full benefits, the initial assessment of CETA’s implementation is positive. Belgium has seen increased market access opportunities, in particular for small and medium sized enterprises. CETA increases the choice for consumers while upholding high standards as only products and services that fully respect all EU regulations can enter the EU market. Moreover, the agreement represents an important tool to advance a progressive trade agenda, ensuring a robust monitoring of high social and environmental standards. More broadly, the implementation of CETA sends a strong political message that the EU remains committed to advance an ambitious, balanced and inclusive trade agenda. Besides CETA, we intend to sign new agreements with Japan, Vietnam and Singapore and we are negotiating new agreements with Mexico and the countries of Mercosur. This is an important signal in view of the protectionist tendencies which we observe among some of our partners.
DIPLOMAT 9
ექსპრემიერი ივ ლეტერმი: „ბელგია საინტერესო ხელოვნური წარმონაქმნია“
Leterme: Belgium is an Interesting Kind of Artificial Creation ნათია გამყრელიძე
NATIA GAMKRELIDZE
ვ ლეტერმი ბელგიელი პოლიტიკოსია, რომელიც 2007-2011 წლებში ბელგიის პრემიერ მინისტრის პოსტს იკავებდა. მისი თანამდებობაზე ყოფნის პერიოდში ბელგია ევროკავშირის თავმჯდომარე ქვეყანა იყო. ამჟამად, ლეტერმი სტოკჰოლმის სამთავრობათაშორისო ორგანიზაციის ,,დემოკრატიისა და საარჩევნო დახმარების საერთაშორისო ინსტიტუტის“ გენერალური მდივანია. ექსპრემიერს ბელგიურ პოლიტიკაზე და კრიზისის მართვისა და მისი გადაჭრის გზების შესახებ ვესაუბრეთ.
ი
2007-2011 წლებში, რომელიც ბელგიურ პოლიტიკაში კრიზისული პერიოდი იყო, ბელგიის პრემიერ მინისტრის პოსტს იკავებდით. რა ძირითადი გამოწვევები შეგხვდათ და როგორ გადალახეთ ისინი? მთავარი გამოწვევა, ფინანსური კრიზისი იყო. გაკოტრებისა და ადამიანების ფინანსურად ჩავარდნის შემდეგ, როცა მათ ვერ შეძლეს იპოთეკური სესხების გასტუმრება შეერთებულ შტატებში, ბელგია პირველი ქვეყანა იყო ევროკავშირში, რომელმაც ფინანსური კრიზისის დარტყმა მიიღო. ეს იმ დროს, როდესაც ჩვენი ქვეყნის ეკონომიკის მთლიანი შიდა პროდუქტის მაჩვენებელი 340-350 მილიარდ ევროს შეადგენდა. ოთხი სისტემური ბანკი გვქონდა და ამ სისტემურ ბანკებს აბალანსებდა ქვეყნის მთლიანი შიდა პროდუქტი. არსებული კრიზისული მდგომარეობა დაუყოვნებელ რეაგირებას მოითხოვდა. გადასახადების გადამხდელთა თანხის და ჩვეულებრივი მოქალაქეების დანაზოგების საფრთხეში ჩაგდების ზღვარზე ვიყავით. ამ ყველაფერს თან ერთვოდა პოლიტიკური კრიზისი ქვეყანაში. ამ ფონზე კი ევროკავშირის თავმჯდომარეობა საკმაოდ რთული და საპასუხისმგებლო იყო.
10 DIPLOMAT
ves Leterme is a Belgian Politician who, served as Prime Minister of Belgium from 2007 to 2011. Belgium held the Presidency of the European Union during Leterme’s tenure as Prime Minister. He has also held various Ministerial posts, including that of the Minister of Foreign Affairs. Right now, he is the Secretary-General of Stockholm-based intergovernmental organization International IDEA (Institute for Democracy and Electoral Assistance). Below are the highlights of our conversation with Mr. Leterme. He was kind enough to provide his comments on the state of Belgian politics, crisis management and ways to find solutions that to advance development.
Y
You served as a Prime Minister of Belgium from 2007-2011. A lot of crisis in the Belgian political space plagued that period. What were the major challenges at that time and how did you overcome those challenges? The main challenge we had to face was of course the financial crisis. After the first bankruptcies and the failures of people to pay their mortgages in the US. The first European country that was hit by the financial crisis and that was in fact very severe - was Belgium at a time when we had an economy of 340-350 billion Euros GDP. We had four systemic banks, and the balance sheet of these systemic Banks were exceeding our GDP. This demanded sudden reactions from us because we realized that we had to find solutions and properly manage these kind of crises to not be in a weak and delicate position. We were on the verge of endangering taxpayers’ money, endangering the savings of ordinary citizens and this was the most risky, most impactful, and most challenging cause. In addition, there was the political crisis, and the Presidency of the European Union too was quite important. Dealing with these challenges required immediate crisis management but with the kind of crisis management was such that you have banks showing a lot of fragility on Friday and you have to
DIPLOMATIC DISCOURSE
ზემოაღნიშნულ გამოწვევებთან გასამკლავებლად საჭირო იყო დაუყოვნებლივ გვეპოვა გამოსავლის გზები. ძალიან მოკლე დროში უნდა მოგვეხერხებინა და გამოვსულიყავით სიტუაციიდან. ამიტომ გადავწყვიტეთ ბანკების გაყიდვა, აგრეთვე სესხების მოძიება ფრანკფურტში. გარდა ამისა, ჩვენ შევძელით შეგვეზღუდა გავლენა ეკონომიკაზე იმ გზით, რასაც ჩვენ ვუწოდებთ ავტომატური ეტაპობრივი სტაბილიზატორების აქტივირებას, რამაც ეკონომიკური ზრდა შეგვინარჩუნა, იმ პირობებში როცა არსებობდა ზეწოლა კონკურენტუნარიანობაზე, მომხმარებელთა და ინვესტორთა ნდობაზე. სოციალური უსაფრთხოების სქემები ხელს უწყობდა ხალხის მსყიდველთუნარიანობას. თუმცა ბიუჯეტზე უარყოფითად ასახული შედეგები გამოსასწორებელი იყო. ამ საკითხის მოგვარებაც რა თქმა უნდა საკმაოდ მნიშვნელოვანი იყო და ამის შემდეგ, საბანკო კრიზისის მართვის მესამედი ნაწილი ეფუძნებოდა ევროპულ მოლაპარაკებებს. შემდეგი ასპექტი უკვე დასკვნების გამოტანაა იმ ყველაფრიდან თუ რა მოხდა და შემუშავება ისეთი მარეგულირებელი სისტემების და ინსტიტუციების, რომლებიც დაგვეხმარება მომავალში მსგავსი დრამატული სიტუაციის თავიდან აცილებაში.
ბელგია რეკორდული პერიოდით იყო მთავრობის გარეშე დარჩენილი, თუმცა ქვეყანა განაგრძობდა განვითარებას, რაც ნებისმიერი სხვა ქვეყნის შემთხვევაში წარმოუდგენელია. რა განსაკუთრებულობა ახასიათებს ბელგიურ პოლიტიკას და საზოგადოებას? ვფიქრობ ბელგიური საზოგადოება ძალიან კომპლექსურია. იგი მდებარეობს ევროპის ლათინურად-ორიენტირებულ ნაწილსა და ნორდულ ანგლო საქსურ ნაწილებს შორის. ქვეყნის ჩრდილოეთ ნაწილის ეკონომიკა და საზოგადოება მთლიანად დამოკიდებულია უცხოურ ინვესტიციებზე და აგრეთვე გააჩნია მცირე და საშუალო საწარმოების ძალიან მდიდარი სპექტრი. საბაზრო ეკონომიკა თავისუფალია. სამხრეთი უფრო ინდუსტრიალიზებული ეკონომიკური ქსელია, აქ განვითარებულია მძიმე მრეწველობა, როგორიცაა ფოლადის და ქვანახშირის ინდუსტრია. ამას ჰქვია ქვეყანაზე ორიენტირებული ეკონომიკა. ბელგიაში არ არსებობს ბელგიური პოლიტიკური პარტია და გაზეთები, არც ტელევიზია. აქედან გამომდინარე, მოსაზრებები, ძირითადად წარმოიქმნება ორი განსხვავებული სპექტრიდან, ჰოლანდიურად მოლაპარაკე ფლანდრიული მიწებიდან და ფრანგულად მოლაპარაკე ვალუნიიდან. მოკლედ რომ ვთქვათ, ბელგია წარმოადგენს საერთაშორისო შეხვედრის წარმონაქმნს მშვიდობის საფუძველზე. ამის იდეა მდგომარეობს იმაში, რომ გვქონოდა ქვეყანა ინგილისს, რუსეთს, გერმანიასა და საფრანგეთს შორის, რომელსაც ექნებოდა მარეგულირებლის როლი და რომელიც თავიდან აიცილებდა ომს. ეს ძალიან საინტერესო ხელოვნური წარმონაქმნია. გასაკვირი არ არის, რომ გვაქვს ქვეყანა რომელიც 200 წლის წინ იყო უნიტარული და გახდა ფედერაციული. რა გაკვეთილიც აქედან შეგვიძლია ვისწავლოთ არის ის, რომ ჩვენ შეგვიძლია მივაღწიოთ ყველაფერს თუ ეტაპობრივად გადავდგამთ ჭკვიანურ ნაბიჯებს და ვეცდებით მშვიდობიანად მოვაგვაროთ შიდა საკითხები, დაძაბულობა და მოვახერხოთ განსხვავებული საზოგადოებების ერთად თანაარსებობა.
ბელგია თქვენი პრემიერ მინისტრობის ბერიოდში ევროკავშირის თავმჯდომარე ქვეყანა იყო. ეროვნულმა და ევროპულმა მედიამ მას ,,წარმატებული“ უწოდა. როგორ მოახერხეთ წარმატებული თავმჯდომარეობა და რა მაგალითი შეიძლება აიღოს ბულგარეთმა, რომელიც 2018 წლის 1 იანვრიდან ხელმძღვანელობს ევროკავშირს?
find solutions to have them strong enough at the time they reopen on Monday morning. We have the stock markets also. So, this was more about trying to find short-term solutions, like nationalizing i.e. selling these banks, but also finding Emergency Loans in Frankfurt. It was quite complicated because there was always an international dimension. Besides, we were able to limit the impact on the economy through what we call the activation of the automatic step stabilizers, which kept the economic growth down when there is pressure on the competitiveness the economy, consumers’ confidence, investor's confidence. The Social Security schemes largely supported the purchasing power of the people. However, you have a resultant effect on the budget and you have to correct defects on the budget. Managing this was also quite an important issue and then the third part of the management of the banking crisis was based on all the European discussion. I would say the next aspect is then drawing lessons from what happened, while trying to improve the regulatory framework and institutions, so that we could prevent such a dramatic situation from happening again. Belgium broke records for the longest period without a government, however the country continued developing, which is hard to imagine in case of any other country. What is so special about Belgian politics and society? I think Belgium is a very complex society. It is located on the borderline between the more Latin-oriented part of Europe and the more Nordic Anglo-Saxon. The Northern part of the country is an economy and society relying heavily on foreign investment and a very rich landscaping of SMEs with no questioning of the free market economy. The South is a more industrialized economic tissue or economic infrastructure, with heavy industry such as the steel industry and coal industry. I believe that we can call this a Stateoriented economy. There are no Belgium political parties, no Belgium newspapers; there is no Belgium TV station. Therefore, opinions are mostly formed through the perception of reality coming from two different lenses – The Dutch-speaking Flemish lands and the Frenchspeaking. In a nutshell, Belgium is the creation of an international meeting at a peace conference. The idea was to have a kind of country between England, Prussia, Germany and France to serve as a stabilizing rule that will prevent the war between Germany and France. It is an interesting kind of artificial creation. It is not surprising that you have a country that was 200 years ago a Unitarian country, but became a federation albeit in a complex manner. The lessons we can infer from that, is one that tells us that we can achieve a whole lot when we take things stepwise, and by peacefully trying to solve internal issues, tensions, and manage to have a co-existence of different communities. Belgium held the Presidency of the European Union during your tenure as Prime Minister. The National and EU media have labelled it as "successful". How did you manage to run a successful presidency and what could Bulgarians, who started their term on January 1, 2018, learn from the Belgian example? I think the key to the successful presidency of the European Union we had in 2010, was that we immediately decided to play along the rules. It was the first post-Lisbon presidency and we fully recognized all the increased powers of the commissioned permanent residency of European Union. Things were easier for us because a Belgian citizen held the position. We are very generous in applying the new rules and Belgium being a historical and traditional, pro-European oriented country. Truth is we do not have to teach our Bulgarian friends any lessons. I think they have to see the best way to address the issues as they come. I also think very good preparation is important, preparing your Administration, having a coordinated Pro-European altitude. Most important, not trying to impose topics on the agenda, with clear focus on the organization. What do you think are the major threats to democracy nowadays? And how does the IDEA respond to them?
DIPLOMAT 11
DIPLOMATIC DISCOURSE
ვფიქრობ, რომ ევროკავშირის წარმატებული თავმ ჯდომარეობის მთავარი ასპექტი ჩვენი მხრიდან წესების, კანონების მიხედვით ხელმძღვანელობა იყო. ჩვენ სრულად ვაღიარეთ ევროკავშირის მუდმივი მაცხოვრებლების გაზრდილი უფლებამოსილება. ზოგადად, არ გვიჭირს ახალ კანონებთან შეგუება და განხორციელება, რადგან ბელგია არის ისტორიულ-ტრადიციული და ევროპისკენ ორიენტირებული ქვეყანა. ჭეშმარიტება არის ის, რომ ჩვენ კი არ უნდა ვასწავლოთ ჩვენს ბულგარელ მეგობრებს, მათ უნდა გამონახონ საუკეთესო გზები არსებული საკითხების მოსაგვარებლად. თუმცა, მომზადება ძალიან მნიშვნელოვანია, რაშიც ადმინისტრაციის მომზადებას და კოორდინირებულ პრო-ევროპულ მიდგომას ვგულისხმობ. ყველაზე მთავარია არ ეცადო დღის წესრიგში იმ თემების დაყენებას რომელთაც ექნებათ მკვეთრი აქცენტი ორგანიზაციაზე.
როგორ ფიქრობთ, რა არის დღეს დემოკრატიის წინაშე არსებული მთავარი საფრთხე და როგორ პასუხობს თქვენი ორგანიზაცია მას? ჩვენი აზრით, დემოკრატია არის გზა, მართო ქვეყანა საჯარო ხელისუფლების მიერ, რომელიც ემორჩილება ხალხს. დემოკრატიის მეორე ყველაზე მნიშვნელოვანი განმარტება მოქალაქეთა შორის თანასწორობაა. ჩვენი დროისთვის დამახასიათებელი გამოწვევები დემოკრატიული უკუსვლაა, რომელიც ეხება დემოკრატიული პრინციპების ეროზიას. დემოკრატიისა და საარჩევნო დახმარების საერთაშორისო ინსტიტუტი აქტიურად მუშაობს ოთხი მიმართულებით. პირველი საარჩევნო პროცესია, ნდობა ძნელი მოსაპოვებელია, ნაბიჯ-ნაბიჯ მოდის, მაგრამ ძალიან სწრაფად გტოვებს. ამიტომ, მნიშვნელოვანია რომ მოქალაქეები ენდობოდნენ საარჩევნო პროცესს. მეორე, ვცდილობთ ორგანიზება გავუწიოთ კონსტიტუციის შემუშავების პროცესს. სამოქალაქო საზოგადოების ჩართულობა ძალიან მნიშვნელოვანია. მესამე, ბრძოლა პოლიტიკის უბერიზაციის წინააღმდეგ. დაბოლოს, მთავარი გამოწვევა პოლიტიკური პარტიების, ტრადიციული ინსტიტუციებისა და 21 საუკუნის რეალობის ერთმანეთთან ადაპტაციაში მდგომარეობს. ჩვენ უფრო მეტი ინვესტიცია უნდა ჩავდოთ ამაში, რომ შევინარჩუნოთ მაღალი ხარისხის ურთიერთობა მოქალაქესა და პოლიტიკურ ხელისუფლებას შორის.
განვიხილოთ საქართველოს საკითხი. როგორი იქნება თქვენი რეკომენდაციები ჩვენი ქვეყნისთვის? ვფიქრობ, რომ ჩვენ ბევრი საერთო გვაქვს. როცა საქართველოს პრემიერ-მინისტრის რანგში ვეწვიე, დიდი შთაბეჭდილება მოახდინა იმის ნახვამ თუ როგორ ცდილობენ საქართველოს მოქალაქეები უკეთესი მომავლის შექმნას. საქართველო არის კარგი მაგალითი იმისა, თუ როგორ შეუძლია ქვეყანას განიცადოს პროგრესი მშვიდობიანი გზით. საერთო ხედვა, რომელსაც ჩვენ ვიზიარებთ ეხება განათლებასა და ადამიანთა შესაძლებლობლობების შექმნაში ინვესტირებას, რათა მათ დაიცვან საკუთარი უფლებები. ამასთან, უნდა მოვახდინოთ ხალხის მოტივირება, მონაწილეობა მიიღონ პოლიტიკურ პროცესებში. უმნიშვნელოვანესია ხარისხიანი მედიის ინვესტირება, რათა ადამიანებისთვის ზუსტი ინფორმაციების მიწოდება შევძლოთ, იმის შესახებ თუ რა პრობლემები არსებობს საზოგადოებაში და მოიძებნოს გადაჭრის გზები. ჩვენ უნდა შევქმნათ ყველა სახის პლატფორმა, რათა მოქალაქეებმა იმსჯელონ ქვეყნის მომავალზე. კორუფციასთან ბრძოლა, ხარისხის კონტროლი, ტრენინგების გაუმჯობესება, ეს ყველაფერი ძალიან მნიშვნელოვანია.
12 DIPLOMAT
Democracy in our opinion is the way to rule countries with the control of the exercise of public authorities in the hands of the people. The second most important definition of democracy is equality among citizens. The challenges that are very typical for our time is democratic backsliding, which refers to an erosion of democratic principles, while using democratic rules of the game.International IDEA is active in four domains. The number one is in the electoral process. "Trust comes by foot and leaves by horse" and so it is essential that citizens can trust the electoral process. The second thing we do is trying to organize inclusive Constitution building processes. The involvement of civil society is very essential. Number three, is to fight against the uberization of Politics. The whole challenge we face is in adapting the traditional institutions of political parties to the realities of the 21st century. We should invest a lot more in this, to keep high quality interactions between citizen and political authorities. Let us focus on Georgia’s case. What will be your recommendations for our country? I think we have some common concerns. First, I would like to say that when I visited Georgia as a Prime Minister, I was quite impressed to see how Georgian citizens are trying to create a better future, systematically. I think Georgia is a good example of how a country can make progress in a peaceful way. There is a lot of dynamism and Georgia is moving in the right direction. The common concern that we all share is in the investment of knowledge and in people’s ability to stand up for their rights. The encouragement of people to participate in political processes, not to leave it to politicians only. The most important is to invest in qualitative media, in trainings, in possibilities for people to get accurate information, to learn what kind of problems the society faces, to debate solutions. We should encourage all kinds of platforms to let our citizens discuss the future of the country. Fighting against corruption, quality control, improve the training capacities – these are very important too.
DIPLOMAT 13
ელჩი ნატალი საბანაძე: ბელგიაში ქართული პროდუქციის ექსპორტმა 50 პროცენტიან ზრდას მიაღწია
Export of Georgian Products in Belgium Reached 50 Percent Increase: Ambassador
ბ
atalie Sabanadze, Georgia's ambassador to Belgium, Luxembourg and the head of the Georgian mission to the European Union speaks about deepening Georgia-Belgium relations and the success Georgia achieved on the path towards European integration.
საქართველო-ბელგიის ურთიერთობები
Georgia-Belgium relations
ელგიის სამეფოსა და ლუქსემბურგის დიდ საჰერცოგოში საქართველოს სრულუფლებიანი ელჩი და ევროკავშირთან საქართველოს მისიის ხელმძღვანელი, ნატალი საბანაძე საუბრობს საქართველობელგიის ურთიერთობის გაღრმავებასა და ევროინტეგრაციის გზაზე საქართველოს მიერ მიღწეულ პროგრესზე.
საქართველოს საელჩო ბელგიაში 1993 წლიდან მუშაობს და ბოლო 25 წლის განმავლობაში ორ ქვეყანას შორის თანამშრომლობა მართლაც მნიშვნელოვნად განვითარდა. ბელგია, საქართველოს მსგავსად, პატარა ქვეყანაა და კარგად ესმის, რამხელა მნიშვნელობა აქვს პატარა ქვეყნებისთვის საერთაშორისო სამართალს, ეფექტურ საერთაშორისო ორგანიზაციებს და ურთიერთპატივისცემაზე დაფუძნებულ საერთაშირისო ურთიერთობებს. შესაბამისად, ბელგია ყოველთვის, ყველა საერთაშირისო ორგანიზაციის ფარგლებში, მხარს უჭერს საქართველოს ტერიტორიულ მთლიანობასა და სუვერენიტეტს. ამასთანავე, გარდა იმისა, რომ ბელგია ევროკავშირისა და ნატო-ს დამფუძნებელი ქვეყანაა, მისი დედაქალაქი ორივე ორგანიზაციას უწევს მასპინძლობას. ამიტომ მნიშვნელოვანია, რომ ბელგიაც იმ ქვეყნებს შორისაა, რომლებიც მხარს უჭერენ საქართველოს მისწრაფებებს ევროკავშირსა და ნატოში ინტეგრაციისადმი, რაც ჩვენი ქვეყნის განვითარების მთავარი მამოძრავებელი ძალაა. რადგან წელს საქართველო პირველი რესპუბლიკის ასი
14 DIPLOMAT
N
The Embassy of Georgia has been working in Belgium since 1993 and during the last 25 years, cooperation between the two countries has really evolved. Like Georgia, Belgium is a small country and understands how important international Law, effective international organisations, and international relations based on mutual respect are for a small counrty. Accordingly, Belgium has always supported Georgia's territorial integrity and sovereignty within the framework of all international organizations. In addition, Belgium is a founding member of the EU and NATO, and its capital is hosting both organizations. It is therefore important that Belgium is among those countries that support Georgia's aspirations for integration into the EU and NATO, which is the main driving force for our country's development. Since Georgia is marking the hundredth anniversary of the first republic this year, let me recall that Belgium showed its
DIPLOMATIC DISCOURSE
წლისთავს აღნიშნავს, გავიხსენებ იმასაც, რომ საქართველო ბელგიის ინტერესის საგანი ჯერ კიდევ 1918-1921 წლებში გახდა. 1920 წელს საქართველოს ცნობილი ევროპელი სოციალდემოკრატების დელეგაცია ეწვია, რომლებსაც ევროპაში პირველი სოციალ-დემოკრატიული მთავრობის მუშაობის ადგილზე გაცნობა სურდათ. ამ დელეგაციაში ბელგიელი პოლიტიკოსებიც შედიოდნენ: ემილ ვანდერველდე, ლუი დებრუკერე და კამილ ჰოისმანსი. ემილ ვანდერველდე მოგვიანებით ბელგიის ჯერ იუსტიციის და შემდეგ საგარეო საქმეთა მინისტრი გახდა. როგორც ცნობილია, ამ დელეგაციის წევრთა რჩევები საქართველოს 1921 წელს მიღებულ კონსტიტუციაშიც აისახა. განსაკუთრებით გამოვყოფდი იმ ურთიერთობებს, რომელიც ბელგიასთან საგანმანათლებლო სფეროში ვითარდება. გარდა იმისა, რომ ბელგიის უნივერსიტეტებში არაერთი ქართველი სტუდენტი სწავლობს, მიმდინარეობს მუშაობა, რომ ლუვენის კათოლიკურ უნივერსიტეტში (UCL) ქართული ენისა და ისტორიის კათედრა დაარსდეს. ეს უნივერსიტეტი უკვე ფლობს მნიშვნელოვან ბიბლიოთეკას ქართულ ენაზე, რაც ამ უნივერსიტეტსა და საქართველოს მეცნიერებათა აკადემიის ხელნაწერთა ინსტიტუტს შორის ათწლეულების განმავლობაში მიმდინარე თანამშრომლობის შედეგია.
