Kijk op het Noorden editie 424 juni 2022

NUMMER 424 | JAARGANG 52 | 2022

REPARAAD Outsourcingsoplossing voor vastgoedeigenaren

EKWADRAAT Dromen, durven en doen in de energietransitie

GOED GEOLIEDE MACHINE Consortium BMW dicht 61 putten op NAM-locaties

BHP levert een breed scala aan paalfunderingen en specialiseert zich in mortelschroefpalen en stalenbuispalen

Email: info@boor-heipalen.nl | Telnr. 085-1308493

VOORWOORD

ZOMER VOL DIVERSITEIT Een hele diverse editie van Kijk op het Noorden ligt voor u, net nu de zomer officieel is begonnen. Diversiteit, daar houden wij wel van! Op de cover ditmaal Reparaad, een flexibele serviceorganisatie voor vastgoedonderhoud die een outsourcingsoplossing biedt voor vastgoedeigenaren.

DutchBoxx, gevestigd aan de A7 bij Surhuisterveen, heeft het tijdens de coronacrisis erg druk gehad met het leveren van verpakkingen aan webshops. Inmiddels is het enigszins genormaliseerd, maar de producent van kartonverpakkingen heeft intussen wel de website en webshop vernieuwd en het totaalconcept geprofessionaliseerd. Tijd voor een gesprek met directeur Piet Stilma.

Directeur Michiel Pot licht toe wat dit inhoudt én vertelt dat de monteurs van Reparaad zich zowel op technisch als sociaal vlak

BMW

uitstekend kunnen redden. “In onze wereld is de monteur een

Eind vorig jaar zijn we begonnen met onze serie over de ontmanteling

superheld.”

van NAM-locaties in het Noorden. Inmiddels zijn we al aan de derde

Inkoopspecialist ILEXYS uit Veendam heeft een indirecte inkoopservice

aflevering toe. Ditmaal spraken we de projectmanagers van het

waardoor ondernemers zich kunnen richten op andere zaken. Directeur

BMW-consortium over het dichten van maar liefst 61 putten. De

Henk van Dijk legt uit hoe dit werkt en wat hiervan de voordelen zijn.

samenwerking tussen Baker Hughes, Mammoet en WellGear is een ‘goed geoliede machine’.

Hennep Een bijzonder project in Oude-Pekela: hier wordt de milieuvriendelijkste

Ook onze serie over de Universiteit van het Noorden is alweer op de

woonwijk van Nederland gebouwd. Het bouwmateriaal komt uit eigen

helft. In deze tweede aflevering zoomen we in op het thema rondom de

dorp en wordt geleverd door hennepverwerkingsbedrijf Dun Agro, de

energie- en klimaattransitie. In de onderwijsprogramma’s van de

grootste hennepproducent van Nederland. Directeur Albert Dun vertelt

Universiteit van het Noorden ligt de innovatiefocus op waterstof en

over de milieuvoordelen van hennep: “hét bouwmateriaal van de

groene chemie.

toekomst.”

EBN Bouwadvies is een bouwkundig adviesbureau uit Eelde dat zich

Dit is natuurlijk lang niet alles: deze zomereditie staat boordevol

richt op het ontzorgen van particulieren, bedrijven en overheid.

interessante bedrijfsreportages en informatieve columns.

Directeur Chris Bijzet vertelt hoe klanttevredenheid wordt bereikt en de cliënt altijd centraal staat.

Een hele fijne, diverse zomer gewenst!

Verhuizing

Veel leesplezier!

Havinga Metaal in Surhuisterveen gaat deze herfst verhuizen, binnen eigen dorp. Het bedrijf heeft meer ruimte nodig: straks is er 2300 vierkante meter beschikbaar. Eigenaar Jan Havinga legt uit voor welke

TINE VAN KNIJFF

werkzaamheden dat allemaal gebruikt wordt en waar de

Hoofdredacteur Kijk op Uitgevers

metaalonderneming goed in is.

Kijk op het Noorden, hét zakelijk platform voor ondernemers in de Noordelijke regio, werkt samen met u aan een offline én online platform waar we met z’n allen trots op kunnen zijn. Op onze website en social mediakanalen publiceren we relevant nieuws voor en over ondernemers.

Een aantal keren per jaar brengen we een magazine uit vol inspirerende interviews, boeiende achtergrondverhalen, informatieve columns en zakelijk nieuws.

KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL

3

PAGINA 16 REPARAAD BIEDT IDEALE OUTSOURCINGSOPLOSSING VOOR VASTGOEDEIGENAREN Veel vastgoedonderhoudsorganisaties houden zich bezig met planmatig onderhoud in de vorm van grote verbouwingen of renovaties. Maar wat eigenaren en gebruikers van gebouwen in de tussentijd vaak nodig hebben, is reparatie- en mutatieonderhoud. Denk aan het vervangen van een schakelaar of het repareren van een lekkende kraan. <

KMK-INFRA: DE ONTZORGER VOOR DE WEG- EN WATERBOUW De spin het web. Zo kun je KMK-Infra BV het beste omschrijven. Het bedrijf uit het Drentse Een werkt sinds 2019 aan weg- en waterbouwprojecten. Gemeenten en provincies zijn de belangrijkste

PAGINA 22

opdrachtgevers. <

'LAAT JE INSPIREREN DOOR ANDEREN' Circulair ondernemen is geen hippe trend, maar een manier om een gezond bedrijf neer te zetten en tegelijk bij te dragen aan een duurzame en gezondere wereld. Een circulaire productiekringloop, waarbij het (rest)afval niet wordt vernietigd, maar juist opnieuw wordt gebruikt.

Onnodig watergebruik schrappen uit je bedrijfsprocessen. Of materialen in je product vervangen door herbruikbare of biologisch afbreekbare of materialen. Mogelijkheden genoeg, maar waar begin je? En hoe pak je het aan? <

4

PAGINA 38 KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL

INHOUD

KIJK OP INHOUD ‘ONZE SAMENWERKING IS EEN GOED GEOLIEDE MACHINE’ Automerk BMW heeft onder andere een goede naam vanwege de Duitse gründlichkeit waarmee de voertuigen worden gemaakt. Het gelijknamige BMW-consortium dat sinds 2020 werkt aan het dichten van 61 putten op NAM-locaties in het Noorden, doet qua grondigheid niet onder voor het automerk. “Onze samenwerking is een goed geoliede machine. Maar bij ons heeft veiligheid altijd voorrang op snelheid.” <

PAGINA 46 ALLES GOED GEREGELD Het in Eemshaven gevestigde Focuz Support is in 2015 opgericht door facility manager Anton van der Molen, die een markt zag in het ondersteunen van expats die in de regio kwamen werken aan met name de bouw van datacenters en windmolens. De ondersteuning bestond vooral uit het regelen van tijdelijke huisvesting. <

PAGINA 56 SAMEN OP ZOEK NAAR TECHNISCH EN OPERATIONEEL VAKKUNDIG PERSONEEL Lamb Weston Meijer is een aardappelverwerkingsbedrijf dat al jarenlang gevestigd is bij Oosterbierum, ongeveer 1 kilometer van de zeedijk. Het bedrijf heeft zijn roots diepgeworteld in de Friese klei. Wij spraken met plant manager Bas van Damme over de uitdagingen die de fabriek hier kent. <

PAGINA 74

Kijk op het Noorden is een uitgave van: Kijk op uitgevers BV, Tussendiepen 21, 9206 AA Drachten, 0512-366326, www.kijkophetnoorden.nl Hoofdredacteur: Tine van Knijff Redactie: Tine van Knijff, Persbureau Martin Laning, Marcel van Rijnbach, Erik Riensema, Peter Pels, Martin Bouwman, Nina Kamping, Yke Bremer en anderen Aanleveren nieuwsberichten: nieuwsberichten@kijkophetnoorden.nl Fotografie: Ed Klijnman, Theo Berends, Martin Bouwman en anderen Vormgeving: VDS Crossmedia, Emmen Druk en afwerking: Veldhuis Media, Raalte Aan de inhoud van de artikelen is veel aandacht besteed. De redactie en de uitgever aanvaarden geen aansprakelijkheid voor eventuele onvolledigheden of onjuistheden in de tekst.

Overname van artikelen uit deze uitgave is uitsluitend toegestaan met bronvermelding en na schriftelijke toestemming van de uitgever.

www.kijkophetnoorden.nl |

KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL

5

DIT ZIJN WIJ!

AANGENAAM KENNIS TE MAKEN! WIJ ZIJN DURA VERMEER In en rondom Groningen renoveren we woningen (voor o.a. Lefier en Nijestee), ontwikkelen we gebieden (Suikerzijde en Damsterdiep) en woningen (in o.a.

Meerstad, Skoatterwâld en Leek). In Scheemda hebben we het Ommelander Ziekenhuis gebouwd en sindskort hebben we ook een kantoor in Groningen!

EN WIE BEN JIJ? Vanwege het toenemende aantal klanten en projecten zoeken we nieuwe collega’s die ons team in Noord-Nederland willen versterken. Bekijk onze vacatures op www.duravermeer.nl/werken-bij/vacatures. Kennismaken?

Stuur dan een e-mail of appje naar Jana:

WAT WIJ DOEN: > Ontwikkeling > Woningbouw > Utiliteitsbouw > Renovatie & Transformatie > Beheer & Exploitatie

> WWW.DURAVERMEER.NL/WERKEN-BIJ

Jana Nolting HR Adviseur bij Dura Vermeer j.nolting@duravermeer.nl 06 - 22 64 34 51

NIEUWS

KIJK OP NIEUWS Primeur: unieke toren in circulaire pop-up wijk Suikerterrein Op het Suikerterrein in Groningen wordt na de

reguliere praktijk niet voorkomt. Vanaf welke

bouwvak gestart met de voorbereidende

kant je ook kijkt, de toren ziet er elke keer

bouwwerkzaamheden voor de assemblage van

anders uit. Met dit ontwerp laten we de

een unieke toren uit het Fijn Wonen-assortiment.

veelzijdigheid van het Fijn Wonen-assortiment

Het betreft een toren van zeven lagen en is de

zien, met als resultaat een spraakmakend

eerste hoogbouwtoren die in de nieuwe

gebouw dat bewijst dat woningen en

woningfabriek in Heerenveen wordt

appartementen uit een fabriek mooi en geen

geproduceerd. Daarmee is het project een

eenheidsworst zijn.”

primeur voor Fijn Wonen.

Experiment

Sander Schaafsma nieuwe consultant Wierenga & De Graaf

Het unieke ontwerp is gemaakt door

Fijn Wonen experimenteert tot 2030 op het

architectenbureau De Zwarte Hond. Het

voormalige Suikerunieterrein in Groningen. In

gebouw laat een enorme diversiteit in de

2019 werd de pop-up wijk De Loskade

architectuurmogelijkheden zien. De toren

geopend, waar 14 woningen en 32 studio’s zijn

bestaat uit diverse patronen, gevelstenen en

gerealiseerd. Het terrein wordt uitgebreid met

kleuren. Menso Oosting, directeur Fijn Wonen:

een hoogbouwtoren en 8 nieuwe woningen

“Eigenlijk bouwen we een toren die niet

met diverse architectuur- en

bestaat, omdat een dergelijk ontwerp in de

stedenbouwstijlen.

Het Leeuwarder bedrijf Wierenga & De Graaf | Werving & Selectie | Loopbaanontwikkeling heeft het team consultants versterkt met Sander Schaafsma. De 32-jarige Sander komt over van SC Cambuur, waar hij accountmanager was.

De wereld van werving en selectie is niet nieuw voor Sander. Voordat hij in dienst trad bij SC Cambuur, was hij al Senior Adviseur bij BVNG. Ook vervulde hij in zijn loopbaan meerdere commerciële functies. Schaafsma: “Ik ben blij met deze volgende carrièrestap. Ik heb Wierenga

Midnight Walk Dokkum Verrassende tocht voor goede doelen

& De Graaf leren kennen als een partij

Walk zit vol cultuur, belevenis en interactie.

De tocht begint met een warming-up op muziek en loopt onder andere dwars door de Bonifatiuskerk en het Museum Dokkum.

Onderweg kom je van alles tegen, zoals koren en bands, paarden met arrensleeën op de ijsbaan en verklede bierbrouwers.

met een geheel eigen visie op werving &

Rotaryclub Dokkum houdt op vrijdagavond

selectie, waarbij vooral de ambities, de

28 oktober een wandeling door de

Drie goede doelen

talenten en de vaardigheden van

historische stad Dokkum. Vanaf 19.00 uur

De volledige opbrengst gaat naar drie goede

kandidaten centraal staan. Dat spreekt

wordt een route van ongeveer 7 kilometer

doelen: Stichting Jeugdfonds Sport & Cultuur,

mij erg aan. Ook ik onderzoek liever wat

gelopen die je zowel binnen als buiten de

Stichting Vrijwilligers Palliatieve Terminale

ik nog meer kan, dan dat ik terugkijk naar

bolwerken de mooiste plekjes laat zien.

Zorg Noordoost-Friesland en Rotary Doctors Nederland, inzake het project Dembi Dolo.

wat ik al heb gedaan. Bij Wierenga & De Graaf krijg ik alle kansen en

Je loopt langs en/of door meer dan 25

mogelijkheden om dat te ontdekken.”

verschillende bedrijven, instellingen en

Tickets zijn te bestellen op

andere bezienswaardigheden. De Midnight

www.midnightwalkdokkum.nl.

KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL

7

410 KoHN.indd 38

Beheersbare, betrouwbare en betaalbare huisvesting voor onderwijs, gemeente, mkb, zorg en industrie

Bouwkostenbegroting  Projectvoorbereiding  Directievoering & toezicht Meerjaren onderhoudsplannen  Onderhoudsinspectie Vluchtplannen Contractenscan  Energiecontrole & -advies Koningsweg 35a I 9731 AR Groningen I 050 573 56 72 I www.syplon.nl

05-12-18 14:

Wil je ook €1000 gratis traden?

Grodal Expeditie B.V. is een volledig onafhankelijke Expediteur en een gecertificeerd douane-vertegenwoordiger. Grodal is ruim 25 jaar actief en vanaf de start van de onderneming al gevestigd in Veendam. Grodal onderscheidt zich door de deskundigheid met betrekking tot de douaneformaliteiten, de know how van het gehele logistieke proces en de stelregel: afspraak is afspraak.

• Grodal staat voor kwaliteit.

• Grodal heeft een enorm netwerk van agenten wereldwijd.

• Grodal heeft ook een logistiek adviserende rol richting zijn klanten.

• We zijn dan ook zeker een dienstverlenend bedrijf in de brede zin van het woord!

• Verder is Grodal volledig onafhankelijk en kiest steeds lokale partners die voor het betreffende traject optimaal presteren. Wij voeren de regie over een logistieke keten en kiezen voor u de meest efficiënte wijze van vervoer.

• En als douane-vertegenwoordiger en AEO gecertificeerd bedrijf kunnen wij ook alle douaneformaliteiten voor u afhandelen.

Grodal Expeditie B.V. Boven Oosterdiep 96, Veendam P.O. Box 423, 9640 AK Veendam The Netherlands Tel. +31 (0)598 612725 Fax +31 (0)598 615229 e-mail: jager@grodal.nl // website: www.grodal.nl VAT: NL801838617B01 / EORI: NL801838617 Trade Register Groningen: 02330341

NIEUWS

KIJK OP NIEUWS Fascinating en NOM werken samen aan de voedseltransitie Onlangs ondertekenden Tjeerd Jongsma namens Fascinating en Dina Boonstra namens de NOM een samenwerkingsovereenkomst. Doel is om, naast de vier grote landbouwcoöperaties en kennisinstellingen, ook noordelijke MKB-bedrijven nauw te betrekken bij het realiseren van een

INDIETOPIA EN SOCIAAL GERICHT WINNAARS

‘Waanzinnig Digitaal Idee’

circulair voedselsysteem.

Fascinating en de NOM slaan de handen ineen om de voedselproductie en voedselverwerking gereed te maken voor de toekomst. Fascinating

De winnaars van het ‘Waanzinnig Digitaal Idee’ zijn Indietopia en

staat voor Food Agro Sustainable Circular Nature in Groningen. Dit open

Sociaal Gericht, beide bedrijven komen uit de stad Groningen. Zij

test- en innovatieprogramma startte ruim een jaar geleden. Sindsdien

ontvingen ieder een cheque van 50.000 euro uit handen van gedeputeerde Rijzebol, in de Statenzaal van het provinciehuis.

werken landbouwcoöperaties Avebe, Agrifirm, Cosun en FrieslandCampina samen met onder meer het UMCG en LTO Noord aan mogelijkheden voor het realiseren van een circulair voedselsysteem.

De provincie Groningen schreef de prijsvraag uit om slimme manieren te vinden om ondernemers, maar ook inwoners maximaal te laten profiteren van steeds verdergaande digitalisering.

Wanneer is de nieuwe samenwerking geslaagd? “Als we samen met de NOM in het eerste jaar minstens dertig nieuwe bedrijven aan Fascinating weten te verbinden”, aldus directeur Tjeerd Jongsma. “Het Food &

Indietopia heeft een project bedacht voor het behoud van historische

Business Event, waarin we met de NOM en Food2020 het MKB

panden in de provincie. Het bedrijf gaat gedetailleerde 3D-modellen

enthousiasmeerden en stimuleerden om mee te helpen, is boven

maken van gebouwen en bijzondere locaties. Dit levert nauwkeurige

verwachting goed verlopen. Dat is een heel mooi begin.”

3D-gegevens op voor conservering en visualisatie. De 3D-modellen

Tijdens het Food & Business Event in Groningen werd een taart het atrium binnengedragen. De samenwerking tussen Fascinating en de NOM werd symbolisch aangesneden. V.l.n.r.: Joep de Vries (NOM), Dina Boonstra (NOM), Tjeerd Jongsma (Fascinating-ISPT) en Marjan Heijkamp (Fascinating-ISPT).

worden openbaar toegankelijk, dus ook voor bedrijven, culturele instellingen en het onderwijs.

Participatiemunt Sociaal Gericht richt zich met ‘participatiemunt’ op armoede en mensen met een afstand tot de maatschappij. De participatiemunt is bedoeld om armoede te bestrijden door participatie te stimuleren en te belonen. De gebruikers ontvangen, nadat ze bijvoorbeeld vrijwilligerswerk hebben gedaan, een digitale munt. Deze kan worden ingewisseld tegen een product of dienst bij verschillende aanbieders, bijvoorbeeld een ondernemer of voorziening.

INVESTEREN IN MEDEWERKERS VAN LEVENSBELANG VOOR BEDRIJVEN

Dit blijkt uit onderzoek van het Centre of

het scholingsaanbod door ondernemers tegen.

Expertise Ondernemen van de

Terwijl een leven lang ontwikkelen pure

Hanzehogeschool en de Rijksuniversiteit

noodzaak is, helemaal met de huidige

Groningen naar de leercultuur in bedrijven in

arbeidsmarkt.”

de regio. Een belangrijke conclusie is dat ondernemers vaak wel wíllen investeren in hun

Plan van aanpak

medewerkers, maar het om allerlei redenen

“Samen met Talent in de Regio, VNO-NCW MKB

De krapte op de arbeidsmarkt wordt steeds

niet altijd kúnnen. Ton Driessen, voorzitter van

Noord en stakeholders maken we een plan van

nijpender, ook in de regio Groningen-Assen.

het Economisch Platform van Regio Groningen-

aanpak voor de hele regio, met deze

Het is van groot belang dat bedrijven fors gaan

Assen (RGA), hamert erop er toch tijd, ruimte

onderzoeksresultaten als leidraad. Want wie

investeren in de ontwikkeling en scholing van

en geld voor vrij te maken. “Het

niet investeert in de ontwikkeling van zijn

hun medewerkers. De wil daartoe bij

scholingsaanbod heeft de afgelopen paar jaren

medewerkers mist op een dag de boot en

ondernemers is er, maar vaak stuiten zij op

een vlucht genomen en er zijn talloze

heeft dan letterlijk het nakijken.”

praktische bezwaren.

financieringsopties. Toch valt het gebruik van

KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL

11

Rara...

Het is GROEN En op zoek naar TONNEN organische reststromen.

NEEM CONTACT OP MET: MILLING COMPANY EUROPE | WWW.MCE-EMMEN.NL

Wie bouwt zekerheid in?

Voor meer informatie: EBNBOUWADVIES.NL

U

kent ons wellicht van Expertise Bureau Noord. Vanuit

Met ruim 30 bouwkundige specialisten is EBN

ons specialisme schade-expertise voor verzekeraars,

Bouwadvies een breed ervaren partner om mee

volmacht houders en eigen risicodragers, zijn we doorge-

samen te werken. Onze specialismen strekken

groeid naar een volwaardig bouwkundig ingenieursbureau.

van bouwkundige adviezen t/m herbouwwaarde

Een schade-expertisebureau en een bouwkundig ingenieurs-

taxaties. Onze opdrachtgevers komen zowel uit

bureau hebben absoluut raakvlakken, maar hebben toch

het bedrijfsleven, overheden als uit particuliere

zeer verschillende disciplines. De sterk toegenomen vraag

omgeving. EBN Bouwadvies ontzorgt uw orga-

naar bouwadviezen vereist een juiste, professionele focus.

nisatie. Maar ook u, als particulier, die van de

Daarom hebben wij ons bedrijf gesplitst in Expertise Bureau

hoed en de rand wil weten. U bent van harte

Noord (schade-expertise) en EBN Bouwadvies. EBN Bouwad-

welkom op onze vestiging te Eelde.

vies is dan ook de nieuwe loot aan de stam. Een professionele organisatie waarin alle bouwadvies gerelateerde opdrachten verwerkt worden.

