Elektrodata 2 - 2-21

JAARGANG 40 | 2021 | NUMMER 2

43 Nieuwe producten

OP PAGINA 12 WWW.ELEKTRODATA.NL/EZINE

PAGINA

14

Snelle machine learning aan de edge met opensource ontwikkeltools

INDUSTRIËLE ELEKTRONICA

6

IMC-Hall-sensoren meten stromen tot meer dan 2000 A en zijn geschikt voor redundante monitoring van batterijmanagementsystemen.

INDUSTRIËLE AUTOMATISERING

10

Veilige koppeling tussen IT en OT met ARM-gebaseerde programmeerbare industriële controller kan zonder extra security hardware.

INDUSTRIËLE IOT

16

Efficiënt ontwikkelen van veilige en goed beveiligde IoTsystemen met combinatie van veilige MPU en security software framework.

INSTALLATIE & ENERGIETECHNIEK

18

Batterijgevoede CO2-sensor voor monitoring luchtkwaliteit stuurt metingen via NBIoT of LoraWAN door naar cloudomgeving.

TESTEN & METEN

22

Combinatie van scoop en datalogger is gespecificeerd voor 200 MS/s bemonsteringsfrequentie bij 14-bit resolutie.

Electronics & Applications van 28 tot en met 30 september in Utrecht De voorbereidingen voor het (hopelijk fysieke!)

op de beursvloer zal worden geproduceerd. Op

ware Design (voor productie), Industrial Design en

vakevent Electronics & Applications, dat gepland

basis van een functioneel prototype van dit ‘voice

Test & Measurement of the Future.

staat voor 28 tot en met 30 september in de

recording device’ is inmiddels een eerste lay-

Jaarbeurs Utrecht, zijn in volle gang. Inmiddels

outschets van de PCB gemaakt. Andere projecten

hebben zich meer dan 40 exposanten aangemeld.

zijn het demoplein en de soldeerwedstrijd ‘Beste

Net als bij de eerdere edities kunnen bezoekers

Soldeerder van de Benelux’.

een elektronicagadget –deze keer de E&A parrot–

Voor de E&A wordt een uitgebreid lezingenprogramma opgetuigd. De volgende twaalf seminars

scoren, dat deels ‘live’ op een productie-demolijn

fhi.nl/eabeurs.nl

staan gepland: Internet of Things & IIoT, Elektronicaproductie (smart industry & machine to machine communication), Software Design, Medische Elektronica,

LEVERANCIER VANO.A.: O.A.: LEVERANCIER VAN Quectel, Ambiq, Trinamic, Quectel, Trinamic, CUI, ProAnt, ArkX Labs, ProAnt, Cepton, CUI, Sanyo Denki en Apex Microtechnology Sanyo Denki, Atmosic, Apex Microtechnology

Productaansprakelijkheid, Energie/Energietransitie, Applications, 5G/Telecom, Obsolescence Management / Life Cycle management, Hard-

ED Cover.indd 1

Top Electronics.indd 1

04-02-21 13:03 23/03/2021 13:57

ONZE PRIJZEN DE BESTE BESCHERMING TEGEN HOGE KOSTEN The best part of your project: www.reichelt.com

Met reichelt haalt u meer uit uw budget.

Dankzij de efficiënte, zelf ontwikkelde logistiek en de bundeling van onze inkoopkracht voor geselecteerde kwaliteitsproducten, kunnen wij zeer kleine hoeveelheden voor superprijzen leveren.

Luchtkwaliteit bewaken — Hoogwaardig CO2-meetapparaat Meting van CO2 en de temperatuur en luchtvochtigheid in een kamer

Het CO2-meetapparaat A37 registreert het kamerklimaat en geeft daarbij als hoofdmeetwaarde het CO2-gehalte van de lucht in de ruimte aan.

L Registratie van het CO2-gehalte van 400 ppm tot 5000 ppm L hoogwaardige NDIR-sensor L registratie van kamertemperatuur en luchtvochtigheid in de kamer

optische/akoestische waarschuwing

L akoestisch-optische waarschuwing bij Bereiken van drempelwaarden L Luchtkwaliteitsweergave in de kamer (IAR) met emoticons L Displayverlichting

CO2 CO2-waarde Luchtvochtigheid

Tijd

Temperatuur

Bestelnr.:

UT A37

100,

70

(83,22)

Meetapparaten voor een groot aantal andere toepassingen vind u online!

Nu ontdekken ►www.reichelt.com/meettechniek DAGPRIJZEN! Prijzenstand: 12. 3. 2021

Betaalwijzen:

Geweldige prijs-kwaliteitverhouding

Meer dan 110.000 geselecteerde producten

Betrouwbare levering - vanuit Duitsland over de hele wereld

www.reichelt.com Bestellservice: +49 (0)4422 955-360

elektronik – The best part of your project

De wettelijke herroepingsregelingen zijn van toepassing. Alle aangegeven prijzen in euro inclusief de wettelijke BTW, excl. verzendkosten voor de totale winkelwagen. Uitsluitend onze Algemene Voorwaarden (zie hiervoor https://rch.lt./AV-NL of op aanvraag) zijn van toepassing. Afbeeldingen kunnen afwijken. Drukfouten, vergissingen en prijswijzigingen voorbehouden. reichelt elektronik GmbH & Co. KG, Elektronikring 1, D-26452 Sande, Tel.:+49 (0)4422 955-360

reichelt_ElektroData_02-2021.indd 1 ED Advertenties.indd 2

12.03.2021 10:22:55 23/03/2021 13:01

REDACTIONEEL

APRIL 2021

3

Machtspolitiek over de ruggen van de chipfabrieken Net nu de auto-industrie aan het opkrabbelen is, dient zich een

Waar de Aziatische marktleiders inmiddels serieuze stappen zet-

volgende domper aan. Halfgeleiderfabrikanten, die vanwege de

ten in het bouwen van IC-fabs in de Verenigde Staten, heeft

dalende vraag ten gevolge van de coronapandemie hun produc-

de EU nu het plan om in 2030 20% van de wereldwijde IC-

tie van chips voor autobouwers hadden teruggeschroefd, lukt

productie binnen haar grenzen onder te brengen. Daar zal

het niet snel genoeg om voor de auto’s terug te schakelen in de

dan wel snel actie in moeten worden genomen, want een

hoogste versnelling. Niet in de laatste plaats omdat ze hartstikke

IC-fabriek stamp je niet zomaar even uit de grond. Wat dat

druk zijn om te kunnen voldoen aan de stijgende vraag naar chips

betreft is het nog net geen kerncentrale.

van onder andere computer- en smartphonefabrikanten.

Berichten over het tijdelijk stilleggen van de productie door zo’n

Het meest absurde in deze situatie is dat zo’n beetje alle half-

beetje alle grote automerken ondersteunen het beeld dat markt-

geleiderfabrikanten afhankelijk zijn van ‘ons’ ASML, dat als

vorsers voor 2021 schetsen: alleen al door de bevoorradingson-

enige bedrijf ter wereld de EUV-machines kan maken waarmee

zekerheid zullen in het eerste kwartaal van dit jaar een kleine

de meest geavanceerde chips kunnen worden geproduceerd.

700.000 minder auto’s van de band rollen dan gepland. Pas in

ASML, dat van de Amerikanen deze topmachines niet naar China

het derde kwartaal zal een en ander op orde zijn, zodat er in 2021

mag exporteren en nu zelfs ook al de ‘gewone’ DUV-machines

zo’n 85 miljoen auto’s zullen worden gemaakt: 7 miljoen meer

niet meer zou mogen leveren aan dit land.

dan in het ‘rampjaar’ 2020, 7 miljoen minder dan in 2019.

Deze volgende stap van Amerikaans spierballenvertoon kan wel eens razendsnel als een boemerang terugkomen in de vorm

De halfgeleiderindustrie zit ook qua geopolitieke ontwikkelin-

van net zo’n staaltje eigen-werelddeel-eerst gedrag, maar dan

gen in minder rustig vaarwater. De concentratie van de meest

op instigatie van het land dat in de Aziatische regio de lakens

geavanceerde IC-fabs in Aziatische landen heeft de Verenigde

uitdeelt. Dan zouden die IC’s wel eens een nog schaarser goed

Staten en inmiddels ook Europa doen beseffen dat dit leidt tot

kunnen worden voor de Westerse wereld. Gelukkig pakten we de

een te grote afhankelijkheid van een regio waarin China zich

laatste tijd al een stuk minder vaak de auto...

steeds meer als een olifant in de porseleinkast begint te gedragen. De T in TSMC staat wat dat betreft voor de spreekwoorde-

Richard Bezemer, hoofdredacteur Elektro-Data

lijke lont in het kruitvat.

(R.Bezemer@mybusinessmedia.nl)

DE GROOTSTE OFFICIËLE

MEAN WELL DISTRIBUTEUR IN DE BENELUX

Telerex N.V.

Antwerpen

+32 3 326 40 00

Telerex Nederland B.V.

Breda

+31 76 578 20 00

info@telerex-europe.com

wwww.telerex-europe.com

Meer elektroDATA op

ED Redactioneel.indd 3

23/03/2021 16:16

NIEUWS

4

EVA Optic investeert in SMD-productielijn

Kabelbinders op Mars

EVA Optic uit Zwartsluis, ontwik-

soldeermachine JADE MKII van Pil-

kelaar en producent van innovatieve

larhouse, die zorgt voor stabiele en

oplossingen voor de zwembadwereld,

reproduceerbare stevige solderingen

heeft geïnvesteerd in een volledige

van traditionele componenten.

high-end elektronica productielijn. De

Voor de kwaliteitscontrole heeft

filosofie van het bedrijf is om zoveel

EVA Optic gekozen voor de Viscom

mogelijk in eigen beheer te doen,

X8011-II PCB X-Ray machine. Deze

zo ook de elektronicaproductie. Al

stelt het bedrijf in staat om met hoge

De half februari op Mars gelande Rover Perseverance maakt

eerder is ingezet op 3D-printing voor

nauwkeurigheid alle zichtbare en

gebruik van Ty-Rap kabelbinders van ABB om de binnen- en

productontwerp, prototyping en productie.

onzichtbare problemen tijdig op te

buitenbekabeling en onderdelen van de Rover te bundelen en zo

sporen. Hierdoor kunnen proces- of

de betrouwbaarheid van onderzoeks- en laboratoriumapparatuur

Centraal in de elektronica productielijn

ontwerpaanpassingen worden doorgevoerd die ten goede komen aan het

zeker te stellen. De kabelbinders zijn ontworpen om corrosie en

ontwikkeltraject van het bedrijf.

ze bestand tegen radicale temperatuurveranderingen.

staat de Essemtec Puma gecombineerde pasta jetter en pick&place machine. Deze plaatsbesparende

straling in de meest extreme omgevingen te weerstaan. Ook zijn ABB Installation Products levert sinds 1973 producten voor het

oplossing, die zowel pasta aanbrengt

ruimteprogramma. Zo worden Ty-Rap kabelbinders gebruikt op www.smd-tec.be

de nog steeds actieve NASA Curiosity-Rover en werden ze eerder

www.evaoptic.nl

van 1200 mm. Verder is er een con-

gebruikt op de twee Spirit- en Opportunity-Rovers. Oorspronkelijk gepatenteerd in 1958 werden standaard Ty-Rap kabelbinders

vectie reflowoven en een IBL SV540

bekend vanwege hun Grip of Steel vergrendeling voor zakelijk en

vapor phase machine waarmee in

huishoudelijk gebruik. Sindsdien zijn er bijna 30 miljard van deze

een zuurstofvrije omgeving goede

kabelbinders geproduceerd.

als componenten plaatst, kan overweg met printplaten tot een lengte

solderingen op de meest uitdagende new.abb.com/benelux

producten kunnen worden gerealiseerd. Ook is er een THT selectief

Kiwa lijft Dare!! Services in

Poster draadloze communicatie

Dare!! Services is overgenomen door Kiwa,

werk van een grote internationale organisa-

dat wereldwijd actief is op het gebied van

tie. Dat biedt ons kansen om onze dienst-

Rohde & Schwarz heeft een poster uitgebracht met

testen, inspecteren en certificeren. Dare!!

verlening te verbreden. Andersom voegt

een overzicht van de draadloze communicatie stan-

Services, dat is gespecialiseerd op het

Kiwa Dare Services nieuwe services en een

daarden en frequenties, waaronder mobiele, niet-

gebied van EMC-metingen, productveiligheid en kalibraties en als notified body

mooi klantenportfolio aan Kiwa toe.”

mobiele, IoT- en GNSS-specificaties, zoals 5G, LTE

“Kiwa en Dare!! Services deden al vele

en WiFi. Na registratie kan je de poster downloaden

medische hulpmiddelen onder MDD/MDR

jaren zaken met elkaar op het gebied van

of via de post ontvangen.

en volgens ISO/IEC13485 certificeert, zal verder gaan onder de naam Kiwa Dare

kalibraties, EMC-metingen en -certificeringen. Onze diensten vullen elkaar uitstekend

www.rohde-schwarz.com

Services. De overige activiteiten van

aan en vooral in technologisch opzicht

Dare!!, met name de EMC/RF-software en

voegen we dankzij deze overname speci-

meetapparatuur, blijven zelfstandig. Deze

fieke expertise toe aan het Kiwa-portfolio.

producten worden op de markt gebracht

Met name op gebied van automotive en

onder de naam Raditeq, voorheen Dare!!

medical kunnen wij door deze acquisitie

Products.

onze activiteiten uitbreiden”, aldus Paul

Onder de Kiwa-vlag blijft Dennis van der

Hesselink, CEO van Kiwa.

Vlugt, ondersteund door René Dijkstra, leiding geven aan de activiteiten van voorheen Dare!! Services, en nu Kiwa Dare

www.dare.nl www.kiwa.com

Services. René Dijkstra: “Onze bestaande en toekomstige klanten blijven zaken doen met dezelfde mensen en profiteren nog steeds van onze expertise. Als onderdeel van Kiwa kunnen wij nu ook gebruik maken van de slagkracht en het omvangrijke net-

ED Nieuws.indd 4

23/03/2021 15:52

NIEUWS

APRIL 2021

5

Althen Sensors & Controls neemt Metesco over Door de overname van Metesco

ficaat. Deze kalibratiefaciliteiten

Nederland heeft Althen Sensors

bieden ook mogelijkheden voor

& Controls toegang tot een nieuw

de bestaande klanten van Althen Sensors & Controls. Momenteel

marktsegment, namelijk de verhuur van sensoren, meetsyste-

Radiosignalen boetseren met licht

worden de kalibraties van onder

Om radiosignalen te bewerken voor bijvoorbeeld radar of 5G/6G

men en draagbare meet- en dataaquisitieapparatuur. Het in 2005

andere kracht-, druk- en inclinatiesensoren nog ondergebracht in

mobiele communicatie is het belangrijk om scherp te kunnen filteren

door Richard Zwakke opgerichte

Duitsland bij zuster bedrijf Althen

bedrijf kan er door de in-house

Mess & Sensortechnik GmbH.

te krijgen. Deze bewerkingen kunnen met gebruik van licht en fotonische schakelingen een stuk sneller en nauwkeuriger worden gedaan.

kalibratiemogelijkheden voor

Metesco Nederland speelt in

Echter, hiervoor is het wel nodig om eerst de radiosignalen om te

zorgen dat de verhuurde apparatuur altijd gekalibreerd is en wordt

op de trend dat het bezit van

zetten in licht. En nadat de bewerkingen zijn gedaan moet alles ook

meetapparatuur overgaat naar

weer worden omgezet naar radiosignalen.

geleverd met een kalibratiecerti-

gebruik. Bedrijven zoeken steeds

Met de ‘microwave photonic spectral shaper’, die onlangs door

vaker naar oplossingen waarbij

onderzoekers van de Universiteit Twente, IMEC en The University

(kortstondig) gemeten kan worden, zonder grote investeringen,

of Sydney is beschreven in een paper in APL Photonics, moet dat

beheer en onderhoud. Maar eisen

met silicium fotonica-technologie, ontleedt eerst het radiosignaal

wel betrouwbare meetresultaten

in verschillende elementen, zoals de zijbanden die horen bij een

en flexibiliteit in beschikbaarheid.

bepaalde frequentie. Die verschillende delen gaan dan afzonderlijk

of andere bewerkingen uit te voeren om de signalen in de juiste vorm

allemaal een stuk efficiënter gaan. De chip, die door Imec is genaakt

door het fotonische circuit, worden ‘in vorm gekneed’, en zodra de www.althensensors.com

gewenste bewerking klaar is, worden ze weer terugvertaald naar radio. Al deze processen vinden op de fotonica-chip plaats met componenten zoals ringvormige resonatoren en filters die allemaal elektronisch programmeerbaar zijn. Uiteindelijk vertaalt een hogesnelheid lichtdetector het signaal weer terug naar radiogolven.

