Ondernemend Friesland editie 6-2023 by OF BV

BOUWTECHNICS

Noorden is klaar voor robotica

AGILIQ

‘Goede software draagt bij aan bedrijfssucces’

JUNCTION

IJzersterk in online marketing

N0 06

2023 www.of.nl

Specialist in waterwerken

Stienstra en Van der Wal is de specialist in waterwerken. Met hoogwaardig materieel en een team van ervaren vakmensen, verzorgen we heel diverse waterbouwprojecten voor overheden, bedrijven en particulieren

Je kunt onder bij ons terecht voor:

Rogmolewei 6, 8651 EP IJlst Damsingel 4, 9262 NC Sumar

�

Damwanden en Beschoeiing

�

Steigers en Vlonders

�

Trailerhellingen

�

Bouwkuipen

�

Houten Bruggen

�

Remmingswerken

�

Klapanker systemen

�

Trillingsvrij funderen.

phone 0515 – 533 243 � info@stienstra-vanderwal.nl

stienstra-vanderwal.nl

Zeven levens, deel 3

Ademhalen We hebben het op deze plek de laatste tijd over de vraag: ‘wat zou je beroepsmatig willen zijn wanneer je morgen niet meer je huidige bedrijf hebt en ook beslist iets geheel anders zou moeten kiezen?’ Ik zou die vraag het komende jaar nóg vaker aan ondernemers willen stellen. En ik nodig u uit uw dromen uit te spreken. Want daar komen mooie verhalen uit. En soms ook: wijze levenslessen. Om bij mezelf te beginnen: als ondernemer met romantische inborst heb ik altijd geprobeerd om mijn dromen waar te maken. Als filmer keek ik bijvoorbeeld op tegen de Italiaanse cinema. Een meesterwerk maken als La Grande Belezza of De acht bergen; dat wilde ik ook wel! Gelukkig kwam ik er nét voordat het gênant werd achter dat ik die droom nooit meer zou realiseren. Maar, uiteindelijk ik héb ik tóch een Italiaanse film gemaakt, in 2015 en al was het maar een film van acht minuten; ik kreeg een warm applaus op het Noordelijk Filmfestival en zo kwamen er bijna vanzelf ook steeds mooiere opdrachten. Het was een kick om daar 110 procent aan te werken. Er is ook een keerzijde en ik wil de lezer even deelgenoot maken van een waarschuwing: let bij al dat gepassioneerde werken op uw ademhaling. Zo was ik de afgelopen tien jaar bezig met Italiaanse films maken, maar óók met tal van andere zaken, waaronder het nobele werk voor dit magazine. En hoewel ik al lang niet meer de 70 uur per week aantikte was het nog altijd wel 50 of 60 uur dat mijn hoofd met tenminste iets bezig was. En alles wat ik deed vond ik leuk! Totdat ik een half jaar geleden klachten kreeg: vermoeidheid, mindere concentratie en een enorm nerveus gevoel in de borst.

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

De term ‘burn out’ werd het eerst door mijn psycholoog genoemd en dat leek me een vergissing. Totdat een anti-stress-coach me uitlegde dat je van leuk werk dus óók overwerkt kan raken. Het stresshormoon cortisol is daarbij een boosdoener. Het hormoon dat van oudsher (denk aan de holbewoners) bedoeld was om ervoor te zorgen dat we op kritieke momenten (bijvoorbeeld: aanval van een beer) konden vechten, vluchten, of bevriezen wordt in ons dagelijks leven honderden keren vaker aangemaakt, door deadlines, files, ontslagrondes, social media-vetes en burenruzies. Maar dus ook door té intensief, bezig te zijn met jouw passie. Door de kick en voldoening die je tegelijk óók krijgt merk je niet wat eer misgaat: te weinig pauzes, verkeerde ademhaling en ineens sta je zonder benzine langs de weg. Hoe ik persoonlijk uiteindelijk tóch een goede wegenwacht heb gevonden vertel ik u in een volgende editie. PS: de Italiaanse film? Die zie je hier:

Menno Bakker HOOFDREDACTEUR

Meer lezen of reageren? linkedin.com/in/bakkermenno of op https://twitter.com/OF_nl

OF 2023-06

Colofon

‘Goede software draagt bij aan bedrijfssucces’

Uitgeverij Brouwer Business Media BV

Agiliq is een ICT-bedrijf voor technische MKB en MKB+, zoals bijvoorbeeld technische groothandels, machine- en jachtbouw en de verfbranche. Afgelopen zomer verhuisde het bedrijf van Sneek naar Joure, omdat het uit haar jas was gegroeid. Directeur Eddie Huizinga blikt terug op de afgelopen 16 jaar en brengt OF op de hoogte van de nieuwste ontwikkelingen in de ICTbranche.

Hoofdredactie Brouwer Business Media BV Bladmanagement Ed Klijnman Coverfoto Ed Klijnman

Advertentie exploitatie en administratie Ondernemend Friesland BV Tussendiepen 21 9206 AA Drachten Telefoon 0512-366326 Jasper van der Sluis 06-46033589 Gerrit Landman 06-18882116 Jan Gerrit de Boer 06-40209389

ITBB GROUP groeit door na overname Vredenburg Installatietechniek De betrokkenheid van een kleine onderneming gecombineerd met de professionaliteit van een grote organisatie: dat is het concept van de ITBB Group. De recente overname van Vredenburg Installatietechniek in Steenwijk past goed binnen deze visie, waarmee de groei van de afgelopen jaren verder wordt doorgezet, aldus algemeen directeur Jelle Boorsma van de ITBB Group.

Redactie Menno Bakker, Tine van Knijff-van Hijum, Willem Walda, Amanda de Vries, Richard Tjalsma en Yke Bremer nieuwsberichten@of.nl Vormgeving VDS Crossmedia

Drukker Scholma Druk ISSN 1383-9314 © De uitgever kan op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van informatie. Uitgever aanvaardt dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor de schade, van welk aard dan ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebasseerd zijn op informatie uit deze uitgave. Uit deze uitgave mag na toestemming van de uitgever met bronvermelding geciteerd worden.

www.of.nl

“ICT vormt tegenwoordig de ruggengraat van bijna ieder bedrijf” Ondernemers streven naar het neerzetten van een efficiënt presterende organisatie, maar zijn niet altijd bekend met de nieuwste ICT-mogelijkheden. Voor een goed gesprek over hoe jouw bedrijf digitalisering optimaal kan inzetten, ben je bij Quub. it Solutions uit Damwâld aan het juiste adres. “Goed toegepaste ICT-oplossingen kunnen veel werk makkelijker, zorgvuldiger of zelfs overbodig maken.”

OF 2023-06

‘We zorgen ervoor dat iedereen kan meedoen’ De nieuwe locatie van sociaal ontwikkelbedrijf Dokwurk aan de Hendoweg in Dokkum is nu twee jaar open. Het ruime en lichte pand biedt een veilige haven voor mensen met een begeleidingsbehoefte. “Dit pand geeft ons veel energie”, bevestigt directeur Jan Knol. “Maar we zorgen er hier vooral voor dat mensen weer kunnen meedoen in de maatschappij, buiten onze deuren.”

Op de leasefiets naar het werk: fitter, vitaler en duurzamer

Sandra Arkesteijnop studiereis naar Oman

Oman: gevangen tussen traditie en vooruitgang Oman is niet direct het eerste land dat in je op komt als je aan het Midden-Oosten denkt. Sandra Arkesteijn, een zelfstandig marketingprofessional, verbleef een week in Oman voor een studiereis en haakt hier direct op in: “Bij bijna elk bedrijfsbezoek kwam dit dilemma naar voren: ‘Moeten we ook exporteren naar het buitenland en zo ja, hoe pakken we dat aan?’

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2023-06

Bela Bela Permanente make-up

Vanaf 1 november kunt u in Medisch Centrum de Sionsberg bij mij terecht voor de gezondste permanente make-up ooit. Organisch Synthetische pigmenten van Swiss Color garanderen tezamen met de door mij gebruikte SkinQ techniek dat er, én geen ijzeroxides of andere metalen in uw huid achterblijven, én er meer kleur achterblijft zodat er minder behandelingen nodig zijn voor een mooi resultaat.

le ve re k n r va be tin ijg n t ha g u de nd 1 z el op e 0 in %e g! en

Tel (0511) 421297

T. 06 51293615 Email info@belabela.nl www.rosieradministraties.nl www.belabela.nl

MC de Sionsberg, Birdaarderstraatweg 70 9101DC Dokkum, 1e etage

ko r

ve r

Zwannie van der Wal

Ds. Feitsmawei 1a • 9108 NE Broeksterwâld

Bela Bela Permanente make-up

Geen uitgelopen make-up tijdens het sporten. Of het nu hardlopen, • Belastingzaken voor ondernemer en particulier zwemmen , fitness of iets anders is, nooit meer hoeven nadenken over of de make-up nog netjes zit, of de zelf bijgewerkte wenk• Samenstellen brauwen niet verdwenenjaarstukken zijn, geen uitgelopen make-up door het zweten. Met een make-up in en uit je bed. Gewoon je eigen • Salarisadministraties wenkbrauwen weer mooi en duidelijk een vorm geven of net iets meer, een subtiele eyeliner en mooie strakke lippen zonder er ook maar een moment mee bezig te hoeven zijn. Het kan allemaal. • Bedrijfsadvisering Lijkt dit u ook heerlijk en wilt u meer weten over wat ik voor u kan doen, neem een kijkje op de website of bel of mail vrijblijvend.

e ijzeroxides zijn ook niet vervangen door NOVOXX, een glasparel die bij sommige andere pigmenten zonder ijzeroxides gebruikt wordt. Het woord zegt het al, glasparel, uiteraard miniscuul klein gemaakt maar het blijft glas wat in uw huid gebracht wordt om ervoor te zorgen dat het pigment op zijn plek blijft zitten. Omdat Swiss Color een Organisch Synthetisch pigment is en er met een speciale techniek gepigmenteerd wordt ontstaat er minder trauma aan de huid. Wenkbrauwen hairstroke, powder, ombre, ingeschaduwd of combi hairstroke/powder. Eyeliner op diverse manieren te zetten en ook uw lippen kunnen worden behandeld in diverse kleuren of om uw eigen kleur beter uit te laten komen en een mooie strakke cupidoboog te vormen.

info@rosieradministraties.nl

Dé houthandel van Noardeast-Fryslân.

Houthandel Barkmeijer

Houten gevelbekleding

Deuren

Houtbewerking

Houthandel Barkmeijer is dé groothandel voor hout, plaatmateriaal, deuren en isolatie voor de professionele verwerker. Naast de handel in deze producten, bewerken wij veel hout in onze machinale afdeling.

Houthandel J. Barkmeijer & Zn. B.V.

Riddersmaweg 2 9291 NC Kollum

T 0511 45 25 25 F 0511 45 34 07

E verkoop@barkmeijerbv.nl I www.barkmeijerbv.nl

provincies verder uit en neemt onze Accent Automatisering noordelijke gezamenlijke expertise toe.” gaat verder onder de Explosieve groei Arcus IT maakte de afgelopen jaren een explosieve naam Arcus IT groei door. In 2016 telde het bedrijf nog achttien In mei 2022 heeft investeerder Egeria een meerderheidsbelang verworven in zowel Arcus IT als Accent Automatisering. Het doel was het creëren van een omvangrijke en financieel krachtige ICT-dienstverlener met vestigingen verspreid over heel Nederland. Accent Automatisering uit Sneek is een vertrouwde IT dienstverlener in Noord Nederland en blijft ook onder de nieuwe naam Arcus IT het vertrouwde gezicht in Noord Nederland. Aanleiding voor de samenvoeging is vrij eenvoudig. “In onze branche wordt de benodigde expertise, zoals van data en security, steeds specialistischer en talent almaar schaarser”, licht Rob Verbeek, oprichter en CEO van Arcus IT Group toe. Door onze krachten te bundelen met Accent bouwen we onze solide positie in de

medewerkers, vandaag zijn dat er maar liefst 400. Rob Verbeek: “We hebben sinds 2016 twaalf overnames afgerond en succesvol samengesmeed tot een geïntegreerde ICT-dienstverlener, waarmee we trendsettend zijn geweest in het consolideren van de markt voor ICT Managed Service Providers. Met Accent Automatisering erbij, is ineens een belangrijk deel van Noord Nederland onderdeel van het verzorgingsgebied.”

Krachten bundelen met Accent Accent, al 27 jaar ICT-dienstverlener in Sneek, is ook erg enthousiast over de nieuwe samenwerking. Commercieel directeur Wim Behage: “Klanten vragen steeds vaker om complexe en multidisciplinaire dienstverlening. Om klanten in deze vraag te kunnen voorzien is schaalvergroting noodzakelijk. We zijn trots dat we nu samen met Arcus IT gaan bouwen aan een landelijk opererend bedrijf, met een sterk regionaal karakter. We zijn er op deze manier van verzekerd dat we hiermee onze klanten ook in de toekomst de beste dienstverlening kunnen bieden.” www.arcusit.nl

Veenstra|Fritom en EUROstyle gaan groene samenwerking aan Logistiek dienstverlener Veenstra|Fritom en EUROstyle, leverancier van ecologisch verantwoorde producten voor tuin & landbouw, bundelen hun krachten. Doel van de samenwerking is het reduceren van CO2uitstoot. Het gebruik van het duurzame HVO100 (Hydrated Vegetable Oil) staat hierbij centraal. “Met het gebruik van HVO100 kunnen we

een CO2-reductie van 89% realiseren, een belangrijke mijlpaal in de inspanningen van beide bedrijven om duurzamer te opereren”, zegt Fokke Rosier, actief bij Veenstra|Fritom. “Deze reductie is uit te drukken in bijna 4000 bomen.” Ook Erwin Duits deelt namens zijn werkgever in de vreugde. “Bij EUROstyle zijn we altijd op zoek naar initiatieven die onze ecologische voetafdruk kunnen verkleinen. Daarom zijn we enthousiast dat we deze samenwerking aan kunnen gaan en samen positieve impact kunnen maken. We nodigen andere bedrijven uit hetzelfde te doen!”

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

Douna Machinery wint OOM Award 2023 Het Leeuwarder metaalbedrijf Douna Machinery heeft de OOM Award 2023 voor de regio NoordNederland in de wacht gesleept. Tijdens de verkiezing van de meest actieve (metaal)leerbedrijven bleef Douna de andere Friese genomineerden Veenstra Mechanisatie en Holtrop & Jansma voor. Aan de keuze ging een lang juryberaad vooraf. “Uiteindelijk hebben we met Douna Machinery een bedrijf uitgekozen dat de meeste stappen heeft gezet op het gebied van opleiden en ontwikkelen én over een prachtige leercultuur beschikt.”

Nieuwe generatie Het Leeuwarder bedrijf toont zich bij monde van technisch directeur Hendrik Wijnja vereerd met de trofee. “Opleiden is de toekomst van ons bedrijf. Het is leuk om onze kennis over te brengen op een nieuwe generatie. Daarnaast scholen we continu ons eigen personeel, bijvoorbeeld in de waterstoftechnologie waar we volop mee bezig zijn. We zijn erg blij met de award: het is een beloning voor het vele werk dat we in opleiden steken.” De OOM Award is een initiatief van OOM, het scholingsadviesbureau van de sociale partners in de metaalbewerking.

OF 2023-06

Drukwerk? Ons werk.

info@okepc.nl

Uw ICT-specialist!

Burgum Westersingel 49A

0511-200200

ICT-diensten | netwerkbeheer development | beveiliging computers | reparatie | telecom

NIEUWE EIGENAREN VOOR DE WIJNIMPORTEURS Robin Boekamp en Anne Claire Brouwer mogen zich sinds kort de nieuwe eigenaren van De Wijnimporteurs noemen. “We voelen ons vereerd om de wijngroothandel over te nemen en zijn vastbesloten om de erfenis van de broers Fokke en Ruerd van der Meer voort te zetten”, vertelt het duo.

Festiviteiten bij Constructabouw:

nieuw pand ingewijd

Constructabouw vierde onlangs uitgebreid feest. Reden van de festiviteiten was de recente ingebruikname van het nieuwe bedrijfspand. Sinds juli dit jaar opereert het bouwen aannemingsbedrijf vanaf Businesspark Friesland-West 25 in Heerenveen.

De overname brengt geen grote veranderingen met zich mee. De kenmerkende Friese nuchterheid blijft behouden, stellen Boekamp en Brouwer. Fokke van der Meer blijft bovendien als adviseur betrokken bij het bedrijf.

Het bedrijf krijgt met deze nieuwbouw de beschikking over een A-locatie. Bovendien zijn de werkplaats, opslag en kantoren allemaal groter dan op de vorige locatie. “Het werd tijd om na 18 jaar een eigen pand te bouwen”, vindt Martha Smit, eigenaar/directeur van Constructabouw.

