ElektroData 4 - 2023

38

AIO-platform biedt AI-ondersteunde programmeerinterface en nieuwste 3D-visiontechnologie, die cyclustijden tot 30% korter maakt.

42

Verschillende opties voor frontglas, PCAP-sensor, display en optical bonding technologie Voor HMI op maat met PCAP-touchscreen.

48

Power management IC voor batterijgevoede toepassingen combineert twee buck converters, twee LDO's en batterijlader in één chip.

52

Testkamers voor het testen van apparaten en componenten op stof -en (spat) waterdichtheid volgens de IP-beschermingsnormen.

54

Maak je eigen batterijmodel voor simulatie met een DCvoeding en selecteer zo de meest geschikte batterij voor je applicatie.

Electronics & Applications: 26 t/m 28 september 2023 in Utrecht

3 Column Dirk Stans

4 Beursoverzicht

6 Alle seminars op een rijtje

8 Beursgadget HexaGlow

10 Seminar: Invloed van hardware design op time-to-market

12 Seminar: E-mobility

14 Productieplein met Live PIL

16 Seminar:

De essentiële rol van embedded software

18 Seminar: De voordelen van Europees fabricaat

22 Paviljoen Development Club/IoT

24 Seminar: Life cycle management

26 Seminar: IoT; what’s next?

28 Beste soldeerder

30 Beursplattegrond

32 Seminar: Zoeken en binden technisch personeel

34 Seminar: Design for circularity

DE BESTE BESCHERMING

TEGEN HOGE KOSTEN

The best part of your project: www.reichelt.com

Met reichelt haalt u meer uit uw budget

Dankzij de effi ciënte, zelf ontwikkelde logistiek en de bundeling van onze inkoopkracht voor geselecteerde kwaliteitsproducten, kunnen wij zeer kleine hoeveelheden voor superprijzen leveren.

The best part of your project

Robotica en geautomatiseerde productie — Vanaf eenvoudige instapmodellen tot en met complexe toepassingen vindt u de passende technologie in ons gestaag groeiende robotassortiment, zowel voor Research & Development als voor de productie.

360°-laserscanner, 12 m

Perfect voor professioneel gebruik in academische opleidingen.

16.491,

THE BEST PARTS OF YOUR PROJECTS ROBOTICA EN GEAUTOMATISEERDE PRODUCTIE

Ontdek nu ►https://rch.lt/rob-nl

Betaalwijzen:

Geweldige prijs-kwaliteitverhouding

Geschikt voor een breed scala aan indoor- en outdoortoepassingen.

Bestelnr.:

RPLIDAR A2M12

360,92

MAGAZIN

Thema speciaal – Robotica en geautomatiseerde productie

Lees nu ►https://rch.lt/MG783n

Meer dan 130.000 geselecteerde producten

Bestelservice: +31 85 208 62 94 www.reichelt.com

DAGPRIJZEN! Prijzenstand: 21. 8. 2023

Betrouwbare levering - vanuit Duitsland over de hele wereld

elektronik – The best part of your project

De wettelijke herroepingsregelingen zijn van toepassing. Alle aangegeven prijzen in euro inclusief de wettelijke BTW, excl. verzendkosten voor de totale winkelwagen. Uitsluitend onze Algemene Voorwaarden (zie hiervoor https://rch.lt./AV-NL of op aanvraag) zijn van toepassing. Afbeeldingen kunnen afwijken. Drukfouten, vergissingen en prijswijzigingen voorbehouden. reichelt elektronik GmbH & Co. KG, Elektronikring 1, D-26452 Sande, Tel.:

Kom naar de Electronics & Applications beurs in Utrecht: een ‘must’ voor elke elektronicus

Electronics & Applications, van 26 tot en met 28 september in de Jaarbeurs te Utrecht, is een unieke tweejaarlijkse ontmoetingsplaats zonder weerga in het Nederlandstalig gebied. Iets waar we er op kunnen zijn en waar elke elektronica-expert hoort bij te zijn!

Drie dagen lang kan men zich onderdompelen in alle aspecten van de elektronica. De FHI branche Industriële Elektronica heeft zijn uiterste best gedaan om weer een mooie beurs neer te zetten met een 140-tal exposanten, elk met hun eigen verhaal. Een bezoek zal eenieders creativiteit ten goede komen.

Daarnaast zijn er de volgende activiteiten te beleven:

• Beste soldeerder van de Benelux, een competitie waarin elke dag deelnemers strijden om deze eer.

• Elke ochtend en voormiddag technische seminars.

• Het development club paviljoen, waar elk vraagstuk een oplossing krijgt.

• Het onvermijdelijke en altijd leuke beursgadget. Deze editie de Hexaglow, een mooie interactieve onderzetter om het bureel op te vrolijken terwijl men van een drankje geniet.

• Het productieplein waar men het beursgadget live produceert op de Live Productielijn.

Dat de E&A-exposanten, vaak concurrenten van elkaar, in staat zijn dergelijke ad-hoc projecten en seminars samen op te zetten, illustreert de kracht van de branche Industriële Elektronica. Een kracht die zij graag met de bezoekers delen.

Kom naar Utrecht en de vele standhouders en de organisatie zullen je met open armen ontvangen. Het zou ons verbazen mocht elke bezoeker niet rijker aan ideeën en kennis naar huis gaan dan men gekomen is.

Tot ziens in Utrecht van 26 tot en met 28 september 2023.

Dirk Stans Voorzitter branche Industriële Elektronica Penningmeester van het FHI

Voorzitter Industriële

Bezoek de E&A 2023 beurs en ga lekker veel meters maken

Electronics & Applications 2023

in hal 7 van de Jaarbeurs is van dinsdag 26 tot en met donderdag 28 september met negen seminars, een themapaviljoen, de live productielijn en een soldeerwedstrijd drie dagen lang ‘the place to be’ voor iedereen die de industriële elektronica een warm hart toedraagt. Op de beurs kan je kennis maken met de hele keten, van componenten tot productie, van PCB-design tot productontwikkeling. Daarnaast kan je op de beursvloer op de stands van zo’n 140 exposanten terecht voor de nieuwste ontwikkelingen op het gebied van design, hardware, software, testen&meten en productie. Voor een wijze les, waar je ook privé nog veel plezier van kan hebben, moet je al op de dinsdag naar Utrecht afreizen. Om 10 uur zal prof.dr. Erik Scherder de beurs openen met zijn keynote over het effect van bewegen op de hersenen, de relatie tussen beweging, gedrag en mentale gezondheid, werkstress en het geheugen.

Moderne technologie kan de mens (te) lui maken doordat de uitdaging wordt weggenomen, stelt Erik Scherder, die met zijn keynote de E&A-beurs aftrapt.

“Wat je ziet is dat het heel aantrekkelijk is geworden om steeds minder ‘mental effort’ te doen. Denk aan de ontwikkeling van AI, maar het begon al met de uitvinding van de afstandsbediening voor de televisie. Vroeger stond je nog op om naar een andere zender over te schakelen, nu blijf je passief zitten op de bank.”

Bezoekers van de E&A bewegen volgens de hoogleraar neuropsychologie vaak ook te weinig tijdens hun werk. Dat heeft consequenties: “Ze hebben vaak zittende beroepen. Ik wil hen duidelijk maken dat te lang achter elkaar zitten niet bijdraagt aan een gezonde leefstijl. Zorg ervoor dat je tussen je werk door voldoende beweegt. Zo houd je jezelf scherp en kun je geconcentreerder werken. Op de lange duur voorkomt het ook chronische ziekten.”

Ga naar de beurs

Erik Scherder opent de E&A met een keynote die de bezoekers meer in beweging moet brengen.

10.000 stappen aantikken. Professionele winst valt er met negen seminars, zo’n 140 exposanten en allerlei andere reuring ook genoeg te halen.

Seminars

Het driedaagse seminarprogramma kent lezingen over e-mobility, industrial design, internet of things en elektronica ontwerpen voor circulaire toepassingen. Andere onderwerpen zijn hardware design, embedded software, life cycle management en de voordelen van Europees fabricaat. Ook is er een seminar over hoe je geschikt technisch personeel kunt vinden én behouden.

Reuring

De beursgadget HexaGlow, waarvan je in een aantal stappen bij verschillende stands de onderdelen kunt verzamelen, zal deels live worden geproduceerd op de Live PIL (Live Production Integration Line), die samen met het demoplein (met demonstraties van productiemachines) het productieplein vormt.

E&A 2023: dinsdag 26 september t/m donderdag 28 september 2023

Openingstijden

Dinsdag 26 september

09.30 – 17.00 uur

Woensdag 27 september

09.30 – 17.00 uur

Donderdag 28 september

09.30 – 17.00 uur

Gratis beursbezoek

Een bezoek aan Electronics & Applications is gratis. Je kunt je van te voren aanmelden via www.eabeurs.nl.

Parkeren

Jaarbeurs beschikt over diverse parkeerterreinen. Rondom het hallencomplex wordt aangegeven welke parkeerterreinen beschikbaar zijn. Je kunt ook parkeren bij P+R Westraven. Vanaf daar ben je met de tram binnen 10 minuten bij de Jaarbeurs.

Openbaar vervoer

Meld je aan voor een gratis beursbezoek op www.eabeurs.nl

Een bezoek aan de E&A is een uitgelezen mogelijkheid om wat extra beweging te krijgen. Naast de wandeling vanaf station of parkeergarage kan je met het struinen langs de stands en het zoeken naar de juiste seminarruimte spelenderwijs de fameuze

Talentvolle soldeerders kunnen weer meedoen aan de beste soldeerder van de Benelux-competitie. En ook het Development Club/IoT-paviljoen, dat zich richt op bezoekers met ontwikkel- en IoT-vraagstukken, geeft weer acte de présence.

De Jaarbeurs ligt pal naast het Centraal Station Utrecht en is dus goed te bereiken per trein. Vanaf het station sta je binnen een paar minuten lopen in het hallencomplex van de Jaarbeurs.

ERIC SCHERDER SCHETST IN OPENINGS-KEYNOTE DE GOEDE EFFECTEN VAN BEWEGEN OP DE HERSENEN

Medical 650W power supply

* -30° / +70° operational

* Remote ON/OFF

* Power Good/Fail

* Power 650W/750W

* Input: 85~264VAC

* +5Vsb, +12V, +24V, +48V

* EC 60601-1-2 4th EMC

* EMI CISPR 11

FCC Part 18 Class B

* Auto Fan Speed Control

* Digital Function To Read PSU Data through USB

EPC2152

* EPC2152 is a single chip driver plus eGaN® FET half-bridge power stage

* 70V and 12,5A capability in LGA of only 3.85 x 2.59 x 0.63 mm !

* Input logic interface, level shifting bootstrap charging and gate drive buffer circuits along with eGaN output FETs configured as a halfbridge are integrated within a monolithic chip.

* 1-5ns switching at output node

TDU 1 - series

* Compact 1 Watt converter

* Unregulated low-cost

* Voltage Accuracy ±3% max

* Alternative for regulated

* Short circuit protection

* Input voltage ranges (±10%):

5, 12, 24 VDC

* Efficiency up to 83%

* Packaged in DIP-8

* Operating -40 to +85 °C

* I/O isolation 1’500 VDC

* 3-year product warranty

Compact 15Watt DC-DC series

* TEL 15(WI)N series

* High density of 4.51 W/cm3

* Standard or heatsink package

* Power density of 4,73W/cm³ !

* 6-side shielded metal case with insulated baseplate

* Wide 4:1 input voltage ranges

9-36, 18-75 VDC

* High efficiency up to 88%

* Operating -40°C to +80°C

–40° to +75°C incl. heatsink

* Built-In EN 55032 class A filter

iC-TW39 for motor control

*High resolution of up to 24 bits

*Push-button calibration

*High operating distance

*& Adjustable zero positionlength

*Rotation up to 360,000 rpm

*ABZ output 1 up to 65,536 pulses

*High accuracy (INL ±0.1°)

accuracyrepeatability (±0.04°)

*Ultra-low output lag of 1.5 µs

*User-programmable EEPROM

* Bidirectional BiSS interface

*3.3 V from–40 °C to +125 °C

5G M2 Datacards

* FN990Axx 5G/4G/3G global card

* WW Support prescribed by 3GPP

Release (Rel) 16 5G

* 5G sub-6 FDD + TDD, SA +NSA

* Latest network 5G 4G & 3G HSPA

* High performance GNSS

* 4 x 4 MIMO DL / 2×2 MIMO UL

* PCIe Gen 3 and USB 3.1 Gen 2 for maximum application flexibility

* 30 x 52 x 2.25 mm

* FCC, IC, RED, NCC, JATE/TELEC, KCC, RCM, PTCRB, GCF, and MNOs

Doe inspiratie op bij de seminars van Electronics & Applications

Een vast onderdeel van Electronics & Applications is het gevarieerde conferentieprogramma met tal van actuele thema’s en onderwerpen. Tijdens de seminars delen experts hun ervaringen en kennis met de bezoeker. De seminars vinden plaats in de congreszalen op de beursvloer en zijn dus makkelijk te vinden. Op deze pagina’s vind je het programma van de negen seminars. Verderop in het blad zijn deze uitgediept in een artikel.

De seminars vinden deels plaats in de Croesezaal, en deels in seminaarzaal 1 op de beursvloer.

Check de precieze locatie en het actuele programma op www.eabeurs.nl.

Keynote Erik Scherder

Dinsdag 26 september 2023, 10.00 – 11.00

Prof. dr. Erik Scherder opent de beurs. Hij is als hoogleraar Klinische Neuropsychologie verbonden aan de Vrije Universiteit. Zijn onderzoek focust op de positieve effecten van beweging op het functioneren van ons brein. Hij spreekt tijdens E&A over het effect van bewegen op de hersenen, de relatie tussen beweging, gedrag en mentale gezondheid, werkstress en het geheugen. Hij laat het belang van vitaliteit zien, ook op de werkvloer.

De invloed van hardware design op time-to-market

Dinsdagmiddag 26 september

13:00 – 13:25

13:25 – 13:50

Aemics

In-house rapid PCB prototyping, Stefan Kiel, LPKF (namens Tooltronics)

13:50 – 14:15 The standard method for measuring switching parameters, CN Rood

14:15 – 14:40 Har nessing the power of property-based testing in FPGA design and verification, Christiaan Baaij, QBayLogic

15:00 – 15:25 De voordelen van de JTAG-interface voor een project met complexere elektronica boards, Rik Doorneweert, JTAG Technologies

15:25 – 15:50 De valkuilen bij de ontwikkeling en bouw van een testoplossing en hoe ze te voorkomen, Peter van Oostrom, Romex

15:50 – 16:15 Right first time, Steven van Hout, VDL TBP electronics

E-Mobility

Dinsdagmiddag 26 september

13.30 – 13.55 Electric refueling (zelfontwikkelde snellaadtechniek), InMotion Raceteam

13.55 – 14.20 GAN FETS in vergelijking met MOSFETS, Peter de Leng, AVE Added Value Electronics

14.20 – 14.45 From wire to PCB, opportunities and challenges, Bernd Proessner, Panasonic Industry

15.00 – 15.25 Test challenges when designing and validating a BMS, Noman Hussain, Pickering Interfaces (namens CN Rood)

15.25 – 15.50 Unleashing the power surge: navigating the component choice challenges of higher voltage in EV’s, Matt Johnson, Knowles Precision Devices (namens Heynen)

15.50 – 16.15 EV battery safety and condition monitoring, Craig Gannon, Honeywell (namens Acal BFi)

16.15 – 16.40 Model based software development for an electric endurance race car, Johan van Uden, ICT Netherlands

De essentiële rol van embedded software in het productontwikkelproces Woensdagochtend 27 september

09:30 – 09:55

09:55 – 10:20

10:20 – 10:45

11:00 – 11:25

11:25 – 11:50

11:50 – 12:15

Hardware ontwikkeling zonder rekening te houden met firmware: What could possibly go wrong?, Arnout Diels, Dekimo

Spinnov

Software componenten als onderdelen van de stuklijst, André De Ceuninck, Logic Technology

FPGA/software /hardware hoe op elkaar af te stemmen, Martijn Bastiaan, QBayLogic

Embedded software: kwaliteitsbewaking door test en verificatie, Gerard Fianen, INDES-IDS

Het belang van samenwerking bij software en productontwikkeling, Jeroen op ten Berg, GBO Innovation Makers en Janus Hoeks, Intemo

De voordelen van Europees fabricaat

27 september

09.30 – 09.55

09.55 – 10.20

10.20 – 10.45

11.00 – 11.25

Natuurlijk kunnen wij ’t maken!, Klaas van Duin, VDL TBP Electronics

De noodzakelijke handjes zo optimaal mogelijk inzetten, Anton van Limpt, Bestronics en Jan van Lieshout, Smans

ECO (engineering change order) on the fly – Fight against obsolete components and ECO’s, Hans Baka, Digitaltest (namens CN Rood)

Betrouwbaarheid van elektronica, Martin Kolařík, PBT Works (namens Tooltronics)

11.25 – 11.50 How to improve your time to market and implement process improvements with all-in-one paste jetting & component placing solution, Kevin Domancich, Essemtec AG (namens SMD-TEC)

11.50 – 12.15

12.15 – 12.40

Industrie 4.0 in de praktijk, Yannick Lambregts & Wilfred der Kinderen, Europe SMT

Market update: general economy situation of the EMS industry after 1st half of 2023, Dieter Weiss, in4ma

Industrial Design

Woensdagmiddag 27 september

13.30 – 13.55

Nog niet bekend

14.00 – 14.25 How to integrate display and operating solutions in electronics housings, Hermann Langlitz, Phoenix Contact

14.45 – 15.10

15.15 – 15.40

Toepassingen van 3D-prints voor consumenten en professionele producten, Gertjan Drent, Fluctus Industrial Design & Engineering

Veilige medische applicaties, Willem Zoeten, Schurter

Life cycle management: from zero to hero

Woensdagmiddag 27 september

13.30 – 13.55 The hangover after the perfect storm, Jack Moore, Converg

13.55 – 14.20

Obsolescence and lifecycle management, Alexander Friebe, Würth Elektronik

14.20 – 14.45 How to navigate the obstacles of obsolescence?, Antonio Cruz, Silicon Expert

15.00 – 15.25

Challenges in component management, Richard van der Werf, Dizain-Sync

15.25 – 15.50 Panel discussion about component databases, Würth Elektronik and Silicon Expert

IoT: What’s next? Donderdagochtend 28 september

10.00 – 10.25 Het belang van het kiezen van de juiste connectiviteitspartner voor uw IoT oplossing, Peter de Leng/Johan Bickel, AVE

10.25 – 10.50 IoT power consumption, Sven de Coster, CN Rood

10.50 – 11.15 The magic square of IoT, Thomas Rottach, Siglent Technologies (namens Tooltronics)

11.30 – 11.55 Gain insight into your application with IoT and AI, Daniele Cleri, AAEON (namens Texim Europe)

11.55 – 12.20 IoT en TSN, de volgende veiligheidsuitdaging?, Kurt van Buul, HMS Networks

12.20 – 12.45 Single Pair Ether net, hoe nu verder?, Egbert Stellinga, Phoenix Contact

Zoeken en binden technisch personeel Donderdagmiddag 28 september

13.30 – 13.35 Opening, Andreas Meijer, FHI

13.35 – 13.50 Binden en boeien doe je zo!, Sandra Engelbertink, Personele Zaken

13.50 – 14.10 Goed werkgeverschap in de praktijk: Capable, Sandra Engelbertink, Personele Zaken (namens Capable)

14.20 – 14.40 Tips & tricks op de arbeidsmarkt, Alvera Lubbers, Indeed

14.40 – 15.00 Hoe kijken onze toekomstige werknemers naar de arbeidsmarkt?, Studententeam Delft Hyperloop, TU Delft

Design for Circularity

Donderdagmiddag 28 september

13.30 – 13.55 Ontwerpen voor een circulaire economie, Flora Poppelaars, Partners for Innovation

13.55 – 14.20 Duurzame design guidelines, Vinoud Douglas, Flow products

14.20 – 14.45 3D-geprinte micro-elektronica & new design denken, Rafael Del Rey, Nano Dimension (on behalf of Tooltronics)

15.00 – 15.25

Design for circularity, Steven van Hout, VDL TBP Electronics

15.25 – 15.50 Wettelijke producentenverantwoordelijkheid voor e-waste, René Eijsbouts, Stichting Open

15.50 – 16.15

Circulair ondernemen bij NS – treinrenovatie met 99% hergebruik, Joost Bekenkamp, NS

Interactieve beursgadget HexaGlow licht op als je er een kopje op zet

Een van de publiekstrekkers van Electronics & Applications 2023 is de beursgadget HexaGlow: een interactieve onderzetter die oplicht als iemand er een kopje of glas op plaatst. De HexaGlow is exclusief voor E&A ontworpen en wordt alleen tijdens deze editie van de beurs uitgereikt. De realisatie is wederom een sterk staaltje van samenwerking binnen de elektronicabranche, waaraan 17 bedrijven hebben bijgedragen in de vorm van kennis, uitvoering, materialen en/of financiering.

Het idee voor de ‘HexaGlow’ komt uit de creatieve koker van Ideetron.

De hexagonaalvormige PCB’s zitten hier nog op een paneel. Nadat ze bij Eurocircuits zijn uitgesneden wordt een deel naar A1 Electronics gestuurd waar ze tot het gadget worden geassembleerd. De rest gaat naar de Jaarbeurs waar op de live production line de bestukking plaatsvindt en de bezoekers de finale assemblage voor hun rekening nemen.

Wil je ook een HexaGlow scoren op de beurs? Schrijf je dan snel in voor een gratis beursbezoek via www.eabeurs.nl.

Directeur Bart Hiddink werd tien jaar geleden geïnspireerd door een video over een interactieve tafel die oplicht zodra je een voorwerp op het blad plaatst. De onderliggende techniek is niet gebaseerd op traditionele bedrading, maar op sensoren die met elkaar communiceren via een netwerk. Zodra een voorwerp in contact komt met een sensor zendt deze een signaal uit naar de andere sensoren die op hun beurt de ledlampjes activeren. Geen complexe techniek, maar deze eenvoud is juist de kracht van de gadget. Door de zespuntige vorm kunnen de sensoren makkelijk contact maken en gaan de leds vrijwel tegelijk aan. Door tijdgebrek belandde het idee op de plank, maar daar kwam verandering in toen een groep exposanten op zoek ging naar een geschikt idee voor de beursgadget voor 2023. Toen Hiddink zijn idee opperde over de interactieve onderzetter was iedereen direct enthousiast, vooral door de praktische toepasbaarheid.

Prototypes Zodra de ontwerpers van Ideetron hun ideeën in een PCB-ontwerp hadden gerealiseerd, is dat doorgestuurd

naar Eurocircuits, dat in dit project de productie van de printplaten, waaronder de prototypes inclusief bestukking, voor zijn rekening nam. Hiervoor

REALISATIE BEURSGADGET LAAT KRACHT ZIEN VAN SAMENWERKEN BINNEN DE ELEKTRONICA

Het PCB-ontwerp van de gadget.

zijn alle data, inclusief de BOM (bill of materials), door Ideetron geüpload in het digitale platform van Eurocircuits. Hier vinden allerhande automatische checks plaats op produceerbaarheid, voordat de eerste PCB’s worden geproduceerd. De prototypes zijn vervolgens getest door Ideetron.

Behuizing

Voor de behuizing van de HexaGlow tekenden de ontwerpers van Comdes Componenten, die voor de uitdaging stonden om met de ongebruikelijke zeshoekige vorm tot een functionele en visueel aantrekkelijke behuizing te komen. De behuizing bestaat uit twee onderdelen: een zwarte onderkant met clipjes aan de binnenkant waar je de PCB in vastklikt. Dit is niet alleen gemakkelijk –schroeven zijn immers niet meer nodig– maar ook functioneel. De PCB blijft op zijn plek en is goed bestand tegen vocht vanaf de onderkant. De bovenkant is wit en bevat eveneens clipjes. Je klikt de twee kanten aan elkaar vast waarbij de bovenkant van de behuizing de onderkant afklemt, net als bij een

broodtrommel. Door deze constructie is de HexaGlow waterdicht. Wel zo handig als er een kopje met vloeistof omvalt.

De ontwerpers van Comdes Componenten hebben de hexagonaalvorm behouden, maar de hoeken van de behuizing zijn wat vloeiender gemaakt om het esthetisch aantrekkelijker te maken. Als je goed kijkt, zie je dat de bovenkant twee piepkleine rondjes bevat van doorzichtig kunststof. Daar zitten de sensoren onder.

