Ondernemend Friesland editie 7 november 2020 by OF BV

FGD: ‘Wij geloven in de kracht van de regio’ POST VAN LA PALMA

QUEENFISHERS OP ZOEK NAAR DE MATCH

ARBEIDSMARKT: AANPASSEN GEBLAZEN!

N0 07

2020 www.of.nl

30 jaar

samen werken.

samen werken en samen vooruit In de nieuwe gemeente De Fryske Marren houden we er met elkaar de vaart in. Ondernemers hebben in deze mooie gemeente alle ruimte en helpen elkaar waar dat maar kan. Moet de koers verlegd worden? Dan doen we dat samen. Want door krachten te bundelen, komen we verder. Meer weten? www.defryskemarren.nl

www.defryskemarren.nl

Ademruimte Wanneer u dit leest is dit al bijna oud nieuws. Ik weet dus niet of Donald Trump zijn nederlaag al ruiterlijk heeft toegegeven. Ik vraag het me af. Meest ontroerend van de presidentsverkiezingen vond ik de eerste reactie van politiek commentator Van Jones, bij CNN. Die barstte in huilen uit. Van opluchting. Dat er een nieuwe tijd zou aanbreken. ‘Its easier to tell your kids that telling the truth matters, that being a good person matters.” Zijn tranen en zijn spontane speech gaven je als kijker een inkijk in de zwaarte van de last, die je als Amerikaans burger kon voelen, vier jaar lang. Alsof er met de nederlaag van Trump een dictator was afgezet. Er kwam weer ademruimte. Over Trump gesproken; die had corona. Toen ik hem na vroegtijdig ontslag uit het ziekenhuis op het bordes van het Witte Huis zag staan salueren naar zijn helikopter kwam dat woord ook al in mijn hoofd: ademruimte. Op Twitter verschenen ingezoomde beelden van zijn mimiek bij deze potsierlijke scène en toen werd het allemaal nog veel erger. Je zag een wortelkleurig geschminkt hoofd, die regelmatig met pijnkrampen in het gezicht naar adem hapte. Ineens zag je toch gewoon een mens staan lijden. Een sukkel, dat wel, maar toch.

En over ‘ademen’ gesproken; ik denk dat dat een van de meest belangrijke woorden zal worden in 2021. We hebben het nodig om te overleven. Maar als ondernemers hebben we ook ademruimte nodig, om te leven. Ik ben nogal gek op citaten en de dichter Wordsworth zei het ooit heel mooi: ‘Wij leven van hoop en van verlangen; wij zien bij het blijde licht en ademen de zoete lucht der toekomst; en zo leven wij; of anders hebben wij geen leven.’ Ik denk dat dit de ware ondernemer maakt. Het is vooral een toekomstdenker. Of zoals regisseur Woody Allen het zo mooi zei: “Ik denk veel aan de toekomst, want het is daar dat ik de rest van mijn leven zal doorbrengen.” Ik wens ieder mens voldoende zuurstof en alle ondernemers veel ademruimte.

Menno Bakker HOOFDREDACTEUR

Meer lezen of reageren? linkedin.com/in/bakkermenno of op https://twitter.com/OF_nl

Er echoden woorden door mijn hoofd: ‘Hij die haat en verachting in de ziel draagt, draagt een zware last en zal nooit vrij kunnen ademen’. Dat

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

zei de Joodse dichter Bertold Auerbach. Maar dat was in de negentiende eeuw; toen moest Hitler nog geboren worden. En Trump al helemaal.

OF 2020-07

Colofon

Van verpleegkundestudent tot ondernemer

Uitgeverij Ondernemend Friesland BV

Van verpleegkundestudent tot ondernemer. Niet voor iedereen het geijkte pad, maar wel voor Alexander Heine. Hij is (mede)directeur van meerdere bedrijven.

Hoofdredactie Menno Bakker Bladmanagement Ed Klijnman Coverfoto Ed Klijnman Advertentie exploitatie en administratie Ondernemend Friesland BV Tussendiepen 21 9206 AA Drachten Telefoon 0512-366326 Jasper van der Sluis 06-46033589 Gerrit Landman 06-18882116

‘Ik coach uit eigen ervaring’

Redactie NARVIC Inhoudgevers, met: Casper Ferwerda, Menno Bakker, Wiebrand de Boer, Tine van Knijff-van Hijum, Thea van der Schaaf, Klasina van der Werf en Johan Weitenberg.

Mathijs Koopman is systeemcoach voor individuen, teams en bedrijven. Opgeleid en werkzaam in de fysiotherapie en bedrijfskundige informatica, kreeg hij een aantal burn-outs voor de kiezen. Het roer moest om en het ging om. Nu coacht en verhuurt hij accommodaties op een bijzondere plek: Het Kleine Paradijs, dat een oase van rust en ruimte is in de weilanden van Easterein.

nieuwsberichten@of.nl Vormgeving VDS Crossmedia

Drukker Scholma Druk ISSN 1383-9314 © De uitgever kan op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van informatie. Uitgever aanvaardt dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor de schade, van welk aard dan ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebasseerd zijn op informatie uit deze uitgave. Uit deze u itgave mag na toestemming van de uitgever met bronvermelding geciteerd worden.

www.of.nl

‘Duurzame inzetbaarheid is een mes dat aan twee kanten snijdt’

Lange tijd was efficiency het adagium binnen het bedrijfsleven, met als gevolg een toenemend aantal werknemers met stress en burn-outs. Tegenwoordig dringt het besef door dat duurzame inzetbaarheid een mes is dat aan twee kanten snijdt. Door een gezondere leefstijl stijgt de vitaliteit, de mentale en fysieke weerbaarheid van werknemers. Gekoppeld aan een positief en sociaal werkklimaat, waar de werknemer lol in zijn werk heeft en zich gehoord en gezien voelt, zorgt dit voor minder ziekteverzuim en meer productiviteit. En daarmee verlagen we uiteindelijk ook de zorgkosten.

OF 2020-07

Queenfishers: voor de beste match tussen mens & organisatie Als er een award zou bestaan voor de meest enthousiaste ‘pitch’, zouden Iliana Kappert en Lianne Scholtissen van Queenfishers waarschijnlijk hoge ogen gooien. Een kennismaking.

‘Duurzame inzetbaarheid is een mes dat aan twee kanten snijdt’

Lange tijd was efficiency het adagium binnen het bedrijfsleven, met als gevolg een toenemend aantal werknemers met stress en burnouts. Tegenwoordig dringt het besef door dat duurzame inzetbaarheid een mes is dat aan twee kanten snijdt. Door een gezondere leefstijl stijgt de vitaliteit, de mentale en fysieke weerbaarheid van werknemers. Gekoppeld aan een positief en sociaal werkklimaat, waar de werknemer lol in zijn werk heeft en zich gehoord en gezien voelt, zorgt dit voor minder ziekteverzuim en meer productiviteit. En daarmee verlagen we uiteindelijk ook de zorgkosten.

‘Meer opties, minder kosten’ Wie aan lichtreclame, buitenreclame of gevelreclame denkt, maakt niet meteen een link met duurzaamheid. Maar dat is niet terecht. Ook in de wereld van lichtreclame verandert er veel ten goede. Dat onderstreept Jouke M. Dijkstra, directeur van Dygra Lichtreclame uit Dronryp.

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2020-07

Al ruim 100 jaar de veelzijdige aannemer uit Eastermar...

Grote Hornstweg 19-D, 9261 VW Eastermar telefoon: 0512 - 47 13 00 www.bouwbedrijfswart.nl swart@bouwbedrijfswart.nl

in control

Stienstra & van der Wal B.V. Stienstra en Van der Wal is een aannemingsbedrijf, gespecialiseerd in Waterbouw werken. Het bedrijf heeft vooral in de drie noordelijke provincies bekendheid opgebouwd met degelijk en vakkundig uitgevoerde werken, onder andere in opdracht van provincies, gemeenten en waterschappen. Daarnaast weten ook vele aannemers de kwaliteiten van Stienstra & Van der Wal op juiste waarde in te schatten.

Walbeschoeiingen

Wij zijn Lievense!

Steigers en vlonders Trailerhellingen Houten bruggen Remmingswerken

Vanaf 1 september 2018 heten wij niet meer LievenseCSO of Bartels. Voortaan zijn wij Lievense! Een multidisciplinair advies- en ingenieursbureau op gebied van bouw, infra, water en milieu. Dagelijks staan onze 300 medewerkers van 10 locaties, waaronder vanuit Leeuwarden, voor je klaar.

BOUW

INFRA

MILIEU

WATER

ROGMOLEWEI 6, IJLST TEL.: 0515 - 533 243 INFO@STIENSTRA-VANDERWAL.NL

lievense.com KoHN 415.indd 2

16-03-20 15:12

HULP BIJ NIEUWE UITDAGINGEN Ellen Boswinkel uit IJlst is een betrokken en ervaren coach, teamcoach, trainer en procesbegeleider. Ze begeleidt graag processen waarin mensen zich voor nieuwe uitdagingen gesteld zien. Hernieuwde kracht vinden om flexibel te kunnen reageren en met open blik de situatie te kunnen bekijken, is daarin een belangrijke eerste stap. Uiteraard kan dit voor iedereen op een of meerdere momenten in zijn of haar leven belangrijk zijn. Maar in tijden van onzekerheid wordt het belang nog eens onderstreept, zo merkt Boswinkel. Juist in deze tijd van grote onzekerheid, wanneer er sprake kan zijn van verlies van verbinding en/of perspectief kan coaching erg ondersteunend zijn, zo merkt Ellen Boswinkel. Zij krijgt dan ook veel vraag hiervoor en biedt deze ondersteuning “live” met in achtneming van alle Corona maatregelen. “Doordat mensen nu meer thuiswerken, meer op zichzelf zijn aangewezen en minder afleiding hebben, komen er vragen als: hoe ga ik om met onzekerheid, angst en spanning, hoe hou ik plezier in mijn werk en hoe maak ik de juiste keuzes. Voor leidinggevenden ontstaan er vragen als: hoe geef ik leiding in een tijd waarin veelal op afstand wordt gewerkt. En hoe blijf ik in verbinding met ‘mijn mensen’”, aldus Boswinkel.

Volgende stap in bioplastic uit afvalwater

GOMMERS HOUTBOUW REALISEERT DUIZENDSTE BOUWWERK In oktober is het duizendste bouwwerk van Gommers Houtbouw (Kollumerzwaag) gerealiseerd bij de familie Bouma in Burgum. Het erf bij de familie is uitgebreid en er is rondom een geluidswal aangelegd. In samenwerking met Gommers Houtbouw is toen besloten een garage in L-vorm te plaatsen waarvan een deel gebruikt kan worden als carport en een deel als overdekte veranda. Daarnaast is er nog een grote bergruimte. De oplevering van het duizendste bouwwerk ging uiteraard gepaard met een bloemetje voor de familie.

Friezen blijven het ook om utens goed doen als het gaat om kennisverspreiding en zaken. Zo heeft Paques uit Balk samen met onder andere Wetterskip Fryslân, kenniscentrum STOWA, en duurzaam afvalen energiebedrijf HVC, een overeenkomst gesloten om in Dordrecht een proeffabriek te bouwen voor de productie van PHBV, een volledig afbreekbaar en duurzaam bioplastic. PHBV wordt gemaakt uit organische afvalstromen zoals zuiveringsslib, industrieel afvalwater en voedselresten. Doel is ‘een brug te slaan naar commerciële productie van PHBV’, aldus een recente perspublicatie. PHBV is een natuurlijk polyester van hoge kwaliteit. Dit is volledig afbreekbaar onder natuurlijke omstandigheden in zowel grond en composteringsinstallaties als in zoet - en zout water. Diverse partijen delen hun ervaringen uit eerdere projecten nu met die van Paques. Dit bedrijf ontwikkelt samen met de TU Delft een technologie om PHBV ook uit industrieel afvalwater te halen. Deze proeffabriek komt zoals gezegd bij de slibverwerkingsinstallatie van HVC in Dordrecht te staan. Naar verwachting wordt deze eind 2021 geopend.

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2020-07

NULLAST Periodieke keuringen volgens Nen-normen van: - Elektrische gereedschappen NEN 3140 - Trappen en ladders NEN 2484 - Rolsteigers NEN 2718 Reparatie en onderhoud van - elektrische gereedschappen - tuinmachines Kalibratie, onderhoud en reparatie van lasers

Wytze Veenstra Houtdraaiersstraat 6b 8601 VG Sneek info@nullast.nl 0515 - 42 69 23 06 - 10 07 32 52

W W W. N U L L A S T. N L

Nieuwbouw  Verbouw / aanbouw  Restauratie  Onderhoud  Bouwbegeleiding  Renovatie 

www.janhooghiemster.nl Boerfinne 12, 9064 DG Aldtsjerk 058 256 10 71 info@janhooghiemster.nl

Ekwadraat neemt Intocon Energie over Ekwadraat Advies B.V., ze zitten tegenwoordig in de opvallende- en prijswinnende Energiecampus Leeuwarden, heeft een meerderheidsbelang genomen in Intocon Energie. Intocon Energie is specialist in groene stroom en heeft meer dan 15 jaar ervaring met de verkoop van groene stroom van producenten. Ekwadraat is sinds 2003 actief in de duurzame energiesector en beheert sinds 2005 een eigen energiecluster voor biovergistingsinstallaties. Door de twee clusters

samen te voegen ontstaat er een groter volume en een breder energieprofiel, aldus een persbericht. De prijsschommelingen op de energiemarkt brengen een constante onzekerheid bij de producenten van duurzame energie, zo leren we. Omdat grootschalige opslag van groene stroom economisch nog niet haalbaar is, of grote onzekerheden met zich meebrengt, is het creëren van een betere en stabielere energieprijs van levensbelang voor deze duurzame

PILOT ‘ENERGIESYSTEEM VAN DE TOEKOMST’ D4, Liander, Gasunie, de Provincie Fryslân en de gemeente Leeuwarden starten een haalbaarheidsonderzoek op de Energiecampus Leeuwarden om ‘het energiesysteem van de toekomst’ te ontwikkelen. Een innovatieve en slimme koppeling tussen het elektriciteitsnet en de Energiecampus zou op termijn oplossingen kunnen bieden voor het overvolle elektriciteitsnet rond Leeuwarden. Door de snelle groei van het aantal zonnedaken en -weiden en een toename van de vraag naar elektriciteit zit een groot deel van het westelijk elektriciteitsnet in Leeuwarden vol. De netbeheerders verwachten dat op veel plaatsen

De energiecampus leent zich uitstekend voor een slim energienet en een lokale energiemarkt. Het slimme energienet koppelt warmte-, gas-, waterstof-

“Dit creëert een stabielere basis en neemt onzekerheden weg”. Door het samenvoegen van de energieclusters van Intocon Energie en Ekwadraat wordt circa 90 procent van alle elektriciteit in Nederland uit biovergistingsinstallaties verkocht via het cluster.”

en elektriciteitsvraag en -aanbod met elkaar. Zo kan een efficiënt energiesysteem ontstaan, waar pieken tussen de energiedragers worden gebalanceerd. De oplossingen die hier gekozen worden, zouden in andere delen van Nederland ook toegepast kunnen worden.

minstens een verdubbeling van de capaciteit in het elektriciteitsnet nodig is om aan de snel stijgende vraag naar netcapaciteit te kunnen voldoen. Het uitbreiden en verzwaren van het elektriciteitsnet is echter tijdrovend. Een gebrek aan ruimte, verouderde weten regelgeving en lange vergunningprocedures vormen belemmeringen voor kortetermijnoplossingen. Echter, door naast netuitbreidingen te investeren in slim gebruik van het elektriciteitsnet kunnen onnodige maatschappelijke kosten voorkomen worden.

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

energieproducenten. “Het energiecluster is een goed instrument om met meer massa, meer positie te krijgen bij grotere energiebedrijven”, aldus Douwe Faber, CEO Ekwadraat Group.

De lokale energiemarkt koppelt de elektriciteitsvraag in de omgeving aan het zonnestroom aanbod. Bedrijven en omwonenden kunnen dan apparaten aanzetten of energie opslaan als de energieprijs laag is en weer uitzetten als deze hoog is. De zonneenergieproducent krijgt een hogere elektriciteitsprijs, de consument betaalt een lagere prijs en Liander haar elektriciteitsnet wordt ontlast. De lokale energiemarkt biedt ook kansen voor rendabel gebruik en productie van waterstof in Leeuwarden. Vanaf 2022 zou op de Energiecampus Leeuwarden al de eerste zonnestroom opgeslagen kunnen worden.

OF 2020-07

Wie bouwt zekerheid in?

Voor meer informatie: EBNBOUWADVIES.NL

kent ons wellicht van Expertise Bureau Noord. Vanuit

Met ruim 30 bouwkundige specialisten is EBN

ons specialisme schade-expertise voor verzekeraars,

Bouwadvies een breed ervaren partner om mee

volmacht houders en eigen risicodragers, zijn we doorge-

samen te werken. Onze specialismen strekken

groeid naar een volwaardig bouwkundig ingenieursbureau.

van bouwkundige adviezen t/m herbouwwaarde

Een schade-expertisebureau en een bouwkundig ingenieurs-

taxaties. Onze opdrachtgevers komen zowel uit

bureau hebben absoluut raakvlakken, maar hebben toch

het bedrijfsleven, overheden als uit particuliere

zeer verschillende disciplines. De sterk toegenomen vraag

omgeving. EBN Bouwadvies ontzorgt uw orga

naar bouwadviezen vereist een juiste, professionele focus. Daarom hebben wij ons bedrijf gesplitst in Expertise Bureau

nisatie. Maar ook u, als particulier, die van de hoed en de rand wil weten. U bent van harte

Noord (schade-expertise) en EBN Bouwadvies. EBN Bouwad-

welkom op onze vestiging te Eelde.

vies is dan ook de nieuwe loot aan de stam. Een professionele organisatie waarin alle bouwadvies gerelateerde opdrachten verwerkt worden.

at doet EBN Bouwadvies? Detacheren van bouwkundig specialisten (outsourcing) bij onder meer woningbouwverenigingen, aannemers en grote ingenieursbureaus. Berekenen van (complexe) bouwkundige calculaties ten behoeve van nieuwbouw en/of verbouw/renovatie projecten. Het uitvoe-

Waarom EBN Bouwadvies? • Goede prijs-kwaliteitverhouding • Transparante werkwijze • Afspraak is afspraak • Landelijke dekking • Breed ervaren bouwkundigen

ren van bouwtechnische keuringen voor de aan -en verkoop van een pand. 0 -en trillingsmetingen voor aannemers bij nieuwbouw en renovatieprojecten. Machlaan 5 9761 TK Eelde ebnbouwadvies.nl

wij bouwen zekerheid in

LUNA - DE NIEUWETIJDSPRAKTIJK MARTHA HOUKEMA: ‘BENUT JE INNERLIJKE KOMPAS’ Het gevolg van de tweede ‘tsunami’ Covid-19 is dat de maatschappelijke en economische onzekerheid blijft voortbestaan, zo niet wordt vergroot, ziet Martha Houkema van Luna - De nieuwetijdspraktijk. “Als organisatie is het nu nog belangrijker om zorgvuldig om te gaan met spanningsvelden zoals ‘korte termijn versus lange termijn’, ‘optimalisatie versus groei’ en hierin de juiste keuzes te maken.” “Dergelijke spanningsvelden zijn er niet alleen op het niveau van de organisatie, maar gelden ook voor de individuele leider”, aldus Martha. “Denk aan het informeren versus involveren van medewerkers, of teamwork versus individuele verantwoordelijkheid. Of, ten aanzien van persoonlijke effectiviteit: kracht versus kwetsbaarheid of authenticiteit versus rolverwachting.”

