NUMMER 421 | JAARGANG 52 | 2021
FRIPEL WERKT REGIONAAL, DUURZAAM EN CIRCULAIR
FGD LEASE ‘WIJ BELLEN WÉL TERUG’
OLDENBURGER|FRITOM ONDERSCHEIDEND VERMOGEN IN DE LOGISTIEK
Stienstra & van der Wal B.V. Stienstra en Van der Wal is een aannemingsbedrijf, gespecialiseerd in Waterbouw werken. Het bedrijf heeft vooral in de drie noordelijke provincies bekendheid opgebouwd met degelijk en vakkundig uitgevoerde werken, onder andere in opdracht van provincies, gemeenten en waterschappen. Daarnaast weten ook vele aannemers de kwaliteiten van Stienstra & Van der Wal op juiste waarde in te schatten.
Walbeschoeiingen Steigers en vlonders Trailerhellingen Houten bruggen Remmingswerken
ROGMOLEWEI 6, IJLST TEL.: 0515 - 533 243 INFO@STIENSTRA-VANDERWAL.NL
Een half jaar geleden stond hij op de cover van het Financieel Dagblad, nu prijkt Ruben Hut op onze cover. Ziet u die gedreven blik? Een ondernemer met een missie. Al eens eerder mochten we op bezoek komen in de pelleteerfabriek van Fripel in Drachten, maar tijdens ons tweede bezoek was er beduidend meer te zien. De productielijn die van Akwaliteit resthout piekfijne pellets maakt.
VOORWOORD
Grenzeloos ambitieus Hut is er trots op, maar het is nog niet klaar: hij wil méér. Meer doen voor de energietransitie in NoordNederland. En vooral sneller. Hut is zeker niet de enige ambitieuze ondernemer in deze najaarseditie. De ambities van de Euroterminal Coevorden zijn grenzeloos. Letterlijk en figuurlijk. Lees maar eens welke (inter)nationale ontwikkelingen deze ambities tot stand brengen. FGD Lease verovert het Noorden. Directeur Pieter Wimmers is ervan overtuigd dat onder andere de nieuwe aanwinsten binnen het team het groeiende bedrijf naar een nog hoger plan kunnen tillen. Een bijzondere ondernemer is Martha Houkema. Zij coacht teams en leiders en helpt zo organisaties zich ontwikkelen van ineffectief team naar een sensitief collectief. Een effectief team dat er samen voor zorgt dat wij de voeten droog hebben, is dat van Wolbers Watermanagement. Een familiebedrijf dat gespecialiseerd is in bronbemaling en mechanische grondboringen. Ook een familiebedrijf is Oldenburger|Fritom. Deze wereldwijd actieve organisatie uit Veendam verzorgt wegtransport, luchtvracht, zeevracht en intermodaal transport. Natuurlijk ontbreken ook duurzame ontwikkelingen wederom niet in Kijk op het noorden. We spraken met de professoren Erik Heeres en Gert-Jan Euverink over de Smart & Circular Hub, een nieuw initiatief, opgezet binnen het netwerk Chemport Europe. Dit project moet het Noorden helpen circulair én slim ineen te worden. In de proeftuin van Milling Company Europe zijn ondernemers én scholen welkom om nieuwe duurzame producten en grondstoffen te ontwikkelen uit biomassa. Produvar benadrukt dat er kosten kunnen worden bespaard met automatiseren. Logisch, denkt u misschien. Maar voor veel ondernemers blijkt het in de praktijk nog steeds een eyeopener. In Hardenberg heeft een wereldprimeur plaatsgevonden. Daar is de eerste brug volgens de SureBridge-methode opgeleverd: het project werd in slechts zeven weken afgerond. Daar wilden wij uiteraard meer van weten. Wij zijn nieuwsgierig en wij weten: u bent dat ook. Lees vooral de genoemde artikelen en de vele, vele andere verhalen en columns in deze editie. Een rustig najaar gewenst. Moge de stormen vooral van meteorologische aard zijn. Veel leesplezier! <
Tine van Knijff Hoofdredacteur Kijk op Uitgevers
KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL
3
PAGINA 16 FRIPEL WERKT REGIONAAL, DUURZAAM EN CIRCULAIR Een nieuw merk, een nieuwe machine: pelleteerfabriek Fripel is volop in productie. Directeur Ruben Hut toont trots de productielijn die op het Drachtster bedrijventerrein van A- kwaliteit resthout piekfijne pellets maakt. Onder de nieuwe naam Nordpellets vinden deze gretig aftrek bij zowel particulieren als grootverbruikers. <
VAN EEN INEFFECTIEF TEAM NAAR EEN SENSITIEF COLLECTIEF Effectief samenwerken gaat over meer dan het succesvol herkennen van elkaars kwaliteiten. “Als je kunt beetpakken wat op persoonlijk onderbewust niveau een team ineffectief maakt, realiseer je pas begrip en verbinding. Dat is de basis voor effectiviteit. Vaak blijven organisaties die hiermee
PAGINA 30
aan de slag willen daar één niveau boven hangen: ze benaderen teamleden puur op professionaliteit en op bewuste waarnemingen. Terwijl het juist vaak fout gaat op onderbewuste patronen.” <
EUROTERMINAL COEVORDEN: GRENZELOOS AMBITIEUS De ambities van de Euroterminal Coevorden zijn grenzeloos. Letterlijk en figuurlijk. Duitsland investeert volop in het spoor en stimuleert bedrijven om meer goederen per trein te vervoeren, om zo de klimaatdoelen te behalen. Nederland zal daarin naar verwachting meegaan, met een belangrijke rol voor de multimodale containerterminal (spoor en weg) op het Nederlands-Duitse Europark. <
PAGINA 22 4
KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL
INHOUD
KIJK OP INHOUD LOGISTIEK PARTNER MET EEN STERK ONDERSCHEIDEND VERMOGEN De beste logistieke oplossing. Dat is waarmee Oldenburger|Fritom zich wil onderscheiden. Het familiebedrijf uit Veendam is wereldwijd actief en verzorgt wegtransport, luchtvracht, zeevracht en intermodaal transport. Daarnaast worden warehousing en e-fulfilment op maat aangeboden. Dit doet de logistiek dienstverlener voor een grote diversiteit aan klantrelaties. Van bedrijven in de hightech-, food-, verpakkings- en bouwindustrie tot fast moving consumer goods. <
PAGINA 38 MIEDEMA STIMULEERT EN OMARMT YOUNG POTENTIALS “Wij gaan met het Young Potentials Programma voor een win-win situatie.” Gerda van der Singel (34), zelf 14 jaar geleden als Young Potential binnengekomen bij Miedema uit Leeuwarden, is sinds 1 januari van dit jaar algemeen directeur. <
PAGINA 66 DIGITALE TRANSFORMATIE: DE VIERDE INDUSTRIËLE REVOLUTIE Digitale transformatie wordt gezien als de vierde industriële revolutie. Na de mechanisatie, de lopende band en de computer in de vorige eeuw, is het de digitale transformatie die in de 21e eeuw voor grote veranderingen in het bedrijfsleven zorgt. Zowel in technologie, bedrijfsvoering als op het sociale vlak. We hebben het dan over bijvoorbeeld artificial intelligence, sensoring, big data en robotisering, alsmede over online communicatie, intern en extern. <
PAGINA 76
Kijk 9206 Drachten, 0512-366326, www.kijkophetnoorden.nl Hoofdredacteur: van Knijff Tine van Knijff, Kijk op op het het Noorden Noorden is is een eenuitgave uitgavevan: van:Kijk Kijkop opuitgevers uitgeversBV, BV,Tussendiepen Het Voert 3B,21, 1613 KL AA Grootebroek, www.kijkophetnoorden.nl Hoofdredacteur: Tine van KnijffTine Redactie: TineRedactie: van Knijff, Isabella Brus Persbureau Aanleveren Martin Laning, Marcel van Rijnbach, Peter Pels, Martin Bouwman en anderen Ed Aanleveren nieuwsberichten: nieuwsberichten@kijkophetnoorden.nl Fotografie: Ed Klijnman, Ed van de Pol, Martin Bouwman en nieuwberichten: nieuwsberichten@kijkophetnoorden.nl Bladmanagement: Klijnman Fotografie: Ed Klijnman, Marcel Rob en anderen Advertentie-exploitatie en planning bedrijfsreportages: Piet Wiersma anderen VDS Crossmedia, Emmen Druk en afwerking: Raalte +31 6 53 Vormgeving: 42 42 78 pietwiersma@kijkopuitgevers.nl, Arnold Stins +31 6Veldhuis 40 51 00Media, 46 arnoldstins@kijkopuitgevers.nl Vormgeving: VDS Crossmedia, Emmen Druk en afwerking: Veldhuis Media, Raalte Aan besteed.De Deredactie redactieen ende deuitgever uitgeveraanvaarden aanvaardengeen geenaansprakelijkheid aansprakelijkheidvoor vooreventuele eventueleonvolledigheden onvolledighedenofofonjuistheden onjuisthedenininde detekst. tekst. Aan de de inhoud inhoud van van de de artikelen artikelen is is veel veel aandacht aandact besteed. Overname Overname van van artikelen artikelen uit uit deze deze uitgave uitgave is is uitsluitend uitsluitend toegestaan toegestaan met met bronvermelding bronvermelding en en na na schriftelijke schriftelijke toestemming toestemming van van de de uitgever. uitgever.
KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL
5
Beveiliging op maat! Objectbeveiliging Evenementenbeveiliging Hondenbeveiliging Horecabeveiliging AD HOC Diensten Winkelsurveillance VCA/BHV Diensten Bouwbewaking Verkeersregelaars
security-noord.nl Ottolaan 12-1 Drachten | 0512 - 35 88 04 | info@security-noord.nl
KOMPLEET IN...
(THUIS) KANTOOR INRICHTING
WWW.DATAS.NL DRACHTEN, GRONINGEN, SNEEK & LEEUWARDEN
NIEUWS
KIJK OP NIEUWS RADEMAKERS GIETERIJ KLAZIENAVEEN WEER OPEN Rademakers Gieterij in Klazienaveen maakt een doorstart en is weer open. Dit meldt directeur Werner Velthuis, die het bedrijf samen met zijn zakenpartner Erik Jennes voortzet. Rademakers Gieterij produceert hoogwaardig grijs gietijzer, waaronder putdeksels. Het bijna 75 jaar oude bedrijf ging eind juni failliet omdat de aandeelhouders niet meer verder wilden financieren. Alle honderd werknemers kregen ontslag. Zestig mensen krijgen hun werk terug.
Duidelijkheid Velthuis is blij dat er duidelijkheid is voor het personeel, maar betreurt het dat niet alle werknemers weer aan het werk kunnen. “We moeten veertig mensen loslaten om zestig arbeidsplaatsen te behouden. Dat is jammer, maar het betekent wel een forse verlaging van de loonkosten. Verder hebben we de machines aangepast zodat Hans Smit, directievoorzitter Koopmans Bouwgroep
KOOPMANS ZIET WAARDEVOLLE TOEKOMST VOOR HOUTBOUW TBI-onderneming Koopmans Bouwgroep heeft in Hengelo voor de zomervakantie de eerste vier circulaire eengezinswoningen volgens het concept HOUTbaar opgeleverd.
ze efficiënter werken. Ook dat scheelt veel geld.”
Niet naar China De doorstart is mogelijk dankzij een groep financiers. Velthuis: “Ze vinden het belangrijk dat afnemers in Nederland terecht kunnen voor hun product en niet naar China moeten. Dat lijkt goedkoper, maar de wereldwijde logistiek is tegenwoordig kwetsbaar en minder duurzaam.” Ook hebben alle klanten aangeven zaken te willen blijven doen met het Drentse metaalbedrijf en dicht bij huis te willen kopen.
De huizen bestaan uit modules van houten LVL-delen die onder ideale omstandigheden in de eigen fabriek worden gemaakt en vervolgens op de bouwlocatie in elkaar gezet. In Hengelo werd gemiddeld binnen een dag het casco van een woning van drie verdiepingen geplaatst. De woningen zijn gasloos, vrijwel energieneutraal, voorzien van zonnepanelen en volledig remontabel. Met dit project zet Koopmans een belangrijke eerste stap in houtbouw, want ondertussen is in Groenlo de verkoop gestart van tien levensloopbestendige houten woningen en staan projecten in Winterswijk en Didam in voorbereiding voor de uitvoering. Hans Smit, directievoorzitter Koopmans Bouwgroep: “De toenemende vraag naar modulaire houtbouw is een mooie ontwikkeling binnen onze sector. Het heeft voor ons geleid tot de realisatie van een nieuwe, moderne fabriekshal geWOONhout in Wehl die dit najaar z’n deuren opent. Zo leveren we een nog grotere bijdrage aan het verminderen van de CO2-uitstoot en stimuleren we de circulaire economie.”
KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL
7
VERDUURZAMING EN ENERGIETRANSITIE
Versnelling van de energietransitie is een belangrijk thema binnen onze organisatie. Daarbij ligt het accent op woningverduurzaming met als resultaat een hoger wooncomfort en lagere energielasten. We bieden onze opdrachtgevers concepten en pakketten op maat. Zo dragen wij letterlijk en figuurlijk ons steentje bij aan de opgave om in 2025 alle woningen in Nederland energieneutraal te krijgen.
MAAK DE TOEKOMST
NIEUWS
KIJK OP NIEUWS
COMBINATIE LANDBOUWEN NATUURGRASLANDEN ESSENTIEEL VOOR BIODIVERSITEIT EN WATERREGULATIE SCHOOLDAKREVOLUTIE ZET ZICH IN VOOR ZONNEPANELEN OP SCHOLEN
De biodiversiteit en waterregulatie in het veenweidegebied is groter wanneer het landschap divers wordt ingericht en beheerd. Hierbij is een combinatie van landbouw- en natuurgraslanden op regionale schaal het meest effectief volgens het promotieonderzoek van Joachim Deru, onderzoeker bij het Louis Bolk Instituut.
Zonnepanelen installeren op alle geschikte, maar nog lege
Twintig landbouwgraslanden en twintig natuurgraslanden in het
schooldaken in Drenthe. Daar gaan gemeenten, provincie Drenthe, en
westelijk veenweidegebied (Groene Hart) werden onderzocht op het
Stichting Schooldakrevolutie zich voor inzetten. Schooldakrevolutie
aantal soorten bodemleven en planten. De landbouwgraslanden
enthousiasmeert, namens de gemeenten en provincie, scholen om
hadden één op één vergeleken meer soorten dan de natuurgraslanden.
over te stappen op zonne-energie en biedt schoolbesturen passende
Maar er kwamen op de landbouwgraslanden veelal dezelfde soorten
begeleiding.
voor. Daarentegen waren er over de twintig natuurgraslanden juist meer soorten te vinden. In zijn totaliteit was natuurgrasland daarmee
Ruim honderd scholen in Drenthe kunnen meedoen aan dit
meer biodivers (26% meer soorten) dan landbouwgrasland.
programma voor begeleiding en ondersteuning. Een verklaring is te vinden in de verschillende bodemomstandigheden Een schooldakcoach van Schooldakrevolutie benadert de komende
tussen natuurgraslanden: het ene gebied is relatief nat, zuur en
maanden schoolbesturen voor basis- en middelbaar onderwijs in de
verschraald, het andere is juist droger en rijker. Soorten gedijen in
gemeenten Assen, Coevorden, Hoogeveen, Meppel, Noordenveld,
specifieke bodemomstandigheden, waardoor de diversiteit aan
Tynaarlo, De Wolden en Westerveld. De coach brengt de
bodemleven en planten groter wordt. Meer dan natuurgraslanden
mogelijkheden voor zonnepanelen op schooldaken in kaart,
hebben landbouwgraslanden een onderling vergelijkbaar beheer en
identificeert kansen en lost problemen op die een succesvolle
bodemkwaliteit. Toch zijn ze ook van grote waarde voor de biodiversiteit.
installatie in de weg staan. Schoolbesturen kunnen rekenen op
De grotere aantallen regenwormen die in deze graslandbodems leven
begeleiding en ondersteuning tot de aanschaf van een zonne-
zijn een onmisbare voedselbron voor onder andere weidevogels.
installatie. Provincie Drenthe draagt de kosten van de begeleiding door Schooldakrevolutie. Landelijk heeft ongeveer 25% van de basis- en middelbare scholen zonnepanelen en in Drenthe 37%. Dat betekent dat Drenthe voorloopt, maar veel van de ruim tweehonderd schooldaken die geschikt zijn voor de installatie van zonnepanelen zijn nog leeg of hebben ruimte voor veel meer zonnepanelen.
KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL
9
DUURZAAM | INNOVATIEF | PERSOONLIJK MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD MAATSCHAPPELIJK BETROKKEN
Rein Advies adviseert in duurzaam en betekenisvol ondernemen. Haar doel is om organisaties CO2-neutraal én maatschappelijkbetrokken te maken. Dit doet ze door ze bewust te maken van hun invloed op hun eigen omgeving en op onze planeet. Van onderop een groener en socialer bewustzijn creëren en daarmee impact maken richting toekomst, dat is het idee. Meer informatie? Bekijk onze projecten op onze website of mail of bel ons: info@rein-advies.nl of 06 21357195
Beheersbare, betrouwbare en betaalbare huisvesting voor onderwijs, gemeente, mkb, zorg en industrie
Bouwkostenbegroting Projectvoorbereiding Directievoering & toezicht Meerjaren onderhoudsplannen Onderhoudsinspectie Vluchtplannen Contractenscan Energiecontrole & -advies Koningsweg 35a I 9731 AR Groningen I 050 573 56 72 I www.syplon.nl
WIJ ZIJN OHPEN
410 KoHN.indd 38
05-12-18 14:
INGENIEURS & INNOVATORS
CIRCULAIR BOUWEN
BETEKENISVOL SAMENWERKEN
ENERGIETRANSITIE
KLIMAATADAPTATIE
Betekenisvol samenwerken met ons? Bel ons op 06 13 13 44 45. Lage Traan 4E • 9351 VL Leek • 0594 - 283 596 • info@ohpen-ingenieurs.nl • www.ohpen-ingenieurs.nl
NIEUWS
KIJK OP NIEUWS WETTERMERK MAAKT WATERTECHNOLOGIE EN MAAKINDUSTRIE ZICHTBAAR Leeuwarden is de European Capital of Water Technology doordat talloze watertechnologiebedrijven zich op de WaterCampus bezig houden met vraagstukken op het gebied van water(schaarste). Met het oog op de klimaatdoelstellingen en de invloedrijke innovaties die deze bedrijven
ZIJ IS DE MAKELAAR EN MAKELAARDIJ FERWERDA JOURE BUNDELEN DE KRACHTEN
realiseren, is het van belang dat zij zich zichtbaar maken en sterk profileren. Hiervoor is marketingbureau Wettermerk in het leven geroepen.
Zij is de Makelaar en Makelaardij Ferwerda bundelen de krachten en gaan samen verder als Zij is de Makelaar. Naast de bekende locatie
Met de vestiging van het kantoor, in het hart van de watertechnologie, is
van Makelaardij Ferwerda in Joure, wordt er ook een tweede
de eerste stap gezet. Oprichter Ruth Rottiné werkte voorheen als
vestiging in Lemmer geopend.
freelancer in de watertechnologiesector en heeft diverse bedrijven ondersteund om meer zichtbaar te worden. “In de afgelopen tien jaar
Jolanda Vogelzang blijft, als Register Makelaar en Register Taxateur,
heb ik gezien hoeveel baanbrekende innovaties ontwikkeld worden op
het vaste aanspreekpunt van Zij is de makelaar. Naast Jolanda zal
de WaterCampus en daarbuiten. Ze zijn van essentiële waarde om te
Jeske Zweering als Vastgoed Adviseur het team versterken.
delen met de rest van de wereld.”
“Onze kennis van de markt en locatie zetten we in om de klant zo goed mogelijk van dienst te zijn. Wij begeleiden mensen bij het
Wettermerk staat bedrijven die zich bezighouden met schoon en veilig
realiseren van hun woonwensen als het gaat om de verkoop en/of
(drink)water en duurzame initiatieven bij in hun marketing. Bedrijven in
koop van hun nieuwe (t)huis. Uiteraard beschikken wij over alle
de watertechnologie en aanverwante maakindustrie hebben een
benodigde certificeringen van VastgoedCert (makelaar) en het NRVT
belangrijk doel voor ogen: de wereld schoner maken en waterschaarste
(taxateur), en zijn we lid van de NVM en staan daarbij doorlopend
voorkomen. “Wij vinden dit net zo belangrijk en willen graag laten zien
onder onafhankelijk toezicht” aldus Jolanda Vogelzang.
wie deze bedrijven ‘merkelijk’ zijn”, aldus Ruth.