Voor de behuizing van de HexaGlow tekenden de ontwerpers van Comdes Componenten.

twee transparante rondjes voor de sensoropeningen. Schurter Electronics levert de unieke foliesticker die precies op maat is gemaakt voor de HexaGlow.

Testen

Tot in de kleinste details

De beursgadget is tot in de kleinste details uitgedacht. Zo zitten er dopjes aan de onderkant van de behuizing, die voorkomen dat de onderzetter gaat schuiven als je er een voorwerp op plaatst. De dopjes worden geleverd door Conrad en zijn verzonken in de behuizing. Op de bovenkant zit ook nog een beschermende foliesticker voor het geval de onderzetter in contact komt met hete vloeistof. De sticker bevat

VDL TBP electronics neemt het testen van de PCB voor zijn rekening. Dat gebeurt voor de helft van de oplage van 1.500 stuks in de eigen faciliteiten, en voor de rest ‘live’ op het productieplein op de E&A-beurs. Aan het einde van de productielijn waar de PCB’s worden bestukt staat een test fixture, waarvan de posities van de test probes precies zijn afgestemd op de HexaGlow-PCB.

Assemblage

Als een PCB voldoet aan alle functionele eisen, mag de bezoeker ter plaatsen de gadget in elkaar zetten. Of hij/ zij neemt er eentje mee die al volledig is geassembleerd. Dat is gebeurd door A1 Electronics, dat hiervoor onder andere de door Eurocircuits uit een paneel uitgesneden hexagonaalvormige PCB’s heeft toegestuurd gekregen.

Consult. Design. Integrate.

Let’s tech together

We’re leaders in the development of custom technology solutions for electronic applications. If you’re looking for a trusted design partner for the development of an electronic application, look no further. Our engineers and our approach will ensure we can solve your technical challenges with custom solutions that integrate multiple technologies.

Acal BFi, hall 7, booth 7B095

De time-to-market verkorten zonder in te boeten op kwaliteit

Een korte time-to-market is van levensbelang voor de elektronicabranche. Om de concurrentie voor te zijn, moet een product zo snel mogelijk op de plank liggen. Maar snelheid mag nooit ten koste gaan van kwaliteit, anders is de reputatie van het bedrijf nog sneller kapot dan het product zelf. Over deze precaire balans gaat het tijdens het seminar ‘de invloed van hardware design op time-to-market’. Ton Plooy, voormalig directeur van TBP (het huidige VDL TBP Electronics), zit de dag voor.

Elektronicabedrijf Aemics uit Oldenzaal bijt het spits af met een presentatie over de rol van een goed doordacht design voor een korte én kwalitatief hoogstaande time-to-market. De tijd die je in de beginfase investeert in het ontwerp, betaalt zich in latere fases van het ontwikkelproces dubbel en dwars terug. Aemics geeft de toehoorders een kijkje in de bedrijfskeuken en deelt best practices die je direct kunt toepassen in je eigen organisatie.

Eerste prototype

te waarborgen, zijn strenge regels opgezet rond het testen en meten. Ook op dit gebied is tijdwinst te halen zonder in te boeken op kwaliteit, zo legt Christiaan Baaij van QBayLogic uit. Zijn bedrijf heeft goede ervaringen met ‘Property-Based Testing’ (PBT) voor FPGA-ontwerpen. Baaij geeft tijdens zijn presentatie enkele praktijkvoorbeelden waarbij PBT is toegepast in complexe FPGA ontwerpscenario’s. Ook bespreekt hij de invloed van PBT op de efficiëntie en betrouwbaarheid van het design.

IGBT's aan de orde zijn. CN Rood bespreekt de standaard testmethode hiervoor: de dubbele pulstest. Testen met dubbele puls kunnen worden gebruikt om energieverlies te meten tijdens het in- en uitschakelen van het apparaat, evenals parameters voor omgekeerd herstel.

Een overzicht van de sprekers en lezingen van het seminar ‘de invloed van hardware design op time-to-market’ is te vinden op pagina 6 van deze uitgave. Ga voor het actuele overzicht naar www.eabeurs.nl.

Als het ontwerp eenmaal staat, is het tijd voor de ontwikkeling en lancering van het eerste prototype. Veelal wordt de productie van prototypes uitbesteed terwijl dat niet altijd nodig is, aldus Stefan Kiel van LPKF. De ingenieur vertelt namens Tooltronics over de voor- en nadelen van in house design van prototypes. Hij legt onder meer uit hoe je PCB-prototypes creëert in je eigen laboratorium en aan welke voorwaarden ze moeten voldoen. Ook laat hij zien hoe je bestaande PCB’s kan nabewerken, aanpassen, trimmen en tunen. Dit verkort de totale R&Dtijd aanzienlijk en daarmee de timeto-market.

Tijd besparen

Om de kwaliteit van het eindproduct

Testen

Als je wilt weten hoe je de verbindingen en interfaces van je prototype al in een vroeg stadium kan testen, mag je de lezing van Rik Doorneweert van JTAG Technologies niet missen. Doorneweert legt uit hoe je de JTAGinterface combineert met de boundary scan mogelijkheden die de meeste microcontrollers, cPLD’s, FPGA’s en grote IC’s tegenwoordig hebben. Zo krijg je al vroeg in het ontwikkelstadium een beeld van de validatie- en testopties zonder gebruik te maken van firmware.

Wat verderop in het proces kan het meten van schakelparameters en het evalueren van het dynamische gedrag van Si, SiC en GaN MOSFET's en

Peter van Oostrom (Romex) heeft veel praktische tips voor de ontwikkeling en configuratie van test- en meetopstellingen. Hoe maak ik op een betrouwbare manier verbinding tussen die instrumentatie en het te testen product? Hoe zorg ik ervoor dat door alle kabelverbindingen en connectoren in het testsysteem, mijn tester ook op langere termijn betrouwbaar blijft functioneren?

Right first time

Steven Van Hout van VDL TBP electronics gaat tijdens zijn lezing in op de vraag hoe te komen tot best value of ownership door het gelijk goed te doen. Dit klinkt makkelijker dan het is. Right first time vereist een nauwgezette voorbereiding en een hechte samenwerking tussen de verschillende partijen al vóór de ontwerpfase zodat je niet alleen tot een productontwerpt komt dat ‘mooi’ is, maar dat ook produceerbaar is.

Ook bij VDL TBP Electronics passen ze (extended) boundary scan testing toe.

Snelladen van elektrische auto’s: een klusje van enkele minuten

Op het gebied van elektrisch rijden volgen de hard- en software-ontwikkelingen en -verbeteringen elkaar in snel tempo op. In dit seminar gaan de sprekers in op de vraag: ‘wat zijn de huidige uitdagingen in de e-mobility markt en hoe kunnen wij deze oplossen/verbeteren door hard- en softwareontwikkelingen?’ Teaser is de race-auto van het InMotion studententeam van de TU/e, die niet alleen in de picture staat bij het onderwerp van de eerste lezing van die middag, over een innovatieve snellaadtechniek, maar ook te zien is op de beursvloer. De overige lezingen zoomen in op specifieke elektronica-uitdagingen op het gebied van vermogenselektronica, testen van batterijmanagementsystemen en veiligheid van batterijen.

Een overzicht van de sprekers en lezingen van het seminar ‘E-mobility’ is te vinden op pagina 6 van deze uitgave.

Ga voor het actuele overzicht naar www.eabeurs.nl.

Elektrisch rijden met laadtijden die ‘pitstopwaardig’ zijn. Volgens studententeam InMotion van de TU/e is dat binnenkort realiteit. De studenten wonnen onlangs Kivi’s Best Student Team Award voor hun innovatieve snellaadtechniek voor elektrische auto’s, de zogenaamde ‘electric refueling’. Bij het seminar ‘E-mobility’ geeft InMotion een lezing over de de technologie achter het snelladen. Het team heeft een ambitieuze laadmissie. Partnership manager Hieke van Heesch: “Wij willen dat de laadtijden van een elektrische auto uiteindelijk even kort zijn als bij het tanken van benzine. Daar na blijven we net zo lang doorontwikkelen totdat we pitstopwaardige laadtijden bereiken met onze raceauto.”

Koelen op celniveau

Het ultieme doel van InMotion is om met een elektrische raceauto mee te doen met de 24 uur van Le Mans.

Snelle laadtijden en een batterijpakket dat lang meegaat zijn daarvoor een must. Het team heeft daarom een compleet nieuw battery pack ontwikkeld met een intern koelsysteem, dat er voor zorgt dat de de batterijen niet oververhit raken. “Als batterijen te heet worden, heeft dat een negatief effect op de prestaties. We zijn daarom op zoek gegaan naar een techniek waarbij we het batterijpakket op celniveau kunnen koelen. Dat was niet makkelijk aangezien we het nieuwe pakket in onze huidige batterijdoos moesten stoppen”, vertelt team manager Julia Niemeijer “Onze huidig pakket laadt in twaalf minuten en heeft dezelfde capaciteit als een Tesla model 3”, licht Van Heesch toe. “En onlangs hebben we met ons ‘next generation battery pack’ eerste testen gedaan, waarbij we tot onder de vier minuten laadtijd kwamen. Als onze auto daarmee onder de extreme omstandigheden

Teaser bij het seminar is de race-auto van het InMotion studententeam van de TU/e, die ook te zien is op de beursvloer.

van Le Mans kan rijden, biedt dat zeker perspectief voor meer normale omstandigheden op de snelweg.”

Volwaardige LMP 3-auto

De Revolution is inmiddels een volwaardige LMP 3-auto. “We hebben op verschillende circuits getest om ervaring op te doen, waaronder het circuit van Zandvoort”, vervolgt Niemeijer. “Dit jaar ligt de focus nog op de techniek, zodat de 24 uur van Le Mans weer een stap dichterbij komt. De technologie is nu zover ontwikkeld dat we ons volgend jaar ook op de sportieve aspecten kunnen richten. We werken samen met professionele coureurs die de benodigde racelicenties hebben en die race-ervaring hebben opgedaan met vergelijkbare auto’s.”

Slapen op kantoor

Samenwerking draagt in belangrijke mate bij aan het succes van de Revo-

lution. “We ontwerpen alles zelf, maar we krijgen wel hulp van partners. Ondanks de wereldwijde componentencrisis, hebben we onze doelen toch bereikt en daar zijn we trots op. We zijn heel blij met de hulp van bedrijven en onderzoeksinstellingen, maar we werken er zelf ook keihard voor. Soms rijden we naar Engeland om een bepaald onderdeel op te halen, of we slapen op kantoor omdat we geen tijd willen verliezen. Iedereen is echt super gedreven en enthousiast”, aldus Niemeijer.

Hoewel het team van InMotion als een speer vooruit gaat, kunnen Niemeijer en Van Heesch nog niet zeggen wanneer de Revolution voor het eerst zal starten op Le Mans: “We zijn afhankelijk van externe factoren waar we geen invloed op hebben. Daarom richten we ons in het komende jaar op het volwassen worden in de racerij en het fine tunen van de techniek.”

Kabels en meetapparatuur

Naast het volgen van de lezing kunnen belangstellenden met eigen ogen de Revolution van dichtbij bewonde-

ren op de beursvloer. Van Heesch: “De motorklep staat letterlijk open, zodat bezoekers het batterijpakket met de verschillende componenten

kunnen bekijken. De Revolution is niet alleen een raceauto, maar ook een onderzoeksobject, dus je ziet er allerlei kabels en meetapparatuur

Het huidige batterijpakket laadt in twaalf minuten en heeft dezelfde capaciteit als een Tesla model 3. Eerste testen met het ‘next generation’ battery pack laten laadtijden van onder de vier minuten zien.

We meten echt alles wat je maar kan bedenken om de prestaties te verbeteren.”

Live bestukken van de beursgadgets en machinedemo’s op productieplein

Het productieplein is van oudsher een van de hotspots van de E&A. Hier kan de bezoeker zich vergapen aan werkende machines. In de Live PIL (Live Production Integration Line) worden de beursgadgets live bestukt en rollen de PCBA’s van de HexaGlowgadget letterlijk van de band. Daarnaast demonstreert een vijftal leveranciers hun nieuwste productiemachines op het demoplein, dat is geïntegreerd in het productieplein.

Met drie machines is Europe SMT hofleverancier van de productielijn waar de PCB’s van de HexaGlowgadget worden bestukt. Het betreft een Yamaha YSP10 screenprinter, een Yamaha YRM20R pick and place machine met rotary head en een door partnerbedrijf SEHO geleverde GoReflow 1.8 reflow soldeermachine. Aan het einde van de lijn plaatst de firma Smans een selectief soldeermachine (Ersa Versaflow One) om de laatste component op de PCB te solderen. Verder is er van VDL TBP Electronics een extended boundary scan testoplossing, waarmee het beursgadget wordt getest. Rotec levert verbruiksartikelen voor de productielijn, onder meer stencils, soldeerpasta en reinigingsproducten.

De lengte van deze assemblagelijn ligt tussen de acht en tien meter, en dat is relatief kort. “In onze branche zijn machine-opstellingen van twintig tot vijfentwintig meter helemaal niet vreemd. Op basis van de behoeften van de klant bekijken we welke machines wenselijk zijn. Budget, flexibiliteit, snelheid en productspecificaties spelen hierbij een belangrijke rol”, vertelt Loek Sinke, servicemanager bij Europe SMT.

Langzaam aan

De nieuwste machines hebben het vermogen om met steeds kleinere en complexere componenten te werken. Het is zelfs mogelijk om componenten te plaatsen van 0,2 tot 0,1 millimeter. Ook worden de machines steeds sneller en slimmer. De YRM20 kan bijvoorbeeld 115.000 componenten per uur plaatsen. Op de beurs worden dergelijke snelheden niet nagestreefd, omdat de PCB’s anders binnen luttele minuten klaar zouden zijn. “We produceren verspreid over drie dagen

750 gadgets en we willen het publiek natuurlijk wel de kans geven om het proces goed te bekijken en om vragen te stellen”, aldus Sinke.

Trends

Sinke ziet dat datagedreven automatisering in de PCB-productie een steeds grotere rol inneemt. “De ontwikkelingen gaan razendsnel.

Yamaha investeert bijvoorbeeld veel in product- en softwareontwikkeling en dat is nodig in de snel veranderende industrie. Het nieuwste platform van Yamaha stelt machines in staat om onderling te communiceren om zo fouten in een vroeg stadium op te sporen en zelf te corrigeren.”

Ook op het gebied van inspectie gebeurt er veel. “Handmatige controle van de PCB’s op fouten is met hoge productieaantallen niet meer haalbaar.

Bovendien zijn onze ogen simpelweg niet in staat om componenten van 0,1 mm te zien, laat staan om fouten op te sporen. Geautomatiseerde optische inspectie (AOI) is hiervoor een oplossing, die steeds slimmer wordt.

Zo is de Yamaha YRi-V AOI door toepassing van AI zelflerend. Dat werkt als volgt: als de operator de ‘fout’ die de AOI-machine signaleert toch goedkeurt, bijvoorbeeld omdat de fout binnen specificatie valt en geen invloed heeft op de werking van het product, onthoudt hij dit. De volgende keer zal hij een vergelijkbare fout niet doorgeven.”

Enthousiast

Sinke verwacht dat het productieplein op E&A zal bijdragen aan meer inzicht in de vergaande technologische mogelijkheden van moderne SMTmachines. “Het is gaaf en leerzaam om te zien hoe een productielijn er in de praktijk uitziet.’’

De samenwerking met concullega’s naar de beurs toe verloopt volgens Sinke goed. “De SMT-industrie is een leuke sector om in te werken. Iedereen is erop gebrand om bezoekers te laten zien wat er allemaal mogelijk is op technisch gebied. Dat enthousiasme straalt hopelijk af op de beursbezoekers. Daarom hopen we dat

De Yamaha YSP10 screenprinter is een van de drie machines die Europe SMT heeft geleverd voor de live productielijn waar in drie dagen tijd 750 PCB’s van de HexaGlow-gadget worden bestukt.

studenten en werkzoekenden na het zien van het productieplein interesse krijgen in onze sector. Want hoewel de automatisering toeneemt, kunnen we niet zonder goed opgeleide vakmensen en mooie samenwerkingen.”

Demoplein

Naast de apparatuur voor de productielijn zijn er op het demoplein, en de direct aan het productieplein grenzende stands, nog meer machines te zien. Zo kan je bij Tooltronics terecht voor onder meer een reinigingsmachine voor PCB’s, een pick & place machine, de LPKF ProtoLaser U4 voor rapid PCB-prototyping, een 3D-printer voor elektronica en een SMD/BGA rework station.

Bij smd-tec kan de bezoeker kennismaken met high-speed screenprinters en pick & place machines van Panasonic. Waar deze apparatuur voorheen alleen was weggelegd voor kapitaalkrachtige bedrijven die hoogvolume productie ambiëren, is er nu een meer kosteneffectieve productielijn.

Een andere fabrikant uit het smd-tec aanbod, Viscom, gaat op het gebied van 3D AOI een stapje verder door het integreren van AI tijdens het kwalificatieproces. Deze functie elimineert potentiële menselijke fouten en gaat zo de gebruiker veel tijd en geld besparen.

Primeurs

Voor het eerst in de Benelux toont smd-tec de Pillarhouse Orissa Syn-

chrodex Pro. Deze in-line soldeermachine kan modulair opgebouwd worden; één module, die beschikt over dropjet fluxer, preheat en soldeerbad, kan PCB’s tot 1150 x 610 mm verwerken. Een andere Benelux-primeur is een flying probe machine van SPEA, die door een combinatie van hoge doorstroomtijden en nauwkeurigheid garant staat voor een volledige borging van de testen en de functionaliteit van de PCBA’s.

Meer bekend zal de Essemtec familie zijn. Op de stand staat de bestseller in de Benelux, de Essemtec Fox, die hoge snelheid pasta jetten met bestukken combineert en het volledige spectrum van componenten verwerken tot 008004 size. Op het demoplein zal de grote broer Essemtec Puma laten zien hoe hij wordt ingezet voor de productie van onder andere foil en printed electronics.

Our expertise is your advantage

In 50 years, we have become one of Europe‘s largest broadline distributors of electronic components and your reliable partner with a portfolio of world-leading manufacturers. In combination with our own R&D activities and patented system solutions consisting of hardware and software, you will succeed in staying one step ahead with your application.

Bij smd-tec kan de bezoeker kennismaken met high-speed screenprinters en pick & place machines van Panasonic.

Zichtbaarheid embedded software in de maakindustrie moet groter

Bij de ontwikkeling van nieuwe producten speelt embedded software een cruciale rol. Maar software is onzichtbaar en niet tastbaar, zoals hardware, en is daardoor vaak het ondergeschoven kindje. Volkomen onterecht volgens de leden van het FHI-softwarecluster en daarom organiseren zij voor de eerste keer op de E&A een seminar op dit gebied. Gilbert Gadet, directeur bij Logic Technology en dagvoorzitter van het nieuwe seminar, vertelt over het grote belang van embedded software voor productontwikkeling in de industriële elektronicabranche.

Een overzicht van de sprekers en lezingen van het seminar ‘de essentiële rol van embedded software in het productontwikkelproces’ is te vinden op pagina 7 van deze uitgave. Ga voor het actuele overzicht naar www.eabeurs.nl.

“Traditioneel is de Nederlandse maakindustrie vooral gericht op de creatie van tastbare producten, zoals elektronica. Het belang van het onzichtbare gedeelte, namelijk de software, wordt onderschat. Dit leidt vaak tot extra kosten en vertraging in een latere fase van de productontwikkeling. Kosten die niet nodig waren geweest als er vanaf het begin beter was nagedacht over de softwarematige facetten van de innovatie”, stelt Gilbert Gadet, dagvoorzitter van het seminar over embedded software.

“Zonder software is een apparaat een leeg omhulsel. Embedded software is

eigenlijk het brein én het hart van een product”, vervolgt hij. “Daarom zijn de kosten van software-ontwikkeling ook zo hoog. Bedenk dat er soms wel honderden software-ontwikkelaars werken aan één innovatie, waar dan maar een handjevol hardware-ontwikkelaars bij betrokken zijn.”

Future proof

“Het grote belang van software komt vooral tot uiting als je producten ontwerpt met variabele of flexibele functies die future proof moeten zijn”, vervolgt Gadet. “Dan moet je namelijk al bij de start van het project

nadenken over functionaliteiten voor de huidige en de toekomstige markt. Dat kan alleen als je vanaf minuut één met de betrokken partijen om de tafel plaatsneemt. We praten dan niet alleen over de gewenste specificaties, maar ook over de documentatie, wettelijke eisen, certificering, test- en meetmogelijkheden, noem maar op. Het complete ontwikkelproces wordt van A tot Z opgezet vóórdat de eerste programmaregels gemaakt zijn. Dat kost tijd, maar het bespaart ook tijd, want je voorkomt fouten in latere fases.”

Een groot probleem in de sector,

Niet erg sexy al die code, maar wel cruciaal: zonder software is een apparaat een leeg omhulsel, stelt Gilbert Gadet, dagvoorzitter van het seminar over embedded software.

volgens Gadet, is het feit dat elektronicabedrijven vaak eerst zelf ‘aanrommelen’ en pas in een latere fase voor hulp aankloppen: “Dan is het kwaad al geschied en kom je met elkaar tot de conclusie dat het in de basis al niet goed zat. Dat is frustrerend, omdat je de problemen zo gemakkelijk had kunnen voorkomen.”

Fortuin verspild

Als voorbeeld noemt Gadet een klant in de automotive-sector die een fantastische innovatie had bedacht in een nichemarkt. “De werknemers waren creatief en hadden een gedegen mechanische achtergrond, maar geen verstand van elektronica. Dat zagen ze zelf ook in en daarom was een externe partij ingehuurd om een belangrijk stuk van de digitalisering te ontwerpen. Dat bleek niet eenvoudig omdat het te realiseren systeem hardwarematig moest voldoen aan de veelal strenge eisen voor de automotive-sector en tegelijk voldoende capaciteit en flexibiliteit moest hebben voor de in software uitgevoerde functionaliteiten. De software was min of meer organisch ontstaan door het gaandeweg toevoegen van functies. Deze was daardoor steeds slechter te testen, uit te breiden en te onderhouden. Toen ze ons bij het project betrokken, was dit bedrijf al ruim een jaar verder en een klein fortuin kwijt aan ontwikkelkosten. Als ze direct gebruik hadden gemaakt van de juiste tools om bijvoorbeeld de requirements beter in kaart te brengen, dan hadden ze met projectondersteunende hulpmiddelen en standaard softwarecomponenten een beter product ontwikkeld in een kortere tijd

en misschien ook wel met minder mensen.”

Inzicht en bewustzijn

“En dat is precies de reden waarom wij dit seminar organiseren. We willen bij bedrijven inzicht en bewustzijn creëren over het proces van softwareontwikkeling en de mogelijkheden om dit efficiënter aan te pakken. Je hebt als bedrijf eigenlijk twee keuzes: óf je ontwerpt alles zelf in eigen huis, maar dan moet je wel over de juiste kennis en hulpmiddelen beschikken. Of je besteedt het uit, maar dan is het van groot belang dat je goed communiceert en heldere afspraken maakt met je contractpartner”, aldus Gadet. Het seminarprogramma heeft een logische opbouw. “We beginnen met herkenbare praktijkvoorbeelden waarbij het misging. Daarna duiken we de diepte in om over mogelijke oplossingen te praten en we sluiten af met een overzichtslezing waarbij we de niet-tastbare software weer tastbaar maken.”

De tijd is rijp

Omdat het seminar haar primeur beleeft op de E&A-beurs, verwacht Gadet dat het druk zal worden. “Je merkt al aan het aantal inschrijvingen dat de tijd rijp is. Steeds meer bedrijven lopen tegen de lamp, omdat de vraag naar embedded software razendsnel toeneemt, de producteisen complexer worden en er tegelijk te weinig ontwikkelaars zijn om software te maken. Als ondernemer móet je dus wel slimmer werken en het ontwikkelproces efficiënter inrichten, met name op het gebied van specificatie, testen en verificatie.”

Programma seminar embedded

Dekimo opent het seminar met een presentatie over de communicatie tussen de hard- en softwareafdeling. In de praktijk ontstaan soms miscommunicaties tussen beide afdelingen. Dat komt doordat ze in een proces vaak parallel aan elkaar werken in plaats van geïntegreerd samen aan één project. Dekimo geeft aansprekende praktijkvoorbeelden uit eigen keuken en concrete tips hoe de samenwerking te verbeteren.

