Vraag&Aanbod 17 december 2021

25

Reportage: Onverwoestbaar lasergraveren in XXL formaten P11

17 december 2021 123e jaargang

Stijging verkoopprijzen in recordtempo P4

EXPERTISECENTRUM VOOR METAALVERWERKENDE INDUSTRIE P3

TechniShow en ESEF Maakindustrie doorgeschoven naar derde kwartaal 2022.

Beurzen duo met zes maanden uitgesteld

VEILIGHEID MOET SIMPEL ZIJN P13

TechniShow, de tweejaarlijkse vakbeurs voor productietechnologie, verschuift naar 30 augustus tot en met 2 september 2022. De Federatie Productie Technologie (FPT-VIMAG), eigenaar van de TechniShow, en de Koninklijke Jaarbeurs als organisator hebben dit in nauw overleg besloten. Ook ESEF Maakindustrie, de vakbeurs voor engineering, productontwikkeling en toelevering, verschuift naar deze data.

Beide beurzen stonden gepland in maart 2022, maar vanwege de lange levertijden van machines in combinatie met de onzekerheid over de duur van de huidige COVID-19 maatregelen van de overheid, is dit besluit nu al genomen.

Veiligheid

André Gaalman, voorzitter van FPT-VIMAG: 'FPT-VIMAG organiseert al 65 jaar een succesvolle TechniShow voor de leden en de sector.

In 2022 zullen we dat opnieuw doen, rekening houdend met de overheidsregels en veiligheid van onze mensen.'

Onzekerheid

Albert Arp, CEO van de Koninklijke Jaarbeurs: ‘We merkten gezien de lange levertijden voor de beurzen teveel onzekerheid in de markt over

de TechniShow en de ESEF Maakindustrie in maart. Gelukkig kunnen we goed verplaatsen naar een datum in het najaar van 2022. Beide sectoren zit echt in de lift en willen gezien de

TechniShow en ESEF Maakindustrie doorgeschoven naar derde kwartaal 2022 enorme kansen in de sector elkaar weer live zien. Met de verplaatsing hebben we zeker meer garantie dat we een show kunnen neerzetten waar alles goed te bewonderen is en het goede gesprek ook ongedwongen kan plaatsvinden.’

ESEF Maakindustrie Ook

ESEF

Maakindustrie

ver-

schuift naar 30 augustus tot en met 2 september 2022. Richard Schuitema van de Koninklijke Metaalunie: ‘Nu het besluit nemen om de ESEF Maakindustrie en TechniShow te verplaatsen, getuigt van realiteitszin en ook moed. Het geeft tegelijk meer zekerheid aan de exposanten dat zij op een later moment wel op een veilige manier aan de beurs kunnen deelnemen en hun relaties kunnen ontvangen.’

Via de websites van beide beurzen, www.technishow.nl en www.maakindustrie.nl, is informatie te krijgen voor exposanten en bezoekers hoe de beursorganisaties de verschuiving faciliteren. www.technishow.nl en www.maakindustrie.nl

SPECIALIST: CE-MARKERING EN ONBEWUSTE SAMENBOUW VAN MACHINES P15 advertenties

van ikantvan Fabrikant Fabr van ikant Fabr gaas geweven gaas Gedrukt geweven Gedrukt gaas geweven Gedrukt

HEVA

Staalgaas en Strekmetaal

gaas en geweven Golfgaas Gedrukt en Golfgaas gaas Gedrukt en Golfgaasgeweven metalen alle in gaas en Geweven Golfgaas gaas Geweven metalen alle metalen in alle Golfgaas gaas in Geweven en metalen alle in en gaas Staalgaas Geweven en Staalgaas Geweven en in alle metalen Staalgaas gaas en Strekmetaa Staalgaas ll l Strekmetaa Staalgaas Strekmetaaen Strekmetaa Strekmetaall

Fabrikant van:

REIJGERS & SCHALLIES FORCEERTECHNIEK bv

X X X

Johann Siegerstraat 8 1096 BH Amsterdam Tel: 020-4633131 info@forceerwerk.nl www.forceerwerk.nl

advertenties

Documentatie op aanvraag.

• (Gedrukt)Documentatie gewevenopHeva gaas, weverij aanvraag. metaalgaasweverij BV Metaalgaas Heva BV e asweveri at 7 Lorentzstra metaalga BV Heva Lorentzstra jj at 7 in alle metalen asweveri JH Winterswijk 7102 Metaalga BV Heva e 7T.: JH Winterswijk Lorentzstraat 7102 0543-512373 • Gepuntlast gaas raat 7T.: Lorentzst 0543-512373 ijk 0543-515919 F.: JH Wintersw 7102 0543-515919 interswijk.nl F.: ijk info@hevaw Wintersw JH 7102 373 • Voorraad T.: en0543-512 maatwerk 919 T.: 0543-515373 F.: 0543-512

op aanvraag.

Documentatie op aanvraag.

Documentatie Documentatie op 919ijk.nl 0543-515 F.:aanvraag. wintersw

info@heva aanvraag. op Documentatie asweveri metaalga BV op aanvraag. asweveri Heva Documentatie metaalga BV Heva asweveri asweveri jjjjj jj Metaalga metaalga BV asweveri BV Heva Heva Metaalga BV Heva asweveri Metaalga BV Heva e 7 asweveri raat e metaalga BV Lorentzst 7 Heva raat Lorentzst asweveri jj e metaalga asweveri BV 7 Heva raat Metaalga BV Lorentzst Heva asweveri Metaalga BV 7 Heva raat Lorentzst 77 ijkijk j raat e Lorentzst raat JH Wintersw Lorentzst 7102

e

JH raat 7102 Lorentzst raat 77 ijk Lorentzst Wintersw JH Wintersw 7102 7 raat Lorentzst Wintersw JH ijk ijk 7102 373 Wintersw Wintersw JH 7 JH 0543-512 raat 7102 7102 373 Lorentzst 0543-512 T.: ijk ijkijk Wintersw Wintersw JH JH 7102 7102 373 0543-512 T.:T.: ijk Wintersw JH 373 7102 373 0543-512 T.:T.:0543-512

DE SPECIALIST IN METALEN MET GATEN

Geperforeerd, gaas of strekmetaal? www.kabelzaandam.nl

Kabel Metaal

+31 (0)75 681 82 00 info@kabelzaandam.nl

®

STREKMETAAL

GAAS

GEPERFOREERD

BUISLASERSNIJDEN LASERSNIJDEN WATERSNIJDEN

Lees vraag&aanbod ook online ❯ www.vraagenaanbod.nl ❯ voor de hele maakindustrie

Overkampseweg 26 • 8102 PH Raalte Tel.: 0572 - 36 26 00 • Fax.: 0572 - 36 22 98

www.disselhorstmetaal.nl

Gebruik onze webportal voor uw aanvragen!

RUIM 1500 VERSCHILLENDE ARTIKELEN OP VOORRAAD MAATWERK, LASERSNIJDEN, WALSEN, KANTEN & LASSEN +31 (0) 75 684 49 79 ALMETAAL@ALMETAAL.COM WWW.ALMETAAL.COM

Uitgever: MYbusinessmedia.nl

Cor-Ten® / S355J0WP Weervast plaatstaal

Leverbare afmetingen uit coil voorraad: Diktes: 0,6 t/m 20 mm Lengtes: tot max. 14 meter Breedtes: 1000 tot max. 2500 mm Uit voorraad leverbaar: platen in diktes 2 t/m 15 mm Bijsterhuizen 5143 NL 6604 LX WIJCHEN www.noviostaal.nl

+31 (0)24-6750840 info@noviostaal.nl www.cortenstaal.nl Bied mee op Auctim.com

ONLINE AUCTIONS

ONLINE VEILINGEN

Alles voor uw bouwbedrijf

0 + 140 ! ls kave

Plaatsnijwerk van 0,5mm tot 320mm dik

One stop shop voor snijden / zetten / boren tappen / bevels / frezen

Elektrische componenten, vloertegels, radiatoren, LED verlichting, powertools, partijen hout en nog veel meer!

