nummer 393 | jaargang 47 | 2015
signaleert economische, trendy, culturele en toeristische ontwikkelingen in het noorden
23
Sensor City maakt een groeisprong
68
Topprogramma Drenthe Keigoed ontmoet Keigroot
24
Vrijwilligers vormen ruggengraat TT Circuit
Spil
Behoud van uw vastgoed draait om goed onderhoud Voor woningen of bedrijfspanden kunt u bij Jorritsma Bouw heldere onderhoudscontracten afsluiten. Wij gaan met uom tafel om te bekijken wat in uw geval het beste plan van aanpak is om uw vastgoed in goede conditie te houden. Wij geven u gericht advies en hebben daarbij oog voor duurzaamheid, veiligheid en leefbaarheid. U hoeft zelf nergens naar om te kijken, Jorritsma Bouw is de spil van uw onderhoudsplan.
jorritsmabouw.nl
COLUMN
Het simpel houden.… Best lastig! L.B. Johnson, 36ste president van Amerika zag het scherp: ‘Als de eerste die de telefoon opneemt uw vraag niet kan beantwoorden, dan hebt u met bureaucratie te maken.’ Herkent u dat ook? Anno 2015 begint het gedonder al bij het keuzemenu. Je krijgt zoveel mogelijkheden voorgeschoteld dat een handleiding noodzakelijk is voor je bij de juiste persoon en afdeling beland bent. Kan het anders? Natuurlijk! Neem telefoongesprekken op Hoe doet uw bedrijf het? Neem de proef op de som. Bel naar uw bedrijf en laat u verrassen. Dat levert vaak onvoorziene zaken op. Denk aan de gebruikte menustructuur. Is die klantvriendelijk? Zes hoofdkeuzes, drie vervolgkeuzes en twee sub keuzes is voor de meeste klanten niet bij te fietsen. Of denk aan de muziekkeuze, het volume en soms verrassende muziekstrofen. Zo heb ik heb eenmaal een uur moeten wachten op de ANWB Wegenwacht omdat de ringweg van de stad Groningen voor hen niet te traceren viel. De strofe ‘I come closer to you’ kwam na twee keer bellen irritant over. Keep it stupid simple (KISS) Let op. Bij telefoneren ziet u elkaar niet en u mist signalen van non-verbale communicatie. Eenvoudig taalgebruik en het vermijden van vakjargon is aan te raden bij ieder zakelijk (telefoon)gesprek. Dat vergt van u en uw medewerkers een behoorlijke kennis van zaken. Wilt u overtuigend overkomen dan is het hanteren van KISS handig. Kortom, ‘keep it stupid simple’ voor de klant. De klant gaat u waarderen vanwege uw duidelijke uitleg. Luister actief Een belangrijk element bij zakelijk telefoneren is echt actief luisteren. Om de knuppel in het hoenderhoek te gooien: over het algemeen horen mensen goed maar blijft actief luisteren achterwege. Het is fijn voor klanten te merken dat ze uw belangstelling hebben. Door echt de klant centraal te stellen en niet direct met de deur in huis te vallen met adviezen en met oplossingen. U heeft twee oren en een mond. Gebruik die twee wat vaker dan die ene. Kom terugbelafspraken altijd na En, o ja, weet u een antwoord op de vraag van een klant niet. Geen nood. Maak een terugbel afspraak. Kom deze afspraak met een duidelijk antwoord na. Als u een afspraak heeft met uw partner rond een bepaalde tijd thuis te komen, komt u toch ook niet een week later? Schaatscoach Henk Gemser heeft hiervoor een goede vuistregel. ‘Ik maak alleen een afspraak als ik die kan nakomen.’ Bovenstaande adviezen zijn schijnbaar eenvoudig. Ik merk dat dit u niet van de ene op de andere dag gemakkelijk afgaat. Door er oog en oor voor te hebben en er echt iets mee te doen, levert u dat veel op. Ik wens u plezierige en nuttige telefoongesprekken. KIJK OP HET NOORDEN
NUMMER 393, JAARGANG 47
'Bel naar uw bedrijf en laat u verrassen' Richard S.T. de Vries
3
signaleert economische, trendy, culturele en toeristische ontwikkelingen in het noorden
Inhoud en samenwerking kenmerken BCDD 2015 Voor de 26ste ke er werden de Bedrijven Contact Dagen Drenthe gehouden. Bedrijven en gemeenten presenteerden zich in de TT-Hall in Assen. Voor bezoekers waren er onder andere presentaties, workshops, lezingen en sprekers als Gerard Kemkers, Ben Woldring en Jarno Duursma.
Pagina 10
Omslagfoto Het enige kasteel van Drenthe staat in Coevorden. Het is sinds 1965 een Rijksmonument. Vorig jaar werd kasteel Coevorden onderdeel van H Design Hotels. Het moderne hotel-restaurant biedt zowel de individuele gast als (zakelijke) gezelschappen uiteenlopende arrangementen in een sfeervolle omgeving.
Sensor City wordt volwassen Stichting Sensor City Assen heeft een BV opgericht om vooral commercieel slagvaardiger te zijn. De stichting blijft toezichthouder en de BV houdt zich bezig met acquisitie, de ontwikkeling van businesscases en het beheer van de faciliteiten.
Pagina 24
En verder Kijk op nieuws Jongeneel Groningen is vernieuwd Unidrive: ideale partner in aandrijftechniek Interbaro Recycling ijzersterk Bel eens met‌ VBA Van Braak Accountants Het noorden van alle kanten Pitch-event Keigoed ontmoet Keigroot Hebu Synergy: uw vacatures, ons werk Toekomstgericht bouwen door Jorritsma Bouw Spacemetric timmert aan de weg 4
4 13 15 17 19 21 23 27 28 31
ByTheWay maakt bermen veiliger 34 Interwel Uitzendgroep voor Poolse vaklieden 37 Modulaire scheepsbouw bij Jachtservice Zuiderbaan 39 Jan Reitsma: TT Circuit wordt sensor circuit 41 fit20: Sarcopenie 43 Matras Factory: Zomerslaap 45 Gelezen 47 Het noorden van alle kanten 49 Jopie Huisman is terug in het museum 53 Groninger Museum: Song Dong Life is Art, Art is Life 55
Drents Museum toont werk van Juul Kraijer 56 Boeken 59 Gelezen 65 Het noorden van alle kanten 67 Veilig Bereikbaar Drenthe 70 Kasteel Coevorden: gastvrij voor iedereen 72 Gelezen 75 Een echte nijlpaardenkudde in Dierenpark Emmen 77 Het noorden van alle kanten 79 Agenda 80
inhoud Fries Museum: verrassend veelzijdig Het Fries Museum organiseert niet alleen prachtige tentoonstellingen en leuke activiteiten maar het gebouw biedt ook onderdak aan een café, een bioscoop en een winkel. Voor evenementen zijn er verschillende zalen beschikbaar en parkeren kan in de parkeergarage onder het museum.
“Het echte Noorden nooit noordelijk genoeg”
Pagina 50
Zonder vrijwilligers geen TT Gedurende het hele jaar maakt het TT-circuit in Assen gebruik van de inzet van vele vrijwilligers. Zij zijn bij ieder evenement onmisbaar. Hoofd Medische Dienst Patrick Rijkers is een van hen. Zijn ervaringen groeiden uit tot een hobby die hij niet graag meer zou missen.
Pagina 68
COLOFON
NUMMER 393, JAARGANG 47
Kijk op het noorden is een
Redactie: Henk Dilling, Meintje
Advertenties en abonnementen:
Vormgeving:
Aan de inhoud van de artikelen is veel aandacht
uitgave van
Haringsma, Roel Kerkhof, Erik Riensema,
Tina Zoombelt, T. 0512 36 63 26,
VDS Vormgeving!, Drachten
besteed. De redactie en de uitgever aanvaarden
Kijk op Uitgevers bv
Ronald Schalekamp, André Staas
t.zoombelt@kijkophetnoorden.nl
Druk en afwerking:
geen aansprakelijkheid voor eventuele
Tussendiepen 21
en Roelof Tienkamp
Advertentie-exploitatie en
D+L Druck + Logistik, Bocholt
onvolledigheden of onjuistheden in de tekst.
9206 AA Drachten
Foto’s: Gerrit Boer, Hilbrand Dijkhuizen,
planning bedrijfspresentaties:
Abonnementsprijs:
Overname van artikelen uit deze uitgave is
T. 0512 36 63 26
Het Hoge Noorden, Ed Klijnman,
Gerrit Landman
€ 39,50 (incl. 6% btw) per jaar
uitsluitend toegestaan met bronvermelding en
www.kijkophetnoorden.nl
Rudy Leukfeldt, Erik Riensema,
g.landman@kijkophetnoorden.nll
Peter Wassing en anderen
Advertentietarieven:
Hoofdredacteur: Harriet Koning,
Op aanvraag, T. 0512 36 63 26
na schriftelijke toestemming van de uitgever.
ISSN 0929-3116
h.koning@kijkophetnoorden.nl
KIJK OP HET NOORDEN
NUMMER 393, JAARGANG 47
5
RSE telecom & ICT wint Vodafone Business Partner of the Year 2015 Award RSE telecom & ICT heeft de Vodafone Business Partner of the Year Award 2015 gewonnen. Het Gronings-Drentse bedrijf met vestigingen in Groningen, Winschoten en Emmen won de award in de categorie Solutions Partner. Volgens een woordvoerder van Vodafone won RSE telecom & ICT de award omdat ‘het uitstekend wist in te spelen op de groeiende behoefte aan integratie van vaste en mobiele telefonie bij het mkb. RSE is een snelgroeiende partner in het noorden van het land, geleid door twee broers. Vanuit het recent geopende nieuwe kantoor in Groningen onderscheidt RSE zich door met persoonlijke aandacht een uitstekend advies en service te verlenen.’ RSE telecom & ICT is sinds 1989 totaalleverancier voor mobiele telefonie, vaste telefonie en automatisering voor het bedrijfsleven in Noord-Nederland. Met ruim 40 medewerkers levert het bedrijf een breed en diep scala producten en diensten op het gebied van telefonie, automatisering en datanetwerken voor de zakelijke markt.
De uitreiking van de Vodafone Business Partner of the Year Award 2015 met van links naar rechts Mark van den Blink, Alexander Saul (beiden van Vodafone) en Gert en Joost Smits van RSE telecom & ICT
Startende ondernemers laten zich niet tegenhouden door krimp Ondernemerschap speelt een belangrijke rol in de leefbaarheid van krimpgebieden. En bovendien doen krimpregio’s het verrassend goed als vestigingsplaats voor nieuwe ondernemingen. Dat blijkt uit onderzoek van bedrijfskundige Heike Delfmann. Delfmann onderzocht de rol van ondernemerschap binnen krimpgebieden, met speciale aandacht voor gebieden waarin sprake is van vergrijzing. ‘Het idee is altijd: krimp is negatief. Maar ik concludeer dat in plattelandsgebieden met sterkere krimp juist relatief veel nieuwe bedrijven worden opgericht.’ Nieuwe ondernemers blijken bewust te kiezen voor vestiging op het platteland. De prioriteit van deze ondernemers ligt bij de kwaliteit van leven. Delfmann (1984, Osnabrück) studeerde Bedrijfskunde en deed een master Small Business and Entrepreneurship aan de Rijksuniversiteit Groningen. De titel van haar proefschrift luidt: ‘Understanding entrepreneurship in the local context’. 6
BioBoxx wint Young Business Award 2015 BioBoxx is een initiatief van twee Drentse ondernemers; Harry de Jonge en Hans Govers. Beide professionals zijn gepokt en gemazeld in het ondernemersvak en hebben hun krachten gebundeld in de ontwikkeling van een nieuwe visie op afvalinzameling- en verwerking. Hans Govers bedacht het concept van een compacte afvalbox voor bedrijfsmatig groen afval. Dit werd verder doorontwikkeld, hetgeen resulteerde in de BioBoxx. De boxen worden inclusief hun organische inhoud verwerkt. Dat scheelt naast de kosten van de afvalcontainer (ledigen, reinigen, spoelen en desinfecteren) ook flink wat transportbewegingen en energiekosten. Daarbij is de BioBoxx composteer- en vergistbaar. De mogelijkheden zijn eindeloos; voor iedere sector is er een passende oplossing. Zorg, horeca, food en overheid… de Bioboxx levert een aanzienlijke bijdrage aan het verder reduceren van de CO2-uitstoot en maakt deel uit van duurzaam maatschappelijk verantwoord ondernemerschap. Info: www.BioBoxx.com
TEL wordt BCDN Business Contact Dagen Noord (BCDN) is de nieuwe naam voor hét zakenevent van Noord-Nederland. De organisatie heeft ervoor gekozen om TEL (Trade Experience Leeuwarden) te wijzigen in BCDN omdat dit beter aansluit bij de inhoud van de beurs. Ook breidt de beurs zich uit. Volgend jaar kunnen bedrijven en ondernemers niet in één hal, maar in twee hallen zaken doen in het WTC Expo in Leeuwarden. De beurs is op 22 en 23 maart 2016.
GRONINGEN | FRIESLAND | DRENTHE KIJK OP NIEUWS
Delfzijl aan zee Leefbaarheid staat bovenaan het lijstje van de gemeente Delfzijl: inwoners moeten er goed kunnen wonen, werken en recreëren. En voor bezoekers wil Delfzijl aantrekkelijk zijn. Met het project Marconi Buitendijks maakt de havenstad Delfzijl nieuwe verbindingen tussen de stad en de waterkant. Naast het aanleggen van een kwelderlandschap langs de dijk wordt het stadscentrum compacter. Met Marconi Buitendijks wordt een groot strand aangelegd waarbij de zeedijk naar binnen wordt gelegd. Daardoor komt het waterfront dichter bij de stadskern te liggen. Een aantrekkelijk vormgegeven brug brengt wandelaar en fietser over de doorgaande weg en spoorlijn naar het nieuwe strand. Mogelijkheden voor recreatie en natuurbeleving maken een bezoek aan zee de moeite waard. Zeker als uit het water ook een 22 hectare grote afvalberg wordt verwijderd. Daarvoor komt een nieuw stuk waddennatuur terug.
Beeld Jeen Bosma onthuld in Oranjewoud In Oranjewoud werd door burgemeester Tjeerd van der Zwan een beeld van beeldhouwer Jeen Bosma onthuld dat hij maakte op verzoek van Plaatselijk Belang Oranjewoud. Sponsors en dorpsgenoten droegen bij aan de financiering van het kunstwerk. Voor veel mensen is Oranjewoud de plek voor een flinke boswandeling. Ook de lokale politiek vindt Oranjewoud een goede plek om de dagelijkse drukte om te ruilen voor rust. Bezinning. Dat inspireerde Bosma tot het maken van dit beeld. Een vrouw in gedachten, een gedicht in de sokkel uitgesneden om de gedachten te verwoorden. Het beeld met het gezicht naar ‘it Wald’. Bosma woont en werkt in Oranjewoud. Acht jaar geleden verruilde hij zijn beroep als aannemer en bouwkundig ontwerper voor beeldhouwer. In Groningen volgde hij een opleiding aan de Klassieke Academie. www.jeenbosma-beeldhouwer.nl KIJK OP HET NOORDEN
NUMMER 393, JAARGANG 47
1 spui met zoet-zout overgang (op termijn) 2 kwelderlandschap en pionierkwelder 3 verwijderen van de Griesberg 4 aanleg zeestrand, multifunctionele kering en verbinding met het stadscentrum van Delfzijl
3
1 3 4
2
Roelofs verwerft certificaat EFBQ Roelofs, innovatief infrabedrijf met vestigingen in Den Ham, Stadskanaal, Steenwijk en Veenendaal, heeft vanuit het EFBQ het predicaat Qualified Company ontvangen. Namens het EFBQ overhandigde mevrouw Andrae op het hoofdkantoor in Den Ham het bijbehorende certificaat. Het predicaat is verstrekt op basis van een intensief assessment met directie- en managementleden en analyses van strategische businessplannen en bijbehorende planning- en controlcyclus. De EFBQ heeft als doel het bevorderen, toetsen en kwalificeren van strategisch ondernemerschap in een netwerk, de EFBQ Peer Group, dat is opgebouwd uit voorbeeldbedrijven uit verschillende branches. Met deze kwalificatie schaart Roelofs zich in een select gezelschap van bedrijven en dringt door tot de Top-10 van de benchmark van 100 bedrijven binnen het EFBQ. Mevrouw Andrae met het managementteam van Roelofs bij het hoofdkantoor in Den Ham
7
KENNIS IS KUNNEN
IJZERSTERK VOOR UW BEDRIJF
BEVESTIGINGEN
VEILIGHEID
GEREEDSCHAPPEN
POSTBOXEN
GROENVOORZIENING
Dokkum . Heerenveen . Leeuwarden . Groningen . t. (0519) 29 23 25 . www.raadsma.nl
GRONINGEN | FRIESLAND | DRENTHE KIJK OP NIEUWS
Nieuwe keuzes in de uitvaart Twee professionele uitvaartvrouwen met een sociaal hart, Gonneke Haaksma en Berber de Haan, hebben hun krachten gebundeld. Voor de regio Heerenveen bieden zij een unieke en persoonlijke uitvaartbegeleiding die aansluit bij het leven van overledene en nabestaanden. Rustig, inlevend en zorgzaam werken zij samen met u aan een waardig en passend afscheid. Beiden werken elk vanuit hun eigen uitvaartonderneming in de regio’s Zuidwest Friesland en Steenwijkerland. Daarnaast zijn ze nu samen een vestiging gestart in de gemeente Heerenveen. Voor mensen die zich op hun uitvaart willen oriënteren bieden Gonneke en Berber een kosteloos adviesgesprek, zonder verplichtingen. ‘Wij zijn ruimdenkend en creatief. Onze werkwijze geeft u de ruimte om tot uzelf te komen en een mooi, persoonlijk afscheid voor te bereiden.’ Bereikbaar via 0513 79 20 07 en www.haaksmadehaanuitvaart.nl
Groninger Scheurkalender 2016 in de maak Doe mee! Verover jouw plek in dé Groninger Scheurkalender. Ga naar www.groningerscheurkalender.nl
Links Gonneke Haaksma en Berber de Haan
Eggen geslaagd voor Meesterproef SVH Meesterkok
Jarno Eggen toast met zijn medewerkers op het behalen van de Meesterproef
KIJK OP HET NOORDEN
NUMMER 393, JAARGANG 47
Jarno Eggen, eigenaar en chef-kok van restaurant De Groene Lantaarn in Zuidwolde, is geslaagd voor de Meesterproef SVH Meesterkok. Daarmee heeft hij de hoogste graad van vakbekwaamheid in de horeca behaald. De proef werd afgenomen door SVH Meesterkoks Dennis Kuipers (Restaurant Vinkeles in Amsterdam) en Marc van Gulick (Bilderberg Landgoed Lauswolt in Beetsterzwaag), in aanwezigheid van Hanneke Westland (Secretaris SVH Meestertitels). De keuken van Eggen werd door de commissie omschreven als een frisse, eigentijdse keuken met respect voor producten en met als inspiratie 'de boerderij'. 9
“Meer weten begint met verder kijken.�
www.dehaanlaw.nl
mr. Hans Silvius, partner en directielid De Haan Advocaten & Notarissen
HSE is een voorraadhoudend technisch service bedrijf met ruime ervaring in hydraulische, pneumatische en industriĂŤle slangen en componenten. HSE beleverd onder andere in deze branches: l l l
land-, carrosserie- en machinebouw oliewinnende sector industriĂŤle sector
De servicegerichte instelling zorgt voor een goede en snelle afwikkeling van uw wensen. Ook als het om speciale producten of projecten gaat kan HSE Emmen u van dienst zijn. In de productie afdeling worden hoogwaardige hydrauliek slangen van de merken Bridgestone, Eaton & Alfagomma geassembleerd, en voor remleiding systemen Goodridge. Naast het pakket van hydraulische en industriĂŤle slangen en koppelingen complementeren wij het pakket met een diversiteit van adapters, snelkoppelingen, SAE flenzen en snijringenkoppelingen voor de hoge druk en Storz, Bauer, Perrot kamlok DIN & ANSI flenzen voor de lage druk. Tevens beschikken wij over een test inrichting om het materiaal met een druk certificaat te kunnen leveren.
HSE Emmen
James Cookstraat 43 7825 AN Emmen T.: 0591 - 64 04 73 M.: 06 - 18 76 36 69
De Haan staat wederom aan de top.
Postbus 2087 7801 CB Emmen F.: 0877 - 84 81 58 E-mail: info@hse-emmen.nl
"5&/464
JOHFOJFVST FO BEWJFTCVSFBV
Wederom is De Haan Advocaten & Notarissen door het bedrijfs leven beoordeeld als beste juridische dienstverlener van het Noorden. En voor het tweede achtereenvolgende jaar scoren we een topÂvijf klassering in onze sector ‘Advocatuur & Notariaat’. Dat maakt ons trots! Een beloning voor onze visie, waarbij het leveren van toegevoegde waarde ons vertrekpunt is. Meer weten begint met verder kijken. Daarom blijven we ons specialiseren, zitten we bovenop ontwikkelingen in de markt en investeren we bewust in kennis, in onze klanten en hun vakgebieden. We hebben alle disciplines in huis, maar werken niet vanuit juridische verzuiling. Een vaste contactpersoon koppelt de klant en zijn vraagstuk aan de juiste specialisten. Volgens onze klanten lossen wij acute problemen snel en vakkundig op. Tegen vooraf besproken en eerlijke prijzen, na afloop helder gefactureerd. Vanzelfsprekend. Bel gerust voor een kennismaking. Tel. 050  57 57 400.
De Haan zet de standaard.