“Onze nieuwe spectral shaper kan aan de basis staan van een hele range van complexe bewerkingen die we kunnen uitvoeren op radiosignalen, dankzij programmeerbare fotonica”, zegt UT-professor David Marpaung van de groep Nonlinear Nano­photonics. Volgende generaties van de fotonicachip zullen worden geproduceerd in siliciumnitride technologie, de belangrijkste fotonische maaktechnologie van het Mesa+ NanoLab van de UT.

Kurth Electronic bij GMC Instruments

davidmarpaung.com

GMC Instruments Nederland heeft

identificatie van aderparen. De

hoeveelheid beschikbare energie

teerd. Een specifieke eigenschap

met Kurth Electronic een nieuwe

Ethernet-performancetesters worden toegepast voor inbedrijfname

binnen een LAN-netwerk.

van een TDR-meetinstrument is de

De TDR-testers zijn bedoeld voor

bepaling van een kabellengte, wat

vertegenwoordiging aan het assortiment toegevoegd. Kurth is leveran-

en foutopsporing in LAN-netwerken.

het opsporen van de locatie van

handig als je wil weten of er nog

cier van onder andere kabelzoekers,

Er wordt getest op onder andere

genoeg kabel op een haspel zit voor

Ethernet-performancetesters en

doorgang, onderbreking, kortsluiting

TDR-testers. De kabelzoekers van

en aderverdraaiing. Tevens zijn ze

kabelstoringen ten gevolge van bijvoorbeeld kortsluiting, indringend vocht en slechte contacten. Tot op

Kurth zijn geschikt voor opsporing

geschikt voor PoE, PoE+ en PoE++

30 cm nauwkeurig kan een open

van glasvezel- en koperkabels en

netwerken voor bepaling van de

eind of kortsluiting worden gedetec-

een project. Dit kan tot een lengte van 14 km. www.gmc-instruments.info

M OTOR B EVEI LI GINGS S CHAK ELAAR S MOTOR S TAR T ER CO MB INAT IE S SERIE SM • beschikbaar van 0,1 tot 100A • hoog kortsluitvermogen • bediening met drukknop of draaiknop

• • • •

modulaire afmetingen uitvoering tot 40A breedte 45mm ruim assortiment accessoires behuizing zowel inbouw als opbouw IP65

officieel distributeur

CALPE.NL

Meer elektroDATA op

ED Nieuws.indd 5

23/03/2021 15:52

INDUSTRIËLE ELEKTRONICA

6

IMC-Hall-sensoren meten stromen tot meer dan 2000 A IC IS GESCHIKT VOOR REDUNDANTE MONITORING VAN BATTERIJMANAGEMENTSYSTEMEN Melexis introduceert de MLX91216 XHF extra high-field stroomsensor. Hiermee brengt het bedrijf het gemak en de nauwkeurigheid van de gepatenteerde IMC-Hall-technologie naar hoge-stroommetingen voor nieuwe automotive toepassingen. Deze uitbreiding van de familie van IMC-Hall-sensoren voor nauwkeurige en snelle stroommeting in een breed scala aan automotive en industriële toepassingen is geschikt voor het meten van stroomsterktes tot meer dan 2000 A.

De MLX91216 XHF is geschikt voor het meten van stromen tot meer dan 2000 A.

nodig, die vaak het specifiek buigen of vormen van geleiders vergen, wat inherent is aan de kerngebaseerde oplossingen.

Drie versies De MLX91216 XHF is geschikt voor

door de busbar loopt. Gemonteerd op

De MLX91216 XHF is een uitbreiding

het meten van stroomsterktes tot

de printplaat is de sensor binnen de

van de Melexis familie van IMC-Hall-

meer dan 2000 A. Hiermee is het IC

sensoren voor nauwkeurige en snelle

geschikt voor redundante monitoring

afscherming boven de geleider gepositioneerd. Deze configuratie maakt

van batterijmanagementsystemen

montage eenvoudiger dan bij conven-

zijn nu leverbaar:

(BMS), overstroomdetectie in slimme

tionele Hall-sensoren.

• MLX91216 High field (HF) versies:

zekeringen en het meten van fasestromen in tractieomvormers en

Een belangrijk onderscheid van de

stroommeting. De volgende drie types

200 tot 600 A. • MLX91216 Very High Field (VHF)

boost/terugwinning-omvormers. De

bewezen IMC-Hall-technologie ten opzichte van kernloze oplossingen

gebruiker kan via programmeerbare

is dat de positionering veel minder

• MLX91216 eXtra High Field (XHF)

filters de resolutie, reactietijd en bandbreedte aanpassen voor een optimale

kritisch is. Binnen het ontwerp is meer

signaal-ruisverhouding. De sensor

meting niet afhankelijk is van een

Specificaties

heeft ingebouwde diagnosefuncties,

magnetische veldgradiënt. Bij andere

De nieuwe MLX91216 XHF is AEC-

inclusief draadbreukdetectie.

technologieën moet om de stroom

Q100 Grade-0 gekwalificeerd voor

te concentreren de busbar zeer smal

automotive toepassingen. Hij werkt in

IMC-Hall technologie

worden gemaakt, wat kan leiden tot

het temperatuurbereik van -40 °C tot

De SOIC8 SMD-component is gebaseerd op de gepatenteerde Integrated

aanzienlijke thermische hotspots.

+150 °C. De sensor heeft een breed

Aan de andere kant heeft de IMC-

meetbereik van ±20 mT tot ±350 mT

Magnetic Concentrator (IMC) tech-

Hall-technologie ook de voordelen

met een lineariteit tot ±0,2% volle

nologie van Melexis. Deze techno-

van kernloze technologieën, waardoor

schaal. De reactietijd is 2 μs en de

www.rutronik24.com

logie maakt in combinatie met een

deze technologie zich uitstekend leent

hoge thermische stabiliteit blijkt uit

rutronik_nl@rutronik.com

eenvoudige U-vormige magnetische

voor kleinere assemblages met SMD-

een offset drift van minder dan 5 mV

(076) 572 30 00

afscherming nauwkeurige contactloze meting mogelijk van de stroom die

oplossingen. Hierdoor zijn geen complexere through-hole configuraties

en een verloop van de gevoeligheid

ED IE.indd 6

versies: 400 tot 1200 A. versies: 800 tot 2000 A.

mechanische speelruimte omdat de

dat binnen de 1% blijft.

23/03/2021 13:39

APRIL 2021

7 PRODUCTNIEUWS TDK-Lambda

Elincom electronics

1,4 tot 3 W DC-DC omzetters

Supercap voor hoge temperaturen

De CHVM serie niet-geïsoleerde

ingangsspanning is 11 tot 13 V voor

Met de Neo Vet heeft Vinatech

DC-DC omzetters met 12 V ingang

de 1,4 W en 1,5 W uitvoeringen, 10,8

een serie 2,7 V supercaps

bevat modellen voor nominale uit-

tot 16,5 V voor de 2 W modellen en

ontwikkeld die toegepast kun-

gangsspanningen van 180 V tot 2.000

10,8 tot 13,2 V voor de versies van

nen worden in situaties met

V, die instelbaar zijn tussen 0,5% en

2,5 W en hoger.

een omgevingstemperatuur

100%. Hierbij zijn uitgangsvermogens

Voor de 1,5 W uitvoeringen is het

tot +85 °C en een relatieve

mogelijk van 1,4 tot 3 W. De metalen

werktemperatuurbereik -10 °C tot

luchtvochtigheid tot 85%. De

afschermende behuizing vermindert

+50 °C. Voor de andere uitvoeringen

Neo Vet supercaps zijn er in

de uitgestraalde emissies en draagt

is dat -10 °C tot +60 °C, met vanaf

capaciteiten van 3,3 F tot 15 F.

hiermee bij aan de zeer lage uit-

50 °C lineaire derating tot 60% van

Bij hoge temperaturen moet

gangsrimpel en -ruis. Alle modellen

de belasting voor de modellen met

er rekening gehouden worden

zijn beveiligd tegen overstroom. De

de hogere vermogens. Opstarten van

met derating. In combinatie

de CHVM serie omzetters kan

met hoge vochtigheidsgraad kan er

UPS om bij uitschakelen van de voe-

al bij -20 °C. De CHVM1R5 (1,4

zelfs wetting optreden, waarbij een

ding nog een laatste actie te kunnen

W en 1,5 W) meet 44 x 16 x 30

supercap gaat lekken. Ontwikkelaars

afhandelen. Met deze specificaties

mm (BxLxH); voor de CHVM2

moeten hiermee rekening houden in

kunnen supercaps zonder veel voor-

en CHVM2R6 (2 en 2,6 W) is

hun design, door bijvoorbeeld een

zorgsmaatregelen toegepast worden

dat 110 x 12 x 19,75 mm en

extra supercap te plaatsen waardoor

in outdoor toepassingen als in de

de CHVM2R5, CHVM2R7 en

de werkspanning daalt. Dat is met

automotive en railtransport, en bij

CHVM3 (2,5, 2,7 en 3 W) meten

deze supercaps niet nodig.

besturingsproducten voor industriële

80 x 12 x 19,75 mm.

Supercaps worden vaak toepast als

processen.

Avnet Silica

IC voor mobiele connectiviteit

Het product bevat een schaalbaar BICS multi-IMSI profiel dat toegang geeft tot 4G / LTE-M / NB-IoT en verouderde 2G en 3G connectivitet in meer dan IoT application solution providers

200 landen en over meer dan 700

kunnen gemakkelijk op afstand veran-

mobiele netwerken. De AVeUIC-

deringen in mobiele netwerkoperators

C32xxBICS is gecombineerd met pre-

bewerkstelligen met de GSMA 3.2

paid BICS-connectiviteit en toegang

eUICC (embedded universal integra-

tot het SIM For Things connectivity

ted circuit card) productfamilie. De

management platform van BICS.

AVeUICC32xxBICS, die is ontwik-

Provisioning van de eUICC-producten

keld met BICS, maakt producten van

vindt plaats op Avnet’s 3.2 Subscrip-

solution providers meer toekomstbe-

tion Management Secure Router

stendig omdat ze nu niet langer IoT-

(SM-SR), waarbij voor de chip remote

apparaten, die al worden toegepast,

over-the-air life-cycle management

ter plekke of via terugroepacties hoe-

services mogelijk zijn. De AVeUIC-

ven te te modificeren; dat kan met dit

C32xxBICS is er in SIMFit 2FF / 3FF /

IC-product op afstand.

4FF (plastic) en MFF2 (chip) formaten.

Intuïtief met groot bedieningsoppervlak.

Serie 56 Universeel.

Combineert visuele en tactiele feedback met een groot bedieningsoppervlak en duidelijke lasergegraveerde symbolen.

. Visuele en tactiele feedback . Groot bedieningsoppervlak . Ruime kleurkeuze voor het frontraam . Geringe inbouwdiepte (27 mm incl. M8 aansluiting) . Lange levensduur (> 5 miljoen bedieningen) . Standaard, ISO 7000 of klantspecifieke symbolen

www.eao.com/nl

Meer elektroDATA op EAO_AD_56_Universal_Elektrodata_97x133mm.indd 1

ED IE.indd 7

17.08.2020 14:40:54

23/03/2021 13:39

INDUSTRIËLE ELEKTRONICA

8 Panasonic Industry Europe

Rutronik

Hybride condensatoren

Bluetooth SoC

staan dan zijn voorgangers uit de ZS-

Met de nRF5340, een SoC met Dual

scheid kan maken tussen veilige en

serie. Bij een diameter van 10 bij 12,5

Arm Cortex-M33 processor voor

niet-veilige locaties op een proces-

mm met 25 VDC ligt die waarde op 5 ARMS; bij het 10 x 16,5 mm equivalent

complete IoT-toepassingen, intro-

sorkern, zodat het hardwaresysteem

duceert Nordic Semiconductor zijn

alleen toegankelijk is voor vertrouwde

is dat 5,8 ARMS.

derde generatie van dual-core Blue-

software.

De ontwikkelfocus voor de ZSU-serie

tooth 5.2 SoC’s. De processors van

De chip is geschikt voor LE-audio-

(25 – 63 VDC, capaciteit 120 tot 1000

de chip kunnen draaien op 64 MHz

technologie in toepassingen als pro-

µF) lag op een verhoogde capaciteit.

of 128 MHz. Bij 128 MHz kan een

fessionele verlichting, geavanceerde

Panasonic meldt twee nieuwe series

Voor de condensatoren met een

score van 514 CoreMarks worden

wearables, industrieel, medisch,

van hybride condensatoren die de

diameter van 10 bij 12,5 mm wordt

bereikt. Bij 64 MHz wordt een effici-

smart home, tracking en RTLS.

voordelen van elektrolytische con-

bij een spanning van 25 VDC 680 µF

ent energieverbruik gehaald van 73

densatoren met die van vaste poly-

bereikt; bij het 10 x 16,5 mm equiva-

CoreMarks/mA. De processor heeft 1

meercondensatoren combineren. De

lent is dat 1000 µF.

MB Flash en 512 KB RAM geheugen.