Hand in hand Logic Technology schetst een situatie waarin de software geïntegreerd is in de hardware-ontwikkeling. De toehoorder maakt kennis met een methode waarbij hard- en software hand in hand gaan. Centraal staat de vraag: hoe specificeer, ontwikkel en beheer je softwarecomponenten en bibliotheken zodanig dat ze overdraagbaar zijn van R&D naar assemblage en productie? Aansluitend vertelt QBayLogic over een programmeermethode waarin hard- en software gelijktijdig en geïntegreerd ontwikkeld worden.

Anticiperen op testen

INDES-IDS legt uit hoe je als bedrijf al vanaf het begin van het proces kan nadenken over het testen van software. Je wilt voorkomen dat je er ná ontwikkeling pas achter komt dat het product niet werkt, bijvoorbeeld doordat de hard- en software niet samen functioneren. Dan moet je terug naar de tekentafel en dat kost onnodig veel tijd en geld.

Zichtbare resultaten

Software is niet tastbaar en dus lastig visueel te maken. Industrieel ontwerper GBO Innovation Makers sluit af met een lezing over het zichtbaar vertalen van software binnen een eindproduct. Het bedrijf maakt zelf geen software maar is als designspecialist nauw betrokken bij productontwikkelprocessen en houdt zich in die hoedanigheid intensief bezig met het eindproduct.

Goedkoop en efficiënt produceren: dat kan ook gewoon in Europa

Waar tot voor enkele jaren de mondiale economie nog sterk leunde op de productie uit China en omstreken, is er sinds de coronacrisis sprake van een terugtrekkende beweging. Steeds meer bedrijven kiezen om uiteenlopende redenen om hun producten en/of componenten daarvan in Europese landen te laten produceren. Als we inzoomen op de elektronicabranche, dan wordt het nieuws wat dat betreft gedomineerd door grote spelers als TSMC en Intel, die met de nodige overheidssubsidies de komende jaren enorme chipfabrieken gaan bouwen, vooral in Duitsland. Op assemblagegebied, en alles daaromheen, staan we in Europa al ons mannetje, niet in de laatste plaats door de implementatie van allerhande innovatieve toepassingen. In het seminar passeren verschillende voorbeelden hiervan de revue.

Een belangrijk argument om in zee te gaan met niet-Europese landen wordt gevonden in de lage personeelskosten. Anton van Limpt (Bestronics) en Jan van Lieshout (Smans) leggen uit dat het ook binnen Europa goed mogelijk is om op personeelskosten te besparen door bedrijfsprocessen slimmer in te richten: vanaf het ontwerp tot aan verzending, en alle facetten er tussenin. Aan de hand van een voorbeeldproject, waarin Bestronics en Smans hebben samengewerkt, laten de sprekers zien hoe dat in de praktijk is gerealiseerd.

Vervolgens neemt Hans Baka van Digitaltest, namens CN Rood, het woord over een onderwerp dat bij iedereen nog vers in het geheugen ligt: de componentenschaarste.

van de aanpassingen en de vereiste debugging. Zijn oplossing: ECO on the FLY. Deze methode combineert fixtures en flying probe testen waardoor de bestaande fixtures en grote delen van het bestaande testprogramma bewaard blijven. Deze flexibele teststrategie is niet alleen nuttig om het hoofd te bieden aan componentenschaarste, het kan ook helpen om de testkosten te verlagen.

Betrouwbaar

ECO on the FLY combineert fixtures en flying probe testen waardoor de bestaande fixtures en grote delen van het bestaande testprogramma bewaard blijven. Dit maakt de productie efficiënter.

spanning door mechanische externe krachten (trillingen), kruipcorrosie, door temperatuur veroorzaakte metallografische structuurveranderingen, stralingsschade en andere factoren. De lezing biedt aan de hand van het voorkomen van elektrochemische corrosie en schade door ionenmigratie kennis om een betrouwbare assemblage te produceren, veranderingen te kwalificeren en het geheel te valideren.

Een overzicht van de sprekers en lezingen van het seminar ‘de voordelen van Europees fabricaat’ is te vinden op pagina 7 van deze uitgave. Ga voor het actuele overzicht naar www.eabeurs.nl.

Baka presenteert een oplossing om het hoofd te bieden aan de met zo’n schaarste gepaard gaande layoutwijzigingen en Engineering Change Orders (ECO), die niet alleen de productie zelf beïnvloeden, maar ook het bestaande testprogramma. Het aanpassen van lopende testprogramma's en testfixtures leidt op zijn beurt weer tot productiestilstand gedurende de tijd die nodig is voor het doorvoeren

In de lezing van PBT Works (namens Tooltronics) staat de betrouwbaarheid van elektronica centraal, die daarvoor ook qua assemblages aan bepaalde normen moet voldoen, met name de IPC 610. Binnen die norm worden assemblages voor ruimtevaart- of militaire toepassingen volgens class III gekwalificeerd; voor industriële elektronica is class II meestal voldoende. De betrouwbaarheid van die assemblages kan echter door fabrikanten worden verstoord. Gesoldeerde assemblages kunnen te lijden hebben van interne spanning door groei van intermetallische lagen, temperatuurverschillen, geïnduceerde spanning, vermoeidheids-

Sneller en efficiënter

Kevin Domancich van Essemtec AG vertelt namens smd-tec hoe de timeto-market is te optimaliseren middels technische procesverbeteringen. Hij geeft een voorbeeld van een snelle pasta/lijm jetter in de SMD pick-andplace machine die zowel tijd als kosten bespaart.

Yannick Lambregts en Wilfred der Kinderen van Europe SMT zoomen in op slimme processen, die de productie efficiënter maken. Bijvoorbeeld de SPI die feedback geeft aan de printer om automatisch de offset aan te passen of de AOI die een signaal stuurt naar een mounter om de productie te onderbreken.

SEMINAR ‘DE VOORDELEN VAN EUROPEES FABRICAAT’ OP WOENSDAG 27 SEPTEMBER

ESD-veilige opslag van elektronische componenten

De inventarisatiefunctie van de besturing MP 12 N maakt in samenspel met de ERP-koppeling een continu hoge voorraadbetrouwbaarheid mogelijk.

Beveiligde ESD-opslag

Het bedrijf IHSE GmbH ontwikkelt en produceert gespecialiseerde KVM-oplossingen voor een groot aantal verschillende markten. In de hoofdvestiging in de buurt van de Bodensee worden uiterst gevoelige elektronische componenten veilig in twee Hänel Rotomat paternosterkasten opgeslagen. Bij IHSE is een naadloze koppeling aan het bovenliggende ERP-systeem ABAS gerealiseerd. De paternosterkasten communiceren via de bij Hänel standaard geïntegreerde SOAP-interface met het bedrijfsbrede ERP-systeem.

Demobesturing

Het was voor IHSE een uitkomst dat de ERP-ontwikkelaars het complete koppelingsproces al vóór de installatie van de liften konden simuleren met de Hänel demobesturing. Hierdoor kon de intralogistieke oplossing vanaf de eerste dag worden ingezet en in de processen bij IHSE worden geïntegreerd.

De Hänel besturing MP 12 N is onder het werkblad geïnstalleerd en kan eenvoudig worden ingeschoven om ergonomisch bij de werkopening te werken. De desbetreffende pickorders worden in ABAS aangemaakt en vervolgens op de paternosterkast met een barcodescanner geregistreerd.

De besturing beschikt over een artikelpool-beheer en kan de artikelgegevens zodoende direct uit het ERP-systeem importeren. De verstrekking van opslagplaatsen vindt daarbij in de Hänel Rotomat paternosterkast plaats. Nadat de order is gescand, beweegt de paternosterkast naar de opgevraagde opslagplaats. Daarbij geeft de vakweergave het gewenste plateau aan. Dit voorkomt het verkeerd uitnemen door de medewerkers en verkort de beschikbaarstellingstijd. Op de besturing worden de uit te nemen artikelen met het bijbehorende aantal stuks weergegeven. Alle items van de commissie worden nu één voor één naar de werkopening gebracht en direct op de besturing bevestigd.

Voorraadbetrouwbaarheid

Alle bewegingsgegevens worden in het magazijnjournaal van de besturing geregistreerd en samen met de magazijngegevens via de SOAP-interface met het ERP-systeem gesynchroniseerd. Zo zijn in ABAS alle magazijnvoorraden en bewegingen centraal beschikbaar voor alle gekoppelde processen.

In de compleet nieuwe IHSE-fabriek werd door het gebruik van de intralogistieke oplossing van Hänel een enorme opslagcapaciteit in een zeer krappe ruimte gecreëerd. In de beide plafondhoge paternosterkasten worden modules en frontpanelen voorverzameld voor de afdeling eindmontage.

De pater nosterkast biedt door zijn antistatische laklaag optimale bescherming tegen overspanningsschade in de productieomgeving. Door de ESDuitvoering voldoet hij aan alle eisen ten aanzien van de veilige opslag van elektrostatisch gevoelige componenten. Alle printplaten zijn overzichtelijk in ESD-stapelbakken opgeslagen en daarbij tegen elektrostatische ontlading beveiligd.

Efficiënt

Hänel Magazijnsystemen is gespecialiseerd in de ontwikkeling en productie van geautomatiseerde opslagsystemen die worden gebruikt voor het opslaan en ophalen van goederen in zowel industriele als commerciële omgevingen. De automatische magazijnsystemen maximaliseren de beschikbare opslagruimte in de hoogte en zorgen er tegelijkertijd voor dat de toegankelijkheid en efficiëntie van het opslagproces wordt verbeterd. Door de opslagruimte in de hoogte te gebruiken kan er tot wel 60% van het grondoppervlak worden bespaard. De systemen zijn ontworpen om te voldoen aan de verscheidenheid van behoeften en eisen van klanten uit de vele diverse branches.

Alle in de plateaulift opgeslagen artikelen zijn in principe al beschermd tegen exter ne invloeden. Door de additionele ESD-uitvoering zijn de opgeslagen elektronische componenten bovendien betrouwbaar beschermd tegen overspanningsschade en elektrostatische ontlading. In de containers met een antistatische laklaag kunnen ook grote modules ergonomisch en veilig met één druk op de knop in de werkopening worden klaargezet.

www.haenel.nl

State of the Art Power Modules

• LGA-7 housing (9 mm x 7 mm x 3.1 mm)

• Ambient temp range from -40 °C to +125 °C

• Typ. 8 pF parasitic coupling capacitance

• Efficiency up to 91 %

• Certified according UL62368-1

• Dynamic and static power boost

The MagI³C FIMM Fixed Isolated MicroModule series combines the features of an isolated power module with those of a classic MicroModule. www.we-online.com/

Kwaliteit in PCB-ontwerp 5 tips voor de NPI van elektronische assemblages

Het groeiende gebruik van elektronica in steeds meer applicaties maakt dat de elektronicaontwerper voor elk nieuw toepassingsgebied een analyse moet maken van de specifieke eisen. Zeker als het gaat om toepassingen in extreme omgevingen. Bij de analyse van deze steeds geavanceerdere systemen gaat het niet alleen om de embedded elektronica, maar ook om de verbindingstechniek, met name de connectoren en kabels.

Met vrij beschikbare tools en diensten begeleidt Eurocircuits elektronica ontwikkelaars een heel eind in NPI = New Product Introduction. Voordeel: Het prototype is in één keer goed en de daaropvolgende serieproductie kan snel starten.

Het NPI proces, dat deel uitmaakt van de industrialisatie van elektrische apparaten, gaat over het snel en naadloos overzetten van prototypes naar serieproductie en het produceren van het nieuwe product op een kosteneffectieve en reproduceerbare manier. In de praktijk blijkt vaak dat, bij het ontwerpen van hardware, de focus vooral ligt op de elektrische eigenschappen. Productieaspecten worden niet of nauwelijks meegenomen in het ontwerp. Dit kan leiden tot ongewenste kosten, omdat de elektronische assemblage een zeer complex ontwerp is.

Eurocircuits heeft vijf tips en vrij beschikbare tools om prototypes snel in serieproductie te krijgen.

1. Sleutelcomponenten

Belangrijke componenten, zoals de microcontroller, worden vroeg in de designfase vastgelegd. Om ervoor te zorgen dat componenten de prototypeproductie niet vertragen, raden we aan om kritieke componenten vooraf te bestellen. Op die manier zijn de materialen op voorraad wanneer u bij ons printplaatproductie en componentassemblage bestelt.

 Praktische tip: De PPO-service (Parts Pro Order) biedt ontwikkelaars de mogelijkheid om belangrijke componenten vooraf te bestellen.

2. PCB ontwerp voor productie

Een PCB productieproces kent vele stappen waar fabricagetoleranties deel uitmaken van het proces. Om ervoor te zorgen dat een PCB ontwerp op een procesveilige en robuuste manier kan worden vervaardigd, zonder

extra kosten te maken, mogen ontwerpers de toleranties niet overschrijden. De Eurocircuits Visualizer controleert de CAD-data op kritische punten en doet suggesties voor verbetering. De selectie van een kosteneffectieve en naadloze multilayer is eenvoudig door het aanbod van meer dan 900 voorgedefinieerde build-ups.

 Praktische tip: De PCB Visualizer ondersteunt PCB ontwerpers met 700 regels voor het valideren van parameters.

3. Gevalideerde productiegegevens

Eurocircuit’s Visualizer overbrugt niet alleen de kloof van CAD naar CAM, maar ook van PCB productie naar PCB assemblage. Na het uploaden van de BOM en de CPL, analyseert de Visualizer de BOM en toont de componenten op de PCB zoals ze zijn gespecificeerd in het CPLbestand. Bovendien worden incorrecte rotaties van componenten, foutieve footprints of incorrecte pin 1 identificatie, enz. weergegeven.

 Praktische tip: De PCBA Visualizer berekent een beeld van de geassembleerde printplaat nog voordat de bestelling is geplaatst. Virtuele productie voorkomt herontwerpen en verspilling.

Een goed PCB- en assemblageontwerp kan zonder problemen in consistente kwaliteit worden geproduceerd.

De visualiser toont de positie van de componenten zoals ze gespecificeerd zijn in de CPL. Dit betekent dat afwijkingen al in de ontwerpfase kunnen worden gecorrigeerd.

4. PCB specificatie

Kopers moeten de PCB later bestellen. Software die automatisch een prijsaanvraag stuurt naar verschillende fabrikanten heeft volledige en correcte gegevens nodig om een offerte te genereren. Een exacte beschrijving van basismateriaal en lagenstructuur, consistent gedefinieerde buitencontour, geschikte registratiemarkeringen en nog veel meer is absoluut noodzakelijk.

 Praktische tip: Alle gegevens voor PCB inkoop kunnen worden gedownload vanuit de gebruikersaccount.

5. Multisourcing

Het biedt voordelen als de assemblagefabrikant (EMS) standaard elektromechanische componenten, zogenaamde generieke componenten, kan inkopen bij verschillende leveranciers. Deze standaardcomponenten bieden inkoop maximale flexibiliteit en verlagen de kosten bij productie. Een eenvoudige manier om onze generieke onderdelen te gebruiken is om deze componenten te beschrijven aan de hand van hun elektrische parameters en een generiek onderdeelnummer (GPN) in te voeren in de onderdelenlijst in plaats van het onderdeelnummer van de fabrikant (MPN).

 Praktische tip: De PCBA Visualizer suggereert het generieke onderdeel dat moet worden gebruikt bij het uploaden van de BOM. Je kunt natuurlijk ook een ander kiezen als dat nodig is. Naast de generieke onderdelen houdt Eurocircuits ook bestelde componenten op voorraad. Deze voorraad onderdelen kun je eenvoudig selecteren in de visualiser.

Over Eurocircuits Eurocircuits produceert meer dan 110.000 orders per jaar, PCB’s en geassembleerde printen, voor bijna 20.000 gebruikers en meer dan 12.000 actieve klanten, waarbij alle interacties met klanten online plaatsvinden. Het bedrijf richt zich duidelijk op standaardtechnologieën voor prototypes en kleine series uit één enkele bron. 88 procent van alle bestellingen wordt besteld met een

levertijd van ≤5 werkdagen. Printplaten voorzien van elektronische componenten worden door Eurocircuits geleverd vanaf 6 werkdagen. In deze vooruitstrevende business zijn alle bedrijfsprocessen geoptimaliseerd voor snelle orderverwerking. Dit omvat componenteninkoop, flexibele assemblage productie voor zeer snelle productwisselingen, een zelf ontwikkeld systeem voor procescontrole en testen van de geassembleerde printplaten.

Antwerpsesteenweg 66

B-2800 Mechelen (Belgium)

Telefoon +32 15 28 16 30

euro@eurocircuits.com

www.eurocircuits.com

Digital first: De virtuele productie berekent hoe de printplaat eruit zal zien na productie en assemblage met elektronische componenten.

Development Club/IoT paviljoen vol actuele elektronicaprojecten

In deze editie van de E&A exposeren acht elektronica-ontwerpbedrijven in het Development Club/IoT paviljoen. Dit paviljoen fungeert als ontmoetingspunt voor bezoekers die vragen hebben over zowel hard- als softwaregerelateerde elektronicaontwikkeling en IoT-technologie. De exposanten laten hun nieuwste elektronicatoepassingen zien op basis van recent opgeleverde projecten. De meeste standhouders op het paviljoen zijn lid van de Development Club van FHI. Dit is een netwerk van circa zestig technische ontwikkelbedrijven met hoog gespecialiseerde expertise over mechatronica, sensoren, embedded software en industrieel ontwerp.

GBO Innovation makers, Ideetron, INDES-IDS, Intemo, QbayLogic, Salland Electronics, Spinnov en Wireless Value hebben met elkaar gemeen dat ze elektronica ontwikkelen en toepassen, en dat ze op het Development Club / IoT paviljoen te vinden zijn. Ieder met zijn eigen insteek, werkwijze, expertisegebied en projecten. De bedrijven stellen zich hieronder kort voor, maar ga vooral langs bij het paviljoen om je te laten inspireren.

GBO Innovation makers

passie ideeën van klanten werkelijk te kunnen maken, richt zich op het verduidelijken van de technologische verwarring tussen de mens en machine. Voor elk elektronisch probleem is een passende oplossing. De ontwerpers vertalen ideeën naar complete eindproducten, geheel in wens van de klant. Competenties zijn onder meer: elektronica ontwerp, draadloze

communicatie, schematic design en PCB ontwerp/layout, FPGA ontwerp, RF protocol-stack ontwerp en embedded software/firmware.

INDES-IDS

INDES-IDS biedt oplossingen voor zowel ontwikkeling van embedded software als voor de telecommunicatie NEMS en service providers. Door

Heb je te maken met elektronicaen/of IoT-vraagstukken? Meld je dan aan voor een bezoek aan de beurs en breng een bezoek aan het Development Club/IoT paviljoen.

GBO Innovation Makers heeft meer dan 30 jaar ervaring in productontwikkeling en is ervan overtuigd dat de kracht van innovatie groei genereert en duurzaam ondernemen mogelijk maakt. Door combinatie van de creatieve instelling met bewezen technische expertise stelt het bedrijf de ambities van klanten in innovatieve oplossingen te kunnen transformeren. Oplossingen die ze kunnen vertalen naar producten die over de hele wereld worden gebruikt.

Ideetron

Ideetron, dat zegt vakkundig en vol

De Wireless Value DLS-SDI12 kan de data van een externe SDI12 sensor uitlezen en doorsturen via het Wireless Value Online Portal.

Deze LoRa-gateway is een voorbeeld van een project van Ideetron.

een combinatie van producten, kennis en diensten helpt het bedrijf klanten sneller op de markt te komen.

Intemo

Intemo is een gespecialiseerde distributeur, ontwikkelaar en producent van industriële computers, onderdelen en software. Met deze oplossingen helpt het bedrijf (semi)overheden en bedrijven binnen de machinebouw, apparatenbouw, automotive-industrie en openbare ruimte succesvol te innoveren.

QBayLogic

Je kunt tegen flinke uitdagingen aanlopen wanneer een CPU te weinig rekenkracht biedt of te veel energieverbruik heeft. QBayLogic heeft voor complexe automatiseringsbehoeften een modelgebaseerde methode ontwikkeld waarmee je onder andere FPGA’s en dedicated processoren efficiënter en ‘first time right’ kunt programmeren. De kracht van de methode is dat het gehele ontwerpproces in software wordt gerealiseerd, waardoor snel en effectief kan worden

gesimuleerd en getest. Een voordeel van de software is dat de engineers controle hebben over de details van de FPGA-architectuur; elke stap in het ontwerpproces is bewijsbaar en testbaar.

Salland Electronics

Salland Electronics biedt via het ThingsWay platform een snelle toegang tot IoT-oplossingen. Het platform is snel aan te passen aan klantwensen, zoals integratie van eigen

in- en uitgangen en/of sensoren. Zijn de standaard sensoren en in- en uitgangen voldoende, dan kunnen vrijwel direct via het cloudplatform meldingen gegenereerd en data verzameld worden. Het bedrijf heeft meer dan 20 jaar ervaring met IoT-oplossingen, eerst met vaste verbindingen, later via M2M en meest recent via het LTE-M mobiele netwerk.

Spinnov

Spinnov is bedreven in product-

ontwerp, elektronica-ontwerp en software-ontwikkeling voor technische innovatie op aanvraag. In de afgelopen vijf jaar heeft Spinnov in vele markten gewerkt. Soms als onderdeel van een ontwikkeling en soms de totale ontwikkeling.

Voorbeelden van projecten zijn SmartGoals, een interactieve trainingsmethode met led-technologie, en PROSpike dat bedrijven met een balie en/of bar helpt om een veilige afstand te bewaren tussen personeel en gast of klant.

Wireless Value

Wireless Value ontwikkelt al decennialang draadloze meetsystemen voor betrouwbare informatieoverdracht.

De ontwerpers geloven in de kracht en waarde van draadloos meten. Het is hun overtuiging dat draadloos meten de wereld veiliger, gezonder en duurzamer maakt. De resultaten van hun meetsystemen tonen aan dat dat ook echt het geval is.

The ThingsWay van Salland Electronics combineert diverse sensoren, in- en uitgangen met directe communicatie naar het mobiele netwerk.

Obsolescence management is blijvertje geworden binnen PLM

De afgelopen jaren heeft zo’n beetje iedereen op zijn tenen moeten lopen om de schaarse componenten op tijd voor een project binnen te krijgen. Of zich in alle bochten moeten wringen om, al dan niet met aanpassing van het ontwerp, alternatieve componenten in te passen. Het was obsolescence management dat de klok sloeg. Nu, in een wat rustiger vaarwater beland, is het absoluut nog niet de tijd om wat dat betreft ontspannen achterover te leunen. De sprekers op dit seminar over PLM zetten je weer helemaal op scherp.

Een overzicht van de sprekers en lezingen van het seminar ‘life cycle management: from zero to hero’ is te vinden op pagina 7 van deze uitgave. Ga voor het actuele overzicht naar www.eabeurs.nl.

Product life cycle management (PLM) is het proces dat de gehele levenscyclus van een product in kaart brengt. Wanneer componenten of materialen niet meer verkrijgbaar zijn of extreem lange levertijden hebben begint de zoektocht naar vervanging met dezelfde functionaliteiten en specificaties. Dit proces, dat obsolescence management wordt genoemd, gaat veelal gepaard met het maken en kwalificeren van een nieuw productontwerp. Met een gedegen PLMstrategie en de nodige aandacht voor obsolescence management kan je de risico’s beperken. Met sprekers van een ontwikkelbedrijf, een distributeur/ fabrikant van componenten, een aanbieder van componentendatabases en een ontwikkelaar van supply chain oplossingen wordt deze actuele problematiek vanuit verschillende invalshoeken belicht.

Kater

De afgelopen jaren kampte de toeleveringsketen in de elektronicabran-

che met een perfecte storm. Door de coronapandemie, geopolitieke invloeden, fabrieksbranden en de oorlog tussen Oekraïne en Rusland ontstonden enorm tekorten aan componenten. Nu de toeleveringsketen zich aan het herstellen is wordt die geconfronteerd met blijvende effecten in de vorm van een soort van chronische kopzorgen over dreigende tekorten. Dit voedt de behoefte aan betere oplossingen, zodat de toeleveringsketen beter in staat is om zich aan te passen en weer ‘in control’ te komen. Jack Moore van Converge, een ‘full service global supply chain partner’, vertelt in zijn lezing over hoe de keten van dat katterige gevoel af kan komen.

