Ondernemend Friesland editie 1 februari 2017 by OF BV

DRACHTEN GAAT WEER BRUISEN ‘WIJ WILLEN EEN BAKEN ZIJN VOOR HET MKB’ ‘ALS COÖPERATIE STA JE ALTIJD KLAAR OM TE DELEN’ DataDiensten Fryslân bouwt, beheert en beschermt al vijftien jaar computernetwerken

“Aanval op netwerk is vaak puur treiteren” OF 2017 | www.of.nl | 01

Meer Meer waarde waarde aan aan ruimte ruimte Meer waarde Roelofs het Roelofs maakt maakt het mogelijk mogelijk aan ruimte Roelofs maakt het mogelijk

Vestigingen in Den Ham, Sneek, Stadskanaal, Steenwijk, Spijkenisse en Veenendaal T: +31 (0) 546 67 88 88 www.roelofsgroep.nl info@roelofsgroep.nl

Januari Het valt me wat tegen van mezelf, want ik ben een persoon die van ieder moment wil genieten in het leven. Toch lukt dat in december wat lastiger. Ik weet inmiddels ook hoe het komt: de knellende druk die ik ervaar in een land vol warm gestoofde huiselijkheid.

walgelijke lawine aan opgedirkt voedsel dat via Facebook op mijn bordje wordt geschoven. Zijn we daarom vrienden geworden? Pfff!

Dat gesleur met kerstbomen, die rijen bij de kassa, de misselijk makende walm van oliebollen die ik ruik wanneer ik over de brug fiets, de rollade die al uren zo prominent door het huis geurt, dat het vet van de gordijnen druipt en je eigenlijk al geen hap meer door je keel kunt krijgen, die afgrijselijke top 2000 op de radio, waardoor Bohemian Rapsody toch weer aan mijn overspannen oren wordt opgedrongen, het proosten, het nog eens proosten, de gasvorming in je buik, de broeierige gezelligheid die van de buis brandt wanneer ik zappend toch per ongeluk langs RTL 4 schuif, die verstikkende col van mijn fout gekozen trui en de mensen in de kroeg die met een uitgelaten gezicht tegen me praten, terwijl ik ze slecht versta omdat een ruige jeugd mijn oren heeft verpest; om niet te spreken van die

Nu hoor ik wel eens zeggen: ’Komkom; met Kerst zie je je familie weer eens’. Fout. Je familie en je vrienden kun je het gehele jaar door opzoeken. Dat hangt van jóuw prioriteiten af. Nee, geef mij een goedgevulde rugzak, een goed gezelschap en een smal wandelpad richting adembenemende bergen, dan ben ik gelukkig. Maar goed. Men kan niet iedere dag door de bergen wandelen. Dan zou het immers geen uitje meer zijn. Dus, gewoon weer in januari aan het werk gaan is ook al heel erg fijn. Plannen maken, inspiratie voelen, concreet aan ambities werken. En dan die heerlijke open ruimte, die in de kamer vrijkomt als die boom is opgesodemieterd. Frisse plannen, nieuwe ruimte, een blanco agenda. Lang leve januari!

Menno Bakker HOOFDREDACTEUR

Meer lezen of reageren? http://www.facebook.com/menno.bakker.96 of op https://twitter.com/OF_nl

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2017-01

AARDWARMTE • De toepassing in nieuwbouw van woning of bedrijfspand! • Verwarmen en koelen! • Gasaansluiting verleden tijd! Vraag naar de mogelijkheden in de bestaande bouw! Voor subsidie neem contact met ons op of kijk op: www.snn.eu

Museumplein 2 9203 DD Drachten [t] (0512) 51 56 47 www.museumdrachten.nl openingstijden: di t/m zo 11-17 uur feestdagen 11-17 uur maandag gesloten

meer dan 100 werken in de

RINSEMA VLEUGEL

Koldingweg 8 9723 HK Groningen T 050 5493673 aqua energy systems | aardwarmte techniek

LievenseCSO.com

ingenieurs

Onafhankelijk intermediair in

bedrijfsfinancieringen

ruimte, milieu en duurzaamheid

bodem en ondergrond juridisch advies

asbest

Zwaar weer begeleiding

adviseurs Vestiging Leeuwarden

Orionweg 28 | 8938 AH Leeuwarden 088 - 91 020 00 | info@LievenseCSO.com

Financieringsbegeleiding Crowdfunding Vastgoedfinancieringen Herstructurering van jouw financieringen Bedrijfsovernames Kijk voor meer informatie op

www.eijgenfinance.nl T. 088 - 515 02 22 E. info@eijgenfinance.nl Gevestigd in: Leeuwarden | Joure Sneek | Franeker | St. Annaparochie

Nu ook in n Leeuwarde

22 21

12 Drachten gaat weer bruisen 19 De financiële gevolgen van cybercriminaliteit voor uw bedrijf 21 ‘s werelds snelste schaatsshow 22 ‘Ons doel is om klanten steeds meer te ontzorgen’ 24 “Aanval op netwerk is vaak puur treiteren” 28 De ambitie 30 ‘Wij willen een baken zijn voor het MKB’ 32 Oproep! wel gedacht, maar niet verteld? 34 Sian Corless in Engeland 40 Composiet is booming business 42 ‘Mens en techniek met elkaar verbinden: geen loze kreten maar beleid’

44 46 49 52 54

‘Als coöperatie sta je altijd klaar om te delen’ Visitekaartje van het Noorden Verruiming begrip bouwterrein in de btw OF the Record Lach jij je tanden echt bloot?

Coverfoto: Else Maria van der Meulen en Arnoud Annema van DataCenter Fryslân. Foto: Ed Klijnman COLOFON Uitgeverij Ondernemend Friesland BV Hoofdredactie Menno Bakker Bladmanagement Ed Klijnman

Advertentie exploitatie en administratie Ondernemend Friesland BV Tussendiepen 21 9206 AA Drachten Telefoon 0512 366326 Gert de Lange 06 10556784 Jos Miedema 06 15262182 Jasper van der Sluis 06-46033589 Loescinda Boersma 06-54277795

Redactie NARVIC Inhoudgevers, met: Ingrid van Damme, Casper Ferwerda, Menno Bakker, Herman Mulder, Mark Grupstra

© De uitgever kan op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van informatie. Uitgever aanvaardt dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor de schade, van welk aard dan ook, die het gevolg is van handelingen en/ of beslissingen die gebasseerd zijn op informatie uit deze uitgave. Uit deze uitgave mag na toestemming van de uitgever met bronvermelding geciteerd worden.

Vormgeving VDS Crossmedia Drukker Scholma Druk

nieuwsberichten@of.nl ISSN 1383-9314

www.of.nl

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2017-01

Succes voor

DMT-ET in Estland

Het Friese bedrijf DMT-ET heeft beet in Estland. Daar gaat het bedrijf, met vestigingen in onder andere Joure en Leeuwarden, biogas opwaarderen zodat het als Bio-CNG gebruikt kan worden in het openbaar vervoer. Het eerste project loopt in Viljandimaa, in het zuiden van Estland. Het eerste biogas opwaardeersysteem zal worden opgeleverd in Augustus 2017 en zal 150 kg CNG per uur produceren. Dit betekent dat 40 vrachtwagens een volle tank Bio-LNG kunnen hebben. Dit is gelijk aan 170 personenwagens. DMT-ET zit niet stil. Het bedrijf bouwt momenteel ook biogas opwaardeer installaties in Denemarken, Engeland, Nederland, Verenigde Staten. Wereldwijd heeft DMT-ET meer dan twintig installaties gebouwd. En recent werd ook nog eens bekend dat DMT Clear Gas Solutions de grootste installatie ooit op het gebied van biogasopwaardering gaat plaatsen in de VS.

Proef met koffie en thee in Qliners van Arriva Touring Begin 2017 startte Arriva Touring met een proef met koffie- en theeautomaten in de bussen die rijden tussen Drachten en Groningen. De vervoerder en haar opdrachtgever, het OV-bureau Groningen Drenthe, willen onderzoeken of deze extra service positief wordt ervaren door reizigers. De Qliners rijden over relatief grote afstanden, hebben weinig tussenstops en bieden extra comfort met comfortabele stoelen, extra beenruimte en gratis wifi. Een koffie- en theevoorziening kan het reisplezier nog verder vergroten, zo denkt de vervoerder.

Athleta Projecten werkt aan Vitaal Ondernemen Vitaliteit als instrument voor duurzame inzetbaarheid Athleta Projecten is een nieuw bedrijf dat sinds de zomer van 2016 actief is en zich onderscheidt in de aanpak van duurzame inzetbaarheid en vitaliteit van mensen en bedrijven. Athleta Projecten koppelt bewegen, voeding en gedrag aan vitaliteit, daar waar de meeste organisaties kiezen voor een van de afzonderlijke aspecten van vitaliteit en duurzaamheid. Zij doet dat met een vitaliteitscheck die uw diepgaande inzichten geeft op het gebied van uw fysieke, mentale en emotionele evenwicht. Vervolgens kan Athleta Projecten met workshops en trainingen invulling geven aan Vitaliteitsprojecten binnen bedrijven en/ of individuele lifestyle coaching. Daarnaast zorgt Athleta Projecten door haar breed netwerk voor goede doorverwijzing.

Nooitgedagt en Datas samen Kantoorvakhandel Nooitgedagt in Sneek sluit zich per 1 maart 2017 aan bij de Datas Groep. Nu de overname van Nooitgedagt een feit is zullen beide bedrijven verder gaan onder de naam DATAS kantoor kompleet Sneek en de dienstverlening concentreren op de locatie van Nooitgedagt aan de Graaf Adolfstraat 36A te Sneek. De DATAS groep heeft vestigingen in Drachten, Groningen en Sneek. DATAS kantoor kompleet biedt MKB bedrijven en nonprofit organisaties in het noorden van het land alle zaken die men op en om de werkplek nodig heeft. Niet alleen kantoor- en facilitaire artikelen maar ook kantoorinrichting, automatisering en systeembeheer. DATAS kantoor kompleet beschikt over een eigen Repro afdeling voor ontwerp-, print- en drukwerk.

OF 2017-01

VERHUIZEN MET EEN LEKKER HAPJE Maaltijdleverancier Van Smaak en verhuisbedrijf Ontzorgd Verhuizen hebben de koppen bij elkaar gestoken en gezamenlijk iets leuks bedacht: dankzij deze samenwerking krijgen klanten van Ontzorgd Verhuizen op de verhuisdag een gratis en gezonde maaltijd van Van Smaak. “Ouderen willen na een verhuizing het liefst in een woning komen waar alles is ingericht. Ook het avondeten is dan erg belangrijk”, vertelt directeur Simone van der Veen van Ontzorgd Verhuizen. Van Smaak is inmiddels uitgegroeid tot grootste maaltijdleverancier van Noord-Nederland en Ontzorgd Verhuizen regelt de hele rompslomp voor de klant. “Denk hierbij bijvoorbeeld aan het omzetten van telefoon en tv. Juist door de extra’s onderscheiden wij ons en zijn we in korte tijd uitgegroeid naar het hele noorden van Nederland’, aldus Van der Veen.

A.P. van den Berg: geruisloos en trillingvrij

Duurzame energie in Harlingen

Het traditioneel heien van prefab funderingspalen is nog altijd de gangbare methode in de bouw. Vanwege regelgeving en omgevingsfactoren winnen de diverse methodes waarbij de palen in de grond gevormd worden. Deze methodes leveren qua fundering echter niet dezelfde kwaliteit en zijn duur. Reden voor A.P. van den Berg (Heerenveen), IJB-Groep (Lemmer) en Bruil uit Ede om de handen ineen te slaan en een alternatief te bedenken: het indrukken in plaats van het heien van palen. Voordeel: nauwelijks lawaai en geen trillingen. De machines hiervoor haalt A.P. van den Berg uit China. In Azië wordt deze methode dan ook al ruim tien jaar op grote schaal toegepast. De machine is momenteel “live” te bezichtigen in Heerenveen en vervolgens dus op diverse projectlocaties.

Er is nogal wat discussie over geweest, maar duurzaam is het wel, de ReststoffenEnergieCentrale (REC) in Harlingen. Met de recente ingebruikname van een tweede turbine verhoogt Omrin de productie van duurzame energie van 16 Megawatt tot 20 Megawatt. In de praktijk betekent deze capaciteit een toename van 40.000 naar 50.000 huishoudens. Omrin haalt, als onderdeel van de circulaire economie, graag zoveel mogelijk herbruikbare producten en materialen uit afval. Maar na scheiding en bewerking blijven brandbare rest-stoffen over. Met deze reststoffen maakt Omrin duurzame energie.

WAFILIN SYSTEMS WINT WIS-AWARD 2017 Na een spannende finale met zeven deelnemers heeft Wafilin Systems (Leeuwarden) eind januari met de innovatie ‘Concentrating Milk’ de WIS Award (Water Alliance Innovation Stimulation Award) gewonnen. De innovatie-stimuleringsprijs, die de Water Alliance jaarlijks uitreikt, werd tijdens het internationale symposium WaterLink in het WTC Expo Leeuwarden in de wacht gesleept. Concentrating Milk is een innovatie waarbij melkveehouders al op de boerderij de melk snel en goedkoop kunnen indikken. Daardoor worden veel transportkosten bespaard. Daarnaast kan de boer het overgebleven water hergebruiken. Waflin Systems krijgt als prijs een pakket voor marketing en communicatie, waarmee de innovatie (internationaal) gepromoot kan worden.

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2017-01

Zorgeloos uw VvE uit handen geven? Benedictus VvE Beheer Persoonlijk Betrouwbaar Betrokken Deskundig Ontzorgen

Almastraat 14 8601 EW Sneek info@benedictus-vvebeheer.nl www.benedictus-vvebeheer.nl !

