Temperatuur is een belangrijke parameter in veel processen, systemen en machines. Tem pe ratuurvariaties, drift of ongewenste temperatuurverschillen kunnen het proces en de prestaties ongewenst beïnvloeden. Het goed kunnen meten en regelen van temperatuur zorgt voor minder uitval en heeft een positief effect op de levensduur van machines.
Klantspecifieke temperatuursensoren
Tempcontrol ontwikkelt en produceert temperatuursensoren op klantspecificatie en in standaard uitvoering. Met ruim 45 jaar ervaring is het ons specialisme om voor elke specifieke toepassing de juiste oplossing te vinden. Bijna alles behoort tot de mogelijkheden: een snelle responsietijd, hoge nauwkeurigheid, lange termijnstabiliteit, bestand tegen hoge of juist lage temperaturen.
Temperatuursensoren in vele uitvoeringsvormen
Transmitters, isolators, regelaars
Productie, cleanroom, kalibratielab
Wij beschikken over een eigen productieafdeling, cleanroom en kalibratie- en researchlab waar we o.a. kunnen meten, optimaliseren, kalibreren en stabiliseren. Ook (lange termijn) testen, responsietijdmeting en onderzoek van temperatuursensoren en onderdelen behoort tot de mogelijkheden.
Instrumentatie
een breed scala instrumenten voor het meten, regelen en registreren van temperatuur, vocht en dauwpunt. Ook is vaak maatwerk mogelijk voor een klantspecifiek eindproduct.
Vraag ons naar de mogelijkheden.
Klimaatkamers, kalibratiebaden
Handheld apparatuur
Tempcontrol levert aan bijna alle industrieën waar temperatuur een kritische factor is: medische en voedingsmiddelenindustrie, lucht-, ruimte- en scheepvaart, halfgeleider-, kunststoffenindustrie en defensie, pharma- en petrochemie, machine- en apparatenbouw, installatie bedrijven en laboratoria etc. Bezoek tempcontrol.nl voor ons volledige productportfolio.
Precisie meetapparatuurUitgave van
MYbusinessmedia Holding bv
Postbus 58, 7400 AB Deventer www.mybusinessmedia.nl t (0570) 50 43 00
AB biedt vakinformatie voor gebruikers en ontwerpers van aandrijfen besturingscomponenten/systemen en software. We streven ernaar lezers te inspireren en informeren zodat ze hun werk (nog) beter kunnen uitvoeren. Dit willen we bereiken door de combinatie van applicatieartikelen, bedrijfsreportages en interviews op het gebied van de ontwikkeling, modifi catie en het onderhoud van machines, installaties en productielijnen en het vertalen van fundamentele informatie naar praktische toepasbaarheid en door inzicht te geven in ontwikkelingen op het gebied van techniek.
Redactie
Robin Zander
t +31 (0)6 22 20 80 34 e-mail: r.zander@mybusinessmedia.nl
Vaste medewerkers
Liam van Koert, Ad Spijkers, Marjolein de Wit-Blok
Uitgever
Arjan Stoeten e-mail: a.stoeten@mybusinessmedia.nl
Dennis Wielheesen, d.wielheesen@mybusinessmedia.nl, +31 (0)6 53 69 24 613
René Wibbelink, r.wibbelink@mybusinessmedia.nl, +31 (0)570 50 43 52
Publishing Services
orders.engineering@mybusinessmedia.nl
Advertentieplaatsingen worden uitgevoerd overeenkomstig de ‘Regelen voor het advertentiewezen 1990’. Vormgeving Bureau OMA, www.bureauoma.nl
Drukkerij Roelofs, Enschede
Abonnementen
Voor vragen over abonnementen, bezorging en of adreswijzigingen kunt u: Bellen met: + 31 (0)570 50 43 25 Mailen naar: klantenservice@mybusinessmedia.nl Schrijven naar: MYbusinessmedia Holding bv ab Postbus 58 7400 AB Deventer
Abonnementstarieven
Jaarabonnement Nederland € 195,00* Jaarabonnement Buitenland € 215,00* *Prijzen zijn excl. 9% BTW
Jaarabonnement geldt tot wederopzegging. Beëindiging van het abonnement kan schriftelijk, per e-mail of telefonisch geschieden, uiterlijk drie maanden voor het einde van de abonnementsperiode; nadien vindt automatisch verlenging plaats.
Overname van artikelen, tekeningen en foto’s uit ab is slechts mogelijk na schriftelijke toestemming van de uitgever.
MYbusinessmedia Holding bv, 2022 ‘Het auteursrecht op de inhoud van dit tijdschrift wordt uitdrukkelijk voorbehouden’.
ISSN 1385-0091
MYbusinessmedia Holding bv legt uw gegevens vast voor de uitvoering van de (abonnements)overeenkomst. Uw gegevens kunnen door MYbusinessmedia Holding bv, of zorgvuldig geselecteerde derden, worden gebruikt om u te informeren over relevante producten en diensten. Indien u hiertegen bezwaar heeft, kunt u dit melden aan MYbusinessmedia Holding bv, t.a.v. Afdeling Relatiebeheer, postbus 58, 7400 AB Deventer.
Het duurt even voor ik zie voor welk stel in het filmpje van de EO aardig wat Nederlanders de deur dicht kwakken. Ze zijn het natuurlijk niet echt, maar Jozef en zijn partner Maria – die moeten het neem ik aan voorstellen – moeten nogal wat deuren langs voor ze ergens binnen mogen. Bij een jonge vrouw die met een kind op haar armen de deur open doet. Misschien omdat ze in een oogopslag ziet dat Maria zwanger is?
Wat de jonge vrouw bezielt is mij toch enigszins duister. Het is natuurlijk een sympathiek gebaar om iemand op een koude winternacht in je huis te verwelkomen. Maar ik zou het niet doen voor die twee. Ze zeggen geen boe of bah. En mode mag dan vergankelijk zijn, zij lopen er bij alsof ze wel een aardig paar seizoenen achter lopen. Na hun ervaring van pakweg 2022 jaar geleden hadden ze kunnen weten dat je nooit een tweede kans krijgt voor een eerste indruk. Een beetje moeite hadden ze best mogen doen. Zo komen ze niet erg betrouwbaar over. Zeker als ze dan ook nog eens gaan beginnen over een volkstelling als je ze vraagt waarom ze überhaupt hier zijn. Weten ze dan niet dat ze sowieso eerst naar Ter Apel moeten? Daar gaan allemaal bussen naartoe. Dat is toch genoegzaam bekend over de hele wereld? Lezen ze geen kranten? Kijken ze geen tv? Social media? Waarom komen ze nu eigenlijk in godsnaam naar ons land toe? Maar misschien moet ik dat toch wat anders bekijken. En zijn zij er weer om ons uit de brand te helpen. Josef is tenslotte timmerman en vaklieden zoals hij zijn hier te lande toch dun gezaaid? En Maria? Ze kan als ze voor haar eigen kind zorgt, ook voor dat van die aardige vrouw zorgen. Kan die voltijds blijven werken. Maria doet in de tussentijd een schriftelijke cursus kinderopvang. Haar diploma uit Nazareth wordt hier namelijk niet erkend. Kan ze meteen aan de slag na haar kraamtijd. Want ze zullen toch statushouders worden? Hoe dan ook. Het is de tijd van het jaar om alles wat is gebeurt weer eens te overdenken. En het misschien eens anders te bekijken? Fijne dagen en een goed 2023!
ROBIN ZANDER
HOOFDREDACTEUR
R.ZANDER@MYBUSINESSMEDIA.NL
IR-camera en pyrometer meten temperatuur contactloos. 'WEER’
Wat zijn nu pakweg 2000 borstelloze DC-motoren op de eeuwigheid?
32
Anti-tremor orthese van startup STIL oplossing voor compneseen oncontroleerbare trillingen in armen en handen – met rotatieremmen op maat.
CLEANROOM COBOT
iiwa CR aan de slag met wafertransport in ISO3-cleanroom.
DEUR
De deur nou dicht houden? Of is dat niet aardig en ook niet slim?
Met onder andere een ‘nieuwe’ wereldspeler in de grote aandrijvingen
ABB legt uit hoe zij machine- en voedselveiligheid helpen garanderen
Gasveren, connectoren, glijlagers, een gateway, een voeding en fi jnstofmeter
OP DE COVER
Meer nieuws op www.aandrijvenenbesturen.nl
Bosch gaat met IBM samenwerken op het gebied van kwantumcomputing. Het doel is om met kwantumcomputersimulatie van materialen, vervangers te vinden voor de edele metalen en zeldzame aardmetalen – en dit zowel voor de elektromotor als voor brandstofcellen. Bosch brengt zijn jarenlange ervaring in de simulatie van materialen voor industriële toepassingen in en krijgt in ruil toegang tot de geavanceerde kwantumcomputers van IBM. Met behulp van toekomstige, nog krachtigere kwantumcomputers zou het mogelijk zijn om conclusies te trekken over
specifieke eigenschappen van nieuwe materialen, in een fractie van de tijd die nodig is op conventionele computers. Het onderzoek aan kwantumalgoritmen voor het verkennen van interessante use cases zal worden uitgevoerd door experts van zowel Bosch als IBM. Behalve in nieuwe materialen voor brandstofcellen heeft Bosch ook interesse in nieuwe magneten voor elektromotoren die lichter, compacter, efficiënter en gemakkelijker verkrijgbaar zijn. Dergelijke nieuwe materialen beloven milieuvriendelijker te zijn dan zeldzame aardmetalen.
www.bosch.com www.ibm.com
De 360 Power Group uit Californië heeft een nieuw elektromotorontwerp voor elektrische voertuigen (EV) getest, met een elektrisch rendement van 98,4 procent bij 1800 min-1. In het ontwerp zijn drie rotormagneten toegepast om radiaal-axiaal-radiale magnetische velden op te wekken met drie nauwkeurig gecontroleerde luchtspleten in plaats van twee. In plaats van een conventionele veldwikkeling worden modulaire spoelen gebruikt, die een derde minder koper nodig hebben dan gewoonlijk, en de omvang en het gewicht van de motor in dezelfde mate verminderen. Mocht een spoel uitvallen, draait de motor met een iets lager rendement totdat de module kan worden vervan-
gen. Dankzij het hoge rendement zorgt de motor naar zeggen voor een minstens 33 procent hogere actieradius dan conventionele EV-motoren – bij gebruik van hetzelfde accusysteem. De motor is schaalbaar voor nominale vermogens van 1 kW tot 500 kW en levert het volledige koppel over het hele werkgebied. Het ontwerp maakt een elektronische transmissie met continu variabele snelheid mogelijk, waarbij de drie fasen van de meervoudige spoelen onmiddellijk worden in- en uitgeschakeld. Hierdoor is er geen mechanische transmissie nodig, wat ruimte, gewicht en kosten bespaart.
Amazon heeft een nieuw robotsysteem, Sparrow, ontwikkeld. Met behulp van kunstmatige intelligentie en visiontechnologie zou het systeem nu al meer dan de helft van de meer dan 100 miljoen verschillende producten in de magazijnen van Amazon kunnen herkennen. Sparrow is volgens Amazon het eerste robotsysteem in hun magazijnen dat individuele producten in de voorraad kan detecteren, selecteren en afhandelen. Het systeem draait nu op één locatie in Texas, maar zou volgend jaar in heel de VS moeten worden uitgerold. Amazon benadrukt dat ze Sparrow vooral zien als een gereedschap dat repetitieve taken van hun werknemers kan overnemen, zodat die hun tijd beter kunnen besteden. Terwijl het bedrijf meldt dat dankzij robotica en technologie in het verleden al 700 nieuwe functies zijn gecreeerd, die tienduizenden banen hebben opgeleverd, juicht niet iedereen de komst van de Sparrow toe. In de New York Post wordt het systeem een bedreiging voor magazijnmedewerkers genoemd.
In de patentaanvraag uit 2020 zou staan dat het is bedoeld om werknemers te vervangen die ‘artikelen uit de inventaris halen, in zakken doen, uit zakken halen, plaatsen, , artikelen in bakken plaatsen, artikelen uit bakken halen, artikelen in dozen plaatsen voor verzending’.
Dat Siemens het onderdeel Large Drives Applications wilde verzelfstandigen was al sinds vorig jaar bekend. De plannen lijken wel enigszins gewijzigd. Samen met de onderdelen motorreductoren, laagspanningsmotoren, Weiss Spindeltechnologie en Sykatec wil het Duitse concern nu een volledig zelfstandige onderneming opzetten, goed voor een omzet van 3 miljard euro. Dat meldde Siemens-president en -ceo Roland Busch 17 november bij de presentatie van de cijfers over het boekjaar 2022. In het afgelopen jaar kwam Siemens tot de conclusie dat er nogal wat overeenkomsten waren op gebied van productietechniek en waardeketens tussen Sykatec en niet alleen LDA maar ook de motoreductoren, laagspanningsmotoren en de motorspillen van Weiss Spindeltechnologie. Reden genoeg om in het boekjaar 2023 dat inmiddels van start is gegaan, een nieuwe onderneming op te zetten. Het doel is het gecombineerde bedrijf volledig onafhankelijk te maken van Siemens, volgens Busch om ervoor te zorgen dat het zijn volledig potentieel kan ontwikkelen. Motion control en aandrijftechnologie voor gereedschapmachines, zo liet Busch weten, blijven als kerngebieden wel bij Siemens. Of het doel is de nieuwe onderneming – die een ‘nieuwe’ concurrent lijkt te worden van bedrijven als ABB, Nidec en WEG – te verkopen of naar de beurs te brengen is niet gemeld.