Frison De Wijnimporteurs is opgericht in 2005 in Grou. Na meerdere jaren in Sint Nicolaasga te zijn gevestigd, keerde het bedrijf vorig jaar terug naar zijn roots. De wijnspecialist heeft naamsbekendheid verkregen door het eigen label Frison.

“Het gebouw is strak, maar wel met een zeer warme uitstraling. Het is een pand waar de drempel laag ligt voor iedere klant die eens wil praten over verbouw- of nieuwbouwplannen”, besluit ze.

Publieksaward voor Proeflokaal Oan Tafel Proeflokaal Oan Tafel in Wergea is door Tripadvisor erkend met de Travelers' Choice Best of the Best-award in de categorie fine dining. Het Friese restaurant behaalt binnen heel Nederland bovendien een eervolle negende plek. “We zijn hier ontzettend blij mee”, reageert eigenaar en chef Geert-Jan Vaartjes. “Deze award komt rechtstreeks van de mensen die er voor ons het meeste toe doen: onze gasten. Dit motiveert ons alleen nog maar meer om hen mee te nemen op een onvergetelijke culinaire wereldreis!”

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2023-06

Blijf op de hoogte! Download onze gratis app.

van 14.00-1

Handig... privé en zakelijk.

Telefo Website n

Blijf op de hoogte! Download onze gratis app. Handig... privé en zakelijk.

Wilt u op de hoogte gehouden worden van actueel nieuws op notarieel gebied? Download via de app store onze app. Wilt u persoonlijk contact? Gratis inloopspreekuur, elke donderdag van 14.00-17.00 uur. Meesterlijk in persoonlijk advies.

NOTA T RISKA TA ISK NTOOR ISKA ELLEMERS Telefoon 0515 - 42 98 88 E-mail info@notarisellemers.nl Website notarisellemers.nl Bezoekadres Oude Koemarkt 79, Sneek

Directeur Evert Jan Schouwstra ondertekent de samenwerking met Vice Chairman Capt. Somesh Batra of World Trade Centre Mumbai op het Europese WTC-congres in Cyprus.

column

Gastvrije Intelligentie Hoe kijkt u naar Artificial Intelligence, AI? Is deze technologie ‘welkom’ in uw bedrijf? Of bent u er toch ook een beetje bang voor? Het Engelse hospitality heeft ook de woordstam ‘hostis’ in zich, vijand. Bij gastvrijheid zit ook altijd een beetje angst en is het goed om bij gasten op je hoede te zijn en je gezonde verstand te gebruiken. Als gastvrije ondernemer zie ik volop kansen met AI maar wel in combinatie met gezond verstand en empathie. Ik introduceer een nieuwe term: Gastvrije Intelligentie, kortweg GI. Gastvrije Intelligentie is de kunst om technologische vooruitgang en menselijke warmte te combineren. Het draait om het creëren van een vriendelijke omgeving. Een omgeving waarin zowel klanten als medewerkers zich welkom, gewaardeerd en begrepen voelen, dankzij slimme toepassingen van technologie. AI door een bril van gastvrijheid levert veel voordelen: Allereerst, AI kan heel veel dingen voor jou ‘onthouden’. Zo zijn er hotels waar je door de computer al herkend wordt als je binnenloopt. De receptionist kan je met je naam begroeten en weet je voorkeur voor een kamer.

WTC LEEUWARDEN SLAAT HANDEN INEEN MET INDIASE COLLEGA’S

Daarnaast bespaart AI kostbare tijd. Bijvoorbeeld in een drukke winkel kan AI helpen bij het beheren van voorraad. Het systeem houdt automatisch bij wanneer producten moeten worden bijbesteld en plaatst zelfs bestellingen bij leveranciers. Medewerkers kunnen zich zo richten op het helpen van klanten in plaats van administratieve taken. Met AI kun je eﬃciënter werken en in combinatie met gastvrijheid meer menselijke touch toevoegen. AI maakt je onderneming ook flexibeler en slimmer. Een klein adviesbureau gebruikt AI om snel te reageren op klantvragen. Het systeem identificeert welke consultants beschikbaar zijn en plant direct afspraken in. Hierdoor kan het bureau klanten sneller van dienst zijn en mogelijk concurrenten voor blijven.

World Trade Center Leeuwarden is een samenwerking aangegaan met vier Indiase WTC’s. Onder meer de handelsvestiging in Mumbai, een stad met ruim 23 miljoen inwoners, maakt deel uit van het partnerschap.

En laten we innovatie en groei niet vergeten. Zo kan een ambachtelijke bakkerij verkoopgegevens analyseren met AI. De bakker ontdekt sneller dat een bepaald type brood populair is en gebruikt deze informatie om nieuwe smaken te ontwikkelen en zijn assortiment uit te breiden. Wij leven in een tijd waarin het draait om eﬃciëntie, om meer en sneller. Gastvrije Intelligentie, kan ervoor zorgen dat je het welzijn van je medewerkers en klanten niet uit het oog verliest. Dat ze zich thuis en welkom blijven voelen in een wereld vol computers, bytes en robots.

Door het aangaan van deze samenwerking krijgen Friese bedrijven sneller toegang tot de Indiase markt, meldt WTC Leeuwarden-directeur EvertJan Schouwstra. “In 2018 was Leeuwarden gastheer van alle WTC’s in de wereld. Daardoor kennen zij onze regio en zien ze goede kansen voor de betrokken bedrijven. Daar ben ik heel blij mee, omdat wij niet vroeg genoeg de mogelijkheden in India kunnen verkennen. Daar kunnen onze bedrijven hun voordeel mee doen.”

Handelsmissies Met de Indiase partners is onder meer afgesproken kennis te delen over handel en investeringen. Ook uitwisseling van projecten waarop bedrijven kunnen inschrijven en stimulering van samenwerking (bijvoorbeeld in de vorm van Joint Ventures) staan op het ambitielijstje. Daarnaast is het streven om over en weer handelsmissies te organiseren en de onderlinge netwerken uit te nodigen voor evenementen.

Drs. Geesje Duursma

Ondernemer en gastvrijheidseconoom | www.geesjeduursma.nl

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2023-06

Column

Trends in automatisering, robotisering en cybersecurity Bij veel van onze zakelijke klanten is er naast pure kantoorautomatisering ook sprake van productie-automatisering en robotisering, zoals bij de in onze regio sterk vertegenwoordigde metaalsector. Netwerksegmentatie: de onderschatte defensielinie

Mede door de verstoorde leveringsketens tijdens Corona en geopolitieke instabiliteit, besluiten bedrijven steeds meer productieprocessen die voorheen ver weg plaatsvonden weer in eigen huis te gaan uitvoeren. De opkomst van robotisering en automatisering stelt bedrijven in staat hun processen te stroomlijnen, de efficiëntie te verhogen en de kosten te verlagen. Dit heeft geleid tot aanzienlijke concurrentievoordelen en groeimogelijkheden voor bedrijven in verschillende sectoren. Robots hebben een zeer hoge precisie, werken continu door en met met hoge snelheid. De personen die dit werk voorheen deden, zijn of overbodig geworden of zien hun functie veranderen in aansturing van de robots. Daarom zien mensen robotisering soms als een bedreiging. Maar robotisering heeft ook voordelen voor de arbeidsmarkt. Ze kunnen fysiek zware of saaie werkzaamheden overnemen. Bovendien is het aantal niet te vervullen vacatures nog nooit zo hoog geweest, dus is de angst wel terecht?

Het Belang van cybersecurity Terwijl bedrijven hun technologische voetafdruk vergroten met robotisering en automatisering, wordt het beheer van Cyberrisico's nog belangrijker. De groeiende afhankelijkheid van digitale systemen maakt bedrijven kwetsbaar voor cyberdreigingen, variërend van datalekken tot ransomware-aanvallen. Productiebedrijven hebben vaak relatief veel ICT-infrastructuur op locatie. Het beveiligen van deze infrastructuur is van levensgroot belang om de bedrijfscontinuïteit te waarborgen en de vertrouwelijkheid van gevoelige informatie te behouden. Cyberaanvallen kunnen verwoestend zijn voor bedrijven, met financiële verliezen, reputatieschade en verstoorde bedrijfsprocessen als gevolg. Daarom moeten ondernemers en beslissers in bedrijven cybersecurity beschouwen als een prioriteit en blijvend investeren in beveiligingsmaatregelen en training van personeel. Banken en accountants stellen terecht ook steeds meer eisen. Zo ook verzekeraars, de voorwaarden worden steeds verder uitgekleed.

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

Naast de basismaatregelen voor cybersecurity is netwerksegmentatie een vaak onderschat verdedigingsmechanisme. Netwerksegmentatie houdt in dat het bedrijfsnetwerk wordt opgedeeld in afzonderlijke zones of segmenten, waarbij toegang tot gevoelige gegevens strikt wordt gecontroleerd. Dit maakt het moeilijker voor kwaadwillende actoren om toegang te krijgen tot gevoelige informatie, zelfs als ze al toegang hebben tot andere delen van het netwerk. Het isoleren van productienetwerken is extra belangrijk, omdat apparatuur en besturingssystemen een andere vervangingscyclus kennen en oplossingen voor kwetsbaarheden vaak later en minder frequent beschikbaar worden gesteld.

Robotiseren met verstand van cybersecurity In de werkzaamheden die het team van Oké-PC IT uitvoert houden we bij elke stap rekening met beveiliging. Ons werk blijft interessant door de vele ontwikkelingen in techniek. De veelzijdigheid spreekt ons en onze klanten ook aan, van kabeltje tot laptop en van netwerksegmentatie tot het ontwikkelen van een robuuste cybersecuritystrategie. Neem bij uitdagingen op gebied van ICT gerust contact met mij op! Ronald Zijlstra ronald@okepc.nl Oké-PC IT

OF 2023-06

Directeur Josper Bouwer van Bouwtechnics:

‘Het Noorden is klaar voor de transitie naar robotica’ Van lassen, draaien en frezen tot software schrijven en complete productielijnen vol robotica engineeren: Bouwtechnics is een Friese techparel die klanten in het hele land aan innovatieve besturingssystemen helpt, mét robots. Want robotica: dat is de toekomst als het aan directeur-eigenaar Josper Bouwer ligt. Hij roept mkb-ondernemers in het Noorden op hun schroom te laten varen en deze bewezen technologie te omarmen.

“Robotica is hét antwoord op actuele vraagstukken zoals verduurzaming, arbeidskrapte en productiviteitsverhoging. Wie de continuïteit van zijn bedrijf wil waarborgen, doet er goed aan zich in de mogelijkheden te verdiepen”, benadrukt Josper Bouwer. Zijn vader Freerk, die het bedrijf in 1990 oprichtte, is recent teruggetreden. Josper heeft als nieuwe man aan het roer een duidelijke visie op de toekomst. “We willen hier in het Noorden hetzelfde bereiken als in andere regio’s. Wat daar kan, moet ook hier kunnen. Bovendien zetten we volop in op service en lange termijnrelaties met onze klanten. We hebben veel disciplines in eigen huis, zowel softwarematig als mechanisch. Die combinatie zie je niet zo vaak. We weten dat klanten daardoor graag met ons samenwerken.”

Complete productielijnen Freerk Bouwer begon ruim dertig jaar geleden met alleen besturingssystemen, inmiddels levert Bouwtechnics complete productielijnen. Josper Bouwer vertelt: “Alle projecten zijn klantvraag gestuurd. Als een klant bijvoorbeeld wil dat materiaal wordt opgetild of verplaatst, bedenken we samen een machine om deze taken uit te voeren. Van de engineering tot het schrijven van de software en het bouwen van de machine: we doen nagenoeg alles in eigen huis. Als het systeem klaar is wordt het getest en vervolgens op locatie bij de klant geïnstalleerd. Daarna blijven we betrokken voor service en onderhoud. Ook verlenen we remote service: we kunnen digitaal inloggen op machines en vormen zo het verlengstuk van de technische dienst van het bedrijf.”

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

“Robots kunnen bedrijven zóveel werk uit handen nemen. Dankzij de hulp van robots kunnen werknemers meer doen in minder tijd.”

OF 2023-06

Ombouwen en optimaliseren Van lassen en frezen tot software schrijven: het team van Bouwtechnics kan ontzettend veel zelf. “Onze werknemers hebben heel verschillende kwaliteiten. Dat zij goed met elkaar communiceren is dan ook van groot belang. Vroeger werd vaak eerst de machine ontworpen en pas daarna bedacht hoe de software daar in zou passen. Tegenwoordig ontwerpen software engineers en mechanische engineers echt samen de machine.” Het resultaat is voor klanten dikwijls verrassend. “Als ze eenmaal doorhebben wat wij kunnen, komen er vaak vervolgvragen: kunnen jullie ook dit, of dat?” Bouwtechnics en de klant houden tijdens het ontwikkelproces nauw contact. “Deels digitaal, maar de klant komt ook bij ons kijken en wij gaan langs op locatie. Eén van onze werknemers is momenteel zelfs

enkele dagen per week werkzaam bij een klant, om een machine te verbeteren en te optimaliseren. Het gebeurt ook wel dat een door ons gebouwde machine terugkomt zodat we hem kunnen ombouwen voor bijvoorbeeld een ander verpakkingsmateriaal, waarna de machine terugkeert naar de klant.”

alles. Maar veel ondernemers moeten hun schroom nog opzij zetten. Robots kunnen bedrijven zóveel werk uit handen nemen. Het hoeven echt niet altijd ontzettend complexe machines te zijn: je kunt ze ook deelhandelingen laten uitvoeren, zodat je minder mensenhanden nodig hebt. Je kunt dit rustig opbouwen.”

Robots op elk industrieterrein

Bewezen technologie

Bouwtechnics heeft machines geleverd aan onder andere Heinz, Boomsma, Euroma, United Softdrinks, Nolet en Heineken. Voor het bekende cosmeticabedrijf Rituals bouwden en verbouwden Bouwer en zijn team al meerdere verpakkingsmachines. “Er wordt vaak gedacht dat je voor robotica en automatisering in andere regio’s moet zijn, maar er gebeurt hier ontzettend veel. Het Noorden is klaar voor de transitie naar robotica, dat merk ik aan

De directeur vervolgt: “Dankzij de hulp van robots kunnen werknemers meer doen in minder tijd én kun je werknemers andere werkzaamheden bieden. De mens is niet geschikt voor repeterend werk; voor steeds precies dezelfde taak doen. Een robot kan altijd doorgaan en behoudt dezelfde – veel hogere - nauwkeurigheid. De technologie is ook bepaald niet nieuw: robotica is een beproefde en bewezen techniek die al decennialang wordt ingezet in bijvoorbeeld de auto-industrie.” Bouwer voegt daaraan toe: “Vroeger bouwden we speciaal een machine voor één product. Een robot kun je uit zo’n machine halen en voor een volgende taak inzetten. Dat doen we dan ook: we verkopen dus eigenlijk ook al ‘tweedehands’ robots.”

“Bedrijfsstrategie op 1 A4 is voor mij ontzettend waardevol” 16

OF 2023-06

“We laten ondernemers graag zien dat ook zij een robotoplossing kunnen aanschaffen. Schroom niet om contact op te nemen en vraag gewoon wat er mogelijk is.” Belangrijk voor mkb Bouwtechnics probeert daarnaast zoveel mogelijk standaard componenten te gebruiken bij de bouw van een machine. “We maken een unieke machine met waar het kan standaard onderdelen zoals de motor en de robot. Daardoor gaan zowel de kostprijs als de faalprijs omlaag. Dat maakt de aanschaf van zo’n machine bereikbaarder

voor het mkb. De software en de opstelling maken de machine vervolgens ‘one of a kind’. Ondanks de inflatie is de prijs van robotica de afgelopen jaren bovendien al gezakt.” Bouwer ziet de transitie naar robotica als de belangrijkste ontwikkeling voor het mkb in de komende jaren. “Wij zijn er klaar

Nieuwe groeistrategie dankzij De Bakenmeesters Omdat Josper Bouwer behoefte had aan ondersteuning bij het uitstippelen van zijn groeistrategie, schakelde hij De Bakenmeesters in. Erik Pel en Karin Langhout bieden strategische concepten aan voor ondernemers op het gebied van bedrijfsfundering, bedrijfsopvolging en groeistrategie. Bouwer: “Zij maken gebruik van een methodiek waardoor ze heel goed tot de kern komen. Voor Bouwtechnics heeft dat geleid tot een nieuw bedrijfsplan, een sterkere propositie en een nog duidelijkere focus op service.” Hij vervolgt: “Erik en Karin benoemen zaken die ik zelf nog niet zie of anders beoordeel. Hierdoor maken ze inzichtelijk wat er binnen het bedrijf gebeurt en waar kansen liggen.”

