Ondernemend Friesland editie 7 november 2016 by OF BV

‘ALS JE KANSEN KRIJGT, MOET JE ER VOOR GÁÁN’ JOUKE SMID IN MEXICO ‘EEN MANAGER MOTIVEERT; EEN LEIDER INSPIREERT’

Watertechnologie: belangrijke banenmotor voor Fryslân

Modern Missiewerk OF 2016 | www.of.nl | 07

Uw firewall tegen al het gevaar van buitenaf Franรงois HaverSchmidtwei 3 8914 BC Leeuwarden T. 058 845 80 00 www.ddfr.nl info@ddfr.nl

Leiderschap Op maandag 31 oktober 2016 vond het Groot Fries Ondernemerstreffen (GFOT) plaats in Stadsschouwburg De Harmonie in Leeuwarden en ik dacht ‘dat is een mooi moment om voor OFTV, het videokanaal van OF een korte en spontane reportage te maken’. Per slot van rekening krijg je niet iedere dag een man van het kaliber Peter van Uhm (zie het verslag elders in deze editie) op het Friese podium. Maar vooral: omdat we altijd weer horen dat Friese ondernemers te bescheiden zijn, niet voldoende de trom roeren. Niet veel in beeld komen. Met name mensen van buiten Friesland verbazen zich erover hoe introvert wij zijn en hoe klein we onszelf daarmee houden. Natuurlijk zit daar ook een positieve kant aan: een Fries laat zich doorgaans niet snel gek maken en in deze contreien van Nederland krijg je wat je ziet; niks meer, niets minder. En oh ja: afspraak is afspraak. Maar toch. Deze avond ging over leiderschap. En na de speech van Van Uhm gonsde het tijdens de borrel van de inspiratie. En als je één ding van Van Uhm kon leren dan was het dat je vooral erg jezelf moet blijven, maar: dat je daarbij niet bang moet zijn om uit de comfort zone te stappen om als het moment daar is op de voorgrond te treden. Je moet staan voor je principes, overtuigingen en de zaken waar jij iets over te vertellen hebt.

filmverslag. Letterlijk de eerste acht mensen die wij tijdens de borrel met onze camera naderden draaiden zich schichtig om, liepen weg, of hadden nog een trein te halen. Ik bedoel het niet verkeerd hoor, want iedereen heeft recht op zijn eigen autonomie, daar hoeft in principe geen camera tussen te komen. Maar mensen, maak van het avondje uit met jouw eigen business club nou niet een al te erg schoolreisje binnen de eigen Friese comfort zone. Er viel die avond heel veel voor jou en je bedrijf te winnen. Trots zijn op je bedrijf en daar vanuit je enthousiasme altijd wel even over willen vertellen. Daar gaat het om. Dat niet doen is een gemiste kans. Hulde overigens voor de ondernemers die zich tóch even schrap zetten en iets wilden zeggen, al was het voor sommigen misschien voor het eerst voor een camera. Mooie mensen, die in sommige gevallen hun schroom van zich af moesten gooien. Ze namen ons in vertrouwen en dat vond ik inspirerend. We noemen dat: leiderschap. U ziet ze terug op OFTV (www.of.nl).

Menno Bakker HOOFDREDACTEUR

Ik ga er gelet op de vele lofbetuigingen van uit dat Friese ondernemers en bestuurders het daar roerend mee eens zijn. Daar merkte ik echter niets van tijdens de opnamen van ons

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

Meer lezen of reageren? http://www.facebook.com/menno.bakker.96 of op https://twitter.com/OF_nl

OF 2016-07

Onafhankelijk intermediair in

bedrijfsfinancieringen Financieringsbegeleiding Crowdfunding Vastgoedfinancieringen Herstructurering van jouw financieringen Bedrijfsovernames Zwaar weer begeleiding Kijk voor meer informatie op

www.eijgenfinance.nl

Nu ook in n Leeuwarde

T. 088 - 515 02 22 E. info@eijgenfinance.nl Gevestigd in: Leeuwarden | Joure Sneek | Franeker | St. Annaparochie

Gijs Warbroek Leppa 99 9204 JC DRACHTEN Telefoon 0512 - 84 04 75 Mobiel 06 - 165 66 819 E-mail : info@visieopsucces.nl

Visie op SUCCES helpt organisaties met het realiseren van hun bedrijfsdoelstellingen door gericht advies en ondersteuning te geven aangaande visie, missie, doelstellingen en strategie. Visie op SUCCES biedt u ĂŠĂŠn vertrouwd adres voor verandertrajecten (proces en mens).

Drukwerk bestellen?

www.visieopsucces.nl

www.scholmaonline.nl

22 10

10 ‘Als je kansen krijgt, moet je er voor gáán’ 14 ‘Wij gaan voor een langdurige relatie op basis van kwaliteit en loyaliteit‘ 16 Familiebedrijf De Boer: Afspraak is afspraak 18 OF the record 22 Sterke merken bouwen door eerst zélf een sterk merk te worden 24 ‘Persoonlijk contact is zo belangrijk’ 26 Modern Missiewerk 30 Complete make-over 32 Jouke Smid in Mexico 38 Les uit de bijbel

44 41 42 44 51 55 57 58

Er valt wat te kiezen. Toch? ‘Dit bedrijf is één smeltkroes van innovatieve drang’ Van verzorgingsstaat naar steungevende staat Werken aan de wereld van morgen Heel veel uit niets Auto van... Lume Paulusma De Italiaanse marktkoopman en zijn bruine stompje

Coverfoto: Hein Molenkamp COLOFON Uitgeverij Ondernemend Friesland BV Hoofdredactie Menno Bakker Bladmanagement Ed Klijnman

Advertentie exploitatie en administratie Ondernemend Friesland BV Tussendiepen 21 9206 AA Drachten Telefoon 0512 366326 Gert de Lange 06 10556784 Jos Miedema 06 15262182 Jasper van der Sluis 06-46033589

Redactie NARVIC Inhoudgevers, met: Ingrid van Damme, Casper Ferwerda, Menno Bakker, Herman Mulder

© De uitgever kan op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van informatie. Uitgever aanvaardt dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor de schade, van welk aard dan ook, die het gevolg is van handelingen en/ of beslissingen die gebasseerd zijn op informatie uit deze uitgave. Uit deze uitgave mag na toestemming van de uitgever met bronvermelding geciteerd worden.

Vormgeving Sprog Drukker Scholma Druk

nieuwsberichten@of.nl ISSN 1383-9314

www.of.nl

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2016-07

JURY METAALUNIE SMART MANUFACTURING AWARD BEKEND De jury die gaat beoordelen welk bedrijf de Metaalunie Smart Manufacturing Award 2017 wint, is bekend. Naast juryvoorzitter Jan Post, Philips Consumer Lifestyle, bestaat de jury uit Jacqie van Stigt, FNV, Rolf Elling, hoofdredacteur bij MYbusinessmedia, Egbert-Jan Sol, TNO en Jan Willem Boezel, technisch directeur bij Van Raam, winnaar van de Smart People Award 2015. Deze Award is een publieke erkenning voor het mkb-metaalbedrijf dat de afgelopen jaren door 'Slim produceren' nieuwe kansen heeft verzilverd. De Award-winnaar is daarmee ook een inspirerend voorbeeld voor andere bedrijven uit de branche en ontvangt naast de Award een bedrag van € 5000,-. Uit elk van de tien Metaaluniedistricten wordt een winnaar gekozen. Deze tien districtswinnaars worden in de gelegenheid gesteld zich tijdens een feestelijk Event te presenteren. Tijdens dit Event worden drie bedrijven genomineerd, waaruit de jury de landelijke winnaar van de Metaalunie Smart Manufacturing Award kiest. Metaalunieleden konden zich inschrijven tot 14 november 2016. Kijk voor actuele ontwikkelingen op: www.metaalunieaward.nl

Fotografie: Lenus van der Broek

Vitablend : 15 jaar Vitablend Wolvega, wereldspeler op het gebied van additieven voor met name kindervoeding, vierde onlangs het vijftienjarig feestje. CEO Hidde van der Wal had veel waardering voor de inzet van de 'Vitablenders'. Het bedrijf is in 2001 opgericht door zes mensen. Inmiddels is het bedrijf gegroeid naar 85 medewerkers in Wolvega. In 2012 opende Vitablend haar tweede productielocatie in Singapore. Eind dit jaar wordt haar derde productielocatie in Noord-Amerika geopend. In 2012 won de onderneming de prijs voor ‘Ondernemers van het jaar van Weststellingwerf’.

KEI NOF en Akademy onderzoeken metaalsector

De Fryske Akademy gaat de krachten bundelen met het Kennis- en Innovatiehuis Noordoost-Fryslân (KEI NOF) uit Buitenpost. Dit met een gezamenlijk onderzoek naar de metaalsector in NoordoostFryslân. Doel van het onderzoek is te inventariseren of er vanuit de metaalsector behoefte en belangstelling is voor het opzetten van een Innovatiecluster Metaal. Hiermee zou innovatie en samenwerking moeten worden bevorderd. De Fryske Akademy startte onlangs met een onderzoek naar vijf sectoren in Noordoost-Fryslân, waaronder de metaalnijverheid. Dit onderzoek moet resulteren in de Economische Vitaliteitsscan Noordoost-Fryslân 2017. Deze Economische Vitaliteitsscan verschijnt naar verwachting begin 2017.

Tytsjerksteradiel mkb-vriendelijkste gemeente Tytsjerksteradiel is door ondernemers verkozen tot meest mkb-vriendelijke gemeente van Fryslân. Burgemeester Wilma Mansveld ontving de prijs vanavond uit handen van voorzitter Trudie Timmerman van MKB Noord in Fryslân. De tweejaarlijkse prijs, die voor de vierde keer werd uitgereikt, dient als stimulans voor gemeenten om zich actief in te zetten voor een beter mkb-beleid. Het is feitelijk een grootschalig onderzoek naar het lokale ondernemersklimaat, waarin ondernemers zich onder meer uitspre6

ken over het beleid in de gemeente, de communicatie vanuit de gemeente en de hoogte van de lokale lasten. “Tytsjerksteradiel heeft zich de afgelopen jaren van haar goede kant laten zien”, zegt Timmerman van MKB Noord. “Uit de resultaten blijkt dat ondernemers de vriendelijkheid en beleefdheid van de gemeente zeer waarderen, evenals de vlotte wijze van betaling van de gemeente. Ook vinden de ondernemers de gemeente betrouwbaar.” “Deze prijs motiveert ons enorm!”, zei burgemeester Wilma

OF 2016-07

Mansveld bij het in ontvangst nemen van de bijzondere onderscheiding. “Als gemeente willen we ondernemers de ruimte geven en faciliteren bij vraagstukken, met het best haalbare niveau van dienstverlening. Dat de waardering van de ondernemers in onze gemeente wordt vertaald in deze prijs, is een bekroning en een motivatie tegelijk.” De verkiezing mkb-vriendelijkste gemeente is een initiatief van MKB-Nederland, met steun van Flynth en de regionale verenigingen van VNO-NCW.

Van Smaak introduceert avondbezorging Vanaf 24 oktober is maaltijdleverancier Van Smaak uit Drachten gestart met de avondbezorging van warme maaltijden in Leeuwarden en omgeving. Naast maaltijdbezorging kunnen klanten ook hun boodschappen aan huis geleverd krijgen. “Oude gewoonten maken plaats voor een nieuwe generatie met modernere levenswijze. Steeds meer mensen willen in de avond eten in plaats van in de middag’’, aldus directeur Henk Peter Jagersma. Van Smaak heeft Leeuwarden en omgeving als testgebied gekozen. Blijkt de avondbezorging erg gewild te zijn, dan breidt Van Smaak deze dienst uit naar de rest van Noord-Nederland.

De Valk zoekt de zon op

Ondernemers Ombudsman van start

‘Al geruime tijd bestaat in Nederland de behoefte aan een ombudsman voor ondernemers’, zo stelt het persbericht van de onlangs gestarte Stichting Ondernemers Ombudsman. ‘Veel kleinere MKB-bedrijven en ZZP’ers zijn kwetsbaar omdat een kostbare juridische procedure al snel kan leiden tot het sluiten van de bedrijfsdeuren. En dat terwijl er vaak een oplossing bestaat die beide partijen tevreden kan stellen en een basis kan leggen voor verdere samenwerking en voortbestaan’, aldus de stichting.

De Valk Yacht Brokers, met onder andere vestigingen in Sneek en Hindeloopen, heeft een nieuwe vestiging geopend om haar groeiende clientèle aan de Costa Blanca te bedienen. De vestiging biedt een compleet pakket makelaardijdiensten aan klanten die in de regio woonachtig zijn en de vele eigenaren die met hun jacht in dit schitterende deel van de wereld aanmeren. De Valk Costa Blanca combineert een specifieke lokale aanwezigheid met het uitgebreide wereldwijde netwerk voor jachtbemiddeling en klanten van de tien De Valk-vestigingen in Nederland, Frankrijk, Portugal en Spanje.

Dé Ondernemers Ombudsman is Lars Weeling. Hij wil ondernemers helpen om bij conﬂicten dure rechtszaken te voorkomen. “Vaak is er wel een oplossing, want de twee partijen hebben over het algemeen met elkaar samengewerkt op basis van respect en vertrouwen. Dan is het zaak om de kwestie helder te krijgen en het werkelijke probleem constructief te hanteren. Er zijn doorgaans meer oplossingen dan problemen.” www.ondernemersombudsman.nl

Nieuw certiﬁcaat voor Arrix

Arrix voldoet sinds 2014 aan de ISO 9001 norm voor kwaliteit en de ISO 27001 norm voor Informatiebeveiliging. “In het strategisch beleid van Arrix staat kwaliteit als een van de speerpunten genoemd. Het is volgens ons een absolute voorwaarde om continu te verbeteren om aan de hoge verwachtingen van onze klanten te kunnen blijven voldoen. Wij zijn daarom bijzonder trots dat we niet alleen wederom gecertificeerd zijn voor ISO 9001 en ISO 27001 voor de gehele organisatie, maar ook omdat we als een van de eerste organisaties in Nederland voldoen aan de nieuwste norm: ISO 9001:2015“- aldus Algemeen Directeur Jan Douma Het klinkt als vrij complexe stof. Wat is er veranderd? Wel, de nieuwe 9001:2015 normering (voorheen ISO 9001:2008) heeft een aantal verbeteringen met zich meegebracht, zo leren we. Zo ligt er meer nadruk op risicomanagement. ‘Risico’s worden in kaart gebracht zodat er maatregelen genomen kunnen worden, maar ook kansen benut worden’, aldus Arrix in een persbericht.

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2016-06

Leeuwarder ondernemers duiken theater in Een mooi initiatief van Jeroen Stek en Ton Kemp. Zij begonnen Mens² Producties. Jeroen Stek werkt in het dagelijks leven als coach en therapeut bij Leeuwarder bureau Maarsingh & van Steijn. Met Ton Kemp koppelt hij zijn therapeutische competenties aan theater. Thema: de liefde. Inmiddels zijn ze de markt op met een echte theatershow.