De PAC Innovation Radar noemt Phoenix Contact met het open PLCnext Technology-platform ‘Best in Class’ met een totaalscore van 1,91 in de categorie ‘Open Digital Platforms for Machine-edge-centric Industrial IoT in Europe 2022’. Daarmee staan ze bovenaan de beoordelingslijst van het internationale marktanalyse- en adviesbureau PAC. Het beoordelingssysteem van de studie bestond uit een combinatie van de componenten bekwaamheid en marktsterkte. Phoenix Contact biedt een open aanpak met het ecosysteem PLCnext Technology, waarmee cloud-verbindingen kunnen worden gebruikt om het ‘edge’-platform uit te breiden voor dataopslag en kunstmatige-intelligentietraining en een koppeling met een ‘appstore’ mogelijk zijn. Via de PLCnext-store kunnen gebruikers kiezen uit een aantal verschillende apps van ecosysteempartners.
• 3-polig tot 630A IEC-AC1
• 4-polig tot 1600A IEC-AC3
• modulaire afmetingen
•
•
•
officieel distributeur CALPE.NL SERIE B, BF, BG elektronische spoel voor 40-150A AC geschikt voor din-rail of bodemmontage ruim assortiment toebehoren beschikbaar MAGNEETSCHAKELAARS MOTORSTARTER COMBINATIESBij een fabrikant van medisch-technische producten wordt de Site Acceptance Test (SAT) uitgevoerd voor de nieuwe spuitgietproductielijn: de sterk geautomatiseerde, modulair opgebouwde installatie produceert kunststof wegwerpproducten van het type dat wordt gebruikt bij laboratoriumanalyses. Deze laatste testrun vóór het normale bedrijf wordt gebruikt voor de fijnafstelling en maakt deel uit van de eindinspectie. Uiterlijk nu moeten de vooraf gekwalificeerde installatiemodules als geheel bewijzen dat ze voldoen aan de in het bestek geformuleerde eisen. Voorzien van een CE-markering is de installatie dan productiegereed en veilig beschikbaar.
Medische producten die in het laboratorium of in de medische analyse worden gebruikt, stellen de hoogste eisen aan de vervaardiging. Kwaliteit en betrouwbaarheid zijn onontbeerlijk, omdat in de meestal volledig geautomatiseerde productieprocessen een nultolerantie voor fouten geldt. Waldorf Technik GmbH, onderdeel van de Hahn Group en gevestigd in het Duitse Engen, is gespecialiseerd in de ontwikkeling en bouw van klantspecifieke automatiseringsoplossingen voor het verwijderen en verder verwerken van spuitgietonderdelen, met name voor de medische technologie en de healthcarebranche. Installaties van de bij de Hahn Group horende bedrijven vervaardigen producten zoals pipetpunten, petrischalen, reageerbuizen, bloedbuisjes en cuvettes. Naast korte cyclustijden, absolute precisie en duurzaamheid is veiligheid een topprioriteit.
Productie-installaties van Waldorf Technik bestaan uit een groot aantal intelligent met elkaar verbonden
productie-, montage-, handling- en testunits, alsmede aan- en afvoersystemen rond een spuitgietmachine. Een groot deel daarvan werkt in de cleanroom of de greyroom. In dit segment kan Waldorf Technik
bogen op jarenlange en technologisch veelzijdige ervaring: "Onze expertise bestaat eruit onze klanten een modulaire, efficiënte en uiterst productieve automatiseringsoplossing te bieden die precies op
Waldorf Technik GmbH ontwikkelt en bouwt klantspecifieke automatiseringsoplossingen
hun behoeften is afgestemd – en die bovendien zo weinig mogelijk vloerruimte in beslag neemt, een hoog bedieningscomfort biedt en voor een maximum aan veiligheid zorgt", benadrukt Simon Hall, teamleider Projectbeheer bij Waldorf Technik. Sinds 1-1-1995 zijn fabrikanten verplicht voor hun machines de conformiteitsbeoordelingsprocedure uit te voeren. Door de conformiteitsverklaring te ondertekenen en de CE-markering aan te brengen, bevestigen zij dat hun machines of installaties voldoen aan alle noodzakelijke eisen aan de veiligheid en gezondheidsbescherming van de machinerichtlijn 2006/42/EG. "Pilz heeft voor ons het volledige conformiteitsbeoordelingsproces uitgevoerd: beginnend met de risicobeoordeling, via het veiligheidsconcept en het veiligheidsontwerp, tot de safetychecks en metingen die nodig zijn voor de validatie en de uiteindelijke afgifte van de EGconformiteitsverklaring," legt Simon Hall uit.
Modulaire installaties met speciale vereisten Geneste en modulaire systemen stellen speciale eisen aan de veiligheid. Behalve de kenmerkende gevaren die uitgaan van aangedreven assen, handling- en roboteenheden, brengen vooral de interfaces tussen de afzonderlijke installatiemodules vele uiteenlopende potentiële gevaren met zich mee. De fabrikant van de installatie moet het risico voor elk afzonderlijk geval beoordelen en maatregelen treffen om het risico te beperken. Altijd met dien verstande dat de gekozen oplossing de productiviteit niet mag verminderen maar ook geen aanleiding mag geven tot manipulatie. Strikt genomen is Waldorf Technik een fabrikant van deelmachines die in theorie alleen inbouwverklaringen zou moeten afgeven. Worden echter losse, reeds CE-gecertificeerde machines, zoals in dit geval de spuitgietmachine, met andere modules samengevoegd tot een geheel van machines, dan moet de conformiteitsbeoordelingsprocedure inclusief CE-markering voor de complete installatie worden uitgevoerd. "Onze klanten vragen ons steeds vaker de conformiteitsprocedure respectievelijk de CE-markering uit te voeren", aldus Simon Hall. "Als je dit proces, dat niet alleen technische expertise maar ook een diepgaand begrip van de normen vereist, snel en juridisch zuiver wilt realiseren, is deskundige ondersteuning onontbeerlijk!"
Pilz als gevolmachtigde Waldorf Technik maakte in 2016 door een aanbeveling van een klant kennis met de CE-markeringsservice van Pilz. "Intussen hebben we al twintig projecten samen kunnen realiseren en we hebben nooit spijt gehad van onze beslissing," voegt Simon Hall eraan toe. Pilz heeft tientallen jaren ervaring op het gebied van machineveiligheid en beschikt dus ook over een hoog niveau van vakbekwaamheid om de noodzakelijke stappen van CE-markering en de interpretatie van de normen op betrouwbare wijze en met de nodige kwaliteit te kunnen uitvoeren.
"Met Pilz hebben we de garantie dat onze klanten veilige en comfortabel te bedienen installaties krijgen”
Daarbij neemt Pilz de verantwoordelijkheid op zich voor de conformiteitsbeoordelingsprocedure en bevestigt met zijn handtekening als gemachtigde op de conformiteitsverklaring dat aan de eisen van de machinerichtlijn is voldaan.
Het is in elk geval raadzaam om bij een EGconformiteitsprocedure in een vroeg stadium deskundig advies in te winnen. De fundamentele beslissingen voor de bouw van een veilige en gebruiksvriendelijke machine worden in het kader van de risicobeoordeling al tijdens de constructiefase genomen. In een iteratief proces worden de risico's voortdurend onder de loep genomen. Voor elke potentieel gevaarlijke situatie moet worden beschreven hoe deze kan worden beperkt of zelfs geëlimineerd. Uit de risicobeoordeling vloeit uiteindelijk het veiligheidsconcept voort. Dit is waar de geharmoniseerde normen in het spel komen, die in de machinerichtlijn zijn opgenomen (geharmoniseerd). Dat geldt bijv. voor EN ISO 13857 (Veiligheidsafstanden ter voorkoming van het bereiken van gevaarlijke zones), EN ISO 14119 (Blokkeerinrichtingen die niet kunnen worden gemanipuleerd) of EN ISO 13849 (functionele veiligheid / Performance Level, kwaliteit van de veiligheidsfunctie), die wiskundig moeten worden bewezen.
Stap voor stap naar de CE-markering Behalve de risicobeoordeling (en het veiligheidsconcept) omvat het dienstenpakket ook de opstelling van verificatie- en valideringsdocumenten, inclusief de handleiding – met inbegrip van het bewijs dat voor alle veiligheidsfuncties de vereiste kwaliteit (Performance Level, PL) daadwerkelijk wordt bereikt. In dit proces worden de elektrische verbindingen tussen de veiligheidsfuncties (bijvoorbeeld van een deurvergrendeling) aan de hand van het elektrische schema gecontroleerd, en wordt de geschiktheid van de gebruikte componenten met betrekking tot hun
uitvalwaarschijnlijkheid gecontroleerd. Tot slot worden alle veiligheidstechnische maatregelen, zowel mechanisch als besturingstechnisch, in het kader van het valideringsproces op de voltooide installatie gecontroleerd en getest. De bijzondere uitdaging bij Waldorf Technik ligt regelmatig in het feit dat er extra machines van andere fabrikanten moeten worden opgenomen en hun interfaces moeten worden gecontroleerd. Wanneer de soms complexe installaties voor het eerst ter plaatse bij de klant worden geassembleerd en in bedrijf worden genomen, vinden daar ook de eindtests plaats. "Met Pilz hebben we in elk geval de garantie dat onze klanten veilige en comfortabel te bedienen installaties krijgen. Tegelijkertijd kunnen we erop vertrouwen dat we te allen tijde kunnen rekenen op gekwalificeerde adviseurs, die ons met succes door het project loodsen", zegt Simon Hall met overtuiging. Waldorf Technik heeft goede redenen om optimistisch naar de toekomst te kijken: zes andere projecten zijn reeds in de planningsfase, samen met Pilz.
Pilz Nederland Industriële Automatisering Havenweg 22 4131 NM Vianen Tel. +31 (0)347-320477
E-mail info@pilz.nl
Vegen, maaien en strooien kan milieuvriendelijk en stil met de elektrische voertuigen van AllTrec. Sinds de fabrikant gebruikmaakt van een complete telematica-oplossing van Bosch Rexroth zijn de werktuigdragers bovendien op afstand te beheren. Met als resultaat: nog meer efficiëntie en gebruiksgemak. En het mooie is: de ontwikkelingen staan zeker nog niet stil.
Tekst: Bosch Rexroth
Een jaar of zes geleden voorspelde directeur Frank van de Staak het al: door de elektrificatie van aandrijfsystemen in de autobranche verandert ook de landschapsarchitectuur en het groenonderhoud. Hij speelde daarop in, en ontwikkelde voor AllTrec ’s werelds eerste volledig elektrische werktuigdrager.
Na de lancering van het compacte 4810T-
“
D ankzij de solide telematica-oplossing van Bosch Rexroth kunnen we onze machines nog optimaler laten functioneren in het veld”
model, ging AllTrec nog een stapje verder. De innovatieve 8015F is groter, veelzijdiger en werd uitgerust met een oplossing van
Bosch Rexroth: de BODAS Connect All-in-one Connectivity. Hiermee is de werktuigdrager op afstand te beheren. Samen werken de bedrijven verder aan de ontwikkeling, want ze zien nog veel meer kansen voor deze emissievrije maaimachine.
Overal en in elk seizoen te gebruiken De 8015F is bedoeld voor gemeenten en groenbedrijven. Zij kunnen het voertuig met bestuurderscabine elk seizoen voor een ander doel gebruiken: van grasmaaien, heggen snoeien en onkruid wieden tot vegen, bladblazen, sneeuwruimen en strooien. Aan elk AllTrec-model kunnen namelijk verschillende werktuigen worden gekoppeld.
Als de veilige LiFePO4-accu’s ’s nachts worden opgeladen, kan de machine in de ochtend weer op vol elektrisch vermogen worden gebruikt. Ook in milieuzones en andere stiltegebieden, want de machine is milieuvriendelijk en stil. Dat maakt het voertuig kostentechnisch extra interessant.
Van de Staak is ervan overtuigd dat gebruikers machines met deze techniek willen hebben. Ook ziet hij dat de huidige telematica-oplossingen een positieve bijdrage leveren aan de service en ontwikkeling die AllTrec biedt. “Innovatie is heel belangrijk binnen ons bedrijf. Data zien we als drijvende kracht. Met de voertuiggegevens die we verzamelen, kunnen we onze machines en bedrijfsvoering voortdurend verbeteren en optimaliseren. Voor een optimale winstgevendheid
hebben we service en een snelle probleemoplossing op afstand bovendien gewoon nodig. Daarnaast willen we in de toekomst ook data gebruiken om onze servicepartners, dealers en klanten beter te helpen.”
AllTrec koos Bosch Rexroth als partner op het gebied van mobiele elektronica en hydrauliek vanwege drie redenen: de complexe eisen op het gebied van telematica, de vereiste ‘off-highway’ expertise en de
gewenste korte introductietijd. De oplossing van Bosch Rexroth (All-in-one Connectivity) combineert de bouwstenen Device Connectivity, Device Management en Data Management van BODAS Connect, en levert daarmee een veilige end-to-endoplossing die met minimale inspanningen kan worden geïntegreerd en uitgebreid. De Rexroth Connectivity Unit (RCU) is een telematica-unit die voertuiggegevens verzamelt en op efficiënt wijze doorstuurt. Solide hardware, open standaarden en een gelaagde software-architectuur zorgen
ervoor dat de data op een veilige manier worden verzameld en opgeslagen in de cloud.