Het team van Wettermerk: Femke de Jonge, Annegien van der Bij, Liesbeth de Hoop en Ruth Rottiné. Foto: Tjerk de Jong (Jeanette de Groot)
RECORDSTIJGING AANTAL PROJECTONTWIKKELAARS Het aantal projectontwikkelaars in Nederland groeit sterk. Uit cijfers van BoldData blijkt dat dit jaar maar liefst 485 Nederlanders zich inschreven bij de KvK als projectontwikkelaar: een stijging van 10.6%. Nooit eerder steeg het aantal zo hard. Voor het eerst zijn er in Nederland nu meer dan 5.000 projectontwikkelaars geregistreerd. Nu het einde van de pandemie in zicht is, lijkt het erop dat veel nieuwe projectontwikkelaars weer brood zien in de bouw van huizen. Met een stijging van 10,6% komt het totaal nu op 5.030. 85% van deze vastgoedondernemers is zelfstandig. Na de financiële crisis daalde het aantal projectontwikkelaars in Nederland met 8,5%: van 4.100 in 2008 naar 3.755 in 2014. Sindsdien is er weer een toename te zien in het aantal projectontwikkelaars.
Meer bouwvergunningen en lage rentes Deze enorme stijging heeft volgens Daan Wolff van BoldData heeft te maken met meerdere factoren. “Het kabinet heeft maatregelen genomen om het aantal woningbouwprojecten weer op gang te krijgen. Vorig jaar werden er 15% meer bouwvergunningen afgegeven. Door de aanhoudende lage rentes is dit voor vastgoedondernemers het moment om te starten.”
KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL
13
5147
115
750
100%
5147 meter de diepte in geboord in 2020
meer dan 115 pompen beschikbaar
meer dan 750 miljoen liter water verpompt in 2020
100% inzet voor onze klanten
Mechanische grondboringen Deepwell bemaling Horizontale bemaling Verticale bemaling Containers voor vloeistofopslag Tijdelijke pompinstallaties Ontijzeringsinstallaties
Wolbers Watermanagement B.V. Goringbos 11-a | 7863 PZ Gees T +31 (0)524 580966 | E info@wolbersbv.nl
www.wolbersbv.nl
Rara... Het is GROEN En op zoek naar TONNEN organische reststromen.
NEEM CONTACT OP MET: MILLING COMPANY EUROPE | WWW.MCE-EMMEN.NL
NIEUWS
KIJK OP NIEUWS DE GROOT NEEMT IMMENS INSTALLATIETECHNIEK OVER De Groot Installatiegroep, een van oorsprong Drents installatiebedrijf, vergroot haar positie in de Nederlandse installatiebranche dankzij de overname van de activiteiten van Immens Installatietechniek te Sint-Michielsgestel. De ruim 50 medewerkers van het bedrijf worden toegevoegd aan het team van De Groot Installatiegroep.
MILJOENENINVESTERING VOOR GROEIAMBITIES PEAKZ PADEL Peakz Padel heeft succesvol een investeringsronde van enkele miljoenen euro’s afgerond. De marktleider op het gebied van de inmiddels razend
Marktlink Fusies & Overnames fungeerde wederom als huisadviseur
populaire Padelsport gebruikt de investering om verder uit te breiden en
gedurende het traject. Door deze overname versterkt De Groot
zo de positie verder te versterken. Op korte termijn opent de
Installatiegroep haar positie als één van de grootste familie-
Nederlandse scale-up nieuwe locaties in bijvoorbeeld Amsterdam,
installatiebedrijven in Nederland.
Eindhoven, Haarlem, Sittard-Geleen, Groningen, Leeuwarden en Deventer. Op iets langere termijn kijkt Peakz Padel nadrukkelijk ook naar het
Evenals De Groot is Immens Installatietechniek een familiebedrijf dat
buitenland voor verdere groeimogelijkheden.
de familiecultuur hoog in het vaandel heeft staan. Daarom is er gezocht naar een overnamekandidaat met eenzelfde soort DNA. “We
Versneld groeien
zijn bijzonder verheugd dat directeur Marcel van Hout nog minimaal
De investeringsronde maakt het voor Peakz Padel mogelijk om versneld
drie jaar actief zal zijn binnen Immens Installatietechniek. Daarnaast
verder te groeien. Op korte termijn gebeurt dat in Nederland en daarna volgt
zal Marcel van Hout managementtaken voor De Groot uitvoeren.”
spoedig de stap over de grens naar Duitsland. Peakz Padel heeft op dit moment tien locaties met bijna zestig padelbanen. Daar komen de komende
Directeur Marcel de Groot: “Immens Installatietechniek houdt zich
maanden nieuwe locaties bij in grote steden. De marktleider op de
bezig met het adviseren, begeleiden en beheren van technische
dynamische Nederlandse padelmarkt wil in de komende jaren doorgroeien
installaties op het gebied van verwarming, klimaatsystemen, sanitair,
naar minimaal vijftig locaties in Nederland en buitenland. De
elektra en service & onderhoud in Zuidoost-Nederland. Een regio
miljoeneninvestering wordt mogelijk gemaakt door twee nieuwe
waar we nog niet volledig gepositioneerd zijn. Hierdoor past deze
minderheidsaandeelhouders met brede ervaring en expertise in marketing,
overname uitstekend in het strategische plan van ons bedrijf.”
vastgoed en horeca.
FIETSACTIE GRONINGEN BEREIKBAAR UITGEBREID
andere vormen van (elektrisch) fietsen.”
De fietsactie van Groningen Bereikbaar is verder uitgebreid. Vanaf nu is
van de e-bike te laten ervaren. Bijvoorbeeld voor de rit naar het werk,
het ook mogelijk een speed pedelec of een elektrische bakfiets te
maar ook voor mensen die thuiswerken of in hun vrije tijd de fiets willen
reserveren in de gemeente Westerkwartier. Directeur van Groningen
pakken. De e-bikes zijn al bij een groot aantal fietsenwinkels in de
Bereikbaar Wilko Huyink overhandigde daartoe symbolisch een fietssleutel
provincie Groningen te reserveren, waaronder in het Westerkwartier.
aan wethouder Geertje Dijkstra-Jacobi van de gemeente Westerkwartier. De eerste speed pedelec en elektrische bakfiets die buiten de stad
Wilko Huyink (Groningen Bereikbaar) en Geertje Dijkstra-Jacobi (gemeente
Groningen worden verhuurd, zijn gratis een week te proberen. Deze zijn
Westerkwartier) starten de uitgebreide fietsactie in Leek. Fotograaf: Siese Veenstra
De fietsactie van Groningen Bereikbaar is bedoeld mensen het gemak
te reserveren bij fietshandelaar Profile Wagenaar in Leek.
Ervaring opdoen Wethouder Geertje Dijkstra Jacobi: “We stimuleren het fietsen in de gemeente op allerlei manieren. Dat er nu ook een speed pedelec en een elektrische bakfiets te reserveren zijn bij fietshandelaar Profile Wagenaar en e-bikes bij andere fietsenwinkels in onze gemeente, is hier een goed voorbeeld van. Met de uitbreiding van deze actie kunnen inwoners van de gemeente Westerkwartier ook ervaring opdoen met
KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL
15
ECO-VRIENDELIJKE HOOGRENDEMENT PELLETS UIT HET NOORDEN
Fripel werkt regionaal, duurzaam en circulair Een nieuw merk, een nieuwe machine: pelleteerfabriek Fripel is volop in productie. Directeur Ruben Hut toont trots de productielijn die op het Drachtster bedrijventerrein van A- kwaliteit resthout piekfijne pellets maakt. Onder de nieuwe naam Nordpellets vinden deze gretig aftrek bij zowel particulieren als grootverbruikers.
16
KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL
“Wat we nu vooral doen is het regionaal
verwarming middels pellets. Maar Hut weet dat
beschikking stellen van financiële middelen aan
verzamelen van resthout-stromen. Allemaal
een aantal van hen nog wacht op een
projecten op het gebied van duurzame energie
schoon hout van A-kwaliteit: blokjes en zaagsel
overheidsbesluit. “De overheid maakt maar
en energiebesparing. Deze projecten moeten
bijvoorbeeld. We willen gaan samenwerken
geen beslissing over welke richting we op gaan.
een aantoonbare bijdrage leveren aan de
met regionale afvalverwerkers in de noordelijke
In december 2019 zijn er Kamervragen gesteld
energietransitie in de provincie Fryslân. En dat
drie provincies.” De ambitie van Fripel is om
hoe het nu verder moet met biomassa,
is precies wat Fripel ook voor ogen heeft.”
zowel de input als de afzet binnen een straal
aangezien de subsidies ophielden. Vanuit
van zo’n vijftig kilometer rond Drachten te
allerlei instanties zijn er onderzoeken gedaan
houden. “Regionaal, duurzaam en circulair: zo
naar de huidige situatie. Er ligt een SER-rapport
willen wij werken. Dan moet je niet willen dat
klaar waarin een duidelijke conclusie wordt
jouw materiaal en pellets honderden
gesteld: het verwerken van resthout tot pellets,
kilometers moeten afleggen, of zelfs van de
dat is de richting die we op moeten. Want geen
andere kant van de wereld moeten komen. En
enkele andere markt is op dit moment
wij werken nadrukkelijk alleen met resthout,
volwassen genoeg. Er ligt een hamerstuk klaar
niet met hout uit productiebossen of uit verse
voor het kabinet. Maar ja: we hebben een
boomkap.”
demissionair kabinet. Intussen draait 95 procent van Nederland nog op gas.”
De pluimvee-industrie, kalvenmesterijen en tuinders gebruiken de pellets al regulier en
Bijdragen aan energietransitie
consequent: een ideale afzetmarkt voor Fripel
Hut vertelt over het Fûns Skjinne Fryske
en één die regionaal goed is vertegenwoordigd.
Enerzjy. Het FSFE is mede-aandeelhouder bij Fripel en heeft als primaire doelstelling een
Overheidsbesluit
bijdrage te leveren aan de
Ook vele bedrijven in andere sectoren zouden
duurzaamheidsambitie van de provincie
prima gebruik kunnen gaan maken van
Fryslân. “Het FSFE doet dit door het ter
KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL
‘Je kunt een hele straat met woningen blokverwarming aanbieden middels een pellet-installatie. Dan heeft geen van de bewoners nog een eigen cv nodig: één ketel voor iedereen volstaat’ 17
Blokverwarming
informatiedichtheid over deze manier van
transportsector, sommige pallets zijn zelfs
De directeur vindt het daarom ontzettend
verwarming te vergroten. Zo is er lokaal al een
decennialang in de running. Daardoor is de
zonde dat het qua regelgeving allemaal zo
brief met flyer verspreid, waarin de voordelen
CO2-balans zeer interessant. Op de plek waar
langzaam gaat. “Het zou voor heel veel grote
worden uitgelegd van het gebruik van pellets
twintig jaar geleden een boom werd gekapt
bedrijven ideaal zijn om hun verwarming te
als energiebron met een hoog rendement.
voor zo’n pallet, is inmiddels al tweemaal een
regelen met pellets. Maar de bekendheid over
Hierin wordt ook Nordpellets geïntroduceerd:
boom hergroeit. Terwijl die pallet ook nog
de pellet-installaties is nog niet groot genoeg.
het eigen merk van de regionale Drachtster
steeds wordt gebruikt. Dat is al ontzettend
Men weet eenvoudigweg niet wat er allemaal
pellet. “Wie weet komt er ook nog een oostelijk,
duurzaam, wij maken de cirkel rond door er als
mogelijk is. Je kunt bijvoorbeeld een hele straat
westelijk en zuidelijk merk. Maar de grondstof
‘eindstation’ pellets van te maken die worden
met woningen blokverwarming aanbieden
voor die pellets zal dan ook weer regionaal in
verbrand voor verwarming.”
middels een pellet-installatie. Dan heeft geen
die omgeving worden verzameld en het
van de bewoners nog een eigen cv nodig: één
eindproduct wordt in diezelfde regio afgezet.
ketel voor iedereen volstaat. Iedereen heeft
Wij voelen ons verantwoordelijk voor fossielvrij
een eigen meter en betaalt zijn eigen verbruik.
denken en doen en blijven ook op die manier
In Duitsland wordt dit al heel veel toegepast.
ons steentje bijdragen.”
Het werkt exact hetzelfde als een gewone cv, alleen is een pellet-cv groter.” Hut vindt dat de
Netwerk
overheid het gebruik van pellet-installaties
Zo ziet de directeur het uiteindelijk voor zich:
moet stimuleren. “Qua informatieverspreiding.
een netwerk van regionale pelleteerfabrieken.
Maar subsidie verlenen is in principe niet eens
“Resthout van A-kwaliteit is meer dan
nodig. Onze leidraad is altijd dat de prijs van
voldoende verkrijgbaar. Het gebruik van hout
onze pellets laag moet blijven. Maar je verdient
als bouwmateriaal is de laatste jaren namelijk
het sowieso weer terug.”
weer ontzettend populair geworden. Ook gebruiken we heel veel pallets als
18
Hoog rendement
basismateriaal voor het maken van pellets.
Fripel doet er veel aan om de
Pallets worden gebruikt door de wereldwijde
‘Sommige pallets zijn decennialang in de running. Wij maken de cirkel rond door er als ‘eindstation’ pellets van te maken die worden verbrand voor verwarming’ KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL
‘Uiteindelijk verkopen wij warmte. Wij plaatsen de ketel en verzorgen de brandstof. De ondernemer weet dat zijn pand continu en aantoonbaar duurzaam verwarmd wordt’
Warmte verkopen
doorgaand proces, waar de afnemer helemaal
Maar hoe van een ander materiaal pellets
niet meer over na hoeft te denken. Wij regelen
worden gemaakt, is maar een deel van het
het wel.”
verhaal. “Wij willen uiteindelijk warmte gaan verkopen. Wij plaatsen de ketel en zorgen voor
De productielijn draait, Fripel is er klaar voor.
de brandstof: een ondernemer wil ontzorgd
“Wij zijn verreweg de goedkoopste en
worden. Die wil alleen zeker weten dat zijn
aantoonbaar de duurzaamste en we bieden de
pand continu verwarmd wordt, op een
kwaliteit die verwacht wordt. Na een jaar van
duurzame manier. Een kippenboer met een
testen in verschillende installaties en
grote silo heeft daarin bijvoorbeeld een sensor
afstellingen binnen de fabriek zijn wij er klaar
die aangeeft wanneer de voorraad pellets bijna
voor. Wij kunnen het waarmaken.” De directeur
op raakt: wij krijgen daarvan een seintje en
besluit: “We moeten nu echt gaan vlammen!” <
zorgen voor nieuwe voorraad. Dat is een
- Fripel produceert eco-vriendelijke houtpellets - De pellets worden gemaakt van A-kwaliteit resthout - Dat hout wordt ingezameld in de regio - De Nordpellets zijn NTA 8080 gecertificeerd - F ripel ambieert een productie van minimaal 40 ton pellets per dag - De fabriek levert rechtstreeks en snel aan grootverbruikers - De kwaliteit is constant en de prijs staat vast
KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL
19
EELKJE OLDENBURGER Directeur business development eelkje@millingcompanyeurope.com
20
KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL
Ondernemers en scholen welkom in proeftuin Milling Company Europe Milling Company Europe (MCE) in Emmen wil met ondernemers en het onderwijs uit de regio nieuwe duurzame producten en grondstoffen ontwikkelen uit biomassa. Het bedrijf heeft de grootste proeftuin voor biomassa in Europa. De poorten daarvan staan wijd open voor ondernemers en scholen uit de regio. Naast de zoektocht naar biocomposieten is de proeftuin ook bestemd om de kennis over biomassa te vergroten.
De biomassa die het bedrijf aan de Rondweg
bij dit soort ontwikkelingen. Juist die groep
Iedereen met een goed idee kan zich melden.
verwerkt bestaat uit natuurlijke grondstoffen uit
willen we de kans geven samen met ons de
“Goede plannen zijn altijd welkom. Van wie ze
bijvoorbeeld de akkerbouw, of de voedsel- of
handen uit de mouwen te steken en te
afkomstig zijn doet er niet echt toe. We hebben
veevoerindustrie. Bij MCE is kaphout afkomstig
experimenteren. Een beter milieu begint nog
de eerste contacten al gelegd. De komende
uit bossen, uit den boze. MCE-woordvoerder
altijd bij jezelf tenslotte. “
jaren moeten uitwijzen wat de resultaten zijn.”
je vroeger afval. We geven het een tweede
Jongeren komen volgens de MCE-
De aanpak van MCE past naadloos in het beleid
leven, bijvoorbeeld door biomassa om te zetten
woordvoerder vaak met geweldige ideeën. Op
van de gemeente Emmen om van Zuidoost-
in pellets voor biovergisters.” De pellets leveren
school missen ze de faciliteiten om ze uit te
Drenthe de biobased regio van Nederland te
meer gas op dan soortgelijke producten, een
werken. De proeftuin van MCE kan uitkomst
maken. Dat laatste is belangrijk voor Harry Pot
krachtvoer als het ware. Daarnaast worden
bieden. Volgens Oldenburger kan de
en Louis Wittendorp, grondleggers van de
allerlei organische reststromen verwerkt tot
samenwerking de ontwikkeling van grootschalig
onderneming. “We zijn geboren en getogen in
brandstof, strooisels en grondverbeteraar.
duurzaam produceren of het ontwikkelen van
Zwartemeer en trots op dit gebied.” Dat
biobased of ‘groene’ kennis versnellen.
eventuele concurrentie een kijkje in de keuken
Maatschappelijk verantwoord
“Waarom bouwen we nog geen woningen van
van zijn bedrijf kan nemen is geen zorg voor
Oldenburger: “De jeugd heeft de toekomst en
bio-composieten? De juiste mix van
Wittendorp. «Ik denk niet in bedreigingen, maar
voor die toekomst werken we aan
grondstoffen levert een product zo sterk als
in kansen en kennisbundeling. We hebben
milieuvriendelijke producten. We maken
staal. Dat rolt bij wijze van spreken zo uit de
tenslotte allemaal belang bij een schoner milieu
bijvoorbeeld grondstoffen voor koffiekopjes en
3D-printer of een pultrusie-lijn. Prachtig als we
en het is geweldig om als Drentse ondernemers
onderzetters uit onder meer koffiedik. Ook
dat in Emmen voor elkaar kunnen krijgen.”
ons partijtje mee te mogen blazen.” <
onderwijsinstellingen aan een plan om
Niet alleen bedrijven
www.mce-emmen.nl
biocomposiet voor de bouw te ontwikkelen.
Ook de chemiesector en de tuinbouw, van
Een helse klus, maar één waar we echt
oudsher sterk aanwezig in Zuidoost-Drenthe,
toekomst in zien. Toekomstige generaties, de
kunnen profiteren van de proeftuin. Maar niet
scholieren en studenten van nu, hebben baat
alleen scholen en bedrijven zijn welkom.
Eelkje Oldenburger: “Wat we gebruiken noemde
werken we met ondernemers en
KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL
21
EUROTERMINAL COEVORDEN:
Grenzeloos ambitieus De ambities van de Euroterminal Coevorden zijn grenzeloos. Letterlijk en figuurlijk. Duitsland investeert volop in het spoor en stimuleert bedrijven om meer goederen per trein te vervoeren, om zo de klimaatdoelen te behalen. Nederland zal daarin naar verwachting meegaan, met een belangrijke rol voor de multimodale containerterminal (spoor en weg) op het Nederlands-Duitse Europark.
22
KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL
V.l.n.r. Gerd-Jürgen Brooksnieder, Tobias van Rees en Jos Veldhuis.
Voor bedrijven in Noord- en Oost-Nederland
Ook beschikt de terminal over een enorme
die goederen van en naar Duitse en andere
opslagruimte van in totaal 75.000 vierkante
Europese steden vervoeren, is het dankzij de
meter, met sinds kort het internationale
Duitse investeringen en stimuleringsmaatregelen nu al interessant om te kiezen voor een
douane-certificaat AEO.
combinatie van weg en spoor, met op- en
Duurzaam alternatief
overslag bij de terminal in Coevorden. Niet
Voor het spoorvervoer van en naar heel
alleen om financiële redenen, maar ook
Europa - en daarbuiten - maken Euroterminal
vanwege profilering met het duurzame
Coevorden en Bentheimer Eisenbahn gebruik
karakter van goederenvervoer per trein.
van de spoorlijn Coevorden-Bad Bentheim, vanwaar de goederentreinen heel Duitsland en
Uniek
Europa doorgaan. Dat gaat fors toenemen,
Euroterminal Coevorden is een in 2007
verwachten Jos Veldhuis, terminalmanager van
gestarte onderneming van de Bentheimer
Euroterminal Coevorden, Tobias van Rees,
Eisenbahn AG. Uniek is dat het voor de ene
directeur van CoTrans en Gerd-Jürgen
helft op Nederlands grondgebied ligt en voor
Brooksnieder, manager spoorgoederenvervoer
de andere helft op Duits grondgebied.
van Bentheimer Eisenbahn AG: “De Duitse
Daarmee is het de eerste en enige
overheden en Deutsche Bahn zetten vol in op
grensoverschrijdende terminal op de
promotie van het spoor als duurzaam
Nederlands-Duitse grens.
alternatief, om zo de klimaatdoelstellingen te halen. Er wordt volop geïnvesteerd in het
In 2017 werd de Spoorboog Coevorden
spoor. Ook als het gaat om goederenvervoer.”
opgeleverd, die de spoorlijn Zwolle-Stadskanaal en de spoorlijn Coevorden-Bad Bentheim verbindt. Ook is er een binnenhaven die in verbinding staat met het CoevordenVechtkanaal. Voor de last-mile delivery van
Güter gehören auf die Scheine
containers per vrachtwagen wordt
Een groene container met daarop het
samengewerkt met de Duits-Nederlandse
credo ‘Güter gehören auf die Scheine’
vervoerder CoTrans.