ROTMANS: GROTE ROL VOOR MBO’ERS BIJ TRANSITIE DUURZAME ECONOMIE

De uitdaging is om deze tegenstellingen met elkaar te verzoenen, vertelt Martha. “In essentie gaat het om het volgen van je innerlijke kompas bij het overbruggen van het spanningsveld. Daartoe is het wezenlijk om je bewust te zijn van de kracht van je eigen intuïtie en deze te durven ontsluiten.”

Op vrijdag 9 oktober 2020 gaf Jan Rotmans, hoogleraar Transitiekunde, in het kader van het Fossielvrij Weekend een (online) lezing over duurzaamheid bij Centrum Duurzaam van ROC Friese Poort. ‘We zitten in een overgangsfase naar een nieuwe tijd’, stelde hij. “Wat wij nodig hebben is een transitie naar de Nieuwe Economie. Een omslag van denken, handelen en organiseren. Deze economie is minder vervuilend, circulair en digitaal. Disruptieve technologieën als 3D-printen, kunstmatige intelligentie en Internet of Things vormen de basis van deze overgang”, aldus de spreker. “Jullie zijn de motor van de Nieuwe Economie. Het fundament ligt in de toekomst bij groene installateurs, dakvergroeners en plaatsers van zonnepanelen of laadpalen. Deze transitie zorgt de komende decennia voor 250.000 extra mbobanen. Jongeren hebben de sleutel voor een duurzame toekomst in handen!”

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

Wil je inzicht krijgen in de spanningsvelden die voor jouw organisatie relevant zijn en hoe je als leidinggevende je intuïtie kunt gebruiken om deze te overbruggen? Martha: “Voel je vrij om een afspraak met mij in te plannen, via www.denieuwetijdspraktijk.nl.”

OF 2020-07

In 25 jaar gegroeid van computerwinkel tot totaalleverancier op ICT-gebied

Bouwkundige opnames: 0-metingen Schade inspecties Trillingsmetingen ankoop- en A opleveringkeuringen (NHG) eerjarenonderhoudsplannen M “NEN2767” erekeningen dak B t.b.v. zonnepanelen (particulier en zakelijk)

PEIL B.V. Wes t er s i ngel49,Bur gum Aal s umer poor t10,Dokkum Tel 0511200200 Web ht t ps : / / okepc. nl Emai l i nf o@okepc. nl

Oedsmawei 18a 9001 ZJ GROU www.peiladvies.nl

Woodpackaging GROOT OF KLEIN, ELKE KIST OP MAAT GEMAAKT!

WOODPACKAGING

Janssenlaan 20 9207 JD Drachten

T E I

0512 52 34 84 info@woodpackaging.nl www.woodpackaging.nl

I P P C

ISPM 15 CERTIFIED

LADIES’ CIRCLE DE FRIESE WOUDEN: WIJNACTIE VOOR GOEDE DOEL Ladies’ Circle De Friese Wouden (LC21) houdt jaarlijks een kerstactie voor het goede doel. Dit jaar hopen de dames zoveel mogelijk wijn te verkopen voor Stichting KinderOncologische Vakantiekampen (SKOV). Ook bedrijven worden van harte uitgenodigd om wijn te bestellen. Niet alleen leuk om cadeau te geven aan de medewerkers, maar ook om als onderneming de maatschappelijke betrokkenheid te onderstrepen. In samenwerking met Into The Wine, de onderneming van lady Jacqueline Wassenaar, heeft LC21 een paar fantastische wijnen geselecteerd, zo meldt een persbericht. Op de website lc21. ladiescircle.nl is het volledige overzicht te vinden en zijn de wijnen te bestellen. Bij de bestelling kan aangegeven worden welke lady de wijnen straks gratis (binnen een straal van 25 kilometer) bij de koper mag komen bezorgen. De wijnen kunnen tot 5 december besteld worden. LC21 heeft een speciale band met SKOV. Al 23 jaar zet voorzitter Sanne Hageman uit Drachten zich met hart en ziel in voor deze stichting. De SKOV maakt het mogelijk dat kinderen met kanker uit heel Nederland een volle week weer even kind kunnen zijn tijdens één van de vijf vakantiekampen of een gezinsdag. De deelname heeft een enorme meerwaarde voor het genezingsproces voor kinderen met kanker. Er wordt gewerkt met vrijwilligers en de kinderen gaan gratis mee. Om deze activiteiten in de toekomst voort te kunnen zetten, is er echter veel geld nodig. LC21 draagt daar met de wijnactie graag een steentje aan bij. Bijschrift foto: Jacqueline Wassenaar heeft voor de kerstactie van LC21 een paar heerlijke wijnen geselecteerd.

NIEUWE HOTSPOT:

MARKT058

Zakelijk Leeuwarden is een hotspot rijker: Markt058. Hier maakt het bedrijf Frame Offices het oude Aegon-gebouw, gelegen tegenover het station en aan de poort van het oude centrum, tot ‘het mooiste business center van Friesland’, aldus de initiatiefnemers. Frame Offices geeft de business dynamiek rondom het centraal station naar eigen zeggen ‘nieuwe lading’. “Dat doen we door bedrijven, van elk formaat, uit verschillende marktdisciplines onder één dak te brengen”, aldus een perspublicatie. “Frame Offices neemt alle zorgen rondom huuren werkomgeving uit handen, zodat de ondernemers alle energie ten volle op de groei en ontwikkeling van hun bedrijf kunnen richten.” Het lijkt erop dat Markt058 op deze manier een bruisende en creatieve omgeving wordt, met kantoorruimtes, flexwerkplekken, meeting rooms en een energieke sfeer. Voor een goed hapje en drankje zal er in het voorjaar ook een restaurant openen, voor zakelijke gasten èn toevallige voorbijgangers. Dit nieuwe horecaconcept zal zich volgens Frame Offices ook richten op meetings, events of congressen.

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2020-07

• Bestemmingsplannen • Omgevingsvergunningen • Ruimtelijke ordening Van Sytzamawei 2,9114 RW Driezum T. 06-23949836, info@joukedantuma.nl

www.joukedantuma.nl

www.scholma.nl

www.veeew.com

van Scholma De Veeew App brengt de wereld van DRUKWERK op een perfecte manier samen met de digitale wereld • geeft extra beleving aan brochures • geeft een gezicht aan statische informatie • geeft registratie van bezoekersgedrag

Download de

app en scan deze pagina

Veeew biedt extra mogelijkheden voor uw marketing en communicatie Zie www.veeew.com of bel 050-3013636 en vraag naar de mogelijkheden

FINANCIËLE STEUN BIJ AANNEMEN PERSONEEL De huidige arbeidsmarkt vraagt om slimme personeelsoplossingen. Financieel kan het interessant zijn om iemand aan te nemen die nu werkloos is of nog bijgeschoold moet worden. De accountmanagers van Fryslân Werkt! geven advies op maat en kennen de regelingen en subsidies. Fryslân Werkt! is het samenwerkingsverband van overheid, onderwijs, sociale partners, UWV en SW-bedrijven in Fryslân. “Samen ondersteunen wij werkgevers bij het ‘inclusief ondernemen’, oftewel het aannemen van werknemers met een arbeidsbeperking”, aldus een ingezonden mededeling. “Wij helpen werkzoekenden die graag willen werken aan een baan bij werkgevers zoals u. Denk aan jongeren, 50-plussers, mensen met een arbeidsbeperking en statushouders. Laat u verrassen door de talenten van onze kandidaten.” Belangstelling? https://www.fryslanwerkt.nl/contact

BUSINESS BOOST Een consortium van provincie Fryslân, banken en accountants gaat Friese bedrijven die belangrijk zijn voor de economie helpen om te voorkomen dat ze omvallen. Op voorspraak van Ynbusiness, de betrokken bank of accountant, staat het project Business Boost een onderneming actief bij. Die onderneming moet door de coronacrisis hinder ondervinden, maar voor de regionale economie belangrijk zijn om niet zomaar aan het lot over te laten. Staat de ondernemer open voor hulp, dan wordt een team van experts, van juristen tot MKB-specialisten, op het bedrijf gezet om de bedrijfsvoering en strategie door te lichten en waar nodig aan te passen. ,,We richten ons hiermee op half twaalvers ’’, zegt Dennis Carton van Ynbusiness. ,,Geen ondernemingen waar het al vijf voor twaalf is of zelfs kwart over twaalf, maar bedrijven waar we zorgen over hebben en de pijn nog niet op korte termijn voelen. Dan kunnen we op tijd ingrijpen.’’ Ondervindt u problemen en neemt u voor de Friese economie een onmisbare positie in? Neem dan contact op met een specialist van Ynbusiness om te kijken of u in aanmerking komt voor de Business Boost. info@ynbusiness.nl 058-7600500

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2020-07

Technisch dienstverlener met oog voor de toekomst.

Bent u op zoek naar een betrouwbare partner voor het beheer, onderhoud of de verduurzaming van uw gebouwinstallaties? Dan staan onze collega’s in uw regio graag voor u klaar. Groningen 050 - 302 63 00 infogroningen@vandorp.eu

Heerenveen 0513 - 640 178 infoheerenveen@vandorp.eu

Meer weten of wilt u contact opnemen met één van onze andere vestigingen? Ga dan naar vandorp.eu.

FIER: TWEE LEERBEDRIJVEN ALS SOCIALE ONDERNEMING “In onze sociale ondernemingen zetten we slachtoffers van geweld weer rechtop en laten we ze ervaren hoe het voelt om weer mee te doen in de maatschappij”, zo legt Annemarie van Rijn uit. Zij is projectleider Sociale Ondernemingen bij Fier in Leeuwarden. “We willen dat ze inzien dat ook zij hun dromen mogen najagen.” Fier kent twee leerbedrijven in de vorm van een sociale onderneming: Blooming Bakery en het zogenaamde ‘L.A.P. Atelier.’ De Blooming Bakery is een leerbedrijf op het gebied van de patisserie. Onder begeleiding van gekwalificeerde bakkers en vrijwilligers krijgen deelnemers de kans hun talenten te ontdekken en zich verder te ontplooien. www.bloomingbakery.nl Het L.A.P. Atelier is een leerbedrijf in samenwerking met en gevestigd bij A House of

Happiness. De naam L.A.P. staat voor Liefde, Aandacht en Progressie. In het L.A.P. Atelier worden van reststoffen onder andere vlaggenlijnen gemaakt die vervolgens worden verkocht via een eigen webshop. Cliënten leren binnen het L.A.P. Atelier coupeusevaardigheden, ondernemingsvaardigheden en arbeidsvaardigheden onder leiding van een leermeester. www.lapatelier.nl

VILLA SOPHIALAAN:

KRACHT VAN SAMENWERKEN Samen komen de mooiste dingen tot stand. Dat beseffen de ondernemers die in Villa Sophialaan in Leeuwarden werken zich als geen ander. In misschien wel het mooiste pand van de Friese hoofdstad werken tal van ondernemers samen. In het statige pand vind je ondernemers uit verschillende branches die elkaar op alle

vlakken versterken, met als uiteindelijk doel organisaties ‘full service ontzorgen’, zo leren we uit een perspublicatie. Het inspirerende bedrijfsverzamelgebouw wordt op dit moment ‘bewoond’ door diverse ondernemers: van werving en selectie, loopbaanadvies en coaching tot online marketing.

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

Een nieuwtje: vanaf december 2020 zijn er kantoorruimtes beschikbaar voor ondernemers die vanuit hetzelfde uitgangspunt willen werken. www.villasophialaan.nl

OF 2020-07

Een collectieve zorgverzekering voor noordelijke bedrijven en hun werknemers; waarbij de klant álle voordelen geniet die je van een regionale verzekering mag verwachten. Binnen de gelederen van FB Oranjewoud, de stichting die met initiatieven en investeringen de noordelijke economie wil stimuleren, is het een lang gekoesterde wens. Die handschoen is dit jaar in goed overleg opgepakt door het regionale verzekeringsbedrijf FGD. De stip op de horizon is de oprichting van een noordelijke coöperatie, waarbij het regionale bedrijfsleven zélf de optimale regie krijgt over alles wat met zorgverzekeringen te maken heeft. Maar FGD doet het graag in kleine stapjes. ‘Van de vloer op de zolder springen heeft geen zin’ aldus Sjoeke van den Akker-Keizer, Hoofd Zorg en Inkomen. ‘En dat past ook absoluut niet bij ons.’

OF 2020-07

FGD introduceert collectieve zorgverzekering voor noordelijke bedrijven

â&#x20AC;&#x2DC;Wij geloven in de kracht van de regioâ&#x20AC;&#x2122;

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2020-07

Het kantoor aan de Balthasar Bekkerwei onthult nog iets meer van het DNA van het bedrijf. De inrichting is transparant, met veel glazen wanden tussen de kantoren. Op de muur van de vergaderzaal prijkt de trots van FGD; in logo’s verbeeld de vloot van op dit moment 15 zelfstandige partnerkantoren die allen onder de FGD-vlag vanuit dezelfde visie werken: verzekeren is mensenwerk en dat betekent midden in de markt staan. “Dichtbij en altijd aanspreekbaar zijn. Dat is ook het mooiste van ons werk”, zegt Sjoeke.

verrassend dat ik hier ben terecht gekomen. Maar dat is ook mooi aan het leven. Het hoeft niet voorspelbaar te zijn. Ik trof hier een vooruitstrevend bedrijf aan dat iets bijzonders wil doen voor de Friese regio; dat sprak me enorm aan.”

Intussen schuift ook medewerker Daisy Schonenberg aan. Zij is relatief nieuw; de gestage groei van FGD was voor haar een carrièrekans: “Ik heb international business gestudeerd, dus ja, wel een beetje

Primeur

OF 2020-07

En hoe zou zij haar nieuwe werkgever in het kort willen kenschetsen? “Wij willen altijd waarmaken wat we beloven. Niet te veel praatjes; gewoon de zaken voor noordelijke bedrijven heel goed regelen.”

“Deze collectieve zorgverzekering die we nu voor het eerst op de Friese markt introduceren is daarvan een voorbeeld”, aldus Sjoeke. “Het is een primeur die

we lang hebben voorbereid. Niet alleen FB Oranjewoud is enthousiast over dit initiatief; ook de samenwerkingspartner Aevitae is enthousiast. Aevitae biedt al jaren zorgverzekeringen aan voor bedrijven in Nederland via onder ander EUCARE. Doordat wij een partnership met Aevitae zijn aangegaan hebben we direct het volume om met zorgaanbieders in onze regio écht belangrijke afspraken te kunnen maken.”

Voordelen De voordelen voor noordelijke werkgevers en hun medewerkers zijn volgens de dames heel duidelijk samen te vatten: “Ten eerste geniet je bij onze collectieve zorgverzekering uiteraard de collectieve korting die je mag verwachten”, aldus

Daisy. “Dan zijn er de korte lijnen”, zo vult Sjoeke aan. “Je hebt altijd te maken met vast contactpersonen, die je bij wijze van spreken ook gewoon in je netwerk, of op straat tegenkomt.” Ook de keuzemogelijkheden die FGD zorg biedt zijn onderscheidend, zo leren we. Sjoeke: “We hebben de budgetpolis en de naturapolis, maar ook een zogenaamde ‘restitutiepolis’, waarbij de verzekerde helemaal zélf mag bepalen waar hij of zij de verzekerde zorg inkoopt. Wie dat ook is; er geldt een honderd procent vergoeding van het marktconforme tarief.”

Geen omzetplafond En dan is er nog het veelbesproken ‘zorgplafond’, of ‘omzetplafond.’ Heel

eenvoudig: daar doet FGD Zorg niet aan, zo vernemen we. Sjoeke: “Iedereen in Nederland merkt dat zorgkosten toenemen. De grote spelers in de markt hanteren daarom een zogenaamd ‘omzetplafond.’ Dat is wel begrijpelijk met het oog op kostenbeheersing, maar er zitten ook grote nadelen aan. Stel een werknemer heeft een knieoperatie nodig en kan hierdoor niet werken. Het kan voorkomen dat aan het einde van het jaar het omzetplafond bij het ziekenhuis is bereikt en hij daardoor langer op de operatie moet wachten. Dat vinden wij zeer onwenselijk. Wij hanteren een dergelijk plafond daarom niet.

voor marktconforme premiebedragen. Uiteindelijk laten wij ons immers leiden door die droom, om binnen enkele jaren te groeien naar een coöperatieve collectieve zorgverzekering voor alle noordelijke werkgevers en werknemers. Zeg maar dat ‘Mienskip-gevoel.’ Wij geloven in de kracht van de regio.”