W

at doet EBN Bouwadvies?

Detacheren van bouwkundig specialisten

(outsourcing) bij onder meer woningbouwverenigingen, aannemers en grote ingenieursbureaus. Berekenen van (complexe) bouwkundige calculaties ten behoeve van nieuwbouw en/of verbouw/renovatie projecten. Het uitvoeren van bouwtechnische keuringen voor de aan -en verkoop

Waarom EBN Bouwadvies?

• Goede prijs-kwaliteitverhouding • Transparante werkwijze • Afspraak is afspraak • Landelijke dekking • Breed ervaren bouwkundigen

van een pand. 0 -en trillingsmetingen voor aannemers bij nieuwbouw en renovatieprojecten.

Machlaan 5 9761 TK Eelde ebnbouwadvies.nl

wij bouwen zekerheid in

STAD HOUDT STAND

350 JAAR GRONINGENS ONTZET

T/M 30 OKTOBER

Brandem

Industrie 8502 TV

De IJzeren Man Dak- & gevelbeplating

als renovatie w u bo w u ie n el Voor zow het juiste adres!

Brandemeer 8 Industrieterrein De Ekers 8502 TV JOURE

tel. [0513] - 41 79 00 info@deijzerenman.nl www.deijzerenman.nl

tel. [051

info@dei www.de

COLUMN

EEN BLIKSEMINSLAG ALS STILLE INBREKER Ik zie steeds meer ondernemers hun zaak beschermen tegen inbraak. Ik kom op bedrijfsbezoeken steeds betere en uitgebreidere systemen tegen. Logisch, jaarlijks vinden er gemiddeld 30.000 bedrijfsinbraken plaats. Maar als ik doorvraag naar de bliksembeveiliging, is die vaak minder goed geregeld. Daar valt nog wat te winnen. Omdat de bliksem in ons land jaarlijks 200.000 keer inslaat. En omdat een inslag niet persé op jouw gebouw of locatie hoeft in te slaan om toch schade te veroorzaken.

Onlangs was ik bij een relatie die een nieuwe machine had aangeschaft: een miljoeneninvestering.

Hij liet mij trots zien wat deze machine kon, dat was indrukwekkend. Maar toen ik vroeg hoe hij z’n bliksembeveiliging had geregeld, moest hij het antwoord schuldig blijven. Want hoe groot was de kans dat op zijn locatie de bliksem zou inslaan?

Daar had hij een beetje gelijk in. Jaarlijks slaat in Nederland op elke vierkante kilometer de bliksem gemiddeld drie keer in. Hiermee is de kans op een directe inslag niet bijster groot.

Maar dit is niet het hele verhaal. Het gevaar schuilt ‘m niet altijd in de directe, maar in de indirecte inslag. Zeker nu er in onze kantoren, winkels en werkplaatsen steeds meer kwetsbare apparatuur en systemen staan.

Als een baksteen op het water Vergelijk een blikseminslag met een steen die je in het water gooit. Wanneer de steen het wateroppervlak raakt, veroorzaakt de impact rimpelingen. Hoe groter en zwaarder de steen, hoe verder die rimpelingen reiken. Wanneer een blikseminslag van 300 kilo Ampère – een forse baksteen in het water - een paar honderd meter van jouw kantoor of werkplaats in de grond slaat, verplaatst de spanning zich door de grond.

Deze overspanning kan via telefoonkabels, internetkabels of leidingwerk als een stille inbreker jouw kantoor, winkel of werkplaats binnendringen. De piekspanning die in je netwerk ontstaat, kan forse schades aan installaties, apparatuur en netwerken veroorzaken.

Gevolg: machines die het begeven, laptops die niet werken, tot complete productielijnen en bewakingssystemen die uitvallen.

Schades voorkomen Dit zie ik steeds vaker gebeuren. Temeer omdat de ondergrond tegenwoordig vol ligt met kabels en leidingen. De materiële schade loopt vaak flink in de papieren en wordt lang niet altijd vergoed.

Daar komt nog eens de schade bovenop dat je bedrijf zomaar een week platligt. Zonde, zeker omdat je dit soort schades eenvoudig kunt voorkomen met een overspanningsbeveiliging.

Overigens goed om te weten dat je hierin best wat te kiezen hebt.

Van licht tot zwaar: op basis van de apparatuur en de processen die je wilt beschermen kun je maatwerkbeveiliging kiezen. In elk geval – zeker nu het onweerseizoen is aangebroken – goed om eens een expert te vragen hoe je naast inbraakveilig, ook een beetje bliksemveiliger wordt. <

Bert Kats Bliksemveiligheidsexpert bij van der Heide

KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL

15

16

R

KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL

R REPARAAD biedt ideale outsourcingsoplossing voor vastgoedeigenaren

Veel vastgoedonderhoudsorganisaties houden zich bezig met planmatig onderhoud in de vorm van grote verbouwingen of renovaties. Maar wat eigenaren en gebruikers van gebouwen in de tussentijd vaak nodig hebben, is reparatie- en mutatieonderhoud. Denk aan het vervangen van een schakelaar of het repareren van een lekkende kraan. Hiervoor kunnen zij 24/7 terecht bij Reparaad, de flexibele serviceorganisatie die zorgt voor een veilige en comfortabele woon- of werkomgeving.

KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL

17

Reparaad is een serviceorganisatie voor

Michiel Pot. “Enerzijds is die bijscholing

Monteur als superheld

vastgoedonderhoud in de breedste zin van het

technisch van aard, want opdrachtgevers zijn

Het zijn onder andere de sociale kwalificaties

woord. Tot de opdrachtgevers behoren onder

van ons gewend dat we afleveren op hoog

van de monteurs die een belangrijke bijdrage

meer vastgoedeigenaren, woningcorporaties,

technisch niveau. Anderzijds is die bijscholing

leveren aan de hoge klanttevredenheid bij

beleggers, winkelketens, overheid,

ook sociaal van aard. Van oudsher zijn wij

opdrachtgevers, weet Pot. “Vanzelfsprekend is

zorgorganisaties en kantoorcomplexen.

immers geen aannemer of installateur, maar

dit echter allerminst, want iedere klant heeft

Dankzij landelijke dekking zijn de

een incidentgedreven serviceorganisatie. Dit

andere wensen en behoeften. In onze wereld

servicemonteurs altijd en overal inzetbaar. Dit

zorgt ervoor dat wij flexibel kunnen schakelen

is de monteur dan ook een superheld. Hij stapt

maakt het bedrijf een interessante

en toegevoegde waarde bieden op het gebied

‘s ochtends in zijn bus, rijdt naar een onbekend

outsourcingspartner voor bijvoorbeeld lokale

van klant- en huurderscommunicatie. Zo zijn

adres en belt aan. Dan gaat er een voordeur

woningcorporaties die op korte termijn een

we bijvoorbeeld actief in de sociale

en daarmee ook letterlijk een wereld voor hem

hoog servicevolume nodig hebben, maar ook

woningbouw, waar eigenaren en gebruikers

open. Dit kan variëren van de sociale

voor grote winkelketens met tientallen winkels

andere eisen stellen dan in het zakelijk

woningbouw tot aan het hoofdkantoor van de

verspreid door het hele land.

segment aan de Zuidas in Amsterdam. Het

ABN AMRO en alles wat daar tussenin zit. In deze wisselende omstandigheden moet de

‘Het sociale aspect speelt in ons werk een cruciale rol’

vlak steeds maar zien te redden. Dat vraagt om kennis, communicatieve vaardigheden en bovenal om een gezonde dosis aanpassingsvermogen.”

Meerwaarde van communicatie

gaat hier om meer dan het leveren van de

Hoge first-time fix

Doordat Reparaad zelf de volledige service

perfecte technische oplossing. Minstens zo

Niet alleen moet de monteur zich kunnen

verzorgt en geen gebruikmaakt van

belangrijk is het oplossen van vragen of

inleven in de klant, maar ook moet hij goed

onderaanneming, moet het eigen personeel

frustraties die leven bij bewoners, door ze een

worden geïnformeerd om de klus snel en naar

over de nodige vaardigheden en competenties

luisterend oor te bieden terwijl je aan het werk

tevredenheid uit te voeren. Zo moet hij weten

beschikken. De organisatie schenkt dan ook

bent. Het sociale aspect speelt in ons werk dan

waar hij naartoe gaat, wat hij moet doen, hoe

veel aandacht aan continue opleiding en

ook een cruciale rol.”

lang hij de tijd heeft en wat de klant verwacht.

bijscholing, zo vertelt algemeen directeur

18

monteur zich zowel op technisch als sociaal

Ook moet hij het benodigde materiaal voor de

KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL

klus met zich meenemen of ter plekke in kaart

management-organisatie HEYDAY. Ziezodan is

waardevolle gegevens in kaart die in het

brengen wat hij nodig heeft. “Vooraf maakt

een digitaal platform voor reparatieonderhoud

klanttraject worden gegenereerd. We leggen

Reparaad daarom altijd duidelijke afspraken

dat de communicatie tussen opdrachtgevers

het bezoek van de vakman volledig vast, vanaf

met de opdrachtgever. Wanneer er in een

en opdrachtnemers eenvoudiger en efficiënter

melding tot aan facturatie. Al deze data wordt

woning bijvoorbeeld iets stuk gaat of preventief

maakt en de aansturing van de gehele keten

opgeslagen in hetzelfde systeem en is hierdoor

onderhoud nodig is, stemmen we diverse

regisseert. Hierdoor beschikken eigenaren,

eenvoudig toegankelijk voor opdrachtgevers.”

zaken met de eigenaar af. Denk hierbij aan de

gebruikers van vastgoed en monteurs altijd

aard van het defect, het tijdstip dat de

over de voor hen relevante informatie.

Ideale outsourcingsoplossing

monteur zal arriveren, een melding wanneer

Doordat Reparaad gebruikmaakt van de

Door de informatievoorziening vanuit

hij onderweg is en een evaluatie van de

datagedreven benadering van Ziezodan,

Reparaad krijgen opdrachtgevers inzicht in

verrichte werkzaamheden na afronding. Ons

onderscheidt het bedrijf zich van veel andere

onder meer de locaties die zijn bezocht, de

volledige klantcontactcenter is ingericht op het

vastgoedonderhoudsorganisaties, stelt Pot. “In

klussen die hier zijn verricht, hoe lang deze

stroomlijnen van deze communicatie. Dit is de

het vastgoed worden veel

hebben geduurd, de materialen die zijn verbruikt en de tevredenheid van gebruikers over de geboden oplossing. Hieruit kunnen

‘We lossen een defect nagenoeg altijd op, in 9 van de 10 gevallen al bij het eerste bezoek’

bepaalde trends naar voren komen die de opdrachtgever aan het denken zetten. Pot: “Een vastgoedbeheerder kan bijvoorbeeld signaleren dat er vanuit een bepaald wooncomplex bovengemiddeld veel meldingen komen. Of er kan blijken dat de keukenapparatuur van een bepaald merk vaak gerepareerd moet worden. Dit is informatie die opdrachtgevers niet duidelijk wordt uit

reden achter ons bovengemiddeld hoge

investeringsbeslissingen en

reguliere facturen, maar die zeer nuttig is bij

percentage first-time fix. We lossen een defect

onderhoudswerkzaamheden aangestuurd op

het nemen van investeringsbeslissingen

nagenoeg altijd op, in 9 van de 10 gevallen al

basis van gestandaardiseerde Excel-lijsten of

rondom vastgoedonderhoud. Samen met

bij het eerste bezoek.”

onderbuikgevoel. Het nemen van écht

onze kwaliteit en flexibiliteit maakt dit

gefundeerde beslissingen op basis van data

Reparaad een ideale outsourcingsoplossing

Geavanceerde software

gebeurt nog veel te weinig. Dat komt

voor veel vastgoedeigenaren.” <

Goed opgeleide monteurs en een efficiënt

simpelweg omdat die data er in de meeste

ingericht klantcontactcenter zijn echter niet

gevallen niet is. Reparaad brengt alle

genoeg om een hoge first-time fix te garanderen, zo weet ook de algemeen directeur. Met name bij reparatieonderhoud kan de monteur immers te maken krijgen met onvoorziene omstandigheden of defecten.

Ondanks effectieve communicatie vooraf kunnen die niet altijd ter plekke worden opgelost. “Zo zijn voor een reparatie soms andere materialen nodig dan de monteur heeft meegenomen. In dat geval moet hij deze spullen ophalen en vervolgens terugkomen om de klus af te maken. Om onze servicemonteurs te voorzien van accurate informatie, de planning zo efficiënt mogelijk te houden en een hoge first time fix te borgen, werken wij met geavanceerde software van ons zusterbedrijf Ziezodan.”

Data over vastgoedonderhoud Reparaad en Ziezodan zijn onderdeel van de ADG dienstengroep. Onder ADG dienstengroep vallen vooraanstaande bedrijven, zoals schoonmaakbedrijf Asito, uitzendbureau Timing en facilitair

KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL

19

Zakendoen met inkoopspecialist ILEXYS scheelt tijd en geld Dankzij de indirecte inkoopservice (voor MRO, Facility & Tail Spend) van ILEXYS BV uit Veendam kunnen ondernemers zich richten op de inkoop van alle directe goederen die in, op of aan hun eindproduct zijn verbonden. Daar kan men dan nog betere resultaten bereiken omdat men daar goed in is en ILEXYS kan dan het gehele indirecte inkoopproces overnemen. Dit scheelt tijd en kan bovendien een kostenbesparing tot 30 procent opleveren.

20

KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL

Koppelingen met klantsystemen Het ILEXYS-inkoopportaal UNO SRM kan gekoppeld worden aan de ERP-systemen van klanten (via OC/XML) zodat het compleet en automatisch beschikbaar is. Hierdoor zijn besparingen tot 60 procent op organisatie, prijs en systeem mogelijk.

werkplaats. Er is altijd voldoende op

dan 24 uur per dag volgen wat er gebeurt

voorraad. “Overzichten, rapportages; de klant

met zijn bestelling. Op die manier maken we

hoeft nergens meer achteraan en heeft geen

onze dienstverlening nog beter en dat geeft

gedoe met nota’s. Kortom: wij nemen veel

mij energie.” <

werk uit handen”, aldus van Dijk.

Noem ILEXYS trouwens geen handelsfirma.

Het bedrijf presenteert zichzelf nadrukkelijk als dienstverlener en verlengstuk van de inkoopafdeling van de klant. Samen met de klant werkt het aan het optimaal uitbesteden van de inkoop.

Unieke manier van werken Het door de Veendammers zelf ontwikkelde softwaresysteem UNO-SRM, zorgt dat de klant online zicht houdt op het eigen inkoopproces. “Een zeer efficiënt, klant- en gebruiksvriendelijk inkoopsysteem dat zorgt voor een unieke manier van werken. Andere partijen bieden alleen slimme, maar niet altijd eenvoudig bruikbare inkoopsoftware aan.

ILEXYS-directeur Henk van Dijk: “Een eigen

Het regelwerk moet de klant dan nog zelf

inkoopafdeling voor de indirecte inkoop is

doen. Wij nemen ook dat uit handen, zodat

door onze inkoopservice voor onze klanten

de klant meer tijd heeft voor zijn afnemers

eigenlijk overbodig. Wij regelen alles: van

core business.”

aanvraag en magazijnbeheer tot factuurverwerking van debiteuren en

Europees succes

crediteuren. Een zeer goede, klantvriendelijke

De aanpak van het tien jaar oude bedrijf

service met gegarandeerde besparingen. Dat

spreekt niet alleen Nederlandse ondernemers

is wat wij bieden.”

aan. Van België tot Duitsland en van Ierland tot Roemenië worden klanten door Henk van

Creatieve mensen welkom

Altijd voldoende op voorraad

Dijk en zijn team bediend. De contacten

Nieuwe klanten zijn altijd welkom bij

ILEXYS regelt wat nodig is om een fabriek

verlopen grotendeels online. “In coronatijd

ILEXYS, maar dat geldt ook voor nieuwe

draaiende te houden. Het werk is tot in

hebben we het videobellen geperfectioneerd,

geschikte personeelsleden. Nu werken er

details afgestemd op de wensen van de klant.

dit scheelt beide partijen veel reistijd.”

acht mensen bij het bedrijf. “We willen nog

Van reservedelen voor machines,

beter worden in wat we doen. We zoeken

gereedschappen, oliën, vetten en

Ondanks dat zijn pensioen nadert, zit Van

daarom creatieve, technisch geschoolde

veiligheidskleding, maar ook alles voor

Dijk nog vol ideeën. “We werken aan een

mensen die met ons meedenken. Als je je

kantoor, de soep voor de kantine en de

track en trace-systeem voor orders. Dat

daarin herkent, zien we je graag komen.”

boutjes, moertjes en nippeltjes voor in de

presenteren we later dit jaar. Een klant kan

KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL

21

‘ Een goede communicatie en een flexibele opstelling zijn van levensbelang’

22

KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL

KMK-Infra: de ontzorger voor de weg -en waterbouw De spin het web. Zo kun je KMK-Infra BV het beste omschrijven. Het bedrijf uit het Drentse Een werkt sinds 2019 aan weg- en waterbouwprojecten. Gemeenten en provincies zijn de belangrijkste opdrachtgevers.

Het bedrijf van Johan Kemkers neemt de klus

ondernemer. De mensen van KMK-Infra waren

maar ook prettig met elkaar omgaan is voor mij

aan en zoekt er de aannemers bij. Straatwerk,

onder meer betrokken bij de aanleg van station

belangrijk. We werken aan complexe projecten

de aanleg van riolering en onderhoud van

Scheemda voor snelheidstrein Groningen-

waar veel mensen bij betrokken zijn. Een goede

bijvoorbeeld bruggen en viaducten, maar ook

Winschoten, grondwerkzaamheden bij

communicatie en een flexibele opstelling zijn

asfalteringswerk hoort bij het takenpakket.

Groningen Airport Eelde en de bouw van een

daarom van levensbelang”, schetst de

Kemkers: “Wij zijn het aanspreekpunt voor de

multifunctioneel centrum in Meeden.

KMK-Infra directeur zijn visie. <

opdrachtgever en zorgen ervoor dat de klus geklaard wordt. Van het graafwerk tot de koffie

Noordelijke nuchterheid

en van de mobiele toiletten tot het

De meeste opdrachten van het bedrijf zijn in

werkoverleg. De klant heeft er geen omkijken

Groningen, Drenthe en een deel van Friesland.

naar. Ontzorgen, daar komt het op neer. Wij

Dit is een bewuste keuze voor de in het

regelen al het werk. Van advies tot en met de

Noorden geboren en getogen Johan Kemkers.

uitvoering.”

“Als je de mentaliteit van de mensen kent heb je meestal aan een half woord genoeg. Die

Dertig jaar ervaring

Noordelijke nuchterheid spreekt me aan. Hier

KMK-Infra is een jong bedrijf met bijna twintig

is men wars van grote woorden. ‘Niet praten,

mensen in dienst. Dankzij Johan Kemkers heeft

maar doen’ is het motto in deze regio en

het meer dan genoeg ervaring in huis. De

daarom voel ik me hier als een vis in het water.”

directeur werkt namelijk al ruim dertig jaar in de wereld van de gemeentelijke en provinciale

Kritisch en flexibel

infrastructuur. Hij begon in 1993 als assistent-

De infra-expert blijft ondanks de ruime ervaring

uitvoerder en leerde het vak in de praktijk.

altijd kritisch op zichzelf. “Je leert elke dag bij

Kemkers was onder meer betrokken bij de

van de mensen waar je mee werkt. Een

uitbreiding van het Hoornse Meer. “Dat was

praktijktip van bijvoorbeeld een stratenmaker,

een klus waarbij 70.000 ton zand is verplaatst.

daar geniet ik van. Ik ben een leergierig en

Een zware opdracht waar veel bij kwam kijken

nieuwsgierig persoon. Ook een goed advies

en waar je veel van leert. Dat leren in de

over procedures van een ambtenaar knoop ik

praktijk maakt dit werk zo mooi”, volgens de

in mijn oren. Goed luisteren naar anderen,

KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL

23

Weed Free Service Wij zijn uw partner voor milieuvriendelijk onkruidbeheer.

Onkruid is van alle tijden. Hardnekkig, vervelend, onesthetisch en een constante bedreiging voor cultuurgewassen en planten in tuinen en parken. Maar met de bestaande methoden is onkruidbestrijding duur, slechts kortstondig effectief, milieuonvriendelijk en dus gevaarlijk voor mens en dier. Al dan niet onder druk van wet-en regelgeving wil je daar dus vanaf.

