Ondernemend Noordoost Fryslân juni 2016 by OF BV

Ondernemend

NOORDOOST FRYSLÂN JUNI 2016 NUMMER 18

Spectaculaire handels- en promotieroute ‘Foarút oer de As mei de Handel’ ■ TYTSJERKSTERADIEL “Hjir hawwe us ynwenners gewoan rjocht op”

■ KOLLUMERLAND c.a. ‘Koester wat je hebt en bouw dat uit’

■ ACHTKARSPELEN Harkemase Boys en de waarde voor de regio

■ FERWERDERADIEL ‘Dagelijks zo’n 80 Friese bedrijven voor ons aan het werk’

■ DONGERADEEL Manifest Friese gas- en zoutwinning aan Tweede Kamer

■ ALGEMEEN ‘Het helpt wanneer iemand van buitenaf meekijkt in je bedrijf’

■ DANTUMADIEL Bedrijvencentrum Noordoost-Fryslân in De Westereen

■ REGIONIEUWS Samen optrekken als één grote stad

22| |INHOUD ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN ALGEMEEN ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN REGIONIEUWS

4 7 8

Rondetafelgesprek over samenwerkende Noordoost-Friese gemeenten Ruim 60 jongeren bezoeken voorlichting Defensie in Buitenpost Trea Tamminga, vertrekkend ANNO-programmacoördinator Maatschappelijke initiatieven ontdekken crowdfunding

10 11 11 12 13

Onderzoek naar zondagsopenstelling in Achtkarspelen door studenten ‘Samenwerken voor behoud landschap’ Duurzaam Bouwloket Fryslân het energieloket voor bewoners en ondernemers Economische Vitaliteitsscan Noordoost Fryslân 2016 Provincie doet mee in ontwikkeling kennis en innovatie in Noordoost Fryslân

TYTSJERKSTERADIEL

14 16 18 18

Rondetafelgesprek: nieuw winkelcentrum in Gytsjerk Eric ter Keurs stopt op 1 juli als burgemeester van de gemeente Tytsjerksteradiel Starterswoningen ‘De Krite’ in Tytsjerk allemaal bewoond Vec-Trivec vestigt zich op industrieterrein Sumar

29 32 32 33 33

Harkemase Boys en de waarde voor de regio Health2Work finalist Verkiezing Friese Onderneming van het Jaar Werkgeversteam zet de bloemetjes binnen Toeristische Promotietoer door de gemeente Achtkarspelen Toeristische Promotietoer door de gemeente Achtkarspelen

34 6   

Manifest Friese gas- en zoutwinning aan Tweede Kamer Op bezoek bij... Ondernemers maken Admiraliteitsdagen mogelijk Bijdrage Waddenfonds maakt ophoging bruggen Súd Ie mogelijk Woonwijken Woudhorne en Trije Terpen verbonden met Dokkumer le

40 42 43 45 45

Margreet van der Molen (’t Skoalhûs) over economische kansen regio Scholenprojecten Kollum “Verbinding zoeken met elkaar en een duidelijke stem laten horen in de regio” Bedrijfsbezoek college bij Inmarsat te Burum Column - Hightech kan overal

46 48 49 49 51 51

Bedrijvencentrum Noordoost-Fryslân in De Westereen 3D printer als inspirator voor techniek in de klas Eerste ondernemers Fairtrade gecertificeerd! De Molkerij - Streven naar gesloten kringloop op het melkveebedrijf Bedrijfsbezoek - Sport- en Loopadviesbureau Hugo Veenker Column - Kiezen of delen

52 54 55 57 58

NAM al ruim vijftig jaar actief in Blije Dorpscoöperatie van inwoners blijkt redding voor dorpscafé Noordoost aan het Wad Bedrijfsbezoek ambachtelijk katoendrukkerij Kleine Lijn Blije Ondernemersfocus op NoardEast Fryslân ?

is geen foto besch9ikbaar

14 ACHTKARSPELEN

DONGERADEEL

KOLLUMERLAND c.a.

40 DANTUMADIEL

46 FERWERDERADIEL

W W W. AC H T K A R S P E L E N . N L

W W W. DA N T U M A D I E L . E U

W W W. D O N G E R A D E E L . N L

ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN ALGEMEEN | 33 ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN VOORWOORD

Ondernemend

Voorwoord

NOORDOOST FRYSLÂN JUNI 2016 NUMMER 18

Innovatie kent geen zomerstop Zomer. De zon schijnt, de temperaturen stijgen en de dagen worden langer. Sommige bedrijven werken tijdelijk op een lager pitje omdat veel mensen vrij zijn, anderen werken juist op volle toeren om de toeristen van dienst te zijn. In Dokkum liggen de grachten vol met boten en vinden er verschillende evenementen en festiviteiten plaats die veel bezoekers trekken. Ook in de rest van Noordoost Fryslân staan er deze zomer allerlei activiteiten op de agenda. Bij de gemeenten is er sprake van een drukke zomerperiode. De ambtelijke fusie tussen Dantumadiel, Dongeradeel, Fewerderadiel en Kollumerland c.a. is namelijk in volle gang en zal de komende tijd veel veranderingen met zich meebrengen. Onze regio is volop in ontwikkeling, zo valt te lezen in deze editie van het ondernemersblad. Gemeenten, provincie en maatschappelijke organisaties zijn samen met het bedrijfsleven de motor achter regionale, economische ontwikkeling. Economie, kennis en innovatie zijn belangrijke speerpunten voor de Agenda Netwerk Noordoost (2016-2020). Daar wordt dan ook hard aan gewerkt. Zo is er de Kenniswerkplaats Noordoost Fryslân die ondernemers, overheid, onderwijs en onderzoeksinstellingen met elkaar verbindt om gezamenlijk te werken aan een vitaal Noordoost Fryslân. In het hoofdinterview gaan vertegenwoordigers van het onderwijs, de overheid en de ondernemers in gesprek over economische structuurversterking in de regio. Ondanks initiatieven van organisaties als de Kenniswerkplaats Noordoost Fryslân, blijft het een feit dat Noordoost Fryslân op economisch gebied achterloopt bij de rest van Nederland. Hoogleraar geografie en planologie aan de Universiteit van Amsterdam, Pieter Tordoir, deed onderzoek naar onze regio en gaf op 12 april hierover een lezing in Burgum. Ook de Fryske Akademy voerde in samenwerking met de provincie een onderzoek uit naar economische ontwikkeling binnen verschillende sectoren in Noordoost Fryslân. Op 12 mei werden de onderzoeksresultaten gepresenteerd in het gemeentehuis van Kollum. De bevindingen van beide onderzoeken leest u verderop in dit blad. Gelukkig komen er ook steeds meer initiatieven vanuit de mienskip om Noordoost Fryslân leefbaar te houden. Door moderne middelen als crowdfunding wordt het uitvoeren van dit soort initiatieven steeds makkelijker. Onze regio moet het nu doen zonder de inzet van programmacoördinator Trea Tamminga van Netwerk Noordoost. Ze heeft een andere baan gevonden. Trea heeft veel voor ons betekend, dat kunt u lezen in het 'afscheidsinterview' in dit blad. Vanaf deze plek hartelijk dank Trea voor alles wat je hier hebt bereikt! Terwijl ontwikkeling en innovatie in volle gang doorgaan, is het inmiddels zomer geworden en laat de zon zich vanachter de wolken zien. We zien steeds meer mensen op straat en op de terrassen. Toeristen doen wandelend, op de fiets of met de boot Noordoost Fryslân aan. Geniet van uw vrije tijd deze zomer en vergeet vooral niet te genieten van de schoonheid van onze regio!

Spectaculaire handels- en promotieroute ‘Foarút oer de As mei de Handel’ ■ TYTSJERKSTERADIEL “Hjir hawwe us ynwenners gewoan rjocht op”

■ KOLLUMERLAND c.a. ‘Koester wat je hebt en bouw dat uit’

■ ACHTKARSPELEN Harkemase Boys en de waarde voor de regio

■ FERWERDERADIEL ‘Dagelijks zo’n 80 Friese bedrijven voor ons aan het werk’

■ DONGERADEEL Manifest Friese gas- en zoutwinning aan Tweede Kamer

■ ALGEMEEN ‘Het helpt wanneer iemand van buitenaf meekijkt in je bedrijf’

■ DANTUMADIEL Bedrijvencentrum Noordoost-Fryslân in De Westereen

■ REGIONIEUWS Samen optrekken als één grote stad

Colofon

Uitgeverij OF BV i.s.m. gemeenten in Noordoost Fryslân Bladmanagement OF BV Gert de Lange Tel. 06-10556784 Advertentie-exploitatie OF BV Tussendiepen 21 9206 AA Drachten Tel. 0512-366326 Contactpersonen: Jos Miedema, 06-15262182 Contactpersoon: Sylvia Bosma Agenda Netwerk Noordoost (ANNO) Redactie Narvic Media & Communicatie Menno Bakker (hoofdredactie) Ingrid van Damme (eindredactie) Fotografie Ed Klijnman Fotografie Dongeradeel: Marit Anker Fotografie Kollumerland: Sake Beerstra Fotografie Achtkarspelen Binne-Louw Katsma Vormgeving Sprog

Marga Waanders

Druk Drukkerij van der Eems

Burgemeester gemeente Dongeradeel

© Copyright 2015. De uitgever kan op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van informatie. Uitgever aanvaardt dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor de schade, van welke aard dan ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op informatie uit deze uitgave. Uit deze uitgave mag na toestemming van de uitgever met bronvermelding geciteerd worden.

W W W. F E R W E R D E R A D I E L . N L

W W W. KO L LU M E R L A N D. N L

W W W . T- D I E L . N L

4 | REGIONIEUWS ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN

Profiel Willem Kooistra Functie binnen ANNO Dwaande ambassadeur. Woonplaats Kollumerzwaag. Geboorteplaats Zwaagwesteinde. Hobby’s Werk, muziek, vlooienmarkten en kringloopwinkels.

Martin van der Veen Functie binnen ANNO Directeur Kennis- en Innovatie centrum KEI.

V.l.n.r. Jacco Wiffers, Pieter v.d. Werff, Willem Kooistra, Martin v.d. Veen en Jelle Boerema

Woonplaats Surhuisterveen.

RONDETAFELGESPREK OVERSAMENWERKENDE NOORDOOST-FRIESE GEMEENTEN

Geboorteplaats

Samen optrekken

Leeuwarden. Hobby’s Koken, reizen.

Pieter van der Werff Functie binnen ANNO Kenniswerkplaats Noordoost Fryslân. Woonplaats Cornjum. Geboorteplaats Wergea. Hobby’s

als één grote stad

Krimp? Wat nou krimp. Wat nou innovatief zwakke regio met een laag opleidingsniveau. In Noordoost-Friesland mag er dan werk aan de winkel zijn op vele fronten. Maar pessimisme? Dat past hier niet. Een realistisch optimistisch rondetafelgesprek over samenwerking met vijf regionale kopstukken: Jelle Boerema, Jacco Wiffers, Martin van der Veen, Pieter van der Werff en Willem Kooistra.

Vrijwilliger Martenastate.

De economische positie van Noordoost-Friesland

Eerst eens over ANNO. Wat is dat nu precies?

loopt achter bij de rest van Fryslân en Nederland.

Jelle Boerema: “ANNO staat voor de Agenda Netwerk

De kennis van zowel de bedrijven als de beroepsbe-

Noordoost 2016-2020. Het is een programma van de

volking kan ook wel beter; het opleidingsniveau in de

zes samenwerkende Noordoost Friese gemeenten,

regio is lager dan gemiddeld in Nederland. En waar

de Provincie Fryslân, het Weterskip, ondernemers en

innovatie belangrijk is om de lokale economie een

maatschappelijke organisaties.” Een hele beleids-

boost te geven, lijken we ook op dit vlak niet uit te

matige mond vol, wat bij Willem Kooistra meteen

blinken. Tot zover het slechte nieuws. Want kom bij

reactie oproept. “ANNO is weer zo’n afkorting. Ik

de vijf kopmannen van de samenwerkende Noord-

merk dat dit onder ambtenaren meer leeft dan onder

oost-Friese gemeenten niet aan met al die negativi-

ondernemers. Elke ondernemer staat natuurlijk

teit. “Er gebeurt hier veel meer dan je denkt. Maar we

achter versterking van de regio. Maar hoe gaat dat

wéten het niet van elkaar. Trouwens, innovatie leeft

in de praktijk? We hebben hier veel kleine bedrijven.

het meest in krimpgebieden. Daar is kennelijk de

Eenpitters. Als ondernemer moet je gewoon aan de

noodzaak het hoogst en dus de prikkel het grootst.”

bak. Centen verdienen.

ONDERNEMEND ONDERNEMEND NOORDOOST NOORDOOST FRYSLÂN FRYSLÂN REGIONIEUWS ALGEMEEN || 5

Zijn we dan niet trots genoeg op de eigen regio?

Jelle Boerema

“We hebben zulke intelligente bedrijven in Noord-

Functie binnen ANNO

oost-Friesland. Maar we vertellen het elkaar niet”,

Voorzitter themagroep Economie.

vindt Willem Kooistra. Maar of dat nu een kwestie is

Woonplaats

van te weinig trots? Misschien is het meer de noor-

Kollumerpomp.

delijke nuchterheid. Hoe dan ook, geïsoleerd langs

Geboorteplaats

elkaar heen blijven werken, is niet de oplossing. Het

Munnekezijl.

delen van elkaars kennis is echt de uitdaging voor

Hobby’s

ondernemers in Noordoost-Friesland. Martin van der

Sport, wethouderschap.

Veen: “Samenwerking in clusters. In netwerken. Dat zullen we moeten leren. Een goed voorbeeld is het

Jacco Wiffers

Innovatiecluster Drachten, een groep hoogwaardige

Functie binnen ANNO

Je mensen aan het werk houden. Je hebt gewoon

en innovatieve bedrijven die daar samenwerkt aan

Opgavetrekker thema Economie.

geen tijd om te vergaderen over samenwerking en

nieuwe hightech producten en dus werkgelegen-

Woonplaats

innovatie”. Een verschijnsel dat iedereen herkent.

heid.” Jacco Wiffers: “De productiviteit moet omhoog.

Leeuwarden.

Maar juíst daarom is ANNO bedoeld om de samen-

Maar je moet ook mensen van verder weg binden

Geboorteplaats

werking tussen het bedrijfsleven, onderwijs en

aan de regio. Daarom is het zo mooi dat er steeds

Winterswijk.

burgerij handen en voeten te geven. Om verbindin-

meer studenten verbonden zijn aan bedrijven.

Hobby’s

gen te leggen in de regio. Zowel qua fysieke infra

Hopelijk klikt dat zo goed dat ze na de studie hier ook

Sport en lezen.

structuur − wegen en ict − als sociale infrastructuur

aan de slag willen.”

zoals verbanden tussen ondernemers onderling en met kennisinstellingen en de overheid. Samenwerking dus. Maar hoe? Een landelijke regio als Noordoost-Friesland mist nu eenmaal de agglomeratievoordelen die grote steden wel hebben. Moeten we ons daar maar bij neer leggen? Martin van der Veen: “Je kunt je kracht benadrukken door in netwerken te gaan samenwerken. Van kleine eenheden één groter geheel maken. Dat is nou juist de missie van ANNO. Om de netwerken te verstevigen. Om zoveel mogelijk partijen uit de eigen regio bij elkaar te betrekken.” Willem Kooistra: “Precies. Trek samen op als één grote stad.” Maar wat mankeert er dan zoal aan de kennis en innovatie in Noordoost-Friesland? Pieter van der Werff: “Wat uit onderzoek wel is gebleken, is dat we hier met heel veel kleine partijen vooral heel solistisch opereren. Dat geldt voor ondernemers. Maar ook voor andere organisaties en instellingen.” Willem Kooistra veert overeind. “Er mankeert eigenlijk niks aan! Maar we weten gewoon te weinig van elkaar. Er komen hier zoveel producten, halffabricaten en ideeën vandaan. Maar we hangen ons naamkaartje er niet aan!”

L E E S O N D E R N E M E N D N O O R D O O S T F R Y S L Â N O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

6 | REGIONIEUWS ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN

KEI? Dat vraagt om een toelichting. Martin van der Veen: “KEI is het Kennis- en Innovatiecentrum Noordoost Fryslân, gevestigd in het vernieuwde Innovatiehuis Lauwersdelta in Buitenpost. KEI is het ondernemerscentrum, de vraagbaak voor bedrijven uit de zes samenwerkende NoordoostFriese gemeenten. Ons speerpunt is het opzetten van netwerken voor regionale ontwikkeling. Kennis delen, is binnen KEI de rode draad. Zo richten we ons nu bijvoorbeeld op de bouwen metaalsector. Hoe kunnen we netwerken opzetten om in te spelen op nieuwe ontwikkelingen? Bijvoorbeeld levensbestendige, energieneutrale of aardbevingbestendige woningen. Kleine ondernemers hebben daar niet zomaar de tijd en middelen voor. Maar ze zijn van harte welkom bij KEI. Ik roep ze op: ondernemers verenigt Hoe zit ‘t met onze kennis? Waar liggen de kansen?

u!” Jelle Boerema: “Dit past ook erg goed in de nieuwe ANNO 2

Studenten. En dus kennis. Het woord is gevallen. Is het nu echt

agenda waarin economische structuurversterking één van de

zo slecht gesteld met de kennis in de regio? Pieter van der Werff:

kernopgaven is.”

“Weet je dat er hier jaarlijks meer dan 150.000 studentenuren worden gestoken in toegepast onderzoek en opdrachten van ondernemers? Wat heel belangrijk gaat worden, is het maken van nieuwe combinaties. De werknemer van straks heeft andere skills nodig. Bouwvakkers moeten verstand hebben van ICT. Lassers moeten verstand hebben van nieuwe lasmethoden. En trouwens, we kennen hier in de regio traditioneel veel kleine ondernemers. Maar overal langs de weg staat ook kleine handel. Dus gecombineerd ondernemerschap, dát zit hier wel in de genen.” En onverwachte kansen liggen er ook wel. Maar je moet ze samen leren zien. Pieter van der Werff heeft een mooi voorbeeld. “Binnen het project Better Wetter in ANNO doet het Nordwin College mee aan de ontwikkeling van veenmos. Dat is de basis van potgrond. Veenmos is prima te telen in gebieden met een hoge waterstand. Een bedrijf als Ecostyle uit Oosterwolde is daarin zeer geïnteresseerd. Dat is kansrijk. Schitterend dus dat een partij als KEI zulke partijen bij elkaar brengt.”

ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN REGIONIEUWS | 7

Ruim 60 jongeren bezoeken voorlichting Defensie in Buitenpost Dinsdag 12 april was Defensie te gast in de raadzaal in Buitenpost.

ter wereld.’ Ze zeggen niet voor niets: werken bij Defensie, je

In samenwerking met het werkgeversteam van Achtkarspelen

moet het maar kunnen. De woordvoerder van Defensie sergeant

en Tytsjerksteradiel hielden zij een voorlichtingsbijeenkomst

majoor mw. Susanne Crooijmans vond het een zeer geslaagde

over werken bij Defensie. De bijeenkomst richtte zich op jon-

voorlichting, met een groep waar veel kandidaten bij zaten die

geren tussen 16 en 28 jaar. Voor deze doelgroep zijn er ver-

direct s olliciteerden naar de verschillende uitdagende banen bij

schillende mogelijkheden bij Defensie. Functies variërend van

Defensie.

vlieger tot verpleegkundige en van techneut tot logistiek werk. In totaal kwamen 60 jongeren uit de regio Noordoost Friesland

Samenwerking in de regio

naar Buitenpost. “We kunnen wel spreken van een grote en

Het werkgeversteam Achtkarspelen en Tytsjerksteradiel is

enthousiaste groep”, aldus een medewerker van Defensie. De

onderdeel van het ‘Regionale werkbedrijf Fryslân Werkt!’ Dat

bezoekers werden geïnformeerd over de verschillende disciplines

is een samenwerkingsverband tussen alle Friese gemeenten,

bij Defensie: landmacht, luchtmacht en marine. Na het algemene

UWV, SW-bedrijven, werkgevers, vakbonden en onderwijs. De

verhaal over deze onderdelen, konden jongeren er voor kiezen

verschillende partijen hebben afgesproken hoe mensen met

om nader geïnformeerd te worden over een specifiek onder-

afstand tot arbeid naar werk worden geholpen.

deel wat hen het meest aanspreekt. ‘Defensie is een veelzijdige

Samen met partners van Regionaal Werkbedrijf Fryslân Werkt! kan

organisatie waar ruim 42.000 militairen en 16.000 burgers werk-

het werkgeversteam voorlichtingsbijeenkomsten, speeddates,

zaam zijn. Bij Defensie werk je mee aan vrede en veiligheid, overal

bedrijfsrondleidingen verzorgen en organiseren.