Over-the-air (OTA) services mogelijk Bosch Rexroth en AllTrec implementeerden samen ‘service op afstand’. Hierdoor is de uitgebreide software op de machines te updaten, en is onder meer diagnostiek en configuratie op afstand mogelijk. “We kunnen zelfs parameters in het veld aanpassen, en controleren op service-acties van dealers”, vertelt Jaap van Norel,
productmanager bij AllTrec enthousiast. Alltrec is al volop bezig met het monteren van RCU-units in de machines. Van Norel: “Het project is eind 2021 van start gegaan en inmiddels hebben we dertig machines uitgerust met deze techniek. Op de planning voor volgend jaar staan er nog eens honderd. De vraag is groot, en we hebben de ambitie om continu te groeien. Daarom hebben we een solide telematica oplossing nodig dat we op grote schaal kunnen inzetten. Gelukkig hebben we dat gevonden bij Bosch Rexroth.”
Meer bouwstenen van het BODAS-ecosysteem
Al voor de introductie van de telematica-oplossing, had Bosch Rexroth zijn waarde als technologiepartner al bewezen. De centrale besturingsunit BODAS RC10-10 is verantwoordelijk voor de aansturing van alle op CAN gebaseerde subsystemen, zoals de omvormers, accubeheer, machine bedieningscomponenten en de stuurbekrachtiging. Ook maakt AllTrec gebruik van een compact hydraulisch blok met dubbelwerkende cilinders. Daarmee kunnen de elektrisch aangedreven werktuigen worden opgetild. De besturingssoftware zorgt
ervoor dat een aangekoppeld werktuig automatisch wordt herkend en dat de hierop aanwezige omvormers correct worden aangestuurd.
Uit het Rexroth sensorprogramma betrekt Alltrec twee nieuwe sensoren; de PR4-druksensoren met de digitale SENT-interface en
voertuig te registreren in het belang van veiligheid van de bestuurder. Zo kan de machine tijdens het maaien bijvoorbeeld tijdig waarschuwen voor een steile helling.
Van Norel vindt het nieuwe BODAS-display ook interessant voor de volgende generatie AllTrec-modellen. Het display kan namelijk communiceren met het RC-bedieningssysteem en met randapparatuur zoals joysticks. Ook is het mogelijk om het display op afstand te updaten via de RCU.
Basis voor gegevensbeheer
de MM7.10 ‘inertial’ (traagheid) sensor. In de toekomst zal deze laatste sensor worden gebruikt voor het vaststellen van een bepaalde machine-toestandsverandering als gevolg van bijvoorbeeld tractieveranderingen of om een ‘gevaarlijke’ stand van het
Nu draadloze communicatie met de voertuigen van AllTrec mogelijk is en de ‘Device Control’ funtionaliteit is geïmplementeerd, is het tijd voor het doorontwikkelen van het data-managementgedeelte. “Met behulp van kant-en-klare templates en direct bruikbare bouwstenen, zoals ‘fleet management’ willen we langzaam toewerken naar gepersonaliseerde dashboards,” legt Van de Staak uit. “Die zijn bedoeld voor onze eigen service- en ontwikkelafdeling. Maar ook voor dealers, servicepartners en gebruikers.”
Energieverbruik als indicator
Op basis van de voertuiggegevens zijn
“Met behulp van kanten-klare templates en direct bruikbare bouwstenen, zoals ‘fl eet management’ willen we langzaam toewerken naar gepersonaliseerde dashboards,”
verschillende zaken te monitoren en dus te optimaliseren. Bij welke maaifrequentie en bij welk motorvermogen gebruikt de machine bijvoorbeeld de minste energie?
Het energieverbruik is ook een indicator voor aankomend onderhoud. Door daar tijdig op te reageren, kan de gebruiker storingen voorkomen of benodigde reserveonderdelen alvast bestellen.
Van de Staak en Van Norel zien veel kansen om de beschikbaarheid, productiviteit en efficiëntie in de toekomst verder te optimaliseren. Op basis van energiegegevens kan bijvoorbeeld automatisch een verzoek worden ingediend om de messen van de maaiers te slijpen.
Efficiënter werken en controleren De gebruiksgegevens kunnen de bestuurders van de AllTrec-machines ook helpen om hun taken efficiënter uit te voeren. Aan de hand van de instellingen en andere bedieningsgegevens kunnen ze de optimale maaifrequentie vaststellen. Controle op het werk is bovendien een stuk gemakkelijker: de juiste data maken inspectiebezoeken en
transportkosten overbodig. En door te werken met een virtuele omheining (geofencing) is het eenvoudig om rijden en werken in beschermde gebieden te voorkomen.
Van de Staak noemt zijn eerste ervaringen zeer positief. “De vooringestelde RCU's van Bosch Rexroth zijn na de installatie direct klaar voor gebruik. De over-the-air-diensten (OTA) zijn betrouwbaar en helpen ons om problemen snel op te lossen. Dat scheelt reiskosten en voorkomt productiviteitsverlies. Een Zwitserse klant hebben we onlangs binnen een half uur op afstand geholpen. Zonder OTA zou het transport naar de dealer een vertraging van twee dagen hebben opgeleverd.”
Het AllTrec-team heeft bovendien hoge verwachtingen van de nieuwe inertiële sensor. “Die sensor speelt een cruciale rol bij toekomstige diensten”, benadrukt Van de Staak. “Als we de gebruiksvriendelijkheid van het tractiesysteem verder optimaliseren, kunnen we overbelading
voorkomen en het rijcomfort en de efficiëntie nog verder verbeteren.”
Op het juiste spoor AllTrec kan de voertuigsoftware nu updaten in het veld, nieuwe functies uitrollen op afstand en de vloot efficiënt beheren. Het bedrijf heeft nu een compleet nieuw wagenparkbeheerprogramma. “We zijn een relatief klein bedrijf,” vertelt Van de Staak. “Maar we krijgen van Bosch Rexroth alle aandacht en ondersteuning die we nodig hebben. Samen hebben we het fundament gelegd voor de verdere ontwikkeling en uitrusting van andere modellen.”
Van Norel bevestigt dat. “We hebben de juiste oplossing gekozen. Samen met Bosch Rexroth verkennen we nu de potentie van het Internet-of-Things. We kunnen onze visie verder vormgeven en onze machines naar een hoger niveau tillen. Daar zijn onze klanten overduidelijk blij mee." •
alltrec.nl www.boschrexroth.nl
“Een Zwitserse klant hebben we onlangs binnen een half uur geholpen. Dat had anders twee dagen geduurd!”De toekomstbestendige basis van het modulaire BODAS Connect ecosysteem: de solide en op een processor gebaseerde Rexroth Connectivity Unit (RCU) met open-source Linux-besturingssysteem.
Bij veel bedrijven heerst nog onzekerheid over hoe ze IoT kunnen integreren in hun bedrijfsvoering. Rike Ermeling, product manager bij reichelt elektronik, legt uit hoe bedrijven die een start willen maken met IoT met behulp van de juiste sensoren aan de slag kunnen.
Het toekomstbestendig optimaliseren van productieprocessen is belangrijk gezien de turbulente ontwikkelingen in de toeleveringsketens. Een belangrijke belemmering is meestal het gebrek aan geschoolde werknemers in de bedrijven. Ook al moet aan bepaalde criteria, zoals interoperabiliteit of retrofitting in bestaande systemen, worden voldaan voordat implementatie mogelijk is, het gebruik van moderne sensoren is voor veel toepassingen zinvol en draagt bij aan winstgevende bedrijfsvoering.
Slimme sensoren voor specifieke toepassingen Het is niet voor alle bedrijven en voor elke machine de moeite waard om te upgraden met sensoren. Maar het aantal verschillende toepassingen is groot en biedt talloze mogelijkheden: als sensoren in de productie worden geïntegreerd, kunnen we via voorspellend onderhoud op basis van relevante parameters problemen met machines voorkomen.
Slijtage is vroegtijdig op te sporen en onderhoud is op tijd uit te voeren. Ook het gebruik van nieuwe machines is altijd een risicofactor voor een soepel productieproces. Geschikte sensoren bieden controlemogelijkheden en beperken mogelijke storingen of uitval tot een minimum.
Ook buiten productieomgevingen kunnen de intelligente sensoren hun nut bewijzen, zoals bijvoorbeeld de slimme bewaking van ruimten. Afhankelijk van de eisen is het mogelijk om
bijvoorbeeld de temperatuur van de ruimte, het CO2-gehalte of de luchtvochtigheid te meten. Dit zijn nuttige meetwaarden waarmee we kunnen vaststellen of servers in een ideale ruimte staan en of onze werkplek op kantoor voldoet aan ergonomische normen.
Basisvereisten voor het gebruik van sensoren De fundamentele vraag die bedrijven zich moeten stellen is: kunnen we de bestaande machines achteraf voorzien van de gewenste sensoren? Bij de meeste nieuwere modellen machines is dit geen probleem meer, maar het is toch verstandig om dit toch even te checken. Eerst moet de relevante meetgrootheid worden bepaald; afhankelijk van de toepassing kunnen dit omgevings-, trillings- en bewegingsgegevens zijn, maar het kunnen ook gegevens die specifiek samenhangen met het proces zijn. Bovendien moeten we nagaan of de machines reeds over de vereiste sensortechnologie en interfaces (bijvoorbeeld ethernet) beschikken of dat deze extern nog moeten aanbrengen. Ook moeten we inzichtelijk maken hoe we meerdere machines in een netwerk moeten opnemen (bijvoorbeeld fysiek of draadloos). Bij het bepalen van het specifieke toepassingsgebied vóór de implementatie moeten we bijzondere aandacht besteden aan de vraag welk voordeel het bedrijf heeft bij de analyse van de verkregen gegevens. Dit antwoord heeft ook gevolgen voor de volgende voorwaarde voor een succesvolle start met IoT: om voordeel te halen uit de enorme hoeveelheden gegevens die sensoren tijdens processen verzamelen, is een passende netwerkinfrastructuur
in de vierde industriële revolutie De fundamentele vraag die bedrijven zich moeten stellen is: kunnen we de bestaande machines achteraf voorzien van de gewenste sensoren?
inclusief genoeg bandbreedte en analyseplatform benodigd. Na het verzamelen, consolideren en analyseren met behulp van AI kunnen we waardevolle inzichten verkrijgen.
Zodra we op basis van deze input inzicht in de situatie hebben, is het belangrijk om de aandacht te verleggen naar het aspect gegevensbescherming.
Gelukkig zijn er aanbieders die hierin ondersteuning bieden en kunnen zorgen voor een veilige opslag van gegevens. Maar het is zinvol om eerst grondig te kijken naar de manier waarop het eigen bedrijf met gegevensbescherming omgaat.
Eerste stappen in het IoT
Op basis van de vraag voor welke toepassingen we concrete conclusies moeten trekken, bepalen we de relevante parameters. Gegevens uit metingen van helling, hoek, druk, stroom, temperatuur, enzovoort kunnen bijvoorbeeld inzichten geven voor het optimaliseren van processen of het automatiseren van de toepassing.
Daarom zijn omgevingssensoren (CO2, temperatuur en vochtigheid), bewegingssensoren, niveausensoren of landbouwsensoren (pH-waarden of bodemvochtigheid) bijzonder geschikt voor de eerste toepassingen. Bij de keuze van de juiste sensoren moeten we ook rekening houden met de mogelijkheden op het
gebied van connectiviteit. Het is ook belangrijk dat de aangeschafte sensoren onderling en met toekomstige machines of sondes interoperabel zijn om zo een soepele gegevensanalyse te garanderen.
Wat gebeurt er daarna?
In principe moet we de sensoren eerst toepassen in een duidelijk omschreven proefproces. Op die manier zijn kosten en complexiteit goed te beheren en is het mogelijk om eventuele aanpassingen gemakkelijker door te voeren. Elke uitbreiding kan dan stapsgewijs plaatsvinden. De toekomstige eisen die we stellen aan IoT zijn belangrijk bij een uitbreiding van het sensorgebruik en eventuele overnames van het bedrijf. Hoe gaan deze factoren zich ontwikkelen?
Pas als duidelijk is wat de voordelen van een geteste toepassing zijn, kunnen we de toekomstige toegevoegde waarde van de technologie vaststellen. Als het gaat om de toepassing van sensoren kunnen we de komende jaren nog veel innovaties verwachten. Ze zullen een grote rol gaan spelen bij het toekomstbestendig optimaliseren van productieprocessen en het verbeteren van de winstgevendheid van organisaties. Als we definitief in de vierde industriële revolutie zijn beland, is het belangrijk dat we wel blijven investeren in de ontwikkeling van sensoren en kennis hierover bij het personeel. •
Wie aan duurzaamheid denkt, denkt in eerste instantie niet aan robots. Toch kunnen robots op vele vlakken bijdragen aan een betere wereld. Sterker nog: de robotprogrammeurs van Alpha Robotica Services zijn er van overtuigd dat robots een sleuteltechnologie zijn om de onze kwaliteit van leven voor de lange termijn te kunnen behouden.
Liam van KoertWaarom robots duurzaam zijn? Daar hoeft Paul Hermans, een van de oprichters van het in Alphen aan den Rijn gevestigde Alpha Robotica Services niet lang over na te denken. “Met robots kunnen bedrijven niet alleen schoner, maar ook efficiënter produceren. Dit leidt tot kwaliteitsproducten die langer meegaan en tot veel minder afval en afkeur in de productie en dus veel minder verspilling van grondstoffen. Minstens zo belangrijk: robots zorgen er voor dat we productie in Europa kunnen behouden of zelfs terughalen. Reshoring noemen we dat. Op deze manier garanderen we niet alleen dat er volgens duurzame Europese regels wordt geproduceerd, maar houden we ook onze banen hier en zijn we minder afhankelijk van de geopolitieke grillen die steeds meer gemeengoed lijken te worden.”
