Kijk op het noorden februari 2015 - nr 391 by OF BV

nummer 391 | jaargang 47 | 2015

signaleert economische, trendy, culturele en toeristische ontwikkelingen in het noorden

Familiebedrijven hebben een streepje voor

Wat betekenen aardbevingen voor het mkb?

De metamorfose van Park Vijversburg

Stork Technical Services verzorgt een breed scala aan diensten, zoals:

AUTOMATION PARTNER FOOD & LIQUIDS

- quickscans - risico-inventarisaties - projectmanagement - consultancy en advies - procesoptimalisatie - systeemintegratie - software-engineering (IA en MES) - hardware-engineering - PFD’s, P&ID’s en lay-outs - installation en piping - paneelbouw - montage - testen en inbedrijfstelling - service en onderhoud - kalibratie en inspectie

MAXIMAAL RENDEMENT Stork Technical Services is dé specialist op het gebied van industriële automatisering en kalibratie. Zeker als het gaat om proceslijnen en -installaties, gespecialiseerde componenten of volledige turnkeyprojecten binnen de food-, vloeistoffen- en zuivelindustrie. In alle oplossingen staat één ding centraal: maximaal rendement voor de producent. TOTAALOPLOSSINGEN Van ontwerp en engineering tot de oplevering, Stork Technical Services is de juiste partner voor elk onderdeel van de projectcyclus. Stork Technical Services realiseert complete projecten voor continue, semicontinue en batchprocessen. Ook na oplevering staan wij onze opdrachtgevers bij, met inspectie, onderhoud en revisies. DUURZAME SAMENWERKING Samenwerking en heldere communicatie zijn belangrijke onderdelen van onze werkwijze. Door deze aanpak te combineren met uitgebreide actuele kennis op het gebied van weten regelgeving, bedrijfsprocessen en afbreukrisico’s ontstaat er een ideale basis voor langdurige en hoogwaardige samenwerking met opdrachtgevers. Samenwerking die pas écht in het voordeel van de klant werkt. STORK TECHNICAL SERVICES NOORDNEDERLAND VESTIGING DOETINCHEM Fabriekstraat 17c, 7005 AP Doetinchem, T +31 (0)314 68 45 45 STORK TECHNICAL SERVICES NOORDNEDERLAND VESTIGING EMMEN Vitus Beringstraat 1, 7825 AH Emmen, T +31 (0)591 66 90 66 STORK TECHNICAL SERVICES NOORDNEDERLAND VESTIGING LEEUWARDEN Poolsterweg 3, 8938 AN Leeuwarden, T +31 (0)58 284 46 00

ASSET LIFECYCLE INTEGRITY PARTNER

COLUMN

Smartphone uit? Een slim idee! Ik ben van bouwjaar 1960. Ver in de vorige eeuw deelde ik een telefoontoestel met vijf studenten in een studentenhuis. Tegenwoordig gaat het anders. Bijna iedereen heeft een smartphone waardoor je razendsnel beschikt over informatie en je op de seconde kan volgen wat zich binnen en buiten het Noorden afspeelt. Type ‘smartphone etiquette’ op Google en ongeveer 697.00 resultaten verschijnen in 0,44 seconden. Let wel, binnen een seconde bijna 700.000 resultaten! Het gevolg is dat steeds meer mensen gebukt gaan onder ‘fomo’: fear of missing out. Het is al zo ver dat de eerste boeken over Smartphone etiquette zijn uitgegeven. Zie om je heen en je neemt het dagelijks waar. Bijna iedereen lijkt continu online te zijn. Volgt dwangmatig op social media-kanalen het ‘nieuws’. In restaurants, in snackbars, in de supermarkt, in de bus en bij netwerkbijeenkomsten. Velen zijn ‘vastgebonden’ aan de smartphone. Op Apparata.nl (1) staat in een bericht een onthutsend cijfer op basis van een onderzoek door het Britse marketingbureau Tecmark over smartphonegebruik. We kijken gemiddeld 221 keer per dag op de smartphone. Dat is ruim 1500 keer per week. De angst om maar iets te missen lijkt groot. Wat missen we dan? Wat ik zie aan berichten op Twitter, Facebook, Google+ en LinkedIn niet zoveel. Veel berichten zijn adembenemend positief van karakter. Veel foto’s van opgewekte mensen en de inhoud van deze berichten is vaak flinterdun. Is daarmee een oude man aan het woord die vroeger alles beter vond? Nee, dat niet! Ik kan zeker niet zonder de smartphone. De nuttige kansen die social media-kanalen bieden, laat ik niet liggen. Tegelijkertijd heb ik me voorgenomen de smartphone vaker uit te doen. Mijn aandacht te richten op andere informatiebronnen. Het lezen van kranten, boeken en tijdschriften zoals Kijk op het noorden. Niet vluchtig de berichten scannen maar door echt weer te gaan lezen. De inhoud van dit nummer van Kijk op het noorden leent zich daar uitstekend voor. Ik wens u veel leesplezier zonder de ping van alweer een nieuw bericht op uw smartphone. Smartphone zo af en toe helemaal uit. Wel zo’n slim idee.

(1) http://www.apparata.nl/nieuws/je-kijkt-gemiddeld-221-keer-per-dag-op-je-telefoon-9643

KIJK OP HET NOORDEN

NUMMER 391, JAARGANG 47

‘Steeds meer mensen gaan gebukt onder ‘fomo’: fear of missing out’ Richard S.T. de Vries

signaleert economische, trendy, culturele en toeristische ontwikkelingen in het noorden

De aardbevingen in Groningen Een interview met Harald Binnekamp uit Loppersum, vertegenwoordiger van het mkb bij de Dialoogtafel Groningen. De Dialoogtafel wil dat de negatieve gevolgen van gaswinning gecompenseerd worden. Gespreksonderwerpen zijn onder andere de veiligheid in het gebied, schadeherstel, waardevermeerdering van de panden en de leefbaarheid van de dorpen.

Omslagfoto Het ir. D.F. Woudagemaal in Lemmer is genoemd naar de ontwerper ervan, ir. D.F Wouda. Het werd geopend in 1920 door koningin Wilhelmina. Momenteel is het Woudagemaal het grootste nog werkende stoomgemaal ter wereld en het staat sinds 1998 op de UNESCO Werelderfgoedlijst. In het moderne bezoekerscentrum wordt uitgelegd hoe de machines van het gemaal werken. Er is een koffie- en theeschenkerij die uitzicht biedt over het IJsselmeer. Met uitzondering van de maand januari bijna dagelijks geopend voor het publiek. Foto: Daniël Hartog

Pagina 22

De Vijversburg, het park van de 21ste eeuw Gerenommeerde (landschaps) architecten en een kunstenaar maken van Park Vijversburg in Tytsjerk een publiekstrekker van formaat. Het nieuwe park wordt in september geopend.

En verder Kijk op nieuws 4 Schaafsma Drainage vierde 65-jarig jubileum 13 Revamo, specialist in vlamspuiten en lasercladden 14 Stienstra & Van der Wal ontwikkelde klapankermachine 17 Collicare Logistics voor een goede supply chain strategie 18 Machinefabriek Börger ontzorgt 21 Aardbevingsschade hersteld door Roorda & Veldman 25 Wiertsema & Partners doet grond- en bodemonderzoek 26 HSE verkoopt geen product maar een oplossing 29 Hattemleeuw: specialist in leidingsystemen en lascomponenten 30 2

Pagina 74 Gelezen 33 De Sluis Jachtbouw: ambachtelijke cascobouw 34 Zakelijkheden: zo weinig mogelijk belasting betalen 37 Bel eens met… Van Braak Accountants 39 Het noorden van alle kanten 41 DIA biedt spektakel 47 De oplaadzuil van JL Assemblage 49 Jan Reitsma: Plato en Aristoteles dragen sensortechnologie 51 fit20: fit in 20 minuten per week 53 Matras Factory: een matras een primaire levensbehoefte? 55 Het noorden van alle kanten 57 Veendam bruist dankzij vanBeresteyn 58

Het geheim van Dresden in het Groninger Museum 60 Museum als werkplaats in het Stedelijk Museum Zwolle 62 Artpreneur ziet kansen voor cultuur 63 Boeken 65 Culinair met Oriëntaals restaurant Pacific Plaza en wijngaard De Frysling 70 Het noorden van alle kanten 73 Beleef de kracht van stoom in het ir. D.F. Woudagemaal 76 Gelezen 79 Wildlands, Adventure Zoo Emmen 81 Het noorden van alle kanten 83 Agenda 84

inhoud TOPprogramma Drenthe voor ondernemers met ambitie De KvK ontwikkelde samen met de NOM het TOPprogramma Drenthe in opdracht van de provincie Drenthe. De thema’s zijn Start, Groei, Vernieuwing en Buitenland.

“Het echte Noorden nooit noordelijk genoeg” Pagina 36

Pagina 42

Naam rubriek

Familiebedrijven in Noord-Nederland Vier directeuren over de voordelen van zakendoen met familiebedrijven. Een gesprek met Erwin Balkema, Romeo Charmes, Max Hutting en Ietse Zetstra.

Pagina 8

COLOFON

NUMMER 391, JAARGANG 47

Kijk op het noorden is een

Hoofdredacteur: Harriet Koning,

Advertenties en abonnementen:

Advertentietarieven:

Aan de inhoud van de artikelen is veel aandacht

uitgave van

h.koning@kijkophetnoorden.nl

Tina Zoombelt, T. 0512 36 63 26, t.

Op aanvraag, T. 0512 36 63 26

besteed. De redactie en de uitgever aanvaarden

Kijk op Uitgevers bv

Eindredacteur: Anita Meuleman

zoombelt@kijkophetnoorden.nl

Vormgeving:

geen aansprakelijkheid voor eventuele

Tussendiepen 21

Redactie: Annette Blauw, Henk Dilling,

Advertentie-exploitatie en

VDS Vormgeving!, Drachten

onvolledigheden of onjuistheden in de tekst.

9206 AA Drachten

Meintje Haringsma, Peter v.d. Heide,

planning bedrijfspresentaties:

Druk en afwerking:

Overname van artikelen uit deze uitgave is

T. 0512 36 63 26

Roel Kerkhof, Erik Riensema,

Jos Bosboom, T. 06 41 83 27 29

D+L Druck + Logistik, Bocholt

uitsluitend toegestaan met bronvermelding en

www.kijkophetnoorden.nl

Ronald Schalekamp en André Staas

j.bosboom@kijkophetnoorden.nl

Foto’s: Aerophoto Eelde, Hilbrand Dijk-

Gerrit Landman

Abonnementsprijs:

huizen, Het Hoge Noorden, Ed Klijnman,

g.landman@kijkophetnoorden.nl

€ 39,50 (incl. 6% btw) per jaar

Rudy Leukfeldt, Erik Riensema e.a.

KIJK OP HET NOORDEN

NUMMER 391, JAARGANG 47

na schriftelijke toestemming van de uitgever.

ISSN 0929-3116

Pilkington opent vestiging in Franeker Pilkington Benelux, onderdeel van de NSG Group en producent van duurzame glasoplossingen voor energiebesparing, zonwering, geluidwering, brandwering, veiligheid en bescherming heeft een nieuwe vestiging geopend in Franeker in nauwe samenwerking met D&O Bouwglas. Klanten in deze regio kunnen voortaan dagelijks reguliere orders, spoedorders en beglazingsmaterialen afhalen op de nieuwe locatie aan De Vang. Tevens is er de mogelijkheid om enkelglas te snijden, zoals float, spiegels, figuurglas en gelaagd glas. Overige voorraadproducten kunnen binnen 24 uur aangeleverd worden in Franeker. Pilkington Benelux heeft circa 130 medewerkers. Naast de productielocatie in Enschede zijn er vijf verkoopvestigingen: Steenwijk, Franeker, Enschede, Venlo en Amsterdam. In Rotterdam is er een afhaalpunt.

TCPM geeft techniekstudenten vliegende start TCPM Ingenieurs & Adviseurs groeit. Dat geldt niet alleen voor haar vestigingen in het midden van het land, maar ook voor TCPM Noord, de vestiging in Groningen. Hierdoor neemt de behoefte aan gekwalificeerd personeel toe. Naast de gebruikelijke wervingskanalen besloot TCPM samenwerking te zoeken met de Hanzehogeschool in Groningen en de Noordelijke Hogeschool Leeuwarden. Tijdens de bedrijvendagen op deze hogescholen kwamen de adviseurs van TCPM in contact met techniekstudenten, veelal werktuigbouwkundigen en elektrotechnici. Voor deze studenten is het een mooie gelegenheid om kennis te maken met hun toekomstig werkveld. Tijdens individuele gesprekken op de stand van TCPM konden de studenten hun gegevens achterlaten om náást een leuke startersfunctie ook nog kans te maken op een vliegles. Inmiddels zijn de winnaars van deze vlieglessen bekendgemaakt en zijn de cheques uitgereikt bij vliegclub Fryslân in Drachten.

Schaafsma Drainage jubileerde Schaafsma Drainage, met de hoofdvestiging in Huis ter Heide (bij Assen) en nevenvestigingen in Meppel en Groningen, bestond 31 januari 65 jaar. De onderneming, onder leiding van directeur Klaas Beukema, is een van de toonaangevende bedrijven in NoordNederland als het gaat om drainageomhulling en verkoop van drainage- en pvc materialen.

Klaas Geert Bakker

Bakker hoofdredacteur Omrop Fryslân Klaas Geert Bakker (48) is benoemd tot nieuwe hoofdredacteur van Omrop Fryslân. Hij volgt hiermee Alex Beishuizen op, die deze functie vanaf 1 oktober 2014 in een interim situatie vervult. Bakker neemt ruime ervaring mee van zowel regionale- als landelijke omroepen. Momenteel is hij werkzaam bij RTV Rijnmond in de functie van adjunct-hoofdredacteur. Daarvoor heeft hij onder andere gewerkt voor RTV Noord Holland, de Wereldomroep en de TROS. Bakker begint in zijn nieuwe functie op 1 april aanstaande. 4

SNS Winkel geopend in Bedum

GRONINGEN | FRIESLAND | DRENTHE KIJK OP NIEUWS

Farmsumerhaven gemoderniseerd Groningen Seaports is deze maand gestart met de revitalisering van de Farmsumerhaven in Delfzijl. Voor een bedrag van ruim € 400.000 gaan de aanlegsteigers voor de binnenvaart vervangen worden. In plaats van houten steigers komen er korte stalen exemplaren en een rij afmeerpalen. Eveneens komt er nieuwe verlichting en vindt er een aanpassing plaats van de huidige nutsvoorzieningen. Om ook tijdens de uitvoering ligplaatsen beschikbaar te hebben voor de binnenvaart is er afgesproken om de steigers één voor één te vervangen. De werkzaamheden zijn naar verwachting halverwege dit jaar gereed. De aannemer Heuvelman Ibis uit Delfzijl voert de werkzaamheden uit. Behalve dat zij de nieuwe steigers bouwen, hebben ze deze ook ontworpen en berekend.

Begin dit jaar opende SNS een nieuwe SNS Winkel in Bedum aan de Schoolstraat 10A. Hier kunnen klanten zich oriënteren op financiële producten en advies inwinnen over pensioenen, verzekeringen of hypotheek. Het team van de SNS Winkel geeft financieel advies op maat en biedt een helpende hand waar nodig, bijvoorbeeld met internetbankieren. De winkel is doordeweeks geopend op winkeltijden, op de vrijdagse koopavond en op zaterdag.

Oud-hoofdredacteur overleden

United Care participeert in Zorg(T)huis Het Zorg(T)huis is een gemeubileerde huurwoning in Winschoten. Lenie Dalmolen, onderwijsassistent van de opleiding Zorg van Campus Winschoten en docent Marleen Linnenkoper van de opleiding Techniek zijn de initiatiefnemers van het project waarin wordt samengewerkt met woningbouwvereniging Acantus, gemeente Oldambt en verschillende leveranciers, waaronder United Care. Mensen worden steeds ouder en het beleid in Nederland is erop gericht dat men zo lang mogelijk zelfstandig kan blijven wonen, ook als er meer aanpassingen en zorg nodig zijn. Campus Winschoten wil actief bijdragen aan de samenleving bijvoorbeeld in de vorm van projecten die aansluiten bij actuele thema’s en waarin vmbo’ers en mbo’ers van alle opleidingen samenwerken. Het woonbeleid van de gemeente Oldambt en het feit dat Acantus voor de uitdaging staat om bestaande woningen geschikt te maken voor de toekomst heeft tot een projectplan geleid om samen een Zorg(t)huis te ontwikkelen. De woning is met de leerlingen uitgedacht. Zo experimenteren technieken ICT-studenten met domotica, leren studenten Zorg over de verzorging in een thuissituatie en passen studenten Groen hun kennis toe op een toegankelijke en onderhoudsvriendelijke tuin. In alle ruimtes zijn technische hoogstandjes te zien en kan men geïnformeerd worden over toepassingen en hulpmiddelen. Studenten verzorgen rondleidingen voor zowel zorgvragers en zorgverleners als voor leveranciers, bouwkundigen en woningbouwverenigingen. United Care toont haar betrokkenheid door het leveren van onder meer een plafondlift, een hoog-laag bed, een Bea (opsta hulp) en een Zido (douche-toiletstoel). KIJK OP HET NOORDEN

NUMMER 391, JAARGANG 47

Eind vorig jaar overleed in zijn woonplaats Groningen oud-hoofdredacteur van Kijk op het noorden Tjakko Kars. Hij werd 69 jaar. Kars was een veelzijdig journalist die schreef voor diverse regionale en landelijke dagbladen. Bij Kijk op het noorden, waar hij zo’n 30 jaar werkte, was hij de opvolger van Bart Tammeling. Kars heeft zijn lichaam ter beschikking gesteld aan de wetenschap.

Tjakko Kars Foto: Rudy Leukfeldt

100ste medewerker voor JC-Electronics JC-Electronics in Marum heeft eind vorig jaar zijn 100ste medewerker in dienst genomen. Een mijlpaal voor het bedrijf, dat pas acht jaar geleden met twee man startte. Het hightech bedrijf, gespecialiseerd in de verkoop en hoogwaardige reparatie van industriële elektronica, groeit gestaag en bedient vanuit Marum klanten over de hele wereld. De medewerkers wonen overwegend in Groningen, Friesland en Drenthe; dat maakt JC-Electronics een belangrijke banenmotor voor de regionale arbeidsmarkt. JC-Electronics is een financieel gezonde organisatie met een informele bedrijfscultuur waar uitdagende, complexe projecten worden gerealiseerd. Er zijn regelmatig vacatures, met name voor technische functies. Stage lopen kan ook: zowel mbo-ers als hbo-ers zijn van harte welkom en JC-Electronics is een erkend BBL-leerbedrijf. www.jc-electronics.nl Herman Schreuder

Nieuwe directeur Grand Hotel Post-Plaza Herman Schreuder is met ingang van dit jaar de nieuwe directeur van Grand Hotel PostPlaza in Leeuwarden. Het hotel ligt in het hart van de Friese hoofdstad en beschikt over 40 hotelkamers en achttien zalen. Schreuder, 44 jaar en geboren in Sneek, heeft een ruime ervaring binnen de Nederlandse hotellerie. Hij was voorheen werkzaam als general manager van Bilderberg Hotel De Klepperman. Daarvoor was hij directeur van ss Rotterdam Hotels & Restaurants. Met de komst van Schreuder gaat Grand Hotel Post-Plaza een nieuwe fase in. Het aantal kamers wordt verdubbeld en er komt een Grand Café. De verbouwing zal naar verwachting eind van dit jaar gereed zijn.

TBW Kleding: specialist in bedrijfskleding Wolvega is een speciaalzaak op het gebied van werken zorgkleding rijker. Het gaat om TBW Kleding. De onderneming heeft een breed assortiment aan bedrijfskleding onder andere FHB, Haen, Alsico, Uniwear, Lemon & Soda. Daarbij kan worden gedacht aan werkbroeken, veiligheidsjassen, overalls en werkschoenen, maar bijvoorbeeld ook aan T-shirts, sweaters, polo’s en een uitgebreid kledingaanbod voor medewerkers in de zorgsector in de horeca. Ook kan TBW Kleding alle werkkleding bedrukken en/of borduren. De webshop biedt 24 uur per dag de mogelijkheid om bestellingen door te geven. De levertijd bedraagt maximaal zeven dagen. www.tbwkleding.nl

Nieuwe koers Blauwestad De provincie Groningen en de gemeente Oldambt investeren in een nieuwe koers voor Blauwestad. Er komt een mediacampagne gericht op potentiële kopers en recreanten die er de aandacht op gaat vestigen dat Blauwestad een gebied is waar het goed wonen, werken en recreëren is. Ook komt er meer reuring in het gebied in de vorm van nieuwe evenementen. De zichtbaarheid van Blauwestad zal ook letterlijk worden aangepakt: de entree naar Het Havenkwartier wordt verbeterd en zal zichtbaar worden vanaf de A7. Het projectbureau Blauwestad gaat meer het accent leggen op meerdaagse verblijfsrecreatie en dagrecreatie. Ook komen er betaalbare, vrijstaande woningen aan het water. 6

GRONINGEN | FRIESLAND | DRENTHE KIJK OP NIEUWS

Wereldwijde vacaturebank voor agrarische sector Je bent klaar met aardappels rooien in de polder en je wilt naar Nieuw-Zeeland om bollen te rooien… via Global AG Jobs is dat snel te realiseren. Global AG Jobs brengt werkgevers en werknemers bij elkaar op haar wereldwijde vacatureportal globalAGjobs.com. Kandidaten kunnen een profiel aanmaken en rechtstreeks solliciteren op de internationale vacatures. Er zijn vacatures voor zzp’ers,

vaste werknemers en seizoenskrachten. Voor kandidaten die meer ondersteuning wensen of die een persoonlijke bemiddeling wensen, biedt het moederbedrijf van Global AG Jobs. HuizingHarvest uitkomst. Daar kun je terecht voor advies op maat, persoonlijke begeleiding en ondersteuning. Global AG Jobs is onderdeel van het in Dalen gevestigde HuizingHarvest, partner van toon-

aangevende internationale agrarische opdrachtgevers. Naast de vacatureportal en de persoonlijke begeleiding verleent HuizingHarvest in de b-to-b markt wereldwijde ondersteuning op het gebied van teeltadvies en optimalisatie van veldprocessen, het trainen van medewerkers en het uitvoeren van technische modificaties aan landbouwmachines. Voor meer informatie zie www.huizingharvestprojects.com

WAAR opende vestiging in Groningen Eind vorig jaar opende de cadeauwinkel WAAR een vijftiende vestiging op de Vismarkt in Groningen. Eerder dit jaar opende WAAR vestigingen in Almere, Alkmaar, Zoetermeer en Leiden. Het assortiment is duurzaam geproduceerd. Dat betekent dat producten of fairtrade gecertificeerd zijn, biologisch geproduceerd worden of zijn gemaakt van gerecycled materiaal.

Jan Willem van der Windt (links), general manager van Fonterra Europe en René Visser, algemeen directeur van Portena Logistiek

Fonterra kiest Portena als logistieke partner Zuivelreus Fonterra uit Nieuw-Zeeland legt de complete logistiek voor haar fabriek neer bij Portena Logistiek in Heerenveen. Portena gaat voor de Heerenveense productielocatie van de multinational de warehousing organiseren en uitvoeren ten behoeve van de wereldwijde distributie. Fonterra koos voor Portena vanwege haar visie op logistiek en samenwerking waarin het voortdurend ontwikkelen van nieuwe logistieke oplossingen centraal staat. De logistieke dienstverlener voldoet bovendien aan de hoogste kwaliteitsstandaarden op het gebied van (voedsel)veiligheid, ICT, duurzaamheid, continuïteit en servicelevels. Met de komst van Fonterra als klant bouwt Portena haar positie als logistiek expert in de wereld van levensmiddelen in de Benelux verder uit. Het levert bovendien extra werkgelegenheid op. Met circa 200 medewerkers verdeeld over meerdere vestigingen in het land verzorgt Portena goederenstroombeheersing, voorraadbeheer, transport en distributie voor een toenemend aantal opdrachtgevers.

