Ondernemend Friesland editie 8 december 2019 by OF BV

Henk Schouten van Hacquebord Staal en Buizen b.v. en Friesland Non-Ferro Metaal b.v.

‘ Ondernemen geeft energie’

N0 08 2019 www.of.nl

30 jaar

Ook vernieuwend ondernemen? Ondernemen = vernieuwen. En omdat je toch het meeste opsteekt van anderen, vroegen we 40 trotse ondernemers hoe zij duurzaam vernieuwen. En vooral wat het oplevert.

Bekijk hoe op Rabobank.nl/groei

Ik kom er aan De digitalisering van ons leven is geweldig. Maar soms gaat er op één dag veel mis. Bij mij begon dat laatst met een internetuitval van Ziggo. Weg Wifi-signaal. Zoals gebruikelijk: nét op het moment dat ik het even het hardst nodig had. Ik bellen met de helpdesk. Nadat ik via een uitzonderlijk uitgebreid menu eindelijk in het hokje ‘heeft internet-probleem’ was terecht gekomen kreeg ik de melding dat ik ‘voor actuele vragen over storingen ook op internet kon kijken.’ Met de storing konden ze me niet helpen, maar rustig blijven ademen is dan het devies. En ja, na een half uur werkte het weer en kon ik me aanmelden bij een website voor het verkrijgen van filmmuziek. Net als bij alle concurrenten werd de handelswaar aangeprezen als ‘free music’. Ze bedoelen dat het gratis is, nadát je hebt betaald. Beetje verwarrend. Bij aanmelding moest ik weer héél veel invullen. En vervolgens diende mijn nieuwe account beslist te worden gekoppeld aan Facebook of aan Instagram. Dat deed ik, maar daar bleken de wachtwoorden niet meer te kloppen, waardoor ik na alle moeite op een dood spoor was beland. Een kwartier later was het me dan tóch gelukt. Bij het betalen van een factuur dirigeerde het systeem me echter gedwongen naar de app; dat mocht dus niet meer via de desktop. Maar de app herkende wel mijn persoonlijke bankrekening, maar niet die van mijn bedrijf. Ik moest bellen met de bank om de betaling te laten goedkeuren.

‘s Avonds in bed nog even Whats appen. Ik las mijn diplomatieke appje aan de wanbetaler nog even terug. …”En dus vind ik het nu écht tijd om die betaling van je te ontvangen. Ik kom eraan!” Ik besloot zuchtend mijn digitale wekker voor de volgende dag een uurtje later te zetten. PS de wanbetaler heeft de volgende dag betaald.

Menno Bakker HOOFDREDACTEUR

Meer lezen of reageren? linkedin.com/in/bakkermenno of op https://twitter.com/OF_nl

Door al dat gedoe was ik laat thuis. Vlak voor het eten wilde ik een wanbetaler na maanden wachten een diplomatiek appje sturen, om druk

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

te zetten. Daar ben ik goed in, de juiste woorden kiezen. Nét die balans vinden tussen onvermurwbaar overkomen en vriendelijk blijven. Alleen dat tikken op zo’n smartphone; daar zijn mijn vingers te grof voor. Dus gebruikte ik de memo-recorder. Weer zo’n mooie digitale oplossing. Ik hoorde hoe beneden de eettafel al werd gedekt en sloot haastig af…”dus vind ik het nu écht tijd om die betaling van je te ontvangen…” Ondertussen hoorde ik mijn zoon roepen: ‘eten!’ en ik schreeuwde terug ‘ik kom eraan!’ Appje verzonden klaar! Aan de spruitjes!

OF 2019-08

Colofon Uitgeverij Ondernemend Friesland BV Hoofdredactie Menno Bakker Bladmanagement Ed Klijnman Coverfoto Ed Klijnman Advertentie exploitatie en administratie Ondernemend Friesland BV Tussendiepen 21 9206 AA Drachten Telefoon 0512-366326 Jasper van der Sluis 06-46033589 Gerrit Landman 06-18882116

Theater als het venster op de wereld

Redactie NARVIC Inhoudgevers, met: Casper Ferwerda, Menno Bakker, Wiebrand de Boer, Tine van Knijff-van Hijum, Thea van der Schaaf, Klasina van der Werf en Johan Weitenberg.

“Theater en muziek zitten in mijn bloed”, antwoordt Marijke van der Woude wanneer we haar vragen waarom ze directeur van Stadsschouwburg De Harmonie is geworden. Sinds januari 2019 staat zij aan het roer van het theater en geeft ze bevlogen en doelgericht sturing aan alle bedrijfsprocessen. We praten met haar over de positie en de ondernemende houding van De Harmonie en kijken vooral vooruit.

nieuwsberichten@of.nl Vormgeving VDS Crossmedia Drukker Scholma Druk

ISSN 1383-9314 © De uitgever kan op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van informatie. Uitgever aanvaardt dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor de schade, van welk aard dan ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebasseerd zijn op informatie uit deze uitgave. Uit deze u itgave mag na toestemming van de uitgever met bronvermelding geciteerd worden.

www.of.nl

Je accountant als klankbord

OF 2019-08

‘De winst die we maken geven we terug aan de regio’ Een keukentafelgesprek zoals we die vanochtend voeren, dat doet Jaap Hoeksema veel vaker. Maar dan met de energiecoöperaties die zijn aangesloten bij Energie VanOns. “Aan een keukentafel in Wanswerd, op een zeepkist in Koudum of bij een ledenvergadering in Wijnjewoude: wij zijn er voor onze klanten, waar ze ook zijn.” Hoeksema is directeur van Energie VanOns. “Wij geloven dat de toekomst van onze energievoorziening lokaal opgewekt én lokaal afgenomen is. Dichtbij de mensen, 100% lokaal en 100% groen!”

Het ondernemerschap geeft Henk Schouten veel energie Hacquebord Staal en Buizen b.v in Twijzelerheide en zusteronderneming Friesland Non-Ferro Metaal b.v. in Leeuwarden verhuizen naar een nieuw pand in Drachten. Begin 2020 verwachten de ondernemingen te verhuizen naar het nieuwe pand aan de Tussendiepen. De bouw van de loodsen en kantoorruimte, samen 20.000 vierkante meter, is een investering van circa 12 miljoen euro. Het pand zal duurzaam gebouwd worden en op het dak worden er ca. 10.000 zonnepanelen geplaatst. OF in gesprek met directeur Henk Schouten.

Leeuwarder kenniscentrum leidend in de ontwikkeling van de excellente vakman in de watertechnologie Het Centrum voor Innovatief Vakmanschap Water (CIV Water) is een innovatief kenniscentrum voor mbo’ers in de watersector. Centraal staat de ontwikkeling van jongeren én werkenden tot ‘wendbaar vakman’ door het vormgeven van ontwikkeltrajecten in samenwerking met onderwijs en bedrijfsleven.

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2019-08

Sjoerd en Arjan. Typisch ondernemers met een nine-to-five mentaliteit.

Nieuw! Slim boekhouden met een betrouwbare online totaaloplossing Da’s lekker... tijd overhouden voor een potje tennis met je vrienden. Hoe doe je dat? Met Boekhout van Kromhout. Deze slimme online oplossing van Van der Veen & Kromhout geeft 24/7 inzicht in de prestaties van uw bedrijf. U bent altijd in control en de tijdrovende administratie behoort tot het verleden. Zo kunt u de kostbare uren na vijven besteden zoals u zelf wilt: aan uw relatie, uw kinderen, uw hobby, uw sport of om nieuwe ondernemingsplannen uit te werken.

Ontdek hoeveel tijd u kunt besparen! Ga naar www.boekhoutvankromhout.com 6 OF 2019-08

Het gemak van een grotendeels geautomatiseerde administratie Overal en altijd inzicht in actuele cijfers Betrouwbare sturingsinformatie in één muisklik Altijd het advies van uw accountant bij de hand Tijd overhouden voor zaken die er écht toe doen

Taart! Met het aansnijden van een enorme taart op de watertechnologiebeurs Aquatech in de Rai in Amsterdam (vierde Paques uit Balk woensdag 7 november de installatie van de 1500ste BIOPAC-reactor. Deze mijlpaal werd in 2018 overigens al bereikt met de levering van twee anaërobe reactoren aan de DS Smith Kemsley Papierfabriek in Sittingbourne in Engeland. De nieuwe reactoren verlaagden het energieverbruik van de afvalwaterzuivering van de papierfabriek drastisch. Het biogas dat tijdens het zuiveringsproces wordt geproduceerd, wordt gebruikt voor de papierproductie en het overschot na extra bewerkingen aan het aardgasnet geleverd. “We zijn blij om te zien dat de biogasinstallatie snel zijn volledige capaciteit heeft bereikt”, verklaarde Paques-directeur Stephan Bocken. Paques is wereldleider in biologische afvalwater- en gasbehandeling en heeft wereldwijd meer dan 3.000 installaties gerealiseerd waarvan 1500 anaërobe BIOPAQ-reactoren.

Beste Leerbedrijf

MW Sound&Solutions

Begin november maakte de Stichting Vakbekwaamheid Horeca (SVH) bekend dat er maar liefst twee Friese bedrijven zijn doorgedrongen tot de top 10 van ‘Beste Leerbedrijf’. Restaurants ’t Havenmantsje uit Harlingen en Brasserie de Koperen Kees uit Sneek kregen die eer. Voor deze jaarlijkse wedstrijd werden dit jaar 150 leerbedrijven genomineerd.

MW Sound&Solutions, de akoestiekspecialist uit Leeuwarden, heeft een nieuwe en veel grotere bedrijfsruimte. Per 1 december kunt u het bedrijf vinden aan de Uranusweg 22B. Het nieuwe pand van sneltehuur.nl, is ruim 70 m2 groot. Kantoor, werkplaats en magazijn zitten nu allemaal onder één dak. Daardoor worden de doorlooptijden van projecten aanzienlijk korter en kan Martin Wijbenga u dus nog sneller van dienst zijn. Bijvoorbeeld met het verbeteren van de akoestiek in uw woning of bedrijfsruimte.

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2019-08

We bieden een uitgebreid assortiment voor elke wens en elke situatie. >> Slagbomen >> Schuifpoort automatiseringen >> Draaipoort automatiseringen >> Toegangscontrole >> Cameraâ&#x20AC;&#x2122;s >> Intercom systemen (ook via gsm netwerk)

>> Detectielussen >> Schuifpoorten >> Draaipoorten >> Hekwerk >> Onderdelen >> Gsm openers

Al ruim 100 jaar de veelzijdige aannemer uit Eastermar...

Grote Hornstweg 19-D, 9261 VW Eastermar telefoon: 0512 - 47 13 00 www.bouwbedrijfswart.nl swart@bouwbedrijfswart.nl

Jubilerend Panelen Holland doneert geld voor kankeronderzoek

Boter!

Mooi nieuws uit Oosterwolde: het bedrijf Panelen Holland besloot het 40-jarig jubileum te gebruiken als aanleiding om geld te doneren aan het UMCG Kanker Researchfonds. Dat gebeurde in november, toen Algemeen Directeur Harjan Winter en Burgemeester Harry Oosterman samen de jubileum dag (22 november) aftrapten. Gasten en relaties konden het jubileum vieren door te doneren. Nienke Eilainder (projectleider KRF) was aanwezig om een cheque van € 10.000,- in ontvangst te nemen en vertelde kort over de bestemming van dit bedrag: wetenschappelijk onderzoek naar het voorkomen van kanker, het verbeteren van de behandeling van kanker en beter overleven met en na kanker. Panelen Holland heeft zich in veertig jaar tijd ontwikkeld tot marktleider op het gebied van ‘custom-made’ sandwichpanelen.

Team DB-20 (Sneek) actief in Italië

U kent ons; bij het wisselen van de jaren hebben wij de neiging om zaken voor onze lezers weer een beetje in perspectief te zetten. Zo tekenden wij in 2019 nogal wat donkere citaten op van bestuurders en economen die ons waarschuwen voor een daling van de groei. En nu denken we: ach ja. Natuurlijk is dat zo. Maar wie onze rubriek ‘Friezen in den Vreemde’ regelmatig leest weet dat er ook landen in de wereld zijn waar ze in economische zin nauwelijks een deuk in een pakje boter kunnen slaan. Het kan altijd erger. We klagen graag. En soms steen en been. Over Moldavische vluchtelingen, die hier niets te zoeken hebben, omdat hun leven niet wordt bedreigd in hun eigen land. Wat doen ze hier? Ons bestelen van onze welvaart? Tja, dat kon de inheemse bevolking in Zuid-Afrika, Indië en waar al niet meer in de 17e eeuw ook van ons zeggen. Een beetje boter zit er dus toch wel op onze Hollandse kaashoofd, nietwaar? En over boter gesproken: in ons welvarende landje aan de Noordzee aan keuze geen gebrek. Zo lang de Moldaviërs daar maar afblijven, want op is op.

Drie Nederlandse solarboot topteams dienden onlangs als voorbeeld voor verduurzaming van de havenstad Taranto in Italië. De teams van New Nexus uit Tynaarlo, DB-20 uit Sneek en de TU Delft gaven vaardemonstraties en deelden hun kennis met de minister van Onderwijs, de studenten en docenten van de Universiteit van Bari, de lokale gouverneur en de burgemeester van Taranto. De havenstad Taranto, gelegen bovenaan ‘de hak van de laars’, is goed gekozen. De stad heeft behalve een mooi oud centrum en een marinebasis namelijk ook veel vervuilende industrie, waaronder een van Europa’s grootste staalfabrieken. De fabriek en de havens zijn cruciaal voor de werkgelegenheid in de regio en de stad is vastberaden om iets aan de vervuiling te doen. Met de combinatie van duurzame energie en watersport willen de betrokkenen laten zien hoe ze dat willen doen. Zo is de stad in 2026 gastheer van de Middellandse Zee Spelen en zijn er plannen voor een permanent raceparcours voor ‘schone’ watersport.

Friese trainees maken kennis met Trias Energetica Vijfentwintig trainees, werkzaam voor gemeenten, Provincie en Wetterskip in Fryslân, hebben kennisgemaakt met de Trias Energetica. Roeland Westra, projectleider Centrum Duurzaam van ROC Friese Poort, informeerde hen bovendien over de Sustainable Development Goals (SDG’s). “De SDG’s zijn in 2015 door de VN vastgesteld als mondiale duurzame ontwikkelingsagenda voor 2030”, aldus Westra. “Er bestaan zeventien doelstellingen, zoals Betaalbare en duurzame energie en Klimaatactie. Ruud Koornstra zei eens: SDG 7, Betaalbare en duurzame energie, speelt een cruciale rol binnen het geheel. Als je dat goed regelt, los je meteen de zestien andere SDG’s op.” “De Trias Energetica is een hulpmiddel bij het verduurzamen van gebouwen en bestaat uit drie stappen”, legt Westra vervolgens uit. “Het minimaliseren van energieverbruik (isoleren, warmteterugwinning), het gebruik van duurzame energieopwekking (warmtepomp, zonnepanelen) en, indien noodzakelijk, het efficiënte gebruik van fossiele brandstoffen.”

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2019-08

Succesvol ondernemer ĂŠn goede werkgever? Wij helpen u graag!