Ceresweg 48, 8938 BG Leeuwarden 085 – 303 8276 info@weedfreeservice.nl

www.weedfreeservice.nl

DE BODEM TOT SUCCES

Industrieel Antislip Vloeistofdicht Decoratief Emissievrij Antistatisch ER WIJ MAKEN UW VLO MET VEEL PLEZIER

J.A. Koningstraat 21 9672 AC Winschoten

info@verbionvloeren.nl 0597 - 42 28 00

www.verbionvloeren.nl

RUIM ASSORTIMENT

PALLETS OPZETRANDEN STELLINGVLONDERS EXPORTKISTEN Binnen 48 uur een vrijblijvende offerte Altijd een grote voorraad nieuw & gebruikte houten pallets Pallets van hout uit duurzaam beheerde bossen

www.hoekmanhoutindustrie.nl

info@hoekmanhoutindustrie.com

‘ In krokodil op aventoer’ Veel restaurants hebben naast een uitgebreide kaart voor volwassenen ook speciale aandacht voor (jonge) kinderen. De gerechten van de kindermenu’s zijn meer toegespitst op de smaak en voorkeur van (jonge) kinderen. Zou het niet mooi zijn als het wachten op dat lekkere eten ook wat leuker werd? Dat kan nu met de placemats van Keimpe de Krokodil.

Deze bieden allerlei (meer)talige spelletjes en helpen kinderen (en hun ouders) om het wachten een stuk plezieriger en gezelliger te maken. In deze eigen bijdrage vertelt Afûk (één van de initiatiefnemers), meer over dit project.

26

KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL

“Tot nu toe heeft onze Keimpe alleen Noordwest- en Noordoost-Fryslân ontdekt”, vertelt de Afûk, één van de initiatiefnemers.

“Zo’n dertig restaurants in de gemeenten Achtkarspelen, Noardeast-Fryslân, Tytsjerksteradiel en Waadhoeke bieden hun jonge bezoekers al de speciale placemats van Keimpe de Krokodil aan en geven hun ook nog een leesboekje mee naar huis.”

Vanaf juni brengt Keimpe ook graag een bezoek aan de rest van Fryslân.

Leesboekje iis foar Eef

Fries (en eventueel een streektaal) toegankelijk

Horecabedrijven kunnen de placemats en

Aan het eind van hun bezoek aan het

aangeboden wordt voor de gasten die het Fries

boekjes bestellen via www.keimpe.frl.

restaurant krijgen de jonge gasten ook nog een

en/of de streektalen niet beheersen.”

leesboekje mee naar huis: iis foar Eef. “In het

Placemats

boekje maken lezers kort kennis met meertalig

Meertalig Fryslân

Afûk: “Allerlei meertalige spelletjes zorgen

Fryslân. Daarna begint het avontuur voor Eef

“Met Keimpe op reis laten we (jonge) gasten

ervoor dat wachten plezieriger wordt. De

en haar vrienden. Ze helpen oom Meindert in

kennismaken met meertalig Fryslân. Daarom

placemats zijn volledig Friestalig of dubbeltalig

het restaurant en komen erachter dat dat

worden de spelletjes en verhaaltjes altijd in het

(Fries in combinatie met een van de

soms nog niet zo gemakkelijk is. In het midden

Fries aangeboden en in de betreffende regio’s/

streektalen). Tegelijkertijd biedt de placemat

van het boekje wordt het verhaal kort

steden ook nog in de eigen taalvariatie (Bildts,

hulp met 'Hoe zeg ik het in het Fries?', zodat

onderbroken met een zoekplaat. Op de

Dokkumers en Franekers). Vanzelfsprekend

ook anderstalige gasten toch in het Fries

zoekplaat worden verschillende

worden gasten die deze talen (nog) niet

kunnen bestellen en dat brengt natuurlijk veel

restaurantbegrippen meertalig bij de kinderen

machtig zijn goed bij de hand genomen in het

pret en gezelligheid aan tafel.”

geïntroduceerd. Dat zorgt er ook voor dat het

Nederlands en Engels. Zo zijn de producten aansprekend voor mensen die het Fries of de streektaal spreken, maar ook heel interessant voor bijvoorbeeld toeristen van buiten de provincie die niet bekend zijn met de talen.

Samen met nieuwe bedrijven willen we het aanbod ook graag aanvullen met bijv. het Stellingwarfs, Snekers of Bolserters.”

Keimpe de Krokodil “Keimpe is gek op lezen. Samen met de andere hoofdrolspelers in deze reeks geeft hij ook vorm aan een groot deel van het aanbod (voor de groepen 1 t/m 4) binnen Spoar 8. Spoar 8 is de methode Fries voor het basisonderwijs.

Tegelijkertijd wordt Keimpe ook ingezet voor leesbevordering buiten school. Kijk voor meer info op www.keimpe.frl.” <

KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL

27

Dun Agro bouwt de eerste complete hennepwijk van Nederland

De milieuvriendelijkste woonwijk van Nederland wordt momenteel gebouwd in Oude-Pekela. Het gaat om dertien woningen, volledig opgetrokken uit hennep. Het bouwmateriaal komt uit eigen dorp en wordt geleverd door hennepverwerkingsbedrijf Dun Agro. Daken, wanden, binnenwanden en de verdiepingsvloer worden in eigen fabriek gemaakt.

28

KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL

HENNEP – EEN DUURZAAM GEWAS Hennep is een zeer duurzaam gewas om te telen, vertelt Dun: - Bestrijdingsmiddelen zijn niet nodig - Hennep heeft geen extra bewatering nodig - Hennep is een zeer snelgroeiend gewas (gemiddeld 6 centimeter per dag!)

- De plant heeft een zeer hoge CO2 opname per hectare.

- Hennep heeft diepe wortels waardoor zij de bodemstructuur verbetert. Daarmee is hennep zeer goed geschikt als rotatiegewas, waar het volgende gewas van profiteert.

- Hennep wordt door de overheid dan ook als ‘vergroeningsgewas’ aangemerkt.

KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL

29

Uw partner in betonbouw

Casco Bouw Nederland b.v.

T 038 477 47 90 E info@cascobouwnederland.nl I www.cascobouwnederland.nl

Havinga metaal

maatwerk in m etaal Havinga metaal

Maatwerk in metaal Hier met het monteren van het dak voor een grote opslaghal in Surhuisterveen. Voor andere projecten in de MKB en industrie, kijk op: www.havingametaal.nl

Rest Assured with Kooi camera surveillance 247kooi.com

www.havingametaal.nl I Surhuisterveen

0512-362 427

Volgens algemeen directeur Albert Dun van het

bieten, aardappelen en maïs. Albert, naar

Doorbraak

Groningse bedrijf heeft hennep veel

eigen zeggen altijd nieuwsgierig naar

In dat decennium verwacht hij de grote

milieuvoordelen. “Een hectare hennep neemt

vernieuwing, hoorde over de hennepplant en

doorbraak van zijn lievelingsproduct nog mee

15 ton CO2 per jaar op. Een bos moet het met

zag daar brood in. Dat was in 1994. “Vijf jaar

te maken. “Ik hoop echt dat Nederland op

de helft minder doen. In combinatie met het

later richtte ik Dun Agro op en ging alle

grote schaal met hennep gaat bouwen. Nu

efficiënte bouwproces zorgt dit ervoor dat het

aandacht en energie naar de hennep.” Hij leidt

staan er nog geen honderd van dit soort

huis zelfs CO2-negatief in plaats van CO2-

het bedrijf inmiddels samen met zoon Kees,

huizen. Aannemers vinden het te duur. Het is

neutraal is, waar je tegenwoordig zoveel over

dochter Marga en schoonzoon Wim.

hoog tijd dat de overheid hennepteelt gaat promoten. Het is jammer dat bosbouw

hoort. Bovendien is het extreem isolerend en verdwijnt overbodig vocht gewoon via de

Meer dan alleen bouw

financieel gestimuleerd wordt en hennepteelt

muren naar buiten. Ook is de geluidsisolatie

Tegenwoordig doet Dun Agro veel meer dan

niet. Als dat verandert, wordt hennepbouw

extreem goed. Als je de stereo iets harder zet

alleen hennep verbouwen. Het materiaal wordt

letterlijk en figuurlijk een groeimarkt.” De

merken je buren daar niets van”, lacht Dun, die

verwerkt tot dierenstrooisel en natuurlijke

groene Groningse vezels worden, zo

zelf al jaren in een hennephuis woont. Door

CBD-voedingssupplementen, die bij elke

constateert de expert, te vaak gekoppeld aan

het damp-open karakter van een

drogist te krijgen zijn. Ook is de vezel geliefd als

wiet en stoned worden. Wie met hennep werkt

hennepwoning ontstaat een gezond leefklimaat

basis voor papier, isolatie, textiel en bio-plastic.

blijft volgens de ondernemer gewoon met

zonder ongezonde ventilatiesystemen. Ook

Maar ook oogstmachines worden door Dun en

beide benen op de Groningse klei staan. Dun:

wordt een hennepwoning bij Dun Agro

zijn mensen ontwikkeld en gebouwd. “Ik ben

“Er is meer aandacht nodig voor de

gebouwd zonder piepschuim, folies,

erg nieuwsgierig en dol op vernieuwingen. Ik

mogelijkheden van hennep. Je kunt er zo

synthetische isolatie, PUR of PIR.

probeer dus altijd nieuwe producten te

verschrikkelijk veel mee doen. Ik zou het wel

bedenken om te voorkomen dat ik me ga

van de daken willen schreeuwen. Dat kan

Grootste hennepproducent

vervelen. Aan pensioen wil ik beslist niet

prima trouwens, hennep is namelijk ook nog

Dun Agro is met 1300 hectare aan hennep de

denken. Ik heb genoeg energie om nog tien

eens heel erg stevig.” <

grootste producent van Nederland en de groei

jaar stevig door te werken.”

is er volgens Dun nog lang niet uit. “Hennep is het bouwmateriaal van de toekomst. Het groeit snel en houdt je huis koel in de zomer en warm in de winter. Ideaal toch?” Op dit moment is bouwen met hennep nog tien procent duurder

DE DUURZAME HENNEPPLANT

dan regulier bouwen, maar doordat een hennepwoning beter isoleert verdien je dat

Industriële hennep is een zeer diverse plant, aldus Dun. “Het kan voldoen aan alle

door de jaren heen weer terug in een lagere

fundamentele menselijke behoeften: kleding, huisvesting, voedsel en medicijnen. Hennep is

energierekening. De 66-jarige Dun rekent dan

een bijzonder milieuvriendelijk en duurzaam gewas. Door de geschiedenis en het stigma van

ook op een verdubbeling van het aantal

cannabis in het geheel, heeft industriële hennep de moderne industriële revolutie gemist en

hectares in de komende vijf jaar.

heeft pas onlangs een comeback gemaakt als een oplossing voor lokale, milieuvriendelijk en duurzame productie.”

De boerenzoon is geboren en getogen in Oude Pekela. Zijn ouders verbouwden daar

KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL

31

EBN BOUWADVIES UIT EELDE

‘ Bij alles wat we doen staat onze cliënt centraal’

32

KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL

Klanttevredenheid, dat is waar het bij EBN Bouwadvies allemaal om draait.

Dit bouwkundig adviesbureau uit Eelde richt zich op het ontzorgen van particulieren, bedrijven en overheid. “We vormen de spil in het netwerk tussen cliënt, architecten en aannemers”, vertelt Chris Bijzet, algemeen directeur van EBN Bouwadvies.

In oktober 2011 startte Sietse Bijzet het bedrijf

hebben we in het afgelopen decennium

Expertise Bureau Noord. Een schade-

opgebouwd en werpt nu vruchten af. Maar een

expertisebureau gespecialiseerd in inboedel-

cliënt kan natuurlijk ook altijd zelf een

en opstalschades en advies over

aannemer aanwijzen, dat is geen enkel

rechtsbijstand. “Na verloop van tijd ontdekten

probleem.”

we dat de vraag naar bouwadviezen sterk toenam”, aldus Chris Bijzet. “Daarom besloten

Vandaag de dag vormt ook de schaarste aan

we om dochteronderneming EBN Bouwadvies

bouwmaterialen een grote uitdaging. Op de

op te richten. Hoewel dit in het begin wat

vraag of dit ook geldt voor EBN Bouwadvies

onzeker was, bleek het oprichten van EBN

antwoordt Bijzet: “Ja, maar mede door ons

Bouwadvies achteraf precies de juiste zet.

opgebouwde netwerk trachten we hier

Anno 2022 is zowel ons schade-

optimaal invulling aan te geven. Bijvoorbeeld

expertisebureau als ons bouwadviesbureau

door circulair materiaalgebruik. Daarmee

toonaangevend in Noord-Nederland.”

proberen we de kosten voor onze cliënten zo laag mogelijk te houden. Bovendien wordt het

De juiste match

beschikbaar gestelde budget doorlopend door

De vraag van cliënten vereist een professionele

ons gemonitord. Zo zijn er geen onaangename

focus en een juiste match met een geschikte

financiële verassingen achteraf.”

architect. “Meteen in het begin van het proces brengen we zorgvuldig in kaart welke architect

Continu ontzorgen

het beste bij de cliënt past”, geeft Bijzet aan. “In

Gedurende het complete bouwtraject richt EBN

onze zoektocht kijken we naar het portfolio van

Bouwadvies zich op het volledig ontzorgen van

verschillende architecten en op basis daarvan

cliënten. “Het begeleiden van de bouw en het

realiseren we de juiste match. Hierbij gaan we

controleren van de aannemer behoren tot de

ook direct op zoek naar een aannemer die

dagelijkse werkzaamheden van onze

hierin bewezen competenties heeft. Dient er

doorgewinterde projectleiders. Denk hierbij aan

bijvoorbeeld een monumentale boerderij

de veiligheid op de bouwplaats, maar ook aan

gerenoveerd te worden, of gaat het om

de afwerking. Goede communicatie met de

moderne stedenbouwarchitectuur? Kortom,

cliënt is daarin essentieel. Op deze manier

ook qua aannemer focussen we ons als

ontstaan er geen losse eindjes of sluimerende

projectregisseur op de juiste match.”

onvrede. Verder stellen we ook bij de oplevering hoge eisen, die aan de hand van een inspectie

Efficiënte inkoop en optimale kostenefficiency

nogmaals getoetst worden. Na afronding van

maken eveneens deel uit van de

het gehele traject evalueren we met zowel cliënt

werkzaamheden van EBN Bouwadvies. Bijzet:

en aannemer als tekenaar of architect het

“In de praktijk zien we dat dit voor

gehele proces. Als de cliënt dan aangeeft

concurrerende bedrijven steeds vaker een

tevreden te zijn, dan is dat voor ons het mooiste

uitdaging is. De reden hiervoor is veelal

moment”, zegt Bijzet glimlachend. <

personeelsschaarste. EBN Bouwadvies kan hierin echter snel schakelen, door een uitgebreid netwerk van aannemers. Dit netwerk

KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL

33

1500 m2 meer werkoppervlakte voor Havinga metaal “Het is nu echt nodig om te verhuizen”, legt eigenaar Jan Havinga van Havinga metaal uit Surhuisterveen uit. “We hebben meer ruimte nodig: om te werken, voor de opslag en ook om het logistiek aantrekkelijker, of eigenlijk logischer te maken.” In de herfst van dit jaar staat de verhuizing van de Zoom 34 naar de Lauwerswelle 3 gepland.

Hemelsbreed slechts honderd meter verderop. Jan: “We gaan van 800 naar 2300 vierkante meter.”

In 2006 startte Jan Havinga met het bedrijf

Nieuwe keuzes

Havinga metaal. Toen nog als metaalbedrijf in

Het toespitsen op staalbouw en de keuze klein

de ruimste zin van het woord: van hekwerk tot

te blijven weren hem niet te investeren in een

bullbars en van fijn-technische projecten, vaak

grotere werkplaats. Havinga: “De projecten

voor particulieren, tot staalconstructies,

worden groter en vragen om meer

meestal bij ondernemers. Dat laatste heeft zijn

bevoorrading en werkruimte. Daarnaast

passie en is de afgelopen tien jaar de

kunnen we steeds meer processen zelf

corebusiness geworden. Staalconstructies voor

uitvoeren, zoals het maken van zetwerk en het

gebouwen met oppervlaktes van soms 2500

monteren met eigen kranen. Kortom: zaken die

m2 of meer rijzen op. Havinga: “Ik doe het

om vierkante meters vragen. Zo’n doorstart op

inmiddels al lang niet meer alleen. Er lopen

een nieuwe locatie maakt dat je over zaken

gemiddeld vijftien mensen rond, waarvan een

nadenkt en nieuwe keuzes maakt als het gaat

deel eigen personeel is en een ander deel

om het managen van bouwprocessen.” Want

zzp-er.” Toch beschrijft Havinga zijn bedrijf als

dat is ondertussen wel Havinga’s professie

klein, waar de lijnen nog kort zijn. Hij kent zijn

geworden.

klanten erg goed en wil dat ook graag zo houden. Havinga: “De relatie met mijn klanten is heel belangrijk voor mij.”

34

KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL

Van A tot Z

werkzaamheden, zoals laswerk, het maken van

groter. “En daar is ruimte voor nodig”, aldus

Havinga: “We zijn goed in het bouwen van

trappen en bordessen en andere

Havinga, terwijl hij de grote, nieuwe loods laat

loodsen, bedrijfshallen en werktuigbergingen.

metaalgerelateerde klussen. In de werkplaats

zien. “Meer ruimte biedt ook meer

Indien gewenst wordt alles van A tot Z

bewerken ze eveneens rvs en aluminium. Zo

mogelijkheden voor nieuwe plannen en andere

verzorgd. Alle disciplines hebben we in huis:

zijn de mensen van Havinga metaal ruim

projecten. Voornaamste is vooral dat het

het verzorgen van het vergunningstraject, het

inzetbaar en kunnen ze flexibiliteit bieden aan

nieuwe pand de bedrijfsvoering efficiënter zal

tekenwerk, plaatsen van de fundering, maken

klanten. Collega-staalbouwers gaat hij

maken. Denk daarbij aan een betere indeling,

en monteren van staalconstructies en het

overigens niet uit de weg. Zijn visie: het is een

handige looplijnen en meer ruimte voor de

leveren en monteren van dak- en

wereld van ‘ons kent ons’, daar help je elkaar.

constructiewerkplaats en de zetterij. De herfst

wandbeplating. Met de eigen zetterij zorgen we

Havinga: “Ik zeg altijd dat het beter is om met

mag wat dat betreft snel komen. Als laatste:

voor een mooie afwerking.”

elkaar te werken dan tegen elkaar.”

wie een loods wil huren, in oktober komt er

Naast nieuwbouw doet Havinga metaal ook

Ruimte

aan het restylen van gevels en daken. Voor

Nu de tekorten van materialen overal voelbaar

vaste opdrachtgevers verrichten ze ook andere

zijn, wordt de aandacht voor voorraad steeds

één beschikbaar aan de Zoom 34 in

KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL

Surhuisterveen.” <

35

DutchBoxx: bewuste balans zorgt voor goede basis

De website en webshop zijn vernieuwd, het totaalconcept is geprofessionaliseerd en het team verjongt langzaamaan. “Oftewel, het gaat gewoon door”, lacht directeur Piet Stilma. Feit is dat DutchBoxx - producent van kartonverpakkingen voor onder andere de industrie, voedselproducten en webshops - een stabiele partner is voor zowel klanten als leveranciers, maar intussen wel met de tijd meegaat.

36

KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL

“De coronatijd en oorlog in Oekraïne drukken

moet je daar gevoel voor krijgen. Bij nieuwe

al jaren bijbehorende benodigdheden zoals

hun stempel op de markt en wij bewegen

werknemers duurt het vaak een jaar of twee

tape, folie, hoekprofielen en tussenleggers.

mee”, aldus Stilma. Bijna tien jaar geleden

voordat ze het écht in de vingers hebben.

Daar is ontzettend veel keuze in. We hebben

betrok DutchBoxx het huidige pand aan de A7

Karton is een levendig materiaal: het is niet zo

besloten dat aanbod te professionaliseren en

bij Heerenveen en werd besloten de focus

maatvast. Er zit lucht in en de ene keer is het

de webshop opnieuw in te richten. Klanten

meer op het Noorden te leggen. “Daardoor is

stugger, steviger of droger dan de andere keer.

profiteren van een one stop shop: op één

er nu een betere balans: we hebben zowel

Er is ervaring nodig om daarmee om te gaan.”

adres is alles te krijgen dat nodig is om je

klanten in andere regio’s, als hier in het Noorden.”

product in te pakken en te verzenden.”

