Kijk op het noorden april 2015 - nr 392 by OF BV

nummer 392 | jaargang 47 | 2015

signaleert economische, trendy, culturele en toeristische ontwikkelingen in het noorden

Waddengoud groeit uit tot gevoelsmerk

50 jaar Waddenvereniging

Henk Helmantel - 'Een leven lang schilderen en verzamelen'

Verdieping

Van bouwplan tot bouwproject Jorritsma Bouw zorgt voor een verdiepingsslag van uw bouwplannen. Wij luisteren goed naar uw wensen en maken op basis daarvan weloverwogen keuzes, een gedegen calculatie en een reĂŤle projectplanning. Zo besparen we kosten en nemen we u veel zorg uit handen.

jorritsmabouw.nl

COLUMN

Ondernemen? Meer opstaan dan vallen! Bij ondernemen hoort tegenslag en dan is het zaak te blijven bewegen en vooral niet stil te staan. Misschien even door achter de bühne je hart te luchten en de nodige krachttermen uiten, maar vervolgens bepaal je vliegensvlug een andere koers. Wat daarbij helpt, is het gezelschap van een hond. Waarom? Laat ik als voorbeeld onze labrador Mascha nemen. Zij zorgt dat ik iedere dag in beweging blijf. En dat biedt veel voordelen. Een enthousiast voorstander van elke dag bewegen is Erik Scherder. Bewegen is goed Erik Scherder, hoogleraar neuropsychologie en bekend van de DeWereldDraaitDoor (DWDD), is auteur van het boek ‘Laat je hersenen niet zitten’. Hij stelt dat ‘lichaamsbeweging houdt niet alleen ons lijf maar ook ons brein in conditie’. Het is erg gezond en van belang voor de slanke lijn en je hersenen blijven jong. Dat is een goede motivatie voor mij door weer en wind met Mascha er op uit te gaan. Voorkomt continu piekeren Het grote voordeel is dat je niet continu blijft piekeren hoe je een zakelijke tegenslag moet gaan oplossen. Je snuift frisse lucht op en voelt je energieker na een wandeling. Het effect is te vergelijken met een nachtje slapen voordat je een besluit neemt over een ingewikkelde kwestie. Na nachtrust zie je ‘plotseling’ een oplossing die je de dag ervoor na lang, lang nadenken onmogelijk wist te bedenken. Altijd een trouwe fan Nog een psychologisch voordeel. Met een hond heb je een fan voor het leven. Een hond leeft in het heden en is niet belast met allerlei muizenissen. Iedere keer begroet Mascha mij met zichtbaar plezier. Van ’s ochtend vroeg tot ’s avonds laat. Dat geeft een enorme boost aan je humeur. Je krijgt interessante gesprekken Sinds Mascha is onze buurt meer gaan leven. Je ontmoet mede hondeneigenaren van alle rangen en standen. Dit levert interessante gesprekken op en je steekt daar veel van op. Je ervaart ook dat niet iedereen enthousiast over een hond is. Wat dat betreft lijkt het hebben van een hond net op ondernemen. Je krijgt als ondernemer de klanten die je bij je passen. Ik wens je veel plezier met het in beweging komen.

‘Je krijgt als ondernemer de klanten die bij je passen’ Richard S.T. de Vries

KIJK OP HET NOORDEN

NUMMER 392, JAARGANG 47

signaleert economische, trendy, culturele en toeristische ontwikkelingen in het noorden

Waakhond voor de Waddenzee blijft nodig

Omslagfoto Dit doorkijkje naar de zee is gemaakt bij het drenkelingenhuisje op het strand van Vlieland. In de zomermaanden is hier een klein 'juttersmuseum' ingericht. Foto: Roelof Tienkamp

De Waddenvereniging bestaat 50 jaar. Er is veel bereikt, maar volgens directeur Arjan Berkhuysen is er nog genoeg werk aan de winkel. Ook al staat de Waddenzee sinds 2009 op de Unesco Werelderfgoedlijst toch kent het gebied nog een aantal bedreigingen.

Pagina 8

Waddengoud Het streekkeurmerk voor de Waddenregio. Niet alleen streekproducten kunnen het keurmerk verwerven maar ook arrangementen, restaurants en kunstenaars kunnen zich aansluiten.

Pagina 32

En verder Kijk op nieuws 4 Van Gorcum Assen al bijna 200 jaar een begrip 12 ELSTO Noord voor industriële aandrijf- en besturingsoplossingen 15 Vijftien jaar De Jong Archiefadvies 17 Jorritsma Bouw is de bouw meester 18 Dammers houdt er van 21 Duursma is altijd in de buurt 22 De Haan Advocaten & Notarissen voor ondernemers met lef 25 ITS: meesters in aanbesteden 27 Bel eens met… Van Braak Accountants 29

Het noorden van alle kanten 31 Bouwbedrijf Dijkstra heeft oog voor innovatie 36 Het succes van OtsInterStudie 39 Joustra Herstoffering geeft kantoormeubilair een tweede leven 41 Deurenspecialist B&GS gaat voor kwaliteit 43 EenEnEen voor professionele strategische- en marketingcommunicatie 45 Atensus: Ingenieursbureau nieuwe stijl 46 Het duurzaam denkwerk van Elektromate Heerenveen 49 United Care: natuurlijk in beweging 50 Jan Reitsma: Laat duizend bloemen bloeien 53 fit20: Voorjaarsmoeheid! 55 Matras Factory: van wiegmatras tot zorgmatras? 57 Uniovision: Vrijheid en Bewust Leiderschap 59

Gelezen 61 Het noorden van alle kanten 63 De schoonheid van Henk Helmantel 65 Er broeit iets in Kantens… 67 De Kim Utopie in het Drents Museum 71 Boeken 75 Het noorden van alle kanten 81 Het werk van Schoonewille Bouw & Restauratie bij Herinneringscentrum Kamp Westerbork 82 ’t Anderhoes biedt authentieke Drentse sfeer 85 Hampshire Hotel: Zoveel meer dan een hotel! 89 Gelezen 91 De jaguars in Dierenpark Emmen 93 Het noorden van alle kanten 95 Agenda 96

inhoud Museum Belvédère: Improvisaties op wind, water, wad De expositie geldt als eerbetoon aan de kunstenaars die hun inspiratie vinden in het Unesco Werelderfgoed Waddenzee. Er is werk te zien van meer dan 60 kunstenaars.

“Het echte Noorden nooit noordelijk genoeg”

Pagina 69

Jan Wiegers, Waddendijk, 1931, olieverf op doek

Het gaat goed met Adventurepark Waddenfun Na de opening twee jaar geleden is het park uitgegroeid tot een belangrijke attractie op het Groningerland. De initiatiefnemers Siegrid Hekma, haar man Ron Claassen en zijn zus Maureen Claassen zijn trots op het Waddenland en willen mensen ervan bewust maken hoe mooi het er is.

Pagina 86

COLOFON

NUMMER 392, JAARGANG 47

Kijk op het noorden is een

Redactie: Annette Blauw, Henk Dilling,

Advertenties en abonnementen:

Vormgeving:

Aan de inhoud van de artikelen is veel aandacht

uitgave van

Meta Groot Antink, Meintje Haringsma,

Tina Zoombelt, T. 0512 36 63 26,

VDS Vormgeving!, Drachten

besteed. De redactie en de uitgever aanvaarden

Kijk op Uitgevers bv

Peter v.d. Heide, Roel Kerkhof,

t.zoombelt@kijkophetnoorden.nl

Druk en afwerking:

geen aansprakelijkheid voor eventuele

Tussendiepen 21

Jolanda de Kruyf, Erik Riensema,

Advertentie-exploitatie en

D+L Druck + Logistik, Bocholt

onvolledigheden of onjuistheden in de tekst.

9206 AA Drachten

André Staas en Roelof Tienkamp

planning bedrijfspresentaties:

Abonnementsprijs:

Overname van artikelen uit deze uitgave is

T. 0512 36 63 26

Foto’s: Aerophoto Eelde, Marchje

Gerrit Landman

€ 39,50 (incl. 6% btw) per jaar

uitsluitend toegestaan met bronvermelding en

www.kijkophetnoorden.nl

Andringa, Hilbrand Dijkhuizen,

g.landman@kijkophetnoorden.nll

Ed Klijnman, Erik Riensema,

Advertentietarieven:

Hoofdredacteur: Harriet Koning,

Roelof Tienkamp, Peter Wassing

Op aanvraag, T. 0512 36 63 26

h.koning@kijkophetnoorden.nl

en anderen

KIJK OP HET NOORDEN

NUMMER 392, JAARGANG 47

na schriftelijke toestemming van de uitgever.

ISSN 0929-3116

Wecycle zet online games in In 2500 winkels staan Wecycle-inleverbakken voor afgedankte kleine elektrische apparaten en energiezuinige lampen (e-waste). Deze zijn onderdeel van de online Recycle Games. Doel is om via de Recycle Games de inleverbakken bekender te maken en meer e-waste in te zamelen. De Recycle Games werken als volgt: de consument kan de eerste twee levels direct spelen op zijn desktop, tablet of smartphone. Om de levels 3 en 4 te spelen, moet het spel worden ontgrendeld. Dit kan bij elke Wecycleinleverbak. Als een consument bij een inleverbak in de buurt is, wordt het spel gratis ontgrendeld zodat verder kan worden gespeeld. Dit werkt via GPS (Global Positioning System). Voor elk behaald level maakt de consument kans op leuke prijzen. De Recycle Games zijn gratis en tot het eind van dit jaar te spelen. Meer informatie: wecycle.nl/inleveren

Francis Collins krijgt Thomassen à Thuessinkpenning Francis Collins kreeg uit handen van decaan Folkert Kuipers van de Raad van Bestuur van het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG) de Thomassen à Thuessinkpenning uitgereikt. Collins is directeur van de National Institutes of Health (NIH) en een belangrijke adviseur van de Amerikaanse president Obama. Hij was in het UMCG voor het geven van de Healthy Ageing-lezing om zijn eigen wetenschappelijk onderzoek naar het prematuur verouderingssyndroom toe te lichten. De ontvanger van de Thomassen à Thuessinkpenning dient van buitengewone betekenis te zijn geweest voor het UMCG of voor de geneeskunde. Het is een internationale prijs. De penning is ontworpen en vervaardigd door kunstenaar Jan Steen.

Francis Collins (links) en Folkert Kuipers

Renovatie toren Bonifatiuskerk door crowdfunding Voor de renovatie van de toren van de Bonifatiuskerk in Dokkum wordt ingezet op financiering door crowdfunding. De bekende rooms-katholieke kerk, gewijd aan H. Martinus en H.H. Bonifatius en gezellen Dokkum, hoopt via crowdfunding € 50.000 op te halen. De private bank van ABN AMRO begeleidt de kerkbestuurders en zorgt onder andere voor het online platform waar investeerders zich kunnen aanmelden. De Parochie H. Martinus en H.H. Bonifatius en gezellen Dokkum verwacht voor de renovatie € 180.000 nodig te hebben. Een bedrag van € 100.000 is dankzij uiteenlopende initiatieven al opgehaald. Het laatste deel hoopt de parochie op te halen via crowdfunding. Het crowdfundingproject start medio september 2015. De renovatie start zodra de financiering rond is.

Slib uit Eems voor grondverbetering Veenkoloniën Groningen Seaports, Ring Advies, de Biogeoloog, Smals Dredging en Baggerbedrijf de Boer zetten zich samen in voor een proefproject om slib uit het Waddenestuarium (Eems) in te zetten als grondverbeteraar in de Veenkoloniën. De aftrap is gegeven met het uitstrooien van het eerste Waddenslib op de akkergronden nabij Veendam. De aanleiding voor dit project is de afspraak binnen Ecologie en Economie in balans om te zoeken naar projecten die zowel ecologie als economie versterken. Rijkswaterstaat en Provincie Groningen subsidiëren het project. Zij zien de praktijkproef als een opstap naar gebruik van slib als grondstof om het sliboverschot in het Eemsestuarium te verlagen. In plaats van het uit te baggeren slib op een andere plek in het Waddenestuarium te deponeren, wordt het nu verwerkt en krijgt het een bestemming als verbetering van de kwaliteit van de vaak stoffige en mineraalarme zandgronden. De praktijkproef gaat ongeveer één jaar duren. Dan moet duidelijk worden of landbouwgewassen daadwerkelijk baat hebben en geen schade ondervinden bij de toepassing van het (zout) slib als meststof. Na één groeiseizoen kan een eerste voorlopige conclusie worden getrokken. Is het resultaat positief, dan gaat een tweede fase met een grotere praktijkproef van start waarin onderzoeksinstellingen worden betrokken. 4

GRONINGEN | FRIESLAND | DRENTHE KIJK OP NIEUWS

Nieuwe Executive Chef voor Bistro ’t Gerecht NH Hotel De Ville en Bistro ’t Gerecht hebben een nieuwe Executive Chef. Henrice Dijks, al jaren meedraaiend in de culinaire top van Nederland, geeft sinds maart leiding aan de keukenbrigade van Bistro ’t Gerecht. Hij neemt de plaatst in van Gerlof Castelijn. Dijks werkte voor zijn aanstelling als Sous Chef bij onder andere Herberg onder de Linden en Restaurant De Echoput, beide bekroond met een Michelinster.

Bert Rappange

Friese communicatiebedrijven slaan handen ineen Reclamebureau Noordwest12, ClickQ (online marketing) en V12 (online engineers) slaan vanaf heden de handen ineen binnen één nieuw merk: de Crossmedia Communicatiegroep.

Kampeerterrein Voscheheugte uitgebreid Natuurkampeerterrein De Voscheheugte in Mantinge is een ideale uitvalsbasis voor natuurliefhebbers. Het heeft de beschikking over 30 staplaatsen en het aantal duurzame trekkershutten is uitgebreid tot drie. Ook staan er dit seizoen twee retrocaravans die kant en klaar gehuurd kunnen worden. Ideaal ook voor generatiekamperen - de nieuwste trend - waarbij ook de oudste generatie met nét iets meer comfort kan vertoeven. www.voscheheugte.nl

Vanaf de oprichting in 1994 in het Friese Blije heeft Noordwest12 een stormachtige groei doorgemaakt. Aan de vooravond van de start van internet startten zij met een specialistisch team van developers het bedrijf V12. Net na de opkomst van Google en ontwikkelingen als social media, datamarketing richtten zij in Heerenveen ClickQ op. Volgens Rappange, oprichter van de bedrijven, wordt het tijd de grenzen te slechten tussen de verschillende disciplines. ‘We spreken niet meer over on- of offline marketing. Specialisten moeten nu met elkaar gaan samenwerken en van elkaar leren. Met de samenwerking binnen de Crossmedia Communicatiegroep bereiken we nu veel synergie en dus kostenvoordeel voor de klant.’ De Crossmedia Communicatiegroep is met een omzet van ruim € 4 miljoen en bijna 50 medewerkers het grootste communicatie adviesbureau in Noord-Nederland. Er zijn inmiddels vestigingen in Heerenveen, Groningen en Amsterdam.

Ar�Galler�Ar�Alice

EXPOSITIE Schilderijen

Alice Buis en Henk Bloemhof

Beelden

Liesbeth Topper en Har� Wijbenga OPEN Beide Pinksterdagen en alle weekenden tot 28 juni van 13.00-17.00 uur. Altijd welkom op afspraak!

KIJK OP HET NOORDEN

NUMMER 392, JAARGANG 47

Jardinga 1A 8431 RE Ooster�olde 0516 51 46 76 06 29 04 15 83 www.ar�alice.nl 5

Winnaars Independer hypotheekprijs Hypotheek Service Leek is uitgeroepen tot winnaar van de Independer hypotheekprijs ‘Beste kantoor 2015’ in de regio Groningen. In Friesland viel deze eer te beurt aan Mijn Hypotheek Drachten. Dit betekent dat het hypotheekadvies van deze kantoren de beste prijs-kwaliteitverhouding in de regio hebben.

B&B Op ’t Zuidveld bekroond met vier tulpen Bed & Breakfast Op ’t Zuidveld in Sellingen is een visitekaartje voor Westerwolde. Het ruim opgezette tweekamerappartement is luxe ingericht en beschikt over twee eigen, beschutte terrassen in de fraai aangelegde tuin. Waardering voor hun aanpak krijgen eigenaren Dick Stubbe en Detty Koopman van stichting Bed & Breakfast: pas een jaar na de opening is B&B Op ’t Zuidveld bekroond met vier Tulpen. Deze staan voor ‘een uitstekend kwaliteitsniveau, veel voorzieningen en een uitstekende service’. De B&B beschikt over een grote keuken met alle faciliteiten om zelf uitgebreid te koken. Maar desgewenst verzorgen de gastheer en gastvrouw een uitvoerig ontbijt, met verse producten uit eigen streek. De B&B heeft een eigen - kleine - fietsenverhuur.

Adviseurs die aan deze verkiezing hebben meegedaan, kunnen worden beoordeeld door hun klanten op www. independer.nl. Om in aanmerking te komen voor de prijs moesten advieskantoren minimaal acht klantreviews hebben ontvangen. Ook moesten minimaal vijf klanten een Kwaliteitscheck hebben ingevuld. Met deze check kunnen consumenten aan de hand van een vragenlijst controleren of hun hypotheekadviseur alle relevante onderwerpen heeft besproken. De Kwaliteitscheck is gebaseerd op een vragenlijst van de Autoriteit Financiële Markten (AFM). De prijs heeft betrekking op beoordelingen die zijn achtergelaten tussen 1 maart 2014 en 1 maart 2015.

Ik ben op zoek naar een administratieve baan Bent u op zoek naar een breed inzetbare allround administratieve kracht? Dan hoeft u niet verder te zoeken! Ik heb een ruime ervaring (32 jaar) met diverse boekhoud- en salarisprogramma’s. Laat mij de spin in het web zijn binnen uw bedrijf, en uw administratie zal er tip top uitzien. U haalt een zeer bekwame, integere en loyale medewerker binnen. Interesse of gewoon nieuwsgierig? Ik stuur u graag mijn C.V. Mail: rina.lokhorst@gmail.com of kijk op Linkedin. In overleg met het UWV (proefplaatsing) kan ik in maximaal 2 maanden, kosteloos voor de werkgever, laten zien wat ik in huis heb.

Hoogwaardige kwaliteit ledverlichting tegen scherpe prijzen. Met gratis energie-bespaarscan op de website.

GRONINGEN | FRIESLAND | DRENTHE KIJK OP NIEUWS

Nieuwe partners bij Adviesbureau de Rijk Gerrit Adema is toegetreden als partner bij Adviesbureau de Rijk, evenals Martin de Voogd. Adema vervulde diverse managementfuncties bij Rabobanken en Robeco. Naast het opzetten van afdelingen en initiatieven heeft hij de nodige ervaring met reorganisaties. De mensgerichte verbinding tussen bedrijf en individu waren hierbij de rode draad. Binnen Adviesbureau de Rijk zal de focus van Gerrit liggen op verandermanagement, Executive Search en HR-service. De Voogd startte zijn loopbaan bij de Randstad groep en kwam via het toenmalige Oranjewoud en vervolgens Centric terecht bij ICT-partners. De werkzaamheden van De Voogd hebben gelegen op het snijvlak van ICT-management en HRM. Voor Adviesbureau de Rijk zal Martin zich bezighouden met executive search en interim management. Verder zal hij een aantal specifieke vakteams opzetten met de nadruk op techniek en ICT.

Speciale Kijk op het Noorden-actie: Ontvang nu een extra 15% korting bovenop alle actieprijzen in onze webshop met de volgende kortingscode: voorjaar2015!

Huismerk Led Tappersweg 89 2031 ET Haarlem T: 085 - 401 98 31 E: info@huismerkled.nl

WWW.HUISMERKLED.NL

Artist impression van het nieuwe gebouw

Gerrit Adema

Martin de Voogd

Nieuwbouw voor garnalenhandel Telson en GPC Kant Garnalenhandel Telson en GPC Kant gaan in de haven van Lauwersoog investeren in nieuwbouw voor pelmachines van garnalen. De verwachting is dat na de zomer gestart kan worden met de bouw als alle benodigde vergunningen binnen zijn. Het wordt een 2000 m² groot pand dat pal naast de toekomstige nieuwe KIJK OP HET NOORDEN

kade in de haven zal komen te staan. Begin 2016 verwachten de investeerders HendrikSon Shrimping (Hendrik en zoon Onno Nienhuis) dat ze operationeel kunnen zijn. De nieuwe fabriek levert in eerste instantie vijftien nieuwe arbeidsplaatsen op, dit kan oplopen tot 75. ‘Net als nu in Leens worden

NUMMER 392, JAARGANG 47

het twee bedrijven onder één kap met een gescheiden productie’, zegt Rob Pikkert van Telson. GPC Kant pelt de garnalen machinaal die door Telson worden verhandeld. Aanvankelijk was het plan dat GPC Kant 50 pelmachines met een capaciteit van 1000 kilo per week in de nieuwbouw zou

plaatsen. Maar door efficiencyverbetering kan de pelcapaciteit nu met minder machines verdubbeld worden. Er komen nu twintig machines waarmee het pelcentrum een capaciteit van 100 ton ongepelde garnalen per week kent, dit is circa 20% van het totale marktvolume dat wekelijks gepeld wordt.

Waakhond voor Waddenzee blijft nodig Halverwege het gesprek vist directeur Arjan Berkhuysen van de Waddenvereniging een oude landkaart uit een hoek van z’n kantoor. Rechtsboven een gruwelbeeld op canvas: in geel nieuw land dat Texel en Vlieland aaneensmeedt, Terschelling en Ameland met elkaar en het vaste land verbindt. Grotendeels polder vanaf Texel tot de Rottums. Zo waren de plannen nog midden jaren ’60. ‘De manier van kijken naar dit gebied is 180 graden gekanteld’, zegt Berkhuysen, ‘dat is ons grootste succes.’

Arjan Berkhuysen, directeur van de Waddenvereniging Foto: Ed Klijnman

De 16-jarige Kees Wevers uit Kortenhoef kende de Waddenzee uit het boek Wadlopers van Jan Abrahamse. Hij was er nog nooit geweest maar het ging hem zo aan het hart dat hij een emotionele protestbrief naar de landelijke dagbladen schreef. ‘Wat een verhaal, hè? Vanuit een kinderlijke naïviteit maakte hij het onmogelijke mogelijk’, zegt Berkhuysen. De tiener kreeg talloze steunbetuigingen die in 1965 zouden leiden tot de oprichting van de Waddenvereniging, die het tij liet keren. De nu ondenkbare plannen gingen van tafel en de Waddenzee groeide uit tot wat het nu is: een dynamisch gebied dat zich kenmerkt door prachtige eilanden, geulen, prielen, kwelders en wadplaten, die de levensvoorwaarden voor talloze vogels en planten vormen. Een kraamkamer voor zeehonden en vissen, foerageer- en rustplaats voor miljoenen (trek)vogels. Het internationale belang van het gebied werd in 2009 nog eens extra onderstreept door plaatsing op de Werelderfgoedlijst. De Waddenvereniging bestaat een halve eeuw. Er is veel bereikt. Dus in dit jubileumjaar kan de Waddenvereniging het als hoeder van het gebied wel wat rustiger aandoen? Arjan Berkhuysen lacht. ‘Nee. Er is nog meer dan genoeg te doen.’ Aan voorlichting en educatie bijvoorbeeld. Uit onderzoek van de Waddenvereniging KIJK OP HET NOORDEN

blijkt dat ruwweg de helft van de bezoekers niet weet dat het gebied de status van werelderfgoed heeft. Slechts een derde van de bezoekers die het wel wist, had enige notie waaraan het gebied die status te danken heeft. Daarnaast komt 90% van de bezoekers voor het Noordzeestrand en niet voor het Wad. Berkhuysen: ‘Voor onze organisatie is het een grote uitdaging daar wat aan te doen. We moeten anderen helpen te laten zien hoe bijzonder het Wad is en waarom. Het gaat om een van de grootste getijdengebieden ter wereld. Dat moet nog meer uitgedragen worden. Iedereen zou eigenlijk ooit eens in het slib gestaan moeten hebben; zoals ook iedereen ooit de Nachtwacht een keer moet hebben gezien.’

Aan die verdere ‘ontsluiting’ van de Wadden wordt trouwens al hard gewerkt. De vereniging heeft de beschikking over zo’n 150 vrijwilligers, die als - door de vereniging zelf opgeleide werelderfgoedgidsen vanaf Texel en Terschelling en vanuit Balgzand bij Den Helder een keur aan excursies verzorgen. Samen met (recreatie)ondernemers wordt gezocht naar bijzondere varianten op bestaande expedities. Midzomervaartochten, tochten met kajaks of droogvallen op een wadplaat zijn bijzondere belevenissen waarbij de Waddenzee op weer een heel andere manier beleefd en erva-

ren kan worden. Berkhuysen: ‘Nu al nemen we jaarlijks duizenden mensen mee het Wad op en ze komen er glunderend van af. Dat is heel goed: meer kennis over de status van de Waddenzee leidt tot gevoelens van trots en een grotere betrokkenheid. En dan worden ze er vanzelf - nog - zuiniger op.’

TEKST: ROELOF TIENKAMP

Geen Unesco-Werelderfgoed, maar onafzienbare aardappelvelden op vette klei. Het is nog niet lang geleden dat dat lot de Waddenzee wachtte. ‘Nu nauwelijks voor te stellen maar de plannen waren in een vergevorderd stadium. In die tijd keken veel mensen heel anders tegen het gebied aan. Gold het als een waardeloze moddervlakte, een woestenij die bedwongen moest worden. Zo was de cultuur toen.’

Bedreigingen Dat blijkt nodig want nog steeds staat de Waddenzee bloot aan grote bedreigingen. Berkhuysen noemt als een van de voorbeelden het besluit van staatssecretaris Sharon Dijksma om zoutwinning onder het Wad toe te staan. ‘Samen met orga-

De Waddenvereniging bestaat een halve eeuw

In het kader van het 50-jarig jubileum ontplooide de Waddenvereniging een nieuw initiatief: de WAD 500 Club, exclusief voor ondernemers. Aansluiten kan voor € 50 per jaar. De bedoeling van de club is het vormen van een netwerk, waarin kennis en ervaring kunnen worden gedeeld opdat deelnemers de kansen die het mondiaal unieke gebied biedt optimaal kunnen benutten. Op deze manier wil de vereniging een impuls geven aan bedrijven die gebruik maken van de waarde van het gebied. Voor info: www.waddenvereniging.nl

NUMMER 392, JAARGANG 47

Indoor klimpark in het Groninger Waddengebied Meer dan 300m tokkelbanen en tot 8m hoogte klimmen, met diverse in- en outdooractiviteiten

Wie durft de uitdaging aan?

Ideaal voor: - Bedrijfs- en teamuitjes - Dagje weg met gezin, familie of vrienden - Beginners en gevorderden

INFO@AEROPHOTOEELDE.NL WWW.AEROPHOTOEELDE.NL telefoon: 050 - 309 5551

Trekweg 1 Wehe-Den Hoorn www.waddenfun.nl welkom@waddenfun.nl

“Bij ons staan de deuren altijd open”

Kom genieten op Terschelling of Vlieland!

Een compleet dagje weg is zo geregeld bij Rederij Doeksen. Boek een zomerdagarrangement: • Bootretour • Comfortabele huurﬁets of busdagkaart • Attentie van de VVV • 10% korting op de horeca aan boord Boek via www.rederij-doeksen.nl of bel 088 - 9000 888 (lokaal tarief)

Graag nodigen wij u uit om onze nieuwe kaart te komen proberen, waaronder:

Daarnaast zijn groeps-arrangementen, van bruiloft tot familiediner, tot 100 personen bespreekbaar.

• Variërende (seizoensgerichte) vlees/visgerechten

Onze keuken is elke dag geopend van 08.30 tot 21.30 voor ontbijt, lunch, borrelhapje en diner.

• Een 3 of 4 keuzemenu vanaf € 24,50

rt zullen Binnenkoelkomen op rw ve u ij ieuwde w eel vern onze gehwebsite!

Graag tot ziens!

