Ondernemend Friesland editie 7 november 2017 by OF BV

EEN FOSSIELVRIJE PROVINCIE ‘MIJN VRIENDEN VERKLAARDEN MIJ VOOR GEK’ FRIESE ONDERNEMERS OP PAD IN ROEMENIË Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen pur sang bij Installatiebedrijf Hoekstra

Romke van der Spoel geeft met e-sportplan Mildam z’n energie terug OF 2017 | www.of.nl | 07

Uw firewall tegen al het gevaar van buitenaf Franรงois HaverSchmidtwei 3 8914 BC Leeuwarden T. 058 845 80 00 www.ddfr.nl info@ddfr.nl

Kunst en behagen Het gebeurde toen ik onlangs op een vroege herfstavond een ommetje maakte en meer tijd had om ‘De Paddenstoel’ te bekijken. Dat is die enorme kubusvormige kantoorkolos die wijlen Abe Bonnema in 1975 ontwierp voor de ING (toen Postgiro) in Leeuwarden. Aan de gevel van dat gebouw hangt sinds dit jaar een enorm spandoek, waarmee ING etaleert de trotse hoofdsponsor te zijn van Leeuwarden-Fryslân 2018. Dat spandoek bezorgt me onbewust al enkele maanden een ongemakkelijk gevoel. Op het doek, dat bijna zo groot is als de complete gevel, zien we een reusachtige fotocollage van Amsterdams kunstenaar Jaap Vliegenthart. “Je blootstellen aan cultuur is een verrijking voor je persoonlijke groei. Om jezelf vooruit te helpen, is het belangrijk dat je anders leert kijken naar de wereld’, aldus de kunstenaar in een eerdere toelichting. En in de Leeuwarder Courant: ‘Leeuwarden, de hemel Mariablauw en de zon schijnt opgetogen, is een verhaal van twee steden: de Nederlandse en de Friese. Daartussen is er een plek waar de kinderen spelen en de vogels zingen. Dat gevoel hebben we getracht samen te vatten in dit beeld dat nu te bewonderen is op het ING-gebouw.’ Die uitleg, die wringt bij mij. Want wat zien we? De Waddenzee, een groen weiland, Friese koeien, enkele bekende Leeuwarder gebouwen, het standbeeld van de Elfsteden-rijder, een molen, een dijkje met schapen en spelende kinderen. Beelden die voor iedereen vertrouwd zijn. Eigenlijk: de meest voor de hand liggende

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

cliché-iconografie die je rondom het thema Leeuwarden en Fryslân had kunnen bedenken. Als dit is wat de kunstenaar bedoelde met dat het goed is om ‘anders te leren kijken naar de wereld’ dan heeft hij gefaald. Ook de uitwerking van het thema komt niet krachtig over. Niet alleen de keuze voor een collage heeft iets lafs (dan hoef je niet te kiezen), ook de kleurstelling is angstig. Alsof het doek vooral zo ongemerkt mogelijk moest integreren met het grauwe beton erachter. Als sponsor verdient ING niets dan lof, want de bank maakt iets belangrijks mogelijk. Hulde daarvoor. Maar de invulling van het enorme doek is een gemiste kans. Want jongens, wat had je op dát enorme formaat een inspirerend, vervreemdend, tot nadenken stemmend statement kunnen plaatsen! Nu hangt daar een ietwat fletse allegorie van het Friese landschap, waar de goegemeente behaaglijk mee wordt gerustgesteld. Maar, kunst is er niet om gerust te stellen. Zo dut een samenleving in slaap.

Menno Bakker HOOFDREDACTEUR

Meer lezen of reageren? http://www.facebook.com/menno.bakker.96 of op https://twitter.com/OF_nl

OF 2017-07

LievenseCSO.com

Ons werkleerbedrijf is ook voor ú beschikbaar...

ingenieurs ruimte, milieu en duurzaamheid

bodem en ondergrond juridisch advies Visser Hout Dokkum

asbest

adviseurs

Probo Dokkum

Erca Trading Kollum

DETACHERING - GR AFISCH PRODUCTIE - PROJECTEN Telefoon (0519) 22 91 19

Vestiging Leeuwarden

Orionweg 28 | 8938 AH Leeuwarden 088 - 91 020 00 | info@LievenseCSO.com

www.nef.nl

Zorgeloos uw VvE uit handen geven? Benedictus VvE Beheer Persoonlijk Betrouwbaar Betrokken Deskundig Ontzorgen

“Gezonde werknemers, gezond bedrijf, betere resultaten.” Almastraat 14 8601 EW Sneek info@benedictus-vvebeheer.nl www.benedictus-vvebeheer.nl !

Pr Bernhardstraat 1a/203 | 9251 GJ Burgum 06-44832771 | 0511-820211 | info@kieskoers.nl

14 26

06 Kort nieuws 14 ‘Risico op zelf data lekken nog groter dan cybercrime’ 19 Het belang van een stip 21 Innovatie bij de tandarts in het belang van de patiënt 22 Of the record 25 Friese bedrijven verbruiken minder fossiele brandstoffen tijdens Elfwegenproloog 26 ‘Samen naar de top’ 28 Romke van der Spoel geeft met e-sportplan Mildam z’n energie terug 32 Nieuwbouw ROC Friese Poort in Leeuwarden is klaar 36 Van schets, tot exploitatie

39 40 43 48 51 55 56 58 60 62 62

‘Als je het niet weet, interesseert het je ook niet’ Vrieservice wordt Yes Telecom ‘Verwarming aan en ramen open’ ‘Mijn vrienden verklaarden mij voor gek’ ‘Innovatief denken zit in het DNA van Roelofs’ Collectief naar zonne-energie Man&Mach saneert veilig asbest in huurwoningen “In Friesland kom ik thuis” “Je moet oog hebben voor menselijk gedrag” Laat je horen op vrijdag 1 december! Fossielvrij rijden?

Coverfoto: Ed Klijnman COLOFON Uitgeverij Ondernemend Friesland BV Hoofdredactie Menno Bakker Bladmanagement Ed Klijnman

Advertentie exploitatie en administratie Ondernemend Friesland BV Tussendiepen 21 9206 AA Drachten Telefoon 0512-366326 Gert de Lange 06-10556784 Jasper van der Sluis 06-46033589 Klaas Willem Koopmans 06-51401717

Redactie NARVIC Inhoudgevers, met: Ingrid van Damme, Casper Ferwerda, Menno Bakker, Wiebrand de Boer, Mark Grupstra

© De uitgever kan op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van informatie. Uitgever aanvaardt dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor de schade, van welk aard dan ook, die het gevolg is van handelingen en/ of beslissingen die gebasseerd zijn op informatie uit deze uitgave. Uit deze uitgave mag na toestemming van de uitgever met bronvermelding geciteerd worden.

Vormgeving VDS Crossmedia Drukker Scholma Druk

nieuwsberichten@of.nl ISSN 1383-9314

www.of.nl

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2017-07

MOVACOLOR TROTSEERDE STORM

Fotograaf Jilmer Postma

Code oranje weerhield Movacolor, ontwikkelaar en producent van kwalitatief hoogwaardige doseersystemen voor de kunststofverwerkende industrie, er begin oktober niet van om de eerste heipaal voor haar nieuwbouwpand de grond in te slaan. Onder toeziend oog van personeel en genodigden werd de handeling door algemeen directeur Gerhard Dersjant en wethouder Economische Zaken van de Gemeente Súdwest-Fryslân Maarten Offinga verricht. Weer of geen weer, dat stormachtige past wel een beetje bij Movacolor, vertelt Offinga in zijn toespraak. “Met af en toe wel eens een klets water op ons hoofd, typeert dit het bedrijf en laat het zien met welke bevlogenheid er in de afgelopen periode aan dit project is gewerkt.” Dersjant vulde enthousiast aan dat Movacolor dankzij de prettige samenwerking met de Gemeente, KAT Architecten en Bouwgroep Noord erg blij is met “één van de mooiste plekjes van Sneek”. “Volgend jaar rond deze tijd betrekken we een mooi en inspirerend pand waar we met z’n allen met recht trots op mogen zijn”, aldus de directeur.

WEBSHOP VOOR VAN DER BOS

FEEST BIJ PEAN

Mooi nieuws van Van der Bos uit Drachten. Half september is de webshop van het mechanisatie en industriebedrijf online gegaan. De url: www.voordeprofessional.nl. Op dit moment worden er drie productgroepen aangeboden; trilmachines van het merk Bomag, reinigingsmachines van Waterkracht en de Track en Trace beveiligingssystemen van Regent Mobile Security . ‘In de toekomst willen we het online assortiment verder uitbreiden’, aldus compagnon Folkert Veenstra.

Zeilschool Pean vierde half oktober feest. Men werd recentelijk namelijk eerste op de nationale zeilschoolkampioenschappen. Bij dit kampioenschap strijden de instructeurs van de Nederlandse zeilscholen met elkaar om wie er het beste zeilt. Zeilschool Pean behaalde in beide poules de eerste plaats. Het idee voor de zeilschoolkampioenschappen komt overigens uit eigen koker en is ontstaan na vriendschappelijke wedstrijden tussen de zeilscholen ‘Anja’ en ‘Pean.’ Dat was begin jaren negentig, vorige eeuw. De uitstekende sfeer tijdens dit weekend en het leerzame effect van wedstrijdzeilen in het instructieschip waren reden genoeg om een landelijk evenement vanaf 1994 te gaan organiseren.

SNAKEWARE GAAT INTERNATIONAAL Snakeware blijft groeien. De omzetontwikkeling in 2017 laat een dikke plus zien, waardoor niet alleen het team verder wordt uitgebreid, maar ook over de landsgrenzen wordt gekeken, zo laat het bedrijf weten. Het bedrijf zoekt om de groei te kunnen bijhouden maar liefst twaalf nieuwe mensen. Er wordt onder andere gewerkt voor Detailresult Groep, eigenaar van supermarkten Dekamarkt en Dirk, maar ook voor fietsenfabrikant Accell (onder andere Batavus en Koga). Vanuit München wordt voor deze klant, samen met een team van internationale designspecialisten, gewerkt aan klantgericht design en geavanceerde digitale architectuur. “Het werk in München smaakt naar meer”, stelt Ate van der Meer van Snakeware. “We zijn klaar voor internationalisatie.”

OF 2017-07

BOLD ADVOCATEN IN DRACHTEN: GEEN JA-KNIKKERS Onlangs opende BOLD Advocaten haar deuren in Drachten. Het kantoor is opgericht door Gerard Berghuis en Aniek Braamhaar en is gespecialiseerd in het arbeidsrecht. Hiervoor werkten zij samen bij een ander advocatenkantoor. BOLD Advocaten houdt kantoor in ‘Het Werkruim’, een bedrijfsverzamelgebouw dat recent volledig is verbouwd. “BOLD is de vertaling van het Engelse ‘stoutmoedig’, ‘dapper’, ‘gedurfd’ en dat is precies de wijze waarop wij onze cliënten willen bijstaan”, aldus de advocaten zelfverzekerd. “BOLD Advocaten zijn geen ja-knikkers, geen achteroverleuners, geen vorkschrijvers, maar no-nonsense en we bieden topkwaliteit.”

GESPOT! Kijk, that’s the spirit, dachten wij, toen wij deze jeugdige Leeuwarders zagen. Het was bij de opening van de expositie van Wytze Visser, die zich na zich dertig jaar lang vooral te hebben geprofileerd als reclameman (tegenwoordig bij Cellen en Merkmakers) dit jaar echt de kriebels kreeg en weer actief is begonnen te schilderen. Terug naar de basis dus, want schilderen deed hij voor zijn kapitalistische carrière ook al. Op 13 oktober opende hij zijn expositie in de panden van Maarsingh en Van Steijn, de psychologen die in hun kantoor aan de Bollemanssteeg 64 in Leeuwarden regelmatig kunstenaars de ruimte bieden. De expositie loopt tot 31 december 2017.

ONLINE MEDIA KOFFER EN GIST NAAR AMERIKA De Leeuwarder bedrijven Online Media Koffer en Gist hebben een eigen brainstorm tool ontwikkeld om denkpatronen te doorbreken en sneller, makkelijker en leuker tot nieuwe inzichten te komen. Brain Fuel, dat wereldwijd door meer dan 600 mensen is getest, is nu bijna klaar om internationaal de markt op te gaan. "Om een stuk financiering rond te krijgen en een internationale community op te bouwen, zijn we een Kickstarter campagne gestart. Één groot avontuur!" aldus bedenker Friso Visser.

Om deze internationale insteek extra te benadrukken vertrokken de ondernemers Friso Visser, Frans Scheepens en Geert Kuurstra deze maand naar Amerika om in onder andere Boston en New York bij verschillende organisaties het product te testen en de campagne te promoten. "Het bijzondere is niet dat we zelf besloten om naar Amerika te gaan, maar dat we zijn uitgenodigd door Harvard," aldus brainstorm-expert Frans Scheepens. Inmiddels is de campagne succesvol afgerond en gaat het product wereldwijd in productie. www.omk.frl/brainfuel

NIEUWE WEBSITE DE HARMONIE Stadsschouwburg De Harmonie lanceerde een geheel vernieuwde website die met ingang van heden online staat. De url is hetzelfde gebleven: www.harmonie.nl. De nieuwe website volgt op de moderne vormgeving van de Harmonie Agenda en de introductie van de Harmonie+ app. De nieuwe website voldoet nu geheel aan de wensen van De Harmonie: het is een gebruiksvriendelijke site door het heldere ontwerp, zowel op computer, tablet als op de mobiele telefoon. De website is gemaakt in samenwerking met Buro Klei uit Leeuwarden. Uniek is dat medewerkers van De Harmonie de informatie zelf in de digitale agenda kunnen plaatsen, waarna er met behulp van een speciaal ontwikkeld programma een papieren Harmonie Agenda uitrolt.

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2017-07

OMRIN ESTAFETTE EN FRIESLAND COLLEGE HELPEN JONGE ‘STATUSHOUDERS’ Als jonge ‘nieuw Nederlander’ is het niet gemakkelijk om een voet tussen de deur te krijgen in de Nederlandse maatschappij, laat staan op de arbeidsmarkt. Je spreekt de taal nog niet, hebt weinig ervaring of vooropleiding en kan daarom niet worden ingeschreven bij een opleiding. En nu? Het Friesland College probeert samen met Omrin Estafette de kloof tussen ‘willen’ en ‘kunnen’ te dichten voor deze groep mensen. Ze bieden jonge statushouders die weinig vooropleiding in het land van herkomst hebben gehad een scha-

NIEUW: TALENTEN COÖPERATIE FRYSLÂN Midden oktober is De Talenten Coöperatie Fryslân officieel gestart bij MiXL in Sneek. De Talenten Coöperatie (DTC) - eind 2016 opgezet door Arjen van der Werf en Arnold de Jong - staat voor ‘het anders organiseren van werk’. Ingegeven door de continue veranderingen op de arbeidsmarkt vonden deze twee oud-Rabobank bankiers het tijd voor een nieuw soort coöperatie; gericht op de zakelijke dienstverlening. ”Wij verenigen zelfstandigen (ZZP-ers) die van elkaar leren, gebruik maken van elkaars netwerk en gezamenlijk grotere klussen aanpakken”, aldus Van der werf. Dit doen wij zónder overhead, aanbrengfee of andere ballast maar mét positieve energie. Check www.detalentencooperatie.nl

MEINDERT VAN DER VALK

NIEUWE MANAGER FRIESLAND LEASE

Friesland Lease heeft versterking gekregen. Meindert van der Valk is er de nieuwe Manager Verkoop Buitendienst. Met de versteviging van het team wil het bedrijf de commerciële positie bij vaste klanten en nieuwe prospects behouden en uitbouwen. Van der Valk heeft ervaring in de financiële dienstverlening. De stap naar Friesland Lease omschrijft hij als ‘een mooie uitdaging om in een meer dynamisch wereld voor de klant nog meer het verschil te kunnen maken.’

keltraject aan dat hen voorbereidt op een reguliere Mbo-opleiding. Binnen Friesland zijn op dit moment 75 deelnemers verbonden aan zo’n schakeltraject, waarvan een groepen van 15 personen bij Omrin Estafette.