De economie groeit, maar u laat uw hoofd niet op hol brengen en neemt weloverwogen beslissingen. Vertrouwen in de nabije toekomst is immers goed, maar zekerheid voor de lange termijn is nĂłg beter. Wij willen u daarbij graag helpen. Breedpad 21 - 8442 AA Heerenveen - (0513) 61 44 44 info@kuiperverzekeringen.nl - www.kuiperverzekeringen.nl

Brasserie Om de Dobben en Bouwbedrijf Swart winnen Ondernemersprijs Tytsjerksteradiel 2019 Uitreiking Ondernemersprijs in Glinstrastate

Woensdagavond 13 november zijn Brasserie om de Dobben en Bouwbedrijf Swart uitgeroepen tot winnaars van de Ondernemersprijs Tytsjerksteradiel 2019. De publieksprijs ging naar De Timmermantsjoender uit Garyp. De uitreiking van de prijzen vond plaats in Glinstrastate te Burgum. Gemeente Tytsjerksteradiel en Rabobank Drachten Noordoost Friesland organiseerden de Ondernemersprijs Tytsjerksteradiel dit jaar voor het eerst. Met dit initiatief willen de beide organisatoren hun waardering voor het bedrijfsleven in de gemeente uitspreken. De prijs past bij een gemeente die zich voor de tweede keer op rij de meest MKB-vriendelijkste gemeente van Fryslân mag noemen. De jury bestond uit ondernemers Simon Soet, Gretha Hoogland, Marijke Dikkerboom, Durk Mous directievoorzitter Rabobank en burgemeester Jeroen Gebben. Dit jaar lette de jury op duurzaamheid, innovatie, bijdrage in de samenleving, rol in de sector en continuïteit in de bedrijfsvoering. Brasserie Om de Dobben werd uitgeroepen tot winnaar in de categorie Kleinbedrijf. De jury waardeerde de combinatie van educatie, natuurbeheer en recreatie. Bij Brasserie Om de Dobben staat niemand aan de zijlijn, ook mensen met een beperking kunnen hier genieten van de natuur. In de categorie Middenbedrijf koos de jury Bouwbedrijf Swart uit Eastermar als winnaar. Het bedrijf is sterk in het bieden van een werkplek aan mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt en het delen van vakkennis. Volgens de jury onderscheidt Bouwbedrijf Swart zich voornamelijk door haar rol in de energietransitie en verduurzaming door energie neutrale bouw en het gebruik en inzet van zonnepanelen. Bovendien waardeerde de jury hun rol in de samenleving en in de sector. Taeke Offringa over de prijs: “Ik vind het prachtig mooi dat we deze prijs hebben gekregen. Het is echt waardering voor ons werk en natuurlijk het voor het team: we hebben het ten slotte met z’n allen gedaan. Door wie we zijn getipt, weet ik niet, maar we waren al trots dat we genomineerd waren voor deze prijs.” Over energietransitie en verduurzaming: “In de recessie moest alles goedkoper en goedkoper. Maar wij kozen, met het oog op de toekomst, juist voor duurzame oplossingen.”

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

Winnaars Ondernemersprijs en Publieksprijs, v.l.n.r. Regina en Theunes Pietersma van Brasserie Om de Dobben, Johan Timmermans van de Timmermantsjoender, Taeke en Betty Offringa van Bouwbedrijf Swart

Over de uitreiking zei Offringa: “De uitreiking was een prachtige en gezellige dag met meer dan 200 ondernemers in de zaal. Het is mooi om niet alleen van de jury, maar ook vanuit de zaal te horen dat wij de prijs meer dan verdiend hebben.” Burgemeester Jeroen Gebben reikte de Ondernemersprijs voor het Middenbedrijf uit aan Taeke en Betty Offringa van Bouwbedrijf Swart. De Ondernemersprijs is een uniek kunstwerk van glaskunstenaar Jan Hooghiemstra uit Oenkerk. Na afronding van de officiële feestelijke uitreiking, konden alle aanwezigen onder het genot van een hapje en een drankje nog even napraten en netwerken met elkaar.

OF 2019-08

WTC EXPO

LEEUWARDEN

24 / 25MRT

BCDN.NL

REGISTREER JE NU!

Marktlink Fusies & Overnames B.V. uitgeroepen tot Overnamekantoor van het Jaar Afgelopen woensdag 4 december werden in Hotel Houten de Fusie & Overname Awards uitgereikt tijdens het ‘fusie-en-overnamejaarcongres’. De Fusie & Overname Awards is een jaarlijkse prijsuitreiking die wordt georganiseerd door Brookz, platform voor bedrijfsovername. De prijs is de uitkomst van een gesloten verkiezing onder ruim 1.200 fusie- en overnameadviseurs in combinatie met ‘endorsement votes’ van klanten en relaties. De F&O Awards zijn een erkenning voor de prestaties van de dealmakers en kantoren in het afgelopen jaar. Marktlink sleepte daar de prijs voor Overnamekantoor van het Jaar (categorie large) in de wacht, wat zijn we trots! De jury beoordeelde de genomineerde specialisten op een aantal kenmerken: het aantal en de complexiteit van de transacties, de zichtbaarheid van de adviseur in de markt en zijn bijdrages aan het vak. In totaal werden er ruim 10.000 stemmen uitgebracht door collega-kantoren en hun relaties.

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

Peter Rikhof, directeur van Brookz: “Wat vier jaar geleden begon als een initiatief om de adviseurs en advieskantoren in de overnamemarkt meer bekendheid te geven, is inmiddels uitgegroeid tot een gerespecteerde verkiezing die iedereen graag wil winnen.” Vanuit Marktlink was een delegatie van een viertal M&A-professionals aanwezig. M&A-jurist Christine Huisman, manager Michiel Knubben en partners Jeroen Oldengarm en Vincent Pastoor. “Wij willen relaties, (oud-)medewerkers en iedereen die op Marktlink heeft gestemd bedanken voor hun bijdrage in de winst van deze award. We zijn de grootste overname-adviseur met 100 professionals, afgelopen jaar hebben we onze internationale ambities vormgegeven door het openen van kantoren in België en Duitsland. Ons harde werken is beloond met het winnen van deze award. We zetten deze trend in 2020 natuurlijk door,” aldus Vincent Pastoor.

OF 2019-08

UW EVENT IN DE SPOTLIGHTS

Stadsschouwburg De Harmonie is uitermate geschikt voor uw: Event, Congres, Personeelsfeest Debat, Vergadering, Seminar, Workshop harmonie.nl

Vanaf 2020 operationeel in Dokkum

Bowinn: de campus voor innovatie in de bouw Vanaf 1 januari 2020 gaan Bouwcampus Noord-Nederland, Proeftuin Industrieel Bouwen en Innovatiecluster Bouw samen verder onder de naam Bowinn. Bowinn is een plek waar ondernemers, studenten en onderzoekers samen werken aan toekomstige oplossingen voor de gebouwde omgeving. Een fysieke campus in Dokkum met diverse faciliteiten en een sterk netwerk van regionale ondernemers en landelijke partners. Bowinn beschikt onder andere over onderzoeksruimten en klimaatkamers waar volop geëxperimenteerd kan worden. Nieuwe toepassingen voor de bouwen installatietechniek worden hier onderzocht, ontwikkeld en getest. Bowinn is ook een plek waar alle faciliteiten aanwezig zijn voor kennisdeling en educatie. Ideeën groeien er door naar innovaties. Niet alleen in de regio, ook daarbuiten. Bowinn wil de innovatiekracht van de regio blijvend faciliteren en versterken. Ondersteuning door Bowinn reikt verder dan de campus in Dokkum. Dat betekent ook dat ondernemers die in eigen huis innovaties ontwikkelen worden ondersteund. Bowinn maakt bedrijven zichtbaar en helpt ze elkaar te versterken door het netwerk open te stellen en kennis te delen. Inmiddels hebben verschillende bedrijven zich verbonden aan Bowinn: Bouwgroep Dijkstra Draisma, VDM Woningen, Bouma Technisch Installatiebedrijf, Bouwbedrijf Van Dijk, BKS Elementen, Combex Bouwlogistiek, Europrovyl BV, Koninklijke Damstra Installatietechniek BV, Pranger-Rosier Installaties, Monuscan en Durasyst. Daarnaast zijn de onderwijsinstellingen NHL Stenden, ROC Friese Poort en Friesland College als partner verbonden aan Bowinn. De campus aan de Hogedijken in Dokkum wordt in maart 2020 officieel geopend. Bowinn is één van de speerpunten van de Regio Deal Noordoost Friesland, het initiatief waarbij ondernemers, onderwijs en overheid samen werken aan de sociaaleconomische ontwikkeling van de regio. De campus wordt daarnaast mede mogelijk gemaakt door Provincie Fryslân, Samenwerkingsverband Noord-Nederland en het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling.

Flinke ledengroei voor VVV Waterland van Friesland VVV Waterland van Friesland heeft het zevenhonderdste lid verwelkomd: Villapark Mooi Gaasterland. Durk Haarsma van het villapark in Rijs ziet de toegevoegde waarde van het lidmaatschap vooral in het ‘samen kunnen optrekken’. “We maken met elkaar op een wervende manier onze mooie regio bekender bij de toeristen. Maar ook als individuele ondernemers worden we veel zichtbaarder. Als een toerist nu in onze regio komt, hoort hij over veel meer mogelijkheden dan voorheen. We verwijzen ook naar elkaar.”

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

Sinds de oprichting op 1 januari 2019 heeft VVV Waterland van Friesland een flinke groei bereikt. Directeur Floriaan Zwart is blij met de stijging. “Alleen mét elkaar kunnen we inwoners en toeristen verleiden om toerist en gast te zijn in onze prachtige regio Zuidwest Friesland.” VVV Waterland van Friesland is begin dit jaar ontstaan na het samengaan van de organisaties Stichting Regio Marketing Zuid West Friesland (SRM ZWF), VVV Friese Meren Gaasterland en VVV Zuidwest Friesland.

OF 2019-08

Bourboomweg 26 Bourboomweg 26 9112 HL Burdaard 9112 HL Burdaard 0519-241550 www.TWA-architecten.nl 0519-241550 info@twa-architecten.nl www.TWA-architecten.nl

info@twa-architecten.nl

Gaat u rustig zslapen, terwijl wij waken!

BOEK: DE ORGANISATIEFILOSOOF

‘Ga weer lekker aan het werk’ Nederland lijdt aan het ‘continu verbeteren-syndroom’, met symptomen als stress, burn-out, projecten-manie en verwaarlozing van de klant tot gevolg. Dit zegt Ben Kuiken, filosoof en auteur van het boek De Organisatiefilosoof. Het boek gaat over hoe je anders kunt denken, kijken en praten over de organisatiewerkelijkheid en de problemen die daar keer op keer de kop opsteken. Kuiken roept op om anders naar organisaties en de problemen die daar ontstaan te kijken. Hoe denken we eigenlijk over die problemen? En hoe praten we er over? “Organisaties zitten gevangen in een taal waarbij het voortdurend gaat over allerlei problemen, zoals de hoge werkdruk, het personeelstekort en communicatieproblemen tussen afdelingen, en hoe we die moeten oplossen. Goed is al lang niet meer goed genoeg, het kan namelijk altijd beter. Om dat voor elkaar te krijgen, worden er voortdurend allerlei projecten opgestart, er worden hei-sessies belegd en managementprogramma’s opgetuigd, en er wordt gereorganiseerd en gekanteld bij het leven. Allemaal prima natuurlijk, maar het gevolg is wel dat mensen in organisaties nauwelijks nog toekomen aan hun eigenlijke werk. Men is vooral druk met elkaar en met de organisatie van het werk, en de klant wordt niet meer gezien. Het geeft bovendien veel werk-druk: mensen hebben het gevoel dat ze het niet goed doen en zijn voortdurend bezig om dingen te bedenken hoe het beter kan. Mijn oproep is dan ook: stop daar nou eens mee, en ga weer lekker aan het werk.”

Communicatiebureau Compion neemt BrandDogs over Corporate communicatiebureau Compion uit Leeuwarden neemt per 1 december alle activiteiten van het creatieve contentbureau BrandDogs over. Deze stap zorgt ervoor dat het bureau op een bredere manier antwoord kan geven op vraagstukken op het gebied van marketing en communicatie. Door een verschuiving in de ambities van de huidige aandeelhouders van BrandDogs - Fedde Benedictus en Arthur Matien - kunnen zij hun volledige toewijding aan opdrachtgevers niet meer op lange termijn blijven garanderen. Fedde Benedictus: “We zien in Compion dé geschikte partij om onze opdrachtgevers en personeel onder te brengen.” Compion gelooft in de kracht van langdurige samenwerkingen en een vertrouwensband met klanten. “Binnen een samenwerking, of Compionschap zoals wij dit noemen, fungeren wij als communicatiepartner en nemen daarmee zoveel mogelijk communicatiewerk uit handen”, legt mede-eigenaar Geert Kuurstra uit. Waar Compion vooral actief is in de business to business-markt, opereerde BrandDogs veel meer binnen de foodsector en business to consumers-markt.

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2019-08

HW Reinigingstechniek BV Ottolaan 1 9207 JP Drachten 0512 – 51 0864 06 – 36 05 99 88 www.hwreinigingstechniek.nl info@hwreinigingstechniek.nl

HW Reinigingstechn Ottolaan 1 9207 JP Drachten 0512 – 51 0864 06 – 36 05 99 88 www.hwreinigingste info@hwreinigingste

SPECIALIST SPECIALISTIN INHOGEDRUK HOGEDRUKTECHNIEKEN TECHNIEKENEN MAATW EN MAATWERK! SPECIALIST IN HOGEDRUK TECHNIEKEN EN MAATWERK !

…voor effectieve bijeenkomsten op een bijzondere trainingslocatie - 39 hotelkamers - 10 conferentiezalen - centraal in noord-nederland

HW Reinigingstechniek BV Ottolaan 1 | 9204 JP Drachten 0512 - 51 08 64 | 06 - 36 05 99 88 info@hwreinigingstechniek.nl WWW.HWREINIGINGSTECHNIEK.NL

LASconsult werkt! Voor de Staal-, RVS- en Aluminium verwerkende bedrijven in Noord-Nederland.  NIL erkende opleider voor de opleidingen s-MLT, IWT en IWI.  Hobéon SKO erkende NDO opleider voor VT-w2 en VT-2  Werkzaam in de sectoren Maritiem, Constructie, Up- en down stream, Civiel, TV & entertainment, Defensie, Machinebouw, Tank- en apparatenbouw. Kom eens langs! Aan De Ynfeart 7-211 te Heerenveen De Ynfeart 7-211 ind.‘Kanaal’ | 8447 GM Heerenveen T. 06-46253145 | degroot@LASconsult.nl

www.LASconsult.nl

V.l.n.r. Gerrit Hiemstra, Jelmar Helmhout (woordvoerder Omrin), John Vernooij (algemeen directeur Omrin) en Hanna Verboom. Foto: Stichting Nederland CO2 Neutraal

Omrin meest duurzame bedrijf van Nederland Omrin is gekozen tot meest duurzame bedrijf van Nederland. Dit is bekendgemaakt door de vakjury van Stichting Nederland CO2 Neutraal. John Vernooij, directeur van Omrin, ontving van Hanna Verboom de bokaal voor Meest duurzame bedrijf van 2019.

lopen als netwerker in de verschillende productketens. Onze naam ‘Omrin’, Fries voor ‘Kringloop’, sluit al prima aan bij de uitdagingen waarvoor wij ons als samenleving en onderneming gesteld zien. Samen halen we alles eruit.”

De vakjury van Stichting Nederland CO2 Neutraal, bestaande uit: Marjan Minnesma, Maurits Groen, Maria van der Heijden, Mark Kulsdom en Wilco van Rooijen hebben uit alle nominaties Omrin gekozen als meest duurzame bedrijf van 2019.

2020: minimaal 75% recyclen Omrin vindt ál het afval waardevol. Van gft, een leeg groentepotje tot een versleten spijkerbroek, van een afgedraaide vaatwasser, gebruikt kunststof en papier tot sloopresten. “Afval zit boordevol grondstoffen en energie. Dit kunnen we gebruiken voor nieuwe producten, maar ook om er groene stroom en biogas van te maken. 33 procent van de Friese duurzame energie wordt al bij ons geproduceerd: 25 procent stroom en stoom en 8 procent groengas.”