Zeezicht

Willem Barentszkade 20 • 8881 BC Terschelling-West • Tel: 0562-442952 info@zeezicht-terschelling.nl • www.zeezicht-terschelling.nl

nisaties als Natuurmonumenten en Vogelbescherming Nederland verzetten we ons daar fel tegen. Het brengt volledig onnodige risico’s voor het gebied met zich mee, want er zijn alternatieven genoeg.’ De installatie van een zoutmijn onder de Waddenzee zou bodemdaling kunnen veroorzaken. Wadplaten die normaal droogvallen, kunnen dan permanent onder water lopen met alle gevolgen voor de vogels van dien. Eilanders maken zich zorgen om kusterosie, vissers hebben grote moeite met zandsuppleties die dan eventueel weer nodig zijn en ook ecologische effecten op het bodemleven zijn niet uit te sluiten. Op Terschelling en Schiermonnikoog heerst sinds enige

KIJK OP HET NOORDEN

tijd grote onrust over mogelijke proefboringen naar aardgas. Het Nederlandse olie- en gasbedrijf Tulip Oil wil gas gaan winnen uit een bel onder de Noordzee, drie tot zes kilometer voor de kust van Terschelling. De Franse oliemaatschappij GDF Suez E&P wil boringen uitvoeren ten noorden van Schiermonnikoog. Berkhuysen: ‘Vlak bij een Werelderfgoed. Dat moet je toch niet willen? Daarom blijft de Waddenvereniging een noodzakelijke waakhond voor het Waddengebied. Een onafhankelijke partij die toetst of natuur en landschap niet aan kwaliteit inleveren. Nieuwe industriële ontwikkelingen moeten voortdurend tegen het licht worden gehouden.’

NUMMER 392, JAARGANG 47

Impuls voor de visstand Ook de visstand is een bron van zorg. Berkhuysen: ‘Het kan allemaal wel wat rijker. De visstand is nog maar een fractie van wat het 50 jaar geleden was, 10% misschien.’ Maar ook hier gloort een nieuw succes voor de Waddenvereniging, die aan de basis stond van de vismigratierivier. Eind vorig jaar kwam het groene licht voor uitvoering van dit mammoetproject bij Kornwerderzand, dat de visstand in zowel Waddenzee als IJsselmeer een flinke impuls zal geven. Het gaat om een opening in de Afsluitdijk die het voor trekvissen mogelijk maakt hun paaigebieden beter te kunnen bereiken. Deze vissoorten hebben voor hun levenscyclus

zowel zout- als zoetwater nodig. Nu liggen miljoenen vissen in de Waddenzee voor de spuisluizen te wachten omdat ze het zoete water ruiken, maar de stroming is meestal te sterk om tegenin te zwemmen. De vismigratierivier zal ervoor zorgen dat ze weer vrijuit kunnen zwemmen van zout- naar zoet water. Als alles volgens plan verloopt kunnen trekvissen vanaf 2018 van deze innovatieve voorziening gebruik maken. Arjan Berkhuysen: ‘Dat hebben we vier jaar geleden bedacht, het wordt nu door talloze organisaties omarmd en binnen niet al te lange tijd in uitvoering genomen. Daar worden we hier heel blij van.’

Drukkerij Van Gorcum blijft verrassen Al bijna 200 jaar is drukkerij en uitgeverij Koninklijke Van Gorcum een begrip in Assen en ver daarbuiten. Met de overname van de drukactiviteiten door Veldhuis Media vorig jaar kan Drukkerij Van Gorcum nóg beter inspelen op de snel veranderende vraag met topproducten, omgeven door een excellente dienstverlening. In een meterslange boekenkast op de kamer van Kor IJszenga, directeur van Drukkerij Van Gorcum, staan imponerende boeken. Over de NAM en Het Groninger Landschap, maar ook zien we Fietsroutes op Vlieland en de Encyclopedie van Drenthe staan. Stuk voor stuk producten van een beroemd bedrijf dat volgend jaar precies 200 jaar in Assen is gevestigd. Koninklijke Van Gorcum is bekend als uitgeverij en drukkerij. Het begon allemaal in 1800 in Sneek, in de Napoleontische tijd. Claas van Gorcum begon daar een boekdrukkerij. Maar de slechte economische situatie als gevolg van oproer en oorlog reed de drukker in de wielen. Toen in 1816 de Drentse gouverneur Hofstede de Groot op zoek was naar een provinciaal drukker greep Van Gorcum zijn kans. Hij verhuisde naar Assen en verzorgde het provinciale drukwerk. ‘Het provinciaal bestuur is nu al bijna 200 jaar klant bij ons’, vertelt IJszenga. ‘Het bedrijf groeide gelijk op met de provinciehoofdstad. In de jaren ’60 verhuisde het naar het huidige pand aan de Industrieweg. Op het hoogtepunt, eind jaren ’60, hadden we daar 180 mensen aan het werk. Vlak voor de overname 12

van de drukkerij door Veldhuis Media waren we met 50 man. Met steeds minder mensen produceren we steeds meer.’ Van logo tot paraplu De enorme dynamiek in de drukkerswereld was er de oorzaak van dat de drukkerij eind vorig jaar werd overgenomen door Veldhuis Media in Raalte dat in 2013 ook een belang nam in Drukkerij Van Liere in Emmen. ‘Als je als drukkerij wilt overleven moet je continu heel veel investeren in machines. De ambachtelijke drukkerij heeft plaatsgemaakt voor de industriële drukkerij. Dat vraagt om schaalvergroting. Die visie deelde ik met de directie van Veldhuis Media. Daarmee was de basis voor de overname gelegd. Drukkerij Van Gorcum verzorgt alle producten en diensten op het gebied van communicatie in druk en print. Van logo tot brochure en van geveldoek tot bedrukte paraplu.’ Drukkerij Van Gorcum werkt in het hele land voor verschillende soorten opdrachtgevers. Het bedrijf werkt in opdracht van overheden, bedrijven en non-profit instellingen en verschillende uitgeverijen waaronder natuurlijk Koninklijke Van Gorcum.

Kor IJszenga

Excellente producten en diensten Drukkerij van Gorcum creëert steeds meer toegevoegde waarde in het voor- en natraject, naast uiteraard het hart van de dienstverlening: het drukwerk. ‘Aan de voorkant willen we inspireren en adviseren. We denken kritisch mee met onze opdrachtgever en helpen hem zijn vraag helder te maken. We leven ons in in zijn organisatie en de probleemstel-

ling en komen zo tot de beste oplossing. Dat kan drukwerk zijn, maar ook een oplossing waarbij we bijvoorbeeld een voorgedefinieerde folder ontwerpen die de klant makkelijk en snel zelf van tekst en beeld kan voorzien en kan afnemen via een bestelplatform. Ook reiken we wel organisatorische en digitale oplossingen aan.’ Het drukwerk zelf bestaat uit boeken en brochures, verbruikdrukwerk (van briefpapier

TEKST: ANDRÉ STAAS - FOTO: ED KLIJNMAN

tot enveloppe), promotioneel drukwerk (folders en leaflets) en marketingdrukwerk, waarbij IJszenga denkt aan bijvoorbeeld gepersonaliseerd actiedrukwerk. In het natraject biedt Van Gorcum diensten aan als voorraad houden en beheren. ‘We staan altijd in goed contact met onze opdrachtgever en proberen hem van a tot z te ontzorgen. We leveren excellente producten en diensten tegen een marktconforme prijs.’ KIJK OP HET NOORDEN

Het moet vooral leuk zijn IJszenga verwacht de komende jaren een doorzettende digitalisering. Daarnaast een toename in printing on demand en maatwerkgericht drukwerk waarbij segmentatie naar (sub) doelgroep mogelijk is. ‘Wel zie ik een heroriëntatie op digitaal communiceren. Zo gaan verschillende opdrachtgevers al weer terug van de digitale nieuwsbrief per e-mail naar de gedrukte nieuwsbrief. Dat

NUMMER 392, JAARGANG 47

valt veel meer op. En gezien de groei die we nu doormaken is drukwerk springlevend!’ Excellent meedenken, excellent produceren en excellent service verlenen, dat is Drukkerij Van Gorcum. ‘En dat allemaal met een glimlach, want het moet vooral leuk zijn om zaken te doen met ons. Zo willen we ons bedrijf mee laten groeien met de ambities van onze klanten. De overname door Veldhuis Media heeft gezorgd voor een

acceleratie omdat we nu beschikken over de allernieuwste processen en machines. High Tech Offset noemen we dat. We blijven de komende jaren verrassen…’

DRUKKERIJ VAN GORCUM Postbus 43 9400 AA Assen T. 0592 37 95 55 k.ijszenga@vangorcum.nl www.drukkerijvangorcum.nl

Spectaculaire nieuwe afSlank methode!! Nieuw iN LeeuwardeN

INFRAROODTRAINING:

INFRAROODTRAINING: “een slanker, gezonder en mooier lichaam...” “een slanker, gezonder en mooier lichaam...” Infraroodtraining is een combinatie van gelijktijdig bewegen (ligfiets of crosstrainer) infraroodstraling Infraroodtraining is eenencombinatie van gelijktijdig

Voordelen infraroodtraining:

van meer dan 5000 (ligfiets Watt!.ofDe lichaamstemperabewegen crosstrainer) en infraroodstraling

Voordelen Versneldeinfraroodtraining: vetverbranding =

meerde dan 5000 Watt!. De lichaamstemperatuur verhoogtvan tijdens infraroodtraining, genaamd verhoogt tijdens de infraroodtraining, genaamd ‘heat stress’.tuurHierdoor verbrandt u tot 5x meer ‘heat stress’. Hierdoor verbrandt u tot 5x meer

calorieën dan met een normale trainingssessie.

Tevens stimuleert de infraroodstraling het zweten

en dat is een goede manier om van schadelijke

Versnelde vetverbranding = omvangverlies en gewichtsverlies omvangverlies en gewichtsverlies

Verwijderen gifstoffen = Verwijderen gifstoffen = cellulite vermindering, gezonder en fitter lichaam cellulite vermindering, gezonder en fitter lichaam

en dat is een goede manier om van schadelijke

stoffen af te stoffen komen.af te komen.

Extra collageen= = Extraaanmaak aanmaak collageen

Resultaat:Resultaat: ...een slanker, gezonder enlichaam! mooier lichaam! ...een slanker, gezonder en mooier

jongere huid jongere & & mooiere mooiere huid Verhoogde bloedcirculatie bloedcirculatie = = Verhoogde versneld herstel blessures en verbetering algehele gezondheid versneld herstel blessures en verbetering algehele gezondheid 5x zo intensief als een normale trainingsessie

5x zo intensief als een normale trainingsessie 25 minuten infraroodtraining is gelijk

25 minuten aan infraroodtraining 25 km hardlopen is gelijk aan 25 km hardlopen 1 à 2 kledingmaten minder in slechts één kuur op maat

1 à 2 kledingmaten minder in slechts één kuur op maat Garantie op resultaat!

Garantie op resultaat!

Franklinstraat 29 - Leeuwarden Tel. 058-2801122 - E-mail: info@figuura.nl

www.figuura.nl

AVI-SLANK: gezonde maaltijdvervanger op basis van eiwitten

*Kuur afsluiten vòòr 1 januari 2014, aanbieding p.p. eenmalig geldig.

TEKST: ROEL KERKHOF - FOTO: ED KLIJNMAN

ELSTO Noord totaaloplosser in aandrijvingen en besturingen Met liefst 150.000 artikelen op voorraad behoort ELSTO Noord tot de grootste leveranciers van industriële aandrijf- en besturingsoplossingen. Maar het bedrijf is meer dan dat. Technische dienst, onderhoud en eigen engineers zorgen dat het Groninger bedrijf producten op maat kan leveren. ‘Dat we veel meer kunnen dan componenten leveren is nog onderbelicht’, vertelt Roel Stavast, sinds februari vestigingsmanager van ELSTO Noord. Zijn voornaamste taak: de naam ELSTO en het brede dienstenpakket van het bedrijf beter in de markt zetten. Bij wat oudere klanten is ELSTO Noord nog altijd bekend als Boekholt, een bedrijf met een geschiedenis van meer dan 100 jaar. Twintig jaar geleden werd Boekholt overgenomen en een paar jaar geleden is de naam gewijzigd in ELSTO Drives & Controls. Meer mogelijkheden ‘Het is nog steeds hetzelfde Groningse bedrijf - daar zijn we trots op - maar met extra mogelijkheden, mede doordat we nu deel uitmaken van een organisatie die landelijk opereert. Van die kennis en kunde kunnen we gebruikmaken’, stelt Stavast. ‘De service, het persoonlijke contact en de korte levertijden bleven. In de loop der jaren is het pakket artikelen echter uitgebreid en zijn we uitgegroeid tot totaaloplosser op het gebied van aandrijf- en besturingstechniek. 50 tot 60% bestaat inmiddels uit specials.’ Veiligheid ELSTO Noord is thuis in alles wat met beweging te maken heeft en aangedreven en/of bestuurd moet worden; van kettingwielen, die overigens steeds minder worden gebruikt, tot geKIJK OP HET NOORDEN

sloten systemen. ‘Vanwege de veiligheid gaan steeds meer opdrachtgevers daarop over’, weet Stavast. ‘Gesloten systemen zijn ook vaak compacter en sowieso onderhoudsvriendelijker. De investering is weliswaar iets hoger, maar dat is snel terugverdiend.’ Service Wat de dienstverlening van een bedrijf waard is, wordt vooral duidelijk wanneer bij klanten storingen optreden. ‘We hebben eigen technici in dienst en bieden een 24-uurs service waardoor we snel ter plekke kunnen zijn’, verzekert Stavast. ‘Desnoods schakelen we een andere partij in. Vooropstaat dat een storing wordt verholpen, daar rekenen onze klanten op.’ Advisering Waar nodig denken de technisch medewerkers mee met de klanten van het bedrijf. ‘Bijvoorbeeld over oplossingen die klanten voor ogen hebben. Ons advies kan dan wel eens zijn dat het anders beter kan. Bovendien staan de ontwikkelingen in de aandrijftechniek, en met name de elektronica, niet stil. Wij houden onze klanten daarvan op de hoogte. Het belang van de klant staat altijd voorop.’

ELSTO NOORD Gotenburgweg 60 9723 TM Groningen T. 050 - 541 11 40 noord@elsto.eu www.elsto.eu

NUMMER 392, JAARGANG 47

Roel Stavast

T 050 302 29 16 Rijksweg 177 9792 PE Ten Post T 0598 423 031 Korenmolendreef 7 9621 TK Slochteren www.roorda-veldman.nl

14ROVE0204_adv_KijkophetNoorden2015_198x63mm_FC.indd 1

Topkwaliteit voor een goede prijs

12-12-14 13:36

As- en naafverbindingen Overbelastingskoppelingen Precisie spandoorns Precisie spanlichamen Slipkoppelingen

Opspantechniek Precisie spanlichaam Precisie spandoorn Spankoppelingen RCS® Remote Control Systems Push/Pull Cables

Ingenieuze oplossingen in de Aandrijftechniek & Opspantechniek

Vorm en functie op hoog niveau

RINGSPANN Benelux B.V. Nieuwenkampsmaten 6-15 7472 DE Goor T. 0547 26 13 55 F. 0547 26 13 54 E. info@ringspann.nl I. www.ringspann.nl

Exclusief maatwerk in trappen en balustrades

krepla.nl

U wilt thuis ook duurzame energie gebruiken? Sanitiem Fokkens helpt u op weg als het gaat om duurzaam sanitair en installatiewerk.

Maak kennis met de mogelijkheden die zonnepanelen en zonneboiler, groene elektriciteit, warmtepompen, pallethout cv-kachels of HR-ketels u kunnen bieden. Want duurzaam sanitair en installatiewerk is uiteindelijk niet alleen besparend voor het milieu, maar zeker ook voor uw portemonnee!

Informeer uzelf over de actuele innovaties op duurzaam sanitair- en installatiegebied en neem contact met ons op of neem een kijkje op www.sanitiem.nl.

Installatieburo Fokkens Louten 7 – 9971 BC Ulrum Tel.: 0595 402386 – 06 51497975 Fax: 0595 402680 E-mail: fokkens.j@planet.nl www.sanitiem.nl

TEKST EN FOTO: ERIK RIENSEMA

Wie wat bewaart… Het papierloze kantoor bestaat nog steeds niet, ondanks tientallen jaren van automatisering. Nog steeds is er sprake van een hybride situatie met digitale en papieren documenten. Dat vraagt om goede integratie waar een specialist op beide gebieden (papier en digitaal) onontbeerlijk is. Ook bedrijven en overheden die alles wel digitaal bewaren, ontberen vaak een goed archiveringsbeleid ‘Er zijn nog steeds gemeentes zonder archiefafdeling’, constateert specialist Peter de Jong uit Vries. ‘Ambtenaren stoppen de documenten voor zichzelf ergens weg, in een onbeschermde Windows-omgeving. Dat mag niet en inspecties wijzen er ook op, maar dan nog wordt het niet opgelost.’ Anno 2015 spreken we van digitale duurzaamheid en zijn er standaarden waaraan een goed archief -digitaal en papier - moet voldoen. ‘Je moet documenten onveranderbaar opslaan met blijvende toegankelijkheid en bescherming van toegangsrechten. De standaard is al vele jaren PDF/A. Dat is een uitgeklede versie van PDF waarbij er geen mogelijkheid tot verandering is’, aldus De Jong. Verder wijst hij op een goed ingerichte mappen- en documentenstructuur. ‘Daar is geen standaard voor; dat is afhankelijk van de hoeveelheid en de belangrijkheid van de documenten. Daar kom ik pas achter na een quick-scan bij een bedrijf of instelling.’ Shell Peter de Jong ging in 1971 van start als literatuuronderzoeker bij de Shell in Den Haag. Hier kwam hij in aanraking met automatisering en de eerste digitale archieven. Shell liep op dit vlak KIJK OP HET NOORDEN

ver voorop en De Jong kreeg alle nieuwe ontwikkelingen als eerste mee. Hij maakte zich in zijn werkkring sterk voor het op een goede manier bewaren van digitale documenten en was een van de eersten in Nederland die Rich Text Format (.rtf) als standaard ging gebruiken. ‘Dat was nog in een tijd van mainframes en terminals’, herinnert De Jong zich. We spraken toen nog niet in termen van digitale duurzaamheid maar ik zorgde er wel voor dat honderdduizenden documenten bewaard zijn gebleven. NAM Van het één kwam het ander: De Jongs carrière groeide mee met de razendsnelle ontwikkelingen op het gebied van informatica en later ICT. In 1985 werd hij hoofd van de afdeling Bibliotheek en Literatuuronderzoek (25 fte) van Shell. Zes jaar later trok de NAM aan De Jong en werd hij verantwoordelijk

NUMMER 392, JAARGANG 47

Een compleet overzicht van de dienstverlening: - Consultancy - Interim-management - Projectmanagement (Automatisering, herinrichting of verhuizing) - Archief inventarisaties (structuuronderzoek) - In-company training (maatwerk) - Digitalisering Archief en/of Bibliotheek - Assistentie bij werving en selectie - Docent voor bestaande opleidingen

voor het archiefbeleid van alle vestigingen in Nederland. ‘In die hoedanigheid werd ik betrokken bij reorganisaties, het opzetten van functiestructuren, functie- en competentieprofielen en automatiseringsprojecten voor de verwezenlijking van een elektronisch archief.’ Zelfstandig In 2000 beëindigde De Jong op eigen verzoek zijn loopbaan bij NAM/Shell om vanuit woonplaats Vries zijn kennis en ervaring elders in het Informatievak in te brengen. Dat doet hij nu

vijftien jaar onder de naam R.P. de Jong Archiefadvies, in opdracht van diverse bedrijven en instellingen. Daar zitten langlopende opdrachten bij, zoals bij GasTerra in Groningen, maar ook korte en kleine projecten voor het midden- en kleinbedrijf. ‘Soms gaat het om het op de juiste manier inrichten van de mappenstructuur binnen Windows Verkenner’, geeft De Jong aan.

R.P. DE JONG ARCHIEFADVIES www.rpdejongadvies.nl

Jorritsma Bouw sinds 1880 de bouw meester Jorritsma Bouw is al vijf generaties een modern, vooruitstrevend familiebedrijf. De historie van ons bedrijf gaat terug tot 1880, toen Johannes Jorritsma zijn bouwbedrijf oprichtte in een grachtenpand in Bolsward. Hij was een man die zijn vak verstond, een man die ‘de bouw meester’ was. Met zijn vakmanschap legde hij de basis voor het huidige Jorritsma Bouw. Met 250 werknemers en meer dan € 100 miljoen omzet per jaar behoren wij tot een van de grootste bouwers van Noord-Nederland. Onze projecten lopen uiteen van een kleine verbouwing voor de particulier tot complexe en uitdagende projecten voor de zakelijke markt. Daarnaast verzorgen wij het onderhoud en beheer van zowel door onszelf gerealiseerde projecten als van bestaande complexen en woningen. Bij al deze projecten zijn wij - net als destijds Johannes Jorritsma - de bouw meester en werken wij met elkaar aan een mooi eindresultaat. Sleutelwoorden zijn vertrouwen, openheid en transparante communicatie. Als de randvoorwaarden lastig zijn, doen we er een 18

schepje bovenop om tóch tot een perfect eindresultaat te komen. Voor onze opdrachtgevers betekent dat een soepel verlopend bouwproces en oplevering van een kwaliteitsproduct dat voor 100% aan alle wensen voldoet.

plannen van een bouwproject met zich meebrengen. Hun drijfveer is dan ook het perfect uitvoeren van ieder project. De eerste stap is altijd een goed doordacht plan van aanpak. De volgende stap is het uitvoeren ervan, op bevlogen wijze.

Geen bouwproject is hetzelfde Toch heeft elk project één overeenkomst in de optiek van Jorritsma Bouw: de uitvoering moet perfect. De bekwame en ervaren medewerkers van Jorritsma Bouw voelen de grote verantwoordelijkheid die de

Liefde voor het bouwen Commercieel manager Reinier Bron: ‘Wij laten graag zien dat wij liefde voor het vak en hart voor bouwen hebben. Dit doen wij door goed mee te denken met onze klant en helder te communiceren. We gaan voor de hoog-

ste kwaliteit met betrekking tot materiaalgebruik. Het materieel waar wij mee werken, voldoet aan alle veiligheidsnormen wat zorgt voor een plezierige werkomgeving voor onze werknemers. We zorgen er verder te allen tijde voor dat we het bouwproces perfect controleren en dat we de touwtjes stevig in handen hebben. Want wie de bouw meester is, zorgt ervoor dat het klopt.’ Duurzaamheid staat hoog in het vaandel. Het motto ‘duurzaam doen wat technisch mogelijk is’ draagt uit dat Jorritsma Bouw

altijd zoekt naar oplossingen, mogelijkheden en kansen die de wereld van de techniek op het gebied van duurzaamheid te bieden heeft. Dit doet het bouwbedrijf niet op eigen houtje: juist door de knowhow op het gebied van techniek en duurzaamheid te delen, komen alle betrokken partijen samen vooruit. ‘Vandaag nadenken over de techniek van morgen; dat doen wij. In een maatschappij waarin we collectief willen dat gebouwen en producten beter zijn en langer meegaan, achten wij de KIJK OP HET NOORDEN

ontwikkeling van duurzame bouwmethodes en -constructies van het grootste belang.’ Jorritsma Bouw bouwt uitsluitend met verantwoord FSC-hout. ‘Verder gebruiken we materialen met een hoge isolatiewaarde en stimuleren we het gebruik van innovatieve bouwmaterialen met een milieuvriendelijk karakter. Met het duurzaamheidkenmerk BREEAM hebben wij kennis en ervaring opgedaan.’ Met dit proactieve beleid draagt Jorritsma Bouw aan een beter milieu, voor nu en in de toekomst.

NUMMER 392, JAARGANG 47

Nieuwbouw Ecostyle te Oosterwolde De nieuwbouw van ECOstyle op het ecomunitypark is een bijzonder project. Het ecomunitypark is het eerste park dat gecertificeerd Breeam outstanding wordt opgeleverd. Jorritsma Bouw is dan ook trots dat zij de nieuwbouw van kantoor en magazijn mogen realiseren. Een duurzaam project waarbij wij zorgen dat dit project gecertificeerd Breeam outstanding wordt opgeleverd. Daarnaast is het een spraakmakend project wanneer wij kijken naar het ontwerp. Een speels ontwerp waar-

bij verduurzaamde regels de gevels zullen versieren. ECOstyle is een bedrijf dat bijzonder veel aandacht heeft voor de ecologie. Als bouwer proberen wij ook meer en meer te sturen op verduurzaming, minder uitstoot, een betere afvalscheiding, het toepassen van duurzame producten en daarmee sluit dit project naadloos op onze filosofie aan.

www.jorritsmabouw.nl

landbouwmechanisatie

- Dealer van Deutz Fahr tractoren en diverse merken landbouwmachines - Onderhoud en reparatie aan tractoren en landbouwmachines - Metaalwerkzaamheden zoals plaat- en constructiewerk - Eigen machinebouw Blok Mechanisatie, Vaartweg 70, Espel. T 0527 - 271234 W www.blokmechanisatie.nl

TuinCreatief Schouten

Maatwerk in

TERRASOVERKAPPINGEN

Diverse keuzes: ● Eenvoudig of luxe, aluminium of hout ● Transparant dak of juist niet ● ● ●

Wanden en dak evt. schuifbaar Kleur, verlichting, verwarming Maatwerk of standaardmaten Gratis opmeten en advies aan huis Wij plaatsen ook

Showroom Woonfun Balkbrug Meppelerweg 6 tel.: 0523 656570 www.woonfun.nl

event technology av verhuur events verkoop & installatie standbouw

www.bano.eu

TEKST: META GROOT ANTINK

Dammers uit Waaxens ‘houdt er van’ Joop en Taeke Dammers uit Waaxens houden wel van een beetje anders. Zelf vielen ze vijftien jaar geleden al op toen ze als zakelijk partners én echtelieden in het terpdorpje boven Dokkum kwamen wonen. Inmiddels hebben ze het eeuwfeest van hun bedrijf al gevierd en is het tijd voor een volgende ronde: met eigen medewerkers en een nieuwe slogan.

Het visitekaartje is felgekleurd en uitbundig. Onder de foto’s van het team staat de tekst: ‘Wij houden er van!’ Joop Dammers is er zichtbaar trots op: ‘Dit past bij ons. Qua uitstraling maar zeker ook inhoudelijk. Kwaliteit is bij KIJK OP HET NOORDEN

ons echt het allerbelangrijkste. Schilderen is onze passie.’ In de eerste jaren deden Joop en Taeke dat steevast samen. Door het hele land en zelfs in het buitenland. De schilders reizen geregeld naar London en enkele weken per jaar werken ze steevast in Denemarken voor een vaste en groeiende klantenkring. Op die manier werd het werk, ondanks de crisis, alleen maar méér. ‘Nu hebben we twee fanatieke schilders in ons team opgenomen. Zo kunnen we veel klussen aan en kan ik de tijd nemen voor het contact met de klant en het kleuradvies bij de mensen thuis. Of ze hun huis nu buitenom willen veranderen of dat ze binnenshuis een metamorfose willen doorvoeren.’

NUMMER 392, JAARGANG 47

Veel klanten laten zich vooral inspireren door de trends. ‘En dat is zo gevaarlijk. Het moet bij jou als persoon passen, bij je huis en de lichtinval. Dan raak je er ook niet op uitgekeken.’ De schilders hanteren ook hun eigen norm, met een bijzonder systeem. Elk voorjaar inspecteren ze hun eigen werk van het jaar daarvoor. ‘De kunst is om zó te schilderen dat we nagenoeg geen minpuntjes vinden. Want alles wat we vinden, werken we uiteraard gratis bij. Dat houdt ons extra scherp als we bezig zijn met een klus. Hoe beter de kwaliteit, hoe minder nawerk. Dat is ons doel!’ De tijd die vrijkomt door het grotere team is inmiddels

ook alweer opgevuld. ‘Ik kon het niet laten’, vertelt Joop, die er als jonge jongen al van droomde om gastheer te zijn in de horeca. ‘Vorig jaar hebben we ons huis verbouwd tot Bed & Breakfast. De rust hier is geweldig voor mensen uit de stad. Vroeger gebruikte ik het huis om te laten zien wat verf met de sfeer kan doen. Nu laat ik onze gasten meegenieten van de sfeer. Ook daar houden we van!’