(Vracht hoort op rails) zoeft de laatste tijd regelmatig over het Duitse spoor. Het is
Enorme opslagruimte
een goed voorbeeld van het Duitse beleid,
Al langer vervult de Euroterminal Coevorden
deze actie van DB Cargo, dat met deze
een belangrijke rol voor bedrijven in Noord- en
eyecatcher en via de website wirsindgueter.
Oost-Nederland die goederen importeren uit
de bedrijven oproept om meer goederen
overzeese gebieden. Vanuit ondermeer
via het spoor te vervoeren en het publiek
Rotterdam en Malmö rijden drie keer per week
om hun naam aan de actie te verbinden.
goederentreinen naar Coevorden, waar
Met als inzet het behalen van de Duitse
containers worden overgeladen op
klimaatdoelen. Inmiddels hebben ruim
vrachtwagens voor de last-mile delivery, via
15.000 Duitsers hun steun betuigd en leeft
A37, N34 en N36.
de actie sterk onder het bedrijfsleven.
KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL
23
2e paasdag VOLGLAZEN 2e paasda MAATWERK GLASPRODUCTEN MAATWERK GLASPRODUCTEN SCHUIFWANDEN 2e paasdag 2e paasdag 2e paasdag 2e p Maak VOOR uw overkapping of tuinhuis aangenaam dicht 2eopen paasdag 2e paasdag open VOOR IN EN OM UW HUIS IN EN OM UW HUIS 2e paasdag 2e paasda
open open op MAATWERK van 10.00-16.00 uur Glas - Veranda’s - Buitenzonwering van 10.00-16.00 Glas - Veranda’s - Buitenzonwering open - Heaters - Heaters
open
VEILIGHEID VOOROP
open
open
van 10.00-16.00 uur
van 10.00-16.00 uur
van 10.00-16.00 uur
van 10.00-16.00 uur
STEEL LOOK VAN GLAS-IDEE, WEL DE LICHT LOOKS STAAL, VEEL ENVAN GEEN TOCHT MEER NIET DE KOSTEN
Specialisten in het herstellen van verzakte betonvloeren. Snel, secuur, minimale overlast en tegen een scherp tarief. LAAT U VERASSEN DOOR ONZE SLIMME BETAALBARE OPLOSSING
LAAT U VERASSEN 10 MM VEILIGHEIDSGLAS DOOR ONZE SLIMME BETAALBARE OPLOSSING
Steel look van Glas-Id wel de looks van staal, niet
Laat u verassen door
onze slimme oplossing. BEDIENINGSGEMAK Maatwerk glasproducten voor Maatwerk inbetaalbare en om glasproducten uw huis voor in en om uw huis veranda’s - binnen- en buitenzonwering veranda’s - binnen- heaters en buitenzonwering - heaters Veiligheid voorop.
van 10.00-16.00
INCL. INMETEN EN MONTAGE
Steel look van Glas-Idee, wel de looks van staal, niet de kosten.
Laat u verassen do
onze slimme o Maatwerk glasproducten voor Maatwerk inbetaalbare en om glasprodu uw hui veranda’s - binnen- en buitenzonwering veranda’s - binnen- heate e
Veiligheid voorop
Handelsweg 3b Emmen - 0591 Handelsweg 66 88 04 3b - www.glas-id Emmen - 0 SCHERP GEPRIJSD | EIGEN PRODUCTIE Maatwerk en elke kleur m KLEUR MOGELIJK VRAAG NAAR DE MOGELIJKHEDEN
Handelsweg 3b Emmen - 0591 Handelsweg 66 88 04 3b - www.glas-idee.nl Emmen - 0591 66 88 04 - www.glas-idee.nl MAATWERK EN ELKE
Maatwerk en elke kleur mogelijk.
van 10.
van 10.00-16.00 uu
VEILIGHEID VOOROP
STEEL LOOK VAN GLAS-IDEE, WEL DE LOOKS VAN STAAL, NIET DE KOSTEN
MAATWERK EN ELKE KLEUR MOGELIJK
open
van 10.00-16.00 uur
www.betonvloerherstel.nl
Maatwerk glasproducten voor in en om uw huis Maatwerk glasproducten voor in en om uw huis veranda’s - binnen- en buitenzonwering - heaters veranda’s - binnen- en buitenzonwering - heaters
Maatwerk glasproducten voor in Maatwerk glasproducten voor i veranda’s - binnen- en buitenzonw veranda’s - binnen- en buitenzon
Handelsweg 3b Emmen - 0591 66 88 04 - www.glas-idee.nl Handelsweg 3b Emmen - 0591 66 88 04 Handelsweg 3b Emmen - 0591 66 88 04 - www.glas-idee.nl Handelsweg 3b Emmen - 0591 66 88 Handelsweg Handelsweg 3b Emmen - 0591 66 88 04 - www.glas-idee.nl Handelsweg 3b 3b Emmen Emmen -- 0591 0591 66 66 88 88 04 04 -- www.glas-idee.nl www.glas-idee.nl
Maatwerk glasproducten voor in en om uw huis veranda’s - binnen- en buitenzonwering - heaters
Maatwerk glasproducten voor i veranda’s - binnen- en buitenzo
Handelsweg 3b Emmen - 0591 66 88 04 - www.glas-idee.nl
Handelsweg 3b Emmen - 0591 66 88
Flowtool De beste manier om uw bedrijfsprocessen toekomstbestendig te maken Proces vastleggen Proces uitvoeren in flowtool Stappen slim robotiseren
050 211 18 25 https://flowtool.online
Geen gewichtsbeperkingen
Green footprint
transport. De belangrijkste toegevoegde
Duitsland loopt met die investeringen voor op
“Wij zijn méér dan alleen een terminal; wij
waarde is uiteraard de green footprint die we
Nederland, wat niet wegneemt dat het voor
bieden toegevoegde waarde. Bijvoorbeeld met
aan het transport meegeven vanwege het
bedrijven in Noord- en Oost-Nederland nu al
goederen ophalen uit Rotterdam, lossen,
duurzame karakter van de trein. Wij bieden een
interessant is om goederen via de Euroterminal
distributie, last-mile delivery, special delivery,
stabiele oplossing voor elke logistieke stroom
Coevorden over het Duitse spoor te vervoeren
droge opslag en last but not least: advies over
in een sterk veranderende wereld.” <
van en naar steden in Duitsland en daarbuiten.
alle aspecten van internationaal container-
Niet alleen vanwege de gunstige voorwaarden en tarieven van het Duitse spoor; er zijn meer voordelen. “De trein kampt niet met de problemen van weg- en watervervoer, zoals het tekort aan goede chauffeurs, files, alsmede de congestieproblemen die bargeschepen (binnenvaartschepen, red.) ondervinden in de terminals in Rotterdam. Ook heeft de trein niet de gewichtsbeperkingen van vrachtwagens: of je nu een pallet van 800 kilo in een wagon wil vervoeren of een lading van 90 ton of meer: het kan allemaal. En net zo snel.”
Zware goederen Nu al ziet het drietal een toename van op- en overslag van met name staal, hout en andere zware goederen, waar de trein zich prima voor leent. “En dat gaat zeker toenemen. Ook zien we op onze terminal een toename van het aanbod aan zonnepanelen, banden, kunststoffen en handelsgoederen.” Verder zien ze bij de Euroterminal steeds vaker levensmiddelen en chemische stoffen voorbij komen, waarbij uiteraard met de verschillende van toepassing zijnde certificaten wordt gewerkt.
KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL
25
HOLOLENS TRIMBLE XR10
- Communicatie met beeld en geluid met collega’s op afstand - Visualisatie van een 3D-model in de echte wereld - Unieke combinatie tussen Hololens 2 en Trimble!
Vragen of meer weten over de mogelijkheden met de Trimble XR10? Neem dan contact met ons op. Bel. 088 13 43 600 Mail. info@visser-assen.nl
www.visser-assen.nl
Rest Assured with Kooi camera surveillance 247kooi.com
Bedrijvenpark Leeksterveld RUPSHOOGWERKERS VAN 11 TOT 31 METER
Groningen Drachten Leek
Meer informatie bij de gemeente Westerkwartier via telefoonnummer 14 0594. Of kijk op:
Roden
Uitstekend bereikbaar Ondernemen in het groen Gunstig ondernemersklimaat Supersnel internet Mooie woonomgeving
www.leeksterveld.info
COLUMN
KIJK OP WERKGEVERSRISICO VOORKOM PROCEDURES VAN THUISWERKERS Veel werknemers willen ook na de coronacrisis thuis blijven werken. Dat brengt nieuwe risico’s mee voor u als werkgever. Met deze vijf tips verkleint u de kans op procedures van thuiswerkers. De toekomst is hybride, als het om werken gaat. Slechts tien procent van de werknemers wil weer fulltime op kantoor werken. Twintig procent blijft het liefst thuis, zeventig procent ziet een aantal dagen thuis en een aantal dagen op kantoor als het nieuwe ideaal. Thuiswerken is niet zonder risico. Uit onderzoeken blijkt dat werknemers die tijdens de coronapandemie thuiswerkten veel meer klachten hadden over hun fysieke en mentale gezondheid. De verwachting is dat we binnenkort de eerste procedures gaan zien, waarbij thuiswerkers hun werkgever verantwoordelijk gaan stellen.
1: Controleer de thuiswerkplek Als werkgever bent u verantwoordelijk voor een ergonomisch ingerichte werkplek. Het maakt niet uit waar die staat: op kantoor of bij de werknemer thuis. Sommige bedrijven stellen bureaus, stoelen en apparatuur ter beschikking, anderen geven een geldbedrag waarmee werknemers hun thuiswerkplek inrichten. Waar u ook voor kiest, u moet zélf controleren of de werkplek ergonomisch is ingericht.
2: Geef concrete instructies U doet er verstandig aan om werknemers concrete instructies te geven over hun zithouding, verlichting van de werkplek, de afstand tot het beeldscherm en het inlassen van korte pauzes met voldoende beweging. Dat lijkt betuttelend, maar voorkomen is beter dan genezen. Bovendien werkt het in uw voordeel als u tijdens een procedure kunt aantonen dat u medewerkers geïnstrueerd heeft.
3: Monitor de werkdruk individueel Als werkgever bent u wettelijk verplicht om de werkdruk van uw medewerkers in de gaten te houden. Hoe meer werknemers thuiswerken, hoe lastiger dat wordt. Informeer daarom geregeld naar de werkdruk. Niet alleen in teamvergaderingen, maar ook per werknemer en bijvoorbeeld tijdens functioneringsgesprekken. Het voordeel van dat laatste is dat u op papier kunt aantonen dat u de werkdruk heeft gemonitord.
Tip 5: Betrek de OR Hebt u een ondernemingsraad? Vergeet niet deze in te schakelen bij
4: Actualiseer uw RI&E
het maken van een thuiswerkregeling. Bij de invoering van thuiswerken
Werkgevers moeten een risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E)
in de organisatie heeft de OR instemmingsrecht. <
hebben. Diverse brancheverenigingen én het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid bieden daarvoor tools aan. Als u een RI&E
Mr. M. Rebel
heeft, is het belangrijk dat u die bijwerkt.
Van Braak Juristen, onderdeel van Van Braak Accountants
KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL
27
Luna
De nieuwetijdspraktijk Paranormale coaching, begeleiding en advies www.denieuwetijdspraktijk.nl
COLUMN
KIJK OP BESLUITVORMING CROSSROAD Als Nederland staan we momenteel op een crossroad, een kruispunt. Zowel economisch als sociaalmaatschappelijk. Een moment waarop we keuzes moeten maken over belangrijke ontwikkelingen die onze toekomst gaan bepalen. Niet alle wegen leiden naar een voorspelbare oplossing. De huidige economie en maatschappij vragen om vooruitgang en progressie. Dit betekent nu keuzes maken en niet stilstaan of een stapje terug. En ook niet een keuze voor de al ingeslagen weg. We moeten als samenleving en dus ook politiek andere wegen in moeten slaan; montere besluiten met een rechte rug. Ook als het minderheidssentiment daar fel tegen is. We hebben geen keuze om te doen wat we deden, anders krijgen we wat we kregen. Maatschappelijk hebben we te maken met een sociale crisis waarbij mensen zich steeds verder en agressiever verwijderen van elkaar en de maatschappij. Een verwijdering die wordt gevoed en gestimuleerd door populisten die ongefundeerde onzin de ether in slingeren. Wereldwijd hebben we te maken met een diepe klimaatcrisis. Als we niet snel acteren wordt ons fysieke bestaan bedreigd. Ook kampen we in Nederland op economisch gebied met de wet van de remmende voorsprong. Onze economie groeit gekwadrateerd tegen de klippen op, maar deze wordt geremd door krapte op de arbeidsmarkt, het schaarser worden van grondstoffen en halffabricaten, de krimpende ruimte om te kunnen ondernemen en te wonen door gebrek aan milieuruimte, woningen en verbindingen.
Montere besluiten Kijkend naar het Noorden hebben we vooral last van het uitblijven van montere besluiten voor de economie en de woningmarkt. Het stikstofprobleem is nog steeds niet opgelost, waardoor ontwikkelingen staken. De arbeidsmarkt is niet goed ontwikkeld, vergrijst en is onvoldoende mobiel. Ook de woningmarkt is onvoldoende op niveau. Er bestaat mismatch in vraag en potentieel aanbod door onder meer de stijgende woningprijzen, in relatie tot de mogelijkheid om deze te financieren. Tot slot moet er geïnvesteerd worden in voorwaardenscheppende infrastructuur -zoals de Lelylijn - en in de vele kansrijke sectoren in het Noorden. Denk aan de energietransitie, groene chemie, techniek, smart industry, ict, de toeristische sector en in de bruisende start-up bedrijven die we rijk zijn. Innovation Valley Noord Nederland is het aantrekkelijke én haalbare perspectief. Allemaal kansen met een positieve insteek en resultaat. Deze zijn enkel mogelijk als we een vernieuwende investerende weg inslaan. Nederland en Noord-Nederland staan op het kruispunt. Ik zeg: aan het stuur draaien en gas op het pedaal. < Ton Schroor Directeur VNO-NCW MKB Noord
KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL
29
MARTHA HOUKEMA COACHT TEAMS EN LEIDERS
Van een ineffectief team naar een sensitief collectief
30
KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL
Effectief samenwerken gaat over meer dan het succesvol herkennen van elkaars kwaliteiten. “Als je kunt beetpakken wat op persoonlijk onderbewust niveau een team ineffectief maakt, realiseer je pas begrip en verbinding. Dat is de basis voor effectiviteit. Vaak blijven organisaties die hiermee aan de slag willen daar één niveau boven hangen: ze benaderen teamleden puur op professionaliteit en op bewuste waarnemingen. Terwijl het juist vaak fout gaat op onderbewuste patronen.”
Aan het woord is Martha Houkema van Luna
stappen. Ik ben niet ‘alleen maar’ een medium:
De Nieuwetijdspraktijk uit Rutten. Martha is
dankzij mijn zakelijke achtergrond maak ik
organisatiedeskundige en hoogsensitieve
feilloos de koppeling naar de businesscontext.
businesscoach. Ze coacht onder andere
Overigens: als ik het onderbewuste bewust
directies en managementteams op het gebied
maak, zeggen mensen vaak: ‘bedankt voor de
van leiderschap en teameffectiviteit. “Er wordt
bevestiging. Ik wist dit eigenlijk al: ik voelde het,
zoveel vanuit de zakelijke context beschouwd,
maar kon het niet benoemen’. Ik maak het
terwijl eenieder zijn eigen persoonlijke stuk
helder en daardoor is het ook niet spannend. Ik
meeneemt. Je krijgt niet alleen de professional,
ben transparant in wat ik doe en bied veiligheid
maar de hele persoon. Als je echt effectief wilt
en vertrouwen. Dat maakt dat teams waarmee
zijn als leider en als team, moet je verder kijken
ik aan de slag ga, niet voor de confrontatie
dan die professionele rollen.
weglopen. Als mensen mij leren kennen,
Managementtechnieken toepassen is puur
zeggen ze dan ook vaak: ‘goh, wat doe je dit
functioneel. Als je begrijpt waar de ander als
mooi’.”
méns vandaan komt, kweek je begrip voor elkaar. En stem je beter op elkaar af.”
Collectief sensitief Directies, managers en leiders die inzien dat er
Ultiem leiderschap
onderhuids van alles speelt, die komen bij
Een voorbeeld: een teamlid stapt ineens
Martha terecht. “Ik werk voor meerdere
emotioneel uit de vergadering. “Dan denken we
organisaties die hiermee aan de slag durven te
al snel dat diegene niet professioneel
gaan, leiders die de kracht van kwetsbaarheid
functioneert. Maar wat maakt nou dat iemand
herkennen. Het aantal hoogsensitieve mensen
dat gedrag op dat moment vertoont? Handelt
neemt toe en dat is geen ballast, maar juist een
diegene vanuit een bepaald patroon? Doet de
aanwinst. Ik maak mee dat mensen ineens de
situatie of iets dat iemand heeft gezegd, hem
schellen van de ogen vallen als ze erachter
herinneren aan een ander voorval of ander
komen dat ze niet een ‘ingewikkelde’ directeur
persoon? Of is diegene wellicht hoogsensitief?
tegenover zich hebben, maar juist een heel
Omdat je het niet kunt beetpakken, druk je er
sensitieve. Als je elkaar écht kent, weet je
al gauw een stempel op. Maar het is belangrijk
waarom de ander op een bepaalde manier
wél dat tandje dieper te gaan. Als je dat durft,
reageert. Zo wordt je als team collectief
bedrijf je de ultieme vorm van leiderschap.”
sensitief én effectief.”
Als organisatiedeskundige loopt ze vaak tegen
Martha coacht een team zolang dat nodig is.
dezelfde gedragingen aan. Gedragingen die het
“Nadat ik weg ben, blijven de leden van het
individu minder effectief maken en daarmee
team zich bewust van hun gedrag, ze spreken
het team. “Als leider is het belangrijk het
elkaar erop aan en helpen elkaar de patronen
individu niet alleen vanuit de professionele
te doorbreken. De verandering die we teweeg
invulling van de rol te zien. De kunst is om ook
brengen is blijvend. Organisaties doen er
te kijken naar waar het individu als mens
daardoor ook op de lange termijn hun voordeel
vandaan komt, dat om te zetten naar kwaliteit
mee: als een nieuw lid toetreedt tot het team,
en vanuit daar het maximale potentieel uit je
wordt die ‘opgevangen’ binnen het sensitieve
teamleden te halen.
collectief.” <
Vertalen naar concrete stappen Martha maakt dat wat onbewust is zichtbaar. “Ik benoem het en vertaal het naar concrete
KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL
31
32
KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL
WOLBERS WATERMANAGEMENT
‘Wij houden de voeten van onze klanten droog!’
Wolbers Watermanagement is een familiebedrijf dat gespecialiseerd is in bronbemaling en mechanische grondboringen. Vanuit het Drentse Gees in de gemeente Coevorden werkt het bedrijf voor opdrachtgevers in Nederland en Duitsland. Met een team van twintig aanpakkers staan de mannen van Wolbers iedere dag klaar om de klanten zoveel mogelijk te ontzorgen. Wolbers Watermanagement zorgt ervoor dat de opdrachtgevers hun werkzaamheden droog kunnen uitvoeren.
KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL
33
TechID Engineering BV specialist in beveiligingsoplossingen
camerasystemen intercom toegangscontrole aanwezigheidsregistratie people counting ID-card productie & systemen ID-card accessoires
(Ver)bouwen is meer dan het uitvoeren van een opdracht. Boerfinne 12, Aldtsjerk • 058 256 10 71 info@hooghiemsterbouw.nl
www.hooghiemsterbouw.nl
www.techid.nl 088 - 11 66 333 Australiëweg 8 9407 TE Assen
Ontzorgend bouwen
Brandem
Industrie 8502 TV
De IJzeren Man Dak- & gevelbeplating
uw als renovatie bo w u ie n el ow z r Voo het juiste adres!