Oftewel: mensenhanden zijn bepaald niet overbodig. “Wij zijn loyaal richting onze klanten

Stilma besluit: “De verpakkingsindustrie is een

Balans is het toverwoord bij DutchBoxx. “De

en leveranciers, maar ook naar onze mensen.

wereld op zich, dat maakt het zo leuk. Onze

laatste twee jaar is het wel een gekkenboel

We hebben een stabiele club: veel werknemers

klantenkring is enorm divers: iedereen heeft

geweest. In de coronatijd was de vraag naar

zijn hier tot hun pensioen. Wie met pensioen

zijn eigen wensen en toepassingen. Onze

verpakkingsmateriaal enorm, vooral vanuit

gaat, wordt wel vervangen door een jonger

uitdaging is om iedereen goed te bedienen: we

webshops. Nog steeds hebben we het drukker

iemand. Ik vind diversiteit belangrijk: daar wordt

bieden een breed assortiment in maatwerk,

dan vóór corona, maar de levertijden zijn wat

het dynamischer van. Naast kennis en ervaring

voor een brede klantenkring. De webshop

genormaliseerd.” Transportkosten, stijgende

is een frisse blik ook goed.”

brengt reuring, dat vinden we leuk. We leggen

energieprijzen, personeelstekorten bij partners:

nog meer dan voorheen de focus op efficiëntie

er speelt van alles, maar wij laten ons niet gek

One stop shop

en we zijn kritisch: we moeten kunnen

maken. “Er zijn verschuivingen geweest in de

Dat is onder andere te merken aan de

waarmaken wat we beloven.” <

markt, maar wij hebben bewust gekozen voor

vernieuwing van de website en webshop en het

onze bestaande klanten en leveranciers. Back

professionaliseren van het totaalconcept.

to basic: je relaties goed houden en die

“Naast het produceren van dozen, leveren we

optimaal bedienen. Wij zijn een familiebedrijf: loyaliteit betaalt zich terug.”

Meebewegen En DutchBoxx denkt mee met zijn klanten. “De verpakking is vaak een sluitpost: o ja, dat moet ook nog… Het type verpakking dat je nodig hebt, hangt af van welk product je wilt vervoeren en hoe dat wordt vervoerd. In de industrie is een verpakking bedoeld om een product van a naar b te vervoeren, maar wie een luxe product verkoopt wil een toonbare verpakking: een mooie doos voegt iets toe aan de presentatie van je product.” Stilma vervolgt: “Het is allemaal maatwerk. In de productie

KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL

37

EVA MEIJER, EIGENAAR HOORA WATERSPORT, OVER CIRCULAIR ONDERNEMEN:

'Laat je inspireren door anderen' Circulair ondernemen is geen hippe trend, maar een manier om een gezond bedrijf neer te zetten en tegelijk bij te dragen aan een duurzame en gezondere wereld. Een circulaire productiekringloop, waarbij het (rest)afval niet wordt vernietigd, maar juist opnieuw wordt gebruikt. Onnodig watergebruik schrappen uit je bedrijfsprocessen. Of materialen in je product vervangen door herbruikbare of biologisch afbreekbare of materialen. Mogelijkheden genoeg, maar waar begin je? En hoe pak je het aan?

In Noord-Nederland gonst het al van de

Door dit versterkte ecosysteem helpen zij

met een interessante keynote van Norbert

circulaire activiteiten. Evert Jan van Nijen,

gezamenlijk het mkb in Noord-Nederland om

Schotte. Hij is onderdeel van de Gideons Tribe,

penvoerder van het project: “We zijn zelfs als

hun bedrijfsvoering, producten en

die op een bijzondere manier werken aan het

regio voorloper op dit gebied in Nederland.

dienstverlening circulair te maken.”

veranderen van de bouwcultuur en het

Daar zijn we trots op, maar er is veel meer te doen. Onder de projectparaplu ‘Noord-

Circulaire Proeverij

pitches van aansprekende bedrijven uit

Nederland verdient Circulair’ gaan de

Op de Circulaire Proeverij op 29 juni in Drachten

Noord-Nederland én een Proeverij van

betrokken partijen hun activiteiten beter op

kan de MKB ondernemer uit Noord Nederland

meerdere concrete tools die de ondernemers

elkaar afstemmen en regionaal goed werkende

zich verder verdiepen in het onderwerp en uit

verder zullen helpen met het uitwerken van

activiteiten over alle drie de provincies uitrollen.

de startblokken komen. Het programma trapt af

circulaire ambities en business-cases.

Evert Jan van Nijen, penvoerder van het project en directeur Vereniging Circulair Friesland

38

versnellen van de bouwtransitie. Ook volgen er

Alex Berthitu, Project Manager Business Development bij de NOM en lid van het programmateam ‘Noord-Nederland verdient Circulair’

KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL

Inspiratie van ondernemers

kunststoffen of een andere sector; kansen

hoe zij de verandering aan moest pakken. Wil je

Eva Meijer is eigenaar van Hoora Watersport

genoeg om je productie en/of dienstverlening

meer weten hoe we je in het Noorden kunnen

Heeg en een van de bedrijven die haar

circulair te maken. Maar hoe pak je die

helpen bij het financieren van jouw transitie

circulaire ervaringen deelt tijdens de Circulaire

verandering aan? Alex Berhitu, lid van het

naar een circulaire economie, dan zijn er ook

Proeverij. Dit maakbedrijf verzorgt het hele

programmateam ‘Noord-Nederland verdient

proeverijen rondom subsidies en

traject voor zeilboten tot 8 meter lang of voor

Circulair’: “Alle consortiumpartners zijn er op

financieringsmogelijkheden van KIA CE en de

elektrische sloepen. Hoora is vooral bezig met

gebrand om het mkb in Noord-Nederland te

NOM. “Als ontwikkelingsmaatschappij vinden

het meer circulair maken van het gehele

ondersteunen in de transitie naar een circulaire

wij het belangrijk dat het bedrijfsleven in onze

proces; van de grondstoffen tot het transport.

economie. Dat doen we door concrete

regio mee profiteert van deze transitie en

Eva wil meegeven dat je jezelf het beste kunt

activiteiten uit te voeren op een aantal

daarbij zo goed mogelijk wordt geholpen om

laten inspireren door andere bedrijven die al

speerpunten. Tijdens de Proeverij op 29 juni

succesvol te zijn. Dat betekent ook dat we onze

circulair aan het ondernemen zijn. Eva Meijer

maak je kennis met de partners en hun tools

instrumenten inzetten voor ondernemers die

”Ook al zijn ze niet uit jouw bedrijfstak, dan nog

en handvaten waarmee bedrijven concreet

deze transitie willen implementeren. Wat dat

kun je daar goede voorbeelden uit halen.

verder kunnen worden geholpen bij het zetten

voor jou kan betekenen hoor je in onze

Omdat circulair niet over één product gaat,

van de volgende stap.” Zo kun je je vragen

proeverij.” Aldus Alex Berhitu.

maar over een hele keten.” Naast Hoora

voorleggen aan het Versnellingshuis of één van

Watersport zullen ook Bork (Assen, werkzaam

de eerstelijns organisaties en ontdekken hoe

Wees er bij!

in de sloop-, recycling- en saneringsbranche)

ze je kunnen helpen bij een eerste verkenning

MKB-ondernemers kunnen zich aanmelden via

en Bio BTX (plastic afval omzetten in chemische

over circulariteit: wat is het en wat kan ik er

de website www.nnlvc.nl. Afsluitend is er een

grondstoffen. Groningen) hun ervaringen met

mee. Wil je al wat meer in de diepte dan kan je

borrel waar je je circulaire netwerk kunt

circulair ondernemen delen op 29 juni.

ook kennis maken met trainings-

vergroten en napraten met al je collega-

ontwikkelprogramma’s als “CIRCO Tracks” of

ondernemers. <

Eerste Hulp bij Circulair Ondernemen

“Rond Ondernemen”. CIRCO is een methode

Of je nu actief bent in de maakindustrie, bouw,

die Eva Meijer van Hoora ook heeft geholpen in

KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL

39

Bedrijvenpark Leeksterveld Groningen

RUPSHOOGWERKERS VAN 11 TOT 31 METER

Drachten Leek

Roden

Uitstekend bereikbaar Ondernemen in het groen Gunstig ondernemersklimaat Supersnel internet Mooie woonomgeving

Meer informatie bij de gemeente Westerkwartier via telefoonnummer 14 0594. Of kijk op:

www.leeksterveld.info

WIJ VERZORGEN UW GEHELE INDIRECTE (NPR) INKOOP EN TAIL END SPEND Volledig (digitaal) inkoopproces | Uniek eigen SRM platform Bespaar op organisatie, systeem en prijs.

Maak kennis met ons innovatief SRM systeem voor het MKB. Het alles in één inkoopmanagement systeem voor uw indirecte inkoop, NPR en Tail Spend. Bekijk het op onze website www.ilexys.com.

TUINBESLAG

MEUBELBESLAG

LADEN OP MAAT

INTERIEURBESLAG

NIEUW

Alles in één pakket: inkoopportaal, projectbeheer, rapportages, factuurbeheer, magazijnbeheer en contractbeheer.

UNO RAAMBESLAG

LADEGELEIDERS

ZELFBOUW LADEN

SCHARNIEREN

SRM

Kies voor digitalisering van het inkoopproces via ons inkoopportaal met diverse opties voor catalogi en kies voor een koppeling van ons platform aan uw eigen ERP voor 100% data uitwisseling.

Bespaar tot wel 60% op inkoopkosten.

Onze garantie: gebruiksvriendelijk, geen investering nodig en zeer efficiënt.

Per stuk of in bulk

Alle A-merken onder één dak

Vakkundig advies

www.duovorm.nl | info@duovorm.nl | 0598 - 433 401

ILEXYS Bedrijvencentrum Van Linge Transportweg 11 9645 KZ Veendam

info@ilexys.com +31(0)591 239111 www.ilexys.com

29 juni | ROC Friese Poort Drachten

voor ondernemers uit Noord-Nederland

Meld je aan via www.NNLvC.nl Samenwerkingspartners Noord-Nederland verdient Circulair

N

VAN RAALTE NAAR ‘GRAFISTAD’ MEPPEL

Veldhuis Media verhuisd en verdubbeld #printisbig. Wie Veldhuis Media volgt op social media ziet regelmatig deze hashtag voorbij komen bij de gedeelde berichten en filmpjes. Wie denkt dat ‘online’ papieren magazines en boeken uit de markt verdringt, heeft het dan ook flink mis. De branche is booming en daardoor had Veldhuis Media een pand nodig, dat dubbel zo groot is als dat in Raalte: in Meppel wordt print nu nog ‘bigger’.

42

We lopen met eigenaren Erwin de Lange en

voorheen ook een drukkerij gevestigd, maar na

Mega-operatie

Oscar Jager door het pand, waar onder andere

een flinke opknapbeurt is het nu volledig naar

“Het was een mega-operatie: de verhuizing van

nieuwe drukpersen, centraal geregelde

de wensen en behoefte van Veldhuis Media:

Raalte naar Meppel. Per 1 maart waren we

inkttoevoer en robotarmen laten zien hoe de

een moderne en grote speler in de business,

‘over’ met de kantoren, per 1 mei hebben we

toekomst van drukken eruit ziet. Hier was

met een duidelijke visie op de toekomst.

alles onder één dak. Tijdens het verbouwen

KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL

hier, werd in Raalte nog volop gewerkt.” De

focus. “Wij doen niks anders dan magazines,

Een aantal daarvan ligt in de winkel, andere

mannen staan er ondanks alle hectiek

catalogi en boeken maken. Ons proces is sterk

titels hebben abonnees of worden verspreid

ontspannen bij: het voelt goed om in Meppel te

gespecialiseerd, geautomatiseerd en

onder klanten en belangstellenden.” Veldhuis

zijn. Niet alleen wonen ze er beiden, ook

gestandaardiseerd. Dat komt ten goede aan

Media drukt meer dan 600 titels aan

hebben ze de grafische industrie teruggebracht

de kwaliteit, de efficiency en onze prijsstelling.”

periodieken. “Je kunt het zo gek niet bedenken

naar Meppel. “Hier zaten van oudsher veel drukkerijen. Er zijn zelfs allerlei straatnamen vernoemd naar grafische termen. Voor de stad betekent het veel dat wij hier nu gevestigd zijn.”

Specialisatie en standaardisatie In Raalte werd het pand van 4500 m2 te klein, de 9000 m2 meter die het bedrijf in Meppel tot

‘Je kunt het zo gek niet bedenken of er is een blad voor. En er komen nog steeds nieuwe titels bij’

zijn beschikking heeft, moet voldoende zijn.

Erwin en Oscar namen met z’n tweeën in 2002 Drukkerij Veldhuis over. Ze begonnen met 12

Totdat de ‘boekjes’ gedrukt worden, verloopt

of er is een blad voor: elke hobby en sport

werknemers in Raalte, verhuisden in 2008 naar

het hele proces digitaal. “Klanten leveren hun

heeft één of meerdere bladen. En er komen

een ander pand binnen Raalte en zwaaien nu

bestanden aan via een portal op het web. Ons

nog steeds nieuwe titels bij.”

de scepter over 115 mensen, in een enorm

proces is vlot en soepel, we leveren snel. De

pand met een extreem goedgevulde

meeste opdrachten zijn magazines met een

Forse capaciteitsuitbreiding

orderportefeuille. Het geheim? Een hele smalle

oplage tussen de 500 en 7500 exemplaren.

De persen van Veldhuis staan 24/7 aan om al

KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL

43

AARDWARMTE • De toepassing in nieuwbouw van woning of bedrijfspand!

• Verwarmen en koelen!

• Gasaansluiting verleden tijd!

Vraag naar de mogelijkheden in de bestaande bouw! Voor subsidie neem contact met ons op of kijk op:www.snn.eu

Koldingweg 8 9723 HK Groningen T 050 5493673 aqua energy systems | aardwarmte techniek

0595 - 572 664

zijlstraleens.nl

ARCHITECTUUR MET IDENTITEIT, FUNCTIONALITEIT EN BETROKKENHEID

TechID Engineering BV specialist in beveiligingsoplossingen

camerasystemen intercom toegangscontrole aanwezigheidsregistratie people counting ID-card productie & systemen ID-card accessoires VLEESMARKT 7 9101 MH DOKKUM OOSTERKADE 1 9711 RS GRONINGEN IJSSELKADE 60 8261 AH KAMPEN WWW.ADEMA-ARCHITECTEN.NL

www.techid.nl 088 - 11 66 333 Australiëweg 8 9407 TE Assen

Eigenaren Erwin de Lange (links) en Oscar Jager

die magazines op tijd van de band te kunnen

De drukkerij wordt volledig benut, wel is er

alle drukkerijen die er toe doen hun processen

laten rollen. “Toen we begonnen in 2002

ruimte om de productie nog meer te verhogen

ISO-gecertificeerd en gestandaardiseerd: er

deden we niet meer dan dat: drukken. Vrij

en is er veel meer bewegingsruimte dan in

worden kwaliteitsproducten afgeleverd.”

snel zijn we gaan investeren in machines, ook

Raalte. “De routing en logistiek staat goed: dat

voor nabewerking. Denk aan het vouwen en

levert ook meer efficiency op.”

De uitdaging zit voor Erwin en Oscar nu in het waarborgen van de continuïteit en het

lijmen van magazines. Daardoor hadden we in 2008 al meer ruimte nodig en zijn we

Kwaliteitsproducten

managen van de groei. “Niet alleen moeten de

verhuisd binnen Raalte. Dat pand was in

Intussen leek corona te verdwijnen, maar

persen 24 uur per dag draaien, ook moeten we

eerste instantie veel te groot, uiteindelijk

raakte de wereld in de ban van de oorlog in

onze mensen meekrijgen in onze ideeën. De

bleken we alle ruimte nodig te hebben. 2019

Oekraïne. “Papier is veel duurder geworden en

invulling van onze functies is veranderd, evenals

was ons beste jaar tot nu toe, toen kregen we

de levertijden zijn veel langer. Drukdata

onze marktpositie: we zijn de grootste in

echt een ruimte- en capaciteitsprobleem. In

moeten voor het hele jaar vastgelegd worden.

Nederland wat periodieken betreft. Dat is heel

coronajaar 2020 konden we even pas op de

Waar we voorheen nog wel ruimte konden

gaaf, daar krijgen we als ondernemers energie

plaats maken en nadenken over hoe we

maken voor een spoedklus moeten we nu echt

van. Maar we zijn nog lang niet klaar: we zetten

verder wilden.”

nee zeggen.” De branche maakt dan ook een

continu in op groei. Er zijn nog markten waarin we kunnen groeien. Als je onderneemt in de

‘Mensen hebben geld over voor een mooi magazine. Het vertegenwoordigt een bepaalde waarde’

grafische industrie, moet je een bepaalde drive en overtuiging hebben: denken vanuit je eigen kracht en een goed businessmodel creëren.”

Erwin en Oscar hebben beiden de benodigde jarenlange ervaring in de industrie en kennen het hele proces. “Niet alleen het bedrijf, ook

Het pand in Meppel is in 1998 gebouwd voor

uitdagende tijd door. “We hebben er

wijzelf zijn gegroeid als ondernemers.”

We hebben onze uitgebreide rondleiding

de familie Giethoorn: zij hadden een uitgeverij

vertrouwen in. We zien dat in de hele keten

voltooid en staan nog even in het magazijn,

en drukkerij. “Er hebben altijd grafische

een opwaardering van het product plaatsvindt:

waar een enorme voorraad aan wit papier

bedrijven in dit pand gezeten. Dat betekent dat

mensen hebben geld over voor een mooi

ons aanstaart. “Maar liefst 180 verschillende

bijvoorbeeld de vloeren geschikt zijn voor onze

magazine. Het vertegenwoordigt een bepaalde

specificaties.” Het is duidelijk: print is

machines: drukpersen hebben door hun

waarde. Bovendien hebben door de jaren heen

hartstikke big. <

gewicht een enorme vloerbelasting. Wij hadden contact met de hoofdhuurder en wisten in het voorjaar van 2021 dat het pand vrij zou komen.

Binnen een paar weken bereikten we overeenstemming. Toen kwam alles in versnelling: blijven produceren, verhuizen én investeren in nieuwe machines. We hebben twee persen vervangen en hebben uitgebreid met één machine. We hebben nu vier achtkleurenpersen en één vijfkleurenpers.

Daardoor konden we fors uitbreiden met drukcapaciteit.”

KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL

45

CONSORTIUM BMW DICHT 61 PUTTEN OP NAM-LOCATIES

‘Onze samenwerking is een goed geoliede machine’ Automerk BMW heeft onder andere een goede naam vanwege de Duitse gründlichkeit waarmee de voertuigen worden gemaakt. Het gelijknamige BMW-consortium dat sinds 2020 werkt aan het dichten van 61 putten op NAM-locaties in het Noorden, doet qua grondigheid niet onder voor het automerk. “Onze samenwerking is een goed geoliede machine. Maar bij ons heeft veiligheid altijd voorrang op snelheid.”

In een vijftal reportages doen we in Kijk op het Noorden uit de doeken hoe gewerkt wordt aan het einde van een tijdperk: de ontmanteling van NAM-locaties. Dit is aflevering 3.

46

KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL

Te gast NAM en BMW zorgen ervoor dat omwonenden zo weinig mogelijk last hebben van de werkzaamheden.

Schreuder: “Onze unit is nagenoeg geluidsdicht en we zorgen ervoor dat we geen onnodig geluid maken.

Dat doen we bijvoorbeeld door iets tussen materialen te plaatsen, zodat ze niet hard tegen elkaar aan komen. Voor het verplaatsen van de unit is bovendien veel minder equipment nodig dan bij een conventionele unit. Daardoor reduceren we het aantal transportbewegingen aanzienlijk, dat scheelt veel overlast.” De Mik: “Hoe minder we over de weg hoeven, hoe beter voor de omgeving.” Alards: “We werken 24/7, maar zorgen voor zo weinig mogelijk transport ’s nachts. Overdag reduceren we onze snelheid en steken we bijvoorbeeld even een hand op naar de buurman. We zijn te gast, zo zien we het.”

doet al het voorbereidende werk en de

vervolgt: “Voor het dichten van de 61 putten

logistiek en Baker Hughes is verantwoordelijk

staat drie jaar: per jaar dichten we ongeveer 20

voor alles dat onder de grond moet gebeuren

putten. Dat moet veilig en efficiënt gebeuren.

om de putten veilig te dichten. Ook verzorgt

Ons werk is heel dynamisch, we schakelen

Baker Hughes het projectmanagement.

voortdurend met elkaar.”

Eindverantwoordelijke namens NAM is Frank de Mik, Well Operations Team Lead. Ook hij

Naadloos samenwerken

schuift aan.