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

voor en veel bedrijven ook, al zien ze dat misschien nog niet helemaal in. Wij laten ondernemers graag zien dat ook zij een robotoplossing kunnen aanschaffen. Ik zou dan ook willen zeggen: schroom niet om contact op te nemen en vraag gewoon wat er mogelijk is.” www.bouwtechnics.nl

Het geheel wordt overzichtelijk samengevat en samengebonden. Daarnaast visualiseren De Bakenmeesters het bedrijfsplan op 1 A4. “Als ik nieuwe initiatieven neem of nieuwe kansen zie, weet ik in één oogopslag of dit past binnen mijn bedrijfsstrategie. Dit is voor mij ontzettend waardevol omdat hiermee mijn bedrijfsplan schaalbaar is en bestendig is voor de toekomst.” Naast een duidelijke koers en een vernieuwde focus leverde het werken aan het bedrijf ook veel plezier op. “Door de constructieve en enthousiaste aanpak van De Bakenmeesters was het plezierig werken aan de groeistrategie.” Op dit moment wordt de nieuwe strategie door Bouwer geïmplementeerd, waarbij De Bakenmeesters op gezette tijden de voortgang bewaken. “Hierdoor staat het werken aan mijn bedrijf frequent op de agenda.”

OF 2023-06

Succesvol ondernemer én goede werkgever? Maar ook levensgenieter? Wij helpen u graag. Samen met u kijken we welke zakelijke verzekeringen u nodig heeft en het beste bij uw onderneming en u als ondernemer passen.

Met onze jarenlange ervaring en persoonlijke betrokkenheid adviseren wij u over het voorkomen en beheersen van risico’s. Breedpad 21 - 8442 AA Heerenveen - (0513) 61 44 44 info@kuiperverzekeringen.nl - www.kuiperverzekeringen.nl

Column

Effecten van digitalisering, automatisering en robotisering Geen vakmensen meer te vinden. Robots nemen zwaar, eentonig werk over van de mens. ChatGPT een bedreiging voor het onderwijs. Cybercriminelen breken in via de digitale snelweg. Zo maar enkele onderwerpen waarover geschreven is in de laatste maanden. Effecten van digitalisering, automatisering en robotisering. Kortom kansen versus bedreiging. De thema’s automatisering, digitalisering en robotisering waren nog nooit zodanig het middelpunt van innovatie en zijn een actueel thema in de verzekeringsbranche. Kijkend naar het component arbeid kan robotisering zwaar en eentonig werk overnemen met tot gevolg minder (ziekte)uitval op de werkvloer. Repeterend werk wordt overgenomen van de mens, resulterend in minder verloop binnen het personeelsbestand. Met uiteindelijk inzet van medewerkers op kennisintensieve arbeid wat kan zorgen voor een kwalitatief steviger fundament van de onderneming.

Innovatieve wereldspeler Een bedrijf dat continue op zoek is naar optimalisatie van bedrijfsprocessen en juiste inzet van medewerkers voor een duurzame arbeidsrelatie is VHM Machinery uit Ens. VHM Machinery bouwt machines en systemen voor box & bigbag logistiek in de agrofoodsector. Vanuit Flevoland over de gehele wereld. Op basis van een analyse binnen een agrarische onderneming worden bottlenecks veranderd in gestroomlijnde snelle schakels. Met focus op procesoptimalisatie. “Bedrijven willen groeien, maar goed personeel is schaars. Er moet dus meer werk verzet worden met hetzelfde aantal mensen. En laat procesoptimalisatie nu in het DNA van ons eigen machinefabriek in Ens zitten”, aldus Eveline van Hees van VHM Machinery. Automatisering speelt hierin dé hoofdrol. De machines die VHM Machinery bouwt zorgen ervoor dat bedrijven in staat zijn efficiënter te werken, het werk flexibeler kunnen indelen en zwaar en repeterend werk kunnen overdragen aan machines. In de dagelijkse processen van VHM Machinery speelt digitalisering ook een belangrijke rol, de machines van VHM draaien namelijk over de

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

gehele wereld. Van een pootgoedteler in Oost-Groningen, een uienboer in Nieuw-Zeeland tot aan de grootste walnootverwerker in Californië. Eveline vertelt: “Digitalisering helpt VHM om zowel afstand als het tijdsverschil te overbruggen wanneer service verleend moet worden. Door slimme modules in de machines kunnen servicemonteurs op afstand meekijken in de machine. Scheelt veel (reis)tijd en dus geld voor zowel onze eindgebruiker als voor onszelf”.

Preventie van nieuwe bedreigingen Een wereldwijd opererende machinefabriek in Ens. Een prachtig voorbeeld van een ambitieuze maar nuchtere Nederlandse onderneming. Inspringen op kansen en meegaan met (nieuwe) ontwikkelingen. Maar deze nieuwe ontwikkelingen geven naast mogelijkheden ook nieuwe bedreigingen. Vaak minder tastbare bedreigingen. Bij brand kan iedereen de impact goed voorstellen, maar een digitale bedreiging staat nog onvoldoende op het netvlies. Eveline licht toe: “Als VHM Machinery willen wij zo onbezorgd mogelijk kunnen ondernemen. Daarom hebben wij intensief contact met onze risicoadviseur en vormen we samen een team. We hebben vaste aanspreekpunten met eigen disciplines om adequate oplossingen te bedenken. Oplossingen veelal in de preventieve sfeer, maar wanneer een calamiteit zelfstandig niet te dragen is via een goede verzekeringsoplossing. Met uiteindelijk het doel om verstoringen en stilstaan binnen onze bedrijfsprocessen te minimaliseren”.

Zorg voor deskundig advies Digitalisering, automatisering en robotisering zorgen voor optimalisering van bedrijfsprocessen en mooie nieuwe mogelijkheden. Met de keerzijde van nieuwe, maar minder tastbare bedreigingen. Blijf met elkaar in gesprek en zorg voor deskundig advies omtrent bekende, maar ook zeker omtrent minder bekende risico’s. Derk Alssema Adviseur Bedrijven Kuiper Verzekeringen

OF 2023-06

“Wij kunnen echt wat achterlaten voor de klant”

OF 2023-06

Eddie Huizinga van Agiliq:

‘Goede software draagt bij aan bedrijfssucces’

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2023-06

Al ruim 100 jaar de veelzijdige aannemer uit Eastermar...

Grote Hornstweg 19-D, 9261 VW Eastermar telefoon: 0512 - 47 13 00 www.bouwbedrijfswart.nl swart@bouwbedrijfswart.nl

VOOR HULP BIJ ZAKELIJKE FINANCIERINGEN, MAAR OOK VOOR HULP BIJ UW FINANCIËLE ADMINISTRATIE BEL JE MET JAN HEIDA OF GA JE NAAR WWW.JHENF.NL

Otterweg 29 8538 XE Bantega OF - adv JH Advies en Finance.indd 2

06 - 10 86 20 05

info@jhenf.nl 16-10-2023 15:44

“In 2007 richtte ik in Sneek Agiliq op”, zegt Eddie Huizinga. “We startten toen met het verkopen en implementeren van het ERP-pakket Navision aan technische MKB en MKB+, hiermee is het mogelijk om alle processen binnen een organisatie te automatiseren. Zo'n systeem bestaat uit kleine deelprogramma’s (modules, red.) die allemaal een specifieke taak ondersteunen, zoals een module voor de verkoop- en voorraadadministratie die bij een transactie de financiële administratie bijwerken. Onze klanten willen graag één aanspreekpunt dus gaandeweg hebben wij ons dienstenpakket ook uitgebreid naar de werkplekken en de totale office organisatie. Inmiddels is Navision overgenomen door Microsoft en zijn we leverancier van Microsoft Dynamics 365 Business Central. Agiliq groeide gestaag en inmiddels zijn we met negen medewerkers, verdeeld over twee afdelingen. Zo hebben we een afdeling voor de werkplekautomatisering en een ERP-afdeling met zes consultants die allemaal een studie technische bedrijfskunde of bedrijfskundige informatica hebben gevolgd.”

Het belang van goede software Agiliq bedient meestal technische bedrijven, maar mag enkele bedrijven uit andere branches inmiddels ook tot haar klanten rekenen. “Bij een nieuwe implementatie kijken we eerst altijd hoe men werkt”, legt Huizinga uit. “We inventariseren de bedrijfsprocessen en verwerken dit tot een voorstel en een plan van aanpak. Als de opdrachtgever akkoord is, dan implementeren we vervolgens het systeem op de manier dat het werkt voor de betreffende medewerkers. Eigenlijk zijn we nooit helemaal klaar, bedrijven en markten kunnen veranderen en hierop kunnen wij de software aanpassen. Soms willen klanten een uitbreiding op hun bestaande pakket, bijvoorbeeld een webshop koppelen, dat kan natuurlijk ook. Er zijn bedrijven die geen systeembeheerder aan boord hebben, die kunnen wij verder helpen met werkplekbeheer en advisering over de

“In de toekomst wil ik met Agiliq het Noorden veroveren” kantoorautomatisering. Alle software staat in de Cloud en is altijd beschikbaar op pc, tablet of telefoon. Wij zien dat goede software steeds belangrijker wordt en bijdraagt aan bedrijfssucces. Het vermindert kosten, beheert risico’s en versnelt bedrijfsprocessen.”

Integraties “Met een centraal systeem in de Cloud is het gemakkelijker om integraties te realiseren, zowel intern als extern”, vervolgt Huizinga. “Zo is het mogelijk om orders en productgegevens uit te wisselen met klanten en leveranciers. Of om automatisch een vervoerder of koeriersdienst in te schakelen bij het verzenden van goederen. Microsoft heeft enige tijd geleden het Power Platform geïntroduceerd. Het Power Platform is een verzameling van clouddiensten die het mogelijk maakt om snel en eenvoudig low-code oplossingen te bouwen voor verschillende scenario’s. Met dit platform kunnen apps, workflows, rapporten en chatbots gemaakt worden die gebruik maken van de ERP-gegevens en processen. Het is ook mogelijk om te integreren met andere Microsoft-producten, zoals Azure, Dynamics 365 en Microsoft 365, maar ook met externe systemen, zoals Salesforce, Dropbox en Twitter.”

Rust in bedrijf Mooi aan het vak vindt Huizinga dat hij echt wat kan achterlaten voor de klant. “Bij het inventariseren komen wij bij bedrijven soms een wirwar aan systemen tegen”, verduidelijkt hij. “Door deze wirwar om te zetten naar Microsoft Dynamics 365 Business Central, eventueel gecombineerd met Microsoft 365 (Office), is de zakelijke software gestroomlijnd en weer helemaal op orde. Daarnaast biedt de software veel rapportagemogelijkheden en geeft dit meer inzichten. Hierdoor komt

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

de rust weer in een bedrijf en dat is heel mooi om te zien. We implementeren één systeem waar ondernemers voor de langere termijn wat aan hebben. Wel zijn onze producten conjunctuurgevoelig. Vaak zijn het grote investeringen en zien wij bij dipjes in de economie dat ondernemers enigszins afwachtend zijn. We hebben echter veel vaste klanten en zien daar zeer weinig verloop in.”

Altijd een aanleiding Agiliq is het enige ICT-bedrijf in het noorden dat zowel Microsoft Office als Microsoft Dynamics Bedrijfssoftware verkoopt en implementeert. “De verdeling is zo’n 50/50 en daarin zijn wij echt onderscheidend”, vertelt Huizinga. “Wij hebben landelijke dekking, maar willen nog meer in het noorden doen. Dat is best lastig, want veel ICT-bedrijven uit het Westen komen hier naartoe. In de toekomst wil ik in het aantal mensen groeien en onze mensen laten groeienom vervolgens samen het noorden te veroveren. Bedrijven kunnen verschillende redenen hebben om contact met ons op te nemen. Ze willen hun klanten beter bedienen, hun IT-systemen verbeteren of efficiënter werken. Wat de reden ook is, wij staan klaar om hen te helpen. Ik vind het geweldig om samen met mijn collega’s van Agiliq elke klant een passende oplossing te bieden en met hen mee te denken. Daar krijg ik iedere dag energie van!” www.agiliq.nl

OF 2023-06

Voor de werkplek van morgen

Met 12 vestigingen is Arcus IT altijd dichtbij Na een periode van gedegen voorbereiding en integratie is Accent Automatisering uit Sneek onlangs samengegaan met Arcus IT. Arcus IT heeft daarmee een vestiging in Friesland, naast de al aanwezige 11 vestigingen verspreid over heel Nederland. Nico Riphagen, commercieel directeur van Arcus IT: ‘Wij delen de waarden van Accent Automatisering zoals eerlijke IT, persoonlijke betrokkenheid bij klanten, transparante dienstverlening en goede rapportages.’

Arcus IT bedient met ruim 400 ICTexperts honderden organisaties door heel Nederland. Riphagen: ‘Zo zijn we vertrouwd partner van onder meer veel MKB’ers, accountantskantoren, zorgorganisaties en retailketens bij de transitie naar de Cloud en voor een efficiënte, veilige inrichting van de ICT-omgeving. Wij zijn de schakel tussen de werkplek en alle aspecten van de ICTomgeving.’

Waarden en data Belangrijke waarde voor Arcus IT is dicht bij de klant zitten én dicht bij de medewerker. Daarom de keuze voor vestigingen met een menselijke maat. Riphagen: ‘Waar je elkaar persoonlijk kent en met de klant in gesprek bent over wat is zijn behoefte en hoe kunnen wij onze dienstverlening daarop aanpassen. Diezelfde waarde troffen we ook aan bij Accent Automatisering. Onze vestigingen zijn goed bereikbaar en vanuit onze vestigingen zijn we snel bij de klant. We werken zoals veel MKB-bedrijven doen: met korte lijnen en samen de schouders eronder. Die mentaliteit past bij ons. Aan de andere kant biedt onze gezamenlijke schaalgrootte

‘Haal meer uit je data’ de mogelijkheid specialisten in huis te hebben ten dienste van de klanten van de vestigingen.’ Riphagen ziet de vragen van de klant verschuiven. ‘De traditionele rol van IT is IT-componenten leveren. We zien echter een enorme verschuiving naar vragen over processen en data. Door automatisering zijn veel data beschikbaar. Ik roep ondernemers op: “Haal meer uit je data”. Ik verwacht dat dit processen kan vereenvoudigen waardoor je ook meer uit je medewerkers haalt. Zij kunnen hun aandacht ergens anders op richten.’

Continue verbetering ‘Arcus IT streeft ernaar IT-partner te zijn die met jouw bedrijf meegroeit. Met onze uitgebreide oplossingen en expertise helpen we je organisatie om efficiënter te werken, de productiviteit te verhogen en concurrentievoordeel te behalen in de snel veranderende digitale wereld’, aldus

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

Riphagen. Hij wordt hierin bijgevallen door Paul Geerlings, productmanager bij Arcus IT: ‘Een ICT-transitie is vaak wat een gebruikersorganisatie als eindstap ervaart. Wij vinden dat het dan juist begint! Door een goede begeleiding van de gebruikers naar een nieuwe ICT-omgeving wordt een uitstekende basis gelegd, maar de extra aandacht die we daarna geven aan gebruikers, systemen en processen zorgt ervoor dat organisaties voortdurend verbeteren en ICT bijdraagt aan efficiënter en prettiger werken.’ Met het concept SmartWorks biedt Arcus IT een unieke en uniforme dienstverlening op het gebied van ICT. Voor de werkplek van morgen, Cloud-telefonieoplossingen, slimme en extra securitymaatregelen, risicobewustzijn, gebruik data en de juiste stuurinformatie op je dashboard. Kortom, Arcus IT denkt met je mee over strategie, security, back-up en alle overige zaken die ervoor zorgen dat jouw ICT-omgeving optimaal functioneert. www.arcusit.nl

OF 2023-06

Ontdekkingstocht naar de mogelijkheden van virtual reality in zorg en onderwijs Je BHV-accreditatie halen door middel van virtual reality: het is slechts één van de mogelijkheden van digitale simulaties in de zorg en het onderwijs. “De vraag naar virtual reality en simulation learning neemt toe en heeft veel potentieel”, aldus Gijs Terlouw, die vanaf 1 september aangesteld is als associate lector Health Innovation and Simulation Learning bij NHL Stenden Hogeschool.