KIJK OP HET NOORDEN

NUMMER 391, JAARGANG 47

Familiebedrijven hebben een streepje voor De ruggengraat van onze economie. Zo worden familiebedrijven wel genoemd. Ons land telt er tussen 250.000 en 300.000, goed voor pakweg de helft van ons Bruto Nationaal Product, waarmee ruim 50% van de werkgelegenheid is gemoeid ofwel meer dan 4 miljoen mensen. Familiebedrijven hebben een streepje voor, zo vinden vier directeuren van noordelijke familiebedrijven. Wat is een geschiktere plek om tafelend te bomen over familiebedrijven dan in het Familiehotel in Paterswolde? Vier directeuren van familiebedrijven komen goed aan hun culinaire trekken. De maaltijd smaakt, de bediening is uitstekend, de sfeer nodigt uit tot interessante beschouwingen. Met als opvallendste conclusie 8

dat familiebedrijven vaak vergeten om hun familiebedrijf-eigen voordelen uit te venten. Het oudste familiebedrijf van ons land is Tichelaars Aardewerken Tegelfabriek, sinds 1594 gevestigd in Makkum. Andere oudjes zijn hotel Wesseling in Dwingeloo (1662), Bierbrouwerij Bavaria (1680), drukkerij Joh.

Enschedé (1703). Allemaal met een indrukwekkende reputatie. Uit onderzoek van Nyenrode Business University komen twee belangrijke eigenschappen van familiebedrijven naar voren namelijk een grote wederzijdse betrokkenheid tussen bedrijf en medewerkers. Daarnaast creatief en innovatief ondernemerschap waardoor veran-

deringen snel kunnen worden doorgevoerd. Herkennen de vier ondernemers zich hierin? ‘In ons bedrijf zie ik een enorme betrokkenheid, zowel tussen ondernemer en medewerkers als tussen bedrijf en klanten’, vertelt Romeo Charmes, directeur van Ypsylon. ‘Wij zijn zelf een familiebedrijf en adviseren

Van links naar rechts Max Hutting, Romeo Charmes, Erwin Balkema en Ietse Zetstra

MAX HUTTING:

‘Zoals het nu gaat, gaat het goed. We zijn een degelijk bedrijf en doen geen rare dingen.’ Het Leeuwarder bedrijf Hutting Natuursteen (1930) telt twintig medewerkers en levert naast grafstenen vloeren en vensterbanken naar eigen ontwerp en productie.

KIJK OP HET NOORDEN

NUMMER 391, JAARGANG 47

tijden. Toen een paar jaar geleden de crisis begon, beseften we goed dat we het van elkaar moesten hebben. We hebben geprobeerd iedereen binnen boord te houden en hebben allemaal een tandje erbij gezet.’

TEKST: ANDRÉ STAAS - FOTO’S: ED KLIJNMAN

ook familiebedrijven. Ik heb eens meegemaakt dat het een ondernemer even niet zo goed ging. Hij betaalde zijn medewerkers en hield zelf niets over. Ik zie ook dat medewerkers van familiebedrijven graag een stapje extra doen. Betrokkenheid gaat over en weer.’ Down to earth. Zo typeert Max Hutting, directeur van Hutting Natuursteen, de sfeer in familiebedrijven. ‘Er is weinig poeha, het gaat er gemoedelijk aan toe. Als kind liep ik al in het bedrijf rond. De meeste medewerkers ken ik uit die tijd, zo lang werken ze er al. Voor onze klanten geldt dat ook: omdat veel medewerkers al 30 of 40 jaar bij ons werken, is sprake van stevige banden. En dan is het normaal dat ik, als het zaterdag druk is in de showroom, mensen kan bellen met de vraag om even bij te springen. Net zo normaal als dat iemand wat eerder naar huis gaat.’ Ook Ietse Zetstra, directeur van Zetstra Bouw, ondervindt dagelijks betrokkenheid in zijn familiebedrijf. ‘Je doet alles met elkaar en bent van elkaar afhankelijk. In goede én in slechte

Een kenmerk van een familiebedrijf is dat het een verdere horizon kent dan een beursgenoteerd bedrijf. Een jaar geen winst is voor een familiebedrijf geen ramp, voor een beursgenoteerd bedrijf wel. ‘De scope van familiebedrijven staat op de lange termijn’, constateert Erwin Balkema, directeur van Bano Event Technology. ‘Er zijn geen externe aandeelhouders die tevreden moeten worden gehouden en ze staan er financieel vaak sterk voor omdat de winst terugvloeit in het bedrijf. Daarom zijn familiebedrijven beter bestand tegen slechte economische tijden.’ Daarnaast hebben familiebedrijven een groot aanpassingsvermogen. Ze kunnen goed inspelen op onverwachte situaties. De besluitvorming gaat razendsnel. Een besluit van vandaag is morgen operationeel.

IETSE ZETSTRA:

‘We zijn de crisis goed doorgekomen en blijven de komende jaren gewoon doorgaan met ons hechte team.’ Zetstra Bouw (1938) uit Groningen richt zich met acht medewerkers op onderhoud, verbouw, renovatie en uitbouw van woningen met het Politiekeurmerk Veilig Wonen.

EEN GROTE SPRONG VOORWAARTS

Wij zijn net zo ondernemend als u! Wij zijn VBA Van Braak Accountants. Ondernemers pur sang. Net als u. Wij staan geheel tot uw dienst. Ons gezamenlijke doel: halen uit de cijfers wat erin zit en vooral niet teveel betalen. Wij gaan voor een zo goed mogelijk bedrijfsresultaat, daarom geloven wij in mee-ondernemen. Wij verdiepen ons als geen ander in uw onderneming. Wij zetten onze knowhow optimaal in en gaan voor u tot het uiterste, alsof het onze eigen onderneming is.

VBA Van Braak Accountants is een onafhankelijke adviesgroep van accountants en belastingadviseurs met vestigingen in Borger, Drachten, Franeker, Holten, Marum, Scherpenzeel, Texel, Tiel, Veenendaal, Vught en Zuidbroek.

Benieuwd wat wij voor u kunnen betekenen? Neem contact met ons op voor een vrijblijvende afspraak.

VBA Van Braak Accountants vestiging Marum: Poortweg 2, 9363 TJ Marum T 0594-648959, E info@vba-marum.nl

Kleine details maken het grote verschil...

vestiging Drachten: Kelvinlaan 5A, 9207 JB Drachten T 0512-571250, E info@vba-drachten.nl www.vba-accountants.nl

De buitenwereld voelt dit. ‘Familiebedrijven stralen uit dat ze er bovenop zitten’, vervolgt Hutting. ‘Klanten voelen dat ze in het middelpunt staan. Ik sta altijd voor ze klaar, ze mogen me ’s avonds bellen, in het weekend en zelfs op mijn vakantieadres.’ Zetstra herkent dit: ‘Als het stormt, staan wij paraat om schades te repareren. Als geen ander zijn wij flexibel en snel.’ Niet alleen familiebedrijven zijn flexibel en snel. Het familiaire karakter nodigt er wel extra toe uit. Ook de kleine schaal draagt eraan bij. ‘Hoe groter het bedrijf, hoe meer er sprake is van formalisering’, merkt Charmes op. ‘Toch durf ik te zeggen dat ook bij grote bedrijven de familiebedrijven een streepje voor hebben vanwege de familiaire sfeer en het aanpassingsvermogen. Een negen-tot-vijf mentaliteit zul je ook daar niet snel aantreffen. Het zit in het dna, de weet dat je geen inkomsten hebt zonder klanten.’ De langetermijnfocus zien we ook betreffende de continuïteit van het familiebedrijf die is

geënt op erfopvolging. Hutting: ‘Ik heb twee zoontjes en zou het heel leuk vinden als een van hen het bedrijf gaat voortzetten.’ Vader op zoon: zo gaat dat straks ook bij Ypsylon als Charmes het stokje over geeft aan zoon Daniël. Zetstra weet het nog niet: ‘Ik heb drie dochters en die zie ik nog niet in het bedrijf komen. Maar wie weet…’ Een overdracht in een familie is vaak een moeizaam, emotioneel traject. Heeft de opvolger wel ondernemerscapaciteiten? Wil hij echt of bezwijkt hij onder de druk van de familie? En hoe wordt de zaak financieel afgewikkeld? ‘Opvolging is een vraagstuk dat te weinig aandacht krijgt’, aldus Charmes. ‘Ik zie veel verkeerd gaan en adviseer daarom: wees open en eerlijk en laat je bijstaan door een extern deskundige.’ Balkema pleit voor vrije keuze: ‘Je ziet vaak dat ouders hun kinderen onder druk zetten om het bedrijf over te nemen. Dat is link. Ik ben nooit onder druk gezet en heb eerst ervaring opgedaan in verschillende bedrijven. Toen ik eraan toe was, ben ik eens met mijn vader gaan praten. Het is

ERWIN BALKEMA:

‘Na de verdriedubbeling in de afgelopen vijf jaar groeien we gewoon door. Dat is nodig voor een gezond familiebedrijf.’ Bano Event Technology (1963) is gevestigd in Groningen. Het bedrijf levert diensten op het gebied van standbouw en geluid, licht en videovoorzieningen voor evenementen en telt 25 medewerkers.

KIJK OP HET NOORDEN

NUMMER 391, JAARGANG 47

belangrijk om te onderzoeken of ondernemerschap bij je past.’ Ook Zetstra werkte eerst bij andere bedrijven voordat hij het bouwbedrijf van zijn vader overnam. ‘Toen mijn moeder overleed, ging mijn vader voor zijn gezin zorgen en zo werd ik in het diepe gegooid en heb het bedrijf meteen overgenomen. Het was mijn vrije keus, maar hoe vrij die keus écht was, vraag ik me wel eens af…’ Keus, dat speelt ook bij de vrije uren. Een ondernemer kan in theorie gaan en staan waar en wanneer hij wil. In theorie, want wat doet hij als de telefoon gaat? Ziehier een valkuil voor directeuren van familiebedrijven. ‘Je zet je voor meer dan 100% in en soms vergeet je dat je ook nog een gezin hebt’, aldus Zetstra. ‘Er altijd voor de klant zijn, betekent dat je jezelf af en toe vergeet. Je mag vrij nemen maar dat doe je niet. Vrije keus, bestaat dat echt?’ Omring je daarom met medewerkers waarop je kunt bouwen, adviseert Charmes. ‘Het is een fabeltje dat de nestor

binnen het familiebedrijf de enige is die alles weet en kan.’ Balkema en zijn vader deden een paar jaar over de bedrijfsovername. ‘Op een gegeven moment zei ik hem dat het tijd was om het bedrijf los te laten. Dat was moeilijk maar het moest. Het betekende een cultuuromslag. Ook dat moest want een bedrijf overdoen van vader op zoon betekent schurende generaties. Je draagt met het bedrijf het vertrouwen over. Bij ons ging dat prima.’ Wat zijn voor de klant de voordelen van een familiebedrijf? ‘Focus op de lange termijn’, vindt Balkema. ‘Familiebedrijven denken niet aan zoveel mogelijk geld verdienen, maar aan tevreden klanten.’ Charmes herkent de drive voor duurzame relaties in familiebedrijven. Een bekende naam wekt volgens Hutting vertrouwen en draagt bij aan een betrouwbaar imago, zeker in de regio waar het ‘ons kent ons’ geldt. ‘De grote betrokkenheid betekent vaak een stapje extra en een betere service’, besluit Zetstra.

ROMEO CHARMES:

’Ypsylon gaat zich nadrukkelijker focussen op enkele marktsegmenten en ziet goede kansen in digitale interactieve dienstverlening.’ Ypsylon (2001) biedt maatwerkoplossingen op het gebied van mensen, organisatiestructuren en werkprocessen. Het vijf medewerkers tellende bedrijf heeft vestigingen in Assen, Amstelveen en Lelystad.

Afval bestaat niet

Maltha maakt glas eindeloos! Maltha Glasrecycling is een van de toonaangevende glasrecyclingbedrijven in Europa, marktleider in de Benelux. Het ingezamelde glas wordt verwerkt tot hoogwaardige kwaliteit glasscherven die als grondstof dienen voor de glasindustrie. (ruiten, autoruiten). Maltha biedt optimale oplossingen voor het verwerken van regelmatige of incidentele partijen verpakkingsglas en vlakglas, met inbegrip van complexe soorten glasstromen. Dankzij de intensieve samenwerking met een aantal vaste partners, is Maltha in staat om u te adviseren en te voorzien op het gebied van inzameling, transport en glasbak- en containerverhuur. Maltha heeft in de Benelux vestigingen in Heijningen, Emmen en Lommel (B). Informatie: +31 167 529 529 / info@maltha.nl

Vrieswijk 6-B n Postbus 246 n 8100 AE Raalte Telefoon: 0572 - 362240 n Fax: 0572 - 362245 E-mail: its@its-projects.nl n Internet: www.its-projects.nl

altijd vragen naar de onbekende weg We koesteren nieuwsgierigheid als onze drijvende kracht. Nooit stil zitten, blijven leren. Bij voorkeur praktisch, innovatief en waar nodig tegendraads. Alles voor het beste resultaat. Misschien is het alsof u uzelf hoort praten. Dan praten we graag verder. Aangenaam, wij zijn Van Elst & Oosterbaan.

www.vanelstenoosterbaan.nl

Wismastate 9 8926 RA Leeuwarden 058-2677577 info@vanelstenoosterbaan.nl

TEKST: ANDRÉ STAAS

Schaafsma Drainage BV:

65 jaar een begrip 31 januari 2015 was een bijzondere dag: Schaafsma Drainage BV bestond op de kop af 65 jaar. De specialist in drainage- en pvc-materialen heeft zich ruimschoots bewezen als innovatief partner bij wie service hoog in het vaandel staat. Met de zuidwestenwind is Schaafsma Drainage vanuit Zeeland in Huis ter Heide, even buiten Assen, terechtgekomen. Het bedrijf, opgericht in Middelburg, is zijn eerste drainagewerkzaamheden gestart in 1950 in Zeeland, waar na de watersnoodramp van 1953 de belangstelling voor drainage groot was. Na een aantal jaren in Zeeland te hebben doorgebracht, is het bedrijf richting Noordoostpolder en Flevoland verhuisd en heeft het zich begin jaren ’60 in

Kampen gevestigd. In 1976 streek het neer op zijn huidige locatie aan de Norgervaart in Huis ter Heide. In 2011 werd een vestiging geopend in Meppel en het jaar daarop in Groningen. ‘Zo kunnen we onze klanten goed en snel van dienst zijn’, vertelt directeur Klaas Beukema. ‘We staan met onze zestien medewerkers dag in, dag uit voor ze klaar, of het nu gemeenten zijn, aannemers of drainagebedrijven. Onze hoofdactiviteiten zijn het omhullen van drainage-

buizen, het bewerken en omhullen van kunststofbuizen tot infiltratie- en drainagebuis en de handel in pvc-materialen. Korte levertijden Omdat de grondprijzen in Nederland erg hoog zijn, worden aan ons bouwen weideland hoge eisen gesteld. Een goede waterhuishouding is dan ook van groot belang. Drainage is hierbij een belangrijke factor. De landbouwmachines worden steeds zwaarder en de grond wordt steeds intensiever gebruikt en dus moet de drainagebuis aan steeds hogere eisen voldoen. ‘Wij lopen voorop in de ontwikkeling van materiaal waar onze opdrachtgevers de komende jaren goed mee vooruit kunnen.’ Ook is Schaafsma Drainage sterk in het bewerken en omhullen van kunststofbuizen tot infiltratiebuis. ‘Dit kunnen wij tot een diameter van 1000 mm. We leveren in het hele land, maar ook in België,

KIJK OP HET NOORDEN

NUMMER 391, JAARGANG 47

Duitsland en Polen. Dat doen we met eigen bestel- en vrachtwagens.’ Een groot pluspunt van Schaafsma Drainage is de innovatiekracht. Zo ontwikkelt het bedrijf zelf machines voor het bewerken van kunststofbuizen. Ook heeft het bedrijf een omhulling ontwikkeld uit gerecycled kunstgras en bloembollennetten. ‘Alleen al voor de agrarische sector produceren we jaarlijks 3500 kilometer van deze duurzame drainagebuizen.’ Naast de innovatiekracht valt het serviceniveau op: een uitstekende klantenbejegening en korte levertijden. Na 65 jaar zit de schwung er nog steeds in bij Schaafsma Drainage…

SCHAAFSMA DRAINAGE BV Norgervaart 26 9336 TE Huis ter Heide T. 0592 38 84 96 info@schaafsmadrainage.nl www.schaafsmadrainage.nl

Revamo BV stuurt slijtage

Revamo BV uit Meppel is een unieke dienstverlener gespecialiseerd in vlamspuiten en lasercladden. Met behulp van deze technieken - met name lasercladden is uniek in de Benelux - en een breed machinepark reviseert Revamo slijtgevoelige onderdelen, of maakt ze bijvoorbeeld slijtvast, slijtwillig of bestendig tegen chemische middelen. In eigen huis wordt ook de voor- en nabewerking verzorgd; een unieke one-stop-shop combinatie. ‘Wij sturen slijtage in het belang van de productiviteit en bedrijfsefficiëntie’, zegt directeur Roelof Vedder. Vedder nam het bedrijf vier jaar geleden over, na ruim vijftien jaar als medewerker aan Revamo verbonden te zijn geweest. De historie van Revamo als bedrijf gaat terug tot 1942 toen het bedrijf voor 14

revisie van motoren ontstond. Het vlamspuiten was destijds al een belangrijke service in de dienstverlening. Vlamspuiten is een techniek waarbij (plaatselijk) een deklaag op een onderdeel wordt aangebracht om het

functioneel te verbeteren. Hiervoor worden metalen en legeringen gebruikt zoals bijvoorbeeld keramiek, wolfram of chroom carbiden en stellieten. Vanaf de jaren ’80 van de vorige eeuw richtte Revamo zich speci-

fiek op het vlamspuiten van slijtagegevoelige onderdelen in het algemeen. ‘Met het vlamspuiten behoren we tot de top-3 van Nederland voor wat betreft kennis, de grootte van te behandelen objecten, nauw-

verspaning. Klanten kunnen bij dé specialist Revamo terecht voor het gehele pakket.

Directeur Roelof Vedder

keurigheid en mogelijkheden. Er zijn slechts enkele bedrijven die over alle vlamspuitprocessen beschikken.’ Nu ook lasercladden Begin 2015 nam Revamo een gerobotiseerde lasercladinstallatie in gebruik. Met de lasercladtechniek kunnen eigenschappen van machineonderdelen plaatselijk worden verbeterd. Dankzij het lasercladden kan Revamo een nog bredere klantenkring bedienen. Het lasercladden is een techniek die de eigenschapKIJK OP HET NOORDEN

pen van vlamspuiten en lassen met elkaar verbindt. Zo is de warmte-inbreng in het werkstuk veel lager dan bij het lassen. Een smeltbad zorgt ervoor dat de hechting nog beter is en de laag niet poreus is. De werkwijze van Revamo is zeer hightech. Zo wordt de draaibank voor het lasercladden door een robot aangestuurd. De machine is tevens voorzien van een camera in de cladkop om het smeltbad te monitoren. Bijzonder is de combinatie van vlamspuiten, lasercladden en

NUMMER 391, JAARGANG 47

Herstellen of verbeteren Bij het vlamspuiten en lasercladden worden verschillende processen en toevoegmiddelen gebruikt. Voor elke klus, materiaal en toepassing zijn de keuzes daarin uniek. Revamo beheerst deze techniek en kennis om slijtage van onderdelen te voorkomen en te herstellen. Het gaat bij vlamspuiten en lasercladden niet alleen om renovatie- of herstelwerkzaamheden, maar vaak ook om productverbetering. Zo kan een machine- of motoronderdeel bestand worden gemaakt tegen diverse vormen van slijtage en chemicaliën, maar ook slijtwillig worden gemaakt, waardoor onderhoud eenvoudiger, goedkoper en efficiënter kan geschieden. ‘Elk object vraagt zijn eigen aanpak’, aldus Vedder. ‘In de praktijk staat vaak een machine of productielijn stil, doordat steeds hetzelfde onderdeel versleten is. Als je dit onderdeel verbetert, verminder je de kosten op onderhoud en verhoog je de productiviteit. Ook voorkom je hiermee stilstand tijdens een campagne, of voordat er een onderhoudsstop is ingepland. Deze verbeteringen worden voor de eindgebruiker of voor de producent aangebracht.’ Internationale klantenkring Revamo bedient met 32 ervaren medewerkers een trouwe klantenkring. Verschillende internationale klanten kiezen ervoor kostbare, kritische onderdelen van ver of overzees te verschepen om ze door Revamo te laten behandelen. De kwaliteit die de Meppeler onderneming levert, in combinatie met de levertijd, is hiervoor de belangrijkste reden. Dan gaat het bijvoorbeeld om onderdelen voor elektrici-

TEKST: RONALD SCHALEKAMP - FOTO: ED KLIJNMAN

‘Met het vlamspuiten behoren we tot de top-3 van Nederland’ teitscentrales in Oost-Europa, volumineuze onderdelen uit de scheepvaart en onderdelen voor de chemische industrie en de olie- en gassector. Klanten van Revamo zijn ook veelvuldig afkomstig uit de Benelux, onder meer de industrie (pompen, olie- en gas, zuivel, papier, levensmiddelen et cetera), scheepvaart, energiesector en defensie. Vaak is Revamo partner van toeleverende bedrijven zoals machinebouwers en onderhoudsbedrijven, maar ook wordt veelvuldig direct voor eindafnemers gewerkt. Oók de nabewerking Bij Revamo kunnen klanten op één plek terecht voor vlamspuiten, lasercladden én voor- en nabewerking. Revamo beschikt over een breed machinepark voor alle gangbare machinale bewerkingen, inclusief draaien, frezen, kotteren, superfinishen, spiebaan steken en rond-, vlaken binnenslijpen. Vedder: ‘In het verspanen kunnen we objecten tot 1.60 meter doorsnede en 8 meter lengte en een gewicht tot 8 ton aan. Vlamspuiten kan tot 1.70 meter doorsnede en 12 meter lengte. Lasercladden doen we tot 1.60 meter doorsnede en 3.60 meter lang. In de dagelijkse praktijk werken we met objecten die vele tonnen zwaar zijn. Dat vraagt aandacht voor logistiek en veiligheid. Maar ook daarin zijn we hier zeer ervaren.’

REVAMO BV Pieter Mastebroekweg 2a 7942 JZ Meppel T. 0522 25 19 41 F. 0522 25 35 25 info@revamo.nl www.revamo.nl

advertentie 198x131.indd 1

AGRILOG is gespecialiseerd in praktijktrainingen voor de logistieke sector - Heftruck- en / of Reachtruckcertificaat - CCV-vakbekwaamheid- en veiligheidscertificaat - Hoogwerkercertificaat - SSVV certificaten - Hydraulische graafmachine- en Shovelcertificaat - Veilig hijsen / aanslaan van lasten (VVL) - VCA / BHV - ATEX-cursus - Code 95

AGRILOG

Voor inlichtingen: tel. 06 14255366 www.agrilog.nl

02-02-15 15:52

TEKST: MEINTJE HARINGSMA

Innoverende klapankermachine betekent ommekeer Een speciale klapankermachine, ontwikkeld met behulp van de nu 23-jarige Gerrit Stienstra van Aannemingsbedrijf Weg- en Waterbouw Stienstra & Van der Wal zou wel eens een ommekeer in damwandland kunnen betekenen. De machine werkt niet alleen veel efficiënter, hij zorgt er ook voor dat er een minimale verstoring is van grond achter de beschoeiing. En dat zorgt er dan weer voor dat er een grotere trekkracht wordt verkregen. Het nieuwe systeem kan veel dieper komen en er kunnen langere lengtes worden aangebracht. En voor plekken waar weinig ruimte is voor grote machines heeft de jonge ontwikkelaar ook een lichtere versie gemaakt. ‘Zodat we overal waar een verankering nodig is, aan de slag kunnen’, aldus directeur Edward Stienstra die samen met Durk van der Wal de scepter

KIJK OP HET NOORDEN

zwaait binnen het bedrijf. De jonge ontwikkelaar van het bedrijf werkt bijna dagelijks aan het perfectioneren van de bedrijfsprocessen. ‘Machines worden aangepast zodat ze efficiënter werken, we verlengen gieken en zijn continue bezig met het verbeteren van de bedrijfsprocessen. En dat past precies in het bedrijfsprofiel’, aldus Stienstra. ‘We zijn heel flexibel

NUMMER 391, JAARGANG 47

maar houden vooral niet van stilstand. We willen voorop lopen en de concurrentie voorblijven.’ De nieuwste ontwikkeling past ook goed bij het feit dat de firma momenteel druk bezig is met een vervangingsmarkt van beschoeiingen. ‘Die zijn zo´n 25 tot 30 jaar geleden geïnstalleerd en zijn nu aan vervanging toe. Dat betekent dat we nu ook met andere klanten te maken hebben. De particulier en de kleine ondernemer komen nu veel meer in beeld dan voorheen wel het geval was.’ Toch is Aannemingsbedrijf Weg- en Waterbouw Stienstra & Van der Wal ook nog erg actief voor provincie, waterschap of gemeente. ‘Voor hen nemen we zelf als hoofdaannemer vaak opdrachten aan. Maar we werken ook als onderaannemer voor andere bedrijven.’ Het pallet aan werk-

zaamheden dat de firma kan uitvoeren, is omvangrijk. ‘Van het aanbrengen en vervangen van diverse typen beschoeiingen, het maken van steigers, remmingswerken tot het maken en plaatsen van kleine houten bruggen.’ Daarnaast beschikt het aannemersbedrijf over zelf gebouwde moterschepen en dekschuiten waar ze hun werk mee kunnen uitvoeren, rupskranen, zelfgemaakte pontons en baggerbakken. ‘En om helemaal onafhankelijk te zijn, hebben we zelfs een dieplader en een autolaadkraan gekocht. Daarmee kunnen we nog flexibeler zijn.’

