Aandrijven en Besturen 4 - 2023

Jaargang 29 | september 2023

INBOUW VAN BUITEN

Ventieleilanden elektrisch in en pneumatisch buiten de kast

‘OOSTERSCHELDESMERING’ Nieuwe stangdeklagen gesmeerd laten lopen

NOOIT MEER ZEEZIEK NAAR JE WERK Hydraulisch de scherpe kantjes van de golfslag halen

'MANTELZORG’MACHINEBOUW SSEB bouwt ‘sluitstuk’ productielijn Itho Daalderop

Track & Trace: Alles in zicht!

Naadloze identificatie met RFID voorziet u van real-time belangrijke informatie – van inkomende materialen naar de productie, voorraadbeheer en uitgaande goederen!

COLOFON

Uitgave van MYbusinessmedia Holding bv Postbus 58, 7400 AB Deventer www.mybusinessmedia.nl

t (0570) 50 43 00

AB biedt vakinformatie voor gebruikers en ontwerpers van aandrijfen besturingscomponenten/systemen en software. We streven ernaar lezers te inspireren en informeren zodat ze hun werk (nog) beter kunnen uitvoeren. Dit willen we bereiken door de combinatie van applicatieartikelen, bedrijfsreportages en interviews op het gebied van de ontwikkeling, modifi catie en het onderhoud van machines, installaties en productielijnen en het vertalen van fundamentele informatie naar praktische toepasbaarheid en door inzicht te geven in ontwikkelingen op het gebied van techniek.

Redactie

Robin Zander

t +31 (0)6 22 20 80 34

e-mail: r.zander@mybusinessmedia.nl

Vaste medewerkers

Ad Spijkers, Marjolein de Wit-Blok

Uitgever

Arjan Stoeten

e-mail: a.stoeten@mybusinessmedia.nl

Advertenties

Dennis Wielheesen, d.wielheesen@mybusinessmedia.nl, +31 (0)6 53 69 24 613

René Wibbelink, r.wibbelink@mybusinessmedia.nl, +31 (0)570 50 43 52

Publishing Services

tra c@mybusinessmedia.nl

Advertentieplaatsingen worden uitgevoerd overeenkomstig de ‘Regelen voor het advertentiewezen 1990’.

Vormgeving Bureau OMA, www.bureauoma.nl

Druk

Drukkerij Roelofs, Enschede

Abonnementen

Voor vragen over abonnementen, bezorging en of adreswijzigingen

kunt u:

Bellen met: + 31 (0)570 50 43 25

Mailen naar: klantenservice@mybusinessmedia.nl

Schrijven naar: MYbusinessmedia Holding bv ab

Postbus 58

7400 AB Deventer

Abonnementstarieven

Jaarabonnement Nederland € 215,00*

Jaarabonnement Buitenland € 237,50*

*Prijzen zijn excl. 9% BTW

Jaarabonnement geldt tot wederopzegging.

Beëindiging van het abonnement kan schriftelijk, per e-mail of telefonisch geschieden, uiterlijk drie maanden voor het einde van de abonnementsperiode; nadien vindt automatisch verlenging plaats.

Reproductie

Overname van artikelen, tekeningen en foto’s uit ab is slechts mogelijk na schriftelijke toestemming van de uitgever.

MYbusinessmedia Holding bv, 2023 ‘Het auteursrecht op de inhoud van dit tijdschrift wordt uitdrukkelijk voorbehouden’.

ISSN 1385-0091

MYbusinessmedia Holding bv legt uw gegevens vast voor de uitvoering van de (abonnements)overeenkomst. Uw gegevens kunnen door MYbusinessmedia Holding bv, of zorgvuldig geselecteerde derden, worden gebruikt om u te informeren over relevante producten en diensten. Indien u hiertegen bezwaar heeft, kunt u dit melden aan MYbusinessmedia Holding bv, t.a.v. Afdeling Relatiebeheer, postbus 58, 7400 AB Deventer.

Blij

“De man die ons allemaal te dom te dik en te blij noemt” zei Jeroen Wollaars tegen Peter Wennink. De eerste is presentator bij het programma Nieuwsuur en de ander is, voor de volledigheid, bestuursvoorzitter van ASML. Wennink scheen dat te hebben geroepen bij de opening van het academisch jaar op de Technische Universiteit in Eindhoven. Omdat je met al die ‘transities’ ook niet meer weet wat waar is, heb ik zelf nog even gezocht of ik het hem ook echt ergens kon horen zeggen. En ja hoor. De video van de jaaropening – ik heb niet de volledige twee uur gekeken – hoor je het hem echt zeggen: “When we look at our society I sometimes have the feeling that we are fat, dumb and happy.” Toegegeven, dan weet je met alle digitale nepperij nog niet helemaal zeker of het zo was. Maar dat ga ik niet uitzoeken. Op de website van ASML vond ik nog een stuk met een aangeduide leesduur van vier minuten. Van Wennink stond erboven. En ook in het Engels uiteraard. Hij noemt het ‘this keynote’. Maar die uitspraak ‘fat, dumb and happy’ stond er niet in. Geïmproviseerd naar aanleiding van de sfeer en het publiek in de zaal misschien?

Net zoals het interview bij Nieuwsuur ging het, mijn samenvatting, over het gebrek aan visie van in elk geval de Nederlandse regering. En dan de visie om te formuleren hoe we als samenleving de transities, onder andere die van de energie en de digitalisering, die voor de deur staan het hoofd moeten gaan bieden. We moeten allemaal gaan samenwerken is de boodschap en ook de industrie en het bedrijfsleven moeten hun verantwoordelijkheid nemen. Hoera. Of is dat dan vooral om de kennismigranten van ASML te faciliteren? Maar ik vond eigenlijk een andere uitspraak frappanter. Wennink roemde de president van Zuid-Korea die het hele portfolio van ASML uit zijn hoofd kent. En de visie en focus heeft ‘wereldleider halfgeleider’ te willen worden. Wees dan maar eens niet lief tegen ASML. Maar als ze dat nu worden? En het best en e ciëntst halfgeleiders kunnen maken? Dan zijn ze misschien niet dom en dik maar zouden ze dan wel blij mogen zijn? En zijn wij dat dan ook?

SLIM KOPPELEN De autonome sleeprobot van Tractonomy Robotics koppelt wagens in minder dan 20 s

NOOIT MEER ZEEZIEK

Hydraulisch de scherpe kantjes van de golfslag halen.

‘OOSTERSCHELDE'SMERING’

Revisie van de cilinders in de Oosterscheldekering

‘SPIEKEN’

Autonome robots

‘spieken’ om te kunnen leren, maar vertellen niet waar ze het vandaan hebben.

GROEN LICHT – GRIJZE GARNALEN Volautomatische garnalenpelmachine Innovotech met CleanSIGN LED-signaaltoren de levensmiddelensector.

DOORVOERPLAAT

Met de Pneumapoledoorvoerplaat blijven de elektrische aansluitingen van de VTUG-ventieleilanden in kast en de pneumatische aansluitingen buiten.

'MANTELZORG’

Itho Daalderop had voor het sluiten van de mantels voor zijn boilers en voorraadvaten van warmtepompen een speciale oplossing nodig. SSEB heeft die geleverd.

AANDRIJFNIEUWS

Met onder andere omzetcijfers, vooruitzichten en onderzoek.

PRODUCTNIEUWS

Over zeven pagina's dit keer – regelaars, cilinders, connectoren en meer.

Twee van de zes hydraulische cilinders die in een ‘pilot’ door Van Halteren Technologies worden gereviseerd en Zeeland ook in de toekomst moeten helpen droge voeten te houden. De cilinderstangen zijn van een nieuwe deklaag voorzien en daar kwam tribologisch nog wel het een en ander bij kijken. Lees meer op pagina 14 en verder.

BRILJANTE BEELDEN Web Panels fl exibel en gebruiksvriendelijk.dankzij de HTML5-webstandaard.

AANDRIJFNIEUWS

Meer nieuws op www.aandrijvenenbesturen.nl

HYDRAULIEKTRAINING.NL ‘CETOP-APPROVED’

Hydrauliektraining.nl heeft recent het certificaat ‘CETOP-Approved Education Centre Hydraulics Level 3’ ontvangen uit handen van voorzitter Arjan Coppens van FEDA en auditor Arnaud Witlox van FEDAcademie. Daarmee is Hydrauliektraining.nl het eerste online opleidingscentrum in Europa dat zich op het gebied van hydrauliek een CETOP-Approved Education Centre mag noemen. Peter Albers, eigenaar van Hydrauliektraining.nl en Ingenieursbureau Albers: “Wij zijn zeer verheugd met deze certificering, waarmee onze trainingen gelijk ook de allereerste in Europa door CETOP erkende online E-learning voor hydrauliek is geworden. Deze certifice-

ring biedt onze afnemers meer kwaliteit en borgt een efficiënte kennisoverdracht.” Arjan Coppens, voorzitter van zowel FEDA als Europese brancheorganisatie CETOP, vertelt waarom deze CETOP-erkenning uniek is: “Wij zijn als FEDA en CETOP erg blij met de uitreiking van dit certificaat, omdat we nu ook de nieuwe digitale technieken kunnen combineren met de ‘oude’ wijze van persoonscertificering. De praktijkexamens kunnen afgenomen worden bij andere aangesloten opleiders en certificeerders.” CETOP is de parapluorganisatie voor hydrauliek en pneumatiek in Europa.

www.hydrauliektraining.nl

ROBOTICATRAINING

Universal Robots heeft online en in 119 fysieke centra meer dan 200.000 'studenten’ opgeleid

Timken rond overname Nadella af

De URE17 is met rond de 195 kg de lichtste elektrische raceauto ooit van University Racing Eindhoven

Timken heeft de eerder aangekondigde overname van de Italiaanse Nadella Groep afgerond. Laatstgenoemde ,met merken als Nadella, Durbal, Chiavette Unificate, Shuton en Ipiranga, boekte vorig jaar met ongeveer 450 medewerkers een omzet van pakweg 100 miljoen euro. De Italianen produceren in Europa en China onder andere lineaire geledingen, assen en systemen en telescooprails. Timken ziet de overname van Nadella – en fusie met Rollon –als een logische aanvulling op het programma aan lineaire producten dat Rollon meebracht. Rüdiger Knevels, ceo van Rollon: ”De toevoeging van Nadella aan de Rollon- en Timken-familie stelt ons in staat om ons productaanbod uit te breiden naar aantrekkelijke, groeiende eindmarktsectoren. Nadella heeft langdurige klantrelaties, diepgaande technische expertise en unieke operationele capaciteiten die illustreren waarom het bedrijf een ideale aanvulling is op Rollon en ons moederbedrijf Timken. Beide bedrijven fabriceren producten voor zeer complementaire eindmarktsectoren zoals robotica, automatisering, logistiek, medisch, voeding en drank, en verpakking, en alle klanten zullen profiteren van het uitgebreide product- en dienstenaanbod en de kracht van de gecombineerde bedrijven.” www.rollon.com

FORMULA STUDENT

<inschrift in/bij foto>Peter Albers (rechts) ontvangt het certificaat uit handen van Arjan Coppens (links) en Arnaud Witlox

Geprinte stator elektromotor

Onderzoekers aan de Universiteit van Sheffield hebben samen met collega’s van de Universiteit van Wisconsin Madison een elektrisch motor ontwikkeld met ge3Dpinte stator. Het resultaat zou in de toekomst kunnen leiden tot lichtere elektrische motoren met meer vermogen dan verwacht. Het prototypeontwerp bestaat uit een ge3Dprinte stator uit elektrisch staal met een hoger percentage silicium – 6,5 procent tegen de reguliere 3 procent – dan gebruikelijk om de energieverliezen te verminderen. De stator is uitgevoerd met tanden. Hier omheen wordt de draad gewikkeld om het elektrisch veld op te wekken. Het grootste verschil in ontwerp tussen het prototype en traditionele stators is te zien in de tanden zelf, die een ingewikkeld ontwerp van dunne geometrische lijnen hebben om energieverlies te beperken. Tijdens de tests van het geprinte prototype in oktober, bleek dat het meer koppel opleverde dan ze voor mogelijk hielden met minder materiaal en daardoor een 30 procent lagere massa. De netto-verbetering van de koppeldichtheid noemden de onderzoekers een potentiële ‘game-changer'.

www.sheffield.ac.uk

www.wisc.edu

UPDATE CODESYS V3-PLATFORM

Cybersecurity-onderzoekers van Microsoft hebben serieuze kwetsbaarheden ontdekt in het CODESYST V3 software-ontwikkelplatform. Het gaat om alle softwareversies ouder dan versie 3.5.19.0. Laatstgenoemde versie die dus geen last heeft van de gevonden zwakheden is gratis te downloaden via de CODESYS-site. De 15 kwetsbaarheden zijn al vorig jaar september ontdekt. De onderzoekers hebben met CODESYS samengewerkt en de noodzakelijke patches ontwikkeld. Wel hebben kwaadwillenden gebruikersauthenticatie nodig en diepgaande kennis van het eigen protocol van CODESYS V3 en de structuur van de verschillende services die het protocol gebruikt. Maar toch. Je kan het advies van CODESYS-downloaden wat te doen. Of je download de gratis versie 3.5.19.0 van het ontwikkelplatform. tinyurl.com/CODESYSADVIES tinyurl.com/CODESYSUPDATE

MAXON BOEKT RECORDOMZET OVER 2022

Maxon heeft vorig jaar een recordomzet geboekt van 707,7 miljoen Zwitserse frank – bijna 730 miljoen euro en 13 procent meer dan in 2021. "We hebben onze recordomzet in uitdagende en moeilijke tijden te danken aan onze betrokken medewerkers en onze diversificatie", licht dr. Karl-Walter Braun, hoofdaandeelhouder en voorzitter van de raad van bestuur. Het zijn vooral de medische technologie en industriële automatisering geweest, die aan de recordomzet hebben bijgedragen. Het bedrijf investeerde wereldwijd CHF 51,5 miljoen (in het voorgaande jaar CHF 46,9 miljoen) in onderzoek en ontwikkeling. Tot nu toe ontwikkelt de ordersituatie in het huidige boekjaar zich op een vergelijkbaar niveau als het voorgaande jaar. Maar het is onzeker hoe de economie in de afzetmarkten zal afkoelen.

www.maxongroup.nl

DRIVE- & CONTROL SYSTEMS

AANDRIJFNIEUWS

Meer nieuws op www.aandrijvenenbesturen.nl

AUTONOME ROBOTS LEREN DOOR ‘GLUREN BIJ DE BUREN’

Wil je robots autonoom en flexibel hun werk laten doen, dan moet je ze dat wel leren. Maar waar haal je de immense hoeveelheid data vandaan voor dat ‘curriculum’? Nou – door te ‘gluren bij de buren’. Of technische uitgedrukt – ‘federated machine learning’. Onderzoekers aan het Karlsruher Institut für Technologie (KIT) hebben met onder andere de Canadese University of Waterloo, manieren ontwikkeld robots op diverse locaties en van verschillende ondernemingen gemeenschappelijk van elkaar te laten leren. Zonder dat ze bedrijfsgeheimen kunnen afkijken.