*/'3"4536$5663 36*.5& .*-*&6 -"/%4$)"1
8JK [JKO nFYJCFM EFOLFO NFF FO TUFMMFO EF WSBBH WBO EF LMBOU WPPSPQ i1SPKFDUFO XPSEFO TUFFET DPNQMFYFS %F JOWMPFE WBO PNXPOFOEFO OFFNU UPF 8JK LVOOFO V WBO JOJUJBUJFG UPU JOHFCSVJLOBNF WPMMFEJH POU[PSHFO 0O[F EJFOTUWFSMFOJOH JT EBBSPQ BGHFTUFNE .FU JO[FU WBO PO[F KBSFOMBOHF FSWBSJOH TUVSFO XJK PQ SJTJDP T XBBSEPPS XJK PQ FFO EPFMNBUJHF FO FÄ‹DJĂ‘OUF XJK[F VX QSPKFDU VJUXFSLFO %BU HFMEU PPL WPPS PO[F POEFSTUFVOJOH WBO BBOOFNFST CJK 6"7 HD QSPKFDUFOi 1PTUCVT ] ", .&11&- ] XXX BUFOTVT OM ] UFMFGPPO
GRONINGEN | FRIESLAND | DRENTHE KIJK OP NIEUWS
Libéma investeert € 1,25 miljoen in AquaZoo
Ronald Obbes van VVV Assen op Dnepr zijspan Foto: Monique Babtist - Spiegelgrafie.nl
Plannen voor TT Museum Assen In de afgelopen maanden zijn de plannen voor de vestiging van een permanent TT Museum concreter geworden. Op initiatief van de Stichting Vrienden van het TT Circuit Assen is een commissie TT Museum opgericht met daarin vertegenwoordigers uit diverse geledingen. Deze commissie is bezig met de oprichting van de Stichting TT Museum en laat zich bijstaan door een professioneel bureau. Het is de bedoeling dat dit bureau, DST uit Baarn, een masterplan gaat schrijven waarin alle aspecten van het TT Museum aan de orde komen, inclusief financiën, exploitatie, beleving, structuur en organisatie. De voorkeur gaat naar een groot TT Museum nabij het TT Circuit Assen en een kleine locatie in het centrum van Assen als teaser.
Libéma investeert als nieuwe eigenaar van AquaZoo Friesland verspreid over dit jaar en volgend jaar ruim € 1,25 miljoen in het Leeuwardense dierenpark. Volgend jaar verwacht AquaZoo Friesland ijsberen te verwelkomen en er zijn ook plannen voor de huisvesting van wolven en bruine beren. Het geld wordt besteed aan aanpassing en renovatie van verblijven, renovatie- en onderhoudswerkzaamheden, extra voorzieningen voor bezoekers en de introductie van nieuwe diersoorten. De nieuwe zeehondensafari wordt deze zomer al geopend. Daarnaast worden de shows met de zeeberen, zeehonden, pinguïns en ara’s vernieuwd en gethematiseerd. De zeeberen van AquaZoo Friesland zijn te bewonderen tijdens een dagelijkse show Foto: AquaZoo/Libéma
Steensma krijgt predicaat Koninklijk Steensma in Leeuwarden mag voortaan het predicaat Koninklijk voeren. Commissaris van de Koning John Jorritsma maakte dit bekend bij de afsluiting van de viering van het 175-jarig jubileum van het bedrijf. Steensma is landelijk een van de marktleiders op het gebied van bakkerijgrondstoffen. Het bedrijf heeft vestigingen in Leeuwarden, Franeker en Vlaardingen. De overhandiging van het predicaat Koninklijk gebeurde in aanwezigheid van directeur-eigenaar Albert Bruin, algemeen directeur Rimmert de Jong en financieel directeur Bernard Ketting. Ook was Klara WoldringSteensma aanwezig. Zij is een dochter van Sjoerd Steensma die met zijn broer Jetze als vierde generatie Steensma’s het familiebedrijf runde.
www.steensma.com
175 jaar Steensma Een inspirerend jubileum
KIJK OP HET NOORDEN
NUMMER 393, JAARGANG 47
11
12
TEKST EN FOTO’S: ERIK RIENSEMA
BCDD 2015: Meer inhoud en samenwerking Meer inhoud en samenwerking. Dat is de trend die beursorganisator Michel Elzinga bespeurde rondom de 26ste editie van de Bedrijven Contact Dagen Drenthe 2015, die in de TT-Hall in Assen werden gehouden. ‘Niet alleen wij zorgen voor meer inhoud in onze arena, met sprekers als Gerard Kemkers, Ben Woldring en Jarno Duursma, maar ook de standhouders zelf. Je ziet in toenemende mate presentaties, lezingen en workshops in de stands. Naast borrels en netwerklunches, uiteraard. Verder zie je de laatste jaren meer collectieven. Misschien ingegeven door de crisis, maar
KIJK OP HET NOORDEN
wel blijvend. Bedrijven die goed bij elkaar passen, creëren gezamenlijk een meerwaarde. Ook gemeenten: zo presenteren de gemeenten Aa en Hunze, De Wolden en Midden-Drenthe zich gezamenlijk als Drentse Plattelandsgemeenten.’ Het gaat goed met de beurs, de kwaliteit van het bezoek is onverminderd hoog, zo vernamen we van standhouders. Geen
NUMMER 393, JAARGANG 47
massale drukte, maar ook geen horden bezoekers die alleen maar voor pennen en stickers komen. Wel geïnteresseerde klanten en prospects, en daar gaat het om. Alsmede het onderling netwerken tussen standhouders, ondernemers en overheden. De BCDD wordt nu alweer zes jaar in Assen gehouden en dat blijkt een goede greep. ‘We zijn nu meer dan voorheen een complete Drentse beurs geworden.
Helemaal nu Meppel er ook bij is, voor het eerst. En meteen goed, met twintig standhouders’, meldt Elzinga trots. Daarmee manifesteert de BCDD zich als Drentse beurs naast de Promotiedagen in Groningen, die eveneens door Elzinga worden georganiseerd. ‘Natuurlijk is er wel overlap en staan er ook Groningse bedrijven op de BCDD, maar de hoofdmoot is en blijft Drents.’
13
Kraanverhuur - Transport - Friesland B.V. Korte Lijnbaan 35 | 8861 NS Harlingen | tel.0517 430 630 | fax.0517 430 631
www.ktf-harlingen.nl
Nieuwbouw, Onderhoud & Refit. Motoren, Scheepsinstallatie & Elektra. Navigatieapparatuur & Vuilwatersystemen. Hybridesystemen & Polyester reparaties. Poetsen, Antifouling etc.
www.jachtservicezuiderbaan.nl info@jachtservicezuiderbaan.nl
Vuurtorenweg 21 8531 HJ Lemmer Tel. 06-226 638 16
TEKST: MEINTJE HARINGSMA
Jongeneel Groningen helemaal vernieuwd Jongeneel vernieuwt. Voortaan kunnen klanten rekenen op een groter assortiment, meer service en meer kennis. Ook in de vestiging in Groningen is dat het geval. Zzp’ers, klusbedrijven en aannemers kunnen er nu terecht voor bijna alle materialen die ze nodig hebben om een klus of project te klaren. Naast het grootste assortiment in hout en plaatmateriaal, steigerhout, deuren, gevels, isolatie en daken biedt Jongeneel Groningen namelijk nu ook een compleet shopassortiment. Daar vindt de klant alle bouw- en afwerkmaterialen, hulpmiddelen en gereedschappen die hij nodig heeft. Erik Smid, de nieuwe teamleider vertelt : ‘Hout en plaatwerk is onze specialiteit. Maar nu kan de klant ook terecht voor alles daarbuiten. Dat maakt dat de klant op één adres terechtkan.’ Verder is de haalfunctie heel belangrijk in de zogeheten drive in. ‘De klant rijdt naar binnen en rijdt binnen de kortste keren weer weg met alle materialen die hij nodig heeft. Als hij wil kan hij dus zo weer verder en dat is voor veel klanten belangrijk. Tijd is tenslotte geld. Wie overigens een kopje koffie wil, is ook van harte uitgenodigd. Een persoonKIJK OP HET NOORDEN
lijke en langdurige relatie is onze insteek.’ Dat persoonlijke aspect blijkt ook uit de werkwijze: de man aan de balie helpt in negen van de tien keer ook in het magazijn en bij het zagen, afkorten en inladen. En hulp en advies zijn hier vanzelfsprekend. Omdat in de vestiging Groningen ook het distributiecentrum voor heel NoordNederland is gevestigd, wordt er dagelijks hard gewerkt om de materialen klaar te zetten voor het transport. ‘Er vertrekt dagelijks een groot aantal
NUMMER 393, JAARGANG 47
vrachtwagens om de bestellingen te bezorgen. Voor 13.00 uur besteld, is de volgende dag geleverd, mits voorradig natuurlijk. In de vestiging zelf handelen we zoveel mogelijk alle telefoontjes zelf af. Maar lukt dat niet dan komen onze klanten uit bij het centrale kenniscentrum in Zwolle. Daar zitten specialisten die alles weten van de producten maar ook bestellingen opnemen en doorzetten naar de desbetreffende vestigingen. Voor maatwerk kunnen onze klanten terecht bij onze platerij in Utrecht. Boren, frezen, zagen,
gronden: wát de klant ook wil, de platerij zorgt ervoor. We leveren hout maar liever nog zien we onszelf als een partij die mensen helpt om beter, efficiënter en duurzamer te bouwen. Zo voegen we waarde toe aan onze dienstverlening en daardoor blijven de klanten bij ons terugkomen.’
JONGENEEL GRONINGEN Kopenhagenstraat 4 9723 BB Groningen T. 050 319 28 88 groningen@jongeneel.nl www.jongeneel.nl
15
V GM C HECKLIST A ANNEMERS
Nieuwbouw
Verbouw
Onderhoud Renovatie Restauratie
Utiliteitsbouw Koekoeksdijk 1 7938 PG Nieuw Balinge Tel. 0528 321 236 Fax.0528 321 578
Advies
info@hilberink-bouwbedrijf.nl www.hilberink-bouwbedrijf.nl Vrieswijk 6-B n Postbus 246 n 8100 AE Raalte Telefoon: 0572 - 362240 n Fax: 0572 - 362245 E-mail: its@its-projects.nl n Internet: www.its-projects.nl
HELP UW GEVEL NIET OM ZEEP
folder_definitief_Šgeert_marissen.indd 1
Snel Flexibel Betrouwbaar
3-9-2010 8:34:37
eenvoudige bediening solide naaistraat
CIRCLEAN REINIGT UW GEVEL! Uw bedrijfspand is uw visitekaartje. Helaas worden de stalen damwandprofielplaten van uw fabriekshal, kantoor, winkelcentrum, loods, industrieel vastgoed, warehousing etc. vuil door weersinvloeden, stof en zand. Dat zorgt niet alleen voor een vieze aanblik, het verkort ook de levensduur van uw gevel. Circlean biedt de oplossing! Met onze plc aangestuurde borstelmachines maken wij uw
grote magazijncapaciteit (voor zakken van 5 t/m 50 kg) Jute
PP/PE net
Polyprop
Papier
gevel schoon, zodat uw bedrijf er weer stralend uitziet. Bovendien verlengt u op deze manier de levensduur van de stalen platen ĂŠn dus bespaart u op uw onderhoudskosten! Circlean werkt op een snelle, effectieve en milieuvriendelijke manier, tegen een scherpe prijs. Kortom, help uw gevel niet om zeep, maar laat hem reinigen door Circlean! CONTACT neem contact op met Circlean: T 038 76 00 210 of M 06 50 44 38 78
Fabrieksweg 2 Emmeloord T 0527 - 256 130
info@ercmachinery.com
TEKST: RONALD SCHALEKAMP
De ideale partner in aandrijftechniek Unidrive, opgericht in 1989, is dé specialist in hoogwaardige aandrijftechniek, vermogenselektronica en machineautomatisering. Als totaalleverancier biedt de specialist uit Zeewolde, met ook een vestiging in Meppel (voor de panelenbouw), een breed en diep assortiment. De echte meerwaarde biedt Unidrive met gedegen advies en maatwerk oplossingen. ‘We lossen elk aandrijftechnisch vraagstuk op’, zegt directeur Jelle Kingma. “Dit zijn drie technische innovaties in één jaar en
“Meneer [naam van de beste man], één van de
grondleggers belt meindirect haast elkede week datom terwijl er in misschien wel Van dertigstekker jaar geen tot echteroterende Of het nu gaat vertragingsas van Italvibras leverancier grootste innovaties op dit vlak zijn geweest!” Voor mij zit met nieuwe ideeën, zo enthousiast zijn ze daar” kasten van Motovario, ‘Wij leveren al vele slimme industriële bedrijven van de schatert Jelle. Jelle Kingma,Spaggiari technisch directeur van Unidrive in jaren Zeewolde.van Terwijl buiten aan een voor strak- onder andere oplossingen of Tramec, motoren Neri of de lentezon wereld. Wij dragen zorg voor Marktleider blauwe hemel staat en het groene polderlandschap de agri-sector, de glastuinbouw TECO Westinghouse (AC en DC werking Nu is Italvibras nietfoutloze de minste partner van om elke mee aan het ontwaken is vertelt hij enthousiast over de samen te werken. Wereldwijd op het in alle soorten en maten),enoftoch eenrazend eneenvoudige algemeneideeën machinebouw. machine’,marktleider zegt Kingma. revolutionaire gebied van onbalansmotoren met een leveringsdie het afgelopen jaar de aanzet zijn meer geweest tot lossen we specifieke motorregeling (freSteeds echter programma voor elke denkbare toepassing en een aantal nieuwe en verbeterde producten. maat. Jelle Kingma:Innovaties “Veel bedrijven in Nederland quentie, gelijkstroom of servo); vraagstukken op in de productie in samenwerking Voor de onbalansmotoren die voor de voedselver- kennen maar één of twee merken van onbalansUnidrive levert het. Het moderne van bedrijven. Dan gaat het niet met de voedselverwerkende werkende industrie worden geleverd gelden zeer motoren en dat is soms wel eens frustrerend. Er zijn alleen ombehuizing. efficiëntie,zoveel maarredenen ook te noemen industrie magazijn biedt ruimte aan eenafwerking om over te stappen naar strenge eisen m.b.t. van de Italvibras maar wordt vaak voor het van is het meest ideale materiaal, maar extreem om veiligheid, duurzaamheid en uit gewoonte Een bijzondere doelgroep grote, directeRVS voorraad. In de duur om overal toe te passen. Alle gangbare ruim opgezette productiehal slijtvastheid. De adviezen betrefUnidrive is de voedselverwertypes hebben een aluminium behuizing en wor“Dit zijn drie technische innovaties in van Unidriveden worden de klant fen dan oplossingen van industrie. Dan gaat het doorgaans gecoat. “We willen een ook coating die één jaar en kende dat terwijl er in misschien gegarandeerdgeassemniet loslaat” wasstekker de simpele die bij toteis roterende as. Vaak met name om de triltechnieken. specifieke oplossingen wel dertig jaar geen echte innovaties fabrikant Italvibras werd neergelegd. Het probleem bleerd. Hierdoor is een optreedt hoge is de ligt de oplossing in het vinden van De aandrijfspecialist levert wat namelijk mogelijkheid van het op dit vlak zijn geweest!” loskomen van de lak of coating vooral in situaties mate van leverbetrouwbaarheid de juiste combinatie. Klanten onbalansmotoren niet alleen in waar deze deeltjes in het voedsel terecht zouden bekende gekozen. “Al kijk je alleen maar naar al die en flexibiliteit mogelijk. Ook de zijn voornamelijk machinebouwhet veelgebruikte, maar tevens kunnen komen. Het antwoord van de fabrikant was verschillende maten en uitvoeringen die Italvibras aftersales is teleurstellend: perfect georganiin de Benelux, kostbare rvs maar ook in levert,die voorop elke denkbeeldige situatie en toepas“Dat kan helaasbedrijven niet…” sing een optimale maat. Tel daarbij op dat ze bereid seerd en de storingsdienst is even voor hunhijbeurt en regionale gedrumd aluminium. Deze Jelle Kingma pauzeert verderlokale gaat en zijn om mee te werken aan het oplossen van spekijkt me indringend zei ik:bedienen Dan willen maar continu bereikbaar. Unidrive aan. “En toen klanten prijstechnisch zeer interessante cifieke problemen en de engineering daarvan voor we geen helemaal geen coating, wat is er dan mogewerkt in totaal met 28 mensen ook wereldwijd exporteren. hetdegebruik hun rekening willenoplossing nemen en jevoorkomt hebt het over lijk? Uiteindelijk kwam de vertegenwoordiger van leverancier, vooral ook (die omdat dekan producten verdeeld overItalvibras twee vestigingen. Zo geniale bedient Unidrive ideale als toevan lak los laten) en is met een simpele maar oplossing: qua voetmaat uitwisselbaar zijn met de gangbare
nisch deskundige van één van onze afnemers – VDL
Borne – zaten te brainstormen hoe we een zeerinduurzaam. Deweengineers constructie konden bedenken om een onbalansvan motor Unidrive voerden ook met ver-twee verschillende zonder dure regeling centrifugaalkrachten te laten werken. Het ‘swing schillende andere innovaties belangrijk component van de onbadoorweight’ in de (een triltechniek die lansmotor) zou dan op twee verschillende manieren inmiddels de moeten veelvuldig werken en teinvariëren zijn door de draairichting van de motorindustrie om te keren. Uiteindelijk is voedselverwerkende dit het geworden…” worden toegepast. Bijvoorbeeld trekt wat schetsen en technische tekeningen in deJelle remmodules, om het “We wistenbij het nietstoppen eens dat we een naschudden probleem hadden, te tot jullie met de van de onbalansmotor oplossing kwamen!” voorkomen. Kingma ziet de toekomst vol vertrouwen tevoorschijn en legt een calque tekening – waar een swing weight opspecialist getekend is – over een vel tegemoet: ‘Als échte papier waar het vaste gewicht op staat. “Met deze bevinden we ons in een nichetwee nokken stel je de twee gewenste centrifugaalkrachten in, het jaren swing zullen weight kan vrij binnen markt. De komende de restrictie van een spiebaan bewegen en heeft de eisen op het gebied van daardoor binnen die begrenzing twee eindposiproductie hygiëne ties. Deen oplossing zietalleen er zo simpel uit dat het bijna onbegrijpelijk is dat niet eerder bedacht is. Naar maar toenemen. Wijhet blinken aanleiding van de tekeningen van de twee manuit innen het oplossen van aandrijfheeft Italvibras de egineering en productie op technische problemen. is de eerste series zich genomen en wordt Het inmiddels het mooie is: Deze oplossing een geproduceerd. kwestie van En logisch nadenkan op elk onbalansmotor toegepast worden. Een ken innovatie en modulair bouwen. van formaat en een schoolvoorbeeld van elegantiemet en eenvoud. Einstein zei eens: “Elke intelliWij spelen Lego op gente dwaas kan zaken complexer en gewelddadiger grote schaal.’ maken. Het vergt genialiteit en een hoop moed om in de tegenovergestelde richting te bewegen.”
Standaard gegoten Aluminium: Open structuur met zichtbare microporiën
Revolutionair ontwerp van de nieuwe ‘swing weight’. De centrifugaalkracht is afzonderlijk instelbaar voor beide draairichtingen.
Onbalansmotor met getrommeld oppervlak, ruim een half jaar in gebruik. Geen spoor van oxidatie of vervuiling.
de aluminium behuizing kan getrommeld worden. Door het oppervlak van aluminium te ‘beschieten’ NUMMER 393,kogeltjes JAARGANGwordt 47 deze als het KIJK OP HET NOORDEN met extreem kleine ware ‘platgebombardeerd’ en ontstaat er een gladder oppervlak waar vocht geen vat meer op heeft.
Getrommeld aluminium: Optisch grovere structuur maar gladder en zonder microporiën. Oppervlak wordt met 30 - 50% gereduceerd.
types van de andere leverancier(s)”. Variabele centrifugaalkracht De bereidheid nieuwe uitdagingen aan te gaan heeft ook geleid tot een tweede innovatie op het
Extreme slingerbewegingen De derde innovatie is mogelijk nog opzienbarender en kan een revolutie teweegbrengen in de wereld van de triltechniek. Een bekend probleem bij het tot stilstand komen van onbalansmotoren is het optreden van extreme schommelingen juist voordat de motor geheel tot stilstand komt. “Vergelijk het met de centrifuge thuis, maar dan heftiger” www.unidrive.nl aldus Jelle. Deze slingeringen zijn de reden van www.italvibras.nl overdimensionering van de constructie, beperkingen qua ruimte en de oorzaak van veel defecten zoals gescheurde afvoerslangen. “Een van de klanten van onze leverancier moest elke twee weken 17 de flexibele afvoerslangen van de zeefinstallaties vervangen omdat ze door het slingeren scheurden met als gevolg dat het product – een zeer kost-
Brandemeer 8 Brandemeer 8 Industrieterrein Industrieterrein De Ekers De Ekers TV JOURE 85028502 TV JOURE
tel. [0513] - 41 79 -0041 79 00 tel. [0513]
De IJzeren Man
info@deijzerenman.nl info@deijzerenman.nl www.deijzerenman.nl www.deijzerenman.nl
D a k - & g e v e l b e p l at i n g
Dé specialist voor al uw dak en/of gevelbekledingen
Brandemeer 8 Industrieterrein De Ekers 8502 TV JOURE Veelzijdig in personeel tel. [0513] - 41 79 00
Flexkrachten voor: • • • • • • •
w
Nieu
info@deijzerenman.nl
Metaal en Techniek Logistiek Productie Bouw Food Tuinbouw Sloop en Recycling
www.deijzerenman.nl
De JL oplaadzuil, ontwikkeld door JL Assemblage • een rvs zuil met een anti-graffiti coating • zonder meerprijs leverbaar in meerdere RAL kleuren • voorzien van stopcontacten met kinderbeveiliging • voorzien van een aardlekbeveiliging die zichzelf kan testen • kan worden voorzien van een eigen bedrijfslogo Een goede oplaadmogelijkheid is klantvriendelijk en is meer dan alleen een servicepunt Kortom: een prima investering die zichzelf terugverdient
Bel 0522 - 242520
Tweede Bokslootweg 6 | 7821 AS Emmen t. 06 55 22 64 30 • info@jlassemblage.nl
www.interwel.nl
WWW.JLASSEMBLAGE.NL
RENSMA
MEUBELSPUITERIJ Uw interieur in de mooiste kleur Proviteer nu nog van 6% regeling op Keukenrenovatie Restauratie werk
www.rensma.nl info@rensma.nl Tel. 0646596462
Laat maken wat bij je past exclusief en uniek!!