Omrin is inzamelaar en verwerker van afval. De inzameling verzorgen ze voor ruim 175.000 huishoudens in twaalf Friese gemeenten, drie Groningse gemeenten en ruim 8.500 bedrijven en instellingen. De verwerking doen ze voor bijna 800.000 huishoudens in achttien Friese gemeenten, twee Groningse gemeenten, zes NoordVeluwse gemeenten en drie Zuid-Hollandse gemeenten, en vele bedrijven. Omrin zet alles op alles om uit afval zoveel mogelijk grondstoffen terug te winnen en duurzame energie te produceren: “Passie voor het sluiten van kringlopen en daarin voorop

Omrin zet hiervoor slimme scheidingstechnieken en hightech energieinstallaties in. Bijvoorbeeld de REC in Harlingen met groene stroom voor 43.000 Friese huishoudens en de groengasinstallatie in Heerenveen voor 7.000 huishoudens en 1 miljoen kuub groengas voor de eigen voertuigen.

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

“Maar ook onze milieustraten en Estafette kringloopwinkels leveren een duurzame bijdrage. Dankzij onze aanpak zijn we in staat om 71 procent van het afval dat we inzamelen, geschikt te maken voor hergebruik. Hiermee is Omrin toonaangevend in Nederland, want landelijk ligt het op zo’n vijftig procent. Voor 2020 is onze doelstelling, samen met de gemeenten, minimaal 75 procent te recyclen.” Stichting Nederland CO2 Neutraal Steeds meer bedrijven in Nederland zijn zich bewust van de noodzaak van duurzaam ondernemen. Stichting Nederland CO2 Neutraal probeert het bedrijfsleven hierbij te helpen, om samen te werken aan een schone toekomst. Ieder jaar kiest een vakjury het duurzaamste bedrijf van Nederland. Daarnaast is er ook een publieksprijs waarbij het publiek mag kiezen op het duurzaamste bedrijf.

OF 2019-08

De energietransitie: ook een sociale uitdaging

‘ Samenwerken is essentieel en werkt versnellend’ De energietransitie raakt iedereen. De duurzame beslissingen die we nemen naar aanleiding van de doelstellingen in het nationale Klimaatakkoord zijn van grote invloed op de manier waarop we wonen, werken en leven. OF is benieuwd wat ondernemers doen aan het behalen van de klimaatdoelstellingen. Wij vroegen Bouwgroep Dijkstra Draisma, BügelHajema Adviseurs, Energie VanOns en EV-Solutions naar hun bevindingen.

In hoeverre speelt de energietransitie een rol in uw onderneming? Is het een integraal onderdeel van uw bedrijfsproces? Tsjeard Mast van EV-Solutions: “Wij spelen met ons bedrijf in op de transitie naar elektrische en daarmee schonere mobiliteit, door het aanleggen van laadinfrastructuur voor elektrische voertuigen bij bedrijven, overheden en bij mensen thuis.” Mischa Teensma van BügelHajema Adviseurs is Adviseur Omgevingswet, visie en ruimte, en trekker van de interne taakgroep Klimaat en Energie. “BügelHajema Adviseurs helpt gemeenten en de samenleving om zich voor te bereiden op de komst van de Omgevingswet, met als belangrijk onderwerp de aanpassingen aan klimaatverandering en het zoveel mogelijk voorkomen daarvan. De energietransitie speelt een rol in onze bedrijfsvoering zelf; het opstellen van een energiescan, het bijhouden hiervan, het realiseren van verbeteringen onder meer door het plaatsen van zonnepanelen

op het dak, het opstellen van een duurzaam mobiliteitsplan, etc. Tevens is de energietransitie belangrijk voor onze advisering. In een aantal door ons begeleide processen en producten is de energietransitie hoofdonderwerp. Dit betreft het vormgeven van het proces en de ateliers om te komen tot regionale energiestrategieën (in samenwerking met partners H+N+S en Overmorgen), het opstellen van beleid voor het opwekken van hernieuwbare energie, het maken van energievisies, het maken van beleid en juridische plannen om duurzame initiatieven makkelijker mogelijk te maken, het maken van simulaties van vormen van hernieuwbare energie in het landschap, en het ontwikkelen van expertise op het gebied van draagvlak en besluitvorming over dit onderwerp.” Folkert Linnemans, innovator bij Bouwgroep Dijkstra Draisma: “Tien jaar geleden bekroop ons de gedachte ‘dat het toch anders zou moeten kunnen’ op het gebied van bouwen en hoe we omgaan met energie. Sinds die tijd hebben we deze gedachte omgezet in daden; op basis

‘Ga vooral door met verduurzamen’ Tsjeard Mast van EV-Solutions.

OF 2019-08

Mischa Teensma van BügelHajema Adviseurs.

van de Trias Energetica. Allereerst beperken we de energievraag door (gecertificeerd) luchtdicht en slim te bouwen. Vervolgens wekken we de energie duurzaam op. Zo voorzien we inmiddels gebouwen van energie met behulp van rioolwaterzuiveringsinstallaties (biogas) en stortplaatsen, nemen we de verantwoordelijkheid voor de energielevering van een indoor ijsbaan (ESCO), bouwden we honderden nul-op-de-meter woningen die we zelf monitoren, openden we in 2017 een fabriek waarin we circulaire isolatiegevels maken met behulp van robots en cellulose, en transformeerden we nationaal erfgoed tot het eerste monumentale 100% elektrische onderwijsgebouw in Nederland. Opdrachtgevers en partners vertellen ons tijdens evaluaties dat ze merken dat iedereen binnen Bouwgroep Dijkstra Draisma zich verantwoordelijk voelt om te vernieuwen en constant meedenkt om tot nieuwe oplossingen te komen, ook qua energievoorziening. Een groter compliment, naast het winnen van de Koning Willem I prijs, kun je bijna niet krijgen.” Renata Heslinga, online communicatiemedewerker bij Energie VanOns: “Bij Energie VanOns werken we elke dag, samen met inmiddels ruim honderd coöperaties, hard om de energietransitie te versnellen. We willen

‘Gebruik datgene waar je goed in bent’ iedereen in Noord-Nederland stimuleren om zelf of samen lokaal energie op te wekken en/of duurzame energie uit eigen streek te gebruiken. Onze klanten krijgen 100% groene stroom uit Noord-Nederland.”

Bent u goed op hoogte van de meest recente duurzame ontwikkelingen? Mischa Teensma: “Binnen onze organisatie is een taakgroep energie en klimaat opgericht. Daarin zitten verschillende collega’s met een diverse achtergrond. Zij vormen intern degenen die zich als eerste informeren over deze onderwerpen en elkaar van informatie voorzien. Bronnen zijn zeer divers: berichtgeving vanuit de (rijks)overheid, expertmeetings, nieuws uit diverse media en de bedrijven waarmee

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

we samenwerken. De leden van onze interne taakgroep zijn op hun beurt weer vraagbaak voor collega’s.” Tsjeard Mast: “Op dit moment merken we dat dit thema overal hoog op de agenda staat, ook is het dagelijks in het nieuws. Daarnaast bezoek ik regelmatig symposia en onlangs bezocht ik bijvoorbeeld de Klimaattop Noord NL in Groningen.” Renata Heslinga: “Ik volg alles in de online en offline media, maar ga ook naar bijeenkomsten of beurzen. Denk aan de Klimaattop Noord, ledenvergaderingen van de coöperaties en platformbijeenkomsten over duurzame energie. Maar ik ga ook naar lokale evenementen om in gesprek te gaan met andere bezoekers en discussieer graag over de cruciale vraag: hoe krijgen we meer mensen mee in de energietransitie? Zo krijg ik een beter inzicht in de factoren die belangrijk zijn voor burgers en die een positief effect hebben op de acceptatie van nieuwe energieprojecten.” Folkert Linnemans: “Al onze collega’s zitten op het puntje van hun stoel wanneer het gaat om nieuwe ontwikkelingen. Die ontwikkelingen proberen we zoveel mogelijk met elkaar te delen. Naast het interne netwerk draait het vooral om het externe netwerk. We zijn open naar onze opdrachtgevers en vaste partners

OF 2019-08

Folkert Linnemans van Bouwgroep Dijkstra Draisma.

en krijgen hier ook weer kennis voor terug; we zijn actief betrokken bij kennissessies: als deelnemer, maar ook als spreker. Niet alleen bijeenkomsten voor en door bouwers, maar over de hele keten: van overheden en corporaties tot werkgeversorganisaties en kennisinstellingen. Nog een belangrijk punt is dat we niet afwachten, maar meteen testen of een nieuw idee of trend werkt. Daardoor creëer je zelf duurzame ontwikkelingen. Deze houding van ‘doen’ bezorgde ons ook een plek aan de hoofdtafel waar het Klimaatakkoord tot stand is gekomen.”

Werkt u samen met andere ondernemers aan duurzame oplossingen, of speelt dat proces zich vooral binnen uw eigen onderneming af? Folkert Linnemans: “Samenwerken is essentieel; hierbij geloven we dat het Triple Helix model (samenwerking overheid, onderwijs en ondernemers) een van de meeste kansrijke manieren van samenwerken is. Dankzij samenwerking krijgen we betere producten, gestroomlijnde processen en bovendien zijn we ervan overtuigd dat de energietransitie hierdoor wordt versneld. Dit laten we ook zien met de samenwerkingen in Dokkum (Proeftuin Industrieel bouwen), Delft (DreamHûs) en bij onze Droogstapelwoningen.” Mischa Teensma: “Wij werken op diverse onderdelen samen met andere bedrijven. Genoemd kunnen worden Tauw, Overmorgen, H+N+S en Debets B.V.”

OF 2019-08

Renata Heslinga: “Dit proces speelt zich vooral af binnen onze eigen onderneming en we werken natuurlijk nauw samen met de honderd bij ons aangesloten energiecoöperaties. Zij werken allemaal aan hun eigen energieopwek. Hoe ze dat doen is telkens anders.

‘Start met testen op kleine schaal’ Waar nodig ondersteunen en helpen wij hen hierbij. Elk dorp, elke buurt en elke wijk heeft immers andere ideeën over hoe duurzame energie het beste kan worden ingepast in hun leefomgeving. Sommigen kiezen voor een dorpsmolen in de vorm van een postcoderoosproject. Anderen gaan voor een zonnedak op een boerderij. En er zijn er die een oude vuilnisbelt omvormen tot een zonneweide. Maar altijd is er lokale betrokkenheid en kunnen mensen uit de buurt écht meebeslissen over hoe ze het willen realiseren. Het is ontzettend gaaf en energiek om samen met hen te mogen werken aan een groene toekomst en van elkaar te leren.” Tevens zijn wij aangesloten bij het Freonen-netwerk, dit is ook ontzettend waardevol voor ons.”

Tsjeard Mast: “Wij zijn aangesloten bij het Freonen-netwerk, hierdoor hebben we veel contact met collega-ondernemers. Ook participeren we in verschillende werkgroepen, zoals de Werkgroep MKB en de Werkgroep Mobiliteit.”

Tegen welke zaken bent u aangelopen bij het verduurzamen van uw bedrijfsproces? Renata Heslinga: “Wij zijn opgericht met juist als doel de energievoorziening verduurzamen in het Noorden. Dus het verduurzamen zit in ons bedrijfs-DNA. “Het ene proces duurt iets langer dan het andere proces. En dat kan soms een uitdaging zijn. Het bewustwordingsproces omtrent duurzaamheid was een leuke uitdaging.” Folkert Linnemans: “Als we één ding geleerd hebben is het dat de energietransitie vooral een sociale uitdaging is. Hier spelen we ook al jaren op in, onder andere door de inzet van onze eigen bewonersconsulenten. Zij begeleiden bewoners tijdens renovatie- en sloop-nieuwbouwtrajecten: hierbij maken zij hen eerst bewust van het nut en de noodzaak, staan ze tot hun beschikking tijdens de uitvoering en organiseren ze bijvoorbeeld kookworkshops; een praktische activiteit waarmee bewoners voorbereid worden op elektrisch koken.” Tsjeard Mast: “Wanneer je voorop wilt lopen met duurzaamheid en daarmee het goede voorbeeld wilt geven, betekent het vaak ook extra investeren. Maar in de start-up fase van een bedrijf is dit soms wel een lastig thema, aangezien je je geld maar in één ding tegelijk kunt investeren.”

Mischa Teensma: “Wij zijn een adviesbureau en geen productiebedrijf. Het energieverbruik in onze gebouwen en het brandstofverbruik ten behoeve van de mobiliteit zijn de belangrijkste factoren in onze footprint. Voor de gebouwen van onze drie vestigingen hebben we een aantal maatregelen genomen. We blijven verbeteren. Niet al onze daken zijn makkelijk te benutten. Tevens hebben we op een van de vestigingen te maken met een oud monumentaal pand. Als bureau dat voor een belangrijk deel in het Noorden van ons land adviseert, waarbij persoonlijk contact belangrijk is, is het lastig om op het gebied van mobiliteit over te stappen op openbaar vervoer. In ons mobiliteitsplan hebben wij via andere wegen getracht ons energieverbruik te verduurzamen. Wij maken zoveel mogelijk gebruik van videoconference en stimuleren het gebruik van de fiets. Een voornemen om het gebruik van elektrische fietsen, OV en auto’s met een gunstig energielabel te stimuleren ligt op dit moment voor bij ons Algemeen Bestuur.”

Greenpeace en Wise onderzoeken jaarlijks de duurzaamheid van stroomleveranciers en beloont ons dit jaar opnieuw met een gedeelde eerste plaats. We zijn bijzonder trots op deze erkenning als voorloper in groene energie. Samen met de ruim honderd bij ons aangesloten energiecoöperaties zullen we ons blijven inzetten om steeds meer Nederlanders te voorzien van écht duurzame energie. Energie die 100% groen is en bovendien lokaal en in eigen beheer wordt opgewekt.”

Ziet u uzelf als een duurzame koploper? Wie ziet u – daarnaast - in onze provincie als dé koplopers?

Mischa Teensma: “Wij zijn naar onze inschatting meer dan gemiddeld bezig met het onderwerp duurzaamheid. Dit uit zich het meest in onze bedrijfsopzet (ons bedrijf heeft een democratische organisatievorm) en onze advisering. Wij zijn gericht op het helpen van overheden en de samenleving om duurzame stappen te kunnen maken. We helpen met deregulering en begeleiding om duurzame initiatieven makkelijker mogelijk te maken. Wij doen ontwerpend onderzoek, procesvormgeving en begeleiding om de energietransitie zo goed mogelijk en op een

Tsjeard Mast: “Op dit moment is er in Friesland niet een vergelijkbaar bedrijf met dezelfde propositie voor laadinfrastructuur voor elektrische voertuigen, dus ik zie onszelf zeker als koploper op dit gebied. Daarnaast zijn bedrijven als Frisian Motors, DZyzzion, Friesland Lease en MVO Connect in mijn ogen ook bedrijven van het eerste uur die duurzaamheid hoog in het vaandel hebben staan.” Folkert Linnemans: “VNO-NCW vertelde ons dat ze merken dat wij het Noorden op een positieve manier aansteken wat innovatie betreft. Zelf hebben we het idee dat we dankzij onze opdrachtgevers en partners prachtige stappen zetten om de gebouwde omgeving te verduurzamen. Buiten onze branche zagen we op het DDMT-evenement, waar wij ook partner waren, mooie initiatieven uit onze provincie. Bijvoorbeeld Omrin, die niet voor niets een plek bij de laatste drie genomineerden had en bijna de Plaquette voor Duurzaam Ondernemerschap van de Koning Willem I Prijs won.” Renata Heslinga: “Dankzij onze consistente koers zijn we dé duurzame koploper in het Noorden. We blijven groeien in nieuwe bronnen en coöperaties. Net als vorig jaar prijkt Energie VanOns met een maximale score van een vette 10 bovenaan in de jaarlijkse stroomranking. De Consumentenbond, Natuur & Milieu,

‘Probeer zelf het goede voorbeeld te geven’

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

draagbare manier te laten landen. Voor ons zijn de koplopers in Fryslân de energiecoöperaties. Nergens in Nederland zijn er zoveel actief. Opgezet en bemenst door vrijwilligers die met energie werken aan de verduurzaming van energie. Daarin zijn we een voorbeeld voor ons land. Dorpen als Wijnjewoude en Garyp, maar ook de coöperaties van Schiermonnikoog, Harkema en de Trynwâlden, zijn bevlogen bezig met projecten die worden uitgewisseld en soms ook landelijke aandacht krijgen.”