AANNEMINGSBEDRIJF WEG- EN WATERBOUW STIENSTRA & VAN DER WAL Rogmolewei 6 8651 EP IJlst T. 0515 - 53 32 43 info@stienstra-vanderwal.nl www.stienstra-vanderwal.nl

Links Roelf Goos en Frits Potze

ColliCare:

logistieke architecten Van China tot aan onze winkelschappen en vice versa: het in Leek gevestigde ColliCare Logistics verzorgt voor bedrijven in binnenen buitenland supply chain management, via welke modaliteit dan ook. Of het nu om wegvervoer of short- of deep-sea gaat; trein, vliegtuig of een fijnmazig distributienetwerk. ColliCare beheerst de hele keten en mede-eigenaars Frits Potze en Roelf Goos zitten als ware architecten om de tafel met managers van kleine en grote bedrijven, om een goede supply chain strategie te ontwerpen. Out of the box denken is daarbij het credo. De ‘logistieke architecten’ zetten in nauw overleg met de klant al hun creativiteit in, met back-up van vijftien gespecialiseerde medewerkers in Leek en een internationaal netwerk van in totaal 250 specialisten. Het doel: de klant compleet ontzorgen als het gaat om supply chain management, de foutmarges omlaag brengen en de logistieke kosten aanzienlijk reduceren. En niet alleen de logistieke kosten: ‘Als je de supply chain 18

goed integreert in de totale bedrijfsstrategie dan kun je op veel meer fronten kosten besparen en omzet verhogen. We kijken kritisch naar meerdere facetten, bijvoorbeeld de inrichting van een winkel of magazijn. En bovenal naar de IT. Overal waar het mis kan gaan, stellen we vragen, doen voorstellen voor verbetering en ontwerpen desgewenst nieuwe, betere en snellere processen’, zegt Goos. ‘Daarom zitten we ook bij voor-

keur met het management om de tafel.’ Kwaliteitscontrole in China ‘Om een voorbeeld van het out of the box denken te noemen’, vult Potze aan, ‘stel je ontwikkelt als ondernemer in Groningen een product en laat het in China produceren. Vaak is het maar de vraag hoe het hier arriveert. Mocht er iets mis zijn gegaan, zit je met hoge kosten. Om die onzekerheid te elimineren, inte-

greren we binnen de supply chain kwaliteitscontrole door onze mensen in China, op basis van klantspecificaties. Dan kun je er zeker van zijn dat het goed aankomt.’ Om dat te staven, beschikt ColliCare over tal van kwaliteitscertificaten, waaronder het logistieke keurmerk SQAS. Noorwegen Investeren in kwaliteit om lagere kosten te realiseren. Dat kan met creatief supply chain management en dat is ook de missie van ColliCare. Potze en Goos zien het elke keer weer als een uitdaging om dat samen met het management voor elkaar te boksen. Met out of the box denken, een flexibele instelling en een goed persoonlijk contact. De twee noorderlingen maken deel uit van een groep van zestien aandeelhouders van het internationale ColliCare, dat in

TEKST EN FOTO: ERIK RIENSEMA

2006 in Noorwegen is ontstaan uit een fusie van vier logistieke bedrijven die de visie hadden om de totale supply chain aan te bieden. Met die visie is snel internationaal furore gemaakt, onder meer in de retail. Er kwamen vestigingen in andere landen: Zweden, Denemarken, China, India en in 2009 ook in Nederland, toen Potze en Goos aanhaakten. Het tweetal wist de vestiging in Leek in no-time tot

KIJK OP HET NOORDEN

een volwaardige onderneming op te bouwen, met eigen klanten in de Benelux - waaronder het in België gevestigde Europese distributiecentrum van Samsonite. In 2011 werd een tweede vestiging geopend in Maassluis, gericht op de short- en deep-sea. In Leek kwam de focus vervolgens op het wegtransport te liggen, met name via de A7 en gericht op Scandinavië. Er rijden onder

NUMMER 391, JAARGANG 47

meer 50 trailers van ColliCare over de Noord-Europese wegen. Kansen in Duitsland Bij de Oosterburen liggen nog veel kansen voor het Noorden die onvoldoende worden benut, weet Potze. 'Helaas worden er nog te weinig stappen ondernomen richting een breed distributieknooppunt met een goede spoorverbinding naar Bremen. In Venlo hebben ze wel zo’n

succesvolle hub ontwikkeld. Dat kan hier ook. Maar dan moeten we eerst de denkwijze eigen maken dat Groningen of Veendam of Delfzijl/Eemshaven geen eindpunten zijn, maar knooppunten.’ COLLICARE LOGISTICS BV | LEEK Kapteynlaan 1C, 9351 VG Leek T. 0594 - 55 40 10 frits.potze@collicare.com www.collicare.com

Gespecialiseerd in distributievervoer, met name koel- en vriestransport

Ketellapperstraat 38 9403 VR Assen Tel. 0592-340777 www.wrtransport.nl

Vorm en functie op hoog niveau Exclusief maatwerk in trappen en balustrades KB-Management-370 27-05-11 10:53 Pagina 1

krepla.nl

Management, Advies & Ontwikkeling BV

Kees Boer (geregistreerd interim-manager) voor interim- management, projectmanagement, organisatieadvies en organisatieontwikkeling.

Betrokken en resultaat gericht. Vanuit visie werken aan de toekomst! Salverdastraat 6, 8747 NM Wons â&#x20AC;&#x201C; tel. 06-53420823 - e-mail: info@kbmanagement-advies.nl

twee zusterbedrijven: het in bulkhandling gespecialiseerde Jansen & Heuning in Groningen - waar ook landbouwwerktuigenproducent Meijer Holland in Ten Post bij hoort - en het Poolse ZM Charbrowo.

TEKST: PETER VAN DER HEIDE - FOTO: ED KLIJNMAN

De nieuwe 5-assige freesbank

Börger levert toplaswerk, zoekt de vernieuwing en denkt mee. Voor (preventieve) onderhoudswerkzaamheden doen steeds meer bedrijven een beroep op de goed opgeleide medewerkers van Börgers afdeling onderhoud en detachering. Ook kunnen monteurs met als complete werkplaats uitgeruste bedrijfswagens ieder moment uitrukken. Het Groninger bedrijf ziet het als een belangrijketaak binding met de regio te houden en er werkgelegenheid te blijven bieden.

Machinefabriek Börger ontzorgt In 70 jaar tijd is Machinefabriek Börger in Hoogezand uitgegroeid tot een begrip in de drie noordelijke provincies. De specialiteit is het verzorgen van onderhoudswerkzaamheden voor productiebedrijven. Niet voor niets is het motto Onderhoud - kwestie van timing. Lag de nadruk vroeger op constructie en projecten, tegenwoordig zijn verspaning en detachering gelijkwaardige poten binnen het jubilerende bedrijf. ‘Wij willen de klant ontzorgen’, stelt vestigingsmanager Henk Noordhuis. ‘We zijn er echt trots op dat we hoogwaardige producten kunnen leveren.’ Het tekent de prettige gemotiveerde werksfeer binnen het bedrijf en voor Noordhuis is het helder. Als de klant een probleem heeft, kan die bij Machinefabriek Börger terecht. ‘We verkopen geen KIJK OP HET NOORDEN

nee. Dat moet ook wel als bij een klant een machine stil ligt. Wij zoeken altijd, ook op korte termijn, met de klant naar een oplossing. Dat kan doordat we geen logge organisatie zijn, onze flexibiliteit is een sterk punt.’ Met 25 personeelsleden is Börger niet de grootste machinefabriek,

NUMMER 391, JAARGANG 47

maar wel een bewezen betrouwbare partner van de noordelijke industrie. Gemeenten, waterschappen en vooraanstaande bedrijven als Stork en NAM behoren tot de vaste klantenkring. Van de agrarische sector, de kartonindustrie tot de scheepsbouw. De machinefabriek kent

In Hoogezand is Noordhuis bijzonder in zijn nopjes met de aanschaf van een computergestuurde, 5-assige freesbank met CAD/CAM programmeerstation. Het is het nieuwe paradepaardje waarmee de afdeling verspaning een flinke kwaliteitssprong maakt. Voor alle duidelijkheid, verspanen is ruw materiaal zodanig bewerken tot het gewenste resultaat is bereikt. ‘Dit is echt een investering in kwaliteit, hiermee maken we de stap richting de top. Het is nu mogelijk vijf vlakken te bewerken met één opspanning. Dat zorgt voor een snellere doorlooptijd en een hogere nauwkeurigheid. Ook zijn we nu in staat complexe vormen af te leveren die niet met de conventionele freesbank te maken zijn. Daarnaast is het door eenmaal te programmeren mogelijk series te draaien.’ Natuurlijk wordt aan de Van Neckstraat ook nog met vakmanschap gewerkt op handbediende draaien freesbanken. ‘Ons vak nemen we zeer serieus’, benadrukt Noordhuis.

www.mf-borger.nl

Harald Binnekamp

Aardbevingen Groningen bieden ondernemers ook kansen 22

In het gebied dat door de aardbevingen als gevolg van gaswinning wordt getroffen zijn vooral kleine ondernemingen gevestigd. 60% van de bedrijven bestaat uit zzp’ers. Nog eens 35% van de bedrijven heeft minder dan tien werknemers. Samen vormen zij 95% van de totale populatie aan bedrijven in de regio en vertegenwoordigen 54% van de banen. Hun belangen zijn groot, weet Binnekamp. ‘Indien als gevolg van de aardbevingen bewoners uit de regio vertrekken, komt ook het inkomen en zelfs het voortbestaan van kleine ondernemers in gevaar. Daarbij zit voor veel kleine zelfstandigen de oudedagsvoorziening in de stenen. Door waardedaling komt dat onder druk te staan.’ Eén stem Ondanks deze belangen is het voor Binnekamp - zelfstandig zorgondernemer, eigenaar van fotostudio Bellevue en voorzitter van de Bedrijven Vereniging Loppersum - geen eenvoudige opdracht om de stem van het mkb te zijn. ‘Het kenmerk van een kleine ondernemer is dat hij gewend is veel zelf te doen. Hij of zij zal niet snel om hulp aankloppen.

Voor een Groningse ondernemer geldt dat helemaal. Daarnaast is het midden- en kleinbedrijf in de regio niet heel goed georganiseerd. Er zijn twaalf handelsverenigingen, maar er is weinig verbinding. We raken nu wel langzaam in gesprek met elkaar en met de naderende gemeentelijk herindeling zullen we elkaar sowieso meer nodig hebben. Het is beter één stem te laten horen.’ Desondanks is Binnekamp erin geslaagd om via de Dialoogtafel, waar onder voorzitterschap van Jacques Wallage en Jan Kamminga, rijksoverheid, NAM, bewoners, bedrijven en maatschappelijke instellingen met elkaar in gesprek zijn over de gaswinning, het mkb op de agenda te krijgen. ‘In de protocollen voor schadeherstel werden in eerste instantie alleen particuliere woonhuizen benoemd. Nu worden ook bedrijfspanden meegenomen. Zo geldt de regeling waardevermeerdering, waarmee maximaal € 4000 kan worden verkregen als tegemoetkoming voor energiebesparende of -opwekkende maatregelen, ook voor kleine ondernemers.’

‘Hoewel de aardbevingen veel onrust met zich meebrengen en de schade voor veel mensen heel vervelend is, ontstaan er ook nieuwe initiatieven. Bouwbedrijven groeien dankzij de schadeherstelwerkzaamheden, waar ook toeleveranciers weer van profiteren. Mensen die enige tijd werkloos waren zie ik weer aan het werk gaan. Met de afspraken die binnen de Dialoogtafel worden gemaakt en de maatregelen van de Economic Board kunnen nog meer nieuwe initiatieven worden ontplooid voor een duurzaam economisch perspectief.’ HARALD BINNEKAMP, LID DIALOOGTAFEL NAMENS HET MIDDEN- EN KLEINBEDRIJF

KIJK OP HET NOORDEN

NUMMER 391, JAARGANG 47

TEKST: ROEL KERKHOF - FOTO: FOTO BELLEVUE

In alle publiciteit rond de schade die in Groningen ontstaat door aardbevingen als gevolg van gaswinning door de NAM ligt de aandacht voornamelijk bij de schade aan particuliere woonhuizen. De stem van de kleine ondernemer in het gebied wordt nauwelijks gehoord. Harald Binnekamp zit namens het mkb aan de Dialoogtafel. Hij is optimistisch. ‘Natuurlijk worden ook ondernemers getroffen, maar tegelijk dienen zich kansen aan.’ ‘Toen de problematiek rond schades aan huizen als gevolg van gaswinning ging spelen, wist niemand waar dit naartoe zou gaan. De afhandeling van schades is een enorme opgave gebleken. De afhandeling van eenvoudige schadegevallen is inmiddels in goede banen geleid, voor complexere schades ligt dit helaas wat anders. De verhalen zijn soms schrijnend. Wij kunnen alleen maar vreselijk ons best doen om deze mensen zo goed mogelijk te helpen.’ ALDERT VELDMAN, DIRECTEUR BOUWONDERNEMING ROORDA & VELDMAN

Economic Board Binnekamp verwacht dat het ondernemersgeluid dit jaar duidelijker zal klinken. Niet in de laatste plaats dankzij de oprichting van de Economic Board. Deze raad houdt zich bezig met de economische versterking van het aardbevingsgebied en is voortgekomen uit het in januari 2014 gesloten akkoord ‘Vertrouwen op herstel en herstel van vertrouwen’ waarin overheden en de NAM afspraken hebben gemaakt over de compensatie van de negatieve gevolgen van de aardgaswinning in Groningen. Er ligt inmiddels een economisch versterkingprogramma dat moet bijdragen aan een toename van structurele werkgelegenheid en bedrijvigheid in het gebied met focus op mkb en op de kansrijke sectoren chemie, energie, agribusiness, innovatieve bouw, ICT, healthy ageing en toerisme en recreatie. De maatregelen richten zich met name op het versterken van de economische ondersteuningsstructuur, verbetering van de kwaliteit van de beroepsbevolking, ondernemerschap en digitale bereikbaarheid en een betere toegankelijkheid van financiering voor ondernemers.

NAM en provincie Groningen stellen hiervoor de komende vijf jaar € 97,5 miljoen beschikbaar. ‘Poorten die eerder gesloten bleven, zullen zich nu openen’, zegt Binnekamp. ‘Startende ondernemers die een goed idee hebben of ondernemers die willen uitbreiden, kunnen ondersteund worden, zowel met kennis als financieel door het beschikbaar stellen van risicokapitaal, ondersteuning bij het verkrijgen van een lening of het verstrekken van kleine leningen. Ook wordt met banken gesproken over het opentrekken van de kredietschuif.’ De plannen worden afgestemd met de Dialoogtafel die zich onder meer bezighoudt met de leefbaarheid in de regio. ‘Kleine ondernemingen zijn immers van groot belang voor de leefbaarheid; zij zorgen voor voorzieningen en werkgelegenheid’, aldus Binnekamp.

MEER INFORMATIE: www.dialoogtafelgroningen.nl www.economicboardgroningen.nl

Brandemeer 8 Brandemeer 8 Industrieterrein Industrieterrein De Ekers De Ekers TV JOURE 85028502 TV JOURE

De IJzeren Man D a k - & g e v e l b e p l at i n g

tel. [0513] - 41 79 -0041 79 00 tel. [0513] info@deijzerenman.nl info@deijzerenman.nl www.deijzerenman.nl www.deijzerenman.nl

Dé specialist voor al uw dak en/of gevelbekledingen

Brandemeer 8 Industrieterrein De Ekers 8502 TV JOURE

HSE is een voorraadhoudend technisch service bedrijf met ruime ervaring in hydraulische, pneumatische en industriële slangen en componenten. HSE beleverd onder andere in deze branches: l l

tel. [0513] - 41 79 00

land-, carrosserie- en machinebouw oliewinnende sector industriële sector

info@deijzerenman.nl

De servicegerichte instelling zorgt voor een goede en snelle afwikkeling van uw wensen. Ook als het om speciale producten of projecten gaat kan HSE Emmen u van dienst zijn.

www.deijzerenman.nl

In de productie afdeling worden hoogwaardige hydrauliek slangen van de merken Bridgestone, Eaton & Alfagomma geassembleerd, en voor remleiding systemen Goodridge. Naast het pakket van hydraulische en industriële slangen en koppelingen complementeren wij het pakket met een diversiteit van adapters, snelkoppelingen, SAE flenzen en snijringenkoppelingen voor de hoge druk en Storz, Bauer, Perrot kamlok DIN & ANSI flenzen voor de lage druk. Tevens beschikken wij over een test inrichting om het materiaal met een druk certificaat te kunnen leveren.

HSE Emmen

James Cookstraat 43 7825 AN Emmen T.: 0591 - 64 04 73 M.: 06 - 18 76 36 69

Landbouwmechanisatie

Gebr. Blok b.v. - Dealer van Deutz Fahr tractoren en diverse merken landbouwmachines - Onderhoud en reparatie aan landbouwmachines - Metaalwerkzaamheden zoals plaat- en constructiewerk - Eigen bouw

Gebr. Blok b.v. Vaartweg 70, Espel. Telefoon: 0527 - 271234 Website: www.blokmechanisatie.nl

Postbus 2087 7801 CB Emmen F.: 0877 - 84 81 58 E-mail: info@hse-emmen.nl

TEKST: ROEL KERKHOF

Aardbevingsschade vakkundig hersteld Vanwege de aardbevingen in de provincie Groningen als gevolg van gaswinning zullen naar verwachting zo’n 50.000 woningen moeten worden versterkt. Een megaklus. Bouwonderneming Roorda & Veldman uit Ten Post is er klaar voor, zegt directeur Aldert Veldman. ‘We zijn optimaal uitgerust om schade te herstellen en bieden een luisterend oor aan de betrokkenen.’ Sinds de NAM eind 2012 met de eerste schadeclaims als gevolg van de gaswinning in Groningen werd geconfronteerd, is Roorda & Veldman betrokken bij het herstel van schades. ‘We hebben al bij 1600 panden stut- en herstelwerkzaamheden uitgevoerd, vooral bij particulieren maar ook bij bedrijfspanden en boerderijen’, vertelt Veldman. ‘Onze grootste klus tot nu toe was de rooms-katholieke kerk in Bedum. Er is inmiddels veel kennis en ervaring opgebouwd. Voor de echt complexe schades worden wij nu vaak als eerste gebeld.’ Om aan de nieuwe vraag tegemoet te komen werd flink geïnvesteerd, onder meer in materiaal om stofvrij te werken. ‘In het begin was er nog veel onduidelijkheid en stond nog niet omschreven hoe schades hersteld moesten worden. Samen met onze leveranciers hebben we gezocht naar de beste herstelmethodes en producten. We hebben

nu alles perfect voor elkaar’, stelt Veldman, die begin dit jaar de deuren opende van een tweede vestiging in Slochteren. ‘Dat past binnen de groei die ons bedrijf nu doormaakt. Tegelijk zitten we nu dichter bij onze klanten in en rond Slochteren.’ De afwikkeling van de schadedossiers gaat via de NAM of het Centrum Veilig Wonen, dat sinds

begin dit jaar schademeldingen afhandelt. Roorda & Veldman verzorgt alle praktische zaken rond het herstel, maar ook rond de verhuizing wanneer tijdelijk een andere woning moet worden betrokken. ‘We proberen de getroffen huishoudens zoveel mogelijk te ontzorgen. Bij aardbevingsschade is de beleving anders dan bij onderhoudswerk of het plaatsen van een nieuwe badkamer. Mensen hebben hier niet zelf voor gekozen. Daar houden we rekening mee.’ Deze klantgerichtheid noemt Veldman één van de kernwaarden van de uit 1920 stammende bouwonderneming, tevens specialist op het gebied van nieuwbouw, verbouw, onderhoud en renovatie. Groningse

KIJK OP HET NOORDEN

NUMMER 391, JAARGANG 47

nuchterheid, degelijkheid en kwaliteit zijn de andere. Het bedrijf is VCA-gecertificeerd en aangesloten bij BouwGarant en Bouwend Nederland. ‘Ook toen het door de economische crisis slecht ging in de bouw hebben wij nooit concessies gedaan aan de kwaliteit. Dat zien we nu terug in een stijging van het aantal opdrachten voor onderhoud en verbouw. Die trekken weer aan en men weet dat men op ons kan vertrouwen.’

ROORDA & VELDMAN Rijksweg 177 9792 PE Ten Post T. 050 302 29 16 info@roorda-veldman.nl www.roorda-veldman.nl

FOTO: ERIK RIENSEMA

Droge voeten dankzij Wiertsema & Partners Wiertsema & Partners in Tolbert heeft al meer dan 70.000 projecten op het gebied van grond- en bodemonderzoek met succes afgerond. De kennis en ervaring die daarmee is opgedaan, wordt met net zoveel inzet toegepast op de voortuin van een rijtjeswoning als op de in aanbouw zijnde RWE-centrale in Eemshaven, waar Wiertsema & Partners sinds de start in 2007 continu grond-, bodem- en waterbodemonderzoek verricht en adviesdiensten levert. En mede dankzij het Tolberter ingenieursbureau houden we in de toekomst droge voeten. Wiertsema & Partners is al enige tijd voortdurend actief met de grootschalige dijkversterking in Nederland in opdracht van diverse waterschappen. Zo ook op het 12 kilometer lange dijktraject Delfzijl-Eemshaven, waar sprake is van een extra uitdaging door de aardbevingsproblematiek. Algemeen directeur Duco Kriele van Wiertsema & Partners beseft dat hierdoor vanuit de maatschappij extra druk op de werkzaamheden ligt maar hij wordt daar niet warm of koud van. De 90 medewerkers evenmin. Ze doen hun werk - in 26

alle nuchterheid - gewoon goed, volgens de hoogste en meest recent gecertificeerde kwaliteitsnormen en dan komt het ook goed. Niet voor niets schakelen Rijkswaterstaat, provincies, waterschappen en gemeenten Wiertsema & Partners graag in voor deskundig onderzoek en advies. Crisis Het bedrijf is in 1979 opgericht door Jan Wiertsema en sindsdien gestaag gegroeid. In 2006 nam Duco Kriele het stokje over. Hij vormt samen met Kees-Jan van der Made en René van den Hoven de driekoppige directie van het bureau. Met het aantre-

den van Kriele werd de stap gezet van voornamelijk bouw gerelateerde opdrachten naar een bredere inzet, met de focus op infrastructuur. Dat bleek een gouden greep want niet lang daarna diende de crisis in de bouwsector zich aan. Net op tijd de bakens verzet. Toeval? ‘Ik heb die crisis niet voorspeld’, zegt Kriele, ‘ik wou dat ik dat kon. Maar ik had wel in de gaten dat er een luchtbel aan het ontstaan was.’ Curaçao Sinds de komst van Kriele is de groei van het bedrijf - ondanks de crisis - versneld. Inmiddels zijn er twee zusterbedrijven:

Marine Sampling Holland in Velsen-Noord (offshore-activiteiten) en CEGE Caribbean op Curaçao (compleet pakket). De opdrachten komen uit binnenen buitenland maar het zwaartepunt ligt uiteraard nog steeds in de drie noordelijke provincies. Met als kloppend hart het geotechnisch laboratorium in Tolbert, één van de grootste in Nederland. Daar wordt niet alleen getest en gemeten maar worden de data ook verwerkt en uitgewerkt conform klantspecificaties. Grote projecten Geomonitoring is een groeiende tak. Het voortdurend in de gaten houden van de bodem, onder

TEKST: ERIK RIENSEMA

‘Geomonitoring is een groeiende tak’ het motto ‘Meten is weten’, voorkomt problemen en extra kosten bij grote projecten. Zoals bijvoorbeeld de projecten Zaailand Leeuwarden, Damsterdiep Groningen, nieuwe dierentuin Emmen, Groninger Forum en Zuidelijke Ringweg Groningen. Database ‘Het mooie van onze uitgebreide reeks uitgevoerde opdrachten is dat we, middels ons in eigen beheer ontwikkelde automatiseringssysteem, alle data opgeslagen hebben vanaf de oprichting van het bedrijf. En zodoende over een grote en unieke database beschikken met gegevens over onze bodem. Die informatie kunnen we weer voor nieuwe projecten benutten’, benadrukt Kriele. Aardbevingen ‘Dat heeft er onder meer toe geleid’, zo vervolgt de algemeen directeur, ‘dat we nu in opdracht KIJK OP HET NOORDEN

van de NAM onderzoeken wat de gevolgen van de aardbevingen zijn voor de structuur in de ondergrond. En hoewel wij ons vooral richten op de bovenste 150 meter, terwijl de aardbevingen veel dieper plaatsvinden, proberen we met testopstellingen in ons laboratorium ook te voorspellen hoe die ondergrond zich zal gaan gedragen bij nieuwe aardbevingen.’ De komende jaren verwacht Kriele hierdoor veel werk te genereren voor zijn bedrijf.

gerealiseerd. Die is bijna klaar. En zo is Wiertsema & Partners na 70.000 projecten klaar voor de toekomst, waarin nog vele tienduizenden projecten meer kunnen worden uitgevoerd.