Veel producten die helpen de wereld een stukje groener te maken zouden zonder robots niet gemaakt kunnen worden. Denk bijvoorbeeld aan zonnepanelen of elektrische auto’s. Zonder robots hadden we deze niet gehad. Alpha Robotica Services kent de duurzame impact die robots op de productie hebben beter dan de meesten. Hermans: ”Wij programmeren al meer dan 20 jaar alle grote robotmerken voor uiteenlopende toepassingen in zo’n beetje elke sector. We zien met eigen ogen welke positieve bijdrage robots op de lange termijn brengen. Robots kunnen
werk doen dat voor mensen te gevaarlijk, zwaar of vies is. Ze zijn nooit ziek en kunnen tegenwoordig weken of zelfs maanden 24/7 onafgebroken hun geprogrammeerde taak uit voeren. Dat doen ze bovendien veel preciezer, soms sneller, en altijd consequenter dan hun menselijke collega’s. Dit zorgt er voor dat op het zelfde aantal vierkante meters fabrieksvloer meer per uur kan worden geproduceerd, wat leid direct leidt tot een kleinere footprint. De precisie en herhaalnauwkeurigheid zijn dan weer goed tegen de verspilling. Kort door de bocht kan je stellen dat je precies de hoeveelheid grondstoffen gebruikt die er nodig zijn. De herhaalnauwkeurigheid zorgt er voor dat dat voor elk product geldt en alles altijd netjes binnen de vereiste toleranties valt.” Er is echter één duurzaam punt dat Hermans minstens zo veel aan het hart gaat als groende kant van de medaille. Een linkse rakker zou het de rode kant van de medaille kunnen noemen, de rechtse rakkers de blauwe: de houdbaarheid van ons saamhorige sociale stelsel. Dat de vergrijzing zijn eerste zichtbare arbeidstekorten claimt omdat de meeste babyboomers met pensioen zijn, is alom bekend. Maar hoe de in de minderheid zijnde jeugd van tegenwoordig al dat werk in een groeiende economie moet doen om onze ouders hun welverdiende oude dag te gunnen is nog een groot raadsel. Maar dat de oplossing waarschijnlijk begint met het woord robot, daarvan is Hermans vrijwel zeker.
Duurzaam DNA
Nogal eens wordt techneuten enige autistische trekjes toegedicht. Het vooroordeel luidt dat zij op
“ Robots zorgen er voor dat we productie in Europa kunnen behouden of zelfs terughalen”
Behalve duurzaam DNA is er nog een punt waarmee Alpha Robotica Services zicht duidelijk onderscheid. Ze spreken namelijk niet alleen de taal van de klant, maar ook die van de robot. Geen vanzelfsprekende prestatie, aangezien er nogal wat robottalen zijn. Volgens Alpha Robotica Services is het kunnen communniceren met de robot in diens moedertaal essentieel voor een optimale inzet van robots. Natuurlijk kunnen robots aan de pols meegenomen worden om punt voor punt een baan in te geven. En ook zijn er steeds meer abstracte programeertalen die middels pretenderen verstaanbaar te zijn voor elke robot. Ze zouden bovendien elk robotmerk kunnen simuleren en offline programmeren mogelijk maken. Deze vorm van robotprogrammeren heeft echter zijn beperkingen. Zo kunnen doorgaans alleen de algemene robotfuncties worden aangeroepen, omdat een robotonafhankelijke taal per definitie wordt begrensd door de gemene deler. Bovendien gaat er nog wel eens wat ‘lost in translation’, iets wat pijnlijk duidelijk kan worden bij een softwareupdate. Wie echter ‘native speaker is, haalt het maximale uit de robot door te kunnen finetunen en ook fabrikantspecifieke slimmigheden toe te kunnen passen. Enkele robots en hun ‘native tongue’
• ABB: Rapid
• Adept: V+
• Comau: PDL2
• Denso: PAC (Programming language for Assembly Cell)
• Fanuc : TPE en Karel
• Hyundai: HR Basic
• Kawasaki: AS (Advanced Superior)
• Kuka: KRL (Kuka Robot Language)
• Okura: OXPA
• Staubli: VAL3
• Yaskawa INFORM
“We zien met eigen ogen welke positieve bijdrage robots op de lange termijn brengen.”
De oplossing voor het personeelstekort begint waarschijnlijk met het woord robot. (Foto: Fanuc)
basis van hun IQ tot de vaak abstraherende en altijd analytisch ingestelde probleemoplossers behoren die je uitstekend kunt inzetten voor programmeertaken. Volgens vooroordeel twee schiet hun EQ echter vaak te kort. Intuïtief en op gevoel dingen doen is minder hun ding. Je kan ze dan ook maar beter niet de leiding over sociale projecten geven.
Gelukkig zijn er altijd uitzonderingen die de regel bevestigen. overduidelijke uitzonderingen is . Wie bij Alpha Robotica Services daar op het kantoor in Alphen aan den Rijn aan de grote verzameltafel aanschuift waant zich al snel aan een familietafel met verschillend bereidde, maar zeer goed smakende koffie. Wie even bij dat gevoel stilstaat en er over doorvraagt komt al snel tot de conclusie dat de familiaire bedrijfscultuur geen toevallige klik van individuele ontmoetingen is.
Het blijkt de vrucht van een zeer geduldig en duurzaam gecultiveerde bedrijfscultuur. Duurzaamheid – dit is ook kijken naar bestaansrecht op de lange termijn – zit het bedrijf in het DNA. Hermans: “Natuurlijk zijn we in de afgelopen 20 jaar best wel gegroeid. Wouter en ik begonnen met zijn tweetjes, en inmiddels zijn we met 17. Dit komt echter niet door op zichzelf staande groeidoelstellingen, maar door de noodzaak met onze klanten te willen meegroeien. We willen hun nooit nee verkopen.
“Dat betekent wel dat je je projecten zorgvuldig moet kiezen. Ook zijn er klanten die we al zo lang bedienden dat we eigenlijk een verlengstuk van hun technische dienst zijn. Je hebt dan zo veel samen ontwikkelt en hebt zo diep in de keuken van de klant gekeken, dat we bewust niet voor de concurrent
zullen werken. Niet dat we dat niet mogen door concurrentiebedingen, maar wil je een echt duurzame relatie willen opbouwen met klanten, dan moet er vertrouwen zijn en wil je ook niet de concurrentiegevoelige schijn tegen je hebben.”
Samen werken aan de winkel Robots zijn gelukkig lang niet meer zo onbekend als tien jaar geleden. Dat geldt ook voor de onbeminde sentimenten. Natuurlijk bestaat er bij sommige mensen de angst dat robots hun baan gaan inpikken. En één op één vertaald zal dat in sommige gevallen ook best zo zijn. Maar grosso modo zorgen robots er juist voor dat er banen bijkomen. Dat we de productie hier kunnen houden of zelfs terughalen. En volgens Hermans is dat broodnodig. “Hoewel ik denk dat we momenteel eigenlijk boven onze standaard leven, moeten we flink aan de bak willen we ons welvaartsniveau in de toekomst behouden. Je kan dan niet alleen maar importeren en weer exporteren, maar je zal ook waarde moeten kunnen toevoegen. En dat gaat niet lukken als we allemaal brandweer, leraar of dokter zijn. Stuk voor stuk belangrijke beroepen, maar niet de motor die een economie kan laten draaien.”
Wat dat is volgens Hermans de productieketen van tastbare goederen. “En in die keten rommelt het wereldwijd momenteel flink. Deels is dit te wijten aan de oorlog in Ukraine. Deels aan het strenge coronabeleid van China en het sluiten van de havens zoals Shanghai. Maar vooral in de maakindustrie
”Waarom een robot en niet een ‘gewone’ dedicated machine? Omdat je dan minder fl exibel en agile bent in het je aanpassen aan de nieuwe werkelijkheid.”
– de levenscycli van productiemiddelen in de procesindustrie zijn wat langer – hebben we nogal last van de chipcrisis. Ik ken nogal wat machinebouwers waar de hallen vol staan met niet uitgeleverde productielijnen omdat ze niet afgebouwd kunnen worden. Tot voor kort konden tekorten nog wel worden opgevangen door onderling besturingen en regelaars te ruilen, maar die rek is er uit. De kwetsbaarheid van een 100-procent ‘globaliseringsstrategie’ wordt dan meteen duidelijk. Hadden we de meeste onderdelen lokaal – zeg in Europa – geproduceerd, dan waren we nu veel flexibeler geweest in onze oplossingen”
‘Best duurzaam toch?’
Hermans tot slot: “Over flexibiliteit gesproken, dat is een laatste voordeel van de robot dat ik nog even wilde noemen. Waarom een robot en niet een ‘gewone’ dedicated machine? Omdat je dan minder flexibel en agile bent in het je aanpassen aan de nieuwe werkelijkheid. Natuurlijk – in de meeste gevallen wordt een robot neergezet en geprogrammeerd voor een taak en doet hij die taak zijn leven lang. Maar komt er ineens een bepaalde productiestap te vervallen en heb je een robot nodig voor een nieuwe taak? Dan is de kans groot dat je de oude robot niet hoeft weg te gooien en een nieuwe moet kopen. Het enige – ervan uitgaande dat het tilvermogen en bereik van de robotarm vergelijkbaar zijn – dat je hoeft aan te passen zijn de tooling en het programma. Best duurzaam toch?” • www.alpha-robotica.nl
Onderzoek en ontwikkeling, productie of onderhoud - op al deze gebieden worden temperaturen contactloos gemeten, meestal met behulp van infraroodtechnologie voor temperatuurmeting. Daarbij moet de gebruiker niet alleen kiezen tussen pyrometer of infraroodcamera, maar ook rekening houden met talrijke algemene voorwaarden. Optris uit Berlijn helpt: niet alleen met een uitgebreid productassortiment, maar ook met knowhow. Tekst en beeld: Optris GmbH
Temperatuur is een grootheid die in de industrie tot de grootheden behoort die het vaakst moet worden gemeten. Dat gaat vaak op de klassieke wijze met bijvoorbeeld een platina-weerstandsthermometer (Pt-temperatuursensor). Voorwaarde is dan wel dat thermometer en medium met elkaar in contact staan. De methode is daarom niet altijd bruikbaar. Denk bijvoorbeeld aan gevoelige oppervlakken, bewegende objecten of wanneer op basis van de geometrie geen direct contact mogelijk is. De methode is bovendien relatief langzaam, omdat het tot een thermisch evenwicht moet komen tussen thermometer en meetobject.
Temperatuur meten met infraroodstraling Een methode om tempratuur contactloos te meten, maakt gebruik van de infraroodstraling die elk object uitzendt. Max Planck heeft de spectrale verdeling van deze elektromagnetische straling, die van de temperatuur van het object afhangt, in 1900 in de naar hem vernoemde stralingswet beschreven. Tot een temperatuur van 3000 K ligt het maximum van het uitgestraalde spectrum in het infraroodbereik. De stralingswet van Planck geldt echter alleen voor ideale zwarte stralers. De werkelijk uitgestraalde stralingsenergie hangt ook af van de emissiegraad, die weer afhangt van het materiaal, de oppervlakte-eigenschappen van het lichaam, de temperatuur en de golflengte. Indien infraroodstraling wordt
gebruikt voor temperatuurmeting, moet de meting eventueel worden gecorrigeerd door de emissiegraad.
Er zijn verschillende soorten detectoren die infraroodstraling gebruiken om de temperatuur van een lichaam te bepalen. De thermozuil is gebaseerd op het thermo-elektrisch effect. Hierbij wordt, bij verwarming, een spanning opgewekt op het verbindingspunt van twee metalen. Thermokoppels voor contacttemperatuurmeting zijn ook op dit effect gebaseerd. Daarom worden overeenkomstige detectoren waarbij de verwarming wordt veroorzaakt door inf rarode straling stralingsthermokoppels genoemd. Een veelgebruikte combinatie van materialen in thermozuilen is bismut en antimoon.
In de pyro-elektrische detector bestaat het stralingsgevoelige element uit een pyro-elektrisch materiaal met twee opgedampte elektroden. Het pyro-elektrisch effect genereert een oppervlaktelading die door een voorversterker wordt omgezet in een bruikbaar elektrisch signaal. Aangezien dit detectorelement niet continu kan meten, moet de bestraling regelmatig worden onderbroken met een chopper. De frequentieselectieve versterking die hierdoor mogelijk wordt, zorgt voor een goede signaal-ruisverhouding.
Een ander type detector is de bolometer, gebaseerd op de temperatuurafhankelijkheid van een weerstand. Een signaalspanning die over de bolometer-
weerstand valt, verandert wanneer infrarode straling wordt geabsorbeerd. De gevoeligheid van dit type detector is bijzonder hoog wanneer een materiaal met een hoge temperatuurcoëfficiënt wordt gebruikt. Warmtebeeldcamera's die de temperatuur met een ruimtelijke resolutie meten en zo een warmtebeeld kunnen produceren, zijn meestal gebaseerd op bolometrische detectoren.
Bij de keuze van contactloze temperatuurmetingstechnologie moet met veel basisvoorwaarden rekening worden gehouden. Afhankelijk van de eisen moet de gebruiker eerst beslissen of hij de temperatuur slechts op één punt wil meten of dat de temperatuurverdeling op het object relevant is. Eerstgenoemde is geschikt als de temperatuur over het oppervlak homogeen is of als er geen plaatsafhankelijke temperatuurinformatie nodig is.