‘We zijn gedreven mensen die de nieuwste psychologische kennis op theatrale wijze voor een breed publiek voor het voetlicht brengen’, aldus de heren. In een persbericht schrijven ze: ‘Vanuit onze dagelijkse ervaring met therapie, coaching en managementtrainingen bleek bij onze klanten de honger naar de nieuwste psychologische ontwikke-

lingen groot. Op een zeer toegankelijke manier, met veel humor en verbeelding, worden de nieuwste wetenschappelijke inzichten over de psychologie van de mens en zijn relaties uitvergroot. Preventie in optima forma; ‘want voorkomen is beter dan genezen!’ www.mens2producties.nl

ULTRA KORT NIEUWS

> Een mooi succes voor onderneemster Geesje Duursma van de Pleats in Burgum. Haar Stichting Autismecampus Friesland heeft het in samenwerking met Scautin Coaching & Detachering voor elkaar gekregen: dagbesteding in Burgum voor mensen met autisme. Daartoe werd onlangs een intentieovereenkomst getekend. De daadwerkelijke start is direct in 2017.

> Het Drachtster telecombedrijf Vriesservice viert momenteel

het derde lustrum. Oprichter een agenda in de spiegel, waar plant de ritten maar heeft zelf Alexander De Vries weet nog je tegen kunt praten." geen auto’s of chauffeurs. De hoe het begon in 2001: "Ik aanbesteding voor het vervoer begon in een startersunit aan de - het leveren van de auto’s en > Een succes voor Connexxion: de Ampèrelaan in Drachten. Daar chauffeurs voor het rijden van de zit je dan, alleen en met te veel gemeenten in de regio Noordritten - start eind dit jaar. tijd. Het maakte mij zeer creatief." oost Fryslân en de provincie Inmiddels heeft het bedrijf tal Fryslân willen de mobiliteitscenvan gerenommeerde klanten. trale tot eind 2020 gunnen aan > Team Communicatie (DrachOver de toekomst: "Wanneer ik Connexxion Taxi Services B.V. ten) heeft een pitch gewonnen tegenwoordig televisie kijk, heb Doel is dat vanaf 1 augustus het van de KwadrantGroep. Door ik ook mijn tablet en smartpholeerlingenvervoer en het Wmohet faillissement van Pasana ne op de bank liggen. Dat gaat vervoer, maar ook het kleinschaOuderenzorg wilde Kwadrant veranderen. Al dit soort losse lig openbaar vervoer (de Opstap- overstappen op een nieuwe devices gaan de komende jaren per) beter op elkaar afgestemd naam (Elkander), met een met elkaar integreren. Denk aan worden. De mobiliteitscentrale nieuwe huisstijl.

OF 2016-07

> Bijzonder: vanaf half november heeft Winkelpark De Centrale in leeuwarden er een nieuwe pop-up store bij: IKPRIVELEASE / AUTOCHECK. Het betreft een nieuw concept van Bourguignon Leeuwarden. Mensen kunnen er terecht voor privélease, een autocheck en onderhoudsmiddelen.

> In Augustinusga, bij Autoservice Wetering aan de Uterwei, staat sinds kort een Groengas-pomp van OrangeGas. Met de komst van deze Groengaspomp kan de gemeente Achtkarspelen samen met Omrin het huishoudelijk afval ophalen met 2 vuilniswagens die op Groengas rijden. De vuilniswagens en de Groengas-pomp werden medio november door wethouder Klaas Antuma oﬃcieel in gebruik genomen. Voor Autoservice Wetering biedt de komst van de OrangeGaspomp eveneens de mogelijkheid om diverse taxivervoerders uit de regio te kunnen bedienen. “Als autobedrijf zien we zeker het nut en de noodzaak in van rijden op Groengas. Door dit initiatief kunnen wij meerdere klanten bedienen in onze eigen regio en dat zie ik als win-win situatie,” aldus Wout Weterings.

ROBERT WIELINGA VOORZITTER FRIESE ZAKEN Na 26 jaar De Commerciële Club Friesland (DCCF) is het tijd voor verandering. Daarom is DCCF (inclusief de ‘jongerenafdeling’ JCCF) getransformeerd tot netwerkorganisatie Friese Zaken. Robert Wielinga is tijdens de algemene ledenvergadering gekozen om deze ‘commerciële club 2.0’ als voorzitter te gaan besturen. “Met deze transformatie hebben we een toekomstbestendige, vernieuwende netwerkorganisatie gerealiseerd, die meerwaarde biedt aan leden. Ik ben heel trots dat ik hiervan de voorzitter mag zijn.” Friese Zaken biedt een veelzijdig en vernieuwend programma aan activiteiten Elke maand is er een netwerkbijeenkomst met bijvoorbeeld een inspirerende spreker of interessant bedrijfsbezoek, een lunchbijeenkomst én een bijeenkomst van kennisgroepen. Friese Zaken wil hiermee verbinding realiseren tussen haar leden, bijdragen aan hun ontwikkeling en aan die van de economie in Noord-Nederland. Wielinga was jarenlang actief bij de toenmalige ‘ Friese Pers’ (onder andere uitgever van de Leeuwarder Courant, maar ook van boeken en tijdschriften). Sinds 2013 is Wielinga partner van het Centrum voor Bedrijfsopvolging en begeleidt hij samen met vijftien collega’s in heel Nederland ondernemers die hun onderneming willen verkopen, of een bedrijf willen aankopen. “Mijn missie is ondernemers en organisaties daadwerkelijk te helpen gestelde doelen te verwezenlijken”, aldus de nieuwe voorzitter. www.friesezaken.frl

Gooikussen ‘Wat men bij het Groot Fries Ondernemerstreffen kan, kan ik ook’, dacht onze koene hoofdredacteur, toen hij begin november het Adrenna Koers Café mocht presenteren. En dus werd er een gooikussen met ingebouwde microfoon gehuurd, het laatste snufje in de wereld van de interactieve evenementen. Een speelse manier waarmee publiek kan meepraten en iedereen het kan verstaan, zonder dat er handmatig een microfoon naar de spreker moet worden gebracht. Het Adrenna Koers Café is overigens een nieuw initiatief van Adrenna Arbeidsrechtadvocaten. Doel: in twee uur tijd in een informele setting relaties bijpraten over allerlei ontwikkelingen op het gebied van arbeidsrecht. En: het bieden van inspiratie. Dat lukte behoorlijk, zo vernamen we. Want niemand minder dan ex profwielrenner Maarten Tjallingii, die tegenwoordig motivatiecoach is, vertelde over de geheimen van doorzetten en van succes behalen. Het gooikussen met microfoon werd op sponsorbasis geleverd door verhuurbedrijf Action Driver van Friese ondernemer Pieter Meindertsma. Het doorstond de worp van onze OF hoofdredacteur kranig. Hetgeen overigens niet gezegd kan worden van de kroonluchter van Stania State.

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

Fotografie: Nico Pakvis

OF 2016-07

‘Als je kansen krijgt, moet je er voor gáán’ Ondernemende vrouwen in Friesland zetten hun eigen stempel op het bedrijfsleven. Wat drijft hen en waar zien zij de kansen in de markt? En het ‘vrouwenquotum’: is dat nu wel of juist geen goed idee? OF sprak met zes spraakmakende vrouwen uit het Friese bedrijfsleven. Locatie was Wijn en Cultuurhoeve Thabor waar we gastvrij werden ontvangen. We komen uit de recessie, de economie trekt weer aan. Hoe doet de Friese markt het momenteel? Jacqueline Hofstede: “Onze core business is het Lean Innovation Network: organisaties met elkaar verbinden die met en van elkaar willen leren op het gebied van Lean, QRM, Smart en Circulaire Economie. Lean en QRM zijn redelijk bekend, maar wat betreft Smart en Circulaire economie is er een soort stilte voor de storm. Er gaat heel veel veranderen, iedereen weet dat maar bedrijven zijn op dit moment nog erg zoekende naar ‘Hoe dan precies?’”. Foky van der Veen: “De economie trekt merkbaar aan. De opdrachten nemen toe. Kanttekening binnen onze branche is dat we dit qua prijs- en margeniveau nog niet merken. Bij aanbestedingen gedragen we ons nog steeds alsof er een recessie is. We staan met zijn allen nog teveel in de overlevingsstand en beconcurreren elkaar. Terwijl we er samen de schouders onder zouden moeten zetten om met elkaar weer een goede boterham te verdienen.” Tineke de Groot: “Het gaat beslist weer beter. Wij werken onder meer voor de bouw: we stimuleren jongeren om voor een

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

bouwopleiding te kiezen. Dat is urgent omdat de bouw weer ﬂink aantrekt. In Friesland is dat vooral het laatste jaar het geval. Ook het toerisme zit in de lift. Ook in deze sector zijn we actief. Het kunstproject Stream is hiervan een mooi voorbeeld. Met dit project zetten we landschapskunst in om meer bezoekers naar de Friese Wouden te trekken. Twee boeiende sectoren met potentieel.” Julia Köhler: “Wij merken dat klanten veeleisender zijn geworden sinds de crisis. Daarnaast is de concurrentie toegenomen. Het is een vechtmarkt: wie haalt de meeste boekingen binnen? Wij willen graag goede kwaliteit en persoonlijke service bieden. Wij zijn ervan overtuigd dat het alleen samen met onze verhuurders lukt om aan de hoge eisen van de klanten te voldoen. Het persoonlijk contact met onze partners en het feit dat wij alle accommodaties hebben bezocht en dus ook kennen, maakt dat wij de juiste match tussen klant en verhuurder kunnen bieden. Zo onderscheiden wij ons van andere bemiddelaars.” Reiny van der Vegt: “In onze branche is de concurrentie ook harder geworden. Het UWV heeft veel mensen het vak van uitvaartondernemer ingeduwd. De markt is afgelopen jaren overspoeld met mensen met goede bedoelingen maar zonder de professionaliteit en de expertise. En onze klanten die in de situatie komen waarin ze snel een uitvaart moeten regelen, hebben niet veel ruimte om te ‘shoppen’ of kritisch

OF 2016-07

Reiny van der Vegt Mede-eigenaar van Tij Uitvaart. Geboren 14 april 1961 te Zwolle. Burgerlijke staat Samenwonend. Hobby's Lezen, puzzelen, wandelen, tvseries kijken. www.tijuitvaart.nl

Siepie van Kalsbeek Eigenaar Van Kalsbeek Beton B.V. & S. van Kalsbeek Holding B.V. Geboren 04 november 1971 te Harlingen. Burgerlijke staat Vrijgezel, samenwonend met twee dochters 13 en 15 jaar. www.vankalsbeekbeton.nl www.betonvrouw.nl

te zijn. Daarom is het voor ons ook zo belangrijk om zichtbaar te zijn, en zetten we met name in op een onderscheidende online presentatie.” Siepie van Kalsbeek: “Via de website betonvrouw. nl heb ik een sterke naambekendheid opgebouwd. Beton is een mannenwereld, en mannen vinden het vaak erg leuk dat je als vrouw in de beton zit, met de gunfactor zit het wel goed. Vervolgens is het aan mij om het waar te maken. Dat doe ik doordat ik - uit eigen voorraad - snel kan leveren. En omdat ik zelf de handel doe is er een goede bereikbaarheid en direct contact. Dankzij een lage overhead kan ik tegen scherpe prijzen leveren.”

Waar ligt jullie uitdaging, waar zien jullie nieuwe kansen in de markt?

Foky van der Veen Directeur Noord Nederland Bedrijf Noord Nederlandse Reinigingsdienst (NNRD) Drachten / Veendam en Visser ATR Harlingen (onderdeel van GP Groot). Geboren 3 oktober 1968 te Tytsjerk. Burgerlijke staat Samenwonend, twee zonen van 11 en 14 jaar. Hobby's Reizen, theater en musea bezoeken. www.nnrd.nl

Siepie van Kalsbeek: “Ik zit nu ruim 15 jaar in het vak. Klanten weten mij prima te vinden. Ik lever met mijn bedrijf beton door heel Nederland en België. Nu de economie groeit wil ik graag mijn grenzen verleggen naar Duitsland.” Julia Köhler: “Wij verhuren (groeps)accommodaties door heel Nederland, online marketing is voor ons een belangrijk instrument om te groeien. We merken dat dat steeds beter werkt: we bereiken inmiddels niet alleen klanten uit Nederland, Duitsland en België maar ook uit de Verenigde Staten en Spanje. Die trend willen we graag versterken. Daarnaast willen we ook een totaalproduct bieden, dus vanaf de aanvraag en reservering, catering en activiteiten tijdens het verblijf tot aan de ‘nazorg’ na vertrek. Wij willen

OF 2016-07

onze klanten zo veel mogelijk ontzorgen.” Jacqueline Hofstede: ”Samen sneller en slimmer ontwikkelen door te leren van de praktijkervaringen van andere bedrijven met Lean, QRM, Smart en Circulaire Economie, dat is onze grote uitdaging. Kansen zijn er genoeg met de huidige razendsnelle ontwikkelingen zoals robotisering, 3D printing en grote mondiale uitdagingen zoals de klimaatverandering. Ik houd erg van het avontuur, van pionieren, vooroplopen en het samenwerken met gedreven mensen in verschillende sectoren. We zitten in een transitie of staan aan de vooravond daarvan. Deze tijd biedt ons uitdagingen genoeg.“ Foky van Veen: “Als afvalverwerkingsbedrijf hebben wij daar ook direct mee te maken. Als het om circulair ondernemen gaat hebben we als branche altijd voorop gelopen. We scheiden het afval zo veel mogelijk en zijn altijd op zoek naar een nuttige toepassing. Persoonlijk vind ik dat het tempo van veranderen wel omhoog mag. De politiek is van grote invloed en laat het mijns inziens afweten. Bedrijven neigen naar kortetermijndenken en kiezen vaak voor de goedkoopste oplossing.” Tineke de Groot: “Ik vind dit een mooie tijd. Het is een tijd van transitie. Misschien gaat het niet hard genoeg, maar het besef dat het anders moet, wordt steeds breder gedragen. In de bouw zie je dit ook met cradle-to-cradle, nul-op-de-meter en gebruik van biobased materiaal. Zelf hebben we, mijn man en ik, een veeteeltbedrijf. In de landbouw komen ook steeds meer initiatieven waarbij landbouw en natuur meer samen opgaan.

Julia Köhler Eigenaar van Bookedoo.nl. Geboren 14 mei 1989 in Potsdam (Duitsland). Burgerlijke staat Samenwonend. Hobby's Reizen, fotografie, yoga, wandelen met onze twee honden. www.bookedoo.nl

Ik vind het geweldig om hieraan bij te dragen door verbindingen te leggen tussen sectoren, netwerken én onderwijs. Daar zie ik ook kansen. Deze tijd biedt ruimte voor creatieve oplossingen.” Reiny van der Vegt: “Ook in mijn branche is verandering een issue, ook hier gaan de dingen niet automatisch meer zoals ze altijd gegaan zijn. Mensen zoeken naar andere manieren om afscheid te nemen, met name de generatie die uit de kerk is gestapt neemt daarin het voortouw. Wij begeleiden mensen daarin. Het mooiste van mijn werk vind ik het wanneer mensen met een goed en warm gevoel terugkijken op de dagen rond een uitvaart en zich verbonden weten met elkaar.”