Betekent dit dan automatisch hogere premie? Nee dus, aldus Sjoeke. “Wij willen écht wat meer bieden en dat

FGD FGD staat voor ‘Friesland, Groningen, Drenthe. Het bedrijf is in 2013 voortgekomen uit Friesland Bank Assurantiën. De toenmalige oprichters wilden een zelfstandig verzekeringsbedrijf, dat dichtbij de markt staat. Dat is inmiddels gelukt. Inmiddels is FGD uitgegroeid tot een regionale speler van formaat, dat wordt gedragen door 15 zelfstandig opererende ‘partnerkantoren’. Kijk voor meer informatie over FGD op www.fgd.nl en voor FGD Zorg op www.fgdzorg.nl

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2020-07

Alexander Heine:

Van verpleegkundestudent tot ondernemer Van verpleegkundestudent tot ondernemer. Niet voor iedereen het geijkte pad, maar wel voor Alexander Heine. Hij is (mede)directeur van meerdere bedrijven zoals Zorg & Coaching Noord-Nederland, waarmee hij specialistische woonbegeleiding biedt in Groningen en Friesland, jobcoaching- en reïntegratiebedrijf Ottema & Zwart, arbeidsbemiddelaar in de zorg EVA carrièrezorg, Welbevinden.com dat zich bezighoudt met de ondersteuning van ouderenzorg en daarnaast runt hij ook nog een bedrijf dat reizen verzorgt naar formule 1 races. Een ware serie-ondernemer. En nu biedt hij andere ondernemers de helpende hand met een boek, website en cursussen. “Ik heb als ondernemer heel veel geleerd, maar wil niet de enige zijn die voordeel heeft van die lessen.” “Omdat ik al een tijd bezig ben, het nodige heb meegemaakt en op het moment meerdere ondernemingen leid, weet ik wat werkt”, geeft Heine aan. “Zo stel ik bijvoorbeeld duidelijke kaders. Binnen die kaders krijgen collega’s de maximale vrijheid om te handelen. Fouten maken mag. In plaats van deze af te straffen, maken we het bespreekbaar waardoor iedereen ervan kan leren en de organisatie beter wordt. Bij alle bedrijven zetten we in op hoge kwaliteit. We werken met A-players en gaan altijd net iets verder dan anderen. Dat levert ons veel goodwill op.”

Ondernemen in crisistijd Heine is een ondernemer met een verhaal. Al tijdens zijn opleiding handelde hij in van alles en nog wat. Iets dat hem goed af ging. Van daaruit begon hij een online reisbureau gespecialiseerd in reizen naar auto- en motorsportevenementen. Ook dat

OF 2020-07

groeide uit tot een succes. Tot de kredietcrisis kwam. In die tijd verloor hij bijna alles wat in de jaren ervoor was opgebouwd. Het weerhield hem er niet van opnieuw voor het ondernemerschap te kiezen. En opnieuw met succes. Alles bij elkaar opgeteld draaien zijn bedrijven nu miljoenen euro’s aan omzet. Met de lessen geleerd tijdens de kredietcrisis wil hij in de huidige coronacrisistijd graag zijn ervaringen met andere ondernemers delen. “Ik wil graag ondernemers helpen niet in dezelfde valkuilen te stappen als ik destijds”, geeft Heine aan. “Vooral in deze tijd is het belangrijk voor ondernemers om ondernemingen crisisbestendig op te bouwen. Ik geef handvatten die het mogelijk maken risico’s bij het ondernemerschap beter te spreiden. Maar in het boek komen meer onderwerpen aan bod. Hoe zorg ik ervoor dat ik mijn tijd zo zorgvuldig mogelijk gebruik? Op welke manieren kan ik aan mijn persoonlijke groei werken? Wat gebeurt

er allemaal in je brein bij het maken van beslissingen? Ik behandel in het boek voor iedere ondernemer waardevolle punten. Naast het boek bied ik ook cursussen aan om ondernemers hierin te begeleiden.”

Meer bereiken met minder inspanning Voor Heine is onderweg duidelijk geworden dat er naast het werk ruimte moet zijn om te leven. “Ik maak veel tijd vrij voor verdieping op onderwerpen als het brein, communicatie, voeding en mindfulness. Daarbij doe ik inzichten op die ervoor zorgen dat ik het maximale uit mezelf kan halen. Ik houd ruim voldoende tijd over voor ontspanning, verdieping en leuke dingen. Ik werk op de dagen dat het mij goed uitkomt zodat ik tijd overhoud voor andere dingen. Dat gun ik iedere ondernemer.”

www.derelaxteondernemer.nl

Alexander Heine Functie: directeur/ondernemer Geboortedatum: 17 december 1982 Geboorteplaats: Groningen Hobbyâ&#x20AC;&#x2122;s: autosport, lekker eten en wijn drinken, lezen en relaxen

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2020-07

Samenwerking Omrin en BWH ontwerpers maakt duurzaamheid toegankelijk Freonen fan Fossylfrij Fryslân werken, elk op hun eigen terrein, aan een groenere wereld. Geregeld slaan ze de handen ineen om met elkaars expertise een symbiose tot stand te brengen. Zo ook grondstoffen- en energiebedrijf Omrin en BW H ontwerpers, dat digitale, ruimtelijke en grafische oplossingen aan haar klanten biedt. Een digitaal duurzaamheidsjaarverslag is een opvallend geesteskind van deze Freonen-alliantie.

Circulaire economie

“Samenwerken gaat bij ons verder dan het maken van een losse flodder of middel”, vertelt Durk-Pieter Noordenbos, mede-eigenaar van BW H. “Het draait om de vraag wat BW H als ontwerpbureau op strategisch niveau kan toevoegen. Inhoudelijk denken we mee binnen het grotere geheel. Wat is uiteindelijk belangrijk voor een organisatie en welke bijdrage kunnen vormgeving en techniek daarin spelen?” Een visie die op goedkeuring kon rekenen van Omrin, dat in BW H een geschikte partner zag.

OF 2020-07

Het gevolg is een langdurige samenwerking, jaarlijks onder meer uitmondend in een digitaal aangeboden duurzaamheidsjaarverslag. “Het verslag biedt inzicht in onze duurzame prestaties”, vertelt Marieke Baan, Programmamanager bij Omrin. “Daar zijn we als duurzaamste bedrijf van Nederland trots op en tonen dit daarom graag aan de buitenwereld. Niet alleen in het kader van transparantie, maar ook om andere bedrijven en ketenpartners te inspireren met duurzame ontwikkelingen.”

Het duurzaamheidsverslag visualiseert de rol van Omrin binnen de circulaire economie en grondstoffenstroom op toegankelijke wijze. Hierbij wordt door BW H en het grondstoffenbedrijf geen middel geschuwd. “Om de soms complexe processen inzichtelijk te maken, maakten we eerst een aantal basiselementen, onze gereedschapskist”, aldus Noordenbos. “Zo werd de rol van Omrin in een circulaire economie gevisualiseerd, evenals de rol van het bedrijf binnen de grondstoffenstroom. Ook een interactieve kaart, waarin de omgeving van Omrin en haar rol daarbinnen, wordt weergegeven.” Het resultaat is een rijk digitaal overzicht met video’s, foto’s, infographics en Virtual Reality-elementen. “Het jaarverslag biedt inzicht in indicatoren, zoals fossielvrije mobiliteit en afvalscheiding”, vervolgt de Programmamanager van Omrin. “Ook toont het de koplopersrol van Omrin binnen de circulaire economie. Door deze informatie in duidelijke visualisaties te vertalen, maken we de boodschap bereikbaar voor een veel groter publiek.”

Duurzame wereld Duurzaamheid is voor beide bedrijven de normaalste zaak van de wereld. Zo zamelt

Omrin het bedrijfsafval in Friesland geheel fossielvrij in, rijdend op groengas, gemaakt uit eigen afval. “Dat is uniek in de afvalbranche”, vertelt Baan. “Ook rijdt al 70% van onze voertuigen voor inzameling van huishoudelijk afval en reiniging fossielvrij. Dat geldt ook voor het langeafstandstransport van het te verwerken huishoudelijk restafval uit andere delen van het land (o.a. Groningen, Veluwe en Rijnmond). Omrin is hiermee voortrekker in duurzame mobiliteit.” De duurzame daden reiken echter verder, zo blijkt. “Als eerste grondstoffen- en energiebedrijf passen wij vanaf 2021 op Ecopark De Wierde in Heerenveen een nieuwe techniek toe in de sortering van luiers uit huishoudelijk afval. De realisering van deze danotrommel zorgt voor een hoger scheidingspercentage uit afval (tot 80%), hogere productie van duurzame energie uit het organisch materiaal en nietherbruikbaar papier. Hiermee wordt eindelijk een oplossing geboden voor de duurzame verwerking in plaats van de gebruikelijke verbranding van gebruikte luiers.” Ook BW H ontwerpers laat zich niet onbetuigd in jacht op een duurzame wereld. “Onze medewerkers reizen zoveel mogelijk per openbaar vervoer of onze – op CNG rijdende – bedrijfsauto. Ook werken we aan vele duurzame projecten,

waarbij we met strategisch advies en ontwerp duurzaamheid sterker op de kaart kunnen zetten”, vertelt Noordenbos.

aan ecosystemen, zowel in de keten als de regio. Fossielvrij vormt daarbij een van de kernthema’s.” Ook de mede-eigenaar van BW H is enthousiast.

Freonen-beweging Al jaren zijn Omrin en BW H ontwerpers lid van de Freonen fan Fossylfrij Fryslân. Een snelgroeiende beweging – inmiddels 130 partijen sterk – die zich inzet voor een versnelde verduurzaming van Fryslân. “Onze aansluiting bij de Freonen is een logische keuze”, vertelt de Programmamanager. “Omrin bouwt samen met andere organisaties

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

“Doordat we Freon zijn krijgen we verschillende invalshoeken op het gebied van duurzaamheid mee. We hopen meer mensen enthousiast te maken om door middel van vormgeving duurzaamheid voor een groter publiek toegankelijk te maken, zoals tijdens de samenwerking met Omrin. Zo breng je samen een duurzame beweging op gang!”

OF 2020-07

Ontwikkeling met Passie! Betrokken, verbindend en doelgericht 

Teamontwikkeling



Persoonlijk leiderschap



Besluitvorming en conflict



Talentontwikkeling

Lantingawerf 25 8651 HA IJlst info@ellenboswinkelcoaching.nl 06 31935776 www.ellenboswinkelcoaching.nl

Duurzame Doeners: Royal HaskoningDHV zet hoog in op duurzaamheid Het is geen verrassing dat internationaal advies- en ingenieursbureau Royal HaskoningDHV met haar slogan ‘Enhancing Society Together’ duurzaamheid hoog in het vaandel heeft staan. De afgelopen jaren heeft het bedrijf veel geïnvesteerd op dit gebied. Al in 2016 heeft Royal HaskoningDHV ingezet op een volledig elektrisch leasewagenpark. Nu vier jaren later bestaat het wagenpark voor 75% uit elektrische auto’s. In 2021 zijn alle auto’s elektrisch. Nu alle medewerkers van Royal HaskoningDHV zoveel mogelijk thuiswerken, is een nieuwe vorm van duurzame mobiliteit geïntroduceerd. Het bedrijf heeft onlangs beleid opgesteld voor het structureel thuiswerken na Covid-19. Medewerkers mogen op vrijwillige basis een tot drie dagen thuiswerken. Op de dagen dat ze thuiswerken, maken ze geen zakelijke reisbewegingen. Vanuit

duurzaamheidsoogpunt wellicht een beetje vreemd, maar uiteindelijk is niet reizen de meest duurzame optie. Duurzaamheid, of specifieker energieneutraliteit én circulariteit, hebben ook een belangrijke plek in het vastgoed waar Royal HaskoningDHV gebruik van maakt. Zo gaan de medewerkers in Groningen binnenkort verhuizen naar een nieuw kantoor. Tijdens de zoektocht naar die nieuwe plek kwam een bestaand schoolgebouw op hun pad. Een gebouw waar heel veel gedaan moest worden om er een kantoor van te maken en

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

met een eigenaar die, samen met Royal HaskoningDHV, de hoge ambities op het gebied van duurzaamheid wil waarmaken. Tijdens de verbouwing zijn veel materialen (zoals de hardhouten kozijnen én het fietsenhok van het huidige kantoor) hergebruikt en ligt straks het dak vol met 1000 zonnepanelen. In het kader van fossielvrij is het meest belangrijke dat het gebouw 100% gasloos is. Benieuwd naar onze nieuwe werkomgeving? Kijk dan op: www.destekgroningen.nl/rhdhv

OF 2020-07

De Ontwikkel Uitblinkers Burgum:

â&#x20AC;&#x2DC;De toekomst ligt in jezelfâ&#x20AC;&#x2122;

OF 2020-07

“Ontwikkeling hoort een feest te zijn”, vinden Klaske de JongGrijpma en Margriet van der Galiën. Daarom startten ze een kleine twee jaar geleden hun bedrijf De Ontwikkel Uitblinkers. Met hun frisse kijk en energieke manier van trainen halen ze binnen organisaties het beste in mensen naar boven. Meer dan ooit is het belangrijk dat medewerkers veerkrachtig en wendbaar zijn. “In 2016 start ons avontuur als gouden duo”, vertelt Klaske. “In deze rol waren wij verantwoordelijk voor een samenwerkingsverband waarbij we 2.100 medewerkers van 18 organisaties faciliteerden om met hun ontwikkeling aan de slag te gaan. De manier waarop we dit deden was succesvol en onderscheidend. En daardoor voelden we de noodzaak en drive om dit breder uit te dragen. Dit resulteerde in ons eigen bedrijf; De Ontwikkel Uitblinkers. Onze samenwerking is uniek en we zijn complementair aan elkaar. We weten als geen ander hoe je vorm kunt geven aan ontwikkeling, we zijn zelf hierin het voorbeeld. “Practice what you preach” is ons motto.” “Wij worden blij van mensen in ontwikkeling, en laten met onze wetenschappelijk onderbouwde trainingen zien dat er zoveel mogelijkheden en kansen voor medewerkers zijn om te groeien in een organisatie”, vult

Margriet aan. “Als organisatie wil je groeien, succesvol zijn. Dat vraagt om medewerkers die continu het beste uit zichzelf halen. Elke organisatie heeft mensen die vooroplopen als het gaat om ontwikkeling; de Ontwikkel Uitblinkers. Onze kracht is om samen met deze groep het feest van ontwikkeling in de organisatie te creëren met behulp van ons programma. Door ontwikkeling stapsgewijs en met een positieve blik aan te pakken krijgt het vorm. Ons programma bestaat uit vier thema’s (zie kader, red.). Wij onderscheiden ons ten opzichte van andere organisatieveranderaars door onder andere een toolbox aan te bieden. Hierin zitten allerlei concrete en praktische tools om het feest van ontwikkeling vorm te geven. Zo werken organisaties continue aan een ontwikkelcultuur.” De coronacrisis vraagt om een andere manier van werken, sommige trainingen worden online gedaan, maar de dames trainen ook

nog steeds kleine groepen, weliswaar met de nodige maatregelen. “Want het blijft belangrijk dat je elkaar ziet”, zegt Klaske. “De interactie met elkaar is een must. En organisaties moeten juist in deze crisis snel schakelen. Soms hebben medewerkers weerstand tegen verandering. Door ruimte te bieden voor die weerstand, en ook te kijken naar wat er wel kan, ontstaat er verbinding. De toekomst ligt in jezelf. De coronacrisis maakt onze toegevoegde waarde nog zichtbaarder.” “Het mooie aan ons vak is dat we zelf de vrijheid hebben om onze visie uit te dragen”, vertelt Margriet tot besluit. “Daarbij werkt de manier waarop we trainen aanstekelijk, en geven we graag onze inzichten door. We hopen over een aantal jaren een speciale “Ontwikkel Uitblinkers Academie” opgezet te hebben. Daarin zitten modules die gebaseerd zijn op onze kijk op ontwikkeling. Dat lijkt ons fantastisch.”

De vier thema’s van het Ontwikkelfeest Programma zijn: -D e Ontwikkel Uitblinker (koplopers in ontwikkeling) -P ositieve werkmindset (denken in kansen en mogelijkheden) - Talent ontwikkeling (inzicht in talenten, kennis en expertise) -O ntwikkelcultuur (een cultuur waarbij ontwikkeling centraal staat)

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2020-07

Mathijs Koopman Leeftijd: 48 Burgerlijke staat: ongehuwd, twee kinderen Woonplaats: Easterein Hobby’s: fotograferen, tennissen, hardlopen, lezen Websites: MathijsKoopman.nl, HetKleineParadijs.nl

“Mijn achtergrond is breed”, vertelt Mathijs Koopman. “Ik heb drie jaar als fysiotherapeut gewerkt, maar kon mijn draai er niet in vinden. Daarna stapte ik over op de automatisering, en zo af en toe ben ik daarin nog werkzaam. Vijf jaar geleden ben ik gescheiden, en dat was de laatste druppel. Ik kreeg een aantal burn-outs en voelde me niet lekker en ongelukkig. Het werd tijd dat ik aan mijn persoonlijke ontwikkeling ging werken. Ik deed diverse opleidingen hierin en leerde zo het vak en mezelf kennen. Daar kwam mijn achtergrond als fysio goed bij van pas. Na een aantal jaren had ik mijn meeste trauma’s verwerkt. Ik wist hoe het werkte om te verwerken en dichter bij mezelf te komen, en van het een kwam het ander. Nu coach ik individuen, teams en organisaties. Dat doe ik op verschillende manieren. Zo laat ik mensen situaties visualiseren, waardoor ze zicht krijgen op wat er vanbinnen speelt, en zo leren ze zich te verbinden met zichzelf en te verwerken. Vanuit jezelf kun je ook leren te verbinden met de ander (in teams of organisaties). Er spelen soms lichamelijke

OF 2020-07

klachten - bijvoorbeeld pijn in de arm - door een verkrampte houding. Ook dat kan ik door (familie)opstellingen of visualisatie verhelpen. Wat speelt er bij iemand? Uiteindelijk gaat het erom dat mensen hun innerlijke balans weer vinden, en dat ze de liefde in zichzelf voelen, in plaats van buiten zichzelf te zoeken.”

afgelopen jaren heb opgedaan, en ik denk dat ik op deze manier mensen heel goed kan begeleiden. Ze helpen met het vinden van hun plek. In zichzelf, in het gezin of in het bedrijf. Op die manier wordt hun gevoel van vrijheid groter en kunnen ze beter functioneren.”