"Bij de gebruikelijke methodes voor ‘machinaal leren’ worden alle gegevens verzameld en wordt de AI (artificial intelligence – red.) getraind op een centrale server", zegt Maximilian Gilles van het Institut für Fördertechnik und Logistiksysteme (IFL) aan het KIT. Met gezamenlijk maar lokaal gescheiden leren (‘federated learning’) kan je de AI trainen met data van verschillende stations, van verschillende fabrieken of zelfs verschillende bedrijven - zonder dat de deelnemers gevoelige bedrijfsgegevens hoeven vrij te geven. "Dit heeft ons nu in staat gesteld om autonome grijprobots in de logistiek zo te trainen dat ze betrouwbaar voorwerpen kunnen grijpen die ze nog niet eerder hebben gezien." zegt Gilles.

Geen centrale data-inzameling

In het nu afgeronde project FLAIROP (Federated Learning for Robot Picking) zijn voor het trainen van de pickrobots bijvoorbeeld geen belden of aangrijppunten uitgewisseld. Alleen de lokale

parameters van de neurale netwerken, dus sterk geabstraheerde kennis, zijn overgebracht naar een centrale server. Na met behulp van verschillende algoritmen te zijn samengevoegd, is die kennis weer teruggevoerd naar de verschillende stations. Vervolgens zijn die weer met lokale gegevens verder getraind. Die cyclus is verschillende keren doorlopen.

Geslaagd

In totaal zijn vijf autonome orderverzamelstations opgezet om de robots te trainen: twee bij het IFL en drie bij Festo SE in Esslingen am Neckar. "Onze resultaten laten zien dat ‘Federated Learning’ kan worden gebruikt om samen robuuste AI-oplossingen te genereren voor gebruik in de logistiek zonder gevoelige gegevens te delen", aldus Sascha Rank van het Institut für Angewandte Informatik und Formale Beschreibungsmethoden (AIFB) aan het KIT en eveneens partner was in FLAIROP.

Dr. Jan Seyler, hoofd Advanced Development Analytics and Control bij Festo over de resultaten: "We zijn blij dat we erin geslaagd zijn om aan te tonen dat robots van elkaar kunnen leren zonder gevoelige gegevens en bedrijfsgeheimen te delen.

Op deze manier beschermen we de gegevens van onze klanten en winnen we ook aan snelheid omdat de robots op deze manier veel taken sneller kunnen overnemen. Zo kunnen de collaboratieve robots bijvoorbeeld productiemedewerkers ondersteunen bij repetitieve, zware en vermoeiende taken."

FLAIROP

Het FLAIROP-project, een samenwerkingsverband tussen Canadese en Duitse organisaties en bedrijven, is in 2021 van start gegaan. De Canadese projectpartners – University of Watreloo en Darwin AI – richtten zich op objectherkenning via Deep Learning, Explainable AI en optimalisatie, terwijl de Duitse partners hun expertise bijdroegen in robotica, autonoom grijpen via Deep Learning en gegevensbeveiliging. De consortiumleiding was in handen van Festo die ook de orderverzamelstations binnen het pilotproject heeft ontwikkeld.

Gezocht

In de toekomst willen de onderzoekers hun systeem voor Federated Learning verder ontwikkelen. Het systeem kan dan als platform worden gebruikt door verschillende bedrijven om samen robotsystemen te trainen zonder gegevens te hoeven delen. Gilles en zijn team zijn op zoek naar partners uit de industrie en de onderzoekswereld voor verder onderzoek.

www.festo.com

www.flairop.com

www.kit.edu

GROEI MARKT MOTION-CONTROL VERTRAAGT

De regio Azië-Pacific (APAC)-blijft de grootste markt ter wereld voor bewegingsbesturingen. In Noord- en Zuid-Amerika groeit de markt naar verwachting dit jaar het sterkst. Die markt zal ook het veerkrachtigst blijven in 2024, terwijl de Japan naar verwachting het sterkst zal dalen. En Siemens blijft de markt voor motion control-domineren.

Dit zijn enkele conclusies uit het geactualiseerd onderzoek van marktonderzoeksbureau Interact Analysis. Zij zien de markt voor bewegingsbesturingen gestaag groeien na een periode van grote vraag naar consumentenproducten in 2021/2022, die een gunstige invloed hadden op de investeringen in automatisering. In 2022 was de markt goed voor 17,7 miljard dollar. De APAC-regio mag dan de grootste markt voor motion control zijn, Noord- en Zuid-Amerika boeken in 2023 met 7,4 procent de sterkste groei. De wereldwijde groei zal in 2024 afnemen, maar naar verwachting op de middellange tot lange termijn weer aantrekken.

APAC-regio de grootste

In 2022 bleef de APAC-regio, en dan met name China, de grootste markt voor motion control, met 37 procent van de wereldwijde omzet. EMEA was goed voor 33 procent van de wereldmarkt, gevolgd door Japan en Noorden Zuid-Amerika, die respectievelijk 16 procent en 14 procent van de markt voor hun rekening namen. In 2023 is de wereldwijde markt voor bewegingsbesturingen 18,9 miljard dollar waard volgens Interact Analysis. Sommige leveranciers hadden groeipercentages

tot 20 procent verwacht. Anderen waren voorzichtiger en dachten aan een vlak jaar ten opzichte van 2022. Wereldwijd zal Noord- en Zuid-Amerika naar verwachting het laatst te lijden hebben onder de dreigende marktvertraging.

Groei op de lange termijn

Op de lange termijn zal de groei van de markt voor bewegingsbesturingen stabiel blijven, maar de verwachting is dat deze in 2024 zal afnemen in lijn met de volgende neerwaartse economische trend, zoals voorspeld door ITR Economics. De rentetarieven en de hoge inflatie zullen de vraag naar industriële automatisering blijven beïnvloeden en Japan zal de sterkste daling van de groei laten zien. Tussen 2022 en 2027 zal de wereldwijde markt voor motion control met een jaarlijks samengestelde groei van 4,6 procent, van $17,7 miljard naar $22,2 miljard.

Japan zal zich over het geheel genomen het sterkst herstellen, met een gemiddelde groei van 6,9 procent tot 2027. Op de lange termijn zal de markt voor bewegingsbesturingen gestaag groeien na een verwachte daling in 2024.

‘Siemens blijft dominant’ Alexander Jones, Research Analyst bij Interact Analysis geeft commentaar op het landschap van motion-control-leveranciers : "Siemens blijft de markt voor motion-control domineren met een marktaandeel dat in 2022 met bijna 1 procent is gestegen. Interessant is dat het marktaandeel van Inovance in hetzelfde jaar met 0,6 procent is gestegen, waardoor het nu de op vier na grootste leverancier van bewegingsbesturingen ter wereld is – in 2018 kwam het bedrijf niet eens voor in de top 10." Inovance is in 2003 opgericht in China.

interactanalysis.com

MOTORBEVEILIGINGSSCHAKELAARS MOTORSTARTER COMBINATIES

MOTORBEVEILIGINGSSCHAKELAARS MOTORSTARTER COMBINATIES

MOTORBEVEILIGINGSSCHAKELAARS MOTORSTARTER COMBINATIES

SERIE SM

SERIE SM

SERIE SM

• beschikbaar van 0,1 tot 100A

• beschikbaar van 0,1 tot 100A

• beschikbaar van 0,1 tot 100A

• hoog kortsluitvermogen

• hoog kortsluitvermogen

• hoog kortsluitvermogen

• bediening met drukknop of draaiknop

• bediening met drukknop of draaiknop

• bediening met drukknop of draaiknop

• modulaire afmetingen

• modulaire afmetingen

• modulaire afmetingen

• uitvoering tot 40A breedte 45mm

• uitvoering tot 40A breedte 45mm

• uitvoering tot 40A breedte 45mm

• ruim assortiment accessoires

• ruim assortiment accessoires

• ruim assortiment accessoires

• behuizing zowel inbouw als opbouw IP65

• behuizing zowel inbouw als opbouw IP65

• behuizing zowel inbouw als opbouw IP65

TECHNIEK

Robotica en logistiek

Autonome sleeprobots versnellen logistiek

Slim koppelen in minder dan 20 seconden

“In 2018 was ik bij een vriend die eigenaar was van een magazijn waar een combinatie van grote en zware goederen op zowel magazijnwagens als pallettrucks werd geladen. Hij toonde me hoe lastig het was om deze wagens snel en accuraat te verplaatsen en vroeg mij om hulp. Ik besefte dat het met een speciaal robotontwerp mogelijk zou zijn de verschillende wagens die al in gebruik waren te verplaatsen, waardoor de uitdagingen van grootte, gewicht en tijd zouden worden weggenomen”, vertelt Keshav Chintamani, ceo van Tractonomy Robotics, een start-up gevestigd in Gent, België. En als iemand het kan weten, dan hij wel. Hij heeft namelijk een achtergrond in robotica-onderzoek voor de ruimtevaart.

Tekst en beeld: maxon Benelux

Keshav ontdekte dat veel automatisch geleide voertuigen (AGV’s) die zijn gebouwd voor het verplaatsen van magazijnwagens waren gebaseerd op een ontwerp dat de last vanaf onder optilt. Het kostte de robots echter tijd – soms zelfs meerdere minuten – om zichzelf onder de wagen te manoeuvreren. Als een wagen niet helemaal netjes recht stond, moest het automatisch geleide voertuig zelfs stoppen en resetten. Vaak waren er beperkingen in het gewicht dat deze robots konden tillen en bestond het gevaar dat de wagen zou omvallen.

Op onderzoek uit

Het onderzoek richtte zich vervolgens op AGV’s die een magazijnwagen konden trekken, maar deze AGV’s waren ofwel permanent verbonden met de wagen, of ze hadden koppelingsmechanismen die niet erg nauwkeurig waren en nog steeds lang nodig hadden om te koppelen. Toen werd echter een robotische grijperarm ontdekt als koppelingsmecha-

nisme die betrouwbaar aan de wagen ‘vast kon klikken’. Hiermee zou het nieuwe ontwerp zich aan elke soort wagen kunnen aanpassen en deze veilig kunnen slepen.

Om vrije beweging mogelijk te maken, wilde Keshav dit koppelingsmechanisme combineren met een platform voor autonome mobiele robots (AMR). Navigatie door middel van lasers helpt obstakels uit te wijken en dynamische en accurate beweging mogelijk te maken. Zodoende zou de evolutie tot AMR helpen magazijntransport sneller en efficiënter te maken.

Bewegingsvrijheid

De AMR moest zich nog steeds binnen een magazijn met beperkte ruimte verplaatsen om nauwkeurig te koppelen aan een wagen, gepositioneerd in een strak opeengepakte rij. Door gebruik te maken van Mecanum-wielen kon de AMR zich dankzij dit omnidirectionele wielontwerp vrij verplaatsen in

volle ruimtes. De belangrijkste stap om koppelingssnelheid en accuratesse evenals voorwaartse beweging te optimaliseren, was echter de specificatie van een nauwkeurige vierwielaandrijving.

“Maxon motoren worden vanwege hun prestaties en betrouwbaarheid in veel academische onderzoeksprojecten gebruikt, ook in het ruimtevaartonderzoek waaraan ik heb gewerkt, dit waren dan ook de motoren die ik als eerste onderzocht heb”, aldus Keshav.

Het aandrijfsysteem moest het slepen van hoge gewichten mogelijk maken en voldoende koppel genereren om een lading van een paar honderd kilogram vanuit stilstand in beweging te brengen.

Aangezien de AMR in krappe magazijnomgevingen moest werken, was het eerste ontwerp slechts 70 cm lang en 50 cm breed. Een compacte motor was hierin dan ook van essentieel belang. Na enkele proeven werd een platte, borstelloze DC-motor van maxon, de EC60, gekozen voor deze taak. Met vier motoren per robot – één per wiel – moest het ontwerp ook voordelig zijn voor serieproductie, gezien de motoren

ook moesten worden geïntegreerd met encoders met hoge resolutie.

Hoge vermogensdichtheid

“We hebben deze motoren getest in het ATR1-prototype en ze waren echt indrukwekkend. Ze konden een wagen trekken met het gewicht van drie personen aan boord, en dit zijn echt minuscule motoren, slechts 60 mm breed”, vertelt Keshav.

Nu het concept was bevestigd, was Tractonomy Robotics geboren, waarbij het inaugurele design naamgever werd voor de ATR1: de Autonomous Towing Robot (autonome sleeprobot). De ATR1 kan elk type wagen tot 400 kg gewicht slepen bij snelheden van meer dan 1 m/s. Geholpen door een speciale navigatiestack kan de robot snel koppelen.

De ATR kan zelfs vrije plaatsen detecteren en daar automatisch wagens parkeren. Dit navigatiesysteem maakt gebruik van camera’s en computervisie-feedback, en de regelnauwkeurigheid is het resultaat van de snelle reactie van de motoren.

“De ATR1 kan in minder dan 20 seconden nauwkeu-

De ATR1 (Autonomous Towing Robot) kan elk type wagen tot 400 kg gewicht slepen bij snelheden van meer dan 1 m/s.

Wij kunnen er voor zorgen dat mens en machine veilig samen kunnen werken!

_ Safety in 58mm behuizing SIL 3 gecertificeerd.

Beschikbaar in Profinet/Profisafe, Ethernet IP/CIP Safety, Powerlink/Open Safety en binnenkort ook in CANopen Safety!

SBN is altijd up-to-date!

Wij bieden service en kwaliteit op het gebied van lineaire en rotatieve lagertechniek.

• Innovatieve premium lager producten.

• Snel, exibel en levering uit voorraad.

• Individuele begeleiding en levensduurberekening.

Levensmiddelenindustrie

TECHNIEK

Robotica en logistiek

rig en betrouwbaar aan wagens koppelen en zichzelf in krappe ruimtes positioneren, dankzij zijwaartse manoeuvres, ook ‘strafing’ genoemd, met subtiele aanpassingen om haarfijne accuratesse te garanderen”, aldus Keshav.

