Ondernemend Friesland editie 6 oktober 2016 by OF BV

'IN FRYSLÂN GEBEURT MEER DAN VELEN DENKEN' TERUG NAAR DE BASIS VAN ZELFSTANDIGHEID TROELSTRA & DE VRIES WORDT SOPREMA BV

Eenpitters groeien dóór in Joure OF 2016 | www.of.nl | 06

Twee DataCenters Eén glasvezelring Minder risico

DataCenter Fryslan François Haverschmidtwei 3 8914 BC Leeuwarden T +31 58 844 49 99 F +31 58 844 49 95 E info@dcf.nl

Beroepsdeformatie U en ik lijken veel meer op elkaar dan we denken. In beginsel worden we allemaal beïnvloed door zeven koopmotieven. We hebben behoefte aan zekerheid, gemak, waardering en status; we hebben een onstuitbare drang om onszelf te ontplooien en we zijn nieuwsgierig. Die laatste twee punten zijn bij mij een beetje overdreven doorontwikkeld. Noem het journalistieke beroepsdeformatie, maar ik ben nogal nieuwsgierig. Monteer een rode knop aan de muur met een bordje ‘beslist NIET indrukken!’ en zet mij er drie dagen naast. Op dag 3 druk ik op die knop. Of er daarmee nu twintig kernraketten richting Rusland vertrekken of niet, dat zien we later wel. Zo was ik op een relaxte zaterdagochtend zo maar wat aan het googelen en kwam ik bij een banner die me toeschreeuwde: ‘Verdien 15.000 Euro Per Maand Met Alleen Je Laptop!’ Wel, dat leek me een mooie aanvulling op het bedrag dat ik bij OF in rekening breng. Alsof ik buiten mezelf was getreden zag ik ineens mijn vinger op die muis klikken. Een fatale muisklik, zo bleek later. Ik kwam terecht bij een ‘webinar’ waarbij ene Raymond iedereen welkom heette. De suggestie werd gewekt dat het live was, want Raymond heette veel

deelnemers welkom ‘Ah, ik zie dat Joanne uit Heerlen nu ook meedoet, welkom Joanne, ga zitten, ik ga jullie nu leren hoe je écht, zonder moeite iedere dag honderden, misschien wel duizenden euro’s kunt verdienen met je laptop.’ Het webinar zou 50 minuten duren, maar Raymond was de eerste 35 minuten kwijt aan de kijkers te overtuigen dat hij het zelf eerst ook niet geloofde, dat hij vroeger een saai leven had, maar dat alles was veranderd toen hij een ‘speciale methode leerde’ en – echt waar – ‘ook jij kan het leren’. Je zou zeggen; een verstandig mens haakt dan af. Maar, op de achtergrond was permanent een foto te zien van Raymond in een strandstoel op een Caraïbisch eiland. En tja, dan die beroepsdeformatie. Ik ging door. Uiteindelijk kwam het er op neer dat Raymond mij in de wereld van de ‘binaire opties’ loodste. Ik schreef me in voor een gratis account bij een bank in Londen en kon dan enkele weken gratis proefdraaien met online handelen in dat soort opties. Nog tijdens het webinar begon ik te googelen en zo las ik dat het een vorm van gokken is. Ik stelde dus een kritische vraag via de chatbox en toen hoorde ik Raymond zeggen: ‘Nou mensen, ik had vijftig minuten

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

beloofd, ik moet nu afronden; ik kan je alleen maar zeggen, doe het nu! Dit is je kans op een ander leven. En dit is je kans om het een maand lang zelf te proberen.’ Daarna ging het beeld op zwart. Ik heb mijn account bij de bank uiteraard niet verder geactiveerd, maar sinds die zaterdag word ik ongeveer drie keer per week gebeld door diverse banken op Cyprus, waar vlotte maar moeilijk verstaanbare employees mij per direct aanspreken met een juichend: “High, Menno, and how are you today?” De meeste worden vervolgens per direct geïrriteerd wanneer ik zeg geen belangstelling te hebben: “Why then mister Baker, did you register with us; just in order to waste our time?” ‘Yes’, zeg ik dan en dankzij Google vertalen kan ik mij goed redden. “You could call it ‘occupational disability’ (beroepsdeformatie). I am a journalist!” Die mededeling is iedere keer het moment dat ze het gesprek snel afronden en ik weer verder kan met mijn dagelijkse werk.

Menno Bakker HOOFDREDACTEUR

Meer lezen of reageren? http://www.facebook.com/menno.bakker.96 of op https://twitter.com/OF_nl

OF 2016-06

L&B

TECHNISCH INSTALLATIEBEDRIJF

Museumplein 2 9203 DD Drachten [t] (0512) 51 56 47 www.museumdrachten.nl openingstijden: di t/m zo 11-17 uur feestdagen 11-17 uur maandag gesloten

meer dan 100 werken in de

RINSEMA VLEUGEL

NUL OP DE METER

Steeds meer particulieren en bedrijven kiezen voor duurzame energie. Omdat het een goede investering is. Goed voor de portemonee, meer leefcomfort en het draagt bij aan een groene toekomst, onafhankelijk van fossiele brandstoï¬&#x20AC;en. Wij denken met u mee.

Samen op weg naar Nul op de Meter!

Hoekseize 32 8711 HR Workum

www.lenbbv.nl

Verleng de levensduur van uw projectmeubilair

Voor: Zorg Kantoor Overheid Horeca

herstoffering

www.joustraherstoffering.nl Duurzaam - Sociaal - Besparen

Drukwerk bestellen?

www.scholmaonline.nl

Onderwijs

49 10 10 13 14 18 20 22 24 26 28 32 35 37

'In Fryslân gebeurt meer dan velen denken' Tegeltje Innoveren is het managen van de kans op toeval Of the record: TEDx Fryslân Online commercieel succes door relevantie Volop in de cloud maar met beide benen op de grond ‘Arbeidsmarkt opener en flexibeler maken’ Terug naar de basis van zelfstandigheid Eenpitters groeien dóór in Joure Witteveen Surhuisterveen zeer actief in de regio De wetten van Wiebes en uw oude dag De financiële gevolgen van cybercriminaliteit voor uw bedrijf

39 Wafilin Systems wint publieksprijs ‘WIS award’ 41 Akkoord over omgevingsfonds Windpark Fryslân 43 Friese Rabobanken, en partners organiseren Meet & Grow Event voor ondernemers 45 Omrin slaat efficiencyslag met tweede turbine 46 Troelstra & de Vries wordt SOPREMA BV 49 De eerste wagons van de kapitaaltrein 50 Belastingvrije schenking van een ton in 2017

Coverfoto: A lbert Holtrop, Pier de Jong en Marten Cornel COLOFON Uitgeverij Ondernemend Friesland BV Hoofdredactie Menno Bakker Bladmanagement Ed Klijnman

Advertentie exploitatie en administratie Ondernemend Friesland BV Tussendiepen 21 9206 AA Drachten Telefoon 0512 366326 Gert de Lange 06 10556784 Jos Miedema 06 15262182 Jasper van der Sluis 06-46033589

Redactie NARVIC Inhoudgevers, met: Ingrid van Damme, Casper Ferwerda, Menno Bakker, Herman Mulder

© De uitgever kan op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van informatie. Uitgever aanvaardt dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor de schade, van welk aard dan ook, die het gevolg is van handelingen en/ of beslissingen die gebasseerd zijn op informatie uit deze uitgave. Uit deze uitgave mag na toestemming van de uitgever met bronvermelding geciteerd worden.

Vormgeving Sprog Drukker Scholma Druk

nieuwsberichten@of.nl ISSN 1383-9314

www.of.nl

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2016-06

Van der Wiel: nieuwe look en nieuwe trommelzeef Bij Van der Wiel weten ze van de nood een deugd te maken. Het bedrijf heeft de noodzakelijke uitbreiding van het wagenpark aangegrepen om 13 nieuwe bedrijfswagens direct ook maar een nieuwe look te geven. De markante roodbruine kleur maakt plaats voor een moderne, frisse uitstraling met een groen dak als eyecatcher. Vanwege de goede ervaringen die Van der Wiel heeft met Ford, werden de auto’s geleverd door automobielbedrijf Ford Sutherland. Friesland Lease, waar Van der Wiel ook een goede samenwerking mee heeft, verleende medewerking door het verstrekken van de leasecontracten. Voor het eerst werd de keuze voor wrappen gemaakt als alternatief voor spuiten. FolieTotaal in Drachten zorgde voor een mooi resultaat van de groene daken en de belettering. Bij Van der Wiel zijn overigens meer ontwikkelingen. Zo werd er in september

ook al een nieuwe mobiele trommelzeef afgeleverd. De zeefmachine, die overwegend ingezet zal worden op de compostering in Nij Beets, levert een belangrijke bijdrage aan duurzaamheid dankzij de moderne Tier4 krachtbron. ‘Nog efficiënter en veelzijdiger dan het vorige model’, aldus het bedrijf. De divisies Transport en Infra & Milieu zullen gebruik van de machine, maar ook dochteronderneming DBG bouwen reststoffen zal profiteren. Daarnaast wordt de machine zo’n dertig procent van de tijd verhuurd, steevast met de vaste machinist er bij. “In totaal draaien we met deze machine zo’n 1200- tot 1500 uren per jaar en dat is behoorlijk intensief. Naast deze machine hebben we overigens ook een Keestrack vlakdek-schudzeef voor het zwaardere, groffe werk’’, aldus Evert van der Wiel.

RABO: ‘PRESTATIE INDICATOR CIRCULAIR ONDERNEMEN’ Rabobank introduceert samen met de Radboud Universiteit Nijmegen de zogeheten ‘Prestatie Indicator Circulair Ondernemen’. Hiermee proberen de initiatiefnemers meer zicht te krijgen op de circulaire economie in Nederland en de mate waarin bedrijven nu al circulair ondernemen. Ook de Friese Rabobanken omarmen het traject rondom Circulaire Economie, zo was ook al eerder te lezen in OF. Meer weten? Check het eerder gepubliceerde interview met directievoorzitters Elly van ’t Hof (Leeuwarden-Noordwest Friesland) en Rients Schuddebeurs (Heerenveen Zuidoost Friesland) via 'Kom maar op met die plannen' in OF Magazine digitaal.

Advies- en ingenieursbureau Tauw opent kantoor op WaterCampus Op 13 september jl. opende advies- en ingenieursbureau Tauw een nieuw kantoor in Business Center Johannes de Doper, op de WaterCampus Leeuwarden. Commercieel Manager NoordNederland Harry Sikkema benadrukte dat zijn bedrijf ervan uitgaat zich als een vis in het water te zullen voelen op de WaterCampus. Hij ondersteunde zijn woorden door demonstratief een grote weckfles water met een vis erin neer te zetten. Ook Henrike Branderhorst, hoofd van de afdeling water en ruimtelijke ontwikkeling, ziet het zitten in Leeuwarden. “We hebben lastige jaren gehad, maar hebben de lijn naar boven weer te pakken”, aldus Branderhorst. “Hier in Leeuwarden, onze achtste vestiging in Nederland willen we vooral in samenwerking met onderwijs en partners uit het bedrijfsleven mooie dingen realiseren. Samenwerking is volgens ons essentieel. Niemand kan het alleen”.

OF 2016-06

Op de foto Henrike Branderhorst en Harry Sikkema, met de Leeuwarder encyclopedie, die ze net hebben gekregen uit handen van wethouder Hen Deinum.

Welcome to The Village meest innovatieve festival Het Leeuwarder festival Welcome to The Village is begin oktober uitgeroepen tot het meest innovatieve festival van Nederland. De Evenementen Innovatieprijs werd tijdens het Nationaal Congres Evenementen uitgereikt aan de organisatie. 'Welcome to The Village onderscheidt zich door het thema duurzaamheid breder te

trekken dan alleen uitstoot, vervuiling en afval’, aldus de jury. Er was waardering voor de wijze waarop het festival niet alleen gedurende het evenement maar ook in de aanloop er naar toe duurzaamheid hoog in het vaandel houdt.

Groen gas leasen Biolease Nederland gaat agrarische bedrijven en andere geïnteresseerde ondernemingen volledig ontzorgen op het gebied van de opwaardering van biogas naar groengas. Het betreft een uniek leaseconcept dat zorgt voor een flinke afname van financiële- en technische risico’s. Biolease Nederland is ontstaan uit een samenwerking tussen DMT Environmental Technology, Fûns Skjinne Fryske Enerzjy (FSFE),

de NOM en ondernemer Erik Brouwer. Brouwer is een oudbankier met veel ervaring op het gebied van bedrijfsprocessen, -structuren en financieringen in de agrarische sector. “Door gebruik te maken van het leaseconcept wordt de klant ondersteund door professionals met een bewezen trackrecord met betrekking tot het hele proces rondom vergisting en opwaardering” , benadrukt hij de meerwaarde van het

leaseconcept. “Waar mogelijk zorgen we ervoor dat de risico’s beheersbaar blijven. Niet zomaar krijgen onze klanten twaalf jaar lang een vaste prijs, zodat ze vooraf precies weten waar ze aan toe zijn. Daarnaast gaan we in de lease ook andere producten aanbieden die de businesscase van groengas kunnen verbeteren. Denk aan een drooginstallatie, een stikstofstripper en een Warmte Kracht Koppeling.”