Alards: “Mammoet is expert op het gebied van

Baker Hughes is officieel de contracthouder bij

logistiek. Er is dan ook 365 dagen per jaar een

NAM, Mammoet en WellGear zijn

logistiek coördinator van Mammoet aanwezig

onderaannemers. Dekker: “Maar we hebben

op locatie. Wij coördineren de dagelijkse

ervoor gekozen dit als gelijkwaardige alliantie

logistiek van en naar de locaties en verzorgen

aan te gaan, omdat we het simpelweg niet

de zogeheten ‘rigmoves’ van de ene naar de

alleen kunnen.” De Mik: “Binnen de olie-

andere locatie. Het afbreken van de unit, het

BMW staat in dit geval voor Baker Hughes,

industrie is het gebruikelijk dat aan de markt

verplaatsen ervan en het weer opbouwen van

Mammoet en WellGear. We treffen de

wordt gevraagd: wij hebben dit nodig, wie kan

de unit op de volgende locatie gebeurt binnen

projectmanagers van dit consortium op een

dat? NAM hanteerde deze keer een andere

48 uur. Dat klinkt alsof we snel-snel werken,

voormalige oliewinlocatie bij Schoonebeek:

insteek: dit is het einddoel, hoe zou jij dat

maar veiligheid gaat boven alles. Tijdens het

Vincent Dekker (Baker Hughes), Martin Alards

doen? Daarop kwamen andere antwoorden

ontwerpen van de unit is daar al rekening mee

(Mammoet) en Thomas Schreuder (WellGear).

dan wij hadden verwacht en zo is deze

gehouden.” Schreuder bevestigt dat: “De

Wat daar meteen opvalt is de grote ‘toren’: de

samenwerking ontstaan.”

onderdelen kunnen met een heftruck

unit die over de put gezet wordt waaruit

verplaatst worden. Er hoeft dus geen grote

voorheen olie omhoog werd gehaald. De

Modulaire unit

kraan of hoogwerker aan te pas te komen. De

ondergrondse verbuizing wordt verwijderd en er

Schreuder is al vanaf 2018 betrokken.

modules gaan vanaf de heftruck de

wordt gecontroleerd cement in de put

“WellGear heeft naar aanleiding van de wensen

vrachtwagen op.” Alards knikt: “We werken

gecirculeerd. BMW ruimt op deze manier 61

van NAM een unit ontworpen, deze is gebouwd

naadloos samen: de één kan niet zonder de

putten op. Het gaat om voormalige gas- en

door onze machinefabriek in Amerika. De unit

ander. Dat was het hele idee van samenwerken

oliewinlocaties, waarbij elke put zijn eigen

is volledig modulair: hij wordt afgebroken als

binnen dit consortium.” Hij vervolgt: “Onze rol is

ondergrond en geologie heeft: specialistisch werk

we hier klaar zijn en op de volgende locatie

bovendien al begonnen bij de civiele

dus, dat uiterst zorgvuldig wordt uitgevoerd.

weer opgebouwd.” De put op deze locatie

voorbereiding; omdat de locaties uit de jaren

stamt uit de vijftiger jaren. Schreuder: “Ook

vijftig en zestig stammen, moeten ze deels

Gelijkwaardige alliantie

toen werd er zeer zorgvuldig gewerkt: we

hersteld en waar nodig uitgebreid worden

WellGear zorgt voor de unit en de mensen

hebben handgeschreven rapporten van NAM

voordat we er met ons materieel kunnen

voor het dichten van de putten, Mammoet

uit die tijd waarin alles beschreven staat.” Hij

werken.”

KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL

47

“Elke dag loopt anders dan verwacht, dat maakt het ook dynamisch en leuk. We streven er met z’n allen naar ons einddoel te halen.”

meer nodig. NAM is eindverantwoordelijk voor

Unieke campagne

het ontmantelen van de locaties. De rol van

Dekker voegt toe: “Wat dit contract

Frank de Mik verduidelijkt: “Voor deze locaties

NAM is dan ook die van opzichter en

bovendien speciaal maakt, is dat het echt een

hebben we destijds land gehuurd van boeren.

eindverantwoordelijke op locatie: garanderen

campagne is. Zelfs wereldwijd is het zeldzaam

Toen de productie stopte, hebben we dat land

dat er veilig wordt gewerkt en dat de uitvoering

om op deze manier 61 putten in drie jaar

deels terug kunnen geven, behalve de putten.

verloopt conform de afspraken. Dat monitoren

binnen dezelfde samenwerking te dichten.

Om de putten te kunnen dichten, huren we

we drie maanden lang: dan is de BMW-unit

We hebben in het begin dan ook zeker een

tijdelijk weer grotere stukken land.”

allang bezig op de volgende locaties.”

leerproces doorgemaakt: een nieuwe unit,

Goede voorbereiding, veilig werken

Wetgeving en toetsing

hebben we opgelost. We hebben elkaar goed

Alards: “Daarom was het ook nodig vroeg te

NAM heeft zich bij de ontmanteling te houden

leren kennen en vertrouwen opgebouwd,

beginnen met voorbereiden. Niet alleen met

aan wetgeving én de interne standaarden van

waardoor de samenwerking kon groeien.”

het terughuren, ook met het benaderen van

moederbedrijf Shell. De Mik: “De wet en de

De Mik: “Dat betekent niet dat we steeds

omwonenden. NAM heeft dat actief gedaan en

industrie stellen een bepaalde standaard,

sneller gaan werken, wel steeds slimmer. Stel

goed uitgelegd wat de plannen zijn. Mijn

daaruit komt een programma voort.

je voor dat jij in jouw buurt 30 schuttingen

verantwoordelijkheid was intussen om een

Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) wordt een

plaatst samen met buren. Dan overleg je hoe

goede locatie-indeling te maken, zodat we de

beknopt werkprogramma toegestuurd. De

je dat het beste kunt doen, deel je

te huren ruimte zo klein mogelijk konden

volgende stap is om een gedetailleerd

gereedschap en hanteer je dezelfde

houden. Die hebben we bovendien maar een

abandonment-programma te maken samen

methode bij alle schuttingen. Zo werken we

paar weken nodig: als de voorbereiding en

met BMW: hoeveel buizen worden er uit de

hier ook, continu overleg is heel belangrijk.”

engineering onder de grond goed zijn, hebben

grond getrokken, hoeveel meter en op welke

Dekker: “Dat betekent ook goed luisteren

we gemiddeld 17 dagen nodig om een put te

diepte de permante pluggen worden gezet,

naar de jongens op de locaties, die hebben

dichten.”

etc. NAM verifieert dit. Deze wordt, voordat

de beste ideeën: hoe kun je materialen

De Mik: “Schoonebeek heeft de oudste en

wordt begonnen met de uitvoering, getoetst

anders gebruiken, wat kunnen we

kleinste gas- en oliewinlocaties. Civiel zit daar

door een onafhankelijke partij. Dit gebeurt aan

aanpassen? Het verplaatsen van de unit doen

het meeste werk in. De putten produceren al

de hand van de eerdergenoemde wet en

we daardoor nu als een goed geoliede

geruime tijd niet meer, ze zijn simpelweg niet

standaarden.”

machine.”

een nieuw team. Wat niet lekker werkte,

48

KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL

Thomas Schreuder (WellGear).

Vincent Dekker (Baker Hughes).

Frank de Mik, Well Operations Team Lead (NAM).

Martin Alards (Mammoet).

Goede sfeer

terrein schoon en netjes teruggeven kan

operatie is: we werken zoveel mogelijk met

Ondanks de strakke planning, intense

worden aan de boer. Daarnaast wordt

mensen uit de noordelijke provincies. Zo’n 150

samenwerking en leveringsproblemen die de

gesproken over mogelijkheden op deze

man uit voornamelijk Friesland, Groningen en

kop op steken, zitten de heren ontspannen aan

locaties voor bijvoorbeeld het opwekken en

Drenthe ruimen dus op wat hier in de jaren

tafel. Een kwinkslag hier en daar, een anekdote

winnen van zonne-energie of het realiseren van

vijftig gestart is. Als klein jochie liep ik al rond in

over een teamuitje, terugkijken op de

grootschalige elektriciteitsopslag. Dekker: “Dit is

Schoonebeek, toen was alles nog volop in

coronaperiode: BMW en NAM hebben tijdens

de laatste fase van het winnen van gas en olie

productie. Nu zetten we als regio de schouders

deze campagne al veel meegemaakt met

op deze locaties, maar – daar waar mogelijk

eronder om de locaties zorgvuldig te

elkaar, maar de sfeer in het team is goed.

- de eerste fase richting de energietransitie.”

ontmantelen. Dat vind ik mooi om te zien.” <

Alards: “Elke dag loopt anders dan verwacht,

Het anders met energie omgaan gebeurt

dat maakt het ook dynamisch en leuk. We

overigens ook al tijdens het dichten van de

streven er met z’n allen naar ons einddoel te

putten: dat wordt zoveel mogelijk met

halen.”

elektrisch materieel gedaan. Het gevolg is dat we tijdens ons gesprek niets anders horen dan

Begin van een nieuwe fase

het zoomen van generatoren. Het is eigenlijk

In het eerste artikel, eind vorig jaar,

Nadat BMW klaar is, komen Arcadis en haar

best wel stil, terwijl er om ons heen druk

schetsten we in vogelvlucht de lange

partners om de equipment en de installaties

gewerkt wordt.

lijnen: van ontmanteling en opruiming, tot

op de locatie eerst te reinigen - waarna deze

mogelijkheden voor hergebruik. In het

ontmanteld worden - de infrastructuur te

Dekker: “Dat is heel bijzonder hoor, ook

tweede artikel, begin dit jaar zoomden we

verwijderen en bodemkundige

wereldwijd. Wat deze campagne bovendien

in op de eerste fase van ontmanteling. In

werkzaamheden te verrichten, zodat het

nog unieker maakt, is dat het een lokale

dit derde artikel bevroegen we het consortium van BMW over hun werk en samenwerking.

- In het vierde artikel, dit najaar, richten we ons op het uiteindelijke sluiten van de locatie: wat gebeurt er om de terreinen schoon op te leveren? Wie zijn daarbij betrokken?

- In het vijfde artikel, eind dit jaar, storten we ons op de herontwikkeling van locaties: welke ideeën en plannen zijn er?

KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL

49

‘De klant moet rust hebben in het proces en als er iets op ze afkomt, dan bellen ze ons’

BHP FUNDERINGSTECHNIEK

Fundering en funderingsherstel “We zijn goed in funderingswerk en we willen graag mensen helpen”, zegt Hendrik Jan Postma, één van de drie broers die samen het bedrijf BHP Funderingstechniek runnen. “Nu we problemen zien ontstaan bij particuliere huiseigenaren, is het logisch dat we voor hen aan een oplossing werken.”

50

KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL

Wat is er aan de hand? Nu het waterpeil zakt, raakt de bodem in beweging en komt er zuurstof bij de vaak houten fundering. Een centimeter verzakking van de grond zorgt al voor scheuren, verrotting van het materiaal en een veranderende draagkracht.

Daarnaast zijn veel woningen destijds gebouwd op slappe bodems, in veen- en kleigebieden. Bovendien zien we in Groningen het gaswinningsprobleem. “We hebben allemaal óf de beelden gezien óf we weten uit eigen ervaring wat de gevolgen zijn van grondverzakking op de leefbaarheid van een huis.”

Het probleem “Helaas kan ik niets doen aan het grondwaterpeil, of aan aardbevingen in het gaswinningsgebied. Ik zie wel dat veel

Postma vervolgt: “Het gevolg is dat veel

structureel oplossen, dan moet je je

huiseigenaren die hun huis willen herstellen

huiseigenaren denken, ‘dat komt wel’ en ze

bedrijfsvoering erop aanpassen. Dat is wat we

soms met de handen in hun haar zitten. Daar

schuiven de puzzelstukjes aan de kant. De berg

doen. We gaan ketenregie voeren en één vast

komt namelijk veel bij kijken: een

is te groot. Dat snap ik heel goed. Het verschil

aanspreekpunt zijn voor onze klanten. De klant

funderingsonderzoek, engineering,

met een puzzel en een huis is dat je een puzzel

moet rust hebben in het proces en als er iets

vergunningsaanvraag en financiering. Moet ik

ongestraft opzij kunt leggen, je huis is je veilige

op ze afkomt, dan bellen ze ons, is het idee. Wij

bij de bank zijn, of kan ik subsidie krijgen?

haven, die kun je niet opzij leggen. Je weet dat

adviseren en hebben overzicht, wij

Moet ik nou echt een bouwput van mijn huis

niets doen of actie uitstellen, meer problemen

communiceren met de overige betrokkenen,

maken, of zijn er andere technieken? Je moet

en hogere kosten gaat opleveren.”

wij plannen en bewaken het proces. Kortom,

als huiseigenaar niet alleen veel uitzoeken,

wij voeren de regie.

maar ook veel beslissingen nemen.

Ontzorgen

Beslissingen waarvan je de consequenties

Hendrik Jan en zijn broers vroegen zich af wat

Eind juni lanceren we een website speciaal

vaak niet kan overzien. Het kan voelen alsof er

zij konden doen om de helpende hand te

voor het totaal ontzorgen van de genoemde

een puzzel van tienduizend stukjes op tafel

bieden. “Natuurlijk staan we nu ook al mensen

groep, maar ook voor andere partijen die de

wordt gegooid, maar het voorbeeldplaatje

bij met advies over funderingsvraagstukken,

meerwaarde van volledig ontzorgen bij

ontbreekt.”

maar dit probleem is zo groot: wil je dit echt en

funderingswerkzaamheden zien. Voor een klant is het een eerste stap. In een overzichtelijk tempo kunnen volgende stappen worden

‘Wij helpen de puzzelstukjes op de juiste plek te leggen’

KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL

gezet. Niets doen is geen optie en als je het samen doet, wordt het eenvoudiger. Wij helpen de puzzelstukjes op de juiste plek te leggen.” <

51

SNEL EEN ENERGIELABEL A+ VOOR UW WONING OF BEDRIJFSGEBOUW DIRECT PLANNEN: WWW.ENERGIECERTIFICAAT.NL Invent is gecertificeerd voor zowel het energielabel basis- als detail methode voor woningen en bedrijfsgebouwen.

De basismethode wordt toegepast voor bestaande woningen en bedrijfsgebouwen, voor hoogwaardig geïsoleerde panden, alsmede nieuwbouw wordt de detailmethode gehanteerd (label A en hoger)

MEER INFORMATIE: Voor bedrijfsgebouwen: Voor woning: Whatsapp: Telefoon:

bedrijfspand@invent.nl woning@invent.nl 06 - 83 80 84 65 0593 - 54 10 45

advies bij energiebesparing Ossebroeken 26 9411 VR Beilen

www.invent.nl

Focuz Support: de facilitaire partner voor uw project!

Wij ontzorgen u op het gebied van (tijdelijke) huisvesting, schoonmaak, onderhoud, mobiliteit, inrichting en vele andere ondersteunende processen zodat u de 'focuz' kunt houden op uw primaire werkprocessen.

Interesse? Neem dan vrijblijvend contact met ons op om te ontdekken hoe wij u kunnen ontzorgen!

T. 0596-87 00 29 | E. info@focuzsupport.nl | I. www.focuzsupport.nl

Vergaderzalen

Restaurant Flinck

Plaza

Beauty & Wellness

Subtropisch zwemparadijs

Congreszaal

Events

Restaurant Dapper

Fitnesscentrum

e Grenzeloz den! mogelijkhe

EVENTS

CONGRESSEN

VERGADEREN

-ABW0743.indd 1

Viersterrenhotel

BEDRIJFSFEESTEN

SPORTEN

ARRANGEMENTEN

PRESENTATIES

Caféstraat

LUNCHEN

BORRELEN

BEURZEN DINEREN

Bowling

OVERNACHTEN BOWLEN

l

ntewever.n

www.debo

08-03-2022 11:38

Regiomanager Marc Zwaanswijk en directeur Mark Rurup.

Geonius groeit, óók vanuit Drachten Precies een jaar is ingenieursbureau Geonius nu gevestigd in Drachten, aan de Lavendelheide. Daar vertellen regiomanager Marc Zwaanswijk en directeur Mark Rurup over de plannen en ambities in het Noorden, van dit van oorsprong Limburgse bedrijf.

54

Geonius is een interdisciplinaire dienstverlener

Noorden, zoals de Haak om Leeuwarden en de

Marc Zwaanswijk leidt ons rond door de

met 25 jaar ervaring op het gebied van

Dijkversterking Eemshaven-Delfzijl. Mark Rurup:

vestiging in Drachten. “We vinden het belangrijk

ingenieursdiensten en veldonderzoek. Er

“We zien in het Noorden nog veel meer kansen

om met mensen uit de regio, het werk in de

werken inmiddels ruim 300 professionals, die

en mogelijkheden, naast deze infra- en

regio te doen. Alle werkvelden waarin Geonius

een brede expertise hebben binnen de

dijkenprojecten. Denk aan de woningbouw,

actief is kunnen we nu ook vanuit Drachten

werkvelden wegen, geotechniek, milieu,

energietransitie en natuurontwikkeling, maar

organiseren.”

geodesie, ruimtelijke ontwikkeling, water,

ook de versterkingsopgave in Groningen. Bij de

archeologie en ecologie.

uitvoering hiervan zijn onze ingenieursdiensten

Samenwerking

en veldonderzoeken hard nodig. Dit is dus hét

Mark Rurup: “We werken van oudsher samen

Al vele jaren is Geonius via aannemers

moment voor ons om aan de slag te gaan in

met grote landelijke aannemers. Dat doen we

betrokken bij grote infraprojecten in het

deze regio en verder te groeien.”

ook hier in het Noorden. Zo zijn we betrokken

KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL

Nieuw dc op de Tussendiepen Kijk op het Noorden hoefde niet veel moeite te doen om Geonius Drachten tegen te komen: tegenover het redactiekantoor aan de Tussendiepen in Drachten was Geonius druk bezig op een braakliggend terrein waar een nieuw distributiecentrum (dc) zal verrijzen. Marc Zwaanswijk: “We zijn voor dit project voor verschillende diensten in beeld. We zijn gestart met een geotechnisch grondonderzoek. Daarnaast hebben wij aangeboden een integraal civieltechnisch en waterhuishoudkundig ontwerp te maken van de buitenruimte rondom het dc.”

Maatvoering

Milieuhygiënisch bodemonderzoek

bij het ontwerp van de dijk Lauwersmeerdijk-

Geonius uit Almelo onderdeel van onze

Marc Zwaanswijk: “Onze klanten geven aan

Vierhuizergat.” Marc Zwaanswijk vult aan: “Een

organisatie. Daardoor hebben we een mooie

positief verrast te zijn over het brede

ander regionaal succes is het met een partner

aanvulling gekregen qua mensen en materieel.”

dienstenpakket van Geonius, in combinatie met

winnen van een raamovereenkomst met de

onze hoge mate van flexibiliteit en goede

noordelijke waterschappen. Daarnaast voert

Het ontwerp en alle bijbehorende onderzoeken

prijs-kwaliteit verhouding. Wij zijn voor hen dan

Geonius in het Noorden al allerlei

voert Geonius integraal en met eigen mensen

ook een interessant, nieuw en fris

onderzoeken uit voor gemeenten, aannemers,

en materiaal uit: vanaf de initiatieffase tot aan

ingenieursbureau om mee samen te werken

projectontwikkelaars en particulieren.”

de oplevering. Het in eigen beheer kunnen

aan regionale, integrale opgaven.”

uitvoeren van veldwerken én advies is één van

Breed dienstenpakket

de aspecten waarop Geonius zich onderscheidt

Investeren in de toekomst

Het werkgebied van de vestiging Drachten

van veel andere ingenieursbureaus in de regio.

Ook Geonius merkt de gevolgen van de krappe

bestrijkt Friesland, Groningen, Drenthe en

Mark Rurup: “Wij zijn eigenlijk de aannemer

arbeidsmarkt. Mark Rurup: “We binden

Overijssel. Mark Rurup: “Samen met onze

onder de ingenieursbureaus. We staan dagelijks

werknemers aan ons door volop ruimte te

vestiging in Almelo: sinds 2020 is Hoogveld

met onze voeten in de klei.”

geven voor persoonlijke ontwikkeling, eigen

Areaalonderzoeken A6 Almere-Lelystad.

initiatief en interessante projecten. ‘Je leven lang leuk werk’ is dan ook onze missie.” Marc Zwaanswijk: “Door het aanbieden van bijbanen, stagemogelijkheden en traineeships geven we jonge mensen de kans om vroeg kennis te maken met de mogelijkheden binnen Geonius.

Je hoeft je bij ons niet te vervelen: er is uitdaging en werk genoeg in ons werkveld, ook in de toekomst!” <

KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL

55

Alles goed geregeld Het in Eemshaven gevestigde Focuz Support is in 2015 opgericht door facility manager Anton van der Molen, die een markt zag in het ondersteunen van expats die in de regio kwamen werken aan met name de bouw van datacenters en windmolens. De ondersteuning bestond vooral uit het regelen van tijdelijke huisvesting.

Van der Molen bouwde snel een goede naam

wisselwoning. We ontzorgen volledig en

op; het bedrijf groeide en de dienstverlening

verzorgen bijvoorbeeld ook de verhuizing en

ook. Inmiddels werken er veertien mensen,

de inboedelopslag, evenals speciale wensen.

werkt het bedrijf samen met diverse

Zoals een demontabele hellingbaan voor een

onderaannemers en bestaat de dienstverlening

rolstoel. Of een demontabel modulair

uit een breed scala aan facility management.

dierenverblijf.”