Temperatuursensoren die slechts op één punt een temperatuur kunnen meten, worden ook pyrometers genoemd. Een infrarood- of warmtebeeldcamera daarentegen geeft meer informatie en kan bijvoorbeeld ook het warmste of koudste punt binnen het meetveld bepalen. De temperatuurverdeling binnen het meetveld wordt gewoonlijk weergegeven in een vals kleurenbeeld. Een infraroodcamera is echter complexer en genereert een zeer grote hoeveelheid gegevens die afhankelijk van de toepassing moeten
Voor contactloze temperatuurmeting ontwikkelt en maakt het Duitse Optris infraroodcamera’s en pyrometers
worden verwerkt en opgeslagen. Optris is actief op het gebied van infrarood temperatuurmetingstechnologie. "Ons assortiment omvat zowel vaste als draagbare industriële thermometers en compacte infraroodcamera's. Dit brede productassortiment geeft ons een uniek verkoopargument", zegt Dr.-Ing. Ulrich Kienitz, ceo van Optris. Het bedrijf biedt hoge kwaliteit ‘Made in Germany’. Een groot deel van de producten is gebaseerd op componenten uit de halfgeleiderindustrie, die in grote hoeveelheden en tegen lage kosten kunnen worden geproduceerd. Het productassortiment wordt gecompleteerd door accessoires zoals bevestigingen, gekoelde behuizingen en ververwisselbare optieken.
Infrarood temperatuurmetingstechnologie is een relatief complexe meetmethode waarbij met veel algemene voorwaarden rekening moet worden gehouden. Zo gebruiken infraroodsensoren verschillende golflengtebereiken van het infraroodspectrum, afhankelijk van het te meten temperatuurbereik. Ook belangrijk is de optiek, die in het geval van pyrometers de maximale afstand tussen de sensor en het gemeten object bij een bepaalde objectgrootte bepaalt. Op de Optris website zijn online configuratoren beschikbaar om te helpen bij de keuze van het juiste product. Zo kunnen de parameters materiaal, temperatuurbereik, afstand tot het voorwerp en
In veel toepassingen moet de temperatuur contactloos worden gemeten, bijvoorbeeld van hete metalen.
grootte van de meetspot worden ingevoerd om de pyrometer te selecteren. De configurator toont dan de mogelijke producten. Met de spotcalculator kan de grootte van de spot worden bepaald voor een bepaalde pyrometer en afstand. Een soortgelijke configurator is ook beschikbaar voor infraroodcamera's. Bovendien is hier een optiekcalculator beschikbaar, waarmee de lens voor de camera kan worden gekozen. Na het invoeren van de afstand en het selecteren van een lens berekent de calculator de exacte afmetingen van het meetveld en de pixelgrootte.
Optris’ application engineers ondersteunen klanten die meer advies nodig hebben. Bovendien organiseert het bedrijf workshops over infrarood temperatuurmetingstechnologie, waarin de basisprincipes van contactloze temperatuurmeting duidelijk worden uitgelegd. •
jopostechniek.eu
Temperatuursensoren (pyrometers) zijn niet meer zo duur en complex in te zetten als vroeger. Optris heeft de keuze van temperatuur sensoren gemakkelijker gemaakt. Men kan naadloos overgaan van pyrometer naar camera. Wat ook mede mogelijk gemaakt wordt door de gebruikerssoftware welke
Temperatuursensoren (pyrometers) zijn niet meer zo duur en complex in te zetten als vroeger. Optris heeft de keuze van temperatuur sensoren gemakkelijker gemaakt. Men kan naadloos overgaan van pyrometer naar camera. Wat ook mede mogelijk gemaakt wordt door de gebruikerssoftware welke gratis van de website geladen kan worden. Met de online (Spot size/ Field of View) calculator bepaalt u eenvoudig zelf de exacte afmetingen van de meetgebieden. Neem contact met ons op, ik maak u graag warm voor onze camera’s!
Temperatuursensoren (pyrometers) zijn niet meer zo duur en complex in te zetten als vroeger. Optris heeft de keuze van temperatuur sensoren gemakkelijker gemaakt. Men kan naadloos overgaan van pyrometer naar camera. Wat ook mede mogelijk gemaakt wordt door de gebruikerssoftware welke gratis van de website geladen kan worden. Met de online (Spot size/ Field of View) calculator bepaalt u eenvoudig zelf de exacte afmetingen van de meetgebieden. Neem contact met ons op, ik maak u graag warm voor onze camera’s!
OEM pyrometers
size/ Field of
ons op, ik maak u
Pyrometers met electronic box
Fa Jopos Techniek, als distributeur voor de Benelux, is u graag behulpzaam op uw weg naar IR meten. www.jopostechniek.eu
OEM
Temperatuursensoren (pyrometers) zijn niet meer zo duur en complex in te zetten als vroeger. Optris heeft de keuze van temperatuur sensoren gemakkelijker gemaakt. Men kan naadloos overgaan van pyrometer naar camera.
software 640 x 480 pixels Incl software
Fa Jopos Techniek, als distributeur voor de Benelux, is u graag behulpzaam op uw weg naar IR meten. www.jopostechniek.eu
Fa Jopos Techniek, als distributeur voor de Benelux, is u graag behulpzaam op uw weg naar IR meten. www.jopostechniek.eu
Wat ook mede mogelijk gemaakt wordt door de gebruikerssoftware welke gratis van de website geladen kan worden. Met de online (Spot size/ Field of View) calculator bepaalt u eenvoudig zelf de exacte afmetingen van de meetgebieden.
Neem contact met ons op, ik maak u graag warm voor onze camera’s!
www.jopostechniek.eu
De staalbewerkingsmachines en modulaire balkbewerkingssystemen van Voortman Steel Machinery doen hun werk betrouwbaar onder de meest ruwe omgevingscondities. Onder het motto ‘Solid Steel Solutions’ zoeken de machinebouwers uit Rijssen continu naar mogelijkheden tot verbetering. Samen met SICK werd de detectiebetrouwbaarheid binnen het automatische transport van stalen balken onlangs nog verder verhoogd. Stof, vuil, staalresten, zonlicht, sneeuw, hevige regenval – niets brengt het proces nog van de wijs. Tekst en beeld: SICK
Bijna een heel Rijssens industrieterrein nemen ze in beslag: de bedrijven van de Voortman Steel Group. In de fabriek van Voortman Steel Construction worden stalen balken en platen bewerkt en verwerkt tot volledige staalconstructies, waarmee onder andere winkel- en distributiecentra worden gebouwd. Niet veel verder, bij Voortman Steel Machinery, ontwikkelen en produceren ze de
machines en machinestraten voor alle bewerkingen. Niet alleen voor hun eigen fabriek overigens. De machines gaan de hele wereld over: van de staalverwerkende industrie in Kazachstan tot en met de VS.
Van machine tot turnkey-oplossing We ontmoeten systems engineer Peter Zwiers in het Voortman Experience Center, een indrukwekkende hal op
hetzelfde terrein, waar de laatste noviteiten in een autoshowroom-achtige setting worden getoond. “Naast ‘standalone‘ machines voor de bewerking van stalen platen bieden we volledig modulaire productiesystemen voor de bewerking van stalen balken. De klant geeft aan welke bewerkingen bij welke capaciteit nodig zijn, op basis waarvan wij een systeem samenstellen. Soms is dat een oplossing op 3x3 meter, maar we gaan ook tot 30x140 meter. Indien gewenst, kunnen we met partners een hele hal als ‘turnkey’-oplossing neerzetten. We staan voor ontzorging van a tot z.”
Op het gebied van balkbewerking is Voortman wereldwijd al jaren de koploper. Dat succes kent verschillende factoren: “Onze balkbewerkingsmachines draaien volledig autonoom. Je belaadt ze aan de ene kant en aan de andere kant komt de bewerkte, gezaagde en geboorde balk eruit. De automatiseringsgraad is zo hoog, daar komt bijna geen mens aan te pas. En als er wat is, dan zijn we snel dichtbij – altijd en overal ter wereld.”
Op het gebied van R&D weten Voortman en SICK elkaar al decennia te vinden. “Jaarlijks introduceren we met onze R&D-afdeling zo’n twee à drie nieuwe machines. Als het
om sensortechniek gaat, nodigen we SICK al aan de tekentafel uit.”
Met gepaste trots vertelt Zwiers over het innovatietraject dat hij en zijn collega’s samen met de sensorexperts van SICK doorliepen: “Onze balkbewerkingsmachines doen volledig automatisch hun werk. In zo’n proces moet je op ieder moment weten, waar zo’n balk zich bevindt. Voor die detectietaken werken we met de sensoren en encoders van SICK. Om de detectieprestaties nog verder te verbeteren, voerden we tot nu regelmatig kleine aanpassingen door. Daarbij gaat het vooral om de finetuning.”
“Omdat onze balkbewerkingsmachines steeds vaker ook in de outdoor omgeving worden toegepast, willen we er daar ook zeker van zijn dat ze optimaal presteren. Met stof, vuil, zonlicht, sneeuw en hevige regen bleken de omstandigheden buiten veel uitdagender te zijn – zeker wat de detectie van balken tijdens het transport van machine naar machine betreft. Daarom hebben we samen met SICK gezegd: laten we die detectie nu eens helemaal ‘from scratch’ benaderen. Zij hebben ons tal van oplossingen aangeleverd die wij op kleine en grote schaal hebben getest onder allerlei omstandigheden.”
De samenwerking in innovatie leverde een mooi resultaat op. “Wij zijn al jaren tevreden met de ultrasoon sensoren, maar waren positief verrast toen een fotocel uit de W16-serie zulke uitmuntende prestaties wist te leveren. Zeker in de positie waarin ze worden gebruikt. Waar een gemiddelde sensor al van slag raakt door een vervuiling op de lens, daar is de WTB16 niet uit het veld te slaan. Zelfs wanneer de zon in de lens schijnt, blijft die robuust zijn werk doen.”
Dat Voortman graag bij preferred supplier SICK aanklopt, heeft volgens Zwiers verschillende redenen: “Wij staan voor een hoge leverbetrouwbaarheid en service, en daar kunnen we bij SICK ook van op aan. Bovendien zijn zij ook wereldwijd actief. Daardoor zijn hun producten en diensten ook wereldwijd beschikbaar. Maar wat misschien nog wel belangrijker is, is de kennis en knowhow van SICK. We worden regelmatig op de hoogte gehouden van de laatste ontwikkelingen. En zitten we met een detectievraagstuk, dan staan ze direct voor ons klaar.”
Nieuwe R&D-projecten De aanpak ‘from scratch’ samen met SICK is Zwiers en zijn collega’s goed bevallen. En inmiddels wordt er op de achtergrond alweer aan een nieuwe innovatie gewerkt. “Wij voeren als slogan ‘Solid Steel Solutions’. Het is prettig als een partner precies dezelfde instelling heeft als wij.” • www.sick.nl www.voortman.net
“Wij zijn al jaren tevreden met de ultrasoon sensoren, maar waren positief verrast.”Robuuste fotocel
“Wij staan voor een hoge leverbetrouwbaarheid en service, en daar kunnen we bij SICK ook van op aan.”
Met intelligente productieoplossingen zoals veiligheidscontrollers en digitaliserings- en communicatiemodulen kunnen voedsel- en drankenproducenten hun operationele efficiëntie verbeteren en hun activiteiten veilig en in overeenstemming met de regelgeving uitvoeren.
Erwin Rodenburgh Product Marketing Specialist Motor Starting & Safety ABB
Jaarlijks investeren producenten van voedingsmiddelen en dranken aanzienlijk in productieapparatuur. Vaak moet deze apparatuur worden aangepast aan de specifieke vereisten van een productielijn. Dat zorgt voor hogere kosten en complexiteit. Of het nu gaat om grote of kleine, complexe of eenvoudige productielijnen, er zijn altijd twee belangrijke factoren die bepalend zijn voor de keuze van de apparatuur: veiligheid en de noodzaak om te voldoen aan de steeds strengere wettelijke voorschriften. Voorschriften die voor de hele waardeketen gelden: van grondstof tot eindproduct. Deze factoren kunnen met succes worden aangepakt met ABB’s intelligente productieoplossingen. Een goed voorbeeld daarvan is een geïntegreerd besturingssysteem dat het hele productieproces bestrijkt, gecombineerd met ABB laagspanningscomponenten en de X20 PLC’s van B&R.
Intelligente veiligheid
Productiefaciliteiten in de voedingsmiddelenen drankenindustrie kunnen gezondheids- en veiligheidsrisico’s met zich meebrengen als ze niet goed worden geïmplementeerd. Voor deze omgevingen biedt ABB een combinatie van oplossingen voor het beheer van machineautomatisering en
machineveiligheid. Daarbij kan het gaan om:
• Kleine machines en eenvoudige veiligheidstoepassingen
• Standalone veiligheid onafhankelijk van het besturingsplatform
• Complete productielijnen met PLC-besturingen met geïntegreerde veiligheid.
Relais en veiligheidscontrollers
Voor het eenvoudigste veiligheidssysteem, met slechts
Het ABB ecosysteem voor intelligente productie.enkele I/O's en beperkte vereisten, volstaan standaard veiligheidsrelais. De Sentry-serie veiligheidsrelais van ABB wordt in deze gevallen veel gebruikt. De Sentry heeft een economisch ontwerp, vereist geen programmering en kan door de eenvoudige installatie direct in gebruik worden genomen.
Wanneer een groter aantal veiligheidssensoren en I/O's nodig zijn, of wanneer meer geavanceerde functies vereist zijn, met name wat betreft de communicatie met de PLC, zijn programmeerbare veiligheidscontrollers een goede keuze. Een voorbeeld daarvan is Pluto van ABB. Deze kan rechtstreeks worden aangesloten op de meest gebruikte veiligheidsapparatuur. Pluto is een krachtige, standalone veiligheidscontroller die wordt geleverd met gratis programmeersoftware en eenvoudig te gebruiken is.
