PRAWO
Fot. archiwum
Aktualnoœci prawnomedyczne FILIP NIEMCZYK, adwokat Marzec i początek kwietnia 2020 r. przyniosły ogrom zmian i nowych regulacji z zakresu prawa medycznego związanych ze stanem epidemii COVID-19. Ramy niniejszego artykułu nie pozwalają na szczegółowe ich omówienie. Chciałbym jednak wskazać podstawowe kierunki i rozwiązania, na które zdecydowano się, aby przeciwdziałać rozprzestrzenianiu się koronawirusa i minimalizować skutki epidemii. Komentarza wymagają też niektóre aspekty obowiązywania i wykładni ogłoszonych przepisów.
NOWELIZACJA SPECUSTAWY Z 31 MARCA 2020 R.
M
oc¹ ustawy z 31 marca 2020 r. 1 o zmianie ustawy o szczególnych rozwi¹zaniach zwi¹zanych z zapobieganiem, przeciwdzia³aniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaŸnych oraz wywo³anych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw obszernej nowelizacji uleg³a specustawa z 2 marca 2020 r., któr¹ omawia³em w poprzednim numerze „Pulsu”. Specustawa sta³a siê w ten sposób czêœci¹ tzw. tarczy antykryzysowej, wprowadzaj¹cej wiele instrumentów wsparcia, w szczególnoœci dla przedsiêbiorców, pracodawców i pracowników. Warto wymieniæ nowe regulacje, dotycz¹ce okresu stanu zagro¿enia epidemicznego i epidemii, w owej ustawie zawarte:
1
50
DzU 2020, poz. 568.
– mo¿liwoœæ pomniejszenia podstawy opodatkowania o wartoœæ darowizny przekazanej w celu przeciwdzia³ania COVID-19 na rzecz wskazanych podmiotów leczniczych, – wyd³u¿enie okresu obowi¹zywania orzeczeñ o niezdolnoœci do pracy i niepe³nosprawnoœci, – zawieszenie obowi¹zku wykonywania okresowych badañ lekarskich i psychologicznych m.in. dla kierowców zawodowych, – wstrzymanie biegu terminów w postêpowaniach administracyjnych i s¹dowych.
Omawiana ustawa wprowadza równie¿ kary pieniê¿ne zwi¹zane z ró¿nymi aspektami ¿ycia spo³eczno-gospodarczego w okresie epidemii. Sankcje dotycz¹ m.in.: – stosowania zawy¿onych cen lub mar¿, szczególnie produktów leczniczych, sprzêtu i wyrobów medycznych – do 5 mln z³, – naruszenia zakazu obrotu okreœlonymi produktami – do 1 mln z³, – naruszenia nakazu hospitalizacji, kwarantanny lub izolacji w zwi¹zku z zapobieganiem, zwalczaniem i przeciwdzia³aniem COVID-19 – do 30 tys. z³. Istotne, ¿e wymienione kary nak³adane maj¹ byæ w trybie administracyjnym przez w³aœciwych inspektorów farmaceutycznych, sanitarnych i Inspekcji Handlowej, a ich wykonanie ma byæ natychmiastowe. Ustawa wprowadza równie¿ nowe regulacje w zakresie prawa karnego, podnosz¹c sankcjê karn¹ w zakresie przestêpstw bezpoœredniego nara¿enia na zara¿enie wirusem HIV (do oœmiu lat pozbawienia wolnoœci) oraz stalkingu, zwanego inaczej uporczywym nêkaniem (do oœmiu lat pozbawienia wolnoœci), co zdaje siê nie mieæ bezpoœredniego zwi¹zku z epidemi¹. Ustawa dodaje równie¿ nowy typ wykroczenia, zagro¿onego kar¹ grzywny do 5 tys. z³, ograniczenia wolnoœci lub aresztu do 30 dni, polegaj¹cego na uniemo¿liwieniu lub istotnym utrudnieniu czynnoœci s³u¿bowych przez umyœlne niestosowanie siê do poleceñ wydawanych przez funkcjonariuszy Policji lub Stra¿y Granicznej. Zwraca w tym aspekcie uwagê bardzo ogólny sposób sformu³owania zakazu i brak bezpoœredniego powi¹zania z kwestiami zagro¿enia epidemicznego. Warto dodaæ, ¿e zmiany w zakresie prawa karnego wesz³y na sta³e do porz¹dku prawnego, a ich obowi¹zywanie nie jest ograniczone czasem trwania stanu epidemii.
USTAWA Z 31 MARCA 2020 R. O ZMIANIE NIEKTÓRYCH USTAW W ZAKRESIE SYSTEMU OCHRONY ZDROWIA ZWIĄZANYCH Z ZAPOBIEGANIEM, PRZECIWDZIAŁANIEM I ZWALCZANIEM COVID-192
D
rugim elementem tzw. tarczy antykryzysowej jest obszerna zmiana przepisów dotycz¹cych systemu ochrony zdrowia. Obejmuje ona m.in. nastêpuj¹ce kwestie:
www.miesiecznik-puls.org.pl – nr 5–6/2020 (301–302)
