nummer 394 | jaargang 47 | 2015
signaleert economische, trendy, culturele en toeristische ontwikkelingen in het noorden
12
Ondernemerschap in Noord-Nederland
65
Koploperproject Oost Groningen
33
De metamorfose van museum Heerenveen
Spil
Behoud van uw vastgoed draait om goed onderhoud Voor woningen of bedrijfspanden kunt u bij Jorritsma Bouw heldere onderhoudscontracten afsluiten. Wij gaan met uom tafel om te bekijken wat in uw geval het beste plan van aanpak is om uw vastgoed in goede conditie te houden. Wij geven u gericht advies en hebben daarbij oog voor duurzaamheid, veiligheid en leefbaarheid. U hoeft zelf nergens naar om te kijken, Jorritsma Bouw is de spil van uw onderhoudsplan.
jorritsmabouw.nl
COLUMN
Verkopen start bij nee Het traject van verkopen vergt dag in dag uit van verkopers het uiterste. Het vereist een ijzeren discipline en een uitstekend uithoudingsvermogen. De discipline iedere keer met een positieve houding het beruchte woord ‘nee’ tegemoet te treden. Een ‘nee’ die je in veel varianten hoort. ‘Uitstekend voorstel, maar het komt nu even niet uit.’ ‘Bedankt voor uw tijd en moeite, maar onverwachte ontwikkelingen nopen ons het uit te stellen tot 2016.’ Enzovoort. Enzovoort. Het vergt uithoudingsvermogen van de verkoper om de dichte deur op een kier te krijgen bij de klant die je maar niet ‘te pakken kan krijgen’. Even een vraag van verkoper tot verkoper. Na hoeveel belpogingen staak je de strijd de potentiële klant te spreken te krijgen? Mijn ervaring is dat de meeste verkopers na twee contactmomenten afhaken. Dat kan anders! Hoe? Lees dan verder. Eén keer nee De start. Het verkoopgesprek is uitstekend verlopen en de afspraak is gemaakt voor het mailen van een voorstel. Nog mooier is, ja het kan niet op, meteen een telefonisch overleg over het voorstel ingepland. Je belt exact op het afgesproken tijdstip, 10.31 uur. Vol verwachting klopt het commerciële hart. Helaas de heer Jansen is er niet en wanneer dan wel … geen idee. Jammer. Natuurlijk stel je zonder nadenken de reflexvraag wanneer de heer Jansen wel telefonisch bereikbaar is? Twee keer nee De tweede poging. Je belt voor de tweede keer naar de heer Jansen. Helaas, de verwachting was dat hij aanwezig zou zijn, maar door onvoorziene omstandigheden is hij vandaag niet meer bereikbaar. De reflexvraag is bij je ingeslepen, kortom je maakt met tegenzin een aantekening voor de derde terugbelpoging. Drie keer nee De derde poging. Ja, je raadt het al, ook de derde keer is de heer Jansen niet telefonisch bereikbaar. Dit is een kritische fase bij verkopen. Veel verkopers gooien nu de handdoek in de ring. Dat kan, maar dat hoeft niet. Het is zaak een afweging te maken tussen een vriendelijke e-mail of nog een keer bellen. Vier keer nee De vierde poging. Ik kies ervoor nog een keer te bellen. Bij weer geen succes is een e-mail op zijn plaats. Vervolgens kun je ervoor kiezen na drie weken opnieuw te bellen. Wat je zeker weet, is dat je een nee hebt. Wat ook zeker is, is dat 90% van de verkopers nu teleurgesteld afhaakt. Nee heb je, ja kan je krijgen Moraal van het verhaal: verkopen start met nee. Door de combinatie van uithoudingsvermogen en ijzeren discipline weet je dat je op termijn een ja kunt krijgen. Een nee heb je altijd.
'Het vergt uithoudingsvermogen van de verkoper om de dichte deur op een kier te krijgen' Richard S.T. de Vries
KIJK OP HET NOORDEN
NUMMER 394, JAARGANG 47
1
signaleert economische, trendy, culturele en toeristische ontwikkelingen in het noorden
Koploperproject Oost Groningen
Om bedrijven op een inventieve manier kennis te laten maken met duurzaam ondernemen en hiermee praktisch aan de slag te gaan, is in Oost Groningen het Koploperproject Duurzaam Ondernemen gestart. Veertien gemeenten en bedrijven laten aan de hand van concrete voorbeelden zien dat duurzaam ondernemen lonend en boeiend kan zijn. Pagina 12
Omslagfoto
Op het Groninger land, in Kantens, ligt Walsemaweer. De prachtig verbouwde boerderij is dé plek voor het houden van (meerdaagse) conferenties, vergaderingen, werksessies en bedrijfsfeesten. Het conferentieoord biedt ruimte aan 250 mensen en heeft overnachtingsmogelijkheden voor 22 personen inclusief een uitstekende catering. Gastheer Ivo Lochtenberg informeert u graag over de mogelijkheden.
Ondernemerschap in Noord-Nederland
Foto: Ed Klijnman
Pagina 33
Onderzoeksassistent Lianne Hans en universitair docent Sierdjan Koster zijn verbonden aan de Faculteit Ruimtelijke Wetenschappen van de Rijksuniversiteit Groningen. Zij doen onderzoek naar regionale patronen van ondernemerschap. Lees over hun bevindingen met betrekking tot Noord-Nederland.
En verder Kijk op nieuws 5 Een perfect productieproces met LT Technology 17 Jorritsma Bouw: maximale inzet en bouwmeesterschap 18 Visie op SUCCES brengt organisatie verder 21 Intermes kalibreert industriële meetinstrumenten 22 H&P Moulding voor microspuitgietproducten 25 GAP: specialist in flens- en boutverbindingen 26 ITS, meesters in aanbesteden 29 Bel eens met… VBA Van Braak Accountants 31 2
SPF: hoogwaardige fabricage en handelsonderneming in één 38 Schoonewille Bouw gedreven door passie en vakmanschap 41 Vertel je eigen verhaal in Walsemaweer 42 Bano gaat voor het ‘WOW-effect’ 45 Een veelgevraagde partner: Ingenieursbureau W2N 46 Jan Reitsma: Waterproblemen te lijf 49 fit20: het nieuwe bedrijfsfitness 51 Matras Factory: Wat is een goed matras? 53 Uniovision: Weer 500 nieuwe klanten bereiken Europa 55 Congresbureau Drenthe: confereren op niveau 56
CBK Groningen ondersteunt net-afgestudeerden 59 Kijken als Jopie Huisman 62 De metamorfose van Museum Heerenveen 65 Schots impressionisme in het Drents Museum 67 Breien! In het Fries Museum 71 Boeken 73 Eerste Hulp Educatie verzorgt trainingen en cursussen 79 Kingsize Sneek: stadslogement met rijke historie 80 NEF Werk-leerbedrijf verdubbelt kansen 83 Gelezen 85 IJsberen in Dierenpark Emmen 87 Agenda 88
inhoud Ik wilde even zijn knuffel pakken. Ineens reed ik op de andere weghelft...
Succes verzekerd bij vanBeresteyn
Ontdek de mogelijkheden van theater vanBeresteyn in Veendam. Koppel bijvoorbeeld uw personeelsfeest of bedrijfs-event eens aan een theatervoorstelling. Met een gezellige borrel of een buffet in het Grand Café. Succes verzekerd. Pagina 60
Samen richting Nul!www.1dingtegelijk.nl
Laat je niet afleiden. Zoek een Besteed als ondernemer in uw bedrijf eens aandacht aan de verkeersveiligheid van uw medewerkers. Zo werkt u mee aan het streven van het Verkeers- en Vervoersberaad Drenthe: Samen richting Nul verkeersslachtoffers! Dit najaar is er extra aandacht voor afleiding in het verkeer. 1 seconde niet opletten kan desastreuze gevolgen hebben. www.1dingtegelijk.nl
Pagina 37
COLOFON
NUMMER 394, JAARGANG 47 Kijk op het noorden is een
Hoofdredacteur: Harriet Koning,
Advertenties en abonnementen:
Advertentietarieven:
Aan de inhoud van de artikelen is veel aandacht
uitgave van
h.koning@kijkophetnoorden.nl
Tina Zoombelt, T. 0512 36 63 26,
Op aanvraag, T. 0512 36 63 26
besteed. De redactie en de uitgever aanvaarden
Kijk op Uitgevers bv
t.zoombelt@kijkophetnoorden.nl
geen aansprakelijkheid voor eventuele
Tussendiepen 21
Redactie: Annette Blauw, Henk Dilling,
Advertentie-exploitatie en
Vormgeving:
onvolledigheden of onjuistheden in de tekst.
9206 AA Drachten
Meta Groot Antink, Peter van der Heide,
planning bedrijfspresentaties:
VDS Vormgeving!, Drachten
Overname van artikelen uit deze uitgave is
T. 0512 36 63 26
Johan Koning, Erik Riensema, Ronald
Gerrit Landman
Druk en afwerking:
uitsluitend toegestaan met bronvermelding en
www.kijkophetnoorden.nl
Schalekamp en Roelof Tienkamp
g.landman@kijkophetnoorden.nll
D+L Druck + Logistik, Bocholt
na schriftelijke toestemming van de uitgever.
KIJK OP HET NOORDEN
Foto’s: Ed Klijnman, Erik Riensema
Abonnementsprijs:
en anderen
€ 39,50 (incl. 6% btw) per jaar
NUMMER 394, JAARGANG 47
ISSN 0929-3116
3
Spectaculaire nieuwe afSlank methode!! Nieuw iN LeeuwardeN
INFRAROODTRAINING:
INFRAROODTRAINING: “een slanker, gezonder en mooier lichaam...” “een slanker, gezonder en mooier lichaam...” Infraroodtraining is een combinatie van gelijktijdig bewegen (ligfiets of crosstrainer) infraroodstraling Infraroodtraining is eenencombinatie van gelijktijdig
Voordelen infraroodtraining:
van meer dan 5000 (ligfiets Watt!.ofDe lichaamstemperabewegen crosstrainer) en infraroodstraling
Voordelen Versneldeinfraroodtraining: vetverbranding =
meerde dan 5000 Watt!. De lichaamstemperatuur verhoogtvan tijdens infraroodtraining, genaamd verhoogt tijdens de infraroodtraining, genaamd ‘heat stress’.tuurHierdoor verbrandt u tot 5x meer ‘heat stress’. Hierdoor verbrandt u tot 5x meer
calorieën dan met een normale trainingssessie.
calorieën dan met een normale trainingssessie.
Tevens stimuleert de infraroodstraling het zweten
Tevens stimuleert de infraroodstraling het zweten
en dat is een goede manier om van schadelijke
Versnelde vetverbranding = omvangverlies en gewichtsverlies omvangverlies en gewichtsverlies
Verwijderen gifstoffen = Verwijderen gifstoffen = cellulite vermindering, gezonder en fitter lichaam cellulite vermindering, gezonder en fitter lichaam
en dat is een goede manier om van schadelijke
stoffen af te stoffen komen.af te komen.
Extra collageen= = Extraaanmaak aanmaak collageen
Resultaat:Resultaat: ...een slanker, gezonder enlichaam! mooier lichaam! ...een slanker, gezonder en mooier
jongere huid jongere & & mooiere mooiere huid Verhoogde bloedcirculatie bloedcirculatie = = Verhoogde versneld herstel blessures en verbetering algehele gezondheid versneld herstel blessures en verbetering algehele gezondheid 5x zo intensief als een normale trainingsessie
5x zo intensief als een normale trainingsessie 25 minuten infraroodtraining is gelijk
25 minuten aan infraroodtraining 25 km hardlopen is gelijk aan 25 km hardlopen 1 à 2 kledingmaten minder in slechts één kuur op maat
1 à 2 kledingmaten minder in slechts één kuur op maat Garantie op resultaat!
Garantie op resultaat!
Franklinstraat 29 - Leeuwarden Tel. 058-2801122 - E-mail: info@figuura.nl
www.figuura.nl
AVI-SLANK: gezonde maaltijdvervanger op basis van eiwitten
*Kuur afsluiten vòòr 1 januari 2014, aanbieding p.p. eenmalig geldig.
Voor plaatsing in editie 395 is de uiterste inzenddatum 3 november. Stuur een tekst van maximaal 150 woorden, eventueel vergezeld van een rechtenvrije foto in hoge resolutie (minimaal 300 dpi, 10 x 15 cm) naar nieuws@kijkophetnoorden.nl
Eekels | TBI opende vestiging in Emmen Burgemeester van Emmen Cees Bijl opende het nieuwe pand van Eekels | TBI aan de Jacob Le Mairestraat 243 in Emmen. Het pand ligt aan de rondweg en biedt met een werkplaats van ruim 1730 m² en een kantoorruimte van zo’n 710 m² ruimte aan 100 medewerkers. Eekels | TBI is al meer dan 100 jaar actief in de marktsegmenten Marine & Offshore en Industrie & Infra. Het bedrijf voert projecten en onderhouds- & servicewerkzaamheden uit in de disciplines technische automatisering, elektrotechniek en werktuigbouw. Eekels realiseert een omzet van ruim € 60 miljoen met ruim 550 medewerkers. In Nederland heeft Eekels vestigingen in Kolham (hoofdvestiging), Joure en Emmen.
GRONINGEN | FRIESLAND | DRENTHE KIJK OP NIEUWS
De rubriek Kijk op nieuws wordt deels samengesteld uit ingezonden persberichten. Plaatsing is afhankelijk van de beschikbare ruimte, de nieuwswaarde en de gewenste diversiteit van de rubriek. De redactie behoudt zich het recht voor de tekst in te korten en/of te veranderen. Door inzending gaat u akkoord met de door ons gestelde voorwaarden.
Met AT-lectus uw projectproces beter in beeld Meer communicatie, grotere en complexere samenwerkingsverbanden en dus meer risico’s. Voor iedereen die projectmatig werkt is het houden van overzicht een steeds grotere uitdaging. AT-lectus geeft u inzicht én overzicht over uw project. Advies- en ingenieursbureau Atensus bv ontwikkelde AT-lectus, de digitale projectomgeving voor efficiënte samenwerking en communicatie binnen projecten. Hiermee bespaart de gebruiker tijd en geld, omdat het projectproces beter in beeld is. Geordend, transparant, altijd up-todate, op elk moment en op elke willekeurige plek beschikbaar. Informatie wordt in een veilige digitale omgeving uitgewisseld tussen projectgroepleden, documenten en werkprocessen worden aan elkaar gekoppeld en leden kunnen op fora met elkaar discussiëren en het laatste nieuws delen over een project. Dit geeft inzicht in het projectproces en betrokkenheid bij het tot stand komen van het eindresultaat bij alle projectgroepleden. Donderdagmiddag 15 oktober organiseert Atensus een themamiddag over AT-lectus. Potentiële gebruikers kunnen deze middag middels een interactief praktijkproject de meerwaarde van AT-lectus ontdekken. Meer informatie vindt u op www.at-lectus.nl.
Twaalf nieuwe banen bij Wierda Hybrid Technologies Bij het bedrijf Wierda Hybrid Technologies in Joure ontstaan binnen drie jaar twaalf structurele arbeidsplaatsen. Wierda gaat een nieuw product introduceren en produceren: een merkonafhankelijk systeem waarmee elke opbouw op vrachtwagens elektrisch kan worden aangedreven. Voor de extra banen geeft de provincie Friesland € 60.000 subsidie. Wierda is het eerste bedrijf dat geld vanuit de provinciale Vestigingsregeling ontvangt. Meer informatie over de Vestigingsregeling: www.fryslan.frl/vestigingsregeling KIJK OP HET NOORDEN
NUMMER 394, JAARGANG 47
Cofely bouwt mee aan de Energy Academy Europe Met de nieuw te bouwen Energy Academy Europe onderscheidt Groningen zich straks met een topinstituut voor onderzoek en innovatie op het gebied van duurzame energie. Cofely Noord in Roden bouwt mee aan dit project op de Zernike Campus. In Energy Academy Europe bundelen Hanzehogeschool Groningen en Rijksuniversiteit Groningen bestaand onderwijs, nieuw onderwijs en onderzoek op het gebied van energie en energietransitie. Het nieuwe gebouw van 13.000 m² wordt een icoon op het gebied van duurzaamheid. 3 5
D ◗
e specialist voor particulieren en bedrijven Onze werkzaamheden zijn: ● schilderwerk ● wandafwerking ● sierpleisteren ● houtrot saneren ● isolatieglas zetten
Oort Schilderwerken V.O.F. Beulakerweg 127c 8355 AE Giethoorn tel. 0521 360914 fax 0521 360925 E-mail oortschilderwerken@planet.nl
DE ADVISEUR VOOR DIGITALISERING VAN HET ARCHIEF EN TRAINING VAN DE MEDEWERKERS Groeien de archiefproblemen uw instelling letterlijk boven het hoofd, dan is het zinvol om de situatie in kaart te laten brengen en prioriteiten te stellen t.a.v. de oplossingen. Wij kunnen u daarbij helpen. Onze oplossingen werken ook nog na ons vertrek. Wij zetten uw documentenhuishouding op de rails en dat tegen een zeer concurrerend tarief. Dienstenpakket: Consultancy, Interim-management, Projectmanagement, Archief-inventarisaties, Trainingen, Digitalisering archief en Assistentie werving/selectie.
Soltstede 41 9481 HM Vries Tel: 0592-541709 Mob: 06-19342928 Mail: info@rpdejongadvies.nl Web: www.rpdejongadvies.nl
De 82-jarige kunstschilder Kees Thijn uit Groningen heeft de voormalige muziekschool in het Drentse Coevorden, die al geruime tijd leeg stond, gekocht en vervolgens grondig verbouwd en ingericht als museum. Niet alleen zijn eigen kunstwerken worden er geëxposeerd, maar ook die van anderen. In een viertal ruimten worden permanent kunstwerken van de surrealisten Jan van den Brink, Henk Bloemhof en Kees Thijn tentoongesteld. De overige vijf expositieruimten zijn geschikt gemaakt voor exposities van schilders die kunstwerken maken in de uitingen realisme tot surrealisme. Museum Thijnhof is ook geschikt voor zakelijk gebruik, bijvoorbeeld als trouw- en vergaderlocatie. Aanvankelijk is het museum geopend op vrijdag-, zaterdag- en zondagmiddag van 13 tot 17 uur. www.thijnhof.nl
Provinciaal fonds voor versterking mkb De provincie Groningen heeft een investeringsfonds opgericht om het midden- en klein bedrijf (mkb) te versterken: Investeringsfonds Groningen BV. Het fonds is in eerste instantie gericht op bedrijven die vernieuwend zijn en de structuur van de economie versterken. Het investeringsfonds neemt deel in andere fondsen, die gericht zijn op het mkb in Groningen. Hiervoor is € 40 miljoen beschikbaar. KIJK OP HET NOORDEN
NUMMER 394, JAARGANG 47
Grote order voor United Care
GRONINGEN | FRIESLAND | DRENTHE KIJK OP NIEUWS
Kees Thijn realiseert nieuw museum
United Care in Groningen heeft een buitengewone order in de wacht gesleept. Het gaat om de levering en montage van 180 tot 200 plafondtilliften voor de nieuwbouw van het Zaans Medisch Centrum (ZMC) in Zaandam. De order heeft positieve effecten voor de werkgelegenheid bij United Care. In de productie en montage biedt dit gedurende enkele maanden werk voor minimaal vier mensen. United Care is uniek als enig Nederlands producent van transferhulpmiddelen voor onder meer zorg- en welzijnsorganisaties. Het bedrijf produceert, verkoopt, onderhoudt en repareert tilliften, opstahulpen, bedhulpen, plafondliften, tilbanden en douche-toiletstoelen. De onderneming onderscheidt zich verder met een eigen service- en onderhoudsafdeling voor alle merken en types transferhulpmiddelen. Daarnaast traint United Care verplegenden, verzorgenden en ergocoaches in het ARBO-verantwoord omgaan met transferhulpmiddelen.
Woudagemaal van 27 t/m 29 oktober onder stoom Dit najaar wordt het ir. D.F. Woudagemaal in Lemmer opnieuw onder stoom gebracht. Het monumentale stoomgemaal zal van dinsdag 27 tot en met donderdag 29 oktober 2015 in werking te bewonderen zijn. Belangstellenden zijn deze dagen tussen 10.00 en 17.00 uur van harte welkom in grootste nog werkende stoomgemaal ter wereld. Wetterskip Fryslân brengt het ir. D.F. Woudagemaal onder stoom om het bedienende personeel in de praktijk op te leiden en zo de bedrijfsvoering van het stoomgemaal te kunnen garanderen. Een unieke kans om een UNESCO Werelderfgoed in werking te bekijken. Naast het gemaal staat een educatief bezoekerscentrum. De belevingsexpositie, waarvan een spannende 3D film deel uitmaakt, vertelt het verhaal van het stoomgemaal. Een verhaal van cultuur, watermanagement en techniek in een inspirerende omgeving. Vrijwilligers verzorgen de rondleidingen voor belangstellenden. Er is een audiotour app beschikbaar waarmee bezoekers tijdens de rondleiding in hun eigen taal de verschillende onderdelen van het gemaal kunnen beleven. De Woudagemaalaudiotour is op vrijwel iedere smartphone gratis te downloaden. www.woudagemaal.nl
7 5
Verbind deze negen punten met vier lijnen Uw pen hoeft niet eens van het papier. En ja, het kan. Een tip: het oplossen van het raadsel vraagt om buiten de gebruikelijke kaders te denken. Dat denken gebruiken wij om onderscheidende marketing en communicatie concepten te ontwikkelen. Benieuwd of wij voor uw bedrijf, product of dienst ook een bijzondere marketingcommunicatiestrategie kunnen bedenken? Bel met 0591-651197 of stuur een mail naar info@een-en-een.nl
Kijk voor de oplossing van het raadsel op www-een-en-een.nl Marketing en communicatie | Strategie en uitvoering | Creatieve strategische- en ontwikkelsessies | Trainingen Creatief denken | Vernieuwende concepten | www.een-en-een.nl
Het beste van twee werelden
SPF combineert hoogwaardige fabricage en een moderne handelsonderneming onder één dak. Hier vindt u alle flenzen, fittingen, buizen en draai- en freesdelen van één leverancier. Als maatwerk of als hoogwaardige kant-en-klare producten. Voor u betekent dit: SPF Special Piping + Flanges B.V. De Pol 9a, 7581CZ LOSSER Tel: 053-5385567 | info@spfbv.nl
www.spfbv.nl
-
compleet pakket van één leverancier
-
snelle en punctuele leveringen
-
gecertificeerde betrouwbaarheid
GRONINGEN | FRIESLAND | DRENTHE KIJK OP NIEUWS
HuisVeendam werkt samen met Baars & Bloemhoff Het bio-laminaat van HuisVeendam, het designlabel en innovatieplatform uit Veendam opgericht uit de samenwerking tussen Tjeerd Veenhoven en Dynaplak, is nu ook verkrijgbaar via Baars & Bloemhoff, leverancier van decoratieve materialen. Het bio-laminaat is gemaakt van Nederlandse organische reststromen zoals bollenpel, riet en olifantsgras en wordt met aardappelzetmeellijm verwerkt tot bio-laminaat. Het product is hierdoor volledig biologisch afbreekbaar en wordt geproduceerd zonder schadelijke dampen. www.huisveendam.nl www.baars-bloemhoff.nl
Collectie voorbeeld - laminaat Jan-Erik Nauta (links) en Jan Veenstra van Accres
Accres biedt ondernemers vliegende start De kredietaanvragen van het midden- en kleinbedrijf blijven de komende jaren groeien. Nederlandse banken zijn echter behoorlijk terughoudend om met ondernemers in zee te gaan. Met een gedegen en persoonlijke aanpak helpt accountantskantoor Accres Accountants & Belastingadviseurs in Marum ondernemers aan een goed onderbouwde kredietaanvraag. Met haar gedegen en persoonlijke aanpak helpt Accres Accountants & Belastingadviseurs het midden- en kleinbedrijf en agrarische ondernemers om een goede financiële basis te krijgen en te behouden. Nieuwe spelers op de markt wil zij een vliegende start bieden. Om die reden hanteert het accountantskantoor uit Marum een speciaal, lager tarief voor het begeleiden van startende ondernemers. Ook houdt Accres elke eerste maandag van de maand ‘open huis’. Ondernemers kunnen dan zonder afspraak binnenlopen om vrijblijvend kennis te maken.
De toekomst haarscherp in beeld Een combinatie van fotorealisme, 3D-modellen en 360-gradenpanorama’s: dat is photogrammetry. Als eerste in Nederland biedt VIA Drupsteen deze unieke manier van visualiseren. Met photogrammetry wordt het toekomstige aanzien van een gebied ter grootte van zelfs een complete stad tot in detail getoond. Hierdoor is het de perfecte tool om in te zetten bij het visualiseren van complexe projecten, zoals de bouw van een woonwijk, de aanleg van een nieuwe weg of de realisatie van een nieuw station. Met photogrammetry worden tienduizenden foto’s - geschoten vanuit een vliegtuig - automatisch omgezet tot één model. Binnen dit volledige correcte model wordt vervolgens het nieuwbouwplan ingepast. Ten opzichte van traditionele modellen is deze methode niet alleen meer up-to-date, het is de perfecte combinatie van fotorealisme en de bewegingsvrijheid van virtual reality. www.viadrupsteen.nl
Rechtszaakplaats.nl gelanceerd Er is een nieuw initiatief op internet gelanceerd: de website Rechtszaakplaats.nl, een marktplaats voor juridische zaken voor advocaten. Consumenten en bedrijven kunnen anoniem en gratis hun juridische probleem op de website presenteren. Advocaten kunnen deze zaken zoeken en bekijken. Door middel van een (video)filmpje - een pitch - kunnen de advocaten zich aan de potentiële cliënt voorstellen. Doel: het verkrijgen van een kennismakingsgesprek en een nieuwe opdracht. 7 KIJK OP HET NOORDEN
NUMMER 394, JAARGANG 47
Rotterdam
7 9
DV HOB Westerk R035 0112
terk R035 0112
04-04-2012
04-04-2012
ADV HOB Westerk R035 0112
16:34
16:34
Pagina 1
Pagina 1
04-04-2012
16:34
Pagina 1
We kennen onze regio. Die is fantastisch en dat vertellen we graag. We kennen onze regio.Welkom in Die is fantastisch en dat vertellen weregio. graag. We kennen onze het Noorden van Nederland. Die is fantastisch en dat vertellen we graag. Welkom in het Noorden vanWelkom Nederland. in het Noorden van Nederland.
ADV HOB Westerk R035 0112 -04-2012 16:34 Pagina 1
04-04-2012
16:34
Pagina 1
Hans Koopman Bedrijfsnaaimachines
Sinds 1984 is Hans Koopman actief in de naaimachinebranche. Door de jaren heen is Hans Koopman zich gaan specialiseren in de industriële naaimachines en levert o.a. machines voor de meubelstoffeerderijen, gordijnateliers, autobekleders, zeilmakerijen en de confectie-industrie.
We kennen onze regio. We kennen onzeDie regio. is fantastisch Die is fantastisch en dat vertellen we graag. en dat vertellen we graag. Welkom in Welkom in het Noorden van Nederland.het Noorden van Nederland.