Van inburgeraar naar Mbo-er Bea Walma is kwartiermakende en intakecoördinator van het Friesland College en staat aan de bakermat van inmiddels vierjarige samenwerking tussen Omrin Estafette en het Friesland College. “Wij zorgen ervoor dat de mensen die aan het einde van hun

2018 IS AL BEGONNEN Op het Gouverneursplein in Leeuwarden werd begin oktober het startschot gegeven voor Leeuwarden-Fryslân Culturele Hoofdstad van Europa 2018. ‘Met het Culturele Hoofdstad jaar, wat over zo’n 100 dagen begint, willen de Friezen een denk-renaissance in gang brengen die in Friesland begint en de wereld over moet’, aldus de organisatie. ‘Door kunstenaars, wetenschappers, boeren, eigenzinnige Friezen en bezoekers met ideeën bij elkaar te brengen, geeft de Culturele Hoofdstad de nieuwe wereld vorm als een open gemeenschap. Precies daarover gaat het programma van Leeuwarden-Fryslân 2018. Met moed, verbeelding en creativiteit verbeeldt LF2018 een betere wereld tot 2030 en verder.’ Af en toe was het wat lastig voor het publiek om de aandacht vst te houden, gedurende de vele presentaties van projecten die in 2018 losbarsten. Maar toen de confetti-kanonnen uiteindelijk afgeschoten werden leverde dat toch wereldse plaatjes op en had iedereen het idee dat 2018 nu toch echt begonnen is.

OF 2017-07

inburgering zitten en verder willen, ook daadwerkelijk verder kúnnen. Dat ze naast het leren van alle omgangsregels binnen Nederland ook de kans krijgen te onderzoeken wat ze zelf willen. Wie ben ik en wat kan ik? Dat is belangrijk.” In een traject van twintig weken zijn de studenten vier dagen per week bij Estafette aanwezig om te leren en te werken. Ze volgen les in taal en leren werknemersvaardigheden zodat ze beter kunnen integreren en participeren in de Nederlandse maatschappij. Het verplichte inburgeringstraject is maar drie dagdelen per week. Dat is vaak te kort en geeft te weinig bagage voor doorstroom naar regulier onderwijs. “Dit schakeltraject zorgt ervoor dat de studenten meer vertrouwen krijgen, beter hun taal beheersen en daardoor later veel minder afhaken in het MBO”, geeft Bea aan.

Leren met leeftijdsgenoten Renata Kankolongo (23) uit Kongo zit in zo’n schakeltraject. Ze woont nu drie jaar in Nederland en is sinds een aantal maanden bij Estafette. “Ik ben heel blij met deze plek. Het is hier knus en gezellig. Tijdens mijn inburgering zat ik in een groep met alleen oudere mensen. Hier leer ik samen met leeftijdsgenoten schrijven, mezelf te presenteren en te praten met klanten. Vroeger was ik verlegen, nu niet meer. Door mijn tijd hier weet ik nu dat ik graag een horecaopleiding wil doen”.

theorie meteen in de praktijk kunnen brengen. Die korte lijn is heel prettig. We kunnen iets uit een boekje uitleggen maar in de winkel kunnen we het meteen toetsen of uitvoeren en daarna bespreken. Zo blijft iets meteen veel beter hangen. Bovendien is de motivatie van deze mensen bewonderingswaardig en

ontzettend inspirerend. Ze hebben allemaal een grote rugzak en de meesten een heftig verleden. Maar positiviteit voert boventoon, ze willen zo graag. Estafette biedt ons de kans om binnen een kleinschalige structuur deze mensen in hun kracht te zetten. Fantastisch om te zien hoe mensen opbloeien!”

Enorme motivatie Menno Zwarts is docent van de groep statushouders. Hij zorgt voor taalverhoging, rekenen, burgerschap en coacht de studenten op stagedagen. Wat maakt het lesgeven aan deze groep bij Estafette zo leuk? “Het feit dat we

TWEE LEEUWARDER BEDRIJVEN SUCCESVOL IN GRONINGEN

Dubbelsucces voor Leeuwarder bedrijven in Groningen. Zo wist het Leeuwarder bedrijf Effectus HR op 19 oktober de Jonge Ondernemersprijs (JOP) in de wacht te slepen. Dit tijdens het innovatie-event Trendship in MartiniPlaza in Groningen. Tegelijkertijd werd het bedrijf Friesland Boeit winnaar van de Noordelijke Innovatie Award. Effectus-HR is een werving en selectiebureau dat het verschil maakt door middel van data driven recruitment en neuromarketing. Het bureau richt zich daarbij op de 20% meest lastig in te vullen vacatures in de arbeidsmarkt en bedient bedrijven in het topsegment. Door de snelle groei en het innovatieve karakter won het bedrijf vorig jaar al de ondernemersprijs van Leeuwarden (de HET). Friesland Boeit ontwikkelde een innovatie escape-room, waarmee aan teambuilding kan worden gedaan, maar die ook voor HR-doeleinden gebruikt kan worden.

BLIJ MET BREDERE ROTONDE Ze zijn er blij mee hoor, daar in de gemeente De Fryske Marren, waar de rotonde Suderséwei/Sudergoawei bij Balk is verbreed. Medio oktober was de feestelijke opening. ‘Door een unieke samenwerking zullen een aantal dorpen worden ontlast van vrachtverkeer en behoren gevaarlijke situaties tot het verleden’, aldus een bericht van Ondernemersnetwerk Gaasterland e.o. Door de verbreding hoeft zwaar en lang vrachtverkeer niet langer meer door een aantal kleine plaatsjes (Sondel, Nijemirdum, Oudemirdum, Rijs) te rijden om het industrieterrein in Bakhuizen te bereiken. Van Lemmer naar Bakhuizen kan men nu grotendeels gebruik maken van de provinciale wegen, omdat de rotonde bij Balk nu wel te berijden is.

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2017-07

Aannemingsbedrijf Weg- en Waterbouw

Stienstra & Van der Wal-IJlst ISO en

Ook kunt u bij ons terecht voor: • Remmings- en geleidewerken • Stalen damwanden • Haven aanleg en steigerwerk • Houtleverantie • Diverse typen walbeschoeiingen • Houten bruggen Voor informatie en/of een vrijblijvende offerte kunt u altijd contact met ons opnemen.

S&W

& kwalite iligheid Waar ve samengaan nauw

certificee

VCA ge

Aannemingsbedrijf Weg- en Waterbouw Stienstra & Van der Wal Rogmolewei 6, 8651 EP IJlst Tel. 0515-533243, Fax 0515-531362 info@stienstra-vanderwal.nl www.stienstra-vanderwal.nl

De Stadsring Leeuwarden is een kwalitatief hoogwaardig glasvezelnetwerk, bestemd voor zakelijk gebruik. De Stadsring is een uitgebreid netwerk van vele kilometers dwars door Leeuwarden. Glasvezel maakt veel mogelijk. Vele diensten tegelijk met een ongekende snelheid over dezelfde verbinding, dat wil de Stadsring bieden aan haar klanten. De Stadsring Leeuwarden is een open netwerk. Dit betekent dat het netwerk onder dezelfde condities door iedereen kan worden gebruikt. Dat maakt de Stadsring Leeuwarden tot een uniek product met gelijke mogelijkheden voor iedereen. Wilt u weten wat de Stadsring voor u kan betekenen? Neem dan contact op via 058 234 35 34 of kijk op www.stadsringleeuwarden.nl

• • •

Jacht / scheepsbouw Leverancier yacht-equipment Civiel werk aquaduct N31 Harlingen

• • •

Gecertificeerd personeel Kwaliteitsproducten Snelle service

Gecertificeerd onder de EN1090 executie klasse 3 voor zowel staal, aluminium als roestvaststaal. Metaalbewerking E. de Jong | Edisonstraat 23 8861 NA Harlingen | T. 0517 - 78 50 13 info@metaalbewerkingedejong.nl www.metaalbewerkingedejong.nl

JAN PIETER VAN OOSTEN NIEUWE DIRECTIEVOORZITTER RABOBANK SNEEK-ZWF

Per 1 november 2017 is Jan Pieter van Oosten benoemd als directievoorzitter van Rabobank Sneek-ZuidwestFriesland. Hij volgt Bert Roman op die per dezelfde datum is gestart als directievoorzitter bij Rabobank Stad en Midden Groningen.Met veel enthousiasme start Van Oosten aan deze nieuwe uitdaging. “Ik voel me thuis bij Rabobank Sneek-ZuidwestFriesland, die op een coöperatieve manier echt iets betekent voor de Friese Zuidwesthoek. Graag draag ik daar, samen met mijn collega’s, mijn steentje aan bij.” Van Oosten heeft een sterke binding met de regio. Zo is hij actief in het verenigingsleven en vervult er diverse functies. Samen met zijn gezin woont hij in de binnenstad van Sneek. Van Oosten werkt sinds 2008 bij Rabobank Sneek-ZuidwestFriesland. In de eerste jaren leidde hij de verzekeringsafdeling van de bank. Sinds januari 2013 vervulde hij de functie van directeur Particulieren/Private Banking. Voordat Van Oosten bij de Rabobank in dienst kwam werkte hij bij ING.

BIOVERGISTERS

Het gaat niet snel, maar de biovergisters rukken toch op in Friesland. Zo gaat Universal Energy Solutions (UES) het perceel Westkern 6 in Kootstertille aankopen voor de bouw van een biovergister. Dat maakte het college van B en W van onlangs bekend. In 2010 is een vergunning verleend voor het realiseren van een biovergister op de Westkern. De vergister produceert groen gas, de gemeente heeft geen rol in de exploitatie. Die exploitatie is niet altijd gemakkelijk, want de investeringen zijn hoog. Toch kan het interessante rendementen opleveren En: in Friesland bestaat de kans tot leasen. Het bedrijf Biolease van ondernemer Erik Brouwer (1972) biedt die mogelijkheid. http://bioleasenederland.nl

NIEUW IN SNEEK: CBRA

Sinds 1 september jl. is actief vanuit Sneek: adviesbureau cbra. Het bedrijf is opgericht door Klaas Jan de Boer en Bart Rienstra en is gespecialiseerd in integraal brandadvies van initiatiefase tot oplevering. Het bureau behandelt bouwkundige, installatietechnische en organisatorische (BIO) brandveiligheidsvraagstukken. Bouwkundig brandveiligheidsadviseur Klaas Jan de Boer neemt deel aan normcommissies en is co-rapporteur van belangrijke normen aangaande de brandveiligheid van grote brandcompartimenten. Installatietechnisch brandveiligheidsadviseur Bart Rienstra is expert op het gebied van brandbeveiligingsinstallaties en heeft ervaringen opgedaan als inspecteur, riskconsultant bij een verzekeraar en als adviseur. Het werkgebied van cbra reikt van veestallen, woongebouwen, utiliteitsgebouwen, industriehallen tot aan de zware industrie. www.cbra.nl

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

Innovatiecluster Bouw Noordoost-Fryslân van start Onder toeziend oog van 60 deelnemers, waaronder ruim 30 ondernemers, is in het Kennis- en Innovatiehuis Noordoost Fryslân op 18 oktober 2017 het Innovatiecluster Bouw Noordoost Fryslân van start gegaan. Dit is een samenwerking door en voor ondernemers in de bouwen installatiebranche. Met als doel te komen tot innovaties en goed opgeleid en gekwalificeerd personeel. Naast de ondernemers doen ook het onderwijs, de overheid en de brancheverenigingen mee in het cluster. In het cluster wordt gewerkt aan drie speerpunten. Het eerste speerpunt is de realisatie van een Bouwcampus. Dit is een fysieke plaats in Noordoost Fryslân waar bedrijven samen met het onderwijs werken aan innovaties in de bouw. Het tweede speerpunt is het verbeteren van de aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt. Zo wordt onderzocht of mensen met een uitkering opgeleid kunnen worden tot goede medewerkers voor de sector. Het laatste speerpunt is ICT. Het Innovatiecluster Bouw gaat de ondernemers structureel informeren over nieuwe ontwikkelingen op dit gebied en hoe ICT geïmplementeerd kan worden in de bedrijfsvoering. www.innovatieclusterbouw.nl

OF 2017-07

Beveiliging op maat! Objectbeveiliging Evenementenbeveiliging Hondenbeveiliging Horecabeveiliging AD HOC Diensten Winkelsurveillance VCA/BHV Diensten Bouwbewaking Verkeersregelaars

security-noord.nl Richterlaan 3-10 Drachten | 0512 - 35 88 04 | info@security-noord.nl

Frisia Invest Hegedyk 2 | 8601 ZR Sneek M. 06 - 4615 8966 www.frisiainvest.nl

Voor ons pand aan de Hegedyk 2 te Sneek zoeken wij ondernemers die een representatief kantoor willen huren. Kantoren vanaf 16m2 tot 150m2 All-in gas, water, elektra, internet en gebruik van kantine, vergaderruimte, parkeerplaats. Prima gelegen en vlakbij de rondweg. U huurt hier al een kantoor vanaf â&#x201A;Ź 265,- per maand. Voor meer informatie kunt u contact met ons opnemen.

WOUDAGEMAAL BREIDT EXPOSITIE UIT MET AFSLUITDIJK

Op donderdag 19 oktober presenteerde de stichting Ir. D.F. Woudagemaal in Lemmer een uitbreiding van de permanente expositie over het waterbeheer in Fryslân. De relatie tussen de Afsluitdijk, UNESCO Werelderfgoed Woudagemaal en de inlaat Teroelsterkolk staat hierin centraal. In het bezoekerscentrum van het Woudagemaal is de tijdlijn van de geschiedenis van het Fries waterbeheer uitgebreid met de aanleg van de Afsluitdijk en het inbouwen van pompen in de komende jaren. De vernieuwde expositie werd officieel geopend door dijkgraaf Paul van Erkelens van Wetterskip Fryslân, Hoofdingenieur-directeur Louis Schouwstra van Rijkswaterstaat én groep 8 van de Daltonschool St. Jozef in lemmer. De uitbreiding van de expositie is tot stand gekomen met bijdragen van Rijkswaterstaat en Wetterskip Fryslân. Er is een gezamenlijke ambitie om breed kennis te delen met het publiek. De uitbreiding van de educatieve expositie in het Woudagemaal draagt daar op pakkende wijze aan bij. www.woudagemaal.nl

Feestelijke opening rotonde Balk Op donderdag 18 oktober j.l. is de rotonde bij Balk feestelijk geopend. Door een unieke samenwerking zullen een aantal dorpen worden ontlast van vrachtverkeer en behoren gevaarlijke situaties tot het verleden.

INFORMATIEBEVEILIGING EN DE ROZE BRIL VAN DE BESTUURDER

Ondernemersnetwerk Gaasterland e.o. heeft samen met de provincie Fryslân en gemeente de Fryske Marren ervoor gezorgd dat de rotonde Suderséwei/Sudergoawei bij Balk is verbreed. Hierdoor hoeft zwaar en lang vrachtverkeer niet langer meer door een aantal kleine plaatsjes (Sondel, Nijemirdum, Oudemirdum, Rijs) te rijden om het industrieterrein in Bakhuizen te bereiken. Van Lemmer naar Bakhuizen kan men nu grotendeels gebruik maken van de provinciale wegen, omdat de rotonde bij Balk nu wel te berijden is. De oude situatie zorgde niet enkel voor overlast maar ook voor gevaarlijke situaties. Door de verbreding van de rotonde is dit nu verleden tijd.