Ontdek alles via de QR code: LOCATIE: VERSCHILLENDE LOCATIES IN BELGIË SLUITINGSDATA: 23-26 DECEMBER 2021

MWASTEEL.NL

expertise in techniek / uitvoering / service

Zelf verkopen? Contacteer ons: info@auctim.com www.auctim.com

NIEUWS

‘Als je niet weet wat de volgende schakel nodig heeft, loop je achter'

3

17 december 2021 • #25 • www.vraagenaanbod.nl

COLUMN ROLF ELLING

ECONOMIE Het initiatief voor het Expertisecentrum is afkomstig van bedrijven uit de sector

Expertisecentrum voor metaalverwerkende industrie ZOETERMEER • Samen met Saxion Hogeschool gaat NEVAT een Expertisecentrum ontwikkelen voor de metaalverwerkende sector om het concurrentieniveau in Nederland blijvend op hoog niveau te houden.

Daarbij sluiten FPT-VIMAG en de Koninklijke Staalfederatie als samenwerkingspartners aan. In februari 2022 start de eerste masterclass Technology Roadmapping.

Saxion levert dankzij de samenwerking met het bedrijfsleven beter gekwalificeerde mensen voor de maakindustrie en zet zich specifiek in op kennisontwikkeling zodat de sectoren voorbereid zijn op de toekomst. Saxion heeft daarbij de ambitie om een brug te slaan tussen de wetenschap en het bedrijfsleven. Ze bekijken de vraagstukken door de ogen van de studenten en hoe zij daar aan kunnen bijdragen door bijvoorbeeld samenwerkingsverbanden en kennisprojecten op te zetten. Volgens Suzan Veldhuis, directeur Saxion, is dit dé manier om de sector te begeleiden.

‘We zien als kennisinstelling een belangrijke opgave om de maakindustrie te ondersteunen en te helpen bij het implementeren van nieuwe technologieën en bedrijfsprocessen. Dit altijd vanuit de behoefte van de bedrijven.

Samen kunnen we er ook voor zorgen dat de juiste mensen goed opgeleid worden.’

Niet meer alleen

De metaalverwerkende industrie kent een aantal ontwikkelingen die door veel bedrijven als uitdagend worden ervaren. Het tekort aan goede vakmensen, maar ook de snelle ontwikkeling op het gebied van kennis en digitalisering vergt discipline, tijd en aanpassingsvermogen. Het zijn volgens Edwin Dekker, branchemanager NEVAT, ontwikkelingen die je als bedrijf niet alleen aankunt. ‘Het initiatief voor het Expertisecentrum is dan ook afkomstig van bedrijven uit de sector. Via Henri Kooiker van Halloy kwamen we in contact met Saxion Hogeschool, waarmee we uiteindelijk een ambitieus plan hebben gevormd om samen het Expertisecentrum voor de Metal Processing Sector op te richten. De thema’s die we gaan

Nog niet normaal

E

n het is weer een heel bijzonder jaar geworden. Dat mag je toch wel weer stellen.

De impact van het COVID-19 was enorm.

Het leek een tijdje de goede kant op te gaan, maar dor de varianten blijft de pandemie doorrazen.

Het lijkt er evenwel op dat het de maakindustrie niet heeft geïnfecteerd. De cijfers zijn rooskleurig en veel maakbedrijven zullen dan ook met de nodige tevredenheid 2021 financieel afsluiten.

Suzan Veldhuis, directeur Saxion, en Corné van Opdorp, voorzitter NEVAT, tekenden geheel coronaproof én digitaal de ‘Letter of Intent Saxion-NEVAT’. (Foto: NEVAT)

behandelen hebben betrekking op de transformaties van De Fabriek van de Toekomst. Denk aan automatisering, digitale transformatie en circulariteit.’ Voor Corné van Opdorp is het een grote wens om onze achterban te activeren: ‘We moeten er samen voor zorgen om de industrie in West-Europa te behouden. We zien daarbij ook dat er in onze sector nog kennis ontbreekt.’

Samenwerken

Tijdens het tekenmoment waren er enkele bedrijven aanwezig die het project ondersteunen. Ook de nieuwe samenwerkingspartners FPT-VIMAG en de Koninklijke Staalfederatie. Menko Eisma, directeur Trumph Nederland en vicevoorzitter FPT-VIMAG, zijn graag betrokken bij het Expertisecentrum: ‘Wij willen de industrie ondersteunen door het le-

veren van kennis want er is een grote behoefte aan informatie en digitalisering. Daarbij speelt in onze ogen ook discipline een belangrijke rol.’

Yorick Lieffering, branchemanager Koninklijke Staalfederatie, vindt het belangrijk om de vraagstukken gezamenlijk op te pakken. ‘Als je niet weet wat de volgende schakel nodig heeft, loop je achter. Daarbij is het belangrijk dat studenten met de juiste skills worden opgeleid zodat ze ook meteen inzetbaar zijn.’ Herman Bos, directeur WBM Staalservice, vult daarbij aan: ‘Het is essentieel om Nederlandse vakmensen mee te krijgen in de ontwikkelingen. Daarbij hebben veel bedrijven keuze mogelijkheden om zaken op te pakken en te investeren maar het moet wel allemaal passen binnen de strategie en visie van het bedrijf.’ Jasper de Vreugt, commercieel

directeur bij ECI, ziet voordelen om de verschillende werelden bij elkaar te brengen. ‘Samenwerken om innovatie concreet te maken en productieprocessen te optimaliseren. Daarbij is het belangrijk om in contact te komen met de toekomstige generatie.’

Technology roadmapping

Het expertisecentrum start in februari 2022 met een Masterclass Technology roadmapping. Tijdens deze masterclass breng je als ondernemer vanuit een technisch startpunt de toekomst van het bedrijf in kaart. Met deze roadmap creëren de deelnemers een activiteitenplan voor hun eigen bedrijf maar bouwen ze gelijktijdig mee aan een technologische roadmap voor de gehele sector. www.nevat.nl

En dan is het zo maar weer 2022.

Een nieuw jaar waar er weer vele uitdagingen zullen liggen.

Niet alleen op het gebied van het personeel en de invulling van de ontstane vacatures, maar zeker ook op het vlak van automatisering en robotisering. We hebben er in het afgelopen jaar veel over geschreven. Om de maakindustrie te informeren over de stand van zaken, de ontwikkelingen en de voortgang. Want dit blijft booming business en de leveranciers zullen ook de komende jaren weer veel ontwikkelingen te melden hebben.

We blijven het volgen.

En dan komt gepland voor maart maar inmiddels verplaatst naar eind augustus '22 de TechniShow en ESEF Maakindustrie. Laten we er nu nog naar even vanuit gaan dat deze topbeurzen voor de maakindustrie dan wel doorgang kunnen vinden. We gaan het meemaken.

In deze laatste papieren uitgave van 2021 willen we u uiteraard bijzonder fijne feestdagen toewensen en een goed en gezond 2022.

Rolf Elling, hoofdredacteur Reageren?

E-mail: rolfelling@vraagenaanbod.nl Twitter: @VenA_Rolf Facebook: www.facebook.com/vraagenaanbod

advertentie

Stalen profielen tot 12 meter

Zwijndrecht

01.

Tot 12 meter gekant, in één lengte

04.

Met gelaserde en geponste bewerkingen

02.

