Ondernemend Friesland editie 7 november 2015 by OF BV

WITTEVEEN: FRIS, NIEUW EN KLAAR VOOR DE TOEKOMST ARJEN RUSTICUS: 'DEZE KANS MOET JE PAKKEN' IN HET SPOOR VAN DE WALVISVAARDERS

Met de blik vooruit

De Kooiker Groep gaat mee in de nieuwe economie OF 2015 | www.of.nl | 07

SPECIAAL OF DUURZAAM KATERN IN DIT NUMMER

Twee DataCenters Eén glasvezelring Minder risico

DataCenter Fryslan François Haverschmidtwei 3 8914 BC Leeuwarden T +31 58 844 49 99 F +31 58 844 49 95 E info@dcf.nl

ABRATKI KK EE RL S B L I K

Johannes Vermeer en het klimaat Iedereen heeft een Achilleshiel. Je kent het wel; een soort van zwakke plek, die vaak niets anders is dan de breekbare keerzijde van een mooie karaktereigenschap, net aan de andere kant van het karakter-spectrum. Zoals een super-creatief, die dikwijls (niet altijd) tegelijkertijd erg chaotisch is. Zo’n zwakke plek kun je niet zo maar alleen laten. Er is aandacht nodig. Zoals het dak van de houten kajuit van mijn oude zeilbootje, die na vier winters en dito opknapbeurten van mijn persoontje (twee linkerhanden) in feite alleen nog uit zelf geboetseerde epoxy bestond. Het zag er niet uit, maar al die rimpels en randen; het waren mooie doorleefde jaarringen, eigenlijk. En: mijn bootje bleef varen. Mijn persoonlijke zwakke plek was jarenlang mijn ongeduld. Ik heb het over de eerste veertig jaar van mijn leven. Niet een type van voetje voor voetje. Daar had ik het temperament niet voor. Te ongeduldig. Teveel gericht op resultaat. Voor mij liever de emotie van Van Gogh dan de verstilling van Johannes Vermeer. Maar dan is er in de natuur iets wonderlijks aan de hand. En dat zijn ‘de jaren’ . De rust en de bijbehorende denkruimte die er komt, wanneer je ouder wordt en die supersnelle resultaten ineens minder belangrijk worden. De nuance die er voor terug komt. En gelukkig; het feit dat de nieuwsgierigheid nooit weggaat. Dat maakt mij optimistisch. Bijvoorbeeld over de klimaattop die van 30 november tot en met 11 december 2015 plaatsvindt in Parijs. De zogenaamde COP21. Doel van de conferentie is een nieuw klimaatakkoord te bereiken. Dat moet in 2020 ingaan, wanneer het huidige verdrag (het Kyoto-protocol) afloopt. In het verleden zijn er klimaattops compleet mislukt (Kopenhagen 2009). Want snel internationaal tot zaken komen; dat is nagenoeg onmogelijk. Maar dit jaar hebben de organisatoren het slim aangepakt. Vorig jaar werd in Lima al een raamwerk voor het overleg in Parijs bereikt. Alle deelnemende landen moeten voor COP21 plannen indienen bij de VN om de eigen CO2-uitstoot in te perken. Er komen geen internationale bindende emissiereductiedoelstellingen. Voor velen natuurlijk teleurstellend. Want we hebben haast. Ik snap dat. Maar toch; liever voetje voor voetje vooruit, dan helemaal niet vooruit. En landen zullen het als een erezaak beschouwen om tenminste hun eigen plannen te laten slagen. Bovendien: gaan ’de jaren’ ook tellen bij alle participanten van die top. Er zal meer wijsheid zijn dan in Kopenhagen. Kortom; reden voor optimisme. En ondertussen begin ik het werk van Johannes Vermeer steeds meer te waarderen.

Menno Bakker HOOFDREDACTEUR

Meer lezen of reageren? http://www.facebook.com/menno.bakker.96 of op https://twitter.com/OF_nl

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2015-07

Snel en scherp printen

posters flyers dorpskranten almanakken scripties drukwerk

De Roef 2a, 9206 AK Drachten T 0512 543 350 F 0512 543 701 E info@donkel-donkel.nl

of online: www.donkel-donkel.nl

Dyslexie, beelddenken of faalangst? www.plezierinleren.com Herontdek het plezier in leren en mail of bel ons vandaag nog voor een afspraak contact@plezierinleren.com 058 - 2 88 65 18

plezierinleren1-4S.indd 1

08-01-15 09:35

AI N R THIOK U E LD

28 10 6 10 16 19 22 24 26 28 33 35 37 38 40

Uitgeverij Ondernemend Friesland BV Hoofdredactie Menno Bakker Bladmanagement Ed Klijnman

Advertentie exploitatie en administratie Ondernemend Friesland BV Tussendiepen 21 9206 AA Drachten Telefoon 0512 366326 André Toering 06 46155747 Gert de Lange 06 10556784 Jos Miedema 06 15262182 Jasper van der Sluis 06-46033589

OF DUURZAAM KATERN

Kort nieuws BéVé Tussendiepen: Terug naar de basis Investeringen brengen Witteveen nieuw elan Peter Hoefnagels daagt de watersportsector uit Bouwbedrijf Jan Hooghiemster kijkt vooruit Trendship 2015 De toekomst is wat wij er vandaag van maken De Kooiker Groep gaat mee in de nieuwe economie Halbe Boersma slaat met OpEinstein.nl een nieuwe richting in Weet je wel zeker dat je wat nieuws hebt bedacht? Heeft u het 'goed' geregeld voor uw nabestaanden? Arjen Rusticus: 'Deze kans moet je pakken' In het spoor van de walvisvaarders

COLOFON

50 Kort nieuws 53 Duurzame inzetbaarheid wordt steeds belangrijker voor ondernemers 58 De auto van…van KoningsBlaauw Houthandel BV. 59 De Vries Scheepsbouw pleit voor grotere sluizen in de Afsluitdijk 61 Omrin introduceert gladheidsbestrijding met pekelwater 62 Voorlopers bedrijfsleven zoeken samenwerking 64 Jorritsma Bouw helpt studenten met studieproject 66 Van de wind leven Cover foto: Lútsen Melein, algemeen directeur en eigenaar van Kooiker Groep Grou

Redactie NARVIC Inhoudgevers, met: Ingrid van Damme, Casper Ferwerda, Menno Bakker, Ivo Pakvis

© De uitgever kan op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van informatie. Uitgever aanvaardt dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor de schade, van welk aard dan ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebasseerd zijn op informatie uit deze uitgave. Uit deze uitgave mag na toestemming van de uitgever met bronvermelding geciteerd worden.

Vormgeving Sprog Drukker Scholma Druk

nieuwsberichten@of.nl ISSN 1383-9314

www.of.nl

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2015-07

BEIJK CATERING LAAT KLEUR ZIEN

Het moest een knallende stand worden. Na een flinke brainstormsessie waren ze er uit bij Beijk Catering. Met het thema rood gingen ze aan de slag en voerden dit tot in detail door tijdens de Promotiedagen Noord Nederland, die begin november in Groningen werden gehouden. Van rode paprika’s werd een metershoog logo gemaakt dat veel bekijks trok. “Rood staat voor dat we met passie ons werk doen”, zo werd aan de bezoekers uitgelegd. Verder was Chek-kok Zwanet Brouwer gevraagd passende hapjes te maken. Alle activiteiten resulteerden in een kleurrijk geheel, waarmee het bedrijf zelfs een prijs in de wacht sleepte. Met 29 scholen- en bedrijfsrestaurants, een grote afdeling partycatering en zes eigen locaties is Beijk catering de enige cateraar in Noord Nederland die zich ‘Totaalcateraar’ kan noemen. Bij het bedrijf kan zoals men stelt ‘24/7 online catering worden besteld’.

European Water Stewardship naar Leeuwarden De oﬃciële opening eind september van het nieuwe WaterCampus gebouw aan de Oostergoweg in Leeuwarden markeerde tevens de komst van het European Water Stewardship naar Leeuwarden, dat gevestigd is op de derde verdieping van het nieuwe gebouw. De Europese instelling, oorspronkelijk gevestigd in Brussel, certificeert organisaties die duurzaam omgaan met water. Het EWS keurmerk, dat al wordt gevoerd door grote merken als Coca Cola, BASF, Bayer, Chaudfontaine en Spa beoogt vanuit de WaterCampus in Leeuwarden verder uit te groeien tot een vooraanstaand Europees keurmerk. Tom Vereijken, directeur van het European Water Stewardship is enthousiast: “EWS is ontwikkeld in Brussel, in nauwe samenwerking met de Europese Commissie en watergebruikers. Het systeem lokt innovatie uit, en heeft zich inmiddels ruimschoots bewezen, dus we willen groeien.

OF 2015-07

CLUB 2018!

Al iets te doen op maandag 23 november? Houd uw agenda bij voorkeur vrij, want dan is de eerste netwerkbijeenkomst van Club2018. Deze avond is overigens exclusief voor leden van Club2018, het ondernemersnetwerk van Leeuwarden-Fryslân 2018. Leden van Club2018 worden in een persoonlijke uitnodiging geïnformeerd over de locatie (in Leeuwarden) en het programma. Wilt u ook als ondernemer aanwezig zijn bij deze avond? Meld uw bedrijf dan nog aan en word ook lid van Club2018. www.2018.nl/nl/club2018

THE BEATLES EN KROMHOUT Het was ooit een leuk liedje van The Beatles. Tegenwoordig mag je bij de naam ‘TaxMan’ eerder denken aan de gratis online app waarmee Kromhout iedereen die dat wil bijstaat met raad en daad. Na de succesvolle introductie vorig jaar van Boekhout van Kromhout, een online boekhoudoplossing voor zelfstandige ondernemers, komt Van der Veen & Kromhout nu dus met een fiscale adviesapp voor smartphones en tablets. Met de TaxMan van Kromhout hebben zowel klanten als niet-klanten van Van der Veen en Kromhout belangrijke belastingzaken voortaan direct bij de hand. Achter de app gaat een ervaren team van fiscale specialisten schuil. Zij voorzien ondernemers van actueel belastingnieuws, geven handige tips en zijn bovendien de hele dag via een chatfunctie bereikbaar voor persoonlijk advies. “Door slim gebruik te maken van nieuwe technologie moeten we fiscale zaken niet alleen makkelijker maar ook leuker kunnen maken”, aldus Jelle van der Meulen, belastingadviseur/vennoot van Van der Veen en Kromhout. De fiscale adviesapp van TaxMan van Kromhout is geschikt voor Android en iPhone toestellen.

AO K R TR ITK N E LI E U W S

Beenen: groei in Smart Industry Industrie 4.0 of ‘ Smart Industry’ zijn kreten die men steeds vaker hoort. "Je moet het lezen in de context van de volgende industriële revolutie”, zegt Harry van Wieren Accountmanager bij Beenen Industriële automatisering. “Door gebruik te maken van de nieuwste technologieën is het mogelijk om de hoeveelheid data die beschikbaar is te analyseren, zodat er een schat aan waardevolle informatie beschikbaar komt. Met deze

informatie kunnen de fabrieken en machines eﬃciënter produceren, maar ook kunnen productie gegevens worden gekoppeld aan het product.”

en deze zorgen ervoor dat wij continu moeten blijven vernieuwen”, zegt van Wieren met gepaste trots. "De industrie in Nederland moet steeds eﬃciënter produceren om de kosten laag te houden en zo kunnen blijven concurreren met het buitenland.”

Beenen heeft de beschikking over ruim 60 hoog opgeleide engineers in verschillende vakdisciplines. Het bedrijf telt in totaal 200 medewerkers en is actief vanuit drie vestigingen. “Kennis is de basis van ons bedrijf. De technologische ontwikkelingen staan niet stil

sensors en ‘ mbedded systemen’, waarbij geen procesoperators meer aanwezig zijn. “Het klinkt ver weg maar is dichterbij dan je denkt”, zegt Van Wieren. “LOMU of te wel Lights Out Manufacturing Unit is een productiefilosofie waarbij de productie plaatsvindt zonder de aanwezigheid van procesoperators. De nadruk zal meer en meer komen te liggen op de kennis van de technische specialisten en hier zal Beenen zeker een belangrijke rol in kunnen vervullen.”

Onderzoekers en andere kenners verwachten dat in de fabriek van de toekomst (Smart Factory) machines worden bestuurd door autonome netwerken van

Numan Assurantiën lanceert nieuwe website met Friese domeinnaam

Voor Wietse Numan geen geslepen teksten of Glossy effecten. Dat past niet bij de stijl van zijn bedrijf. Numan Assurantiën kenmerkt zich door betrokkenheid bij haar klanten, een persoonlijke benadering en advies op maat. Dat zie je dan ook terug op de nieuwe website van het bedrijf. “Een positief tegenwicht bij een steeds onpersoonlijker wordende verzekeringswereld”, aldus Wietse Numan. “Natuurlijk gaan we met onze tijd mee, maar met behoud van onze betrokkenheid en persoonlijke aandacht voor de klant. Verzekeren kun je overal en steeds gemakkelijker , ook via het internet. Maar vaak blijkt dat de keuzes die gemaakt moeten worden toch nog niet zo simpel zijn. Hoe weet je zeker dat je de beste verzekering hebt afgesloten? Wij hechten er daarom waarde aan onze klanten te begeleiden in het beslissingsproces naar hun ideale verzekeringspakket. Met de keuze voor een Friese domeinnaam laten we zien dat onze roots in Friesland liggen. Vanuit Drachten bedienen we al meer dan 50 jaar onze relaties. Ons werkgebied strekt zich echter uit over de noordelijke provincies.” www.numanassurantien.frl

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2015-07

Open dagen bij Doosandealer Anema Arum

Anema Arum heeft een grondige verbouwing achter de rug. Het bedrijf (hydraulische graafmachines en shovels) heeft de zaak uitgebreid, waardoor met name het aanbod van machines beter tot zijn recht komt. Anema is sinds mei 2014 verantwoordelijk voor de vier Noordelijke provincies als dealer van het beroemde merk Doosan grondverzetmachines. Anema Arum (20 werknemers) verzorgt daarbij de verkoop, verhuur en service. Wie nieuwsgierig is kan langskomen op de Open dagen aan de Baarderbuorren 3 in Arum: Vrijdag 20 november 13.00-21.00 uur en zaterdag 21 november 10.00-17.00 uur. www.anemabv.nl

‘Dure’ verzuimverzekeringen in de veiling

fenomeen verzekeringsveiling. Directeur Wilhelm de Haas: “We zien onze rol niet meer als de Verzuimkosten verzekeren via tussenpersoon die weinig meer een veilingsysteem: het lijkt aan doet dan provisie opstrijken. te slaan. In een maand tijd heeft Integendeel. Provisie nemen we het Sneeker verzekeringsbedrijf niet. Wel adviseren en begeleiden Octras namelijk niet minder dan we de opdrachtgever naar de 50 werkgevers duizenden euro’s beste verzekering voor de beste laten besparen op een van de prijs. De premies resulterend uit duurste bedrijfsverzekeringen. ons veilingsysteem pakken daarbij In de vaak onduidelijke assurantie- altijd vele procenten gunstiger markt zorgt de Sneeker assuradeur uit. voor het personeel, laat de sinds 1 oktober voor duidelijkheid rekenmachine voor de werkgever en transparantie met het behoorlijke lagere cijfers zien.”

OF 2015-07

HALVE EEUW ONDERNEMEND IN HURDEGARYP

Familiebedrijf Joh.Bosgra bestaat dit jaar vijftig jaar. Met een afdeling tuin- & parkmachines (met grote winkel), een landbouwmechanisatiebedrijf met moderne werkplaats, een ruitersportcentrum en een paardentrailer- en aanhangwagenafdeling huisvest de onderneming in Hurdegaryp vier speciaalzaken onder één dak. Het bedrijf is een begrip geworden voor agrariërs, paarden- en tuinliefhebbers, bedrijven, overheden en instellingen. In 1965 zette Johannes Bosgra vanuit de ouderlijke boerderij de eerste stappen op het ondernemers pad met de handel in melkmachines en ventilatoren. In de jaren die volgden werd het aanbod stap voor stap uitgebreid en groeide de naamsbekendheid van de onderneming in Hurdegaryp tot ver buiten Friesland. Bij alle veranderingen zijn de kernwaarden ongewijzigd gebleven, zo stelt Gretha Hoogland-Bosgra, die samen met haar zus Ciska en moeder Anneke Bosgra eigenaar is van het bedrijf. “Een breed assortiment, A-merk dealerschappen, vakkennis en persoonlijke service zijn de kwaliteiten die de kracht van het bedrijf bepalen.” Duurzaamheid is een belangrijk thema voor het bedrijf. Op het dak liggen inmiddels 180 zonnepanelen. Hiermee wordt een groot deel van het stroomverbruik zelf opgewekt. Daarnaast is er begin dit jaar in het hele bedrijf LED-verlichting geïnstalleerd. Afgelopen jaar is meegedaan aan het Koplopersproject van de gemeente Tytsjerksteradiel, waarbij het hele bedrijf is doorgelicht op duurzaamheid. In 2012 is het bedrijf als Fairtradebedrijf gecertificeerd. In totaal zijn er 16 medewerkers werkzaam op verschillende afdelingen. “Vele hiervan zijn al tientallen jaren verbonden aan het bedrijf, dat maakt een bedrijf sterk”, aldus Ciska van der Heide-Bosgra. Ook door middel van sponsoring aan vele verenigingen en evenementen draagt het bedrijf zijn steentje bij.