Brandemeer 8 Industrieterrein De Ekers 8502 TV JOURE
tel. [0513] - 41 79 00 info@deijzerenman.nl www.deijzerenman.nl
tel. [0513
info@dei
www.dei
Wolbers Watermanagement is een echt
bouwprojecten. Wij zorgen ervoor dat het
snel opgelost worden en in veel gevallen ook
familiebedrijf. Vader Riekus Wolbers staat samen
droog is en blijft op bouwlocaties. Problemen
voorkomen worden. Het laatste wat men wil is
met zijn zonen Rick en Jan aan het roer van de
met grondwater in en om de bouwput moeten
vertraging, wij helpen om dat te voorkomen.”
onderneming. “We zijn in 2016 begonnen”,
opgelost worden. Het werk van onze klanten
vertelt Rick Wolbers, de oudste zoon. “In dat jaar
moet altijd doorgaan”, aldus Jan. Wolbers is
Mechanische grondboringen
zijn we het avontuur aangegaan. Mijn vader had
gespecialiseerd in mechanische grondboringen
Wolbers doet meer dan verschillende soorten
al flink wat jaren ervaring in de wereld van de
en verschillende typen bronbemaling: deepwell
bronbemaling. Het bedrijf is ook
bronbemaling en we hebben een bestaand
-, horizontale - en verticale bronbemaling. Ook
gespecialiseerd in het uitvoeren van
bedrijf overgenomen. Vanaf dat moment is het
het leveren van tijdelijke pompinstallaties,
mechanische grondboringen. Bijvoorbeeld
allemaal heel snel gegaan.”
ontijzeringsinstallaties en vloeistofdichte
voor de irrigatie in de landbouw in de vorm van
containers behoren tot het dienstenpakket.
beregeningsbronnen, maar ook
Ervaring en innovatie
bodemenergiesystemen. “Ook bij deze
De combinatie van jarenlange ervaring en de
Betrouwbare en deskundige partner
werkzaamheden werken we met een modern
moderne en innovatieve aanpak van de
Bij bronbemaling gaat het om snel schakelen en
machinepark”, vertelt Rick.
jongere generatie werkt goed: “We hebben een
adequaat handelen. Een kritieke situatie moet
flinke groei doorgemaakt en hebben inmiddels
immers zo snel mogelijk opgelost worden. Dat
Van een bedrijf dat zich richt op kwalitatieve
een bedrijf waar de hele familie trots op is. We
vraagt om een combinatie van kennis, ervaring
dienstverlening, mag natuurlijk verwacht
werken met een enthousiast team en hebben
en daadkracht. Volgens vader Riekus Wolbers is
worden dat het met de certificering bij dit soort
mooie opdrachtgevers in binnen- en
het belangrijk dat bouwbedrijven daarom
werk wel goed zit. Rick vervolgt: “Uiteraard
buitenland”, vervolgt Rick. “We hebben een
kiezen voor een betrouwbare specialist. Een
hebben we dat allemaal goed op orde. Wij zijn
mooie start gemaakt en de groei is er voorlopig
partner waar ze op kunnen bouwen. “In het
gecertificeerd volgens het SIKB certificaat BLR
nog lang niet uit.”
binnen- en buitenland hebben we de laatste
2.100 voor Nederland. Voor Duitsland zijn we
jaren veel klussen succesvol afgerond. We zijn
gecertificeerd volgens de ZERT BAU DVGW
tijdens die projecten een betrouwbare partner
W120-1. Alle werkzaamheden die we
geweest voor klanten. We hebben kennis en
verrichten, voldoen dan ook aan deze normen.”
‘Het voorkomen en oplossen van problemen met water, dat is ons werk. We zijn altijd snel ter plekke als onze klant ons nodig heeft’
ervaring in huis, werken met modern materieel en we zijn in geval van problemen snel
En de toekomst?
aanwezig. Altijd. Dat is misschien wel het
“De afgelopen vijf jaren zijn heel succesvol
allerbelangrijkste. Snel kunnen schakelen.
geweest voor ons bedrijf. En we kijken vol
Kritieke situaties snel oplossen. We schatten de
vertrouwen naar de toekomst. Nederland moet
situatie zo goed mogelijk in, geven een
van het gas af. We zitten in een energietransitie.
deskundig advies en gaan dan snel tot actie
Een alternatief waar steeds vaker voor gekozen
over”, aldus de senior van het bedrijf.
wordt, is bodemenergie. Warmtewisselaars, aardwarmte. Wij hebben daarop ingespeeld
‘Het laatste wat men wil is vertraging’
door te investeren in een nieuwe boormachine,
‘Het werk bij onze klanten moet doorgaan!’
Volgens Rick waarderen de klanten de
waarmee boringen voor de aanleg daarvan
Jan Wolbers, de jongste van de twee broers,
proactieve aanpak van de Drentse
kunnen worden uitgevoerd. We verwachten
vertelt enthousiast over de werkzaamheden
onderneming. “We willen altijd de best
dat het boren voor bodemenergiesystemen
van het bedrijf. “Watermanagement, dat is wat
mogelijke kwaliteit leveren. En opdrachtgevers
een belangrijk deel van ons werk gaat worden.
we doen. Een mooi woord voor het verplaatsen
vinden het fijn dat ze door ons ontzorgd
Zo zie je maar, ons boorwerk ‘is never boring’”,
en beheersen van water. Bijvoorbeeld bij
worden. Dat problemen met water op de bouw
lacht Rick Wolbers. <
KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL
35
AARDWARMTE • De toepassing in nieuwbouw
Specialist in
B&GS Bedrijfs- & Garagedeuren Specialist van het Noorden opent nieuwe afdelingen.
van woning of bedrijfspand! maatwerk liften
• Verwarmen en koelen!
• Gasaansluiting verleden tijd!
B&GS met tientallen jaren ervaring in verkoop, montage, onderhoud en reparatie van elk type en merk garagedeur of bedrijfsdeur, kreeg vanuit de markt regelmatig de vraag of ze bij de kantel-, sectionaaldeuren, roldeuren, overheaddeuren en schuifdeuren die ze plaatsen of onderhouden ook de bijbehorende Toegangstechniek en Beveiligingscamera’s konden verzorgen. Dit doen ze dan ook al jaren. Hieruit zijn drie nieuwe afdelingen ontstaan:
Vraag naar de mogelijkheden in de bestaande bouw! Voor subsidie neem contact met ons op of kijk op: www.snn.eu
Toegangstechniek Camerabeveiliging Zonwering
Wij produceren, installeren, repareren en onderhouden liftinstallaties.
En natuurlijk de alom bekende: Deuren
aqua energy systems | aardwarmte techniek Tot wel 10 jaar garantie
Een goede service
Edisonstraat 60
Geen voorrijkosten
Koldingweg 8 9723 HK Groningen T 050 5493673
Voor meer informatie, www.bengs.nl Showroom Eestumerweg 49, 9792 RB Ten Post tel: 050 520 1100
Snelle ombouwtijd en levering
0316 344 336
ISO 9001, VCA* en BRL SIKB 2100www.lohrliften.nl en 11000 gecertificeerd. 6902 PK Zevenaar info@lohrliften.nl
A&F interieurbouw levert sinds 1996 maatwerk meubelen en interieur
Virulystraat 1 9716 JT Groningen Verkoop, Verhuur T: 050 5773874 E: info@aenfinterieurbaen.nl I: www.aenfinterieurbouw.nl
Totaalleverancier op het gebied van licht, geluid en beeld
en Installatie
We leven in een wereld waarin we zo min mogelijk afval willen achterlaten. Waarin we kunnen kiezen uit een uniek aanbod. Een wereld waarin we onze bestelling binnen een halve dag in huis hebben.
Wij adviseren u graag! Australiëweg 8 9407 TE Assen 0592 – 342098 www.dialgb.nl
● Zorgsector ● Overheidsinstellingen verandert de wereld digitale print ● Scholen Probo ● Tandartspraktijken ● Pinarticulieren
● Adres: Virulystraat 1, 9716 JT Groningen ● Telefoon: 050 5773874 ● E-‐mail: info@aenfinterieurbouw.nl
www.aenfinterieurbouw.nl
COLUMN
KIJK OP ENERGIEREKENING TRANSITIEPIJN Wanneer het over de energietransitie gaat, denken we al snel aan windmolens, zonneparken en groene waterstof. Daarbij vergeten we één aspect: bewust energiegebruik. Voor veel bedrijven is dit niets nieuws. Wet- en regelgeving stuurt daar al langer op. Toch valt hier nog een wereld te winnen. Voor het milieu. Maar ook voor de eigen energierekening: die kan in veel gevallen best een stuk lager. Vanuit mijn rol mag ik bij veel bedrijven een kijkje in de installatiekast nemen. Hierdoor zie ik steeds meer een tweedeling ontstaan. Aan de ene kant bedrijven die EED-plichtig (250 FTE of meer) zijn: hier staat energiebesparing op de agenda en worden mooie stappen gezet. Dit zijn partijen die kennis, capaciteit en budget in huis hebben. De transitiepijn zit ‘m meer bij kleinere bedrijven die jaarlijks meer dan 50.000 KW/h verbruiken. Zij zijn verplicht om energieonderzoeken te doen en besparingsplannen te maken op basis van Erkende Maatregelen. Ik merk dat dit voor veel ondernemers een worsteling is. Zeker omdat de kennis er gewoonweg niet is. Want waar geef je je geld aan uit? Welke investeringen doen écht iets voor jouw energierekening?
Energie die weglekt Vaak wordt er eerst gekozen voor laaghangend fruit: gloeilampen vervangen, groene energie inkopen, extra isolatie of energiezuinige apparatuur. Mooi. Maar ze maken weinig impact als elders energie blijft weglekken. Neem de transformator die midden jaren tachtig is geplaatst: een levensduur van vijftig jaar, maar het is niet de efficiëntste meer. Ook de locatie waar een transformator of hoofdverdeelinrichting is geplaatst, is vele uitbreidingen later niet de meest logische. Nog zoiets: netvervuiling. Een geduchte veroorzaker van energie-inefficiënties. Omvormers, besturingssystemen, industriële apparaten: gaandeweg is er steeds meer elektronica aangesloten op een netwerk. Dit kan voor harmonische vervormingen zorgen. Zonder dat je het door hebt, resulteert dit in vele KW/h’s aan energieverliezen én overbelasting van apparatuur. Dit kan flink in de papieren lopen. Kortom, in veel bedrijven valt iets te besparen. Het is de moeite waard om de hele bedrijfsvoering door te lichten: wat gebeurt er werkelijk; waar vloeit onnodig energie weg? Zeker wanneer je op het punt staat om te investeren. Je kunt het geld immers maar één keer uitgeven. Wie het nú goed doet, helpt niet alleen de energietransitie een handje. Maar ziet dit ook meteen terug op z’n energierekening. Dat maakt investeren in de energietransitie een stuk minder pijnlijk, misschien zelfs wel leuker. < René Damhoff Business development manager bij van der Heide
KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL
37
OLDENBURGER|FRITOM
Logistiek partner met een sterk onderscheidend vermogen
38
KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL
De beste logistieke oplossing. Dat is waarmee Oldenburger|Fritom zich wil onderscheiden. Het familiebedrijf uit Veendam is wereldwijd actief en verzorgt wegtransport, luchtvracht, zeevracht en intermodaal transport. Daarnaast worden warehousing en e-fulfilment op maat aangeboden. Dit doet de logistiek dienstverlener voor een grote diversiteit aan klantrelaties. Van bedrijven in de hightech-, food-, verpakkings- en bouwindustrie tot fast moving consumer goods. Door hierbij continu te anticiperen op hetgeen voor klantrelaties belangrijk wordt, vervult Oldenburger|Fritom regelmatig een pioniersrol. Onder andere op het gebied van duurzame logistiek. We spraken erover met directie en management.
De hoofdvestiging van Oldenburger|Fritom
BREEAM-niveau te bouwen. Dit wordt zeer
Andeweg: “We zijn de eerste logistiek
bevindt zich al decennialang pal naast de N33
gewaardeerd door onze klantrelaties.
dienstverlener van Noord-Nederland die niveau
aan De Zwaaikom in Veendam. Hier liet het
Zetmeelconcern Avebe bijvoorbeeld, vertrouwt
4 van de MVO Prestatieladder heeft behaald. Dit
bedrijf in 2018 – als eerste in Noord-Nederland
ons haar producten toe in de wetenschap dat
is de enige certificatienorm met Maatschappelijk
– een state-of-the-art distributiecentrum
opslag en handling aan de strengste
Verantwoord Ondernemen in een
bouwen volgens BREEAM Outstanding, het
duurzaamheidsvereisten voldoen.”
managementsysteem. Het is een concreet en
hoogste certificeringsniveau van dit wereldwijd
objectief bewijs dat we onze
erkende duurzaamheidskeurmerk. CEO René
MVO Prestatieladder
verantwoordelijkheid in de keten nemen. Om
Dale vertelt: “Duurzaam ondernemen wordt
Ook bij het behalen van normeringen en
hierin de continuïteit te waarborgen hebben we
steeds belangrijker. Juist daarom hebben we
certificeringen is Oldenburger|Fritom vaak
het overkoepelende QHSE managementsysteem
besloten om volgens het hoogst haalbare
koploper. Manager Algemene Zaken Frans
geïntegreerd in onze bedrijfsvoering.”
KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL
39
Naast de MVO Prestatieladder is het bedrijf
beste logistieke oplossing. Een oplossing die
contractlogistiek. Naast wegtransport in heel
gecertificeerd volgens de kwaliteitsnorm ISO
gekenmerkt wordt door hoogstaande kwaliteit,
Europa wordt eveneens luchtvracht, zeevracht
9001:2015 en het Keurmerk Transport &
duurzaamheid en innovatie.”
en intermodaal transport aangeboden. Hulst werkt daarom veel samen met Freight
Logistiek. Datzelfde geldt voor ISO 14001:2015 voor milieumanagement, de Lean & Green Star
Partnership
Forwarding Manager Albert Medendorp.
en ISO 45001 voor gezond en veilig werken.
Vanuit deze solide basis gaat
Laatstgenoemde zegt hierover: “We hebben ons
Voor klantrelaties die actief zijn in de medische
Oldenburger|Fritom langdurige samenwerkingen
ontwikkeld van een lokale transportonderneming
sector werd onlangs het ISO 13485:2016
aan met klantrelaties en leveranciers. Dit doet het
tot een ketenregisseur die wereldwijd actief is en
certificaat behaald. Verder beschikt
bedrijf al sinds de oprichting in 1917. Transport
alle transportmodaliteiten biedt. Inclusief
Oldenburger|Fritom over ISO 22000, FSSC
Manager Gerrit Hulst: “Jan Oldenburger, de
douanedocumentatie. Klantrelaties hebben
22000 en GMP+ B4 voor klantrelaties in de
oprichter van ons bedrijf, heeft samen met zijn
daarbij één vast aanspreekpunt: een Single Point
food- en feed-industrie.
zonen en kleinzonen het fundament gelegd voor
of Contact (SPOC). Hij of zij vertaalt de
onze huidige dienstverlening in wegtransport.
klantwensen en -vereisten naar onze logistieke
Kennisorganisatie
Mede hierdoor hebben we nu een
oplossingen.”
De Lean Six Sigma methode vormt de basis van
kwaliteitsnetwerk met doorlooptijden binnen 24
de bedrijfsvoering van Oldenburger|Fritom. Dale
uur in de Benelux en een groot deel van
Luchtvracht
licht toe: “We onderscheiden ons als logistieke
Duitsland. Ook in de rest van Europa behartigen
Vooral op het gebied van luchtvracht weet
kennisorganisatie, een zogeheten Center of
we zo LTL-, FTL- en spoedzendingen. Ongeacht of
Oldenburger|Fritom zich opvallend te
Excellence (CoE) op het gebied van logistieke
het nu gaat om transport van en naar Italië,
onderscheiden. Medendorp: “We zijn IATA-lid
dienstverlening. Bij het bieden van toegevoegde
Oostenrijk, Zwitserland, Oost-Europa,
en daarnaast beschikken we over de AEO-C
waarde staan de wensen en vereisten van de
Scandinavië of het Verenigd Koninkrijk.”
vergunning voor douane en de AEO-S vergunning voor veiligheid. Dit betekent dat we
klantrelatie altijd centraal. Dagelijks focussen we
40
ons op operational excellence en continuous
Ketenregisseur
wereldwijd erkend worden als betrouwbare
improvement. Dit doen we voor elke klantrelatie.
Sinds 2004 vervult Oldenburger|Fritom de rol
businesspartner. Hierdoor krijgen we een
Op deze manier bieden we onze klantrelaties de
van 3PL of 4PL provider onder de noemer
voorkeursbehandeling bij douanezaken. De
KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL
Directie en management Oldenburger|Fritom, v.l.n.r.: René Dale, Frans Andeweg, Gerrit Hulst, Albert Medendorp, Erik Mekkes
Oldenburger|Fritom is een financieel gezond familiebedrijf en maakt deel uit
zendingen die we behartigen worden minder
Warehousing & VAS is e-fulfilment. Mekkes: “Als
vaak gecontroleerd. Hier komt bij dat we
allround logistiek partner mag e-commerce
Erkend Agent zijn en over een eigen Security
fulfilment uiteraard niet ontbreken aan onze
De Fritom Group bestaat uit drie divisies
Area beschikken. In deze ruimte mogen we
dienstverlening. We verzorgen daarom ook het
met in totaal zeven bedrijven en ruim 700
luchtvrachtzendingen zelf veilig verklaren. Om
complete B2B- en B2C-webshopbeheer van
medewerkers. De organisatie behoort tot
onze handlingsflexibiliteit daarbij nog verder te
onze klantrelaties. Binnen 24 uur worden orders
de top van logistiek dienstverleners in
vergroten zijn we gevestigd op Schiphol-Rijk.”
zorgvuldig samengesteld en verstuurd. Met
Nederland.
van de Fritom Logistic Solutions Group.
behulp van onze geavanceerde business
Warehousing & VAS
analyse tools kan hierbij elk gewenst detail
In 2017 vierde Oldenburger|Fritom haar
Naast alle transportmodaliteiten biedt
uiteen worden gezet. Voorbeelden van
honderdjarig bestaan en kreeg naar
Oldenburger|Fritom ook maatwerk in
klantrelaties die een beroep op ons doen als
aanleiding hiervan het predicaat
warehousing, Value Added Services (VAS) en
webshopregisseur zijn Total Hair Service,
Hofleverancier uitgereikt.
Value Added Logistics (VAL). Logistiek Manager
leverancier van hair- en beautyproducten, en
Erik Mekkes is hiervoor verantwoordelijk: “We
slowjuicer specialist Versapers.”
beschikken onder andere over verschillende
Oldenburger|Fritom is wereldwijd actief en is gevestigd in Veendam, Emmen,
multifunctionele verpakkingslijnen. Op deze
Menselijk kapitaal
Schiphol-Rijk, het Hongaarse Tatabánya en
lijnen worden de producten van onze
Op onze vraag waardoor het bedrijf over zo’n
het Italiaanse Bergamo.
klantrelaties omgepakt of omgestort en gelabeld.
sterk onderscheidend vermogen beschikt is het
Daarnaast voeren we kwaliteitscontroles uit,
antwoord van directie en management
assemblagewerkzaamheden, reparaties,
unaniem: ‘onze medewerkers’. Dale: “Ons
cross-docking en cycle counts. Ook beschikken
menselijk kapitaal ligt zonder twijfel aan de
collega’s een breed scala aan trainingen en
we over een eigen douane-entrepot, oftewel een
basis van ons onderscheidend vermogen. Het
opleidingen, waaronder sessies in Persoonlijk
bonded warehouse. Hier kunnen producten
zijn onze collega’s die zich dag in dag uit
Coachend Leiderschap. Dankzij onze
voor onbepaalde tijd opgeslagen worden zonder
inzetten om voor onze klantrelaties de beste
gezamenlijke inzet en toewijding kunnen we
betaling van invoerrechten en BTW.”
logistieke oplossing te realiseren. Met de
snel schakelen en ook in de toekomst blijvend
onvoorwaardelijke steun van Fritom Corporate
onderscheidend zijn.” <
E-fulfilment
stimuleren we hierbij zowel persoonlijke groei
Een belangrijke toevoeging aan de Business Unit
als collectieve ambitie. We bieden onze
KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL
www.oldenburgerfritom.nl
41
Smart & Circular Hub:
circulair én slim De industrie van de toekomst is circulair. Daar zijn overheden, kennisinstellingen - en in toenemende mate het bedrijfsleven zelf - van overtuigd. De huidige wake-up calls van het klimaat en nieuwe aanstaande klimaatakkoorden versterken die overtuiging alleen maar. Maar de industrie van de toekomst is ook slim. Een nieuw initiatief, opgezet binnen het netwerk Chemport Europe, gaat het Noorden helpen circulair én slim ineen te worden: de Smart & Circular Hub. Hier combineren studenten, wetenschappers en ondernemers straks circulaire technieken aan smart processing. Om een simpel voorbeeld te noemen: plasticrecycling met behulp van smart robots.