WIERTSEMA & PARTNERS Feithspark 6 9356 Tolbert T. 0594 51 68 64 info@wiertsema.nl www.wiertsema.nl

Windmolenparken Het zegt alles over de kwaliteit en inmiddels ook de autoriteit van Wiertsema & Partners als het gaat om grond- en bodemonderzoek. Alsmede zeebodemonderzoek, want ook voor de aanleg van de grote windmolenparken in zee wordt er een beroep gedaan op het Tolberter bedrijf. Dat is inmiddels flink uit z’n jasje gegroeid waardoor er een flinke aanbouw moest worden

NUMMER 391, JAARGANG 47

Brandsloot 3B, 9863 TR Doezum Doezum l 0594 658 867 www.vanderkampkornhorn.nl

INSTALLATIE HDI Leeksterweg 50, 8433 KZ Haulerwijk telefoon 0516 424606 E-mail: info@installatiebedrijfhdi.nl / Informatie: www.installatiebedrijfhdi.nl

Onze werkzaamheden bestaan uit: ● centrale verwarming ● ventilatie ● sanitaire installaties ● rioling ● airconditioning ● onderhoud - renovatie werktuigbouwkundige installatie Ook voor levering van DHZ bouwpakketten voor uw centrale verwarming en sanitaire installaties

Nieu

De JL oplaadzuil, ontwikkeld door JL Assemblage • een rvs zuil met een anti-graffiti coating • zonder meerprijs leverbaar in meerdere RAL kleuren • voorzien van stopcontacten met kinderbeveiliging • voorzien van een aardlekbeveiliging die zichzelf kan testen • kan worden voorzien van een eigen bedrijfslogo Een goede oplaadmogelijkheid is klantvriendelijk en is meer dan alleen een servicepunt Kortom: een prima investering die zichzelf terugverdient

Tweede Bokslootweg 6 | 7821 AS Emmen t. 06 55 22 64 30 • info@jlassemblage.nl

WWW.JLASSEMBLAGE.NL

TEKST: ANNETTE BLAUW

‘Wij verkopen geen product, maar een oplossing’ Van het kleinste nippeltje tot de grootste spuitkop, Hydrauliek Service Emmen heeft alles in huis op het gebied van hydrauliek, pneumatiek, industrie en reiniging. ‘Je kunt het inderdaad zo gek niet bedenken of wij hebben het wel op voorraad’, beaamt Matthijs de Haan, directeur van het bedrijf. ‘En mochten we het echt niet hebben, dan bedenken we een alternatief of een andere oplossing’, vult hij aan. ‘Zo kunnen we eventueel iets speciaal laten ontwikkelen en maken. ‘Nee’ verkopen wij hier in principe niet, dat is ons uitgangspunt. Diversiteit is onze kracht, in combinatie met een goed advies, een hoge mate van service en alles snel en correct geleverd. Voor bijvoorbeeld een garagebedrijf met een hogedrukreiniger waar de slang van kapot is tot grote rioolreinigers die enorme spuitkoppen nodig hebben. We zijn moeilijk in een hokje te stoppen omdat we zoveel verder

KIJK OP HET NOORDEN

gaan dan alleen hydraulische slangen. We hebben slangen en alle mogelijke componenten. We assembleren die producten ook nog. Alle gewenste maten en koppelingen. We bieden altijd een klantspecifiek product.’ Matthijs is zich terdege bewust van het belang van snelheid en service die de klanten van hem verlangen. ‘Als een klant hier komt, betekent dat dat er bij hem iets kapot is en dat moet zo snel mogelijk hersteld. Stilstand kost geld. Dus we zorgen dat het materiaal op voorraad is en de klant vlot geholpen wordt. Een stuk advies is daar-

NUMMER 391, JAARGANG 47

bij belangrijk en we helpen met het inkoopbeleid. Laatst had iemand een hele speciale koppeling nodig die honderden euro’s kostte om te laten maken. Die prijs stond echter niet in verhouding tot het doel. Dan zoeken we verder naar een andere optie voor een reële prijs. Dat proberen we zo concurrerend mogelijk te doen maar we zijn geen prijsvechter. Want we verkopen geen product, maar altijd een oplossing. En het liefst een gedegen oplossing.’ Met twintig jaar ervaring in de branche en acht jaar zelfstandig ondernemerschap gaat het Matthijs voor de wind met HSE

Emmen. ‘Het zijn acht jaren met vleugels geweest, we zijn best goed gegroeid. Zelfs in de crisis hebben we in de lift gezeten. Dat zegt mij dat de afnemers vertrouwen in ons hebben en dat we ons werk goed doen.’

HSE EMMEN James Cookstraat 43 7825 AN Emmen T. 0591 64 04 73 info@hse-emmen.nl www.hse-emmen.nl

Links: Pim van Dun en Ferdinand van der Wal

Hattemleeuw:

dé specialist in leidingsystemen en lascomponenten Hattemleeuw levert een groot assortiment van rvs en stalen buizen en lascomponenten, direct uit voorraad. Tevens is het aanbod in buizen en onderdelen voor het kunststof leidingsysteem van TECE ongekend. ‘Voor elke toepassing bieden wij het juiste materiaal en de perfecte verbindingstechniek’, zegt vestigingsmanager Bert Straat. Hattemleeuw ontstond begin jaren '60 toen de afdeling leidingmaterialen, ijzerwaren en kachels van de O. de Leeuwgroep vanuit de Zwolse binnenstad naar het industrieterrein in Hattem verhuisde. Door de jaren heen is Hattemleeuw zich gaan focussen op leidingsystemen en lascomponenten maar daarnaast levert de onderneming ook nog steeds een uitgebreid assortiment bevestigingsmaterialen. Anno 2015 kent de specialistische groot30

handel uit het Gelderse Hattem (onder de rook van Zwolle) zijn gelijke niet waar het gaat om de breedte en diepte van het assortiment in dit segment. Of het nu gaat om stalen- of rvs-buizen, het kunststof leidingsysteem van TECE of het complete pakket pressfittingen van Bonfix; in het ruim 4500 m2 grote magazijn van Hattemleeuw zijn alle soorten en maten buizen, (las)componenten en montagematerialen op voorraad. Rvs en stalen buizen zijn er gelast of

naadloos. Componenten zijn er in een grote diversiteit, van lasbochten, t-stukken, flenzen en aluminium overschuifflenzen tot boordringen en draadfittingen. Er is keuze uit materialen voor een veelheid aan verbindingstechnieken, van lassen, fitten en knellen, tot persen, pressen en pushen. Het kunststof leidingsysteem van TECE heeft - heel handig slechts één assortiment fittingen voor alle buissystemen, ook voor gas.

Grote voorraad Klanten vindt Hattemleeuw door heel Noordoost-

KIJK OP HET NOORDEN

TEKST: RONALD SCHALEKAMP

A-merken Voor alle bestellingen bij Hattemleeuw per telefoon, fax, e-mail of de webshop geldt: vandaag voor 16.30 uur besteld is morgen bezorgd. De recentelijk geopende overzichtelijke webshop maakt het ook makkelijk om buiten kantooruren bestellingen te plaatsen. Hattemleeuw kiest voor uitsluitend A-merken. Bert Straat vertelt: ‘Kwaliteit wint het altijd van prijs. Faalkosten zijn immers ook zeer kostbaar én niet door te berekenen aan de klant. De goedkoopste zijn is niet zaligmakend. Het gaat om de toegevoegde waarde die je als bedrijf biedt waardoor klanten je het werk gunnen. Door onze grote, eigen voorraad garanderen we snelle levering - binnen één dag - van vrijwel alle producten. Daarnaast is het bestelproces eenvoudig: één bestelling, één levering, één inkoopfactuur, één contactpersoon. We denken en handelen klantgericht. Daarmee maken we voor klanten het verschil.’

Nederland, in de branches industrie, installatietechniek, scheepsbouw, constructie en machinebouw. Ook veel zzp’ers en kleinere bouwen klusbedrijven zijn klant van Hattemleeuw. ‘Bedrijven houden zelf geen of slechts een geringe voorraad aan. Wanneer iets nodig is, wordt het besteld en verwacht men het snel in huis. In overleg met onze vaste relaties - waaronder ook veel technische diensten van indus-

NUMMER 391, JAARGANG 47

triële bedrijven - houden wij een vaste voorraad aan, zodat direct geleverd kan worden.’ Ervaren medewerkers Hattemleeuw werkt met een hecht team van ervaren, deskundige en enthousiaste medewerkers, waaronder twee ervaren vertegenwoordigers die het gezicht van de onderneming zijn. Pim van Dun is sinds 2008 in dienst bij Hattemleeuw en sinds 2011 actief in de buitendienst. Ferdinand van der Wal is al 35 jaar werkzaam voor Hattemleeuw. ‘Snelle levering is steeds belangrijker geworden, maar ook advisering rond het gebruik van materialen én persoonlijk contact. Klanten vertrouwen op je dienstverlening en dus moeten beloftes altijd waargemaakt worden. Tevreden klanten geven tenslotte weer nieuwe klanten door. We zijn er daarom ook erg trots op dat we een zeer trouwe klantenkring hebben, soms van generatie op generatie.’ Natuurlijk kan er wel eens iets misgaan in een bestelproces, zegt Pim van Dun. ‘Dan is het zaak om direct met een oplossing te komen. Het probleem aanpakken gaat voor een discussie over hoe het ontstaan is. Desnoods rijden we persoonlijk met de materialen naar een bouwlocatie toe.’

Grootste groeier Hattemleeuw maakt deel uit van de O. De Leeuw Groep uit Zwolle. Deze onderneming ontving eind vorig jaar nog de Gouden Gazelle uitgereikt door het Financieel Dagblad. Dit als snelst groeiende, groot bedrijf (omzet van minimaal € 30 miljoen) uit de provincie Overijssel. De O. De Leeuw Groep heeft naast Hattemleeuw nog vijf vestigingen in NoordoostNederland; IJzerleeuw, Leeuwbouw en Leeuwtechniek in Zwolle, Teham Pongers in Hengelo en Geertsema Staal in Winschoten. Bert Straat zegt: De O. de Leeuwgroep bestaat dus uit zes zelfstandige BV's waarvan Hattemleeuw er één is. De bedrijven werken samen op bijvoorbeeld inkoopgebied maar naar de klant toe werkt men zelfstandig waardoor de klant nooit een nummer wordt. Juist het contact met onze vaste klantrelaties maakt Hattemleeuw een uniek, laagdrempelig en persoonlijk bedrijf.

Hoopjesweg 48-50 8051 DC Hattem T. 038 444 22 41 info@hattemleeuw.nl www.hattemleeuw.nl

Onder de naam Raadsma ToegangsBeheer (RTB) biedt Raadsma alle mogelijke deurtechnieken en elektronische toepassingen. RTB maakt het mogelijk de toegangsrechten van personen vooraf en op afstand te regelen ten behoeve van veiligheid, beveiliging en comfort. In onze moderne RTB showroom in Leeuwarden ontvangen onze adviseurs u graag om u te laten zien wat er allemaal mogelijk is.

KENNIS IS KUNNEN

Dokkum . Heerenveen . Leeuwarden . Groningen . t. (0519) 29 23 25 . www.raadsma.nl

Het Waddenfonds moet niet zomaar een subsidiepot zijn maar een investeringsmotor. Met gerichte investeringen die werkelijk tot iets leiden. Dit zei Wim Meijer, grondlegger van het Waddenfonds. Het zwakke economische perspectief met hoge werkloosheid en krimp in het Waddengebied kan volgens hem leiden tot ecologische verzwakking en verlies van draagvlak voor maatregelen. Dagblad van het Noorden

Natuurlijke kustverdediging maakt Waddendijk leuker

Recreatieondernemers willen liever nog vandaag dan morgen dat edelherten naar Drenthe komen. De introductie van groot wild geeft een nieuwe impuls aan recreatie en toerisme. Alle recreatieondernemers rond het Nationaal Park Dwingelderveld omarmen het idee. Ze vinden het vreemd dat tot nu toe alleen het Nationaal Park Drents-Friese Wold in beeld is voor de introductie van groot wild in Drenthe. Dagblad van het Noorden

Nederlanders mogen trotser worden op de Waddenzee Nog te weinig inwoners van Nederland weten dat de Waddenzee een Werelderfgoed is. Ruim 90% van de Nederlanders kent de Waddenzee wel, maar dat het de status heeft van werelderfgoed weet slechts 39%. Meer kennis over deze

KIJK OP HET NOORDEN

GELEZEN

Drenthe ‘jaagt’ op edelhert

Foto: Ed Klijnman

De Waddendijk heeft een potentieel grote aantrekkingskracht op toeristen. Met een nieuwe inrichting kan de dijk zich op termijn ontwikkelen tot een belangrijke toeristische bestemming. Dat stelt het

European Tourism Futures Institute (ETFI), het toeristisch onderzoekbureau van Stenden Hogeschool. Bij de dijk kunnen inzichten worden toegepast van Building with nature waarbij natuurlijke processen worden ingezet ter kustverdediging. Ook zou er rond de Waddendijken een culturele route kunnen worden aangelegd. Friesch Dagblad

status leidt tot gevoelens van trots en waardering voor de Waddenzee, verwacht Sjon de Haan, aanjager van Werelderfgoed Waddenzee. ‘En als mensen ergens trots op zijn, gaan ze er ook beter op passen.’ Friesch Dagblad

NUMMER 391, JAARGANG 47

Foto: Ed Klijnman

Waddenfonds moet investeringsmotor zijn

Friese politiek wil rijen molens bij Afsluitdijk Friesland wil dat nieuwe windmolens op en langs de Afsluitdijk komen. Een politieke meerderheid is op die koers gaan zitten. Of het Rijk de Friese visie op de Afsluitdijk zal overnemen, is

Turbines geen gevaar zeedijk De veiligheid van Groningen is niet in het geding als er vijftien tot 25 windmolens op de Waddenzeedijk worden geplaatst. Turbines en zeekering kunnen zo worden verstevigd dat ze zelfs aardbevingen doorstaan. Dat blijkt uit onderzoek van Expertise Netwerk Waterveiligheid (ENW) naar het eerste project van windturbines op de Nederlandse zeekering. Waterschap Noorderzijlvest ziet de komst van een rij turbines op de zeekering wel zitten. Natuuren milieuorganisaties zijn fel tegen de komst van windturbines op de zeekering. ‘Het is een belachelijk plan om met het oog op de kustveiligheid en de bevingen een rij windmolens in de fundering van een dijk te zetten’, aldus directeur Siegbert van der Velde van de Natuur- en

een vraagteken. Het ministerie van Infrastructuur en Milieu zei dat op de Afsluitdijk lang niet zoveel megawatt haalbaar is als de fracties nu willen. Leeuwarder Courant

Milieufederatie Groningen. Dagblad van het Noorden

Schiermonnikoog wil industrie rond wad weren Schiermonnikoog en Ameland maken zich zorgen over industriële ontwikkelingen rondom de Waddenzee. Schier verzet zich dan ook nadrukkelijk tegen de proefboringen naar gas bij het eiland. Oliemaatschappij GDF Suez E&P wil de boringen uitvoeren ten noorden van Schiermonnikoog. ‘Wij zijn vooral bang dat er een permanent boorplatform komt indien de boringen succesvol zijn’, zei jurist en gemeentelijk woordvoerder Rens van den Berg. ‘Toeristen komen hier voor de rust, het onbelemmerde uitzicht en de duisternis. Dit komt allemaal in het geding indien er een permanent platform komt.’ Leeuwarder Courant 33

De Sluis Jachtbouw: ambachtelijke cascobouw In 2005 werd De Sluis Jachtbouw opgericht maar de werknemers hadden toen al een rijke geschiedenis opgebouwd onder een andere naam. De firma die zich bezighoudt met de bouw van aluminium en stalen casco’s tot 25 meter van unieke motoren zeiljachten staat bekend om zijn ambachtelijke werkwijze maar ook om zijn gemoedelijkheid. ‘Sommige klanten zijn hier kind aan huis’, aldus Taeke Kooijenga. ‘Dat komt omdat we alle tijd voor ze nemen. We willen gewoon alle wensen verwezenlijken die zij hebben.’ 34

Omdat de cascobouwer tussen de Riensluis en de Lemstersluis ligt, direct aan het open water, werd gekozen voor de naam De Sluis Jachtbouw BV. Met de nieuwe naam, een nieuwe bedrijfsstructuur en gemotiveerde mensen werd de productie van stalen, aluminium casco´s en combinaties daarvan voortgezet. Binnen het bedrijf zijn die beide bouwwijzen overigens gescheiden van elkaar. Geleverd wordt vooral aan afbouwers maar De Sluis Jachtbouw verkoopt ook zelf casco’s tot een lengte van 25 meter. Ambachtelijkheid staat daarbij in alles voorop.

het kantoor en de werkplaats zijn daarvan sprekende voorbeelden te zien op tekening en in daadwerkelijke fysieke vorm. Prachtige snelle en slanke zeiljachten, robuuste solide motorjachten maar ook aluminium vis- en werkboten komen voort uit de puur ambachtelijke werkwijze. ‘Bij ons geen standaard massaproductie, maar een ambachtelijk product. De rondspantbouw is bijvoorbeeld ons paradepaardje. Maar ook de multiknik en het vervaardigen van platbodems is onze specialiteit. Verder bouwen we altijd volledig naar wens van de opdrachtgever zodat we droomschepen kunnen verwezenlijken. En we doen dat ook nog eens op een heel gemoedelijke manier. Klanten voelen zich echt thuis bij ons.’ Die cliënt kan overigens terecht voor een groot scala aan zaken: van seriebouw tot eenmalige

projecten. Dat deze specialisatie en het feit dat klanten zich prettig voelen bij de bouwer werkt, mag blijken uit het feit dat de orderportefeuille goed gevuld is. ‘Hoewel het niet tot onze taken behoort, kunnen en willen we de klanten natuurlijk ook adviseren over schilders, timmerlieden en tuigers die gespecialiseerd zijn in de verdere afbouw.’ Speciale opdrachten Ook draait de firma de hand niet om voor speciale opdrachten. Zo ligt er in Hoorn een speciaal kunstobject dat door de Lemster firma is gemaakt in opdracht van een kunstenaar. ‘Maar we zijn ook bezig met een sleepboot voor de zeeverkenners in Leiden en klanten van Vivante Yachts kiezen bijvoorbeeld speciaal voor het product dat wij voor hen maken.’ Om voldoende inspiratie te houden en te tonen wat

het zelf doet, bezoekt De Sluis Jachtbouw regelmatig beurzen als Boot Holland en de Hiswa.

TEKST: MEINTJE HARINGSMA

De vorige eigenaar wilde ermee stoppen nadat de firma meer dan 40 jaar unieke motoren zeiljachten in verschillende spantvormen had gebouwd. ‘Daarvan werkten we al twintig jaar tot volle tevredenheid onder andere voor Zuiderzee Yachting. Dat alles wilden we niet verloren laten gaan en daarom hebben we met het personeel een nieuwe Besloten Vennootschap opgericht om de werkzaamheden voort te kunnen zetten.’ De firma bestaat zodoende uit werknemers die tevens aandeelhouder zijn. Taeke Kooijenga is directeur van dit oer-Hollandse bedrijf.

Rolwerk en vormwerk Naast het bouwen van casco’s kan de klant bij De Sluis Jachtbouw ook terecht voor rol- en vormwerk van rompbeplating van staal en aluminium, en voor drukwerk van onderdelen. De firma doet dit met regelmaat voor collega scheeps/cascobouwers die zelf niet over de apparatuur of deze benodigde traditionele vakkennis beschikken. Zo varen er schepen rond waarvan dit bedrijf de nodige specialistische onderdelen heeft gemaakt. En daar zijn ze best trots op. DE SLUIS JACHTBOUW B.V. Sluisweg 9a, 8531 DJ Lemmer T. 0514 - 56 05 19 info@desluisjachtbouw.nl www.desluisjachtbouw.nl

‘Zodra volgens het ontwerp de gesneden platen binnen zijn, beginnen we aan het sorteren en uitleggen. Aansluitend stellen we de afzonderlijke delen samen. Vervolgens wordt begonnen aan de daadwerkelijke afbouw. Daar zijn we specialist in. Doordat we goed kunnen combineren kan bovendien de romp van het schip bijvoorbeeld van staal worden vervaardigd en de opbouw van aluminium. Door zo te werken, ontstaat een stevig en stabiel schip met een laag zwaartepunt.’ Eigen of bestaand ontwerp Bij de Sluis Jachtbouw kunnen schepen worden gebouwd naar eigen of bestaand ontwerp. In KIJK OP HET NOORDEN

NUMMER 391, JAARGANG 47

Verkopen en reinigen van

KUNSTSTOF PALLETS

Verkoop, Verhuur en Installatie Totaalleverancier op het gebied van licht, geluid en beeld

Wij adviseren u graag! Australiëweg 8 9407 TE Assen 0592 – 342098 www.dialgb.nl

De Factorij 3 | 9363 TN Marum | Tel. 0594 - 644614

WWW.SWIERINGAKUNSTSTOF.NL

ZAKELIJKHEDEN

Zo weinig mogelijk belasting betalen Dat is mijn missie voor ondernemers. Een goed belastingadvies gaat altijd over het opnieuw inrichten van feiten. Aan de hand van een recent voorbeeld wil ik u uitleggen hoe dat kan. Een hardwerkend ondernemersechtpaar runt een slagerij met een goed rendement. Tien jaar geleden was de slagerij overgedragen aan een eigen B.V. Dat was hen toen geadviseerd. Ze krijgen per persoon een salaris van € 55.000 van hun B.V waarna een winst van € 10.000 per jaar overblijft. Het gezin verdient dus € 120.000 per jaar, een knappe prestatie. Het bedrijfspand is gehuurd en op de privé-spaarrekening staat dankzij een erfenis € 160.000. De Slagerij B.V. heeft in de goede tijden € 200.000 gespaard. Dat geld verpietert op dit moment op een bedrijfsspaarrekening. Het paar woont met hun twee kinderen in een eigen woning met en hypotheek van € 300.000. Het echtpaar kwam met de vraag of een dividenduitkering uit de B.V. zinvol was. Ik adviseerde alles te reorganiseren in drie stappen.