Sensitief en analytisch, dat is Mathijs ten voeten uit. Hij herkent goed de patronen waarin mensen en organisaties zich bevinden. “Mijn visie hierop is dat angst (klein of groot) de boosdoener is voor het afsluiten voor gevoel en blokkeren van verbinding met je zelf, of ziel. Met elk trauma verlies je een stukje van jezelf, met de heling komt dat stukje weer terug in je bewustzijn en bij je hart. En daarom vind ik het begeleiden van mensen en teams zo mooi! Alsof je een bloem weer ziet opengaan. Het geven van een gevoel van veiligheid van waaruit je iemand kunt transformeren. In drie, vier behandelingen kan ik mensen van hun burnout afhelpen. Ik coach uit eigen ervaring en maak gebruik van alle kennis die ik de

De plek van waaruit Mathijs meestal coacht is Het Kleine Paradijs in Easterein. Naast coaching kunnen mensen er ook workshops volgen, zoals een workshop opstellingen, ‘Mind stress release’ of een mini retraite boeken inclusief coaching. “Hiernaast verhuren we er diverse accommodaties met bijzondere overnachtingen”, legt hij uit, “waaronder een mooi ingerichte groepsaccommodatie. Op dit moment ben ik bezig met de plek voor persoonlijke ontwikkeling goed neer te zetten. Over vijf jaar zou ik heel graag er een opleidingsinstituut hebben staan, waarbij ik coaches opleid. Heel langzaam hier naartoe groeien, dat is mijn plan.”

Mathijs Koopman is systeemcoach voor individuen, teams en bedrijven. Opgeleid en werkzaam in de fysiotherapie en bedrijfskundige informatica, kreeg hij een aantal burn-outs voor de kiezen. Het roer moest om en het ging om. Nu coacht en verhuurt hij samen met zijn vriendin Linda accommodaties op een bijzondere plek: Het Kleine Paradijs, dat een oase van rust en ruimte is in de weilanden van Easterein.

Mathijs Koopman:

â&#x20AC;&#x2DC;Ik coach uit eigen ervaringâ&#x20AC;&#x2122;

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2020-07

Als er een award zou bestaan voor de meest enthousiaste â&#x20AC;&#x2DC;pitchâ&#x20AC;&#x2122;, zouden Iliana Kappert en Lianne Scholtissen van Queenfishers waarschijnlijk hoge ogen gooien. Een kennismaking.

Queenfishers: voor de beste match tussen mens & organisatie 32

OF 2020-07

Werken jullie alleen in Friesland? Wij hebben zowel in Groningen als in Leeuwarden een kantoor. Onze doelgroep is hbo/wo werken denkniveau; man-vrouw, Gronings, Drents, Fries. Kortom, een enorme variatie qua leeftijd, functies en branches. Van onderwijs en banken tot overheid, van zorg tot commerciële bedrijven. We waren vanaf 2011 beiden als zelfstandige werkzaam in dit mooie vak en maakten in toenemende mate gebruik van elkaars specialisaties en trokken niet zelden samen op in grotere projecten. Dat klikte dermate goed, dat we in september 2017 hebben besloten om onze krachten te bundelen binnen Queenfishers. Met als belangrijkste drijfveer onze grootste gemene deler: ‘Altijd de beste willen zijn’.

Projecten waar jullie heel trots op zijn? Eigenlijk elk geslaagd project, maar vooral een paar projecten waarbij we onze gehele dienstverlening hebben ingezet. Bestaande uit incompany workshops, loopbaanloketten en individuele outplacementtrajecten voor geheel Centrum Veilig Wonen in Appingedam, het UMCG in Groningen en Miks Welzijn in Joure. Verder een omvangrijk outplacementtraject bij de provincie Overijssel en we zijn partner van Gasterra in Groningen.

Heeft de naam Queenfishers een diepere betekenis? Ons logo is een ijsvogel, een ‘kingfisher’. Een uniek vogeltje dat een hele effectieve vismethode heeft. Dat symboliseert naadloos onze manier van werken. Wij zijn Queenfishers; wij zoeken banen vanuit mensen en mensen vanuit banen. Persoonlijk en op maat. Wij werken voor individuele kandidaten maar ook organisatie-breed. Wij bieden coaching, recruitment, jobhunt en outplacement. Zonder de andere pijlers tekort te willen doen, onderscheiden wij ons met name in ‘mensen naar een nieuwe baan begeleiden’.

Hoe werken jullie? Onze trajecten zijn altijd maatwerk omdat er geen mens gelijk is. Onze dienstverlening bestaat uit drie fases. De eerste fase is loopbaancoaching, omdat het op de arbeidsmarkt essentieel is om te weten wie je bent, wat je kunt en wat je wilt. Daar komt uiteindelijk voor de kandidaat zijn/haar

focus uit: ‘welke baan past bij mij in de huidige arbeidsmarkt, waar ga ik werkgeluk vinden’. In fase twee gaan we aan de slag met de profilering. Aan de hand van een diepteinterview schrijven wij een nieuw CV voor de kandidaat, vervolgens maken we een professioneel LinkedIn-profiel en dito profielfoto. Daarnaast wordt de zogenaamde pitch geperfectioneerd, een concreet en kernachtig verhaal dat bij een potentiele werkgever een onuitwisbare indruk moet maken. Die eerste twee fasen zijn relatief veilig. Maar in de derde fase moet je echt ‘aan de bak op de arbeidsmarkt’; netwerken en solliciteren. In een aantal workshops, met alle mensen, die op dat moment bij ons een traject doorlopen; zeer uiteenlopende professionals. Met elkaar netwerken, ‘sparren’ en ervaringen uitwisselen. Daarnaast wordt er veel individueel gewerkt aan essentiële vaardigheden, zoals de sollicitatiebrief, het gesprek, onderhandelingen over arbeidsvoorwaarden, etcetera.

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

Wat is de moeilijkste periode voor Queenfishers geweest? Sinds ons samengaan in 2017 ging het hard. We waren tot begin 2020 gegroeid tot een organisatie met, naast onszelf, vijf medewerkers. In maart ‘verdampten’ door corona in een week bijna alle werkzaamheden. We hebben toen met pijn in het hart afscheid moeten nemen van vier dames. Als ondernemer hebben we beslissingen moeten nemen die nodig waren. Zuur na alle jaren van uitbouwen op alle vlakken maar nodig om te blijven bestaan. We weten dat wij als geen ander heel hard nodig gaan zijn om mensen naar nieuw werk te begeleiden als gevolg van deze crisis.

Waar dromen jullie van? We zijn zo overtuigd van ons totaalconcept, dat we geloven dat onze ideeën een landelijke uitrol verdienen. Die ambitie staat nu even in de koelkast, maar die halen we er weer uit zodra de tijd daar rijp voor is.

OF 2020-07

Pienter praktische bedrijfsopleidingen:

‘Lokale opleider voor een praktijkgerichte cursus’ Een week na de verhuizing naar de nieuwe locatie op bedrijventerrein de Marne in Bolsward barstte de coronapandemie in alle hevigheid los. Eigenaar Jaap Leiker en accountmanager Johannes Veenema verhuisden de uitzendorganisatie Us Wurk naar een multifunctioneel pand om zo de ambitie voor een opleidingscentrum vorm te geven. Aan de ene kant een domper, aan de andere kant de uitgelezen kans om tijdens de intelligente lockdown de ‘puntjes op de i’ te zetten voor Pienter praktische bedrijfsopleidingen. Wat is de reden geweest om te gaan scholen? Jaap Leiker: Die is meerledig. Enerzijds merkten we dat er geen mogelijkheden waren om onze uitzendkrachten in Bolsward te scholen. Regelmatig moest er worden uitgeweken naar bijvoorbeeld

OF 2020-07

Leeuwarden, Groningen of Zwolle. Het idee is ontstaan toen we een paar jaar geleden in contact kwamen met een bedrijf dat gespecialiseerd is in scholing. Dat leek ons de uitgelezen kans om onze strategie van een opleidingscentrum in Bolsward vorm te geven. De onderhandelingen liepen

weliswaar op niks uit maar het idee bleef ‘’sudderen’’. Anderzijds zien we ook een verandering in de markt; scholing is een hot item. Zeker met alle maatschappelijke verschuivingen zien we veel mogelijkheden op het gebied

instructeurs en we kennen de (techniek) markt vanuit de uitzendbranche als onze broekzak. Wij zijn dus met Pienter Opleidingen de spin in het web.

Wat maakt jullie als Pienter onderscheidend? Pienter is uniek als opleider voor bedrijven in de regio en we leveren een totaalconcept van cursussen en trainingen. Aan de hand van veel praktijkvoorbeelden en beeldmateriaal wordt de theorie behandeld. Daarnaast is er in de grote bedrijfshal veel ruimte en gelegenheid om de theorie in de praktijk te brengen.

Hoe zien jullie de toekomst? van scholing. Denk aan de vergrijzing, de komst van Nieuwe Nederlanders en de schreeuwende tekorten aan geschoold personeel in de techniek. Door corona zal voor een deel van de medewerkers omscholing nodig zijn om (tijdelijk) in een andere branche inzetbaar te zijn. Daar liggen volop kansen. Scholing is toekomst en toekomst is scholing. Uiteindelijk kwam alles in een stroomversnelling toen het voormalige pand van Empatec op bedrijventerrein De Marne beschikbaar kwam. Het ruime pand met grote bedrijfshal en theorielokaal sloot naadloos aan bij de ambities. Locatie Broereplein kwam in de etalage en begin maart was de verhuizing een feit.

Wat biedt Pienter aan opleidingen en wanneer gaan jullie daarmee los? Via de website https://pienter-opleidingen. nl wordt een reeks veiligheid georiĂŤnteerde cursussen aangeboden, zoals BHV en VCA. Daarnaast verzorgen we praktijkcursussen hef- en reachtruck. Naast de vaste cursussen kunnen we in samenspraak met opdrachtgevers ook maatwerktrainingen geven op elke gewenste locatie. We hebben de locatie, een netwerk van gecertificeerde

Op korte termijn ligt er een uitdaging om met de coronamaatregelen nog steeds verantwoord les te geven. We volgen de ontwikkelingen op de voet en hebben zelf ook de nodige maatregelen getroffen. Denk aan desinfectiezuilen, looproutes en natuurlijk de 1,5 meter regel. Dan zijn de grote ruimtes die we hier hebben natuurlijk wel een voordeel. Op de lange termijn zien we veel kansen want er zal ook zeker een inhaalslag nodig zijn qua opleiden.

Op 13 maart begon een intelligente lockdown; zaten jullie in zak en as? Johannes Veenema: Weliswaar zagen we de omzet van het uitzendbureau afnemen maar het gaf ons tegelijkertijd ruimte om Pienter goed op de kaart te zetten. Tijdens de intelligente lockdown hebben we grotendeels eigenhandig de loods en het leslokaal ingericht. Daarnaast hebben we ons gericht op het inrichten van de website zodat opdrachtgevers direct online een cursus kunnen boeken.

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2020-07

De Friesland:

â&#x20AC;&#x2DC;Duurzame inzetbaarheid is een mes dat aan twee kanten snijdtâ&#x20AC;&#x2122; 36

OF 2020-07

Dat hier nog veel winst te behalen valt, blijkt wel uit de resultaten van de InsightScan. Een onderzoek wat onderzoeksbureau Memo2 in opdracht van zorgverzekeraar De Friesland heeft uitgevoerd naar vitaliteit op de werkvloer volgens werknemers en leidinggevenden in vier verschillende sectoren. Rutger Bennink, vitaliteitsconsultant bij De Friesland, deelt zijn visie op de belangrijkste onderzoeksresultaten

Welke conclusies kunnen we trekken uit het onderzoek? De belangrijkste conclusie die we kunnen trekken is het significante verschil tussen werknemers en leidinggevenden in de gepercipieerde aandacht voor vitaliteit binnen een organisatie. Zo vindt 58 procent van de werknemers dat er voldoende aandacht is voor vitaliteit binnen de organisatie, tegenover 80 procent van de leidinggevenden. Daarnaast heeft 84 procent van de leidinggevenden behoefte aan meer informatie over vitaliteit en gezondheid, terwijl dit onder medewerkers maar 54 procent is. Een ander zorgwekkend resultaat is dat leidinggevenden in de veronderstelling zijn dat ze met hun medewerkers praten over

gezondheidsrisico’s, terwijl werknemers dit niet altijd zo zien.

Hoe verklaar je de discrepantie in het onderzoek tussen de leidinggevenden en werknemers? Bennink: Dat verbaast mij niets. In de praktijk zal een leidinggevende bijvoorbeeld vitaliteit, leefstijl of stressbeleving van de werknemer aan de orde stellen als onderdeel van een functioneringsgesprek of bij de koffieautomaat. De leidinggevende vindt dan dat hij daar aandacht aan besteedt. Door de werknemer echter wordt dat kleine onderdeel van het gesprek, verstopt tussen allerlei inhoudelijke zaken van zijn werk, niet herkend als authentieke belangstelling voor zijn fysieke en mentale gezondheid en zijn leefstijl. Hij is van mening dat zijn leidinggevende daar niet of nauwelijks aandacht aan besteedt.

Hoe kun je die aandacht structureel inbedden? De nadruk hoort inderdaad te liggen op structureel. Inbedding van eerdergenoemde aandacht van de leidinggevende voor de werknemer kan bereikt worden door middel van bijvoorbeeld een talentontwikkelingsprogramma, waarbij

regelmatig open gesprekken tussen leidinggevenden en werknemers worden gevoerd over onder andere vitaliteit, leefstijl, de inhoud van het werk, wat daarvoor nodig is en verwachtingen. Daarmee creëer je de randvoorwaarden voor een structurele inbedding en zo voer je voortdurend het gesprek over de inzetbaarheid van de werknemer. Juist in deze moeilijke tijd is het extra belangrijk om met de vitaliteit van medewerkers aan de slag te gaan. Met Sterk te Werk biedt De Friesland ondersteuning om medewerkers vitaal en inzetbaar te houden. Dit begint vaak bij inzicht in de problemen, een gericht vitaliteitsbeleid en eigen regie en gedragsverandering bij medewerkers. Het Sterk te Werk aanbod bestaat uit concrete oplossingen voor zowel leidinggevenden als medewerkers, passend advies en op maat vitaliteitsprogramma’s. Denk aan de 24H training gezond gedrag op Papendal of een adviesgesprek met een vitaliteitsconsultant voor leidinggevenden. Of diensten als een vitaliteitscheck, een stoppen met roken cursus of een workshop “grip op coronastress”.

Rutger heeft thuis op een creatieve manier zijn eigen vitale werkplek ingericht. Zoals je ziet zijn er genoeg creatieve mogelijkheden te bedenken om thuis ook een vitale werkplek te creëren.

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2020-07

Blijf op de hoogte! Download onze gratis app.

van 14.00-1

Handig... privé en zakelijk.

Telefo Website n

• Belastingzaken voor ondernemer en particulier • Samenstellen jaarstukken • Salarisadministraties

Blijf op de hoogte! Download onze Ds. gratis Feitsmawei 1a • 9108 NE Broeksterwâld app.

• Bedrijfsadvisering

(0511) Handig...Tel privé en 421297 zakelijk. www.rosieradministraties.nl info@rosieradministraties.nl

Samen investeren in een vitaal resultaat Doe je mee?

Je wilt je medewerkers vitaal en inzetbaar houden. Juist ook in deze onzekere en onrustige tijd. Wij helpen daar graag bij met onze tools en ondersteuning op maat. Benieuwd wat wij voor jou kunnen betekenen? Neem vrijblijvend contact met ons op via ondernemersdesk@ defriesland.nl of 058 - 291 33 88.

Wilt u op de hoogte gehouden worden van actueel nieuws op notarieel gebied? Download via de app store onze app. Wilt u persoonlijk contact? Gratis inloopspreekuur, elke donderdag van 14.00-17.00 uur. Meesterlijk in persoonlijk advies.

NOTARISKANTOOR ELLEMERS Telefoon 0515 - 42 98 88 E-mail info@notarisellemers.nl Website notarisellemers.nl Bezoekadres Oude Koemarkt 79, Sneek

Thuiswerken, hoe houden we het leuk en gezellig?

Nu we noodgedwongen weer grotendeels vanuit huis werken, blijkt dat niet altijd mee te vallen. Er wordt veel geklaagd over extra werkdruk, online vergaderingen die minder efficiënt zijn en het fysieke ongemak dat gepaard gaat met lange dagen voor een beeldscherm zitten. Werken vanuit huis kan ook lastig zijn als je kinderen uit school komen en je net tegen een belangrijke deadline aan zit. Ook kan het vervelend zijn als je werkt met privacygevoelige informatie, maar de ‘werkvloer’ thuis gedeeld moet worden met meerdere huisgenoten. Dus: hoe houd je het thuiswerken voor je medewerkers leuk en gezellig? Wat mag ik als werkgever wel van mijn personeel vragen en wat niet. En waar ben ik als werkgever toe verplicht als het op thuiswerken aankomt? Als medewerker moet je ook thuis je werk kunnen doen op de manier waarop je dat normaal gesproken gewend bent. Als werkgever moet je niet alleen zorgen voor een gezonde en veilige werkplek, maar deze ook aanpassen aan de persoonlijke eigenschappen en redelijke wensen van de medewerkers thuis. De werkgever mag er bijvoorbeeld niet zomaar van uitgaan dat zijn medewerkers voor hun thuiswerk gebruik maken van hun eigen computer, laptop of desktop. Deze zijn namelijk privébezit en daar heb je als werkgever niets over te zeggen. Een laptop van het werk kan hierbij soelaas bieden, vooral als er bijvoorbeeld met privacygevoelige informatie wordt gewerkt of gebruik wordt gemaakt van bepaalde softwareprogramma’s. Ook als een goede bureaustoel of een goed toetsenbord thuis ontbreekt, zal de werkgever deze voorzieningen aan zijn medewerkers ter beschikking moeten stellen. Het recht op gratis koffie en/of wc-papier heeft de thuiswerker niet. Dit geldt net zo goed voor de lekkere traktaties van collega’s die de thuiswerker misloopt. Hierop kan de medewerker geen

aanspraak maken, maar met het toesturen van een thuiswerkpakket met zoete lekkernijen kan de werkgever natuurlijk wel een gebaar maken, waardoor het thuiswerken een stuk leuker wordt.

communicatiemiddelen. Voor het leveren van maatwerk is het van belang dat je hierover met elkaar in gesprek blijft. Niet alleen aan het begin van een de (nieuwe) lockdown maar ook daarna.