Transportwei 18 • 8501 ZP Joure • Tel. (0513) 41 32 30 Fax (0513) 41 71 73 • E-mail: info@hauwbeton.nl

Al ruim 100 jaar de veelzijdige aannemer uit Eastermar...

Grote Hornstweg 19-D, 9261 VW Eastermar telefoon: 0512 - 47 13 00 www.bouwbedrijfswart.nl swart@bouwbedrijfswart.nl

Jan Smink Ondernemer van het Jaar Weststellingwerf De tiende verkiezing Ondernemer van het Jaar in Weststellingwerf is onlangs gewonnen door topkok Jan Smink uit Wolvega. De juryleden Siem Jansen (voorzitter), Bouwe de Boer, Sippy Tigchelaar en Marco de Bruijn (winnaar van 2015) stelden allen een genomineerde voor en Smink ging er met de prijs van door. Juryvoorzitter Jansen bestempelde Jan Smink als een enthousiaste jonge ondernemer die in feite een nieuw soort onderneming heeft georganiseerd, het netwerkbedrijf. Voor veel bedrijfsactiviteiten werkt Jan samen met andere ondernemers.

Foto: Lenus van den Broek

US WURK AAN DE SLAG IN JOURE

Ondernemersprijzen Noordoost Fryslân bekend Tijdens een live televisie-uitzending van RTV NOF in Partycentrum Old Dutch werden onlangs de sporten ondernemersprijzen voor Noordoost Fryslân bekend gemaakt. Grote winnaars waren: Haitsma Beton uit Kootstertille met de titel ‘Onderneming van het jaar 2016’. Martin Sinia van Martin Sinia van BKS Elementen uit Dokkum mocht zich ‘Ondernemer (let op het verschil, red.) van het jaar 2016’ noemen en tot starter van het jaar werd verkozen Gasterij Manjefiek uit Kollum.

Bingo! Bingo! Al weer een prijs voor Salttech uit Sneek. Tijdens de ‘International Water Summit’ won ondernemer Gerard Schouten de innovatieprijs ‘Innovate@IWS’. “Een geweldige opsteker en bevestiging van de innovatiekracht van Nederlandse watertechnologiebedrijven”, zo stelt Hein Molenkamp, die namens de Water Alliance en de Nederlandse watertechnologiesector op deze International Water Summit (onder-

Us Wurk Uitzendbureau opende maandag 9 januari de deuren van haar vestiging in Joure. Met ruime ervaring in de uitzendbranche en ruim drie jaar binnen Us Wurk heeft vestigingsmanager Johannes Veenema een duidelijk doel voor ogen: “Wij willen de formule die al jarenlang binnen Us Wurk bestaat verder doorzetten. De komende periode is gericht op het investeren in duurzame en persoonlijke relaties met bedrijven en het opbouwen van een kandidatenbestand uit de regio.”

deel van de Abu Dhabi Sustainability Week) aanwezig was. “Salltech heeft een erg slimme innovatie met wereldwijd veel potentie. Die innovatie slaat duidelijk aan want het bedrijf heeft al eerder prijzen gewonnen. We denken dat het dan ook voor vele branches van toepassing kan zijn.” De innovatie waar het allemaal om draait is de zogenaamde Salttech DyVaR-technologie. Hiermee kan men water ontzouten zonder membranen te gebruiken. Wie meer wil weten over de techniek: www.salttech.com

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2017-01

Ruimte voor onderne men.

‘ Ik heb goed inz icht in mijn f inanc iële situat ie’

uw bedrijf ook in acconditie? Adequate bedrijfsvoering Gedegen administratieve organisatie Gezonde financiële huishouding

accountancy

strategisch advies

juridisch advies

belastingadvies

accountantscontrole

werkgeversservice

www.acconavm. nl

BETROKKEN, GEDREVEN EN DOORTASTEND

Bedient zowel de zakelijke, als de particuliere markt op verschillende rechtsgebieden: • Ondernemingsrecht • Vastgoedrecht en Bouwrecht • Huurrecht • Beslag- en executierecht • Insolventierecht.

• Contractenrecht en algemene voorwaarden • Incasso’s • Aansprakelijkheidsrecht en Letselschades

SNEKERPOORT 9, 8701 HK BOLSWARD | T. 0515-209001 | INFO@BROUWERADVOCATUUR.NL brouwer advocatuur.indd 1

01-02-17 16:45

CIN-ergy opent deuren in Leeuwarden Op woensdag 18 januari jl. opende CIN-ergy de deuren van een nieuw onderkomen aan de Orionweg 30 in Leeuwarden. CIN-ergy is de R&D Engineering en productieafdeling van CINOPTICS, een bedrijf dat zich bezighoudt met ‘near to eye technolgy’. Dit houdt in dat men alles ontwikkelt dat te maken heeft met Virtual Reality en Augmented Reality. Klanten hiervan zijn onder andere defensie, de medische markt maar ook steeds meer de industrie. Wethouder Henk Deinum had lovende woorden over het bedrijf: “Dit is een pareltje in de Friese economie. Het is een klein bedrijf met grote klanten, ook op internationaal gebied. Het is een voorbeeld van innovatief ondernemerschap en we kunnen trots zijn dat zo’n mooi bedrijf in Leeuwarden zit.”

Van Keulen en ChannelUp samen Creative agency ChannelUp (Leeuwarden) en Peter van Keulen werkten in het verleden regelmatig in elkaars verlengde voor dezelfde opdrachtgevers. Nu hebben ze besloten samen verder te gaan. Creatief directeur Alex Hamming is blij met de komst van Van Keulen: “Het past perfect bij onze ambitie om inhoudelijk verder te groeien en onze voorsprong in trade en shopper marketing verder uit te bouwen. Peter kan echt iets toevoegen en ons naar een ‘next level’ brengen. Zijn expertise zal ook onze creatieven helpen om nog scherpere voorstellen te ontwikkelen.”

Joël Heiner weer terug, maar dan anders Joël Heiner vertrok enkele jaren geleden bij internetbureau ICIT om zelfstandig verder te gaan. Maar hij is al snel weer terug, zij het, met een nieuw visitekaartje. Heiner is namelijk directeur geworden van ’FOLLOWR’, het label waarmee ICIT zich geheel op online marketing wil richten. ‘Met het nieuwe label wordt constante groei in zowel omzet als personeel verwacht’, aldus een persbericht.

Brouwer advocatuur strijkt neer in Bolsward Een nieuw advocatenkantoor in Bolsward. Daar is onlangs advocate Jacqueline Brouwer neergestreken met haar praktijk Brouwer Advocatuur. Brouwer bedient zowel de zakelijke, als de particuliere markt op verschillende rechtsgebieden met juridisch deskundige adviezen en doortastende en pragmatische rechtsbijstand.

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2017-01

Economische kansen, meer samenwerking

Drachten gaat weer bruisen Na enkele rustige jaren door de economische crisis zit Drachten weer in de lift. De kansen voor het dorp met stadse allure nemen toe. Bijvoorbeeld op het gebied van onderzoek en ontwikkeling, toerisme en dienstverlening. Maar vertrouwen op de traditionele sterke punten, zoals de centrale ligging en de busfaciliteiten, is niet voldoende. Allerlei partijen moeten samenwerken. Het Stijl-jaar kan daarbij van pas komen.

OF 2017-01

Roel Haverkort en Ron van der Leck

“Je zou Drachten het Rotterdam van het Noorden kunnen noemen”, merkt Ron van der Leck op in zijn werkkamer op het gemeentehuis van Smallingerland. In de portefeuille van de D66-wethouder zit onder andere ruimtelijke ordening, recreatie en toerisme. “We zijn allebei naoorlogse steden en bij ons is de maakindustrie van oudsher eveneens belangrijk.” Collega-wethouder Roel Haverkort van de PvdA, onder andere verantwoordelijk voor de financiën en economische ontwikkeling, zit naast hem en vult aan: “Drachten was tot de jaren vijftig een stil dorp. De komst van Philips zorgde voor een flinke economische impuls en trok meer bedrijven onze kant op. Voor hen was, en is, een centrale ligging belangrijk, evenals goede (bus)verbindingen. Onder andere door de aanleg van het Transferium is die bereikbaarheid nog groter geworden.”

Innovatie en recreatie

Louise Willemsen

Na jaren van groei kwam er zo’n tien jaar geleden door de economische crisis zand in de motor. Maar de impasse wordt nu doorbroken. “Mede door het in 2012 opgerichte Innovatiecluster Drachten”, aldus Haverkort. “Hierin zitten bedrijven en kennisinstellingen die werken aan oplossingen voor de toekomst, zoals 3D-metaalprinting en robotics. We zijn de afgelopen jaren een broedplaats in het Noorden geworden. Een derde van de

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

investeringen in R&D in Noord-Nederland gaat naar Drachten en nabije omgeving; dat zegt wel wat.” Maar het gaat niet alleen maar om high tech. In 2016 vestigden er zich zo’n 140 nieuwe bedrijven in Drachten, waarvan een kleine vijftig actief is in de dienstverlening. “Het gaat onder andere om ondernemingen in de recreatieve sector”, vertelt Haverkort. “We trekken op dat gebied samen op met onze buurgemeenten, waaronder Opsterland en Heerenveen. De toerist houdt immers geen rekening met bestuurlijke grenzen en beweegt zich door verschillende gemeenten. Ondernemers in de recreatie in Smallingerland en omliggende gemeenten worden nu zoveel mogelijk met elkaar verbonden. Hiervoor levert een aanjager de nodige inspanning. Zo worden er netwerkbijeenkomsten georganiseerd en er is een regiogids met activiteiten gekomen. We merken dat de tijd nu rijp is voor een toeristisch informatiepunt in het centrum van Drachten. Hierover zijn we met diverse partijen in gesprek.”

Azeven Op bedrijventerrein Azeven ervaren de ondernemers net als beide wethouders dat de economische wind weer de goede kant op waait. De laatste jaren zijn er in het gebied verschillende bedrijven bijgekomen, waaronder Arriva en de meldkamer van de politie

OF 2017-01

Sieta Stel Fotografie metselwerk lijmwerk voegwerk

Business in beeld”

een steengoed verband

Eendekroos 76 9207 DT Drachten 06-41032965 info@sietastelfotografie.nl

Kantoor: Russchenreed 50, 9241 EE Wijnjewoude | Bedrijfspand: Janssenlaan 22, 9207 JD Drachten e-mail: info@mhmetselbedrijf.nl | tel: (0516) 48 16 98 | mobiel: 06 21 54 49 45

w w w. m h m e t s e l b e d r i j f . n l

www.sietastelfotografie.nl

De slimste keuze is snel gemaakt. electric

De Hyundai IONIQ Electric. Onder andere met: • Standaard automaat • Advanced Smart Cruise Control • Actieradius van 280 KM* • Navigatiesysteem met gratis kaart-updates**

€ 34.950 4% BIJTELLING

Nu rijklaar voor

Duurzaam ontwikkeld, volledig emissie vrij en slechts 4% bijtelling. De combinatie van de beste aerodynamica en de nieuwste veiligheidstechnologieën maken de Hyundai IONIQ de juiste keuze. Bewust rijden begint hier. Kom snel langs voor een vrijblijvende proefrit. Ontdek meer op tolman.hyundai.nl Hyundai Tolman Drachten B.V. De Roef 17, Drachten, tel. 0512 - 334 900 Gecombineerd energieverbruik: 11,5 kWh/100 km. CO2-uitstoot van 0 gr/km. Verbruik is afhankelijk van gebruik. Verbruiksgegevens zijn gebaseerd op tests die zijn uitgevoerd volgens Europese Verordening 715/2007/EEG. *Genoemde range is gebaseerd op NEDC meetmethode. Genoemde prijs is een adviesprijs en is excl. metallic lak en eventuele opties. Afgebeeld model kan afwijken van standaard uitvoering. **Gratis navigatiekaart-updates i.c.m. onderhoud bij uw Hyundai Erkend Reparateur. Zie voor kosten en voorwaarden www.hyundai.nl of vraag ernaar in de showroom. Druk- en zetfouten voorbehouden.

170072 Tolman Drachten_WK FEBR_Q1 ADV IONIQ Electric_Ondernemend Friesland Magazine 170x115.indd 1

18-01-17 11:08

Trea Westra

Noord-Nederland. In de nabije toekomst zal er sowieso tien hectare worden ingevuld door nieuwe bedrijven, weet parkmanager Louise Willemsen. “Er zijn geïnteresseerde partijen, waarmee de gemeente contact onderhoudt.” Willemsen is blij met de opwaartse lijn. “De crisis is voorbij, dat kun je hier duidelijk merken. Er wordt weer gebouwd.” Dat Azeven een uitstekende plek is om je te vestigen, daarover bestaat bij haar geen twijfel. “Dit blijkt wel uit het Keurmerk Veilig Ondernemen dat we in 2009 hebben gekregen van het ministerie van Veiligheid en Justitie. Het KVO is in december 2015 voor de derde keer is verlengd. Je krijgt hem niet zomaar. Het vergt een goede samenwerking tussen het parkmanagement, de ondernemers, politie, brandweer en de gemeente. Dit levert een veiligere omgeving op, met als resultaat minder schade en criminaliteit. Daar profiteren alle ondernemers bij ons van. Azeven is daarnaast een inspirerende plek, met veel

Beleving in het centrum

voldoende parkeergelegenheid. Op die gebieden heeft de laatste jaren een positieve ontwikkeling plaatsgevonden.” Onlangs is er ook gratis Wi-Fi in het centrum beschikbaar gekomen, wat volgens Haverkort veel kansen biedt voor de winkeliers. “Neem apps waarmee aanbiedingen van winkeliers, horeca-eigenaren en andere ondernemers gepromoot kunnen worden bij bezoekers van het winkelcentrum.”