“Voor Biolease Friesland hebben we van ons investeringscomité goedkeuring gekregen voor een bedrag van vier miljoen euro’, vertelt Michel Hendriks, Fondsdirecteur van het FSFE, dat kantoor houdt in de Achmeatoren. “Het doel is om daarnaast nog minimaal vier miljoen aan vreemd vermogen aan te trekken. Biolease Friesland zal daarmee verschillende projecten in de provincie financieren.”

Opel voor ijshockeyers Vijf spelers en coach Mike Nason van de Heerenveense ijshockey club UNIS Flyers kregen donderdagmiddag de sleutel van hun nieuwe Opel overhandigd van Jan Henk Veenhouwer, directeureigenaar van de Siton Autogroep. De bijbehorende contracten werden op de motorkap ondertekend door Pieter Balstra bestuurslid

Commerciële Zaken & Business Club van de UNIS Flyers en de heer Veenhouwer. ”Als ondernemer is het altijd fijn om mee te liften op het succes van het team dat je sponsort. Afgelopen jaar heeft UNIS Flyers het geweldig gedaan en heb ik heel veel positieve reacties mogen ontvangen als sponsor”, gaf Veenhouwer desgevraagd aan.

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2016-06

Tuinenga (Lodema):

‘Kans die ik niet wilde laten liggen’ Lodema Elektrotechniek, dat meer dan 80 jaar geleden werd opgericht, heeft een nieuwe eigenaar. De huidige directeur, René Tuinenga, heeft het bedrijf gekocht van de DGtC-groep uit IJsselstein. Lodema Elektrotechniek is gespecialiseerd in elektro, beveiliging, data, domotica

en service & onderhoud. Het bedrijf heeft 55 mensen in dienst en heeft een jaaromzet van 6,5 miljoen euro. Tuinenga: “De DGtC-groep bood mij een unieke kans die ik niet wilde laten liggen, omdat het ondernemerschap mij een uitdaging lijkt. Met de 55 vakmensen die hier

werken, willen we met onze techniek en vakmanschap bijdragen aan de vooruitgang van organisaties en het welzijn van de mens.” Zie ook het artikel elders in dit magazine

Ingekookt bouillonblokje Dit is een ‘miniscule’ van Friese kunstenaar Jan Enno de Jong. Het werkje op klein formaat was te zien tijdens de tentoonstelling ‘Miniscules’ in Galery Badweg in Bolsward. Vanaf december kan zijn werk – klein en groter – worden bekeken tijdens een soloexpositie in Museum Martena in Franeker. Een thuiswedstrijd, want de kunstenaar groeide vlakbij op, in Schalsum. Werken van Jan Enno de Jong dragen de benaming landschappen, maar daadwerke-

OF 2016-06

lijk zijn er geen landschappen te zien. Eerder zijn het abstracties van landschappen of wellicht kun je ze beter ‘bezinksels’ noemen. Herkenbaar zijn palen en slootjes, planken die ergens overheen liggen of bergen. Herinneringen aan een jeugd op het platteland in het noorden van Nederland, maar ook waarnemingen tijdens fietstochten in Spanje vinden hun weg op het doek of op papier. De Jong formuleert zelf enige kernachtige omschrijvingen omtrent zijn werk: "ergens

te willen zijn – dat wat voorbij gaat – en alles daar tussenin – iets diep te willen ervaren". Hij citeert, al sprekend over zijn werk, de Belgische kunstenaar Patrick van Caeckenberg: "Als soep die inkookt tot een geconcentreerd bouillonblokje. Van daaruit kunnen weer nieuwe soepen gekookt worden". • 10 december 2016 t/m 29 januari 2017, Museum Martena Franeker (solo-expositie) www.janennodejong.nl

DMT 'ON THE MOVE' DMT Environmental Technology (DMT-ET) uit Joure blijft maar groeien. In het voorjaar nam de onderneming het van oorsprong Wageningse bedrijf Sustec over. En in het najaar werd nog eens bekend dat DMT in Kuala Lumpur van start gaat met ‘DMT Environmental Technology Asia.’ Met de opening van DMT Environmental Technology Asia in Kuala Lumpur, biedt DMT haar technologieën voor biogasopwaardering, waterbehandeling en ontzwaveling aan in de Aziatische regio. Azië vertegenwoordigt een schat aan biomassa uit landbouw of industriële afvalstromen. DMT-ET is daarin gespecialiseerd. “Het nieuwe kantoor maakt het mogelijk om onze huidige activiteiten te stimuleren in de landbouwen de waterzuivering sector", aldus CEO Erwin Dirkse. Een van de belangrijkste producten van DMT is biogas opwaardering met membraantechnologie. Deze technologie werkt zonder water of chemicaliën. Dit systeem kan biogas opwaarderen tot groen gas. In een volgende stap kan het groene gas worden gecomprimeerd tot Bio-CNG (Compressed Natural Gas) of Bio-LNG, (Liquefied Natural gas). Wanneer op de plantages van Maleisië dit gas wordt gebruikt als brandstof voor de trucks of boilers, is er sprake van een circulaire economie.

De delegatie met tweede van links Peter Bulsing en uiterst recht Hein Molenkamp

NAMIBISCHE GOUVERNEUR FESTUS UEITELE IN LEEUWARDEN De Namibische gouverneur Festus Ueitele bracht op 15 september jl. een bezoek aan de Leeuwarden. Hier kreeg de gouverneur een rondleiding van Water Alliance-directeur Hein Molenkamp door onder andere het Waterapplicatiecentrum op de WaterCampus. Vervolgens bezocht het gezelschap de fabriek van Dutch Steel Profiles, specialist in geprefabriceerde watertanks en drinkwaterzuiveringssystemen. Peter Bulsing van Dutch Steel Partners, waarin onder andere ook Mannen van Staal participeert: “Het bedenken van innovatieve techniek voor waterproblemen in ontwikkelingslanden is belangrijk, maar wat nog teveel wordt vergeten is dat er ook nu en de komende jaren per direct oplossingen geboden moeten worden. De golfplaten waterzuiveringssystemen die wij leveren bieden betrouwbare oplossingen die in veel Afrikaanse landen nog nooit door een advies- of ingenieursbureau zijn voorgesteld. Daar verdient men vaak liever geld door grootschalige en inflexibele betonnen tanks te bouwen. Wij zeggen: begin klein en flexibel. Kijk wat men daar nodig heeft. Zet dat kleinschalig op en breidt uit wanneer daar behoefte aan is.”

Opening kantoor Maleisië. Op de foto: Harmen Dekker, Manager Marketing en Sales bij DMT , Karin Mossenlechner, Nederlandse ambassadeur in Maleisië, en de heer Datuk J. Jayasiri, Ministry of Trade Industry, Malaysia.

Omrin naar Groengas

Een groot deel van de afvalwagens van Omrin rijdt binnenkort op Groengas. Het gas wordt met een splinternieuwe opwerkingsinstallatie gemaakt van het biogas, dat is gewonnen uit organisch afval uit huishoudelijk restafval. Al veel langer heeft Omrin op Ecopark De Wierde in Oudehaske een vergistingsinstallatie. "Sinds 2002 zetten we biogas al om in elektriciteit", vertelt Aucke Bergsma, duurzaamheidsadviseur bij Omrin. "Er was genoeg voor twaalfduizend Friese huishoudens." Maar vanaf nu zet Omrin het biogas om in Groengas. Dat is biogas van aardgaskwaliteit. "Want bij de productie van elektriciteit blijft veel energie, bijvoorbeeld warmte, onbenut. Het energierendement van de productie van Groengas is veel hoger.”

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2016-06

Circulair Friesland on tour

'In Fryslân gebeurt meer dan velen denken' Het is zondagochtend 9 oktober 11.00 uur. Het lijkt vroeg, maar toch staan er al veel mensen voor de nieuwe duurzame 11stedenhal samen met Syb van der Ploeg & Piter Wilkens het speciaal geschreven duurzaamheidslied: “Jou it troch” te zingen. Met het gezelschap van paard en wagen én ezel en wagen willen Syb & Piter als Freonen fan Fossylfry Fryslan aandacht vragen voor het plan om twee weken in juli 2018 een compleet Fossiel vrij Friesland te realiseren, in het kader van Kulturele Haadstêd 2018. De Aansluitdijk Tour werd voortgezet in Camminghaburen te Leeuwarden. Hier werd de knikkertegel van gerecycled plastic, en zelf ook weer recyclebaar, gepresenteerd door de trotse directeur van Omrin. Ook de containers van gerecycled kunststof zijn een mooi voorbeeld van wat er tegenwoordig

al geproduceerd wordt met het afval van de Friese bewoners.

Woningcorporatie Elkien neemt het heft in handen en maakt alle huurwoningen energieneutraal in 2030. Door deze mooie ambitie worden niet alleen alle huizen energieneutraal en gasloos, ook zouden de huuren energieprijzen voor de huurders omlaag kunnen. Directeur Alex Bonnema gaf een rondleiding door één van de woningen. Hier hield de Tour niet mee op. Op de Afsluitdijk werd bij De Nieuwe Afsluitdijk aandacht gegeven aan BlueEnergy en Tocardo. Niet alleen wordt hier gewerkt aan een goede vismigratie, ook zijn inmiddels 10 getijde turbines met draaibare rotorbladen van Tocardo in Nederland in bedrijf én wordt er door Blue Energy energie gewonnen uit het verschil in zoutconcentratie tussen zoet en zout water.

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

Daarnaast werd het nieuwe Off Grid Test Centre officieel geopend, een prachtige locatie waar zonne-, wind- en stromingsenergie samen gaan komen. Een dag voor de Dag van de Duurzaamheid namen diverse leden van Circulair Friesland en andere organisaties het initiatief om te laten zien wat zij allemaal al doen op het gebied van circulaire economie. Ook maandag op de Dag van de Duurzaamheid werd er veel georganiseerd. Zo waren er bij de Friese Poort de gehele dag 300 studenten bezig met duurzaamheid. Bekijk ook de speciale NOS uitzending waarin diverse onderwerpen terugkomen zoals afvalscheiding, recycling, zilte teelt en de getijde turbine. Tevens zijn er twee korte leuke filmpjes van de dag gemaakt. Video 1 (korte versie); Video 2 (lange versie).

OF 2016-06

AARDWARMTE • De toepassing in nieuwbouw van woning of bedrijfspand! • Verwarmen en koelen! • Gasaansluiting verleden tijd! Vraag naar de mogelijkheden in de bestaande bouw! Voor subsidie neem contact met ons op of kijk op: www.snn.eu

Koldingweg 8 9723 HK Groningen T 050 5493673 aqua energy systems | aardwarmte techniek

Brandemeer 8 Industrieterrein De Ekers 8502 TV JOURE

De IJzeren Man Dak- & gevelbeplating

Brandemeer 8 Industrieterrein De Ekers 8502 TV JOURE tel. [0513] - 41 79 00 info@deijzerenman.nl www.deijzerenman.nl

tel. [0513] - 41 79 00

B&GS Bedrijfs- & Garagedeuren info@deijzerenman.nl Specialist van het Noorden www.deijzerenman.nl opent nieuwe afdelingen.

B&GS met tientallen jaren ervaring in verkoop, montage, onderhoud en reparatie van elk type en merk garagedeur of bedrijfsdeur, kreeg vanuit de markt regelmatig de vraag of ze bij de kantel-, sectionaaldeuren, roldeuren, overheaddeuren en schuifdeuren die ze plaatsen of onderhouden ook de bijbehorende Toegangstechniek en Beveiligingscamera’s konden verzorgen. Dit doen ze dan ook al jaren. Hieruit zijn drie nieuwe afdelingen ontstaan:

Toegangstechniek Camerabeveiliging Zonwering En natuurlijk de alom bekende: Deuren Voor meer informatie, www.bengs.nl Showroom Eestumerweg 49, 9792 RB Ten Post tel: 050 520 1100

Tegeltje Uit onderzoek van consultancybureau Effectory onder 400.000 medewerkers kwam enkele jaren geleden naar voren dat weliswaar 80% van de medewerkers in Nederland ‘betrokken’ is als het gaat om zijn of haar werk, maar dat nog minder dan 38% ‘bevlogen’ is. Wanneer ik deze cijfers aan Friese ondernemers voorleg bevestigen ze het beeld. Vaak hoor ik: ‘ach ja, zo zijn mijn mensen nu eenmaal. Heb al van alles geprobeerd, maar het werkt toch niet...’. Een dompertje dus, want bevlogen mensen hebben hart voor de zaak, zijn creatiever, werken harder. Maar, er is ook goed nieuws. Er zijn namelijk wel degelijk manieren om je personeel meer bevlogen te maken. Vier adviezen op een rij:

1. Pak je rol Of jij het nu leuk vindt of niet; in de ogen van je mensen ben jij de leider. Jouw doen en laten is van grote invloed op het functioneren van je mensen. Geef het goede voorbeeld. Besmet jouw medewerkers met jouw bevlogenheid!

2. Je gedachten en de stip Medewerkers hebben behoefte aan duidelijkheid. Over de gedachtegang áchter het beleid. Deel je gedachten! En praat ook over de toekomst, de stip op de horizon waar jij naar toe wil. Gegarandeerd hangt het personeel aan je lippen; het is immers ook hún toekomst.

3. De 1-procent-vraag Stel minstens eens per maand aan al je medewerkers de 1%-vraag: wat kunnen we volgens jou nog 1 % beter doen? Indien nodig help je ze een handje met steekwoorden: klantbeleving, communicatie, werkproces, marketing? Vráág je medewerkers.