Als u ook vrolijk wilt worden in 2015, kijk dan naar uw eigen inrichting van de feiten. U moet het natuurlijk eerst zelf verdienen, maar wat u netto overhoudt, ligt aan de presentatie van de feiten, zowel zakelijk als privé. Deze op een creatieve wijze vooraf op orde brengen door te puzzelen met gegevens; dat is nu het vak van een belastingadviseur. Ik wens u voor 2015 liefde, gezondheid en een goed renderend bedrijf toe met als het even kan een lage belastingdruk.

‘Een goed belastingadvies gaat altijd over het opnieuw inrichten van feiten’

Stap 1 De onderneming overdragen naar privé in een vennootschap onder firma. Hierdoor kunnen beiden gebruikmaken van diverse aftrekposten. Stap 2 Het spaargeld storten in de B.V. Zolang het in privé zit, betaal je over het vermogen 1,2% belasting. Dat is evenveel als de spaarrekening oplevert. Stap 3 De B.V. heeft na deze stappen € 360.000 vermogen in contanten. Dat levert momenteel niks op. Door hiermee de hypotheek af te lossen, gaat het geld ineens renderen. Aan de bank wordt nu 4,5% betaald op de eigen woningschuld. Die kun je beter in de knip houden. Door in het vervolg te lenen van de eigen B.V. blijft de hypotheekrenteaftrek voor beide ondernemers ook overeind. Zo bespaart dit echtpaar vanaf 2015 maar liefst € 20.000 per jaar.

Olaf ten Hoopen MTH accountants & adviseurs | 06 55 12 10 84

KIJK OP HET NOORDEN

NUMMER 391, JAARGANG 47

Expertise in kwaliteit en service Onze â&#x20AC;&#x153;BIG 5â&#x20AC;? voor uw succes: naadloze en gelaste cilinderbuizen hardverchroomde assen hardverchroomde plunjerbuizen naadloze koudgetrokken hogedrukbuizen bewerkingen volgens tekening Uw voorraadhoudende specialist in producten voor de cilinderbouw en overige staalproducten All Steel Products B.V. Ratio 31, 6921 RW Duiven. Tel.: 085-8500181 Fax.: 085-8500182 E-mail: info@allsteelproducts.nl Web: www.allsteelproducts.nl

B E L E E N S M E T. . . TEKST: HENK DILLING

Bel eens met Van Braak Accountants: 0512 - 571250 Ondernemen is koers bepalen. Vooruitzien. Anticiperen op ontwikkelingen. Kansen traceren en verzilveren. Sturen en bijsturen. De accountants en belastingadviseurs van VBA Drachten zijn u graag van dienst. Maak gebruik van hun specifieke deskundigheid en laat u adviseren over de stappen die lonen! Vraag van de maand: Hoe kan ik een bepaald vermogen uit mijn BV zo gunstig mogelijk aanwenden? Mark Kruisselbrink, kantoormanager VBA Drachten: ‘Die vraag horen wij vaker: wat moeten we met ‘overtollige’ liquide middelen in onze BV? Een ondernemer die door hard werken vermogen heeft opgebouwd, wil dat vermogen uiteraard zo rendabel mogelijk wegzetten. Sommige ondernemers kiezen voor een spaardeposito, maar dat is niet de meest gunstige optie. De rente op zo’n deposito schommelt doorgaans zo rond de 3%. Dat is wel het maximum haalbare. Gelukkig zijn er meerdere wegen die naar Rome leiden. Wegen die fiscaal veel aantrekkelijker zijn. Er is zelfs een manier die zorgt dat u door de fiscus wordt betaald… Die optie heeft alles te maken met het aflossen van uw privé hypotheek. Zullen we een afspraak maken?’

VBA Van Braak Accountants in Drachten is een no-nonsense zelfstandig advieskantoor, waar een enthousiast team van accountants, belastingadviseurs en kantoormedewerkers het onderste uit de kan haalt voor ondernemers in het mkb en de agrarische sector, voor non-profitorganisaties en voor internationaal georiënteerde ondernemingen. Effectieve oplossingen die ondernemers geld besparen of juist opleveren. De accountants van VBA zijn lid van de Nederlandse Beroepsorganisatie van Accountants (NBA). De belastingadviseurs zijn aangesloten bij het Register Belastingadviseurs (RB). Permanente educatie en vaktechnische ontwikkeling zorgen ervoor dat de dienstverlening altijd up-to-date is. VBA Drachten maakt deel uit van de onafhankelijke Van Braak adviesgroep van accountants en belastingadviseurs. Naast Drachten heeft de organisatie vestigingen in Holten, Franeker, Marum, Scherpenzeel, Texel, Tiel, Veenendaal, Vught en Zuidbroek.

KIJK OP HET NOORDEN

NUMMER 391, JAARGANG 47

Mark Kruisselbrink

Van Braak Accountants Kelvinlaan 5a 9207 JB Drachten T. 0512 57 12 50 F. 0512 51 00 46 info@vba-drachten.nl www.vba-accountants.nl

Staal-Totaal

Overname-Experts

Wij hebben een passende oplossing voor producten van staal, rvs en aluminium

is een samenwerking van 9 zelfstandig werkende bedrijfsovernamespecialisten. Deze specialisten begeleiden ondernemers bij het verkopen of kopen van een bedrijf.

de Experts

staal - rvs - aluminium aanhangwagens (Henra)

en in Bedrijfsoverdracht (de BOBB). in het Noorden

in het Noorden is Roel Slomp de overname-expert.

kennismaken

dak- en gevelbeplating

Roel Slomp. Roel Slomp

0528-231799

de Beugel 15

06-22780790

7908 NK Hoogeveen .slompbedrijfsadviseurs.nl www.slompbedrijfsadviseurs.nlroel.slomp@slompbedrijfsadviseurs.nl roel.slomp@slompbedrijfsadviseurs.nl

www.slompbedrijfsadviseurs.nl

roel.slomp@slompbedrijfsadviseurs.nl

staal-totaal

â&#x2014;?

www.raggers.info harry@raggers.info

Europaweg 23 9636 HT Zuidbroek t. 0598 - 450 777 f. 0598 - 450 665 m. 06 - 5112 7884 w. www.folkersmastaaltotaal.nl e. info@folkersmastaaltotaal.nl

al drie generaties op het dak â&#x2014;? eigen rietteelt, Kalenbergriet

Paasloregel 39 8338 SV WILLEMSOORD Tel. 0521-588041 / 06-25132737

NOORDEN VAN ALLE KANTEN

Bouwput Forum vanuit de lucht Weer eens een heel andere blik op het Groninger Forum en wel vanuit de lucht. Links het Martinikerkhof met de Martinitoren en daarachter het provinciehuis. Verder naar rechts twee grote bouwkranen die de plek markeren waar het Forum moet verrijzen. Op de foto is eveneens te zien hoe er op de Grote Markt gewerkt wordt aan de opbouw van podia voor Eurosonic Noorderslag. Foto: Aerophoto Eelde

Start nieuwe lijndienst Eemshaven

Begin dit jaar is Baltic Euro Line gestart, een nieuwe lijndienst die vaart tussen Zweden, de Eemshaven en Engeland. In eerste instantie wordt er één schip ingezet, de MV Skog, met een laadcapaciteit van zo’n 4100 ton. De dienst is een initiatief van twee grote Noorse scheepvaartbedrijven, Seafront Maritime en Northwest Shipmanagement. Foto: Groningen Seaports

KIJK OP HET NOORDEN

NUMMER 391, JAARGANG 47

Linda Dijkstra. Foto: Anne Kasimir, Tysento

Ondernemer met ambitie?

TOPprogramma Drenthe zoekt u! 42

TEKST: ANOUK VAN LEUSSEN | HUYS VAN SCHRIFT

Bent u een ondernemer met ambitie? Ziet u kansen op het gebied van start, groei, vernieuwing of buitenland? Dan is het TOPprogramma Drenthe iets voor u. Projectleider Janko Holkema en twee Drentse ondernemers - Bart Labrie van H&P Moulding en Linda Dijkstra van Bee-Dressed - vertellen over hun successen binnen en ervaringen met dit unieke project. ‘Als Kamer van Koophandel bieden wij ondersteuning aan kansrijke mkb’ers, starters én groeiers, ook in de provincie Drenthe’, vertelt Janko Lolkema van de Kamer van Koophandel. ‘Meer dan 95% van het Drentse bedrijfsleven, inclusief zzp’ers, bestaat uit mkb. Daarom wil de provincie Drenthe extra inzetten op ondersteuning en stimulering van kansrijke Drentse ondernemers. Vanuit deze gedachte hebben wij als KvK, in opdracht van de provincie Drenthe en in samenwerking met de NOM, het TOPprogramma Drenthe samengesteld.’ TOPprogramma: voor ondernemers die kansen zien Lolkema is projectleider bij het TOPprogramma Drenthe. ‘Het TOPprogramma is bedoeld voor alle ondernemers die kansen zien in één van onze thema’s: Start, Groei, Vernieuwing of Buitenland. Wij bieden die ondernemers bijeenkomsten, webinars en telefonische ondersteuning. Aan de voorkant proberen we op die manier zoveel mogelijk ondernemers te bereiken; om bewustwording te creëren en om ondernemers met elkaar in contact te brengen. Ondernemers die daarna de verdieping willen zoeken, bieden wij workshops en samenwerKIJK OP HET NOORDEN

kingsverbanden. Aan ons eerste project, in 2013-2014, namen 800 ondernemers deel en in totaal zochten 100 ondernemers de verdieping. Geweldige aantallen om mee te starten.’ Een financiële injectie ‘Daarnaast kunnen wij ondernemers een financiële ondersteuning aanbieden in de vorm van een voucher’, vertelt Lolkema verder. ‘Kiest een ondernemer ervoor om zijn bedrijf te laten groeien of wil hij juist (een product) vernieuwen? Of wil hij zijn werkzaamheden naar het buitenland uitbreiden? Dan komt hij in aanmerking voor een voucher, waarvan wij er per jaar 30 verstrekken. In de periode 20132014 maakten achttien ondernemers gebruik van zo’n voucher. De financiële injectie werd bij deze ondernemers vooral ingezet voor het inschakelen van externe kennis, bijvoorbeeld voor marktonderzoek. De voucher maakt het extra aantrekkelijk om de stap naar groei, vernieuwing of buitenland te zetten.’ H&P Moulding: export vergroten Inmiddels heeft het TOPprogramma het eerste project succesvol afgerond en is het tweede project (2014-2015) in volle gang. Bart Labrie, CEO en eigenaar van het Emmense

NUMMER 391, JAARGANG 47

bedrijf H&P Moulding, nam deel aan het eerste project. ‘Ons bedrijf werkt in een nichemarkt: wij zijn een turnkey producent van kunststof spuitgietonderdelen en maken hoogwaardige producten voor de technische en medische industrie. Bijvoorbeeld oordoppen met microfilters (geschikt voor popconcerten, maar ook voor industriële omgevingen), lenzendoosjes en onderdelen voor cv-ketels. Wij zijn actief in Nederland maar willen onze werkzaamheden zowel in de medische als in de automobielindustrie ook graag uitbreiden naar Duitsland. Om uit te zoeken hoe we onze export het beste kunnen vergroten, zochten wij hulp in het TOPprogramma.’ Tijd en resources H&P Moulding heeft de verdiepingsfase onlangs afgerond. ‘We hebben via het TOPprogramma een voucher aangevraagd die we op twee manieren hebben ingezet. Om in Duitsland te kunnen opereren, moesten wij onze clean room (de ruimte waarin de producten worden vervaardigd - red.) aanscherpen, om zo te voldoen aan de ISO-normen. Dit ISOcertificaat was voor ons een eis om verdere groei te kunnen realiseren, ook in Duitsland. ‘Daarnaast hebben studenten

van de Stenden Hogeschool, afkomstig uit Duitsland en Italië, voor ons aan een uitgebreid marktonderzoek gewerkt. Het resultaat is een adviesrapport met daarin tips over hoe wij de Duitse markt kunnen bewerken, welke organisaties wij in Duitsland kunnen benaderen en hoe wij ons als bedrijf eventueel nog moeten aanpassen. Ideaal dat wij dit met de voucher kunnen realiseren, want als mkb’er heb je hier normaal gesproken niet de tijd én niet de resources voor.’ Bee-Dressed, ecopreneur Linda Dijkstra, eigenaresse van Bee-Dressed, is onlangs gestart in het tweede TOPprogrammaproject. ‘Een jaar geleden ontstond bij mij het idee om biologische kleding te ontwerpen. Ik ben eco-effectief ontwerper en beeldend kunstenaar en zocht naar een oplossing voor de misstanden in de kledingindustrie, de negatieve impact van de kledingindustrie op het milieu en de no-waste-trend. Met dit in mijn achterhoofd en geïnspireerd door het boek De blauwe economie van Gunter Pauli, ontstond mijn bedrijf Bee-Dressed. Eco-effectiviteit, duurzaamheid en ontwerpen met textiel staan centraal. En Bee-Dressed blijkt een schot in de roos. Consumenten worden zich, door 43

GCB GCB Full service Professional Congress Organizer Full service Professional Organizer and Destination Management Company.Congress GCB Company. and Destination Management

We We We know. know. know.

Full service Professional Congress Organizer and Destination Management Company.

GCON COMMUNICATIECONCEPT ADV A5 DEF.indd 3 GCON COMMUNICATIECONCEPT ADV A5 DEF.indd 3

06-08-12 12:01 06-08-12 12:01

GCON COMMUNICATIECONCEPT ADV A5 DEF.indd 3

06-08-12 12:01

Actie en incentive gaan prima samen. incentive gaan prima samen. Meer goede redenen? Sneekermeer, Fryslân. Sneekermeer, Fryslân. www.gcb.nl/weknow

GCB ofessional Congress Organizer tion Management Company.

We We know. know.

Meer goede redenen? www.gcb.nl/weknow

GCB Full service Professional Congress Organizer and Destination Management Company.

GCON COMMUNICATIECONCEPT ADV A5 DEF.indd 3 CEPT ADV A5 DEF.indd 3

V GM C HECKLIST A ANNEMERS

Nieuwbouw

Verbouw

06-08-12 12:01

Onderhoud Renovatie Restauratie

Utiliteitsbouw Koekoeksdijk 1 7938 PG Nieuw Balinge Tel. 0528 321 236 Fax.0528 321 578

R047-0513 HOB Groningen.indd 10

Advies

28-11-13 14:55

513 HOB Groningen.indd 10

28-11-13 14:55

R047-0513 HOB Groningen.indd 10

info@hilberink-bouwbedrijf.nl www.hilberink-bouwbedrijf.nl

28-11-13 14:55

R047-0513 HOB Groningen.indd 10

ShipModul

28-11-13 14:55

folder_definitief_©geert_marissen.indd 1

3-9-2010 8:34:37

Marine Electronics

Eurofinish handmatig en machinaal slijpen en polijsten van rvs materialen en installaties. In eigen werkplaats en op locatie.

MiniPlex NMEA multiplexers De perfecte link tussen computer en navigatiesysteem MiniPlex NMEA multiplexers zijn dè oplossing voor het koppelen van navigatieapparatuur en computersystemen. Een uitgebreide set configuratie-opties biedt een oplossing voor bijna elk NMEA-probleem. Ook wordt Raymarine® SeaTalk® ondersteund. Op verzoek kunnen door ons ook speciale functies worden ontwikkeld. Kijk op www.shipmodul.nl voor meer informatie.

CustomWare hardware/software engineering embedded systems

ShipModul is een handelsmerk van CustomWare Borgstee 27b 9403 TS Assen 0592-375700, 0592-375550 mail@customware.nl

T 0515 - 435340

www.eurofinish.nl

Bart Labrie. Foto: Ismael Lotz, Ledegang Communicatie & PR

de media, steeds bewuster van de problemen in de kledingindustrie in onder meer India en Bangladesh. Duurzame kleding, handgemaakt naar de wens van de klant en gemaakt van pure grondstoffen, wordt dan ook steeds meer de trend. Inmiddels heb ik een modellenlijn voor vrouwen (jurken) en mannen (T-shirts), werk ik aan een collectie voor een modeshow, breid ik mijn website steeds meer uit en heb ik mijn atelier kunnen verplaatsen naar een biologische boerderij, De Sterke Akkers.’ Professionele denktank Momenteel is Dijkstra bezig met vernieuwingen op het gebied van duurzaamheid, textiel en design, maar ook met verdere ontwikkeling en professionalisering als ondernemer. Het TOPprogramma helpt haar bij dat laatste. Dijkstra vertelt: ‘Het TOPprogramma leert mij KIJK OP HET NOORDEN

zakelijker te denken, zowel op sociaal als op financieel gebied. Zo heb ik deelgenomen aan enkele groeibijeenkomsten om meer kennis te krijgen over onderwerpen als ‘hoe kan ik groei realiseren?’, ‘hoe kies ik mijn juiste groeipad?’ en ‘hoe kan ik mijn groeikansen verzilveren?’. Ook was ik aanwezig bij een bijeenkomst over het canvas-business-model waardoor ik nu bezig ben met mijn eigen ondernemersplan. Ik volg deze bijeenkomsten om verdieping en informatie te vinden en met experts en hun netwerk in contact te komen. Daarvoor is het TOPprogramma uitstekend geschikt en de bundeling van expertise maakt dat je je groeikansen leert benutten. Daarnaast leer je tijdens de bijeenkomsten ook van collega-ondernemers. Je kunt netwerken en samenwerken. Dit alles zorgt bij mij

NUMMER 391, JAARGANG 47

voor een andere manier van denken en het is een prettig gevoel dat je een professionele denktank achter je hebt staan.’ Frisse kijk, duidelijke focus Beide ondernemers zijn erg positief over het TOPprogramma en raden het andere ondernemers zeker aan. Labrie: ‘Samenwerking met de Kamer van Koophandel en, in ons geval, studenten zorgt voor een frisse kijk op je business en geeft een impuls aan je vakkennis. Het TOPprogramma zorgt voor mogelijkheden en leert het mkb om zichzelf op de kaart te zetten, zowel in eigen land als ook internationaal.’ ‘En inderdaad’, vindt ook Dijkstra, ‘het is fijn dat iemand met een frisse blik over je schouder meekijkt. Als ambitieuze, groeiende ondernemer vind ik het ook fijn dat ik door te sparren met professionals en

collega-ondernemers een vinger aan de pols kan houden. Door de verbinding te zoeken heb ik nu een duidelijke focus op waar ik met mijn bedrijf naar toe wil: verder groeien!’

Geïnteresseerd in het TOPprogramma Drenthe? Bent u ondernemer en lijkt het TOPprogramma u ideaal voor uw organisatie? Kijk voor meer informatie op www.ikbendrentseondernemer.nl. In maart komen hier twee webinars online en nu al kunt u er succesverhalen van andere ondernemers bekijken. Ook kunt u op deze website een voucher aanvragen of een ondernemerschapstest of groeicheck doen.

! !

4300m2! meer dan!

gewoon een! kringloop! ! !

0514–534112! LEMSTERPAD 22! LEMMER

eco–kringloopbeleving!

puur sang

kuubs! kist

TEKST: ANDRÉ STAAS – FOTO: YOLANDA VISSER

DIA biedt spektakel Of het nu gaat om een optreden van Ellen ten Damme of de nieuwe geluidsinstallatie in de raadszaal van het gemeentehuis in Assen: DIA zorgt voor geluids-, licht- en beeldapparatuur van het allerhoogste niveau. Wat ruim 30 jaar geleden begon als drive-in-show op een schoolfeestje is uitgegroeid tot een professionele leverancier en ontzorger op het gebied van geluid, licht en beeld. Samen met zijn vijf medewerkers zorgt directeur Willem Everts ervoor dat zijn opdrachtgevers tevreden zijn. Zo tevreden dat ze blijven komen. ‘In het begin deed ik geluid, licht en beeld als hobby. Maar ik kreeg steeds meer opdrachten en tien jaar geleden

besloot ik om van mijn hobby mijn werk te maken. Vanaf dat moment kwam de groei er echt in. Er kwamen medewerkers en we verhuisden naar steeds grotere ruimten. Sinds drie jaar geleden zitten we helemaal goed.’ Inderdaad: in Everts’ bedrijfspand zijn een fraaie showroom, ruime opslagfaciliteiten en een gezellig kantoor gehuisvest. Van hieruit bedient Everts zijn klanten: grote en kleine. Voor kleinschalige en hele

grote installaties en projecten, zowel in verkoop als verhuur. Zo heeft DIA vaste geluidsinstallaties geleverd in multifunctionele accommodaties, op scholen en in gemeentehuizen. Daarnaast kom je DIA tegen op festivals. ‘We zijn actief op het Axis-festival en het Bevrijdingsfestival, tijdens evenementen op het TT-circuit en bij productpresentaties van bijvoorbeeld Univé en Ziengs’, vertelt Everts.

‘Ook doen we locatie-uitzendingen van RTV Drenthe. We doen schoolfeesten, maar ook grote optredens van bijvoorbeeld Ryan Adams en Ellen ten Damme. Daarnaast verzorgen wij beeld en geluid tijdens uitvaarten, waarbij we dan bijvoorbeeld een klein kerkje verbinden met een horecazaal even verderop.’ Het brede assortiment en de ruime keus vallen meteen op. Daarnaast excelleert DIA door verwachtingen te overtreffen en is het, als een van de weinige leveranciers op het gebied van geluid, licht en beeld, VCAgecertificeerd. ‘Alleen het allerbeste is voor ons goed genoeg. Wij gaan verder waar anderen ophouden, bijvoorbeeld door geluid te sturen en zo beheersbaar te houden aan de hand van simulaties vooraf. We gaan de komende jaren door met innoveren. Bijvoorbeeld met LED-verlichting en met het aanbieden van akoestische panelen om geluid te absorberen. Door topproducten en digitale technieken te koppelen aan traditioneel vakmanschap zorgen wij voor perfecte omstandigheden op het gebied van geluid, licht en beeld.’ Niet voor niets is Everts’ slogan: samen maken wij er iets moois van!

DIA LICHT, GELUID & BEELD Australiëweg 8 9407 TE Assen T. 0592 34 20 98 info@dialgb.nl www.dialgb.nl

KIJK OP HET NOORDEN

NUMMER 391, JAARGANG 47

Power, Control & Green Solutions IE1 - IE4 draaistroommotoren

Motorreductoren

Tandwieloverbrengingen

Klaplagers & spanassen

ELSTO Noord Uw aandrijfspecialist voor Noord Nederland

Koppelingen & componenten

(Getande) riemoverbrengingen

T F E

+31(0)88 7865500 +31(0)88 7865599 noord@elsto.eu

Gotenburgweg 60 • 9723TM Groningen

   

Nieuwleveringen Advies & Engineering Installatie & Inbedrijfstelling Reparatie & Onderhoud

ENGINEERING

SPECIALS

SERVICES

elsto.eu

TEKST: ANNETTE BLAUW

Oplaadzuil, een investering in de toekomst Toen John Lerant in juni 2014 JL Assemblage oprichtte, werd al snel duidelijk dat hij zijn nadruk op de toekomst wilde richten. Naast het assembleren van een breed scala voor in de bouw benodigde apparatuur en bekabeling, had hij de ambitie om een product te ontwikkelen waarmee zijn bedrijf iets kan betekenen voor een groeiende markt. Na een tochtje op een elektrische fiets en het plegen van marktonderzoek werd het John al snel helder. John: ‘Elektrische fietsen worden steeds populairder, het is allang geen oubollige seniorenfiets meer. Tegenwoordig is het een fiets voor alle leeftijdsgroepen, denk ook aan jeugd die vanuit buitendorpen naar school komt fietsen. Al fietsend kwam ik erachter dat er op het gebied van laadvoorzieningen nog niet voldoende is ingespeeld en dat zou het gemak van de gebruiker toch juist moeten ondersteunen, ook voor minder validen met een scootmobiel. Het viel me op dat, als er al laadvoorzieningen zijn, deze niet altijd in het straatbeeld passen. Ik heb daarom goed nagedacht over het design en ontwikkelde een rvs zuil met een anti-graffiti coating, die zonder meerprijs in meerdere RAL kleuren leverbaar is. De zuil heeft stopcontacten met kinderbeveiliging en een aardlekbeveiliging die zichzelf kan testen, uiteraard kan de zuil worden voorzien van een eigen bedrijfslogo. Door op al deze wensen in te spelen, maakt het een mooi visueel object, die goed past in de omgeving.’ Meer dan een servicepunt Inmiddels heeft John zijn oplaadzuil in de markt gebracht KIJK OP HET NOORDEN

en uit respons valt af te leiden dat zijn product inderdaad in behoefte voorziet. ‘Ik heb veel belangstelling van gemeenten en horeca. De oplaadzuil is dan ook meer dan alleen maar een servicepunt. Horecabedrijven die een oplaadpunt kunnen bieden, trekken hiermee klanten die de wachttijd van het laden combineren met een consumptie en met deze extra inkomsten vallen de kosten van het opladen in het niet. Een goede oplaadmogelijkheid is klantvriendelijk en stimulerend voor de binnenstad, dat weten gemeenten ook. Zo houd je toeristen, scootmobiels en e-bikes in het centrum, dat is gunstig voor zowel horeca als middenstand. Voor (toer)fietsers is er inmiddels een handige app: www.oplaadpunten.nl, hierop worden alle oplaadlocaties en bijbehorende info verstrekt. Bedrijven kunnen via de app zelfs aanbiedingen en acties vermelden en daarmee de groei van deze markt nog aantrekkelijker maken. Kort gezegd: JL Assemblage oplaadzuil is een prima investering die zichzelf terugverdient.’