Vraag naar het slepen van zwaardere lasten Na proeven van de ATR1 kreeg Tractonomy Robotics aanvragen voor het slepen van nog zwaardere lasten, zoals plaatmetaal met gewichten van 800 kg en meer. Deze vraag leidde tot een radicaal nieuw ontwerp: de ATR2, een robot met een uniek, adaptief koppelsysteem met twee armen die een groot aantal wagenformaten kan verplaatsen. Tractonomy wil van de ATR2 een versie met normaal koppel en een versie met hoog koppel produceren, met verwachte sleepcapaciteiten van respectievelijk 600 kg en 800 kg en snelheden tussen 1,8 m/s en 2,5 m/s (6,5 km/uur tot 9 km/uur).

De afmetingen van de ATR2 zijn vergroot van 70x50 cm naar 90x64 cm om meer accu’s en nieuwe elektronica mogelijk te maken, maar om de zwaardere lasten te verplaatsen en toch compact te blijven, waren motoren met aanzienlijk hoger koppel vereist.

Wanneer zwaardere lasten bij hogere snelheden worden gesleept, wordt de remkracht des te belangrijker. Daarom heeft de ATR2 een geïntegreerd remsysteem en een 360°-veiligheidssysteem dat botsingen voorkomt. Aangezien de robot 24 uur per dag werkt, is ook de betrouwbaarheid van de componenten van groot belang.

“Deze machines rijden 15-20 km per dag onder variabele omstandigheden. Fouten verminderen de productiviteit, dus het is erg belangrijk een betrouwbare oplossing te hebben”, licht Keshav toe.

Flexibiliteit in materiaalverwerking

De ATR2 ondergaat nu operationele validatie en Tractonomy concentreert zich op serieproductie. De AMR is hoofdzakelijk gericht op de sectoren productie en distributielogistiek die afhankelijk zijn van materiaalverwerkingstechnologieën, bijvoorbeeld fabrieken, grote magazijnen voor supermarkten en postkantoren. De robots kunnen ook worden gebruikt voor het laden en lossen van magazijnwagens uit vrachtwagens en ze kunnen een goedkoop alternatief bieden voor traditionele logistieke treintjes, transportbandsystemen alsook een veiliger en geautomatiseerd alternatief voor vorkheftrucks.

Na enkele proeven is voor de ATR1 de platte, borstelloze EC60 DC-motor van maxon gekozen voor aandrijving. Met vier motoren per robot – één per wiel.

“Op advies van ingenieurs van maxon konden we een motor met lagere spanning gebruiken die in het algehele systeem past, maar toch de pieksnelheid en het piekkoppel bereikt voor de zwaardere last, terwijl de opwarming binnen de thermische grenswaarden blijft”, vertelt Keshav.

“Dankzij dit belangrijke advies kunnen we met het gebruik van slechts twee typen motoren één enkel platform aanbieden dat geschikt is voor een breed assortiment van wagens en lasten.”

Keshav voegt toe: “We zien een toenemende behoefte aan één type machine dat veel verschillende materiaalverwerkingstaken op zich kan nemen, omdat dit kosten verlaagt en de organisatie voor de eindgebruiker gemakkelijker maakt. Met slechts één robot, die meerdere materiaalverwerkingsfuncties kan uitvoeren, voorziet Tractonomy in deze flexibiliteit.” •

www.maxongroup.nl

www.tractonomy.com

De ATR2 heeft een uniek, adaptief koppelsysteem met twee armen en moet in een versie met normaal koppel respectievelijk 600 kg en 800 kg met snelheden tussen 1,8 m/s en 2,5 m/s (6,5 km/u tot 9 km/u) kunnen verplaatsen.

REPORTAGE

Onderhoud

Revisie hydraulische cilinders

Oosterscheldekering

De hydraulische cilinders die de 62 schuiven van de Oosterscheldekering in beweging zetten, zijn na bijna veertig jaar toe aan onderhoud. Van Halteren Technologies uit Boxtel kreeg de opdracht om in een pilot-project de eerste zes cilinders te re-engineeren en aan te passen aan de ‘huidige stand der techniek’. Onder andere de oude stangdeklaag is vervangen door een nieuw, corrosievaster materiaal waardoor tevens een nieuw afdichtingssysteem nodig was. Van Halteren Technologies ontwikkelde dit in eigen huis en verbeterde hiermee tevens de loop- en tribologische eigenschappen. De eerste twee cilinders zijn inmiddels teruggeplaatst en worden gemonitord.

Marjolein de Wit-Blok

De 9 km lange Oosterscheldekering is het grootste onderdeel van de Deltawerken en beschikt over een 3 km lange afsluitbare stormvloedkering. Bij de kering worden de 62 beweegbare schuiven gesloten wanneer de waterstandsverwachting 3 m boven NAP of meer is. Het sluiten – en weer openen –van iedere afzonderlijke schuif gebeurt met behulp van twee grote hydraulische cilinders. Een karwei waarvoor de cilinders grote krachten moeten kunnen overbrengen maar tevens zeer nauwkeurig moeten lopen om wrijvingsproblemen en stick/slip effecten te voorkomen. Alleen dan kunnen de schuiven met een lengte van 42 m, een hoogte tussen de 6 en de 12 m en een bijbehorend gewicht variërend van 260 tot 480 ton betrouwbaar worden bediend in tijden van hoog water.

Revisie cilinders

De Oosterscheldekering is in 1986 geopend

en dit betekent dat de cilinders in de hydraulische aandrijving nu bijna veertig jaar oud zijn. Tijd voor een revisie, wist Rijkswaterstaat. De organisatie wist ook dat zij in dit project met de nodige uitdagingen te maken zou krijgen. Niet alleen vanwege de grootte van de hydraulische componenten, maar ook omdat een nauwkeurige planning is vereist. Het gaat immers om een stormvloedkering dus zijn de cilinders alleen uit te nemen en te reviseren buiten het stormseizoen wanneer de kans het kleinst is dat de kering in werking moet worden gezet. Alle reden om een strakke planning op te stellen én alle partijen te benadrukken zich hieraan te houden.

Stangdeklaag

Een belangrijk focuspunt bij het onderhoud van de hydraulische aandrijving betreft het vervangen van de stangdeklaag van de cilinders en het aanpassen van de bijbeho-

rende afdichtingsconstructie. De huidige deklaag van de cilinders bevat een onderlaag van nikkel en een toplaag van chroom; indertijd een geavanceerd materiaal dat de cilinderstangen het beste kon beschermen tegen roestvorming in een corrosieve omgeving. De levensduur van deze laag eindigt binnen nu en vijftien jaar maar omdat het aanbrengen van deze laag relatief milieubelastend is, werd besloten een andere materiaal toe te passen en tevens een andere manier van opbrengen.

Voor offshore-toepassingen

Uiteindelijk is gekozen voor VHT LC

ULTIMATE (Enduroq 3). Een coating die speciaal is ontwikkeld voor offshore-toepassingen; vooral in applicaties waar zuigerstangen gedurende langere tijd staan blootgesteld aan zout water omdat ze standaard in de ‘uit’-stand staan. De laag wordt opgebracht door middel van

Nieuwe opgelaste stangdeklaag vraagt om nieuwe afdichtingen

en hydrauliek

laserlassen (‘cladding’). Dit is een techniek die zich in de afgelopen jaren behoorlijk heeft ontwikkeld en de nodige relevante voordelen biedt boven bijvoorbeeld galvanische processen of thermisch spuiten.

Leo Dupuis is als tribologie-expert vanuit

Van Halteren Technologies betrokken bij het project: “Door het materiaal op te lassen, kan de opmenging van het basismateriaal zeer laag zijn terwijl de metallurgische hechting behouden blijft. Dat betekent dat je minder materiaal nodig hebt. Door de lage opmenging is de ijzerconcentratie in de coating bovendien meer afhankelijk van de samenstelling van het toevoegmateriaal (metallurgisch poeder) dan van het lasercladproces. Dit omdat het laserlasproces nauwelijks iets zal toevoegen aan het totale ijzergehalte. Hierdoor komt je tot een coating met een bijzonder hoge weerstand tegen corrosie die bovendien niet poreus maar volledig ‘dicht’ is.”

Krasbestendig en slijtvast

Een ander voordeel van oplassen is het feit dat het oplasmateriaal in hoge mate in staat is om plastische vervorming als gevolg van trekspanningen toe te laten. Dit wordt ductiliteit genoemd en betekent specifiek voor een stangdeklaag dat er geen agressieve ‘groeven’ kunnen ontstaan door krassen of slijtage. Krassen zullen uiteindelijk ‘vervloeien’ tot afgeronde pieken en dalen die in veel mindere mate kunnen leiden tot slijtage en micro spleetcorrosie

(zoals dit bij krassen bij minder ductiele materialen wél aan de orde is). Dit maakt de stangdeklaag in hoge mate krasbestendig en slijtvast en levert zo een bedrage aan de eis vanuit Rijkswaterstaat dat deze coating een minimale levensduur moet hebben van vijftig jaar. Uiteraard blijven de goede eigenschappen van het materiaal alleen standhouden wanneer het oplassen van de laag ook goed

gebeurt. Omdat binnen van Halteren Technologies een ruime hoeveelheid ervaring is opgebouwd en de juiste apparatuur en gereedschappen beschikbaar zijn, voorzag het bedrijf geen problemen in het voorzien van de cilinderstangen van een homogene en gesloten laag.

Afdichting- en smeersysteem Met het wijzigen van de stangdeklaag was

Van Halteren Technologies uit Boxtel re-engineert in een pilot-project de eerste zes cilinders van de Oosterscheldekering.

Foto: Rijkswaterstaat / Harry van Reeken

REPORTAGE

Onderhoud en hydrauliek

er ook vernieuwde aandacht nodig voor het afdichtingenpakket van de cilinder. Leo Dupuis: “De nieuwe opgelaste laag heeft een heel ander oppervlak dan de chroomlaag en vraagt daarom ook om een andere oppervlaktestructuur en afdichtingen. Een meer dan cruciaal punt omdat een verkeerde afdichting of oppervlaktestructuur kan leiden tot onder meer lekkage, een onbetrouwbare aandrijving maar ook tot eventueel stick/slip effecten die je op geen enkel moment in een object als de Oosterscheldekering kunt gebruiken. Daarbij heb je bij een kunstwerk als hier te maken met afdichtingen die continu onder hydraulische druk staan; ook wanneer de schuiven niet bewegen. Om die reden was het nodig alle afdichtingen en bijbehorende smeerinrichtingen opnieuw te engineeren.”

Niet meer nodig

In de oude situatie bestond het hele

Alle afdichtingen en bijbehorende smeerinrichtingen zijn opnieuw ge-engineerd. Links de oude situatie bij de cilinderkoppen, rechts de nieuwe situatie.

middelverbruik zijn bijkomende voordelen.”

Actieve lagersmering

De hoofdspoelkamer voor het wegspoelen van binnengedrongen zouten en mineralen blijft ongewijzigd maar de daaropvolgende lagerkamer is ook aangepast. Hierin werd voorheen gebruik gemaakt van passieve lagersmering die vervangen is door een actieve lagersmering. Bij passieve lagersmering wordt voortdurend gebruik gemaakt van dezelfde olie die ook niet wordt uitgewisseld of gefiltreerd waardoor uiteindelijk degradatieproducten ontstaan die een goede smering van het lager frustreren. In de nieuwe constructie is gekozen voor actieve smering waarbij de olie door onder andere filtratie in de juiste conditie wordt gehouden. Daarbij is de bronzen lagerbus – in die tijd heel gebruikelijk – vervangen door een kunststof variant (composiet) als nieuwe standaard. De nieuwe lagerbus is beter bestand tegen piekbelastingen en geeft veel minder slijtage aan de stangdeklaag.

Innovatie

afdichtingen- en smeersysteem uit een conserveringskamer, een spoelkamer, een lagerkamer en een hoofdafdichting. De conserveringskamer bevindt zich onderin en conserveert de cilinderstang bij uitgaande slag. Zonder deze conserveringskamer zou de cilinderstand in een zoute omgeving als de Oosterschelde nog sneller last krijgen van corrosie. Toch is juist deze kamer met de nieuwe stangdeklaag niet meer nodig. Leo Dupuis: “Door het feit dat je gebruik maakt van oplassen én het materiaal niet poreus is, bereik je een volledig gesloten laag die afhankelijk van het gebruikte oplasmateriaal nauwelijks kan worden aangetast door omgevingsfactoren zoals vocht en zout. Conserveren is hiermee niet meer nodig en de kamer is in het nieuwe afdichtingssysteem dan ook geëlimineerd en vervangen door een voorspoelkamer Minder onderhoud en een lager smeer-

Over de nieuwe afdichtingen van al deze kamers wil Dupuis logischerwijs niet teveel kwijt. In elk geval zijn de oude afdichtingen als basis gebruikt vanwege de robuustheid en lange levensduur. Deze zijn echter geoptimaliseerd op basis van ontwikkelingen die in eigen huis zijn gedaan en de wrijving (relatief sterk) verlagen. Hierdoor sluit deze specifieke afdichting naadloos aan op de VHT LC ULTIMATE (Enduroq3) laag. Leo Dupuis: “Het komt erop neer dat de specifieke materiaalcombinaties in combinatie met een nieuw ontwerp van de drukring leidt tot een betere smering van de afdichting. Daarnaast kunnen we met de nieuwe afdichting in de voorspoelkamer de oliefilm aanpassen tot de meest optimale dikte. Om tot dit resultaat te komen is in samenwerking met de afdichtleverancier onder meer gebruik gemaakt van FEM-analyses (eindige-elementenmethode – red.)) in combinatie met van oliefilm berekeningen. De configuratie is vervolgens uitvoerig beproefd met de in huis beschikbare VHT testopstelling en vergeleken met de huidige afdichtconfiguraties. Hierbij bleek onder meer dat de wrijving lager was dan voorheen wat het loopgedrag van de cilinder verder bevordert.”

De twee kleinste cilinders zijn inmiddels teruggeplaatst en worden nauwkeurig gemonitord. Vooral de tribologische prestaties worden in de gaten gehouden.

Een euro op zijn kant

Het complete systeem – bestaande uit stangdeklaag, afdichtingssysteem en de al toegepaste hydraulisch olie – geeft uiteindelijk een hydrauliekcilinder die naar verwachting de gewenste vijftig jaar levensduur haalt. Bijkomende voordelen zijn het verbeterde loopgedrag waardoor het kunstwerk probleemloos zal bewegen. Na revisie zijn de cilinders uitvoerig beproefd en doorgemeten. De testen

verliepen probleemloos, maar hoe laat je de klant zien hóe goed de cilinderloop nu eigenlijk is?