Het winkelhart van Drachten heeft momenteel de volle aandacht van de gemeente. “Een aantrekkelijk centrum is van belang voor zowel de inwoners als mensen uit de omgeving en toeristen”, zegt Haverkort. “De ontwikkelingen rondom het Innovatiecluster Drachten trekken mensen met een hogere opleiding aan; die wil je hier dan ook houden. Dan spelen ook zaken mee als een gevarieerd winkelaanbod, met naast de onmisbare grotere ketens ook kleinere zelfstandigen met unieke producten, en

Beide wethouders noemen regelmatig ‘beleving’ als ze het hebben over de verdere ontwikkeling van het Drachtster winkelcentrum. Van der Leck: “We kopen steeds meer artikelen online vanwege lagere prijzen of meer aanbod. Fysieke winkels moeten wat anders bedenken om aantrekkelijk te blijven. Er moet meer beleving komen. Ik vind Vintage Coffee aan de Zuiderbuurt een mooi voorbeeld, waar klanten een deel van het interieur kunnen kopen. Andersom kan

groen en water. Er is ook veel saamhorigheid tussen de ondernemers. Regelmatig hebben we een gezellige bijeenkomst bij een van de leden, houden we elkaar op de hoogte via een nieuwsbrief en er is een WhatsAppgroep waarmee ondernemers elkaar snel informeren wanneer ze bijvoorbeeld verdachte personen op Azeven signaleren.”

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2017-01

persoonlijk contact het bestaat nog!

Alzerda & Dam Truck en Trailer Service

wietse numan

Galvanilaan 15 9207HG Drachten

adviseur voor mkb en particulier hegewei 26 9218 vb opeinde

0512-54 06 56 info@numanassurantien.frl www.numanassurantien.frl

T +31 (0)512 542235 F +31 (0)512 544802 info@alzerdaendam.nl

www.alzerdaendam.nl 2017-010 Numan aanpassing adv. O/FRL..indd 1

01-02-17 17:08

Wiegersma

Grond- en straatwerk

www.wiegersmadrachten.nl

Tussendiepen 67 | 9206 AC Drachten | Tel.: 0512 - 513844

ook, met een koffiehoek in de winkel. Maar het belevingsaspect geldt voor het winkelcentrum als geheel. Daarom gaan we de stegen in het centrum opknappen en meer groen aanbrengen.” Reuring in het centrum is er volgens Van der Leck volop. “Er gebeurt in Drachten veel moois wat mensen trekt. Onder andere op cultureel gebied met De Lawei, onze schouwburg die een sterke regiofunctie heeft. Ook het aanbod in evenementen neemt toe, met daarbij een aantal grote publiekstrekkers zoals Simmerdeis en Peije Dei.”

Meer lef Trea Westra, centrummanager vanuit Stichting Centrum Management Drachten, ziet graag wel meer lef in Drachten. “Er gebeuren goede dingen, onder andere bij het Raadhuisplein, maar we moeten echt meer onze nek uitsteken en onszelf via citymarketing beter op de kaart zetten. Drachten heeft het altijd anders dan normaal gedaan. Wij moeten ons ook nu onderscheiden en meer durven!” Westra ziet een grote kans:

Trea Westra Centrummanager Drachten

kunstbeweging De Stijl. “2017 is omgedoopt tot het Stijl-jaar in Drachten. De Stijl, met Piet Mondriaan en Theo van Doesburg als bekende leden, heeft wortels in Drachten. Dat word je in Museum Dr8888 snel duidelijk. Het is zaak om die historie te verbinden aan de toekomst. Je kunt De Stijl goed uitdragen en prachtig doorvoeren in allerlei activiteiten en de fysieke uitstraling van het winkelcentrum van Drachten. Zoals Den Bosch in 2016 deed met het Jeroen Bosch-jaar. De kleuren en strakke lijnen passen goed bij een naoorlogs stadscentrum als Drachten. Ik vind dat we De Stijl niet alleen dit jaar moeten omarmen, maar dat het hier een permanent karakter moet krijgen. Dit moeten we dan dit jaar echt in gang zetten!”

Samenwerken Platform Overleg Centrum Ondernemers (POCO) kan daarbij een belangrijke rol spelen. Het platform verbindt ondernemers in het centrum, winkeliers maar ook ondernemers in de horeca en de culturele sector, met de gemeente. Samen werken ze

aan de economische ontwikkeling van het centrum. Op woensdag 25 januari was er een grote POCO-bijeenkomst in De Lawei, met presentaties en een netwerkborrel. Westra: “Iedereen moet nu gaan samenwerken. Je moet niet alleen aan jezelf denken, maar vanuit een brede gedachte. In dit kader ben ik ook met een adviescommissie bezig geweest om winkeliersvereniging Ha&Ie te professionaliseren, via onder andere een nieuw, laagdrempeliger bestuur. Daarnaast is het initiatief ontstaan voor het oprichten van het POCO.” Van der Leck en Haverkort zijn het met Westra eens dat samenwerking belangrijk is voor de verdere economische ontwikkeling. “Dat geldt ook voor de samenwerking tussen de gemeente en ondernemers. Zij weten ons inmiddels goed te vinden, mede door het POCO en onze twee bedrijvencontactfunctionarissen die vragen van ondernemers snel beantwoorden. Maar de bal ligt bij de ondernemers - die willen dat trouwens ook. De gemeente luistert en faciliteert zoveel mogelijk en legt geen dingen op. “

Roel Haverkort Wethouder Gemeente Smallingerland

Louise Willemsen Parkmanager Azeven

Woonplaats Drachten

Ron van der Leck Wethouder Gemeente Smallingerland

Geboorteplaats Drachten

Woonplaats Drachten

Geboorteplaats Drachten

Geboortedatum 13 juni 1968

Geboorteplaats Den Haag

Geboorteplaats Deventer

Geboortedatum 30 augustus 1969

Eerdere functies Marketing-, com-

Geboortedatum 21 augustus 1955

Geboortedatum 21 november 1963

Eerdere functies Begeleiding

municatie- en coöperatie-adviseur

Eerdere functies Directeur hulp-

Eerdere functies Programmama-

nieuwbouw Deventer Ziekenhuis,

Rabobank

middelenvoorziening, controller

nager CMO Flevoland, Program-

begeleiding nieuwbouw en renova-

Hobby’s Kunst en cultuur, natuur en

Koninklijke Visio, bureaucoördinator

mamanager Provincie Flevoland,

tie ziekenhuis De Tjongerschans

muziek

SABAdm

Commercieel Manager Yacht

Hobby’s Tuinieren, schaatsen en

Lijfspreuk Leef niet alleen je leef,

Hobby’s Fotografie

Hobby’s Motorrijden

wandelen

beleef je leven

Lijfspreuk Waar een wil is, is een weg

Woonplaats Drachten

Lijfspreuk Vertrouwen is het zetten van de eerste stap, zonder dat je de hele trap ziet.

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2017-01

Verleng de levensduur van uw projectmeubilair

Voor: Zorg Kantoor Overheid Horeca Onderwijs

herstoffering

www.joustraherstoffering.nl Duurzaam - Sociaal - Besparen › ICT diensten

‘‘

Kan ik na de scheiding in het huis blijven wonen?

› Kantoorartikelen › Projectinrichting › Repro & Sign › Outlet › PostNL Automatisering en systeembeheer.

Doede Keuning 06 21 81 46 68 doede.keuning@zorgeloosch.nl www.2divorce.nl

Ook voor uw kantoorautomatisering bent u bij Datas aan het goede adres. Of het nu gaat om de levering van nieuwe hardware, werken in de cloud of VoIP telefonie, we adviseren u er graag over. Onze helpdesk ondersteunt u bij uiteenlopende vraagstukken waarbij wij uw netwerk of PC ter plaatse of op afstand kunnen beheren en monitoren. Vraag een vrijblijvend adviesgesprek aan op it@datas.nl of bel 0512 525511. We komen graag bij u langs.

Henny Bos 06 51 79 29 00 henny.bos@zorgeloosch.nl www.2divorce.nl

Scheidingsbemiddeling en financieel advies

www.datas.nl

Drachten, Groningen, Sneek

De financiële gevolgen van cybercriminaliteit voor uw bedrijf Uw bedrijf heeft te maken met groeiende veiligheidsrisico’s binnen uw ICT-omgeving. Niet alleen op het gebied van weten regelgeving verandert er veel, ook de impact van cybercriminaliteit wordt alsmaar groter. Het aantal virussen neemt toe en cybercriminelen worden steeds slimmer. In mijn vorige column heb ik al geschreven over manieren om uzelf te beschermen tegen de risico’s. Want dat cybercrime veel geld kan kosten staat als een paal boven water. Ook uw organisatie, ongeacht de grootte, loopt grote risico’s. Ik vertel u hier graag meer over.

Tijdverlies medewerkers Het Cryptolocker virus is een malware die data versleutelt. Dit gebeurt vaak via een bijlage of link uit een e-mail die geopend wordt. Automatisch wordt daarna een bestand gestart dat begint met het versleutelen van alle bedrijfsbestanden. Ook kunnen virussen uw gehele systemen platleggen, waardoor medewerkers niet verder kunnen werken. Al gaat het maar om één dag, veel ondernemers realiseren zich niet wat dit kost. Nog afgezien van stilliggende productieprocessen en orders die niet verwerkt kunnen worden, lopen de kosten voor medewerkers die niet aan de slag kunnen flink op. Ga maar eens na wat er gebeurt wanneer u vijf medewerkers heeft die één dag niet aan de slag kunnen. Het gaat dan om 5 medewerkers x 8 werkuren x €50,gemiddelde kosten voor een werknemer per uur. Dat betekent dat u alleen al €2000,- kwijt bent aan medewerkers die niets voor u kunnen opbrengen op dat moment.

Verlies data en documenten Vervolgens heeft u ook te maken met verloren data en documenten. Het herstellen, opnieuw laten maken of verzamelen hiervan kost zowel veel tijd als geld. En dan is de kans alsnog aanwezig dat u bepaalde gegevens niet meer terug kunt halen.

Meldplicht datalekken Het verlies van data heeft nog meer gevolgen. Begin dit jaar is de wet Meldplicht Datalekken ingegaan. Het doel van de meldplicht is om de negatieve gevolgen van een datalek voor de

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

betrokkenen beperken. Als blijkt dat de gelekte persoonsgegevens onvoldoende beveiligd waren kunnen bedrijven geconfronteerd worden met een boete van 10 procent van de omzet, met een maximum van 810.000 euro. Het nalaten van het melden van een datalek bij de toezichthouder kan een boete van 500.000 euro opleveren.

Versleuteling Wanneer cybercriminelen via een cryptolocker virus uw bestanden hebben versleuteld, eisen zij veel geld om dit weer op te heffen. Ik adviseer u om nooit een bedrag over te maken naar internetcriminelen. Ik heb ook verhalen gehoord dat bestanden onherstelbaar versleuteld zijn. De sleutel die u krijgt na betalen werkt dan sowieso niet.

Imago Buiten alle directe kosten waarmee u te maken krijgt, speelt ook imagoschade een grote rol. Met name wanneer u werkzaam bent in een branche waarin u te maken heeft met persoonsgegevens of privacygevoelige informatie, dan wordt uw betrouwbaarheid direct in twijfel getrokken. Dat is niet alleen van invloed op uw relatie met bestaande klanten, maar ook met potentiële nieuwe klanten. OF SPECIALIST

Wim Behage Directeur Accent Automatisering BV Accent is een ICT-bedrijf gespecialiseerd in cloudoplossingen en heeft datacentra in Sneek, Groningen en Amsterdam. Zijn doel: ICT duidelijk maken voor iedereen. Wim is OF’s ICT-Specialist en deelt zijn kennis via OF-Magazine en via zijn eigen specialisten platform op www.of.nl/specialisten.

OF 2016-08

B&GS Bedrijfs- & Garagedeuren Specialist van het Noorden opent nieuwe afdelingen. B&GS met tientallen jaren ervaring in verkoop, montage, onderhoud en reparatie van elk type en merk garagedeur of bedrijfsdeur, kreeg vanuit de markt regelmatig de vraag of ze bij de kantel-, sectionaaldeuren, roldeuren, overheaddeuren en schuifdeuren die ze plaatsen of onderhouden ook de bijbehorende Toegangstechniek en Beveiligingscamera’s konden verzorgen. Dit doen ze dan ook al jaren. Hieruit zijn drie nieuwe afdelingen ontstaan:

Toegangstechniek Camerabeveiliging Zonwering En natuurlijk de alom bekende: Deuren Voor meer informatie, www.bengs.nl Showroom Eestumerweg 49, 9792 RB Ten Post tel: 050 520 1100

䔀砀琀爀愀倀䬀瘀漀漀爀甀眀漀爀最愀渀椀猀愀琀椀攀

Werken in de wereld van vastgoed en makelaardij Korte cursus of volledig erkende opleiding tot (gecertificeerd) makelaar, taxateur en rentmeester

Studiedagen hercertificering VastgoedCert

䰀椀攀猀戀攀琀栀䨀攀渀猀攀吀⸀㨀㘀㔀㄀㐀㄀㔀㤀㠀㘀

䌀漀最渀椀琀椀攀昀䌀漀愀挀栀攀渀洀攀琀倀愀愀爀搀攀渀

䴀愀爀最爀椀攀琀䈀愀欀欀攀爀吀⸀㨀㘀㐀㌀㌀㜀㈀㐀㔀

眀愀渀琀戀攀琀攀爀猀愀洀攀渀眀攀爀欀攀渀

studiecentrum

眀爀欀琀

䴀愀愀欀渀甀攀攀渀愀昀猀瀀爀愀愀欀瘀漀漀爀攀攀渀最攀栀攀攀氀瘀爀椀樀戀氀椀樀瘀攀渀搀欀攀渀渀椀猀洀愀欀椀渀最猀最攀猀瀀爀攀欀戀攀氀䰀椀攀猀戀攀琀栀 ⠀ 㘀㔀㄀㐀㄀㔀㤀㠀㘀⤀ 漀昀䴀愀爀最爀椀攀琀 ⠀ 㘀㐀㌀㌀㜀㈀㐀㔀⤀ 瘀愀渀瀀愀愀爀搀攀渀欀甀渀樀攀氀攀爀攀渀⸀渀氀

樀愀稀稀瀀愀愀爀搀攀渀挀漀愀挀栀椀渀最⸀渀氀

Opleidings-, trainings, en voor vastgoed, wonen en groen

T (0513) 63 60 90



www.ots.nl

opleidingen, trainingen, cursussen, zelfstudies, projecten, studieboeken, naslagwerken, ideeënboeken, educatieve media, zaalverhuur en meer…

Foto Neeke Smit

‘s werelds snelste schaatsshow Op woensdag 15 maart vindt de tweede editie van De Zilveren Bal plaats in een prachtig uitgelichte Elfstedenhal in Leeuwarden.