Tot 1000 mm breed

05.

Vanuit rol in diverse kwaliteiten

03.

Tot 5 mm dikte

06.

Enkele stuks/kleine series

Tel. 078 20 36 000

info@nkprofiel.com

www.nkprofiel.com

4

NIEUWS

17 december 2021 • #25 • www.vraagenaanbod.nl

BUSINESS

Materialise oefent optie uit om Link3D over te nemen LEUVEN (BE) • Materialise,

wereldwijd actief met 3D-printoplossingen, is overeengekomen om haar optie uit te oefenen voor de overname van Link3D, een additive workflow en digitaal manufacturing softwarebedrijf dat klanten in belangrijke productiesectoren ondersteunt bij het schalen en integreren van hun AM-operaties over complexe toeleveringsketens en IT-omgevingen heen.

De transactie zal naar verwachting tegen het einde van het jaar worden afgerond. Materialise zal 100% van de aandelenbelangen van Link3D verwerven voor 33,50 miljoen Amerikaanse dollar (29,82 miljoen euro).

Voortbouwend op het succes van haar bestaande additive manufacturing (AM) softwaresuite, heeft Materialise een cloud-gebaseerde platformstrategie uitgestippeld. Het Materialise softwareplatform zal bedrijven cloud-gebaseerde toegang bieden tot een continu groeiende set van digitale tools, waarmee gebruikers hun 3D-printing processen kunnen personaliseren en beheren en hun workflows kunnen stroomlijnen. De overname van Link3D zal de creatie van het Materialise softwareplatform versterken en versnellen, met name voor bedrijven die hun additive manufacturing operaties opschalen naar volumeproductie.

ECONOMIE Kleinste toename van de productie dit jaar

Stijging verkoopprijzen in recordtempo ZEIST • De Nevi PMI van november liet met 60.7 nog steeds een flinke verbetering van de bedrijfsomstandigheden zien. Maar ook was het de vijfde daling in zes maanden, met de kleinste toename van de productie dit jaar. Ook de toename van de nieuwe orders, inclusief de exportorders, was de laagste van dit jaar.

Toch bleef de stijging nog boven het langetermijngemiddelde.

De productiestijging bleef achter bij het aantal nieuwe orders, met als gevolg een verdere toename van onvoltooid of nog niet uitgevoerd werk. De werkgelegenheid nam voor de dertiende maand op rij fors toe, maar minder dan in oktober. De inkoopactiviteiten werden flink vergroot en hetzelfde was het geval bij de voorraad ingekochte materialen. De inkoopprijsinflatie bleef op een historisch hoog niveau.

Klein optimisme

De stijging van de verkoopprijzen steeg voor de derde maand op een rij en bereikte hiermee een nieuwe recordhoogte. De vooruitzichten voor de productieomvang over twaalf maanden bleven positief, maar dit optimisme

was wel het kleinst in dertien maanden.

‘De Nevi Inkoopmanagersindex voor de Nederlandse industrie daalde van 62.5 in oktober naar 60.7 in november, wat duidt op een iets tragere groei’, zegt Albert Jan Swart, sectoreconoom industrie bij ABN AMRO. ‘Zowel de productie als de nieuwe orders namen in een lager tempo toe. Dit komt niet als een verrassing gezien de tragere groei van de productie in Duitsland, een belangrijke afzetmarkt voor de Nederlandse industrie. Bovendien ligt de Nederlandse industriële productie na de snelle groei sinds eind vorig jaar op een recordniveau. Veel ondernemers worstelen met tekorten aan materialen, personeel en machines.’

Ontregeling

‘Afgezien van deze tekorten vraagt ook de liquiditeit veel aandacht van ondernemers. Door lockdowns in havens en fabrieken in Azië lopen levertijden nog altijd op. Hoewel vaccins in hoog tempo worden toegediend, verspreiden nieuwe varianten van het coronavirus zich in hoog tempo, waaronder de omikron-variant, die waarschijnlijk zal leiden tot verdere ontregeling van toeleveringsketens. Vanwege de lan-

ge levertijden plaatsen inkopers meer orders, om tenminste iets geleverd te krijgen. Dit heeft geleid tot een sterke toename van voorraden van onderdelen en materialen. De lange levertijden hebben ook geleid tot historisch snel stijgende inkoopprijzen. Dit betekent dat ondernemers goed op de kasstroom moeten letten. Sommige bedrijven hebben de voorraden met 30 procent zien toenemen. De voorraden nemen ook toe doordat van een product dat bijna klaar is een onderdeel ontbreekt, bijvoorbeeld bij machinebouwers. De machine kan dan niet worden uitgeleverd en met dus tijdelijk worden opgeslagen. Als de voorraden verder toenemen, zullen ondernemers zich waarschijnlijk meer richten op nauwkeuriger voorraadbeheer.’

‘Een ander belangrijk onderwerp zijn de afzetprijzen. Ondernemers moeten de afzetprijzen snel verhogen om rode cijfers te voorkomen. Zoals verwacht namen de afzetprijzen in november nog sneller toe, voor de tweede maand op rij in recordtempo. Deze keer rapporteert 55 procent van de ondernemers een toename van de afzetprijzen.

Ondernemers moeten de afzetprijzen snel verhogen om rode cijfers te voorkomen.

www.nevi.nl

www.materialise.com

ENERGIE

MACHINEBOUW

Flinke groei in dagproductie machine-industrie

DEN HAAG • De gemiddelde dagproductie van de Nederlandse industrie was in oktober 9,9 procent hoger dan in oktober 2020, maakt het CBS bekend. Een maand eerder kwam de groei uit op 11,6 procent.

Ruim tachtig procent van alle bedrijfsklassen in de industrie produceerde in oktober meer dan in dezelfde maand een jaar eerder. Van de grotere branches realiseerde de machine-industrie met bijna 57 procent de hoogste groei. Voor het bepalen van de kortetermijnontwikkeling van de productie kan het beste worden gekeken naar voor seizoen- en werkdageffecten gecorrigeerde cijfers. Van september op oktober steeg de productie met 1,1 procent. De voor seizoen- en werkdageffecten gecorrigeerde productie fluctueert doorgaans aanzienlijk. In het voorjaar van 2020 kromp de productie snel en in mei 2020 werd een dieptepunt bereikt. Daarna werd een stijgende lijn ingezet en in oktober 2021 lag de productie onverminderd op een hoog niveau. www.cbs.nl

Demo-locatie voor Fieldlab Industrial Electrification ROTTERDAM • Josepha van Kollenburg (Fieldlab Industrial Electrification) en Fer Klinckhamers (Plant One Rotterdam) hebben het contract getekend voor een demo-locatie om de energietransitie in de industrie te helpen versnellen.

Vanaf medio 2022 is de locatie op Plant One Rotterdam operationeel.

In dit fieldlab kunnen technologieen op industrieel relevante schaal in een praktijkomgeving worden getest.

Plant One Rotterdam is hét kennis- en innovatiecentrum in Rotterdam-Botlek voor het testen en valideren van duurzame procestechnologie op semi-industriële schaal.

Energietransitie

In februari 2021 is het Fieldlab gestart vanuit het Solution Center op de RDM met advies aan bedrijven over financiering en regelgeving en het begeleiden van haalbaarheidsstudies.

De demo-locatie – waar het fieldlab in 2022 operationeel mee start – is de eerste plek in Nederland waar in een open innovatielocatie Industriele elektrificatie technologieën op

zijn. Denk aan circulariteit, verduurzaming, CO2-reductie… Het thema Elektrificatie kunnen we samen beter op de kaart zetten. We zetten graag onze expertise in om dat doel te bereiken.’ Het Fieldlab Industrial Electrification is een gezamenlijk initiatief van Port of Rotterdam, InnovationQuarter, TNO, Deltalinqs en FME.