Leo Dupuis: ”Toen Rijkswaterstaat de eerste gereviseerde cilinder kwam bekijken, hebben we een euro muntstuk op zijn kant op de cilinderstang geplaatst. Tijdens het bewegen van de cilinder bleef deze keurig op zijn plaats staan zonder te rollen of te bewegen. Het was een eenvoudige maar aansprekende en

effectieve manier om aan te tonen dat het inzetten en afremmen van de beweging maar ook de beweging zelf volledig schokvrij en zonder stick/slip effecten of trillingen verloopt. Een visueel bewijs van ons ‘kunnen’ en een test die veel vertrouwen geeft voor de uiteindelijke werking. Wanneer dit immers in horizontale toestand lukt, zal het in verticale positie alleen nog maar beter gaan. Het plaatsen van een euro muntstuk wordt dan alleen lastig.”

Twee cilinders teruggeplaatst

De zes cilinders in deze eerste pilot zijn een 5900-cilinder, een 6900-cilinder, twee 8900-cilinders en twee 11.900-cilinders; het getal in de naam komt overeen met de maximale slag van de cilinder. De twee kleinste cilinders zijn inmiddels teruggeplaatst; de overige vier moeten nog worden uitgehesen en gereviseerd.

Leo Dupuis: “Voor het uithijsen en weer terugplaatsen van de cilinders is een speciale hijsinstallatie gebouwd, een knap staaltje werk van onze partner en hoofdaannemer Hollandia services. Zoals in de tabel te zien, liegen de gewichten van de cilinders er niet om en het was vooral goed uitzoeken of het onderliggende wegdek deze krachten zou houden. Uiteindelijk is de installatie zo opgebouwd dat hij afsteunt op het onderliggende wegdek en de betonnen bovenbalk van de kering zelf. Tot nu toe gaat dat erg goed.”

Bescherm tegen het water

Onderdeel van het project is tevens het monitoren van de gereviseerde cilinders. Daarbij wordt vooral gekeken naar de tribologische prestaties die worden bepaald door het loopgedrag en oliefilm. De hierbij gegenereerde data dienen als onderbouwing voor het voorstel en tevens als bevestiging van de genomen beslissingen in de re-engineering fase. Dupuis: “De praktijk zal uiteindelijk leren hoe goed het systeem functioneert, maar de onderzoeks- en testresultaten die in eigen huis zijn behaald, geven mij het volledige vertrouwen. Ik hoop uiteraard dat we ook de overige 118 cilinders mogen reviseren zodat Nederland voor de komende halve eeuw in Zeeland in elk geval beschermd is tegen het water.” •

www.vanhalteren.com

Nooit meer zeeziek

Greta Thunberg, Robert Habeck, Eike Höper en Harald Hübner hebben een gemeenschappelijke droom. Welbeschouwd zitten ze allemaal in hetzeffde schuitje en willen graag een milieuvriendelijke energielevering. Habeck politiek als Duitse Bondsminister van Economie en Klimaat, Thunberg als klimaatactivist, Höper en Hübner van Wallaby Boats concreet en standvastig. En ze hebben nog iets gemeenschappelijk: ze hebben allemaal te maken met hoogte- en dieptepunten en behoorlijke tegenwind.

Harald Hübner – type ‘rots in de branding’ – is een man die zich niet makkelijk van z'n stuk laat brengen. Zo een die bij een meeting eerst in alle rust een kopje koffie drinkt, luistert, alles in zich opneemt en pas daarna naar voren brengt wat voor hem echt belangrijk is. En dat heeft een naam, het heet: Wallaby Boat – het eerste schip

tijdgeest: "Waarom bouwen we eigenlijk geen compensatie-systemen voor schepen?"

Grote interesse

met een veersysteem voor commercieel gebruik.

Flessenpost

Maar laten we niet te hard van stapel lopen. Australië. Zeezicht. Wellicht is er menig blikje light-beer bij opengetrokken. Op het strand zitten een paar ingenieurs te chillen. Doorgaans bouwen ze veersystemen (compensatie) voor offroad racewagens, nu ontspannen ze wat en laten ze hun blikken over de golven dwalen. Het idee spoelt aan alsof het om flessenpost gaat. Afzender: de

Het idee is geboren. Een paar maanden en een 1,80 meter lang modelschip met spontaan geleende waterski's van minder vrolijke zoons later – heeft de bierpret concreet vorm gekregen. Harald Hübner en Eike Höper van Wallaby Boats GmbH, hebben hun ‘kind’ een naam gegeven en geholpen bij de eerste kennismaking met het water. Ze maken gebruik van het idee van de Australische ingenieurs van Nauti-Craft, maar hebben het uitgebreid met buitenboordmotoren. Inmiddels is het allang gepatenteerd en doorontwikkeld. Provinciale en nationale subsidies voor ‘Best innovation 2021’ (Windpower Monthly) hebben ze al zeker gesteld. En een grote interesse van een van de grootste Duitse energiemaatschappijen.

Offshore-windparken

Het is geen toeval, dat uitgerekend een energieleverancier investeert in de prototypen van een bijzondere boot. Voor het uitvoeren van service bij offshore-windparken, worden de monteurs met zoge-

naamde ‘Crew Transfer Vessels’ naar hun werklocaties gebracht. Gereedschappen en reserveonderdelen moeten ter plekke worden overgeladen op de platforms, wat vooral bij een ruwe zee een echte uitdaging wordt. 30 procent van alle golven zijn tijdens een overvaart hoger dan 1,75 meter. Alleen al voor de Duitse kust wachten 1.500 windparken op periodiek onderhoud.

"Enerzijds is het belangrijk servicemonteurs en materiaal veilig naar de werkplek te brengen", zegt Camille Schamp, vakman voor maritieme oplossingen bij HYDAC. "Anderzijds vermindert het stabiel op de golven liggende boot de kans op zeeziekte", weet Schamp uit eigen ervaring. Het gaat dus om de veiligheid van de schepen, het economisch rendement, de gezondheid en het milieu.

Hydraulisch compensatiesysteem

"Onze boot kan iets, dat andere boten niet kunnen – het kan golven zeer effectief compenseren en monteurs, inclusief materiaal, veilig en rustig naar offshore-windparken brengen", aldus bedrijfsleider Hübner. Klinkt als kinderspel. Het was echter een enorme uitdaging voor alle betrokkenen.

Wallaby-18 – droomschip voor transporttaken

“Waarom bouwen we eigenlijk geen compensatie-systemen voor schepen?”

De Wallaby-18 is een deiningsgecompenenseerde catamaran om bijvoorbeeld onderhoudspersoneel naar off shore-windparken te brengen – zonder dat ze zeeziek worden

Een hydraulisch compensatiesysteem scheidt de bootrompen van de catamaran van de opbouwconstructie. Zo kunnen de rompen snel reageren op de invloed van de golven en zich aanpassen aan het zeeoppervlak, zonder dat de hoge krachten en versnellingen van de rompen aan het dek en de opbouwconstructie worden doorgegeven.

Rustige deining of sterke tegenwind

Bij de baanbrekende uitvinding met het serienummer WB-18#001, gaat het om het eerste schip ter wereld met een compensatiesysteem, voor commercieel gebruik. Kenmerkend voor het schip zijn een

bovenliggende hoofddekconstructie en twee gescheiden rompen, die door het actief of passief werkende hydraulisch compensatiesysteem onderling zijn verbonden.

De compensatie maakt het voor de twee rompen van de catamaran mogelijk de golfkrachten en de hierdoor ontstane onaangename bewegingen te compenseren. Bij rustige deining absorbeert het chassis de bewegingen zeer eenvoudig. Bij een behoorlijke tegenwind en een onrustige zee, zorgt het systeem dat de boot stabiel en rustig in het water ligt. Dit maakt de overvaart comfortabeler, het overstappen van monteurs op offshore-constructies

WALLABY-18

De Wallaby-18 voldoet praktisch aan alle eisen op het gebied van milieunormen, zoals ‘Tier-3’, ‘Blauer Engel’ of ‘Hybrid Power plus’. En dit helpt vooral bij toelevering aan de windmolenparken, die nodig zijn voor duurzame vooruitgang bij de klimaatverandering.

• twee crewleden besturen de boot

• 18 monteurs hebben een zitplaats tijdens de overvaart

• Ruimte voor twee gereedschapscontainers met een gewicht van 2,5 ton

• Totale lengte = 18,85 m met fenders

• Lengte boven de waterlijn = 17,86 m

• Breedte: 7,50 m met fenders

PARTNER VOOR PRECISIE

HYCOM (onderdeel van de Hydac groep) is specialist voor complete hydraulische systemen voor de offshore-sector, inclusief de bijbehorende besturingen.

Opgericht in 1974, levert de onderneming wereldwijd hydraulische systemen binnen de sectoren industrie, offshore, bouwmachines en vliegtuigbouw.

HYCOM weet dat hydraulische systemen voor de offshore-industrie onderhevig zijn aan zeer bijzondere eisen. Zee en klimaat hebben invloed op de bewegende onderdelen, terwijl bedrijfszekerheid, veiligheid en een lange levensduur basisvoorwaarden zijn voor de hoogwaardige hydraulische systemen.

Binnen de baggersector levert HYCOM hydraulische systemen voor alle typen baggerschepen, zoals cutterzuigers, sleephopperzuigers, beunbakken en splithoppers. In de luchtvaart worden hydraulische uitrustingen voor hoogwaardig en efficiënt onderhoud aangeboden. HYCOM is een gecertificeerde leverancier van hydraulische ‘Ground-Test-Equipment’ voor toonaangevende vliegtuigfabrikanten, van mobiele testunits tot ingebouwde hangarsystemen, testbanken en algemene testapparatuur.

HYCOM heeft zich gespecialiseerd in de ontwikkeling van innovatieve, nieuwe hydraulische systemen, bijvoorbeeld voor het aandrijven van hefsystemen voor zelfheffende platforms, schokdempers, actieve systemen voor deiningscompensatie en speciale lieren met en zonder constante spanning.

Binnen de industriële sector levert HYCOM complete hydraulische systemen voor alle industriële toepassingen, bijvoorbeeld voor de staal- en aluminiumindustrie, de gereedschapsindustrie of papierindustrie.

eenvoudiger en het aan boord gaan van loodsen op grote schepen aanzienlijk veiliger.

Project Wallaby

Met z'n technologische knowhow heeft HYCOM – onderdeel van de HYDAC groep – het initiatief genomen voor het project Wallaby. "Het hydraulisch hoofdaggregaat van HYDAC, dat met z'n cilinders voor een soevereine vering zorgt, is het hart van het systeem", aldus Höper. Het project omvat een compleet hydraulisch aandrijf- en besturingspakket, dat voldoet aan hoge eisen. Het hydraulisch pakket bestaat uit een centraal hydraulisch systeem met schakelkast en vier hoekpuntmodules.

Conisch reservoir

Een conisch reservoir (van aluminium), dat speciaal voor de rol- en stampbeweging van het schip is ontwikkeld, waarborgt dat tijdens het varen altijd olie aanwezig is voor de aanzuigleiding. Een extra voordeel van het conische reservoir is de gewichtsreductie en de optimale ruimtebenutting. In de tank heeft HYCOM een TRU-filter uit de HYDAC-filtertechnologie geïntegreerd. Dit heeft geleid tot een enorme tankreductie, waardoor een tankinhoud van 250 liter bij een maximaal debiet van bijna 600 l/min mogelijk is. Het TRU-filter bevat geïntegreerde ontgassingstechniek voor afschei-

ding van vrije en opgeloste lucht uit de tank en het tegelijkertijd offline drogen van de olie.

Drie motorpompgroepen

Bij het centraal hydraulisch systeem zijn drie motorpompgroepen met de zeer efficiënte Engiro-elektromotoren in combinatie met HYDAC pgi pompen geïnstalleerd. Dit leidt tot een gewichts-, ruimte- en geluidsreductie. De olietemperatuur wordt door warmtewisselaars (HEX-serie), lucht-olie AC-LN-koelers en een geïntegreerd dek-warmteterugwinningssysteem geconditioneerd. Via een water-glycol-mengsel wordt de warmte afgevoerd. De olie wordt bewaakt met een CS1000 deeltjesteller en een oliepeilsensor. Hiermee worden in realtime de zuiverheid, het watergehalte en de olieveroudering gemeten. Hierdoor ontvangt de eindgebruiker actuele informatie over de olietoestand. En helpt zo bij het uitvoeren van proactief onderhoud. Elk hoekpunt is uitgerust met twee cilinders (stempel- en dempingscilinders) en een verdeler met besturingen. De met stikstof ondersteunde stempelcilinders dragen de last van het scheepsplatform en zijn kruislings verbonden (voor en achter).

De dempingscilinders zorgen voor de demping (beweging van de golven), die in de verdeler door meerdere kleppen en sensoren wordt aangestuurd. Elke module

wordt aangestuurd door een TTC 48, die in combinatie met een TTC 580 in de hoofdkast van het centrale hydraulisch systeem staat.

Bijzondere pluspunten

Zoals zo vaak wordt de techniek gebaseerd

op voorbeelden uit de natuur. En op en neer, heeft voorop gestaan bij de naamgeving van de catamaran. Het comfort van de passagiers, het economisch rendement en de CO2-balans van de Wallaby-18 zijn bijzondere pluspunten. De scheepsvering maakt het mogelijk de

snelheid te handhaven en tegelijkertijd de sterkte van de schokken tot wel 80 procent te reduceren. •

www.hydac.com

www.wallaby-boats.de

NIEUWE NAAM, ZELFDE FUNCTIONALITEIT PRIMATEQ

TW46

“Het hydraulisch hoofdaggregaat van HYDAC, dat met z'n cilinders voor een soevereine vering zorgt, is het hart van het systeem", aldus Eike Höper van het Duitse Wallaby Boats.

Een conisch reservoir (van aluminium), dat speciaal voor de rol- en stampbeweging van het schip is ontwikkeld, waarborgt dat tijdens het varen altijd olie aanwezig is voor de aanzuigleiding.

Pneumapole doorvoerplaat ontlast paneelbouwers

Voor hygiënische montage van Festo VTUG-ventieleilanden en meer

Het VTUG-ventieleiland van Festo combineert pneumatische en elektrische aansluitingen en is te voorzien van een multipool aansluitkabel of een (willekeurige) veldbusaansluiting. Van oudsher worden deze ventieleilanden in een schakelkast ingebouwd en met slang- en schotdoorvoerkoppelingen aangesloten. Een effectieve oplossing die echter niet de voorkeur heeft voor iedere kastenbouwer.

Dit heeft onder meer te maken met het feit dat veel kastenbouwers zich hoofdzakelijk (of uitsluitend) richten op het ontwerpen en bouwen van elektrische schakelkasten. Wanneer daar pneumatische aansluitingen bijkomen, betekent dit veel extra werk maar ook de inkoop, opslag en handling van extra componenten zoals pneumatische koppelingen.

Daarbij komt dat het op de juiste manier aansluiten van de verschillende poorten vraagt om extra pneumatische kennis die eenvoudig niet overal aanwezig is. Ook gedragen luchtslangen zich anders dan elektrische kabels wat bij het samenbouwen van de kast extra ervaring vraagt.