Wolkom yn Actie en incentive gaan prima samen. Actie incentive Actie enen incentive gaangaan primaprima samen.samen. Sneekermeer, Fryslân. Sneekermeer, Fryslân. Sneekermeer, Fryslân.
Kuyerhuislaan 1-1 8025 AT Zwolle 038 - 4542457 Meer goede redenen? goede redenen? Meer goedeMeer redenen? www.gcb.nl/weknow
We We We know. know. know.
open vanaf 4 april 2015
GCB GCB Full service Professional Congress Organizer Full service Professional Organizer and Destination Management Company.Congress GCB Company. and Destination Management
Bezoek snel onze website voor meer informatie en vraag vrijblijvend een offerte aan.
www.gcb.nl/weknow www.gcb.nl/weknow
www.industrienaaimachines.com info@industrienaaimachines.com
www.jopiehuismanmuseum.nl
Full service Professional Congress Organizer and Destination Management Company.
GCON COMMUNICATIECONCEPT ADV A5 DEF.indd 3 GCON COMMUNICATIECONCEPT ADV A5 DEF.indd 3
06-08-12 12:01 06-08-12 12:01
GCON COMMUNICATIECONCEPT ADV A5 DEF.indd 3
Actie en incentive gaan prima samen. incentive gaan prima samen. Meer goede redenen? Sneekermeer, Fryslân. Sneekermeer, Fryslân. www.gcb.nl/weknow
GCB fessional Congress Organizer on Management Company.
We We know. know.
06-08-12 12:01
Meer goede redenen? www.gcb.nl/weknow
GCB Full service Professional Congress Organizer and Destination Management Company.
GCON COMMUNICATIECONCEPT ADV A5 DEF.indd 3 EPT ADV A5 DEF.indd 3
06-08-12 12:01
R047-0513 HOB Groningen.indd 10
06-08-12 12:01
28-11-13 14:55
13 HOB Groningen.indd 10
28-11-13 14:55
R047-0513 HOB Groningen.indd 10
R047-0513 HOB Groningen.indd 10
28-11-13 14:55
28-11-13 14:55
28-11-13 14:55
GRONINGEN | FRIESLAND | DRENTHE KIJK OP NIEUWS
Dubbel duurzame stoom in Delfzijl AkzoNobel gaat in Delfzijl met ingang van december volgend jaar groen geproduceerde stoom afnemen van Eneco. Het duurzame energiebedrijf maakt hiervoor haar biomassa-centrale Bio Golden Raand (BGR) geschikt om naast elektriciteit ook stoom te produceren. Daarmee brengt deze centrale, bij een gelijkblijvende hoeveelheid biomassa, in de toekomst dubbel zoveel duurzame energie voort en draagt zo wezenlijk bij aan de nationale doelstellingen op dit gebied. Groningen Seaports zorgt voor de aanleg van de benodigde infrastructuur, waaronder een stoomleiding die ook toegankelijk is voor andere partijen.
Tjeerd van der Sluis
Aardbevingsschade Personeel en -Opleiding opgericht De provincie Groningen heeft veel schade als gevolg van de aardbevingen door de gaswinning. Mede daardoor is er behoefte aan gespecialiseerde vakmensen in de bouw. Om in deze behoefte te voorzien richtte Tjeerd van der Sluis Aardbevingsschade Opleiding en Aardbevingsschade Personeel op. Aardbevingsschade Personeel werft en selecteert medewerkers voor aannemers in de bouw in samenwerking met gemeentes en het UWV in de provincie Groningen. De geselecteerde kandidaten, veelal werkloos werkzoekenden, volgen de opleiding bij Aardbevingsschade Opleiding om vervolgens aan de slag te kunnen als (CVW) erkend vakman bij diverse werkgevers in de provincie Groningen. Wat doet Aardbevingsschade Personeel voor u? • U kunt er terecht voor goed opgeleide vakmensen die voldoen aan de eisen van het Centrum Veilig Wonen (CVW) en eveneens voor bouwopruimers om hand- en spandiensten te verrichten; • Er wordt gezorgd voor de verloning van het personeel middels Payrollplaats gevestigd in Groningen; • Indien nodig kan voor u een bedrijfserkenning aangevraagd worden. www.aardbevingsschadepersoneel.nl
AkzoNobel neemt in het kader van de gemaakte afspraken voor een periode van twaalf jaar de groene stoom af, investeert in de noodzakelijke voorzieningen op Chemie Park Delfzijl, levert die duurzame stoom aan haar klanten en biedt op deze wijze continuïteit in de stoomvoorziening. Naast een verminderde afhankelijkheid van fossiele brandstoffen levert het gebruik van duurzame stoom bij AkzoNobel een CO2- besparing op van meer dan 100.000 ton per jaar. Dat komt overeen met de uitstoot van ongeveer 12.500 huishoudens of met één miljard autokilometers.
Nieuw boek over pensioencommunicatie Kornelis Wetsema presenteerde onlangs zijn boek Bier verkopen kan iedereen, waarin hij interviews met pensioencommunicatieprofessionals gebundeld heeft, aangevuld met eigen inzichten. Voor het boekje sprak hij met twintig specialisten. De interviews staan op zich, maar vertellen samen een verhaal. Hoe het anders kan. Hoe het beter moet. De auteur is eigenaar van een communicatiebureau, dat sinds 2011 actief is in de pensioensector. www.bierverkopenkaniedereen.nl Kornelis Wetsema Foto: Gerhard Zervaas
Subsidie voor praktijkonderwijs infra en groen Het coördinatiepunt FIKS ontvangt dit jaar en volgend jaar een subsidie van € 150.000 van de provincie Friesland. FIKS is een samenwerkingsverband van onderwijs, bedrijfsleven en overheid op het gebied van infra en groen. Via FIKS voeren mbo- en hbostudenten praktijkopdrachten uit bij echte projecten om werkervaring op te doen. Het coördinatiepunt werkt met partners uit de provincie en partners die regelmatig werk uitvoeren in de provincie. www.samenfiks.nl KIJK OP HET NOORDEN
NUMMER 394, JAARGANG 47
11 9
Duurzaam ondernemen‌ Oost Groningen als Koploper Bedrijven en organisaties hebben dagelijks te maken met de snel veranderende samenleving die nieuwe eisen stelt aan de bedrijfsvoering en de product- en dienstverlening. Energiebesparing, afvalscheiding en CO2-reductie zijn daarbij belangrijke instrumenten, maar duurzaam ondernemen gaat veel verder.
12
om te laten zien hoe de onderneming waarde toevoegt aan de omgeving. Klaar voor de toekomst Duurzaam ondernemen biedt vooral kansen voor bedrijven. Bijvoorbeeld kostenbesparingen op energie en afval of door slimmer werken, beter scoren bij aanbestedingen, of het creëren van enthousiasme onder de medewerkers. Duurzaam ondernemen betekent dat je als ondernemer anticipeert op ontwikkelingen in de markt en de samenleving in het algemeen. Het is een inspiratiebron voor innovaties, om nieuwe markten aan te boren en je bedrijf klaar te maken voor de toekomst. Duurzaam ondernemen is dus vooral toekomstgericht ondernemen. Slim en zakelijk. Het Koploperproject Om bedrijven op een inspirerende manier kennis te laten maken met duurzaam ondernemen en hiermee praktisch aan de slag te gaan, is begin dit jaar een eerste ‘Koploperproject Duurzaam Ondernemen’ gestart in Oost Groningen. Veertien gemeenten en bedrijven laten aan de hand van concrete voorbeelden zien dat duurzaam ondernemen niet alleen hoort en nodig is, maar ook lonend en boeiend kan zijn. Dus dat het goed is voor People, Planet én Profit. Het Koploperproject biedt bedrijven een kapstok waarmee ze duurzame activiteiten integraal in de bedrijfsvoering verankeren.
Overheden, bedrijven en consumenten vragen vaker om maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO). Verantwoord omgaan met ons milieu in het belang van toekomstige generaties is daarbij het KIJK OP HET NOORDEN
uitgangspunt, maar het gaat bijvoorbeeld ook over de manier waarop bedrijven omgaan met hun personeel en zakendoen met partners in de keten. Doordat de wereld transparanter is, wordt het steeds interessanter
NUMMER 394, JAARGANG 47
Hoe gaat dat in z’n werk? Aan een Koploperproject doen tussen de vijf en vijftien bedrijven uit één of meerdere gemeenten mee. Na een startbijeenkomst en kennismaking worden de bedrijven, en eventueel de gemeenten zelf, grondig doorgelicht op duurzaamheid met de DuOn-Scan die gebaseerd is op de internationale richtlijn ISO 26000. Het resultaat is een compleet Duurzaamheidsprofiel. Heldere
grafieken en scores per onderwerp laten precies zien wat er allemaal al goed gaat, wat er nog beter kan en welke voordelen er voor het bedrijf kunnen worden behaald. Het staat vol met praktische tips. Daarnaast wordt de Milieubarometer gebruikt om de milieuprestaties inzichtelijk te maken op basis van gegevens over energieverbruik, emissies, afval, vervoer et cetera. Hieruit resulteren vele praktische maatregelen, die vaak binnen enkele jaren kunnen worden terugverdiend. Niet onbelangrijk: met de Milieubarometer wordt ook de CO2-footprint bepaald. Die wordt voor veel bedrijven steeds belangrijker, bijvoorbeeld in het kader van aanbestedingen. Nadat alle nulmetingen in een groep Koplopers zijn uitgevoerd (en ze allemaal dezelfde ‘MVOtaal’ spreken), worden de uitkomsten met elkaar gedeeld in een terugkoppelingsbijeenkomst. Daarin leren ze door eigen kennis en ervaring samen op nieuwe manieren te combineren. Vervolgens gaat iedereen aan de slag met een praktisch actieplan (de DuOn-agenda). Deze plannen worden in een volgende bijeenkomst met elkaar uitgewisseld. Ten slotte gaan alle deelnemers aan het werk met een opdracht over MVO-communicatie: hoe breng ik nu mijn MVO-boodschap over? Dat blijkt een bijzonder nuttige oefening omdat de markt hier steeds vaker naar vraagt. Het Koploperproject duurt al met al ongeveer een jaar en wordt afgesloten met een Koplopersymposium. Daar presenteren de Koplopers hun resultaten voor een breed publiek en inspireren ze andere bedrijven. Wat levert het op? Het Koploperproject levert voor de deelnemers veel voordelen op, zoals: • een degelijke nulmeting: wat doen we al goed en wat kan er beter; • ideeën voor de verbetering van zowel de bedrijfsvoering als de 13
Wat betekent het Koploperproject voor uw bedrijf? Pure Energie werkt continu aan een duurzame samenleving. Daarbij zoeken we zoveel mogelijk de samenwerking op. Met het Koploperproject zetten we, samen met andere bedrijven in de regio, concrete stappen naar een groener en bewuster bedrijfsleven.
Het Koploperproject is een unieke mogelijkheid om ervaringen en kennis uit te wisselen op het gebied van duurzaamheid met andere ondernemers uit de regio. Voor Oldenburger|Fritom heeft dit nu al geleid tot een beter inzicht in de CO2-uitstoot en zijn er verschillende stappen gezet op het gebied van duurzaamheid zoals het gebruik van volledig groene stroom (windenergie). Deze initiatieven dragen ook weer bij aan de verschillende certificeringen zoals de MVO-Prestatieladder niveau 3 en ISO 14001 (Milieu).
Het Koploperproject stimuleert ons geweldig om onze ambities op het gebied van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen in de praktijk te brengen. De eerste voorbeelden staan op onze website: www.vib-netwerken.nl
Onze belangrijkste redenen om mee te doen is om naar buiten te treden hoe duurzaam wij eigenlijk al ruim 20 jaar werken. Door dit samenwerkingsverband kunnen wij ook een bijdrage leveren om de regio op een positieve manier in het nieuws te brengen. Daarnaast inspireert het ons om te kijken hoe we onze duurzaamheid verder kunnen verbeteren.
Het Koploperproject heeft bevestigd dat duurzaamheid binnen Geo Plus een steeds belangrijker aandachtspunt word en dat er geen weg terug is.
Als horecabedrijf in een bosrijk beekdallandschap koesteren wij de natuur en de wereld om ons heen. Daarom willen wij uitdrukkelijk voorop lopen in kansen en verbetermogelijkheden voor een duurzame regionale economie. Het Koploperproject geeft hiervoor inzichten en ondersteunt ons.
& 14
Steenhuis Recycling doet mee aan het Koploperproject omdat wij hoge eisen stellen aan ons zelf ten aanzien van onze maatschappelijke verantwoordelijkheid en wij dit graag willen uiten naar onze stakeholders en dit project biedt ons nieuwe kansen ten aanzien van onze verdere groei van onze bedrijfsactiviteiten. Hoofdkantoor: Renselweg 1a Telefoon 0031 (0)597 41 20 33 Telefax 0031 (0)597 41 76 10 E-mail info@steenhuis-recycling.nl www.steenhuis-recycling.nl
STEENHUIS recycling bv Winschoten
Uw spil in de kringloop
product- en dienstverlening; • kostenbesparingen op onder meer energie, afval en mobiliteit; • positieve publiciteit en daardoor vaak ook nieuwe klanten; • meer betrokkenheid door benutten potentieel van de medewerkers; • een andere, frisse kijk op de organisatie en omgeving; • uitbreiding van het netwerk en samenwerking met andere bedrijven in de regio. Opschaling De Koploper aanpak is in 2010 gelanceerd in Friesland. Het succesvolle resultaat is een groot Koplopernetwerk van 200 bedrijven en 22 projecten in bijna alle gemeenten. Zowel de gemeenten, scholen en de be-
drijven zijn enthousiast. Daarom heeft de provincie Friesland besloten het project provinciebreed uit te rollen. In de provincie Groningen moet een zelfde soort netwerk komen. Daarvoor is nodig dat veel enthousiaste bedrijven zich aanmelden zodat samen met de gemeenten en de steun van de provincie een krachtig Gronings netwerk kan worden uitgebouwd. Aanmelden kan via de website of door te mailen naar: info@koploperproject-groningen.nl. Delen en verbinden De Koplopers leren in een jaar tijd hoe ze duurzaam kunnen ondernemen. Maar daarmee stopt het niet. Het is de bedoeling dat de deelnemers zoveel mogelijk ervaringen en kennis
Samenwerking Het Koploperproject is een mooi voorbeeld van multi-stakeholder samenwerking. Een belangrijke rol in het Koploperproject is weggelegd voor het enthousiaste vierkoppige Koploperteam. Een regionale mix van unieke bedrijven heeft een consortium gevormd. Jaap de Vries van DZyzzion in Drachten is de grondlegger van de Koploperprojecten, Ada Kruiter van CirculairActief in Midwolde is coördinator van het Koploperproject Oost Groningen, Reina Boels van
Ada Kruiter
KIJK OP HET NOORDEN
delen en met elkaar samenwerken. Waar van toepassing worden de Koplopers in verbinding gebracht met relevante initiatieven van provincie, gemeenten, ngo’s, onderwijsinstellingen en commerciële partijen in (Noord-)Nederland. In nauwe samenwerking met MVO-Nederland ontstaat een stevig netwerk van steeds duurzamer opererende bedrijven en organisaties en draagt het Koploperproject bij aan een sterke en duurzame fundering van de regionale economie. Die verbinding wordt op verschillende manieren gestimuleerd. Er is een speciale website over het Koploperproject (www.koploperproject-groningen.nl & www.koploperproject.nl) en er verschijnt regelmatig een nieuwsbrief. Op het digitale platform GoodStart (www. goodstartfriesland.frl) kunnen Koploperbedrijven en andere duurzaam opererende bedrijven (GoodCompanies) praktische ervaringen (GoodProjects) met elkaar delen en laten zien wat dit oplevert. Natuurlijk is het ook zaak om elkaar persoonlijk te blijven ontmoeten. Daartoe worden regelmatig bijeenkomsten georganiseerd, waaronder de Koplopersymposia, die steeds meer bezoekers trekken. Op 1 december dit jaar vindt het eerste Koplopersymposium in Oost Groningen plaats.
NUMMER 394, JAARGANG 47
Rein Advies in Wedde initieerde het project in de regio en Steven Volkers van NoordBaak in Groningen is penvoerder. Samen verzorgen ze de inhoudelijke coaching van de deelnemers en vormen de verbinding met provincie, gemeenten en onderwijsinstellingen, voorzien in de Koploperwebsite en andere communicatieve uitingen, de organisatie van de Koplopersymposia et cetera. Met een financiële bijdrage in de kosten zorgen de provincie, de gemeenten en de Stichting Ondernemers Begeleiding er voor dat de drempel voor de bedrijven niet te hoog is. Gemeenten hebben een belangrijke rol in het Koploperproject. Zij stimuleren bedrijven om mee te doen en zorgen voor de nodige publiciteit. Door leerlingen en studenten van onder andere de Hanzehogeschool en de Rijksuniversiteit Groningen te betrekken, draagt het Koploperproject op een innovatieve manier bij aan de integratie van duurzaamheid in het onderwijs. Kortom, samenwerking brengt je verder. Oost Groningen primeur De wijze waarop Oost Groningen met het Koploper-project duurzaamheid bij bedrijven en andere organisaties stimuleert, is beslist vernieuwend. Als partners volgen de provincie Groningen, de gemeenten Bellingwedde, Pekela, Veendam, Stadskanaal, Menterwolde, Vlagtwedde en Oldambt en de Stichting Ondernemers Begeleiding de ontwikkelingen op de voet. Vooral de integrale en praktische aanpak van onderop, de multistakeholderbenadering en het enthousiasme van alle betrokken partijen heeft inmiddels ook buiten de regio enthousiasme opgewekt. Bent u de volgende Koploper? Voor vragen kunt u contact opnemen met Ada Kruiter via mail adakruiter@circulairactief.nl of telefonisch: 06 37 23 63 37. 15
Brandsloot 3B, 9863 TR Doezum Doezum l 0594 658 867 www.vanderkampkornhorn.nl voor al uw spuit-, spac-, sierpleister- en traditioneel stukwerk buiten en binnen
0527-25 32 09 F 0527-23 99 17 info@stukadoorsbedrijfvanginkel.nl
8
Verkoop, Verhuur en Installatie Totaalleverancier op het gebied van licht, geluid en beeld
Gijs Warbroek Leppa 99 9204 JC DRACHTEN Telefoon 0512 - 84 04 75 Mobiel 06 - 165 66 819 E-mail : info@visieopsucces.nl
Wij adviseren u graag! Australiëweg 8 9407 TE Assen 0592 – 342098 www.dialgb.nl
Waterkant 21 8307 AB Ens tel. 0527 25 32 32 Fax 0527 23 99 17 E-mail info@stukadoorsbedrijfvanginkel.nl
www.stukadoorsbedrijfvanginkel.nl
Visie op SUCCES helpt organisaties met het realiseren van hun bedrijfsdoelstellingen door gericht advies en ondersteuning te geven aangaande visie, missie, doelstellingen en strategie. Visie op SUCCES biedt u één vertrouwd adres voor verandertrajecten (proces en mens).
www.visieopsucces.nl
TEKST: ERIK RIENSEMA
LT Technology streeft naar perfect productieproces Productieprocessen kunnen altijd beter. Met die instelling buigen werktuigbouwkundige Bert Lenderink en software/elektronica-expert Wim Terpstra zich graag over bestaande en nieuwe processen, creatief meedenkend met de opdrachtgever.
De twee werken sinds mei 2014 samen binnen LT Technology in Coevorden. Ze kunnen bogen op ruim vijftien jaar ervaring bij een systeemleverancier. De drive om hoogstaande kwaliteit te leveren en met korte lijnen te werken, bracht hen ertoe om LT Technology op te richten. Dat bleek een goede greep, de opdrachten stromen binnen; de portfolio is nu al imposant. In het afgelopen jaar maakte het bedrijf onder meer testopstellingen voor cv-ketels, een controlesysteem voor dikte en lengte van pallethout, een mixplate voor het mengen van gassen, moderne touchpanels ter vervanging van industriële panels, een pre-engineering van een montagelijn voor assemblage, KIJK OP HET NOORDEN
reiniging en testen van halffabricaten, een Proof of Concept voor een montage unit, vernieuwing van bestaande besturingskasten en een complete gasmengkast. Dat is nog maar een greep uit de portfolio; daarnaast zijn er tal van onderdelen bedacht en gemaakt voor verschillende opdrachtgevers. LT Technology is inmiddels actief in de cv-branche, pallet-, solar-, kunstofverwerkende en kartonverwerkende industrie en daar blijft het niet bij. Sensortechnologie De twee specialisten Lenderink en Terpstra vormen een goed team, waarbij de eerste zich toelegt op de werktuigbouw en de ander op de softwarematige en elektronische aansturing. Daarbij worden de nieuwste inzichten
NUMMER 394, JAARGANG 47
toegepast, met name op het gebied van sensortechnologie. De ontwikkelingen in dit vakgebied gaan razendsnel en maken efficiencyverbeteringen in productieprocessen mogelijk die tot voor kort niet voor mogelijk werden gehouden. Lenderink en Terpstra weten wat er mogelijk is en passen dat toe bij de opdrachtgever. ‘Mede daarom is het zo belangrijk dat de lijnen kort zijn en dat wij als engineers de directe aanspreekpunten van de opdrachtgever zijn. Je kunt dan pas echt goed brainstormen, terugkoppelen en perfectioneren. Daarom hebben wij bewust voor deze opzet gekozen. We zullen ongetwijfeld gaan groeien, maar dan in de breedte, met kundige collega’s. De korte lijnen blijven bij LT Technology voorop staan’,
benadrukt het duo. Ook het bieden van topkwaliteit staat hoog in het vaandel, of het nou gaat om het aanleveren van een klein onderdeel of het inbedrijfstellen van een complete productielijn. Daarbij hoort ook het zo goed en volledig mogelijk informeren van de opdrachtgever, met onder meer 3D-visualisaties en het beheren van levertijden en kosten met behulp van een ERP-programma (Enterprise Resource Planning). Daarmee ontzorgt LT Technology de opdrachtgever volledig, op weg naar het perfecte productieproces.
www.lttechnology.nl
17
‘Ambitieuze opdrachtgevers halen het beste in ons naar boven’
Poiesz supermarkt Zevenhuizen
Dat het er bij prestigieuze projecten op aankomt, zal niemand verbazen. Projecten als een mega-zuivelfabriek bij Heerenveen of een volledig nieuw zorgcentrum, zoals Erasmus in Leeuwarden, zijn geen routineklussen die maandelijks langskomen en dergelijke projecten vergen dan ook maximale inzet en bouwmeesterschap. Toch is het een illusie om te denken dat ‘gewone’ projecten op de automatische piloot gedaan kunnen worden. Neem de nieuwbouw van een Poiesz supermarkt in Zevenhuizen. Op het eerste gezicht geen al te ingewikkelde aangelegenheid. Totdat bleek 18
dat de krappe planning nóg meer onder druk kwam te staan. Dat er weinig tijd was voor de bouw van de nieuwe supermarkt was bekend en door Jorritsma
Bouw aangemerkt als ‘krap, maar haalbaar’. Poiesz wilde vóór de drukke vakantiemaanden haar deuren kunnen openen. Toen echter bleek dat de
start van de bouw in verband met grondwerkzaamheden vier weken vertraging opliep en dat desondanks de opleverdatum drie weken naar voren werd ge-
‘In zo’n korte tijd toch iets goeds neerzetten. Dat geeft veel voldoening’ zijn. De Bouwen is een van de oudere woonwijken van Drachten. Veel woningen voldoen niet meer aan de eisen van (toekomstige) bewoners en moeten opgeknapt of zelfs helemaal vervangen worden. Ook de openbare ruimte is aan een opfrisbeurt toe. Om ervoor te zorgen dat De Bouwen ook in de toekomst een aantrekkelijke wijk blijft om te wonen, werken en recreëren, is wijkvernieuwing nodig. De gemeente Smallingerland en de woningcorporaties Accolade en WoonFriesland hebben gezamenlijk besloten de wijk De Bouwen te vernieuwen en opnieuw in te richten. Maar er is nog een partij die een rol speelt en waar Jorritsma Bouw mee te maken heeft: de bewoners. Jorritsma Bouw heeft in de wijk De Bouwen inmiddels 33 nieuwe woningen gerealiseerd; drie typen woningen in verschillende blokken. De huizen die er eerst stonden zijn gesloopt en vervangen door moderne gezinswonin-
haald, veranderde ‘haalbaar’ in ‘wat moet, dat moet’. Het lukte Jorritsma Bouw om binnen de gestelde tijd de hele nieuwbouw te realiseren. Niet alleen de ruwbouw zoals was overeengekomen, maar in dezelfde tijd ook de gehele afbouw van het project. Wijbenga architecten en adviseurs ontwierpen de nieuwe supermarkt met de huisstijl van Poiesz supermarkten in gedachKIJK OP HET NOORDEN
gen die worden verhuurd door Accolade en WoonFriesland. Tijdens de sloop en nieuwbouw moesten de bewoners tijdelijk ergens anders wonen en na oplevering kwamen zij terug in de wijk. Tweemaal verhuizen heeft veel impact op het dagelijks leven van mensen en daarom doet Jorritsma Bouw er alles aan om het bouwproces efficiënt te laten verlopen. De bewoners moeten weten waar ze aan toe zijn en kunnen vertrouwen op gedane toezeggingen. De speciale website debouwen.nl is in het leven geroepen om informatie te verstrekken en de mensen op de hoogte te houden over de voortgang van het project. Inmiddels is er een volgende fase ingegaan en heeft Jorritsma Bouw de opdracht gekregen om dit najaar te starten met de nieuwbouw van nog eens 42 woningen. Ook daar zal de overlast voor bewoners zoveel mogelijk beperkt worden en kunnen zij uitkijken naar een comfortabele nieuwe woning.
ten. Het ontwerp van de supermarkt past bij de bestaande bouw in de omgeving, daarnaast is er veel aandacht besteed aan kwalitatief goed en duurzaam bouwen. Nieuwbouw 33 woningen wijk De Bouwen Van een heel andere orde is het project De Bouwen in Drachten. Hier geen race tegen de klok, maar een project waar veel verschillende partijen bij betrokken
NUMMER 394, JAARGANG 47
Nieuwbouw wijk De Bouwen in Drachten
19
Een bedrijfsuitje in theater vanBeresteyn? Kom eens samen met personeel of relaties naar een prachtige theatervoorstelling met een hapje, drankje, buffet of uitgebreid diner. Wij bieden een arrangement op maat! Hieronder een selectie van hiervoor geschikte voorstellingen (zolang de voorraad vrije plaatsen strekt!). 28 oktober 20.15 uur Erik van Muiswinkel De Olieworstelaar Try-out Gespierde grappen, rake typeringen, relativeringen en mopperige terzijdes waarbij enig welgemeend moralisme heel goed past.
6 november 20.15 uur Jeans 25 Try-out Spetterend entertainment, zang en dans, door een getalenteerde cast. Voor deze 25e show zal een oud-Jeans zanger(es) de jonge cast aanvullen.
een sta-concert? Bezoekt u liever ac ute Fleetwood M 3 oktober Trib yd Flo nk ute Pi 9 oktober Trib nd ute ABBA SOS ba ib Tr i ar nu 23 ja lje 13 februari Rapa ul of Motown So e 29 april Th
7 november 20.15 uur - Troebadoers Nachtkrabers
vanBeresteyn... een goede ! kijk op theater
tweede show van het succesvolle Grunneger trio: Allex Vissering, Jan Henk de Groot en Edwin Jongedijk.