JOOP EN TAEKE DAMMERS Tsjessensweg 8 9152 BD Waaxens T. 06 25 57 69 66 www.dammers-waaxens.nl www.pastorie-waaxens.nl

Dichtbij met voorraad en kennis Altijd in de buurt, met een assortiment van meer dan een half miljoen gereedschappen, aandrijftechnische componenten en onderhoudsproducten. Duursma bedient vanuit lokale vestigingen de industriële markt met voorraad en operationele kennis. Met de oprichting van coöperatie Industrie Partner, waarin Duursma met twee andere familiebedrijven samenwerkt, komt een landelijke dekking van lokale vestigingen binnen handbereik. Duursma telt elf vestigingen, van Brabant tot Groningen. ‘We hebben alles in huis om de productie van de klant draaiend te houden’, laat Arie van Otterlo, financieel directeur van Duursma zien. ‘Ook als er een afwijkend product wordt gevraagd, kunnen wij daarin voor22

zien.’ Juist die aanwezigheid op lokaal niveau en de kennis van de lokale markt maakt het bedrijf tot een ideale partner. ‘We zijn als het ware de buurtsuper voor de industrie’, verbeeldt Van Otterlo de rol van de onderneming. ‘Dicht bij de klant en met veel kennis van zaken.’

De oprichting van Industrie Partner combineert de voordelen van lokale aanwezigheid in de markt met schaalgrootte. Met Zanten Technical Supply & Service Group, de Op den Velde Groep en Duursma heeft de coöperatie twintig vestigingen. De samenwerking komt

tot uiting door de gevoerde assortimenten op elkaar af te stemmen, het uitwisselen van kennis, het bundelen van inkoopvolumes en gezamenlijke marketingactiviteiten op te zetten. Door de geografische ligging van de verschillende vestigingen en de toekomstige

‘De eisen die de markt stelt, veranderen’, signaleert Looijen. ‘Naast betrouwbaarheid wordt snelheid steeds belangrijker. Schaalgrootte is noodzakelijk om daar goed op te kunnen inspelen.’ Maar de identiteit van de afzonderlijke vestigingen blijft behouden. ‘We zijn een echt familiebedrijf’, omschrijft Looijen het karakter van de onderneming. ‘Met een platte organisatiestructuur waarin medewerkers veel eigen verantwoordelijkheid hebben. Dat maakt dat ze betrokken en gemotiveerd zijn.’ Bij Duursma zijn 130 medewerkers in dienst. ‘De samenwerking in een team waarbinnen mensen met verschillende specialiteiten elkaar aanvullen, is heel belangrijk. Er heerst een zeer collegiale sfeer.’

uitbreidingen wordt een landelijke dekking nagestreefd. Hierbij blijft de individuele zelfstandigheid en de bedrijfscultuur van de deelnemende bedrijven behouden. Het krachtige IP-beeldmerk dat alle bedrijven nu voeren vergroot de herkenbaarheid. André Looijen, algemeen directeur van Duursma: ‘Binnen de coöperatie is nog ruimte voor twee of drie partners waarmee we de landelijke dekking helemaal rond kunnen maken.’ Duursma heeft de afgelopen jaren een mooie ontwikkeling doorgemaakt. De geschiedenis van het bedrijf gaat al bijna 120 jaar terug in de tijd. In 1896 startte Duursma met de productie van leren riemen en houten riemschijven. Vanaf de jaren ’60 transformeerde het bedrijf naar een technische KIJK OP HET NOORDEN

handelsonderneming, waarin aandrijftechniek een belangrijke rol bleef spelen. W&O Techniek startte in 1981 als kennisbedrijf op het gebied van aandrijftechniek, lastechniek, gereedschappen en machines. In 2007 vonden beide bedrijven elkaar in een fusie.

Toegevoegde waarde De kennis die de medewerkers in huis hebben, vormt een toegevoegde waarde voor de klanten van Duursma. ‘Het houdt niet op bij het leveren van een goed product’, zegt Looijen. ‘We kunnen producten en onderdelen zo nodig ook voorbereiden op plaatsing of montage.’ Tegemoetkomen aan de wensen van de klant en het leveren van maatwerk is Duursma op het lijf geschreven. ‘We spreken de taal van onze klant en zorgen ervoor dat

onze systemen en processen goed aansluiten op die van de klant. Zo kan onze facturering in vormgeving en frequentie worden aangepast.’ Het bedrijf heeft verder een eigen bezorgdienst om de klanten te bedienen. ‘Wij zijn altijd in een straal van 25 tot 30 kilometer rond een vestiging aanwezig.’

TEKST: ALICE VAN SCHUPPEN

niet allemaal op voorraad hoeft te houden. Dat scheelt ruimte en kapitaalbeslag.’

Ook op het gebied van revisie en onderhoud hebben de medewerkers van Duursma veel kennis en expertise. Binnen het bedrijf wordt dan ook veel aandacht besteed aan cursussen en trainingen. Niet alleen voor de eigen medewerkers. ‘Wij bieden onze relaties ook regelmatig de mogelijkheid om cursussen te volgen. Of we nemen ze mee naar een van onze leveranciers.’ De combinatie van kennis van verschillende partijen, bepaalt volgens Looijen de kracht. ‘De klant heeft het meeste verstand van zijn machines, wij van onze producten. Het gaat erom dat je in elkaars huid kruipt. Met het vinden van gezamenlijke belangen komen alle partijen verder.

Vestiging Zuidbroek: Europaweg 24 9636 HT Zuidbroek Hoofdvestiging: Wilmersdorf 20 7327 AC Apeldoorn info@duursma.nl www.duursma.nl

Gegarandeerde beschikbaarheid Ondanks de crisis heeft Duursma de afgelopen periode een groei doorgemaakt. De onderneming stelt zich dan ook op als een actieve partner voor de industrie. ‘Het goed organiseren van materialen en logistiek vergt veel tijd’, weet Looijen. ‘Samen met de klant kunnen wij de magazijnstroom optimaliseren. Vanuit onze lokale vestigingen zorgen we voor een gegarandeerde beschikbaarheid van materialen die de klant dus zelf

NUMMER 392, JAARGANG 47

Asbest verwijderen? Wil je in Nederland asbest verwijderen of een gebouw slopen, dan heb je een inventarisatie nodig van een erkend bedrijf Bestvision is een gerenommeerd landelijk bureau op het gebied van asbestinventarisatie, besmettingsonderzoeken (NEN2991) en advisering. Door onze expertise en jarenlange ervaring werken we snel, efﬁciënt en professioneel tegen sterk concurrerende prijzen. We zijn een SC-540 gecertiﬁceerd bedrijf en inventariseren gebouwen en objecten door heel Nederland. Met onze rapportage is uw gebouw en/of complex geschikt voor sloop, sanering en/of verkoop.

Vraag rechtstreeks een offerte aan: info@bestvision.nl Of bel ons: 074 - 259 2703

✔ NEN2991

✔ SC 540

besmettingsonderzoeken

gecertiﬁceerd

roodvoorrood.nl

www.bestvision.nl

•

✔ Jaarlijks honderden

asbestbeheersplan.nl

gebouwen in heel Nederland •

NEN2991.nl

Tel. 074 - 259 2703 • Bertjan Heerze 06 - 539 776 54 • info@bestvision.nl • Topaasstraat 19 Postbus 448 7550 AK Hengelo

BESVI14104 AD Kijk op... 198x131.indd 1

Autoverhuur Bultman is één van de grotere autoverhuurbedrijven in Nederland met vestigingsplaatsen in

02-04-14 13:58

Apeldoorn

Tel. (055) 521 48 88

Groningen

Assen

Tel. (0592) 30 93 08

Harderwijk Tel. (0341) 43 33 35

Deventer

Tel. (0570) 63 70 98

Leeuwarden Tel. (058) 212 13 15

Drachten

Tel. (0512) 53 80 91

Lochem

Tel. (0573) 25 40 55

Emmeloord Tel. (0527) 619 381

Zutphen

Tel. (0575) 57 10 40

Emmen

Zwolle

Tel. (038) 454 61 20

Tel. (0591) 621 669

Tel. (050) 525 45 36

! o i g e r e d n i s e r d Hét a

Apeldoorn, Assen, Deventer, Drachten, Emmeloord, Emmen, Groningen, Harderwijk, Leeuwarden, Lochem, Zutphen en Zwolle en is gespecialiseerd in het verhuren van personenauto’s, personenbussen, bedrijfswagens, vrachtwagens voor zowel koel- en vriestransport als normaal vervoer.

www.bultman.nl

Razend enthousiast ben je, want eindelijk ga jij je eigen koers volgen. De plannen die al zo lang bruisen kun je nu naar eigen inzicht uitvoeren. In je opdrachtenportefeuille zit niet alleen kruimelwerk: na veel inspanningen heb je ook die felbegeerde grote klus binnen gekregen. Je toekomst als zzp’er lacht je tegemoet. Of toch niet? Stel nou dat die prachtige opdracht van vandaag de nachtmerrie van morgen wordt… en van nog vele dagen en nachten daarna? Opdrachtgever stelt je aansprakelijk Ja, had je naast je klinkende ondernemingsplan ook maar een plan gemaakt om je privévermogen af te schermen. Dat mooie huis waarvoor jullie samen zo hard hebben gewerkt, de hypotheek grotendeels afgelost, valt ten prooi aan een schuldeiser. Door een ongelukkige samenloop van allerlei tegenvallers stelt je opdrachtgever je aansprakelijk. Wat je nooit hebt kunnen vermoeden, is werkelijkheid geworden. Op je auto, je bankrekening, ja zelfs op je huis wordt beslag gelegd. Had ik deze nachtmerrie kunnen voorkomen? Het was goed geweest om je gemeenschap van goederen om te zetten in huwelijkse voorwaarden voordat je als ondernemer startte. Er is geen rechterlijke toestemming nodig om tijdens je huwelijk alsnog huwelijkse voorwaarden te maken. Daarom kan een omzetting naar huwelijkse voorwaarden bij ons snel geregeld worden. Als je member bent van de Haan Desk regelen wij dit al voor jou vanaf € 700. De kosten voor het kadaster, het huwelijksgoederenregister en de btw komen daar nog bij. Maar voorkomen is beter dan… Je kunt natuurlijk beter voordat je gaat trouwen huwelijkse voorwaarden maken: dat scheelt veel kosten en ‘gedoe’. Om dat te regelen kun je als member van de Haan Desk al voor € 250 (exclusief kosten) bij ons terecht. Hoe maak ik huwelijkse voorwaarden als ik al getrouwd ben? Zo’n regeling bestaat uit twee delen, die in een notariële akte worden vastgelegd: je verdeelt de bezittingen en schulden die je nu samen bezit en je bepaalt welke voorwaarden voortaan tussen jullie gelden. Zo kun je bijvoorbeeld regelen wie van jullie welke kosten draagt, maar ook of je bij scheiding of overlijden de waarde van bepaalde goederen wilt delen. Verder kun je bepalen dat je het inkomen dat je overhoudt nadat alle kosten betaald zijn, met elkaar deelt. En hoe zit het met je pensioen? Wil je dat delen wanneer je relatie onverhoopt stukloopt? Allemaal vragen waarvan je de beantwoording in huwelijkse voorwaarden kunt vastleggen.

KIJK OP HET NOORDEN

NUMMER 392, JAARGANG 47

COLUMN

Vandaag een topdeal, volgend jaar een nachtmerrie! Bezittingen en schulden in kaart Daar moet je natuurlijk wel wat voor doen. Het is belangrijk dat je een compleet overzicht maakt van al je bezittingen en schulden. Ook nog niet verdeelde erfenissen, vorderingen en niet direct opeisbare schulden krijgen in dat overzicht een plaats. De bezittingen en schulden moet je op hun werkelijke waarde waarderen. Ben je al ondernemer? Dan kun je soms latente belastingschulden van de waarde van je onderneming aftrekken. Het huis en andere goederen die je tegen schuldeisers wilt beschermen worden eigendom van de niet-ondernemer. Die loopt immers de minste kans op problemen. De eigenaar draagt de rentelasten en de aflossing. Heeft je partner geen of weinig eigen inkomen? Dan kunnen de lasten van het huis worden betaald van het inkomen dat je met elkaar deelt. De ondernemer krijgt de wat minder risicovolle goederen toegedeeld - of een niet direct-opeisbare vordering op de echtgenoot. Het is goed om te weten dat jij en je partner ook fiscale partners blijven als je niet meer in gemeenschap van goederen bent getrouwd. Degene met het hoogste inkomen kan dus nog steeds de hypotheekrente blijven aftrekken. Je moet het wél even bijhouden Discipline is een toverwoord, niet alleen voor een succesvolle ondernemer, maar ook voor het bijhouden van je huwelijkse voorwaarden. Check regelmatig je afspraken en leef ernaar. Heb je afgesproken dat jullie je inkomen met elkaar delen, dóe dat dan ook. Anders snij je jezelf in de vingers. Een kwestie van lef hebben! Heb jij het lef om te ondernemen? Heb dan ook het lef om goed voor jezelf en voor je partner te zorgen. We helpen je hier graag mee. De Haan Desk ontzorgt en ondersteunt de kleine ondernemer Wil je meer informatie over de diensten die wij leveren? Of wil je lid worden van de Haan Desk? Ga naar www.dehaandesk.nl of bel met 085 773 41 23

Brandemeer 8 Brandemeer 8 Industrieterrein Industrieterrein De Ekers De Ekers TV JOURE 85028502 TV JOURE

tel. [0513] - 41 79 -0041 79 00 tel. [0513]

De IJzeren Man

info@deijzerenman.nl info@deijzerenman.nl www.deijzerenman.nl www.deijzerenman.nl

D a k - & g e v e l b e p l at i n g

Dé specialist voor al uw dak en/of gevelbekledingen

Brandemeer 8 Industrieterrein De Ekers 8502 TV JOURE tel. [0513] - 41 79 00 info@deijzerenman.nl

BBAW BOUWMANAGEMENT MINIMALISEERT FAALKOSTEN www.deijzerenman.nl IN DE BOUW!

BBAW bouwmanagement, Pompstraat 20 9331 AN Norg

T. F. E. I.

0592 61 46 73 0592 61 46 74 info@bbaw.nl www.bbaw.nl

Veelzijdig in personeel Flexkrachten voor: • • • • • • •

Metaal en Techniek Logistiek Productie Bouw Food Tuinbouw Sloop en Recycling Bel 0522 - 242520 www.interwel.nl

Kunststofschade aan uw luxe jacht? Poly Constructor repareert het! Al 15 jaar dé specialist in reparatie van kunststof producten Poly Constructor Kerkstraat 62 8701 HT Bolsward Tel. (0515) 572199 Mobiel (06) 51 50 80 98 E-mail: moulijn@home.nl

Meesters in aanbesteden dankzij pragmatisch vooruitstrevend handelen Al 25 jaar worden (Europese) aanbestedingen ondersteund door International Tender Services (ITS) uit Raalte. ITS zorgt voor professionele begeleiding aan aanbestedende diensten op meerdere werkgebieden. Zo begeleidt ITS niet alleen de aanbestedingen voor (rijks-)overheidsinstellingen, maar ook voor provincies, gemeenten en semi-overheidsinstellingen als universiteiten en (hoge-) scholen. steder in zijn eigen zwaard valt. ITS zorgt ervoor dat opdrachtgevers binnen maximale grenzen hun beslissingsbevoegdheid kunnen blijven uitoefenen.’ De kracht ligt daarbij voornamelijk in de voorbereiding van de aanbestedingsprocedure. En dat een goed begin het halve werk is, blijkt ook wel uit de cijfers die het bedrijf prominent presenteert. Sinds 1989 zijn er al meer dan 1500 Europese aanbestedingen vanaf het begin tot het eind succesvol begeleid.

Aad van Wijngaarden is medeoprichter en directeur van ITS dat acht aanbestedingsspecialisten telt. ‘Iedereen heeft een eigen inkoopexpertise en juridische specialisatie op het gebied van werken, ICT, verkeer en vervoer of facilitaire bedrijfsvoering.’ Op de juiste manier inspelen op de nieuwe aanbestedingsregelgeving, aanbestedingsvormen en daaraan gerelateerde rechtspraak, is volgens Aad kenmerkend voor het bedrijf. Met name na een gunning van een opdracht valt er ook nog veel te winnen op het gebied van een nauwKIJK OP HET NOORDEN

keurig contractbeheer. Ook benadrukt hij de manier waarop ITS zich onderscheidt van haar concurrenten. ‘Wij begeleiden alleen opdrachtgevers bij aanbestedingsprojecten. We kiezen daar bewust voor. Als je je tevens bezig gaat houden met de begeleiding van inschrijvende marktpartijen ben je namelijk niet onafhankelijk. Juist belangenverstrengelingen willen we vermijden.’ Daarentegen wordt de kennis van de private markt en marktverhoudingen niet veronachtzaamd. Om een aanbestedingsprocedure niet bij

NUMMER 392, JAARGANG 47

voorbaat al te laten mislukken, is dat ook wel nodig. ‘De uitvoering van werken, levering van goederen en/of diensten verschillen onderling sterk. Wij kijken wat de beste benadering is om het project te laten slagen.’ Ook is Van Wijngaarden stellig dat een gedegen aanbestedingsprocedure geen doel op zich is maar juist een middel om professioneel in te kopen. ‘We zien echter vaak dat trajecten stranden omdat deze zodanig zijn dichtgespijkerd dat de aanbe-

Dat haar opdrachtgevers zeer tevreden zijn na gedane zaken, blijkt uit de evaluaties met een gemiddelde waarderingsscore van 8,5. Het business model is er dan ook op gebaseerd dat de cliënten bij ITS terugkomen voor een tweede en volgende aanbestedingen. Door het doel voor ogen te houden, biedt ITS de zekerheid tot het realiseren van de vooraf opgestelde doelstellingen tegen beheersbare risico’s.

T. 06 21 20 30 02 www.europese-aanbesteding.nl

Voordat u een probleem signaleert hebben wij het al opgelost.

drukkerij Van Gorcum Industrieweg 38, 9403 AB Assen T +31(0)592 37 95 55

www.drukkerijvangorcum.nl

TEKST: HENK DILLING

B E L E E N S M E T. . .

Bel eens met Van Braak Accountants: 0512 - 571250 Ondernemen is koers bepalen. Vooruitzien. Anticiperen. Kansen traceren en verzilveren. Sturen en bijsturen. De accountants en belastingadviseurs van VBA Drachten zijn u graag van dienst. Maak gebruik van hun specifieke deskundigheid en laat u adviseren over de stappen die lonen! Vraag van de maand: ‘Mijn kinderen runnen al een paar jaar met succes de onderneming die ik ooit ben begonnen. Het is prachtig om te zien hoe je levenswerk wordt voortgezet. Omdat ik graag wat inkomsten wil behouden, huren zij het bedrijfspand van mij. Nu ze een aardige tijd aan het roer staan, denk ik er sterk over het bedrijfspand aan de kinderen te verkopen. Hoe kan ik het pand zo voordelig mogelijk aan ze overdragen?’ Eddy Libbenga, accountant kantoor Drachten: ‘Wat je regelmatig ziet, is dat vader een onderneming heeft opgebouwd en in de goede jaren een mooi bedrijfspand heeft neergezet. Om de kinderen niet te belasten met de overname van onroerende zaken en omdat vader nog een inkomen wil behouden, wordt er vaak gekozen voor de optie om de onderneming alvast over te dragen. Vader verhuurt het pand en de kinderen kunnen onder gunstige condities de onderneming overnemen. Dat is een mooie constructie, er is echter één maar… Als vader het tijd vindt om het pand alsnog over te dragen dan loop je tegen allerlei fiscale problemen aan. Die kun je op een aantal manieren voorkomen. De beste manier? Zorgen dat er geen tot weinig belasting hoeft te worden betaald. Wij vertellen u graag hoe dit moet en welke spelregels worden gehanteerd.’ Quote van de maand:

‘If you can't explain it simply, you don't understand it well enough’ - Albert Einstein VBA Van Braak Accountants in Drachten is een no-nonsense zelfstandig advieskantoor, waar een enthousiast team van accountants, belastingadviseurs en kantoormedewerkers het onderste uit de kan haalt voor ondernemers in het mkb en de agrarische sector, voor non-profitorganisaties en voor internationaal georiënteerde ondernemingen. Effectieve oplossingen die ondernemers geld besparen of juist opleveren. De accountants van VBA zijn lid van de Nederlandse Beroepsorganisatie van Accountants (NBA). De belastingadviseurs zijn aangesloten bij het Register Belastingadviseurs (RB). Permanente educatie en vaktechnische ontwikkeling zorgen ervoor dat de dienstverlening altijd up-to-date is. VBA Drachten maakt deel uit van de onafhankelijke Van Braak adviesgroep van accountants en belastingadviseurs. Naast Drachten heeft de organisatie vestigingen in Holten, Franeker, Marum, Scherpenzeel, Texel, Tiel, Veenendaal, Vught en Zuidbroek.

KIJK OP HET NOORDEN

NUMMER 392, JAARGANG 47

Eddy Libbenga

Van Braak Accountants Kelvinlaan 5a 9207 JB Drachten T. 0512 57 12 50 F. 0512 51 00 46 info@vba-drachten.nl www.vba-accountants.nl

en elblad f a t s a w g rk- en e w voerin n t i a t a s i l m Specia k gewenste in el - Staalconstructie - Hekwerken - Tuindecoraties H&A Metaal Oogstveld 13 8307 DV Ens Tel: 0527-239797 Mob:06-30265263 E. info@henametaal.nl I. www.henametaal.nl

Ons aanbod omvat onder meer: Top-laminaat, Massief Edelhout, Corian en LG Hi-Macs Wethouder Hulsstraat 1-22 – 7951 SE Staphorst T. 0522 460 775 – F. 0522 460 228 E. info@luttelinterieur-werkbladen.nl I. www.luttelinterieur-werkbladen.nl

D ◗

e specialist voor particulieren en bedrijven Onze werkzaamheden zijn: ● schilderwerk ● wandafwerking ● sierpleisteren ● houtrot saneren ● isolatieglas zetten

Oort Schilderwerken V.O.F. Beulakerweg 127c 8355 AE Giethoorn tel. 0521 360914 fax 0521 360925 E-mail oortschilderwerken@planet.nl

NOORDEN VAN ALLE KANTEN

Kracht on tour

Groningse organisaties en minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap Jet Bussemaker, maken zich hard voor financiële zelfstandigheid van vrouwen. Doel is om het talent van vrouwen in de regio beter te benutten en hun financiële zelfstandigheid te vergroten. In dit kader sloot minister Jet Bussemaker meer dan 30 deals met verschillende bedrijven en organisaties in Groningen. Regiodirecteur NS Ineke van Gent (links) en Jet Bussemaker tonen de poster Kracht on tour met daarop de logo’s van de deelnemende bedrijven.

Op- en afrit A28 voor TT-baan

De TT-baan in Assen heeft een open afrit aan de A28 gekregen. Hiermee is de bereikbaarheid van het circuit aanzienlijk verbeterd. Eveneens is het bedrijventerrein Werklandschap Assen Zuid optimaal toegankelijk gemaakt. Om ruimte te maken voor de nieuwe aansluiting moest het TT kunstwerk verplaatst worden. Inmiddels naderen de werkzaamheden hun voltooiing. Foto: Aerophoto Eelde

KIJK OP HET NOORDEN

NUMMER 392, JAARGANG 47

Waddengoud uitgegroeid tot gevoelsmerk Waddengoud. Het streekkeurmerk voor de Waddenregio dat in 2004 werd gelanceerd door de Stichting Waddengroep als handelslabel voor delicatessen, is uitgegroeid tot gevoelsmerk. Steeds meer (op het toerisme gerichte) bedrijven voldoen aan de Waddengoud-criteria, gaan samenwerkingsverbanden aan en zorgen zo voor een duurzame economische ontwikkeling van het gebied. â&#x20AC;&#x2DC;En daar is het allemaal om begonnenâ&#x20AC;&#x2122;, zegt woordvoerder Henk Pilat van de stichting tevreden.

Schapen, goed voor melk, kaas, wol en vlees

TEKST: ROELOF TIENKAMP

Tal van excursies zijn mogelijk

De in Buitenpost gevestigde Stichting Waddengroep begon in 1996 met de promotie en ontwikkeling van een aantal streekproducten als Waddendelicatesse en Ameland Product met de garantie dat de grondstoffen uit het gebied rond de Waddenzee afkomstig waren. De nu veelgebruikte marketingtool ‘ambachtelijk streekproduct’ bestond nog nauwelijks. Pilat: ‘Ik denk dat wij zo’n beetje de eersten waren.’ Het initiatief sloeg aan. Omdat al snel bleek dat er toekomst zat in duurzaam kleinschalig geproduceerde producten voerde de stichting in 2004 het predicaat Waddengoud in: eerlijke producten uit de Waddenstreek die voldoen aan specifieke smaakkenmerken en die met respect voor de natuur en de omgeving in de regio worden geproduceerd. Hierbij werden de door het ministerie van Economische Zaken erkende richtlijnen van Streekeigen Producten Nederland gehanteerd. Het label onderscheidde de echte producten van de masKIJK OP HET NOORDEN

NUMMER 392, JAARGANG 47

saproducten, die wel Wadden op het etiket hadden staan maar elders op grote schaal werden geproduceerd. De alom in bruine kruikjes gepresenteerde juttersbitters bijvoorbeeld, die in Schiedam of elders worden gemaakt. Of cranberrysap (het icoon van Terschelling) van uit Canada geïmporteerde cranberry’s. Volgens de stichting zijn dergelijke slimmigheidjes lastig tegen te gaan; de enige mogelijkheid is het eigen product op een positieve manier onder de aandacht brengen. Het label verspreidde zich gestaag over de regio. Inmiddels prijkt het Waddengoudkeurmerk op talloze gevels; kaasmakers, aardappeltelers, schapenboeren, vissers en slagers sloten zich bij hun ambachtelijke collega’s aan. Pilat: ‘Het gaat allemaal om bedrijven die zich met hun specifieke product willen onderscheiden en bijdragen aan wat wij noemen het Waddengevoel.’ Gevoelsmerk Om dat Waddengevoel te versterken werd in 2009 33

“Meer weten begint met verder kijken.”

www.dehaanlaw.nl

mr. Hans Silvius, partner en directielid De Haan Advocaten & Notarissen

De Haan staat wederom aan de top. Wederom is De Haan Advocaten & Notarissen door het bedrijfs leven beoordeeld als beste juridische dienstverlener van het Noorden. En voor het tweede achtereenvolgende jaar scoren we een topvijf klassering in onze sector ‘Advocatuur & Notariaat’. Dat maakt ons trots! Een beloning voor onze visie, waarbij het leveren van toegevoegde waarde ons vertrekpunt is. Meer weten begint met verder kijken. Daarom blijven we ons specialiseren, zitten we bovenop ontwikkelingen in de markt en investeren we bewust in kennis, in onze klanten en hun vakgebieden. We hebben alle disciplines in huis, maar werken niet vanuit juridische verzuiling. Een vaste contactpersoon koppelt de klant en zijn vraagstuk aan de juiste specialisten. Volgens onze klanten lossen wij acute problemen snel en vakkundig op. Tegen vooraf besproken en eerlijke prijzen, na afloop helder gefactureerd. Vanzelfsprekend. Bel gerust voor een kennismaking. Tel. 050 57 57 400.