Een belangrijke klant is het NCG; waarvoor Focuz Support - in samenwerking met Jan Snel

Ontzorgen

- tijdelijke huisvesting en aanverwante

Daarnaast weten bedrijven die tijdelijk

faciliteiten verzorgt voor gezinnen van wie het

buitenlandse werknemers inschakelen Focuz

huis wordt versterkt en die tijdelijk elders

Support te vinden voor een gedeeltelijke of

moeten wonen.

volledige ontzorging. “Dat begint al op het vliegveld, waar een auto van Hertz voor ze klaar

“Juist bij deze mensen, die al zoveel voor de

staat, via een volledig ingerichte woonruimte,

kiezen hebben gehad en het vertrouwen vaak

tot een actuele informatiemap met onder meer

kwijt zijn, moet je ervoor zorgen dat alles goed

uitgaanstips in de omgeving van de tijdelijke

geregeld is; dat alles in hun tijdelijke woning

woning.”

werkt, netjes is, en als er een storing is dat die meteen wordt verholpen. Onze medewerkers

Ook verzorgt het bedrijf in opdracht van het

en onderaannemers staan 24/7 voor ze klaar.

Noordelijk bedrijfsleven faciliteiten als een

Maar bovenal is ons motto ‘zeggen wat je doet

tijdelijke kantoor- of vergaderruimte en een

en doen wat je zegt’ van belang.”

breed pakket aan facilitaire diensten, deze variëren van klein technisch onderhoud tot

56

Die werkwijze en instelling wordt niet alleen bij

schoonmaakservices. Focuz Support werkt op

het NCG gewaardeerd, maar ook bij een

zijn beurt samen met veel verschillende

groeiende groep andere opdrachtgevers in het

onderaannemers en vindt het daarbij van

Noorden. “We werken in toenemende mate

belang om met lokale partijen samen te

voor woningcorporaties, om huurders te

werken, die dezelfde insteek hebben op gebied

helpen bij het verhuizen naar en van een

van service, kwaliteit en betrouwbaarheid. <

KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL

De diensten van Focuz Support op een rij: * het verhuren van tijdelijke woonruimte in opdracht van woningeigenaren * het zoeken naar tijdelijke woonruimte voor expats of andere doelgroepen * begeleiding van (tijdelijke) huurders * het verhuren van tijdelijke kantoor- en vergaderruimte * facilitaire dienstverlening als schoonmaak, inrichting, verhuizing, opslag en apparatuur * autoverhuur (Hertz en INQAR)

KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL

57

DELEN, DURVEN EN DOEN IN DE ENERGIETRANSITIE

Ekwadraat levert blijvende oplossingen We gaan in Nederland niet van het gas af. En het poldermodel mag ook de prullenbak in. Ekwadraat gaat tegen de stroom in, om de energietransitie écht te versnellen. De energie die oprichter van de Ekwadraat Groep, Douwe Faber met zich meebrengt, wordt na marktintroductie succesvol verder gebracht door algemeen directeur Cor van de Haar. We spreken beide heren in het circulaire pand van de Ekwadraat Group, bovenop de voormalige vuilstort in Leeuwarden.

58

KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL

Het innovatieve kantoorgebouw is onderdeel

volledige stikstofbudget nodig om te investeren

vormen de kern. De andere ondernemingen

van Energiecampus Leeuwarden. Faber toont

in 1500 kleinschalige groengasinstallaties bij

bouwen we op van niets naar iets. Zodra het

een schets van de plannen op deze locatie. “Er

boeren. Boerengrond bindt CO2, door de

stáát, gaan wij weer verder.” Deze manier van

komt een zonnepark, we bouwen een Bio-LNG

aanwezigheid van organische stoffen. Boeren

werken is ontstaan vanuit de noodzaak de

fabriek en we zetten een vergistingsinstallatie

kunnen dat afvangen en er biogas van maken.

energietransitie te versnellen. Die versnelling

neer die gas maakt van gras.” De

Als een derde dat doet, deze combinatie van

moet vanuit de markt komen, weten Faber en

rasondernemer legt uit: “In potgrond zit veen,

monomestvergisting en groengasproductie,

Van de Haar. “Er zijn partijen nodig die

dat mag straks niet meer vanwege de CO2-

behalen we al 70% van de stikstofdoelstellingen.

investeringen doen en risico’s nemen. Wij

impact. Gras vergisten en composteren levert

We hebben dit plan net gepresenteerd, met het

nemen die handschoen op. We leren van elke

eenzelfde product op als veen.” Ook nieuwe

consortium ReFerm. De vele geïnteresseerde

businesscase, zijn betrokken tot en met de

technologieën van buitenlandse investeerders

boeren willen liever investeren dan zich laten

uitvoering. Zo worden we een betere

worden binnengehaald, bovendien komt er een

uitkopen.” Als boerenzoon is Faber gedreven

ontwikkelaar en kunnen we steeds

groene fabriek waar een kans ligt voor het

om hier een succes van te maken. “Duurzame

grootschaliger plannen uitrollen.”

inzetten van sociale werkvoorziening. “En we testen klimaatadaptieve drivers, die worden ingezet voor waterberging.” In sneltreinvaart somt Faber de plannen op.

‘Duurzame energie is geen linkse hobby: het is business’

Planbare energie Van de Haar: “Bij het bedenken van

energie is geen linkse hobby: het is business.

Doorzettingsvermogen

alternatieven voor fossiele energie kom je allerlei

Hoe meer we verdienen, hoe meer we

D4 is, naast Ekwadraat, het grootste bedrijf van

problemen tegen. Maar wij kijken ánders. De

investeren in de duurzame economie.”

de Ekwadraat Group. Faber: “De vier D’s staan voor: Dream, Discover, Develop, Deliver. Elk

oplossing voor de actuele netcongestie is wat ons betreft bijvoorbeeld planbare energie. Op

Blijvende oplossingen

goed idee maakt dit proces door: het begint met

industrieterreinen kunnen bedrijven energie

Van de ideeën die Ekwadraat ontwikkelt

een droom, het ontdekken van de

uitwisselen, hun piekmomenten plannen en op

ontstaat 70% door vragen vanuit klanten. De

mogelijkheden, het ontwikkelen én het

elkaar afstemmen. Ons plan daarvoor is uniek

overige 30% komt tot stand doordat Ekwadraat

waarmaken. Dat vergt kennis, ervaring, geld en

en rollen we overal in Nederland uit.” Faber: “Bij

problemen signaleert en op eigen initiatief

doorzettingsvermogen. Leren delen, leren

die oplossing hoort óók het gebruik van gas. Dat

oplossingen ontwerpt. Faber: “Onze missie is

samenwerken: partners zoeken en mee-

we ‘van het gas af gaan’ is de grootste misvatting

blijvende oplossingen bedenken voor een

investeren, zodat meer ondernemers de

van Nederland. We gaan wel andere gassen

fossielvrije toekomst.” Van de Haar vult aan:

eindstreep halen.” Dat de politiek achterloopt

gebruiken, zoals waterstof.”

“Wij adviseren niet alleen: wij ontwikkelen,

qua wet- en regelgeving is de heren een doorn

beheren, innoveren én financieren.”

in het oog. “We zitten aan tafel, we hebben

Groengasinstallaties

elkaar nodig. Maar we hebben wel een

Ook de stikstofcrisis kan opgelost worden, als

Onder de Ekwadraat Group vallen namelijk

brandbrief gestuurd: het moet echt anders.

het aan Ekwadraat en technologiebedrijf HoSt

meerdere bedrijven. Faber: “De

Fuck het poldermodel. We moeten versnellen,

ligt. Faber: “We hebben maar 5% van het

kennisactiviteiten door Ekwadraat en D4

er moet lef getoond worden!” <

KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL

59

In de ban van de

Schatten uit het oude

armenIë

t/m 30 oktober 2022 | drentSmuSeum.nL Hoofdsponsor

sponsor

subsidiegevers

begunstigers

finanCier

immuniteitsverstrekker

indemniteitsverstrekker

samenwerkingspartners

HISTORY MUSEUM OF ARMENIA GSPublisherVersion 0.21.100.100

De Wygeast 23 9294KP Oudwoude Netherlands

E-mail: info@promass.nl Website: www.promass.nl

mediapartner

DIGITAAL METEN BOUW, INDUSTRIE, INFRA

WWW.BDM.NL - 085 079 4600 Eindelijk.

Prefab funderingspalen aanbrengen zonder trillingen en overlast!

Speciaal voor bouwprojecten waar heien geen optie is, introduceren wij een bestaande, beproefde en in Nederland uitgebreid geteste methode om hoogwaardige prefab funderingspalen met een hydraulisch aangedreven machine de grond in te drukken. Trillingsvrij, geluidsarm en zonder dat er

100

(vervuilde) grond omhoog komt. De betrouwbaarste funderingspaal van

Geen trillingen

Werkt volledig elektrisch

Gegarandeerde kwaliteit

Geen geluidsoverlast

Beproefd én betrouwbaar

Afvalvrij

tel. 088 - 087 0700 info@drukpaal.nl www.drukpaal.nl

trisc

h

el

ek

De voordelen van Drukpaal.nl

Drukpaal.nl Eckertstraat 46 8263 CB Kampen

%

Nederland heet Drukpaal.nl. Aangenaam kennis te maken!

Geen vrijkomende (vervuilde) grond, restbeton, of spoelwater

'Ons biobased bouwconcept kunnen we door de overname van IIBO fabrieksmatig uitvoeren' 62

KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL

HEIJMANS NEEMT FABRIEK IIBO OVER:

‘Er is synergie tussen ons’ Heijmans nam eind vorig jaar de energie neutrale fabriek van IIBO (Intelligente Innovatie Bouw Oplossingen) in Heerenveen over. Door de overname kan Heijmans per direct houtskeletbouw-woningen realiseren en versneld opschalen naar grootschalige producties. Arie Slingerland (directeur IIBO, tot 1 juli; hierna in dit artikel aangeduid met AS) en Joost van Asch (directeur Heijmans Woningbouw, hierna JVA) leggen uit hoe en waarom de overname tot stand kwam. ‘’Dit is de partij waar toekomst in zit.”

Wie zijn jullie en wat doen jullie?

Woningen, zij ondersteunen de versnelling naar

gekapt worden. Bomen nemen CO2 op en

AS: Ik ben tot 1 juli aanstaande directeur van

prefab houtskeletbouw met kennis, kunde en

daarom is hout belangrijk in de circulaire bouw.

IIBO in Heerenveen. Als bouwbedrijf waren wij

de productiecapaciteit.

In Nederland komt de lat op dit gebied steeds

eerst meer gericht op bedrijfsmatig vastgoed,

hoger te liggen, en dat is een goede zaak. De

later zijn wij meer richting woningbouw gegaan.

drive op duurzaamheid wordt door alle

Voor en in de economische crisis bouwden wij

betrokken partijen zeer positief ontvangen.

zo’n 150 woningen per jaar in samenwerking met lokale bouwers. Na de crisis kwam het hele prefab verhaal en energieneutraal bouwen in opkomst. Zo’n vier jaar geleden hebben we daarom een fabriek opgezet waarin we volgens deze methode woningen konden bouwen.

Vervolgens maakten we een

'De drive op duurzaamheid wordt zeer positief ontvangen'

Hoe zien jullie de toekomst?

JVA: We zijn heel blij dat we de stap met IIBO hebben gezet. We willen graag de fabriek uitbreiden en daarmee onze capaciteit vergroten. We zetten vol in op het bouwen van CO2-neutrale woningen, een concept dat ook

automatiseringsslag, zo realiseerden we in de

aanslaat bij Woningcorporaties. Woningen uit

fabriek een gevelstraat en een metselrobot. In

onze fabriek moeten geen standaardproducten worden. Waar we naartoe willen, is dat de

december 2020 kwam Heijmans langs en gaf

opdrachtgevers zelf de buitenkant van de

overname van IIBO.

Waarom heeft het fabrieksmatig bouwen van houtskeletbouw-woningen de toekomst?

Joost van Asch: Vanuit Heijmans Woningbouw

JVA: Als je het vergelijkt met de traditionele

motorkap zijn echter alle woningen gelijk.

zijn we de afgelopen 10 jaar al conceptmatig

woningbouw: de houtskeletbouw-woningen

woningen aan het bouwen door het hele land.

worden 100% CO2-neutraal in de fabriek

AS: Het is mooi om met Heijmans verder te

De afgelopen jaren waren we echter toe aan

geproduceerd. Je verkort de keten want je zet

gaan, zonder hen hadden we ons volume niet

een volgende stap: de ambitie om duurzaam te

sneller één woning op één locatie. En tot slot,

zo kunnen invullen. De overname betekent ook

bouwen. Uiteindelijk kwamen we uit bij op hout

er is minder transport nodig door lichtgewicht

veel voor de omgeving, de werkgelegenheid

gebaseerde woningen – hout uit Scandinavië -

bouwen en de woningen zijn circulair voor

krijgt een flinke boost. Qua ruimte zijn er volop

en daarmee ook bij IIBO, zij hadden daar

renovatie.

mogelijkheden op het bedrijventerrein in

aan dat zij belangstelling hadden in een

woningen kunnen ontwerpen. Op die manier geef je ze een eigen identiteit. Onder de

Heerenveen. Het ondernemersklimaat is er

ervaring mee. Ons biobased bouwconcept kunnen we bij hen fabrieksmatig uitvoeren. We

AS: Hout is een mooie aanvulling op ons reeds

gunstig en de gemeente ondersteunt de

hadden ook meteen een klik, er is duidelijk

betonnen woonproduct. Door het gebruik van

plannen voor de maakindustrie. <

synergie tussen ons! Naast de overname van

hout putten we de natuur niet uit, er worden

IIBO werken wij ook samen met VDM

namelijk meer bomen terug geplant dan er

KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL

63

UNIVERSITEIT VAN HET NOORDEN

Innovatiefocus op de energie- en klimaattransitie In haar kennisagenda ‘Drivers of transition’, benoemt de Universiteit van het Noorden thema’s waarop zij zich de komende jaren wil richten. Een van deze thema’s concentreert zich rondom de energie- en klimaattransitie.

In de onderwijsprogramma’s van de Universiteit van het Noorden ligt de innovatiefocus op waterstof en groene chemie. Het voornaamste doel is om bij te dragen aan resultaten die zo snel mogelijk tot concrete toepassingen leiden.

Door de snelheid van de klimaatverandering is er geen tijd te verliezen.

In een viertal artikelen zoomen we in op de Universiteit van het Noorden. Dit unieke kennis- en innovatienetwerk bestaat uit de RUG, Hanzehogeschool, NHL Stenden, Van Hall Larenstein en het UMCG. Dit is het tweede artikel.

De gevolgen van de energie- en klimaattransitie

innovatieve toepassingen ontwikkeld voor het

zijn groot. Voor Noord-Nederland zijn deze

gasnetwerk in Nederland.

mogelijk nog groter door het gasbesluit en het stoppen van de gaswinning in Groningen. De

In de drie noordelijke provincies zijn daarnaast

kennisinstellingen van de Universiteit van het

alle factoren aanwezig die relevant zijn voor de

Noorden werken daarom intensief samen aan

verduurzaming van de chemische industrie.

de energie- en klimaattransitie. Dit doen ze

Chemport Europe is de naam van het groene

door te experimenteren met nieuwe

chemie-ecosysteem in Noord-Nederland.

toepassingen en het ontwikkelen van nieuwe

Verschillende kennisinstellingen van de

kennis. De innovatiefocus ligt hierbij op

Universiteit van het Noorden maken hier deel

waterstof en groene chemie.

van uit. Chemport Europe bestaat uit twee geïntegreerde chemieclusters in Eemshaven

64

Noord-Nederland is door de EU als eerste

Delfzijl en Emmen, een groot kenniscluster

regio in Europa erkend als Hydrogen Valley. De

rond de kennisinstellingen in Groningen en

Universiteit van het Noorden is hier nauw bij

recyclingexpertise in Heerenveen. De ambitie

betrokken. Zo leidt zij hoogwaardig personeel

van Chemport is helder: in 2030 de koploper

op voor de energietransitie en meer specifiek

zijn op het gebied van groene chemie in

voor de waterstofeconomie. Verder worden

Europa.

KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL

KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL

65

Greenwise Campus Bij de Greenwise Campus in Emmen komt de innovatiefocus van de Universiteit van het Noorden eveneens tot uiting. Deze campus is een gezamenlijk initiatief van NHL Stenden, de RUG, Drenthe College, gemeente Emmen en provincie Drenthe. De initiatiefnemers willen de keten van beroepsonderwijs en onderzoek versterken. “We richten ons daarom op de ontwikkeling van doorlopende leerlijnen, van mbo tot wo, de efficiënte inzet van faciliteiten en de nauwe samenwerking met startups en bestaande bedrijven”, vertelt Erica Schaper, voorzitter College Raad van Bestuur NHL Stenden. “De Greenwise Campus vergroot

doelgroepen. Door daarnaast intensief samen

‘Dit biobased membraan kan olie van water scheiden’

te werken met het bedrijfsleven zorgt de

Rudy Folkersma - Lector NHL Stenden

hiermee allereerst de aantrekkelijkheid van studeren in de regio, ook voor internationale

campus er tevens voor dat talent voor de regio behouden blijft.”

Greenwise Campus houdt zich bezig met verschillende onderwerpen: groene chemie,

Zo wil de campus hét regionale

Bioplastic uit appelzuur

het versterken van de maakindustrie, energie

kennisknooppunt van Drenthe zijn, waar

Een van de eerste krachtenbundelingen die

en waterstof, zorg en welzijn en technologie.

kennis, onderwijs en bedrijvigheid bij elkaar

binnen de Greenwise Campus tot stand is

Schaper: “Vanuit de campus zorgen studenten

komen. Er wordt richting gegeven aan een

gekomen, is die van de RUG en NHL

en onderzoekers er samen met het

slimme en duurzame toekomst voor een

Stenden. Samen vormen zij de eerste

bedrijfsleven voor dat nieuwe kennis sneller

vitale regio. Door samen te werken vanuit één

hybride onderzoeksgroep van Nederland

ontwikkeld wordt en in de praktijk kan worden

gezamenlijke innovatieagenda wordt focus en

voor innovaties in de groene chemie. In de

toegepast. De campus biedt zo kansen voor

slagkracht gegeven aan economische

praktijk ontwikkelt de RUG hiervoor de

bedrijven, trekt investeringen aan en vergroot

ontwikkeling en brede welvaart in het

concepten en basistechnologieën. De

de werkgelegenheid.”

Noorden.

lectoraten Duurzame Kunststoffen en Circular Plastics van NHL Stenden onderzoeken vervolgens de toepasbaarheid.

Dit doen de lectoraten samen met practoraten in het mbo en diverse bedrijven.

NHL Stenden slaat hiermee de brug vanuit het wetenschappelijk onderzoek naar het bedrijfsleven. Hiermee versterkt de Greenwise Campus de concurrentiepositie van het regionale bedrijfsleven op zowel nationaal als internationaal niveau.

Biomembraan Een voorbeeld hiervan is de ontwikkeling van biomembraan SAVER door de RUG en NHL Stenden. Samen ontwikkelden zij in een hybride onderzoeksgroep een zogenaamd vitrimeer, een recyclebaar plastic membraan op basis van appelzuur. “Met dit membraan is het mogelijk om zeer efficiënt olie van water te scheiden”, vertelt Rudy Folkersma, lector bij NHL Stenden. Folkersma, associate lector Vincent Voet van NHL Stenden en hoogleraar

66

KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL

Katja Loos en Chongnan Ye van de RUG

ook best een beetje trots op dat ons

recycling past de startup CuRe Technology de

maakten samen dit bijzondere materiaal.

biomembraan de publiekswinnaar was van het

technologie toe om vervuild polyester af te

beste Tech-idee 2021 van KIJK Magazine.”

breken, te zuiveren en te herpolymeriseren. Dit

Folkersma: “Dit zogeheten biobased

leidt uiteindelijk tot herbruikbaar polyester voor

membraan kan dus olie van water scheiden.

CuRe Technology

een grote diversiteit aan sectoren en

Wanneer de poriën van dit membraan verstopt

Een ander voorbeeld binnen de Greenwise

toepassingen. Het product wordt onder meer

raken, kan het volledig worden afgebroken. Dit

Campus is de samenwerking met startup CuRe

verkocht aan eindgebruiker Coca-Cola. <

was tot nu toe nog niet mogelijk. Daarna kan

Technology uit Emmen. Het recyclen van

met de gezuiverde bouwstenen een nieuw

polyester stelt Nederland voor een grote

membraan worden gemaakt. Deze technologie

uitdaging. In Emmen wordt aan diverse

kan ook worden gebruikt voor de recycling van

oplossingen gewerkt om polyester opnieuw te

bijvoorbeeld windmolenbladen. We zijn er dan

kunnen gebruiken. In het kader van chemische

- In de eerste editie van 2022 omschreven we waarom RUG-voorzitter Jouke de Vries het initiatief nam om de Universiteit van het Noorden op te richten. Daarnaast besteedden we aandacht aan het

‘Studenten en onderzoekers zorgen er samen met het bedrijfsleven voor dat nieuwe kennis sneller ontwikkeld wordt en in de praktijk kan worden toegepast’

icoonprogramma FASCINATING en

Erica Schaper - voorzitter College Raad van Bestuur NHL Stenden

keren erkend als regio met de hoogst

natuurinclusieve landbouw.