14 november 20.15 uur - Het Groot Niet Te Vermijden Shave, Rattle and Roll Feelgood muziektheater: humor en steengoede muziek.
26 november 20.15 uur - Ashton Brothers Enfants Terribles Try-out Ongelofelijke acts en trucs. Een mix van acrobatiek, muziek en tovenarij…
27 november 20.15 uur - Tangarine In Stereo Schurende eerlijkheid en incorrecte grappen. Theo Maassen noemde hem de spannendste cabaretier van dit moment.
12 december 20.15 uur - Wia Buze & Combo Carte Blache Met haar eigen combo zingt Wia haar mooiste liedjes uit de afgelopen 30 jaar!
19 maart 20.15 uur - Roué Verveer Op het laatste moment Eén ding staat vast: u zult met buikpijn van het lachen de zaal verlaten!
Informatie groepsarrangementen: Telefoon: 0598 317732 E-mail: info@vanberesteyn.nl
Museumplein 5a , 9641 AD Veendam Postbus 20004 , 9640 PA Veendam T algemeen 0598- 317730 E vanberesteyn@veendam.nl W www.vanberesteyn.nl
www.vanberesteyn.nl
TEKST: HENK DILLING
Pim Pera (links) en Gijs Warbroek
‘Dit leidt tot hele mooie bewegingen’ Laat je als ondernemer niet leiden door de waan van de dag want dan stuur je op de waarheid van gisteren. Investeer in een stip op de horizon: neem de tijd om na te denken over zaken als groei, winstvergroting, klantbeleving, medewerkers, markt en branche, over de wijze waarop jouw organisatie zich weet te onderscheiden van concurrenten. Deze aanbeveling komt van Gijs Warbroek en Pim Pera. Eerder dit jaar gingen zij (in Drachten en in Sneek) van start met het adviesbureau Visie op SUCCES. ‘Wij helpen organisaties met het realiseren van hun bedrijfsdoelstellingen’, opent Gijs Warbroek (54). ‘Dat doen we door advies en ondersteuning te geven op het gebied van visie, missie, doelstellingen en strategie. We prikkelen onze opdrachtgever om de waan van de dag te doorbreken en hardop na te denken en te dromen over de toekomst. Ik kan je verzekeren: dit leidt tot hele mooie bewegingen.’ Na 35 jaar in loondienst (als officier bij de Koninklijke Landmacht en als informatieanalist) besloot Warbroek zijn expertise in te zetten voor groeiende bedrijven, voornamelijk in het mkb. Door zijn achtergrond kan hij op meerdere vakgebieden een goede rol spelen, zo stelt hij. ‘Het zijn uiteenlopende disciplines met elk hun eigen jargon, methodieken en dynamiek. Opdrachtgevers ervaren het als een toegevoegde waarde KIJK OP HET NOORDEN
wanneer deze mix van expertises tijdens een traject waar nodig wordt ingezet.’ Ook Pim Pera (43) kan bogen op een respectabel ondernemend verleden. Zo was hij betrokken bij retail- en IT-projecten, onder andere bij franchisewinkels van Decorette en bij de sales en marketing van Office IT in Sneek. Naast zijn inspanningen binnen Visie op SUCCES is hij area director en consultant van Fryslân Business Network International (BNI), een organisatie die ondernemers begeleidt op het gebied van netwerken, communicatie en het vergroten van businesskansen. Dat gebeurt onder meer in de vorm van speciale ontbijtsessies. ‘Ik zie mijzelf als bouwer en beheerder van oprechte relaties’, zegt hij. ‘Mensen in hun kracht zetten, dat is mijn lust
NUMMER 394, JAARGANG 47
en leven. En dat is tevens een belangrijk credo van Visie op SUCCES. Of je nu over klanten praat of over medewerkers, het gaat over mensen waarmee je een hechte relatie wilt aangaan. En die verbintenis begint met het herkennen van waar jij als bedrijf voor staat en voor gaat. Mensen moeten het gevoel hebben dat ze op hun waarde worden geschat.’ Elk advies (inclusief planmatige aanpak) begint met een goede analyse, stelt Warbroek. Hij noemt dat de kunst van het luisteren en van vragen én doorvragen. ‘Soms gaat het om organisaties die klaar zijn om door te groeien maar die niet weten waar ze moeten beginnen. Het kan ook zijn dat een organisatie zich afvraagt of de strategische koers nog wel actueel is. Een derde voorbeeld is het bedrijf dat ooit is gestart
met een platte organisatie waarin oprichter(s) en medewerkers nauw samenwerken en vragen en knelpunten meteen worden opgelost. Door de groei - meer personeel, meer vestigingen - is dan een andere manier van aansturen wenselijk.’ Pim Pera knikt. ‘Wij kruipen in de huid van de ondernemer maar spiegelen ook de feitelijke situatie’, zegt hij. ‘Door beide rollen te spelen, brengen we de organisatie verder. En daar gaat het om.’
VISIE OP SUCCES Hoofdvestiging Leppa 99 9204 JC DRACHTEN T. 0512 84 04 75 M. 06 16 56 68 19 info@visieopsucces.nl www.visieopsucces.nl
21
Kalibreren van industriële meetinstrumenten ‘Kalibreren is het vaststellen van een afwijking ten opzichte van een bekende waarde.’ Zo, dat is kort en krachtig. Juul Gibcus - Groninger van geboorte, maar inmiddels al jaren woonachtig in Twente - is maar wat trots op 'zijn' Intermes Hengelo, onderdeel van het wereldwijd opererende Franse kalibratieconcern Trescal.
22
ruim 1500 klanten. In Hengelo werken 42 kalibratiespecialisten. ‘Wereldwijd gaat het om bijna 2000 medewerkers in 30 landen die een kleine 30.000 klanten bedienen’, vult Gibcus aan, tijdens de rondleiding in de Hengelose vestiging. Die rondleiding is indrukwekkend: we zien verschillende apparaten en machines die Intermes gebruikt voor kalibratie en keuringen. ‘We kunnen voor diverse zaken kalibraties uitvoeren. Daarvoor zijn we geaccrediteerd volgens ISO/IEC/EN 17025. In Hengelo gaat het om Kalibratie RvA K 018. Wat je hier overigens ziet, is ongeveer een derde van ons bedrijf. Tweederde van onze activiteiten vindt plaats bij de klant op locatie. Onze technici wonen van Groningen tot Brabant, we bieden een landelijke dekking. Onze mensen zitten bijvoorbeeld permanent bij Fokker en ASML, maar we hebben ook een 'vliegende brigade' die kriskras door het land rijdt.’ ‘Als het echt moeilijk wordt en we kunnen niet op locatie werken omdat de specificaties niet goed zijn dan kunnen we hier in een geklimatiseerde ruimte aan het werk. Dat kan bijvoorbeeld voorkomen als de omgevingstemperatuur niet goed is. In onze eigen ruimte is het altijd 20 graden plus of min een halve graad, waardoor metaal minimaal kan uitzetten of krimpen.
KIJK OP HET NOORDEN
TEKST: JOHAN KONING - FOTOGRAFIE: ED KLIJNMAN
‘Wij werken voor verschillende grote klanten. Daar zijn we trots op: Shell, ASML, Gasunie, Fokker, Siemens en VDL zijn bijvoorbeeld klanten van ons. Maar we spannen ons net zo hard in voor kleine ondernemers die bijvoorbeeld eens per jaar hun schuifmaat willen laten kalibreren. We zijn actief van de metaalverwerkende industrie tot en met de energiesector.’ Trescal Benelux, waar Intermes dus onderdeel van is, heeft vestigingen in Antwerpen, Zoetermeer, Wellin en Hengelo. In totaal werken in deze vier vestigingen 200 mensen voor
Dat is de norm die we moeten hanteren om goed te kunnen werken.’ One-stop-shopping ‘Belangrijk voor onze klanten is, dat ze bij ons voor alles één aanspreekpunt hebben. Onestop-shopping, dus. Zo ontzorgen we onze klant en zorgen we er ook voor dat de continuïteit van de kalibraties verzekerd is. Het bedrijf is ontstaan uit de meetkamer van het voormalige Stork en het voormalige Holec. Die zijn destijds samengevoegd en later zijn we zelfstandig verder gegaan. Na de overname van Intermes werd het Stork Intermes en in 2010 zijn we verkocht aan Trescal. In Europa zijn we marktleider, en in de Benelux ook. Dat komt ook omdat we alle fysische grootheden aankunnen, er zijn niet zoveel bedrijven die dat zo hebben georganiseerd. Bij ons kan men terecht voor onder meer temperatuur, trilling,
mechanisch, geometrisch, elektronisch en druk.’ ‘We beschikken over een hele diversiteit aan meetinstrumenten’, vertelt Gibcus als we verder door het bedrijf lopen. ‘Van schuifmaat tot multimeter. Dat zulke grote namen onze kennis inschakelen, zorgt voor veel verantwoording. Maar ook voor de kleinere machinefabrieken staan we altijd klaar; ook zij moeten erop kunnen vertrouwen dat hun machines en gereedschappen betrouwbaar zijn. Zo hebben we bijvoorbeeld een klant die hier ieder jaar met zijn drukmeter langskomt. Die moet gekeurd worden en dat voeren we netjes uit. Dat kunnen we in principe voor iedere klant doen.’
Meetbereik Intermes Temperatuur: -195 0C-1500 0C Relatieve luchtvochtigheid en dauwpunt Druk: 10-7 mbar-4000 bar Mechanisch: moment, kracht, massa Elektrisch: tot 8.5 digits uitlezing Geometrisch: tot 0,00001 millimeter Geometrische metingen (meetprincipes): mbv waterpastoestellen, mbv laser interferro 3D-productmetingen Windsnelheid en chemische kalibraties
‘We werken op de momenten dat de klant het vraagt. Dus heeft een monteur zijn schuifmaat de hele tijd nodig, dan verzorgen wij de kalibratie op het moment dat hij pauze neemt. En de energiecentrales van Nuon in de Eemshaven gaan bijvoorbeeld één week per jaar op stop. Dan wordt een heel pakket aan transmitters in kaart gebracht die we dan projectmatig doormeten. De kunst is dan om in die tijd alles foutloos te doen. Het zegt wel wat dat we daar iedere keer voor gevraagd worden’, besluit de locatiemanager.
http://www.trescal.com/nl_BE/
INTERMES B.V., HENGELO
NUMMER 394, JAARGANG 47
www.intermes.eu
23
Verkopen en reinigen van
KUNSTSTOF PALLETS
De Factorij 3 | 9363 TN Marum | Tel. 0594 - 644614 KampBouwadvies-358 23-08-11 09:25 Pagina 1
NIEUWBOUW- OF VERBOUWINGSPLANNEN?
KAMP CAD-TEKENWERK BOUWVERGUNNINGPROCEDURES CONSTRUCTIEBEREKENINGEN EPC-BEREKENINGEN DAGLICHT BEREKENINGEN VENTILATIE BEREKENINGEN 3D-VISUALISATIES
BOUWKUNDIG ONTWERP & ADVIES W W W. K A M P - B O U W A D V I E S . N L
WWW.SWIERINGAKUNSTSTOF.NL
TEKST: ANNETTE BLAUW
Toen Bart Labrie H&P Moulding in 2013 overnam, stapte hij in een spuitgietbedrijf dat zich met succes gespecialiseerd had in het ontwikkelen en fabriceren van microspuitgietproducten en daarmee een goede positie op de internationale markt had veroverd. Ook onderscheidde het bedrijf zich met een geconditioneerde en stofarme productie ruimte, de zogeheten ‘clean room’.
H&P Moulding:
Steriel spuitgieten op microniveau ‘Die clean room heeft inmiddels een nog belangrijkere rol binnen het bedrijf gekregen’, vertelt Bart. ‘We focussen nu meer op de markt van medische producten en hulpmiddelen. De productiemogelijkheden in de clean room zijn verder uitgebreid waardoor hij breder inzetbaar is. Dit jaar hebben we daar ISO 13485 Medical Devices voor behaald. Met deze combinatie zijn we behoorlijk uniek, zeker in het noorden van het land. We maken hoogwaardige producten waaraan bijzonder hoge eisen worden gesteld, zowel aan het materiaal als de productie. Momenteel gebruiken we de clean room onder andere voor de fabricage van essentiële producten voor klanten als het NKL en Abbott. Alleen al vanuit medisch belang moeten deze producten 100% goed zijn, daar moet afnemer volledig op kunnen vertrouwen.’ Partner in het ontwikkeltraject Behalve betreffende de fabricage van microspuitgietproducten, is H&P Moulding ook een deskundige partner wat het innovatie- en ontwikkeltraject betreft. Bart: ‘Steeds vaker worden wij in het prille begin al ingeschakeld voor een productidee. De medische wereld is voortdurend op zoek naar innovaties, vanuit een besparend motief. Kostenreductie, zonder afbreuk te doen aan de kwaliteit van zowel het product als het materiaal. Dat zijn vaak investeKIJK OP HET NOORDEN
NUMMER 394, JAARGANG 47
ringen die wel geld kosten maar tegen de besparing die ze geven, weegt dat wel op. Regelmatig komen de ideeën van medici zelf. Dat kunnen uitstekende en innovatieve vindingen zijn, maar medici zijn geen technici. Wij vullen die lacune op en kijken hoe we zo’n idee kunnen vertalen naar een maakbaar product. Dat is onze kracht. Ook is er steeds meer samenwerking met grote ontwikkelbureaus als Pezy en Medspray, die als tussenspeler speciale producten ontwikkelen voor bedrijven. Daarnaast werken we samen met studenten van Hogeschool Windesheim en de Stenden Hogeschool en we zijn al een paar jaar een welkome gast op de Technology for Healthbeurs, een high-tec platform voor medische innovaties. De ontwikkelingen op dat gebied zijn elke keer verrassend en bijzonder en voor ons blijft het een uitdaging om dat weer te vertalen in een mooi, betaalbaar en bruikbaar product!’
H&P MOULDING Vasco da Gamastraat 18 7825 VJ Emmen T. 0591 65 91 18 info@hpmoulding.com www.hpmoulding.com
25
Nieuwe fase voor dé specialist in flensen boutverbindingen Gerard de Boer (70) uit Nieuwleusen is reeds decennia een bekende dienstverlener in de olie-, gasen petrochemische industrie. Met GAP International Pipeline Projects BV (GAP IPP) was hij sinds 1992 gespecialiseerd in het gecontroleerd opspannen van boutverbindingen in flensen, met behulp van bolttensioning en torque. Met GAP Engineering & Project Management BV (GAP EPM) leverde hij sinds 1995 flexibel inzetbare technische specialisten. Nu zetten zijn zoons Gerhardi (42) en Alexander (39) de bedrijfsactiviteiten voort. GAP IPP verzorgt de bevestiging van flens- en boutverbindingen in alle maten. Er wordt gewerkt met de specialistische technieken bolttensioning en torque. Als specialist in dit werkgebied is GAP IPP een unieke dienstverlener van groot formaat. Gerenommeerde klanten komen uit de olie-, gas- en petrochemische industrie. In het portfolio van GAP IPP prijken namen als NAM en Gasunie, maar ook grote aannemers die actief zijn in de pijpleidingbouw. Ook vanuit de windenergiesector neemt de vraag toe. VESTAS Benelux, een windturbinebouwer, is bijvoorbeeld klant. ‘Kennis, vak-
26
manschap, kwaliteit en veiligheid staan centraal in onze dienstverlening. Al meer dan 20 jaar zijn we dagelijks actief op ons vakgebied’, zegt Gerard de Boer in het bedrijfspand in Nieuwleusen. Aan de vergadertafel met zijn vrouw Hennie en zoons Gerhardi en Alexander wordt enthousiast verteld over het ontstaan, de visie óp en de toekomst ván het eigen bedrijf. In vertrouwde handen Gerard de Boer trekt zich definitief terug uit zijn bedrijven. In de wetenschap dat bij zoons Gerhardi (GAP IPP) en Alexander (GAP EPM) de be-
drijfsactiviteiten in vertrouwde, ervaren handen zijn. Van kinds af aan groeiden ze op in de pijpleidingwereld. Gerhardi de Boer was sinds de oprichting nauw bij GAP IPP betrokken. Hij rondde eerst zijn opleiding hts Werktuigbouw af en daarna de opleiding Laspraktijk Ingenieur (IWE). In 2008 nam hij de dagelijkse leiding van GAP IPP op zich. Alexander de Boer studeerde aan de TU Delft, werkte bij KEMA en Stork en sinds 2005 voor GAP EPM, waar hij in 2011 directeur werd. Gerard de Boer had al een wereld aan ervaring opgedaan in de pijpleidingindustrie vóórdat
hij GAP IPP oprichtte. Sinds 1970 verzorgde hij projecten in onder meer Nederland, België, Duitsland, Joegoslavië en Argentinië. Hij was werkzaam bij Gasunie als (hoofd)opzichter. Naast GAP IPP en GAP EPM zette De Boer samen met zijn zoons ook een vastgoedbedrijf op; het eigen bedrijfspand in Nieuwleusen wordt deels verhuurd. Nog steeds zijn de bedrijfsactiviteiten volop in ontwikkeling. Vorig jaar nog werd een nieuwe vestiging van GAP IPP in Halsteren geopend. Zo moet de dienstverlening in de regio Europoort - Zeeland Antwerpen worden geoptimali-
GAP EPM levert technische specialisten Naast de monteurs van GAP IPP, die dagelijks actief zijn op locatie, werken er vijf mensen op het kantoor en in de werkplaats in Nieuwleusen. Door GAP EPM wordt een wisselend aantal medewerkers ondergebracht bij tijdelijke - veelal meerjarige projecten en opdrachten. Deze hoger opgeleide mensen zijn werkzaam in de olie-, gas- en petrochemische industrie en de energiesector als projectmanager, projectleider, uitvoerder,
KIJK OP HET NOORDEN
TEKST: RONALD SCHALEKAMP
seerd. Efficiënt werken en een gestroomlijnde bedrijfsvoering zijn noodzaak voor een goede concurrentiepositie, zegt Gerhardi de Boer. ‘We zijn dé specialist van Nederland en omringende landen maar moeten concurreren met bedrijven die flens- en boutverbindingen niet als core business hebben. Dat leidt bij gunningen tot prijstechnische uitdagingen. Wij willen én de beste kennis, service en kwaliteit bieden én de beste prijs. Daarom hebben wij onze machines, gereedschappen en materialen in eigendom - een investering van miljoenen - waar andere partijen de specialistische apparatuur veelal huren. Tevens kalibreren en onderhouden we onze eigen gereedschappen. Onze monteurs - een dertigtal worden in-company getraind en we beschikken over een groot, eigen wagenpark.’
Van links naar rechts: Gerhardi, Gerard, Hennie en Alexander de Boer Foto: Ronald Schalekamp
werkvoorbereider, engineer, opzichter, inspecteur (IKT 2 of IKT 3) of lasdeskundige. ‘Dankzij ruim 20 jaar ervaring in de branche en een uitgebreid netwerk bieden we met GAP EPM voor elk project de beste technische specialist. Wij hebben ervaring aan beide zijden van de tafel, zowel aan de kant van de opdrachtgever en als (onder)aannemer bij de diverse projecten. Onze kracht is dat wij zelf goed weten wat het werk inhoudt’, zegt Alexander de Boer, die zelf ruim zeven jaar via GAP EPM bij Gasunie heeft gewerkt. Innovatief en modern Startte Gerard de Boer GAP IPP
NUMMER 394, JAARGANG 47
in 1992 vanuit de garage met een Commodore 64 als hardware; tegenwoordig mag de onderneming innovatief en zeer modern genoemd worden. Elke vraag op het gebied van bouten, boutverbindingen en lasverbindingen wordt beantwoord. Voortdurend wordt de kennis op niveau gehouden en uitgebreid. Voor het beheer van flensverbindingen ontwikkelde GAP IPP het Flange Management System (FMS). Dankzij deze systematiek kunnen onveilige situaties en emissies worden voorkomen. ‘GAP heeft door de jaren een zeer goede naam opgebouwd. De grootste oliemaatschappijen en andere marktpartijen hebben
een groeiend vertrouwen in onze expertise. We zijn de afgelopen drie jaar elk jaar met zo’n 20% gegroeid’, zegt Gerhardi de Boer. De toekomst schat hij gunstig in. ‘We zijn een gezond bedrijf. De marktprognoses zijn goed. Nederland zal met de beperking van gaswinning in Groningen méér gas gaan importeren. Ons land wordt nog nadrukkelijker een opslagbank en ‘rotonde’ voor gas. Daarbij zijn échte specialisten onontbeerlijk.’
GAP www.gap-ipp.nl www.gap-epm.nl
27
BBAW BOUWMANAGEMENT MINIMALISEERT FAALKOSTEN IN DE BOUW!
BBAW bouwmanagement, Pompstraat 20 9331 AN Norg
T. F. E. I.
0592 61 46 73 0592 61 46 74 info@bbaw.nl www.bbaw.nl
Kwalitatief goed aanbesteden blijft een hele opdracht De Aanbestedingswet met de bijbehorende Gids proportionaliteit en Aanbestedingsreglement Werken (ARW) is nu anderhalf jaar van kracht. Op 8 juli zijn de uitkomsten van de evaluatie van de Aanbestedingswet en de toepassing daarvan in de praktijk door EZ gepubliceerd. Positieve effecten zijn wel zichtbaar geworden, maar er is nog veel winst te behalen indien de kwaliteit van het aanbesteden verder wordt verbeterd. Ook fouten bij de uitvoering van aanbestedingen, schendingen van het transparantie- of gelijkheidsbeginsel door aanbesteders en de aan aanbestedingen verbonden sociale voorwaarden met de verschillende manieren tot toepassing van social return on investment (SROI), vormen de grootste ergernissen van het bedrijfsleven. Vaak staan deze niet in verhouding staat tot de opdracht. Veel van de daaraan gerelateerde zaken (in totaal 163) zijn voorgelegd aan de Commissie van Aanbestedingsexperts.
Het algemene beeld uit de evaluatie is gematigd positief. De eigen verklaring, het Aanbestedingsreglement Werken (ARW) en de Gids proportionaliteit worden als positieve ontwikkelingen ervaren. Op andere punten wordt nog niet de volledige potentie van de nieuwe bepalingen benut. De ruimte voor verbetering ziet met name op de toepassing van de bepalingen en niet op de bepalingen zelf. Specifieke aandachtspunten zijn daarbij de toepassing van het gunningscriterium economisch meest voordelige inschrijving (EMVI) en sociale voorwaarden. Het doel dat het aandeel van het MKB in gegunde opdrachten zou KIJK OP HET NOORDEN
groeien, is echter nog niet gehaald. Het beter aanbesteden blijft het devies om de proportionaliteit van voorwaarden bij aanbestedingen verder te optimaliseren en daarmee de toegang van het MKB te verbeteren. Opvallend is dat aanbesteders wel langere termijnen hanteren dan de voorgeschreven minimumtermijnen. Uitzondering daarop is de toepassing van minimumtermijn van zes dagen tussen de laatste nota van inlichtingen (nvi) en de datum van indiening van de offerte. Ondernemers worden regelmatig in nvi’s geconfronteerd met informatie waardoor zij hun offerte aanzienlijk moeten aanpassen. Een wetsvoorstel wordt
NUMMER 394, JAARGANG 47
gemaakt waarbij de minimumtermijn tot tien dagen wordt verlengd. De Gids proportionaliteit blijkt een belangrijke bijdrage te leveren aan de proportionaliteit van de aanbestedingspraktijk. Dankzij die voorschriften wordt in contractvoorwaarden de aansprakelijkheid vaker gelimiteerd. Anderzijds blijft dat aanbesteders nauwelijks ontvankelijk zijn voor suggesties tot aanpassing van de contractvoorwaarden. Het op basis van EMVI gunnen in plaats van ‘de laagste prijs’, wordt door zowel aanbesteders als ondernemers gewaardeerd. Echter het komt nog te vaak voor dat op papier EMVI wordt gehanteerd terwijl het in de praktijk toch neerkomt op laagste prijs.
Kwaliteitsverbetering van aanbestedingen en van motiveringen op de gunningsbeslissing zullen leiden tot een aanzienlijke vermindering van de ergernissen over de aanbestedingspraktijk. Uit de evaluatie is gebleken dat kleine en middelgrote gemeenten (minder dan 150.000 inwoners) zich het best lenen voor het beter kunnen aanbesteden. Aanbesteden is een professioneel vak geworden en beter aanbesteden is onze missie. Ook wij kunnen u daarbij ondersteunen.
T. 06 21 20 30 02 www.europese-aanbesteding.nl
29
Voordat u een probleem signaleert hebben wij het al opgelost.
drukkerij Van Gorcum Industrieweg 38, 9403 AB Assen T +31(0)592 37 95 55
www.drukkerijvangorcum.nl
TEKST: HENK DILLING
B E L E E N S M E T. . .
Bel eens met Van Braak Accountants: 0512 - 571250 Ondernemen is koers bepalen. Vooruitzien. Anticiperen. Kansen traceren en verzilveren. Sturen en bijsturen. De accountants en belastingadviseurs van VBA Van Braak Accountants Drachten zijn u graag van dienst. Maak gebruik van hun specifieke deskundigheid en laat u adviseren over de stappen die lonen! Onderwerp van de maand: Samen met een compagnon een bedrijf hebben. ‘Samen met een goede vriend ben ik een onderneming begonnen. De zaken lopen goed en we vragen ons af wat er onderling geregeld moet worden. Vooral zaken als verzekering en waarde bij overlijden van een van de compagnons. En wat is de waarde als we uit elkaar gaan?’ Eddy Libbenga, accountant kantoor Drachten: ‘Welke ondernemingsvorm u ook kiest (bijvoorbeeld een BV, VOF of een maatschap), het is altijd belangrijk om goede afspraken te maken over onderlinge zakelijke thema’s. Zo voorkomt u eventuele misverstanden, conflicten en tijdrovende handelingen, wanneer de samenwerking om welke reden dan ook wordt beëindigd. De meeste thema’s kunnen met een goede overeenkomst eenvoudig worden geregeld, bijvoorbeeld ten aanzien van het onverhoopt wegvallen van een compagnon. Heel belangrijk, want een langdurige ziekte of een plotseling overlijden kan grote invloed hebben op de continuïteit van de onderneming. Maar er zijn meer zaken die de aandacht vragen en die het verdienen om goed geregeld te worden. Goede afspraken zorgen voor duidelijkheid en zekerheid voor beide partners. En juist de wetenschap dat alles goed is geregeld, stelt de ondernemer in staat zich volledig te concentreren op datgene wat hij of zij het liefste doet: ondernemen! Wij zijn u graag van dienst.’ Quote van de maand:
‘If you don't drive your business, you will be driven out of business’ - B. C. Forbes (1880-1954) Financieel journalist, schrijver en oprichter van het Amerikaanse businessmagazine Forbes.