Steeds meer vrouwen worden ondernemer, maar ze hebben nog een ﬂinke inhaalslag voor de boeg. Aan de top vind je nog maar weinig vrouwen. Is een quotum voor vrouwen in het bedrijfsleven volgens jullie een goed idee? Foky van der Veen: “Ik ben heel uitgesproken tegen een quotum. Ik vind dat ook vrouwen voldoende kansen op de arbeidsmarkt krijgen, maar dat de Nederlandse vrouw deze niet pakt. Slechts een klein deel van de Nederlandse vrouwen werkt fulltime. Ik ben eerlijk gezegd ook wat somber voor de volgende generatie. Ik zie jonge vrouwen heel succesvol instromen, maar na verloop van tijd, meestal na de geboorte van een kind, kiezen voor minder werken en ook de eigen ambitie bijstellen.” Jacqueline Hofstede: “Ik ben niet direct een voorstander van een quotum, maar in Scandinavië

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

zie je wel dat het een dynamiek op gang kan brengen en dat het wel degelijk effect kan hebben. Diversiteit blijkt ook goed te zijn voor de kwaliteit van het bestuur, deze bedrijven presteren beter, maken aantoonbaar meer winst. Vrouwen kunnen elkaar ook beter naar voren schuiven. Langzamerhand gebeurt dat gelukkig ook, maar er is nog een wereld te winnen!” Reiny van der Vegt: ”Om een betere mix op de arbeidsmarkt en aan de top te krijgen moet vooral ook de kinderopvang aangepakt worden. Breng de kosten omlaag, op een niveau zoals in andere Europese landen. Daar zal een enorme stimulans vanuit gaan. Natuurlijk is het een wisselwerking en moet het van twee kanten komen. Maar die eigen verantwoordelijkheid moeten vrouwen ook zelf nemen. Als je kansen krijgt, moet je er voor gáán.”

Tineke de Groot Eigenaar van Bureau De Groot. Geboren16 oktober 1962 in Leeuwarden. Burgerlijke staat Gehuwd, twee dochters, één zoon Hobby's Roeien (bij voorkeur in een 4 of 8), muziek. www.bureaudegroot.nl

Wijn en Cultuurhoeve Thabor Wijn & cultuurhoeve THABOR is gevestigd nabij Tirns en wordt gerund door Auke de Jong en Karin Idzenga. Auke is opgegroeid op boerderij Thabor en heeft van het agrarische bedrijf een wijnhoeve gemaakt. De passie voor goede wijnen heeft hij onder andere opgedaan in wijnland Argentinië waar hij gewoond en gestudeerd heeft. De locatie biedt ruimte voor wijnproeverijen, vergaderingen, workshops en nog veel meer. www.wijnencultuurhoevethabor.nl

Jacqueline Hofstede Directeur van Ynova Innovation Company BV / Handelsnaam- Lean Innovation Network Geboren 3 maart 1961 te Sneek. Burgerlijke staat Gehuwd en drie zonen. Hobby's Reizen, zeilen, roeien, fietsen, wandelen, zingen en lezen. www.leanInnovationNetwork.yip. community

OF 2016-07

Dé Transport Compagnon (DTC Surhuisterveen)

“Wij gaan voor een langdurige relatie

op basis van kwaliteit en loyaliteit” Een compagnon. Dat is wat transportonderneming DTC Surhuisterveen uit Drachten wil zijn voor opdrachtgevers en collega-transporteurs. Het streven is terug te vinden in de bedrijfsnaam: DTC staat voor Dé Transport Compagnon. In gesprek met Louw van der West (34, financiën), Jan Kingma (34, planning) en Michiel Blekkenhorst (47, algemene zaken). Zij zijn gezamenlijk verantwoordelijk voor het reilen en zeilen van de organisatie. DTC heeft een goede reputatie opgebouwd in de recyclingsector. Het bedrijf is gespecialiseerd in het (losgestort) transport van onder meer papier, hout, tapijt, rubber, plastic, zaagsel, compost en natuurlijk afval. Voor dat laatste heeft DTC de vergunningen voor het transport van alle soorten afval. Niet alleen in Nederland, maar ook in België, Duitsland, Engeland, Scandinavië, Luxemburg en Noord Frankrijk. Met het oog op een zo efficiënt mogelijk transport van de specifieke ladingen beschikt het bedrijf over flexibel inzetbare voertuigen: walking floors en tautliners. “De walking floor is een oplegger met een hydraulisch aangedreven bewegende bodem voor het laden en lossen van losgestorte goederen, balen én goederen op pallets”, zegt Jan Kingma.

OF 2016-07

“Het andere type oplegger, de tautliner, kan van de zijkant, van achteren én van boven worden beladen. Iedere zeven jaar wordt er geïnvesteerd in nieuwe wagens. Dat betekent dat bijna 70% van ons wagenpark al Euro VI is. De trailers worden om de tien jaar vervangen, waardoor je de continuïteit van je transport kunt waarborgen en stilstand bijna nihil is.”

Verantwoordelijkheid Oorspronkelijk was de onderneming in het Drentse Geesbrug gevestigd. Als een soort eerbetoon aan de roots is de aloude bedrijfsnaam gehandhaafd (DTC is ooit gestart als Drentse Transport Combinatie). “We geven nu een andere betekenis aan de drie letters”, zegt Louw van der West. “Dé

Transport Compagnon zegt precies wat we zijn.” Hij vervolgt: “Wij zijn een horizontale organisatie. En dat merkt de opdrachtgever. Je wordt hier niet van het kastje naar de muur gestuurd. Als je Jan wilt spreken, dan krijg je Jan aan de telefoon. Hiërarchische lijnen kennen we niet. Wanneer de één het druk heeft en de ander niet, dan springt die ander even bij. Een platte organisatie werkt overigens alleen als iedereen zijn of haar eigen verantwoordelijkheid neemt. En dat gebeurt hier.” Michiel Blekkenhorst vult aan: “Je moet je altijd verplaatsen in de situatie van de opdrachtgever. Die wil zijn lading op een correcte manier en zo eﬃciënt mogelijk van a naar b transporteren. Daar hoort ook een snelle terugkoppeling bij: wanneer de vrachten zijn gedaan, moet je de klant

meteen van alle noodzakelijke gegevens voorzien, denk aan de gewichten en de juiste documenten, zodat hij meteen de facturen kan sturen aan zijn of haar afnemer.” Naast de korte lijnen, de snelheid en eﬃciency en de daadwerkelijke betrokkenheid is het volgens Jan Kingma een groot pluspunt voor de opdrachtgever dat DTC een vervoerder pur sang is. “Wij hebben zelf geen belangen bij de handel in bijvoorbeeld recyclebaar afval, mest of houtchips. Daarom kunnen we voor elke afvalverwerker of handelaar rijden zonder dat we hem op een of andere wijze in het vaarwater zitten.”

Per saldo Ook in andere sectoren dan de afval- en recyclingsector is DTC actief. Zo wordt in de agrarische sector samengewerkt met Koning & Drenth uit Beerta. “Wij willen een compagnon zijn”, zegt Louw van der West. “Een zakenpartner. Niet alleen voor het bedrijfsleven, maar ook voor de transporteurs waarmee we samenwerken. Wij gaan voor een langdurige relatie op basis van kwaliteit en loyaliteit. In de afvalsector is dat niet altijd eenvoudig. Het is meestal een kwestie van inschrijven op een lading. Het laagste bod wint. Het is begrijpelijk, maar lang niet altijd ideaal.” Jan Kingma: “Soms blijkt het lage

bod bij nader inzien niet realistisch. Dan is de vervoerder niet in staat aan de eisen van de opdrachtgever te voldoen, bijvoorbeeld vanwege een capaciteitsprobleem. Dan moet de klant alsnog een beroep doen op een andere vervoerder. Per saldo is hij dan vaak duurder uit. Bij DTC kan de klant ervan uitgaan dat zijn transporten worden verzorgd, zowel in rustige als drukke tijden. De belangen van de klant staan bij ons altijd centraal.”

Onvoorwaardelijke liefde Bindende factor tussen de compagnons is hun onvoorwaardelijke liefde voor transport. Die uit zich onder andere in hun betrokkenheid bij en uitgesproken visie op vakmatige thema's. Bijvoorbeeld de rijtijdenwet. “De regelgeving en de handhaving is volledig uit de hand gelopen”, zegt Louw van der West. “De tachograaf is oorspronkelijk in het leven geroepen om de chauffeur te beschermen, zodat hij niet te lang achter het stuur zit, maar het is een boete-apparaat geworden.” Jan Kingma: “Een chauffeur die bijvoorbeeld op weg is naar Drachten moet ter hoogte van Heerenveen zijn truck aan de kant zetten omdat hij het maximale aantal rij-uren heeft bereikt. Hij moet dan op een paar kilometer van huis de nacht in zijn truck doorbrengen om geen boete te riskeren...” Michiel Blekkenhorst:

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

“De jongens zijn constant aan het rekenen. Hoe kom ik uit? Waar kan ik eten? Hoeveel kan ik daarna nog rijden? Waar ben ik dan? Waar kan ik slapen? File... o jee. Gaat allemaal van mijn rijtijd af....” Louw van der West: “Als je het veilig en makkelijk wilt maken voor de chauffeur dan moet je zeggen: een dag telt 24 uur en binnen die 24 uur moet je 10 uur aaneengesloten rust hebben. En wat je met die 14 uur doet, dat is aan jou.” Michiel Blekkenhorst: ”Het is eigenlijk bizar. Mensen die een dag en een nacht met de caravan achter de auto naar Spanje rijden kunnen ongestraft hun gang gaan. Maar een ervaren chauffeur, iemand die beroepsmatig op de weg zit, kan geen inschatting maken van wat verantwoord is.”

DTC Surhuisterveen Fahrenheitlaan 6H 9207 HE Drachten – Azeven Telefoon: +31 (0)512-368000 Fax: +31 (0)512-368001 Postbus 86 9230 AB, Surhuisterveen

E-mail planning: planning@dtcsurhuisterveen.nl E-mail administratie: louw@dtcsurhuisterveen.nl

OF 2016-07

Heinze de Boer Directeur De Boer Grondverzet

Jacob van der Meer Planner/uitvoerder Woonplaats Burgum

OF 2016-07

Familiebedrijf De Boer

Afspraak is afspraak De omlegging van het Prinses Margrietkanaal bij De Centrale As, de traverse op de N31 bij Harlingen, de West Frisiaweg ter hoogte van Hoorn: dit is een greep uit de projecten waarmee De Boer uit Burgum zich bezighoudt. Het Friese familiebedrijf richt zich op grondverzet in de bouw en infrastructuur in Noord-Nederland.

de gezelligheid op de werkvloer, maar ook in de manier van werken. “Afspraak is afspraak bij ons. Ik vind het altijd jammer als er een mailtje ter bevestiging achteraankomt. Ik denk dan: vertrouw je mij niet? En kan ik jou wel vertrouwen? Dat gevoel wil ik niet aan mijn klanten geven. Ze kunnen vertrouwen dat ik mij aan mijn woord houd. Helaas ben ik er wel achter gekomen dat wanneer puntje bij paaltje komt, het beter is zo veel mogelijk vast te leggen”.

De Boer is een echt familiebedrijf. Wie het logo bekijkt, ziet 'H de B' staan. “Mijn opa is er in 1946 mee begonnen, die heette ook Heinze,” zegt Heinze de Boer, huidige directeur van het bedrijf. “Mijn vader heette Harry, ik weer Heinze en mijn zoon voor het gemak weer Harry.” Of De Boer zijn zoon het bedrijf over wil nemen? “Hij is nog maar negen, maar hij helpt wel al veel en is helemaal gek van het bedrijf. Hij wil alleen geen directeur worden, want dan moet hij achter een computer zitten in plaats van op een machine”.

Innovatief

Het gevoel van een familiebedrijf vind je niet alleen terug in de naam van de eigenaar en

Geschiedenis schrijven De Boer heeft echt met plezier het familiebedrijf overgenomen. “Het is een heel oud en stoer vak. Ik wist al rond mijn zesde dat dit mijn missie was. Je schrijft echt een stukje geschiedenis, zoals bij het omleggen van het Prinses Margrietkanaal.”

Wie aan iemand van een bedrijf in de bouwsector vraagt wat het dieptepunt van hun bedrijf was, zal al snel de kredietcrisis aangewezen krijgen. De Boer is er echter goed vanaf gekomen. “Het was wel een tijd waarin je veel risico's moest nemen voor weinig geld, maar alle vaste medewerkers hebben hun baan gehouden. Er zijn er zelfs bijgekomen. Voor de crisis hadden we zo'n twintig medewerkers, terwijl we nu misschien wel zestig hebben.” Het succes van De Boer komt voornamelijk doordat hij blijft innoveren: “We gebruiken nu de nieuwste 3D-technieken en kunnen met ons digitale platvorm heel veel met de beschikbare data doen”.

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2016-07

Volle bak in Leeuwarden Fotografie: Henri Vos

OF 2016-07

‘Een manager motiveert; een leider inspireert’ Op maandag 31 oktober 2016 vond het Groot Fries Ondernemerstreffen (GFOT) plaats in Stadsschouwburg De Harmonie in Leeuwarden. Dit zakelijke netwerkevenement werd georganiseerd door maar liefst tien Friese businessclubs. Meer dan vijfhonderd bezoekers luisterden hoe Peter van Uhm, voormalig Commandant der Strijdkrachten en schrijver van het boek ‘Ik koos het wapen’, zijn verhaal over persoonlijk leiderschap vertelde. Vervolgens werd er in de bomvolle schouwburg intensief genetwerkt en nagedacht over de vele oneliners die even tot nadenken stemden: ‘een manager motiveert; een leider inspireert.’

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2016-07

Een leider Fotografie: Henri Vos

Bundeling van kracht Het Groot Fries Ondernemers Treffen (GFOT) werd iedere twee jaar georganiseerd door een aantal businessclubs. Dit keer bundelden maar liefst tien businessclubs hun krachten (zie onder). Naast uitbreiding van het aantal deelnemende businessclubs was voor deze editie ook het platform Financieel Zakelijke Dienstverlening Leeuwarden en het onderwijs (studenten van zowel mbo als hbo) betrokken bij de organisatie.

Vertegenwoordigers van alle organisaties Fotografie: Henri Vos

Stilte voor de storm

Leiderschap – mensen inspireren – lijkt bij Peter van Uhm bijna vanzelf te gaan. De oud commandant bleef in Friesland heel dicht bij zichzelf en had geen theatrale trucjes nodig om de zaal meer dan een uur te boeien. Hij heeft dan ook een carrière van 40 jaar leiding geven achter zich. Als leidinggevende stond hij al veel in de aandacht en die belangstelling voor zijn persoon werd nog verhevigd toen hij op 17 april 2008

OF 2016-07

Dick Berlijn opvolgde als commandant der Strijdkrachten, onder gelijktijdige bevordering tot generaal. Exact een dag later kwam zijn zoon eerste luitenant Dennis van Uhm op 23-jarige leeftijd in Uruzgan om het leven door een aanslag met een bermbom. Een diepe slag, waar Van Uhm altijd openhartig over heeft gesproken. Zo ook tijdens het Ondernemerstreffen. Hij deelde overigens nog veel meer met de

* Het GFOT wordt georganiseerd door de volgende Friese (business)clubs: • Commerciële Club Leeuwarden • Commerciële Club Noordwest Friesland • Commerciële Club Zuid Friesland • Friese Zaken (voormalig De Commerciële Club Friesland) • Handel en Industrie Dokkum • Handel en Industrie Sneek • JBN Fryslân • VNO-NCW Noord • WTC Business Club Leeuwarden • Platform Financieel Zakelijke Dienstverlening

Kijk op OFTV (www.of.nl) naar een speciaal ﬁlmverslag dat Rogier Bakker Films voor Ondernemend Friesland maakte.

Zoekplaatje: zit u er bij?

De jongens van de Rabobank

zaal. In soundbytes enkele quotes: ‘Wij Nederlanders hebben snel een oordeel klaar. Leer eerst te luisteren, te begrijpen en oordeel dan.’ En: ‘ wees je bewust van je omgeving. Cultural Awareness is belangrijk. De dingen gaan in Leeuwarden anders dan in Maastricht en in Mali anders dan in Afghanistan.’ Wees altijd duidelijk naar je mensen. Durf werk te delegeren, maar nooit verantwoordelijkheid.’ En: ‘Een manager motiveert; een leider inspireert.’