Fogelsang Fogelzang 69 69
9271 GC
De Westereen
www.meubelmakerij-marianne.nl mhmeijs@gmail.com Tel. 0651533795
TEKST: JESSICA SCHUTTEN - FOTO: BAS WEETINK
IJzersterk in kwaliteit en betrouwbaarheid Interbaro Recycling uit Doetinchem, opgericht in 2008, is in de afgelopen jaren gegroeid tot een bekende naam binnen Europa. Het bedrijf is begonnen met het aankopen en verwerken van grondkabel. ‘De grondkabel wordt dusdanig verwerkt dat er direct in te zetten grondstoffen als koper, lood en ijzer en aluminium overblijven’, zegt directeur Bart Daals. ‘Door rechtstreekse verkoop van deze grondstoffen aan fabrieken en de doorontwikkelde productieprocessen kunnen we leveranciers scherpe prijzen geven voor grondkabel.’ Doordat Interbaro bleef groeien in tonnage, was het een paar jaar geleden noodzakelijk om het bedrijf uit te breiden. De mogelijkheid deed zich voor om het terrein van ongeveer 1000 m2 uit te breiden tot bijna 8000 m2. Daals: ‘De twee aangrenzende percelen kwamen te koop en de keuze was snel gemaakt. We lieten een nieuw kantoorgebouw neerzetten met een 70 ton weegbrug en bouwden een tweede productiehal. Bovendien werden alle benodigde vergunningen en KIJK OP HET NOORDEN
voorzieningen getroffen om de bedrijfsactiviteiten uit te breiden. We hebben een tak van handel aan het bedrijf toegevoegd. Steeds meer kopen we naast grondkabel andere materialen in zoals elektromotoren, transformatoren en statoren die verwerkt moeten worden of waarin wij vanwege onze internationale relaties goede afzet hebben. Dat doen wij volgens geldende nationale en internationale regelgeving en dat geldt ook voor onze vervoerders, toeleveranciers en afnemers.’
NUMMER 393, JAARGANG 47
Flexibele organisatie Interbaro Recycling streeft ernaar de dienstverlening naar leveranciers en afnemers op een zo hoog mogelijk niveau te brengen. Door de jaren heen heeft het bedrijf een sterke band opgebouwd met fabrieken. Deze loyaliteit waarborgt de continuïteit van het bedrijf. De flexibele organisatie heeft een geringe overhead en daardoor korte lijnen. ‘Persoonlijk contact, klanttevredenheid en efficiëntie staan bij ons hoog in het vaandel. Deze speerpunten maken
ons tot een betrouwbare partner. Ons motto is: doen wat je zegt en samen zijn we sterk. We zijn groot genoeg om optimale prijzen te kunnen bieden, maar klein genoeg voor een snelle en perfecte service.’
INTERBARO RECYCLING www.Interbaro-recycling.com
19
Voordat u een probleem signaleert hebben wij het al opgelost.
drukkerij Van Gorcum Industrieweg 38, 9403 AB Assen T +31(0)592 37 95 55
www.drukkerijvangorcum.nl
B E L E E N S M E T. . .
Bel eens met Van Braak Accountants: 0512 - 571250 Ondernemen is koers bepalen. Vooruitzien. Anticiperen. Kansen traceren en verzilveren. Sturen en bijsturen. De accountants en belastingadviseurs van VBA Van Braak Accountants Drachten zijn u graag van dienst. Maak gebruik van hun specifieke deskundigheid en laat u adviseren over de stappen die lonen! Vraag van de maand: ‘In de jaren voor de crisis hebben wij onze onderneming in een Besloten Vennootschap (BV) omgezet. De winst was toen hoog en fiscaal was deze rechtsvorm voordeliger. Door de crisis staat de marge en dus ook het resultaat behoorlijk onder druk. De BV maakt nog maar net een beetje winst. Wij hebben het gevoel dat we erg veel belasting betalen.’ Eddy Libbenga, accountant kantoor Drachten: ‘Het is begrijpelijk dat u de rechtsvorm heeft veranderd in de meest gebruikte en bekendste rechtsvorm in Nederland. Vanaf het moment van omzetten hebt u immers ten volle kunnen profiteren van de voordelen van de BV, zoals eenvoudige bescherming van privévermogen en winst die slechts is belast met vennootschapsbelasting. Vanaf het moment dat Nederland economisch in zwaar weer verkeerde en de winsten onder druk kwamen te staan, veranderde dit voor veel ondernemers. Betaalde u in de oude situatie - voor de omzetting naar BV - belasting over de behaalde winst, nu moet u fors betalen over het inkomen dat u uit de onderneming krijgt. Maar het kan ook anders. Er is een aantal mogelijkheden om een en ander voordeliger voor u in te richten. Wij helpen u graag!’ Quote van de maand:
‘A day of worry is more exhausting than a week of work’ - Sir John Lubbock (1834-1913 - Brits bankier, archeoloog en politicus) VBA Van Braak Accountants in Drachten is een no-nonsense zelfstandig advieskantoor, waar een enthousiast team van accountants, belastingadviseurs en kantoormedewerkers het onderste uit de kan haalt voor ondernemers in het mkb en de agrarische sector, voor non-profitorganisaties en voor internationaal georiënteerde ondernemingen. Effectieve oplossingen die ondernemers geld besparen of juist opleveren. De accountants van VBA Van Braak Accountants zijn lid van de Nederlandse Beroepsorganisatie van Accountants (NBA). De belastingadviseurs zijn aangesloten bij het Register Belastingadviseurs (RB). Permanente educatie en vaktechnische ontwikkeling zorgen ervoor dat de dienstverlening altijd up-to-date is. VBA Van Braak Accountants Drachten maakt deel uit van de onafhankelijke VBA Van Braak Accountants adviesgroep van accountants en belastingadviseurs. Naast Drachten heeft de organisatie vestigingen in Holten, Franeker, Marum, Scherpenzeel, Texel, Tiel, Veenendaal, Vught en Zuidbroek.
KIJK OP HET NOORDEN
NUMMER 393, JAARGANG 47
Eddy Libbenga
VBA Van Braak Accountants Kelvinlaan 5a 9207 JB Drachten T. 0512 57 12 50 F. 0512 51 00 46 info@vba-drachten.nl www.vba-accountants.nl
21
GCB GCB Full service Professional Congress Organizer Full service Professional Organizer and Destination Management Company.Congress GCB Company. and Destination Management
We We We know. know. know.
Full service Professional Congress Organizer and Destination Management Company.
S TA R T B O U W Z O M E R 2 0 1 5
GCON COMMUNICATIECONCEPT ADV A5 DEF.indd 3 GCON COMMUNICATIECONCEPT ADV A5 DEF.indd 3
GCON COMMUNICATIECONCEPT ADV A5 DEF.indd 3
Actie en incentive gaan prima samen. Actie en incentive gaan prima samen. Meer goede redenen? Sneekermeer, Fryslân. Sneekermeer, Fryslân. www.gcb.nl/weknow
GCB Full service Professional Congress Organizer and Destination Management Company.
We We know. know.
Meer goede redenen? www.gcb.nl/weknow
GCB Full service Professional Congress Organizer and Destination Management Company.
GCON COMMUNICATIECONCEPT ADV A5 DEF.indd 3 GCON COMMUNICATIECONCEPT ADV A5 DEF.indd 3
06-08-12 12:01
R047-0513 HOB Groningen.indd 10
R047-0513 HOB Groningen.indd 10
VORSTELIJK WONEN W W W. M E S S C H E N S T A E T E . N L
R047-0513 HOB Groningen.indd 10
R047-0513 HOB Groningen.indd 10
R047-0513 HOB Groningen.indd 10
28-11-13 14:55
Wer ving & adviesbureau Een mooier cadeau kunnen wij u niet geven… Duizenden euro’s besparing op uw personeelskosten U zult merken dat onze werkwijze werkt. Met een uniek concept voor personeelsbemiddeling hebben wij de oplossing voor managementvraagstukken. Wij vragen geen winstmarge maar een donatie voor stichting De Gouden Provincies. Uw donatie is 100% fiscaal aftrekbaar! En waarom zou u niet profiteren van: • Veel lagere uurtarieven (met besparingen van meer dan 25%) • 2x zo lage kosten bij werving en selectie • Het laagste payroll tarief (met uniek payroll giving systeem)
Bij Kroezen Rioolbeheer kunt u terecht voor: ● ●
Uw voordeel is een onbetaalbaar podium: • Contact met bedrijven die innovaties bedenken en toepassen • Uw naam verbinden aan regionale maatschappelijke doelen • Bijdragen aan een gezonde leefomgeving • Meewerken aan een goed rentmeesterschap van Nederland
● ●
Alle rioolverstoppingen Camera-inspectie Rookonderzoek bij stankoverlast Onderhoud en nieuwe aanleg riool
24-uurs rioolbeheer service
Nieuwsgierig? Vraag ons voor een vrijblijvend gesprek. Flexplan Assen E: drenthe@flexplan.nl W: www.flexplan.nl
Flexplan Groningen E: groningen@flexplan.nl W: www.flexplan.nl
Kroezen Rioolbeheer ;'O' .PMFOXFH 1# 5JFOEFWFFO T. 0528 23 15 38 E. info@kroezenrioolbeheer.nl I. www.kroezenrioolbeheer.nl
NOORDEN VAN ALLE KANTEN
Op- en afritten TT-baan geopend
Wethouder Harmke Vlieg van de gemeente Assen verrichtte de opening van de nieuwe op- en afritten van de A28. Omdat met deze nieuwe aansluiting de TT-baan beter bereikbaar is geworden, stond de opening in het teken van de motorsport. Er waren onder andere demo races van het team Racekids, van enkele historische motoren, Jasper Iwema met Drentse talenten van de Yamaha R125 cup, het team Egbert Streuer en (op de foto) van Tim Coronel met zijn Dakar buggy. Foto: Hilbrand Dijkhuizen
Brugdelen Sontbrug geplaatst
In de stad Groningen werden de brugdelen van de nieuwe Sontbrug op hun plaats gelegd. De 400 meter lange brug over het Winschoterdiep gaat de wijk Meerstad verbinden met het centrum van de stad. Belangstellenden hadden de gelegenheid de werkzaamheden vanaf een tribune te volgen. Foto: Peter Wassing
KIJK OP HET NOORDEN
NUMMER 393, JAARGANG 47
23
w w w. jonge ne e l .nl
JN adv Corporate 198x63 mm.indd 1
30-06-14 11:46
Ekozijn T immerbed rijf
Buitenvaart 1603A 7905 SL Hoogeveen T (31) 528 230619 F (31) 528 230649 M (31) 654258873 www.jvs-3d.nl
Voor renovatie van oude woningen en boerderijen bent u bij Ekozijn aan het juiste adres ● ● ● ● ● ● ● ● ● ●
tuinmeubilair tafels banken kasten boekenkasten binnen timmerwerk vensterbanken lijstwerk schuren speciale hokken voor opslag van haardhout
Product creation Product design Mold design ‘Van verbeelding naar realiteit’
Tevens kunt u bij ons terecht voor alle denkbare producten en objecten van hout Ekozijn Timmerbedrijf Kerkstraat 9 9636 AA Zuidbroek t. 06 13 78 49 10 e. timmerbedrijfekozijn@gmail.com
DE ADVISEUR VOOR DIGITALISERING VAN HET ARCHIEF EN TRAINING VAN DE MEDEWERKERS Groeien de archiefproblemen uw instelling letterlijk boven het hoofd, dan is het zinvol om de situatie in kaart te laten brengen en prioriteiten te stellen t.a.v. de oplossingen. Wij kunnen u daarbij helpen. Onze oplossingen werken ook nog na ons vertrek. Wij zetten uw documentenhuishouding op de rails en dat tegen een zeer concurrerend tarief. Dienstenpakket: Consultancy, Interim-management, Projectmanagement, Archief-inventarisaties, Trainingen, Digitalisering archief en Assistentie werving/selectie.
Soltstede 41 9481 HM Vries Tel: 0592-541709 Mob: 06-19342928 Mail: info@rpdejongadvies.nl Web: www.rpdejongadvies.nl
TEKST EN FOTO: ERIK RIENSEMA
Keigoed ontmoet Keigroot
Naast het pitchen werd er ook gezellig genetwerkt. Onder meer buiten op het circuit waar Rintje Ritsma vertelt over zijn motor en zijn raceteam De Hollandsche Jongens
Waar moet je op letten bij een pitch? Op enorm veel factoren, zo bleek tijdens het pitch-event Keigoed ontmoet Keigroot van het Topprogramma Drenthe in de Goldclub van het TT-circuit in Assen. Creativiteit, originaliteit, uitvoerbaarheid, kennis, aannames, uitstraling, overtuigingskracht, maar bovenal: ‘Wie is de vent in de tent of de vrouw in het gebouw. Jíj maakt het verschil’, aldus Bert Janssens van investeringsbedrijf Benkis. Benkis is een van de vier ‘keigrote’ bedrijven met een casus, waarop enkele tientallen ‘keigoede’ ondernemers kunnen pitchen. De andere drie komen van innovatiemanager Joost Sterenborg van TVM, marketingmanager Susan Horstra van Boom Regionale Uitgevers en business development consultant Richard Veldkamp van de Kamer van Koophandel. Na een peptalk van Rintje Ritsma (‘Streef je passie na’) en een training van pitch-expert Eelco Bakker, brengen de ondernemers het geleerde in de praktijk in éénop-één pitches van 10 minuten in de skyboxen op het circuit. Joost Sterenborg van TVM is KIJK OP HET NOORDEN
benieuwd hoe de kleine zelfstandige transportondernemer beter bereikt kan worden. De ideeën vliegen over tafel in geanimeerde gesprekken. Maar: ‘Ik wil vooral geraakt worden’, aldus Sterenborg. ‘Dat begint
De pitchers zitten bij TVM aan tafel, maar dat hoeft niet altijd, zo benadrukt Eelco Bakker. ‘ Je mag ook gerust gaan staan. Dan heb je meer zuurstof, dat praat gemakkelijker. En draaf vooral niet door. Je hoeft de
Pitchen: De vent in de tent, de vrouw in het gebouw al met de aannames van de pitcher. Kloppen die? Begrijpen ze ons probleem? En vervolgens: hebben ze een concrete oplossing waarmee ze mij inpakken? Krijg ik aanknopingspunten? Ik hoef geen gezellig gesprekje. Raak me met je visie’, aldus de innovatiemanager.
NUMMER 393, JAARGANG 47
klant echt niet in 10 minuten compleet te overtuigen met alle ins en outs van je idee. Dat komt later wel. Het gaat erom dat je de interesse wekt. Ze moeten over een jaar nog met je willen praten. Zorg dat je het probleem goed begrijpt, ken de feiten en cijfers en kom vervolgens met
het begin van een oplossing. Weet tegen wie je praat maar weet zelf ook goed wat je wilt. Laat merken dat je een visie hebt, benoem successen en eindig altijd met een propositie.’ Het lichaam kan daarbij een rol spelen: ‘Je kunt je verhaal versterken door je handen te gebruiken. Wiebelende benen leiden daarentegen af.’ En zo zijn enkele keigoede ondernemers nog weer wat beter geworden en enkele keigrote investeerders dankzij de keigoede ideeën nog weer wat groter.
INFO OVER HET TOPPROGRAMMA: www.ikbendrentseondernemer.nl
25
Sensor City:
volwassen worden van stichting naar BV De stichting Sensor City Assen, vijf jaar geleden opgezet om als grootstedelijk meetnetwerk stimulansen te geven aan nieuwe technologische oplossingen om de stad leefbaar te houden, maakt een groeisprong. Met de oprichting van Sensor City Assen BV komt commerciële vermarkting van nieuwe bedrijvigheid écht dichtbij! In verschillende economische ontwikkelingsprogramma’s voor Noord-Nederland komen drie thema’s telkens terug: watermanagement, energie en sensortechniek. Deze thema’s zijn keurig over de drie provincies verdeeld: Groningen heeft Energy Valley, Friesland Wetsus en Drenthe richt zich op sensortechniek als kansrijk speerpunt. ‘Ondersteund door subsidies van de gemeente Assen, de provincie Drenthe en het Samenwerkingsverband NoordNederland (SNN) heeft Sensor City een grootstedelijk sensornetwerk opgezet om marktpartijen te verleiden tot innovatieve platforms en producten’, vertelt directeur Jan Reitsma. ‘Met de inzet van nieuwe technieken komen grootse dingen tot stand. Ons doel is om zoveel mogelijk activiteiten te ontplooien die gebruikmaken van de faciliteiten van ons living lab. Voor verschillende maatschappelijke thema’s kunnen technische oplossingen worden ontwikkeld en getest in onze proeftuin. Zo komen er oplossingen die niet alleen in theorie, maar ook in de praktijk werken. De focus ligt op mobiliteit, geluid, gezondheid, water, licht en veiligheid. Een wereld aan mogelijkheden, een keur aan kansen voor ondernemers!’ 26
Sensor City is de kinderschoenen ontgroeid. De ervaringen met het netwerk van honderden snuffelkastjes met daarin sensoren die zijn verbonden met een centrale computer die real time data presenteert, zijn zo veelbelovend dat een sprong voorwaarts logisch is. ‘En dan is een BV handiger dan een stichting’, aldus Reitsma. ‘De stichting blijft bestaan als toezichthouder die de toegankelijkheid van het ontwikkelingsplatform bewaakt en de BV gaat zich toeleggen op acquisitie, de ontwikkeling van businesscases en het beheer van de faciliteiten.’ Geluid en mobiliteit Geluid is vanaf het begin een kernthema voor Sensor City. Met behulp van het sensornetwerk is het mogelijk om ‘objectieve’ geluidsmetingen te doen in woonwijken langs de autosnelweg of tijdens evenementen. ‘Beleving van geluid wordt in beeld gebracht zodat een geluidsbelevingskaart naar voren komt die bruikbaar is voor bijvoorbeeld handhaving. Hier ligt een wereld open voor bedrijven die hun producten en diensten in onze levende proeftuin willen testen.’ Ook het tweede thema van Sensor City, mobiliteit, biedt ondernemers kansen. ‘Er is veel kennis verzameld over en ervaring opgedaan met mobiliteitsinfor-
matie. Hoe kunnen we dat bundelen en hoe moeten technische systemen worden ingericht om dienstverlening op real time basis mogelijk te maken? Zo beschikt de gemeente Assen dankzij Sensor City over een dynamisch verkeersmanagementsysteem.’ Ook mobiliteit en veiligheid is een thema. Hierbij gaat het om de vraag hoe je kruispunten en rotondes veiliger voor fietsers kunt maken. ‘Wordt er dan een lijn getrokken naar tracking en tracing van fietsers via smartphones in het buitengebied dan biedt inzicht in de fietsstromen nieuwe kansen voor ondernemers. Zo is het mogelijk om toeristische producten en diensten te ontwikkelen en bezoekersaantallen te meten.’ Sensor Circuit Assen Écht een aandachttrekkend project is Sensor Circuit Assen. ‘Samen met de stichting Circuit van Drenthe gaan wij een hoogwaardige digitale infrastructuur aanleggen op en rond het Circuit van Assen. Dit moet Assen als living lab op het gebied van sensortechnologie en de gebruikswaarde van het circuitterrein een economische impuls geven. Zeker als we dit gaan koppelen met het nabij gelegen TT Institute van het Drenthe College, het Hanze Institute of
Ook water is een thema. ‘Water genereert steeds nieuwe vraag-
stukken. Hoe produceren we schoon drinkwater? Wat moeten we doen bij ernstige vervuilingen? Kunnen onze rioolstelsels onze waterafvoer wel aan? Wat gebeurt er in een langdurige periode van droogte of juist veel neerslag? Sensorsystemen kunnen een belangrijke rol spelen om real time de nodige informatie te leveren.’ Met Energy Academy, topinstituut voor onderwijs, onderzoek en innovatie op het gebied van energie, is Sensor City in gesprek over samenwerking met haar multi utility testomgeving EnTranCe. ‘De uitdaging is om antwoorden
te vinden op de vraag wat de optimale vormen zijn van een gecombineerde centrale en decentrale energieopwekking. Sensorsystemen kunnen daarbij een essentiële rol vervullen om data goed op gang te krijgen en voorspellingen te doen aan de hand van testwijken.’ Leefbare wijken, dorpen en steden De unieke testfaciliteit van Sensor City Assen BV onderstreept de potentie van Living Lab Assen waarmee de Drentse hoofdstad zich internationaal op de kaart zet. ‘Door de samenwerking tussen Assen,
Leeuwarden, Groningen en Emmen ontstaat een massa die vergelijkbaar is met die van een stad als Amsterdam. NoordNederland kan zich zo positioneren als proeftuin, als pool van kennis en mogelijkheden. Sensor City Assen speelt hierin een belangrijke rol om de regionale overheden in hun bestuurlijke urbane platforms te ondersteunen. Zo positioneert de regio zich en worden deuren in de hele wereld geopend. Met als gevolg een enorme impuls aan de regionale economie én leefbaarheid. Want daar is het ten slotte allemaal om begonnen: leefbare wijken, dorpen en steden…
TEKST: ANDRÉ STAAS - FOTO: GERRIT BOER
Engineering, ons Sensor City netwerk en de Asser bedrijventerreinen. Zo ontstaan ongekende mogelijkheden voor ondernemers en instellingen op het gebied van innovaties, kennis en onderwijs. Te denken valt aan sportmonitoring, het monitoren van veiligheid, milieu en geluid en testen met onbemande voertuigen. Of aan monitoring van bezoekersstromen, het begeleiden van verkeersstromen en andere zaken op het gebied van automotive en leisure.’
V.l.n.r.: Frederiek Westra van Holthe (pr & communicatie), Maurits Verweij (stagair Drenthe College), Jan Reitsma (directeur), Björn Jansen (stagair DC), Arie Huijgen (systems engineer), André Blok (stagair DC), Imre Pool (management assistent)
KIJK OP HET NOORDEN
NUMMER 393, JAARGANG 47
27
Voor al het spuitwerk bent u bij ons aan het juiste adres
voor al uw poedercoating werk, kwaliteit, snel en exibel Anton Producten vangoede hout
Onze spuitwerkzaamheden voor particulieren en bedrijven zijn o.a. Diverse soorten metaal Kunststof Aluminium Staal
Industrie- en meubelspuiterij Stuifzandseweg 40 b 7903 BB Hoogeveen T.