Meer informatie? Neem contact op met ons team Alex Andringa, accountmanager

Auke Piet van der Meulen, economische zaken Achtkarspelen

06-5545 9563

06-5067 0787

Jenna Bottema, accountmanager

Ilona Boekhorst, economische zaken Achtkarspelen

06-5132 3829

06-2312 5237

Hilda de Lang, accountmanager

Jan Sijtsma, economische zaken Tytsjerksteradiel

06-1507 3691

06-1507 3693

L E E S O N D E R N E M E N D N O O R D O O S T F R Y S L Â N O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

8 ||REGIONIEUWS GEMEENTE ONDERNEMEND ONDERNEMEND NOORDOOST NOORDOOST FRYSLÂN FRYSLÂN

TREA TAMMINGA, VERTREKKEND ANNO-PROGRAMMACOÖRDINATOR

Samen werken is de sleutel Ze is al deels aan de slag met haar nieuwe Friese uitdaging: Sports for Europe, één van de grote projecten onder Kulturele Haadsted 2018. Op 1 juli is het echt zover, dan verruilt programmamanager ANNO, Trea Tamminga, Noordoost Fryslân voor deze andere uitdaging in Fryslân. Ze laat een goed functionerend regionaal netwerk achter, als krimpregio een gesprekspartner in Den Haag en landelijk een voorbeeld voor andere plattelandsregio’s. Hoe kijkt zij terug op vier jaar regionale samenwerking? € 22,7 miljoen

er werd al snel samengewerkt met partijen zoals de ONOF en de

Op 12 maart 2012 begon Trea als programmamanager ANNO van-

Noardlike Fryske Wâlden. Zij vervulden een belangrijke rol in veel

uit het Streekhuis in Burgum. Het nieuwe samenwerkingsverband

ANNO-projecten.”

Netwerk Noordoost was inmiddels een feit: de provincie Fryslân, de gemeenten Achtkarspelen, Kollumerland c.a., Dongeradeel,

Rode draad

Dantumadiel, Tytsjerksteradiel en later Ferwerderadiel hadden

Het project Ondernemersnetwerken was één van deze projecten.

gezamenlijk afspraken gemaakt over een vierjarig samenwer-

“De ondernemers deden nadrukkelijk de oproep om hier geen dik

kingsprogramma: de Agenda van Netwerk Noordoost. Een sociaal

beleidsrapport van te maken, maar een actieprogramma. Een be-

economisch masterplan was de basis, de provincie had € 22,7 mil-

langrijke basis voor de samenwerking was inmiddels geslagen door

joen euro vrijgemaakt, de gemeenten € 35 miljoen en er kon een

de beleidsambtenaren EZ van de gemeenten. Zij stonden aan de

ondersteunende organisatie worden samengesteld. Trea had haar

wieg van het masterplan en pakten deze oproep op door samen

sporen verdiend in de wereld van de infrastructuur, het vastgoed

met ondernemers een actieprogramma voor vier jaar te maken. De

en grootschalige gebiedsontwikkeling. Als getogen Garypster was

afgelopen jaren is dit een rode draad geweest: een sterke verbin-

ze geen onbekende in de regio.

ding met ondernemers die via de ONOF meepraatten over ANNO-

Trea: “De opdracht die ik mee kreeg was ANNO realiseren, een

projecten, maar ook de startersavonden Dwaande met je bedrijf

samenwerkingsverband neerzetten en zorgen dat de € 22,7 mln.

en bijeenkomsten voor ZZP-ers die werden georganiseerd. Wat ik

tijdig aan de benoemde doelen werd besteed.

uniek vond was de manier waarop de overheden en ondernemers

De eerste projecten werden opgestart zoals de Watervisie voor

elkaar probeerden te begrijpen. Soms waren de verschillen zo

de regio en Watersportdorp Kollum. Vanaf het begin was duidelijk

zichtbaar, maar men vond elkaar altijd weer vanuit de drive om zich

dat we de regionale afspraken niet alleen konden realiseren en

samen in te zetten voor deze prachtige regio”, vertelt Trea.

ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN REGIONIEUWS ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN GEMEENTE || 9

tot succes Geen zielige krimpregio

werk. En daarbij hebben mijn ANNO-collega’s Henriette, Gerrie

De ondernemers hebben ook een belangrijke rol gespeeld in

en Sylvia ook een grote bijdrage geleverd. Allemaal komen we uit

de lobby richting Den Haag om de krimpstatus te krijgen. Trea

deze regio. Hebben we iets met Noordoost Fryslân. We verstaan

vervolgt: “Dankzij teamwerk onder leiding van Marga Waanders

de taal, kennen het netwerk en hebben deze extra motivatie. Dat

hebben wij ons op de kaart gezet. We praten volop mee over

heeft geleid tot een hecht teamgevoel, een enorme productiviteit

ontwikkelingen. En niet als zielige regio, maar als regio die weet

en heel veel plezier! Toen ik de derde dame aannam zei één van

wat samenwerken is. Die weet dat we zelf aan zet zijn met een

de directeuren tegen mij: ‘zou je dat nu wel doen. Vier dames? Dat

achterban die verantwoordelijkheid neemt. En dit levert ook nog

komt nooit goed. Nou ja, als het gedoe geeft, ik heb mediation,

eens € 1,5 miljoen op! Geld wat heel hard nodig is. Het heeft inzet

dan bel je me maar.’ Nu vier jaar later nemen we met pijn in ons

gevraagd, maar we hebben het op basis van een sterk inhoudelijk

hart afscheid van elkaar en ook van deze samenwerkingsperiode.”,

verhaal gered. En dat vind ik eigenlijk nog wel het grootste succes.

aldus Trea.

Maar ook kregen we het samen voor elkaar om maar liefst 66 van de 175 trainees (MBO-ers en HBO-ers) bij bedrijven en organisaties

Lange termijn

in Noordoost Fryslân geplaatst te krijgen en hen hier werkervaring

De afgelopen vier jaar zijn alle afgesproken ANNO-projecten

op te laten doen! De creativiteit waarmee ondernemers, overhe-

uitgevoerd of in uitvoering. Trea besluit: “Ik hoop wel dat de regio

den en dwaande-ambassadeurs vervolgens een gezamenlijk op-

de samenwerking weet vast te houden. Partners zie ik afhaken als

leidingsprogramma hebben neergezet, is een schoolvoorbeeld.”

blijkt dat er geen geld is. Maar het gaat niet alleen om geld. Juist niet. Als iets zich de afgelopen jaren heeft bewezen, is wel dat

Vier dames, dat komt niet goed

samenwerking veel meer is dan dat. Het levert op de lange termijn

“Soms was het best lastig om voortgang te boeken. Je dreigt te

rendement op: samen werken is de sleutel tot succes.

verzanden in stroperige processen, twee stappen vooruit, één

We zitten nu in een overgang van ANNO I naar ANNO II, nieuwe

achteruit. Mijn afweging is altijd geweest: past het binnen de

bestuurlijke kaders, bezuinigingen. Juist nu is het zaak om de

afspraken en is het goed voor de regio? Zo ja, gaan! Ik heb het fan-

lange termijn voor ogen te houden en dat kan door samen

tastisch gevonden om de afgelopen vier jaar in de regio mijn bij-

te werken!”

drage te kunnen leveren. Als je werk hebt wat je vanuit een innerlijke motivatie kunt doen, dan heb je toch eigenlijk wel fantastisch

L E E S O N D E R N E M E N D N O O R D O O S T F R Y S L Â N O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

10 ||REGIONIEUWS GEMEENTE ONDERNEMEND ONDERNEMEND NOORDOOST NOORDOOST FRYSLÂN FRYSLÂN

Maatschappelijke initiatieven ontdekken crowdfunding Van 27 april tot en met 5 juni liep er een crowdfundingscampagne

aanschaf van een nieuw speeltoestel voor het zwembad al binnen

voor een aantal maatschappelijke initiatieven uit Noordoost Fryslân.

drie weken gehaald is. Dat zagen we ook bij de deelnemers. En

It Boartersplak uit Feanwâlden, Museum Dokkum, Waddenbelevings-

anders is er een steuntje in de rug van ons als het even wat minder

centrum De Noordhoren, dorpshuis Munnekezijl, zwembad de Sawn

gaat.”

Stjerren en de kerk van Driezum deden mee. Ze kregen training in het opzetten van een campagne en begeleiding tijdens de

Crowdfunding levert meer op

campagne. Ze haalden niet alleen geld op, maar kregen ook nieuwe

Ook de overheden zijn tevreden. “Door crowdfunding wordt heel

vrijwilligers, bekendheid of spullen die ze nodig hadden.

zichtbaar welke projecten draagvlak hebben in de mienskip”, vertelt Gerwin van Oene van de provincie Fryslân en Netwerk Noordoost.

Bedrijven en maatschappelijke crowdfunding

“En het maakt de initiatieven sterker. Ze krijgen de kennis en mo-

Wat dit met bedrijven te maken heeft? Heel veel bedrijven zijn zeer

gelijkheden om het zelf te doen. Ze kunnen vaak veel meer dan ze

maatschappelijk betrokken. Door het steunen van de maatschappe-

vooraf misschien dachten.” Wat voor de deelnemers ook belangrijk

lijke initiatieven in de crowdfundingscampagne, wordt die betrok-

is, is dat ze niet alleen geld ophalen. “Het heeft ons meer opgeleverd

kenheid ook heel zichtbaar. De initiatieven verschijnen bijvoorbeeld

dan alleen geld of de Hoppepûde”, vertelt Maaike Wagenaar van

regelmatig in de pers en daar profiteert ook het bedrijf van. En dan

Zwembad de Sawn Stjerren en Doarpsbelang Hallum. ”Het werkt

gaat het niet alleen om het doneren van geld. Zo heeft het zwem-

ook versterkend in de verbinding binnen het dorp. De coaching bij

bad in Hallum bijvoorbeeld ook behoefte aan gereedschap voor

de campagne heeft de effectiviteit verhoogd en is veel algemener

onderhoud. Het bedrijfsleven kan daar zijn steentje in natura aan

toepasbaar gebleken dan puur op crowdfunding”.

bijdragen. Doneren kan dus ook met kennis of goederen. Een kick als het lukt De initiatiefnemers Annewiep Bloem, Tim Aarts en Silvia Hania van Crowdfunding Fryslân vertellen over de enthousiaste deelnemers. “Het is hard werken, zo’n crowdfundingscampagne. Maar het is ook een kick als het bedrag voor de restauratie van een schilderij of de

Onderzoek naar zondagsopenstelling in Achtkarspelen door studenten De gemeente Achtkarspelen wil weten

studenten hbo-recht aan NHL Hogeschool

de van het werken in kenniswerkplaatspro-

of het zijn beleid op het gebied van de

geven input voor de beleidsnotitie. Ze doen

jecten is dat studenten leren in praktijksitu-

winkelsluitingstijden moet herzien. In 2013 is

daarvoor via een enquête onderzoek naar

aties en tegelijk meekrijgen wat er speelt in

de Winkeltijdenwet in werking getreden die

de meningen van alle winkeliers in Achtkar-

de regio. Ze komen in contact met experts

een ruimer openingsbeleid voor winkeltij-

spelen. De centrale vraag is: "Hoe denken de

en leren wat werken voor opdrachtgevers

den mogelijk maakt. Op dit moment is er in

winkeliers in Achtkarspelen over openstel-

inhoudt. Daarnaast nemen onderzoekers,

Achtkarspelen een sluitingstijd voor zonen

ling van winkels op de zondag en op welke

lectoren, docenten en studenten kennis en

feestdagen, maar er zijn vragen of dit verbod

wijze kunnen deze meningen verwerkt

nieuwe ideeën mee en kunnen zij opdracht-

nog houdbaar is nu ondernemers, bewoners

worden in een winkeltijdenverordening

gevers binnen de regio inspireren.

en bezoekers wellicht behoefte hebben aan

voor deze gemeente?" Het project loopt van

ruimere openingstijden. Er wordt nu een

april tot juli 2016. De studenten en docenten

Wilt u meer weten over wat de Kenniswerk-

beleidsnotitie voorbereid, zodat de gemeen-

overleggen met een klankgroep waarin

plaats Noordoost Fryslân doet of wat we

teraad een (politieke) discussie kan voeren

ambtenaren en ondernemers zitten.

voor u kunnen betekenen?

en een besluit kan nemen over de zondagsopenstelling van winkels.

Check dan onze website Kenniswerkplaats Noordoost Fryslân

www.kenniswerkplaatsnoordoostfryslan.nl.

De Kenniswerkplaats Noordoost Fryslân

Volg ons op twitter @kwp_nof.

Opdracht studenten

heeft de vraag vanuit de regio gekoppeld

Meer dan vijftig eerste- en tweedejaars

aan onderwijs en onderzoek. De meerwaar-

ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN REGIONIEUWS ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN GEMEENTE || 11

‘Samenwerken voor behoud landschap’ Boeren, burgers, banken en melkverwer-

bouw, daar is behoefte aan vanuit de

kers moeten meer samenwerken om het

maatschappij”, aldus Van der Werf.

Duurzaam Bouwloket Fryslân het energie loket voor bewoners en ondernemers

coulisselandschap in de Noardlike Fryske Wâlden in stand te houden. Die conclu-

Scholen

sie was eind april te horen tijdens een

Melkveehouders Pieter de Vries, Menno

debatavond in Burgum georganiseerd

Bloemhoff en Gerke Jilt Veenstra uit de

door de vereniging Noardlike Fryske

Noardlike Fryske Wâlden hechten aan

Wâlden (NFW) en Kening fan ‘e Greide.

de omgeving waarin ze boeren en doen

Sinds januari 2016 is Duurzaam Bouwloket het gemeentelijk energieloket van de 24 gemeenten uit Fryslân. Zij informeren en adviseren particuliere woningeigenaren op het gebied van duurzaam verbouwen, energiebesparing en energie opwekken. Daarnaast wordt het digitale platform ingezet om ondernemers uit de bouwbranche zichtbaarheid te geven bij hun doelgroep.

deels uit idealisme aan weidevogelbeBoeren in Noordoost-Fryslân richten

heer en het onderhoud van elzensingels.

zich naast agrarische productie ook op

“We zullen het met z’n allen moeten

natuur- en landschapsbeheer.

doen”, riep De Vries collega-boeren op.

Zo leveren ze groenblauwe diensten en

Maar het lukt niet iedere boer om agra-

zorgen ze voor meer biodiversiteit in het

risch natuurbeheer toe te passen binnen

Wat is de kracht van het Duurzaam Bouwloket?

landschap. Dit wordt natuurinclusieve

de bedrijfsvoering. Er moet ook geld

Onze onafhankelijke adviserende rol! Wij bieden de

landbouw genoemd. De maatschappij

verdiend worden, werd er opgemerkt.

particuliere woningeigenaar gratis, onafhankelijk en profes-

kan deze vorm van landbouw stimuleren

Veenstra gaf aan dat het steeds lastiger

sioneel informatie en advies. Hierdoor wordt ons energie

door onder andere landschapselemen-

is burgers te vinden die willen helpen bij

advies op hoge waarde geschat en hebben we een soort van

ten te adopteren, zo werd duidelijk na

het weidevogelbeheer. Aan de andere

betrouwbaarheid keurmerk aan ons verbonden.

goed gevoerde discussies in een volle

kant probeert hij de betrokkenheid te

zaal met ruim 125 boeren, betrokken

vergroten door scholen en studenten op

Hoe kunnen ondernemers gebruik maken van dit

inwoners, politici en andere geïnteres-

zijn bedrijf uit te nodigen.

‘Unique Selling Point’? Bedrijven met de juiste certificeringen kunnen hun diensten

seerden. Meer betalen

onder de aandacht brengen op onze website (www.duur-

Mienskip

Verschillende sprekers kwamen tot de

zaambouwloket.nl). Bij de praktische informatie over maat-

NFW-voorzitter Attje Meekma bena-

conclusie dat het landschap met de

regelen kan de websitebezoeker per maatregel zien welke 4

drukte dat onderhoud van het coulis-

bijzondere biodiversiteit en weidevogels

dichtstbijzijnde bedrijven de maatregel kunnen uitvoeren.

selandschap een gezamenlijk belang is.

niet in stand kan worden gehouden

Wij verzekeren de bezoeker dat deze bedrijven betrouwbaar

“Het vraagt ook om een bewuste keuze

door een klein clubje boeren. Consu-

zijn en vakmanschap leveren.Het komt regelmatig voor dat

van de mienskip.” Met de stelling dat

menten ervan overtuigen om meer te

bewoners een offerteaanvraag bij ons doen en vragen of wij

de boeren beter moeten produceren in

betalen voor ‘natuurproducten’, is een

betrouwbare bedrijven kunnen selecteren. Hierin behouden

plaats van meer, was Hans van der Werf

wens die meerdere malen klonk. “We

wij altijd een onafhankelijke rol. Wij geven aan welke bedrijven

van de Kening fan ‘e Greide het helemaal

moeten deze vraag creëren en produc-

er in de buurt zijn, en de woningbezitter kiest zelf het bedrijf

eens. Naar zijn mening leidt een nog ho-

ten ook daadwerkelijk aanbieden. Zo

dat de opdracht gaat uitvoeren. Wij beloven samenwerkings-

gere melkproductie tot verschraling van

kunnen we de vicieuze cirkel doorbre-

partners dan ook geen leads en pakken geen financiële marge

het landschap. “Veel boeren willen die

ken. Met biologische producten lukt dit

over de opdrachten die via ons worden doorgezet.

kant niet op en zeggen ook landschaps-

al goed, dus er liggen mogelijkheden”,

beheerder te zijn. Er is een bloeiende

aldus Van der Werf.

Het doel van de samenwerking is om gecertificeerde lokale partijen zichtbaarheid te geven bij de inwoners, zodat de maatrege-

toekomst voor natuurinclusieve land-

len op een juiste manier worden toegepast. Wat zijn de voorwaarden en kosten om aan te sluiten? Bedrijven kunnen gratis aansluiten voor een basisvermelding op de website, bij een aanvullend dienstenpakket betalen ze een lage onkostenvergoeding. Bent u benieuwd naar de voorwaarden en mogelijkheden om aan te sluiten? Neem dan contact op met mij (Zep) door te bellen (06 – 19643355) of te mailen (z.vdwerf@duurzaambouwloket.nl).

L E E S O N D E R N E M E N D N O O R D O O S T F R Y S L Â N O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

12 ||ALGEMEEN GEMEENTEONDERNEMEND ONDERNEMENDNOORDOOST NOORDOOSTFRYSLÂN FRYSLÂN

Economische Vitaliteitsscan Noordoost Fryslân 2016 De Fryske Akademy en de provincie Fryslân doen onderzoek

meer banenverlies dan in Friesland als geheel. Het gezelschap

naar de economische ontwikkeling van onze regio. Vier jaar lang

discussieerde over de juiste interpretatie hiervan, en dacht mee

worden talrijke gegevens verzameld en wordt er gesproken met

over het vervolg van het onderzoek.

ondernemers. Ook zijn er interviews met politici en beleidsmakers over hun visie op regionaal-economisch beleid.