De Zilveren Bal is een evenement met een knipoog naar het verleden. In de 18e eeuw kwam het kortebaanschaatsen opzetten in Friesland. “Sprinten, recht toe, recht aan, man tegen man.” Dat is volgens toernooidirecteur Jan Ykema de essentie van het schaatsen. De Zilveren Bal brengt het eeuwenoude kortebaanschaatsen op een innovatieve en moderne manier terug op de schaatskalender.

Schaatsspektakel Met een DJ, showverlichting en de beste sprinters van de wereld is spektakel gegarandeerd. Telkens strijden er drie absolute toppers tegen elkaar voor een plek in de

volgende ronde. Uiteindelijk blijven de drie snelste dames en heren over. In de finale maken zij uit wie er met de unieke zilveren bal naar huis gaan. Het publiek staat tijdens de race direct tegen de kussens en voelt het ijs bij de start opspatten! Absolute topsport in combinatie met uniek entertainment levert gegarandeerd een geweldige avond op!

Fries evenement Het moet niet blijven bij een knipoog naar de Friese schaatsgeschiedenis. Het moet een nieuwe Friese traditie worden. De Zilveren Bal wil zoveel mogelijk Friezen het nieuwe schaatsen laten ervaren. Dat geldt voor

schaatsfans, talenten van de toekomst, maar ook ondernemers. Het evenement biedt unieke zakelijke mogelijkheden. Ondernemers kunnen genieten van een heerlijke avond met een winters buffet, het beste zicht op de wedstrijd en mogelijkheden voor een praatje met de topschaatsers en andere ondernemers uit Friesland. Ook zijn er mogelijkheden om uw bedrijf echt aan De Zilveren Bal te verbinden en op deze manier zichtbaar te zijn tijdens het evenement. Tickets en meer informatie over sponsoring is te vinden op www.dezilverenbal.nl.

“Ik heb nog nooit zoiets gaafs meegemaakt in m’n schaatscarrière. Het publiek was meer dan geweldig!” Gilmore Junio, winnaar De Zilveren Bal 2016 (mannen)

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2017-01

Nieuwe online bestelmodule op website Sijperda verhuur:

‘Ons doel is om klanten steeds meer te ontzorgen’ Het gaat goed met Sijperda Verhuur. Het bedrijf groeit als kool, heeft vestigingen in heel Noord-Nederland en haalt steeds meer specialismen in huis. Maar rustig achterover leunen is er volgens directeur Jos Jellesma niet bij. “We zijn continu bezig met de ontwikkeling van ons bedrijf met als doel om onze klanten verder te ontzorgen. De nieuwe online bestelmodule is daar weer goed voorbeeld van.”

OF 2017-01

Al meer dan 25 jaar is Sijperda Verhuur een gevestigde naam in de bouwsector in NoordNederland. Het bedrijf, met de hoofdvestiging in Sneek en tien nevenvestigingen in NoordNederland, is het verhuurbedrijf voor de bouwnijverheid en de industrie als het gaat om machines en gereedschappen voor zowel de beroepsmatige gebruiker als de particulier. Daarnaast heeft het bedrijf een groot aantal specialismen in huis die variëren van steigerbouw tot hangbruginstallaties en van klimaatbeheer tot opleidingen. “Snelheid, servicegerichtheid, vakmanschap en altijd een vestiging dicht in de buurt van de klanten: dat is de kracht van ons bedrijf”, legt directeur Jos Jellesma uit. “We zijn heel servicegericht met als doel onze klanten te zoveel mogelijk te ontzorgen.” De ontwikkeling van de online bestelmodule via de website is daar een goed voorbeeld van. “Via deze module kunnen klanten hun materialen reserveren, maar ook bestellen. Dat is uniek in onze branche. Tevens kunnen via het klantportal het hele vervolgtraject bekijken, hun

contracten nalopen, materieel afmelden en hun facturen inzien wanneer zij dat willen. Gemak dient nu eenmaal de mens en we merken dat de klanten die er nu al gebruik van maken dat heel plezierig vinden.”

Rode draad Deze ontwikkeling sluit aan bij het Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) dat inmiddels als een rode draad door het bedrijf loopt. Jellesma: “Dat is voor ons echt een speerpunt geworden.” Nu is de corebusiness van het bedrijf, het verhuren van gereedschappen en materialen, natuurlijk al heel duurzaam en dus maatschappelijk verantwoord. De klant hoeft immers niets zelf aan te schaffen en het wordt altijd weer hergebruikt door de volgende klant. Maar bij Sijperda Verhuur gaan ze daar veel verder in. “Zo wordt er al jaren digitaal gefactureerd en gebruikt onze toiletservice toiletpapier van gerecyclede drankpakken. Verder wordt al het afval gescheiden, staan er op zoveel mogelijk vestigingen zonnepanelen

Introductiekorting bestelmodule Dat huren van gereedschappen en machines het beste alternatief is voor het zelf aanschaffen weten ze bij Sijperda Verhuur al vele tientallen jaren. En dat het gemak daarbij de mens dient is evenmin een geheim voor dit bedrijf. Daarom is de bestelmodule ontwikkeld waarmee 24 uur per dag overal vandaan via de website online gereedschappen en machines besteld kunnen worden. Iedere klant die gebruik maakt van de online huuraanvraag krijgt nu een kennismakinskorting van 7,50 euro per bestelling. Ga voor meer informatie over de nieuwe bestelmodule kunnen naar www.sijperdaverhuur.nl of kom op 21 of 22 maart langs bij de stand van Sijperda Verhuur tijdens de Business Contact Dagen Noord (BCDN) in Leeuwarden.

en rijden onze voertuigen op groen gas. Daarnaast is al het personeel VCA-gecertificeerd. “We werken dus volgens de strengste veiligheidsnormen. Eén op de zes werknemers is een gediplomeerd Bedrijfshulpverlener en we hebben gekwalificeerde mensen voor alle materialen en machines. Omdat wij zelf ons personeel opleiden en de opleidingen in huis hebben kunnen we dit de klanten aanbieden.”

Scherp blijven Maar achteroverleunen is er niet bij, waarschuwt Jellesma. “We zijn een gevestigde naam in de markt, maar om die positie te houden moeten we scherp blijven. We zoeken altijd naar mogelijkheden voor nieuwe vestigingen, meer specialismen en nieuwe marktsegmenten. We zitten bovenop de marktontwikkelingen en willen daarbij altijd voorop lopen. Dat is continu een uitdaging, maar dat maakt het ondernemerschap zo interessant. Het maakt ons sterk en zo kunnen wij altijd de kwaliteit leveren die klanten van Sijperda Verhuur verwachten.”

Jos Jellesma Geboren 24 mei 1960 Geboorteplaats Leeuwarden Hobby’s Zeilen

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2017-01

DataDiensten Fryslân bouwt, beheert en beschermt al vijftien jaar computernetwerken

“Aanval op netwerk is vaak puur treiteren” De ontwikkelingen binnen de ICT gaan razendsnel. Daar zit een schaduwkant aan, zoals steeds heftigere vormen van cybercrime. Netwerkintegrator DataDiensten Fryslân in Leeuwarden helpt bedrijven om hun digitale werkomgeving af te stemmen op de laatste digitale kansen en risico’s. In 2017 doen ze dat voor het vijftiende jaar. Digitale calamiteiten kunnen elke onderneming, groot en klein, treffen. Denk aan een netwerkstoring, grote stromen ongewenst dataverkeer waardoor een website plat komt te liggen en hackers die er met gevoelige informatie vandoor gaan. “De maatschappij raakt steeds meer ingesteld op digitale netwerken”, vertelt Arnoud Annema, marketing- en salesmanager bij DataDiensten Fryslân.

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

“Neem het internetbankieren. Het bedrijfsleven biedt een toenemend aantal diensten en producten digitaal aan en veel overheidsgerelateerde zaken moet je online regelen met je DigiD. De ICT-vooruitgang levert veel op, maar maakt ons ook kwetsbaar.”

Verkeer wegleiden DataDiensten Fryslân voorkomt digitale rampen bij bedrijven. Het team is gespecialiseerd

OF 2017-01

Brandemeer 8

Industrieterre

8502 TV JOUR

De IJzeren Man Dak- & gevelbeplating

Brandemeer 8 Industrieterrein De Ekers NUL OP DE METER

Steeds meer particulieren en bedrijven kiezen voor duurzame energie. Omdat het een goede investering is. Goed voor de portemonee, meer leefcomfort en het draagt bij aan een groene toekomst, onafhankelijk van fossiele brandstoďŹ&#x20AC;en. Wij denken met u mee.

Samen op weg naar Nul op de Meter!

Eniggaburren 17 8711 HP Workum

8502 TV JOURE tel. [0513] - 41 79 00 info@deijzerenman.nl

www.lenbbv.nl

www.deijzerenman.nl

tel. [0513] - 4

info@deijzere

www.deijzere

in het aanleggen van goed beveiligde netwerken. Zo leveren ze snelle internetaansluitingen en een firewall die ze constant in de gaten houden. Nieuw is de DDos Protection Service. Annema daarover: “Wij houden de digitale snelweg waarover de data van onze klanten gaat, goed in de gaten. We herkennen meteen welk verkeer voor ongewenste files gaat vormen. Wij leiden het weg zodat de route vrij blijft. Daarvoor moeten we onze kennis up-to-date houden, want de methoden veranderen continu.” Er moet bij DDos-aanvallen niet alleen worden gedacht aan Russische of Chinese computercriminelen die bedrijven willen chanteren, benadrukt Annema. “Zo zijn scholen een populair doelwit geworden. Jongeren die niet blij zijn met een cijfer kunnen eenvoudig een DDos-aanval online bestellen. Het is vaak ook puur treiteren of verveling.”

Grotere belangen Toen DataDiensten Fryslân in 2002 werd opgericht door Rolf van der Meulen - die samen met Fokke Martini een belangrijke bijdrage leverde aan de Leeuwarden Stadsring voor dataverkeer - zat de wereld iets anders in elkaar dan tegenwoordig. “Er hing meer een pionierssfeer”, zegt Rolfs dochter en huidige directeur Else Maria van der Meulen. Toen haar vader Rolf in 2007 overleed, nam zij het stokje over. “In 2002 kon DataDiensten

Fryslân een keer een fout maken, nu niet meer. De belangen zijn veel groter geworden. Er mag niets meer mis gaan met netwerken van bedrijven.” Het aantal klanten dat de afgelopen jaren zijn vertrouwen heeft gegeven aan DataDiensten Fryslân, is flink gegroeid. “Dat heeft enerzijds te maken met een toenemende complexiteit van netwerken”, aldus Van der Meulen. “Daarnaast is het besef toegenomen dat investeren in een goed beveiligd netwerk van cruciaal belang is.”

Datacenter Door een aanhoudende vraag naar mogelijkheden voor veilige opslag van data- en telecommunicatieapparatuur op een fysieke plek, kwam Rolf van der Meulen in 2006 met het idee van een opslagcentrum: DataCenter Fryslân. In 2008 was het een feit. “Hier kan alle bedrijfskritische apparatuur goed functioneren”, aldus Annema. “De data is in Leeuwarden opgeslagen. Ook als het gaat om klanten van cloudleveranciers, die hun diensten aanbieden vanuit het datacenter. Het staat dus niet op een vage locatie elders in de wereld. Verder zijn we onafhankelijk. Iedereen kan van het datacenter gebruik maken; dus niet alleen de klanten van DataDiensten Fryslân.” Het betonnen gebouw voldoet aan de strengste eisen. Van der Meulen: “Er is een aansluiting op glasvezel, het pand heeft

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

het beste branddetectie- en gasblussysteem, wordt optimaal gekoeld en kent de zwaarste beveiliging. Daarbij hechten we veel waarde aan duurzaamheid. We hebben verschillende maatregelen genomen ter energiebesparing.” In 2013 is er nog meer veiligheid en zekerheid gekomen dankzij een tweede datacenter dat eind 2016 is uitgebreid. “Het is zeer onwaarschijnlijk”, zegt Annema, “maar stel dat bij een klant alles uitvalt omdat er een vliegtuig crasht op ons eerste datacenter; dan is er een tweede locatie waar deze klant zijn systemen kan plaatsen.”