ვაჭრობა საქართველოსა და ბელგიას შორის სავაჭრო ურთიერთობები დინამიურად ვითარდება. ჩვენი ეკონომიკისთვის განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია, საქართველოს ექსპორტის ყოველწლიური ზრდა. 2014 წელს, საქართველოს მიერ ასოცირების შეთანხმებაზე ხელმოწერის შემდეგ, რომელიც ევროკავშირთან ღრმა და ყოვლისმომცველი თავისუფალი ვაჭრობის (DC FTA) კომპონენტს მოიცავდა, საქართველოში ბელგიიდან დაახლოებით 78 მილიონი ევროს ღირებულების პროდუქცია შედიოდა, ხოლო საქართველოდან ბელგიაში მხოლოდ 19,7 მილიონის. 2017 წლის სექტემბრის მონაცემებით, ბელგიაში ქართული პროდუქციის ექსპორტმა 50 პროცენტიან ზრდას მიაღწია და საქართველოს უარყოფითი სავაჭრო სალდო მნიშვნელოვნად შემცირდა. იმედი გვაქვს, რომ მომავალში საქართველო-ბელგიის სავაჭრო ბრუნვა უფრო გაიზრდება და ბელგიის ბაზარზე საქართველოში წარმოებულ მეტ პროდუქციას ვიხილავთ. ამ ეტაპზე საქართველო ბელგიას ძირითადად მინერალებით, ტექსტილისა და სოფლის მეურნეობის (ძირითადად ბოსტნეული) პროდუქციით ამარაგებს, ხოლო ბელგიიდან საქართველოში განხორციელებული ექსპორტის დიდი წილი მანქანა დანადგარებზე, ქიმიური წარმოებისა და საკვებ პროდუქტებზე მოდის. აქვე მსურს აღვნიშნო, რომ ბელგიაში საქართველოს მიმართ მზარდი ინტერესის ნათელი მაგალითია ბელგიური კომერციული პალატების მიერ საქართველოში ბიზნეს ვიზიტების ორგანიზება. მაგალითისთვის, 2015-2017 წლებში, ბელგიის ვალონიის რეგიონის ვაჭრობისა და ინვესტიციების სააგენტოს (AWEX) მიერ საქართველოში სამი ბიზნეს მისია განხორციელდა. 2019 წელს იგეგმება ფლანდრიის რეგიონის საინვესტიციო სააგენტოს ბიზნეს მისია.
კულტურა 2015 წელს ბრიუსელში ხელი მოეწერა ევროკავშირის პროგრამას “CREATIVE EUROPE“, რაც საშუალებას აძლევს კულტურის სფეროში მოღვაწე ქართულ ორგანიზაციებს მონაწილეობა მიიღონ კულტურისა და მედიის ქვეპროგრამებით გამოცხადებულ კონკურსებში და მოიპოვონ დაფინანსება ევროპელ პარტნიორებთან ერთად, ერთობლივი პროექტების
interest in Georgia already in 1918-1921. In 1920 a delegation of well-known European social-democrats visited Georgia to meet the first social democratic government in Europe. The delegation included Belgian politicians: Emile Vandervelde, Louis de Brouckère and Camille Huysmans. Emile Vandervelde later became Belgium's Justice Minister and then became Foreign Minister. As we know, the 1921 Constitution of Georgia reflected recommendations of the members of the delegation. Let me give a special mention to our bilateral relations in the field of education. Apart from the fact that many Georgian students study in Belgian universities, we work with Catholic University of Leuven (UCL) to establish a Chair of the Georgian Language and History. This university already has an important library in Georgian language, which is a result of decades of cooperation between the University and the Institute of Manuscripts of the Georgian Academy of Sciences.
Trade Trade relations between Georgia and Belgium are developing dynamically. The annual growth of Georgian exports is especially important for our economy. In 2014, after signing the Association Agreement with Georgia, which comprised the DCFTA component with the EU, there were about 78 million Euros worth of products from Belgium and 19.7 million Euros worth from Georgia in Belgium. According to the data of September 2017, export of Georgian products in Belgium reached 50 percent increase and Georgia's negative trade balance decreased significantly. We hope that in the future, Georgia-Belgium trade turnover will grow and we will see more products produced in Georgia on the Belgian market. At this stage, Georgia mainly supplies Belgium with minerals, textile and agricultural (mainly vegetable) products, while a large share of export from Belgium comes from machinery, chemical production and food products. I would also like to note that Belgian commercial chambers organize business visits in Georgia a clear example of growing interest in Georgia by Belgium. For example, in 2015-2017, the Belgian Walloon Region Trade and Investment Agency (AWEX) implemented three trade missions. In 2019, a trade mission of the Investment Agency of the Flanders Region is billed to happen.
Culture The EU program "Creative Europe" was signed in Brussels in 2015, and this enables Georgian organizations working in the field of culture to participate in competitions announced by sub-programs of culture and media and to find financing with European partners in order to implement joint projects. Also, it is worth mentioning the signing of the Memorandum of Cooperation between the BOZAR (Palace of Fine Arts of Brussels) and the Ministry of Culture and Sport of Georgia,
DIPLOMAT 15
DIPLOMATIC DISCOURSE
განხორციელების მიზნით. ასევე, აღსანიშნავია საელჩოს ინიციატივით და კოორდინირებით, BOZAR-სა (ბრიუსელის ნატიფი ხელოვნების სასახლე) და საქართველოს კულტურისა და სპორტის სამინისტროს შორის თანამშრომლობის მემორანდუმის ხელმოწერა, რომელიც BOZAR-ში კულტურული პროექტების განხორციელებას ითვალისწინებს. აღნიშნული მემორანდუმის ფარგლებში, არაერთი საინტერესო ღონისძიება გაიმართა, რომელთაგანაც გამოვყოფდი თბილისის “სამეფო უბნის თეატრის” გასტროლს ბრიუსელში, ნიკა მაჩაიძისა და ნატალი ბერიძის ელექტრონული მუსიკის საღამოს BOZAR-ში, ქართველი კომპოზიტორის, გია ყანჩელის საიუბილეო კონცერტს BOZAR – ში, ასევე, იუნესკო-ს მშვიდობის ელჩის ელისო ბოლქვაძის საღამოს – „EVENING OF MUSIC AND WINE“, როგორც მოგეხსენებათ საელჩო აქტიურად თანამშრომლობს BOZAR CINEMA-სთან. აღნიშნული თანამშრომლობის ფარგლებში BOZAR – მა არაერთ ქართული ფილმის ჩვენებას უმასპინძლა. არ შემიძლია არ გამოვყო „აღმოსავლეთ პარტნიორობის“ მეხუთე სამიტის ფარგლებში, BOZAR-ში, ჩატარებული ერთობლივი მუსიკალური საღამო – “STRONGER TOGETHER”, რომელშიც აღმოსავლეთ პარტნიორობის მონაწილე ქვეყნებიდან, შერჩეულ იყვნენ კლასიკური მუსიკისა და ჯაზის ახალგაზრდა შემსრულებლები. მიუხედავად ამ ქვეყნების შიდა თუ გარე პოლიტიკური დაძაბულობისა, კულტურული დიპლომატიის ფარგლებში, მათი ურთიერთთანამშრომლობა ძალზედ წარმატებულად წარიმართა. 2018 წლის იანვარში, BOZAR-ში, ,,აღმოსავლეთ პარტნიორობის“ ფარგლებში, პირველად განხორციელდა კულტურული დიპლომატიის ახალი პროექტი, ფილმების ფესტივალი – BRIDGES EAST OF WEST FEST. წელს, საქართველოსა და უკრაინას მიენიჭა პრიორიტეტი და ჩვენი ქვეყანა, ისევე როგორც უკრაინა, ხუთი ფილმით წარსდგა მაყურებლის წინაშე. საქართველოს პირველი რესპუბლიკის 100 წლისთავის საზეიმო აღნიშვნასთან დაკავშირებით არაერთი საინტერესო პროექტი გვაქვს დაგეგმილი: აკადემიური კონფერენცია – FIRST REPUBLIC AND ITS SUCCESSORS ცნობილი ქართველი და საერთაშორისო მკვლევარების მონაწილეობით; ფოტოგამოფენა – საქართველოს პირველ რესპუბლიკა; ბელგიაში, ფლანდრიის მხარეში მცხოვრები და მოღვაწე, ორი ქართველი მოქანდაკის – დევი ხმალაძისა და დავით ნათიძის გამოფენა; BOZAR-ში ქართული ნაციონალური ბალეტის ,,სუხიშვილების“ საზეიმო კონცერტი, რომელიც ბელგიაში პირველად გაიმართება. ასევე, მიმდინარე წელს ვგეგმავთ “ქართული საღამოს“ მოწყობას „CERCLE ROYAL GAULOIS“ – ში რაც გახლავთ ბრიუსელის ერთ-ერთი უძველესი /მე19 საუკუნე/ კულტურისა და ზოგადად, ხელოვნების კერა – დიპლომატთა კლუბი, რომელიც აერთიანებს სხვადასხვა სფეროს ცნობილ
with the initiative and coordination of the embassy that provides for the implementation of cultural projects in BOZAR. Within the framework of the memorandum, a number of interesting events were held, from which I will be highlighting the anniversary concert of Georgian composer Gia Kancheli at BOZAR, the tour of the Royal District Theatre from Tbilisi, electronic music evening of Nika Machaidze and Natalie Beridze in Brussels, and UNESCO artist for peace Eliso Bolkvadze's Concert - "Evening of Music and Wine." As you know, the Embassy actively cooperates with BOZAR Cinema. Within this cooperation BOZAR hosted a number of Georgian films. I must highlight the joint musical evening "Stronger Together", conducted by BOZAR within the Eastern Partnership fifth summit, featuring young musicians from classical music and jazz participants from the Eastern Partnership countries. In spite of their internal or external political tensions, cultural diplomacy, their cooperation has been successful. In January 2018, within the framework of Eastern Partnership, in BOZAR, the new project of cultural diplomacy was first implemented, the Film Festival - Bridges East of West Fest. This year, Georgia and Ukraine were granted priority and our country had five films before the audience. We have planned several interesting projects regarding celebration of the 100th anniversary of the First Republic of Georgia. Academic Conference – First Republic and its Successors with the participation of famous Georgian and international researchers; Photo Exhibition – First Republic of Georgia; Exhibition of two Georgian sculptors – Devi Khmaladze and Davit Natidze, living and working in the Flanders of Belgium; The concert of Georgian national ballet "Sukhishvilebi" in BOZAR will be held for the first time in Belgium. Also, this year we plan to arrange the "Georgian Evening" in "Cercle Royal Gaulois", which is one of Brussels's oldest / 19th Century / Culture and General Art Diploma Club, which combines well-known persons of various fields, who have made significant contributions in Policy, Culture, Diplomacy, Science, and Arts. Guests will be presented with Georgian cuisine and Georgian wine alongside delicious Georgian dishes, which are very interesting. Of course, we have many plans and we are going to implement them gradually and hope that the scale of cultural diplomacy will be further expanded, based on joint activities, and we will have more opportunity to promote the culture of Georgia.
Georgia-EU relations The last few years have really been distinguished by the intensity of Georgia's cooperation with the European Union and with the concrete results of Euro integration. Georgia has used all the opportunities of "Eastern Partnership" for the country. At this stage, Georgia is the leading partner of Eastern Partnership in terms of reforms and rapprochement with the EU. Of course, the two most important achievements are 16 DIPLOMAT
ადამიანს, ვისაც მნიშვნელოვანი წვლილი მიუძღვის პოლიტიკის, კულტურის, დიპლომატიის, მეცნიერებისა თუ ხელოვნების ნებისმიერ დარგში. ეს იქნება პირველი შემთხვევა, როცა ქართულ ტრადიციულ სუფრას, თავისი კერძებით, თამადით, ქართული სიმღერითა და საუკეთესო ქართული ღვინის დეგუსტაციით წარვადგენთ მეტად საინტერესო და ამავდროულად, მნიშვნელოვანი სტუმრების წინაშე. რა თქმა უნდა, გეგმები კიდევ ბევრი გვაქვს, რის განხორციელებასაც ეტაპობრივად ვაპირებთ და იმედი გვაქვს, რომ კულტურული დიპლომატიის მასშტაბები, ერთობლივ ღონისძიებებზე დაყრდნობით, კიდევ უფრო გაფართოვდება და ჩვენც, მეტი შესაძლებლობა გვექნება ქართული კულტურის პოპულარიზაციის ხელშესაწყობად.
საქართველო-ევროკავშირის ურთიერთობები ბოლო რამდენიმე წელი, მართლაც, გამოირჩევა ევრო კავშირთან საქართველოს თანამშრომლობის ინტენსივობითა და ევროინტეგრაციის მიმართულებით კონკრეტული შედეგებით. საქართველომ გამოიყენა „აღმოსავლეთ პარტნიორობით“ ქვეყნისთვის გახსნილი ყველა შესაძლებლობა. ამ ეტაპზე, საქართველო „აღმოსავლეთ პარტნიორობის“ მოწინავე ქვეყანაა გატარებული რეფორმებითა და ევროკავშირთან დაახლოების კუთხით. რა თქმა უნდა, ორი ყველაზე მნიშვნელოვანი მიღწევა ევროკავშირთან ასოცირების შეთანხმების გაფორმება და უვიზო რეჟიმია, რაც საქართველოს მხრიდან დიდი ძალისხმევისა და შრომის შედეგად მიიღწა. „ასოცირების შეთანხმება“ საქართველოს ევროკავშირთან დაახლოვების სამოქმედო გეგმაა, რომელიც ქვეყნის პოლიტიკური, სოციალური და ეკონომიკური ცხოვრების თითქმის ყველა სფეროს მოიცავს. შეთანხმება ითვალისწინებს თითოეულ სფეროში თანამშრომლობის გაღრმავებას, გამოცდილების გაზიარებასა და ევროკავშირის მხრიდან
the signing of the Association Agreement with the European Union and the visa-free regime that has resulted from great effort and labor from Georgia. "Association Agreement" is an action plan for Georgia to get closer to the EU, which covers almost all spheres of political, social and economic life of the country. The Agreement envisages deepening of cooperation in each sphere, sharing experience, financial and technical support of relevant reforms from the EU. In the "Association Agreement" we have committed to becoming a more democratic and transparent country, where the rule of law and human rights are protected. With the EU Free Trade Agreement opened for the world's largest market, besides free trade, the DC FTA provides for the increase of food and product quality, maximizing transparency of state procurement, increasing efficiency of customs sphere and implementation of European standards in the service sector. The EU also devotes much attention to the development of small and medium enterprises. Agreement with Georgia in all spheres of sectoral cooperation approaches EU standards. Including areas such as transport, energy security, taxation, environmental protection, industry, banking sector, healthcare, education, research, science, etc., This means that we will have access to the EU experience and we can provide the best practices in these fields with their financial and technical assistance in our country. In addition, the Agreement provides for greater
DIPLOMAT 17
შესაბამისი რეფორმების ფინანსურ და ტექნიკურ მხარდაჭერას. „ასოცირების შეთანხმებით“ ჩვენ ავიღეთ ვალდებულება გავხდეთ კიდევ უფრო დემოკრატიული და გამჭვირვალე ქვეყანა, სადაც დაცულია კანონის უზენაესობა და ადამიანის უფლებები. ევროკავშირის თავისუფალი ვაჭრობის შეთანხმებით საქართველოსთვის გაიხსნა მსოფლიოს უდიდესი ბაზარი. თუმცა, თავისუფალი ვაჭრობის გარდა, რაც ძალიან მნიშვნელოვანია, DC FTA ითვალისწინებს სურსათისა და პროდუქციის ხარისხის ზრდას, სახელმწიფო შესყიდვების მაქსიმალურ გამჭვირვალობას, საბაჟო სფეროს ეფექტიანობის გაზრდას, მომსახურების სფეროში ევროპული სტანდარტების დანერგვას. ევროკავშირი დიდ ყურადღებას უთმობს მცირე და საშუალო ზომის საწარმოების შესაძლებლობების განვითარებას. შეთანხმებით საქართველო დარგობრივი თანამშრომლობის ყველა სფეროში უახლოვდება ევროკავშირის სტანდარტებს. მათ შორის ისეთ სფეროებში როგორიცაა: ტრანსპორტი, ენერგოუსაფრთხოება, საგადასახადო სისტემა, გარემოს დაცვა, მრეწველობა, საბანკო სექტორი, ჯანდაცვა, განათლება, კვლევა და მეცნიერება და სხვა. ეს ნიშნავს, რომ ჩვენ ხელი მიგვიწვდება ევროკავშირის გამოცდილებაზე და შეგვიძლია მათი ფინანსური და ტექნიკური დახმარებით ჩვენს ქვეყანაში დავნერგოთ მოცემულ სფეროებში საუკეთესო პრაქტიკები. ამასთან, შეთანხმება ითვალისწინებს სამოქალაქო საზო გადოების მეტ ჩართულობას საქართველოს ევროინტეგრაციის პროცესებში, რაც ხელს უწყობს მთლიანი პროცესის წარმატებას. გარდა ამისა, საქართველო მონაწილეობს ევროკავშირის ისეთ პროგრამებში, როგორიც არის ERASMUS +, CREATIVE EUROPE, HORIZON 2020, რაც სტუდენტებს, ხელოვანებს, მკვლევარებს საშუალებას აძლევს ითანამშრომლონ კოლეგებთან ევროკავშირის წევრი ქვეყნებიდან, მიიღონ
18 DIPLOMAT
involvement of civil society in the process of Georgia's Eurointegration process, which contributes to the success of the entire process. Georgia’s participation in EU programs such as Erasmus+, Creative Europe, Horizon 2020, which allows students, artists and researchers to cooperate with colleagues from EU member states to receive financing for their projects, to share their experience. I also want to emphasize that the EU plays an important role in promoting security and stability in Georgia, which is primarily expressed in the presence of EU monitoring mission in Georgia and the EU involvement in the Geneva talks.
One year after the visa free travel Georgia successfully fulfilled EU requirements for the visafree regime, which resulted in a positive assessment of the EU and the relevant decision on using visa-free regime for Georgian citizens. From March 28, 2017, citizens of Georgia started to enjoy a visa-free regime with the European Union. At the same time, as you know, with the request of EU member states, these criteria have been tightened on the basis of which the country can use the suspension mechanism. For example, citizens should not have to go to the Schengen area for longer than a legitimate period, not to require asylum, etc. The European Commission is obliged to observe the
DIPLOMATIC DISCOURSE
დაფინანსება საკუთარი პროექტებისთვის, მიიღონ და გააზიარონ გამოცდილება. მინდა ასევე ხაზგასმით აღვნიშნო, რომ ევროკავშირი უმნიშვნელოვანეს როლს თამაშობს საქართველოში უსაფრთხოებისა და სტაბილურობის ხელშეწყობის კუთხით, რაც პირველ რიგში გამოიხატება ევროკავშირის მონიტორინგის მისიის არსებობით საქართველოში და ევროკავშირის ჩართულობით ჟენევის მოლაპარაკებებში.
უვიზო მიმოსვლიდან ერთი წლის შემდეგ საქართველომ წარმატებით შეასრულა ევროკავშირის მოთხოვნები უვიზო რეჟიმისთვის, რისი შედეგიც იყო ევროკავშირის დადებითი შეფასება და შესაბამისი გადაწყვეტილება საქართველოს მოქალაქეებისთვის უვიზო რეჟიმით სარგებლობის თაობაზე. 2017 წლის 28 მარტიდან საქართველოს მოქალაქეები ევროკავშირთან უვიზო რეჟიმით სარგებლობენ. ამასთან, როგორც იცით, ევროკავშირის წევრი ქვეყნების მოთხოვნით, გამკაცრდა ის კრიტერიუმები რომლის საფუძველზეც შესაძლებელია ქვეყნისთვის უვიზო რეჟიმით სარგებლობის შეჩერება. მაგალითად, მოქალაქეებმა არ უნდა გადააცილონ შენგენის სივრცეში ლეგალურად ყოფნის პერიოდს, უსაფუძვლოდ არ უნდა მოითხოვონ თავშესაფარი, ა.შ. ევროკომისია ვალდებულია თვალი ადევნოს შესაბამისი ქვეყნის მიერ უვიზო რეჟიმით სარგებლობის პროცესს და ყოველწლიურად გამოაქვეყნოს შეფასების ანგარიში. 2017 წლის 20 დეკემბერს ევროკომისიამ გამოაქვეყნა პირველი ანგარიში, რომელშიც შეფასებულია დასავლეთ ბალკანეთის 5 და აღმოსავლეთ პარტნიორობის 3 ქვეყანა, რომლებიც ევროკავშირთან უვიზო რეჟიმით სარგებლობენ. შეთანხმებაში დადებითად შეფასდა საქართველოს მხარის მიერ გატარებული რეფორმები ყველა მნიშვნელოვანი მიმართულებით, რაც საკმაოდ დადებითი გზავნილია. თუმცა საქართველოსთან დაკავშირებით აღინიშნა, რომ გარკვეული პრობლემაა წევრ ქვეყნებში ორგანიზებულ დანაშაულში მონაწილეობის კუთხით. წევრი ქვეყნების საზოგადოებრივი წესრიგისთვის საფრთხის შექმნა უვიზო რეჟიმის შეჩერების ერთ-ერთ კრიტერიუმს წარმოადგენს. ამასთან, სამწუხაროდ, ბოლო თვეების მანძილზე ევროკავშირის ზოგიერთ წევრ ქვეყანაში გაიზარდა საქართველოდან თავშესაფრის მაძიებელთა რიცხვი. მნიშვნელოვანია საქართველოს მოსახლეობამ იცოდეს, რომ საქართველოს მოქალაქეებისთვის თავშესაფრის მოთხოვნები, როგორც წესი უარყოფითი გადაწყვეტილებით სრულდება. ამასთან, რიგ წევრ ქვეყანაში საქართველო შეყვანილია უსაფრთხო წარმოშობის ქვეყნების რიცხვში, რაც იმას ნიშნავს, რომ განაცხადების განხილვის პერიოდი ძალიან მოკლეა და რეალურად, პირებს, რომლებიც თავშესაფარს ითხოვენ, წევრი ქვეყნის ტერიტორიის დატოვება რამდენიმე დღეში უწევთ. ამ ეტაპზე არ დგას საქართველოსთვის სავიზო რეჟიმის შეჩერების საშიშროება. აქტიურად ვთანამშრომლობთ ევროკავშირის ინსტიტუტებთან და წევრ ქვეყნებთან. ამასთან, წარმატებით ვასრულებთ რეადმისიის შეთანხმებას, რომლითაც საქართველოს ვალდებულება აქვს უკან დაიბრუნოს საქართველოს მოქალაქეები, რომლებიც შენგენის სივრცეში უკანონოდ იმყოფებიან. თუმცა იმისთვის რომ საქართველოს მოქალაქეებმა შეუფერხებლად გააგრძელონ უვიზო რეჟიმით სარგებლობა, მნიშვნელოვანია პატივი ვცეთ ევროკავშირის წევრი ქვეყნების მოთხოვნებს და დავიცვათ უვიზო რეჟიმის წესები.
process of using visa-free regime by the respective countries and publish an annual assessment. On December 20, 2017, the European Commission published its first report, estimated by 5 of the Western Balkans and 3 countries of the Eastern Partnership, who use the visa-free regime with the EU. In the agreement, the reforms carried out by the Georgian side were positively assessed in all important directions, which is quite a positive message. However, it was noted that Georgia has a certain problem in participating in organized crime. Creating a threat to the public order of member states is one of the criteria for stopping the visa regime. In addition, in recent months the number of asylumseekers from Georgia has increased in some EU member states. It is important for the Georgian population to know that asylum requests by Georgian citizens usually end with a negative decision. In addition, Georgia is included in a number of countries of safe origin, meaning that the period of consideration of the applications is very short and in reality, people who seek shelter have to leave the territory of the Member State within a few days. At this stage, there is no danger of stopping the visa regime for Georgia. We actively cooperate with EU institutions and member states. Moreover, we successfully fulfill the Readmission Agreement with which Georgia's obligation is to get back Georgian citizens who are illegally in Schengen space. However, for the citizens of Georgia to continue their visa free regime, it is important to respect the requirements of EU member states and to protect the rules of the visa regime.