In een digitale, maar waarheidsgetrouwe omgeving oefenen hoe je een verband aanlegt, hoe je een gesprek voert met een patiënt of studenten een realistisch beeld geven van hun toekomstige beroep: de mogelijkheden van simulatie-leren lijken onbeperkt. “Het biedt kansen om op een andere manier bezig te zijn met leren en opleiden in de zorg. Tegelijkertijd heb je daarbij ook mkbbedrijven nodig om dingen te ontwikkelen.”, valt Reinier Hakvoort bij. Hakvoort is – naast ondernemer - projectleider van Konnect en probeert in de gemeente Smallingerland partijen in de zorg, onderwijs en het mkb bij elkaar te brengen om samen de mogelijkheden van virtual en augmented reality - zogenaamde XR (Extended Reality) te ontdekken. “Het is een expeditie. We gaan samen op reis en iedereen brengt wat in. Het is niet alleen onderzoek, maar we gaan er echt mee aan de slag. Zo kijken we specifiek naar het toepassen van digitale innovaties in de zorg en het onderwijs. Welke vraagstukken spelen er en hoe kun je die gezamenlijk aanpakken”, legt hij uit.

OF 2023-06

Voordelen Een toenemende zorgvraag, personeelstekorten, uitval, zorgstudenten die afhaken tijdens de studie: hoe garandeer je goede zorg en onderwijs in de toekomst? “Als Konnect willen we de beide werelden dichter bij elkaar brengen en kijken wat er nodig is om bepaalde zaken op te lossen. Digitale leermiddelen kunnen het leren gemakkelijker en toegankelijker maken en het is bovendien plaats-onafhankelijk.”

BHV Eén van de experimenten waar project Konnect mee aan de slag gaat, is gericht op de Bedrijfshulpverlening, kortweg BHV. “BHV scholing is repeterend. Wij willen kijken hoe je dat op een andere manier kunt doen, zodat je op je eigen moment je BHV accreditatie kunt halen in plaats van door centrale scholing. Hiermee wordt ingespeeld op de behoeftes van een specifieke groep medewerkers. Half november vindt een sessie plaats met de verschillende partijen. We gaan samen kijken welke problemen er bij het leren zijn en hoe die met simulatie-leren kunnen worden opgelost.”

Een goed voorbeeld van succesvol simulatieonderwijs is het Maritiem Simulator Trainingscentrum, onderdeel van het Maritiem Instituut Willem Barentz van NHL Stenden op Terschelling, vindt lector Terlouw. “Daar maken ze al jaren gebruik van simulatie om studenten stuurmans-ervaring op te laten doen en realistische situaties na te bootsen. We kijken of we dit ook vaker in zorgen welzijnsopleidingen kunnen toepassen.” Bij het maritiem instituut bestaat een deel van de stagetijd uit simulatie-leren. “Dat kunnen we ook in de zorg en het onderwijs toepassen. De student, maar ook de herintreder voor een BIG-registratie zouden korting op de praktijkuren kunnen krijgen via simulatie.”

Samenwerking Het sleutelwoord om van simulatie-leren een succes te maken is samenwerking, aldus Terlouw. “We hebben heel veel digitale kennis en technologisch potentieel in Noord-Nederland. Daar moet je gebruik van maken. Maar dan moeten we wel goed samenwerken.”

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2023-06

Jan Heida Advies & Finance

‘Ik hou ondernemers een spiegel voor’ Jan Heida startte vijf jaar geleden in Bantega met zijn eigen financieel adviesbureau. Of het nu gaat om het opstellen van een businessplan of de juiste zakelijke financiering, Jan biedt ondernemers de helpende hand. Zijn jarenlange ervaring in de financiële branche maakt hem tot een betrokken specialist, die startende én ervaren ondernemers helpt bij het realiseren van hun droom.

“Ik ben opgegroeid op een melkveebedrijf en afgestudeerd aan de Hogere Landbouwschool te Leeuwarden in Bedrijfskunde”, vertelt Jan Heida. “Direct na mijn afstuderen ging ik aan het werk bij de Rabobank. In die periode heb ik alle facetten van het bankieren doorlopen in verschillende functies. Daarna maakte ik een uitstap naar de sector kunst en cultuur, waar ik bij een schouwburg verantwoordelijk ben geweest voor de achterkant van het theater. Uiteindelijk kwam ik weer bij de bank terecht en daar heb ik me gespecialiseerd op het gebied van financieren. Inmiddels ben ik nu vijf jaar zelfstandig ondernemer en heb ik mijn eigen financieel adviesbureau.”

Kritisch en deskundig advies Jan kan op verschillende manieren iets betekenen voor ondernemers. Zo helpt hij ze onder andere bij het vinden van een passende financiering voor bijvoorbeeld de aankoop van een machine. “Vaak zijn dat grote investeringen voor een ondernemer”, licht hij toe. “Maar dat niet alleen, de capaciteit van een bedrijf wordt door zo’n aankoop soms uitgebreid en daar zijn dan

OF 2023-06

weer extra medewerkers en bedrijfskapitaal voor nodig. Ook beginnende ondernemers kan ik helpen om zo goed mogelijk de start door te komen. Ik hou ondernemers een spiegel voor, stel ze daarom altijd de vragen wat ze met de investering willen bereiken en hoe ze die terug willen verdienen. Voor een kritisch en deskundig advies lees ik mijzelf van tevoren goed in. Ook kan ik helpen bij het op orde brengen van de administratie of ondersteuning bieden bij administratieve taken.”

Extra financiering “Ondernemers die vastlopen in hun bedrijfsvoering door bijvoorbeeld schulden uit het verleden sta ik ook bij”, vervolgt Jan. “Soms moeten ze teveel ontvangen coronasteun terugbetalen, of hebben ze gedurende die periode hun belastingen niet betaald. Bepaalde branches zagen in die tijd hun omzetten stagneren of zelfs dalen. Om de schulden af te betalen kan ik samen met de ondernemer kijken of er wellicht een extra financiering bij de bank mogelijk is. Daarvoor moet de financiële administratie van het bedrijf wel goed op orde zijn, want banken

kijken steeds kritischer. Ook schort er soms wat aan het bijhouden van debiteuren en het binnenhalen van gelden.”

Klankbord Jan ziet dat op het vlak van digitalisering de ontwikkelingen razendsnel gaan. “De komst van AI gaat heel wat betekenen in de wereld”, voorspelt hij. “Aan de ene kant zal er werk door worden overgenomen, aan de andere kant ontstaan er ook weer nieuwe functies door AI. Maar de komende twee jaar zal er meer veranderen dan de afgelopen tien jaar. De onzekerheid bij ondernemers neemt toe, daarom ben ik graag een klankbord en spreekbuis voor hen. Wat kan er beter? Kunnen ze hun personeel vasthouden? Problemen uitspreken en daarna gezamenlijk naar een goede oplossing zoeken, dat is de kern van mijn werk. Ik onderhoud graag goede contacten met ondernemers. ‘Even’ een probleem oplossen, daar doe ik niet aan. Ik check regelmatig of alles gaat zoals we het bedacht hebben. Die betrokkenheid, dat vind ik het mooiste aan mijn werk.” www.jhenf.nl

“Ik check regelmatig of alles gaat zoals we het bedacht hebben”

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2023-06

V.l.n.r.: Johan van der Bij, Herman Douwe van der Heide, Wouter Miedema, Bernhard Vreugdenhil, Jaïd Maijer, Kiran Jelmer Bilstra, Jan Meinsma, Martijn Riemersma, Alwin Dijkstra, Wouter Flootman, Matthijs Wiersma, Mehrdad Samandijan Anna Groenia Fotografie

De ICT-specialisten van Quub.it Solutions helpen mkb’ers meer te halen uit digitalisering

“ICT vormt tegenwoordig de ruggengraat van bijna ieder bedrijf” 30

OF 2023-06

Ondernemers streven naar het neerzetten van een efficiënt presterende organisatie, maar zijn niet altijd bekend met de nieuwste ICT-mogelijkheden. Voor een goed gesprek over hoe jouw bedrijf digitalisering optimaal kan inzetten, ben je bij Quub.it Solutions uit Damwâld aan het juiste adres. “Goed toegepaste ICT-oplossingen kunnen veel werk makkelijker, zorgvuldiger of zelfs overbodig maken.”

uub.it Solutions is sinds 2020 gevestigd in het voormalig Rabobankpand in Damwâld. Eigenaren Johan van der Bij, Mehrdad Samandijan en Wouter Flootman zijn het bedrijf begonnen vanuit de visie dat ICT ‘ook anders kan’. Johan: “ICT hoeft niet ingewikkeld te zijn. Persoonlijk contact, actuele adviezen en moderne oplossingen vormen het fundament van onze dienstverlening. We nemen de klant graag in begrijpelijke taal mee in wat we doen.” Mehrdad vult aan: “We vinden het belangrijk dat klanten zich bij ons geen nummertje voelen. We zijn geïnteresseerd in hoe ze werken en wat er bij hen speelt, om erachter te komen hoe we ze nog beter kunnen ondersteunen.

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

Klanten complimenteren ons vaak met de ondersteuning die onze servicedesk biedt. Ze kunnen ons 24/7 bereiken en problemen lossen we zo snel mogelijk op. Daar zijn we echt trots op.” Het team van Quub.it is in korte tijd gegroeid naar dertien medewerkers: een solide basis om continuïteit te bieden aan de steeds groter wordende groep mkb-klanten die het bedrijf bedient. Wouter: “Goed toegepaste ICT-oplossingen kunnen veel werk makkelijker, zorgvuldiger of zelfs overbodig maken. We merken dat veel ondernemers worstelen met de vraag wat digitalisering voor hun bedrijf kan betekenen.

OF 2023-06

Anna Groenia Fotografie

Ze werken bijvoorbeeld nog met een ICTomgeving die draait op servers op locatie of maken via hun ICT-partner gebruik van een lokaal datacenter. Hoewel dit enkele jaren geleden prima passend was, hebben recente technologische ontwikkelingen ervoor gezorgd dat een moderne cloud-omgeving veiliger is en veel meer mogelijkheden biedt. Een migratie naar moderne werkplekken in de Microsoft-cloud is dan het eerste dat we doen.” Johan vult aan: “Overstappen en migreren is altijd maatwerk, maar veel eenvoudiger dan gedacht. Wij nemen alles uit handen en het werkproces van de klant is natuurlijk leidend.” Mehrdad: “Microsoftdiensten zijn gebruiksvriendelijk, snel, veilig en flexibel. En heel fijn: je betaalt alleen voor wat je gebruikt. Klanten zijn vaak verrast over het gebruiksgemak en de efficiency die het oplevert wanneer handmatig werk wordt gedigitaliseerd. Dit heeft bovendien ook een positief effect op de werknemerstevredenheid, omdat medewerkers minder saaie en repeterende werkzaamheden hoeven uit te voeren.” Maar met inrichten van een cloud begint het pas. Wouter: “Met Microsoft heb je een enorme gereedschapskist tot je beschikking. Het is enorm interessant om met advies en

OF 2023-06

“We helpen bedrijven zo efficiënt mogelijk te presteren” begeleiding te kijken met welke tools en functionaliteiten je nog meer winst kunt behalen. Daar is onze nieuwe dienstverlening ‘business consultancy’ voor: we helpen

Anna Groenia Fotografie

bedrijven zo efficiënt mogelijk te presteren, door ze gebruik te laten maken van de mogelijkheden die ICT biedt.” Business consultancy gaat veel verder dan het slim inzetten van software, legt Johan uit: “Waar traditionele ICT-partijen vaak werken vanuit de techniek, kijkt Martijn Riemersma, onze business consultant, systemisch naar de vraagstukken van de klant. Dat betekent dat hij naast de bestaande werkprocessen bijvoorbeeld ook kijkt naar de visie vanuit de directie, consequenties op HR-gebied

“Alleen met technologie kun je je niet onderscheiden als ICT-bedrijf” en de financiële impact van een oplossing. Zo weten we zeker dat onze oplossingen aansluiten op de dagelijkse praktijk van de klant en bovendien ook bijdragen aan de langetermijnstrategie.” Hoewel er dus niet vanuit de techniek wordt geredeneerd, speelt ICT wel in vrijwel alle vraagstukken een rol, vertelt Wouter: “Als je gaat inzoomen op hoe bedrijven werken, merk je hoezeer ICT de ruggengraat vormt. Een aanpassing van processen heeft daardoor bijna altijd consequenties voor de techniek. Martijn heeft een bedrijfskundige achtergrond en is ‘Lean Six Sigma’ gekwalificeerd. Hij brengt eerst de eisen en wensen van de klant in kaart. Welke functionaliteiten zijn er nodig, waar moet de oplossing aan voldoen. Met andere specialisten binnen Quub.it

bespreekt hij vervolgens hoe we dit technisch gaan realiseren. Met het Powerplatform van Microsoft kunnen we bijvoorbeeld maatwerkapplicaties maken op basis van onderdelen die je al in je omgeving hebt.” Quub.it gaat in dienstverlening dus flink verder dan veel andere ICT-partijen. Mehrdad: “Alleen met technologie kun je je niet onderscheiden als ICT-bedrijf. Het gaat erom hoe je het inzet in het belang van de klant. Dat heeft waarde: we laten zien wat er mogelijk is en wat die mogelijkheden een bedrijf kunnen opleveren.” Wouter vult aan: “En we kunnen het ook meteen zelf realiseren. Daar zit de kracht van onze aanpak: je kunt zowel het “denkwerk” als het daadwerkelijke ICT-werk aan ons overlaten. Dat maakt ons heel slagvaardig.”

Procesverbetering: twee praktijkvoorbeelden Elke fabriek kent dezelfde uitdaging: de papierwinkel waar de productie op drijft. In de vorm van orderbegeleidingsformulieren, productietekeningen, werkinstructies of andere documenten wordt er vaak een dik pak papier bij elke order meegestuurd. Johan: “Wanneer een medewerker een wijziging wil doorvoeren tijdens de productie van die order, moeten die formulieren eerst bij elkaar worden verzameld en aangepast. Door digitalisering is die papierwinkel altijd up-to-date, gebundeld en veilig en werk je bovendien stukken duurzamer.” De kilometerregistratie van de eigen flexauto van Quub.it ging voorheen ook nog op papier. Ingevulde kilometerformulieren moesten vervolgens handmatig worden ingevoerd als registratie voor de Belastingdienst. Johan: “We hebben hiervoor op basis van Microsoft-techniek een mobiele app ontwikkeld, die ook meteen gelinkt is aan de financiële administratie. Daarmee zijn we van 18 naar 6 klikken gegaan. Dat werkt fijner en is veel efficiënter.”

www.quub.it

V.l.n.r.: Mehrdad Samandijan, Johan van der Bij, Wouter Flootman

Anna Groenia Fotografie

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2023-06

Wij stropen onze mouwen graag voor u op!

Asbest | Chroom-6 | Circulaire sloop Jupiter 10A, 8448 CD Heerenveen | T 058 255 0601 E info@asbeste.nl | I asbeste.nl

PRIVÉ OF ZAKELIJK GESCHIL?

www.grijmans.com • 0515 57 20 83 • Bolsward • Sneek • Harlingen

Column

Hoe AI ons kan helpen om de digitale schuld te verminderen De ontwikkelingen op het gebied van kunstmatige intelligentie (AI) gaan tegenwoordig razendsnel. Veel mensen maken zich zorgen over de risico’s en de uitdagingen die AI met zich meebrengt, vooral op het gebied van werkgelegenheid en ethiek. Onlangs was ik bij een bijeenkomst over AI en de veranderingen die dit kan betekenen voor de werkplek van morgen. Daar hoorde ik iemand spreken over de digitale schuld. Dit is een term die verwijst naar de negatieve gevolgen van de overvloed aan digitale informatie en communicatie die we dagelijks moeten verwerken. Uit een recent onderzoek blijkt dat het werktempo momenteel hoger ligt dan wat wij mensen kunnen bijbenen. De spreker toonde een onderzoek waaruit bleek dat we allemaal lijden onder digitale schuld: de enorme hoeveelheid data, e-mails, vergaderingen en meldingen die onze aandacht en energie opeisen. We besteden steeds meer tijd aan het onderscheiden van het belangrijke van het onbelangrijke, en dat gaat ten koste van onze productiviteit en creativiteit. Ik herken dit persoonlijk en merk soms dat ik aan het einde van de dag minder heb gedaan dan ik had gepland. Dit werd bevestigd door het gegeven dat 68% van de ondervraagden voor dit onderzoek aangaf niet genoeg ongestoord en gefocust te kunnen werken gedurende de werkdag. AI kan ons hierbij helpen door de informatiestroom te filteren en alleen door te laten wat relevant is. Een prototype liet zien dat de AI in staat was om voor e-mail een mogelijke reactie op een binnenkomend bericht voor te stellen, waarbij eigenlijk alleen nog een klik op de verzendknop nodig was. Dit kan veel tijd besparen omdat we niet meer hoeven na te denken over hoe we moeten reageren op elke e-mail. In mijn werk implementeren wij bedrijfsadministratiesoftware (ERP), die veel data verzamelt tijdens het gebruik. Het kan wel een klus zijn om hier de juiste informatie uit te halen, vooral als we te maken hebben met complexe of veranderende situaties. Ook hier kunnen AI-tools in de software uitkomst bieden om snel en accuraat analyses uit te voeren en trends te ontdekken. De AI analyseerde ruwe data en haalde de door AI ontdekte bijzonderheden eruit en verwerkte deze in enkele momenten tot een presentatie. Zo konden we bijvoorbeeld zien welke producten of diensten het meest winstgevend waren, welke klanten het meest waardevol waren of welke processen verbeterd konden worden. De verwachting is dat het niet lang meer zal duren voordat de eerste AI-assistent beschikbaar is op beide gebieden en ons kan verlossen van de digitale schuld. Eddie Huizinga Directeur Agiliq B.V. www.agiliq.nl

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2023-06

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2023-06

en menskracht levert dit ons meer slagkracht op om onze klanten te bedienen.”