De paardenkracht van Foppe Eind oktober vond het 100PK symposium bij Manege Onder de Linde in Beetsterzwaag plaats. Doel: professionals, deskundigen en behandelaars te overtuigen van de positieve effecten van het paardrijden op jongeren met een beperking. Het Foppe Fonds werkt daarbij samen met vijf FPG manages. Men wil minimaal 100 jongeren met een beperking aan het paardrijden krijgen; dit vanwege de therapeutische effecten van de paardensport op jongeren met een beperking. Een hele reeks personen en bedrijven steunden dit initiatief. En omdat wie goed doet nu eenmaal goed ontmoet noemen we ze allen bij naam: Heleen Reinders, Marja Meinsma, Erik Scherder, Bart Maats, Rixt van der Horst, NIGW, Limburgia Vlaaien, Bloembinderij Thijs Pruisscher, Safety Company, Manege de Baander, Linda Koelstra, Poiesz, Sushilla Fotografie, Arie Bruinsma Fotografie, Zieme Communicatie, Univé Dichtbij, JCI Heerenveen, Revalidatie Friesland, School Lyndensteyn, PKN Kerk BeetsterwaagOlterterp, Catering Thom Gabie van Baars, Ars Musica Friesland, Active Productions, Slager Events, Sprog. En dan natuurlijk: alle vrijwilligers van de betrokken maneges. www.foppefonds.nl ardrijden Workshop; Zelf pa

ervaren

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2016-07

TEAM communicatie

Sterke merken bouwen door

eerst zélf een sterk merk te worden Waar de reclamebranche de afgelopen jaren forse averij opliep, ontwikkelde TEAM communicatie zich vanuit het niets tot een spraakmakend en succesvol bureau. Op Drachtster bodem nog wel, van oudsher niet bepaald een reclamebolwerk. Tijd voor een gesprek met eigenaren Godert Libert, Marja Bron en Martin van der Meulen.

OF 2016-07

Blanco blaadje Zo’n zes jaar geleden besloten Godert Libert en Marja Bron een nieuw reclameavontuur aan te gaan. Marja, een ster in projectmanagement, en de ervaren Godert vulden elkaar perfect aan. “Toen we begonnen met TEAM, begonnen we met een blanco blaadje. Het organiseren van projecten

vonden en vinden we leuk, dat kunnen we goed. Dus zeiden we: laat ons nou vooral in die regierol gaan zitten. Het managen van communicatie, dat was aanvankelijk onze propositie.” Maar inzichten veranderen. Na de eerste twee jaar was het tijd om op de rem te trappen en achterom te kijken. “Hoe hebben we ons ontwikkeld? Hoe heeft

Maar kennelijk was het nodig om onszelf op dat vlak nog duidelijker te profileren.” De herpositionering van het bureau leverde een uiterst waardevolle exercitie op. “Het traject dat we doorlopen met onze klanten, hebben we uitvoerig toegepast op onszelf. Iets wat we eigenlijk altijd deden, hebben we nog duidelijker geclaimd.” Over doen wat je belooft gesproken.

Martin van der Meulen Woonplaats Boornbergum. Loopbaan Marketing, communicatie en commercie, profvoetbal.

de wereld zich ontwikkeld?” Dat was ook het moment dat Martin van der Meulen instapte. Gedrieën bleken ze elkaar te versterken. Een geschikt moment om de eigen propositie en positionering te herijken en aan te scherpen.

Doen wat je belooft “Blijven we ons vooral richten op

het managen en organiseren? Onderscheiden we onszelf daarmee? Of kunnen we de meerwaarde die we onze klanten al bieden nog verder uitbouwen? We besloten om ons nog sterker dan voorheen op de ‘voorkant’ te richten.” Lees: op het bedenken en uitbouwen van krachtige merkpositioneringen. “Dat deden we al succesvol.

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

Onderscheidend

Hobby’s

Het eigen ‘merk’ van TEAM? Dat laat zich het best omschrijven als: ‘Krachtig. Rauw. En een tikkeltje ondeugend.’ Een positionering waarmee TEAM zich in zes jaar tijd opwerkte tot een gerespecteerd communicatiebureau met aansprekende opdrachtgevers. Een bureau ook, dat erkend sterk is in strategie en daarmee wezenlijk bijdraagt aan de commerciële successen van diezelfde opdrachtgevers. Maar evengoed een bureau dat de ontwikkelde strategie scherp weet te vertalen naar concept en creatie. Niet dat die positionering per definitie onderscheidend is. “Maar we zijn daar gewoon scherper in dan veel andere bureaus. Samen met de opdrachtgever het DNA van een merk benoemen. En dat vervolgens vertalen naar een communicatieconcept. Daar zit onze toegevoegde waarde.” Martin van der Meulen: “Wij werken voor mooie mensen − karaktervol, gedreven en met een visie − waar we oprecht een klik mee hebben én we werken voor mooie merken. Dat is het mooie aan ons vak.”

Het leven is één grote hobby.

Marja Bron Woonplaats Frieschepalen. Loopbaan Communicatie. Hobby’s Wandelen met de hond, naar het voetbalveld met m'n jongens.

Godert Libert Woonplaats Smalle Ee. Loopbaan Communicatie. Hobby’s

www.team.nl

Buiten spelen.

OF 2016-07

@WORK Personeelsdiensten geeft flexwerkers een gezicht Rommie Woudstra was al jaren actief als ondernemer, toen ze in 2007 een kans op de markt zag voor een uitzendbureau dat de zaken anders aanpakt. Een bureau, dat de persoonlijke ontwikkeling van de flexwerker respecteert en stimuleert. Ze richtte @WORK op, een krachtige naam die staat voor de nuchtere manier van werken en communiceren van het Friese uitzendbureau. Een bureau met korte lijnen naar zowel de flexwerkers als de opdrachtgevers en bovenal met persoonlijke werkwijze. “We beschouwen onze flexwerkers als onze medewerkers. Wij nemen de tijd voor iedereen. Als iemand zich via de website inschrijft, nemen we binnen drie dagen persoonlijk contact op met de kandidaat. Dan hebben we het over écht contact eerst bellen en dan afspreken. Want in een persoonlijk gesprek ontdekken we pas echt waar iemands kracht ligt en alleen dan kunnen we een goede match maken. Ieder mens is uniek en dat haal je niet uit een CV. Ook onze opdrachtgevers kennen we goed; we nemen eveneens de tijd om de bedrijven goed te leren kennen.”

Regionaal netwerk @WORK heeft er bewust voor gekozen om niet te snel te groeien; die verleiding was en is er regelmatig. “Wij kiezen voor een

kleinschalige en persoonlijke aanpak en het bouwen aan een stevig netwerk van MKBbedrijven in de regio Drachten-Kollum. We groeien wel, maar dan organisch.

"Ieder mens is uniek en dat haal je niet uit een CV" Onze ambitie ligt ook niet in kwantiteit. Wij groeien liever verder in de persoonlijke werkwijze en de kwaliteit die dat met zich meebrengt. Bovendien waarderen onze opdrachtgevers onze kleinschalige lokaalgerichte aanpak. Een bedrijf uit Drachten zit niet te wachten op een kandidaat uit Apeldoorn.”

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

Uitzendbureau van het jaar De manier van werken heeft @WORK geen windeieren gelegd. In 2013 won @WORK de landelijke verkiezing van MKB Uitzendbureau van het Jaar, in 2014 werden ze 4e en vorig jaar 2e. Uit de juryrapporten over @WORK blijkt telkens weer dat de tevredenheid van zowel ﬂexwerkers als opdrachtgevers over het bureau zeer hoog is en daarbij wordt de persoonlijke en servicegerichte werkwijze geroemd. “We leven in een snelle, onpersoonlijke en veelal digitale wereld. Hierdoor vallen veel mensen buiten de boot. Gouden krachten die een bron van expertise zijn, maar zichzelf niet gemakkelijk ‘online’ kunnen verkopen helpen wij door persoonlijke gesprekken met ze te voeren en echte te kijken naar hun talenten. Hierdoor zijn we in staat om de3ze expertise in te zetten bij onze opdrachtgevers en de ﬂexwerker langdurig inzetbaar te houden, aldus Rommie Woudstra. “ www.workbv.nl

OF 2016-07

Watertechnologie: belangrijke banenmotor voor FryslĂ˘n

Modern Missiewerk 26

OF 2016-07

Het is nog maar vijftien jaar geleden dat er met name in Fryslân, op meer dan één plek en bijna simultaan het besef groeide dat de ontwikkeling van de watertechnologiesector niet alleen voor een aantal grote bedrijven in de regio noodzakelijk was, maar ook voor het hele Noorden een kansrijke motor zou kunnen zijn. Zo kwam er een proces op gang, waarbinnen met name Wetsus, het ‘european centre of excellence for sustainable water technology’ en de netwerkorganisatie Water Alliance van directeur Hein Molenkamp belangrijke krachten vormden. Het resultaat: De regio wordt een ecosysteem voor innovatieve watertechnologie waar bedrijven de hele cyclus van idee naar concrete business kunnen volbrengen. Wat is het geheim van dat succes? En vooral: hoe profiteert het noordelijk bedrijfsleven? Een gesprek. Zijn organisatie zit sinds 2010 in de voormalige kerk Johannes de Doper, nu omgedoopt tot WaterCampus Business Centre, in Leeuwarden. Daar waar voorheen Leeuwarder katholieken hun eerste communie deden wordt nu door de Water Alliance door Molenkamp en zijn mensen concreet al sinds 7 jaar onvermoeibaar missiewerk uitgevoerd, van Leeuwarden tot Amsterdam en van Sneek tot Singapore, Korea en de VS. Dat gebeurt op internationale beurzen en op tal van bijeenkomsten voor matchmaking. Ook is er het jaarlijkse business symposium WaterLink en het relatiemagazine WaterProof, waarmee steeds internationaler wordt gecommuniceerd. Inmiddels werpt dat zijn vruchten af, maar geduld en uithoudingsvermogen zijn belangrijke voorwaarden, zo stelt Molenkamp: “Water Alliance is inmiddels uitgegroeid tot een landelijke netwerkorganisatie, maar we hebben intussen ook internationaal een naam gekregen als “Global Water Tech Hub” met de WaterCampus. Op basis van het aantal aanvragen zou ik iedere week ergens in de wereld een lezing kunnen geven over ons watertechnologie cluster, dat als groot voorbeeld gezien wordt op veel plekken in de wereld. Maar je moet jezelf natuurlijk iedere keer de vraag stellen ‘is het aannemelijk dat hier businesskansen voor de bedrijven uit voortkomen’. Die afweging is niet altijd gemakkelijk. En bovendien: wanneer die kans op concrete business wel aanwezig is heb je het vaak nóg over een lang traject voordat zaken concreet kunnen worden.”

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

Slimmer, schoner, goedkoper De directeur wijst graag op de best practises die er nu al aantoonbaar zijn. “We merken nu dat de maakindustrie al in toenemende mate profiteert van de innovaties die hier ontwikkeld worden. Slimme watertechnologie kan productieprocessen eﬃciënter en vaak schoner en goedkoper maken”. En maakbedrijven kunnen profiteren van de innovaties van watertechnologiebedrijven, aldus de directeur. “Neem het bedrijf Brightwork uit Sneek. In samenwerking met het bedrijf RWB Special Products mag men een zandfilterinstallatie voor het Waterschapsbedrijf Limburg realiseren. In korte tijd moesten daarvoor twintig RVS filtertanks gebouwd worden en die opdracht is weggezet bij de Friese machinefabrieken VConsyst in Gorredijk, Kuipers in Woudsend en Westra in Elahuizen. Het regionale MKB profiteert dus volop. Laatstgenoemde bedrijf werkt overigens ook al intensief samen Wafilin Systems, een ander watertechnologiebedrijf. Samen maken zij innovatieve apparatuur waarmee de industriële wasserijbranche wereldwijd aanzienlijk minder water gaat verbruiken. De internationale vraag komt nu los.” De Water Alliance trekt bij het ontwikkelen van nieuwe business in veel gevallen op met de NOM, de Noordelijke Ontwikkelingsmaatschappij. Molenkamp: “Dat doen we door zoveel mogelijk cross sectoraal te zoeken naar samenwerking, bijvoorbeeld in de sectoren Healthy Ageing,

LIVE IN LEEUWARDEN: WATERLINK

Jaarlijks houdt de Water Alliance onder de naam WaterLink een groot netwerk-evenement in het WTC Leeuwarden. De komende editie wordt groter dan ooit en wordt gehouden op 26 januari 2017. Volgens Molenkamp biedt het evenement voor het Friese MKB een uitstekende kans om eens kennis te maken met alle kansen die er nationaal en internationaal liggen, door samen te werken met de watertechnologiebranche. Tijdens WaterLink zal bovendien de winnaar bekend worden gemaakt van de WIS Award, de jaarlijkse innovatieprijs van de Water Alliance. www.wateralliance.nl/waterlink

OF 2016-07

Persoonlijk contact

LievenseCSO.com

het bestaat nog! ingenieurs Bel of mail met Wietse Numan

ruimte, milieu en duurzaamheid

0512-54 06 56

bodem en ondergrond

info@numanassurantien.frl www.numanassurantien.frl Adviseur voor MKB en Particulier

juridisch advies

asbest

adviseurs Vestiging Leeuwarden

Orionweg 28 | 8938 AH Leeuwarden 088 - 91 020 00 | info@LievenseCSO.com

Verleng de levensduur van uw projectmeubilair

Voor: Zorg Kantoor Overheid Horeca

herstoffering

Onderwijs

www.joustraherstoffering.nl Duurzaam - Sociaal - Besparen

Transportwei 18 • 8501 ZP Joure • Tel. (0513) 41 32 30 • Fax (0513) 41 71 73 • E-mail: info@hauwbeton.nl

energie, HTSM en agri/food. En internationaal verstevigen we de uitgangspositie van de WaterCampus voor noordelijke en landelijke bedrijven doordat we ons heel actief verbinden aan andere 'global waterhubs'. In landen als de Verenigde Staten, Canada, Israël of via Singapore in Azië kunnen we zo veel sneller deuren voor bedrijven openen. Dit is één van de redenen waarom Alex Berhitu vanuit de NOM in de Water Alliance de business development onder zijn hoede heeft.”

Best practises Berhitu: “We zijn in feite altijd bezig vraag en aanbod bij elkaar te brengen. Matchmaking dus. De uitdaging is daarbij bewijsvoering. Potentiele afnemers zeggen echter altijd: ‘Laat maar eens wat zien.’ Dan heb je, ook bij de allerbeste innovaties, best practises nodig. Launching customers, die de kansen zien

en bereid zijn een innovatie in het productieproces in te passen. En die zoeken we meer en meer bij de maakindustrie, of procesindustrie. Juist daar waar water technologische innovaties productieprocessen kunnen verbeteren, versnellen of goedkoper kunnen maken”.