0528 27 46 03
M 06 27 33 27 53 E. info@spuiterijanton.nl I.
www.spuiterijanton.nl
TEKST: ROEL KERKHOF
HeBu Synergy BV: Uw vacatures, ons werk
Sinds 2006 is HeBu Synergy uit Groningen actief op het gebied van uitzenden, detacheren, payrolling, bemiddeling van zzp’ers en werving & selectie. In overleg met opdrachtgever én kandidaat wordt de meest passende vorm van dienstverlening vastgesteld en uitgevoerd. HeBu Synergy is een groeiend bureau met ambities en mag een aantal grote bedrijven tot de vaste klantenkring rekenen. Het richt zich zowel op het op het personenvervoer als de sector techniek. ‘Op beide terreinen beschikken we over uitgebreide branchekennis’, zeggen de beide oprichters en directeuren Peter Burger en Gerard Heeringa. ‘Weten waar je het over hebt, vinden wij belangrijk.’ Bij de grote openbaar vervoersorganisaties is HeBu Synergy een bekende naam. ‘Vanwege de toenemende vraag als gevolg van vergrijzing verzorgen we tevens het opleiden van chauffeurs’, laat Burger weten.
binnen het midden- en kleinbedrijf. ‘Onze medewerkers hebben veel kennis van de operationele processen die zich afspelen binnen de techniek’, zegt Heeringa. ‘Hierdoor kunnen wij als toeleverancier van flexibel personeel een actieve bijdrage leveren aan de continuïteit en kostenbesparing bij onze klanten. Wij bemiddelen zowel in uitvoerende vakkrachten als in engineers, projectleiders, werkvoorbereiders, administratief personeel en tal van andere functies. Indien we geen passende kandidaat kunnen vinden dan laten we dat zo spoedig mogelijk weten. We houden onze opdrachtgevers niet aan het lijntje.’
Kostenbesparing In de techniek is de Groninger uitzendorganisatie vooral actief
Breed netwerk Een breed vertakt netwerk voorkomt dat al te vaak ‘nee’ moet
KIJK OP HET NOORDEN
NUMMER 393, JAARGANG 47
worden verkocht. ‘We investeren veel energie in een uitzendbestand dat aansluit bij de vraag van onze opdrachtgevers. Tegelijk zorgen we ervoor dat we genoeg uitdagend werk hebben om interessant te blijven voor vakmensen.’ Daarbij wordt ook steeds meer een beroep gedaan op vakbekwame zzp’ers. ‘Het is een groeiende markt’, constateert Burger. ‘Voor zzp’ers is het voordeel dat ze minder tijd kwijt zijn aan het zoeken naar werk en aan hun administratie. Ook is het mogelijk alleen de administratie door ons te laten verzorgen.’
Stichting Normering Arbeid’ een onafhankelijk keurmerk voert voor ondernemingen die arbeid inlenen of werk uitbesteden. ‘We respecteren cao’s, gaan netjes met mensen om en betalen tijdig. Eigenlijk is het heel simpel: afspraak is afspraak, de facturering moet kloppen. Geen verrassingen. Ons streven is een langdurige samenwerkingsrelatie op te bouwen met als uitgangspunt de toegevoegde waarde voor onze klanten. Korte termijn acties en snel gewin horen daar niet bij.’
HEBU SYNERGY B.V.
Geen verrassingen Heeringa wijst erop dat HeBu Synergy geregistreerd staat bij de Stichting Normering Arbeid (SNA), dat met ‘Dé Norm van de
Kalmarweg 16-6 Postbus 5221 9700 GE Groningen T. 050 544 56 00 info@hebu-synergy.nl www.hebu-synergy.nl
29
Toekomstgericht bouwen door Jorritsma Bouw In april 2014 startte Jorritsma Bouw met de nieuwbouw van de afdeling automotive en logistiek van het Noorderpoort College in Groningen. Nu, een jaar later, is het pand opgeleverd en staat er een indrukwekkend gebouw waar in het nieuwe schooljaar 700 studenten hun theorie- en praktijklessen zullen volgen. Het Noorderpoort College Groningen besloot voor de opleidingen Automotive en Logistiek een nieuwe school te laten bouwen aan de Bornholmstraat in Groningen, pal naast het complex van de Century Auto Groep. Eén van de redenen hiervoor was de uitruil van technische opleidingen met het Alfa-college, waardoor Noorderpoort alle opleidingen
30
op het gebied van Automotive gaat verzorgen en de oude huisvesting aan de Pop Dijkemaweg daarvoor te weinig ruimte biedt. De nieuwe school, waarin ook een innovatiecentrum is opgenomen, is mede mogelijk gemaakt door de provincie Groningen. Circa 700 studenten gaan met ingang van het schooljaar 2015-2016 naar het nieuwe pand.
Bouwen volgens BREEAM Het nieuwe opleidingsgebouw in Groningen is in meerdere opzichten bijzonder. De architect heeft een ontwerp gemaakt met spannende lijnen, veel transparantie en mooie materialen. Arjan Edeler, werkvoorbereider van Jorritsma Bouw, licht toe: ‘Er zijn twee bouwmethoden gebruikt. Aan de ene kant een staalskelet voor de praktijkruim-
tes en aan de andere kant beton voor het theoriegedeelte. In het interieur is veel glas en eucalyptushout toegepast. Mooie materialen die het interieur een heel eigen uitstraling geven.’ Maar wat dit bouwproject voor Jorritsma Bouw vooral bijzonder maakt, is dat dit het eerste project is dat is uitgevoerd volgens de richtlijnen en voorwaarden van BREEAM.
BREEAM staat voor: Building Research Establishment Environmental Assessment Method. Een gebouw dat volgens de BREEAM-richtlijnen wordt gebouwd, is aantoonbaar duurzaam. Dat betekent onder andere het gebruik van recyclebare materialen, de minimalisa-
KIJK OP HET NOORDEN
tie van negatieve effecten op mens en milieu en de keuze voor duurzame energie, in het geval van dit nieuwbouwproject warmte-koudeopslag. Voor de dagelijkse praktijk op de bouwplaats betekent het ook: naamstickers op de bouwhelmen, led verlichting in de bouwkeet, het bijhouden van een rittenadministratie van het commercieel transport en communiceren met de buitenwereld over het verloop van het bouwproject. ‘BREEAM levert veel extra administratief werk op’, zegt Arjan. ‘We moeten alles documenteren en verantwoorden. Je legt vast dat je precies bouwt zoals de opdrachtgever wenst. Wil je in de loop van het proces iets wijzigen dan heeft dat veel voeten in aarde. Toch is dit een werkwijze die bij ons past. Jorritsma Bouw richt de blik op de toekomst en onze focus ligt op duurzaamheid. Dit project is daar een mooi bewijs van.’
NUMMER 393, JAARGANG 47
TEKST EN FOTO: AUTOMOTIVE GRONINGEN
Arjan: ‘Voor de klant was een BREEAM-certificaat een voorwaarde. Duurzaamheid is een belangrijk thema binnen het Noorderpoort College. Alle nieuwe en/of gerenoveerde panden moeten voorzien zijn van een BREEAM duurzaamheidskeurmerk. Voor het project Automotive is de ambitie gesteld om de kwalificatie ‘very good’ te halen. Wij hebben ons voor dat aspect in de aanbestedingsfase laten adviseren door K+ Adviesgroep. Inmiddels heeft Jorritsma zelf vijf BREEAMexperts in dienst. Daar ben ik er één van.’
VGO-keur voor alle disciplines Dat een bedrijf van 135 jaar oud prima voorop kan lopen in de markt, bewijst Jorritsma Bouw ook door als enige bouwbedrijf in Nederland het VGO-keur voor alle disciplines te hebben. De zware economische tijden en de effecten daarvan op de bouwwereld hebben Jorritsma Bouw er niet van weerhouden te blijven investeren en innoveren. Dat Jorritsma Bouw op alle gebieden ‘de bouw meester’ is, zoals de slogan zegt, blijkt uit de toekenning van het VGO-keur voor alle disciplines; iets wat tot nu toe uniek is voor een bouwbedrijf in Nederland. Vier disciplines Het VGO-keur is een certificaat voor duurzaam vastgoedonderhoud en kent vier disciplines. Twee voor de buitenschil van vastgoed (gevel en dak) en twee voor de binnenzijde (interieur en installatie). Samenwerken met een bedrijf dat het VGOkeur draagt, betekent samenwerken met vakprofessionals die gegarandeerd zorgen voor efficiënte werkprocessen en een goed eindresultaat. Dus resultaatgericht samenwerken in plaats van een contract waarin alleen de te leveren inspanning is omschreven. Het is een werkwijze die Jorritsma Bouw al sinds 1880 op het lijf is geschreven en die nu is erkend door de toekenning van het prestigieuze VGO-keur.
www.jorritsmabouw.nl
31
Verkoop, Verhuur en Installatie Totaalleverancier op het gebied van licht, geluid en beeld
Wij adviseren u graag! Australiëweg 8 9407 TE Assen 0592 – 342098 www.dialgb.nl
Van Rijn Techniek BV machinebouw en besturingstechniek
Wij ontwerpen, verkopen, produceren en installeren systemen voor waterbeheersing en waterzuivering
Dé aandrijfspecialist voor uw industrie ● ● ●
Ook kunt u bij ons terecht voor:
*
elektrotechnisch installatiewerk, besturingstechniek ● besturingskasten ● pompen ● poldergemalen ● onderhoud machineparken ● productielijnen bouwen ● storingswerkzaamheden verrichten Bosman Watermanagement Vestiging Noord Pesserdijk 1c 7903 TC Hoogeveen T. 0528 23 00 22 F. 0528 27 92 71 E. info@bosman-noord.nl I. www.bosman-noord.nl
● ● ● ● ● ● ● ●
Ontwikkeling van nieuwe machines en oplossingen Onderhoud en reparatie van productiemachines Elektrotechniek Pneumatiek Aandrijvingen Besturingstechniek Mechanische techniek Glasvezeltechniek Camerabewaking Advies op het gebied van productieautomatisering 24-uurs service voor uw productie
sisalstraat 53 • 8281 JJ Genemuiden • T 038 38 59 556 • info@vanrijntechniek.nl
www.vanrijntechniek.nl
TEKST: RONALD SCHALEKAMP
Lucht- en satellietfoto’s optimaal verwerken en beheren De Zweedse onderneming Spacemetric, ontstaan in 1999, ontwikkelt en vermarkt software voor het beheer en de verwerking van lucht- en satellietfoto’s. Het Nederlandse dochterbedrijf, gevestigd in Zwolle, timmert sinds drie jaar aan de weg. ‘We hebben klanten op elk continent, behalve Antarctica’, vertelt vestigingsdirecteur Bob Moll.
Moll werkte eerder voor het NLR (Nationaal Lucht- en Ruimtevaartlaboratorium), waar hij voor het eerst kennismaakte met de producten van Spacemetric. Het bekende Keystone Image Management System van Spacemetric wordt daar gebruikt voor onder meer het verwerken van de versleutelde datastroom die een satellietstation ontvangt. Satellietbeelden worden met fotogrammetrische technieken verwerkt en voorzien van KIJK OP HET NOORDEN
nauwkeurige plaats coördinaten, ook wel geo- of ortho-referencing genoemd. Het unieke systeem van Spacemetric biedt nog veel meer mogelijkheden, zoals het optimale beheer en de ontsluiting van lucht- en satellietfoto's. ‘Veel van de kracht van deze opnames ligt in de onderlinge vergelijking, op basis van de metadata en andere gegevens. Een beheersysteem, zoals Keystone, moet maximale toegang bieden tot een archief. Het Keystone Image Management
NUMMER 393, JAARGANG 47
System is allround en wordt steeds verder ontwikkeld. Niet alleen lucht- en satellietfoto’s worden verwerkt en beheerd, maar ook videobestanden en zelfs livestreams - afkomstig van drones en vliegtuigen - kunnen real-time worden verwerkt, opgeslagen en gearchiveerd. Een unieke combinatie van functionaliteiten.’ Groeiende markt Inmiddels bedient Moll met de Nederlandse vestiging van Spacemetric een groeiende
groep klanten, waaronder Defensie, ruimtevaartorganisaties en luchtfotobedrijven. Het bedienen van Defensie als belangrijke klant, vereist veel maatwerk, waarbij voldaan moet worden aan militaire standaarden en vereisten. Het team programmeurs in Zwolle is dan ook specifiek toegerust op het verlenen van maatwerk. Had Spacemetric Zwolle in 2012 nog twee softwareontwikkelaars in dienst, nu zijn dat er drie, binnenkort vier en Moll wil de 33
Wie vertrouwt u uw administratie toe?
www.parsec.nl 058-2954800
komende drie jaar doorgroeien naar tien softwareontwikkelaars. Het gaat de innovatieve onderneming zo voor de wind dat er binnenkort een verhuizing op stapel staat, naar een tweemaal zo groot kantoor in Zwolle. Veel groei verwacht Moll als gevolg van de snelle ontwikkeling van drones. ‘Ik denk daarbij vooral aan politie en brandweer, maar ook aan luchtfotografiebedrijven die actief zijn in ‘local mapping’, om bijvoorbeeld op basis van tijdreeksen bepaalde ontwikkelingen te monitoren. Dat kan onder meer in de bouw, de agrarische sector en de GWW-sector van grote waarde zijn. De markt voor dit soort luchtfotografie wordt steeds verder opengelegd. Bedrijven die steeds grotere volumes data verwerken voor klanten, moeten onherroepelijk nadenken over verwerking, opslag en beheer van hun gegevens. Ons systeem levert hiertoe een geïntegreerde oplossing, waartoe we toegang kunnen verlenen via de ‘cloud’. Dat ontzorgt deze groep klanten maximaal én houdt de kosten inzichtelijk en laag. Men kan zelfs klanten - via verschillende autori-
satieniveaus - toegang bieden tot het Image Management System. Lokaal kopiëren van data is dus overbodig; alles is integraal in Keystone aanwezig.’ Luchtfoto’s converteren naar 3D-kaarten Spacemetric bedient ook civiele klanten, zoals het Kadaster Zwolle, waarvoor een bijzondere oplossing werd gerealiseerd voor de conversie van luchtfoto’s naar 3D-informatie. Moll vertelt: ‘De software die wij ontwikkelden realiseert vanuit luchtfoto’s een 3D-puntenwolk, waarmee de hoogte - en zelfs de helling van vlakken - van objecten en de omgeving inzichtelijk wordt gemaakt. De snelheid waarmee wij dat kunnen doen is absoluut uniek. Bovendien werken we met standaard stereoluchtfoto’s en is het niet langer nodig kaarten te maken met een aparte laserhoogtemeter; een aanpak die verschillende nadelen heeft. Daarbij hebben we een algoritme ontwikkeld dat robuust, betrouwbaar en bovenal snel is, zonder dat er een supercomputer voor nodig is.’
ESA satellietbeeld web portaal, gebouwd door Spacemetric
Spacemetric wil de 3D-conversiesoftware aanbieden in licentie, of als processing-service. ‘De kosten zijn in verhouding laag en de kwaliteit hoog.’ Technologie-gedreven ‘Geo-informatica is een booming business’, aldus Moll. ‘Er is steeds meer zorg en aandacht voor de leefomgeving. Daarbij moeten we op het gebied van ruimtelijke ordening omgaan met immer schaarser wordende ruimte. Spacemetric bevindt zich
in een technologie-gedreven markt en we zijn - ondanks dat we een relatief klein bedrijf zijn zeer innovatief. We zijn goed in het oplossen van geometrische berekeningen en vraagstukken én weten ons werk om te zetten in bruikbare en vermarktbare producten. Voor wie het proces van databeheer van lucht- en satellietfoto’s maximaal beheerst, ligt een grote markt open.’
SPACEMETRIC BV www.spacemetric.com
Foto: Zweedse Luchtmacht
KIJK OP HET NOORDEN
NUMMER 393, JAARGANG 47
35
Innovaties uit De Wolden maken bermen veilig Wegbermen in Nederland worden een stuk veiliger dankzij innovaties van het in Ruinen gevestigde ByTheWay. Het bedrijf maakt furore met een bermherstel-machine waarmee wegbeheerders beter en sneller hun gevaarlijke bermen herstellen: de Kleiser. Steeds meer wegbeheerders ontdekken de voordelen van deze vinding, die onlangs uit 42 inzendingen werd genomineerd voor de InfraTech Innovatieprijs 2015. Deze prijs werd uitgereikt door de minister van Infrastructuur en Milieu tijdens de vakbeurs InfraTech in Rotterdam.
De Kleiser-vr kan als ‘vinger’ onder de vangrail gestoken worden
36
Harm Lotterman (Foto: Erik Riensema)
Directeur ir. Harm Lotterman is erg blij met deze nominatie: ‘Je staat daar tussen bedrijven als BAM en Heijmans en krijgt landelijke aandacht. Sindsdien is de belangstelling aanzienlijk toegenomen en mogen we op steeds meer plaatsen demonstraties geven en opdrachten uitvoeren.’ De Kleiser overtuigt zodra ’ie gedemonstreerd wordt. Je ziet meteen hoe de machine z’n werk doet en hoe hij op verbluffend eenvoudige wijze de gevaarlijke wegranden doet verdwijnen. Inmiddels zijn ruim vijftien wegbeheerders in Nederland overtuigd en is er ook vanuit Duitsland belangstelling. Rubberen kopfrees De Kleiser is in feite een grote rubberen kopfrees, een tractorband, die bevestigd wordt aan de arm van een mobiele kraan. De frees maakt de grond uit het (te) hoge deel van de berm los en brengt deze in de gevaarlijke gaten langs de rand van de weg. De aansluiting van de berm op de weg is weer vlak en veilig. Het gras langs de wegverharding komt terug waardoor de rijsnelheid afneemt. De machine blijkt ook uitermate geschikt voor bermen met halfverharding en zelfs harde kleibermen. Kleisen is effectief, kostenbesparend, snel en bovendien KIJK OP HET NOORDEN
ecologisch verantwoord, er wordt niets beschadigd. Jan Kleis en Sander Lotterman Als eerste is de Kleiser ingezet in De Wolden, de gemeente waar vroeger de bermen op de oude manier werden hersteld door de uitvinder van de machine: Jan Kleis uit Ruinerwold. Hij was ontevreden over de kwaliteit en de werksnelheid. Op een goede dag combineerde hij in gedachten twee ervaringen met een tractorband: enerzijds het losmaken van grond door een slippende band van een vastzittende trekker en anderzijds het aanschuiven van voer voor de koeien in een stal met een platliggende band. Sander Lotterman van het gelijknamige landbouwmechanisatiebedrijf ontwierp en bouwde daarop de eerste Kleiser. Harm Lotterman Sander kwam hierover al snel in contact met zijn oom, Harm Lotterman. De werktuigbouwkundig ingenieur was op dat moment bij AVEBE verantwoordelijk voor de ontwikkeling en exploitatie van warmtekrachtcentrales. Naast zijn baan in het grootbedrijf stortte hij zich op de uitvinding van zijn neef Sander en Jan Kleis. Na de eerste testen zag hij de potentie en de nood-
NUMMER 393, JAARGANG 47
Demonstraties Gemeenten uit de regio werden uitgenodigd om in De Wolden te komen kijken en Lotterman organiseerde demonstraties elders in het land. Eind 2012 richtte hij ByTheWay op. De orderportefeuille groeit sindsdien gestaag. Lotterman staat op beurzen en benut allerlei andere marketingmiddelen. In alle regio’s werkt hij met partners, loonbedrijven die de markt in hun regio goed kennen. Van de wegbeheerders vraagt zo’n verandering aanpassing, dus tijd en moeite. Soms worden de bermen met eigen personeel hersteld. ‘Wegbeheerders en uitvoerende bedrijven die de voordelen ervaren, worden ambassadeurs van het kleisen, dat helpt’, aldus de ondernemer. Geleiderail Bij een presentatie van de Kleiser aan de provincie Drenthe was er één prangende vraag:
‘Kun je bermen ook onder de geleiderail verlagen?’ Deze uitdaging resulteerde in de Kleiser-vr. In plaats van een ronde trekkerband freest deze met een rups van een minikraan, die als een ‘vinger’ onder de vangrail gestoken kan worden. En het innoveren gaat door, onder andere samen met Stenden en Hanzehogeschool. De creativiteit is niet te stoppen. Zo is er bijvoorbeeld een apparaat ontwikkeld dat struiken tot 10 centimeter dikte ondergronds afknipt, waarmee het opnieuw uitlopen wordt voorkomen.
TEKST: ERIK RIENSEMA
zaak om de zo eenvoudig ogende uitvinding te beschermen. In 2011 werd internationaal octrooi aangevraagd. De uitvinding bleek te voldoen aan de voorwaarden voor een sterk octrooi: nieuw, innovatief en economisch relevant. Tot dan toe zat iedereen ‘vastgeroest’ in het ijzer, een zachter materiaal lag niet voor de hand. Ook het kunnen bijdragen aan de verkeersveiligheid en het besparen van kosten voor de gemeenschap spraken tot de verbeelding. Dit was het sein voor de initiatiefnemers om er ook buiten gemeente De Wolden de markt mee op te gaan.