ZU-serie is ontwikkeld met het oog

De ZU-serie, waarvan een succes-

Andere kenmerken zijn een floating-

op een verdere reductie van de ver-

volle duurtest gedurende 4.000 uur

point unit (FPU), 8KB 2-way cache,

mogensdissipatie. Deze condensato-

bij 135 °C en 125 °C wordt vermeld,

DSP-functionaliteit, high-speed SPI,

ren zijn verkrijgbaar met een ESR van

voldoet net als de ZSU-serie aan de

Bluetooth 5.2 en geschiktheid voor

8 tot 12 mΩ, bij spanningen van 25

AEC-Q200. De versies vanaf 6 mm

werktemperaturen tot 105 °C. Qua

tot 63 VDC. De ZU kan tot meer dan

diameter zijn bestand tegen trillingen

beveiliging leunt de chip op de geïn-

de helft grotere rimpelstromen weer-

en kunnen schokken aan tot 30 G.

tegreerde Arm TrustZone, die onder-

Cosel Europe

Elincom electronics

Medische voedingen

Ultrasone afstandsmeting

De 600 W PJMA600F en de 1000 W

tests voldoet de PJMA-serie aan de

PJMA1000F hebben een ingangs-

FCC-B, CISPR11-B, CISPR32-B,

bereik van 85 tot 264 VAC, een

EN55011-B, EN55032-B en VCCI-B.

rendement van 88% en zijn er met

Voor toepassingen die nog lagere

uitgangsspanningen van 12, 24, 36

emissieniveaus vereisen, kan een

of 48 VDC. De uitgangsspanning kan

extra filter Cosel type NAC worden

aangepast worden met behulp van

geleverd.

de ingebouwde potentiometer. De

Om aan toepassingsspecifieke

voedingen kunnen worden gebruikt

vereisten te voldoen, zijn er verschil-

bij omgevingstemperaturen tussen

lende uitvoeringen/opties beschik-

-20 °C en +70 °C. Afhankelijk van

baar, waaronder conformal coating

de montage van de voeding en de

(C), extra lage lekstroom (G), externe

koelomstandigheden, kan een dera-

potentiometerconnector (V), remote

ting van toepassing zijn. De voeding

(R), remote sensing / alarm voor

De CarSonar ultrasoon sensoren zijn

matische filtering en immuun voor

is ondergebracht in een gesloten,

lage uitgangsspanning en parallelle

speciaal ontwikkeld om contactloos

overige ultrasoon stoorbronnen.

gegalvaniseerde stalen behuizing

werking (W) en ventilator met lage

afstandsmetingen uit te voeren op

Andere kenmerken zijn: gefilterde

met ventilatoren aan de achterzijde (één voor de 600 W en twee voor de

snelheid (F4).

bewegende objecten. Deze oplos-

nabijheidsuitgang, IP67-beschermd,

sing heeft een direct bruikbaar

continu controle op aanwezigheid

1000 W).

Met zijn medische focus

uitgangssignaal, waarbij geen extra

en outputs, meetfrequentie van 42

signaalverwerking nodig is. Door de

kHz en een meetbereik van 50 tot

voldoet de PJMA-serie qua isolatiespanning

automatische calibratie in de fabriek

500 cm. De sensoren zijn mobiel

zijn de sensoren direct toepasbaar.

toepasbaar in AVG’s als detectie

tussen in-en uitgang

Een van de drie uitvoeringen van de

tijdens beweging en om bewegende

aan 2x MOPP; voor ingang naar aarde en

Carsonar, de MB8450, beschikt over

objecten te detecteren. Maar ook

microUSB-aansluiting voor eenvou-

stationair in drive thru’s, autodetec-

uitgang naar aarde is

dige integratie. De sensoren kunnen

tie voor slimme parkeersystemen

dat 1x MOPP. In de uitgevoerde emissie-

in een netwerkconfiguratie worden

en geautomatiseerde displays en

gebruikt. Ze zijn voorzien van auto-

reclame.

ED IEPN.indd 8

23/03/2021 13:37

PRODUCTNIEUWS

APRIL 2021

9 Polyrack

Altair

Systeem monitoring board

Simulaties elektronische systemen

De SMC3, die met een formaat van 80

aan- en uitgeschakeld. Optioneel kan

x 75 mm ruim half zo klein is als zijn

de SMC3 worden uitgevoerd met een

voorganger SMC2, is bedoeld voor

led-indicator of LCD om informatie

systeem monitoring bij CPCI-, VME-

over de systeemstatus weer te geven.

of VPX-systemen. De SMC3 heeft een

Afhankelijk van de gebruikers- en toe-

ingangsspanningsbereik van 5 tot 36

passingseisen kunnen alle controle-

Nieuwe functionaliteiten in de

VDC en vijf digitale in- en uitgangen

en monitoringparameters software-

2021-update stellen engineers in

(open collector). Hij kan tot zes ven-

matig op maat worden ingesteld.

staat om elektronische systemen op

microcontrollers.

• Meer functionaliteit voor PCBproductie, assemblage en ‘end-of-

tilatoren, verdeeld in drie groepen,

alle aspecten van het fysieke, logi-

monitoren, alsmede acht systeem-

sche, elektrische, mechanische en

Het simuleren van gebruiksgedrag

spanningen en acht temperaturen.

thermische gedrag te simuleren. Hier-

van producten en systemen is ver-

Het systeem monitoring board

door is het ontwerp van PCB’s sneller

sneld door onder meer verbeterde

kan het gemonitorde

te reviewen, te analyseren en te verifi-

modelleer- en visualisatiemogelijk-

systeem automa-

eren op elektromagnetische compati-

heden van de user experience, met

tisch uitschakelen

biliteit. Enkele verbeteringen zijn:

behulp van workflows voor de volle-

in geval van te hoge

• Verbeterde simulatie en optimali-

dige topology modeling en meshing.

line’ testen.

temperaturen. Op

satie van draadloze connectiviteit,

Ook is de simulatienauwkeurigheid

afstand kan via een

waaronder voor 5G.

van complexe modellen verbeterd

• Visuele firmware-ontwikkeling met

Ethernet-verbinding

ondersteuning voor veelgebruikte

het systeem worden

met realistischere representaties van connectoren.

TDK-Lambda

Buffermodules De open frame ZBM20 buffermodules

geschakeld. De hold-up energie wordt

kunnen zorgen voor 380 ms extra

opgeslagen in elektrolytische conden-

hold-up tijd voor 12 V, 15 V en 24 V

satoren, zodat er geen extra onder-

AC-DC voedingen. Dankzij de ruime

houd nodig is, zoals dat bij gebruik

hold-up tijd kan apparatuur veilig

van batterijen wel het geval is. Bij de

worden uitgeschakeld en wordt gege-

uitvoering met 24 V uitgang kan met

vensverlies ten gevolge van stroom-

een schakelaar worden geselecteerd

onderbrekingen voorkomen. Om

of de buffermodule wordt getriggerd

onveilige ontlading van opgeslagen

door een vaste spanningswaarde of

energie te voorkomen kan via de aan/

door een variabele spanning. In de

uit-functie op afstand de uitgang wor-

vaste modus zal de buffermodule

den geblokkeerd. Aan de hand van

stroom leveren wanneer de ingangs-

een DC OK-relais en photocoupler-

spanning daalt tot 22,4 V. In de varia-

signalen kan op afstand de status van

bele modus gebeurt dat wanneer de

de buffermodule worden gevolgd.

ingangsspanning daalt met 1 V. De

Voor langere buffertijden kunnen

modules werken bij omgevingstempe-

meerdere modules parallel worden

raturen tussen -25 °C en +70 °C.

INDUSTRIËLE KOELING VOOR SCHAKELKAST & ELEKTRONICA BEHUIZING Airconditioners Warmtewisselaars Peltier-koelers Heatpipes Indoor & Outdoor Rack mount Top mount Wall mount Stainless steel

WWW.ELINCOM.NL Meer elektroDATA op

ED IEPN.indd 9

23/03/2021 13:37

INDUSTRIËLE AUTOMATISERING

10

Veilige koppeling tussen IT en OT kan zonder extra security hardware EDGE PROGRAMMABLE INDUSTRIAL CONTROLLER IS ER NIET ALLEEN VOOR OT-ERS, MAAR OOK VOOR IT-ERS Optimalisering van het samenspel tussen IT- en OT-systemen is een must voor een efficiënte bedrijfsvoering. IT-systemen spelen daarin een steeds belangrijkere rol voor wat betreft de aansturing en monitoring van OT-systemen. De koppeling tussen beide systemen, die van oudsher om meerdere redenen juist strikt van elkaar gescheiden waren, vormt mede door de verschillende inzichten en gebruiken in die twee werelden nog vaak een flinke uitdaging, zeker wat beveiliging betreft.

Met de EPIC (Edge Programmable Industrial Controller) van Opto 22 is veilige communicatie tussen IT en OT eenvoudig te realiseren. Veel OT-ers zien de voordelen daarvan; vanaf de ITHet hart van zowel IT-ers als OT-ers kant is het wat dat betreft nog ligt in de automatisering. De manier vrij stil.

Met de EPIC (Edge Programmable Industrial Controller) van Opto 22 is veilige communicatie tussen IT en OT eenvoudig te realiseren.

komst van IIoT (Industrial Internet of

Complexe veiligheid

Things) is dat geen optie meer. Data

waarop zij hiermee omgaan is echter

gaan in al dan niet bewerkte vorm van

Om de veiligheid in dat hele datatraject te kunnen waarborgen wordt

Hans van Heerwaarden, Technical

sterk verschillend. Zwart-wit gezegd

de productievloer naar de cloud en

veelal een heel scala aan hard- en

Consultant Industrial Automation

worden IT-ers gedreven door het

komen, al dan niet verrijkt met andere

software-oplossingen gebruikt, zoals

Solutions & HMI, Mulder-Hardenberg

vernieuwen van verouderde hard- en

gegevens, vanuit de cloud ook weer

software om daarmee snelheden

terug op de vloer.

firewall’s, dataversleuteling, gescheiden netwerken, een PC aan de IT-kant

te verhogen en veiligheidslekken te

Een voorbeeld van zo’n benadering

die met de cloud communiceert en

dichten. OT-ers zijn wat omzichtiger.

eentje aan de OT-kant die met de

Ze willen vooral systemen door en

vind je in een bedrijf als 247TailorSteel. Klanten kunnen hun order,

door testen en er daarna zo lang als

voorzien van tekeningen, invoeren in

mogelijk niets meer aan veranderen

het webportaal, waarop de lasersnijmachines automatisch worden aange-

echter in de regel geoptimaliseerd

vaak 24/7 productie te kunnen garanderen. Om de verschillen nog wat aan

stuurd met data uit die opdracht. De

even goed op elkaar afgestemd (wat

IT-er is erop gebrand om de gegevens

zijn bijvoorbeeld de consequenties

te dikken: de OT-er is huiverig voor de

van de order op de website netjes

van een hard- of software-update aan

steeds veranderende omgeving in de

de ene kant voor de systemen aan

IT-wereld, voor de IT-er zijn de oude

naar de productie-omgeving te transporteren; de OT-er wil er zeker van zijn

onveilige systemen in de OT-wereld

dat de data die hij binnenkrijgt 100%

de andere kant?), wat je bij een integrale oplossing wel voor ogen hebt.

een gruwel.

kloppen voor het productieproces en

Grootste uitdaging ligt hierbij voor het

om 100 procent continuïteit voor de

onderliggende PLC’s/sensoren communiceert. Deze componenten zijn voor deeloplossingen en zijn niet altijd

ook veilig zijn. Andersom zal de klant

via de IT toegang te krijgen tot OT,

www.mulder-hardenberg.com

IIoT verbindt

de status van zijn order willen zien,

zonder dat dit via een intern netwerk

infonl@m-h.biz

IT-ers en OT-ers hebben lange tijd

waarvoor het omgekeerde pad moet

naar buiten (‘het internet’) kan lekken.

(085) 800 37 13

min of meer onafhankelijk van elkaar

worden bewandeld.

Dit risico kan worden geminimaliseerd

www.mh-monitoringcontrol.com

kunnen werken, maar zeker met de

ED IA.indd 10

door de inzet van security hardware

23/03/2021 12:22

APRIL 2021

11 aan de IT-kant, maar daar staan vaak

grammering, scripting en het maken

wel hoge kosten en complexiteit

van flowcharts mogelijk. Dit kan via

tegenover.

een touchscreen of een computer in het dedicated netwerk.

Geïntegreerde oplossing

Een EPIC-unit haalt data op en kan

Een andere benadering voor de koppeling tussen IT en OT is met de

die vervolgens op een veilige manier

EPIC van Opto 22. EPIC, wat staat

Voor EPIC maakt het daarbij niet uit

voor Edge Programmable Industrial

of het een bedrijfsnetwerk is of dat

Controller, is een open source ARMgebaseerde hardware-oplossing

er data wordt uitgewisseld met applicaties in de clouds van AWS, Azure

met een hardened Linux OS. Het

of IBM. Essentieel voor deze veilige

configureren van EPIC gaat via een

uitwisseling is de Sparkplug software

touchscreen of een browser. Elke

die gebruik maakt van het MQTT-

controller heeft daarvoor ethernet- en USB-aansluitingen. Ook is er een

protocol. Hierdoor wordt de hoeveelheid te versturen en ontvangen data

HDMI-aansluiting voor een externe

geoptimaliseerd voor push van alleen

monitor. Om OT-data op te halen is

gemodificeerde data.

Laat van je horen IT-er!

als de EPIC veel weg heeft van een

de controller voorzien van 4 tot 384

Mulder-Hardenberg heeft de EPIC

I/O-kanalen; hierbij wordt onscreen

In vergelijking met de gefragmenteerde oplossing met losse com-

OT-oplossing, en de historische scheiding tussen de IT- en de OT-wereld in

aangegeven of de aansluitingen goed

ponenten aan zowel de IT- als de

enkele jaren geleden op de Nederlandse markt geïntroduceerd en ziet

zijn.

OT-kant is de EPIC meer recht toe

dat met name OT-systemintegrators en

meer voeding aan de afwachtende

De controller kan overweg met een

recht aan in gebruik. Installatie is een

houding van de IT-ers. Volgens Mulder-

groot aantal (open source) programma’s. Hierdoor is het mogelijk de

kwestie van het halen van de unit uit

softwareontwikkelaars met deze oplossing aan de slag gaan. Maar technici

de doos en aansluiten. Ook updaten

(en ook bedrijven) die vooral vanuit de

voor. Aan de hand van concrete cases

data van een groot aantal OT-indus-

is eenvoudig: als dat nodig is, wordt

IT-kant naar de koppeling tussen IT

in Nederland stelt het bedrijf te kunnen

triestandaarden, waaronder Allen-

en OT kijken lijken vooralsnog de kat

laten zien dat de EPIC in veel gevallen

Bradley, Siemens PLC en Modbus op

door de fabrikant een update verstuurd, die al is getest op alle andere

uit de boom te kijken. Dat kan er mee

een veilige en logische oplossing is om

te halen. Met andere software is pro-

onderdelen binnen de configuratie.

te maken hebben dat zo’n controller

IT met OT te laten communiceren.

naar het IT-netwerk communiceren.

Ook procesvisualisatie op je mobiele telefoon is veilig.

je achterhoofd geeft dan alleen maar

Hardenberg is daar geen enkele reden

PRODUCTNIEUWS SMC

Pilz

IO-Link mastermodule

Configuratiesoftware

4-poortaansluitingen van klasse B. De klasse B-poort levert een

SMC levert voor het EX600 veldbus-

In de softwaretool PNOZmulti Configurator van de configureerbare kleine

voor toepassingen die uit meerdere analoge sensoren bestaan, overzichtelijk en gemakkelijk afgehandeld

extra voedingsspanning en

besturing PNOZmulti 2 zijn vanaf ver-

is daarmee geschikt voor het

kunnen worden. Ook zijn de twee

aansluiten van apparaten die

sie 10.13 nieuwe functiebouwstenen beschikbaar. Met de L-muting-bouw-

meer stroom vereisen, zoals het

steen voor lichtschermtoepassingen

‘digital encoder’ en ‘digital decoder’

EX260-veldbussysteem. Een

is het mogelijk om lichtschermtoe-

beschikbaar, die gebruikt worden

extra stroomvoorziening is dan

passingen te realiseren waarbij het

voor het coderen en decoderen van

niet nodig.

ingangssignalen en uitgangssignalen.