In de soms zware omgeving van een voedingsmiddelen- en drankenfabriek is robuuste communicatie essentieel om de veiligheid te garanderen en gegevens ten aanzien van de naleving van wettelijke voorschriften veilig te houden. Wanneer dergelijke gegevens verloren zouden gaan, is tracering niet meer mogelijk en kan zelfs de certificering van de fabriek in gevaar komen. ABB biedt twee communicatie-interfaces die veiligheidssensoren op betrouwbare wijze verbinden met veiligheidscontrollers: OSSD en DYNlink.
Het OSSD-communicatieprotocol wordt veel gebruikt voor uiteenlopende veiligheidssensoren. Met OSSD kunnen meerdere sensoren in serie worden aangesloten met behoud van een hoog veiligheidsniveau. De meeste veiligheidscontrollers op de markt (waaronder ABB's Sentry en Pluto en de B&R X20) kunnen overweg met OSSD-signalen.
DYNlink is een communicatieprotocol dat uniek is voor ABB. Het slimme signaal- en bekabelingsoplossing die het hoogste veiligheidsniveau bereikt met een minimum aan kabels en controlleringangen. DYNlink is compatibel met de controllers Vital en Pluto van ABB en de B&R X20.
Vergeleken met OSSD vereist DYNlink slechts de helft van het aantal ingangen om het hoogste veiligheidsniveau bij seriële verbindingen te bereiken. Bovendien maakt DYNlink ook extra functies mogelijk. Een voorbeeld daarvan is StatusBus, waarmee statusinformatie van elke sensor kan worden verkregen zonder extra bekabeling. Elke sensor krijgt een adres in de Statusbus en hiermee kan Pluto de status van alle in serie aangesloten componenten bijhouden. Deze functie biedt een economische oplossing om de status van onder andere deuren en noodstopknoppen te bewaken.
Het ABB-traject van conventioneel naar digitaal.
Digitaliseren elektromotoren met ABB Novolink™ Motorstarters zijn alomtegenwoordig in voedings- en drankfabrieken. Deze essentiële onderdelen van productielijnen zijn meestal echter niet intelligent. Dat kan worden verholpen met ABB Novolink modules, die motorstarters digitaliseren. Hier wordt niet alleen inzicht verkregen in de aangesloten belastingen maar kan ook een veilige werkomgeving worden gehandhaafd. De modules zijn eenvoudig te ontwerpen in bestaande bedradingsschema’s en zijn eenvoudig op elke AFmagneetschakelaar vast te klikken. Omdat er minder bedrading en minder componenten nodig zijn, blijven ook de engineeringinspanningen beperkt vergeleken met andere digitaliserings-upgrade-methoden.
Novolink-modules koppelen elektromotoren met automatiserings- en intelligente productiesystemen van een hoger niveau en bieden klanten realtime gegevens en analyses. Met die gegevens kunnen energiebesparende strategieën worden geïmplementeerd of veiliger worden gewerkt. De modules maken voorspellend onderhoud, remote besturing, foutdiagnose en gegevensanalyse mogelijk die nodig zijn voor de wereld van Industrie 4.0.
Er zijn twee Novolink-modules: de SFM1 en de SCV10. De SFM1 Novolink-schakelaarmodule monitort belangrijke onderhoudsstatistieken, waaronder bedrijfsuren van de motor, schakelcycli van de schakelaar en trips.
De SCV10 Novolink stroom- en spanningsmodule biedt motorbeveiliging en bewaakt de status van aangesloten apparatuur. Deze module wordt aangesloten op de SFM1-module en meet lijnspanningen, fasestromen, vermogen, frequentie, totale harmonische vervorming en andere belangrijke parameters.
De Novolink-modules zijn volledig geïntegreerd in het B&R automatiseringssysteem en helpen bij het
detecteren van problemen met de belasting, voeding of invoer. Hierdoor wordt de tijd die nodig is voor het oplossen van problemen verkort.
De toekomst ligt bij intelligente productie De migratie naar digitale, intelligente productieomgevingen resulteert in kortere installatietijden, vereenvoudigde engineering en preventief onderhoud dat gemakkelijk te implementeren is. Metingen van de belangrijkste parameters - zoals stroom, spanning, vermogen en energieverbruik - worden aangevuld met een schat aan diagnostische informatie. De in dit artikel beschreven oplossingen zijn volledig compatibel met B&R Automation Studio (een softwareontwikkelingsomgeving) en B&R's geïntegreerde veiligheidstechnologie. Connectiviteit via B&R-oplossingen vergemakkelijkt toegang en service op afstand. Het is nu eenvoudiger dan ooit om veiligheidsconcepten te implementeren met OSSD- of DYNlink-communicatieprotocollen. Bedrijven kunnen zo de veiligheid vergroten, profiteren van meer flexibiliteit in hun productielijnen en er zeker van zijn dat ze voldoen aan de wettelijke vereisten.
Scan voor meer informatie de QR-code.
Wat zijn pakweg 2000 borstelloze DC-motoren op de eeuwigheid?
Onderzoekers van het Sloan Digital Sky Survey (SDSS) samenwerkingsverband kwamen enkele jaren geleden met de de eerste 3D-kaart van het bekende heelal. Spectroscopisch onderzoek moet de kaart nu helpen verfijnen en nieuwe inzichten opleveren. Het verzamelen van gegevens van miljoenen objecten is een herculesarbeid, alleen mogelijk met de juiste automatiseringstechnologie. Kleine ‘robots’ en ongeveer 2.000 borstelloze DC-servomotoren helpen daarbij. Andreas Seegen, Faulhaber, en Ellen-Christine Reiff, Redaktionsbüro Stutensee
De wetenschappers van SDSS-V willen nu de komende vijf jaar meer dan vier miljoen sterren en ongeveer 300.000 zwarte gaten observeren en analyseren. De gegevens zullen worden verzameld met twee grote telescopen van Apache Point in New Mexico en Las Campanas in Chili. "Met het dubbele perspectief van het noordelijke en het zuidelijke halfrond kunnen we in alle richtingen naar de hemel kijken", verklaart Jean-Paul Kneib, hoogleraar astrofysica aan de Ecole Polytechnique Fédérale de Lausanne in Zwitserland. Die ‘aanblik‘ komt via optische vezels in de telescopen. De vezels dienen als lichtontvanger en moeten precies naar de respectievelijk positie aan de hemel wijzen. De zeer nauwkeurige uitlijning van de optische eenheden wordt uitgevoerd door 500 kleine robotactuators per telescoop. Borstelloze servomotoren en precisietandwielen van Faulhaber drijven elk van de twee robotassen aan. De optische vezels in de telescopen kunnen zo nauwkeurig op specifieke objecten in het heelal worden gericht om individuele sterren of de lichtgevende accretieschijven (roterende schijven van gas – red.) van zwarte gaten gericht te observeren.
Vorming van de zwaardere elementen Behalve het reconstrueren van de geschiedenis van de Melkweg willen de wetenschappers de vorming van
de chemische elementen traceren en het innerlijke leven van sterren ontcijferen. Zij willen ook de vorming van planeten onderzoeken en veel van de nog onbeantwoorde vragen over zwarte gaten beantwoorden. Ook is het de bedoeling de interstellaire gasmassa's van de Melkweg in kaart te brengen –duizenden malen nauwkeuriger dan voorheen. Met de nieuwe bevindingen hopen de wetenschappers de ‘zelfregulerende mechanismen van galactische ecosystemen’ te beschrijven. "We hebben de twee telescopen hiervoor al in eerdere SDSS-projecten gebruikt. Maar met SDSS V maken we nu een echte kwantumsprong wat betreft de efficiëntie van de waarneming en de hoeveelheid verzamelde gegevens."
Snellere afstemming creëert nieuwe mogelijkheden Voor een meting worden de telescopen eerst uitgelijnd in de richting van de waarnemende objecten. De nauwkeurig uitgelijnde optische vezel bekijkt vervolgens afzonderlijke punten in het totaalbeeld. "Voorheen moesten we speciale platen laten maken voor elk van de verschillende observatietaken. De voorbereiding van elke afzonderlijke plaat nam verscheidene weken in beslag. Vervolgens werden de vezels met de hand in de plaat gefixeerdeen zeer bewerkelijk en tijdrovend proces", aldus Jean-Paul Kneib. Met de nieuwe technologie die voor
de SDSS V is ontwikkeld, duurt het wijzigen van de vezelconfiguratie voor nieuwe objecten niet meer dan een minuut, in plaats van weken. Hierdoor kunnen de onderzoekers zelfs op onvoorziene kosmische gebeurtenissen snel reageren om ze vanaf het begin specifiek te onderzoeken.
Als andere telescopen een gebeurtenis zoals een nieuwe supernova waarnemen, kan een van de actuatoren zijn optische element daar vrijwel zonder vertraging op afstemmen. Een gedetailleerde analyse van de fysisch-chemische processen van deze "hotspot" op een voorheen onbereikbaar vroeg punt in de ontwikkeling van de supernova is dus mogelijk. De gegenereerde meetgegevens kunnen dan worden vergeleken met bestaande theorieën en de modellen verfijnen. "Omdat we met automatische uitlijning enorm veel tijd besparen, kunnen we veel meer objecten waarnemen en navenant meer individuele metingen doen", legt Jean-Paul Kneib uit. "Dit effect wordt nog versterkt door de hoge precisie. De diameter van de optische vezel is honderd micrometer. De diameter van het lichtpuntje dat de telescoop treft van een waargenomen kosmisch object is ongeveer gelijk. Hoe nauwkeuriger deze twee kleine gebieden elkaar overlappen, hoe meer lichtopbrengst we
hebben voor onze metingen en hoe sneller we geldige resultaten krijgen."
De kleine robotactuators bestaan elk uit twee in de lengterichting geplaatste slanke cilinders met een gebogen verlengstuk aan de voorkant. De achterste, dikkere cilinder zit in de detectorplaat van de telescoop. Hij vormt de α-eenheid en roteert de centrale as van de robot. In de richting van de as is de
De optische vezels in de telescoop worden uitgelijnd met 500 kleine robotactuators per telescoop. (Foto: EFL)
Elektrische
aandrijftechniekyou are here
Wie een idee wil krijgen van de grootte van het universum – onlangs is een ‘Map of the Universe’ online gezet. Je kan hiermee door ongeveer 200.000 sterrenstelsels navigeren. Compleet is de kaart daar mee zeker niet. Volgens een schatting van de NASA zijn er zeker 100 miljard sterrenstelsels.
mapoftheuniverse.net
α-eenheid excentrisch vooraan gemonteerd. Hij beweegt ook de drie vezelpunten op een cirkelvormige baan: voor het licht in het zichtbare spectrum, het licht in het infraroodspectrum en de ijkvezel in het gebogen verlengde. Samen kunnen de twee axiale bewegingen dus de optische vezelpunten positioneren binnen een cirkelvormig gebied met een nauwkeurigheid van 5 micrometer. De cirkels van de robots overlappen gedeeltelijk met de cirkelvormige gebieden van hun buren. Op die manier kan elk punt aan de hemel automatisch worden gelokaliseerd binnen het detectiebereik van de telescoop.
De hoge nauwkeurigheid wordt gegarandeerd door Faulhaber-motoren en -tandwielkasten en de speciaal voor deze toepassing door 'dochter’ MPS ontwikkelde mechanica. Beide robotassen worden aangedreven door borstelloze DC-servomotoren met een diameter van respectievelijk 12 en 6 mm, van de 1218 ... B voor de α-
De Sloan Digital Sky Survey (SDSS) is een van de grootste en gedetailler, meest gedetailleerde en meest geciteerde astronomische onderzoeken ooit. Het doel is meer inzicht te krijgen in de grootschalige evolutie en structuren van het heelal en hoe het heelal is ontstaan. De kennis van sterren en sterrenstelsels, de geschiedenis van de Melkweg, de aard van superzware zwarte gaten en de wetenschap achter donkere energie zullen worden uitgebreid. Met het uitgebreid in kaart brengen van meer dan een derde van de nachtelijke hemel vertegenwoordigt SDSS een van de belangrijkste taken in de hedendaagse fysica en boekt het vooruitgang bij het beantwoorden van een aantal fundamentele vragen over de oorsprong van het heelal.
LOVATO Electric presenteert de nieuwe BF160, BF195 en BF230 magneetschakelaars
en 0620 ... B voor de -as. Bijpassende planetaire tandwielen brengen snelheid en koppel over op het robotmechanisme. Geïntegreerde encoders geven de exacte rotatiepositie van de motoren door aan de besturing (fig. 5). "Om de vereiste precisie te bereiken, moesten we de speling in het systeem elimineren", legt Stefane Caseiro uit, die bij MPS verantwoordelijk was voor het ontwerp van de mechanica. Daartoe hebben de ingenieurs onder meer de gebruikelijke koppeling tussen de tandwielassen en de mechanische assen van de robot vervangen door klemverbindingen. Een drukveer zorgt voor een basisbelasting om de versnellingsbak spelingsvrij te maken. "Alleen al het vinden van de juiste veer duurde enkele maanden," herinnert de MPS-ingenieur zich.