Begin oktober 2016 wordt de definitieve versie van de vitaliteitsscan 2016 verwacht. Hierin zal extra aandacht komen voor de

Op 12 mei 2016 vond er een tussentijdse presentatie plaats van

industriële ontwikkeling. De industrie is nog altijd de belangrijkste

de eerste ‘Economische Vitaliteitsscan’, zoals het jaarlijkse rapport

werkgever. Grootste branches zijn de levensmiddelenindustrie

heet. In de raadszaal van Kollumerland c.a. verzamelden zich rond

en de metaalsector. Mogelijk geeft de relatief sterke positie van

de 25 mensen vanuit de overheden en het regionale bedrijfsleven.

deze branches aanknopingspunten voor beleidsacties gericht op het behoud van werkgelegenheid. De onderzoekers hopen met

Projectleider dr. Marijn Molema bracht de zorgelijke boodschap

kennis en analyse bij te dragen aan dergelijke beleidsacties.

van het banenverlies: sinds de economische crisis in 2008 verloor de regio bijna 9 procent van het aantal banen. Dat is de helft

Bron: Werkgelegenheidsregister Fryslân

ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN REGIONIEUWS ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN GEMEENTE || 13

SANDER DE ROUWE ENTHOUSIAST OVER REGIONALE ONDERNEMERSKRACHT

Provincie doet mee in ontwikkeling kennis en innovatie in Noordoost Fryslân Tijdens een drukbezochte bijeenkomst voor ondernemers, bestuurders, inwoners, maatschappelijke partijen, raads- en Statenleden op 12 april in Burgum riep gedeputeerde Sander de Rouwe ondernemers op om mee te denken over de thema’s kennis en innovatie. “We moeten slimmer samenwerken. Het MKB staat hierin centraal.” De Rouwe benadrukte dat de provincie hierbij de regio faciliteert. De regio is hierbij ook zelf aan zet. De Rouwe was op bedrijfsbezoek bij Auto Schat in Burgum. Dit bedrijfsbezoek was gecombineerd met een lezing van Pieter Tordoir, hoogleraar economische geografie en planologie aan de Universiteit van Amsterdam.

het CBS. “Nederland ontwikkelt zich in verschillende snelheden. Noordoost Fryslân is grotendeels een echt ‘buitengebied’. De regio ligt nauwelijks in stedelijke invloedssferen en vormt ook nauwelijks een eigenstandige streek. Gevolg hiervan is dat de motoren gemist worden die zorgen voor economische en maatschappelijke vitaliteit. De verschuiving van het zwaartepunt naar de A7-zone speelt de regio extra parten. De ontwikkeling van bereikbaarheid via projecten als De Centrale As is noodzaak. Kollum en Buitenpost profiteren van hun centrale (OV-)ligging waardoor het een betere vestigingsplaats wordt voor hoger opgeleiden”, zo concludeerde Tordoir. Samen optrekken en investeren Tordoir deed een oproep aan overheden en ondernemers om nog

Kollum en Buitenpost profiteren van centrale (OV)-ligging

meer samen op te trekken in de vorm van bovenmatige interlokale

Naar aanleiding van zijn onderzoek ‘De veranderende geografie

samenwerking. Er is veerkracht en profilering nodig ‘van binnen-

van Nederland’ trekt Tordoir de conclusie dat traditionele, bestuur-

uit’ door bijvoorbeeld innovatie en experimenteren. “Innovatieve

lijke grenzen van steden steeds meer aan betekenis verliezen. Men-

constructietechnieken zoals metaal, hout en nieuwe materialen

sen en bedrijven bewegen zich, door verhuizing of verandering

bieden grote kansen. Dat geldt ook voor het toerisme en de lokale

van baan, namelijk heel anders dan enkele decennia geleden.

cultuur in Noordoost Fryslân”, aldus Tordoir. “Als nu niet geïnves-

Tordoir deed in opdracht specifiek onderzoek naar de regio

teerd wordt in krimpgebieden om zich te kunnen aanpassen, dan

Noordoost Fryslân en analyseerde regionale rapporten en data van

zijn de kosten straks vele malen hoger”.

L E E S O N D E R N E M E N D N O O R D O O S T F R Y S L Â N O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

14 | TYTSJERKSTERADIEL ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN

RONDETAFELGESPREK: NIEUW WINKELCENTRUM IN GYTSJERK

“Hjir hawwe us ynwenners gewoan rjocht op” Gytsjerk beschikt binnenkort over een fonkelnieuw winkelcentrum. Vier winkels en een supermarkt nemen er hun intrek. Het winkelcentrum is het resultaat van een nauwe samenwerking tussen de betrokken ondernemers, Duurzaam Wonen (Drachten) en de gemeente Tytsjerksteradiel. Ondernemend Noordoost Fryslân ging met hen om tafel.

ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN TYTSJERKSTERADIEL | 15

Profiel

De gesprekspartners treffen elkaar in het gemeente-

absolút net op it winkelsintrum besunigjen”,

huis van Tytsjerksteradiel in Burgum. Tjeerd Castelein,

benadrukt Schippers. “Sa sille wy bygelyks mear

eigenaar van het Albert Heijn-filiaal in Gytsjerk en

ynvestearje gean yn foldwaande parkeargelegenheid.

Tjeerd Castelein

één van de ondernemers die zich in het winkelcen-

It winkelsintrum sil aanst een 'oansûgjende wurking

Woonplaats

trum gaat vestigen, heeft de maandelijkse reclame-

hawwe, ek bûten de gemeente. De klant is de grutte

Burgum.

krant Veelzijdig Trynwâlden meegenomen. Op de

winner.” Castelein kan niet wachten tot de deuren

Geboorteplaats

achterkant staat een paginagrote advertentie over

van zijn nieuwe AH-vestiging open gaan. "Onze

Metslawier.

het nieuwe winkelcentrum, inclusief dankwoord naar

huidige ruimte is veel te klein. Wij gaan van 600 naar

Functie

alle betrokken partijen. Een idee van Castelein. “Ik

1.400 vierkante meter aan winkelvloer. Voor het ma-

Ondernemer AH.

vind het belangrijk om onze klanten op de hoogte te

gazijn en ruimtes als een kantine komt er nog eens

Eerdere functies

houden van de laatste ontwikkelingen. De gemeente

600 vierkante meter bij. Dit stelt ons in de gelegen-

Supermarktmanager AH,

heeft overigens ook veel aan communicatie

heid een uitgebreider assortiment te bieden, zodat

Ondernemer Super de Boer.

gedaan. Via deze advertentie wil ik tegelijk iedereen

klanten al hun boodschappen bij ons kunnen halen."

Lijfspreuk

bedanken voor de samenwerking.”

Het ontwerp komt van Architectenbureau Adema uit

Wie kan delen,

Dokkum. Duurzaam Wonen nam vorig jaar het stokje

kan ook vermenigvuldigen.

Daadkrachtig

over voor de 'finishing touch'. “Wij zijn gevraagd

Castelein overhandigt een exemplaar aan wet-

te komen helpen omdat we veel ervaring hebben

Arthur Matien

houder Geerling Schippers (FNP). Ook de derde

met het ontwikkelen van supermarktformules en

Woonplaats

rondetafelgast Arthur Matien van Duurzaam Wonen,

winkelcentra”, zegt Matien. “We konden direct aan de

Gorredijk.

een samenwerkingsverband van regionale bouw-

slag met aannemersbedrijf Kolthof uit Stiens en de

Geboorteplaats

bedrijven, installateurs en architecten, krijgt er één.

ondernemers; het plan van Adema was namelijk erg

Assen.

“Dizze advertinsje ûnderstreept de goede ferstân-

goed.”

Functie

hâlding”, zegt Schippers. “It winkelsintrum is een

Directeur.

prestaasje mei-inoar wêr ik tige grutsk op bin.”Matien

Diversiteit

Eerdere functies

knikt. “We hebben op een open manier samenge-

Bij het winkelcentrum gaat Duurzaam Wonen enkele

Commercieel directeur Rotero

werkt. Iedereen is zoveel mogelijk bij het proces

woningen bouwen, gaat Matien verder. “Ze heb-

Groep.

betrokken, zo ook de inwoners van Gytsjerk. Toen

ben een landelijk karakter en zullen goed passen

Hobby's

wij van Duurzaam Wonen instapten, hebben we

bij Gytsjerk.” Schippers reageert: “It oansluten by de

Oude Land Rovers, golf.

eerst met alle partijen om tafel gezeten en de vraag

rest fan it doarp is in 'stedenbouwkundige eis' fanút

Lijfspreuk

gesteld: wie wil wat?”

de gemeente.” Martien: "Verder realiseren we boven

We know what we are, but not

Deze constructieve aanpak was hard nodig, merkt

de winkels vier appartementen. Duurzaam Wonen

what may be.

Castelein op. "Want er werd al meer dan vijftien jaar

wordt uiteindelijk ook de beheerder van de winkels

over een nieuw winkelcentrum gesproken." Schip-

en woonruimten.”

pers: “Eardere plannen wiene troch de ynwenners ôf-

Bij fase 2, die in het eerste kwartaal van 2017 van start

wiisd. Men foen de gebouwen te heech en te stêdlik.

gaat, komen er nog een paar appartementen bij. Ook

Dêrnei waarden de nijbouplannen troch de ekono-

worden andere winkeliers en ondernemers de kans

myske krisis lestiger te realisearje.” De gemeente nam

geboden om zich in het winkelcentrum te vestigen.

ruim twee jaar geleden de touwtjes in handen. De

“Ferskaat stiet dêrby foarop”, aldus Schippers. “It is

grond en huidige winkels werden overgenomen van

net logysk as der bygelyks in twadde hierknipper by

de oude eigenaar. “Tytsjerksteradiel heeft vervolgens

komt.” Daar gaat Duurzaam Wonen op letten, belooft

daadkrachtig opgetreden", aldus Matien. "Er werd

Matien. “Wij verhuren niet louter ruimtes, maar

doorgepakt en helder gecommuniceerd. Dit gebeurt

streven naar een mooi totaalaanbod voor meerdere

lang niet bij elke gemeente.”

jaren. Er is al belangstelling en we voeren verkennende gesprekken. We hebben een brede blik. Ook

Meer aanbod

semi-commerciële partijen zoals een zorgorganisatie

Het nieuwe winkelcentrum is eind dit jaar klaar

zouden hier kunnen passen.” Het klinkt Schippers als

en heeft veel te bieden. Er komt een supermarkt,

muziek in de oren. “Ik bin bliid dat it omtrint sa fier is.

bakkerij, slijterij, kapsalon en pizzeria. “We gean

Hjir hawwe us ynwenners gewoan rjocht op.”

L E E S O N D E R N E M E N D N O O R D O O S T F R Y S L Â N O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

16 | TYTSJERKSTERADIEL ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN

Burgemeester Ter Keurs neemt afscheid van Tytsjerksteradiel Eric ter Keurs stopt op 1 juli als burgemeester van de gemeente Tytsjerksteradiel. Hij kiest voor een andere loopbaan buiten het openbaar bestuur. Alle reden om de burgemeester, die ook Economische Zaken in portefeuille heeft, een aantal vragen voor te leggen. Hoe kijkt u terug op uw periode in

productief op te blijven trekken! Als ’t goed

vakwerk leuk kan zijn. In Tytsjerksteradiel

Tytsjerksteradiel als portefeuillehouder

gaat met de ondernemers, gaat het goed

gebeurt dit o.a. door de techniekdagen die

economische zaken?

met de gemeente.’

de ondernemers en het onderwijs samen

‘De samenwerking tussen gemeente en

organiseren.’

ondernemers is goed. We weten elkaar

Wat is u vooral opgevallen in uw con-

gemakkelijk te vinden. Voor de toekomst

tacten met het bedrijfsleven?

Wat zijn in uw ogen bijzondere gebeurte-

zou het mooi zijn wanneer er één overkoe-

‘Dat het bedrijfsleven zich sociaal en

nissen geweest en waar bent u trots op?

pelend orgaan van alle ondernemers uit

maatschappelijk verantwoordelijk voelt. Ze

‘Wat ik bijzonder vond is dat de onderne-

de gemeente zou zijn. Nu heeft ieder dorp

ziet zichzelf als onderdeel van een keten.

mers in het centrum van Burgum hun nek

zijn eigen ondernemersvereniging. De

Wat we hier hebben, hebben we van onze

durfden uitsteken. Dat heeft geresulteerd

gemeente moet zich faciliterend opstel-

voorouders en dat geven we weer door. Er

in het invoeren van de reclamebelasting.

len. We moeten proberen de scherpe

heerst een mentaliteit van: hobbels moet

Het was de eerste keer dat ik meemaakte

randjes van weten regelgeving af te

je nemen en naar de toekomst moet je

dat ondernemers een overheid vragen om

halen zodat er zaken gerealiseerd kunnen

toe werken. Dat zie je bijvoorbeeld in de

een belasting in te voeren! Alle onderne-

worden. Daar slagen we volgens mij

samenwerking met het onderwijs via de

mers, groot en klein, betalen nu mee. Uit

goed in. Samenwerking wordt niet beter

Technetkring. Er is een roep om vaklui.

de pot worden activiteiten en faciliteiten

van nog meer regels en controle. Daarom

Door de jeugd in contact te brengen met

betaald, zoals de intocht van Sinterklaas,

roep ik ondernemers en overheid op om

de bedrijven ziet ze dat er werk is en dat

maar ook gratis WIFI in het centrum.

ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN TYTSJERKSTERADIEL | 17

We hebben in Burgum ook een levendig

meerwaarde geleid. Bijvoorbeeld het ver-

programma dat in Noordoost Fryslân

winkelcentrum weten te behouden door-

sterken van de infrastructuur, een belang-

nu door bedrijfsleven en de overheden

dat de overheid sturend heeft opgetreden

rijke randvoorwaarde voor economische

wordt geïnitieerd is daarom erg belangrijk.

in het geconcentreerd houden van het

ontwikkeling. Denk hierbij aan de Centrale

Het gaat daarbij om meer innovatie en

winkelgebied. Dit heeft zelfs in de crisis-

As, de ontsluitingsweg Skûlenboarch, de

kennisontwikkeling en versterken van de

jaren niet tot grote leegstand geleid. De

verdubbeling van het spoor en zeker niet

export door het MKB. Dat levert een directe

vernieuwing van het centrale parkeerter-

onbelangrijk maar nog niet gerealiseerd:

bijdrage aan behoud van werk, maar zorgt

rein ‘De Markt’ is fantastisch.’

de aanleg van glasvezel. Dit laatste is

ook voor nieuwe banen en daarmee een

geen nutsvoorziening, daarom zou het in

vitale regio. In Tytsjerksteradiel willen

‘Ik ben ook trots op de samenwerking tus-

principe moeten worden overgelaten aan

we ondernemers gaan faciliteren op een

sen Tytsjerksteradiel en Achtkarspelen. Fu-

de markt. Maar in de buitengebieden valt

nieuw aan te leggen bedrijventerrein

seren kan bedrijfseconomische voordelen

weinig geld te verdienen, daar zit dus een

Garyp-Noord, Sanjesfjild en Skûlenboarch-

hebben maar mijn motto is: Bij twijfel niet

vertragende factor. Glasvezel, voor snel en

Westkern.’

groter maken dan nodig is. We hebben nu

goed internet, biedt kansen en is toekomst-

de voordelen van een fusie eruit gehaald

bestendig. Gelukkig pakt de provincie

‘De gemeente moet naar mijn mening in

en doorgevoerd. Daardoor is er ook een

Fryslân dit nu goed op.’

samenwerking met woningbouwcorpora-

deskundigheidsbevordering opgetreden.

ties en ondernemers, betaalbare huur-

Doordat we een zelfstandige gemeente

Welke ontwikkelingen ziet u nog als

woningen blijven aanbieden. We moeten

zijn gebleven is de afstand tussen burger,

wenselijk en kansrijk voor ondernemers

anticiperen op de veranderende samen-

ondernemer en bestuur zo klein mogelijk

in Tytsjerksteradiel?

stelling van de bevolking. Maar kijk ook

gebleven. Dat vind ik belangrijk.’

‘Kansen en uitdagingen liggen er ge-

eens naar de toekomst van het Waterfront

noeg. Nu de infrastructuur in onze regio

Burgum. Burgum heeft het water ontdekt.

‘De samenwerking met Noordoost Fryslân

op orde komt, gaat het erom dat we ook

Als de Centrale As klaar is, moet daar echt

heeft in meerdere opzichten tot grote

gaan profiteren. Het nieuwe economische

wat gaan gebeuren.‘

Wat gaat u hierna doen? ‘Na 12 jaar burgemeesterschap ga ik het bedrijfsleven in. In de consultancy. Een baan met meer balans tussen werk en privé omdat de thuissituatie dat nu vraagt. Het liefst bij overheden en dan met name als het gaat over kwaliteitsverbetering. Dat is mijn interessegebied. Het burgemeesterschap is mij altijd gegaan om de inhoud en niet om de status van het ambt. Een burgemeester is een passant. De samenleving moet zelf de discussie voeren. Ik blijf bij het liberale en sociaal democratisch gedachtengoed: het naïeve mensbeeld misschien maar dat ‘het goede’ altijd in de mensheid zit. De taak van de overheid zou dan ook moeten zijn om zich zo min mogelijk met de mensen te bemoeien. Dit betekent dat we uitgaan van een verantwoordelijke burger. De procesinrichting: nadenken over hoe we over een paar jaar in een veranderende samenleving kwaliteit van bestuur kunnen leveren, dat is wat mij interesseert. Al met al kijk ik met een goed en positief gevoel terug op mijn periode in Tytsjerksteradiel.’

L E E S O N D E R N E M E N D N O O R D O O S T F R Y S L Â N O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

18 ||TYTSJERKSTERADIEL GEMEENTE ONDERNEMEND ONDERNEMEND NOORDOOST NOORDOOST FRYSLÂN FRYSLÂN

Starterswoningen ‘De Krite’ in Tytsjerk allemaal bewoond Op initiatief van dorpsbelang Tytsjerk is in september 2013 een

Er werden meteen woningen in optie genomen en later verkocht.

prijsvraag uitgezet voor de ontwikkeling van 14 starterswoningen

Doordat we nog een aantal procedures moesten doorlopen

in het dorp. Het dorp had een aantal voorwaarden, zo vertelt Henk

hebben we na de voortvarende start toch nog een dik jaar

Feenstra van Bouwadvies Henk Feenstra uit Oentsjerk. "Het mocht

moeten wachten voordat de kavels bouwrijp konden worden

om koop en/of huurwoningen gaan, niet te duur met een goede

gemaakt. Uiteindelijk zijn we begin 2015 gestart met de bouw

prijs kwaliteitverhouding, energiezuinig en duurzaam en de

van de 14 woningen en in april van dit jaar zijn alle woningen

partij die het project ging realiseren moest ervaring hebben met

bewoond. Een geweldig resultaat".

soortgelijke projecten". Van de 14 woningen zijn er uiteindelijk 8 verkocht en 6 woningen Samen met Bouwexpertise Noord heeft Henk Feenstra een plan

worden door ons verhuurd. Op 15 juni was de officiële opening

gemaakt waarmee de prijsvraag werd gewonnen. "Tijdens een

van dit bijzondere project van dorpsbelangen Tytsjerk. "Een mooi

woonbeurs georganiseerd in dorpshuis Yn ‘e Mande hebben wij

moment om samen met de nieuwe bewoners even stil te staan

hebben ons plan gepresenteerd aan de inwoners van Tytsjerk

bij het prachtige eindresultaat en de goede samenwerking tussen

en andere geïnteresseerden. De opkomst was groot en de

dorpsbelang, de gemeente en wij als ontwikkelaar", aldus een

belangstelling voor onze starterswoningen was overweldigend.

trotse Henk Feenstra.

Vec-Trivec vestigt zich op industrieterrein Sumar Eind vorig jaar is Vec-Trivec , verhuisd vanuit Drachten naar haar nieuwe en veel ruimere locatie aan de Solcamastraat nummer 25 in Sumar. Samen met partnerfirma Acowood worden machines ontwikkeld en gebouwd voor het verduurzamen, verfraaien en/of beschermen van werkstukoppervlakken met o.a. verven, lakken, lijmen, kleuroliën, impregneervloeistoffen en beitsen. ‘Creating Coating Solutions, Together’, vat de filosofie van ons bedrijf samen aldus Branko Westra, mede-eigenaar van Vec. “Samen met onze klant en vaak in nauwe samenwerking met lak- en lijmleveranciers gaan we op zoek naar oplossingen voor een specifiek vraagstuk. Dit kan zijn voor houtoppervlakken zoals parket, lijstwerk, gevelhout en terrashout, maar ook kleine voorwerpen van hout, werkstukken van kunststof, cement- en vezelgebonden oppervlakken zoals betontegels, systeemplafondplaten. onze uitdaging is het ontwikkelen van doordachte en efficiënte applicatietechnieken die dit mogelijk maken” Vec-Trivec en partnerbedrijf Acowood bieden samen ongeveer 10 arbeidsplaatsen. Om de internationale ambitie van het bedrijf verder te onderstrepen, zal later dit jaar de bedrijfsnaam Vec veranderen in Trivec. www.vec.eu - www.trivec.eu

ONDERNEMEND ONDERNEMENDNOORDOOST NOORDOOSTFRYSLÂN FRYSLÂNALGEMEEN ALGEMEEN || 19

‘HET HELPT WANNEER IEMAND VAN BUITENAF MEEKIJKT IN JE BEDRIJF’

Kies Koers

Je bedrijf zit in een groeispurt, je wilt een nieuw product introduceren, de klantvriendelijkheid verhogen of er is een conflict op de werkvloer. Laten sudderen is meestal geen goed idee, zegt Ymkje de Vries, eigenaar van Opleidingscentrum en Coachingspraktijk Kies Koers. Ze helpt ondernemers snel grip te krijgen op een voorliggend vraagstuk en opnieuw koers uit te zetten. Neuro Linguïstisch Programmeren (NLP), we

Je helpt mensen om hun eigen waarheid onder

hebben er allemaal wel eens van gehoord. Maar

de loep te nemen?

wat houdt het nu eigenlijk in?