Het EX600-platform is compatibel met diverse ventielseries en

materiaal in één richting moet worden getransporteerd. Een nieuwe logicabouwsteen is er voor de configuratie

analoge of digitale IO-modules

van de signaalvolgorde voor het

op uitgangssignalen.

systeem een IO-Link mastermodule

kunnen worden aangesloten. Dank-

sluiten van het veilige heksysteem

die flexibel aansluit op productie-

zij het modulaire ontwerp kunnen

PSENmlock. Hierbij is complexe en

netwerken. Integratie in dit platform

maximaal vier IO-Link mastermo-

maakt aansluiting van de sensor/actu-

dules (elk met vier poorten) worden

tijdrovende parametrering bij het aansturen van bistabiele (tweekanaals

ator op het industriële Ethernet/IPTM-

geïntegreerd, zodat totaal zestien

gestuurde) heksystemen niet langer

netwerk mogelijk, zonder externe componenten. De IO-Link mastermodule is leverbaar met 4-poortaan-

IO-Link apparaten kunnen worden

nodig.

opgenomen. De gegevens van de IOLink mastermodule zijn toegankelijk

Voor het bewaken van analoge functies is de functie ‘wiskunde’ uitgebreid

sluitingen van klasse A (bijvoorbeeld

via een PC met een softwaretool voor

met het vermenigvuldigen en delen

voor in-/uitgangsapparatuur zoals

diagnose, bewaking en instelling van

van analoge waarden. Dit betekent

druk-, flow- en positiesensoren) of

de apparaatparameters.

dat ook complexere berekeningen

nieuwe logische functiebouwstenen

Hierdoor kunnen ingangssignalen worden gecodeerd of gedecodeerd

Meer elektroDATA op

ED IA.indd 11

23/03/2021 12:22

INDUSTRIËLE AUTOMATISERING

APRIL 2021

12 Calpe Industrial

B&R Industriële Automatisering

Compacte frequentieregelaars

Controller en bedienpaneel in één

bewaking door supervisiesystemen of een

Het C80 Power Panel biedt de

touchscreen reageert nauwkeurig en

gecombineerde voordelen van een

betrouwbaar, zelfs bij bediening met

PLC/HMI-controller. Ze

controller en een bedienpaneel in één

dikke leren handschoenen. Gebaren

ondersteunen Modbus-

HMI-apparaat. De HMI kan gemakkelijk in gebruik worden genomen,

zoals zoomen of vegen zorgen voor

omdat alle software daarvoor vooraf

De voorzijde van het C80 paneel

toetsenbord en display

geïnstalleerd is. I/O-modules, motion

heeft IP65-bescherming. Het multi-

aan de voorzijde. Dit

control assen en veiligheidscomponenten kunnen direct op het paneel

touchpaneel is verkrijgbaar met een

kan ook op afstand met een PC waarop de

aangesloten worden. Er zijn geen

VT1X SW-software van

extra controllers nodig. Op de Intel

vier verschillende breedbeeldformaten (7,0", 10,1", 12,1" en 15,6") en

RTU en BACnet. Programmering kan via het

De VT1-frequentieregelaars van

een intuïtieve gebruikerservaring.

helder of antireflecterend scherm in

Lovato is geïnstalleerd. Het motortoerental kan handmatig worden

Atom-processor draait het real-time

één 4:3-formaat (5,7"). Dankzij de

Lovato zijn ontworpen om driefase

besturingssysteem Automation

minimale inbouwdiepte is het C80

motoren aan te sturen in bijvoorbeeld

geregeld met de potentiometer aan

Runtime van B&R parallel aan een

multi-touch paneel geschikt voor

pompen, ventilatoren, verpakkingsmachines en transportbanden. Ze

de voorkant van de unit, het toetsenbord, een externe potentiometer, een

embedded Linux-besturingssysteem

compacte machines waarbij ruimte in

voor de HMI applicatie. Dit wordt

de schakelkast beperkt is.

zijn verkrijgbaar in vermogens van

analoog spannings- of stroomsignaal,

mogelijk gemaakt door hypervisor,

0,2, 0,4, 0,75, 1,5 en 2,2 kW. Er zijn

vooraf ingestelde frequenties die

dat de resources van de processor

diverse besturingsmodi, zoals V/F

worden aangestuurd door digitale

lineaire besturing, kwadratische

ingangen, de RS485-poort of automatische PID-regeling. Er is ook een

verdeelt tussen de twee besturingssystemen, zonder dat deze elkaars

besturing en sensorloze vectorregeling.

prestaties beïnvloeden.

autorun-functie waarmee de gebrui-

Het C80 Power Panel is geschikt

De regelaars hebben een RS485-

ker een reeks frequentie-/tijdcycli kan

voor het uitvoeren van mapp View

poort voor bediening op afstand en

programmeren.

HMI-toepassingen. Het capacitieve

Groneman

Igus

Lineaire modules

Robot kan tegen spatwater

De SM01 lineaire modules zijn ontwikkeld voor toepassingen in de

1.4404 (AISI 316L); de geleidingsstangen van oppervlaktegehard

farmaceutische of voedingsmidde-

roestvrij staal. De geleiding heeft

kunnen snel de mechanische elementen van een robot aantasten.

lenindustrie, waar een roestvrijstalen

lineaire kogellagers van roestvrij staal

Dit zette igus aan om een robot

oplossing met een hoge bescher-

en levensmiddelsmering (NSF H1) of

mingsgraad vereist is. Ze kunnen worden onderworpen aan ‘in-place’

polymeerlagers met FDA-goedkeuring. De lineaire modules garanderen

op de markt te brengen, die eenvoudige taken kan implementeren

reinigingsprocessen, zoals CIP en

een hoge geleidingsnauwkeurigheid

komen met spatwater. De nieuwe

SIP, en zijn geschikt voor wash-

en een hoge buigstijfheid. Met behulp

robolink maakt gebruik van de

down met beschermingsklasse IP69.

van LinMot montagekits kunnen de

voordelen van twee materialen:

Deze complete aandrijfoplossingen

aandrijfeenheden worden gecombineerd tot 2-assige systemen.

roestvast staal en hoogwaardige

bestaan uit lineaire geleidingen met permanent geïntegreerde LinMot

Vochtige en natte omgevingen

en tegelijkertijd in contact kan

polymeren. De verbindingsgewrichten in de robot zijn gemaakt van V2 of V4 roestvast staal, en

van 790 mm met vijf assen en kan 7 picks per minuut uitvoeren. Dankzij

lastcompensatie-ele-

de gewrichten van de smeermiddelvrij tribo-polymeren. De gebruiker

menten ‘MagSpring’.

kan zonder dure extra afdekking,

Het motorhuis en de

omdat de afwezigheid van smeermiddel in de gewrichten betekent dat er

kan de robot ook gemakkelijk worden

geen vet kan worden uitgespoeld.

de buitenlucht. Andere toepassingen

De robolink voldoet tenminste aan

zijn in de levensmiddelen- en drankenindustrie, in de chemische- en

lineaire motoren en optioneel aangebrachte verticale

montagedelen zijn van roestvrij staal

beschermingsklasse IP44 en is derhalve bestand tegen spatwater. Hij kan tot drie kg tillen, heeft een bereik

ED IAPN.indd 12

het gebruik van motoren met encoders van beschermingsklasse IP65, gebruikt voor inspectiedoeleinden in

farmaceutische sector, of voor tanken containerreiniging.

23/03/2021 13:06

PRODUCTNIEUWS

APRIL 2021

13 Euchner

Sick

Uitbreidingsmodules deurbeveiliging Positiesensor voor cilinders en grijpers met vergrendeling), lichtschermen en

De MPS-G is een magnetische

de slaglengte, de zuigersnelheid, de

meer. In de beide slots kunnen twee

positiesensor voor pneumatiek in

cyclustijd en informatie voor een tril-

submodules worden geplaatst met

het algemeen en grijpers van robots

lingsanalyse.

elk drie M12-connectoren. Kabels tot

in het bijzonder. Naast een nauw-

De positiesensor is instelbaar met

50 meter lengte mogen op elke con-

keurige, continue feedback op de

behulp van de zelflerende omvor-

nector worden aangesloten.

beweging van de pneumatische aan-

mer. De MPS-G heeft drie digitale

Euchner heeft twee uitbreidingsmo-

De submodules zijn geschikt voor het

drijving zorgt deze sensor ook voor

schakelpunten. Met IO-Link zijn dat

dules toegevoegd aan het MGB2-

aansluiten van veilige contacten of

een stroom aan gegevens waarmee

er zestien. Hij meet zowel diametraal

Modular deurbeveilingssysteem.

van veilige OSSD halfgeleideruitgan-

verschillende diagnosefuncties in

als axiaal georiënteerde velden. Het

De smalle MCM uitbreidingsmodule

gen. De verwerking van de signalen

één keer binnen handbereik komen.

meetbereik is 50 mm, de resolutie

heeft twee slots en biedt plaats

van de externe devices is fail-safe

Naast de uitstoottijd, intrektijd en

is 0,01 mm, de lineariteit is 0,3 mm,

voor twee submodules met daarop

waarbij veiligheidsniveau PL e kan

snelheid van de

de herhaalbaar-

bedienelementen. Op deze module

worden behaald. Alle componenten

aandrijving zijn

heid is 0,05 mm en

passen in totaal zes drukknop-

van het MGB2-Modular systeem wor-

ook gegevens

de meetfrequentie

pen, draaiknoppen, nood-uit, en

den onderling met verbindingskabels

over het aantal

is 1 kHz. De IP67-

sleutelschakelaars. De smalle MSM

of koppelconnectoren aangesloten

cycli, de totale

beschermede sensor

uitbreidingsmodule is gemaakt voor

op een busmodule die de gateway

afstand die

heeft een werktem-

uitbreiding met externe veiligheids-

vormt naar een extern veilig bus-

de aandrijving

peratuurbereik van

sensoren, veiligheidsschakelaars (ook

systeem.

heeft afgelegd,

-20 °C tot + 70 °C.

Bihl+Wiedemann

ASi-oplossing voor 48-V-toepassing Met ASi-5 kunnen applicaties met

Sigma 05

MEETINSTRUMENTATIE

aangedreven rollen in zowel 24

Modulair Sensor Platform %RV ­ °C ­ ppm CO2 ­ m/s ­ Pa

V- als 48-V-uitvoering worden gerealiseerd, waarbij voordelen van ASi, zoals eenvoudige installatie, flexibiliteit en lage kosten tot hun recht komen. De oplossing voor 48-V-aandrijftechniek zorgt voor een efficiënte energieverdeling in 48-V-AUX-systemen en bestaat uit: • ASi-5-motormodules voor specifieke fabrikanten of aandrijvingen.

Hiermee kunnen 48-VDC-motoren zonder extra controller direct via ASi worden aangestuurd en door

toren in een 48-V-applicatie worden geïntegreerd.

middel van de bekende priktech-

ASi-modules met en zonder

niek worden gevoed.

M12-aansluiting en externe compo-

• Grijze 48-V-AUX-profielkabel voor

nenten met M12-aansluiting kunnen

flexibele energieverdeling. De

op elke gewenste locatie worden

kabel is geschikt voor 20 A bij 48

gevoed. Dankzij de priktechniek

VDC. Om verwarring te voorko-

kunnen overal in de opstelling

men in installaties met zowel 24 V

aftakkingen van 24 V tot 1 A wor-

als 48 V is de 48-V-kabel in ASi-

den gerealiseerd. Tijd kan worden

installaties grijs gekleurd, terwijl

bespaard omdat er niet door de

de 24-V-versie zwart is.

gehele installatie een aparte zwarte

• Een 48-V/24-V-spanningsomvor-

profielkabel hoeft te worden getrok-

mer in drie uitvoeringen. Hiermee

ken om slechts enkele modules met

kunnen 24-V-sensoren en -actua-

24 V te voeden.

Flexibel wisselen van sensoren!

De Sigma 05 sensorhub is de centrale aansluit eenheid van het nieuwe modulaire E+E intelligente sensor systeem. De hub is voorzien van analoge, vrij verkiesbaar en schaalbare uitgangen.

In principe is iedere E+E opnemer met Modbus RTU uitgang aan te sluiten op de Sigma 05.

Beschikbare meetvoelers voor de Sigma 05 EE872 ­ modulaire voeler voor CO2, %RV, °C en druk.

EE072 ­ relatieve vochtigheid en temperatuur voeler EE074 ­ temperatuur voeler EE671 ­ HVAC luchtsnelheid voeler EE680 ­ luchtsnelheid en temperatuur voeler voor laminaire flow

www.catec.nl - info@catec.nl - 0174 272330 Meer elektroDATA op

ED IAPN.indd 13

23/03/2021 13:06

INDUSTRIËLE IOT

14

Snelle machine learning aan de edge met open-source ontwikkeltools LAAGDREMPELIGE IMPLEMENTATIE VAN ML-MODEL OP ‘CROSS-OVER’ MICROCONTROLLERS Door gebruik te maken van de nieuwste ontwikkelingen op het gebied van machine learning (ML) technologie breiden embedded ontwikkelaars de kracht van kunstmatige intelligentie (AI) uit tot dichter bij de netwerk edge. De low-power IoT-apparaten van vandaag de dag zijn in staat om geavanceerde ML- en deep learning algoritmen lokaal uit te voeren, zonder de noodzaak van cloud-connectiviteit, waardoor problemen op het gebied van latency, prestaties, veiligheid en privacy tot een minimum worden beperkt. Het is dan wel zaak dat embedded ontwikkelaars beschikken over geschikte low-power apparaten, ontwikkelomgevingen en softwaretools om dergelijke ML-projecten te kunnen realiseren. Denk daarbij aan de DeepView ML tool suite, Glow ML compiler en PyTorch framework.

Het MX RT600 EVK evaluatiebord biedt ondersteuning voor de ontwikkeling van i.MX RT685 MCU-gebaseerde ML/AItoepassingen.

geoptimaliseerd en gekwantificeerd, is

stroomverbruik dat ze kunnen worden

gevingen vooral geschikt voor ont-

de volgende ontwikkelfase het imple-

gebruikt in edge-toepassingen met

wikkelaars met veel expertise op het

menteren van dit model op een doel-

beperkte stroomvoorzieningen, bij-

gebied van ML- en deep learning. Om

apparaat, zoals een MCU of applica-

voorbeeld batterijgevoede apparatuur.

de ontwikkeling van ML-toepassingen

tieprocessor, die de ML-functionaliteit zal uitvoeren. Een relatief nieuwe

Ontwikkelomgeving

Tot voor kort waren ML-ontwikkelom-

te verbreden is het zaak dat deze omgevingen eenvoudiger in gebruik worden, zodat ook niet-specialistische embedded ontwikkelaars er

klasse van componenten, die daarvoor geschikt is, wordt gevormd door

Idealiter kunnen embedded ontwik-

de zogenaamde ‘cross-over’ micro-

kelaars een uitgebreide ML-ontwik-

Anthony Huereca, system engineer

mee aan de slag kunnen. Daar komt

controllers. Met cross-over wordt

kelomgeving gebruiken, compleet met softwaretools, toepassingsvoor-

bij NXP Semiconductors

bij dat er voor de relatief recente ML

bedoeld dat ontwerpen met deze

beelden en gebruikershandleidingen,

edge-toepassingen andere vereisten

om open-source inference engines

gelden dan voor de meer klassieke

componenten qua prestaties, functionaliteit en mogelijkheden niet onder

cloudgebaseerde AI-systemen. Ook

doen voor een op een applicatiepro-

De eIQ-omgeving van NXP biedt

is de beschikbaarheid van middelen

cessor gebaseerd ontwerp, zonder

inference-ondersteuning voor Arm

op IC-, power- en systeemniveau

dat dit ten koste gaat van de sterke

voor embedded ontwerpen beperkter,

punten van een MCU-gebaseerd

NN, de ONNX Runtime engine, TensorFlow Lite en de Glow neurale net-

waardoor andere, nieuwe softwaretools nodig zijn. ML-ontwikkelaars

ontwerp, zoals gebruiksgemak, laag

werk compiler. Ontwikkelaars kunnen

stroomverbruik en realtime werking

aan de hand van een eenvoudig ‘bring

hebben ook nieuwe ontwikkelproces-

met lage interrupt latency.

your own model’ (BYOM) proces een

sen bedacht voor intelligente edge-

Een voorbeeld van zo’n cross-over

getraind model bouwen met behulp

toepassingen, waaronder het gebruik

MCU is de i.MX RT-serie van NXP, die

van trainingsmodellen, inference engines voor doelapparaten en andere

is gebaseerd op een Arm Cortex-M

van publieke of private cloudgebaseerde tools. Dit model kunnen ze

kern en kloksnelheden heeft van 300

vervolgens overbrengen naar de eIQ-

aspecten van systeemintegratie.

MHz tot 1 GHz. Deze MCU's beschikken over voldoende rekenkracht om

omgeving om te draaien op de inference engine die is geoptimaliseerd

Cross-over

ML-inferencing engines te ondersteu-

voor de betreffende processor.

Nadat een ML-model is getraind,

nen en hebben een dusdanig laag

Veel ontwikkelaars hebben tegen-

www.avnet.eu (076) 572 27 00

ED IIOT.indd 14

te bouwen voor een doelapparaat.