Lange adem Ook Johannes Boonstra, zakelijk directeur van Wetsus, ziet volop kansen, maar realiseert zich tegelijkertijd dat met name de factor tijd een uitdaging is. “Wetsus diende in het verleden al als kraamkamer voor bijna dertig nieuwe bedrijven. Mooie cijfers en succesverhalen zoals bijvoorbeeld Biotrack (snelle detectie van bacteriën, red.) en Metalmembranes (innovatieve membraantechnologie, red.) spreken tot de verbeelding. Maar er zijn ook bedrijven die nu nog klein zijn en die we graag samen met alle partners op de

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

WaterCampus verder willen helpen met groei, zodat ze ook voor de werkgelegenheid in het Noorden meer toegevoegde waarde krijgen. Dat vergt een lange adem en dus tijd. Molenkamp beaamt dat een lange adem een vereiste is. Maar de vaart zit er volgens hem goed in. “Wat ons enorm helpt is de infrastructuur die hier nu ligt. Het ecosysteem voor innovatieve watertechnologie dat nu op en rondom de WaterCampus Leeuwarden is ontstaan kun je zien als een innovatieketen (zie illustratie, red.) waarbij we een versnelling aanbrengen in de moeileijke fases van technologie opschaling van idee tot succesvolle business. Voor watertechnologiebedrijven, maar ook voor andere MKB-bedrijven kunnen wij de gateway zijn naar partners, launching customers en internationale opdrachten.” www.wateralliance.nl

WATERCAMPUS LEEUWARDEN

In bredere zin vormt de WaterCampus samen met diverse andere kennisinstellingen en demosites van belangrijke partners een innovatief ecosysteem waar de hele innovatieketen voor de watertechnologie is samengebracht. Van eerste idee, research and development (R&D), gespecialiseerd laboratoria, een waterapplicatiecentrum, demosites en launching customers tot succesvolle export in de vorm van commerciële internationale projecten. Belangrijke spelers op de WaterCampus: Wetsus, de Water Alliance, het Centre of Expertise Water Technology CEW, Centrum voor Innovatief Vakmanschap CiVWater en het Waterapplicatiecentrum. www.watercampus.nl

OF 2016-07

L&B BV Workum

Complete make-over

Technisch installatiebedrijf L&B BV uit Workum gaat verhuizen. Het bedrijf dat zich op zowel particulieren als bedrijven richt heeft, daar meerdere redenen voor. De verhuizing maakt namelijk uitbreidingsmogelijkheden, verduurzaming van het bedrijf en de overgang van huur naar koop mogelijk. “Wij richten ons op duurzame energie,” zegt Willem Landman, die samen met Johan Bolman de directie van L&B BV vormt: “Negentig procent van onze producten is duurzaam. Denk aan warmtepompen, zonnepanelen of mini-windmolentjes. We willen dat als bedrijf natuurlijk ook uitstralen. Een kooppand is dan veel praktischer, want dat is echt van jezelf en daar mag je aan klussen. Zo hebben wij de vloer eruit gehaald en vloerverwarming geïnstalleerd. We willen alles gaan verwarmen en alle apparatuur voeden met duurzame energie uit zonnepanelen en een windmolentje, dus de gasaansluiting hebben wij afgekoppeld. De bedoeling is dat het pand aan het eind van dit jaar energieneutraal wordt”.

te lanceren. “De huidige website van L&B BV is heel erg bedrijfsmatig en technisch opgesteld,” zegt Ruud Jager, directeur van LekkerPraktisch.nl en bouwer van de nieuwe website en huisstijl: “We gaan meer communiceren in begrijpelijke taal voor zowel de consument als ondernemer. We gaan meer in de oplossingssfeer communiceren dan technische verhalen.” De website wordt gehost vanaf een duurzaam platform. Daarnaast worden er folders gemaakt voor alle producten, die de medewerkers altijd bij zich hebben. Een soort visitekaartje per product. Deze zullen ook te downloaden zijn van de nieuwe website.

Open dag De verhuizing is al zeer binnenkort, namelijk begin december. “16 December is de oﬃciële opening en 17 December is er een open dag waar iedereen welkom is,” vertelt Landman: “Bezoekers kunnen dan onze producten zien en wij hopen dat er tien tot vijftien bedrijven staan waar wij mee te maken hebben. Denk hierbij aan leveranciers en producenten van warmtepompen, zonnepanelen of windmolens. Dan kunnen de mensen ook zien met wie wij samenwerken en wat wij te bieden hebben.” L&B BV zal vanaf 16 december te vinden zijn op Eniggaburren 17 in Workum.

Daarnaast is het bedrijf de afgelopen jaren gegroeid en zijn er nu zes medewerkers. “We willen geen gigantisch bedrijf worden, maar in het nieuwe pand is wel ruimte voor groei. De markt groeit en we voeren nu landelijk projecten uit. 'Nul op de meter' is een nieuw Label van ons, wat we zowel bij bedrijven als consumenten willen neerzetten. We hebben onlangs een project van 39 woningen gerealiseerd in Ermelo, die allemaal energieneutraal zijn. We zijn met z’n allen bezig met een footprint naar de toekomst toe. Het is mooi om daar een onderdeel van te zijn,” zegt Landman.

Nieuwe website Naast een nieuw pand is er besloten tegelijkertijd een nieuwe huisstijl en website

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2016-07

Jouke Smid in Mexico

In Friezen in den Vreemde volgt OF de avonturen van Friese ondernemers, managers, start ups en studenten in het buitenland. Waarom gingen ze? Voor wie? En wat beleefden ze? In deze editie: Jouke Smid, projectmedewerker van de Water Alliance in Mexico.

OF 2016-07

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2016-07

BOUMA TECHNISCH INSTALLATIEBEDRĲF

Aannemingsbedrijf Weg- en Waterbouw

Stienstra & Van der Wal-IJlst ISO en

Ook kunt u bij ons terecht voor: • Remmings- en geleidewerken • Stalen damwanden • Haven aanleg en steigerwerk • Houtleverantie • Diverse typen walbeschoeiingen • Houten bruggen

S&W

Voor informatie en/of een vrijblijvende offerte kunt u altijd contact met ons opnemen.

& kwalite iligheid Waar ve samengaan nauw

certificee

VCA ge

Aannemingsbedrijf Weg- en Waterbouw Stienstra & Van der Wal Rogmolewei 6, 8651 EP IJlst Tel. 0515-533243, Fax 0515-531362 info@stienstra-vanderwal.nl www.stienstra-vanderwal.nl

Technisch allrounders gespecialiseerd in duurzame oplossingen! Duurzame energie-oplossingen Zonnepanelen en -boilers • Zinwerk en dakbedekkingen • Verwarmingsinstallaties • Licht- en krachtinstallaties

Sanitair Airconditioning • Gas- en waterleidingen • Riolering • 24/7 servicedienst

•

Achterwei 18 - 9262 NS Sumar - Tel. 0511 461 378

bouma-installatie.nl

DE BOER BURGUM BV

ONDERNEMING VAN HET JAAR 2016

EFFICIËNTER

WERKEN? Wij staan graag voor u klaar! Voor een optimaal infraproces: • machinebesturingsmanagement • digitale grondstromenregistratie • ontwikkelen uitvoeringsmethode • beheer infrakit

www.optima-infra.nl

• dé partner voor aannemers van projecten in grond-, weg en waterbouw • nieuwste technologie en slimme oplossingen • al meer dan 70 jaar!

de www.deboerburgum.nl

Je ging in oktober 2016 naar Mexico Stad: waarom? In deze stad vond de Aquatech Mexico Exhibition plaats. Een internationale beurs waar een podium wordt gegeven voor watertechnologiebedrijven die zaken willen doen op de Mexicaanse markt. Vanuit Water Alliance, de organisatie waarvoor ik werk, is op de Aquatech de ‘Dutch Booth’ geïntroduceerd. In samenwerking met NWP, het Netherlands Water Partnership. Dat is een beursvloer waar Nederlandse watertechnologiebedrijven bij aan kunnen haken om zo zichtbaarheid te vergroten en je zakelijke contacten te kunnen leggen. De watertechnologiebranche is wereldwijd booming. Je kunt iedere week wel ergens naar een grote beurs op het gebied van water. De Water Alliance is daar uiteraard selectief in en investeert alleen wanneer er echt goede kansen liggen voor Nederlandse watertechnologie. In Mexico was dat het geval.

Wat was je ambitie? Ik wilde in een korte tijd een zo goed mogelijkheid beeld te krijgen van de Mexicaanse markt. En dan voornamelijk gericht op de kansen voor Nederlandse bedrijven in de watertechnologie sector. Om dit te kunnen realiseren heb ik niet alleen op de Aquatech beursvloer gestaan, maar heb ik ook geparticipeerd in verschillende matchmakingsessies, georganiseerd vanuit de Europese Unie. Hierdoor kwam ik gemakkelijk in contact met Mexicaanse bedrijven, agencies en andere organisaties.

Hoe ging het? De matchmakingsessies waren leuk en nuttig. Ik merkte dat vrijwel alle gesprekspartners echt op zoek waren naar nieuwe technologieën die Nederlandse watertechnologiebedrijven kunnen bieden. Daar zit dus een ‘match’. Mexico als vragende partij en Nederland als biedende partij.

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

Voor Water Alliance nu de taak om deze contacten warm te houden en door te lussen naar onze leden: de bedrijven in de watertechnologiesector. Het is vaak een langdurig proces, maar er zijn de afgelopen jaren gelukkig prachtige voorbeelden geweest waarbij leden van de Water Alliance in het buitenland uiteindelijk prachtige opdrachten scoorden. Het mooie daarbij is dat men dan ook vaak toeleveranciers nodig heeft. Zo zijn er bijvoorbeeld diverse Friese roestvrijstaalbedrijven in samenwerking met watertechnologiebedrijven bezig met buitenlandse opdrachten.

Wat is meegevallen? Doordat ik mij voorafgaand aan de reis al had ingeschreven voor veel matchmakingsessies, is het contacten leggen me erg meegevallen. Dit heeft enorm geholpen om een goed beeld te krijgen van de Mexicaanse markt.

OF 2016-07

Zorgeloos uw VvE uit handen geven? Benedictus VvE Beheer Persoonlijk Betrouwbaar Betrokken Deskundig Ontzorgen

â&#x20AC;&#x153;Je kunt niet de windrichting veranderen, wel de stand van je zeilenâ&#x20AC;? Almastraat 14 8601 EW Sneek info@benedictus-vvebeheer.nl www.benedictus-vvebeheer.nl !

Pr Bernhardstraat 1a/203 | 9251 GJ Burgum 06-44832771 | 0511-820211 | info@kieskoers.nl

Wat is het meest opvallende aan het land waar je verbleef? Daar kan ik kort over zijn: het verkeer. Een afstand van acht kilometer in twee uur aﬂeggen met de auto is bijvoorbeeld de normaalste zaak van de wereld. Ongeacht op welk tijdstip van de dag. Ik heb me laten vertellen dat de gemiddelde snelheid van een auto in Mexico Stad negen kilometer per uur is, over het hele jaar gezien. Daarnaast is het openbaar vervoer vaak overvol. Maar dan ook echt overvol! Geen goed alternatief voor handen. Haha, ook hier liggen dus genoeg kansen voor Nederland als ‘fietsenland’ om een alternatief te bieden!

Nog meer dingen geleerd? Ja, dat taal zo belangrijk is. Een simpele conclusie, maar toch. Als je Spaans spreekt wordt je toch

meer serieus genomen en bouw je makkelijker aan een zakelijke relatie. En daarbij is het van belang dat je oprechte interesse toont. Als de contacten op de beursvloer zijn gelegd, mis het goed om een vervolgafspraak voor te stellen bij het bedrijf zelf. Dit creëert in Mexico een enorme ‘goodwill’. Ik denk overigens dat dit bijna overal zo zal zijn.

Heb je nog tijd gehad om iets van het land te zien? Een internationale beurs bezoeken in combinatie met de matchmaking sessies biedt eigenlijk geen vrije tijd. Mede ook omdat het verkeer in Mexico een drama is en ik op 17 km afstand zat van het exhibition center, bracht ik mijn vrije tijde voornamelijk in de taxi door. Gemiddeld 2,5 tot 3 uur

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

per dag. ‘s Avonds even een hapje eten met collega’s, mede standhouders of relaties was eigenlijk de enige vrije tijd. Die heb ik benut om de Mexicaanse keuken te ontdekken.

Tips voor ondernemers die iets soortgelijks willen doen? Je als bedrijf profileren op een internationale beurs kan kostbaar zijn, maar de ervaring leert dat het over een langere termijn vaak wel tot concrete business leidt voor je onderneming. De contacten worden dáár gelegd en de interessante mensen komen dáár bijeen. Dus, wanneer je als ondernemer internationale ambities hebt en een goed verhaal: durf toch die stap te nemen. Voor bedrijven in de watertechnologie sector kan dit via Water Alliance.

Jouke Smid Projectmedewerker bij Water Alliance Geboren 30 oktober 1991 te Wolvega. Burgerlijke staat Ongehuwd. Hobby’s Voetbal, stedentrips.

OF 2016-07

Les uit de bijbel

Tijdens de persconferentie om aan te kondigen dat NOKIA werd overgenomen door Microsoft, eindigde de CEO van NOKIA zijn speech door dit te zeggen: "We hebben niets verkeerd gedaan, maar hoe dan ook, wel verloren." Na dit gezegd te hebben, sloeg hij de handen voor de ogen en samen met zijn managementteam was de verslagenheid letterlijk van de gezichten af te lezen. Nokia, die wereldspeler, dat respectabele bedrijf. Ze deed niets verkeerd qua zakendoen, maar de wereld veranderde te snel. Hun tegenstanders waren te machtig. De nieuwe toetreders te slim. De mensen van NOKIA zagen de nieuwe kansen niet, ze leerden niet, ze veranderden niet en dus verloren ze een unieke kans om de dominante speler te worden in een nieuwe markt. Ze liepen niet alleen de mogelijkheid mis om veel geld te verdienen, nee, ze verloren zelfs de kans om te overleven. De boodschap van dit verhaal is: wanneer je niet verandert zal je vroeger of later uit de wedstrijd worden gehaald. Het is niet erg als u geen nieuwe dingen wilt leren. Echter, als uw kennis en mentaliteit niet bij de tijd blijven wordt u er vroeger of later zakelijk voor afgestraft. Dan is een verhaal in één van de oudste en meest gelezen boeken op aarde nog zo’n slechte raadgever niet. Ik doel op Jozef, maar nee niet die van Maria, maar die ene die in een kuil werd gesmeten door notabene zijn eigen broers vanwege zijn groteske dromerige vergezichten. De man die uiteindelijk wel onderkoning werd van Egypte, die bedoel ik. Hij wist toch maar mooi de droom van de Farao te duiden. Weer je tijdens jaren van voorspoed tegen jaren van tegenspoed. Dat zit hem niet alleen in sparen, maar zeker in leren, vernieuwen, innoveren en daardoor met je hele bedrijf opschuiven in de markt, of instappen in nieuwe markten. Eigenlijk zie je dit bij de meest succesvolle bedrijven uit de geschiedenis steeds weer gebeuren. Neem als voorbeeld de tijdlijn van Apple. Gestart in 1977, waar met name twee oprichters Steve Wozniak en Steve Jobs met passie en ambitie een computermerk uit de grond weten te stampen.

3388

OOFF 22001166--0067

Tien jaar later, in 1987, is het bedrijf al lang niet meer de enige in de markt en begint hun paradepaardje, de Macintosh, eindelijk in grote aantallen te verkopen. Weer tien jaar later, 1997 om precies te zijn, is Apple technisch failliet. Steve Jobs, in 1985 nog gewipt door een op geld en korte termijn belust bestuur, stond op het punt om na meer dan tien jaar weer terug te komen op het destijds zinkende schip. Met een injectie van maar liefst 150 miljoen dollar, door aartsrivaal Microsoft notabene, en wat slimmigheden, die wij op het conto van Steve Jobs kunnen schrijven, komt hij in 2007 met de revolutionaire iPhone. Sindsdien is het helemaal crescendo gegaan met Apple. Op dit moment zijn er toch heel wat haarscheurtjes te bespeuren bij het nu nog oppermachtige bedrijf. Wat zal 2017 hen brengen? Of zitten ze in dezelfde cycli als NOKIA? Want op dit moment is Microsoft toch echt de frisse appel in de fruitmand.