42
KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL
KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL
43
Initiatiefnemers zijn de professoren Erik
circulair en smart hand in hand gaan. Met als
initiatieven beter te verbinden en de integrale
Heeres, Gert-Jan Euverink, Jan Post en
achterliggend doel het stimuleren van de
transitie naar een circulaire en slimme
Jacquelien Scherpen. We spraken met de
Noordelijke regio, die in het afgelopen
toekomst voor het bedrijfsleven te stimuleren,
eerste twee. Heeres is hoogleraar chemische
decennium voor nieuwe uitdagingen is komen te
in samenwerking met relevante stakeholders.’
technologie aan de RUG en wetenschappelijk
staan door ondermeer de aardbevingen,
directeur van Engineering and Technology
stopzetting van gaswinning, achterblijvende groei
Kwartiermaker
institute Groningen (ENTEG). Euverink is
van bevolking en bruto regionaal product,
Voor het haalbaarheidsonderzoek is gesproken
hoogleraar biotechnologie aan de RUG en
alsmede van de werkgelegenheidsgraad in de
met deze stakeholders, waaronder
eveneens verbonden aan ENTEG. Zij houden
industrie. Een regio die tegelijkertijd unique
vooraanstaande Noordelijke industriële
zich - samen met studenten, onderzoekers en
selling points heeft als een sterk innovatieklimaat,
ondernemingen. Die gaven aan dat het initiatief
ondernemers - al langer bezig met vergroening
een flexibel vestigingsklimaat en sterke
zeker interessant voor hen is en kans van
van de chemie en circulaire technologie.
netwerken, waaronder Chemport Europe.
slagen heeft. En dus gaat het er komen. De
“Vanuit de praktijk en van wetenschappers die
RUG
een kwartiermaker aangesteld die alle partijen
zich met smart technology bezighouden ervaren
De RUG heeft binnen die netwerken een
bijeen gaat brengen om projecten op te zetten.
wij dat er binnen het bedrijfsleven behoefte is
spilfunctie, zo lezen we in het
Heeres en Euverink nodigen geïnteresseerde
aan meer dan alleen nieuwe circulaire
haalbaarheidsonderzoek: ‘De universiteit heeft
kwartiermakers, alsmede relevante partijen die
technieken en toepassingen. Er is ook behoefte
onlangs de strategische beslissing genomen
aan de nieuwe Smart & Circular Hub willen
aan artificial intelligence, sensoring, big data,
om hun onderzoek en onderwijs in engineering
meedoen, van harte uit zich nu te melden.
robotisering en andere vormen van smart
te versterken en in te spelen op regionale
processing. Waarom dan niet circular en smart
uitdagingen (RIS-3), waaronder Smart Industry
Waardeketens verbeteren
combineren? Breng alle verschillende disciplines
en Circulaire Economie. Binnen ENTEG zijn
Het mission statement van de Smart & Circular
bijeen en kom met betere integrale oplossingen.”
actieve onderzoekslijnen ontwikkeld en is er op
Hub is: ‘het stimuleren van innovatie op het
beide onderwerpen al veel kennis en expertise.
gebied van smart industry en circulaire
Hand in hand
Momenteel zijn er veel initiatieven over deze
economie, om bestaande waardeketens te
Vanuit deze crossover benadering gingen RUG
onderwerpen, maar vaak geïsoleerd en
verbeteren en nieuwe te bouwen. Met als
en PwC in mei 2020 aan de slag met een
uitgevoerd met beperkte synergie. De RUG wil
uiteindelijk doel het stimuleren van de
haalbaarheidsonderzoek voor een initiatief waar
daarom het voortouw nemen om deze
regionale ontwikkeling in Noord-Nederland’.
start is in het najaar van 2021. Als eerste wordt
44
KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL
Concreet gaat het instituut aan de slag met
een productiefaciliteit na in een digitale
uitstoot en afval wordt verminderd om circulair
technologisch onderzoek, ontwikkeling en
omgeving. In die omgeving kun je de processen
te worden, met nul emissies en nul afval.”
onderwijs in de vorm van vraaggestuurde
snel regelen en bijstellen. Om vervolgens te
projecten vanuit - en in samenwerking met -
kunnen voorspellen wat er in het echt gaat
Testfaciliteiten
kleine en grote bedrijven, op Technology
gebeuren en daarop te anticiperen. De
Bij het nieuwe Smart & Circular Hub vinden de
Readiness Level 3-4.
efficiencywinst die dat met zich meebrengt kan
ondernemers de juiste tools om die slimme en
ook circulaire processen economisch
circulaire fabriek van de toekomst te bouwen.
interessanter maken.”
En niet alleen in de vorm van een
Plasticrecycling “Denk bijvoorbeeld aan plasticrecycling”, noemt
vraaggestuurd project, al dan niet
Heeres als voorbeeld. “Een complexe keten met
Klein beginnen
gesubsidieerd. “We bieden ook toegang tot
veel stappen: inzamelen, sorteren en conversie
Euverink benadrukt dat hoewel het instituut
testfaciliteiten. En delen onze kennis en
naar een voor de chemie interessante
deel uitmaakt van een groot netwerk -
onderzoeksresultaten. In de vorm van
grondstof als nafta, waaruit plastic gemaakt kan
Chemport Europe, met tal van noordelijke
onderwijs, informatie- en
worden. In een circulair traject kijk je naar de
bedrijven en instellingen - en grote ambities
netwerkbijeenkomsten”, benadrukt Euverink.
technische en chemische processen om de
heeft, het toch klein gaat beginnen. “Dat hebben
grondstof te winnen. Maar combineer je dat
we geleerd van andere succesvolle instituten
Bloeiende economie
met smart processing, dan ga je in alle stappen
zoals Brainport Eindhoven. Klein begonnen in
Uiteindelijk kan dit alles leiden tot toegevoegde
van de keten ook kijken of het efficiënter kan,
een klein kantoortje, met een kwartiermaker en
waardeproposities en dus volop kansen voor
met behulp van bijvoorbeeld sensoring en
veel enthousiasme. Zo willen we het hier ook
Noord-Nederland. De regio heeft al een sterke
robotisering. Waarmee je bovendien een zo
starten. Daarmee hopen we tevens uit te stralen
chemische, proces-, productie- en
zuiver en hoogwaardig mogelijke grondstof
dat niet alleen grote bedrijven welkom zijn, maar
agrovoedingsindustrie. Juist in deze sectoren
krijgt, die voldoet aan allerlei specificaties. Dat
ook kleine bedrijven.”
liggen meerdere kansen voor Smart & Circular. Dat kan leiden tot ‘een bloeiende regionale
kun je vanaf het begin van de keten al efficiënt Want innovatieve eenpitters, start-ups, kunnen
economie en werkgelegenheid, wat resulteert
evengoed de fabriek van de toekomst
in een algehele verbetering van de welvaart in
Digital Twins
ontwerpen en realiseren. “Oftewel een fabriek
de regio’, lezen we in het
Een ander voorbeeld is de inzet van het
die slimme technologieën implementeert om
haalbaarheidsonderzoek. <
fenomeen Digital Twins. “Een digital twin bootst
meer autonome processen te creëren, terwijl de
regelen met smart processing.”
KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL
45
FGD Lease: ‘Wij bellen wél terug’ De nieuwe lease-adviseurs Jelmer de Jong en Christina Wolfrat kijken met een frisse blik naar het reilen en zeilen bij FGD Lease. Directeur Pieter Wimmers is ervan overtuigd dat zij het groeiende bedrijf naar een nog hoger plan kunnen tillen. Wél door gebruik te maken van het DNA van de leasemaatschappij: noordelijke nuchterheid, waarbij persoonlijk contact voorop staat.
FGD staat voor Friesland, Groningen,
draaien volop mee in de
ondersteuning voor het ZUT, een Zelfstandig
Drenthe. In eerstgenoemde provincie heeft
professionaliseringsslag van FGD Lease. Zo
Uitname Team ten behoeve van
het bedrijf sinds de oprichting in 2017 al
komt er een nieuwe website en is er een
orgaandonaties. “Voor FASE zijn wij 24 uur
stevig voet aan de grond. In de andere twee
berijdersapp, ter aanvulling van het
per dag bereikbaar. Dit is vervoer dat niet kan
regio’s mag het klantenbestand nog flink
berijdersboekje. “De app is booming”, vertelt
wachten.”
groeien. “Dat gaat lukken, daarvan ben ik
Jelmer enthousiast. “Veel klanten hebben
overtuigd”, aldus Wimmers. “Onze basis is het
hem al gedownload. In de app kun je alles
Ook Auto Kort in Oosterwolde is een
Noorden. Hier zitten onze klanten, bestellen
inzien en bijhouden: je leasecontract,
gewaardeerde partner. Klanten van dit
we onze auto’s en regelen we verzekeringen,
kenteken, tankbeurten, onderhoud en zelfs
autobedrijf kunnen bijvoorbeeld een
onderhoud en reparatie. Dat is ook wat
het melden van schade. We krijgen
operational leasecontract met FGD Lease
klanten willen: direct, persoonlijk en
complimenten over het gemak en de
aangaan, via de vertrouwde contactpersoon
vertrouwd contact. Geen poespas en ‘dat
gebruiksvriendelijkheid. Leuk om klanten zo
van Auto Kort. Als partner van FGD Lease
beslist het hoofdkantoor’. Het belangrijkste?
van dienst te kunnen zijn!”
mag Auto Kort tijdens het leasecontract alle
Wij bellen wél terug.”
46
werkzaamheden aan de auto uitvoeren,
Bijzondere relaties
waaronder: onderhoud, reparatie, banden en
‘Berijdersapp is booming’
FGD Lease is trots op de bijzondere
schadeherstel. Hiernaast heeft Auto Kort ook
Het zevenkoppige team breidt binnenkort
zakenrelaties die zij hebben opgebouwd. Eén
na afloop van het leasecontract eerste optie
nog verder uit, dankzij de gezonde groei die
daarvan is FASE. Dit bedrijf uit Kolham
op overname van de leaseauto. Deze
het bedrijf doormaakt. Jelmer en Christina
verzorgt onder andere anesthesiologische
voordelen maken de samenwerking tussen
KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL
Auto Kort en FGD Lease tot een groot succes
kennis te maken en erachter te komen
targets, maar voor een band met elkaar en
voor beide partijen. FGD Lease streeft ernaar
waarmee FGD Lease ondernemers van
onze klanten. Laat ons maar lekker ons best
om naast Auto Kort het aantal
dienst kan zijn. “Wij vinden persoonlijk contact
doen voor mkb-ers hier in het Noorden, daar
samenwerkingen met lokale autobedrijven te
het állerbelangrijkst!”
voelen wij ons goed bij en daarmee maken
vergroten.
wij het verschil.” < Jelmer benadrukt dat die dienstbaarheid ver
Christina hoopt daarnaast dat de
gaat bij FGD Lease. “Kortgeleden was een
samenwerking met RTV Drenthe de
klant op zoek naar een hele specifieke auto
ruggensteun geeft die nodig is om de
waarvan er maar één is in Nederland. Wij
FGD Lease bestaat sinds 2017, is
praktische en soepele werkwijze van FGD
hebben die auto gevonden en voor hem
gevestigd in Leeuwarden en is onder
Lease ook in die provincie ‘aan de man te
geregeld: de klant dolblij en wij ook. Dat is
andere gespecialiseerd in operationele
brengen’. De samenwerking van FGD Lease
toch hartstikke leuk? Wij investeren graag in
lease, financial lease, shortlease,
en RTV Drenthe bestaat uit
goede relaties. Zo hebben we onlangs ook
wagenparkbeheer, onderhoudscontracten
mobiliteitsoplossingen vanuit FGD Lease én
een MTB-clinic voor klanten georganiseerd in
en fietslease. FGD Lease onderscheidt
een leuk radiospotje met daarnaast advies
Appelscha. Lekker met z’n allen fietsen, de
zich van andere leasemaatschappijen
over marketing om naamsbekendheid op te
reacties waren enorm positief.”
door een nuchtere, persoonlijke aanpak: afspraak is afspraak.
bouwen vanuit RTV Drenthe. Vanuit deze samenwerking gaat Christina met het DNA
Wimmers: “Ook met ons team doen we graag
van FGD Lease langs bij de mkb-bedrijven om
leuke dingen. Wij gaan niet voor harde
KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL
www.fgdlease.nl
47
Magazines en boeken. Dat kunnen we als geen ander.
Hoe? Zie onze vernieuwde website.
Kanaaldijk OZ 3 8102 HL Raalte 0572 - 34 97 00
info@veldhuis.nl www.veldhuis.nl
AANDACHT VOOR WERKKLIMAAT EN DUURZAAMHEID
BDM naar nieuwe locatie in Bolsward Brandsma Digitaal Meten (BDM), specialist in het uitvoeren van digitaal meetwerk, heeft haar nieuwe kantoor in gebruik genomen. Op een zichtlocatie aan de A7 heeft het bedrijf de ruimte om zich verder te ontwikkelen. Opdrachten zijn er genoeg, mensen met kennis vinden en aan het bedrijf binden is één van de uitdagingen voor de toekomst.
Directeur-eigenaar Rein Brandsma is trots op
gegeven aan de ergonomie met zit-sta-
BDM is vooral actief in de sectoren bouw en
wat hij samen met zijn mensen in veertien jaar
bureaus. Passend bij de open
industrie & infra, maar staat open voor
heeft bereikt. “We vormen een hecht team, zijn
organisatiestructuur zijn volop plekken
bijzondere uitdagingen en die komen
snel beschikbaar voor onze klanten en
gecreëerd waar men elkaar kan treffen, zoals
regelmatig voorbij. Er is veel vraag naar de
investeren doorlopend in de nieuwste
een moderne kantine met spelmogelijkheden
digitale meetoplossingen. Het is volgens
technieken. Dat vraagt om een modern
en een terras aan het water. Een sportruimte
bedrijfsleider Bastiaan vooral een uitdaging om
bedrijfspand waar we ruimte kunnen geven
zorgt voor gezonde uitdaging.
deze diensten in de markt bekend te maken.
aan onze ambities”, zo stelt hij. “Klanten
“Met onze specialistische kennis en de
waarderen onze flexibele werkhouding en de
Het nieuwe pand is klimaatneutraal met ruim
apparatuur die we gebruiken kunnen we vaak
mooie oplossingen die we kunnen bieden.
140 zonnepanelen. Ook zijn er vier laadpunten
oplossingen bieden waar klanten zelf nog nooit
Prachtig, maar het is ook hard werken, laten we
voor elektrische auto’s, twee daarvan zijn direct
aan gedacht hebben. Daarvoor zijn ook
dat dan maar zo prettig mogelijk maken!”
in gebruik genomen voor nieuwe bedrijfsauto’s.
mensen met vakkennis nodig. Wij hebben een
Welzijn voorop
Digitale meetoplossingen
talent voor ons innovatieve vak te interesseren.
Bij de inrichting van het nieuwe bedrijfspand
Nu het pand gereed is wordt de aandacht weer
Belangstellenden zijn per direct welkom!” <
stond het welzijn van de medewerkers voorop.
voor de volle honderd procent op het digitale
In overleg met het team is er een luxe
meetwerk gericht. Het bedrijf beschikt
klimaatsysteem geïnstalleerd, hebben de
daarvoor over 3d-Laserscanners, Totalstations,
werkplekken veel daglicht en is er aandacht
GPS, drones en slimme software.
‘bijzonder beroep’, het is onze inzet nieuw
Open dag in 2022 In 2022 bestaat BDM vijftien jaar: een goede gelegenheid om belangstellenden en potentieel nieuwe collega’s via een open dag te laten zien waar deze Friese onderneming voor staat.
KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL
49
Automatiseren is kosten besparen Automatiseren is kosten besparen. Het klinkt inmiddels als een eeuwenoude tegeltjeswijsheid, maar blijkt in de praktijk nog steeds een eye-opener voor ondernemers. Nog steeds valt er winst te halen uit het automatiseren van bedrijfsprocessen. En niet alleen financiële winst: ook uit het oogpunt van risicobeheersing en continuïteit is het verstandig om zo af en toe eens de complete workflow onder de loep te nemen en te kijken waar je kunt automatiseren. Produvar uit Bedum kijkt graag mee, en heeft altijd een slimme oplossing.
50
KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL
Het bedrijf van software-architect Niek Oost
Werkprocessen robotiseren
MOI Hogeland
en technisch informaticus Barry van Kessel
En zo zijn er in de loop der jaren veel meer
Niek Oost van Produvar is ook actief met het
heeft tools ontwikkeld die elk bedrijf kan
win-win situaties gecreëerd bij industriële
initiatief MOI Hogeland, dat hij samen met
implementeren en koppelen aan software
bedrijven, machinefabrieken en andere
René Bolhuis en Arjen Miedema in 2018 heeft
van bestaande leveranciers en afnemers,
bedrijven in binnen- en buitenland. Naast
opgericht. Een netwerkorganisatie in de
maar veel vaker nog schrijven ze iets op maat
complete pakketten, biedt Produvar nu ook
gemeente Het Hogeland, die met steun van het
voor de klant. Nee zeggen is geen optie, er
componenten los aan, al dan niet op maat
EBG is opgezet om werkgelegenheid in de
wordt net zo lang gezocht tot er een
gemaakt. Als het gaat om transportplanning,
regio te behouden en uit te breiden. MOI
oplossing is.
bijvoorbeeld, daar valt vaak nog veel winst te
Hogeland beheert onder meer flexplekken in
behalen. Of als het gaat om de documenttool,
een bedrijfsverzamelgebouw in Bedum en is
Druk op de knop
die uit pdf’s en andere ingescande documenten
daarnaast een community waarbinnen
Een klant van het eerste uur is Evolve uit
snel en automatisch de juiste gegevens haalt en
diensten en kennis worden uitgewisseld, met
Tynaarlo. Eigenaar Berend Vriezema over
alles digitaal verwerkbaar maakt.
bedrijfsbezoeken en andere bijeenkomsten.
Produvar: “Evolve produceert hoogwaardige
Ook worden studenten gematched aan
betonnen keukenbladen, perfect op maat
Snel oplossen
bedrijven om problemen op te lossen en zo
voor onze klanten. Met Produvar ERP kunnen
Het voordeel van het zelf schrijven en beheren
mogelijk een nieuw bedrijf te starten. Met het
onze klanten zelf hun keukenblad
van de software, is dat als er een probleem
uiteindelijke doel om de economie in het
samenstellen. Met één druk op de knop
ontstaat, de mensen van Produvar dit heel snel
aardbevingsgebied te versterken. Produvar is
worden alle delen met onze CNC-gestuurde
kunnen oplossen. Daartoe staan ze dag en
een bedrijf met hart voor de regio, dat daar
freesmachine gemaakt. Met Produvar
nacht paraat. En dit alles zonder hoge
graag aan meewerkt. <
besparen we bakken met tijd en maken we
investeringskosten: afname van de software
ook nog minder fouten. Een win-win situatie
kan op abonnementsbasis, waarmee de kosten
voor ons en onze klanten.”
parallel lopen aan de omzetverandering.
KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL
51
Wereldprimeur in Hardenberg Inmiddels is de eerste brug volgens de SureBridge-methode opgeleverd in Hardenberg. Daar waar de uitvoering aan een brug normaal gesproken al snel een half jaar kan duren, werd dit project in slechts zeven weken afgerond. Bij een goede brugfundering is het in de toekomst zelfs mogelijk om de uitvoeringstijd tot vier of vijf weken te beperken.
SUREbridge:
dé renovatieoplossing voor betonnen bruggen 52
KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL
De Nederlandse infrastructuur telt meer dan 40.000 bruggen en viaducten. Maar liefst zeventig procent hiervan is gebouwd voor 1980 en voldoet niet meer aan de huidige normen. Met name op het gebied van betonnen bruggen staat Nederland in het komende decennium dan ook voor een grote vervangingsopgave. Met het SUREbridge-systeem bieden bouwbedrijf Strukton Civiel en composietspecialist FiberCore Europe een innovatieve oplossing om deze bruggen op een duurzame manier te renoveren en de levensduur ervan met maar liefst vijftig jaar te verlengen.
De SUREbridge-methode is oorspronkelijk
composiet wordt de sterkte van de bestaande
Tijd- en kostenbesparing
door FiberCore Europe ontwikkeld in een
brug aanzienlijk verhoogd. Hierdoor voldoet
De duurzame en circulaire SUREbridge-metho-
samenwerkingsverband met tien Europese
de constructie weer tot vijftig jaar aan de
de zorgt voor een kostenbesparing tot wel
landen, de Verenigde Staten en de Europese
hedendaagse eisen qua belasting”, legt
vijftig procent in vergelijking met nieuwbouw.
Commissie. Een centrale rol in het systeem
rayonmanager Strukton Civiel Noord & Oost
Ook kunnen de werkzaamheden aan een brug
speelt het gebruik van een prefab InfraCore
Jan Hendrik Fischer uit.
in slechts 25 procent van de tijd worden afgerond. Hierdoor is er sprake van aanzienlijk
composietpaneel, dat een licht gewicht koppelt aan een hoge trekkracht. De juiste
Duurzaam en circulair
minder hinder voor de omgeving. Aan
bevestiging van dit paneel op het brugdek is
Volgens Pascal Lakerveld, commercieel
opdrachtgevers die voor de vervangingsopgave
essentieel en daarom is Strukton Civiel in
manager bij FiberCore Europe, biedt renove-
van een brug staan, heeft Fischer dan ook een
2017 toegevoegd als partner. Sindsdien is
ren met composiet een aantal grote voordelen
duidelijke boodschap. “Schroom niet en vraag
gezamenlijk verder gewerkt aan de doorontwikkeling van het innovatieve concept.
ten opzichte van het simpelweg vervangen van
ons of wij een SUREbridge kunnen toepassen.
een brug. “De SUREbridge-methode maakt het
De opdrachtgever verzekert zich hiermee
Inmiddels zijn met succes diverse pilottrajec-
slopen van bestaande materialen zoals het
tegen geringe kosten van een perfect product
ten doorlopen.
landhoofd en brugdek overbodig. De bestaan-
dat decennialang meegaat. Wij schakelen snel
de constructie wordt voor honderd procent
en komen altijd met een eerlijk advies.” <
Langere levensduur
hergebruikt en er worden alleen nieuwe
Daar waar FiberCore Europe de kennisontwik-
materialen aan toegevoegd. Dit leidt weliswaar
keling rondom SUREbridge met zich mee-
tot een iets grotere constructiehoogte, maar
brengt, specialiseert Strukton Civiel zich in het
ook tot een twee keer zo hoge draagkracht.
schuifvast bevestigen van het composietpa-
Uniek aan het systeem is daarnaast de
neel op het bestaande brugdek. “Door de
mogelijkheid om smalle bruggen te verbreden
samenwerking tussen het beton en het
met bijvoorbeeld een voet- of fietspad.”