In veel gevallen zal het aanpassen van de thuiswerkplek maatwerk zijn. Hierbij valt te denken aan het werken op uren buiten de gebruikelijke kantoortijden, het gebruik maken van externe locaties, zoals individuele ruimtes in bijvoorbeeld bibliotheken, en natuurlijk het toepassen van digitale hulpmiddelen, zoals Zoom, Microsoft Teams, Skype en andere moderne

Als werkgever mag je de thuiswerkplek controleren, je moet tenslotte kunnen vaststellen of jouw medewerkers thuis verantwoord kunnen werken. Het fysiek bij de medewerker langskomen zal in veel gevallen veel te omslachtig zijn, maar je kunt je medewerker natuurlijk wel vragen een foto of kort filmpje te maken van hun thuiswerkplek. Daarnaast is de medewerker tijdens het thuiswerken verantwoordelijk voor een heldere communicatie met zijn leidinggevende en collega’s. Zo mag je afspraken maken over de werktijden en wanneer jouw medewerker via mobiele telefoon, WhatsApp en of e-mail bereikbaar is. Ook zal de medewerker zich moeten houden aan het privacy beleid van de onderneming, zoals bijvoorbeeld in het geval van een datalek.

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

???

Het is daarom aan te bevelen om bij structureel thuiswerken een thuiswerkovereenkomst op te stellen. Brouwer Advocatuur kan u voorzien van een dergelijke overeenkomst, waarbij het uiteraard mogelijk is maatwerk te leveren. Mr. Jacqueline Brouwer van Brouwer Advocatuur is gevestigd in Bolsward.

OF 2020-07

Jan Wijma (50) is oprichter en eigenaar van ingenieursbureau Visions & Beyond Technology in Drachten. Voordat hij in 2006 met zijn eigen bedrijf uit de startblokken ging, werkte hij bij respectievelijk TNO en Philips. Gespecialiseerd in het maken van zogenaamde ‘embedded systems’, elektronische systemen die geïntegreerd kunnen worden in gebruiksvoorwerpen, met de bedoeling om deze een vorm van intelligent gedrag te geven. Het ‘Droste-effect’ “Binnen Philips maakten we op de afdeling Innovatie Middelen en Service (IMS) onder andere machines voor de productie van scheerapparaten, een soort mini-onderneming dus binnen Philips. Ik kreeg al snel binnen die afdeling de bijnaam ‘Wijma BV’, omdat ik meestal mijn eigen opdrachten binnenhaalde en uitvoerde. Ik was dus een bedrijfje binnen de afdeling IMS, die op zijn beurt weer een mini-onderneming in de gelederen van Philips was. Een soort ‘Droste-effect’. Indertijd besloot Philips te focussen op haar kerntaken en tijdens de verkoop van de afdeling IMS besloot ik in 2006 als zelfstandige verder te gaan met wat ik bij Philips al deed, het maken van embedded systemen, maar nu onder de paraplu van mijn eigen ingenieursbureau Visions & Beyond Technology.”

OF 2020-07

Jan Wijma (Visions & Beyond Technology):

‘Vision is the art of seeing what is invisible to others’ Embedded Systemen Een ‘embedded system’ maakt gebruiksartikelen of apparaten slimmer. Doordat de software eenvoudig vervangen of aangepast kan worden is het apparaat flexibel aan te passen aan toekomstige eisen. “Waar ik momenteel bijvoorbeeld mee bezig ben is de besturing van een loopplank. Eigenaren van luxe jachten willen niet met zo’n loodzware plank door het gangboord zeulen, zodat deze plank meestal elektrisch of hydraulisch in het schip verdwijnt. Ik maak daarvoor een embedded systeem, waardoor die plank bestuurbaar wordt vanaf een mobiele telefoon en eventuele aanpassingen op afstand kunnen worden uitgevoerd; we spreken ook wel van IoT (Internet of Things). Maritieme toepassingen zijn al eerder geïmplementeerd in de vorm

van een elektronisch anker. Dat is een besturingssysteem voor luxe zeewaardige jachten, waarmee onder andere met een druk op de knop het embedded systeem de besturing van het schip overneemt en ervoor zorgt dat het op zijn plaats blijft.”

Elektronische mol “In de loop der jaren heb ik werkzaamheden gedaan voor onder andere de bedrijven in het innovatie cluster in Drachten, PerkinElmer (voorheen Delta Instruments), Philips, en Kwant Controls, maar ook voor bedrijven zoals Nedap, Salland Electronics en Acquaint. Voor laatstgenoemde is een soort van elektronisch mol ontwikkeld, die bij doorgang van leidingen deze op het gebied van kwaliteit en ligging in kaart brengt, een mooi voorbeeld van Big Data.”

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

Achter de schermen “Ik ontwikkel vooral embedded systemen voor opdrachtgevers waarbij geheimhouding wordt verwacht. Zij en niet ik brengen het nieuwe product op de markt. Zo kan het voorkomen dat mijn R&D in producten van bekende internationale bedrijven terecht komt. Toch weten bedrijven mij te vinden. Volgens hen heeft dit te maken met mijn onderscheidend vermogen: vast aanspreekpunt, korte lijnen, meedenken (beyond technology), nuchtere benadering, en het vermogen om hi-tech mogelijkheden voor een niet technisch onderlegde klant te verwoorden in begrijpelijke taal.”

OF 2020-07

Van links naar rechts Marije Helinga, Menno Kooistra, Gilbert Hageman, Jeroen Louwsma en Danaë Tsagarakis

Privé Lease van Friesland Lease

‘ Wie least heeft minder zorgen’ 42

OF 2020-07

Leasen is al lang niet alleen meer een zakelijke aangelegenheid. Ook privé wordt er steeds vaker geleased. Niet alleen auto’s, maar zeker ook fietsen. Friesland Lease zag al snel in dat private lease een vlucht zou nemen en zette daarom met Privé Lease een speciale tak op. En dat werpt vruchten af. OF in gesprek met twee privé leaseadviseurs van Friesland Lease. Jeroen Louwsma van de afdeling auto en Menno Kooistra van de afdeling fiets. Misschien ouderwets, maar ik vind het wel een fijn idee om mijn eigen fiets in de schuur te hebben. Kooistra: Heb ik ook een tijd gedacht, maar je ziet dat het tegenwoordig enorm verschuift. Het heeft veel voordelen om te leasen ten opzichte van het kopen van een fiets. Mensen kijken steeds vaker naar het maandelijks te besteden budget en bepalen op basis daarvan wat mogelijk is. Als je een nieuwe fiets koopt en je wilt iets goeds dan ligt de aanschafprijs vaak erg hoog. Niet iedereen legt zo’n bedrag zomaar neer. Bij leasen spreid je de kosten. Bijkomend voordeel is dat je niet zelf om het onderhoud hoeft te denken, want dat zit erbij in. Wie leaset heeft minder zorgen. Je hebt voor drie jaar een fiets zonder extra kosten. Louwsma: Voor een auto geldt eigenlijk hetzelfde. Je hebt veel zekerheden bij het leasen van een auto. Je hoeft niet meer na te denken over de verzekering, reparatie, onderhoud en de wegenbelasting. Dat is namelijk allemaal meegerekend. Alleen de brandstofkosten, daar moet je zelf rekening mee houden.

Veel verschillen tussen de afdelingen fiets en auto? Louwsma: Vooral veel overeenkomsten eigenlijk. Waar we naartoe gaan is mobiliteit privé, zonder onderscheid te hoeven maken tussen auto of fiets. Het gebruik van de fiets neemt toe. Het is goed voor mensen om vitaal te blijven, nog extra kracht bijgezet nu

in coronatijd. Ook voor mensen die veel in de file staan op weg naar het werk is de fiets een uitkomst. Voor langere afstanden blijft de auto onmisbaar. Zowel auto als fiets heeft een belangrijke plaats. Het één sluit het ander ook niet uit. We zien steeds meer mensen die zowel een auto als fiets bij ons leasen. Eén van de krachten van Friesland Lease ligt in het persoonlijk contact. Als je ons een mailtje of chatbericht stuurt staan we gelijk voor je klaar. En of je dan zoekt naar een fiets, een auto of beide, dat maakt daarin geen verschil.

Wat vinden jullie het mooiste aan je werk? Kooistra: Ik vind het vooral mooi om klanten tevreden met een fiets de deur uit te zien gaan. En bij Friesland Lease krijgen we de ruimte om daarin zelf beslissingen te nemen. Mede daardoor is het ook leuk om voor dit bedrijf te werken. We hebben een jong enthousiast team bij leasefiets en ondanks dat er in totaal bijna 80 mensen werken bij Friesland Lease is het onderlinge contact heel laagdrempelig. Iedereen kent elkaar, is enthousiast en heeft de drive om het beste voor de klant te willen. Louwsma: Daar wil ik aan toe voegen dat we goed samenwerken met lokale fietsen autodealers. Het schakelen tussen klant en dealer maakt ons werk heel divers. Zij hebben verstand van auto’s en fietsen, wij hebben verstand van leasen. En uiteindelijk streven zowel de dealer als wij hetzelfde na; klanten die tevreden zijn met hun mobiliteitsproduct.

Menno Kooistra

Jeroen Louwsma

Functie: privé leaseadviseur fiets

Functie: privé leaseadviseur auto

Geboortedatum: 18 mei 1973

Geboortedatum: 18 juni 1981

Geboorteplaats: Heerenveen

Geboorteplaats: Leeuwarden

Hobby’s: fietsen, hardlopen

Hobby’s: muziek, sporten (circuittraining)

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2020-07

“Wij sparren veel met ondernemers, zeker in coronatijd” Rosier Administratie & Advies in Broeksterwâld is een administratiekantoor voor met name mkb en particulieren. Naast het verzorgen van administraties en aangiften, stellen eigenaar Sieberen Rosier en zijn team zich op als sparringpartner. Daar maken ondernemers veel gebruik van, zeker in deze onzekere coronatijd. “We zijn enorm druk met vraagstukken op dit gebied.”

OF 2020-07

Sieberen Rosier Geboorteplaats: Broeksterwâld Woonplaats: Broeksterwâld Burgerlijke staat: gehuwd, twee dochters Hobby: volleybal Geleerde ondernemersles: persoonlijk contact met cliënten is belangrijk

Vijf jaar geleden nam Sieberen Rosier het accountantskantoor over waar hij werkte. Het bedrijf werd vervolgens een administratiekantoor. Naast particulieren kunnen bedrijven binnen het mkb hier terecht. “Veel bedrijven uit de bouw weten ons te vinden. Maar ook kledingzaken, kappers, webshops. We hebben een regiofunctie, maar hebben ook cliënten elders in het land en in het buitenland. We zijn er voor iedereen.”

Bewustwording Er zijn cliënten die ordners met documenten langsbrengen op het kantoor wanneer het tijd is voor een aangifte. Steeds meer cliënten voeren alles echter digitaal in. Rosier Administratie & Advies biedt een online boekhoudprogramma aan. Daarnaast heeft het bedrijf een app en klantenportaal laten ontwikkelen. Hiermee kunnen mensen makkelijk hun gegevens inzien en wijzigen. Een bewuste keuze waar cliënten zelf baat bij hebben, stelt Rosier.

“We stimuleren hen op deze manier om zelf hun rekeningen in te boeken, zodat hun algemene kosten voor hen inzichtelijk blijven. Tachtig procent van de administratie is eigenlijk altijd hetzelfde. Dat trucje kunnen mensen makkelijk leren. Bij meer lastige zaken kunnen wij helpen om een boeking te maken.”

Scenario’s uitdenken Meedenken, vragen beantwoorden, zaken oplossen: het ligt Rosier en zijn collega’s goed. Veel ondernemers doen beroep op het team voor het uitstippelen van hun bedrijfskundige route. Zeker nu COVID-19 zoveel onzekerheden met zich meebrengt. “Ondernemers moeten bepaalde beslissingen nemen. ‘Als ik dit nu doe, wat voor gevolgen heeft dat dan?’ Wij hebben niet alle antwoorden, maar kunnen wel verschillende scenario’s uittekenen. Momenteel zijn we erg druk met dit soort vraagstukken. Maar het is altijd fijn om ondernemers op deze manier te helpen.”

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

Het contact met mensen vindt hij sowieso interessant. Een klik met de cliënt is voor hem wel een vereiste. Het gaat immers om vertrouwen. “Intern hebben we het wel eens over de vraag: waarin onderscheiden we ons? Onze conclusie is de band die we met mensen opbouwen. Is er geen klik met de één, dan kijken we of iemand anders binnen ons kantoor beter de contactpersoon kan worden. Zo niet, dan verwijzen we hem of haar door naar een ander kantoor. Voor ons staat het belang van de cliënt echt voorop.”

OF 2020-07

Siepko Wenning Bedrijf: https://lapalma-oceaanzicht.nl Functie: Directeur, samen met Marjan waarbij ik me vooral richt op de publiciteit en het organiseren van de rondreis. Geboren: 13.01.1963 Geboorteplaats: Drachten Burgerlijke staat: getrouwd Hobbyâ&#x20AC;&#x2122;s: Wandelen, pĂ del, schilderen, tuinieren, lezen, muziek.

OF 2020-07

Siepko Wenning houdt moed op La Palma

â&#x20AC;&#x2DC; Al die vakanties konden de prullenbak in; dat deed pijnâ&#x20AC;&#x2122; OF bestaat dertig jaar. Dan kijk je heel eventjes in het verleden, om je vervolgens met enthousiasme weer naar de toekomst te keren. En dus zochten we voor Friezen in den Vreemde een oude bekende op. Siepko Wenning, geboren in Drachten, opgegroeid in Leeuwarden, maar al jaren succesvol met het verhuren van de meest bijzondere huisjes op La Palma. En dat doet hij op geheel eigen wijze, hetgeen hem een grote schare fans heeft opgeleverd. Maar toen kwam corona. Hoe gaat het met hem?

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2020-07

Je bent zoâ&#x20AC;&#x2122;n twintig jaar geleden naar La Palma gegaan. Waarom? We stonden in Nederland op een kruispunt. Ons tijdelijke huis in het bos werd door de gemeente afgebroken en we hadden zin in een nieuw avontuur, samen met onze toen nog jonge kinderen.

Wat was het doel? We hadden geen duidelijk doel voor ogen behalve dan dat we met onze twee kinderen een spannend avontuur wilden beleven op het prachtige eiland La Palma. We zijn begonnen als reisleider, wandelgids en tuinman. Dat was de eerste drie jaar een grote uitdaging met een gezin en een inkomen van nog geen 500 euro per maand.

laurierbossen, de grootste erosiekrater ter wereld, een heldere sterrenhemel, strandjes en een aangenaam zwoel eilandleven. Alles gaat hier een stukje langzamer.

Wat doe je zakelijk en hoe gaat dat? We hebben op La Palma een reisbureau en verhuren landelijk gelegen huizen en villas met oceaanzicht en werken daarbij samen met de bewoners van het eiland. Steeds meer mensen kiezen voor een vakantie weg van het massatoerisme. Het Canarische eiland La Palma is daarvoor een perfecte bestemming. Op La Palma ben je geen toerist maar tijdens de vakantie een tijdelijke bewoner van het eiland met je eigen huis, veranda, zwembad, tuin en zeezicht.

Wat heeft het je tot nu toe gebracht? In Nederland had ik wel eens het gevoel alsof ik onder een kaasstolp leefde. En ik miste de ruige natuur. Het eiland La Palma is voor tweederde deel beschermd natuurgebied. We hebben hier vulkanen,

OF 2020-07

Wat is zakelijk gezien jouw grootste blunder de afgelopen tien jaar en wat heb je daarvan geleerd? Gasten ontvangen bij aankomst met een envelop met een blijkbaar onduidelijke

route naar de geboekte accommodatie. Het gevolg: zes verschillende gasten stonden allemaal met hun auto op een donkere parkeerplaats ergens in de bergen van La Palma, in een pikdonkere nacht en voor een gesloten receptie. We hebben het uiteraard opgelost, maar vanaf dat moment laat ik de routes die onze gasten bij aankomst ontvangen altijd controleren door Marjan.

Dan het onvermijdelijke onderwerp corona. Hoe heb je die uitbraak van de pandemie als toerisme-ondernemer ervaren in het voorjaar? Spanje ging in een Lock-down. Van de een op de andere dag kwam er geen enkel vliegtuig meer en zaten we op La Palma zonder gasten. Al die mooie vakanties die we voor onze klanten hadden georganiseerd gingen allemaal de prullenbak in. Dat deed pijn. Tegelijkertijd was een bijzondere ervaring om te beschikken over een zee van tijd en opgesloten te zitten in huis. Ineens zaten

we weer rond de keukentafel rummikubÂ te spelen. Via YouTube hebben we een salsa cursus gevolgd.

En hoe gaat het nu? Na de eerste coronagolf kwam al vrij snel de tweede. Opnieuw de mailbox vol annuleringen en geen vliegtuigen. We hebben het geluk dat we met ons spaargeld nog wel even vooruit kunnen. Ik broed ondertussen op nieuwe plannen maar het ontbreekt me op dit moment aan daadkracht. De urgentie om een nieuwe stap te zetten is blijkbaar nog niet groot genoeg. Gebruik deze periode liever waarvoor we 20 jaar geleden naar La Palma zijn gekomen, genieten van het eiland en het leven.

te vinden tussen werk, gezin en vrije tijd. Om lichamelijk en mentaal gezond blijven biedt corona alleen maar voordelen. Ineens heb ik heel veel tijd om door te brengen in het houten huis dat ik vorig jaar met mijn zoon heb gebouwd achter in de tuin. Een perfecte plek waar ik met kinderlijke naĂŻviteit een hopeloze poging doe om als kunstschilder een meesterwerk te maken dat een plekje verdient in het Stedelijke Museum. Bovendien zijn er plannen om met vrienden een bandje te starten. Ik heb mijn eerste Spaanstalige liedje al geschreven. De coronacrisis maakt creatief.