Gebouw met een visie “Wij laten een gebouw leven”, zo omschrijft Boorsma de werkzaamheden van de ITBB Group. “We hebben als bedrijf alle disciplines in huis om gebouwen te voorzien van eenvoudige tot de meest innovatieve systeeminstallaties, waardoor het gebouw aan alle comforteisen en regelgeving voldoet en het goed leven, werken, produceren of bijvoorbeeld opereren is binnen de muren.”

et de overname van Vredenburg installatietechniek groeit ITBB – dat staat voor Installatie Technisch Bureau Boorsma – uit tot het grootste zelfstandige familiebedrijf in de installatiesector in Noord-Nederland. “We zijn in 1996 begonnen in Heerenveen. De centrale ligging met goede logistieke mogelijkheden aan de A7, maakten van Heerenveen de ‘place to be’. Daarnaast hebben we vestigingen in Groningen, Zwolle en nu ook in Steenwijk. Ons bedrijf telt daarmee 230 medewerkers en we zijn uitgegroeid tot een toonaangevend advies-, ingenieurs- en installatietechnisch bureau in Nederland.” In een snel veranderende wereld waarin technische innovaties elkaar in een rap tempo opvolgen en de energietransitie voor technische uitdagingen zorgt, wordt schaalgrootte belangrijk. “Begin dit jaar presenteerde ik mijn visie en onze vijfjarige doelstelling waarin de ambitie is beschreven om in de komende vijf jaar de organisatie te verdubbelen. Het streven is om in 2028 circa zes vestigingen te hebben met rond de

OF 2023-06

400 medewerkers. We willen naar een omzet van 100 miljoen per jaar. Nu realiseren we nog een omzet van rond de 50 miljoen euro per jaar. We zitten al met een vestiging in Zwolle, maar we willen daar nog versterking aan toevoegen en nog wat verder naar het midden van het land zakken”, zo verwoordt Boorsma de toekomstplannen van ITBB. De toenemende schaalgrootte stelt ITBB in staat om ‘successen te stapelen’, zo gaat de algemeen directeur verder. “Met meer omvang en capaciteit zorgen we ervoor dat al die noodzakelijke innovaties economisch haalbaar worden. Alle klanten en medewerkers van de bedrijfsonderdelen van de ITBB Group profiteren van die groei. Door meer omvang is meer draagkracht en financiële ruimte voor innovaties. Het investeren in logistieke processen en efficiëntie met de juiste software tools gecombineerd met gerichte training aan onze medewerkers brengen nieuwe Toppers uit de branche naar ITBB om samen te bouwen aan de toekomst. Door de omvang en het uitwisselen van kennis kwaliteit, ervaringen, deskundigheid, automatisering

Het advies- ingenieurs- en installatiebedrijf is groot geworden in de zorgsector en ITBB is nog steeds de huisinstallateur van het UMCG, het MCL, Noorderbreedte, Philadelphia Zorg, Patyna en tientallen zorginstellingen in de bovenkant van Nederland. Het werkveld heeft zich in de loop der jaren uitgebreid en ITBB is ondertussen gespecialiseerd in het adviseren, ontwerpen en realiseren van

elektrotechniek, klimaattechniek, sanitaire technieken, gebouwbeheerinstallaties en energiemanagementsystemen in utiliteitswerken, de seriematige woningbouw, service- en onderhoud management, meet- en regeltechniek en zon-energiesystemen. ITBB Ingenieurs en Adviesbureau is specialist op het gebied van constructiewerken voor stalen kunstwerken, bruggenbouw en de ontwikkeling van speciaal handling machines. Het bedrijf is verder specialist op het gebied van equipment settings en het leveren en monteren van verbindend leidingwerk.

Visie Als ondernemer is het belangrijk om een duidelijke visie te hebben, dat is altijd het standpunt geweest van oprichter Jelle Boorsma van ITBB. Al sinds de oprichting houdt de algemeen directeur zich bezig met hoe hij zijn onderneming beter en efficiënter kan laten presteren. Volgens hem ligt er

elke dag weer een wereld aan kansen en uitdagingen te wachten, je moet ze alleen zien en er wat mee doen. In dat laatste heeft ITBB zich in de afgelopen 27 jaar een ware meester getoond door uitdagingen eerst grondig te analyseren, dan de oplossing klein en overzichtelijk te maken om van daaruit te standaardiseren. Met deze werkwijze is in de praktijk geen opdracht te groot of te complex. Bijna op dezelfde manier heeft Jelle Boorsma ITBB ingericht. Overzichtelijke businessunits die specialist zijn op hun vakgebied en die samen elke klus kunnen klaren. De werkwijze van ITBB is al die jaren hetzelfde gebleven, waardoor het een hoge constante kwaliteit kan waarborgen. “De matrix van het bedrijf is dat we werken met één centrale backoffice, waar binnen onze specialisten de financiële administratie, personeel en organisatie, veiligheid, gezondheid en milieu, risicomanagement, kwaliteiten procesbeheer, ICT en juridische zaken beheren. Onze projectteams, die onder leiding staan van managers, maken gebruik van deze diensten. Ieder projectteam heeft zijn eigen specialisatie en kan apart worden ingezet, maar ook samen. De flexibiliteit van specialisten met de compleetheid van de groep. Dat is het DNA van ITBB. Het grote voordeel voor onze klanten is dat ze te maken hebben met één aannemer, die alle disciplines in huis heeft. En daar zijn er maar weinig van.” Deze geïntegreerde visie op ondernemen heeft ervoor gezorgd dat de ITBB Group nu een kerngezonde integrale technische dienstverlener is met visie en een prima reputatie.

Vestiging Heerenveen

Vestiging Groningen

Vestiging Zwolle

Vestiging Steenwijk

www.itbb.nl

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2023-06

IdFrm

IF YOU WANT GOOD LIGHT

Op zoek naar een bijzondere en duurzame lichtoplossing en goed licht voor betere prestaties op je werkplek?

Contact Jan Adema 058-2158705 info@idfrm.nl www.idfrm.nl

Column

De privacyrisico’s van automatisering Automatisering speelt een belangrijke rol binnen de bedrijfsvoering van veel verschillende organisaties. De Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) stelt eisen als het gaat om de verwerking van persoonsgegevens. Het internet staat er bol van als het gaat om privacy, maar wat betekent dit voor de verwerking van persoonsgegevens in een geautomatiseerd systeem? In deze column zal een aantal van de regels worden uitgelicht die van belang zijn voor u als ondernemer. Automatisering heeft veel voordelen voor ondernemers, maar brengt ook risico’s met zich mee als het gaat om schending van de privacy van uw klanten en medewerkers. Hierdoor is in 2018 de AVG in werking getreden. In de AVG staan belangrijke regels voor de omgang met persoonsgegevens. Allereerst is het van belang om te bepalen of uw organisatie überhaupt persoonsgegevens mag verwerken. Uw organisatie dient te voldoen aan één van de zes grondslagen die staan genoemd in de AVG: 1. U heeft toestemming van de persoon om wie het gaat. 2. Het is noodzakelijk om gegevens te verwerken om een overeenkomst uit te voeren. 3. Het is noodzakelijk om gegevens te verwerken omdat u dit wettelijk verplicht bent. 4. Het is noodzakelijk om gegevens te verwerken om vitale belangen te beschermen. 5. Het is noodzakelijk om gegevens te verwerken om een taak van algemeen belang of openbaar gezag uit te oefenen. 6. Het is noodzakelijk om gegevens te verwerken om uw gerechtvaardigde belang te behartigen. Bij de meeste organisaties is er geen sprake van een noodzakelijke grondslag om gegevens te verwerken. Om alsnog de gegevens te kunnen verwerken, dient er een beroep te worden gedaan op grondslag 1, te weten toestemming vragen van de persoon om wie het gaat. Bij de automatisering van persoonsgegevens is het ook van belang dat u in kaart brengt welke persoonsgegevens opgeslagen worden. De AVG maakt een onderscheid tussen gewone persoonsgegevens en bijzondere persoonsgegevens. Onder gewone persoonsgegevens vallen de algemene gegevens zoals naam, woonplaats en e-mailadres. Bij bijzondere persoonsgegevens gaat het om gevoelige gegevens die iets zeggen over iemands godsdienst, politieke voorkeur en strafrechtelijk verleden. In beginsel mag een organisatie geen bijzondere persoonsgegevens verwerken, tenzij er een beroep kan worden gedaan op een wettelijke uitzondering. Daarnaast is het van belang dat uw organisatie niet meer persoonsgegevens verwerkt en opslaat dan noodzakelijk is. Ik adviseer hierbij alleen persoonsgegevens op te slaan in de database die u echt nodig heeft. Als uw organisatie de persoonsgegevens niet heeft verwerkt, kunnen die persoonsgegevens ook niet verkeerd worden gebruikt. Daarbij valt er dan ook niet veel te hacken of te misbruiken.

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

Als u wil weten of uw organisatie voldoet aan de AVG, kun u het vijfstappenplan raadplegen van de Autoriteit Persoonsgegevens: www.autoriteitpersoonsgegevens.nl/avg-voor-ondernemers Mr. Jacqueline Brouwer is u graag van dienst om te zorgen dat uw onderneming voldoet aan de AVG.

OF 2023-06

Junction Creative + Digital Agency

IJzersterk in online marketing Junction Creative + Digital Agency is een fullservice reclamebureau in Leeuwarden dat creativiteit, media en technologie combineert. Van idee tot uitvoering en van online marketing tot opvallende verpakkingen, Junction denkt van A tot Z mee met merken en organisaties. Ondernemend Friesland vroeg Laurens Jongema (sales) en Selder Zwaan (online marketing) wat ze doen en waar zij kippenvel van krijgen in hun vak.

“Bij Junction werken we met een jong en enthousiast team van ongeveer 50 mensen”, vertelt salesmanager Laurens Jongema. “We zijn een full service reclamebureau dat op een Noordelijke en nuchtere manier meedenkt met haar klanten. Binnen Junction werken we met meerdere disciplines en zijn onze medewerkers verdeeld in squads. Zo hebben we onder andere een squad dat uit specialisten bestaat op het gebied van SEO, SEA, CRO en Social Media. Zij fixen bijvoorbeeld knelpunten op websites of zorgen dat ze beter gevonden worden in zoekmachines als Google. Daarnaast hebben we een squad ‘Design & Development’. Onze designers zorgen voor het mooie plaatje, onze developers focussen zich op de techniek erachter. Het bouwen en ontwerpen van een goede website is een secuur proces. Want fouten? Daar is bij ons geen ruimte voor. Daarom testen we alles door en door. Wanneer dit afgerond is, gaat onze squad met copywriters aan de slag om de website of -shop te vullen met doeltreffende teksten.”

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2023-06

Prestaties meten en analyseren “Als medewerker online marketing werk ik veel samen met de mensen van andere squads zoals ‘Motion’, legt Selder Zwaan uit. “Dit is de afdeling waar we stilstaand beeld tot leven laten komen, denk bijvoorbeeld aan animaties en video's die je bedrijfsprocessen of producten uitleggen. Bewegende beelden en online marketing maken een sterke groei door merken wij bij Junction. Onze klanten zien iets op social media of YouTube en wensen dat ook voor hun eigen merk of bedrijf.” “Als klanten voor het eerst bij ons komen dan analyseren we grondig wie ze zijn, wat ze doen, wat hun doelstellingen zijn, wie hun doelgroep is en hoe vindbaar ze zijn op internet”, gaat Selder verder. “Onze specialisten zijn van begin tot eind betrokken bij onze klanten, om een zo goed mogelijk resultaat te behalen. Door diverse kanalen in te zetten en de juiste specialisten aan te haken kunnen we echt impact maken! Daarbij rapporteren we maandelijks naar onze klanten door met tools als Google Analytics te werken. Want hiermee kun je onder andere zien hoe vaak jouw website bezocht wordt, welke kanalen bijdragen aan de doelstelling en hoe lang bezoekers gemiddeld op een pagina blijven.” “Hierin kunnen we als online marketeers de prestaties meten en analyseren en daarom doelgericht te werk gaan”, vult Laurens aan. “Zo brengen we de producten of diensten van onze klanten heel gericht onder de aandacht bij hun doelgroep.”

Ook oﬄine campagneproducten Junction werkt veel met Google Ads. Dit is het online advertentieplatform van Google,

OF 2023-06

waarmee adverteerders hun producten en diensten door middel van advertenties kunnen promoten op het Google Netwerk. Selder: “Wij zijn hierin gecertificeerd partner van Google en daarom verplicht ieder jaar ons certificaat voor Google Ads opnieuw te halen. Maar dat houdt ons scherp en zorgt ervoor dat we constant op de hoogte blijven van wat er gebeurt in de wereld van online marketing.” “Advertising via Spotify, het maken van podcasts, we zijn ijzersterk

“Wij denken op een Noordelijke en nuchtere manier mee met onze klanten” in dit soort campagnes om bekendheid te genereren”, zegt Laurens gedreven. “’Nieuwe ouderen’ lezen geen krant, maar kijken filmpjes op hun telefoon of tablet en speuren daar naar de nieuwste producten. Iedere week zitten wij daarom met ons innovatieteam bij elkaar om te sparren over de laatste trends en hypes, zodat we oplossingen met impact kunnen bedenken voor onze klanten. En die oplossing ligt echt niet altijd in het online domein. We zijn een fullservice reclamebureau. Daardoor ben je voor een compleet nieuwe huisstijl of oﬄine campagneproducten, zoals vlaggen of beursstands, ook bij ons aan het juiste adres.

Veel oﬄine producten vertalen we daarna wel weer online door.”

Snelle manier van solliciteren Eén van de meest gevraagde diensten van Junction is de ‘arbeidsmarktcommunicatie’. Zetten ondernemers vroeger vaak een vacature in de krant of plaatsten zij die bij een uitzendbureau, tegenwoordig gaat bijna alles online. Laurens: “Onlangs plaatsten wij voor een bedrijf een vacature op de tijdlijn van LinkedIn – ze konden via de traditionele kanalen niemand vinden – en binnen notime 30 sollicitanten. Deze snelle manier van solliciteren spreekt jongeren enorm aan, ze hoeven geen ellenlange brieven te schrijven, maar vullen kort wat gegevens in. En het werkt dus ongelooflijk goed!”