Vliegwiel

Van links naar rechts: Peter van Hooft (Operational Program Manager FLIE), Fer Klinckhamers (CCO Plant One Rotterdam), Josepha van Kollenburg (Directeur FLIE) en Taco Boerstra (Innovation Manager).

deze schaal getest en doorontwikkeld kunnen worden samen met regionale industriepartners. ‘We kijken er naar uit om op deze locatie midden in de Botlek, de industriële elektrificatie naar de praktijk te brengen. Plant One Rotterdam is een goede match met het fieldlab omdat zij partijen helpen aan te tonen dat hun ideeën marktwaardig zijn. Dat is exact waar

wij voor staan. Het vinden van de juiste technologiefit tussen technologieleveranciers en industriële eindgebruikers’, aldus Directeur Josepha van Kollenburg. Fer Klinckhamers (CCO van Plant One Rotterdam) continueert: ‘De activiteiten vanuit het Fieldlab Industrial Electrification zijn een mooie aanvulling op de onderwerpen waar we al praktisch mee aan de slag

In het fieldlab komen drie type technologieën te staan die passen bij het cluster en die in de praktijk gedemonstreerd kunnen worden. Het gaat daarbij om technieken op het gebied van industriële warmte, inpassing van groene waterstof en directe conversie van CO2, die allemaal gebruik maken van duurzame elektriciteit. Denk aan een vliegwiel dat zowel energie kan leveren als opvangen en opslaan. Of een hybride boiler, die stoom uit aardgas kan vervangen door stoom uit duurzame elektriciteit. Met een divers scala aan elektrificatie oplossingen is het fieldlab de ideale locatie om uit te vinden wat de juiste technologie-fit is voor een bedrijf. www.flie.nl

advertentie

Plaatwerk WWW.METALPOINT.NL

D E

B E S T E

I N

5

'Industrie verhoogt afzetprijzen opnieuw in recordtempo'

17 december 2021 • #25 • www.vraagenaanbod.nl

STAAL

120 banen weg bij aluminiumfabriek Aldel

BRUSSEL • De wereldwijde staalproductie is gedaald in oktober, met 10,6 procent ten opzichte van het voorgaande jaar. Hiermee kwam de productie uit op 145,7 miljoen ton staal.

DELFZIJL • Aluminiumfabriek Aldel beleeft zware tijden nu de gas- en energieprijzen zo hoog zijn.

Zo werd de productie in oktober om deze reden nog afgeschaald, zestig tot zeventig procent van de productie werd stilgelegd. Dit omdat de productiekosten van aluminium inmiddels bijna twee keer zo hoog waren als de verkoopprijs.

Er lijkt echter een oplossing te zijn gevonden.

Dit blijkt uit de cijfers van de World Steel Association, aangeleverd vanuit 64 landen. In oktober steeg de productie in de meeste continenten, in Azië en Oceanië, de CIS-landen en het Midden-Oosten was een daling van respectievelijk 16,6, 0,2 en 12,7 procent te zien. In Afrika was de grootste stijging te zien van 24,1 procent.

Europa

In Europa was sprake van een stijging van 13,4 procent voor de 27 landen van de Europese Unie en een stijging van 4,4 procent voor de overige Europese landen.

Wereld

De top 5 landen met de hoogste staalproductie waren in oktober China, India, Japan, de Verenigde Staten en Rusland. Met een krimp van 23,3 procent ten opzichte van vorig jaar kwam China uit op een productie van 71,6 miljoen ton staal, India volgt met grote afstand als tweede met een productie van 9,8 miljoen ton staal, een toename van 2,4 procent ten opzichte van oktober 2020. www.worldsteel.org

ECONOMIE

EVENEMENTEN

R&D-steun voor acht Prototyping-MNE wordt D2M consortia in mobiliteitssector KORTRIJK • Industrialfairs, orga-

DEN HAAG • Acht projecten vanuit de automotive-, maritieme- en luchtvaartsector krijgen in totaal 150 miljoen euro steun van het kabinet om te werken aan innovaties die het Nederlands vervoer schoner en slimmer maken.

Door de coronacrisis hebben bedrijven uit de mobiliteitssector minder R&D-middelen beschikbaar om te werken aan duurzame technologieën die moeten zorgen voor CO2-reductie. Begin dit jaar heeft FME samen met lidbedrijven en stakeholders zich daarom bij het kabinet hard gemaakt voor R&D-compensatie voor de mobiliteitssector.

Dit heeft ertoe geleid dat het kabinet in korte tijd een mobiliteitsregeling heeft opgetuigd waarin 150 miljoen euro is gereserveerd voor duurzame mobiliteitsinnovaties.

Waterstof

Onlangs werd bekend welke voorstellen in aanmerking komen voor subsidie uit de mobiliteitsregeling. Zo

wordt geld toegekend aan het waterstofproject in de automotive-sector waarvoor DAF penvoeder is en werkt Fokker Aerostructures als penvoeder aan het project ‘Thermoplasten voor een duurzame luchtvaart’.

Binnen de toegekende R&D-projecten zijn ook tal van andere bedrijven – denk aan NXP, VDL, Bosal, Resato, Vanderlande, Airborne International, RH Marine Netherlands, Royal IHC, Damen en Wärtsilä actief betrokken.

Samenwerking

Het grootste deel van de subsidie, 63 procent, gaat naar de deelnemende bedrijven, waarmee de regeling aan haar doelstelling heeft voldaan om de teruggang in de R&D-uitgaven binnen deze sectoren op te vangen. Ook is er sprake van een brede samenwerking tussen private partijen en kennisinstellingen waardoor deze projecten in belangrijke mate gaan bijdragen aan de verdere ontwikkeling van de ecosystemen in de sectoren. www.ez.nl

nisator van vijf Belgische technologiebeurzen, heeft samen met de powering partners Agoria en Howest Industrial Design Center, de handen in elkaar geslagen voor een volledige make-over van de netwerkbeurs Prototyping MNE. Prototyping-MNE was anno 2020 de beurzencombi, die ontstond uit de beurzen Machineering Network Event (maaktechnologie) en Prototyping (industrial design en prototyping).

Statement

De nieuwe naam, D2M, geeft alvast overduidelijk de missie van de beurs voor de maakindustrie van (over) morgen, in één duidelijke statement weer: Design to Manufacturing, of het aanbod van technologie, tools en oplossingen dat beantwoordt aan de innovatieve noden van alle divisies van het maakbedrijf – ongeacht de individuele expertise – om zo het groter geheel van de wendbare en slimme maakorganisatie te vormen.

D2M wordt het netwerkevent waar

zowel designers/productontwikkelaars als productie gerelateerde afdelingshoofden, een representatief Benelux aanbod vinden om alle puntjes tussen ontwerpen en maken te verbinden.

September

D2M 2022 zal plaatsvinden op 21 & 22 september 2022 in Hal 4 van Kortrijk Xpo (België), telkens van 14 tot 21 uur, en wordt deze week gelanceerd naar de exposanten van de vorige editie van Prototyping-MNE. www.d2m.be/nl

k, snel en voordelig!

N

E N K E L

S T U K S

E N

ECONOMIE

Wereldstaalproductie blijft dalen

S E R I E S

Dat meldt het Financieele Dagblad.

De Australische Chris McNamee, directeur van Aldel koopt de aluminiumfabriek, met steun van onder andere het Zwitserse handelshuis Glencore International. Hiermee is het bedrijf gered, maar komen er tegelijkertijd ook 120 mensen op straat te staan. Voor hen komt er een sociaal plan.