VBA Van Braak Accountants in Drachten is een no-nonsense zelfstandig advieskantoor, waar een enthousiast team van accountants, belastingadviseurs en kantoormedewerkers het onderste uit de kan haalt voor ondernemers in het mkb en de agrarische sector, voor non-profitorganisaties en voor internationaal georiënteerde ondernemingen. Effectieve oplossingen die ondernemers geld besparen of juist opleveren. De accountants van VBA Van Braak Accountants zijn lid van de Nederlandse Beroepsorganisatie van Accountants (NBA). De belastingadviseurs zijn aangesloten bij het Register Belastingadviseurs (RB). Permanente educatie en vaktechnische ontwikkeling zorgen ervoor dat de dienstverlening altijd up-to-date is. VBA Van Braak Accountants Drachten is onderdeel van VBA Van Braak Accountants, een onafhankelijke adviesgroep van accountants en belastingadviseurs. Naast Drachten heeft de organisatie vestigingen in Holten, Franeker, Marum, Scherpenzeel, Texel, Tiel, Veenendaal, Vught en Zuidbroek.
KIJK OP HET NOORDEN
NUMMER 394, JAARGANG 47
Eddy Libbenga
VBA Van Braak Accountants Kelvinlaan 5a 9207 JB Drachten T. 0512 57 12 50 F. 0512 51 00 46 info@vba-drachten.nl www.vba-accountants.nl
31 1
Wie vertrouwt u uw administratie toe? l l l l l l l l l
www.parsec.nl 058-2954800
Aan de rand van het “Drents Friese Wold” Kleinschalig en persoonlijke benadering 3 sfeervolle zalen en 17 hotelkamers Volledig verzorgde meerdaagse arrangementen Evenementen tot 100 personen Privacy, rust en ruimte Drentse streekproducten en eigen kruidentuin Grote serre met panorama-uitzicht Gratis parkeren en gratis WIFI
www.Landhoteldiever.nl info@Landhoteldiever.nl Groningerweg 6 | 7981 LA Diever | Tel. 0521 - 594114
●
www.raggers.info harry@raggers.info
al drie generaties op het dak ● eigen rietteelt, Kalenbergriet
Paasloregel 39 8338 SV WILLEMSOORD Tel. 0521-588041 / 06-25132737
Steden zijn pijlers van noordelijk ondernemerschap Steeds meer mensen starten zelf een bedrijf. In 1996 werden er in Nederland 90.000 nieuwe vestigingen aangemeld bij de Kamer van Koophandel (KvK), in 2013 was dit opgelopen naar 185.000. De drie noordelijke provincies volgen de trend: van 7500 in 1996 naar 15.000 in 2013. Hoewel slechts een klein deel van deze nieuwe bedrijven belangrijke innovaties doet of veel mensen in dienst neemt, is het regionaal economisch effect van dit toegenomen ondernemerschap positief. Startende bedrijven introduceren nieuwe ideeën en innovaties, ze creëren werkgelegenheid en ze dagen bestaande bedrijven uit. Niet zonder reden is het stimuleren van ondernemerschap een beleidsspeerpunt op elk overheidsniveau. De groei in ondernemerschap vond plaats in een periode waarin in Noord-Nederland een economisch clusteringsbeleid is gevoerd door het aanwijzen van de kernzones. Daarnaast is de krimpproblematiek belangrijk geworden. Dit roept de vraag op waar de groei in ondernemerschap zich met name heeft voorgedaan. Welke plekken dragen het ondernemerschap in NoordNederland en is dit veranderd?
Om deze vraag te beantwoorden is voor de periode 19962013 het vestigingspatroon van startende bedrijven in NoordNederland geanalyseerd met behulp van gemeentelijke oprichtingsdata van de KvK. Beeld gedomineerd door de steden In figuur 1 is ondernemerschap in Noord-Nederland op de kaart gezet voor 1996 en 2013. Uit de
kaarten blijkt de centrale rol van de steden. Vooral in 2013 zijn er twee duidelijke clusters: één rondom Groningen-Assen en één rondom LeeuwardenHeerenveen. Deze gemeenten hadden in 1996 al een relatief hoog aandeel starters en hebben dit in 2013 nog steeds. Vooral de gemeente Groningen steekt er bovenuit. De aangewezen kernzones springen er in termen van on-
dernemerschap niet uit. Dit valt ook te zien in figuur 2, waarin de groei van het ondernemerschap tussen 1996 en 2013 wordt getoond . De aanwezigheid van een sterke stad in de kernzones lijkt van het grootste belang. Wat opvalt in figuur 2 is dat, hoewel de stad Groningen door de jaren heen een hoog aandeel starters heeft, de groei hier niet het sterkst is. Het zijn vooral de
Startcijfers per gemeente in 1996 en 2013 Groei in het aandeel starters in de beroepsbevolking per gemeente tussen 1996 en 2013 Figuur 1
KIJK OP HET NOORDEN
NUMMER 394, JAARGANG 47
33
die het afgelopen jaar de aanzet zijn geweest tot een aantal nieuwe en verbeterde producten.
programma voor elke denkbare toepassing en maat. Jelle Kingma: “Veel bedrijven in Nederland kennen maar één of twee merken van onbalansmotoren en dat is soms wel eens frustrerend. Er zijn zoveel redenen te noemen om over te stappen naar Italvibras maar uit gewoonte wordt vaak voor het
richting van de mo dit het geworden…”
Jelle trekt wat sche Voor de onbalansmotoren die voor de voedselverwerkende industrie worden geleverd gelden zeer “We wisten nie strenge eisen m.b.t. afwerking van de behuizing. RVS is het meest ideale materiaal, maar extreem probleem hadde duur om overal toe te passen. Alle gangbare oplossing kwame types hebben een aluminium behuizing en wor“Dit zijn drie technische innovaties in nisch deskundige van één van onze afnemers – VDL reminrich [naam de een beste man],die één van de “Dit zijn drie technische innovaties in één den jaar doorgaans en “Meneer tevoorschijn en leg gecoat. “Wevan willen coating één jaar en dat terwijl er in misschien een b in Borne – zaten we te brainstormen hoe een we een van Italvibras belt eis medie haast dat terwijl er in misschien wel dertig jaar geen echte grondleggers swingben weight gegarandeerd niet loslaat” was de simpele bij elke week belastinge constructie konden bedenken om een onbalansmet nieuwe zo enthousiast zijn ze daar” innovaties op dit vlak zijn geweest!” Voorfabrikant mij zit Italvibras wel dertig jaar geen echte innovaties papier waar het vas werdideeën, neergelegd. Het probleem teamstel van motor zonder dure regeling met twee verschillende Jelle.is de mogelijkheid van het Jelle Kingma, technisch directeur van Unidrive in schatert twee nokken je wat namelijk optreedt op dit vlak zijn geweest!” centrifugaalkrachten te laten werken. Hetgaalkrachten ‘swing “Wein,hebb Zeewolde. Terwijl buiten de lentezon aan een strak- van de lak of coating vooral in situaties he loskomen Marktleider afzonderl weight’ (een belangrijk component van de onbablauwe hemel staat en het groene polderlandschap de restrictie van ee bekende alleen maar naar al die waar dezeNu deeltjes in het voedsel is Italvibras niet de terecht minste zouden partner om mee gekozen. “Al kijk je ideale partner inverschillende manieren wac lansmotor) zou op twee aan het ontwaken is vertelt hij enthousiast kunnen over de komen. Het antwoord van de fabrikant was verschillende matenDe daardoor timer binnen d en uitvoeringen die dan Italvibras samen te werken. Wereldwijd marktleider op het geschakez moeten werken en te variëren zijn door de draairevolutionaire en toch razend eenvoudigeteleurstellend: ideeën ties. De oplossing levert, voor elke denkbeeldige situatie en toepas“Datvan kanonbalansmotoren helaas niet…” aandrijftechniek gebied met een leveringsvoordat h richting van de motor om te keren. Uiteindelijk is die het afgelopen jaar de aanzet zijn geweest tot onbegrijpelijk is dat sing een programma voor elke denkbare toepassing en optimale maat. Tel daarbij op dat ze bereid da dithet hetoplossen geworden…” een aantal nieuwe en verbeterde producten.Jelle Kingma pauzeert even voor hij verder gaat en zijn om mee te werken aan aanleidingervoor van de van spemaat. Jelleaan. Kingma: “Veel in Nederland kijkt me indringend “En toen zei bedrijven ik: Dan willen Unidrive, een begrip in aandrijfs) omg nen heeft 0,3 Italvibras cifieke problemen en de engineering daarvan vooren technische tekeningen Jelle trekt wat schetsen kennen geen maarcoating, één of wat twee merken van onbalansVoor de onbalansmotoren die voor de voedselverwe geen helemaal is er dan mogestilstand zich genomen en wk hun rekening willen techniek. nemen en je hebtAnno het over de2015 motoren en dat soms wel eens frustrerend. Er zijn werkende industrie worden geleverd gelden lijk?zeer Uiteindelijk kwam deisvertegenwoordiger van “We niet eens datlevert we geproduceerd. een Case stud En ideale ook wisten omdat de producten zoveel noemen om oplossing: over te stappen naarleverancier, vooral strenge eisen m.b.t. afwerking van de behuizing. Italvibras met eenredenen simpeletemaar geniale Unidrive reeds 26 jaar op elkJelle onbalan qua het voetmaat uitwisselbaar zijn met de gangbare haa RVS is het meest ideale materiaal, maar extreem Italvibras maar uit gewoonte wordt vaak voor probleem hadden, tot producten jullie metkande innovatie van forma en laat tw duur om overal toe te passen. Alle gangbare oplossing kwamen!” en totaaloplossingen voor deelegantie en eenvou situaties types hebben een aluminium behuizing en wor“Dit zijn drie technische innovaties in dwaas kan zak dramatisc tevoorschijn en legtaan een calque – waar den doorgaans gecoat. “We willen een coating die Wij hebben een jaar en dat terwijl er in misschien aandrijftechniek eentekening grootgente één vergteen gen een swing weight op getekend is – over maken. een velHetlaten gegarandeerd niet loslaat” was de simpele eis die bij passende oplossing voor wel dertig jaar geen echte innovaties aantal ingewicht binnenende tegenovergestelde papierklanten waar het vaste op staat. “Met deze getoond fabrikant Italvibras werd neergelegd. Het probleem – toont d twee nokken stel je de twee gewenste centrifuwat namelijk optreedt is de mogelijkheidproducten van het Standaard gegoten Aluminium: vandit vlak zijn geweest!” Extreme slingerbew op buitenland. Onze producten komt Open structuur met zichtbare en kabaa gaalkrachten in, hetmicroporiën swing weight kan vrij De binnen loskomen van de lak of coating vooral in situaties derde innovatie staal, rvs en aluminium de restrictie spiebaan bewegen en waar deze deeltjes in het voedsel terecht zouden bekende gekozen. “Al kijk je alleen maar naar al die enheeft kan eendezelfde revoluti u tegen in van o.a.eende Land-, glas verschil i daardoor binnen die begrenzing twee eindposikunnen komen. Het antwoord van de fabrikant was verschillende maten en uitvoeringen die Italvibras van de triltechniek. telefoon De oplossing ziet er zoVoedselversimpel uit dat het levert, voor elke denkbeeldige situatie en toepasteleurstellend: “Dat kan helaas niet…” en ties. Tuinbouwsector, totbijna stilstand komen onbegrijpelijk is dat het niet eerder bedachtoptreden is. Naar van extre sing een optimale maat. Tel daarbij op dat ze bereid Jelle Kingma pauzeert even voor hij verder gaat en zonde werkende Transportendatmanaanleiding sector, van de tekeningen van de twee zijn om mee te werken aan het oplossen van spemet re de motor gehe kijkt me indringend aan. “En toen zei ik: Dan willen Getrommeld aluminium: nen heeft Italvibras de egineering en productie op de centrif cifieke problemen en de engineering daarvan voor Revolutionair ontwerp van de nieuwe ‘swing Onbalansmotor met getrommeld oppervlak, het met we geen helemaal geen coating, wat is er dan mogeLogistieksector. Optisch grovere structuur maar Onze gladder en productweight’. De centrifugaalkracht afzonderlijk ruim een half in gebruik. Geen zich genomen en wordt inmiddels de eerste series hunis rekening willen nemen enjaar je hebt het over despoor van F aldus Jelle. Deze s zonder microporiën. Oppervlak wordt met lijk? Uiteindelijk kwam de vertegenwoordiger van instelbaar voor beide draairichtingen. of vervuiling. En het 24/7 mooie klaar is: Deze om oplossing ideale leverancier, oxidatie vooral ook omdat de producten 30specialisten - 50%geproduceerd. gereduceerd. staan overdimensionering Italvibras met een simpele maar geniale oplossing: kan op elk onbalansmotor toegepast worden. qua voetmaat uitwisselbaar zijn met de gangbare genEen qua ruimte en met u mee te denken over ‘de innovatie van formaat en een schoolvoorbeeld zoalsvan gescheurde af de aluminium behuizing kan getrommeld worden. types van de andere leverancier(s)”. elegantie en eenvoud. Einstein zei eens: “Elketen intellivan onze levera Door het oppervlak van aluminium te ‘beschieten’ juiste oplossing’ voor en gewelddadiger ieder gente dwaas kan zaken complexer de flexibele afvoers met extreem kleine kogeltjes wordt deze als het Variabele centrifugaalkracht maken. Het vergt genialiteit en een hoop moed om in vervangen omdat z uitdagingen aan te gaan ware ‘platgebombardeerd’ en ontstaat er een glad- De bereidheid nieuwe aandrijftechnisch vraagstuk. de tegenovergestelde te bewegen.” met als gevolg dat innovatie oprichting het der oppervlak waar vocht geen vat meer op heeft. heeft ook geleid tot een tweede Inmiddels Standaard dat gegoten bare olie – verlore een techniek om een Het materiaal is zo inert geworden zelfsAluminium: bij gebied van onbalansmotoren: Extreme slingerbewegingen Europaweg 23 Open structuur met zichtbare microporiën constructieeindgebru onder d centrifumontage van RVS kappen er op het contactvlak van onbalansmotor met tweeDeverschillende derde innovatie is mogelijk nog opzienbarender Nobelweg 26 verbluffen 9636 HT Zuidbroek “Elke onbalansmotor aluminium en RVS geen corrosie meer optreedt. De gaalkrachten te laten werken. en kan een revolutie teweegbrengen in de wereld bouwt om opde eentriltechniek. bepaalde vaste eerste series zijn al uitgeleverd en ook de Italvibras kan met een ‘swing weight’ van EenBN bekend probleem bij het t. 0598 - 450 777 3899 Zeewolde Kingma. centrifugaalkracht ingesteld Met een tech(de fabrikant) is razend enthousiast. totworden. stilstand komen van onbalansmotoren is het construct f. 0598 - 450 665 optreden van extreme schommelingen juist voort. 036 - 521 9100 kunnen e dat de motor geheel tot stilstand komt. “Vergelijk m. 06 - 5112 7884 Getrommeld aluminium: producten Revolutionair ontwerp van de nieuwe ‘swing Onbalansmotor met getrommeld oppervlak, sales@unidrive.nl het met de centrifuge thuis, maar dan heftiger” Optisch grovere structuur maar gladder en w. www.folkersmastaaltotaal.nl tonnen!” J weight’. De centrifugaalkracht is afzonderlijk ruim een half jaar in gebruik. Geen spoor van aldus Jelle. Deze slingeringen zijn de reden van zonder microporiën. Oppervlak wordt met l instelbaar voor beide draairichtingen. oxidatie of vervuiling. aa klant verw e. info@folkersmastaaltotaal.nl staal-tot 30 - 50% gereduceerd. overdimensioneringwww.unidrive.nl van de constructie, beperkinwe en pro gen qua ruimte en de oorzaak van veel defecten kwamen!” zoals gescheurde afvoerslangen. “Een van de klande aluminium behuizing kan getrommeld worden. ment!” types van de andere leverancier(s)”. ten van onze leverancier moest elke twee weken Door het oppervlak van aluminium te ‘beschieten’ de flexibele afvoerslangen van de zeefinstallaties Unidrive met extreem kleine kogeltjes wordt deze als het Variabele centrifugaalkracht vervangen omdat ze door het slingeren scheurden alles op h ware ‘platgebombardeerd’ en ontstaat er een glad- De bereidheid nieuwe uitdagingen aan te gaan met als gevolg dat het product – een zeer kost- motto: De der oppervlak waar vocht geen vat meer op heeft. heeft ook geleid tot een tweede innovatie op het Mark Hogeling bare olie – verloren ging en bovendien de hele Het materiaal is zo inert geworden dat zelfs bij gebied van onbalansmotoren: een techniek om een Meer info constructie onder de olie zat. Nu bestaan er wel montage van RVS kappen er op het contactvlak van onbalansmotor met twee verschillende centrifuINSTALLATIETECHNIEK 06-10859220 aluminium en RVS geen corrosie meer optreedt. De gaalkrachten te laten werken. “Elke onbalansmotor weight’ op een bepaalde vaste eerste series zijn al uitgeleverd en ook de Italvibras kan met een ‘swing0521-344464 Steenwijkerwold centrifugaalkracht ingesteld worden. Met een tech(de fabrikant) is razend enthousiast.
Staal-Totaal
staal - rvs - aluminium aanhangwagens (Henra)
dak- en gevelbeplating
HOGELING
info@mhogeling.nl www.mhogeling.nl
De gebroeders HOGELING
Vorm en functie op hoog niveau Exclusief maatwerk in trappen en balustrades
krepla.nl
Samen een sterk installatie Team voor particulier en zakelijke klanten
Verschuiving naar het zuidwesten De kaarten tonen voor een deel dat het patroon stabiel is over de tijd. Vooral de steden en de gebieden rondom de snelwegen scoren in de hele periode goed. Deze stabiliteit is niet vanzelfsprekend omdat elk jaar een geheel nieuwe groep mensen de beslissing neemt om een bedrijf te starten. Uit ander onderzoek blijkt stabiliteit echter wel de norm te zijn. Dit is te verklaren door de afhankelijkheid van startende bedrijven van langzaam veranderende factoren zoals een goede
infrastructuur, een grote en gevarieerde arbeidsmarkt en afzetmarkt en de locatie van bepaalde toeleveringsbedrijven. Ook een lokale ondernemerschapscultuur is belangrijk en weinig veranderlijk. Omdat onderliggende factoren langzaam veranderen, blijft ook de uitkomst stabiel. Dit geeft aan dat lokaal beleid gericht op het stimuleren van ondernemerschap om eventuele achterstanden in te lopen er één van de lange adem moet zijn.
ontwikkeling in het aantal arbeidsplaatsen (Bureau Louter/Elsevier, 2013). Een belangrijke factor hierin is waarschijnlijk de goede bereikbaarheid vanaf het zuidwesten van Friesland tot de Randstad. Bovendien wordt het zuidwesten van Friesland veelal gezien als een aantrekkelijk woongebied. Door zich hier te vestigen kiezen ondernemers bewust voor een aantrekkelijke woonomgeving en doen
vanuit daaruit zaken met de rest van Nederland (Gardenier et al., 2014).
TEKST: LIANNE HANS EN SIERDJAN KOSTER
gemeenten rondom Groningen die het sterkst groeien. Leeuwarden, Heerenveen en hun ommeland zijn ook sterk gegroeid in de periode tussen 1996 en 2013. Een verklaring voor de groei in de gemeenten rondom de steden kan liggen in de vooruitgang in de ICT-sector en de goede bereikbaarheid van de steden in Noord-Nederland, wat ondernemers in staat stelt ook buiten de stad hun bedrijf te starten. Daarnaast is er door de opkomst van de dienstensector een markt voor kleine bedrijven die makkelijk vanuit huis beheerd kunnen worden. Een steeds groter deel van de starters zijn zzp’ers, die minder afhankelijk zijn van specifieke bedrijfshuisvesting.
Bronnen: - Delfmann, H. (2015). Understanding entrepreneurship in the local context. Population decline, ageing and density. Rijksuniversiteit Groningen. - Bureau Louter/Elsevier (2013). Economische toplocaties 2013. - Gardenier, J. D., Doets, B., Edzes, A., Broersma, L., van Rijn, H., & Piekema, L. (2014). Macro Economische Verkenning Noord-Nederland.
Naast stabiele elementen is er een aantal opvallende verschuivingen te zien. Deed voor 2000 de regio rondom de Eemshaven het behoorlijk goed, daarna neemt het ondernemerschap hier beduidend af. Ook de regio rondom Emmen en Coevorden presteert de laatste jaren minder. De beperktere groei in ondernemerschap valt in een deel van deze gebieden samen met recente bevolkingskrimp (Delfmann, 2015). In algemene zin is er een verschuiving vanuit het noordoosten van NoordNederland naar het zuidwesten. Figuur 2 laat zien dat de grootste groei in het aandeel starters in de beroepsbevolking zich, naast de regio rondom Groningen, vooral bevindt in het (zuid-)westen van Friesland. Dit is in lijn met andere gunstige economische ontwikkelingen in dit gebied, zoals de
Figuur 2
Lianne Hans en Sierdjan Koster zijn als onderzoeksassistent en universitair docent verbonden aan de Faculteit Ruimtelijke Wetenschappen van de Rijksuniversiteit Groningen. Dit artikel is gebaseerd op lopend onderzoek naar de dynamiek in regionale patronen van ondernemerschap in Nederland.
KIJK OP HET NOORDEN
NUMMER 394, JAARGANG 47
35
De kunst van het weglaten Bij het ontwerpen van verpakkingen draait alles om eenvoud. Want hoe minder materiaal je nodig hebt, hoe beter het is. Dat maakt niet alleen de verpakking zelf goedkoper, maar ook het afvoeren van het materiaal voor de eindgebruiker. Als het ontwerp dan ook nog eens zo simpel is dat het gebruik ervan voor iedereen duidelijk is, dan kom je pas echt sterk voor de dag. Bij DS Smith noemen wij dat The Power of Less. En dat pakt ook voor het midden- en kleinbedrijf heel goed uit. Bel voor een vrijblijvende offerte: 0546-574848 of kijk op www.dssmith.com/simpel-is-sterk
The Power of Less速
Samen met uw medewerkers richting Nul verkeersslachtoffers! Welke bijdrage levert u als ondernemer aan verkeersveiligheid? Heeft u daar wel eens over nagedacht? Uw medewerkers begeven zich dagelijks in het verkeer. Misschien als professional voor uw bedrijf of alleen van huis naar het werk en weer terug. U kunt als ondernemer verschillende dingen doen om ze te helpen dat zo veilig mogelijk te doen, voor henzelf en hun medeweggebruikers. Misschien besteedt u hier al aandacht aan en werkt u zo - onbewust - mee aan het streven van het Verkeers- en Vervoersberaad Drenthe: Samen richting Nul verkeersslachtoffers! Wat kunt u doen? Heel simpel: besteed eens aandacht aan verkeersveiligheid in uw organisatie. Dat kan heel eenvoudig en laagdrempelig, bijvoorbeeld door op een bedrijfsborrel even stil te staan bij de BOB-boodschap: ‘100% BOB 0% op’. U kunt ook posters van verkeersveiligheidscampagnes ophangen in de hal of kantine van uw bedrijf. Misschien heeft u een personeelsblad, dan kunt u daarin een artikel wijden aan rijden onder invloed van restalcohol, de gevaren van vermoeidheid in het verkeer of het belang van goede fietsverlichting. Zijn uw medewerkers als professional veel onderweg? Denk dan eens aan voorlichting over de dode hoek. Er zijn ook speciale rijvaardigheidstrainingen in Drenthe voor bestuurders van bestelauto’s en landbouwverkeer. Wilt u meer doen, steun dan de campagne ‘Samen richting Nul verkeersslachtoffers!’. Heeft u vragen over wat u kunt doen of wilt u campagneposters ophangen, neem dan contact op via info@samenrichtingnul.nl. Samen richting Nul verkeersslachtoffers! Ruim 90% van de verkeersongelukken wordt veroorzaakt KIJK OP HET NOORDEN
door menselijk gedrag. Dat betekent dat mensen er zélf voor kunnen zorgen dat er minder verkeersslachtoffers vallen. Samen richting Nul verkeersslachtoffers! wil mensen bewust maken van hun eigen verantwoordelijkheid en erop wijzen dat het niet vanzelfsprekend is dat mensen (ernstig) gewond raken in het verkeer of zelfs overlijden. Want elk slachtoffer - iemands familie, vriend of goeie buur - is er één te veel. Bent u het daarmee eens, word dan ambassadeur van Samen richting Nul verkeersslachtoffers! Kijk voor de rolbeschrijving van een ambassadeur en meer informatie op www.samenrichtingnul.nl. Hier vindt u ook de andere ambassadeurs en hun motivatie.
Ik wilde even zijn knuffel pakken. Ineens reed ik op de andere weghelft...
Laat je niet afleiden. Zoek een www.1dingtegelijk.nl
1dingtegelijk Dit najaar is er in Groningen en Drenthe extra aandacht voor afleiding in het verkeer. 1 seconde niet opletten, bijvoorbeeld omdat je op een mobieltje kijkt, kan al genoeg zijn voor een (fataal) ongeluk. De campagne 1dingtegelijk wijst mensen op de noodzaak om in het verkeer hun aandacht steeds op de weg te houden en zich niet te laten afleiden. Kijk voor meer informatie op www.1dingtegelijk.nl.
NUMMER 394, JAARGANG 47
37
Hoogwaardige fabricage & moderne handelsonderneming in één ‘We verkopen alles wat je nodig hebt om piping met elkaar te verbinden’, steekt Patrick Bouwma van wal. Samen met sales engineer Martijn Scheffer heeft de salesmanager Kijk op het Noorden/Kijk op Oost Nederland uitgenodigd om over het jonge bedrijf SPF BV te vertellen. Een jong bedrijf met veel ervaring.
Martijn Scheffer (links) en Patrick Bouwma
38
zonder voorraad, maar in Nederland zit veel industrie. Zodoende zag men de potentie, vandaar dat wij benaderd zijn voor een zelfstandige vestiging in Nederland.’ Gestandaardiseerd en maatwerk ‘We werken vooral voor de offshore-industrie, chemie, petrochemie, gas en olie. Industrieën waar veel installaties aan te pas komen’, vertelt Martijn Scheffer. ‘We hebben hier in Losser een magazijn van 1400 m2 met eigen voorraad. Dat zijn allemaal kant-en-klare producten, gestandaardiseerd volgens de ASME- en ENnormen. We kopen die producten allemaal in bij fabrikanten. Daarnaast profiteren we van de eigen machinefabriek in Duitsland, waar we materialen en onderdelen volgens tekening kunnen laten maken. Maatwerk dus. Dat kunnen bijvoorbeeld speciale fittingen of flenzen zijn of specifieke onderdelen voor een machine. Dit is voor ons de ideale combinatie: we zijn een voorraadhoudende groothandel en een productiebedrijf ineen. En voor onze Duitse collega's is het ook ideaal dat ze op een relatief korte afstand extra magazijnruimte hebben.’ Vanuit Losser bedient SPF BV klanten in heel Nederland, maar ook in de rest van de Benelux.