23/03/2021 11:47

APRIL 2021

15

ML-workflowtools bieden ontwikkelaars geavanceerde functies voor het

De Glow compiler maakt gebruik van een ‘computation graph’ om

bouwen en implementeren van neurale netwerkmodellen op MCU’s.

geoptimaliseerde machinecode te genereren voor ML-toepassingen.

woordig ML- en deep learning tools

componenten. Grafische profilerings-

Glow-implementatie

vergelijking met een standaard Glow

en -technologieën nodig voor hun

mogelijkheden bieden ontwikkelaars

compiler implementatie 25x beter in

embedded projecten. Zij zijn gebaat

runtime-inzichten voor het optimali-

Om ML-projecten te vereenvoudigen is Glow door NXP geïntegreerd

bij uitgebreidere ML-ondersteuning

seren van neurale netwerk modelar-

met de eIQ-ontwikkelomgeving. Het

en eenvoudiger gebruik. Denk daarbij aan een end-to-end workflow

chitecturen, systeemparameters en runtime-prestaties. Door de runtime

bedrijf heeft op basis van CIFAR-10

ML-framework

datasets als benchmark voor neurale

PyTorch is een open-source machine

die ontwikkelaars in staat stelt hun

inference engine toe te voegen als

netwerkmodellen de i.MX RT1060

learning framework, dat door veel

trainingsgegevens te importeren, het

aanvulling op open-source inferencetechnologieën, kunnen ontwikkelaars

MCU getest om de prestatieverschillen tussen verschillende Glow compi-

ontwikkelaars wordt gebruikt voor

optimale model voor hun toepassing te selecteren, het model te trainen, te

efficiënt ML-workloads en -prestaties

lerversies te beoordelen. NXP voerde

ML/deep learning projecten en producten. PyTorch is een goede keuze

optimaliseren en kwantificeren, on-

op meerdere devices implementeren

ook tests uit op de i.MX RT685 MCU,

voor MCU’s omdat het minimale

target profiling te voltooien en vervolgens over te gaan tot de uiteindelijke

en evalueren.

momenteel de enige chip uit de i.MX

beperkingen oplegt aan de verwerking

RT-serie met een geïntegreerde DSP

en ONNX-modellen kan genereren,

productie. Gebruiksgemak zit hem

Open source compiler

die kunnen worden gecompileerd

vooral in toegang tot vereenvoudigde, geoptimaliseerde gebruikersinterfaces

De Glow neuraal netwerk model compiler is een populaire open-source

die geoptimaliseerd is voor de verwerking van neurale netwerkoperatoren.

De i.MX RT1060 bevat een 600 MHz

via PyTorch direct toegang hebben

die hen in staat stellen om een paar

backend tool voor high-level ML

tot Glow kunnen zij hun modellen

opties te selecteren, eenvoudig trainingsgegevens te importeren en het

frameworks die compiler optimalisaties en codegeneratie van graph

Arm Cortex-M7, 1 MB SRAM, alsmede functies die zijn geoptimaliseerd voor realtime toepassingen, zoals

ontwikkelomgeving, waardoor minder

model op het doelapparaat te imple-

neurale netwerken ondersteunen. Met

menteren.

de opkomst van deep learning frameworks zoals PyTorch bieden ML/neu-

snelle GPIO, CAN-FD en een synchrone parallelle NAND/NOR/PSRAM-

stappen nodig zijn en het compilatieproces wordt vereenvoudigd. Ontwik-

controller. De i.MX RT685 bevat een

kelaars kunnen ook direct vanuit een

Vereenvoudigen workflows

rale netwerk compilers optimalisaties

600 MHz Cadence Tensilica HiFi 4

Python-script bundels genereren,

Er zijn inmiddels verschillende ontwik-

die inferencing versnellen op een

DSP-kern in combinatie met een 300

keltools en frameworks die ontwikke-

breed scala aan hardwareplatforms.

MHz Arm Cortex-M33 kern en 4,5 MB

zonder eerst ONNX-modellen te hoeven genereren.

laars kunnen helpen hun ML-ontwik-

De Glow compiler maakt gebruik van een ‘computation graph’ om in twee

on-chip SRAM, alsmede beveiligingsgerelateerde functies.

Tot voor kort waren ONNX en Caffe2

kelingsprojecten te vereenvoudigen.

Zo is er de DeepView ML toolsuite

fasen geoptimaliseerde machinecode

De Glow-implementatie van NXP is

invoerformaten voor modellen.

van Au-Zone Technologies, een intuïtieve grafische gebruikersinterface

te genereren. Eerst optimaliseert het

nauw afgestemd op NNLib, de neurale netwerk bibliotheek van Cadence.

PyTorch kan nu modellen direct

(GUI) en workflow die ontwikkelaars

Ofschoon de RT685 MCU's HiFi 4

voor gebruik door Glow. Aangezien

in staat stelt om datasets en neurale

behulp van standaard compilatietechnieken. In de tweede backend fase

veel bekende modellen in andere

netmodellen te importeren, vervolgens

van de modelcompilatie, gebruikt

DSP kern in eerste instantie is ontworpen om spraakverwerking te verbe-

deze modellen en workloads te trainen en tenslotte te implementeren op

Glow low-level virtual machine (LLVM)

teren, kan deze component ook een

formaten zijn gemaakt, zoals TensorFlow, zijn er open-source modelcon-

modules om doelspecifieke optimalisaties mogelijk te maken. Glow onder-

breed scala aan neurale netwerk ope-

versietools beschikbaar om ze om

ratoren versnellen indien gebruikt met

NXP heeft onlangs zijn eIQ-ontwikkelomgeving uitgebreid met de

steunt ook een ‘ahead-of-time’ (AOT)

de NNLib bibliotheek als een LLVM

compilatiemodus die objectbestanden

backend voor Glow. Waar NNLib

te zetten naar het ONNX-formaat.

Populaire tools voor formaatconversie zijn MMdnn, een door Microsoft

DeepView toolsuite. De nieuwe eIQ

genereert en onnodige overhead elimineert om het aantal berekeningen

vergelijkbaar is met CMSIS-NN, biedt

ondersteunde toolset om gebruikers

deze een meer uitgebreide set van

te helpen navigeren tussen verschil-

te verminderen en de geheugenbe-

operatoren die zijn geoptimaliseerd

lende deep learning-frameworks,

om neurale netwerkmodellen te

lasting te minimaliseren. Deze AOT-

voor de HiFi4 DSP. Gebaseerd op de

en tf2onnx, dat wordt gebruikt om

verfijnen, te kwantificeren, te valideren en te implementeren op NXP-

techniek is ideaal voor implementaties

al hierboven aangehaalde CIFAR-10

TensorFlow-modellen naar ONNX te

op MCU’s met weinig geheugen.

benchmark presteert de HiFi4 DSP in

converteren.

een breed scala aan doelapparaten.

ML-workflowtool voorziet ontwikkelaars van geavanceerde functies

de modeloperatoren en -lagen met

neurale netwerk bewerkingen.

door Glow. Omdat ontwikkelaars

bouwen en compileren in dezelfde

de enige door Glow ondersteunde

exporteren naar het ONNX formaat

Meer elektroDATA op

ED IIOT.indd 15

23/03/2021 11:47

INDUSTRIËLE IOT

16

Efficiënt ontwikkelen van veilige en goed beveiligde IoT-systemen REFERENTIEONTWERP COMBINEERT VEILIGE MPU MET BIJPASSEND SECURITY SOFTWARE FRAMEWORK Bij de ontwikkeling van IoTsystemen is veiligheid en beveiliging een wezenlijk onderdeel van alle onderdelen van zo’n systeem, van embedded ontwerp en communicatieprotocollen tot IT/OT en clouddiensten. Ook het schalen van beveiligingsconcepten en het beheer van IoT-systemen gedurende hun levenscyclus kunnen daaronder worden geschaard.

Een tool waarmee dit kan worden opgepakt is Arrow's ‘Shield96 Trusted Platform’, dat een veilige ‘micro processing unit’ (MPU) met het security software framework van Sequitur Labs combineert. Veilige booting van IoT-systemen, veilige opslag van gevoelige data en veilige werking gedurende de gehele levenscyclus worden ondersteund.

Janus Piwek, Market Development Engineer EMEA, Arrow Electronics

Het Shield96 bord is uitgerust met de EmSPARK Security Suite van Sequitur Labs om betrouwbaar veiligheidskritische toepassingen zoals IoT edge apparaten te kunnen beschermen.

Het CIAA-concept (‘confidentiality’,

een product:

van IoT-producten versnellen. Aan de

‘integrity’, ‘availability’ en het later

• Hoe kan ik de IP en het merkimago

hand van het Shield96 Trust Platform

toegevoegde ‘audit/authenticity’)

van mijn bedrijf beschermen om

concept van Arrow kan deze werk-

behelst vier aspecten rond informatiebeveiliging, die voor de IoT-systeem-

inkomsten te kunnen waarborgen?

wijze worden geïmplementeerd.

ontwikkelaar leidend zijn wat betreft veiligheid en beveiliging van het ont-

• Hoe bescherm ik mijn product tegen overproductie en plagiaat?

• Hoe bescherm ik de ID’s, sleutels,

Platformarchitectuur Het Shield96 Trust Platform single

kritieke data, firmware en root-

board computer (SBC) concept

certificaten van mijn apparaten

combineert een holistische ‘secure-

van de privacy en beveiliging van

tijdens de productie en gedurende

by-design’ benadering op basis van

gegevens tijdens transmissie en

hun hele levenscyclus?

een Linux besturingssysteem en

wikkelde (hardware)systeem: • Vertrouwelijkheid. Bescherming

uiteindelijke opslag.

• Integriteit. Opgeslagen en verzonden gegevens zijn aantoonbaar niet gemanipuleerd of gewijzigd.

• Beschikbaarheid. De beschikbaarheid van het IoT-systeem heeft de hoogste prioriteit. De verstoring van processen en/of zelfs volledige uitval kan ernstige gevolgen hebben.

• Authenticiteit. De hardwarefabrikant en de maker van de gegevens moeten boven elke verdenking

• Hoe ga ik beveiliging gebruiken als

een 500 MHz Cortex A5 gebaseerde

een onderscheidend kenmerk van

SAMA5D2 MPU van Microchip. De

mijn producten?

fabrikant implementeert hierin een

op de markt, zonder een team

breed scala aan beveiligingsperipherals en IP. De SAMA5D2 MPU-familie

van beveiligingsexperts te hoeven

omvat ook vooraf gekwalificeerde

samenstellen?

modellen voor PCI 5.x (‘payment card

• Hoe breng ik mijn product snel

• Hoe controleer ik veilige ‘over the

industry’) betalingstoepassingen. De

hoe beheer ik apparaat-ID’s in een

SBC wordt aangevuld met het EmSPARK Security Suite software security

‘public key infrastructure’ (PKI)?

framework van Sequitur Labs. Het

• Hoe kan ik clouddiensten gebruiken om beveiligingsrisico's te vin-

concept kan worden toegepast op

air’ (OTA) firmware-updates en

staan. Alle hardware moet bij de

den op basis van het gedrag van

een hele reeks markten voor IoT-producten, zoals industriële- en fabrieks-

fabricage veilig worden geïdentificeerd.

apparaten?

automatisering, vervoer, gebouwautomatisering en e-health.

Een ontwerp dat deze aspecten onder

Indien de bescherming van IoT-pro-

Het ontwerp is gebaseerd op de

ducten is gebaseerd op een ‘secure-

96Boards Community IoT Extended

www.arrow.com

controle heeft zal ook helpen bij vragen die product- of projectmanagers

by-design’ benadering kunnen bedrij-

vormfactor van 54 x 85 mm. Het

(030) 639 12 34

alsmede (technische) directeuren zich

ven op veel potentiële problemen

bord bevat verder IC's van Microchip

moeten stellen bij het ontwikkelen van

anticiperen en de marktintroductie

voor power management, clocking,

ED IIOT_0002.indd 16

23/03/2021 11:46

APRIL 2021

17

Voor de Shield96 Trust Platform SBC is een specifieke UCS-behuizing ontwikkeld.

Overzicht van de componenten op de Shield96 Trust Platform SBC.

100Base T-Ethernet, Wi-Fi, USB-

gen naar andere hardware.

interfaces en passieve elektrome-

Op de PCB zal je tevergeefs speu-

• Herstellen van de integriteit van de

• Rollback-preventie (op aanvraag).

chanische connectoren van andere

ren naar een extern DDR-geheugen.

firmware en de kritieke data naar

• Tool voor het genereren van veilige

fabrikanten. Het bord kan via de 2x20

De SAMA5D27 wordt namelijk als

hun oorspronkelijke staat.

pin I/O-connector worden uitgebreid

‘system-in-package’ (SIP) geleverd

• Loggen van geauthenticeerde

met mezzanine-kaarten. Het ontwerp

met 1 Gbit DDR2 geheugen. Diverse veiligheidsgerelateerde periferie is

gebeurtenissen voor auditdoeleinden en om kritieke kenmerken van

Beveiliging tegen uitval van apparaat

wordt gecompleteerd met een 1 Gbit QSPI flashgeheugen van Micron. Het

ook beschikbaar voor de SAMA5D2

de (veiligheids)toestand van het

fysieke aanvallen bij het opstarten

bord wordt af fabriek geleverd vanuit

processorfamilie. Denk daarbij aan

device te rapporteren aan cloud-

of tijdens runtime is essentieel. Het

het Arrow Programming Center in

crypto-engines en -algoritmen, een

diensten, zoals AWS IoT Device

Secure Bootloader fail-safe concept

Venlo, samen met de SAMA5D27

Defender.

pakt deze bedreigingen aan door het

MPU en de complete Root of Trust

Trust Zone ‘trusted execution environment’ (TEE), beveiligde SRAM en

(RoT). Dit omvat ook versleutelde en

fysieke anti-tamperfuncties. Om het

Vertrouwde toepassingen

mogelijk te maken. Dit garandeert dat

ondertekende (‘signed’) EmSPARK-

bord te integreren in proof-of-concept

Het Shield96 Trusted Platform

het volledige proces gecoördineerd

security payloads, zoals Secure

toepassingen heeft Phoenix Contact

voorziet in fail-safe werking zonder

verloopt en aan de eisen van de klant

Bootloader, Linux Kernel, Device Tree

een specifieke UCS-behuizing ontwikkeld.

gebruik van externe beveiligingselementen, Trusted Platform Modules

kan worden aangepast.

(TPM's) of smartcards. De EmSPARK

Sneller op de markt Bedrijven kunnen met deze aanpak

Blobs en Trusted Execution Environment.

kritieke data.

updates bij het opstarten.

firmware-images.

Detectie van inconsistenties of zelfs

terugvallen op secundaire bestanden

Elk bord uniek

Bij de implementatie van de fail-safe

Security Suite implementeert verschillende Trusted Applications (TA's) in

Arrow zal in deze processtap ook de

strategie draait het om vier aspecten:

het geïsoleerde domein ‘CoreTEE’

risico's minimaliseren en zo sneller

payloads differentiëren. Dit betekent

• Beschermen van de bestaande

en biedt softwareontwikkelaars een

IoT-producten op de markt brengen.

dat elk Shield96-bord uniek zal zijn en

integriteit van de firmware en

bibliotheek met C-structs. Hieronder

dat de Secure Bootloader alleen de

kritieke data tegen manipulatie.

payloads zal booten die door de OEM

Dit omvat ook een proces dat de

worden drie van die vertrouwde toepassingen aangestipt.

Belangrijk hierin is de vereenvoudiging van het hardwareontwerp en de

vanuit de externe QSPI flash worden

authenticiteit en integriteit van

geleverd. Ontwikkelaars kunnen er zo

firmware-updates waarborgt.