OF SPECIALIST

Ate van der Meer Internet & Marketing specialist, mede oprichter en eigenaar van Snakeware.

Conclusie:

Kijk voor deze en ander columns van Ate

1. Het voordeel van gisteren zal worden vervangen door de trends van morgen. Je hoeft zelf niet iets verkeerds te doen, wanneer jouw concurrenten de juiste golf pakken en het goed doen, kun je verliezen en falen waar je bij staat. 2. Door jezelf continu te veranderen en te verbeteren geef je jezelf of je opvolgers steeds een tweede kans. Wanneer je wordt gedwongen om te veranderen is het vaak te laat.

op zijn eigen specialisten platform op

Doe dus je voordeel met dat verhaal uit de Bijbel en de recente lessen van NOKIA en Apple. Want als je niet continu blijft leren en veranderen ben je op een dag niet meer relevant. Durf te dromen, te ondernemen. Neem zelf de regie en zie met vertrouwen tegemoet wat de toekomst je brengt.

www.of.nl/specialisten.

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2016-07

. .van alle markten

uis!

www.workbv.nl

Marco Keizer, Belastingadviseur Watse de Jong, Directeur Belastingadvies / Pensioenspecialist

Pensioen in eigen beheer:

Er valt wat te kiezen. Toch? Een aftrekpost tegen een hoog belastingtarief, zonder dat het geld kost. Welke DGA wil dat nou niet? Salaris omhoog, even tekenen, partner ook. Klaar, simpel. Het is zondagochtend 9 oktober 11.00 uur. Het lijkt vroeg, maar toch staan er al veel mensen voor de nieuwe duurzame 11stedenhal samen met Syb van der Ploeg & Piter Wilkens het speciaal geschreven duurzaamheidslied: “Jou it troch” te zingen. Met het gezelschap van paard en wagen én ezel en wagen willen Syb & Piter als Freonen fan Fossylfry Fryslan aandacht vragen voor het plan om twee weken in juli 2018 een compleet Fossiel vrij Friesland te realiseren, in het kader van Kulturele Haadstêd 2018 De Aansluitdijk Tour werd voortgezet in Camminghaburen te Leeuwarden. Hier werd de knikkertegel van gerecycled plastic, en zelf ook weer recyclebaar, gepresenteerd door de trotse directeur van Omrin. Ook de containers van gerecycled kunststof zijn een mooi voorbeeld van wat er tegenwoordig

al geproduceerd wordt met het afval van de Friese bewoners. Woningcorporatie Elkien neemt het heft in handen en maakt alle huurwoningen energieneutraal in 2030. Door deze mooie ambitie worden niet alleen alle huizen energieneutraal en gasloos, ook zouden de huur- en energieprijzen voor de huurders omlaag kunnen. Directeur Alex Bonnema gaf een rondleiding door één van de woningen. Hier hield de Tour niet mee op. Op de Afsluitdijk werd bij De Nieuwe Afsluitdijk aandacht gegeven aan BlueEnergy en Tocardo. Niet alleen wordt hier gewerkt aan een goede vismigratie, ook zijn inmiddels 10 getijde turbines met draaibare rotorbladen van Tocardo in Nederland in bedrijf én wordt er door Blue Energy energie gewonnen uit het verschil in zoutconcentratie tussen zoet

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

en zout water. Daarnaast werd het nieuwe Off Grid Test Centre oﬃcieel geopend, een prachtige locatie waar zonne-, wind- en stromingsenergie samen gaan komen. Een dag voor de Dag van de Duurzaamheid namen diverse leden van Circulair Friesland en andere organisaties het initiatief om te laten zien wat zij allemaal al doen op het gebied van circulaire economie. Ook maandag op de Dag van de Duurzaamheid werd er veel georganiseerd. Zo waren er bij de Friese Poort de gehele dag 300 studenten bezig met duurzaamheid. Bekijk ook de speciale NOS uitzending waarin diverse onderwerpen terugkomen zoals afvalscheiding, recycling, zilte teelt en de getijde turbine. Tevens zijn er twee korte leuke filmpjes van de dag gemaakt.

OF 2016-07

Roelofs: integrale kennispartij voor infrastructuur

‘Dit bedrijf is één smeltkroes van innovatieve drang’

‘Wat kunnen we morgen beter doen?’. Onder dat credo bouwde ondernemer Herman Roelofs vanaf 1960 zijn familiebedrijf Roelofs (Den Ham, Overijssel) op. In de beginjaren was het bedrijf vooral zandtransporteur, maar inmiddels is de onderneming uitgegroeid tot een toonaangevende professional op het gebied van infrastructuur en openbare ruimte. Met inmiddels zes vestigingen. De woorden van oprichter Roelofs vertolken in feite precies waar het ook tegenwoordig iedere dag bij innovatie om draait. Ze passen dan ook als een perfecte jas, aldus algemeen directeur Gerard Hoiting. ‘Dit bedrijf is aan de ene kant heel divers als het gaat om de mensen die bij ons werken en de vele verschillende projecten die we draaien. Maar de stip op de horizon is voor iedereen gelijk: partners meehelpen met steeds betere oplossingen op het gebied van infrastructuur. En zo samen bouwen aan een klimaatneutrale samenleving. Dát is de échte uitdaging. Dan moet je jezelf iedere dag afvragen wat er beter kan. En daar zijn we bij Roelofs goed in. Dit bedrijf is één grote smeltkroes van innovatieve drang.’ Innovatie ontstaat niet van de ene dag op de andere. Het vergt investeringen, geduld, risico’s nemen en een proactieve houding. “De projecten komen niet vanzelf”, bevestigt commercieel directeur Grit. “Je moet de markt op. Wij hebben er daarbij voor gekozen om ook letterlijk dichtbij te zijn.

OF 2016-06

Geografische verbreding dus. We zaten al in Den Ham (hoofdkantoor, red.). Daar kwamen enkele jaren geleden Steenwijk, Stadskanaal en Veenendaal bij. Begin november is de vestiging Sneek geopend en we openen dit jaar ook nog een kantoor in Spijkenisse.” Er zit een weloverwogen strategie achter deze manier van groeien, aldus de commercieel directeur. “Je zit niet alleen dicht bij de projecten, maar je wordt ook steeds meer één met de regio waarin je werkt. Jouw kantoor staat er, je medewerkers wonen er. Die hebben weer hun eigen netwerken in die regio’s. Dat bevordert inspirerende informele relaties en dat past heel goed bij ons, als familiebedrijf. En het feit dat je medewerkers dicht bij hun werk wonen geeft voor je mensen dikwijls meer levenskwaliteit.”

Integrale kennispartij Op de website van Roelofs staan uitvoerige expertisegebieden; van gebiedsontwikkeling tot mobiliteit en van energie tot ecologie. Grit is graag bereid de zaken samen te

vatten. “We zijn een integrale kennispartij voor infrastructurele vraagstukken. Denk aan wegen, tunnels en bruggen, eigenlijk alles in de openbare ruimte. Daarbij doen wij onderzoek, design, constructie, maar ook beheer. Een tweede tak is onze zandwinning. Die core business van onze oprichtingsjaren is altijd doorgegaan.”

Voorloper Bij al die activiteiten heeft Roelofs de ambitie voorloper te zijn. Daarbij wordt heel bewust de samenwerking gezocht. “Dat vind ik persoonlijk het mooiste van ons vak”, stelt Grit zonder aarzelen. “Samen met overheid en anderen nieuwe dingen ontwikkelen, waarbij we de samenleving duurzamer maken.” Een mooi voorbeeld was onlangs in Friesland te zien. Roelofs was betrokken bij een test waarbij op een traject tussen Leeuwarden en Stiens enkele honderden meters ‘fietssnelweg’ werd aangelegd dat was gemaakt van asfalt op basis van herwonnen wc-papier. “Wij zijn al jaren betrokken bij allerlei manieren om de

samenstelling van asfalt te verbeteren en verduurzamen”, vertelt Grit. “Daar hebben we zelfs een eigen wegenbouwkundig laboratorium voor. We zijn nu aan het testen of het - ik leg het zo simpel mogelijk uit mogelijk is om met behulp van cellulose het lijm houdend vermogen van asfalt te verbeteren, waardoor het langer meegaat. De eerste ervaringen lijken zeer positief. Dat project hebben we uitgevoerd in samenwerking met KNN Cellulose (Groningen/Leeuwarden) Wetterskip Fryslân, provincie Fryslân, STOWA (het kenniscentrum van de regionale waterbeheerders, red.), Esha Infra Solutions (Groningen) en wegenbouwer Jansma (Drachten).”

Visie en werkelijkheid

ROELOFS IN DE REGIO Het hoofdkantoor van Roelofs staat in Den Ham (Overijssel). Het bedrijf, dat al veel langer in Friesland actief is, bevestigde de ambities in deze regio onlangs nog eens door de opening van een kantoor in Sneek, op 3 november jl. “Een mooi moment in ons bestaan”, aldus rayonmanager Noord Johan van der Ploeg. “Er waren toch zo’n vijftig relaties uit de regio. Ook mooi om op zo’n moment om je heen te horen hoeveel van onze medewerkers tegen elkaar gewoon Fries praten.” Voor ieder bedrijf zijn de uitgevoerde projecten een belangrijk deel van het visitekaartje. In Friesland viel Roelofs onder andere op met de test met het innovatieve fietspad tussen Leeuwarden en Stiens (zie ook het verhaal, red.). Verder was Roelofs betrokken bij de realisering van vaarroutes voor elektrische en hybride boten van Leeuwarden via Ryptsjerk en De Falom tot aan de Swemmer nabij de Westereen. Ook is Roelofs verantwoordelijk voor het herinrichten van de buitenruimte bij Thialf (parkeerplaatsen, entree-gebied en bereikbaarheid achterzijde van het IJsstadion, red.).

Zes vestigingen, inmiddels ongeveer 230 medewerkers; de groei zit er goed in bij Roelofs. Gerard Hoiting is dan ook optimistisch over de toekomst. “Er liggen de komende jaren in Nederland nog zoveel infrastructurele uitdagingen. Punt van aandacht is wel het verschil tussen wat je droom en werkelijkheid zou kunnen noemen. Als bedrijf willen wij al in 2030 helemaal klimaatneutraal zijn, maar de regering wil dat we dat voor de samenleving als geheel toch ook al in 2050 hebben bereikt. Het klimaatakkoord zoals gesloten in Parijs heeft die urgentie nog eens bevestigd. Dat betekent dat overheden de wijze waarop aanbestedingen worden beoordeeld drastisch moeten aanpassen. Je moet nu van je

Zie voor overige projecten en meer

ROELOFS IN HET KORT Opgericht in 1960, door Herman Roelofs. Van oorsprong familiebedrijf. Vader Herman Roelofs en zoon en dochter zijn nog aandeelhouder. Huidige directie Gerard Hoiting (algemeen directeur), Stephen Haverkamp (directeur bedrijfsvoering) en Marcel Grit (commercieel directeur). Slogan ‘Roelofs: meer waarde aan ruimte’ Vestigingen Noord: Sneek, Stadskanaal, Steenwijk, Oost: Den Ham, Midden/West: Spijkenisse, Veenendaal. Klanten: vooral overheden, woningbouwcorporaties en onderwijsinstellingen Bijzonder: Roelofs Academy;een instituut op het hoofdkantoor in Den Ham waar aan de hand van kennissessies, gastcolleges en onderzoeksprojecten kennis wordt gedeeld met medewerkers, studenten en partners in het veld.

Stephen Haverkamp, Gerard Hoiting en Marcel Grit

informatie www.roelofsgroep.nl.

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

dromen en ambities werkelijkheid maken. Wanneer je duurzaamheid serieus neemt mag je bij infrastructurele projecten dan nooit de fout maken alleen maar op laagste prijs in te kopen. Wij zijn heel benieuwd hoe de overheid op dit punt de handschoen oppakt.”

OF 2016-07

Rondetafelgesprek zorgprofessionals

Van verzorgingsstaat naar steungevende staat Vrijwel geen dag gaat er voorbij of de zorg is in het nieuws. Al te vaak is dan niet de inhoudelijke kant onderwerp van gesprek, maar des te vaker de financiële kant. En dat gaat de mensen die werkzaam zijn in de zorg aan het hart. Zoveel werd wel duidelijk tijdens een rondetafelgesprek met Friese professionals in de zorg. Wat ooit begonnen is uit naastenliefde, als een vanzelfsprekende burgerplicht, is vandaag de dag verworden tot een heuse industrie waarin miljarden omgaan. Jaar na jaar snijdt de overheid in de zorguitgaven. Met verstrekkende gevolgen voor zorgorganisaties en patiënten. Maar draait de zorg eigenlijk nog wel om die laatste groep? Of vooral om de financiën, regelgeving en bedrijfsvoering daaromheen? “Vroeger was de zorg ‘eigendom’ van de burgers. Tegenwoordig is de zorg eigendom van de politiek geworden.”

Even voorstellen De deelnemende zorgprofessionals aan dit rondetafelgesprek zijn Ebelien Beiboer en Teije Jacobi van zorgkwekerij Hof van Arcadia, Vera van der Boom van ROC Friese Poort Bedrijfsopleidingen, Marcel Nijp van Gino Software, Tjeerd Nijboer van de Pi-Groep

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

(geestelijke gezondheid en integratie) en Kees Boer van Service Appartementen Oranjewoud.

Bureaucratie Om meteen maar in te gaan op de financiën in de zorg: wat is eigenlijk het probleem als er voortdurend zoveel bezuinigd moet worden? Tjeerd Nijboer heeft daarover een volstrekt heldere mening: “Er is geen probleem. Het probleem is gecreëerd. De zorgkosten kunnen misschien wel met een derde omlaag − maar dan alleen als er geen belangen binnen zorgorganisaties in stand werden gehouden.” Daarmee wordt wel iets gezegd. Kees Boer: “Zorginstellingen en burgers zijn niet langer zelf eigenaar van de zorg. De zorg wordt bepaald door politieke keuzes. De afgelopen decennia is de zorg alleen maar duurder, onoverzichtelijker en bureaucratischer geworden. We moeten

OF 2016-07

› Projectinrichting

Wie vertrouwt u uw administratie toe?

› Kantoorartikelen › Repro & Sign › ICT Diensten › Outlet

› PostNL

Groot in projectinrchting. Het inrichten van uw bedrijfsruimte is een vak! De mensen achter onze afdeling kantoorinrichting verstaan dit vak als geen ander. Door kennis over de laatste ontwikkelingen op het gebied van ergonomie en het toepassen van de nieuwste akoestische materialen, kunnen wij u adviseren en inspireren met een plan dat bij u en uw werkwijze past. Neem contact op voor een vrijblijvend oriënterend gesprek.

www.parsec.nl 058-2954800

www.datas.nl

Drachten, Groningen, Sneek

䔀砀琀爀愀倀䬀瘀漀漀爀甀眀漀爀最愀渀椀猀愀琀椀攀

䰀椀攀猀戀攀琀栀䨀攀渀猀攀吀⸀㨀㘀㔀㄀㐀㄀㔀㤀㠀㘀

䌀漀最渀椀琀椀攀昀䌀漀愀挀栀攀渀洀攀琀倀愀愀爀搀攀渀

䴀愀爀最爀椀攀琀䈀愀欀欀攀爀吀⸀㨀㘀㐀㌀㌀㜀㈀㐀㔀

Produvar is online software voor productiebedrijven. Onze software biedt vooral veel voordelen als u producten levert die met enkele parameters aan de wensen van uw klant aangepast kunnen worden. Denkt u bijvoorbeeld aan keukenbladen of tuinmeubilair. Op basis van een offerteaanvraag kunt u met onze software automatisch de productie plannen en uw CNC-gestuurde machines bedienen. Met Produvar bespaart u tijd in al uw bedrijfsprocessen.