BENT U AL VOORBEREID OP MEI 2018? Door de technische ontwikkelingen gaan organisaties steeds meer digitaliseren. De afhankelijkheid van ICT neemt toe en het gevaar van Cybercrime wordt groter. Risico’s nemen toe waardoor de druk op ondernemers en bestuurderstijgt. Zij zijn verantwoordelijk voor de voorbereiding op de AVG (Algemene Verordening Gegevensbescherming) en het beheersen van eventuele incidenten. Dreigende schades zijn namelijk groot, ook op persoonlijk vlak. Eind november/begin december organiseren Meeus en Arrix een Masterclass “Informatiebeveiliging en de roze bril van de bestuurder”. Deze masterclass is gebaseerd op de samenwerking tussen Meeus en Arrix. Door het samensmelten van onze expertise op het gebied van ICT en risico’s, is het mogelijk om vanuit verschillende invalshoeken digitalisering, cybercrime en aansprakelijkheid toe te lichten. Deelnemers krijgen in één sessie een beeld van de ICT-technische en risico-technische impact van AVG op hun organisatie.

Tijdens de Masterclass wordt men geïnformeerd over innovaties op het gebied van digitalisering en de naderende veranderingen in wetgeving en aansprakelijkheid. Wanneer is een organisatie aansprakelijk? Kan een bestuurder persoonlijk aansprakelijk worden gesteld? En hoe kan dit worden voorkomen? Aan de hand van praktijksituatie worden deelnemers meegenomen in de risico’s die organisatie, bestuurder en ondernemer lopen. Specialisten lichten voorbeelden toe en staan klaar om gedetailleerde vragen te beantwoorden. Na afloop is duidelijk welke stappen men nog dient te nemen voor 25 mei 2018.

Er is sprake geweest van een unieke samenwerking tussen drie organisaties (provincie Fryslân, gemeente De Fryske Marren en Ondernemersnetwerk Gaasterland e.o.) waardoor dit probleem is opgelost. Dit alles is gerealiseerd in een zeer korte doorlooptijd en hierdoor zijn in de toekomst een aantal kleine kernen ontlast van vrachtverkeer. Reden voor een feestelijke opening dus.

De Masterclass is op dinsdag 21 november in het nieuwe pand van Arrix en op dinsdag 5 december bij het Vander Valk Hotel in Hoogkerk. Wilt u meer weten? Kijk dan op: www.arrix.nl/masterclass-informatiebeveiliging.

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2017-07

Cybersecurity is topprioriteit: iedereen heeft ermee te maken

‘ Risico op zelf data lekken groter dan cybercrime’ Grote bedrijven komen er ongewild mee in het nieuws, maar ook kleinere bedrijven worden er de dupe van: cybercrime. En wat misschien wel erger is, is dat we het vaak zelf veroorzaken. We lekken data. En dat kan anders. Aan tafel in de nieuwe lounge van het Crystalic Business Park ontstaat een boeiend gesprek over cybersecurity, gevoerd door: Roelof Jan Rinsma, commercieel directeur van Crystalic Business Park; Wilhelm de Haas, directeur van Octras uit Sneek; Nick Betgem, eigenaar van Office IT in Sneek; Sander van Krieken, directeur

van de ABN Amro-kantoren in Leeuwarden en Harlingen en Laurens Snoek, mede-eigenaar van ingenieursbureau Fencx in Leeuwarden. Wilhelm: “Zelfs kleine ondernemers hebben te maken met cybercrime. Een whizzkid heeft achter zijn computer zomaar het online

OF 2017-07

afsprakensysteem van een thuiskapster gekraakt. Gewoon omdat hij het kan. Ondernemers gaan pas met cybersecurity aan de slag als hen iets overkomt. Maar de kans op brand is vele malen kleiner dan de kans om gehackt te worden.” Nick: “De gemiddelde ondernemer denkt dat hij niet aantrekkelijk is

voor een cyberaanval: ‘Wat moeten ze nou van mij?’ Maar zelfs een glazenwasser heeft een systeem met bankrekeningnummers van zijn klanten.” De heren zijn het erover eens dat iedereen er goed aan doet bewust met wachtwoorden en pincodes om te gaan, om de kans om ‘data te lekken’ zo klein mogelijk te maken. Wilhelm: “Elke organisatie moet zichzelf afvragen: wat moet ik doen als het mij overkomt? En bij wie kan ik terecht?”

Sander van Krieken Bedrijfsnaam ABN AMRO Functie Kantoordirecteur Leeuwarden & Harlingen Geboortedatum 28 maart 1989 Geboorteplaats ‘s Gravenhage Burgerlijke staat Gehuwd Hobby’s Fotografie www.abnamro.nl

Roelof Jan Rinsma

nog

Bedrijfsnaam Crystalic Business Park, Functie commercieel directeur Geboortedatum 14 november 1967 Geboorteplaats Giekerk Burgerlijke staat Gehuwd Hobby’s Mountainbiken, skiën en klussen www.crystalic.nl

Sander: “Wij trainen onze medewerkers om signalen te herkennen: hoe herken je een phishing mail? Wat doe je met een mail met een link erin die je niet vertrouwt?” Wilhelm: “En wat doe je als je zelf een mailtje verkeerd verstuurd? Wanneer je per ongeluk ontvangers in de cc van een vertrouwelijke mail zet en gegevens ‘op straat liggen’? Dat kan je flink geld kosten.”

Via mail en usb-stick Nick noemt een paar voorbeelden: “Een kwaadwillende die het mailadres van een directeur van de bedrijfswebsite plukt en een persoonlijke mail stuurt uit naam van iemand anders, of een secretaresse die met goede bedoelingen bestanden print vanaf de usb-stick van een bezoeker. Dit is allemaal te voorkomen, zorg dat de protocollen binnen je organisatie op orde zijn.”

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

Sander: “Menselijk falen krijg je onvermijdelijk mee te maken: mensen maken nu eenmaal fouten. Maar je kunt je medewerkers wel trainen op wat ze vervolgens moeten doen: hoe zet je zo snel mogelijk je fout recht?”

Wilhelm de Haas Bedrijfsnaam: Octras, Sneek Functie: directeur Geboortedatum: 24 april 1967 te Sneek

Nieuwe Europese wet

Burgerlijke staat: Gehuwd met Greetje,

Op 25 mei 2018 treedt de General Data Protection Regulation (GDPR) in werking, de nieuwe Europese wet voor databescherming. Vanaf dat moment moeten bedrijven aan een bepaalde standaard

één dochter Maike

Hobby’s: Volleybal en schaatsen Ambities: Sparringpartner en coach zijn voor het MKB, maar vooral; helpen oplossen en realiseren! www.octras.nl

OF 2017-07

voldoen om de data waarmee ze werken, te beschermen. Nick: “Zodra je een datalek of iets dergelijks detecteert, moet je een protocol uit de kast kunnen trekken.” Wilhelm: "Het moet duidelijk zijn wie het ‘gele hesje’ draagt: wie is verantwoordelijk en gaat ermee aan de slag?” Laurens: “Dit is ontzettend belangrijk voor de industrie. Bewogen fabrieken zich vroeger op een eigen ‘landweggetje’ met informatie-uitwisseling in de fabriek, sinds ze ook digitaal aanwezig zijn door online orderverwerking en bijvoorbeeld IoT toepassingen op machines, zijn ze kwetsbaar geworden voor cybercrime. De nieuwe wet is niet alleen een verplichting voor bedrijven, maar vooral een handvat om veilig over de internetsnelweg te kunnen rijden.”

Roelof Jan: “Zo moet je het ook zien. Voor ons is het een handvat om onze huurders een veilige digitale omgeving te bieden. Zo bieden wij geen ‘open wifi’, maar wifi met een wachtwoord. Huurders moeten even inloggen. Een kleine moeite die grote problemen kan voorkomen.” Laurens: “Inderdaad. Als in de industrie één productiemachine in het proces gehackt wordt, ligt de hele fabriek stil.” Roelof Jan: "Dat is bij ons ook zo: zonder wifi kunnen onze huurders niet werken.” Nick: "Van die gevolgen proberen wij onze klanten bewust te maken. We gaan daarover met ze in gesprek.” Sander: “Dat doen wij ook. Wij voeren gesprekken over bijvoorbeeld internetbankieren: samen met de klant inloggen en hen uitleggen hoe de digitale omgeving werkt, zorgt dat ze er vertrouwd mee

raken. Dan zien ze eerder dat er iets niet klopt. Daar geven we ook ruchtbaarheid aan: ‘Als iets niet klopt, bel je bank’. Onze medewerkers weten welke stappen zij moeten nemen.” Wilhelm: “Die ‘zorgplicht’ hebben wij ook: wij informeren onze klanten over nieuwe ontwikkelingen. Maar de klant kiest zelf of hij er iets mee doet. Angst is geen goede drijfveer: op de hoogte zijn, maatregelen nemen en voorbereid zijn op dat wat onvermijdelijk gaat gebeuren, werkt beter.”

Nick Betgem Bedrijfsnaam Office IT, Sneek Functie eigenaar Geboortedatum 04-04-1984 Geboorteplaats Amstelveen Burgerlijke staat Samenwonend Hobby’s (hardlopen & boksen) www.officeit.nl

Nick: “Dat zeggen wij ook tegen onze klanten: wees voorbereid, maak continu back-ups. Die kun je inpandig opslaan, of in de cloud. Als je het maar doet, want zo beperk je de schade die hackers of een datalek kunnen aanrichten.”

Deur op slot: vijf tips

Laurens Snoek

De heren zijn het eens: de deur moet op slot. Niet voor je klanten, wel voor cybercrime en datalekken. Vijf gezamenlijk opgestelde tips:

Bedrijfsnaam Fencx, ingenieursbureau in Leeuwarden Functie mede-eigenaar

1 Maak back-ups. Sla ze zelf op of laat het doen door een IT bedrijf. 2 Updates: negeer ze niet. Updates houden cybercriminelen buiten de deur. 3 Versleutel je computer en laptops met wachtwoorden, doe hetzelfde met je wifi. 4 Wees voorbereid op de nieuwe wet: maak protocollen. 5 Wie draagt het gele hesje? Maak mensen verantwoordelijk voor uitvoering van het protocol.

Geboortedatum 16 mei 1978 Geboorteplaats Leeuwarden Burgerlijke staat Samenwonend, twee zoons Hobby’s wielrennen, moutainbiken, wintersport, ondernemen en avontuur. www.fencx.nl

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2017-07

www.scholma.nl

www.veeew.com

van Scholma De Veeew App brengt de wereld van DRUKWERK op een perfecte manier samen met de digitale wereld • geeft extra beleving aan brochures • geeft een gezicht aan statische informatie • geeft registratie van bezoekersgedrag

Download de

app en scan deze pagina

Veeew biedt extra mogelijkheden voor uw marketing en communicatie Zie www.veeew.com of bel 050-3013636 en vraag naar de mogelijkheden

Al ruim 100 jaar de veelzijdige aannemer uit Eastermar...

Grote Hornstweg 19-D, 9261 VW Eastermar telefoon: 0512 - 47 13 00 www.bouwbedrijfswart.nl swart@bouwbedrijfswart.nl

Het belang van een stip Ik kom ze met regelmaat tegen. Ondernemers die voor hun gevoel al zoveel hebben geprobeerd om een voor hun belangrijk probleem op te lossen. En niets dat écht helpt… Zo sprak ik een tijdje geleden met een ondernemer in de bouw. Wat bij ontvangst al duidelijk zichtbaar was, durfde hij onder vier ogen best toe te geven; hij zat er compleet doorheen. Het personeel presteerde onder de maat en ook de markt zat flink tegen. Na tien jaar ondernemerschap kon dit best weleens het laatste jaar zijn. Kortom, geen prettige vooruitzichten voor de ondernemer, zijn gezin, en de gezinnen van de dertig medewerkers. De afgelopen periode was ook zeer eenzaam, zo vertelde deze ondernemer verder. Zijn zorgen hield hij voor zichzelf en ook de speurtocht naar mogelijke oplossingen vond vooral plaats in zijn eigen hoofd. Mij durfde hij het in vertrouwen wel te vragen: ‘Hoe denk jij dat ik dit moet gaan oplossen?’. Mijn gedachten gingen naar een van de zeven eigenschappen voor effectief leiderschap, die zijn beschreven door de in juli overleden managementgoeroe Stephen Covey. Het principe luidt: begin met het eind voor ogen. Dus stelde ik de ondernemer de vraag aan welke droom hij de komende dagen, maanden en jaren samen met zijn medewerkers zou willen bouwen. En toen bleef het lang stil aan de andere kant van de tafel… Twee weken geleden zat ik weer tegenover dezelfde ondernemer. Gelukkig zat hij er totaal anders bij dan de vorige keer. Er was bijzonder veel verbeterd. De suggestie om samen met de medewerkers de droom van de onderneming scherp te krijgen had grote gevolgen gehad. Medewerkers waren de afgelopen tijd vanuit zichzelf met creatieve ideeën gekomen en de sfeer onderling was enorm veranderd. Het belangrijkste was dat de ondernemende spirit uit de begintijd weer helemaal terug was in het bedrijf. Kortom, samen met zijn team had hij de antwoorden en oplossingsrichtingen gevonden voor die ene belangrijke vraag die hem al zo lang had geplaagd.

OF SPECIALIST

Peter Scherjon Peter Scherjon is eigenaar van MKB Beter. Peter helpt ondernemers en medewerkers succesvoller te werken. Deelt graag zijn leerervaringen, kennis en netwerk met andere ondernemers. Gelooft heilig in het principe; alleen ga je sneller, samen kom je verder. Kijk voor meer informatie op www.of.nl/specialisten

Stephen Covey zei eens dat de manier waarop wij problemen zien vaak het werkelijke probleem is. Ik wil daaraan toevoegen dat de vragen die we ons zelf stellen hier ook een belangrijk deel in hebben. De vragen die jij dagelijks als ondernemer aan jezelf stelt bepalen immers de kwaliteit van de keuzes de je maakt. Trouwens, welke droom is eigenlijk jouw stip op de horizon?

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2017-07

Technisch allrounders gespecialiseerd in duurzame oplossingen! Als technisch installatiebedrijf zijn wij voortdurend op zoek naar technische vernieuwingen. Hierdoor kunnen wij perfect inspelen op de vraag naar duurzame installatietechnieken en energiebesparingen op welk gebied dan ook. Middels onze vakkennis leveren wij altijd advies en oplossingen op maat!

Achterwei 18, Sumar - Tel. 0511 461 378 bouma-installatie.nl

Transportwei 18 • 8501 ZP Joure • Tel. (0513) 41 32 30 Fax (0513) 41 71 73 • E-mail: info@hauwbeton.nl

Brandemeer 8

persoonlijk contact

Industrieterre

8502 TV JOUR

het bestaat nog!