4. Denk aan de piramide Ken je de piramide van Maslow? Dan weet je waar het allemaal om draait bij mensen: uiteraard levensbehoeften zoals voedsel, maar ook veiligheid, sociale interactie en waardering, erkenning en zelfontplooiing. Kortom: blijf positief. Geef die erkenning. Spreek je waardering uit. Je doet dat nooit genoeg!

OF SPECIALIST

Peter Scherjon Kortom: het verbeterpotentieel ligt bij je mensen en er zijn tal van manieren waarmee je bevlogenheid kunt kweken. Vaak lijken die zo voor de hand te liggen, maar vergeten we ze toch weer, in de waan van de dag. Zonde. Maak daarom een tegeltje en hang het tegenover je bureau, zodat je iedere dag naar die blauw geschilderde tekst kunt kijken: ‘Alleen ga je sneller, samen kom je verder.’

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

Eigenaar van MKB Beter. Dagelijks helpt hij MKB-ondernemers, teams en mensen om succesvoller ín en áán het bedrijf te werken. Wil je meer weten over Peter Scherjon? Kijk dan op www.of.nl/specialisten.

OF 2016-06

Rondetafelgesprek over innovatie

‘Innoveren is het managen van de kans op toeval’ Het onderscheid tussen een leider en een volger is innovatie, zei Apple-oprichter Steve Jobs eens. Maar waar gaat het om bij innovatie? Wat zijn de succesfactoren? En hoe belangrijk is het geld? Zes heren die dagelijks veel te maken hebben met allerhande vernieuwingen gaan op de koffie bij het Kennis- en Innovatiehuis (KEI) Noordoost Fryslân in Buitenpost. OF schuift ook aan.

OF 2016-06

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2016-06

Nico Hielkema

Martin v/d Veen

Directeur Subsidiepartners

Directeur Kennis- en

WBSOEasy.

Innovatiehuis Noordoost

Geboren

Fryslân.

22 januari 1959 te

Geboren

Heerenveen.

29 maart 1960 te

Burgerlijke staat

Leeuwarden.

Samenwonend, twee

Burgerlijke staat

kinderen.

Gehuwd.

Hobby's

Fotografie, zeilen, klussen,

Koken, reizen.

sport.

De term innovatie wordt veelvuldig gebruikt. Is de betekenis ervan nog wel zo helder?" Van der Veen: "Innovatie is inderdaad een containerbegrip geworden. De betekenis is voor iedereen anders." Ruesink: "Wat voor de ene ondernemer heel vernieuwend kan zijn, doet de ander misschien al jaren." Jongema: "En wat in Nederland innovatief is, hoeft dat niet in Duitsland te zijn." Krebbekx: "Het gaat daarbij niet alleen om productinnovatie. Om het concreter te maken, onderscheid ik innovatie van producten, processen, diensten, sociale innovatie en organisatorische innovatie. Daarnaast kun je een indeling maken in voorwaartse en achterwaartse innovatie. Bij voorwaartse innovatie ben je bezig om iets vernieuwends in de markt te zetten. Bij achterwaartse blijf je dezelfde dingen doen, maar sneller en goedkoper." Van der Veen: "Innovatie heeft ook alles te maken met de mindset van de ondernemer. Grote bedrijven maken budget vrij voor innovatie, bij het MKB is dit moeilijker. Deze ondernemers proberen de laatste jaren te overleven, vernieuwing heeft bij hen minder prioriteit. Maar tegelijk moeten zij zich wel afvragen: waar sta ik over tien jaar?" Ruesink: "Innovatief ondernemerschap

OF 2016-06

zorgt voor continuïteit van het bedrijf. De wereld verandert. Probeer daarom elke dag te verbeteren en houd je klant goed in de gaten. Als de vraag verandert, pas je diensten aan." Molenkamp: "Cruciaal is hoeveel ruimte je biedt aan medewerkers om te experimenteren. Innoveren gebeurt namelijk vaak door mensen die lastig zijn binnen een bedrijf. Dwarsdenkers, die doorgaan terwijl iedereen roept dat iets niet kan. Maar na tien jaar is zijn of haar idee wel bepalend geweest voor de groei van het bedrijf. Het budget voor R&D zegt uiteindelijk niet alles over hoe innovatief een bedrijf is; je moet risico's durven nemen." Krebbekx: "Innoveren is het managen van de kans op toeval. Dit doe je bijvoorbeeld door die ene dwarskop te behouden." Van der Veen: "Je moet investeren in je mensen; sociale innovatie. Hiervoor is ook het onderwijs erg belangrijk. Daar valt nog een slag te maken." Innovaties komen lang niet altijd van de grond. Waar ligt dit aan? Krebbekx: "Hoeveel ideeën de eindstreep halen, daarover bestaan verschillende statistieken. Sommige zeggen 1 op de 10, anderen 1 op 10.000. Het draait uiteindelijk om goede ideeen." Hielkema: "De afgelopen jaren klopten meerdere bedrijven bij ons aan met geweldige ideeën. Sommigen waren erg indrukwekkend, bijvoorbeeld op het gebied van elektronica. Maar ze waren nog niet klaar met een idee of begonnen alweer aan een nieuwe creatie. Erg jammer." Molenkamp: "De techneut innoveert omdat hij het leuk vindt. Als ondernemer moet je zorgen dat het idee wordt gekapitaliseerd en dat je als bedrijf open staat voor samenwerking." Hielkema: "Als je nooit kapitaliseert, blijf je een hobbyclub en ga je nooit geld verdienen." Van der Veen: "Maar soms hebben ondernemers begeleiding nodig, een gids. Dit doet bijvoorbeeld KEI, waarbij we een onafhankelijke plek innemen tussen ondernemers, overheid en onderwijs." Ruesink: "Het komt ook terug bij onze financieringsaanvragen. Het draait om kennis, kunde, kassa; over laatste stap wordt niet altijd goed nagedacht. Terwijl het prachtige ideeën betreft. Maar goed, het is uiteindelijk

aan de ondernemer." Jongema: "Ik kom het ook best vaak tegen. Gelukkig nu wel minder. Door de crisis zijn zaken weer op scherp gezet, een positieve prikkel voor ondernemerschap. Er werd eerst een hoop uit idealisme gedaan. Het ontbrak toen aan ondernemerschap. Er was geen marktimplementatie bij projecten." Krebbekx: "Zoals ik al zei: innoveren is het managen van de kans op toeval. Dit kan ook op een andere manier: door samen te werken." Hoe belangrijk is samenwerking voor innovatie? Ruesink: "Heel belangrijk. Het is bij het Innovatiefonds Noord-Nederland een voorwaarde. Het is mooi als bijvoorbeeld twee MKB-bedrijven samenwerken, waarbij de ene partij goed is in het technische en de andere in de marktimplementatie. Bij zo'n opzet doen financiers graag mee." Van der Veen: "Door samenwerking kun je verder komen. Maar bij veel sectoren hebben ze nog oogkleppen op en bestaat er wantrouwen. Alhoewel ik een positieve ontwikkeling zie, ook in heel traditionele sectoren. Zo willen steeds meer bouwbedrijven een regisseursrol vervullen bij het gehele bouwproces."

Diederik Jongema

Joost Krebbekx

Investment manager

Programmamanager ICD

Doefonds Fryslân

Innovatie Cluster Drachten.

(Doefonds BV).

Geboren

13 maart 1962 te Breda.

29 augustus 1986 te

Burgerlijke staat

Heerenveen.

Getrouwd, 2 kinderen.

Burgerlijke staat

Hobby's

Ongehuwd,

Klassieke tuinen met

samenwonend, 1 kind.

doolhoven (iconisch voor

Hobby's

innovatie), meubels

Waterpolo, motorrijden,

ontwerpen en maken.

gezin.

Molenkamp: "Ook binnen de watertechnologie willen bedrijven soms geen kennis delen. Zij staan zichzelf in de weg en daarmee de groei van hun bedrijf. We zien op de WaterCampus veel mooie voorbeelden van samenwerking." Hielkema: "Terwijl je door gezamenlijk ondernemen sterker staat. Ga dus op zoek naar partners die je verder kunnen helpen." Van der Veen: "Als je alles bij jezelf houdt, is dat de doodsteek. Delen is vermenigvuldigen. Als je dingen samen doet, bereik je een mooier resultaat. Je moet ook cross-sectorale verbindingen maken. Neem de bouw van nieuwe huizen, waarbij zaken als domotica en robotica een belangrijkere rol zijn gaan spelen. Bouwbedrijf kunnen meer samenwerken met de high-techsector en bijvoorbeeld ook de zorgsector." Jongema: "Ken je sterke punten, maar ook de zwakke punten en werk samen. Misschien heeft het alles alleen willen doen te maken met een stukje eigenwijsheid in NoordNederland. Of misplaatste bescheidenheid. We kunnen hier lang op een zolderkamer aan iets sleutelen, terwijl ondernemers in de Randstad veel dingen sneller roepen over hun leuke ideeën. Innovatieclusters kunnen daarbij helpen." Krebbekx: "Samenwerking kan verticaal plaatsvinden, waarbij partijen in dezelfde keten actief zijn als klant of toeleverancier. Maar ook horizontaal, met concurrenten of complementaire partijen, kun je samenwerken. Dan denk ik bijvoorbeeld aan kostendeling; achterwaartse innovatie dus." Hielkema: "Zo zijn er drukkerijen die gezamenlijk hun drukwerk laten bezorgen bij klanten." Krebbekx: "Nieuwe aanwas bij innovatieclusters is trouwens belangrijk voor het innovatie-ecosysteem. Het is daarbij geen kwestie van alleen halen; je moet ook bijdragen en meedoen met activiteiten." Molenkamp: "Je wilt geen ondernemers die alleen komen halen. Wat ga je zelf doen om er iets van te maken? Het gaat uiteindelijk niet om het aantal leden van een cluster, maar om de kwaliteit van de bijdragen." Ruesink: "Ik zie ook dat grotere bedrijven zelf minder aan R&D doen, maar samenwerking zoeken met veelbelovende start-ups om daarmee dynamischer te zijn. Zien jullie dit ook?" Krebbekx: "Ja. Bedrijven begrijpen dat

er goede mensen buiten de eigen muren werken. Ze staan open voor samenwerking, bijvoorbeeld met start-ups. Ze kunnen op die manier ook goede start-ups scouten en op een gegeven moment de beste overnemen. DSM doet dit bijvoorbeeld." Molenkamp: "Het gebeurt in de watertechnologiesector ook. Bij de jonge starters niet zo, maar na de eerste vijf jaar te hebben overleefd, worden ze een stuk interessanter gevonden. Dit stelt start-ups voor de vraag: hoe ga ik doorgroeien?" Ruesink: "Sommigen vrezen dat de samenwerking met een multinational ertoe kan leiden dat hun idee in de ijskast wordt gestopt. De overheid heeft veel geïnvesteerd in ondernemerschap en start-ups, de komende jaren moet de focus liggen op de groei van start-up naar bedrijven met veertig of vijftig medewerkers, ofwel de scale-ups. Daarbij moet de landelijke, regionale of landelijke overheid succesvolle ondernemers durven loslaten als die succesvol zijn en zich elders willen vestigen." Hoe kunnen innovatieve ondernemers aan de noodzakelijke financiën komen? Molenkamp: "Er zijn subsidies, maar die zijn niet per definitie stimulerend voor innovatie. Het is noodzakelijk, maar subsidie moet een middel zijn, geen doel. Anders blijft men researchen voor het geld. Er zijn trouwens zat bedrijven die geen subsidie gebruiken en zeer innovatief zijn." Hielkema: "In Nederland bestaan meer dan duizend subsidies voor innovatie." Krebbekx: "De WBSO (Wet Bevordering Speur- en Ontwikkelingswerk) is een belangrijke subsidie die je kunt aanvragen. Die is voor iedereen interessant. Wie hem niet aanvraagt, is gek." Hielkema: "Dan laat je geld liggen. Zonde. Hoewel het geen wereldbedragen zijn, is het voor kleinere ondernemers interessant. Je moet er wel wat voor doen. Afhakers hekelen vooral de administratie." Van der Veen: "Ook andere regelingen kunnen zo complex zijn dat een ondernemer zich in een hoekje geduwd voelt. Door de vele administratie haken ze inderdaad af." Ruesink: "Het is denk ik nu wel klaar met subsidies. Gratis geld komt er niet meer. Het gaat meer via fondsen of leningen, waarbij je terugbetaalt als je succesvol bent. Deze rege-

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

Jens Ruesink

Hein Molenkamp

Investment manager

Directeur Water Alliance.

Innovatiefonds Noord-

Geboren

Nederland.

4 juni 1960 te Usquert.

Geboren

Burgerlijke staat

27 september 1984 te

Getrouwd, 2 kinderen.

Doetinchem.

Hobby's

Sporten, natuur.

Voetbal, watersport.

lingen fungeren als een vliegwiel om private investeringen los te trekken. Vanuit Innovatiefonds Noord-Nederland financieren we bijvoorbeeld maar vijftig procent. De andere helft moet uit private middelen komen." Van der Veen: "Ik denk dat ondernemers meer op een dergelijke aanjaagfinanciering zitten te wachten dan een subsidie." Jongema: "We naderen een omslagpunt, maar er zijn zeker nog ondernemers die denken heel simpel subsidie op te kunnen gaan halen. Het niet willen leveren van een tegenprestatie komt uit verleden, met subsidies die te makkelijk werden verstrekt." Ruesink: "Ondernemers moeten in de spiegel kijken. Men denkt bij ons wel eens snel gratis geld te kunnen krijgen. Maar ik vraag een flink aandeel, want ik stap in een vroege fase in." Krebbekx: "Er is nu wel een enorm woud aan regelingen, vind ik." Ruesink: "Mee eens. Er zijn vanuit overheid veel regelingen opgezet, zoals NLGroeit, Ondernemer Coacht Ondernemer, Vroegefasefinanciering (VFF) en Innovatiekrediet. De ondernemer ziet door de bomen het bos niet meer. Op de aanvraaglijsten van het ministerie van Economische Zaken staat Friesland onderaan. Voor een deel omdat ondernemers de regelingen niet weten te vinden. Het is erg complex geworden."