Else Maria van der Meulen  Directeur DataDiensten Fryslân, DataCenter Fryslân  Woonplaats Readtsjerk Geboorteplaats Suwâld  Geboortedatum 20 december 1979  Hobby’s Fotografie (www.FotoEM.nl)

Jubileum DataDiensten Fryslân viert haar vijftienjarig bestaan met een groot feest en speciale sessies voor klanten. Wie er vanaf het begin bij is, wordt op 1 mei getrakteerd op nog iets speciaals. Wat precies, dat houdt Van der Meulen liever nog even geheim. “Anders is de verrassing voor hen eraf. Maar het zal een knipoog zijn naar de ontwikkelingen rondom het populaire werken in de cloud.” Arnoud Annema  Marketing- en salesmanager DataDiensten Fryslân, DataCenter Fryslân Woonplaats Nieuweroord  Geboorteplaats Sneek  Geboortedatum 7 mei 1968  Hobby’s Zeilen, fietsen, lezen, van tijd tot tijd klussen rondom huis

OF 2017-01

De ambitie

Jan Leegstra, Leegstra Assurantie & Advies:

Thom Doesburg, StOM design

Kees de Koning, directeur Dairy Campus:

“Mijn belangrijkste zakelijke ambitie voor 2017? Dat is om nieuwe mensen te ontmoeten, waaruit samenwerkingen kunnen ontstaan die voor een ieder mooie kansen biedt. En tevens mijn bestaande relaties een goede en transparante dienstverlening blijven bieden, waardoor verzekeren leuk blijft. Het is in essentie natuurlijk een saai vak. Maar de mensen maken het leuk.” www.Leegstra-assurantie.nl

“Mijn belangrijkste zakelijke ambitie voor 2017? Dat is meer werk, opdrachten, kennis en ideeën te delen met de wereld en hierdoor mijn netwerk aan te vullen met inspirerende en waardevolle personen. Ik heb de afgelopen jaren namelijk gemerkt dat feedback vanuit het werkveld vele malen meer waardevol is dan op een geheim eilandje te blijven zitten met enkel de klant.” www.stom-design.com

“De Dairy Campus ontwikkelt zich geweldig. Maar wat ik heel graag nog zou zien is een infrastructuur waarmee zich hier ook start ups kunnen vestigen. Per jaar krijg ik meerdere keren de vraag van studenten, of beginnende bedrijven of ze ook op of om de Dairy Campus een bedrijf kunnen starten. Daar hebben we op dit moment de ruimte niet voor. Maar voor de verdere ontwikkeling van dit hele concept Dairy Campus zou dat op termijn geweldig zijn.” www.dairycampus.nl

OF 2017-01

‘Ondernemer doet niet aan goede voornemens’, zo kopte De Financiële Telegraaf (DFT) eind vorig jaar. Maar liefst 61 procent van de ondernemers schijnt helemaal geen lijstje op te maken aan het begin van een nieuw jaar. Ach ja, goede voornemens, wat zijn ze waard? Meer sporten, minder volle agenda, u kent het wel. Veel meer zijn we bij OF geïnteresseerd in de zakelijke ambities van Friese ondernemers. Hoe denken ze over 2017? Wat hopen ze te bereiken? Een volstrekt arbitrair rondje langs de velden.

Jessica van Huizen, Detatech Personeelsdiensten:

Rieks Oosting, Relatiemanager Arlande:

Erwin Manten, Pixl Online Marketing:

Roemer Goossensen, Afmitech:

“Begin 2017 zijn wij verhuisd naar ons nieuwe kantoor aan het Klein Schavernek in Leeuwarden. Dit betekent dat wij de groei die we willen door kunnen zetten. Het jaar 2017 staat dan ook in het teken van doorontwikkeling en professionalisering. De mens staat hierbij centraal. Persoonlijke ontwikkeling, begeleiding en het creëren van kansen voor onze medewerkers staat hierbij in 2017 voorop.” www.detatech.nl

“Mijn ambitie voor 2017: alle Friese MBO’s en HBO’s helpen met modernisering en professionalisering van de ondersteunende onderwijsprocessen. Dit omdat deze ondersteunende onderwijsprocessen voorwaarden scheppend zijn voor écht innovatief en beroepsgericht onderwijs, dat aansluit bij het MKB in de regio.” www.arlande.nl

Ik vind dat nog te weinig ondernemers de kansen van online marketing benutten om daarmee hun bedrijfsdoelstellingen te behalen. Mijn belangrijkste zakelijke ambitie voor 2017 is daarom: nog meer ondernemers kennis laten maken met de kracht van online marketing. Bijvoorbeeld doormiddel van seminars, cursussen en andere manieren van kennisoverdracht. www.pixl.nl

“Onze ambitie in 2017 is weer voor onze klanten klaarstaan, om goede en duurzame oplossingen te leveren voor vraagstukken op gebied van afvalwater. En natuurlijk willen we onszelf blijven ontwikkelen. We willen ook gewoon nieuwe oplossingen uitvinden. Zodat we altijd díe kwaliteit kunnen leveren die klanten van ons vragen.” www.afmitech.nl

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2017-01

Ondernemer Roelof Jan Rinsma, HRM-Office:

‘Wij willen een baken zijn voor het MKB’ Ondernemer Roelof Jan Rinsma blijft graag in beweging. Zijn carrière pad ging van techniek naar adviserende dienstverlening en vervolgens naar het zelfstandig ondernemerschap. En dat om in 2015 uit te komen bij HRM-Office; expert voor personeelszaken voor het MKB. Core business: bedrijven helpen met verzuimadministratie, loonadministratie én personeelsadministratie. En dat met een geheel eigen visie en in de overtuiging dat de toegevoegde waarde van HRM-Office voor iedere onderneming met personeel groot is. ‘Personeelscontracten, verzuimdossiers, loonadministraties; wanneer je dat allemaal vanaf het begin goed op orde hebt ga je er financieel direct van profiteren.’ HRM-Office richt zich zoals gezegd op drie pijlers: verzuimadministratie, loonadministratie én personeelsadministratie. De dienstverlening is dan ook in drie pakketten te koop, maar wie het gehele pakket neemt is van alle zorgen af, aldus Rinsma. “Nou ja, zorgen; het is vooral zo dat het veel discipline en accuratesse vergt om je personeelsadministratie op orde te houden. Het is gewoon niet iets waar veel ondernemers van houden. Wij kunnen ze daar enorm mee helpen.”

Verzuim Als voorbeeld noemt Rinsma verzuimbeheer. “Bij veel ondernemers is personeelsverzuim een aandachtspunt. En niet altijd de favoriete bezigheid. De medewerker valt uit en jij moet maar afwachten hoe lang het gaat duren. En hoeveel geld het je gaat kosten. Nu kun je je natuurlijk laten verzekeren. Maar

je moest eens weten hoeveel geld het je scheelt wanneer je als ondernemer direct actie onderneemt. Wij helpen de ondernemers daarmee. We leggen direct contact met de zieke collega. We brengen in kaart wat er aan de hand is; of er wellicht andere zaken spelen dan een griepje. Duurt het langer dan schakelen we zeer tijdig iedereen in die nodig is en we houden zorgvuldig een dossier bij. En we geven tussentijds veel informatie. Het is bijvoorbeeld goed dat de zieke werknemer weet wat de consequenties zijn bij langdurige ziekte. Het is zowel voor de werkgever als voor de werknemer van groot belang om het verzuim zo kort mogelijk te houden.”

Doordouwer Vrienden en kennissen omschrijven hem als een doordouwer. “Dat klopt”, zegt Rinsma. “Ik ben bevlogen en competitief. Maar als ondernemer heb ik niet

OF 2017-01

de ambitie om de grootste te worden. Ik wil gewoon een mooi klantenportfolio opbouwen waarbij ik écht veel toegevoegde waarde lever. Op dat gebied houd ik niet snel op. Dat is de reden dat we onze processen behoorlijk extreem hebben geautomatiseerd. Een werknemer kan bijvoorbeeld een ziektemelding doen via een speciale app. Die komt binnen bij de personeelsmanager en bij akkoord worden direct en volautomatisch alle consequenties op het gebied van verzuimadministratie, maar ook loon- en personeelsadministratie doorgevoerd. Deze app maakt ook de loonstroken en de verlofdagenadministratie inzichtelijk. Je kunt zelfs jouw declaratieverwerkingen verrichten door een foto te scannen, in te sturen en bij akkoord van de manager wordt de declaratie dan automatisch uitbetaald via het salaris. Dat is uiteraard gigantisch efficiënt.”

Vuurtoren Het mooiste van het vak? Dat is volgens Rinsma toch vooral het contact met klanten. Met ondernemers praten; ze helpen met hun personeelszaken, oplossingen aandragen en zien dat het werkt. “HRM-Office wil eigenlijk een baken zijn voor ondernemers. Vergelijk het met een vuurtoren die ervoor zorgt dat schepen niet op de klippen lopen. Op de woelige baren van personeel en organisatie, met alle wetgeving die daarbij komt kijken, kunnen wij ondernemers erg veel rust bezorgen. Zeg maar: een behouden vaart. Bij ons kun je als ondernemer de afzonderlijke pakketten kopen (zie kader, red.). Maar koop je ze alle drie per medewerker in dan ben je voor 30 euro per maand klaar en is alles geregeld.”

HRM-Office Roelof Jan Rinsma is directeureigenaar van HRM-Office. Het bedrijf is gelieerd aan HRM Friesland van ondernemer Mark Ley (die ook een belang heeft in HRM-Office). Aan de groep is ook recruiter FrieSelect verbonden. HRM-Office richt zich op drie pijlers: verzuimadministratie, loonadministratie én personeelsadministratie. De dienstverlening is in pakketten te koop. Klanten zijn onder andere GlasConstruct (Leeuwarden), Technea (Leeuwarden), CoolServe (Heerenveen/Haaksbergen), Respectrum Crematoria (Dokkum/Eelderwolde/Hardenberg), Sijtsma-Noord (Dronrijp) en de uitgever van dit magazine, Ondernemend Friesland (Drachten). www.hrm-office.nl

Roelof Jan Rinsma Geboren 14-11-1967 Geboorteplaats Giekerk Woonplaats Oentsjerk Burgerlijke staat getrouwd, twee kinderen Hobby’s mountainbiken, racefietsen, skiën, golfen, klussen

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2017-01

Oproep! wel gedacht, maar niet verteld? Er is nog zoveel niet gezegd Er is nog zoveel doodgezwegen Weggestopt en opgekropt Stilgesust en zoetgekust Afgeschoven, weggewoven Door jullie en door mij Paul van Vliet

OF 2017-01

Ongeveer 11 jaar geleden mocht ik in opdracht van de toenmalige uitgever de formule van het zakenmagazine Ondernemend Friesland veranderen. Ik maakte een voorstel. Dat werd ‘OF’ zoals veel mensen dat nu wel kennen. Een succesverhaal. Veel trouwe lezers, geweldig bereik, financieel gezond. Velen verdienen daarbij de credits, voor alles wat er daarna is gerealiseerd. Laat dat ook even gezegd zijn. De kern van de nieuwe formule was dat we niet alleen zakelijk nieuws wilden brengen, maar ook veel human interest. En: een iets andere toon dan je gewend was van commerciële zakenmagazines. Ik bedoel het niet kwaad, maar er was zoveel ronkende prietpraat in die tijd. En eerlijk gezegd: er lijkt niet zoveel veranderd. Op het smalle journalistieke speelveld dat jou bij een commercieel zakenblad wordt gegeven wilden we tóch proberen het een beetje anders aan te pakken. Hoe commercieel het magazine OF ook is (en commercieel zijn we, maar duh; iedereen moet geld verdienen); wij willen nog altijd proberen iets van de basisbeginselen van journalistiek in stand te houden. We zijn geen nieuwsjagers. We kaarten maar weinig misstanden aan. Maar portretteren wij een ondernemer dan vragen we altijd naar zijn of haar droom, ambitie. En ook: welke tegenslagen men soms moet overwinnen om daar te komen. Er zijn echt weleens momenten dat we door de journalistieke ondergrens zakken. Dan worden angsten en tegenslagen weggestopt en opgekropt, stil gesust en zoet gekust. Door jullie en door mij. Omdat het eng is om tegenslag te delen. Omdat wij te lui waren om dóór te vragen. Of, omdat er gewoon geen tijd meer was, door een gierende deadline. Maar gelukkig; regelmatig lukt het ons tóch om de ambities van Friese ondernemers fris en authentiek op te tekenen. Een succesvolle rubriek waar dat op een zeer gemakkelijke manier lukt is ‘Friezen in den Vreemde’. Het concept: ondernemers (of studenten) vertellen waarom ze in het buitenland zijn en wat ze daar meemaken.

Voor de ondernemer alle ruimte om zichzelf of een bedrijf te profileren, als hij of zij maar eerlijk vijf simpele vragen per mail durft te beantwoorden over zijn of haar persoonlijke ervaringen. En: men moet bereid zijn om tenminste vijf foto’s uit het persoonlijke fotoalbum te delen met de lezer. Waarbij ik altijd graag wat couleur locale zie. Gewoon omdat het zo verfrissend is om tussen alle kantoorfoto’s door ook wolkenluchten, palmbomen, berggezichten, of sloppenwijken te zien in OF. Het productieproces is ongelooflijk simpel. Ik durf te stellen dat een ondernemer die mee doet er maximaal een kwartier aan hoeft te besteden. Daar kunnen wij voor zorgen, omdat we efficiënt zijn. En dan kom je toch maar mooi met 2, meestal 3 pagina’s in OF, het best gelezen zakenmagazine van het Noorden.

Oproep! Wel gedacht maar niet verteld? Afgewacht en uitgesteld? Doorgeschoven, weggewoven? Door jullie en door mij? Laat het niet gebeuren! Dus, was je onlangs op zakenreis, studiereis, of op een mentale bijtank-vakantie in het buitenland? Doe mee met Friezen in den Vreemde en deel het met de lezers! Een mooi magazine maak je samen! Alle voorstellen zijn welkom. Met vriendelijke groet, Menno Bakker Mail naar: menno@narvic.nl

PS!

Oh ja, laat ik dan zelf het voorbeeld geven. De foto’s zijn van een reis die ik maakte met mijn zoon Rutger (24). Wandelen in Yorkshire en Cumbria. Bergen, rivieren, meertjes. Niemand tegenkomen. Het was lang geleden dat we samen zoiets intens meemaakten. Je komt heel dicht bij elkaar. Verbondenheid; een gevoel waar je gelukkig van kan worden. In mijn netwerk vertel ik erover. En dan merk ik dat mensen het interessant vinden. En leuker dan’ hoe gaat het; het gaat goed!’