Dat klopt. Ik kan mensen bijvoorbeeld helpen om uit

NLP is een zeer praktische en toepasbare methode

de slachtofferrol te komen. Zo ontstaat een andere

om mensen weer in contact te brengen met hun

dynamiek. In een gezamenlijke sessie krijgt die

drijfveren. Ons gedrag is aangeleerd en ingesleten

dynamiek de ruimte. Vaak zijn een paar gesprekken al

patronen kunnen belemmerend werken. Door deze

genoeg. Soms is een verdiepingsslag nodig.

bij de wortel aan te pakken levert het snelle en blijvende resultaten op.

Wat zijn de belangrijkste voordelen om een coach in te huren?

Profiel

Ymkje Ymkje de de Vries Vries

Functie Functie Eigenaar van Kies Koers sinds 2014. Eigenaar van Kies Koers sinds 2014 Geboren Geboren 23 augustus 1966 te Leeuwarden. 23 augustus 1966 te Leeuwarden. Loopbaan Teamleider Loopbaan in de zorg, scheepstimmerman, Teamleider in de zorg,manager zorg, NLP trainer. scheepstimmerman, manager zorg, Hobby’s NLP trainer. Zeilen, hardlopen en fietsen. Hobby’s Levensmotto:

Wat kan Kies Koers voor

Het is de meest toegepaste manieren om te veran-

ondernemingen betekenen?

deren. Mijn aanpak is resultaatgericht, nuchter en

Neem een bedrijf waar medewerkers niet gewend

met de voeten op de grond. Het helpt wanneer ie-

zijn om te praten en je wil veranderingen doorvoe-

mand van buitenaf meekijkt in je bedrijf. Juist omdat

Zeilen, en fietsen. “Je kunthardlopen niet de windrichting veranderen, wel de stand van je Levensmotto: zeilen.. ” “Je kunt niet de windrichting

ren. Hoe krijg je alle neuzen dezelfde kant op? Of er

het niet gemakkelijk is om buiten je eigen kaders te

veranderen, wel de stand van je

sluimert een conflict in het managementteam, maar

kijken. Steeds meer ondernemers realiseren zich dat.

zeilen..”

je krijgt er de vinger niet achter. Hoe pak je dat aan?

Doel is om die gezamenlijke focus te ontwikkelen.

Even inhakend op dat laatste,

Wat heeft een onderneming hiermee te winnen?

hoe pak je dat dan aan?

Alles! Mensen die met plezier naar hun werk gaan,

Bij conflicten is er altijd ergens onmacht ontstaan

een gezamenlijk doel hebben zijn het goud van je

met als gevolg een stremming in de communica-

bedrijf. Ze gaan beter presteren, voelen zich betrok-

tie. Ik praat eerst individueel met de betrokkenen,

ken bij het bedrijf. Dat vertaalt zich uiteindelijk ook

iedereen kan aangeven wat zijn perceptie van de

naar de omzet.

situatie is.

L E E S O N D E R N E M E N D N O O R D O O S T F R Y S L Â N O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

20 | ALGEMEEN ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN Foto's credits: DCA/Aerovisio Luchtfotografie

'ALLES WAAR HANDELSGEEST IN ZIT, IS WELKOM'

Spectaculaire handels- en promotieroute ‘Foarút oer de As mei de Handel’ Als in oktober de Centrale As wordt geopend, mag dit natuurlijk niet ongemerkt voorbijgaan. Zeker, op de agenda staan al tal van festiviteiten. Maar de ondernemers langs de route, die willen zich graag op eigen wijze van hun beste kant laten zien. Dus organiseren zij op zaterdag 1 oktober a.s. het evenement Foarút oer de As mei de Handel. Een negen kilometer lange handelsroute die en passant een gooi doet naar het Guinness Book of Records.

ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN ALGEMEEN | 21

De Centrale As wordt voor ondernemers

manier laten we met z’n allen zien waartoe

nieuw geldt: wie zich aangesproken voelt,

een zegen qua bereikbaarheid. De ont-

ondernemend Noordoost-Fryslân in staat is.

meldt zich bij Bauke Schaafsma of Willem

sluiting vanaf Dokkum naar De Wâldwei

Samenwerken. Dát is nodig om er als regio

Kooistra.

wordt straks vele malen beter, wat voor de

bovenuit te stijgen. De Centrale As brengt

economische bedrijvigheid in de regio een

de rest van Nederland een stuk dichterbij.

YouTube

flinke stap vooruit betekent. Alle reden voor

Maar dan moeten we wel laten zien wat we

Beide mannen zijn via YouTube inmiddels

een feestje. “De weg is speciaal voor ons

zoal kunnen.”

uitgegroeid tot dé gezichten van Foarút oer

gemaakt”, realiseren ondernemers Bauke

de As mei de Handel. Wekelijks promoten ze

Schaafsma en Willem Kooistra zich. “Dus is

Karavaan

via videojournaals nieuws en wetenswaar-

de opening een prachtige gelegenheid om

Laten zien en horen, daaraan wordt hard

digheden over de Centrale As en het eve-

als ondernemers gezamenlijk Noordoost-

gewerkt. Zo zendt RTV NOF op 1 oktober

nement. Rijdend in hun tot promotievoer-

Fryslân op de kaart te zetten.” Bauke en

het hele evenement integraal uit op radio

tuig omgebouwde golfkar trekken ze op

Willem zijn duovoorzitter van Foarút oer de

en tv. “Op die manier kunnen ook mensen

ludieke wijze kijkers vanuit de hele wereld.

As mei de Handel. Een tijdrovende neven-

die aan huis gebonden zijn, genieten van de

Een aanrader voor iedereen die hart heeft

functie. Dus is delegeren het devies voor

sfeer en activiteiten.” Voor nog meer reuring

voor Noordoost-Fryslân. En over promotie

beide mannen.

zorgt een promotiekaravaan die op woens-

gesproken: Foarút oer de As mei de Handel

dag 28 september door de regio trekt. “Van

doet een serieuze gooi naar ’s werelds

Gezinsgebeuren

rijschoolhouder tot transportondernemer,

langste promotiemarkt. “Dat record schijnt

Foarút oer de As mei de Handel wordt

iedereen mag meerijden.” Maar wel op één

nu op zes kilometer te staan.” Weten of deze

een negen kilometer lang lint van bedrij-

voorwaarde: ze moeten zelf een passagier

recordpoging slaagt? Kom dan op zaterdag

venpromoties, demonstraties, alternatieve

regelen die het sociaal niet makkelijk heeft.

1 oktober naar dit bij voorbaat gezellige

voertuigen, rommelmarkt, braderie, muziek,

Bijvoorbeeld een oudere of gehandicapte;

evenement op de rijbaan van de Centrale As

theater en kindervermaak. Dit alles op de

iedereen die wel een uitje verdient. Ook aan

tussen Feanwâlden en Sumar.

dan nog te openen rijbaan van de Centrale

het sociale aspect wordt dus gedacht. Op-

www.foarutmeidehandel.frl

As. Iedereen uit de regio mag zich op die dag presenteren. Ondernemers en particulieren. Bauke: “Alles waar handelsgeest in zit is welkom.” Kortom, het wordt een bruisend uitje voor het hele gezin. Selfsupporting Zoiets vergt natuurlijk de nodige organisatie. Daarom is het hele tracé opgeknipt in negen segmenten. “Elke kilometer heeft bijvoorbeeld z’n eigen podium. Voor elke kilometer zoeken we een ‘captain’ die samen met een leger van vrijwilligers de organisatie regelt.” Wie zich aangesproken voelt, kan zich melden bij de heren. Willem: “Het hele evenement wordt selfsupporting. Deelname is kosteloos en iedereen regelt z’n eigen stand en benodigdheden.” Dat geldt trouwens ook voor zaken als logistiek, promotie en wat al meer. “Op die

L E E S O N D E R N E M E N D N O O R D O O S T F R Y S L Â N O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

“Je kunt niet de windrichting veranderen, wel de stand van je zeilen”

Hét Neuro Linguïstisch Programmeren instituut van Fryslân Pr.Bernhardstraat 1a/203 9251 GJ Burgum 0511-820211 06-44832771 www.kieskoers.nl

ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN ALGEMEEN | 23

ERWIN MIDDELBOS, ABD RENAULT DOKKUM

'Dorpsgarage onder een grote vlag' “ABD Renault Dokkum is een dorpsgarage én Renault Erkend Reparatiebedrijf ineen. Onze servicewerkplaats doet niet onder voor die in Leeuwarden. Maar belangrijker: we kennen elke klant. We zijn dorpsgenoten, we kennen elkaar. Persoonlijk contact, dat is voor onze garage gigantisch belangrijk.” Erwin Middelbos is sinds drie jaar bedrijfsleider bij ABD Renault

wilt je klanten een eerlijk advies geven zodat ze ook weer terug-

Dokkum. “ABD heeft mij in huis gehaald om de vestiging Dokkum

komen. Met de klant meedenken, bijvoorbeeld door de auto bij

op poten te zetten. We zijn nu drie jaar verder. Begonnen met drie

onderhoud even gatis op te halen en na afloop weer af te leveren.

medewerkers en inmiddels met een team van zeven man.”

Dat oplossingsgerichte, daar gaan we hier voor.”

De zakelijke rijder is een belangrijke voor ABD Renault Dokkum. “We hebben in de regio veel zzp’ers. En dus veel bedrijfswagens op

Relaties bouwen

de weg. Kleine ondernemers hebben zeven jaar niet geïnvesteerd,

Autobezitters van ‘vreemde’ merken? Ze zijn welkom bij ABD

nu trekt de verkoop van bedrijfsbussen weer flink aan. Voor die

Renault Dokkum. “Wat dat betreft zijn we echt de dorpsgarage.

zakelijke rijder doen we alles.”

Wij werken niet aan verkoop maar aan relaties.”Oók voor de ondernemers in de regio, laat dat gezegd zijn. “Met onze Kangoo, Trafic en

Eerlijk advies

Master bedrijfswagens kun je het zo gek niet wensen of we kunnen

Iemand die van z’n passie z’n werk heeft gemaakt. Na een start in

het leveren. Betimmering, bestickering, een speciale opbouw of een

de groothandel werkt Erwin Middelbos alweer jaren in de auto-

pickup-uitvoering? We leveren de wagen turnkey af, bij de onderne-

branche. Vraag hem naar de sterke en zwakke punten van een

mer natuurlijk − ook om tien uur ’s avonds. Totaal ontzorgen. Dat is

bepaalde personenauto of bedrijfswagen en hij weet het. “Ik ben

vooral voor onze zakelijke klanten enorm belangrijk.”

niet zozeer een techneut, daar zijn onze monteurs veel beter in. Maar autotechnische kennis vind ik wel essentieel als verkoper. Je

www.abdrenault.nl

L E E S O N D E R N E M E N D N O O R D O O S T F R Y S L Â N O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

! d n e r a p s e b e i g r oud e h r e n d n e •O oring t i n o •M

n e n e w u n o e b w u o b r ve Tel. 0511 431 291 • www.hoekstra-suwald.nl

Hét adres voor al uw groepsvervoer: bedrijfsuitje, schoolreizen, vervoer naar uitwedstrijden, dagtochten en meerdaagse reizen.

Conradi Veenlandstrjitte 100a • 9104 BN Damwâld Tel: 0511 – 42 41 35 • www.birwa.nl info@birwa.nl

ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN ALGEMEEN | 25

Energieneutraal, lagere kostprijs en een goed gevoel Energieneutraal ‘buorkje’. Voor de boer

waardoor bespaard is op de vaste

interessant vanwege het verlagen van

kosten. Met een vermogensregeling

de kosten. Niet meer afhankelijk zijn van

wordt de veiligheid gegarandeerd

energiebedrijven en energieprijzen op

bij de hoge e nergieproductie. Of het

de wereldmarkt geeft een goed gevoel.

nu gaat om een melkveehouderij,

Productie en verbruik van stroom ‘op

een m elkveehouderij met ijsmakerij

eigen hiem’! Hanje uit Joure heeft al

aan huis, een aardappelteler met

jaren goede resultaten geboekt door

sorteerinrichtingen, een groenteteler

het onderhoud van zijn windturbine

die de groente zelf op het bedrijf

uit te besteden aan Hoekstra Suwald

verwerkt of een groothandel/trans-

en sinds kort zijn er 500 zonnepanelen

porteur in aardappelen en groente, de

op zijn stal gelegd. Hanje: ‘Hoekstra

energiebehoefte en het energieverbruik

Suwald is een betrouwbare partner,

is steeds verschillend en daarmee de

die er voor zorgt dat mijn windturbine

vraag ook. Dirk Johan Annema van

en mijn zonnepanelen leveren wat

Hoekstra Suwald: ‘Het is steeds een

van tevoren is beloofd’. De wind-

geweldige uitdaging om een oplossing

turbine, de zonnepanelen en het

te bedenken, die een goed rendement

eigen verbruik lopen via één meter

geeft, bedrijfszeker is en ook veilig is’.

Dijk Optiek blijft zich vernieuwen met nieuwste apparatuur Met uw ogen bent u extra voorzichtig. Des te meer reden om bij klachten snel naar Dijk Optiek in de Westereen te gaan. U kunt uw netvlies nu laten controleren met nieuwe oogscan-apparatuur. Ook op het gebied van oogmode blijft Dijk Optiek zich vernieuwen. Sinds kort heeft optometrist Theo Dijk de nieuwste apparatuur om sneller oogafwijkingen te kunnen ontdekken. Met de zogenoemde OCT-scan kan hij in vijf minuten al in detail zien of uw netvlies in goede conditie is. Het apparaat brengt meteen meerdere lagen van de achterkant van uw oog in beeld. Zo kunt u profiteren van preventieve oogzorg.

L E E S O N D E R N E M E N D N O O R D O O S T F R Y S L Â N O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

26 | ALGEMEEN ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÃ&#x201A;N

Promotiedagen voor het bedrijfsleven Noord Nederland, 8 en 9 november, Martiniplaza Groningen

Jubilerende ondernemersbeurs

met Fries tintje

ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN ALGEMEEN | 27

De ‘Promotiedagen’ is een begrip in het Noorden. Wie er niet staat,

Health & Work een gezondheidsplein op de beurs. ‘Healthy Ageing’

komt er wel als bezoeker. De tweedaagse ondernemersbeurs is

ofwel ‘gezond ouder worden’ is een thema dat kansen biedt voor

uniek met meer dan 600 standhouders. De vele tientallen congres-

het bedrijfsleven. Een aantal voorlopers op dit gebied heeft een plek

sen, workshops, sessies en borrels, maken het evenement tot een

op het plein gevonden. Een ander thema is ‘aardbevingsbestendig

‘feest voor ondernemers’. Organisator Michel Elzinga ziet jaarlijks

en duurzaam bouwen’. Het is een presentatie- en ontmoetings-

meer dan 25.000 ondernemers naar Martiniplaza komen. De jubileu-

plek voor de bouw en toelevering met als rode draad innovatie en

meditie in november, de 30e, benadrukt met het beursplein ‘Fryslân

duurzaamheid.

Meets’ dat zakendoen niet ophoudt bij de provinciegrens.

Fryslân Meets Nieuwe thema’s

Met de realisatie van het beursplein Fryslân Meets wordt voor de

“Door blijvend te investeren in nieuwe thema’s en goede sprekers blijft

eerste keer een regio-plein vanuit Friesland neergezet. Elzinga: “De

het evenement vernieuwen”, zegt Michel Elzinga. Deze aanpak zorgt

Promotiedagen heeft door de jaren heen zeer veel Friese bedrijven

steeds voor nieuwe standhouders én bezoekers. Daardoor blijven de

en overheden als standhouder mogen begroeten. Logisch, want

Promotiedagen ook voor de grote vaste kern aantrekkelijk”. Elzinga

zakendoen houdt niet op bij de provinciegrens”. Op de Promotie-

belooft een spectaculaire aftrap met de opening in het prachtige

dagen wordt een sfeer gecreëerd die de Friese – en Noordelijke

Martiniplaza-theater dat plaats biedt aan 1600 personen.

ondernemer goed ligt. De beurs staat bekend als informeel, sfeervol

Nieuwe beursthema’s zijn er ook. Elzinga: “We hebben dit jaar met

en laagdrempelig. “Een contact is zo gelegd”, besluit Elzinga.

Kijk voor de mogelijkheden op www.promotiedagen.nl/fryslanmeets Aanmelden via de site of bel met Menno Pool van de organisatie: 050-525 89 99.

Fryslân Meets ‘Fryslân Meets’ is een verzameling van ambitieuze Friese bedrijven en overheden die hun contacten in het Noorden willen uitbreiden. Met een toplocatie in de Expo 1 hal van Martiniplaza, een eigen terras en bar en aansprekende netwerkactiviteiten laat Friesland zich zien op de Promotiedagen. Deelname met een netwerktafel en eigen wand op het terras kost € 1495,-. Eigen stands zijn mogelijk vanaf 9 m2 voor € 1750,-. Dit is inclusief een bijdrage voor realisatie van het opvallende plein en gebruik van alle voorzieningen.

L E E S O N D E R N E M E N D N O O R D O O S T F R Y S L Â N O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

28 | ACHTKARSPELEN ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÃ&#x201A;N

ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN ACHTKARSPELEN | 29

HARKEMASE BOYS EN DE WAARDE VOOR DE REGIO

Cult club als visitekaartje

Profiel

Harm van der Bij Functie Eigenaar van SHB Vastgoed en

Sportpark De Bosk ligt er op een vrijdagmiddag in mei vredig bij, wanneer Ondernemend Noordoost Friesland zich in de business room meldt voor een gesprek met Harm van der Bij (voorzitter) en Wouter Slotegraaf (bestuurslid, portefeuille PR) van de Stichting Sponsorgroep Harkemase Boys. Een gesprek op een bijzonder moment, want de club is net kampioen geworden van de hoofdklasse en maakt zich op voor een spannend jaar in de nieuwe derde divisie. Die vredige voorjaarsrust op het sportpark contrasteert nogal met het vuur en elan waarmee de supporters van Harkema hun club beleven, iedere thuiswedstrijd weer. Vuur, elan; dat zeker. Maar toch ook Friese nuchterheid, want praatjesmakers zullen zich in Harkema nooit echt thuis voelen. Een kort portret van een club die als metafoor kan dienen voor de Friese wouden zélf.

SHB Bouwprojecten (ontwikkeling, bouw, verhuur en verkoop bedrijfsunits en bedrijfsgebouwen). Geboren 07 september 1958 te Harkema. Burgerlijke staat Samenwonend, drie dochters. Hobby’s Vissen. www.shb-bouwprojecten.nl

“We zijn onbewust misschien wel een soort van cult

‘Gewoon doen’

club en daar zijn we ook trots op”, zegt Slotegraaf,

Daarmee raakt de voorzitter de kern, want vrijwel alle

die voor de gelegenheid het clubshirt heeft aange-

160 leden van de Sponsorgroep begrijpen het club-

trokken. “Ik wil niet generaliseren, maar hier in de

gevoel, zo legt Slotegraaf uit. Er is veel saamhorig-

wouden wonen nuchtere mensen. Van oorsprong

heid en er is dat gedeelde gevoel bij iets bijzonders

was hier armoede. Mensen woonden in plaggenhut-

te horen. Een gedeelde cultuur waar hard werken en

Wouter Slotegraaf

ten. Er werd hard gewerkt voor een beetje inkomen

‘ gewoon doen’ belangrijk is. “Heb je dat niet, dan zit

Functie

en dat is nog steeds zo. Opsmuk en poeha, daar is

je in Harkema niet goed. Er zijn in het verleden wel

Samen met Jan Kooistra mede-

men hier wars van. Dat zie je bij ons binnen de spon-

sponsors, maar ook wel spelers geweest die minder

eigenaar van Freed Interactive

sorgroep allemaal terug.”

bij die mentaliteit pasten. Die houden het hier niet

(specialist in mobiele en

“Iedereen is welkom”, stelt Van der Bij. “En word je

lang vol. Die spelers gaan ook vanzelf merken dat

interactieve oplossingen).

hier sponsor dan kun je het hier hartstikke leuk heb-

het publiek niet enthousiast over ze is. Maar wie hier

Geboren

ben. Het is zeer gemoedelijk en je kunt je stropdas

zonder kapsones keihard wil werken wordt ook al

10 februari 1976 te Harkema.

wel thuis laten. Ook voor je bedrijf kan het aantrek-

snel op handen gedragen.”