- In het derde kwartaal staat de transitie ‘van zorg naar positieve gezondheid’ centraal. Sinds 2013 heeft de Europese Commissie Noord-Nederland meerdere mogelijke score op Healthy Ageing.

- In het vierde en laatste kwartaal meer over de transitie ‘van analoog naar digitaal’.

De Universiteit van het Noorden speelt actief in op de ontwikkelingen en uitdagingen die samenhangen met de voortschrijdende digitalisering van de samenleving. www.universiteitvanhetnoorden.nl

KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL

67

Alle hens aan dek bij D.I.A Licht & Geluid en Beeld uit Assen ‘Samen maken we er iets moois van’. Dat is het moto van D.I.A Licht & geluid en Beeld uit Assen.

De onderneming levert al 39 jaar techniek voor festivals. Dansen en springen kan dankzij hen op bijvoorbeeld de koningsnacht, het bevrijdingsfestival en het TT-festival.

Willem Everts, eigenaar en oprichter van D.I.A.,

lastige coronatijd gewoon aan het werk

ledenvergaderingen. Er was genoeg te doen,

heeft het er samen met zijn crew van ruim

gehouden. We zijn een klein en compact

maar de 54-jarige Assenaar is blij weer vol gas

twintig man druk mee. “Het is door corona

bedrijf, maar juist daarom zeer flexibel. Dat is

te kunnen geven voor de grootste klussen van

twee jaar stil geweest op festivalgebied, maar

een van onze sterke punten.”

het jaar: 5 mei en het TT-festival. “Op meer

nu hebben mensen iets in te halen. Ik denk dat

dan veertig locaties tegelijk regelen wij beeld

evenementen van begin dit jaar naar de lente

Disco International

en geluid. Zakelijk een mooie klus, maar als

en zomer zijn doorgeschoven. Het is namelijk

Is Everts tegenwoordig vaak te vinden op

rasechte Assenaar is het ook een eer dit te

hollen of stilstaan en alle hens aan dek. We

festivals; het begon voor hem allemaal als dj op

mogen doen. Ik ben er trots op dat we in onze

moeten zo nu en dan helaas zelfs nee

discofeesten in de jaren tachtig, waarmee hij

stad zo’n spektakel kunnen organiseren.

verkopen”, aldus Everts.

zelfs buiten de landsgrenzen succes boekte.

‘Drenthe saai en stil’, zeggen ze weleens in de

Onder de naam Disco International Assen,

Randstad. Kom een keertje naar het TT-

Superfreelancers

ofwel D.I.A., was hij ook bij onze oosterburen te

festival, dan zie je de werkelijkheid”, lacht

Everts is, samen met zijn mensen, van alle

vinden. Toen hij de kans kreeg het geluid bij

Willem Everts. <

markten thuis. De ene avond een

artiesten te verzorgen greep hij die met beide

productpresentatie of housefeest. Het

handen aan. De naam D.I.A was inmiddels een

weekend erop een popfestival en tussendoor

begrip, dus dat werd de bedrijfsnaam.

nóg een productpresentatie. “We komen

68

makkelijk op twintig evenementen per week.

Rasechte Assenaar

Dat redden we alleen dankzij een goed op

De Assenaar geniet van zijn werk en kijkt vol

elkaar ingespeeld team. De meesten werken

vertrouwen naar de toekomst. De

hier al jaren en daar ben ik trots op.” D.I.A kent

onderneming kan tegen een stootje, bleek

een harde kern van vijf vaste krachten en

tijdens de stille lockdowntijden. D.I.A verlegde

daaromheen een twintigtal freelancers. “Die

de bakens en richtte zich op online lesgeven

koester ik en daarom heb ik hen ook in de

en techniek bij online uitvaarten en

KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL

KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL

69

TECHID ENGINEERING BV

Voor een goed advies over beveiligingssystemen De 61-jarige Jan Giezen, eigenaar van TechID Engineering BV uit Assen, heeft een passie voor veiligheid en techniek.

Hij zette zijn eerste stappen op dit gebied in 1985 en in 1990 stond hij al pvc-pasjes te lamineren. “Dat was High Tech in die tijd. Ik zag er wel brood in en ging aan het werk bij TechID Engineering BV.” In 2013 nam hij het bedrijf, dat gespecialiseerd is in camerabewaking en toegangscontrole, over.

70

KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL

Draagvlak voorop Ook voor toegangscontrole via pasjes ben je bij de Asser onderneming aan het juiste adres.

“Dankzij de digitale pasjes weet de klant wie waar en wanneer naar binnen gaat. Ook kun je de toegang tot werkplekken beperken tot bepaalde groepen. Je voorkomt hiermee bijvoorbeeld het weglekken van waardevolle informatie en vergroot de veiligheid.”

Feit is dat je hoe dan ook de vrijheid van je medewerkers beperkt. Uit ervaring weet de ondernemer dat dit voor onrust kan zorgen.

Daarom staat niet de verkoop van het systeem, maar het scheppen van steun centraal bij TechID Engineering. “Bij een wetenschappelijk bedrijf was er bij medewerkers zorg over hun privacy. Begrijpelijk. Geheimhouding is van groot belang omdat ze belangrijk onderzoek doen. Door goede uitleg te geven kon ik de zorgen wegnemen. Leg uit hoe het werkt en wat ze er in het dagelijks werk van merken. Dat gebeurt helaas te weinig. Bij TechID Engineering staat een goed adviesgesprek voorop. Ik ben er echt van overtuigd dat goed advies de beste reclame is”, aldus Giezen.

Toekomst De onderneming is actief op de zakelijke markt.

Ellende voorkomen

Slimme camera’s die onderling informatie

Landelijk, maar ook in Duitsland en Scandinavië

De gelamineerde pasjes liggen tegenwoordig

doorgeven hebben volgens de Beilenaar de

levert ze ID-cards en bijbehorende accessoires,

in het museum, net als de lamineermachines.

toekomst. “Intelligente camera’s kunnen steeds

zoals sleutelhangers, pashouders, badgeclips en

Anno 2022 levert het bedrijf van de geboren

vaker personen en voertuigen herkennen en

keycords. Het bedrijf kan de personeelspasjes

en getogen Beilenaar moderne vormen van

automatisch volgen. Handig voor inzet op

bedrukken, al dan niet met daarin een

toegangscontrole, zoals Intercomsystemen,

bedrijventerreinen. Krijgen ze een auto niet

gecodeerde chip. Beveiligingssystemen, zoals

bewakingscamera’s en full PVC ID-cards.

goed in beeld, dan wordt automatisch een

toegang- en intercomsystemen, levert Giezen

TechID Engineering werkt op die manier mee

camera ingezet die een beter zicht heeft.

alleen in de drie Noordelijke provincies. Klanten

aan de veiligheid van bedrijven,

Kentekens worden herkend, en bij de

zijn onder meer: ziekenhuizen, zorgcentra,

bedrijventerreinen, maar ook

alarmcentrale gemeld als ze verdacht zijn.

overheidsinstellingen en grote multinationals als

appartementencomplexen. “De

Hetzelfde geldt voor de inzittenden. De

Shell, Nouryon en Boskalis. “Ik wil mijn klanten

kwaadwillende weet precies waar camera’s

ontwikkelingen gaan razendsnel. TechID

de aandacht geven die ze verdienen. Dat is

hangen en blijft uit de buurt. Je kunt hier met

Engineering loopt daarbij voorop”, benadrukt

moeilijker als je het hele land door moet reizen.

de preventieve werking al veel ellende

Jan Giezen. <

Daarom werk ik alleen in deze regio’s.”

voorkomen.”

KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL

71

De Bonte Wever in Assen onderscheidt zich door een uniek en veelzijdig aanbod voor particulieren en zakelijke gebruikers.

Aan de rand van het eeuwenoude Asserbos, vlakbij het stadscentrum, bevindt dit 4-sterren hotel zich bovendien op een prachtige locatie. “Mede hierdoor kunnen wij ons aanbod constant blijven uitbreiden”, aldus Bastiaan Koning, manager marketing en communicatie bij De Bonte Wever.

DE BONTE WEVER IN ASSEN

Uniek en veelzijdig 4-sterren hotel 72

KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL

Een zwem- en saunaparadijs, bowling, een

Uitjes en activiteiten

Vergader-, congres- en eventcentrum

fitnessruimte, een schoonheidssalon, twee

Het Asserbos is een stadsbos en een van de

Met maar liefst 11 verschillende zalen kan De

restaurants én een uitgaanscentrum: het is

oudste bossen van Nederland. Het bos

Bonte Wever ook met recht een uniek

slechts een greep uit hetgeen het 262 kamers

beslaat een oppervlakte van ongeveer 114

vergader-, congres- en eventcentrum worden

tellende hotel te bieden heeft. Koning: “Wij

hectare en ongeveer 10 hectare is nog

genoemd. Koning: “Ons multifunctionele

bieden onze gasten een zogeheten all-in

oerbos. “Samen met lokale partners

complex is inmiddels een begrip in Noord-

formule. Dit betekent dat zij voor een vaste

organiseren wij hier, in de historische

Nederland. Wij hebben voor elke

prijs onbezorgd kunnen genieten van al onze

binnenstad of elders in de provincie,

groepsgrootte een geschikte ruimte

faciliteiten. Van plezier en ontspanning in ons

uitdagende en vernieuwende uitjes en

beschikbaar. Ongeacht of het nu gaat om een

subtropisch zwem- en saunaparadijs tot eten,

activiteiten. Wij leveren daarbij altijd maatwerk.

vergadering van een klein gezelschap, een

drinken en avondentertainment, alles is

Onder andere voor vrijgezellen- en

personeelsfeest of een congres met duizenden

inbegrepen. Uiteraard kan men daarnaast ook

familiefeesten en daarnaast voor zakelijke

bezoekers. Met onze jarenlange ervaring in

voor alleen slapen en ontbijten bij ons terecht.

bijeenkomsten zoals personeelsuitjes.

hospitality, catering en eventorganisatie zijn wij

Hierbij zetten wij eveneens alles op alles voor een onvergetelijk verblijf.”

graag de sparringpartner voor alle soorten Onze E-Chopper arrangementen zijn op dit

bijeenkomsten.

moment bijvoorbeeld erg populair onder zowel De Bonte Wever ligt op steenworp afstand van

particulieren als zakelijke gasten. De E-Chopper

Daarnaast organiseren wij gedurende het jaar

de A28, is gemakkelijk bereikbaar en er is altijd

uitjes organiseren wij samen met Outdoor

ook zelf vele events. Deze variëren van grote

voldoende gratis parkeergelegenheid. “Het

Drenthe. Tijdens een tour op deze elektrische

concerten tot meerdaagse festivals. Zo vormde

draagt allemaal bij aan het succes van onze

scooters ontdekt men samen met familie,

De Bonte Wever eerder dit jaar het decor van

all-in formule”, licht Koning toe. “Voor onze

vrienden of collega’s wat Drenthe zo mooi

het 30-jarig jubileumconcert van de Groningse

gasten is dit een stuk toegevoegde waarde

maakt. Wij zorgen er hierbij voor dat alles

zanger Burdy. Ook openden wij van 10 t/m 12

bovenop de veelzijdige faciliteiten die wij

eromheen van A tot Z geregeld wordt. Precies

juni onze deuren voor de TOTO Dutch Open

bieden. De ligging aan de rand van het

volgens de wensen van onze gasten”, vertelt

Darts 2022. <

Asserbos maakt het plaatje compleet.”

Koning enthousiast.

KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL

73

LAMB WESTON MEIJER OOSTERBIERUM EN BLUESKILLS

Samen op zoek naar technisch en operationeel vakkundig personeel Lamb Weston Meijer is een aardappelverwerkingsbedrijf dat al jarenlang gevestigd is bij Oosterbierum, ongeveer 1 kilometer van de zeedijk. Het bedrijf heeft zijn roots diepgeworteld in de Friese klei. Wij spraken met plant manager Bas van Damme over de uitdagingen die de fabriek hier kent.

74

KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL

'Overeenkomsten tussen Friezen en Zeeuwen? Hard werken en een nuchtere benadering van dingen' KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL

75

'Wij willen hier mensen aan de Frieser dan Fries kom je het haast niet tegen in dit gebied van de gemeente Waadhoeke. Maar toch treffen we hier een echte Zeeuw. Bas van Damme is plantmanager van de ‘patatfabriek’,

slag hebben die zich voor langere tijd bij ons thuis voelen'

zoals het bedrijf van Lamb West Meijer hier in de volksmond heet. Van Damme woont al jaren

76

in Friesland, maar toch verraadt zijn tongval zijn

Nederlandse bedrijf Meijer Frozen Food en

personeel gekost. Maar nu draait de

afkomst. Is het moeilijk om als Zeeuw hier te

bestaat dus alweer zo’n 28 jaar. In die periode

aardappelverwerker weer op volle toeren, is

aarden, willen wij graag weten. “Ach, er bestaan

is het bedrijf gestadig gegroeid en is op

weer teruggeschakeld naar het oude vijf

veel overeenkomsten tussen Friezen en

technologisch vlak het nodige gemoderniseerd,

ploegensysteem en is het weer alle hens aan

Zeeuwen. Dat zit hem in hard werken en onze

ook om aan die groei te kunnen voldoen.

dek om aan technisch en operationeel

nuchtere benadering van de dingen”, antwoord

Tijdens de Corona periode heeft ook Lamb

personeel te geraken. Hoe doe je dat?

Van Damme, al even nuchter.

Weston Meijer het moeilijk gehad. De afzet naar de horeca viel bijna geheel weg, zowel in

BlueSkills

Het huidige Lamb Weston Meijer is in 1994

binnen- als buitenland. Daarom is het bedrijf

Om aan het juiste personeel te komen heeft

ontstaan uit een partnership van het

overgestapt van een vijf- naar een vier-

Lamb Weston Meijer besloten een

Amerikaanse Lamb Weston en het

ploegendienst. De pandemie heeft dus tijdelijk

samenwerkingsverband aan te gaan met het in

KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL

LambWeston Meijer Lamb Weston Meijer is een wereldwijd opererend bedrijf op het gebied van aardappelverwerking. Jaarlijks verwerkt het bedrijf 1,6 miljoen ton aardappelen in zes fabrieken in Europa. In Nederland zijn er naast Oosterbierum fabrieken in Kruiningen, Bergen op Zoom en Broekhuizenvorst. In Oosterbierum werken zo’n 125 mensen, die dagelijks voor de productie van zo’n 2 miljoen porties (diepgevroren) patat zorgen. Van de verschillende patat-producten is zo’n 70 tot 80 procent bestemd voor de export.

Heerenveen gevestigde bedrijf BlueSkills.

BlueSkills draagt zorg voor de werving en selectie van talentvolle (nieuwe) vakmensen voor werkgevers binnen de industrie en techniek, op basis van skills, drijfveren en leervermogen. Van Damme: “BlueSkills zoekt voor ons geschikte mensen die het in zich hebben om zich hier op technisch en technologisch gebied te kunnen en vooral ook te willen ontwikkelen. Wij willen hier mensen aan de slag hebben die zich voor langere tijd bij ons thuis voelen.” Is dat nu niet het geval?

“Zeker wel”, antwoordt Van Damme resoluut.

“Kijk maar naar ons personeelsbestand. Daar

3D scan en virtuele rondleidingen

echt aanspreekt bij BlueSkills is de training on

zitten veel werknemers tussen die hier al jaren

Voordat kandidaten voor technische functies

the job. Wij hoeven hier echt geen nieuwe

werken. De uitdaging zit ‘m meer bij het

überhaupt bij Lamb Weston Meijer geweest

mensen die alles al kunnen of weten. Wij weten

aantrekken van nieuwe mensen. Hoe vind je de

zijn, biedt BlueSkills ze een 3D scan aan. Via een

zelf ook wel: die schaap met de vijf poten vind je

juiste persoon binnen je team, binnen een

virtueel rondleiding door het bedrijf, krijgen de

gewoon niet zo snel meer. Liever ontmoeten

bepaalde afdeling. Soms beginnen mensen

kandidaten al een goed beeld van het bedrijf,

we mensen met bepaalde basiskwaliteiten, die

enthousiast, maar haken ze vervolgens toch

de verschillende afdelingen en de job zelf. Van

al wel weten wat ze hier globaal te wachten

weer snel af. Dan hebben we kennelijk toch

Damme: “Zo hou je veel sneller de echt

staat en die wij verder kunnen gaan opleiden.” <

niet de juiste match gerealiseerd.”

geïnteresseerde kandidaten over. Wat me ook

KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL

77

Mous Waterbeheer Thuis in watertechniek Klimaatverandering zorgt voor weerextremen. Het blijft langer droog en als het regent, gaat het ook echt tekeer. Zelf kunt u de nodige kleine maatregelen nemen om wateroverlast op te vangen, bijvoorbeeld de klinkers uit de tuin halen. Meer grond en groen neemt het water makkelijker op.

Op grotere schaal zorgen stuwen, poldergemalen en rioolgemalen, buizenstelsels, pompen en opvangbassins voor regulering van regenwater en rioolwater. Voor de meeste burgers een vervan-mijn-bed-show; een teken dat de professionals van waterbeheer goed werk leveren.

Mous Waterbeheer is zo’n professional.

vragen een andere bedrijfsvoering dan

“Waterbeheer is enerzijds zorgen dat we droge

storingen en onderhoud. Doordat we een

voeten houden en anderzijds dat ons

duidelijke langetermijnstrategie hebben,

rioolafvoersysteem blijft werken, zodat de

blijven we op koers.”

volksgezondheid niet in gevaar komt”, legt Hidde Kriele, directeur van Mous Waterbeheer, uit. “Natte voeten bij hoog water door een hoosbui is maar een klein probleem vergeleken met de verspreiding van bacteriën of chemicaliën door een overstromend riool. Ons vakgebied richt zich op zowel oppervlaktewater als op riooltechniek.”

‘Waterbeheer is, kort gezegd, zorgen dat we droge voeten houden en dat ons rioolafvoersysteem blijft werken’

Partnerschap en kennis delen Waterbeheer is een vak apart. Daarvoor

Slimme IT bespaart

hebben we gemeenten en waterschappen.

Met slimme IT-oplossingen reduceert Mous

Bedrijven als Mous Waterbeheer leveren hen

Waterbeheer 30% tot 50% in energieverbruik

innovatieve oplossingen. “Onze technische

van waterbeheerinstallaties. Onderhoud kan

kennis is een belangrijke bouwsteen voor

op afstand worden uitgevoerd en mocht de

succesvol waterbeheer. Die kennis houden we

monteur toch ter plekke nodig zijn, dan weet hij

niet voor onszelf. We willen delen,

op voorhand welke onderdelen mee moeten.

partnerschappen aangaan. Daarmee bouw je

Minder verkeersbewegingen bespaart energie

aan duurzame relaties en wederzijds

en CO2-uitstoot. Met big data kan het bedrijf

vertrouwen. Om die reden hebben we vaste

‘voorspellen’ wanneer er een storing op gaat

contactpersonen voor de bedrijven en

treden en preventief onderhoud uitvoeren.

overheden waarmee wij werken. Je kent elkaar

“We koppelen ‘buienradar’ aan ons

en je houdt de lijnen kort. Zo’n relatie kan wel

managementsysteem voor rioolgemalen. Zo

tot dertig jaar teruggaan. Dat is partnerschap.”

kunnen we de hoosbui volgen en steeds het juiste gemaal extra water laten verplaatsen. Zo

“We kunnen snel schakelen. Laatst bleek weer

houden we droge voeten.”

Hidde Kriele

hoe fijn dat is bij stormschade aan een

78

besturingskast. Voor onze beheer- en

Mous Academy

onderhoudsafdeling vinden we deze

“Kennis is key. Met onze nieuwe Mous

Burgerlijke staat: getrouwd met Irene

flexibiliteit een must. Sluizen, pompen, stuwen

Academy willen we technici opleiden. Ook

Kinderen: twee kinderen, Emma en Niels

en gemalen moeten blijven werken.”

partners kunnen hun personeel laten

Hobby’s: watersport, muziek, Italië

bijscholen. Nieuwe uitdagingen, waaronder

Kenmerkende uitspraak: Als het niet kan

“Naast onderhoud doen we ook nieuwbouw

klimaatverandering, vragen om nieuwe kennis.

zoals het moet, dan moet het maar zoals

en renovatie. We bedenken, ontwerpen en

We zijn ervan overtuigd dat technici het verschil

het kan.

leveren waterwerken. Dergelijke projecten

gaan maken.” <

KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL

KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL

79

Het creëren van een duurzame leefomgeving De klimaatverandering heeft ingrijpende gevolgen voor mens, natuur en milieu. Ook de beschikbaarheid van grond- en brandstoffen is een actueel en urgent onderwerp geworden. Niet in de laatste plaats voor ingenieursbureaus die zich toeleggen op het creëren van een duurzame leefomgeving. Kijk op het Noorden sprak hierover met Jan Wiebren Visser en Menno Sieds Mensonides, eigenaren van Buro Hollema.