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2017-01

Friezen in den vreemde

Sian Corless in Engeland

OF 2017-01

In Friezen in den Vreemde krijgen we een korte inkijk in de reiservaringen van Friezen in het buitenland. Waar waren ze? Waarom gingen ze? En wat waren hun indrukken? In deze aflevering het bijzondere verhaal van Sian Corless (45). Na een turbulente jeugd in Engeland zocht ze de vrijheid. Op haar negentiende door naar universiteit te gaan en later, op haar achtentwintigste, door te gaan backpacken, met name in Azië en Australië. Uiteindelijk belandde ze in Nederland, waar ze na een lange bankcarrière in Noord-Holland naar Leeuwarden verhuisde. In Friesland zette ze haar eigen bedrijf ‘Roots & Wings, Hoofd Hart Lijf Coaching’ op. Privé liep haar leven het afgelopen jaar echter niet voorspoedig. Zo kwam ze tot het besluit om gedurende een half jaar terug te gaan naar Engeland. Haar tijdelijke nieuwe missie: terug naar de natuur, om de indrukken van een emotioneel jaar te verwerken en zaken op een rijtje te krijgen. Bericht uit Engeland.

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2017-01

Ook bij uw evenement? Bel: 0513-852125

Produvar is online software voor productiebedrijven. Onze software biedt vooral veel voordelen als u producten levert die met enkele parameters aan de wensen van uw klant aangepast kunnen worden. Denkt u bijvoorbeeld aan keukenbladen of tuinmeubilair. Op basis van een offerteaanvraag kunt u met onze software automatisch de productie plannen en uw CNC-gestuurde machines bedienen. Met Produvar bespaart u tijd in al uw bedrijfsprocessen.

In samenwerking met het Regionaal Orgaan Verkeersveiligheid Fryslân (ROF)

Friesland Beweegt je!

T. 050 - 211 18 25

www.produvar.com

Aannemingsbedrijf Weg- en Waterbouw

Stienstra & Van der Wal-IJlst ISO en

Ook kunt u bij ons terecht voor: • Remmings- en geleidewerken • Stalen damwanden • Haven aanleg en steigerwerk • Houtleverantie • Diverse typen walbeschoeiingen • Houten bruggen Voor informatie en/of een vrijblijvende offerte kunt u altijd contact met ons opnemen.

“Er zijn altijd meer mogelijkheden met wat je hebt. Maak contact met je passie.” Pr Bernhardstraat 1a/203 | 9251 GJ Burgum 06-44832771 | 0511-820211 | info@kieskoers.nl

S&W

it & kwalite iligheid Waar ve samengaan nauw

certificee

VCA ge

Aannemingsbedrijf Weg- en Waterbouw Stienstra & Van der Wal Rogmolewei 6, 8651 EP IJlst Tel. 0515-533243, Fax 0515-531362 info@stienstra-vanderwal.nl www.stienstra-vanderwal.nl

“In Engeland ben ik tijdelijk ‘housesitter’. Dan woon je een tijdje in het huis van een ander. Vaak in situaties waarbij de eigenaar voor wat langere tijd op reis gaat en een huisdier heeft waar op gepast moet worden. In de meeste gevallen krijg je geen salaris maar wel kost en inwoning. Het is zeer dankbaar werk. Het geeft mij de kans om in een aantal prachtige huizen te verblijven, op schitterende locaties. Enkele huizen waar ik tot nu toe in woonde lagen zeer geïsoleerd, maar wel met overal om het huis schitterende natuur. Heerlijk om daar doorheen te wandelen, samen met het dier dat aan jou is toevertrouwd. Voor mij persoonlijk is het belangrijkste criterium om me thuis te voelen te weten dat ik welkom ben. En ik heb tot nu toe alleen maar zeer veel dankbaarheid meegemaakt. Dat

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

heeft me steeds weer diep geraakt. Ik wil niet verhullen dat dit bepaald niet mijn plan was, een jaar geleden. Een zeer intense liefdesrelatie met een geweldige man in Friesland liep niet zoals gehoopt. Dat ben ik nog aan het verwerken. Deze reis maak ik daarom vooral om tot mezelf te komen. De rust en de natuur helpen me hierbij. Ik ga straks in Nederland mijn coaching en massagepraktijk weer verder opbouwen. ‘Wie nooit gereisd heeft kan nooit gidsen’, zegt men. En dat kun je natuurlijk letterlijk en figuurlijk opvatten. Nou, op beide fronten ben ik weer veel diepe ervaringen rijker geworden. Die ervaringen neem ik straks in mijn coaching praktijk mee. Dan kan ik mensen met complexe problemen nog beter begeleiden zodat ze verder kunnen en meer levensgeluk mogen

OF 2017-01

“Met 500 medewerkers en vrijwilligers is vertrouwen in je ICT-oplossingen van essentieel belang” Marius Breukink, IT-beheerder Stichting Oude Groninger Kerken

Vertrouwt u ook blind op uw ICT? Arrix is voor Stichting Oude Groninger Kerken een belangrijke partner die inmiddels de gehele ICT- infrastructuur, ICT Security, Exact Business Software en SharePoint oplossingen samen met ons heeft geïmplementeerd. Met ruim 500 medewerkers en vrijwilligers binnen onze organisatie is het ICT -platform van cruciaal belang om meer efficiency, productiviteit en rendement te behalen. Met Arrix als betrouwbare partner zijn wij hier uitstekend in geslaagd. Dat blijkt ook uit de laatste vooruitstrevende oplossingen die Arrix bij ons heeft gerealiseerd: een vergaderapplicatie en een intranet voor vrijwilligers gebaseerd op SharePoint. In deze samenwerking vult Arrix ons precies aan, daar waar onze kennis en capaciteit ophoudt. ICT-oplossingen moeten uw bedrijfsvoering eenvoudiger, rendabeler, efficiënter en plezieriger maken. Met dit in gedachten werken onze medewerkers iedere dag met veel plezier aan uitdagende projecten. Het resultaat? ICT waar u gemak van heeft en waar u blind op kunt vertrouwen. Bekijk onze ICT-oplossingen: www.arrix.nl/ict-oplossingen.

Heideanjer 2 | Drachten | 0512 - 543 221 | www.arrix.nl

ervaren. Mensen die verlies hebben geleden, of vrouwen met een onvervulde kinderwens. Dat zijn zaken die ik door mijn persoonlijke ervaringen heel goed kan invoelen. Ook als ik terug verhuis naar Noord-Holland wil ik mijn praktijk in Friesland voortzetten. Hoe, dat weet ik nog niet precies. Op dit moment houd ik alle opties open. Ik neem mijn tijd. En geniet ik zoveel mogelijk van de geweldige natuur. En trouwens ook van de fijne mensen die ik op deze manier

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

ontmoet. Toen ik in Devon op de hond Monty paste hadden de eigenaren zoveel heerlijk eten in huis gehaald dat ik de hele week niks hoefde te kopen. En toen ze terug kwamen namen ze een doos chocolade mee. Maar nog het meest ontroerend is eigenlijk het vertrouwen dat mensen je geven. Dat ze hun huis en hun geliefde huisdieren in jouw handen leggen. Dat blijf ik bijzonder mooi vinden.â&#x20AC;? www.roots-wings.nl

OF 2017-01

Autonational steunt op jarenlange ervaring

Composiet is booming business

OF 2017-01

“We hebben net een grote klus bij een bedrijf in Noorwegen binnengehaald,” zegt Harm Munneke, Managing Director. “Dat bedrijf gaat alle houten elektriciteitsmasten in Noorwegen en Zweden vervangen voor kunststofmasten. Wij leveren de machines voor een fabriek die geheel automatisch deze composietmasten kan produceren. Een integrale oplossing, dat is wat wij kunnen bieden.” Autonational uit IJlst houdt zich al 40 jaar bezig met het automatiseren van productieprocessen. De specialiteit van het Friese bedrijf ligt bij machines voor het vervaardigen van composiet – een verstevigde vorm van kunststof – die wereldwijd aan grote opdrachtgevers in de infrastructuur, luchtvaart en autobranche worden geleverd. “Veel bedrijven van over de hele wereld kiezen ons omdat wij een compleet pakket leveren. We bieden hele goede standaardoplossingen die snel, adequaat en prijsgunstig te leveren zijn. Daarnaast hebben we veel specialisten die de modulaire concepten om kunnen toveren naar de wensen van de klant. Veel concurrenten kunnen alleen stand-alone machines leveren. Dat maakt dit vak ook zo mooi. Je maakt een project van de tekentafel tot en met het werkend opleveren mee.”

Zonnige toekomst “We hebben een zwaar jaar achter de rug doordat het niet zo goed ging in de autobranche en veel orders werden uitgesteld. We leveren dure apparatuur waar al gauw op bezuinigd wordt. Gelukkig hebben we voor 2017 mooie orders binnengehaald, waardoor we de komende twee jaar van vijftig naar zo’n zestig medewerkers verwachten te groeien.”

“Ik kijk niet te ver vooruit, maar ook na die twee jaar voorzie ik groei. We zitten echt in een booming markt. Er wordt steeds vaker gebruikgemaakt van composieten. Denk hierbij aan het vervangen van de houten elektriciteitsmasten in Noorwegen of de cementen rioolbuizen in Europa die de tand des tijds bijna niet meer kunnen doorstaan. Ook in auto’s en vliegtuigen wordt steeds meer composiet gebruikt omdat het sterker en lichter is dan veel metalen. Ik verwacht dat de markt met zo’n 20 tot 25% per jaar groeit en daar wil ik graag op meeliften. Het is mogelijk dat we op termijn moeten verhuizen vanwege deze ontwikkeling van ons bedrijf. We blijven dan binnen Friesland, omdat we zulk goed personeel hebben. Dit bedrijf steunt op de jarenlange ervaring die die mensen hebben.”

Jubileum “Autonational heeft elke vijf jaar een feestje voor al het personeel. Dan gaan we met zijn allen met aanhang naar het buitenland, zoals Parijs of Barcelona. Waar we dit jaar naartoe gaan is nog een verrassing, maar 40 jaar is natuurlijk een mooie leeftijd om te vieren.”

Harm Munneke Managing director

“Ik werk hier nu een jaar, maar we hebben al mooie veranderingen kunnen realiseren. We hebben afgelopen jaar hard gewerkt aan een open en transparante cultuur. Dankzij deze veranderingen zijn de medewerkers heel erg betrokken bij het bedrijf.”

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

Geboren 4-4-1964 Geboorteplaats Anloo, Drenthe Burgerlijke staat Gehuwd Hobby’s Mountainbiken, fotografie en muziek maken (speelt piano, cello en basgitaar)

OF 2017-01

Reinier Bron, Jorritsma Bouw

â&#x20AC;&#x2DC;Mens en techniek met elkaar verbinden: geen loze kreten maar beleidâ&#x20AC;&#x2122;

OF 2017-01

In de bouw gaat het volgens Reinier Bron, commercieel manager bij Jorritsma Bouw, al lang niet meer alleen om techniek. Circulair denken over duurzaamheid speelt een steeds grotere rol. Samen optrekken met andere partijen om kennis te delen, raakt meer en meer ingebed in de manier van werken. Communicatie en het delen van informatie zijn daarmee onlosmakelijk verbonden.

“Goed bouwen is geen kwaliteit”, vertelt Bron. “Voor ons is het gewoon logisch dat je kwaliteit levert. Wij gaan bij Jorritsma Bouw zoveel verder dan alleen bouwen. Er wordt van ons steeds meer creativiteit als ontwikkelende aannemer gevraagd. En dat vinden wij leuk, deze manier van werken past ons erg goed!”

volledig worden benut. In onze adviseursrol opereren we als team. Samen bedenken en onderbouwen we bijvoorbeeld waarom we bestaande gebouwen willen slopen en voor nieuwbouw willen gaan. Of dat we juist de bestaande gebouwen willen behouden en transformeren. We maken daarin heel bewuste keuzes.”

“In opdrachten realiseren wij steeds vaker bouwprojecten op basis van een maximum huurbedrag per maand en een vast bedrag voor jaarlijks onderhoud voor de gehele exploitatieperiode. We nemen daarin bouwkosten én energiekosten mee. Op basis van vooraf vastgestelde uitgangspunten en wensen kunnen wij onze expertise in het plan verwerken. Vastgoedeigenaren of woningcoöperaties willen bijvoorbeeld woningen die voor 600 euro per maand kunnen worden verhuurd met een levensduur van 50 jaar.”

“Het gaat al lang niet meer alleen om techniek. Op de juiste manier communiceren en informatie delen nemen een steeds belangrijkere plek in omdat de betrokken partijen beseffen dat ze elkaar nodig hebben. Wij gaan in gesprek met alle partijen die invloed hebben op het proces, zoals ontwerpers, installatiebedrijven, vastgoedeigenaren en bewoners. In dialoogrondes met de opdrachtgevers of gebruikers stellen wij vast wat hun wensen zijn. Maar ook hoe ze denken over comfort en leefbaarheid. In dit proces maak je optimaal gebruik van elkaar kennis, kunde en creativiteit.”

“We realiseren ons dat woningen en gebouwen goed zijn voor een derde van het totale energieverbruik in Nederland. Als we het hebben over duurzaamheid, speelt circulair denken een steeds grotere rol in onze organisatie en gebouwexploitatie. Als we bestaande woningen slopen, proberen we zoveel mogelijk materialen te recyclen of upcyclen, begeleiden we subsidietrajecten voor bijvoorbeeld BREEAM, adviseren over energiebesparende maatregelen en bouwen waar mogelijk met duurzame en biobased materialen.” “Voor ons zijn dit mooie trajecten waarin onze kennis en ervaring als ontwikkelaar

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

“Het sociale aspect en inlevingsvermogen spelen daarbij een grote rol, en dat past ons als een handschoen. Mens en techniek met elkaar verbinden. Voor ons zijn dat geen loze kreten, het is ons beleid. Het gaat niet alleen om de kwaliteit van de bouw zelf, die moet je sowieso al leveren; het is veel meer geworden dan dat. Voor ons is bouwen een mooie mix tussen wensen en verwachtingen aan de ene kant, en budget, ontwerpen en bouwen aan de andere kant. Dat alles levert bij elkaar een kwalitatief hoogwaardig pand of woning op en tevreden opdrachtgevers en gebruikers!”