SPF kan zowel gestandaardiseerde producten als specials volgens tekening in uiteenlopende staalsoorten leveren, waaronder: A182-F1 A182-F5 A182-F11/12 A182-F22 A182-F91 16MO3 13CRMO4-5 10/11CRMO9-10 A350 LF2/P355QH1
KIJK OP HET NOORDEN
NUMMER 394, JAARGANG 47
TEKST: JOHAN KONING - FOTOGRAFIE: ED KLIJNMAN
‘Want ons moederbedrijf Stahl + Plastic Flanschen bestaat al meer dan 50 jaar’, vertelt Bouwma, die de Nederlandse vestiging samen met Scheffer oprichtte. SPF Special Piping + Flanges luidt de naam van het Nederlandse bedrijf, dat in Losser is gevestigd. De bedrijfsnaam bestaat dus uit dezelfde afkorting als dat van de Duitse moeder. ‘We zitten hier in Losser omdat het een goede ligging heeft ten opzichte van de hoofdvestiging in Holzwickede, vlakbij Dortmund. Hier in Losser is het de derde vestiging, naast de tweede in Duitsland vlakbij Frankfurt. Andere landen (zoals Scandinavië, Spanje, Frankrijk en de Balkan) bedient SPF - een traditioneel Duits familiebedrijf met agenten en agentschappen
‘Noord-Nederland heeft natuurlijk een sterke olie- en gasindustrie en we hebben ook de Rijnmond die we vanaf hier gemakkelijk kunnen bereiken. Het pand waarin we zitten, stond grotendeels leeg. De voorwaarde was dat het magazijn groot genoeg moest zijn maar ook dat de vloer goed moest zijn. Er staan gigantische gewichten op onze stellingen, dus er was een zekere sterkte vereist. We zijn in het najaar van 2013 ingeschreven en begin 2014 konden we al starten, dat was mooi vlot. Inmiddels werken we met zeven mensen en we hebben zeker de ambitie om nog te groeien.’ Flexibiliteit en speciale legeringen ‘Gelukkig’, beseft Bouwma, ‘hebben we mensen in dienst die bekend zijn in de branche. En het moederbedrijf heeft een goede naam; het is een middelgrote speler op de Duitse markt. We kunnen complexe materialen snel van a naar b krijgen door de flexibiliteit van de machinefabriek en onze uitgebreide voorraad. We zijn ook geen bedrijf dat zich richt op de massaproductie, juist niches en speciale producten: dat is onze kracht. Bij ons moederbedrijf houden we ook allerlei speciale legeringen (zie kader, red.) op voorraad. Allemaal producten waar men hier in Nederland nog wel eens problemen mee heeft om te leveren. Wij kunnen dat heel snel wél doen.’
Duitse degelijkheid 2.0 ‘In Duitsland wordt veel geengineerd op de Europese norm, terwijl wij in Nederland veelal uitgaan van de Amerikaanse norm. Dat is een wereld van verschil. De olie-, gas- en offshore-industrie werkt overwegend met de Amerikaanse norm. Daar hebben wij onze voorraad op afgestemd. Wij hebben de materialen zo opgesteld, dat we ze bij elk gerenommeerd bedrijf kunnen inzetten. Onze certificaten zijn daarop afgestemd. Het is eigenlijk Duitse degelijkheid 2.0 waarmee we inspelen op de Nederlandse eisen. In Duitsland staat kwaliteit voorop maar aanvullende eisen kennen ze minder. Nu kunnen ze in Duitsland dus ook profiteren van ónze voorraad en onze snelheid en service. Als er iemand belt dan kan het product tien minuten later al klaarliggen voor transport. We zijn ook altijd bereikbaar, óók buiten kantooruren. Dan staat de telefoon doorgeschakeld naar een van de medewerkers die allemaal in de buurt wonen. Zo kunnen we heel snel leveren door de hele Benelux, daar moeten we het van hebben.’
SPF SPECIAL PIPING + FLANGES De Pol 9a 7581 CZ Losser T. 053 538 55 67 info@spfbv.nl www.spfbv.nl
39
Roestvast stalen buizen en componenten Stalen buizen en componenten Press Fittingen (RVS, staal en koper) TeCe kunststof leidingsystemen Installatie materialen Aluminium Bevestigingsmaterialen Vandaag besteld, morgen in huis!
De groothan del voor de techn ische professiona l Hoopjesweg 48-50 | 8051 DC Hattem | T. 038 444 22 41 | E. info@hattemleeuw.nl | I. www.hattemleeuw.nl
Voor al het spuitwerk bent u bij ons aan het juiste adres
Onze spuitwerkzaamheden voor particulieren en bedrijven zijn o.a. Producten van hout Diverse soorten metaal Kunststof Aluminium Staal
Anton Industrie- en meubelspuiterij Stuifzandseweg 40 b 7903 BB Hoogeveen T.
0528 27 46 03
M 06 27 33 27 53 E. info@spuiterijanton.nl I.
www.spuiterijanton.nl
TEKST: ROELOF TIENKAMP
Gedreven door passie en vakmanschap Zijn vak is zijn passie. Het is te horen aan zijn stem, het is te zien aan de kwaliteit van het geleverde werk. Schoonewille Bouw & Restauratie uit het Drentse Tiendeveen heeft in relatief korte tijd een klinkende naam opgebouwd in een wijde regio. Vakmensen met hart voor hun werk verrichten huzarenstukjes op maat, gaan uitdagingen niet uit de weg en stellen de klant te allen tijde centraal. ‘Wij zijn pas tevreden als de opdrachtgever dat ook is.’ Dat is geen gemiddeld clichépraatje. Het is waar Gerwin Schoonewille voor staat. ‘Ik vind het oprecht fantastisch om te zien dat mensen blij zijn met wat je voor ze doet. Nieuwbouw, verbouw, onderhoud of restauratie, het is toch een complexe materie. Ons bedrijf ontzorgt, we kunnen alles regelen van de benodigde vergunningen tot de laatste pan op het dak. We hebben goede relaties met vaste architecten, bouwkundig tekenaars, constructeurs, installateurs en schildersbedrijven. Onze klanten hebben één aanspreekpunt, wij doen de rest.’ KIJK OP HET NOORDEN
Schoonewille (40) nam in 2008 een gedurfd besluit. Terwijl de recessie aan de deur klopte, besloot hij voor zichzelf te beginnen. In veertien jaar tijd was hij gepokt en gemazeld in het vak als meewerkend voorman bij een collega, nam een time out van vijf jaar, maar het bloed kroop waar het niet gaan kon. ‘Want het blijft een prachtig vak.’ Niet alleen heeft hij sindsdien geen dag zonder werk gezeten, het bedrijf groeide ook uit in veelzijdigheid: prestigieuze restauraties van (oorlogs)monumenten of cultureel erfgoed werden tot grote tevredenheid van opdrachtgevers met liefde
NUMMER 394, JAARGANG 47
en vakmanschap afgerond. En zo groeide Schoonewille Bouw & Restauratie ook uit tot een absolute specialist op dat specifieke terrein. ‘Daaruit blijkt wel hoe goed onze mensen zijn.’ Inmiddels heeft het bedrijf twee vaklui in vaste dienst, zijn meerdere collega’s met dezelfde kwaliteiten op afroep beschikbaar en wordt gewerkt aan uitbreiding van het personeelsbestand. Dat biedt Schoonewille zelf de gelegenheid de diverse projecten stuk voor stuk te begeleiden en nog meer tijd te besteden aan acquisitie. Want dat vindt hij prachtig. ‘Aanstaande klanten
adviseren, de mogelijkheden doornemen, oplossingen vinden die passen bij hun budget. Improviseren, zonder aan kwaliteit in te boeten. Dat is iedere keer weer een uitdaging op zich.’ Hij lacht. ‘Maar ook kleine karweitjes gaan we niet uit de weg, hoor. Als iemand belt om een schilderijtje op te hangen dan zitten we zo in de auto. De klant is nog koning bij ons. Altijd.’
SCHOONEWILLE BOUW & RESTAURATIE Berkenweg 15 7937 TD Tiendeveen T. 06 12 93 10 20 of 0528 22 19 43 info@bouwbedrijfschoonewille.nl www.bouwbedrijfschoonewille.nl
41
Vertel je eigen verhaal in ‘Vertel je eigen verhaal’ is een gevleugeld begrip in conferentieoord Walsemaweer. Het is de belangrijkste boodschap voor zowel organisatoren als deelnemers van trainingssessies en conferenties, die in de uit 1869 stammende boerderij in Kantens worden gehouden. De boodschap ‘Vertel je eigen verhaal’ wordt gebracht door regisseur Ivo Lochtenberg, die een sterke drive heeft om elk event in zijn paradijselijk oord tot een onvergetelijk succes te maken. ‘De beste ideeën krijg je als sprekers een persoonlijk verhaal vertellen, als deelnemers putten uit persoonlijke ervaringen. Dat moet je stimuleren en regisseren. Haal die kennis uit de mensen. Dat maakt het tot een succes voor iedereen.’ Als regisseur of moderator is Lochtenberg dan ook van meet af aan sterk inhoudelijk betrokken bij de organisatie van een sessie of conferentie. Het gaat bij Walsemaweer verder dan alleen het zorgen voor ruimte, faciliteiten en een uitstekende Good Food catering. 42
Bevlogen Organisatoren mogen zich verheugen in de bevlogenheid van Lochtenberg, zijn talent als regisseur en moderator, alsmede zijn inspirerende werkwijze. Meedenken over sprekers en thema’s, vormgeven van sessies, begeleidende video’s, theater, decor, thema’s uitwerken: alles wordt uit de kast gehaald. En belangrijker nog: ‘Ik let er van meet af aan op dat het groepsproces goed verloopt. Ik zoek altijd momenten om bijvoorbeeld een doorbraak te bereiken als dat nodig is.’ Vorm en inhoud dienen daarbij op elkaar aan te sluiten. Ook is het altijd een mix van inspiratie en ontspanning. ‘Bij een tweedaagse visie-sessie is het eerste wat we gaan doen,
na het nodige hoofdwerk, wandelen in het weidse landschap hier. Je bent meteen fris en hebt ruimte in je hoofd voor wat komen gaat.’ Nieuw Akademia Het gastvrije, zeer ruime en schitterende conferentieoord Walsemaweer biedt ruimte aan 250 personen en er kunnen 22 mensen overnachten. De basis is gelegd door Nieuw Akademia, een club van professionals op het gebied van media, communicatie, kunst, filosofie en organisatieontwikkeling. De club organiseert onder leiding van Ivo Lochtenberg labs, masterclasses en werkvormen, gericht op organisatieverandering en -ontwikkeling, en nieuwe media. In 2008 werd
Walsemaweer het vaste onderkomen van Nieuw Akademia. Tal van Hilversumse coryfeeën reisden en reizen sindsdien naar het voor hen verre, stille en ruime oord in Noord-Groningen om tot nieuwe ideeën te komen. Heel wat media-concepten zijn er bedacht. Rabobank Noord-Groningen In het kielzog van de mediamensen kwamen en komen andere bedrijven en organisaties naar Kantens, voor veranderings- en vernieuwingstrajecten. Ook steeds meer bedrijven en instellingen uit de buurt ontdekken dat er een perfect conferentieoord vlakbij zit. Recentelijk confereerde de Rabobank Noord-Groningen er met 100 mensen over maat-
TEKST EN FOTOGRAFIE: ERIK RIENSEMA
Walsemaweer schappelijk verantwoord ondernemen. Noordelijke onderaannemers van de NAM kwamen in juni voor een congres over veiligheid naar de enorme boerderij. Waar beter dan op een plek die in 2012 en 2013 flink beschadigd is door aardbevingen. Maar de schade is hersteld. ‘Wij denken in kansen en met realiteitszin over de bedreigingen’, aldus Lochtenberg, die ook aan de wieg stond van de Stichting Groningen Noord, die bezig is met een nieuwe toekomst voor
KIJK OP HET NOORDEN
het aardbevingsgebied. ‘Nu we het toch over de toekomst hebben: het projectteam van het Gemini windpark was hier onlangs voor een tweedaagse teambuildingsessie, inclusief barbecue en overnachting. Ze konden hier rondom Walsemaweer de wind voelen die zo van belang is voor hun project. Van diezelfde verfrissende wind, rust en ruimte gaan binnenkort ook specialisten van de TU Delft genieten, tijdens een driedaagse sessie over techniek en samenleving.’
NUMMER 394, JAARGANG 47
G1000 En zo kan Lochtenberg een hele reeks voorbeelden noemen van aansprekende bedrijven en instellingen die vanuit het hele land - en daarbuiten - Kantens weten te vinden. Maar liever nog verwelkomt hij bedrijven en instellingen uit de eigen regio. Daaraan ten grondslag ligt zijn visie dat er in Noord-Groningen een stevig netwerk kan ontstaan dat nieuwe kansen voor het aardbevingsgebied ontwikkelt en aanpakt. In het verlengde
hiervan ziet Lochtenberg graag een soort G1000 voor de regio Noord-Groningen ontstaan. Een club van 1000 mensen uit de regio die onder begeleiding van experts gaan nadenken over de toekomst van hun gebied. Eerder werkte dit succesvol in de stad Groningen.
WALSEMAWEER www.walsemaweer.nl
43
landbouwmechanisatie
- Dealer van Deutz Fahr tractoren en diverse merken landbouwmachines - Onderhoud en reparatie aan tractoren en landbouwmachines - Metaalwerkzaamheden zoals plaat- en constructiewerk - Eigen machinebouw
Onderhoud: kwestie van timing
Blok Mechanisatie, Vaartweg 70, Espel. Martens T 0527 - 271234 W www.blokmechanisatie.nl 02-09-2008 14:30 Pagina 1
Lisette Martens Glas-in-lood Atelier
.. Borger
machinefabriek
MF Börger onderhoudt, repareert en realiseert machines en installaties. Door service perfect te timen lukt het ons om storingen vóór te zijn. Dat betekent: minder kosten en meer productie voor onze klanten.
service, onderhoud, verspaning, montage, constructie en detachering Meer weten over ons? Kijk dan op www.mf-borger.nl Of bel: 0598 392 733
Langedijk 13a 7913 VG Hollandscheveld T: 0528 233549 E: lisette.martens@planet.nl W: www.lisettemartens.nl
Keiweek Groningen
Barcelona
Standbouw voor Avebe
TEKST: PETER VAN DER HEIDE
Sportgala Friesland
Bano gaat voor het ‘WOW-effect’ Het Groningse bedrijf Bano bewijst al meer dan een halve eeuw een betrouwbare leverancier te zijn van audiovisuele apparatuur. Maar naast licht-, beeld- en geluidtechniek verzorgen directeur Erwin Balkema en zijn 25 werknemers ook alles op het gebied van multimedia, staging en standbouw. Daarbij wordt graag innovatief de grenzen opgezocht van wat mogelijk is om een maximaal ‘WOW-effect’ te krijgen.
Directeur Erwin Balkema Foto: Ed KLijnman
Om indruk te maken op bezoekers en publiek speelt de aankleding van festivals, zakelijke en publieksevenementen, beurzen en congressen een steeds belangrijker rol. Natuurlijk, ook de audiovisuele materialen van Bano zijn van topkwaliteit. Maar om een onvergetelijk totaalconcept neer te kunnen zetten, is in een door beeld gedomineerde tijd meer nodig. Bano moedigt KIJK OP HET NOORDEN
klanten dan ook met jeugdig elan aan verder te durven denken. ‘De huidige mogelijkheden worden nu nog vaak niet benut’, stelt Rob van Tholen, binnen Bano verantwoordelijk voor trade show design. ‘Mensen moeten meer beseffen dat het heel simpel en betaalbaar is om bijvoorbeeld een fantastisch decor neer te zetten. Daarmee trek je net dat stukje extra aandacht om je te onderscheiden van de concurrentie.’ Thim van Riel, verantwoordelijk voor marketing en communicatie, vertelt hoe alles uit de kast werd getrokken tijdens een pitch. Studentensociëteit Vindicat wilde groot uitpakken voor de viering van het 200-jarig bestaan. ‘Wij besloten geen folder of boekje te maken maar het
NUMMER 394, JAARGANG 47
evenement live voor de delegatie neer te zetten. We hebben de personen geblinddoekt in een busje gezet en naar onze demonstratieruimte gereden. Daar hebben we door middel van video, licht en geluid laten zien en horen hoe wij het zouden realiseren. We wilden dat hun mond open zou vallen van verbazing. ‘Wow, krijgen wij dit?’, vroegen ze. Ja, dat krijgen jullie. Minimaal.’ Het was een mooi staaltje samenwerking van de verschillende afdelingen binnen Bano. Want of het nu om goed opgeleide technici, grafische vormgevers, videobewerkers of standbouwers gaat, Bano heeft de vakmensen allemaal in huis. Het bedrijf opereert lokaal, regionaal, nationaal maar ook internationaal. Het gaat om event technology in alle denkbare vor-
men. Van het neerzetten van een voetbalscherm op de Groningse Grote Markt tot het voor Hewlett Packard volledig omtoveren van een hotel in Barcelona. Het publiek enthousiast maken, uitdagen, betrekken en boeien, dat is Bano’s motto. Engaging audiences. Het kan op zo’n moderne manier dat zelfs de meest conservatieve oude mannen in pakken dusdanig geïnspireerd zullen raken om voortaan fris en creatief voor de dag te willen komen. Van Tholen: ‘Wij helpen klanten de nek uit te steken door ze vertrouwen te geven.’ BANO Gotenburgweg 58 9723 TM Groningen T. 050 541 65 91 info@bano.eu www.bano.eu
45
Het succesvolle denken en doen van W2N engineers
Met adviezen en andere diensten op het gebied van renovatie, nieuwbouw en verbouwing is W2N engineers een veelgevraagde partner in de particuliere en de zakelijke markt. Jaarlijks is het Fries/ Groningse ingenieursbureau, dat 40 medewerkers telt, bij een groot aantal uiteenlopende bouwprojecten betrokken. Van deelprojecten tot en met het kant-en-klaar opleveren van gebouwen. W2N is een familiebedrijf dat twintig jaar geleden is opgericht door Fred Wiersum. Huidige eigenaars zijn Rinse en Freerk Wiersum (zijn zoons) en Jan 46
Marten van der Reest en Robert van Althuis. Het dienstenpakket van W2N varieert van het maken van schetsontwerpen in de initiatiefase tot en met bouwtoezicht
tijdens de uitvoering, zowel in mono- als in multidisciplinaire projecten. Ook het aanvragen van vergunningen, subsidies en assistentie bieden bij bedrijfs-
verplaatsing behoort tot de taken. ‘Op basis van kennis en ervaring geven we een praktische invulling aan de wensen van onze opdracht-
Bevingsbestendig Een nieuwe activiteit van het bureau heeft te maken met bevingsbestendigheid. Het ontstaan ervan heeft een persoonlijk tintje. Wiersum: ‘Mijn broer, en mede-eigenaar van W2N, Rinse, woont in Groningen. De aardbeving bij het dorp Huizinge in 2012 maakte grote indruk op hem. Het was de krachtigste beving die ooit is gemeten in de provincie Groningen. Het thema aardbeving liet hem ook als ingenieur niet los. Het heeft geresulteerd in de oprichting van een tweede vestiging van ons bureau in Groningen, waar inmiddels vijftien bouwkundigen/constructeurs fulltime bezig zijn met het veiliger maken van de omgeving. Hier zijn specialisten bezig met het inspecteren van gebouwen op risicovolle gebouwelementen, het uitwerken van maatregelen om bestaande gebouwen bevingsbestendiger te maken en het uitrekenen en ontwerpen van bevingsbestendige nieuwbouwprojecten. Foto: Ed Klijnman
gevers’, zegt Freerk Wiersum. ‘We hebben bovendien goede contacten met architecten om een architectonisch ontwerp te maken van een bouwwerk.’ De meerwaarde van het bureau schuilt volgens Wiersum in de brede kennis en de ruime ervaring in verschillende segmenten van het vak, waardoor men een project integraal in goede banen kan leiden. ‘Dat komt de kwaliKIJK OP HET NOORDEN
beschikken ook over up-to-date rekenprogrammatuur voor hout-, staal- en betonconstructies. Verder werken we met specialistische BIM-software (Tekla en Revit). Dat zijn perfecte programma’s voor het berekenen en tekenen van constructies.’ Naast constructie spelen ook bouwfysica en duurzaamheid een grote rol. Zo beoordelen de bouwfysische adviseurs van W2N het ontwerp van woningen, woongebouwen en utiliteitsgebouwen op het gebied van brandveiligheid, energiezuinigheid, geluidwering, daglicht en luchtverversing. Ten aanzien van duurzaamheid is toekomstgericht bouwen het leidende thema. Hierbij draait het om energiezuinig ontwerpen (energiebesparing, verhoging woon- en verblijfcomfort, verbeteren binnenklimaat). KPN datacenter W2N heeft inmiddels ook veel ervaring in het engineeren en realiseren van datacenters. Het bureau was onder andere betrokken bij het tiende datacenter van KPN op de High Tech Campus in Eindhoven. ‘Dit is het eerste Tier IV-datacenter in Nederland’, zegt Wiersum. ‘Tier IV is wereldwijd de hoogst haalbare norm voor datacenters.
Dat betekent grote zekerheid van de continuïteit van bedrijfsprocessen voor de gebruiker. Zij kunnen hun eigen servers in het datacenter van KPN plaatsen die deze dan voorziet van stroom, koeling en een onderkomen in een veilig pand. Verder is het datacenter cradle to cradle gebouwd en duurzaam in gebruik. De computerlocatie gebruikt 100% duurzaam opgewekte groene energie en voor de koeling wordt gebruikgemaakt van de warmtering die al op de campus aanwezig is. Alle restwarmte van het datacenter gaat via diezelfde ring naar de andere gebouwen op de campus. Daarmee is dit datacenter niet alleen CO2-neutraal, maar zelfs CO2negatief. Het is natuurlijk prachtig en eervol als je aan zo’n mooi project mag meewerken.’
TEKST: HENK DILLING
teit ten goede en het is uiterst efficiënt. Vergeet niet dat de constructieve en bouwfysische invulling van een bouwplan veel invloed hebben op de bouwkundige uitwerking. Wanneer alle facetten door één adviserende partij op elkaar worden afgestemd dan wordt een optimaal resultaat bereikt.’
W2N ENGINEERS Postbus 258 9200 AG Drachten Bezoekadres: Vestiging Friesland Dopheide 2, Drachten T. 0512 54 48 88 drachten@w2n.nl Vestiging Groningen Sylviuslaan 6, Groningen T. 050 820 03 69 groningen@w2n.nl
KPN datacenter in Eindhoven
Economisch en doordacht Voor elk bouwproject is een goed doordachte constructie van essentieel belang, zo vervolgt Robert van Althuis. ‘Dat is zó fundamenteel. Doordachte constructieve ontwerpen die ook economisch aantrekkelijk zijn, daar gaat het om. Een eerste opzet van een constructie kunnen we snel leveren, zodat de opdrachtgever meteen verder kan met tekenen en/of begroten. Een deel van de berekeningen wordt met de hand uitgevoerd maar we
NUMMER 394, JAARGANG 47
47
De grootste wooninspiratie van Nederland op slechts 35 minuten van Groningen...
Leeuwarden in
0m ±3
Groningen
HOME CENTER
FRISAXSTRAAT 12 (IND. SCHIPSLOOT) WOLVEGA TEL (0561) 61 61 61 WWW.HOMECENTER.NL
in m 35 ±
in
Een dagje uit Gratis parkeren Gratis interieuradvies Restaurant Kinderspeelplaats Grootste aanbod van Nederland
m
• • • • • •
m
20
Home Center heeft 50 woonwinkels onder één dak. Tevens zijn Home5 en Boulevard “om den Noord” ook gevestigd in Wolvega. Met totaal ruim 75.000 m2 woon aanbod, bieden we je de grootste woonbelevenis van Nederland aan.
35
±
Een dagje uit om wooninspiratie op te doen? Of op zoek naar een nieuwe bank, kast of stoel? Naast meubelen biedt Home Center ook een uitgebreide collectie voor je nieuwe keuken of badkamer. Voor de finishing touch van je interieur moet je een kijkje hebben genomen in het enorme assortiment woonaccessoires... kom snel naar Home Center in Wolvega!!
Lelystad
min
Alles op het gebied van wonen in meer dan 75.000 m2…
±
Wolvega ± 35
Ècht een dagje uit!
Heerenveen
in
Meppel Zwolle
COLUMN
Waterproblemen te lijf met sensortechnologie Ons land is door onze voorvaderen bevochten op het water. Luctor et emergo, zo klinkt de Zeeuwse trots. Stevige dijken en een flinke afvoercapaciteit in rivieren en kanalen zorgen ervoor dat we geen natte voeten krijgen. En via rioolstelsels en rioolwaterzuiveringsinstallaties voeren we ons afvalwater zo af dat het oppervlaktewater schoon blijft: de schuimkragen in de veenkoloniale kanalen zijn verdwenen. Kunnen we nu op onze lauweren rusten? Nee, bepaald niet. Er komen steeds nieuwe verontreinigingen in ons oppervlaktewater, bijvoorbeeld plasticdeeltjes en medicijnresten, naast gewasbeschermingsmiddelen uit de landbouw. Drinkwaterbedrijven hebben er hun handen vol aan om veilig water achter de kraan te krijgen. Daarnaast stijgt de zeespiegel en worden de regenbuien steeds heviger: stortbuien zorgen voor toenemende overlast én schade omdat onze rioolstelsels niet zijn berekend op zoveel water in zo korte tijd. We zouden voor torenhoge investeringen in de waterinfrastructuur staan, ware het niet dat knappe ingenieurs slimme oplossingen aandragen. Met behulp van sensortechnologie ontwikkelen zij innovaties die ervoor zorgen dat stedelijke rioolstelsels meer water aan kunnen, straten en wegen minder vaak onderlopen, de kwaliteit van het oppervlaktewater minder wordt aangetast en de rioolwaterzuiveringsinstallaties minder afvalwater hoeven te verwerken.
Door meer inzicht in de waterketen worden waterbeheerders zo in staat gesteld om de juiste dingen in de juiste mate op het juiste moment te doen. De waterdrone en het Gemaal van de Toekomst: twee voorbeelden van de inzet van sensortechnologie die het mogelijk maakt om de kwaliteit van beslissingen in de waterketen te verbeteren. Met als gevolg droge voeten en schoon water, de drive van ons allemaal in onze eeuwige strijd met het water.
‘Er komen steeds nieuwe verontreinigingen in ons oppervlaktewater’
Sensor City levert in Living Lab Assen zijn bijdrage aan deze waterketeninnovatie. Bijvoorbeeld door de inzet van de waterdrone en de ontwikkeling van het Gemaal van de Toekomst. De waterdrone is een kleine wendbare submarine die, volgehangen met camera’s en sensoren, op ieder moment en iedere plek bijvoorbeeld de staat van het stedelijke oppervlaktewater opneemt. Aan de hand van de verzamelde data krijgen gemeenten en waterschappen zo inzicht in de kwantiteit én de kwaliteit van het water. Gecombineerd met andere data, bijvoorbeeld de regenverwachting, kunnen zij dan tijdig maatregelen nemen: op basis van de informatie die uit de verschillende data naar voren komt, worden geavanceerde besturingssystemen in werking gezet en doen bijvoorbeeld pompen en gemalen hun werk. In het Gemaal van de Toekomst passen marktpartijen, aangesloten op Sensor City, nieuwe technieken en sensoren toe om aan de hand van real time data gemalen effectief en efficiënt te laten werken.
Jan Reitsma Sensor City Assen
KIJK OP HET NOORDEN
NUMMER 394, JAARGANG 47
49
IJZERSTERK IN KWALITEIT EN BETROUWBAARHEID Als handelaar/verwerker van ferro en non-ferro materialen is Interbaro uw eindstation voor o.a.