Eerlijk delen Naast de techniek zijn ook het samenwerkingsconcept en de tariefstelling innovatief. ‘Het is ons doel om het voordeel van onze uitvindingen fair te verdelen’, vertelt Harm Lotterman. ‘Een flink deel wordt via de wegbeheerder teruggegeven aan de gemeenschap.’ Voor de uitvoerende partner en ByTheWay resteert een nette marge. De uitvinders krijgen een verdiende waardering voor hun initiatief en durf. Met de ontwikkelde tariefformule worden voordelen uit verbeteringen aan de Kleiser ook automatisch gedeeld met de wegbeheerder. Ten opzichte van het werken met de kraan met kantelbak bespaart de wegbeheerder nu al tussen de 30 en 50% van de kosten.
www.bytheway-bermherstel.nl
De Kleiser herstelt gevaarlijk bermen
37
INSTALLATIE HDI Leeksterweg 50, 8433 KZ Haulerwijk telefoon 0516 424606 E-mail: info@installatiebedrijfhdi.nl / Informatie: www.installatiebedrijfhdi.nl
Onze werkzaamheden bestaan uit: ● centrale verwarming ● ventilatie ● sanitaire installaties ● rioling ● airconditioning ● onderhoud - renovatie werktuigbouwkundige installatie Ook voor levering van DHZ bouwpakketten voor uw centrale verwarming en sanitaire installaties
Van Spijker beton- en waterbouw dimensioneert en realiseert betonwerken voor de Grond-, Weg-, en Waterbouwsector
online boekhoudprogramma
www.vanspijkerbouw.nl n
bruggen tunnels viaducten kademuren sluizen
BOEKHOUDEN VIA INTERNET, WAAR EN WANNEER U MAAR WILT
n
BACK-UPS WORDEN AUTOMATISCH GEMAAKT
n
OVERZICHT VAN UW RESULTATEN A LA MINUTE
n
IMPORTEREN VAN UW BANKMUTATIES MAKKELIJKER KAN HET NIET
n
UW ACCOUNTANT KAN MEEKIJKEN
n
DIT VOOR NOG GEEN € 25,- PER MAAND (EXCL. BTW) MAKKELIJK, EENVOUDIG EN GOEDKOOP
Postbus 818 [t] 085-2735266 [e] info@7x24.nl 8440 AV Heerenveen [w] www.7x24.nl
TEKST: HENK DILLING - FOTO: ARCHIEF INTERWEL
Nederland kent een groot tekort aan technisch geschoold personeel. Onderzoek in opdracht van het ministerie van Sociale Zaken leerde dat meer dan 60.000 technische functies niet worden vervuld. En voor elke procent dat de economie groeit, komen daar jaarlijks 13.000 vacatures bij. Om de kloof tussen vraag en aanbod te verkleinen, wordt steeds vaker een beroep gedaan op de buitenlandse vakman of vakvrouw. Interwel Uitzendgroep, met vestigingen in Staphorst en Drachten, is al dertien jaar gespecialiseerd in technische vaklieden uit Polen.
Interwel gespecialiseerd in Poolse technische vakmensen Vanuit Staphorst en Drachten bemiddelt Interwel Uitzendgroep tussen opdrachtgevers en uitzendkrachten voor de sectoren metaal, logistiek, productie, tuinbouw en food. De organisatie die in 2002 is gestart, geldt als een betrouwbare partner voor het bedrijfsleven in het noorden, oosten en midden van Nederland. Om tegemoet te komen aan de grote vraag naar technische vakmensen specialiseerde Interwel zich in de Poolse arbeidsmarkt. ‘In Polen is het technisch onderwijs nooit geschrapt’, zegt directeur Henk van Dijk (49). ‘In tegenstelling tot Nederland, waar in 1992 een einde kwam aan de aloude LTS. Met het
verdwijnen van dit vierjarig technisch onderwijs verdwenen ook de technisch opgeleide vakman en vakvrouw. Die vaklieden vind je in Polen nog volop.’ Een goede band Bij de werving en selectie van Poolse uitzendkrachten werkt Interwel met job coaches, die de Poolse én Nederlandse taal beheersen. Van Dijk: ‘Zij begeleiden onze Poolse uitzendkrachten. Ze zijn niet alleen het aanspreekpunt van de uitzendkracht maar tevens de contactpersoon voor de opdrachtgever. Ze bezoeken regelmatig de bedrijven waar onze medewerkers geplaatst zijn. Wij hebben gemerkt dat deze werkwijze
een goede band schept. De opdrachtgever vindt het plezierig en onze uitzendkracht ook.’ Volgens Van Dijk ligt de Poolse cultuur relatief dicht bij de Nederlandse cultuur. ‘Daarom hebben de meeste Polen niet zoveel moeite om hier hun draai te vinden’, zegt hij. ‘En verder zijn het zeer gemotiveerde en vakbekwame mensen met een goede arbeidsmoraal. Ze willen graag werken en hechten er veel waarde aan om dat werk goed te doen.’ Kostenbesparing Accountmanager Arjan Venema (43), die de vestiging in Drachten runt, laat de voor-
delen van een flexibel personeelsbestand de revue passeren. ‘Of het gaat om Poolse vakmensen of om uitzendkrachten uit Nederland, wij helpen de ondernemer om personeel- en werkaanbod optimaal op elkaar af te stemmen. Extra mankracht voor het opvangen van piekmomenten. Terugschakelen tijdens de daluren. Goed anticiperen op je werkaanbod betekent kostenbesparing.’ De uitzendgroep (aangesloten bij de NBBU en NEN 4400-1, VCU en SNF gecertificeerd) beschikt over een grote database van gemotiveerde en gekwalificeerde medewerkers, zowel Nederlandse als buitenlandse (voornamelijk Poolse) medewerkers. ‘Zo kunnen we snel, adequaat en tegen een gunstig tarief op alle vacaturewensen inspelen’, aldus Venema. ‘Onze eigen medewerkers weten precies wat de opdrachtgever wenst en eist. Daarom zijn ze ook persoonlijk betrokken bij de werving en selectie. Dit voorkomt teleurstelling achteraf.’
INTERWEL UITZENDGROEP Hoofdvestiging Roelof Brinkstraat 8 7951 DW Staphorst T. 0522 24 25 20 Vestiging Drachten Ampérelaan 3 9207 AM Drachten T. 0512 79 20 03 info@interwel.nl www.interwel.nl
KIJK OP HET NOORDEN
NUMMER 393, JAARGANG 47
39
T 050 302 29 16 Rijksweg 177 9792 PE Ten Post T 0598 423 031 Korenmolendreef 7 9621 TK Slochteren www.roorda-veldman.nl
14ROVE0204_adv_KijkophetNoorden2015_198x63mm_FC.indd 1
Voor de zakelijke en particuliere opdrachtgever Van ontwerp tot realisatie Met een kwalitatief hoogwaardig eindresultaat
Wilt u als bedrijf…. ➢ ➢ ➢ ➢ ➢
12-12-14 13:36
een professionele en persoonlijke uitstraling? geen nieuwe klanten missen? geen antwoordapparaat laten inspreken? niet gestoord worden, wanneer u een bespreking heeft? dat uw klanten correct te woord worden gestaan?
Schakel uw telefoon dan door naar
Voor: - constructieadvies - bouwmanagement - bouwtoezicht - 3D-BIM - bouwkundig tekenwerk - calculaties
Wij ontzorgen u graag op de volgende gebieden:
Voor de bouw van onder andere: - bedrijfspanden - woningen - kantoren - bedrijfshallen
Naast persoonlijke telefoonbeantwoording kunnen wij u ook op administratief gebied ondersteunen, zoals agendabeheer, BTW-aangifte, postverzorging etc. Tarief vanaf € 110,- per maand all-in exclusief BTW.
Bel nu voor een interessante kenningsmakingsaanbieding. Postadres: Postbus 393, 9400 AJ Assen Bezoekadres: Hoofdvaartsweg 106, Assen T. 0592 40 63 35 - M. 06 53 71 61 13 E. info@horst-assen.nl I. www.horst-assen.eu
Atlantis Bedrijfsondersteuning
Atlantis 45, 7812 AX Emmen T. 0591 820010 – info@atlantistelesecretariaat.nl www.atlantistelesecretariaat.nl
Verleng de levensduur van uw projectmeubilair
Voor: Zorg Kantoor Overheid Horeca
herstoffering
www.joustraherstoffering.nl Duurzaam - Sociaal - Besparen
Onderwijs
TEKST: MEINTJE HARINGSMA
Jachtservice Zuiderbaan:
’ Modulaire bouw scheepsbouw steeds belangrijker’ ‘De modulaire bouw bij nieuwbouw van schepen gaat steeds meer richting de autotechniek. Dat betekent dat daarvoor echt experts nodig zijn, want de klant kan dat echt zelf niet. Wij werken al zo, maar ik voorspel ook dat die modulaire bouw de komende vijf jaar in de hele branche steeds belangrijker wordt.’ Dit zegt Ulbe Zuiderbaan van Jachtservice Zuiderbaan. Het bedrijf dat voor met name scheepswerven de technische kant van nieuwbouwschepen op zich neemt, werkt al tijden met het standaardiseren van processen en componenten. ‘Zodat we buiten het schip allerlei installaties en systemen klaar kunnen maken, ze kunnen testen en ze vervolgens dan in één keer kunnen bouwen. Zo’n werkwijze zorgt voor veel minder fouten en voor kortere bouwtijden en daardoor kan er ook goedkoper gebouwd worden.’ Daarnaast wordt luxe steeds belangrijker, weet Zuiderbaan. Het bedrijf heeft bovendien een nieuw maar stijlvol uitziend beKIJK OP HET NOORDEN
dieningspaneel ontwikkeld om al die luxe te bedienen. ‘Eenvoudig in gebruik. Daarmee kan alles simpel bediend worden. Alles wat de klant wil, kan op deze boordcomputer worden aangesloten. Het dashboard is een touchscreen en werkt, zeg maar, als een iPad. Na jaren van ontwikkeling kunnen we alle systemen van een superjacht in samenhang controleren en met touch bedienen. Met een nieuwe showroom/winkel wil Jachtservice Zuiderbaan uit Lemmer nog meer laten zien dat het bedrijf gespecialiseerd is in techniek. ‘We hebben een uit-
NUMMER 393, JAARGANG 47
gebreide voorraad producten omdat we nieuwbouwer zijn en dat willen we graag met onze klanten delen. Nu in Lemmer bovendien een winkel op dit gebied is verdwenen, voorzien we ook regionaal in een behoefte.’ Het bedrijf merkt dat het steeds bekender wordt in de regio. ‘Zo hebben we op de LE50, een bekend schip in Friesland, een nieuwe dyostart geïnstalleerd. Maar we doen ook steeds meer refits. In de nieuwbouw voorzien we schepen tot 40 meter van alle mogelijke scheepstechnische installaties. Dat varieert van elektra, hydrauliek, motoren, schroefassystemen, boeg- en hekschroe-
ven, cv- of heteluchtverwarming tot het aanleggen van vuilwatersystemen, drinkwaterinstallaties (al dan niet met watermakers), inverters en generatoren. Maar we leveren en installeren ook entertainment-, beveiligings- en navigatieapparatuur.’ Zuiderbaan merkt verder dat steeds meer mensen bij de firma komen met kleine storingen of voor een onderhoudsbeurt van hun motor. JACHTSERVICE ZUIDERBAAN Vuurtorenweg 6 8531 HJ Lemmer T. 06 22 66 38 16 www.jachtservicezuiderbaan.nl
41
Drainage- en PVC-materialen Uw specialist op het gebied van: • Drainage-materialen • PVC- en riolering
Schaafsma BV Norgervaart 26 9336 TE Huis ter Heide Tel. 0592 388 496 Vestiging Groningen Manchesterweg 45 9744 TS Groningen Tel. 050 551 55 00
• Bronfilters • Inspectieputten • Infiltratie-riool • Tyleenslang + hulpstukken
Vestiging Meppel Ketelskamp 6 7942 KG Meppel Tel. 0522 262 174
• Pompen • Gronddoek
www.schaafsmadrainage.nl
SCHOONMAAKBEDRIJF
JAAP PRENT De Plevier 66 7905 CM Hoogeveen Tel. (0528) 26 25 15
Staal-Totaal
Wij hebben een passende oplossing voor producten van staal, rvs en aluminium
Verkopen en reinigen van
KUNSTSTOF PALLETS
staal - rvs - aluminium aanhangwagens (Henra)
dak- en gevelbeplating
staal-totaal
Europaweg 23 9636 HT Zuidbroek t. 0598 - 450 777 f. 0598 - 450 665 m. 06 - 5112 7884 w. www.folkersmastaaltotaal.nl e. info@folkersmastaaltotaal.nl
De Factorij 3 | 9363 TN Marum | Tel. 0594 - 644614
WWW.SWIERINGAKUNSTSTOF.NL
COLUMN
TT Circuit wordt sensor circuit Wel eens de TT-races in Assen bezocht? Ik wel. Vorig jaar nog. Spannende races, ontspannende rit met de auto terug. Beetje té ontspannend zelfs, want ik stond tweeënhalf uur stil. TWEEËNHALF UUR! Achter het stuur, niets te doen. Wachten tot Sint Juttemis. Dit jaar ga ik op de fiets, te voet desnoods.
voor technische en mobiliteitsopleidingen. De mobiliteitsbranche kan zich in een testomgeving nestelen van internationale allure, bijvoorbeeld voor chauffeurloos rijden. Evenementenorganisatoren kunnen bezoekersstromen volgen en voorspellen en zo bezoekers verleiden om niet allemaal tegelijk weg te gaan.
Maar volgend jaar pak ik de auto weer. Want dan krijg ik informatie over wanneer ik filevrij kan vertrekken. Ik hoop althans dat de informatievoorziening dan werkt. Het is in ieder geval mogelijk, dankzij de infrastructuur van kilometers glasvezelkabel en tientallen sensoren die de komende tijd worden aangelegd.
En de horeca? Die kan meebewegen met waar en wanneer bezoekers behoefte hebben aan eten en drinken. Zelfs als dat in de file is. De mensen vóór mij die vorig jaar, het wachten beu, de barbecue maar uit de auto haalden, worden dan in een oogwenk bediend door de mobiele barbecue van een handige ondernemer die het snapt. De kansen liggen er; het is aan de markt om die te verzilveren…
TT Circuit wordt dan sensor circuit. Niet alleen langs het circuit zelf, ook langs de wegen en parkeerterreinen komen sensoren waarmee alles kan worden gemeten. Van weersomstandigheden tot geluidsproductie, van mensenbewegingen tot voertuigregistratie en van CO2-uitstoot tot kassa-aanslagen. Allemaal dankzij camera’s, weerstations, wifi, sensoren en andere apparatuur. Om dit voor elkaar te krijgen hebben Sensor City en het Circuit van Drenthe, financieel ondersteund door de gemeente en de provincie, de handen ineen geslagen.
Straks kunnen we werkelijk alles volgen
‘Putje graven, tentje bouwen tukkie doen’. Dat zeiden we als schooljochies tegen elkaar als we onze PTT aan het werk zagen. Ik zal eraan denken als na de zomer de werklui bezig zijn. Straks kunnen we werkelijk alles volgen. De infrastructuur maakt het evenementenorganisatoren mogelijk om de mobiliteit filevrij te regelen. Voor de horeca wordt in beeld gebracht wanneer waar de beste kansen liggen. Sporters en hun supporters kunnen hun favoriete coureur volgen. Gewoon een kwestie van sensoren plaatsen, verbindingen op gang brengen en het beeldscherm van onze computer of smartphone volgen. Met het sensor circuit wordt een boost gegeven aan de status van het Circuit van Drenthe en de regionale economie gestimuleerd. Ga maar na: onderwijsinstituten beschikken over een unieke faciliteit
Jan Reitsma Sensor City Assen
KIJK OP HET NOORDEN
NUMMER 393, JAARGANG 47
43
advertentie 198x131.indd 1
!
!
! !
4300m2! meer dan!
gewoon een! kringloop! ! !
0514–534112! LEMSTERPAD 22! LEMMER
02-02-15 15:52
eco–kringloopbeleving!
puur sang
de
kuubs! kist
COLUMN
fit20 en sarcopenie '1 tot 2% verlies van spiermassa per jaar'
Sarcopenie is het verlies van spiermassa en (daardoor) spierkracht. Dit heeft een grote impact op het dagelijks functioneren. Naarmate we de 30 jaar gepasseerd zijn, verliezen we al gauw 1 tot 2% spiermassa per jaar. Dat lijkt niet zoveel, maar tegen de tijd dat je met pensioen gaat, is er heel wat spierkracht verloren en worden de dagelijkse activiteiten een stuk lastiger. Vrijwel iedereen die gaat sporten weet wel dat toename van spiermassa een verbetering van de stofwisseling betekent. Maar het omgekeerde is ook waar, alleen daar staat bijna niemand bij stil. Het verlies van spiermassa zorgt juist voor een vertraging van de stofwisseling. Wie kent niet de uitspraak ‘ik eet nog hetzelfde als vroeger, ik beweeg nog hetzelfde als vroeger en toch word ik steeds wat zwaarder’. Typisch geval van oorzaak en gevolg... De fit20 training zorgt onder andere voor een duidelijke toename van spiermassa en spierkracht en daarmee kan sarcopenie worden voorkomen. Je wordt sterker en fitter. En dat de stofwisseling verbetert door de toegenomen spiermassa is mooi meegenomen. Zelf ervaren? Maak vandaag nog een afspraak voor een gratis proeftraining!
De noordelijke studios fit20 Groningen, 050 820 09 64 | fit20 Assen, 0592 20 10 80 | fit20 Emmen, 06 44 48 32 42 fit20 Drachten, 0512 20 40 29 | fit20 Meppel, 0522 70 02 41 | fit20 Leeuwarden, 058 289 87 70
KIJK OP HET NOORDEN
NUMMER 393, JAARGANG 47
45
100 REDENEN OM THUIS BETER EN GEZONDER TE SLAPEN , WANT 25 JAAR VAN ONS LEVEN BRENGEN WE SLAPEND DOOR ER IS MAAR 1 MANIER OM BETER EN GEZONDER TE SLAPEN NEEM DE TIJD EN LAAT U DESKUNDIG ADVISEREN IN ONS SLAAPLAB. LAAT U VERRASSEN DOOR DE VELE MOGELIJKHEDEN OM UW COMFORT TE OPTIMALISEREN MET EEN NIEUW MATRAS. DOOR ONS VOOR U OP MAAT GEMAAKT.
VAN BABYMATRAS TOT ZORGMATRAS
WIJ MAKEN UW MATRAS Businesspark Friesland West 7 8447 SL - Heerenveen Telefoonnummer: 0513 640 401 Open van maandag t/m zaterdag van 09.00 tot 16.00 uur of op afspraak.
www.matrasfactory.nl
COLUMN
Zomerslaap De zon stond hoog aan de hemel en het diep blauwe water wuifde hen in golfjes toe. Ze lagen beiden in diepe slaap verzonken in zeer comfortabele strandstoelen. Het leek een uitgeput stel. Vlak voordat de zon doormidden werd gekliefd door de horizon, schrok de man wakker die vervolgens onmiddellijk zijn vrouw aanstootte. ‘Fabia, dit is nu al de vijfde dag dat we liggen te slapen! Het wordt zo langzamerhand zonde van onze vakantie!’ Zij murmelde iets van bevestiging en streek over een pijnlijke rug. ‘Het komt misschien ook door het bed in de caravan’, zei ze strompelend door het mulle zand. ‘Wat is er mis met onze nieuwe caravan?’ klonk het verontwaardigd. Bij de caravan zette hij de stoelen in de berging en ging mokkend naar binnen. ‘Een bed in zo’n dure caravan heeft een uitstekend matras, dat kan niet anders’, riep hij resoluut. ‘Ben jij ook wakker?’ ‘Ja …’ ‘Het is gewoon hard.’ ‘Ja ...’ ‘Het lijkt wel een plank.’ ‘Ja, ja …’ ‘Ik doe zo geen oog meer dicht.’ ‘Mmh …’ Bij thuiskomst bleken er vooral foto’s te zijn van zonsondergangen in meerdere kleurpalletten. ‘We gaan morgen eerst kijken naar een behoorlijk matras, we hebben een prachtige caravan, maar we slapen op een ondergeschoven kindje.’ ‘Dat doen we …’, gaapte hij bevestigend. ‘Bij wie?’ ‘Dat is niet zo moeilijk: bij Matras Factory.’ ‘Ja, natuurlijk, bij Matras Factory.’ KIJK OP HET NOORDEN
NUMMER 393, JAARGANG 47
47
event technology av verhuur events verkoop & installatie standbouw
www.bano.eu Maatwerk in
TERRASOVERKAPPINGEN
Hoogwaardige kwaliteit ledverlichting tegen scherpe prijzen. Met gratis energie-bespaarscan op de website.
Diverse keuzes: ● Eenvoudig of luxe, aluminium of hout ● Transparant dak of juist niet ● ● ●
Speciale Kijk op het Noorden-actie: Ontvang nu een extra 15% korting bovenop alle actieprijzen in onze webshop met de volgende kortingscode: zomer2015!
Wanden en dak evt. schuifbaar Kleur, verlichting, verwarming Maatwerk of standaardmaten Gratis opmeten en advies aan huis Wij plaatsen ook
Huismerk Led Tappersweg 89 2031 ET Haarlem
Showroom Woonfun Balkbrug Meppelerweg 6 tel.: 0523 656570 www.woonfun.nl
T: 085 - 401 98 31 E: info@huismerkled.nl
WWW.HUISMERKLED.NL
Ons werk- leerbedrijf is ook voor ú beschikbaar... • DETACHERING • GRAFISCH • PRODUCTIE • PROJECTEN Telefoon (0519) 22 91 19 Visser Hout Dokkum
Probo Dokkum
Erca Trading Kollum
www.nef.nl
De burgemeesters van Vlieland, Terschelling, Ameland, Schier en Texel hebben minister Kamp opgeroepen om te stoppen met de industrialisering van de Wadden. In een brief schreven de burgemeesters: ‘De voorgenomen mijnbouwactiviteiten en het zoekgebied voor windenergie geven een ongewenste trend weer van toenemende industrialisering in het Waddengebied.’ De eilanden vinden dat de minister keuzes moet maken waarin de toekomst van de Wadden als natuurgebied centraal staat. Leeuwarder Courant
‘Met vliegtuig naar Wadden’ Het moet mogelijk worden per vliegtuig naar de Waddeneilanden te vliegen. Dat gebeurt in Duitsland en kan hier ook. Dat zei Jouke van Dijk, directievoorzitter van de Waddenacademie en hoogleraar regionale arbeidsmarktanalyse aan de Rijksuniversiteit Groningen, tijdens een symposium voor recreatieondernemers en bestuurders. Het waddengebied moet zich nadrukkelijker melden in de strijd om de kooplustige toerist. Dagblad van het Noorden
Natuurmonumenten wil stop op delfstoffenwinning
Deel Waddenzee verboden voor garnalenvissers
Natuurmonumenten wil een moratorium op nieuwe delfstoffenwinning onder de Waddenzee. Dit naar aanleiding van het rapport van de Onderzoeksraad voor Veiligheid, waarin werd geconcludeerd dat het economisch belang van de gaswinning in Groningen steeds voor het veiligheidsaspect van bewoners is gegaan. De organisatie vreest dat er bij de plannen voor gaswinning bij Schiermonnikoog en Terschelling eveneens geen oog zal zijn voor de nadelige effecten die de winning kan hebben op de natuur. Friesch Dagblad
Garnalenvissers moeten ruim 6% van de geulen in de Waddenzee links laten liggen. In deze gebieden kan het bodemleven zich dan herstellen. Dat staat in de nieuwe natuurvergunning voor de garnalenvissers, gebaseerd op het akkoord dat natuurorganisaties, overheden en garnalenvissers sloten over de toekomst van de garnalenvisserij op de Waddenzee. Friesch Dagblad
Zorgen over toename gaswinning in en rond wad
Foto: Ed Klijnman
De Waddenvereniging maakt zich grote zorgen over alle plannen voor delfstofwinning in het waddengebied. Na een paar jaar van relatieve rust liggen er tal van activiteiten in het vooruitzicht. Vier energieproducenten staan in de startblokken om verschillende nieuwe vergunningen aan te vragen of in de wacht te slepen. Friesch Dagblad
GELEZEN
‘Stop industrialisering Wadden’
Het Noorden kleurt steeds verder groen Ruim een vijfde van de duurzame energie die in 2013 in Nederland werd geproduceerd, werd opgewekt in de regio Energy Valley. Van de energie die in dat jaar werd opgewekt, was 9% groen. Dat is twee keer zo hoog als het landelijke percentage. Dat blijkt uit de Energiemonitor die de provincies Groningen, Friesland, Drenthe en Noord-Holland voor de vierde keer lieten opstellen. Dagblad van het Noorden
Noorden moet mkb versterken De drie noordelijke provincies moeten werk maken van de versterking van het mkb. Volgens een aantal bedrijven en kennisinstellingen in het Noorden is het mkb ‘de ruggengraat van de noordelijke economie’ maar neemt bij ‘veel van de noordelijke programma’s (…) nog een beperkte, vaste kern van bedrijven deel’. Dat staat in de Actieagenda voor groei in Noord-Nederland. Friesch Dagblad
KIJK OP HET NOORDEN
NUMMER 393, JAARGANG 47
49
Roestvast stalen buizen en componenten Stalen buizen en componenten Press Fittingen (RVS, staal en koper) TeCe kunststof leidingsystemen Installatie materialen Aluminium Bevestigingsmaterialen Vandaag besteld, morgen in huis!