De Haan zet de standaard.

besloten van Waddengoud een beleef- of gevoelsmerk te maken. Naast producten uit de regio werden ook diensten onder Waddengoud ontwikkeld. Toeristische accommodaties, restaurants, arrangementen, charterschepen, routes, fotografen, filmers en instellingen konden zich ook onder het merk gaan scharen. Het bleek een schot in de roos; de aanmeldingen kwamen uit een brede range aan sectoren. Henk Pilat: ‘Streekproducten zijn belangrijk voor de ontwikkeling van de regio maar de verstrekking van het label hoeft natuurlijk niet op te houden bij duindoornjam of waddengarnalen. Het certificeren van sectoren als horeca, kunst & cultuur en toerisme is natuurlijk ook erg belangrijk voor de Waddenstreek in z’n algemeenheid. Die kunnen hun eigen rol spelen om de beleving van het Wad te versterken. Hiermee zetten we het gebied in al zijn facetten als geheel op de kaart en dat is heel goed voor de regionale economie.’ De omschakeling naar gevoelsmerk was wel een tour de force, zo geeft Henk Pilat aan. Voor iedere categorie moesten heldere criteria op maat worden opgesteld waarbij streekeigenheid, duurzaamheid in de bedrijfsvoering en gastheerschap belangrijke voorwaarden vormden. Daarnaast moesten de criteria een breed draagvlak hebben in de eigen bedrijfstak. ‘Met Waddengoud willen we een duidelijke borging geven, maar we moeten er natuurlijk wel voor waken dat we onhaalbare eisen stellen. Dan haakt men af. We zijn een onafhankelijke stichting met een eigen visie over hoe je verantwoord met het gebied om kunt gaan en er ook nog je geld mee kunt verdienen. De Wadden staan voor begrippen als natuur, rust, ruimte. Bedrijven benutten die reputatie van hun eigen streek steeds meer om hun producten af te zetten. Ons keurmerk KIJK OP HET NOORDEN

Duindoorns, een lekkernij

werkt daarbij mede versterkend omdat men nu collectief naar klant of toerist kan communiceren. Dat geeft nieuwe impulsen.’ Proef en beleef Onder het mom ‘Goudeerlijk Genieten’ presenteert het keurmerk inmiddels ‘Proef Waddengoud’ en ‘Beleef Waddengoud’. Onder de eerste noemer vallen de streekproducten die variëren van het Berlikumer Geeltje (een van de ondergang gered Fries aardappelras dat is uitgegroeid tot delicatesse) tot harder en zeebaars door kotters uit Den Oever op eeuwenoude wijze en diervriendelijk gevangen. Van op zandbanken geraapte oesters tot biologisch geteelde aroniabessen. Bij ‘Beleef Waddengoud’ een keur aan arrangementen: huifkar-, fietsen vaartochten, robbenexpedities, wadwandelingen, natuurexcursies. Er zijn Waddengoud-restaurants (die minimaal vier gerechten dienen te serveren met typische ingrediënten uit het Waddengebied en gevestigd moeten zijn in een pand met een cultuurhistorische uitstraling), fotografen, kunstenaars, een

NUMMER 392, JAARGANG 47

Het is niet zo dat producten of bedrijven die het Waddengoud-label eenmaal hebben ontvangen het keurmerk altijd mogen blijven voeren. De criteria worden met enige regelmaat door deskundigen getoetst. Zo is niet lang geleden besloten om de erkenning van Wadden(kruiden) zout van Frisia Zout BV in Harlingen in te trekken omdat het bedrijf het plan heeft opgevat zout te gaan winnen onder de Waddenzee. De Waddenvereniging, Natuurmonumenten en Vogelbescherming Nederland maken zich grote zorgen over de effecten van deze zoutwinning op de natuur. Hoewel het Wadden(kruiden)zout een EKO-keurmerk heeft, wordt aan de eis van voldoende maatschappelijk draagvlak niet meer voldaan. Daarom is het keurmerk ingetrokken.

dichter, zoals Erik Gritter uit Den Andel, die het certificaat kreeg omdat hij de emotie van de Wadden in z’n gedichten op anderen overbrengt. Zelfs trouwen kan inmiddels met het Waddengoud-label: de ruim 110 jaar oude klipper Iselmar is niet alleen officiële trouwlocatie te water van de gemeente Harlingen, het kreeg als een van de ‘groenste schepen’ van de Waddenzee ook het label toegekend. Niet alleen het schip zelf, ook de scheepskombuis voldoet aan de streek- en duurzaamheideisen van het keurmerk. Nee, zegt Henk Pilat, bij de oprichting van de Stichting

Waddengroep was op dit succes niet gerekend. ‘Het is sneller gegaan dan we hadden verwacht, zeker omdat we maar over een gering marketingbudget beschikken, het merk moest zichzelf positioneren en dat is gelukt. De aangesloten bedrijven zijn als het ware onze ambassadeurs. Dat is ook de bedoeling. Het verhaal dat zij vertellen, zorgt voor een extra stukje beleving van dit unieke gebied. En dat werpt weer z’n vruchten af; hoe beter gasten de Waddenregio leren kennen, hoe vaker ze zullen terugkomen. En daar is het uiteindelijk allemaal om begonnen.’ 35

Nieuwbouw woning Schiermonnikoog

Uitbreiding en renovatie Hotel van der Werff, Schiermonnikoog

TEKST: ROELOF TIENKAMP

‘Ambachtelijk met oog voor innovatie en duurzaamheid’ Bouwbedrijf Dijkstra Schiermonnikoog en Bouwbedrijf Dijkstra De Graaf uit Engwierum vormen samen een uiterst flexibele en op diverse fronten gespecialiseerde onderneming die actief is in de drie noordelijke provincies en op alle Waddeneilanden. Naast kwaliteit, veelzijdigheid en betrokkenheid staan oplossingsgericht meedenken, anticiperen en het ontzorgen van de opdrachtgever centraal. ‘Met respect voor ambachtelijk vakmanschap maar zeker ook met oog voor innovatie en duurzaamheid’, vult directeureigenaar Romke Dijkstra aan. De bouwwereld is Dijkstra met de paplepel ingegoten. Ook grootvader en vader waren ondernemers ‘in de bouw’ en vanaf het vasteland onder meer actief op Schiermonnikoog. Het was 1982 toen Dijkstra, na zes jaar projectleider op een ingenieursbureau te zijn geweest, het eilander bedrijf overnam. Inmiddels heeft Bouwbedrijf Dijkstra op het eiland een marktaandeel van 90%. Een beter compliment is natuurlijk ondenkbaar. Ook is Bouwbedrijf Dijkstra de Graaf op de overige Waddeneilanden een graag geziene bouwer. (Ver) bouwen op een eiland vergt een specifieke organisatie. Een strakke (logistieke) planning is absoluut nodig omdat bij het vervoer van materiaal volume, gewicht en lengte een grote rol spelen. ‘Het moet wel allemaal met de boot natuurlijk’, zegt Dijkstra, ‘een goede voorbereiding, duidelijke afspraken en een heldere KIJK OP HET NO NOORDEN

communicatie zijn dan heel belangrijke factoren.’ Maar die specifieke kenmerken hanteert Bouwbedrijf Dijkstra als allround bouwbedrijf natuurlijk ook op de vaste wal. Het is de opdrachtgever die daarvan profiteert. In 2012 nam Romke Dijkstra het uit 1883 stammende Bouw- en Restauratiebedrijf De Graaf uit Engwierum over, dat naast de uitvoering van burgerlijke- en utiliteitswerken ook een eigen specialisatie kent: de restauratie van historische en monumentale bouwwerken. Ook herbestemming en herstel van aardbevingsschades is een specialiteit die het bedrijf beheerst. Na een complete reorganisatie timmert ook deze poot van het bedrijf weer met succes aan de weg.

45 werknemers telt. ‘Stuk voor stuk vakmensen, die kwaliteit en veelzijdigheid uitstralen.’ En dat niet alleen: het gaat om vast personeel. ‘We willen onze mensen graag kennen. In de bouwwereld is vertrouwen heel belangrijk. We weten dat ons personeel de normen hanteert die wij hoog in het vaandel hebben staan.’

BOUWBEDRIJF R. DIJKSTRA Postbus 40 9166 ZP Schiermonnikoog T. 0519 53 17 62 info@bouwenopschier.nl www.bouwenopschier.nl

BOUWBEDRIJF DIJKSTRA DE GRAAF Butendykswei 2 9132 LN Engwierum T. 0511 40 82 72 info@dijkstradegraaf.nl www.dijkstradegraaf.nl

Restauratie stadhuis Harlingen

Volgens Romke Dijkstra is door de overname de flexibiliteit van z’n bedrijf nog meer toegenomen, een gegeven dat flink kostenbesparend werkt. ‘En ook dat komt uiteindelijk ten goede aan onze opdrachtgevers’, aldus Dijkstra. Hij is trots op z’n onderneming, die inmiddels

NUMMER 392, JAARGANG 47

Power, Control & Green Solutions IE1 - IE4 draaistroommotoren

Motorreductoren

Tandwieloverbrengingen

Klaplagers & spanassen

ELSTO Noord Uw aandrijfspecialist voor Noord Nederland

Koppelingen & componenten

(Getande) riemoverbrengingen

T F E

+31(0)88 7865500 +31(0)88 7865599 noord@elsto.eu

Gotenburgweg 60 • 9723TM Groningen

   

Nieuwleveringen Advies & Engineering Installatie & Inbedrijfstelling Reparatie & Onderhoud

ENGINEERING

SPECIALS

SERVICES

elsto.eu

TEKST: ROELOF TIENKAMP - FOTO'S: ED KLIJNMAN

OTS InterStudie al 15 jaar toonaangevend Aan de rand van Heerenveen staat conferentieboerderij Heida Zathe, het epicentrum van OTS InterStudie. OTS staat voor Opleiding, Training en Scholing en richt zich voornamelijk op de vakgebieden vastgoed, wonen en groen. Het opleidings-, trainings- en studiecentrum is onderverdeeld in verschillende productgroepen en biedt een scala aan scholingsproducten als opleidingen, trainingen, cursussen, zelfstudies, studie- en schoolreizen, lesmateriaal en zaalverhuur voor educatieve doeleinden. Het is een succesverhaal, dat van OTS InterStudie. Gepokt en gemazeld op het gebied van training & opleiding begon Jan Ots in 2000 als eenmansbedrijfje in de garage naast z’n woning in Ysbrechtum. Ots’ filosofie dat de student centraal staat binnen de eigen scholingsbehoefte en zelf de weg richting het einddoel bepaalt, sloeg aan. Twee jaar na de start werd een royaal kantoorpand in Sneek betrokken en weer vijf jaar later werd uitgeweken naar stelpboerderij Heida Zathe, dat beschikt over meerdere sfeervolle ruimtes voor uiteenlopende cursussen of trainingen. Deze zijn niet alleen voor eigen gebruik, maar worden ook verhuurd voor educatieve doeleinden. Inmiddels biedt OTS InterStudie een totaalconcept, dat is opgebouwd uit VastgoedTrain (vastKIJK OP HET NOORDEN

goedopleidingen), WoonTrain (interieurcursussen), StudieTours (het eigen volwaardige touringcarbedrijf) en StudieMedia (de internetboekhandel). ‘Onze facilitaire diensten hebben zich in de loop der jaren sterk uitgebreid’, zegt Jan Ots. Hij noemt als voorbeeld de aanschaf van een eigen touringcar, die kan worden ingezet voor bijvoorbeeld school- of studiereizen, maar ook simpel kan worden omgebouwd tot mobiele cursusof vergaderlocatie. ‘De banken eruit en een vergaderopstelling aanbrengen’, zegt Ots, ‘dan kun je vergaderen op iedere gewenste locatie.’ De nieuwste loot aan de stam van OTS InterStudie is het toetscentrum, separaat op het terrein. Hier kunnen examens worden afgenomen op onder andere het gebied van makelaardij en Wft (Wet op het financieel toezicht).

NUMMER 392, JAARGANG 47

Alle trainingen en opleidingen van OTS InterStudie worden inhoudelijk verzorgd door een flexibele schil van zo’n 20 specialisten die als gastdocent optreden. Ots is coördinator. Omdat de activiteiten zich sterk hebben ontwikkeld, is inmiddels ook Ots’ echtgenote Wupkea fulltime tot het bedrijf toegetreden en is Liesbeth Tigchelaar parttime bij OTS InterStudie betrokken.

OTS InterStudie richtte zich aanvankelijk op Noord- en Oost-Nederland, inmiddels komen deelnemers uit het hele land. OTS INTERSTUDIE Rotstergaastweg 33 8445 PB Heerenveen T. 0513 63 60 90 info@ots.nl www.ots.nl

voor al uw poedercoating werk, goede kwaliteit, snel en ďŹ&#x201A;exibel

TEKST: ROELOF TIENKAMP

Een tweede leven voor kantoormeubilair Versleten kantoor- en zorgstoelen naar de schroothoop? Zonde van het geld. Joustra Herstoffering haalt ze op, neemt ze onderhanden en levert ze op het afgesproken tijdstip als nieuw weer bij de deur af. Duurzaam en geldbesparend. Hetzelfde geldt voor akoestische panelen en scheidingswanden. Hergebruik in een fris jasje, indien gewenst in de eigen huisstijl. Gemakkelijker en goedkoper kan niet.

Geen wonder dat het in 2012 door Henry Joustra (41) in Meppel gestarte bedrijf een flinke groei doormaakt. Inmiddels is in Harderwijk een dependance geopend en heeft een dertigtal medewerkers zich aan het bedrijf verbonden. Dat een deel daarvan een functionele beperking heeft en maatschappelijk kwetsbaar is, toont aan dat bij Joustra Herstoffering de sociale doelstelling belangrijk is. Joustra: ‘We geven stoelen een tweede leven en onze medewerkers de kans zich te ontplooien. Prachtig toch?’ Joustra Herstoffering richt zich op de zakelijke en professionele markt en is een vakkundig partner voor de zorgsector, mkb en het grootbedrijf, onderwijs en de (semi)-overheid. Het Meppeler bedrijf ‘ontzorgt’. Dat geldt voor grote, maar zeker ook voor KIJK OP HET NOORDEN

kleine aantallen. Het meubilair wordt met een eigen transportdienst gehaald en gebracht, waarbij afspraak is afspraak het adagium is. De inzet van leenmeubilair is - indien gewenst - vanzelfsprekend. De industrieel stoffeerder verzorgt niet alleen de nieuwe bekleding, maar kan ook de vulling vervangen, houten of metalen frames opnieuw lakken of coaten en versleten onderdelen vervangen of repareren. Zo kan met hergebruik ruim 70% op het budget worden bespaard.

effen of bont gestikt, de mogelijkheden zijn eindeloos. ‘En’, zegt Henry Joustra, ‘een stuk voordeliger dan nieuw.’ Het Meppeler bedrijf heeft sinds de oprichting drie jaar geleden bewezen een uiterst betrouwbare partner te zijn waar duurzaam, sociaal en besparend de trefwoorden vormen. Geen wonder dus dat inmiddels ook de meubelindustrie de professionals

van Joustra Herstoffering in toenemende mate inschakelt voor de complete bekleding van hun (nieuwe) modellen. ‘Een bewijs dat we ons vak verstaan.’

JOUSTRA HERSTOFFERING Post- en bezoekadres Eekhorstweg 4 7942 JC MEPPEL T. 0522 23 62 25 info@joustraherstoffering.nl www.joustraherstoffering.nl

Uitgekeken op de akoestische panelen of scheidingswanden in de kantoortuin? Of absorberen de panelen het omgevingsgeluid niet voldoende? Een telefoontje of mailtje naar Joustra Herstoffering is voldoende. Na een deskundig advies sieren ze niet veel later als herboren de werkomgeving in elk gewenst dessin. Vlak

NUMMER 392, JAARGANG 47

P.F. Montage Heerenveen B.V. Montage SRT NAM Schoonebeek

Transportbedrijf Viersen B.V. is al sinds eind jaren veertig van de vorige eeuw aktief in diverse soorten transport. Het begon met verhuizingen, melkritten en zand- en grindtransporten. Intussen is het bedrijf flink uitgebreid en voert het transporten uit van onder meer asfalt, schelpen, puin, aardappelen, bieten, verontreinigd materiaal en baggerspecie/slib.

P.F. Montage Heerenveen B.V. Staalconstructies dak- & wandbeplating www.pfmontage.nl mobiel: 06 20437504 e-mail: p.talsma@planet.nl

Onze kernaktiviteiten zijn: - Transport van wegenbouwmaterialen - Transport van losgestorte bulkgoederen - Transport van baggerspecie/slib Transportbedrijf Viersen B.V. Sl. de Bruineweg 58-a 8433 ME Haulerwijk Tel. 0516 - 421404 Fax 0516 - 422896 Website www.viersentransport.nl E-mail Info@viersentransport.nl

Snel Flexibel Betrouwbaar eenvoudige bediening solide naaistraat

grote magazijncapaciteit (voor zakken van 5 t/m 50 kg) Jute

PP/PE net

Polyprop

Papier

Fabrieksweg 2 Emmeloord T 0527 - 256 130

info@ercmachinery.com

TEKST: PETER VAN DER HEIDE - FOTO'S: ED KLIJNMAN

Wie op zoek is naar wat voor deur dan ook komt in het Noorden al snel terecht bij de Bedrijfsdeuren en Garagedeuren Specialist (B&GS) in het Groningse dorpje Ten Post. Volgend jaar bestaat het bedrijf van Kor Nijborg en zijn compagnon Harry Penninga tien jaar. ‘De keuze is reuze’, lacht Nijborg.

Deurenspecialist B&GS gaat voor kwaliteit Wie op zoek is naar wat voor deur dan ook komt in het Noorden al snel terecht bij de Bedrijfsdeuren en Garagedeuren Specialist (B&GS) in het Groningse dorpje Ten Post. Volgend jaar bestaat het bedrijf van Kor Nijborg en zijn compagnon Harry Penninga tien jaar. ‘De keuze is reuze’, lacht Nijborg. De afgelopen jaren groeide B&GS uit tot een toegewijde leverancier van deuren aan zowel industrie als particulieren. Kwaliteit en betrouwbaarheid staan hoog in het vaandel. Zo weet de deurenspecialist de concurrentie in Groningen, Drenthe en Friesland voor te blijven. ‘We hoeven niet de grootste te zijn, maar willen wel de beste zijn’, stelt Nijborg. ‘We willen eerlijk zakendoen en KIJK OP HET NOORDEN

het gaat ons er echt om goed werk te kunnen leveren.’ Dat hij weet waarover hij praat, helpt daarbij natuurlijk. Voor Nijborg zijn goedlopende bedrijf begon, werkte hij al ruim twintig jaar in de deurenbranche. ‘We onderscheiden ons met een goede merknaam en de hoge kwaliteit van montage zodat er weinig tot geen nawerk is. We leveren op maat.’ Nijborg wil vakwerk leveren. ‘Uw deur, ons vak!’, is de alleszeggende slogan. B&GS is Hörmann Partner. Hörmann is in Europa de grootste aanbieder van garage- en huisdeuren, kozijnen en aandrijvingen voor woning en industrie. Als Hörmann Specialist is Nijborg ook montagepartner voor bedrijfsdeuren. Natuurlijk zijn er ook andere merken

NUMMER 392, JAARGANG 47

beschikbaar. ‘Wij kunnen iedere klant een oplossing op maat bieden. We richten ons met scherpe prijzen op een zo breed mogelijke doelgroep. Sommige mensen gaan voor de goedkoopste deur, andere mensen willen wat moois aanschaffen en kiezen voor een wat duurdere, isolerende designdeur. Het kan allemaal.’ Of het nu gaat om een topmerk of een B-merk, voor de montage, de service en het onderhoud gelden dezelfde hoge kwaliteitsnormen. Klanten die deskundig advies willen, kunnen een bezoek brengen aan de showroom die in de verbouwde boerderij is ondergebracht. Daar kan Nijborg ter plekke demonstreren wat er zoal op de markt is en wat de mogelijkheden zijn. Dankzij de moderne techniek - bijvoorbeeld bediening via de smartphone zijn er tegenwoordig tal van toepassingen. Van het automatiseren van het openen en sluiten

van deuren, rolluiken en hekwerken tot camerabeveiliging. Sinds eind vorig jaar zet B&GS ook daarop in en werkt daarbij samen met het elektronicamerk LG. Luisteraars van de regionale zenders in Groningen hebben de humoristische commercial vast al eens langs horen komen. Ook (winkel)puien en hordeuren behoren ondertussen tot het zeer uitgebreide assortiment dat is te bekijken op de vernieuwde website. ‘We houden ons bij onze leest, maar zien dit als een logische toevoeging.’

www.bengs.nl

Service gastoestellen 24/7 - Sanitair CV - MV - Zinkwerk - Zonneboilers

Bezoekadres: Heilige Geeststeeg 12 8325 BG Vollenhove

Postadres: postbus 28 8325 ZG Vollenhove

tel.: 0527 - 242624 info@hwillemsma.nl www.hwillemsma.nl

Het 24/7 adres voor uw service aan uw gastoestellen. 1 servicebeurt per 12 maanden voor een combi-toestel ongeacht de leeftijd kost u nog geen tientje per maand! Jaarlijkse controle en eventueel benodigde afstelling geeft veiligheid en verminderd gasverbruik. Ook voor vervanging bent u aan het juiste adres. De Remeha Tzerra CW4 monteren wij al vanaf â&#x201A;Ź 1400.- en de CW5 uitvoering voor â&#x201A;Ź 1600.- inclusief I-sense klokthermostaat!

DE ADVISEUR VOOR DIGITALISERING VAN HET ARCHIEF EN TRAINING VAN DE MEDEWERKERS Groeien de archiefproblemen uw instelling letterlijk boven het hoofd, dan is het zinvol om de situatie in kaart te laten brengen en prioriteiten te stellen t.a.v. de oplossingen. Wij kunnen u daarbij helpen. Onze oplossingen werken ook nog na ons vertrek. Wij zetten uw documentenhuishouding op de rails en dat tegen een zeer concurrerend tarief. Dienstenpakket: Consultancy, Interim-management, Projectmanagement, Archief-inventarisaties, Trainingen, Digitalisering archief en Assistentie werving/selectie.

Soltstede 41 9481 HM Vries Tel: 0592-541709 Mob: 06-19342928 Mail: info@rpdejongadvies.nl Web: www.rpdejongadvies.nl

TEKST: ANNETTE BLAUW - FOTO: ED KLIJNMAN

EenEnEen daagt klanten graag creatief uit Natuurlijk kunt u bij EenEnEen terecht voor gedegen en professionele strategische- en marketingcommunicatie. Al jaren adviseert dit bureau bedrijven, overheden, onderwijs, non-profit- en zorgorganisaties. Op verschillende niveaus: corporate, marketing en product-/diensten. Maar EenEnEen maakt het onderscheid door creatief denken tot uitgangspunt van werken te nemen. En daarmee is de uitkomst van één en één hier altijd méér dan twee. ‘Creatief denken is helemaal verweven met dit bedrijf’, vertelt Els Lammers, eigenaar van EenEnEen. ‘En dat betreft ons eigen denken en werken maar we dagen onze klanten ook graag creatief uit. We leren ze om uit hun gebruikelijke manier van denken en vastgeroeste patronen te stappen. Nieuwe en creatieve denktechnieken zorgen voor verandering en beweging die op hun beurt prikkelen tot nieuwe ideeën en oplossingen. We bieden trainingen, creatieve workshops en innovatieve denktanks waarbij we gebruik maken van de technieken van Edward de Bono, een autoriteit op het gebied van creativiteitsontwikkeling.’ KIJK OP HET NOORDEN

Succesvol veranderen Creatief denken is behalve een effectieve techniek om tot nieuwe invalshoeken te komen soms ook een noodzakelijk gereedschap om succesvol om te gaan met externe veranderingen of ontwikkelingen. ‘Neem bijvoorbeeld de zorgsector’, licht Els toe. ‘Die staat erg onder druk om op een nieuwe manier met zorg om te gaan. Maar ook overheden, onderwijs en woningcorporaties moeten zich aanpassen aan veranderende omstandigheden. Dat vraagt om creatieve technieken. Voor het mkb geldt dat de markt langzaam weer aantrekt, juist nu moet je dan zorgen om boven water te

NUMMER 392, JAARGANG 47

komen. Aandacht besteden aan producten dienstenontwikkeling en jezelf onderscheiden. Daarvoor is creatief denken een geweldige tool!’ Gratis sessie Vijftien jaar geleden deed Els zelf een opleiding creatief denken en sindsdien geeft ze trainingen erin. ‘Ik vind het zelf vooral ontzettend leuk. Je ontdekt heel andere ideeën als je uit je gebruikelijke denken stapt. Zo heb ik trainingen gegeven aan lineaire denkers van de Belastingdienst die aan elkaar hangt van vaste processen en structuren. In een denktank kwamen zelfs zij tot verrassende nieuwe invalshoeken. Het is een

lenigheid in denken, in jezelf ontdekken. De uitdaging aangaan en merken dat er daadwerkelijk dingen gaan veranderen als er beweging en ontwikkeling komt. En dat is zeker niet ingewikkeld of duur. Eigenlijk willen we graag iedereen kennis laten maken met de kracht van creatief denken en daarom bieden we een gratis ‘kennismaaksessie’ aan. Op onze website staat alle informatie. Wie mogen wij creatief uitdagen?’

EENENEEN Nijbracht 128 7821 CE Emmen T. 0591 65 11 97 info@een-en-een.nl www.een-en-een.nl

Edwin de Wekker temidden van twee medewerkers van Atensus bv

Regisserende overheid vraagt ‘Door de huidige decentralisaties komt er veel druk op de overheidsfinanciën. Gemeenten krijgen extra taken, maar geen extra budget. Dat vraagt om een andere organisatie waarbij structurele uitgaven worden beperkt en beleid projectmatig wordt uitgevoerd. De projecten worden uitbesteed aan partijen met de juiste knowhow. Dit vraagt om een advies- en ingenieursbureau dat meedenkt, flexibel is en de vraag van de klant voorop stelt.’ Aan het woord is Edwin de Wekker van ingenieursbureau Atensus bv in Meppel. Samen met vijf deskundige medewerkers en een sterk netwerk realiseert hij - in opdracht van gemeenten, waterschappen, provincie en aannemers grote en kleine projecten op het gebied van infrastructuur, ruimte, milieu en landschap. ‘Op deze werkvelden kunnen gemeenten veel geld besparen door zelf een rol te kiezen als regisseur en de rest projectmatig aan ons uit te besteden. Wij hebben de juiste knowhow en ontzorgen onze opdrachtgevers als het gaat om projectmanagement, visie en ontwerp, contractvorming, ruimtelijke ordening, uitvoeringsbegeleiding, inventarisaties, vergunningen, onderzoeken, ramingen en risicobeheersing. Ook kunnen wij nuttig werk verrichten als het gaat om communicatie met belanghebbenden. Wij communiceren vanuit onze deskundigheid, kunnen creatieve 46

oplossingen voor problemen bedenken en als je dat in een vroeg stadium doet, voorkom je dure, tijdrovende processen.’ Regisseur Als antwoord op de decentralisatie hebben opdrachtgevers de aansturing van de projectvoorbereiding anders ingericht: een regisseur als projectleider. Sterk als het gaat om het proces en kennis van de lokale omgeving maar de organisatie beschikt niet altijd over de technische kennis. ‘Onze toegevoegde waarde is dat wij de brugfunctie vervullen tussen het vertalen van het beoogd

resultaat naar het proces en de techniek. Daarbij formuleren wij veelal samen met onze opdrachtgever de opdracht. Het gevolg daarvan is een heldere opdracht waarin wederzijdse verwachtingen zijn vertaald.’ Risicobeheersing De Wekker benadrukt in dit kader het belang van risicobeheersing. ‘De hedendaagse opdrachtgever denkt in resultaat. De techniek is daarbij van ondergeschikt belang. Het proces daarentegen is voor de regisserende opdrachtgever een belangrijk middel. Wij kijken bij een project naar zowel het beoogd eindresultaat als het

proces en zitten ruim van tevoren met de diverse partijen om tafel. Daardoor krijgen wij belangrijke risicofactoren op tafel die bijtijds kunnen worden meegenomen in het ontwerp. Ook denken we uiteraard zelf mee over mogelijke risico’s en kunnen de juiste inschattingen maken vanuit onze deskundigheid en ervaring. Door die risico’s vervolgens goed te vertalen naar het ontwerp, aanbestedingen en contracten, met bijbehorende verantwoordelijkheid, voorkom je een hoop nare verrassingen. Ook voor de aannemers is dat erg fijn.’ Daarbij is het van belang te weten dat Atensus onafhan-

TEKST EN FOTO: ERIK RIENSEMA

ingenieursbureau nieuwe stijl kelijk is en op geen enkele wijze gelieerd aan een aannemer. Digitale omgeving Om die risico’s goed in kaart te krijgen, is het van belang dat Atensus in een vroeg stadium wordt ingeschakeld. Gemeenten kunnen zich met een gerust hart beperken tot de regisseursrol en de rest loslaten: ‘We zijn transparant in alles wat we doen en werken in een digitale omgeving waar de opdrachtgever te allen tijde inzage in heeft. We hebben dat zelf ontwikkeld onder de naam AT-lectus. En niet alleen de opdrachtgever heeft inzage, ook belanghebbenden kunnen meekijken op bepaalde onderdelen. Zodat ook zij in een vroeg stadium bij het project betrokken worden en waar nodig iets zinnigs kunnen inbrengen. Ik doel dan op technische specialisten, leveranciers, maar ook een klankbordgroep.’ Miljoenenprojecten Op deze manier heeft Atensus sinds 2007 uiteenlopende proKIJK OP HET NOORDEN

jecten tot een succes gebracht in heel Noord- en MiddenNederland. Natuurontwikkeling Scheltingapolder, brug Argusvlinder Wolvega, bouw parkeerdek Steenwijk, buitenhaven Lauwersoog, Friese meren project Skarsterlân, voorbereiding A7 Sneek, centrumvisie Meppel, multifunctioneel speelveld De Boo in Schoonebeek, diverse fietspaden van Staatsbosbeheer en tientallen andere projecten. Miljoenenprojecten, soms. Dat stelt hoge eisen aan de kwaliteit van Atensus en haar medewerkers, die is geborgd met de certificaten ISO 9001 en ISO 14001. Daarin staan zaken als projectevaluaties, verantwoordelijkheid, maar ook duurzaamheid hoog op de agenda. Belangrijker nog is de kwaliteit van het team dat bestaat uit gedreven, flexibele en loyale medewerkers. Gezamenlijk staan zij achter de missie van Atensus: ‘Het verlenen van diensten welke tot doel hebben te komen tot een duurzame ontwikkeling van onze openbare ruimte. Dit doen wij door de kennis van

NUMMER 392, JAARGANG 47

Atensus te verenigen met uw kennis. Zo komen wij tot betere producten gedragen door ambitie en concrete doelstellingen.’ De naam is overigens een samenstelling van Attitude (kwaliteit) en Sensitiviteit (politiek).