Toen het maken van aluminium niet meer rendabel bleek, stopte Aldel met het maken van vloeibaar aluminium, wat twee derde van de bedrijfsactiviteiten uitmaakt. Door het sluiten van de smelterij zouden er 150 banen verdwijnen, bijna de helft van het totale aantal medewerkers. De gieterij blijft wel open, blokken aluminium die elders worden ingekocht worden daar verwerkt tot producten.

Met de koop door McNamee zullen er dus iets minder banen verdwijnen, maar de toekomst is nog steeds onzeker, vertelt financieel directeur Eric Wildschut aan het FD. De hoge energieprijzen zullen voorlopig nog een probleem vormen voor het bedrijf. www.aldel.nl

ECONOMIE

Vierde golf en hoge inflatie remmen economische groei in 2022 DEN HAAG • De Nederlandse economie groeit dit jaar naar verwachting met 4,5 procent. Dat is iets hoger dan eerder verwacht, mede dankzij een sterke groei in het derde kwartaal. Daarentegen voorziet de Rabobank voor 2022 een groei van 2,9 procent, lager dan eerder geraamd.

Dit komt vooral door strengere coronamaatregelen en een hoger dan verwachte inflatie.

Laatstgenoemde komt in 2022 uit op 3,8 procent en in 2023 op 2,1 procent.

Vanaf het najaar van 2022 daalt de inflatie waarschijnlijk fors. De nieuwste variant van het coronavirus afkomstig uit zuidelijk Afrika (Omikron-variant) verhoogt het risico op verdere economische tegenvallers.

Dempen

Voor 2022 heeft de Rabobank de raming van de economische groei flink neerwaarts herzien naar 2,9 procent (was eerder 3,7 procent). De strengere maatregelen als gevolg van de recente opleving van het coronavirus dempen de economische activiteit. Daar komen de gevolgen van de veel hoger dan verwachte consumentenprijsinflatie nog bij. Wat verder vooruitkijkend is voor 2023 een groei van 1,7 procent ingeboekt. Hoewel de groei dan weer ‘als vanouds’ is, is de omvang van de economie wel kleiner dan men zonder coronapandemie mag verwachten. meer op www.vraagenaanbod.nl

D E S P E C I A L I S T I N D I E P G A T B O R E N E N A L R O U N D V E DESPECIALISTINDIEPGATBORENENAL ROUNDVERSMPAANCENHINEBOUW|ONTW M A C H I N E B O U W | O N T W MACHINEBOUW|ONTWIK ELING “Al meer dan 45 jaar ervaring in de metaal”

HOPMAN MACHINEFABRIEK BV DE SPECIALIST IN DIEPGATBOREN EN ALLROUND VERSPANEN HOPMAN MACHINEFABRIEK HOPMAN MACHINEFABRIEK BV | ONTWIKKELINGBV MACHINEBOUW HOPMAN MACHINEFABRIEK BV DE SPECIALIST IN DIEPGATBOREN EN ALLROUND VERSPANEN DE SPECIALIST IN DIEPGATBOREN VERSPANEN Uw toeleverancier van buig- en walswerk MACHINEBOUW | ONTWIKKELING HOPMAN MACHINEFABRIEK BVEN ALLROUND DE SPECIALIST IN DIEPGATBOREN EN ALLROUND VERSPANEN

MACHINEBOUW | ONTWIKKELING Zeecontainers met toegevoegde waarde DE SPECIALIST IN DIEPGATBOREN EN ALLROUND VERSPANEN MACHINEBOUW | ONTWIKKELING METAALWEG 7 3751LS BUNSCHOTEN | TEL +31 (0)33 2997940 MACHINEBOUW | ONTWIKKELING | WWW.DIEPGATBOREN.NL INFO@HOPMANMACHINEFABRIEK.NL • Verkoop en verhuur

HOPMAN MACHINEFABRIEK BV • Buig en walswerk

DE SPECIALIST IN DIEPGATBOREN EN ALLROUND VERSPANEN MACHINEBOUW ONTWIKKELING METAALWEG 7 3751LS BUNSCHOTEN | TEL +31 (0)33Ø 2997940 van 10 tot en met Ø| 114 mm

METAALWEG 7 3751LS BUNSCHOTEN | TEL +31 (0)33 2997940 INFO@HOPMANMACHINEFABRIEK.NL | WWW.DIEPGATBOREN.NL

• Nieuwe of gebruikte modellen

• Naar wens uitgevoerd in uw bedrijfskleur(en)

HOPMAN MACHINEFABRIEK BV • Poedercoaten HOPMAN MACHINEFABRIEK BV HOPMAN MACHINEFABRIEK BV DE SPECIALIST IN DIEPGATBOREN EN ALLROUND VERSPANEN HOPMAN MACHINEFABRIEK BV DE SPECIALIST IN DIEPGATBOREN EN ALLROUND VERSPANEN DE SPECIALIST IN DIEPGATBOREN EN ALLROUND VERSPANEN MACHINEBOUW | ONTWIKKELING | WWW.DIEPGATBOREN.NL METAALWEG 7 3751LSINFO@HOPMANMACHINEFABRIEK.NL BUNSCHOTEN | TEL +31 (0)33 2997940 • Zeecontainers uitgevoerd als INFO@HOPMANMACHINEFABRIEK.NL | WWW.DIEPGATBOREN.NL METAALWEG 7 3751LS BUNSCHOTEN | TEL +31 (0)33 2997940

kantoor- enINFO@HOPMANMACHINEFABRIEK.NL magazijnruimte | WWW.DIEPGATBOREN.NL • Milieucontainers

• Klein constructiewerk

DE SPECIALIST IN DIEPGATBOREN EN ALLROUND VERSPANEN MACHINEBOUW | ONTWIKKELING MACHINEBOUW | ONTWIKKELING MACHINEBOUW | ONTWIKKELING METAALWEG 7 3751LS BUNSCHOTEN | TEL +31 (0)33 2997940

• Leverbaar met afzetsystemen • Maatwerk

• Transport met eigen laad- en loskraan

INFO@HOPMANMACHINEFABRIEK.NL | WWW.DIEPGATBOREN.NL

METAALWEG 7 3751LS BUNSCHOTEN | TEL +31 (0)33 2997940

Stobbeweg 11 2461 EX Ter Aar INFO@HOPMANMACHINEFABRIEK.NL | WWW.DIEPGATBOREN.NL METAALWEG 7 3751LS BUNSCHOTEN | TEL7+31 (0)33 2997940 METAALWEG 3751LS BUNSCHOTEN | TEL +31 (0)33 2997940 Telefoon: (0172) 60 43 43 INFO@HOPMANMACHINEFABRIEK.NL | WWW.DIEPGATBOREN.NL INFO@HOPMANMACHINEFABRIEK.NL METAALWEG 7 3751LS BUNSCHOTEN | TEL +31 (0)33 2997940 | WWW.DIEPGATBOREN.NL E-mail: info@pietersecontainer.nl INFO@HOPMANMACHINEFABRIEK.NL | WWW.DIEPGATBOREN.NL www.pietersecontainer.nl

Naamloos-1 1

01-05-18 11:49

www.jansenbuigservice.nl Antennestraat 2 3903 LZ Veenendaal Telefoon 0318-512403

Montage gereedschappen en oplossingen tot 135.000 Nm.

Toelevering van: * CNC Draai- en freeswerk * Constructie * Hydrauliek * Engineering * Montage Vlam Machinefabriek B.V. T: 0228-593066 E: info@vlammachinefabriek.nl I: www.vlammachinefabriek.nl

Meten, uitlijnen, en ondervullen van machines en machine onderdelen.

BRAND TS - Jagerserf 35 - 3851 SM Ermelo +31 341424326 - info@brand-ts.com - www. brand-ts.com

Gespecialiseerd in optrompen en verjongen van buizen Optrompen en verjongen is één van de specialismen bij GB Metaal.