Fail-safe

voor zorgen dat IP niet kan worden gekopieerd vanuit extern flashgeheu-

• Detecteren van fysieke aanvallen of manipulatie van de firmware of

hun TCO en diverse (veiligheids)-

bijkomende verlaging van de kosten door toepassing van de SAMA5D27

Secure boot

SIP MPU en een security software

De procedure biedt af-fabriek authen-

framework dat is afgestemd op de

ticatie van het opstartproces en

beveiligingsperipherals van deze

bescherming voor alle toepassingen

microprocessor. Een schaalbaar

en functies. Veiligheidskritische bronnen worden geïsoleerd en payloads

provisioning-concept ter bescherming

gedecodeerd.

van IP, alsmede opslag en distributie

tegen productpiraterij en beveiliging van kritieke data/sleutels is eveneens

Schema van de trusted architectuur met EmSPARK Security.

Veilige OTA firmware-update

belangrijk. Een veilig opstartproces

Bij het updaten is er een hoog risico

dat gebruik maakt van een ‘trust

op aantasting van data. Authenticatie van updates is derhalve een must. De

anchor’ om te zorgen voor afscheiding van de veiligere (CoreTEE) van

volgende essentiële functies zijn hierin

de minder veilige (Linux) domeinen,

voorzien: • Authenticatie van de payload.

zal alleen geauthenticeerde OEM-payloads booten. De levering van soft-

• Decodering van de payload.

waretools om vertrouwde payloads

• Toekenning van geheugenlocatie voor identificatie van nieuwe

voor software-updates te creëren is hierbij van essentieel belang.

Meer elektroDATA op

ED IIOT_0002.indd 17

23/03/2021 11:46

INSTALLATIE & ENERGIETECHNIEK

18

Batterijgevoede CO2-sensor voor monitoring luchtkwaliteit via cloud SENSOR STUURT METINGEN VIA NB-IOT OF LORAWAN DOOR NAAR CLOUDOMGEVING De door IMBuildings uit het Drentse Dalen ontwikkelde en door onder andere Arcobel op de markt gebrachte IoT Comfort Sensor meet de CO2 -concentratie, temperatuur en luchtvochtigheid in binnenruimtes.

De sensor kan tevens personen in een ruimte detecteren. Op basis van deze sensordata kan via een cloudapplicatie een beeld worden verkregen van de luchtkwaliteit. Dat is niet alleen een belangrijke indicator in het kader van gezond werken, maar is ook een graadmeter voor de kans op virusbesmettingen, wat zeker in het kader van de coronapandemie een belangrijke toepassing is.

Bij de Comfort Sensor hoort een CO2 monitoring app waarmee je de door de sensor gemeten waardes kunt uitlezen.

Inpandige luchtverontreiniging vormt

kan bovendien aan de hand van de

van de data is dermate weinig ener-

een niet te verwaarlozen gezond-

ingebouwde PIR-sensor (te zien op

gie gemoeid dat een sensor jaren toe

heidsrisico en brengt ook een grotere

het apparaat als het rechthoekje mid-

kan met twee 3,6 V AA Li-batterijen.

kans op virusbesmettingen met zich

denonder) detecteren of er binnen vijf

Omdat de sensor direct wordt aange-

mee, zo blijkt uit velerlei onderzoek.

meter van de sensor personen in een

meld op bestaande mobiele netwer-

Daarin worden ook effecten beschre-

ruimte zijn.

ken is er geen lokale interne gateway

ven als een forse verlaging van de

of WiFi-verbinding in het gebouw

productiviteit en verhoging van het

Via de cloud

ziekteverzuim. Door de luchtkwaliteit

De onderscheidende factor van

te monitoren kun je het binnenklimaat

deze sensor zit hem niet zozeer in

Direct op je telefoon

optimaliseren, bijvoorbeeld door ven-

de meetspecificaties als wel in het

tilatie op maat. Resultaten zijn: minder

achterliggende systeem waarmee

Bij de Comfort Sensor hoort een CO2 monitoring app. Eenmaal geïnstalleerd

ziekteverzuim, hogere productiviteit

de meetgegevens aan de gebruiker

op je telefoon kan je na het scannen

en een veiligere werkplek.

worden gepresenteerd. Hiertoe is

van de QR-code op de sensor ‘direct’

het apparaat uitgerust met een SIM-

(via de cloud!) de door die sensor

Sensor

kaartje. Op basis van een Narrow

gemeten waardes uitlezen. De inter-

De Comfort Sensor meet met CO2concentratie, temperatuur en lucht-

Band Internet of Things (NB-IoT)

face is zo gemaakt dat je op basis

connectie, die gebruik maakt van

van de kleur (groen is veilig, bij oranje

vochtigheid de belangrijkste parame-

bestaande 4G- of 5G-netwerken,

is het opletten geblazen en bij rood

ters om de luchtkwaliteit te bepalen.

Voor de CO2-concentratie is een

worden de metingen doorgestuurd

is het ‘gevaarlijk’) de actuele situatie

naar een cloudomgeving. Optioneel

kunt inschatten. Ook zijn er tekstuele

meetbereik gespecificeerd van 400

kan dat ook via een LoraWAN-

aanwijzingen, zoals ‘please ventilate’.

nodig.

tot 5.000 ppm en een nauwkeurigheid

connectie. Datacake, Docksters,

Waar de telefoonapp vooral tot zijn

www.arcobel.com

van ±50 ppm. Voor temperatuur en

Mydevices, Switzercloud, Brunata

recht komt voor individuele ruimtes,

sales@arcobel.com

luchtvochtigheid liggen die waarden

en Microshare ondersteunen reeds

zal een gebouwbeheerder gebaat

(0412) 66 00 66

op 0 tot 65 °C en ±0,2 °C respectie-

de Comfort Sensor binnen hun IoT-

zijn bij een overzicht van alle ruimtes

velijk 10 tot 90% en ±2%. De sensor

cloudomgeving. Met het verzenden

in het gebouw of gebouwencom-

ED EI.indd 18

23/03/2021 11:44

INSTALLATIE & ENERGIETECHNIEK

APRIL 2021

19

De ‘multi room overview’ biedt een statusoverzicht van de verschillende ruimtes in een gebouw.

plex. Dat wordt voorzien in de ‘multi

de situatie per ruimte te zien en kan

Personen tellen

acht meter tussen twee sensoren het

room overview’, waar je bijvoorbeeld

per ruimte worden ingezoomd op

De Comfort Sensor kan worden

aantal malen dat een infraroodbeam

alle klassen in een school op je

de gemeten waardes. Tevens is de

gecombineerd met een zogenaamde

beeldscherm kan zien of instelbare

status van de batterij in de sensor uit

wordt onderbroken. Ook deze gegevens zijn via een cloud-dashboard

groepen (de klassen per gebouw in

te lezen en kunnen alarmen worden

‘People Counter Sensor’. Dit sensorsysteem werkt op basis van horizon-

een complex). Ook hier is aan de

gegenereerd op basis van ingestelde

tale actieve infraroodtechnologie en

soren ondersteunen NB-IoT-, LoRa-

hand van de kleur in een oogopslag

drempelwaardes.

telt over een afstand van maximaal

WAN- en 3G-verbindingen.

inzichtelijk. De People Counter Sen-

PRODUCTNIEUWS LEM

CC Nederland

Lekstroomsensor voor laadstations

Industriële HDMI-module

den voorzien van een component die

In de industrie wordt steeds vaker

HDMI-module: • HDMI 1.4 en HDMI 2.0 standaard

de DC-lekstroom detecteert.

gebruik gemaakt van apparaten met

Met een maximale stroom per fase

een HDMI-aansluiting, maar tot nu toe

van 32 Aeff kan de CDSR worden

waren er nauwelijks geschikte heavy-

geïntegreerd in AC-laders van 3,7 kW

duty connectoren. Met de nieuwe CX

tot 22 kW. De CDSR voorziet in een standaard detectie-uitgangssignaal

01 MI HDMI-module kunnen videosignalen ook in industriële omgevingen

met een reactietijd beneden de 200

met IP-bescherming in een modulaire

µs. De CDSR werkt op een voedingsgelijkspanning van +3,3 V en heeft

connector worden overgebracht. Deze

van 2 meter (andere lengtes op

module past binnen de Mixo-serie van

aanvraag).

LEM introduceert de CDSR lek-

een nominale stroomopname van

Ilme, een modulair connectorsysteem

stroomsensor die is gebaseerd op

50 mA bij het meten van 150 mA als

dat bestaat uit een Mixo-frame en zelf

de zelf ontwikkelde open-lus fluxgate

maximale primaire lekstroom. Door

te kiezen Mixo-modulen. De Mixo-

V-Type (IP67), evenals de compacte

technologie. De stroom voor het

zijn robuustheid kan de CDSR binnen

frames passen in de standaard Ilme-

opladen van het accupakket kan een

alle EV-laders werken. Hij heeft een

behuizingen en ook in behuizingen

behuizing Mixo One en het schakelkastmontagesysteem COB.

lekstroom genereren die de type A

werktemperatuurbereik van -40 °C tot

van andere merken.

aardlekschakelaar in de meterkast

85 °C, kan versnellingskrachten tot

Kenmerken van de nieuwe Mixo

kan deactiveren. Om deze schakelaar

10 G weerstaan en beschikt dankzij

te beschermen en om te voorkomen dat er een aardlekschakelaar van het

de lange kruipweg en doorslagafstanden (13,2 mm) over een hoog

type B in de meterkast moet worden

isolatieniveau tussen de primaire- en

geïnstalleerd, kunnen EV-laders wor-

meetcircuits.

met Ultra-HD 4k resolutie bij 60 Hz (4096x2160p).

• Compact ontwerp op één modulaire unit met afgeschermde HDMI type A aansluiting.

• HDMI patchkabel met een lengte

• Frames zijn geschikt voor de standaard behuizingen T-Type (IP65) en

• ARC en Ethernet geschikt tot 18 Gbit/s transmissiesnelheid.

Meer elektroDATA op

ED EI.indd 19

23/03/2021 11:44

INSTALLATIE & ENERGIETECHNIEK

20 Igus

Legrand

Uitschakelbeveiliging kabelrupsen

Modulaire LAN-kast

Het voor kabelrupsen met rijwegen

systeem bestaat uit twee sensoren

Met de door Minkels geproduceerde

hen gedurende het hele aankoop- en

vanaf 150 meter ontwikkelde EC.PR

die met elkaar communiceren. Een

Nexpand Express modulaire LAN-

installatieproces en nemen specifieke

duw-/trekkrachtbewakingssysteem

sensor meet de duw-/trekkracht van de kabelrups terwijl een digitaal

kast kunnen installateurs klantspecifieke oplossingen samenstellen, die

omgevingsomstandigheden mee bij

zorgt voor een nauwkeurige registra­ tie van de krachtwaarden aan het

afstandsmeetsysteem de exacte

mede door een groot assortiment aan

zwevende meeneempunt en past

positie van de trolley of het meeneempunt van de kabelrups bepaalt.

accessoires en componenten en een

de krachtlimieten aan. Dit voorkomt hoge reparatiekosten en schade. Het

Voor dit doel worden ‘bakens’ beves-

onderdelen kan meegroeien met

het invullen van klantwensen.

optimale connectiviteit tussen diverse

tigd aan de buitenkant van

toekomstige wensen. De robuuste

de geleidegoot op een

constructie van de datakast maakt

onderlinge afstand van 500

hem geschikt als behuizing voor

millimeter. Aan elke positie en dus aan elk baken is een

IT-apparatuur. Het gebruik van hoogkwalitatieve materialen staat naar

specifieke duw-/trekkracht

zeggen van de leverancier borg voor

toegekend. Wanneer de

een lange levensduur.

toegekende maximale duw-/

Legrand profileert zich als partner

trekkracht van een positie

voor installateurs en hun klanten

wordt overschreden, dan schakelt het systeem via de

met een uitgebreid product- en serviceaanbod voor hun volledige LAN-

EC.PR. automatisch uit.

omgeving. Specialisten begeleiden

Draka

Panduit

Voorbedrade buis

Clips voor kabelbevestiging

Steeds meer installateurs willen

Panduit introduceert Edge clips met

voorbedrade buis toepassen. Maar de kwaliteit van veel voorbedrade

of zonder voorgemonteerde kabelbinders, voor het eenvoudig en snel

buisproducten is onduidelijk.

bevestigen van kabels en leidingen

besparen ze installateurs tijd en voorkomen ze corrosie op de panelen

Draka neemt daarom alle draad-

op paneel- en frameranden. Daarmee

en frames. Bovendien kan men met

in-buiscombinaties volledig in

zijn kabels en leidingen zonder enig

één clip de bekabeling horizontaal en

eigen beheer en produceert ze

gereedschap parallel aan of loodrecht

verticaal plaatsen, waarvoor normaal

onder de naam Profit. Dit behelst

op verschillende typen panelen en

twee verschillende Edge clips nodig

een buis van hoogwaardige kwaliteit met Kema Keur die aan alle eisen

frames te bevestigen. De Edge clips

zijn. Een speciaal ontworpen zadel drukt de kabelbinder stevig tegen de

voldoet, waaronder de ICTA 3342

zijn er in twee uitvoeringen, voor randen met een dikte van 0,7 tot 3 mm

standaard. Met zijn temperatuurrange

of voor randen

van -25 tot +90 °C is de buis ook

vanaf 25 meter tot en met 500 meter

met een dikte van

onder extreme temperaturen soepel

worden geproduceerd. Daarnaast

3 tot 6 mm.

te verwerken. Verder is de buis 100

omvat het Profit-pakket meerdere

procent halogeenvrij.

doorsnedes, respectievelijk van 16,

Randbevestigingen verbeteren

Profit is verkrijgbaar met VD- of HVD-

20 en 25 mm. Profit-kabels zijn (tot

het installatiege-

installatiedraad, datacommunicatie-

300 meter) ook leverbaar op kunststof haspels.

mak van kabels

of signaalkabel. Er kunnen lengtes

Omdat deze clips zonder boren of zelfklevende tape te bevestigen zijn,

Edge clip, zonder dat deze verschuift.

en leidingen.

Importeur Importeur Importeur vanImporteur van elektrotechnische Importeur elektrotechnische van elektrotechnische vanvan elektrotechnische elektrotechnische componenten componenten componenten componenten componenten Importeur van elektrotechnische componenten T. 013T.536 01 536 T. 4401 013 •536 T. 013 E.•01T. verkoop@dijkman.com 44 013 E.E.verkoop@dijkman.com 01 536 • 4401 E. 44 verkoop@dijkman.com • E.• verkoop@dijkman.com E. verkoop@dijkman.com • www.dijkman.com • • www.dijkman.com • www.dijkman.com • www.dijkman.com • www.dijkman.com T.013 013 536 0144 44 • 536 verkoop@dijkman.com www.dijkman.com Voor zonne-, Voor zonne-, Wind-, Voor Wind-, UPSzonne-, enUPSVoor EV Wind-, en zonne-, Voor EVEV UPSzonne-, Wind-, en EV Wind-, UPS- enUPSEV en EV KastenKasten enKasten Paneelbouw enen Paneelbouw Kasten enKasten Paneelbouw Kasten en Paneelbouw en Paneelbouw Alles Alles devoor installateur deAlles installateur voorAlles de installateur voor Allesdevoor installateur de installateur KastenKasten enKasten Paneelbouw enen Paneelbouw Kasten enKasten Paneelbouw Kasten en Paneelbouw Kasten en Paneelbouw Kasten enKasten Paneelbouw enen Paneelbouw Kasten enKasten Paneelbouw Kasten en Paneelbouw envoor Paneelbouw Voor zonne-, Wind-, UPSen Paneelbouw Alles voor de installateur Paneelbouw Paneelbouw

Energietransitie Energietransitie Energietransitie Energietransitie Energietransitie Industriële Industriële elektrotechniek Industriële elektrotechniek Industriële elektrotechniek Industriële elektrotechniek elektrotechniek Installatietechniek Installatietechniek Installatietechniek Energiedistributie Energiedistributie Energiedistributie Energiedistributie Energiedistributie Marine Marine & offshore && offshore Marine &Marine offshore Marine & Installatietechniek offshore & Installatietechniek offshore Energietransitie Industriële elektrotechniek Installatietechniek Energiedistributie Marine offshore

Dijkman proef.indd 1

ED EIPN.indd 20

18-03-21 14:42

23/03/2021 13:04

PRODUCTNIEUWS

APRIL 2021

21 Rockwell Automation

Wago

Laserscanners en lichtgordijnen

Doorvoerconnector met hendel

een enkele EtherNet/IP-verbinding.