KORT NIEUWS

Drachten als Oostelijke waterpoort Friesland

N0.0RDPEIL uit Sneek is geselecteerd uit vier landelijke bureaus om de ambitieuze toekomstvisie op te stellen voor het nieuwe waterfront van Drachten. De visie wordt in opdracht van de gemeente Smallingerland en in samenwerking met de Provincie Fryslân ontwikkeld. Daarmee kan Drachten met de Drachtstervaart zich als Oostelijke poort van de Friese Meren ontwikkelen en profileren als eerste watersportkern vanuit Duitsland aan de A7. Het vormt een nieuw centrum voor de vele vaarroutes in de drie Noordelijke provincies. ‘Door samenwerking met drie Friese bureaus (Noordtij, Territoria en Hanneke Schmeink RECREATIE) heeft N0.0RDPEIL een krachtig en creatief expertiseteam met veel (watersport)ervaring’, aldus een persbericht.

AUTOPROP: SUCCESVOL IN PROJECT DUURZAAM JACHT Het bekende project Duurzaam Jacht, een initiatief van stichting Schone Golf, heeft gekozen voor de de Autoprop schroef, zo meldt het bedrijf Bomarine in een persbericht. Voor Duurzaam Jacht is het volgens Bomarine cruciaal dat zo min mogelijk energie verloren gaat in de voortstuwing (dit in combinatie met optimale opwekking van stroom tijdens het zeilen). Volgens Bomarine is de Autoprop daarbij belangrijk. ‘De bladen van de Autoprop zijn niet vertand, maar zitten elk op een eigen lager, zodat ze vrij kunnen draaien ten opzichte van de naaf en zich dus automatisch aan de omstandigheden kunnen aanpassen’, aldus het persbericht. Voor wie meer wil weten voordat het vaarseizoen bgint: www.autoprop.info/nl

Proefveld zonnepanelen Centrum Duurzaam

Hoe werken zonnepanelen? En wat is de opbrengst van verschillende type zonnepanelen? Dit zijn vragen waar veel woningbezitters graag een antwoord op willen. “Onze studenten kunnen hier binnenkort een antwoord op geven”, aldus Jelke Steenstra, docent en projectbegeleider van ROC Friese Poort. Hij verwijst naar een innovatieproject waarbij in samenwerking met Technea uit Leeuwarden een proefveld van 12 zonnepanelen is gerealiseerd bij het Centrum Duurzaam in Leeuwarden. Donderdag 29 oktober 2015 was de aftrap. Doel is om met het proefveld allerlei metingen te verrichten om zo meer kennis te vergaren.

JUBILEUM VOOR EKWADRAAT

Ekwadraat bestaat 12,5 jaar. Het bedrijf, dat op 1 mei 2003 is opgericht door Douwe Faber, ontwerpt duurzame energieoplossingen voor landbouw, tuinbouw, overheid, industrie en de woningbouw. Men is betrokken bij projecten met wind, zon, geothermie, houtketels en biomassa. In de visie van Faber kan men alleen door samen te werken de transitie maken naar duurzame energie. Ekwadraat verbindt daarom partijen om samen projecten te realiseren in de duurzame energie. In dit magazine berichtten we eerder al uitvoerig over de Leeuwarder Elfstedenhal, waar het bedrijf ook bij betrokken is. Maar er is meer. Momenteel is Ekwadraat naar eigen zeggen betrokken bij 12% van de duurzame energieprojecten in Nederland die door middel van SDE gerealiseerd zijn. Hierdoor worden 95.000 huishoudens voorzien van elektriciteit.

Verleng de levensduur van uw projectmeubilair

Voor: Zorg Kantoor Overheid Horeca

herstoffering

www.joustraherstoffering.nl Duurzaam - Sociaal - Besparen

Onderwijs

Wiegersma

Grond- en straatwerk

www.wiegersmadrachten.nl

Tussendiepen 67 | 9206 AC Drachten | Tel.: 0512 - 513844

XIOMARA lichtproducent van slimme verlichting voor een vitaal bedrijf

fullspectrum infrarood stralers voor saunaâ&#x20AC;&#x2122;s en cabines

nuriya.nl

xiomarainfrared.com

Tussendiepen 76 Drachten | 085-0212711 advertentie ondernemers vereniging.pdf 1 26-10-2015 17:20:41

CMY

ADVIES, ONTWERP EN CREATIE VOOR LEKKER LICHT

cheflicht.nl

A ÉR VT ÉI K TE U B LSSENDIEPEN

BéVé Tussendiepen streeft naar wedergeboorte van Drachtster innovatie

Terug naar de basis Ooit begon het hier voor Drachten. Industrieterrein De Tussendiepen was de geboorteplaats van Drachten als kern van de maakindustrie in Friesland. Hier staat het eerste industriële gebouw van Drachten, in de vorm van de oude Sluis Machinefabriek. Van hieruit werd hard gewerkt om Drachten als noordelijke industriestad op de kaart te plaatsen. Maar wie anno 2015 een rondje over het terrein rijdt, ziet er weinig meer van terug. De vervallen gebouwen verraden leegloop en moeilijke tijden. Er is echter een lichtpuntje, dat steeds helderder begint te schijnen. Een ondernemersinitiatief dat van het industrieterrein weer iets moois wil maken. Het heet BéVé Tussendiepen en het barst van de ambitie.

Van links naar rechts: Jan Does, Nieske Ketelaar en Robert Bakker

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2015-07

UR U H TE Standbouw

TUSSENDIEPEN 21 • DRACHTEN Luxe afgewerkte kantoorruimte (250 m2) met verrassend vrij uitzicht op de Drachtstervaart. Het object bevindt zich in een bedrijfsverzamelgebouw en is volledig aangepast aan de wensen van deze tijd. Aan de achterzijde grenst het kantoor aan de Drachtstervaart. Aan de voorzijde (ingang) veel parkeerplaatsen.

Interieurbouw Tussendiepen 25a 9206 AA Drachten T (0512) 52 39 50 F (0512) 53 02 66 I www.cenes.nl E info@cenes.nl

Berglaan 14, 9203 EG Drachten • Telefoon 0512-541400 www.dijkstrabedrijfsmakelaardij.nl

Scheepsbetimmering

BÉVÉ TUSSENDIEPEN

Jan Does Geboren 25 september 1948 te Voorburg. Burgerlijke staat Ongehuwd. Hobby’s Lange afstand wandelen, striptekenen.

DNA In het gebouw van de machinefabriek waar het ooit allemaal begon, heeft het collectief van BéVé Tussendiepen zijn intrek genomen. Voorzitter Robert Bakker, tevens directeur van Kijlstra BV, weet precies waarom. “Dit is een iconisch pand voor De Tussendiepen”, vertelt hij. “Het is het oudste pand van dit terrein. Hier begon het allemaal mee en als het aan ons ligt, moet dit ook de locatie zijn van waaruit alles weer gaat herleven. De innovatie en revolutie van industrieel Drachten is hier begonnen en het is een mooi punt om vanuit hier ook weer te beginnen.” Nieske Ketelaar, wethouder in Smallingerland en medeverantwoordelijk voor de opstart van BéVé Tussendiepen, valt Bakker bij. “Drachten was na de oorlog één van de kernen van de maakindustrie”, zegt ze. “En in dit pand is het begonnen. Het staat ook symbool voor het terrein zelf. De Tussendiepen is verouderd en het moet weer

teruggebracht worden naar de kern. Je moet terug naar het DNA van dit gebied en dat DNA omvat techniek en innovatie. En dat hebben we nu met z’n allen beetgepakt.” Geen zak met geld Het initiatief van BéVé Tussendiepen heeft als uitgangspunt dat de ondernemers in het gebied elkaar moeten vinden en middels deze samenwerking tot iets moois moeten komen. Daarbij hoort ook de opgave om De Tussendiepen aan te sluiten op de veranderde omgeving en het stadshart. Opvallend hierbij is, dat de gemeente weliswaar een aanzwengelende werking heeft gehad, maar niet klaarstond met een grote zak met geld of een uitgebreid document met ideeën. “Dat is meestal hoe het gaat”, vertelt Jan Does, die als eigenaar van JD Strategisch Management een ruime ervaring heeft op het terrein van gebiedsontwikkeling. “Dat zag ik in Oost-Groningen;

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

gemeente en provincie kwamen daar met enorme investeringen in steden als Delfzijl, om daar de leegloop tegen te gaan. Maar er gebeurde weinig, ondernemers werden er niet door gemotiveerd om zelf ook met iets nieuws te komen.”

Robert Bakker Geboren 1 augustus 1967 te Hoogezand-Sappemeer. Burgerlijke staat Gehuwd.

Van onderop

Hobby’s

De verandering op De Tussendiepen moet dus vanuit de ondernemers zelf komen. En dat ging niet vanzelf, zo merkte Ketelaar. “Tijdens de eerste bijeenkomst zaten ze met de handen over elkaar, af te wachten wat de gemeente voor plan had. Maar toen ze eenmaal doorhadden dat het echt vanuit henzelf moest komen, gebeurde er iets bijzonders. Er kwam een ideeëndocument, met daarin allerlei plannen voor de toekomst. Het feit dat deze creatie van onderop komt, en niet opgelegd wordt van bovenaf, is heel belangrijk. Ik ben er heel blij mee dat precies dat is gebeurd waar ik op hoopte.”

Genieten van het leven op alle denkbare manieren: sport, natuur, vrienden, eten, drinken, reizen.

Nieske Ketelaar Geboorteplaats Drachten. Burgerlijke staat Gehuwd. Hobby’s Wandelen en genieten van kunst, cultuur, vrienden en familie.

OF 2015-07

Adverteren in OF?

Wij leveren de glasvezeldiensten van ZIGGO en leggen de verbinding ook voor u aan. Wilt u info en een eerlijk advies stuur dan een mailbericht naar: ziggodiensten@vib-‐netwerken.nl

Juist nú! Stel niet uit en neem nú contact met ons. Bezoek ons op Tussendiepen 21 te Drachten of kijk op onze website of.nl en vraag naar de mogelijkheden.

VIB Netwerken Tussendiepen 51 9206 AB DRACHTEN

De netwerkspecialist van Noord-‐ en Midden Nederland

C GI TE L RA VE ST LE T

EN EM AG VEL AN LE

M SS CE O EL PR LEV T EN PM L UI VE EQ LE D

FI L

Wilt u ook arbeid en grondstoffen besparen?

Technaut is een clustering van soft- en hardware ingenieurs met passie voor technische automatisering en robotisering. Middels onze eigen producten Denote © (Equipment level), MACS © (Process level) en ReMACS © (Management level) maken wij PLC- en PC software voor het loggen, monitoren, analyseren en besturen van sensoren & actuatoren, robots, machines en productielijnen. Door onze eigentijdse, modulaire visie op machinebesturingen en productie-automatisering krijgen onze klanten meer functionaliteit voor minder kosten. Daag ons eens uit. Wij gaan u verbazen!

De Gaf fel 9 , Drachten

T +31 (0) 512 51 48 01

w w w.technaut .com

BÉVÉ TUSSENDIEPEN

Handen ineen Er broeit dus iets op De Tussendiepen. Het individualistische karakter van de diverse bedrijven gaat overboord en men slaat de handen ineen. Voor en met elkaar, voor het gebied en voor de toekomst. “Toen ik hier in 2013 voor het eerst kwam, trof ik een heel amorf gezelschap aan”, vertelt Does. “De onderlinge band van ondernemers was niet hecht. Iedereen was vooral bezig om heel individualistisch het eigen hoofd boven water te houden. En in dat jaar, door de eerste inspanningen van de gemeente, merkte je dat er een bewustwording tot stand kwam. En die is

alleen maar gegroeid, dat zie ik elke keer weer als ik hier kom. Sterk genoeg om zelf de zaken in handen te nemen. Men zoekt elkaar op, komt in de Sluis Machinefabriek bij elkaar voor koﬃe en uitwisseling van ideeën en men heeft het beste met elkaar voor.”

Jonge generatie “Dat heeft ook te maken met een nieuwe generatie ondernemers die aan het ontstaan is”, aldus Bakker. “Jonge ondernemers gaan niet alleen meer voor het eigen geld, maar meer voor de samenleving. Ze willen iets opbouwen dat ook goed is voor de mensen er omheen. En alle ingrediënten zijn hier

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

aanwezig, je moet hier kunnen wonen, werken en recreëren. Wat dat betreft past BéVé Tussendiepen uitstekend binnen het plaatje van People, Planet en Profit. Een goed ondernemersklimaat is goed voor de samenleving en biedt kansen voor zowel de ondernemers als de mensen die er wonen. BéVé Tussendiepen geeft ondernemers de ruimte voor initiatieven en dat biedt veel moois voor de toekomst.”

OF 2015-07

A RI T TI KE EVLE E N S U R H U I S T E R V E E N W

Investeringen brengen Witteveen nieuw elan

Fris, nieuw en klaar voor de toekomst

Al sinds 1925 is Witteveen een erkende naam in de grond-, wegen waterbouw. De kwaliteit van het werk staat centraal voor de aannemer uit Surhuisterveen en dat zorgt al decennia lang voor een gezonde stroom opdrachtgevers en een schat aan ervaring. Maar ook Witteveen moet met zijn tijd mee en daarom is er in de afgelopen jaren veel vernieuwd binnen het bedrijf. Het nieuwe bedrijfspand aan de Lauwersweg in Surhuisterveen staat dan ook voor méér dan alleen een nieuw onderkomen. Witteveen heeft alles in zich om ook de komende jaren door te blijven gaan met zijn zo gewaardeerde werkzaamheden. Directeur Hidde van der Galiën heeft in het nieuwe pand een eigen kantoor. Hier, op de eerste verdieping, zouden eigenlijk zijn dagelijkse werkzaamheden moeten plaatsvinden. Eigenlijk. Maar Van der Galiën is er de man niet naar om in zijn eentje in een kantoor te zitten, gescheiden van de medewerkers beneden. En daarom dient het kantoor eigenlijk gewoon als extra ruimte, mogelijk op te vullen door een toekomstig medewerker. Niet voor Van der Galiën. “Ik wil tussen de mensen zitten”, zegt hij. “Als ik hier boven zit, krijg ik veel minder mee van wat er allemaal gebeurt, dat is niks voor mij. Ik wil er middenin zitten.”

Professionalisering Witteveen is bekend en erkend in het gebied van het herinrichten van openbare ruimten en het vervangen van rioleringen. Jarenlang ging alles zijn gang, maar de financiële crisis dwong het bedrijf tot een nieuwe aanpak, een verandering die een aantal jaren geleden is ingezet. “We stonden voor een moeilijke tijd en dus moesten we snijden in de kosten, terwijl we wel onze kwaliteit bewaakten”, aldus Van

der Galiën. “Dat is een lastige klus, maar daar zijn we erg goed in geslaagd. Vergeleken met vijf, zes jaar geleden is er zo veel veranderd, er is zo’n grote professionaliseringsslag gemaakt. De automatisering en boekhouding is zo ingericht dat we, altijd en overal, de projectadministratie kunnen raadplegen. Het belangrijkste is dat de administratie is bijgewerkt, daarom lieten we apps ontwikkelen, waardoor we snel de juiste gegevens op de juiste plaats hebben. Zo gaat bijvoorbeeld de urenverantwoording via een app.” Naast de automatisering, is er ook veel geïnvesteerd in veiligheid, materieel, en de reductie van de CO2uitstoot. “We hechten enorm aan onze kwaliteit”, gaat Van der Galiën verder. “Daar staan we om bekend. Witteveen doet zijn werk goed en zijn opdrachtgevers zijn tevreden. De investeringen en de kennis en inzet van de onze vakmensen hebben succes; alles staat er fris bij.”