OF 2016-06

x TED Fryslân

verrast opnieuw met verhalen met impact De persoonlijke queeste naar haar ‘innerlijke heldin’ raakte de harten van alle 500 gasten van TEDxFryslân eind september in Sneek. Laura F. Darlington, half Nederlandse en half Maleise, vertelde hoe ze haar ziekte heeft geaccepteerd en weer is gaan leven. Samen met 11 andere sprekers vulde zij de zaal van Theater Sneek met emotie, verbazing en inspiratie. Verhalen met impact. De hooggespannen verwachtingen na de eerste editie van TEDxFryslân vorig jaar in Drachten zijn in Sneek volledig ingelost. Met sprekers van eigen bodem, zoals topatleet Herre Zonderland. Hij bracht de zaal letterlijk in beweging door iets van zijn ‘olimpic shape’ over te brengen op het publiek. “Ontwikkel jezelf en wees gelukkig’’, hield hij de zaal voor. Iedereen ging voor hem door de knieën. Ook Lennart Vulto en Thijs Bruinsma speelden een thuiswedstrijd. De voormalige scholieren uit Sneek spiegelden in een sobere, mooi gebrachte TEDx-talk het publiek voor hoe belangrijk het is om verantwoordelijkheid te blijven nemen voor je eigen handelen. Want hoe is het mogelijk dat

gewone, weldenkende mensen in oorlogstijd een vechtmachine worden en klakkeloos mensen vermoorden? Verandering Meerdere keren wordt de zaal gewezen op de verandering van onze samenleving: de digitale revolutie. Een gids als C. Grandsire-Koevoets, met zijn betoog over taal als ultieme vorm van democratie duidt die verandering. Net als Anna Peetoom met haar ‘waarschuwing’ voor de greep van het grootkapitaal op het leven van kinderen via connected toys. En Berit Ann Roos en Bernard

OF 2016-06

Maarsingh die kansen zien om met ontwerp en inrichten van de ruimte ons brein te programmeren, zodat we mee kunnen komen. Pia Vermmelund moedigt aan om vooral nieuwsgierig te blijven en de wereld toe te treden met een open mind. “Van reizen worden we toleranter waardoor we meer open staan voor verandering en het vreemde.’’ Met verbazing wordt haar DNA-journey ontvangen; aan de hand van je DNA bepalen welke culturen of landen in je genen zitten en die reis naar je identiteit ondernemen. De organisatie vindt dat het ver-

spreiden van ideeën met impact gratis moet zijn. “Daar geloven we niet alleen sterk in, dat brengen we met TEDxFryslân in de praktijk’’, vertelt curator Eric Voigt. Inmiddels weet de organisatie een groep van bijna 100 vrijwilligers op de been te brengen om het event succesvol te maken. “En niet te vergeten de partners en sponsors, bedrijven die ons steunen met geld en diensten omdat ze de beweging die wij opgang helpen geweldig vinden.’’ Volgend jaar wordt TEDxFryslân in Heerenveen gehouden en in 2018 is Culturele Hoofdstad Leeuwarden aan de beurt.

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2016-06

OF Connect:

Online commercieel succes door relevantie Op een zonnige dag in september ging het in de Lawei in Drachten over de toekomst van het Friese MKB. En: hoe Friese ondernemers zich kunnen onderscheiden in dit hyperactieve internettijdperk. Ondernemend Friesland, onder andere uitgever van het gelijknamige magazine en het portaal www.of.nl, presenteerde een oplossing: het nieuwe concept ‘OF-Connect’. “De wereld om ons heen verandert continue”, stelde uitgever Willem Brouwer. “Magazines hebben absoluut nog een enorm belangrijke functie als communicatie instrument, maar wij willen innovatief zijn. Met onze onlinekanalen (o.a. digitale interactieve magazines en web) zijn we al heel volledig als het gaat om het bieden van dagelijks ondernemersnieuws en het profileren van onze adverteerders; met OF-Connect willen we het MKB een oplossing bieden waarmee ze de komende jaren enorme stappen kunnen maken. Voor meer informatie kijk op www.of-connect.nl.

OF 2016-06

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2016-06

Vrieservice bestaat vijftien jaar

Volop in de cloud maar met beide benen op de grond Jeugdzorg Friesland, de ambulancediensten in Friesland en Groningen, Omrop Fryslân, maar ook veel kleine bedrijven en zelfstandige ondernemers schakelden Vrieservice de afgelopen jaren in als hun telefoniepartner. Het Drachtster telecombedrijf viert momenteel zijn derde lustrum. Een jubileum is altijd leuk, maar directeur-oprichter Alexander de Vries is vooral een man van de toekomst. Een echte voorspeller. "Wanneer ik tegenwoordig televisie kijk, heb ik ook mijn tablet en smartphone op de bank liggen. Dat gaat veranderen. Al dit soort losse devices gaan de komende jaren met elkaar integreren. Denk aan een agenda in de spiegel, waar je tegen kunt praten." De Vries richtte in 2001 Vrieservice op. De voormalige manager bij KPN herinnert zich zijn eerste stappen als ondernemer nog goed. "Ik begon in een startersunit aan de Ampèrelaan in Drachten. Daar zit je dan, alleen en met te veel tijd. Het maakte mij zeer creatief."

Data Vervelen deed De Vries zich dan ook geen moment. De telefoniemarkt, vooral het mobiel bellen, nam destijds een vlucht. "In mijn eerste jaren, het tijdperk van de bekende Nokia-telefoons, bestond de dienstverlening van Vrieservice vooral uit besparing creëren op mobiel bellen voor MKB-bedrijven. Daarnaast verzorgden we betaalde sms-diensten, onder andere voor SC Cambuur en SC Heerenveen, waar je via een bericht kon stemmen

op de man van de wedstrijd." De mobiele telefoons werden met de jaren geavanceerder en kleiner, om vervolgens weer groter te worden. "Datagebruik is natuurlijk zeer belangrijk geworden", legt De Vries uit. "We internetten, facebooken en emailen tegenwoordig wat af met onze smartphone. WhatsApp’en is het nieuwe sms'en."

VAMO De dienstverlening van Vrieservice, dat in 2013 verhuisde naar het bedrijvenpark aan de A7 en inmiddels tien medewerkers kent, heeft zich mee ontwikkeld. Zo zijn er allerlei toepassingen op het gebied van zakelijk mobiel telefoonverkeer, waaronder data- en belabonnementen, track and trace en alarmsimkaarten. Ook vaste (IP-)telefonie (VoIP) en satellietcommunicatie zitten in het dienstenaanbod. Met vaste partners wordt intensief samengewerkt op ICT-gebied. "Want ook computersoftware zoals MS Office en telefonie gaan steeds meer samen." De integratie van vaste en mobiele telefonie, kortweg VAMO, is vandaag de dag een belangrijke pijler voor Vrieservice. "De smartphone wordt hierbij onderdeel van een telefooncentrale in de

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

cloud. Je bent te bereiken met verschillende telefoonnummers op één smartphone. Als jij iemand belt, kies je jouw identiteit: het vaste of mobiele nummer. We hebben een app ontwikkeld waarmee je makkelijk deze keuze kunt maken."

Flexibel Maatwerk en persoonlijke service hebben altijd hoog in het vaandel gestaan, aldus De Vries. "We doen niet mee met alle trends. Wat past bij jouw organisatie, daar gaat het om. Onze vijftienhonderd klanten zijn uiteenlopend en hebben eigen prioriteiten. Zo is het bij ambulances cruciaal dat er altijd verbinding is. Voor Jeugdzorg is de privacy van medewerkers erg belangrijk. Daarnaast beschikken we over een gezonde dosis Friese nuchterheid. Dit neemt niet weg dat we op de hoogte zijn van de laatste ontwikkelingen. We presenteren die aan onze klanten, onder andere tijdens kennissessies."

Vries. Hij pakt zijn smartphone en toont een zoektocht in Drachten naar drie gouden smartphones, een actie op Facebook die veel respons opleverde. "Uit de drie vinders hebben we een winnaar getrokken. Hij krijgt een iPhone 7." Een harde lach volgt. "Die heb ik zelfs nog niet eens!"

Alexander de Vries Geboren 21 mei 1970 te Buitenpost. Burgerlijke staat Samenwonend. Eerdere functies Accountmanager Gevier, Intercedent

Acties

Randstad Uitzendbureau, manager

Vrieservice viert het vijftienjarig jubileum met aantrekkelijke kortingen, zoals twee maanden gratis bellen na aanmelding. "Verder hebben we leuke acties", zegt De

verkoop KPN Mobile.

Hobby's Tennis, voetbal kijken. Lijfspreuk Sizzen is neat, mar dwaan is in ding.

OF 2016-06

Friese app Twork:

‘Arbeidsmarkt opener en ﬂexibeler maken’

‘Toegenomen krapte op de arbeidsmarkt bedreigt productiviteit en groei in Nederland’, zo luidde onlangs de conclusie van een onderzoek uitgevoerd door internationale recruitmentorganisatie Hays in samenwerking met Oxford Economics. De Nederlandse arbeidsmarkt blijkt minder dan voorgaande jaren in staat om adequaat te reageren op veranderingen. Kortom: de arbeidsmarkt wordt minder flexibel. De van oorsprong Friese app ‘Twork’ heeft een oplossing, zo denkt ondernemer Michel Norbruis uit Leeuwarden. Zijn app (‘swipend je baan vinden’) maakt de zoektocht naar een baan, of naar een geschikte werknemer namelijk zo flexibel als het maar kan. Nog even enkele harde feiten uit het onderzoek van recruiter Hays. Was de krapte op de arbeidsmarkt vorig jaar nog lager dan het mondiale gemiddelde; dit jaar duikt Nederland juist onder dat gemiddelde. De oorzaken zijn divers. Zo zijn de wettelijke barrières om flexibele krachten in te zetten in Nederland verder toegenomen. Een andere bedreiging, die tevens een kans kan zijn is de toename van Artificial Intelligence (AI), waardoor veel menselijke talen door techniek worden overgenomen. ‘Supersnelle groei’ Michel Norbruis, directeur van de recent geïntroduceerde app ‘Twork’ (www.gotwork. nl), als ondernemer zelf al vele jaren actief zoekend naar allerlei soorten personeel, herkent de problemen. “We merken nu al dat de inzet van ZZP-ers lastiger is geworden”, stelt Norbruis. “Maar wij denken ook dat de inflexibiliteit van de arbeidsmarkt te maken heeft met de manier waarop de markt voor recruitment er zélf mee omgaat. We zijn er erg aan gewend in Nederland om je ambities voor verandering of groei een beetje onder

OF 2016-06

de pet te houden. Solliciteren doe je in stilte; je huidige werkgever mag het niet weten. Daar wilden wij met Twork iets aan doen. Wij merken aan de supersnelle groei van onze app dat de tijd er rijp voor is om opener voor je ambities uit te komen. Wie zich via Twork gaat presenteren laat zich in ieder geval zien. En: wordt door slimme software automatisch gekoppeld aan werkgevers, die op zoek zijn naar talent.” Voordeel voor werkgevers Ook voor werkgevers zijn er per direct voordelen, zo leren we. “De software doet op slimme manier heel veel voorwerk”, stelt Norbruis. “Voor veel functies hoef je daarom niet meer te adverteren, of dertig brieven door te lezen. Via Twork krijg je al matches die in beginsel geschikt voor je zijn. Dat scheelt dus gigantisch veel tijd.” Of de app het personeelslandschap blijvend zal veranderen? “Dat kan ik niet voorspellen”, aldus Norbruis. “Onze app staat nog maar kort in de meest gangbare appstores. Maar feit is dat de groei heel snel doorzet. Grote

werkgevers als het MCL en ook postbedrijf Sandd gebruiken Twork al. Voor werkgevers kan de app nu eenmaal substantiële versnellingen doorvoeren in hun selectieprocedures bij veel functies.” De app Twork is te downloaden www.gotwork.nl