Goed communiceren

Alexander Friebe van Würth Elektronik behandelt tijdens zijn lezing het Product Change Management proces vanuit het oogpunt van de fabrikant. Zo belicht hij het belang van een correct en tijdig proces van Product

Change Notification & Product Termination Notification (PCN/PTN) en hoe een slimme PCN-samenwerking uitgevoerd kan worden. Ook bespreekt Friebe de opkomst van componentendatabases zoals 'IHS' en 'Silicon Expert'. Daarbij is de uitdaging als fabrikant om deze databases tijdig te vullen met correcte informatie. De lezing van Antonio Cruz, Silicon Expert, sluit hier bij aan. Hij predikt het pro-actief omgaan met (de kans op) incourante componenten; hoe je kunt vermijden dat dit een probleem wordt. Silicon Expert bestudeert wat er gebeurt met PCN's, PDN's, EOL-meldingen en al het andere dat een productieproces kan laten ontsporen. De grootste risico liggen bij industrieën die gebruik maken van producten met langdurige certificeringsprocessen, maar ook bij consumentenproducten kan een onderdeel dat ‘zomaar’ uit de toeleverketen verdwijnt heel wat kopzorgen met zich meebrengen. Dat kan je dus voor zijn.

Componentendatabase

Met behulp van een componentendatabase kan je beter vat krijgen op de beschikbaarheid van componenten. Dergelijke databases zie je dan ook meer en meer. Los van informatie over de beschikbaarheid kun je hier ook alle specs terugvinden en gegevens over ‘end of life’. Maar hoe komen de databases aan deze informatie en hoe nauwkeurig is dat allemaal? Richard van der Werf (Dizain-Sync) heeft al meerdere benaderingen voor het beheer van de componentgegevens voorbij zien komen. Vanuit die ervaring bespreekt hij de best practices op dit gebied. De middagsessie wordt afgesloten met een groepsdiscussie over componentendatabases.

SEMINAR ‘LIFE CYCLE MANAGEMENT: FROM ZERO TO HERO’ OP WOENSDAG 27 SEPTEMBER

Geef IoT-devices een moderne HMI zonder programmeren

Stel je voor dat je de mogelijkheid hebt om een industrieel apparaat of innovatieve technologie met een simpele aanraking te besturen vanaf je smartphone. Op de E&A beurs kun je een blik van de toekomst van Human Machine Interfaces opvangen, want Lextron onthult een zelf balancerend robotje dat jij zelf met één tik kunt besturen!

Deze intrigerende techniek is mogelijk gemaakt door een naadloze integratie van slimme sensoren en Tap’n’link technologie. Via een eenvoudige en gebruiksvriendelijke app kun je direct verbinding maken met het robotje ‘Lexy’ door het simpelweg aan te raken met je smartphone. Het robotje reageert onmiddellijk en begint te bewegen op basis van jouw commando's.

De app is gebouwd zonder een regel code te schrijven. Daarmee is Tap’n’link van IoTize een unieke totaaloplossingen van hardware en software. Of je nu een tech-pro bezoeker bent die de grenzen van automatisering wil verkennen of gewoon iemand die wil zien hoe de toekomst eruit kan zien, deze technologie zal je verbazen.

Dit is volgens Lextron slechts het begin van wat we kunnen bereiken met vereenvoudigde tools voor het integreren van draadloze besturing in je elektronisch ontwerp. Het bedrijf nodigt bezoekers uit om de stand van Lextron te bezoeken en zelf de eenvoudige connectie en controle over het zelf balancerend robotje te ervaren.

www.lextron.nl

Contecto implementeert nieuw AOI-systeem

EMS-bedrijf Contecto uit Boxmeer heeft onlangs een nieuw 3D AOI-systeem in het productieproces geïmplementeerd. Met behulp van dit systeem voor geautomatiseerde optische inspectie kunnen sneller en met een grotere nauwkeurigheid en resolutie eventuele fouten en afwijkingen op de PCB worden gedetecteerd. Contecto is hiervoor een partnership aangegaan met Mycronic. De AOI-systemen van dit bedrijf kunnen door de combinatie van vooruitstrevende software in de vorm van een AI-ondersteunde programmeerinterface en 3D-visiontechnologie zeer nauwkeurig en met hoge resolutie 3D-beelden maken. Zelfs de kleinste afwijkingen, die met het oog nauwelijks of helemaal niet waarneembaar zijn, worden opgemerkt en aangemerkt ter controle voor de operator. Zie ook het artikel op pagina 38 over de MYPro I51 3D AOI, de nieuwste loot aan het MYPro I serie 3D AOI-platform van Mycronic. Met het nieuwe systeem kunnen inspecties worden uitgevoerd voor onder andere SMD, THT, press-fit en meterology. Contecto stelt dat hiermee de kwaliteit en betrouwbaarheid van de gemaakte producten naar een hoger niveau kan worden getild.

www.contecto.nl

www.mycronic.com

IoT-ontwikkelingen in machinebouw en in de industriële automatisering

IoT heeft inmiddels zijn waarde bewezen in een uitdijend palet aan toepassingen. Extra uitdaging bij de implementatie van IoT is dat de technologie zelf nog lang niet uitontwikkeld is. Dat biedt aan de ene kant ongekende mogelijkheden, maar noopt ook wel tot het slim maken van keuzes om in een later stadium niet weer allerlei (dure) aanpassingen door te hoeven voeren. De sprekers bieden ieder vanuit een specialistische invalshoek praktische handvaten voor nu en in de toekomst.

IoT, ofwel het Internet of Things, wordt al enige tijd breed ingezet in de industrie. Processen zijn met IoT-apparatuur gemakkelijker te automatiseren, de productkwaliteit kan omhoog, IoT maakt voorspellend onderhoud eenvoudiger en er zijn energiebesparingen te realiseren met deze technologie. Toch is de technologie nog niet uitgerijpt. Tijdens het seminar ‘IoT; what’s next’ behandelen uiteenlopende specialisten de laatste ontwikkelingen in de IoT-markt met betrekking tot de machinebouw en industriële automatisering.

Wereldwijd betrouwbaar

de stroomvoorziening, zeker waar het IoT-apparaten betreft die op moeilijk bereikbare plekken zijn geïnstalleerd. Sven de Coster (CN Rood) gaat in op de uitdagingen die optreden bij het nauwkeurig meten van het stroomverbruik van IoT-apparaten. Daarbij behandelt hij ook het kiezen van de optimale componenten om de batterijduur van IoT-hardware zo ver mogelijk op te rekken.

Ontwikkelen

twins zijn een waardevol hulpmiddel, dat voor steeds meer ontwikkelaars bereikbaar is.

Ethernet

Een overzicht van de sprekers en lezingen van het seminar ‘IoT; what’s next’ is te vinden op pagina 7 van deze uitgave.

Ga voor het actuele overzicht naar www.eabeurs.nl.

Peter de Leng van AVE Added Value Electronics legt in zijn lezing uit hoe belangrijk het is om een goede en betrouwbare netwerkpartner te kiezen. Dat geldt vooral als je met IoTtoepassingen werkt die voor de communicatie leunen op veelal wereldwijd inzetbare protocollen als LTE, LTE-M, NB-IoT of 5G. Hoe garandeer je dat alles blijft werken zoals het moet, en vermijd je de hoge herstelkosten die uitval in het veld met zich mee kunnen brengen?

Betrouwbaarheid is ook een issue bij

Energieverbruik is volgens Thomas Rottach van Siglent Technologies (namens Tooltronics) één van de vier belangrijkste aspecten waar je rekening mee moet houden bij het ontwikkelen van een IoT-apparaat. De andere drie zijn betrouwbaarheid, afmetingen & gewicht, en de kostprijs. Om tot een geslaagd product te komen heeft een productontwerper inzicht nodig in de samenhang tussen deze factoren. Rottach laat zien hoe je dat voor elkaar kan krijgen. De ontwikkelaar kan ook baat hebben bij AI. Daniele Cleri (AAEON namens Texim Europe) legt in zijn lezing uit hoe AI toepasbaar is bij het ontwikkelen van IoT-applicaties. Ook de digital

Bij IoT draait het niet alleen om cellulaire netwerken; heel wat IoT-data gaan gewoon nog door een draadje. Hierbij is het ene draadje van Single Pair Ether net (SPE) aan een enorme opmars bezig. Egbert Stellinga van Phoenix Contact behandelt een aantal applicaties waaruit de voordelen van het toepassen van SPE naar voren komen. Ook de best wel spectaculaire SPE-roadmap laat zien dat er wat dat betreft nog aardig wat in het vat zit. Een ander Ethernet-aspect betreft time sensitive networking (TSN), wat de de betrouwbaarheid en prestaties van industriële ethernet-netwerken kan verbeteren. Dat is met name cruciaal voor tijdgevoelige toepassingen.

Omdat TSN ook een brug slaat naar de IT-omgeving, ligt er wel een flinke uitdaging op het gebied van beveiliging. Kurt van Buul (HMS Networks) gaat dieper in op deze materie en laat zien hoe je TSN in combinatie met IoT veilig kunt toepassen.

SEMINAR ‘IOT; WHAT’S NEXT’ OP DONDERDAG 28 SEPTEMBER

Stuur op maat voor zonne-auto van Top Dutch Solar Racing

in de krappe ruimte geen obstakel vormen als de inzittende de auto (snel) moet verlaten. En natuurlijk telt ook elke gram gewicht.

Op 22 oktober 2023 start in de Australische outback de 3022 km lange Bridgestone World Solar Challenge. Top Dutch Solar Racing gaat met een compleet nieuwe auto van start, waarin tal van verbeteringen en innovaties zijn doorgevoerd. Zo werkte het team samen met industrieel ontwerpbureau Fluctus Industrial Design & Engineering om tot een perfect stuur te komen.

Met de zware rij-omstandigheden en de lange shifts moet de bestuurder volledig op het stuur kunnen vertrouwen. Dat moet zo ontworpen zijn dat de bestuurder tijdens het rijden geen kramp of pijn in zijn handen krijgt en dat bedieningsknoppen altijd gemakkelijk bereikbaar zijn. Ook mag het stuur

In samenspraak met Fluctus zijn vanuit verschillende ontwerpschetsen enkele klei- en schuimmodellen van de handgrepen gemaakt. Op basis daarvan is het ontwerp verder ver jnd tot het ergonomische basisprototype van de handgrepen. Dit model is vervolgens in de 3D-CAD software gescand, zodat Fluctus de details van de handgrepen verder kon ver jnen en de overige onderdelen van het stuur kon ontwerpen, zoals de knoppen, het scherm en de ippers. Een gedetailleerde studie van de knoppen, hun functies en hun posities resulteerde in een nauwkeuriger prototype dat tactiele feedback geeft aan de bestuurder.

Voor het eindproduct werd nylon (PA12) als materiaal gekozen vanwege de vormvastheid, zelfs bij hoge temperaturen. Waar de tussenliggende prototypes werden gemaakt met FDM 3D-printen, is de uiteindelijke versie geproduceerd met SLS 3D-printen. Hierdoor kunnen alle jne details nog nauwkeuriger worden geprint en is het stuur nog beter bestand tegen de hoge temperaturen in de woestijn. Een ander voordeel van SLS printen is de

mogelijkheid om een gestructureerd opvulpatroon te gebruiken om het gewicht te verminderen, terwijl de structurele integriteit en stijfheid van het stuur behouden blijft.

Na maanden van zorgvuldig ontwerpen en ontwikkelen is het eindresultaat een stuur dat voor de bestuurders een ongeëvenaard niveau van controle en precisie biedt, waardoor ze elke beweging van de auto voelen. Het nieuwe stuur is een enorme verbetering ten opzichte van vorige modellen en laat zien dat een goed productontwerp een cruciale rol speelt bij het behalen van hoge prestaties. www.

Wedstrijd beste soldeerder draait deze keer om klassiek vakmanschap

Ook in deze editie van de Electronics & Applications wordt er weer een wedstrijd op de beursvloer georganiseerd voor de beste soldeerder van de Benelux. Het belooft wederom een strijd te worden tussen tientallen topsoldeerders. Dat hoeft je je niet te weerhouden om ook in te schrijven, want met minimaal één jaar professionele soldeerervaring en een beetje passie voor het solderen van componenten en connectoren ben je welkom om je (verborgen) talenten aan de jury en het grote publiek te etaleren.

Klassiek vakmanschap, dat is het thema dat aan deze E&A-wedstrijdeditie van de beste soldeerder van de Benelux is opgehangen. Hiermee wordt verwezen naar de rijke geschiedenis van het soldeervak dat al vijfduizend jaar geleden werd beoefend in Mesopotamië. Solderen is afgeleid van het Latijnse woord ‘solidare’ (vastmaken) en dat geeft de kern van het vak goed weer: twee stukken metaal worden verbonden door een vloeibare metaallegering die na afkoeling verhard. Hierdoor blijft de mechanische en elektrische verbinding intact en hebben omgevingsfactoren zoals vochtigheid en temperatuur geen invloed op de werking.

Betrouwbaar en stabiel

Voor elektronica is de betrouwbaarheid en stabiliteit van gesoldeerde verbindingen essentieel. De apparatuur moet lang meegaan en functioneren zoals bedoeld. De meeste elektronicacomponenten worden

op printplaten vast gesoldeerd en dit gebeurt in steeds sneller tempo en met steeds kleinere materialen. Sommige componenten zijn zelfs zo klein dat ze niet zichtbaar zijn met het blote oog. Dit stelt andere eisen dan twintig jaar geleden aan het vakmanschap van de soldeerder en ook aan de gebruikte soldeertechnieken en -materialen. Daar naast staat duurzaamheid hoog op de agenda van elektronicabedrijven. Ook dit brengt nieuwe uitdagingen met zich mee voor soldeerders wereldwijd.

Vakman in het zonnetje Het vak verandert snel, maar één ding blijft hetzelfde als vijfduizend jaar geleden: een vaste hand en een scherp oog. Machines kunnen veel, maar menselijke creativiteit en kunde is onvervangbaar. Daarom wordt tijdens de beurs de ouderwetse vakman in het zonnetje gezet. Elke deelnemer aan de wedstrijd krijgt op de beursvloer 45 minuten de tijd om zijn of haar soldeer-

vaardigheden te tonen aan het publiek. In die tijd moeten zo veel mogelijk connectoren en componenten worden gesoldeerd op een lege PCB. Een vakjury van opleidingsinstituut PIEK beoordeelt de resultaten op verschillende criteria, waarbij kwaliteit minstens zo belangrijk is als kwantiteit.

Drie winnaars

Elke beursdag kiest de jury een dagwinnaar die een soldeerstation van Weller mee naar huis mag nemen. De wedstrijd wordt gesponsord door negen exposanten: 3T, Cobar Europe, Conrad, Human Workspace, Lemo Connectors, NCAB Group, Phuntronix, Romex en Tooltronics.

Ga de uitdaging aan

Durf jij het aan om onder het toeziend oog van jury en beurspubliek je soldeervaardigheden live te tonen? Ga de uitdaging aan en geef je op voor de wedstrijd!

PAK 45 MINUTEN OF FAME OP DE BEURSVLOER DOOR JE SOLDEERVAARDIGHEDEN TE TONEN

Elke dag is er voor de winnaar een Weller soldeerstation.

Geef je op voor de soldeerwedstrijd via www.eabeurs.nl.

BESTE SOLDEERDER VAN DE BENELUX

Groene plastics voor componenten AI selecteert componenten

Schurter is onlangs gestart met de seriematige productie van connectoren -de Green Line apparaatstekkers– waarvan de behuizing voor 100% bestaat uit recyclebare plantgebaseerde plastics. Na intensief testen van verschillende soorten van die plastics zijn de engineers van Schurter uitgekomen bij een plastic dat is gemaakt van grondstoffen uit castorbonen, ook wel bekend als wonderbonen, waaruit al door de oude Egyptenaren lampenolie werd geperst. In de op de site van Schurter te downloaden whitepaper ‘Green Plastics for Electronics Components’ staat beschreven dat de CO2-footprint van dit duurzame product een ruime factor drie lager is dan dat van plastics op basis van aardolieproducten. Om precies te zijn: 1,9 versus 6,5 kg CO2 eq./kg.

Om te garanderen dat de componenten die met het nieuwe materiaal zijn gemaakt voldoen aan de hoge visuele en mechanische kwaliteitsnormen, zijn er verschillende tests uitgevoerd op onder meer het vloeigedrag bij spuitgieten, de mechanische sterkte en de thermische weerstand. Daaruit bleek dat de producten volledig voldoen aan de kwaliteits- en veiligheidsvoorschriften, en dus ook de veiligheidsvereisten van de IEC60320-norm.

De Green Line stekkers markeren volgens Schurter het begin van een duurzame evolutie bij het bedrijf, die in de nabije toekomst leidt tot de ontwikkeling van nieuwe, meer milieuvriendelijke oplossingen.

www.schurter.nl

Recent onderzoek van Farnell laat zien dat 86% van de respondenten op AI vertrouwt als het ‘enige’ rol speelt bij de componentenselectie voor hun ontwerpen.

Meer dan een vijfde van hen (23%) zei dat ze AI ‘volledig’ vertrouwen bij het selecteren van componenten. In het algemeen geloven ze dat de rol van AI-systemen bij de selectie zal toenemen. Tegelijkertijd blijft er een zekere mate van bezorgdheid bestaan over opzettelijke of onbedoelde vooroordelen in AI-systemen. Hoewel de meeste respondenten AI als extra hulpmiddel toejuichten, waren ze ook van mening dat er altijd mensen nodig zullen zijn als onderdeel van het selectieproces, vooral voor veiligheidskritische systemen en innovatieve ontwerpen.

nl.farnell.com

EARLY SUPPLIER INVOLVEMENT THAT’S … ONE SMALL STEP FOR US, ONE GIANT LEAP FOR MANUFACTURING

STAND 7E071

Vinden van technisch personeel op een oververhitte arbeidsmarkt

Om concurrerend te blijven kan je niet zonder bekwaam personeel. Maar waar vind je geschikte medewerkers op de huidige personeelsmarkt waar recruiters over elkaar heen buitelen voor geschikte mensen? Tegelijkertijd blijven vacatures soms maanden openstaan en als er eindelijk een nieuwe medewerker is gevonden, moet je er niet raar van opkijken als die al na korte tijd overstapt naar een ander bedrijf. Met een beetje pech zelfs naar de concurrent. Als jouw bedrijf moeite heeft om bekwaam en gemotiveerd personeel te vinden én te houden, is een bezoek aan dit seminar zeker de moeite waard.

De krapte op de arbeidsmarkt is mede het gevolg van de beperkte uitstroom vanuit technische scholen en universiteiten. Daarnaast is het aanbod van (high) techbedrijven in sommige regio’s in Nederland en België zó groot dat recruiters ‘vechten’ om geschikte medewerkers. Sandra Engelbertink van HR-adviesbureau ‘Personele Zaken’ weet hier alles van. Zij opent het seminar met een presentatie over de uitdagingen en kansen rond het werven en behouden van talent. Volgens haar is het wel degelijk mogelijk om gemotiveerd personeel te vinden als je wervingsbeleid aansluit bij de behoeften van de huidige generatie werkzoekenden.

goed voor de productiviteit, omzet, groeikansen en arbeidsmarktcommunicatie en het loont om daar als werkgever in te investeren.”

Gelukkig en betrokken

Engelbertink laat in een tweede lezing zien hoe je proactief aan de slag kan gaan met deze thema’s en hoe je medewerkers betrokken en gelukkig houdt. Dit doet ze aan de hand van een praktijkcasus van FHI-lid Capable. Ze bespreekt de stappen die Capable nam om nieuwe collega’s te vinden die zich ook op de lange termijn betrokken voelen bij het bedrijf.

Vijf van de 41 studenten van dit Delft Hyperloop studenten Dream Team vertellen waar zij op letten tijdens hun zoektocht naar een geschikte baan. Afgelopen zomer waren ze nog in Edinburgh waar ze tijdens de European Hyperloop Week 2023 werden bekroond voor de meest innovatieve hyperloop.

arbeidsmarkt. Ongetwijfeld heeft jouw bedrijf de nodige vacatures online uitstaan, maar hoe zorg je ervoor dat de doelgroep ze vindt en dat ze niet verdwijnen in een lange lijst van vergelijkbare vacatures. Kortom: hoe val je als werkgever op zonder een fortuin uit te geven aan advertentiekosten? Lubbers geeft praktische tips en tricks waar je direct mee aan de slag kan.

Na de hyperloop

Een overzicht van de sprekers en lezingen van het seminar ‘zoeken en binden technisch personeel’ is te vinden op pagina 7 van deze uitgave. Ga voor het actuele overzicht naar www.eabeurs.nl.

Volgens haar draait werken al lang niet meer alleen om een hoog salaris en een dikke leaseauto voor de deur. “We leven in een wereld waarin thema’s als werkgeluk, vitaliteit en ontwikkelkansen steeds belangrijker worden. Gelukkige medewerkers zijn

Ze geeft ook een inkijkje in de resultaten. Tenslotte geeft Engelbertink haar visie op de toekomst van de technische personeelsmarkt.

Hoe val je op?

Alvera Lubbers van vacaturewebsite Indeed gaat in op de trends en ontwikkelingen in de huidige

Tot slot komt de doelgroep van jong technisch talent zelf aan het woord. Vijf studenten van Delft Hyperloop van de TU Delft vertellen waar zij op letten tijdens hun zoektocht naar een geschikte baan en hoe je hen kunt overhalen om bij jouw bedrijf te solliciteren.

Het seminar wordt interactief afgesloten met een Q&A. Hier krijg je de gelegenheid om vragen te stellen aan de experts.

SEMINAR ZOEKEN TECHNISCH PERSONEEL

Zeven op de tien technici afgelopen jaar benaderd voor nieuwe baan

De zoektocht van technische bedrijven naar vakbekwaam personeel zet onverminderd voort. Het afgelopen jaar zijn maar liefst zeven op de tien technici (68%) benaderd voor een nieuwe baan. Dit blijkt uit de zevende editie van de TechBarometer van technisch opleider ROVC, dat onderzoek deed onder ruim 1.000 HR-beslissers, 2.700 technici en 1.000 potentiële zij-instromers naar de stand van zaken in de technische branche.

Technici niet zomaar overstag

Werkgevers lijken echter vaak bot te vangen. Vier op de vijf technici (78%) geven aan goed op hun plek te zitten in de huidige functie. Technici die wel overwegen hun werkgever te verlaten, geven hier verschillende redenen voor. Met stip op één staat persoonlijke ontwikkeling. 44 procent zegt dat dat dit voor hun de belangrijkste reden is om op zoek te gaan naar een nieuwe baan. Salaris (36%) en onvoldoende uitdaging (35%) staan op een tweede en derde plaats.

Weinig gehoor aan ambities

Hoewel het gros van de technici op dit moment niet actief op zoek is naar een nieuwe uitdaging, betekent

Klittenbandhouders voor veilige kabelgeleiding

Universele schroefmontage of veelzijdige 90° twist-lock montage op Rittal VX25 / AX ponspro elen, 23 x 23 mm montagerails of pro elen van Bosch Rexroth, MiniTec, Maytec en item.

icotek.com | ccned.nl

dit niet dat technische werkgevers achterover kunnen leunen. Op het vlak van persoonlijke ontwikkeling hebben werkgevers nog een wereld te winnen, blijkt uit het onderzoek. Slechts 41 procent van de technici geeft aan dat zijn huidige werkgever continu met hem is gesprek is over zijn ambities. HR-beslissers zelf zijn positiever over de mate waarin zij de dialoog aangaan over de toekomstplannen van werknemers. Bijna tweederde (64%) is van mening dat de organisatie dit continu doet. Ook wat betreft het meedenken over de ontwikkelmogelijkheden van personeel zijn HRbeslissers een stuk optimistischer dan technici zelf.

Slechts een kleine meerderheid (56%) van de technici vindt dat de organisatie voldoende meedenkt over de ontwikkelmogelijkheden die er zijn, versus 71 procent van de HR-beslissers.

Ontwikkeling stimuleren

John Huizing, directeur van ROVC: “Over het algemeen zijn technici erg loyaal aan hun werkgever. Maar bovenal zijn het gemotiveerde, ambitieuze mensen met een passie voor het vak. Dat moeten we koesteren, zeker in tijden van grote arbeidskrapte. Duurzame inzetbaarheid dient dan ook in elke fase van het werkgeverschap centraal te staan: van werven en opleiden tot binden en behouden. Dat kan alleen door voortdurend scherp te stellen welke behoeften technici hebben. Dit is geen eenmalig maar een continu proces. Willen werkgevers hun personeel behouden, dan moeten zij die ontwikkeling stimuleren. Bijvoorbeeld met gerichte opleidingstrajecten die aansluiten bij de doorgroeimogelijkheden en ambities van werknemers. Opleiden vormt hierin een belangrijk strategisch personeelsinstrument, waarmee technici geboeid blijven.”

www.rovc.nl

Interesse gewekt?