Georgia's European Perspective after Brexit and after green light for the EU membership to western Balkans Both of these events reflect the ongoing processes in the European Union, which in turn have an influence on the EU's further enlargement and consequently the prospect of Georgia's integration into the European Union. As for Brexit, the UK is a country that has always supported EU enlargement. Consequently, the UK's withdrawal from EU, EU membership wishing countries will lose serious supporters. However, it should be noted that Britain has always been a special member of the EU: From the 90s, London has refused to take part in various important policies of the EU such as Schengen (free movement space), European Monetary Union (EUR), and European Fundamental Rights Charter. I must assume that despite Brexit, Britain remains Georgia's most important partner and friend. As for the Western Balkans, decisions on the expansion in this region may not have direct impact on Georgia, but in general the change of stance on EU expansion will affect the content of the future membership of Georgia. After the economic and financial crisis of 2008 and subsequent immigration waves from the Middle East and Africa, interest in expansion in EU member states has been
DIPLOMAT 19
DIPLOMATIC DISCOURSE
საქართველოს ევროპული პერსპექტივა, ბრექსიტის და დასავლეთ ბალკანეთის ქვეყნებისთვის მწვანე შუქის ანთების ფონზე ორივე ეს მოვლენა ევროკავშირში მიმდინარე გარკვეულ პროცესებს ასახავს, რომელთაც თავისთავად გავლენა აქვს ევროკავშირის შემდგომ გაფართოებაზე და შესაბამისად, საქართველოს ევროკავშირში გაწევრიანების პერსპექტივაზეც. ბრექსიტს რაც შეეხება, დიდი ბრიტანეთი ის ქვეყანაა, რომელიც ყოველთვის მხარს უჭერდა ევროკავშირის გაფართოების პროცესებს. შესაბამისად, ბრიტანეთის გასვლით ევროკავშირიდან, ევროკავშირში გაწევრიანების კანდიდატი და მსურველი ქვეყნები სერიოზულ მხარდამჭერს დავკარგავთ. თუმცა, უნდა აღინიშნოს ისიც, რომ ბრიტანეთი ყოველთვის ევროკავშირის განსაკუთრებული წევრი იყო: 90-იანი წლებიდან ლონდონმა უარი თქვა ევროკავშირის სხვადასხვა ისეთ მნიშვნელოვან პოლიტიკაში მონაწილეობაზე, როგორიცაა: შენგენი (თავისუფალი გადაადგილების სივრცე), ევროპის ფულადი კავშირი (ევროზონა), ევროპის ფუნდამენტური უფლებების ქარტია და სხვა. აუცილებლად უნდა დავამატო, რომ ბრექსიტის მიუხედავად, ბრიტანეთი საქართველოს უმნიშვნელოვანეს პარტნიორ და მეგობარ ქვეყნად რჩება. რაც შეეხება დასავლეთ ბალკანეთს, შესაძლოა ამ რეგიონში გაფართოებასთან მიმართებით მიღებულ გადაწყვეტილებებს საქართველოზე პირდაპირი გავლენა არ ჰქონდეს, მაგრამ ზოგ ადად ევროკავშირის გაფართოებისადმი დამოკიდებულების შეცვლა საქართველოს მომავალი წევრობის შესახებ საუბრების შინაარსზე იმოქმედებს. 2008 წლის ეკონომიკური და ფინანსური კრიზისის და, მოგვიანებით, ახლო აღმოსავლეთისა და აფრიკის ქვეყნებიდან მოზღვავებული საიმიგრაციო ტალღის შემდეგ, ევროკავშირის წევრ სახელმწიფოებში გაფართოებისადმი ინტერესი მნიშვნელოვნად შენელდა. 2014 წელს, როდესაც ევროკომისიის ახლანდელმა პრეზიდენტმა თანამდებობა დაიკავა, მან ერთ-ერთი პირველივე გამოსვლისას განაცხადა, რომ მომავალი ხუთი წლის განმავლობაში ევროკავშირი გაფართოების გადაწყვეტილებას არ მიიღებდა. თუმცა, ამჟამად ვითარება ფრთხილად, მაგრამ მაინც იცვლება. როგორც ევროკომისიის იმავე პრეზიდენტმა სულ ახლახან აღნიშნა, თუ ევროკავშირს მეზობელ რეგიონებში სტაბილურობა სურს, გაფართოების პერსპექტივა დღის წესრიგიდან არ უნდა მოიხსნას. იმის მიუხედავად რომ გაფართოებისადმი დამოკიდებულება ევროკავშირის წევრ სახელმწიფოებში დღემდე არაერთ გვაროვანია, ბალკანეთის რეგიონში გაფართოებას წევრი ქვეყნების მნიშვნელოვანი ნაწილი მხარს უჭერს. ისინი ევროკავშირში გაწევრიანებას ამ რეგიონში გრძელვადიანი მშვიდობისა და განვითარების ერთადერთ დამაჯერებელ გზად მიიჩნევენ. ამჯერად, მოლაპარაკებებს ბალკანეთის მხოლოდ ორი ქვეყანა – მონტენეგრო და სერბეთი – აწარმოებს. მოსა ლოდნელია, რომ სწორედ ეს ორი ქვეყანა გახდეს ევროკავშირის ახალი წევრი 2025 წელს, თუკი ისინი დაკისრებული ვალდებულებების შესრულებას შეძლებენ. მომავალში ევროკავშირის გაფართოება არაერთ ფაქტორზე იქნება დამოკიდებული: ევროკავშირის წევრ სახელმწიფოებში კრიზისის შემდგომი ეკონომიკური და ფინანსური მაჩვენებლების გაუმჯობესება, იმიგრაციული კრიზისის დასრულება, ევროსკეპტიკური პოლიტიკური პარტიების როლი და ევროკავშირის მომავალი ინსტიტუციური მოწყობა.
20 DIPLOMAT
significantly slowed. In 2014, when the current president of the European Commission took the position, in one of his first speeches, he said that the EU would not be able to make the decision to expand in the next five years. However, the situation is cautious but still changes. The same President of the European Commission recently pointed out that if the EU wants stability in neighboring regions, the prospect of expansion should not be removed from the agenda. Despite the reliance on expansion in the EU member states, the significant part of the member states supports expansion in the Balkans. They consider the integration of the EU the only peaceful way to long-term peace and development in the region. This time, negotiations are only between two countries in the Balkans - Montenegro and Serbia. It is expected that these two countries become new members of the EU in 2025 if they can fulfill their obligations. In the future, the enlargement of the EU will depend on a number of factors: improvement of economic and financial indicators of crisis in EU member states, ending immigration crisis, role of European political parties and EU's future institutional arrangement.
DIPLOMAT 21
22 DIPLOMAT 36 DIPLOMAT
FOREIGN POLICY
DIPLOMAT 23
WOMEN IN DIPLOMACY
თამარ ბერუჩაშვილი, საქართველოს საგანგებო და სრულუფლებიანი ელჩი დიდ ბრიტანეთში ალი დიპლომატები მნიშვნელოვან როლს ასრულებენ საქართველოს დიპლომატიურ სამსახურში, რაც განსაკუთრებულად მიმზიდველად წარმოაჩენს ჩვენს ქვეყანას საგარეო ასპარეზზე. მოხარული ვარ, რომ პირველი ქართველი ქალი ელჩი ვარ დიდ ბრიტანეთში, რაც საშუალებას მაძლევს სრულად გამოვიყენო ჩემი მრავალწლიანი დიპლომატიური გამოცდილება საქართველოსა და დიდ ბრიტანეთს შორის პოლიტიკური, ეკონომიკური და კულტურული კავშირების გაღრმავებისთვის. ლონდონში საელჩოს 70% ქალია და ძალიან მეამაყება, რომ პროფესიონალების ამ პატარა, მაგრამ გამოცდილ და ეფექტურ გუნდს ვხელმძღვანელობ. განსაკუთრებით მინდა აღვნიშნო, რომ ჩვენი ქალი დიპლომატების ძალისხმევამ ახალი იმპულსი მისცა ბოლო ორი წლის განმავლობაში ქართულ-ბრიტანული ურთიერთობების განვითარებას ორმხრივი სტრატეგიული თანამშრომლობის ფორმატში. მიუხედავად იმისა, რომ ჩვენს პროფესიაში როგორც გლობალურ დონეზე, ისე საქართველოს შემთხვევაში, მამაკაცები სჭარბობენ, არ მგონია, რომ ქალმა დიპლომატებმა მამაკაც კოლეგებს უნდა მიბაძონ. ქალებს სჭირდებათ მეტი გამბედაობა დიპლომატიაში საკუთარი სტილის დასამკვიდრებლად, რადგან ქალი ბუნებით დიპლომატია - დიალოგის, ინტელექტის, მშვიდობისა და ერთობის მუდმივი ძიების განსაკუთრებული უნარით. ქალ დიპლომატებს ასევე შეუძლიათ მნიშვნელოვანი წვლილი შეიტანონ კონფლიქტების პრევენციასა და მოგვარებაში. ჩვენი ქვეყნის საგარეო პრიორიტეტების გათვალისწინებით, საქართველოს მუდმივად სჭირდება ძლიერი ხმა და პროაქტიურობა საერთაშორისო ასპარეზზე. ქალთა მონაწილოების გაზრდა საერთაშორისო ურთიერთობებში მხოლოდ პრინციპის საკითხი არ არის. თუ საერთაშორისო ორგანიზაციებში შესაძლებელი გახდა გენდერული ბალანსის მიღწევა, ჩვენ ამ შემთხვევაში მივიღებთ თვისობრივად განსხვავებულ მრავალმხრივ ინსტიტუტებს, რომლებიც უფრო ეფექტურად უპასუხებენ არსებულ გამოწვევებს. ამ მხრივ, გაერო-ს გენერალურმა მდივანმა, ანტონიო გუტიერსმა შესანიშნავი მაგალითი გვიჩვენა ქალთა ჩართულობის გაზრდაზე ორიენტირებული რეფორმების სახით.
H.E. TAMAR BERUCHASHVILI Ambassador Extraordinary and Plenipotentiary of Georgia to the United Kingdom emale diplomats play an increasingly important role in Georgia's diplomacy that definitely advances Georgia’s prestige abroad. I am delighted to be the first female Georgian Ambassador to the UK. I believe the UK is a destination where I can fully utilize my more than two decades of experience in diplomacy and international relations. Women make up 70% of our Embassy in London and I am proud to lead small but smart and efficient team of professionals. I would like to highlight the special contribution of our female diplomats in giving new impetus to the development of Georgia-UK relations at the strategic level in the last two years. Despite the high male dominance in our profession, I do not believe that female diplomats should copy their male counterparts. Professional women have to find courage to form their own style, because women are innately equipped with diplomatic skills such as negotiating, intelligence seeking and maintaining peace. More women diplomats might make a real difference to conflict prevention and resolution. Considering our foreign policy priorities, Georgia needs continuous strong voice on international arena. Increasing women’s participation in international affairs is not just a matter of principle. If we can achieve gender balance across the international organizations we have the potential to build a qualitatively different multilateral institutions relevant to current needs. In his regard, UN SG António Guterres sets excellent example to follow by reaching parity on woman empowerment.
F
24 DIPLOMAT
THE ROLE OF WOMEN IN DIPLOMACY
ქალის როლი დიპლომატიაში
ქ
WOMEN IN DIPLOMACY
იპლომატიაში ქალთა როლზე საუბრისას, მოდით, პირველ რიგში გავიხსენოთ, რომ სულ რაღაც რამდენიმე ათწლეულის წინ, მთელი რიგი ქვეყნების დიპლომატიურ სამსახურებში ქალებს დიდად არ სწყალობდნენ, ვინაიდან მიიჩნეოდა, რომ უცხო ქვეყნის მთავრობების მიერ ქალი სერიოზულად არ შეიძლება აღქმული ყოფილიყო. მაშინდელი დიპლომატია აღსავსე იყო კლიშეებით, ხოლო დიპლომატი წარმოედგინათ, მხოლოდ როგორც კოსტიუმში გამოწყობილი მკაცრი გამომეტყველების მამაკაცი. შესაძლოა, ეს გენდერული სტერეოტიპი დღესაც გარკვეულწილად არსებობდეს, ვინაიდან პირადად მქონია შემთხვევები, როდესაც აღმიქვამდნენ ელჩის მეუღლედ და არა ელჩად. ამავდროულად, უკანასკნელ პერიოდში ძალიან ბევრი რამ შეიცვალა კიდეც. ოცდამეერთე საუკუნეში სოციალურ, პოლიტიკურ და ეკონომიკურ სფეროებში ქალთა როლის გაძლიერება ასევე აისახა დიპლომატიაზე. დღეს სახელმწიფოთა უმრავლესობა მიისწრაფის გაზარდოს ქალთა როლი საგარეო პოლიტიკაში, სადაც ქალები და მამაკაცები, დამსახურების შესაბამისად, თანაბრად იქნებიან წარმოდგენილი. რა თქმა უნდა, საქართველოს დიპლომატიური სამსახურიც მისდევს ამ ფრიად პოზიტიურ ტენდენციას, თუმცა, კვლავაც მნიშვნელოვანია კიდევ უფრო მეტი ქალბატონი წარმოვაჩინოთ საგარეო საქმეთა სამსახურში, მათ შორის, ელჩების პოზიციებზე. ეს ყველაზე ნათლად ჩანს ელჩების ყოველწლიური შეკრებისას გადაღებულ ფოტოებზე, სადაც მამაკაცთა მრავალრიცხოვან ჯგუფში რამდენიმე ქალბატონს თუ შენიშნავთ. მე, როგორც ქალმა ელჩმა, ჩემი კარიერის მანძილზე ნათლად დავინახე, რომ ქალის ყოფნა დიპლომატიაში ერთგვარ უპირატესობასაც კი წარმოადგენს, რაც გაძლევს გაცილებით ფართო პერსპექტივას, ზოგჯერ მეტ ხელმისაწვდომობასაც, ასევე უდავოდ მეტ თავისუფლებას კომუნიკაციისა და ურთიერთობათა განვითარებისათვის.
დ
H.E. KHATUNA SALUKVADZE Ambassador Extraordinary and Plenipotentiary of Georgia to the Republic of Lithuania hen we speak about the role of women in diplomacy, we should remember that until just few decades ago, in most countries women were excluded from the diplomatic service on the grounds that they would not be taken seriously by foreign governments. The diplomacy of those days was full of clichés, such as that the ambassador could only be a suit-clad man, with an air of importance. Perhaps these gender stereotypes still persist today, as I have been sometimes mistaken for the ambassador’s wife instead of the ambassador myself. But much has changed, and the 21st century’s social, political, and economic empowerment of women around the world is also manifested in diplomacy. Countries are increasingly inclined to pursue a feminist foreign policy, in which men and women are represented equally based on merit and standing. Georgia’s Foreign Service certainly follows this positive trend of women’s inclusion in foreign policy. However, we still need to achieve an increasing share of female ambassadors – as it is illustrated by the photos of annual meetings of Georgian ambassadors, with long rows of dark-suited men disrupted by just few women. As a female ambassador, I had learnt that femininity in diplomacy is often an advantage; it gives you a broader perspective, sometimes a better access, and also a greater freedom of communication and building the relationships.
W
THE ROLE OF WOMEN IN DIPLOMACY
ქალის როლი დიპლომატიაში
ხათუნა სალუქვაძე, საქართველოს საგანგებო და სრულუფლებიანი ელჩი ლიტვის რესპუბლიკაში
DIPLOMAT 25
WOMEN IN DIPLOMACY
მაია ყიფშიძე, საქართველოს საგანგებო და სრულუფლებიანი ელჩი ნორვეგიის სამეფოში ღეს, 21-ე საუკუნეში, როცა მსოფლიო საზოგადოებამ საბოლოოდ აღიარა ქალების მნიშვნელოვანი როლი მშვიდობის დამყარებაში, ქალები ცალსახად ასოცირდებიან მშვიდობასთან. მშვიდობის დამყარება და შენარჩუნება კი დიპლომატიის ერთერთი ყველაზე დიდი მიზანია. მიჩნეულია, რომ თავისი ბუნებით ქალი მშვიდობის მქმნელი და მშვიდობისმყოფელია. საქართველოში ამის მაგალითია ალბათ თეთრი მანდილის ჩაგდების უძველესი ადათი, რომელიც აჩერებდა ორ მებრძოლ მხარეს, და რომელიც დღესაც, მშვიდობის დამყარების მნიშვნელოვანი სიმბოლოა. სოციალური მეცნიერებების არა ერთ გამოკვლევაში ხაზგასმულია ქალის, როგორც შემთანხმებლის, მომრიგებლის როლი, რომელიც მიმართულია მოლაპარაკებების გზით კონსენსუსის ან კომპრომისის დამყარებისკენ და დიპლომატიური გზით კონფლიქტის და დაპირისპირების მშვიდობიანი მოგვარებისკენ. დიპლომატიაში კი ამ უნარს ძალიან დიდი მნიშვნელობა აქვს. საქართველოს დიპლომატიის ისტორიაში ქალის ფაქტორი დიდ ძალას წარმოადგენდა. ჩვენამდე მოაღწია ქალთა მიერ წარმატებით შესრულებული არაერთი მისიის ამბავმა. მათ შორის ბაგრატ IV-ს დედა მარიამ დედოფალი, რომელმაც XI საუკუნის დასაწყისში, საქართველოში ბიზანტიის მომძლავრებული აგრესიის დროს, კონსტანტინოპოლში ბიზანტიის კეისართან სამშვიდობო მოლაპარაკების შედეგად საქართველოს სასურველი მშვიდობა მოუპოვა. აგრეთვე, მეფე ერეკლეს ყველაზე უმცროსი ასული თეკლე ბაგრატიონი, რომელიც ასევე აქტიურად იყო ჩართული ქვეყნის პოლიტიკურ ცხოვრებაში. როგორც საქართველოს ელჩმა ნორვეგიის სამეფოში, სადაც ყოველწლიურად, 10 დეკემბერს, ნობელის მშვიდობის პრემიის ლაურეატებს აჯილდოვებენ, არ შეიძლება არ აღვნიშნო, რომ სავარაუდოდ, ნობელის ამ პრემიის დაწესებაც სწორედ მისი მეგობარი ქალბატონის, მშვიდობის მქადაგებელი ბერტა ფონ სუტნერის (1905 წელს ის გახდა ამ პრემიის პირველი ლაურეატი) დამსახურება იყო. 1901 და 2017 წლებში ნობელის პრემიით დაჯილდოვებული 48 ქალბატონიდან 16 იყო ნობელის მშვიდობის პრემიის ლაურეატია. ქალბატონების უმეტესობა, რომელსაც ეს ჯილდო გადაეცა, იბრძოდა ადამიანის უფლებების დასაცავად და ჩართული იყო მოლაპარაკებებში, რომლებიც მიმართული იყო მშვიდობის შენებისა და დამყარებისკენ, კონფლიქტების მოგვარებისკენ. მე ვისურვებდი, და ვიოცნებებდი, რომ ერთ მშვენიერ თოვლიან და ცივ 10 დეკემბერს, ქართველი ქალისთვის ნობელის მშვიდობის პრემიის მინიჭებით, ჩვენი ქვეყანაც გაბრწყინებულიყო.
H.E. MAIA KIPSHIDZE Ambassador Extraordinary and Plenipotentiary of Georgia to the Kingdom of Norway oday, in the 21st century, when the world has finally recognized women’s important role in peace building, they stand out being associated with peace. And peace building and peace keeping are one of the most important missions of diplomacy. It is considered that women by their nature are peacemakers and peace keepers. An old tradition related example in Georgia is probably dropping of the White Scarf between two fighting sides to stop the fight and which, even today, is an important symbol of establishing of peace. In several social sciences researches the role of women as of reconciliatory negotiators has been underlined more than once. Their role is important in either reaching a compromise or consensus through negotiations or achieving peaceful resolution of conflicts through diplomatic tools. And this skill is extremely valuable in diplomacy. The factor of a woman was of great strength in the history of Georgian diplomacy. Many stories about successful missions carried out by women have reached us. One of them refers to King Bagrat IV’s mother Mariam in the beginning of the XI century, during the increased Byzantine aggression in Georgia, when she went to Constantinople to hold peaceful negotiations with the Byzantine Caesar that resulted in desirable peace for Georgia. King Erekle II’s youngest daughter Tekle Bagrationi’s active involvement in political life in the XIX century is also noteworthy to name but a few. As the Ambassador of Georgia to the Kingdom of Norway, where on 10th December annually, the winners are being awarded the Nobel Peace Prize, I cannot but mention that allegedly the establishment of the prize was also initiated by Nobel’s close friend, a peace activist, Berta von Suttner who became the first Nobel Peace Prize winner back in 1905. In 1901 - 2017 out of 48 Nobel Prize female winners 16 were awarded the Peace Prize. The majority of female winners were awarded for their fight for human rights and engagement in negotiations which were aimed at peace building and peace establishment. I would like to make a wish and maybe cherish a dream of seeing one of the Georgian female candidates awarded the Nobel Peace Prize. That would certainly make our country shine on one cold and snowy 10th of December.
T
26 DIPLOMAT
THE ROLE OF WOMEN IN DIPLOMACY
ქალის როლი დიპლომატიაში
დ
WOMEN IN DIPLOMACY
ჰაიკე ფაიჩი გერმანიის ფედერაციული რესპუბლიკის საგანგებო და სრულუფლებიანი ელჩი საქართველოში ოლო ათწლეულებში ქალთა როლი დიპლომატიაში უდავოდ მნიშვნელოვანია, რადგან მსოფლიო მასშტაბით ქალები სულ უფრო მეტად ავსებენ ყველა სახის პოსტს, რომლებიც ტრადიციულად განკუთვნილი იყო მამაკაცებისთვის. ამ დრომდე ქალები უფრო მეტად დიპლომატის მეუღლის რანგში, კულისებს მიღმა, ასრულებდნენ საკუთარ როლს დიპლომატიაში. თუმცა, ბოლო ათწლეულებში ქალთა როლი მკვეთრად შეიცვალა, არა მხოლოდ გერმანიაში, არამედ მსოფლიოს ბევრ კუთხეში. 1992 წლამდე გერმანიის ფედერალურმა საგარეო საქმეთა სამსახურმა, მაგალითად, დიპლომატიურ სამსახურში რვაჯერ მეტი მამაკაცი მიიღო ვიდრე ქალი. მას შემდეგ, ჩვენი დიპლომატიური სწავლების თითქმის 50 პროცენტიანი ქალთა წილი რეალობად იქცა. ნელი, მაგრამ სტაბილური ცვლილებაც შეიძლება შეინიშნოს, როდესაც საქმე ეხება ხელმძღვანელ თანამდებობებს, რადგან უფრო და უფრო მეტ ქალს აქვს მაღალი რანგის თანამდებობა გერმანიის დიპლომატიურ სამსახურში. 1969 წელს ელინორ ფონ პუტკამერი გახლდათ პირველი ქალი ელჩი გერმანიიდან, და იგი გაგზავნილ იქნა გერმანიის წარმომადგენლად ევროპის საბჭოში სტრასბურგში. მეორე ათასწლეულის დამთავრების შემდეგ 219-დან 16 გერმანულ მისიას (7%) ხელმძღვანელობდა ქალი, დღეისათვის 13,4% მისიებისა ხელმძღვანელობენ ქალები. ევროკავშირის დონეზე, ქალი დიპლომატები კიდევ უფრო ხშირია. მაგალითად ფედერიკა მოგერინი, რომელიც ევროკავშირის საგარეო საქმეთა და უსაფრთხოების პოლიტიკის უმაღლესი წარმომადგენელის პოსტს იკავებს. მის წინ, კეტრინ ეშტონი უძღვებოდა ამ პრესტიჟულ პოსტს, რაც იქამდე დიდი იშვიათობა იყო. მიუხედავად ბოლო ათწლეულების მანძილზე მიღწეული წარმატებისა, ჯერ კიდევ ბევრი რამ უნდა გაკეთდეს დიპლომატიაში ქალთა როლის გასაძლიერებლად. დარწმუნებული ვარ, რომ დიპლომატიაში ქალთა გაზრდილი წარმომადგენლობა ჩვენს საზოგადოებას სარგებელს მოუტანს მშვიდობიანი გაცვლისა და ურთიერთგაგების მიმართულებით.
H.E. HEIKE PEITSCH Extraordinary and Plenipotentiary Ambassador of the Federal Republic of Germany to Georgia n recent decades, the role of women in diplomacy has undoubtedly gained importance, as women around the globe increasingly fill all kinds of posts that were traditionally almost exclusively allocated to men. Up to the late modern history, women could often only choose the path of the diplomat’s wife who contributed to diplomatic success predominantly behind the scenes. However, in the last decades the role of women has changed dramatically, not only in Germany, but in many parts of the world. Up until 1992, Germany’s Federal Foreign Office for example recruited more than eight times as many men as women to join the diplomatic service. Since then a steady female share of almost 50 percent in our diplomatic training has become a commendable reality. A slow but steady change can also be observed when it comes to leadership positions, as more and more women obtain high official ranks in the German Diplomatic Service. In 1969, Ellinor von Puttkammer became the first female German Ambassador, when she was sent to represent Germany in the Council of Europe in Straßbourg. At the end of the second millennium, 16 out of 219 German missions abroad (7 percent) were led by women, nowadays about 13,4 percent of missions are headed by a woman. On EU level, female diplomats have come even further. Federica Mogherini currently holds the position as High Representative of the European Union for Foreign Affairs and Security Policy. Before her, Catherine Ashton covered this prestigious post, making it one of the few which have already been filled by more women than men. Despite all these achievements in the past decades, there is still a lot of room for further development of the female role in diplomacy. I am convinced that a stronger share of women in diplomacy will benefit our societies, their peaceful exchange and mutual understanding.