Wat zou u andere ondernemers adviseren die ook aan de slag willen met verduurzaming? Mischa Teensma: “Gebruik datgene waar je goed in bent, om jouw aandeel in de energietransitie waar te maken.” Tsjeard Mast: “Mijn advies is: ga vooral door met verduurzamen. Het is goed voor onze planeet en daarnaast zijn er vanuit ondernemersperspectief voor de komende jaren ook heel veel nieuwe business opportunities in dit domein die je echt niet wilt missen!” Folkert Linnemans: “Heb je een idee? Start met testen, op kleine schaal. Betrek andere partijen erbij en betrek vooral je eigen medewerkers in het proces.” Renata Heslinga: “Verbeter de wereld, begin bij jezelf. Laat je inspireren en informeren over de mogelijkheden en probeer zelf ook het goede voorbeeld te geven. Door zelf ervaring op te doen kun je je klanten ook weer beter adviseren. En als het een keer niet meteen lukt op het gebied van verduurzaming, wees er dan eerlijk en open over. Dat wordt gewaardeerd én we zijn dol op echte mensen.”

Renata Heslinga van Energie VanOns.

OF 2019-08

Directeur Jaap Hoeksema en zijn hond Bor. “We houden het lokaal en huiselijk, bij Energie VanOns!”

Energie VanOns: 100% groen en lokaal

‘ De winst die we maken geven we terug aan de regio’ 24

OF 2019-08

Een keukentafelgesprek zoals we die vanochtend voeren, dat doet Jaap Hoeksema veel vaker. Maar dan met de energiecoöperaties die zijn aangesloten bij Energie VanOns. “Aan een keukentafel in Wanswerd, op een zeepkist in Koudum of bij een ledenvergadering in Wijnjewoude: wij zijn er voor onze klanten, waar ze ook zijn.” Hoeksema is directeur van Energie VanOns. “Wij geloven dat de toekomst van onze energievoorziening lokaal opgewekt én lokaal afgenomen is. Dichtbij de mensen, 100% lokaal en 100% groen!” Energie VanOns is een coöperatief energiebedrijf dat inmiddels honderd energiecoöperaties in het Noorden ondersteund bij hun lokale duurzaamheidsinitiatieven. “Wij kopen de stroom op die de coöperaties opwekken en verkopen het terug aan onze klanten: de leden van die coöperaties. Zo blijft het geld in de regio: de winst die wordt gemaakt vloeit niet weg naar anonieme aandeelhouders, maar wordt lokaal ingezet. Er worden dorpshuizen van verduurzaamd, voetbalvelden van LED-verlichting voorzien, de speeltuin en het clubhuis van de scouting opgeknapt: noem maar op. We zorgen samen met de coöperaties voor méér middelen voor de eigen regio en meer werkgelegenheid. Zo zorgen we samen voor een duurzaam en bloeiend Noorden!”

Jaap Hoeksema:

“We staan met de kop aan de wind in de duurzame wereld: fantastisch!”

Energie VanOns is in 2014 opgericht door de koepelorganisaties Ús Koöperaasje, Drentse Kei en Groninger Energie Koepel, met een lening van alle drie die provincies.

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

Op dat moment werden ook vele lokale energiecoöperaties opgericht, zij vallen allen onder één van die drie koepels. “Alle zaadjes komen nu tot ontplooiing”, constateert Hoeksema tevreden. “De coöperaties zijn zo’n zes jaar geleden begonnen met aanvragen doen: voor zonnepanelen, zonneparken, windmolens, etc. Dat wordt nu allemaal uitgevoerd: de plannen leveren nu daadwerkelijk geld op én worden volop ingezet voor de eigen regio.”

VanOns: circulair Om een mooie circulaire beweging tot stand te brengen, zijn ook Bronnen VanOns en Mobiliteit VanOns opgericht. “Bronnen VanOns maakt lokale leden mede-eigenaar van zonneparken en windprojecten. Mobiliteit VanOns faciliteert elektrische deelauto´s en laadpalen voor bedrijven en wijken of dorpen. Zo brengen we alles met elkaar in verbinding, want dat is wat we doen: partijen bij elkaar brengen en het circulair houden.”

Samenwerking met de Freonen Energie VanOns werkt ook samen met de Freonen van Fossielfrij Fryslân: “We werken samen met de Freonen om daken van bedrijven vol te leggen met panelen. De ondernemer wordt ontzorgd en krijgt een vergoeding. De coöperatie verkoopt de stroom van het dak weer lokaal aan zijn leden en zo is de cirkel rond. Het idee is ook om eerst de daken vol te leggen en daarna pas landbouwgrond!”

OF 2019-08

in control

Wij zijn Lievense!

Bedrijfswageninbouw bv Jupiterweg 4 8938 AE Leeuwarden T. 058 - 28 84 110 WWW.BEDRIJFSWAGENINBOUW.NL

Kies duurzaam: kies De Jong

Vanaf 1 september 2018 heten wij niet meer LievenseCSO of Bartels. Voortaan zijn wij Lievense! Een multidisciplinair advies- en ingenieursbureau op gebied van bouw, infra, water en milieu. Dagelijks staan onze 300 medewerkers van 10 locaties, waaronder vanuit Leeuwarden, voor je klaar.

MILIEU

WATER

lievense.com

Stienstra & Van der Wal-IJlst ISO en

• Remmings- en geleidewerken • Stalen damwanden • Haven aanleg en steigerwerk • Houtleverantie • Diverse typen walbeschoeiingen • Houten bruggen Voor informatie en/of een vrijblijvende offerte kunt u altijd contact met ons opnemen.

Bocksmeulen 35, Dokkum T 0519 - 57 19 67 www.dejongkantoormeubilair.nl

INFRA

Aannemingsbedrijf Weg- en Waterbouw

Ook kunt u bij ons terecht voor:

Naast de verkoop van duurzaam am geproduceerd kantoormeubilair rmeubilair kunt u nu ook bij ons terecht voor refurbished shed kantoormeubilair. Vraag naar aar de mogelijkheden.

BOUW

S&W

it & kwalite iligheid Waar ve samengaan nauw

certificee

VCA ge

Aannemingsbedrijf Weg- en Waterbouw Stienstra & Van der Wal Rogmolewei 6, 8651 EP IJlst Tel. 0515-533243, Fax 0515-531362 info@stienstra-vanderwal.nl www.stienstra-vanderwal.nl

“De wind en de zon zijn van ons allemaal!”, aldus Renata Heslinga, hier op de foto samen met Haye Deelstra van zuivelhandel Deelstra uit Britsum.

Renata Heslinga:

“ Kies ook voor energie uit jouw regio, lokaal en 100% groen!” ‘Leve de man van de SRV’ “Mienskip, noaberschap, dat komt terug”, constateert Hoeksema. Online communicatiemedewerker van Energie VanOns, Renata Heslinga, zag bij deze uitspraak meteen de SRV-wagen voor zich. “Als je bent opgegroeid in een dorp waar niks was, dan hoort ‘ie waarschijnlijk bij je meest heldere kinderherinneringen. Inmiddels zijn er nog zo’n honderd rijdende winkels in Nederland. De SRV-wagen was een sociaal lokaal steunpunt in een wereld waarin het niet draaide om winst, maar om medemenselijkheid, gezelligheid en saamhorigheid. Dat is ook waar de lokale initiatieven van de coöperaties voor staan en wij ondersteunen ze daar graag bij.” Hoeksema vult aan: “We hebben allemaal behoefte aan een wereld zoals Renata omschrijft: we moeten naar een waardeneconomie en daar helpt de energietransitie ons bij. Dáár is Energie VanOns voor opgericht.”

De nummer 1 met een vette 10 Energie VanOns valt op, met deze aanpak. De Consumentenbond, Natuur & Milieu, Greenpeace en Wise onderzoeken elk jaar de duurzaamheid van energieleveranciers. Werd Energie VanOns vorig jaar al eerste voor de consumentenmarkt, dit jaar mag de organisatie daar ook de zakelijke markt aan toevoegen. “Wederom met een vette tien”, verklaart Hoeksema trots. Sinds 2016 is hij directeur van Energie VanOns. “Toen zaten we in een dip. Inmiddels maken we winst, hebben we tien man personeel en kunnen we onze leningen aan de provincies aflossen.” Een enorme prestatie, helemaal omdat de aangesloten energiecoöperaties door vrijwilligers zijn opgericht. “Veel vrijwilligers zijn echte professionals. Op Ameland hebben ze bijvoorbeeld zevenhonderd klanten, voor twee zonneparken. Grunneger Power heeft zelfs duizend leden. Als je bedenkt dat het geld dat wij teruggeven aan de coöperaties 75 euro per klant per jaar betreft… Inmiddels is meer dan één miljoen euro weer bij de coöperaties terecht gekomen. Het mooie is dat burgers dus helemaal zelf bepalen wat ze met dit geld doen.” Door deze geldstroom

richting de coöperaties te creëren, geeft Energie VanOns zo’n coöperatie een kickstart om échte verandering teweeg te brengen. “Wij zijn het vliegwiel.” Nu de bewustwording over klimaatverandering overal landt, gaat het snel. “Leefbaarheid en duurzaamheid gaan hand in hand. Mienskip en noaberschap komen terug, door de energietransitie. Dat is fantastisch.” Hoeksema is sneller gaan praten, ook Berner Sennenhond Bor merkt het enthousiasme van zijn baas op. “Ja, ik vertel dit vaker. Als het kan sta ik de hele dag op de zeepkist. We moeten echt wat aan het klimaat doen, maar burgers moeten daar ook zeggenschap over hebben: dat staat zelfs in het Klimaatakkoord. Wat wij doen is goed voor het klimaat, de energierekening én de regio.” Hoeksema rolde zelf vanuit het onderwijs de energiewereld in. “Latent was ik er altijd al mee bezig. Ik heb een houtkachel, aandelen in de windmolen verderop, infrarood vloerverwarming, zonnepanelen en een elektrische auto. Maar verduurzamen doe je samen: nu maken we impact en dat is gewoon hartstikke leuk. We staan met de kop aan de wind in de duurzame wereld: fantastisch.”

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

Voorzitter Andries van Weperen van Coöperatieve vereniging Nieuwe Energie Oranjewijk (NEO): “Ik vind het meewerken aan NEO belangrijk omdat ik het verduurzamen van onze wijk zie als een grote uitdaging, en omdat de coöperatie een prima instrument is om hieraan te werken samen met andere wijkbewoners.” Secretaris Rein de Wolff van Coöperatieve Vereniging Doniawerstal-energie en omstreken: “Ik wil graag bijdragen aan het opwekken van duurzame energie op lokaal niveau. Het is mijn droom om onze gemeenschap zelfvoorzienend te maken, waarbij we kunnen leven van onze plaatselijke opwekking van duurzame energie.” Bestuurslid Johan Kiewiet van Amelander Energie Coöperatie: “Ik heb mijn baan bij NAM opgegeven om de uitstoot van broeikasgassen op Ameland te stoppen. Dit kan volgens mij alleen door met alle partijen samen te werken.” Bestuurslid Jitske Stavenga van Enerzjy Koöperaasje Trynwâlden: “Ik zet mij in voor Trynergie en VanOns, zodat onze aarde goed bewoonbaar blijft, ook voor onze kinderen en generaties daarna. Eigen energievoorziening maakt ons minder kwetsbaar voor invloeden van buitenaf. Samenwerken, zelf sturing hebben op onze energiekosten. Lokaal, betaalbaar, groen, gericht op nu én de toekomst.”

OF 2019-08

We zitten middenin de Energietransitie. We bouwen inmiddels nagenoeg gasloos, echter is dat nog maar het begin. Bouwgroep Dijkstra Draisma (BGDD) stelt alles in het werk de woningbouw te innoveren en zelf duurzaam te ontwikkelen. Directeur Biense Dijkstra vertelt ons over het nemen van verantwoordelijkheid en de nieuwe rol die zij aannemen in de woningbouw.

Bouwgroep Dijkstra Draisma

Van aannemer naar aanbieder Monuscan Bouwgroep Dijkstra Draisma houdt zich niet alleen bezig met nieuwbouw, maar ook met restauratie en verduurzaming van monumentale panden. Onlangs introduceerde de bouwgroep samen met technologiebedrijf Aeroscan en Wolters Vastgoedonderhoud ‘Monuscan’. Eigenaren van nationaal erfgoed beschikken dankzij Monuscan over een digitale replica van hun monument. Subsidies kunnen hierdoor gerichter worden verstrekt; aannames behoren tot de verleden tijd. Bouwvergunningen kunnen eenvoudiger worden aangevraagd en een complete weergave van de actuele conditie is zo voorhanden. “Een van de grootste uitdagingen van restauratie zijn de inspecties”, aldus Anthony de Graaf van BGDD. “Deze bepalen voor een groot gedeelte het succes. Met Monuscan ziet de toekomst van de instandhouding van monumenten er een stuk beter uit.” De eerste inspecties van monumentaal vastgoed zijn inmiddels uitgevoerd. Onder andere Het Schip in Amsterdam, De Lebuinus Kerk in Deventer, de Oldehove in Leeuwarden en het Centraal Station in Groningen zijn al gedigitaliseerd. Monuscan gaat zich vestigen in Dokkum, in Bowinn om precies te zijn. Bowinn is dé campus voor innovatie in de bouw.

2288

OOFF 22001199--0088

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2019-08

≠

GEZONDE WERKDRUK ONGEZONDE WERKSTRESS Een werknemer met een burn-out bent u gemiddeld ruim 8 maanden kwijt. Als u weet dat één verzuimdag al snel € 250 kost, dan is niets doen geen optie. Verzuim door stress en psychische klachten is te voorkomen, door vroegtijdig de signalen te herkennen en aan te pakken.

Meer info?

Kijk op arboned.nl/werkstress

Totaalleverancier in elektrisch rijden. Specialist in kritische EV-Infrastructuur Vakkundig advies en installatie van duurzame oplaadpunten en laadpleinen voor uw elektrische wagenpark.

Elektrisch rijden in uw organisatie?

Doe de EV Wagenparkscan! T 085 401 91 75

W www.ev-solutions.nl

• Engineering en installatieadvies • Installatie van laadpleinen • Futureproof EV-Vermogensverdeling • Realisatie van Smart Charging Networks

Sloop-nieuwbouw 204 nul-op-de-meter woningen m.b.v. Droogstapelsysteem in de Balistraten, Leeuwarden. (Foto: BGDD)

“De Energietransitie speelt een belangrijke rol in ons bedrijf en de Trias Energetica is in het ontwikkelings- en bouwproces leidend”, begint Biense Dijkstra. “Hiermee beperken we als eerst de energievraag door goede isolatie, ventilatie en kierdichtheid toe te passen. Vervolgens zorgen we voor duurzame energiebronnen zoals volledig elektrisch in combinatie met warmtepompsystemen met een laagwaardige warmtebron en duurzame warmte afkomstig van een externe, lokale leverancier. Tot slot passen we, indien echt nodig, brandstofvoorzieningen toe. Maar dan wel zo efficiënt en schoon mogelijk in de vorm van individuele vaste biomassa door middel van een pelletkachel of groen of synthetisch gas.”

Blaming and shaming Met deze strategie in het in het achterhoofd, neemt Dijkstra Draisma volledig de verantwoordelijkheid voor de prestaties van alle aspecten van hun woningbouw. “We wachten niet af, maar testen gelijk of nieuwe ontwikkelingen of trends werken. Daardoor creëren we zelf duurzame ontwikkeling.” In de praktijk blijken prestaties van bijvoorbeeld warmtepompen te schommelen tussen de 70 en 80 procent van de opgegeven uitkomsten. Op zo’n moment gaan ze bij Dijkstra Draisma niet met de vinger wijzen: “We doen niet aan ‘blaming and shaming’. We gaan testen en monitoren; we stellen feiten vast. Vervolgens houden we ons, samen met de producent, intensief bezig met de prestatieoptimalisatie van die techniek. Ontwikkelingen en opgedane kennis delen we zoveel mogelijk, zowel intern als extern met opdrachtgevers en vaste partners.”