Opleidingen Een nieuw pand, een frisse look en achter de schermen werkt nu ook alles volgens de laatste technieken. Maar naast inves-

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

teren in hun eigen werk, helpt Witteveen ook een handje mee in het opleiden van jong talent. Projectleider Jacco Jongejan: “We zijn een erkend leerbedrijf en staan open voor opleidingen. Om in de komende jaren het tekort aan geschoolde en ervaren arbeidskrachten op te vangen heeft Witteveen, samen met een aantal regionale bedrijven en onderwijsinstellingen, zich verenigd om vanuit een praktische visie regionaal en doelmatig op te leiden. We bieden de mogelijkheid om in de bovenbouw van het VMBO de leerling in aanraking te laten komen met de grond-, wegen waterbouw door middel van theoretische lesstof, gerichte gastcolleges, stages en projecten. Samen met diverse collega’s zijn we dan ook aan de slag om die jongen mensen enthousiast te maken, en zo de instroom van leerlingen te verbeteren.”

om verder te groeien is er niet. “Verder groeien, vraagt om een andere organisatie van mensen en risico’s”, zegt Jongejan. “Verder groeien is niet nodig, we zitten nu wel aan ons plafond.” Het enthousiasme over de opgefriste gang van zaken bij Witteveen straalt er af. Het gesprek wordt afgerond met een uitgebreide rondleiding door zowel het nieuwe gebouw, als het terrein er omheen. En uit alles blijkt dat er geen woord teveel is gezegd: hier staat een bedrijf dat niet alleen leunt op een schat aan ervaring en kunde uit het verleden, maar dat ook volledig klaar is voor datgene wat de toekomst gaat brengen. Hidde van der Galiën Directeur / eigenaar Geboren

7 juni 1972 te Kollum. Hobby’s

Toekomst

Racefiets en atb.

Al met al kan gerust gesteld worden dat het vernieuwde Witteveen de wind behoorlijk in de zeilen heeft. De agenda’s zijn vol en de medewerkers hebben genoeg te doen. Het bedrijf is gegroeid, behoefte

Jacco Jongejan Projectleider Geboren

28 maart 1986 te Anjum. Hobby’s

Sporten.

OF 2015-07

info@bomarine.nl

www.bomarine.nl

A RU TUI RK ZE A D L AMJACHT

Peter Hoefnagels daagt de watersportsector uit

Energieneutraal de wereld rond met zeiljacht ‘Ya' ’

Kun je energieneutraal zeilen? De vraag stellen is ‘m beantwoorden. Maar kun je een volledige wereldreis maken zonder druppel fossiele brandstof en met 0,0 watt elektriciteit? Absoluut. Het zeiljacht ‘Ya’ gaat ’t bewijzen vanaf september 2016. ‘Volledig energieneutraal zeilen? De technologie is er. Iedereen kan het.’

Fotografie: Laurens Morel

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2015-07

Je lasten laag houden

en zo een vliegende start maken.

Startersvoordeel bij de Rabobank Je begint voor jezelf. Met volle energie. Maar je wilt de kosten wel laag houden. Dan is het wel zo prettig dat je de eerste twee jaar kunt profiteren van diverse startersvoordelen. Zo heb je de eerste winst al binnen.

Kijk voor alle startersvoordelen op rabobank.nl/starten Een aandeel in elkaar

DUURZAAMJACHT

‘Ya’ staat voor ‘Ja!’. Voor positiviteit. En dat is exact de boodschap die het schip moet uitdragen. De Ya is een project van de Stichting Schone Golf uit Burdaard, waarvan Peter Hoefnagels voorzitter is. “Met onze stichting willen we een steen in het water gooien van de watersportsector. We willen een golfbeweging op gang brengen. Duurzame, energieneutrale jachtbouw kán.”

GEZOCHT: ZEILERS EN SUPPORTERS De bemanning zal tijdens de wereldreis bestaan uit ondernemers met en zonder zeilervaring. “Iedereen met interesse in dit avontuur kan zich aanmelden”, benadrukt Peter. De bemanning zal daarbij wisselen, verdeeld over een aantal etappes. “Verder zoeken we nog sponsors. Als tegenprestatie bieden we vele vierkante meters aan opvallend reclameoppervlak op de romp.”

Toonbeeld van ‘proven technology’ ‘Ya’ is ook Chinees voor ‘eend’. Een verwijzing naar

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

de rompvorm van het jacht. De Ya is geen snelle racer, maar eerder een comfortabel toerjacht. Voor de bouw is uitsluitend proven technology gebruikt. Alle materialen, onderdelen en apparatuur zijn gewoon leverbaar op de huidige markt. Peter: “Het bijzondere is vooral de manier waarop alles energie-eﬃciënt op elkaar is afgestemd. We hebben hightech aan boord maar evengoed lowtech. State of the art is bijvoorbeeld de autoprop in combinatie met elektromotoren en een dynamo. Verbluffend lowtech is dan weer de ‘hooikist’, de ouderwetse kookwijze die nauwelijks energie kost.”

“Al flink op z’n donder gegeven” Afgelopen zomer heeft het jacht al een paar duizend zeemijlen afgelegd. “We hebben de Ya al flink op z’n donder gegeven. Natuurlijk waren er wat kinderziektes. Maar het belangrijkste zagen we bevestigd: dit jacht zeilt op lange afstanden volledig energieneutraal.” Komend seizoen onderneemt de Ya van april tot september nog de nodige tochten. Daarbij zijn gasten welkom aan boord. Peter: “Een prachtkans om te ervaren hoe het is om duurzaam te varen. Iedereen kan zich opgeven.”

OVER PETER HOEFNAGELS Peter Hoefnagels is van oorsprong milieukundige en bedrijfskundige. Hij geeft advies aan multinationals als Exxon en E.ON op het snijvlak van zowel engineering en communicatie als commercie en ideologie. Daarnaast heeft hij een lange staat van dienst als langeafstandszeiler en is hij auteur van zeilopleidingsboeken.

Lees alles over de ‘Ya’ op www.duurzaamjacht.nl

OF 2015-07

Wouter Hooghiemster Geboren 27 september 1991 te Leeuwarden Burgerlijke staat Samenwonend. Hobbyâ&#x20AC;&#x2122;s Voetbal en vrijwillige brandweer.

Jan Hooghiemster Geboren 16 april 1961 te Aldtsjerk. Burgerlijke staat Gehuwd. Hobbyâ&#x20AC;&#x2122;s Wandelen en tuinieren.

OF 2015-07

AO B R TUIW K EB LE D R I J F J A N H O O G H I E M S T E R

Bouwbedrijf Jan Hooghiemster kijkt vooruit

Klaar voor wat komen gaat Jan Hooghiemster zit al vanaf zijn zestiende levensjaar in de bouw. Achttien jaar geleden besloot hij voor zichzelf te beginnen en richtte hij Bouwen Onderhoudsbedrijf Jan Hooghiemster op. Hooghiemster bleek ook als ondernemer uitstekend uit de voeten te kunnen en in Aldtsjerk staat nu een uitstekend lopend bedrijf, dat zich ook in crisisjaren keurig staande hield. Maar de jaren beginnen te tellen voor Hooghiemster en dus verandert er iets in de burelen. Zoon Wouter nam een groot deel van de taken van zijn vader over en voelt zich als een vis in het water. De toekomst ziet er dan ook prima uit voor het bedrijf.

Stoute schoenen Wie het pand van Hooghiemster in Aldtsjerk bezoekt, wordt allereerst begroet door een nieuwsgierige, zwarte Cocker Spaniel. Geen woeste waakhond, die luidkeels bezoek aankondigt, maar gewoon een hondje dat graag overal even bij is. Gedurende het gesprek met vader en zoon Hooghiemster ligt het beestje opgerold in de hoek. “Achttien jaar geleden trok ik de stoute schoenen aan en begon ik voor mezelf”, vertelt Jan Hooghiemster in zijn fraaie kantoor. “In die tijd was dat nogal een stap, hoor. Er werd me vaak gevraagd of ik dat nou wel zou doen. Maar na drie maanden had ik al mijn eerste werknemer over de vloer en na vier jaar hadden we het zo druk, dat ik me meer moest gaan richten op directiewerkzaamheden en ik de hamer moest neerleggen.”

Stapje terug De crisisjaren waren voor elk bouwbedrijf een zware opgave, maar Hooghiemster kon de tent prima draaiende houden. “Er was wat minder werk, zeker, maar we hebben niemand ontslagen”, vertelt hij. “Met zes man personeel kwamen we de crisis wel door en inmiddels werken er al tien man in het bedrijf.” In 2011 moest Jan Hooghiemster noodgedwongen een stapje terugdoen en vroeg hij zoon Wouter of hij niet in het bedrijf van zijn vader wilde stappen. “Ik zat nog op school, maar koos ervoor om op het aanbod in te gaan”, vertelt de jongste Hooghiemster (24). “Twee jaar lang moest ik avondcursussen volgen om bij te scholen en het vak te leren. Ik was altijd al wel van plan om bij het bedrijf in te stappen, maar zo snel had ik het niet verwacht. Die eerste jaren was het echt pionieren, maar de werkzaamheden liepen gewoon door. Dan leer je snel. Inmiddels ben ik verantwoordelijk voor de totale voorbereiding van diverse uiteenlopende projecten”

Verandering Vader Hooghiemster ziet dat zijn zoon op een hele andere manier te werk gaat dan hijzelf vroeger. “Hij is echt met hele andere dingen bezig dan ik was”, zegt hij. “Zo zijn we enorm bezig met automatisering en is de markt in de laatste vijf, zes jaar enorm veranderd. Er is ook een nieuwe manier van

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

denken ontstaan in de bouw: meer samenwerking en meer communicatie tussen bouwbedrijven, architecten, constructeurs en installateurs , onder het credo ‘samen bouwen’. Zelf zijn we ook een intensieve samenwerking aangegaan met architecten en de gemeente en dat wordt echt de toekomst. Vroeger zat iedereen op z’n eigen stoeltje en hadden ze hele sterke eigen meningen. Nu zoeken we veel meer samen naar oplossingen.” Wouter vult aan: “Dat is echt een gevolg van de crisis. Je ziet het ook bij het inkopen; vroeger werd er een berekening gemaakt, werden de materialen op de bouw aangeleverd. Bij calamiteiten werd er op de bouw een creatieve oplossing bedacht. Nu zorgt de automatisering ervoor dat je bij wijze van spreken tot op de laatste steen nauwkeurig kan berekenen hoeveel je nodig hebt.”

Genieten Die automatisering en nieuwe manier van bouwen was even wennen voor vader Hooghiemster. “Ik vroeg me in het begin wel eens af wat hij allemaal aan het doen was, maar ik kan er nu enorm van genieten, als ik zie hoe het allemaal anders gaat.” Wouter: “Voor mij is dat allemaal niet zo ingewikkeld, ik ben opgegroeid met computers, ik weet niet beter.” Vader Hooghiemster heeft ondertussen weinig moeite om zijn zoon zijn gang te laten gaan. “Nee, dat loslaten vind ik niet moeilijk. Hij geeft mij een uitdaging en ik hem. Soms gaat er natuurlijk wel eens iets verkeerd, uiteindelijk is het mensenwerk, maar dat is niet erg. Ik geniet enorm van de nieuwe manier van werken en hoe duidelijk alles begint te worden.” De toekomst ziet er dan ook prima uit voor Hooghiemster en zijn zoon. Met een veranderende markt en vers bloed achter de tafel waar de beslissingen genomen worden, is het bedrijf klaar voor datgene wat komen gaat. Het is aan alles te merken dat vader Hooghiemster zijn zoon volledig vertrouwt en nog altijd met veel plezier aan het werk gaat. Na het gesprek begeleidt de kleine Cocker Spaniel uw schrijver weer naar buiten, om vervolgens weer op zoek te gaan naar een nieuw avontuur. Net als zijn baasjes.

OF 2015-07

Trendship 2015

Een klein stukje schoonheid En toen was het op 27 oktober jl. tijd voor Trendship; het innovatie- en inspiratie-evenement waar Tres en partners (de sponsors dus) de handen al aardig wat jaartjes mee op elkaar krijgen. En inspirerend was het zeker. Kunstenaar-ondernemer Daan Roosegaarde hield de zaal voor wat er allemaal bij komt kijken om vernieuwend te zijn. Veel, zo bleek. Scepsis en tegenwerking zullen je deel zijn, aldus Roosegaarde. Opmerkingen in de sfeer van ‘het kan niet, het mag niet’ en – wanneer het dan uiteindelijk toch lukt – ‘goed idee, had je dit niet wat eerder kunnen bedenken?’ Je moet er gewoon tegen kunnen, aldus de kunstenaar. Marcel Timmer, directeur inno-

OF 2015-07

vatie van Microsoft toonde voorbeelden van een wereld die het onzichtbare steeds meer inzichtelijk zal maken. Hologrammen zullen bijvoorbeeld enorm belangrijk worden, bijvoorbeeld bij geneeskundig onderwijs, waarmee overal doorkijkjes gegeven kunnen worden van het doorgaans onzichtbare binnenste. Microsoft gaat ervan uit dat het onzichtbare zichtbaar maken sowieso de trend van de toekomst zal zijn. Het bedrijf bereidt zich er met de bril Hololens op voor. Trendwatcher en strateeg Frank Booij (Tres) nam de zaal mee in de toekomst. Op charmant droogkloterige wijze liet hij zien hoe de online generaties elkaar in hoog tempo

opvolgen, waarmee ook de geconsumeerde content en dito interessegebieden drastisch veranderen. Om dat bij te kunnen houden is het van belang je als start up te gedragen, aldus de strateeg. Een permanent onbevangen opstelling dus, Gekoppeld aan een vooral consistente internet-presentatie kun je als bedrijf doelgroepen blijven raken. Al met al kon de conclusie luiden dat innoveren niet gemakkelijk is. De comfort zone is overal en angst zorgt dat velen op de rem gaan staan bij vernieuwing. Of, zoals creatieve entrepreneur Roosegaarde het stelde: “Er is veel bullshit waar je doorheen moet om een klein stukje schoonheid te krijgen.”

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2015-07

De toekomst is wat wij er vandaag van maken Wat hebben Max Verstappen, Enzo Knol en Martin Garrix gemeen? Simpel: ze zijn jong, stralen een ongekende energie uit en zijn de beste in wat ze doen. Ze zijn alle drie op heel jonge leeftijd doorgebroken en zijn de absolute idolen van nu. Zo behaalde Max Verstappen, 18 jaar, een dik verdiende 4de plaats in de GP van Amerika. Hij was niet te passeren en de wijze

Ate van der Meer Snakeware

hoe hij het gevecht met grote namen als Vettel, Raikkonen, Kvyat en Ricciardo aanging, was van een ongekend niveau. Vraag aan je kinderen wie Enzo Knol is of Google op Knolpower en er gaat een wereld voor je open. Deze jonge gast van net 22 jaar heeft een vlog op youtube waar dagelijks vele honderdduizenden kids naar kijken en met bijna een miljoen abonnees is hij een absolute ster voor een nieuwe generatie. Of neem Martijn Garritsen, 19 jaar, bekend als DJ Martin Garrix; nu al de op twee na beste DJ ter wereld. Hij heeft op de MTV EMA 2015 in Milaan een award gewonnen in de categorie Best Electronic. De Nederlandse dj liet hiermee Avicii, Calvin Harris, David Guetta en Major Lazer achter zich. Deze jonge, getalenteerde en gepassioneerde mensen streven, ogenschijnlijk met het grootste gemak, de gevestigde orde voorbij. Het succes van deze jonge mensen doet me denken aan de kansen en het succes waar ik zelf elke dag van mag genieten. De start hiervan lag bij mijn

OF 2015-07

ouders. Het was midden jaren tachtig en ik was tien jaar en wilde dolgraag een Commodore homecomputer. In die tijd kostte zo’n Commodore 64 zo’n 699 gulden. Vergelijkbaar met een dikke 1500 euro vandaag de dag. Voor mijn ouders - vader verkoper van gereedschappen; moeder huisvrouw - betekende de investering letterlijk een jaar niet met het gezin op vakantie. Er waren nog allerlei andere redenen om het niet te doen, maar ze deden het wél. Omdat ze door hadden dat het hier niet om een bevlieging ging, maar om iets dat voor mij veel meer kon betekenen. Ze hebben het destijds zó goed gezien! De toekomst is wat wij er vandaag van maken. Heb je kinderen? Kijk dan naar hun talenten en investeer erin. Geef ze de mogelijkheden en ruimte om, net als de ouders van Verstappen, Garritsen en Knol gedaan hebben, buiten de geijkte paden en wegen te denken en doen. En heb je een bedrijf: investeer dan in jong talent en geef deze

dames en heren ruimte en biedt ondersteuning. Natuurlijk weet je zowel bij je kinderen als bij het aantrekken van nieuw talent vandaag niet waar het succes van morgen zit. Echter: iedereen zal het met me eens zijn dat alleen al het kunnen bieden van mogelijkheden een voldoening geeft waar niets tegen opgewassen is. Nog zo’n voorbeeld: de ouders van Wesley Snijder, die er naar ik begrijp letterlijk alles aan gedaan hebben om zijn talent tot wasdom te laten komen. Ook mijn vrouw en ik staan tegenwoordig langs de lijn, terwijl zoon Mats zich helemaal uitleeft op het voetbalveld. Stiekem hoop ik natuurlijk dat hij een nieuwe Messi wordt. En zou hij het ver schoppen, dan zijn we er voor hem. Maar: ook wanneer dat niet gebeurt is dat het geval! Veel belangrijker is immers dat hij loopt te genieten. Dat hij leert wat winnen is én verliezen. Dat hij leert hoe fijn het is iets met passie te doen. De toekomst is wat wij er vandaag van maken.