De groothan del voor de techn ische professiona l Hoopjesweg 48-50 | 8051 DC Hattem | T. 038 444 22 41 | E. info@hattemleeuw.nl | I. www.hattemleeuw.nl
AGRILOG is gespecialiseerd in praktijktrainingen voor de logistieke sector - Heftruck- en / of Reachtruckcertificaat - CCV-vakbekwaamheid- en veiligheidscertificaat - Hoogwerkercertificaat - SSVV certificaten - Hydraulische graafmachine- en Shovelcertificaat - Veilig hijsen / aanslaan van lasten (VVL) - VCA / BHV - ATEX-cursus - Code 95
AGRILOG
Voor inlichtingen: tel. 06 14255366 www.agrilog.nl
NOORDEN VAN ALLE KANTEN
Meet & greet met Epke Zonderland
Campina organiseerde voor de tiende keer de Open Boerderijdagen. Een aantal melkveehouders in heel Nederland stelde hun staldeuren open voor het publiek. Zo ook de familie van Olympisch turnkampioen Epke Zonderland in Hommerts. Jonge fans beleefden een onvergetelijke actieve middag met Epke.
Mijlpaal voor Groningse havens
Groningen Seaports verwelkomde in de Eemshaven met de Noorse MS Kvitbjørn voor het eerst een zeeschip dat volledig op LNG vaart. Het schip is onderdeel van de Noorse lijndienst die door de Noorse rederij NorLines AS in samenwerking met Sealane (Eemshaven) wordt onderhouden en die wekelijks diepgevroren vis vanuit Noorwegen naar Eemshaven transporteert.
KIJK OP HET NOORDEN
NUMMER 393, JAARGANG 47
51
FOTO: GERARD VAN BEEK
Fries Museum Het Fries Museum vertelt verhalen over een eigenzinnig stukje ‘buitenland in Nederland’. Eeuwenoude terpschatten, het mooiste zilver en kleurrijke kostuums vind je er zij aan zij met Friese en (inter)nationale kunst en design. Het museum staat bovendien doorlopend bol van spannende (vakantie) activiteiten en verrassende tentoonstellingen. Onlangs won het museum de BankGiro Loterij Museumprijs 2015. 52
Goud - Gevonden schatten uit de middeleeuwen Vanaf juni 2015 presenteert het museum Goud - Gevonden schatten uit de middeleeuwen. De tentoonstelling neemt je mee naar de schatkamers van het vroegmiddeleeuwse Friesland. Met fonkelende sieraden, glinsterende munten en ander blinkend goud, opgegraven uit de Friese terpen. Hoogtepunten zijn de goudschat van Dronrijp, de fibula van Wijnaldum en een uniek gespschildje dat voor het eerst getoond wordt. Bovendien komt de beroemde schat van Wieuwerd tijdelijk weer terug op Friese bodem. De prachtige voorwerpen en hun verrassende details getuigen van de rijkdom, macht en status van de Friezen. De Kameleon en het raadsel van de zilveren vork (tot en met 31 oktober 2015) Wie heeft er niet uit gelezen of voorgelezen, de spannende Kameleonreeks van Hotze de
Roos? Kruip zelf in de huid van Hielke en Sietse en los het raadsel van de zilveren vork op. Een interactieve belevenis voor het hele gezin. Fries Verzetsmuseum (onderdeel van het Fries Museum) een verhaal dat je raakt! Een bezoek aan het Fries Verzetsmuseum is een ontmoeting met de bewoners van Friesland in de jaren 19401945. De tentoonstelling laat op indringende wijze zien hoe de Tweede Wereldoorlog werd beleefd. Het is een verhaal dat raakt, confronteert en aan het denken zet.
aan Slieker Film! En de museumwinkel verkoopt de leukste souvenirs met een Fries tintje. Voor een bezoek aan café, winkel of filmhuis is een museumkaartje niet nodig.
vangst. Het inpandige Café Thús biedt uitstekende cateringmogelijkheden met duurzame Friese streekproducten. Ruime parkeergelegenheid vindt u in de ondergelegen parkeergarage.
Stijlvolle zakelijke evenementen met een cultureel tintje Voor ieder evenement vind je een geschikte zaal in het prachtige nieuwe gebouw van het Fries Museum. Omringd door de kunst en geschiedenis van Friesland genieten u en uw gasten van een persoonlijke ont-
Openingstijden: Dinsdag tot en met zondag van 11.00 tot 17.00 uur. FRIES MUSEUM Wilhelminaplein 92 8911 BS Leeuwarden T. 058 255 55 00 info@friesmuseum.nl www.friesmuseum.nl
Kijk op www.friesmuseum.nl voor een compleet overzicht van activiteiten en tentoonstellingen en voor de voordelige arrangementen. Combineer een museumbezoek met een lekkere lunch bij café Thús of een bioscoopbezoek
Fries Verzetsmuseum, schoenen van de waanzin
Ferhaal fan Fryslân, Grutte Pier
KIJK OP HET NOORDEN
NUMMER 393, JAARGANG 47
53
R E S TA U R A N T S C U L I N A I R
De perfecte locatie voor personeelsbijeenkomsten, vergaderingen, cursussen, huwelijksfeesten, verjaardagen etc...
Het leveren van heerlijke lunches of warme maaltijden ook dan ben u bij ons aan het juiste adres.
Ook zijn wij zeer bedreven in het verzorgen van complete catering op locatie.
Neemt u eens een kijkje op onze website of bel voor de mogelijkheden.
Hidalgoweg 2a 8938 BA Leeuwarden Tel. (058) 288 13 58 Fax (058) 288 13 62 E-mail: info@jupiter-restaurant.nl www.jupiter-restaurant.nl
l l l l l l l l l
Aan de rand van het “Drents Friese Wold” Kleinschalig en persoonlijke benadering 3 sfeervolle zalen en 17 hotelkamers Volledig verzorgde meerdaagse arrangementen Evenementen tot 100 personen Privacy, rust en ruimte Drentse streekproducten en eigen kruidentuin Grote serre met panorama-uitzicht Gratis parkeren en gratis WIFI
www.Landhoteldiever.nl info@Landhoteldiever.nl Groningerweg 6 | 7981 LA Diever | Tel. 0521 - 594114
pizzeria - eetcafé 7 dagen per geopend vanaf week 17.00 uur
Zuidlaren
Hogeweg 87a T 050 - 409 21 21
Eelde
Hoofdweg 87a T 050 - 309 28 68
www.derooiekater.nl
Jopie Huisman terug in museum ‘Jopie is weer terug in het museum. En dat was ook het belangrijkste als het om deze verbouwing gaat.’ Dit zegt museumdirecteur Zwier Kroese van het Jopie Huisman Museum in Workum over de ingrijpende veranderingen in het museum. ‘Toen hij overleed in 2000 vonden we dat zijn schilderijen zijn verhaal vertelden. Nu vinden we dat ‘slechts’ zijn schilderijen ophangen met een titelbordje erbij te beperkt is. Het moest weer het huis van Jopie worden en door hem terug te brengen is het dat ook geworden.’ De opstelling in het museum is volledig veranderd. Overal in het gebouw vindt de bezoeker de thema’s uit het leven van de KIJK OP HET NOORDEN
schilder. ‘De voddenman, de gepassioneerd schilder, de verhalenverteller. Maar ook zijn inspiratiebronnen als Gandhi, Abe
NUMMER 393, JAARGANG 47
Lenstra en Cesanne. Allemaal mensen die zonder pretentie waren, net zoals hij zelf. Wat ook niet ontbreekt is de Hollemar,
TEKST: MEINTJE HARINGSMA - FOTO: JOPIE HUISMAN MUSEUM
waar hij zoveel tijd doorbracht.’ Verder is vooral te zien dat Jopie met zijn schilderijen een verhaal vertelt. ‘Het gaat om het verhaal achter de verf. Dat schilderij van een paar oude schoenen of die onderbroek is het portret van degene die deze schoenen heeft afgelopen of die onderbroek zo vaak heeft versteld.’ Een audiotour van 32 minuten vertelt verder het grotere verhaal van de bijzondere schilder. Ook is er een verzameling van 430 brieven in te zien die Huisman in de loop der jaren heeft ontvangen. ‘De expositie is zo omgevormd dat Jopie weer is uitgelicht. Bezoekers kunnen smullen van zijn uitspraken, een compilatie van zijn schilderijen samen met attributen bewonderen, zijn helden bewonderen. Alles is opgenomen in negen clusters maar een vaste route volgen hoeft niet meer. Daardoor is de expositie veel flexibeler. De bezoeker kan zelf kiezen wat hij wil zien. Is dat eerst de gepassioneerde kunstenaar, zijn inspiratiebronnen, zijn binding met de natuur of wil hij luisteren naar de audiotour? Het kan allemaal.’ De nieuwe opstelling moet verder duidelijk maken dat Huisman de schilder van het mededogen was, begaan met de armen en de minder bedeelden. ‘Hij was niet complex en recht door zee. Dat blijkt ook wel uit de geëxposeerde brieven die bovendien vaak waren gericht aan ‘de voddenboer’ in Workum.’ Met Jopie’s Paradys is Jopie volgens de museumdirecteur terug in de omgeving waar hij zo van hield. ‘Jopie vond het hier een paradijs, werd gelukkiger van een grassprietje dan van een etalage dure edelstenen. Die gedachte willen we hier uitdragen.’ JOPIE HUISMAN MUSEUM Noard 6 8711 AH Workum T. 0515 54 31 31 www.jopiehuismanmuseum.nl
55
U wilt uw gasten verrassen met perfectie, gastvrijheid, een inspirerend programma en vernieuwende concepten Tijd voor creativiteit
Zelf ontdekken wat ‘creatief denken’ kan betekenen voor uw bedrijf? Gratis workshop creatief denken? Ga naar www-een-en-een.nl en schrijf je in.
www.congresbureaudrenthe.nl info@congresbureaudrenthe.nl
Toplocatie op het Hoogeland Groeps- en vergaderaccommodatie Full service: lunch, diner en overnachtingen (tot 22 personen) In rust en ruimte: 20 autominuten boven Groningen stad 0595-43 11 85 / 06-22 398 561 | info@walsemaweer.nl Klinkenborgerweg 6, 9995 NE Kantens | www.walsemaweer.nl
GRONINGEN | FRIESLAND | DRENTHE MUSEUMPAGINA
Song Dong, Life is Art, Art is Life Een wereldkaart opgebouwd uit duizenden snoepjes, een met veldbloemen begroeide heuvel van afval en een grasmat gemaakt van groene slagroom. Het zijn voorbeelden van het werk van Song Dong (Beijing, 1966). In het Groninger Museum KIJK OP HET NOORDEN
is tot en met 1 november zijn eerste grote solotentoonstelling te zien, bestaande uit video’s, installaties en fotografie. Het opvallende werk Waste Not neemt binnen de tentoonstelling een prominente plaats in. De installatie bestaat uit de huisraad die zijn moeder
NUMMER 393, JAARGANG 47
door haar verzamelwoede bijeenbracht. Song is een van de belangrijkste internationaal opererende Chinese kunstenaars van dit moment. Zijn werk wordt wereldwijd door toonaangevende instituten tentoongesteld. 57
Juul Kraijer, zonder titel, 2011/2012, houtskool op papier 125,1 x 173,9 cm. Particuliere collectie
Tekeningen, beelden, film en video’s van Juul Kraijer 58
Juul Kraijer, zonder titel, editie van acht, 2008, brons 28,5 x 21 x 29 cm
Het werk van Juul Kraijer (1970) krijgt veel waardering in binnenen buitenland. Toch is het nog nooit in Drenthe en nagenoeg niet in Noord-Nederland te zien geweest. Het Drents Museum en CBK Drenthe organiseren een tentoonstelling rond het werk van deze in Assen opgegroeide internationaal gerenommeerde kunstenaar. Het Drents Museum toont een selectie uit haar tekeningen en beelden, samengesteld door CBK-directeur Toos Arends. CBK Drenthe presenteert gelijktijdig foto’s en video’s van Kraijer.
gevoegd met dieren of met landschappelijke elementen. Hun lichamen worden bijvoorbeeld in bezit genomen door een zwerm vliegen of opgenomen in het wortelstelsel van een oude boom. Soms bevinden de vrouwenfiguren zich in een school vissen, soms is hun hoofd bedekt met oren in plaats van met haar. Altijd zijn ze intrigerend en combineren ze schoonheid met vervreemding. Kraijers tekeningen en foto's lijken door de sereniteit en de neutrale achtergrond buiten de alledaagse realiteit te vallen.
Schoonheid en vervreemding Juul Kraijer maakt tekeningen, beelden, foto’s en video’s van onwerkelijke situaties waarin vrouwenfiguren worden samen-
Juul Kraijer Kraijer is geboren en getogen in Assen. In 1994 studeerde ze met uitsluitend tekeningen af aan de kunstacademie. Dit is bij-
KIJK OP HET NOORDEN
GRONINGEN | FRIESLAND | DRENTHE MUSEUMPAGINA
Juul Kraijer, zonder titel, 2014, pastel op papier 61,7 x 49,1 cm
NUMMER 393, JAARGANG 47
zonder omdat in ons land in die tijd tekenen nog nauwelijks als zelfstandige discipline gezien werd. Al snel na haar afstuderen was er belangstelling voor haar werk bij verzamelaars, musea en galeries. Ze won in 1998 de Charlotte Köhler Prijs en in 2001 kreeg ze een solotentoonstelling in het Stedelijk Museum in Amsterdam. Het Drents Museum en CBK Drenthe zijn allebei gevestigd in het Cultureel Hart Assen en bevinden zich op loopafstand van elkaar. Beide instellingen presenteren hedendaagse kunst. Een samenwerking tussen deze instellingen biedt grote meerwaarde op zowel het inhoudelijke als het facilitaire vlak. 59
Museum De Weem in Westeremden
Henk Helmantel
een leven lang schilderen en verzamelen 1 mei t/m 31 oktober 2015 donderdag, vrijdag en zaterdag van 13:00 tot 17:00 uur Museum De Weem, Abt Emopad 2, Westeremden (Gr.) Voor lezingen en rondleidingen: zie www.helmantel.nl Groepen op afspraak 0596 - 551415 babs@helmantel.nl
29 mei t/m 13 september 2015
Kijk op het noorden 198x63.indd 1
10-03-15 12:14
Improvisaties op Wind Water Wad Veelzijdige en verrassende tentoonstelling met schilderkunst, fotografie en installaties waarin natuur en natuurbeleving centraal staan. Met werken van onder meer Emo Verkerk, Jan Roos, Jonas Snijder, Jan Jordens en Jan Wolkers.
Wolkom yn
Museum Belvédère heerenveen
|
oranjewoud
Open: di t/m zo 11.00-17.00 uur Oranje Nassaulaan 12 • 8448 MT Heerenveen T: 0513 644 999 • www.museumbelvedere.nl
open vanaf 4 april 2015
Ar�Galler�Ar�Alice
EXPOSITIE Schilderijen
Alice Buis en Henk Bloemhof
Beelden
Liesbeth Topper en Har� Wijbenga OPEN Beide Pinksterdagen en alle weekenden tot 28 juni van 13.00-17.00 uur. Altijd welkom op afspraak!
Jardinga 1A 8431 RE Ooster�olde 0516 51 46 76 06 29 04 15 83 www.ar�alice.nl
www.jopiehuismanmuseum.nl
H.N. Werkman - Chassidische legenden Dichter Jan Siebo Uffen en componist Ellen Dijkhuizen maakten ter gelegenheid van het Werkmanjaar 2015 een liederencyclus in tekst en muziek naar de Chassidische Legendenuitgave van H.N. Werkman. Van deze liederencyclus werd een muziekvoorstelling samengesteld. Bij de voorstelling is dit boek verschenen met de druksels van Werkman, de gedichten van Jan Siebo Uffen in het Gronings en het Nederlands en een cd met een uitvoering van de liederencyclus. Het boek opent met een inleiding van kenner van de Joodse cultuur professor dr. Wout van Bekkum (hoogleraar Semitische Talen en Culturen aan de RU Groningen) over de achtergronden van de Chassidische Legenden. Jan Siebo Uffen en Ellen Dijkhuizen | Prijs: € 16,50
Geschiedenis van de Wadden
De Canon van de Waddeneilanden
Het Scholtenhuis 1940-1945
BOEKEN
Onder de weg en over de locht
Deel 3a: Vlucht Deel 3b: Berechting
Het Scholtenhuis, het statige herenhuis aan de Grote Markt in Groningen, was tijdens de bezetting van Nederland het hoofdkantoor van de Duitse Sicherheitsdienst in Noord-Nederland. Het staat symbool voor vijf jaren van onderdrukking en terreur. Het was de plek waar vele mensen zijn verhoord, vernederd en gemarteld; voor een groot aantal van hen het vertrekpunt naar de dood. Recent is het dubbele derde deel van deze serie verschenen waarin uiteengezet wordt hoe de terreur zo uit de hand kon lopen. Historica Monique Brinks, directeur van de Stichting Oorlogs- en Verzetscentrum Groningen plaatst de daden van de SD in de context van het Duitse politieke systeem en de waan van de dag. Monique Brinks | Prijs: € 32,95 (per deel)
Groningen in de Tweede Wereldoorlog Van oorlogsdreiging tot bevrijdingsroes
Geschiedenis van de Waddeneilanden De Canon van de Wadden is het eerste dat 50 historische hoogtepunten en hoofdzaken van de Nederlandse Waddeneilanden weergeeft. Van Texel, Vlieland en Terschelling tot Ameland, Schiermonnikoog en Rottumeroog. Het water verbond de eilanders. De eilander 'talen' zijn verwant. De folklore kent overeenkomsten. De rol van kerken en kloosters is bepalend voor de Waddengeschiedenis. Aparte staatjes als Ameland, beroemde Nederlanders als kardinaal de Jong, Willem Barendsz. en Willem de Vlaming komen aan bod. Meer dan elders vindt en vond men er kunstenaars van allerlei soort, zoals Wolkers op Texel. Er werd overlegd met tal van kenners van de eilanden zelf om een evenwichtig beeld te scheppen. Een totale geschiedenis in hoofdzaken.
In Groningen in de Tweede Wereldoorlog geeft stadshistoricus Beno Hofman een zo compleet mogelijk beeld van de gebeurtenissen in de stad Groningen destijds. Hofman laat zien welke impact de oorlog heeft gehad op het leven van alledag. Een groot aantal panden, verspreid over de stad, komt in handen van de bezetter, het politieapparaat wordt op Duitse leest geschoeid, kranten worden onder toezicht geplaatst of totaal verboden. Verzet is er op vele manieren, uiteenlopend van de verspreiding van illegaal drukwerk tot het onderbrengen van onderduikers. Het is Hofman gelukt veel nieuwe informatie boven water te krijgen. Het boek bevat meer dan 140 afbeeldingen waaronder een groot aantal niet eerder gepubliceerde foto’s.
Anne Doedens en Jan Houter | Prijs: € 29,95
Beno Hofman | Prijs: € 14
BOEKHANDEL GODERT WALTER Oude Ebbingestraat 53, 9712 HC Groningen T. 058 234 30 70 info@godertwalter.nl www.godertwalter.nl
KIJK OP HET NOORDEN
NUMMER 393, JAARGANG 47
61
stijlvolle evenementen met een cultureel tintje in het hart van leeuwarden
Van een professionele presentatie tot een luxe diner of vergaderen op een toplocatie. Voor ieder evenement vindt u een geschikte zaal in het prachtige nieuwe gebouw van het Fries Museum. Omringd door de kunst en geschiedenis van Friesland genieten u en uw gasten van een persoonlijke ontvangst. Het inpandige CafĂŠ ThĂşs biedt uitstekende cateringmogelijkheden met duurzame Friese streekproducten. Ruime parkeergelegenheid vindt u in de ondergelegen parkeergarage. Wilt u een kijkje nemen in het museum om inspiratie op te doen? We geven u graag een rondleiding! Neem contact met ons op via evenementen@friesmuseum.nl of bel 058 255 55 00.
www.friesmuseum.nl
het fries museum is
winnaar van de museumprijs 2015!