De IJzeren Man D a k - & g e v e l b e p l at i n g

wietse numan

Brandemeer 8 adviseur voor mkb en particulier

Industrieterrein De Ekers 8502 TV JOURE

hegewei 26 9218 vb opeinde

tel. [0513] - 41 79 00

0512-54 06 56

info@deijzerenman.nl

info@numanassurantien.frl www.numanassurantien.frl

2017-010 Numan aanpassing adv. O/FRL..indd 1

01-02-17 17:08

www.deijzerenman.nl

tel. [0513] - 4

info@deijzere

www.deijzere

Innovatie bij de tandarts in het belang van de patiënt Innovatie is een hot item. Elk bedrijf zou enkele procenten van zijn omzet moeten besteden aan innovaties. Als tandartsimplantoloog ben ik in mijn praktijk continu op zoek naar mogelijkheden om innovatieve technieken voor mijn patiënten toe te passen, om zo tijd en geld te besparen. Zo werk ik al jaren met 3D-technieken om een mal te maken om implantaten te kunnen plaatsen. Daardoor wordt het implantaat exact geplaatst, zodat het nog beter en natuurlijker staat. Mooier voor de patiënten en voor ons een betere workflow. Als ondernemer heeft u vast ook uw radar voortdurend gericht op technologische ontwikkelingen. Voor mijn patiënten streef ik voortdurend naar optimale mogelijkheden. Daarbij heb ik te maken met zorgverzekeraars en de bereidheid van de patiënt om te willen investeren in een gezond gebit en een stralende lach. Ontwikkelingen in de esthetische tandheelkunde kunnen leiden tot betere resultaten. Op basis van beschikbare technologie en de staat van het gebit geef ik bij mijn patiënt aan welke verwachtingen reëel zijn. De inzet van innovaties op het vlak van digitale fotografie en video helpen om het esthetisch behandelplan vooraf inzichtelijker te maken. Hiermee ben ik in staat om tot een mooier resultaat te komen. Een relatief nieuwe ontwikkeling vormt de introductie van 3D scanners. Als een normale röntgenfoto of overzichtsfoto onvoldoende duidelijkheid geeft,

bijvoorbeeld over zenuwbanen of de hoeveelheid bot, kan een 3D röntgenfoto van (een gedeelte van) de kaak mij als tandarts extra informatie geven. Deze zogenaamde CBCT-scan geeft een volledig overzicht van de kaak in de vorm van zeer nauwkeurige 3 dimensionale beelden. Het grote voordeel is dat ik sneller een compleet beeld heb, waardoor de patiënt sneller weet waar hij of zij aan toe is. Bovendien zijn minder bezoeken aan de tandarts nodig, waardoor tijd en geld wordt bespaard. De scans van CBCT scanners zijn zeer nauwkeurig. Zo kom ik tijdens het plaatsen van het implantaat niet voor verrassingen te staan: veilig en een prettig idee! Natuurlijk moet ik als ondernemer continu een kosten-baten analyse maken. Betere mondzorg voor een acceptabele prijs. Voor patiënten die verzekerd zijn, maar ook voor patiënten die de tandartskosten zelf betalen. Want de kosten voor mondzorg bedragen 3% van de totale zorgkosten, evenveel als de kosten voor huisartsenzorg. Logisch dus dat patiënten willen weten wat ze kunnen verwachten. Nu de nieuwe regering is beëdigd, zal blijken waar het heen gaat met de betaalbaarheid van de tandheelkundige zorg. In mijn voortdurende streven naar de beste mondzorg zijn innovaties noodzakelijk. Enerzijds om de nieuwste mogelijkheden toe te passen voor de patiënt, anderzijds om op een efficiënte manier te blijven werken in de praktijk. En uiteindelijk moet dat bij de patiënt de glimlach op het gezicht geven.

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF SPECIALIST

Frank Post Frank Post is tandarts-implantoloog en eigenaar van Kliniek Tandheelkunde Sneek in het gezondheidscentrum Simmerdijk, achter het Antonius Ziekenhuis. Kijk voor deze en andere columns van Frank Post op zijn eigen Healthcare specialisten pagina www.of.nl/specialisten of kom rechtstreeks in contact via www.tandartssneek.nl.

OF 2017-07

AWARD VOOR CIRCULAIR FRIESLAND We hebben er in OF al vanaf het begin over gepubliceerd: Circulair Friesland. En dat er op het gebied van de circulaire economie in deze regio iets bijzonders gebeurt is nu ook landelijk opgevallen. Circulair Friesland heeft namelijk onlangs de ABN AMRO Circular Economy Award gewonnen in de categorie ‘Regio’. ‘Circulair Friesland laat zien dat de circulaire economie geen concept is, maar een tastbare, duurzame economie waarmee bedrijven geld kunnen verdienen en banen creëren’, stelde de jury bij de nominatie. De Circular Economy Awards zijn een jaarlijkse verkiezing van de beste Nederlandse initiatieven op het gebied van de circulaire economie. ABN AMRO is als hoofdsponsor aan de ABN AMRO Circular Economy Awards verbonden.

Nominatie! Tja, dat heb je met een magazine. Kun je net de grande finale niet altijd op tijd meepikken. Dus hoe het op 10 november afliep leest u vast en zeker op www.of.nl. We kunnen op deze plaats in ieder geval melden dat Leeuwarder bedrijf Kr8werk van Jurjen Hoifstra en Ronald Brouwer genomineerd was voor de Vredeman de Vries Prijs voor Vormgeving. Dat met de door hun ontwikkelde huisstijl voor PostPlaza Hotel & Grand Café.

Op de foto: Herman Schreuder (Post Plaza) , Jurjen Hofstra en Annelies Douwstra (Post Plaza) en Ronald Brouwer.

Foto: Meije Gildemacher

Biertje? Bier van koemelk, kan dat? Ja dus. Het is er zelfs al en het heet ‘Zuivelbier’; een initiatief van levensmiddelentechnoloog en hobby-brouwer Thomas Roersma, werkzaam bij het Leeuwarder bedrijf Wafilin Systems. Zij produceren een bier waarvan het water is onttrokken uit de melk van koeien. “Dat maakt het extra veilig en uiteraard duurzaam”, aldus Wafilin-oprichter Harry Van Dalfsen. “De koe heeft het water als het ware al voor gefilterd en de membraantechnologie van Wafilin Systems doet de rest”, zegt Roersma aanvullend. “Wij hebben er vervolgens een lekker tarwebiertje van gemaakt.” Op de foto een bierproeverij (onze reporter deed aan participerende journalistiek; excuus voor het bewogen beeld) waar we herkennen van links naar rechts Erwin Dirkse (DMT Environmental Technolgy), Johannes Boonstra (Wetsus), Harry van Dalfsen (Wafilin Systems), Thomas Roersma en Henk Schonewille (CEO Wafilin Systems). Kiekje genomen op de beurs Aquatech, begin november in de RAI Amsterdam. De smaak van Zuivelbier is zo te zien uitstekend.

OF 2017-07

HET WORDT MUISSTIL OP DE FRIESE WEGEN! In Wolvega is op de Dag van de Duurzaamheid (10 oktober, red.) bij de A32 (afrit 8), het eerste officiële overstappunt voor de Elfwegentocht gemarkeerd. Mocht u het zijn vergeten: van 1 tot en met 14 juli, wanneer heel Friesland reist zonder druppel benzine of diesel, kunnen bezoekers en Friezen hier overstappen op elektrisch vervoer, fiets of OV. Dat heeft de organisatie van de Elfwegentocht in samenwerking met Rijkswaterstaat bekendgemaakt. Het werkt eenvoudig, komend jaar: wie tijdens de Elfwegentocht bij de provinciegrens arriveert in een voertuig op fossiele brandstof en verder wil reizen, kan op diverse plekken overstappen. Meer informatie elders in dit magazine.

Friezen in Amsterdam Het bleek een regelrechte ‘hit’; het idee van onder andere de Water Alliance om op Aquatech dat van 31 oktober tot en met 3 november werd gehouden in Amsterdam tal van Nederlandse innovaties op watergebied te tonen in de ‘Innovation Avenue’. Een lange straat waar een keur van innovaties op het gebied van watertechnologie zich presenteerden. Waaronder veel Friezen!

Juliette Douglas, manager marketing Water Alliance. Singing in de niet aanwezige rain

No Water, no beer. En zo is het. Water Alliance liet gasten zelfs bier proeven gemaakt van regenwater en….water uit koemelk. Dat laatste is een innovatie van Fries bedrijf Wafilin Systems.

druk, druk, druk ... de prijs voor de meest opvallende mascotte ging naar Paques; het bedrijf uit Balk dat de afgelopen decennia een echte multinational werd Hans Wouters van BW Products uit Sneek (links) won een prijs voor de beste pitch. De ondernemende watertechnoloog spreekt dan ook Engels alsof hij jaren bij de BBC heeft gewerkt.

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2017-07

NULLAST Hét audiovisuele installatiebedrijf van Noord Nederland Watch

Listen Compose Deliver

Periodieke keuringen volgens Nen-normen van: - Elektrische gereedschappen NEN 3140 - Trappen en ladders NEN 2484 - Rolsteigers NEN 2718 Reparatie en onderhoud van - elektrische gereedschappen - tuinmachines Kalibratie, onderhoud en reparatie van lasers

Wytze Veenstra Houtdraaiersstraat 6b 8601 VG Sneek info@nullast.nl 0515 - 42 69 23 06 - 10 07 32 52

Bezoek www.inferno-av.nl en laat u inspireren

Zeilmakersstraat 5 | 8601 WT Sneek | T:0515- 43 40 27 | E:info@inferno-av.nl | www.inferno-av.nl

W W W. N U L L A S T. N L

- BOUWTOEZICHT - DIRECTIEVOERING - KOSTENBEWAKING NUL OP DE METER

Steeds meer particulieren en bedrijven kiezen voor duurzame energie. Omdat het een goede investering is. Goed voor de portemonee, meer leefcomfort en het draagt bij aan een groene toekomst, onafhankelijk van fossiele brandstoﬀen. Wij denken met u mee.

Samen op weg naar Nul op de Meter!

Eniggaburren 17 8711 HP Workum

DMA BOUWK. ONTWERP EN ADVIESBUREAU FOARWEI 72 9298JM KOLLUMERZWAAG

www.lenbbv.nl

WWW.DMA.FRL

| INFO@DMA.FRL | T: 0511 449900

Friese bedrijven verbruiken minder fossiele brandstoffen tijdens Elfwegenproloog Van 9 t/m 15 oktober vond in Fryslân de Elfwegenproloog 2017 plaats. Tijdens dit evenement reisden medewerkers van deelnemende Friese bedrijven zoveel mogelijk fossielvrij. Door duurzame reisalternatieven te kiezen – of vaker thuis te werken – verbruikten de deelnemers minder fossiele brandstoffen en verlaagden zij daarmee hun CO2-uitstoot. De opties om schoner te rijden waren talrijk. Elektrische auto’s, groengasauto’s, e-bike’s of de gewone fiets bleken geschikte vervoermiddelen. Maar ook door alternatieve brandstoffen als blauwe diesel te gebruiken, vaker gebruik te maken van het openbaar vervoer of meer vanuit huis te werken, konden mensen concreet aan de slag met besparing van fossiele brandstoffen.

Deelnemers Vijftien bedrijven verspreid over heel Fryslân, onder meer uit Sneek, Leeuwarden, Drachten, Heerenveen, Wolvega, namen deel aan de Elfwegenproloog. Een week waarin werd geoefend voor de Elfwegentocht, maar natuurlijk vooral voor een fossielvrije toekomst werd geëxperimenteerd met alternatief vervoer.

Sijperda Verhuur, verhuurder van machines en voertuigen in Noord-Nederland, was één van de deelnemers aan de oefenweek. “We hebben vol enthousiasme meegedaan aan de Elfwegenproloog”, vertelt André Buwalda, controller en MVO-coördinator bij Sijperda Verhuur. “Door deze oefenperiode denk je erover na hoe je zoiets moet organiseren. Twee dagen heb ik gecarpoold, dat zou altijd wel kunnen: waarom doe ik dat dan niet? Over zulke dingen ga je nadenken. Qua vervoersalternatieven hebben we gekozen voor de fiets, een elektrische auto, een auto op groengas, het OV, carpoolen en thuiswerken. De Elfwegenproloog leidde echt tot out-of-the-boxdenken.”

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

MG Energy Systems uit Leeuwarden nam eveneens deel aan de proefweek voor schoon reizen. “Het is mooi om te zien dat het speelt, dat fossielvrij reizen mogelijk is en dat dit initiatief wordt omarmd”, zegt Gerard van der Schaar, mede-eigenaar van het bedrijf. “Deze proloog is een goede stap naar de Elfwegentocht. We hebben tijdens de proloog meerdere vervoermiddelen gebruikt: van fiets en elektrisch skateboard, tot elektrische auto’s die we zelf hebben gemaakt.”

Elfwegentocht 2018 De proloog was een ideale voorbereiding op de Elfwegentocht van 1 t/m 14 juli 2018, wanneer alle mensen in Fryslân reizen zonder een druppel benzine of diesel te gebruiken. Vanaf de provinciegrenzen zullen elektrische auto’s en taxi’s, deelauto’s, groengasbussen, segways, ligfietsen, elektrische boten en andere bijzondere voertuigen het verkeersbeeld bepalen. De Elfwegentocht is onderdeel van het Culturele Hoofdstad-project Fossielvrij Friesland.

OF 2017-07

Gerard Wolting, Bentacera:

â&#x20AC;&#x2DC; Samen naar de topâ&#x20AC;&#x2122; 26

OF 2017-07

“Een jaarrapport gaat altijd over wat geweest is. Over gebeurtenissen waar je geen invloed meer op hebt. Wij willen onze klanten écht helpen en dat doe je door meer vooraf te sturen”, aldus Gerard Wolting, accountant bij Bentacera. Een gesprek over wat meer inzicht en de juiste focus voor je bedrijfsresultaat kan betekenen. Beter en sneller inzicht Bij Bentacera constateren ze dat de traditionele manier van rapporteren langzaam naar de achtergrond verdwijnt. En dat vraagt om een andere benadering. “Je kunt mooie boekjes maken over hoe het was, maar dat is altijd achteraf. We kijken nu steeds meer vooraf, samen met de klant. En daar gebruiken we het Management Kompas Systeem (MKS) bij. Hiermee krijg je als ondernemer beter en sneller inzicht in de capaciteit van je bedrijf. En daarmee in de potentiële omzet en winst die behaald kan worden.”

Resultaatverbetering Het MKS maakt de ondernemer bewust van de invloed van bepaalde factoren op het resultaat. “Want pas dan kun je komen tot resultaatverbetering.” Wolting legt uit dat het MKS een handige manier is om de cijfertjes, en dus je begroting heel ‘klein’ te maken. “Dat geeft inzicht, bewustwording. En dat stelt je weer in staat om te sturen en het rendement te verbeteren.” Hij noemt het zogenaamde ‘trainingsschema op een bierviltje’, waarmee je als ondernemer bijna in één oogopslag ziet wat het potentieel van je bedrijf is. “En of je er genoeg uithaalt of dat er ruimte is voor verbetering.”

Succesverhaal Wolting vertelt een succesverhaal over een bedrijf in de dienstverlenende sector. “We ontdekten dat er met de bestaande bezetting veel meer omzet en resultaat viel te behalen. Kortom: het werd duidelijk welke mogelijkheden binnen handbereik lagen. Zo werd zonder grote maatregelen, maar met het geven van de juiste aandacht en met het

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

leggen van de juiste focus heel snel een forse verbetering bereikt. Het verkregen inzicht zette bijna automatisch een verandering in gang.” De eerste reactie van deze klant na het maken van de begroting was volgens Wolting ongeloof. ‘Dat kan niet, zo’n resultaat kunnen we nooit halen!’ Inmiddels blijkt dit ruimschoots (met 100%) te zijn overschreden. “En zo zijn er meer van dit soort succesverhalen.”

Focus “Het gaat allemaal om inzicht. Welke kosten heb ik, welke capaciteit? Hoeveel omzet en winst kan ik daarmee behalen? En dan kijken hoe je dat kunt beïnvloeden. Wanneer klanten die focus hebben, zien we bijna altijd direct verbetering. Wolting is enthousiast over het MKS. “Van verslaggeving achteraf, gaan we naar sturing vooraf zodat we onze klanten écht kunnen helpen hun bedrijf te runnen.” Hij vergelijkt zichzelf graag met een berggids. “Ik ben een goede gids als ik mijn groep voorbereid. Als ik voor de juiste uitrusting zorg en vertel wat ze tegen kunnen komen. Als ik er onderweg bij ben om te helpen en aan te moedigen. Zo bereiken we samen de top, om daar van een fantastisch uitzicht te genieten. Om achteraf te constateren dat we een hele mooie prestatie hebben geleverd en dat we ons doel behaald hebben.”

Mooie wisselwerking “Ik ben heel blij met het nieuwe gedachtengoed van Bentacera. Meer tijd voor het contact met onze klanten, meedenken, praten over dromen en ambities. Zo ontstaat vaak een mooie wisselwerking. Ook onder de collega’s geeft dat veel energie; samen kijken naar wat we voor een klant kunnen doen. Met alle specialisten en deskundigen die wij in huis hebben, kunnen wij zoveel meer betekenen. Dat is echt de kracht van Bentacera.”