OF 2017-01

Lokale duurzame energie van Ús Koöperaasje in trek

‘Als coöperatie sta je altijd klaar om te delen’ Elke winterdag knettert het haardvuur bij Amelander Johan Kiewiet in huis. Niet alleen voor de gezelligheid. “Hij is aangesloten op de cv en verwarmd zo het huis. Meestal stook ik hem ‘s middags op tot in de avond en dan wordt het huis de hele nacht verwarmd. Overdag hebben we de zon en is het vaak niet eens nodig om te verwarmen.”

“Ik zat erg met de klimaatproblemen en dacht: waar kan ik zelf beginnen?”, vertelt Kiewiet. “Ik heb mijn dak vol gelegd met zonnepanelen en een elektrische auto aangeschaft. In 2009 heb ik besloten te stoppen bij de NAM en heb toen de AEC opgericht om dit idee verder uit te rollen binnen Ameland.”

Ús Koöperaasje De AEC was het begin van een

Fotograaf: Kees van der Veen

succesverhaal. Al na twee jaar was het plan zo succesvol dat Kiewiet door Bouwe de Boer werd gevraagd samen met hem een vervolgstap te nemen en heel Friesland erin te betrekken. “We hebben in 2012 Ús Koöperaasje opgericht om het plan dat wij op Ameland hebben opgezet ook in de rest van Friesland op poten te zetten en burgers aan te sporen allemaal coöperaties zoals de AEC te

OF 2017-01

beginnen. Inmiddels zitten we op zo’n veertig coöperaties in heel Friesland.” Al vrij snel was ook Sybrand Frietema de Vries, die toen al met duurzaamheid bezig was, bij Ús Koöperaasje betrokken: “In het begin werkte de AEC met Greenchoice als leverancier. In 2013 is in samenwerking met de Drentse Kei en Groninger Energie Koepel het Noordelijk Lokaal Duurzaam (NLD) opgericht,

waardoor de cirkel rond is. NLD is namelijk een energieleverancier voor de noordelijke regio, waardoor we bij Ús Koöperaasje alles in huis hebben. Het grote voordeel dat een coöperatie heeft bij Ús Koöperaasje, is dat als er winst wordt gemaakt, dit geld teruggaat naar de coöperatie en het dus allemaal bij de burgers blijft.” “Er is nu een heel groot zonnepanelenveld met 27.000

panelen gebouwd bij Garijp, die het hele dorp van stroom kan voorzien,” gaat Frietema de Vries verder. “Dat is allemaal lokaal geregeld door de inwoners zelf. Lokale coöperaties hebben veel voordelen: mensen kennen elkaar en zetten sneller iets op, ze hoeven niet aan elkaar te wennen; er is direct vertrouwen. Daarnaast is een dorpje of wijk de ideale schaal om een project op te starten. Als ieder dorp in Nederland dit zou doen, zouden we snel klaar zijn met de energietransitie naar duurzaam.”

Alles delen “Het grote voordeel van een coöperatie is dat je alles kunt delen,” legt Frietema de Vries uit. “Waarom zou iemand anders het wiel opnieuw moeten uitvinden? We hebben zelfs een website waar alle ideeën en plannen op staan. Een denkbeeldig dorp, Ljipstergea (www.ljipstergea. frl), dat helemaal duurzaam is, met allemaal echte plannen van

verschillende coöperaties die iedereen kan downloaden.” Frietema de Vries houdt zich bezig met de Energiewerkplaats, onderdeel van Ús Koöperaasje: “Elk initiatief kan binnenlopen in het oude gemeentehuis van Raerd. We nodigen regelmatig mensen uit hier te komen om te leren over verduurzaming, collectieve zonprojecten, besparing of het opzetten van een coöperatie. Vooral besparen is enorm belangrijk. Als je daarmee begint, heb je niet eens zulke grote investeringen in zonneparken nodig.”

Groeispurt “Veel gemeenten kopen collectief energie in waar het zo goedkoop mogelijk is. Daar is sinds enkele jaren de eis voor duurzaamheid bijgekomen. Het probleem is dat veel gemeenten inkopen uit het buitenland. Daardoor verdwijnt er geld en vaak is die energie lang niet zo groen als het lijkt,” zegt Kiewiet.

“Het is heel belangrijk dat een gemeente meewerkt. Gemeente Ameland is heel proactief met ons meegegaan in het idee van de AEC. Ze hebben heel snel een duurzaam beleid opgezet en voeren dat ook uit. We hebben nu voldoende duurzame elektriciteit om alle woningen van eilandbewoners ervan te voorzien. In 2017 moeten de Friese gemeenten opnieuw onderhandelen met leveranciers. Het zou heel mooi zijn als zij voor NLD gaan.” Ús Koöperaasje is momenteel aan het onderhandelen met de Duurzame Energie Unie (DE Unie), een soortgelijke organisatie die voornamelijk actief is in Noord-Holland. Waar NLD zich op zonne-energie richt, houdt DE unie zich met windenergie bezig. “We zouden zo landelijk kunnen groeien en elkaar versterken,” zegt Kiewiet. “Eind oktober is de intentieverklaring getekend. En nu gaan we verder kijken.”

Johan Kiewiet Oprichter Amelander Energiecoöperatie en Ús Koöperaasje geholpen Geboortedatum 19-8-1963 Geboorteplaats Ameland Burgerlijke staat Gehuwd Hobby’s Hardlopen, hout stoken

Sybrand Frietema de Vries Betrokken bij oprichting Ús Koöperaasje en NLD. Nu betrokken bij de Energiewerkplaats Geboortedatum 1961 Geboorteplaats Utrecht Burgerlijke staat Gehuwd Hobby’s Voedsel laten groeien en bereiden, bierbrouwen

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2017-01

Visitekaartje van het Noorden

OF 2017-01

Foto’s: Koos Boertjens

“Friezen mogen trots zijn op hun provincie”, begint Koos Boertjens van Uitgeverij Boertjens en Kroes. “Er trekken veel Friezen weg richting de Randstad en dat vind ik zonde. De omgeving hier biedt zoveel mogelijkheden die er in het Westen niet zijn. Die mogelijkheden, die ruimte, laten we zien met een fotoboek als ‘Friesland van boven’. Zie het als een visitekaartje van het Noorden.”

Met een dampende kop koffie zitten we aan de eettafel thuis bij Koos Boertjens en Jannie Kroes in Groningen (klopt?). Omringd door boeken, oude atlassen en nog oudere landkaarten. Bovenop de kast, naast de tafel, staat een verzameling boxcamera’s uit het begin van de vorige eeuw, ogenschijnlijk nog in de originele bruinleren hoezen. De passie voor tekst, fotografie en boeken komt je als bezoeker vanuit elke hoek van de kamer tegemoet. Precies de reden waarom Boertjens en Kroes hun uitgeverij vanuit huis runnen. “Zo zijn we voor iedereen benaderbaar. Ondernemer of particulier. Een soort papa en mama-business”, zegt Boertjens met een lach. Zowel Boertjens als Kroes hebben al een heel verleden in de boekenwereld. Boertjens schreef meer dan honderd boeken over computergebruik en digitale fotografie en Kroes schreef een aantal boeken voor vrouwen en heeft veel redactiewerk gedaan. Een eigen uitgeverij leek daardoor bijna een logisch vervolg. Helemaal omdat ze ook werden benaderd met vragen over het maken van boeken. Kroes: “Met alles wat we hebben gedaan en

de contacten die we hebben, weten we heel goed wat er komt kijken bij het maken van boeken. Twee jaar geleden zijn we de uitgeverij begonnen.”

Familiebedrijf De uitgeverij is een familiebedrijf. Boertjens ontwikkelt concepten, vaak in direct overleg met klanten. Daarnaast vliegt hij regelmatig boven de Noordelijke provincies om luchtfoto’s te maken die veelal in boekvorm door de eigen uitgeverij worden gepubliceerd. Zo maakte hij samen met VNO-NCW Noord het boek ‘Het Noorden van Boven’ met luchtfoto’s van Groningen, Friesland en Drenthe. Boertjens: “In dit boek laten we zien hoe wij werken, wonen en recreëren in Noord-Nederland.” Jannie Kroes schrijft en redigeert teksten en regelt de externe communicatie. Boertjens’ dochter Feikje is professioneel vormgever en neemt dat deel van de werkzaamheden op zich. Ze werken veel met lokale drukkers en binders en denken graag mee met opdrachtgevers om zo een bijdrage te leveren aan de ontwikkeling van de economie in Noord Nederland.

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

Unieke exemplaren Uitgeverij Boertjens en Kroes biedt ook de mogelijkheid om op verzoek zogenaamde ‘unieke exemplaren’ te laten maken. “Als een collega bijvoorbeeld stopt met werken, kan het erg waardevol zijn om een persoonlijk boek met een door ons gemaakte fotoreportage als afscheidscadeau te geven”, geeft Kroes aan. Sinds kort werkt Boertjens ook met augmented reality. Een manier om content in boeken te combineren met digitale content zoals bijvoorbeeld een filmpje. Boertjens: “Momenteel gebruiken we deze techniek bij een nieuwe publicatie die we aan het voorbereiden zijn. In het kort werkt het zo. Je richt de camera van je mobiele telefoon op een deel van het boek en daardoor gaat er een filmpje spelen. Zo blijven we ook bezig met de nieuwste ontwikkelingen.” www.hetnoordenvanboven.nl www.uitgeverijboertjensenkroes.nl

Koos Boertjens Uitgeverij Boertjens en Kroes Geboortedatum 9 augustus 1950 Geboorteplaats Sneek Burgerlijke staat Samenwonend Hobby’s Fotografie, lezen, reizen, verzamelen

Jannie Kroes Uitgeverij Boertjens en Kroes Geboortedatum 8 juli 1962 Geboorteplaats ’s Hertogenbosch Burgerlijke staat Samenwonend Hobby’s Reizen, lezen, in- en verkoop

curiosa

OF 2017-01

Ons werkleerbedrijf is ook voor ú beschikbaar... de fundatie voor elk BouwprojeCt “Van eerste steen tot nok! Tot in de kleinste details volledig in 3D getekent. Met Revit kunnen we het eind resultaat presenteren, maar zijn we ook in staat om tot in detail te laten zien, hoe we het bouwkundig bedacht hebben”. ing. Hains Bosma | BIM modelleur en Bouwfysica

MARKDEWITTE.NL

www.scholma.nl

Probo Dokkum

Telefoon (0519) 22 91 19

www.nef.nl

www.veeew.com

van Scholma De Veeew App brengt de wereld van DRUKWERK op een perfecte manier samen met de digitale wereld • geeft extra beleving aan brochures • geeft een gezicht aan statische informatie • geeft registratie van bezoekersgedrag

Download de

Erca Trading Kollum

DETACHERING - GR AFISCH PRODUCTIE - PROJECTEN

Bleekstraat 5 8754 Ck MakkuM 0515 233 406 info@Markdewitte.nl BOUWADVIES EN ONTWERP

Visser Hout Dokkum

app en scan deze pagina

Veeew biedt extra mogelijkheden voor uw marketing en communicatie Zie www.veeew.com of bel 050-3013636 en vraag naar de mogelijkheden

Verruiming begrip bouwterrein in de btw Laten we het eens hebben over bouwterreinen. Daar is fiscaal iets mee aan de hand. De overheid kijkt er simpel gezegd anders tegen aan. Met fiscale gevolgen. Wat is er precies gaande? Naar aanleiding van het op Prinsjesdag gepresenteerde Belastingplan 2017 is met ingang van dit jaar het begrip bouwterrein in artikel 11 lid 4 Wet op de omzetbelasting 1968 als volgt gedefinieerd: “Onder een bouwterrein als bedoeld in het eerste lid, onderdeel a, onder 1°, wordt verstaan onbebouwde grond die kennelijk bestemd is om te worden bebouwd met een of meer gebouwen.” Op grond van de Europese BTW-richtlijn en rechtspraak van het Europese Hof van Justitie heeft het kabinet zich genoodzaakt geacht om het begrip bouwterrein te verruimen. Die nieuwe definitie bestaat uit vier onderdelen. Er moet sprake zijn van (I) onbebouwde grond die (II) kennelijk (III) bestemd is om te worden bebouwd (IV) met een of meer gebouwen. Tijd voor een toelichting op deze materie: Ad I-Volgens het Belastingplan 2017 is ook sprake van onbebouwde grond als de leverancier grond levert waarop nog een gebouw staat maar waarbij hij zich er toe heeft verbonden om dit gebouw in het kader van de levering volledig te slopen. Ad-II Volgens de toelichting bij het Belastingplan 2017 wordt met het woord ‘kennelijk’ bedoeld dat alle omstandigheden op het moment van levering - met inbegrip van

de intentie van partijen, mits deze wordt ondersteund door objectieve gegevens - in acht moeten worden genomen bij het beoordelen of de grond is bestemd om te worden bebouwd. Ad-III De onbebouwde grond moet bestemd zijn om te worden bebouwd. Indien wordt voldaan aan één of meerdere van de vier limitatieve voorwaarden (de grond is bewerkt, voorzieningen worden of zijn getroffen die uitsluitend dienstbaar zijn aan de grond, voorzieningen worden of zijn getroffen in de omgeving van de grond, een omgevingsvergunning is verleend) van het oude artikel 11 lid 4 Wet op de omzetbelasting 1968, wordt de onbebouwde grond in ieder geval als bouwterrein aangemerkt. Daarnaast kunnen er andere objectieve gegevens zijn waaruit eveneens kan worden afgeleid dat het betrokken terrein bestemd is om te worden bebouwd. Voorbeelden die in dit kader worden gegeven: een aangevraagde (maar nog niet verleende) omgevingsvergunning of gemaakte architectenkosten die zien op het te bouwen gebouw op het betreffende terrein. De intentie van de toekomstige eigenaar om de grond te bebouwen kan voldoende zijn, mits het ondersteund wordt door objectieve gegevens waaruit volgt dat het terrein op het moment van levering bestemd was voor bebouwing. Aangezien er geen limitatieve opsomming van objectieve gegevens wordt gegeven kan hierover in de prak-

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

tijk veel discussie ontstaan. Ad-IV Volgens het Belastingplan 2017 gaat het bij bebouwing uitsluitend om een of meer gebouwen of een gedeelte van een gebouw als bedoeld in artikel 11, derde lid, onder a, Wet op de omzetbelasting 1968. Een gebouw moet dus in ruime zin worden geïnterpreteerd. Het al dan niet kwalificeren als bouwterrein heeft fiscale gevolgen. Voor de levering van een bouwterrein is namelijk btw verschuldigd en geldt vanwege samenloop een vrijstelling voor de overdrachtsbelasting. Indien de onbebouwde grond niet kwalificeert als bouwterrein geldt de omgekeerde situatie, waardoor een vrijstelling voor de btw geldt, maar wel overdrachtsbelasting verschuldigd is.

meest gunstige route te kiezen zijn door de invoering van de nieuwe definitie beperkt, zodat het raadzaam kan zijn aandacht te besteden aan voorgenomen grondtransacties en gestarte projecten.