Wat probeer je te doen om zakelijk, maar ook mentaal gezond te blijven in deze lastige tijden? De uitdaging voor ons is altijd geweest om een gezonde en aangename balans

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2020-07

Breman Installatiegroep

Gedreven door rentmeesterschap

De Breman Installatiegroep telt 36 bedrijven waar ongeveer 1700 medewerkers werkzaam zijn. De bedrijven zijn gespecialiseerd in onder meer het aanleggen van werktuigbouwkundige en elektrotechnische installaties, rookgasafvoersystemen en bitumineuze dakbedekkingen in zowel de woningbouw- als de utiliteitsmarkt.

OF 2020-07

In 2025 wil Breman zich energiepositief noemen. Frank Geurts, directeur van de vestigingen Genemuiden en Drachten: “Dat betekent dat wij meer energie terug willen geven dan we investeren via onze medewerkers, klanten en de aarde.” Belangrijkste uitdaging is de energietransitie waarbij de volledige overstap van gas naar all-electric een belangrijke troef is.

In eigen huis ontwikkelt Breman oplossingen die efficiënt gasloos bouwen mogelijk maken. Een voorbeeld daarvan is de energiemodule waarbij warmtepomp, warmtewisselaar en boiler in een unit zijn opgenomen. Geurts: “Binnen de woningbouw kunnen we op deze manier kant en klare oplossingen voor elke woning verzorgen.” Prefabricage maakt het bovendien mogelijk om op grote schaal te produceren. Geurts: “Woningen worden steeds duurder. Met prefabricage kunnen we efficiënt en betaalbaar produceren en tegelijkertijd aan die hele grote vraag voldoen.”

Intensieve ketensamenwerking Wil je de energietransitie met succes volbrengen, dan moet je dat met een aantal grote partijen doen, daarvan is Geurts overtuigd: ”Je hebt een bepaalde schaal nodig om die omslag ook echt te kunnen maken. Als één van de grootste spelers op het gebied van duurzame en energiebesparende oplossingen pakken wij daarin onze rol, samen met andere grote partijen.” Want intensieve ketensamenwerking is belangrijker dan ooit: “Bouw- en installatie-oplossingen moeten naadloos op elkaar aansluiten. In een vroeg stadium van elke ontwikkelfase gaan

Frank Geurts Functie: directeur van vestigingen in Genemuiden en Drachten Woont in: Wilp Geboortedatum: 12 september 1957 Burgerlijke staat: Gehuwd

we met elkaar om de tafel. Zo kunnen we mogelijke problemen in een vroeg stadium te constateren en oplossen.”

Bremanisme Een leefbare aarde doorgeven aan onze kinderen en kleinkinderen. Dat gevoel leeft binnen de hele organisatie. Geurts: “Binnen Breman worden we allemaal gedreven door dat gevoel voor rentmeesterschap, dat maakt ons bedrijf zo bijzonder.” Dat is volgens hem te danken aan de unieke Breman-structuur die Reind Breman in 1972 invoerde: “Bij ons delen medewerkers in de winst en hebben ze net zoveel te vertellen als de aandeelhouders. Dat maakt Breman mede tot een plek waar we ons thuis voelen en een werkgever voor wie we graag willen werken. Met klanten waarmee we graag een langdurige samenwerking aangaan.”

Drachten Vanuit deze filosofie, ook wel Bremanisme genoemd, genieten vestigingen grote zelfstandigheid. De vestiging in Drachten, waar Geurts de leiding heeft, heeft een voortrekkersrol in de ontwikkeling van de energiemodules, die inmiddels bij meerdere projecten worden ingezet: “Wij hebben intensieve samenwerkingen met andere marktpartijen, waardoor wij in staat zijn een vooraanstaande positie in te nemen. In Drachten sluiten we aan op de lokale markt door in te zetten op de seriematige woningbouw en grootschalige renovaties. Dit soort besluiten nemen we als vestiging zelf: binnen Breman ondernemen we vanuit de basis.”

Hobby’s: Dieren, hardlopen, fotografie

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2020-07

As Bêste inventarisatie & advies B.V.

‘We kennen geen ‘nee’, we nemen graag alles uit handen’ Of As Bêste ook lood in drinkwater onderzoek deed vroegen ze zich af bij een opdrachtgever. Tot het moment van de vraag was het antwoord ‘nee’, maar aangezien ze bij As Bêste dat woord het liefst vermijden, werd de vraag intern bekeken en besproken. Het resultaat: het bedrijf doet inmiddels lood in drinkwater onderzoek en steeds meer opdrachtgevers weten hun weg naar het inventarisatie & adviesbureau uit Heerenveen te vinden. Commercieel manager bij As Bêste Marinus Nijhof: “We zijn bereid alle opties te bekijken en open te houden, maar alleen als we kwaliteit kunnen leveren.” Het lood in drinkwater onderzoek past mooi in het palet aan werkzaamheden dat al bij As Bêste was ondergebracht. “We hebben ook veel bouwexpertise in huis. Naast lood in drinkwater onderzoek, is het een kleine stap om ook onderzoek te doen naar waar bijvoorbeeld de leidingen lopen. Zo kunnen we advies geven over de aanpak bij het vervangen van leidingen, mocht dat nodig zijn. Dat maakt het voor bijvoorbeeld woningcorporaties en pandeigenaren een stuk interessanter bij ons aan te kloppen. We doen niet alleen inventarisaties, maar ook onderzoek en advies”.

Asbest en chroom-6 As Bêste is begonnen als inventarisatie- en adviesbureau op het gebied van asbest. Nog steeds een belangrijk onderdeel van de werkzaamheden binnen het bedrijf. Bij sloop- of renovatiewerkzaamheden aan een bouwwerk of object van vóór 1994 is het wettelijk verplicht vooraf een asbestinventarisatie uit te voeren. Een gecertificeerd bedrijf, zoals As Bêste, moet zo’n asbestinventarisatie uitvoeren en kan dan op

OF 2020-07

basis van een rapportage advies geven over een plan van aanpak voor het verwijderen van asbest. Het bedrijf is ook specialist in onderzoek naar de toepassing van chroom-6. “Er wordt steeds meer bekend over de gevolgen van het gebruik van chroom-6 in materialen als verf, hout, plastic en metaal. Asbest is heel direct te herleiden naar de ziektes die je ervan kunt krijgen, bij chroom-6 is dat minder direct te herleiden. Inmiddels is wel duidelijk dat de bewerking van chroom-6 houdende stoffen ernstige gezondheidsrisico’s met zich meebrengt. As Bêste is specialist in het doen van onderzoek en de daarbij behorende rapportage. Op basis van analyseresultaten en waarnemingen geven onze specialisten een concreet advies om chroom-6 problemen op te lossen.”

QR-code Een laatste innovatieve ontwikkeling bij As Bêste is een door het dochterbedrijf Safety Center Nederland B.V. ontwikkelde QR-

beheersysteem. “In de meterkast en overige technische ruimtes hangen vaak legio boekjes en papieren of juist geen documentatie met betrekking tot werkzaamheden die er zijn geweest. Wij willen die vervangen door een QR-code. De QR-code is natuurlijk niet nieuw, maar binnen de branches waarin wij acteren is dit concept redelijk uniek. Op deze manier zorgen we voor een georganiseerde en laagdrempelige toegang tot de informatie die noodzakelijk is bij het betreden van een ruimte waar bronnen en/ of werkzaamheden zijn of zijn geweest. Het mooie aan het systeem is dat je eigenlijk alle informatie kunt toevoegen. Denk daarbij aan bijvoorbeeld de afmetingen van de verschillende ruimtes in een woning, het onderhoud aan de cv-ketel of vervanging van onderdelen van installaties. Wij voeren het in, dus opdrachtgevers hoeven er zelf niets meer te doen dan de gegevens aan ons door te geven. Het is een goedkope en gemakkelijke manier om belangrijke informatie te verzamelen en raadplegen. Alle betrokken partijen hebben er baat bij.”

Marinus Nijhof Functie: Commercieel Manager Geboortedatum: 26 november 1979 Geboorteplaats: Arnhem Hobbyâ&#x20AC;&#x2122;sâ&#x20AC;&#x2122;: Vissen en Voetballen

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2020-07

Advies voor en door ondernemers

Meer informatie over onze diensten is te vinden op www.bnngroep.nl T 085-1301216

Voor ondernemers die behoefte hebben aan een actief betrokken adviseur. Iemand die naast u staat en uw passie voor ondernemen deelt. Ons doel is om het beste uit uzelf te halen. Onze jarenlange ervaring op het gebied van ondernemen en adviseren zetten we graag in om uw onderneming succesvol te maken.

E info@bnngroep.nl U kunt bij ons terecht voor onder andere: • Strategisch en beleidsadvies • Ondersteuning bij bedrijfsvoering en reorganisaties • Financieel bedrijfsadvies en financiële planning • Begeleiding bij verkoop of overdracht • Sparring partner • Interim-opdrachten.

Vitaliteit verdient aandacht Veel werkgevers zijn in deze crisistijd bezorgd over het welzijn van hun werknemers. Het vele thuiswerken heeft namelijk voordelen maar zeker ook nadelen. Investeren in gezonde en vitale medewerkers is juist in deze tijd een belangrijk onderwerp bij het laag houden van uw verzuim. Nieuwe arbeidssituatie Thuiswerken is in de loop der maanden de nieuwe arbeidssituatie geworden. In het begin was het voor iedereen ad hoc aanpassen en best leuk. Nu thuiswerken het nieuwe normaal zal worden, zien wij ook andere aspecten in het verzuim terugkomen. Naast de ergonomische uitdagingen is er ook aandacht nodig voor preventie van de psychosociale aspecten. Medewerkers moeten betrokkenheid en aandacht blijven ervaren, ook wanneer ze thuiswerken en op afstand kost dat meer moeite. Ook leven er vragen over hoe je de werk-privébalans kunt bewaken bij medewerkers met kinderen thuis en wat je moet doen met het gevoel van isolatie. Aandachtspunten waar ook wij dagelijks mee te maken hebben. Ondanks dat er voor werkgevers veel informatie voor handen is over effectief thuiswerken en binding houden met de werknemers, blijkt de praktijk helaas weerbarstiger…….De hele dag thuis zijn, drukte van het gezin maar ook het wegvallen van sociale aspecten, zorgt voor meer verzuim. Dit is wat verzekeraars terugzien in de schadecijfers en ook wij, met één van de grootste verzuimportefeuilles van Friesland, zien dit terug in de verzuimcijfers.

Arbo Werkt! Als specialist op het gebied van verzuimverzekeringen ondersteunen wij bij reïntegratie en verzuimbegeleiding. Vanuit de markt kregen wij signalen dat er behoefte is aan verzuimbegeleiding vanaf het begin van het proces tot aan het einde, met als doel een lager verzuim. Met deze behoefte en onze wens om bij verzuimbegeleiding en preventie nog persoonlijker en dichter bij onze relaties te staan, zetten wij een bijzondere stap. Wij bundelen namelijk onze kennis en ervaring in een nieuwe Arbodienst Arbo Werkt!. Eigen casemanagers komen in beeld wanneer er sprake is van verzuim of wanneer er signalen zijn dat een medewerker gaat uitvallen. De casemanager komt hierbij graag naar de werkgever toe om naar preventie van verzuim en vitaliteit van medewerkers te kijken. Want vitale medewerkers hebben veel minder kans op verzuim. Onze casemanagers treden op als probleemeigenaar van de werkgever en geven advies in de wir war aan regels en voorschriften en nemen regie uit handen. Kennis, persoonlijk contact, probleemeigenaarschap en korte lijnen zijn volgens ons de sleutelwoorden tot succes. Vanaf januari start onze nieuwe arbodienst Arbo Werkt!. Wij willen werkgevers meegeven zich te blijven richten op preventief verzuim en vitaliteit, geef aandacht, weet wat er speelt en blijf betrokken! Henk Riemersma Specialist Inkomen & Pensioen Kuiper Verzekeringen

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2020-07

Sander de Rouwe:

“ Het wonen in de provincie wordt aantrekkelijk” “Durf door de berg heen te zien.” Sander de Rouwe herhaalt nog eens zijn metafoor uit een eerdere editie van Ondernemend Friesland over de economische ontwikkeling in onze provincie. “En wees je bewust van hoe snel de wereld zal veranderen na corona”, wil hij ondernemers op het hart drukken. “Ik voorzie dat die verandering ten goede aan onszelf en ons bedrijfsleven komt. Het accent komt te liggen op de kwaliteit van leven en de durf om te ondernemen. Laat Fryslân daar nou bij uitstek de perfecte regio voor zijn.” Tuurlijk, de ellende is groot. Maar De Rouwe ziet ook de voordelen: “Het wonen in de provincie wordt aantrekkelijk. De krimp keert zich daardoor nu al zichtbaar. Was Fryslân altijd ‘ver weg’, nu is het dichtbij voor wie weg wil uit de drukte, maar wel bereikbaar wil zijn. Het digitale werken heeft daarin echt bijgedragen. De beschikbare voorzieningen, de schonere luchten, de huizenprijzen, men begint daar de waarde van in te zien. Bovendien zijn wij Friezen gelukkiger dan de gemiddelde Nederlander, dat wil natuurlijk iedereen wel”, knipoogt De Rouwe. “Het zijn een aantal belangrijke bouwstenen van onze economie die best wel onverwacht samenvallen door deze crisis, maar ook hard nodig zijn voor de periode na de crisis.”

Bewustwording De afgelopen 50 jaar konden we roepen ‘we hebben voldoende personeel’. De komende 50 jaar kunnen we dat niet meer zeggen. Fryslân stevent af op een zeer krappe arbeidsmarkt, die een groot risico

gaat vormen. “Als ‘regionale minister’ van economie vind ik dat ik moet zorgen voor de bewustwording daarvan”, meent De Rouwe. “Dat doe ik door gesprekken te voeren met ondernemers, ze te vragen naar hun situatie. En met onderwijspartijen te spreken over hoe we in kunnen spelen op die te krappe arbeidsmarkt.”

vierde vaardigheid is ondernemerschap. “In Fryslân hebben we lang een economie gehad waarbij je ‘40 jaar lang bij een baas’ bleef. We hoeven niet ineens allemaal ondernemer te worden, maar willen wel de vaardigheid bij brengen van het zien én het maken van het verschil, in alles. Waar kunnen we het anders doen dan anderen, waar liggen die kansen en wanneer durf je die stap te zetten?

Vaardigheden voor later “Stel je voor, Femke wordt volgende week geboren”, schetst De Rouwe. Wat heeft ze dan over 20 jaar nodig als ze van school komt? “Veel weten we niet, en ze mag natuurlijk worden wat ze wil. Maar vier basisvaardigheden willen we vooropstellen in het onderwijs dat we geven.” Dat zijn internationale vaardigheden, wat niet alleen het spreken van talen betekent maar ook het kennen van culturen. De tweede is de digitalisering van de technologie voor de verhoging van onze eigen arbeidsproductiviteit. Als derde willen we dat iedere jongere circulair competent is. De

OF 2020-07

Een vaccin voor Femke Voorlopig zijn we nog niet om de berg heen. Op de korte termijn is het belangrijk overeind te blijven in de coronacrisis, voor een vaccin voor Femke en alle anderen te zorgen en uit te kijken naar 2021. De Rouwe: “Door de berg heen, met, zoals ook de titel van ons bestuursakkoord luidt; geluk voorop.”

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2020-07

Productontwikkeling Embedded Systemen Elektronica en Software Industriële Automatisering

Zorgeloos uw VvE uit handen geven? Benedictus VvE Beheer Persoonlijk Betrouwbaar Betrokken Deskundig Ontzorgen

Almastraat 14 8601 EW Sneek info@benedictus-vvebeheer.nl www.benedictus-vvebeheer.nl !

www.visionsandbeyond.nl

• •

Inclusief starterspakket t.w.v €500,-

• •

*Actie is geldig t/m 31 december 2020

Bedrijfsverhuizing: waar moet je aan denken? Je bedrijf groeit uit zijn jasje. Het is tijd voor een nieuwe locatie met meer ruimte of misschien een betere ligging. In ieder geval kom je voor een verhuizing te staan. Iedereen die het weleens bij de hand heeft gehad weet het: een bedrijfsverhuizing is nogal een ding. Er zijn tal van zaken waar je rekening mee moet houden. Zeker op ICT-gebied! Om de verhuizing vlekkeloos te laten verlopen zijn er een aantal zaken waar je ver van tevoren over na moet denken zodat de continuïteit en veiligheid zoveel mogelijk wordt gewaarborgd. In het nieuwe pand moet een internetverbinding aanwezig zijn. Controleer of de verbinding snel genoeg is en of de bekabeling in orde is. Zijn er bijvoorbeeld voldoende aansluitpunten? Dit kun je het beste in kaart brengen door middel van het maken van een plattegrond op schaal. Je weet dan direct of de inrichting past zoals je hem voor ogen hebt en waar nog aansluitpunten nodig zijn. Denk er ook over na of je wifi in je pand wil hebben. Bekabeling en apparatuur monteer je het liefste vóór de daadwerkelijke fysieke verhuizing. Een verhuizing is een mooi moment om apparatuur te vernieuwen. Het is belangrijk van tevoren in kaart te brengen wat en hoeveel (netwerk-) apparatuur je nodig hebt. Veel bedrijven kiezen tegenwoordig ook voor wifi in hun bedrijfspand. Ook hiervoor heb je aanvullende netwerkapparatuur nodig. Werk je in de Cloud? Dan kun je bij wijze van spreken de stekker in het oude pand eruit trekken, je pc verhuizen en in het nieuwe pand weer inpluggen. Bestanden en gegevens worden immers beheerd in de Cloud en zijn altijd en overal online te benaderen. Werk je on-premise? Overweeg dan eens over te stappen naar werken in een online omgeving. Controleer voor de verhuizing altijd of je over een recente back-up van je bedrijfsgegevens beschikt. Mocht er onverhoopt wat misgaan, dan kun je altijd terugvallen op de back-up. Je bedrijf verhuizen is een flinke klus, maar met de juiste mensen op de juiste plek en een gedegen voorbereiding zal het soepel verlopen. ICT-verhuisadvies nodig? Neem gerust contact op. Nick Betgem Eigenaar Office IT www.officeit.nl

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2020-07

Een sterker Businessmodel dankzij Ynbusiness Ondernemend Friesland werkt samen met Ynbusiness. Deze organisatie helpt bedrijven om hun ontwikkeling te versnellen, met kennis, ervaring en een sterk netwerk. In deze eigen bijdrage enkele voorbeelden van wat ze voor ondernemers hebben betekend.