Frank Schiere, oprichter van Ebora Process Automation geeft aan: “Deze extra’s maken het voor sommige kastenbouwers noodzakelijk een kast waarin ook pneumatische aansluitingen nodig zijn, uit te besteden. Op zich een prima oplossing maar het heeft vaak wel effect op de levertijd en kosten én je raakt als bedrijf een deel van de controle kwijt over de kwaliteit van je eigen kasten. Tot slot: als je het praktisch bekijkt zie je ook dat het monteren van het ventieleiland aan de binnenkant relatief veel ruimte in beslag neemt maar dat er kans op lekkage is.”

Pneumapole

Op basis van die bevindingen, ontwikkelde Ebora in nauwe samenwerking met Festo de zogenaamde

Pneumapole. In feite gaat het om een roestvaststalen doorvoerplaat waarmee het ventieleiland niet vanaf de binnenkant maar vanaf de buitenkant wordt ingebouwd. De elektrische aansluitingen van het ventieleiland bevinden zich hierdoor ‘traditioneel’ ín de kast en zijn door de kastenbouwer op basis van zijn elektrotechnische kennis snel en efficiënt aan te sluiten.

De pneumatische poort-aansluitingen blijven búiten de kast en zijn hier aan te sluiten door de man/vrouw in het veld met kennis van pneumatiek. Behalve het praktische feit dat hiermee alle aansluitingen zijn te realiseren door de juiste mensen, voldoet de oplossing ook aan de Machinerichtlijn ten aanzien van de eis dat pneumatische en elektrische componenten van elkaar moeten zijn gescheiden. Een eis die in de praktijk nogal eens discussie oplevert.

‘Food approved’

Kenmerkend voor de oplossing van roestvaststaal 304 (ruwheid < 0,8 µm) is verder de blauwe ‘food approved’-afdichting waarmee een IP-waarde van IPx9 en IP66 is te realiseren. Dit komt overeen met de beschermingsklasse van standaard ‘Hygienic Design kasten’. Daarbij zijn de platen zo geconstrueerd dat ze het volledige gat in de kast afdekken en daarmee roestvorming voorkomen en vuil buitenhouden. Vuil dat zich ophoopt tegen de Pneumapole is goed

Marjolein de Wit-Blok

zichtbaar en hiermee eenvoudig te verwijderen.

Schiere: “Omdat de Pneumapole het hele gat ruim afdekt, is het mogelijk om een dergelijke uitsparing eventueel ook handmatig in het eigen bedrijf aan te brengen. Op deze manier zijn ventieleilanden eenvoudiger, goedkoper en hygiënischer in te bouwen.”

Voor upgrade en nieuwbouw

De oplossing is onder meer ontwikkeld voor het upgraden van bestaande kasten waarbij het oude ventieleiland wordt vervangen door een modernere variant met meer mogelijkheden. Wanneer daarbij openingen ‘overblijven’, zijn zogenaamde blindplaten te gebruiken om deze af te dichten met dezelfde IP-klasse.

Maar de doorvoerplaat is uiteraard ook geschikt voor de montage van VTUG-ventieleilanden in nieuwe machines en ondersteunt hierbij machinebouwers die werken met modulaire concepten. De plaat is namelijk beschikbaar in verschillende uitvoeringen voor diverse bouwgrootten van het ventieleiland. De machinebouwer kan hiermee zijn machine uit standaard modules opbouwen wat de ontwikkel- en productietijd verkort en de kans op fouten minimaliseert. Bovendien is de oplossing geschikt voor het decentraliseren van pneumatiek.

“We leveren de Pneumapole los aan machinebouwers en kastenbouwers maar kunnen het ook als subassemblage in combinatie met het VTUG-ventieleiland aanbieden. Op basis van het aantal ventielen en blindplaten dat de klant nodig heeft, wordt de Pneumapole gemonteerd en getest afgeleverd.” Dit gebeurde in eerste instantie voor hygiënische toepassingen zoals benodigd in de voedingsmiddelenindustrie en medische sector, maar inmiddels worden

Met de Pneumole wordt het ventieleiland niet vanaf de binnenkant maar vanaf de buitenkant ingebouwd. In de hier afgebeelde toepassing gaat om de aansturing van cilinders en afsluiers in de voedingsmiddelenindustie.

Frank Schiere: “We leveren de Pneumapole los aan machinebouwers en kastenbouwers maar kunnen het ook als subassemblage in combinatie met het VTUG-ventieleiland aanbieden.”

TECHNIEK Pneumatiek

Een Pneumapole-S met hot-swap-functionaliteit, zodat je enkelvoudige ventielen kan uitwisselen zonder de perslucht van het hele ventieleiland af te halen.

Een VTUG-eiland met AP-aansluiting. Dankzij de AP-communicatietechnologie kan ventieleilanden maar ook andere IO modules integreren in host-systemen zoals Profibus, Profinet, EtherCat, Ethernet IP en Modbus.

ze ook toegepast in de tuinbouw en industrie.

Staand of liggend

Om voor verschillende vragenstukken een oplossing te genereren, is de Pneumapole beschikbaar in verschillende varianten. Bij de Pneumapole-S – de S staat voor ‘Staand’/’Standing’ – staan de ventielen als het ware rechtop en zijn de leds het best zichtbaar. De tweede uitvoering is de Pneumapole-L (Liggend / Lying)’. Bij beide uitvoeringen gaat het om compleet gemonteerde en geteste ventieleiland, voorzien van een Pneumapole doorvoerplaat, koppelingen en dempers. De twee uitvoeringen zijn tevens beschikbaar als blindplaat. Zo kan je alvast openingen in de kast aanbrengen die mogelijk in de toekomst nodig zijn voor verwachte uitbreidingen. De kast hoeft dan later niet voor mechanische bewerkingen in een hygiënische ruimte terug te komen.

Zonder wartels of doorvoerkoppelingen

Een speciale versie is de Pneumapole-E. Het gaat hier om een doorvoerplaat voor zowel elektrische bekabeling als luchtslangen die geen gebruik maakt van kabelwartels of schotdoorvoerkoppelingen. In onderstaande afbeelding is deze plaat aan de linkerkant te zien. Aan de rechterkant een Pneumapole-S met acht ventielplaatsen.

Het gebruikte (blauwe) rubber op de plaats van de doorvoer geeft de plaat een IP-waarde van IP67. Deze blijft behouden tot ongeveer tien keer het in- en uitvoeren van de kabel of slang en fungeert tevens als

Links een Pneumapole-E-doorvoerplaat voor elektrische bekabeling en luchtslangen zonder kabelwartels of doorvoerkoppelingen. Rechts een Pneumapole-S met acht ventielplaatsen.

trekontlasting. “Pneumapole-E doorvoerplaten vereenvoudigen het ontwerpen van een schakelkast in de engineeringsfase. Je kunt immers de plaat in het ontwerp opnemen nog voordat je weet hoeveel kabels en slangen je uiteindelijk wilt doorvoeren – uiteraard met een maximum. Tijdens het bouwen blijven de niet gebruikte doorvoeren dicht en IP67.”

Ingebouwd in Hygienic Design-kast

De nieuwste uitvoering is de Pneumapole-K; een pneumatiekkast-oplossing waarbij het ventieleiland rechtstreeks is ingebouwd in een Hygienic Design-klemmenkast van Rittal – volledig conform de Machinerichtlijn en speciaal geschikt voor toepassing in hygiënische ruimtes. 'Pneumatisch’ is de Pneumapole-K beschikbaar met een VTUG10-, VTUG14- en VTUG18-ventieleiland met naar wens 4, (6), 8, 12, 16 en 24 ventielplaatsen met maximaal 24 x 5/2-weg of 48 x 3/2-weg.

Multipin en IO-Link

Bij de Pneumapole-K is standaard te kiezen voor een multipin-, IO-Link- of Festo AP-aansluiting en zijn de koppelingen en dempers standaard uitgevoerd in roestvast staal. De variant met multipin en 10 m kabel wordt het meest toegepast als retrofit in bestaande installaties met nieuwe ventielen die conventioneel zijn uitbedraad. ““Deze oplossing is voor dit doeleinde goedkoper en sneller dan nieuwe ventielen in de bestaande kast te bouwen. Voor nieuwe kasten en kleinere machines of installaties is

SPECIFICATIES

De Pneumapole is beschikbaar als:

• VTUG10 (liggende en staande versie) 380 l/min (3, 4 en 6* mm push-in, messing vernikkeld of rvs 316)

• VTUG14 (liggende en staande versie) 700 l/min (4, 6 en 8* mm push-in, messing vernikkeld of rvs 316)

• VTUG18 (liggende versie) 1300 l/min (6, 8 en 10* mm push-in, messing vernikkeld of rvs 316)

* Standaard elektrische aansluiting 24 VDC

Elektrische aansluitingen

• Multipin

• IO-link

• Festo AP

• Veldbussen – Profinet – Profibus

het weer logischer de uitvoering met IO-link toe te passen. Vaak wordt er bij ons een ventieleiland met een veldbus gevraagd, maar is het eenvoudiger en goedkoper om een IO-link master toe te voegen aan de PLC of de Remote IO. Zo kun je met IO-link het ventieleiland aansturen vanuit de schakelkast of tot maximaal 20 meter van de IO-link master.”

AP-aansluiting

De uitvoering van de VTUG-eilanden met de AP-aansluiting van Festo is een bijzondere. AP – Automation Platform – is de nieuwe standaard communicatietechnologie van Festo. AP heeft dezelfde voordelen biedt als IO-link en zelfs nog net iets meer. Thierry van den Bosch, product-marketing manager Valves-Valve Terminals bij Festo: “De AP-communicatietechnologie is ontwikkeld om ventieleilanden maar ook andere IO-modules te integreren in de belangrijkste host-systemen, zoals Profibus, Profinet, EtherCat, Ethernet IP en Modbus. Het gaat daarbij om modules als digitale en analoge IO, IO-Link-master maar dus ook VTUG-eilanden. In de praktijk zijn er tot 79 modules aan te sturen met één enkele bus-node met een afstand tussen de afzonderlijke modules tot 50 meter. Dit is een beduidend grotere afstand dan de 20 meter die via IO link beschikbaar is en biedt dus meer mogelijkheden.

“Dit systeem maakt het voor machinebouwers overigens mogelijk om de PLC die ze gebruiken te verwisselen om aan de specifieke eisen van hun klanten te voldoen. Daarbij hoeft uitsluitend de bus-node te veranderen; alle onderliggende devices zoals VTUG-ventieleilanden en IO’s kunnen ongewijzigd blijven. De communicatie is realtime met een datasnelheid tot 200 Mbps en cyclustijden tot 250 µs zijn mogelijk. Dit levert onder meer voordelen op voor het verzamelen van ‘big data’ in het kader van

– CanOpen

– Device Net

– EtherCat

– CC-Link

– AS-Interface

– Ethernet-IP

• CPI-interface

Overige specificaties

• Vacuüm- en drukventielen in één ventieleiland

• Diverse drukzones in één ventieleiland

• Geschikt voor lagedruk applicaties door externe stuurlucht

• Geschikt voor maximaal 10 bar en 60 °C

• Energie-efficiënt door verlaagde houdstroom

• 360° status LED

optimalisatie en voorspellend onderhoud.”

Toekomst

De serie Pneumapole oplossingen is op dit moment groot genoeg om een belangrijk deel van de VTUG-toepassingen af te dekken. Maar de ontwikkelingen gaan door om het concept met nog meer ventieleilanden te kunnen combineren, vertelt Schiere. “Zo is er inmiddels ook een zogenaamde ‘hot-swap’-functionaliteit beschikbaar die de mogelijkheid biedt om enkelvoudige ventielen uit te wisselen zonder de noodzaak de perslucht van het hele ventieleiland af te halen. En zo verwacht ik de komende tijd met het hele team nog meer aanvullingen te kunnen doen om het de machine- en kastenbouwer zo eenvoudig mogelijk te maken.” • ebora.nl

Bij de Pneumapole-K, hier in een uitvoering met 24 ventielplaatsen, is het ventieleiland rechtstreeks ingebouwd in een Hygienic Design-klemmenkast van Rittal – volledig conform de Machinerichtlijn.

Groen licht voor garnalenpelmachine

De voedingsindustrie stelt de hoogste eisen aan hygiëne. Dit geldt zowel voor de werknemers die er werken als voor de machines, systemen en accessoires die worden gebruikt. De behoefte aan betrouwbare hygiënenormen en consistent geïmplementeerde normen en richtlijnen is van enorm belang in deze industrie. Dit begint al bij het ontwerp en de planning van alle machines, componenten en onderdelen. En juist daarin heeft Innovotech zich gespecialiseerd. Tekst en beeld: WERMA

IJmuiden is de grootste stad in de Nederlandse gemeente Velsen in de provincie Noord-Holland en een belangrijke zeehaven in Nederland. Hier is sinds 2019 het innovatieve bedrijf Innovotech BV gevestigd. Het onderzoeks- en ontwikkelingsbedrijf is gespecialiseerd in het oplossen van technische productproblemen, het creëren van optimale productieprocessen en het realiseren van zowel

Innovotech heeft 35 jaar ervaring op het gebied van machinebouw en de realisatie van complexe projecten. Samen met zijn collega Rick van den Berg leiden zij Innovotech B.V. en werken nauw samen met een klein gespecialiseerd team van vijf mensen.

speciale machines als complete productielijnen – van de eerste schets tot de laatste schroef. Vooral op het veeleisende gebied van de voedingsindustrie heeft het bedrijf zijn kerncompetentie: Het levert speciale machines en complete lijnen evenals hoogwaardige componenten en onderdelen aan fabrikanten en verwerkers die actief zijn in deze specifieke voedselverwerkende omgeving.

Grijze garnalen pellen Frans Dobbelaer, mededirecteur bij

Kort geleden realiseerde Innovotech een spannend project voor een bedrijf dat actief is in de voedselverwerkende sector: ze ontwikkelden en ontwierpen een machine die volautomatisch grijze garnalen pelt. Daarnaast moest worden voldaan aan de eis om storingen en stilstand veilig en betrouwbaar aan te geven met behulp van een lichtsignaal –gebruik makend van een signaaltoestel dat voldoet aan de hygiënenormen in deze gevoelige sector.

Signaalgevers

Dobbelaer en Van den Berg stonden voor een grote uitdaging, omdat er in het verleden al verschillende signaalgevers in gebruik waren geweest die niet bestand waren tegen de hoge eisen. De zeer intensieve reiniging met hoge druk en agressieve chemicaliën zorgde ervoor dat er water in het signaalapparaat.