Bestel gratis samples

Circulair ondernemen bij de NS: treinrenovatie met 99% hergebruik

Aan de elektronica-ontwerpkant kan je al een behoorlijke slag maken als het aankomt op hergebruik van materialen en efficiëntere recycling. Dat kan je ervaren bij lezingen van onder meer Nano Dimension en VDL TBP Electronics. En ook in het meer geïntegreerde productontwerp zijn slagen te winnen, zoals Partner for Innovation en Flow products laten zien. Nog meer aansprekend is hoe een eindgebruiker met dit alles omgaat, met in dit geval niet de kleinste producten, namelijk hele treinstellen.

Na een levensduur van ongeveer twintig jaar worden de dubbeldekstreinen van het type VIRM (Verlengd Interregiomaterieel) door NS gemoderniseerd. Bij de meest recente moder niseringsronde is 86% van de onderdelen opgeknapt en opnieuw in de betreffende trein aangebracht. Circa 13% van de onderdelen krijgt een tweede leven elders. Samen maakt dit dat 99% van de materialen is hergebruikt.

2030: 100% circulair

in 2030 volledig circulair te werken, zijn we de samenwerking aangegaan met de leveranciers. Dit vraagt om een hele nieuwe aanpak en een cultuuromslag die veel vraagt van zowel NS als van de leveranciers.”

Bij de meest recente moderniseringsronde van dubbeldekstreinen is 99% van de materialen hergebruikt (foto: NS).

Een overzicht van de sprekers en lezingen van het seminar ‘Design for Circularity’ is te vinden op pagina 7 van deze uitgave.

Ga voor het actuele overzicht naar www.eabeurs.nl.

NS heeft zich als doel gesteld om in 2030 circulair in te kopen, materialen maximaal te (her)gebruiken en geen afval meer te creëren op kantoren, werkplaatsen en van treinen. Marjan Prent is als senior engineer ‘treinbeleving en duurzaamheid’ aanjager van de werkgroep ‘circulair ontwerpen treinmodernisering’. Deze werkgroep probeert het principe van circulair ontwerpen tot inherent onderdeel te maken van het moderniseren van de treinen bij NS.

“Inmiddels kunnen bijna een nieuwe trein maken uit gebruikte materialen, behalve het casco”, zegt Marjan. “Om

Als voorbeeld noemt Marjan de afvalstromen van de bekabeling en dan specifiek het snijproces. Wanneer er ergens in het proces een kabel te kort wordt afgesneden, wordt nu onderzocht wat de mogelijkheden zijn betreffende opslag en hergebruik van de kabel. Dit vraagt dus om opslagcapaciteit, maar ook om een nieuwe benadering van afval.

Doorbreken automatismen

Het automatisme van weggooien moet worden veranderd naar hergebruik en recycling. Dit is een leerproces waarbinnen bij elke afzonderlijke afvalstroom nieuwe en zeer creatieve ontwikkelingen gaande zijn. Afval is geen restproduct meer, maar een nieuwe grondstof. Oude treinstoelen worden bijvoorbeeld geüpgraded tot fauteuils en oude treinvloeren krijgen een tweede leven als tafeltennistafel. Er is een hele nieuwe ontwikkeling

gaande die zich richt op het hergebruiken van oude afgeschreven materialen die tot voor kort in de verbrandingsoven of de stortplaats eindigden.

Daarbij zijn er ook technisch gezien nog voldoende uitdagingen, zoals veiligheidseisen, kosten en productspecifieke eisen. Dat levert een interessant spanningsveld tussen Europese aanbestedingseisen, veiligheids- en ontwerpeisen en de mogelijkheden die de leveranciers NS kunnen bieden.

Circulariteit wordt door iedereen positief benaderd, maar er is nog behoorlijk wat ruis op de lijn. “Wat is bijvoorbeeld een circulair relais precies?”, vraagt Marjan zich hardop af. “Waar ligt het onderhoud, wat gebeurt er als het kapot is, hoe lang zit er garantie op?”

Niet duur

Circulair is duur. “Dat wordt inderdaad vaak gezegd, maar dat klopt niet,” zegt Marjan. “Bij de laatste aanbestedingsprocedures waarbij circulariteit werd meegenomen, was de meest circulaire ook de goedkoopste!”

Temperatuur is ons specialisme

Temperatuur is een belangrijke parameter in veel processen, systemen en machines. Tem peratuur variaties, drift of ongewenste temperatuurverschillen kunnen het proces en de prestaties ongewenst beïnvloeden. Het goed kunnen meten en regelen van temperatuur zorgt voor minder uitval en heeft een positief effect op de levensduur van machines.

Klantspecifi eke temperatuursensoren

Tempcontrol ontwikkelt en produceert temperatuursensoren op klantspecifi catie en in standaard uitvoering. Met ruim 45 jaar ervaring is het ons specialisme om voor elke specifi eke toepassing de juiste oplossing te vinden. Bijna alles behoort tot de mogelijkheden: een snelle responsietijd, hoge nauwkeurigheid, lange termijnstabiliteit, bestand tegen hoge of juist lage temperaturen.

Productie, cleanroom, kalibratielab

Wij beschikken over een eigen productieafdeling, cleanroom en kalibratie- en researchlab waar we o.a. kunnen meten, optimaliseren, kalibreren en stabiliseren. Ook (lange termijn) testen, responsietijdmeting en onderzoek van temperatuursensoren en onderdelen behoort tot de mogelijkheden.

Instrumentatie

Tevens leveren wij een breed assortiment aan kwaliteitsinstrumenten temperatuur, vocht en dauwpunt. Vraag ons naar de mogelijkheden.

Temperatuursensoren in vele uitvoeringsvormen

Transmitters, isolators, regelaars

Klimaatkamers, kalibratiebaden

Indicators

Tempcontrol levert aan bijna alle industrieën

waar temperatuur een kritische factor is: medische en voedingsmiddelenindustrie, lucht-, ruimte- en scheepvaart, halfgeleider-, kunststoffenindustrie en defensie, pharma- en petrochemie, machine- en apparatenbouw, installatie bedrijven en laboratoria etc. Bezoek tempcontrol.nl voor ons volledige productportfolio.

Precisie meetapparatuur

Handheld apparatuur

Flexibele hoge-snelheid printer met autonome omstelfuncties en screenwissel

De YRP10 Premium Printer van Yamaha Motor realiseert hoge snelheden en hoge precisie bij het printen van soldeerpasta. De cyclustijd inclusief stencilreiniging bedraagt 6 seconden. Bovendien automatiseert deze stencilprinter alle instellingen bij productie change-overs (omstellingen). Deze functionaliteit maakt het bedienen van de machine eenvoudiger en makkelijker aan te leren. Door de optie ‘dual lane’ heeft de stencilprinter een nog hogere output met een kleine footprint. Net als de andere productie-apparatuur van Yamaha past ook deze stencilprinter in het ‘1 stop smart’ concept, dat borg staat voor een naadloze data-uitwisseling tussen de apparaten.

Steeds kleinere componenten, die steeds dichter bij elkaar op de PCB moeten worden geplaatst stellen steeds hogere eisen aan de apparatuur die bij de PCB-productie wordt gebruikt. Zo ook aan stencilprinters, die de soldeerpasta met steeds grotere precisie op de PCB moet zien te krijgen. De toegenomen flexibiliteit in het productieproces, waarbij moet worden gewerkt met steeds meer verschillende producten en productieformaten, maakt het er ook niet gemakkelijker op. Voor iedere wisseling van een product moeten de instellingen van de stencilprinter worden gewijzigd. Dat kost sowieso al relatief veel

tijd, maar is ook nog eens een werkje dat –moeilijk te vinden– gekwalificeerd personeel vergt.

Automatisch

De YRP10 kan veel van dat ongemak wegnemen door verschillende functies, die het autonoom verwisselen van stencils ondersteunen. Zo is er een functionaliteit die het stencil dat nodig is voor een volgende productietaak alvast instelt terwijl de printer in bedrijf is, en zorgt automatisch voor het wisselen van de stencils en setups. Deze functie ondersteunt stencils van maximaal 600 x 550 mm en 550 x 650 mm (LxB), waardoor verschillende stencilframeformaten kunnen worden verwerkt met één druk op de knop zonder gereedschap. Tevens wordt bij het vervangen van het stencil achtergebleven soldeerpasta overgebracht op het nieuwe stencil. Dit gebeurt tijdens het automatische proces van stencil vervangen, zodat daar verder geen tijd mee verloren gaat. Een andere functionaliteit zorgt voor

het automatisch vervangen van de push-up pennen, die de printplaten ondersteunen. Twee grippers zorgen voor zeer snelle vervangingen, wat niet alleen leidt tot kortere instel- en wisseltijden, maar ook de kans op menselijke fouten vermindert. De pin layout kan worden ingesteld met behulp van door AOI vastgelegde beelden. Er kunnen maximaal 200 pennen worden aangebracht, zodat een printplaat met afmetingen tot 420×420 mm kan worden geplaatst. Naast de 5 mm pitch-specificatie ondersteunt de YRP10 de 2,5 mm pitch, waarbij PCB’s tot 420 x 250 mm kunnen worden verwerkt.

Dual-lane

De productiviteit (en flexibiliteit) kan verder worden vergroot met de duallane optie, waarbij beide transport lanes onafhankelijk van elkaar worden bediend en ingesteld. Hierbij kunnen per lane PCB’s tot 420 x 330 mm worden verwerkt.

ToF-sensor

De ASIL-geschikte MLX75027RTI

ToF-sensor met VGA-resolutie is bedoeld voor integratie in veiligheidskritische systemen waar ASIL- of SILcertificering vereist is. De sensor van Melexis heeft een spatiële resolutie van 307 kpixels. De belangrijkste toepassingen voor deze sensor zijn dynamische airbagonderdrukking (zodat airbags niet onnodig worden geactiveerd), monitoring van de alertheid

van de bestuurder en LiDAR voor detectie van obstakels dichtbij het voertuig. De sensor kan ook worden gebruikt om industriële camera’s te voorzien van detectie van veiligheidsperimeters, ter ondersteuning van de besturing van robotbewegingen en om meer geavanceerde machinevision mogelijk te maken. De sensor is gebaseerd op de backside illuminated (BSI) beeldtechnologie en levert 135 dieptebeelden per seconde. De sensoren zijn 50% kleiner dan de huidige generatie ToFsensoren. Hierdoor kunnen compactere imagingsystemen worden ontwikkeld. Optimalisering van de CRA, de hoek tussen de optische as en de hoofdstraal, van de geïntegreerde MLA (Micro Lens Array) vereenvoudigt het totale optische systeem. De MLX75027 is beschikbaar in zowel automotive als industriële varianten.

Board-to-board met 28 Gbit/s

Single board computer

De BeagleV-Ahead is de eerste open-source RISC-V single board computer (SBC) voor massaproductie van Beagleboard.org. De SBC heeft dezelfde vormfactor en dezelfde P8 en P9 cape header pinnen als de BeagleBone Black, waardoor ontwikkelaars hun favoriete BeagleBone cape erop kunnen stapelen. De SBC is gebouwd rond de T-Head TH1520 RISC-V SoC met een quad-core XuanTie C910 processor met een kloksnelheid van 1,85 GHz en 4 TOPS NPU, ondersteuning voor 64-bit DDR en audioverwerking met behulp van een single-core C906. Andere kenmerken:

• 4 GB LPDDR4-geheugen (LowPower Double Data Rate).

• 16 GB ingebed multimediakaartgeheugen (eMMC).

• AP6203BM Wi-Fi/Bluetooth-connectiviteit, antennes voor 2,4 GHz en 5 GHz.

• Micro-USB-connectiviteit met on-the-go adapter (OTG), flashondersteuning.

• 5 V stroomingang.

• HDMI TH1520 video-uitgang met mini-HDMI connector.

Met de nieuwe board-to-board connectoren uit de Finepitch FR-serie, met een raster van 1,27 mm, zijn datasnelheden tot 28 Gbit/s mogelijk. De performance-sprong bij deze serie is mogelijk door het intelligente onderdeelontwerp en een productie waarbij de kwaliteit voorop staat. Om de gegevensintegriteit en gewenste impedantie bij klanttoepassingen te waarborgen, biedt Phoenix Contact

specifieke simulaties aan. De schaalbaarheid van de board-to-board en wire-to-board connectoren met een even aantal polen van 6 tot 100 zorgt voor een hoge flexibiliteit bij de keuze van componenten. Mezzanine en coplanaire toepassingen zijn net zo realiseerbaar als moederdochter-verbindingen. Het uitgekiende contactontwerp maakt bovendien een flexibele uitlijning van de printplaat mogelijk. Daarnaast is gezorgd voor compatibiliteit met de vorige serie FP 1,27 en de relevante producten van andere fabrikanten. De vergulde contactpunten zorgen voor een langdurig stabiele signaaloverdracht met stromen tot 2,3 A.

capaNCDT

ƒ Capacitieve sensoren voor verplaatsing, afstand en positie

ƒ Ongeëvenaarde nauwkeurigheid en stabiliteit

ƒ Temperatuurbereik -270°C tot +200°C

ƒ Hoge storingsongevoeligheid tegen magnetische velden

ƒ Klantspecifieke ontwerpen voor OEM en seriële integratie

ƒ Ideaal voor industriële meettaken: voor de R&D, machinebouw en automatisering

Arrow Electronics

Farnell Netherlands

Meer precisie Zeer nauwkeurige verplaatsing en afstandsmeting

Visiontechnologie in AOI-platform maakt cyclustijden tot 30% korter

AIO-PLATFORM BIEDT AI-ONDERSTEUNDE PROGRAMMEERINTERFACE EN NIEUWSTE 3D-VISIONTECHNOLOGIE

Om concurrerend te blijven, moeten elektronicafabrikanten plotselinge veranderingen in productieschema's eenvoudig kunnen beheren en efficiënt om kunnen gaan met wisselende batchgroottes en nieuwe productintroducties. Daarbij streven ze voortdurend naar de snelst mogelijke doorlooptijden. Productie-oplossingen die de benodigde flexibiliteit en schaalbaarheid combineren met grote gebruikersvriendelijkheid helpen hen daarbij. Zo’n oplossing is ook op het gebied van geautomatiseerde optische inspectie (AOI) voorhanden in de vorm van het MYPro I serie 3D AOIplatform van Mycronic. Onlangs lanceerde het bedrijf de MYPro I51 3D AOI.

Toenemende doorvoersnelheden, just-in-time productie met flexibele planningen, miniaturisatie en diversificatie van componenten en stijgende productiekosten. EMS’ers hebben vandaag de dag met een divers scala aan uitdagingen te maken. Tegelijkertijd nemen eisen vanuit klanten met betrekking tot kwaliteit en betrouwbaarheid alsmaar toe.

Nauwkeurigere, snelle inspectie

Door de introductie van de MYPro I51 3D AOI biedt Mycronic EMS’ers verdere mogelijkheden wat betreft geautomatiseerde optische inspectie om hun processen te optimaliseren. Door het samenvoegen van de nieuwste generatie Iris 3D visiontechnologie met de MYWizard AI-ondersteunde programmeerinterface, biedt dit AOIsysteem verbeterde inspectieprestaties in combinatie met grote gebruiksvriendelijkheid.

De MYPro I51 3D AOI van Mycronic biedt de productiebedrijven wat betreft geautomatiseerde optische inspectie verdere mogelijkheden om hun processen te verbeteren.

Met de nieuwste visiontechnologie is het mogelijk om 3D-beelden met de hoogste resolutie in de industrie vast te leggen bij cyclustijden die tot dertig procent sneller zijn dan met voorgangers van de MYPro I51. Dit geldt voor de volledige inspectiecyclus, van beeldacquisitie tot verwerking. Daarbij verwerkt het nieuwe inspectiesysteem ook nog eens bijna twee keer zoveel pixels als voorheen.

Het Iris-systeem bevat een vernieuwde beeldsensor die pixelgroottes van 13,7 µm vastlegt. Dit resulteert in een XY-meetresolutie van 3,45 µm met behulp van sub-pixeltechnologie. Hierdoor ontstaat een bredere testdekking met verbeterde reviewbeelden voor componenten zo klein als 008004/0201M, en dat alles met een circa dertig procent verbetering van de verwerkingssnelheid ten opzichte van voorgaande systemen.

Sneller programmeren

Naast kwalitatief hoogwaardige hardware als enabler dient Mycronic’s MYWizard software als differentiator. De MYWizard gebruikersinterface is ontwikkeld om, ook minder ervaren, operators snel en efficiënt door de programmeerfase te leiden. Met behulp van geavanceerde, op AI gebaseerde algoritmen identificeert het systeem automatisch een groot aantal componentkenmerken en correleert deze met een pakkettype uit de bibliotheek. Hierdoor worden in vergelijking met de K serie 3D AOI de programmeertijden tot 30% korter.

Dankzij Escape Tracker, een realtime performance optimizer voor de inspectiebibliotheek van het systeem, zorgt de MYPro I51 er automatisch voor dat er geen nieuwe ‘false calls’ of ‘escapes’ worden geïntroduceerd. Dit terwijl de bibliotheek wordt verfijnd om de ‘first pass yield’ te verhogen. De Iris 3D-visiontechnologie en MYWizard programmeerinterface zijn ook beschikbaar op de MYPro I81 voor dual-lane productielijnen en op MYPro I91 model voor intensieve inspectie van PCBA’s tot 15 kg. www.mycronic.com

De nieuwe visiontechnologie biedt een verbeterde beoordeling met hoge resolutie en scherpe beelden bij alle materiaalsoorten.

PCB-multiconnector in behuizingenVermogensinductoren

Met de AK136-serie biedt PTR Hartmann een PCB-multiconnector waarbij het PCB-deel van bovenaf aangesloten wordt. Daarmee is hij geschikt voor inbouw in elektronicabehuizingen. Met de vergrendelingslippen aan de onderzijde kan de AK136 in een behuizingsbodem worden bevestigd, waarna de bedrading wordt aangesloten. De bijpassende STL136 pinstrip wordt op de printplaat gemonteerd, de connectie

wordt vervolgens gemaakt als de PCB op de connectoren wordt gestoken. Dat heeft als voordeel dat bij veiligheidstoepassingen de voeding van het apparaat wordt onderbroken wanneer het deksel wordt geopend. Andere toepassing zijn intercom- of thermostaatsystemen waarbij, vlak voor de oplevering van een pand, de apparatuur op de muurplaat wordt geklikt om beschadiging tijdens afbouw te voorkomen.

De AK136 is verkrijgbaar in 2 tot 12 polen met een steek van 5 mm. Met zijn draadbeschermingssysteem klemt de AK136 massieve aders tot 2,5 mm2 en soepele aders tot 1,5 mm2. De stiftstrip STL136 is in standaardversie geschikt voor hoge temperaturen voor wave solderingen. Er zijn THR en SMD-varianten, tape-on-reel, verkrijgbaar in verschillende pinlengtes.

De WE-HEPC SMT power inductor serie biedt de kleinste zelfafgeschermde vermogensinductor op basis van NiZn-ferriet tot nu toe. Dankzij een volledig geautomatiseerd fabricageproces bieden deze spoelen een consistente, zeer hoge kwaliteit

en een hogere verzadigingsstroom dan elk ander eigen of bekend concurrerend product. In totaal zijn er vijftien modellen beschikbaar met verschillende eigenschappen (L: 3,3 - 100 μH; ISAT: 1,3 - 3,3 A) en in de afmetingen 5030 (4,8 x 4,8 x 1,8 mm) en 6030 (5,9 x 5,9 x 2,85 mm).

De inductoren zijn geschikt voor DC/ DC-omzetters, filtertoepassingen, embedded computers en andere compacte ontwerptoepassingen. Dankzij de AEC Q-200 Grade 1 classificatie kan de inductor ook worden gebruikt voor bepaalde automotive toepassingen. Het bedrijfstemperatuurbereik loopt van -40 °C tot +125 °C. Het PCB-patroon is compatibel met de eerder uitgebrachte WE-SPC en WE-TPC inductoren, wat ten goede komt aan de ontwerpflexibiliteit.

DC-DC buck omzetters

van ingangsspanning en uitgangsstroom. Deze functie helpt niet alleen de impact van overbelasting op de omzetter te verminderen, maar maakt het ook mogelijk de overstroombegrenzing nauwkeurig in te stellen op basis van de werkelijke systeembehoeften.

Antenneconnectoren

De TDK-Lambda i7A serie nietgeïsoleerde buck DC-DC omzetters met 1/16e brick footprint is uitgebreid met modellen met een 60 A uitgang en een maximum vermogen van 400 W. Ze bieden regelbare uitgangen van 0,8 - 8 V bij een nominale ingangsspanning van 12 V. De optie om de overstroombegrenzing aan te passen is er voor alle combinaties

De 60 A i7A uitvoeringen kunnen worden gebruikt om tegen veel lagere kosten dan met geïsoleerde DC-DC omzetters extra hoge-vermogen uitgangen te realiseren uit een 9-18 V DC-voeding. Door rendementen tot 97% zijn interne warmteverliezen minimaal en kan de 60 A i7A werken bij omgevingstemperaturen tussen -40 °C en +125 °C, zelfs bij lage luchtstromen. Het ontwerp van de i7A voorziet in een lage uitgangsrimpel en uitstekende respons op dynamische belastingen.

Compacte moederborden

De Kontron K3931-N mITX moederborden zijn de opvolgers van de Gemini Lake serie compacte en energiezuinige moederborden. Ze zijn gebaseerd op de Intel Core i3 en Intel N-serie (Alder Lake N) processoren, die nieuwe standaarden stellen in het vermogensbereik van 6 W tot 15 W. Op basis van verschillende CPU’s zijn er vier varianten qua rekenprestaties, stroomverbruik en kosten. Uitgerust met de meest recente UHD Gen12 grafische verwerkingseenheden, maken ze gebruik van dezelfde efficiënte cores die zijn gebaseerd op de Xe architectuur. In combinatie met

maximaal 32 verwerkingseenheden worden versnelde deep learning inferentie en mediaverwerking ondersteund door Intel AVX2 en Intel Deep Lear ning Boost.

Met maximaal drie displaypoorten V1.4a, één embedded displaypoort V1.4b (4K) en één dual-channel LVDS (24 bit) ondersteunen de kaarten maximaal drie onafhankelijke schermen met 4K resolutie. Naast interfaces zoals GPIO, vier COM-poorten en vier USB 3.2 Gen2, heeft de Alder-serie uitbreidingssleuven voor PCIe en twee M.2-poorten. Verder ondersteunt de K3931-N mITX ccTalk en maakt hij gebruik van een SODIMMsocket voor een DDR5geheugen van maximaal 32 GB.

Würth Elektronik heeft zijn assortiment coaxkabels en connectoren uitgebreid met WR N-type kabelconnectoren om te voldoen aan MIL-STD-348 vereisten met 50 Ω impedantie. Jacks voor aansluiting op de PCB zijn verkrijgbaar in rechte en haakse THT-versies, of als 4-gaats flensconnectoren. Naast voorgeassembleerde kabels zijn er ook individuele kabelverbindingen beschikbaar voor assemblage op locatie. Zowel de IP67 als de RG178 bulkhead jack zijn ook geschikt voor microcoaxiale kabels.

De coax-connectoren zijn geschikt voor gebruik buitenshuis of in ruwe omgevingen zoals in radiobasisstations, signaalverdelers,

GPS-systemen of scheepsantennes. Zowel de schroefaansluitingen van de THT-contactdozen als die voor montagepakketten zijn daarom verkrijgbaar in beschermingsklasse IP67. De vergulde THT-contacten hebben een verbeterde corrosiebestendigheid in vergelijking met de standaard vertinde connectoren.

Schakelende stabilisatoren

De R-78-serie schakelende stabilisatoren van Recom Power is uitgebreid met de R-78CK-0.5 serie. Deze serie heeft een ingang tot 40 V en een breder omgevingstemperatuurbereik tot +100 °C. De uitgangsstroom is 0,5 A en de beschikbare vaste uitgangsspanningen zijn 3,3 V, 5 V, 12 V en 15V

Het rendement van de R-78CK-0.5-serie kan 96% bereiken. Hierdoor kunnen de componenten bij de minimale ingangsspanning worden gebruikt bij een omgevingstemperatuur tot +100 °C zonder of met minimale derating, afhankelijk van de variant. Bij hogere ingangsspanningen kan de volledige uitgangsstroom van 0,5 A worden benut tot een minimale omgevingstemperatuur van +65 °C. Dit is ook afhankelijk van de variant. Andere verbeteringen in vergelijking

met de R-78E-serie zijn een lagere ruststroom, een lagere toelaatbare ingangs/uitgangsdifferentieelspanning voor de componenten met een uitgang van 3,3 V of 5 V, en een kleinere behuizing in elke dimensie met behoud van de standaard pinout. De componenten bezitten volledige beveiliging tegen ingangsonderspanning, kortsluiting en thermische beveiliging.