I
THE ROLE OF WOMEN IN DIPLOMACY
ქალის როლი დიპლომატიაში
ბ
DIPLOMAT 27
WOMEN IN DIPLOMACY
დესისლავა ივანოვა ბულგარეთის რესპუბლიკის საგანგებო და სრულუფლებიანი ელჩი საქართველოში ყო ქალი და ამავდროულად იყო ელჩი ნიშნავს იყო დიპლომატი, ემსახურო საკუთარ ქვეყანას, გააღრმავო ურთიერთობები შენს ქვეყანასა და მასპინძელ ქვეყანას შორის და ამით ხელი შეუწყო ქვეყნის უსაფრთხოებას, სტაბილურობას, ეკონომიკურ განვითარებასა და კეთილდღეობას. ამ კუთხით, მოხარული ვარ ბულგარეთის რესპუბლიკასა და საქართველოს შორის ასეთი ბრწყინვალე ორმხრივი ურთიერთობები არსებობს. ერთი წლის წინ აღვნიშნეთ 25 წლის იუბილე ჩვენი დიპლომატიური ურთიერთობებისა და ახლაც იმისთვის ვიღწვით, რომ ეს ურთიერთობა მომავალში კიდევ უფრო წარმატებული იყოს. ბულგარეთის რესპუბლიკა მხარს უჭერს საქართველოს სუვერენიტეტსა და ტერიტორიულ მთლიანობას, მის საგარეო პოლიტიკასა და რეფორმაციის პროცესს. გვჯერა, რომ ევროკავშირის საბჭოს ამჟამინდელი ბულგარეთის თავმჯდომარეობა ხელს შეუწყობს ჩვენი ურთიერთობების გაღრმავების შესაძლებლობებს, ისევე როგორც ბულგარეთის საელჩოს მესამე მანდატს როგორც ნატო-ს საკონტაქტო საელჩოს საქართველოში. ეს ნებაყოფლობითი CPE სამუშაო, ასევე, საქართველოში ევროკავშირის სადამკვირვებლო მისიაში 10 და 12 ბულგარელი დამკვირვებლის ტრადიციული მონაწილეობა წარმოადგენს ამ მიმართულებით ჩვენი მხარდაჭერის დამატებით ხელშესახებ ნიშნებს და დასტურს. პარალელურად, ჩვენი ეკონომიკური და კულტურული ურთიერთობები კიდევ უფრო ძლიერდება. რაც შეეხება იმას, თუ რას ნიშნავს იყო ქალი დიპლომატიაში, ეს პირადი არჩევანია და არასდროს შემიტანია ეჭვი ამ არჩევანში, რომელიც თითქმის 20 წლის წინ გაკავეთე. უფრო მეტიც, კმაყოფილი ვარ იმ პროფესიული შესაძლებლობის, რომელმაც მომცა შანსი წარმოვადგენდე საგანგებო და სრულუფლებიან ელჩს ისეთ ქვეყანაში, როგორიც საქართველოა. რა თქმა უნდა, ყველა საქმეს აქვს თავისი დამახასიათებელი სპეციფიკა და გამონაკლისი არც დიპლომატიაა, მითუმეტეს მაშინ როდესაც ხარ ქალი. ამ საქმეს ბევრი კარგი მხარე აქვს, განსაკუთრებით აღსანიშნავია ის ფაქტი, რომ ეს საქმე გეხმარება შენ და შენს ოჯახს ახალი ადამიანებისა და ახალი კულტურის გაცნობაში რაც ძალზედ მნიშვნელოვანია. გარდა ამისა, ეს სამსახური გაძლევს შესაძლებლობას გაიღრმავო ცოდნა და გამოცდილება, რაც დაგეხმარება გახდე უფრო მეტად ტოლერანტული.
H.E. DESSISLAVA IVANOVA Ambassador Extraordinary and Plenipotentiary of the Republic of Bulgaria to Georgia o be a woman ambassador first of all is to be an ambassador. This means a diplomat - working for your country and for the development of the bilateral relations between your country and the host one. To help make them better and better with the idea to provide for the security, stability, Prosperity and well-being of your country. In this regard, I am very pleased with the excellent bilateral relations, which the Republic of Bulgaria and Georgia enjoy. We have marked our 25th anniversary of the diplomatic relations a year ago and I am looking forward and working for their further prosperous development. The Republic of Bulgaria supports the territorial integrity and sovereignty of Georgia, its main foreign policy priorities and the reform process. We believe that the current Bulgarian Presidency of the Council of the EU is providing further possibilities for intensification of our relations, as well as, the third mandate of the Bulgarian Embassy as a NATO Contact Point Embassy in Georgia. This voluntary CPE job, as well as, the traditional participation of between 10 and 12 Bulgarian monitors in the EUMM in Georgia are additional tangible signs of our support in that direction. Parallelly, our economic and cultural relations are going further. When it comes to the personal element of your question, I should say that it is a matter of personal choice and that I have never had doubt regarding the choice I had done almost 20 years ago. Moreover, I am pleased with the professional chance to be an Ambassador Extraordinary and Plenipotentiary in a country like yours. Of course, each job has its specifies and personal "price" and it is valid for the diplomatic one too, especially when you are a woman. But it is for sure a rewarding one and among the rewards is the fact that it provides you and your kids and family with the possibility to get personally acquainted with different nice peoples, cultures and states and in that way to broaden your experience and mind and work for the better understanding and tolerance in the world.
T
28 DIPLOMAT
THE ROLE OF WOMEN IN DIPLOMACY
ქალის როლი დიპლომატიაში
ი
ინტერვიუ ნატო-ს გენერალური მდივნის სპეციალურ წარმომადგენელთან კავკასიასა და ცენტრალურ აზიაში ჯეიმს აპატურაისთან
Q&A with Mr. James Appathurai, NATO Secretary General’s Special Representative for the Caucasus and Central Asia
ნინო შარაშიძე NINO SHARASHIDZE
უკ კოფის მიერ Heritage Foundation-ისთვის მომზადებული ნაშრომი, რომელიც ეხებოდა საქართველოსთვის ნატოს წევრობის სტატუსის მინიჭებას, საყოველთაო განსჯის საგანი გახდა. ექსპერტები იზიარებენ მის მოსაზრებას იმის შესახებ რომ საქართველო უნდა გახდეს ნატოს წევრი ქვეყანა მე-5 მუხლის გავრცელების გარეშე აფხაზეთის და ცხინვალის რეგიონებზე, როგორც ეს მოხდა საბერძნეთის შემთხვევაში. თქვენ რას ფიქრობთ ამ საკითხზე?
ლ
უპირველეს ყოვლისა, ნატო მხარს უჭერს საქართველოს ტერიტორიულ მთლიანობას, კერძოდ მის საერაშორისოდ აღიარებულ საზღვრებს, რომელიც მოიცავს აფხაზეთსა და სამხრეთ ოსეთს. მოვუწოდებთ რუსეთს, უარი თქვას ამ ტერიტორიების აღიარებაზე, შეწყვიტოს ადმინისტრაცუიული საზღვრების გასწვრივ საზღვრის მსგავსი ბარიერების მშენებლობა და შეასრულოს მასზე დაკისრებული საერთაშორისო ვალდებულებები. ანალოგიურად, ნატო არ აღიარებს ე.წ. ხელშეკრულებებს, რომლებიც საქართველოს აფხაზეთის რეგიონსა და რუსეთს შორის გაფორმდა 2014 წლის ნოემბერში და საქათველოს სამხრეთ ოსეთის რეგიონსა და რუსეთს შორის 2015 წლის მარტში. მეორე, და მთავარის საკითხი ისაა, რომ საქართველოს, როგორც ყველა სხვა ქვეყანას აქვს სუვერენული უფლება აირჩიოს საკუთარი უსაფრთხოების ზომები და თვითონ გადწყვიტოს რომელ ხელშეკრულბას მოაწეროს ხელი ან რომელ ალიანსში გაწევრიანდეს. ეს პრინციპი დადგენილია საერთაშორისო შეთანხმებების მიხედვით და მათ შორის ჰელსინკის უკანასკნელ აქტში, ასევე ნატო-რუსეთის „FOUNDING ACT“-ში, ხელმოწერილი რუსეთის მიერ. ნატო მხარს უჭერს ყველა ჩვენს პარტნიორთა უფლებას რათა განახორციელონ საგარეო და უსაფრთხოების პოლიტიკის დამოუკიდებელი და
he report produced by Luke Coffey for Heritage Foundation, on Georgia’s NATO status has sparked several discussions on the topic, with many experts supporting the argument that NATO membership should be granted to Georgia by excluding the article no. 5 power on Georgia’s Abkhazia and Tskhinvali region, like it was done in the case of Greece. Could you please elaborate on the subject and give your overview? First of all, NATO fully supports Georgia’s territorial integrity, i.e. its internationally recognized borders which include Abkhazia and South Ossetia. We call upon Russia to reverse its recognition of these territories, to stop its construction of border-like obstacles along the administrative boundary lines, and to abide by its international commitments. Similarly, NATO does not recognise the so-called treaties signed between the Abkhazia region of Georgia and Russia in November 2014, and the South Ossetia region of Georgia and Russia in March 2015. Secondly, the key issue here is that Georgia, as every country should, has a sovereign right to choose its own security arrangements and whether it joins any treaty or alliance. This principle is stated in international agreements including the Helsinki Final Act and the NATO-Russia Founding Act, both signed by Russia. NATO supports the right of all our partners to make independent and sovereign choices on foreign and security policy, free from external pressure or coercion. No third country has a right to interfere on the issue of NATO membership. Finally, the ideas put forward by the Heritage Foundation, which is an independent think tank, are not on the table in Brussels. And from a strictly personal point of view, I do not
T
DIPLOMAT 29
სუვერენული არჩევანი, გარე ზეწოლისა და იძულების გარეშე. მესამე ქვეყანას არ აქვს უფლება ხელი შეუშალოს ნატოში გაწევრიანების საკითხს. და ბოლოს, იდეები რომლებიც Heritage Foundationმა შეიმუშავა, არ განიხილება ბრიუსელში. ჩემი პირადი თვალსაზრისით, ეს იდეები არც მოკავშირეების მიერ განიხილება უახლოეს მომავალში.
საქართველო კოორდინირიებულ საერთაშორისო რეაგირებას ითხოვს აღმოსავლეთ ევროპაში რუსეთის სამხედრო აგრესიის ზრდასთან დაკავშირებით. ეთანხმებით თუ არა ამ მოწოდებას და როგორ შეიძლება ამ მიზნის მიღწევა? ნატო მჭიდროდ თანამშრომლობს ყველა პარტნიორთან, რათა გააგრძელოს უფრო უსაფრთხო ევროპის შექმნა, განსაკუთებით რუსეთის აგრესიული ქმედებების შემდეგ. ნატო უკვე გამოეხმაურა რუსეთის ქმედებებს და დაამყარა უფრო მჭიდრო ურთიერთობები ალიანსის აღმოსავლეთ ნაწილის პარტნიორ ქვეყნებთან. ჩვენ ვთანამშრომლობთ საქართველოსთან, რათა დავეხმაროთ რეფორმების გატარებასა და ქვეყნის თავდაცის უნარიანობის განვითარებაში. ვაწარმოებთ რეგულარულ დიალოგს საქართველოსთან შავი ზღვის რეგიონის უსართხოების საკითხებში. ამავე დროს, მნიშვნელოვანია რუსეთთან დიალოგი, რაც ჩვენი პოზიციების მკაფიოდ გამოხატვის შესაძლებლობას გვაძლევს. ჩვენ არ ვცდილობთ რუსეთთან კონფრონტაციას, მაგრამ ვერ წავალთ კომპრომისზე იმ პრინციპულ საკითხებში, რაზეც დგას ევროპული უსაფრთხოება.
ნატოს გენერალური მდივანი რუსეთის საგარეო საქმეთა მინისტრ ლავროვს შეხვდა. იყო თუ არა საქართველოს მცოცავი ოკუპაცია განხილვის საგანი და რა არის მთავარი პრობლემები და გადაწყვეტილებები რუსეთ-ნატოს ურთიერთობებში? ევრო-ატლანტიკური უსაფრთხოების წესების დაცვა ყოველთვის არის პრიორიტეტი რუსეთის წარმომადგენლებთან ურთიერთობისას. რუსეთმა დაარღვია ღირებულებები,
30 DIPLOMAT
consider it likely that these ideas will be considered by Allies for the foreseeable future. Georgia calls for a coordinated international response to growing Russian military aggression across Eastern Europe, do you agree with that and how do you think this can be achieved? NATO works closely with all its partners to continue to create a more secure Europe, especially after Russia’s aggressive actions. NATO has already responded to Russia’s actions by enhancing its presence in the eastern part of the Alliance and by working more closely with our partners in the region. We engage with Georgia to assist in its reforms and help the country develop its defensive capabilities, and we maintain a regular dialogue with Georgia on Black Sea Security. At the same time, it is important to keep talking with Russia, which allows us to clearly communicate our positions. We do not seek confrontation with Russia, but we cannot compromise on the principles on which European security rests. NATO’s Secretary General met with Minister Lavrov. Was Georgia’s creeping occupation discussed during the talks? And what do you think are the main problems and solutions in Russia-NATO relations? The importance of upholding the rules-based Euro-Atlantic security order is always at the forefront of NATO’s Secretary General’s interactions with Russian representatives. Russia has breached the values, principles and commitments which underpin the NATO-Russia relationship. On many occasions, publicly and behind closed doors, the Alliance has called upon Russia to meet its specific commitments towards Georgia. In response to Russia’s aggressive and destabilizing actions, NATO has suspended practical cooperation with Russia since 2014, beefed up our defence and deterrence, and enhanced cooperation with our European partners. We also remain open to meaningful political dialogue with Russia in the NATORussia Council. Thus, we aim to address the critical issues we face, avoiding misunderstanding, miscalculation, and unintended escalation, as well as increasing transparency and predictability, which is particularly important in places where our forces both operate, like the Black Sea Region. Unfortunately, we do not see any serious signs from Russia that it will change its behaviour or come back to compliance with international law, and therefore I believe there is little room for NATO to change its dual-track approach to Russia. In February 2017, NATO announced measures to strengthen its air and maritime presence in the Black Sea region. In October, it launched Black Sea force in Romania to counter Russia along its eastern flank and to check a growing Russian presence in the region. How do you think NATO will develop her force presence in the Black Sea region, without escalating tensions? NATO’s actions are defensive, proportionate, and in line with our international commitments. Our presence in the Black Sea Region (on land, at sea, and in the air) demonstrates NATO’s intent and ability to operate in the region without constraint, while respecting international treaties such as the
NATO
პრინციპები და ვალდებულებები, რომლებიც ნატო-რუსთის ურთიერთობებს არეგულირებენ. არა მხლოდ საჯაროდ, არამედ დახურულ კარს მიღმაც ალიანსმა მოუწოდა რუსეთს საქართველოსთან დაკავშირებით კონკრეტული ვალდებულებების შესრულებისაკენ. რუსეთის აგრესიული ქმედებების საპასუხოდ, ნატომ პრაქტიკულად შეაჩერა თანამშრომლობა რუსეთთან 2014 წლიდან. ჩვენ გავაძლიერეთ თავდაცვა და შეკავების პოლტიკა და დავამყარეთ უფრო მჭიდრო კავშირები ჩვენს დასავლელ პარტნიორებთან. მაგრამ ჩვენ ღია ვართ რუსეთთან მნიშვნელოვანი პოლიტიკური დიალოგისთვის. ამრიგად, ყურადღებას ვამახვლებთ იმ კრიტიკულ საკითხებზე რომლის წინაშეც ვდგავართ, რათა თავიდან ავიცილოთ გაუგებრობა, არასასურველი ესკალაცია, ასევე გავზარდოთ გამჭვირვალობა და პროგნოზირება, რაც განსაკუთრებით მნივნელოვანია ისეთ ადგილებში, სადაც ჩვენი ჯარები ოპერირებენ, როგორიც შავი ზღვის რეგიონია. სამწუხაროდ, ჩვენ ვერ ვხედავთ რუსეთის მხრიდან ცვლილებებს, რომ ის შეასრულებს საერთაშორისო სამართლის ნორმებს.
2017 წლის თებერვალში ნატომ მიიღო ზომები, საჰაერო და საზღვაო უსაფთხოების გაძლიერებისთვის შავი ზღვის რეგიონში. ოქტომბერში მან შავი ზღვის ძალა გაუშვა რუმინთში, რუსეთის აღმოსავლეთ ფლანგთან დასაპირისპირებლად და მისი გავლენის შესამოწმებლად რეგიონში. როგორ ფიქრობთ, შეძლებს ნატო თავისი ზეგავლენის გაძლიერებას შავი ზღვის რეგიონში ისე, რომ არ გამოიწვიოს დაძაბულობა? ნატოს ქმედებები არის თავდაცვითი, პროპორციული და საერთაშორისო ვალდებულებებთნ შესაბამისი. ჩვენი ყოფნა შავი ზღვის რეგიონში (მიწაზე, ზღვაში და ჰაერში) ასახავს ნატოს განზრახვას და შესაძლებლობას, რომ დარეგულირდეს დაძაბული მდგომარეობა. მოკავშირეები კმაყოფილნი არიან, რომ ჩვენი პოზიცია, შავ ზღვაზე და მის ირგვლივ, არსებულ საჭიროებებს შეესაბამება. ვითარების გაუარესების ან გაუმჯობესების შემთხვევაში, ალიანსი შეისწავლის მდგომარეობას, გადახედავს თავის პოზიციებს, რათა დარწმუნდეს რომ ის პასუხობს არსებულ საჭიროებებს რეგიონში.
Montreux Convention. It is a component of NATO’s overall deterrence and defence posture and our ability to reinforce any of our Allies, three of which are Black Sea littoral States. NATO’s posture continues to be strengthened and managed in a deliberate and measured manner so as to avoid escalating tensions. Allies are content that our posture in and around the Black Sea fits the current needs in the region. Should the security environment change, either for the better or the worse, the Alliance will review its posture to ensure it meets the needs of our Allies in the region. NATO hopes for the settlement of the Nagorno-Karabakh conflict soon, what are these hopes based upon? The surge of violence along the line of contact in April 2016 has shown how important it is for all sides to withdraw heavy weapons, exercise restraint, adhere strictly to the ceasefire, and reduce tensions. This is the only way forward toward a peaceful settlement. There is no military solution. The meeting between President Aliyev and President Sargsyan last October, as well as subsequent meetings between the Foreign Ministers earlier this year are steps in the right direction. NATO plays no direct role in the negotiations to resolve the Nagorno-Karabakh conflict. They are conducted in the framework of the co-Chairs OSCE Minsk Group. NATO fully supports their relentless efforts to reach a peaceful resolution.
ნატო იმედოვნებს მთიანი ყარაბაღის კონფლიქტის დარეგულირებას უახლოეს მომავალში, რას ემყარება ეს იმედი? 2016 წლის აპრილის ძალადობის დემონსტრირებამ გვიჩვენა, თუ რამდენად მნიშვნელოვანია ყველა მხარემ უარი თქვას მძიმე იარაღზე, თავი შეიკავოს, შეწყვიტოს ცეცხლი და შეამციროს დაძაბულობა. ეს არის ერთადერთი გზა კონფლიქტის მშვიდობიანი გზით მოგვარებისთვის, ყოველგვარი სამხედრო ძალების ჩარევის გარეშე. გასული წლის ოქტომბერში პრეზიდენტ ალიევისა და პრეზიდენტ სარქისიანის შეხვედრა, ისევე როგორც საგარეო საქმეთა მინისტრების შეხვედრები მიმდინარე წლის დასაწყისში არის სწორი მიმართულებით გადადგმული ნაბიჯები. მთიანი ყარაბაღის კონფლიქტის მოსაგვარებლად მო ლაპარაკებებში ნატო პირდაპირ როლს არ თამაშობს. ისინი ტარდება ეუთოს მინსკის ჯგუფის თანათავმჯდომარეების ფარგლებში. ნატო სრულად უჭერს მხარს კონფლიქტის მშ ვიდობიანი მოგვარების ყოველ მცდელობას მათი მხრიდან.
DIPLOMAT 31
OCCUPIED TERRITORIES
საოკუპაციო რეჟიმის კიდევ ერთი მსხვერპლი
Occupation Regime Kills One More Georgian ლია შიხიაშვილი LIA SHIKHIASHVILI ხინვალის რეგიონში ბოლო დროს მიმდინარე მოვლეენებმა კიდევ ერთხელ ცხადყო რუსეთის ფედერაციის მიერ კონტროლირებადი საოკუპაციო რეჟიმის მანკიერი და სასტიკი სახე, რომელმაც ამჟამად კიდევ ერთი საქართველოს მოქალაქის, არჩილ ტატუნაშვილის სიცოცხლე შეიწირა. არჩილ ტატუნაშვილი, ქართველი ჯარისკაცი, რომელიც საერთაშორისო მისიებში - ავღანეთსა და ერაყში გლობალურ მშვიდობასა და უსაფრთხოებას იცავდა, რუსეთის საოკუპაციო რეჟიმის მორიგი მსხვერპლი გახდა. სიტუაციას ამძიმებს ის ფაქტიც, რომ არჩილ ტატუნაშვილის ცხედრის გადმოსვენება დე-ფაქტო ხელისუფლების მხრიდან გაურკვეველი ვადით ჭიანურდება და ოჯახის წევრებს არ ეძლევათ მისი სათანადო წესით დაკრძალვის საშუალება. ეს შემზარავი ფაქტი, რა თქმა უნდა, საერთაშორისო საზოგადოების ყურადღების ცენტრის მიღმა არ დარჩენილა, თუმცა, ამ შემთხვევაში უმნიშვნელოვანესია საქართველოს ხელისუფლებისა და საერთაშორისო საზოგადოების მხრიდან
ც
32 DIPLOMAT
he recent developments in the Tskhinvali region one more time, illustrated the vicious and cruel face of the occupational regime (controlled by the Russian Federation), which sacrificed one more Georgian citizen, Archil Tatunashvili’s life. Archil Tatunashvili, a Georgian soldier who defended global peace and security on international missions in Afghanistan and Iraq, became the next victim of the Russian occupation regime. The situation is aggravated by the fact that the de facto authorities delay the transfer of Archil Tatunashvili’s body for an uncertain period and therefore, Archil’s family members are not able to bury him in an appropriate manner. This terrible fact has only shown us that there are still loopholes despite the focus of the international community's center of attention, in this case however, it is extremely important to adopt and implement
T
OCCUPIED TERRITORIES
ერთიანი, შედეგზე ორიენტირებული, მტკიცე და ურყევი პოლიტიკის გატარება, რომელიც არამარტო ამჟამიდელ ფაქტს დაგმობს, არამედ შექმნის რეალურ დასაყრდენსა და პრევენციას, მსგავსი ფაქტების განმეორების თავიდან ასაცილებლად. არჩილ ტატუნაშვილი, უკანასკნელ წლებში, ოკუპირებულ ტერიტორიებზე გარდაცვლილი მესამე მსხვერპლია. ჯერ კიდევ 2014 წლის 4 ივნისს დავით ბაშარული ახალგორში დეფაქტო ხელისუფლების შესაბამისმა ძალოვანმა სტრუქტურის წარმომადგენლებმა დააკავეს. გავრცელებული ინფორმაციით მას ფიზიკურად გაუსწორდნენ და დე-ფაქტო სამხრეთ ოსეთის ხელისუფლებამ ქართულ მხარეს 19 წლის დავით ბაშარულის ცხედარი ერთი წლის გასვლის შემდეგ, 2015 წელს გადმოსცა. ასევე, აღსანიშნავია, 30 წლის გიგა ოთხოზორიას საქმეც, რომელიც 2016 წლის 19 მაისს აფხაზეთის საოკუპაციო ხაზთან, ხურჩა-ნაბაკევის გამშვებ პუნქტთან, მოკლეს. გამოძიებამ დაადგინა, რომ ოთხოზორია რამდენიმე გასროლით დაჭრეს ე.წ. „აფხაზმა მესაზღვრეებმა“ კიდურებსა და მუცლის არეში, რის შემდეგაც ერთ-ერთმა „მესაზღვრემ“, რაშიდ კანჯი-ოღლიმ, წაქცეულ გიგა ოთხოზორიას თავის არეში საკონტროლო გასროლით სასიკვდილო ჭრილობა მიაყენა. დღეის მდგომარეობით რაშიდ კანჯი-ოღლი ინტერპოლის წითელი ცირკულარის მეშვეობით იძებნება. თუმცა, აფხაზეთის დე ფაქტო ხელისუფლება რაშიდ კანჯი-ოღლის საქართველოს ხელისუფლებისთვის გადაცემაზე უარს აცხადებს. ფაქტი ერთია - ბაშარულისა და ოთხოზორიას მკვლელები დღესაც დაუსჯელები არიან! ბუნებრივია, რომ ჩნდება კითხვა - ხომ არ განაპირობა ბაშარულისა და ოთხოზორიას მკვლელების დაუსჯელობამ, ის რეალობა, რაც დღეს გვაქვს, საოკუპაციო რეჟიმის მიერ ტატუნაშვილის მკვლელობის სახით? დღესდღეობითაც ფაქტობრივად, ე.წ. „სასაზღვრო ზოლში“ მოქმედებს „დაუცველობის სინდრომი“ და არ არსებობს გარანტიები იმისა, რომ საოკუპაციო რეჟიმის მხრიდან ადამიანების სიცოცხლის ხელყოფა აღარ განმეორდება. საფრთხე კვლავ მოსალოდნელი და რეალურია, განსაკუთრებით მაშინ, როცა საქართველოს სახალხო დამცველის განცხადებით,
the united, result-oriented, firm and unfaltering policies by the International Community and relevant Georgian authorities, which will not only condemn the current state of things, but also create real grounds and preventative measures to avoid repeating such scenarios. In recent years, Archil Tatunashvili is the third victim, who has died in the occupied territory. Davit Basharuli was arrested and detained by officers of the de facto-regime, on June 4, 2014. According to the reports, he was physically assaulted. De facto South Ossetian authorities handed over 19 year old Davit Basharuli's body to the Georgian side after one year, in 2015. It is also worthy to mention the case of 30-year-old Giga Otkhozoria, who was killed on May 19, 2016 at the KhurchaNabakevi checkpoint near the Abkhazian occupation line. The investigation found that Otkhozoria was wounded with several shots in the limbs and abdomen from "Abkhazian border guards" and one of the "border guardian", Rashid Kandhi-Oghli, fatally shot Giga Otkhozoria in the head. Today, Interpol Red Circular wants Rashid Kanji-Ogli. However, the de facto authorities of Abkhazia refuse to send Rashid KandhiOgli to the Georgian authorities. There is one fact - the murderers of Basharuli and Otkhozoria have not been punished! Naturally, the question arises – Was the killing of Tatunashvili by the occupational regime, a necessity based on the fact that the murderers of Basharuli and Otkhozoria are still unpunished? In fact, Nowadays at the so-called "Border Line" domains "Vulnerability Syndrome" and there are no guarantees of security that the other people’s life would not also be sacrificed by the occupation regime.