Van den Berg pakte de zaak op en zocht intensief naar een oplossing: "Ik vond wat

“De signaaltoren voldoet aan al onze verwachtingen”

"Het reinigingsvriendelijke ontwerp van de signaaltoren zorgt er ook voor dat er aanzienlijk minder gereinigd hoeft te worden

ik zocht op internet en maakte kennis met de CleanSIGN LED-signaaltoren van WERMA. Ik was meteen onder de indruk van het feit dat dit product speciaal ontwikkeld is voor de voedingsmiddelenindustrie en voldoet aan de hoge IP69k-beschermingsklasse - daar was ik meteen enthousiast over." Hij bestelde een proef en het product werd getest.

Praktijktest succesvol

Nadat Innovotech de eerste praktijktests met succes had doorstaan, bestelde het bedrijf de WERMA LED-signaaltoren

CleanSIGN. Inmiddels geven bijna 90 stuks niet alleen duidelijk en betrouwbaar de actuele status van de productielijn aan in de gangbare verkeerslichtkleuren rood, geel en groen, maar voldoen ze ook aan alle eisen en normen.

De CleanSIGN heeft bijvoorbeeld geen oneffen oppervlakken, groeven, verhogingen of naden waar vuil zich kan afzetten. Dit voorkomt vervuiling en vermindert het risico op besmetting aanzienlijk. Een helling van 30° van de bovenkant en de hoek van de behuizing zorgt ervoor dat vloeistoffen snel weglopen, dat schoonmaken snel gaat en dat het goed te zien is.

Voedselveilig

De polyamide behuizing van de CleanSIGN is FDA (Food & Drug Administration) goedgekeurd en daarom voedselveilig en bestand tegen reinigings- en desinfectiemiddelen. Bovendien zijn het verbindingselement van de kolom en de montagebeugel gemaakt van één gietstuk. Dit voorkomt extra verbindingspunten waar vuil zich kan ophopen.

Van den Berg vertelt: "Door het gebruik van de CleanSIGN worden machinestilstanden of storingen tijdig opgemerkt en wordt er veel geld en tijd bespaard omdat je direct kunt reageren." Hij voegt er tevreden aan toe: "Het reinigingsvriendelijke ontwerp van de signaaltoren zorgt er ook voor dat er aanzienlijk minder gereinigd hoeft te worden en dat vuil eenvoudig en zonder resten achter te laten kan worden verwijderd."

Blij

De CleanSIGN LED-signaaltoren van WERMA is speciaal ontworpen en ontwikkeld voor gebruik in cleanrooms en levensmiddelensectoren. Vanaf het begin

Innovotech heeft een machine ontwikkelt en ontworpen machine die volautomatisch grijze garnalen pelt.

werd consequent rekening gehouden met de bestaande normen en richtlijnen en werden experts en specialisten op het gebied van hygiënisch design geraadpleegd bjvoorbeeld van de TU München en Fraunhofer.

Van den Berg is enthousiast en zegt: "De

signaaltoren signaleert veilig en betrouwbaar de actuele status van de productielijn en voldoet aan al onze verwachtingen. Onze klant is erg blij en wij ook." • www.innovotech.nl www.werma.com

De CleanSIGN LED-signaaltoren is speciaal ontworpen en ontwikkeld voor gebruik in cleanrooms en levensmiddelensectoren.

Briljante beelden

Voor industriële machines en systemen is de Human Machine Interface het visitekaartje. Een moderne uitstraling, data in een duidelijk georganiseerde vorm weergeven en vooral intuïtieve bediening zijn belangrijke pijlers. Web Panels zijn hiervoor geknipt. Ze hebben een hoge visualisatiekracht en zijn dankzij de HTML5-webstandaard ook zeer flexibel en gebruikers vriendelijk.

Tekst: Ingrid Traintinger, Sigmatek | Beeld: Sigmatek, Pexels, koolshooters

Flexibele concepten voor HMI’s dankzij HTML5

HMI's worden overal gebruikt waar mensen aan machines en systemen werken – of het nu gaat om visualiseren, bedienen of bewaken. Bedieningscomfort en veiligheid zijn daarbij belangrijke factoren. En multi -touch bedieningspanelen maken intuïtieve bediening mogelijk, wat een positieve gebruikerservaring biedt. Frequente acties zoals in- en uitzoomen met twee vingers, scrollen in lijsten en naar de volgende pagina gaan door snel te swipen, kunnen comfortabel worden uitgevoerd dankzij de projectieve capacitieve Touch technologie. Belangrijke bedieningsstappen bij multi-touch systemen kunnen ook worden beveiligd via tweehandenbediening. Systeemstoringen kunnen hierdoor worden voorkomen en een grotere veiligheid worden gewaarborgd. De machine-/robotoperator kan direct ter plaatse ingrijpen tijdens de werking van de toepassing.

Het HGT 1053 mobiele bedieningspaneel wordt geleverd met een hoge resolutie; 10,1-inch multi-touch display in portretformaat (WXGA 800 x 1280px) en is ook uitgerust met een Edge-3-Technology quad-core processor – de beste omstandigheden voor veeleisende webvisualisaties. Met het OPC UA-compatibele handheldpaneel is het mogelijk om machines, systemen en robots op locatie te bedienen, testen, onderhouden en 'leren’. De geïntegreerde veiligheidselementen – een noodstopknop, drietraps bevestiging en een sleutelschakelaar – bieden veiligheid voor gebruiker en machine (SIL3 / PLe). De communicatie verloopt via gigabit-ethernet.

Software en hardware

Voor moderne bedieningsconcepten is de hardware

slechts het halve werk. Flexibele software, die een efficiënt applicatieontwerp en eenvoudige herbruikbaarheid mogelijk maakt, is minstens zo belangrijk. Hierdoor kan de gebruiker specifieke machinesoftware snel programmeren of construeren in verschillende variaties; engineeringtijden en daarmee time-to-market worden verkort. Deze voordelen worden qua software gecombineerd in de objectgeorienteerde engineeringomgeving LASAL. In de HMI-tools LASAL Screen en de webgebaseerde VisuDesigner kunnen moderne visualisatieconcepten comfortabel worden geïmplementeerd in de grafische editor zonder te programmeren. Met de huidige webtechnologieën zoals HTML5, CSS3 en JavaScript kunnen complexe en veeleisende visualisatie projecten ook zeer flexibel worden samengebracht in de LASAL VisuDesigner. De moderne HMI-tool is opgebouwd als een modulaire toolkit. In de LASAL VisuDesigner kunnen schaalbare vectorafbeeldingen (.svg) worden gebruikt. Dit maakt eenvoudige aanpassing aan verschillende schermformaten mogelijk en maakt het makkelijk om een visualisatie oplossing te maken met variaties voor verschillende doelapparaten.

Grafische interface

Specialisten volledige vrijheid bieden om webtechnologie te gebruiken is waar het om draait. Individueel ontworpen graphics, bedieningselementen, animaties en video's kunnen eenvoudig worden geïntegreerd. De grafische interface is ontworpen en volledig geconfigureerd voor de grafische editor met intuïtieve bediening, geheel volgens het ‘What you

Krachtige processoren en multi-touch displays zorgen voor een groot bediengemak van de SIGMATEK-panels.

TECHNIEK Besturingen

Weergave van de grafische logical editor in het weergavebeheer van de LASAL VisuDesigner

see is what you get'-principe. Visualisatieontwikkelaars kunnen de screenmasks zien die worden uitgevoerd in de online preview. Het gebruik van webtechnologieën in de LASAL VisuDesigner is mogelijk, maar men hoeft ze niet te beheersen. Moderne designthema's en reeds ontworpen display- en bedieningselementen kunnen zo gebruikt worden. De uitgebreide bibliotheek bevat knoppen, schuifregelaars of menu's, evenals vaak vereiste functies zoals die voor trendweergave of receptbeheer.

Bewust gescheiden

Inhoud en lay-out worden bewust gescheiden gehouden. De logica achter de grafische elementen kan ook worden gemaakt in een grafische logica-editor zonder diepgaande programmeerkennis. Het is eenvoudig samengesteld uit puzzelachtige elementen (functieblokken). Optica en functies zijn verbonden via eenvoudige verwijzingen in de grafische editor. Deze scheiding van inhoud en uiterlijk van de visualisatieoplossing stelt de gebruiker in staat om visualisatieprojecten te maken in vele weergavevariaties.

LASAL VISUDESIGNER

Met de huidige webtechnologieën zoals HTML5, CSS3 en Java Script kunnen zelfs complexe visualisatie projecten worden geconfigureerd en flexibel en gebruiksvriendelijk ontworpen worden met LASAL VisuDesigner. De HMI-tool wordt gekenmerkt door de volgende functies:

− hardware-onafhankelijk visualisatie ontwerp zonder programmeerkennis;

vloeiende visualisatie dankzij geoptimaliseerde browser; moderne ontwerpthema’s en bibliotheek met bedieningselementen;

− opensource besturing biedt vrijheid om te individualiseren;

integratie van animatie-, video- en audiobestanden.

Flexibel definiëren

Het wordt voor machinefabrikanten steeds belangrijker om de grootte en positionering van alle elementen nauwkeurig te bepalen. Wanneer de lay-out wordt overgebracht naar andere beeldverhoudingen, moeten deze zich in een nauwkeurig gedefinieerde positie bevinden. Met LASAL van SIGMATEK kunnen niet alleen de resolutie en beeldverhouding van HTML5-toepassingen eenvoudig worden aangepast, maar kan de optie ‘View’ ook flexibel worden gedefinieerd. Afhankelijk van of de machine on-site of op afstand wordt benaderd, welk eindapparaat wordt gebruikt en de toegangsrechten alsmede expertise van de operator, kan de juiste landingspagina met de bijbehorende rechten worden opgeslagen in het ‘Views-Management’. In dit weergavebeheer van LASAL VisuDesigner kunnen de voorwaarden waaronder een weergave moet worden geladen, worden gedefinieerd in de grafisch geprogrammeerde logica. De dashboards kunnen ook worden ontworpen voor een speciale weergave. De weergave zelf bepaalt daardoor welk dashboard het bevat. •

www.sigmacontrol.eu

REPORTAGE

Pneumatiek en hydrauliek

‘Sluitstuk’

Sluitmachine voor boilers en voorraadvaten warmtepompen

De fabriek van Itho Daalderop was toe aan een nieuwe, gecombineerde productielijn voor zijn boilers en voorraadvaten van warmtepompen. Voor het sluiten van de mantels moest een speciale oplossing worden gebouwd. Speciaalmachinebouwer SSEB – Smart Solutions Engineering Boxmeer – ontwikkelde de machine die vol zit met Festo-onderdelen.

Tekst en beeld: Festo

Altijd behaaglijk in huis. Zeker van een gezond binnenklimaat. Nooit meer wachten op warm water. Duurzaam verwarmen en koelen. Met zijn innovatieve verwarmings-, tapwater-, ventilatie- en thermostaatsystemen heeft Itho Daalderop overal een oplossing voor. Het bedrijf met

ruim 130 jaar ervaring heeft twee locaties in Nederland: een sales-, marketing- en servicekantoor in Schiedam, en een R&Den productiesite in Tiel.

Nieuwe productielijn Itho Daalderop is een samenvoeging van

twee bedrijven die allebei onder dezelfde holdingmaatschappij opereerden. “Itho was gespecialiseerd in afzuigingen, ventilaties en warmtepompen. Daalderop zat in boilers en warmwatersystemen”, vertelt Alex de Gast, projectleider Productietechniek op de Tielse vestiging. “Door de twee samen te brengen, konden de twee takken elkaar versterken.”

Die synergie kwam onder meer naar boven toen De Gast met zijn collega’s begon na te denken over een nieuwe productielijn. “De lijn voor onze boilers was inmiddels zo’n dertig jaar oud en was toe aan een flinke vernieuwing. Tegelijk zien we dat er tegenwoordig heel veel aandacht is voor duurzaamheid waar onze warmtepompen een goede oplossing zijn. De productie van die twee systemen wilden we bij elkaar brengen.”

Boilers én voorraadvaten

Dat stelden de engineers in Tiel wel voor een uitdaging. Boilervaten hebben een maximale inhoud van 150 liter. Die konden productiemedewerkers nog wel met de hand verwerken. Voorraadvaten in de warmtepompen van Itho Daalderop gaan tot 270 liter. “Dat kan niet meer handmatig; we moesten het proces verder automatiseren”, aldus De Gast. Itho Daalderops productie-engineers zetten een nieuwe

Gesloten mantels op de nieuwe gecombineerde productielijn bij Itho Daalderop.

De door SSEB ontworpen en gebouwde sluitmachine voor de mantels.

REPORTAGE

Pneumatiek en hydrauliek

productielijn op die zowel boilers als voorraadvaten kan afleveren.

Vierkante C

Functioneel is er weinig aan de producten veranderd, maar er zit wel een nieuwe, moderne mantel van plaatmetaal omheen. Het buig- en ponsproces daarvoor is volledig geautomatiseerd via een machine van het Italiaanse Salvagnini. Als het halffabricaat van de wals rolt, ziet de mantel eruit als een vierkante C. ”Die twee uiteinden moeten we aan elkaar verbinden”, legt De Gast uit. “Dan doen we door op de Salvagnini-machine een beide kanten – over de hele lengte – een haakprofiel te buigen. Die moeten vervolgens in elkaar haken en worden dichtgedrukt zodat er een vierkante koker ontstaat.”

Sluitmachine

Voor die sluitmachine liet Itho Daalderop drie engineeringsbureaus een voorstudie maken. ”We waren erg gecharmeerd van de oplossing die SSEB had opgesteld”, zegt De Gast. SSEB uit Boxmeer heeft zijn ‘roots’ in plaatmetaalbewerking. Het Brabantse ingenieursbureau ontwikkelt, optimaliseert, simuleert, analyseert, berekent, ontwerpt en automatiseert. Klanten uit Nederland, Duitsland en België schakelen SSEB in voor persgereedschappen of speciaalmachines en modulebouw. Zij nemen de daadwerkelijke turn-key realisatie van de producten, gereedschappen, productiehulpmiddelen, machines en apparaten op zich. Maikel Berendsen geeft de speciaalmachineen modulebouw als verantwoordelijke voor sales & projects sinds 2017 handen en voeten. “Bij deze uitdaging konden wij bouwen op onze kennis en ervaring die we hebben opgedaan in de persgereedschappen en de speciaalmachinebouw. Meestal bouwen we gereedschapoplossingen voor de vervorming van één plaat. Nu moesten we twee delen bij elkaar brengen. Dat was een mooie uitdaging. De open mantel is flexibel; soms staat hij wat verder open dan anders. En de kleinste diameter die Itho Daalderop in zijn assortiment heeft, zorgt voor een stijvere mantel. Met al die variabelen moesten we rekening houden in de handling van de producten.”