De vernieuwde Friestalige uitgave van de dagboekbrieven van Anne Frank van 12 juni 1942 tot en met 1 augustus 1944. Een aangrijpend verhaal voor jong en oud. Anne Frank | Prijs: € 17,50
De avonturen van Oebele en Abele
Friese Vrijbuiters
BOEKEN
It Achterhûs
Humoristisch stripverhaal dat zich afspeelt in de tijd van de Friese vrijheid. De strijd tussen de Friezen en graaf Willem IV van Holland staan daarbij centraal. Met een vette knipoog wordt ook het ontstaan van sommige Friese tradities en sporten uitgelegd. Er is een Nederlandse en een Friese editie. Aart Cornelissen | Prijs: € 5,95
Mijn vader bad In deze dichtbundel keert de auteur terug naar zijn jeugd, naar het kleine Friese dorp waar hij opgroeide. De hele sfeer van dorp, familie, school en vrienden wordt met krachtige, aardse beelden opgeroepen. Ontroerend en schrijnend is de cyclus 'brieven aan mijn vader' over een door de oorlog getraumatiseerde vader. Eén gedicht uit die cyclus, 'toen je al een jaar dood was, droomde ik', werd genomineerd voor de Melopee-poëzieprijs. Jabik Veenbaas | Prijs: € 19,95
Zoo gelukkig dat we elkaar nog hebben Onze oorlog in brieven, documenten en dagboeken
'We zijn zoo gelukkig dat we elkaar nog hebben', schreef Sjoukje van der Mark aan haar familie in Friesland, direct na het bombardement op Rotterdam op 14 mei 1940. Zij en haar man waren in 1938 naar die stad vertrokken om daar een toekomst op te bouwen. Tijdens de vijf oorlogsjaren zijn nog talloze brieven verzonden van Rotterdam naar Friesland en omgekeerd. Ze geven een indringend beeld van het dagelijks leven in oorlogstijd. Aly van der Mark | Prijs: € 17,50
Boerenbloed
Melkquota, megastallen en het verdwenen idyllische platteland ‘Boerenbloed’ beschrijft de levens van een aantal agrarische families rond het Friese dorpje Ee. De boeren hebben met hard werken hun fortuin verdiend maar staan nu op een kruispunt. Door het opheffen van de melkquota kunnen de melkrobots en zuivelfabrieken eindelijk op volle toeren gaan draaien. Maar die melk zal een hoge prijs hebben: vervuilde en uitgeputte grond, een stikstofprobleem door extreme (kunst)mestproductie, ziektes en uitsterven van dieren, en een veranderend landschap. En kan de markt al die melk wel aan? Kees Kooman | Prijs: € 18,95
Laet doch niemant dese brief leesen Vrouwenbrieven uit Friese familiearchieven 1600-1800
Deze verzameling persoonlijke brieven van vrouwen, samengesteld uit de brieven die in de historische familiearchieven van Tresoar te vinden zijn, geeft een gevarieerd beeld van vrouwenlevens in de zeventiende en achttiende eeuw. Elke brief is een momentopname met een spontane aanleiding in een min of meer intieme pose. Het geheel is een album geworden, waarin allerlei emotie maar ook alledaagsheid te vinden is. De brieven zijn hertaald in hedendaags Nederlands. Elizabeth de Groot | Prijs: € 17,50
AFÛK - FRYSKE BOEK- EN TAALWINKEL Bûterhoeke 3, 8911 DH Ljouwert/Leeuwarden T. 058 234 30 70 ynfo@afuk.nl www.afuk.nl
KIJK OP HET NOORDEN
NUMMER 393, JAARGANG 47
63
Cultuur-, en Congrescentrum vanBeresteyn Het theater van Cultuur-, en Congrescentrum vanBeresteyn in Veendam biedt theatervoorstellingen van kleine en grote artiesten. Daarnaast worden met regelmaat lezingen gehouden en draait het Filmhuis iedere maandagavond een aansprekende film. Het totale programma vindt u op www.vanberesteyn.nl vanBeresteyn heeft vele, goed geoutilleerde faciliteiten te huur voor uw Seminar | Receptie | Bedrijfspresentatie | Modeshow | Bedrijfsfeest | Vergadering | Beurs | Expositie en Conferentie. Cultuur-, en Congrescentrum vanBeresteyn in Veendam, slechts 33 km van Groningen en omringd door uitgebreide (meeste vrije) parkeergelegenheden! Museumplein 5a | 9641 AD Veendam | 0598- 317730/ 317732 | info@vanberesteyn.nl | www.vanberesteyn.nl
eten
vergaderen
samen koken
congres
slapen
KASTEEL COEVORDEN Met haar 11 verschillende zalen, 2 terrassen, exclusieve restaurant, lounge bar en kookstudio, biedt H Design Hotel Kasteel Coevorden legio mogelijkheden voor uw vergadering, presentatie, netwerkborrel, teambuilding bijeenkomst en diner. Op slechts 75 meter lopen van het Kasteel ligt ons het oude Pakhuis De Vlijt waarin onze luxe hotelkamers zijn gevestigd. Het honderdjarige pakhuis is onlangs verbouwd tot modern hotel, met oog voor klassieke details zoals balkenplafonds, oude raampartijen en houten vloeren. Dit biedt u de mogelijkheid om meerdaagse bijeenkomst in stijl te organiseren.
Prijzen vanaf â‚Ź 24,50 per persoon Onze salesmanager Kees Dekker informeert u graag over de diverse mogelijkheden.
Kasteel 29 7741 GC Coevorden 0524-522009 info@kasteelcoevorden.nl
Geschiedenis van de havezate te Roden Historicus Vincent Jonkheid deed tien jaar onderzoek naar de 800-jarige geschiedenis van de havezate Mensinge in Roden. Het huis, tegenwoordig ingericht als museum, was eeuwenlang het domein van rijke en machtige families die het pand gaandeweg maakten tot de huidige havezate. Vincent Jonkheid | Prijs: € 19,95
Natuur van topklasse!
BOEKEN
Mensinge
Drentse Natura 2000-gebieden in beeld Natura 2000 is een netwerk van de belangrijkste natuurgebieden in de Europese Unie die wegens hun unieke flora en fauna zijn aangewezen als beschermd gebied. Drenthe telt veertien van deze Natura 2000-gebieden, variërend van het uitgestrekte Dwingelderveld tot het intieme Norgerholt. Dit boek beschrijft deze gebieden en biedt tips voor wandelingen en fietstochten. Hans Dekker | Prijs: € 9,95
Van karrenspoor tot natuurgebied Aan de hand van oude kaarten en een uitbundige hoeveelheid afbeeldingen en foto’s neemt Hummel de lezer mee naar een bijna vergeten en uniek natuurgebied dat iets ten noorden van het dorp Roden ligt. De nadruk ligt hierbij op de natuur(ontwikkeling) maar er is daarnaast aandacht voor buurtschap de Zulte en zijn inwoners, waarbij ook gebeurtenissen uit de Tweede Wereldoorlog niet verzwegen worden.
Havezate Mensinge en haar bewoners Voor wie vrijwel alles wil weten wat er bekend is over de bewoners en de ontwikkeling van de havezate Mensinge gaat Vincent Jonkheid in deze uitgave dieper en gedetailleerder in op de historie. Vincent Jonkheid | Prijs: € 25
Albert-Willem Hummel | Prijs: € 44,95
Joachimus Lunsingh Tonckens Landeigenaar en bestuurder op het Drentse Zand
De familie Tonckens is niet onbekend in de Drentse geschiedenis. Veel burgemeesters, gedeputeerden, raadsleden en juristen in de achttiende en negentiende eeuw droegen deze achternaam. De hoofdpersoon van deze biografie is Joachimus Lunsingh Tonckens (1753-1821) die landeigenaar was in Westervelde en jarenlang in het bestuur van de provincie Drenthe zat. Hij verloor in 1794 vroegtijdig zijn vrouw maar nam amper een jaar daarna zitting in de Nationale Vergadering te Den Haag. Intussen zorgde hij dat thuis het bedrijf en het gezin met vijf kleine kinderen op orde was. Het onderzoek voor het boek is gedaan door zijn achterachterkleinzoon Johannes Tonckens.
Overleven in een nat land
De geschiedenis van De Onlanden De Onlanden is een 2500 hectare groot ‘nieuw’ natuur- en waterbergingsgebied in Noordwest-Drenthe. Ooit vormde het één groot veenmoeras, onbegaanbaar en ongeschikt voor de landbouw. Pas vanaf de Middeleeuwen werd het stapje voor stapje in gebruik genomen als weidegebied. Tot vrij recent stond het laagveen 's winters soms blank, inclusief de weg tussen Peize en Groningen. Nu is het gebied ‘teruggegeven’ aan de natuur. Het bevat eveneens een kaart met fiets- en wandelroutes door het gebied. Yuri van Koeveringen | Prijs: € 15,90
Hans Tonckens | Prijs: € 30
BOEKHANDEL DAAN NIJMAN www.
Heerestraat 87, 9301 AE Roden T. 050 - 501 29 67 info@daannijman.nl www.boekhandeldaannijman.nl
KIJK OP HET NOORDEN
NUMMER 393, JAARGANG 47
65
Olaf Mooij What if a car is… 14 juni t/m 6 september 2015
trainen en vergaderen in een
HeidaZathe
inspirerende omgeving
trainingsaccommodatie
cursuszalen
vergaderarrangementen
workshopfaciliteiten
HeidaZathe conferentieboerderij / zaalverhuur opleidings- en trainingslocatie van OTS InterStudie
in de Gouverneurstuin Brink 38, Assen
www.cbkdrenthe.nl
Voor uw familiereünie, zakelijke bijeenkomst of gezamenlijk uitstapje Sfeervolle accommodatie aan de rand van het dorp Anderen midden in het Nationaal Park Drentsche Aa. • Alle comfort voor gezelschappen van 8 tot ca. 32 personen • Gezellige verblijfsruimte (100 m2) waarvan een gedeelte apart kan worden gebruikt. Zithoek met flatscreen. • Ruime moderne keuken met alle voorzieningen. • Zeven slaapvertrekken voorzien van wasgelegenheid. • Sanitaire voorzieningen: 6x toilet, 11x douche, 20x wastafel. • Infomateriaal en kaarten van omgeving zijn aanwezig, evenals spelletjes, boeken en kinderspeelgoed. • Kinderledikantjes, kinderbox en kinderstoelen. Buiten is een groot terras met tuin en een apart speelveld.
Voor vergaderingen zijn er faciliteiten en internet.
Anderhoes_388.indd 1
Rotstergaastweg 33 8445 PB Heerenveen T 0513 636 090
www.heidazathe.nl
www.ots.nl
't Anderhoes Lid Recron Class ✰✰✰✰✰ 0592-241986 info@anderhoes.nl
www.anderhoes.nl 11-02-15 15:29
GELEZEN
SER: duurzaam doorpakken in Noorden
Plan om energiegeld in Friesland te houden Jaarlijks verdwijnt meer dan € 0,5 miljard uit de provincie via de energierekeningen van Friese burgers. Als de provincie en de gemeenten lokale opwekking van energie en energiebesparing bevorderen, dan blijft dat geld grotendeels in Friesland. Door lokale bedrijven in te schakelen, stimuleert de overheid bovendien de werkgelegenheid en economie. Stichting Doarpswurk, de Friese Milieufederatie en Ús Koöperaasje hebben een masterplan gelanceerd waarbij provincie en lokale energieinitiatieven de handen ineenslaan om de verduurzaming van de provincie te versnellen. Friesch Dagblad
KIJK OP HET NOORDEN
Foto: Ed Klijnman
Het Noorden moet de kans grijpen om met het aardbevingsbestendig en veiliger maken van het gaswinningsgebied uit te groeien tot de energiezuinigste en duurzaamste regio van Europa. Hoe afschuwelijk de aardbevingen ook zijn, nieuwe bouwmethoden en slimme energieoplossingen kunnen een aanjager zijn voor de noordelijke economie Geld speelt geen rol. Tot 2020 is € 3 miljard aan regionale-, nationale- en Europese middelen beschikbaar. Dat stelt de Sociaal Economische Raad (SER) Noord-Nederland in een advies een de drie noordelijke provincies. Leeuwarder Courant
Solarpark levert regio ook nog eens werk op De ondernemers uit de Kanaalstreek en de Drentse Monden verwachten van een solarpark meer economische impuls dan van een windmolenpark. ‘De aanleg van windmolens is specialistisch werk’, aldus Jan Nieboer, voorzitter van ondernemersclub VVBK, ‘en dat levert in de regio amper werk op.’ Dat ligt anders bij de installatie van zonnepanelen. Nieboer: ‘Er huizen in de regio toonaangevende bedrijven die zich met zonne-energie bezighouden.’ Dagblad van het Noorden
Zonnepark met 4700 panelen
Zonnepanelen op monument gevoelig
Liever zonpark dan windmolens
Een particuliere investeerder legt een groot zonnepark aan in het veenkoloniale gebied bij 2e Exloërmond. Vergunningen en investeringen zijn rond. Bezwaren uit de buurt zijn niet ingediend. Het zonnepark beslaat een perceel van anderhalve hectare grond. Er komen 4700 panelen. Het moet jaarlijks 1,2 megawatt aan elektriciteit opleveren. Met het project is een investering gemoeid van € 1,5 miljoen. Dagblad van het Noorden
Ameland wil in 2020 energieneutraal zijn en redt dat niet met enkel het beoogde zonnepark. Ook beschermde dorpskernen zijn nodig. Dat ligt gevoelig. Die beschermde status maakt zonnepanelen op daken daar in veel gevallen onmogelijk. Leeuwarder Courant
Een 250 hectare metend park vol zonnepanelen als alternatief voor de 50 windmolen in de Kanaalstreek en Drentse Monden. Dat is het voorstel van 250 ondernemers die aangesloten zijn bij de bedrijvenvereniging VVBK (Kanaalstreek) en Ondernemersvereniging Buinermond. Het megawindpark in de Drentse Monden dat op grote weerstand van zowel lokale ondernemers als bevolking stuit, is daarmee overbodig, vinden ze. Dagblad van het Noorden
NUMMER 393, JAARGANG 47
67
‘LUCHTTECHNIEK MET
50 JAAR ERVARING’
Parmentierweg 5 7602 PW Almelo Tel. +31 (0) 546 80 20 00 I www.wtaluchttechniek.nl E info@wtaluchttechniek.nl
Kunststof Ventilatoren 50 - 200.000 m3/h Radiaal, Axiaal, Dak Conform ATEX95
Hulpstukken
Geluiddempers
Volumestroomregelaars
Geluiddempende omkasting
NOORDEN VAN ALLE KANTEN
Fries Straatfestival vrolijk en gevarieerd
Het Fries straatfestival in Leeuwarden met muziek en theater trok weer een groot publiek. Onder andere op het Gouverneursplein, het Wilhelminaplein en het Zaailand waren uiteenlopende acts te bewonderen van diverse artiesten. Op de foto het Mobiele Naaiatelier met de voorstelling Magic Moments. Foto: Het Hoge Noorden
Fries Museum wint Museumprijs 2015
Het Fries museum is de winnaar van de BankGiro Loterij Museumprijs 2015. Het museum liet met 40,1% van de stemmen de andere genomineerden het Zeeuws Museum (32,3%) en het Amsterdam Museum (27,6%) achter zich. Van de 71.469 uitgebrachte stemmen kreeg het Fries Museum er 28.689.
KIJK OP HET NOORDEN
NUMMER 393, JAARGANG 47
69
Vrijwilligers ruggengraat van het TT Circuit Assen De 85ste Dutch TT op de wereldberoemde baan van Assen zit er weer op maar dat betekent niet dat de rust nu is neergedaald boven het bekendste asfalt van Drenthe. De ‘kathedraal van de motorsport’ is het jaar rond het toneel van spectaculaire evenementen. En daarvoor zijn vrijwilligers nodig. Veel vrijwilligers. Ze vormen de ruggengraat van het TT Circuit Assen: de meer dan 1550 vrijwilligers die het jaar rond voor een kop koffie en een schouderklop een bijdrage leveren aan de diverse evenementen op de wereldberoemde baan. Niet alleen tijdens de TT-races, maar ook tijdens andere snelheidsevenementen is hun belangeloze inzet onmisbaar. Van baanofficials tot kaartverkopers. Want voor een race is meer nodig dan een circuit, motoren en coureurs. 70
Liefde voor de motorsport Het is een cijfer om van te duizelen: ruim 1550 mannen en vrouwen die uit liefde voor de motorsport belangeloos soms meer dan 20 weekends per jaar aan de slag gaan als arts, verpleegkundige, koffie- of toiletdame, verkeersregelaar, vlaggenist, vuilprikker, gastheer of -vrouw in het welcome center. Liefhebbers voor wie de geur van motorolie en het geluid van voorbij razende motoren een levenselixer vormt. De activiteiten op het circuit zijn uiteenlopend. Naast natuurlijk de Dutch TT is het parcours ook
thuisbasis van andere (inter)nationale race-evenementen. Soms is een 40-tal vrijwilligers genoeg, soms zijn vele honderden tegelijkertijd actief. Maar ze zijn, voor welk evenement ook, onmisbaar. Niet voor niets benadrukt directeur Peter Oosterbaan keer op keer dat zonder dit voor velen onzichtbare leger ‘het hek van het parcours dicht kan’. De ruim 1550 mannen en vrouwen zijn verdeeld over de zogenaamde buitenring (ongeveer 750 vrijwilligers) en de binnenring (800 vrijwilligers).
De laatste categorie is letterlijk op het circuit zelf actief en wordt gevormd door bijvoorbeeld de (baan)officials. Baancommissarissen (baco’s) zijn mede verantwoordelijk voor het sportief en veilig laten verlopen van trainingen en races. Ze komen in actie bij incidenten. Als een coureur gevallen is, wordt hij onmiddellijk opgevangen door de baco’s en EHBO’ers en wordt de motor of raceauto zo snel als maar mogelijk is veilig gesteld. Ze worden tijdens evenementen ondersteund door rescuemarshals, verantwoorde-
TEKST: ROELOF TIENKAMP
‘Ik zou deze hobby niet graag willen missen’ Hij is één van die voor het publiek onzichtbare vrijwilligers: Patrick Rijkers (46), Hoofd Medische Dienst. De grotere evenementen op het circuit verdeelt hij met z’n collega’s Albert Dekker en Caroline Meerts. Rijkers, in het dagelijks leven huisarts in Nieuw Amsterdam, is sinds 1997 als arts verbonden aan het circuit. Hij werkte destijds als spoedarts in het Wilhelmina Ziekenhuis. ‘Baukje de Groot was verpleegkundige op onze spoedeisende dienst en al betrokken bij de racerij. Zij heeft me als het ware geronseld’, lacht Rijkers. Na de eerste ervaringen langs het circuit zou het uitgroeien tot een hobby die hij niet graag meer zou willen missen. ‘Natuurlijk is het racen spectaculair om naar te kijken, maar wat me vooral boeit is die enorme hulpverlenende organisatie eromheen. Een goed geoliede machine, één en al efficiëntie.’ In de beginjaren ging ook echtgenote en verpleegkundige Sandra (40) mee als vrijwilliger, maar na de komst van Joran (11) en Yente (7) kan dat niet meer. Sindsdien heeft ook Patrick het aantal weekends dat hij in Assen verblijft teruggebracht van zo’n tien naar zes per jaar. ‘Met een eigen huisartsenpraktijk en een druk gezinsleven was dat niet meer haalbaar.’
lijk voor incidentenbestrijding en sleepwerkzaamheden. In de Binnenring is natuurlijk ook de eigen circuitbrandweer actief en beschikt de Medische Dienst op de paddock over een ziekenhuis in het klein. Het mag dan vrijwilligerswerk zijn, het zijn jobs met een grote verantwoordelijkheid. Daarom wordt grote aandacht besteed aan opleidingen en (bijscholings)cursussen. Zo draaien alle baanofficials eerst een seizoen mee als aspirant om vervolgens door het afleggen van een examen het Certificaat Baanofficial te kunnen halen. Enorme logistieke operatie De buitenring wordt gevormd door de kaartverkopers en -controleurs, parkeerwachters KIJK OP HET NOORDEN
en verkeersregelaars. Deze categorie vrijwilligers is bij evenementen als de TT Assen, het WK Superbike, het Truckstar Festival of de Gamma Racing Day verantwoordelijk voor de enorme logistieke operatie vele tienduizenden bezoekers de weg te wijzen en duizenden auto’s en dito motoren op de juiste plek te krijgen. Stuk voor stuk liefhebbers die er samen voor zorgen dat het Asser circuit de ‘kathedraal van de motorsport’ kan blijven.