A RF T' SI KSEPLE C I A L I S T A T E V A N D E R M E E R O

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2015-07

Met de blik vooruit

De Kooiker Groep gaat mee in de nieuwe economie Lútsen Melein is ondernemer sinds 1978. Als eigenaar van de Kooiker Groep in Grou, is hij gepokt en gemazeld in het vak en heeft hij een reeks succesvolle bedrijven achter zijn naam staan. Sinds de zomer van dit jaar prijkt er echter een geheel nieuwe tak van sport binnen de gelederen van de Kooiker Groep. Door de handen ineen te slaan met Mango Mobility, kan men bij Kooiker nu ook terecht voor duurzame mobiliteit en het opwekken van groene energie. Voor een ondernemer die decennia lang werkte met fossiele brandstoffen, is dat een flinke omslag, maar wel eentje die met vertrouwen tegemoet wordt gezien. “Ik loop liever voorop dan dat ik ergens achteraan sjok.”

OF 2015-07

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2015-07

Werken in de wereld van vastgoed en makelaardij Korte cursus of volledig erkende opleiding tot (gecertificeerd) makelaar, taxateur en rentmeester

Studiedagen hercertificering VastgoedCert

Opleidings-, trainings, en studiecentrum voor vastgoed, wonen en groen

T (0513) 63 60 90

Transportwei 18 • 8501 ZP Joure • Tel. (0513) 41 32 30 Fax (0513) 41 71 73 • E-mail: info@hauwbeton.nl



www.ots.nl

opleidingen, trainingen, cursussen, zelfstudies, projecten, studieboeken, naslagwerken, ideeënboeken, educatieve media, zaalverhuur en meer…

Het is jouw feestje! A.J. Catering | Easy in Party&Events A.J. Catering, Easy in Party & Event is een onderneming die jarenlang veel ervaring heeft opgedaan in de horeca, catering en dienstverlening. Aandacht voor detail en presentatie is naast persoonlijk contact en een uitstekende kwaliteit het sleutelwoord voor onze onderneming. A.J. CATERING, EASY IN PARTY & EVENTS | AMPERELAAN 3-007 | 9207 AM DRACHTEN | INFO@AJCATERING.NL

Drukwerk bestellen?

www.scholmaonline.nl

DE KOOIKER GROEP

Kooiker De Kooiker Groep heeft een uitgebreide historie in de logistiek. Met de bedrijven van Althuisius heeft men transport en ook opslag onder de hoede. Tevens is er een uitzendbureau en aan het Molelân in Grou prijkte een autobedrijf waar auto’s verkocht en gerepareerd werden. Toen de bankencrisis toesloeg, veranderde echter ook deze omgeving voor Lútsen Melein. “In 2014 besloten we dat we iets anders moesten doen met dit pand, omdat het autobedrijf door de crisis steeds minder rendabel werd”, vertelt hij. “Om een faillissement te voorkomen, verruimden we onze blik naar andere markten en samen met mijn schoonzoon Alwin Wiersma, eigenaar van een installatiebedrijf, groeiden we naar het bedrijf wat er nu staat. Dit bedrijf biedt een ruime keuze in elektrische mobiliteit, maar heeft ook een uitgebreide reeks aan apparaten voor het opwekken van energie, solartechniek en warmtewisselaars, en alles wat daarbij komt kijken. En het is juist die volledigheid die ervoor zorgt dat de klantenkring nu al vanuit heel Noord-Nederland naar Grou komt.”

Sprong in het diepe “We zijn open sinds september,

maar verkopen al sinds juli. En het gaat uitstekend”, aldus Melein. “Waarom? We hebben een pand direct naast de A32, een uitstekend reclamepunt waar 34.000 auto’s per dag langs rijden, plus vier treinen per uur over het spoor ernaast. Zo’n pand moet niet leeg staan, daar moet je wat mee doen. Ons besluit om over te stappen naar de nieuwe economie bleek een schot in de roos. Het was niet makkelijk, ik kreeg uit meerdere hoeken te horen dat ik het niet moest doen, maar ik ben geen ondernemer geworden om risico’s te mijden. Ik loop liever voorop, een nieuwe trend verkennen, dan dat ik ergens achteraan sjok. Het was een sprong in het diepe, maar wel eentje die weloverwogen genomen werd. Het betekent ook dat je mensen moet zoeken die bij je passen; medewerkers die te veel vasthouden aan de oude economie, daar moet je dan afscheid van nemen.”

Schonere wereld De keuze voor duurzaamheid en elektrisch aangedreven voertuigen is een mes dat aan twee kanten snijdt, aldus Melein. “De wereld ligt me na aan het hart”, zegt hij. “Onze kleinkinderen zullen gemiddeld misschien wel honderd jaar of ouder worden, maar dat kan alleen

als de wereld waarin we leven ook schoon blijft. Dat is echter niet de enige drijfveer om dit te beginnen; er moet ook geld verdiend worden. Aan een hobby verdien je niks, rendementsdenken is wel degelijk iets wat me drijft. Ik ben wel een rasechte ondernemer, ik loop risico’s en pak alles wat ik doe, met enthousiasme aan. En wat ik ook heel belangrijk vind bij ondernemers: wees betrouwbaar en werk nooit met een dubbele agenda.”

Experience Centre Het pand van Mango Mobility en Solar techniek biedt niet alleen ruimte voor een uitgebreide showroom. Het is ook een zogenaamd ‘Experience Centre’, waar potentiële klanten kunnen ervaren wat het product waarin ze geïnteresseerd zijn, allemaal kan. “Alles wat je verkoopt, moet je kunnen ervaren”, aldus Melein. “Dat geldt voor vervoer, maar ook voor de opwekking van energie. Als je dat kan bieden, ben je naast verkoper ook een kenniscentrum en willen klanten ook echt met jouw in zee. Daarom hebben we hier de mogelijkheid om fietsen en scooters te testen, met scootmobiels te rijden over asfalt, maar ook grind en gras. En ook op het gebied van energie-opwekking geven we de mogelijkheid om zo goed mogelijk te ervaren wat dit nou precies allemaal inhoudt. Men kan het zien. Alwin geeft dan persoonlijk advies en zoekt uit wat het beste past bij de koper, zijn huis en zijn verwachtingen.” Toekomst Lútsen Melein en zijn Kooiker Groep hebben de blik ferm gericht op de toekomst en het pand aan de A32 moet later ook ruimte gaan bieden aan meer vormen van vervoer, zoals personenauto’s die ook op de snelweg kunnen rijden. “De ontwikkeling gaat maar door”, vertelt Melein. “Waar elektrisch aangedreven auto’s vroeger vooral

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

een experimenteel karakter hadden, zie je nu ook dat de grote automobielfabrikanten mee gaan. Porsche, Volkswagen, de Fransen, we houden het allemaal zeer nauwlettend in de gaten, op zoek naar een product dat we kunnen kopen en verkopen.” Het is die naar voren gerichte blik die invulling gaf aan de nieuwe economie en het is dezelfde blik die Melein tot nieuwe inzichten liet komen. Nu nog als één van de eerste grote ondernemers in de regio, maar dat zal vast niet lang zo blijven.

Lútsen Melein Algemeen directeur en eigenaar van Kooiker Groep Grou. Geboren

10 september 1952 te Irnsum. Opleiding

HTS werktuigbouwkunde. Burgerlijke staat

Gehuwd. Hobby’s

Heel veel, waaronder de natuur en alles wat daarbij hoort.

OF 2015-07

VEENSTRA SCHILDERS, BELLEN ZONDER PRAATJES!

Veenstra Schilders Heeg maakt gebruik van de nieuwste gehoste telefonie technologie. Naast deze voordelige telefonie oplossing wordt ook de mobiele telefonie geregeld via VrieService. “Kostenbesparing, moderne techniek, één aanspreekpunt en mensen die meedenken dat is wat we hebben gevonden”. Als karakteristieke Friese telecomprovider biedt Vrieservice de zakelijke markt een no-nonsense telecommunicatie dienstverlening die wordt gewaardeerd door de klant. Dit komt tot uiting in een deskundige advies en een hoog service level. Wij maken waar wat we afspreken, met persoonlijke betrokkenheid, transparantie en flexibiliteit. Dat is ´bellen zonder praatjes´! Mobiele telefonie Bespaar fors op uw mobiele belkosten. Maandelijks opzegbaar, gemakkelijk, goedkoop en op het beste mobiele netwerk van Nederland; KPN.

Vaste telefonie

Satelliet communicatie

Vrieservice combineert de kwaliteit en de nieuwe mogelijkheden van IP telefonie met de huidige traditionele netwerken.

Met satelliet communicatie kunt u overal ter wereld bereikbaar zijn of u nu in Australië of op de Mount Everest bent. Ontdek uw mogelijkheden.

Kraaiheide 8 9202 PC Drachten 0512 58 79 00

info@vrieservice.nl www.vrieservice.nl

A RP TE I K O N ES LT E I N . N L

Halbe Boersma slaat met OpEinstein.nl een nieuwe richting in

‘Als ik ergens achter sta, maakt het niet uit wat ik doe’ Halbe Boersma begon pas op zijn dertigste voor zichzelf, maar werkte zich sindsdien op tot een succesvolle ondernemer. Zijn nieuwste stap is echter een opvallende; na het opzetten van sterke merken in de markt van de fotografieproducten, houdt Boersma zich nu bezig met Google en hoe een onderneming in deze zoekmachine beter vindbaar wordt, met OpEinstein.nl. “Wij wisten al heel lang hoe dat werkte en die kennis is wat waard.” Wereldreis Toen Halbe Boersma meer dan tien jaar geleden ontslag nam bij Telfort om een wereldreis te maken met zijn vrouw, had hij nog geen idee hoe zijn toekomst eruit ging zien. Eenmaal terug lag er een plan: Boersma wilde aan de slag in de fotografie. “Ik begon met het digitaliseren van oud beeldmateriaal, zoals dia’s en videobanden”, vertelt hij. “Vervolgens wilde ik van foto’s posters laten maken en kreeg ik een tip van een oud-collega: ik moest foto’s op canvasdoeken gaan produceren.” Het bleek een schot in de roos. De canvasdoeken werden direct een groot succes en de CanvasCompany was geboren. Het imperium werd uitgebreid en Boersma werd succesvol. En leerde.

SEO Dat leren bracht kennis en met die kennis besloot Boersma iets te doen. Het resulteerde in OpEinstein.nl, een verbastering van ‘op één staan’, een bedrijf

dat zich specialiseert in het zogenaamde Search Engine Optimalization (SEO). “In een concurrerende markt, wil iedereen bovenaan staan in Google”, legt hij uit. “Daar waren we goed in en daarin leerden we ook steeds meer. Kijk, Google wil niet gemanipuleerd worden, maar zoekt naar de meest relevante informatie. Hou je daar goed rekening mee, dan kom je steeds hoger te staan. Het is hard werken om die positie te veroveren en te behouden, maar met onze bedrijven leerden we hoe dit werkte. We staan in onze sector tot en met Duitsland bovenaan. In de afgelopen tien jaar hebben we, als bedrijf dat zeer actief is online, een enorme hoeveelheid aan kennis over SEO opgedaan en nu is die kennis voor iedereen te koop. Overigens gaat het bij OpEinstein.nl verder dan alleen SEO; ook voor allerlei andere vormen van marketing, zoals social media en content marketing, kunnen bedrijven bij ons terecht.”

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

Turbo Van de fotografie naar de IT, het lijkt een grote stap, maar Boersma vindt dat wel meevallen. “Ik zie het eerder als een stap van consumentenmarketing naar business to business”, zegt hij. “Als ik een product heb waar ik achter sta, maakt het voor mij niet uit wat ik doe. SEO ligt eigenlijk gewoon in het verlengde van wat marketing doet en hebben onszelf de afgelopen jaren bewezen als een bedrijf dat erg goed is in het verwerven van klanten. Misschien hadden we deze stap zelfs eerder moeten nemen, want de kennis die we hebben opgedaan is gewoon geld waard. Dat geld is overigens niet de drijfveer van mijn handelen; het is de kick dat ik een bedrijf tot een succes kan maken. Dit had ik vroeger nooit gedurfd, maar toen ik eenmaal voor mezelf begon, kwam de turbo op mijn leercurve te staan.” Die turbo leidde in 2006 al tot de Jonge Ondernemersprijs van

het noorden en het afgelopen jaar tot een finaleplaats in de Friese Ondernemersprijs met OpEinstein.nl. Boersma weet niet alleen zijn klanten prima omhoog te stuwen, ook bij zijn eigen ondernemingen lukt dit uitstekend.

Halbe Boersma Geboren

25 juli 1973 te Burum. Hobby’s

Voetbal, vanaf de bank en het veld. Ik speel in Kollum 35+ en coach daar ook de E2.

OF 2015-07

Sjoerd en Arjan. Typisch ondernemers met een nine-to-five mentaliteit.

Nieuw! Slim boekhouden met een betrouwbare online totaaloplossing Da’s lekker... tijd overhouden voor een potje tennis met je vrienden. Hoe doe je dat? Met Boekhout van Kromhout. Deze slimme online oplossing van Van der Veen & Kromhout geeft 24/7 inzicht in de prestaties van uw bedrijf. U bent altijd in control en de tijdrovende administratie behoort tot het verleden. Zo kunt u de kostbare uren na vijven besteden zoals u zelf wilt: aan uw relatie, uw kinderen, uw hobby, uw sport of om nieuwe ondernemingsplannen uit te werken.

Ontdek hoeveel tijd u kunt besparen! Ga naar www.boekhoutvankromhout.com

Het gemak van een grotendeels geautomatiseerde administratie Overal en altijd inzicht in actuele cijfers Betrouwbare sturingsinformatie in één muisklik Altijd het advies van uw accountant bij de hand Tijd overhouden voor zaken die er écht toe doen

O F ' S S P E C I A L I S T I N A DAY

Weet je wel zeker dat je wat nieuws hebt bedacht? Bij onze nieuwste reclamecampagne hadden de jongens van ons reclamebureau een geweldig plan: ‘Laat in de advertenties allerlei totaal onzinnige uitvindingen zien, met als motto: Ieder idee, in één dag beschermd.’ Wij wilden wel een leuke campagne, dus: zo gezegd, zo gedaan. Als eerste absurde idee kwam de Dog Walking Drone naar voren. Een drone die je hond uit laat, zodat je zelf niet meer hoeft te bewegen. Dat idee leek ons zo onhandig, ongepast, onwerkbaar, onveilig en onzinnig… daar kon niemand ooit eerder over hebben nagedacht. We waren uniek, dachten we. Totdat het Back to the Future-dag was op 21 oktober 2015. Zoals je niet kan zijn ontgaan, werd er die woensdag over de hele wereld aandacht besteed aan deze blockbuster uit de 80’s. In de krant, op Facebook, op tv... overal kwam je Marty McFly en Doc tegen. In een van de Facebook-filmpjes die ik zag waarin allerlei scenes uit die film voorbij kwamen, zag ik tot mijn stomme verbazing een hond uitgelaten worden door een soort vliegende schotel. Een Dog Walking Drone, maar dan bedacht in 1985! Ik dacht: hoe hebben ze dat in vredesnaam verzonnen? Wij waren toch uniek? Voor mij was dat een moment waarop me eens te meer duidelijk werd dat goed onderzoek echt noodzakelijk is, wanneer je iets wil introduceren. Nu is het zo dat het in ons geval alleen maar ging om een raar idee voor een advertentie, maar… wat als we écht met dat idee hadden rondgelopen? In ons vak adviseren we klanten eigenlijk altijd om vooraf goed te checken of het nieuwe product dat ze gemaakt hebben wel

écht nieuw is. Een avondje Google-pagina’s doorlopen is uiteraard een prima eerste stap, maar check ook even of je nieuwe product of naam in de relevante merken- en patentregisters voorkomt. Dat kun je zelf doen, maar als je het wilt, kunnen wij dat uiteraard ook voor je doen. Je wilt immers voorkomen dat je nét twee maand lekker bezig bent met je nieuwe kledingmerk en nét drie containers vol met kekke shirts en broeken hebt laten maken om vervolgens geconfronteerd te worden met een wel heel onhebbelijke advocaat die namens zijn cliënt je containers in beslag neemt. En of je meteen ook even de rekening van de advocaat wilt betalen. Dat soort dingen komen we in onze dagelijkse praktijk helaas maar al te vaak tegen. Vandaar dus dat een onderzoek naar de beschikbaarheid van een nieuwe vinding of naam essentieel is. Eigenlijk snijdt het mes daarbij aan twee kanten: enerzijds heb je in het oog waar je concurrenten zitten, anderzijds weet je waar je eigen mogelijkheden liggen. Uiteraard kunnen we in zo’n onderzoek niet alles checken, maar als eerste indicatie volstaat dit vaak erg goed. Maar goed…het kan natuurlijk altijd zo zijn dat een scriptschrijver uit de jaren ’80 ook al met je idee liep. 100% zekerheid is dan ook, eigenlijk net als met alles in het leven, niet te geven. Wil je het zelf checken of je uitvinding of naam vrij is en/of even kijken wat de concurrent kan hebben bedacht? Gebruik dan de volgende sites: www.tmview.eu (merknamen) www.espacenet.com (patenten)

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

Bas-Jan 't Jong Ondernemer, Nederlands en Europees octrooigemachtigde, adviseur over alles met betrekking tot patenten en merken, no-nonsense, helder en transpatant. Bas-Jan is werkzaam bij en tevens mede eigenaar van Inaday Merken en Patenten. Reageren? btjong@inaday.eu Kijk voor deze en alle andere columns op www.of.nl/de-specialisten.