JL ASSEMBLAGE Tweede Bokslootweg 6 7821 AS Emmen T. 06 55 22 64 30 info@jlassemblage.nl www.jlassemblage.nl

NUMMER 391, JAARGANG 47

w w w. jonge ne e l .nl

JN adv Corporate 198x63 mm.indd 1

30-06-14 11:46

event technology av verhuur events verkoop & installatie standbouw

www.bano.eu

COLUMN

Plato en Aristoteles dragen sensortechnologie Een etentje omvat meer dan een smaakvol bord. En een huis is meer dan een stapel stenen. Of het nu om een product gaat of een dienst: alles heeft een verschijningsvorm, maar ook een wezen. Zo is het wezen van een restaurantbezoek culinaire gezelligheid en dat van een huis woongenot. Het gaat dus om het idee achter het product of de dienst. De oude filosofen Plato en Aristoteles slepen hierover hun messen: waar het voor Aristoteles ging om de verschijningsvorm zocht Plato naar het wezen.

nale economie. Kansen die het nieuwe Europese investeringsproject (het plan-Juncker) aanjaagt: € 315 miljard aan investeringen in met name infrastructuur en ict. Extra kansen voor aanbieders van nieuwe producten en diensten voor de export, nu de euro steeds goedkoper wordt. Dat investeren in infrastructuur werkt, toonde Standard & Poor’s onlangs aan: een investering van 1% van het bruto binnenlands product betekent een economische groei van bijna 2%, dit zijn 35.000 banen!

Dat zien we ook bij Sensor City Assen, het grootstedelijk meetnetwerk waar nieuwe technologische oplossingen worden ontwikkeld voor maatschappelijke vraagstukken op het gebied van onder meer mobiliteit, geluid, energie, licht en water. Het omvat een omvangrijk netwerk van sensoren die zijn verbonden met krachtige computers.

Slimme sensortechnologie, dat neemt Aristoteles waar. Een mooie wereld, dat is volgens Plato het idee.

Sensor City Assen stelt dit concept als belevende proeftuin beschikbaar aan marktpartijen om innovatieve platforms, producten en diensten te ontwikkelen. Bijvoorbeeld een mobiliteitssysteem waarmee je in je auto real time informatie krijgt over filevrij rijden naar beschikbare parkeerplaatsen. Het idee: vlot en veilig met je auto door de stad. Een ander voorbeeld: geluid. We beperken ons niet tot het meten van decibellen, maar maken de beleving van geluidsoverlast zichtbaar. Met het idee: leefgenot zonder geluidsergernis. Een derde voorbeeld: regenwater. We voorspellen wanneer en waar we wateroverlast kunnen verwachten. Het idee? Droge voeten! Plato geeft Aristoteles’ tastbare spulletjes (sensoren, verbindingen, computers en analyses) betekenis in het wezen: veiligheid, welbevinden, comfort, zulke dingen.

‘Alles heeft een verschijningsvorm, maar ook een wezen’

Waar de afgelopen jaren geklaag vanwege de economische crisis niet van de lucht was, kenden we bij Sensor City een bruisende sfeer. Het ene idee buitelde over het andere heen. De creativiteit stoomde uit de muren en we maakten ons op voor een nieuwe tijd waarin we de wereld mooier kunnen maken aan de hand van sensortechnologie. Samen met innoverende ondernemers, overheden en kennisinstellingen. We zien hierbij gouden kansen voor de regio-

Jan Reitsma Sensor City Assen

KIJK OP HET NOORDEN

NUMMER 391, JAARGANG 47

DE ADVISEUR VOOR DIGITALISERING VAN HET ARCHIEF EN TRAINING VAN DE MEDEWERKERS Groeien de archiefproblemen uw instelling letterlijk boven het hoofd, dan is het zinvol om de situatie in kaart te laten brengen en prioriteiten te stellen t.a.v. de oplossingen. Wij kunnen u daarbij helpen. Onze oplossingen werken ook nog na ons vertrek. Wij zetten uw documentenhuishouding op de rails en dat tegen een zeer concurrerend tarief. Dienstenpakket: Consultancy, Interim-management, Projectmanagement, Archief-inventarisaties, Trainingen, Digitalisering archief en Assistentie werving/selectie.

Soltstede 41 9481 HM Vries Tel: 0592-541709 Mob: 06-19342928 Mail: info@rpdejongadvies.nl Web: www.rpdejongadvies.nl

COLUMN

Fit in 20 minuten per week ‘Trainen in mijn lunchpauze, ideaal!’

‘Iedereen wil graag fit en gezond zijn, maar vaak lukt dat door tijdgebrek niet. Een manier om met een geringe tijdsinvestering fit te worden is fit20. Bij fit20 wordt alléén met een personal trainer en altijd op afspraak getraind.’ De fit20 training zorgt ervoor dat 20 minuten per week voldoende is om fitter en sterker te worden. En binnen drie maanden gegarandeerd resultaat: ‘Trainen in mijn lunchpauze, ideaal! Ik merk echt al verschil in conditie en spierkracht in 3 maanden tijd’, aldus een klant. Of: ‘fit20 draagt dus bij om mijn kracht en uithoudingsvermogen te verbeteren. Tevens merk ik dat mijn lichaam strakker is geworden en mijn kleding losser is gaan zitten.’ De intensieve training is zo uitgekiend dat ondanks de inspanning omkleden en douchen niet nodig zijn. Trainen in een maatpak is dus echt mogelijk! Door de personal training haalt u het maximale uit uw fit20 training en de persoonlijke begeleiding is bovendien prima betaalbaar. U kunt alleen worden getraind of samen met bijvoorbeeld een kennis of collega in een duo-training. Veel mensen geloven ons niet omdat de trainingsmethode zo anders is dan alle andere trainingsmethodes. Daarom is het bij ons altijd mogelijk om de training zelf te komen proberen, gratis en vrijblijvend. Maak vandaag nog een afspraak voor een gratis kennismakingstraining via www.fit20.nl en ervaar het zelf!

De noordelijke studios fit20 Groningen, 050 820 09 64 | fit20 Assen, 0592 20 10 80 | fit20 Emmen, 06 44 48 32 42 fit20 Drachten, 06 29 22 58 09 | fit20 Meppel, 0522 70 02 41 | fit20 Leeuwarden, 058 289 87 70

KIJK OP HET NOORDEN

NUMMER 391, JAARGANG 47

100 REDENEN OM THUIS BETER EN GEZONDER TE SLAPEN , WANT 25 JAAR VAN ONS LEVEN BRENGEN WE SLAPEND DOOR ER IS MAAR 1 MANIER OM BETER EN GEZONDER TE SLAPEN NEEM DE TIJD EN LAAT U DESKUNDIG ADVISEREN IN ONS SLAAPLAB. LAAT U VERRASSEN DOOR DE VELE MOGELIJKHEDEN OM UW COMFORT TE OPTIMALISEREN MET EEN NIEUW MATRAS. DOOR ONS VOOR U OP MAAT GEMAAKT.

VAN BABYMATRAS TOT ZORGMATRAS

WIJ MAKEN UW MATRAS Businesspark Friesland West 7 8447 SL - Heerenveen Telefoonnummer: 0513 640 401 Open van maandag t/m zaterdag van 09.00 tot 16.00 uur of op afspraak.

www.matrasfactory.nl

COLUMN

Een matras een primaire levensbehoefte? Eten en drinken worden als primaire levensbehoefte gezien, dat is voor iedereen duidelijk. Maar een matras mag daartoe ook gerekend worden! Alleen dit wordt veelal niet zo gezien. Ondanks het feit dat ieder mens gemiddeld een derde van zijn leven op een matras ligt, is de kennis omtrent het product matras minimaal. Toch vreemd? Een matras is bij de meeste mensen een ‘ondergeschoven kindje’. Vroeger ging het ook zo! Het kindje werd onder de bedstee van vader en moeder geschoven. Maar het matras verdient vandaag de dag meer aandacht. Deze aandacht komt vooral naar voren als het huidige matras echt af is of als er lichamelijke klachten ontstaan of als men gaat verhuizen. Drie momenten waarbij aan het matras gedacht wordt. Ach ja, als u goed ligt, goed slaapt, waarom dan denken aan een nieuw matras, dat doet toch niemand. En dat is ook zo, dan denkt niemand eraan. Dan is een matras een vanzelfsprekendheid. Hoe lang ligt u al op uw matras? Toch even rekenen? Al zolang? Dan wordt het toch wel een keer tijd om serieus na te denken over één van onze primaire levensbehoeften, een goed matras! Dat doen wij bij Matras Factory dagelijks. KIJK OP HET NOORDEN

NUMMER 391, JAARGANG 47

T 050 302 29 16 Rijksweg 177 9792 PE Ten Post T 0598 423 031 Korenmolendreef 7 9621 TK Slochteren www.roorda-veldman.nl

14ROVE0204_adv_KijkophetNoorden2015_198x63mm_FC.indd 1

tot 1 juli 2015 6% btw (ipv 21%) op renovatie, uitbreiding en herstel van uw woning; dit geldt ook voor architectenkosten

de architect als sparringpartner en kennisbank of als degene die alles voor je organiseert? kijk op www.wonenzoalsikdatwil.nl vrijblijvende afspraak bel: 06-26969107

SCHOONMAAKBEDRIJF

JAAP PRENT De Plevier 66 7905 CM Hoogeveen Tel. (0528) 26 25 15

12-12-14 13:36

NOORDEN VAN ALLE KANTEN

Je suis Charlie

De wereld werd opgeschrikt door de gewelddadige aanslag in Parijs op de redactie van het satirische tijdschrift Charlie Hebdo. Wereldwijd werd door duizenden mensen geprotesteerd tegen deze afschuwelijke daad. Ook op het Zaailand in Leeuwarden kwamen enkele honderden mensen, jong en oud, bijeen om hun stem te laten horen Burgemeester van Leeuwarden, Ferd Crone, hield een toespraak waarin hij het belang van vrijheid van meningsuiting en vrijheid van godsdienst benadrukte. Ter afsluiting werd er een minuut stilte gehouden ter nagedachtenis aan de slachtoffers. Foto: Het Hoge Noorden

Nieuwe dienst en website voor plattelandsvervoer

Vervoer vinden op het Friese platteland wordt gemakkelijker met de vervoersdienst van zorggroep Tellens en de website Ridemar, een site waar vrijwilligers die nu al een lokale vrijwillige vervoersdienst runnen hun diensten eenvoudiger kunnen inplannen. Deze twee initiatieven zijn mogelijk gemaakt met subsidie van Bûtenút Foarút, een provinciale subsidieregeling opengesteld voor Friezen die hun eigen vervoer willen regelen op het platteland. De vervoersdienst en de app zijn vanaf medio dit jaar volledig te gebruiken. Op de foto van links naar rechts: Jacco Lammers, directeur van Go About (website Ridemar), gedeputeerde Johannes Kramer en Anneke Aldenkamp, bestuurder van zorggroep Tellens (vervoersdienst Tellens Belbus). Foto: provincie Friesland

KIJK OP HET NOORDEN

NUMMER 391, JAARGANG 47

58 Foto: Bert Buiring

TEKST: ERIK RIENSEMA

Veendam bruist dankzij vanBeresteyn 100 jaar later bruist dat hart opnieuw onder zijn naam; onder meer dankzij een modern, goed geoutilleerd theater met 350 stoelen waar Youp van ‘t Hek graag zijn try-outs houdt en dat dankzij state-of-the-art voorzieningen uitstekend geschikt is voor congressen en bijeenkomsten van tien tot 500 personen. Bezoekersrecord Directeur Simon Scholtens is trots op de ontwikkeling die het theater doormaakt. Daar waar andere theaters een dalende tendens laten zien, gaat het met vanBeresteyn alleen maar de goede kant op. Vorig seizoen werd een bezoekersrecord geboekt. ‘Dat is niet alleen te danken aan de grote publiekstrekkers die we hier in de weekenden naartoe weten te halen, zoals Youp van ‘t Hek, Daniël Lohues en Freek de Jonge, maar ook aan laagdrempelige activiteiten zoals onze koopavondconcerten op de donderdagavond. Het zit hier op die avonden regelmatig vol bij concerten van amateurkoren of -artiesten’, benadrukt Scholtens. Grand Café Het vol krijgen van het theater smaakt naar meer, natuurlijk. Op de maandagavonden is het Filmhuis inmiddels een succes, op de dinsdagavonden zijn met regelmaat lezingen en verder doordeweeks tal KIJK OP HET NOORDEN

van arrangementen met bijvoorbeeld het naastgelegen Veenkoloniaal Museum, de bibliotheek en de muziek-, dans- en theaterschool. En de horeca in het complex weet zelfstandig publiek te trekken, het Grand Café is een populaire ontmoetingsplaats geworden. Creatieve technici VanBeresteyn blijkt ook een perfecte setting te zijn voor congressen, bijeenkomsten, beurzen, symposia, bedrijfsfeesten en festivals. ‘Steeds meer bedrijven en instellingen ontdekken ons gebouw en onze state-of-the-art faciliteiten. We hebben tien jaar geleden al geïnvesteerd in de modernste beeld-, geluiden lichtgeluidtechniek en blijven investeren. Bovendien werken hier ervaren technici die heel creatief zijn. Ze zitten altijd meteen bij het eerste overleg aan tafel om met de klant mee te denken. De zin ‘Verrek, zo kan kan óók’ vliegt hier menigmaal over de tafel.’ Goede bereikbaarheid Niet alleen het creatieve technische team is een pluspunt van vanBeresteyn, ook de lage tarieven zijn interessant, naast de gratis parkeermogelijkheden, de goede bereikbaarheid via A7 en N33 (Veendam is maar 30 kilometer van Groningen) en de ligging in een gezellig stedelijk centrum. Een centrum dat in de

NUMMER 391, JAARGANG 47

Foto: Erik Riensema

Cultuur- en Congrescentrum vanBeresteyn heeft zich in de eerste tien jaar van zijn bestaan ontpopt als het bruisend hart van Veendam. Geheel in de geest van de vooruitstrevende burgemeester naar wie het centrum vernoemd is: jonkheer mr. dr. E.A. van Beresteyn. In de periode 1910-1916 zorgde deze Haarlemmer er als eerste burger van Veendam voor dat de veenkoloniale lintbebouwing een echt stadshart kreeg.

Directeur Simon Scholtens

afgelopen tien jaar een behoorlijke facelift heeft gekregen en de komende jaren nog verder opgeknapt gaat worden. Met als trotse middelpunt het schitterende vormgegeven en fraai uitgelichte vanBeresteyn. Netwerk Scholtens en zijn team onderhouden een uitstekend netwerk in de Veendammer cultuursector. De lijnen zijn kort; in no-time zijn geschikte presentatoren, acteurs en andere artiesten, bands of gezelschappen geregeld om een feest of bijeenkomst op te luisteren. Ook zijn er arrangementen op maat mogelijk met grote en bekende artiesten die het theater aandoen. Tot in de kleine uurtjes, als het moet, beperkingen zijn er niet in Veendam. ‘Met elkaar zijn we in staat om de mooiste dingen te organiseren, we draaien onze hand niet om voor een groots gala.’ En dat is iets wat niet alleen voorbehouden is aan

de Veendammer businessclub Jonckheren en vrouwen van Beresteyn, maar aan veel meer ondernemers in een grote regio rondom Veendam. Neem er maar eens een kijkje en geniet daarbij van de heerlijke koffie die er wordt geschonken. Of van de bruisende vanBeresteynchampagne die u op de cover van de seizoensbrochure 2014/ 2015 door niemand minder dan Youp van ’t Hek wordt aangeboden.

VANBERESTEYN Museumplein 5a, 9641 AD Veendam T. 0598 31 77 30 / 31 77 32 vanberesteyn@veendam.nl www.vanberesteyn.nl

Pietro Rotari - Man met bontmuts, circa 1755

GRONINGEN | FRIESLAND | DRENTHE MUSEUMPAGINA

Het geheim van Dresden

van Rembrandt tot Canaletto Eén van de best bewaarde geheimen van de Europese kunst zijn de verzamelingen in Dresden. De kunstcollecties die de keurvorsten van Saksen hier in de achttiende eeuw bijeen brachten, behoorden tot de mooiste en beroemdste in Europa. Een keuze uit hun indrukwekkende schilderijenverzameling, die tegenwoordig de kerncollectie vormt van de Gemäldegalerie Alte Meister in Dresden is nog tot en met 25 mei te zien in het Groninger Museum.

tiende eeuw voortgezet door zijn zoon August III. De culturele rijkdom in Dresden werd zo groot dat het als het Florence aan de Elbe werd bestempeld. De schilderijenverzameling werd geleidelijk aan steeds meer voor publiek opengesteld, waardoor een van de eerste openbare musea in de wereld ontstond. Goethe, die de Gemäldegalerie vaak bezocht,

beschouwde het als een waar heiligdom van de kunst. Het geheim van Dresden vertelt in een aantal thematische hoofdstukken over de belangrijke rol van kunst in het achttiende-eeuwse Saksen. Daarbij zijn er onder meer mythologische schilderijen van Rembrandt en Carracci te zien, portretten

door Titiaan en Velazquez, gezichten op Venetië door Canaletto, en landschappen door Philips Wouwerman en Claude Lorrain.

Bernardo Bellotto - Dresden vanaf de rechteroever van de Elbe

Saksen was al één van de welvarendste Duitse staten toen in 1697 de keurvorst, August de Sterke, ook het koningschap van Polen wist te verwerven. Hij onderstreepte zijn nieuwe status onder de vorstenhoven in Europa door het starten van ambitieuze bouwprojecten en het aanleggen van een imponerende kunstverzameling die zich kon meten met de grootste koninklijke collecties van zijn tijd. Zijn verzamelactiviteiten werden na zijn dood tot ver in de achtKIJK OP HET NOORDEN

NUMMER 391, JAARGANG 47

Het museum als werkplaats In ‘Kunst en arbeid, het museum als werkplaats’ (te bezoeken tot en met 12 april) is een uniek schouwspel te zien. De kunstenaars Luc Onderbeke en Firma Weijland en Consorten zijn gedurende de openingstijden van het Stedelijk Museum in Zwolle permanent aan het werk en leveren continu nieuwe producten. Zij worden geïnspireerd door het industriële verleden van Zwolle en de IJsselstreek, waar zowel kunstwerken als historische objecten van getuigen. Dit is samengebracht met fotowerk van Gerrit Wispelwey (1850-1916), directeur van de voormalige Zwolse ijzergieterij en machinefabriek van Fa. G.J. Wispelwey & Co. Meegevoerd door hun verbeelding gieten de kunstenaars

de verhalen uit het verleden in verrassende vormen. Het gedicht, het lied, het beeld en het verhaal zijn de gereedschappen van de ‘arbeiders in residence’. Het werk dat de kunstenaars in het museum maken, blijft tijdens de tentoonstelling voor de bezoekers te zien. De bezoeker kan zo de ontwikkeling van het werk volgen en een uniek inzicht verkrijgen in het maakproces. Het is een levende expositie waarbij de bezoeker met regelmaat een fonkelnieuwe performance ten deel valt. Laat u verrassen in deze werkplaats en expositie waarin geschiedenis, verbeelding en humor op bijzondere wijze samensmelten. Het is zeker een bezoek aan Zwolle waard!

W ! EU EEK I N N S IN

Wij willen u graag laten kennismaken met ons restaurant. Daarom ontvangt u op vertoon van deze advertentie 15 % korting op uw voor-, hoofd- en nagerecht. Kom deze maand voordelig dineren en geniet van onze simpele, verrassende en betaalbare keuken!

Illustratie: Luc Onderbeke

THEATER Deze is actie is geldig voor twee personen tot en met 30 Juni 2014

Illustratie: Luc Onderbeke

GRONINGEN | FRIESLAND | DRENTHE | ZWOLLE MUSEUMPAGINA

Kunst en arbeid

RESTAURANT

CAFÉ

Westersingel 27, 8601 GR Sneek. (naast Theater Sneek) Reserveren: 0515 820 993 of via www.kramersneek.nl

generaties

Werkman

Museumplein 2 9203 DD Drachten [t] (0512) 51 56 47 www.museumdrachten.nl

29 11 2014 > 21 0 6 2015

openingstijden di t/m zo 11.00-17.00 uur feestdagen zie website maandag gesloten

MET EDUCATIE-ACTIVITEITEN • CONCERTEN • TENTOONSTELLINGSCATALOGUS • LEZINGEN KIJK VOOR MEER INFORMATIE EN DATA OP ONZE WEBSITE: WWW.MUSEUMDRACHTEN.NL

trainen en vergaderen in een

HeidaZathe

inspirerende omgeving



trainingsaccommodatie



cursuszalen



vergaderarrangementen



workshopfaciliteiten

Volop kansen voor cultuur met de Geefwet ‘Wij zijn een nog jonge club van louter cultuurvrienden die de sector een warm hart toedragen. Toen ik in 2012 van de Geefwet hoorde en zag wat de mogelijkheden waren met betrekking tot fiscaal vriendelijk schenken, wist ik het meteen. Hier wil ik iets mee doen, hier kan de gehele culturele sector van profiteren.’ Aan het woord is (mede-) oprichter Hans van der Zee. Tezamen met fiscalisten en communicatie-experts, bedacht hij een plan van aanpak hoe de culturele sector optimaal van de nieuwe (verruimde) wetgeving kan profiteren. Kortweg komt het erop neer dat de Geefwet onder bepaalde voorwaarden particulieren en bedrijven extra belastingaftrek toekent bij het doen van schenkingen en donaties. Dat betekent dat vrienden van cultuur een hoger bedrag kunnen schenken terwijl ze netto niet meer kwijt zijn. Inmiddels is Artpreneur specialist op het gebied van de (culturele) ANBI-status voor (culturele) instellingen en Rijksmonumen-

ten en fiscaal vriendelijke schenkingscampagnes. Samen met mede initiatiefnemer Groninger Forum ontwierp zij bovendien het Cultuurplatform CultuurPaktNoord, bestaande uit een groep culturele instellingen die vanuit een overkoepelende stichting worden geholpen met fiscaal-juridische zaken, fondsenwerving en cultureel ondernemerschap. De bedoeling is dat de cultuurliefhebber straks makkelijker toegang krijgt tot een breed cultuuraanbod terwijl hij nog steeds zeggenschap over zijn favoriete schenkingsdoel houdt. Voor meer informatie kan men terecht op: www.artpreneur.nl

HeidaZathe  conferentieboerderij / zaalverhuur opleidings- en trainingslocatie van OTS InterStudie Rotstergaastweg 33 8445 PB Heerenveen T 0513 636 090



Directie Artpreneur B.V.:

www.heidazathe.nl

KIJK OP HET NOORDEN



www.ots.nl

NUMMER 391, JAARGANG 47

Rob Weeber (links) en Hans van der Zee

COLUMN

Hendrik Werkman Tap Werkman Arne Werkman

Artpreneur:

2015 2015

Tijd voor vernieuwende event- en congresconcepten? Wij denken graag creatief mee en organiseren uw event tot een perfecte belevenis www.congresbureaudrenthe.nl info@congresbureaudrenthe.nl

Tijd voor kleurrijke marketing-communicatie? Wij schrijven graag een kleurrijk potloodje leeg www-een-en-een.nl info@een-en-een.nl

Cultuur-, en Congrescentrum vanBeresteyn Het theater van Cultuur-, en Congrescentrum vanBeresteyn in Veendam biedt theatervoorstellingen van kleine en grote artiesten. Daarnaast worden met regelmaat lezingen gehouden en draait het Filmhuis iedere maandagavond een aansprekende film. Het totale programma vindt u op www.vanberesteyn.nl vanBeresteyn heeft vele, goed geoutilleerde faciliteiten te huur voor uw Seminar | Receptie | Bedrijfspresentatie | Modeshow | Bedrijfsfeest | Vergadering | Beurs | Expositie en Conferentie. Cultuur-, en Congrescentrum vanBeresteyn in Veendam, slechts 33 km van Groningen en omringd door uitgebreide (meeste vrije) parkeergelegenheden! Museumplein 5a | 9641 AD Veendam | 0598- 317730/ 317732 | info@vanberesteyn.nl | www.vanberesteyn.nl

Architect Jan Giezen beschrijft aan de hand van tal van bouwprojecten hoe er gebouwd is in de eeuwenoude binnenstad van Groningen. Soms met succes, soms een gebouw dat heftig detoneert in zijn omgeving. Aan welke factoren ligt het nu dat een gebouw wel of niet past in zijn omgeving? Giezen breekt een lans voor architectuur die rekenschap houdt met het straatbeeld: plekgebonden bouwen. Bij het boek zit de dvd Groningen van dorp tot Stad over de ontwikkeling van Groningen vanaf het vroege begin tot de huidige metropool van het noorden.