Het vinden van de juiste partner voor deze nieuwe ontwikkeling kostte het team van professor Kneib veel minder tijd. "Er zijn zelfs geen handvol fabrikanten in de hele wereld die miniatuurmotoren in de vereiste kwaliteit en duurzaamheid kunnen produceren," zegt de astrofysicus. "Faulhaber stond natuurlijk op de korte lijst van bedrijven die we om een offerte vroegen. Wij hadden al bij een eerder project succesvol met MPS samengewerkt. De fysieke nabijheid van deze specialisten is natuurlijk ook een voordeel - het duurt iets minder dan anderhalf uur om van de universiteit in Lausanne naar MPS in Biel te rijden. Naast de hoge kwaliteit en de goede gezamenlijke ervaring was het een zeer doorslaggevend argument dat Faulhaber met dochteronderneming MPS aandrijving en mechaniek uit één hand kan leveren." •
LOVATO Electric de vernieuwde magneetschakelaars hebben een vermogen van respectievelijk 160A, 195A en 230A voor 3-fase motorbesturingstoepassingen, en 250A, 275A en 350A in AC-1. Beschikbaar in zowel 3- als 4-polige uitvoeringen. Het nieuwe formaat is compacter en efficiënter en sluit beter aan op de vraag vanuit de markt. De nieuwe 3-polige magneetschakelaars slechts 105mm breed.
De nieuwe magneetschakelaars zijn voorzien van een elektronisch gestuurde AC/DC spoel voor sterk verminderd verbruik en een breed nominaal spanningsbereik (één spoel voor 100..250V AC/DC)
De compacte frontmontage hulpcontacten maken een snelle en eenvoudige bedrading mogelijk. Op de 3-polige magneetschakelaars kunnen maximaal 6 hulpcontacten worden gemonteerd en op de 4-polige maximaal 8. Aan te vullen met tot 8 hulpcontacten voor zijmontage.
Beschikbare toebehoren:
• Klemafdekking
• Paralelle verbinders
• Uitbreidingskit voor aansluiting van dikkere bedrading en kabelschoenen
• Aansluitkit voor wissel-, omkeer- en sterdriehoekschakelaars
• Mechanische interlock, zowel horizontaal als verticaal
• Mechanische indicator voor statusindicatie
De BF160, BF195 en BF230 magneetschakelaars zijn geschikt voor toepassingen gevoelig voor schokken en trillingen (EC61373) het kunststof dat is gebruikt voldoet aan de brandeisen conform EN45545. Tevens zijn de magneetschakelaars gecerti ceerd volgens cULus.
Calpe Industrial Anthonie Fokkerstraat 53 3772 MP Barneveld 0342-451544
info@calpe.nl
Wereldwijd lijden meer dan 30 miljoen mensen aan oncontroleerbare trillingen in de armen en handen als gevolg van de ziekte van Parkinson of essentiële tremor. De innovatieve Nederlandse startup STIL B.V. doet er alles aan om deze mensen te helpen. Samen met ACE Stoßdämpfer ontwikkelde het bedrijf een speciale anti-tremor orthese.
Robert Timmerberg
Hoewel iedereen wel eens beeft, bijvoorbeeld bij nervositeit, beïnvloedt dit lichte trillen het dagelijks leven niet. Bij tremor ligt dat anders. Dit is een onwillekeurige ritmische beving of trilling van een bepaald lichaamsdeel en de meest voorkomende neurologische aandoening van het bewegingsapparaat: 5,8 procent van de wereldbevolking van 65 jaar
en ouder heeft hiermee te kampen. Naar schatting lijden bovendien meer dan 10 miljoen mensen wereldwijd aan de ziekte van Parkinson. Beide aandoeningen kunnen het dagelijks leven flink beïnvloeden, zoals tijdens het eten en drinken. Hoewel een tremor soms kan worden behandeld met farmacotherapie of een operatie, kleven er nadelen
De anti-tremor orthese van STIL was in november voor het eerst te zien op de Medica 2022 in Düsseldorf.
“
Wanneer een machine onbedoeld trilt, kunnen actieve of passieve dempingstechnieken worden toegepast om dit probleem op te lossen. Waarom zou dat bij mensen niet werken?”
aan deze behandelingen. Bij ongeveer de helft van de patiënten leidt medicatie slechts tot een beperkte vermindering van de tremor. Een operatie kan voor bepaalde personen zelfs risicovol zijn en het effect van een dergelijke behandeling zal met de jaren waarschijnlijk ook afnemen. Daarom kunnen behandelingen die tremor door de modificatie van de biomechanica van de ledematen effectief aanpakken, een goed alternatief zijn. Precies dat doet STIL met een nieuwe orthese die armtrillingen stabiliseert.
Ingenieuze vondst IJsbrand de Lange, ceo oprichter van STIL, kwam in 2014 voor het eerst op het idee van een biomechanisch hulpmiddel toen hij een promotiefilmpje zag van de Michael J. Fox Foundation over mensen met de ziekte van Parkinson. Hij vertelt: "Deze tremoren zijn onwillekeurige bewegingen in de armen die optreden wanneer de spieren herhaaldelijk worden aangespannen en weer ontspannen. Hoewel trillen het symptoom is van een neurologische aandoening, zag ik bevende handen in principe ook als een mechanisch defect, vooral omdat ik destijds als student werktuigbouwkunde het probleem vanuit technisch perspectief bekeek. Wanneer een machine onbedoeld trilt, kunnen actieve of passieve dempingstechnieken worden toegepast om dit probleem op te lossen. Waarom zou dat bij mensen niet werken, dacht ik. Het idee bleef in mijn hoofd rondspoken en terwijl ik stage liep bij het Bionic Learning Network van Festo in Duitsland, had ik een brainwave. Deze wilde ik uitwerken voor mijn eindproject." Dus bouwde hij voor zijn masterscriptie aan de Technische Universiteit Delft een experimenteel ‘proof of principle’ apparaat dat trillingen kon nabootsen en onderdrukken. Hoewel dit apparaat toen nog in de
STIL heeft mede dankzij de steun van Nederlandse Hersenstichting klinische proeven met de orthese kunnen doen.
kinderschoenen stond, bewees het dat mechanische krachten effectief kunnen worden gebruikt om trillingen te onderdrukken.
Aftrap met onderscheidingen en subsidies Dit vormde de basis voor de oprichting van STIL in 2017. Na jarenlang onderzoek ontwikkelde het team samen met patiënten en artsen een oplossing die trillingen onderdrukt: de anti-tremor orthese. Dit medische hulpmiddel leidt met behulp van kinematica met meerdere kunstmatige gewrichten biomechanische krachten van de hand om naar de bovenarm. Ten eerste biedt dit gepatenteerde ontwerp volledige bewegingsvrijheid voor de arm. Bovendien zijn in elk gewricht speciale dempers geïntegreerd die de trillingen tegengaan, maar wel de bedoelde bewegingen mogelijk maken. Deze combinatie maakt de anti-tremor orthese wereldwijd uniek en stelt patiënten in staat om weer zelfstandig te eten en te drinken. Al snel vond STIL partners als EIT Health, Rabobank, het Reinier de Graaf Ziekenhuis en zelfs
de Hersenstichting die de startup wilden ondersteunen. Dit leidde tot de ontwikkeling van verschillende generaties anti-tremor orthesen, die in vakkringen de aandacht wisten te trekken en in de prijzen vielen. Tegelijkertijd verbeterden IJsbrand de Lange, Nicola Pambakian (Chief Technology Officer van STIL) en hun team achter de schermen voortdurend het ontwerp van hun uitvinding. Ook ontwikkelden zij hun eigen componenten, deels met behulp van CAD en 3D-printers en deels door standaard machineonderdelen te gebruiken. Dit laatste was het geval bij de zoektocht naar het juiste onderdeel dat in de orthese moest worden geïntegreerd om de bewegingen van hand en pols te helpen dempen en controleren. STIL probeerde het aanvankelijk met reguliere rotatieremmen, maar concludeerde al snel dat deze niet geschikt waren voor deze toepassing. Uiteindelijk kwam STIL terecht bij ACE Stoßdämpfer.
Omdat de ‘core business’ van ACE het mechanisch controleren van bewegingen en trillingen is en het bedrijf tevens ervaring heeft met medische toepassingen, kon STIL direct gebruikmaken van de specifieke kennis van ACE voor de doorontwikkeling van de orthese. Tijdens de patiëntentest waren de ervaringen met diverse types rotatieremmen veelbelovend.
“Toen we zagen welke eisen STIL op het gebied van dempingseigenschappen, afmetingen en levensduur had, waren er nog geen passende dempingsoplossin-
gen op de markt”, vertelt Han Titulaer, adviseur bij ACE. “En het werd nog lastiger als je bedenkt dat deze in een orthese worden geïntegreerd die patiënten elke dag dragen.”
STIL had de wensen van de patiënten en de eisen aan de demper precies voor ogen, maar beschikte niet over de mogelijkheid om het optimaal passende product te vervaardigen. Daarom vroegen de engineers van STIL aan ACE of het mogelijk zou zijn om samen een revolutionaire, nieuwe demper voor hun orthese te ontwikkelen.
Een stap verder Maatwerk bleek uiteindelijk de oplossing. Het proces begon met het vaststellen van de eisen van gebruikers en de technische eisen, zoals de gewenste frequentie en axiale belasting. Bovendien was er voor deze specifieke toepassing geen enkele speling toegestaan. Anders zou de trillende beweging niet goed door de demper worden opgevangen. Dat is met reguliere componenten bijna onmogelijk. En tenslotte moet het onderdeel aanzienlijk langer meegaan dan een conventionele rotatierem. Nadat de nieuwe rotatierem was ontwikkeld, deed ACE technische checks voordat STIL tests met patiënten kon gaan uitvoeren. Er werden uiteindelijk drie generaties rotatieremmen ontwikkeld voordat de perfecte oplossing was gevonden. Vervolgens bestelde STIL een groter aantal rotatieremmen om te gebruiken in de eerste klinische proef, die naar verwachting
Rotatieremmen maken gebruik van vloeistofdemping. Het remmoment wordt bepaald door de viscositeit van de vloeistof en de afmetingen van de smooropeningen.
“ We zijn blij dat we STIL konden voorzien van een passende dempingsoplossing en wensen het bedrijf veel succes”
eind 2022 zal worden afgerond. Als ook deze resultaten positief zijn, kan STIL de unieke orthese van een CE-keurmerk voorzien. Dat was zonder de hulp van ACE niet mogelijk geweest. “Het was spannend voor ACE om deel te mogen uitmaken van dit fantastische project. Het jonge team van STIL heeft een heel innovatief product ontwikkeld dat het dagelijks leven voor een grote groep mensen makkelijker zal maken. We zijn blij dat we STIL konden voorzien van een passende dempingsoplos-
sing en wensen het bedrijf veel succes”, aldus dr. Peter Kremer, directeur van ACE Stoßdämpfer, en Heiner Tapken, productmanager bij de dempingsspecialist. STIL is inmiddels bijna klaar om de anti-tremor orthese op de Nederlandse markt te introduceren. De introductie van de orthese in andere Europese landen staat gepland voor 2024. •
www.ace-ace.nl www.stilwearable.com
De wereldwijde honger naar microchips neemt razendsnel toe. Om aan deze grote vraag te voldoen moeten producenten hun fabrieken verder automatiseren. Met de KMR iiwa CR, bestaande uit een cobot en een mobiel platform, heeft KUKA een speciale automatiseringsoplossing voor het transport van halfgeleidersubstraten (wafers) beschikbaar. Dankzij de geïntegreerde laadtechnologie van Wiferion voldoet het systeem aan de hoogste eisen van reinheid, productiviteit en veiligheid.
Tekst en beeld: Wiferion
De halfgeleiderindustrie is ‘booming’. Megatrends als thuiswerken, de groei van kunstmatige intelligentie en de stijgende vraag naar elektrische auto's zorgen ervoor dat de vraag naar halfgeleiders sterk blijft stijgen. Volgens managementconsultants McKinsey & Company groeide de branche alleen al vorig jaar met 20 procent. De consultants verwachten dat de wereldwijde halfgeleiderindustrie met jaarlijks met 6 tot 8 procent zal blijven groeien en tegen 2030 een miljardenindustrie zal zijn. Om aan de enorme vraag naar krachtige processoren te voldoen, investeren de chipfabrikanten in nieuwe productielocaties. De investeringskosten voor een moderne microchipfabriek kunnen vaak oplopen
lijk van de component betekent dit dat het ongeveer drie maanden duurt voordat de wafer het 24/7 productieproces verlaat. De transportsystemen en de controle van de fabriek en de processen spelen daarom een cruciale rol in het succes van deze megafabrieken. Sommige productiefasen zijn al zeer goed en kwalitatief hoogwaardig geautomatiseerd.
Een van de uitzonderingen hierop is tot nu toe het vervoer van de halfgeleidersubstraten van de ene naar de andere werkplek.
Met name in oudere productie-installaties worden de wafers meestal handmatig door een werknemer in zogenaamde wafercassettes uit een verwerkingsmachine gehaald en in een karretje naar de volgende bewerkingsfase gebracht. Maar dit proces is gevoelig voor fouten. Als een werknemer een fragiele wafer laat vallen of per ongeluk de verkeerde cassette in een verwerkingsmachine plaatst, kunnen bedragen van tienduizenden euro's verloren gaan.
tot enkele duizenden miljoenen dollars. De verwachtingen met betrekking tot de betrouwbaarheid en efficiëntie van deze slimme fabrieken zijn al even hoog.
Om van een ruwe wafer een microchip te maken zijn vaak enkele duizenden werkstappen nodig in een moeizaam beveiligde cleanroomomgeving. Afhanke-
Automatisering van het handling- en transportproces met behulp van mobiele manipulatierobots beperkt het risico op schade tot een minimum. Met de KMR iiwa CR heeft KUKA nu een mobiele cobot voor de veilige handling van gevoelige componenten zoals wafers in zijn portfolio, die door zijn inductieve laadtechniek bovendien aan de hoogste reinheidsnormen voldoet.