GB Metaal Edisonstraat 9, 7601 PS Almelo 0546 - 443111

www.gb.nu

Spantechniek | Normelementen | Bediendelen

HEINRICH KIPP WERK

HEINRICH KIPP WERK is fabrikant van spantechniek, normelementen en bediendelen.

Ons productassortiment omvat 36.000 delen.

Ruim 4.000 noviteiten

KIPP NEDERLAND BV Willem Dreeslaan 251 . 2729 NE Zoetermeer . Tel. +31 79 361 12 21 . info@kippcom.nl . www.kippcom.nl

Gespecialiseerd in dieptrekken Dieptrekken is één van de specialismen bij GB Metaal.

GB Metaal Edisonstraat 9, 7601 PS Almelo 0546 - 443111

www.gb.nu

362600 aanvraag@disselhorstmetaal.nl

362600 aanvraag@disselhorstmetaal.nl

362600 aanvraag@disselhorstmetaal.nl Overkampsweg 26, 8102 PH Raalte Tel. 0572-362600 • aanvraag@disselhorstmetaal.nl

9

UITGELICHT

17 december 2021 • #25 • www.vraagenaanbod.nl

'De algehele inputschaarste zal in de loop van 2022 geleidelijk verminderen'

De vooruitzichten voor de industrie in 2022 zijn behoorlijk rooskleurig.

ECONOMIE

Nederlandse producenten hebben dit jaar aangetoond onder moeilijke omstandigheden te kunnen groeien

AMSTERDAM • De Nederlandse industrie laat dit jaar een sterk herstel zien. De productie groeit met een zelden vertoonde 7,5 procent.

Het aandeel producenten dat zich in zijn productie belemmerd ziet, komt wel weer in de buurt van het niveau dat direct na het uitbreken van de coronacrisis werd gemeten.

De aard van de knelpunten is nu echter heel anders.

De vraaguitval is opgelost, maar materiaalschaarste is inmiddels volgens bijna 26 procent van de industriebedrijven het belangrijkste knelpunt, terwijl dit begin 2020 slechts vijf procent echt dwars zat. Met stip op één staat het personeelstekort. Maar liefst 27 procent ziet dit als grootste obstakel voor groei. Ondanks alle hardnekkige vertragingen en tekorten laat de vraag vanuit zowel binnen- als buitenland een robuuste ontwikkeling zien. Dit biedt zicht op 2,5 procent productiegroei voor 2022.Dit blijkt uit het Vooruitzicht Industrie van ING Research.

Toegenomen

Bijna drie op de vier industrieproducenten meldt productiebelemmeringen. Dit komt weer in de buurt van het aandeel dat direct na het uitbreken van de coronacrisis werd gemeten (4 op 5 producenten). Terwijl gedurende 2020 gemiddeld nog bijna een kwart

Groei in 2022 ondanks knelpunten van de industriebedrijven vraaguitval aanwees als belangrijkste obstakel, is dat percentage gedurende 2021 teruggelopen tot negen procent in het vierde kwartaal. Zo’n laag percentage is sinds het begin van de CBS-meting in 2012 niet eerder voorgekomen.

Personeelsschaarste

De materiaal- en onderdelenschaarste is in het vierde kwartaal van 2021 nog altijd een groot probleem. Net als een kwartaal eerder meldt een recordaantal van één op de vier industriebedrijven dat zij daardoor niet aan de klantvraag kan voldoen. Toch is dit niet het grootste knelpunt. Met stip op één staat de personeelsschaarste. Ruim één op de vier bedrijven noemt dit als belangrijkste productiebelemmering.

ING-sectoreconoom Industrie Edse Dantuma: ‘De schaarste aan materiaal en personeel is voor industriebedrijven nijpend en de onzekerheden zijn toegenomen. Toch blijft de vraag ook

in 2022 groot en hebben Nederlandse producenten dit jaar aangetoond onder moeilijke omstandigheden te kunnen groeien.’

Industrie sneller gegroeid

De Nederlandse industrie heeft in de eerste helft van 2021 een vervolg gegeven aan de groeispurt die volgde, nadat de vraaguitval als gevolg van het uitbreken van de coronacrisis van korte duur bleek te zijn. Hoewel de productiekrimp en inhaalgroei in 2020 minder groot was dan gemiddeld in de EU, is in 2021 duidelijk sprake geweest van een bovengemiddelde Nederlandse productiegroei.

Materiaalschaarste ebt weg

Hoewel kritische componenten zoals chips nog lang schaars kunnen blijven, is de verwachting dat de algehele inputschaarste – variërend van basismaterialen als chemicaliën, kunststoffen, metalen en hout tot producten als

papier, bouwmaterialen en elektronische componenten – in de loop van 2022 geleidelijk zal verminderen. Productiecapaciteit wordt uitgebreid en industriële afnemers houden met hun producten en processen waar mogelijk aan.

Ook de energieprijzen zullen na de winter waarschijnlijk normaliseren.

Energiefutures wijzen op een daling van de marktprijzen in 2022. Grote, energie-intensieve bedrijven als Aldel, Nyrstar en Yara zagen zich eerder genoodzaakt hun productie deels stil te leggen vanwege de hoge energietarieven. Veel andere producenten in de chemie, metaal, papier en kunststof voelen de gevolgen ook aan den lijve, direct of indirect via hogere inkoopprijzen.

Containertarieven liggen, ondanks een kleine correctie, nog altijd op een veelvoud van hun langjarig gemiddelde. De verwachting is dat deze de komende maanden niet sterk zullen

dalen, onder meer door aanhoudende vertragingen, krappe capaciteit en sterke vraag. Een geleidelijke verdere daling van dagtarieven lijkt logisch na Chinees Nieuwjaar op 1 februari 2022, wanneer mondiale logistieke ketens de kans krijgen om de opgelopen achterstanden en vertragingen weg te werken. In nieuwe jaarcontracten wordt dit later merkbaar. Rederijen hebben inmiddels fors in capaciteitsuitbreiding geïnvesteerd, maar dit leidt pas vanaf 2023 tot een golf van opgeleverde nieuwe schepen, waardoor verdere normalisering van vervoerskosten in 2022 onwaarschijnlijk is.

Robuuste productvraag

De vooruitzichten voor 2022 zijn dan ook behoorlijk rooskleurig. Ondanks alle hardnekkige vertragingen en tekorten laat de vraag vanuit zowel binnen- als buitenland een robuuste ontwikkeling zien. Eén van de oorzaken van alle schaarste is immers de sterk toegenomen productvraag.

De onderliggende vraag wordt gestut door optimisme vanwege: 1. de langzaam maar zeker afnemende economische impact van het coronavirus; 2. wereldwijd overheden met herstelpakketten de groei ondersteunen; 3. de grote investeringsbereidheid van bedrijven, bijvoorbeeld in verdere digitalisering en groene technologieën. www.ing.nl/zakelijk

VEILIGHEID EN ZEKERHEID IN

STOOMTECHNIEK Fabrikaat

V.O.

Standard Kessel 65 m² Standard Kessel* 49 m² Loos* 330 m² Loos* 330 m² Loos 125 m² Loos 80 m² Loos 40 m² Loos 36 m² Loos 20 m² Loos 16 m² Loos 9 m² HKB 237 m² HKB* 130 m² HKB* 110 m² HKB* 80 m² HKB 2,7 m² Omnical 90 m² Henschel 12,9 m² Hagoort 50 m² Hagoort 44 m² Hagoort 5 m² Viessmann 25 m² LAGEDRUK STOOMKETELS HKB 6 m² * Uitgerust met een economiser.

Werkdruk

Cap.