眀愀渀琀戀攀琀攀爀猀愀洀攀渀眀攀爀欀攀渀

眀爀欀琀

䴀愀愀欀渀甀攀攀渀愀昀猀瀀爀愀愀欀瘀漀漀爀攀攀渀最攀栀攀攀氀瘀爀椀樀戀氀椀樀瘀攀渀搀欀攀渀渀椀猀洀愀欀椀渀最猀最攀猀瀀爀攀欀戀攀氀䰀椀攀猀戀攀琀栀 ⠀ 㘀㔀㄀㐀㄀㔀㤀㠀㘀⤀ 漀昀䴀愀爀最爀椀攀琀 ⠀ 㘀㐀㌀㌀㜀㈀㐀㔀⤀ 瘀愀渀瀀愀愀爀搀攀渀欀甀渀樀攀氀攀爀攀渀⸀渀氀

樀愀稀稀瀀愀愀爀搀攀渀挀漀愀挀栀椀渀最⸀渀氀

T. 050 - 211 18 25

www.produvar.com

de eﬃciëntie meten en er is steeds meer management bijgekomen. Uiteindelijk heeft dat ertoe geleid dat er nu veel geld over de balk gegooid.” Vera van der Boom valt hem bij: “Het is de macht van diverse partijen, onder andere bij de zorgverzekeraars, die de zorg duur maakt.”

De consumerende Nederlander Zonder er nu een politiek verhaal van te maken, wordt hiermee wel een tamelijk wrang beeld geschetst van de zorg. Marcel Nijp: “We worden steeds ouder. En er zijn zoveel medicijnen en behandelingen om mensen te ondersteunen, langer thuis te laten wonen en langer in leven te houden. Dat brengt stijgende kosten met zich mee. De vraag zal dus altijd blijven: hoe houden we die zorgkosten in toom?” Maar er moet iets fundamentelers gebeuren, vindt Tjeerd Nijboer. “We hebben te maken met de consumerende Nederlander. Die kent een grote zorgbehoefte. Ik denk dat er een heel belangrijke taak ligt voor het onderwijs − naast de opvoeding − om kinderen onderscheidend vermogen bij te brengen wat betreft gezondheid en stabiliteit. Richt

je op krachtenvorming van de komende generaties in plaats van alleen maar te kijken waar je op kunt besparen.” Kees Boer: “Een fundamentele discussie inderdaad: hoe maken we de komende generaties sterk en weerbaar zodat ze in hun eigen onderhoud kunnen voorzien en minder hoeven te leunen op therapeuten en specialisten.”

Terug naar toen? Moeten we dan terug naar vroeger, toen je voor zorg en bijstand ook nog gewoon terecht kon bij de buurvrouw? Of zoals Teije Jacobi het schetst: “Bij mijn vader op het agrarisch bedrijf waren twee mensen in dienst met een licht verstandelijke handicap. Ze hielpen met allerlei werkzaamheden, ze vonden het prachtig. En dat was heel gewoon. Maar of we financieel nog terug kunnen naar vroeger, dat krijg je niet meer voor elkaar.” Marcel Nijp: “Het zou op zich wel kunnen, maar dan moeten alle wetten en regeltjes gewoon aan de kant. En dat gaat heel veel weerstand opleveren.” Hoe zit het ondertussen met de overheid die immers terug zou treden? Ebelien Beiboer: “De verantwoordelijkheid moet wel terug naar de

burger maar vervolgens verbindt de overheid daar zoveel regels aan dat het zorgaanbieders onmogelijk wordt gemaakt.”

Gezond verstand en gemeenschapszin Ligt aan de stijgende zorgvraag dan misschien een ander probleem ten grondslag? Marcel Nijp: “Een groot probleem van onze maatschappij is wel dat we van alles verwachten van iedereen behalve van onszelf. De vraag moet zijn: wat kunnen we zelf doen? Hoe stroop je de mouwen op? Als cliënt. Als mantelzorger. Als zorgorganisatie. Want uiteindelijk ligt de zorg op ieders schouders.” Tjeerd Nijboer: “Ik denk dat we van een verzorgingsstaat toe moeten naar een steungevende staat. We moeten toewerken naar een gemeenschap waarin we meer voor elkaar kunnen zorgen. Waarin specialisten en specialismen nog wel nodig zijn, maar waarin gezond verstand en gemeenschapszin de boventoon voeren. Daarin moeten we vooral investeren; en dan heb ik het niet over geld. Dat is een ommekeer die van onderaf moet gebeuren. Dan geef je de zorg ook echt terug aan de burger.”

Wie zaten er aan tafel? Hof van Arcadia Hof van Arcadia in Opende biedt Zorg in het Groen op een prachtige locatie in het natuurgebied ‘Westerkwartier’. Dat wil zeggen: ‘belevingsgerichte activiteiten in een landelijke omgeving’. Re-integratie en leer- werktrajecten en arbeidsmatige dagbesteding. Mensen met een verstandelijke beperking, maar ook mensen met psychische problematiek of personen die om een andere reden niet deel kunnen nemen aan het reguliere arbeidsproces worden door een team van professionals ondersteund bij werkzaamheden op het gebied van groenbeheer, maar ook bij creatieve bezigheden. www.hofvanarcadia.nl

Ebelien Beiboer

Teije Jacobi

Woonplaats Kollum

Woonplaats

Loopbaan Groepswerk in de Zorg, cliënt-ondersteuner,

Opende

jeugdteam gemeente, zelfstandige in de zorg.

Loopbaan

Hobby’s Korfbal

Groensector, onderwijs, zelfstandig ondernemer

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2016-06

Al ruim 100 jaar de veelzijdige aannemer uit Eastermar...

Grote Hornstweg 19-D, 9261 VW Eastermar telefoon: 0512 - 47 13 00 www.bouwbedrijfswart.nl swart@bouwbedrijfswart.nl

B&GS Bedrijfs- & Garagedeuren Specialist van het Noorden opent nieuwe afdelingen.

Fjoertoer Terschelling Zeil-arrangement mét VIP-deelname?

B&GS met tientallen jaren ervaring in verkoop, montage, onderhoud en reparatie van elk type en merk garagedeur of bedrijfsdeur, kreeg vanuit de markt regelmatig de vraag of ze bij de kantel-, sectionaaldeuren, roldeuren, overheaddeuren en schuifdeuren die ze plaatsen of onderhouden ook de bijbehorende Toegangstechniek en Beveiligingscamera’s konden verzorgen. Dit doen ze dan ook al jaren. Hieruit zijn drie nieuwe afdelingen ontstaan:

Toegangstechniek Camerabeveiliging Zonwering En natuurlijk de alom bekende: Deuren Voor meer informatie, www.bengs.nl Showroom Eestumerweg 49, 9792 RB Ten Post tel: 050 520 1100

In samenwerking met het Regionaal Orgaan Verkeersveiligheid Fryslân (ROF)

d Frie Fri esslan land eegt je!je! Bew B e weegt

Gino Multidisciplinaire indicatiestelling’, samenwerkingsdossiers en cliëntvolgsystemen. De media lopen er van over en de zorg heeft er de handen aan vol. Het lijkt iets van recente datum maar al lang voordat iedereen het er over had waren de mensen van Gino (‘zorg in eigen hand’) er mee bezig. De onderneming beschouwt ICT als een onmisbare schakel in de verbetering van de zorg in de toekomst. Voortgekomen uit de Rijksuniversiteit Groningen heeft het bedrijf zich ontwikkeld tot een commercieel gezonde onderneming dat met

Service Appartementen Oranjewoud Service Appartementen Oranjewoud levert ‘maatwerk’ in wonen met service en diensten. Naar eigen behoefte kunnen bewoners, vaak ouderen, service en diensten inkopen. Denk hierbij aan maaltijden, activiteiten, recreatie, fitness, persoonlijke verzorging, alarmering en medische zorg. De zorg aan de bewoners wordt geboden door OranjewoudZorg. In totaal is dit een team

Pi-groep Pi staat voor Persoonlijke impulsen in zorg, samenleving en werk. De organisatie biedt

innovatieve ‘keteninformatisering’ het werk van gemeenten, zorgaanbieders en zorgverzekeraars eﬃciënter maakt. Gino richt zich op innovatieve software voor zorg, overheid, bedrijven en verzekeraars.

www.gino.nl Marcel Nijp Woonplaats Hoogezand Loopbaan Systeembeheer, ontwikkelaar, accountmanager, manager, commercieel directeur en

Hobby’s Genieten, reizen, films kijken en gamen.

algemeen directeur

Friese Poort

en innovatie staan daarbij centraal.

ROC Friese Poort Bedrijfsopleidingen heeft een dijk van een naam in opleidingenland. De lezer vindt de onderwijsinstelling dan ook vaak terug op de pagina’s van OF. Vanuit locaties Dokkum, Drachten, Emmeloord, Leeuwarden en Sneek richt de instelling zich op de ontwikkeling van vakmanschap en arbeidscompetenties. Begrippen als kwaliteit, klantgerichtheid, resultaatgerichtheid

www.friesepoort.com Vera van der Boom Woonplaats Hardegarijp Loopbaan Zorg Hobby’s Reizen, theater, lezen, films kijken, langeafstandlopen.

van 45 zorgprofessionals. Dit is een unieke samenwerking van meerdere zorgorganisaties binnen Service Appartementen Oranjewoud.

www.oranjewoudwonen.nl Kees Boer Woonplaats Wons Loopbaan Zorg, zelfstandig interim-manager. Hobby’s Zeilen

diagnostiek, integrale behandeling, begeleiding en integratie op maat voor kinderen, jeugd en (jong) volwassenen. Er zijn vestigingen in Groningen, Roden, Emmeloord, Lelystad, Almere en Drachten, waar ook Centraal Pi-groep is gevestigd. Speciaal met als doel om diagnose en behandeling van cliënten te verbeteren ontwikkelde de Pi-groep op Ameland een exclusief outdoorprogramma. Tjeerd Nijboer, directeur-bestuurder van Pi-groep, pleitte er in zijn welkomstwoord voor om de jeugd wat ‘losser’ te laten. “Wij zitten de jeugd te veel op de huid met standaardregels en een belerende aanpak”, zo stelde Tjeerd Nijboer bij de opening

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

van een trainingshuis in Drachten.“Fouten mogen maken en daarvan leren is veel effectiever. Waar zijn de Pietje Bells en Hielke & Sietse Klinkhamers van deze tijd? Dromen en ervaring opdoen creëren karakter en eigenwaarde.”

www.pi-groep.eu Tjeerd Nijboer Woonplaats Drachten Loopbaan ICT, beroepsmilitair, persoonsbeveiliging, facilitair beheer, zelfstandig ondernemer. Hobby’s Lezen, gevechtsport, zen, muziek, filmen.

OF 2016-07

“Werken vanuit een vertrouwd datacenter van Arrix geeft rust” André Hamstra, Directeur/Eigenaar Alertec Uitzendbureau

Vertrouwt u ook blind op uw ICT? “Werken vanuit een vertrouwd datacenter van Arrix geeft rust. Met een goed advies en een soepele overgang naar de Cloud, kunnen wij ons focussen op de dingen waar we goed in zijn: bemiddelen van mensen! Hebben we toch een vraag, dan staat de professionele Servicedesk van Arrix paraat. Ik had dit jaren eerder moeten doen!” ICT-oplossingen moeten uw bedrijfsvoering eenvoudiger, rendabeler, efficiënter en plezieriger maken. Met dit in gedachten werken onze medewerkers iedere dag met veel plezier aan uitdagende projecten. Het resultaat? ICT waar u gemak van heeft en waar u blind op kunt vertrouwen.

Heideanjer 2 | Drachten | 0512 - 543 221 | www.arrix.nl

NHL en duurzaamheid

Werken aan de wereld van morgen

Ze willen zich er nog niet te veel voor op de borst kloppen, want er is nog veel te doen. Maar, trots zijn ze wél. En vooral: geïnspiréérd. Want het onderwerp duurzaamheid ligt de NHL Hogeschool na aan het hart. Het is dan ook geen toeval dat Jan van Iersel, lid van het College van Bestuur, onlangs is toegetreden tot het bestuur van Freon fan Fossylfry Fryslân, de beweging die in het kader van Leeuwarden-Fryslân 2018 een spannende stip op de horizon heeft getekend. In dat jaar wil men iedereen in Fryslân uitdagen om geheel fossielvrij voort te bewegen. Spannend. Maar het grootste belang hecht de NHL aan het nastreven van een breder doel: een vitale regio, waarbij kennis helpt om economie, industrie en samenleving te verduurzamen. Vitaal, ‘smart’ en ‘sustainable’ dus. OF sprak met drie betrokkenen.

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

OF 2016-07

VRIESERVICE, AL 15 JAAR EEN BEGRIP IN TELECOMMUNICATIE!

Vrieservice bestaat 15 jaar. Reden voor een feestje! Vrieservice is al jarenlang een begrip in de regio op het gebied van zakelijke telecommunicatie. Het vijftienjarig jubileum wordt gevierd met aantrekkelijke kortingen voor zowel bestaande als nieuwe klanten.

Aanbiedingen nieuwe klanten

Aanbiedingen bestaande klanten

- Ontvang 15% korting op een Mobiel abonnement; - Bel nu 2 maanden gratis na het afsluiten van een Vast abonnement; - Wordt u nieuwe klant van Vrieservice? Dan ontvangt u per nieuwe aansluiting een giftcard naar keuze t.w.v. 15 euro.

- Ontvang 15% korting bij een verlenging van een Mobiel abonnement; - Zorgt u voor een nieuwe klant van Vrieservice? Dan ontvangt u per nieuwe aansluiting een giftcard naar keuze t.w.v. 15 euro.

Kraaiheide 8 9202 PC Drachten 0512 58 79 00

info@vrieservice.nl www.vrieservice.nl

Woud van Woudenberg, Jan van Iersel en Matthijs Rutten

“Uitdagingen. Ja, daar houd ik wel van. En zeker als het gaat om duurzaamheid”, zegt Van Iersel. “Ik ben nu nog voorzichtig om onszelf daarover op het schild te hijsen. Toch hebben we recentelijk wel tegen elkaar gezegd: kijk eens wat we nu al allemaal doen. Het kan anderen óók inspireren. Laten we daarom nu niet te bescheiden zijn en er wat meer mee naar buiten treden.” Aan tafel zit ook Woud van Woudenberg, die met zijn Research Group Renewable Resources samen met studenten tal van duurzaamheidstrajecten opzet, onderzoekt en uitvoert. Dit met name ook in samenwerking met de bouwbranche. “Er kan ongelooﬂijk veel: zonne-energie, windenergie, recycling van bouwmateriaal, of het gebruik van natuurlijk materialen, zoals Hennep, waar wij in ons Hennephuis (een proefgebouw, pal gesitueerd op de NHL-campus, red.) al veel mee hebben geëxperimenteerd. Wat het bijzonder maakt is de vonk die al snel naar studenten overspringt. Vooral wanneer je de gelegenheid creëert om te werken aan een duurzame technologie met daaraan gekoppeld een wedstrijd-element, zoals wij dat bijvoorbeeld doen met de zonnebootrace en de small wind turbine contest.”