Vanaf 1 januari 2017 kwalificeren meer gronden als bouwterrein voor de omzetbelasting. Met het gevolg dat de levering van die gronden van rechtswege met btw zijn belast en een beroep kan worden gedaan op de vrijstelling van de overdrachtsbelasting. De mogelijkheden om bij onbebouwde grond de fiscaal

Heeft u naar aanleiding van dit artikel nog vragen? Neem dan gerust contact op met mr. Herbert J. Kemme (toegevoegd notaris) of één van zijn collega’s bij Groenewegen Advocaten & Notarissen in Heerenveen. Kijk voor alle columns van Groenewegen Advocaten en Notarissen op hun eigen OF specialistenforum.

OF 2017-01

Sjoerd en Arjan. Typisch ondernemers met een nine-to-five mentaliteit.

nieuw! Slim boekhouden met een betrouwbare online totaaloplossing Da’s lekker... tijd overhouden voor een potje tennis met je vrienden. Hoe doe je dat? Met Boekhout van Kromhout. Deze slimme online oplossing van Van der Veen & Kromhout geeft 24/7 inzicht in de prestaties van uw bedrijf. U bent altijd in control en de tijdrovende administratie behoort tot het verleden. Zo kunt u de kostbare uren na vijven besteden zoals u zelf wilt: aan uw relatie, uw kinderen, uw hobby, uw sport of om nieuwe ondernemingsplannen uit te werken.

Ontdek hoeveel tijd u kunt besparen! Ga naar www.boekhoutvankromhout.com

Het gemak van een grotendeels geautomatiseerde administratie Overal en altijd inzicht in actuele cijfers Betrouwbare sturingsinformatie in één muisklik Altijd het advies van uw accountant bij de hand Tijd overhouden voor zaken die er écht toe doen

Lach jij je tanden echt bloot? Een moeder vertelde mij onlangs een leuk verhaal over haar zoontje. Hij moet vaak heel erg gapen, zo ook bij een bezoek aan oma. Op een gegeven moment zegt oma op verongelijkte toon tegen haar kleinzoon: “Als ik gaap, hou ik altijd keurig netjes mijn hand voor de mond!” Waarop het kleine mannetje slim opmerkt: “Dat hoef ik niet te doen oma, want mijn gebit zit gewoon goed vast.” Samen met zijn moeder heb ik daar natuurlijk smakelijk om gelachen. Het grappige mannetje legt zijn hand op de zere mond. Een slecht zittende (gedeeltelijke) prothese, losse tanden of kronen, of het ontbreken van tanden kunnen er voor zorgen dat iemand bij een gulle lach de hand voor de mond slaat. Maar dat is helemaal niet nodig. Als er tand(en) missen, is dat prima op te vangen met een kroon, implantaat of goed passende prothese. Een slecht zittende prothese kan de gezondheid schaden. Als tanden en kiezen namelijk zijn getrokken, slinkt de kaakwal omdat het zijn functie om tanden en kiezen steun te geven verliest. Dit is een normaal proces en gaat eigenlijk altijd door. Mijn advies is om als u een (gedeeltelijke) prothese of implantaten heeft, juist ook de tandarts te blijven bezoeken.

Ga minstens twee keer per jaar naar de tandarts om te laten controleren of de prothese nog goed passend is. Mocht er bijvoorbeeld aanslag op de prothese zitten, dan kan de tandarts of mondhygiëniste dit weg halen. Toch zal op zeker moment een prothese minder houvast op de kaak hebben en moet het kunstgebit worden aangepast of vernieuwd. Uiteindelijk is er zo weinig kaakbot over dat de prothese niet meer passend te maken is. Dat is natuurlijk heel vervelend. Ook dan zijn er nog wel oplossingen in de vorm van implantaten. Implantaten geven een kunstgebit houvast zodat de prothese niet meer kan verschuiven. Dan is een hand voor de mond niet meer nodig tijdens het gapen. Ook voor behoud en garantie van implantaten is het belangrijk dat ze regelmatig worden gecontroleerd en gereinigd. En zorg er zelf ook voor om een implantaat of prothese optimaal te houden door het goed schoon te houden. Zodat u net als het jongetje kunt gapen, lachen en praten, zonder de hand voor de mond te hoeven doen. Want dat komt uw gezondheid en uitstraling alleen maar ten goede. Ik zou eigenlijk zeggen, doe uzelf een groot plezier en ga naar uw tandarts voor advies.

OF SPECIALIST

Frank Post Frank Post is tandarts-implantoloog en eigenaar van Kliniek Tandheelkunde Sneek in het gezondheidscentrum Simmerdijk, achter het Antonius Ziekenhuis. Kijk voor deze en andere columns van Frank Post op zijn eigen Healthcare specialisten pagina www.of.nl/specialisten of kom rechtstreeks in contact via www.tandartssneek.nl.

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2017-01

De atletenvoet van Henk Deinum Badmintonnen, ja, misschien wel. Zeilen? Ja, ook wel, denken we. Maar hardlopen? Nee, dat is niet de eerste sport waar je aan denkt wanneer je Leeuwarder wethouder Henk Deinum even aan een analyse onderwerpt. Toch was de bestuurder niet te beroerd om eind december tijdens een bedrijfsbezoek aan de nieuwe winkel van The Athlete’s Foot aan de Wirdumerdijk in Leeuwarden, een paar deksels sportieve schoenen te kopen. Ondernemer René Vrieling was blij met de omzet en waardeerde het bezoek zeer. Hij is trots op zijn nieuwe winkel, waar hij in november al introk. “We zijn een jaar bezig geweest om dit voor elkaar te krijgen. Een goed moment ook, want de markt trekt weer aan. Nu hebben we niet veertig, maar 150 vierkante meter tot onze beschikking.”

OF 2017-01

Traditioneel én online Leeuwarden, Stadsschouwburg de Harmonie. Digitale werkplaats, dag twee. Aangeboden door Google, in samenwerking met Qredits en gesteund door gemeente Leeuwarden en provincie Fryslân. Op het podium: Leeuwarder ondernemer Hans Engelsma, oprichter van oprichter van autodealer en -garage Qoets.nl. “We zijn een traditioneel autobedrijf. Maar dan online”, vertelde hij. Kijk, dat kan dus óók. Traditioneel zijn en tóch succesvol zijn online. Hoe hij op het idee kwam, als nazaat van een beroemde Leeuwarder autodealer? “Ik zag welke

kant het opging. Online en offline zullen steeds meer in elkaar verschuiven. Wie altijd stevig in de offline markt zat vindt het moeilijk om de transitie door te maken. Kijk naar de grote jongens van tien jaar geleden, op het gebied van witgoed. Bijna geen enkele grootmacht is ook nog eens online marktleider geworden.” Voor iedereen die het ondanks alle aansporingen op deze site tóch nog heeft gemist: Google heeft een keur van workshops online gezet: https://digitalewerkplaats.withgoogle.com/

schoonheid! Overhandiging potten Gouden Bloemkool Roomsoep v.l.n.r. Janco Heida (De Streekboer), Rients Schuddebeurs en Jan Feenstra (Rabobank) en Alef Dekker (DOWNTOP)

Pietersbierum. De soep is onderdeel van de No-Waste campagne die in oktober vorig jaar is opgestart door Alef Dekker (DOWNTOP) en Janco Heida (De Streekboer). Met de productie van 1200 potten Bloemkoolsoep willen Dekker en Heida duidelijk maken dat heel veel voedsel met een ‘vlekje’ toch Gouden Voedsel is. Deze actie wordt ondersteund door de Rabobank Heerenveen-Zuidoost Friesland doordat zij inmiddels 600 potten van de Friese Bloemkool Roomsoep heeft gekocht.

Bloemkoolveld Reinder de Jong, Pietersbierum

Laten we het eens over de ‘Crèmesoep Dubarry’ hebben. Die is vernoemd naar Madame Marie-Jeanne Becu du Barry, een beroemde Franse schoonheid en maîtresse van Lodewijk XV van Frankrijk. Dit Franse hoogstandje heeft nu een Friese concurrent gekregen. We hebben het over een 100% vegetarische soep, gemaakt met de biologische Gouden Bloemkolen. De makers: Inge en Reindert de Jong uit

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2017-01

Rabobank sluit directe financiering gaswinning onder de Waddenzee uit Sinds 2009 staat de Waddenzee op de UNESCO Werelderfgoedlijst. Toch hebben diverse mijnbouwbedrijven een vergunning aangevraagd om gas te gaan winnen onder de Waddenzee vanaf de wal en de Noordzee. De Waddenvereniging heeft investeerders gevraagd om hieraan niet mee te werken. In antwoord op dit verzoek heeft de Rabobank besloten dat zij de winning van aardgas onder de Waddenzee niet direct zal financieren. Op de Waddeneilanden is maatschappelijke onrust ontstaan omdat in 2016 vier bedrijven vergunningen hebben aangevraagd bij het Ministerie van Economische Zaken voor gasboringen onder de Waddenzee. Deze boringen kunnen bodemdaling veroorzaken, waar ook al sprake is van zeespiegelstijging als gevolg van klimaatverandering. De Waddenvereniging en bewoners zijn bezorgd over de mogelijke consequenties hiervan voor het natuurgebied, zoals de afname van de natuurwaarde door het dieper worden van de Waddenzee. Rabobank hanteert het voorzorgsprincipe bij activiteiten in kwetsbare natuurgebieden en heeft daarom besloten om gaswinning onder de Waddenzee uit te sluiten van financiering.

Het voorzorgsprincipe betekent dat de bank alleen financiering beschikbaar stelt aan initiatieven in kwetsbare gebieden als bewezen is dat deze geen gevaar met zich meebrengen voor hun functioneren. Arjan Berkhuysen, directeur Waddenvereniging: ‘Wij zijn blij met dit duidelijke besluit van de Rabobank. Hiermee wordt gehoor gegeven aan ons verzoek om niet meer te investeren in bedrijven die naar gas boren in het Waddengebied. De Rabobank laat zo ook zien dat ze duurzaamheid en hun aanwezigheid in de waddenregio serieus nemen. We hopen dat andere banken en pensioenfondsen dit goede voorbeeld durven te volgen. Dit besluit inspireert ons in ieder geval om samen met mensen uit het

OF 2017-01

waddengebied aan zowel politici als investeerders te laten zien dat óók zij een unieke kans hebben dit unieke natuurgebied te behouden.’ Rabobank Directeur Duurzaamheid Bas Rüter: ‘Dit besluit is onderdeel van een tussentijdse aanscherping van ons klimaatbeleid. Vanaf vandaag sluit ons aangescherpte beleid ook de directe financiering van kolenwinning en - transport en van kolencentrales expliciet uit. Bovendien krijgt de financiering van de handel in CO2 efficiënte brandstoffen voorrang boven de handel in fossiele brandstoffen met een hogere CO2 uitstoot. De handel in deze fossiele brandstoffen wordt stapsgewijs verlaagd. Rabobank is actief op zoek naar klanten om de transitie naar een duurzame

energievoorziening te versnellen.’ De Rabobank investeert wereldwijd met haar klanten in klimaat slimme landbouw en in grootschalige energieopwekking via wind en zon. In Nederland wordt geïnvesteerd in energiebesparing van woningen en kantoren. Rüter vervolgt: ‘Deze initiatieven zijn voorbeelden waarmee de Rabobank verder bijdraagt aan het realiseren van de klimaatdoelen in het Akkoord van Parijs. En dit wordt gewaardeerd: in de ranking die gebruikt wordt voor de Dow Jones Sustainability Index 2017 scoort Rabobank het hoogste op klimaatbeleid van ruim 100 onderzochte banken. Dit moedigt ons aan in onze klimaaten duurzaamheidsambities.’

"Reken maar dat we in Nederland kunnen ondernemen."

Een goed plan

financieren wij binnen één dag.

Kom maar op met dat plan. Ondernemers zitten vol met energie, ambities en ideeën. Ze willen vooruit, hun plan uitvoeren. De Rabobank helpt ondernemers verder met tips en adviezen en voor klanten met een goed plan: financiering binnen één dag.

Ontdek hoe het werkt op rabobank.nl/kommaarop Een aandeel in elkaar

KENNIS IS KUNNEN

IJZERSTERK VOOR UW BEDRIJF

BEVESTIGINGEN

VEILIGHEID

GEREEDSCHAPPEN

POSTBOXEN

GROENVOORZIENING

Dokkum . Heerenveen . Leeuwarden . Groningen . t. (0519) 29 23 25 . www.raadsma.nl