Wekker is een deskundige die weet hoe wij het als gemeente graag willen hebben en weet hoe besluitvormingsprocessen bij gemeenten tot stand komen. Daarnaast heeft hij het totale bouwproces goed in zijn hoofd.’

Integriteit Edwin de Wekker: ‘De kernwaarden van onze organisatie zijn loyaliteit en integriteit, waarbij de belangen van onze opdrachtgevers voorop staan. Daar komt onze toegevoegde waarde bij: kennis van overheidsprocessen, gedrevenheid, flexibiliteit en betrokkenheid. Ook zijn we sterk in samenwerking. Het AT-lectus platform is daarvan een goed voorbeeld.’

Dienst Landelijk Gebied, ministerie van Economische Zaken: ‘Atensus weet, op een flexibele en gedreven wijze, de opgebouwde kennis in te zetten voor het realiseren van projecten. De digitale projectomgeving AT-lectus is daarbij een onmisbaar instrument.’

Referenties Niet alleen gemeenten hebben deze toegevoegde waarde ontdekt, ook andere overheidsinstellingen, exploitatiemaatschappijen schakelen Atensus in. Maar het zijn vooral de referenties die boekdelen spreken: Gemeente Steenwijkerland: ‘De

Waterschap Reest en Wieden: ‘Atensus is een flexibele organisatie die meedenkt en het te behalen resultaat vanuit kwalitatieve zin voorop stelt. Daarbij zijn wij erg tevreden over de wijze waarop wij als opdrachtgever gedurende het proces worden geïnformeerd over de status van ons project.’ www.atensus.nl

GEGARANDEERDE SCHERP GEPRIJSDE KWALITEIT IN:

Altenburg & Bontes Administraties en Belastingadviesbureau

Uw adres voor al uw administratieve werkzaamheden voor de ondernemer in het mkb en voor u als particulier

bestratingswerk ■ ■ asfalteren ■ grondwerk

Als kantoor bieden wij u de volgende diensten aan: ● het verwerken van de financiële administratie ● het opmaken van de jaarrekening ● het verzorgen en advisering van fiscale aangiften ● het verlenen van secretariële en administratieve ondersteuning

Ook voor het treffen van voorzieningen voor riolering bent u bij ons aan het juiste adres

De Leeuwerik 28 8862 LA Harlingen Tel.: 0517 - 416042 E-mail: info@altbon.nl Website: www.altbon.nl

HD Infratechniek B.V. Weth. Slagerstraat 3 7951 TH Staphorst M. 06 55 87 70 81 E. info@hdinfratechniek.nl I. www.hdinfratechniek.nl

Mr. M.M. Westenbrink Ambtelijk secretaris/juridisch advies Dwarsweg 11. 8347 WG Eesveen. E-mail marleenwestenbrink@hotmail.com Tel. 0521 577571/06 12368266

De Kiel 2 - 9206 BG Drachten Tel. (0512) 510295 - fax (0512) 524776 E-mail: info@timboco.nl - www.timboco.nl

AMBTELIJK SECRETARIS op freelance basis ■

Jurist met brede ervaring en flexibel inzetbaar als ambtelijk secretaris bij onder andere: - Medezeggenschapsraden in het onderwijs - Ondernemingsraden - Medisch Ethische Toetsingscommissies

Ook inzetbaar als notulist

■ ■ ■ ■

■

kozijnen in concept III FSC gecertificeerd Accoya gecertificeerd 10 jaar SGT garantie complete HSB wanden inclusief kozijnen kozijnen eventueel beglaasd en afgelakt

De specialist als het gaat om innovatieve en duurzame kozijnen en houtskeletbouw

TEKST: JOLANDA DE KRUYF

Pure winst met duurzaam denkwerk Alleen de zon gaat voor niks op. Maak er dan ook optimaal gebruik van. Het is de filosofie van de snelgroeiende elektrotechnische handelsonderneming Elektromate uit Heerenveen. Specialist in zonnepanelen en andere, duurzame installatietechnieken. Met praktische en betaalbare aanpassingen valt voor veel ondernemers nog een wereld te winnen. ‘Laat je bedrijf eens kritisch doorlichten op duurzaamheid. Dat is pure winst.’ Ze zijn ervan overtuigd bij Elektromate. Een prominente speler in een dynamische markt die Heerenveen als thuisbasis heeft maar volop opereert in de noordelijke provincies en ook de hand niet omdraait voor grote projecten in de rest van Nederland. Een werkveld waar noviteiten van vandaag gemakkelijk worden ingehaald door de dag van morgen. Maar waar de uitdaging juist nog schuilt in de mate van energieverspilling in bestaande bedrijfs- en woning-

bouw. ‘Daar ligt nog veel werk voor ons. Vaak is het een kwestie van onbekendheid met de mogelijkheden.’ Hoog tijd voor advies dus, van twee profs die van wanten weten. Heero Schotsman, in 2012 oprichter en eigenaar van Elektromate en zijn rechterhand Michel Oosterkamp doen een boekje open over de opties. Kies bijvoorbeeld sandwichpanelen in plaats van gevelbeplating (‘veel beter voor de

isolatie’), leg de nieuwste hogerendement zonnepanelen op je dak, investeer in Led-verlichting ‘all over the place’. ‘Een middelgroot bedrijf kan zomaar 5000 tot 8000 kilowatt uur verlichting besparen met Led. En Led is er in fraai daglicht. Uitstekend geschikt voor op de werkvloer.’ Denk ook eens serieus na over de manier waarop je de zaak verwarmt. ‘Waarom zou je niet overschakelen van gas naar duurzaam elektrisch?’ Via zonnecollectoren of een slim combipaneel waar de warmwaterproductie is geïntegreerd in het dunnefilmpaneel voor de zon-uren. Fraai en functioneel. ‘Duurzame technieken zijn betaalbaar geworden. En de overheid stimuleert bedrijven met fiscaalaantrekkelijke regelingen.’ De duurzame sector blijft volop in ontwikkeling en Elektromate

KIJK OP HET NOORDEN

NUMMER 392, JAARGANG 47

zit als een spin in het web. Van advies en techniek tot uitvoering. ‘Totale ontzorging. Wij hebben alles in huis voor bijvoorbeeld complete renovaties.’ Heero is het technische brein van z’n bedrijf, hij heeft de knowhow. Michel is verkoopadviseur met de juiste connecties. Hij weet ‘hoe de hazen lopen’, kent de wegen van theorie tot praktijk: van duurzame aanvraag tot de beste subsidieregeling of de meeste fiscale voordelen. ‘Doe je niks, dan laat je veel liggen. Dat is toch zonde? Wie z’n bestaande bedrijf verduurzaamt, kan keihard geld verdienen.’

ELEKTROMATE NOORD NEDERLAND B.V. Windas 11 8441 RC Heerenveen T. 0513 20 10 18 info@elektromate.nl www.elektromate.nl

United Care verlicht gezondheidszorg Natuurlijk in beweging. Dat is de slogan waarmee United Care zich profileert. Afgelopen voorjaar verhuisde dé til- en transferspecialist onder leiding van directeur Jan Stevenson van Winschoten naar bedrijventerrein Euvelgunne in de stad Groningen. Vanuit het nieuwe onderkomen wil de innovatieve ontwikkelaar van hulpmiddelen voor zorgen welzijnsinstellingen de toonaangevende positie verder uitbouwen.

Directeur Jan Stevenson

De afbeelding van het Reitdiep in het bedrijfslogo, is veelzeggend. Zoals een rivier zich op een natuurlijke wijze in het landschap vormt, zo wil United Care flexibel kijken naar de producten die worden gemaakt en de mensen die ze gebruiken. Er wordt niet gekeken naar de beperkingen, maar naar de mogelijkheden. Er is overal een passende

oplossing voor te vinden, zo weet het ambitieuze bedrijf op basis van meer dan twintig jaar ervaring. ‘We leveren maatwerk. Alles draait bij ons om het mogelijk te maken dat mensen zo lang mogelijk zelfstandig in hun eigen omgeving kunnen functioneren. Daarbij spelen onze producten een ondersteunende rol. Daarnaast bieden we hulpmiddelen voor mensen

die sterk afhankelijk zijn van gezondheidszorg’, vertelt Johan Mooibroek. Binnen United Care is hij onder meer de deskundige op het gebied van plafondliften. Sinds de oprichter van het bedrijf begin jaren ’90 een handige oplossing bedacht voor iemand met een lichamelijke handicap is United Care uitgegroeid tot een onderneming die binding

TEKST: PETER VAN DER HEIDE

Showroom

Het nieuwe pand op bedrijventerrein Euvelgunne in Groningen

heeft met partnerbedrijven in de regio en landelijk opereert. Mooibroek: ‘Van Delfzijl tot onder in Zeeland en Limburg.’ Het in Londen gevestigde zusterbedrijf OpeMed bedient klanten wereldwijd met de in Groningen gemaakte til- en transferhulpmiddelen. ‘Ze zijn al in Dubai en Hong Kong terechtgekomen.’ Van meet af aan worden alle werkzaamheden in eigen hand gehouden. Het gaat om ontwikkelen, fabriceren, adviseren, verkopen, monteren, instrueren, onderhouden en serviceverlening. Er zijn zo’n 35 mensen in dienst. Het assortiment is in de loop der KIJK OP HET NOORDEN

jaren steeds verder uitgebreid en verbeterd. Voor sommige productonderdelen is met succes patent aangevraagd. De producten vinden hun weg naar ziekenhuizen, revalidatiecentra, gehandicapteninstellingen, bejaardentehuizen en particulieren die nog thuis wonen. Het gaat naast jukken, bed- en opstahulpen en allerlei soorten tilbanden bijvoorbeeld om de levering van actieve liften aan zorgvragers die zelf nog wel iets kunnen tot passieve liften aan mensen met een ernstiger handicap of overgewicht. Voor de zorgverleners is het immers ook zaak te letten op de fysieke belasting en verantwoord tillen. ‘Een plafondlift neemt minder ruimte in dan een verrijdbaar exemplaar. Het nadeel is dat de plafdonlift gebonden is aan een plek.’ Verder zijn er hulpmiddelen voor douche en sanitair en ondersteunende producten als glijzeilen en draaischijven leverbaar. ‘Voor ons is het belangrijk dat onze service niet stopt na de levering van het product’, zegt Mooibroek. ‘We zorgen dat klanten tevreden zijn als we de deur dicht doen en gaan voor een langdurige

NUMMER 392, JAARGANG 47

klantrelatie. Verbinden zien we als onze grote kracht.’ Eigen monteurs kunnen ook het jaarlijkse onderhoud verrichten. United Care heeft een eigen kenniscentrum opgericht, UCare Learning, en beschikt over een SkillsLab waarin scholingsdagen, trainingen en adviezen worden gegeven. Bij het maken van de juiste keuze helpen de medewerkers de klanten graag. Soms wordt United Care al in een vroeg stadium betrokken bij de plaatsing van hulpmiddelen. ‘In Old Wolde, een verpleeghuis in Winschoten, mogen wij 146 plafondliftsystemen plaatsen. Om de rails zo esthetisch mogelijk weg te werken, helpen wij al tijdens de bouw mee.’ Mooibroek wijst ook op het verzoek van een architect die in Het Dorp in Arnhem twee proefwoningen inrichtte. ‘Die zijn state of the art. De bedoeling is mensen met een handicap zo weinig mogelijk te laten ervaren dat ze een handicap hebben. De architect heeft ons gevraagd mee te gaan in die gedachte. Dat hebben we gedaan door bijvoorbeeld het plafondsysteem in een bepaalde kleur te leveren.’

Het gaat United Care voor de wind. Door kritisch naar de producten en de dienstverlening te blijven kijken, wil de onderneming groeien. Het net betrokken pand is klaar voor de volgende stap. Volgens Mooibroek opereert het bedrijf op een stabiele, groeiende markt. ‘Op het terrein van de gezondheidszorg gebeurt van alles. Van mensen wordt gevraagd zo lang mogelijk zelfstandig te blijven. En het aantal ouderen neemt toe. Ook zij maken gebruik van hulpmiddelen. Overigens is het niet zo dat wij ook rolstoelen of rollators leveren.’ Helaas zijn de producten van United Care niet leeftijdsgebonden. Het levert schrijnende gevallen op. Jongeren die verlamd raken, kinderen die terminaal ziek zijn. Mooibroek erkent dat het emotioneel is daarmee in aanraking te komen. ‘Maar het geeft voldoening ook hen te kunnen helpen. Al onze medewerkers doen hun werk met passie.’

UNITED CARE PRODUCTS B.V. Bremenweg 5, 9723 TC Groningen T. 050 30 50 900 F. 050 30 50 901 info@unitedcare.nl www.unitedcare.nl

lde

r fg

oe d

d Wa we re

op he t uit

aie

no ph et

ten nie

Per privé schip naar Ameland: Compleet verzorgde bedrijfsevents, Naar Ameland of 1 van de andere eilanden Unieke ofﬁciële trouwlocatie, culinaire verrassing Live zeehonden spotten, varen en wadlopen op het werelderfgoed van Unesco Geschikt voor groepen tot 250 personen

www.robbenboot.nl Tel: 0519-720550 Arjen en Meinou Mosterman

M.S. AMELAND

COLUMN

Laat duizend bloemen bloeien De temperaturen gaan omhoog, de bloemen komen tot bloei. Een nieuwe lente ontluikt. De energie en creativiteit die hiermee annex is, doet me denken aan de sfeer bij Sensor City Assen: bij ons is het altijd lente! En het leuke is dat wij ons steeds meer omgeven door het jeugdige elan van opleidingen van basis- tot en met hoger beroepsonderwijs. Als grootstedelijk levend laboratorium ontwikkelen we nieuwe technische oplossingen om de stad leefbaar te houden. Dat doen we met behulp van een sensornetwerk dat sensoren verbindt met supercomputers. Dat klinkt schoolgaande jongeren natuurlijk als muziek in de oren. Laat ze kijken op onze website en je hebt geen bètapromotiecampagne meer nodig. Sensor City Assen maakt werk van samenwerking tussen ondernemers en onderwijs. Door onze faciliteiten en data ter beschikking te stellen, bieden we een uitdagende brug. Voorbeelden te over. Neem Saxion (Enschede), waar een groep studenten in het kader van de leergang Living Technology de digitale omgeving van Assen en enkele stadswijken in kaart brengt. Of de studieopdracht om met behulp van de meetresultaten van blue tooth sensoren zicht te krijgen op verkeersbewegingen op de FlorijnAs in Assen. Dat zijn geen opdrachten uit de studieboeken, maar echte praktijkgevallen! En vaak zijn bij een project verschillende disciplines in het geding, bijvoorbeeld mobiliteit, psychologie en ict. Dat maakt studeren boeiend.

van TT Junior Track. Leerlingen van het Technasium van het dr. Nassau College helpen ze daarbij. Inderdaad: jong geleerd, oud gedaan… Zo faciliteert Sensor City Assen als Ecabo-erkend leerbedrijf niet alleen een opleiding, maar de hele onderwijsketen. Van basisschool tot hbo, van stage tot afstudeerproject. En door hbo aan mbo te koppelen kunnen we ook nog verschillende opleidingsniveaus laten samenwerken. In Assen is het lente. Hier daagt een nieuwe toekomst. Hier komen bloemen tot bloei. Net als grootse ideeën. In het levende laboratorium van Sensor City Assen.

Sensor City Assen faciliteert de hele onderwijsketen

Nog een voorbeeld: Windesheim in Zwolle. Daar ontwikkelen studenten, ondersteund door Sensor City Assen, een aanpak voor toekomstig mobiliteitsmanagement voor Zwolle en Assen. En in Leeuwarden doen studenten van NHL een voorstel voor interactie tussen mobiliteit en verlichting in geval van calamiteiten. Ondertussen zijn studenten van Hanzehogeschool in Groningen druk doende met projecten op het gebied van geluid en mobiliteit. Living technology maakt daar deel uit van sommige lesmodules. En het kan nog gekker: samen met Circuit van Assen hebben we leerlingen van Basisschool Kloosterveen de opdracht gegeven voor de ontwikkeling van Lego-robots om te racen op een schaalmodel

Jan Reitsma Sensor City Assen

KIJK OP HET NOORDEN

NUMMER 392, JAARGANG 47

! !

4300m2! meer dan!

gewoon een! kringloop! ! !

0514–534112! LEMSTERPAD 22! LEMMER

eco–kringloopbeleving!

puur sang

kuubs! kist

COLUMN

zonlicht

(vanaf zonkracht 3)

huid

(aanmaak vitamine D voorstof)

lever

(vitamine D in opslagvorm)

nieren

(vitamine D in actieve vorm)

Voorjaarsmoeheid! 20 minuten, in de gewone kleding, zonder transpireren, zonder omkleden en douchen, zeer intensief en... mét resultaat! En daardoor past deze uiterst efficiënte training uitstekend in de altijd volle agenda's van - onder andere - drukke professionals.

Fitter en strakker de zomer in ‘Sommige mensen voelen zich in februari, maart en april futloos en vermoeid, zijn verkouden of hebben griep en voelen zich depressief. We noemen dat voorjaarsmoeheid.’ Ons oeroude DNA - dat vrijwel onveranderd uit een ver verleden stamt - kan dit wel verklaren. Onze voorouders leefden met het ritme van dag en nacht en sliepen ’s winters veel en lang. Tegenwoordig kennen we - door kunstlicht - altijd lange dagen en korte nachten. Dit is voor ons DNA en ons lichaam een belangrijke stressfactor.

De remedie: - veel in de zon, zonder te verbranden - vitamine D nemen tot dat er zonkracht 3 is - ’s winters langere en donkere nachten maken - eventueel een voorzichtige zonnebankkuur inzetten met korte sessies. Niet verbranden! - één keer per week intensief trainen bij fit20

Als afstammelingen van voorouders uit Afrika krijgen wij in onze winters veel te weinig zonlicht. Na de winter is de vitamine D voorraad op en worden we vatbaar, moe en somber. Zonlicht zorgt voor vitamine D, stimuleert serotonine, doodt schadelijke bacteriën en kan allerlei ziekten voorkomen. Het is ons goedkoopste geneesmiddel. Een intensieve training - zoals fit20 - past precies bij ons oeroude DNA en zal helpen om door de voorjaarsdip heen te komen. De belangrijkste kenmerken van de fit20 methode zijn: één keer per week trainen, op afspraak, met je eigen personal trainer, slechts

De noordelijke studios fit20 Groningen, 050 820 09 64 | fit20 Assen, 0592 20 10 80 | fit20 Emmen, 06 44 48 32 42 fit20 Drachten, 06 29 22 58 09 | fit20 Meppel, 0522 70 02 41 | fit20 Leeuwarden, 058 289 87 70

KIJK OP HET NOORDEN

NUMMER 392, JAARGANG 47

100 REDENEN OM THUIS BETER EN GEZONDER TE SLAPEN , WANT 25 JAAR VAN ONS LEVEN BRENGEN WE SLAPEND DOOR ER IS MAAR 1 MANIER OM BETER EN GEZONDER TE SLAPEN NEEM DE TIJD EN LAAT U DESKUNDIG ADVISEREN IN ONS SLAAPLAB. LAAT U VERRASSEN DOOR DE VELE MOGELIJKHEDEN OM UW COMFORT TE OPTIMALISEREN MET EEN NIEUW MATRAS. DOOR ONS VOOR U OP MAAT GEMAAKT.

VAN BABYMATRAS TOT ZORGMATRAS

WIJ MAKEN UW MATRAS Businesspark Friesland West 7 8447 SL - Heerenveen Telefoonnummer: 0513 640 401 Open van maandag t/m zaterdag van 09.00 tot 16.00 uur of op afspraak.

www.matrasfactory.nl

COLUMN

Van wiegmatras tot zorgmatras? Ja, ons hele leven liggen wij op een matras. Niet dat wij daar dagelijks bij stil staan, sterker nog wij denken er maar een paar keer in ons leven aan. Maar het matras is wel een product voor zowel iemand van nul jaar als 100 jaar. Het begint vaak met een wiegmatrasje. Ovaal op maat gemaakt, speciaal voor de familiewieg. Dat wordt meestal door de opa en oma geregeld. Daar staat immers de wieg op zolder. Dan volgt snel het ledikantmatras. De ouders zijn dan druk bezig met wat een goed matras is voor hun kroost. Gevolgd door het kindermatras en het jeugdmatras, waarbij de ‘jeugd’ al met een eigen mening komt. Maar dan wordt het meestal een lange tijd stil, de kinderen verlaten het ouderlijk huis. Natuurlijk wordt het eerste tweepersoons matras ergens vandaan gehaald. Maar wat voor matras? Maakt niet uit! Alles ligt goed! Totdat de ouderdom merkbaar wordt… Pas dan wordt er (noodgedwongen) veelal aandacht besteed aan de kwaliteit van een matras. Precies dat wat vanaf de geboorte tot aan de dood een vanzelfsprekendheid moet zijn! Voor Matras Factory is dit vanzelfsprekend. KIJK OP HET NOORDEN

NUMMER 392, JAARGANG 47

U wilt uw gasten verrassen met perfectie, gastvrijheid, een inspirerend programma en vernieuwende concepten Tijd voor creativiteit

Zelf ontdekken wat ‘creatief denken’ kan betekenen voor uw bedrijf? Gratis workshop creatief denken? Ga naar www-een-en-een.nl en schrijf je in.

www.congresbureaudrenthe.nl info@congresbureaudrenthe.nl

Expertisediensten

Aangenaam kennis te maken. We hopen u nooit te ontmoeten. Niemand zit te wachten op schade. En zeker niet op de gevolgen daarvan. Hoe moet u verder na brand in uw woning of bedrijf? Hoe pakt u de draad weer op bij letselschade? Hoe kunt u door met uw onderneming bij ziekte van uw personeel? Advidex helpt u bij schade als dat voor u belangrijk en daarom nodig is. Privé en zakelijk. Om de gevolgen van brand, inbraak, waterschade en letsel te beperken. Voor u persoonlijk en ook financieel. We komen direct op voor uw belangen en lossen problemen voor u op. Dat kost u niets, want de verzekeraar vergoedt onze werkzaamheden. We hopen dat u ons nooit belt, maar als u schade heeft, dan zijn we zeven dagen per week en 24 uur per dag bereikbaar. We zorgen ervoor dat u snel weer verder kunt!

Bel 0546 603 976 www.advidex.nl 0102152.pdf 1

9-4-2013 11:19:00

Voor renovatie van oude woningen en boerderijen bent u bij Ekozijn aan het juiste adres ● ● ● ● ● ● ● ● ● ●

tuinmeubilair tafels banken kasten boekenkasten binnen timmerwerk vensterbanken lijstwerk schuren speciale hokken voor opslag van haardhout

Tevens kunt u bij ons terecht voor alle denkbare producten en objecten van hout Ekozijn Timmerbedrijf Kerkstraat 9 9636 AA Zuidbroek t. 06 13 78 49 10 e. timmerbedrijfekozijn@gmail.com

Vrijheid en Bewust Leiderschap

COLUMN

Ekozijn T immerbed rijf

Mensen zijn vrij in het kiezen van hun bestemming. Voor velen een reden om te dromen over het vrije ondernemerschap. Zelf bepalen hoe je dag eruit ziet. Niet langer geplaagd worden door de willekeur van beoordelingsgesprekken. En bovenal doen waar je hart naar uitgaat. Jaloerse blikken van vrienden en familie voor jou als bestuurder van een middelgroot bedrijf. Je hebt het toch maar waar gemaakt. Na jaren van hard werken realiseer je een flinke omzet. Je hebt een goed team en over de winst ben je best tevreden. Maar je slaap wordt onrustiger en je begint te woelen. Het verlangen om er alleen op uit te trekken groeit. Je agenda lijkt geleefd te worden en je gezin trekt aan je. Al zou je geld willen uitgeven, je hebt er nauwelijks de tijd voor. Bovendien moeten de lonen betaald worden en voel je op de achtergrond de verantwoordelijkheid voor al die gezinnen. Alsof je verstrikt bent geraakt in je eigen onderneming. Opgelucht wordt je wakker. Wetend dat de tijd van emotioneel leiderschap achter je ligt. Blij te ervaren dat echte vrijheid in jezelf zit, ongeacht wat je doet of waar je werkt.

Ruime keus in: ● ● ● ● ● ● ● ● ●

Tapijt PVC- en vinylvloeren Marmoleum Laminaat Buiten- en schoonloopmatten Gordijnen, vitrage en inbetweens Raamdecoratie/binnenzonwering Raam- en deurhorren Vloer- tafelkleden

Al meer dan 40 jaar een vertrouwd adres Zaterdagsmiddags gesloten, vrijdag koopavond en ruime (gratis) parkeergelegenheid Van den Berg INTERIEUR Baan 10 • 8271 BE • IJsselmuiden Telefoon: 038-3313761 info@vandenberginterieur.nl www.vandenberginterieur.nl KIJK OP HET NOORDEN

NUMMER 392, JAARGANG 47

Celeste Banning & Rien Hagenaars Uniovision

TerpDeStucadoors-366 20-12-10 10:18 Pagina 1

R O S B O E D D A R K IJF U T S “DE TERP BV” ✔ Decoratieve wandafwerking ✔ Buitengevel-isolatie

Juffer Marthastraat 16 9989 EG Warffum

Onderhoud: kwestie van timing

✔ Nieuwbouw ✔ Restauratie ✔ Renovatie

Voor een mooi nieuw rieten dak bent u bij ons aan het juiste adres

Tel. (0595) 42 61 38 b.g.g. (0595) 42 25 46 mobiel 06 54 76 27 09

.. Borger

machinefabriek

MF Börger onderhoudt, repareert en realiseert machines en installaties. Door service perfect te timen lukt het ons om storingen vóór te zijn. Dat betekent: minder kosten en meer productie voor onze klanten.