TDK-Lambda

Rutronik

Würth Elektronik

Arrow Electronics

Testplatform voor PCBA’s 1 W DC/DC-omzetters

EVAbits lanceert op de E&A hun EVAjig-platform, een kostenefficiënte oplossing voor het programmeren, testen en ‘provisionen’ van PCBA's die in korte runs worden geproduceerd. Het platform biedt veel outof-the-box functionaliteit en is dermate generiek dat de fixture tussen verschillende PCBA-ontwerpen kan worden gedeeld. De PCBA-specifieke

cassettes hebben korte productietijden en zijn binnen enkele seconden uitwisselbaar. Hardwareen software-uitbreidingen zijn mogelijk om productspecifieke tests te integreren. Hiermee biedt de EVAjig één enkel platform, interface en cloud backend die de ontwikkelingstijd (voor de eindklant), de training en de verwerkingstijd (voor de assembleur) aanzienlijk verkorten en tegelijkertijd state-of-art traceerbaarheid van producten, tests en testrapporten bieden. Dit in tegenstelling tot bij door klanten gebouwde testers, waarbij vaak sprake is van extra trainingstijd en downtime door storingen en onderhoud.

De TRI 1 van Traco Power is een serie sterk geïsoleerde, geregelde DC/DC-omzetters in een compacte SIP-8-behuizing. Het belangrijkste kenmerk van deze omzetters is een geavanceerd versterkt isolatiesysteem dat bestand is tegen hoge testspanningen (8000 VDC gedurende 1 s en 3000 VAC gedurende 60 s) en werkspanningen tot 480 VACrms). Rendementen tot 81% maken een veilige werking mogelijk van -40 °C

tot +85 °C zonder derating. Alle modellen hebben een ingangsspanningsbereik van ±10% en nauwkeurig geregelde, geïsoleerde uitgangsspanningen van 5, 12 of 24 VDC. Met de nieuwste IT-veiligheidscertificaten (IEC/EN/UL 62368-1) is de TRI 1 serie geschikt voor veeleisende laagvermogen toepassingen in de industrie, transport en instrumentatie. De standaard garantietermijn is drie jaar

Operationele vermogensversterker EMC/EMI-filter voor EV-laadstations

De PA198 van Apex Microtechnology is een precisie vermogensversterker voor uitgangsstromen tot 200 mA met voedingsspanningen tot ±215 V met een dubbele voeding (+440 V met een enkele voeding). De operationele versterker heeft een hoge zwenksnelheid tot 2000 V/µs en een vermogensbandbreedte tot 2 MHz. Het veilige werkgebied (SOA) voor de PA198 heeft geen tweede doorslagbeperkingen en kan met alle soorten belastingen worden gecombineerd door een passende

stroombegrenzende weerstand te kiezen. Een hoge nauwkeurigheid wordt bereikt met een cascode ingangscircuitconfiguratie. De MOSFET eindtrap is ingesteld voor lineaire werking. De PA198 is een hybride productontwerp dat is ondergebracht in een ruimtebesparende, elektrisch geïsoleerde 12-pins PowerSIP-behuizing. De uitgangsstroom is 200 mA, terwijl de ruststroom 22,5mA is. Ter ondersteuning van snelle prototyping en apparaatevaluatie biedt Apex de EK86 evaluatiekit voor de PA198.

De DC EMI/EMC-filters uit de RP695H serie van Astrodyne TDI zijn ontworpen voor toepassing in snelle

en ultrasnelle DC-laders, alsmede hoogvermogen gelijkrichters, omvormers, inductie- en industriële laders en PV-systemen. De hoogwaardige tweetraps netfilter-oplossing werkt tot 1500 VDC. Voor optimale prestaties, kosten en gewicht heeft dit ontwerp een hybride geëxtrudeerde constructie.

Belangrijkste kenmerken:

• Nominale stromen: 450 A, 600 A, 1000 A en 1600 A.

• Beschikbaar met B (busbar) optie.

• Goedgekeurd volgens UL60939-3, CSA C22.2 8-13.

• Y-cap waarde kan worden aangepast aan de toepassing.

HMI met PCAP-touchscreen, dat is afgestemd op de toepassing

VERSCHILLENDE OPTIES VOOR FRONTGLAS, PCAP-SENSOR, DISPLAY EN OPTICAL BONDING TECHNOLOGIE

Bij het ontwerpen van hoogwaardige HMI-oplossingen met PCAP-touchscreens bepaalt een groot aantal keuzes het succes van een optimale functionaliteit, assemblage en integratie. Zowel voor het frontglas, de PCAPsensor, het display als de optical bonding technologie zijn verschillende opties beschikbaar, elk met hun eigen voordelen en beperkingen. Door voor al deze onderdelen de meest geschikte optie te selecteren is het mogelijk om een bedieningssysteem te ontwikkelen dat optimaal is afgestemd op het gebruik en de werking van de uiteindelijke toepassing.

Succesvolle toepassing van een HMI is voor een belangrijk deel afhankelijk van de buitenkant. Voor zowel het frontglas zelf als de oppervlakteafwerking heb je tal van opties. Bij een voorzijde van glas kan je kiezen voor helder, ontspiegeld, chemisch of thermisch gehard glas, met glanswaarden in verschillende gradaties. Ook is er de mogelijkheid extra coatings aan te brengen, zoals AR (ontspiegeld), AS (anti-soiling), AF (anti-vingerafdruk) of antibacterieel. De keuze van de oppervlakteafwerking voor de chemische antireflectiecoating (glanswaarde) van het frontglas is mede afhankelijk van het type beeldscherm. Vooral bij beeldschermen met een hoge resolutie bestaat het risico op weerspiegeling als de chemische structuur van het glasoppervlak niet op het beeldscherm is afgestemd.

De opbouw van een HMI PCAPtouchscreen verraadt dat er vele keuzes moeten worden gemaakt voor een optimale functionaliteit, assemblage en integratie. schurter.com

Hard, harder, hardst Thermisch of chemisch gehard glas is vele malen harder dan floatglas en bijzonder stabiel tegen botsingen met stompe voorwerpen. Thermisch

gehard glas is echter alleen verkrijgbaar vanaf een bepaalde glasdikte. Gelaagd glas garandeert een grotere weerstand tegen breuk, omdat bij breuk de glassplinters aan de lijmlaag blijven kleven. Voor alle coatings geldt dat de specificatie van de krasbestendigheid van het oppervlak en de weerstand tegen chemisch agressieve stoffen zoals ontsmettingsmiddelen een belangrijke rol spelen. Een hoge IK-waarde (slagvastheid) kan worden bereikt met gelaagd glas of gehard dik glas en geschikte integratie. Bij voedselproductie en draagbare apparatuur wordt vaak een kunststof affrontglas gebruikt, gemaakt van PC (polycarbonaat) of PMMA (polymethylmethacrylaat). Als een optimale breukbestendigheid vereist is wordt POLYM gebruikt, een onbreekbaar composiet van PC en PMMA. Een kunststof front heeft als voordelen een geringer gewicht en een hogere breukvastheid. Er moet echter rekening worden gehouden met het uitgassingseffect van deze hydroactieve materialen en de lagere

krasbestendigheid van het oppervlak. Het POLYM-materiaal kan alleen worden gebruikt door het stevig met het beeldscherm te verbinden door middel van optical bonding.

Bedrukken van het glazen front Er zijn verschillende methoden om glas te bedrukken: UV-printen, keramisch printen, printen op basis van oplosmiddelen en digitaal printen. Elk proces heeft zijn voor- en nadelen. Bij UV-printen is een hoge printkwaliteit en een hoog detailniveau mogelijk, vooral bij dunne en smalle contouren. Andere voordelen zijn een hoge mate van lichtdichtheid, een sterke hechting, een betrouwbare reproduceerbaarheid van de kleur en de UV-bestendigheid. Een speciale voorbehandeling van het glasoppervlak maakt het mogelijk om een extreem sterke kleurhechting te bereiken. Mechanische verbindingen kunnen door verlijming op de bedrukking worden aangebracht. Een nadeel is de mindere krasbestendigheid. Dat kan worden opgelost door de binnenkant

van het glas te bedrukken. Het belangrijkste voordeel van keramisch printen is de volledige chemische weerstand en mechanische stabiliteit. Nadelen zijn een kleiner kleurbereik, mogelijke kleurveranderingen tijdens het bakproces en dus een vermindering van de kleurechtheid. Bij meerkleurendruk is er een risico op oneffenheden.

Met bedrukking op basis van oplosmiddelen kan een hoge drukkwaliteit en detailnauwkeurigheid worden bereikt, evenals een betrouwbare kleurreproduceerbaarheid. De mate van hechting is echter beperkt en ook UV- en chemische weerstand is lager in vergelijking met andere druktechnieken.

Digitaal printen maakt fotorealistisch printen met hoge resolutie mogelijk. Het proces is ideaal voor snelle sampling. Nadelen zijn de hoge laagdikte van de bedrukking en de verminderde duurzaamheid. Om de lichtdichtheid te verhogen, wordt digitaal bedrukt glas extra gezeefdrukt.

PCAP-sensoren

PCAP-sensoren worden geproduceerd op basis van AFF (adhesivefilm-film) of DITO-glass (double-ITOcoating). Beide uitvoeringen hebben een zuivere aansluitlip die naar een separate controllerprint leidt of een COF-versie (Chip on Flex) waarbij de controllerchip op de aansluitlip is aangebracht.

Het voordeel van de op film gebaseerde sensoren is dat deze eenvoudig te lamineren zijn, door middel van zeer transparante zelfklevende films.

De in DITO-glas uitgevoerde versie wordt gelamineerd door de sensor met een stevige afdeklens te verbinden. Met de foliesensoren kunnen speciale patroonontwerpen worden gerealiseerd op frontglas tot 10 mm dik. Een voordeel van de in DITOglas uitgevoerde versie is de lage weerstand van de ITO-plaat, wat ten goede komt aan de EMC-compatibiliteit en de lichttransmissie.

PCAP-besturing

PCAP-controllers zijn verkrijgbaar in een groot aantal chipvarianten en ontwerpen van diverse fabrikanten, zoals PenMount, EETI, Ilitek of Microchip. De keuze voor de elektronica hangt af van de vereisten en de gebruiksomgeving van de toepassing. Voor industriële en medische toepassingen worden gecertificeerde besturingssystemen gebruikt. Naast plug&play-oplossingen worden ook klantspecifieke programmeerbare controllers ontwikkeld, die optimaal zijn afgestemd op de toepassing en de eisen voor gecertificeerd gebruik. De focus ligt op EMC-compatibiliteit, weerstand tegen water en zout water op het aanraakoppervlak en bedienbaarheid met zeer dikke handschoenen. PCAP-sensoren kunnen groter worden uitgevoerd dan het actieve schermgebied, om virtuele knoppen, schuifregelaars en besturingswielen te integreren.

Displays

Ook de keuze van het juiste display hangt af van de eisen die worden gesteld aan de toepassing. Voor het

display kan worden gekozen uit het assortiment van een groot aantal fabrikanten. Displays die gebruikt worden voor industriële en medische toepassingen dienen te voldoen aan specifieke eisen als een groter temperatuurbereik, een langere levensduur van de achtergrondverlichting, de mogelijkheid om ze in zware omstandigheden te gebruiken en een optimale kijkhoek. De mechanische integratie dient zodanig te gebeuren dat de displays eenvoudig te vervangen zijn in geval van een defect. In een vroegtijdig stadium van het project moet ook rekening worden gehouden met levertijden, beschikbaarheid en certificering van een vervangend component.

Optical bonding

Optical bonding –in de vorm van dry optical bonding, liquid optical bonding (LOCA) of air gap bonding– is een betrouwbare methode om HMIdisplays te optimaliseren. Met behulp van verschillende hechttechnologieën worden frontglazen met touchsensoren en displays tot één geheel samengevoegd. Optical bonding van displays verbetert en optimaliseert de optische en mechanische prestaties van bedieningssystemen. Voordelen zijn een uitstekende leesbaarheid, minder reflectie, meer mechanische stevigheid, het voorkomen van condensatie, ondoordringbaarheid voor stof- en vuildeeltjes, gekwalificeerde UV-stabiliteit en verbeterde aanraakprestaties. Met name bij specifieke eisen op het gebied van gebruik en omgevingsinvloeden maakt deze

techniek het verschil.

Mechanische constructie

Er zijn verschillende opties voor de mechanische constructie van de HMI-toepassing, passend bij de toepassing en de omstandigheden waarin deze gebruikt wordt. De glasrand moet worden verzonken en beschermd in een frontpaneel of een behuizingsframe. De coverlens wordt met een sterk hechtend frame in de behuizing of het frontpaneel geïntegreerd. Voor afdichting en bescherming van de glasprint wordt de spleet tussen het glas en de behuizing opgevuld met een afdichtingsmateriaal. Voor integratie in toepassingen waar deze spleetafdichting zichtbaar blijft, zijn vulmaterialen in verschillende kleuren beschikbaar. In het ontwerp wordt rekening gehouden met thermische uitzetting van de componenten zodat chemische weerstand gegarandeerd blijft.

Systeempartner

Schurter heeft kennis en ervaring in het ontwerpen van HMI PCAPbedieningssystemen en complete oplossingen, die zijn afgestemd op specifieke toepassingseisen. Het bedrijf beschikt over de specifieke expertise en bijbehorende certificering voor de integratie van componenten als touchscreens, displays en controllers. Productieprocessen zoals het bedrukken van glas, lamineren, optisch verlijmen en het integreren van alle elektronica vinden in eigen huis plaats.

Optical bonding is een betrouwbare methode om HMI-displays te optimaliseren.

PCAP-controllers zijn verkrijgbaar in een groot aantal chipvarianten en ontwerpen van diverse fabrikanten.

Backplanes voor kritische applicaties SBC voor Edge AI oplossingen

Elma Electronic heeft zes extra highspeed backplanes, die voldoen aan de The Open Group Sensor Open Systems Architecture

(SOSA) Technical Standard 1.0 en die tevens de nieuwste optische glasvezel- en RF-connectiviteit bevatten. Met 2-, 4- en 6-slot opties bieden deze 3U OpenVPX backplanes alle ontwikkelingsopties om te voldoen aan de complexe eisen van highperformance robuuste militaire apparatuur. De backplanes ondersteunen tot 100GBase-KR4 en PCIe gen 4 high-speed signalen. Eén van de 6-slot modellen is uitgerust met VITA 66.5 optische connectoren voor een

Ethernet switchslot. Deze backplanes passen binnen het internationaal gedragen Modular Open Systems Approach (MOSA)-standaardiseringsinitiatief, waardoor de nieuwste technologieën veel sneller en met minder kosten geïmplementeerd kunnen worden in de doorgaans behouden maar dynamische markten als defensie en ruimtevaart. Toepassingen zijn onder meer sensorgebaseerde systemen, surveillance, radar en andere beamforming-toepassingen, maar ook doelopsporing en -weergave, navigatiecontrole, dreigingsdetectie en proces- en omgevingsbewaking.

De compacte (86 x 55 mm) ‘de next’ SBC’s van AAEON Technologie voor industriële Edge AI toepassingen zijn ontworpen voor veeleisende taken, zoals real-time beeld- en videoverwerking, machine learning en industriële automatisering. De ‘de next’ TGU8 is uitgerust met de 11e generatie Intel Core i7/i5/i3/ Celeron, met maximaal 4 cores en 8 threads. De efficiëntie van deze CPU’s, die 4,4 GHz klokken, helpt om een TDP van maximaal 28 W te bereiken. De SBC’s hebben maximaal 16 GB onboard LPDDR4x geheugen en een M.2 2280 M-Key (PCIe x2) om uitbreiding met AIacceleratie, WiFi en 4G modules mogelijk te maken. I/O is er in de vorm van onder meer een 2,5 GbE en 1 GbE RJ45, twee USB 3.2 Gen2 en vier USB 2.0 slots, een

HDMI 1.4b en eDP display interface. De ‘de next’ V2K8 is uitgerust met een AMD Ryzen V2000 processor met 8 cores en 16 threads, Zen2 x86 architectuur en geïntegreerde AMD Radeon Graphics. De maximale TDP ligt op 25 W. Ook deze SBC wordt geleverd met max. 16 GB onboard LPDDR4x geheugen, M.2 2280 M-Key (PCIe x2) en dezelfde I/O als de TGU8.

Veldbewaking tot de derde dimensie

in drie dimensies kijkt, zijn obstakels zoals trappen, maar ook vallende ladingen en kantelende voertuigen direct zichtbaar.

Specificaties:

• Compacte behuizing: 70 x 80 x 77 mm.

Met de safeVisionary2 brengt Sick een 3D time-of-flight camera met Performance Level c op de markt. Deze 3D-camera voor objectdetectie is breed inzetbaar, onder meer voor de bewaking van gevarenzones rond een machine en 3D-beveiliging van mobiele platforms, zoals bewaking van de rijrichting en voor bescherming van de zijkanten. Houdt de AGC of AGV bijvoorbeeld voldoende afstand tot een ander mobiel platform of tot de muur? Omdat de camera

• Intuïtief en eenvoudig te configureren via Sick Safety Designer.

• Bereik 3D-veiligheidsveldbereik: tot 2 m (tot 4 m met achtergrond als referentie), horizontaal: 68°,verticaal: 42°.

• Bereik 3D-waarschuwingsveld: tot 7,3 m, horizontaal: 68°, verticaal: 52°.

• Bewaking van maximaal 3 velden tegelijk / 8 gevallen.

• 3D-meetgegevens via Gigabit Ether net: bereik tot 16 m.

Sick

Elincom Electronics

Texim Europe

INDUSTRIËLE AUTOMATISERING

Compacte PLC’s Smart gateway-modules

Ethernet/IP, Modbus TCP/RTU en OPC UA-server, zorgen voor toepassingsmogelijkheden in veel automatiseringssystemen.

De compacte middenklasse AX300N en AX-324N PLC’s van Delta Electronics bieden een Codesys ontwikkelomgeving voor industriele automatisering. Compatibiliteit met Delta AS Series IO-producten en ondersteuning voor een breed scala aan industriële communicatieprotocollen, waaronder PLC-open v1.0-functieblokken, Profinet, IOLink,

De AX-300N is een voordelige oplossing die compatibiliteit biedt met het volledige Delta AS-series IO-portfolio. Hij is geschikt voor gedistribueerde RIO omgevingen die voordelen kunnen bieden, waaronder besparingen op bekabeling, eenvoudigere schaalbaarheid en meer flexibiliteit bij het systeemontwerp. Voor conventionele installaties biedt de AX-324N controller 16 geïntegreerde digitale ingangen, 8 digitale uitgangen en 6 high speed counters van 200 kHz. Beide modellen bieden dubbele Ether netpoorten met ondersteuning voor EtherNet/IP (scanner/adapter) en een OPC UA-server.

Novolink modules integreren AFmagneetschakelaars in automatiserings- en slimme productiesystemen. Hierdoor kan worden geprofiteerd van de voordelen van digitalisering voor bijvoorbeeld voorspellend onderhoud en energiemanagement. Het aansluiten van magneetschakelaars met Novolink is eenvoudig. Zo wordt de Novolink SFM1 module met een 24V DC spoel rechtstreeks vastgeklikt op een magneetschakelaar AF09 tot AF96 van de AF-serie. Speciale bekabeling is hiervoor niet nodig. De module is naadloos geïntegreerd in elke PLC met OPC-UA communicatie of met B&R middels X2X en biedt relevante onderhoudstellers,

zoals motorbedrijfsuren en triptellers, en zorgt via een digitale ingang voor bewaking van kortsluitbeveiligingen. Problemen in bijvoorbeeld de belasting of de voeding kunnen zo snel worden opgelost.

Tot het Novolink programma behoort ook de SCV10 motorbeveiliging als optionele uitbreiding op de SFM1. Met deze module kan de status van aangesloten apparatuur worden beoordeeld. Hiertoe meet de SCV10 onder meer de lijnspanning, fasestroom, vermogen, frequentie en totale harmonische vervorming. Voor een optimale regeling van de motor wordt een geavanceerd thermisch model van de motor berekend.

De Gryphon GFS4500 scanmodules zijn ontworpen voor zelfbedieningstoepassingen in de detailhandel, productie, gezondheidszorg en transport en logistiek. De scanmodule versie met exter ne behuizing met IP54afdichting is direct klaar voor gebruik en kan via diverse bevestigingspunten eenvoudig worden gemonteerd. De versie zonder behuizing, de GFE4500, is ideaal voor op maat gemaakte geïntegreerde oplossingen. De scanmodule maakt gebruik van een geavanceerde Megapixel sensor in combinatie met groothoekoptiek en onderscheidende rode of witte verlichtingstechnologie met instelbare helderheid. Deze scanmodule kan alle 1D- en 2D-barcodes scannen en leest snel en succesvol alle labels, zelfs bij snelle bewegingen, ongeacht hoe de code is georiënteerd of hoe

nabij hij is.

De ingebouwde connectiviteit ondersteunt zowel USB als RS-232 communicatie om interfacing met een verscheidenheid aan hosts mogelijk te maken. De USB-only GFS4500 versie wordt geleverd met een standaard micro-USB connector, gekoppeld aan een stevige vergrendelingsclip om te voorkomen dat de kabel losraakt. De andere versies hebben een geïntegreerde kabel.

Scanmodules Connectoren voor het extreme werk

De Harsh-Environment Connector (HEC) serie 696 is geschikt voor gebruik in de openlucht bij extreem weer, stof, vocht, contact met vloeistoffen en extreme temperaturen of trillingen. De voedingsconnector is ontworpen voor flexibele stroomlevering in hoog- en laagspanningssystemen. Dankzij het compacte ontwerp zijn ze geschikt voor voeding van apparatuur of installaties waar slechts beperkte ruimte beschikbaar is. Bovendien bespaart de bajonetvergrendeling installatietijd. In de hybride uitvoering kunnen voedings- en signaalverbinding efficiënt in één keer worden gemaakt.

De componenten van de 696-serie (kabelconnectoren en vierkante chassisdelen) zijn ook leverbaar met

beschermkappen. De voedingsconnector heeft zodoende een IP68beschermingsgraad wanneer niet aangesloten en IP69K wanneer wel aangesloten. Dankzij de geïntegreerde afdichting zijn alle aders in de beschermende huls beschermd tot IP67.

De connectoren met 5 tot 12 pennen zijn ontworpen voor maximale spanningen van 60 tot 600 V en stromen van 3 tot 32 A. Ze werken betrouwbaar bij temperaturen van -40 tot +100 °C. De kabelconnectoren hebben een doorsnede van 36 mm, de chassisdelen meten 40 x 40 mm.

Duranmatic ABB

Datalogic

Binder Nederland

SoM voor IoT-automatisering Registratie energieverbruik

De Arduino Pro Portenta C33 system on module (SoM) biedt een versnelde route naar IoT-automatisering, compleet met industriële kwaliteit en gegarandeerde veiligheid. De module is uitgerust met een Arm CortexM33 microcontroller van Renesas en ondersteunt MicroPython en andere programmeertalen.

Met onboard Wi-Fi en Bluetooth Low

Energy connectiviteit is de Portenta C33 een geschikte oplossing voor IoT-gateways, remote control systemen, fleet management en proces tracking. Op hardwareniveau zijn tal van voorzieningen voor beveiliging ingebouwd. De Portenta C33 kan ook over-the-air firmware-updates uitvoeren via Arduino Cloud of andere cloudhostingdiensten. De Portenta C33 biedt gebruikers snelle plug-and-play prototyping en biedt een kosteneffectieve oplossing voor projecten op industriële schaal, zoals industriële IoT-gateways, machinebewaking om OEE/OPE bij te houden, inline kwaliteitscontrole en -borging, monitoring van energieverbruik, en regelsystemen voor apparaten.

Met de EE 121-1 uit de S-Dias-serie kan voorspellend onderhoud efficiënt worden geïmplementeerd. De compacte DIN-railmodule wordt gebruikt om energie, vermogen en fasehoek direct op de machine te registreren en kan daarom ook worden gebruikt om de kosten te bewaken. Naast stroom- en spanningssequenties kan de EE 121 worden gebruikt om de fasepositie en frequentie te meten. Het maakt de berekening van Ueff en Ieff voor elk kanaal mogelijk, evenals het energieverbruik sinds de eerste activering. Ook hoofdstroomsynchronisatie is mogelijk met deze module. De spanningen van de drie ingangsfasen (L1, L2 en L3) worden gemeten, evenals de frequentie met tijdstempel van de nuldoorgang. Daarnaast worden tot twaalf stromen gemeten. De stromen kunnen willekeurig aan

de fasen worden toegewezen. De drie spanningsingangen hebben een bereik van 0-520 VAC; voor de twaalf stroomingangen is dat 0-2 A.