Prefab InfraCore composiet Paneel
8
Deze worden in delen aangelegd op een te renoveren brug
7 6 5 4
Lijf
3
2 1
Overzicht van alle lagen
8 7 6 5 4 3 2 1
Prefab InfraCore composiet Paneel
8
Slijtlaag
7
Bovenhuid
6
Schuimkern
5
Onderhuid
4
Ruwheidslaag grit-in-epoxy
3
SUREbridge kan worden toegepast voor een brugverbreding (nieuwe inrichting brug).
Mortel
2
Gebouchardeerd betonoppervlak
1
Beton
KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL
53
Complete gebouwinstallaties in zorg en onderwijs Een aangenaam leef- en werkklimaat in gebouwen begint bij de juiste elektro- en werktuigkundige installaties. Al sinds 1966 ontwerpt, bouwt en onderhoudt de Moekotte Groep dit soort slimme gebouwinstallaties voor een gevarieerd scala aan opdrachtgevers. Hiertoe behoren onder meer ziekenhuizen, onderwijsinstellingen en industriële eindklanten, vertelt commercieel directeur André Edelenbos. “Deze klanten vinden in ons een partij die bekend is met de werkvereisten in hun sector en die een groot project van A tot Z kan oppakken.”
54
KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL
Grote projecten in Enschede Het ziekenhuis in Enschede (Medisch Spectrum Twente) bestond vroeger uit twee delen. Het oude deel aan het Ariënsplein heeft inmiddels een nieuwe bestemming gekregen en huisvest onderwijsinstellingen en studenten. In de afgelopen jaren is de Moekotte Groep nauw betrokken geweest bij de transitie van het gebouw. Zo heeft het bedrijf onder meer de complete installaties verzorgd, waaronder de luchtbehandeling, verlichting, ventilatie en verwarming. Onlangs is men van start gegaan met een ander groot project: de renovatie van de Innova-school in Enschede.
De Moekotte Groep draait jaarlijks ongeveer
Groep bij voorkeur langdurige relaties aan met
hiermee terdege rekening tijdens de uitvoering.
€ 30 miljoen omzet en heeft vestigingen in
opdrachtgevers. Denk hierbij aan het uitvoeren
Met deze specialistische kennis en ervaring
Veendam, Apeldoorn en Enschede. Een kwart
van periodiek onderhoud aan installaties in
onderscheiden wij ons zeker in de markt.”
van de omzet komt voort uit de
gerenoveerde of nieuwe gebouwen, maar ook
gebouwenmarkt, waar het bedrijf veelvuldig
aan het oppakken van besturingsprojecten
Alles geregeld door één partij
wordt ingeschakeld bij nieuwbouw- en
voor industriële eindklanten.
Gebouwen zoals ziekenhuizen en onderwijsinstellingen vragen veelal om
renovatieprojecten. Elk gebouw heeft immers installaties nodig op het gebied van
Flexibel in werkwijze
geavanceerde installaties, waarvan ook de
bijvoorbeeld verlichting, beveiliging,
Binnen de gebouwenmarkt specialiseert de
duurzaamheid een steeds belangrijker criterium
toegangscontrole en klimaatsystemen.
Moekotte Groep zich in een aantal segmenten.
wordt. Voorbeelden hiervan zijn het gebruik van
Edelenbos: “Wij verzorgen het ontwerp, maar
Zo is het bedrijf zeer actief in de onderwijstak,
warmtepompen en compensatie via
ook de installatie en het onderhoud van dit
maar heeft het ook een solide reputatie
zonnepanelen. Voor de realisatie van dit soort
soort installaties. Zo zijn na oplevering alle
opgebouwd in de zorgsector. Volgens
duurzame oplossingen werkt de Moekotte
randvoorwaarden aanwezig om comfortabel in
Edelenbos stellen deze sectoren specifieke
Groep samen met een breed netwerk aan
het gebouw te leven of te werken.”
eisen aan een installatiebedrijf. “Wanneer er in
partners. Voor opdrachtgevers is het prettig dat
een ziekenhuis een vleugel of verdieping wordt
ze voor dit alles terecht kunnen bij één partij,
Langdurige samenwerking
gerenoveerd, dan mag de dagelijkse gang van
merkt de commercieel directeur op. “Zo
Vanwege het onderhoud dat elektro- en
zaken hier geen hinder van ondervinden. Onze
communiceren onze klanten met een vast
werktuigkundige installaties nodig hebben om
mensen weten daarom precies wat er in zulke
aanspreekpunt en weten ze altijd zeker dat de
goed te blijven functioneren, gaat de Moekotte
werkomgevingen gevraagd wordt en houden
installaties perfect op elkaar zijn afgestemd.” <
KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL
55
Help de toekomst voorspellen bij CloseSure Om de toekomst te voorspellen heb je tegenwoordig geen glazen bol meer nodig. Een goede laptop en passie voor data volstaat. Doordat we met zijn allen steeds actiever worden op internet laten we ook meer digitale sporen na, ook wel Big Data genoemd.
Denk aan dat boek dat je bestelde. Maar ook
omzetten in informatie. Bedrijven kunnen
Nieuwe collega’s zijn welkom
bankgegevens, zorgverleden, energiegebruik
hierdoor bijvoorbeeld voorspellen of die ene
De dataspecialisten van dit bedrijf doen het
en school- of werkverzuim zijn online
klant wel of niet over drie maanden gaat
digitale zoekwerk voor ondermeer
vastgelegd. “Je komt in meerdere systemen
leveren en/of een afnemer blijft of vertrekt”,
zorginstellingen, energiebedrijven en banken.
voor. Een goede dataspecialist kan deze ruwe
zegt Ferran Rohaan, directeur van CloseSure
De vraag naar data is volgens hem enorm. “Bij
data opsporen, aan elkaar koppelen en
Noord in Hoogeveen.
een bank is data inmiddels belangrijker dan
Sander Ulrich – Manager CloseSure Noord
56
Ferran Rohaan – Directeur CloseSure Noord
KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL
geld. We hebben ook daardoor momenteel
legt de 38-jarige directeur uit. Bijna twaalf jaar
je kans”, benadrukt hij nogmaals. Dat geldt niet
meer klussen dan mensen. Nieuwe collega’s
geleden was hij de eerste werknemer van de
alleen voor dataspecialisten. Ook om
zijn daarom ook meer dan welkom.”
vestiging in Hengelo. Inmiddels zijn er vijf
technische testers staat het bedrijf te springen.
vestigingen en een servicetak. Er werken in
Die zorgen ervoor dat een website van
totaal negentig mensen.
opdrachtgevers ook bij buitengewone drukte
Analytisch vermogen Die zijn niet gemakkelijk te vinden, want een
en onverwachte omstandigheden blijft werken.
gerichte opleiding voor dit werk bestaat niet. Bij
Gouden Gazelle
CloseSure is daarom iedereen met gevoel voor
Dat de groei er nog niet uit is bleek toen
Sluitpost
informatica en vooral een sterk analytisch
CloseSure Noord eind vorig jaar de Gouden
Testen blijkt in de praktijk vaak nog een
vermogen welkom. “Het vak leer je bij ons in de
Gazelle won. De prijs van het Financieel
sluitpost. “Het is kennelijk spannender een
praktijk, van ervaren collega’s. Bovendien staat
Dagblad voor de snelst groeiende, financieel
mooie applicatie te ontwerpen dan dat het
een persoonlijke mentor altijd paraat voor
gezonde ondernemingen. Met 215 procent
‘onder de motorkap’ vlekkeloos werkt. Wij gaan
vragen of ideeën”, legt Rohaan uit, die bijval
groei won het overtuigend in de categorie
vooraf proberen de applicatie vast te laten
krijgt van zijn collega Sander Ulrich.
kleine bedrijven. Bij CloseSure was de
lopen om knelpunten vervolgens op te lossen.
opluchting groot en vloeide de champagne
Bij een webshop kreeg je bijvoorbeeld twintig
Regio
rijkelijk. Het was namelijk al de achtste
boeken gratis als je bij een bestelling min
De vraag mag dan groot zijn, het team van
nominatie op een rij voor Ferran Rohaan en
twintig invoerde in plaats van twintig. Duidelijk
CloseSure Noord is en blijft klein. Er werken
zijn collega’s.
een geval van haastwerk. Dat had ik vooraf zelfs
twintig man die bijna allemaal bij de
zonder laptop kunnen voorspellen“, lacht de
opdrachtgever of vanuit huis werken. “We zijn
Testen
een landelijk bedrijf, maar hebben in elke regio
Extra trots is hij dat de Noordelijke vestiging
een vestiging. Geen lange reistijden vanuit het
harder groeide dan de rest. “Als je onderdeel
Noorden naar Brabant of de Randstad dus”,
wilt worden van een succesvol bedrijf, grijp dan
KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL
ICT-specialist uit Hoogeveen. <
57
MOOI PROJECT VOOR DYGRA LICHTRECLAME IN GRONINGEN
Sontplein straalt dankzij strakke gevelreclame Zelden knapte een verlaten winkelplein zo op van nieuwe bedrijvigheid als het Sontplein in Groningen. Meerdere ketens hebben zich recent in dit winkelcentrum gevestigd en Dygra Lichtreclame uit Dronryp verzorgde voor elk van hen de gevelreclame. Het resultaat: een strakke, moderne gevel. Een echte blikvanger.
58
Directeur-eigenaar Jouke Dijkstra van Dygra legt
hebben vaak een vastgelegde huisstijl, waarin
omkijken naar en kunnen wij controleren of alles
een aantal foto’s op tafel. Hij is trots op het
kleur, vorm en afmetingen nauwkeurig zijn
volgens de richtlijnen wordt uitgevoerd.” Het zijn
resultaat tot nu toe. “Wij voorzien al sinds 1991
vastgelegd. “Wij hebben ons verdiept in die
namelijk nogal zware installaties boven de
bedrijven van gevelreclame, maar zo’n groot
huisstijlen en we hebben gezamenlijk voor alle
ingang van elk van die winkels. “Wij zorgen voor
project met meerdere winkelketens mogen
panden vergunningen aangevraagd voor de
een veilige constructie van aluminium, waar de
uitvoeren proeft zeker naar meer.” Die ketens
gevelreclame. Zo hebben de winkels daar geen
letters en logo’s op worden gemonteerd.”
KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL
Nieuwe kansen
achter de rug. “De overheidsmaatregelen
Versterking
Dijkstra somt een aantal van de aanwezige
hebben een positieve boost gegeven in
Directeur Jouke Dijkstra: “We zijn nog op
winkels op: Toychamp, Beterbed, PlatteTV, Jysk,
bepaalde sectoren. Wij zien een enorme
zoek naar versterking van ons team op het
Boerenbont, Pets Place, BCC, Fietsvoordeelsop
verschuiving in de bezetting van
gebied van montage en productie. Lijkt dit
en de ketens Mandemakers Keukens,
bedrijfsgebouwen en nieuwbouw. Dat zal zo
jou wat? Neem gerust contact op!”
Keukenkampioen en Keukenconcurrent.
blijven zolang de rente zo laag blijft.” Dijkstra
“Velen van hen zijn landelijk actief en dat biedt
weet waarover hij praat: Dygra bestaat in
ons nieuwe kansen. Zo hebben we voor
november maar liefst dertig jaar. “We hebben
Toychamp ook al in Apeldoorn en Veenendaal
ontzettend veel ervaring opgedaan en een
reclame-uitingen mogen verzorgen. Een mooi
solide naam opgebouwd.”
vervolg: wij kennen immers hun huisstijlwensen al.”
Geveltechniek Het Friese bedrijf kwam in Groningen terecht dankzij een trouwe opdrachtgever. “Een partij
‘Wij leveren altijd solide constructies’
waar we al vijftien jaar zaken mee doen. Zij
Ontzorgen Daarnaast is Dygra flexibel waar het gaat om het aanpassen van ontwerpen, denkt het team graag mee met opdrachtgevers en weet men
weten dat wij altijd solide constructies leveren
Trends in LED
eenvoudigweg alles van verlichting, de
en hebben ons daarom gevraagd ook de
Nieuwe trends worden altijd nauwlettend
mogelijkheden van aluminium, textielframes
geveltechniek te verzorgen. In samenspraak
gevolgd. “De ontwikkelingen in LED-verlichting
met verlichting en noem maar op. Dijkstra
met de architect hebben we aluminium
gaan nog steeds door: de nieuwste LED’s zijn
toont een etalage-lichtbak die het bedrijf
profielen ontworpen en geproduceerd.
nóg beter dan de voorgaande. Wij weten
maakte voor één van de winkels op het
Daardoor ontstond een mooi strakke gevel,
precies welk type LED we waar kunnen
Sontplein. “Dat doen we desgewenst ook.
waarop direct de reclame-uitingen konden
toepassen.” Op het terrein van ruim duizend
Klanten kunnen alles bij ons neerleggen: wij
worden gemonteerd.”
vierkant meter in Dronryp worden regelmatig
zorgen dat het van A tot Z goedkomt. Wij
testen uitgevoerd om het effect van verlichting
ontzorgen de klant graag en gaan voor een
Jubileum
te controleren. “Wij voorzien onze klanten van
optimaal resultaat. Het is pas goed als we
Ondanks corona heeft Dygra een druk jaar
een waardevol en bewezen advies.”
allemaal tevreden zijn.” <
‘Wij voorzien onze klanten van een waardevol en bewezen advies’
KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL
59
ZorgpleinNoord, dé partner op het gebied van arbeidsmarktvraagstukken Van Iperen: “Een bijdrage leveren aan de leefbaarheid in Noord-Nederland, daar gaan wij voor. Dit doen we door samen met onze aangesloten zorg- en welzijnsorganisaties, het onderwijs en de overheid te werken aan instroom, doorstroom en behoud van personeel in zorg en welzijn. Met meer dan 280 aangesloten organisaties vertegenwoordigen wij ruim 85 procent van de zorg, en ongeveer de helft van de welzijnssector in Noord-Nederland. Wil je dat jouw organisatie ook profiteert van de vele voordelen? Sluit je dan aan.”
ZORG EN WELZIJN IN NOORDNEDERLAND GEZAMENLIJK INNOVEREN
‘ Dit vergt lef en moed van professionals, management, bestuur en toezicht’ 60
KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL
De kwaliteit, toegankelijkheid en betaalbaarheid van zorg en welzijn op lange termijn vallen bij ongewijzigd beleid niet te waarborgen. De arbeidsmarktprognoses in deze sector liegen er niet om. Noord-Nederland koerst, zoals het nu gaat, af op een personeelstekort van 20.000 medewerkers in 2030. Daarnaast spelen vergrijzing en ontgroening een grote rol in onze regio waar 1 op de 5 werkenden werkt in zorg en welzijn.
Waar ligt de sleutel tot een toekomstbestendige
sector aan de slag, maar dan wel bij een andere
Van Iperen vertelt trots: “Samenwerken en
sector zorg en welzijn in Noord-Nederland? Dit
werkgever. Dat is mooi, maar niet genoeg.”
oplossen stonden op dat moment hoog in het
vragen wij aan de kersverse directeur-bestuurder
vaandel. Keihard liepen we tegen de
Martin van Iperen van werkgeversorganisatie
Geleerd van de pandemie
personeelstekorten aan. De tekorten die er al
ZorgpleinNoord.
Zorg- en welzijnsorganisaties hebben tijdens de
jaren zijn. Des te meer werd zichtbaar dat de
pandemie nauw samengewerkt. Veel situaties
sector van cruciaal belang is voor onze
Van Iperen: “We gaan op weg naar een wereld
waren nieuw en vooral acuut. Van Iperen: “Zo
samenleving.”
waarin niet de kwaal, maar de mens centraal
ruilden we beademingsapparatuur en
staat. We worden meer en meer
personeel uit. Andere sectoren zoals de horeca
Adem mee
verantwoordelijk voor onze eigen gezondheid.
sprongen bij, maar ook studenten en mensen
“We zien nu dat er organisaties zijn die weer op
Preventie, technische ontwikkelingen en zorg-
die tijdelijk terug wilden in de zorg. Tal van
dezelfde voet gaan werken als voor de
en welzijnsprofessionals helpen hierbij. Dit
voorbeelden, zoals een gepensioneerde chirurg
pandemie. Onverstandig”, waarschuwt hij. “We
vraagt veel van de professionals. Anders
van ruim zeventig die graag zijn oud-collega’s
moeten leren van de crisis en juist structureel
denken over gezondheid betekent het anders
wilde helpen. Niets was hem te veel.” Noordelijke onderwijsinstellingen
gezamenlijk optrekken en innoveren. Zo maak
inrichten van het zorglandschap.”
je de sector sterk. Adem als organisatie mee
organiseerden korte opleidingen op maat,
met je personeel. Maar doe het over je
Personeel cruciaal
zodat mensen snel ingezet konden worden.
organisatiegrenzen heen. Laat je eigen
Hij vervolgt: “Ik ben ervan overtuigd dat we
ZorgpleinNoord wist tijdens de pandemie
autonomie onderschikt zijn ten behoeve van
nadrukkelijk aandacht moeten hebben voor de
2.820 extra vrijwilligers, veelal oud zorg-
de autonomie van degenen die zorg nodig
veranderende professionals en hun behoeften.
medewerkers, te verbinden aan negentig
hebben. Dit vergt lef en moed van zorg- en
Behoud ze voor de sector met een positief
organisaties. Deze zorg- en welzijnsorganisaties
welzijnsprofessionals”, zo besluit Van Iperen. <
organisatieklimaat, modern werkgeverschap,
hadden acuut behoefte aan extra personeel.
vernieuwend leren en ontwikkelen. Mensen moeten kunnen blijven groeien in hun functies
“De sector heeft durf, actie, creativiteit,
en de mogelijkheid hebben om te veranderen
leiderschap en maatwerk getoond. En bovenal
en te variëren in zorg en welzijn. Vorig jaar ging
de bereidheid van organisaties om samen te
78% van de baanveranderaars ook weer in de
werken en elkaar te steunen en iets te gunnen.”
Waarom aansluiten bij ZorgpleinNoord?
• Korting op vacatureplaatsingen op onze werkzoekende website en in onze digitale vacaturekrant
Maak gebruik van de vele voordelen • Onderdeel zijn van een groot netwerk • Deskundig advies van onze specialisten • Arbeidsmarktonderzoeken op maat
KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL
• Werving- en selectieapplicatie voor een geautomatiseerd sollicitatieproces • Podium op onze websites met jaarlijks 2,6 miljoen bezoekers
• Ondersteuning van je medewerkers bij loopbaan en mobiliteit • Informatiebijeenkomsten, masterclasses en workshops • Aansluiting bij landelijke en regionale imagocampagnes en activiteiten • Ledenvoordeel bij onze partners
61
GRAND CAFÉ Z: HUB VAN CREATIVITEIT EN VERBINDING
‘Vertrouwen staat bij ons centraal’ Hij is een rasoptimist. En dus liet Haise Bosma
Hoe begon jouw Grand Café Z-avontuur?
Hoe liep het?
zich niet uit het veld slaan door de
Ik kom uit een ondernemersgezin en heb in
We hadden de groei er vanaf oktober 2019
coronapandemie. Met ‘zijn’ Grand Café Z,
mijn leven veel verschillende dingen gedaan.
goed in. De lunches begonnen lekker te lopen
gevestigd in het voormalige Waterleiding-
Met compagnon Paul van der Boom heb ik al
en ook de aanpassingen op de kaart werkten
gebouw aan het Zaailand, Leeuwarden,
acht jaar het evenementenbureau Smart
goed. Wat in financiële zin ook goed was is dat
bouwde hij juist tijdens het Lockdown-rijke
Camels. Dat liep tót de coronacrisis prima en
we hier in het Z-gebouw tal van ruimtes
2020 en 2021 verder een aan een horecazaak
zo deden we ook dingen samen met Grand
hebben, die voor van alles en nog wat kunnen
dat veel méér is dan restaurant of ‘grand café’.
Café Z. Dat vond ik leuk, want ik heb altijd de
worden gehuurd. Dat geeft ook weer aanloop
Zijn bedrijf slaagde erin om tijdens de
droom gehad om events ook te linken aan een
naar het café en het restaurant. Kortom: we
pandemie te transformeren tot een ware hub
café. Omdat in een goed café mensen bij elkaar
waren tevreden met de ontwikkelingen.
van creativiteit, sociale interactie en
komen. En tot rust komen. En met een fijn
gezelligheid. En dus staat Grand Café Z nu klaar
gevoel weer naar buiten lopen. Die positiviteit
om vérder te gaan. ‘Genieten en tot verbinding
past heel goed bij me. Toen Grand Café Z in
En toen kwam de coronacrisis. Hoe gaan jullie daar mee om?
komen met anderen kan alleen in een
september 2019 failliet ging heb ik het gelukkig
Dit is voor niemand leuk en voor de horeca toch
inspirerende en vertrouwde omgeving. Dát
samen met vastgoed-ondernemer Evert Jan
wel een kleine ramp. Maar ik ben optimist. Wie
bieden wij; dát is onze belofte.’