Burgerlijke staat

kelijk zijn. We bieden allerlei manieren om jezelf te

Gehuwd, één zoon en twee

promoten en we spelen elkaar als sponsors de bal

Het runnen van een club op het niveau van Harke-

dochters.

toe. Maar wie lid wordt en hoopt dat de opdrachten

mase Boys is geen sinecure. En omdat spelers op dat

Hobby’s

vanzelf komen heeft het mis; je moet er zelf iets van

niveau tegenwoordig ook aan de hand van contrac-

Voetbal.

maken, gewoon door het leuk te vinden.”

ten betaald worden heeft de Stichting Sponsorgroep

www.freed.nl

L E E S O N D E R N E M E N D N O O R D O O S T F R Y S L Â N O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

Vuur

Als het startschot klinkt, duiken we in het diepe. We bijten ons vast in het doel. Water kan ons vuur niet blussen, want wij lopen letterlijk het vuur uit de sloffen om aan uw wensen te voldoen, omdat we vakidioten zijn. We houden van ons werk en laten het vuur in ons branden om van het vonkje een vlam te maken: van idee tot tastbaar product. Welkom bij Van der Eems.

VANDEREEMS.NL EASTEREIN / HEERENVEEN / BOLSWARD

Nieuwbouw Verbouw/aanbouw Restauratie

Onderhoud Bouwbegeleiding Renovatie

www.janhooghiemster.nl Boerfinne 12 n T 058 - 256 10 71 9064 DG Aldtsjerk n E info@janhooghiemster.nl

ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN ACHTKARSPELEN | 31

Harkemase Boys ook nog eens een soort werkgevers-

betrokkenen”, stelt Van der Bij. “En daar staan niet di-

rol te vervullen. Als het gaat om salarissen – altijd een

rect meer inkomsten tegenover. Maar we zeuren niet,

interessant onderwerp – waagt Van der Bij zich niet

want als sportclub heb je natuurlijk altijd ambities en

aan het noemen van concrete bedragen, maar hij wil

dan is het leuk te kijken of we dit niveau aan kunnen.”

voor de lezers wel de algemene situatie schetsen. “Je

Dat Harkemase Boys een aparte club is, met ook pro-

mag wel weten dat we in totaal ongeveer een ton

motiewaarde voor de regio wordt duidelijk wanneer

hebben voor spelers. Daar gaat ook nog eens alle loonbelasting van af en dan verdelen we wat er over blijft met een bepaalde verdeelsleutel over twintig spelers. Dan snap je het al: het is een goede onkostenvergoeding. Zodra Cambuur of Heerenveen langs komt kunnen wij onze spelers kwijt raken. Voordeel is wel dat iedere speler die bij ons in de selectie zit absoluut alleen uit passie voor de voetbalsport op het veld staat. “ Passie En die passie zal ook komend seizoen nodig zijn, want de Harrekieten komen door hun recente kampioenschap in de nieuw gevormde derde divisie en mogen dan op reis naar plaatsen als Heemskerk, Katwijk, Rijnsburg, Scheveningen en Capelle aan den IJssel. “Meer wedstrijden, meer reiskosten en een grote investering in tijd voor spelers en alle andere je naar de cijfers kijkt. Slotegraaf: “Harkema heeft 4.500 inwoners. En deze club is met 543 leden, waarvan er circa 250 zelf voetballen, klein. Dat je dan in de derde divisie mee mag doen is geweldig. Je gaat het land in en bent daarmee ook het visitekaartje van Achtkarspelen.” Van der Bij: “Dat is absoluut waar. Ik herinner me dat een wethouder van Achtkarspelen me dat ook wel eens heeft verklapt. Die was op een nationaal congres en vertelde dat hij uit Buitenpost kwam. Toen viel met alle respect het kwartje nog niet. Maar toen hij de naam Harkema noemde werd er direct gezegd ‘oh, Harkemase Boys, Achtkarspelen’. Kijk, dat zijn mooie dingen.”

L E E S O N D E R N E M E N D N O O R D O O S T F R Y S L Â N O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

32 | ACHTKARSPELEN ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN

Werkgeversteam zet de bloemetjes binnen ‘Ik ben een gemotiveerde werkzoekende en wil u graag een bloemetje aanbieden.’ Dat was de boodschap van werkzoekenden uit Achtkarspelen en Tytsjerksteradiel eind maart. Met een ludieke actie hebben zij de ‘bloemetjes binnen gezet’ en zonder aankondiging een bezoek gebracht aan een aantal bedrijven om ze te verrassen met bloemen. Dat deden ze samen met het werkgeversteam en twee wethouders. ‘Een erg leuk en goed initiatief. De bedrijven waren zichtbaar verrast door het bezoek’, aldus wethouder Houkje Rijpstra van Tytsjerksteradiel. Volgens wethouder Gerda Postma van Achtkarspelen brachten werkzoekenden zichzelf onder de aandacht met de actie. ‘Bovendien kan het werkgeversteam van beide gemeenten hun dienstverlening onder de aandacht brengen.’ Ondanks de gezonde spanning van de deelnemende werkzoekenden bleek het een geslaagde actie. Ook de bedrijven waren erg positief over de actie, een van de deelnemers mag zelfs werkervaring op komen doen.

Health2Work finalist Verkiezing Friese Onderneming van het Jaar

Herinrichting omgeving stationsgebied Buitenpost gestart De herinrichting van de omgeving van het stationsgebied in Buitenpost is gestart. De parkeerplaats aan de noordkant van het station wordt uitgebreid en er komt een voetgangersbrug over het spoor. De gemeente legt een wandelroute aan naar De Kruidhof en

Health2Work uit Surhuisterveen was één van de drie

het centrum. Verder worden de Julianalaan, Edisonstraat en School-

finalisten van de Verkiezing Friese Onderneming van het

straat opgeknapt. De voorbereidende werkzaamheden zijn gestart,

Jaar (VFO). De ondernemer van het jaar van Achtkarspelen

de herinrichting is eind 2017 klaar. De omgeving rond het station

hoorde volgens de jury bij de genomineerde bedrijven die

in B uitenpost en De Kruidhof ondergaat de komende jaren een

zich onderscheiden op de drie P’s van People, Planet en

metamorfose. Tussen Groningen en Leeuwarden gaat een extra snel-

Profit. Uiteindelijk heeft Anker Stuy Verven uit Gorredijk de

trein rijden. Daardoor neemt het verkeer rond het stationsgebied toe.

prijs gewonnen. Voor Health2Work was deelname aan de finale een bevestiging dat het succes van het bedrijf ook door de buitenwereld wordt gezien. Dat het bedrijf groeit werd zaterdag 28 mei onderstreept, toen is de verbouw van het pand in Surhuisterveen op feestelijke wijze geopend door burgemeester Gerbrandy en de jongste dochter van eigenaar Douwe Jan Broersma.

ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN ACHTKARSPELEN | 33

Solarfields heeft beste plan voor Sinnegreide Achtkarspelen Het plan van ontwikkelaar Solarfields, voor de realisatie en exploitatie van een Sinnegreide (zonneweide) bij Buitenpost, is als beste beoordeeld. Met de partij uit Groningen gaat Achtkarspelen verder in gesprek over het aangaan van een overeenkomst, de nadere uitwerking en communicatie. Geïnteresseerde marktpartijen konden zich inschrijven voor het project. In totaal deden dertien partijen mee. De plannen zijn beoordeeld door een commissie van zes deskundigen, volgens een vooraf vastgestelde puntentelling. De commissie vindt het een doelmatig en rustig plan dat op een goede

Nieuwbouw Essentra in Buitenpost

manier landschappelijk wordt ingepast en een aantrekkelijke plek realiseert. Er wordt een vrij toegankelijke fruitboomgaard gerealiseerd met picknickplaats,

Het bedrijf Essentra Extrusion gaat enkele miljoenen euro’s

bloemenweide en bijenkasten.

investeren in vervangende nieuwbouw in Buitenpost. Het (verouderde) kantoorgedeelte aan de Beatrixstraat gaat plaatsmaken voor nieuwbouw. Essentra Extrusion

Lasmotec

(voorheen Enitor) produceert kunststof profielen. In het

Finalist van de ondernemersprijs Achtkarspelen, Lasmotec uit

uitbreiding. Ikea laat in Buitenpost plinten voor keukens

Surhuisterveen, bestaat 25 jaar. Dit voorjaar heeft het bedrijf het

maken waarmee het de Russische, Amerikaanse en de

jubileum gevierd met relaties en personeel. Eigenaren Oebele Alma en

Japanse markt bedient. Essentra Extrusion is onderdeel

Gerrit van der Leeuw zijn 25 jaar geleden gestart vanuit een garage en

van de Britse Essentra Group.

bedrijf werken circa 200 medewerkers. De komst van Ikea als nieuwe klant heeft impact op het bedrijf en is reden tot

doorgegroeid naar een bedrijf met vijftig medewerkers. Lasmotec is specialist op het gebied van industriële leidingen waar hoge eisen aan gesteld worden. Naast chemische bedrijven maken ook veel zuivelbedrijven gebruik van de expertise van Lasmotec.

Toeristische Promotietoer door de gemeente Achtkarspelen Eind april vond de Promotietoer van Toeristisch Achtkarspelen plaats. Deelnemers namen een kijkje bij vijf collega-ondernemers. De middag werd afgesloten bij Minicamping Blauforlaet in Augustinusga. Daar gaf Elizabeth Pilat van Stichting Regio Marketing Toerisme Noordoost Friesland een presentatie. Toeristisch Achtkarspelen is een samenwerking van ondernemers in de gemeente Achtkarspelen. Deze betrokken bedrijven uit de toeristische sector proberen de bekendheid van Achtkarspelen als toeristisch gebied uit te breiden.

34 | DONGERADEEL ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN

NEDERLANDSE STAAT, NEEM UW VERANTWOORDELIJKHEID

Manifest Friese gas- en zoutwinning aan Tweede Kamer Noordoost Fryslân telt de nodige gaswinninglocaties. Friese gemeenten zien de bui al hangen wat betreft bevingen, bodemdaling en hierdoor ontstane schade. In april jl. boden de gezamenlijke Friese gemeenten daarom samen met de Provinsje Fryslân een manifest aan in Den Haag. De boodschap: neem uw politieke verantwoordelijkheid en ga correct om met de consequenties van de gaswinning. Een gesprek met wethouders Albert van der Ploeg (Dongeradeel) en Jan Benedictus (Kollumerland).

ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN DONGERADEEL | 35

Kollumerland c.a., Dongeradeel en Ferwerderadiel hebben gaswin-

Dunbevolkt

ninglocaties in Munnekezijl, Warfstermolen, Engwierum, Anjum,

In de huidige situatie worden de risico’s van delfstofwinning bere-

De Tibben, Paesens-Moddergat en Blija. Naar verwachting wordt

kend naar rato van de bevolkingsdichtheid. In Noordoost Fryslân

Ternaard in de nabije toekomst toegevoegd aan dit rijtje. Vanuit de

betekent dit concreet dat het Ministerie een maximaal toelaatbare

locaties wordt gas gewonnen in meerdere ondergrondse gasvel-

norm voor aardbevingen hanteert van 3,9 op de schaal van Richter.

den. Met de Groninger situatie in het achterhoofd is de bevolking

Ter illustratie: de zwaarste beving gemeten in Groningen had

van Noordoost Fryslân bepaald niet gerust over de gaswinning

een kracht van 3,1. Is die aparte risicoklassering voor dunbevolkte

in hun regio. Zo bleek onlangs ook weer tijdens een bewoners-

gebieden eerlijk? Friesland vindt van niet. “Laten we wel wezen,

avond in Ternaard. Albert van der Ploeg: “Het vertrouwen is weg.

bijna iedereen maakt gebruik van gas. In die zin is bijna niemand

In Groningen is keer op keer gebleken dat de Nederlandse staat en

tegen op gaswinning. Maar dan wel op een nette manier, rekening

de NAM gewoon niet thuis geven bij schade. Vergeet niet: voor de

houdend met de provinciale situatie. Een voorbeeld: koop je als

meeste mensen is hun huis de oudedagsvoorziening.”

agrariër een perceel waarvan de leidingen beschadigd blijken als gevolg van bodemdaling? Dan heb je als koper een probleem. Want je had het moeten uitzoeken en verrekenen in de grondprijs.” Drie speerpunten Op hoofdlijnen bevat het manifest drie speerpunten om de bestaande delfstofwinning beter te regelen. Eén: zorg voor een nulmeting. Breng in kaart wat de staat is van de huidige bodemhoogte en bebouwing zodat eventuele schades objectiever zijn vast te stellen. Twee: Omkering van de bewijslast. Niet de gedupeerde moet aantonen of hij schade ondervindt, zoals nu het geval is, maar de veroorzakende partij. Drie: een betere verdeling van lusten en lasten. Van alle Noord-Nederlandse gasopbrengsten gaat 70% naar de staat en 30% naar de NAM. Tegenover de lasten in de vorm van schade moet een omvangrijker en transparanter stelsel van vergoedingen staan, vinden de Friese overheden. Tot

Delfstofwinning als geheel

het zover is, zijn zowel Dongeradeel als Kollumerland c.a. pertinent

Gaswinning is één ding, maar ook zout wordt in Friesland op

tegen nieuwe gaswinninglocaties binnen hun gemeentegrenzen.

grote schaal gewonnen. En ook daaraan kleven reële risico’s zoals aardbevingen en bodemdaling. Zowel door gas- als zoutwinning kunnen de ondergrondse zoutlagen zich gaan verplaatsen. Met alle gevolgen van dien voor de bovengrondse en ondergrondse bebouwing en infrastructuur. Jan Benedictus: “In het manifest hebben we het daarom over de delfstofwinning als geheel. De Nederlandse staat is verantwoordelijk voor het afgeven van de winningvergunningen. Als gemeente hebben we daar geen enkele macht over. Vanuit economisch belang worden we simpelweg ‘overruled’. Maar we kunnen wel een signaal afgeven. We zijn de stem van de burger. En die stem luidt in het manifest: ‘Kijk, dit zijn concreet de risico’s in Friesland. Als staat bent u verantwoordelijk voor álle burgers; ook in dunbevolkte gebieden. Neem dan ook die verantwoordelijkheid.”

L E E S O N D E R N E M E N D N O O R D O O S T F R Y S L Â N O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

36 | DONGERADEEL ALGEMEEN ONDERNEMEND ONDERNEMEND NOORDOOST NOORDOOST FRYSLÂN FRYSLÂN

Op bezoek bij... De gemeente Dongeradeel gaat regelmatig op bezoek bij bedrijven in de gemeente. Tijdens deze bezoeken wordt er gesproken over de ontwikkelingen van het bedrijf, samenwerking met het onderwijs en de gemeente. Soms worden er ook afspraken gemaakt over mogelijke uitbreidingen, netwerkcontacten of mogelijke samenwerkingen met NEF. Wilt u ook iets bespreken met de gemeente en/of ontvangt u de gemeente graag eens voor een bedrijfsbezoek? Maak dan een afspraak met het bestuurssecretariaat via bestuurssecretariaat@dongeradeel.nl of (0519) 298 707.

AFGELOPEN SEIZOEN BRACHT DE GEMEENTE EEN BEZOEK AAN:

TRANSPORTBEDRIJF KLAAS WESTRA Transportbedrijf Klaas Westra bestaat uit het echtpaar Westra en hun twee zonen en is een echt familiebedrijf. De Westra’s zijn gespecialiseerd in staalvervoer. Ze hebben veel profijt van de vele bedrijven om hen heen op bedrijventerrein Betterwird. Daardoor gaan de zaken goed. Ook de Centrale As biedt het bedrijf veel voordelen: minder slijtage van de banden en minder oponthoud door openstaande bruggen, spoorbomen en stoplichten. De NNDI is de grootste opdrachtgever en zorgt voor veel transport van en naar de Benelux. Dit levert hen ook nieuwe klanten op. “Klanten van NNDI zien hoe wij werken en doen ook regelmatig een beroep op ons.” Hoewel het transportbedrijf zeker te maken heeft met concurrentie van goedkopere chauffeurs uit Oost-Europese landen, zijn veel bedrijven bereid om extra te betalen voor de toegevoegde waarde die het familiebedrijf biedt.

JOUTA METAALBEWERKING Wethouder Pieter Braaksma en Wim Woudstra brachten in april een

apparatuur, waardoor hij goede kwaliteit kan leveren. Door mond op

bezoek aan eenmansbedrijf Jouta Metaalbewerking op de Betterwird.

mond reclame weten bedrijven uit de wijde omgeving hem te vinden.

Eigenaar Alte Glazema nam het bedrijf jaren geleden over van Sietse

Op zijn vijftigste maakte Glazema de overstap van werken in loondienst

Jouta uit Ferwert. Glazema maakt vanaf een tekening machineonderde-

naar een eigen bedrijf. Spijt heeft hij niet, want zelfs op 63-jarige leef-

len voor klanten uit de metaal- en voedingsindustrie, de scheepsbouw,

tijd heeft hij nog niet nagedacht over stoppen. Een mogelijke opvolger

de chemie, de kunststof- en verpakkingsindustrie, de automobielhan-

heeft hij dan ook nog niet. Een eventuele opvolger zou het bedrijf

del en uit de machine- en apparatenbouw. Hij beschikt over moderne

groter kunnen maken, want er is voldoende vraag vanuit de markt.

ONDERNEMEND ONDERNEMEND NOORDOOST NOORDOOST FRYSLÂN FRYSLÂN DONGERADEEL GEMEENTE || 37

DRENT & VAN DIJK

FREQUENT BEVEILIGING

Drent & Van Dijk wordt gerund door moeder en zoon.

Niet lang nadat FreQuent Beveiliging zich vestigde aan de Hogedijken in

Voordat Anita Drent en Martin van Dijk samen een

Dokkum brachten wethouder Pieter Braaksma en bedrijvencontactfunctionaris

bedrijf startten, hadden zij ieder een eigen bedrijf,

Wim Woudstra een bezoek aan het bedrijf. Zij spraken onder andere met

maar werkten ze wel al veel samen. Voor de klant

directeur Ate Tijtsma. Hij volgde een beveiligersopleiding bij de landmacht

was dit verwarrend en het werkte ook niet altijd

en nadat hij bij een bedrijf in Sneek had gewerkt, startte hij in 2005 zijn eigen

even doeltreffend. In 2007 begonnen zij daarom met

beveiligingsbedrijf.

Drent & Van Dijk. Van vloerbedekking tot verlichting, Anita Drent en Martin van Dijk adviseren over alles

Met 12 mensen vast in dienst en 6 zzp-ers die ook vrijwel continu op pad zijn, is

wat te maken heeft met de inrichting van gebouwen.

FreQuent Beveiliging actief in heel Noord-Nederland. Naast het beveiligen van

Inspiratie doen ze op bij beurzen in binnen- en

objecten zoals winkels, restaurants en bouwplaatsen, draaien de medewerkers

buitenland, zodat ze bij elke opdracht weer iets

ook receptiediensten bij GGZ of staan zij als nachtportier bij het Leger des Heils

bijzonders neer kunnen zetten.

voor dak- en thuislozen.

MELKVEEBEDRIJF HEERINGA-BOORSMA Wethouder Pieter Braaksma en Wim Woudstra namen een kijkje in de nieuwe stal die ondernemersechtpaar Heeringa-Boorsma twee jaar geleden liet bouwen. De koeien van het echtpaar zien er opmerkelijk schoon uit en hebben veel vrijheid om te bewegen. ’s Winters staan ze droog, onder een grote kap, in de buitenlucht te eten. Het effect van de nieuwe stal is groot, want door de verbeterde leefomstandigheden geven de 120 melkkoeien jaarlijks elk gemiddeld 1000 liter meer melk dan voorheen. Door de verbeterde omstandigheden bereiken de koeien gemiddeld een hogere leeftijd en is er minder jongvee nodig. Dat bespaart kosten. Het echtpaar is lid van de NMV, de Nederlandse Melkveehouders Vakbond, die zich inspant voor een goed gezinsinkomen.

L E E S O N D E R N E M E N D N O O R D O O S T F R Y S L Â N O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

Hoogtepunten in belevenissen Prachtig gelegen aan het Bergumermeer ligt partycentrum en restaurant Klein Zwitserland. Maar wist u dat u behalve heerlijk dineren nog veel meer kan doen op deze unieke locatie? Voor uw familiedag, rondvaart, bedrijfsevenement, themafeest of outdoor evenement kunt u ook in ons partycentrum terecht, met of zonder overnachting. Hierbij horen een barbecue, buﬀet of uitgebreid diner tot de vele opties voor uw evenement op maat. Vraag naar de mogelijkheden!