Verleidelijk Clusterhoofd Facilitaire Services Mathijs Rutten, sluit zich daarbij aan. “Duurzaamheid

is geen hype meer, het is de norm geworden. Het is de uitdaging om niet alleen naar financieel gewin op korte termijn te kijken. Duurzaam investeren doe je met oog op de langere termijn. Je wil voor je kinderen en nieuwe generaties iets goeds achterlaten. Wanneer je op een school werkt realiseer je je dat des te meer.” De NHL probeert het goede voorbeeld te geven. Rutten: “Begin 2017 is voor ons een belangrijk moment. Dan leggen we 1800 zonnepanelen op ons dak; dat geeft de energie waar normaliter 130 huishoudens mee voorzien zijn. Het is maar een voorbeeld. Er zijn ook andere te noemen. Onze verlichting vervangen we bijvoorbeeld fasegewijs door ledverlichting, we doen aan Warmte- en Koude-opslag en we proberen in ons restaurant gezonde en regionale producten te serveren. En we willen ook een duurzame werkgever zijn. Via diverse samenwerkingsverbanden krijgen mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt hier ook een kans. Zo willen we een inspirerende plek zijn, midden in de samenleving.”

Vitale regio Van Iersel: “Dat aspect motiveert mij persoonlijk ook het meest. Meewerken aan een vitale regio, die schoon is en duurzaam en die zichzelf heel goed kan helpen, door regionaal op alle fronten samen te werken.” Van Woudenberg: “Het is een mooie

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

ontwikkeling, die overigens al behoorlijk op gang begint te komen. Dorpen die collectief hun eigen groene energie inkopen, jongeren die veel meer dingen delen, in plaats van allemaal zelf dure apparatuur aan te schaffen. En moet je eens kijken hoe eendrachtig ze hier werken aan die Solar Challenge (zonneboot race, red.). Daarbij ontdekken we steeds weer nieuwe methoden om schoner en eﬃciënter te zijn. Ook de meetbaarheid daarvan motiveert. Neem die zonneparken. Die op ons dak gaan wij natuurlijk monitoren, maar dat gaan we ook doen voor diverse parken die de provincie nog gaat aanleggen rondom Leeuwarden. Zo hou je studenten direct betrokken. En laat je direct zien wat het oplevert. Dat motiveert. En dan ben je echt bezig met de wereld van morgen.” www.nhl.nl

FREON FAN FOSSYLFRY FRYSLÂN Een samenwerkingsverband van overheid, bedrijfsleven en andere organisaties om in het kader van Leeuwarden-Fryslân 2018 de provincie fossielvrij te maken, te beginnen bij vervoer. Deelname is voor iedereen met een goed idee mogelijk. Eerder dit jaar publiceerde OF hierover een uitgebreid artikel: www.of.nl/fossylfry-fryslan-meedoen.htm

OF 2016-07

Werken in de wereld van vastgoed en makelaardij Korte cursus of volledig erkende opleiding tot (gecertificeerd) makelaar, taxateur en rentmeester

Studiedagen hercertificering VastgoedCert

J O N G E N E E L . N AT U U R L I J K G O E D.

Opleidings-, trainings, en studiecentrum voor vastgoed, wonen en groen

T (0513) 63 60 90



www.ots.nl

opleidingen, trainingen, cursussen, zelfstudies, projecten, studieboeken, naslagwerken, ideeënboeken, educatieve media, zaalverhuur en meer…

W W W. JONGE NE E L .NL

AARDWARMTE

Jongeneel corp adv 91x134-drw.indd 1

• De toepassing in nieuwbouw van woning of bedrijfspand! • Verwarmen en koelen! • Gasaansluiting verleden tijd! Vraag naar de mogelijkheden in de bestaande bouw! Voor subsidie neem contact met ons op of kijk op: www.snn.eu

Koldingweg 8 9723 HK Groningen T 050 5493673 aqua energy systems | aardwarmte techniek

26-11-15 10:27

Omrin heeft landelijke recycledoelstelling in het vizier

Heel veel uit niets Momenteel wordt 65% van het huishoudelijk restafval in Friesland gescheiden voor recycling. Daarmee doet Omrin het goed, zelfs beter dan het landelijke gemiddelde van 50%. Maar de afvalinzamelaar en -verwerker is ambitieus. Ze wil met de gemeenten voldoen aan de landelijke doelstelling van 75% afvalscheiding in 2020. Een Sortibak, voorlichting en de website samenhalenwealleseruit.nl gaan helpen om te bereiken. Monique de Jong, adjunct-bedrijfsdirecteur Inzameling & Reiniging bij Omrin, is deels tevreden met de huidige scheidingscijfers."Het thuis scheiden van afval gaat al best goed. Dit mede dankzij de campagne met Friese gemeenten, waarin de restafvalcontainer is omgedoopt tot Sortibak. De campagne heeft als motto ‘U sorteert voor, wij doen de rest!’ en is vooral bedoeld om door bewustwording het afvalscheidingsgedrag van de inwoners te verbeteren.”

Sortibak Maar het kan nog beter, vindt De Jong. Zo bestaat de inhoud van een gemiddelde Sortibak nog voor zeker een derde uit groente-, fruit- en tuinafval."Daarvan gaat het bij 80% om keukenafval, zoals koﬃefilters,

klokhuizen en theezakjes. Best veel. Om inwoners te helpen het organische afval in de keuken alvast apart te houden, hebben wij keukenafvalbakjes van gerecycled plastic gemaakt die heel handig zijn voor op het aanrecht." De Sortibak is bestemd voor drankenkartons, blikjes, plastic verpakkingen en niet-recyclebaar afval, zoals luiers en stofzuigerzakken. In de nascheidingsinstallatie van Omrin op Ecopark De Wierde in Heerenveen worden de verpakkingsmaterialen eruit gehaald om verder te kunnen worden gerecycled."Naast de bronscheiding door de mensen zelf van bijvoorbeeld oud papier, glas, textiel en groente-, fruit- en tuinafval, is de nascheiding belangrijk. Mede hiermee willen wij de landelijke VANG-doelstelling (Van Afval Naar Grondstof, red.) behalen van 75% afvalscheiding in 2020 voor hergebruik."

Voorlichten Om meer uit het huishoudelijk afval te halen, en om de totale berg afval te verminderen, is ook voorlichting volgens Omrin cruciaal. Er wordt veel aandacht aan besteed. De informatievoorziening begint al op jonge leeftijd. Zo geeft De Jong samen met een aantal collega's gastlessen aan kinderen. Op basisscholen vertellen

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

ze waarom het belangrijk is om afval te scheiden. Daarnaast vinden in verschillende gemeenten jaarlijkse Himmelwiken plaats, waarbij Omrin met basisscholen, gemeenten en woningbouwverenigingen zwerfafval opruimt."Verder hebben we met onze gemeenten de website samenhalenwealleseruit.nl gelanceerd", vertelt De Jong."Daarop staan veel praktische tips voor afvalscheiding. Zo wordt het allemaal heel simpel."

Groengas Na alle sortering blijven voor Omrin nog twee afvalstromen over. Een deel ervan is organisch en gaat naar de biovergister op Ecopark De Wierde. Daar wordt er Groengas van gemaakt, waar onder andere de vuilniswagens van Omrin op rijden. Binnenkort levert Omrin ook Groengas rechtstreeks aan het aardgasnetwerk. Het niet-gevaarlijke, brandbare afval dat overblijft, gaat naar Omrin’s Reststoffenenergiecentrale (REC) in Harlingen."Daar maken we er stoom en stroom van", aldus De Jong."Met die stroom wordt nu jaarlijks 75 miljoen kubieke meter gas bespaard en kunnen 50.000 huishoudens van stroom worden voorzien. Op die manier is het afvalcirkeltje rond. Samen halen we alles eruit!"

OF 2016-07

Sjoerd en Arjan. Typisch ondernemers met een nine-to-five mentaliteit.

Nieuw! Slim boekhouden met een betrouwbare online totaaloplossing Da’s lekker... tijd overhouden voor een potje tennis met je vrienden. Hoe doe je dat? Met Boekhout van Kromhout. Deze slimme online oplossing van Van der Veen & Kromhout geeft 24/7 inzicht in de prestaties van uw bedrijf. U bent altijd in control en de tijdrovende administratie behoort tot het verleden. Zo kunt u de kostbare uren na vijven besteden zoals u zelf wilt: aan uw relatie, uw kinderen, uw hobby, uw sport of om nieuwe ondernemingsplannen uit te werken.

Ontdek hoeveel tijd u kunt besparen! Ga naar www.boekhoutvankromhout.com

Het gemak van een grotendeels geautomatiseerde administratie Overal en altijd inzicht in actuele cijfers Betrouwbare sturingsinformatie in één muisklik Altijd het advies van uw accountant bij de hand Tijd overhouden voor zaken die er écht toe doen

De leaseauto van...

Lume Paulusma In wat voor auto rijd je? "Een Porsche Cayenne. Een fantastische wagen met een geweldige wegligging en fraaie afwerking. Het geluid van de motor, een 4.2-liter achtcilinder, vind ik heerlijk. Af en toe krijg ik complimenten van andere weggebruikers. Maar dat gebeurt eerlijk gezegd veel vaker met mijn privé-Porsche: een Panamera 4S. Ik ben een echte autoliefhebber. Als ik ooit nog eens rijk word, zou ik een Aston Martin DB 11 willen kopen. Ik vind dit de mooiste auto die er op dit moment te koop is. Blijven dromen dus.”

Zo-zo! En hoe lang heb je de Cayenne inmiddels? "Ruim een maand. Hiervoor had ik een hybride-uitvoering

van het model. Ik was wel gecharmeerd van het concept en het idee dat ik de weg van mijn woonplaats Sneek naar kantoor in Heerenveen volledig elektrisch kon aﬂeggen. Maar dit was helaas niet het geval. Daarnaast kon hij elektrisch niet veel harder dan 125 kilometer per uur. De afwezigheid van geluid was ook wel een puntje. Ik heb er maar achttien maanden in gereden."

Je hebt nu een dieseluitvoering. Wat spreekt je aan in de Cayenne? "Hij is zeer comfortabel. Ik rijd ongeveer 30.000, 35.000 duizend kilometer per jaar zakelijk, onder andere door afspraken in de Randstad. Dan vind ik het belangrijk dat je uitgerust en fit

L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

op de plaats van bestemming aankomt. Er zijn natuurlijk nog heel veel andere mooie auto’s, maar de Porsche Cayenne Diesel rijdt heel prettig en is erg veilig.”

Hoe zou je jouw rijstijl willen omschrijven? "Zonder meer sportief, maar wel met mate. Ik houd mij zoveel mogelijk aan de snelheid. Binnenkort ga ik wel op uitnodiging van Porsche met een instructeur in Duitsland het circuit op. Hij laat mij dan zien wat er allemaal met de Cayenne mogelijk is."

medewerkers bij Speedbooks, waaronder de accountmanagers, op dit moment nog verschillende leaseauto’s. We gaan toe naar één merk voor iedereen. Nee-nee, geen Porsche! Een Kia Nero, een hybride auto. Friesland Lease zorgt ervoor dat de contracten en alle andere bijkomende zaken keurig worden geregeld."

Lume Paulusma Functie

Je hebt een contract bij Friesland Lease. Hoe bevalt dat?

Eigenaar Speedbooks Financiële

"Uitstekend. Het contact is goed. Er wordt actief met ons meegedacht. Zo hebben

Woonplaats

Rapportage Software Sneek

OF 2016-07

De Italiaanse marktkoopman en zijn bruine stompje Dat een goed gebit bijdraagt aan een goede gezondheid en een succesvolle uitstraling heb ik al eens in een van mijn eerdere columns naar voren gebracht. Toch zie ik nog steeds veel mensen met een slecht verzorgd of incompleet gebit. Ik neem u even mee naar Italie. Ik liep over een prachtige versmarkt in een authentiek Italiaans dorpje. Niet met een boodschappenlijstje, maar gewoon ruiken, proeven en lekker verse groente en fruit scoren. De geuren en de kleuren waren heerlijk, de lindebomen hielden het marktplein heerlijk koel en boden voldoende schaduw. De verkoper stond trots achter het kraampje waar zijn groente en fruit uitgestald lag. De sympathieke, dikke Italiaan, met zijn navel zichtbaar onder zijn slecht dichtgeknoopte hemd, vroeg me ‘Olanda?’. ‘Si’ zei ik. ‘Marco van Basten, molto buono!’ zei hij lachend en toen ik zag zijn gebit. Blijkbaar helpt groente en fruit niet tegen tandbederf dacht ik, er stond nog een enkel bruin stompje overeind. Al jaren vertel ik mijn patiënten dat een gezond gebit en uitstraling van groot belang zijn. Deze Italiaanse marktkoopman probeerde mij gezond fruit en verse groente te verkopen, maar zijn uitstraling en zijn gebit, wat daar dan nog van over was, ondersteunden zijn verhaal niet echt. Terug naar mijn tandartsvak en het stompje. Goede verzorging van tanden en tandvlees houden niet alleen uw mond gezond. In toenemende mate zien onderzoekers en artsen opmerkelijke verbanden tussen ontstoken tandvlees en de rest van het

OF 2016-06

lichaam. Erger wordt het als de ontsteking onder de randen van het tandvlees zakt en in de ruimten (pockets) tussen tandvlees en tanden komt: parodontitis. De ontsteking kan het tandvlees verder aantasten en uiteindelijk het kaakbot. De tanden kunnen hun houvast verliezen en loskomen. En dat bruine stompje, dat is echt niet nodig hoor, integendeel. Implantaten zijn een prachtige oplossing als u één, meerdere of alle tanden en/of kiezen mist. Met implantaten wordt het probleem letterlijk bij de wortel aangepakt. Kronen en bruggen op basis van implantaten kunnen een vaste oplossing zijn als u één of meerdere tanden of kiezen mist. Maar ook een volledig nieuw gebit op basis van implantaten is mogelijk. In sommige gevallen kunnen implantaten met al uw nieuwe tanden en/of kiezen in één bezoek geplaatst worden. Het zetten van een implantaat hoeft geen grote ingreep te zijn. Ik adviseer dan ook altijd om na het verlies of bij aankomend verlies van een tand/kies een implantoloog te raadplegen. Want na het trekken van een tand/kies begint het kaakbot snel te slinken, op tijd implanteren voordat er te weinig bot is, kan de hele behandeling simpeler (en goedkoper) houden. Dus eet genoeg verse groente en fruit, ook van de Italiaanse markt. Maar zorg dat u meer overhoudt dan dat stompje van die Italiaanse marktkoopman. Want dat komt uw gezondheid en uitstraling alleen maar ten goede.

OF SPECIALIST

Frank Post Frank Post is tandarts-implantoloog en eigenaar van Kliniek Tandheelkunde Sneek in het gezondheidscentrum Simmerdijk, achter het Antonius Ziekenhuis. Kijk voor deze en andere columns van Frank Post op zijn eigen Healthcare specialisten pagina www.of.nl/specialisten of kom rechtstreeks in contact via www.tandartssneek.nl

telefonie datanetwerken bewakingscameraâ&#x20AC;&#x2122;s professioneel . ervaren . vertrouwd

Hogedijken 26 . Dokkum . t. (0519) 24 20 24 . info@faber-telecom.nl . www.faber-telecom.nl

KENNIS IS KUNNEN

IJZERSTERK VOOR UW BEDRIJF

BEVESTIGINGEN

VEILIGHEID

GEREEDSCHAPPEN

POSTBOXEN

GROENVOORZIENING

Dokkum . Heerenveen . Leeuwarden . Groningen . t. (0519) 29 23 25 . www.raadsma.nl