OF 2017-07

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen pur sang bij Installatiebedrijf Hoekstra

Romke van der Spoel geeft met e-sportplan Mildam z’n energie terug ”Misschien was het wel tijd om iets terug te doen voor het dorp.” We staan met Romke van der Spoel in de hal van de hoofdvestiging van zijn Installatiebedrijf Hoekstra, in Heerenveen. Want Romke was één van de ondernemers die vertrok uit Mildam. Maar hij bedacht een plan. “Met e-sport houden we VV Mildam gezond en het dorp leefbaar.”

OF 2017-07

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2017-07

› ICT diensten

› Kantoorartikelen

› Projectinrichting

› Repro & Sign

› Outlet

› PostNL

Hoe kunnen wĳ helpen om je ICT-omgeving beter te maken? Het onderhouden en verbeteren van je ICTomgeving is en blĳft een continu proces. En dat zal ook altĳd zo blĳven. Heb je net alles nieuw aangeschaft, loop je alweer achter de feiten aan. Daarom is het ﬁjn om met een onafhankelĳke partĳ samen te werken die je kan adviseren wat je direct zou moeten doen en wat eventueel later kan. Bĳ ons kun je terecht voor deskundig advies en de benodigde hard- en software voor doelmatige, veilige kantoorautomatisering.

085 044 0440 info@datas.nl

Installatiebedrijf Hoekstra is hoofdsponsor van de VV Mildam. Toen Romke op een ledenvergadering vernam dat de financiële toekomst van de club er niet heel rooskleurig uitzag, bedacht hij een plan. “Sponsoren worden vermeld in het clubboekje, hebben een bord naast het veld en staan op een shirt. Ik dacht: die attentiewaarde kan beter en is meer uit te halen.” Sportverenigingen kunnen flink besparen op hun energierekening door te kiezen voor zonne-energie. “Mijn idee is simpel: ondernemers, verenigingen en particulieren sponsoren één of meer zonnepanelen. Het overgrote deel van de energieopbrengst is voor de club, 15 tot 20 procent besteden we aan activiteiten voor de sponsoren. Zij doen wat voor ons, wij doen wat terug.” Romke schetst het beeld: “Met veertig panelen op de kleedaccommodatie creëren we een energiereductie van vijftig procent op elektriciteit. Als het echt storm loopt kunnen er nog veertig panelen bij op de kantine, die trouwens steeds meer een dorpshuisfunctie moet krijgen.

een tegenprestatie te leveren. Deze tegenprestatie kan zijn een sportclinic, mountainbiketocht of voetbaltoernooi, waarbij de ondernemer volledig wordt ontzorgd door onze leden. Ik verwacht dat de interactie tussen de clubleden en de ondernemer tot verrassende ontwikkelingen zal leiden.” Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) pur sang: zakelijk inzicht gecombineerd met hart voor de samenleving. Rabobank Heerenveen Zuidoost Friesland -ook fysiek uit Mildam vertrokken- zag het belang meteen en doet mee. Romke: “De Rabobank grijpt met het ondersteunen van dit concept ook de kans aan weer zichtbaar te zijn in de dorpen, het komt hun contact met de dorpsbewoners ten goede.” De bank is niet alleen sponsor maar gebruikt het plan als blauwdruk voor sportverenigingen in de regio. In de sportkantine van VV Mildam komt een scherm te

staan met de actuele energieopbrengst en CO2-reductie, wedstrijdinfo en de namen van de sponsoren. Zij kunnen ook inloggen om te kijken hoeveel ze hebben ‘gespaard’ en of hun activiteit al bijna is binnengehaald. Geniaal plan. Handig ook, voor Installatiebedrijf Hoekstra. Want wie gaat die zonnepanelen installeren? “Nee, daar is het me niet om te doen. Daar hoef ik het niet van te hebben. Dit plan is om sportverenigingen toekomstbestendig te maken. VV Mildam voorop, maar de andere clubs er meteen achteraan. Anders is er straks niemand meer over om tegen te voetballen.” Nuchtere Friese logica, gecombineerd met de ‘kriebel’ die Romke voelt als hij een probleem tegenkomt. “Dan beginnen bij mij de radartjes te draaien: ik zie meteen een uitdaging.” Het is wat Installatiebedrijf Hoekstra groot heeft gemaakt. “Ik ben geïnteresseerd in techniek, in innovatie. Ik ben gek op auto’s,

“Ja, en dáár gaat het om. Veel bedrijven en winkels, locaties waar mensen elkaar voorheen ontmoetten, zijn uit het dorp verdwenen, wij ook. Er is nog één school en er zijn een paar verenigingen. De leefbaarheid moet terug in het dorp. Dat doen we door sponsoren te betrekken bij de club en door iedereen die met de club verbonden is mee te laten helpen om

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

wil alles weten van de nieuwste snufjes. Veel nieuwe ideeën worden het eerst ontwikkeld in de autobranche.” Zonnepanelen op het bedrijf die de elektrische auto’s op het parkeerterrein voeden, waarop de wagens ’s avonds thuis hetzelfde doen: energie van het werk over de weg meenemen naar huis. Romke ziet het gebeuren. Zelfdenkende wasmachines die je zo programmeert dat ze gaan draaien op het moment dat de zonnepanelen het meest profiteren van zonnekracht. ”Maar wel voor vijf uur. Klaar voor je thuis bent.” Het is geen toekomstmuziek, in Heerenveen zijn ze er al mee bezig. Romke en zijn personeel blijven scherp en dragen elkaars enthousiasme voor innovatie continu over. “De crisis is voorbij, wij hebben al ons personeel gelukkig kunnen houden. Maar we moeten niet stil blijven staan. Ik ben geen volger, ik wil meedoen.”

Romke van der Spoel Geboortedatum 04-08-1966 Woonplaats Katlijk Burgerlijke staat getrouwd Hobby’s klassieke/sportieve auto’

OF 2017-07

Circulair gebouwde locatie voor uniformberoepen is 100% energieneutraal

Nieuwbouw ROC Friese Poort in Leeuwarden is klaar Wie door de fietsenberging loopt van het nieuwe schoolgebouw voor uniformberoepen van ROC Friese Poort aan de Egelantierstraat in Leeuwarden , waant zich niet meteen in het Japanse Nagasaki. Op zich logisch, maar toch is er een directe link met deze plaats. De fietsenberging is voor een deel opgebouwd uit stenen die als ballast dienden aan boord van een replica van het VOC-schip Prins Willem. Scheepswerf Amels in Makkum bouwde het schip in 1985 in opdracht van het Holland Village in Nagasaki.

OF 2017-07

In 2003 kwam het schip vanuit Japan terug naar Nederland en brandde in 2009 compleet af. Onherstelbaar beschadigd. Restmaterialen werden teruggevonden bij scheepswerf Talsma in Harlingen en zijn nu hergebruikt bij de bouw van de fietsenberging. De stenen zijn dus van Friesland naar Japan gegaan en weer teruggekomen. Zo is circulair bouwen niet alleen duurzaam, maar levert het ook nog een mooi verhaal op. “Dit soort zoektochten zijn geen uitzondering bij een circulair bouwproject als dit”, geeft Jaap van Bruggen aan. Hij is hoofd facilitair beleid bij ROC Friese Poort en begeleidde de bouw vanuit de school als opdrachtgever. “Niet alle materialen die je wilt gebrui-

ken zijn kant en klaar te vinden. Je moet er echt naar op zoek. De stenen voor de fietsenberging zijn daarvan een mooi voorbeeld, maar ook gerecycled materiaal als petflessen die zijn gebruikt bij de wanden in de sportzaal.” “We nemen met dit project en andere projecten als ROC Friese Poort een voortrekkersrol op het gebied van circulariteit en duurzaamheid. We lopen echt voorop”, geeft Van Bruggen aan. “Maar ik zie dat het in de markt ook steeds meer begint te leven. Een mooie ontwikkeling. Er is veel interesse voor wat we hebben neergezet. Sommige ondernemers vragen waarom bepaalde materialen zijn gebruikt omdat ze zelf betere alternatieven weten. Daaruit blijkt wel dat ze er mee bezig zijn.”

De installateur Pranger-Rosier was de installateur bij het bouwproject. We spreken met projectleiders Klaas Buikema en Botte de Vries van Pranger-Rosier. Op welke manier heeft Pranger-Rosier bijgedragen aan het circulaire aspect van dit project? Buikema: “Door de nieuwe installaties als opbouw te plaatsen en het daarmee niet weg te werken in beton. De installaties zijn aangebracht in technische ruimten, boven plafonds en op het dak. Dit houdt in dat ze gemakkelijk zijn te demonteren en daarmee geschikt voor hergebruik. Een paar andere voorbeelden zijn de CO2 gestuurde ventilatie met warmteterugwinning, de VRV heatrecovery-installatie voor verwarmen en koelen en de energiezuinige LED verlichting.” De Vries: “Daarnaast wordt er ook gebruik gemaakt van tweedehands materialen. Zo krijgen bijvoorbeeld de lichtmasten die buiten worden geplaatst hier een tweede leven.”

Vernieuwende dingen gedaan? Buikema: “We hebben het gebouw voorzien van een hoge temperatuur warmtepomp voor sanitair warm water. Dit is de derde die in Nederland is geplaatst. De warmtepomp kan het water opwarmen tot 90°C, zonder gebruik van gas. Een prestatie die nog niet eerder geleverd is. Ook het Daikin VRV-systeem dat onderling energie uitwisselt tussen lokalen is een nieuwe ontwikkeling. Het vervangt centrale verwarming en airco. Een betere oplossing dan een traditionele bron.”

Trots op dit project? Buikema: “Jazeker. Je ziet dat duurzaamheid steeds meer wordt toegepast. Zonnepanelen, zonneboilers, geen gas, dat zijn toch wel de nieuwe trends.” De Vries: “Fossiele brandstoffen raken op, daar zijn overheid en gebruikers zich steeds meer van bewust en sturen daarom meer op toepassingen met zon en lucht. ROC Friese Poort neemt daarin een voorbeeldfunctie en zet met dit gebouw een toekomstgerichte visie neer.”

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2017-07

Wij geven het MKB de vrijheid om te ondernemen

Hosted Telefonie Uw telefooncentrale in de cloud, u bespaart kosten, bent overal bereikbaar en behoudt een professionele uitstraling

Zakelijke abbonementen op maat Van onbeperkt bellen in NL én EU tot onderling tegoeden van medewerkers delen. In combinatie met een databundel.

Vaste telefoonabonnementen Een betrouwbare vaste oplossing passend bij uw bedrijf; traditionale telefoonlijn of VoIP, of een combinatie van beiden

Satelliet Communicatie Met satelliet communicatie kunt u overal ter wereld bereikbaar zijn. Of u nu in Australië of op de Mount Everest bent. Ontdek de mogelijkheden.

Voor meer informatie: www.yestelecom.nl Dé Business Solutions Provider Ye s Te l e c o m

Kraaiheide 8

9202 PC Drachten

0512 587900

service.drachten@yestelecom.nl

w w w. y e s t e l e c o m . n l

Voor aanvang van de bouwwerkzaamheden moesten er eerst een aantal rimpels worden gladgestreken met mensen uit de wijk. Van Bruggen: “Omdat er op de plek waar we wilden bouwen volkstuintjes lagen, stond er bij de eerste wijkvergadering niemand te juichen over de plannen. Maar de scepsis was al heel snel uit de wereld. We zijn met de mensen uit de buurt tot een goede oplossing gekomen en de volkstuintjes zijn verplaatst. Naast het project zelf

was ook de bouwplanning zeer ambitieus. Half februari zijn we begonnen en 5 oktober waren de bouwwerkzaamheden klaar. Ik ben er heel blij mee dat de bouw zo voorspoedig is verlopen. Dat is deels te danken aan het feit dat er BIM is gebruikt, een digitaal 3D-model waar mogelijke problemen nog voor het bouwproces aan het licht komen en kunnen worden opgelost. Zo voorkom je vertragingen. En nu staat er een prachtig gebouw waar we ontzettend trots op zijn.”

De architect

De Bouwkundig toezichthouder DMA Bouwmanagement fungeerde als bouwkundig toezichthouder bij het project. We spreken met mede-eigenaar Kor Wiersma. Op welke manier heeft DMA Bouwmanagement bijgedragen aan het circulaire aspect van dit project? “Als toezichthouder hebben we niet veel hoeven aanvullen op het circulaire aspect. Onze knowhow bij de controle van kwaliteit en onderhoud kreeg wel een extra dimensie door het hergebruik van materialen. Daar moet je als toezichthouder dan toch iets anders mee omgaan. We hebben ons gericht op gebruik van de juiste producten en of deze in de juiste volgorde zijn gebruikt. Ook is van belang of de materialen die zijn gebruikt voor langere tijd meegaan. Het moet er nu goed uitzien, maar over een jaar ook nog steeds natuurlijk.”

Is het uitdagend om mee te werken aan een circulair bouwproject?

Tot slot spreken we ook met Frank Nijholt. Hij was projectleider namens architectenbureau Wind Architecten Adviseurs.

“Volmondig, jazeker. Het is zelfs zeer uitdagend om vanuit een ander perspectief materialen te benaderen. Een moeilijkheid is wel dat circulair bouwen nog niet echt meetbaar is. Energielabels maken bijvoorbeeld duidelijk of een woning energiezuinig is of niet. Een dergelijke waarde is er nog niet om te bepalen hoe circulair een gebouw is. Dat gaat er in de toekomst denk ik nog wel komen.”

Op welke manier heeft Wind Architecten Adviseurs bijgedragen aan het circulaire aspect van dit project? “We hebben herbruikbare materialen in het ontwerp meegenomen en rekening gehouden met een demontabele opbouw. We hebben dit ook zoveel mogelijk in het zicht willen houden. Zo hebben we bijvoorbeeld bouten in het zicht gelaten, zodat ook voor de buitenwereld duidelijk is dat het demontabele bouw betreft.”

Trots? “Absoluut. Het eindresultaat is heel mooi geworden en het gebouw is echt een statement voor de toekomst. Ik ben er trots op dat wij daar ook een stempel op hebben mogen drukken door de toepassing van onze knowhow in de uitvoering.”

Wat is de uitdaging van een project als dit? “Het vergt een hele nieuwe manier van denken en werken en dat maakt het interessant. Ik vind het belangrijk dat we serieus werk maken van duurzaamheid, dat we bewust met het milieu omgaan. Je ziet dat de markt bezig is zich aan te passen aan deze veranderingen. Dat gaat in rap tempo. Nog tijdens de bouw hebben we nieuwe input gekregen van leveranciers en op die manier al andere materialen kunnen gebruiken dan we voor aanvang van plan waren. Het fietsenhok gemaakt van een oude scheepsromp is een treffend voorbeeld.”

Jaap van Bruggen Geboortedatum 7 maart 1967 Geboorteplaats Burgum Burgerlijke staat Gehuwd en drie dochters Hobby’s Zeilen en voetbal

Ook trots? “Ja, zowel persoonlijk als met ons bedrijf zijn we trots op het resultaat. En dat merk ik eigenlijk bij alle mensen die bij dit project betrokken zijn geweest. Je ziet gelukkig ook in brede zin de aandacht voor duurzaamheid toenemen. Bij de nieuwe kabinetspresentatie is het een speerpunt en ik merk ook bij nieuwe opdrachten dat het een steeds belangrijkere factor wordt. Bij ons bedrijf spelen we volop in op deze ontwikkeling.”

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2017-07

Wind Groep

Van schets, tot exploitatie Harmen en Roelof Wind leiden familiebedrijf Wind Groep. OF spreekt met beide mannen over hun bedrijf en de recente ontwikkelingen in de bouwwereld.