DIPLOMAT 33
2017 წლის იანვარი-ნოემბრის მონაცემებით, ე.წ. სამხრეთ ოსეთის გამყოფ ხაზზე 121 მოქალაქე იყო უკანონოდ დაკავებული. რამდენიმე მათგანის მიმართ დაკავების დროს ადგილი ჰქონდა ფიზიკურ ძალადობასაც. გარდა ამისა, საქართველოს ოკუპირებულ რეგიონებში და მიმდებარე ზონებში არსებული მდგომარეობა - რუსეთის მხრიდან გააქტიურებული უკანონო პროვოკაციული ნაბიჯები, მათ შორის მავთულხლართებისა და სხვა ხელოვნური ბარიერების აგება საოკუპაციო ხაზზე, თავისუფალი გადაადგილების შეზღუდვა და დაკავებები, ადამიანის უფლებების დარღვევები და ეთნიკური დისკრიმინაცია კიდევ ერთხელ ცხადჰყოფს უსაფრთხოების საერთაშორისო მექანიზმების შექმნისა და ადამიანის უფლებათა მონიტორინგის აუცილებლობას. აღსანიშნავია, რომ სწორედ რუსეთის ფედერაცია ახორციელებს ეფექტურ კონტროლს ოკუპირებული სამხრეთ ოსეთის ტერიტორიაზე. შესაბამისად, საერთაშორისო სამართლის პრინციპებისა და ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოს სტანდარტით, უკანონო თავისუფლების აღკვეთის თითოეული ფაქტსა თუ ადამიანის უფლებების სხვა დარღვევებზე, თუნდაც ისინი დე ფაქტო ხელისუფლების წარმომადგენლების მიერ იყოს ჩადენილი, პასუხისმგებლობა სწორედ რუსეთის ფედერაციას ეკისრება. ცალსახად შეგვიძლია ვთქვათ, რომ ბაშარულის, ოთხოზორიასა და ტატუნაშვილის საქმეებზე სრული პასუხისმგებლობა რუსეთის ფედერაციას აქვს, თუმცა, ყველასთვის ნაცნობი „დათმობის პოლიტიკის“ უშედეგობის ფონზე, პრაქტიკაში არაფერი კეთდება რუსეთისთვის რეალური პასუხისმგელობის დასაკისრებლად. აუცილებელია რომ საერთაშორისო ორგანიზაციებისა და დიპლომატიური კორპუსის მხრიდან შემუშავდეს ეფექტური მექანიზმი, რაც რუსეთის ფედერაციას ნაკისრი საერთაშორისო ვალდებულებების შესრულებას მოსთხოვს. დღევანდელი მდგომარეობით, ერთადერთ საერთაშორისო კომპონენტს, რომელიც ოკუპირებული ტერიტორიის ხაზის გასწვრივ ოპერირებს და მოქმედებს, ევროკავშირის სადამკვირვებლო მისია წარმოადგენს. აღსანიშნავია ის ფაქტიც, რომ გაერო-ს ადამიანის უფლებათა საბჭოში ხდება საქართველოს ოკუპირებულ ტერიტორიაზე ადამიანის უფლებათა დარღვევების აღნუსხვა და დაფიქსირება; ასევე, აშშ-ის სახელმწიფო დეპარტამენტი ყოველწლიურად აქვეყნებს ანგარიშს მსოფლიოს ქვეყნებზე ადამიანის უფლებათა დარღვევების მიმართულებით, სადაც საქართველოს ოკუპორებული ტერიტორიაზე არსებული სიტუაციის მუდმივი ასახვა და ხსენება ხდება, თუმცა, რეალობა უცვლელია. არჩილ ტატუნაშვილის საქმეს გამოეხმაურნენ და და საქართველოს ტერიტორიულ მთლიანობას მხარი კიდევ ერთხელ დაუჭირეს საერთაშორისო თანამეგობრობის ისეთმა მნიშვნელოვანმა წევრებმა, როგორიცაა -ევროკავშირი, ამერიკის შეერთებული შტატები, გაერთიანებული სამეფო,
34 DIPLOMAT
The threat is still expected and real, especially when the Public Defender of Georgia states that according to the data of January-November of 2017, 121 citizens of Georgia were detained illegally near the De-facto South Osettia’s “border line”. During the arrest of those people, some of them were also physically violated. Besides, the situation in the occupied regions and nearby territories shows that unlawful provocative steps are taken by Russia, including installation of barbed wire fences and other artificial barriers on occupation line. There is restriction of free movement and detention, Human rights violations and ethnic discrimination, which once again demonstrate the need for creation of more effective international security mechanisms to enforce the necessity of human rights monitoring. It is noteworthy that the Russian Federation exercises effective control over the occupied South Ossetia territory. Consequently, based on the principles of international law and the European Court of Human Rights, each fact of illegal deprivation of liberty or other human rights violations, even when committed by de facto authorities, have the responsibilities lieing with the Russian Federation. Unambiguously, we can say that the Russian Federation bears full responsibility for the Basharuli, Otkhozoria and Tatunashvili cases, but on the background of very well-know "Concession Policy", practically nothing is done to impose this real responsibility on Russia. International organizations and diplomatic corps should develop an effective mechanism that will require the Russian Federation to fulfill its international obligations. Today, the only international component that operates across the occupied territories is the EU Monitoring Mission. In addition to this, the OHCHR obtains and reports human rights violation facts in the occupied territories of Georgia and the U.S. Department of State annually submits reports on all countries concerning human rights violation facts, which constantly reflects the situation about the occupied territories of Georgia. However, the fact is that in practice, nothing is done to respond adequately to these problems. The death of Archil Tutunashvili has been condemned by the international community, including the EU, the United States, the United Kingdom, Lithuania, Latvia, Estonia, Germany, Finland, Spain, Japan, the Czech Republic, Poland, the President of the Council of Europe, the Office of the UN High Commissioner for Human Rights and the OSCE PA human rights committee and PACE co-rapporteurs. But, it is obvious that the only non-recognition policy on the occupied territories of Georgia cannot actually condemn violence. If we take the historical antecedents into consideration, it is important to note that such verbal feedbacks are not effective means of detecting the vicious policies of the Russian occupation regime. The steps taken by the international community should be
ლიტვა, ლატვია, ესტონეთი, გერმანია, ფინეთი, ესპანეთი, იაპონია, ჩეხეთის რესპუბლიკა, პოლონეთი, ევროსაბჭოს კონგრესის პრეზიდენტი, გაეროს ადამიანის უფლებათა უმღლესი კომისრის ოფისი, ეუთოს საპარლამენტო ასამბლეის ადამიანის უფლებთა კომიტეტი და ევროსაბჭოს საპარლამენტო ასამბლეის თანამომხსენებლები. მაგრამ აშკარაა რომ საქართველოს ოკუპირებულ ტერიტორიებთან დაკავშირებით მხოლოდ არაღიარებაზე ორიენტირებული პოლიტიკა ძალადობას რეალურად ვერ გმობს! ისტორიული გამოცდილების გათვალისწინებით, ნიშანდობლივია ის ფაქტი, რომ მსგავსი სახის სიტყვიერი გამოხმაურებები არ წარმოადგენს რუსეთის ხელისუფლების საოკუპაციო რეჟიმის მანკიერი პოლიტიკის შემაკავებელ ეფექტურ საშუალებებს. აუცილებელია, რომ საერთაშორისო საზოგადოების მხრიდან გადაიდგას ბევრად უფრო პრინციპული და შედეგიანი ნაბიჯები. საგარეო საქმეთა სამინისტრო მოუწოდებს საერთაშორისო თანამეგობრობას, სათანადო შეფასება მისცეს საქართველოს ოკუპირებულ ტერიტორიაზე არსებულ მდგომარეობას და მიიღოს შესაბამისი ზომები რუსეთის უკანონო ქმედებების აღსაკვეთად. ამასთან, ახლოვდება ნატოს სამიტი და აუცილებელია წევრმა ქვეყნებმა იგრძნონ საქართველოს „წინ-წაწევის“ მნიშვნელობა, რაც იქნება კიდევ ერთი გზავნილი რუსეთისთვის, რომ საქართველო მარტო არ არის! ამასვე ადასტურებს საერთაშორისო პოლიტიკის ექსპერტი, ლუკ კოფი, რომელიც გამოთქვამს რეკომენდაციას, რომ რუსეთის შესაჩერებლად ნატო გამოვიდეს აღმოსავლეთ ევროპაში სამხედრო წარმომადგენლობის იდეით, საქართველო დაჩქარებულად გახდეს ნატოს წევრი და კოლექტიური თავდაცვის შესახებ მეხუთე მუხლი არ გავრცელდეს ოკუპირებულ რეგიონებზე. “ჩემი რეკომენდაციაა, ნატომ შეცვალოს მეექვსე მუხლი. მეექვსე მუხლი ხსნის იმას თუ ვისზე ვრცელდება მეხუთე მუხლით გარანტირებული კოლექტიური თავდაცვა. ამის შემდეგ საქართველო, აფხაზეთის და ცხინვალის რეგიონის ჩათვლით, შედის ნატოში და მხოლოდ ნატოს მეხუთე მუხლი არ შეეხება ოკუპირებულ ტერიტორიებს მანამ, სანამ კონფლიქტი და ოკუპაცია მშვიდობიანად არ მოგვარდება. ვფიქრობ, ეს პრაქტიკული, რეალისტური და პრაგმატული მიდგომაა საქართველო დაჩქარებული წესით შევიდეს ნატოში. ეს რუსეთს გაუგზავნის ძლიერ მესიჯს, რომ მისი არალეგალური ოკუპაციებით ის ვერ შეაჩერებს საქართველოს სწრაფვას ნატოსკენ.“ - ნათქვამია ლუკ კოფის განცხადებაში.
more principled and effective. The Ministry of Foreign Affairs therefore calls upon the international community to assess the situation in the occupied territories of Georgia, properly and take appropriate measures to prevent Russia's illegal actions. It is noteworthy that NATO Summit is approaching and it is necessary that member states feel like the significance of bringing Georgia’s membership a step forward, which will be another message for Russia that Georgia is not alone! An international policy expert, Luke Coffey confirms the same and suggests several steps to stop Russia. According to him, NATO should come out of the idea of military representation in Eastern Europe and accelerate the process of making Georgia a NATO-member country, by excluding the protection of the fifth article on collective defense to the occupied regions. "My recommendation is for NATO to change the sixth article. The sixth article stipulates whom the principle of collective defense constituted by the fifth article should be applicable to. After that, the whole territory of Georgia, including the occupied Abkhazia and Tskhinvali region, would join NATO. But the Tskhinvali region and Abkhazia would not get the Article five security guarantee until the conflict is resolved peacefully. I think this is a practical and pragmatic approach to Georgia joining NATO in an accelerated manner. It also sends a strong message to Russia that its illegal occupation cannot stop Georgia's aspirations to NATO,” - Luke Coffey said in his statement.
DIPLOMAT 35
საქართველოს ვიზა ლიბერალიზაციის პროგრესი – ერთი წლის შემდეგ
Georgia’s Visa Liberalization Progress – A Year After
მარი ელიაძე რუსეთისა და აღმოსავლეთ ევროპათმცოდნეობის მაგისტრი, 2012, ოქსფორდის უნივერსიტეტი
MARIE ELIADZE MSc in Russian and East European Studies, 2012, University of Oxford
ასულ წელს საქართველო-ევროკავშირს შორის ურთიერთობებში გარღვევა მოხდა სავიზო რეჟიმის გამარტივების გზით, რომელიც ძალაში 2017 წლის 28 მარტს შევიდა და აღიარებულ იქნა, როგორც მნიშვნელოვანი პროგრესი საქართველოს ევროპული ინტეგრაციის პროცესში. ქვეყნის პოლიტიკური დღის წესრიგი რამდენიმე მიზანს ისახავს – გარდა ევროპელ პარტნიორებთან თანამშრომლობის ხელშეწყობისა, ის ითვალისწინებს საზოგადოების ცნობიერების ამაღლების კამპანიებს, რათა პროცესის სიკეთეებზე საკმარისი ინფორმაცია იქნას მიწოდებული, ასევე უვიზოდ მგზავრობის მოთხოვნებსა და მკაცრ რეგულაციებს, რაც ლიბერალიზაციის ჩარჩოშია მოქცეული. ასევე ქართულ საზოგადოებას მიეწოდა ინფორმაცია პროცესის არსის შესახებ, რათა არ მომხდარიყო პროცესის გაიგივება საქართველოს ავტომატურ ინტეგრაციასთან ევროკავშირში. ევროკომისია ხაზს უსვამს, რომ მიუხედავად საქართველოს პროგრესისა ვიზა ლიბერალიზაციის გზაზე, გარკვეული სფეროები მოითხოვს სათანადო ანალიზს და მიზნობრივი ქმედებებით გაუმჯობესებას:
ast year marked a breakthrough in EU-Georgia relations through the adoption of the visa waiver that entered into force on March 28 2017, and has since been widely recognized as considerable progress in Georgia’s European integration process. The political agenda of the country has targeted several areas – apart from cooperation with European partners on facilitated procedures, the number of public awareness campaigns aimed to provide sufficient information on the benefits of the process, the requirements for traveling visa-free and strict regulations that are foreseen by the liberalization framework. Also, the Georgian society has been given information on the essence of the process, to avoid a misconception that it implies Georgia’s automatic integration into the European Union. While Georgia has demonstrated progress on the way to visa liberalization, certain areas require due analysis and improvement through targeted actions, emphasized by the European Commission:
გ
•
•
გაგრძელებული იქნას კამპანიია უვიზო მიმოსვლის წესების შესახებ, დასრულდეს მიგრაციის ანალიტიკური და რისკის ანალიზის სისტემა, გამოსწორდეს მიგრაციის პროცესში გამოვლენილი ხარვეზები. ევროკავშირის სამართალდამცავ სტრუქტურასთან გაფორმებული თანამშრომლობის ხელშეკრულება
36 DIPLOMAT
L
• Continue campaigns on the rules of visa free
•
travel, finalize the migration analytical and risk analysis systems while stepping up efforts to address the identified root causes of migration; Operationalize the Cooperation Agreement
EU
•
•
•
•
განისაზღვროს პრიორიტეტულ კონცეფციად და დაიწყოს თანამშრომლობა ევროკავშირის სამართლებრივი თანამშრომლობის სააგენტოსთან; მიღებულ იქნას დაზვერვაზე ორიენტირებული პოლიციის რეფორმა და ერთიანი დანაშაულის ანალიზის სისტემის ჩამოყალიბება გახდეს პრიორიტეტული; გაგრძელებული იქნას და შემდგომში გაძლიერდეს საზღვრისპირა სამართალდამცავი და სამრთლებრივი თანამშრომლობა; გაძლიერდეს ფულის გათეთრების საწინააღმდეგო კანონმდებლობა, მოხდეს კრიმინალური ქონების ჩამორთმევა, მათ შორის საზღვრების გასწვრივ. დაინიშნოს ეროვნული აქტივების აღდგენის ოფისი. მოხდეს კანონმდებლობის მისადაგება ევროკავშირის ფულის გათეთრების წინააღმდეგ დადგენილ მეოთხე დირექტივასთან. მოხდეს ანტი-დისკრიმანაციული კანონის ცვლილება რათა უზრუნველყოფილი იქნას მისი ეფექტური განხორციელება.
საქართველოს ხელისუფლების ოფიციალური მონაცემებით, 2017 წლის 28 მარტისა და 30 ნოემბრის შუალედში, სულ 173 396 საქართველოს მოქალაქემ ისარგებლა შენგენის ტერიტორიაზე უვიზო რეჟიმით. ევროკომისიამ პირველ ანგარიშში, სავიზო შეჩერების მექანიზმის ფარგლებში, აღნიშნა თავშესაფრის მაძიებელთა საკითხის მოგვარების აუცილებლობა. ანგარიშში აღნიშნულია, რომ თავშესაფრის მოთხოვნაზე განცხადებების მნიშვნელოვან რაოდენობას უარი ეთქვა 2017 წლის პირველ ნახევარში ეროვნული უსაფრთხოებიდან გამომდინარე, რაც შეშფოთებას იწვევს და საჭიროა მისი მოგვარება.
რუსული პროპაგანდის საფრთხე რუსეთის ფედერაციას ჯერ კიდევ არ სურს შეასუსტოს თავისი მარწუხები აღმოსავლეთ პარტნიორობის ქვეყნების ევროპულ მისწრაფებებზე, მათ შორის საქართველოზეც. მოლდოვაში, უკრაინასა და საქართველოში უვიზო მიმოსვლის ძალაში შესვლამდე, რუსული მედია აქტიურად სპეკულირებდა ამ საკითხით და აცხადებდა, რომ ვიზა ლიბერალიზაცია ამ ქვეყნების მოქალაქეებს რაიმე ხელშესახებ სარგებელს ვერ მოუტანდა. მეორე მხრივ, რუსეთის მიერ დაფინანსებული მედია საშუალებები ევროპაში საუბრობდნენ იმ მოსალოდნელი პრობლემების შესახებ, რასაც ეს ქვეყნები მათ მოუტანდნენ, მათ შორის აღინიშნებოდა უკრაინელი მიგრანტი მუშების უკანონოდ შემოდინება და ქარული დანაშაულებრივი საქმიანობები. ცალკეული ევროპული ქვეყნის მოსახლეობის ნაციონალისტური განწყობების ზრდა პროპაგანდის ძირითადი სამიზნეა. სტერეოტიპების არსებობა, ისევე როგორც ნაციონალიზმის მცდარი შეფასება, ქმნის მსუყე ნიადაგს ადამიანის შეცდომაში შესაყვანად. აქედან გამომდინარე, რუსული ნარატივები ძირითადად საქართველოსა და აღმოსავლეთ პარტნიორობის სხვა ქვეყნების რეპუტაციის შელახვას ისახავდა მიზნად, რათა ევროპის მოქალაქეები დაერწმუნებინა, რომ მათი პარტნიორი ქვეყნების დაბალი საზოგადოებრივი ცნობიერება საფრთხეს შეუქმნიდა მათ უსაფრთხოებას და იდენტობას. საინტერესოა, რომ ვიზა ლიბერალიზაცია არ არის
• • •
•
concluded with Europol as a matter of priority and conclude the cooperation agreement with Eurojust; Finalize the reform on intelligence-led policing and the creation of a unified crime analysis system as a matter of priority; Continue and further strengthen cross-border law enforcement and judicial cooperation; Step up efforts on enforcing money-laundering legislation, tracing, freezing and confiscating criminal assets, including across borders. Designate a national Asset Recovery Office. Align the legislation with the fourth EU AntiMoney Laundering Directive; Adopt amendments to the anti-discrimination law to make its implementation effective.
According to the official data of the Georgian authorities, between March 28 and November 30 2017, 173,396 Georgian citizens enjoyed the visa free travel to the Schengen area. Yet the first report issued by the European Commission, under its Visa Suspension Mechanism, indicates the necessity to address the issue of asylum seekers. The report indicates that a significant number of asylum applications in Georgia, rejected on the basis of national security considerations during the first half of 2017, is an issue of concern, which needs to be addressed.
THE CHALLENGE OF RUSSIAN PROPAGANDA The Russian Federation is reluctant to loosen its grip on the European aspirations of Eastern Partnership countries, including Georgia. Well before the visa liberalization entered into force in Moldova, Ukraine and Georgia, the Russian media actively speculated on the subject, suggesting that visa liberalization would not bring any tangible benefit to the citizens of these countries. On the other hand, the Russian state-run and sponsored media in Europe outnumbered the positive narratives through actively propagating about the trouble the countries could bring to Europe, emphasizing the influx of illegal Ukrainian migrant workers and the spread of Georgian criminal activities. The rise of nationalist sentiments among the population of many European countries is a basic target of the propaganda. Existence of the stereotypes, just as the misconception of nationalism and self-preservation, creates a fertile ground, that appeals to human fallacy. Hence, the Russian narratives tried to disfigure the reputation of Georgia and other Eastern Partnership countries to reassure the citizens of Europe that the low social awareness of the partner countries would pose challenges to their security and identity. Interestingly, the visa liberalization is not related to economic growth or opportunities, but the Russian DIPLOMAT 37
EU
დაკავშირებულიეკონომიკურზრდასთანანშესაძლებლობებთან, მაგრამ რუსული პროპაგანდა მოწოდებული იყო წარმოეჩინა ეს, როგორც ეკონომიკური პროექტი, რომელიც სოციალური პირობების გაუმჯობესებას გულისხმობდა. სწორედ ამიტომ, მას შემდეგ, რაც ქვეყნებმა უვიზო რეჟიმზე მწვანე შუქი მიიღეს, ნარატივები ძირითადად ყურაღებას ამახვილებდა არგუმენტზე, რომ ვიზა ლიბერალიზაცია ვერ უშველიდა მათსავე ეკონომიკურ მდგომარეობას. ამ თვალსაზრისით, ისინი მიუთითებდნენ მშპ-ს ნელ ზრდაზე და ასევე აღინიშნავდნენ, რომ რიგითი მოქალაქეები, ფინანსური მდგომარეობის გათვალისწინებით, ვერ შეძლებდნენ უვიზო მიმოსვლით სარგებლობას და შესაბამისად, ეს მხოლოდ ელიტის პრეროგატივა იყო. ჟურნალმა THE AMERICAN INTEREST მოამზადა ანგარიში ტექნოლოგიების გამოყენებისა და რუსეთის მიერ დაფინანსებული ჰაკერების საკითხებზე 2017 წლის ბოლოს, სადაც აღწერილია რუსეთის ქმედება, მაგალითად, გერმანიაში, სადაც იგივე ტექნიკა გამოიყენეს, რაც აშშ–სა და საფრანგეთში: კიბერ-თავდასხმები, ანგარიშის დაჰაკერება, ყალბი ამბების გავრცელება ბოტების, ტროლებისა და პრორუსული სატელევიზიო არხების აქტიური გამოყენების გზით. „გერმანიის მთავრობის კომპიუტერებსა და ვებ- გვერდებზე კიბერ შეტევა განხორციელდა, ხოლო ბუნდესთაგზე ჰაკერული თავდასხმა. ყველა ეს თავდასხმა უკავშირდებოდა რუსეთის სახელით მოქმედ პირებს, მაგრამ 2017 წლის დასაწყისში იგივე მოქმედმა პირებმა თავიანთი აქტივობები შეამცირეს,“ - ნათქვამია სტატიაში. ყალბი ამბების ზრდამ განაპირობა ის, რომ ნარატივები ძირითადად ორიენტირებული იყო არა მხოლოდ საქართველოსა და უკრაინაზე პროპაგანდის გავრცელებაზე, არამედ მოქალაქეთა იმედგაცრუებაზე და ტვინის გამორეცხვაზე. ამგვარი მანიპულაციებით, როგორც წესი, ხდება საზოგადოებრივ სენტიმენტებზე თამაში და ევროკავშირთან პოლიტიკური ასოცირების პოზიტიური შედეგების ნეგატიურად წარმოსახვა, მათ შორის ვიზა ლიბერალიზაციის. საბოლოოდ ნარატივები იქამდე დავიდა, რომ ზეიმი ნაადრევი იყო და მოქალაქეები მალე გააცნობიერებდნენ იმას, თუ რაოდენ სუსტი გავლენა მოჰქონდა ამ პროგრესს თავიანთ ცხოვრებაზე.