• (Grond) kabel • E- motoren • Transformatoren • Demontage/sloop objecten Voor meer informatie, neem dan vrijblijvend contact met ons op. Interbaro Recycling • Vlijtstraat 16 • 7005 BN Doetinchem 0314-333608 • info@interbaro.nl • www.interbaro-recycling.nl
Toplocatie op het Hoogeland Groeps- en vergaderaccommodatie Full service: lunch, diner en overnachtingen In rust en ruimte: 20 autominuten boven Groningen stad 0595-43 11 85 / 06-22 398 561 | info@walsemaweer.nl Klinkenborgerweg 6, 9995 NE Kantens | www.walsemaweer.nl
COLUMN
Het nieuwe bedrijfsfitness: fit20@work Trainen in een maatpak? Het kan echt!
fit20 is een innovatieve fitness methode die zich kenmerkt door een intensieve maar korte trainingsinspanning, één keer per week. ‘Kort maar krachtig’ in plaats van ‘meer is beter’. fit20 geeft een effectieve prikkel waar het lichaam sterk en snel op reageert. Het is makkelijk inpasbaar als vast onderdeel van de werkweek. Geringe tijdsinvestering Eén keer per week 20 minuten trainen: zelfs haalbaar voor de drukste medewerkers. Personal trainer Altijd met persoonlijke begeleiding: een veel bredere doelgroep blijft succesvol meedoen. Effectief Meetbaar en merkbaar: fitter, energieker, vitaler, verbetering van verschillende klachten. Trainen op afspraak Een ‘stok achter de deur’ waarborgt continuïteit. Bij verhindering direct een nieuwe afspraak. Optimale privacy Medewerkers trainen alleen of met vaste duo partner. Omkleden niet nodig Trainen in dagelijkse kleding zonder transpireren. Douchen niet nodig, ook niet bij zakelijke afspraken. fit20 biedt uw bedrijf een oplossing op maat U heeft bijvoorbeeld de keuze tussen een in- of een outhouse oplossing bij een van onze bestaande studio’s. Of u kiest een mix: voor het hoofdkantoor een inhouse en voor de regiokantoren een outhouse studio. Kleinere organisaties kiezen een budgetvariant van de inhouse studio. Het nieuwe bedrijfsfitness: - vitale medewerkers - duurzaam inzetbaar - meer productiviteit - minder verzuim
De noordelijke studios fit20 Groningen, 050 820 09 64 | fit20 Assen, 0592 20 10 80 | fit20 Emmen, 06 44 48 32 42 fit20 Drachten, 0512 20 40 29 | fit20 Meppel, 0522 70 02 41 | fit20 Leeuwarden, 058 289 87 70
KIJK OP HET NOORDEN
NUMMER 394, JAARGANG 47
51
100 REDENEN OM THUIS BETER EN GEZONDER TE SLAPEN , WANT 25 JAAR VAN ONS LEVEN BRENGEN WE SLAPEND DOOR ER IS MAAR 1 MANIER OM BETER EN GEZONDER TE SLAPEN NEEM DE TIJD EN LAAT U DESKUNDIG ADVISEREN IN ONS SLAAPLAB. LAAT U VERRASSEN DOOR DE VELE MOGELIJKHEDEN OM UW COMFORT TE OPTIMALISEREN MET EEN NIEUW MATRAS. DOOR ONS VOOR U OP MAAT GEMAAKT.
VAN BABYMATRAS TOT ZORGMATRAS
WIJ MAKEN UW MATRAS Businesspark Friesland West 7 8447 SL - Heerenveen Telefoonnummer: 0513 640 401 Open van maandag t/m zaterdag van 09.00 tot 16.00 uur of op afspraak.
www.matrasfactory.nl
COLUMN
Wat is een goed matras? Bij de aanschaf van een nieuw matras wil iedereen graag een goed matras. Maar wat is nu een goed matras? Loop drie winkels binnen en je hoort drie verschillende verhalen. Iedereen denkt het te weten, maar is dat het duurste matras of het matras waar de winkelier graag vanaf wil of het matras dat op voorraad ligt of dat wat u aangeeft omdat u dat wat lijkt of mooi vindt? Als fabrikant weten wij niet wat voor u een goed matras is! Wij kunnen u alleen maar de eigenschappen van de verschillende matrassen vertellen. De voor- en nadelen van bepaalde grondstofmaterialen. Maar u bent zelf degene die kan aangeven wat bijvoorbeeld comfortabel ligt. Want een matras mag dan als beste getest zijn door bijvoorbeeld de consumentenbond, als u op dat matras niet comfortabel ligt dan is dat voor u een slecht matras. Daarom ons advies als fabrikant van matrassen: laat u informeren over de eigenschappen en mogelijkheden, maar laat u geen matras adviseren. U bent zelf uw beste adviseur. En natuurlijk, wij maken uiteraard graag dat matras dat u zelf kiest. Matras Factory: wij maken matrassen! KIJK OP HET NOORDEN
NUMMER 394, JAARGANG 47
53
SCHOONMAAKBEDRIJF
JAAP PRENT De Plevier 66 7905 CM Hoogeveen Tel. (0528) 26 25 15
SCHOONMAAKBEDRIJF INSTALLATIE HDI Leeksterweg 50, 8433 KZ Haulerwijk telefoon 0516 424606 E-mail: info@installatiebedrijfhdi.nl / Informatie: www.installatiebedrijfhdi.nl
JAAP PRENT De Plevier 66 7905 CM Hoogeveen Tel. (0528) 26 25 15
Onze werkzaamheden bestaan uit: ● centrale verwarming ● ventilatie ● sanitaire installaties ● rioling ● airconditioning ● onderhoud - renovatie werktuigbouwkundige installatie Ook voor levering van DHZ bouwpakketten voor uw centrale verwarming en sanitaire installaties
Vrieswijk 6-B n Postbus 246 n 8100 AE Raalte Telefoon: 0572 - 362240 n Fax: 0572 - 362245 E-mail: its@its-projects.nl n Internet: www.its-projects.nl
Brandemeer 8 Brandemeer 8 Industrieterrein Industrieterrein De Ekers De Ekers TV JOURE 85028502 TV JOURE
De IJzeren Man D a k - & g e v e l b e p l at i n g
tel. [0513] - 41 79 -0041 79 00 tel. [0513] info@deijzerenman.nl info@deijzerenman.nl www.deijzerenman.nl www.deijzerenman.nl
Dé specialist voor al uw dak en/of gevelbekledingen
COLUMN
Weer 500 nieuwe klanten bereiken Europa Het ontwikkelen van een Europese visie op vluchtelingen is onverwacht een economisch en menselijk succes gebleken. Achteraf gezien lag de oplossing voor de hand. Het verbinden van de vluchteling ’s verlangen naar ontwikkeling, met het Europese verlangen naar economische groei, was de sleutel. We zien de bankensector in Zuid-Europa een enorme groei doormaken. Op grote schaal verstrekken ze kleine kredieten aan hun - dagelijks groeiende - nieuwe klantengroep. Het identificatievraagstuk lijkt als sneeuw voor de zon verdwenen. Een enorme vraag naar producten, huisvesting en onderwijs is op gang gekomen. Dit heeft de gehele Europese economie in een opwaartse spiraal getrokken. Een deel van de migranten reist voor hoogwaardige scholing en carrière dieper Europa in. Anderen bouwen een eigen bestaan op, met bedrijvigheid rondom de opvang van nieuwe mensen. En inmiddels zien we een stroom op gang komen van mensen die hun inzichten terugbrengen naar het geboorteland. Op vriendschap en dankbaarheid gebaseerde relaties die een nieuwe impuls geven aan de samenwerking tussen continenten. Een samenwerking die Europa heeft getransformeerd van een ‘angstige hulpverlener’ naar toonaangevende speler in de nieuwe economie. Een successtory over de integratie van economische kracht en menselijkheid. … ontmoet de essentie van bewust leiderschap...
Celeste Banning & Rien Hagenaars Uniovision
KIJK OP HET NOORDEN
NUMMER 394, JAARGANG 47
55
Een congres in stijl, in het kerkje van Veenhuizen
Confereren op niveau in het Noorden 56
TEKST: ERIK RIENSEMA - FOTOGRAFIE: ERIK JANSEN FOTOGRAFIE
In het Hampshire Hotel in Emmen werd in mei dit jaar het tweede olie- en gascongres gehouden. Zo’n 150 professionals uit de olie- en gasindustrie confereerden over het thema integriteit. Er werd onder meer gesproken over hoe om te gaan met lege putten. Tal van boeiende ideeën passeerden de revue.
Een schitterend voorbeeld van een congres op locatie in het Noorden, bij Taribush in het Dwingelderveld
Het congres dat in 2013 voor het eerst in Emmen werd gehouden en in 2017 een vervolg krijgt, is een initiatief van de gemeente Emmen en georganiseerd door Congresbureau Drenthe. Een prima visitekaartje van het Emmense bureau dat graag laat zien dat confereren op niveau in het Noorden heel goed mogelijk is. Flexibele ondernemers ‘In het Noorden kun je meer dan alleen de hei op met het bedrijf’, zegt Els Lammers van het congresbureau. ‘Natuurlijk: het is hier ideaal voor events en teambuilding-uitjes. Dat doen we graag. Sessies op strobalen in schaapskooien. Maar er is méér mogelijk. Met de juiste inzet en netwerken kun je hier net zo goed een inhoudelijk topcongres organiseren. Op een locatie als het Hampshire in Emmen, Overcinge in Havelte, het KIJK OP HET NOORDEN
NUMMER 394, JAARGANG 47
Kasteel in Coevorden of de Havixhorst bij Meppel, maar ook op een bijzondere locatie als de nieuwe dierentuin in Emmen, het Drents Museum, het gevangenismuseum in Veenhuizen of een leegstaande kas in het tuinbouwgebied. Als je iets bijzonders wilt, kan het hier. De creativiteit en flexibiliteit van de ondernemers is groot.’ Sterk netwerk De uit de marketingbranche afkomstige ondernemer Els Lammers is sinds 2009 actief met Congresbureau Drenthe. Ze werkt inmiddels samen met twee vaste medewerkers, een netwerk van freelancers, horecaondernemers en andere specialisten. Ook beschikt ze over een sterk inhoudelijk netwerk en dat zet ze graag in voor de congressen en events die ze organiseert. ‘Als ik iets doe, doe ik het goed. Ik denk graag mee over de juiste sprekers, om een congres van A tot Z succesvol te maken.
Summerschool Naast het terugkerende olieen gascongres organiseerde het bureau de Summerschool van PricewaterhouseCoopers, alsmede congressen en events in de zorg, het onderwijs en in de goede doelen sector. En niet alleen in het Noorden; door de landelijk werkende opdrachtgevers is het bureau ook al actief geweest in Twente, Utrecht, Delft en Rotterdam. ‘Maar als het even kan, halen we de mensen naar het Noorden. We overtuigen de opdrachtgever er graag van dat je hier evengoed een internationaal congres kunt houden. Met een passend partnerprogramma op niveau. We hebben hier veel te bieden om een concept compleet én verrassend te maken.’
www.congresbureaudrenthe.nl
57
S TA R T B O U W Z O M E R 2 0 1 5
VORSTELIJK WONEN W W W. M E S S C H E N S T A E T E . N L
Aannemingsbedrijf Weg- en Waterbouw
Stienstra & Van der Wal-IJlst ceerd
ecertifi
VCA g ISO en
Ook kunt u bij ons terecht voor: • Remmings- en geleidewerken • Stalen damwanden • Haven aanleg en steigerwerk • Houtleverantie • Diverse typen walbeschoeiingen • Houten bruggen Voor informatie en/of een vrijblijvende offerte kunt u altijd contact met ons opnemen.
S&W
it
alite id & kw e h ig il e an Waar v amenga nauw s
Aannemingsbedrijf Weg- en Waterbouw Stienstra & Van der Wal Rogmolewei 6, 8651 EP IJlst Tel. 0515-533243, Fax 0515-531362 info@stienstra-vanderwal.nl www.stienstra-vanderwal.nl
Ontwerpers aan de slag met aardappel, hennep en saffraan In september en oktober organiseert het Centrum Beeldende Kunst Groningen (CBK Groningen) in samenwerking met de Stichting 250\400 een masterclass voor startende ontwerpers. Het CBK wil deze net-afgestudeerden zo ondersteunen bij het opzetten van hun eigen beroepspraktijk… ‘Op de academie leren studenten veel over bijvoorbeeld materialen en het gebruik ervan, maar als je eenmaal afgestudeerd bent, heb je ook praktijkervaring nodig’, vertelt Ronald Rooijakkers van het CBK. ‘Wij ondersteunen kunstenaars hierbij met een talentontwikkelingsprogramma. Dat doen we met een jaarlijkse masterclass en Kunst-opMaatopdrachten waarbij we een startende kunstenaar koppelen aan een bedrijf. Bij deze opdrachten zorgen we ook voor begeleiding. Dat levert een win-winsituatie op voor alle partijen.’ Binnen dit programma is recent een herdenkingskunstKIJK OP HET NOORDEN
werk opgeleverd op de begraafplaats Selwerderhof in Groningen. Eerder kwam onder andere een zitobject tot stand voor Wessinghuizen en een kunstwerk voor de vergaderruimtes van de provincie Groningen. De masterclass met titel Made in Knoal staat dit jaar in het teken van productontwerp. Het CBK selecteerde hiervoor zes startende ontwerpers: Nina van Bart, Gerard Jasperse, Siem Lenders, Anne Pabon, Enzo Pérès Labourdette en Nienke Voorintholt en drie masters: Christien Meindertsma, Foodcurators Lucas Mullié &
NUMMER 394, JAARGANG 47
Digna Kosse en Tjeerd Veenhoven. In samenwerking met boeren uit de regio zijn zij aan de slag gegaan met de lokale grondstoffen: aardappel, hennep en saffraan. Rooijakkers: ‘De bedoeling is met deze grondstoffen nieuwe producten te ontwerpen. Deze samenwerking kan tot hele verrassende, innovatieve inzichten leiden of bijvoorbeeld een bijdrage aan de verduurzaming.’ Het hele proces van Made in Knoal - van idee tot uitvoering - is nog tot en met 11 oktober te volgen in het designlab aan de Handelsstraat 58 in Stadskanaal. Openingstijden: donderdag t/m zondag 13 t/m
17 uur, u kunt vrij binnenlopen. En het is ook te volgen via het blog dat de ontwerpers bijhouden op madeinknoal.blogspot.com. Op zaterdag 10 oktober presenteert het zestal hun resultaten om 14.00 uur in het designlab. U bent dan ook welkom. Na afloop van Made in Knoal zijn de resultaten ook te zien op de Dutch Design Week in Eindhoven op donderdag 22 en vrijdag 23 oktober. Meer informatie hierover is te vinden via de website van het CBK. www.cbkgroningen.nl
59
The American Country Legends - Lana Wolf & Band Foto: Carla Verwer
Koppel bedrijfsuitje aan theater:
succes verzekerd!
Maak van een personeelsuitje of ander bedrijfsevent een bijzondere happening, door het te koppelen aan een theatervoorstelling. Dat kan in Cultuur- en Congrescentrum vanBeresteyn in Veendam. Een borrel of buffet in het Grand Café en de foyer met aansluitend een voorstelling van bijvoorbeeld het showorkest Het Groot Niet Te Vermijden, cabaretier Erik van Muiswinkel of de musicalshow Jeans? Succes verzekerd.
Foto: Mike Bink
VanBeresteyn is een modern en goed geoutilleerd theater met 350 stoelen, waar Youp van ‘t Hek
60
graag zijn try-outs houdt. Dankzij state-of-the-art voorzieningen is VanBeresteyn
uitstekend geschikt voor congressen en bijeenkomsten van 10 tot 500 personen. Directeur Simon Scholtens is trots op de ontwikkeling die het theater sinds de start in 2004 doormaakt. VanBeresteyn slaagt erin de bezoekersaantallen redelijk stabiel te houden ondanks toegenomen concurrentie in de regio. ‘Dat is niet alleen te danken aan de grote publiekstrekkers die we hier in de weekenden naar toe weten te halen, zoals Youp van ‘t Hek, Daniël Lohues en Freek de Jonge, maar ook aan laagdrempelige activiteiten zoals onze koopavondconcerten op de donderdagavond. Het zit hier op die avonden regelmatig vol bij concerten van amateurkoren of -artiesten’, benadrukt Scholtens. ‘En het Grand Café is een populaire ontmoetingsplaats geworden.’
Creatieve technici VanBeresteyn blijkt ook een perfecte setting te zijn voor congressen, bijeenkomsten, beurzen, symposia, bedrijfsfeesten en festivals. ‘Steeds meer bedrijven en instellingen ontdekken ons gebouw en onze stateof-the-art faciliteiten. We hebben elf jaar geleden al geïnvesteerd in de modernste beeld-, geluiden lichtgeluidtechniek, en blijven investeren. Bovendien werken hier ervaren technici die heel creatief zijn. Ze zitten altijd meteen bij het eerste overleg aan tafel om met de klant mee te denken. De zin ‘Verrek, zo kan kan óók’ vliegt hier menigmaal over de tafel.’ Goede bereikbaarheid Niet alleen het creatieve technische team is een pluspunt van vanBeresteyn, ook de lage tarieven
een aansprekende theateract. Uiteraard moet dat wel op de vastgestelde datum en is het onder voorbehoud van een uitverkochte zaal. Dus wees er snel bij. Een greep uit het komende theaterseizoen: Wo 28 okt: Erik van Muiswinkel – de Olieworstelaar (try-out) Gespierde grappen, rake typeringen, relativerend en mopperige terzijdes.
Netwerk Scholtens en zijn team onderhouden een uitstekend netwerk in de Veendammer cultuursector. De lijnen zijn kort; in no-time zijn geschikte presentatoren, acteurs en andere artiesten, bands of gezelschappen geregeld om een feest of bijeenkomst op te luisteren. Ook zijn er arrangementen op maat mogelijk met grote en bekende artiesten die het theater aandoen. Tot in de kleine uurtjes, als het moet, beperkingen zijn er niet in Veendam. ‘Met elkaar zijn we in staat om de mooiste dingen te organiseren, we draaien onze hand niet om voor een groots gala.’
Vr 06 nov: JEANS 25 (try-out) Entertainment en show van de bovenste plank met jong talent. Ter ere van de jubileumtour mét gastoptreden van een theaterster met een grote carrière die ooit begon bij JEANS.
Vr 27 nov: Tangarine - In Stereo De tweelingbroers Arnoud & Sander Brinks met een prachtig theaterprogramma vol muziek en anekdotes.
Za 14 nov: Het Groot Niet Te Vermijden Shave, Rattle and Roll Feelgood muziektheater. Vijf zeer muzikale mannen met messcherpe humor en een ongelofelijke energie!
Vr 11 dec: Daniël Arends Carte Blanche Goedgebekte cabaretier met schurende eerlijkheid en incorrecte grappen. Volgens Theo Maassen is hij de spannendste cabaretier van dit moment.
Do 26 nov: Ashton Brothers Enfant Terribles (try-out) Spliksplinternieuwe show vol adrenaline en spanning. Acts en trucs in een mix van acrobatiek, muziek en tovenarij.
Za 23 jan: ABBA tribute SOS band theaterconcert (staconcert) Voornamelijk Veendammer muzikanten in één van de beste ABBA tribute-bands ever!
Scholtens wijst in dit kader op de unieke mogelijkheid om een bedrijfsuitje te combineren met
TEKST: ERIK RIENSEMA
zijn interessant, naast de gratis parkeermogelijkheden, de goede bereikbaarheid via A7 en N33 (Veendam is maar 30 km van Groningen) en de ligging in een gezellig stedelijk centrum. Een centrum dat in de afgelopen tien jaar een behoorlijke facelift heeft gekregen en de komende jaren nog verder opgeknapt gaat worden. Met als trotse middelpunt het schitterende vormgegeven en fraai uitgelichte vanBeresteyn.
Prachtige show, kleding, licht en vooral de steengoede muzikanten. Za 13 feb: Rapalje - Celtic Folk Night (staconcert) Muzikale reis door de Schotse Hooglanden, Ierse vlakten, taveernes en herbergen. Keltische sferen, prachtige authentieke instrumenten en als gebruikelijk een spetterende show! Za 05 mrt: The American Country Legends - Lana Wolf & Band Pure country en bekende West-Coast songs uit Nashville Tennessee. Vertolkt door een internationale topcast van muzikanten.
Het Groot Niet Te Vermijden -
Za 19 mrt: Roué Verveer Op het laatste moment Cabaret op hoog niveau, gegarandeerd buikpijn van het lachen.
Shave, Rattle and Roll
Vr 29 apr: The Soul of Motown - Dé hitshow is terug! (staconcert) De enige echte sexy-soulshow die garant staat voor een avond genieten en swingen. Met een podium vol muzikanten en geweldige vocalisten! Alle voorstellingen beginnen om 20:15 uur.
KIJK OOK EENS OP www.vanberesteyn.nl
KIJK OP HET NOORDEN
NUMMER 394, JAARGANG 47
61
Kijken als Jopie In Workum staat een museum dat al sinds 1986 tot de verbeelding spreekt. Het is het museum dat een schilder eert die met zijn filosofie en kijk op de wereld zorgde voor een grote schare bewonderaars. Dit jaar heeft het museum een flinke uitbreiding ondergaan en komen de schilderijen en memorabilia nog beter tot hun recht. De naamgever van het museum leeft al vijftien jaar niet meer maar zijn werk en gedachtegoed zorgen nog altijd voor ontroering, nostalgie en bewondering. Het Jopie Huisman Museum steekt in een goed zittend nieuw jasje met de geur en het gevoel van toen. Zwier Kroese ontvangt zijn gasten hartelijk. Formaliteiten lijken hem vreemd en het brandende vuurtje voor het Jopie Huisman Museum heeft slechts een klein zuchtje wind nodig om volledig aan te wakkeren. Kroese is sinds vier jaar de directeur van het Museum in Workum en spreekt bevlogen en met liefde over de persoon wiens nalatenschap hier dagelijks bewonderd wordt. ‘Ik heb een achtergrond in de marketing’, vertelt hij. ‘Bezig zijn met een merk, hoe een merk zich wil profileren en waar een merk nou eigenlijk voor staat. En dan kom je hier en dan zie je dat dat hier allang is. Alle 55 vrijwilligers en de handvol professionals die hier aan de slag zijn, ze zijn allemaal doordrenkt 62
van alles waar Jopie voor stond.’ Jopie Huisman Jopie Huisman (1922-2000) leerde zichzelf schilderen. Zijn liefde voor Workum en de natuur plus de warsheid van oppervlakkigheden leverden hem een grote schare bewonderaars op. In het museum vangt men een glimp op van wat hij voor hen heeft betekend. Brieven, gericht aan ‘het mooie mens Jopie Huisman’ waarin zielenroerselen van volslagen onbekenden uit de doeken gedaan worden en waarin bedankt wordt voor de steun of de inspiratie die zijn werk leverde, het is een toonbeeld van de invloed die Huisman had. ‘Alles wat Jopie
maakte was een portret’, aldus Kroese. ‘Schilderde hij een paar schoenen dan was dat veel meer dan dat alleen. Het was een portret van de mens die deze schoenen had gebruikt, die erin geleefd had. Hij kénde die
mensen ook. Er sprak zo veel uit zijn schilderijen, veel meer dan puur alleen het objectieve.’ Verbouwing Het museum kende in de jaren ’80 een vliegende start. ‘De rijen
stonden tot om de hoek’, vertelt Kroese. ‘120.000 man per jaar, talloze bussen. Inmiddels komen er nog altijd zo’n 50.000 man per jaar kijken naar het werk van Jopie. Vaak zijn het generatiegenoten of in ieder geval ouderen. Als museum moet je er dan ook voor zorgen dat je de toekomst niet uit het oog verliest, dat ook de jongere generatie kennis blijft maken met het werk van Jopie.’ Deze overwegingen speelden mee in het besluit om het museum uit te breiden. Op 30 december 2014 gingen de deuren drie maanden dicht en werd er gebouwd aan een museum dat klaar is voor de toekomst. Het betekende overigens niet dat het museum volledig stilstond; in januari draaide ‘Jopie Huisman, de voorstelling’ midden in het stofnest dat de verbouwing was. En opnieuw: volle bak. Zelfs toen.
werk, maar ook een audiotour krijgt waarbij gebruik wordt gemaakt van oude opnames van Huisman zelf. ‘Jopie’s Paradys’ heet het en het museum is klaar voor de toekomst. De opening werd verricht door Freek de Jonge die het museum in 1986 ook al opende en een bijzondere relatie heeft met zowel Workum als Jopie Huisman. ‘Het museum was tot aan de nok gevuld, er was een bluesband en Freek de Jonge opende het nieuwe museum met een
Toekomst Het Jopie Huisman Museum spreekt al bijna 30 jaar tot de verbeelding en trekt bezoekers vanuit het hele land. Allemaal worden ze ondergedompeld in het werk en de filosofie van Jopie Huisman die met zijn eigen kijk op de wereld de mensen aansprak. Onder die mensen bevindt zich ook de directeur van het museum. ‘Het is jammer dat ik hem nooit gekend heb’, zegt Kroese. ‘Ik hou van de manier van kijken van Jopie. De portretten, de tijd van weleer. Het is grappig; niemand van mijn vriendenkring zegt ‘wat moet je nou bij dat museum?’ Allemaal vinden ze het prachtig en
snappen ze wat mij zo aantrekt in het werk van Jopie. En al die mensen die hier komen, ze worden allemaal geraakt door wat ze zien en horen. Het zou geweldig zijn als we ook meer jongeren kennis kunnen laten maken met zijn werk. We zijn al druk bezig met onderwijsinstellingen, de jeugd is een pijler waar ik me nu op richt. In dit museum vind je alles; respect voor mens en natuur, duurzaamheid, het past perfect binnen de leerdoelen van de scholieren. Het zou zonde zijn als het museum als een kaarsje uit zou gaan met het vergrijzen en overlijden van de oudere generatie. We doen er alles aan om dat te voorkomen.’
TEKST: IVO PAKVIS - FOTOGRAFIE: ED KLIJNMAN
druk op de knop. En opeens klonk Jopie weer door het museum, na vijftien jaar stilte’, herinnert Kroese zich. Opgeduikeld uit de archieven klonk de stem van Huisman als een voorproefje van hetgeen de bezoekers mee zouden gaan krijgen. Jopie’s Paradys, verteld door de man zelf.