Managed switches voor SPE Ventilatorloze industriële computer

Met de FL Switch 23038SP1 switches kunnen sensoren en eindapparaten op een Single Pair Ethernet-interface aangesloten worden. De managed switches ondersteunen

Single Pair Ethernet (SPE) op acht poorten met de 10Base-T1L standaard, die universeel inzetbaar is en afstanden tot 1000 meter mogelijk maakt. Aangesloten apparaten worden door de switch optioneel via de tweedraadskabel met de PoDLstandaard (Power over Data Line) en de 24 V DC Power Class 11 gevoed.

Sensoren in de productie, infrastructuur en gebouwenautomatisering kunnen zo op een installatievriendelijke manier en zonder gateways direct in het Ethernet-netwerk worden geïntegreerd.

Drie klassieke Ethernet-poorten met 100/1000 MBit/s zijn beschikbaar voor het aansluiten van het hoger geplaatste netwerk in ster-, ring- en lijntopologieën. De managed switches ondersteunen netwerkredundantie en relevante beveiligingsfuncties.

De fanless Helix 511 edge computer is ontworpen voor gebruik in productie-, automatiserings-, energiebeheeren andere edge- of IoT-toepassingen. Hij kan worden geconfigureerd met diverse Intel 12e generatie processors, van Celeron tot Core i7. Met 64 GB DDR5-geheugen heeft hij meer bandbreedte en minder latency, maar verbruikt het systeem minder stroom dan met DDR4. Geïntegreerde grafische opties omvatten Intel UHD of

Intel Iris Xe. Gebruikers kunnen kiezen om de Helix 511 vooraf te voorzien van Windows-, Ubuntu Linux- of Red Hat Enterprise Linux.

De computer heeft twee Thunderbolt 4-gecertificeerde poorten. Deze bieden connectiviteit met een hoge bandbreedte voor apparaten of beeldschermen. Door middel van de maximaal vier seriële poorten is communicatie met oudere apparaten eenvoudig mogelijk. Daarnaast kan de Helix 511 worden geconfigureerd met ingebouwde digitale invoer/

alle kabels die jij nodig hebt

Compacte power management IC voor batterijgevoede toepassingen

COMBINEERT TWEE BUCK CONVERTERS, TWEE LDO'S EN BATTERIJLADER IN ÉÉN CHIP

Nordic Semiconductor heeft met de nPM1300 een Power Management Integrated Circuit (PMIC) ontworpen voor batterijgevoede toepassingen. Deze PMIC combineert twee buck converters, twee Low Dropout Regulators (LDO's) en functionaliteit voor het opladen van batterijen in één chip. Daarmee wordt het aantal discrete componenten in een eindproduct effectief verminderd. Om de evaluatie en implementatie van de PMIC te vergemakkelijken is er ook de nPM1300 Evaluation Kit (EK) en de nPM PowerUP PC app. Met deze tools kunnen ontwikkelaars de PMIC gemakkelijk testen, configureren en integreren zonder dat ze daarvoor hoeven te coderen. De PMIC bevat ook functies voor systeembeheer en batterijniveaumeting op maat voor draadloze laagvermogen toepassingen. Toepassingen zijn er in ondermeer geavanceerde (medische) wearables.

De functionaliteit voor batterijniveaumeting is bij de nPM1300 gebaseerd op een algoritme, dat gebruik maakt van spannings-, stroom- en temperatuurmonitoring om een verbeterde nauwkeurigheid te leveren in vergelijking met meer traditionele, spanningsgebaseerde batterijniveaumeters. Opmerkelijk is dat de PMIC deze verbeterde nauwkeurigheid bereikt met een aanzienlijk lager energieverbruik dan coulombmeters. Ontwerpers die gebruik maken van de nRF52 en nRF53 series, alsmede de recent geïntroduceerde nRF54H20 draadloze multiprotocol SoC, zullen met de nPM1300 uit de voeten kunnen voor hun wensen op het gebied van power management. De nPM1300 PMIC is ook geschikt voor het opladen van batterijen in toepassingen, die zijn gebaseerd op de nRF9160 System-in-Package (SiP) voor cellulaire IoT. Door gebruik te

maken van de niet-gereguleerde uitgang van de PMIC kunnen de interne buck regulators van de nRF9160 efficiënt worden gevoed.

Compact en efficiënt

De compacte PMIC is geoptimaliseerd voor maximaal rendement. Configuratie gebeurt via een I2Ccompatibele tweedraads interface, die toegang biedt voor het configureren van verschillende geavanceerde systeembeheerfuncties. Deze functies omvatten een integrale harde reset via een of twee knoppen, nauwkeurige bepaling van de batterijlading, systeem watchdog, waarschuwing bij stroomuitval en herstel na mislukt opstarten. Dergelijke functies worden in conventionele ontwerpen veelal in de vorm van meerdere discrete componenten geïmplementeerd, maar zijn nu geïntegreerd in één chip.

De nPM1300 PMIC werkt binnen een

De functionaliteit voor batterijniveaumeting is bij de nPM1300 gebaseerd op een algoritme, dat gebruik maakt van spannings-, stroom- en temperatuurmonitoring.

spanningsbereik van 2,4 V tot 5,5 V en kan worden gevoed door een externe 4,0 V tot 5,5 V voeding of een 2,4 V batterij. De PMIC maakt gebruik van twee afzonderlijke DC/DC buck converters voor de regeling van twee voedingssporen en biedt configureerbare spanningsuitgangen tussen 1,0 V en 3,3 V met een maximale stroom van 200 mA. De twee andere voedingssporen fungeren als belastingsschakelaars, die stromen tot 100 mA van exter ne bronnen kunnen schakelen. Dezelfde voedingssporen kunnen ook werken als LDO's wanneer ze rechtstreeks worden gevoed door de nPM1300, wat configureerbare spanningsuitgangen oplevert tussen 1,0 V en 3,3 V met een maximale uitgangsstroom van 50 mA.

Ondersteuning voor batterijladen

De nPM1300 bevat een lineaire oplaadmodule die het opladen van

PMIC

De nPM1300 is beschikbaar in een QFN32- en een WLCSP-behuizing.

single-cell Li-ion, Li-polymeer en LiFePO4 batterijen ondersteunt. Deze laadmodule biedt een programmeerbare eindspanning tussen 3,5 V en 4,45 V en ondersteunt laadstromen tot 800 mA. De batterijlader voorziet in automatische thermische regeling met programmeerbare maximale chiptemperatuur tijdens het laden. Andere kenmerken van de PMIC zijn USB-poortdetectie met automatische stroomlimieten, variërend van 100 mA tot 500 mA voor standaard USB en tot 1500 mA voor USB-C aansluitingen. De PMIC biedt ook dynamisch stroompadbeheer, waarbij automatisch wordt overgeschakeld op batterijvoeding als de netvoeding

PRODUCTNIEUWS

TOP-electronics

is losgekoppeld. Verder biedt hij speciale slaap- en transportstanden met een ultralaag stroomverbruik, waaruit hij via een een programmeerbare timer kan worden gewekt. Daarnaast bevat de PMIC drie LED-drivers en vijf GPIO's die, als alternatief voor seriële commando’s, kunnen worden gebruikt als directe besturingslijnen voor tijdkritische functies.

Zonder code

Om het evaluatie- en configuratieproces te vereenvoudigen, kunnen ontwikkelaars met de nPM1300 EK evaluatiekit de PMIC beoordelen zonder code te schrijven. Door de EK aan te sluiten op de nPM PowerUP

WiFi 6- en Bluetooth 5.1-module

interfaces, waaronder UART, SPI, I2C, I2S, ADC en PWM, naast vele standen voor laag energieverbruik en keepalive mechanismen, waardoor hij ideaal is voor smart home en industriële IoT-toepassingen.

De Quectel FCM360W WiFi 6- en Bluetooth 5.1-module heeft 512 KB SRAM en 4 MB flashgeheugen. Hij beschikt standaard over beveiligingsfuncties, zoals WPA-PSK, WPA2-PSK en WPA3-PSK en biedt 128-bits AES-encryptie voor extra beveiliging. De FCM360W ondersteunt meerdere

De module in 25,5 mm x 18,0 mm x 3,2 mm LCC-behuizing biedt ondersteuning voor meerdere interfaces over 19 GPIO's, waardoor SSLverbindingen met meerdere kanalen en lokale caching van grote hoeveelheden gegevens mogelijk zijn. Het bedrijfstemperatuurbereik is van -40 °C tot +85 °C.

app, die te vinden is in de nRF Connect for Desktop software, kunnen ontwikkelaars de instellingen van de nPM1300 eenvoudig configureren via een grafische gebruikersinterface (GUI). Eenmaal geconfigureerd kunnen de instellingen worden overgezet naar de SoC of microcontroller die wordt gebruikt in hun IoT-toepassing. De EK heeft twee USB-C connectoren voor data- en stroomaansluitingen,

JST batterijconnectoren die compatibel zijn met batterijen die wel of geen inter ne NTC-thermistor hebben, en mannelijke pin headers die toegang bieden tot alle aansluitingen van de nPM1300. Bovendien vergemakkelijken de drie LED's en vier drukknoppen van de EK de evaluatie van de GPIO- en LED-driverfunctionaliteit van de PMIC.

Experimenteerkit RFID-antennes

Met de Fair-Rite 0199000024 experimenteerkit, kunnen ontwikkelaars van onder meer RFID-antennes de eigenschappen van diverse ferrietmaterialen verkennen. Daarmee kan het signaal geoptimaliseerd worden aan de applicatie en aan de omgeving, zodat deze ook onder minder goede condities blijft functioneren. De kit bevat staafker nen van drie materialen met lage verliezen en een hoge Q-waarde:

• Materiaal 78 voor frequen-

ties < 200 kHz.

• Materiaal 61 voor het frequentiegebied 200 kHz-5 MHz.

• Materiaal 67 voor frequenties > 5 MHz.

Met deze nPM1300 Evaluation Kit (EK) en de nPM PowerUP PC app kunnen ontwikkelaars de PMIC testen, configureren en integreren zonder dat ze daarvoor code hoeven te schrijven. MOTORBEVEILIGINGSSCHAKELAARS

SERIE SM

• beschikbaar van 0,1 tot 100A

• hoog kortsluitvermogen

• bediening met drukknop of draaiknop

• modulaire afmetingen

• uitvoering tot 40A breedte 45mm

• ruim assortiment accessoires

• behuizing zowel inbouw als opbouw IP65

Profinet netwerk data-tapping

deze gegevens met minimale integratie-inspanningen gebruiken voor bijvoorbeeld vroegtijdige detectie van afwijkingen in productieprocessen of om processen na analyse te optimaliseren.

LPWA-module

Hilscher breidt zijn IoT-portfolio uit met de container gebaseerde ‘netfield app Profinet tap’ applicatie. De applicatie, waarvan soortgelijke producten er ook zijn voor EtherCAT en Ethernet IP, werkt als een software gateway. Deze haalt de procesdata op uit een Profinet-netwerk zonder beroep te doen op de PLC en vormt deze data om in een MQTT-protocol. Door de data in analysesoftware in te voeren, kunnen fabrieksoperators

De container identificeert automatisch de Profinet-netwerktopologie tijdens een netwerkstartfase of bereidt deze topologisch voor via zijn geïntegreerde webinterface. Gebruikers definiëren vervolgens individueel in de netwerkboom welke procesgegevens moeten worden gepubliceerd naar een MQTT-broker.

Het aftappen van gegevens op het industriële netwerk zonder het netwerk te beïnvloeden, kan met een standaard beheerde switch met een spiegelpoort, waarop ze worden doorgestuurd naar een Gbit-Ethernetcompatibele containerhost.

SoC’s voor remote monitoring

De Apollo4 Lite en Apollo4 Blue Lite System-on-Chips (SoC's) van Ambiq helpen de functionaliteit en levensduur van de batterij van IoTapparaten voor met name remote monitoring te verbeteren. Ze zijn

gebouwd op Ambiq's Subthreshold Power-Optimized Technology (SPOT) platform, dat het totale stroomverbruik van apparaten vermindert om de levensduur van de batterij te verlengen. Beide SoC's zijn uitgerust met een ultralow-power Cortex-M4 core die kan werken tot 192 MHz met turboSPOT, een audio-subsysteem, GPU, MRAM en SRAM. Ze hebben

geavanceerde beveiliging en een kleine vormfactor, wat essentieel voor IoT-toepassingen voor remote monitoring. Ze zijn pin-compatibel met Ambiq's Apollo4 Plus en Blue Plus1, wat ontwikkelaars optimale flexibiliteit biedt voor innovatie.

Patiënten zijn tegenwoordig beter in staat om hun eigen gezondheid te bewaken en zorgverleners hebben meer data nodig voor diagnose en behandeling. Met krachtige graphics en een lange levensduur van de batterij, is state-of-the-art gezondheidstracking nu betaalbaarder en toegankelijker

Sierra Wireless speelt met de 5G HL7900 LPWA-module uit de HL Series in op gebruikseisen in de IoTmarkt, zoals ultralaag vermogen, een langere levensduur van het apparaat en ondersteuning voor de nieuwste 5G-standaarden. De module maakt gebruik van de ALT1350 cellulaire chipset van Sony Semiconductor, die ook communicatieprotocollen zonder licentie mogelijk maakt, evenals satellietconnectiviteit.

De geoptimaliseerde stand-by modus (eDRX) verlaagt het stroomverbruik met 80% in vergelijking met de huidige generatie, waarbij apparaten die op batterijen werken profiteren van een vier keer langere batterijlevensduur voor typische gebruikssituaties. De sub-GHz en 2,4 GHz geïntegreerde zenders maken low-power IoT-protocollen mogelijk,

wat flexibiliteit biedt voor meerdere connectiviteitsopties met verbeterde dekking en lagere kosten. De module zal ook de nieuwste releases 15, 16 en 17 van 3GPP voor LTE-M/NB-IoT ondersteunen.

De HL-serie modules ondersteunen multimodale Cat-M1 en Cat-NB2 netwerken over de hele wereld. Beveiliging is vanaf het begin ingebouwd, met versleutelde sleutels die zijn opgeslagen in een beveiligd element voor een extra beschermingslaag vanaf de edge tot aan de cloud.

Batterij- en energiebooster

De NBM7100 en NBM5100 IC’s van Nexperia kunnen de levensduur van nietoplaadbare lithium knoopcelbatterijen tot wel 10x verlengen. Deze worden vaak gebruikt in laagvermogen toepassingen, waaronder apparaten met Low Power Wi-Fi, LoRa, Sigfox, Zigbee, LTE-M1 en NB-IoT transceivers.

Deze batterijen hebben echter een relatief hoge inwendige weerstand en chemische reactiesnelheden die hun bruikbare capaciteit verminderen onder omstandigheden met pulserende belasting. Om deze beperking op te lossen, bevatten de NBM7100 en NBM5100 twee zeer efficiënte DC/ DC-conversiefasen en een intelligent leeralgoritme. De eerste conversiefase transporteert energie van de

batterij naar een capacitief opslagelement met een lage snelheid. De tweede trap gebruikt de opgeslagen energie om een geregelde (programmeerbaar van 1,8 V tot 3,6 V) hoge puls (tot 200 mA) stroomuitgang te leveren. Het intelligente leeralgoritme controleert de gebruikte energie tijdens herhalende laadpulscycli en optimaliseert de DC/DC-omzetting van de eerste trap om de restlading in de opslagcondensator te minimaliseren. Wanneer er geen energieomzettingscyclus wordt uitgevoerd (stand-by stand), verbruiken deze apparaten minder dan 50 nA. De batterijboosters zijn verkrijgbaar in een DHVQFN16 behuizing met een afmeting van van 2,5 mm × 3,5 mm × 0,85 mm.

Geheugen voor IIoT-toepassingen

IIoT-toepassingen als oplaadstations, slimme meters en PV-omvormers hebben slechts een kleine hoeveelheid geheugen nodig om opstartsoftware te draaien of om te communiceren met cloudapplicaties. Hiervoor biedt Swissbit e.MMC en SD geheugenkaarten met kleine capaciteiten, variërend van 4 tot 8 GB. Ze zijn gebaseerd op 3D-TLC-NAND en geoptimaliseerd voor industriële betrouwbaarheid en bescherming tegen stroomuitval. Ze evenaren de prestaties van duurdere SLC-modellen.

De EM-30 productserie (153 ball BGA) voldoet aan de e.MMC-5.1 specificaties en is ontworpen voor een temperatuurbereik van -40 °C tot 85 °C en is geschikt voor gebruik in

zware omgevingsomstandigheden. Gebaseerd op duurzame 3D-TLC-NAND van industriële kwaliteit en met opslagcapaciteiten variërend van 4 GB tot 8 GB, biedt de serie sequentiële gegevenssnelheden tot 280 MB/s lezen en 120 MB/s schrijven, evenals 11k IOPS willekeurig lezen en 16k IOPS willekeurig schrijven.

De S-56(u) SD- en microSD-geheugenkaarten bereiken een sequentiële lees- en schrijfsnelheid van respectievelijk 95 MB/s en 74 MB/s. De kaarten zijn geoptimaliseerd voor high-performance toepassingen met random read IOPS van 2.200 en random write IOPS van 1.300. Ze zijn goed voor maximaal 100.000 PE-cycli.

Batenburg Applied Technologies

LTE-M/NB IoT-module

De LEXI-R422 van u-blox is een LTE-M/NB -IoT-module van 16 x 16 millimeter met 23 dBm RF-uitgangsvermogen. Wanneer de dekking van deze mobiele netwerken niet optimaal is, valt de module terug op het oudere 2G-netwerk en blijft de applicatie operationeel. Een handige functie in gebieden waar LPWAN IoT-netwerken nog niet volledig zijn uitgerold. De module heeft een 40% kleinere oppervlakte vergeleken met de technisch vergelijkbare u-blox SARAR422. Engineers kunnen de gewonnen ruimte gebruiken om bijvoorbeeld grotere antennes of

een grotere batterij onder te brengen in het apparaat. De module is een uitkomst voor compacte IoT-apparaten waar het huisvesten van soortgelijke modules eerder een uitdaging was. De module ondersteunt GNSS ATcommando’s en GNSS-bundeling. Een gereserveerde poort maakt eenvoudige integratie met elke u-blox M10-gebaseerde GNSSmodule mogelijk en biedt zo nog betere prestaties tegen een laag stroomverbruik. Bovendien kan de module verbinding maken met aanvullende positioneringsservices zoals AssistNow en CellLocate.

Hét

platform voor engineers!

Avnet

Oplossingen voor het testen op IP-beschermingsklassen

Van smartphones tot buitenverlichting, van schakelkasten tot accu's voor elektrische voertuigen: allerlei elektrische apparaten en componenten kunnen schade oplopen door binnendringing van stof en/of water. De internationale IP-beschermingsnormen beschrijven hoe goed hun behuizingen beschermen tegen deze gevaren. Fabrikanten voeren ondoordringbaarheidstests uit om vast te stellen of hun producten al dan niet voldoen aan de gewenste IPbeschermingsclassificaties.

Weiss Technik, expert op het gebied van omgevingssimulaties, biedt hiervoor testkamers die zijn toegerust voor deze specifieke metingen.

IP-beschermingsklassen zijn bedoeld om de veilige werking van elektrische apparaten te garanderen. Ze hebben betrekking op de geschiktheid van elektronische apparatuur voor verschillende omgevingsomstandigheden. Concreet betekent dit: hoe goed is de behuizing van een apparaat beschermd tegen het binnendringen van met name stof/zand en water. De IP-beschermingsklassen zijn gedefinieerd in twee internationale normen.

DIN EN 60529 is de algemene norm voor beschermingsklassen met betrekking tot behuizingen, terwijl ISO 20653 betrekking heeft op de bescherming van elektronische apparatuur in wegvoertuigen. Waar termen als waterdicht of stofdicht feitelijk niet veel zeggen, bieden de IP-beschermingsklassen een evaluatiesysteem met meetbare, gestandaardiseerde criteria. Dit betekent dat gebruikers op betrouwbare wijze apparaten kunnen selecteren die zeker bestand zijn tegen de bedrijfs- en omgevingsomstandigheden waaraan ze worden blootgesteld.

Cijfers en letters

De IP-beschermingsgraad wordt beschreven in een IP-code die bestaat uit twee letters en twee cij-

fers. De letters ‘IP’ staan voor ‘International Protection’ of, met name in de Engelstalige wereld, voor ‘Ingress Protection’ (bescherming tegen binnendringen). Het eerste getal geeft aan in welke mate een behuizing bescherming biedt tegen vaste voorwerpen en materialen; het tweede getal refereert aan de bescherming tegen vocht en water. Als een van de twee beschermingsklassen niet relevant is, wordt het irrelevante getal vervangen door een ‘X’ (bijvoorbeeld IPX1). Als de ISO 20653-norm wordt toegepast voor wegvoertuigen, wordt

FEV Group GmbH

gebruikt in het grootste ontwikkelings- en testcentrum voor hoogspanningsaccu's ter wereld een keur aan testoplossingen van Weiss Technik.

een ‘K’ toegevoegd voor de afzonderlijke tests (bijvoorbeeld IPX9K). Voor beide indicatoren begint de schaal bij 0, wat aangeeft dat er geen bescherming is tegen stof of vocht.

Meer dan stof

Het voorste IP-nummer wordt vaak geassocieerd met bescherming tegen stof. Dan zit je echter al aan de bovenkant van de beschermingsgraad. Bescherming tegen het binnendringen van vaste materialen begint bij IP1X met bescherming tegen het binnendringen van vaste voorwerpen met een diameter van meer dan 50 mm en eindigt bij IP6X met de vaak impliciet bedoelde stofdichtheid.

Van regen tot hogedrukreinigers

Het tweede getal geeft aan in welke mate het product is beschermd tegen het binnendringen van water. De normen definiëren voor elk geval heel precies hoe water de behuizing beïnvloedt. Voor beschermingsgraad IPX1 moet de behuizing bestand zijn tegen waterdruppels die er verticaal op vallen, bijvoorbeeld tijdens een lichte regenbui. Maximale bescherming wordt bereikt met IPX9: de behuizing moet ondoordringbaar zijn voor water

TESTKAMERS VOOR HET TESTEN VAN APPARATEN EN COMPONENTEN OP STOF -EN (SPAT)WATERDICHTHEID

De DustEvent testkamer is verkrijgbaar met een testkamervolume van 1.000 of 2.000 liter.

dat onder hoge druk, hoge temperaturen en vanuit alle richtingen op de behuizing valt.

Beschermingsgraad IP65

Een veel voorkomende beschermingsgraad is IP65. Een product met deze beschermingsgraad is volledig beschermd. Stof kan er niet doorheen dringen en het is ondoordringbaar voor waterstralen uit alle richtingen. Dit is vooral belangrijk wanneer bijvoorbeeld mobiele componenten zoals motoren of aandrijvingen beschermd moeten worden. Over het algemeen wordt beschermingsgraad IP65 aanbevolen voor alle soorten elektrische en elektronische apparaten die buitenshuis worden gebruikt, zodat ze beschermd zijn tegen stof, regen en vocht.

Testkamers voor stof

Aan de hand van stoftesten kan je controleren of zand of stof de behuizing van het testobject kunnen binnendringen. Typische stoftesten zijn de testen IP5X en IP6X volgens de testnorm DIN EN 60529 en de testen IP5KX en IP6KX volgens de normen ISO 20653 en SAE J 575. Voor deze gestandaardiseerde

PRODUCTNIEUWS

IP-stoftesten heeft Weiss Technik de DustEvent kamers in haar portfolio. Ze zijn verkrijgbaar in twee maten met een testkamervolume van 1.000 en 2.000 liter. Voor de stoftesten wordt samengesteld stofmateriaal dat voldoet aan de standaardnormen in de testruimte gebracht. Afhankelijk van de vereisten kan dit bijvoorbeeld zeer fijn talkstof (<75 μm), portlandcement, vliegas of Arizona-stof zijn. Het stof dat in de kamer wordt gebracht, wordt homogeen verdeeld in het testsysteem voor testen die voldoen aan de normen en wordt zo droog en klontvrij mogelijk opgeslagen. De DustEvent testkamers kunnen worden uitgebreid met optionele extra apparatuur voor testen volgens andere normen, waaronder IEC 60068-2-68.