Kolenpark, Groningen (Foto: Imazzo/BGDD)

Zo creëren we door robotisering en automatisering de optimale modulaire woning.” Noemenswaardig is het feit dat een Droogstapelwoning volledig demontabel is voor hergebruik elders of zelfs tot de oorspronkelijke materialen. In december leveren ze in Harkema weer een twaalftal van deze innovatieve woningen op.

Demontabel

Aanbieder

De Droogstapelwoning is een prachtig resultaat van innovatie binnen Dijkstra Draisma. “We zetten zo’n woning in 33 hijsbewegingen in elkaar. Zodoende bouwen we ter plekke een huis per dag. Maar de efficiëntie begint al aan de tekentafel. De opdrachtgever stelt met onze medewerkers de woningen samen: ze kiezen het geschikte woningtype en bepalen de uitstraling in de ‘woningconfigurator’. Aangezien we met parametrische modellen werken, zijn er oneindig veel variaties. Bovendien spreken het systeem en de machines in de fabriek dezelfde taal.

Recent introduceerde BGDD nog, in samenwerking met Aeroscan en Wolters Vastgoedonderhoud, Monuscan (zie kader). Een handige tool bij restauratie en verduurzaming. De branche is nog vrij traditioneel, maar Dijkstra is met de bouwgroep hard op weg naar ‘de bouw 2.0.’. “We stoppen niet met innoveren en staan voor ‘total cost of ownership’. We zijn niet meer de aannemer die bemiddelt tussen de verschillende partijen, maar nemen de verantwoordelijk en zijn een aanbieder van gasloze, circulaire en automatisch geproduceerde woningen.”

Nieuwbouw 25 woningen m.b.v. Droogstapelsysteem in Oost-Vlieland, Vlieland (Impressie: TWA Architecten)

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2019-08

â&#x20AC;&#x2DC;mediation werkt snel, is praktisch en kostenbesparendâ&#x20AC;&#x2122;

Bedrijfsmediation: niet soft maar zakelijk 32

OF 2019-08

Bedrijfsmediation is sterk in opkomst in het Noorden, maar kampt nog met een soft imago. Milan Grijmans van Grijmans Advocatuur & Mediation was de eerste mediator in Friesland en heeft inmiddels zeventien jaar ervaring. “Mediation werkt juist snel, praktisch en oplossingsgericht. Het werd vooral toegepast bij echtscheidingen, maar ook bedrijfsmediation wordt steeds populairder.” Milan wordt ingeschakeld door onder andere werkgevers, accountantskantoren en advocaten, bij zeer uiteenlopende situaties. “Van arbeidsconflicten tot onafhankelijk advies bij alimentatieberekeningen, en van ontbinding van een V.O.F. tot een werkgever die zijn werknemer mediation aanbiedt bij echtscheiding. Er valt veel te winnen als een onafhankelijke partij met een juridische en fiscale bril op meekijkt.”

Snel rust creeëren Bij conflicten of een ontbinding van maatschappen, V.O.F.’s en B.V.’s hebben alle partijen er belang bij om dat conflict snel op te lossen of op een goede manier uit elkaar te gaan. De voordelen zijn : belangrijke kostenbesparing ten opzichte van procederen, oplossingen op eigen kracht en naar eigen smaak, tijdwinst, geen slappe compromissen, maar een uitkomst die door partijen gedragen wordt, geen onnodige en vaak schadelijke media-aandacht en geen reputatieschade. “Een goede accountant zegt dan: ga met de mediator in gesprek om de neuzen dezelfde kant op te krijgen, daarna handelen wij onze zaken verder af”, legt Milan uit. “Als pijn en teleurstelling een grote rol spelen help ik om snel rust en ruimte in de hoofden te creeëren. Als de partijen ‘onderhandelingsrijp’ zijn kunnen ze op een zakelijke manier de afhandeling starten, zonder teveel emoties. Daar moeten accountants en advocaten zich niet mee bezig hoeven te houden:

Schakel een mediator in bij: • • • • •

Arbeidszaken, zoals een conflict op de werkvloer Onafhankelijk advies bij alimentatieberekeningen Conflicten en/of ontbinding van maatschappen, V.O.F.’s of B.V.’s Echtscheiding van je werknemer (als werkgever) Zakelijk conflict met een ander bedrijf

hun onafhankelijkheid moet gewaarborgd worden. Bovendien kost getouwtrek tussen bijvoorbeeld advocaten van twee partijen onnodig veel tijd en geld.” Milan adviseert: schoenmaker blijf bij je leest. “Laat het los en laat mij dit deel voor mijn rekening nemen, dan kunnen alle partijen dóór.” Milan heeft de ervaring, kennis en kunde. “Ik ben hierin gespecialiseerd: ik doorzie de situatie snel, pas mediationtechnieken toe en haal de angel eruit. Bedrijven schakelen mij juist in vanwege deze praktische instelling.”

Waarom zou ik een mediator inschakelen? Om: •

• •

Echtscheiding en alimentatie In het geval van een echtscheiding zijn niet alleen de partners en eventuele kinderen betrokken, maar ook de werkgever(s). “Een werkgever is al snel 13.000 euro per jaar kwijt aan een werknemer bij een echtscheiding. De productiviteitafname is twintig procent, terwijl de toename van het ziekteverzuim minimaal zeven dagen is. Als werkgever kun je je werknemer bijvoorbeeld mediation aanbieden, om hem of haar soepel en snel door deze periode te helpen. Het getuigt van goed werkgeverschap én het scheelt geld, want een werknemer die langdurig uitgeschakeld is, brengt hoge kosten met zich mee.” En het hoeft niet duur te zijn. “Met inkomens tot 27.300 euro bruto per jaar en als het vermogen niet boven de 25.000 euro komt, dan kan bij de overheid een speciale mediationsubsidie worden aangevraagd. Mediation wordt door de overheid namelijk extra gesubsidieerd. Werkgevers betalen dan maximaal 100 euro p.p. voor de gehele echtscheidingsprocedure. Een dergelijke echtscheidingsbegeleiding wordt binnen ons kantoor van A tot Z professioneel geregeld.” Milan voegt toe: “Ook gebeurt het dat ondernemers die zelf gescheiden zijn na verloop van tijd de partner- of kinderalimentatie opnieuw tegen het licht willen houden, omdat bijvoorbeeld hun inkomen sterk is veranderd. Ik kan snel en onafhankelijk toetsen, ben erin getraind om het gesprek tussen ex-partners opnieuw

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

•

Snel, praktisch en oplossingsgericht geholpen te worden Op eigen kracht en naar eigen smaak een oplossing te krijgen Kosten te besparen: procederen duurt veel langer en kost veel meer Tijdwinst te behalen: één of twee gesprekken zijn al voldoende Een uitkomst te krijgen waar iedereen tevreden mee is Reputatieschade te vermijden

op gang te brengen en zorg snel voor een nieuwe oplossing.” Het klinkt simpel, maar niet iedereen kan zomaar dit soort gesprekken aangaan. “Je moet echt weten waarover je praat, sterk in je schoenen staan en ja: een bak ervaring helpt zeker. Het is een mooi vak hoor, gelukkig weten steeds meer mensen mij te vinden. Kom maar op!”

Milan Grijmans Functie Jurist en mediator Woonplaats Pingjum Burgerlijke staat Gehuwd, twee kinderen Hobby’s Hardlopen, reizen, paardrijden Lijfspreuk/motto ‘Alles moet zo simpel mogelijk gemaakt worden, maar niet simpeler.’

OF 2019-08

Interra over Raethuis

Je accountant als klankbord 34

OF 2019-08

Interra is een advies- en ingenieursbureau op het gebied van ruimtelijke vraagstukken en civiele techniek, en bestaat inmiddels 20 jaar. Ze hechten veel waarde aan persoonlijk contact en zijn betrokken bij alle fasen in het proces van het maken van ruimtelijke plannen. Ze zijn al jaren klant van Raethuis Accountants en hebben aan hen een echt klankbord. Interra projectmanager Werner Brouwer vertelt over de overeenkomsten tussen beide ondernemingen, wat zij zelf erg belangrijk vinden en hoe dit zich vertaalt naar de samenwerking met Raethuis. “Iedereen in ons team heeft een enorme drive op de inhoud, of het nu om de sluis in Stavoren gaat, Watercampus in Leeuwarden of de inrit van een camping. We zijn een erg platte organisatie, waardoor onze opdrachtgevers direct contact hebben met de expert. Bovendien hebben we alle disciplines van een ingenieursbureau in huis, ondanks dat we een klein bureau van elf mensen zijn”, vertelt Brouwer. “Kennis en korte lijnen zoeken wij ook in een accountantskantoor. We hebben dan ook veel overeenkomsten met Raethuis. Zij zijn bijvoorbeeld tevens een LLP (Limited Liability Partnership, red.) en hebben ons geholpen bij het opzetten van onze organisatiestructuur en deze rechtsvorm.”

Het sleutelwoord Werner Brouwer en Rein Dijkstra kennen elkaar sinds 1993. Dijkstra was al hun accountant voordat hij Raethuis in 2012 oprichtte. Omdat zij altijd erg tevreden zijn over zijn werkwijze, was de keuze snel gemaakt om hun portefeuille bij Raethuis onder te brengen. “Ze helpen ons bij fiscale en administratieve vraagstukken en hebben een proactieve houding; ze benaderen ons op tijd

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

bij belangrijke zaken die er voor ons toe doen.” Betrokkenheid is hierbij het sleutelwoord. Iets wat ze bij Interra net zo belangrijk vinden, maar op een andere manier uiten. “We hebben een maatschappelijke functie; de wereld is groter dan Nederland. Eens per drie jaar sluiten we onze deuren en verrichten we vrijwilligerswerk dat aan ons normale werk gerelateerd is. Voor verschillende bouwprojecten zijn we al naar Roemenië, Kenia, Nepal, Oeganda en Namibië geweest.”

Sparren Interra en Raethuis lopen niet bij elkaar de deur plat, toch staat Raethuis altijd voor hen klaar. “Wanneer Anke of ik een financiële vraag hebben, kunnen we direct met Steven Klumper van Raethuis bellen. Dat is prettig. Anderzijds kunnen we periodiek met hen sparren over meer structurele vragen. Ze zijn voor ons vooral een klankbord en vraagbaak. Al hebben we ten tijde van de jaarrekening misschien wel het meeste contact. Maar ik zeg altijd: optellen en aftrekken kunnen we zelf wel. We zijn juist op zoek naar de meerwaarde in de vorm van advies. En dat is exact wat wij bij Raethuis vinden.”

OF 2019-08

Friese ondernemer: zet je dak in voor zonnepanelen! Zonne-energie vormt een belangrijke pijler onder de energietransitie. Over de geschikte locatie van zonnepanelen – dak of land – bestaat echter veel discussie. Daarom slaan de Freonen fan Fossylfrij Fryslân, Provincie Fryslân en Energie VanOns de handen ineen. Met het project Zon op dak geven ze een impuls aan de ontwikkeling en realisatie van zonnesystemen op Friese bedrijfsdaken. Fryslân (en Nederland) hebben veel potentie voor de inzet van zonne-energie op bedrijfsdaken. Dit bleek onlangs uit onderzoek van adviesbureau Over Morgen, dat een benchmark Zon op bedrijfsdaken uitvoerde. De ruim 37.000 panden die binnen Nederland in aanmerking komen voor zonnepanelen, beslaan gezamenlijk circa 140.000 ha aan dakoppervlak. Bijna 93,5 procent hiervan beschikt nog niet over PVpanelen. ‘Een gemiste kans, want als 50% van deze daken wordt bedekt met zonnepanelen, kunnen ze gezamenlijk jaarlijks 25 TWh elektriciteit duurzaam produceren’, aldus Frans Latjes, projectleider Fossielvrij MKB binnen de Freonen. ‘Dit is ruim voldoende

OF 2019-08

voor alle huishoudens in Nederland. Er is dus volop werk aan de winkel.’

SDE+-subsidie De Freonen fan Fossylfrij Fryslân en Energie VanOns, ondersteund door provincie Fryslân, nemen deze handschoen op. Zij helpen Friese ondernemers met een ‘leeg’ dak van minstens 1.000 vierkante meter bij het aanvragen van de voordelige SDE+-subsidie. Met deze financiële regeling stimuleert het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) de ontwikkeling van een duurzame energievoorziening in Nederland. De SDE+-subsidie bezorgt ondernemers een vergoeding voor iedere opgewekte kWh. De

volgende subsidieronde start in maart 2020. De Freonen en Energie VanOns helpen u gratis en onafhankelijk bij het indienen van de SDE+-subsidieaanvraag en de eerste stappen voor het aanleggen van zonnepanelen op uw bedrijfsdak. Graag bieden we u de mogelijkheid van deze kans te profiteren. Doe de dakscan op fossylfrij. frl/zonopdak en vind uit of uw dak aan de voorwaarden voor een SDE+-aanvraag voldoet.

Doe mee De voordelen zijn legio: u blijft baas over eigen dak, profiteert van een aantrekkelijke

waartegen veel weerstand bestaat. Ik ben zeker voorstander van plaatsing op bestaande bedrijfsdaken.’

subsidieregeling en draagt actief bij aan de energietransitie van Nederland en Fryslân. Goed voor u én de maatschappij. Wilt u ook profiteren van de voordelige SDE+ subsidie? Maak uw interesse dan zo spoedig mogelijk kenbaar. Wij zetten het aanvraagproces vervolgens voor u in gang. Doet u mee?

Maatwerk ‘Deze actie is een prachtig stukje maatwerk’, vindt gedeputeerde Sietske Poepjes (Klimaat en Energie). ‘Zonnepanelen horen op plekken waarvoor onder burgers veel goodwill bestaat. Zon op dak biedt een alternatief voor plaatsing in het landschap,

Keuzevrijheid is binnen de energietransitie essentieel, vindt Poepjes. ‘We zien dat er steeds meer duurzame manieren van energieopwekking worden gerealiseerd in onze provincie. Het tijdsgewricht laat zien dat dit ook nodig is. Als Provincie Fryslân zijn we druk bezig met de uitwerking van de Regionale Energiestrategie. Het is van belang dat iedereen de energietransitie op zijn eigen manier invulling kan geven. Plannen dienen te passen bij de energiebehoefte van een bedrijf, dorp of burger. Zon op dak biedt ondernemers nu de kans zelf actief mee te werken aan de energietransitie.’ Voor in aanmerking komende ondernemers heeft de gedeputeerde een advies. ‘Grijp deze mogelijkheid met beide handen aan!’

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

Fossylfrij Fryslân ‘De Freonen fan Fossylfrij Fryslân zijn in het leven geroepen voor initiatieven als Zon op dak’, vertelt Freonen-projectleider Bouwe de Boer. ‘Wij willen de energietransitie versnellen door acties te initiëren op het gebied van onze thema’s MKB, Energie, Woningen en Mobiliteit. Daarbij zoeken we de samenwerking met uiteenlopende partijen binnen de provincie. Zon op dak toont de praktische insteek van onze Freonenbeweging, die sterk op resultaten is gericht. Doe met ons mee, samen zetten we de schouders onder een fossylfrij Fryslân!’