Foto: Rudy Leukfeld
Patrick Rijkers heeft als Hoofd Medische Dienst mede de regie bij een inzet na een ongeval. ‘Dan communiceren wij met artsen en hulpvoertuigen langs het circuit om tot een zo adequate en vooral veilige afhandeling te komen’, vertelt hij. In het medisch centrum op de paddock worden eventuele gewonden onmiddellijk behandeld en - indien nodig - doorverwezen naar het ziekenhuis. Er rust weliswaar een grote verantwoordelijkheid op z’n schouders, het is voor Patrick vooral ook genieten. ‘We zitten op Race Control, elke meter asfalt is in beeld. Dus we zitten er bovenop.’
www.ttcircuit.com
NUMMER 393, JAARGANG 47
71
TEKST: SENZA COMMUNICATIE
Rijdt u wel eens ’s ochtends onder invloed naar uw werk? Barbecues in de achtertuin, een terrasje na het werk of een zomerfestival of -evenement: volop gelegenheid in de zomer om een lekker drankje te doen. Op een zwoele zomeravond blijft u makkelijk even wat langer zitten en drinkt u misschien meer dan gepland. Dat u daarna beter niet zelf naar huis kunt rijden, weten de meeste mensen wel. Maar wist u dat u de volgende dag ook nog onder invloed kunt zijn? Goed, u heeft een leuke avond gehad waarop u wat heeft gedronken én u bent veilig en verantwoord thuis gekomen omdat u zich naar huis heeft laten rijden. De volgende ochtend gaat u op tijd de deur weer uit, op maandag naar uw werk of in het weekend naar een sportwedstrijd van uw kind. Grote kans dat u nu nog steeds onder invloed bent! U merkt het misschien niet, maar bij een alcoholcontrole zou u wel een bekeuring krijgen. ‘De ochtend nadat mensen veel alcohol hebben gedronken, zijn ze vaak nog onder invloed zonder dat ze dat weten’, zegt Jan de Vries, afdelingschef Verkeer van de politie. ‘Dat komt doordat alcohol tijd nodig heeft om te KIJK OP HET NOORDEN
worden afgebroken. Hoe meer alcohol je hebt gedronken, hoe langer het duurt voor het weer uit je lichaam is.’ Het promillage alcohol dat nog bij iemand gemeten kan worden nadat diegene een tijd niet heeft gedronken, bijvoorbeeld na een nacht slapen, wordt ‘restalcohol’ genoemd. Afbraaktijd Gemiddeld doet een lever 1 tot 1,5 uur over de afbraak van een standaardglas alcohol. Bij 8 glazen is dat dus 8 tot 12 uur. ‘Als je ’s avonds op een feestje je laatste biertje om middernacht drinkt, mag je dus niet eerder dan om 8.00 uur de volgende ochtend weer achter het stuur gaan zitten’, legt De
NUMMER 393, JAARGANG 47
Vries uit. ‘En als je op zondagmiddag in de sportkantine bent begonnen met drinken en ’s avonds nog even doorgaat, heb je waarschijnlijk wel meer dan 10 glazen bier op. Dan moet je dus rekening houden met minstens 10 uur afbraaktijd.’ Op tijd stoppen Het advies is om op tijd te stoppen met drinken als je de volgende ochtend weer vroeg moet autorijden. Want met alcohol in je lichaam kun je niet veilig aan het verkeer deelnemen. De politie houdt
daarom ook geregeld ’s ochtends vroeg alcoholcontroles. Daarbij treffen ze vaak mensen aan die nog te veel onder invloed zijn. De Vries: ‘Die mensen brengen, vaak onbewust, hun eigen veiligheid én die van anderen in gevaar. Ze riskeren ook nog een boete die kan oplopen van 360 tot 750 euro.’
73
Kasteel Coevorden:
gastvrij voor iedereen Kastelen werden in de Middeleeuwen gebouwd als gastvrij toevluchtsoord voor iedereen uit de omgeving. Het volk kon zich in het kasteel terugtrekken bij dreigend gevaar, terwijl kasteelheer en ridders het bolwerk verdedigden. Zo ook het in 1046 gebouwde Kasteel Coevorden dat onder meer inzet was van de beroemde Slag bij Ane (1227) en sindsdien menig storm heeft doorstaan. 1000 jaar later staat het - pas gerenoveerde - pand nog fier overeind en is het even gastvrij als in het begin. Sinds vorig jaar onder een nieuwe naam - H Design Hotel Kasteel Coevorden - en met een ambitieus en jong trio kasteelheren: kasteeleigenaar Ben Woldring (ja, die), directeur van H Design Hotels Huub Juurlink en salesmanager Kees Dekker. Idyllisch decor De missie van H Design Hotels is om een breed publiek te be-
74
hagen met de warme ambiance van het eeuwenoude kasteel als idyllisch decor voor een qua faciliteiten modern hotelrestaurant waar (zakelijke) gezelschappen terechtkunnen voor uiteenlopende arrangementen. Hospitality wordt er met een hoofdletter H geschreven en dat merk je in alles. ‘Noem het menselijke hospitality’, nuanceert Kees Dekker. ‘Iedereen is hier gastheer of -vrouw, van A tot Z. Dat dragen we uit in elk contact, of het nu hier in het kasteel is of via mail of telefoon. De gast
komt bij ons altijd op de eerste plaats.’
Drenthe. Dat zie je terug in veel details en die koesteren we.’
Kasteel wordt er met een hoofdletter K geschreven. ‘Een monument waar Drenthe trots op mag zijn. Wij zijn er op onze beurt trots op dat we in dit prachtige pand, met zo’n rijke historie, ons bedrijf mogen runnen. Dat doen we met veel respect voor de plek die dit gebouw in de Drentse geschiedenis inneemt. Eeuwenlang was het van groot strategisch belang en zetelden hier de Drosten van
Arrangementen Het liefste zou Kees Dekker ons rondleiden door het eeuwenoude kasteel en de omgeving maar heel wijselijk laat hij dat over aan de Coevorder historicus Lambert Hans. De boeiende verhalen van deze expert maken deel uit van een van de vele arrangementen voor gezelschappen. En terwijl de gezelschappen worden vermaakt met een rondleiding, workshop, bespreking of
wat dies meer zij, bestiert de gerenommeerde chef-kok Tim Starrenburg met zijn crew de moderne en goed geoutilleerde keuken. Ze werken met louter lokale en dagverse producten en weten toch een driegangenmenu te bereiden voor € 27,50. Dit onder het genot van heerlijke wijnen, voor u geselecteerd door de bij het kasteel in dienst zijnde sommelier. Waar vind je dat nog, in zo’n stijlvolle ambiance... Florsissant De nieuwe kasteelheren kiezen heel bewust voor deze verrassende prijsstelling en oogsten daarmee succes. De bezettingsgraad is in het afgelopen jaar enorm gestegen en de toekomst ziet er - na enkele roerige jaren weer florissant uit. Kees Dekker weet uiteenlopende zakelijke gezelschappen te interesseren voor één- of meerdaagse arrangementen in het kasteel, en dan niet alleen de top van het bedrijfsleven, maar iederéén. Hij praat met het midden- en kleinbedrijf in Noordoost-Nederland en ook Duitsland.
kan voor gezelschappen tot zo’n 35 personen. Eventueel kan er, wanneer de groepen groter zijn dan 35 personen, in de directe omgeving worden overnacht. Kingsize Het mooiste is natuurlijk om in het kasteel zelf - en het bijbehorende oude graanpakhuis de Vlijt - te overnachten. De kamers zijn voorzien van kingsize bedden, ligbad en/of regendouche, wifi en alle moderne gemakken die je maar kunt bedenken. En toch in een authentieke ambiance,
want zodra je de lobby of één van de zalen betreedt, waan je je in de Middeleeuwen. Je kunt er heerlijk eten in een volledige privésetting met een historische sfeer. Bijvoorbeeld met zes tot veertien personen in de intieme Blauwe Toren. ‘Als je daar zit, heb je het idee alsof je tussen de ridders aan de ronde tafel zit. Dat is het meest authentieke deel van het kasteel en perfect voor kleine gezelschappen die in alle discretie iets willen bespreken. Voor grotere diners tot 80 personen beschikken we
TEKST: ERIK RIENSEMA
over de historische Riddersael of kun je dineren in de oude gewelvenkelders onder het kasteel.’ Bedrijfsfeesten Voor zakelijke bijeenkomsten zijn er legio mogelijkheden. Intieme vergaderingen in stijl van de Blauwe Toren, bedrijfspresentaties in de grote klassieke Riddersael of workshops in een van de bovenzalen met authentieke balkenplafonds. Maar ook bedrijfsfeesten tot 150 personen zijn mogelijk, waarbij alle elf zalen worden ingezet. En bij mooi weer natuurlijk de schitterende terrassen rondom het kasteel. Met bijvoorbeeld een bourgondische barbecue, inclusief het heerlijke lokaal gebrouwen Maallust bier. ‘Of wat te denken van de kookworkshops waar je met personeel of zakenrelaties zelf de sterren van de hemel kunt koken onder begeleiding van onze koks.’ Er is veel, heel veel mogelijk in Kasteel Coevorden. Treedt er maar eens naar binnen, via de rode loper, en ervaar de eeuwenoude gastvrijheid...
T. 0524 52 20 09 www.kasteelcoevorden.nl
Kasteel Coevorden kan gezelschappen tot 150 personen herbergen voor dagarrangementen. Meerdaagse evenementen met overnachting in het kasteel zelf KIJK OP HET NOORDEN
NUMMER 393, JAARGANG 47
75
DE KLEISER®S VAN BYTHEWAY:
Nederlandse Innovaties in Bermherstel ‘Kleisen’ kosten efficiënte oplossing voor bermen. De KLEISER®bh herstelt stukgereden bermen in één werkgang. Hoge besparing ten opzichte van oude methoden en minstens net zo goed. De KLEISER®vr verwijdert grondig en efficiënt bermmateriaal van onder de geleiderail en over de gehele lengte. De KLEISER®sh voor het duurzaam verwijderen van ongewenste houtopslag. De KLEISER®bvl voor het efficiënt verlagen van bermen. Geïnteresseerd in uitvoering of een licentie? Neem contact op voor meer informatie. T: 06 - 52 40 37 56 E: info@bytheway.mobi
Innovator Bermherstel
www.bytheway-bermherstel.nl
voor al uw spuit-, spac-, sierpleister- en traditioneel stukwerk buiten en binnen
8
0527-25 32 09 F 0527-23 99 17 info@stukadoorsbedrijfvanginkel.nl
Waterkant 21 8307 AB Ens tel. 0527 25 32 32 Fax 0527 23 99 17 E-mail info@stukadoorsbedrijfvanginkel.nl
www.stukadoorsbedrijfvanginkel.nl
Kuinder 186 9204 AG Drachten 0512 77 88 66 info@eerstehulpeducatie.nl www.eerstehulpspullen.nl
Meer ondiepten in IJsselmeer nodig
De financiering van de eerste fase van het project Rondje Lauwersmeer is rond. Er komt onder andere een vogeluniversiteit. De provincie Groningen en Friesland trekken allebei € 1 miljoen uit voor de plannen. Naar verwachting komt hier nog een bedrag uit het Waddenfonds bij. De kosten van de eerste fase zijn begroot op € 3,3 miljoen. Een ander project uit het programma moet ervoor zorgen dat het Nationaal Park Lauwersmeer het internationale predicaat van Dark Sky Park krijgt. Leeuwarder Courant
Het IJsselmeer moet op de lange termijn veel meer ondiepten tot 60 centimeter bevatten om een rijker planten- en dierenleven te bevorderen. Velden van waterplanten, rietlanden, moerassen en droogvallende platen moeten daarbij helpen. Staatssecretaris Sharon Dijksma van Economische Zaken wil toe naar een flexibeler waterpeil, een overgang van zout naar zoet water door een vispassage bij de Afsluitdijk, verbindingen met het achterland van het IJsselmeer en natuurlijker oevers. Leeuwarder Courant
‘Natuurambitie IJsselmeer van staatssecretaris naïef’ De vergezichten van staatssecretaris Sharon Dijksma zoals verwoord in de nota Natuurambitie grote wateren 2050 zijn naïef en ondeskundig. Dat stelt ingenieur Kees Boorsma uit Drachten. Boorsma, die al jaren pleit voor afsluiting van de Waddenzee door deze met dijken te verbinden en hetzelfde wil voor de Zeeuwse wateren, vindt dat Dijksma de nota nimmer had mogen publiceren. Leeuwarder Courant
6000 hectare ‘nieuwe natuur’ in de maak
GELEZEN
Vogeluniversiteit in Lauwersmeergebied
Onder aanvoering van de organisatie Prolander krijgen Groningen en Drenthe dit jaar elk 3000 hectare nieuwe natuur. De Dienst Landelijk Gebied (DLG) is opgeheven. Voor de uitvoering van de DLG-taken, zoals het verwerven, herinrichten, beheren en ook weer overdragen van ‘nieuwe natuur’ hebben de provincies Groningen en Drenthe Prolander in het leven geroepen. Dagblad van het Noorden
Wind nu grootste bron van groene stroom
Foto: Ed Klijnman
Wind heeft biomassa verdrongen als de grootste bron van groene stroom in Nederland. De elektriciteitsproductie uit wind lag in 2014 zo’n 8% hoger dan in 2014 terwijl deze productie uit biomassa 16% lager uitpakte. Dat blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Leeuwarder Courant
KIJK OP HET NOORDEN
NUMMER 393, JAARGANG 47
77
MUSEUM • ERFGOEDWINKEL • RESTAURANT • WANDELEN • FIETSEN • CONCERTEN
MUSEUM SCHOKLAND VAN IJSTIJD TOT INPOLDERING
Ervaar het unieke verhaal van Schokland op het voormalig eiland zelf!
Kijk voor activiteiten/openingstijden: www.schokland.nl Middelbuurt 3 8319 AB Schokland 0527 - 25 13 96
TEKST: WIJBREN LANDMAN D I E R E N P A R K E M M E N
Een echte nijlpaardenkudde Nijlpaarden zijn weinig te zien in Nederlandse dierentuinen. Een lastig aspect aan het hebben van nijlpaarden is de verontreiniging van het water van hun verblijf. De kudde nijlpaarden in Emmen bestaat uit acht indrukwekkende dikhuiden. Dagelijks produceren ze bijna een ton mest en dat komt allemaal in het water terecht. Toch ruiken de bezoekers er niets van want er is een speciale waterzuivering voor het nijlpaardenbassin. In het wild brengen nijlpaarden de dag in of bij het water door. Daar vinden ze afkoeling in het hete Afrikaanse klimaat. Pas als het donker wordt en afkoelt, gaan ze het land op naar hun weidegebieden. Ze eten tientallen kilo’s gras per nacht. ’s Ochtends zijn de meeste dieren terug in het water. Eenzelfde ritme hebben de nijlpaarden in Dierenpark Emmen. ’s Nachts veel eten en overdag afkoelen in het zwembad. Emiel, zes keer vader Een bijzondere reeks geboorten vond zo’n 15 jaar geleden plaats in de Emmense nijlpaardenkudde. Het jonge mannetje Emiel was naar een dierentuin in Frankrijk vertrokken om te voorkomen dat hij zou paren met verwante vrouwtjes. Onder de vrouwelijke nijlpaarden zaten namelijk ook Emiels moeder en zijn zus. Hij moest daarom vertrekken voor hij geslachtsrijp zou zijn. Emiel was echter zijn tijd KIJK OP HET NOORDEN
vooruit en was blijkbaar een jaar eerder al geslachtsrijp. Maar liefst zes nijlpaardjes werden er in korte tijd geboren waaronder ook jongen van Emiels moeder en zuster. Beide nakomelingen waren mannetjes. Omdat ze niet in het fokprogramma passen, zijn ze gecastreerd en hebben een vaste plek in Emmen gekregen. Geen mannetjesnijlpaard De kudde in Emmen heeft geen vaste plaats voor een volwassen man. Nijlpaardjes komen er dus alleen ter wereld als een nijlpaardenman uit een ander dierenpark een poosje op bezoek komt. Dat is gebeurd toen een mannetje uit een Frans dierenpark naar een park in Denemarken verhuisde. Hij maakte onderweg een tussenstop van een paar maanden om met een aantal voor hem uitgekozen vrouwtjes voor nakomelingen te zorgen. Voor nijlpaarden is dit een natuurlijk verloop. Een volwassen man maakt ook in het
NUMMER 393, JAARGANG 47
wild geen deel uit van een nijlpaardenkudde maar leeft er bij in de buurt om van tijd tot tijd een vrouwtje te dekken. Jonge nijlpaardjes In de kudde van Dierenpark Emmen zijn al heel wat nijlpaardjes ter wereld gekomen. De jongen wegen bij de geboorte zo’n 30 tot 50 kilo. Ze zijn direct actief en zwemmen rond, zowel onder als boven water.
Het zogen gebeurt vaak aan land maar kan net zo goed onder water plaatsvinden. Moeder is altijd in de nabijheid van haar jong om eventuele indringers op een afstand te houden. Een gewoon nijlpaard is al een tegenstander van formaat maar een woedende nijlpaardenmoeder is uiterst gevaarlijk. In de crèche kunnen de babynijlpaardjes dan ook ongestoord spelen.
79
Superior solutions by quality people
De Stertil Group biedt haar klanten wereldwijd op maat gemaakte, technologisch geavanceerde oplossingen voor hun heavy duty hefbehoeften, garage equipment en dock equipment, inclusief de best mogelijke service door sterke lokale partners. Die superieure oplossingen worden bedacht, ontwikkeld en gerealiseerd door een team gespecialiseerde vakmensen met een unieke expertise. Dankzij haar ‘quality people’, haar complete eigen productie en haar internationale organisatie is Stertil toonaangevend in de wereld op het gebied van heavy duty hefsystemen, dock levellers en dock shelters. Stertil-Koni, Stertil Dockproducts en Stokvis Service zijn onder één dak gevestigd in Kootstertille, waardoor de onderlinge uitwisseling van kennis en ervaring optimaal is.
STERTIL SUPERIOR SOLUTIONS BY QUALITY PEOPLE S T E R T I L B . V. , P. O . B O X 2 3 , 9 2 8 8 Z G K O O T S T E R T I L L E , ( T H E N E T H E R L A N D S ) , W W W. S T E R T I L . C O M , E - M A I L I N F O @ S T E R T I L . N L
NOORDEN VAN ALLE KANTEN
30ste Elfsteden Oldtimer Rally
Voor de 30ste keer werd de Elfsteden Oltimer Rally gereden. 600 historische voertuigen van voor 1950, afkomstig uit heel Europa, namen deel aan de tocht. Ter gelegenheid van dit jubileumjaar werd een boek gepresenteerd met als titel ‘Rijdend museum. 30 jaar Elfsteden Oldtimer Rally’. Foto: Het Hoge Noorden
De vijfde Mijl van Rijs
Zaterdag 1 augustus wordt de 70ste editie van Concours Hippique Rijs en de vijfde Mijl van Rijs gehouden op het terrein van manege Gaasterland in Harich. De Mijl van Rijs is een kleurrijk spektakel. In deze paardenrace gaan elf ruiters, gehuld in de kleuren van hun eigen stad, op Friese paarden in volle galop zo snel mogelijk over de renbaan. Alles is toegestaan: al zit je achterstevoren of ondersteboven. Wie over twee manches de snelste is, krijgt onsterfelijke roem en een penning gemaakt door kunstenaar Evert van Hemert. De stad die de winnaar vertegenwoordigt, mag een jaar pronken met de wisseltrofee. www.ch-rijs.nl
KIJK OP HET NOORDEN
NUMMER 393, JAARGANG 47
81
AGENDA
Pier Feddema, in de lijn van het Fries Expressionisme 5 JULI TOT EN MET 26 SEPTEMBER Museum Dr8888 organiseert in samenwerking met de Pier Feddema Stichting een overzichtstentoonstelling van het werk van Pier Feddema. Feddema maakte deel uit van een kunstenaarsgroep die zich onder de naam Yn‘e Line manifesteerde als vertegenwoordigers van het naoorlogse Fries expressionisme. Yn ’e line betekent ‘in de lijn’ en refereert zowel aan het trekken van een schuit als het trekken van een lijn op papier. Inspiratie vonden de leden van Yn ’e line bij de Groningse De Ploeg - voornamelijk het werk van H.N. Werkman - bij Gerrit Benner en het Vlaams expressionisme. Ook van vertegenwoordigers van deze stromingen zal werk op de tentoonstelling hangen.
Pagefestival 11 EN 12 JULI In Stadskanaal wordt een tweedaags cultureel festival gehouden met naast muziek ruimte voor onder meer theater, poëzie en beeldende kunst. Er is veel aandacht voor regionaal muzikaal en artistiek talent. De toegang is gratis. www.pagepop.nl
Zandsculpturen Festival Friesland TOT EN MET 20 SEPTEMBER In Sneek vindt het Zandsculpturen Festival Friesland plaats. 20 (inter-) nationale kunstenaars toveren ruim 800.000 kilogram zand om tot een grootse tentoonstelling van zandsculpturen met als thema Een reis rond de Wereld. Het festival is voor het publiek dagelijks geopend. www.zandsculpturenfriesland.nl
Zomertentoonstelling in de Gouverneurstuin in Assen TOT EN MET 6 SEPTEMBER CBK Drenthe organiseert voor de 27ste keer de zomertentoonstelling in de Gouverneurstuin in Assen. Dit jaar staat de auto centraal. Olaf Mooij (1958) maakt al meer dan vijftien jaar kunstwerken rond dit thema. Inmiddels is dit het leidmotief in zijn oeuvre geworden. Een Ford Taunus stond aan het begin van een jarenlang onderzoek naar mogelijke beelden en relaties die wij als mens met de auto hebben. Die relatie varieerde van de auto als verlengstuk van de identiteit van de eigenaar tot het versmelten van de mens met zijn machine. Uiteindelijk behandelde Mooij de auto alsof het een levend wezen was met een eigen cyclus van geboorte, dood en wedergeboorte. In de Gouverneurstuin zijn zes werken te zien die ieder voor zich een andere fase uit de lange relatie van Mooij met zijn onderwerp laat zien. www.cbkdrenthe.nl 82
Wat kan Metalektro Personeelsdiensten voor u betekenen?
• Outplacement • Re-integratietrajecten • Verzuimmanagement • Assessment
www.mepd.nl Hoofdkantoor: Hengelo Vestigingen: Bunschoten, Barendrecht, Eindhoven, Groningen, Zevenaar en Zwolle.
O N T D E K D E K R A C H T VA N
BEZOEK HET GROOTSTE NOG WERKENDE STOOMGEMAAL TER WERELD
Het Woudagemaal, uniek in de wereld Ontdek de kracht van stoom in het bezoekerscentrum en beleef het mee in 3D. De rondleiding voert je langs de fascinerende techniek van het grootste, nog in werking zijnde stoomgemaal ter wereld. Een indrukwekkende kathedraal van stoom gebouwd in de architectuur van de Amsterdamse School. Dat mĂłet je gezien hebben. Oog in oog met de beschermende kracht tegen het water. Zonder het Woudagemaal zag Nederland er heel anders uit! dinsdag t/m zaterdag zondag
10.00 - 17.00 uur 13.00 - 17.00 uur
Voor openingstijden tijdens feest- en bijzondere dagen n zie op www.woudagemaal.nl
- Unesco Werelderfgoed - Spannende 3D-film - Educatieve activiteiten - Prachtige architectuur - Technisch hoogstandje - Gezellige koffie- en theeschenkerij - Gratis audiotour app in negen talen - Rolstoel- en rollatorvriendelijk
ER
ELD
ER FG
O
E
D
W
Bezoekadres: Gemaalweg 1a, 8531 PS Lemmer
t
t
E
MO
ER R LD H
N D I AL
WO
United Nations (GXFDWLRQDO 6FLHQWLÂżF DQG Cultural Organization
GE
I
N
I
TA
t
PA T R I M
O
Ir. D.F. Woudagemaal Werelderfgoed sinds 1998
Magistrale beleving van stoom, architectuur en water