OF 2015-07

“Wat Arrix vooraf heeft beloofd, zijn ze ook nagekomen” Rob Rikmanspoel, Divisiemanager Bedrijfsdiensten IMpact ‘IMpact maakt werk mogelijk’

Vertrouwt u ook blind op uw ICT? “Het werkveld binnen de sociale werkvoorziening is o.a. door wijzigende regelgeving aan grote veranderingen onderhevig. Dankzij Arrix hebben we onze ICT processen en stuurinformatie op orde en zijn we ‘in control’. De consultants van Arrix zijn echte specialisten die uitstekend samenwerken en hun kennis van financiële, productie en logistieke processen koppelen aan een nuchtere en betrokken mentaliteit. Dat geeft vertrouwen!” ICT-oplossingen moeten uw bedrijfsvoering eenvoudiger, rendabeler, efficiënter en plezieriger maken. Met dit in gedachten werken onze medewerkers iedere dag met veel plezier aan uitdagende projecten. Het resultaat? ICT waar u gemak van heeft en waar u blind op kunt vertrouwen.

Heideanjer 2 | Drachten | 0512 - 543 221 | www.arrix.nl

OF'S SPECIALIST GROENEWEGEN A D V O C AT E N E N N O TA R I S S E N

Heeft u het 'goed' geregeld voor uw nabestaanden? Vroeg of laat kunt u er mee te maken krijgen; het verlies van een dierbare. Het is niet iets om alle dagen over na te denken en liefst stoppen we gedachten hierover zo ver mogelijk weg. Ik merk dit regelmatig in gesprekken met cliënten over dit onderwerp. Toch is het goed om op een rustig moment eens op een rij te zetten wat u zelf zou kunnen en willen regelen. Als u minderjarige kinderen heeft staat u er dan eens bij stil aan wie u de opvoeding toevertrouwt als beide ouders er niet meer zouden zijn. En gunt u die lieve schoondochter nog een aandeel in uw erfenis als ze uw zoon na uw overlijden heeft laten zitten? Wie zet de onderneming voort als u onverhoopt komt te overlijden zonder dit tijdens leven te hebben geregeld? Wat, als een kind niet goed met geld om kan gaan en u "de bui" al ziet hangen als dit kind een erfenis in handen krijgt… Zomaar wat situaties die zich in een mensleven kunnen voordoen. Met het opmaken van een testament houdt u de regie in handen en geeft u voor bijvoorbeeld de hiervoor genoemde situaties een handleiding aan uw nabestaanden. Voor het opstellen van een testament neemt u contact op met uw (kandidaat) notaris. Hij of zij legt in een notariële akte vast wat er met uw nalatenschap (erfenis) moet gebeuren, wie alles moet regelen, wie uw erfgenamen zijn of wie juist niet. Vaak zijn er ook fiscale redenen om een testament op te stellen of aan te passen. Graag maak ik dit met een eenvoudig rekenvoorbeeld duidelijk:

Roel en Nynke, beiden 65 jaar, zijn met elkaar getrouwd in algehele gemeenschap van goederen en hebben samen twee kinderen. Hun vermogen bestaat globaal uit een woning van € 450.000,00 (schuldenvrij) en een spaarrekening met een saldo van € 90.000,00. Roel overlijdt en zijn nalatenschap bestaat uit de helft van het vermogen dat hij met Nynke heeft opgebouwd, groot € 270.000,00. Roel heeft geen testament opgemaakt, zodat volgens de wettelijke regeling zijn echtgenote Nynke en hun beide kinderen erven; ieder één/derde deel. Een erfgenaam hoeft alleen belasting te betalen voor zover hij/zij meer erft dan het vrijgestelde bedrag. Voor een echtgenoot is het vrijgestelde bedrag in 2015 € 633.014,00 (hier moeten eventuele pensioenaanspraken nog vanaf worden getrokken). Per kind is in 2015 het vrijgestelde bedrag € 20.047,00. Terug naar het rekenvoorbeeld: De verkrijging van Nynke valt ruim binnen de vrijstelling, zij is geen erfbelasting schuldig. De beide kinderen zijn dat wel, namelijk per kind een bedrag van afgerond circa € 7.000,00. Met een testament had deze belastingheffing bij het overlijden van Roel voorkomen kunnen worden. Bijvoorbeeld door het opnemen van een zogenaamd "afvullegaat". De strekking van dit legaat is dat de vrijstellingen van de diverse erfgenamen zoveel mogelijk benut worden. Eerst worden de vrijstellingen van de kinderen afgevuld tot het vrijgestelde bedrag (€ 20.047,00) en ver-

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

volgens de vrijstelling van de langstlevende echtgenoot (€ 633.014,00). Heeft u naar aanleiding van dit artikel nog vragen? Neem dan gerust contact op met mij of één van mijn notariële collega’s bij Groenewegen Advocaten & Notarissen.

Mr. Dineke de Haan-Wijma is als kandidaatnotaris verbonden aan Groenewegen Notarissen.

OF 2015-07

Arjen Rusticus:

'Deze kans moet je pakken' Horecaondernemers Arjen Rusticus en Bas Hollenberg stoppen na een aantal intensieve jaren met hun grandcafés De Walrus in Leeuwarden (Rusticus) en Sneek (Hollenberg). Ze besluiten nu dat het wel even tijd is voor wat meer rust in het leven en voor wat meer tijd voor het gezin. ”Ik werk al vanaf mijn zeventiende.”

OF 2015-07

A RO TRIEKCE AL O N D E R N E M E R A R J E N R U S T I C U S H

Rusticus neemt plaats aan één van de bruine tafeltjes van dit sfeervolle grandcafé. ”De naam Walrus is een samenvoeging van de namen De Rus en Van der Wal”, zo begint de ondernemer te vertellen. Op die manier ontstond een Walrus in Sneek (2007). Twee jaar later opende de Walrus zijn deuren aan het Gouverneursplein in Leeuwarden. Arjen Rusticus en partner Bas Hollenberg zijn al heel lang kameraden. Ze waren beiden vroege schoolverlaters en troffen elkaar in het uitgaansleven. Rusticus is vanaf zijn zeventiende aan het werk. Hij wilde altijd al een mooi bedrijf. Als kind ambieerde hij een baan als barkeeper, vertelt hij. Hij zat een tijdje op het gymnasium, maar school en Arjen bleken geen gelukkige combinatie. Rusticus had eerst net als zijn vader een baan als vee-exporteur. Hij vond dit ”machtig werk”, maar door de MKZ (Mond en KlauwZeer) en de gekkekoeienziekte werd uiteindelijk geen succes. De vader van vier kinderen werkte ook een tijd bij het café

de Prins. Daarna opende hij café De Rus in Leeuwarden. Rusticus werkte van ’s ochtends vroeg tot ’s avonds laat en draaide geregeld weken van 80 uren. Het was in tijd dat hij met Bas Hollenberg plannen smeedde om grandcafé De Walrus in Sneek te openen. Dat gebeurde zo’n tweeënhalfjaar later. Beide zaken liepen goed en de keuze van de locaties misten, zoals van tevoren ingeschat, hun uitwerking niet: ”De drukte in de horecagelegenheden nam elk jaar toe.” Rusticus verklaart het succes aan de hand van zijn drie s-en methodiek. ”De eerste S staat voor snelheid, want mensen mogen niet lang wachten. De tweede refereert aan samen, omdat eﬃciënte en goede samenwerking onmisbaar is. De derde S”, besluit hij, ”is de eerste letter van sfeer. Het moet gezellig zijn voor iedereen. Jong en oud moeten zich hier thuis voelen.” Dat beiden zo jong begonnen zijn, ligt feitelijk ten grondslag aan de reden om de zaken op jonge leeftijd te verkopen. Wel blijven ze

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

eigenaar van de panden die de nieuwe eigenaar Johannes Klaversma van hen pacht. Klaversma komt in een gespreid bedje terecht omdat de zaak uitstekend draait. ”Hij beschikt over een sterk betrokken en enthousiast team, dat uitstekend samenwerkt.” Arjen Rusticus blijft trouwens nog een jaar werkzaam bij De Walrus, opdat de overgang voor Klaversma en het team gemakkelijker zal verlopen. De uitverkiezing van Culturele Hoofdstad van Europa in 2018

zetten stad en provincie op de kaart, vindt Rusticus. ”Ik reken op veel extra toeristen.” Rusticus zat, toen het fenomeen Culturele Hoofdstad nog een project was, in de werkgroep van CH2018, die zich richtte op Facilitaire Dienstverlening. ”We hebben destijds nog de internationale jury op bezoek gehad.” CH2018 vindt Rusticus een boost voor Friesland. ”Deze kansen moeten we pakken anders is het te laat. Daarvoor zijn overtuigende ideeën nodig. Want geloof me, de horeca profiteert hier primair van!”

OF 2015-07

FA RR ITEI ZK EE N L IN DEN VREEMDE

In het spoor van de walvisvaarders

Ondernemers gaan op reis. Om een bedrijf te beginnen, een nieuwe exportmarkt aan te boren, om kennis op te doen. Of om inspiratie te vinden. Voor ontwerpster Else Boekema van Harlingseboys uit Harlingen is reizen vooral dat laatste. Maar, misschien nog wel veel méér dan dat. De wereld is vol beelden, geuren, indrukken. Die moeten worden ervaren. ‘We hebben maar één leven’, aldus Else. Soms zijn die ervaringen zo overdonderend dat je bijna het gevoel hebt iets van de essentie van het menselijk bestaan te raken. Het overkwam Else toen ze met echtgenoot Chris Kuipers en vrienden Herman Sips en Dick Veen in juli 2015 naar de Noordpool zeilde. Een ondernemer, in het spoor van de walvisvaarders.

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2015-07

Ruimte voor onderne men.

‘ Ik heb goed inz icht in mijn f inanc iële situat ie’

uw bedrijf ook in acconditie? Adequate bedrijfsvoering Gedegen administratieve organisatie Gezonde financiële huishouding

accountancy

strategisch advies

juridisch advies

belastingadvies

accountantscontrole

werkgeversservice

www.acconavm. nl

22&23 MAART 2016

FA RR ITEI ZK EE N L IN DEN VREEMDE

â&#x20AC;&#x2DC;Ik hou van zeilen; de zelfstandigheid en de vrijheid die er bij hoort. Maar het gevoel gaat vaak dieper dan alleen dat. Wanneer je met je kleine bootje op zoâ&#x20AC;&#x2122;n ontzagwekkende oceaan deint, op die eindeloze golven en al het verborgen leven dat zich daaronder afspeelt, dan heeft dat iets ontzettend intiems. Bijna niet te beschrijven. Toen we dan ook door Herman werden gevraagd om met zijn Cachalot als bemanning mee te zeilen naar de Noordpool hoefde ik daar niet lang over na te denken.

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2015-07

Aannemingsbedrijf Weg- en Waterbouw

Stienstra & Van der Wal-IJlst ISO en

Ook kunt u bij ons terecht voor:

Meer dan schoonmaak alleen

• Remmings- en geleidewerken • Stalen damwanden • Haven aanleg en steigerwerk • Houtleverantie • Diverse typen walbeschoeiingen • Houten bruggen Voor informatie en/of een vrijblijvende offerte kunt u altijd contact met ons opnemen.

S&W

& kwalite iligheid Waar ve samengaan nauw

certificee

VCA ge

Aannemingsbedrijf Weg- en Waterbouw Stienstra & Van der Wal Rogmolewei 6, 8651 EP IJlst Tel. 0515-533243, Fax 0515-531362 info@stienstra-vanderwal.nl www.stienstra-vanderwal.nl

Heliconweg 52 8914 AT Leeuwarden Tel. 058 - 288 40 02 info@benc-schoonmaakdiensten.nl www.benc-schoonmaakdiensten.nl

Persoonlijk contact

het bestaat nog! Bel of mail met

Wietse Numan 0512-54 06 56 info@numanassurantien.frl www.numanassurantien.frl Adviseur voor MKB en Particulier

postadres: de wetterwille 31 9207 bm drachten

FRIEZEN IN DEN VREEMDE

Wat me het meeste is bijgebleven? Ontzettend veel! Dag en nacht strálende zon. Ruige valwinden waar we doorheen moesten en die hectiek dan weer afgewisseld met windstille dagen, waarop overal een adembenemende rust heerst. Ik had vooraf reisverhalen over dit gebied gelezen en toen was me al opgevallen dat veel zeilers klagen over windstilte. Voor een zeiler is dat lastig, maar het was tegelijkertijd ook betoverend om die spiegelgladde zee te zien, geen geluidje te horen; alleen het geknisper van ijs. Het zijn dagen waarop we aan boord vanzelf heel zachtjes tegen elkaar gingen praten. En toen waren er ineens de walvissen. Ongelooflijk mooi.

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

Else Boekema Ontwerper

Oh ja, nog een hoogtepunt: toen we op 80.30 NB, op het pakijs stuitten. Dat is dan je eindbestemming. Verder kun je niet. De natuur geeft niet alles zo maar prijs. Prachtig!

Bedrijf

Harlingseboys Geboren

19 juli 1964 te Bolsward. Wat ook veel indruk heeft gemaakt zijn die minuscule sporen van de geschiedenis van de walvisvaarders. Zij bivakkeerden in de zeventiende eeuw op Smeerenburg; daarna is er nooit meer iemand geweest. En dan kom jij daar ineens, bij de overblijfselen van een hut, of bij een doodskist waar nog een schedel in ligt. En om je heen die ijzige stilte. Dat vergeet je nooit meer.’

Opleiding

HTS werktuigbouwkunde. Burgerlijke staat

Gehuwd. Hobby’s

Plaatjes kijken en werken. Toekomstplannen

De mooiste boeken/ontwerpen/foto’s maken.

OF 2015-07

Kan ik besparen op mijn energierekening?

Ik zoek een betrouwbare installateur die mij volledig kan ontzorgen...

Denkt u na over energiebesparende maatregelen in uw woning?

Breman Drachten is werkzaam in de seriematige woningbouw en kleine utiliteitsbouw. Bovendien beschikken wij over een gespecialiseerde afdeling die zicht richt op renovatie- en ketelvervangingsprojecten.

Breman Service Drachten adviseert u gratis en vrijblijvend over uw cv-ketel, isolatiemogelijkheden en toepassing van duurzame technieken als zonnepanelen, waarmee u flink bespaart op uw maandelijkse energielasten. Maak een afspraak voor vrijblijvend advies en een oplossing die het beste aansluit op uw wensen en mogelijkheden! Sluit nu een serviceabonnement voor uw cv-ketel af via onze website (o.v.v. actiecode Smallingerland) en ontvang het eerste jaar 25% korting. U heeft al een basis abonnement voor â&#x201A;Ź 4,99 per maand!

Of het nu gaat om luchtbehandeling, brandpreventie, loodgietersinstallaties, sanitaire installaties, centrale verwarmingsinstallaties of gas, water en elektra: Breman Drachten is uw installateur voor advies en uitvoering hiervan.