Kennis delen Werken bij Junction is elke dag weer een dynamisch feestje en het samenwerken met klanten uit allerlei branches zorgt voor kippenvel bij Laurens. “Iedere keer weer is het mooi te ervaren dat een website of -shop doet wat hij moet doen, en dat klanten zien dat hun investering en vertrouwen in ons, werkt. Bekend maakt bemind, dat zien wij dagelijks. Met onze ‘creanisaties’ hebben we al veel prijzen gewonnen en we hebben dan ook de ambitie om hét bureau van NoordNederland te worden.” “Het mooie aan mijn vak vind ik de langdurige relaties die ik onderhoud met klanten”, zegt Selder tot slot. “Samen met mijn team begeleid ik klanten vaak langdurig en groeien we samen verder. Continu zijn er nieuwe ontwikkelingen en dat maakt iedere dag uitdagend.” www.junction.nl

Column

Strooi complimentjes als confetti “Bedankt voor je berichtje! In al die 17 jaar dat ik hier werk, heb ik al vele excursies georganiseerd maar nog nooit zo’n berichtje gehad. We gaan er een leuke dag van maken in Groningen:) Fijn weekend.” Was getekend de teamleider CKV van de school van mijn dochter. Alhoewel een mooi bericht, werd ik hier erg verdrietig van. Het leerde me een les voor vaders, moeders en managers. Ik had een positieve reactie geschreven op een mail waarin zij een uitstapje van de middelbare schoolklas van mijn dochter aankondigd. Ze gingen naar Unzipped in het Groninger Museum. Mijn dochter valt in de corona-generatie, die van alles heeft gemist in groep 8 en de brugklas. En in de periode daarna waren leraren te afgestompt om iets leuks te verzinnen. Tenenkrommend voor iemand zoals ik die zonder moeite iets creatiefs bedenkt vanuit ‘wat kan wel’. Maar de gevolgen van Corona deed met iedereen wat anders. Ik was hier dus oprecht blij mee en deelde dat met haar. Waarom verdrietig? Omdat ze dit dus niet vaak genoeg horen. Zij, die in deze leeftijdsfase van grote invloed zijn op onze kinderen. Zij die hen op inhoud maar ook op groepsgedrag klaarstomen voor de wereld waarin wij leven. We zeuren over volle lesroosters, regelmatige uitval en (ook voor mijn modebewuste puber) onverwachte paarse truidagen. Maar een complimentje uitdelen, ho maar. Eigenlijk heeft dat mopperen ook helemaal geen zin. Onderzoek wijst namelijk uit dat het belonen van goed gedrag een positiever effect heeft op het gedrag dan het benadrukken en zelfs straffen van verkeerd gedrag. Dat geldt voor kinderen, voor leraren, maar eigenlijk voor iedereen. Het geven van complimenten zit echter in de aard van de Nederlanders. We hebben er zelfs een aparte dag voor ingesteld (Nationale complimentendag). En nadat de Me-too affaires als paddestoelen in de herfst uit de grond rijzen, is iedereen zelfs nog voorzichtiger geworden. Wat overigens onzin is, want complimenten geven op de vakinhoudelijke prestatie van mensen kan nog steeds. “De diepst menselijke emotionele behoefte is de behoefte om gewaardeerd te worden” aldus William James (Amerikaanse psycholoog 1842 -1910). Gebrek aan erkenning en waardering is sinds jaar en dag de belangrijkste reden waarom werknemers ontslag nemen en vrijwilligers stoppen met hun belangrijke bijdrage aan onze maatschappij. Dus vaders, moeders en managers: leer jezelf aan om complimenten te strooien als confetti. De wereld wordt er niet chagrijniger van! Integendeel. Omdat niets mensen sneller blijer, energieker, meer tevreden, meer betrokken, maar ook luister- én veranderingsbereid maakt dan een oprecht compliment! Omdat je dan als mens gezien en gewaardeerd wordt. Dus begin maar met strooien, dan krijgt de wereld meer kleur. Sandra Arkesteijn is zelfstandig marketingprofessional. www.linkedin.com/in/arkesteijn

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2023-06

Sociaal ontwikkelbedrijf Dokwurk gaat voor verbinding

Dokwurk voert voor de gemeenten Dantumadiel en Noardeast-Fryslân de participatiewet uit. “We begeleiden, activeren en reïntegreren mensen. Van mensen, die in de bijstand zitten, willen we bijvoorbeeld graag weten: wat zou je willen doen? Wat zijn je ambities? Naast mensen in SWregelingen helpen we ook statushouders en inburgeraars: met taal- en rekenlessen, maar ook met integreren.”

Dokwurk Academy De directeur vervolgt: “Bij ons worden medewerkers en deelnemers gezien en gewaardeerd. We helpen ze om hun talenten te ontwikkelen, zodat ze stapjes vooruit kunnen zetten.” Dat lukt, want meer dan de helft van de medewerkers is actief in het bedrijfsleven in de regio. “We kijken volop naar de mogelijkheden die medewerkers en deelnemers hebben om mee te kunnen doen. Met onze Dokwurk Academy bieden we bovendien verschillende leerlijnen aan, zoals horeca, schoonmaak, groen en productie. Hier kunnen medewerkers een diploma of certificaat behalen.”

OF 2023-06

Verbinding Dokwurk zoekt ook volop de verbinding met het bedrijfsleven en de publieke sector. Er is een accountteam dat vacatures binnenkrijgt en binnenhaalt, zodat zoveel mogelijk medewerkers buiten de deur aan de slag kunnen. “We doen hoogwaardig werk en worden door het bedrijfsleven als gelijkwaardig beschouwd. We verzorgen bovendien trainingen voor bedrijven, zodat ze leren om te gaan met mensen met een begeleidingsbehoefte. Wij horen van opdrachtgevers dat onze medewerkers ontzettend loyaal zijn en enorm betrokken bij hun werk.”

Campagne ‘Voor iedereen’ Knol merkt dat er vanwege de krappe

arbeidsmarkt een kentering ontstaat bij ondernemers. “Zij denken vaker: misschien is het wel de moeite waard om tijd en energie te steken in medewerkers van Dokwurk.” In de nieuwe Dokwurk-campagne ‘Voor iedereen’ komen dan ook trotse medewerkers aan het woord die gedetacheerd zijn bij bedrijven. “Zoals een jonge medewerker die een geweldige tractorchauffeur blijkt te zijn, een dame die bij ons binnen heeft gewerkt en nu als verzorgende actief is, en een medewerker die is opgeleid binnen ons horecaconcept: zij werkt nu op twee locaties, onder andere in de horeca in het ziekenhuis.” Bij alle gedetacheerde medewerkers is een coach betrokken. Knol: “Deze coach is er enerzijds voor de werknemer om op terug

‘Wij horen van opdrachtgevers dat onze medewerkers ontzettend loyaal zijn en enorm betrokken bij hun werk.’

te kunnen vallen en anderzijds voor de opdrachtgever als er vragen zijn.” Dokwurk gaat graag het gesprek aan met ondernemers waar wellicht medewerkers gedetacheerd kunnen worden. “We vinden het belangrijk om de wederzijdse verwachtingen goed neer te zetten.”

Goede samenwerking Na de invoering van de Participatiewet in 2015 kregen veel sociale ontwikkelbedrijven het moeilijk. Dokwurk heeft op tijd gemoderniseerd, geautomatiseerd en de bakens verzet. Knol: “Dat konden we doen door op constructieve en ondernemende wijze samen te werken met de gemeenten en het bedrijfsleven.” Hij vervolgt: “Wij kunnen mensen in de bijstand gewoon een baan aanbieden, hoe mooi is dat? Onze ambitie is dan ook om nóg meer mensen te helpen.” Intussen lopen we door het pand en groet de directeur medewerkers die op weg zijn naar hun koffiepauze. ‘Hoi Jan!’, klinkt het vrolijk door de gangen. Knol glimlacht: “We mogen hier als regio met z’n allen heel trots op zijn.”

Veilige haven De ‘Dok’ in Dokwurk staat voor het deel van de haven dat bescherming biedt. “Wij vormen een veilige haven voor onze medewerkers en deelnemers. In die haven werken ze aan ‘hun schip’, aan zichzelf. Als ze de wind weer in de zeilen hebben, varen ze uit: de wereld in. We hopen hen voor hun verdere reis iets mee te geven en wat uit hun rugzakjes te halen, waardoor het varen wat makkelijker gaat.”

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2023-06

Het bewegende wiel van duurzame mobiliteit Investeren in duurzame mobiliteit: de mobiliteitsgroep van Freonen fan Fossylfrij is er constant mee bezig. “Het gaat er om dat het wiel in beweging blijft en dan gaat het niet alleen over elektrisch rijden of varen, maar we kijken veel breder”, aldus manager fleetsales Erik Jager van autobedrijf Haaima Hylkema.

Het bedrijf met zestien vestigingen in Friesland en de Noordoostpolder ‘verkoopt mobiliteit’ en stond aan het begin van de mobiliteitsgroep binnen de Freonen fan Fossylfrij Fryslân. “De wereld verandert. Ook de wereld van de mobiliteit en dan is stilstaan geen optie. Je moet meedenken en je aanpassen aan de duurzame wereld.” Mobiliteit is en blijft belangrijk voor particulieren en bedrijven. “Mobiliteit is niet weg te denken uit ons leven. We rijden naar en voor ons werk, gaan op vakantie of gebruiken het in onze vrije tijd. Mobiliteit komt altijd terug.” De mobiliteitsgroep bestaat uit een mix van auto- en leasebedrijven, de Stifting Elektrysk en Fossylfrij Farre Fryslân en brandstof- en laadexperts. “Bij ons kunnen ondernemers aankloppen met vragen over duurzaamheid, worden nieuwe ideeën over duurzame mobiliteit geventileerd en we zitten regelmatig om de tafel met de politiek. Zo is het belangrijk dat er voldoende laadpalen in de publieke ruimte komen, maar ook dat er geïnvesteerd wordt in het elektriciteitsnetwerk”, legt Jager uit.

Erkend Binnen het bedrijf Haaima Hylkema staat duurzaamheid al jaren voorop. “Door onder andere het scheiden van afvalstromen, het aanbrengen van zonnepanelen en het hergebruik van materialen wordt er in de hele bedrijfsvoering duurzaam gedacht. Al onze vestigingen zijn getoetst door een extern bedrijf en zijn erkend duurzaam verklaard. We zijn er al jaren mee bezig. Zo waren we één van de eerste bedrijven met een zonnecarport.” Als vertegenwoordiger van merken als Peugeot, Opel, Fiat, Jeep en Suzuki ziet Jager veel nieuwe trends binnen de duurzame mobiliteit. Zo komt Peugeot met de 3008. “Dat is een betaalbare, elektrische auto met een actieradius van 700 kilometer WLTP. Zo maak je het voor meer mensen mogelijk om elektrisch te rijden over grotere afstand.”

Behoefte Belangrijk is dat mobiliteit aangepast wordt aan de behoefte, vindt Jager. “Als je maar 100 kilometer rijdt op een dag, waarom zou je dan een auto aanschaffen die 700 kilometer kan rijden? Je moet kijken naar wat je zelf rijdt op een dag.”

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

Niet alleen elektrisch rijden, maar ook rijden op waterstof of duurzame diesel krijgen steeds meer aandacht. Ook binnen Haaima Hylkema. “Het is mijn verwachting dat waterstof vooral gebruikt gaat worden op het gebied van de bedrijfsauto’s. De Opel is al heel ver met waterstof en heeft een bedrijfsauto op de markt gebracht. Waterstof heeft als voordeel dat je snel kunt tanken in een paar minuten. Een snellader van een elektrische auto heeft al gauw een half uur nodig.”

Ontwikkelingen Jager ziet positieve ontwikkelingen op het gebied van duurzame mobiliteit. “Bij particulieren zie je vaker dat een tweede auto wordt afgeschaft en dat een groep samen gebruik maken van een deelauto. Op dit moment zijn de Opel Rocks E en de Citroën Ami erg in trek. Ze rijden 45 kilometer per uur en zijn ideaal voor in het stadsverkeer. Ze hebben als groot voordeel dat je ze makkelijk kunt parkeren. Zo blijven we bezig met duurzame mobiliteit nu en in de toekomst.”

OF 2023-06

Goed bekeken is alles mogelijk!

- Engineering - Metaalbewerking - Kunststofbewerking - Machinebouw - Assemblage - Graveren - Flocken

Samen maken we onze leefomgeving toekomstbestendig Wij zijn een advies- en ingenieursbureau met grensverleggende experts die dagelijks werken aan een toekomstbestendige leefomgeving. Waar wij veilig en gezond kunnen leren, werken, spelen, wonen en groeien.

Heeft u een uitdaging voor ons? Ontdek Mematec en bel ons!

wsp.com/nl

Werken in de wereld van vastgoed en makelaardij

NULLAST

Korte cursus of volledig erkende opleiding tot (gecertificeerd) makelaar, taxateur en rentmeester

Periodieke keuringen volgens Nen-normen van: - Elektrische gereedschappen NEN 3140 - Trappen en ladders NEN 2484 - Rolsteigers NEN 2718

Studiedagen voor PE VastgoedCert en NRVT

Reparatie en onderhoud van - elektrische gereedschappen - tuinmachines Kalibratie, onderhoud en reparatie van lasers

Opleidings-, toets, en studiecentrum voor vastgoed, wonen en groen T (0513) 63 60 90  www.ots.nl opleidingen, trainingen, cursussen, zelfstudies, studiereizen, excursies, studieboeken, naslagwerken, ideeënboeken, educatieve media, examens, zaal-/busverhuur en meer…

Wytze Veenstra Houtdraaiersstraat 6b 8601 VG Sneek info@nullast.nl 0515 - 42 69 23 06 - 10 07 32 52

W W W. N U L L A S T. N L

Duurzame Doeners: Praxis Stiens Praxis Stiens is deze editie de Duurzame Doener. Eigenaar Lars Atema gaat in op de duurzame keuzes van het bedrijf. Wat doen jullie op het gebied van duurzaamheid? “In 2013 hadden wij in onze vestiging een stroomverbruik van 160.000 kWh en een gasverbruik van 5000 m3. Wij spraken toen de ambitie uit om binnen 10 jaar geen energie van het net meer te gebruiken. Dit was toen erg ambitieus, maar inmiddels is het wel gelukt. Met vele energiebesparende maatregelen, maar met name ook door de bewustwording bij medewerkers, is het energieverbruik enorm gekelderd. Vervolgens hebben we warmtepompen geïnstalleerd, om zo de verwarming op gas te vervangen.

Uiteindelijk hebben we het dak volgelegd met zonnepanelen en gebruiken we nu netto geen energie meer. Maar naast energie, doen we natuurlijk meer. Zo is afvalscheiding een groot onderwerp geworden, en lukt het ons om de restafvalbak steeds minder vaak aan te melden.”

Waarom doen jullie dit? “Omdat wij de aarde een stukje beter willen achterlaten dan dat we haar vonden. Inmiddels is iedereen zich ervan bewust dat we niet op de huidige manier door kunnen gaan. We zullen beter op de aarde moeten

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

passen, minder energie moeten verbruiken en minder moeten uitstoten. Wij hebben gelukkig de mogelijkheid om te investeren in een duurzaam beleid, zodat wij het maximale kunnen doen om de opwarming van de aarde te voorkomen.”

Wat levert het op? “Naast een schonere wereld voor toekomstige generaties levert het natuurlijk ook een versterking van onze concurrentiepositie op. Het besparen van energie zorgt namelijk voor een aanzienlijke kostenbesparing. Al is deze nog bescheiden, vanwege netcongestieproblematiek.”

OF 2023-06

Planbureau Fryslân monitort de Versnellingsagenda

‘Samen impact Regiodeal NoordoostFryslân vergroten’ De Regiodeal Noordoost-Fryslân loopt van 2020 tot en met 2025. Voor het behalen van de doelstellingen in deze periode is de Versnellingsagenda opgesteld. De vijf jaren zijn nog niet voorbij en de subsidie is nog niet op. Maar de monitoring van de voortgang door Planbureau Fryslân levert tussentijdse rapportages op waarin de effecten van de Regiodeal al zichtbaar worden én duidelijk wordt waar nog meer op ingezet kan worden. Wouter Marchand, senior onderzoeker bij Planbureau Fryslân: “Wij willen de beleids- en bestuurskracht van Fryslân versterken. Dat doen we ook voor deze regio. We kijken op een brede manier naar de effecten van de

OF 2023-06

Regiodeal: de regio moet kunnen leren van het traject en tijdens de looptijd de vrijheid hebben om zaken aan te passen. Het gaat erom dat het programma werkt en impact heeft op mensen en bedrijven in de regio.”

Brede welvaart Marjan van der Feen, programmadirecteur bij Qop - Versnellingsagenda NoordoostFryslân: “De manier waarop we tegen zaken aankijken verandert inderdaad. Toen we in 2017/2018 de Versnellingsagenda opstelden, was werkgelegenheid verbeteren een belangrijk doel. Nu zijn we bezig met zorgen dat er genoeg mensen zijn voor het werk dat er is én bedrijven behouden, ook vanwege de leefbaarheid in de dorpen. We zijn steeds breder gaan kijken.” Dit is een landelijke ontwikkeling: Regiodeals worden tegenwoordig gebaseerd op de

Monitor Brede Welvaart van het CBS. Met behulp van Planbureau Fryslân is ook de Noordoost-Friese Versnellingsagenda herschreven. Van der Feen: “Wouter is projectleider bij de lerende evaluatie van verschillende Regiodeals en bij het Nationaal Netwerk Brede Welvaart. We zijn blij dat wij hier ook bij betrokken zijn: als Regiodeals onderling kunnen we veel van elkaar leren.”

Lange termijneﬀecten Wouter Marchand is daarnaast betrokken bij de legacy-bijeenkomsten die Marjan van der Feen organiseert naast de reguliere vergaderdagen waarop subsidieaanvragen worden beoordeeld. De leden van de Regioboard kunnen tijdens deze bijeenkomsten uitzoomen en naar het grote geheel kijken. Marchand: “Tijdens deze bijeenkomsten kan de Regioboard uitzoomen en naar het grote geheel kijken. Als Planbureau dagen we bestuurders en beleidsmakers uit om naar de lange termijn te kijken: welk effecten hebben besluiten die zij nemen over tien jaar? De Regiodeal leent zich hier goed voor. Onze tussenevaluatie gaat ook over hoe we de tijd die er nog rest, het beste kunnen benutten. Zodat zoveel mogelijk impact wordt gemaakt aan de hand van de programmalijnen.” Van der Feen: “Als

een aantal speerpunten al goed bediend zijn, is het zaak om vol te gaan voor de speerpunten die nog open staan. Alle 114 projecten die nu lopen, voegen daadwerkelijk iets toe. Dat is de bedoeling.”

we nu gerichter op. Zo nodigen we per businesscase alle projecten uit, zodat we kunnen bespreken waar zij tegenaan lopen, hoe ze het traject ervaren en of er nieuwe ideeën zijn.”

