NA PRZESTRZENI LAT
Jak nisz dawek opracowanej przez niego szczepionki przeciwko wirusowi polio. Szeroko zakrojona akcja szczepieñ ochronnych zatrzyma³a dalsze rozprzestrzenianie siê epidemii. Utrzymanie przez kolejne lata, a¿ do dzisiaj, obowi¹zku szczepieñ przeciwko polio pozwoli³o na zminimalizowanie liczby zachorowañ. Dotyczy to nie tylko Polski, ale prawie wszystkich krajów na œwiecie.
Fot. archiwum
Nied³ugo po tym, jak ukoñczy³em studia, w 1963 r., dosz³o do wybuchu epidemii ospy, która zaczê³a siê we Wroc³awiu. Szczepienia ochronne, prowadzone na œwiecie od pocz¹tku XIX w., nie powstrzyma³y epidemii wywo³anej przez wirusa „przywiezionego” do Polski z Indii lub Pakistanu. Rozwój epidemii zosta³ zatrzymany dziêki innej strategii – œcis³ej kwarantannie wszystkich chorych oraz osób, które siê z nimi styka³y. Utworzono dla nich specjalne izolatoria, nie mogli spotykaæ siê z nikim, z wyj¹tkiem pracowników s³u¿by zdrowia i ochrony. Byæ mo¿e by³y to drakoñskie metody, ale – jak kiedyœ stwierdzi³ jeden z koordynatorów tej akcji, prof. dr Miros³aw Kañtoch – jedyne skuteczne w takiej sytuacji.
Z prof. dr. hab. Andrzejem Piekarowiczem, emerytowanym kierownikiem Zakładu Wirusologii UW, rozmawia Małgorzata Skarbek. Czy na przestrzeni lat pana pracy wzros³y mo¿liwoœci pokonywania chorób wywo³ywanych przez wirusy?
W
latach 50. ubieg³ego wieku, gdy studiowa³em na Uniwersytecie Warszawskim, w Polsce wybuch³a epidemia choroby Heinego-Medina, wywo³anej przez wirusa polio. Jej pokonanie nast¹pi³o dziêki pomocy udzielonej przez prof. Hilarego Koprowskiego, w postaci dostarczenia ogromnej liczby 58
Do epidemicznych chorób zakaŸnych nale¿y te¿ grypa tzw. sezonowa lub wywo³ywana przez nowo pojawiaj¹ce siê typy wirusa. By³y one powodem epidemii w latach 1957–1958 (grypy azjatyckiej), w latach 1968–1969 (grypy Hongkong), grypy „ptasiej” i „œwiñskiej”. Ich zasiêg, liczba zaka¿onych osób (1–1,5 mln w czasie grypy azjatyckiej, 150–180 tys. w czasie grypy „ptasiej”) oraz liczba zgonów wyklucza³y zastosowanie œcis³ej kwarantanny, ale zosta³y opanowane dziêki szczepieniom ochronnym i lekom przeciwko wirusowi grypy w XXI w. Dziêki szczepieniom ochronnym zlikwidowano te¿ epidemie o mniejszej skali, np. odry, ró¿yczki, œwinki itp. W czym le¿y najwiêksza trudnoœæ walki z tymi chorobami? Osi¹gnêliœmy znaczny postêp w leczeniu znanych chorób wirusowych, ale wci¹¿ stajemy przed kolejnymi wyzwaniami. Choroby wywo³uj¹ nowo pojawiaj¹ce siê (ang. emerging) wirusy, np. wirus HIV, wirus ebola, wirus zicca, nowe typy www.miesiecznik-puls.org.pl – nr 5–6/2020 (301–302)