25% korting

U zult merken dat we bij Breman altijd een stapje harder lopen. Het verschil zit â&#x20AC;&#x2DC;m in kleine dingen, die groots aanvoelen. Benieuwd hoe dat werkt? Neem vrijblijvend contact op.

in het 1e jaar op uw abonnementskosten

breman.nl/warmteadvies

breman.nl/drachten

T 0800 - 44 222 44

T 0512 - 51 49 15

WIJ

ZIJN

tisch Prak aar alb B e ta t i e f Crea

CHT INRI

ING

VA N

EN N EIG

BEHE

E R:

erp O nt w g e i ca Fa b r g e ta Mon

els Wink es in Kant raktijken p rtsen gen H u i s a i n ste l l i n Zo r g n to r e n Ka en Bank 0 1240 w.nl u 518 4 on: 0 terieurbo w.nl o f le e in u T n o e b r e t u s ie info@ teeninter .s w w w

Onde

nt d in i schei

erieu

DE VRIES SCHEEPSBOUW PLEIT VOOR GROTERE SLUIZEN IN DE AFSLUITDIJK OMRIN INTRODUCEERT GLADHEIDSBESTRIJDING MET PEKELWATER JORRITSMA BOUW HELPT STUDENTEN MET STUDIEPROJECT

Duurzame inzetbaarheid wordt steeds belangrijker voor ondernemers

‘Het gaat niet alleen om geld’ OF Duurzaam 2015 | www.of.nl | 07

OF 2015-07

Zuiver water begint met een helder idee. Niets is zo normaal als water uit de kraan. Althans, dat zou je zeggen, maar dat geldt voor ons, hier in Europa. Niet voor Afrika. Daar is drinkwater helemaal niet zo vanzelfsprekend. Waterzuivering staat er nog in de kinderschoenen. Het Ghanese bedrijf Kingdom Waters & Services doet in water. Het heeft dringend behoefte aan betrouwbare opslagtanks in combinatie met een even betrouwbare zuiveringstechniek. Kunnen jullie ons helpen was hun vraag. Als Water Alliance weten we als geen ander de weg binnen de watertechnologie. We kennen de partijen. Weten wat hun expertise is. Brengen ze bij elkaar. In dit geval Dutch Water Partners uit Leeuwarden als specialist in waterzuivering, en de Mannen van Staal, ook uit Leeuwarden, die alles kunnen met, juist ja, staal. We gaan om tafel. Combineren de kennis van de een met de techniek van de ander. Resultaat? Een joint venture: Dutch Steel Profiles, dat flexibele prefab waterstations met geïntegreerde WATERguard zuivering en wateropslag gaat leveren. Als bouwpakket om drinkwater veilig en flexibel op plekken te krijgen waar het nu nog niet is. De verwachting is nu al om enkele tientallen PUREleau waterstations per jaar te leveren. Probleem opgelost. Ghana blij. Leeuwarden blij. Wij blij.

Accelerating the process from product to business

Samenwerkingsverband Noord-Nederland. Hier wordt geïnvesteerd in uw toekomst. Water Alliance wordt medegeﬁnancierd door het Europees fonds voor regionale ontwikkeling en door het ministerie van EZ.

IKNOHR OT UNDI E U W S

Inhoud Duurzaamheidskatern (zie vorig nummer voor voorbeeld)

IN DIT KATERN

64 59 50 Kort nieuws 53 Duurzame inzetbaarheid wordt steeds belangrijker voor ondernemers 58 De auto vanâ&#x20AC;Śvan KoningsBlaauw Houthandel BV. 59 De Vries Scheepsbouw pleit voor grotere sluizen in de Afsluitdijk

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

58 61 62 64 66

Omrin introduceert gladheidsbestrijding met pekelwater Voorlopers bedrijfsleven zoeken samenwerking Jorritsma Bouw helpt studenten met studieproject Van de wind leven

OF 2015-07

LEMMER: NIEUWE SERVICELOCATIE VOOR WINDPARKEN Burgemeester Arie Aalberts van de gemeente Friese Meren heeft onlangs in Lemmer de nieuwe Siemens servicelocatie voor windparken geopend. Siemens zet de locatie in Lemmer in als centraal punt voor de coördinatie van het onderhoud aan windturbines in ons land. Lemmer wordt niet alleen thuisbasis voor het onderhoud gedurende 15 jaar aan Windpark Westermeerwind in het IJsselmeer, maar ook voor het onderhoud aan windparken op land. “Deze nieuwe servicelocatie van Siemens is een langjarige impuls voor de werkgelegenheid. Niet alleen direct voor de mensen die hier de komende vijftien jaar gaan werken, maar ook indirect voor toeleverende bedrijven”, aldus burgemeester Aalberts tijdens de opening. “Momenteel werkt hier vanuit Lemmer al een twintigtal mensen, waarvan het merendeel

afkomstig is uit de regio”. “Siemens heeft voor Lemmer als thuisbasis gekozen vanwege de goede faciliteiten en bereikbaarheid, de gunstige ligging direct aan het IJsselmeer, de lokale voorzieningen, de goede samenwerking met de eigenaar van de locatie en de mogelijkheid voor eventuele uitbreiding”, aldus David Molenaar, directeur Siemens Wind Power. Het bedrijf bouwt het zogeheten near shore Windpark Westermeerwind langs de noordelijke en westelijke dijk van de gemeente Noordoostpolder. Na voltooiing, eind 2015 begin 2016, onderhoudt Siemens het windpark gedurende een periode van 15 jaar. Met zijn 48 windturbines gaat het windpark groene stroom verzorgen voor zo’n 160.000 Nederlandse huishoudens.

FEESTJE VOOR FÛNS SKJINNE FRYSKE ENERZJY (FSFE) Het Fûns Skjinne Fryske Enerzjy (FSFE) bestaat nu ruim een jaar en vierde dat onder andere met een korte film waarin de highlights van het fonds in het zonnetje werden gezet. De filmers van het Leeuwarder bedrijf You Brand (’creatieve filmers voor corporate stories’) werden ingezet. Ze filmde onder andere in de duurzame Elfstedenhal, bij de Dairy Campus en op de Achmeatoren, waar het fonds kantoor houdt. “Dat was natuurlijk een mooie bijkomstigheid”, aldus regisseur Mark Nicolai. “Want daardoor konden we gemakkelijk toegang krijgen tot de Panorama-etage, waar we veel van de interviews hebben gedaan. Mensen filmen die praten over de schone toekomst van Fryslan, met dat prachtige landschap 114 meter onder je; mooier kun je het niet hebben.” Het FSFE is in het leven geroepen als partner voor Friese duurzaamheidsprojecten en kan zowel investeren, (co)financieren als adviseren bij financiering van projecten. Het gaat hierbij om zakelijke projecten die aantoonbaar tot reductie van uitstoot van broeikasgassen leiden, en daarnaast ook een toegevoegde waarde hebben voor de werkgelegenheid in Fryslân. De provincie Fryslân heeft 90 miljoen euro beschikbaar gesteld voor het FSFE. Daarmee wil de provincie stimuleren dat de doelstelling van 16 procent duurzame energie in 2020 wordt gehaald. Het geld kan worden ingezet in de vorm van leningen, garantstellingen of participaties. Het doel van het fonds is om te investeren in duurzame energieproductie of energiebesparing. Voorbeelden zijn aardwarmte, zonne-energie, biomassa maar ook energiebesparing in de bebouwde omgeving.

OF 2015-07

IEDEMA WIL INSPIREREN Iedema Projectstoffering uit Appelscha is winnaar geworden van de prestigieuze award Climate Makeover. De achtergrond? Wel, sinds november vorig jaar hebben zo'n driehonderd bedrijven en organisaties zich aangemeld voor de Klimaatcoalitie. Daarmee beloven ze zo snel mogelijk, maar uiterlijk in 2050 klimaatneutraal te zijn en binnen vijf jaar al belangrijke stappen te zetten. Om nog meer organisaties te stimuleren heeft MVO Nederland de Climate Makeover in het leven geroepen. “Wij werken in een branche waar de verwerkende bedrijven zeer weinig duurzaamheidsactiviteiten ontplooien. We willen naast het verbeteren van onze eigen processen ook een inspiratie zijn voor de branche”, zegt Marco Kotteman van Iedema Projectstoffering. Het bedrijf werkt landelijk en heeft naast een vestiging in Appelscha ook kantoren in Zwolle en Wateringen. De winnaars van de Climate Makeover krijgen niet alleen advies, maar mogen ook mee in de Groene Top Trein die op 27 november door Nederland rijdt, voorafgaand aan de VN Klimaattop in Parijs. Deze trein zit vol reizigers met initiatieven om de uitstoot van broeikasgassen tegen te gaan.

KORT NIEUWS

KLIMAATTOUR FRYSLÂN

Ook OF nam natuurlijk deel aan de Klimaattour Fryslân. In een door Friesland Lease beschikbaar gestelde auto op groen gas maakte OF een impressie van deze dag die is terug te vinden op pagina 62 en 63 en tevens als film op www.of.nl.

Dutch Water Partners rolt zuiveringsconcept uit in Ghana Het Leeuwarder watertechnologiebedrijf Dutch Water Partners speelt een sleutelrol bij drinkwaterprojecten op 107 verschillende locaties in Ghana. Hier is niet alleen grote behoefte aan veilig drinkwater, maar juist ook aan de basisvoorwaarden daarvoor, zoals pragmatische zuiverings- en opslagmethoden met lage operationele kosten en een lange levensduur. Dutch Water Partners ontwikkelde hiervoor het concept ‘WATERguard’. Peter Bulsing, directeur van Dutch Water Partners: “Veel drinkwaterprojecten in ontwikkelingslanden zijn een toonbeeld van technologische innovatie. Maar daardoor ironisch genoeg niet succesvol. Ze zijn te nieuw en onbekend, en daardoor simpelweg te ingewikkeld voor de lokale bevolking. Ons systeem biedt een doelmatige en praktische oplossing voor selfsupporting waterprojecten. De waterstations zijn onderhouds- en gebruiksvriendelijk. Ze zijn goedkoop en door de plaatselijke bevolking makkelijk te installeren, uit te breiden of compleet te verplaatsen.” Samen met de Amerikaanse organisatie WaterHealth International realiseert Dutch Water Partners tientallen waterstations in onder andere de omgeving van Accra en de Ashianti regio in Ghana. Dutch Water Partners en WaterHealth zijn binnen dit

project onderdeel van een publiek-private samenwerking met daarin verder de Ghanese regering en lokale overheden, de vrouwenontwikkelingsorganisatie Glowdep en de Nederlandse Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO). Rond het Voltameer realiseert een joint venture van de Leeuwarder staalfabrikant Mannen van Staal en Bucon Industries − het moederbedrijf van Dutch water Partners – verder 22 Slow Sand Filterinstallaties. Dit project is een publiek-private samenwerking geleid door de water- en ontwikkelingsorganisatie Safe Water Network. Hierin participeren verder lokale Ghanese overheden, Kingdom Water en de Nederlandse RVO. Ook dit project valt onder het RVO-subsidieprogramma ‘Ghana Wash Window’.

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

Dutch Water Partners en Bucon Industries zijn beide lid van de Water Alliance.

www.dutchwaterpartners.nl www.bucon-industries.nl

OF 2015-07

ARTIKEL DUURZAME INZETBAARHEID

Duurzame inzetbaarheid wordt steeds belangrijker voor ondernemers

‘Het gaat niet alleen om geld’ In dit magazine besteden we elke editie ruime aandacht aan duurzaamheid. Groene stroom, zonnepanelen, elektrische auto’s, allemaal bedoeld om het milieu zo veel mogelijk te ontzien. Maar hoe kan je hier op eenzelfde manier voor zorgen bij je werknemers? Hoe is het gesteld met de duurzaamheid van personeel in deze rap veranderende wereld? Ondernemend Friesland nodigde vijf specialisten uit om hier eens even goed van gedachten over te wisselen. Plaats van handeling: de MVO-loge in het stadion van sc Heerenveen.

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2015-07

Al ruim 100 jaar de veelzijdige aannemer uit Eastermar...

Grote Hornstweg 19-D, 9261 VW Eastermar telefoon: 0512 - 47 13 00 www.bouwbedrijfswart.nl swart@bouwbedrijfswart.nl

Uw partner in Subsidies en WBSO aanvragen op basis van â&#x20AC;&#x153;no cure no payâ&#x20AC;?. Subsidies Alleen in Nederland zijn al bijna 1000 subsidies en regelingen. Een groot deel is bedoeld voor het MKB. Wij helpen u graag de huidige maar ook de toekomstige mogelijkheden te onderzoeken. WBSO De WBSO is een laagdrempelige regeling ((scaal voordeel) voor ondernemers die zich bezighouden met technische ontwikkelingen. De regeling gaat uit van het niveau van de aanvrager.

Binnenkort WBSOEasy, maakt uw WBSO-administratie eenvoudig.

www.subsidiepartners.nl Buorren 17 8525 EB Langweer +31 (0) 6 2410 41 03 (Johan) +31 (0) 6 2828 37 17 (Nico) Info@subsidiepartners.nl

Nico Hielkema

Johan Hielkema

DUURZAME INZETBAARHEID

Sporen verdiend De deelnemers aan het gesprek hebben allemaal hun sporen verdiend in de wereld van personeelszaken. Aangeschoven zijn: Jaap Adamse (directeur van Meneer Regezma, re-integratie en gezondheidsmanagement voor bedrijven), Rob Cuperus (directeur van Goodwin Empowerment), Douwe Jan Boersma (directeur van Health2Work), Canan Asilioglu (Unitmanager bij Olympia uitzendbureau in Heerenveen) en Marieke Pol (verantwoordelijk voor MVO-beleid van sc Heerenveen). Pol over de plek van handeling: “De MVO-loge wordt gezien als de ‘huiskamer’ van de maatschappelijke afdeling bij de club. Zo worden er projecten binnen het onderwijs en de verslavingszorg verzorgd, wat deze plek natuurlijk een prima plek maakt voor een gesprek over duurzame inzetbaarheid.” Noodzaak De vijf aanwezigen zijn het alvast over één ding eens: duurzame inzetbaarheid is absoluut noodzakelijk in een snel veranderende arbeidsmarkt. Hoe langer mensen aan het werk kunnen blij-

ven, hoe beter. Daar komt bij dat de veranderde wetgeving op het gebied van de Sociale Zekerheid feitelijk eist van werkgevers, dat ze zich op personeelsgebied verder inzetten. “Het is een hot item, omdat de wetgeving steeds meer die kant op gaat”, vertelt Jaap Adamse. “En het wordt voor ondernemers steeds risicovoller om er met een te grote afstand mee bezig te zijn. Het is dan ook verstandig om daar goed over na te denken en vervolgens ook de regie te nemen.” Rob Cuperus: “Klopt, want doe je dat niet goed, dan loop je risico’s die een enorme impact gaan hebben op je bedrijf. Bedrijven hebben mensen in dienst die nieuwe ontwikkelingen niet aan zullen kunnen en daarom moeten ze een verdere opleiding krijgen. Dertig jaar geleden kon je dat voorkomen door mensen de VUT in te sturen, maar die regeling bestaat niet meer. Nu zijn zowel de werkgevers als de werknemers ervoor verantwoordelijk.” Boersma: “We zien nu dat in Nederland de traditionele werkvormen aan het veranderen zijn. Door automatisering krijg je een heel ander veld van werknemers en daar moet men nu wel op anticiperen.

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

Kleinere bedrijven Het belang van duurzame inzetbaarheid, daar hoeft dus niet over gedebatteerd te worden. De wereld verandert, de wetgeving verandert en dus zullen werkgevers mee moeten. Grote bedrijven hebben de ruimte om hierin snel te acteren, maar het zijn juist de kleine MKB-bedrijven die hierin achterblijven. En laat dat nou juist de ondernemingen zijn die het meeste leunen op hun werknemers en zodoende de meeste risico’s lopen. “Voor kleine bedrijven is het een lastig item”, aldus Asilioglu. “Sommige bedrijven kunnen al in de problemen komen als één van de werknemers ziek wordt, dus daar is het juist heel erg van belang dat de medewerkers zo veel mogelijk aan het werk blijven.” Het probleem met de kleine bedrijven is echter vaak dat ze allang blij zijn dat ze aan het werk blijven en dat niemand intern is opgeleid om zich echt volledig met Personeel & Arbeid bezig te houden. Adamse: “Daarom zijn wij nu ook bezig om ook kleinere MKB-bedrijven te vertellen wat duurzame inzetbaarheid en sociale innovatie voor ze betekent en welke projecten ze kunnen opzetten. Hoe hebben ze hun re-integratie

OF 2015-07

Loopt u geen subsidie mis? Er zijn tal van mogelijkheden voor subsidie, bijvoorbeeld voor: Ÿ duurzame energie (zon, wind & biomassa) Ÿ energiebesparing (gebouwen & processen) Ÿ innovatie Ÿ investeringen in duurzame gebouwkeurmerken (GPR & BREEAM) Ÿ hrm subsidies (duurzame inzetbaarheid)

Als ondernemer hebt u te maken met subsidies. Interessant, maar ook verwarrend, want waar hebt u nu recht op en waarom? Subsidieadviesbureau Subvention biedt daarom duidelijkheid in welke bijdragen u kunt krijgen en hoe u dit kunt realiseren. Kort samengevat informeren wij onze klanten over subsidiemogelijkheden, vragen we de subsidies voor hen aan, en verzorgen we het gehele administratieve natraject. www.subvention.nl

Tal van subsidiemogelijkheden beschikbaar

‘Net dat beetje extra dankzij subsidie.’