Hofstra kunnen overnemen.
flexibel is, creatief is en open staat voor
HAISE BOSMA Geboren: 23-12-1970 Geboorteplaats: Weststellingwerf Burgerlijke staat: Gehuwd Hobby’s: Door steden wandelen, zoeken naar historie, cultuur en inspiratie. Samen met het gezin culinair genieten.
www.grandcafez.nl
62
KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL
samenwerking kan er straks goed uitkomen. Een
duurzaam groeien in kwaliteit. Ik geloof in wat
van de acties die wij hebben doorgevoerd is dat
we nu al bieden op het gebied van gastvrijheid.
we hier in gebouw Z een complete mediastudio
Maar ik vind het tegelijkertijd een uitdaging om
Schets eens in enkele zinnen waar je over twee jaar wil staan. Wat is jouw droom?
hebben gebouwd, met alles erop en eraan.
met elkaar te leren hoe we nog méér plusjes
Ik denk dat het woord vertrouwen bij mij
Zowel de AV-middelen als diverse decorstukken
toe kunnen voegen in de beleving die een gast
centraal staat. Ik wil dat iedereen bij ons in een
hadden we met Smart Camels al, dus dat was
bij ons heeft.
vertrouwde en inspirerende omgeving tot verbinding kan komen. Die belofte doe ik graag
allemaal per direct inzetbaar. Die studio maakt
nu al.
waar onderwijs, ondernemerschap en de
Wat hebben jullie ondernemers te bieden?
ontspannen sfeer van een loungecafé hand in
Gastvrijheid! Ik geloof dat we ondernemers en
De definitie van betrouwbaarheid is dat je
hand gaan. Dat vind ik inspirerend. Het voelt als
organisaties een plek kunnen bieden voor
handelt in de lijn der verwachting. Iedereen
een kick dat mensen hier graag willen zijn.
verbinding en ontmoeting. Een plek waar
mag ons ook op die belofte aanspreken. Ik zou
ondernemers snel tot inzichten kunnen komen
het geweldig vinden wanneer we binnen twee
Waar ben je het meest trots op?
over hoe ze elkaar kunnen versterken. Onze
jaar met die simpele filosofie een begrip zijn
Trots vind ik een raar woord. Maar waar ik echt
locatie is daarvoor hartstikke geschikt, omdat
geworden. <
blij van word is terugblikken op de afgelopen
het zo divers is. Van vergaderen, trainen en
anderhalf jaar: ons team heeft veel bereikt met
opleiden tot even iets leuks vieren, in vele
creativiteit. We hebben ons niet neergelegd bij
vormen; het kan allemaal.
dat Grand Café Z een unieke hub is geworden
wat niet meer kon, we hebben de schouders eronder gezet. En dat heeft geresulteerd in de combinatie van gastvrijheid van ons Grand café met zalen en daarin een studio waarin heel veel mooie online events zijn vormgegeven en uitgevoerd voor bestaande en mooie nieuwe opdrachtgevers.
Wat kunnen mensen van Grand Café Z verwachten de komende maanden? De komende maanden willen we ons niet richten op snelle economische groei maar op
KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL
63
‘Het ging prima, maar we zeiden af en toe tegen elkaar: dit kan anders’
SYSTEEMPLAFONDDIRECT.NL
Systeemplafonds en meer “No nonsens, niet te hoog van de toren blazen”, is het eerste wat Mark Hofmann, mede-eigenaar van Systeemplafonddirect.nl, zegt over zijn bedrijf. “We doen alle mogelijke soorten van ‘droge afbouw’ zoals plafondsystemen, glaswerk en timmerwerk. We doen dat marktconform en we richten ons op kwaliteit boven kwantiteit.” Wie iets langer met Mark praat, merkt dat no nonsens regelmatig leidt tot bijzondere innovaties
“Mijn compagnon René en ik kenden elkaar
ook maar moesten laten zien. Zo werd
de website een prijsopgaaf binnen één minuut
vanuit een ander bedrijf.” Ze konden het prima
viereneenhalf jaar geleden
te verkrijgen. De klant vult het aantal ruimtes in,
met elkaar vinden. In de gezamenlijke
Systeemplafonddirect.nl geboren.”
de vierkante meters, het materiaal, wel of geen
gesprekken kwamen ze erachter dat ze over
64
verlichting en dergelijke en na een druk op de
een aantal dingen van het werk hetzelfde
Bestelgemak
knop krijgt hij of zij de offerte binnen.” Het
dachten. “Het ging prima, maar we zeiden af en
Het eerste wat Mark en René anders
gemak voor de klant is evident. “48 uur na een
toe tegen elkaar: dit kan anders. We gingen
aanpakten was het bestelgemak voor de klant.
offerte-aanvraag nemen we contact op om,
andere werkstrategieën uitdenken en op een
„We zijn het eerste bedrijf - en ik denk nog
indien gewenst, nog wat zaken te
gegeven moment vonden we dat we het dan
steeds het enige - waarbij het mogelijk is om via
verduidelijken.”
KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL
MARK HOFMANN
‘Er is bij ons altijd werk voor timmerlieden die zelfstandig mooie projecten kunnen uitvoeren’
Functie: mede-eigenaar de distributie makkelijker te maken leveren ze
Systeemplafonddirect.nl
hun systemen wel aan tussenleveranciers.
Burgerlijke staat: samenwonend
“Andere montagebedrijven kunnen nu ook
Leeftijd: 39
makkelijker via hun vaste leverancier toegang
Hobby’s: Formule 1 en restauratie oude
krijgen tot dergelijke lattenplafondconstructies.”
Peugeots 205 Uitspraak: doe wat je zegt en zeg wat je
Ook aan circulair ondernemen werd gedacht.
doet.
“In deze specifieke branche staat circulair nog in de beginfase. Wij hebben daarvoor twee
Innovatie in circulair bouwen
stappen voorwaarts bedacht. De eerste ligt
Systeemplafonddirect.nl levert en monteert
voor de hand. We maken desgewenst gebruik
ook luxe houten lattenplafonds en -wanden.
van gerecycled hout. De tweede verandering is
groeit het bedrijf stabiel door. “Dat betekent
“Een mooie entree, een kantoor of luxe
de houtconstructie zo maken dat het
dat er bij ons altijd werk is voor monteurs die
ontvangstruimte wordt vaak van dergelijk
richtingsvrij te gebruiken is. Daarmee bespaar
zelfstandig mooie projecten kunnen uitvoeren.”
materiaal voorzien. Dergelijke systemen
je aanzienlijk in snijverlies, dus heb je minder
Profiel Mark Hofman in kader: <
kunnen vaak niet via leveranciers gekocht
afval en werk je efficiënter.”
worden. Alleen via de producent zijn ze te verkrijgen.” De compagnons zeiden tegen
Stabiele groei
elkaar: “dit kan anders.” Ze ontwikkelden hun
Systeemplafonddirect.nl pakt het werk met een
eigen lattenconstructie, opgevuld met zwart
no nonsens mentaliteit aan. Het is een
linnen doek en hun eigen ophangsysteem. Om
werkwijze die aanslaat. Vanaf de oprichting
KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL
65
Miedema stimuleert en omarmt Young Potentials
“Wij gaan met het Young Potentials Programma voor een win-win situatie.” Gerda van der Singel (34), zelf 14 jaar geleden als Young Potential binnengekomen bij Miedema uit Leeuwarden, is sinds 1 januari van dit jaar algemeen directeur. Zij deed bij deze gelegenheid de toezegging dat talentvolle jonge werknemers mogelijkheden zouden krijgen om door te groeien binnen het inmiddels meer dan een eeuw oude familiebedrijf. (zie voor alle activiteiten van de onderneming de kaders verderop in dit artikel, red.) Zij heeft haar belofte gestand gedaan door begin dit jaar een Young Potentials Programma op te starten met vijf getalenteerde personeelsleden, die de ambitie hebben om hun horizon te verbreden. Door middel van een viertal vragen voelden wij de leden van de Young Potentials groep samen met de directrice aan de tand.
66
KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL
KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL
67
Wat houdt het Young Potentials Programma in?
‘Doorlooptijdverkorting van het afhaalcentrum’.
naast hun reguliere werk. Er worden wekelijks
De concrete doelstelling van het project is om
bijeenkomsten gehouden waarin de voortgang
Gerda van der Singel:“In december 2020 heeft
de maximale terreintijd van onze business to
door ons samen wordt besproken, de ‘things to
het personeel een uitnodiging ontvangen om
business klanten te verkorten tot maximaal 15
do’ worden vastgesteld en er een
desgewenst deel te nemen aan het Young
minuten. We hebben gekozen voor dit project
werkverdeling wordt gemaakt. Ieder projectlid
Potentials Programma. Dat programma heeft als
omdat het duidelijke raakvlakken heeft met de
heeft een persoonlijke coach, veelal een
onderliggende doelstelling om jong talent binnen
andere ingediende projecten en
ervaren afdelingshoofd of manager, bij wie we
het bedrijf te stimuleren om te onderzoeken op
bedrijfsprocessen.“
terecht kunnen met vragen, of met wie we
welk vlak hun ambities en competenties liggen.
kunnen ‘sparren’ over het project.“
Miedema is duurzaam in de ‘breedste’ zin van
Jorrit Bergsma: “ Vervolgens is eerst door ons
het woord: niet alleen is er aandacht voor
geïnventariseerd hoe het proces tot in detail in
Renate: “En daarnaast worden wij begeleid
energiebesparing, duurzame materialen en
elkaar steekt en waar we welke knelpunten
door Ariënne Knol van Kenneth Smit als
efficiënte productieprocessen, maar ook - en
tegenkomen. Om daarna in kaart te brengen
externe coach. In dit traject ligt de focus op
juist - voor langdurige inzetbaarheid van
welke (eventueel afdelings-overstijgende)
persoonlijke ontwikkeling en samenwerking.“
medewerkers. Dit Young Potentials programma
maatregelen er nodig zijn om die knelpunten
stimuleert die gewenste langdurige
op te lossen en op welke termijn en tegen
Wat zijn de verwachtingen?
inzetbaarheid door focus op (door)ontwikkeling.“
welke kosten deze gerealiseerd kunnen
Gerda van der Singel:“We hebben
worden. Het doel is een moderne shop, waar
ervaringsdeskundigen aan het werk binnen het
Laurens Tjallingii: “Voor het Young Potentials
de klant warm wordt ontvangen en snel wordt
Young Potentials Programma, dus zij kennen
Programma moesten wij een idee indienen
bediend.“
het klappen van de zweep binnen het bedrijf
voor een afdelings-overstijgend project. Met
als geen ander. Ze weten precies wat er goed
projectdoelstelling, aanpak en financiële
Arjo Kramer: “Aangezien digitalisering en
en fout gaat en kennen de medewerkers,
onderbouwing. Waarna we ons projectvoorstel
automatisering niet meer weg te denken zijn
waardoor er ook sneller draagvlak voor de te
moesten ‘pitchen’. Uiteindelijk moest de
uit deze wereld, willen wij mogelijkheden zoals
nemen verbeteracties ontstaat. En ze leren en
projectgroep een keuze maken voor een van
click en collect integreren in ons proces.”
passant om verder te kijken dan hun eigen
de ingediende projecten.“
Welk project is uiteindelijk gekozen om verder uit te werken en waarom? Renate Jansen:“Er is gekozen voor:
68
afdeling en ontdekken waar hun eigen
Wat is de opzet en werkwijze van de Young Potentials groep?
competenties liggen.
Lute Smid:“De leden van de projectgroep doen
Kortom: Win-Win.“ <
de werkzaamheden aan het gekozen project
KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL
Historie In 1917 begon Andries Miedema een mast-, pomp-, blokmakerij en draaierij, Miedema Houtwaren, te Leeuwarden. Na twee overnames in respectievelijk 1986 en 1993, sluiten Miedema en Timmermans elkaar in 1996 ‘in de armen’, hetgeen in 2003 uiteindelijk resulteert in een fusie. Miedema verhuist in mei 1996 naar de locatie aan de Uranusweg. In 2012 worden de activiteiten opgesplitst in Miedema Bouwmaterialen, Miedema Houtindustrie en Miedema Nautic, waar in 2019 Miedema Projecten aan toe wordt gevoegd.
ARJO KRAMER 24 jaar, transportplanner, opleiding MBO Manager Transport en Logistiek. Zit als enige transportplanner een beetje ‘op zijn eigen eilandje’, voelt zich daar best ‘senang’, maar wil graag zijn horizon verbreden en ziet binnen de logistieke afdeling wel verbeterpotentieel. Pitch: Implementatie van een scansysteem voor de logistieke afdeling.
LAURENS TJALLINGII 30 jaar, verkoper binnendienst, opleiding MBO Manager Transport en Logistiek. Ziet zichzelf in de toekomst graag op de stoel van hoofd verkoop. Pitch: Follow up van offertes verbeteren.
RENATE JANSEN 28 jaar, managementassistente, volgt hbo-opleiding technische bedrijfskunde. Heeft als managementassistente te maken met de volledige breedte van het bedrijf en wil in de toekomst doorgroeien naar een managementfunctie. Pitch: Doorlooptijd van het afhaalcentrum verbeteren.
JORRIT BERGSMA
LUTE SMID
31 jaar, verkoper binnen- en buitendienst,
29 jaar, werkvoorbereider op het
opleiding MBO Verkoop binnendienst plus
bedrijfsbureau, opleiding HBO Bouwkunde
MBO Accountmanagement. Wil graag van
en Associate degree Bedrijfseconomie.
verkoop binnendienst naar de
Ambitie ligt bij de productie, maar wil graag
buitendienst en op termijn richting
een bedrijfsbreed kijkje daarbuiten. Pitch:
leidinggevende verkoop. Pitch:
Bedrijfsbreed Faalkosten productieafdeling
Optimaliseren van voorraadbeheer,
reduceren.
locatiebeheer.
KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL
69
Per 1 april heeft H&K Technische Groothandel de Temmen & Koop Groep uit Emmen overgenomen. Deze groep is gespecialiseerd in betonboringen en vloerverwarming. Spero Montage Zwolle, (ook onderdeel van H&K), Temmen & Koop en H&K Technische Groothandel ,met vestigingen in Zwolle en Nijverdal, vormen daarmee een eenheid die in staat is om het totale traject van vloerverwarming te organiseren, leveren en aanleggen.
H&K Technische Groothandel toekomstbestendig Met de recente overname van de Temmen & Koop Groep in Emmen zet H&K Technische Groothandel opnieuw een forse stap richting een dynamische onderneming die veel meer is dan een groothandel. Breed, veelzijdig, autonoom, gedreven door kwaliteit: dat zijn de trefwoorden van de toekomstbestendige H&K Technische Groothandel.
70
“Wij zijn meer dan een technische groothan-
tingen op installaties met water, verwarming,
nazorg. Kortom: we ontzorgen de klant.”
del”, legt Stefan Opstal, hoofd verkoop,
koeling, sanitair en riolering. Voor onze klanten
Algemeen directeur Dick Schulenburg valt hem
marketing en communicatie uit. “Het leveren
gaan we daarom een stap verder, we hebben
bij: “De klant kan elke vraag bij ons kwijt, we
van kunststof leidingen is onze hoofdactiviteit,
daarvoor alles in eigen huis. We calculeren,
lopen in principe nergens voor weg.”
maar daar houdt het voor ons niet op. Die
tekenen, bereiden het werk voor, leveren en
leidingen zijn voor ons het begin van aanslui-
monteren, tot en met het bieden van de
KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL
‘Wij staan voor ons product en dienstverlening, kwaliteit is leidend’ Ambities
de nieuwbouw als renovatie fors is toegenomen
de waarde. In deze keten bieden we dus aan
en nog steeds toeneemt. Daarmee ook de vraag
meerdere partijen een toegevoegde waarde.
naar frezen, boren en zagen in onder andere
Afgelopen jaar hadden wij ook nauwelijks last van
beton; specialiteit van Temmen & Koop. “Het past
materiaaltekorten, wij konden en kunnen blijven
in ons streven naar veelzijdigheid enerzijds en
leveren. Dat doen we zelf, transport en logistiek
alles-onder-1-dak anderzijds. Zo maken we
hebben we in eigen huis. We leveren op tijd en
optimaal gebruik van de synergie binnen onze
we beschikken over twee rupsheftrucks zodat we
bedrijven”, aldus Opstal.
zelfs op de bouwplaats onze materialen op elke
Om richting te geven aan de ambities van H&K
plek kunnen krijgen. Makkelijker kunnen we het
Technische Groothandel wordt gewerkt aan een
Waarde toevoegen
plan voor de (nabije) toekomst. De interne
Voor Schulenburg is het leveren van kwaliteit
organisatie zit midden in een professionaliseringstraject. De afdelingen Verkoop (tekenkamer,
uitgangspunt. “Kwaliteitsborging vind ik heel
Mijlpaal
belangrijk. Wij doen het goed, wij staan voor ons
Volgend jaar bestaat H&K Technische Groothan-
werkvoorbereiding, planning, verkoop binnen- en
product en dienstverlening. Meten is weten, we
del 25 jaar. Schulenburg: “Die mijlpaal willen we
buitendienst) en Ondersteuning (logistiek/
monitoren de kwaliteit voortdurend. Daarnaast
niet ongemerkt voorbij laten gaan. Onze klanten
magazijnen, kwaliteitsborging) worden voorbereid om binnen twee tot vier jaar volledig
geeft certificering de klant een objectieve
in Noord- en Oost-Nederland gaan daar zeker
onderbouwing van de kwaliteit en een garantie.
wat van merken.” Kortom: houd de post vanuit
zelfsturend te zijn. Beslissingsbevoegdheden
Dat geeft vertrouwen. Onze klant - dat is de
H&K Technische Groothandel in de gaten. <
komen laag in de organisatie te liggen.
ZZP’er en het MKB - is erbij gebaat zelf geen
onze klant niet maken.”
magazijn te hoeven aanhouden. Hij kan rekenen Verder wordt de samenwerking geïntensiveerd
op snelle levering van gecertificeerde producten.
met zusterbedrijven Spero Montage Zwolle en
Onze producenten hebben baat bij een continu
Temmen & Koop Groep (zie kader). Dit omdat
productieproces en door samen gegarandeerde
door de verduurzamingsopgave de vraag naar
periodieke afnamen af te spreken met de
vloerverwarming (en passieve koeling) zowel in
leveranciers, leveren we ook daar een toegevoeg-
KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL
‘We hebben alles in eigen huis om de klant volledig te ontzorgen’ 71
Heijmans midden in de boeiende bouwwereld
Hij werkt al 25 jaar bij Heijmans en heeft in die tijd verschillende (kantoor)functies vervuld. Tegenwoordig is Hille de Haan commercieel manager bij het bedrijf in Drachten. Met zijn enorme netwerk, veel mensen in de noordelijke bouwwereld kennen hem, zet hij zich nog steeds drie dagen in de week in voor het bouwbedrijf. “Ik vind het werk nog leuk en zolang ik nog van waarde kan zijn, blijf ik graag actief.”
72
KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL
HILLE DE HAAN
EWA SIJPERSMA
Leeftijd: 65 jaar
Functie: Stagiaire, tweedejaars hbo
Functie: Commercieel manager Heijmans
Bouwkunde
Woningbouw BV Drachten Burgerlijke staat: Getrouwd, vader van drie uitwonende kinderen, opa van een kleinzoon
KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL
73
e k l e k plen ee oie mo k ple Marktweg 75, Heerenveen
Geef ons een plek en we maken er een mooie plek van. Bij Zwanenburg Projecten smullen we van moeilijke klussen. Een totaal vernieuwend woonconcept bedenken. Die rotte plek op de stadsplattegrond - waar niemand zijn vingers aan wilde branden - slim invullen; ineens is hij enorm gewild. Dat heet ‘inbreiding’ met een uitgekiende visie. Als het klaar is, zeg je: ja, logisch. Een kwestie van anders denken, anders doen.