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2016-06

Directeur René Tuinenga neemt Lodema Elektrotechniek over

Terug naar de basis van zelfstandigheid Of er veel zal veranderen nu Lodema Elektrotechniek is overgenomen door de huidige directeur, de man die het bedrijf al 14 jaar leidt? René Tuinenga is er volstrekt helder over. “We blijven wie we zijn.” De Leeuwarder specialist in elektrotechniek is terug zoals het 80 jaar geleden begon. Zelfstandig. Klaar om de klandizie te ondersteunen met no-nonsense techniek en vakmanschap. We spreken 1934. In de ‘Liwwadder’ Hobbemastraat beginnen Iede en Baukje Lodema een winkeltje in elektronische artikelen. Een gouden zet. Want waar elektronica toen nog in de kinderschoenen stond, is thans haast geen leven meer denkbaar zónder. In 1965 neemt zoon Hessel de winkel over. Hij neemt een belangrijke beslissing: een koerswijziging naar de zakelijke markt. Gouden zet nummer twee. Want anno 2016 is Lodema uitgegroeid tot een vooraanstaande partij in elektrotechniek voor de utiliteits- en woningbouw in Noord-Nederland. Voortdurend in ontwikkeling René Tuinenga gaat in 2002 aan de slag bij Lodema Elektrotechniek. Twee jaar later wordt het bedrijf overgenomen door de DGtC-groep uit IJsselstijn, één van de grootste technisch dienstverleners van Nederland. Tuinenga krijgt de dagelijkse leiding van Lodema. Hij ziet zichzelf niet als techneut. “Ik heb kijk op cijfers. De ‘jongens’ hier zijn de ware techneuten. Als ik terugkijk

op de afgelopen 14 jaar vind ik dat nog wel het hoogtepunt: dat we samen het bedrijf in een voortdurende ontwikkeling hebben weten te houden. Ook tijdens de crisis. We hebben nooit personeel hoeven te ontslaan.” Wat heet. “Vandaag de dag zijn we juist weer op zoek naar echte vaklieden, want daaraan dreigt een tekort.” Primaire processen Lodema Elektrotechniek is gespecialiseerd in elektra, beveiliging, data en domotica. Tot de klantengroep behoren onder meer adviesbureaus, vastgoed- en bouwpartijen. Maar ook eindklanten zoals zorginstellingen en bouwmarkten. Recente aanvullingen op de referentielijst zijn bijvoorbeeld de Fryske Akademy in Leeuwarden, woontoren Cortinghborg in Groningen en woonzorgcentrum Bilderdijk in Hoogeveen. ‘Eerst de mens dan de techniek’, zo luidt het credo van Lodema. Tuinenga: “Samen met de opdrachtgever stellen we altijd eerst de basale vraag: wáárom heb je een bepaalde voorziening

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

überhaupt nodig? Dat is onze kracht. Meedenken. Dat klinkt misschien cliché maar in de praktijk maken we daarmee het verschil voor onze opdrachtgevers. We leveren techniek en vakmanschap die de organisatie vooruit helpt. Die het primaire proces van de opdrachtgever optimaliseert.” Kernwaarden Sinds begin oktober jl. gaat Lodema dus weer verder als een zelfstandige onderneming. “De DGtC-groep is voor ons een uitstekende bakermat geweest. We hebben ons kunnen ontwikkelen tot een solide en solvabel bedrijf waardoor onze opdrachtgevers ook op lange termijn klant kunnen blijven. Maar een koerswijziging? We varen al ruim tien jaar een verantwoordelijke koers. We houden vast aan onze kernwaarden: toonaangevend, betrouwbaar, respect en kwaliteit.”

www.lodema-elektrotechniek.nl

OF 2016-06

Eenpitters groeien dóór in Joure

Pier de Jong Huurder bedrijfsunit inclusief kantoor-

Eind jaren negentig schoten de bedrijfsverzamelgebouwen als paddenstoelen uit de grond. In 1999 stonden de ondernemers Marten Cornel en Albert Holtrop aan de wieg van Startpunt Joure: “We wilden een plek creëren waar starters hun business kunnen ontwikkelen zonder direct te hoeven investeren in een eigen pand.” Met de gemeente Skarsterlân (inmiddels De Fryske Marren) en 2 lokale banken gingen ze aan de slag. In 2000 opende het bedrijvenverzamelgebouw zijn deuren op het bedrijventerrein Sewei en was Startpunt Joure een feit. Nog steeds is het een plek waar ondernemerschap wortel schiet en tot bloei komt.

ruimte bij Startpunt Joure; eigenaar Pier de Jong Auto’s Geboren 31 mei 1962 te Joure. Woonplaats Joure. Vooropleidingen Mavo, Vakbekwaamheid Automobielbedrijf. Loopbaan Militaire dienst, medewerker pompstation, medewerker leasemaatschappij, eigenaar Pier de Jong Auto`s B.V. www.pierdejongauto.nl

Voor heel wat gerenommeerde bedrijven begon het allemaal bij Startpunt Joure. KraamZus startte haar praktijk in dit pand, om na enkele jaren te verhuizen naar de nieuwbouwlocatie. Inmiddels opereert de innovatieve kraamzorgpraktijk op landelijke schaal. Ook Kooystra Professioneel (beeld, licht , geluid) begon bij Startpunt Joure en groeide door naar nieuwbouw op het nabijgelegen bedrijventerrein. “Dat is ook precies de insteek”, aldus Albert Holtrop, zelf eigenaar van De IJzeren Man in Joure. “Ambitieuze starters groeien op een gegeven moment uit de garage of het washok. Het huren van een bedrijfslocatie, laat staan nieuwbouw, is op dat moment meestal nog een te grote stap. Hier hebben starters de gelegenheid om te huren tegen gunstige voorwaarden, met

alle benodigde faciliteiten. Dat geeft hen de basis om te kunnen groeien.”

Stichting Startpunt In 1998 werd Stichting Startpunt opgericht met als participanten de gemeente, beide ondernemers Holtrop en Cornel, ABN Amro en aanvankelijk ook de Rabobank (deze bank trok zich in 2015 terug, red.). Marten Cornel: “De chemie was direct goed, het was de ideale mix van kennis en ervaring. De gemeente pakte de subsidies op, de banken verzorgden de financiering en Albert en ik hielden ons bezig met de bouw. Niet als bedrijf, we willen alle schijn van belangenverstrengeling vermijden, maar als deskundige aanjagers.”

Flexibel of voor de langere termijn In 2000 was de bouw klaar en

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

opende Startpunt de deuren voor starters, doorstarters en snuffelvestigingen die de Friese markt willen verkennen. Dat liep zo goed dat uitbreiding al spoedig nodig was, in 2003 werden 4 bedrijfsunits bijgebouwd. Startpunt Joure beschikt inmiddels over 9 productie-en bedrijfsunits en 5 dienstverlenende units met bijbehorende facilitaire ruimten. Daarnaast is er een kantine, een spreekkamer en een instructielokaal. Ondernemers kunnen hier voor langere tijd ruimte huren, opzeggen kan per maand. Daarnaast zijn er ook flexplekken.

Albert Holtrop Participant Stichting Startpunt Joure; eigenaar van De IJzeren Man bv/ A.Holtrop Beheer bv Geboren 28 juni 1962 te Scharsterbrug. Vooropleiding LTS Bouwkunde. Loopbaan Werkte eerst bij een aannemersbedrijf en rolde vervolgens het

Permanente vestiging is niet de bedoeling, legt Albert Holtrop uit: “Richtlijn is een verblijf van 3 jaar, we gaan ervan uit dat een bedrijf daarna doorstroomt naar een zelfstandige locatie. Met die richtlijn gaan we soepel om, per

beplatingsvak in. Begon in 1983 met de IJzeren Man. Inmiddels, eigenaar van meerdere bedrijven met activiteiten zoals projectontwikkeling en bedrijfshuisvesting. De bedrijven opereren onder de vlag van A. Holtrop Beheer BV. www.deijzerenman.nl

OF 2016-06

Al ruim 100 jaar de veelzijdige aannemer uit Eastermar...

Grote Hornstweg 19-D, 9261 VW Eastermar telefoon: 0512 - 47 13 00 www.bouwbedrijfswart.nl swart@bouwbedrijfswart.nl › Kantoorartikelen

› Projectinrichting › Repro & Sign › ICT Diensten › Outlet

Fjoertoer Terschelling Zeil-arrangement mét VIP-deelname?

› PostNL

Groot in kantoorartikelen. Datas Kantoor Kompleet is er voor organisaties en bedrijven die service belangrijk vinden. Die bij nood of spoed snel geholpen willen worden door één van onze vestigingen. Neem de proef op de som en nodig ons uit voor een gesprek, om te kijken wat we voor uw organisatie kunnen betekenen.

www.datas.nl

Drachten, Groningen, Sneek

In samenwerking met het Regionaal Orgaan Verkeersveiligheid Fryslân (ROF)

d Frie Fri e slan s land t je!je ! eeg Bew B ewe e gt

Marten Cornel Participant Stichting Startpunt Joure; mede-eigenaar van Cornel Bouwbedrijf uit Joure, tevens lid DB Bouwend Nederland Landelijk Geboren 8 april 1957 te Joure. Woonplaats

jaar bekijken we of en hoe we verder gaan met een huurder.”

Mooi, rustig en ruim opgezet Pier de Jong is zo’n ondernemer. Ruim zes jaar geleden begon hij met Pier de Jong Auto’s. Hij is aanbieder van occasions, (short)lease, verhuur en onderhoud van auto’s. Voor die activiteiten had hij passende en betaalbare ruimte nodig. Hij huurt een bedrijfsunit inclusief kantoorruimte. “Dit was voor mij dé uitkomst. Hier heb ik uitstekende faciliteiten voor mijn onderhoudswerkzaamheden. Er is ruime parkeergelegenheid, geen enkel probleem om mijn occasions en leaseauto’s hier voor de hal te parkeren. De locatie is mooi, het is rustig en ruim opgezet.” Ook de sfeer bij Startpunt bevalt hem: ”Ik begin de dag altijd met koffie met de buurman, en het is leuk om af en toe aanloop te hebben.” Doorgroeien naar een eigen bedrijfspand, daar is het nog niet van gekomen. “Het is mijn tijd nog niet, dat ligt nog in het verschiet.”

nen ontvangen. We kunnen aan de vergadertafel rustig (ver)bouwplannen, bouwtekeningen of andere bouwkundige zaken doornemen.” Ook is het leuk om collega-ondernemers in de buurt te hebben: “De sfeer is uitstekend, het voelt sociaal en vertrouwd.”

Joure. Vooropleidingen Mavo, MTS en aannemersdiploma. www.bouwbedrijf-cornel.nl

A-locatie In de jaren 90 waren bedrijvenverzamelgebouwen een hype. Startpunt Joure heeft bewezen een blijvertje te zijn en doorstond ook de recessie succesvol. Marten Cornel: “We merken dat de markt weer aantrekt. Er zijn nog enkele units vrij, maar de bezetting groeit weer. We verwachten dat die trend doorzet. Eind 2017 hebben we bovendien de herstructurering van het knooppunt achter de rug. Dat maakt dit terrein over ruim een jaar tot een unieke plek. Straks neem je de afslag en je staat hier voor de deur. Dit is straks een A-locatie, dat krijgt zijn weerslag op het hele bedrijventerrein en zeker ook op Startpunt Joure.”

Douwe Boermans Huurder kantoorunit en vergaderruimte bij Startpunt Joure; eigenaar Boermans Bouwkundig Advies Geboren

Wasmachine

24 juni 1981 te Joure.

Nieuwkomer bij Startpunt Joure is Douwe Boermans. Begin 2016 startte hij na 12 jaar loondienst met zijn eigen Bouwkundig Adviesbureau. Hij begon op de zolder van zijn woning. Dat bleek niet handig, want in die ruimte stond ook de wasmachine: “Ik moest het wasprogramma onderbreken om de telefoon te kunnen beantwoorden.” Sinds zes weken huurt hij bij Startpunt Joure 42 vierkante meter kantoorruimte, waar ook vergaderruimte is gecreëerd. “Deze ruimte geeft rust, mijn rendement ligt hier een stuk hoger. Het is prettig om klanten en opdrachtgevers in mijn eigen kantoor te kun-

Vooropleidingen

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

MAVO, MTS, HTS en Bedrijfskundig management voor Technici (HBO). Loopbaan Begon als Bouwkundig tekenaar, vrij snel doorgestroomd als werkvoorbereider/inkoper bij een middelgrote aannemer in voornamelijk de grotere nieuwbouwprojecten en vervolgens projectleider in zowel nieuwbouw- als renovatie. www.boermans-bouwadvies.nl

OF 2016-06

Witteveen Surhuisterveen zeer actief in de regio

â&#x20AC;&#x2DC;Kwaliteit vertaalt zich in werkâ&#x20AC;&#x2122;

OF 2016-06

Het blauwwitte materieel van Witteveen Surhuisterveen is momenteel niet te missen in het Friese en Groninger straatbeeld. Op tal van plekken waar rioleringswerk plaatsvindt, strijken de mannen met de eer. De vaklieden in grond-, wegen waterbouw zijn zeer actief in de regio. Maar het komt ze beslist niet aanwaaien. “Onze opdrachtgevers willen zekerheid. Toegevoegde waarde, daar draait het om.” ‘Sinds 1925 een vertrouwd allround aannemingsbedrijf in de grond-, wegen waterbouw.’ Met ingetogen trots prijkt het op de glazen tussenwand in het hoofdkantoor in Surhuisterveen. Met de nadruk op vertrouwd. Projectleider Jacco Jongejan: “We willen hier altijd een dikke voldoende halen. Opdrachtgevers willen geen vragen. Wij ontzorgen ze volledig. We horen het regelmatig van opdrachtgevers: ‘voor rioleringsvraagstukken zijn we bij jullie aan het juiste adres.’ Kennelijk doen we dat goed.”

Beeldbepalend Op het moment van spreken is Witteveen Surhuisterveen betrokken bij vijftien grond-, wegen waterbouwprojecten in het noorden. Sommige daarvan zijn beeldbepalend. Zoals de reconstructie, van het stationsgebied in Buitenpost, in opdracht van de NS en de gemeente Achtkarspelen. Andere projecten zijn minder beeldbepalend. Simpelweg omdat het grote werk onder het straatoppervlak gebeurt. En dus onzichtbaar voor het oog van

de buitenstaander. Projectleider Jacco Jongejan: “Denk aan rioleringsprojecten met buizen van anderhalve meter doorsnee, vier meter onder de grond, gecombineerd met alle ondergrondse leidingwerken zoals gas, water en elektra. Het ingewikkelde werk zit nu eenmaal onder de grond.”