De KMR iiwa CR is een combinatie van een cleanroom cobot en een mobiel platform. De
gepatenteerde grijper is speciaal ontworpen voor handling-toepassingen in cleanroom-omgevingen. Dankzij de innovatieve navigatiesoftware werkt de KMR iiwa CR autonoom in de ruimte, laadt en ontlaadt de wafercassettes zelfstandig en brengt ze naar het volgende werkstation, dit alles in overeenstemming met de strenge ISO3-cleanroom-voorwaarden. De mobiele systemen zijn ontworpen om hun werk en hun mechanische bewegingen uit te voeren in omgevingen die schoner moeten zijn dan een operatiekamer.
De energievoorziening van de KMW iiwa CR is een van de centrale kenmerken voor de naleving van ISO-klasse 3. "Traditionele acculaadsystemen met
schuifcontacten zijn niet geschikt voor een veeleisende cleanroomomgeving", verklaart Jakob Brandl, Portfolio Manager Mobility bij KUKA. "Tijdens elk laadproces treedt koperslijtage op. De deeltjes verspreiden zich in de productieomgeving en kunnen in extreme gevallen de kostbare wafers beschadigen." KUKA gebruikt daarom het etaLINK 3000 inductieve acculaadsysteem van Wiferion. De energieoverdracht is contactloos. Zo garandeert KUKA een laadproces met een absoluut minimum aan deeltjesvorming.
Laden zonder tijdverlies Bovendien maakt de laadtechnologie het mogelijk om zonder onderbreking te blijven produceren voor het opladen van de batterij. "Wij laden onze cobot
De KMR iiwa CR bestaat uit een cobot en een mobiel platform, speciaal voor het transport van wafers.
'In-process charging: de cobot rijdt tijdens het ‘pick&place'-proces over een laadstation en wordt zonder tijdverlies opgeladen.
op met behulp van 'in-process charging'. Hierbij rijdt de cobot tijdens het ‘pick-and-place'-proces over een laadstation en wordt tijdens het proces opgeladen - zonder tijdverlies", legt Pascal Caprano, Hoofd Industry Management Concept Engineering bij KUKA, uit. De oplaadpunten kunnen bijvoorbeeld voor de verwerkingsmachines geïnstalleerd
Het mobiele platform wordt inductief opgeladen. De laadplaten kunnen vlak met de vloer worden geïnstalleerd.
worden. De energievoorziening start dan automatisch wanneer de KMR iiwa CR de wafercassettes plaatst en verwijdert.
Vlakke vloer De cobot stelt ook nieuwe normen op het gebied van veiligheid, dankzij de inductieve energieoverdracht.
"Onze robot heeft slechts enkele minuten om een handlingtaak uit te voeren. Het is voor ons uiterst belangrijk om in deze korte tijd een beroep te kunnen doen op hoge laadstromen"
Terwijl traditionele contactlaadplaten enkele centimeters boven de vloer zitten, zodat de energievoorziening werkt ondanks dat een robot vrij van de vloer is, zijn de laadplaten van Wiferion zeer plat en kunnen vlak met de vloer worden geïnstalleerd. "Op deze manier kunnen we het gevaar dat medewerkers in de cleanroom struikelen elimineren", zegt Jakob Brandl, die de voordelen van het systeem benadrukt. Bovendien is er geen onderhoud nodig vanwege kapotte of vuile contacten. "Al met al verhogen we zo de procesveiligheid in de hele productie."
Voor KUKA was efficiëntie ook doorslaggevend bij de keuze voor het inductieve laadsysteem. "Onze robot heeft slechts enkele minuten om een handlingtaak uit te voeren. Het is voor ons uiterst belangrijk om in deze korte tijd een beroep te kunnen doen op hoge laadstromen", aldus Pascal Caprano. Het etaLINK systeem draagt stroom over met 3 kW en
een laadspanning tot 60 V. "Dit betekent dat Wiferion ons de ideale oplossing biedt voor een efficiënte 24/7- systeemwerking."
De eisen aan een intelligent automatiseringssysteem in een cleanroom omgeving zijn hoog. Met de KMR iiwa CR biedt KUKA een betrouwbare, productiviteitsverhogende automatiseringsoplossing voor handlingen transportprocessen in de halfgeleiderproductie. De geïntegreerde inductieve laadtechnologie van Wiferion verhoogt de procesveiligheid en maakt een 24/7- werking van het systeem mogelijk. Daarom zal KUKA de laadtechnologie ook bij opvolgende modellen standaard integreren. •
www.kuka.com www.wiferion.com
Your Global Automation Partner
Datasnelheden tot 1 Gbps optimaliseren toepassingen met de hoogste snelheidseisen, zoals de overdracht van video streams
De high-speed link up functie ondersteunt een snelle gereedschapswissel in minder dan 150 ms voor minimale cyclustijden bij robottoepassingen
Veilige en efficiënte industriële ethernet netwerken door middel van een geïntegreerde firewall, NAT-routing en bewaking van de netwerkbelasting op alle poorten
Bekijk meer op www.aandrijvenenbesturen.nl
Harting heeft een complete serie rechthoekige D-Sub SMT-connectoren aan het assortiment toegevoegd. De serie stelt klanten in staat om zowel het reflow proces als de standaard vacuüm pick-and-place systemen te gebruiken. Het bedrijf heeft een hele reeks mannelijke en vrouwelijke SMT-connectoren van 9 tot 37 polig in haakse (standaard en laag profiel) en in rechte stijl. Behalve ‘performance level’ 3, 2 en 1 op aanvraag, zijn verschillende opties beschikbaar: achterste moeren of vaste vrouwelijke schroefaansluitingen in M3 en 4-40 UNC draad.
www.harting.com
Brimotech heeft samen met Vapsint s.r.l. nieuwe gas(trek)veren ontwikkeld, die naar eigen zeggen goedkoper zijn en langer meegaan dan vergelijkbare gasveren. Ook de kwaliteit zou beter zijn. De veren hebben een kortere inbouwmaat bij een gelijke slaglengte en komen in januari 2023 in productie in zowel staal en rvs 316. www.brimotech.com
AE Sensors heeft een nieuwe LoRa-unit gecombineerd met een compacte fijnstofmeter die gebruik maakt van laserspreiding om deeltjes te tellen. De sensor is vrij ongevoelig voor vervuiling en reinigt zichzelf. Met deze sensor kan de massaconcentratie en het aantal deeltjes gemeten worden van PM1,0 µg/m3, PM2,5 µg/m3, PM4 µg/m3 en PM10 µg/m3. Het signaal kan via het LoRa-netwerk naar e-mail of FTP. Het is ook mogelijk om de data lokaal te ontvangen via een zogenaamde ‘private gateway’. De unit werkt standalone, zonder voedings- en datakabels. aan te leggen. De levensduur is meer dan 10 jaar. Ook de temperatuur en batterijspanning worden gemeten en meegestuurd.
www.aesensors.nl
on - safety up - Absolute positie
on - safety up - Absolute positie
Kleinste absolute roterende encoder voor SIL-3-toepassingen
Kleinste absolute roterende encoder voor SIL-3-toepassingen
TR-Electronic presenteert absolute veiligheidsencoder met CIPsafety Ethernet / IP.
TR-Electronic presenteert absolute veiligheidsencoder met CIPsafety Ethernet / IP.
TR-Electronic presenteert absolute veiligheidsencoder met CIPsafety Ethernet / IP.
SIL 3 / SIL 2 - CIP-veiligheidsencoder in standaardformaat 58 mm Redundant ontwerp (CAT 4): twee volledig onafhankelijk multiturn roterende encoders in één behuizing CIP Encoder-profiel 0x22, ACD, DHCP, DLR, Preset on the fly CIP Safety 2.16, Hybrid Device
SIL 3 / SIL 2 - CIP-veiligheidsencoder in standaardformaat 58 mm Redundant ontwerp (CAT 4): twee volledig onafhankelijk multiturn roterende encoders in één behuizing CIP Encoder-profiel 0x22, ACD, DHCP, DLR, Preset on the fly CIP Safety 2.16, Hybrid Device
SIL 3 / SIL 2 - CIP-veiligheidsencoder in standaardformaat 58 mm Redundant ontwerp (CAT 4): twee volledig onafhankelijk multiturn roterende encoders in één behuizing CIP Encoder-profiel 0x22, ACD, DHCP, DLR, Preset on the fly CIP Safety 2.16, Hybrid Device
www.tr-electronic.nl
www.tr-electronic.nl
www.tr-electronic.nl
Binder komt met 360° afgeschermde M5-connectors. De producten uit de 707-serie zijn verkrijgbaar in 3- en 4-pensversie, met rechte of haakse kabeluitgang. De connectors zijn uitgerust met schroefvergrendeling en gestandaardiseerd conform de ontwerpspecificatie DIN EN 61076-2-105. Ze zijn geschikt voor gebruik in combinatie met hoogfrequente elektrische en magnetische velden. De 360° afscherming maakt dempingswaarden van 60 dB mogelijk bij frequenties rond 1 GHz. De ronde M5-connectors (voor krimpen en dipsolderen) werken bij een maximale spanning van 60 V en een stroom van 1 A en zijn bestand tegen spanningspieken tot 1500 V. De componenten zijn ontworpen voor gebruik in industriële omgevingen en voldoen aan de eisen van IP67-bescherming. Het temperatuurbereik is van -25 °C tot +80 °C en ze zijn ontworpen voor een mechanische levensduur van meer dan 100 aansluitcycli. www.binder-connector.de
De componenten voor energievoorziening, voeding, beveiliging evenals onderbrekingsvrije voeding worden in het nieuwe, communicatieve 24 V-voedingssysteem van Phoenix Contact gecombineerd. Kritische bedrijfstoestanden en anomalieën kunnen in een vroeg stadium worden ontdekt, gelokaliseerd en verholpen, voordat kostbare productie-uitval optreedt. De oplossing bestaat uit de QUINT POWER-voeding in combinatie met het CAPAROC-systeem voor apparatenbeveiligingsschakelaars of de intelligente Quint DC UPS en vergroot de gegevenstransparantie van de gehele installatie en biedt informatie over alle relevante bedrijfs- en diagnosegegevens. Volledige gegevensconsistentie van de 400 V AC-zijde naar de 24 V DC-zijde maakt langere waarschuwingstijden voor optredende storingen mogelijk. Behalve de gegevens die door het systeem kunnen worden verzameld, wordt via de interfaces de Quint Power-voeding geparametriseerd.
www.phoenixcontact.com
De compacte vergrendelbare veiligheidsschakelaar CTS beschikt over FlexFunction, een nieuwe technologie: het gedrag van de CTS wordt tijdens het inleren door de transponder-actuator bepaald.
Er zijn verschillende functies mogelijk: Herkent de schakelaar slechts één unieke actuator, of herkent hij alle? Is er sprake van een set actuatoren? Uit hoeveel stuks bestaat de set? Ook wordt op deze wijze vastgelegd of de OSSD-uitgangen hoog worden na het vergrendelen of al meteen na het sluiten van de deur.
Maximale exibiliteit was het belangrijkste ontwikkelingsdoel voor de nieuwe CTS. Het resultaat is een compacte veiligheidsschakelaar die een hoge vergrendelingskracht van maximaal 3900N heeft en makkelijk kan worden gemonteerd. De zwevend gelagerde actuator is geschikt voor draai- en schuifdeuren, zelfs met extreem kleine deurradii. Met slechts 135x31x 31mm en centraal geplaatste bevestigingsgaten is hij bijna overal toepasbaar.
Verbinding maken met IO-Link is standaard mogelijk met behulp van een externe gateway. Dan zijn er uitgebreide diagnose- en communicatiefuncties en zijn Industry 4.0-toepassingen mogelijk. Dankzij transpondertechnologie en OSSD-uitgangen bereikt de CTS PL e / Cat 4 en voldoet aan alle eisen van de ISO 14119. Hiermee is het mogelijk om een manipulatievrije toepassing te creëren. De CTS is geschikt voor individuele en seriële aansluiting.
EUCHNER (Benelux) BV Visschersbuurt 23 3356 AE Papendrecht
Tel. 078-6154766 info@euchner.nl www.euchner.nl
De nieuwe reeks iglidur ECO-glijlagers is gemaakt van granulaat verkregen uit gerecyclede kunststoffen. De nieuwe serie bestaat uit 97 tot 100 procent hergebruikte iglidur-materialen. Daartoe kan gebruik worden gemaakt van de aanspuitingen, een klassiek afvalproduct bij spuitgieten. Het nieuwe productgamma glijlagers omvat vier materialen. Iglidur ECO H i kan worden gebruikt in zeer corrosieve en hete omgevingen. Iglidur ECO P biedt een hoge mechanische sterkte met een lage vochtopname. Het iglidur ECO A180-materiaal is geschikt voor prijsgevoelige toepassingen, terwijl iglidur ECO G extreem robuust en veelzijdig is.
www.igus.nl
De AS-Interface 3 gateways van Pepperl+Fuchs hebben een extra smal ontwerp met een breedte van slechts 37,9 mm. Dankzij de veerklemmen aan de voorzijde heb je geen gereedschap nodig voor het aansluiten. Voor de communicatie zijn drie RJ45-aansluitingen beschikbaar. De gateway is eenvoudige te configureren dankzij de geïntegreerde webserver. Het display geeft alle informatie over mobiele toestellen en sensoren en de drukknoppen voor de bediening vereenvoudigen de inbedrijfstelling. De gateway beschikt over Profinet en Ethernet/IP. Voor IIoT communicatie is een REST API voorzien.
www.pepperl-fuchs.com
ontdek meer over de mogelijkheden op boschrexroth.com/mobile-hydraulics