DUURZAME INZETBAARHEID

geregeld, welke voorzieningen zijn er voor de medewerkers? We stellen zodoende een projectplan op, waarmee ze vervolgens subsidie kunnen aanvragen. Kleine bedrijven kunnen zo met minimale kosten snel resultaat behalen, maar het blijft wel lastig om deze groep ondernemers te bereiken. Bewustwording komt als je met ze om tafel gaat zitten.” Middenlaag Een belangrijk punt van zorg voor met name de zogenaamde ‘middenlaag’, de groep mensen tussen HBO+ en de basis, is de toenemende automatisering. Machines zijn efficiënt en nooit ziek, maar wat moet er met de mensen gebeuren? “Dat is iets wat we steeds meer bij productiebedrijven terugzien; de werkzaamheden veranderen of worden complexer”, vertelt Asilioglu. “Het is niet dat mensen niet aan de slag wíllen, het gaat erom dat door de toenemende automatisering dat niet iedereen kán. De middenlaag is aan het veranderen en we merken zelfs dat ook bij de onderste laag vrij veel werk wegvalt.” Boersma is er van overtuigd dat de diverse bedrijven zullen moeten inspelen op deze veranderingen. “Op technologisch gebied wordt er momenteel heel veel ontwikkeld”, zegt hij. “Dat gaat doorwerken

op het personeel en wordt een enorme verandering. En veel mensen zien het nog niet; net zoals dat vijftien jaar geleden ging met mobiele telefoons. Wie had ooit gedacht dat ze zo’n grote impact op ons leven zouden hebben?” Beginnen in het onderwijs Er is echter hoop. Zo wordt er in veel bedrijven al heel anders gedacht, merkt ook Marieke Pol, die bij sc Heerenveen veel werkt met Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen. “Duurzame inzetbaarheid begint al bij stagiaires”, wijst ze naar stagiair Marno Akkerman, die zich op jonge leeftijd al bezighoudt met MVO. “Hij maakt onderdeel uit van een groep die straks op de arbeidsmarkt gaat komen. Bij jonge mensen wordt nu al steeds meer naar hun loopbaan gekeken: wat zijn je doelstellingen? Waar wil je heen? En ook oudere mensen kunnen op creatieve manieren ingezet worden. Ze barsten van de kennis en kunde en zijn daarom uitstekend geschikt voor begeleiding van deze groep jongeren.” Cuperus ziet ondertussen ook een belangrijke rol weggelegd voor de werknemers zelf. “Het belang van de werknemer vraagt ook een verantwoordelijkheid van de werknemer”, zegt hij. “Er

Canan Asilioglu

komen hele andere eisen voor deze mensen en een werknemer moet zichzelf keer op keer blijven uitvinden. Blijven leren en creëren, dat moet iets zijn wat mensen al in hun opleiding moet worden bijgebracht. Het is ook de verantwoordelijkheid van de persoon zelf dat hij of zij duurzaam inzetbaar blijft.” Happy Al met al valt er dus zeker nog een hoop te doen voor bedrijven op het gebied van duurzame inzetbaarheid. Gelukkig zijn er bedrijven als Meneer Regezma, Health2Work, Goodwin Empowerment, Olympia en sc Heerenveen, die allemaal op hun eigen manier hun bijdrage leveren in dit werkveld. Deze bedrijven zijn zich maar al te bewust van de snel veranderende arbeidsmarkt en kunnen hier door hun rijke ervaring tijdig op inspelen. Mensen aan het werk hebben en houden, dat is het voornaamste streven. Natuurlijk om een inkomen te genereren, maar er is ook nog iets anders aan de hand. Boersma heeft het slotwoord. “Mensen willen zich happy voelen. Daar gaat het om. Geld en bezit, dat weegt veel minder zwaar. Een volwaardig onderdeel van het bedrijf zijn, dat is het belangrijkste.”

Jaap Adamse

Rob Cuperus

Marieke Pol

Douwe Jan Boersma

Bedrijf Meneer Regezma BV.

Bedrijf Goodwin Empowerment. Bedrijf Olympia Uitzendbureau.

Bedrijf sc Heerenveen.

Bedrijf

Functie Directeur.

Functie Ik ben in de eerste plaats Functie Unitmanager.

Functie Coördinator

Health2Work BV.

Geboren 17 augustus 1965 te

ondernemer, een opportunity

Geboren 13 december 1983 te

maatschappelijke

Functie

Haulerwijk.

makelaar die mensen bij elkaar

Heerenveen.

betrokkenheid.

Algemeen directeur.

Burgelijke staat Gehuwd, 3

brengt om nieuwe ideeën waar

Burgelijke staat Samenwonend. Opleiding Toerisme.

Geboren

kinderen.

te maken.

Hobby's Lezen, sporten, eten,

9 mei 1972 te Burum.

Hobby's Sport, gezin en werk.

Geboren 18 november 1961 in

het bourgondische leven.

Hobbys Italiaanse taal, tuinieren.

Burgelijke staat

Sneek.

Gehuwd.

Burgerlijke staat Ik ben

Hobby's

gescheiden en geniet van mijn

Metaaldetectie.

vrije bestaan. Hobby’s Vele, meestal buiten zijn, actief in de natuur op de fiets, zeilend wandelend of hoe dan ook.

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2015-07

DE AUTO VAN...

De auto van… Hielke Koning en Jan Blaauw van KoningsBlaauw Houthandel BV.

Wat voor auto rijden jullie? Jan Blaauw: “Ik rijd in een Mitsubishi Outlander en Hielke in een Opel Ampera. Respectievelijk hybride en volledig elektrische auto’s.” Hoe lang rijden jullie al in deze auto’s? Jan Blaauw: “Inmiddels bijna twee jaar, Hielke alweer een jaar langer.” Waarom hebben jullie ervoor gekozen om elektrisch en hybride te gaan rijden? Hielke Koning: “Allereerst is het natuurlijk gewoon een stuk milieuvriendelijker om op deze manier onderweg te zijn. Daar komt ook nog bij dat het voor de zaak gewoon een stuk goedkoper is, met een bijtelling van nul. Als je dat allemaal doorberekent, betekent dat gewoon een enorme

kostenbesparing en dat weegt natuurlijk ook mee.” En hoe bevallen de auto’s? Jan Blaauw: “De Outlander rijdt prima; je merkt het niet eens als de verbrandingsmotor aanslaat. In de bergen maakt hij wel flinke toeren, dat was even wennen, maar dat gaat verder prima.” Hielke Koning: “Ik ben heel tevreden met de Ampera. Elektrisch rijden gebeurt allemaal traploos en dat rijdt bijzonder aangenaam. Mensen die voor het eerst in de auto stappen zeggen vaak dat het wel een ruimteschip lijkt, haha!” Hoeveel kilometer rijden jullie ongeveer per jaar? Jan Blaauw: “Ik denk dat we allebei rond de 23.000 kilometer per jaar zitten.”

OF 2015-07

Waarom hebben jullie gekozen voor een samenwerking met Friesland Lease? Hielke Koning: “Wij rijden al negen jaar met Friesland Lease. Dat is ons destijds aangeraden door een goede bekende en we hebben er nooit spijt van gehad. Wat ons heel goed bevalt, is de persoonlijke benadering van het bedrijf. Eens per jaar komt er een accountmanager langs om te kijken of alles goed gaat, of dat er nog iets gewijzigd moet worden in onze samenwerking. Maar alles loopt prima, we hebben helemaal niks te klagen.” Wat hebben jullie met duurzaamheid? Jan Blaauw: “Als houthandelaars lopen we heel veel tegen diverse keurmerken aan, die opgezet zijn met het oog op duurzaamheid en veiligheid. Daarbij gebruiken

we groene stroom en gebruiken we ons restmateriaal voor verwarming en het produceren van brandstof pallets.”

Jan Blaauw Geboren 21 juli 1969 te Lippenhuizen. Hobby's Schaatsen, motorrijden. Mijn beide zonen zitten op voetbal, daar mag ik graag naar kijken.

Hielke Koning Geboren 2 augustus 1970 te Kollumerzwaag. Hobby's Tennis, wielrennen, wandelen met de vrouw en hond.

DE NIEUWE AFSLUITDIJK

De Vries Scheepsbouw pleit voor grotere sluizen in de Afsluitdijk

Open the gates! De Nieuwe Afsluitdijk herbergt een schat aan projecten, die van de Afsluitdijk een podium moeten maken van moderne, duurzame innovaties. Maar de invloed van een moderne Afsluitdijk reikt ver; bij De Vries Scheepsbouw in Makkum pleit men dan ook voor een vergroting van de sluis, zodat de prachtige jachten die daar gebouwd worden er doorheen kunnen en het bedrijf ook de vraag naar nóg grotere schepen aankan. Een gesprek met directeur Sijbrand de Vries: “De hele BV Nederland zal profiteren van een grotere sluis.” Sijbrand de Vries is al tien jaar actief in Makkum, waar een deel van het familiebedrijf gevestigd is. De scheepsbouwers zelf kunnen al leunen op een historie die teruggaat naar het begin van de vorige eeuw, dus het is geen wonder dat de klantenkring van de jachtenbouwers van over de gehele wereld komt. Superrijken laten bij De Vries in Makkum hun fenomenale jachten bouwen. “Momenteel hebben we zo’n 250 mensen in vaste dienst en de totale groep, zowel binnen als buiten het bedrijf, bestaat uit meer dan duizend mensen, die zich op allerlei manieren bezighouden met de jachtbouw”, aldus De Vries. “We zijn hier tien jaar geleden neergestreken, omdat de verbinding met de zee uitstekend is. In Makkum kunnen jachten gebouwd worden tot ongeveer

zeventien meter breed. Deze jachten gaan dan het IJsselmeer over via Lelystad naar Amsterdam. De sluis bij Kornwerderzand is namelijk slechts toegankelijk voor schepen tot een breedte van dertien meter. Maar de markt verandert. “De vraag naar nog grotere jachten neemt toe”, aldus De Vries. “Kijk, onze klantenkring is relatief klein, maar met dat soort jachten heb je ook niet veel klanten nodig. We doen er drie jaar over om een schip te bouwen, in de tien jaar dat ik hier nu aan de slag ben, hebben we er vijf opgeleverd. Daarbij doen we ook aan refitting (twee tot vier jachten per jaar), waarbij bestaande jachten grondig onder handen genomen worden. Maar het is niet makkelijk om deze jachten naar de werf te krijgen; het is allemaal erg nauw of het past gewoon niet. Met een betere, bredere verbinding naar de

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

zee, heb je vervolgens een enorme aanzuigende werking.” De Vries is een grote bron van werkgelegenheid, zowel in de regio als in het hele land. Bredere sluizen zouden die werkgelegenheid alleen maar vergroten. “Vanuit de regio is men enthousiast over het idee, want van een bredere sluis profiteren wij niet alleen. Ook bijvoorbeeld de containeroverslag heeft er baat bij en daarmee het hele achterland”, vertelt De Vries. “In Den Haag heeft het echter niet echt de hoogste prioriteit. Ik hoop echter dat de mensen die de besluiten nemen in ons land, het belang van deze kwestie inzien. Op korte en lange termijn en niet alleen lokaal, maar voor heel Nederland. De gehele BV Nederland profiteert ervan als de poort naar de zee verbeterd wordt.” Met een eigen opleiding voor

werknemers, in samenwerking met ROC Friese Poort, heeft De Vries een groot potentieel om nog meer mensen aan het werk te krijgen. De leerlingen van De Vries behalen de belangrijkste prijzen in de diverse vakwedstrijden en gelden als zeer vakbekwaam. Met een grotere poort naar de open zee, zou deze status wel eens een belangrijke, positieve injectie kunnen krijgen. “Het is een vrij unieke bedrijfstak in Nederland”, sluit De Vries af. “En daar moeten we zuinig op zijn.” Meer info: www.deafsluitdijk.nl

Sijbrand de Vries Geboren 19 april 1965 te Aalsmeer. Hobby's Watersport.

OF 2015-07

Installatie Solar T. 0511 431 291

www.hoekstra-suwald.nl

• Zonnepanelen • LED verlichting • Zonneboiler • Warmtepomp • Windenergie • Energieopslag • Monitoring en beheer

Hoekstra Suwâld, energiek in techniek! dagverhuur / vervangend vervoer shortlease / personeelsuitje

Gemak is te huur Vanaf € 16,-* per dag rijdt u al in een Volkswagen Up! Voor meer informatie gaat u naar: www.frieslandhuur.nl

Omloop 5, 9201 CC Drachten T 0512 384080 www.frieslandhuur.nl huur@frieslandhuur.nl *

dit betreft een auto voorzien van reclame, inclusief 100 vrije kilometers en exclusief BTW

FH.Adv.A. 170x115mm fc.indd 1

14-10-15 12:50

OMRIN

Sytse Smits

Omrin introduceert gladheidsbestrijding met pekelwater

‘Burger en milieu zijn grote winnaars’ Omrin, dat is een van die bedrijven waarvan de naam steeds meer synoniem staat voor de circulaire economie. Maar het bedrijf houdt zich niet alleen bezig met het sluiten van kringlopen. Ook blijft men nadenken over manieren om het werk efficiënter en schoner uit te voeren. Neem nu de gladheidsbestrijding waar het bedrijf uitvoering aan geeft. Op fietspaden in Leeuwarden gaat dat deze winter niet met zout, maar met pekelwater. Hiermee komt zo’n dertig procent minder zout in het milieu en bovendien blijven de fietspaden beter sneeuwen ijsvrij. Twee betrokkenen aan het woord. “De techniek bestond al. En op meerdere plekken in Europa wordt het nu uitgerold”, aldus Sytse Smits, coördinator winterdiensten van het bedrijf. “Hoe het werkt? Wel, wanneer je preventief zout strooit voordat het gaat sneeuwen, dan valt die sneeuw er gewoon op. Er gebeurt niets. Strooi je achteraf met zout dan zie je ook niet erg snel effect. Besproei je echter met pekelwater dan heb je minder zout nodig. De pekel vermengt zich met behulp van het water veel sneller met de ijsdeeltjes, waardoor uiteraard de gladheid verdwijnt. Wij denken dat de fietspaden in Leeuwarden er schoner uit zullen zien, met minder belasting voor het milieu.” Een consequentie is dat de strooiroutes korter worden, waardoor er niet acht, maar tien

routes komen, aldus Smits. “Die strooiwagens voorzien we ook van een sneeuwborstel. Wanneer er dus sneeuwval is vegen we eerst een deel weg, voordat we gaan sproeien. Ook dat verhoogt de effectiviteit.” Jan Hubers, bedrijfsdirecteur Inzameling & Reiniging: “Het is grappig om te zien hoe innovaties in een versnelling kunnen komen door crises en incidenten. Het strooizouttekort van enkele jaren geleden is eigenlijk de aanjager geweest voor het bedrijfsleven om deze innovatie verder te ontwikkelen.” De ombouw naar het nieuwe systeem vergde een investering van in totaal 350.000 euro. Hubers benadrukt dat Omrin daarbij niet over één nacht ijs is gegaan, om maar in ijzige

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

termen te blijven. “Je hebt het uiteraard over een heel pakket aan acties. Van aanpassingen aan het materieel, tot het bouwen van een bassin voor Pekelwater. En dan het testen en monitoren. Dat komt heel precies. Wanneer je het pekelwater niet goed filtert en er komt verontreiniging in dan heb je al snel je sproeiers kapot.” Door minder zout te gebruiken denkt Omrin de investering in tien jaar terug te verdienen. Hubers: “De kosten stijgen nagenoeg niet, maar de fietspaden worden schoner en er komt minder zout in het ecosysteem. Per saldo zijn de burger en het milieu daarom de grote winnaars.”