Dagelijks geopend van 10.00 tot 17.00 uur
JOPIE HUISMAN MUSEUM Noard 6 8711 AH Workum T. 0515 54 31 31 www.jopiehuismanmuseum.nl
Jopie’s Paradys De uitbreiding levert een museum op waarin de bezoeker niet alleen kan kijken naar het
KIJK OP HET NOORDEN
NUMMER 394, JAARGANG 47
63
KENNIS IS KUNNEN
IJZERSTERK VOOR UW BEDRIJF
BEVESTIGINGEN
VEILIGHEID
GEREEDSCHAPPEN
POSTBOXEN
GROENVOORZIENING
Dokkum . Heerenveen . Leeuwarden . Groningen . t. (0519) 29 23 25 . www.raadsma.nl
TEKST: ROELOF TIENKAMP
Ingrijpende metamorfose Museum Heerenveen Museum Heerenveen ondergaat een ingrijpende metamorfose. De achterliggende anderhalf jaar is noest gewerkt om de architectonische elementen, de oorspronkelijke deuren en ramen van ‘De Heerenveense School’ weer in zicht te krijgen. Vanachter de lambriseringen kwam de oude allure van het karakteristieke pand weer tevoorschijn. Over ruim een jaar is de interne verbouwing afgerond en is een vertaalslag naar de moderne interactieve tijd gemaakt. En dat alles door eigen vrijwilligers. Museum Heerenveen is een bijzonder museum. Niet alleen
omdat hier het cultuurhistorisch erfgoed van de stad wordt bewaakt en getoond, vooral ook omdat het een breed maatschappelijk draagvlak heeft. Conservator-directeur Linda Trip (31) somt op: 1200 vrienden en meer dan 70 vrijwilligers die graag de handen uit de mouwen steken. Dus toen zo’n twee jaar geleden werd geconstateerd dat het verouderde museum een opknapbeurt nodig had, werd besloten dat zoveel mogelijk met eigen mensen te doen. Linda Trip: ‘Ik ben er trots op dat we dat besluit hebben kunnen nemen. We hebben de meeste kennis zelf: etaleurs, technici,
In Museum Heerenveen is vanaf 15 september een unieke collectie Nederlandse klokken (1700-1900) te zien. Met grote zorg en lange voorbereiding zijn de meest bijzondere klokken gemaakt in Noord-Nederland voor deze eenmalige gelegenheid bij elkaar gebracht. De topstukken komen uit particuliere collecties vanuit het hele land. De meeste zijn nog nooit in het openbaar getoond.
KIJK OP HET NOORDEN
NUMMER 394, JAARGANG 47
mensen met twee rechterhanden, ict’ers.’ Het werkte niet alleen kostenbesparend, het bood ook de mogelijkheid het museum open te houden voor het publiek. ‘We hebben het zaal voor zaal aangepakt. En die hebben door de verbouwing een heel andere uitstraling gekregen. Zodra de herinrichting is afgerond, wordt begonnen met het toekomstbestendig maken van het museum. Het wordt (nog) meer interactief. En dan kunnen we met recht zeggen dat het museum ‘nieuwe stijl’ echt letterlijk gebouwd is door de Heerenveners zelf. En dat vind ik heel bijzonder.’ Museum Heerenveen laat de bezoeker kennismaken met de veelzijdigheid van Heerenveen. Het vertelt het verhaal van de stad middels een vaste collectie van 16.000 objecten en 30.000 foto’s, dia’s en glasnegatieven. Van archeologische en zeldzame historische vondsten tot kunst
van onder meer Dirk Piebes Sjollema, Jan Mankes en Tjeerd Bottema. Het museum vertelt de verhalen van de grietmannen (Friese burgemeesters), van het vorstelijke Oranjewoud, van bedrijven met internationale allure als Batavus of van sporthelden als Abe Lenstra. Het geïntegreerde Ferdinand Domela Nieuwenhuis Museum geeft een beeld van deze strijder tegen maatschappelijk onrecht. Op de ‘zolder van pake’ viert de nostalgie hoogtij met gebruiksvoorwerpen en speelgoed uit lang vervlogen tijden. Blikvanger is de stadsmaquette van Heerenveen anno 1830. Het is de grootste indoor stadsmaquette van ons land.
MUSEUM HEERENVEEN Minckelersstraat 11 8440 AD Heerenveen T. 0513 62 34 08 info@heerenveenmuseum.nl www.heerenveenmuseum.nl
65
[t] (0512) 51 56 47 www.museumdrachten.nl
Museumplein 2 9203 DD Drachten
Joop van den Enden’s Veilingen
Hét veilinghuis van het Noorden ●
DaDa n Beeldende kunst Interbellum n thijs/evert rinsema n Internationale collectie n Kurt Schwitters n De Stijl n theo van Doesburg n Ids Wiersma n Sierd Geertsma n h.n. Werkman n
●
Erkend, gecertificeerd Register Veilinghoudertaxateur r.g. Gespecialiseerd in kunst- en antiekveilingen
De volgende veiling is op dinsdag 8 december van 10.00 - 18.00 uur. Kijkdagen: 4, 5 en 6 december Dagelijks van 11.00 tot 17.00 uur. Inbreng van goederen sluit op 20 november.
openingstijden: di t/m zo 11-17 uur
GRATIS TOEGANG MUSEUMSHOP EN -CAFÉ
Openingstijden: ma. 14.00 - 18.00 uur di. t/m do. 10.00 - 18.00 uur vr. 10.00 - 21.00 uur za. 10.00 - 17.00 uur
Bij ons bent u aan het juiste adres voor een
uitgebreid assortiment zoet- en zeewateraquariums en ruim 200 soorten koralen Aquariumhuis Noordoostpolder
Walstraat 4a 8317 AP Kraggenburg Tel. 0527 252528 E-mail info@aquariumhuisnop.nl www.aquariumhuisnop.nl
Buiten de openingstijden kunt u ons bellen voor een afspraak
Veilinggebouw: Ged. Zuiderdiep 150-150a 9711 HN Groningen Tel. (050) 312 92 748:18 Vloerenvakman-345 16-12 Pagina 1Mobiel (06) 53 94 55 33 Fax (050) 318 47 78 www.joopvdenden.nl
GRONINGEN | FRIESLAND | DRENTHE MUSEUMPAGINA
George Henry, Noon, olieverf op doek, 1885 Particuliere collectie
Schots impressionisme 1880-1900 Dae laute ratis cum est estrum conet quistio repressiniti conest, omnihit alitintia nostior eperrum quatia voluptur aut landiati aut a vendiandia simillor as voluptatem non ratem ide es cus ulluptatia nonsecae nime et unto officto maximus quibusam, ommodi que saestiur?
recatum amus et id es ressint dis sin rae doluptatus volestrum si Demolupti blanda iment ommosam, si aligenditium ea dolupta ssimi, sam qui tecus nestiis quo etur?
Sedia consece peliquo qui tempos molore perspicia sollandio maximpere officiet as ex expel into is nos rat eium quas aliqui cum ullupidus initio occullam fugia ea ventia aut esto officit ut ene si omnit verro to molorum quibuscia num in cus pratiam quidebit fugiatur, que velitius, con nonsequist repreiu mquatus andam, sunt eum quae voluptatem. Ut aperum unt millabor serunt eum delibus
quo etur? Sedia consece peliquo qui tempos molore perspicia sollandio maximpere officiet as ex expel into is nos rat eium quas aliqui cum ullupidus initio occullam fugia ea ventia aut esto officit ut ene si omnit verro to molorum quibuscia num in cus pratiam quidebit fugiatur, que velitius, con nonsequist repreiu mquatus andam, sunt eum quae voluptatem. Ut aperum unt millabor serunt eum delibus
Orem re, seque quo dolorrum fugia cor si id ut et quati nia cum harume asinus qui si cullitis am, quiatiur rem eos quuntior abor sequiduciam reperum nus volestotatem res seribus aute audipisit as digendem arci arum quis as nit estibus, atur, omnimus dollum aut lat la doloritam qui qui con rehendio ium qui conessinis re eicto quis soluptatur, sequiae la perspitatqui illia sinihit, John Lavery, The tennis party, olieverf op doek, 1885 eumquidem fugitat ionsecta Aberdeen Art Gallery & Museums Collections, Aberdeen cuptatatur simende llaborr ovidisi tibusam, ipsus di volorrum KIJK OP HET NOORDEN
NUMMER 394, JAARGANG 47
67
w w w. jonge ne e l .nl
JN adv Corporate 198x63 mm.indd 1
30-06-14 11:46 Mr. M.M. Westenbrink Ambtelijk secretaris/juridisch advies Dwarsweg 11. 8347 WG Eesveen. E-mail marleenwestenbrink@hotmail.com Tel. 0521 577571/06 12368266
Hoogwaardige kwaliteit ledverlichting tegen scherpe prijzen. Met gratis energie-bespaarscan op de website.
AMBTELIJK SECRETARIS op freelance basis
Jurist met brede ervaring en flexibel inzetbaar als ambtelijk secretaris bij onder andere:
Speciale Kijk op het Noorden-actie: Ontvang nu een extra 15% korting bovenop alle actieprijzen in onze webshop met de volgende kortingscode: najaar2015!
Huismerk Led Tappersweg 89 2031 ET Haarlem
- Medezeggenschapsraden in het onderwijs - Ondernemingsraden - Medisch Ethische Toetsingscommissies
T: 085 - 401 98 31 E: info@huismerkled.nl
WWW.HUISMERKLED.NL
Ook inzetbaar als notulist
event technology av verhuur events verkoop & installatie standbouw
www.bano.eu
GRONINGEN | FRIESLAND | DRENTHE MUSEUMPAGINA FOTOGRAFIE: ©DRENTS MUSEUM
James Guthrie, A hind’s daughter, olieverf op doek, 1883 Scottish National Gallery, Edinburgh
Tot en met 7 februari 2016 presenteert het Drents Museum een grote internationale tentoonstelling met werken van The Glasgow Boys. Eind negentiende eeuw kwam het werk van deze groep jonge Schotse schilders tot bloei. Geïnspireerd door de schilders van Barbizon, de Haagse School en het Franse impressionisme werkten zij in een
KIJK OP HET NOORDEN
moderne Europese stijl. Voor het eerst sinds 1900 is nu buiten Groot-Brittannië een overzicht te zien dat exclusief gewijd is aan deze Schotse kunstenaars. Natuurgetrouwe Schotse landschappen, boerenkinderen in ingetogen kleuren, decoratieve en symbolistische schilderijen met sprankelende kleurcontrasten en beelden van
NUMMER 394, JAARGANG 47
het moderne leven in de stad. In het Drents Museum zijn meer dan 80 schilderijen en 40 werken op papier van de tien belangrijkste kunstenaars te zien: James Guthrie, Edward Walton, Joseph Crawhall, James Paterson, John Lavery, William York MacGregor, George Henry, Edward Hornel, Arthur Melville en William Kennedy.
69
De Kiel 2 - 9206 BG Drachten Tel. (0512) 510295 - fax (0512) 524776 E-mail: info@timboco.nl - www.timboco.nl
■ ■ ■ ■ ■
■
kozijnen in concept III FSC gecertificeerd Accoya gecertificeerd 10 jaar SGT garantie complete HSB wanden inclusief kozijnen kozijnen eventueel beglaasd en afgelakt
De JL oplaadzuil, ontwikkeld door JL Assemblage
w
Nieu
• een rvs zuil met een anti-graffiti coating • zonder meerprijs leverbaar in meerdere RAL kleuren • voorzien van stopcontacten met kinderbeveiliging • voorzien van een aardlekbeveiliging die zichzelf kan testen • kan worden voorzien van een eigen bedrijfslogo
De specialist als het gaat om innovatieve en duurzame kozijnen en houtskeletbouw
Een goede oplaadmogelijkheid is klantvriendelijk en is meer dan alleen een servicepunt Kortom: een prima investering die zichzelf terugverdient Tweede Bokslootweg 6 | 7821 AS Emmen t. 06 55 22 64 30 • info@jlassemblage.nl
WWW.JLASSEMBLAGE.NL Snel Flexibel Betrouwbaar eenvoudige bediening solide naaistraat
Veelzijdig in personeel Flexkrachten voor: • • • • • • •
Metaal en Techniek Logistiek Productie Bouw Food Tuinbouw Sloop en Recycling Bel 0522 - 242520 www.interwel.nl
grote magazijncapaciteit (voor zakken van 5 t/m 50 kg) Jute
PP/PE net
Polyprop
Papier
Fabrieksweg 2 Emmeloord T 0527 - 256 130
info@ercmachinery.com
GRONINGEN | FRIESLAND | DRENTHE MUSEUMPAGINA
Foto: Heleen Haijtema
Breien! Vanaf 17 oktober 2015 presenteert het Fries Museum in Leeuwarden een grote tentoonstelling over de kunst van het breien. De tentoonstelling staat bol van het breiwerk: van historische patronen tot het allernieuwste design. Traditionele Friese floddermutsen, verfijnde breischedes en breisels uit de jaren ’80 worden op originele wijze gepresenteerd. Breien! is te zien tot en met 28 augustus 2016. De omvangrijke textielcollectie van het Fries Museum vormt de basis van Breien! De collectie wordt aangevuld met hedendaagse bruiklenen van (inter)nationale kunstenaars die met breitechnieken werken. De tentoonstelling dompelt de bezoeker onder in de wereld van het breien. Letterlijk, want in City of Stitches van de Deense kunstenares Isabel Berglund, wordt de bezoeker onderdeel van een volledig handgebreide ruimte door het aantrekken van ingebreide kledingstukken. Twaalf kijkkasten bieden een inkijk in de geschiedenis van het breien. Elke kast toont een belangrijk collectiestuk in een gebreide historische setting. Een maliënhandschoen is te zien in een landschap met een middeleeuws kasteel omringd KIJK OP HET NOORDEN
door gebreide bomen. En de oudste breischede (hulpmiddel om sneller te breien) van professioneel houtsnijwerk uit 1588, staat in een kousenwinkel. Ook laat de tentoonstelling zien dat breien met de tijd meebeweegt. Patronen ontwikkelen en typeren stijlen en groepen mensen. Voorbeelden zijn Noorse wollen handschoenen, ragfijn Fries kantwerk en karakteristieke visserstruien. Hoe media trends bepalen is te zien aan hypes als vesten à la Starsky & Hutch en de truien van Sarah Lund. In de grote zaal komt alles samen. Een mix van historisch breiwerk, moderne breikunst en het nieuwste design toont de veelzijdigheid van breien. Topstukken uit de collectie zijn gebreide kralentasjes, gouden
NUMMER 394, JAARGANG 47
Friese oorijzers met floddermutsen en achttiende-eeuwse mitaines (vingerloze handschoenen). Hedendaagse tegenhangers zijn de mysterieuze breisels van de Londense kunstenares Zoë Landau Konson en de werken van Chrystl Rijkeboer gebreid van mensenhaar. Daarnaast te zien, zijn de bekende gebreide designpoefen van Christien Meindertsma en mode van jonge, populaire ontwerpers als Stephen West en Bas Kosters.
Een tentoonstelling over breien is niet compleet zonder de bezoeker gelegenheid te bieden om zelf de breinaalden op te pakken. Een tentoonstellingszaal is omgebouwd tot een breiruimte. Op dinsdag, donderdag, zaterdag en zondag zijn er ‘museumbreiers’ aanwezig om samen mee te breien. Bovendien organiseert het museum een breiwedstrijd, breicursussen, een breicafé, een ugly christmas sweater party en meer.
Studio La Meul bedacht voor Breien! een fris en sprookjesachtig tentoonstellingsontwerp. Collectiestukken worden op originele wijze gepresenteerd in kijkkasten, op etalagepoppen met dierenhoofden en op volledige dier- en natuurfiguren. Ook komt er een voelroute door de tentoonstelling. 71
n Engineering
n Project Management
n Consultancy
n Secondment
“Technische specialisten voor resultaat”
Nieuwleusen +31 (0)529-482159
n Bolttensioning / Torque
n QA/QC
www.gap-epm.nl
n Flens Management Systeem
www.werkenbijgap.nl
n US Load Monitoring
n Consultancy
“De specialist in het opspannen van bout- en flensverbindingen”
Nieuwleusen +31 (0)529-482159
Halsteren +31 (0)164-652074
www.gap-ipp.nl
Het oudste studentencorps in Nederland bestaat 200 jaar en zetelt in Groningen: Vindicat atque Polit. Ter gelegenheid van dit 40ste lustrum is dit gedenkboek verschenen dat een uitvoerige beschrijving van de geschiedenis van het roemruchte studentencorps biedt. Het boek is rijkelijk voorzien van afbeeldingen en fraai uitgevoerd in een lederen omslag. Hein Bekenkamp (eindredactie) | Prijs: € 30
De kleuren van het wad
BOEKEN
Wachtwoord Vindicat
Van bedreigde zee tot werelderfgoed De kleuren van het wad is een schitterend document voor iedereen die geïnteresseerd is in het waddengebied. Het eindigt met de triomf van de Waddenvereniging in 2009. UNESCO riep de Waddenzee uit tot Werelderfgoed. Het boek is rijk geïllustreerd met historische kaarten, foto’s en archiefmateriaal dat tot het bezit van de Waddenvereniging behoort. Kester Freriks | Prijs: € 24,95
Oldambster tichelwerken
Steen-, dakpannen- en draineerbuizenfabrieken in Oost-Groningen
Groninger kermis
Werken op reis met gebakkramen 1850-1961
In Oldambster tichelwerken beschrijft de auteur een twintigtal steen- en pannenfabrieken op de Oost-Groninger klei in de periode van 1571 tot 1981. Van het oeroude ambacht worden de vele aspecten belicht, zoals de eigenaren van de tichelwerken en later steenfabrieken. Wat voor lieden waren dat? Hoe verwierven zij hun vaardigheden en hoe bedreven zij hun ondernemerschap? Wie werkten er in de fabrieken en wat was hun sociale achtergrond? De steenfabrieken wisselden nog wel eens van eigenaar met alle wederwaardigheden van dien.
De Meikermis, in 1855 in de plaats gekomen van voorjaars- en najaarskermis, en vanaf 1886 de kermis tijdens Gronings Ontzet, zijn onlosmakelijk verbonden met de stad Groningen. Veel veranderde. Carrousels worden niet meer door stoom aangedreven en reizende schouwburgen, variététheaters en bioscopen zijn verdwenen. Mensen met afwijkende lichaamsbouw worden niet meer blootgesteld aan nieuwsgierige blikken van kermisgangers. Exploitanten van vlooienspelen sloten hun theaters door gebrek aan op de mens levende vlooien. Wild vermaak, schiettenten, spelletjes en kermisgebak bleven. Henk Werk beschrijft het gevecht van drankbestrijders en protestanten tegen de in hun ogen zedenbedervende kermis.
K. B. Haan | Prijs: € 35
Henk Werk | Prijs: € 29,95
Het Gronings Tussengebied, streek van water en wad Het fotoproject Wad's up van fotograaf Norma van der Horst heeft geresulteerd in een bijzonder fotoboek: Het Gronings Tussengebied, streek van water en wad. Het boek is een kunstzinnig beeldverslag van een tocht van een jaar te voet langs de gehele Groningse kustlijn, inclusief Rottumeroog en Rottumerplaat. Van der Horst toont met schilderachtige landschappen en stillevens de sporen die het getij, het weer en de tijd in dit unieke stukje natuur nalaten. Bij de foto's staan tijdstippen en coördinaten vermeld en hebben dichters Fetze Pijlman en Gerrit Krol een bijdrage geleverd in de vorm van een gedicht Norma van der Horst | Prijs: € 24,95
BOEKHANDEL GODERT WALTER Oude Ebbingestraat 53, 9712 HC Groningen T. 058 234 30 70 info@godertwalter.nl www.godertwalter.nl
KIJK OP HET NOORDEN
NUMMER 394, JAARGANG 47
73
Ruim 110 jaar specialist van onder meer: - Bodemenergie - Watervoorziening - Bodemonderzoek - Service & Onderhoud
Grondboorbedrijf Haitjema B.V. Wisseling 10 7701 GS Dedemsvaart Postbus 109 7700 AC Dedemsvaart T. 0523 61 20 61 E. info@haitjema.nl I. www.haitjema.nl
Museum De Weem in Westeremden
Henk Helmantel
een leven lang schilderen en verzamelen 1 mei t/m 31 oktober 2015 donderdag, vrijdag en zaterdag van 13:00 tot 17:00 uur Museum De Weem, Abt Emopad 2, Westeremden (Gr.) Voor lezingen en rondleidingen: zie www.helmantel.nl Groepen op afspraak 0596 - 551415 babs@helmantel.nl
Kijk op het noorden 198x63.indd 1
10-03-15 12:14
Turfdik standaardwerk over verveningen en vervenersfamilies in Friesland. Zowel de hoogveen- en de laagveengebieden maken deel uit van dit boek. De auteur beschrijft in ieder hoofdstuk over een bepaalde periode één of meer Friese verveningen en de rol van de daarbij betrokken - al dan niet met veencompagnieën verbonden - personen en families. W. Visscher | Prijs: € 35
As nomaden yn tinten teplak
BOEKEN
Het Uilen Dagboek
Verveningen en verveners in Friesland
Het Uilen Dagboek voert u mee op de jarenlange, wondermooie reis door het onbekende privéleven van een bijzondere uilenfamilie. Naast de kunstwerken die Paul Christiaan Bos over het leven van de uilenfamilie maakt, heeft hij van het begin af aan ook een uilendagboek bijgehouden. Het is het verslag geworden van een langzaam steeds beter leren verstaan en een steeds sterker wordende emotionele band met deze schitterende, complexe dieren. Paul Christiaan Bos | Prijs: € 24,95
Ravenhart
De opstand van de Friezen tegen de Romeinen
Als nomaden in tenten terecht Jansma (1980) is dichter, filmmaker en docent. In deze tweetalige dichtbundel verkent Jansma de grens tussen het leven en de poëzie. Het sturende karakter van taal wordt blootgelegd. Het is poëzie die over grenzen wil gaan en nieuwe werelden wil ontmoeten. Gedichten die als nomaden willen rondzwerven.
Een historische avonturenroman. Het is een verhaal over vriendschap en verbittering, geheimen en verraad en de duistere wereld van de Friese goden. Jan Visser | Prijs: € 18,50
Sytse Jansma | Prijs: € 17,50
Fiskatlas Fryslân In de Fiskatlas Fryslân staan kaarten met de verspreiding per vissoort en diverse artikelen over de ecologie van de vis, de waterkwaliteit en vismigratie. Met vele fullcolour afbeeldingen, tabellen, grafieken en statistieken over de visstand in Friesland. Het boek is geschreven in het Nederlands en alle namen van de vissen staan zowel in het Nederlands als in het Fries vermeld.
Mijn streek
Wandelen en fietsen door de geschiedenis van het landschap in het Noorden Journalist Paul Straatsma wandelt of fietst met landschapshistorici en andere kenners van het landschap door Friesland, Groningen en Drenthe. 30 landschappen in NoordNederland worden uitvoerig belicht. Met prachtige foto's, kaartmateriaal en wandel- en fietsroutes.
Prijs: € 25 Paul Straatsma – Foto’s: Jan Zeeman | Prijs: € 24,95
AFÛK - FRYSKE BOEK- EN TAALWINKEL Bûterhoeke 3, 8911 DH Ljouwert/Leeuwarden T. 058 234 30 70 ynfo@afuk.nl www.afuk.nl
KIJK OP HET NOORDEN
NUMMER 394, JAARGANG 47
75
P.F. Montage Heerenveen B.V.
Topkwaliteit voor een goede prijs
Montage SRT NAM Schoonebeek
P.F. Montage Heerenveen B.V. Staalconstructies dak- & wandbeplating www.pfmontage.nl mobiel: 06 20437504 e-mail: p.talsma@planet.nl
As- en naafverbindingen Overbelastingskoppelingen Precisie spandoorns Precisie spanlichamen Slipkoppelingen
Opspantechniek Precisie spanlichaam Precisie spandoorn Spankoppelingen RCS® Remote Control Systems Push/Pull Cables
Ingenieuze oplossingen in de Aandrijftechniek & Opspantechniek RINGSPANN Benelux B.V. Nieuwenkampsmaten 6-15 7472 DE Goor T. 0547 26 13 55 F. 0547 26 13 54 E. info@ringspann.nl I. www.ringspann.nl
Wilt u als bedrijf…. ➢ ➢ ➢ ➢ ➢
een professionele en persoonlijke uitstraling? geen nieuwe klanten missen? geen antwoordapparaat laten inspreken? niet gestoord worden, wanneer u een bespreking heeft? dat uw klanten correct te woord worden gestaan?
Schakel uw telefoon dan door naar
Wij ontzorgen u graag op de volgende gebieden: Naast persoonlijke telefoonbeantwoording kunnen wij u ook op administratief gebied ondersteunen, zoals agendabeheer, BTW-aangifte, postverzorging etc. Tarief vanaf € 110,- per maand all-in exclusief BTW.
Bel nu voor een interessante kenningsmakingsaanbieding.
Atlantis Bedrijfsondersteuning
Atlantis 45, 7812 AX Emmen T. 0591 820010 – info@atlantistelesecretariaat.nl www.atlantistelesecretariaat.nl
Man met een missie Hoe Srebrenica het leven van schooldirecteur Philip Messak veranderde
Het Nationaal Beek- en Esdorpenlandschap Drentsche Aa behoort tot de meest geliefde en waardevolle landschappen van ons land. Geen enkel gebied in Noordwest-Europa kent zo veel natuurlijke beken met bijbehorende biodiversiteit. Aardkundige sporen uit maar liefst drie verschillende ijstijden liggen hier letterlijk aan onze voeten. Ook in archeologisch opzicht behoort het gebied tot de top. Dit kloeke boek beschrijft hoe het stroomdal van de Drentsche Aa door de tijd heen veranderde in het esdorpenlandschap van nu. 30 deskundigen ontsluiten in dit boek 50 jaar wetenschappelijk onderzoek. Met veel landschapsfoto’s, kaarten en landschapsreconstructies.
Dit is het verhaal van Philip Messak, tegenwoordig directeur van een middelbare school in Assen. Twintig jaar geleden, tijdens de val van de moslimenclave Srebrenica in Bosnië, was hij pelotonscommandant bij Dutchbat, dat onder VN-vlag de strijdende partijen uit elkaar moest houden. De Dutchbatters werden destijds onder de voet gelopen door de troepen van generaal Mladic, waarna die zo'n 8000 mannen uit de enclave vermoordde. Het boek gaat niet alleen over de gebeurtenissen in Srebrenica, maar ook over hoe die ervaringen van invloed zijn geweest op Messaks ‘mens zijn’ en de manier waarop hij nu aandacht geeft aan jongeren. ‘Niet omkijken in wrok’ is zijn devies.
Theo Spek, Hans Elerie, Jan P. Bakker en Ineke Noordhoff | Prijs: € 34,95
Kees Opmeer | Prijs: € 19,95
Orvelte Gids
Het dorp en zijn monumenten
BOEKEN
Landschapsbiografie van de Drentsche Aa
Bajesverhalen Veenhuizen
Vanaf de jaren ’60 ging agrarisch Drenthe geheel op de schop in het kader van de ruilverkaveling. Heel veel boeren stopten met hun bedrijf en dorpen veranderden onherkenbaar. Eén dorp werd van de ‘vooruitgang’ gered: in Orvelte bleef alles vrijwel bij het oude. Deze gids voert u terug naar de tijd dat alle Drentse dorpen eruitzagen zoals Orvelte nu. Aan de hand van talloze oude én nieuwe foto’s wordt de dorpsgeschiedenis van meer dan tien eeuwen beschreven. Tussendoor staan kadertjes met boeiende wetenswaardigheden en bijzondere plekjes in het dorp.