Na de vraag met welke projecten Wind nu bezig is, begint Roelof Wind aan een indrukwekkende opsomming van design & build projecten in uitvoering: Een badmintonhal in Haarlem, een sporthal in Kaatsheuvel, een zwembad in Emmen, een sportcentrum in het Europapark Groningen, een sportcentrum in Malden en een wijksportcentrum in Pernis onder de rook van Rotterdam. Harmen Wind: “Daarnaast ontwerpt Wind Architecten Adviseurs spraakmakende projecten. Goed voorbeeld daarvan is het recent opgeleverde nieuwe gebouw voor uniformberoepen van ROC Friese Poort. Dit gebouw is niet alleen energieneutraal maar ook circulair gebouwd. De eerste school van Nederland

die volgens dit principe is gerealiseerd. In Leeuwarden werken we aan het nieuwe gebouw voor het Gomarus College en daarnaast werken onze architecten momenteel voor diverse opdrachtgevers aan de vormgeving van een hotel, recreatiewoningen, exclusieve villa’s, een schoolgebouw en meerdere sportcomplexen. Het gaat weer een stuk beter in onze branche en dat biedt ook voor ons bedrijf prachtige kansen die we met succes weten te realiseren. Met onze projecten hebben we een landelijke dekking.” Vader Hendrik Wind begon het Drachtster familiebedrijf in 1989. Roelof stapte twintig jaar geleden in en Harmen is sinds 1 januari 2009 algemeen directeur. Het

OF 2017-07

team bestaat uit 25 mensen. Wind Groep bestaat met Wind Architecten Adviseurs, Wind Vastgoed en Wind Design & Build uit drie disciplines. De architectenafdeling heeft een breed opdrachtenpakket. Het ontwerpt bijvoorbeeld woningen en kantoorcomplexen, maar is vooral gespecialiseerd in schoolgebouwen en sporten recreatieaccommodaties. Wind Vastgoed biedt projecten, ontwikkellocaties en kavels aan voor bedrijven en particulieren.

Design & Build Het onderdeel Design & Build pakt projecten op waarbij opdrachtgevers zoveel mogelijk worden ontzorgd. Omdat Wind het hele spectrum aan bouw-

diensten beheerst, kunnen ze klanten begeleiden van schets tot oplevering. Wind levert via deze weg maatwerk en houdt nadrukkelijk rekening met de wensen van de klant. Roelof: “En als de opdrachtgever het wil, zorgen we ook voor exploitatie en onderhoud van een gebouw. Desgewenst inclusief energiecontracten. Kortom we vliegen projecten aan met een langjarige visie en langjarig commitment. Op het moment dat wij tevens de exploitatie uit handen nemen betekent dit dat wij de personeelscomponent overnemen en veelal commerciële functie toevoegen aan de accommodatie om daarmee een impuls aan de exploitatie te geven. We doen

Harmen Wind Geboortedatum 10 september 1972 Burgerlijke staat Partner van Yvonne, vader van Stijn en Hugo Hobby’s Sporten, surfen, coachen voetbalteam

dat niet alleen, maar in samenwerking met hiervoor gespecialiseerde partners waarmee wij exclusieve afspraken hebben. Dit soort contractvormen waarbij we ook de exploitatie verzorgen zijn nog vrij uitzonderlijk. In heel Nederland zijn er nog maar een handvol zwembaden waarbij deze afspraken zijn gemaakt en de eerste drie waren met ons. Accommodaties zijn tot volle tevredenheid van alle betrokkenen in gebruik. Echt een hele mooie uitdaging om het op deze manier te doen.”

All electric Het herstel van de bouwcrisis is zeer snel gegaan. Er is een overschot aan opdrachten en de

ontwikkelingen in het vakgebied van de gebroeders Wind gaan razendsnel. Harmen: “Toekomstbestendig, duurzaamheid en dan met name de component energieverbruik en circulariteit is actueel. Met ROC Friese Poort in Leeuwarden zetten we met de opdrachtgever en het bouwteam de toon als het gaat om circulair bouwen. Ook het gasloos bouwen en de nul-op-de-meter woningen zijn ontwikkelingen waar wij nadrukkelijk op inspelen. Bij het project Blitsaerd in Leeuwarden bijvoorbeeld komt een veld van drie hectare met zonnepanelen. Hiervoor hebben wij recent de vergunning gekregen. Het streven wordt steeds meer om gasloos en energieneutraal

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

te bouwen. Dat wordt de basis. Een ambitie waar we nu met Wind Groep al goed aan kunnen voldoen.” De razendsnelle groei in de sector leidt ook tot druk op prijs en capaciteit. Voordeel voor ons daarbij is dat we een creatief bedrijf zijn. We voeren onze ontwerpen vaak zelf uit en hebben daarmee een streepje voor op traditionele bouwbedrijven. Met creativiteit en diversiteit als onderlegger van onze bedrijven zijn we ook een interessante werkgever. Dit jaar mochten we diverse nieuwe collega’s verwelkomen in ons talentvolle team.”

Roelof Wind Geboortedatum 6 december 1973 Burgerlijke staat Gehuwd met Ninin, vader van Rinanda, Damaira en Joshua

www.waa.nu www.winddesignbuild.nl

Hobby’s Sporten en koken

OF 2017-07

Sjoerd en Arjan. Typisch ondernemers met een nine-to-five mentaliteit.

Nieuw! Slim boekhouden met een betrouwbare online totaaloplossing Da’s lekker... tijd overhouden voor een potje tennis met je vrienden. Hoe doe je dat? Met Boekhout van Kromhout. Deze slimme online oplossing van Van der Veen & Kromhout geeft 24/7 inzicht in de prestaties van uw bedrijf. U bent altijd in control en de tijdrovende administratie behoort tot het verleden. Zo kunt u de kostbare uren na vijven besteden zoals u zelf wilt: aan uw relatie, uw kinderen, uw hobby, uw sport of om nieuwe ondernemingsplannen uit te werken.

Ontdek hoeveel tijd u kunt besparen! Ga naar www.boekhoutvankromhout.com 38 OF 2017-07

Het gemak van een grotendeels geautomatiseerde administratie Overal en altijd inzicht in actuele cijfers Betrouwbare sturingsinformatie in één muisklik Altijd het advies van uw accountant bij de hand Tijd overhouden voor zaken die er écht toe doen

Elfwegentocht-deelnemer Nordwin College

‘A ls je het niet weet,

interesseert het je ook niet’ Deelnemer van het eerst uur van de Elfwegentocht is het Nordwin College. OF had drie vragen aan Heleentje Swart coördinator duurzaamheid, tevens beleidsadviseur bij de onderwijsinstelling. Wat is jullie betrokkenheid bij de Elfwegentocht? “We zijn vanaf het begin betrokken en niet zonder reden. De Elfwegentocht daagt ons uit om de situatie onder ogen te zien én om met elkaar naar alternatieven te kijken: we weten dat we van het gebruik van benzine en diesel af moeten, maar we krijgen hoofdpijn bij het idee 'hoe dan?!' Twee weken samen onderzoeken wat de alternatieven zijn is een cadeautje - aan onszelf, onze kinderen en aan Friesland.”

Waarom vind jij jullie betrokkenheid nuttig? “Een van onze studenten zei: 'Als je het niet weet, interesseert het je ook niet.' De Elfwegentocht is een mooie manier om jongeren te betrekken bij vragen rond duurzaamheid. Nordwin College is ervan overtuigd dat studenten daar baat bij hebben. Als ze de kennis en de vaardigheid hebben om duurzaam doen en denken in de praktijk te brengen, hebben ze een streepje voor op de arbeidsmarkt. Friesland is uniek in de hoeveelheid samenwerkende bedrijven die verkennen hoe een circulaire en inclusieve economie eruit

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

ziet. Nordwin College legt jongeren vragen voor rond energie, mobiliteit, voedsel, water, afval en biodiversiteit.”

Wat spreekt jou het meeste aan in dit project? “De Elfwegentocht maakt de lijntjes in Friesland nóg korter - tussen verschillende kennisinstellingen, tussen bedrijven in verschillende sectoren, tussen maatschappelijke en bestuurlijke instellingen en vooral: tussen ons als mensen. Jong en oud zet de schouders eronder om Friesland op de kaart te zetten als de plek waar verandering echt mogelijk is. Onze betrokkenheid bij elkaar, onze omgeving, onze toekomst maakt dat we echt kunnen innoveren. “ www.nordwincollege.nl

OF 2017-07

Alexander de Vries is trots op overname

Vrieservice wordt Yes Telecom 40

OF 2017-07

Trots. Dat gevoel overheerst bij directeur-oprichter Alexander de Vries nu zijn Vrieservice sinds 12 oktober doorgaat onder de naam Yes Telecom, een zelfstandig dochterbedrijf van KPN. Yes Telecom wil graag haar positie verder versterken in NoordNederland en de overname van Vrieservice draagt hier direct aan bij. Alexander de Vries: “Ik voel het als een waardering. Deze strategische overname van KPN bewijst dat Vrieservice is uitgegroeid tot een telecombedrijf met een stevige positie in de MKBmarkt met dienstverlening op een hoog niveau.”

V.l.n.r: Lothar Steegstra (directeur Yes Telecom) Eelco Blok (Topman CEO KPN) en Alexander de Vries

Onder de naam Yes Telecom wordt er verder gebouwd aan het zakelijke portfolio en zal de dienstverlening worden uitgebreid. Op deze manier wil de Solutions Provider ondernemend Nederland nog beter bedienen. Yes Telecom heeft nu vestigingen in Drachten, Hengelo, IJsselmuiden en Leiden. "Voor onze klanten zal er niet veel veranderen in de werkwijze. Pluspunt is dat KPN nu niet meer onze leverancier is, maar onze collega. De lijntjes zijn daarmee alleen maar korter geworden. En dat is gunstig voor onze klanten.”

Nieuwe naam Meer dan vijftien jaar droeg het Drachtster telecombedrijf de naam Vrieservice. Maar sinds 12 oktober prijkt de naam Yes Telecom op de gevel van het bedrijfspand aan de Kraaiheide. “Ik ben er niet emotioneel onder. Het is uiteindelijk ook een zakelijke deal die je maakt”, aldus de Vries. “Maar eerlijk is eerlijk, toen ik in de auto zat onderweg naar Den Haag om

de deal te sluiten, ging er toch wel even wat door me heen. Precies 20 jaar geleden ben ik bij KPN begonnen als accountmanager, en als je dan de Boardroom binnenloopt van het grote KPN, omdat ze jouw bedrijf gaan kopen, dan doet dat je wat en ben je trots op wat je hebt bereikt.”

AdvRies De Vries zet zich dit jaar nog volledig in voor de transitie van Vrieservice naar Yes Telecom. Per 1 januari 2018 stapt hij uit het bedrijf. “Ik heb nog geen exact beeld van wat ik straks ga doen. Ik neem de tijd om me te oriënteren op iets anders. De zakelijke dienstverlening zit me in het bloed, maar ook de toepassing van nieuwe technologische ontwikkelingen blijft me enorm boeien. Daarnaast wil ik ook graag andere markten ontdekken, wellicht meer als adviseur en investeerder. Een nieuwe bedrijfsnaam is reeds geboren; AdvRies bedrijfsadvies bv. Dus je zult mijn naam wel weer ergens tegen gaan komen”, besluit De Vries lachend.

Alexander de Vries Geboren 21 mei 1970 te Buitenpost Burgerlijke staat Samenwonend Eerdere functies Accountmanager Gevier, intercendent Randstad Uitzendbureau, manager verkoop KPN Mobile Hobby’s Tennis en voetbal kijken

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2017-07

Lennard Drogendijk met Business Development Friesland naar Roemenië

‘ Verwarming aan en ramen open’ In Friezen in den Vreemde vertellen ondernemers, managers en bestuurders over hun buitenlandse ervaringen. In deze editie Lennard Drogendijk, directeur van Business Development Friesland (BDF). Hij ging met zijn bestuur naar Roemenië.

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2017-07

samen werken.

samen werken en samen vooruit In de nieuwe gemeente De Fryske Marren houden we er met elkaar de vaart in. Ondernemers hebben in deze mooie gemeente alle ruimte en helpen elkaar waar dat maar kan. Moet de koers verlegd worden? Dan doen we dat samen. Want door krachten te bundelen, komen we verder. Meer weten? www.defryskemarren.nl

www.defryskemarren.nl

Jullie gingen in oktober naar Roemenië. Waarom? We zijn met het bestuur van BDF in Pitesti geweest, een stad 120 km ten westen van Boekarest. Elk jaar bezoeken wij met het bestuur een van de projecten van Business Development Friesland in het buitenland. Vorig jaar was dat ter inspiratie een aantal incubators in Malmö en Kopenhagen. Dit jaar dus het project Upgrade SME in Roemenië.

Wat is jullie doel daarbij? Het doel van zo’n trip is eigenlijk een studiereis. Allereerst kennismaken met de projectpartner ter plekke, daarnaast natuurlijk leren van de omgeving en kijken

wat je ervan mee kunt nemen. Wij waren met 6 mensen van BDF aanwezig, daarnaast waren er nog een stuk of 20 andere mensen van verschillende nationaliteiten (Portugees, Duits, Italiaans).

Hoe heb je de reis ervaren? De vliegreis naar Boekarest is natuurlijk makkelijk. Ter plekke een auto gehuurd, tegenover het vliegveld. Via een Leeuwarder site boeken we altijd onze huurauto’s (Easyterra) en met een pick up op het vliegveld waren wij voor 28 euro 2 dagen eigenaar van een Opel Mokka. 4.500 km op de teller en prima voor het ritje naar Pitesti. De weg zelf was

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

prima. De verbindingen tussen de hoofdwegen en de ringwegen is nog steeds beroerd. Rare bochtjes, slecht aangegeven en zelfs met de prima navigatie in de auto en google maps kun je toch echt verkeerd rijden. Het Victoria hotel in Pitesti was vooral oude grandeur, veel hout en ongelofelijk warm binnen. De stadsverwarming staat vast en zeker weer aan tot en met april en dan is het in heel Oost-Europa bloedheet binnen. Koelen met de ramen open.

Wat is het meest opvallende aan het land waar je verbleef? Naast de paard en wagen setjes, de vele Dacia’s in het

verkeer, doet het straatbeeld toch langzaam westers aan. In de twee fabrieken waar we waren viel ons op dat er weliswaar redelijk moderne machines stonden, maar dat er ook nog veel handwerk wordt gedaan. De mensen verdienen ongeveer 7 euro per uur aan de lopende band en dat is meer dan een gemiddeld loon in Roemenië. Op een bevolking van zo’n 20 miljoen zijn er 3 miljoen Roemenen naar het buitenland vertrokken en dat merkt de fabriek. Het is moeilijk mensen krijgen, laat staan geschoolde mensen. De plekken worden veelal door Oezbeken opgevuld werd ons verteld.

OF 2017-07

je Meldals aan ant! s expo

20 en 21 MAART 2018

Kijk voor ons actuele aanbod op

www.anemabv.nl of bel voor meer informatie 0517 641 329 Machinehandel Anema & Zn. B.V. Baarderbuorren 3, 8822 WR Arum

De BCDN trekt jaarlijks duizenden mensen uit het bedrijfsleven met een leiding gevende positie. Daarnaast zijn 71% van de bezoekers beslissingsbevoegd. Kortom, alle personen die inspiratie aanjagen of kunnen zorgen voor innovatie. Dit maakt de beurs een uitgelezen plek om persoonlijke afspraken in te plannen, te netwerken met beurscollega’s en leads te genereren.

• • • • • • •

verkoop service zwaar transport constructie onderhoud verhuur graafbakken en uitrustingstukken

Wat is een opmerkelijk voorbeeld van het leven, of het zakendoen, of de ethiek? Er is nog veel sprake van corruptie, werd ons verteld. Daar kregen wij verder niks van mee, maar het is er kennelijk nog veel. Daarnaast zien we veel geld vanuit Europa, met name beschikbaar voor de startup wereld. Investeringsgeld en procesgeld voor het starten van incubators (centra, waar startups gevormd worden, red.) was vanuit Europa riant beschikbaar. Het project waar we voor in Pitesti zaten ging echter over internationali-

sering en het beleid van de stad daarin. Daar zagen we weinig van terug. Men is nog wel erg op de eigen problematiek gericht. Daar waar wij bijvoorbeeld in het project met de gemeente Leeuwarden optrekken en zien dat onze gemeente wel heel erg veel aandacht heeft voor internationalisering. Ook in de Stuttgart, partner in het project zie je dat vele malen meer dan in Pitesti.

Nog andere zaken? Opvallend is toch die stadsverwarming in dit deel van Europa.