მცირედი განმარტებები აღსანიშნავია, რომ ვიზა ლიბერალიზაციის შესახებ ევროკავშირის წევრი ქვეყნების განსხვავებულმა ხედვამ ქართულ მედიაში ვიზა ლიბერალიზაციის შეჩერების შესახებ მცდარი პოზიცია გამოიწვია. ინტერპრეტაციების ფონზე, გერმანიის შინაგან საქმეთა მინისტრის ბატონი თომას დე მაიზიერის განცხადება საქართველოდან ევროკავშირში უვიზო რეჟიმის დამრღვევთა რაოდენობის შესახებ აღქმული იყო როგორც ევროკავშირის სურვილი შეეჩერებინა უვიზო მიმოსვლის რეჟიმი. სინამდვილეში, ბატონმა მაიზიერმა იმედი გამოთქვა, რომ ვიზა ლიბერალიზაცია შენარჩუნდება და აღნიშნა, რომ გერმანია ამ დროისთვის არ აპირებს მექანიზმის შეჩერებას. თუმცა მან აღნიშნა, რომ უვიზო რეჟიმის დამრღვევთა რაოდენობა კვლავ შეშფოთების საგანად რჩება, ისევე როგორც კრიმინალის ზრდა. საქართველოს საგარეო საქმეთა მინისტრმა მიხეილ ჯანელიძემ ეს წუხილები გაიზიარა, თუმცა აღნიშნა, რომ "ჩვენი ევროპელი მეგობრების ერთობლივი საქმიანობა დაგვეხმარება
38 DIPLOMAT
propaganda has been keen to portray this as an economic project, that was supposed to improve social conditions. Therefore, shortly after the countries got green light on the visa-free regime, narratives focused on the argument, that visa liberalization has done nothing to alleviate economic hardship of its beneficiaries. In this respect, a reference was made to their slow GDP growth, also stressing, that ordinary citizens could not afford traveling visa-free and therefore it was the prerogative of the elites only. The American Interest, reported about the use of technologies and bots by the Russian state-funded hackers in late 2017, indicating that Russian activity, for instance, in Germany had followed the same toolkit applied in the United States and France: cyberattacks, hacks, and the spread of fake news through the active use of bots, trolls, and pro-Russian TV channels. “There was a cyberattack on German government computers and websites, a hacking attack of the Bundestag. All of those attacks were attributed to Russian actors, but by early 2017, these same actors appeared to have scaled down their activity,” – the article reads. As fake news gained momentum, the narratives were essentially focused on not only spreading unfavorable stories about Georgia and Ukraine, but also on inflaming frustration among the citizens and the targeted methods spent enormous effort to brainwash the population. Such manipulations usually sought to play with the public sentiments and downplay the positive outcomes of the political association with the European Union, including visa liberalization. Ultimately, the narratives boiled down to the logic, that it was all too early to celebrate the outcomes and the citizens already cherishing this progress, would soon realize the poor influence it made on their lives.
SOME CLARIFICATIONS It should be noted that different perspectives of the EU member states on Georgia’s visa liberalization have led to illsuited positions about the suspension of visa liberalization in the Georgian media. In light of these prejudices, the statement of the German Interior Minister Mr. Thomas de Maizière, about the number of visa-free regime violators from Georgia to the European Union was interpreted as the inclination of the EU to activate the suspension mechanism in future. In fact, Mr. Maizière, expressed his hope that visa liberalization would be maintained, noting that Germany did not intend to launch a suspension mechanism now. However, he noted, that the number of visa-free regime violators remained a subject of concern, in reference to the growth of crime. The Georgian Foreign Minister, Mr. Mikheil Janelidze, also shared the concerns, but indicated, that “the joint activities with our European friends will help us avoid activation of the suspension mechanism.” It is reported that the Government
შეჩერების მექანიზმის გააქტიურების თავიდან აცილებაში". გავრცელებული ინფორმაციით, საქართველოს მთავრობამ განიხილა გარკვეული ზომების მიღება უახლოეს მომავალში ევროკავშირის წევრ სახელმწიფოებში თავშესაფრის მაძიებელთა რაოდენობის ზრდის შესაჩერებლად. აღნიშნული ზომები ითვალისწინებს საკანონმდებლო ცვლილებებს, რომლებიც რეადმისიის ხარჯებს დაუწესებს დამრღვევ პირებს. შინაგან საქმეთა სამინისტრომ მოითხოვა პარტნიორ ქვეყნებთან თანამშრომლობის განმტკიცება, განსაკუთრებით, ორგანიზებული დანაშაულის წინააღმდეგ ბრძოლაში. საერთო ჯამში, 2017 წელს გამოიკვეთა ის წარმატებები და სირთულეები, რაც უვიზო მიმოსვლის რეჟიმს უკავშირდება; ასევე არსებული პრობლემების აღმოფხვრის საჭიროება. რუსეთის პროპაგანდასთან გამკლავება უნდა მოხდეს საქართველოს მეგობრებისა და პარტნიორების მხარდაჭერით საქართველოს საზღვრებს გარეთ შესაბამისი საკომუნიკაციო დღის წესრიგით. მეორე მხრივ, არსებობს საქართველოში საზოგადოებრივი ცნობიერების ამაღლების საჭიროება - უვიზო რეჟიმის შეწყვეტა ამჟამად არ განიხილება მოლაპარაკების საგნად, ამიტომ არავითარ შემთხვევაში არ უნდა გავრცელდეს შიში და იმედგაცრუება ევროპული ფასეულობების მიმართ. გარდა ამისა, პასუხისმგებლობა თითოეულმა მოქალაქემ უნდა გაითავისოს. ორგანიზებული დანაშაულის წინააღმდეგ ტექნიკური და საკანონმდებლო ზომები მოითხოვს არა მხოლოდ ხელისუფლების ჩართულობას, არამედ უნდა მოხდეს იმის გააზრება, რომ მოქალაქეები რომლებიც ევროპაში უვიზოდ მგზავრობენ, წარმოადგენენ საკუთარ ქვეყნას. საბოლოოდ, ეს არ ეხება მხოლოდ ცალკეულ პირებს, არამედ ყველა იმ პირს, რომელიც პასუხისმგებელია საქართველოს იმიჯზე ევროპაში.
of Georgia discussed steps to be taken in the near future to prevent the number of asylum seekers in the EU member states from rising further. These measures are reported to include legislative changes that will impose readmission costs to readmitted persons. Above all, the Interior Ministry was asked to strengthen the cooperation with partner countries, specifically with respect to combatting organized crime. Taken as a whole, the year 2017, has outlined both the success and complexities of the visa-free regime, demonstrating a continued need for the eradication of the existing pitfalls. The challenge of Russian propaganda should be addressed by proper communication agendas across the borders of Georgia through the support of Georgia’s friends and partners. On the other hand, there is a need for the rise of social awareness within Georgia – visa suspension mechanism is not on the negotiating table at present, therefore the fear and frustration with the European values should not, take the lead. In addition, the responsibility towards the overall process is something each citizen should be aware of. Tightened technical or legislative provisions and measures against organized crime requires not only the engagement of the authorities alone, but it needs to establish a common understanding that the citizens who travel visafree in Europe represents their own country. Therefore, in the end, it is not about certain individuals, but the overall individuals who are responsible for the image of Georgia in Europe. DIPLOMAT 39
COMPREHENSIVE ANALYSIS
2018 წლის მიუნხენის უსაფრთხოების კონფერენცია - ნაკლებად ლიბერალური, ნაკლებად საერთაშორისო, ნაკლებად მოწესრიგებული მსოფლიო
2018 Munich Security Conference – The World – Less Liberal, Less International and Less Orderly მარი ელიაძე რუსეთისა და აღმოსავლეთ ევროპათმცოდნეობის მაგისტრი, 2012, ოქსფორდის უნივერსიტეტი
MARIE ELIADZE MSc in Russian and East European Studies, 2012, University of Oxford
იუნხენის 54-ე უსაფრთხოების კონფერენციამ თავი მოუყარა 30 სახელმწიფო და მთავრობის მეთაურსა და 100-ზე მეტ მინისტრს მსოფლიოდან, საერთაშორისო უსაფრთხოების მთავარი გამოწვევების განხილვის მიზნით. კონფერენცია 16 თებერვალს დაიწყო და მისი თემატიკა მეტწილად მოიცავდა კორეის ნახევარკუნძულსა და ირანში არსებულ სიტუაციას, ასევე რუსეთსა და ნატო-ს შორის გამალებულ შეიარაღებას. დომინანტური იყო ხელოვნური ინტელექტის საკითხიც და ფართო დისკუსია გაიმართა ომის წარმოების მომავალზე, სადაც შესაძლოა გამოყენებული იქნას ხელოვნური ინტელექტის სისტემები სასიკვდილო იარაღად, განსაკუთრებით ნატო-ს კონტექსტში.
n February 16, the 54th Munich Security Conference convened 30 heads of state and government and over 100 cabinet ministers from across the globe, to discuss major international security challenges. The topics of the conference had set focus on the situation in the Korean peninsula and Iran, the arms race between Russia and NATO. The issue of artificial intelligence dominated discussions as well, with a thorough discussion on the future of warfare that could potentially use artificial intelligence systems through the development of lethal weapons, especially in the context of NATO.
მ
40 DIPLOMAT
O
COMPREHENSIVE ANALYSIS
არგუმენტი „დიპლომატიის დასასრულის“ შესახებ პროცესს თან სდევდა საერთაშორისო წესრიგთან დაკავშირებული არაერთგვაროვანი მოსაზრებები. ამ მიმართულებით, ექსპერტებმა და პოლიტიკურმა მიმომხილველებმა განსაკუთრებული ინტერესი გამოამჟღავნეს, რაც გამოიხატა მათსავე შეფასებაში, რომ კონფერენციამ „დიპლომატიის დასასრულს“ დაუდო სათავე. პოზიცია ძირითადად ემყარებოდა არგუმენტს, რომ კონფერენციის მონაწილეებს შორის პოლიტიკურმა დაძაბულობამ არ დატოვა სივრცე დისკუსიისთვის კრიზისის მოგვარებაზე. რეალურად, გამომსვლელებმა და საპატიო სტუმრებმა ბევრი ისაუბრეს მოახლოებულ მსოფლიო საფრთხეებსა და პოტენციურ კონფლიქტებზე, მაგრამ მზაობა საკვანძო გამოწვევებზე რეაგირებისთვის არასაკმარისი აღმოჩნდა. საბოლოოდ, შეიქმნა შთაბეჭდილება, რომ ღონისძიება ძირითადად სიტყვიერი ურთიერთგაცვლისთვის გამოიყენეს, ნაცვლად დიპლომატიური ძალისხმევისა, მომხდარიყო კრიზისის უკონტროლო მდგომარეობაში გადაზრდის პრევენცია. ნათელია, რომ კრიტიკა ხელს უწყობს ნეგატივიზმის გაუცნობიერებელ ზრდას მკვლევარებისა და პოლიტოლოგების მოსაზრებებში, ხოლო საზოგადოებრივ დონეზე, ეს ანტიპოლიტიკის გავრცელებაში გამოიხატება. მაგრამ აღსანიშნავია, რომ ინტერპრეტაციას გარკვეულწილად კონფერენციის დევიზმა და ანგარიშის სათაურმა შეუწყო ხელი. სლოგანი „ზღვარზე და უკან“ გამოხატავდა საერთაშორისო ლიბერალური წესრიგის მდგომარეობას და უსაფრთხოების მდგომარეობას, რაც სავარაუდოდ განაპირობებდა იმას, რომ დიპლომატია სულ უფროდაუფრო ნაკლებად მნიშვნელოვნად აღიქმებოდა მსოფლიო დედაქალაქებში. მეორე არგუმენტი ხაზს უსვამდა ტრანსატლანტიკურ ხმას, რომელიც ტრადიციულად დომინანტურ როლს იკავებდა ყოველწლიურ კონფერენციაზე. ტრანსატლანტიკური ურთიერთობები არა მხოლოდ პრაქტიკულ ღირებულებას გულისხმობს, არამედ ემყარება მეორე მსოფლიო ომის შემდგომ ჩამოყალიბებული მსოფლიო წესრიგის ფასეულობებს - დემოკრატიას, ადამიანის უფლებებს და კანონის უზენაესობას. თუმცა 2018 წლის კონფერენციაზე აშკარა გახდა, რომ ეს ურთიერთობები დაძაბულია და „ჭეშმარიტი დიპლომატიის და ეფექტური ლიდერობის დანაკლისს განიცდის.“ პათოსი, რომ მსოფლიო გახდა ნაკლებად ლიბერალური, ნაკლებად საერთაშორისო და ნაკლებად მოწესრიგებული, ალბათ არსებული საერთაშორისო წესრიგის ანარეკლია, რომელიც ეროვნული პრიზმიდან განიხილება. აქცენტი ეროვნულ ინტერესებზე. რითიც მსოფლიო ლიდერები თავ-თავიანთ პოზიციას აფიქსირებენ, საბოლოოდ იწვევს რეალპოლიტიკის აღზევებას დიდი ძალების პოლიტიკურ კულტურაში. ეს პოლიტიკური დაძაბულობის და სამხედრო დაპირისპირების ბუნებრივი შედეგია, რომელიც განსაკუთრებით მკვეთრად მიუნხენის 43-ე კონფერენციაზე გამოვლინდა, როდესაც რუსეთის პრეზიდენტმა პუტინმა მკაცრდა გააკრიტიკა მსოფლიო წესრიგი და აღნიშნა, რომ „ერთპოლუსიანი მოდელი არც მისაღები იყო და არც შესაძლებელი დღევანდელ მსოფლიოში.“
არადიპლომატიური თამაშები გერმანია გამოვიდა ინიციატივით შესუსტებული ყოფილიყო
THE ARGUMENT ON THE „END OF DIPLOMACY“ A mixed feeling, with respect to the much-troubled international order has accompanied the whole process. Many experts and political commentators have demonstrated a keen interest towards the subject, arguing that the conference highlighted the „end of diplomacy.“ This position was mainly focused on the argument that political friction between the participants of the conference did not leave a room for the discussion on solving the crisis. Indeed the speakers and distinguished guests spoke a lot about imminent threats and potential conflicts across the globe, but demonstrated little awareness to address the key challenges, that ultimately gave an impression that the venue was mainly used for verbal exchange, rather than diplomatic efforts to prevent the crisis from spinning out of control. Remarkably, criticism usually causes the inadvertent rise of negativism among scholars, political commentators and anti-politics at public level. However, it should be noted that the motto of the conference and the title of the report that preceded the event, has contributed to this interpretation to a certain extent. The slogan “To the Brink and Back” reflected the condition of the international liberal order and security situation for which diplomacy was perceived to be meaningless in world capitals. Another argument put an emphasis on transatlantic voices that traditionally dominated the annual conference. Indeed the transatlantic relations have not only been practical, but have been based on the promotion of values of the post-WWII international order – democracy, human rights, and the rule of law. However, at the 2018 conference, it was apparent that these relations were strained, and „real diplomatic and valuebased leadership“ were „lacking.“ The pathos of describing the world as less liberal, less international, and less orderly, is perhaps the mirror image of the international order that has been seen increasingly under national prisms. The focus on national interests through which many of the world leaders took their stand, resulted into the revival of Realpolitik in the political culture of the great powers. It is a natural outcome of the political friction and military standoff that accompanied these developments especially after 2007, when Russian President Putin, made a harsh criticism of the world order at the 43rd Munich Conference, stressing that „unipolar model was not only unacceptable and also impossible in today's world.“
UNDIPLOMATIC GAMBLES Germany made an initiative to ease some of the sanctions imposed on Russia, but this was only in the case a ceasefire was reached in Ukraine. It raised questions about NATO“s role in the relations with Eastern Europe. Nicholas Burns, the former US Ambassador to NATO, stressed that NATO would strengthen itself to contain Russian power in Eastern Europe, because of illegal Russian actions in Crimea, Donbass and
DIPLOMAT 41
COMPREHENSIVE ANALYSIS
სანქციების ნაწილი რუსეთზე, რაც მხოლოდდამხოლოდ უკრაინაში ცეცხლის შეწყვეტის შემთხვევაში იქნებოდა შესაძლებელი. ამან შეკითხვები წარმოშვა ნატო-ს როლის მიმართ აღმოსავლეთ ევროპასთან ურთიერთობაში. ამ კუთხით, ნიკოლას ბერნსმა, აშშ-ის ყოფილმა ელჩმა ნატო-ში განაცხადა, რომ ნატო გააძლიერებდა რუსეთის შეკავებას აღმოსავლეთ ევროპაში, მისი უკანანო ქმედებებიდან გამომდინარე ყირიმში, დონბასსა და საქართველოში. ბატონმა ბერნსმა ასევე ხაზი გაუსვა ნატო-ს ერთიანობას რუსეთის წინააღმდეგ სანქციების გაგრძელების მიმართულებით. თავის მხრივ რუსეთის სენატის საგარეო ურთიერთობათა კომიტეტის თავმჯდომარემ აღნიშნა, რომ ნატო-ს უწყვეტი არსებობა საფრთხეების დაძლევის ნაცვლად, ახალ საფრთხეებს წარმოშობს. მოგვიანებით, კონფერენციის კრიტიკის პროცესში ბატონმა კოსაჩოვმა განაცხადა, რომ კონფერენცია „ანტირუსული“ ხასიათის იყო. გარდა მსოფლიოს გარშემო მიმდინარე მოვლენების ანალიზისა, კონფერენციის ანგარიშში ყურადღება დაეთმო ცენტრალურ და აღმოსავლეთ ევროპას. უკრაინაში და მის გარშემო მიმდინარე კონფლიქტი დეესკალაციის პროცესს მნიშვნელოვნად აფერხებს. შესაბამისად, ანგარიშში ხაზი გაესვა ღირებული პროგრესის არარსებობას მინსკის შეთანხმების განხორციელებაში და ასევე აღინიშნა რომ „პოლიტიკური მოგვარების პერსპექტივა უღიმღამოა.“ ამ კონტექსტში უკრაინულმა მედიამ რუსეთის საგარეო საქმეთა მინისტრის ბატონი სერგეი ლავროვის გამოსვლა „მსხვერპლის როლის თამაშად“ შეაფასა, იმის გათვალისწინებით, რომ მან რუსეთის სამხედრო წიაღსვლები „ევროპაში თანაბარი და განუყოფელი უსაფრთხოების“ შექმნის სურვილად წარმოაჩინა. იან ბრემერი, ევრაზიის ჯგუფის პოლიტიკური რისკების საკონსულტაციო ფირმის დამფუძნებელი, რომელიც პანელურ დისკუსიებს, მათ შორის ღონისძიების დასკვნით ფაზას ესწრებოდა, შეფასებებში უფრო ხისტი აღმოჩნდა: „გასაჭირში ვართ,“ - განაცხადა ბრემერმა 18 თებერვალს გერმანულ „ჰანდელსბლატთან“ ინტერვიუში - „კარგად მოგეხსენებათ, რომ ყველა გეოპოლიტიკური კონფლიქტი ესკალირდება, არც ერთი მათგანი არ არის მოგვარებული, გამოსავალი კი არავის აქვს.“ 2018 წლის მიუნხენის უსაფრთხოების კონფერენცია 18 თებერვალს დასრულდა შეჯამებით, რომ „წინ კიდევ ბევრი სამუშაოა.“ აშკარაა, რომ სახელმწიფოთა შორის არსებული ინტერესთა კონფლიქტი თანამშრომლობის სურვილს კლავს. მიუხედავად იმისა, რომ კონფლიქტი და თანამშრომლობა პოლიტიკური კულტურის განუყოფელი ნაწილია, კონფლიქტის მოგვარება შეგვიძლია მის ქვაკუთხედად მივიჩნიოთ. ამის მიუხედავად, ქვეყნებს არ სურთ კომპრომისზე წასვლა; ამის ფონზე კი მათ რთულად მიესადაგებათ პათოსი, რომ გაიზიარონ ის ღირებულებები რაც აერთიანებთ და არ ის, რაც ყოფთ. მართალია კონფერენციის თემატიკა დღევანდელ მსოფლიო წესრიგს ასახავდა, მაგრამ ამან ნაკლებად შეუწყო ხელი მეგობრული გარემოს ჩამოყალიბებას, ხოლო დიპლომატებმა არად ჩააგდეს კრიზისის მართვა პოლიტიკური დაძაბულობის პროცესში. მიუხედავად იმისა, რომ ტენდენციები განსხვავდება, მზარდი აქცენტი ეროვნულ ინტერესებზე სავარაუდოდ საერთაშორისო წესრიგის შეცვლას უფრო მეტი იზოლაციისა და ჩაკეტილობისაკენ მიანიშნებს.
42 DIPLOMAT
Georgia. Mr. Burns also pointed out that NATO was unified in the context of continued sanctions against Russia. In his part, the chairman of the Foreign Affairs Committee of the Russian senate, emphasized that NATO“s continued existence provoked new threats, instead of overcoming the already existing ones. Later, in his criticism of the conference Mr. Kosachev declared that the conference was „anti-Russian.“ Aside from analyzing the recent developments across the world, the conference report devoted attention to Central and Eastern Europe. The continued conflict in and over Ukraine remains the most important obstacle on the path toward de-escalation. Therefore, the report underlined an absence of meaningful progress on the implementation of the Minsk agreement, and thereby noted that „prospects for a political solution are dim.“ In this context, the Ukrainian media assessed the speech of the Russian Foreign Minister Mr. Sergey Lavrov, as „playing victim“ in his effort to portray Russian military adventurism as a desire to „create equal and indivisible security“ in Europe.
Ian Bremmer, the founder of the Eurasia Group“s politicalrisk consultancy, who hosted several panel discussions - including the event's final one, held behind closed doors was blunter in his assessment. “We're in trouble,” Bremmer said in a February 18 interview with Germany's Handelsblatt newspaper - “because, you know, pretty much every geopolitical conflict out there is escalating, none of them are getting fixed, and no one has any solution.” The 2018 Munich Security Conference ended on 18 February, with a conclusion that there is a “lot more work ahead.” Obviously, the conflict of interests among the states killed the motivation to cooperate. Even though the conflict and cooperation remains an integral part of political culture, the conflict settlement is its cornerstone. However, with the countries unwilling to compromise, the emphasis on values that unite, rather than divide, turns ultimately irrelevant. Therefore, even though the topics of the conference reflected the reality of the world order today, they did little to push the process towards a friendly environment and diplomats stayed affluent to crisis management amidst the political tension. Though the tendencies vary, the emphasis on national interests probably hints on the transformation of international order towards isolationism and more inward-looking policies.
ACADEMIC EXCHANGE
ბელგიელი პროფესორები ქართველოლოგიის ცენტრის გახსნის მნიშვნელობაზე საუბრობენ
UCL Professors Hope to Open a Centre of Georgian Studies in Belgium
ნინო შარაშიძე NINO SHARASHIDZE
ernard Coulie is a Belgian academic specializing in Greek patristic literature primarily of Late Antiquity and its derivatives (hence an expertise in translation techniques) and counterparts in eastern Christian oriental languages of that period (notably Armenian, Syriac and Georgian). Coulie was president of the academic corps of Louvain - la - Neuve University in 1998. He was the third lay person to serve as Rector of Louvain University (2004–2009).
ndrea Schmidt is Professor of Near Eastern Christian Studies at the Oriental Institute of the University of Louvain (UCL), Belgium. She has specialized in Syriac, Armenian and Georgian studies. Her main interests are the religious and literary transmissions between the Syriac Semitic world of Christianity and the Christian civilisations in the Caucasus. She was appointed to the Francqui Chair at the University of Leuven (2008).
რამ განაპირობა თავდაპირველად თქვენი ინტერესი ქართველოლოგიის მიმართ?