OF 2015-07

Voorlopers bedrijfsleven zoeken samenwerking

‘Put your money where your mouth is’ Als het gaat om een duurzame aarde is de eenentwintigste klimaatconferentie van de Verenigde Naties (Parijs, van 30 november tot en met 11 december) belangrijk. In de aanloop er naar toe was daar op 31 oktober Klimaattour Fryslân. Mogelijk gemaakt provincie Fryslan, enkele Friese gemeenten en een groep samenwerkende frontrunners uit het bedrijfsleven. En in dat laatste zat de magie. Want hoe die top in Parijs ook uitpakt en welke oplossingen er ook komen: het Friese bedrijfsleven is al lang begonnen. OF ging mee op tournee. Het startschot werd gegeven door wethouder Isabelle Diks (Leeuwarden) bij de Leeuwarder Elfstedenhal, waar Bouwgroep Dijkstra Draisma (BGDD) in een consortium met onder andere Jorritsma en Ekwadraat een parel van duurzaamheid wist neer te zetten. BGDD heeft inmiddels de rol van ‘Energie Service Company’ (Esco) op zich genomen. “Put your money where your mouth is”, aldus directeur Biense Dijkstra. “ Wanneer jij zegt dat jij met de door jou ingediende aanneemsom bij bouwprojecten forse exploitatievoordelen kunt halen, kun je ook de verantwoordelijkheid op je nemen om het te gaan bewijzen. We hebben nu een contract voor vijfentwintig jaar.” Vervolgens ging het gezelschap op naar de WaterCampus, waar architectencollectief Gear (ook al: Elfstedenhal) een architectonisch

paradepaardje heeft neergezet. Architecten Hans Achterbosch en Bart Zantman toonden vol trots hun icoon van duurzaamheid. Niet alleen de opmerkelijke assimilatie tussen gebouw en omgeving valt op; ook het gebruik van hernieuwbare materialen, de flexibiliteit van het gebouw en de eigen drinkwaterzuivering, als ook energieopwekking zijn opmerkelijk. In Oudehaske kregen de deelnemers uitgelegd hoe Omrin werkt aan de circulaire economie. “Het gaat er om kringlopen te sluiten”, zo vertelde directeur John Vernooij. Hij schetste hoe bij Omrin (110 miljoen omzet, 400 medewerkers, 250 vrijwilligers, onder andere in Kringloopwinkels) zeer gefocust is op minitieuze afvalscheiding, waardoor afval hoogwaardige grondstof wordt. Onder andere voor biogas, maar ook voor maakindustrie. “Nu al praten we met

OF 2015-07

Philips over afval als basis voor de nieuwe Senseo. Maar ik kan je wel verklappen; dat gaat niet van de ene dag op de andere. Een bedrijf als Philips is terecht zeer kritisch. Materiaal moet onder allerlei uiterste omstandigheden goed blijven functioneren. Dat zijn zaken waar je mee moet dealen wanneer je aan het pionieren bent om die circulaire economie op te bouwen.” Omrin is daar overigens hard mee op weg, zo bleek. De gasten leerden dat nu al energie- en grondstoffenlevering 34% van de bedrijfsvoering van Omrin beslaat; bijna evenveel als afvalverwerking (38%). De kringlooptour vervolgde zijn weg naar Gorredijk. Van Wijnen investeerde hier samen met Nieuw Wonen en Zorgverzekeraar De Friesland in ‘Fijn Wonen’; een energiezuinige modelwoning met een extra zorgunit die aan het huis vast zit en onder andere slim en

makkelijk te bedienen domotica bevat. “ Zo kan een ziek familielid veel langer thuis blijven wonen”, zo legde directeur Jeroen van Balen uit. De modelwoning betreft een upgrade van een standaard rijtjeswoning, in een doorsnee woonwijk. En daar staan er in Nederland honderdduizenden van te verouderen. Wie de ingrediënten van dit concept tot zich door laat dringen moet wel tot de conclusie komen dat in Gorredijk de Nederlandse zorg van de toekomst fysiek is gemaakt. Maar, er moet daarvoor nog wel een dialoog op gang blijven met de politiek, aldus Van Balen. Hij doelde erop dat er in de Nederlandse zorgwet nog veel ingewikkelde regels en classificaties bestaan die een snelle implementatie van zijn concept kunnen vertragen. Via de modelwoning wil het bedrijf laten zien dat er echter

K L I M A AT TO U R

een interessant businessmodel ligt. “Omdat het een Nul op de Meter woning is, kunnen besparingen op energielasten bijvoorbeeld ingezet worden als investering voor de upgrade. En door mensen langer thuis te houden bespaar je elders kosten op de gezondheidszorg. Bovendien zijn we flexibel. Er is in veel gevallen een open ombouwtijd van enkele dagen, zodat er dus nauwelijks last is voor buurtbewoners”, aldus de directeur. Aan het einde van de dag ging de tour naar de duurzame nieuw-

bouw van ROC Friese Poort. Het gebouw, ontworpen door DP6 architectuurstudio, is volgens de Friese poort de duurzaamste school die momenteel in Nederland is te vinden. Maar duurzaamheid is meer dan een score, zo vertelde Marja Krans, wethouder duurzaamheid van de gemeente Smallingerland. “Aan duurzaamheid zit ook een sociale component. Het is dus ook de kunst om een gebouw op een zorgvuldige manier in te bedden in de omgeving, zorgen dat bin-

nen en buiten in elkaar over gaan, dat gebruikers van het gebouw er zich comfortabel en thuis voelen.” Tijdens een afsluitend diner in het Van der Valk Hotel in Zwolle raakten de tourgangers nog in discussie met weerman Piet Paulusma, aldaar aanwezig voor een korte verhandeling over de opwarming van de aarde en de kansen op een Elfstedentocht. Het feit dat de weerman continu waarschuwt dat het mis gaat met die opwarming, maar zelf wel

in een diesel blijft rijden ‘omdat niemand hem kan garanderen dat hij op een groene manier van Harlingen naar Limburg kan komen’ leverde hem stevige kritiek op. “Dat is ouderwets denken”, stelde Douwe Faber van Ekwadraat. “Er zijn tegenwoordig tal van manieren om op een schone manier en met comfort Nederland door te rijden. Piet, dit valt me van je tegen.” Paulusma in reactie: “Volgend jaar heb ik een nieuwe auto nodig; dan kom ik bij je terug.”

Hoe en wie? Bouwondernemer Arjen Lont trok een tijd terug Bouwe de Boer aan zijn jasje. De Boer is de vrijdenkende groenpionier van de gemeente Leeuwarden en van Leeuwarden-Fryslan 2018. Het leek Lont (trotse bezitter van een elektrisch aangedreven Tesla) een mooi idee om eens een elfstedentocht voor groene auto’s te houden. De Boer was enthousiast, maar opperde dan eerst aan te haken bij de (landelijke) ‘Climate Miles’ waarbij Urgenda directeur Marjan Minnesma in 29 dagen van Utrecht naar de internationale Klimaatconferentie in Parijs wandelt. Zo ontstond de Klimaattour Fryslan, waarbij op 31 oktober parels van Friese duurzaamheid werden aangedaan. Klimaattour Fryslân werd mogelijk gemaakt door: Provincie Fryslân, Gemeente Leeuwarden, Omrin, Elfstedenhal, Bouwgroep Dijkstra Draisma, Technion, Ekwadraat, Rijkswaterstaat, Van Wijnen, Arriva, AchterboschZantman Architecten, Bouwbedrijf Lont, Gemeente Smallingerland, DP6 Architecten, EV Solutions, Feenstra Media Groep, Hansa Green Tour, Us Kooperaasje, Fûns Skjinne Fryske Enerzjy, Netwerk Duurzame Dorpen, Gemeente De Fryske Marren, MG Electronics, Nordwin College, Grieneko Coop UA, Lokale Energie Coöperatie Gaasterland.

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2015-07

Jorritsma Bouw

Verder komen door kennis te delen 64

OF 2015-07

CENTRUM DUURZAAMHEID R IRERSIET SPM OA O RBTO U W JF O

Als de crisisjaren ons iets geleerd hebben, is dat innovatie onmisbaar is geworden voor vrijwel elke onderneming. En nergens voelen ze die wens tot vernieuwing beter dan in de bouw. Deze sector heeft het flink voor zijn kiezen gehad en is nog altijd bezig om kansen om te zetten in prachtige uitdagingen. Het levert een aantal zeer interessante nieuwe wegen op, waaronder een bijzondere samenwerking tussen het Friesland College en Jorritsma Bouw. Voor Nielsen-Massey Vanillas, het vers in Leeuwarden gevestigde Amerikaanse bedrijf, wordt door studenten in 2016 een fietsenberging gebouwd. En dat brengt flink wat met zich mee. Nielsen-Massey Het Atelier, een knooppunt van onderwijsopdrachten, trainees, werkervaringsplaatsen en stages, is een pilot gestart met studenten, om het bedrijfsleven en deze studenten aan elkaar te koppelen. Opdrachtgever Nielsen-Massey wilde zijn werknemers meer stimuleren om op de fiets naar het werk te komen, maar had

hiervoor niet de juiste voorzieningen en vroeg om het bouwen van een fietsenberging. Hoe pak je dit aan? Waar begin je? Wat zijn belangrijke punten om in de gaten te houden? Om dit te begeleiden, is bouwbedrijf Jorritsma in de arm genomen. Commercieel manager Reinier Bron vindt het een geweldig project. “We werden door het Friesland College benaderd om als begeleiders te dienen en daar hoefden we geen twee keer over na te denken”, vertelt hij. “Feitelijk gaat het om een prijsvraag, waar twaalf leerlingen aan meedoen, bestaande uit zes teams. Elk team moet voor zichzelf een plan uitwerken, met als enige voorkennis de naam van hun opdrachtgever en dat het eindresultaat een fietsenberging moest worden.” Van begin tot eind De studenten doorlopen het gehele traject, wat begint bij onderzoek naar welke criteria van invloed kunnen zijn op het plan van aanpak, het ontwerpen, het kunnen onderbouwen van het ontwerp, bodemonderzoek, het vaststellen van de constructie, het maken van materiaalkeuze, het maken van een offerte, een planning en het presenteren. Het beste ontwerp wordt uitgevoerd. Met de begeleiding van Jorritsma is het een perfecte manier om studenten en het bedrijfsleven bij elkaar te laten komen. “De plan-

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

nen werden aan ons voorgelegd, zodat wij vragen konden stellen en opmerkingen konden geven”, aldus Bron. “En in oktober mochten de zes teams hun plannen presenteren in De Kanselarij in Leeuwarden. Aan de hand van deze presentaties maakt NielsenMassey een keuze en mag de fietsenberging gebouwd worden. De vergunningsaanvraag is ook een belangrijk onderdeel en het is erg fijn dat de gemeente hier zijn rol in speelt.” Ervaring Jorritsma zag de samenwerking met de studenten als een unieke kans. “Wij werken hier heel graag aan mee”, vertelt Bron. “We komen namelijk alleen vooruit door te delen. De afstand tussen het onderwijs en de studenten is vaak heel groot, maar door deze samenwerking ontstaat er een interessante wisselwerking. Studenten leren veel van ons, maar door hun frisse kijk op zaken, kunnen wij op onze beurt weer veel van de studenten leren. Daarbij is het voor de studenten ook belangrijk voor hun toekomst. Bij vacatures is vaak ervaring nodig, maar pas afgestudeerden hebben dat vaak niet. Zo’n project verandert dat. Het staat mooi op de CV, wat gelijk de kracht van dit gebeuren is.”

Bron. “In de bouw hebben we te maken met een flinke vergrijzing en raken we op den duur veel ervaring kwijt. Naar verwachting kampen we over een aantal jaren al met een tekort aan medewerkers. Studenten zijn dan ook de toekomst en we komen vooruit door die veelbelovende toekomst met elkaar te delen.” De presentatie in De Kanselarij was ondertussen een groot succes, al gierden bij veel studenten de zenuwen door het lijf. Het presenteren van je plannen is immers geen sinecure; de opdrachtgever, maar ook de beoordelaars en begeleiders stonden er immers met de neus bovenop. En daarbij: het beste plan wint de aanbesteding. Er lag nogal wat druk op. Wie de aanbesteding wint en hoe de berging er uit komt te zien, wordt later bekendgemaakt. De studenten zullen eerst nog even in spanning moeten blijven, want de plannen moeten nauwkeurig doorgenomen worden. Maar wat het ook wordt, projecten als deze zijn onbetaalbaar in ervaring en leerwaarde. Navolging is slechts een kwestie van tijd. Reinier Bron Geboren 8 augustus 1973 te Wageningen. Burgerlijke staat

Onbetaalbaar “Dit soort projecten moeten veel vaker opgezet worden”, vervolgt

Gehuwd. Hobby’s Mountainbiken.

OF 2015-07

COLUMN JAN WILLEM SIETSMA

Van de wind leven Wij Friezen hebben al eeuwen lang ervaring met het gebruik van de natuurkrachten ten behoeve van het drijven van handel. Voor de turfhandel werden kanalen gegraven, welke door ons cultureel erfgoed, het skûtsje, werden bevaren. Wind was de motor van de schipper. Dat gold ook voor de molenaars. Al sinds de 11e eeuw wordt er gebruik gemaakt van windenergie. Door de bevolkingsgroei kwam er vanaf de 15e eeuw steeds meer behoefte aan graan en werden in vrijwel elk dorp en stad korenmolens gebouwd. Naast de korenmolen en poldermolens waren ook de industriemolens in opkomst. Bij iedere grote stad ontstonden in de 17e en 18e eeuw industriegebieden. Dit betekende een groep molens bij elkaar, altijd goed te bereiken via het water. Ze zaagden hout, stampten oliehoudende zaden (voor de lampenolie) of vermaalden kleurstoffen voor verf. Zij hebben de basis gelegd voor de hedendaagse industrie. Sterker: ik denk dat je kunt stellen dat de uitvinding van de houtzaagmolen in 1593 door Cornelis Corneliszoon in Uitgeest de basis heeft gelegd voor onze gouden eeuw. Door deze uitvinding konden wij veel sneller schepen bouwen dan de Spanjaarden en de Engelsen, waardoor we een voorsprong hadden op deze grote mogendheden. We domineerden de graanhandel vanuit Gdansk en de handel uit Indië. Het heeft de heer Corneliszoon echter wel veel moeite gekost. Het houtzagersgilde te Amsterdam was een groot tegenstander van de houtzaagmolen. De houtzaagmolen kon namelijk 30 maal zo snel zagen als twee handzagers. De gilden hadden in die tijd veel macht en zorgden ervoor dat de houtzaagmolen ruim 20 jaar lang uit Amsterdam werd geweerd. De Zaanstreek voer er echter wel bij en werd zo het eerste gemechaniseerde industriepark in Europa.

Jan Willem Sietsma (1977) woont met zijn vrouw en twee kinderen in Eastermar. Hij is ondernemer bij Technaut en lid van de werkgroep Duorsum Eastermar, voorzitter van de Ronde Tafel Drachten en bestuurslid van stichting sportcentrum Achtkarspelen. Jan Willem gelooft in een samenleving met ecologisch en economisch evenwicht. Reageren? jw.sietsma@technaut.com

OF 2015-07

Friezen en water. Friezen en wind. Wij hebben vele eeuwen van de wind geleefd. Ook Friesland stond het in de 17e en 18e eeuw stampvol met windmolens. Er zijn er helaas niet veel meer over. Gelukkig zijn er nog molenaars met passie voor oude ambachten. In Sumar kun je vandaag de dag nog steeds brood bakken van het graan dat door de molen wordt gemalen en in IJlst staat nog een geweldige houtzaagmolen. ‘De rat’ is zeker de moeite waard om eens naar toe te fietsen. Tegenwoordig produceren we met windmolens elektrische energie. Een belangrijke pijler om van grijs naar groen te gaan. Maar herhaald de geschiedenis zich hier? Hebben we hier in Friesland ook nog steeds machtige gilden? 'Kleine houten windmolen wordt niet toegestaan in Friesland', las ik in de krant. Het moet niet gekker worden.

MEER OM TE GEVEN

HANOS produceert en verkoopt al bijna 35 jaar kerstpakketten en relatiegeschenken. Dankzij deze ervaring in combinatie met ons assortiment, kunnen wij ieder jaar opnieuw een luxueuze en originele collectie kerstpakketten samenstellen met voor elke smaak een kerstpakket op maat. Bij ons treft u een uitgebreid assortiment kant-enklare pakketten aan, waaronder originele selectiepakketten met diverse thema’s, versschotels en drankpakketten.

Bepaalt u liever zelf de inhoud van het kerstpakket? Bij HANOS kunt u uw keuze maken uit meer dan 2.000 kwaliteitsproducten, waaronder de allernieuwste food- en non-foodartikelen. Of wilt u nog meer keuzevrijheid door uw medewerkers zelf een passend geschenk te laten kiezen? Ga dan voor het all-in geschenkenconcept ‘Wereldse Keuze’. Bestelt u liever direct online, dan slaagt u gegarandeerd op www.hanoskerstpakketten.nl.

HANOS Heerenveen Houtdraaier 2, 8447 GG Heerenveen Tel: +31 513 630303 www.hanos.nl

KENNIS IS KUNNEN

IJZERSTERK VOOR UW BEDRIJF

BEVESTIGINGEN

VEILIGHEID

GEREEDSCHAPPEN

POSTBOXEN

GROENVOORZIENING

Dokkum . Heerenveen . Leeuwarden . Groningen . t. (0519) 29 23 25 . www.raadsma.nl