PARTYCENTRUM/RESTAURANT

Hoogtepunt in belevenis

Solcamastraat 30 9662 ND Sumar T 0511 - 46 13 85 E info@kleinzwitserlandburgum.nl www.kleinzwitserlandburgum.nl

M EUBE L MAKERIJ FRL Fogelsang 69 9271 GC De Westereen info@demeubelmakerij.frl

Op maat gemaakt

voor een betaalbare prijs.

Meubelrestauratie Keukens Interieur Kasten Trappen Spuitwerk Tafels enz.

DESIGN MEUBELS OP MAAT

GEZOCHT NOG EEN

ZELFSTANDIGE MEUBELMAKER

Poerbêste Ferve foar in moai pryske! www.ferve.frl

ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN DONGERADEEL | 39

Ondernemers maken Admiraliteitsdagen mogelijk De Admiraliteitsdagen zijn in een paar jaar tijd uitgegroeid tot een evenement waarvoor tienduizenden mensen naar Dokkum komen. De Admiraliteitsdagen vinden dit jaar plaats van 1 tot en met 4 september en staan bol van de (maritieme) activiteiten en concerten op het water. Ondernemer en voorzitter Jan Michiel van

ontzettend grote dingen in staat zijn. Met

Munk op vrijdagavond 2 september de rol

der Gang is ervan overtuigd dat de onder-

visie en lef lukt het ons om een feest van

van de admiraal vertolkt. De Nederlandse

nemers uit Noordoost Fryslân de regio een

formaat te organiseren. Dat had menigeen

rockband Di-Rect staat zaterdagavond 3

aantal keer per jaar flink in de kijker moeten

tien jaar geleden nog niet voor mogelijk

september op het podium in de historische

zetten. “De Admiraliteitsdagen is één van die

gehouden.”

binnenstad. Opvallend is het dat onderne-

momenten waarop we dat doen. Dit feest

mers voor dit evenement relaties uit het

kan alleen georganiseerd worden samen

Het diner voor sponsoren en de avond-

hele land uitnodigen. “Iedereen wil tijdens

met ondernemers. Zij betalen voor het

concerten zijn voor de 150 deelnemende

de Admiraliteitsdagen laten zien hoe mooi

grootste deel de rekening. Met de Admira-

bedrijven een mooie gelegenheid om elkaar

Dokkum is.”

liteitsdagen laten we zien dat we samen tot

te treffen. Inmiddels is bekend dat Danny de

Bijdrage Waddenfonds maakt ophoging bruggen Súd Ie mogelijk Noordoost Fryslân als aantrekkelijk water-

wordt gedacht. De aanleg van ruim acht

sportgebied. Dat is één van de ambities van

kilometer aan natuurlijkvriendelijke oevers

onze regio. Met projecten als Súd Ie en

zorgt voor een ecologische opwaardering

Wetterfront wordt er hard aan gewerkt om

van de vaart. Deze oevers bieden namelijk

dit te realiseren. Zo wordt momenteel de

schuil-, paai- en opgroeimogelijkheden voor

Súd Ie bevaarbaar gemaakt en wordt er

Ook de aanleg van achttien visplaatsen en

nieuwe oeverbescherming aangelegd. Met

een trailerhelling ter hoogte van Wetsens

een financiële bijdrage van het Wadden-

maakt onderdeel uit van het project.

fonds kan ook de volgende fase van het project van start: het ophogen van de bruggen.

Het project Súd Ie en Wetterfront maakt van

Daarmee wordt de Súd Ie toegankelijk voor

de Súd Ie een prachtige vaarroute voor

middelgrote motorboten (DM-klasse).

waterrecreanten. Maar ook aan de natuur

trekvissen.

'De aanleg van ruim acht kilometer aan natuurlijkvriendelijke oevers zorgt voor een ecologische opwaardering van de vaart'

Woonwijken Woudhorne en Trije Terpen verbonden met Dokkumer le Op zaterdag 28 mei opende wethouder

recreatie in Noordoost Fryslân. Zo werd het

Fryslân als watersportgebied nog verder te

Albert van der Ploeg van de gemeente Don-

mogelijk om in de nieuwe woonwijk de Trije

ontwikkelen.

geradeel samen met gedeputeerde Kielstra

Terpen een tiental kavels aan het water te

van de provincie Fryslân de Alde Sylsried in

creëren. Daarnaast zijn zo’n dertig bestaande

Quick Wins

Dokkum. De Alde Sylsried is een historische

woningen in de Woudhorne nu verbonden

De ‘Quick wins’, een subsidieregeling van

vaarverbinding die de Wâldfeart met de

met de Dokkumer Ie. Samen met het herstel

de provincie Fryslân voor projecten die

Dokkumer Ie verbindt. Het herstel van de

van de verbindingsvaart zijn er ligplaatsen

bijdragen aan de regionale werkgelegenheid

verbindingsvaart was een lang gekoesterde

en een trailerhelling aangelegd. Ook zijn een

en aan de leefbaarheid op het platteland,

wens van onder andere wijkraad de Woud-

aantal bruggen opgehoogd, waardoor de

maakte het herstel van de verbindingsvaart

horne.

Woudvaart en de Alde Sylsried bevaarbaar

mede mogelijk. Van de €24 miljoen die de

zijn geworden voor boten met een hoogte

provincie beschikbaar stelde, ging ruim €4

Het herstel van de Alde Sylsried is een

van 2,5 meter. Het project vormt dus een

miljoen naar Noordoost Fryslân.

belangrijke stap op het gebied van water-

belangrijke rol in de ambitie om Noordoost

L E E S O N D E R N E M E N D N O O R D O O S T F R Y S L Â N O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

40 | KOLLUMERLAND C.A. ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN

MARGREET VAN DER MOLEN (’T SKOALHÛS) OVER ECONOMISCHE KANSEN REGIO:

‘Koester wat je hebt en bouw dat uit’ Wie de economie van de regio wetenschappelijk onder de loep neemt wordt in eerste instantie niet vrolijk. Recent nog kwam historicus Marijn Mollema van de Fryske Akademy op basis van onderzoek tot de conclusie dat Noordoost Fryslân maar moeilijk herstelt van de crisis. Het aantal banen in de regio nam tussen 2008 en 2015 af met 9 procent en dat is aanmerkelijk hoger dan de 3 procent van het landelijke gemiddelde. Toch voelen veel ondernemers in de regio ook een ándere kant. Recreatieondernemers bijvoorbeeld ervaren én voelen dagelijks wat de harde cijfers nog niet laten zien: Noordoost Fryslân is een slapende reus die langzaam wakker wordt. Ondernemend Noordoost Fryslân ging op zoek naar dat positieve onderbuikgevoel en kwam terecht bij Margreet van der Molen, van B&B ’t Skoalhûs in Westergeest. Een persoonlijk relaas van een bekeerling. “Ik heb een journalistieke opleiding gedaan, werkte een tijd bij het Friesch Dagblad woonde achtereenvolgens in Heerenveen en Harlingen. Toen wilden mijn man (Niek van der Molen, ook Friesch Dagblad, redactie) en ik meer ruimte. We keken overal rond, maar Noordoost Fryslân kwam niet in ons op. Totdat we er, aangespoord door familie, eens doorheen reden met een potentiële bewonersblik. Ineens ging het leven. Dat prachtige gevarieerde coulisselandschap. Die nabijheid van de zee, de schitterende huizen. We waren al snel bekeerd. In Westergeest vonden we vervolgens een huis, met een aanpalend schoolgebouw. Vanaf die tijd waren we helemaal verkocht.” Volgens Van der Molen was het toen al snel duidelijk dat het gezin Van der Molen (pa en ma en vier kinderen) in het schoolgebouw zouden gaan wonen, om vervolgens het huis om te bouwen tot een B&B. Zo geschiedde. “Het was een enorm project, maar we hebben er geen moment spijt van gehad. Het is schitterend geworden en het runnen van een B&B is fantastisch.”

ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN KOLLUMERLAND C.A. | 41

Rijkdom

die variatie van coulisselandschap en Wadden; men is

Rijk worden van een B&B blijkt lastig, zo leren we.

er helemaal weg van.”

Profiel Margreet van der Molen

Maar dat is niet waar Van der Molen op uit is, zo legt ze uit. “Niek werkt bij de krant en ik ben inmiddels

Inspirerend vindt de gastvrouw de samenwerking

Geboortedatum

erg actief in de politiek bij de gemeente Kollumerland

tussen ondernemers in de regio. Van der Molen: “De

25 april 1967.

c.a. en we hebben onze kinderen. Toch is het een

regiomarketing ligt in dit gebied vooral in handen

Geboorteplaats

ontzettend leuke inkomstenbron. Van juni tot

van ondernemers. We informeren elkaar, we houden

Zwolle.

september zitten we nagenoeg vol. De wintersport

contact, we delen kennis en we verwijzen actief

Burgerlijke staat

wordt er wel meer betaald en je krijgt per jaar

naar elkaar door. Geen lange vergaderingen, maar

Getrouwd en vier kinderen..

honderden bijzondere mensen over de vloer. Die

actief de handen uit de mouwen steken. Dat levert

Beroep

kennismaking met al die gasten; ook dát is rijkdom.”

erg veel op. Wat mij betreft mag dit model staan

Opgeleid als journalist.

voor de totale toeristische marketing van Fryslân.

Eigenaar Bed and Breakfast ’t

Slapende reus

Ondernemers die met de voeten in de klei staan

Skoalhûs; beleidsmedewerker

Dat de regio Noordoost Fryslân in potentie een

hebben dagelijks contact met de gasten. Zo weten

van de Provinciale Statenfractie

slapende reus is, staat voor de onderneemster als

zij exact wat de sterke punten zijn van een regio.

van de ChristenUnie, raadslid in

een paal boven water. Die reus begint ook wakker te

Wat Noordoost Fryslân betreft dus de sfeer en het

Kollumerland c.a.

worden, zo leren we. “Onze gasten komen van over

landschap. Maar zeker ook de gemoedelijkheid van

de hele wereld. Duitsland en België uiteraard, maar

de mensen. Dát springt er steeds weer uit, wanneer

ook Amerika, Oekraïne, Rusland, China en Zuid Afrika.

we gasten horen praten. Ik vind ook dat we dáár als

Zonder uitzondering is iedereen razend enthousiast.

regio op moeten mikken. Laat je niet teveel leiden

De rust en de ruimte. Hier ervaart men soms een

door onderzoek en cijfers. Koester wat je hebt en

stilte die men nog nooit heeft meegemaakt. Daarbij

bouw dat uit. Dan komt de groei bijna vanzelf.”

Bed and Breakfast 't Skoalhûs is gevestigd in de karakteristieke bovenmeesterswoning in de dorpskern van Westergeest en is gelegen naast het voormalig schoolgebouw. ’s Morgens staat er voor de gasten een streekgebonden ontbijt klaar.

L E E S O N D E R N E M E N D N O O R D O O S T F R Y S L Â N O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

42 | KOLLUMERLAND C.A. ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN

Beoogde locatie kindcentrum

Scholenprojecten Kollum In de wet is geregeld dat het gemeentebestuur moet zorgen voor adequate voorzieningen in de huisvesting van scholen in de gemeente. Een aantal schoolgebouwen in Kollum is aan renovatie of vervanging toe. De diverse betrokken partijen zijn al geruime tijd bezig met de voorbereidingen om tot nieuwe gebouwen te komen. Het proces is niet eenvoudig en vraagt veel tijd, maar de nodige vooruitgang wordt geboekt. Het gehele scholenvraagstuk bestaat uit twee projecten: ‘Kindcentrum’ dat betrekking heeft op huisvesting van het basisonderwijs en ‘Campus Kollum’ dat gaat over het voortgezet onderwijs. Campus Kollum

nog een uitbreiding mogelijk is met bijvoorbeeld kinderopvang.

‘Campus Kollum’, betreft een nieuw gebouw voor het Lauwers

De exacte plek voor de nieuwe school staat nog niet vast. Door de

College en !mpulse Kollum (school van OSG Piter Jelles), samen met

beoogde sloop van ‘De Colle’ is er voldoende ruimte vanaf de hoek

gemeenschapscentrum ‘De Colle’ en de bibliotheek. De scholen

Kerkstraat en langs de Tsjerk Hiddesstraat. Ook van dit gebouw

gaan samenwerken om een toekomstbestendig onderwijsaanbod

is nog niet duidelijk hoe het er precies komt uit te zien. Door de

voor Kollum en omstreken mogelijk te maken. Door de combinatie

schoolbesturen wordt de komende maanden een programma

met de bibliotheek en gemeenschapscentrum met dorpshuisfunctie,

van eisen opgesteld. Net als bij de ‘Campus’ geeft ook voor deze

wordt het een inspirerende omgeving voor onderwijs, cultuur,

nieuwbouw een stichting opdracht voor de bouw. De nieuwe

literatuur en educatie in Kollum en wijde omgeving. Het gebouw

stichting wordt eigenaar van het geheel. Deze stichting is op 11 mei

wordt gebouwd in opdracht van een nog op te richten stichting

2016 opgericht.

‘Campus Kollum’. Deze stichting gaat na de bouw het gebouw beheren en de samenwerking stimuleren. De nieuwbouw van

Planning en communicatie

‘Campus Kollum’ staat gepland aan de Gerrit Bleekerstraat in Kollum,

Na een aantal jaren van voorbereiding en onderzoek worden

waar op dit moment !mpulse Kollum en de obs Prof. Casimirschool

nu concrete stappen gezet om via aanbesteding en gunning te

zijn gevestigd. Hoe het gebouw er precies uit komt te zien is nog

komen tot realisatie. Op dit moment zijn beide projecten de fase

niet bekend. Er worden verschillende partijen uitgenodigd om een

ingegaan van voorbereiding van de aanbesteding. Inwoners,

ontwerp te maken op basis van een programma van eisen dat is

omwonenden en belanghebbenden worden geïnformeerd via

opgesteld door de toekomstige gebruikers.

informatiebijeenkomsten, brieven en via een facebookpagina.

Kindcentrum Het project ‘Kindcentrum’ gaat over een nieuw gebouw voor de

Wilt u op de hoogte blijven van het belangrijkste nieuws rond ‘Campus Kollum’? Like en deel onze

openbare Prof. Casimirschool en de christelijke Koningin Juliana

pagina dan even via: www.facebook.nl/campuskollum. Ook

school samen. Beide scholen willen graag ‘samen onder één dak’

op de website van de gemeente Kollumerland c.a.

en in het gebouw komen voorlopig geen andere functies. Bij het

(www.kollumerland.nl) is informatie te vinden over de

ontwerp wordt er wel rekening mee gehouden dat in de toekomst

scholenprojecten.

ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN KOLLUMERLAND C.A. | 43

Duo voorzitters Douwe van der Schaaf en Henk Schievink.

ONDERNEMERSSOCIËTEIT KOLLUMERLAND C.A.

“Verbinding zoeken met elkaar en een duidelijke stem laten horen in de regio” “Gezelligheid met elkaar, een goede relatie met overheden

Gesprekspartner

en andere instanties en bovenal een duidelijke stem laten

Naast het netwerken vormt de OSK ook een gesprekspartner van

horen”, dat zijn de belangrijkste speerpunten volgens de

de gemeente en kan zij haar stem laten horen in het periodieke

duo-voorzitters Douwe van der Schaaf en Henk Schievink

Economisch Overlegplatform. In dat overleg worden belangrijke

van Ondernemerssociëteit Kollumerland c.a. (OSK). De

thema’s besproken als de bereikbaarheid van Noordoost

ondernemersvereniging kent circa 70 leden en bestaat dit jaar 25

Friesland, de digitale ontsluiting (glasvezelnetwerk) en recente

jaar. Onlangs heeft de OSK een nieuwe website gelanceerd www.

economische ontwikkelingen. “De samenwerking met de

osk-kollumerland.nl om haar leden en belangstellenden nog beter

gemeente Kollumerland is goed en het besef dat we Noordoost-

te kunnen informeren over haar activiteiten.

Friesland samen op de kaart moeten zetten is duidelijk aanwezig”, aldus Douwe van der Schaaf. Daarom is de OSK ook aangesloten

Netwerkbijeenkomsten

bij de Ondernemersfederatie Noordoost-Fryslân (ONOF): de

Een keer of vier per jaar worden er boeiende bijeenkomsten voor

koepelorganisatie voor alle ondernemersverenigingen

de leden georganiseerd waarbij een bepaald thema centraal

in de hele regio.

staat, een spreker wordt uitgenodigd of een bedrijfsbezoek wordt gepland. “Het doel van de bijeenkomsten is gezelligheid

Sleutel tot succes

en verbinding zoeken met elkaar, informatie uitwisselen en

Beide voorzitters besluiten: “De economische groei in Noordoost

kennis opdoen”, aldus Henk Schievink. In maart jl. hadden we

Friesland blijft achter ten opzichte van andere delen van ons

bijvoorbeeld een spreker met als thema ‘De toekomst is al

land. Het is belangrijk om elkaar werk te gunnen en een netwerk

begonnen’, waarin een beeld werd geschetst hoe onze toekomst

om je heen te hebben, waarin je elkaar begrijpt en gemakkelijk

er over 10 à 20 jaar uit ziet. Leerzaam maar ook reden tot

contacten legt. Samenwerking tussen ondernemers in Noordoost

voldoende discussie onder de leden.

Friesland is de sleutel tot succes”.

L E E S O N D E R N E M E N D N O O R D O O S T F R Y S L Â N O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

ZANDBERG WEGENBOUW

ZIJN WIJ

IN EI

tisch Prak aar alb B e ta t i e f Crea ING ICHT

EHE EN B

E R:

erp O nt w g e i ca Fa b r g e ta Mon

VA N

els Wink es in Kant aktijken enpr gen s t r a H u i s i n ste l l i n Zo r g n to r e n Ka en Bank INR

00 4124 nl 0)518 urbouw. ( 1 3 ie 0 r nl 0 . e t l. w in Te ou steen ieurb info@ teeninter .s www

r Onde

schei

nte r d in i

ieur!

ONDERNEMEND ONDERNEMEND NOORDOOST NOORDOOST FRYSLÂN KOLLUMERLAND FRYSLÂN ALGEMEEN C.A. || 45

COLUMN

Hightech kan overal Kortgeleden was ik op werkbezoek bij een heel boeiend bedrijf, Promass Assembly Systems B.V. in Oudwoude. Hier worden op een heel slimme manier automatiseringssystemen in een machinale productielijn verwerkt. Zo ontwierpen ze een systeemunit die onderdelen kan voorzien van een productnummer of aan een kwaliteitscontrole onderwerpt. Het gaat hierbij om zeer geavanceerde elektronische techniek. Ik stond echt wel even perplex V.l.n.r.: Eddy Berends van Inmarsat, burgemeester Bearn Bilker, gemeentesecretaris Harmen Jonker, Gerard Luursema van Inmarsat, bedrijvencontactfunctionaris Frederik Kamstra, Marinus Kroes van Inmarsat, wethouders Paul Maasbommel, Jelle Boerema en Jan Benedictus.

Bedrijfsbezoek college bij Inmarsat te Burum

toen ik probeerde te doorgronden wat er in dit bedrijf ontworpen en gemaakt werd. Nu vielen mij een paar dingen op. Zo maakt het eigenlijk niet uit waar zo’n bedrijf zit. Alles gaat via computerprogramma’s, van idee tot het maken van een gedetailleerd ontwerp. Vervolgens komt de

Op dinsdag 19 april 2016 heeft het college van Kollumerland c.a.

fabricage van de machine aan bod, waarvan onderdelen overal

een bezoek gebracht aan Inmarsat in Burum. Dit bedrijf voorziet

vandaan komen, maar vooral ook uit de omgeving. Juist in onze

wereldwijd klanten van mobiele communicatiediensten via de

directe omgeving zijn immers betrekkelijk veel metaalverwerkende

satelliet. Deze diensten worden gebruikt door de scheepvaart,

en elektrotechnische bedrijven. Verder is voor zo’n bedrijf hoog

maar ook andere ondernemingen o.a. in de offshore industrie en

gekwalificeerd personeel nodig. De directie leidt het personeel voor

media hebben zij als klant. Overheidsorganen en hulporganisaties

een deel zelf op, omdat arbeidskrachten voor sommige specifieke

gebruiken satellietverbindingen in gebieden waar geen andere

werkzaamheden nergens zijn te krijgen. Zo zochten ze een software

infrastructuur aanwezig is of deze ten gevolge van bijvoorbeeld

specialist en die werd uiteindelijk via het netwerk van de directie

een natuurramp niet meer operationeel is.

gevonden in Portugal. De jongeman in kwestie werd onmiddellijk ingevlogen en werkt daar nu naar volle tevredenheid. Ook dan

Satellieten

maakt het niks uit waar je zit.