19 stappen

De kern van SSEB’s oplossing is een groot gietdeel met ingebouwde hydrauliek die

zorgt voor de perskracht en dat je qua vorm kunt vergelijken met een gigantische nietmachine. Als de openstaande mantel daarin is gemanoeuvreerd, worden de twee delen in elkaar gehaakt en dichtgedrukt.

“Het heeft wel wat experimenteerwerk gekost om dat proces goed te laten verlopen”, vertelt Berendsen. Uiteindelijk zijn het 19 afzonderlijke stappen geworden om het inhaken te realiseren. Daarvoor moet eerst de toevoerbaan op de juiste hoogte komen omdat de diameter van de aangeboden mantels varieert. Zodra de mantel tussen de kaken van de pers is geschoven, gaat er een arm dicht en worden hij met vingers op de goede plek middenin het persgebied gehouden. Van de zijkant worden de twee delen pneumatisch vastgepakt en naar de juiste positie gestuurd.

Als de haken dan in elkaar zitten, vindt er een visuele inspectie plaats. Berendsen: “Vanaf de kopse kant controleert een camera of het patroon van de in elkaar gehaakte delen correct is. Reproduceerbaarheid is natuurlijk erg belangrijk.” Bij een oké, drukt de hydraulische pers met een kracht van 40 tot 50 ton samen. “We hebben een veilige marge ingebouwd omdat we zo’n systeem nog niet eerder hadden gemaakt en er niet op het laatst achter wilden komen dat er toch wat meer kracht nodig zou zijn”, aldus Berendsen. Daarna kan de pers open

en de arm weer naar boven zodat de mantel eruit kan. Dat hele proces verloopt binnen de gestelde cyclustijd van twee minuten.

Goed inspelen

Voor alle bewegingen heeft SSEB veelvuldig gebruikgemaakt van elektrische en pneumatische componenten van Festo. “De jongens in het engineeringteam werken er graag mee”, weet Berendsen. “We kiezen vaak voor Festo, dus we kennen de producten, weten hoe we de controllers moeten aansturen. Ook is het bijvoorbeeld heel makkelijk om een STEP-file te downloaden en in je design te integreren.” SSEB heeft de componenten niet rechtstreeks bij Festo gekocht maar via distributeur IP Zanten. “In Nederland houden we geen voorraad, dus als klanten direct bij ons kopen, leveren we rechtstreeks vanuit Duitsland”, vertelt Patrick van der Heijden, salesengineer distributie Midden-Nederland bij Festo. “Een ander deel van onze business verloopt via distributeurs zoals IP Duursma en IP Zanten. Zulke partners hebben speciaal opgeleide Festo-specialisten en kunnen heel goed inspelen op klanten die het bijvoorbeeld fijn vinden dat er voorraad beschikbaar is.”

Kantelpunt

Chris Steinvoort van Zanten vertelt: “Sinds

Alex de Gast, projectleider Productietechniek bij Itho Daalderop: ”We waren erg gecharmeerd van de oplossing die SSEB had opgesteld.”

SSEB meer projecten doet, zijn we steeds vaker als productspecialist betrokken. We verzamelen alle componenten – van Festo en van andere leveranciers – die ze nodig

hebben en leveren het als één pakket aan.” Steinvoort ziet dat elektrische aandrijvingen op een kantelpunt zijn gekomen. “Ze beginnen qua prijs in de buurt te komen

van pneumatiek, zeker als je het vergelijkt met servopneumatiek. We kijken altijd per functie wat het beste werkt. Voor simpele klemmen of kleine bewegingen is een pneumatische aandrijving vaak de goede

keus. Wil je nauwkeurig positioneren of zijn er grote krachten in het spel, dan is elektrisch vaak beter. SSEB zoekt dat overigens prima zelf uit; de wisselwerking is minimaal geweest. We hebben alleen geholpen in het zoeken van alternatieve oplossingen als dat nodig was.” Berendsen vult aan: “Festo heeft prima engineeringtools waarmee je alles goed kunt configureren. Maar op de momenten dat we hulp nodig hadden, kregen we goede en snelle support van IP Zanten en Festo.” •

www.festo.com

www.ipzanten.nl

www.ithodaalderop.nl

www.sseb.eu

Voor de bewegingen heeft SSEB veelvuldig gebruikgemaakt van elektrische en pneumatische componenten van Festo

Maikel Berendsen, sales & projects SSEB: ”Meestal bouwen we gereedschapoplossingen voor de vervorming van één plaat. Nu moesten we twee delen bij elkaar brengen.”

“ We kijken altijd per functie wat het beste werkt”

PRODUCTNIEUWS

Bekijk meer op www.aandrijvenenbesturen.nl

‘WASH-DOWN’ FREQUENTIEREGELAAR

De NORDAC ON PURE SK 35xP-frequentieregelaar (IP69) is speciaal ontworpen voor transporttoepassingen in de voedingsmiddelen- en drankenindustrie tot vermogens tot 1,5 kW. Dankzij het ‘wash-down’-ontwerp met ronde en gladde oppervlakken kan deze uitvoering snel en eenvoudig worden schoongemaakt – beschermingsklasse IP69 betekent dat dit ook geldt bij uiterst strenge hygiëne-eisen. De nsd tupH-oppervlakteveredeling biedt een efficiënte bescherming tegen corrosie. Om het schoonmaken nog verder te vereenvoudigen, zijn de benodigde aansluitingen teruggebracht tot een minimaal aantal stekkers voor het aansluiten van hybride kabels via één kabel. De omvormers zijn geschikt voor directe motormontage of voor wandmontage. Diverse omvormers kunnen eenvoudig via serieschakeling worden aangesloten. Alle frequentieregelaars uit de reeks NORDAC ON, NORDAC ON+ en NORDAC ON PURE – hebben een temperatuurbereik van -30 °C tot +40 °C en zijn daarmee ook geschikt voor diepvriestoepassingen. Alle frequentieomvormers hebben een overbelastingsvermogen van maximaal 150 procent gedurende 60 s en van 200 procent gedurende 5 s.

www.nord.com

Roterende sluitingen

Southco breidt het programma roterende sluitingen uit met nieuwe versies met elektronische bediening en een elektronisch deurstatussignaal. De nieuwe R4-25-producten moeten zorgen voor betere beveiliging en toegangscontrole onder zware omstandigheden. Dankzij het symmetrisch ontwerp zijn de sluitingen met zowel de rechter- als linkerhand te bedienen. De geïntegreerde kabelbevestigingsbeugel maakt de aanschaf of ontwerp van een aparte

beugel overbodig. De producten beantwoorden de vraag naar elektronische besturing en bewaking. Met een 12V-actuator kan de sluiting worden bediend met een signaal vanaf het klantbesturingssysteem. De R4-25 is ook goed te combineren met Southco’s Bluetooth-controller voor draadloze bediening. Een geïntegreerde sensor signaleert als de schootplaat aangeeft dat de deur gesloten is.

www.southco.com

KEYPAD-BESCHERMRAND

Bijvoorbeeld bij voertuigen die continu in beweging zijn op oneffen terrein of bij het gebruik werkhandschoenen, kan de bediening van besturingen problemen opleveren. EAO heeft de Serie 09-keypads het assortiment uitgebreid met een nieuw accessoire – de nieuwe Serie 09 beschermrand voor de keypads met zes of acht drukknoppen. De nieuwe beschermrand van de Serie 09 kan eenvoudig op het keypad met 6 of 8 drukknoppen gemonteerd worden , waardoor de individuele drukknoppen van elkaar worden gescheiden. Dit maakt het eenvoudig om de gewenste functie te bedienen, zelfs met werkhandschoenen. De Serie 09 biedt volgens de makers een echte meerwaarde voor veilig gebruik van zware, veeleisende toepassingen met de intuïtieve bediening van de keypads.

www.eao.com/09-keypads

Leading the Way in Electromobility

The ME230 is a modular electric power take-off (E-PTO) for trucks.

This E-PTO has been specifically designed to operate hydraulic pumps, compressors, or other devices, and it will be available in the latter half of 2023.

For further details, visit www.hydroleduc.com.

Servoaandrijving

De AKD2G 24A van Kollmorgen is voor één kabel geoptimaliseerde servo aandrijving is ontworpen voor toepassingen in meerassige precisie-servosystemen en beschikt over verbeterde veiligheidsfuncties, SD-kaart back-up en een grafisch display met een hoger ampèrage voor toepassingen met hogere vermogens zoals transportbanden en verticale hijstoepassingen. De AKD2G 24A levert drie keer de nominale continustroom tijdens piekbedrijf gedurende 5 s – volgens de fabrikant ideaal voor servomotoren met intermitterend gebruik en hoog vermogen. In deze piekafhankelijke toepassingen kunnen klanten hun servoaandrijving downsizen naar deze nieuwe 24A-uitvoering. De servoaandrijving biedt configureerbare opties zoals veiligheidsniveau, I/O, feedback en veldbuskeuze. Het ondersteunt een secundaire rem via een standaard X4-connector en maakt snellere bedrading van de Smart Feedback Adapter (SFA) mogelijk via een standaard X5-connector.

www.kollmorgen.com

HYBRIDE SPE-CONNECTOREN

De hybride M12-connector voor Single Pair Ethernet (SPE) combineert data en vermogen in één systeem. Met twee stroomcircuits van twee keer 8 A en tot en met 63 V zijn overdrachtssnelheden tot en met 1 Gbit/s mogelijk. Het hybride ontwerp bespaart ruimte en volgt de trend naar miniaturisering. Dit biedt klanten door de gewichtsverlaging en vereenvoudiging van het systeem nieuwe toepassingsbereiken en mogelijkheden om kosten te besparen. De connector werd ontwikkeld op basis van de internationale, fabrikantonafhankelijke IEC 63171-7 norm. De hybride M12-connectoren zijn ook geschikt voor veeleisende toepassingen, zoals industrieel gebruik in het veld.

phoe.co/W21cwc

ZUIGERCOMPRESSOR

De ELGi LD-serie direct aangedreven zuigercompressoren van 2,2, 3,8 5,5 en11 kW wordt geleverd met een op een persluchtketel gemonteerde gietijzeren direct aangedreven tweetrapscompressor, die standaard is voorzien van een ster-driehoek-starter. Volgens de fabrikant is de luchtstroom 7 procent hoger dan met gelijkaardige 2-traps, met riemen aangedreven units. De eliminatie van de aandrijfriemen verlaagt het energieverbruik en verhoogt de bedrijfszekerheid. De efficiënte 6-polige IE3-motoren met laag toerental bieden en hoge bedrijfszekerheid. Dankzij de grote tussenkoeler met een groter koeloppervlak, kan de temperatuur beter worden geregeld en wordt de stroomafwaartse apparatuur minder wordt belast. De "LD Series" gesmeerde direct aangedreven zuigercompressoren zijn het meest geschikt voor toepassing in de algemene machinebouw.

www.elgi.com/eu

KRACHTIGE AANDRIJFOPLOSSINGEN VOOR END-OF-LINE VERPAKKEN

Wikkelen, omsnoeren, pallettiseren en transporteren gaan beter en efficiënter met de krachtige en energiezuinige aandrijfoplossingen van NORD DRIVESYSTEMS.

Maatwerkoplossingen met motoren, reductoren en frequentieomvormers uit één hand Krachtige en decentrale aysnchroonmotoren Ruimtebesparend Eenvoudige ingebruikname

Duurzaam en robuust Gering onderhoud Betrouwbare en deskundige service door NORD

PRODUCTNIEUWS

Bekijk meer op www.aandrijvenenbesturen.nl

DRAAICILINDER

SMC stelt hoge eisen aan het ontwerp van haar luchtcilinders. Naast prestaties zijn een compact en licht ontwerp, hoge nauwkeurigheid en flexibele toepassingen topprioriteiten. De draaicilinders uit de MSQ-serie van SMC zijn verder verbeterd. Dankzij optionele externe schokdempers maken de nieuwe modellen een hogere kinetische energie mogelijk. Afhankelijk van de vereisten kunnen gebruikers bij maat 50 kiezen tussen externe schokdempers voor lage energie (tot max. 1,3 J) en voor hoge energie (tot max. 1,8 J). De nieuwe versie met externe schokdempers bespaart ook ruimte en gewicht door het wegvallen van de uitstekende verstelbare aanslagpennen en interne schokdempers bij montage in lengterichting.

ABSOLUTE KIT-ENCODER

De SMAB off-axis modulaire kit-encoder van LIKA electronics heeft een nieuwe variant met tot 24 bits resolutie met BiSS of SSI interface. De encoder is gekoppeld aan een MRAB axiale ring en werkt met een contact- en slijtagevrij magnetisch scankop. De toegepaste ring is 6 mm dik, met een grote doorlopende holle as Ø 80 mm (tot Ø 95 mm op aanvraag).

De leeskop van de encoder is buiten de as geplaatst over de ring, de polen zijn axiaal gemagnetiseerd. Door het asloze, lage profiel en de off-axis uitvoering kan het meetsysteem in kleine en compacte ruimtes ingebouwd worden. De elektronica is volledig omspoten en de mechanische behuizing garandeert een bescherming tot IP69K. Hierdoor is de SMAB bestand tegen stof, olie en vloeistoffen en biedt uitstekende duurzaamheid onder zware gebruiksomstandigheden. De SMAB encoder is uitgerust met een geïntegreerde LED voor diagnostische functies. Tevens is het mogelijk de SMAB encoder zowel met kabel als met M12 connector aansluiting uit te voeren.

www.tevel.nl

Voor de beschikbare draaihoeken van 90° en 180° is het instellingsbereik van de draaitijd uitgebreid.