Bouwjr.

10 bar 13 bar 16 bar 10 bar 10 bar 10 bar 10 bar 10 bar 10 bar 16 bar 10 bar 12 bar 12 bar 12 bar 10 bar 12 bar 13 bar 10 bar 12 bar 12 bar 8 bar 16 bar

2.800 kg/h 2.000 kg/h 15.000 kg/h 15.000 kg/h 6.000 kg/h 4.000 kg/h 1.500 kg/h 1.450 kg/h 800 kg/h 650 kg/h 400 kg/h 10.000 kg/h 5.000 kg/h 5.000 kg/h 3.500 kg/h 100 kg/h 4.000 kg/h 500 kg/h 2.000 kg/h 1.800 kg/h 200 kg/h 1.200 kg/h

1994 2000 1997 2009 1996 1991 1998 1994 1991 2000 1997 1998 1996 2008 1984 2002 1997 1996 1978 1986 1988 2003

0,5 bar

300 kg/h

2003

Buizen in elke maat en kwaliteit

STOOMKETELVERHUUR • Gedurende reparatie van uw ketels • Bij periodieke inspectie • Als tijdelijke capaciteitsverhoging

40 HUURKETELS BESCHIKBAAR Cap. van 60 -10.000 kg/h in drukken tot 25 bar.

DRUKVATEN ONDER KEUR STOOMKETELREPARATIE - REVISIE - VERHUUR KETELHUISINSTALLATIE - LEIDINGWERK

Tel. +31 (0) 184 609346 Mob. +31 (0) 6 53372021 194301.pdf 1 24-01-19 13:30 info@pierresteeltrade.nl - www.pierresteeltrade.nl

UIT VOORRAAD LEVERBAAR

TECHNISCHE KUNSTSTOFFEN PA 6 PA 6.6 PA 12 PVC PVDF PP PE/UHMPE

Postbus 59, 1440 AB Purmerend · Kwadijkerkoogweg 2, Purmerend Tel. (0299) 42 77 51 · Fax (0299) 47 07 61 · E-mail prokal@prokal.nl

www.prokal.nl

POM PTFE PETP PC PEEK PF-W

www.hemimex.nl T. (073) - 521 91 25 E. info@hemimex.nl

11

REPORTAGE

17 december 2021 • #25 • www.vraagenaanbod.nl

'Het lasergraveren heeft veel voordelen, waaronder de weersbestendigheid'

Marion Niland bij een van de twee Laser Master units.

MACHINEBOUW Adelfi sinds 2017 onderdeel van Lotus Holland Groep

Onverwoestbaar lasergraveren in XXL formaten Rolf Elling

DONGEN • Rien en Karel de Hart

begonnen in 2005 met het bedrijf Adelfi, een bedrijf dat zich toelegt op lasergraveren. ‘In 2005 was dit best bijzonder, lasergraveren stond toen nog in de kinderschoenen en werd in Nederland, voor zover ik weet, nog niet veel gedaan. We werden geraakt door deze activiteit tijdens een bezoek aan een beurs in Madrid, waar onder andere machines stonden op het vlak van lasergraveren. We besloten om een Laser Master machine te kopen en met Adelfi te gaan starten in Den Bosch.’

‘De machine hebben we zelf geïmporteerd vanaf de fabriek in Canada.

Vervolgens hebben we in Den Bosch waar we zijn begonnen, een week of twee een korte opleiding gehad van

de leverancier. We gebruiken deze unit nog steeds.

De eerste opdracht was het graveren van een grafsteen. Hierna ging het mondjesmaat de goede kant op en na een jaar werd het uiteindelijk financieel interessant. Het was een onbekende techniek, dus de markt moest hier wel even aan wennen zeg maar.’

Adelfi is in 2017 overgenomen door de Lotus Holland Groep en is toen verhuisd naar Dongen. Rien de Hart had de pensioengerechtigde leeftijd bereikt en Karel wilde niet alleen verder met Adelfi en is nu een van de medewerkers.

Machinebouw

Marion Niland is onder meer verantwoordelijk voor de planning binnen de groep. ‘Met Adelfi maken we nu veel lasergraveringen voor onder

andere machinebouwers. Dat doen we op bijvoorbeeld RVS en aluminium. Maar het kan ook op glas, steen en hout. Het lasergraveren heeft veel voordelen. De tekst of afbeelding is weersbestendig, kan tegen oliën en vetten, tegen zouten en gaat normaal gesproken meer dan levenslang mee.’ Hiernaast hebben we een groot lasergraveerbereik. De afmeting die de machines aan kunnen is 3,00 x 1,25 meter en deze behoort tot één van de grootste van Nederland.

De andere tafel is iets kleiner en uitermate geschikt voor de kleinere afmetingen zoals machineplaatjes.

De lasergraveermachines worden via de computer aangestuurd en de teksten en/of afbeeldingen worden hier voorafgaand ingelezen. www.adelfi.nl

Lotus Holland Groep Adelfi is onderdeel van de Lotus Holland Groep. Naast Adelfi vallen de bedrijven Grafilox, Sportprint, NB Metaal en Lotus Holland onder de groep. Directeur-eigenaar Frens Peters richtte de groep tien jaar geleden op en begon met het bedrijf Lotus Holland. In de loop van de jaren kwamen de andere bedrijven er bij. De groep heeft nu 12 medewerkers. Alle activiteiten van de groep vinden plaats op hetzelfde adres en productieruimte. ‘De medewerkers kunnen eenvoudig wisselen van werkzaamheden en worden dus voor meer dan één bedrijfstak ingezet.’

Lotus Holland maakt zeefdrukreinigingssystemen, deze machines zijn bestemd voor drukkerijen van onder andere textiel. Vrijwel alle units die worden gemaakt, worden geëxporteerd.

Grafilox is een bedrijf dat actief is in het reinigen van onder andere drukwalsen. ‘Dat doen we op locatie, maar het gebeurt ook wel dat de walsen bij ons in de werkplaats worden gebracht en hier moeten worden gereinigd.’

‘Sportprint is onze eigen zeefdrukkerij en bedrukken allerlei textiel van T-shirts tot en met handdoeken. Dan hebben we ten slotte nog NB Metaal. Dit is onze lasbedrijf. Hier wordt vooral gewerkt voor Lotus Holland, maar ook externe RVS opdrachten worden hier uitgevoerd.’

www.buislasersnijden.nl LASERSNIJDEN

. B U I S L A S E R S N I J D E N . WAT E R S T R A A L S N I J D E N . C N C P O N S E N . Z E T T E N . P L A AT B E W E R K I N G . K O N S T R U K T I E

Meer dan 30.000 standaard wielen. Of maatwerk!

Altijd de perfecte oplossing.

Made in Germany

Content Marketing Heeft u hulp nodig bij het schrijven van technische artikelen of persberichten?

Onze redacteuren helpen graag!

u een Vraag n gus lo ta a c G16 aan!

Bel voor advies of een offerte 030 24 11 594 www.blickle.nl • info@blickle.nl

Wij kunnen u helpen met: Persberichten

Webteksten

White papers

Artikelen

Blogs

Meer weten?

Bent u benieuwd hoe wij u kunnen helpen? Neem dan contact op met:

René Wibbelink

THE WORLD’S #1 P RODUCTION CAM SOFTWARE Edgecam is wereldleider in CAM software. Edgecam biedt oplossingen voor de maakindustrie met een ongeëvenaard gebruiksgemak en geavanceerde gereedschapsbanen.