Viermaal visitekaartje Van de vijftien lopende klussen springen er vier uit. Zoals het eerdergenoemde stationsgebied in Buitenpost. Jacco Jongejan: “Hier ligt het accent juist op de omgeving, op de kwaliteit van het straatwerk en op beeldbepalende materialen.” Op de rondweg in Kollum loopt een rioleringsklus met inbegrip van asfalt- en straatwerk en de nodige verkeersomleidingen. “Hier brengen we buizen van 90 cm doorsnee aan op forse diepte en dus met zwaar materieel.” In Noordhorn werken de mannen aan de reconstructie van het oude dorpshart. Johannes Kooistra: “Het gaat daar om de vervanging van alle ondergrond-

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

se infrastructuur. We hebben er te maken met monumentale panden. En dus met trillingsmetingen en wat al meer om risico’s in kaart te brengen en te voorkomen.” Visitekaartje nummer vier is de Tjalling Wagenaarstraat in Drachten. “Ook hier gaat het om buizen van anderhalve meter doorsnee. Een project dat ook grote impact heeft voor de bewoners en voor het verkeer.” Kwaliteit Een flexibele en actieve houding maken Witteveen Surhuisterveen sterk. “Alles draait om communicatie en kwaliteit. Dit betreft uiteraard de kwaliteit van het opgeleverde werk. Maar het gaat ook om de omgevingsaspecten. Om de communicatie met bewoners, ondernemers en de opdrachtgever. Het gaat om het totaalplaatje. De opdrachtgever wil zekerheid, die wil compleet ontzorgd worden. Dát is kwaliteit zoals wij die nastreven. En die kwaliteit vertaalt zich in werk, dat merken we.”

Jacco Jongejan Functie Projectleider. Woonplaats Kollum. Hobby's Sporten.

Johannes Kooistra Functie Bedrijfsbureau Woonplaats Damwâld. Hobby's Creatief rondom huis.

OF 2016-06

BOUMA TECHNISCH INSTALLATIEBEDRĲF

Aannemingsbedrijf Weg- en Waterbouw

Stienstra & Van der Wal-IJlst ISO en

Ook kunt u bij ons terecht voor: • Remmings- en geleidewerken • Stalen damwanden • Haven aanleg en steigerwerk • Houtleverantie • Diverse typen walbeschoeiingen • Houten bruggen Voor informatie en/of een vrijblijvende offerte kunt u altijd contact met ons opnemen.

S&W

& kwalite iligheid Waar ve samengaan nauw

certificee

VCA ge

Aannemingsbedrijf Weg- en Waterbouw Stienstra & Van der Wal Rogmolewei 6, 8651 EP IJlst Tel. 0515-533243, Fax 0515-531362 info@stienstra-vanderwal.nl www.stienstra-vanderwal.nl

Technisch allrounders gespecialiseerd in duurzame oplossingen! Duurzame energie-oplossingen Zonnepanelen en -boilers • Zinwerk en dakbedekkingen • Verwarmingsinstallaties • Licht- en krachtinstallaties

Sanitair Airconditioning • Gas- en waterleidingen • Riolering • 24/7 servicedienst

•

Achterwei 18 - 9262 NS Sumar - Tel. 0511 461 378

bouma-installatie.nl

“Je kunt niet de windrichting veranderen, wel de stand van je zeilen”

Pr Bernhardstraat 1a/203 | 9251 GJ Burgum 06-44832771 | 0511-820211 | info@kieskoers.nl

De wetten van Wiebes en uw oude dag Vele woorden zijn inmiddels besteed aan het veranderen van het pensioen in eigen beheer. Er wordt in het parlement en vooral in de Haagse gangetjes nog druk gesproken over oplossingen, maar het is inhoudelijk en politiek complex. Staatssecretaris Eric Wiebes, hoe monter ook qua uitstraling, zou het stilletjes best wel eens als zijn zoveelste hoofdpijndossier kunnen beschouwen. Wat is er nu eigenlijk aan de hand? Vroeger was het fiscaal aantrekkelijk om een pensioen in eigen beheer op te tuigen. Fiscaal gezien een mooie aftrekpost en de liquide middelen hoefden er niet direct tegenover te staan. Met andere woorden het koste het bedrijf geen werkkapitaal. Perfect toch? Nou, nee; er zijn namelijk wat hobbels op die mooi geplaveide weg gekomen. Ten eerste daalde het VPB-tarief (vennootschapsbelasting) steeds verder en nam daarmee het fiscale motief om te doteren (op te bouwen) af. Nog ongelukkiger: vanwege onder andere de lage rentestand ontstond er ook nog eens een verschil tussen de economische waarde en de fiscale waarde van de pensioenvoorziening. De fiscus rekent met een marktrente van 4%, maar de actuele rente is uiteraard extreem veel lager. Dan kunnen dus dekkingstekorten ontstaan.

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

Door de Belastingdienst wordt de oudedagsvoorziening meer gezien als een fiscale aftrekpost, dan een reële voorziening voor de oude dag. Staatssecretaris Wiebes wil er daarom van af. Een van de oplossingen is om de opbouw te staken en de pot in 1x uit te keren naar privé. Dat levert een tijdje een belastingkorting op. Er zijn ook nog wat andere opties waar de staatssecretaris mee komt, maar daar is op internet al zoveel over gepubliceerd dat ik u graag voor de details naar dat soort online proza verwijs. Wat ik nog even wil aanstippen is het volgende. Voor je het weet zit je als ondernemer in de waan van de dag alleen nog maar te puzzelen op de beste fiscale oplossing voor nu. Echter: ga eens terug naar waar het allemaal écht om begonnen was. De vraag die ik mijn klantrelaties altijd stel is: hoe wil je nu een inkomensvoorziening opbouwen waarmee je in de toekomst nog lekker kunt blijven genieten wanneer je als ondernemer bent gestopt. Houd daarmee ook rekening met tegenvallers; bijvoorbeeld een overheid die de pensioengerechtigde leeftijd opkrikt. De wetten van Wiebes of zijn opvolgers mogen u niet onaangenaam verrassen. Gewoon weer bij die basisgedachte beginnen opent geheel andere denkpatronen. Graag nog wat extra uitleg? Kijk naar mijn video op OFTV, het you tube-kanaal van dit magazine. Enneh…direct contact zoeken mag natuurlijk ook!

OF SPECIALIST

Gerke Wispelwey Ondernemer, MKB adviseur, strategie en businessplannen, accountancy, zakelijke mediation, meedenker. In het dagelijks leven is Gerke werkzaam als MKB adviseur en tevens commercieel directeur (DGA) bij Buro360 Adviseurs en Accountants. Reageren? Mail Gerke@B360.nl. Kijk voor deze en alle andere columns op www.of.nl/de-specialisten.

OF 2016-06

TruckEasy Drachten is nu open...!

Wie vertrouwt u uw administratie toe?

Snel, gemakkelijk, voordelig en dichtbij tanken doe je met de DCB EnergyCard

Fahrenheitlaan 6-G

(A7N381/N31, afslag 30, Industrieterrein Azeven-Zuid, Drachten-Azeven)

• Highspeed Diesel NRG en AdBlue • Camerabewaking 24/7 • Beide kanten tanken • Ruime opstelplaatsen • Bereikbaar via beide kanten A7 en N381/N31

www.parsec.nl 058-2954800

TruckEasy

Snel, makkelijk & voordelig!

truckeasy.nl

䔀砀琀爀愀倀䬀瘀漀漀爀甀眀漀爀最愀渀椀猀愀琀椀攀

20160074-1 U DCB Drachten PR-Adv v2.indd 1

䰀椀攀猀戀攀琀栀䨀攀渀猀攀吀⸀㨀㘀㔀㄀㐀㄀㔀㤀㠀㘀

03/03/16 14:55

䌀漀最渀椀琀椀攀昀䌀漀愀挀栀攀渀洀攀琀倀愀愀爀搀攀渀

䴀愀爀最爀椀攀琀䈀愀欀欀攀爀吀⸀㨀㘀㐀㌀㌀㜀㈀㐀㔀

Produvar is online software voor productiebedrijven. Onze software biedt vooral veel voordelen als u producten levert die met enkele parameters aan de wensen van uw klant aangepast kunnen worden. Denkt u bijvoorbeeld aan keukenbladen of tuinmeubilair. Op basis van een offerteaanvraag kunt u met onze software automatisch de productie plannen en uw CNC-gestuurde machines bedienen. Met Produvar bespaart u tijd in al uw bedrijfsprocessen.

眀愀渀琀戀攀琀攀爀猀愀洀攀渀眀攀爀欀攀渀

眀爀欀琀

䴀愀愀欀渀甀攀攀渀愀昀猀瀀爀愀愀欀瘀漀漀爀攀攀渀最攀栀攀攀氀瘀爀椀樀戀氀椀樀瘀攀渀搀欀攀渀渀椀猀洀愀欀椀渀最猀最攀猀瀀爀攀欀戀攀氀䰀椀攀猀戀攀琀栀 ⠀ 㘀㔀㄀㐀㄀㔀㤀㠀㘀⤀ 漀昀䴀愀爀最爀椀攀琀 ⠀ 㘀㐀㌀㌀㜀㈀㐀㔀⤀ 瘀愀渀瀀愀愀爀搀攀渀欀甀渀樀攀氀攀爀攀渀⸀渀氀

樀愀稀稀瀀愀愀爀搀攀渀挀漀愀挀栀椀渀最⸀渀氀

T. 050 - 211 18 25

www.produvar.com

De ﬁnanciële gevolgen van cybercriminaliteit voor uw bedrijf Uw bedrijf heeft te maken met groeiende veiligheidsrisico’s binnen uw ICT omgeving. Niet alleen op het gebied van weten regelgeving verandert er veel, ook de impact van cybercriminaliteit wordt alsmaar groter. Het aantal virussen neemt toe en cybercriminelen worden steeds slimmer. In mijn vorige column heb ik al geschreven over manieren om uzelf te beschermen tegen de risico’s. Want dat cybercrime veel geld kan kosten staat als een paal boven water. Ook uw organisatie, ongeacht de grootte, loopt grote risico’s. Ik vertel u hier graag meer over!

maximum van 810.000 euro. Het nalaten van het melden van een datalek bij de toezichthouder kan een boete van 500.000 euro opleveren.

Tijdverlies medewerkers Het Cryptolocker virus is een malware die data versleutelt. Dit gebeurt vaak via een bijlage of link uit een e-mail die geopend wordt. Automatisch wordt daarna een bestand gestart dat begint met het versleutelen van alle bedrijfsbestanden. Ook kunnen virussen uw gehele systemen platleggen, waardoor medewerkers niet verder kunnen werken. Al gaat het maar om één dag, veel ondernemers realiseren zich niet wat dit kost. Nog afgezien van stilliggende productieprocessen en orders die niet verwerkt kunnen worden, lopen de kosten voor medewerkers die niet aan de slag kunnen flink op. Ga maar eens na wat er gebeurt wanneer u vijf medewerkers heeft die één dag niet aan de slag kunnen. Het gaat dan om 5 medewerkers x 8 werkuren x € 50,- gemiddelde kosten voor een werknemer per uur. Dat betekent dat u alleen al € 2000,- kwijt bent aan medewerkers die niets voor u kunnen opbrengen op dat moment.

Imago Buiten alle directe kosten waarmee u te maken krijgt, speelt ook imagoschade een grote rol. Met name wanneer u werkzaam bent in een branche waarin u te maken heeft met persoonsgegevens of privacy gevoelige informatie, dan wordt uw betrouwbaarheid direct in twijfel getrokken. Dat is niet alleen van invloed op uw relatie met bestaande klanten, maar ook met potentiële nieuwe klanten.

Verlies data en documenten Vervolgens heeft u ook te maken met verloren data en documenten. Het herstellen, opnieuw laten maken of verzamelen hiervan kost zowel veel tijd als geld. En dan is de kans alsnog aanwezig dat u bepaalde gegevens niet meer terug kunt halen. Meldplicht datalekken Het verlies van data heeft nog meer gevolgen. Begin dit jaar is de wet Meldplicht Datalekken ingegaan. Het doel van de meldplicht is om de negatieve gevolgen van een datalek voor de betrokkenen beperken. Als blijkt dat de gelekte persoonsgegevens onvoldoende beveiligd waren kunnen bedrijven geconfronteerd worden met een boete van 10 procent van de omzet, met een

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

Versleuteling Wanneer cybercriminelen via een cryptolocker virus uw bestanden hebben versleuteld, eisen zij veel geld om dit weer op te heffen. Ik adviseer u om nooit een bedrag over te maken naar internetcriminelen. Ik heb ook verhalen gehoord dat bestanden onherstelbaar versleuteld zijn. De sleutel die u krijgt na betalen werkt dan sowieso niet.

Houd goed in de gaten of uw ICT omgeving voldoet aan alle veiligheidseisen om uw organisatie te beschermen. Controleer daarom altijd of uw ICT leverancier dit kan aantonen door middel van certificaten en de juiste procedures. Stel bijvoorbeeld eens de vraag uw leverancier voldoet aan kwaliteitsnormen zoals ISO27001. OF SPECIALIST

Wim Behage - directeur Accent Automatisering BV Accent is een ICT-bedrijf gespecialiseerd in cloudoplossingen en heeft datacentra in Sneek, Groningen en Amsterdam. Zijn doel: ICT duidelijk maken voor iedereen. Wim is OF’s ICT-specialist en deelt zijn kennis en visie in OF magazine en via zijn eigen OF online specialisten forum op www.of.nl/specialisten.