Werkman leven & werk Drukker en schilder, zakenman en dichter, vader en bohemien, Groninger en avant-gardist - Hendrik Nicolaas Werkman (1882-1945) is het allemaal. In 1908 richt hij een drukkerij op in de stad Groningen. Pas nadat zijn bedrijf begin jaren ’20 bijna failliet is gegaan, ontwikkelt hij zijn kunstenaarstalent, gestimuleerd door Kunstkring De Ploeg. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werkt hij voor de clandestiene uitgeverij De Blauwe Schuit. Op 10 april 1945 wordt Werkman geëxecuteerd door de bezetter.

Jan Giezen | Prijs: € 17

Diverse auteurs | Prijs: € 29,95

Mijn kleine Grote Markt Ruim een jaar was Ruud Vreeman (Zwolle, 1947) waarnemend burgemeester van Groningen. Hij keerde terug naar de stad waar hij 45 jaar geleden studeerde en waar de fundamenten liggen voor zijn verdere loopbaan en leven. Gedurende zijn burgermeesterschap woonde Vreeman in een appartement aan de Grote Markt, de huiskamer van de stad. Een plek ook om te mijmeren, te beschouwen. Te fotograferen. Dat deden Ruud Vreeman en zijn vrouw Ronny de afgelopen maanden dan ook ruimschoots. Een selectie uit hun foto’s illustreert Mijn kleine Grote Markt, dat bovenal bespiegelingen en observaties van Ruud Vreeman bevat. Ruud Vreeman | Prijs: € 5

BOEKEN

Plekgebonden bouwen aan de binnenstad van Groningen

Lou Leeuw - Een rockende tijger Lou Leeuw (Groningen, 1946) geldt al sinds de jaren ’60 als een vooraanstaande rockartiest in Groningen en wijde omgeving. Vanaf zijn veertiende treedt hij op in ontelbare bandjes als zanger, gitarist en vooral bassist. Optreden doet hij nog steeds, het liefst zo vaak mogelijk. In al die jaren werkte hij samen met talrijke artiesten, onder wie enkele internationaal bekende. De auteur van het verhaal van Lou’s muzikale carrière, Jan Strikwerda is bekend van café Marleen. Hij is recent overleden.

Jan Strikwerda | Prijs: € 18,90

The university library 400 jaar geleden werd de Groninger universiteitsbibliotheek opgericht en ter gelegenheid van dit jubileum is dit Engelstalige boek verschenen. Uiteraard wordt er uitgebreid stilgestaan bij de geschiedenis van de bibliotheek waarbij er ook aandacht is voor de bijzondere collecties waarover de UB beschikt. Het boek is fraai geïllustreerd. Gerda C. Huisman | Prijs: € 14,95

BOEKHANDEL GODERT WALTER Oude Ebbingestraat 53, 9712 HC Groningen T. 058 234 30 70 info@godertwalter.nl www.godertwalter.nl

KIJK OP HET NOORDEN

NUMMER 391, JAARGANG 47

dineren

in stijl

sten

ontvang

erhuur

locatie v

stedelijkmuseumzwolle.nl

Hans Koopman Bedrijfsnaaimachines Sinds 1984 is Hans Koopman actief in de naaimachinebranche. Door de jaren heen is Hans Koopman zich gaan specialiseren in de industriële naaimachines en levert o.a. machines voor de meubelstoffeerderijen, gordijnateliers, autobekleders, zeilmakerijen en de confectie-industrie.

Bij Kroezen Rioolbeheer kunt u terecht voor: ● ●

Bezoek snel onze website voor meer informatie en vraag vrijblijvend een offerte aan.

Kuyerhuislaan 1-1 8025 AT Zwolle 038 - 4542457 www.industrienaaimachines.com info@industrienaaimachines.com

Voor uw familiereünie, zakelijke bijeenkomst of gezamenlijk uitstapje Sfeervolle accommodatie aan de rand van het dorp Anderen midden in het Nationaal Park Drentsche Aa. • Alle comfort voor gezelschappen van 8 tot ca. 32 personen • Gezellige verblijfsruimte (100 m2) waarvan een gedeelte apart kan worden gebruikt. Zithoek met flatscreen. • Ruime moderne keuken met alle voorzieningen. • Zeven slaapvertrekken voorzien van wasgelegenheid. • Sanitaire voorzieningen: 6x toilet, 11x douche, 20x wastafel. • Infomateriaal en kaarten van omgeving zijn aanwezig, evenals spelletjes, boeken en kinderspeelgoed. • Kinderledikantjes, kinderbox en kinderstoelen. Buiten is een groot terras met tuin en een apart speelveld.

Voor vergaderingen zijn er faciliteiten en internet.

Anderhoes_388.indd 1

● ●

Alle rioolverstoppingen Camera-inspectie Rookonderzoek bij stankoverlast Onderhoud en nieuwe aanleg riool

24-uurs rioolbeheer service Kroezen Rioolbeheer ;'O' .PMFOXFH 1# 5JFOEFWFFO T. 0528 23 15 38 E. info@kroezenrioolbeheer.nl I. www.kroezenrioolbeheer.nl

't Anderhoes Lid Recron Class ✰✰✰✰✰ 0592-241986 info@anderhoes.nl

www.anderhoes.nl 11-02-15 15:29

Alleen en in koor Naast beeldende kunst en schrijven, speelt geluid een grote rol in het leven van Wilco Berga. Niet alleen muziek, maar ook geluid van water, wind, dieren en dode dingen, zoals de cadans van de wielen van de trein, het klapperen van een deur. Geluiden die soms een bijzondere betekenis krijgen in iemands leven.

Het boeiende levensverhaal van een energieke vrouw vol veerkracht, Friese nuchterheid en spirituele wijsheid. Gais Meinsma-Greydanus uit Jorwert. Een bijzonder boek over een bijzondere vrouw.

Tweetalige dichtbundel van Wilco Berga | Prijs: € 15

Pjutten en Beukers Friese kinderportretten 1550-1800

In dit overzicht van tweeënhalve eeuw Friese kinderportretkunst worden 40 portretten belicht. Friese edelen en herenboeren die het konden betalen, lieten hun kroost vol trots portretteren. Deze peuters en kleuters werden als prinsjes en prinsesjes aangekleed en vaak werden ze met een dier of speelgoed afgebeeld. Dat sloot niet alleen goed aan bij de beleving van kinderen, maar had soms ook een symbolische betekenis.

Prijs: € 15

Sjoerd Andringa

Een poëtisch beeld van Fryslân

BOEKEN

Gais

Allinne en yn koar

Dick Witte | Prijs: € 14,50

Opkomst en bloei van het Friese nationalisme 1740-1875 Dit boek gaat over de krachten en omstandigheden die leidden tot het ontstaan van het Fries cultuurhistorisch nationalisme in de periode tussen 1740 en 1875, een periode met een van de grootste verschuivingen in maatschappelijke verhoudingen die de westerse wereld heeft gekend. Het is gebaseerd op nieuw onderzoek en het leidt tot een nieuwe visie. Philippus Breuker | Prijs: € 35

Oranjekoek

Veel mensen kennen Andringa als persfotograaf. Minder bekend is dat hij ook tekende, aquarelleerde en schilderde. Een constante in zijn werk is zijn bijzondere verbondenheid met het Friese landschap en de stad Leeuwarden. De tekentrant van landschappen, dorpsgezichten, kerken en boerderijen is realistisch en romantisch.

Zoveel Friese bakkers, zoveel oranjekoeken. Het zoete banket kent een lange historie en is uitgegroeid tot een feestelijk symbool. Maar zoals dé Fries niet bestaat, heeft ook dé oranjekoek vele verschijningsvormen. In een tot fotostudio omgebouwd busje is beeldend kunstenaar Tryntsje Nauta op bezoek geweest bij alle 93 Friese bakkers om hun oranjekoek te documenteren. 3-talig: Fries, Nederlands en Engels.

Rienk Terpstra | Prijs: € 19,50

Prijs paperback 15 x 15 cm.: € 15 Prijs gebonden editie 30 x 30 cm.: € 39,50

AFÛK - FRYSKE BOEK- EN TAALWINKEL Bûterhoeke 3, 8911 DH Ljouwert/Leeuwarden T. 058 234 30 70 ynfo@afuk.nl www.afuk.nl

KIJK OP HET NOORDEN

NUMMER 391, JAARGANG 47

Verpakkingen op maat DS Smith Almelo is gespecialiseerd in het ontwerpen, produceren en distribueren van golfkartonnen verpakkingen voor kleinere maatwerk orders. U kan bij ons terecht voor het complete pakket; one-stop-shopping. Van ontwerp tot uiteindelijke uitlevering, wij verzorgen uw verpakking compleet. Ook voor geschenkverpakkingen en verpakkingsbenodigdheden zoals tape, wikkelfolie en omsnoeringsband kunt u bij ons terecht. DS Smith Almelo Sheetplant. Tel. 0546-580365

Dwars tegen de trend in groeit de belangstelling voor streektaal in het noorden en oosten van Nederland. En dan hebben we het over het Nedersaksisch. Eerder al verscheen een bundel gedichten met de titel Verrassend Nedersaksisch (Kleine Uil, 2010) maar er is natuurlijk ook veel proza te vinden. In dit boek heeft een aantal kenners dik 25 verhalen, columns en romanfragmenten uit zeven taalregio’s van het Nedersaksisch verzameld. Het resultaat is een gloepends mooi boek.

BOEKEN

Het drama van Justina Abelina

Gloepends mooie verhalen

Dit boek is een zeer spannende zoektocht naar een moord in 1734. Jarenlang was het Huis te Peize de woonplaats van de adellijke familie De Coninck. Dat een van de nazaten beneden haar stand (met een dominee) getrouwd was, viel heel slecht. En juist deze Justina Abelina werd onder mysterieuze omstandigheden dood aangetroffen in de pastorietuin. Als een ware CSIonderzoeker is Wim Ensing de archieven ingedoken waarna hij kon reconstrueren wat er gebeurd moet zijn.

Diverse auteurs | Prijs: € 12,50 Wim Ensing | Prijs: € 19,95

Tales of Veenhuizen

Het huis achter de wilgen

De Zuid-Koreaanse ontwerper Minsung Wang ontsluit de historie van Veenhuizen voor buitenlanders met dit Engelstalige, mooi geïllustreerde boek. Hij weet hoe moeilijk het is als buitenlander om de geschiedenis van het gevangenisdorp te doorgronden. In 2014 verbleef hij langere tijd in het dorp en verzamelde er zeventien verhalen. Hij liet zich leiden door de kenmerkende namen die te vinden zijn op de gevels van de huizen in het dorp.

Marlijn Onderland wil een bungalowpark bouwen in het fictieve Drentse dorp Werwolda. Ze duikt in de geschiedenis van de streek en stuit op het verhaal van de Britse Virginia Wyndham die in de jaren ’20 terechtkwam in het geboortedorp van haar man. Virginia leidde een opmerkelijk en dramatisch leven in het rietvlechtersdorp en komt 60 jaar later als een icoon terecht op de T-shirts van het vakantieresort. Een sfeervolle roman die zich afspeelt in verdwenen tijden en afgelegen streken.

Minsung Wang en Kees Timmerman | Prijs: € 15

Mariëtte Haveman | Prijs: € 18,90

Leven van de melkfabriek Roden-Zevenhuizen

Afhankelijk van mijnheer Den Wind

Geboren tegenover het gebouw maakte Jan Aukema de melkfabriek van dichtbij mee. Bijna 100 jaar was de zuivelcoöperatie het meest toonaangevende bedrijf van Roden, met 1000 mensen die er direct van afhankelijk waren. In 1982 kwam met het opblazen van de hoge fabriekspijp een einde aan de fabriek. Dit boek brengt de geschiedenis van het bedrijf via verhalen van en over mensen en met veel illustraties treffend in beeld.

Eén herbouwde molen (De Zaandplatte), een vervallen romp en een stuk of wat molenstenen en verwijzingen in namen. Dat is alles wat rest van de dertien korenmolens die Ruinen ooit rijk was. In dit boek, waar bijna 25 jaar onderzoek aan voorafging, worden al deze molens beschreven. Daarnaast wordt door middel van foto’s, kaarten en oude documenten het leven geschetst van de families die in de molens werkten en woonden.

Jan Aukema | Prijs: € 16,95

Bertus Mos, Jan Tissing en Henk Tissing | Prijs: € 22,50

De Afûk wol it Frysk tichtby de minsken bringe. Yn de ôfrune jierren hat dúdlik bliken dien hoe libbenskrêftich dy missy is. De nijste kommunikaasjemiddels meitsje it mooglik om op elk momint fan de dei mei elkenien kontakt te hawwen. Dat jout in protte nije kânsen, mar tagelyk moatte de oanbieders fan it Frysk ek konkurrearje mei withoefolle oare oanbieders dy’t allegearre unyk wêze wolle. De fraach is dus hoe’t wy ús ûnderskiede kinne.

KIJK OP HET NOORDEN

NUMMER 391, JAARGANG 47

BOEKHANDEL AFÛK - FRYSKEDAAN BOEKNIJMAN EN TAALWINKEL www.

Heerestraat 3, Bûterhoeke 87,8911 9301DH AELjouwert/Leeuwarden Roden T. 050 058 -234 50130297067 ynfo@afuk.nl info@daannijman.nl www.afuk.nl www.boekhandeldaannijman.nl

R E S TA U R A N T S C U L I N A I R

You for mie? Kom je voor mihoen, miefang, bami of iets anders uit de duizend-en-een Oosterse gerechten uit onze keuken? Dan kun je bij mij terecht. In het sfeervolle à la carte restaurant. Of aan een Japanse teppanyaki, waar speciale koks je een onvergetelijke culinaire belevenis voorschotelen. Wil je thuis smikkelen, kom dan

je eten halen: een lunchbox, een complete rijsttafel of een maandmenu. > Ruimten voor kleine en grote bijeenkomsten.

>B etrokken op Assen via sponsoring van twintig organisaties. > Businessclub Pacific Plaza voor zakelijke contacten aan tafel.

Laat je aangenaam verrassen, ik ben er voor jou. Ook voor gezamenlijk fundraise te organiseren voor goede doel(en)! Bob Huang

‘Me for you!’ ORIËNTAALS RESTAURANT PACIFIC PLAZA Transportweg 2 9405 PR Assen T. 0592 462 463 www.pacificplaza.nl

l l l l

pizzeria - eetcafé

l l l

7 dagen per geopend vanaf week 17.00 uur

Zuidlaren

Hogeweg 87a T 050 - 409 21 21

Eelde

Hoofdweg 87a T 050 - 309 28 68

www.derooiekater.nl 70

l l

Aan de rand van het “Drents Friese Wold” Kleinschalig en persoonlijke benadering 3 sfeervolle zalen en 17 hotelkamers Volledig verzorgde meerdaagse arrangementen Evenementen tot 100 personen Privacy, rust en ruimte Drentse streekproducten en eigen kruidentuin Grote serre met panorama-uitzicht Gratis parkeren en gratis WIFI

www.Landhoteldiever.nl info@Landhoteldiever.nl Groningerweg 6 | 7981 LA Diever | Tel. 0521 - 594114

WIJN CULINAIR

Wijngaard de Frysling De Frysling is de meest noordelijkste wijngaard van Nederland. Hier, op de 53ste breedtegraad, in de buurt van de Waddenzee en in de beschutting van het prachtige Friese woudengebied, is sinds 2009 een weelderige wijngaard ontstaan. Wat ooit een droom was, is op deze bijzondere plek met veel passie en reële ondernemerszin, gestalte gegeven. De naam 'Frysling' is een combinatie van de provincie Fryslân en het druivenras Riesling, welke in Duitsland ook wel de Koningin van de druiven wordt genoemd. De Frysling verbouwt op anderhalve hectare grond zes druivenrassen: Johanniter, Solaris, Souvignier Gris, Pinotin,

Cabernet Cortis en Cabernet Noir. Deze relatief nieuw ontwikkelde rassen kunnen goed gedijen in het Nederlandse

klimaat en hebben een hoge mate van resistentie tegen valse meeldauw en andere ziektes. Door geschikte onderstammen

voelen deze rassen zich thuis in de Friese zandgrond. Hier worden elk jaar smaakvolle witte wijnen, rosé wijn en mousserende wijnen van gemaakt. Dit vormt de basis van onze onderneming. De Frysling is de eerste zondag van de maand van 14.00 tot 17.00 uur geopend voor bezoekers. Rondleidingen zijn ook op afspraak mogelijk. De wijn kan via de website worden besteld of gewoon bij de Frysling worden afgehaald. Er worden regelmatig workshops gegeven.

WIJNGAARD DE FRYSLING Egypte 7 9286 EX Twijzel T. 0511 40 28 59 M. 06 46 65 88 84 www.frysling.nl

KIJK OP HET NOORDEN

NUMMER 391, JAARGANG 47

2 5-1 KO HN -0

Wilt u als bedrijf…. ➢ ➢ ➢ ➢ ➢

Verhuisbedrijf Prinsen Prijsopgave vooraf, geen verrassingen achteraf!

een professionele en persoonlijke uitstraling? geen nieuwe klanten missen? geen antwoordapparaat laten inspreken? niet gestoord worden, wanneer u een bespreking heeft? dat uw klanten correct te woord worden gestaan?

Schakel uw telefoon dan door naar

Wij ontzorgen u graag op de volgende gebieden: Naast persoonlijke telefoonbeantwoording kunnen wij u ook op administratief gebied ondersteunen, zoals agendabeheer, BTW-aangifte, postverzorging etc. Tarief vanaf € 110,- per maand all-in exclusief BTW.

Verhuizingen • Opslag • Transport

Bel nu voor een interessante kenningsmakingsaanbieding.

Tel: 0512 515000 www.verhuisbedrijfprinsen.nl

Atlantis Bedrijfsondersteuning

Atlantis 45, 7812 AX Emmen T. 0591 820010 – info@atlantistelesecretariaat.nl www.atlantistelesecretariaat.nl

RENSMA

MEUBELSPUITERIJ Uw interieur in de mooiste kleur Proviteer nu nog van 6% regeling op Keukenrenovatie Restauratie werk

www.rensma.nl info@rensma.nl Tel. 0646596462

Laat maken wat bij je past exclusief en uniek!!

Fogelsang Fogelzang 69 69

9271 GC

De Westereen

www.meubelmakerij-marianne.nl mhmeijs@gmail.com Tel. 0651533795

NOORDEN VAN ALLE KANTEN

Theatervoorstelling Zie Dali

Maak kennis met de mens achter de grote surrealistische kunstenaar Salvador Dali. Zie Dali is een ontroerende en boeiende theatervoorstelling die raakt, verfrist en een nieuwe kijk geeft op de werkelijkheid. Wat is droom, wat is werkelijkheid? Salvador Dali neemt het publiek mee in zijn verrassende en absurde wereld. De voorstelling is een combinatie van theater, projecties en livemuziek. Meer informatie over de resterende speeldata en locaties op www.stichtingmetafora.nl

WK Klunen 2015

In Grou werd voor de derde keer het WK Klunen georganiseerd. Buiten lag er geen ijs om op te schaatsen dus bonden zoâ&#x20AC;&#x2122;n 70 deelnemers de ijzers onder voor een eindje klunen door het centrum van Grou. Bij de heren was Jelmer Lageveen de snelste, bij de dames Ineke Wonder. Danique Douma won in de groep kinderen tot en met 7 jaar en Jesse Breeuwsma ging met de eer strijken in de groep deelnemers van 8 tot en met 15 jaar. De opbrengst ging deels naar het Foppe Fonds dat zich inzet voor kinderen voor wie sporten niet vanzelfsprekend is. Foto: Het Hoge Noorden

KIJK OP HET NOORDEN

NUMMER 391, JAARGANG 47

Het park van ste de 21 eeuw Park Vijversburg in het Friese dorp Tytsjerk ondergaat een metamorfose. Internationaal gerenommeerde (landschap)architecten en een kunstenaar transformeren de historische buitenplaats, die met vijftien hectare wordt verdubbeld, in een hedendaagse visuele belevenis. Het nieuwe park, dat al het Friese equivalent van het Kröller-Müller in Otterlo wordt genoemd, wordt in september geopend. In kunstkringen heeft Vijversburg inmiddels naam gemaakt met haar beeldententoonstellingen die sinds 1997 in het park worden georganiseerd. De laatste (en zevende in de reeks) was in 2012. Vijftien Nederlandse kunstenaars gaven toen vorm aan het thema Narcissus, het verhaal over de beeldschone jongeling 74

uit de Griekse mythologie. In het weekend is het park, dat gemiddeld 80.000 bezoekers per jaar trekt, een geliefde wandellocatie voor mensen uit de regio. ‘Met de uitbreiding en de metamorfose willen we het park voor beide doelgroepen nog aantrekkelijker maken’, zegt zakelijk leider Audrey Stielstra

van de stichting Op Toutenburg, de beheerder van Vijversburg. Het nieuwe Vijversburg moet het toerisme in de regio versterken. Met de uitbreiding van vijftien naar 30 hectare is ongeveer € 6 miljoen gemoeid. Dit bedrag is grotendeels verkregen dankzij bijdragen van onder meer de SNN (Europese

subsidie), de provincie Fryslân, de gemeenten Tytsjerksteradiel en Leeuwarden en een bijdrage van de stichting zelf. In het park zijn straks meer mogelijkheden voor beeldententoonstellingen, kleinschalige muziek- en toneelvoorstellingen en horeca. Voor bezoekers uit Leeuwarden komt er een extra

TEKST: HENK DILLING - FOTO: ED KLIJNMAN Audrey Stielstra

‘Het nieuwe Vijversburg moet het toerisme in de regio versterken’

entree vanuit het aangrenzende natuurgebied de Groene Ster. Het nieuwe park bestaat uit drie percelen, elk met een eigen karakter: Tobias’ Tûn, Dwaalster en Frijlân. Dwaalster combineert twee klassieke typen uit de Franse hoftuincultuur: een doolhof en een sterrenbos. De combinatie leidt tot een stervormig stelsel van lanen dat wordt gevormd door een labyrint van vijf meter hoge bonte hagen. Elk uiteinde van de dwaalster heeft een eigen functie, waaronKIJK OP HET NOORDEN

der een landschapsbalkon met zicht over het natuurgebied, een aanlegsteiger voor kanovaarders uit het recreatiegebied, een venster met zichtlijn naar het hoofdgebouw van het park. In een ander gedeelte van het park ontstaan heuvels met vaste planten in een veld van knotwilgen. Via kleine dijkjes kunnen de heuvels worden bereikt. Beide projecten worden uitgevoerd door LOLA Landscape Architects, Deltavormgroep en Piet Oudolf.