Langer contact, beter resultaat

Van der Feen besluit: “We zijn blij dat wat in onze regio gebeurt dankzij de Regiodeal, door het Planbureau wordt gemonitord. Daardoor maken we nu samen een mooie ontwikkeling door.” Marchand: “Wij houden met onze rapportages een vinger aan de pols. De impact van de Regiodeal wordt steeds duidelijker, dat is mooi om te zien.”

Planbureau Fryslân volgt ook elk jaar een aantal projecten uit een programmalijn. Marchand: “We spreken met zowel projectorganisaties als met andere betrokkenen. We leerden hiervan dat als Qop – de aanjagers van de Versnellingsagenda - de projecten langer begeleidt, deze een beter resultaat hebben.” Van der Feen: “Dat was voor ons goed om te horen, dat pakken

Brede welvaartsscan Planbureau Fryslân heeft brede welvaartsscans gemaakt voor de regio’s Noordoost, Noordwest, Zuidoost en Zuidwest-Fryslân. Hierin vallen voor Noordoost een aantal zaken op. Marchand: “De Friese paradox – niet rijk, wel gelukkig – is in deze regio nog wat scherper. Kwetsbaarheden zoals energiearmoede vallen op, maar het sociale bindweefsel is heel sterk, evenals de regionale samenwerking. Als je naar de demografische prognoses kijkt, is in 2040 het aantal werkenden ongeveer de helft van het aantal inwoners: met deze mensen zul je het moeten doen. Om de productiviteit te verhogen, kan de Regiodeal innovatie op dit vlak stimuleren.”

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2023-06

Gezond, groen en perfect geregeld door Leasefiets

Op de leasefiets naar het werk: fitter, vitaler en duurzamer

OF 2023-06

“Met de zakelijke leasefietsregeling helpen we bedrijven hun doelstellingen te behalen op het gebied van vitaliteit, duurzaamheid en CO2-reductie.”

Twaalf jaar geleden was Leasefiets (onderdeel van Friesland Lease) de eerste aanbieder van de leasefiets. Nog steeds is Leasefiets de meest complete aanbieder van Nederland. De zakelijke leasefietsregeling is fiscaal erg aantrekkelijk, vertelt manager Bram van Hees. “Op de fiets naar je werk gaan zorgt er daarnaast voor dat je fit en vitaal blijft. We weten dat werknemers het enorm waarderen als werkgevers kiezen voor onze zakelijke regeling.” Leasefiets biedt ook privé lease en speciale leaseproducten aan zoals cargofietsen en poolfietsen, maar met name de zakelijke leasefietsregeling is momenteel erg populair. “De leasefiets van de zaak is op dit moment de meest gevraagde secundaire arbeidsvoorwaarde in Nederland. Werkgevers bellen ons dan ook met de vraag: Mijn werknemers hebben gehoord over deze regeling, hoe regel ik dat voor hen?” Van Hees en zijn collega’s leggen het graag uit. “Wij maken samen met de werkgever gratis een leasefietsregeling op maat.”

werkgever als de werknemer hebben er direct fiscaal voordeel van. “Veel werkgevers kiezen ervoor het eigen fiscale voordeel weer in te leggen voor de werknemer, waardoor die nóg goedkoper een fiets kan leasen. Zij investeren hierin omdat het direct ten goede komt aan de vitaliteit van hun werknemers. We helpen bedrijven graag hun doelstellingen te behalen op het gebied van vitaliteit, duurzaamheid en CO2-reductie. De zakelijke leasefietsregeling is een fantastisch middel om daarvoor in te zetten.”

Zelf uitzoeken Fiscaal aantrekkelijk De regeling is erg aantrekkelijk doordat deze met het brutoloon wordt verrekend: zowel de

Fietsfeitjes: - Mensen die op de fiets naar hun werk komen, zijn aantoonbaar gemiddeld 1 dag per jaar minder vaak ziek. - 70% van de mensen met een leasefiets van het werk, fietst zelf vaker en verder. - 6 op de 10 ‘werkfietsers’ geeft aan zich hierdoor fitter te voelen.

Er zijn zo’n 1600 fietsenzaken in Nederland aangesloten bij Leasefiets. “Werknemers kunnen daardoor bij hun eigen lokale fietsenwinkel of online de fiets uitzoeken die zij willen. Wij regelen met de fietsendealer het leasecontract.” Volgens de manager legt eigenlijk geen enkele werkgever restricties op wat betreft het soort fiets. “Van elektrische fiets en bakfiets, tot speed pedelec en racefiets: er zijn ontzettend veel mogelijkheden. Je bent met een leasecontract bovendien verzekerd voor diefstal en onderhoud: je hebt nergens omkijken naar. De meeste leasecontracten lopen drie jaar. Daarna mag je een nieuwe

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

fiets uitzoeken of de huidige fiets overkopen als je dat wilt.”

Werkkostenregeling Van Hees weet dat sommige ondernemers zich zorgen maken over de werkkostenregeling, de WKR. “Deze regeling houdt in dat je een bepaald percentage van je totale werkgeverslasten onbelast ter beschikking mag stellen aan je personeel. Je hoeft hier geen belasting over te betalen. Maar als je over de limiet gaat, betaal je 80% belasting over dat deel. Werkgevers denken soms: ik kan niet voor de zakelijke leasefietsregeling gaan, want onze WKR zit al vol. Goed nieuws: de regeling valt buiten de WKR. Je mág hem toepassen voor de WKR, maar het hoeft niet. Hierom hoef je de leasefietsregeling dus niet te laten.”

Uit dienst? Privé lease Wat Leasefiets bovendien onderscheidt van andere aanbieders, is dat een werknemer die uit dienst gaat de leasefiets kan overzetten naar privé lease. “Omdat wij dat product ook aanbieden, kunnen we dit eenvoudig regelen. Zo hoeft de vertrekkende werknemer de fiets niet achter te laten en blijft de werkgever niet met een fiets zitten.” Van Hees lacht: “Als we ondernemers vertellen over de regeling, is de reactie steevast: waarom zouden we het eigenlijk niet doen? Nou, precies! Mobiliteit kan vitaler, duurzamer, slimmer én goedkoper.” www.frieslandlease.nl

OF 2023-06

Attentiv-A. Boskma B.V.

‘Ons bestaansrecht is face to face contact’ Attentiv-A. Boskma B.V. in Bolsward is een hypotheek- en verzekeringskantoor en daarnaast Zelfstandig Adviseur van Regiobank. Tot 2019 zwaaiden Age Boskma en zijn vrouw Willy Lep er de scepter, daarna kocht medewerker Harmen de Vries zich in en werd mede-eigenaar. Het team - bestaande uit 9 collega’s - staat iedere dag met veel plezier klaar voor particuliere én zakelijke klanten. “Wij helpen mensen hun droom te realiseren, doen graag een stapje extra.”

OF 2023-06

“We staan als Volksbank bovenaan in de Eerlijke Geldwijzer/Bankwijzer”

“Age Boskma en zijn vrouw Willy Lep begonnen in 2002 op onze huidige locatie, Kleine Dijlakker 45 in Bolsward, een assurantiekantoor”, vertelt Harmen de Vries. “Het assurantiekantoor groeide van éénpitter uit tot het huidige team. In 2012 vonden ze aansluiting bij de Regiobank.”

met genoemde banken. Een klant in Bolsward kan zo even bij ons binnenlopen, vaak kunnen we hem of haar helpen. En ook belangrijk: We staan als Volksbank bovenaan in de Eerlijke Geldwijzer/Bankwijzer, wat betekent dat we op een duurzame en maatschappelijk verantwoorde manier ondernemen.”

Maatschappelijke verantwoording De coronacrisis kwam en in 2021 werd het hele pand gestript en verbouwd. “Ja, het waren hectische jaren”, verzucht Harmen. “Maar we hebben het met elkaar en de klant erg goed. In de huidige maatschappij heerst het idee van meer, meer, meer, maar niet alles is in euro’s uit te drukken. We helpen klanten bij voorkeur op afspraak, maar binnenlopen mag ook. Graag wil ik benadrukken dat wij als Regiobank ook zakelijke klanten volledig en professioneel kunnen bedienen. We merken steeds meer dat kleine MKB-bedrijven – de motoren van onze economie - tegen onpersoonlijke dienstverlening aanlopen. Ze vinden geen aansluiting meer bij de huidige banken. Wij adviseren ze graag op onze persoonlijke manier, bij ons hebben ze een persoonlijk aanspreekpunt. We kunnen vlot schakelen en hebben een korte beslistermijn. Als een ondernemer een krediet voor een bedrijfspand of een bedrijfskrediet bij ons aanvraagt, dan kunnen wij binnen enkele dagen – mits het dossier volledig is – de aanvraag afronden. En dat is uniek in de huidige tijd!”

Duurzaam en verantwoord ondernemen “Wat ook bijzonder is, is dat een willekeurige ING- ABN/AMRO- of Rabobankklant met een hypotheek bij deze banken, voor advies ook prima bij ons terecht kan”, vervolgt Harmen. “Wij hebben namelijk een samenwerking

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

Goede reviews Naast de zakelijke klanten is de Regiobank er natuurlijk ook voor de particuliere klant. Harmen: “Voor al hun financiële diensten zoals een privérekening, hypotheek of persoonlijke lening kunnen ze bij ons terecht en geven wij een goed en eerlijk advies. We willen onderscheidend zijn in de persoonlijke benadering van klanten, uit onderzoek blijkt dat mensen dat graag willen. Ons bestaansrecht is face to face contact. En soms gaat dat van generatie op generatie: pake en beppe hadden hier een spaarrekening, vader en moeder bankieren hier, zoon of dochter komt langs voor een hypotheekaanvraag voor het starten van een bedrijf, of het kopen van een eerste huis. Maar we zien ook klanten die niet bij machte zijn om uit vervelende financiële situaties te komen. We helpen ze graag met de juiste adviezen, want we hebben als bank ook een maatschappelijke verantwoording. Als die begeleiding slaagt, dan heb je een klant voor het leven. Op Advieskeuze.nl krijgen we goede reviews over onze dienstverlening, klanten ervaren het als zeer prettig dat we goed bereikbaar zijn en vlot communiceren. Dat is voor ons heel vanzelfsprekend. Het is geen rocket science, we moeten het niet moeilijker maken dan het is.” www.solideverzekerd.nl

OF 2023-06

Friezen in den Vreemde

Sandra Arkesteijn op studiereis naar Oman

OF 2023-06

Die discussies rezen bij het nieuwe verdienmodel ‘Waterstof’, maar bijvoorbeeld ook bij Amouage, het parfumbedrijf van de Sultan en de bouwmaterialenleverancier Kimji Ramdas. Overal stelde men de vraag hoe ze zichzelf als vooruitstrevende partij kenbaar kunnen maken en tegelijkertijd in dat verhaal de kracht van hun unieke cultuur en DNA kunnen verweven. Als je het mij vraagt, is dat vraagstuk herkenbaar voor Friesland. Voor heel Nederland zelfs.” Hun cultuur is echter anders dan de onze. Daar waar wij directe aanpakkers zijn, voeren zij veranderingen doordacht en met gedragenheid door in een gematigd tempo. Dat zit in de genen; om eenheid en eensgezindheid tussen volkeren te bewaren moest iedereen mee kunnen komen. Ook zit het in de verhouding tot de omringende, sterke landen. Sandra: “Oman is zeg maar het middelste kind dat vaak bemiddeld bij onrust in die contreien. Ik zie het ook meer als een regio. Wel 7 keer groter in oppervlakte dan Nederland, maar met 5,2 miljoen mensen bestrijken ze slechts twee provincies. En ze zijn bescheiden. Verkopen zit niet van nature bij een Omani in het spectrum en

“Hoe maak je Oman relevant voor Europa?” uitdragen van rijkdom doen ze nauwelijks. Misschien dat het vak Marketing daarom daar onderbelicht is.”

Het moet anders en sneller Maar even een stap terug: Arkesteijn op reis naar het niet alledaagse Oman. Waarom heeft ze die reis ondernomen? “Alledaags heeft nog nooit iemand mij genoemd, dus dat alleen al is een goede reden”, grinnikt Sandra. “Maar even zonder gekheid. Ik ben een door het NIMA erkende Senior Marketing Professional. Bij die titel hoort dat je je vak bijhoudt door Masterclasses, Mastercourses en dus studiereizen te volgen. Tijdens deze studiereis kregen we van zo’n tien partijen een totaalbeeld van de koers rondom de SDG’s en Visie 2040. Dat ging over Waterstof, Verticale landbouw en sociale inclusie. Ook stonden er marketingdiscussies op het programma met bedrijven in de Consumermarket en Bouw. En

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

mochten we als social return acht start ups verder helpen met hun businessplannen. Ze legden strategische vraagstukken op tafel als ‘Hoe maak je Oman relevant voor Europa?’, ‘Hoe overtuig ik mijn mensen dat dit de toekomst is waar we ons nu op voor moeten bereiden’ en ‘Hoe kom ik te weten wat er in de aanbodsmarkt te koop is, ofwel hoe word ik een expert?’. Het is een kans om een land vanuit economisch perspectief te leren kennen in plaats van als toerist. En dat vind ik machtig interessant.” Voor deze reis stonden de thema’s duurzaamheid en social responsibility centraal, wat voor haar de doorslag gaf. “In mijn periode als interim communicatiemanager voor Vereniging Circulair Friesland zijn mijn ogen geopend en werd mij duidelijk dat het anders moet. En sneller. We kunnen niet meer afwachten én we kunnen het niet alleen. Meer inspiratie van over de Friese grens was voor mij meer dan welkom. En dat allemaal in het gezelschap van vakgenoten om samen de marketinginvalshoek te verdiepen. Heel leerzaam!”

OF 2023-06

“Ze verkopen ook niet zomaar land aan buitenlanders, zoals wij in Nederland wel lijken te doen”

Alle ruimte voor waterstof Die uitspraak is een mooi bruggetje naar wat Nederland en Oman van elkaar kunnen leren. In 2025 bestaan er al 500 jaar maritieme betrekkingen tussen beide landen, warm gehouden door Shell en het Havenbedrijf van Rotterdam. Zo is De Port of Sohar voor de helft in handen van Rotterdam en geografisch gezien heeft het een tactische ligging in het Midden-Oosten. Maar dat is niet het enige pluspunt van Oman. Sandra: ”Ze spreken daar over twee seizoenen: zomer en iets minder zomer. Dat levert stabiele zonne-uren op. En in het Zuiden bij Duqm hebben ze een continue krachtige wind. Voeg daar nog eens die geografische ligging en alle ruimte aan toe en je hebt een mooie uitgangspositie voor het creëren van waterstof.” En daar heeft Nederland wel oren na. Tijdens de klimaattop vorig jaar heeft minister-president Rutte met Oman een intentieverklaring getekend over samenwerking op het gebied van waterstof. Doel is het opzetten van import- en exportfaciliteiten voor groene waterstof. Hierdoor werkt Nederland, i.c. het Havenbedrijf, aan het versnellen van de energietransitie in Noordwest-Europa. Tegelijkertijd worden kansen gecreëerd om een deel van deze groene waterstof te importeren voor de verduurzaming van de

OF 2023-06

Nederlandse industrie- en transportsector. Het doel van Oman is om tegen 2040 meer dan 90% van het bbp niet uit olie te halen en in de top 20 van de wereldwijde innovatieindex te staan. Dat is vastgelegd in de ‘Visie 2040’.