OF 2020-07

vinden van nieuwe mogelijkheden om de omzet te vergroten.” Zo sprak Henk Split onlangs met de makers van Che Chil. Zij produceren op een eigen productielocatie in Leeuwarden een Armeense kaassnack voor bij de borrel. Che Chil wordt ambachtelijk en biologisch gerookt en heeft een uitgesproken smaak: rokerig, ziltig en krachtig. Zeer geschikt voor de horeca van bruine kroeg tot sterrenrestaurant. Zij waren druk bezig met de voorbereidingen van de introductie van het product in de Nederlandse horeca, maar Corona gooide roet in het eten. Samen met Henk is gekeken naar andere doelgroepen en afzetkanalen. Hier kwam de retailmarkt als sterkste optie uit de bus. Maar die schakeling bracht heel wat praktische zaken teweeg. Samen hebben ze gekeken naar de vereisten, de verpakking en het assortiment. Henk Split bracht hiervoor de ondernemer in contact met diverse personen uit zijn netwerk, waaronder een distributeur in het retailkanaal. En dat was een schot in de roos! Hoe de ondernemer dit verder heeft opgepakt, kunt u lezen op www.ynbusiness.nl/sterkestaaltjes

Direct toegang tot een groot en relevant netwerk

Permanente aanpassingen De coronacrisis heeft een enorme invloed op de manier waarop we met elkaar in contact staan. En daarmee heeft het een groot effect op de business van veel ondernemers. Klanten kunnen moeilijker iets kopen of zien, locaties zijn minder goed bereikbaar en er worden ineens andere (online) skills van personeel gevraagd. Daarom kijken veel ondernemers opnieuw naar hun businessmodel. Het inspireert hen om nieuwe wegen te ontdekken. De experts van Ynbusiness helpen ondernemers hier bij. Kosteloos

Hoe deze crisis een kans werd voor Che Chil Henk Split, Sectorssecialist Food bij Ynbusiness: “We weten nog niet hoe lang deze crisis gaat duren. En zelfs als we straks weer vrijer de wereld in kunnen, zijn er waarschijnlijk dingen permanent in de samenleving veranderd. Daarom helpen we ondernemers met het

Naast het helpen bij individuele vraagstukken, initieert Ynbusiness ook projecten om uit te proberen hoe het innovatieve en groeivermogen van bedrijven op een slimme manier versterkt kan worden. Door voor een sterk idee krachtige verbindingen te leggen en uitvoeringscapaciteit te organiseren. Met het doel om dit door de markt over te laten nemen. Zoals bijvoorbeeld de Ynnovatietafel. Vanuit het Noordelijke netwerk van Ynbusiness, worden verschillende disciplines tegelijkertijd samen gebracht rondom een innovatievraagstuk. Het gaat dan om mensen uit het bedrijfsleven en van de universiteit en andere kennisinstellingen, die veelal niet in het directe netwerk van de ondernemer zitten. Dennis Carton (directeur Ynbusiness): “Bij sommige vraagstukken komen veel disciplines samen. Kennis van business modellen, klantbehoeftes, bedrijfseconomie, techniek, wetenschappelijke opzet van onderzoeken en ga zo maar door. De Ynnovatietafel helpt enorm bij het versnellen van dergelijke innovaties, door het vraagstuk in één keer vanuit al die disciplines aan te vliegen.”

vergelijkbare kenmerken heeft, is de regeling Innovatiematrix. Hierbij kan een subsidie aangevraagd worden én presenteert de ondernemer zijn of haar idee aan de Friese innovatiematrix-tafel. Aan deze tafel zitten verschillende experts die de ondernemer helpen het idee een stap verder te brengen. Gedurende dit gehele traject krijgt de ondernemer begeleiding van een van de specialisten van Ynbusiness. Omdat ook (of juist!) in deze crisistijd Ynbusiness ondernemers vooruit wil helpen. NB De einddatum is bij het ter perse gaan van deze OF reeds verstreken, maar zal naar verwachting worden verlengd.

Sparren met Ynbusiness is kosteloos, maar niet vrijblijvend Deze tijden vragen van veel ondernemers om opnieuw naar hun businessmodel te kijken. Soms wilt u daar even over sparren met een onafhankelijk iemand, om een andere invalshoek te verkrijgen. Om uw eigen strategie en gedachten scherper te krijgen. Als opmaat naar een businessplan of andere acties. Heeft u ook zo’n vraagstuk? Of loopt u rond met een andere situatie waar u eens met een onafhankelijk iemand over wil sparren? Neem dan contact op met één van onze specialisten voor een gesprek. Hier zijn geen kosten aan verbonden, maar we verwachten van u wel een serieuze inzet en de bereidheid om aan te pakken. Contactgegevens Ynbusiness: (058) 7600500 info@ynbusiness.nl Turfmarkt 11 te Leeuwarden

Henk Split Sectorspecialist Food henksplit@ynbusiness.nl

Een initiatief van de Provincie Fryslân, waar Ynbusiness actief bij betrokken is en dat

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

06 22377328

OF 2020-07

CIV Water

De denkende handen van de watersector Op de WaterCampus Leeuwarden werken bedrijven, onderwijs en studenten dagelijks aan innovatieve watertechnologische oplossingen. Oplossingen die ook om praktische uitvoering vragen. Mbo’ers hebben hierin een sleutelpositie. Op de WaterCampus ontpopte het Centrum voor Innovatief Vakmanschap Water (CIV Water) zich afgelopen jaren tot ontwikkelplaats voor vernieuwend mbo-onderwijs binnen de watersector. Programmamanager Pieter Hoekstra: “Met CIV Water zetten wij in op de ontwikkeling van studerende en werkende mbo’ers tot excellent vakman binnen de watersector.”

Hybride onderwijs De praktijkvraag van het bedrijfsleven zou centraal moeten staan binnen het technische mbo-onderwijs, vindt Pieter Hoekstra. Binnen het traditionele onderwijs is dat helaas nog lang niet altijd het geval: “Daarvoor staan theorie en praktijk binnen de opleiding te ver uit elkaar. Ook de afstand tussen bedrijfsleven en onderwijs is nog te groot.” Met partners uit bedrijfsleven en onderwijs werkt CIV Water daarom aan de ontwikkeling van hybride onderwijs. Hoekstra: “Binnen dit concept gaan studenten direct met een casus uit de praktijk aan de slag. Dat betekent dat ze hun theoretische kennis direct in de praktijk moeten toepassen.” Studenten kunnen gebruik maken van de proefopstellingen van het Water Applicatie Centrum (WAC) van Hogeschool Van Hall Larenstein. Maar daarnaast gaan ze ook

OF 2020-07

op locatie aan de slag. CIV Water werkt nauw samen met MBO Life Sciences Leeuwarden. Eenmaal uitontwikkeld, kan de hybride onderwijsvorm model staan voor onderwijs in andere vakgebieden, aldus Hoekstra: ”Want ook buiten de watertechnologie leeft de behoefte aan vernieuwende onderwijsvormen die theorie en praktijk samenbrengen.”

Watertechnologie voor het MKB CIV Water kan daarnaast veel betekenen voor het MKB. Hoekstra: “Zo bieden we medewerkers ontwikkelingsmogelijkheden. Stel je hebt een productielocatie waar afvalwater gezuiverd moet worden voor lozing. In zo’n geval kunnen we een medewerker een praktijkgerichte cursus waterbehandeling bieden. Met die nieuwe kennis en vaardigheid kun je als bedrijf het zuiveringsproces optimaliseren.

Pieter Hoekstra Functie: Programma Manager CIV Water Geboortedatum: 26 juli 1968 Woont in: Goutum Burgerlijke status: Ongehuwd en trotse vader van 3 zonen Hobby’s: Voetbal, zang en dans

Zo zijn er veel praktijksituaties bij installatiebedrijven, pompenbouwers of productiebedrijven, waar extra kennis op het gebied van watertechnologie het verschil kan maken. Omdat medewerkers overdag werken, is het mogelijk om diverse cursussen ’s avonds te volgen.”

Kennis delen binnen Europa Het CIV doet het goed met het mbo en dat blijft ook in Brussel niet onopgemerkt. Met financiële steun uit Brussel ontwikkelt CIV Water een platform voor kennisuitwisseling met 5 regionale regio’s: Malta, Schotland, Letland, Tsjechië en België. Hoekstra: “We gaan wederzijds kennisdelen, en studenten en docenten uitwisselen. Wij weten veel over onderwijsvernieuwing en watermanagement. Een land als Malta is weer specialist op het gebied van ontzouting van drinkwater. Ons grondwater verzilt en een bedrijf als Vitens

kan met deze kennis zeker haar voordeel doen.”

Buitenlandstages Nu met corona ligt het even stil, maar de bedoeling is dat mbo-studenten straks de kans krijgen om in het buitenland ervaring op te doen. Pieter Hoekstra: “Ik noem mbo’ers ook wel de denkende handen binnen de watersector. Het is belangrijk dat zij zich, net als hbo– en wostudenten, optimaal kunnen ontwikkelen. Een buitenlandstage waarmee je niet alleen nieuwe kennis maar vooral ook levenservaring op kunt doen, hoort daarbij.”

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2020-07

Dygra Lichtreclame over LED-verlichting

‘ Meer opties, minder kosten’ Wie aan lichtreclame, buitenreclame of gevelreclame denkt, maakt niet meteen een link met duurzaamheid. Maar dat is niet terecht. Ook in de wereld van lichtreclame verandert er veel ten goede. Dat onderstreept Jouke M. Dijkstra, directeur van Dygra Lichtreclame uit Dronryp. “Met de ledverlichting van tegenwoordig heb je ongelooflijk veel opties en het bespaart daarnaast enorm in de energiekosten.”

OF 2020-07

Jouke M. Dijkstra Functie: directeur/eigenaar Geboortedatum: 23 maart 1970 Geboorteplaats: Menaam Hobby’s: Zeezeilen en alles wat daarbij komt kijken, ook apparatuur opbouwen en opknappen

“Zo hebben we kortgeleden de grootste vormlichtbak geleverd die we ooit hebben gemaakt, bij een Toychamp-vestiging in Apeldoorn. Zes meter breed en bijna vijf meter hoog. Het ziet er geweldig uit, geeft het mooiste licht en neemt maar 250 watt. Daarnaast gaat LED ook nog lang mee. Uiteindelijk zal er sprake zijn van lichtafname, maar het duurt veel langer voor het zover is in vergelijking met oudere vormen van verlichting, denk aan TL- en/ of neonverlichting. Het zegt ook genoeg over de verwachte levensduur dat we de mogelijkheid hebben op LED vijf tot zeven jaar garantie te kunnen bieden.”

aanbieden. LED kan bijvoorbeeld in veel kleinere toepassingen gebruikt worden, dus hoeven we eigenlijk nooit ‘nee’ te verkopen als klanten met ideeën bij ons komen. Daarbij hebben we bij Dygra veel ervaring met LED omdat we er vroeg bij waren. Al vanaf 2003 verdiepen we ons in de LED-materie. Daardoor hebben we de nodige kennis opgedaan die we inzetten om onze klanten zoveel mogelijk tegemoet te komen. We ontwerpen en produceren alle reclame-uitingen zelf. Denk daarbij aan gevelbelettering, reclamezuilen en reclameborden, maar ook autoreclame, fotoprints op plaat en XL fullcolour folies voor carwrapping.”

Reclame-uitingen op maat Naast de groene voordelen van LED valt er meer goeds over te vertellen. “Je hebt legio soorten en vormen waardoor we veel flexibeler zijn in wat we kunnen

Doeken en behang Dygra richt zich niet alleen op reclameuitingen aan de buitenkant, maar ook op uitingen binnen in winkel- of bedrijfspanden.

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

“Het gaat tegenwoordig heel erg om beleving. Zo wordt er veel gewerkt met behang en textiel doeken in frames: wall pictures die een hele wand bedekken, vaak van textiel of zelfklevend vinyl. Ook daar spelen we op in. Winkels kunnen op deze manier thematisch werken door bijvoorbeeld ieder seizoen andere doeken op te hangen. Zo kunnen ze de sfeer in de winkel heel makkelijk aanpassen wanneer dat wenselijk is. Leuke bijkomstigheid voor ons is dat we nu met een aantal klanten veel regelmatiger contact hebben, omdat we bijvoorbeeld maandelijks langskomen om doeken te wisselen. We plakken ook behang en hebben een breed scala aan fotoprints op plaat. Eigenlijk hebben we alle vormen van reclame-uitingen in ons pakket bij Dygra Lichtreclame.”

OF 2020-07

Golft de arbeidsmarkt mee met het Coronavirus?

‘De noodzaak om wendbaar te zijn, wordt nóg duidelijker’ De arbeidsmarkt in tijden van Corona: een ware rollercoaster. Hoe staan we er inmiddels voor: is het lastig om gekwalificeerd personeel te vinden? Zijn ambities belangrijker dan een diploma? Wij spraken een aantal experts en ondervonden: het toverwoord is aanpassingsvermogen.

Margriet van der Galiën is mede-eigenaar van De Ontwikkel Uitblinkers.

Margriet van der Galiën van De Ontwikkel Uitblinkers: ‘Communiceer helder over jouw DNA en belofte als organisatie, zodat je de mensen aantrekt die bij jou passen’

OF 2020-07

Aukje Castelein, HR-adviseur bij Energie|Fabriek: ‘Van werknemers die perspectief krijgen, zich ontwikkelen en gemotiveerd zijn, profiteer je als werkgever’

Merkt u in uw branche veel van de crisis op de arbeidsmarkt, of ligt dit genuanceerder? Aukje Castelein, HR-adviseur bij Energie|Fabriek: Ik merk dat er minder opdrachten zijn dan voor de crisis. Dat heeft met name te maken met dat personeel meer thuiswerkt, omzet in sommige branches onder druk staat en dat door de crisis prioriteiten zijn verschoven. Het inzetten van een externe HR-adviseur staat daardoor niet bovenaan het verlanglijstje van ondernemers. Vermoedelijk worden deze werkzaamheden vooruitgeschoven tot wanneer iedereen weer op het bedrijf aanwezig is en/of de omzet weer stabiel. Sander Bathoorn, eigenaar/directeur van 5Flex Uitzendspecialist: Uitzendbureaus hebben last van de coronacrisis. Het ene bedrijf verloont medewerkers via een uitzendbureau om minder risico te lopen, maar anderen verlonen medewerkers nu zelf, om kosten te besparen. Het speelveld is daardoor veranderd. Uitzendkrachten melden zich bovendien sneller ziek: een simpele verkoudheid betekent dat je 5 tot 10 dagen niet mag werken. Ook is het voor bedrijven makkelijker om zelf personeel te vinden: er zijn veel mensen zonder werk. Het belangrijkste is om te blijven communiceren met klanten en medewerkers en mee te denken. Door Corona zijn het in eerste instantie de flexwerkers die hun baan verliezen, dus hebben we hier zeer zeker last van. Margriet van der Galiën, mede-eigenaar van De Ontwikkel Uitblinkers: Wij merken dat de noodzaak voor organisaties om wendbaar te zijn, nog duidelijker wordt als je koploper wilt blijven in de markt. Organisaties voelen sterker dan ooit de urgentie om toekomstbestendig te zijn en te worden. Dit betekent dat er nog meer aandacht is voor ontwikkeling van je belangrijkste kapitaal; jouw personeel.

Jaap Leiker, eigenaar van Pienter praktische bedrijfsopleidingen: Het scholen van personeel is van alle tijden, of het nu goed of slecht gaat met de arbeidsmarkt. Investeren in scholing biedt alle partijen nieuw perspectief. Of dit nu via een beroepsopleiding is of met een korte training. Jenneke van der Ploeg, manager bij Ottema & Zwart: Bij ons ligt het wat genuanceerder. Doordat de gemeentes volledig thuiswerken zien zij minder cliënten. Daardoor worden er minder deelnemers naar ons doorgestuurd, wat helaas resulteert in minder werk. Ondernemers Elyon Kingishi en Alexander Hein van Eva Carrièrezorg: Met Eva Carrièrezorg bemiddelen wij alleen zorgpersoneel, daar is op dit moment juist een schreeuwend tekort aan. In de beginperiode hebben we wel last gehad van de crisis, toen er nog veel onduidelijk was over de gevolgen van Corona. Grote opdrachten gingen toen niet door. Sander de Rouwe, gedeputeerde Provincie Fryslân (o.a. Economische Zaken): Het aantal WW-uitkeringen lijkt in onze provincie minder sterk toe te nemen dan landelijk, maar we kunnen nog niet voorspellen hoe dit zich verder ontwikkelt. We verwachten grote krimp van werkgelegenheid in onder andere de horeca, cultuur, recreatie en detailhandel. Met ons ‘Lok op 1: no en moarn’-pakket met herstelmaatregelen zetten we onder meer in op innovatie en scholing van personeel. Laagdrempelige MKB-vouchers maken het voor ondernemers mogelijk om hun personeel om- of bij te scholen.

Hoe ziet uw personeelsbestand eruit en hoe staat uw onderneming ervoor? Bathoorn (5Flex Uitzendspecialist): Ons personeel is vooral werkzaam in de horeca en facilitaire dienstverlening. Tijdens de eerste Coronagolf lag ons bedrijf voor 95% stil: veel schoonmakers hoefden niet aan het werk en de horeca was gesloten. We hebben

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

Aukje Castelein is eigenaar van de Energie|Fabriek en werkt als HR-adviseur bij diverse opdrachtgevers binnen het MKB.

geïnvesteerd in onze onderneming, een nieuw CRM-systeem aangeschaft en onze ingekochte vacatureruimtes tegen het licht gehouden. Door de overheadkosten laag te houden zorgen wij ervoor dat we ook goed door deze tweede Coronagolf komen. We blijven met onze klanten en medewerkers communiceren en zoeken samen naar de beste oplossingen. Kingishi en Hein (Eva Carrièrezorg): Wij zijn een start-up. We zouden bij de uitbraak van Corona extra personeel aannemen, maar dat is even on hold gezet. We staan er daardoor nog goed voor. Met de lessen van de eerste golf kunnen we nu sneller inspelen op de behoeften van de klanten.