Neem bij vragen contact op via info@freonen.nl

OF 2019-08

Elektrisch rijden

Dé vooroploper in het ontdekken en praktisch toepassen van vernieuwende mobiliteitsoplossingen. Mobiliteit kan schoner en vitaler! www.frieslandlease.nl 0512 384 060

info@frieslandlease.nl

Duurzame Doeners In iedere editie spreken we een ondernemer die verduurzamingsstappen zet met zijn bedrijf. Ditmaal valt de eer te beurt aan Jaap de Vries van DZyzzion, die aan de basis heeft gestaan van vele duurzame initiatieven in Friesland en daarbuiten. DZyzzion Jaap de Vries is al zijn hele werkzame leven actief met duurzaamheid, eerst internationaal en sinds 2002 vanuit ingenieursbureau DGMR in Drachten. Sinds 2014 runt hij zijn eigen bedrijf DZyzzion, een allround adviesbureau op het gebied van duurzaamheid. DZyzzion adviseert bedrijven, overheden en andere organisaties over het verduurzamen van hun eigen organisatie en hun producten en dienstverlening. Ook is Jaap expert BREEAMGebiedsontwikkeling, doet onderzoek, verzorgt inspirerende lezingen en is hij betrokken bij diverse duurzame initiatieven.

Koploperproject Jaap staat aan de wieg van de Koploperprojecten toekomstbestendig ondernemen, die voor het eerst in 2010 zijn gestart in Friesland en later zijn uitgerold naar andere provincies. In zo’n project gaan bedrijven en andere organisaties praktisch aan de slag met verduurzaming door te leren van het project en van elkaar. Deelnemers krijgen een integraal duurzaamheidsprofiel van hun bedrijf, gaan praktisch aan de slag met een duurzaamheidsagenda en leren beter communiceren.

Duurzaam ondernemen wordt zo een continu verbeterproces. Inmiddels deden al meer dan 370 bedrijven en andere organisaties mee, in een groot aantal gemeenten.

Freonen Vanaf het begin in 2015 is Jaap al betrokken bij de Freonen fan Fossylfrij Fryslân, aanvankelijk samen met Bouwe de Boer en anderen bij het opzetten van dit initiatief, en nu als lid van het Fossielvrij MKB-team van de Freonen. In 2017 organiseerde hij een drukbezocht symposium over fossielvrij ondernemen en schreef hij het boekje Fossielvrij Ondernemen, dat gratis te downloaden is van de Freonenwebsite. Diverse bedrijven zijn inmiddels goed op weg en voorbeelden daarvan zijn ook op de website te vinden. De ambitie is om 2020 minimaal 100 fossielvrije bedrijven in Friesland te hebben.

bedrijven en organisaties te helpen duurzaam te ondernemen. DZyzzion heeft geen mensen in dienst, maar werkt in netwerkverband samen met diverse partners. “Zo bereiken we meer en houden we de overhead klein”, aldus Jaap. DZyzzion is zelf ook een fossielvrij bedrijf en de klimaatimpact is zelfs negatief.

Bewuste keuzes DZyzzion (spreek uit ‘decision’) staat voor het maken van bewuste keuzes. Jaap probeert hierin zelf ook het goede voorbeeld te geven. Zo is DZyzzion een social enterprise zonder winst of groeidoelstelling, maar met een impactdoelstelling, namelijk zoveel mogelijk

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

Wil je ook fossielvrije stappen zetten met je bedrijf? De Freonen fan Fossylfrij Fryslân helpen je graag verder. Neem contact op met de Helpdesk Fossielvrij MKB via info@freonen.nl. Je ontvangt dan concrete adviezen en begeleiding, passend bij jouw situatie.

OF 2019-08

Hacquebord Staal en Buizen b.v in Twijzelerheide en zusteronderneming Friesland Non-Ferro Metaal b.v. in Leeuwarden verhuizen naar een nieuw pand in Drachten. Begin 2020 verwachten de ondernemingen te verhuizen naar het nieuwe pand aan de Tussendiepen. De bouw van de loodsen en kantoorruimte, samen 20.000 vierkante meter, is een investering van circa 12 miljoen euro. Het pand zal duurzaam gebouwd worden en op het dak worden er ca. 10.000 zonnepanelen geplaatst. OF in gesprek met directeur Henk Schouten.

Hacquebord Staal en Buizen b.v. en Friesland Non-Ferro Metaal b.v. op ĂŠĂŠn locatie in Drachten

Het ondernemerschap geeft Henk Schouten veel energie

OF 2019-08

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2019-08

ha nd

T. 06 51293615 Email info@belabela.nl www.belabela.nl

MC de Sionsberg, Birdaarderstraatweg 70 9101DC Dokkum, 1e etage

ko r be t

Zwannie van der Wal

Bi ad j ve rt

Bela Bela Permanente make-up

Dé houthandel van Noardeast-Fryslân.

Houthandel Barkmeijer

Houten gevelbekleding

Deuren

Houtbewerking

Houthandel Barkmeijer is dé groothandel voor hout, plaatmateriaal, deuren en isolatie voor de professionele verwerker. Naast de handel in deze producten, bewerken wij veel hout in onze machinale afdeling.

Houthandel J. Barkmeijer & Zn. B.V.

www.scholma.nl

T 0511 45 25 25 F 0511 45 34 07

Riddersmaweg 2 9291 NC Kollum

E verkoop@barkmeijerbv.nl I www.barkmeijerbv.nl

www.veeew.com

van Scholma De Veeew App brengt de wereld van DRUKWERK op een perfecte manier samen met de digitale wereld • geeft extra beleving aan brochures • geeft een gezicht aan statische informatie • geeft registratie van bezoekersgedrag

Download de

app en scan deze pagina

Veeew biedt extra mogelijkheden voor uw marketing en communicatie Zie www.veeew.com of bel 050-3013636 en vraag naar de mogelijkheden

Hij is 61 jaar. Rotterdammer van geboorte. Al bijna twintig jaar woont hij in het Friese. Dat bevalt hem prima, al begint het op gezette tijden te kriebelen. Dan moet hij vanaf de Van Brienenoordbrug de Nieuwe Maas zien kronkelen. De stad ervaren. Ouwe vrienden ontmoeten. Maar dan is hij ook weer blij om de stadse drukte te verruilen voor de rust van het Friese platteland. Hij had met pensioen kunnen gaan. Zijn bedrijven verkopen. Lekker rustig leven. Niet dus. Henk Schouten investeerde in nieuwbouw. Bouwgroep Noord mocht de klus klaren.

Bedrijf voortzetten “Ondernemen is het leukste werk dat er is”, klinkt het enthousiast. “Daar beleef ik nog altijd veel plezier aan. Het kost energie, maar het geeft je ook veel energie. Ik moet er niet aan denken om niet meer te werken. Vrije tijd is leuk, maar die tijd waardeer je veel meer wanneer je ook je werk hebt. De hele dag biljarten of golfen gaat snel vervelen hoor.” Wat de doorslag gaf bij zijn keuze voor nieuwbouw waren zijn zoons. Zij lieten weten dat ze het bedrijf graag wilden voortzetten als senior zou stoppen. “Zonder opvolging had ik misschien een andere keuze gemaakt.”

Hij is blij met de nieuwe locatie. “We zitten aan het water. Dat is een uitbreiding van transportmogelijkheden. Aan- en afvoer kan per truck, maar ook via de waterweg. Daarom komt er een laad- en loskraan aan de kade.”

Duurzaam en economisch Via een management buy-out werd Schouten in 2004 eigenaar van Hacquebord Staal en Buizen b.v. Een jaar later kocht hij Friesland Non-Ferro Metaal b.v. (FNF). Ook na de verhuizing blijven beide bedrijven onafhankelijk van elkaar aan de weg timmeren. Schouten ziet de toekomst met vertrouwen tegemoet. “We hebben goede contacten met fabrieken en handelshuizen uit de hele wereld. Daar laten we onze afnemers graag van profiteren.” Bouwen met staal is aantrekkelijk, zo vervolgt hij. Hij legt uit dat een draagconstructie uit staal in 95% van alle gevallen de meest duurzame en economische keuze is. “Staal is flexibel, demontabel en uiterst geschikt voor hergebruik. Omdat staal een relatief slank en licht product is in vergelijking met hout of beton, wordt staal vaak toegepast als draagconstructie. Het materiaal is goed na te bewerken en behoudt haar kracht in de gehele levenscyclus.”

Hacquebord Staal en Buizen b.v. levert staal en buizen, waaronder stafstaal en balkstaal, platen en koudgewalste profielen. Ook levert het bedrijf bouwstaalmatten, supportliggers en betonstaal. Friesland Non-Ferro Metaal b.v. richt zich op aluminium, koper, messing en roestvaststaal in plaatmateriaal, buizen en stafmateriaal en maatwerk in zinken dakgoten. Door de nieuwbouw komt er ruimte beschikbaar om te investeren in nieuwe machines, waaronder een zaag-boorstraat en een straal- en meniemachine. Bij Hacquebord Staal en Buizen b.v. werken 25 mensen. Friesland Non-Ferro Metaal b.v. heeft 12 medewerkers.

Henk Schouten 61 jaar. Getrouwd met Marjolijn. Twee zoons, twee kleinkinderen. Hobby’s voetbal en golf. Boek dat mij het meest heeft geleerd de autobiografie van Margaret Thatcher Favoriete film Abel van Alex van Warmerdam. Mooiste moment uit carrière managent buy-out bij Hacquebord Staal en Buizen b.v. “Het moment dat ik voor mezelf begon. Mijn start als ondernemer.”

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2019-08

Acquaint wint $60.000 in China Leeuwarder bedrijf Acquaint sleepte in China een prijs van maar liefst 60.000,00 dollar in de wacht bij ‘Yangtze Water Award Global WaterTech Challenge’. Het bedrijf won de derde prijs tijdens gaat u er even voor zitten - het ‘International Top-level Forum on Engineering Science and Technology 2019 & the 4th SingaporeNanjing Eco Hi-Tech Island International Water Environment Management Summit’ . Dat was in oktober in Nanjing, China. Acquaint won de prijs dankzij hun innovatieve preventiemethoden die worden gebruikt om het falen van buisleidingen te voorkomen. Acquaint’s inspectietechnieken geven 100% inzicht, 85% kostenreductie, 90% risicoreductie en 98% CO2-reductie, en dragen bij aan het bereiken van ‘operational excellence’.

OF 2019-07

Leidingeigenaren en managers worden geconfronteerd met een toename van lekverliezen en vervangingsinvesteringen. De resterende technische levensduur is over het algemeen onduidelijk en het is lastig om het onderhoud ervan te prioriteren. Dit veroorzaakt een verhoogd risiconiveau. Om dit probleem op te lossen biedt Acquaint een nieuwe benadering van risicobeheersing, door middel van het combineren van verzamelde inspectiedata, data science en een eenduidige assetmanagement methode. Het bedrijf verwacht dat het winnen van de prijs in China nieuwe deuren zal openen.

Het perfecte relatiegeschenk Gespot tijdens een wandeling met twee Friese ondernemers door Amsterdam oud zuid. Het is avondspits, de hoofdstad maakt zich op voor de vrije dagen. De horeca draait overuren. En heel Mokum schijnt bij café Van Dam Cornelis Schuytstraat te zitten. Aan de overkant van de straat bij de unieke bloemenwinkel van Menno Kroon nog snel even iets leuks uitzoeken, voor de kerstboom van je bejaarde moeder. Die is zo gevoelig voor sfeer. Zal ze waarderen. Eigenlijk: het perfecte relatiegeschenk. En toen gingen we weer naar huis.

Tien jaar Water Alliance Op de pagina’s van dit magazine leest u regelmaat over watertechnologie. Die aandacht verdient het ook wel, want dankzij WaterCampus Leeuwarden begint Friesland internationaal aanzien te krijgen en groeit er na dairy, food en financiën een nieuwe pijler onder de Friese economie. Daar heeft Water Alliance-directeur Hein Molenkamp overigens inmiddels al tien jaar hard aan gewerkt, samen met zijn team. Om die tien jaren te vieren start Water Alliance in januari van 2020 haar eerste grote event WaterLink met het thema ‘Lets Celebrate’! Dit snapshotje pikten we op tijdens een recente fotosessie.

Hein Molenkamp met communicatiemedewerker Farah Qureshi

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2019-07

Stadsschouwburg De Harmonie

Theater als het venster op de wereld “Theater en muziek zitten in mijn bloed”, antwoordt Marijke van der Woude wanneer we haar vragen waarom ze directeur van Stadsschouwburg De Harmonie is geworden. Sinds januari 2019 staat zij aan het roer van het theater en geeft ze bevlogen en doelgericht sturing aan alle bedrijfsprocessen. We praten met haar over de positie en de ondernemende houding van De Harmonie en kijken vooral vooruit. Marijke van der Woude groeide op in Dokkum en studeerde piano aan het Conservatorium in Groningen. Hierna komt ze bij het Grand Theatre en de Schouwburg in Groningen voor het eerst in aanraking met het theater. “De kennismaking met theater was voor mij enorm bevrijdend. Ik voelde mij er onmiddellijk thuis en heb mij vervolgens helemaal ingegraven in deze spannende sector.” Haar organisatietalent komt bovendrijven en haar werk is van ondernemende aard. Door de jaren heen houdt zij zich succesvol bezig met het innoveren van cultuur- en marketingconcepten, en bouwt ze aan nieuwe groeien samenwerkingsmodellen.

de maatschappelijke functie die De Harmonie heeft: “We zijn een belangrijke ontmoetingsplek; we brengen mensen bij elkaar. Dat doen we natuurlijk met theater- en muziekvoorstellingen waarbij we veel ruimte bieden aan lokale initiatieven, maar ook met events en verhuringen zoals bijvoorbeeld een netwerkdag van het UWV, waar werkzoekenden in contact worden gebracht met het bedrijfsleven. Daarnaast is het theater van grote waarde voor de directe omgeving. Kunst en cultuur, en een iconisch gebouw zoals De Harmonie, maken een stad aantrekkelijk. En dat is weer goed voor het ondernemers- en vestigingsklimaat.”

Maatschappelijke functie

Andere dimensie

Van der Woude is nu bijna een jaar directeur bij De Harmonie en onderstreept het belang én de mogelijkheden van de stadsschouwburg. “De Harmonie is een uniek theater en kan een verscheidenheid aan voorstellingen, concerten en events herbergen. We zijn een van de grootste theaters van Nederland en kunnen door ons formaat en technische mogelijkheden voorstellingen en concerten met allure programmeren die elders niet kunnen staan. Hiermee halen wij een bijzonder cultureel aanbod naar Friesland toe.” Ze benadrukt daarbij

De rode draad door het leven van Van der Woude is mensen in contact brengen met kunst en cultuur. Jonge mensen nemen daar een bijzondere plek bij in. Bij het Jonge Harten Theaterfestival dat ze in Groningen heeft opgericht en uitgebouwd, was het hoofddoel om vooral die doelgroep te bereiken. Bij De Harmonie richten zij zich hier ook veel op. “Het is ons publiek van de toekomst. We zijn een gezond bedrijf en dat willen we over 20 jaar nog steeds zijn. De maatschappij verandert en daar willen we als theater bij aan blijven sluiten en van betekenis

OF 2019-08

zijn. Net als bij ieder andere ondernemer is het belangrijk onze etalage op orde te houden. We blijven dan ook innoveren.” Ook hier zoekt De Harmonie steeds meer de verbinding met het bedrijfsleven. “Samen met een aantal sponsoren werken wij bijvoorbeeld aan programmalijnen om jong talent te stimuleren en jonge mensen in contact te brengen met kunst en cultuur. Mooi voorbeeld hiervan is de serie van Dutch Classical Talent waarbij jonge veelbelovende musici op een toegankelijke manier aan een nieuw publiek worden gepresenteerd. Ook jonge aanstormende cabarettalenten weten met ‘de taal van nu’ via de Aegon Young Future Generation Awards een nieuw publiek aan het theater te verbinden. Veel jonge mensen zoeken naar meer richting en betekenis in hun leven. Via theaterstukken met actuele thema’s slaan wij ook daar een brug. En we merken dat dat aanslaat. Ook ons reguliere publiek wordt altijd weer op een bijzondere manier geraakt. We horen dan ook regelmatig: ‘Dit moeten we vaker doen.’ Daarom blijven we bij De Harmonie volop inzetten op het bereiken van een breed publiek. Uiteindelijk willen we voor zoveel mogelijk mensen het venster op de wereld zijn, en streven we samen met het bedrijfsleven naar een sterk en creatief Friesland dat zich opmaakt voor de toekomst.”