Verhalen genoeg, maar bewakers mochten ze nooit naar buiten brengen vanwege de geheimhoudingsplicht. En gevangenen lieten meestal niet het achterste van hun tong zien, vooral niet als je hun vroeg waarvoor ze in Veenhuizen gevangen zaten. Daarbij was het gevangenisdorp tot 1981 een gesloten gemeenschap. Clemens van den Brink is een geboren Veenhuizer en heeft nu zijn eigen jeugdervaringen en die van oud-bewakers vastgelegd in zo’n 100 verhalen en anekdotes.
Bertus Boivin | Prijs: € 15,50
Clemens van den Brink | Prijs: € 18,50
Twee Engels oudheidkundigen tekenen Drentse hunebedden in 1878 In het spoor van Lukis en Dryden Rond 1870 waren de meeste hunebedden in Drenthe in handen van de overheid gekomen en werden ze door lokale autoriteiten ‘opgeknapt’. Tijdens deze restauraties werden dekheuvels verwijderd en omgevallen stenen zonder kennis of documentatie teruggeplaatst. Over gedane vondsten werd niks vastgelegd. Vreemd genoeg luidde een aantal wetenschappers in Engeland hierover de noodklok. De oudheidkundigen William Collings Lukis en sir Henry Dryden reisden naar Drenthe en documenteerden in juli 1878 40 hunebedden. De kwaliteit en informatiewaarde van de door hen gemaakte tekeningen en beschrijvingen vormen een unieke en prachtige bron van informatie en geven een bijzondere inkijk in de toenmalige omgang met cultureel erfgoed en de archeologie. Wijnand van der Sanden | Prijs: € 24,95
BOEKHANDEL DAAN NIJMAN www.
Heerestraat 87, 9301 AE Roden T. 050 - 501 29 67 info@daannijman.nl www.boekhandeldaannijman.nl
KIJK OP HET NOORDEN
NUMMER 394, JAARGANG 47
77
Financiële administraties Jaarrekeningen Salaris- en personeelsadviseurs HRM diensten Belastingadviseurs Bedrijfsadviseurs Internationalisering Interim management Vastgoedadviseurs Incasso Coevorden • Hoogeveen • Emmen
www.kentfort.nl
Jan van de Ruitenbeek
TEKST: HENK DILLING - FOTOGRAFIE: ED KLIJNMAN
Hillegonda van de Ruitenbeek
De passie van een ondernemend koppel Niet alleen de huwelijkse status is de bindende factor tussen Jan en Hillegonda van de Ruitenbeek. Naast de liefde is er een gedeelde passie voor veiligheid, gezondheid en zorgzaamheid. Dit resulteerde in de start van hun eigen bedrijf: Eerste Hulp Educatie. Met als standplaats Drachten verzorgen ze op locatie trainingen en cursussen voor particulieren, bedrijven en andere organisaties in heel Nederland. ‘Als een week veertien dagen zou tellen dan kregen we hem vol.’ Jan van de Ruitenbeek zegt het, ruim vier jaar nadat hij en zijn echtgenote zich als Eerste Hulp Educatie hadden ingeschreven bij de Kamer van Koophandel. Hun bedrijf verzorgt opleidingen op het gebied van Eerste Hulp, Bedrijfshulpverlening en VCA (veilige werkomgeving en werkomstandigheden). ‘Iedereen kan slachtoffer van een ongeluk worden’, zegt hij. ‘Een groot deel van de ongelukken gebeurt thuis, op het werk of tijdens het spelen. Belangrijk is dat iemand op tijd wordt geholpen. Bij een hartaanval of slagaderlijke bloeding is dat zelfs van levensbelang. Uit de belangstelling voor onze opleidingen kunnen KIJK OP HET NOORDEN
we afleiden dat steeds meer mensen het noodzakelijk vinden dat ze weten hoe ze in bepaalde situaties moeten handelen.’ Die aandacht geldt niet alleen voor de reguliere eerste hulpverlening maar ook voor de hulpverlening binnen bedrijven, zo vervolgt Hillegonda. ‘Een bedrijfshulpverlener weet precies wat er moet gebeuren bij een ongeval, brand of een ontruiming. Het is overigens wettelijk verplicht om binnen je bedrijf één of meerdere bedrijfshulpverleners te hebben.’ Eerste Hulp Educatie verzorgt tevens VCA opleidingen, bedoeld voor bedrijven die werkzaamheden uitvoeren met verhoogd risico in een risicovolle omgeving. Vaak gaat het om constructie- of on-
NUMMER 394, JAARGANG 47
derhoudswerkzaamheden die plaatsvinden op bouwterreinen, in fabrieken en werkplaatsen en bij installaties. Jan: ‘Wanneer je VCA gecertificeerd bent, laat je als bedrijf zien dat je op het gebied van veiligheid, welzijn en gezondheid de zaakjes goed hebt geregeld. Veel opdrachtgevers noemen VCA zelfs als voorwaarde in hun contracten.’ Er is ook een webshop ingericht waar de materialen waarmee wordt getraind verkrijgbaar zijn (www.eerstehulpspullen.nl). Het aanbod varieert van AED apparatuur, brandwond producten en instructiemateriaal tot steriele producten en verbandtrommels. Een bijzondere activiteit vanuit Eerste Hulp Educatie is het verlenen van eerste hulp bij evene-
menten. Daartoe is een stichting in het leven geroepen (www. she-nederland.nl). ‘Je moet hierbij denken aan evenementen van 50 tot pakweg 50.000 bezoekers’, zegt Hillegonda. ‘We doen dit samen met een aantal andere enthousiaste hulpverleners.’ Lachend: ‘Het leuke van die evenementen is: je ziet nog eens wat. Zo stond ik oog in oog met Mick Jagger toen ik aan het werk was bij het concert van The Rolling Stones in Groningen in 1999.’
EERSTE HULP EDUCATIE Kuinder 186 9204 AG Drachten T. 0512 77 88 66 info@eerstehulpeducatie.nl
79
De kamers ademen een pepermunt-frisse sfeer Foto: Ed Klijnman
Kingsize Sneek: stadslogement met rijke historie Kwaliteit in niets geĂŤvenaard. Een ijzersterk credo dat we vooral kennen vanwege de afkorting KING; het beroemde pepermuntje van de firma Tonnema & Co uit Sneek. De naam is sinds kort gelieerd aan een nieuw logement in de Friese stad: Kingsize. Gevestigd op de hoek Gedempte Pol/Prins Hendrikkade, waar in 1902 de eerste pepermuntjes werden gemaakt door Gerrit Tonnema en zijn compagnons Nicolaas de Vries, Hillebrand Wip en Anne Zandstra. Geldschieter en zakenman Tonnema zag handel in de pepermuntjes - die destijds als medicijn werden aangeprezen en wist in korte tijd een florissant bedrijf op te bouwen. Zelf profiteerde hij er niet lang van: hij stierf in 1905, vlak na een extra geldinjectie. De drie compagnons zetten het bedrijf voort en 80
besloten uit eerbetoon aan de geldschieter de naam Tonnema & Co te handhaven. Niet veel later was het bedrijf uit z’n jasje gegroeid en verhuisde het naar het Kleinzand, waar sindsdien vele jaren KING pepermuntjes werden gemaakt. Om in 1955 te verhuizen naar het markante pand aan de Oude
Oppenhuizerweg, waar de fabriek nog steeds zit. Verouderd De oorspronkelijke locatie werd een kledingzaak en later een restaurant (De Brave Hendrik). In 2013 was het flink verouderd toen ondernemer Sietze van der Krieke uit Sneek het overnam.
Aanvankelijk wilde hij het verhuren maar gaandeweg rees het idee om iets te doen met de KINGhistorie en bovendien bleek er behoefte te zijn aan een sfeervol stadslogement in hartje Sneek. Humor In 2014 werd het pand compleet verbouwd en omgetoverd tot
KING-atlas Heel bijzonder, natuurlijk, maar nog niet zo bijzonder als de inrichting. De kleurstelling, de decoratie, de wandversieringen: alles is geënt op KING pepermunt, zoals de KINGschemerlampen. Verder zien we oude advertenties (niet alleen van KING, ook van RANG en Italiano), in elke kamer ligt de bij veel ouderen nog wel bekende KING-atlas en menig deurknopje zou je bijna in je mond stoppen, als ware het daadwerkelijk een pepermuntje. De kamers ademen een pepermunt-frisse een schitterend stadslogement met vijf kamers. Een logement met gevoel voor historie - overal in het pand komt de geschiedenis van KING terug - met gevoel voor humor (Kingsize slaat bepaald niet op het formaat) en bovenal met gevoel voor de hedendaagse toerist. Die wil snel en gemakkelijk een hotel in, ook als het om een sfeervol hotel in het centrum van een Friese stad gaat.
TEKST: ERIK RIENSEMA
geen personeel. De deur zwaait automatisch open na een signaal van de mobiele telefoon van Van der Krieke. Dat geldt ook voor de kamerdeuren. Je kunt één van de vijf luxe kamers - waarvan één ook (gecertificeerd) geschikt is voor mindervaliden - boeken via websites als booking.com en als je vooruit betaald hebt (ook via PayPal), wordt je mobiele telefoon gekoppeld aan de deuren, voor de duur van het verblijf. Desgewenst kan een ontbijt worden besteld bij een mobiele cateraar.
sfeer en zijn voorzien van alle gemakken: tv, wifi, noem maar op. Onlangs kreeg het logement de 3 tulpen kwalificatie. Trots Van der Krieke is trots op het stadslogement. Winst maakt ’ie er niet op maar dat hoeft ook niet; hij verdient de kost al vele jaren met zijn bedrijf Boso BV in Sneek. De maatschappelijke winst van Kingsize is des te groter: Sneek heeft er een prachtig logement bij dat bovendien een deel van de geschiedenis van het beroemdste bedrijf van de Friese stad herbergt. Het bedrijf maakt er zelf ook graag gebruik van, voor zakenrelaties van ver. Met een heerlijk pepermuntje gaan we het logement weer uit, opgefrist met een mooi stukje geschiedenis van Sneek. De deur zwaait automatisch achter ons dicht en nog even kijken we naar het pand met de pepermunt-witte buitenmuren, dat fier staat te stralen in de Friese zon... www.stadslogementkingsize.nl
Sietze van der Krieke Foto: Erik Riensema
Geen bel En dat blijkt als eigenaar Van der Krieke ons een korte rondleiding geeft. Meteen bij de entree al. Er is geen bel, geen receptie en KIJK OP HET NOORDEN
NUMMER 394, JAARGANG 47
81
T 050 302 29 16 Rijksweg 177 9792 PE Ten Post T 0598 423 031 Korenmolendreef 7 9621 TK Slochteren www.roorda-veldman.nl
14ROVE0204_adv_KijkophetNoorden2015_198x63mm_FC.indd 1
12-12-14 13:36
Bij Kroezen Rioolbeheer kunt u terecht voor: ● ● ● ●
Alle rioolverstoppingen Camera-inspectie Rookonderzoek bij stankoverlast Onderhoud en nieuwe aanleg riool
24-uurs rioolbeheer service Kroezen Rioolbeheer ;'O' .PMFOXFH 1# 5JFOEFWFFO T. 0528 23 15 38 E. info@kroezenrioolbeheer.nl I. www.kroezenrioolbeheer.nl
Verleng de levensduur van uw projectmeubilair
Voor: Zorg Kantoor Overheid Horeca
herstoffering
www.joustraherstoffering.nl Duurzaam - Sociaal - Besparen
Onderwijs
TEKST: META GROOT ANTINK
NEF Werk-leerbedrijf verdubbelt kansen NEF Werk-leerbedrijf in Dokkum is volop aan het vernieuwen. Een metaalbedrijf aan wie NEF detacheert, huurt er werkruimte. Een nieuw op te zetten administratief centrum moet ook archieven gaan digitaliseren voor klanten. En kleine ondernemers en agrariërs worden actief benaderd als potentiële werkgevers.
‘Alles met één doel: mensen vanuit de bijstand, Sociale Werkvoorziening en Wajong weer aan het werk krijgen’, stelt directeur Tjitte de Vries. NEF heeft ruim 750 WSW’ers in dienst, hetzij in de eigen productiebedrijven, hetzij extern bij ondernemers in de regio. In 2014 hielp NEF 150 mensen vanuit de bijstand aan een baan. Nu is 46% van de WSW groep ‘buiten’ geplaatst. Dat zou 66% moeten zijn, vanuit de landelijke norm, stelt De Vries. ‘Maar voor een krimpregio als de onze is dat een grote uitdaging. Van de totale beroepsbevolking is 17% al werkloos of (deels) arbeidsongeschikt. Dit doet iets met de mens en onze regio, denk eens aan perspectief, eigenwaarde, gezondheid en opvoeding.’ Daarom doet NEF er alles aan om meer ondernemers warm te maken voor het werken met KIJK OP HET NOORDEN
mensen die een ‘overbrugbare afstand tot de arbeidsmarkt hebben’. Deze mensen worden gescreend, getraind, bijgeschoold en komen dan eerst maximaal twee maanden op proef, met behoud van uitkering. ‘Mensen die ook jouw tante, je broer of je eigen kind hadden kunnen zijn.’ ‘De landelijke overheid wil dat grote bedrijven 1 op de 25 werknemers aannemen uit de groep ‘moeilijk bemiddelbaren’. Maar kleinere ondernemingen en zelfs zzp’ers kunnen óók veel aan NEF hebben en staan daar vaak niet bij stil. Het is financieel gunstig, NEF ontzorgt en onze mensen zijn vaak extra gemotiveerd. Een baan is alles voor ze en dat merk je.’ Instroom lukt met succes bij bijvoorbeeld melkveehouders of als assistent bij een eenmans timmerbedrijf. ‘Sommige van
NUMMER 394, JAARGANG 47
onze mensen blijven aangewezen op onze sociale werkplaats, met inpakken of drukwerk. Maar onze mensen werken óók via schoonmaakbedrijf Vlietstra en in secuur werk kun je vaak geen betere medewerker hebben dan iemand met een autistische inslag’, stelt De Vries. ‘Als je vraagt: wat kun je wél in plaats van wat kun je niet, dan is er ontzettend veel potentie.
Mits je goed bemiddelt en goed blijft begeleiden en dát is dus onze taak.’
NEF WERK-LEERBEDRIJF Holwerderweg 21 9101 PA Dokkum T. 0519 22 91 19 www.nef.nl
83
Power, Control & Green Solutions IE1 - IE4 draaistroommotoren
Motorreductoren
Tandwieloverbrengingen
Klaplagers & spanassen
ELSTO Noord Uw aandrijfspecialist voor Noord Nederland
Koppelingen & componenten
(Getande) riemoverbrengingen
T F E
+31(0)88 7865500 +31(0)88 7865599 noord@elsto.eu
Gotenburgweg 60 • 9723TM Groningen
Nieuwleveringen Advies & Engineering Installatie & Inbedrijfstelling Reparatie & Onderhoud
ENGINEERING
SPECIALS
SERVICES
elsto.eu
Delfzijl krijgt het grootste zonnepark van Nederland. Het plan daarvoor van projectontwikkelaar SunPort Energy is in een vergevorderd stadium. De Delfzijlster ‘zonnecentrale’ zal naar schatting zo’n 30 hectare beslaan, gelijk aan het oppervlak van 60 voetbalvelden. Sunport Energy stelt zich ten doel zonneparken met een vermogen van minstens 20 megawatt te bouwen. Het zoekt ruimte op braakliggende gronden waar de bouw weinig bezwaren oproept. Dagblad van het Noorden
Meer feiten nodig over vismigratie
GELEZEN
Foto: Ed Klijnman
Mega zonnepark in Noorden
De aanleg van een vismigratierivier door de Afsluitdijk is wel goed voor de visstand in de Waddenzee en het IJsselmeer, maar het is niet duidelijk hoe groot het effect van de rivier precies zal zijn. Daarvoor moet eerst onderzocht worden hoe de huidige migratie van vissen verloopt door de sluizen bij Kornwerderzand en Zurich. Dat staat in de beoordeling van het milieueffectrapport voor de Nieuwe Afsluitdijk door de onafhankelijke Commissie milieueffectrapportage. Het rapport is opgesteld door de initiatiefnemer, de provincie Friesland. Friesch Dagblad
Friesland hoopt op tweede kans
Steeds minder vissen in de Waddenzee
Foto: Ed Klijnman
Het aantal vissen in de Waddenzee is sinds de jaren ’80 aan het dalen door een steeds groter gebrek aan goed leefgebied. Dat blijkt uit onderzoek van het Programma naar een Rijke Waddenzee (PRW). PRW is een samenwerkingsverband van overheden, natuurorganisaties en gebruikers van het wad. Volgens het rapport hebben grootschalige processen zoals klimaatverandering, visserij, zandsuppleties, zandwinning, aanleg van dijken en natuurlijke sterfte grote invloed op het verdwijnen van goed gebied voor de vissen. Dagblad van het Noorden
De provincie Friesland wil volgend jaar een nieuwe aanvraag indienen voor een Europese subsidie voor het verbreden van de passage in de Afsluitdijk. Het verbeteren van de doorvaartpassage in de Afsluitdijk bij Kornwerderzand kost zo’n € 138 miljoen. De provincie hoopte hiervoor op een subsidie van Europa. Die kwam er niet: de Europese Commissie bleek niet voldoende overtuigd van de economisch impuls die een bredere sluis zou brengen voor Europa; het zou vooral om een regionale plus gaan. Friesch Dagblad
Auto’s provincie kunnen stuk schoner De dienstauto’s van provinciebestuurders kunnen een stuk schoner, concludeert een exploitant van gas-tankstations in een onderzoek. CNG NET in Nieuwegein zegt dat Friesland een goede score haalt. Van alle provincies zou Friesland het schoonste wagenpark hebben. CNG NET beweert dit op basis van een onderzoek waaraan maar zeven provincies deelnamen. Drenthe, Flevoland, Zuid-Holland, Utrecht en Gelderland deden niet mee. Leeuwarder Courant
Zandwinning in IJsselmeer kan al volgend jaar De zandwinning voor de kust bij Lemmer in het IJsselmeer begint mogelijk al volgend jaar. Het Brabantse bedrijf Smals hoopt dan over alle vergunningen te beschikken om zand op te pompen uit de bodem van het IJsselmeer. Smals verwacht dat de zandwinning zorgt voor vijftien tot twintig nieuwe arbeidsplaatsen en eenzelfde aantal arbeidsplaatsen aan indirecte werkgelegenheid. Friesch Dagblad KIJK OP HET NOORDEN
NUMMER 394, JAARGANG 47
85
!
!
! !
4300m2! meer dan!
gewoon een! kringloop! ! !
0514–534112! LEMSTERPAD 22! LEMMER
eco–kringloopbeleving!
puur sang
de
kuubs! kist
TEKST: WIJBREN LANDMAN D I E R E N P A R K E M M E N
IJsberen in Emmen Sinds afgelopen zomer zijn er in Dierenpark Emmen weer ijsberen te zien. Dat zijn de jongedames Lale en Noordje. Lale (1,5 jaar) is geboren in de dierentuin van Bremerhaven. Noordje (2,5 jaar) is afkomstig uit Dierenrijk bij Mierlo. In het verleden maakten ijsberen geruime tijd deel uit van het dierenbestand in Emmen maar vanaf begin jaren ’80 waren er alleen andere soorten grote beren te zien, zoals kraagberen, kodiakberen en brilberen. Omdat in de toekomst ijsberen een belangrijke rol gaan spelen in Wildlands Adventure Zoo Emmen, zijn nu al twee vrouwtjesijsberen naar de centrumlocatie van Dierenpark Emmen gekomen. In Wildlands krijgen ijsberen volgend jaar een prominente plaats. En terecht, want de ijsbeer staat aan de Noordpool aan de top van de voedselpiramide. Hij leeft met name op ijsmassa’s en jaagt vooral op zeehonden maar trekt zijn neus ook niet op voor een walrus of een (dode) walvis. Een ijsbeer eet van zijn prooidieren vooral het vet en laat andere delen liggen. Dat vet heeft hij nodig voor het aanleggen van een isolerende speklaag die hem beschermt tegen de ijzige koude. Hij kan zelfs kilometers door het ijskoude poolwater zwemmen zonder daar problemen mee te krijgen. De ijsbeer kent geen natuurlijke vijanden maar krijgt momenteel veel belangstelling als prominent slachtoffer van de opwarming KIJK OP HET NOORDEN
van de aarde. Die opwarming maakt dat de ijsmassa’s aan de Noordpool steeds meer afkalven waardoor er minder mogelijkheden voor de ijsbeer overblijven om te jagen op zijn belangrijkste prooidier, de zeehond. Het gevolg is dat de beer het land intrekt en aangewezen raakt op heel ander voedsel. Het is de vraag hoeveel ijsberen die omschakeling kunnen maken en of een dergelijke aanpassing voldoende is om de ijskoude poolwinter door te kunnen komen. Lale en Noordje hebben de reis naar Emmen goed doorstaan en nu is voor de verzorgers een drukke tijd aangebroken. Toen de beren kwamen, moesten ze eerst wennen aan hun nieuwe onderkomen, aan andere verzorgers en natuurlijk aan elkaar.
NUMMER 394, JAARGANG 47
Maar nu ze gewend zijn, moeten deze ondernemende, nieuwsgierige dieren zich niet gaan vervelen. Dan bestaat het risico dat ze gaan ijsberen en dat is niet de bedoeling. Daarom doen de verzorgers veel aan verrijking. Dat wil zeggen dat er steeds verrassende, andere elementen in het berenverblijf aanwezig zijn waardoor de beren oplettend en actief blijven en des te meer het natuurlijk gedrag van de ijsbeer laten zien. Dat kan zijn een visje tussen de rotsen gepropt, een spoortje mayonaise over de stenen of waterijsjes met vis. Zodra de grote blokken ijs in het water liggen, mogen Lale en Noordje naar buiten. Al snel hebben ze door dat er wat bijzonders in het water ligt en duiken erin. Zo zijn ze geruime tijd bezig met dit lekkere hapje. 87
AGENDA
Overzichtstentoonstelling Hans Mes TOT EN MET 8 NOVEMBER Museum Dr8888 toont meer dan 100 werken van kunstenaar Hans Mes (Utrecht, 9 december 1950), van vrij werk, opdrachten en installaties tot beelden die in de beeldentuin te zien zijn. Mes studeerde van 1973 tot 1979 aan Academie Minerva in Groningen, waar hij afstudeerde in twee studierichtingen: Beeldhouwen en Monumentale Vormgeving. Zijn werk omvat niet alleen grote monumentale projecten maar ook kleinplastieken, reliëfs, portretten en penningen. Hij is verbonden met Drachten door twee monumentale beelden in de openbare ruimte die hij in opdracht van Philips Consumer Lifestyle heeft gemaakt: De Fierljepper (1995), en Roundabout us (2011). Hans Mes en Fierljepper
Nieuwe Collectie! TOT EN MET 2 JANUARI 2016 De CBK Drenthe Galerie in Warenhuis Vanderveen in Assen biedt onderdak aan de tentoonstelling Nieuwe Collectie! van Kunstenaarsvereniging VanTyNaarLo (VTNL). Curator Kie Ellens maakte deze expositie op uitnodiging van VTNL. Als in een ware winkeluitstalling wordt het werk van de diverse leden van VTNL gepresenteerd. De tentoonstelling is vrij toegankelijk www.kunstenaarsvantynaarlo.com www.vanderveen.nl
'Jacobus Abraham Huizinga: meubelfabrikant alhier' 22 NOVEMBER 2015 T/M 6 MAART 2016 Het Veenkoloniaal Museum in Veendam geeft met de tentoonstelling 'Jacobus Abraham Huizinga: meubelfabrikant alhier' de meubelfabriek Nederland haar vooraanstaande plek in de kunst- en cultuurgeschiedenis terug die ze verdient. De expositie spitst zich toe op de meubelen zoals die door de fabriek ontworpen en vervaardigd zijn in de sobere, rationalistische vormgeving van de Nieuwe Kunst. Belangrijke ontwerpers voor de fabriek waren Anton Johan Sanders (1869-1909) en Arnold Willem Kort (1881-1972) en incidenteel zouden ook W. Penaat en H.W. Mol ontwerpen voor Huizinga hebben gemaakt. www.veenkoloniaalmuseum.nl
De 20ste eeuw - keramiek als spiegel van de tijd TOT EN MET 3 JULI 2016 Het Keramiekmuseum Princessehof In Leeuwarden staat in het teken van de vorige eeuw. Met deze tentoonstelling zet het museum keramiek neer als het cultureel geheugen van de 20ste eeuw. De roaring twenties, de suikerspinkapsels van de jaren ’60 en de eerste mens op de maan, maar ook het engagement van de jaren ’70 en het ik-tijdperk: maatschappelijke ontwikkelingen werken door in kunst en design. Voor het eerst wordt de keramiek in de context van de afgelopen eeuw gepresenteerd. Gecombineerd met andere kunstvoorwerpen, historische foto’s, filmbeelden en meubels wordt het verleden voelbaar. Frans Leidelmeijer, specialist in kunst en vormgeving uit de periode 1880 tot heden, is de gastcurator van deze tentoonstelling. www.princessehof.nl 88
1956-1979 Vaas raket
Duurzame inzetbaarheid:
samenspel tussen werkgever en werknemer een must “Je wordt ouder papa”. Een grote hit in de jaren zeventig. Maar actueler dan ooit. We worden met z’n allen steeds ouder. De beroepsbevolking in Nederland krimpt en vergrijst. Afzwaaien met vroegpensioen of op je 65ste is er niet meer bij. Metalektro Personeelsdiensten adviseert organisaties bij de invulling van nieuw, toekomstgericht beleid en ondersteunt medewerkers om met hun eigen duurzame inzetbaarheid aan de slag te gaan. Het concept biedt een raamwerk van gerichte instrumenten om medewerkers in beweging te krijgen en hun inzetbaarheid te vergroten. Kijk voor meer informatie op www.mepd.nl.
www.mepd.nl
O N T D E K D E K R A C H T VA N
BEZOEK HET GROOTSTE NOG WERKENDE STOOMGEMAAL TER WERELD
Het Woudagemaal, uniek in de wereld Ontdek de kracht van stoom in het bezoekerscentrum en beleef het mee in 3D. De rondleiding voert je langs de fascinerende techniek van het grootste, nog in werking zijnde stoomgemaal ter wereld. Een indrukwekkende kathedraal van stoom gebouwd in de architectuur van de Amsterdamse School. Dat mĂłet je gezien hebben. Oog in oog met de beschermende kracht tegen het water. Zonder het Woudagemaal zag Nederland er heel anders uit! dinsdag t/m zaterdag zondag
10.00 - 17.00 uur 13.00 - 17.00 uur
Voor openingstijden tijdens feest- en bijzondere dagen n zie op www.woudagemaal.nl
- Unesco Werelderfgoed - Spannende 3D-film - Educatieve activiteiten - Prachtige architectuur - Technisch hoogstandje - Gezellige koffie- en theeschenkerij - Gratis audiotour app in negen talen - Rolstoel- en rollatorvriendelijk
ER
ELD
ER FG
O
E
D
W
Bezoekadres: Gemaalweg 1a, 8531 PS Lemmer
t
t
E
MO
ER R LD H
N D I AL
WO
United Nations (GXFDWLRQDO 6FLHQWLÂżF DQG Cultural Organization
GE
I
N
I
TA
t
PA T R I M
O
Ir. D.F. Woudagemaal Werelderfgoed sinds 1998
Magistrale beleving van stoom, architectuur en water