Spatwatertest

Weiss Technik biedt de WaterEvent testkamer voor de meest voorkomende IP-beschermingsklassetesten IPX3 en IPX4 volgens DIN EN 60529. De testkamers worden gebruikt om de weerstand van een object tegen het binnendringen van spatwater van alle kanten te testen. De testkamers zijn verkrijgbaar met een

draaibuisradius van 200 tot 800 mm. De apparaten kunnen eenvoudig worden uitgebreid met de benodigde extra apparatuur voor tests volgens andere normen en beschermingsklassen. Dit betekent bijvoorbeeld dat kan worden voldaan aan de eisen voor alle tests voor spatwaterbescherming volgens ISO 20653 en DIN EN 60529 en voor de internationale normen SAE J 575, JIS D 0203 en IEC 60598-1.

Speciale oplossingen

Naast standaard testkamers ontwikkelt Weiss Technik oplossingen op maat voor veeleisende IP-beschermingsclassificatietests. Hiertoe behoren testsystemen voor de auto-industrie waarin Li-ion-accu's voor elektrische voertuigen worden gecontroleerd op water- en stofdichtheid. FEV Group

GmbH gebruikt in het grootste ontwikkelings- en testcentrum voor hoogspanningsaccu's ter wereld een Weiss Technik testsysteem voor spatwater. Dit testsysteem wordt gebruikt om IP-beschermingsbeoordelingstests

IPX5, IPX6, IPX6K (waterstralen, sterke waterstralen, onder hoge druk) en IPX9K (hogedruk-/stoomstraalrei-

niging) uit te voeren. Weiss Technik heeft in het FEV testcentrum ook een stofkamer ontwikkeld voor stoftesten voor beschermingsklassen IP5X, IP6x, IP5KX en IP6KX, waarin hele batterijpakketten met een gewicht tot 1.000 kilogram passen.

IP54 apparaataansluiting Energiebesparende ventilatoren

ingang van het apparaat als de aansluiting van het netsnoer voorzien van speciale afdichtingselementen om deze hogere IP-bescherming te bereiken. Met het industrieel beproefde V-Lock snoerbevestigingssysteem zijn mechanische veiligheidsklemmen, die vaak voor specifieke types ontworpen moeten worden, niet langer nodig.

De DG11 en DG12 apparaatstekkers zijn geüpgraded voor een IEC 60320 en IEC 60529 compatibele apparaataansluiting. In combinatie met het speciale netsnoer wordt een IP54-beschermingsgraad bereikt wanneer het apparaat wordt aangesloten. Met de V-Lock kabelmof is zowel de

Overal waar vuil, stofdeeltjes of spatwater kan voorkomen, zijn deze apparaatstekkers een uitkomst. Dat geldt niet alleen voor zware industriële omstandigheden, maar ook voor bijvoorbeeld de medische sector en de voedselverwerkende industrie, waar apparatuur veelvuldig wordt gereinigd en/of gedesinfecteerd/gesteriliseerd.

Met de toenemende druk op energieefficiëntie is het vervangen van bestaande elektronica door energiezuinige tegenhangers een logische stap. Ventilatoren zijn in deze verduurzamingsslag nog regelmatig een uitzondering. Toch kunnen koeloplossingen zoals de Sunon EC serie bijdragen aan een energiezuiniger systeemontwerp. Vergeleken met conventionele ventilatortechnieken kan het energieverbruik tot 80% worden teruggebracht. De ventilatoren zijn daarmee ideaal voor toepassingen waarbij een maximale luchtstroom tegen een zo laag mogelijk energieverbruik van cruciaal belang is.

De EC-ventilatoren zijn uitgerust met MagLev technologie en hebben een nog verder geoptimaliseerd waaierontwerp en een zeer stabiel magnetisch zwaartepunt. Deze vooruitgang in motor- en impellertechnologie zorgt voor minder wrijving tussen de as en het lager, verkleint de ruimte tussen de behuizing en de impeller, en maakt de unit minder gevoelig voor bewegingen en trillingen. Dit resulteert in een zeer efficiënte en stille ventilator met een lange levensduur.

Schurter Electronics

Batenburg Applied Technologies

De WaterEvent testkamer is geschikt voor de veel voorkomende IP-beschermingsklassetesten IPX3 en IPX4 volgens DIN EN 60529.

Maak je eigen batterijmodel voor simulatie met een DC-voeding

Batterijen zijn dynamische energiebronnen waarvan het gedrag in veel gevallen afwijkt van een ideale spanningsbron. Op basis van een sequentie van geleidelijk ontladen kan je met de DCvoeding van je ‘eigen’ batterij een model genereren met een dynamische interne weerstand, die verandert afhankelijk van de laadtoestand. Diezelfde voeding kan vervolgens op basis van dit model het gedrag van deze batterij in verschillende batterijgevoede applicaties simuleren. In principe kan dit voor ieder type batterij worden gedaan. Daarbij kost het de ontwikkelaar relatief weinig moeite om het batterijmodel te bouwen omdat de voeding alle voor dit model benodigde gegevens berekent.

Batterijen zijn dynamische energiebronnen. De spanning ervan is nauwelijks constant. Deze varieert afhankelijk van onder andere de ladingstoestand, belasting, temperatuur en leeftijd van de batterij. Dat heeft te maken met de chemische reacties die in de batterij plaatsvinden. Die worden beïnvloed door factoren als geometrie van de cel, het oppervlak van de elektrodes, de temperatuur van de reactanten, de diffusiesnelheid in het elektrolyt en nog veel meer. Bijna geen enkele van die parameters blijft constant als de batterij ontlaadt of de buitentemperatuur verandert. Vanwege dit dynamische gedrag is het een must dat er een gedegen model aan de basis van de simulatie van een batterij staat.

Dynamiek in model

met elkaar vergelijken en die afzetten tegen de specifieke vereisten van de toepassing. Het is maar zelden dat een batterijsysteem aan alle eisen voldoet. Daarom gaat het selectieproces meestal gepaard met compromissen tussen de verschillende eigenschappen van de batterij.

Met de R&S NGU/NGM202 DC-voeding kunnen ontwikkelaars het gedrag van een batterij bij verschillende omstandigheden en vereisten simuleren. Hierdoor kan al vroeg in de R&Dcyclus in wezen een echte batterij worden gebruikt, en kan je effectiever ontwikkelen, gemakkelijker de best passende batterij selecteren.

Grip op parameters

De van de NGM-K106/ NGU-K106 optie voorziene R&S NGM202 DCvoeding kan simulaties met zelfgemaakte batterijmodellen uitvoeren. In het display zijn de belangrijkste parameters voor het karakteriseren van een batterij in één oogopslag zichtbaar.

batterij kan die 5 tot 7% hoger kan zijn dan de nominale spanning, die is aangegeven in de specificaties.

• De laadstatus is gedefinieerd als het laadniveau van een batterij in verhouding tot zijn capaciteit in procenten. Als de batterij volledig is opgeladen, is die 100%.

• De laad- en ontlaadtemperatuur van de batterijen is belangrijk omdat DUT’s vaak onder zware omstandigheden worden gebruikt. Bij hoge temperaturen neemt de zelfontladingssnelheid aanzienlijk toe. Bij lage temperaturen neemt de interne weerstand toe.

www.rohde-schwarz.com/nl

info.bnl@rohde-schwarz.com

(030) 600 17 00

De selectie van batterijen of oplaadbare batterijen tijdens de ontwikkeling van verschillende batterijgevoede producten is vaak uitdagend. Op basis van de karakteristieken van de batterijen kan je verschillende typen

Bij de kwalificatie van een batterij draait het vooral om de volgende vijf parameters: open-klemspanning, laadstatus, laad- en ontlaadtemperatuur, interne weerstand en levensduur.

• De open-klemspanning is de spanning die wordt gemeten als er niets is aangesloten op de batterij. In geval van een volledig opgeladen

• Tijdens de ontlaadcyclus blijft de inwendige weerstand relatief constant en tegen het einde van de ontlading neemt de inwendige weerstand sterk toe. Als gevolg hiervan draagt de interne weerstand sterk bij aan de verwarming tijdens het laden of ontladen en dus aan het vermogensverlies.

• De levensduur van een batterij is de gebruiksperiode tussen het moment van levering en het

moment waarop de batterij door veroudering onder vooraf gedefinieerde waarden komt. Die is afhankelijk van verschillende factoren, zoals het type batterij, de laadstatus, de omgevingstemperatuur, het aantal laadcycli en de ontladingsdiepte.

Batterijdata invoeren

Voor het maken van een batterijmodel kan je twee wegen bewandelen. De eerste is het invoeren van batterijdata met behulp van de ingebouwde batterijmodeleditor. In de editor kunnen de open-klemspanning en de inter ne weerstand worden gedefinieerd voor verschillende ladingstoestanden van de batterij. Gegevens voor veelgebruikte batterijtypen, zoals lood, LiIon, NiCd en NiMH zijn al beschikbaar als vooraf geconfigureerde datasets. Deze kunnen eenvoudig worden

aangepast aan de eisen van een specifieke toepassing. Extra datasets kan je via USB op de harde schijf van de DC-voeding laden.

Zelf een een model bouwen Voor een applicatiespecifieker resultaat is het wenselijk om voor je ‘eigen’ batterij een specifiek model te maken. Dat gaat in drie stappen: ontladen van de batterij, loggen van de data en op basis van die data de berekeningen uitvoeren voor het batterijmodel. Door de batterij in een bepaald patroon te ontladen kan je de interne weerstand en de variërende openklemspanning ten opzichte van de ladingstoestand bepalen. Met de in de voeding ingebouwde QuickArbfunctionaliteit kan je het vereiste ontlaadprofiel genereren. In de Arb-editor kan het ontladen worden ingesteld als een cyclus van 10 seconden met

0,5 A ontlaadstroom gedurende vijf seconden gevolgd door 1 mA ontlaadstroom gedurende 5 seconden. Dit zorgt ervoor dat de nullastspanning tijdens de ontlading kan worden bepaald. Met een geïntegreerde logfunctie worden vervolgens de meetgegevens geregistreerd. Hierbij kan je de meetfrequentie aangeven (aantal samples/s). De gegevens kunnen intern of op een USB-geheugen worden opgeslagen.

Om vanuit de gelogde data een batterijmodel te maken is enig rekenwerk nodig. Rohde & Schwarz levert hiervoor een Python-tool die de laadtoestand, de inter ne weerstand en de spanningsparameters uit het logbestand berekent en een .csvbestand genereert van waaruit de verschillende diagrammen van het onderliggende accumodel kunnen worden gemaakt (zie de vier plots in de afbeelding).

Aan de slag met je batterijmodel Het model van je ‘eigen’ batterij kan vervolgens worden geladen in de simulatietool, die bij de R&S NGU/ NGM202 in de vorm van de NGMK106/NGU-K106 optie beschikbaar is. Door variatie van bijvoorbeeld de laadtoestand kan je simuleren hoe de batterij zich gedraagt bij specifieke omstandigheden die te maken hebben met de uiteindelijke toepassing.

Verder lezen

Verdere informatie over het met een DC-voeding modelleren van een batterij is op de website van Rohde & Schwarz te vinden in de application note ‘Battery Simulation with the DC Power Supplies R&S NGM200 & R&S NGU201’. Ook aanbevolen is de application note ‘Battery cycle tool for R&S NGU401, NGU201, NGM200 & NGL200’, waarbij de modelleerfocus ligt op de oplaadcycli van een keur aan oplaadbare batterijen.

Als de laadstatus daalt, neemt de open klemspanning ook af, maar neemt de interne weerstand toe.

Plots zoals die worden gegenereerd door de tool voor het modelleren van een batterij. De DC-voeding is aan de achterkant ruim voorzien van interfaces.

IO-Link drukopnemer

AC-lekstroomtang

sensorcel met 3-voudige overdrukbeveiliging (optioneel zelf 5-voudig).

Dankzij de ingebouwde microcontroller kan de sensor communiceren met maximale beschikbare IOlink transmissiesnelheid van 230,4 kBaud COM3.

De NAI 8273 IO-Link drukopnemer is ontworpen als een smart sensor en geeft relevante diagnostische functies en opgeslagen informatie als aanvulling op de procesdata die nodig zijn voor condition monitoring en voorspellend onderhoud. De procesdata bestaan uit de drukwaarde en de temperatuur van het medium, die direct gemeten worden op de stabiele ‘dunne film op staal’ druk-

Dit resulteert in een minimale cyclustijd van 1 ms en zodoende ontvangt het systeem de actuele proceswaarden in een heel kort interval, wat gunstig uitwerkt op de responstijd.

De druksensor heeft meetbereiken van -0.2 ... 0,2 bar tot 0 ... 700 bar, met een nauwkeurigheid van ±0,5% FS of ±0,3% FS. Voor het gebruik van conventionele schakeluitgangen, zijn de NPN, PNP en Push-Pull polariteiten te configureren.

Programmeerbare DC-voedingen

De twee nieuwe modellen in de 5 kW

Genesys+ serie bieden 0-1000 V/0-5

A en 0-1500 V/0-3,4 A programmeerbare uitgangen. Ze kunnen worden gespecificeerd voor driefase 170 tot 265 VAC ingangen of breed bereik 342 tot 528 VAC ingangen, met actieve PFC (vermogensfactorcorrectie). De voedingen kunnen werken bij constante stroom, constante spanning of begrensd constant vermogen, en bieden interne weerstand simulatie.

De koeling van de 1U hoge voedingen wordt verzorgd door ventilatoren, die op basis van de omgevingstem-

peratuur en de uitgangsbelasting het toerental aanpassen. Dit zorgt voor minder hoorbaar geluid. Ze hebben een LCD met hoog contrast en brede kijkhoek, met door de gebruiker instelbare helderheids- en dimfuncties, snellere reactietijden voor op- en neerwaarts programmeren en door de gebruiker instelbare spannings- en stroomzwenksnelheidsregeling. Testprofielen van arbitraire golfvormen van maximaal 100 stappen kunnen worden gegenereerd en opgeslagen in vier geheugencellen.

Programmeren kan met behulp van de regelknoppen op het frontpaneel, op afstand via LAN (LXI 1.5), USB 2.0 en RS232/485 of via de geïsoleerde analoge regel- en monitoringinterface (0-5 V, 0-10 V).

De CM4001 AC-lekstroomtang meet net als de CM4002 en CM4003 uit de CM400x serie van Hioki op basis van het true RMS-principe. Ze meten niet alleen AC-lekstroom en -verschilstroom, maar ook belastingsstroom. En via de optionele Z3210 Bluetooth transceiver kunnen de instrumenten communiceren met smartphones of tablets die zijn uitgerust met de ‘Gennect Cross’ app van Hioki. De CM4001 onderscheidt zich van de andere twee door het kleine formaat. Met een lengte van 16 centimeter past hij zelfs in je broekzak. Ook de meetbek wijkt af, en is ontworpen om in volle installatiekasten metingen uit te voeren bij kabels met een diameter tot 24 mm. Het instrument heeft veel handige functies, zoals auto-hold,

min/max/average, een inschakelstroom en een vergelijkingsfunctie. Met een meetbereik van 60 mA tot 600 A (40 Hz tot 1 kHz), een nauwkeurigheid vanaf 0,6 mA en de CAT III 300 V meetveiligheid, is de lekstroomtang een universele oplossing voor veel alledaagse elektrotechnische toepassingen.

Batterij-emulatieoplossing

De Keysight

E36731A Battery Emulator met BV9211B PathWave BenchVue geavanceerde batterijemulatiesoftware vormt een complete batterij-emulatieoplossing waarmee je kunt testen, emuleren en automatiseren in je R&D lab. Bijvoorbeeld in het kader van productontwikkeling voor IoT-toepassingen. Afhankelijk van de uitvoering kunnen batterijen tot 200 kW en tot 2.000 V worden getest en geëmuleerd.

De combinatie van de E36731A Battery Emulator en de BV9211B PathWave BenchVue biedt een testomgeving waarmee eenvoudig batterijtests en batterij-emulatie kunnen worden uitgevoerd. Je kunt de

batterij opladen, ontladen en deze gebruiken om automatisch batterijprofielen te creëren onder verschillende testomstandigheden. Die kunnen vervolgens worden gebruikt om de verschillende laadtoestanden van het te testen apparaat te emuleren. Bovendien is het met deze gebruiksvriendelijke oplossing mogelijk om de veroudering en stabiliteit van de batterij te monitoren.

TDK-Lambda

Batenburg Applied Technologies

Acal BFI

Pickering Interfaces heeft een nieuwe serie PXI/PXIe RF-multiplexer (MUX) modules aangekondigd die gebruik maken van een nieuwe schakeltechnologie. De MEMS-gebaseerde RFmultiplexers van de PXI/PXIe serie zijn geschikt voor gebruik bij testen op het gebied van draadloze communicatie en halfgeleiders. Ze bieden met >3 miljard schakelingen een fors langere operationele levensduur (tot 300x), met 50 µs een hogere verwerkingssnelheid (tot 60x), hogere bandbreedte en RF-vermogen in vergelij-

king met traditionele EMR-alter natieven (elektromechanische relais). Het insertieverlies van typisch <1,4 dB bij 4 GHz is vergelijkbaar met EMR's en veel lager dan bij solid-state schakelaars.

De 40-878 (PXI) en 42-878 (PXIe) zijn 50 Ω, 4 GHz RF-multiplexers. Om tegemoet te komen aan testtoepassingen van verschillende grootte, bevat de reeks enkele, dubbele of 4-kanaals multiplexers, die allemaal een enkele PXI of PXIe chassissleuf innemen, wat flexibiliteit biedt in de chassiskeuze en het aantal slots minimaliseert. De 40/42-878 wordt geleverd met drivers die ondersteuning bieden in alle populaire software programmeeromgevingen.

De driekanaals Lumiloop LSPM

1.1/2.1 high-speed vermogensmeters met laser hebben een frequentiebereik van 9 kHz tot 6 GHz voor de LSPM 1.1 en 9 kHz tot 26,5 GHz voor de LSPM 2.1. Er zijn ook versies met één of twee kanalen verkrijgbaar. De sensorkoppen zijn extreem robuust en zijn bestand tegen meer dan 1000 V/m. Kabellengtes tot 1000 m maken bediening op afstand mogelijk zonder zorgen over aardlussen. Compensatie voor lineariteit, frequentie en temperatuur van de vermogenssensor garanderen nauwkeurige metingen. Een dynamisch bereik van 80 dB voor LSPM 1.1 en 63 dB voor LSPM 2.1 wordt bereikt

voor vele frequenties. De hoge bemonsteringssnelheid (tot maximaal 2 MSamples/s) maakt signaalanalyse in het tijddomein met hoge resolutie mogelijk. De stroommeters kunnen gesynchroniseerd worden met signaalgeneratoren om pulsanalyse met hoge resolutie te realiseren. De RF-vermogensmeters kunnen worden gecombineerd met de CI-250+ computerinterfaces, die zijn voorzien van een 4,3" touchscreen en Ethernetinterface. De CI-250+ geeft RF-vermogen, veldsterkte, laserstatus en meer in één oogopslag weer.

De Knick VariTrans P 27000 signaalomvormer is inzetbaar in diverse sectoren waaronder e-mobility, railway, maritiem en energie. Met zijn compacte 12,5 mm brede modulaire behuizing, geschikt voor DIN-rail montage, 480 gekalibreerde flexibele bereiken en een snelle responstijd van circa 70 µs zet hij spanningen

en stromen van ±20 mV tot ±200 V respectievelijk ±0,1 mA tot ±100 mA galvanisch gescheiden om naar standaard ±20 mA- of ±10 V-meetsignalen. Dit gebeurt op een veilige manier. Een isolatiespanning van 1000 VAC/DC en een 3-poorts isolatie-ingang voorkomen schade aan de elektronica van de signaalomvormer en incorrecte metingen.

De signaalomvormers kunnen snel en gemakkelijk worden geconfigureerd; ook het gemakkelijk openen van de behuizing draagt daar aan bij. Montage wordt vergemakkelijkt door steekbare schroefklemmen en voorbedrading van de behuizingen.

Vanwege de gedetailleerde informatie op displays van T&M-apparatuur is daarvoor een oplossing nodig met foutloze optische kwaliteit en de hoogst mogelijke lichtdoorlaatbaarheid. De EMC-afscherming mag daarin geen obstakel zijn.

Hiervoor biedt PSC met Solaris Shield een optical grade gegoten

acrylaat met een meegegoten metalen fijnmazig gaas. Om het moiré-effect te voorkomen, kan het gaas gedraaid worden onder een hoek. De lichtdoorlaatbaarheid is dan nog steeds 80%. Vaak wordt een zilveren busbar toegepast om een goede elektrische verbinding tussen het displayvenster en de behuizing te garanderen. Een oppervlaktebehandeling kan worden toegevoegd om storende lichtreflecties te voorkomen of om de krasbestendigheid, dan wel chemische resistentie te vergroten. PSC biedt ook EMC displayschermen voor resistive touch screens.

CN Rood

Elscolab

EEMC

AR Benelux

Dé ingang voor producten en leveranciers: www.engineersonline.nl. U kunt nu nog sneller en eenvoudiger informatie vinden over producten en leveranciers via onze vernieuwde site www.engineersonline.nl.

DIRECT ZOEKEN NAAR PRODUCTEN

Ga naar www.engineersonline.nl en klik op ‘zoeken’. U kunt bijvoorbeeld zoeken op naam of op productrubriek.

DIRECT ZOEKEN NAAR LEVERANCIERS EN MERKEN

Op zoek naar de leverancier van dat ene merk, leveranciers van sensoren, merken in testapparatuur, via de zoekfuncties op www.engineersonline.nl kunt u alle mogelijke zoekcombinaties maken. De zoekresultaten leiden altijd tot één of meer leveranciers die u verder kunnen helpen. Bovendien vindt u bij de leveranciers direct de informatie over de nieuwste producten uit het leveringspakket.

ENGINEERING SHOP

De vernieuwde website www.engineersonline.nl biedt nu ook de mogelijkheid om boeken, dossiers, losbladigen en CD’s te bestellen met informatie over engineering in de volle breedte: van elektronica-ontwerp tot aandrijftechniek, van besturingstechniek tot werktuigbouwkundig construeren. Kijk ook snel naar de speciale aanbiedingen, want op is op!

Redactie Postbus58,7400ABDeventer e-news@mybusinessmedia.nl

RichardBezemer(hoofdredacteur) Tel.0634659502,r.bezemer@mybusinessmedia.nl

José Schermer traffic@mybusinessmedia.nl, (0570)504352 Advertentieswordenuitgevoerdovereenkomstig de-‘RegelenvoorhetAdvertentiewezen1990’

Uitgever Arjan Stoeten a.stoeten@mybusinessmedia.nl

EenuitgavevanMYbusinessmediaHoldingb.v., Postbus58,7400AB Deventer, Tel.(0570)504300. Vakbladoverindustriëleelektronicaenindustriële automatiseringvoorNederlandenBelgië.

ISSN0168-2873

Reproductie

Overnamevanartikelen,tekeningenen/offoto’suitElektroData isslechtsmogelijknaschriftelijketoestemmingvandeuitgever. ©MYbusinessmedia,2023 ‘Hetauteursrechtopdeinhoudvandittijdschriftwordt uitdrukkelijkvoorbehouden.’Doorhetaanbiedenvanbijdragen aandittijdschriftverklaartdeauteurzichaccoordmetde Standaardpublicatievoorwaardenvoorbijdragenaantijdschriften ensoortgelijkeuitgaven.

Beschermingpersoonsgegevens MYbusinessmedialegtuwgegevensvastvoordeuitvoeringvan de(abonnements)overeenkomst.Uwgegevenskunnendoor MYbusinessmediawordengebruiktomuteinformerenover relevanteproductenendiensten.Indienuhiertegenbezwaar heeft,kuntuditmeldenaanMYbusinessmedia,t.a.v.afdeling Relatiebeheer, Postbus58,7400AB Deventer.

Abonnementen

Voorvragenoverabonnementen,bezorgingenofadreswijzigingen kuntu:

Bellenmet:+31570504325

Mailennaar:klantenservice@mybusinessmedia.nl

Schrijvennaar:

MYbusinessmediaHoldingbv

Elektrodata

Postbus58

7400ABDeventer

Abonnementstarieven

JaarabonnementNederland€199,00*

JaarabonnementBuitenland€230,00*

Studentenabonnement50%korting

* Prijzen zijnexclusief9%BTWen€3,95administratiekosten exclusief21%BTW.

Jaarabonnementgeldttotwederopzegging.

Beëindigingvanhetabonnementkanschriftelijk,pere-mailof telefonischgeschieden,uiterlijkdriemaandenvoorheteindevande abonnementsperiode;nadienvindtautomatischverlengingplaats.

Verzendingenfacturering

MYbusinessmedia

Basislayout|Opmaak BureauOMA,Doetinchem,www.bureauoma.nl

Druk

DrukkerijRoelofs,Enschede