De doorvoerconnector van de serie

De CIP-Safety functionaliteit maakt

221 met hendel voor aansluiting in

meer diagnostische data beschikbaar

doorgaande richting is geschikt voor

om veelvoorkomende storingen te detecteren, zoals de aanwezigheid

alle soorten geleiders van 0,2 tot 4 mm2. Dankzij de hendeltechnolo-

van stof op de lens van de scanner.

gie kan deze zonder gereedschap

Het GuardShield 450L lichtgordijn

worden aangesloten (hendel open,

met ‘CIP Safety via EtherNet/IP’ plug-

geleider invoeren, hendel dicht) en

in twee versies die zowel over een

in geeft gebruikers toegang tot meer

EN- als een UL-toelating beschikken.

diagnostische data, zodat ze precies

losgemaakt, en is een veilige aansluiting gegarandeerd. Als multipolariteit

De Allen-Bradley SafeZone 3 laser­

kunnen zien welke stralen van een

een vereiste is, bieden extra adapters

scanner met CIP Safety zorgt voor

lichtgordijn geactiveerd zijn en zo

de gebruiker mogelijkheden voor

transparante afdekking voor geleiderdoorsneden van 0,2 tot 4 mm2 en is

gebiedsdetectie in een werkzone.

sneller de oorzaak van een storing op

een modulaire opbouw van tot vijf

geschikt voor alle gebruikelijke toe-

Met CIP Safety zijn simultaan meerdere veiligheidszones te gebruiken in

kunnen sporen. Ook kunnen ze elke

lasklemmen in één adapter. Zowel

passingen. De tweede versie met een

100 milliseconden een sample van

met als zonder trekontlasting kunnen

witte afdekking, die voornamelijk in

plaats van telkens tussen individuele

het lichtscherm bekijken om continu

de adapters op DIN-rails vastgeklikt,

zones te moeten schakelen. De laser

profielen van producten te volgen

de VS wordt gebruikt, wordt gekenmerkt door een groter aansluitbereik

vergroot de reikwijdte van de scanner

en potentiële kwaliteitsproblemen te

vastgeschroefd, verlijmd, vastgebonden of opgehangen worden.

en levert diagnostische gegevens via

identificeren.

De doorvoerconnector is verkrijgbaar

De eerste versie is voorzien van een

en is bijvoorbeeld ook geschikt voor AWG 12 geleiders.

Siemens

Servomotoren voor kleine afsluiters Siemens Smart Infrastructure

tie in netwerksystemen. Door

De led-statusweergave op de

heeft zijn serie SSA-servomo-

dezelfde kabel voor communi-

servomotoren zorgt voor een

toren voor kleine afsluiters uit-

catie en stroomvoorziening te

gebreid met nieuwe functies die

gebruiken is minder bedrading

snelle en foutloze inbedrijfstelling. Deze geeft de klepstand en

energiezuinigere en veelzijdigere

nodig. Dankzij de nachtbedrijfsmodus zijn de IP54-beschermde

de verschillende bedrijfstoestan-

hydronische ruimtetoepassingen

den weer en helpt gebruikers

mogelijk maken. De servomotoren bieden nu meer flexibiliteit

servomotoren met een geluids-

met diverse functies, zoals zelf-

niveau van minder dan 28 dB

kalibratie. Dankzij twee digitale

dankzij het brede scala aan

stiller dan ooit. Dit maakt ze

ingangen kunnen raamcon-

besturingsmogelijkheden, van analoge besturing tot KNX-

ideaal voor gebruik in geluidsgevoelige omgevingen, zoals

tacten, aanwezigheidsmelders of dauwpuntsensoren worden

communicatie en snelle integra-

vergaderzalen en bibliotheken.

aangesloten.

Meer elektroDATA op

ED EIPN.indd 21

23/03/2021 13:04

TESTEN & METEN

22

Combinatie van scoop en datalogger voor steeds uitgebreidere metingen DL950 SCOPECORDER IS GESPECIFICEERD VOOR 200 MS/S BEMONSTERINGSFREQUENTIE BIJ 14-BIT RESOLUTIE De DL950 ScopeCorder is de nieuwste telg in de Yokogawa ScopeCorder familie. In vergelijking met de DL850E heeft dit instrument met 200 MS/s een tweemaal zo hoge bemonsteringsfrequentie, waarbij dankzij de 14-bit resolutie ten opzichte van de 12-bit van zijn voorganger de signalen ook nog eens met meer detail kunnen worden bekeken. Om in te spelen op de trend om steeds meer signalen van verschillende bronnen in één meetsysteem te integreren zijn voorzieningen voor dataacquistie en -opslag, alsmede synchronisatie uitgebreid. Hierin is ook een belangrijke rol weggelegd voor het IS8000 softwareplatform dat geïntegreerde timing, controle en dataverzameling van verschillende instrumenten mogelijk maakt.

De DL950 ScopeCorder is gespecificeerd voor 200 MS/s bemonsteringsfrequentie bij 14-bit resolutie.

combinatie van data-acquisitie functionaliteit van een recorder met de

twee kanalen, een geïsoleerde 1000

leerder en uitgebreider willen testen van apparaten en systemen, of dat nu

bemonsteringscapaciteit en trigger-

meting mogelijk. De 10 MS/s 16-bit

elektrische auto’s, windmolens of SiC/

functies van een oscilloscoop. Hier-

module heeft vier kanalen, een 600 V

GaN omzetters zijn, blijft zich doorzetten. Dat vertaalt zich in een toene-

door kunnen ontwikkelaars de kleinste golfvormdetails analyseren in multika-

ingang en maakt meting van 32 kanalen mogelijk in één DL950.

mende behoefte aan testapparatuur

naals metingen die over relatief lange

die kan voorzien in hoogfrequente

periodes hebben plaatsgevonden.

De trend van het steeds gedetail-

V ingang en maakt tot 20 s continue

Data-acquisitie Er zijn vijf opties voor data-acquisitie.

bemonstering over steeds langere periodes van een steeds grotere

Ingangsmodules

Op de 512 GB interne SSD kan bij-

verzameling aan (afgeleide) signalen

Het instrument kan worden aange-

voorbeeld een opname van vijf uur

van zowel elektrische als fysische

sloten op een reeks aan ingangsmo-

van één kanaal bij 2 MS/s worden

parameters. Signalen die ook nog

dules, die inmiddels 21 varianten telt.

opgeslagen, of twintig uur van zestien

eens met steeds meer detail moeten

Het merendeel van de modules heeft

kanalen bij 200 kS/s. Ten tweede is

kunnen worden geanalyseerd.

betrekking op spanningsmeting, al

er het 1 Gpoints acquisitiegeheugen,

Om gelijke tred te houden met deze

dat optioneel kan worden uitgebreid

trend komt Yokogawa met de vierde

dan niet gecombineerd met temperatuur. Daarnaast zijn er eenheden voor

generatie DL950 ScopeCorder, die

het meten van onder andere stroom,

waarbij over maximaal 16 kanalen tot

ten opzichte van de derde generatie

200 MS/s kan worden binnengehaald.

DL850E uit 2013 heel wat meer data

frequentie, rekstrookjes en thermokoppels. Verder zijn er zogenaamde

kan binnenhalen, met een flink hogere

‘vehicle serial bus’ modules, die data

(160 MB/s) naar een PC worden

resolutie en ook nog eens gedurende

decoderen die is versleuteld in bus-

gestreamd. In de standaard uitvoering

langere tijd en over meer kanalen.

protocollen als CAN, CAN FD en LIN,

tot 2 MS/s voor één kanaal en tot 200

Dit vertaalt zich in een (optioneel) 8

en deze data als elektrische signalen

kS/s voor zestien kanalen. Bij de high-

Gpoints acquisitiegeheugen (standaard is dat 1 Gpoints) en een 200

aan de ScopeCorder presenteren.

speed optie via 10 Gbps Ethernet (/

Ook modules voor het SENT-protocol

C60) is voor zestien kanalen 5 MS/s

MS/s bemonsteringsfrequentie bij

en voor logica probes werken op deze

haalbaar. Het datavolume is hierbij

14-bit resolutie. De recorder-scoop

manier.

begrensd door de opslagcapaciteit

tmi.yokogawa.com/eu

combinatie kan tot 32 geïsoleerde

Twee nieuwe uitvoeringen in de reeks

van de PC.

tmi@nl.yokogawa.com

analoge kanalen meten met 10 MS/s

zijn ontwikkeld voor hoge-precisie

Er is ook een flash-optie voorzien,

(088) 464 14 29

bij 16-bit resolutie of 128 digitale

metingen aan snel wisselende signalen. De 200 MS/s 14-bit module heeft

voor testsitiuaties waarin geen directe

kanalen. Wat niet is veranderd is de

ED TM.indd 22

tot 4 Gpoints (/M1) of 8 Gpoints (/M2),

Ook kan het signaal via Ethernet

verbinding met een PC kan worden

23/03/2021 11:42

APRIL 2021

23

Het IS8000 softwareplatform faciliteert metingen met meerdere ScopeCorders, alsmede met Yokogawa MSO’s en power analyzers en presenteert overzichtelijk

De DL950 kan worden aangesloten op een reeks aan ingangsmodules, die

in één scherm de gesynchroniseerde data van meerdere testinstrumenten.

inmiddels 21 varianten telt.

gemaakt voor data-opslag. Hiermee

foutmarge van minder dan 150 ns.

Yokogawa instrumenten kunnen opti-

testinstrumenten en dito testplatfor-

kan data worden opgeslagen bij 20

Een andere manier van tijdsynchronisatie is via GPS tijdinformatie, waarbij

oneel ((FS1) ook high-speed camera’s

men betrokken zijn, efficiënter worden

van andere leveranciers in de meet-

ingericht. Een eenvoudig voorbeeld

de instrumenten zijn gelocked aan

suite worden gekoppeld en vanuit de

hiervan is de vergelijking van het

een GPS-signaal. Typische foutmarge

software worden geregeld, zodat een

dynamische gedrag van meerdere

is hier ±200 ns.

nog bredere set aan meetparameters kan worden samengesteld; het

windmolens, waarbij de gesynchroniseerde golfvormen van meerdere

gesynchroniseerd, zodat bijvoorbeeld

Alles op één scherm

camerabeeld is dan ook zichtbaar op

DL950’s in de IS8000 software wor-

160 kanalen voor spanningsmetingen

den samengebracht. Iets complexer

kunnen worden gebruikt, of zelfs

Het IS8000 softwareplatform faciliteert het scherm. Met de MH1-optie kunnen tegelijkertijd tot 16 onafhankelijke niet alleen metingen met meerdere

640 temperatuurkanalen, waarbij elk

ScopeCorders, maar ook met die van

FFT-berekeningen worden uitgevoerd

soldeerproces, waarbij het beeld van

instrument acht ingangen voor zestien

Yokogawa MSO’s en power analyzers,

de high-speed camera (het resultaat)

kanalen inbrengt. In deze configuratie

waarbij ook hier vanuit de IEEE1588

op geselecteerde signalen. De resultaten hiervan zijn ook te zien op het

(uitvoering /C50) worden vanuit de

tijdbasis de metingen tussen de

display.

main unit via een optische transceiver

verschillende instrumenten worden

en glasvezelkabel (trigger)signalen

gesynchroniseerd. De software kan

Meer inzicht

verstuurd om de metingen te starten

worden gebruikt om de verschillende

De overzichtelijke presentatie op

Ook bij het testen van het motorrendement kan de gesynchroniseerdere

of te stoppen.

instrumenten te monitoren en configureren. Tijdens het meten worden de

één scherm van gesynchroniseerde

input van meerdere testinstrumenten

Tijdsynchronisatie van de sample

data van meerdere testinstrumenten

worden verzameld, namelijk een

clock kan worden gerealiseerd via

data van deze instrumenten simultaan

moet ontwikkelaars een beter beeld

power analyzer en de ScopeCorder.

de IEEE1588 PTP functie, die in het

getoond in een overzichtsscherm.

geven van de timing van signalen en

Precieze metingen van parameters als

geïntegreerde IS8000 softwareplatform is opgenomen. Deze standaard

Voor maximaal vier van deze golfvor-

vermogen, snelheid en torsie zijn op

men kan een zoomgebied worden

switching events en hoe geteste producten daarop reageren. Hierdoor, zo

voor hoge-precisie tijdsynchronisatie

gedefinieerd; deze zijn ook weer

is de gedachte, kunnen uitdagende

voorziet in kloksynchronisatie met een

allemaal tegelijk zichtbaar. Naast de

meettoepassingen waarbij meerdere

die met de ScopeCorder is binnengehaald.

MS/s (acht kanalen) en 10 MS/s (zestien kanalen).

Synchroniseren Tot vijf DL950’s kunnen worden

is de analyse van een gerobotiseerd

kan worden gekoppeld aan regelsignalen voor de bewegingen van de robot die via de DL950 binnenkomen.

dezelfde tijdas te zien als de golfvorm

PRODUCTNIEUWS Euro-Index

AE Sensors

Testoplossing voor laadpalen

Inclinometer

Megger introduceert met de EVCA210 een testadapter voor het testen van

teem aan te sluiten zodat het belast kan worden getest. Een noodzakelijke

De XB-inclinometer van Seika is voorzien van een rvs (V4A zoutwaterproof)

laadpunten van elektrische voertuigen. Met de ingebouwde PP- en

test bij laadpunten is de 6 mA aardlekschakelaartest. Het is daarom

behuizing, heeft beschermingsklasse

CP-simulatie kan de spanning in- en

belangrijk om de adapter toe te pas-

toepassingen tot 1000 meter diepte.

IP68 en is geschikt voor onderwater

uitgeschakeld worden

sen in combinatie met

en is het mogelijk om te

een installatietester

Hij is er in zowel 1- als 2-assige uitvoering. Mogelijke uitgangen zijn:

controleren of het laadstation hier correct op

die deze specifieke

4-20 mA, 0-5 V en RS485. Ook zijn

functie biedt. Speciaal

reageert. Met de inge-

voor dit doel is er de

er schakeluitgangen voor signalering.