OF 2016-06

DE BOER BURGUM BV

ONDERNEMING VAN HET JAAR 2016

EFFICIËNTER

WERKEN? Wij staan graag voor u klaar! Voor een optimaal infraproces: • machinebesturingsmanagement • digitale grondstromenregistratie • ontwikkelen uitvoeringsmethode • beheer infrakit

www.optima-infra.nl

• dé partner voor aannemers van projecten in grond-, weg en waterbouw • nieuwste technologie en slimme oplossingen • al meer dan 70 jaar!

de www.deboerburgum.nl

Houthandel Barkmeijer, vliegensvlug over de Centrale As!

Houthandel J. Barkmeijer & Zn. B.V. Riddersmaweg 2, 9291 NC Kollum www.barkmeijerbv.nl

T: 0511 45 25 25 F: 0511 45 34 07 verkoop@barkmeijerbv.nl

Waﬁlin Systems wint publieksprijs ‘WIS award’ De innovatie ‘Concentrating Milk’ van Wafilin Systems heeft op 3 oktober jl de publieksprijs gewonnen tijdens de voorronde van de Water Alliance Innovation and Stimulation Award (WIS) 2017. De voorronde vond plaats tijdens Wetsus Congres, dat op 3 en 4 oktober wordt gehouden in Leeuwarden. Wafilin Systems heeft een gepatenteerd compact membraansysteem ontwikkeld waarmee melk op de boerderij wordt ingedikt. Dit kan melkproducenten in de toekomst tal van efficiencyvoordelen opleveren. De echte finale van de Water Alliance

Innovation and Stimulation Award (WIS) 2017 komt er snel aan. Op donderdag 26 januari zal tijdens Waterlink 2017 duidelijk worden welk bedrijf de prijs in ontvangst neemt en daarmee een jaar lang volop in de internationale spotlights zal komen te staan. De zeven deelnemers stelden zich op het Wetsus Congres, op 3 oktober 2016, alvast voor aan het publiek, in de vorm van zeven ultrakorte pitches. Jos van Dalfsen van Wafilin Systems ging er uiteindelijk met de publieksprijs vandoor.

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

Ongeveer 20.000 melkveehouders in Nederland produceren melk momenteel voornamelijk als bulkproduct. Maar specialisatie in gedeeltelijke voorbewerking van melk op het melkveebedrijf komt in Nederland niet voor. Wafilin Systems heeft een gepatenteerd compact membraansysteem ontwikkeld waarmee melk op de boerderij wordt ingedikt, met behoud van de melkkwaliteit en componenten. Voordelen zoals reductie van melktransport (50%), minder koelen op de boerderij en hergebruik van water behoren tot de mogelijkheden.

OF 2016-06

Ruimte voor onderne men.

‘ Ik heb goed inz icht in mijn f inanc iële situat ie’

uw bedrijf ook in acconditie? Adequate bedrijfsvoering Gedegen administratieve organisatie Gezonde financiële huishouding

accountancy

strategisch advies

juridisch advies

belastingadvies

accountantscontrole

werkgeversservice

www.acconavm. nl

LievenseCSO.com

ingenieurs Zorgeloos uw VvE uit handen geven? Benedictus VvE Beheer Persoonlijk Betrouwbaar Betrokken Deskundig Ontzorgen

ruimte, milieu en duurzaamheid

bodem en ondergrond juridisch advies

asbest

adviseurs Vestiging Leeuwarden

Almastraat 14 8601 EW Sneek info@benedictus-vvebeheer.nl www.benedictus-vvebeheer.nl !

Orionweg 28 | 8938 AH Leeuwarden 088 - 91 020 00 | info@LievenseCSO.com

Akkoord over omgevingsfonds Windpark Fryslân

Jaarlijks € 500.000 voor directe omgeving De gemeente Súdwest-Fryslân en Windpark Fryslân hebben een overeenkomst gesloten over de oprichting van een omgevingsfonds. Dit fonds, waarin jaarlijks ongeveer € 500.000 wordt gestort door Windpark Fryslân, zal een stimulerende rol spelen in de ontwikkeling van het gebied rondom het windpark voor de IJsselmeerkust. Op dit moment zijn de plannen voor een windpark in het IJsselmeer in een vergevorderd stadium. Niet uit te sluiten is volgens de gemeente, dat de windmolens invloed hebben op de natuur en de regionale economie rondom het windpark. Súdwest-Fryslân is vanaf het eerste begin geen voorstander van windmolens op deze locatie. De windsector, verenigd in de NWEA, heeft een gedragscode opgesteld om de gevolgen voor de omgeving van windparken te verzachten en het draagvlak te vergroten. De NWEAgedragscode voorziet onder meer in de oprichting van een omgevingsfonds. Windpark Fryslân heeft verklaard zich ruimhartig aan deze gedragscode te zullen houden en zo’n fonds mee mogelijk te maken. Vanaf het moment van de eerste stroompro-

ductie (naar verwachting eind 2020) stort Windpark Fryslân gedurende de hele levensduur van 20 jaar jaarlijks ongeveer € 500.000 in het omgevingsfonds. Ondernemers, particulieren, natuur- en milieuorganisaties en dorpsverenigingen in de directe omgeving kunnen een beroep doen op het fonds. Het omgevingsfonds wordt ondergebracht in een stichting. Hoe de stichting er precies uit komt te zien wordt later bepaald in overleg met lokale en regionale maatschappelijke organisaties. Eerlijke verdeling Wethouder Gea Akkerman van de gemeente Súdwest-Fryslân over de gedragscode en de afspraken die hierover met Windpark Fryslân zijn gemaakt: ‘Ik vind het belangrijk dat er nu een overeenkomst is gesloten, die gedurende een lange periode zorgt voor financiering

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

van projecten in de directe omgeving van het Windmolenpark aan de IJsselmeerkust. Lokale en regionale maatschappelijke organisaties worden hier direct bij betrokken”. Financiële participatie Projectdirecteur Anne de Groot van Windpark Fryslân is tevreden over het akkoord. ‘We willen van Windpark Fryslân een windpark van en voor Fryslân maken. De vorming van een Omgevingsfonds stond daarom steeds hoog op onze prioriteitenlijst, evenals financiële participatie door de provincie en door inwoners. Met de omwonenden willen we nu gaan kijken hoe het windpark echt kan bijdrage aan de lokale samenleving en de lokale economie. Het is prettig dat de gemeente zich bereid heeft getoond de administratie van het Omgevingsfonds te faciliteren.’

OF 2016-06

Financiers zoeken voor uw groeiplannen?

Bezoek Rabo Meet & Grow op 23 november

De marktplaats voor ondernemers en kapitaalverstrekkers Heeft u als ondernemer met (groei)plannen extra kapitaal nodig om te investeren? Maak tijdens Rabo Meet & Grow in Leeuwarden (in de Kanselarij: Turfmarkt 11) kennis met andere kapitaalverstrekkers zoals durfinvesteerders en leasemaatschappijen.

rabo.nl/lnwf/meetengrow Een aandeel in elkaar

Passende ﬁnanciering voor mkb reikt verder dan bancair krediet

Friese Rabobanken, en partners

organiseren Meet & Grow Event voor ondernemers

Ondernemers kijken voor het financieren van hun plannen steeds vaker niet alleen meer naar de bank, maar ook naar andere aanvullende financieringsmogelijkheden. Wanneer de bank een deel kan doen maar niet alles, kan stapelfinanciering uitkomst bieden. Denk aan combinaties met crowdfunding, regionale ontwikkelingsmaatschappijen, private equity of informele investeerders. Op woensdag 23 november organiseren de Rabobanken uit Friesland, Groningen en Drenthe samen met o.a. Fundipal, Money Meets Ideas, Provincie Fryslân, NL Investeert en de Investerings- en Ontwikkelingsmaatschappij voor NoordNederland (NOM) het evenement ‘Rabo Meet & Grow’. Ondernemers die zich willen oriënteren op financieringsmogelijkheden en partijen die aanvullende financiering bieden zijn van harte welkom bij De Kanselarij aan de Turfmarkt in Leeuwarden. Als u zich vooraf aanmeldt via de speciale event website (check de link in het artikel in de online uitgave van OF Magazine) dan kan de Rabobank de mogelijkheden voor inspirerende en betekenisvolle contacten vergroten.

Financieringsmix Ondernemers met een goed onderbouwd plan, kunnen voor financiering gewoon terecht bij de bank. Gemiddeld genomen verstrekt de Rabobank iedere dag zo’n 41 miljoen euro nieuw en hernieuwd krediet aan ondernemingen in Nederland. De behoefte aan aanvullend en meer risicodragend kapitaal groeit en ook het aanbod van financieringsmogelijkheden

neemt toe. De trend dat ondernemers voor de financiering van hun plan vaker een beroep gaan doen op een financieringsmix in plaats van 100% bancair krediet is onomkeerbaar. Een goed onderbouwd plan verdient een passende financiering. Dat is lang niet altijd volledig bancair krediet. Bij risicovolle investeringen is risicodragend kapitaal bijvoorbeeld meer op zijn plaats. ‘Bij die zoektocht naar aanvullende financiering kan de Rabobank voor ondernemers een regierol vervullen. We zijn regionaal sterk geworteld, hebben volop kennis en ervaring van bedrijvensectoren en we weten waar behoefte is aan financiering en welke partijen kapitaal hebben om te investeren. Met die kennis en ervaring kunnen we ondernemers als geen ander ondersteunen met het realiseren van hun financiering, of dat nu bancair krediet is of met het wegwijs maken in crowdfunding of door de ondernemer in contact te brengen met andere investeerders’, zo licht Kerst Hofman, accountmanager MKB bij Rabobank Leeuwarden-Noordwest Friesland namens de Friese Rabobanken toe.

Persoonlijk en dichtbij Met de regionale Rabo Meet & Grow

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

bijeenkomsten creëert de bank een marktplaats dichtbij de ondernemer waar vraag en aanbod van kapitaal en kennis samenkomen. Ondernemers met een financieringsbehoefte ontmoeten aanbieders van aanvullende financiering in verschillende marktrondes. Daarnaast krijgen ondernemers de gelegenheid hun bedrijfsplan op ‘de zeepkist’ te pitchen in bijzijn van andere ondernemers. Dit leidt veelal tot reacties en tips waarmee de ondernemer zijn pitch en bedrijfsplan kan aanscherpen. De Rabo Meet & Grow marktplaatsen zijn een bron van kennis, informatie en inspiratie voor zowel ondernemers op zoek naar financiering als voor kapitaalaanbieders, zo heeft de praktijk inmiddels uitgewezen. ‘Natuurlijk is er vandaag de dag veel informatie online te vinden en in tal van andere kennisbronnen, maar uiteindelijk is persoonlijk contact cruciaal voor een succesvolle en duurzame match tussen een de kredietvrager/ondernemer en de financier. Rabo Meet & Grow voorziet daarin op een aansprekende en uitdagende manier’, aldus één van de deelnemers. Kortom, voldoende reden om op 23 november naar de Kanselarij aan de Turfmarkt in Leeuwarden te gaan en u aan te melden op de de speciale event website.

OF 2016-06

experience like no other

Groene elektriciteit voor 10.000 huishoudens extra

Omrin slaat eďŹ&#x192;ciencyslag met tweede turbine Omrin neemt eind november een tweede turbine in gebruik bij de ReststoffenEnergieCentrale (REC) in Harlingen. Er is sinds april aan gebouwd. Met de turbine wordt nog meer geproduceerde stroom omgezet in duurzame elektriciteit. De REC is de afvalverbrandingscentrale van Omrin. In de Nieuwe Industriehaven wordt sinds 2011 niet-herbruikbare, maar brandbare afvalstoffen op een veilige en milieuvriendelijke manier omgezet in energie. Dankzij de nieuwe turbine neemt de efficiĂŤntie van de centrale verder toe. "De REC produceert nu bij het verbranden van afval 80 megawatt (MW) aan stroom en 16 MW aan elektriciteit, waarvan dit jaar 54% groene elektriciteit", vertelt REC-directeur Seerp Bosch. "Twintig procent van de elektriciteit gebruikt de REC zelf. Dertig procent wordt afgenomen door zoutfabriek Frisia. Het resterende zet de REC op het landelijke, openbare elektriciteitsnet." Met de tweede turbine/generator kan jaarlijks nog meer elektriciteit worden geproduceerd. Het gaat om een toename van circa 4 MW. "Hiermee kunnen we over een heel jaar gerekend 10.000

huishoudens extra van groene elektriciteit voorzien", berekent Bosch. "Van 40.000 naar 50.000 adressen." Voorbereiding De komst van de tweede turbine/generator kende een grondige voorbereiding. Al sinds 2013 wordt erover nagedacht. Bosch: "In de tussentijd hebben we een haalbaarheidsonderzoek laten uitvoeren. Hierbij is onder andere gekeken naar de kosten versus de opbrengsten en de noodzakelijke vergunningen. Daarna zijn de vergunningen aangevraagd, is de installatie ontworpen en zijn de onderdelen besteld. Dit voorjaar ging de eerste paal de grond in." Duitse makelijk De turbine is door MAN in Hamburg gebouwd en weegt ongeveer negentig ton. Hij kwam begin september vanuit Duitsland naar Harlingen. "Als hij bij een Nederlandse partij

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

gemaakt kon worden, hadden we wellicht daarvoor gekozen", merkt Bosch op. "Doorgaans werken we zoveel mogelijk samen met partijen uit de buurt. Zo heeft Jorritsma Bouw uit Bolsward voor ons bouwkundige werkzaamheden, zoals fundaties, gedaan. Maar in ons land zijn geen machinebouwers meer die een dergelijk turbine/generator kunnen maken. " Rendabel Tot de ingebruikname eind november wordt er gewerkt aan de besturing en het gereed maken van de kabels en leidingen. Bosch vertelt dat het bij de tweede turbine/generator om een rendabel project gaat. "Zowel financieel als energetisch. De turbine kan zo mee in de bestaande bedrijfsvoering van de REC. We kunnen straks extra groene elektriciteit leveren tegen en dat tegen een geringe stijging van de kosten."