Ook kunt u bij ons terecht voor herstel of vervanging van bestaande dakconstructies

Rietdekkersbedrijf

Havelter Schapendrift 15 7971 BA Havelte T. 0521 34 14 65 M. 06 10 71 69 84 E. rietdekkersbedrijf@fknol.nl I. www.rietdekkerknol.nl

Nieuwbouw, Onderhoud & Refit. Motoren, Scheepsinstallatie & Elektra. Navigatieapparatuur & Vuilwatersystemen. Hybridesystemen & Polyester reparaties. Poetsen, Antifouling etc.

service, onderhoud, verspaning, montage, constructie en detachering Meer weten over ons? Kijk dan op www.mf-borger.nl

www.jachtservicezuiderbaan.nl info@jachtservicezuiderbaan.nl

Vuurtorenweg 21 8531 HJ Lemmer Tel. 06-226 638 16

Friese bedrijven willen alles uit de brandnetel halen Een hardnekkig onkruid. Zo staat de brandnetel bij boeren en tuinliefhebbers te boek. Bob Crébas, voormalig eigenaar van website Marktplaats, doorbrak dit beeld in 2005 door bij Kraggenburg een brandnetelboerderij op te zetten voor de productie van kleding. Hij moest in het voorjaar van 2013 de handdoek in de ring gooien na acht verliesgevende jaren op rij. Toch wordt op zijn domein bij Kraggenburg dit jaar weer twee hectare brandnetels geteeld. De teelt is onderdeel van een groot onderzoeksproject om alle waardevolle stoffen van de brandnetel te benutten om de kostprijs te verlagen. Het project staat onder leiding van de Leeuwarder hogeschool Van Hall Larenstein. Dagblad van het Noorden

Eilanden gaan inhaalslag maken bij energiestreven

De toekenningen voor de economie vanuit het Waddenfonds hebben zich goed ontwikkeld. Dat stelde minister Melanie Schultz van Haegen van Infrastructuur en Milieu. Volgens Schultz ging tussen 2012 en 2014 44% van de toekenningen naar de economie. Over 2012 lag dit percentage op 40. Friesch Dagblad

Er is nog veel werk te doen voordat de Waddeneilanden in 2020 energieneutraal zijn. Dat beseffen de eilanden zelf ook, leert een blik op het Uitvoeringsprogramma Duurzame Waddeneilanden 2015-2018. De eilanden hebben grote plannen om een duurzame inhaalslag te maken. Zo willen Terschelling en Vlieland in navolging van Ameland een zonnepark aanleggen. Friesch Dagblad

Dijken doorsteken alleen op lange termijn een optie Willen we de unieke natuur in het waddengebied behouden, dan moeten we meebewegen met het natuurlijke systeem van de Waddenzee. Dat schrijft staatssecretaris Sharon Dijksma in de Natuurambitie 2050 Grotere Wateren. Dijksma oppert in het rapport daarom om dijken door te steken. Overigens komt het doorsteken van dijken voorlopig niet in het Deltaprogramma. Friesch Dagblad

Duurzamer boeren kan geld opleveren

Foto: Ed Klijnman

‘Schaapskuddes werelderfgoed’ Provinciale Staten van Drenthe willen dat de gescheperde schaapskuddes in de provincie een plaats krijgen op de nationale inventaris voor de lijst van immaterieel werelderfgoed. Het idee ervoor ontstond na de behandeling van de nieuwe financieringsstructuur van de Drentse schaapskuddes met een herder. De rijksregeling om de kuddes in stand te houden, is in 2012 vervallen. De provincie draait nu zelf op voor een deel van de bekostiging. Een plek op de lijst levert niet direct financieel voordeel op. Wel geeft het een uitstraling die belangrijk kan zijn om toeristen naar de provincie te halen. Dagblad van het Noorden

KIJK OP HET NOORDEN

NUMMER 392, JAARGANG 47

Boeren die meer aandacht schenken aan de gezondheid van hun koeien en ze minder snel laten slachten, kunnen volgens hoogleraar Henk Hogeveen van de WUR in Wageningen zowel extra geld verdienen als een positieve bijdrage leveren aan het milieu. Veel boeren vervangen in de ogen van Hogeveen oudere dieren te snel omdat ze te veel jonge aanwas aanhouden. Veehouders die minder jongvee aanhouden, werken duurzamer. ‘Doordat er minder kalveren grootgebracht hoeven te worden, vermindert ook de uitstoot van broeikasgassen aanzienlijk.’ Friesch Dagblad

GELEZEN

Schultz: economie profiteert genoeg van Waddenfonds

Akkerbouwers in ‘whisky’ Groninger en Friese akkerbouwers gaan brouwgerst telen voor een Schots whiskybedrijf. Agrifirm peilde de animo onder noordelijke akkerbouwers. Vijftien akkerbouwers hebben belangstelling getoond met een areaal van ruim 175 hectare. Het doel is om 250 hectare brouwgerst te oogsten. De telers krijgen geen gegarandeerde prijs. Dagblad van het Noorden

Lucht in Friesland nog altijd schoonste van het land De lucht is nog altijd nergens in Nederland zo schoon als in Friesland. Dat bleek uit metingen en prognoses van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu. De concentraties stikstofoxide en fijnstof zijn in vier jaar tijd landelijk met 15% gedaald. Vooral in Noordoost Friesland is de lucht gemiddeld een stuk frissen geworden. In het zuidwesten van Friesland gaat de luchtkwaliteit er gemiddeld echter op achteruit. Friesch Dagblad 61

Maatwerkadvies, levering en montage voor: Airco, Koeling, Klimaat, Elektra, Zonnepanelen etc. Nijmeijer koeltechniek Hoogeveen Pascalstraat 8 7903 BJ Hoogeveen Tel.: 0528 233480 www.nijmeijerhoogeveen.nl info@nijmeijerhoogeveen.nl

Verhuisbedrijf Prinsen Prijsopgave vooraf, geen verrassingen achteraf!

KOELTECHNIEK AIRCONDITIONING ELEKTROTECHNIEK

ERKEND SPECIALIST KOUDE K OUDE TECHNIEK ERKEND SPECIALIST KLIMAAT LIMAA AT BEHEERSING

Verhuizingen • Opslag • Transport Tel: 0512 515000 www.verhuisbedrijfprinsen.nl

Vrieswijk 6-B n Postbus 246 n 8100 AE Raalte Telefoon: 0572 - 362240 n Fax: 0572 - 362245 E-mail: its@its-projects.nl n Internet: www.its-projects.nl

Verleng de levensduur van uw projectmeubilair

Voor: Zorg Kantoor Overheid Horeca

herstoffering

www.joustraherstoffering.nl Duurzaam - Sociaal - Besparen

Onderwijs

NOORDEN VAN ALLE KANTEN

Recordaantal deelnemers Koploperproject

Gedeputeerde Hans Konst ontving Koplopers van vijf Friese gemeenten op het provinciehuis. Aanleiding hiervoor was het recordaantal Koplopers dat op 8 juni van dit jaar ‘afstudeert’ tijdens het Koplopersymposium. Gemiddeld presenteren dan 20 tot 30 Koplopers hun resultaten en delen ze hun ervaringen en kennis met de aanwezigen, maar deze keer neemt een recordaantal van 50 Koplopers deel. Het Koploperproject is deel van een provinciaal initiatief om bedrijven en organisaties te betrekken bij versterking en verduurzaming van de Friese economie. Op de foto gedeputeerde Hans Konst met de Koplopers uit Achtkarspelen, De Friese Meren, Kollumerland, Leeuwarden en Smallingerland die samen het cijfer 50 vormen. Foto: Menno de Boer

Chinezen bezochten Friesland

De Dairy Campus in Goutum kreeg bezoek van een Chinese delegatie uit de Chinese provincie Heilongjiang. De afgevaardigden uit deze landbouwprovincie bezochten behalve de Dairy Campus onder andere ook FrieslandCampina, DOC Kaas en de Land- en Tuinbouw Organisatie (LTO). Het bezoek had een oriënterend karakter en wordt wellicht gevolgd door een handelsmissie. Foto: Marchje Andringa

KIJK OP HET NOORDEN

NUMMER 392, JAARGANG 47

25 JAAR STADSMARKERINGEN In 1990 markeerden ze tijdens het 950-jarig bestaan van Groningen de overgang van stad naar ommeland, nu maken ze duidelijk zichtbaar waar Groningen in de afgelopen 25 jaar is uitgebreid: de negen Stadsmarkeringen bij de invalswegen van Groningen (de tiende staat in het centrum). Daniel Libeskind bedacht het masterplan, negen vooraanstaande kunstenaars en architecten ontwierpen de markeringen. Libeskind zelf nam de markering langs de A7 west voor zijn rekening. Het Centrum Beeldende Kunst Groningen (CBK Groningen) zorgt ervoor dat u deze kunstwerken dagelijks tegenkomt, gewoon op weg naar werk of huis. Net zoals de overige 400 kunstwerken op straat in onze Cultuurstad Groningen.

Kijk voor meer informatie op

TEKST: ROEL KERKHOF - FOTO: ©ART REVISITED, TOLBERT

De schoonheid van schilder Henk Helmantel In februari werd Henk Helmantel 70 jaar. Dat wordt gevierd met een tentoonstelling in Worpswede en een boek van en over de kunstschilder en zijn kunstverzameling. Hoogtepunten uit die kunstverzameling zijn ook te zien tijdens de zomertentoonstelling in museum De Weem in Westeremden. De figuratieve realistische kunst van Helmantel met z’n herkenbare composities en techniek staat, sinds hij bijna 50 jaar geleden begon met schilderen, in de belangstelling bij een groot publiek, ook in het buitenland. Tot 14 juni worden bijvoorbeeld 55 werken tentoongesteld in het Noord-Duitse kunstenaarsdorp Worpswede (dagelijks, 10-18 uur) en in het najaar is er een verkooptentoonstelling in Genève. Toch duurde het tot begin dit

jaar voordat het Groninger Museum een werk van één van de bekendste hedendaagse Groninger kunstschilders aankocht. ‘Modernisten hadden weinig met mijn werk op, maar de breuk tussen klassiek en modern begint te vervagen. Bovendien zijn mijn composities en kleurgebruik door de moderne kunst beïnvloed.’ Kunstverzameling In datzelfde Groninger Museum presenteerde Helmantel op

Uienstilleven, 100 x 122, olie op paneel, 2015

Valentijnsdag het boek ‘Henk Helmantel - Een leven lang schilderen en verzamelen’, dat tevens de titel is van de jaarlijkse zomertentoonstelling van 1 mei tot 31 oktober in museum De Weem (donderdag-zaterdag, 13-17 uur). Deze draagt een ander karakter dan gebruikelijk en sluit aan bij de inhoud van het boek. Normaal toont Helmantel alleen eigen werk, vooral stillevens en kerken kloosterinterieurs. ‘Nu zijn tevens voorwerpen

te zien die een belangrijke rol spelen in mijn schilderijen en geef ik een inkijkje in mijn kunstverzameling, in de werken die mij raken. Daaronder etsen van Rembrandt, maar vooral tekeningen en schilderijen uit de twintigste eeuw van onder meer Noord-Nederlandse schilders die ik waardeer zoals Rein Pol, Matthijs Röling, Peter Durieux en Piet Sebens.’ Gebruiksgeschiedenis Boek en tentoonstelling laten zien waar Helmantel zijn inspiratie vandaan haalt: uit 500 jaar klassieke westerse schilderkunst, maar ook uit Middeleeuwse (gebruiks) voorwerpen, Romeins glas en archeologische bodemvondsten die hij in de loop der jaren heeft verzameld. ‘Deze voorwerpen zijn niet per se kostbaar, maar kennen wel een lange gebruiksgeschiedenis en hebben een hoge kwaliteit van vormgeving. Een mooie oude aardappelschilbak kan daardoor evenzeer een interessant onderwerp zijn. Ik verwonder me al mijn hele leven over wat zich in de wereld om mij heen aan schoonheid ontvouwt. Dat zal altijd zo blijven.’

MUSEUM DE WEEM Abt Emopad 2 9922 PJ Westeremden T. 0595 55 14 15 babs@helmantel.nl www.helmantel.nl

KIJK OP HET NOORDEN

NUMMER 392, JAARGANG 47

R E S TA U R A N T S C U L I N A I R

De Bolstienpleats

Waddenarrangement

Logies & ontbijt

Bestaat uit:

Ontvangst met koffie/thee en Fryske oranjekoek 3 overnachtingen 3 keer uitgebreid streekontbijt 1 keer een 3 gangen ‘Bed en Brochje menu’ in Restaurant De Posthoorn in Dokkum Dagtocht Schiermonnikoog of Ameland Pronkkamer - De Bolstienpleats is de monumentale kop-hals-rompboerderij van de familie Terpstra in het noorden van Friesland. De boerderij stamt uit 1860 en is een Rijksmonument. In de Bolstienpleats zijn twee gastenkamers beschikbaar met ieder een eigen badkamer. Deze gastenkamers zijn nog geheel in oude stijl gebleven. Pronkkamer - De Bolstienpleats staat twee kilometer ten noorden van Aalsum, een klein dorpje, te midden van weilanden en akkers. Het dorpje wordt gedomineerd door een twaalfde-eeuws Romaans kerkje.

De tuin van de boerderij met zijn oude iepen, linde- en kastanjebomen is een ontwerp van Gerrit Vlaskamp (1834-1906), in de tweede helft van de negentiende eeuw de bekendste tuinarchitect van Friesland, zoals zijn voorganger Lucas Roodbaard (1782-1851) dat was in de eerste helft van die eeuw.

Fiets- en wandelroute aanwezig Koffie en thee op de kamer Draadloos internet beschikbaar De prijs voor dit arrangement is € 177,50 per persoon Verlenging € 40,- per persoon per nacht

Fam. Terpstra Dokkumerwei 2 9121 CD Aalsum/Dokkum

Extra: Fietsen à € 7,50 per dag Elektrische fietsen à € 15,- per dag

Tel: 0519 - 29 26 48 Mobiel: 06 - 51 10 83 29 www.debolstienpleats.nl

l l l l l

pizzeria - eetcafé

l l l

7 dagen per geopend vanaf week 17.00 u

Aan de rand van het “Drents Friese Wold” Kleinschalig en persoonlijke benadering 3 sfeervolle zalen en 17 hotelkamers Volledig verzorgde meerdaagse arrangementen Evenementen tot 100 personen Privacy, rust en ruimte Drentse streekproducten en eigen kruidentuin Grote serre met panorama-uitzicht Gratis parkeren en gratis WIFI

Zuidlaren

Hogeweg 87a T 050 - 409 21 21

Eelde

Hoofdweg 87a T 050 - 309 28 68

www.derooiekater.nl

www.Landhoteldiever.nl info@Landhoteldiever.nl Groningerweg 6 | 7981 LA Diever | Tel. 0521 - 594114

TEKST EN FOTO'S: ERIK RIENSEMA

Er broeit iets in Kantens... Kantens, 16 augustus 2012. De tot nu toe zwaarste aardbeving in de provincie Groningen schudt Nederland wakker. Het begint door te sijpelen dat er meer en zwaardere bevingen zullen volgen. Noord-Groningen roert zich als regio van krimp en aardbevingen. Tegelijkertijd storten Jacomien Hamminga en Ivo Lochtenberg zich op het herstel van hun flink beschadigde boerderij Walsemaweer (1869) in Kantens. De aardbeving is voor hen een keerpunt. Er broeit iets in Kantens… De in 2007 verbouwde boerderij is het onderkomen van Nieuw Akademia, een club van professionals op het gebied van media, communicatie, kunst, filosofie en organisatieontwikkeling. De club organiseert onder leiding van Ivo Lochtenberg labs, masterclasses en werkvormen gericht op verandering en nieuwe media. Tal van Hilversumse coryfeeën reizen sinds 2008 naar het voor hen verre, oord om tot nieuwe ideeën te komen. Vele tv-programma’s zijn er bedacht. In hun kielzog komen ook andere bedrijven en organisaties naar Kantens voor veranderings- en vernieuwingstrajecten. Het conferentieoord biedt ruimte aan 250 personen en er kunnen 22 mensen overnachten. ‘Na de aardbeving van 2012 rees bij ons de vraag: hoe met deze nieuwe realiteit om te gaan? Daar waar wij altijd anderen helpen met verandering moesten we nu zelf een veranderingsproces ingaan’, blikt Lochtenberg terug. ‘Het betekent nogal wat, als je bedenkt dat 50.000 huizen preventief en constructief versterkt moeten KIJK OP HET NOORDEN

worden. En de inwoners wellicht tijdelijk elders moeten gaan vertoeven. De gevolgen moeten we samen het hoofd bieden. En onze woede omzetten in constructief denken, met de NAM en de overheid. Dat is een uitdaging. Het is ook een kantelpunt. Het kan vreselijk mis gaan als we de boel op zijn beloop laten. Maar als we het goed aanpakken kunnen we er een positieve wending aan geven. Met vereende krachten in de regio en de financiële support uit de aardgasbaten beschikken we als inwoners over genoeg kracht en ondernemerschap om onze eigen toekomst vorm te geven. Geef de ruimte en de mogelijkheden en stop met de betutteling in de vorm van onderzoek en vergaderen.' Lochtenberg richtte vorig jaar met 25 mensen uit de regio de stichting Groningen Noord op en ging aan de slag. Dorpspleinontmoetingen met tal van ideeën en recentelijk de videoclip Ode aan Groningen, met 1500 mensen op de Grote Markt. ‘De clip is een opmaat naar een verbinding die we

NUMMER 392, JAARGANG 47

zoeken met mensen in het hele land. De aardbevingen zijn geen Gronings probleem maar een Nederlands probleem. En dus moeten we de oplossingen in het hele land zoeken. We gaan met een bevingssimulator naar Felix Meritis in Amsterdam en tal van andere plaatsen. We gaan met deskundigen en creatievelingen oplossingen zoeken. Ook halen we mensen uit het Westen naar Kantens. Met evenementen, festivals, workshops en projecten. Als eerste tijdens Swinging Groningen, dan is er bij ons ook van alles te doen.’ De stichting Groningen Noord wil nieuwe activiteiten ontwikkelen die bijdragen aan de toekomst van de regio rond de thema’s wonen, werken en genieten. Eén van de projecten is Kansrijk Groningen, analoog aan een succesvol project in Twente. Lochtenberg: ‘We willen nieuwe startups met steun van noordelijke bedrijven en organisaties. Er valt genoeg te bedenken: recreatie, creatieve industrie, het benutten van grote leegstaande panden, noem maar op. Maar wel vanuit de regio zelf. Er leven genoeg

ideeën. Op de dorpspleinontmoetingen kwamen mensen op ons af met plannen voor zorgboerderijen, water uit eigen bron, energie uit aardappelschillen, noem maar op. En ik zeg nu: kóm maar op. We brengen alles bij elkaar. Mensen, kennis, fondsen, Rabobank, alles. Hier in Walsemaweer. Ruimte genoeg.’ Tijdens ons bezoek bellen de kersverse Gedeputeerde Staten van Groningen. Of ze er een weekendje terechtkunnen. Er moet een nieuwe coalitie worden gesmeed. Waar anders dan in Walsemaweer, het nieuwe lab. www.walsemaweer.nl

Toplocatie op het Hoogeland Groeps- en vergaderaccommodatie

Full service: lunch, diner en overnachtingen (tot 22 personen) In rust en ruimte: 20 autominuten boven Groningen stad

0595-43 11 85 / 06-22 398 561 | info@walsemaweer.nl Klinkenborgweg 6, 9995 NE Kantens | www.walsemaweer.nl

TEKST: ROELOF TIENKAMP

Expositie Improvisaties op wind, water, wad In Museum Belvédère in Heerenveen-Oranjewoud is van 28 mei tot en met 13 september de tentoonstelling ‘Improvisaties op wind, water, wad’ te zien. De expositie geldt als eerbetoon aan de kunstenaars die hun inspiratie vinden in het Unesco Werelderfgoed Waddenzee. Er is werk te zien van meer dan 60 kunstenaars. De wens om in Museum Belvédère een tentoonstelling te realiseren van het werk van kunstenaars die in het waddengebied inspiratie vinden, komt voort uit het karakter van de vaste collectie, vertelt museumdirecteur-conservator Han Steenbruggen.

welk gebied ze ook prefereren, hun werk kent als verwantschap de mentale behoefte aan ruimte en rust. Kwaliteiten die in weinig Nederlandse landschappen meer aanwezig zijn, maar aan de randen van de waddenkust nog volop kunnen worden beleefd.’

‘Veel schilders die met werk deel uitmaken van de museale verzameling koesteren het open Noord-Nederlandse landschap met zijn weidse verschieten, hoge luchten en diffuse lichteffecten. Sommigen, zoals Sjoerd de Vries en Willem van Althuis en Jan Altink richten hun blik op binnendijkse poldergebieden. Anderen, zoals Jan Snijder en Christiaan Kuitwaard verkiezen het Wad en de eilanden. Maar

De kern van noordelijke landschapschilderkunst in de museale collectie werd het vertrekpunt van de expositie. De tentoonstelling ontstond improviserenderwijs. Alle artistieke disciplines en richtingen kwamen in aanmerking. Het eerste speurwerk leverde een schat aan waddenkunst, uiteindelijk teruggebracht tot een selectie met een duidelijk herkenbare toon. Wat de meeste schilderijen,

KIJK OP HET NOORDEN

NUMMER 392, JAARGANG 47

aquarellen, foto’s, objecten en installaties gemeenschappelijk hebben, is het ontbreken van de menselijke figuur en sporen van menselijk handelen. Soms zelfs lijken ze elkaar op te zoeken in de landschappelijke abstracties van schilders Jan Snijder, Marije Bouman en Janus Metsaars, fotografen Ton Broekhuis, Gerco de Ruiter en John Stoel en filmmaker Lotte Middendorp. In al die werken schuilt het bewustzijn van de onophoudelijke scheppende krachten van de natuur. Gelijktijdig met deze tentoonstelling is buiten het museum het project ‘Improvisaties op locaties’ te zien. Een zestal kunstenaars reageert ieder op zijn wijze op bijzondere plekken in het museumpark. Korte

Emo Verkerk, Mantelmeeuwen op Razende bol, 1999, olieverf op doek

wandelroutes leiden de bezoekers langs de verschillende kunstwerken.

MUSEUM BELVÉDÈRE Oranje Nassaulaan 12 8448 MT Heerenveen-Oranjewoud T. 0513 64 49 99 info@museumbelvedere.nl www.museumbelvedere.nl

Brandsloot 3B, 9863 TR Doezum Doezum l 0594 658 867 www.vanderkampkornhorn.nl Hotel-Café-Restaurant

“De Watersport” in Heeg Hotel “De Watersport” beschikt over veertien luxe, functioneel ingerichte kamers.

Flightcases voor: -

Plasmaschermen Machineonderdelen Rackcases Kabelkisten

Podiumdelen Meetinstrumenten Speakercases Lichte handkoffers

Hét adres voor de watersportliefhebber, befaamd vanwege het gulle en vriendelijke onthaal. In het sfeervolle restaurant - met groot terras aan het water - worden à la carte en Friese menu’s geserveerd; zeer geschikt voor een snelle zakenlunch, maar ook voor een uitgebreid diner met vrienden of familie. De verzorging van een Skûtsje arrangement is de specialiteit van “De Watersport”. Tevens zijn alle faciliteiten aanwezig voor gelegenheden met grotere gezelschappen. Een ruim parkeerterrein is aanwezig. Ook de perfecte locatie voor uw diner, bedrijfsfeest of evenement

Ook het frezen van op maat gemaakte schuiminterieurs behoort tot de mogelijkheden.

Van der Werf Flightcases tel. 0524 – 53 40 97 www.vdwerf-flightcases.nl info@vdwerf-flightcases.nl

De Skatting 44 8621 BW Heeg Tel. (0515) 44 22 29 www.dewatersportheeg.nl

GRONINGEN | FRIESLAND | DRENTHE MUSEUMPAGINA

Rim Myong-il (Nampo City Art Studio), De echo van Pusan, 2003, olieverf op doek Noord-Koreaanse cheerleaders tijdens Aziatische spelen in Pusan (Zuid-Korea) collectie Ronald de Groen

De Kim Utopie Lieflijke familietaferelen, heldhaftige soldaten, heroïsche arbeiders en loftuitingen aan de Grote Leider. In de tentoonstelling De Kim Utopie - Schilderkunst uit Noord-Korea geeft het Drents Museum aan de hand van circa 100 schilderijen en werken op papier een unieke inkijk in het gesloten Noord-Korea. De schilderijen zijn in de periode van 1960 tot 2010 door professionele Noord-Koreaanse schilders in staatsdienst gemaakt. De tentoonstelling - van 3 april tot en met 30 augustus - toont hoe het regime sociaal-realistische kunst inzet om een utopisch Noord-Korea te creëren en in KIJK OP HET NOORDEN

stand te houden. Tegelijkertijd is in het museum de fototentoonstelling North Korean Perspectives te zien. Geïdealiseerde samenleving De werken in de expositie komen uit een bijzondere Nederlandse privécollectie van verzamelaar Ronald de Groen. Gedurende twintig jaar heeft een speciaal daarvoor aangestelde groep Noord-Koreanen het land afgezocht naar sociaal-realistische kunst van hoge kwaliteit. De schilderijen schetsen een door de staat geregisseerde en geïdealiseerde Noord-Koreaanse samenleving:

NUMMER 392, JAARGANG 47

de Kim Utopie. Belangrijke thema’s zijn de Grote Leider, heroïsch verzet en patriottisme, industriële en wetenschappelijke vooruitgang, en de vruchtbaarheid van de landbouw. Kunst als politiek medium Onder het visionaire leiderschap van Kim Il Sung (Eeuwig President van de Republiek, 1912 - 1994) heeft dit utopische Noord-Korea zich los geworsteld van de last van het verleden. De Kim Utopie verbeeldt dat de Noord-Koreanen in alle vrijheid kunnen werken aan een paradijselijke toekomst. Tegelijkertijd tonen de werken in de expositie

de macht van kunst als politiek medium en de verwevenheid van kunst en politiek, zoals we dat ook kennen van SovjetRusland en Maoïstisch China. North Korean Perspectives Welke indruk krijgen wij van Noord-Korea aan de hand van de voor ons beschikbare foto’s? Dat is de centrale vraag in de fototentoonstelling North Korean Perspectives die tegelijk met De Kim Utopie te zien is in het Drents Museum. Gaat De Kim Utopie vooral over het geïdealiseerde Noord-Korea, in de fototentoonstelling wordt de officiële versie van de 71

Ons werkleerbedrijf is ook voor ú beschikbaar... Verkopen en reinigen van

KUNSTSTOF PALLETS Visser Hout Dokkum

Probo Dokkum

Erca Trading Kollum

DETACHERING - GR AFISCH PRODUCTIE - PROJECTEN De Factorij 3 | 9363 TN Marum | Tel. 0594 - 644614

Telefoon (0519) 22 91 19

WWW.SWIERINGAKUNSTSTOF.NL

www.nef.nl

GRONINGEN | FRIESLAND | DRENTHE MUSEUMPAGINA

Il-sŏn en Sŏng-ho, Het eerste ijzergieten,

staat versus een alternatieve kijk op het land getoond.

(slogan refereert aan titel eerste toespraak Kim Il Sung, 14 oktober 1945), werk op papier Collectie Ronald de Groen

Tegenover de goedgekeurde foto’s van het staatspersagentschap KCNA en fotografen als Philippe Chancel en Pierre Bessard, staan beelden van internationale fotojournalisten die in Noord-Korea werken, zoals David Guttenfelder en Thomas Van Houtryve. Maar ook beelden van internationale kunstenaars zoals Alice Wielinga en Seung Woo Back, die door fotografie - al dan niet in combinatie met andere media - hun visie geven op Noord-Korea. Deze projecten bieden een tegenwicht aan het gecontroleerde beeld, zoals verspreid door de Noord-Koreaanse staat. North Korean Perspectives is samengesteld door curator Marc Prüst en geproduceerd in opdracht van Noorderlicht.