What initially stimulated your interest in Georgian studies? BERNARD COULIE: I first graduated in Classics (Latin and Greek) studies then, moved to what we call “Oriental studies” here, focusing on Byzantium, Armenia and Georgia. My first interests were in the study of the language and the literature, especially in the study of Georgian translations of Greek texts in order to study how Georgian culture developed in its own way although being fed with material coming among others from the Byzantine world. This very peculiar mix of Georgian specificities, on the one hand, and characteristics common to
B
ბერნარდ ქოული: თავდაპირველად კლასიკური ხანა შევისწავლე (ლათინური და ბერძნული), შემდეგ, დავიწყე ის, რასაც აქ აღმოსავლეთმცოდნეობას უწოდებენ, განსაკუთრებულ ყურადღებას ვუთმობდი ბიზანტიას, სომხეთსა და საქართველოს. უპირველესად მაინტერესებდა შემესწავლა ქართული ენა და ლიტერატურა, განსაკუთრებით კი ქართულად ნათარგმნი ბერძნული ტექსტები, რათა გამეგო, როგორ ვითარდებოდა ქართული კულტურა თავისი ინდივიდუალიზმით მიუხედავად იმისა, რომ ბიზანტიიდან უამრავ, ამ ქვეყნისათვის
A
DIPLOMAT 43
ACADEMIC EXCHANGE
დამახასიათებელ სიახლეს ღებულობდა. ეს განსაკუთრებული მიქსი, ერთი მხრივ, ქართული სპეციფიკური მახასიათებლებისა და მეორე მხრივ, ბიზანტიური მემკვიდრეობისა, ყოველთვის იპყრობდა ჩემს ყურადღებას. შემდეგ, როცა ბევრჯერ ვეწვიე საქართველოს, 80-იანი წლებიდან, დამოუკიდებლობის მოპოვებამდე, საქართველოს თანამედროვე ისტორიითაც დავინტერესდი და შემიძლია ვთქვა, რომ ახლა მე საქართველო მთლიანად მაინტერესებს და არა მხოლოდ მისი ძირძველი ტრადიციები. ანდრეა შმიდტი: მოკლედ რომ ვთქვა: პატარა ქვეყანა ძირძველი ტრადიციებითა და მდიდარი კულტურით. 1980იან წლებში როდესაც ვსწავლობდი რელიგიების ისტორიასა და აღმოსავლურ ენებს გერმანიაში, მე გაოგნებული ვიყავი პატარა ერების ისტორიით, რომელთა პოლიტიკური ძალა და გავლენა მეზობლებისაზე ნაკლები არაა. მინდოდა, პოლიტიკის სამყარო ფარდის მიღმა მენახა… რა წვლილი მიუძღვით ამ პატარა ერებს მსოფლიო ისტორიასა და კაცობრიობის წინაშე? რა წარმოადგენდა საქართველოს მამოძრავებელ ძალას, როცა მასზე ბევრად ძლიერ ოპონენტებს უპირისპირდებოდა, მაგრამ შეეძლო საკუთარი ეროვნულობა, ენა და ტრადიციები შეენარჩუნებინა? ამ ინტერესმა მომცა მოტივაცია, რომ რელიგიისა და კულტურის ისტორია შემესწავლა, რამაც პირველად ჩამომიყვანა საქართველოში, 1990 წელს, ქვეყნისათვის გარდამტეხ პერიოდში; შევხვდი ზვიად გამსახურდიას, რომელიც იმჟამად საპრეზიდენტო არჩევნებში იყრიდა კენჭს. ჩემთვის ცნობილი გახდა პრობლემები აფხაზეთსა და ოსეთთან დაკავშირებით და იმ დროის შემდეგ, ჩემი ინტერესი არ განელებულა. სამოქალაქო ომის შემდეგ, 1995 წელს, რამდენიმე წლის განმავლობაში კომპანიონობას ვუწევდი, გერმანიის ეკონომიკისა და სამართლის მნიშვნელოვან ლიდერებს საქართველოში (DAIMLER BENZ AG, AIRBUS, MÜNCHENER RÜCKVERSICHERUNG, CLIFFORD CHANCE ETC.), ასევე ძალიან ხშირად, პროფესორ დოქტორ იოჰანეს სემლერს ვახლდი, რომელსაც პრეზიდენტმა შევარდნაძემ საპატიო მოქალაქის ტიტული მიანიჭა. ამ წლების განმავლობაში ჩვენ ვხვდებოდით მთავრობის წევრებს თბილისში, მაგრამ ასევე ვეცნობოდით მთიან რეგიონებს: თუშეთს, სვანეთსა და ხევსურეთს. ეს მარტივი არ ყოფილა, რადგან ინფრასტრუქტურა ჯერ კიდევ არ იყო განვითარებული. ნათელი წერტილი იყო შეხვედრა გერმანიის საელჩოსა და ჯართან, სადაც მეორე მსოფლიო ომის საქართველო-გერმანიის „ბერგმანის კომპანიის“ ორი გადარჩენილი ჯარისკაციც იყო. კიდევ ერთ საინტერესო ასპექტს წარმოადგენდა მეცხრამეტე და ადრე მეოცესაუკუნის გერმანული დასახლებები საქართველოში. ჩვენ გავიცანით ხალხი, რომლებიც სტალინისტური იძულებითი ემიგრაციის (1995 წლის შემდეგ) წყალობით აღმოჩნდნენ აქ. ჩვენ მათ დავეხმარეთ მორალურად და ფინანსურად, რომ აღედგინათ ეს დასახლებები თბილისისა და რუსთავის მიდამოებში. პირადად მე პასუხისმგებელი ვარ ფულის შეგროვებასა და ფინანსური დახმარების დაგზავნაზე ბრიუსელიდან თბილისში ყოველწლიურად. გერმანელი საზოგადოება ეხმარება ქართულ ლუთერანულ ეკლესიას, რომლის რეკონსტრუქცია დიდი ხნის წინ შეიძლება დაწყებულიყო მას შემდეგ, რაც 1943 წლს ის სტალინმა გაანადგურა, ეს არის თანხა ხმარდება სასაუზმეს, რომელიც სუპით უმასპინძლდებოდა ხალხს, მოძრავი სამედიცინო დახმარება ღარიბთათვის ან მარტოხელა მოხუცებისთვის და ა.შ.
არის თუ არა ბელგიის სტუდენტებში მზარდი ინტერესი ისეთი თემების მიმართ, როგორიცაა საქართველო და კავკასია? 44 DIPLOMAT
the Byzantine “commonwealth”, on the other hand, has always attracted my attention. Then, of course, having travelled many times to Georgia, starting in the 80“s, before independence, I became interested also in the modern history of Georgia and I can say that I am now interested in Georgia as a whole, and not only for its past or traditions. ANDREA SCHMIDT: This can be answered in short: small country – but old traditions and rich culture. In studying the history of religions and oriental languages in Germany in the 1980s, I was fascinated by the history of “small” nations that have no strong or less political power and influence than their neighboring countries. I was interested in “looking behind the curtain of world politics”….How did these small nations contribute to humanity and history? What was the specific strength of Georgia in being confronted by the politics of its much stronger neighbor countries but being capable to keep its own nationality, language and traditions? Through this curiosity, originally motivated by studying religious and cultural history, I embarked on my first journey to Georgia in 1990, a turning point in Georgian history; I met Zviad Gamsakhurdia, who was running for presidency at that time. I became acquainted with the problems in Abkhazia and Ossetia, and since that time, my interest has never been broken. After the civil war, in 1995, I accompanied for the next few years, important leaders of German economy and law offices to Georgia (Daimler Benz AG, Airbus, Münchener Rückversicherung, Clifford Chance etc.), and very often the Prof. Dr. Johannes Semler, who was given the honorary citizenship of Georgia by Eduard Shevardnadze. During these years, we met leading persons of the former government in Tbilisi, but we explored also the mountainous regions of Tusheti, Svaneti, Khevsureti – not easy to do, because the facilities of lodging and travelling where not yet developed. A special highlight were our meetings of German embassy and military with survivors of “2nd World War Georgian-German “Bergman Company”. Another interest was the rediscovery of German settlements from the 19th and early 20th century in Georgia. We met persons coming back from Stalinist forced emigration (after 1995), and we helped them morally and financially to re-establish in and around Tbilisi and Rustavi. Personally, I am responsible for money collections and sending financial help from the German community in Brussels to Tbilisi each year. It helps the Georgian Lutheran church, which could have long been rebuilt after Stalin“s destruction of 1943, for doing social work (soup kitchen, mobile medical care for poor or isolated aged people etc.) Is there growing interest in topics related to Georgia and Caucasus among university students in Belgium? BERNARD COULIE: Georgia remains a little known country in Belgium and there is much to be done in order to bring Georgia closer to people“s attention here. But my experience tells me that there is a huge potential: people are always interested in questions related to geopolitics, relations between East and West, issues in which Georgia plays a central role. There is also
ACADEMIC EXCHANGE
ბერნარდ ქოული: ბელგიაში საქართველო ჯერ კიდევ ნაკლებად ცნობადი ქვეყანაა და ბევრი რამ უნდა გაკეთდეს, რომ ბელგიელმა ხალხმა საქართველოს ყურადღება დაუთმოს. პირადი გამოცდილება კი მკარნახობს, რომ ამისი პოტენციალი უზარმაზარია: ხალხს ყოველთვის აინტერესებს საკითხები, რომლებიც გეოპოლიტიკას, აღმოსავლეთისა და დასავლეთის ურთიერთობას, საქართველოს ეხება. ასევე ძალიან აინტერესებთ კულტურები, რომლებიც განსხვავებულია; მე ლექციებს ვატარებ საქართველოს შესახებ და ჩამომყავს ჯგუფები საქართველოში, ასე ვაკვირდები საქართველოს პოსტსაბჭოთა მენტალიტეტს, რომელიც ასე მწვავედ დგას ქართული საზოგადოების წინაშე. ანდრეა შმიდტი: UCL-ში ცოტაა ასეთი სტუდენტი, მაგრამ ისინი ნამდვილად ენთუზიაზმითა და ინტერესით სავსენი არიან და გულმოდგინებით სწავლობენ კლასიკურ ქართულ ლიტერატურას. როგორც გერმანიის მოქალაქე, ვიცი რა სიტუაციაა გერმანიაში, იქ ქართულს მხოლოდ ფრანკფურტისა და იენას უნივერსიტეტებში ასწავლიან. ვიმედოვნებ, რომ თანამედროვე ქართული ლიტერატურა უფრო ფართო აუდიტორიისთვის გახდება ცნობილი, როცა ამ შემოდგომით, საქართველო „ფრანკფურტის BUCHMESSE“-ს უმასპინძლებს, ღონისძიებას, რომელიც მნიშვნელოვანია არა მხოლოდ გერმანიის, არამედ სრულიად ევროპის მასშტაბით.
რა პროექტებზე მუშაობთ საქართველოსთან მიმართებაში? გვიამბეთ გამოწვევების და პერსპექტივების შესახებ. ბერნარდ ქოული: ჩემი კვლევა ორიენტირებულია კულტურულ და ლიტერატურულ დამოკიდებულებებზე ბიზანტიას, საქართველოსა და სომხეთს შორის. უფრო დეტალურად რომ გიამბოთ, მე ვხელმძღვანელობ საერთაშორისო კვლევით პროგრამას, რომლის მიზანიცაა ახ.წ. მე-4 საუკუნის ქართველი მწერლის, გრეგორი ნაზიანზუსის ტექტსების პუბლიკაცია. გრეგორი წერდა ბერძნულად, მისი ნაშრომები ქრისტიანული აღმოსავლეთის ყველა ენაზე ითარგმნა. საქართველოს ხელნაწერთა ეროვნულ ცენტრთან ერთად, ჩვენ ვაწარმოებთ და ვაქვეყნებთ ბელგიაში ამ ნაშრომების ქართულ ვერსიებს. ეს კოლაბორაცია 80-ან წლებში დაიწყო და დღემდე ძალიან აქტიურია. ლუვენის კათოლიკური უნივესიტეტის აღმოსავლეთ მცოდნეობის ინსტიტუტში, ჩვენ ასევე ვავითარებთ კვლევით პროგრამებს უძველესი და შუა საუკუნეების ხანის ქართული ენისა და ტექტსების კომპიუტერიზაციაზე. ასევე გახლავართ ერასმუს+ გაცვლითი პროგრამის კოორდინატორი რამდენიმე ქართული უმაღლესი სასწავლებლისთვის (ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრი, ივანე ჯავახიშვილის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი, ილიას უნივერსიტეტი) ეს პროგრამა მობილობის შესაძლებლობას აძლევს სტუდენტებსა და დოქტორანტებს. მთავარი სირთულე ფინანსური მხარდამჭერის პოვნაა ქართველოლოგიის გასავითარებლად. ვცდილობ შევქმნა თანამედროვე ქართულ ენის, ლიტერატურასა და კულტურის კურსი, რომელიც ნათლად ასახავს იმას, თუ რას ვაკეთებთ უძველეს და შუასაკუნეების საქართველოსთან მიმართებაში. იმედია, საქართველოს მთავრობას დააინტერესებს ბელგიაში, ევროპის დედაქალაქთან ახლოს, ქართული ცენტრის არსებობა. ანდრეა შმიდტი: მაინტერესებს აღმოსავლეთ სირიაარამეული და არაბული ლიტერატურის გავლენა ძველ ქართულ კლასიკურ ლიტერატურასა და ენაზე. შუა საუკუნეებში, ქართველი ბერები, განსაკუთრებით პალესტინაში, თავიანთი საერთაშორისო ურთიერთობებით სხვა ქრისტიანულ საზოგადოებებთან, მნიშვნელოვან როლს თამაშობდნენ აღმოსავლური კულტურის შესწავლისა და ტრადიციად დამკვიდრებაში.
a large interest or curiosity for cultures that look different; I give lectures on Georgia and I guide groups in Georgia, and that way, I can experience how Georgia addresses preoccupations that are very vivid in the public“s mind. ANDREA SCHMIDT: There are a few students at UCL but those who are interested are enthusiastic and very diligent in learning Classical Georgian and literature. As a German citizen, I know about the situation in Germany where Georgian is taught only at the universities in Frankfurt and Jena. I hope that specially modern Georgian literature will be better made available to a greater public, when this year in autumn, Georgia will be the special host country at the “Frankfurt Buchmesse”, an event not only of German but also European importance. What are the projects you are working on in relation to Georgia? What opportunities and constraints do you face? BERNARD COULIE: My research focuses on cultural and literary relations between the Byzantine world, Georgia, and Armenia. More specifically, I am in charge of an international research program aiming at the publication of the texts of a very famous author of the 4th century AD, Gregory of Nazianzus. This Gregory wrote in Greek, and his works have been translated in all the languages of the Christian Near East, a.o. in Georgian. With colleagues of the National Centre of Manuscripts in Tbilisi, we produce and publish here in Belgium, the critical editions of the Georgians versions of these works. That collaboration was initiated in the 80“s and is still very active. At the Oriental Institute of the Université Catholique de Louvain (UCL), we are also developing research programs in the computerization of ancient and medieval Georgian language and texts. I am also coordinating Erasmus+ exchange programs with some Georgian higher education institutions (National Centre of Manuscripts, Ivane Javakhishvili State University, and Ilia Tchavtchavadze State University). These programs facilitate the mobility of scholars and of PhD students, in both ways. The main difficulty is to find a financial support for the development of Georgian studies here. I try to find a way to create classes in modern Georgian language, literature and culture that would complement what we already do regarding ancient and medieval Georgia. I hope that the Georgian authorities would be interested in having a centre of Georgian studies in Belgium, close to the capital city of Europe. ANDREA SCHMIDT: I am interested in the impact of Oriental Syriac-Aramaic and Arabic literature on old Georgian classical literature and language. In Medieval times, Georgian monks especially in Palestine with their international relations to other Christian communities played an important role for the knowledge and tradition of Oriental literature to Georgia. As director of the Corpus Scriptorum Christianorum Orientalium (Leuven: Peeters Publisher), a book series since 1902 specially dedicated to editions and translations of Christian literature from the Orient (though Georgia does not properly belong to the Near East), I take care for the publication
DIPLOMAT 45
ACADEMIC EXCHANGE
როგორც CORPUS SCRIPTORUM CHRISTIANORUM ORIENTALIUM (LEUVEN: PEETERS PUBLISHER)-ის ხელმძღვანელი, წიგნების სერია 1902 წლიდან, რომლებიც განსაკუთრებულად ეძღვნებოდა გამოცემებსა და თარგმანებს ქრისტიანული ლიტერატურის შესახებ აღმოსავლეთიდან (იმის მიუხედავად, რომ საქართველო მთლიანად აღმოსავლეთს არ ეკუთვნის) მე ვზრუნავ კლასიკური ქართული ტექსტების გამოქვეყნებზე შემდეგი ქვესათაურით: “SCRIPTORES IBERICI” OF CSCO.
რა წარმატებებს გიქადით თქვენი მოღვაწეობის სფერო? ბერნარდ ქოული: არ ვმოღვაწეობ ისეთ სფეროში, როგორიცაა მეცნიერების რომელიმე სფერო. აქ უეცარ წარმატებას ვერ დაელოდები. ამ სფეროში გამოწვევები განსხვავებულია. საქართველოსგან მოშორებით, ძალიან ცოტაა ისეთი ადგილი, სადაც არსებობს ქართველოლოგიის ტრადიცია. UCL ერთ-ერთი ასეთი იშვიათი ადგილია. მაგრამ ეს არ არის უფასო საგზალი! თუ თავად საქართველო არ დაუჭერს მხარს ამგვარ ადგილებს, ქართული ისტორიის, კულტურის, ლიტერატურისა და ხელოვნების შესწავლას, მაშინ ეს სწავლება მხოლოდ საქართველლოში დარჩება. ეს კი ქართულ კულტურას ადგილობრივს გახდის, იგი საქართველოს გარეთ ვერ გააღწევს. ეს უდიდესი დანაკარგი იქნება, ამიტომ ამის თავიდან აცილებას ვცდილობ. ანდრეა შმიდტი: პროექტი „გრეგორი“ აღმოსავლეთ მცოდნეობის ინსტიტუტში, რომელზეც პროფესორი ბერნარდ ქოული ახლახანს საუბრობდა, ნებას გვრთავს, ქართული ენის ციფრული ანალიზისა. შესაძლებელი გახდება ორ ან სამენოვანი შესაბამისობის შექმნა ქართულ, ბერძნულ და აღმოსავლურ პარალელურ ტექსტებს შორის. ეს ნამდვილი მიღწევაა ქართული ენის დიაქრონული და აღმოსავლეთის ენების ქართულ ლიტერატურაზე ლინგვისტიკური გავლენის(სომხური, არაბული, სირიული) შესწავლის პროცესში. ერასმუსის მობილობის პროგრამა ჩვენს ინსტიტუტში საშუალებას გვაძლევს გავაღრმავოთ ურთიერთობა კულტურულ მეცნიერებებსა და გაცვლით პროგრამებში ქართველ და ბელგიელ სტუდენტებს შორის. ეს განსაკუთრებული დამოკიდებულება 40 წელზე მეტია არსებობს ეროვნულ ხელნაწერთა ინსტიტუტთან ერთად. რამდენიმე ჩვენი სტუდენტი, მათ შორის მეც, ვსარგებლობდით ამ შესაძლებლობით საქართველოს ხელნაწერთა ინსტიტუტის საზაფხულო სკოლაში. 2005 წელს საერთაშორისო კონფერენციის ორგანიზება მოვახდინე, რომლის სპონსორიც ევროპული INTAS პროგრამა და ჩემი ქართველი კოლეგები იყვნენ.
რამ მისცა ბიძგი საქართველოს გაღრმავებას ევროპის ქვეყნებთან?
ურთიერთობების
ბერნარდ ქოული: თუ შეადარებთ როგორ ვითარდებოდნენ ყოფილი საბჭოთა რესპუბლიკები დამოუკიდებლობის მოპოვების შემდეგ 90-ანი წლებიდან, ეჭვგარეშეა, რომ საქართველოს ისტორია ნამდვილად წარმატების ნიმუშია. კარგად ვიცი რა სირთულეები არსებობს საქართველოში, ასევე ის რისკებიც, რომლებიც თანმდევია სამხრეთ კავკასიის რეგიონისთვის. ამის მიუხედავად, საქართველოს მოდერნიზაცია სწრაფად ხდება, ინფრასტრუქტურა იხვეწება, ქვეყნის კარი ღიაა საერთაშორისო ვაჭრობისთვის, ვითარდება ტურიზმი და, რა თქმა უნდა, ევროპის გაზისა და ნავთობის მარაგის ნაწილი საქართველოს გავლით მიედინება. საქართველო ევროპის ქვეყნების ნამდვილი პარტნიორია. ანდრეა შმიდტი: კორუფციასთან ბრძოლა; საკანონ მდებლო ცვლილებები; შესაძლებლობები ქართველი ახალგაზრდობისათვის, რომ განათლება ევროპის ქვეყნებში მიიღონ.
46 DIPLOMAT
of Classical Georgian texts in the subseries “Scriptores Iberici” of CSCO. Within your area of study, what breakthroughs are on the horizon? BERNARD COULIE: I am not working in a field where, like in life sciences for instance, you can expect “breakthroughs”. In my field, the challenge is different. There are extremely few places in the world, outside Georgia, where there is a tradition of Georgian studies. The UCL is one of these rare places. But there is nothing like a free lunch! If Georgia itself does not support such places, the study and knowledge about Georgian history, culture, literature and art will be limited to the Republic of Georgia. Georgian culture will then become a local culture, without any outreach outside of Georgia itself. That would be a great loss. I try to avoid this. ANDREA SCHMIDT: Our GREGORI project at the Oriental Institute, which Prof. Bernard Coulie just spoke about, I am sure. Speaking about it in more detail, will allow the digital analysis of Georgian language. It will also allow the establishment of bi- or trilingual concordances of Georgian texts with its Greek and Oriental parallel texts. This is a real breakthrough in the diachronic study of the development of Georgian language, and the assessment of the linguistic influence of Oriental languages (Armenian, Arabic, Syriac) in Georgian literature. The Erasmus Mobility program at our institute at UCL with Georgia allows deepening the relationship in cultural sciences and the steady exchange with Georgian scholars in Belgium, and Belgian or European scholars at Georgian institutions. A special relationship has existed for more than 40 years with the National Manuscript Institute in Tbilisi. Some of our students, and myself, had the advantage to participate at the Georgian summer school of the Manuscript institute. I organized there in 2005, an international conference that was sponsored by the European INTAS program together with my Georgian colleagues. What development within Georgia has given Georgia’s relations with European countries a boost? BERNARD COULIE: If you compare how former Soviet republics have evolved since independence in the early 90’s, there is no doubt that Georgia is some kind of a success story. I am well aware of the difficulties in Georgia, as well of the risks inherent to the situation in the South Caucasus. Nevertheless, Georgia is rapidly modernizing, equipment are improving, the country is open to international markets, and tourism is developing. And, of course, part of Europe’s supply in oil and gas depends on pipelines going through Georgia… Georgia has become a real partner for European countries. ANDREA SCHMIDT: Fighting corruption; Strengthening the legislative; Encouraging and searching means for Georgian youths to spend a period of their studies in European countries.