T 0513 - 61 03 03
E info@mooieplek.nl
WWW.MOOIEPLEK.NL
Grodal Expeditie B.V. is een volledig onafhankelijke Expediteur en een gecertificeerd douane-vertegenwoordiger. Grodal is ruim 25 jaar actief en vanaf de start van de onderneming al gevestigd in Veendam. Grodal onderscheidt zich door de deskundigheid met betrekking tot de douaneformaliteiten, de know how van het gehele logistieke proces en de stelregel: afspraak is afspraak. • Grodal staat voor kwaliteit. • Grodal heeft een enorm netwerk van agenten wereldwijd. • Grodal heeft ook een logistiek adviserende rol richting zijn klanten. • We zijn dan ook zeker een dienstverlenend bedrijf in de brede zin van het woord! • Verder is Grodal volledig onafhankelijk en kiest steeds lokale partners die voor het betreffende traject optimaal presteren. Wij voeren de regie over een logistieke keten en kiezen voor u de meest efficiënte wijze van vervoer. • En als douane-vertegenwoordiger en AEO gecertificeerd bedrijf kunnen wij ook alle douaneformaliteiten voor u afhandelen. Grodal Expeditie B.V. Boven Oosterdiep 96, Veendam P.O. Box 423, 9640 AK Veendam The Netherlands Tel. +31 (0)598 612725 Fax +31 (0)598 615229 e-mail: jager@grodal.nl // website: www.grodal.nl VAT: NL801838617B01 / EORI: NL801838617 Trade Register Groningen: 02330341
Erika Vos Functie: Assistent-uitvoerder
De Friese vestiging van het landelijk opererend
voor genoeg bomen in de omgeving, heeft dat
we zij-instromers via Fryslân Werkt en
bedrijf is volop in beeld; Heijmans heeft een
een beter en gezonder effect dat een airco.”
ChecktheNewBizz.
heeft drie pijlers: vastgoedontwikkeling,
“En als het hard regent, dan moet het water
Positief gestemde stagiairs
nieuwbouw en renovatie en dat doen we in de
worden afgevoerd. Ook daar houden we
Op die manier is Ewa Sijpersma bijvoorbeeld bij
drie noordelijke provincies Friesland,
rekening mee, bijvoorbeeld met het aanleggen
Heijmans terechtgekomen. Zij heeft net haar
Groningen en Drenthe. In Groningen zit nu het
van wadi’s. Heijmans is natuurlijk niet alleen
tweedejaars stage hbo Bouwkunde afgerond.
meeste werk, ook door de aardbevingsschade.
groot geworden met woningbouw, maar ook
“Ik heb het hele bouwproces van eind tot begin
We hebben bijvoorbeeld een project van
met infra. Dus kijken we ook naar de
mee kunnen maken”, zegt ze enthousiast. Van
slopen, ontwikkelen en nieuwbouwen van 67
infrastructuur in een wijk. Alles voor het
eind tot begin? “Ja, ik begon namelijk op een
woningen in Loppersum, die we
maken van een gezonde leefomgeving
project waar ze aan het afbouwen waren en
aardbevingsbestendig bouwen. Ook zijn we
hebben we in huis.”
eindigde mijn 20 weken op kantoor. Ik weet nu
stevige positie in het Noorden. “Onze vestiging
zeker dat ik de bouw in wil.”
gestart met het renoveren van 125 huizen in Hoogezand.”
Aanwas jong talent Hille de Haan houdt als senior van het bedrijf de aanwas van jong talent goed in de gaten.
‘Zo lang ik nog van waarde kan zijn, blijf ik graag actief’
“We hebben sowieso een relatief jonge ploeg, die de laatste drie jaar flink is gegroeid naar 80 medewerkers. Die komen hier allemaal via ons eigen netwerk. Mensen kiezen vooral om de
‘De bouw heeft een mooie toekomst en is altijd in beweging’
cultuur voor ons bedrijf, doordat ze horen dat het hier prettig werken is.” Tot die conclusie is Erika Vos al gekomen. Zij is
Rekening houden met leefomgeving
“Eén van mijn taken is het enthousiasmeren
na haar vierdejaars stage Bouwkunde bij
“We ontwerpen en ontwikkelen niet alleen
van mensen voor ons mooie en diverse vak,
Heijmans komen werken. “Ik ben nu assistent-
woningen, maar houden altijd rekening met
door bijvoorbeeld het oude beeld van de bouw
uitvoerder op het project Groot onderhoud
onze missie: we maken een gezonde
– in weer en wind op de steiger – weg te halen
Hoogezand, het contact met bewoners dat hier
leefomgeving. We kijken verder dan alleen de
en de veelzijdigheid onder de aandacht te
bij komt kijken maakt het werk divers en
woning, ontwerpen we een nieuw plan dan
brengen.” Dat gebeurt bijvoorbeeld door het
uitdagend. Heijmans is een prettig bedrijf om
kijken we ook wat er nodig is in de wijk.
geven van gastcolleges op het mbo en hbo en
voor te werken.” Het doet De Haan deugd: “De
Voldoende groen, water, iedereen snakt
we zijn aanwezig bij speeddates op
bouw heeft een mooie toekomst en is altijd in
immers naar koelte als het warm is. Airco’s zijn
onderwijsinstellingen, waar we in gesprek gaan
beweging en ontwikkeling. Een boeiende
misschien niet aan te slepen, maar als je zorgt
met potentiële stagiairs.” Daarnaast informeren
omgeving, dat is het.” <
KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL
75
Digitale transformatie: de vierde industriële revolutie
76
KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL
Digitale transformatie wordt gezien als de vierde industriële revolutie. Na de mechanisatie, de lopende band en de computer in de vorige eeuw, is het de digitale transformatie die in de 21e eeuw voor grote veranderingen in het bedrijfsleven zorgt. Zowel in technologie, bedrijfsvoering als op het sociale vlak. We hebben het dan over bijvoorbeeld artificial intelligence, sensoring, big data en robotisering, alsmede over online communicatie, intern en extern. Elk bedrijf - groot of klein - en elke bedrijfstak heeft of krijgt er mee te maken. Maar hoe is het gesteld met jouw ‘digital readiness’?
Studenten van het Groningen Digital Business
Whatsappgroepen
Centre (GDBC), expertisecentrum van de RUG,
Deze methodiek zet GDBC in bij overheden en
houden zich momenteel bezig met onderzoek
grote bedrijven. “Zo ontdekten we bij een
naar digital readiness van grote en kleine
afdeling van een overheid dat er weinig kennis
organisaties in Noord-Nederland. “Het gaat om
was van digitale burgerparticipatie, zoals
een algemeen onderzoeksbelang, maar
whatsappgroepen in bepaalde wijken. Die
bedrijven die projecten met ons doen hebben
informatie werd niet benut, terwijl het vol met
er zelf zeker ook iets aan”, meldt Bas Baalmans,
nuttige data zit, die je bijvoorbeeld kunt
projectleider van het op het Zernike Complex
gebruiken bij het plannen van vuil ophalen en
in Groningen gevestigde GDBC.
dergelijke. Daar is die overheid nu mee aan de slag gegaan.”
Meting “Het is goed om te weten waar je staat met je
Wehkamp
organisatie als je de vraag stelt: hoe kan ik
“Je ziet in de afgelopen jaren bij grote bedrijven
transformeren naar een digitaal bedrijf? Om
al wie goed is ingesprongen op de digitalisering
daar een visie op te ontwikkelen beginnen we
en wie de boot heeft gemist. Wehkamp is een
dan ook met een meting per afdeling en per
goed voorbeeld van een geslaagde digitale
medewerker van de digital readiness, aan de
transformatie van de catalogus naar volledig
hand van een door ons ontwikkelde
online. Videoland ook: van video’s naar
methodiek.”
streaming. Een minder goed voorbeeld is Kodak, dat duidelijk niet mee is gegaan met de
Verschillen
ontwikkelingen.”
Medewerkers en afdelingen worden door studenten aan de tand gevoeld met vragen
Kapper
over hoe ze omgaan met bijvoorbeeld privacy,
Niet alleen grote, ook kleine bedrijven hebben
online zoeken, fake informatie en social media.
er baat bij. “Voor kapper Bakkes in Emmen
“Daar zie je al enorme verschillen tussen
hebben we gekeken naar de manier waarop
medewerkers, waarbij sommigen goed weten
afspraken worden gemaakt en vervolgens hoe
hoe je daar mee om moet gaan, evenals met
dat volledig digitaal kan. Net als de in- en
artificial intelligence, blockchain en robots,
verkoop, de opleidingen en de social media. Als
terwijl anderen met moeite een mailtje kunnen
resultaat is er onder meer een studiootje in de
bewaren of terugvinden. Verschillen tussen
kapsalon ingericht voor YouTube-video’s.”
afdelingen zijn er ook. We brengen dat allemaal in kaart, met scores en grafieken, waarna het
Benieuwd naar jouw digital readiness?
management kan kijken bij welke medewerker
www.rug.nl/gdbc <
of afdeling extra inzet nodig is voor de digitale transformatie. Daarin kunnen wij uiteraard helpen met advies over de juiste cursus of opleiding. Soms is bewustwording al voldoende.”
KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL
77
Eindelijk. Prefab funderingspalen aanbrengen zonder trillingen en overlast! Speciaal voor bouwprojecten waar heien geen optie is, introduceren wij een bestaande, beproefde en in Nederland uitgebreid geteste methode om hoogwaardige prefab funderingspalen met een hydraulisch aangedreven machine de grond in te drukken. Trillingsvrij, geluidsarm en zonder dat er
100
(vervuilde) grond omhoog komt. De betrouwbaarste funderingspaal van
Geen trillingen
Werkt volledig elektrisch
Gegarandeerde kwaliteit
Geen geluidsoverlast
Beproefd én betrouwbaar
Afvalvrij
trisc
h
el
ek
De voordelen van Drukpaal.nl
Drukpaal.nl Eckertstraat 46 8263 CB Kampen
%
Nederland heet Drukpaal.nl. Aangenaam kennis te maken!
Geen vrijkomende (vervuilde) grond, restbeton, of spoelwater
tel. 088 - 087 0700 info@drukpaal.nl www.drukpaal.nl
DIGITAAL METEN BOUW, INDUSTRIE, INFRA
WWW.BDM.NL - 085 079 4600
Foto's: Elise Venhuis
Kinderen maken kunst van afval tijdens World Cleanup Day in Delfzijl Het strand van Delfzijl stond zaterdag 18 september in het teken van World Cleanup Day. Ruim dertig kinderen volgden een workshop van Bert Schoeren, een van de kunstenaars van de Kinderbiënnale in het Groninger Museum. Schoeren maakt werk waarin wind, energie en duurzaamheid centraal staan. De workshop was een initiatief van Groningen Seaports, IVAK en het Groninger Museum. Onder leiding van Bert Schoeren bouwden
prachtige dag voor de workshop. Het enige
Elk kunstwerk daagt je uit om mee te doen, te
kinderen hun eigen windsculptuur met afval op
nadeel was dat het windstil was, waar
ontdekken of te veranderen. Bezoekers
het strand. Schoeren gebruikt in zijn werk
kunstenaar Bert Schoeren een klein beetje van
kunnen dwalen door het Bamboe Bibber Bos
veelal oude materialen waarbij wind en energie
baalde. Windmolens draaien natuurlijk niet zo
waarin licht, schaduw, geluid en stilte elkaar
een rol spelen. Naast het Bamboe Bibber Bos
mooi zonder wind. De kinderen waren die druk
afwisselen. Het bos bestaat uit duizenden
in de Kinderbiënnale heeft hij ook de
in de weer waren met hun eigen creatie,
bamboestokken die bibberen zodra je ze
windsculpturen bij het hoofdkantoor van
volgens Sander Daams, Hoofd Educatie bij het
aanraakt. Hoe dieper je het bos in gaat, hoe
Groningen Seaports gemaakt.
Groninger Museum. “De kinderen hebben nu
heviger de chaos wordt.
RTV Noord deed live verslag op het strand.
een zelfgemaakt kunstwerk in hun kamer, en
Verslaggever Robert Pastoor zag een schoon
bovendien drijft er nu minder plastic in de zee.”
De Kinderbiënnale en het Bamboe Bibber Bos zijn nog te beleven in het Groninger Museum
strand, nadat de kinderen enthousiast afval hadden verzameld. Daar werden vervolgens
Kinderbiënnale
mooie windmolentjes van gemaakt. Met veel
De Kinderbiënnale is een grote interactieve
zon en een prima temperatuur was het een
kunsttentoonstelling in het Groninger Museum.
KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL
tot en met 9 januari 2022. <
79
Wie bouwt zekerheid in?
Voor meer informatie: EBNBOUWADVIES.NL
U
kent ons wellicht van Expertise Bureau Noord. Vanuit
Met ruim 30 bouwkundige specialisten is EBN
ons specialisme schade-expertise voor verzekeraars,
Bouwadvies een breed ervaren partner om mee
volmacht houders en eigen risicodragers, zijn we doorge-
samen te werken. Onze specialismen strekken
groeid naar een volwaardig bouwkundig ingenieursbureau.
van bouwkundige adviezen t/m herbouwwaarde
Een schade-expertisebureau en een bouwkundig ingenieurs-
taxaties. Onze opdrachtgevers komen zowel uit
bureau hebben absoluut raakvlakken, maar hebben toch
het bedrijfsleven, overheden als uit particuliere
zeer verschillende disciplines. De sterk toegenomen vraag
omgeving. EBN Bouwadvies ontzorgt uw orga-
naar bouwadviezen vereist een juiste, professionele focus.
nisatie. Maar ook u, als particulier, die van de
Daarom hebben wij ons bedrijf gesplitst in Expertise Bureau
hoed en de rand wil weten. U bent van harte
Noord (schade-expertise) en EBN Bouwadvies. EBN Bouwad-
welkom op onze vestiging te Eelde.
vies is dan ook de nieuwe loot aan de stam. Een professionele organisatie waarin alle bouwadvies gerelateerde opdrachten verwerkt worden.
W
at doet EBN Bouwadvies? Detacheren van bouwkundig specialisten
(outsourcing) bij onder meer woningbouwverenigingen, aannemers en grote ingenieursbureaus. Berekenen van (complexe) bouwkundige calculaties ten behoeve van nieuwbouw en/of verbouw/renovatie projecten. Het uitvoeren van bouwtechnische keuringen voor de aan -en verkoop
Waarom EBN Bouwadvies? • Goede prijs-kwaliteitverhouding • Transparante werkwijze • Afspraak is afspraak • Landelijke dekking • Breed ervaren bouwkundigen
van een pand. 0 -en trillingsmetingen voor aannemers bij nieuwbouw en renovatieprojecten.
Machlaan 5 9761 TK Eelde ebnbouwadvies.nl
wij bouwen zekerheid in
Wereldprimeur voor Drents Museum met Viva la Frida! Het Drents Museum beleeft een wereldprimeur met een grote tentoonstelling over de Mexicaanse kunstenaar Frida Kahlo (1907-1954). In Assen komen voor het eerst twee van ‘s werelds belangrijkste Kahlo-collecties bij elkaar.
Frida Kahlo, Zelfportret met aapje, 1945, olieverf op doek, Museo Dolores Olmedo, Mexico City © 2021 Banco de México, Ciudad de México/ reproductie toegestaan door INBAL, 2021
Frida Kahlo, De gebroken zuil, 1944, olieverf op doek op masoniet, Museo Dolores Olmedo, Mexico City © 2021 Banco de México, Ciudad de México/ reproductie toegestaan door INBAL, 2021
Nickolas Muray (1892-1965), Frida Kahlo, 1939, foto, 36,8 x 29,2 cm, Throckmorton Fine Art, New York / Photo by Nickolas Muray, © Nickolas Muray Photo Archives
In Viva la Frida! - Life and art of Frida Kahlo is
collectie – zoals Henry Ford Hospital (1932), De
tentoonstelling en het bijbehorende boek Viva
een unieke combinatie van Kahlo’s kunst en
gebroken zuil (1944) en Zelfportret met
la Frida! - Life and art of Frida Kahlo (WBOOKS,
persoonlijke voorwerpen - zoals kleding,
aapje (1945) – komen naar Assen.
2021) werpen nieuw licht op Frida
beschilderde korsetten en sieraden - te zien.
Kahlo›s wereld en de manier waarop cultuur,
Hiervoor werkt het museum samen met Museo
Persoonlijke bezittingen
politiek, gender, handicap en nationale identiteit
Dolores Olmedo en Museo Frida Kahlo
Dankzij Museo Frida Kahlo kunnen bezoekers
haar leven, haar stijl en haar
(voorheen La Casa Azul, het Blauwe Huis) in
van Viva la Frida! naast kleding, beschilderde
Mexico-Stad. De samenwerking biedt het
korsetten en sieraden ook foto›s, documenten en
taboedoorbrekende kunst hebben beïnvloed. <
Drents Museum de unieke kans om het
tekeningen van de kunstenaar bewonderen. In
complete Frida-verhaal te vertellen.
2004 zijn veel bezittingen van Kahlo en Rivera teruggevonden in het Blauwe Huis (nu Museo
Topstukken
Frida Kahlo), nadat ze vijftig jaar aan het zicht
Voor Viva la Frida! gelden speciale
Museo Dolores Olmedo heeft de grootste
onttrokken waren. In 2007 werd deze
openingstijden. De tentoonstelling is te
collectie met werk van Frida Kahlo ter wereld.
uitzonderlijke collectie na zorgvuldig onderzoek
zien van 8 oktober tot en met 27 maart
Het museum in Mexico-Stad stelt zijn volledige
en conservering voor het publiek opengesteld.
2022, van maandag tot en met zondag
collectie van Kahlo beschikbaar. Dolores
van 10.00 tot 18.00 uur en op vrijdag van
Olmedo (1908-2002) was een goede vriendin
Meet Frida
en de erfgename van Diego Rivera, kunstenaar
In Assen zijn in de grote tentoonstellingszaal
en echtgenoot van Kahlo. Dolores
tientallen persoonlijke bezittingen en 42
Voor meer informatie over
Olmedo zette zich in voor het behoud van de
kunstwerken van Frida Kahlo te bewonderen,
het activiteitenprogramma, de
Mexicaanse kunst en kocht onder begeleiding
waarvan 28 schilderijen en 14 werken op
tentoonstelling en de ticketverkoop,
van Rivera een groot aantal sleutelstukken van
papier. In de Abdijkerk van het museum kunnen
zie drentsmuseum.nl/frida
Frida Kahlo aan. Hoogtepunten uit deze
bezoekers de korte film Meet Frida bekijken. De
KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL
10.00 tot 22.00 uur.
81
COLUMN
KIJK OP WANORDE EN STRUCTUUR COMPOSTHOOP Bij mij in de buurt woont een heel vriendelijk echtpaar. Het grote erf rondom het huis is netjes en georganiseerd. De mooi aangelegde tuin is onberispelijk. De oprit is altijd aangeveegd en uiteraard vrij van groene sprieten. Nergens staat of groeit iets, wat er niet hoort. Het gemaaide gras gaat in plastic vuilniszakken en wordt in de kofferbak van de auto geladen en naar de gemeentelijke milieustraat gebracht. Een eigen composthoop, waarvoor meer dan genoeg plek zou zijn, en die heel wat ritjes naar de stort zou besparen, is ze te rommelig en zou kunnen gaan stinken. Jammer, want compost is ideaal plantenvoedsel: het levert mineralen en andere voedingsstoffen, het houdt water vast en zorgt voor een luchtige kruimige bodem. Dat vinden ze ook, maar ze kopen liever gecertificeerde compost in schone plastic zakken. Mensen hebben soms moeite met de natuur en de ogenschijnlijke wanordelijkheid daarvan. Takjes en bladeren vallen maar willekeurig in het rond. Onkruid schiet overal omhoog. In de ogen van sommigen wordt het gauw een troep als je even niet oplet. Harken! Schoffelen! En dan zeker ook nog een composthoop die daar permanent ligt te broeien en te schimmelen. Ze moeten er niet aan denken.
Het wonder van de kringloop Ik heb met het enthousiasme van een zendeling geprobeerd de magie van compostering uit te leggen: het wonder van de kringloop die gratis in je tuin kan worden uitgevoerd. Het is fascinerend hoe groenafval in een composthoop in korte tijd verandert in een kruimige donkerbruine of zwarte massa. Vol met wormen en ander leven, en niet te vergeten met schimmels en bacteriën. Met het blote oog niet te zien, maar in een handvol zijn het al snel vele miljarden. Sommige van die bacteriën zorgen ervoor dat compost naar bosgrond ruikt. Maar vergeefs, ze moeten er niets van hebben. Jammer, want wanorde en structuur horen nu eenmaal bij elkaar. Ze gedijen op elkaar en wisselen elkaar af. Uit wanorde ontstaat structuur en structuur gaat weer over in wanorde. De natuur maakt daar gebruik van. Dat zijn de kringlopen. Als je er even bij stilstaat, ontstaan veel mooie dingen op het grensvlak tussen wanorde en structuur, of tussen controleren en loslaten. Daar zit creativiteit. Kijk maar naar steden, waar verlaten industriepanden of afgetakelde wijken soms broeinesten worden voor creativiteit of een nieuwe tijdgeest. Of naar organisaties waar naast vaste regels ook vrije ruimte is voor ontwikkeling en groei.<
Sytze Keuning Bioclear Earth
82
KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL
Jij vindt de natuur belangrijk. Wij hebben energie voor natuur.
Meer ruimte voor beweging en natuur door duurzame energie uit zonneparken
Wij denken graag net even anders met u mee! Duidelijk en betrokken advies. Daar ligt onze kracht en uw kans om het verschil te maken. Wij zijn betrokken adviseurs die ervaring en visie meebrengen. Doelgericht op zoek naar kansen en inventieve oplossingen om samen succesvol te kunnen groeien.
www.vanbraakaccountants.nl
adres Kraaiheide 15 9202 PC Drachten
post Postbus 652 9200 AR Drachten
tel 0512 - 571250 mail drachten@vanbraakaccountants.nl