Bereiken voor de analoge versies

bouwde WCD is het ook

MFT1845+, die met

beginnen bij -1° tot +1° en lopen door

mogelijk om een belas-

de EVCA210 de ideale

tot 0° tot 170° (of +/- 85°); voor de

uitvoeringen, waarbij elke temperatuurverandering live gecorrigeerd

ting (load) op het sys-

testoplossing vormt.

digitale versie is dat 0° tot 360°, met

wordt middels een ingegoten Pt100.

resoluties tot 0,001° en nauwkeurigheden beter dan 0,1% FS. Er zijn ook actief temperatuurgecompenseerde

Meer elektroDATA op

ED TM.indd 23

23/03/2021 11:42

TESTEN & METEN

24 Micro-Epsilon

Duranmatic

Meten aan reflecterende oppervlakken Flowindicator en totalizer Verplaatsings- en afstandsmetingen

real-time oppervlaktecompensatie uit,

De F103 is een flowindicator en

menu-instellingen of een fabrieks-

bij sterk reflecterende oppervlakken

wat compenseert voor fluctuerende

totalizer voor vloeistoffen en is het

reset kunnen ook worden gelogd.

zijn een uitdaging voor conventionele lasersensoren, omdat deze

reflecties en stabiele meetwaarden

eerste model uit de Fluidwell F-serie

Elke geregistreerde log bevat de

met een hoge nauwkeurigheid oplevert.

indicatoren die de mogelijkheid

flow, totaal, geaccumuleerd totaal

biedt voor datalogging. Het display

eigenlijk zijn ontworpen

Het com-

toont tijdens gebruik gelijktijdig de

en een datum/ tijdstempel met lognummer. Het logboek kan worden

voor diffuse

pacte ont-

actuele flowsnelheid en een totaal,

gedownload als csv-bestand. De

reflectie. De

werp met

evenals het geaccumuleerde totaal,

F103 is ook verkrijgbaar als intrinsiek

optoNCDT

het dagelijkse totaal en dagtotalen

veilige uitvoering volgens klasse

1750DR kan

geïntegreerde controller

1, divisie 2 (CSA C-US) of met een

wel overweg

maakt dat de

van vijftien voorgaande dagen. Optioneel kan dit worden verlengd met

met dergelijke

sensor goed

een logfunctie, die 1500 interval-,

E-serie, de E112 voor ATEX zone 2.

toepasbaar

600 dag- en 724

is op plekken waar

event records

oppervlakken. Denk daarbij aan

kan registreren.

reflecterende kunststoffen, spiegelglas en gepolijste metalen. De sensor

weinig installatieruimte is. De laser

Het loginterval

is ingedeeld in laserklasse 1, zodat

kan vrij worden

meet op basis van directe reflectie

geen extra beschermingsmaatregelen

gedefinieerd

en is daarbij zodanig uitgelijnd dat de

nodig zijn; het uitgezonden laservermogen is maximaal 390 μW. De

van elke minuut

lasersensor kan worden ingesteld en

Gebeurtenissen

bediend via een intuïtieve webinterface.

zoals gewist

invalshoek gelijk is aan de reflectiehoek. Speciale evaluatie-algoritmen compenseren voor intens gereflecteerd strooilicht. Ook voert de sensor

explosieveilige behuizing in de

tot dagelijks.

totaal, gewijzigde

CaTeC

AE Sensors

Luchtsnelheidsensor

Drukopnemer voor waterstof

De EE680 is ontwikkeld

Standaard drukopnemers zijn niet geschikt voor het meten

voor het nauwkeurig meten

van waterstofdruk omdat de extreem kleine waterstofmo-

van de luchtsnelheid en

leculen kunnen diffunderen in vaste materialen. Dus ook

temperatuur in laminaire

meetcellen, wat kan resulteren

flowapplicaties zoals in

in afwijkingen of zelfs complete

cleanrooms. De opnemer

uitval. De ATM druksensor van

is voorzien van een uiterst

STS heeft een oplossing voor

nauwkeurige thermo anemometer, die luchtsnelhe-

dit probleem. Bij deze piëzoresistieve sensor, die standaard is

den meet van 0 tot 2 m/s

gemaakt van RVS316L, titaan

en temperaturen tussen -20 en 79 °C. De sensor is

of hastelloy, is voor waterstoftoepassingen het membraan

inzetbaar in omgevingen

voorzien van een dun, 1 micrometer dik goudlaagje. De

met een relatieve vochtigheid tot 95%. De sensor

waterstofatomen kunnen vanwege de 10.000 keer lagere permeabiliteit bij goud dan bij rvs veel moeilijker doordringen en zullen dus ook niet de betrouwbaarheid van de

heeft door het dunne-film

meting aantasten.

sensorelement een nauwkeurigheid tot 0,1 m/s, waarbij een langdu-

bus RTU) en analoge uitgangen (mA en

De standaard procesaansluiting is G1/2” buitendraad met

rige stabiliteit en lage hoekafhankelijkheid

V). De EE680 is verkrijgbaar in roestvrij

volledig vlak membraan (flush). De opnemer is leverbaar

wordt gegarandeerd.

staal als rechte- en gehoekte versie voor

met ATEX-keur voor intrinsiek veilige toepassingen en DNV/

De M12 connector zorgt ervoor dat de

plafondplenum en ventilatieroosters. De

sensor gemakkelijk te plaatsen en te vervangen is bij kalibratiewerkzaamheden.

meetsensor is voorzien van een coating die de sensor beschermt tegen H202 en andere

GL, Lloyds register, GOST en ABS keuren voor scheepvaarttoepassingen. Analoge- en digitale uitgangen zijn

De EE680 is voorzien van digitale (Mod-

bijtende reinigingsmiddelen.

ED TMPN.indd 24

mogelijk, als wel IP68 uitvoeringen. Toepassingsgebieden zijn waterstoftankstations, motoren en de procesindustrie.

23/03/2021 11:40

PRODUCTNIEUWS

APRIL 2021

25 TTMS

Euro-Index

Programmeerbare DC-stroombronnen Warmtebeeldcamera’s en onderzoekers. Op

focuswiel als een vaste focus. Spe-

het niveau van de

ciaal om het sorteren en organiseren

batterijcel vormt niet

van gemaakte beelden gemakkelijk

zozeer de relatief lage

te maken bieden deze camera’s func-

celspanning als wel

tionaliteit die het maken van losse

de hoge stromen in

aantekeningen tijdens het inspec-

de benodigde testop-

tiewerk overbodig maakt. Zo kan 60

stellingen een nieuwe

seconden gesproken tekst worden

uitdaging. Voor der-

opgeslagen per warmtebeeld. Ook is

Gezien de toenemende ontwik-

gelijke toepassingen heeft Magna-

het mogelijk om foto’s te maken van

kelingen op het gebied van hoog-

Power meerdere programmeerbare

assetnummers of andere identifica-

vermogen DC-applicaties is er een

DC-voedingen ontwikkeld, die,

tiemiddelen en deze bij een warmte-

toenemende belangstelling voor

geschikt zijn voor lage spanningen en

programmeerbare DC stroombron-

hoge stromen.

De Fluke TiS55+ en TiS75+ warm-

QR-codes bij de assets kunnen de

nen in het bereik vanaf 100 A tot

Over het spanningsbereik van 0-5

tebeeldcamera’s bieden een thermi-

warmtebeelden automatisch bij deze

zelfs meerdere duizenden ampères.

VDC zijn standaard oplossingen

sche resolutie van respectievelijk 256

code worden gesorteerd.

Zo is er momenteel al sprake van

beschikbaar van 0-250 A tot 0-4.500

x 192 pixels en 384 x 288 pixels en

Model TiS75+ biedt een functie voor

zogenaamde DC-megawatt char-

A. Bij de DC-voedingen in het bereik

hebben een meetbereik tot 550 ºC.

dauwpuntberekening, wat helpt bij

gers (1.500 V met laadstromen van

van 0-16 V zijn stromen mogelijk

Beide camera’s zijn water- en stofbe-

het vinden van vocht in gebouwen.

1.000 A en meer) voor de zwaar-

van 0-250 A en zelfs 0-6.000 A. Nog

stendig (IP54) en ontworpen om een

De camera toont alle plekken met

dere EV-applicaties (vrachtvervoer,

hogere stromen zijn haalbaar door

val van 2 meter te kunnen doorstaan.

een temperatuur onder het dauwpunt

maritiem). Dergelijke specificaties

het parallel schakelen van twee of

De modellen hebben zowel een

als warmtebeeld en alles erboven als

vormen een uitdaging voor engineers

meer units.

handmatige scherpstelling met een

een visueel lichtbeeld.

beeld op te slaan. Op basis van de

HBM

Koppelmeetopnemer De T40CB koppelmeetopnemer van HBK heeft een boorgat in het midden van de opnemer, waardoor hij geschikt is voor het testen van automotive onderdelen op plekken waar weinig ruimte is. De T40CB is heeft een lengte van 49 of 54 mm; het boorgat heeft een diameter van 37,5 of

Meer precisie

Laserverplaatsingssensor voor geavanceerde automatisering

meetopnemer, waarmee tests op autoonderdelen als coaxiale overbrengingen en versnellingsbakken uitgevoerd kunnen worden. Het nominale meetbereik is 500 Nm en een toerental van 30.000 rpm. Op aanvraag zijn ook andere uitvoeringen leverbaar.

De T40CB gebruikt de bekende T40

N IE U W

900 o p to N C D T 1

45

beschikking over een flexibel inzetbare

mm

46,5 mm. Engineers krijgen daardoor de

Unieke combinatie van grootte, snelheid en nauwkeurigheid Ideaal voor hoge resolutie en dynamische metingen Geavanceerde oppervlaktecompensatie voor snelle metingen op veranderende oppervlakken

elektronica van HBM, die een nauwkeu-

Eenvoudige installatie en eerste gebruik

righeidsklasse van 0,05 heeft en een uitstekende

Hoogste omgevingslichtbestendigheid in zijn klasse

lineariteit, waardoor nauwkeurige en betrouwbare resultaten gegarandeerd zijn. De koppelmeter heeft zowel analoge als digitale interfaces, waardoor de sensor in verschillende testbanksystemen

< 0.4 μm 10 kHz

Contacteer onze applicatie engineers: Tel. +31 162 510 400 micro-epsilon.com/opto

geïntegreerd kan worden.

Meer elektroDATA op

ED TMPN.indd 25

23/03/2021 11:40

COLOFON / ADVERTEERDERSINDEX

APRIL 2021

26

Adverteerdersindex ATS Applied Tech Systems Calpe Industrial CaTeC Dijkman Elektrotechniek

Colofon

21 5

25

Redactie

MyBusinessmedia

27

Richard Bezemer (hoofdredacteur) Tel. 06 34 65 95 02, r.bezemer@mybusinessmedia.nl

Reichelt elektronik

2

Advertenties

Telerex Nederland

3

Publishing services

TOP-electronics

1

20 7

Elincom electronics

9

Postbus 58, 7400 AB Deventer e-news@mybusinessmedia.nl

Robin Zander, r.zander@mybusinessmedia.nl

13

EAO Benelux

FHI

Micro-Epsilon Messtechnik

28

JE VINDT HET SNELLER OP

Dennis Wielheesen, d.wielheesen@mybusinessmedia.nl, 06 53 69 24 61 René Wibbelink, R.Wibbelink@mybusinessmedia.nl, (0570) 50 43 43 Sonja Wolsink s.wolsink@mybusinessmedia.nl, (0570) 50 43 52 Advertenties worden uitgevoerd overeenkomstig de-‘Regelen voor het Advertentiewezen 1990’ Uitgever

Arjan Stoeten a.stoeten@mybusinessmedia.nl Een uitgave van MYbusinessmedia Holding b.v., postbus 58, 7400 AB Deventer, Tel. (0570) 50 43 00.

Vakblad over industriële elektronica en industriële automatisering voor Nederland en België.

ISSN 0168-2873 Reproductie

Dé ingang voor producten en leveranciers: www.engineersonline.nl.

U kunt nu nog sneller en eenvoudiger informatie vinden over producten en leveranciers via onze vernieuwde site www.engineersonline.nl.

DIRECT ZOEKEN NAAR PRODUCTEN Ga naar www.engineersonline.nl en klik op ‘zoeken’. U kunt bijvoorbeeld zoeken op naam of op productrubriek.

DIRECT ZOEKEN NAAR LEVERANCIERS EN MERKEN Op zoek naar de leverancier van dat ene merk, leveranciers van sensoren, merken in testapparatuur, via de zoekfuncties op www.engineersonline.nl kunt u alle mogelijke zoekcombinaties maken.

De zoekresultaten leiden altijd tot één of meer leveranciers die u verder kunnen helpen. Bovendien vindt u bij de leveranciers direct de informatie over de nieuwste producten uit het leveringspakket.

ENGINEERING SHOP De vernieuwde website www.engineersonline.nl biedt nu ook de mogelijkheid om boeken, dossiers, losbladigen en CD’s te bestellen met informatie over engineering in de volle breedte: van elektronica-ontwerp tot aandrijftechniek, van besturingstechniek tot werktuigbouwkundig construeren. Kijk ook snel naar de speciale aanbiedingen, want op is op!

Overname van artikelen, tekeningen en/ of foto’s uit ElektroData is slechts mogelijk na schriftelijke toestemming van de uitgever. © MYbusinessmedia, 2021 ‘Het auteursrecht op de inhoud van dit tijdschrift wordt uitdrukkelijk voorbehouden.’ Door het aanbieden van bijdragen aan dit tijdschrift verklaart de auteur zich accoord met de Standaardpublicatievoorwaarden voor bijdragen aan tijdschriften en soortgelijke uitgaven.

Bescherming persoonsgegevens

MYbusinessmedia legt uw gegevens vast voor de uitvoering van de (abonnements) overeenkomst. Uw gegevens kunnen door MYbusinessmedia worden gebruikt om u te informeren over relevante producten en diensten. Indien u hiertegen bezwaar heeft, kunt u dit melden aan MYbusinessmedia, t.a.v. afdeling Relatiebeheer, postbus 58, 7400 AB Deventer.

Abonnementen

Voor vragen over abonnementen, bezorging en of adreswijzigingen kunt u: Bellen met: +31 570 504 325 Faxen naar: +31 570 504 399 Mailen naar: klantenservice@mybusinessmedia.nl Schrijven naar: MYbusinessmedia Holding bv Elektrodata Postbus 58 7400 AB Deventer Abonnementstarieven

Jaarabonnement Nederland € 144,95* Jaarabonnement Buitenland € 157,15* Studentenabonnement 50% korting * Prijzen zijn exclusief 9% BTW en € 3,95 administratiekosten exclusief 21% BTW. Jaarabonnement geldt tot wederopzegging.

Beëindiging van het abonnement kan schriftelijk, per e-mail of telefonisch geschieden, uiterlijk drie maanden voor het einde van de abonnementsperiode; nadien vindt automatisch verlenging plaats.

Verzending en facturering

MYbusinessmedia

Basislayout | Opmaak

Bureau OMA, Doetinchem, www.bureauoma.nl Druk

Drukkerij Roelofs, Enschede

ED COL.indd 26

23/03/2021 13:03

i.v.m. coronavirus verplaatst naar 2021

Praktische antwoorden op al uw vragen over machineveiligheid!

Zet 8 juni alvast in uw agenda want dan vindt de elfde editie plaats van het SAFETY Event. Wat heeft het SAFETY Event te bieden?

• Laat u inspireren tijdens het plenaire programma • Doe kennis op bij de learnshops tijdens het middagprogramma • Krijg praktische antwoorden van de Safety doctors, die alle safety-gerelateerde vragen beantwoorden • Kom in contact met vakgenoten, fabrikanten en toeleveranciers op de informatiemarkt Datum: 8 juni 2021 Locatie: 1931 Congrescentrum s’ Hertogenbosch

ED Advertenties.indd 27

Deelnameprijs: € 99,- voor abonnees € 150,- voor niet abonnees

Meer informatie? Kijk op www.safetyevent.nl

23/03/2021 13:00

Oscilliscoop

Smart battery

PCBA

User interface

Healthcare

Internet of Things

Chip

Wearables

Mechatronica

OEM

Gebouw automatisering

5G

energie

Oscilliscoop

Oscilliscoop

PCBA

User interface

PCBA

Internet of Things

Smart battery

LED

User interface

Chip

Healthcare

Machinebouw

Internet of Things

Chip

Productie

Mechatronica

OEM

Gebouw automatisering

5G

energie

LED

Design

Wearables

Smart battery

Oscilliscoop

PCBA

Smart battery

User interface

Internet of Things

Chip

Mechatronica

Gebouw automatisering

Wearables

PCBA

Healthcare

User interface

Wearables

OEM

energie

User interface

Healthcare

Internet of Things

Wearables

LED

5G

Internet of Things

Chip

Mechatronica

OEM

Gebouw automatisering

5G

energie

LED

28 T/M 30 SEPTEMBER 2021 JAARBEURS UTRECHT WWW.EABEURS.NL ED Advertenties.indd 28

23/03/2021 13:00