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

Waar wij veel bezig zijn met nul op de meter, energiebesparing en duurzaamheid, kan er daar nog veel gewonnen worden door een paar simpele thermostaten. Alle vertrekken worden zodanig opgewarmd dat iedereen wel een paar uur de ramen open heeft gedurende een dag.

Welke les nam jij mee naar huis? De fabrieken ter plekke waren leuk om te zien, maar produceren toch niet de kwaliteit die wij zoeken. Dat was vooral in de groente verwekende fabriek het geval, maar ook op details

bij de toeleveranciers voor de automotive. Onze verwachting is toch dat deze fabrieken het in de kwaliteit prijs race gaan afleggen tegen Aziatische concurrenten. Wat wel opvalt is het geweldige landbouwareaal. Daar is (en wordt) veel mee gedaan door Nederlandse ondernemers en dat is goed te begrijpen. Veel grond, relatief goedkoop en de transport infrastructuur is goed genoeg.

OF 2017-07

TEDxFryslân deed dagje Thialf

‘ Mijn vrienden verklaarden mij voor gek’ En toen was het de beurt aan Heerenveen! Want TEDxFryslân streek op 5 oktober neer in Thialf. Waar sprekers het podium beklommen en over tal van onderwerpen spraken. Rode draad? De maakbaarheid van je eigen succes als ondernemer. Te beginnen met Friese ondernemer Gerrit Baarda uit Bakkeveen. Ooit succesvol als detacheerder, maar hij wilde iets maken ‘dat ertoe doet, producten met impact’. Hij begon ‘boven de garage’ met het in elkaar knutselen van software om vakantiefoto’s en videobanden te kunnen categoriseren. Nu gebruiken rechercheurs in 52 landen zijn intelligente software bij de opsporing van kindermisbruik en redt zijn ‘pillenscanmachine’ levens door dagelijks miljoenen medicijnen te controleren op juistheid.

“Mijn vrienden verklaarden me voor gek, de ontwikkelkosten waren zes keer hoger dan verwacht, onze klanten wilden maar de helft voor ons product betalen dan wij hadden bedacht’’, houdt Baarda het publiek voor. ”Maar als je hier vooraf allemaal rekening mee houdt, dan zakt de moed je in de schoenen.’’ Kortom: ‘Baarda’s boodschap kwam neer op ‘just do it’. Wie het gehele verslag wil lezen, kijken op www.of.nl Oh ja, volgend jaar: Leeuwarden!

OF 2017-07

Gerrit Baarda

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2017-07

Ingenieur Jelle Gerbrandy:

‘ Innovatief denken zit in het DNA van Roelofs’ Met diverse ingenieursdiensten is het familiebedrijf Roelofs inmiddels bijna zestig jaar actief op het gebied van infrastructuur. De onderneming heeft de kennis, vaardigheden en ervaring om voor (semi) overheden en private opdrachtgevers de integrale (her)inrichting van de openbare ruimte te verzorgen. Van ontwikkeling en ontwerp, het maken van bestekken en tekeningen, tot en met uitvoering en beheer en onderhoud. De organisatie telt ruim 230 medewerkers. Naast het hoofdkantoor in Den Ham zijn er vestigingen in Sneek, Stadskanaal, Steenwijk, Spijkenisse en Veenendaal. “Innovatief denken is de rode draad in de bedrijfshistorie, dat zit in het DNA van ons bedrijf”, zegt ingenieur Jelle Gerbrandy, ontwerpleider bij Roelofs.

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2017-07

Verleng de levensduur van uw projectmeubilair

Voor: Zorg Kantoor Overheid Horeca Onderwijs

herstoffering

www.joustraherstoffering.nl Duurzaam - Sociaal - Besparen

Wij staan voor u klaar

Wimerts 61 - 9204 GS - Drachten - T 0512-539383 - M 06 54 22 53 66 info@bermo.nl - www.bermo.nl - KVK 04052039

UITGEVERIJ

Boertjens&Kroes

Friesland van boven De luchtfoto’s geven een schitterend beeld van de Friese elf steden, de dorpen, de Friese meren, de Waddeneilanden, de natuur en het landschap. Kleurendruk hardcover 192 pagina’s. (formaat 17 x 24 cm). Tekst Fries, Nederlands en Engels. Nu van € 19,95 voor € 7,95. Het Noorden van boven De luchtfoto’s geven een fascinerende blik op de drie provincies Friesland, Groningen en Drenthe: de economische bedrijvigheid, infrastructuur, onderwijsinstellingen, musea, natuur en landschappen. Kleurendruk hardcover 192 pagina’s (formaat 21 x 27 cm). Tekst Nederlands, Duits en Engels. Nu van € 29,95 voor € 14,95.

www.uitgeverijboertjensenkroes.nl

www.hetnoordenvanboven.nl

06-24408032

info@uitgeverijboertjensenkroes.nl

Stresstest Dat de zeven expertises van Roelofs hun eigen innovatieagenda kennen, zorgt ervoor dat innovatie in de hele onderneming is verankerd, zegt Jelle Gerbrandy. Gebiedsontwikkeling, mobiliteit, water, riolering en ecologie, verharding en techniek, energie en milieu, beheer en onderhoud en grondstoffen; op alle kennisgebieden krijgt innovatie structureel aandacht. Een mooi voorbeeld is Infoworks ICM. Dit is specifieke software voor het uitvoeren van hydraulische berekeningen aan rioolstelsels en oppervlaktewater. Met dit programma wordt het rioolstelsel, maaiveld en oppervlaktewater geïntegreerd doorgerekend. Door koppeling van het 1D riool/oppervlaktemodel en het 2D maaiveldmodel kunnen omvang en gevolgen van wateroverlast nauwkeurig worden vastgesteld. “Hiermee willen we gemeenten helpen bij het uitvoeren van een stresstest, om zo knelpunten op het gebied van onder andere wateroverlast in kaart te brengen.” Deze test komt voort uit het Deltaplan Ruimtelijke adaptatie. Met dit plan moet Nederland zo goed mogelijk worden voorbereid op de gevolgen van klimaatverandering. Wetenschappelijk inzicht leert dat de hoeveelheid regen in piekbuien sneller toeneemt dan tot nu toe in de deltascenario's is aangenomen. “Dat bleek een tijdje geleden bijvoorbeeld in Dokkum en Bolsward. Daar moest de brandweer in actie komen. Diverse straten stonden daar volledig onder water. Medewerkers van de brandweer hebben het water wegge-

pompt, omdat de rioolputten het overvloedige water niet konden afvoeren. Als we niets doen, komen dit soort zaken in de toekomst steeds vaker voor. Het is dus echt belangrijk om Nederland hierop voor te bereiden en met Infoworks ICM kan dat heel goed.”

Verkeersonderzoek vanuit de lucht Een ander voorbeeld van innovatief denken en doen is Data From Sky. Bij een verkeersonderzoek kan het lastig zijn om de gehele verkeerssituatie in kaart te brengen. Als eerste in de Benelux maakt Roelofs het mogelijk om dit onderzoek vanuit de lucht uit te voeren én hier een analyse met advies aan te koppelen. Met behulp van bijvoorbeeld drones worden opnames gemaakt die met software (DataFromSky) worden geanalyseerd. “Alle bewegingen worden tot in het kleinste detail bijgehouden. Aan de hand van de gemaakte beelden kun je zeer nauwkeurig de verkeerspatronen identificeren. Met de software kunnen we zogenaamde ‘herkomst en bestemming-matrices’ maken, maar we kunnen bijvoorbeeld achteraf ook op elke gewenste locatie de snelheid meten, zowel gemiddeld als maximaal. Dit kan bij kruispunten, wegvakken en overige verkeersruimtes. Op alle locaties dus die moeilijk vanaf de straat te identificeren zijn. Doordat we veel realtime data tot onze beschikking hebben, zijn betrouwbare analyses en adviezen mogelijk.” In het verlengde hiervan ligt Infrafocus. “Bij het waarborgen van het kwaliteitsniveau van wegen is

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

het voor wegbeheerders niet eenvoudig om een goede afweging te maken tussen onderhoud of herstel. Het is een hele opgave om de areaalgegevens op orde te hebben en politiek en bestuur te voorzien van een gedetailleerde onderbouwing. Wij hebben daarom Infrafocus geïntroduceerd. Infrafocus combineert laser, radartechniek en High Definition beelden. De combinatie van deze technieken helpt de wegbeheerder een compleet beeld van de weg te krijgen.”

Circulaire economie Bij alle innovaties speelt duurzaamheid en de zorg voor een duurzame leefomgeving een grote rol. Het verder ontwikkelen van kennis en kunde om een actieve bijdrage te leveren aan een circulaire economie is daar een belangrijk onderdeel van. “We hebben eerder dit jaar de eerste geheel circulaire civiele aanbesteding van Nederland aangenomen. Opdrachtgever is de gemeente Apeldoorn. Het was een competitief traject: van 135 aanbieders naar 50 en uiteindelijk van 5 naar 1. Het was dan ook een enorme ontlading toen we als winnaar uit de bus kwamen!” Duurzaam is eveneens het project van Roelofs met het Friese bedrijf GroenLeven, dat is gespecialiseerd in zonne-energie systemen. Op een zandwinlocatie van Roelofs in Tynaarlo wordt een zonnepark gerealiseerd, waarmee naar verwachting circa 23 megawatt stroom wordt opgewekt. Een deel daarvan wordt gebruikt voor de zandzuiger en andere machines voor de zandwinning.

Van de resterende elektriciteit kunnen 7.000 huishoudens gebruik maken. Het opwekken van zonne-energie op water, in dit geval de zandwinplas, heeft een gunstig effect op de energieopbrengst door de reflectie van het zonlicht en door de koeling van het water. “Daardoor leveren de panelen ongeveer 14 procent meer energie op. Om die reden zijn we ook op onze zandwinning in Heerenveen gestart”, stelt Gerbrandy. “Wij proberen voortdurend om een bijdrage te leveren aan de kwaliteit, duurzaamheid en veiligheid van het dagelijks leven in Nederland. Onze bedrijfsslogan is niet voor niets ‘Meer waarde aan ruimte’. Daar werken we elke dag aan!”

Jelle Gerbrandy Leeftijd 33 jaar Burgerlijke staat Getrouwd Hobby’s zeilen, tennis, politiek en kranten lezen Favoriete boek ‘De eeuw van mijn vader’ van Geert Mak Bron van inspiratie Stephen Covey

OF 2017-07

Post & Mailings Pakketten & Pallets Huis-aan-huis verspreiding

Full service bezorgbedrijf • Landelijke dekking • Hoogwaardige bezorging • Aantrekkelijke prijsstelling

Zwettestraat 31, 8912 AV Leeuwarden • (058) 21 54 157 • info@frlpost.nl • www.post.frl

Twee broers drijvende kracht achter Zon voor Friesland

Collectief naar zonne-energie Al eens gehoord van Zon voor Friesland? Dat moet haast wel, want er is veel over geschreven. Het is een project van zonne-energieleveranciers Tautus en enie.nl en is in samenwerking met Culturele Hoofdstad 2018 en de Friese Rabobanken opgestart. Drijvende krachten achter het project zijn de broers Patrick en Milan van der Meulen, mede-oprichters van enie.nl en ooit beide in de leer geweest bij Al Gore. Milan vertelt. “Tien jaar geleden zagen mijn broer (26) en ik (23) de film An Incovenient Truth van de voormalig vicepresident van de VS, Al Gore. Een documentaire waarin voor de eerste keer de klimaatcrisis onder de aandacht werd gebracht. Wij voelden ons uitgedaagd om er iets aan te gaan doen, door duurzame energie voor iedereen mogelijk maken. Dit heeft zo’n vijf jaar geleden geresulteerd in de oprichting van enie.nl, een leverancier van zonne-energie. Inmiddels laten we dagelijks mensen overstappen op zonne-energie.”

Lokale installateurs Inmiddels maken al zo’n 350.000 Nederlandse huishoudens gebruik van zonne-energie. Waar veel mensen echter niet aan denken is dat collectiviteit de investeringen verlaagt. Dit is de reden dat vanuit de Freonen van Fossylfry Fryslân is gestart met Zon voor Friesland. Van der Meulen: “Het is dé collectieve inkoopactie om 5.000 Friese huishoudens over te laten stappen op zonne-energie. Op die manier ontstaat een bijzonder voordelige prijs, zonder in te leveren op kwaliteit. Wij maken uitsluitend gebruik van lokale installateurs, dus voor de regionale economie is het ook nog eens goed.”

Duurzame Mienskip Zon voor Friesland wil ook bedrijven zoveel mogelijk betrekken. “Daarvoor hebben wij een specifiek aanbod gemaakt voor de werknemers”, stelt Van der Meulen. “Op deze wijze wordt er collectief overgestapt op zonne-energie. Met als gevolg een meer intrinsieke interesse in de verduurzaming van de organisatie en een stimulans in de gezamenlijkheid van werknemers onderling. Het startpunt van dit traject bestaat uit een

inspiratiemoment. Tijdens deze bijeenkomst, op de bedrijfslocatie of bij ons de winkel, nemen we de medewerkers mee in de wereld van klimaatverandering, de noodzaak om duurzaam te ondernemen en de voordelen van collectief overstappen op zonne-energie via de werkgever. Met dank aan de Rabobank regelen wij eventuele financiering, maar we maken gaandeweg het proces ook de voordelen zichtbaar. Informatie over bijvoorbeeld CO2 besparing en besparing in geld - worden weergegeven op een groot beeldscherm welke in een geschikte ruimte in de bedrijfsomgeving geplaatst kan worden. Zodoende worden medewerkers en klanten bewust van de duurzaamheidsimpact die het bedrijf en haar medewerkers levert.”

In 2016 stonden Patrick en Milan met enie. nl in de landelijke lijst ‘25 onder de 25’ van Sprout en je ziet ze nog wel eens voorbij komen op landelijke televisie. En ze blijven ontwikkelen met steeds weer originele gedachten. Milan: “Zolang je gaat voor de kracht van samen, blijven mogelijkheden onbegrensd”. www.zonvoorfriesland.nl www.enie.nl Enie.nl is een van de inmiddels 90 Freonen fan Fossylfrij Fryslân www.freonen.nl Op de foto: Patrick (links) en Milan (rechts)

De broers verschillen, maar worden gedreven door dezelfde overtuiging en hebben nog steeds zoveel plezier samen dat ze zich nauwelijks lijken te realiseren dat ze wel heel veel tijd samen doorbrengen. “Uiteraard zien we elkaar ook buiten Enie. nl. Met familie en aanhang. Dat is wel even oppassen, want het lijken weleens directievergaderingen” lachen ze.

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2017-07

Man&Mach saneert veilig asbest in huurwoningen Midden in de woonkamer van een huurwoning in Heerenveen wordt een indrukwekkende afgesloten ruimte opgebouwd. De bedrijfsbus voor op straat maakt duidelijk wat hier gaat gebeuren: Man&Mach is ter plaatse en zorgt voor snelle, schone en efficiĂŤnte asbestsanering.

OF 2017-07

De bewoners zijn gewoon thuis en vinden het maar wat interessant; het tweekoppige team van Man&Mach dat druk bezig is met het opbouwen van het containment. De mannen maken met behulp van folie de volledig afgesloten, gecontroleerde ruimte af. Deze ruimte wordt door middel van speciale apparatuur op onderdruk gehouden.

Het doel is vandaag het veilig verwijderen van een plaatje asbest op een schouw. De mannen rekenen erop dat dat met één tik met de beitel aan de onderkant van het plaatje moet gaan lukken. Het verwijderen van het plaatje is dan ook niet eens het grootste karwei: in de voorbereiding, de inspectie en het veilig afvoeren zit de meeste tijd.