Het bereik van 0,2 tot 2,0 s/90° (voorheen tot 1,0 s/90°) is nu open. Verder is er de optie om compacte signaaltransmitters van de D-M9 en D-A9-serie te monteren voor nog meer precisie. Er zijn drie mogelijkheden om de nieuwe MSQ te monteren: twee keer aan de bovenkant, via een doorvoergat of via het draadgat in de behuizing, of aan de onderkant via het draadgat in de behuizing.

www.smc.eu

INSTALLATIEAUTOMATEN

De nieuwe serie S300P-installatieautomaten vervangt de bestaande S200P-serie en biedt tal van nieuwe functionaliteiten, waaronder de Trip Position Indicator voor vereenvoudigde identificatie van tripping events (zoals overbelasting, kortsluiting, e.d.) en een dubbele DIN-railclip waarmee de module snel, eenvoudig en gereedschaploos kan worden verwijderd, zelfs wanneer deze op een rail is gemonteerd. Een QR code op de installatieautomaat geeft snel toegang tot documentatie, certificaten en technische gegevens. Het vernieuwde ontwerp van de aansluiting ondersteunt nu ook grotere kabels tot 35 mm². De S300P onderscheidt zich verder door een compact ontwerp in een modulebreedte. In combinatie met het ingebouwde hulpcontact zorgt dat voor besparingen op de installatieruimte. Ten opzichte van voorgaande modellen kent de S300P een hogere impulsweerstandsspanning en een lagere interne weerstand. Hierdoor blijven de vermogensverliezen beperkt en biedt de nieuwe installatieautomaat meer veiligheid en energie-efficiëntie. De S300P heeft met 25kA een hoog niveau aan overspannings- en kortsluitbeveiliging voor de volledige serie (0,2A - 63A).

www.abb.nl/lowvoltage

ZUIGERSTANGLOZE CILINDERS

De zuigerstangloze cilinder SRL3 van CKD is dankzij het speciale ontwerp met een vlakke zuiger en een platte constructie bestand tegen hoge belastingen. De SRL3 is leverbaar in diameters tot 100 mm en slaglengtes tot 5000 mm, met verschillende montagemogelijkheden en diverse soorten einddemping. Aansluitingen variëren van M5 t/m ”. Tevens is het mogelijk om de SRL3 uit te voeren met een volledige verstelbare slag. De cilinder is met behulp van de juiste ventielen op elke gewenste positie blokkeerbaar. Door de slede en de zuiger magnetisch te koppelen, kan de slede de positie van de ovale zuiger volgen.

Ook als

deze zich naar links of rechts beweegt. De diameter van de ovale zuiger kan, afhankelijk van de uitvoering van de zuigerstangloze cilinder, variëren 12 tot 100 mm. Door het gebruik van een speciale stofwerende band en stofwisser is de SRL3 geschikt voor toepassing in diverse omgevingen.

www.bibus.nl

250 VDC voeding

De FETA3000BC 3000 W AC/DC-gesloten voeding met een instelbare uitgangsspanning van 100 tot 350 VDC is bedoeld voor toepassingen die een snelle respons op uitgangsspanning vragen. De voeding beschikt over COSEL's ingebouwde digitale microprocessortechnologie en bevat actieve stroomdeling, waardoor je tot tien units parallel kan plaatsen. De FETA3000BC heeft een actief filter en maakt gebruik van een fullbridge topologie met faseverschuiving. Om het hoorbare geluid te verminderen is de FETA3000BC-serie uitgerust met een thermisch geregelde ventilator waarvan de snelheid automatisch wordt aangepast. De voeding bevat stroombegrenzingsschakelingen, overstroom- en overspanningsbeveiliging en thermische beveiliging.

Power Good- en Alarmsignalen zijn beschikbaar via het interfacepaneel en de status hiervan wordt aangegeven door een LED. De unit kan op afstand worden bediend via een RC-pen. De serie is geschikt voor omgevingstemperaturen van van -10 tot +70 °C, 20 - 90 procent relatieve vochtigheid (niet condenserend) en een maximale hoogte van 3000 m.

www.coseleurope.eu

‘Harsh environment’-connector

De HEC-serie 696 (‘harsh environment connector’) is bedoeld voor gebruik in de openlucht bij extreem weer, stof, vocht, contact met vloeistoffen en extreme temperaturen of trillingen. De voedingsconnector is ontworpen voor flexibele stroomlevering in hoog- en laagspanningssytemen. De connectors met bajonetvergrendeling zijn compact. In de hybride uitvoering kunnen voedings- en signaalverbinding heel efficiënt in één keer worden gemaakt. De toepassingsgebieden van de HEC zijn installaties in de procesindustrie, inclusief chemische en non-contact voedingsmiddelentechnologie, lopende bandsystemen en machines in de landbouw, bouw of mijnbouw. Om bestand te zijn tegen de mechanische, chemische en weersinvloeden bij die toepassingen zijn de componenten van de 696-serie (kabelconnectors en vierkante chassisdelen) ook leverbaar met beschermkappen. De voedingsconnector heeft zodoende een IP68-beschermingsgraad wanneer niet aangesloten en IP69K wanneer wel aangesloten. Dankzij de geïntegreerde afdichting zijn alle aders in de beschermende huls beschermd tot IP67.

www.binder-connector.de

CODESYS PLC

De AX-300N en AX-324N PLC’s voor de CODESYS-ontwikkelomgeving van Delta zijn compatibel met de AS Series IO-producten en ondersteunen de nodige industriële communicatieprotocollen, zoalsPLC-open v1.0-functieblokken, Profinet, IOLink, Ethernet/IP, Modbus TCP/RTU en OPC UA-servers. De nieuwe controllers zijn geschikt voor zowel conventionele besturingssystemen met geïntegreerde I/O in de controller als gedistribueerde Remote Input/Output (gedistribueerde RIO) toepassingen. Voor conventionele installaties heeft de AX-324N controller 16 geïntegreerde digitale ingangen, 8 digitale uitgangen en 6 High Speed Counters van 200 kHz. Beide modellen bieden dubbele Ethernet poorten met ondersteuning voor EtherNet/IP (scanner/adapter) en een OPC UA-server. De cpu te update biedt de krachtige CPU in de AX-300N en AX-324N ondersteunt FTP/SFTP-, MQTT-, Profinet Slave- en IOLink protocollen, zodat ook CODESYS-programma’s van derden kunnen worden geïmporteerd.

industrial.duranmatic.nl/

Lineaire geleidingen

De DH/DS long-life-serie lineaire geleidingen voor gereedschapmachines heeft een twee keer zo lange levensduur als de conventionele

NH/NS lineaire geleidingen van het bedrijf.

De hogere belastbaarheid

maakt

downsizing mogelijk en het gebruik van kleinere lineaire

geleidingen uit de DH/DS-serie. Dankzij de gepatenteerde TF ´Tough´ warmtebehandelingstechniek wordt de hoeveelheid restausteniet in het staal gecontroleerd laag gehouden om de vermoeiingslevensduur te verlengen.

www.nskeurope.com

Hygiënische geleiding

Igus heeft een drylin W lineaire geleiding ontwikkeld volgens hygiënische ontwerprichtlijnen (EHEDG). De focus lag op het ontwerpen van een zelflozende slede en rail waarmee vloeistoffen vrij kunnen weglopen zonder water te verzamelen. De nieuwe zelflozende slede bestaat volledig uit het polymeer iglidur A160, een van de FDA- en EU10/2011-conforme igus-materialen. Hygiënische schroeven en grote groeven worden ook gebruikt als een methode om te voorkomen dat water zich ophoopt en afgeschuinde randen zorgen ervoor dat reinigingsoplossingen gemakkelijk weglopen. De bodemafdichting beschermt de ruimte onder de rail tegen ophoping van vuil, zodat er geen etensresten kunnen blijven hangen. De assen zijn ook afgedicht om te voorkomen dat eventuele spleten vuil verzamelen. Een corrosievrij en hooggelegeerd roestvaststaal 316 wordt gebruikt als lineaire rail om microscopische oppervlaktestructuren te voorkomen die voorkomen dat vuil zich hecht.

www.igus.nl

AC-OMVORMERS

De AC15- en AC20-omvormers beschikken over een een onboard webserver, SD-kaartsleuf, brandmodus, twee onafhankelijke PID-lussen en meertraps sequentiële functies. De omvormers zijn bedoeld voor het industriële middensegment. De AC15-serie (foto) is compatibel met de AC10-serie en diens voorgangers. De omvormers beschikken standaard over Safe Torque Off voor SIL2/PLd en ethernetcommunicatie. De reeks is bedoeld als goedkope en compacte oplossing voor ‘open-loop’ motorbesturingstoepassingen. De AC15 is verkrijgbaar in 230 V

enkelfasige, 230 V driefasige en 400 V

driefasige

varianten, met nominale vermogens tussen 0,37 kW en 30 kW. De AC20-serie is een uitbreiding van de AC15 voor 1,5 kW tot 180 kW in 230 V enkelfasige, 230 V driefasige en 400 V driefasige varianten. Standaard beschikken deze omvormers over EtherNet/IP en Profinet IO via de onboard ethernetpoort.

www.parker.com

3D-CAMERA VOOR OBJECTDETECTIE

De safeVisionary2 is een veilige 3D Time-of-Flight camera met Performance Level c / SIL1 voor objectdetectie en onder andere bruikbaar voor de bewaking van gevarenzones rond een machine, maar ook voor de 3D-beveiliging van mobiele platforms. Denk bij dat laatste aan onder meer de rijrichting bewaken voor bescherming van de zijkanten. Ook klifdetectie behoort tot de mogelijkheden: de safeVisionary2 kijkt in drie dimensies. Hierdoor zijn obstakels zoals trappen, maar ook vallende ladingen en kantelende voertuigen direct zichtbaar. Dat voorkomt botsingen en ongelukken. De veilige camera is volgens SICK makkelijk in bedrijf te nemen en te configureren via de SICK Safety Designer. De camerabehuizing meet 70 x 80 x 77 mm. Het 3D-veiligheidsveldbereik loopt van 2 m tot 4 m met achtergrond als referentie (horizontaal: 68°,verticaal: 42°. Het bereik van het 3D-waarschuwingsveld loopt tot 7,3 m ( horizontaal: 68°, verticaal: 52°). De safeVisionary2 kan van maximaal drie velden /acht gevallen tegelijk bewaken. De 3D-meetgegevens kunnen via Gigabit Ethernet tot 16 m bereiken.

www.sick.nl

Schroefdraadverlenging

De standaard icotek producten met metrische schroefdraad worden bij de montage met een contramoer geschroefd. Zijn de draadlengtes niet voldoende dan zijn er nu de icotek TE schroefdraadverlengingen. De icotek draadverlengingen zijn verkrijgbaar in twee maten (M32, M50) en in drie lengtes (35 mm, 60 mm, 120 mm). Ze zijn flexibel met elkaar te combineren. Door de stabiele constructie kan bijna elk aantal draadverlengingen aan elkaar worden geschroefd. De lengtes kunnen ook eenvoudig worden ingekort op de daarvoor bestemde punten. De IP-bescherming blijft behouden. Door het gebruik van polyamide als materiaal en een brandklasse van UL94-V0 zijn de draadverlengingen zelfdovend en bieden ze een temperatuurbereik van -40°C tot 140°C. Bovendien is het siliconen- en halogeenvrij.

www.ccned.nl

VEERKOPPELINGEN

Ruland maakt vierdelige veerkoppelingen (P- en MW-serie) voor encoders en zesdelige veerkoppelingen (F-serie) voor lichte krachtoverbrenging, zoals bij het aansluiten van een stappen- of servomotor op een schroef. De koppelingen worden gemaakt uit één stuk aluminium 7075 voor een lagere massatraagheid of rvs 303 voor een hoger koppelvermogen. De koppelingen kunnen verschillende soorten uitlijnfouten opvangen, waaronder hoekfouten, parallelle fouten, axiale fouten, en complexe fouten die worden veroorzaakt door frequent starten en stoppen. Het ontwerp met meerdere veren maakt ook een hogere koppel- en een grotere torsiestijfheid mogelijk dan gewone koppelingen met slechts één veer. De zesdelige veerkoppelingen uit de F-series met twee sets van drie beams bieden een hogere koppel- en meer torsiestijfheid. Ze worden geleverd met Nypatch anti-vibratiehardware om te voorkomen dat schroeven loskomen tijdens het gebruik. De vierdelige veerkoppelingen uit de P- en MW-Series hebben twee sets van twee beams. Hierdoor bieden ze meer flexibiliteit en minder lagerbelasting dan het type met zes beams. Ze hebben ook kortere lengtes, waardoor ze geschikt zijn voor toepassingen met beperkte ruimte, zoals encoders.

www.spruit.nl

Hoogkoppel tandwielkasten

De GP42, GP56 en GP80 planetaire tandwielkasten met hoog koppel zijn aan te passen aan individuele vereisten en de maker meldt een lange levensduur. De tandwielkasten zijn verkrijgbaar in één- en tweetraps uitvoeringen. De tandwielen met rechte vertanding zijn gemaakt van gehard staal voor een hoger nominaal koppel van 1,8 tot 47,85 Nm, afhankelijk van de grootte van de tandwielkast. In alle drie de varianten (42/56/80 mm flens) is de zonnewieloverbrenging op de motoras gemonteerd om ruimte en kosten te besparen. Op verzoek kan voor het GP80-model een klemsysteem voor de tandwielkastverbinding worden besteld. Nanotec levert de reductoren in combinatie met BLDCen stappenmotoren. Vierkante en ronde flenzen en verschillende overbrengingsverhoudingen zijn mogelijk, evenals Verdere aanpassingen zijn mogelijk.

www.nanotec.com

Magnetische E-gripper

Goudsmit Magnetics heeft een elektrisch schakelbare magneetgrijper ontwikkeld die geen perslucht nodig heeft.. De end-of-arm tool kan worden bevestigd aan robots en manipulatoren en houdt een eenmaal gegrepen staalplaat of ander product stevig op zijn plaats, ook tijdens pick and place handelingen. Het energiezuinige magneetsysteem is bi-stabiel uitgevoerd, zodat zelfs bij stroomuitval, een noodstop of storing de procesveiligheid gewaarborgd blijft. Het plug-and-play ontwerp heeft een laag energieverbruik. De gripper bevat geen bewegende delen. Hij is slijtvast en heeft een levensduur van meer dan tien miljoen schakelingen. Inductieve sensoren detecteren de productaanwezigheid. Hall-sensoren signaleren van de aan/uit-stand. De E-Gripper heeft rondom zichtbare LED-verlichting die de status aangeeft.

www.goudsmitmagnets.com

VACUÜMGRIJPERS

Het assortiment vacuümgrijpers van COVAL bestaat uit de CVGL en de MVG. De CVGL is standaard verkrijgbaar in verschillende lengtes, vermogensniveaus en grijpinterfaces. De MVG kan je configureren voor elke toepassing door de lengte, breedte, grijpinterface en vacuümgenerator te variëren. De nieuwe generatie vacuümgrijpers van COVAL omvat de CMS HD-serie vacuümpompen – onder ruwe omstandigehden (IP65) goed voor 50 miljoen cycli. De nieuwe vacuümgrijpers zijn verkrijgbaar met drie multi-stage vacuümpompconfiguraties: zonder sturing, met vacuum- en blow-off sturing en communicerend (IO-link Mode). De laatste configuratie, die het makkelijker maakt de vacuümgrijpers te gebruiken en te parametriseren, wordt

verkregen door de CMS HD VX-versie van de multi-stage pomp te integreren. De configuratie beschikt over een IO-Link communicatie-interface, die voldoet aan de IEC 61131-9-norm.

www.coval-international.com

Progress in emotion