Visie 2040: indrukwekkende daadkracht De nieuwe koers naar waterstof is dus onderdeel van de uitwerking van ‘Visie 2040’, een toekomstbestendige koers voor Oman gebaseerd op de SDG’s. Ze werken dus o.a. aan een toekomstbestendig alternatief verdienmodel voor de staat, het beschermen van de rechten en positie van Omani in relatie tot de vele expats in het land en een onafhankelijke voedselvoorziening. Sandra: ”De visie is een slim meesterstuk van economische maatregelen, tot stand gekomen met expertise en een ontiegelijk groot draagvlak. Van twee dingen kunnen wij echt leren. Het is concreet met actieen releasekalenders en niet-vrijblijvend opgesteld. Op de commerciële onderzoeksen productiesite Leafy Greens Tharma wordt hard gewerkt aan het vergaren van kennis

over efficiënte plantengroei. Zij moeten boeren helpen om de quota te halen wat zij aan voedsel moeten produceren in de komende jaren. In een paar jaar tijd zijn ze nog niet zo ver ontwikkeld als wij zijn, maar ze hebben voor die tijdsspanne al wel indrukwekkende stappen gezet.” Ook toonde OQ, het energiebedrijf, een plaatje waarin stond hoeveel fossiele brandstof de industrie en consumenten mochten verbruiken per jaar tot 2040. Sandra: “En nu het meest bijzondere: meer dan dat krijgen ze ook niet. Een energiequotum waar je maar naar toe te werken hebt. Bij mijn weten is dat in Nederland veel vrijblijvender.” “Het tweede is, dat iedereen die een presentatie hield, begon met wat zij bijdragen aan deze visie; het energiebedrijf OQ, het waterbedrijf NAMA, de logistieke dienstverlener Asyad. Ze voegden vervolgens aan de nationale kalender toe wat zij nodig hadden van de overheid om die gezamenlijke doelen te bereiken. Door elkaar te voeden met vraagstukken, sla je immers een stevige brug met de praktijk. En daarmee hebben ze op

de verschillende vraagstukken in de visie de afgelopen drie jaar een tempo gemaakt waar ik stikjaloers op ben. Uiteraard vertelde ik vol trots tegen een reisgenoot dat we bij Circulair Friesland vorig jaar in Brussel daar ook mee zijn begonnen, toen enkele leden op Europees podium voorstellen deden op basis van circulaire uitdagingen en kansen in de bouwen watersector. Maar dat is pas een begin.”

Duurzame Bouw Op verduurzaming van de bouw blijken de Omani’s samen te werken met Saudi-Arabië en de Verenigde Emiraten. Dat gaat op dit moment vooral over schaduwwerking (shading) en zonnepanelen. Ook is er een pilot met Olifantsgras als isolatiemateriaal. Maar verder zijn ze er weinig mee bezig. Sandra: “Als je het met hen over

duurzaamheid hebt, lijkt het wel alsof waterstof het enige is waar ze aan werken. Terwijl ik glimmende auto’s met ronkende motoren voorbij zie rijden, vervuilende dieselschepen de haven uit zie varen en de airco’s ’s nachts in betonnen onderkomens hoor brullen. Kansen genoeg tot verbetering lijkt me! Maar goed, ook wij zijn niet het braafste jongetje uit de klas.” Oman blijkt in ieder geval wel een van slimste. Zo is er bij elk project een sterke juridische structuur met een expliciete rol voor de overheid, het afstaan van een percentage van het rendement aan de overheid en een verplicht percentage werk voor Omanis. Sandra: “Ze verkopen ook niet zomaar land aan buitenlanders, zoals wij in Nederland wel lijken te doen. Met ons schaarse landoppervlak waar zonneparken op verschijnen als een groot veld vol diamanten, waar wij de leges voor bestemmingsplanwijziging als diamantstof bij elkaar kunnen vegen om nog wat inkomsten te hebben.” “Het was een fascinerende reis met genoeg stof tot nadenken.”

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2023-06

VAN DEN BERG

Voor al jouw professionele isolatiematerialen en het beste advies!

uitgebreide Ontdek ons assortiment! (0518) 43 23 25

info@isolatiehandel.nl

Ljouwerterdyk 3, 9073 LP Marrum

Column Nieuwe internationale markten verkennen?

Bezoek een lokale beurs Deelnemen aan buitenlandse beurzen is nog steeds een hele goede manier om kennis over een lokale markt op te doen. Je ziet welke concullega’s daar op de beurs staan met welke producten en treft daar potentiële dealers en eindgebruikers. Vorige maand stond een zevental Friese ondernemers op de Agro-beurs in Polen. Op een oude vliegbasis in de openlucht presenteerden deze bedrijven hun producten voor 80.000 bezoekers. Voor hen hebben wij een stand geregeld en de organisatie op ons genomen. De deelnemers waren tevreden. Ze hebben met diverse mensen gesproken waaronder potentiële distributeurs. Zij gingen daar met de juiste mindset heen. Eerst zaaien om later resultaat te kunnen boeken. Door je op zo’n beurs zichtbaar te maken zet je dat proces in werking. Een mooie bijkomstigheid is dat door samen op een beurs te staan ook de onderlinge samenwerking tussen de bedrijven gestimuleerd wordt. Na een paar dagen met elkaar optrekken ontstaan er vriendschappen en weet je wat je aan elkaar hebt. Interessante order Zelf heb ik ook aan veel beurzen deelgenomen. Naast het opdoen van kennis beleef je ook het een en ander. Zo stond ik voor een koffiemachine-producent op een horecabeurs in Singapore. Daar raakte ik in gesprek met een wat oudere vrouw uit Maleisië. Zij vertelde dat zij meerdere hotels bezat en daar koffiezetapparatuur voor nodig had. Met haar heb ik de verschillende opties doorgenomen en haar uiteindelijk foldermateriaal meegegeven. Ook wisselden we kaartjes uit. De volgende dag kwam zij weer op onze stand voor nog wat vragen, en zo ook de volgende dag. Daarmee een mooie order in het verschiet. Die laatste dag vertelde zij mij dat haar dochter in een restaurant werkt in Singapore en zij adviseerde om bij haar dochter s’ avonds een hapje te gaan eten. Omdat mijn collega en ik geen andere plannen hadden, zijn we daar gaan eten. Het eten was niet bijzonder en na een korte kennismaking met de dochter zijn wij rond tien uur ’s avonds weer teruggegaan naar ons hotel. Ik was nog geen half uur op mijn kamer toen de telefoon ging. Het was de dame uit Maleisië. Zij vroeg mij of ik haar dochter leuk vond en haar diezelfde avond nog wilde treffen. Ik heb haar toen duidelijk gemaakt dat ik daar niet in geïnteresseerd was. Gevolg was wel dat ik een interessante order heb misgelopen. Het zij zo.

aanzienlijk lager uitvallen. Daarnaast is het mogelijk om individueel via RVO een tegemoetkoming in de kosten van een beursdeelname te krijgen. Dit is wel beperkt, maar verlaagt je totale kosten toch enigszins. Wil je daar meer over weten, neem dan even contact met ons op.

Evert Jan Schouwstra is Managing Director van World Trade Center NoordNederland / Leeuwarden Center for Export & Import

Beursdeelname Om je te oriënteren op een markt is het bezoeken van een beurs een goede eerste start. Je kunt daarna altijd bepalen of je er zelf gaat exposeren. Deelnemen aan een beurs en zeker de grote internationale beurzen zoals die in Duitsland, zijn wel heel prijzig. Via onze regering (RVO) worden er regelmatig collectieve beursinzendingen georganiseerd. Omdat deze vaak ook financieel ondersteund worden kunnen de kosten

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2023-06

Houtpellets van Fripel:

regionaal, duurzaam en circulair Fripel is anders: het productiebedrijf maakt pellets van A-kwaliteit rest- en afvalhout uit de regio en zet de houtpellets ook in de nabije omgeving af. “Dat is uniek aan ons bedrijf. Er worden niet onnodig bomen voor onze pellets gekapt en het aantal transportkilometers houden we zo laag mogelijk”, legt bedrijfsleider Michel Mulder uit.

OF 2023-06

Fripel is opgezet op basis van circulair denken en doen, zo gaat Mulder verder. In een straal van 75 kilometer rondom Drachten wordt het resthout ingezameld en gedistribueerd. De jonge onderneming werkt met name met afvalhout uit de bouw, pallets, kisten, blokjes en zaagsel. “Maar we verwerken ook veel houten verpakkingsmateriaal en ladingdragers, die overbodig zijn na de levering van de producten. Het is een duurzame oplossing voor afvalhout.” Het A-materiaal resthout wordt vervolgens schoongemaakt, gesorteerd en ontdaan van met name ijzerdeeltjes, waarna het wordt gedroogd en tot pellets wordt geperst. De capaciteit van de fabriek ligt moment op zo’n 10.000 ton per jaar, maar er wordt druk aan gewerkt om de productie op te voeren door middel van het draaien van meerdere shifts. Jong Het jonge bedrijf zit sinds 2019 in Drachten. Door het regionaal inzamelen en afzetten onderscheid Fripel zich van veel andere pelletfabrieken. “We krijgen het hout aangeleverd door verschillende regionale leveranciers. Maar we zoeken altijd meer”, zegt Mulder met een lach. “Omdat we met verschillende soorten hout werken, moeten we het productieproces regelmatig aanpassen. Het ene hout is droger, andere soorten hebben buiten gelegen en zijn natter. We moeten al het hout indrogen tot een bepaald vochtpercentage. We zijn druk bezig

“We werken regionaal en hopen in de toekomst in andere delen van Nederland vergelijkbare vestigingen neer te zetten" om het productieproces te verfijnen en te automatiseren om de grote vraag naar onze pellets aan te kunnen.” Fripel produceert eco-vriendelijke en hoogrendements pellets onder de naam Nordpellets. Het bedrijf levert de pellets zowel aan particulieren, bedrijven en grootverbruikers, zoals kalver-, kippenmesterijen en kwekerijen. Bigbags van 1250, 750, 500 kilo of kleine zakjes van 15 kilo: de pellets zijn leverbaar voor pelletkachels en –installaties en kunnen worden bezorgd of opgehaald bij de fabriek in Drachten.

Ambitieus Fripel is een ambitieus bedrijf, dat snel hoopt te groeien. “We werken regionaal en hopen in de toekomst in andere delen van Nederland vergelijkbare vestigingen neer te zetten. Ook daar zal hout wat regionaal beschikbaar is, worden ingezameld en worden verwerkt. Zo houden we op alle locaties het aantal transportkilometers beperkt tot een minimum en kunnen we zorgen voor verwarming van huizen en bedrijven in de regio.”

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

Innovatie Fripel is bovendien bezig met innovatie, onder andere door de ontwikkeling van de zwarte pellet. “De zwarte pellet wordt gemaakt van houten vezelachtige biomassa die terug gebracht wordt tot koolstof. Dit noemen we ook wel torre-fractie. De zwarte pellet wordt gemaakt van bijvoorbeeld mangonoten, kokosvezels, bermgras, snoeisels van blad, maïshaksel, olifantsgras en walnootdoppen. We kunnen alle biomassa met vezelstructuur gebruiken. Met een nieuwe technologie kan deze biomassa teruggebracht worden tot koolstof. Het levert een duurzame, circulaire en zwarte pellet op die veel meer energie per pellet geeft. Het is economisch aantrekkelijk, CO2-neutraal, circulair en duurzaam.” www.fripel.nl

OF 2023-06

Column

Als ik overlijd moet mijn zoon mij opvolgen, maar hij is nu nog te piep: wat te doen? Tja, er is één ding zeker in het leven, maar wanneer, dat weten we gelukkig niet. Als jouw gedoodverfde bedrijfsopvolger al in de startblokken staat maar nog wat teveel wilde haren heeft als jouw moment daar is, wat kan je dan doen om hem, en daarmee jouw bedrijf, te beschermen? De dagelijkse dingen kan hij al prima regelen, maar voor het echte ondernemerschap heeft hij nog enige begeleiding nodig. Al die wilde plannen van hem, dat moet nog maar even niet of daarvoor is juist overleg nodig met een deskundige. Denk daarbij aan een coachende oud-ondernemer, de accountant, moeder, een kundig familielid of zelfs de notaris als klankbord.

Legaat? Wil je je zoon bij voorrang op de andere kinderen het recht geven om jou in het bedrijf op te volgen, dan zou je hem het bedrijf bij testament kunnen legateren al dan niet tegen een bepaalde tegenprestatie. De fiscale bedrijfsopvolgingsregeling (BOR) is er gelukkig nog. Op Prinsjesdag is deze aantrekkelijke fiscale maatregel gelukkig nog niet wegbezuinigd. Hiervan kan zoonlief dankbaar gebruik maken. Dat in vaders testament ook rekening gehouden moet worden met eventuele toepassing van de BOR staat buiten kijf.

Ferrari-syndroom En hoe zit het als je kind ineens wat wij noemen "het Ferrari-syndroom" krijgt en domme uitgaven doet? Kunnen zijn privé-schuldeisers dan het verkregen bedrijfsvermogen dat onder bewind is gesteld uitwinnen? De wet bepaalt dat de uitwinbaarheid van het bedrijfsvermogen voor deze schuldeisers flink beperkt kan worden zolang het bewind duurt. Van belang is wel dat het bewind in de desbetreffende openbare registers (zoals kadaster en Kamer van Koophandel) wordt ingeschreven. Let wel: je zoon kan vijf jaar na jouw overlijden naar de rechter stappen en het bewind eraf halen. De rechter zal dan beslissen wat in het belang van jouw zoon en daarmee in het belang van de voortgang van het bedrijf is.

En hoe verder: certificering? Als er sprake is van een BV zouden de aandelen in het bedrijf waarin de opvolging speelt alvast gecertificeerd kunnen worden, door er een Stichting Administratiekantoor (STAK) tussen te schuiven. Het bestuur oefent dan het stemrecht uit op de aandelen als aandeelhouder en kan sturing aan de bestuurder (je zoon) geven door voor ingrijpende besluiten haar goedkeuring te verlangen. Van belang is om deze goedkeuringsregelingen ook in de statuten van je BV op te nemen. Aan jouw zoon kunnen dan de certificaten van de aandelen gelegateerd worden (waarop de winst wordt uitgekeerd als de STAK dat goed vindt). Bestuurder ben jij eerst zelf natuurlijk en daarna het door jou in de STAK aangegeven opvolgend bestuur.

En wat nog meer: bewind? Het is ook mogelijk om hetgeen je zoon van jouw bedrijf erft onder bewind te stellen van een bewindvoerder. Dat kan een deskundige zijn die je bij testament als zodanig benoemt. Je kunt de bewindvoerder in je testament beperkte of ruime bevoegdheden geven. Hoe ver wil jij het ondernemerschap van jouw zoon dichtgetimmerd hebben? Moet jouw zoon het bedrijf of onderdelen daarvan vrij mogen verkopen of is voorafgaande goedkeuring van de bewindvoerder nodig?

OF 2023-06

Wilt u hierover nader klankborden, neem gerust contact met ons op: info@rientjesnotariaat.nl of 0515-435600.

samen werken.

samen werken en samen vooruit In de nieuwe gemeente De Fryske Marren houden we er met elkaar de vaart in. Ondernemers hebben in deze mooie gemeente alle ruimte en helpen elkaar waar dat maar kan. Moet de koers verlegd worden? Dan doen we dat samen. Want door krachten te bundelen, komen we verder. Meer weten? www.defryskemarren.nl

www.defryskemarren.nl

KENNIS IS KUNNEN

IJZERSTERK VOOR UW BEDRIJF

BEVESTIGINGEN

VEILIGHEID

GEREEDSCHAPPEN

POSTBOXEN

GROENVOORZIENING

Dokkum . Heerenveen . Leeuwarden . Groningen . Emmeloord . t. (0519) 29 23 25 . www.raadsma.nl

Ondernemend Friesland editie 6-2023

Articles inside

Duurzame Doeners: Praxis Stiens

Als ik overlijd moet mijn zoon mij opvolgen, maar hij is nu nog te piep: wat te doen?

Houtpellets van Fripel: regionaal, duurzaam en circulair

Nieuwe internationale markten verkennen?: Bezoek een lokale beurs

Oman: gevangen tussen traditie en vooruitgang

‘Boskma B.V.: Ons bestaansrecht is face to face contact’

Op de leasefiets naar het werk: fitter, vitaler en duurzamer

Planbureau Fryslân monitort de Versnellingsagenda: ‘Samen impact Regiodeal NoordoostFryslân vergroten’

Het bewegende wiel van duurzame mobiliteit

ontwikkelbedrijf Dokwurk gaat voor verbinding: ‘We zorgen ervoor dat iedereen kan meedoen’

Strooi complimentjes als confetti

IJzersterk in online marketing

De privacyrisico’s van automatisering

ITBB GROUP groeit door na overname Vredenburg Installatietechniek

Hoe AI ons kan helpen om de digitale schuld te verminderen

“ICT vormt tegenwoordig de ruggengraat van bijna ieder bedrijf”

Jan Heida Advies & Finance: "Ik hou ondernemers een spiegel voor’

Ontdekkingstocht naar de mogelijkheden van virtual reality in zorg en onderwijs

Voor de werkplek van morgen: Met 12 vestigingen is Arcus IT altijd dichtbij

Eddie Huizinga van Agiliq: ‘Goede software draagt bij aan bedrijfssucces’

Effecten van digitalisering, automatisering en robotisering

Directeur Josper Bouwer van Bouwtechnics: ‘Het Noorden is klaar voor de transitie naar robotica’

Trends in automatisering, robotisering en cybersecurity