An Ch’ang-gŏ, een scene uit de Koreaanse oorlog, 1991, olieverf op doek Collectie Ronald de Groen

KIJK OP HET NOORDEN

NUMMER 392, JAARGANG 47

Hotel van der Werff Eerste en oudste hotel ter plaatse Origineel interieur Sfeervolle ouderwetse gelagkamer

Reeweg 2 - 9166 PX Schiermonnikoog Telefoon (0519) 531203

trainen

Technisch watersportbedrijf De Schiffart levert compleet uitgeruste snelle aluminium boten aan hulpverleningsdiensten zoals brandweer en politie, KMAR, reddingsbrigades, ambulancediensten en dergelijke in binnen- en buitenland. Dat doen we al meer dan 15 jaar!

en vergaderen in een

HeidaZathe

inspirerende omgeving

HeidaZathe  conferentieboerderij / zaalverhuur opleidings- en trainingslocatie van OTS InterStudie Rotstergaastweg 33 8445 PB Heerenveen T 0513 636 090



www.heidazathe.nl



www.ots.nl

De Schiffart is gevestigd in Grou, het hart van het Friese merengebied. In zijn hoedanigheid als parttimer bij de brandweer begon Johannes de Vries (voormalige eigenaar)met de ontwikkeling van een brandweerboot. Dit in nauwe samenwerking met het commando van de plaatselijke brandweer dat inzag dat de brandweer in een dergelijke plaats moet beschikken over een eigen professioneel vaartuig. Na testen kwam de Buster, een product van de Finse aluminiumfabriek Fiskars, als beste uit de bus. Deze aluminium boot is tien keer zo wendbaar dan één van polyester, zo bleek. Bovendien is aluminium onzinkbaar en sterker dan polyester en bouwt de Finse producent de boten onder strenge Veritas-normering, die veel uitgebreider is dan de Europese CE-normering voor schepen. Tot slot is de boot prijstechnisch erg gunstig. 

trainingsaccommodatie



cursuszalen



vergaderarrangementen



workshopfaciliteiten

Technische Watersportservice DE SCHIFFART VOF Kerkstraat 28-30 9001 AB Grou T: 0566-621388 F: 0566-623961 E: schiffartgrou@planet.nl I: www.schiffartgrou.nl

In samenwerking met RHC Groninger Archieven en het Oorlogs- en Verzetscentrum Groningen is het nieuwe boek Groningen 40-45 verschenen. Driekwart van de afbeeldingen in Groningen 40-45 werd niet eerder gepubliceerd. Bettie Jongejan (Oorlogs- en Verzetscentrum Groningen), Michael Hermse en Harry Romijn (RHC Groninger Archieven) stelden de fotoselectie samen. Martin Hillenga schreef de teksten. De makers hebben naar aanleiding van Groningen 40-45 een gelijknamige tentoonstelling samengesteld, die in het RHC te bezichtigen is.

Geschiedenis van de Groningse wijken Oosterhoogebrug en Ulgersmaborg De titel van het boek is niet zomaar gekozen. Twee heel verschillende wijken zijn de afgelopen 40 jaar met elkaar verbonden geraakt. Niet alleen gaan kinderen naar dezelfde basisschool maar ook delen de bewoners wijkraad, wijkkrant, wijkcentrum, winkelcentrum en een kinderboerderij. De geschiedenis van het gebied waarin beide wijken liggen, gaat ver terug. Dit boek vertelt het verhaal van het oude Oosterhoogebrug en het veel nieuwere Ulgersmaborg: samen vormen ze een dorp in Stad.

Martin Hillenga e.a. | Prijs: € 24,95

Willem Pauwelussen | Prijs: € 16,95

Op stee

Verhalen van Ververs

Drentse en Groninger plaatsnamen verzameld

Geschiedenis van Groninger Verf- en Schildersbedrijven

Soms kom je ze nog tegen: die specifieke Groninger verfkleuren als Ossenbloedrood, Koegeltje-blaauw, Klompengeel, gebrande Omber, Koolteer en Bremergroen. In verschillende interviews met mensen uit de verf- en schildersbranche worden de ontwikkelingen in het vak goed zichtbaar. Ook worden enkele bijzondere anekdotes beschreven die een beeld schetsen van de dagelijkse praktijk. Tim H. Hulzebos | Prijs: € 17,50

BOEKEN

Het Brugborgboek

Groningen 40-45

In dit boekje worden plaatsnamen in Drenthe en Groningen behandeld die in het onderzoeksproject Vraag & Antwoord naar voren kwamen. Via een digitale enquête is door 830 sprekers van het Drents en 1068 sprekers van het Gronings geantwoord op allerlei taalvragen, waaronder die naar de uitspraak in de streektaal van de namen van de eigen woonplaats en die van enkele omliggende plaatsen. En zeggen de deelnemers ‘in’ of ‘op’? Hoe worden de bewoners genoemd? Het is een dubbelboek: aan de ene kant de Drentse plaatsnamen, aan de andere kant de Groninger plaatsnamen. Eline Brontsema en Siemon Reker | Prijs: € 9,95

De gebouwde erfenis van twee Fries-Groningse architecten Cornelis Hermanus Eldering en Hindrik Eldering

Architect Cornelis Hermanus Eldering (Suameer 1854-Hoogkerk 1932) en zijn kleinzoon en beroepsgenoot Hindrik Eldering (Hoogkerk 1915-Leeuwarden 1993) hebben vooral in Friesland en Groningen een indrukwekkend en veelzijdig oeuvre nagelaten. Buiten deze twee noordelijkste provincies van ons land was Cornelis rond de wisseling van de negentiende en de twintigste eeuw ook een tiental jaren actief in Amsterdam. Hindrik ontwierp onder meer gebouwen in de drooggelegde Wieringermeer en de Noordoostpolder. Auteur Bertus Fennema uit Briltil schreef dit boek. Veel informatie werd hem daarvoor aangereikt door Siep Eldering, oomzegger van architect Hindrik Eldering, die ook verantwoordelijk is voor het beeldmateriaal in het boek. Het resultaat is een fraai overzicht van 100 jaar noordelijke architectuurgeschiedenis. Bertus Fennema | Prijs: € 17,50

BOEKHANDEL GODERT WALTER Oude Ebbingestraat 53, 9712 HC Groningen T. 058 234 30 70 info@godertwalter.nl www.godertwalter.nl

KIJK OP HET NOORDEN

NUMMER 392, JAARGANG 47

Onder de naam Raadsma ToegangsBeheer (RTB) biedt Raadsma alle mogelijke deurtechnieken en elektronische toepassingen. RTB maakt het mogelijk de toegangsrechten van personen vooraf en op afstand te regelen ten behoeve van veiligheid, beveiliging en comfort. In onze moderne RTB showroom in Leeuwarden ontvangen onze adviseurs u graag om u te laten zien wat er allemaal mogelijk is.

KENNIS IS KUNNEN

Dokkum . Heerenveen . Leeuwarden . Groningen . t. (0519) 29 23 25 . www.raadsma.nl

Aan de rand van de wereld Hoe de Noordzee ons vormde

Dat de middeleeuwen geen lege donkerte tussen het Romeinse Rijk en de renaissance waren, wisten we al langer. Maar nooit slaagde iemand erin het rijke middeleeuwse leven zo dichtbij te brengen als Michael Pye. Hij beschrijft hoe volkeren rond de Noordzee de eerste grote stappen zetten richting ons hedendaagse monetaire systeem, een rechtvaardige justitie, de moderne wetenschap, een opener visie op liefde en seks. Door overzees contact konden deze ideeën zich verspreiden en kreeg de Noord-Europese identiteit definitief vorm.

De memoires van Simon Tette Hofstra Nadat de militairen in het vak Wons de strijd moesten staken trokken zij terug naar Makkum met de bedoeling om per schip het IJsselmeer over te steken. Maar alle schepen waren weg en zij trokken te voet in zuidelijke richting waar zij ter hoogte van het dorpje Gaast krijgsgevangen werden gemaakt. De sergeant S.T. Hofstra beschrijft in zijn dagboek zijn ervaringen vanaf de aankomst in Makkum, het krijgsgevangen gemaakt worden door de Duitsers en zijn transport naar en verblijf in het Duitse krijgsgevangenkamp Stalag IIIa bij Luckenwalde zuidelijk van Berlijn. Jacob Topper | Prijs: € 18,95

Michael Pye | Prijs: € 29,99

Sjoerd Andringa

Een poëtisch beeld van Fryslân

Verzamelde vrienden Keramiekcollectie van de Vrienden van Keramiekmuseum Princessehof

Menigeen kent Sjoerd Andringa als persfotograaf. Minder bekend is dat hij ook tekende, aquarelleerde en schilderde. Een constante in zijn werk is zijn bijzondere verbondenheid met het Friese landschap en de stad Leeuwarden. De tekentrant van de landschappen, dorpsgezichten, kerken en boerderijen is realistisch en romantisch, zodat hij een poëtisch beeld van Friesland schetst.

De vereniging van Vrienden van Keramiekmuseum Princessehof koopt de mooiste moderne en hedendaagse keramiek en geeft die in bruikleen aan het museum. In de loop der jaren is er zo een prachtige collectie opgebouwd. Ter gelegenheid van hun 40-jarig bestaan is er een boek samengesteld met alle aankopen en de ontstaansgeschiedenis van de collectie.

Rienk Terpstra | Prijs: Prijs: € 19,50

Prijs: € 40

Allinne en yn koar Alleen en in koor

Naast de beeldende kunst en het schrijven, speelt geluid een grote rol in het leven van Wilco Berga. Niet alleen muziek, maar ook het geluid van water, wind, dieren en dode dingen, zoals het ritmisch denderen van treinwielen, het klapperen van een deur. Geluiden die soms een bijzondere betekenis krijgen in iemands leven. Tweetalige dichtbundel van Wilco Berga | Prijs: € 15

Het Veenparadijs

Bruisend groen, bevochten ruimte Het Veenparadijs tussen Grou en de Foanejacht bij Garyp verandert voortdurend terwijl het toch hét symbool van duurzaamheid in deze omgeving is. Hoofdoorzaak is de dynamiek in de natuur, die beïnvloedt wordt door ontwikkelingen in de omgeving. Met foto’s van Fonger de Vlas | Prijs: € 22

AFÛK - FRYSKE BOEK- EN TAALWINKEL Bûterhoeke 3, 8911 DH Ljouwert/Leeuwarden T. 058 234 30 70 ynfo@afuk.nl www.afuk.nl

KIJK OP HET NOORDEN

NUMMER 392, JAARGANG 47

Wolkom yn

open vanaf 4 april 2015

Hendrik Werkman Tap Werkman Arne Werkman

www.jopiehuismanmuseum.nl

generaties

Werkman

Museumplein 2 9203 DD Drachten [t] (0512) 51 56 47 www.museumdrachten.nl

openingstijden di t/m zo 11.00-17.00 uur feestdagen zie website maandag gesloten

29 11 2014 > 21 0 6 2015

MET EDUCATIE-ACTIVITEITEN • CONCERTEN • TENTOONSTELLINGSCATALOGUS • LEZINGEN KIJK VOOR MEER INFORMATIE EN DATA OP ONZE WEBSITE: WWW.MUSEUMDRACHTEN.NL

Begraafplaats Veenhuizen - een rondleiding

As het er toe döt

Dit boekje beschrijft de geschiedenis van de begraafplaats in Veenhuizen aan de hand van foto’s van nu. Op de begraafplaats in het voormalige gevangenisdorp zijn tussen 1831 en 1950 meer dan 16.000 mensen begraven. Er zouden ook massagraven zijn maar dat is volgens de auteur een fabeltje. Het boek is tegelijkertijd een handige gids voor wie er eens een kijkje wil nemen.

Twee dingen zijn zeker in het leven: je wordt geboren en je overlijdt. Het eerste betekent feest, het tweede is meestal een droevige gebeurtenis die gepaard gaat met veel geregel voor de nabestaanden. Vaak wordt gestreefd naar een afscheid dat past bij de overledene. Dan kan de streektaal een belangrijke rol vervullen. Dit boekje biedt spreuken en gedichten om te gebruiken als meinsen uut de tied ekomen bint. Voor het gemak staan de teksten in diverse streektaalvarianten afgedrukt.

Anja Schuring | Prijs: € 6,95

Prijs: € 9,95

Relus ter Beek

Een handelsreiziger in de politiek (1944-2008) Relus ter Beek is de meest markante politicus die Drenthe heeft voortgebracht. De Coevordenaar was lid van de Tweede Kamer, minister van Defensie en ten slotte commissaris van de Koningin in Drenthe. Van een idealistische jongeman met pacifistische opvattingen ontwikkelde hij zich tot een minister die vierkant achter de Golfoorlog stond en medeverantwoordelijk was voor het drama van Srebrenica. Een vechtjas vermomd als knuffelbeer. Lukas Koops interviewde tientallen personen die een relatie hadden met Relus ter Beek, wat resulteerde in een boeiend portret met vele facetten.

BOEKEN

De arme dood

Wandelroutes Peize

7 wandelroutes in de omgeving van Peize Vereniging Dorpsbelangen, de Historische Vereniging Pezie/Peize en IVN hebben de handen ineengeslagen en een wandelgidsje met zeven routes in en rondom Peize samengesteld. De wandelingen variëren van circa 5 tot 11 kilometer. Bij elke route zit een duidelijke beschrijving met foto’s én een plattegrond. Prijs: € 5

Lukas Koops | Prijs: € 22,50

Langeafstandswandeling

Struinen door een nationaal landschap De loop van de Drentsche Aa De Drentsche Aa verbindt Assen en Groningen. In dit wandelgidsje met ringband maakt u in tien etappes kennis met misschien wel de mooiste beek van Nederland. Smalle paadjes brengen u door de weitjes en hooilanden van een eeuwenoud boerenlandschap. Oude zandwegen voeren u het veld over om uiteindelijk via de landgoederen van Paterswolde en langs de oevers van het Paterswoldsemeer in Stad uit te komen.

Op stee

Drentse en Groningse plaatsnamen verzameld Een handzaam ‘dubbelboekje’ dat de herkomst van heel veel plaatsnamen in Groningen en in Drenthe verklaart. Aan de ene kant staan de Drentse plaatsnamen en als u het boekje omdraait vindt u uitleg over de Grunninger plaatsnamen. Ook staat vermeld hoe verschillend de plaatsnamen worden uitgesproken. Het geheel is verluchtigd met rijmpjes, gedichtjes en wetenswaardigheden. Samenstelling Abel Darwinkel | Prijs: € 9,95

Prijs: € 13,50

BOEKHANDEL DAAN NIJMAN www.

Heerestraat 87, 9301 AE Roden T. 050 - 501 29 67 info@daannijman.nl www.boekhandeldaannijman.nl

KIJK OP HET NOORDEN

NUMMER 392, JAARGANG 47

DV HOB Westerk R035 0112

terk R035 0112

04-04-2012

ADV HOB Westerk R035 0112

16:34

Pagina 1

04-04-2012

16:34

Pagina 1

We kennen onze regio. Die is fantastisch en dat vertellen we graag. We kennen onze regio.Welkom in Die is fantastisch en dat vertellen weregio. graag. We kennen onze het Noorden van Nederland. Die is fantastisch en dat vertellen we graag. Welkom in het Noorden vanWelkom Nederland. in het Noorden van Nederland.

ADV HOB Westerk R035 0112 -04-2012 16:34 Pagina 1

04-04-2012

16:34

Hans Koopman Bedrijfsnaaimachines

Sinds 1984 is Hans Koopman actief in de naaimachinebranche. Door de jaren heen is Hans Koopman zich gaan specialiseren in de industriële naaimachines en levert o.a. machines voor de meubelstoffeerderijen, gordijnateliers, autobekleders, zeilmakerijen en de confectie-industrie.

Pagina 1

We kennen onze regio. We kennen onzeDie regio. is fantastisch Die is fantastisch en dat vertellen we graag. en dat vertellen we graag. Welkom in Welkom in het Noorden van Nederland.het Noorden van Nederland.

Bezoek snel onze website voor meer informatie en vraag vrijblijvend een offerte aan.

Verkoop, Verhuur en Installatie

Kuyerhuislaan 1-1 8025 AT Zwolle Wij adviseren u graag! Totaalleverancier 038 - 4542457 Actie en incentive gaan prima samen. Meer goede redenen? op het gebied van Actie incentive gaan goede redenen? Actie enen incentive gaan primaprima samen.samen. Meer goedeMeer redenen? Sneekermeer, Fryslân. www.gcb.nl/weknow

We We We know. know. know.

Sneekermeer, Fryslân. Sneekermeer, Fryslân. licht, geluid en beeld

GCB GCB Full service Professional Congress Organizer Full service Professional Organizer and Destination Management Company.Congress GCB Company. and Destination Management

www.gcb.nl/weknow www.gcb.nl/weknow Australiëweg 8 9407 TE Assen www.industrienaaimachines.com 0592 – 342098 info@industrienaaimachines.com www.dialgb.nl

Full service Professional Congress Organizer and Destination Management Company.

GCON COMMUNICATIECONCEPT ADV A5 DEF.indd 3 GCON COMMUNICATIECONCEPT ADV A5 DEF.indd 3

GCON COMMUNICATIECONCEPT ADV A5 DEF.indd 3

Actie en incentive gaan prima samen. incentive gaan prima samen. Meer goede redenen? Sneekermeer, Fryslân. Sneekermeer, Fryslân. www.gcb.nl/weknow

GCB fessional Congress Organizer on Management Company.

We We know. know.

06-08-12 12:01 06-08-12 12:01

INSTALLATIETECHNIEK

06-10859220 0521-344464

Steenwijkerwold

info@mhogeling.nl www.mhogeling.nl

GCB Full service Professional Congress Organizer and Destination Management Company.

GCON COMMUNICATIECONCEPT ADV A5 DEF.indd 3 EPT ADV A5 DEF.indd 3

HOGELING 06-08-12 12:01

Mark Hogeling Meer goede redenen? www.gcb.nl/weknow

06-08-12 12:01

De gebroeders HOGELING

Samen een sterk installatie Team voor particulier en zakelijke klanten

R047-0513 HOB Groningen.indd 10

28-11-13 14:55

13 HOB Groningen.indd 10

28-11-13 14:55

R047-0513 HOB Groningen.indd 10

28-11-13 14:55

NOORDEN VAN ALLE KANTEN

Vroege asperges

Mede dankzij het zonnige en relatief warme weer eind februari, begin maart kon Huib Meinardi van Tuinbouwbedrijf Meinardi al vroeg asperges steken. Ook de aardbeien profiteerden van het mooie weer. En natuurlijk speelt de verwarming in de aspergebedden ook een belangrijke rol bij de voorspoedige groei. Asperges, ook wel het witte goud of de koningin der groenten genoemd, kunnen gestoken worden tot 21 juni. Daarna moet de plant met rust gelaten worden om weer voldoende groeistoffen op te kunnen nemen. Foto: Peter Wassing

Nationaal Kampioenschap vuistbijlen maken

In Diever organiseerde het OERmuseum West Drenthe het Nationaal Kampioenschap vuistbijlen maken. Een vuistbijl wordt gemaakt van vuursteen volgens een duizenden jaren oude techniek. Juryvoorzitter Jaap Beuker, hoofdconservator van het Drents Museum, mocht de eerste prijs - een multifunctioneel mes - uitreiken aan Ernest Mols uit Diever. Het OERmuseum richt zich op de prehistorie in West-Drenthe en is geopend tot eind oktober. Foto: Hilbrand Dijkhuizen

KIJK OP HET NOORDEN

NUMMER 392, JAARGANG 47

Als lugubere symbolen voor de Jodenvervolging staan sinds kort twee goederenwagons op de rails van de Rampe van Kamp Westerbork. Vanaf deze plek vertrokken tijdens de oorlog uit Durchgangslager Westerbork 97 transporten, waarmee bijna 107.000 mensen werden gedeporteerd naar vernietigingskampen als Auschwitz en Sobibor. De wagons vormen een belangrijk onderdeel van de herinrichting van het voormalige kampterrein om het gruwelijke verhaal van de oorlogswaanzin nog indringender te vertellen.

‘ Werken met diep respect en integriteit’ Op deze door bossen omsloten historische grond is de laatste tijd veel meer gebeurd om het Herinneringscentrum meer herkenbaar en invoelbaar te maken. Want na de ontmanteling van het kamp in de jaren ’60 en begin jaren ’70 was het oorspronkelijke beeld grotendeels weggevaagd. De honderden barakken van 80 meter lang en 10 meter breed, waarin de Joden opgepropt moesten wonen en werken en 82

wachten op hun onbekende lot, verdwenen om elders in delen dienst te doen als boerenschuur, kippenhok of varkensstal. Inmiddels is Barak 56 teruggehaald en deels herbouwd op het terrein, is de houten woning van de Duitse kampcommandant Albert Konrad Gemmeker - door een speling van het lot bewaard gebleven - met glas overkapt om binnenkort te worden geconsolideerd. Later

wordt het aantal van de huidige twee wagons op de Rampe misschien nog uitgebreid tot vijf. Indringend oorlogsmonument Een bedrijf dat een groot aandeel heeft in het ‘nieuwe gezicht’ van Herinneringscentrum Kamp Westerbork is Schoonewille Bouw & Restauratie uit Tiendeveen, dat begin 2013 als eerste grote project op het terrein de restauratie van het Nationaal Monument

Westerbork uitvoerde. De omhoog gekrulde rails, rustend op 97 bielzen die symbool staan voor de 97 transporten, geldt als een van de meest indringende oorlogsmonumenten van ons land. Een omvangrijke klus, waarbij het bed met bielzen, rails en grint werd uitgegraven en de bielzen werden vervangen. Daarnaast werd een nieuwe betonrand aangebracht, werden

TEKST: ROELOF TIENKAMP - FOTO’S: HERINNERINGSCENTRUM KAMP WESTERBORK

de marmeren platen hersteld en losse keien weer in de muur aangebracht. Het bedrijf is ook verantwoordelijk voor de gedeeltelijke herbouw van Barak 56 op de oorspronkelijke plaats. Delen ervan werden teruggevonden in Zelhem, in de Gelderse Achterhoek. De specialisten van Schoonewille Bouw & Restauratie troffen de planken aan ‘als puin’, maar slaagden er toch in van de restanten, aangevuld met glasplaten, de oude barak voor een deel in ere te herstellen. Kleiner weliswaar, maar toch geeft het een beeld van hoe het ooit was. Ook voor de restauratie van de twee oude wagons werd Schoonewille Bouw & Restauratie ingeschakeld. Als absoluut icoon van de deportatie werden de wagons KIJK OP HET NOORDEN

na een lange zoektocht door het Herinneringscentrum gevonden bij de Eisenbahnfreunde in het Duitse Butzbach, beheerders van een museumspoorlijn in de deelstaat Hessen. Het gaat om wagons van voor 1940. Ze werden met een dieplader van de Koninklijke Landmacht naar een loods op het voormalige NAVO-depot in Coevorden gebracht en daar met engelengeduld en gedegen vakkennis door de restauratie-experts van Schoonewille zo goed mogelijk in oude staat hersteld. Gerwin Schoonewille: ‘Het was een indringende klus. Toen we er zo mee bezig waren moesten we zelf ook wel even slikken. Voor mij vertegenwoordigt zo’n wagon, of dit specifieke exemplaar al dan niet voor dodenritten naar de vernietigingskampen is gebruikt, toch de wanhoop,

NUMMER 392, JAARGANG 47

de pijn, het verdriet van ontelbare onschuldige mensen.’ Mooi en bijzonder Het werken voor Herinneringscentrum Kamp Westerbork is voor Schoonewille van een andere dimensie dan de reguliere werkzaamheden die door zijn bedrijf worden verricht. ‘Als je ziet wat er allemaal in de wereld gebeurt dan is het belangrijk dat we er blijvend aan herinnerd worden wat zich hier en op andere plaatsen in de oorlog heeft afgespeeld. Dat wij als bedrijf deel mogen uitmaken van de herinrichting van deze historische locatie vind ik mooi en bijzonder.’ Schoonewille Bouw en Restauratie is ook verantwoordelijk voor consolidatie en beheer van de commandantwoning onder de glazen overkapping.

De woning heeft door de bouwstijl, het materiaalgebruik en de zeldzaamheid een grote architectonische waarde. Gerwin Schoonewille herinnert zich nog kippenvel, toen hij het pand de eerste keer betrad. ‘Het vertegenwoordigt voor mij mede het onvoorstelbare verhaal van Kamp Westerbork’, zegt hij. Wat hem meermalen heeft geraakt zijn de gesprekken op locatie met oud-kampgevangenen die het naziregime uiteindelijk toch hebben overleefd. ‘Als je die verhalen hoort dan kun je niet anders dan hier met diep respect en grote integriteit te werk gaan.’

SCHOONEWILLE BOUW & RESTAURATIE Berkenweg 35 7937 TD Tiendeveen T. 0528 22 19 43 info@bouwbedrijfschoonewille.nl www.bouwbedrijfschoonewille.nl

Roestvast stalen buizen en componenten Stalen buizen en componenten Press Fittingen (RVS, staal en koper) TeCe kunststof leidingsystemen Installatie materialen Aluminium Bevestigingsmaterialen Vandaag besteld, morgen in huis!

De groothan del voor de techn ische professiona l Hoopjesweg 48-50 | 8051 DC Hattem | T. 038 444 22 41 | E. info@hattemleeuw.nl | I. www.hattemleeuw.nl

AGRILOG is gespecialiseerd in praktijktrainingen voor de logistieke sector - Heftruck- en / of Reachtruckcertificaat - CCV-vakbekwaamheid- en veiligheidscertificaat - Hoogwerkercertificaat - SSVV certificaten - Hydraulische graafmachine- en Shovelcertificaat - Veilig hijsen / aanslaan van lasten (VVL) - VCA / BHV - ATEX-cursus - Code 95

AGRILOG

Voor inlichtingen: tel. 06 14255366 www.agrilog.nl

TEKST: ERIK RIENSEMA

’t Anderhoes: sfeervol samenzijn in prachtige omgeving Wie een sfeervol samenzijn met personeel, zakenrelaties of familie wil, is van harte welkom in ’t Anderhoes in Anderen. Gelegen in het Nationaal Park Drentsche Aa biedt de rietgedekte groepsaccommodatie de rustgevende authentieke Drentse sfeer. Evenzo Drents is de warme gastvrijheid van eigenaarsduo Rein en Anneke de Wilde. In 1973 heetten ze hun eerste gast welkom. Was het destijds nog een hobby, in 1995 noopte een verandering in de werkkring van Rein tot de keuze voor een volledig professionele aanpak en dito investering. De boerderij is compleet verbouwd. De eigenaar droeg er zelf menig steentje aan bij. En niet alleen een steentje: hij timmerde en plaatste samen met een vakman houtwerk waarbij de typische boerderij-gebinten behouden bleven. Dat zie je in de slaapkamers, die van alle moderne gemakken zijn voorzien, maar door die gebinten de Drentse sfeer ademen. Opvallend is de serene rust en zuivere lucht in alle slaapruimtes. Alsof je in de natuur zelf slaapt. Een kwestie van degelijk bouwen met dikke muren en goede isolatie en ventilatie. KIJK OP HET NOORDEN

Alles voldoet aan de huidige brandwerende eisen. Daar waar dat de authentieke sfeer geweld aan zou doen, is een creatieve oplossing bedacht. ‘De deuren zijn van brandwerend plaatmateriaal maar er is een houtnerf in gefreesd zodat het traditioneel hout lijkt.’ Rein de Wilde vertelt trots over dergelijke slimme oplossingen. ‘Wat ook fijn is, is dat we in alles rekening houden met mensen die slecht ter been of gehandicapt zijn. De slaapen verblijfruimtes op de begane grond zijn ITS-goedgekeurd. We hebben vier elektrisch bedienbare hoog-laag-bedden en aangepaste douches en toiletten.’ ’t Anderhoes is het hele jaar open en geschikt voor groepen tot circa 32 personen. Behalve voor vakantiedoeleinden wordt de accommodatie gehuurd voor studiedagen, werken therapiegroepen, familiereünies, schoolreisjes,

NUMMER 392, JAARGANG 47

vergaderingen en zorgtoerisme. Er komen groepen uit het hele land maar ook uit Duitsland, Zwitserland en Noorwegen. ‘Wij hebben veel aandacht voor de Duitse markt. Al onze uitingen, van website tot algemene voorwaarden, zijn ook in het Duits opgesteld. Dat wordt gewaardeerd en we zien dan ook een toename van het aantal Duitse gasten’, benadrukt De Wilde. ‘Helaas zie ik dat bij veel collega’s en instanties in het Noorden niet terug. Als we allemaal Drenthe meer aan de man brengen in Duitsland heeft iedereen daar profijt van. Papenburg is dichterbij dan Amsterdam. En de Duitsers waarderen onze gastvrijheid en het mooie Drentse landschap.’ U kunt beschikken over 320 m2 ruimte in een sfeervol verbouwde boerderij met ruime tuin en terras op het zuiden inclusief

speelveld. Er zijn 32 bedden die nog met een aantal kunnen worden uitgebreid. Alle kamers zijn voorzien van sanitair. Er zijn vier badkamers waarvan één aangepast voor mensen met een beperking. Op de begane grond is een gezellige recreatieruimte waarvan een gedeelte apart kan worden gebruikt. Er is een volledig ingerichte open keuken met afwasmachine. Beneden zijn drie slaapkamers voor 2, 4 en 6 personen. Boven zijn er vier voor 2, 4, 7 en 7 personen. Er is WiFi en vergaderhulpmiddelen als white board, flip-over, videoprojector, projectiescherm en professionele geluidsapparatuur. Diverse arrangementen zijn mogelijk, eventueel met ontbijt, lunch, diner, barbecue en consumpties.