Om haar diensten aan te bieden heeft Inmarsat een aantal satellieten in de ruimte, waarmee zij de gehele wereld bestrijkt.

Dan viel me nog iets op. De directie is veel op stap. De ondernemer

Met behulp van de opgestelde schotels kan zij hiermee

moet het hebben van een intensief netwerk in dit speciale

communiceren. Inmarsat is oorspronkelijk ontstaan ten behoeve

wereldje. Hij vliegt letterlijk de hele wereld over. Het bedrijf is dus

van de scheepvaart, maar inmiddels bedienen ze meerdere

internationaal georiënteerd, de voertaal is dan ook Engels. Ook dan

markten.

maakt het niet uit waar je zit. Op dit terrein zijn er weinig collega-

Een sterk groeiende markt voor het bedrijf is de luchtvaartsector.

bedrijven, maar die er zijn, daar werk je mee samen, want ieder

De toenemende behoefte aan internet op alle plekken van de

heeft zo zijn eigen specialisatie. Er wordt door Promass Assembly

wereld, biedt nieuwe kansen voor het bedrijf.

Systems B.V. zo bijvoorbeeld nauw samengewerkt met een bedrijf uit Hamburg.

Burum De locatie in Burum is vanaf 1973 gebouwd door de PTT.

Hoofdzaak is, dat je constant bij moet blijven, dat je over de

Later - na verschillende overnames – is het onderdeel geworden

creativiteit beschikt om de deskundigheid op peil te houden en dat

van het internationaal opererende bedrijf dat zijn hoofdkantoor

je steeds voor nieuwe uitdagingen komt te staan. Een geweldig goed

heeft in London. In Burum werken ongeveer 60 personen, waarvan

voorbeeld van een hightech bedrijf en die kan overal zitten!

45 direct in dienst zijn van Inmarsat. De gehele organisatie wereldwijd bestaat uit 1.600 werknemers met een jaaromzet van meer dan 1 miljard dollar.

Bearn Bilker

Burgemeester van gemeente Kollumerland c.a.

L E E S O N D E R N E M E N D N O O R D O O S T F R Y S L Â N O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

46 | DANTUMADIEL ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN

BEDRIJVENCENTRUM NOORDOOST-FRYSLÂN IN DE WESTEREEN

Mei elkoar, foar elkoar Aan de rand van De Westereen heeft ‘De Nijverheid’, het voormalige pand van de sociale werkvoorziening, in korte tijd een centrale rol opgebouwd voor de lokale bedrijvigheid. Een keur aan ondernemers heeft z’n uitvalsbasis in Bedrijvencentrum Noordoost-Fryslân, van meubelmaker tot autorestaurateur. Jasper Agema is er, als mede-eigenaar, de drijvende kracht. “Voor het gezamenlijk belang, niet voor mezelf.” Jasper Agema is directeur van Bony Design, leverancier

en kunde die ik in beide rollen opdoe, zet ik in om

van hoogwaardige meubelen en woonaccessoires.

samen vooruit te komen.” Enkele jaren geleden nam

Zijn producten vinden hun weg naar binnen- en

Bony Design haar intrek in het riante pand van de

buitenland, waaronder Oostenrijk, Duitsland en Italië.

voormalige sociale werkvoorziening. Daarna ging

Behalve ondernemer is Jasper gemeenteraadslid

het snel met Bedrijvencentrum Noordoost-Fryslân.

in Tytsjerksteradiel. Een volle agenda is het gevolg.

In een kort tijdsbestek zijn er maar liefst 18 bedrijven

“Maar juist die combi geeft mij kracht. De kennis

neergestreken. En dat aantal groeit nog maandelijks.

ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN DANTUMADIEL | 47

Ruimte beschikbaar DE ONDERNEMERS OP EEN RIJ

Met maar liefst 4.500 m² vloeroppervlak is het

Bony Design

Bedrijvencentrum een ideale plek voor zzp’ers uit

JW Den Boer Maatkleding

De Westereen en omgeving. “Er is hier in de regio

Nofcom Education & Business

veel vraag naar bedrijfsruimtes van 80 tot 240 m².

Wakker Media

Aan die vraag kunnen we goed voldoen. Zo hebben

Feddema Recreatie Service

we momenteel nog twee kantoorruimtes vrij en

Meubelmakerij.FRL

een bedrijfsunit van 160 m² voor productie en

MiMeubels

opslag. Onze kavel is 11.000 m² groot, dus ruimte

A.S. Interieurbouw

voor nieuwbouw is er volop. Maar die kant willen

Woodwork Durk

we niet meteen op. Laten we eerst de bestaande

Meubelmakerij De Ebenist

ruimte vol krijgen én verder inrichten. Zo werken

Jasper Agema

Pieter Rensma Meubelspuiterij

we momenteel aan een inpandige fotostudio. Want

Woonplaats

Bekkema Meubelmaker

goede foto’s zijn cruciaal voor de online verkoop

Burgum.

WK Lasserij

van ‘onze’ maakbedrijven. Een ander plan is een

Geboorteplaats

Q-techniek VeHa Autohandel

zeecontainerpark voor opslagdoeleinden. Verder

Drachten.

APK-garage Fogelsang

werken we aan een centrale receptie waarmee we

Hobby’s

Hoekstra Bouw

de ondernemers ontzorgen met bezoekers- en

Bestuurlijk actief zijn,

Ingra Installaties

goederenontvangst, telefoonservice en meer.”

ondernemerschap, leiding

Raedenburg Accountancy

Profiel

jeugdvoetbalteam.

Gemeenschapszin Aan concrete, realistische plannen ontbreekt het niet Netwerksamenleving

in Bedrijvencentrum Noordoost-Fryslân. Zo wordt er

“Alle ondernemers hebben hier al eens een

met plaatselijk belang gesproken over een directe

factuur gestuurd aan een collega-ondernemer

aansluiting op de toekomstige ontsluitingsweg

onder hetzelfde dak.” Het tekent de eenheid in

van De Westereen. En wat te denken van 4.500

Bedrijvencentrum Noordoost-Fryslân. “We gaan

m² aan zonnepanelen op het dak. Het dorp De

steeds meer toe naar een netwerksamenleving. Wij

Westereen heeft ten slotte de ambitie om in 2020

spelen daar op in. Als kleinere meubelmaker kun je

energieneutraal te zijn. Maar haast nog belangrijker

samen met je collega’s ineens veel grotere klussen

dan alle ambities vindt Jasper de visie achter alle

aan. En de oldtimerrestaurateur kan terecht bij de

bedrijvigheid. “Geld is niet het enige belangrijke. Een

APK-specialist en andersom. Zo proberen we te

voorbeeld: we drinken hier gezamenlijk koffie. Daar

groeien met elkaar.” Jasper’s rol binnen het geheel

hoef je niet aan mee te doen, maar bijna iedereen

is veelomvattend. Zo zorgt hij voor het beheer en

doet ‘t. Die gemeenschapszin is hier de rode draad.

onderhoud van het pand. Maar even makkelijk

Het gaat erom dat je elkaar helpt om samen vooruit

springt hij met zijn ervaring bij als coach en adviseur

te komen.”

voor de anderen. Pro Deo, vanuit zijn sociale karakter. “Offertes, projectcalculaties en basis fiscale aspecten, daar heeft niet elke beginnende ondernemer kaas van gegeten. Bij mij kunnen ze altijd aankloppen. Mei elkoar, foar elkoar.”

'We gaan steeds meer toe naar een netwerksamenleving. Wij spelen daar op in'

L E E S O N D E R N E M E N D N O O R D O O S T F R Y S L Â N O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

48 | DANTUMADIEL ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN

3D printer als inspirator voor techniek in de klas Technologie verandert de manier waarop we samenwerken en leven voortdurend. Technologiekennis is een voorwaarde geworden om mee te blijven doen in de samenleving én op de arbeidsmarkt. Als gevolg van de razendsnelle technologische ontwikkelingen zullen nieuwe banen en producten ontstaan. Die omslag is zo fundamenteel dat we eigenlijk niet meer goed weten voor welk vak we leerlingen gaan opleiden. Wetenschap & techniek aantrekkelijk maken

Basisschool De Wel uit Broeksterwâld doet mee aan

Uit cijfers blijkt dat steeds minder leerlingen kiezen

het 3Dkanjers Experience-programma en op 21 april

voor een technische opleiding. Hoe kunnen we in

hebben leerlingen het project met de 3D printer

de klas het onderwerp wetenschap en techniek leuk

gepresenteerd tijdens een SOD ondernemersavond.

en uitdagend maken? Op welke manier wek je de

Omdat leerlingen zelf de 3Dprinter bouwen, start

interesse van leerlingen en stimuleer je tegelijkertijd

het leren dus al op dag één. De school is enthousiast

de ontwikkeling van specifieke vaardigheden?

over het project, het heeft al veel kennis en vaardig-

Op veel scholen spelen al deze vragen.

heden opgeleverd.

3Dkanjers Experience-programma

Sponsors gevraagd

Hier is het 3Dkanjers Experience-programma voor

Wethouder Gerben Wiersma wil graag dat alle basis-

ontwikkeld. Met dit project kunnen scholen een

scholen in Dantumadiel de kans krijgen om aan dit

eigen 3D project starten wat begint met het bouwen

project mee te doen. De bedoeling is om per dorp

van een 3D printer. De 3D printer is een inspiratie

naar mogelijkheden te zoeken voor sponsoring

voor techniek in de klas. Het stimuleert de talentont-

in de kosten van de 3D printer. Misschien voor uw

wikkeling in wetenschap en techniek.

bedrijf een goede gelegenheid om de techniek op

En minstens zo belangrijk: zo ontwikkelen leerlingen

school in uw dorp een hele stap verder te helpen?

en leraren de benodigde vaardigheden die nodig

Na de zomervakantie volgt meer informatie over

zijn in de toekomst zoals creativiteit, samenwerken,

mogelijkheden tot sponsering. Wilt u nu al meer

werken met nieuwe technieken, ondernemingszin

weten? Neem dan contact op met Akkie Visser via

en kritisch & onderzoekend denken.

telefoonnummer 14-0511 of via de mail: post@dantumadiel.eu.

ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN DANTUMADIEL | 49

Eerste ondernemers Fairtrade gecertificeerd! Op Wereld Fairtrade dag werden in het

te stappen op Fairtrade producten. Iedere

Winkelcentrum Damwâld aan de Lidl,

leverancier heeft het tegenwoordig en dat

Albert Heijn en Jilderda's Bloemenboetiek

hoeft niet duur te zijn.

Damwâld de eerste gemeentelijke fairtrade certificaten uitgereikt door wethouder

Goed voorbeeld doet goed volgen. Daarom

Gerben Wiersma. In deze winkels worden

is de werkgroep op zoek naar ambassadeurs.

eerlijke producten verkocht en gebruikt en

We zijn op zoek naar mensen die zich in de

daarmee voldoen ze aan de Fairtrade criteria.

ondernemerswereld sterk willen maken voor

We zijn erg blij dat deze ondernemers

het gebruik van Fairtrade producten.

meedoen en hopen dat er nog meer volgen! Het uiteindelijke doel van de werkgroep is Word Fairtrade ambassadeur!

dat Fairtrade de norm wordt. Zowel voor

De werkgroep Fairtrade Dantumadiel wil

bedrijven als particulieren. Ambassadeur

het bedrijfsleven motiveren om Fairtrade

worden? Neem dan contact op met Anke

producten - zoals koffie, suiker en thee - te

van Hijum via telefoonnummer 14 0511 of

gebruiken. Elk bedrijf heeft immers koffie en

via post@dantumadiel.eu.

De werkgroep Fairtrade Dantumadiel Vlnr: Freek Abma (Fairfryslân), Elisabeth vd MeulenSoepboer, Baukje Keijzer, Anke van Hijum, Trienke Zwart Wierenga, Arnold Zuur, Winfried van Stijn

thee nodig en het is heel simpel om over

De Molkerij - Streven naar gesloten kringloop op het melkveebedrijf Melkveebedrijf Sinnige in Damwâld verkoopt sinds kort producten in de eigen boerderijwinkel De Molkerij. Insteek is dat in- en verkoop van voer en producten zoveel mogelijk op regionale schaal plaatsvindt. Voor Hessel Jan Sinnige (26) in Damwâld

die ze zijn aangegaan met andere onder-

vlees van onze koeien. Geregeld willen men-

stond het al van jongs af aan vast. Wanneer

nemers. Zo wordt mest van de boerderij

sen weten waar het vlees vandaan komt. Dat

hij het bedrijf zou overnemen, moest dat

gebruikt door akkerbouwer Klaas Rienks

kunnen ze hier dan bekijken. We zitten in de

zoveel mogelijk met een gesloten kringloop,

in Waaxens en worden Luzerne en voer-

achtertuin van Dokkum.’ De boerderijwin-

met aankoop van vooral regionaal gepro-

aardappelen van Rienks bedrijf als veevoer

kel aan de Kooilaan is op vrijdag en zater-

duceerd voer. ‘Het bedrijf moet in balans

gebruikt op het bedrijf in Damwâld.

dag open. ‘Het vlees wordt verpakt door

zijn met alles wat er binnen komt en wat

Klaverweide Vlees uit Damwâld’, legt Baukje

er van het erf gaat. En dat alles transparant.

Boerderijwinkel

de Beer uit. In de winkel wordt ook melk

Dan krijg je waardering voor je manier van

De boerderijwinkel zorgt voor een extra bron

van het eigen bedrijf verkocht en sinds kort

werken.‘

van inkomsten, maar veel belangrijker is de

Molkerij-ijs, van eigen melk, gemaakt door

functie die deze heeft: burgers meer betrek-

Echte Bakker Eddy de Jong uit De Westereen.

Samenwerking

ken bij de bedrijfsvoering. Sinds kort werken

‘Het assortiment wordt nog uitgebreid,’ zegt

Vol passie vertellen Sinnige en zijn vriendin

de ondernemers ook samen met stadscafé

De Beer. ‘We gaan in ieder geval ook eigen

Baukje De Beer (26) over de samenwerking

Artisante in Dokkum. ‘Het restaurant serveert

honing verkopen.’

L E E S O N D E R N E M E N D N O O R D O O S T F R Y S L Â N O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

Uitvaartverzorging • Rouwdrukwerk • Rouwvervoer • Uitvaartkisten

mooie oogmode

professionele oogzorg

Traditie en vernieuwing in afscheid en uitvaart

M 06 13 07 59 38 info@fennema-uitvaart.nl www.fennema-uitvaart.nl

Dag en nacht bereikbaar op: T 0511 45 40 09

Ljurkstrjitte 43a • De Westereen 0511-441705 • www.dijkoptiek.nl

Werkzaam in de regio Noordoost - Friesland

Dokkum Dokkum Dokkum Hogepol Hogepol 18 18 Hogepol 18 9101LZ LZ Dokkum Dokkum 9101 9101 LZ Dokkum Telefoon (0519) (0519) 29 29 49 49 15 15 Telefoon Telefoon (0519) 29 E-mail E-mail notaris@hellema.knb.nl notaris@hellema.knb.nl Ameland Torenstraat 11-b Ameland Ameland 9163 HD Nes (A) Torenstraat 11-b Torenstraat 11-b Telefoon (0519) 9163 HD Nes Nes (A) (A)54 35 04 9163 HD Telefoon (0519) (0519) 54 54 35 04 Telefoon Schiermonnikoog iedere 2e en 4e woensdag Schiermonnikoog Schiermonnikoog v.d. maand Dorpshuis iedere 2e en enin4e 4ehet woensdag iedere 2e woensdag v.d. maand maand in in het het Dorpshuis v.d. info@hellemanotaris.nl www.hellemanotaris.nl notaris@hellema.knb.nl notaris@hellema.knb.nl www.hellemanotarissen.nl www.hellemanotarissen.nl

Voorheen notarissen te te Metslawier Metslawier en enDokkum. Dokkum. Voorheen notarissen te Voorheen Metslawier en Dokkum.

ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN DANTUMADIEL | 51

COLUMN

Kiezen of delen De afgelopen dagen was ik te gast in de mooie Achterhoek voor een tweedaags Fam. Veenker met wethouder Theunis Piersma

BEDRIJFSBEZOEK Sport- en Loopadviesbureau Hugo Veenker

studieprogramma “Centrumontwikkeling in krimp- en anticipeergebieden”. Met ruim 50 collega’s en andere betrokkenen uit onder meer Zuid-Limburg, Oost Groningen en de Achterhoek hebben we ervaringen uitgewisseld . Net als Noordoost Fryslân hebben al deze gebieden de status van krimpregio.

Dantumadiel telt een verscheidenheid aan bedrijven,

Tijdens de verschillende rondleidingen in Groenlo, Vorden, Hengelo (Gld.)

waaronder een groot aantal eenpitters. Dinsdag 23 mei jl.

en Ulft was duidelijk zichtbaar dat de problematiek in de centra daar

bezochten plaatsvervangend wethouder Theunis Piersma

veel overeenkomsten vertoont met die in de andere krimpgebieden. De

en bedrijvencontactfunctionaris Dicky van der Meer een van

toenemende leegstand van winkelpanden leidt tot minder aantrekkelijke

deze kleinere bedrijven in de gemeente: Sport- en Loop-

winkelgebieden en dat in een tijd waarin de “beleving” van winkelen steeds

adviesbureau Hugo Veenker.

belangrijker wordt.

Iedereen in beweging krijgen

De vraag werpt zich op in hoeverre je als overheid kunt sturen in de

Vanuit zijn woonhuis te Damwâld coördineert Hugo

oplossing van dit probleem. Niets doen betekent dat zowel de grotere als de

trainingen hardlopen, atletiek en wandelen en geeft deze

kleine dorpen en steden in de krimpregio’s steeds onaantrekkelijker worden

vervolgens in de wijde omtrek, zowel in groepsverband als

en minder winkelpubliek en andere bezoekers trekken, waardoor het op den

in de vorm van personal coaching. Hugo vertelt graag wat

duur in geen van alle meer goed toeven en ondernemen is. De pijn verdelen

er speciaal is aan zijn bedrijf: ‘Onze insteek is om iedereen in

is dan ook niet de oplossing.

beweging te krijgen, ongeacht het niveau. Hiermee is ons bedrijf echt laagdrempelig in zijn soort.’

Dit betekent dat er door de gemeenten duidelijke keuzes gemaakt moeten gaan worden, daarbij onderscheid makend tussen kansrijke en kansarme

Kennis delen

kernen. Dit vergt veel (politieke) moed en gemeentegrensoverschrijdend

De sportieve ondernemer heeft zijn sporen verdiend in de

denken, maar de ondernemers in onze regio verdienen deze duidelijkheid als

atletiek en bovendien jarenlange ervaring in de gezond-

basis voor het maken van hun eigen keuzes.

heidszorg; de ideale bagage voor zijn huidige professie. Hugo combineerde zijn trainer- en coachschap 33 jaar met

Vorenstaande betekent niet per definitie dat de kleine winkelcentra geen

zijn werk als intensieve zorgverpleegkundige bij baby’s en

toekomst meer hebben. In de Achterhoek zag ik ook in de kleinere kernen

kinderen. Sinds 3 jaar richt hij zijn pijlen volledig op het eigen

goede voorbeelden van alternatieve invulling van winkelpanden en het

bedrijf, daarbij samenwerkend met zijn echtgenote Jolanda.

anderszins aantrekkelijk maken van het winkelgebied, steeds ontstaan

Hugo zit vol plannen: Ik wil mijn expertise zoveel mogelijk

doordat ondernemers de samenwerking hebben gezocht. Ook in onze regio

gaan delen. Nu gebeurt dat al in de vorm van lezingen,

zien we hier en daar al dergelijke mooie initiatieven.

bijvoorbeeld voor de Atletiekunie, en in het schrijven van artikelen voor vakbladen. Mijn ultieme droom is het schrijven

De urgentie is duidelijk en kiezen noodzakelijk. Ondernemers sla de handen

van een boek over mijn vakgebied.’

ineen, in je eigen belang en in het belang van de leefbaarheid van ons mooie Noordoost Fryslân!

Tip voor andere ondernemers Hugo, wat is voor jou belangrijk in je ondernemerschap en heb je nog een tip voor andere ondernemers? ‘Jazeker!