80

KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL

Van ontwerp tot uitvoering: Buro Hollema pakt

benadering. Hiermee geven de zorgvuldig

van (burger)participatie heeft Buro Hollema

alle ruimtelijke en civieltechnische vraagstukken

ontworpen projecten het juiste antwoord op

reeds vele jaren ruime ervaring. Participatie

integraal op. Deze multidisciplinaire aanpak is

de vraag van de gebruikers en sluiten ze goed

vormt de schakel tussen burgers en

al ruim 65 jaar hét kenmerk van dit

aan bij de omgeving. Vernieuwend, duurzaam

projectontwikkelaars, overheden en andere

ingenieursbureau in Rolde. Het creëren van

en tegelijk eigentijds. Nu en in de toekomst.

initiatiefnemers.” In overleg met de

een duurzame fysieke leefomgeving staat

Mensonides: “Ook sluit onze werkwijze al aan

opdrachtgever wordt een plan op maat

centraal in alle concepten en visies die het

op de uitgangspunten van de Omgevingswet

opgesteld waarin staat hoe de doelgroep het

bureau ontwikkelt.

die in januari 2023 geïmplementeerd wordt.

beste bereikt kan worden. “Bij het ontwerp van

We stemmen de belangen per vakgebied op

de herinrichting van de Oosterstraat in

Toekomstvisie

elkaar af en managen de projecten met een

Warffum in de gemeente Het Hogeland

“We spelen proactief in op de klimaatimpact en

integrale afweging van de fysieke

hebben we de omgeving gevraagd om mee te

circulair materiaalgebruik van onze ontwerpen

leefomgeving.”

denken over het ontwerp. Op deze manier

en diensten”, vertelt Mensonides. “Met oog

voelen ze zich meer betrokken bij het project

voor maatschappelijke vraagstukken en

Burgerparticipatie

en dragen ze actief bij aan de veranderingen in

uitdagingen. De uitdagingen in de woningbouw

Voor een soepel verloop van zowel ruimtelijke

hun eigen leefomgeving.” De bewoners worden

en veranderend kantoorgebruik door de

ordeningsprojecten, landschapsontwerpen als

zo bij het ontwerp betrokken, waardoor er

toename in thuiswerken zijn hier actuele

civieltechnische projecten is het creëren van

draagvlak ontstaat voor de uitvoering en een

voorbeelden van. Daarnaast richten we ons

draagvlak onder de stakeholders en bevolking

breed gedragen eindresultaat. <

uiteraard op de transitie van fossiele

onmisbaar. Visser zegt hierover: “Op het gebied

brandstoffen naar duurzame energiebronnen.

Datzelfde geldt voor het beperken van stikstofuitstoot in de realisatie en gebruiksfase, en circulair materiaalgebruik. Zo combineren we ons werkveld continu met de trends, innovatieve oplossingen en ontwikkelingen.

In onze ontwerpen benutten we kansen voor klimaatadaptieve maatregelen, infiltratie en berging van hemelwater en optimaal hergebruik van materialen. De Grunobuurt in Groningen in stedelijk gebied en de Hoofdstraat in Grolloo met haar dorpse karakter, zijn mooie voorbeelden van kansen die in het ontwerp zijn benut.”

Buro Hollema brengt een aansprekende vormgeving van de fysieke leefomgeving samen met een vertrouwde, degelijke civieltechnische

KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL

81

Hét Kenniscentrum voor arbeidsrecht in Noord Nederland www.kenniscentrumarbeidsrecht.nl

5147

115

750

100%

5147 meter de diepte in geboord in 2020

meer dan 115 pompen beschikbaar

meer dan 750 miljoen liter water verpompt in 2020

100% inzet voor onze klanten

Mechanische grondboringen Deepwell bemaling Horizontale bemaling Verticale bemaling Containers voor vloeistofopslag Tijdelijke pompinstallaties Ontijzeringsinstallaties

Wolbers Watermanagement B.V. Goringbos 11-a | 7863 PZ Gees T +31 (0)524 580966 | E info@wolbersbv.nl

www.wolbersbv.nl

Veolia: een bedrijf waar je warm van wordt Er wordt veel gepraat over energiebesparing en milieubewust werken, maar bij Veolia Gebouwenbeheer in Assen steken ze liever de handen uit de mouwen. Het dertig man sterke team, waaronder ruim twintig monteurs, vervangt en onderhoudt elektrotechnische en werktuigbouwkundige, ofwel gebouwgebonden installaties binnen de zakelijke markt.

84

KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL

op ons hoofdkantoor. Dankzij die denktank

Hergebruik voorop

kunnen we effectiever werken.”

Het milieu staat niet alleen bij de installatie van nieuw materiaal voorop. Een gebruikte ketel,

‘We are Resourcers’ is het motto van Veolia. Ze

leidingen; alles wordt door de collega’s van

doen alles om de klant te ontzorgen als het

Liane Vos meegenomen voor hergebruik of

gaat om de energietransitie. Ook is Veolia

een verantwoorde verwerking. “Circulair

Gebouwenbeheer founding partner van

werken noemen we dat. Vroeger gooide je weg

‘Stichting Samen Circulair’ vanuit Sportclub

wat niet meer nodig was. Tegenwoordig kijken

Heerenveen, waarbij ze hun kennis en

we of een tweede leven mogelijk is.” Ook

expertise delen om een bijdrage te leveren aan

economisch is dat goed nieuws. Onderdelen

het uitdragen, bevorderen en concretiseren

zijn namelijk schaars, want er is veel vraag naar

van de circulaire economie in Noord-

het energiezuinig maken van gebouwen.

Nederland.

Vakman van morgen Driehonderd panden

Bij Veolia kan de vakman van morgen aan de

“Wij leveren onze klanten duurzame

De mensen van Veolia zijn onder meer te

praktijk ruiken. “We werken nauw samen met

oplossingen met als doel het reduceren van de

vinden in de zorg, het onderwijs en de zakelijke

diverse scholen. Leerlingen kunnen bij ons

CO2-uitstoot, het beschermen van het milieu

dienstverlening in Noord-Nederland. Op dit

stage lopen om het vak te leren van een

en het opbouwen van een circulaire economie.

moment heeft het bedrijf ruim driehonderd

ervaren vakman, maar nieuwe medewerkers

Veilig en milieubewust werken staat bij ons

panden in beheer. Terwijl bij de klant het

kunnen bij ons ook een BBL-traject volgen.” De

voorop en dat al vijftien jaar”, zegt

dagelijkse werk gewoon doorgaat, werken de

krachtenbundeling bevalt prima. De

vestigingsmanager Liane Vos.

monteurs achter de schermen aan het

‘nieuweling’ hoeft niet meer ingewerkt te

plaatsen van bijvoorbeeld nieuwe

worden en kan rekenen op een goed salaris.

Duurzaam advies

energiezuinige installaties. Het blijft niet alleen

Wie ook nog eens een nieuwe collega

Voordat de monteurs aan de slag gaan, is er

bij het vervangen van de installaties. “We

aanbrengt, wordt getrakteerd op een

vaak al heel wat werk verzet. Veolia adviseert

maken, vervangen én onderhouden alles wat

aantrekkelijke bonus.

en begeleidt klanten bij

er op het gebied van HVAC in een gebouw zit.

vervangingsvraagstukken. Door hun jarenlange

Totale ontzorging dus”, legt Vos uit. Mocht er

De boog kan niet altijd gespannen zijn,

ervaring weten de Assenaren als geen ander

toch een storing ontstaan, dan zijn de

benadrukt de vestigingsmanager. “Daarom

de weg in duurzame oplossingen en ze komen

gespecialiseerde vakmensen van Veolia er snel

doen we veel aan teambuilding, organiseren

met een gedegen advies. Vos: “Elk gebouw is

bij. Veel werk kan op afstand gedaan worden

we teamuitjes en ontbreekt de

anders, dus we brengen de wensen in kaart en

zodat problemen snel verholpen worden.

vrijdagmiddagborrel ook niet. We hebben een

we verzekeren de klant een veilige, gezonde en

Mocht het niet op afstand opgelost kunnen

leuk en enthousiast team en daar ben ik heel

comfortabele werk- en leefomgeving. Als het

worden dan staat hun 24/7 storingsdienst altijd

trots op.” <

nodig is kunnen we daarvoor een beroep doen

klaar voor de klant.

KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL

85

DE9010733-ONT001-CB021

Lavendelheide 8D | 9202 PD Drachten info@kbkadministratie.nl | 085-0410204

Alynia Architecten Harlingen BV Snekertrekweg 61 8912 AA Leeuwarden

www.alynia-architecten.nl

the original

r e t r o f i t t company. ing

Wat is retrofitting?

vernieuwen. +31 (0)513 43 73 16

24HR SERVICE: +316 53 69 8009

info@morrissolutioNS.EU

www.morrissolUtions.nl

Celsiusweg 8 - 8503 AC JOURE (FRIESLAND) - tHE NETHERLANDS

Publieksdag Stad houdt Stand.

Foto: Siese Veenstra

NU TE ZIEN IN HET GRONINGER MUSEUM:

Stad houdt Stand – 350 jaar Groningens Ontzet In het Groninger Museum is als onderdeel van de viering van 350 jaar Groningens Ontzet de tentoonstelling Stad houdt Stand te zien. Het museum toont authentieke schilderijen, voorwerpen, documenten en zelfs kanonnen uit deze heroïsche tijd. Tot op de dag van vandaag wordt het Groningens ontzet ieder jaar gevierd op 28 augustus.

De voorwerpen in de tentoonstelling – te zien

gebeurtenis van het rampjaar heeft een

de vijand het beleg had opgegeven. Groningens

tot en met 30 oktober 2022 - komen uit de

blijvende plaats op de Groninger kalender

collectie van het Groninger Museum en de

gekregen. Het wordt nog elk jaar herdacht in

ontzet was het eerste keerpunt in het rampjaar.

Kijk voor meer informatie op

Groninger Archieven. Daarnaast zijn er ook

augustus en ook die jaarlijkse herdenkingen

groningermuseum.nl <

stukken te zien uit het bezit van de belager, de

zijn te zien in de expositie. Samen met GO350

vorst-bisschop Bernard von Galen van

is er een bijzondere samenwerking ontstaan

Munster, zoals zijn reiskleding, borstkruis en

tussen negentien musea in de stad en

servies. Bijzonder is ook de grote selectie

provincie Groningen. Door middel van

zilveren herdenkingsmunten en penningen die

tentoonstellingen belichten zij ieder op eigen

na afloop van het beleg zijn geslagen.

wijze het rampjaar en het Groningens Ontzet.

De Groninger landmeter Jannes Tideman

Het Groningens ontzet

maakte in de maanden na het beleg een grote

In het rampjaar 1672 werd Nederland op zee

gedetailleerde kaart. Het origineel hiervan

aangevallen door Engeland. Zuid-Nederland

behoort tot de collectie van de Groninger

werd aangevallen door Frankrijk, terwijl

Archieven. Inmiddels is deze te kwetsbaar voor

Oost- en Noord-Nederland werden bestormd

presentatie, maar met hulp van een print van

door de vorst-bisschoppen van Keulen en

een hoge resolutiescan is de kaart van 13 bij

Munster. Het beleg voor de stad Groningen

3,5 meter groot te zien. De situatie geeft het

begon op 29 juni 1672. Hevige

vertrek van de belegeraars weer.

bombardementen vernielden een flink deel van

Herdenkingsplaat 200 jaar Groningens Ontzet, ontworpen door Otto Eerelman in 1872.

Collectie Groninger Archieven

de zuidhelft van de stad. Maar omdat de

Rampjaarherdenking

waterlinie intact bleef, bleef aanvoer uit

De expositie is onderdeel van het

Friesland van troepen, munitie en geld over het

museumprogramma van de Groninger

Reitdiep mogelijk. Er was evenmin gebrek aan

manifestatie GO350 en van de landelijke

voedsel en in de noordhelft van de stad viel

herdenking van Rampjaar 1672. De

nagenoeg geen bom. Op 28 augustus bleek dat

KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL

87

6902 PK Zevenaar

info@lohrliften.nl

www.lohrliften.nl

Verkoop, Verhuur en Installatie

wi

Totaalleverancier op het gebied van licht, geluid en beeld

408 KoHN.indd 64

Wij adviseren u graag!

Australiëweg 8 9407 TE Assen 0592 – 342098 www.dialgb.nl

Archeologische topstukken uit Armenië in Drents Museum Tegen het decor van de machtige tweetoppige berg Ararat neemt de tentoonstelling ‘In de ban van de Ararat - Schatten uit het oude Armenië’ je mee op reis door de indrukwekkende geschiedenis en cultuur van Armenië. Het is een reis waarin de 5165 meter hoge berg Ararat – het nationale symbool van Armenië - niet kan ontbreken.

Aan de hand van circa 160 kostbare

na Chr.). Het zwaartepunt van de expositie ligt

archeologische voorwerpen – die voor een

in de Bronstijd en de periode van het koninkrijk

groot deel nog nooit in Nederland te zien zijn

Urartu (3500-600 v.Chr.). Uit die tijd zijn

geweest – ontdek je de fascinerende vroegste

voorwerpen te zien uit rijke, door grote

geschiedenis van Armenië.

grafheuvels (koergans) overdekte graven en uit de versterkte nederzettingen Erebuni en

Schitterende voorwerpen

Teishebani.

Verschillende topstukken uit het History Museum of Armenia in Jerevan

Dieren in de hoofdrol

zijn naar Assen gekomen. Gouden en zilveren

Opvallend zijn de vele afbeeldingen van dieren

sieraden en bekers, wapens, aardewerken

die op aardewerk of op metalen voorwerpen te

potten en bronzen beeldjes van dieren en

zien zijn. De variatie is bovendien opmerkelijk:

krijgers dompelen je onder in de rijke

van geiten, gemzen, edelherten tot leeuwen,

geschiedenis van Armenië. De objecten

wolven, slangen en vogels en zelfs een enkele

bestrijken een onmetelijk lange periode. Van

tapir. Sommige van deze dieren hebben een

circa een half miljoen jaar geleden - toen

belangrijke rol gespeeld in de gedachtewereld

vroege mensen als jager-verzamelaars

van de Armeniërs. Zo symboliseert het edelhert

rondzwierven in het gebied dat nu Armenië

de zon en staat de leeuw voor macht en

heet - tot de komst van het christendom tijdens

autoriteit. In de inrichting – van de hand van

traditionele Armeense geschiedschrijving is

de regeerperiode van koning Trdat III (287-330

Perspekt Studio’s die eerder het prijswinnende

Hayk, stamvader van de Armeniërs, een

ontwerp voor de expositie ‘Iran – Bakermat van

afstammeling van Noachs zoon Jafet. Armenen

de beschaving’ in 2018 verzorgde - komen

zelf noemen hun land dan ook Hayastan. <

Zilveren beker, ca.

2200-2000 v.Chr., Karashamb, © History Museum of Armenia, Jerevan, 2022.

Halsketting met goud en halfedelstenen, ca.

2200-2000 v.Chr., Karashamb, © History Museum of Armenia, Jerevan, 2022.

Reliekschrijn met houtfragment van Ark van Noach, 19e eeuw, © Mother See of Holy Etchmiadzin, 2022.

dieren ook nadrukkelijk naar voren en zorgen Bronzen beeldje van een edelhert, 1200-1000 v.Chr., Tolors, © History Museum of Armenia, Jerevan, 2022.

voor een mythische sfeer.

Ark van Noach In het midden van de tentoonstelling verrijst de

In de ban van de Ararat – Schatten uit het oude Armenië t/m 30 oktober 2022

berg Ararat. Deze beroemde heilige berg ligt Gouden kom op kleine holle voet, 2100-1800 v.Chr., afkomstig uit een graf in Vanadzor, © History Museum of Armenia, Jerevan, 2022.

sinds 1921 dan wel in Turkije en niet in

Openingstijden:

Armenië, maar de Ararat en de kleine republiek

di. t/m zo. 10.00 – 18.00 uur

in de Zuidelijke Kaukasus zijn onlosmakelijk met

In de schoolvakanties ook

elkaar verbonden. Een van de topstukken in de

op maandag geopend

tentoonstelling is een reliek met een houtfragment van de Ark van Noach, die na het

Info en tickets:

zakken van het water van de zondvloed op het

www.drentsmuseum.nl

Ararat-gebergte gestrand zou zijn. Volgens de

KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL

89

COLUMN

ZORGEN Buurtgenoten van mij in de gemeente Opsterland maken zich zorgen, want een melkveehouder heeft een perceel grasland vlakbij hun woning verhuurd aan een lelieteler. Wat hen met name zorgen baart is het intensieve gebruik van gewasbeschermingsmiddelen dat gepaard gaat met deze teelt.

In Noord-Nederland worden zandgronden steeds vaker ingezet voor de leliebollenteelt. Koploper is de gemeente Midden-Drenthe met 700 hectare, want het Drentse land is een favoriete plek voor bollentelers uit Noord- en Zuid-Holland om geschikt land te huren. Op de zandgronden in Zuidwest-Friesland gaat het inmiddels ook om een groeiend areaal van ruim 240 hectare.

Financieel is deze verhuur wel aantrekkelijk, want het levert een aantal keer de normale huurprijs voor grasland op. Voor de bollenkwekers is het dan ook niet zo moeilijk om boeren te vinden die wel een paar hectare willen verhuren voor een eenmalige leliekweek. Regels die lelieteelt in de buurt van huizen of woonwijken verbieden zijn er niet. Omwonenden klagen over stank en maken zich zorgen over de stoffen die de spuitmachine wekelijks op het veld en in de lucht achterlaat, maar daar blijft het bij.

Kortzichtig Het tijdelijk verhuren van land aan een bollenboer voor een jaar lelieteelt is een kortzichtig verdienmodel. Het levert eenmalig een som geld op en verder vooral ellende: een heel seizoen wekelijkse bespuiting en mogelijk overlast voor omwonenden, en na afloop een erfenis die bestaat uit een uitgeputte bodem en een cocktail van gifresten in de grond en mogelijk in de directe omgeving. Als iets (nog) niet duurzaam is, dan is het de teelt van leliebollen. Het volgende groeiseizoen mogen melkgevende koeien er weer grazen. Uiteraard voldoet officieel alles aan de gestelde normen voor enkelvoudig gebruikte middelen. Wat de cocktails doen is een langjarig maatschappelijk experiment.

Duurzaamheidswinst verdampt De duurzaamheid van de landbouw ligt onder een vergrootglas: stikstofuitstoot, dierenwelzijn, verlies van biodiversiteit. Een boer kan hier veel aan bijdragen, maar als hij en collega-boeren tegelijkertijd land kunnen verhuren voor bestrijdingsmiddelen-intensieve bollenteelt, dan is de duurzaamheidswinst snel verdampt. De lelieteelt is een rondtrekkend verdienmodel dat leidt tot begrijpelijke ongerustheid onder omwonenden en terechte vragen over de effecten op de volksgezondheid.

Het is toch raar dat de overheid aan de ene kant streeft naar meer natuurinclusieve landbouw en boeren vraagt te verduurzamen, en wegkijkt als diezelfde boeren hun land verhuren voor de lucratieve en gifrijke lelieteelt, zelfs als dat land naast een woonwijk ligt. Heel snel verduurzamen die teelt, of anders stoppen daarmee. <

Sytze Keuning Bioclear Earth

90

KIJK OP HET NOORDEN | WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL

Stienstra en Van der Wal is een aannemingsbedrijf, gespecialiseerd in Waterbouw werken. Het bedrijf heeft vooral in de drie noordelijke provincies bekendheid opgebouwd met degelijk en vakkundig uitgevoerde werken, onder andere in opdracht van provincies, gemeenten en waterschappen.

Daarnaast weten ook vele aannemers de kwaliteiten van Stienstra & Van der Wal op juiste waarde in te schatten.

Walbeschoeiingen Steigers en vlonders Trailerhellingen Houten bruggen Remmingswerken

ROGMOLEWEI 6, IJLST TEL.: 0515 - 533 243 INFO@STIENSTRA-VANDERWAL.NL

Wij denken graag net even anders met u mee!

Duidelijk en betrokken advies. Daar ligt onze kracht en uw kans om het verschil te maken.

Wij zijn betrokken adviseurs die ervaring en visie meebrengen. Doelgericht op zoek naar kansen en inventieve oplossingen om samen succesvol te kunnen groeien.

www.vanbraakaccountants.nl

adres Kraaiheide 15 9202 PC Drachten

post Postbus 652 9200 AR Drachten

tel 0512 - 571250 mail drachten@vanbraakaccountants.nl