VOOR MEER INFORMATIE www.anderhoes.nl

Waddenfun zet Groningse Hogeland op de kaart In nog geen twee jaar tijd is Adventurepark Waddenfun bij Wehe-den-Hoorn uitgegroeid tot een belangrijke Groningse attractie. In de verbouwde koeienschuur op het Hogeland klommen vorig jaar 11.500 ondernemende bezoekers. Nu de opstartfase voorbij is, wil Siegrid Hekma vooruitkijken en nog meer activiteiten ontplooien. ‘We zijn trots op dit gebied, het Waddenland, en willen mensen ervan bewust maken hoe mooi het hier is.’

Met de opening van het klimpark in de zomer van 2013 heeft het Noorden er een overdekte trekpleister bij die het gehele jaar is geopend. Op amper twintig minuten rijden met de auto van de stad Groningen en nog geen

kwartier van het Lauwersmeer. Dat het zo voorspoedig zou lopen, hadden Siegrid, haar man Ron Claassen en zijn zus Maureen Claassen niet durven hopen. Gezien de reacties van de bezoekers die van heinde en verre

komen, voorziet het klimparadijs in een behoefte. Wandelen, fietsen en varen kon je al wel in het prachtige, uitgestrekte landschap. ‘Maar zoiets als dit, ook nog eens overdekt, was hier nog niet’, vertelt Hekma die als aanspreekpunt fungeert. ‘Andere ondernemers in de omgeving zijn blij met ons. We zijn belangrijker voor de regio dan we aanvankelijk dachten. Het toerisme is hier volop in ontwikkeling, er is hier zoveel te doen.’ Noord-Groningen mag dan dunbevolkt zijn, voor veel mensen blijkt de reis alleen al meer dan de moeite waard. ‘Velen weten niet wat ze kunnen verwachten. Het is leuk ze via een bezoek aan ons ook de omgeving te laten zien.’ Van buitenaf is nauwelijks voorstelbaar wat zich afspeelt in de

schuur waar tot eind 2010 koeien stonden. ‘Eenmaal binnen kijken mensen hun ogen uit’, zegt Hekma. Tot acht meter hoog kan een parcours worden afgelegd dat gemakkelijk tweeënhalf uur duurt. ‘Een rok, hakjes of slippers dragen is niet handig.’ Klimervaring is niet nodig, jong en oud kan veilig en gezekerd klimmen. Het gekeurde klimpark voldoet aan de veiligheidsnormen. Het is een avontuur op drie niveaus, met 45 bruggen en - deels buiten - 300 meter aan zipline waar aan gehangen wordt. Of het om een bedrijfsuitje als teambuilding of actief vergaderen gaat of om een familie-uitje, een schoolreisje of een kinderfeest, Adventurepark Waddenfun weet er wel raad mee. Voor grote groepen tot

Het overdekte klimpark is de attractie die Waddenfun in de wijde omtrek uniek maakt. Naast het klimmen en klauteren zijn meer activiteiten ontwikkeld. Er is een tokkelbaan die over een koolzaadveld voert. Wie graag spelletjes speelt, kan zijn hart ophalen met Kolonisten van het Waddenland of kratjes stapelen. ‘Wij hebben een nieuw spel gekocht dat in Amerika een hit is: Archery Tag. Dat is boogschieten in teamverband. Wij gaan dat als vierde onderneming in Nederland in de markt zetten.’ Dat schieten moet in de buitenlucht gebeuren maar binnen wordt nog een escape room in gericht.

broedt, de hazen wippen en de reeën huppelen. Ze willen graag met collega-ondernemers uit de buurt de krachten bundelen om programma’s op maat samen te stellen. Een bezoekje aan broeder Hugo, die als kluizenaar woont in Warfhuizen, behoort al tot de mogelijkheden. Ook voor de nabijgelegen betonnen luchtwachttoren (1953) van vijftien meter hoog bestaan plannen. Wie na een dagje uit niet meteen weer wil vertrekken, kan binnen een straal van vijf kilometer blijven overnachten in een boerderij of oud arbeidershuisje. Meer informatie daarover is te vinden op de website rustruimtegroningen.nl.

TEKST: PETER VAN DER HEIDE

150 personen draaien de medewerkers hun handen niet om. ‘Klimmen doe je individueel maar we zien dat mensen wel contact met elkaar houden. Zo kan het ook worden ingezet voor teambuilding. Het is ook mooi om te zien hoe kinderen hun ouders soms helpen.’ Wie even wil uitrusten, kan dat doen op een van de drie terrasjes in de door middel van een biokachel verwarmde hal. Ook kan er gegeten worden. Van broodjes en snacks tot een rundstoofpotje, een visje of een gezellige barbecue. ‘Het is een totaalpakket dat we aanbieden.’

‘We horen vaak dat mensen hier helemaal zichzelf kunnen zijn. Dat is denk ik wel een reden voor het succes. Alles is bespreekbaar, we proberen het iedereen naar de zin te maken. We houden het gemoedelijk zodat de bezoekers zich echt kunnen ontspannen.’ Hoewel Facebook en Twitter hun promotende werk doen, is de beste reclame die Waddenfun krijgt van mensen die terugkomen en enthousiast hun ervaringen delen met vrienden en bekenden. ‘Een mooier compliment kunnen we niet krijgen.’

ADVENTUREPARK WADDENFUN

Het ontbreekt Siegrid, Ron en Maureen niet aan ideeën. De drie groeiden op het platteland op en koesteren hun geboortegrond waar de grauwe kiekendief

KIJK OP HET NOORDEN

Trekweg 1 9964 TA Wehe-den-Hoorn T. 0595 43 98 80 M. 06 15 66 97 48 info@waddenfun.nl www.waddenfun.nl

NUMMER 392, JAARGANG 47

KramerSchildersbedrijf-365 21-02-11 10:52 Pagina 1

Nieuw/Verbouwplannen Huis opknappen Scheuren in de muren

U kunt geheel vrijblijvend een kijkje nemen in onze showroom voor:

Voor kwaliteit en service als het gaat om binnen- en buitenschilderwerk, glaszetten en wandafwerking. Voor zowel particulieren als bedrijven VERKOOP VAN VERF

Wij ontwerpen, verkopen, produceren en installeren systemen voor waterbeheersing en waterzuivering Ook kunt u bij ons terecht voor: installatiewerk, besturingstechniek * elektrotechnisch besturingskasten

spackwerk, verf en schilderwerk zowel binnen als buiten

● ● ● ● ● ●

pompen poldergemalen onderhoud machineparken productielijnen bouwen storingswerkzaamheden verrichten

schilder- & spackspuitwerk

schi l der sbedr i j f

Euroweg 15b 9351 EM Leek Tel. [06] 218 887 34 www.kramerschildersbedrijf.nl

Vloerenvakman-345 16-12 8:18 Pagina 1

Bosman Watermanagement Vestiging Noord Pesserdijk 1c 7903 TC Hoogeveen T. 0528 23 00 22 F. 0528 27 92 71 E. info@bosman-noord.nl I. www.bosman-noord.nl

TEKST: ANNETTE BLAUW

Zoveel meer dan een hotel! Als ik de Amsterdamscheveldlaan oprijd die naar het Hampshire Hotel - Zuid Drenthe leidt, voelt het alsof ik letterlijk wegga van de drukte. De rust en ruimte van het weidse groen verwelkomt me. In de verte, achter de golfbaan, zie ik het hotel al liggen. Een perfecte locatie om er even helemaal uit te zijn. Benieuwd wat het Hampshire Hotel me allemaal te bieden heeft. ‘Hampshire Hotel - Zuid Drenthe is een uitstekende keuze’, begroet Johannes Huisma, manager van het hotel, me. ‘Zowel voor een privébezoek als voor zakelijke doeleinden. Wij bieden een compleet aanbod waarmee we het voor onze gasten tot in puntjes kunnen verzorgen. Of het nu om de unieke ambiance gaat, de luxe en comfort van het viersterrenhotel, het wellnesscentrum, het uitmuntende culinaire aanbod van ons restaurant, de mogelijkheden voor zakelijke bijeenkomsten, congressen en bedrijfsuitjes of onze prachtige - Inland Linkscourse - 9 holes golfbaan. Juist de combinatie van al deze faciliteiten maakt ons hotel onderscheidend, zeker in het noorden van het land.’ Duurzaam en groen Hampshire Hotel - Zuid Drenthe is een nog jong bedrijf met een bewuste keuze voor duurzaam en groen ondernemen. ‘Er zijn innovatieve technieken gebruikt KIJK OP HET NOORDEN

voor de bouw van het hotel en we zijn nog volop in ontwikkeling’, legt Johannes uit. ‘Zo zijn we niet aangesloten op het riool, afvalwater wordt gezuiverd en gebruikt voor de beregening van de golfbaan. Er liggen zonnecollectoren op het dak en we maken gebruik van aardwarmte. We streven ernaar om helemaal zelfvoorzienend in energie te worden. In de keuken van het restaurant werken we bewust met zoveel mogelijk biologische en streekproducten. Verse kruiden komen uit onze eigen kruidentuin. Niet zo gek dus dat ons restaurant ‘Streekeigen’ heet.’

ment met een unieke uitstraling. De combinatie met onze andere faciliteiten maakt het aantrekkelijk om hier een zakelijke bijeenkomst, teambuildingsweekend of bedrijfsuitstapje te houden. We kunnen als een ideaal ‘hutje op de hei’ fungeren, maar dan van alle moderne gemakken en wensen voorzien. Maar ook een sfeervolle locatie voor een bruiloft of familiefeest. Eigenlijk

moet je, om dat echt eens te beleven, gewoon eens komen kijken en het mooie product dat wij aanbieden zelf ervaren.’

HAMPSHIRE HOTEL - ZUID DRENTHE Amsterdamscheveldlaan 9-11 7887 VD Erica T. 0591 32 44 66 reception@greenmeets.nl www.hampshire-hotels.com/zuid-drenthe www.greenmeets.nl

Zakelijke gasten Voor zakelijke gasten biedt dit hotel een breed en gevarieerd aanbod van mogelijkheden en arrangementen. Johannes: ‘Op steenworp afstand van het hotel, midden in de natuur, staat het prachtige bijbehorende conferentieoord: De Fijnfabriek. Ooit een turfstrooiselfabriek en nu een industrieel rijksmonu-

NUMMER 392, JAARGANG 47







Piano’s en vleugels Pianospelen is van grote educatieve waarde voor kinderen en goed voor de motorische ontwikkeling.

Overname-Experts

*Ruime

w w w

voorraad

Ruime voorraad Ruime voorraad 5 jaar garantie * *Ruime voorraad Nieuw en Gebruikt Nieuw en Gebruikt ** 5 of 10 jaar garantie jaargarantie garantie * 55jaar * Stemmen en reparatie Transport ** Stemmen en reparatie * Transport

is een samenwerking van 9 zelfstandig werkende bedrijfsovernamespecialisten. Deze specialisten begeleiden ondernemers bij het verkopen of kopen van een bedrijf.

de Experts en in Bedrijfsoverdracht (de BOBB). in het Noorden

in het Noorden is Roel Slomp de overname-expert.

kennismaken Roel Slomp. Roel Slomp

0528-231799

de Beugel 15 06-22780790 Transport * *Transport Huren vanaf E 25,- per maand www.slompbedrijfsadviseurs.nl 7908 NK Hoogeveen roel.slomp@slompbedrijfsadviseurs.nl

www.slompbedrijfsadviseurs.nl www.slompbedrijfsadviseurs.nl

www.mobachpiano.nl

roel.slomp@slompbedrijfsadviseurs.nl roel.slomp@slompbedrijfsadviseurs.nl

Met het verbouwen van grasklaver, een doordachte vruchtopvolging en het inzetten van tussengewassen kunnen akkerbouwers producten telen zonder afhankelijk te zijn van bemesting met stikstof. Dat blijkt uit een langjarige proef die is uitgevoerd door proefboerderij SPNA, onderzoeksinstituut CLM en vereniging Biowad, een groep biologische boeren in het waddengebied. Friesch Dagblad

Hoogleraar krijgt bijval voor inspuiten gasvelden met stikstof Het injecteren van stikstof in het Groningengasveld is mogelijk een goede remedie tegen de aardbevingen. Dat zegt geofysicus Rob Govers van de Universiteit Utrecht. Hij reageert daarmee op het voorstel van voormalig hoogleraar reservoirtechniek Jaques Hagoort. ‘Ik meen dat de NAM al klaar is met het onderzoek naar deze methode. Het is een goede oplossing’, aldus Govers. Dagblad van het Noorden

‘Oplossing voor bevingen’

Foto: Ed Klijnman

Een hoge windmolen en Vlieland is onafhankelijk Een windmolen van 80 meter hoog of een veld van ruim 20 hectare aan zonnepanelen kan Vlieland in een klap onafhankelijk maken als het gaat om het elektriciteitsverbruik. Dat stelt Lab Vlieland, een innovatieve groep die met steun van de gemeente duurzame, creatieve oplossingen voor het eiland bedenkt. Andere, minder ingrijpende manieren, zoals energieopwekking door gebruik te maken van de getijden of energie uit afvalstromen, zijn voor 2020 economisch niet rendabel. Leeuwarder Courant

KIJK OP HET NOORDEN

Zolang de NAM niet stopt met de gaswinning in Groningen, is er maar één middel dat helpt tegen aardbevingen en bodemdaling: het injecteren van het gasveld met stikstof. Op deze manier neemt de druk in het Groningengasveld niet verder af en daarmee verdwijnt ook de oorzaak van aardbevingen en bodemdaling. Dit is althans de stellige overtuiging van dr. Ir. Jacques Hagoort uit Amsterdam. Hij is oudhoogleraar reservoirtechniek aan de TU-Delft. Dagblad van het Noorden

‘Windenergie als gas in grond opslaan’ Het Noorden moet windenergie in gasvorm in de grond opslaan. Daarmee wordt de productie van windenergie veel rendabeler. Dit is noodzakelijk omdat de exploitatie van windmolens niet blijvend met zulke grote bedragen kan worden gesubsidieerd. Dat is de kern van een betoog van Catrinus Jepma, hoogleraar energie en duurzaamheid aan de Rijksuniversiteit Groningen en lid van de SER Noord-Nederland. Dagblad van het Noorden

NUMMER 392, JAARGANG 47

GELEZEN

Akkerbouwers kunnen alle stikstof uit de lucht halen

Foto: Ed Klijnman

Afsluitdijk kan 100.000 toeristen meer trekken Met een stevige oppepper van toeristische voorzieningen kan de Afsluitdijk in de toekomst jaarlijks 100.000 bezoekers meer trekken dan nu het geval is. Dat blijkt uit onderzoek van het European Tourism Future Institute (ETFI) van hogeschool Stenden en het Bureau voor Ruimte en Vrije Tijd. Nu de Afsluitdijk in 2017 voor groot onderhoud op de schop gaat, ontstaat ook de mogelijkheid om dagjesvolk beter te kunnen gerieven. Bijvoorbeeld met een belevingscentrum bij Kornwerderzand, een vernieuwde lunchroom bij het Monument, nieuwe fietspaden en de vorig jaar geopende proefcentrale voor Blue Energy. Want dat er meer te beleven moet zijn, staat voor de onderzoekers vast. Leeuwarder Courant

Friesland leuk, voor niet-Friezen

Afsluitdijk trekt vooral actieve recreanten

Friesland mag blij zijn met de wadden. Zonder de eilanden is de provincie een stuk minder aantrekkelijk voor toeristen, zeggen Friezen. Dat is de belangrijkste uitkomst van een enquête van het Fries burgerpanel onder bijna 1000 Friezen, uitgevoerd door onderzoeksbureau Partour, samen met Rijksuniversiteit Groningen en Stenden Hogeschool. Ook is Friesland vooral een aantrekkelijke vakantiebestemming voor niet-Friezen. Inwoners van de provincie zien Friesland als ideale vakantieplek voor landgenoten en buitenlanders, maar zelf zoeken ze liever hun vakantie buiten de provincie. Leeuwarder Courant

De Afsluitdijk wordt vooral bezocht of als tussenstop gebruikt door levensgenieters en uitbundige personen. Afsluitdijkbezoekers houden van drukte, lekker eten en actieve recreatie. Dat concluderen onderzoekers van hogeschool Stenden en het Bureau voor Ruimte & Vrije Tijd. De Afsluitdijk wordt jaarlijks door 300.000 mensen bezocht. Volgens de onderzoekers kan het bezoekersaantal fors groeien als er meer toeristischrecreatieve voorzieningen op de Afsluitdijk komen. Friesch Dagblad

Wie vertrouwt u uw administratie toe?

■ ■

Containerverhuur en -vervoer Verhuur grondverzetmachines Griend 9, 8321 MN Urk Tel. (0527) 681556 / Mobiel (06) 53750501 Fax (0527) 687397 E-mail: info@bjkramer.nl Website: www.bjkramer.nl

www.parsec.nl 058-2954800

voor al uw spuit-, spac-, sierpleisteren traditioneel stukwerk buiten en binnen

Nieu

De JL oplaadzuil, ontwikkeld door JL Assemblage • een rvs zuil met een anti-graffiti coating • zonder meerprijs leverbaar in meerdere RAL kleuren • voorzien van stopcontacten met kinderbeveiliging • voorzien van een aardlekbeveiliging die zichzelf kan testen • kan worden voorzien van een eigen bedrijfslogo

0527-25 32 09 F 0527-23 99 17 info@stukadoorsbedrijfvanginkel.nl

Een goede oplaadmogelijkheid is klantvriendelijk en is meer dan alleen een servicepunt Kortom: een prima investering die zichzelf terugverdient Tweede Bokslootweg 6 | 7821 AS Emmen t. 06 55 22 64 30 • info@jlassemblage.nl

Waterkant 21 8307 AB Ens tel. 0527 25 32 32 Fax 0527 23 99 17 E-mail info@stukadoorsbedrijfvanginkel.nl

WWW.JLASSEMBLAGE.NL

www.stukadoorsbedrijfvanginkel.nl

DIERENPARK EMMEN TEKST: WIJBREN LANDMAN

Jaguars tijdelijk in Dierenpark Emmen In Dierenpark Emmen zijn sinds vorig jaar jaguars te zien. De komst van deze prachtige katten is slechts één van de aspecten die te maken heeft met de grote verandering in Wildlands Adventure Zoo Emmen. In het nieuwe park staan klimaatzones centraal en daarom zijn daar uitsluitend dieren te zien die kenmerkend zijn voor een bepaald klimaat. Dat betekent dat afscheid genomen wordt van dieren die daar niet aan

voldoen. Dat is bijvoorbeeld het geval met de tijger. Er leven tijgers in de sneeuw in Siberië maar ook in de tropische regenwouden in Indonesië. Tijgers horen duidelijk niet bij één klimaattype. Dat gaat ook op voor panters. Van Zuid-Afrika tot oostelijk Azië leven in vrijwel elk biotoop panters. Niet gebonden dus aan één klimaat. Toch komen er wel grote katten. Een leeuw is wel een vertegenwoordiger van een bepaald klimaat. Hij hoort bij een hete en droge Afrikaanse savanne. Daarom is straks een troep leeuwen in Wildlands te zien als vertegenwoordiger van de grote katachtigen. Veel verhuizingen De meeste dieren die nu in Dierenpark Emmen zijn, gaan naar Wildlands. Olifanten, nijlpaarden, giraffen, neushoorns om een paar te noemen.

KIJK OP HET NOORDEN

NUMMER 392, JAARGANG 47

Voor de dieren die niet blijven, is een onderkomen gezocht bij Europese dierentuinen die dierenwelzijn hoog in het vaandel hebben staan. Een belangrijk criterium voor Dierenpark Emmen. Voor de tijgers en panters is al een bestemming gevonden en zij zijn ook al verhuisd. Daardoor bleven lege roofdierenverblijven achter. Die kunnen natuurlijk niet leeg blijven, want het dierenpark is nog dit hele jaar geopend. Dierentuinen werken samen Ook tal van andere dierenparken in Europa zijn bezig met verbouwingen en verbeteringen. Het grootste probleem bij die activiteiten is het tijdelijk onderbrengen van de dieren die een nieuw verblijf krijgen. Waar laat je olifanten, tijgers of leeuwen tijdens een verbouwing, zodanig dat het welzijn van de dieren geen geweld aangedaan wordt? Een mooie oplossing is een tijdelijk onder-

komen bij collega-dierenparken, die om wat voor reden dan ook een leeg verblijf hebben. De leden van de EAZA (European Association of Zoos and Aquaria) helpen elkaar zo met het tijdelijk verantwoord onderbrengen van dieren. Schotse jaguars Zo is de dierentuin van Edinburgh bezig met het bouwen van nieuwe verblijven voor de grote katachtige roofdieren. Om meer ruimte per dier te krijgen, is besloten de jaguars te verhuizen naar een ander dierenpark. De keuze is daarbij op Artis gevallen, waar ook aan nieuwe roofdierenverblijven wordt gewerkt, maar waar de nieuwbouw nog lang niet klaar is. De lege onderkomens in Emmen boden uitkomst. Jaguar Rica en zwarte jaguar Mowgli hebben inmiddels hun intrek in Emmen genomen en voelen zich er al helemaal thuis. 93

Openingstijden: ma. 14.00 - 18.00 uur di. t/m do. 10.00 - 18.00 uur vr. 10.00 - 21.00 uur za. 10.00 - 17.00 uur

Bij ons bent u aan het juiste adres voor een

uitgebreid assortiment zoet- en zeewateraquariums en ruim 200 soorten koralen Aquariumhuis Noordoostpolder

Walstraat 4a 8317 AP Kraggenburg Tel. 0527 252528 E-mail info@aquariumhuisnop.nl www.aquariumhuisnop.nl

Buiten de openingstijden kunt u ons bellen voor een afspraak

Uitbesteden van repeterend productiewerk in Polen?

Wemeco Nederland BV Lansinkesweg 4 7553 AE Hengelo Tel. 074 250 47 81 Fax 074 250 47 88 info@wemeco.com

Metaalbewerking (staal, aluminium en RVS)

Oppervlaktebehandeling

Assemblage- en montagewerkzaamheden

Nederlands projectmanagement

Praktisch alles onder een dak!

www.wemeco.com

NOORDEN VAN ALLE KANTEN

Een sfeervolle foto genomen vanuit de lucht van de wadden bij laagwater. Foto: Aerophoto Eelde

KIJK OP HET NOORDEN

NUMMER 392, JAARGANG 47

AGENDA

Kunst Achter Dijken 2015 8 TOT EN MET 10 MEI Voor iedereen valt wat te beleven op het jaarlijkse kunstfestival in Pingjum. Naast diverse exposities is er muziek, dans, gedichten, verhalen en sprookjesachtige buitenkunst. www.kunstachterdijken.nl

H.N. Werkman. Hotprinting 6, man in boot, 1936

Lezingen en concerten In het kader van de tentoonstelling 3 generaties Werkman organiseert Museum Dr8888 een serie lezingen en concerten. 3 MEI Zemtsov Altvioolkwartet. Arne Werkman: Quatre pièces pour quatre altos. En werken van onder andere Papini, Piazzolla, Zemtsov. 19 MEI Lezing Dr. J.H. Hamoen. H.N. Werkman verbeeldde de Chassidische Legenden in twintig druksels. Jan Henk Hamoen schreef zijn proefschrift Het schip der zotten over de man die Werkman in contact bracht met deze verhalen. 14 JUNI Leden van het Concertgebouworkest en het Nederlands Philharmonisch Orkest. Arne Werkman: Petit Concerto de Chambre en werken van onder andere Brahms.

Tekening Michel Dil

Theatervoorstelling Iemandsland VAN 15 MEI TOT 17 JUNI Iemandsland is in opdracht van de Provincie Drenthe exclusief gemaakt voor de Veenkoloniën. De voorstelling is een mozaïek van verhalen, scènes en liedjes, geconcentreerd rond de belevenissen van een man die na 30 jaar terugkomt en in een wervelwind van confrontaties, herinneringen en visioenen belandt. Iemandsland is geïnspireerd op de liedjes van Bert Hadders. Zijn vierkoppige band De Nozems wijst muzikaal de weg aangevuld met noordelijke acteurs als Albert Secuur (Holland’s Hoop), Arno van der Heyden en Gabriëlle Glasbeek (Vrouw Holland). Iemandsland speelt in de schuur van het akkerbouwbedrijf van de familie Schipper-Elberse aan de Zuidelijke Tweederdeweg 25 in Nieuw Buinen. www.iemandsland.com

18 JUNI Lezing Han Steenbruggen. Directeur/conservator van Museum Belvédère Han Steenbruggen houdt een lezing waarin hij onder andere in gaat op de Groninger kunstgroep De Ploeg waar H.N. Werkman lid van was. Voor aanvangstijden en prijzen: www.museumdrachten.nl

Museum De Weem in Westeremden

Henk Helmantel

een leven lang schilderen en verzamelen 1 mei t/m 31 oktober 2015 donderdag, vrijdag en zaterdag van 13:00 tot 17:00 uur Museum De Weem, Abt Emopad 2, Westeremden (Gr.) Voor lezingen en rondleidingen: zie www.helmantel.nl Groepen op afspraak 0596 - 551415 babs@helmantel.nl

Kijk op het noorden 198x63.indd 1

10-03-15 12:14

Wat kan Metalektro Personeelsdiensten voor u betekenen?

• Outplacement • Re-integratietrajecten • Verzuimmanagement • Assessment

www.mepd.nl Hoofdkantoor: Hengelo Vestigingen: Bunschoten, Barendrecht, Eindhoven, Groningen, Zevenaar en Zwolle.

O N T D E K D E K R A C H T VA N

BEZOEK HET GROOTSTE NOG WERKENDE STOOMGEMAAL TER WERELD

Het Woudagemaal, uniek in de wereld Ontdek de kracht van stoom in het bezoekerscentrum en beleef het mee in 3D. De rondleiding voert je langs de fascinerende techniek van het grootste, nog in werking zijnde stoomgemaal ter wereld. Een indrukwekkende kathedraal van stoom gebouwd in de architectuur van de Amsterdamse School. Dat mĂłet je gezien hebben. Oog in oog met de beschermende kracht tegen het water. Zonder het Woudagemaal zag Nederland er heel anders uit! dinsdag t/m zaterdag zondag

10.00 - 17.00 uur 13.00 - 17.00 uur

Voor openingstijden tijdens feest- en bijzondere dagen n zie op www.woudagemaal.nl

- Unesco Werelderfgoed - Spannende 3D-film - Educatieve activiteiten - Prachtige architectuur - Technisch hoogstandje - Gezellige koffie- en theeschenkerij - Gratis audiotour app in negen talen - Rolstoel- en rollatorvriendelijk

ELD

ER FG

Bezoekadres: Gemaalweg 1a, 8531 PS Lemmer

United Nations (GXFDWLRQDO 6FLHQWLÂżF DQG Cultural Organization

E R LD H

N D I AL

WO TA

PA T R I M

Ir. D.F. Woudagemaal Werelderfgoed sinds 1998

Magistrale beleving van stoom, architectuur en water