Dicky van der Meer

Voordat je ergens aan begint: verdiep je in wat de ander, je

Bedrijvencontactfunctionaris gemeente Dantumadiel

klant, wil en blijf dat vooral ook doen!’

Reageren? Graag! E-mail ondernemen@dantumadiel.eu of bel 06-21296037.

www.lopenmethugo.nl

L E E S O N D E R N E M E N D N O O R D O O S T F R Y S L Â N O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

52 | FERWERDERADIEL ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN

NAM AL RUIM VIJFTIG JAAR ACTIEF IN BLIJE

‘Dagelijks zo’n 80 Friese bedrijven voor ons ‘Een van de vele tekenen van de menselijke domheid is de bewondering voor energie. Op zich zelf is energie een volkomen neutrale eigenschap, die pas bewonderenswaardig wordt als het doel, waarop zij zich richt, dat is’ , zo stelde de Nederlandse dichter J.C. Bloem ooit. Een dergelijke uitspraak zal de NAM als muziek in oren klinken, want het bedrijf is al sinds de oprichting in 1947 actief met de winning van Nederlands aardgas. En dat met een nuchter doel: de Nederlandse overheid en samenleving helpen aan een bron waarmee de Nederlandse welvaart in stand kan worden gehouden. De gemiddelde Nederlander denkt dan snel aan Groningen, maar de NAM beheert in Nederland maar liefst 175 kleinere gasvelden. Zoals bij Blije, waar het bedrijf al ruim vijftig jaar actief is. Zevenhonderd keer kleiner dan gasveld Groningen, maar toch is er alleen al bij dit Friese dorp 4 miljard kubieke meter aardgas naar boven gehaald. En het Friese MKB profiteert volop, zo vernemen we. Ondernemend Noordoost Friesland sprak met de NAM, over facts en de figures en nut en noodzaak van gaswinning.

ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN FERWERDERADIEL | 53

het nagenoeg uitgesloten.” Er is echter wel kans op geleidelijke bodemdaling. Dat hoort nu eenmaal bij gaswinning. Volgens Heeringa is de lokale samenleving in Blije Communicatieman Henk Heeringa wil het graag

en omgeving tevreden met de aanwezigheid van de

allemaal nog eens toelichten. Hij is al aardig wat jaar-

NAM. “We hebben met regelmaat open dagen en

tjes voor de NAM actief en weet hoe belangrijk het

informatiebijeenkomsten in Noordoost Friesland en

is om open te blijven communiceren, juist wanneer

dan merk je een kritische maar ook geinteresseerde

het gaat om zoiets als energiewinning. Er kan op een

houding. De communicatie is heel prettig. Dat

gegeven moment een verkeerd beeld ontstaan. In

vind ik persoonlijk ook het leukste van mijn vak; de

Groningen is door de aardbevingen en de zorg van

mensen ontmoeten. Door allerlei goede afspraken

burgers bijvoorbeeld een beeld ontstaan waarbij

te maken en open te communiceren kun je met z’n

je bijna zou vergeten welk doel de NAM dient.

allen veel bereiken.” Friese bedrijvigheid

aan het werk’

Ongetwijfeld speelt bij die positieve grondhouding richting gaswinning mee het besef dat aardgas een schone brandstof is en de komende jaren belangrijk blijft voor de energievoorziening. Daarnaast is er behoorlijk wat werkgelegenheid mee gemoeid is. “Het

Heeringa: “Ons doel is zo efficiënt en zorgvuldig mo-

is absoluut zo dat gas nog altijd erg belangrijk is voor

gelijk gas winnen. Dat doen we in opdracht van de

onze economie”, beaamt Heeringa. “Realiseer je maar

Nederlandse staat en daar gaan we in principe mee

eens dat 45 procent van al onze elektriciteit nog altijd

door zo lang er gas is. Voor onze welvaart en ons

wordt opgewerkt met aardgas. De 175 kleine velden

welzijn zijn we afhankelijk van energie. Dat is een ge-

zoals Blije voorzien samen in dertig procent van onze

geven. Vervolgens moet je nuchter allerlei voor- en

totale behoefte in Nederland. Maar ook het MKB

nadelen afwegen en keuzes maken. Waar moet die

profiteert. We schatten in dat er alleen al in Friesland

energie vandaan komen? Dat gebeurt in Nederland

dagelijks 80 tot 90 Friese bedrijven voor ons aan

volgens mij heel erg zorgvuldig.”

het werk zijn. Er gebeurt op boorlocaties heel wat. Tel het maar eens op: hijs- en takelwerkzaamheden,

Blije

grondverzet, asfalteren, transporteren. We schatten

Wat veel mensen zich niet realiseren is dat lang niet

in dat er zo dagelijks enkele honderden mensen van

al het gas uit Groningen komt. Al in de jaren zeventig

Friese bedrijven voor ons aan de slag zijn.”

is er een bewust beleid gevoerd om minder afhankelijk van het buitenland te zijn door ook kleinere gasvelden te gaan zoeken, aldus Heeringa. “Er zijn in

NAM in het kort

Nederland 175 kleinere gasvelden. Blije is daar een

•N ederland heeft 56 procent van alle aardgasreserves in de Europese Unie in haar b odem. De

van. We hebben daar tot nu toe vier miljard kubieke

NAM is in 1947 opgericht om dat gas te winnen.

meter opgehaald. Dat is wat alle Friese huishou-

• Twee aandeelhouders: Shell (50 procent) en Exxon Mobil (50 procent).

dens in twaalf jaar gebruiken, dus toch wel heel

• Gaswinning leverde tot nu toe meer dan 200 miljard euro op aan de Nederlandse schatkist.

erg substantieel. We schatten in dat we tot nu toe

• NAM heeft ruim 175 gasvelden op land en offshore in productie.

70 procent van het gas uit dat kleine veld hebben

• Die kleine gasvelden samen leveren 30% van onze energievoorziening

gewonnen, dus we kunnen nog even vooruit.”

• Bij de NAM werken 1800 mensen

Om bij voorbaat al een mogelijke zorg bij burgers uit

• Het bedrijf schat dat er dagelijks 80 tot 90 Friese bedrijven voor de NAM actief zijn.

de omgeving Blije weg te nemen: de kans opbe-

Weetje: een echte ‘gasbel’ bestaat niet. In werkelijkheid zit het gas in miljarden kleine poriën van hard

vingen is laag, zo heeft onderzoek uitgewezen. “Hon-

gesteente (op circa 3 kilometer diepte) waar het vanzelf uit ontsnapt en naar boven komt bij een boring.

derd procent garantie is er niet”, stelt Heeringa, “maar

www.nam.nl

door de soort steenlaag waarin we bij Blije winnen is

L E E S O N D E R N E M E N D N O O R D O O S T F R Y S L Â N O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

54 ||FERWERDERADIEL ALGEMEEN GEMEENTEONDERNEMEND ONDERNEMEND ONDERNEMEND NOORDOOST NOORDOOST NOORDOOST FRYSLÂN FRYSLÂN FRYSLÂN

DORPSCOÖPERATIE VAN INWONERS BLIJKT REDDING VOOR DORPSCAFÉ

Een huiskamer voor Ferwert Café It Hoekje aan de Hegebeintumerdyk in Ferwert stond al een paar jaar leeg. Een lege trieste aanblik in het karakteristieke dorpsgezicht van Ferwert. Een aantal Ferwerters ondernam actie en sloeg de handen ineen. Een dorpscoöperatie werd opgericht en moest Café It Hoekje nieuw leven inblazen. Er wordt nog volop getimmerd, gezaagd

Meer dan een dorpskroeg

Een café van, voor en door de inwoners

en geklust in het café. Het hele interieur

Het is de bedoeling dat It Hoekje naast

van Ferwert. Ook het ontwikkelen van een

is een grote bouwput. “Wy hoopje sa gau

alleen “een dorpskroeg” en snackbar ook

website op Facebook is op dit moment in

as mooglik iepen te gean. Mar úterlik op

een soort eetcafé wordt. Want met een

volle gang. Op de pagina moeten nieuws

op 1 july”, zo legt uitbater Sape Woudman

dorpskroeg alleen ga je het volgens Woud-

en evenementen vanuit It Hoekje worden

uit. De cafetaria is inmiddels sinds begin

man niet redden. “De Fryske doarpskroech

geplaatst, ook een belangrijk middel tot

mei geopend en doet goede zaken.

hat it dreech. Allinne mei dy formule redde

klantenbinding.

Inwoners en toeristen weten de plek

jo it net, der moat mear bykomme om oer-

goed te vinden voor een snack of een

libje te kinnen.” Deels komt dat in de ogen

“Ik bin bliid dat Ferwert no wer in echt moai

kop koffie. “ In goeie saak om dit kafee

van Woudman ook door sportkantines,

kafee kriget wêr’t elkenien telâne kin. Wy

foar Ferwert nij libben yn te blazen”, aldus

jeugdhonken en dorpshuizen. Zij werken

sille it sjen fanôf 1 july”, zo besluit Sape

Woudman. “It bringt in stikje libben yn it

met vrijwilligers en hebben met andere

Woudman.

doarp en yn de omjouwing. It wie in toer

regels te maken.

om hjir yn de omjouwing efkes in patatsje te heljen, dat kin lokkich no wer.” Café It

Zoals gezegd wordt op dit moment

Hoekje in Ferwert is een s amenwerking

nog volop gewerkt om It Hoekje zo snel

van Michael Roest van Herberg De Waard

mogelijk volledig bedrijfsklaar te krijgen. In

in Ternaard en Sape Woudman van

het café is de timmerman druk bezig. Het

bowling- en zalencentrum Dokkum.

klussen wordt deels ook verricht door vrijwilligers om zo kosten te k unnen besparen.

ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN FERWERDERADIEL | 55

Noordoost aan het Wad Foto: Simon Bosma

In febrauri is het project Noordoost aan het Wad in de gemeenten Ferwerderadiel en Dongeradeel gestart.

Aanjager

Hier worden goede ideeën met elkaar ver-

Namens de gemeenten Dongeradeel en

bonden en wordt gekeken hoe ze samen een

Ferwerderadiel is Anneke van der Meer de

extra meerwaarde opleveren voor landschap,

aanjager voor dit project. Zij heeft als taak om

recreatie en cultuur.

kansrijke projecten in Noordoost Fryslân te Het is een initiatief vanuit de samenwerking

signaleren en mensen, dorpen en netwerken

Heeft u een goed idee?

Agenda Netwerk Noordoost (ANNO). Het

met elkaar te verbinden om samen tot mooie

Heeft uw dorp of organisatie een goed plan

project moet in 2016 zoveel mogelijk goede

uitvoerbare projecten te komen.

of idee dat recreatie, cultuur en landschap

ideeën en plannen voor recreatie, cultuur

“Initiatiefnemers hebben te maken met de

in het Waddenkustgebied versterkt? Komt u

en landschap in het Waddenkustgebied

ingewikkelde zoektocht naar financierings-

maar niet verder of loopt u tegen specifieke

opleveren.

mogelijkheden, de hoeveelheid tijd en energie

problemen aan? Via dit bericht worden dorpen,

die het kost, het zorgen voor draagvlak en

organisaties en inwoners opgeroepen om zich

De gemeenten in Noordoost Fryslân willen

vertrouwen en (soms lastige) regels. We willen

bij Anneke van der Meer te melden. Samen

de komende jaren een belangrijke bijdrage

voorkomen dat goede ideeën daardoor stran-

gaan we op zoek naar mogelijke oplossingen.

leveren aan een duurzame economische

den en van de kaart dreigen te vallen”, aldus

Zelf zal zij ook actief het gebied in gaan en

ontwikkeling van het Waddengebied. Meer

Anneke van der Meer.

hierover contact leggen met dorpsbelangen,

bestedingen in de sector toerisme en recreatie

inwoners, ondernemers en gebiedspartners.

leiden tot meer werkgelegenheid in de regio.

In dit project is samenwerking en het zoeken

Volg ons op Facebook en Twitter (@noord-

In deze ontwikkelingsopgave telt elk goed

naar creatieve oplossingen dé sleutel voor

oostahwad) of mail Anneke van der Meer:

initiatief mee, hoe klein of hoe groot dat ook is.

vooruitgang. Dit sluit aan bij het provinciale

noordoostahwad@outlook.com.

Uw initiatief kan hieraan bijdragen!

‘Koepelproject versterken Friese Waddenkust’.

U kunt ook bellen: 06 12 64 74 89.

L E E S O N D E R N E M E N D N O O R D O O S T F R Y S L Â N O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

Uw business gaat verder,

ons commitment ook

Een financiële oplossing zo solide als uw plan Uw onderneming ziet kansen die anderen niet zien. Om te groeien heeft u behoefte aan iemand die niet in barrières denkt, maar in mogelijkheden. Wilt u een financiële oplossing voor uw groeiplannen? Neem dan contact op met één van onze adviseurs.

Rabobank Noordoost Friesland, telefoonnummer (0511) 42 63 40 Een aandeel in elkaar

ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN KORT NIEUWS || 57 ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN FERWERDERADIEL

Bedrijfsbezoek ambachtelijk katoendrukkerij Kleine Lijn Blije Recentelijk bezochten burgemeester van den Berg van Ferwerderadiel en bedrijvencontactfunctionaris Bas de Boer de katoendrukkerij Kleine Lijn in Blije. Bij de Kleine Lijn gaan traditioneel vakmanschap en hedendaagse vormgeving samen. Het atelier is een combinatie van een levendige werkplaats en winkel voor unieke handbedrukte stoffen. Je kunt hier ook gezellig koffie drinken. Dit atelier is een van de weinige katoendrukkerijen die Nederland rijk is. Bij een bezoek aan de Kleine lijn krijgt u de mogelijkheid om een kijkje te nemen in het atelier waar textielmotieven op linnen, katoen en zijde worden gedrukt. Kleine lijn is gespecialiseerd in handbedrukte stoffen, voor zowel mode als interieur, seriematige producten en unica. In de winkel verkoopt de eigenaresse- Nynke Runia- een breed assortiment artikelen die in het atelier zijn ontworpen en vervaardigd. Dit zijn o.a. cadeauartikelen , linnen kleding, shawls van zijde en woon accessoires. Mevrouw Runia werkt alleen in dit bedrijf. Haar studie aan de Kunstacademie komt haar in dit werk goed van pas. Als gemeente zijn we er trots op zo’n uniek bedrijf binnen haar gemeentegrenzen te hebben. We wensen mevrouw Runia veel succes bij haar verdere werkzaamheden.

Groei Kabelnoord zet door Voor het derde jaar op rij is het aantal klanten

werd voor 10 miljoen euro geïnvesteerd,

de glasvezelaanleg af en verwachten begin

van Kabelnoord gegroeid. Voor het kabel-

waarmee de boekwaarde van het bedrijf tot

volgend jaar te starten met de aanleg naar

bedrijf van 5 Noordoost-Friese gemeenten

24 miljoen euro toenam. Door de forse in-

de overige percelen in Noordoost Friesland.”

was 2015 een uitstekend jaar. Dat blijkt uit

vesteringen namen de kapitaalslasten toe en

de jaarrekening, die binnenkort door de

hierdoor daalde het resultaat, zoals verwacht,

aandeelhouders wordt vastgesteld. De totale

naar een winst van 770 duizend euro.

klantenbase steeg met 1% , het aantal inter-

“Onze persoonlijke service, het regionale

netklanten steeg net als in 2014 met 7%. Ook

karakter en uiteraard het glasvezelnetwerk

voor telefonie was de stijging 7%.

zijn unieke punten waardoor veel mensen

De omzet steeg naar bijna 11,5 miljoen euro.

voor ons kiezen” aldus directeur Geelhoed.

Voor het project ‘Glasvezel van Kabelnoord’

“We ronden dit jaar de eerste fase van

L E E S O N D E R N E M E N D N O O R D O O S T F R Y S L Â N O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

58 | ALGEMEEN ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN

COLUMN

Vooruitkijken Ondernemersfocus op NoardEast Fryslân ?

Succesvolle ondernemers blijven vooruitkijken,

NEF (Dokkum en Kollum) biedt u de mogelijkheid om gemotiveerd,

het hieraan vasthouden, het succes van de onderneming

goed en betaalbaar (gesubsidieerd) personeel te werven. NEF richt

kan maken of breken.

investeren en anticiperen op de marktontwikkelingen. Na klantbezoeken ben ik vaak onder de indruk van het ondernemerschap in onze regio. Veel van onze klanten bewijzen dat het hebben van toekomstgerichte plannen en

zich op de wens van de markt middels een 12-tal focusberoepen en zoekt voor u continu naar geschikt personeel. Via een eigen

Wat veel ondernemers echter voor zich uitschuiven is de

werk-leertraject en binnen ons Test & Trainingscentrum, waarin wij

bedrijfsoverdracht. Als ondernemer ben je hier natuurlijk

werken met leeropdrachten in directe relatie met werk en eigen

niet iedere dag mee bezig, maar op een bepaald moment

ontwikkelprogrammatuur, worden de medewerkers optimaal voor-

wil je uitstappen of overdragen. Het is voor bijna iedereen

gesorteerd op uw (meest gevraagde) vacatures. Afstemming op

moeilijk om afstand te doen van iets dat je zelf hebt

uw specifieke vraag om personeel of een specifiek ontwikkeltraject

opgebouwd, uitgebouwd, groot gebracht en waar je

is zelfs bespreekbaar. Regelmatig is er zelfs sprake van een aanbod

meestal heel veel tijd aan hebt besteed. Om het dan aan

op HBO niveau.

een ander toe te vertrouwen is een moeilijke beslissing. Bij bedrijfsopvolging spelen verschillende factoren

Het personeelsaanbod vanuit NEF bestaat met name uit mensen

een cruciale rol: financiële, fiscale, technologische,

die vanuit een uitkeringssituatie worden bemiddeld. Ook is er

organisatorische, maar ook emotionele en persoonlijke

aanbod c.q. detachering van personeel mogelijk vanuit de zgn. SW

elementen. Belangrijk is het tijdig vinden van een opvolger

achtergrond. Dit betreft personeel met een arbeidshandicap die

zodat die opvolger zelf ook weer met het bedrijf verbonden

op velerlei terrein nog een prima, gemotiveerde arbeidsinzet kan

wordt en de daar werkzame personen weer verbonden

leveren. Afhankelijk van de loonwaarde van ons aanbod (mate van

worden met de opvolger.

handicap) kan NEF in veel gevallen aan de inlener c.q. de onderne-

Bedrijfsoverdracht vereist een nauwkeurige voorbereiding.

mer een loonkostensubsidie verstrekken die in relatie staat met de

Ga op tijd aan de slag en betrek hier betrouwbare en

verminderde inzetbaarheid.

betrokken partners bij. Onderschat de psychologische kant niet en gun de nieuwe eigenaar én uzelf tijd om te wennen

In geval er sprake is van een verminderde loonwaarde en de

aan de nieuwe situatie.

medewerker naast uw leiding nog een stukje begeleiding nodig heeft, dan levert NEF deze begeleiding door inzet van haar externe werkcoach. Als laatste willen wij u niet onthouden dat NEF samen met ondernemers nu ook participeert als aandeelhouder in een aantal sociale ondernemingen. Sociale ondernemingen waarin de private partij de meerderheidsaandelen bezit en de leiding van het bedrijf op zich neemt, maar waarbij NEF, naast aandelenparticipatie ook een deel van het personeel levert en de ondernemer ontzorgt. Voor meer info kijk op www.nef@nl.

Durk Mous

Directievoorzitter Rabobank Noordoost Friesland

LIVE TV APP

Nu ook bij Kabelnoord Zakelijk:

Gratis live TV App De gratis live TV App van Kabelnoord is beschikbaar voor “Klein Zakelijk”

Al meer dan 3000 klanten gebruiken de App!

abonnees met een Small, Medium, Large of XLarge abonnement van Kabelnoord Zakelijk. Zo krijgt u toegang tot de gratis Kabelnoord live TV App voor tablet en smartphone: • Meld u aan via www.kabelnoord.nl/live-tv-kabelnoord-app • Download de App in Playstore of App-store (iTunes) • Log in met de ‘mijn Kabelnoord gegevens’ die u per post ontvangt

Meer informatie op www.kabelnoord.nl

www.kabelnoordzakelijk.nl Pier Prinslaan 21, Dokkum Telefoon (0519) 701 701

KENNIS IS KUNNEN

IJZERSTERK VOOR UW BEDRIJF

BEVESTIGINGEN

VEILIGHEID

GEREEDSCHAPPEN

POSTBOXEN

GROENVOORZIENING

Dokkum . Heerenveen . Leeuwarden . Groningen . t. (0519) 29 23 25 . www.raadsma.nl