Marijke van der Woude Functie Directeur Geboortedatum 4 december 1961 Geboorteplaats Dokkum Burgerlijke staat Gehuwd, 1 dochter Hobbyâ&#x20AC;&#x2122;s Fotografie

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2019-08

Radio op de werkv loer LAAT MU

ZIEK ME IN UW B EWERKEN EDRIJF

• Belastingzaken voor ondernemer en particulier

81% van al uw medewerkers vindt werken met muziek leuker.

• Samenstellen jaarstukken • Salarisadministraties • Bedrijfsadvisering Voorkom overlast van losse radio’s

Ds. Feitsmawei 1a • 9108 NE Broeksterwâld Tel (0511) 421297 www.rosieradministraties.nl info@rosieradministraties.nl

Beveiliging op maat! Objectbeveiliging Evenementenbeveiliging Hondenbeveiliging

Oplossing binnen ARBO geluidsnormen

Met centrale audiovoorzieningen luisteren medewerkers in uw bedrijf op prettige wijze naar de radio.

Reduceer periodieke NEN3140 keuringen

Zeilmakersstraat 5, Sneek T: 0515 - 43 40 27 W: www.inferno-av.nl E: info@inferno-av.nl

Blijf op de hoogte! Download onze gratis app. Handig... privé en zakelijk.

Telefo Website n

Horecabeveiliging AD HOC Diensten Winkelsurveillance

Wilt u op de hoogte gehouden worden van actueel nieuws op notarieel gebied?

VCA/BHV Diensten

Download via de app store onze app.

Blijf op de hoogte! Download onze gratis app.

Bouwbewaking

Verkeersregelaars

Handig... privé en zakelijk.

security-noord.nl

Richterlaan 3-10 Drachten | 0512 - 35 88 04 | info@security-noord.nl

van 14.00-1

Wilt u persoonlijk contact? Gratis inloopspreekuur, elke donderdag van 14.00-17.00 uur. Meesterlijk in persoonlijk advies.

NOTARISKANTOOR ELLEMERS Telefoon 0515 - 42 98 88 E-mail info@notarisellemers.nl Website notarisellemers.nl Bezoekadres Oude Koemarkt 79, Sneek

Ymkje de Vries is eigenaar van Kies Koers, hét NLP-instituut van Fryslân. Ze is gecertificeerd NLP Trainer, Master Coach, NLP Coaching trainer en ook Hypnose trainer.

Waarom ben je altijd ziek?

Kijk voor meer informatie op www.kieskoers.nl. Reageren op deze column? Mail info@kieskoers.nl

Zeg eens eerlijk ondernemer: heb jij er ook ‘zo één’ in je bedrijf, een werknemer die ‘altijd’ ziek is? Betrap jij jezelf erop dat je deze werknemer inmiddels ook alleen maar zo ziet: als degene die altijd ziek is? ‘Altijd’ klopt natuurlijk niet. Het is niet dé waarheid, maar de beleving van de waarheid van de persoon die het uitspreekt. De overtuiging over deze medewerker – ‘hij is altijd ziek’- maakt dat je als leidinggevende op een bepaalde manier naar hem kijkt. Overtuigingen en aannames spelen een hele belangrijke en niet altijd eerlijke rol in onze communicatie. In dit geval zal deze overtuiging niet bijdragen aan een oplossing. Dat – en nog veel meer – leer je tijdens NLPtrainingen bij Kies Koers.

inderdaad aangevallen voelt en in de verdediging schiet. Kom je er dan wel achter wat er echt met deze persoon aan de hand is? Als leider van een onderneming moet je boven je aannames en overtuigingen durven te staan. Door een gesprek aan te gaan met de medewerker zonder hem te veroordelen, stel je je op als een krachtige leider.

Je leert bijvoorbeeld dat bovenstaande vraag stellen aan je medewerker niet bepaald effectief zal zijn. Ook al is je medewerker inderdaad frequent ziek, hem daarop woordelijk ‘aanvallen’ zal er waarschijnlijk voor zorgen dat de medewerker zich

Openlijk praten over zaken als verzuim is een vaardigheid die je bij NLP-instituut Kies Koers kunt leren. Durf en leer om andere vragen te stellen. Stel die medewerker eens een andere vraag: wat speelt er in jouw leven? Wees oprecht geïnteresseerd. De ene

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

werknemer heeft schouderklopjes nodig, de andere juist duidelijke afspraken. Leer door interesse te tonen hoe deze medewerker in elkaar zit en wat hij nodig heeft om goed te kunnen functioneren. Tevreden medewerkers zijn ontzettend belangrijk: je omzet wordt gemaakt door die medewerkers. Je onderneming zal er dus van profiteren als je je overtuigingen en aannames los durft te laten en je opstelt als een krachtige leider, die met open vizier communiceert. Medewerkers zullen zich dan op hun beurt veilig genoeg voelen om eerlijk te zijn als er iets aan de hand is. Mooi hè, wat NLP kan doen? Kom het ervaren!

OF 2019-08

In Friezen in den Vreemde doen Friese ondernemers, managers en bestuurders verslag van hun avonturen in het buitenland. Waar waren ze? En waarom? En: hoe ging het? In deze editie Johan Weitenberg, tekstschrijver te Leeuwarden. Hij schrijft regelmatig voor OF, maar onlangs verruilde hij zijn laptop even voor bergschoenen en touwen, voor een klimavontuur in Toscane.

Johan Weitenberg in Toscane

â&#x20AC;&#x2DC;Klimmen is een soort verticale yogaâ&#x20AC;&#x2122;

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2019-08

HET TWIN DATACENTER VAN DCF

De veiligste optie voor het hart van uw ICT omgeving

DataCenter Fryslan Franรงois Haverschmidtwei 3 8914 BC Leeuwarden

T +31 58 844 49 99 F +31 58 844 49 95 E info@dcf.nl

Je bent in oktober 2019 naar Toscane, Italië gegaan: waarom? “De reden dat Myrthe en ik naar Toscane zijn gegaan, is tweeledig: je kunt er ontzettend goed rotsklimmen en het is een streek vol cultuur en historisch erfgoed. In onze zoektocht naar de ‘perfecte vakantie’, voldeed dit aan al onze wensen. Sinds een aantal jaar zijn we fanatieke klimmers. Maar we willen niet enkel de bergen in, we pakken ook graag een stuk cultuur en historie mee.”

Dus je hebt je zelfs in je vakantie in het zweet gewerkt? “Het was puur vakantie. Na een drukke periode van anderhalf jaar met pieken en dalen, was het tijd om het hoofd leeg te maken. Klimmen is een soort verticale yoga. Wanneer je dan in de natuur bent en een berg trotseert, wordt dat gevoel vertienvoudigd. Eenmaal weer thuis kon ik weer met een frisse blik en inspiratie aan het werk.”

Hoe heb je de reis ervaren? “Het was een fantastische reis. We verbleven in San Gimignano, het Manhattan van Toscane, wat enkel via kronkelweggetjes te bereiken is. Hierdoor reden we dagelijks prachtige routes richting de klimgebieden en steden als Florence, Pisa en Siena.

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2019-08

Verwarming Elektrisch Dakbedekking Sanitair Aircoâ&#x20AC;&#x2122;s Waterontharders Zonneboilers Warmtepompen PV-panelen

Hard to find, easy to love Dekemawei 9, Weidum 058-251 9888 | www.weidumerhout.nl

De Moarrewei 9 DamwĂ˘ld 06 3040 9024 info@wiersma-installaties.nl

058 - 295 4800 info@parsec.nl www.parsec.nl

058 - 750 3340 info@peresa.nl www.peresa.nl

Nog tegenvallers gehad? “Er is gelukkig niets misgegaan. Wel waren er tegenvallers. We wisten van te voren dat Florence een drukke stad zou worden, maar door de smalle straten en het gebrek aan pleinen is het een vrij krappe stad en voelt het nog drukker. Je ontkomt niet altijd aan de toeristische trekpleisters, maar we waren blij dat we een dag later weer de rust in de bergen konden opzoeken.”

Welke les neem jij als ondernemer mee naar huis?

Het mooiste plekje dat we hebben bezocht, is Monteriggioni, een schilderachtig vestingstadje, omgeven met wijnranken. Verder zijn de klimgebieden daar prachtig gelegen en goed onderhouden; dit maken we wel anders mee.”

Wat is het meest opvallende aan het land waar je verbleef? “Wat mij opviel, is hoeveel historische figuren en verhalen aan Toscane gekoppeld zijn. In Florence staat de Santa Croce. Hier vind je de graftomben van Galileo Galilei, Michelangelo Buonarotti, Niccolo Machiavelli en vele andere historische figuren. Ook Dante Alighieri, bedenker van de hel zoals wij die nu kennen (La divina commedia), heeft hier een graftombe, maar is daar uiteindelijk niet begraven. In Siena zie je overal de legende van Senius en Aschius, de zoons van Remus, een van de stichters van Rome, en de legende van Romulus en Remus die worden gezoogd door de wolvin.”

Wat is een opmerkelijk voorbeeld van het leven in Italie? “De tegenstrijdigheid in de dagelijkse gang van zaken. Op de weg vind je voornamelijk coureurs die snelheidsborden louter als adviesborden beschouwen. Bovendien lijken ze daar kampioen bumperkleven en kunnen ze blijkbaar door blinde bochten kijken. Echter nemen ze gas terug zodra ze de auto uitstappen. In winkels, vooral supermarkten, doen zowel klanten als medewerkers rustig aan.”

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

“Er is geen berg te hoog. Al moet je soms een kleine omweg nemen om boven te komen. Wanneer je de berg echt niet kunt trotseren, is het niet erg om deze achter te laten en op een later moment terug te komen. Ondernemen is een leerproces en zolang je jezelf blijft uitdagen en verbeteren, behaal je steeds imposantere resultaten.”

Johan Weitenberg Bedrijf Tekstbureau Weitenberg Functie Eigenaar/Tekstschrijver Geboren 23 maart 1991 Geboorteplaats Leeuwarden Burgerlijke staat Ongehuwd (samenwonend) Hobby’s Klimmen, gitaarspelen, lezen

OF 2019-08

Friese carrosseriebouwers de grens over

OF 2019-08

Carrosseriefabriek Heiwo uit Wolvega specialiseert zich in koel- en vriestrailers, altijd op maat en naar wens van de klant. Opgericht in 1926 zijn ze inmiddels marktleider in Nederland. Maar ook het buitenland lonkt, al is de concurrentie daar groot. We spreken met directeur Willem Feenstra over de uitdagingen en de constante ontwikkelingen binnen het bedrijf. “Schaalgrootte maakt het verschil. In Duitsland kan de concurrent op veel grotere schaal produceren. Dit betekent dat zij goedkoper kunnen inkopen en leveren dan wij”, begint Willem Feenstra. “Maar zij kunnen niet de klant specifieke trailers leveren zoals wij dat doen. Daar ligt ónze kracht.” Met 120 medewerkers is Heiwo een serieuze partij, maar ze produceren niet dezelfde volumes als de buitenlandse concurrent. Echter heeft Feenstra niet als doel op te schalen. “Ik zet me 100% in voor continuïteit; dat vraagt om wenbaarheid en weerbaarheid. Daarbij kijken we zeker naar het buitenland. Om beter de concurrentie aan te kunnen gaan, is het voor ons belangrijk te investeren in robotisering en automatisering. Zodoende kunnen we efficiënter produceren en onze concurrentiepositie versterken.”

“Onze strategie heeft ons bijvoorbeeld een goede klant in Japan opgeleverd. Hij was op zoek naar trailers die binnen 2 à 3 minuten geladen en gelost kunnen worden middels een rolsysteem. In zijn thuisland kon hij met zijn wensen nergens naartoe. Via chassisbouwer Pacton kwam hij bij ons terecht. Binnenkort gaan er weer tien trailers die kant op.”

Japan

Goedkoop is duurkoop

Feenstra benadrukt dat ze geen massaproducent willen worden. Ze zijn gespecialiseerd in koel- en vriestrailers in alle soorten en maten, en willen juist die nichemarkt blijven bedienen. “We leveren klant specifieke producten en produceren op kleine schaal seriematig”, aldus Feenstra. Met samenwerkingspartner Burgers Carrosserie B.V. leveren ze bijvoorbeeld koel-/vriestrailers voor Jumbo. Langzaam maar zeker krijgen ze ook voet aan de grond in het buitenland.

Heiwo levert een compleet product. De isolerende sandwichpanelen, vloeren en constructie fabriceren ze zelf. Terwijl de klant een koelmachine van bijvoorbeeld Carrier of Thermo King uitkiest. Vervolgens verzorgt Heiwo de integratie en montage. “We boeten niet in op kwaliteit. Om het best mogelijke isolerend vermogen te krijgen, kiezen we voor het beste materiaal. Misschien zijn we 30% duurder dan de concurrent, men krijgt er een goed product met een levensduur van niet 8

maar 16 jaar voor terug.” Het zorgt voor een betere investering, zowel financieel als voor het milieu. Duurzaamheid kunnen we immers niet meer omheen. “Absoluut. Daarom zijn we constant met procesverbetering bezig: we produceren zo energiezuinig mogelijk en hebben intensieve afvalscheiding. Anderzijds staan er zonnepanelen op het dak en hebben we enkel ledverlichting.”

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

De grens over “We zijn ‘alive and kicking’. Nuchter en realistisch kijken we vooruit; altijd in beweging en toekomstgericht. Robotisering, automatisering en scholing van het personeel is de volgende stap. Zo gaan we door innovatie en efficiëntie de concurrentie aan met het buitenland.”

OF 2019-08

Ondernemers bezoeken exporterende collega’s

‘ De overlevingskansen van exporterende bedrijven zijn groter dan die van andere bedrijven’ Export, hoe pak je dat aan? Dat was de centrale vraag tijdens de exporttrip voor ondernemers die overwegen om internationaal aan de weg te timmeren. Met een comfortabele touringcar bezocht het gezelschap drie bedrijven die ervaring hebben met exporteren. De tour was georganiseerd door International Trade Support (ITS), NHL Stenden Hogeschool, WTC Leeuwarden, Oranjewoud Exportacademy, Innovatiepact Fryslân, Ynbusiness en Business Development Friesland (BDF).

OF 2019-08

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2019-08

“Ondernemers zijn altijd geïnteresseerd in het verhaal van een andere ondernemer. Maak gebruik van die nieuwsgierigheid.”

Bij hotel Van der Valk in Drachten werden de deelnemers namens de organiserende partijen verwelkomd door dagvoorzitter Lennard Drogendijk van BDF. Daarna vertrok het gezelschap per bus naar de eerste stop: Bolsward. Onderwerp had de dagvoorzitter een verrassing in petto. De deelnemers werden getrakteerd op een speciale versie van ‘petje op, petje af’, het populaire spelletje uit het voormalige VARAtelevisieprogramma Holland Sport. De vragen hadden voor deze gelegenheid betrekking op export en ondernemen. In Nederland timmert tien procent van de bedrijven internationaal aan de weg. Friesland zit op zeven procent. Dat is dus lager dan het landelijk gemiddelde. “Als je kijkt naar de potentie is dit opvallend”, zegt Jan Jacob Hilberdink van ITS. Binnen deze op internationalisering gerichte stichting vormen NHL Stenden Hogeschool en het World Trade Center Leeuwarden de belangrijkste pijlers. “Friesland heeft veel meer bedrijven die producten maken die het ook over de grens goed zouden doen. Met zo’n dag als vandaag hopen we het enthousiasme voor export aan te wakkeren.”