NUMMER 391, JAARGANG 47

De laatste behoort tot de meest invloedrijke tuinontwerpers ter wereld. Vanuit zijn kwekerij in de Achterhoek ontwerpt hij prestigieuze en spraakmakende projecten zoals The Gardens of Remembrance in New York en een landschapspark in Zweden. ‘Het ontwerp geeft de bezoeker een zo groot mogelijke keuzevrijheid in de manier waarop je door het park beweegt’, zo stellen de ontwerpers. ‘In de dwaalster moet de bezoeker zelf zijn weg vinden naar de verschillende velden. De centrale ruimte geeft weliswaar overzicht in alle richtingen, maar is tegelijkertijd richtingloos. De parkbezoeker kan zelf kiezen hoe hij het park wenst te gebruiken. Keuzevrijheid past bij de wereldburger anno 2015. Friesland heeft straks het park van de 21ste eeuw.’ De Duitse kunstenaar Tobias Rehberger, winnaar van een Gouden Leeuw op de Biënnale van Venetië in 2009, tekent voor Tobias’ Tûn. Stielstra: ‘Zijn basisidee is het opnieuw creëren van ‘de tuin van zijn oma’. Achter elke hoek een nieuw avontuur, een nieuwe verrassing. Een park zonder gebaande paden, maar een

tuin die je zelf moet ontdekken. De buitenrand bestaat uit beukenbomen met ondergroei. Er is dus geen enkele hint wat er binnen te vinden is. Wie zich er aan waagt, betreedt een sprookje en kan zomaar een boomhut ontdekken of een tunnel, een meertje met een steiger en waterlelies, een moestuin met vergeten Friese planten of oude fruitbomen.’ De Japanse architect Junya Ishigami (in 2010 winnaar van een Gouden Leeuw voor architectuur) maakte samen met de Rotterdams architect Marieke Kums het ontwerp van het bezoekerscentrum dat door de toepassing van onder andere glazen wanden volledig opgaat in de groene omgeving. De centrale ruimte van het gebouw is bestemd voor tentoonstellingen, symposia en concerten. De ruimte kan tevens worden gebruikt door scholieren, cursisten en bedrijven. Verder komt er een verbinding met de bestaande classicistische villa, een van de kernkwaliteiten van het park. ‘Ik denk dat het nieuwe park een publiekstrekker van formaat is’, zegt de zakelijk leider. ‘Een feest om te bezoeken en in rond te dwalen.’ 75

Magistrale beleving van stoom, architectuur en water 76

FOTO'S: DANIﾃ記 HARTOG

Het Ir. D.F. Woudagemaal in Lemmer is het grootste nog werkende stoomgemaal ter wereld. Het is eigendom van Wetterskip Fryslﾃ｢n en maakt nog altijd deel uit van het waterbeheerssysteem. Sinds 1998 staat het gemaal op de UNESCO Werelderfgoedlijst. Ruim 100 enthousiaste vrijwilligers van de Stichting ir. D.F. Woudagemaal verzorgen zes dagen per week rondleidingen voor belangstellenden. Ook is er een audiotour app met beknopte rondleiding beschikbaar die buitenlandse bezoekers in negen verschillende talen kunnen downloaden op smartphone of tablet. Beleef de kracht van stoom In het bezoekerscentrum worden jong en oud geﾃｯnformeerd over de werking van het stoomgemaal en het waterbeheer in Fryslﾃ｢n. De interactieve expositie biedt een kijkje in de wereld van stoom, kracht en beweging. Kinderen worden uitgedaagd met een spannende speurtocht. Hiermee verdienen ze een echt diploma als hulpmachinist van het gemaal! KIJK OP HET NOORDEN

Techniek in beeld In het interactieve bezoekerscentrum van het Woudagemaal wordt op een eenvoudige manier uitgelegd hoe de machines van het gemaal werken, en welke werktuigbouwkundige, natuurkundige en technische principes hieraan ten grondslag liggen. Zo wordt verteld hoe het stoomgemaal functioneert en waarom het gemaal door UNESCO is erkend als van een uitzonderlijke universele waarde.

het IJsselmeer en de baai van Lemmer. Deze ruimte is (deels) af te huren als vergaderruimte. Het is een plek met allure voor bijeenkomsten, vergaderingen, presentaties, trouwerijen en lunches of diners.

Geopend van februari t/m december en in de kerstvakantie: Di. - Za. 10:00 - 17:00 Zo. en feestdagen 13:00 - 17:00

Kijk voor meer informatie op www.woudagemaal.nl

Gemaalweg 1a 8531 PS Lemmer

IR. D.F. WOUDAGEMAAL EN BEZOEKERSCENTRUM

Veelzijdige locatie Een bezoek aan het Woudagemaal in Lemmer is naast een leerzame bestemming voor een schoolreisje of een leuk dagje uit ook geschikt voor een speciale gelegenheid. In het bezoekerscentrum bevindt zich een koffie- en theeschenkerij met spectaculair uitzicht over

NUMMER 391, JAARGANG 47

Voor de zakelijke en particuliere opdrachtgever Van ontwerp tot realisatie Met een kwalitatief hoogwaardig eindresultaat Voor: - constructieadvies - bouwmanagement - bouwtoezicht - 3D-BIM - bouwkundig tekenwerk - calculaties

Wer ving & adviesbureau Een mooier cadeau kunnen wij u niet geven… Duizenden euro’s besparing op uw personeelskosten U zult merken dat onze werkwijze werkt. Met een uniek concept voor personeelsbemiddeling hebben wij de oplossing voor managementvraagstukken. Wij vragen geen winstmarge maar een donatie voor stichting De Gouden Provincies. Uw donatie is 100% fiscaal aftrekbaar! En waarom zou u niet profiteren van: • Veel lagere uurtarieven (met besparingen van meer dan 25%) • 2x zo lage kosten bij werving en selectie • Het laagste payroll tarief (met uniek payroll giving systeem)

Voor de bouw van onder andere: - bedrijfspanden - woningen - kantoren - bedrijfshallen

Uw voordeel is een onbetaalbaar podium: • Contact met bedrijven die innovaties bedenken en toepassen • Uw naam verbinden aan regionale maatschappelijke doelen • Bijdragen aan een gezonde leefomgeving • Meewerken aan een goed rentmeesterschap van Nederland Nieuwsgierig? Vraag ons voor een vrijblijvend gesprek.

Onderhoud: kwestie van timing

Postadres: Postbus 393, 9400 AJ Assen Bezoekadres: Hoofdvaartsweg 106, Assen T. 0592 40 63 35 - M. 06 53 71 61 13 E. info@horst-assen.nl I. www.horst-assen.eu

Flexplan Assen E: drenthe@ﬂexplan.nl W: www.ﬂexplan.nl

Flexplan Groningen E: groningen@ﬂexplan.nl W: www.ﬂexplan.nl

.. Borger

machinefabriek

MF Börger onderhoudt, repareert en realiseert machines en installaties. Door service perfect te timen lukt het ons om storingen vóór te zijn. Dat betekent: minder kosten en meer productie voor onze klanten.

service, onderhoud, verspaning, montage, constructie en detachering Meer weten over ons? Kijk dan op www.mf-borger.nl

Omdat het werkt. Parsec is Continuïteit en kwaliteit in P&O taken Parsec adviseert bedrijven en instellingen op het terrein van personeel en organisatie P ersoneel A dministratie R egistratie S alarisverwerking En C onsultancy

Postbus 438 • 8901 BE • Leeuwarden • Tel: 058-2954800 • Fax: 058-2954809 • Info@parsec.nl

www.parsec.nl

De werkgevers in het Noorden zijn het meest tevreden over hun werknemers. Dit bleek uit een enquête die Forum, het opinieblad van werkgeversorganisatie VNO-NCW hield onder ondernemers in vijf onderscheiden delen van het land. De noordelijke werkgevers waarderen hun medewerkers met gemiddeld een 7,6. Het minst tevreden zijn de werkgevers in het westen van het land. Zij geven hun werknemers een 7,2. Leeuwarder Courant

Het hele Noorden moet de schouders zetten onder Groningen Airport Eelde, vindt interim-burgemeester Piet Adema van Tynaarlo: ‘Ook voor Friesland is het vliegveld van levensbelang.’ Als Leeuwarden in 2018 culturele hoofdstad van Europa is, is het volgens Adema erg handig dat Groningen Airport Eelde er is. Leeuwarder Courant

Versterking economie in Waddengebied blijft Hoogleraar: ‘Poerbest’ achter Friesland moet het Waddenfonds investeren in toerisme Dankzij worden belangrijke projecten en ecologie uitgevoerd voor de verbetering Friesland moet vooral investeren in toerisme en ecologie om de economie te versterken en de werkloosheid terug te dringen. Dat zei hoogleraar regionale arbeidsmarktanalyse Jouke van Dijk. Van Dijk constateert dat Friesland het economisch gezien redelijk doet, maar dat de regionale verschillen binnen de provincie groot zijn. Leeuwarder Courant

Belangstelling kunst en cultuur neemt toe Na een aantal magere jaren neemt de belangstelling voor kunst en cultuur in Nederland weer toe. Met name musea zijn in trek, zowel bij jongeren als ouderen. Dat blijkt uit het onderzoek Cultuur in beeld van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW). Als het gaat om belangstelling voor kunst en cultuur staat Nederland in Europa, na Denemarken en Zweden, op de derde plaats. Dagblad van het Noorden KIJK OP HET NOORDEN

van de ecologie van het Waddengebied, maar versterking van de economie blijft achter. Terwijl het fonds daar óók voor is bedoeld. Dat stelde prof. Jouke van Dijk, directievoorzitter van de Waddenacademie. Van Dijk pleit ervoor de nadruk te leggen op projecten op het terrein van voedselvoorziening, toerisme en zakelijke en persoonlijke diensten. Friesch Dagblad

Energiecoöperatie wordt vaste waarde In nog geen jaar tijd zijn in Friesland 21 lokale energiecoöperaties opgericht die groene energie van de coöperatieve energieleverancier Noordelijk Lokaal Duurzaam (NLD) doorverkopen in eigen dorp of stadswijk. En het eind is volgens Jort Elzinga van Us Koöperaasje nog niet in zicht. Friesch Dagblad

Bodemdaling bij Waddenzee binnen de normen De bodemdaling veroorzaakt door de gaswinning bij Moddergat, Lauwersoog en Vierhuizen is in de periode 2007-2012 binnen de van tevoren vastgestelde normen gebleven. Dat meldde minister Henk Kamp van Economische Zaken in een brief aan de Tweede Kamer. Hij baseerde zijn

Kamp: Drenthe zit vast aan groene energie Minister Kamp wil bij zijn besluit windmolens te plaatsen in Drenthe rekening houden met de uitkomst van onderzoek naar het draagvlak in de Veenkoloniën. Daaruit blijkt dat 77% van de bevolking tegenstander van zo’n windpark is. Maar Kamp houdt wel vast aan de belofte van Drenthe dat er ruimte komt voor 285,5 megawatt aan windturbines. Dagblad van het Noorden

NUMMER 391, JAARGANG 47

GELEZEN

‘Samen de schouders zetten onder Airport Noord-Nederland’

uitspraak op een onderzoek van een onafhankelijke auditcommissie naar de door de NAM opgestelde monitoringsrapportages. Friesch Dagblad

Nederlanders leven te weinig duurzaam Nederlanders geven het leven dat ze leiden gemiddeld bijna een acht maar dat rapportcijfer lijkt niet te handhaven. De hoge levensstandaard gaat ten koste van het milieu: ons land stoot relatief veel broeikasgassen per inwoner uit en gaat onverstandig om met schaarse hulpbronnen. Dat blijkt uit de derde Monitor Duurzaam Nederland. Die is op verzoek van het kabinet opgesteld door het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) en drie planbureaus van de overheid. Om Nederland duurzamer te maken is er volgens de onderzoekers maar één oplossing: innovatie. Friesch Dagblad

Artist Impression: provincie Friesland

Noordelijke werknemer krijgt van baas een 7,6

Rijk geeft € 5 miljoen voor vismigratierivier Het ministerie van Economische Zaken draagt € 5 miljoen bij aan de aanleg van een vismigratierivier in de Afsluitdijk. De realisatie kan gelijk opgaan met het rijksplan voor verbetering van de Afsluitdijk. De migratierivier moet vissen, die met

miljoenen tegelijk aan de waddenkant van de dijk liggen te wachten op een mogelijkheid om erdoor te komen, de gelegenheid geven van zout naar zoet te zwemmen. Wereldwijd betekent dit een uniek project. Het kost in totaal € 55 miljoen. Leeuwarder Courant

Kwaliteit is onze herkenbaarheid

■ ■ ■ ■

Grondwerken Straatwerken Rioleringswerken Machinaal herbestraten

Bel ons voor meer informatie Kraton 5A 8271 RR IJsselmuiden Telefoon: 038 - 331 79 89 Fax: 038 - 331 08 14 E-mail: info@firma-borger.nl

Oostwal 12 8321 WK Urk Telefoon: 0527 - 68 11 02 Fax: 0527 - 27 59 31 E-mail: urk@firma-borger.nl

www.firma-borger.nl

Van Rijn Techniek BV machinebouw en besturingstechniek

online boekhoudprogramma

Dé aandrijfspecialist voor uw industrie ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ●

Ontwikkeling van nieuwe machines en oplossingen Onderhoud en reparatie van productiemachines Elektrotechniek Pneumatiek Aandrijvingen Besturingstechniek Mechanische techniek Glasvezeltechniek Camerabewaking Advies op het gebied van productieautomatisering 24-uurs service voor uw productie

BOEKHOUDEN VIA INTERNET, WAAR EN WANNEER U MAAR WILT

BACK-UPS WORDEN AUTOMATISCH GEMAAKT

OVERZICHT VAN UW RESULTATEN A LA MINUTE

IMPORTEREN VAN UW BANKMUTATIES MAKKELIJKER KAN HET NIET

UW ACCOUNTANT KAN MEEKIJKEN

DIT VOOR NOG GEEN € 25,- PER MAAND (EXCL. BTW) MAKKELIJK, EENVOUDIG EN GOEDKOOP

sisalstraat 53 • 8281 JJ Genemuiden • T 038 38 59 556 • info@vanrijntechniek.nl

www.vanrijntechniek.nl

Postbus 818 [t] 085-2735266 [e] info@7x24.nl 8440 AV Heerenveen [w] www.7x24.nl

DIERENPARK EMMEN TEKST: WIJBREN LANDMAN

Wildlands, Adventure Zoo Emmen Begin 2016 gaan de poorten van Wildlands, Adventure Zoo Emmen open. Het idee om een nieuw park te bouwen op de Noordbargeres ontstond in 2007. Hoge ambities op het gebied van attractiewaarde, gastgerichtheid, duurzaamheid, innovatie en dierenwelzijn zijn de uitgangspunten voor de vormgeving en realisatie van Wildlands. Het resultaat is een uniek concept waarbij de bezoeker aan den lijve ondervindt hoe het is om zich in verschillende klimaatwerelden te begeven. Alles lijkt echter dan echt en elke wereld heeft zijn eigen verhaal. Het Kompasplein Plek van ontmoetingen Het Kompasplein is een vertreken aankomstplein maar ook dé ontmoetingsplek van het park. Vanuit het Kompasplein start en eindigt de reis door de verschillende werelden. Jungola Leven met de natuur De expeditie door Jungola start in een oude tempel waar honderden vlinders rondvliegen. Gasten worden meegenomen in het verhaal van Jim: een bevlogen ornitholoog. Tijdens zijn zoektocht naar die ene bijzondere vogel is Jim met zijn vliegtuig neergestort. Toch zet hij zijn zoektocht diep in

KIJK OP HET NOORDEN

de jungle door. Gasten die Jim weten te vinden, neemt hij mee op zijn missie. Jim laat hen zien hoe het is om één te zijn met de natuur en de vogels, apen en andere bewoners. Hij vertelt over de geheimen van de jungle en maakt met de gasten een boottocht door de grotten van Jungola. Zijn doel, het vinden van een mysterieuze vogel, wordt ook het doel van de gasten. Zij komen daarbij voor allerlei verrassingen te staan. Serenga Zorgen voor de natuur Serenga is de wereld van Momma Dunia. Als wildopzichter leert ze haar bezoek hoe zij goed voor dieren en hun om-

NUMMER 391, JAARGANG 47

geving kunnen zorgen. De reis met Momma Dunia begint in een Dogon dorp waar verschillende dieren vrij rondlopen. De gasten gaan vervolgens naar de nijlpaarden. Daar zien ze vanachter het glas hoe deze zwaargewichten zich als ballerina’s bewegen in het water. Op de savanne kunnen gasten op trucksafari. Ze worden tijdens hun tocht omringd door giraffen, zebra’s en neushoorns. In het Amfitheater wordt het bezoek van Momma Dunia bekeken door de bavianen in plaats van andersom. Nortica Onderzoek naar de natuur In Nortica worden gasten in het Poolstation opgeleid tot

wetenschappers. Ze observeren pinguïns met een periscoop, staan oog in oog met ijsberen en zien het poolgebied in al zijn facetten. In Nortica staat een prototype onderzoeksvoertuig klaar. Hoewel het voertuig nog niet helemaal af is, mogen gasten een testrit maken. Het wordt een spannende reis boven én onder het ijs. Daarna is het tijd voor de interactieve pelsrobbenshow. Animazia Fun voor de jongste gasten Voor de jongste gasten is er Animazia, een wereld van spelen en vermaakt worden. Al klimmend en klauterend ontdekken kinderen het overdekte speelparadijs.

WALL DECORATION

Ontdek de sterke kanten van ons bedrijf

• behang • vinyl • schuimvinyl • textiel wandbekleding • komar fotowanden • evolution 1-2-3 (digitaal geprinte fotowanden in elke gewenste afmeting) • glasweefsels (uitsluitend professionele kwaliteit) • renovlies • structuurvlies • lijmen voor wandbekleding (professionele kwaliteit)

Transportweg 7 9482 WN Tynaarlo Tel. (0592) 541 002 Fax: (0592) 541 899 info@noordwand.com www.noordwand.com

Projecten groot of klein, vraag altijd prijsopgave aan. U zult dan verrassend tevreden zijn!

advies - ontwerp - assemblage - testen - service

VOS Hydraulics b.v. Zuurseweg 18 9321 HH Peize tel. 050-5035657 mob. 06-22379123

BBAW BOUWMANAGEMENT MINIMALISEERT FAALKOSTEN IN DE BOUW!

info@vos-hydraulics.com

specialist in hydraulische systeemtechniek BBAW bouwmanagement, Pompstraat 20 9331 AN Norg

T. F. E. I.

0592 61 46 73 0592 61 46 74 info@bbaw.nl www.bbaw.nl

Verleng de levensduur van uw projectmeubilair

Voor: Zorg Kantoor Overheid Horeca

herstoffering

www.joustraherstoffering.nl Duurzaam - Sociaal - Besparen

Onderwijs

NOORDEN VAN ALLE KANTEN

Ralph Prins overleden

In zijn woonplaats Den Haag overleed kunstenaar Ralph Prins op 88-jarige leeftijd. Prins was vooral bekend door zijn ontwerp voor het Nationaal Monument Kamp Westerbork, de afgebroken, naar boven staande spoorrails. Hij verbleef zelf ook in het kamp en werd vervolgens gedeporteerd naar Theresienstadt. Herinneringscentrum Kamp Westerbork trok het afgelopen jaar een record aantal bezoekers, zo’n 150.000, en behoorde daarmee tot de best bezochte musea in Noord-Nederland. Foto: Hilbrand Dijkhuizen

Eerste vleermuis in winterverblijf van De Ennemaborgh De terreinbeheerder van Het Groninger Landschap heeft de eerste vleermuis aangetroffen in het winterverblijf voor vleermuizen op landgoed Ennemaborgh in Midwolda. Het gaat om een grootoorvleermuis. Het in 2008 gebouwde winterverblijf, met financiële bijdrage van Stork GLT, biedt de diertjes de mogelijkheid om veilig op het landgoed in winterslaap te gaan. Het duurt een aantal jaren voordat zo’n onderkomen ontdekt wordt. Grootoor-, en dwergvleermuizen zijn pioniers op dit vlak. De verwachting is dat nu rap meer vleermuizen de weg weten te vinden. Het verblijf is niet toegankelijk voor publiek om de dieren zo hun rust te geven. Foto: Het Groninger Landschap

KIJK OP HET NOORDEN

NUMMER 391, JAARGANG 47

AGENDA

Honden tentoonstelling 28 FEBRUARI EN 1 MAART In Martiniplaza in Groningen vindt de 55ste Internationale hondententoonstelling plaats. Er zijn diverse demonstraties met op zowel zaterdag als zondag een show van Brenda en Sterre van Hollandâ&#x20AC;&#x2122;s got talent. Daarnaast zijn er leuke standjes voor de hondenliefhebbers. www.martiniplaza.nl

TEL2015 24 EN 25 MAART - In WTC Expo in Leeuwarden vindt de derde editie van TEL plaats. Deze zakenbeurs voor ondernemers in Noord-Nederland biedt onder andere workshops, presentaties, netwerkborrels et cetera. www.wtctel.nl

Mr. Polska

Tap Werkman - Portret van Angelina, 1957, olieverf op doek 83 x 52 cm

Tentoonstelling 3 generaties Werkman TOT EN MET 21 JUNI - Museum Dr8888 presenteert een unieke tentoonstelling over drie generaties Werkman. Met deze expositie biedt het museum de bezoeker, naast een groot aantal niet eerder getoonde werken van Hendrik Werkman, een kennismaking met de twee volgende generaties, zoon Tap Werkman en kleinzoon Arne Werkman. www.museumdrachten.nl

Rondleiding 8 MAART EN 12 APRIL - Museum Wierdenland in Ezinge organiseert iedere tweede zondag van de maand een gratis rondleiding voor bezoekers van het museum onder leiding van een deskundige gids. Ook wordt de wierde van Ezinge bezocht. Aanvang: 14.00 uur www.wierdenland.nl 84

13 MAART, 20.00 UUR - In de Oosterpoort in Groningen is een optreden van Mr. Polska. De afgelopen jaren scoorde hij hits als Hausa Wausa en Vlammen. Hij wordt vergezeld door NoizBoiz als support act. Met behulp van videomapping komt een indrukwekkend decor tot leven. Mr. Polska staat garant voor een bijzondere live ervaring zoals je die zelden beleeft. www.de-oosterpoort.nl

Wat kan Metalektro Personeelsdiensten voor u betekenen?

• Outplacement • Re-integratietrajecten • Verzuimmanagement • Assessment

www.mepd.nl Hoofdkantoor: Hengelo Vestigingen: Bunschoten, Barendrecht, Eindhoven, Groningen, Zevenaar en Zwolle.

O N T D E K D E K R A C H T VA N

BEZOEK HET GROOTSTE NOG WERKENDE STOOMGEMAAL TER WERELD

Het Woudagemaal, uniek in de wereld Ontdek de kracht van stoom in het bezoekerscentrum en beleef het mee in 3D. De rondleiding voert je langs de fascinerende techniek van het grootste, nog in werking zijnde stoomgemaal ter wereld. Een indrukwekkende kathedraal van stoom gebouwd in de architectuur van de Amsterdamse School. Dat mĂłet je gezien hebben. Oog in oog met de beschermende kracht tegen het water. Zonder het Woudagemaal zag Nederland er heel anders uit!

- Unesco Werelderfgoed - Spannende 3D-film

Geopend in februari t/m december + kerstvakantie: dinsdag t/m zaterdag 10.00 - 17.00 uur zondag 13.00 - 17.00 uur

- Gratis audiotour app

Voor openingstijden tijdens feest- en bijzondere dagen n zie op www.woudagemaal.nl

- Educatieve activiteiten - Prachtige architectuur - Technisch hoogstandje - Gezellige koffie- en theeschenkerij in negen talen - Rolstoel- en rollatorvriendelijk

ELD

ER FG

Bezoekadres: Gemaalweg 1a, 8531 PS Lemmer

United Nations (GXFDWLRQDO 6FLHQWLÂżF DQG Cultural Organization

E R LD H

N D I AL

WO TA

PA T R I M

Ir. D.F. Woudagemaal Werelderfgoed sinds 1998

Magistrale beleving van stoom, architectuur en water