CULTURAL TIES
გია ყანჩელის შემოქმედებითი სახლი ბელგიაში
Giya Kancheli’s Creative House in Belgium
ნინო შარაშიძე NINO SHARASHIDZE
სოფლიოში აღიარებული ქართველი კომპოზიტორი გია ყანჩელი უკვე 23 წელია ბელგიაში ცხოვრობს. ქალაქ ანტვერპენში 1995 წელს ბერლინიდან ჩამოვიდა, ფლანდრიის სამეფო ფილარმონიული ორკესტრის მოწვევით, რომლისთვისაც ახალი ნაწარმოები უნდა შეექმნა, აქ მას ერთი წლით დარჩენა და მოწვეული კომპოზიტორის პოსტზე მუშაობა შესთავაზეს. შეთავაზებას დათანხმდა, რაც ნამდვილი საჩუქარი იყო ბელგიელი მსმენელისთვის, რადგან ამ დროს ყანჩელის მუსიკის შესასრულებლად ანტვერპენში ჩამოდიოდნენ გიდონ კრემერი, იური ბაშმეტი, ჯანსუღ კახიძე, მსტისლავ როსტროპოვიჩი. ერთი წლის შემდეგ გია ყანჩელი ბერლინში უნდა დაბრუნებულიყო, მაგრამ როგორც ჩვენთან საუბარში აღნიშნა ანტვერპენში უფრო მეტი საერთო ნახა მშობლიურ თბილისთან, ამიტომ გადაწყვიტა იქ დარჩენა. ამ ორი ქალაქის მთავარი საერთო არის პლურალიზმი და არაჩვეულებრივად თბილი ურთიერთობა უცხოელების მიმართ. მე ხომ თბილისში დავიბადე, გავიზარდე, 56 წელი ვიცხოვრე ქალაქში სადაც მშვიდობიან გარემოში თანაარსებობენ სომხები, ებრაელები, რუსები, აზერბაიჯანელები... ახლა კი ვცხოვრობ ანტვერპენის ცენტრში სადაც ორთოდოქსი ებრაელები ცხოვრობენ, მაგრამ ძალიან მოკლე მანძილია გასავლელი, რომ მოხვდეთ ჩინურ უბანში, ჩემ გვერდით ასევე არის უბანი სადაც ცხოვრობენ მუსულმანები და ა.შ. ამან უფრო მომაგონა ჩემი ქალაქი... მიუხედავად ბელგიაში ხანგრძლივი ცხოვრებისა, აღნიშნავს, რომ ბელგიის მოქალაქეობა არ მიუღია, 7 სიმფონიის ავტორს მუშაობისას სჭირდებოდა განმარტოება ამიტომ თვეობით უხდებოდა შრომა კომპოზიტორთა შემოქმედებით სახლებში. ახლაც ისეთი შეგრძნება მაქვს, რომ ვაგრძელებ ცხოვრებას შემოქმედებით სახლში ჩემს ქვეყანაში სადაც
მ
he famous Georgian composer Giya Kancheli has been living in Belgium for the past 23 years. In 1995, he came to Antwerp from Berlin, upon the invitation of the Royal Philharmonic Orchestra of Flanders, for which he had to create a new work. He was offered to stay there for one year and to work as an invited composer. He agreed to the offer, which turned out to be a real gift for Belgian listeners, because at that time Gidon Kremer, Yuri Bashmet, Jansugh Kakhidze, Mstislav Rostropovich came to Brussels to perform Kancheli's music. A year later, Giya Kancheli had to return to Berlin, but as he mentioned in his conversation with us, he saw that Antwerp had more in common with his hometown of Tbilisi, so he decided to stay there. “The main things these cities have in common are pluralism and extraordinary warm relations to foreigners. I was born and raised in Tbilisi; I have been living there for 56 years in the city where you have peaceful coexistence of Armenians, Jews, Russians, and Azeris… Now I live in the center of Antwerp where Orthodox Jews live, but when you travel a short distance, you get into the Chinese district, next to me is also the district where Muslims live and so on. This made me remember my city…” Despite living in Belgium for a long time, he mentioned that he did not get Belgian citizenship. The author of seven symphonies needs to be alone while working, that is why he had to work in creative houses meant for composers for months. I have a feeling now that I can continue to live in creative houses in my country, where I have excellent conditions for
T
DIPLOMAT 47
მაქვს მუშაობისთვის შექმნილი შესანიშნავი პირობები, რაც არაჩვეულებრივად სტუმართმოყვარე გერმანელების და ბელგიელების დამსახურებაა. ბელგიელებს უმადლის მის ჯანმრთელობაზე ზრუნვასაც. ამბობს, რომ დაახლოებით 5-ჯერ დატოვა ეს წუთისოფელი და ანტვერპენის მიდელჰაიმის კლინიკის ექიმებმა ხუთჯერვე მოაბრუნეს ამ ქვეყნად. ვინაიდან ამდენჯერ დაუბრუნეს ჩემი თავი წუთისოფელს, ამიტომ ერთ-ერთი ნაწარმოები, რომელიც აგვისტოში შვეიცარიაში უნდა შესრულდეს, მივუძღვენი მიდელჰაიმის კლინიკის ექიმებს და თვითონ ნაწარმოებს დავარქვი მიდელჰაიმი. ყანჩელის მუსიკამ მთელი მსოფლიო მოიარა და არავინ დაუტოვებია გულგრილი, კომპოზიტორი თვლის, რომ მსმენელი ყველგან ერთნაირია, რადგან მუსიკა იმდენად აბსტრაქტული ხელოვნებაა, რომ ყოველივე ადამიანზე ინდივიდუალურად მოქმედებს. როცა დარბაზში მოდის ხალხი ჩემთვის ძალიან დიდი მნიშვნელობა აქვს არა იმას, რამდენ ტაშს დამიკრავენ ან რამდენჯერ გამომიძახებენ სცენაზე, არამედ იმ სიჩუმეს, რომელიც ჩამოვარდება ხოლმე დარბაზში და მაშინ მე ვგრძნობ, რომ მყარდება კონტაქტი სცენას და დარბაზს შორის. 82 წლის გია ყანჩელი აქტიურად აგრძელებს თავის შემოქმედებით ცხოვრებას. აპრილში ორი საინტერესო კონცერტისთვის ემზადება. მსოფლიოში ერთ-ერთ უდიდეს და საუკეთესო აკუსტიკის მქონე ჰამბურგის ელბფილარმონიის დარბაზში უკვე მეორედ შესრულდება ყანჩელის მუსიკა, მიუხედავად იმისა, რომ ჰამბურგში ბევრჯერ ყოფილა, ამ დარბაზში თავის მე-5 სიმფონიას პირველად მოისმენს, შემდეგ კი გაემგზავრება კუნძულ მალტაზე სადაც გაიმართება მისი საავტორო კონცერტი. საქართველოში ყანჩელი განსაკუთრებით უყვართ, თბილისში ის უფრო მეტად კინოს და თეატრის მუსიკასთან ასოცირდება. ბოლო წლებში ყანჩელის თემას არაერთი კონცერტი მიეძღვნა, სადაც ისევე როგორც ყველგან ბილეთები წინასწარ გაყიდული, დარბაზი კი სრულიად სავსე გვხდებოდა.
მთელი რედაქციის სახელით მადლობას ვუხდით გია ყანჩელს ყველა იმ კომპოზიციისთვის, რომელიც გვაჩუქა და რომლითაც ასე ვამაყობთ, ვუსურვებთ ჯანმრთელობას, დიდხანს სიცოცხლეს და ველოდებით სიახლეებს მის შემოქმედებაში... თვითონ ის ფაქტი, რომ ყანჩელმა საცხოვრებლად ბელგია აირჩია უკვე მეტყველებს ამ ორი ქვეყნის ხალხების მსგავსებასა და სამომავლოდ კიდევ უფრო მჭიდრო ურთიერთობებზე. აღსანიშნავია, რომ გია ყანჩელი არ არის ერთადერთი ქართველი ხელოვანი, რომელმაც ბელგიაში თავისი შემოქმედებითი სახლი იპოვა, იმედს ვიტოვებთ, რომ მათი რიცხვი გაიზრდება და პირიქით საქართველოც შეძლებს ბელგიელებს ჩვეული სტუმართმოყვარეობით უმასპინძლოს. 48 DIPLOMAT
work, which is a merit of extraordinarily hospitable Germans and Belgians. He is thankful to the Belgians for taking care of his health. He says that for approximately, 5 times, he left this world and the doctors of Antwerp Middelheim Clinic resuscitated him. Because I was revived so many times, one of the works, which will be performed in Switzerland in August, I dedicate it to the doctors of Middelheim Clinic and even titled the work Middelheim, after the doctors. The music of Kancheli has been around the world and nobody has ever felt indifferent about it; the composer thinks that the listeners are the same everywhere because music is abstract art that influences the person individually. When the people come to the hall, the most important thing is not how much applause I get or how many times I am called on the stage, but that silence, which pervades the hall and the feeling that there is a connection between the stage and the hall. Now 82 year old, Giya Kancheli is still actively continuing his creative life. He is preparing for two interesting concerts in April. Kancheli’s music will be performed for the second time in the world’s biggest and best acoustic hall in Elbphilarmonie, Hamburg, although he has been in Hamburg many times, he will hear his 5th symphony for the first time in this hall and after that, he will travel to the Island of Malta, where his concert will hold. Kancheli is especially loved in Georgia; in Tbilisi he is more associated with cinema and theatre music. In recent years, many concerts have been dedicated to Kancheli, and in each of those places, all the tickets were sold in advance and the hall was completely full. In the name of the entire editorial team, we thank Giya Kancheli for all the compositions and we are so proud of his exploits. We wish him good health, long life as we await the release of his new works. The fact that Kancheli chose to live in Belgium, means that both nations have some similarities and will have closer relations in the future. It is worthy of mention that Giya Kancheli is not the only Georgian artist who found his creative house in Belgium. We hope that their number will increase and Georgia will be able to host Belgians with such hospitality.
საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია ბელგიაში
Georgian Orthodox Church in Belgium იდრე საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესიის წარმომადგენლობაზე ვისაუბრებთ ბელგიისა და ნიდერლანდების სამეფოებში, მნიშვნელოვანი იქნებოდა გვესაუბრა როგორ მოვხვდით საქართველოს მოქალაქეები ევროპაში. უახლესი ისტორიიდან ცნობილია რომ ჩვენი ევროპული სახელმწიფოებრივი სვლა 1921 წლის, საქართველოს ბოლშევიკების მიერ ანექსიის შედეგად შეფერხდა. მოულოდნელი არაფერი ყოფილა. პერესტროიკამ ვერ გაამართლა. გლობალური ცვლილებების ფონზე მისი მიზანი მხოლოდ საბჭოეთის ტრანსფორმაცია გახლდათ. დამოუკიდებლობის მოპოვება გარადაუვალი იყო. საბჭოური პერესტროიკის პროცესი მყიფედ მიმდინარეობდა. სწორედ ამ დროს, საბჭოთა რესპუბლიკების ერთ ნაწილში, პროგრესულად მოაზროვნე საზოგადოების ერთმა ნაწილმა ეროვნული მოძრაობა გააჩაღა და მოქმედება დაიწყო. მოხდა ისე, რომ ამ პროგრესული საზოგადოების დიდი ნაწილი საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესიის სულიერი შვილები აღმოჩნდენ. ამგვარად, თავისუფლების ავანგარდში მორწმუნე საზოგადოება მოგვევლინა. თავისუფლება ჩვენში გულისხმობდა ევროპული თავისუფალი სახელმწიფოს შექმნას და თავისუფალი სახელმწიფოს თავისუფალ მოქალაქეობას. როგორც ცნობილია, მსხვერპლის გარეშე დამოუკიდებლობის მოპოვებას არ ჩაუვლია. 1990 წლის 9 აპრილი, მშვიდობიანი მოსახლეობის დარბევა და მსხვერპლი. სამოქალაქო ომი და ისევ მსხვერპლი. სოციალური, ეკონომიკური და პოლიტიკური სტრესი. მოქალაქეების დიდმა ნაწილმა სტრესს ვერ გაუძლო და ევროპას მოაშურა. დამოუკიდებლობის მოპოვების ამ პროცესში როგორც ვთქვით დიდ ფასი იქნა გადახდილი. მენტალური და კულტურული რევოლუციის პროცესის კონტექსტში არ შეგვიძლია არ გავიხსენოთ 2008 წლის რუსეთ საქართველოს ომი რომლის უბედური შედეგი დაკარგულ სიცოცხლებთან ერთად 300,000-ზე მეტი საკუთარი მიწიდან და სახლებიდან გამოყრილი მოსახლეობა იყო. მათი უმეტესი ნაწილი ევროპის სახელმწიფოებმა შეიფარა. ამას დაემატა კულტურული მიგრაციაც. ამიტომ ევროპაში საქართველოს მოქალაქეების მიგრაციას აქვს როგორც კუტურული ასევე პოლიტიკური და სოციალური შემადგენელი. ცხადია ეკლესია განიცდიდა თანამოქალაქეების, მისი სულიერი შვილების იძულებით სამშობლოდან მიგრირებას. მნიშვნელობა აღარ ჰქონდა, კულტურული ნიშნით ხდებოდა ეს
ვ
hile speaking about the representation of the Georgian Orthodox Church in the Kingdom of Belgium and the Netherlands, it would be important to explore how the citizens of Georgia are perceived in Europe. From recent history, it is common knowledge that the ‘Bolsheviks’ of Georgia in 1921 first stifled our European state movement. There was nothing unexpected. ‘Perestroika’ failed. Against the backdrop of global changes, its goal and concern was only the transformation of the Soviet Union. Independence of the states was also gearing up. The process of Soviet Perestroika was steeped. At that time, in one part of the Soviet republics, some of the progressive thinkers of the society started the national movement and began to act. It happened so that a large part of this progressive society was the parish of the Georgian Orthodox Church. Thus, in the avant-garde of liberty, it came to be a believer society. Freedom for us meant the creation of a European Free State. As it is known, the independence was not without sacrifice. On 9 April 1990, there were raids on the peaceful population. Civil war also added to the woes of the populace and resulted in social, economic and political stress. Most of the citizens who could not handle the stress moved to Europe.
W
DIPLOMAT 49
RELIGIOUS DIPLOMACY
პოლიტიკური თუ სოციალური. ქართული დიასპორის გაჩენას, კულტურულ-სოციალურ და რელიგიურ ინტერესებს, დროსა და სივრცეში, მოჰყვა ქართული კულტურული და ქრისტიანული მართლმადიედებლური თემების ჩამოყალიბებაც, სამრევლოების დაარსება. ქრისტიანული სამრევლოების თვითორგანიზებამ, მათი ინტერესების გათვალისწინებამ, საქართველოს სამოციქულო ავტოკეფალური მართლმადიდებელი ეკლესიის წინაშე (2004 წ.) დასვა დასავლეთ ევროპის ეპარქიის შექმნის საკითხი. მოგვიანებით 2014 წ. ახალი კონცეფციის საფუძველზე შეიქმნა დასავლეთ ევროპის; გერმანიისა და ავსტრიის; ბელგიისა და ჰოლანდიის; დიდი ბრიტანეთისა და ირლანდიის; ჩრდილოეთ ამერიკის; სამხრეთ ამერიკისა და ავსტრალიის ეპარქიები. ჩვენმა ეკლესიამ ქრისტესმიერი ძმური ადგილი დაიჭირა სხვა მართლმადიდებელი ეკლესიების: კონსტანტინეპოლის მსოფლიო საპატრიარქოს, რუსეთის, სერბეთის, რუმინეთის მართლმადიდებელი ეკლესიების გვერდით. ბელგიის სამეფოში ეპარქიის იურისდიქციაში 7 სამრევლო ფუნქციონირებს. განსაკუთრებით უნდა აღინიშნოს ის ფაქტი, რომ ჩვენ სამრევლოებს დიდი დახმარების ხელი გამოუწოდა ადგილობრივი კათოლიკური ეკლესის იერარქებმა და სამრევლო საბჭოებმა: ანტვერპენში, გენტში, ლიეჟში. ჩვენი სამრევლოები ამ ქალაქებში, კათოლიკური ეკლესიის შესაბამისი იერარქებისა და საეკლესიო საბჭოების დახმარებით და ხელშეწყობით ფუნქციონირებენ. კონსტანტინეპოლის საპატრიარქოს ბელგიის სამიტროპოლიტოს შუამდგომლობით და ბრიუსელის კათოლიკური ეკლესიის დახმარებით საქართველოს ეკლესიას უმშვენიერესი ტაძარი გადმოეცა ქალაქის ცენტრში. ბელგიისა და ჰოლანდიის ეპარქია წარმოადგენს არა მარტო რწმენისა და საეკლესიო ცხოვრების ინსტიტუტს, რომელიც მრევლს უპირველეს ყოფვლისა ქრისტიანული ღირებულებების დაუფლებასა და სულიერ ცხოვრებაში ეხმარება, არამედ მან შეიძინა ამავდროულად სოციალურ-კულტურული და საგანმანათლებლო ფუნქციაც. ის ხელს უწყობს ქართული ხელოვნების, ფოლკლორის, სიმღერის, ცეკვის, თეატრის პრეზენტაციასა და განვითარებას, ბავშვებისათვის ქართული ენისა და ხელოვნების კურსების მოწყობას; ეროვნულკულტურული იდენტობის შენარჩუნებას. ბელგიაში წარმატებით მოღვაწეობენ ქართული დიასპორის ასოციაციები: შემოქმედებითი გაერთიანება და ქართული
50 DIPLOMAT
In the process of obtaining independence, we realized that we paid a great price. In the context of the mental and Cultural Revolution, the war of 2008 is also worth mentioning. With the disastrous consequence of the loss of life, more than 300,000 people became IDPs from their land and from their homes. Most of them were sheltered by European states. Cultural migration also became a factor. Therefore, the migration of citizens of Georgia to Europe has a cultural, as well as a political and social undertone to it. Obviously, the church also suffered from the migration of their spiritual children from their homeland. It did not matter, if it was because of cultural factors or societal factors. The emergence of Georgian Diaspora, socio-cultural and religious interests, in time and space, brought about the formation of Georgian cultural and Christian Orthodox communities, with the establishment of parishes. The self-organization of the Christian parishes, their consideration of the interests of the Apostolic Autocephalous Orthodox Church of Georgia (2004), put into question the creation of the Western European Diocese. Later in 2014, the new concept was created in Western Europe; Germany and Austria; Belgium and the Netherlands; Great Britain and Ireland; North America; South America and Australian dioceses. Our Church has held its place in Christ's brotherhood next to the other Orthodox churches: Ecumenical Patriarchate of Constantinople, along with the Russian Orthodox Church, Churches of Serbia and Romania. In the Kingdom of Belgium, there are seven parishes in the jurisdiction of our Diocese. It should be noted that the parish received great support from the local Catholic hierarchs and parish councils in Antwerp, Ghent and Liège. Our parishes operate in these cities with the help and support of the hierarchies and ecclesiastical councils of the Catholic Church. With the assistance of the Metropolitan of Belgium and the Ecumenical Patriarchate of Constantinople, and with the help of the Catholic Church of Brussels, the Georgian Church has a beautiful temple to its name in the center of the city. The Diocese of Belgium and Holland is not only an institution of faith and ecclesiastical life, and these helps the parish serve as a ground to acquire Christian values and spiritual life, it also serves as ground to acquire socio-cultural and educational function as well. It contributes to the presentation and development of Georgian art, folklore, song, dance and theater, arranging Georgian language and art courses for children; maintaining Georgia’s national and cultural identity. The following Georgian Diaspora associations are successful in Belgium: Creative Union and Georgian dance ensemble "Imedi" Brussels; Antwerp; Georgian Ethnographic Center
ცეკვის ანსამბლი „იმედი“ ქ. ბრიუსელი; ანტვერპენი; ქართული ეთნოკულტურული ცენტრი „კავკასიონი“ (ქ. ანტვერპენი); შემოქმედებითი გაერთიანება და ქართული ცეკვის ანსამბლი „მედეა“; ვაჟთა კვარტეტი „მამული“ (ქ. ანტვერპენი); ფოლკლორული ანსამბლი „ბარაკონი“ (ქ. ბრიუსელი); წმ თამარ მეფის ასოციაცია (ქ. ბრიუსელი); წმ. გიორგის სოციოკულტურულ-რელიგიური ასოციაცია (ქ. გენტი); ასოციაცია „ქართული დიასპორა მამაული ბელგიაში“ (ქ. ლიეჟი). ევროპაში საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესიის გააქტიურების კიდევ ერთი მაგალითია 2016 წლის საქართველოს საპატრიარქოს ოფიციალური დელეგაციის ვიზიტი ბრიუსელში, ნატოსა და საერთაშორისო ევროპულ ინსტიტუციებში. ამ ვიზიტის ფარგლებში მოეწყო უმაღლესი რანგის შეხვედრები. შედგა პირდაპირი და უშუალო დიალოგი საქართველოს მართლმადიდებელ ეკლესიის, ნატოს, ევროკავშირისა და ევროპარლამენტის მაღალი რანგის ხელმძღვანელობას შორის. ამ ვიზიტმა დაადასტურა საქ. ეკლესიის დადებითი და განსაკუთრებული როლი ჩვენი ქვეყნის ევროინტეგრაციის საქმეში. საქართველოს ეკლესიამ განაცხადა რომ ის “მხარს უჭერს თავისი ხალხის ევროპულ არჩევანს”. ევროპისთვის და საკუთრივ ბელგიის სამეფოსთვის, უცხო არაა მრავალეროვნული, მრავალეთნიკური გარემო. საზოგადოებასა და კულტურათა შორის დიალოგი ამშვნენიერებს და ალამაზებს მის ყოველდღიურ ყოფას. გარემომცველი სამყარო მშვენიერია. განსაკუთრებით მაშინ, თუ პირადად ხარ ამ მშვენიერების შექმნაში ჩართული და სწორად აფასებ უკვე არსებულს, მიღწეულსა და შემოთავაზებულს. სოციალურ-კულტურული ჩართულობა გვეხმარება მიზნების განხორციელებაში, ეს მიზნები ამდიდრებენ ჩვენს ურთიერთობებს, ხელმისაწვდომს ხდიან საზოგადო სიკეთეს, ბადებს პატივისცემას და სიყვარულს ადამიანებისა და ქვეყნის მიმართ.
საქართველოს მაღთლმადიდებელი ეკლესიის ბელგიისა და ჰოლანდიის ეპისკოპოსი დოსითეოსი
"Caucasus" (Antwerp); Creative Union and Georgian dance ensemble "Medea"; Men's Quartet "Mamuli" (Antwerp); Folk Ensemble Baracon (Brussels); St. Tamar's King Association (Brussels); Saint George Socio-Cultural Religious Association (Ghent); Association "Georgian Diaspora in Diamond in Belgium" (Liege). Another example of the activation of the Georgian Orthodox Church in Europe is the visit of the official delegation of the Patriarchate of Georgia to Brussels, NATO and international European institutions. Within the framework of this visit, the highest ranking meetings were held. Direct dialogue between the Georgian Orthodox Church, NATO, the European Union and the European Parliament's leadership was held. This visit confirmed positive and special roles of the Church in our country's European integration. The Georgian Church said it "supports the European choice of its people". For Europe and for the Kingdom of Belgium, multilateral, multiethnic environment is common. Dialogue between society and cultures is enjoyable and beautiful in its everyday life. The surrounding world is beautiful. Especially if you are personally involved in creating this beauty and you correctly, appreciate the existing, achieved and proposed structures alongside. Socio-cultural involvement helps us to achieve goals; these goals enrich our relationships, makes good access to the public, and raises trust and love among people and the country. Bishop of Belgium and Holland of the Orthodox Church of Georgia, Dositheos DIPLOMAT 51
დიპლომატიური სათხილამურო შეჯიბრი
DIPSKI 2018 გაიმართა უდაურში დიპლომატიური სათხილამური შეჯიბრი DIPSKI 2018 გაიმართა. ღონისძიება საქართველოს საგარეო საქმეთა სამინისტროს ინიციატივით, საქართველოში გაერო-ს მუდმივი კოორდინატორის ოფისისა და მთის კურორტების განვითარების კომპანიის თანაორგანიზებით გაიმართა. სათხილამურო ტურნირი მიზნად ისახავს საქართველოს სამთო-სათხილამურო კურორტების პოპულარიზაციას. ტურნირში მონაწილეობა მიიღო 100მდე საქართველოში აკრედიტებულმა დიპლომატიური კორპუსის წარმომადგენლმა, საქართველოს მთავრობის წევრებმა, საგარეო საქმეთა სამინისტროსა და სხვა უწყების წარმომადგენლებმა. ტურნირის ფარგლებში გამარჯვებულები სხვადასხვა ნომინაციაში გამოვლინდნენ. უცხოელი დიპლომატი ქალბატონისა და მამაკაცის ნომინაციაში პირველი ადგილი დაიკავეს საქართველოში შვეიცარიის ელჩის მეუღლემ ბარბარა კოჰლერმა და საქართველოში ევროკავშირის დელეგაციის პროექტის ხელმძღვანელმა პიტერ დანისმა. ხოლო უწყებებს შორის გამარჯვებულები გახდნენ ეკატერინე ალანია (საქართველოს ტურიზმის ეროვნული ადმინისტრაცია) და ვასილ კვანტალიანი (საგარეო საქმეთა სამინისტრო).
გ
52 DIPLOMAT
Diplomatic Ski Competition held in Gudauri D iplomatic Ski Competition was conducted in Gudauri, at the initiative of the Ministry of Foreign Affairs of Georgia. Up to 100 foreign diplomats, various government officials and representatives of the Ministry of Foreign Affairs and other ministries took part in DipSki2018 that co-organized by the Mountain Resorts Development Company and the Office of the UN Resident Coordinator in Georgia. The ski tournament is aimed at promoting Georgian mountain Winter resorts. The winners of the tournament have been revealed in various categories. The winner of nomination of foreign female diplomats went to Barbara Kohler the wife of the Swiss Ambassador to Georgia came in first. The winner of the men's competition was the Head of European Union (EU) Delegation's Justice Programme Manager Peter Danis. Ekaterine Alania from the Georgian National Tourism Administration came in first in the state agencies women’s competition while Vasil Kvantaliani from the Georgian Foreign Ministry came in first in the men’s competition.
DIPLOMAT 53
54 DIPLOMAT