Het hele verhaal In Bolsward werd een bezoek gebracht aan Venture Systems, de fabrikant van innovatieve deursystemen voor bussen, trams en metro. In diverse wereldsteden rijden autobussen met deuren uit Bolsward. Van Londen en Berlijn tot en met Madrid en Singapore. Commercieel directeur Bas de Nooijer legde uit hoe zijn bedrijf zich ontwikkelde van een ‘regionaal schuurtje’ tot een speler die mondiaal actief is. Export loont, stelde De Nooijer. “De overlevingskansen van exporterende bedrijven zijn groter dan die van andere bedrijven.” Een belangrijke boodschap: ga niet exporteren op prijs, er is altijd een aanbieder die weer goedkoper is. En: ze mogen klagen over de prijs, als ze maar tevreden zijn over de rest. Andere tip: vertel het hele verhaal. “Wij verkopen geen deuren, maar veiligheid. We zorgen dat mensen probleemloos en snel in- en uitstappen. We managen reizigersstromen.” Nog een suggestie: schakel een hbo-student in voor onderzoek naar de kansen in landen waar mogelijk interesse is voor je product. De Nooijer benadrukte dat je bedrijf over mensen moet beschikken die het leuk vinden om vlieguren te

“Ga niet exporteren op prijs, er is altijd een aanbieder die weer goedkoper is. En: ze mogen klagen over de prijs, als ze maar tevreden zijn over de rest.”

OF 2019-08

maken en relatief veel tijd door te brengen in het buitenland. “Niet iedereen ziet dat zitten.” Ook een gezonde dosis bluf is legitiem als je daardoor aan tafel komt bij een belangrijke internationale prospect. “Bel de potentiele internationale klant en vertel dat je over een paar weken in de buurt bent. Vraag of je langs mag komen. Als er bevestigend wordt geantwoord ga je als een speer een vliegticket boeken, want voordat je ging bellen was er van een buitenlandreis nog helemaal geen sprake. Ondernemers zijn altijd geïnteresseerd in het verhaal van een andere ondernemer. Maak gebruik van die nieuwsgierigheid.”

Dubbel en dwars bewijzen Volgende stop: Van Vuuren in Grou. Van Vuuren is leverancier van binnen- en buitendeuren. Het bedrijf tekende onder andere voor deursystemen in het St. Antonius ziekenhuis, Fletcher Hotel Amsterdam, Theater Sneek en Rijkskantoor de Knoop in Utrecht. Aanpassing van de strategie resulteerde in mooie resultaten, vertelde directeur Dennis Gijsman.

In vier jaar is de omzet verdubbeld en zijn nieuwe markten aangeboord. Niet alleen in Nederland, maar ook in Duitsland. “Je moet je dubbel en dwars bewijzen bij de Duitse klant, maar als je daarin slaagt dan heb je een loyale klant.” De samenwerking met het familiebedrijf Anker Stuy Verven uit Terwispel draagt eveneens bij aan het succes. Anker Stuy werkt al langer internationaal. “Er is veel geduld nodig om een onbekend merk te introduceren op een buitenlandse markt”, aldus exportmanager Emile Stuy. “Vertrouwen moet worden opgebouwd en je merk moet zich bewijzen.”

Passie voor ijs Derde en laatste stop: B&G Foodfactory in Surhuisterveen. Ontvangst door Jos Blom, oud-bankier en een van de initiatiefnemers van B&G. Vanaf 2012 produceert de ijsfabriek vers en handgemaakt schepijs op basis van

biologische Friese melk en verse ingrediënten. Daarnaast zijn er nieuwe ijsconcepten. “Samen met startende ondernemers maken we creatieve, exclusieve en innovatieve producten”, zegt Blom. “We zijn uitgegroeid van ijsmakerij naar een platform voor nieuwe concepten.” Een voorbeeld van een nieuw (internationaal) concept is Lily & Hanna’s Rawfood Ice Dream. “Dit is een idee van een mevrouw uit Zweden. Het is een gezond, natuurlijk gezoet ijsje zonder enige vorm van melk. Volledig veganistisch. Zij zocht een ijsmaker die dit product kon maken. Zij herkende zich in onze passie voor ijs.” Terug in Drachten werd de tour afgesloten met een lezing van Rob van Wijk, deskundige op het gebied van internationale betrekkingen en veiligheidszaken, over ‘De nieuwe wereldorde hoe China sluipenderwijs de macht overneemt’ (naar aanleiding van zijn eerder dit jaar verschenen boek).

“Er is veel geduld nodig om een onbekend merk te introduceren op een buitenlandse markt. Vertrouwen moet worden opgebouwd en je merk moet zich bewijzen.”

Wie zaten er in de bus? Deelnemers exporttrip: Acquaint, Auto Olijnsma, Brouwdok, ESV Berlikum, Friestile, Tailor & Stitch, Che Chil, Kremer, De Stille Boot, SAB Harlingen, Hanotex, Proceed, provincie Fryslân, GJSsupport, Business Development Friesland, Oranjewoud Export Academy, World Trade Center, I.T.S., Ynbusiness. Een bescheiden inventarisatie van deelnemersreacties in trefwoorden op het exportinitiatief: waardevol, verrijkend, inspirerend, gezellig, laagdrempelig.

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2019-08

Centrum voor Innovatief Vakmanschap Water (CIV Water)

OF 2019-08

Wat doen jullie precies? “Als kenniscentrum richten we ons op de ontwikkeling van de excellente vakman op mbo-niveau in de watersector. We werken aan onderwijsvernieuwingen, aanpassingen in het curriculum en het in ontwikkeling brengen van de ‘zittende vakman’ door middel van trainingen. Meestal zijn we initiatiefnemer en aanjager, maar we verzorgen niet het onderwijs. In het mbo richten we ons op de studies water & milieu, laborant en procestechniek. Wij maken deel uit van de doorlopende leerlijn binnen de WaterCampus.

Onze aandacht gaat hierbij uit naar studenten, werkenden en zij-instromers in de watersector. Verder werken samen met onze partners aan internationale coalities om de kracht van het innovatieve ecosysteem watertechnologie uit te breiden en te versterken.”

Waar zijn jullie goed in? “In het ophalen van de ontwikkelvraag bij onderwijs én bedrijfsleven. In de vertaling naar een passend traject zitten docent en praktijkexpert (als gastdocent) samen aan tafel. Zij geven het traject samen vorm en ze voeren het ook samen uit. Hierin wordt door onderwijs de didaktiek en theorie ingebracht. De praktijkexperts brengen de praktijk in. De uitvoering wordt door zowel docenten als praktijkexperts verzorgd. Theorie wordt verbonden aan de laatste stand van zaken in de praktijk en kan door de docent, als voorbeeld, worden meegenomen in het reguliere onderwijs. Deze werkwijze is uniek in Europa. We hebben een Europese subsidie toegekend gekregen om dit te helpen implementeren voor het thema watertechnologie bij vijf Europese regio’s in de komende twee jaar.”

Wat is het mooiste van je vak? “Het innovatieve spreekt me enorm aan. Dat biedt mogelijkheden om ‘out of the box’ te denken én te handelen. Zo komen verrassende trajecten tot stand. Of vernieuwend onderwijs. Ik ben een netwerker. Het leggen van verbindingen is de mooiste rol die je kunt bedenken. In onze volgende fase gaan we samen met het Waterapplicatiecentrum een hybride leeromgeving inrichten, waarin onderwijs en werkveld samen leren en onderwijs verzorgen.

Hierin nemen ze een gezamenlijke verantwoordelijkheid voor het opleiden van voltijd en deeltijd studenten. Er worden veel partners uit het WaterCampus netwerk bij betrokken.”

Waar staan jullie over vijf jaar? “Over 5 jaar bestaan we niet meer…. Dat wil zeggen: als regionale verbinder. Als dat echt zo is, dan hebben we ons werk goed gedaan. Dan is er een continue verbinding tussen onderwijs en bedrijfsleven voor het ontwikkelen van de excellente vakman. CIV Water is dan niet meer nodig als makelaar in de regionale verbinding. Dat is anders op landelijk- en internationaal niveau. Daar zijn we leidend in de ontwikkeling van de excellente vakman in de watertechnologiesector. En in een internationaal Platform of Vocational Excellence Watertechnologie om samen met andere regio’s in Europa de mbo’er in ontwikkeling te brengen. “

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

Projectmanager Pieter Hoekstra

OF 2019-08

Geesje Duursma en kok Floris Piek

OF 2019-08

Altijd gastvrij! Geesje Duursma van multifunctioneel Grand Café ‘De Pleats’ in Burgum is een bekende verschijning in Ondernemend Friesland, al sinds haar uitverkiezing tot jonge Mkb’er van het jaar in 1999. Maar de kiem voor haar motto 'Altijd gastvrij!’ is al veel eerder gelegd. Thuis, in het restaurant van haar ouders in Opeinde. Niet alleen was 'Vislust' een goed lopend bedrijf, het werd al snel een veilige haven voor ‘lastige' meiden van wat toen nog de Huishoudschool heette. Deze jongeren, die moeite hadden met gezag of problemen met lezen en rekenen, vonden hier een veilige werkplek. Ze kregen er een duidelijk kader, maar ook aandacht. Geesje - vanaf haar twaalfde ook op de werkvloer te vinden - zat er middenin en zag hoe haar ouders de meiden hielpen. Kon je even geen werkschoenen betalen, dan zorgden zij daarvoor. En als er één plots uit huis werd gezet, regelden ze een flatje of een bed. Vanuit de overtuiging dat je op elkaar bent aangewezen en dat je het met elkaar moet doen. Maatschappelijk verantwoord ondernemen zit Geesje dus in het bloed. Ze vindt het niet meer dan logisch om iedereen een kans te geven op een volwaardig bestaan. In ‘De Pleats’ werken zo’n 50 mensen (23fte) waaronder ook 8 met een afstand tot de arbeidsmarkt. Maar liever spreekt Geesje van andersdenkenden, of nóg liever benoemt ze het helemaal niet. "Als iedereen hier welkom is, dan is het logisch dat onze medewerkers

ook een afspiegeling van de maatschappij zijn." "Het is heel goed voor het team om te leren dat niet iedereen hetzelfde is. De medewerkers moeten het met elkaar waarmaken. Dat kan alleen als je elkaars wereld leert kennen. Dat geeft een heel andere teamspirit. Gastvrijheid is ook intern heel belangrijk. En dat vertaalt zich altijd naar buiten”, vertelt Geesje. "En als je intern geen aandacht voor elkaar hebt, hoe zou je dat dan wel kunnen doen naar buiten toe?” Niet verwonderlijk is ondernemen voor Geesje meer dan geld verdienen. "Je kunt het later toch niet meenemen”, lacht ze. "Geld is alleen belangrijk voor de groei en continuïteit van je bedrijf. Ons bedrijf is een vehikel om op mini niveau samen waarde te creëren voor de community. Dat iedereen, wij, personeel, leveranciers, iets toevoegt dat waarde heeft voor de ander. Bij ons zijn dat verhalen, belevingen, herinneringen en mooie avonden." Horeca is een vak, waar soms te simpel over wordt gedacht, vindt Geesje. Buitenstaanders denken al gauw: "Geef iemand een dienblad en klaar. Zo werkt het niet. We moeten als horeca trots durven zijn op ons mooie vak en dat meer naar buiten toe uitdragen." Maar

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

daarbij hoort volgens Geesje ook de opdracht om het enorme arbeidspotentieel dat nu vaak blijft liggen aan te boren. "Als je oog hebt voor de talenten en kijkt welke taken bij iemand passen, dan is er heel veel mogelijk.” En als ze een tip mag geven: "De eerste stap die iedereen kan zetten is erover nadenken en het bespreken met het team. Of ga eens kijken hoe andere ondernemers het doen.” Je kunt natuurlijk ook contact zoeken met Geesje. Ze is 'Altijd gastvrij!’

Dit artikel is geschreven in het kader van Fryslân Werkt, het samenwerkingsverband van gemeenten, UWV en SW-bedrijven in Fryslân. Samen ondersteunen zij werkgevers bij het ‘inclusief ondernemen’ met o.a. advies, werving en financiële regelingen. Op 1 april 2020 organiseert Fryslân Werkt! in het WTC EXPO in Leeuwarden de WerkParade; de grootste banenbeurs van Fryslân, waar ze ontmoetingen tot stand wil brengen tussen ruim 5.000 bezoekers en 250 standhouders. Voor meer informatie kijk op fryslanwerkt.nl of bel 058 233 83 88.

OF 2019-08

Reikwijdte zorgplicht werkgever voor de veiligheid van werknemers, zzp’ers en uitzendkrachten De werkgever is wettelijk verplicht om de veiligheid van de werknemers optimaal te waarborgen. Dit is de zogeheten zorgplicht: hij moet zorgen voor de veiligheid van de werkomgeving van de werknemer. De werkgever moet dan ook maatregelen nemen die redelijkerwijs nodig zijn om te voorkomen dat de werknemer bij de uitoefening van zijn werk schade lijdt. Als de werkgever hierin tekortschiet en het misgaat, is de werkgever aansprakelijk voor de schade die de medewerker bij de uitoefening van de werkzaamheden lijdt. Wat nu, als niet een werknemer, maar een uitzendkracht of zzp’er onder toezicht van de werkgever/inlener een dergelijk ongeval krijgt? Wie betaalt in dat geval de schadevergoeding? Op grond van artikel 7:658 lid 4 BW is in die situaties niet alleen de formele werkgever, het uitzendbureau, aansprakelijk jegens het slachtoffer, maar daarnaast ook de inlener. De wet schrijft niet voor wie de aansprakelijkheid vervolgens moet dragen, de een, de ander of ieder voor een deel.

OF 2019-08

In de praktijk is het vaak de inlener die voornamelijk zicht heeft op de werkomstandigheden en de veiligheid. Op hem rust dan ook een ruime zorgplicht. Het is dan ook logisch dat de medewerker niet alleen het uitzendbureau maar ook de inlener kan aanspreken bij een bedrijfsongeval. Het slachtoffer zal dan ook beide partijen, het uitzendbureau en de inlener, aansprakelijk te stellen. Zij zijn vervolgens hoofdelijk gebonden tot vergoeding van de schade. Dit biedt het slachtoffer extra zekerheden met betrekking tot de uiteindelijke betaling van de schadeclaim.

Sta sterk in uw schoenen

???

Geconcludeerd dient dan ook te worden dat zowel formele werkgevers, als inleners sterk in de schoenen moeten staan bij ongevallen waarbij werknemers letselschade oplopen.

Brouwer Advocatuur raadt u aan aantoonbaar zorg te dragen voor adequate veiligheidsmaatregelen, die regelmatig onder de aandacht van de werknemers worden gebracht en waarbij streng toezicht wordt gehouden op het naleven van de regels. Weet bovendien, dat in de overeenkomst tussen uitzendbureau en inlener dergelijke situaties vaak vooraf kunnen worden geregeld. Wij adviseren u dan ook contractueel te bepalen dat de inlener het uitzendbureau vrijwaart (gedeeltelijk of geheel) voor aansprakelijkheid bij een arbeidsongeval als gevolg van de tewerkstelling bij de inlener. Voor de medewerker maakt zo’n vrijwaringsclausule overigens weinig uit: het gaat om een afspraak tussen het uitzendbureau en de inlenende onderneming. Het uitzendbureau moet dan maar op haar beurt opnieuw de inlener aanspreken. Mr. Jacqueline Brouwer van Brouwer Advocatuur is gevestigd in Bolsward.

Bedrijf (ver)kopen? MARKTLINK.NL MARKTLINK.NL

KENNIS IS KUNNEN KENNIS IS KUNNEN

IJZERSTERK VOOR UW BEDRIJF

BEVESTIGINGEN BEVESTIGINGEN

VEILIGHEID VEILIGHEID

GEREEDSCHAPPEN GEREEDSCHAPPEN

POSTBOXEN POSTBOXEN

GROENVOORZIENING GROENVOORZIENING

Dokkum . Heerenveen . Leeuwarden . Groningen . t. (0519) 29 23 25 . www.raadsma.nl Dokkum . Heerenveen . Leeuwarden . Groningen . t. (0519) 29 23 25 . www.raadsma.nl