Projectleider Henk Doorten vertelt: ”Dit project, dat wij uitvoeren in opdracht van een grotere woningcorporatie in Friesland, omvat ca. 81 woningen in Heerenveen waarvan er bij een aantal asbest is aangetroffen. Daarnaast gaan we voor deze woningcorporatie ook in Leeuwarden aan de slag, met een veelvoud aan woningen.”

ingeschakeld die na de sanering komt meten of er geen asbestvezels zijn achtergebleven. Aan het containment zitten naast de ruimte die nodig is om het asbesthoudende object te saneren, de ‘vuile ruimte’, een doucheruimte en een schone ruimte gekoppeld.

”In deze woning betreft het een plaatje asbest in de woonkamer, maar we treffen heel diverse bronnen van asbest aan”, voegt bedrijfsleider Alex Janssen toe. “Het kan ook een dak van een schuurtje betreffen, bijvoorbeeld.”

“Onze werknemer gaat schoon in het containment en komt er schoon weer uit”, vat Janssen kort samen. ,,Er komt geen vezeltje buiten deze ruimte”, beaamt Doorten. ,,Al het materiaal dat wordt gebruikt én de wegwerpkleding, die de mannen dragen, wordt dubbel verpakt en veilig afgevoerd. Net als het plaatje zelf natuurlijk.”

Extra uitleg voor bewoners

Veiligheid

“We hebben heel veel ervaring met het werken voor woningcorporaties en de omgang met bewoners. Onze werknemers hebben veel begrip voor eventueel ongemak bij de mensen. Als het nodig is, komen we zelf extra uitleg geven. Doorgaans helpt het namelijk om mensen die nogal huiverig zijn voor ‘gedoe’ in en rond huis, goed te informeren over wat wij precies gaan doen. Dan zijn ze er meer gerust op”, geeft Doorten aan.

Al met al is het een secure klus en in deze woning zijn de mannen van Man&Mach dan ook de hele dag zoet. Doorten wijst op de iPad die continu wordt gebruikt: “Alles wordt genoteerd en bijgehouden zodat bij controle precies duidelijk is wanneer wat is gebeurd, wat er is gemeten, etcetera. Asbest saneren draait in grote mate om veiligheid. Daar gaan wij niet lichtzinnig mee om.”

Alex Janssen Geboortedatum 24 januari 1972 Geboorteplaats: Uithuizermeeden Woonplaats Uithuizermeeden Burgerlijke staat Gehuwd, 6 kinderen Hobby’s Ik lees graag een boek, sta graag in de keuken en sport als ik tijd over heb.

Een extern bedrijf heeft eerst de te saneren woningen geïnventariseerd, daarop heeft Man&Mach een planning gemaakt en ook wordt bij elke sanering een laboratorium

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

Henk Doorten Aan het einde van de dag zijn de bewoners van deze huurwoning een asbestplaatje armer en een hele ervaring rijker. Voor Man&Mach was het ‘business as usual’: op naar de volgende woning.

Geboortedatum 05-04-1980 Geboorteplaats Rotterdam Woonplaats Aduard Burgerlijke staat Gehuwd, 3 kinderen Hobby’s vissen samen met mijn zoon en motorrijden

OF 2017-07

Hij is Limburger in hart en nieren, maar toch is de zeventiger Roger Lenssen altijd blij als hij weer naar Friesland rijdt. “Dan kom ik thuis”, zegt de oprichter en directeur van Smart Group met een glimlach. Een glimlach met twee zachte g’s.

“In Friesland kom ik

OF 2017-07

thuis”

Roger komt al tientallen jaren in Friesland. Rond 1984 al, toen hij zijn carrière begon als extern adviseur bij verschillende bedrijven. “Weet je waarom een nectarine zo lekker smaakt, of een kers, een appel? Omdat de vrucht wil dat je bij de pit komt, want die zorgt voor verder leven. De kern, dat is belangrijk. En die kern bereik je snel in Friesland. Men houdt niet van opsmuk. De Fries is in de kern goed. En dat zeg ik als Limburger vol overtuiging. De Fries is trots op zijn afkomst, in Limburg hebben we veel meer verschillen tussen de regio’s.”

U heeft met uw bedrijf een vestiging in Leeuwarden “En dus kom ik weer geregeld thuis. We zijn gespecialiseerd in het ontwikkelen van organisaties op het gebied van cultuur, management, structuur en strategie. En in het helpen van organisaties bij afslanking. Dat deden we bijvoorbeeld bij de Friesland Bank. Van de ruim 250 mensen hebben we voor zo’n 80 procent een nieuwe betrekking gevonden. We werken steeds meer in Friesland – voor Friesland zorgverzekeraar, KPN in het noorden en DHL Noord – en daarom was de opening van de vestiging in Leeuwarden een logische stap. We hebben nu ons hoofdkantoor in Vught en een kantoor in Houten en Leeuwarden.”

brengen. Desnoods houden we de hele zaak op zijn kop. We bouwen organisaties om en daar hoort zowel de afbouw als de opbouw bij. Met het vizier op het nu én de toekomst. En we helpen bij een turnaround bij zowel goed als slecht weer.”

Iedere organisatie zegt toch flexibel te zijn? “Flexibel betekent dat je je medewerkers ondersteunt in hun ontwikkeling. Is de markt of de klant in ontwikkeling? Dan moet je je product of dienst aanpassen en dat is een continu proces. Onze filosofie is dat de grootste kracht van een organisatie zit in de mensen, mits je samen met de medewerkers continu stuurt op hun eigen ontwikkeling. En daarmee bedoelen we het benadrukken van de sterke punten en het verbeteren en bijslijpen van slechtere kanten. Als dat gebeurt, kunnen mensen ook beter anticiperen als hun baan bijvoorbeeld verloren gaat. Hoe ga je om met de wereld van nu en hoe kijk je naar de toekomst? Dat doen we nuchter en zakelijk; kernachtig. En dat past heel goed in Friesland.”

Wat is ‘Futuring People’ en ‘Futuring Business’, jullie lijfkreten? “Het is een methode die Smart Group vanaf de oprichting op 1 juni 1990 hoog in het vaandel heeft. De methode ontstond in de jaren ’80, toen Nederland ook in een grote crisis zat, met name in de industriële sector. Door telkens anders naar dingen te kijken, proberen we organisaties en mensen in die organisaties steeds een stap verder te

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2017-07

Tekst: Henk Dilling Fotografie: ……..

Hans Nieuwenhuis, Security Noord Nieuwenhuis:

“Je moet oog hebben voor menselijk gedrag” Steeds meer beveiligingstaken, zoals controles bij gebouwen en terreinen, het bewaken van winkelcentra en uitgaansgebieden en het handhaven van orde bij evenementen, zijn in de achterliggende jaren overgeheveld naar bedrijven. “De burger begrijpt dat wel, want de politie kan niet overal zijn”, zegt Hans Nieuwenhuis, directeur van Security Noord Nieuwenhuis in Drachten. 27 december 2015 is een datum die Hans Nieuwenhuis niet snel vergeet. Een grote gasexplosie verwoestte een deel van een flatgebouw in Drachten. Van de 38 appartementen waren er 12 ingestort. Alle bewoners moesten het complex onmiddellijk verlaten. Om hun achtergebleven bezittingen te beschermen, werd een beroep gedaan op Nieuwenhuis en zijn team. Met zeven camera’s waren ze aanwezig op de plek van de ramp en bewaakten ze de eigendommen van de bewoners. Vanuit een eigen commando- en camerawagen werd het gebouw in de gaten gehouden. Een aantal camera’s werd op afstand geplaatst, waardoor ook het gebied rondom de flat in het oog werd gehouden. “Een inbraak, een brand, een ongeval of schade door extreme weersomstandigheden; calamiteiten komen altijd onverwacht”, zegt Nieuwenhuis. “In Nederland kunt je in dat geval rekenen op de bekende hulpdiensten zoals ambulances, de politie en de brandweer. De bewaking en de beveiliging van objecten of eigendommen hebben echter niet de hoogste prioriteit van deze hulpdiensten. Dat kan betekenen dat de veiligheid van eigendommen niet meer optimaal is. In die situaties kunnen wij de helpende hand bieden met extra beveiliging en bewaking van eigendommen. We zorgen er voor dat onbevoegden die van de chaos

OF 2017-07

gebruik willen maken op afstand worden gehouden of desnoods worden aangehouden en overgedragen aan de politie.”

Gemeenten De particuliere beveiligingsbranche in Nederland is in de achterliggende jaren sterk gegroeid, zo blijkt uit een branchescan van de beveiligingssector. Telde Nederland in 1980 nog ongeveer 10.000 particuliere beveiligers, nu is dit inmiddels opgelopen tot bijna 30.000. “Die groei is mede te verklaren doordat particuliere beveiligingsorganisaties hun oorspronkelijke werkterrein, het private domein, hebben verbreed met het publieke domein”, stelt Nieuwenhuis. “In het begin waren het vooral vermogende mensen en grote bedrijven die een privé beveiliger in dienst hadden. Nu zie je dat we steeds meer worden ingeschakeld door bijvoorbeeld de overheid bij het terugdringen van overlast en criminaliteit. Gemeenten zijn in toenemende mate een beroep gaan doen op particuliere beveiligingsorganisaties als aanvullend middel ter verbetering van de leefbaarheid en veiligheid.” Het werk van Nieuwenhuis en zijn branchecollega's lijkt vruchten af te werpen. Nederlanders voelen zich minder onveilig en ook de geregistreerde, veel voorkomende criminaliteit - zoals woninginbraken, geweld en diefstal -

neemt verder af. In de jaren tussen 2012 en 2016 daalde de geregistreerde criminaliteit met 20%, aldus het CBS. Toch blijft veel criminaliteit onzichtbaar, aldus dagblad Trouw. De krant baseert zich op een vertrouwelijke notitie van de politie en het Openbaar Ministerie. Door capaciteitsgebrek bij opsporingsdiensten en de mindere bereidheid om aangifte te doen bij burgers en bedrijven, geven de cijfers niet de werkelijke omvang weer, stelt de krant.

Veilig en welkom Het dienstenpakket van security Noord Nieuwenhuis omvat onder andere objectbeveiliging, evenementen-, calamiteiten- en horecabeveiliging, bouwbewaking, winkelsurveillance en verkeersregelaars. Nieuwenhuis: “Bij objectbeveiliging kun je denken aan portiersen receptiediensten. Een objectbeveiliger loopt een openingsronde en verschillende controlerondes en houdt een brand- en sluitronde. Alle ruimtes worden gecontroleerd en desgewenst geopend of gesloten.” Ook sleutelbeheer, het ontvangen en registreren van bezoekers en het beantwoorden van de telefoon behoort tot de taken van de objectbeveiligers. Bij evenementenbeveiliging worden niet alleen beveiligers, maar ook gastheren en gastvrouwen geleverd. Nieuwenhuis: “De bezoeker van het evenement moet zich veilig en welkom voelen. Daar hoort een gastvriendelijke ontvangst en een goede

begeleiding van gasten en bezoekers bij. Onze mensen vervullen met veel plezier de rol van gastheer of gastvrouw én hun taak als beveiliger. Elk evenement vraagt om een andere mate van beveiliging. Soms gaat het om een paar beveiligers, soms om camerabeveiliging, communicatiemiddelen, verkeersregelaars en EHBO.”

Menselijk gedrag Ook de winkelbranche doet regelmatig een beroep op beveiligingsbedrijven. “Winkeldiefstal en criminaliteit vormen voor retailers een grote kostenpost”, stelt Nieuwenhuis. “De kunst

is om in de winkel een behulpzame en representatieve gastheer of gastvrouw te zijn en op te treden wanneer dat nodig is.” De laatste jaren worden beveiligers ook steeds vaker op bouwplaatsen gesignaleerd. ““Beveiliging op de bouwplaats is tegenwoordig een noodzaak”, zegt Nieuwenhuis. “Diefstal en vandalisme zijn een grote kostenpost in de bouwsector. De schade beperkt zich vaak niet tot alleen de directe schade zoals gestolen koper of geforceerde hekken en sloten. Nog kostbaarder is de indirecte schade, zoals medewerkers en onderaannemers die noodgedwongen een tijd stil moeten staan. Met goede beveiliging is dit

risico voor een groot deel weg te nemen. Denk aan alarmsystemen, beveiliging met honden in de nacht en in weekenden en mobiele surveillance.” Gevraagd naar de eigenschappen waarover een goede beveiliger moet beschikken, hoeft hij niet lang na te denken. “Je moet oog hebben voor menselijk gedrag. Het gedrag van mensen geeft je veel informatie. Bijvoorbeeld bij objectbeveiliging is het inschatten van afwijkend gedrag erg belangrijk. Dat kun je vaak het beste doen door in contact te treden met de betreffende persoon of personen. De menselijke interactie is belangrijk in dit werk. Techniek is ondersteunend.”

Security Noord Nieuwenhuis Richterlaan 3-10, 9207 JT Drachten Telefoon 0512 358 804 06 28 400 918 Website www.security-noord-nl E-mail info@security-noord.nl

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2017-07

Fryslân rijdt twee weken fossylfrij in 2018. Hoe doe jij mee?

Laat je horen op vrijdag 1 december! In 2018 gaan de Freonen fan Fossylfrij Fryslân in het kader van het Culturele Hoofdstad-project Fossylfrij Fryslân samen met de Friese studenten iets organiseren dat nog nooit eerder op de wereld vertoond is: de Elfwegentocht! Twee weken lang fossielvrij voortbewegen zonder een druppel fossiele brandstof!

Fossielvrij rijden? Laat de auto staan voor de volgende vergadering en pak de digitale snelweg!

De coalitie met 'wollers' groeit met de dag en daarom ook het vertrouwen dat dit echt een groot succes gaat worden! Om alle Friese bedrijven mee te laten doen in dit grote feest wordt 1 december een bijeenkomst georganiseerd! Tijdens deze bijeenkomst wordt duidelijk hoe je als Fries bedrijf van 1 t/m 14 juli mee kan doen aan de Elfwegentocht! Onder leiding van Harm Edens wordt deze middag de vraag: ‘Hoe doe ik mee met de Elfwegentocht?’ beantwoord. Deze dag zal in het teken staan van concrete voorbeelden, grote bekendmakingen en samen de plannen maken voor 2018 en daarna! De Elfwegentocht van 1 t/m 14 juli versnelt namelijk de reis naar een fossielvrij Friesland! 1 December 14:00 - 18:00 Fean Plaza, Dalhuysenstraat 50 Dus kom 1 december en laat je horen! Meld je nu aan op www.elfwegentocht.nl/1december

Als hij heel eerlijk is, kwam de duurzame gedachte op de tweede plaats. Sven van Rooijen werd “gegrepen” door oplossingen die door IT aangejaagd werden en zo kwam ook de Tesla voor de deur. Want met maar 17 bewegende onderdelen en vooral een hele bak vol IT is de auto voor hem nog steeds fascinerend. “ dit is precies waarom IT mij zo boeit: het brengt oplossingen waardoor we met elkaar zo versnellen!” . Inmiddels begint duurzaamheid voor hem te leven. Het is geen oubolligheid en zuinigheid, maar toekomst, energie en ontzettend leuk om aan mee te werken. “Gek genoeg kom ik ook steeds weer oplossingen tegen die niet alleen duurzaam zijn, maar het leven veel gemakkelijker maken”. Een van zijn stokpaardjes is videoconferencing. Want wanneer je een goed systeem hebt, is dat echt een heel fijne manier om te vergaderen terwijl iedereen zich de reistijd - en kilometers – uitspaart. Op het grote Elfwegentochtevent op 1 december is BAI IT aanwezig om mensen het zelf te laten ervaren!

OF 2017-07

telefonie datanetwerken bewakingscameraâ&#x20AC;&#x2122;s professioneel . ervaren . vertrouwd

Hogedijken 26 . Dokkum . t. (0519) 24 20 24 . info@faber-telecom.nl . www.faber-telecom.nl

KENNIS IS KUNNEN

IJZERSTERK VOOR UW BEDRIJF

BEVESTIGINGEN

VEILIGHEID

GEREEDSCHAPPEN

POSTBOXEN

GROENVOORZIENING

Dokkum . Heerenveen . Leeuwarden . Groningen . t. (0519) 29 23 25 . www.raadsma.nl