OF 2016-06

Sterke groei onder Franse vlag

Troelstra & de Vries wordt SOPREMA BV

Voor aannemers en dakdekkers is de naam SOPREMA al niks nieuws meer. Sinds 2007 opereert Troelstra & de Vries, de IJlster producent van bitumineuze dakproducten, onder regie van het Franse moederbedrijf. En met succes. “De productie is uitgebreid van twee naar vier shifts”.

Pieter Roos Woonplaats Kampen. Loopbaan Accountmanager, salesmanager. Hobby's

De naam Troelstra & de Vries is sinds decennia een begrip op het gebied van dakbedekkingsmaterialen. Een typisch Fries familiebedrijf, opgericht in 1930. Aanvankelijk richtte men zich op de productie van producten voor de wegenbouw. Maar een manco in het business model bleken de winters, waarin immers de wegwerkzaamheden al te vaak stil vallen. Op de locatie in IJlst maakte men de switch naar de productie van dakrollen. Van het één kwam het ander. Door de jaren heen ontwikkelde het bedrijf zich tot marktleider op het gebied van bitumineuze dakproducten.

onder de naam SOPREMA. Veel nieuwe, innovatieve SOPREMA producten zijn toegevoegd aan het assortiment. Pieter Roos: “Voorheen concentreerden we ons op dakdichting. We waren sterk in bitumineuze dakproducten.” De afgelopen jaren is echter een wezenlijke ommekeer gemaakt van ‘roof naar full protection’. “Als onderdeel van SOPREMA voeren we nu ook kunststof dakbedekking, vloeibare waterdichtingsmaterialen én isolatiematerialen. We richten ons nu op de volledige schil van gebouwen. Een enorme verbreding van het productaanbod die ons en onze relaties veel kansen biedt.”

Internationalisering

Innovatie

In 2007 gaat het bedrijf verder onder de vleugels van het Franse SOPREMA. Met meer dan 6.000 werknemers en 44 productielocaties één van ’s werelds grootste spelers op het gebied van waterdichting. Pieter Roos, sales manager dak & bouw: “Destijds verkochten we naast onze eigen producten al SOPREMA producten. Er was al contact op directieniveau. We waren dan wel een bekende speler in Nederland, maar gezien de internationalisering van de markt was het een logische stap om aan te sluiten bij een topspeler als SOPREMA.” Sindsdien hebben dakdekkers, aannemers, betonrenovatiebedrijven en handelaren geleidelijk kunnen wennen aan de naam SOPREMA.

Achter de schermen is de laatste jaren veel geïnvesteerd in de fabriek in IJlst. “We richten ons hier nog altijd op de productie van bitumenproducten. De productie is gegroeid tot meer dan 10 miljoen vierkante meter jaarlijks. Ook het aantal medewerkers langs de weg en in de binnendienst is fors uitgebreid. En dan de research. “Hadden we voorheen twee man op het lab, nu hebben we er 100 wereldwijd. Dit biedt ons legio mogelijkheden om nieuwe, innovatieve producten te vermarkten.” Verandering en vooruitgang alom dus. Maar er is ook typisch Friese stabiliteit. “Men werkt hier langdurig en met veel plezier. Veel collega’s zijn al 25 jaar of langer in dienst. We kennen weinig verloop, daar zijn we trots op.”

Tennis, voetbal kijken. Lijfspreuk Muziek, lezen, reizen, natuur.

Van roof naar full protection Sinds 1 oktober jl. gaat het bedrijf officieel verder

OF 2016-06

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2016-06

Meer Meer waarde waarde aan aan ruimte ruimte Meer waarde Roelofs het Roelofs maakt maakt het mogelijk mogelijk aan ruimte Roelofs maakt het mogelijk

Nu ook gevestigd in Sneek: Oosterom 11 8602 DE Sneek T: +31 (0) 546 67 88 88 www.roelofsgroep.nl info@roelofsgroep.nl

Den Ham - Stadskanaal - Sneek - Steenwijk - Veenendaal - Spijkenisse

IFNN en DoeFonds Fryslân helpen innovators

De eerste wagons van de kapitaaltrein Het valt voor innovatieve ondernemers niet mee om ﬁnanciering te vinden voor het ontwikkelen van een idee naar marktrijp product of dienst. Traditionele geldschieters zoals banken willen vaak al omzetcijfers zien. Het Innovatiefonds Noord-Nederland (IFNN) en DoeFonds Fryslân doorbreken de ban. "Met onze investering komt de kapitaaltrein wel in beweging", zegt Jens Ruesink, investmentmanager bij het IFNN. "De ondernemer is de locomotief, wij zijn de eerste wagon. Andere financiers kunnen door onze bijdrage over de streep worden gehaald, zodat de trein langer wordt. Uiteindelijk moet de trein op stoom komen en niet meer gestopt kunnen worden."

Valley of death De trein dendert zo over de 'valley of death', de beruchte kloof tussen een idee en de markt. Ruesink: "Om die te overbruggen moet een innovatieve ondernemer nu alles uit te kast halen om financiers te overtuigen. Geldschieters zijn erg terughoudend als het gaat om vernieuwende ideeën. Een product moet al gereed zijn. Eén klant is ook niet overtuigend."

Concreet Het IFNN en DoeFonds Fryslân helpen de innovatieve ondernemer. Met financiën maar ook met kennis van onder meer juridische en fiscale zaken, waardoor ze tevens sparringpartner zijn. Het IFNN focust zich op ondernemers in de drie Noordelijke provincies in de meest prille fase, van idee naar prototype

en de markt. DoeFonds Fryslân ondersteunt Friese vernieuwers bij de gang naar de eerste klanten en tijdens de opschalingsfase. "Uiteraard doen we uitgebreid onderzoek naar de ideeën", zegt Diederik Jongema. Hij is investmentmanager bij DoeFonds Fryslân. "Een businessplan moet concreet zijn, het idee realistisch en haalbaar. Ondernemers moeten daarbij een goed beeld hebben van de markt en de validering. Ook moeten ze drie vragen kort kunnen beantwoorden: waar sta ik, waar wil ik naartoe en wat heb ik daarvoor nodig?"

Niet alleen Samenwerking is een voorwaarde bij het IFNN, dat geen lening verstrekt maar een aandeelhouder wordt die na enkele jaren uit het bedrijf stapt. "Innovaties hebben meer kans van slagen als partijen samenwerken, zeker als ze elkaar aanvullen", weet Ruesink. "Er zijn mooie voorbeelden van samenwerkingen waarbij de een de technische knowhow heeft, terwijl de ander goed is in de commercie. IFNN wil vooral een verbinder zijn, van geld, mensen en kennis." Samenwerking is geen vereiste bij DoeFonds Fryslân. "Maar wij willen niet de enige geldverstrekker zijn", aldus Jongema. "Er moet een co-financierder worden gevonden."

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

Groeiperspectief De portfolio's van beide heren zijn gevuld met mooie uitvindingen in allerlei sectoren, van de zorg en ICT tot watertechnologie en de landbouw. Coatings voor wieken van windmolens, apps, virtual reality, meetinstrumenten voor uierontsteking; de lijst met succesvolle vondsten wordt alsmaar langer. "Ons hoofddoel is om werkgelegenheid in de regio te creëren en zo de economie te versterken', zegt Jongema. "Daardoor zijn het IFNN en DoeFonds Fryslân niet de aangewezen partijen voor ZZP'er die zelfstandig wil blijven. Er moet namelijk perspectief zijn om van een eenmansfractie door te groeien naar een bedrijf met meerdere medewerkers. Bedrijven die al jaren actief zijn en een andere markt willen gaan aanboren, helpen wij ook." Het IFNN en DoeFonds Fryslân hopen dat door hun bijdrage andere financiers aanhaken in de kapitaaltrein. "Zie ons als een keurmerk", stelt Ruesink. "Dankzij ons komen meer innovaties tot bloei." Jongema: "Hoewel het geen garantie tot succes is. Maar onze support moet traditionele geldverstrekkers zeker vertrouwen geven."

OF 2016-06

Belastingvrije schenking van een ton in 2017 In 2017 mag iedereen aan iedereen belastingvrij € 100.000 schenken. Eerder was dit een tijdelijke regeling, maar ditmaal lijkt het structureel. Om de woningmarkt een tijdelijke stimulans te bieden gold voor het jaar 2014 een tijdelijke verhoogde vrijstelling van schenkbelasting. Het leek onwaarschijnlijk dat deze vrijstelling nogmaals zou worden ingevoerd, maar per 1 januari 2017 wordt de schenkingsvrijstelling toch structureel verhoogd. De belastingvrijstelling voor een schenking die door de ontvanger wordt gebruikt voor de aankoop of de verbetering van zijn of haar 'eigen woning' (of de aflossing van de hypotheek daarop) bedraagt in 2017 maar liefst € 100.000. Een gebouw geldt als eigen woning als het in eigendom is van de ontvanger en de ontvanger er niet tijdelijk woont, maar het gebruikt als hoofdverblijf. Iedereen mag schenken aan iedereen. De eis dat de schenking moet plaatsvinden door ouders aan kinderen is niet van toepassing. Het wordt mogelijk om belastingvrij te schenken aan familieleden, vrienden of bekenden. Wel moet de ontvanger tussen 18 en 40 jaar oud zijn. Valt de ontvanger niet in deze leeftijdscategorie, maar zijn of haar partner wel, dan mag de ontvanger de leeftijd van zijn of haar partner 'lenen'. De ontvanger en zijn of haar partner mogen samen in totaal € 100.000 belastingvrij ontvangen. De gedachte achter de leeftijdscategorie is dat men in de leeftijd tussen 18 en 40 jaar oud over het algemeen nog niet of nog niet zo lang over een eigen woning beschikt. Door schenkingen aan deze groep te stimuleren, wordt de woningmarkt geprikkeld. De schenking mag over drie jaren worden verspreid. Of het daarbij nodig is dat in ieder jaar een schenking plaatsvindt is voorlopig nog voer voor discussie. Zekerheidshalve adviseren wij u daarom om in ieder jaar een schenking te doen en niet bijvoorbeeld enkel in jaar 1 en 3.

OF 2016-06

Heeft u al eerder schenkingen gedaan en wenst u deze schenkingen aan te vullen? Dan is het belangrijk dat u zich hierbij goed laat voorlichten. De wetgever heeft namelijk voor enkele gevallen overgangsrecht gemaakt. En dit overgangsrecht ziet er op zijn zachtst gezegd complex uit. Om maximaal te profiteren van de vrijstellingsmogelijkheden kan het zijn dat er – gelet op het overgangsrecht – nog voor de jaarwisseling actie vereist is. Heeft u bijvoorbeeld in 2010 een bedrag geschonken van circa € 23.000 en wilt u dit bedrag in 2017 aanvullen tot € 100.000, dan blijkt dat u over deze aanvulling schenkbelasting verschuldigd bent. Doet u echter in 2016 een inhaalschenking van circa € 27.000, dan is het wel mogelijk om de totale schenking in 2017 belastingvrij te laten plaatsvinden. Wacht dus niet te lang met het inwinnen van advies! Overweegt u een schenking te doen of verwacht u een schenking te ontvangen? Neemt u dan vooral contact op met ons notariaat. Ondanks dat u niet verplicht bent om een schenking notarieel te laten vastleggen, kunnen wij u adviseren over de juiste vorm. Denkt u daarbij aan een clausule om 'de koude kant' uit te sluiten. Of een bepaling om ervoor te zorgen dat de ontvanger van de schenking na uw overlijden niet door de overige erfgenamen verplicht wordt om de schenking terug te betalen aan de nalatenschap. Of juist wel natuurlijk, omdat u bijvoorbeeld niet in de gelegenheid bent geweest om aan alle kinderen een schenking te doen. En uiteraard; wij denken graag met u mee!

OF SPECIALIST

Afke Deen, kandidaat-notaris bij Groenewegen Advocaten & Notarissen. Kijk voor deze en meerdere kennispagina’s van Groenewegen Advocaten & Notarissen op hun eigen specialistenpagina via www.of.nl/specialisten/groenewegenadvocaten-en-notarissen

telefonie datanetwerken bewakingscameraâ&#x20AC;&#x2122;s professioneel . ervaren . vertrouwd

Hogedijken 26 . Dokkum . t. (0519) 24 20 24 . info@faber-telecom.nl . www.faber-telecom.nl

KENNIS IS KUNNEN

IJZERSTERK VOOR UW BEDRIJF

BEVESTIGINGEN

VEILIGHEID

GEREEDSCHAPPEN

POSTBOXEN

GROENVOORZIENING

Dokkum . Heerenveen . Leeuwarden . Groningen . t. (0519) 29 23 25 . www.raadsma.nl