OF 2020-07

De Energie|Fabriek geeft opdrachtgevers HR-advies, ondersteunt bij HR-taken en is sparringpartner voor management, leidinggevende of HR-adviseur. Of het nu gaat om een tijdelijke of eenmalige opdracht: wij geven professioneel en deskundig advies en afronding van de opdracht geeft weer nieuwe energie!

Energie|Fabriek - voor werkplezier!

HR Advies en HR Projecten Tuorrebout 22, 9251 TE Burgum 06 5325 5352 info@energie-fabriek.nl www.energie-fabriek.nl

Uitzendspecialist uitzenden | werving en selectie | detacheren | ontzorgen

“ Zeggen wat we doen, en doen wat we zeggen ” www.5flex.nl | e-mail: info@5flex.nl

Sander de Rouwe is gedeputeerde Financiën, Economie en Sport bij Provincie Fryslân.

Van der Ploeg (Ottema & Zwart): Wij zijn ondanks de Coronaperikelen doorgegaan. We hebben daardoor ons vaste personeel in dienst kunnen houden en zelfs nog gebruikgemaakt van de samenwerkende ZZP’ers. Leiker (Pienter praktische bedrijfsopleidingen): Momenteel hebben we drie personeelsleden en een vaste club van trainers/instructeurs. Het gaat goed met Pienter, ook al zijn we net gestart. De eerste trainingen zijn al gegeven en de reacties zijn goed. Nu de website en marketing op gang komt, verwachten we grote stappen te zetten. Van der Galiën (De Ontwikkel Uitblinkers): Ik werk als Ontwikkel Uitblinker samen met Klaske de Jong-Grijpma voor verschillende opdrachtgevers. Vanaf de eerste lockdown stroomde onze agenda leeg. Door continu te schakelen en te denken in kansen en mogelijkheden hadden we snel weer een volle agenda. Als ondernemer kun je je in mijn optiek onderscheiden door een positieve mindset. Juist in deze tijd wordt creativiteit aangeboord. Deze wendbaarheid en toekomstbestendigheid geldt ook voor ons.

Creëren ondernemers in uw branche een gelijkwaardig speelveld voor gelijke kansen op de arbeidsmarkt? Castelein (Energie|Fabriek): Ik heb nog nooit bij een werkgever of opdrachtgever gewerkt waar een ongelijkwaardig speelveld was, of ongelijke kansen. Mijn ervaring is dat er wordt gekeken naar iemands kwaliteiten, opleiding en ervaring. Je wilt de juiste persoon op de juiste plaats. Van der Galiën (De Ontwikkel Uitblinkers): Wij vinden het belangrijk dat ontwikkeling voor iedereen toegankelijk is, en dat het vooral leuk is om met dit onderwerp aan de slag te gaan. Het is aan organisaties om hun mensen daarin te faciliteren. Bijvoorbeeld als het gaat om het trainen van mindset en het aanboren van het potentieel. Op deze manier creëren we een ontwikkelcultuur met daarin gelijke kansen voor een ieder, vanuit intrinsieke motivatie.

Van der Ploeg (Ottema & Zwart): Wij werken veel samen met een aantal vaste partijen en dit gaat gelukkig nog steeds goed. We geloven erg in samenwerking. We hebben bijvoorbeeld meerdere mensen in dienst genomen (ook bij onze andere bedrijven) die via outplacementtrajecten van een ander bedrijf bij ons zijn gekomen. Wij kunnen er echt van genieten als dit lukt, omdat we dit zien als een succes voor de gehele sector en niet alleen voor de persoon of dat andere bedrijf. Bathoorn (5Flex Uitzendspecialist): Je ziet in onze branche geen gelijk speelveld. Zo zijn er twee brancheverenigingen (NBBU en ABU) die grotendeels vergelijkbaar zijn, maar in nuances verschillen. Het grootste deel van de uitzendbureaus is overigens niet aangesloten bij één van deze brancheverenigingen. Het gevolg: veel diversiteit en wildgroei en ook een verschil van interpretatie van wetgeving.

Kingishi en Hein (Eva Carrièrezorg): Wij werken samen met een aantal andere detacheerders en merken (nog steeds) dat hier de gunning is. Samen kom je verder en het is ook nog eens leuker.

Castelein (Energie|Fabriek): Ik werk als ZZP-er bij verschillende opdrachtgevers in het MKB. Ik heb nog opdrachten binnen het MKB, maar ik merk dat de opdrachten minder makkelijk ‘los’ komen dan zo’n negen maanden geleden.

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

Gedeputeerde Sander de Rouwe: ‘Met ons ‘Lok op 1: no en moarn’-pakket met herstelmaatregelen spelen we in op de Covid-crisis, we zetten onder andere in op onderwijs en innovatie.’

OF 2020-07

Alexander Heine is eigenaar van Ottema & Zwart, waar mensen van en naar werk worden begeleid. Samen met Elyon Kingishi is Heine tevens eigenaar van Eva Carriérezorg, waar vanuit zorgpersoneel wordt gedetacheerd.

Kijkt u naar competenties en ambities, of wegen diploma’s en werkervaring zwaarder?

competenties gekeken, want met dat diploma verwacht je ander werk.

Van der Galiën (De Ontwikkel Uitblinkers): In een tijd die aan verandering onderhevig is, zijn de 21e eeuwse vaardigheden essentieel. Kennis is binnen handbereik. Het is de kunst om vaardigheden als creatief denken, samenwerken en probleemoplossend vermogen in te zetten. De medewerker van de toekomst beschikt over deze vaardigheden en is in staat om wendbaar, veerkrachtig en flexibel om te gaan met veranderingen. Dat heeft te maken met een positieve mindset. Kennis is aan te leren, werkervaring krijg je door te doen. Dus wat mij betreft focussen we vooral op vaardigheden, ambities en talenten!

Bathoorn (5Flex Uitzendspecialist): Wij zijn voorstander van een leven lang leren. Dat hoeft niet per se door diploma’s te halen. Wij vinden de motivatie en doorzettingsvermogen van een kandidaat misschien nog wel belangrijker. De wereld om ons heen is continu in beweging: medewerkers moeten flexibel en wendbaar zijn, ook in hun leergedrag. Wij geven mensen een kans op een mooie baan, maar ook op ontwikkeling en een mooie toekomst. Wij zijn altijd op zoek naar leerlingen die een werkleertraject willen, die begeleiden wij graag. Zeker jongeren die niet weten wat ze precies willen; wij denken met hen mee, evenals onze opdrachtgevers. Gezamenlijk komen we tot de juiste oplossing.

Hein (eigenaar Ottema & Zwart en Eva Carrièrezorg): We kijken naar beide, maar het is de opdrachtgever die bepaalt. En die stelt meestal harde eisen aan diploma’s. Als organisatie kijken we bij voorkeur naar competenties en ambities. Zo hebben wij in het begin een dominee aangenomen als relatiemanager. Wij hebben naar zijn

Leiker (Pienter praktische bedrijfsopleidingen): Bij Pienter wordt gekeken naar competenties en ervaring. Je moet er zelf iets van willen maken.

Castelein (Energie|Fabriek): Het is een mix van al deze elementen en wat het zwaarst weegt is afhankelijk van het zittende team en waar nog behoefte aan is. Soms heb je een bepaalde specialisatie nodig en is een bijbehorende opleiding belangrijk, maar ook bij zo’n kandidaat wil je bepaalde competenties terugzien en ervoor zorgen dat het de juiste aanvulling is binnen je bedrijf. De Rouwe (gedeputeerde): De provincie zet in op ‘leven lang leren’, zowel binnen als buiten de eigen organisatie. Door de snelle veranderingen op de arbeidsmarkt – onder andere door innovaties, veranderende werkzaamheden, digitalisering, etc. – zijn werknemers, maar ook werkgevers nodig die hierop kunnen inspelen. In het onderwijs wordt steeds meer aandacht besteed aan het verwerven van bepaalde competenties, om wendbare werknemers te kunnen afleveren, die flexibel nieuwe taken oppakken. Diploma’s zijn belangrijk, maar het blijven ontwikkelen tijdens de loopbaan wordt steeds belangrijker.

Alexander Heine van Ottema & Zwart en Eva Carrièrezorg: ‘Wij kijken bij voorkeur naar competenties en ambities. Zo hebben wij een dominee aangenomen als relatiemanager’

OF 2020-07

Jaap Leiker, eigenaar van Pienter praktische bedrijfsopleidingen.

Zijn er binnen uw onderneming mogelijkheden tot doorstuderen? Leiker (Pienter praktische bedrijfsopleidingen): Zeker. Bij Pienter wordt gekeken naar scholing van trainers voor bredere inzet of vernieuwing binnen de trainingen. Doorstuderen is belangrijk om sneller te kunnen schakelen in de (arbeids)markt. Jenneke van der Ploeg, manager bij Ottema & Zwart

Bathoorn (5Flex Uitzendspecialist): Wij denken altijd mee over doorgroeien. Ons doel is tweeledig: we vangen piekmomenten op van opdrachtgevers, of we zoeken een match die voor langere tijd bij een opdrachtgever in dienst gaat. In dat laatste geval gaan we ervoor dat een medewerker uiteindelijk in vaste dienst komt bij een opdrachtgever. Wij geven ook advies of een medewerker een opleiding zou kunnen doen, vooral bij BBL-leerlingen. 5Flex werkt met agentschappen. Voor onze agenten organiseren we webinars of bijscholingsbijeenkomsten. Ook kunnen zij aansluiten bij bijeenkomsten van onze backoffices. Wij vinden het belangrijk dat onze agentschappen op de hoogte zijn van de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt. Castelein (Energie|Fabriek): Bij opdrachtgevers zijn er, afhankelijk van de functie, meestal mogelijkheden om verder te leren. Sommige werkgevers hebben dit goed georganiseerd, weten welke mogelijkheden er liggen en pakken dit ook op. Andere werkgevers hebben dit niet helder in beeld, waardoor de structuur ontbreekt en het voor werknemers onduidelijk is wat de mogelijkheden zijn. Dit is meestal het moment waarop ik word ingeschakeld om bijvoorbeeld een opleidingsbeleid te ontwikkelen. Opleiden is belangrijk, je werkt aan kennis binnen je bedrijf en dit is belangrijk voor de

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

toekomst. Werknemers krijgen perspectief, ontwikkelen zich en blijven (meer) gemotiveerd. Daar profiteer je als werkgever van. Hein (eigenaar Ottema & Zwart en Eva Carrièrezorg): Daar kan ik voor alle bedrijven kort in zijn: ja. Graag! Op deze manier kunnen we goede collega’s behouden, wat goed is voor de continuïteit. Naast scholing bieden we ook extra’s die gaan over persoonlijke groei. Denk aan een mindfulness-cursus, yoga, kookworkshops, de Wim Hof-methode, etc. Van der Galiën (De Ontwikkel Uitblinkers): We zijn te klein om doorgroeimogelijkheden te bieden. Als ik naar onszelf kijk, dan zijn we altijd eager om te leren, onszelf verder te ontwikkelen en inspiratie op te doen. Practice what you preach. De Rouwe (gedeputeerde): Zeker, zoals gezegd zetten wij zowel in onze organisatie als in ons beleid in op een leven lang leren. De afgelopen maanden heeft de provincie om-, her- en bijscholing gestimuleerd door het verstrekken van vouchers die dit mede mogelijk maken. Binnen de Scholingsalliantie Noord werken we samen om Leven Lang Ontwikkelen te stimuleren in het Noorden. Dit doen we bijvoorbeeld door het scholingsaanbod inzichtelijk te maken op www.scholingsalliantie.nl.

OF 2020-07

BESTEL NU JOUW EXEMPLAAR OP WWW.DERELAXTEONDERNEMER.NL

HÃ&#x2030;T KADO VOOR IEDERE ONDERNEMER!

Welke tips kunt u ondernemers geven voor het vinden van geschikt personeel? Heine (eigenaar Ottema & Zwart en Eva Carrièrezorg): Durf anders te zijn dan de rest. Denk buiten de bestaande kaders en wees niet bang om het verkeerd te doen. Onze ervaring is dat het dan altijd meevalt en je verder komt. Daarnaast: gebruik de juiste kanalen en investeer in je netwerk. De Rouwe (gedeputeerde): Kijk verder dan de bekende vijver waar je tot op heden altijd uit viste. Bied nieuw personeel goede begeleiding en (bij)scholingsmogelijkheden. Ga eventueel een samenwerking aan met andere bedrijven voor uitwisseling van personeel en houd oog voor jongeren die stages of een leerplek zoeken. Leiker (Pienter praktische bedrijfsopleidingen): Kijk breder dan de vacature. Niet alleen opleidingsniveau, maar ook werkervaring is van belang. Spreek de kandidaat, wat voor energie heeft deze? Bathoorn (5Flex Uitzendspecialist): Het vinden van goed personeel is júist nu erg belangrijk. In de branches waarin wij actief zijn is het

belangrijk dat je van medewerkers op aan kunt, dat ze doorzettingsvermogen hebben en dat ze hun afspraken nakomen. Onze tip is om kandidaten altijd te spreken; op kantoor of - in deze tijd - online. Je moet de mens achter de medewerker kennen. Het gaat juist om dat persoonlijke. In persoonlijke aandacht ligt onze kracht; daardoor onderscheiden wij ons. Automatisering en digitalisering is niet meer weg te denken en helpt ons de match nog sneller te realiseren. Maar ook in de toekomst blijft het persoonlijke contact – de soft skills - hét onderscheidend vermogen van een uitzendbureau. Castelein (Energie|Fabriek): Breng zelf - of met behulp van een HR-adviseur - in kaart waar je bedrijf over beschikt qua kennis en competenties. Zet daar tegenover wat er ontbreekt. Waar zitten bijvoorbeeld inzetbaarheidsrisico’s, nu of op de langere termijn? Verwacht niet van het zittende personeel dat ze alles optimaal uitvoeren binnen hun functie(profiel). Vul dit aan door nieuwe mensen aan te nemen die goed zijn in wat nu nog ontbreekt. Op deze manier zet je iedereen in zijn kracht en voeren werknemers taken uit waar ze goed in zijn.

Sander Bathoorn van 5Flex Uitzendspecialist: ‘Je moet de mens achter de medewerker kennen. Het gaat júist om dat persoonlijke, daarin ligt onze kracht’ Van der Galiën (De Ontwikkel Uitblinkers): Wees creatief en origineel in je zoektocht naar het juiste personeel. Communiceer helder over jouw DNA en belofte als organisatie, zodat je vanzelf de mensen aantrekt die bij jou passen. Kijk verder dan alleen het CV en het functieprofiel. We zijn vaak op zoek naar het schaap met de vijf poten. Maar als je durft te kiezen voor de gemotiveerde en gedreven kandidaat, geef je hem/haar de kans en het vertrouwen om volledig te kunnen groeien in jouw organisatie.

Sander Bathoorn is eigenaar/directeur van 5Flex Uitzendspecialist.

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2020-07

De waarde van

waardering

Het kost je als werkgever niks en het kan je veel opleveren: waardering tonen aan je werknemers. Benoem de kwaliteiten van de één, de inzet van de ander en de tomeloze energie van de derde. Waarom? Omdat een werknemer die regelmatig complimenten krijgt, daarvan groeit. Groei bij een werknemer betekent groei voor je bedrijf. Ik snijd dit onderwerp aan omdat ik schrok van cijfers die ik tegenkwam: 22% procent van alle werknemers gaat met tegenzin naar het werk, maar 15% van de Nederlandse werkenden vindt zijn werk écht leuk en maar liefst 51% verliest energie gedurende de dag. Dat is toch schokkend? Terwijl het de bedoeling is dat werk je ook energie geeft! En stel je eens voor welk effect dit heeft op de ontwikkeling van - je bedrijf. Ik dacht meteen aan een compliment dat ik zelf kortgeleden mocht ontvangen en wat dat met mij deed. Ik loop graag hard, deze sport brengt mij letterlijk én figuurlijk verder. Hoe meer ik train, hoe sneller ik ga lopen. Mijn trainster merkte dit op: ‘Wauw Ymkje, dat gaat goed. Je loopt weer lekker!’ Na dat compliment voelde ik: ‘ja, ik kán het. En ik ging nog sneller lopen. Ik liep zelfs 10 seconden van mijn eigen recordtijd af! Ons onbewuste reageert namelijk onmiddellijk op complimenten. Het appelleert aan één van onze basisbehoeften: gehoord en gezien worden.

worden? Nummer 1: complimenten (oprechte waardering), 2: financieel, 3. verantwoordelijkheid toevertrouwd krijgen. Complimenten worden dus hoger gewaardeerd dan een financiële beloning! Om een werknemer een waardevol compliment te kunnen geven, moet je hem wel kennen; wat beweegt hem? Waar krijgt hij energie van? Voor veel leidinggevenden betekent dit opnieuw leren kijken naar een werknemer; de focus verleggen. Ons brein is gericht op wat níet goed gaat, daar reageren we op. En we kunnen leren ook oog te hebben voor wat wél goed gaat. Wat doet jouw werknemer écht heel goed? En hoe kun je dat benoemen? Probeer het eens en ervaar de waarde van waardering voor je werknemer én je bedrijf.

Weet jij op welke drie manieren werknemers het liefst gewaardeerd willen

Ymkje de Vries is eigenaar van Kies Koers, hét NLP-instituut van Fryslân. Ze is gecertificeerd NLP Trainer, Master Coach en NLP Coaching trainer. Kijk voor meer informatie en aanmelden op www.kieskoers.nl. Reageren op deze column? Mail info@kieskoers.nl

OF 2020-07

Professioneel | Ervaren | Vertrouwd

telefonie camerasystemen netwerkbekabeling draadloze netwerken