ATS EdgeIT levert Nederlandstalige Edgecam systemen voor frezen, draaien, draaifrees combinaties en draaderoderen. www.edgecam.nl 010-5013277

0570 504 343

r.wibbelink@mybusinessmedia.nl

UITGELICHT

‘Maak het de mens zo gemakkelijk mogelijk’

13

17 december 2021 • #25 • www.vraagenaanbod.nl

Een kleine 200 machinebouwers, engineers, ontwerpers en constructeurs verzamelden zich in congrescentrum 1931 in ’s-Hertogenbosch.

MACHINEBOUW Engineering Event Safety Kasper Weigand

'S-HERTOGENBOSCH • Vanwege de

nieuwe coronamaatregelen was het nog even spannend, maar het Engineering Event Safety kon gewoon veilig doorgaan. Op 17 november verzamelden een kleine 200 machinebouwers, engineers, ontwerpers en constructeurs zich in congrescentrum 1931 in ’s-Hertogenbosch om de laatste stand van zaken op het gebied van machineveiligheid tot zich te nemen.

Paul Hoogerkamp beet het spits af tijdens het Engineering Event Safety met een presentatie over de stand van zaken op het gebied van machineveiligheid. Met zijn uitgebreide kennis van de Machinerichtlijn en aanverwante regelgeving en jarenlange ervaring als ingenieur, adviseur en instructeur is Hoogerkamp een prominent deskundige op het gebied van machine -en productveiligheid.

‘Neem de tijd, leer van fouten en vooral, maak managers duidelijk: tot hier en niet verder’, stelde Hoogerkamp.

Hij omlijste zijn verhaal met praktijkvoorbeelden. De Ikea-kast die omviel, de slagroomspuit die ontplofte, ontwerpfouten met vergaande gevolgen.

Er zijn voortdurend innovaties en

Veiligheid moet simpel zijn logischerwijs loopt regelgeving daarop achter. Dat betekent dat ook de veiligheid achter loopt. ‘Een machine moet veilig zijn, maar ook goed functioneren. Een niet goed functionerende machine is per definitie niet veilig’, zei Hoogerkamp.

Menselijk gedrag

Vladimir Dragosavic van Euchner kon de bezoekers informeren over de eigenaardigheden van het menselijk gedrag. Met de titel ‘Menselijk gedrag is voorspelbaar’ deed hij uit de doeken hoe je onze kennis over menselijk gedrag kunt gebruiken bij het ontwerpen van een machine. De mens is lui, in de zin dat hij zo min mogelijk energie verspilt. Als je vervelende wachttijden inlast, of hem een onnodig lange route laat lopen, dan gaat hij ‘olifan-

tenpaden’ zoeken. Dit soort irritaties zorgen voor onveiligheid. Je kunt bij een veiligheidsmaatregel kiezen voor een ergonomische oplossing, of een technische oplossing. ‘Maar maak het de mens zo gemakkelijk mogelijk, zodat de operator of gebruiker niet de eigen veiligheidsmaatregelen gaat saboteren.’

Strafrechtelijk

Ingeborg Koopmans is Officier van Justitie bij het Functioneel Parket van het Openbaar Ministerie. Zij doet onderzoek op het gebied van fraude en milieucriminaliteit. Zo was ze als zaaksofficier betrokken bij de onderzoeken naar Chemiepack, Dow Benelux, Willy Selten en Shell Moerdijk.

Ze gaf een lezing over de juridische aspecten van machineveiligheid en

dan met name over strafrechtelijk optreden. Hoewel de meeste overtredingen van de veiligheidsregels resulteert in een bestuurlijke boete, leidt het in ernstige gevallen tot strafrechtelijke vervolging, als het bijvoorbeeld heeft geleid tot ernstig letsel of overlijden.

In 2017 waren er 116 duizend gevallen van letsel door bedrijfsongevallen, waarvan er bij 11 procent sprake was van blijvende letsel. In 2019 waren er maar liefst 4.474 ernstige ongevallen, illustreerde ze. ‘Bij een bedrijfsongeval is bijna altijd sprake van het overtreden van de regels’, weet ze.

‘De term arbeidsongeval is dan ook misleidend. Er is hier sprake van een veiligheidsmisdrijf.’

Verantwoordelijk

De machineproducent is verant-

woordelijk voor de veiligheid van een machine. Maar ook de werkgever is verantwoordelijk. Want die moet ervoor zorgen dat de veiligheidsregels worden gehandhaafd en dat de machine correct wordt gebruikt. De producent moet bij het machine-ontwerp echter altijd rekening houden met de human factor.

Veiligheid moet simpel zijn, want anders zullen veiligheidsmaatregelen omzeilt worden. Verder pleitte Koopmans ervoor dat producenten en veiligheidskundigen proactief zijn bij het bewaken van de veiligheid. Behalve dat het levens redt, is preventie goedkoper dan een incident.

Middag

Tijdens het middagprogramma waren er diverse learnshops waarin sprekers in gingen op onderwerpen als duidelijke werkinstructies, software-ontwerp, safety versus security en de kansen en bedreigingen van robots en cobots. Daarnaast konden bezoeker op de markt langs de stands van Sick, TCPM, IFM, Euchner, ABB, Pilz, Siemens, Bihl+Wiedemann, Fusacon en VGB Beheer om hun innovaties op het gebied van veiligheid te bekijken.

ECONOMIE

Omzetprognose industrie: onzekerheid neemt toe UTRECHT • Veel ontwikkelingen hebben momenteel impact op de Nederlandse sectoren. Zo spelen consumenteninflatie, hogere inkoopkosten en personeelstekorten een grote rol. Ook zijn de coronamaatregelen weer aangescherpt. De geschatte impact van deze ontwikkelingen verschilt per sector.

les nemen toe en industriebedrijven zijn over het algemeen goed in staat om hogere grondstofprijzen te compenseren met hogere afzetprijzen. De problemen in de toeleveringsketen, coronabeperkingen en personeelstekorten zorgen wel voor stijgende onzekerheid.

Het sentiment in de industrie is onveranderd goed. Orderportefeuil-

Vooral de verwachtingen voor de omzetontwikkeling in de houtindus-

Machine-industrie

trie, kunststof- en rubberindustrie, bouwmaterialenindustrie en de machine-industrie zijn positief, specifiek wanneer de verwachting voor 2022 wordt afgezet tegen 2019. Zo was de verwachte omzetontwikkeling voor de machine-industrie in 2020 twee procent, in 2021 vijftien procent en in 2022 zes procent. Voor de kunststofen rubbertechnologie gold in 2019 nog een verwachte omzetontwikkeling van -vijf procent, voor 2021 en

2022 zijn dit respectievelijk veertien en zes procent.

Na de beperkte omzetgroei van vorig jaar verwacht de Rabobank dat de algemene bouw, projectontwikkeling en de gespecialiseerde bouw zich in 2021 herstellen met een omzetgroei die kan oplopen tot circa negen procent. De prijsstijgingen en leveringsproblemen van materialen zijn tot nog toe incidenteel een uitdaging.

Deze kunnen voor vertraging van

projecten zorgen, maar de hogere inkoopkosten kunnen doorgaans goed worden doorberekend, onder meer dankzij de stijgende ‘vrij op naam’ prijzen van woningen.

De infrasector doet het dit jaar minder goed. Mede door de stikstofproblematiek verwacht de Rabobank een krimp van circa vijf á zes procent. In 2022 zal de grond-, water- en wegenbouw weer een kleine groei laten zien. www.rabobank.nl

COMPLETE AUTOMATISERINGSOPLOSSING

VOOR MACHINE BELADEN EN VERSPANEN

6 X 2 METER! 2

Lasersnijden | Kanten | Walsen

2

Staal | RVS | Aluminium

2

Van enkel ontwerp tot grote series bulk

2

Bevoegdheid tot LLoyds hermerken

Meer dan 40 jaar ijzersterk vakmanschap

1 07-03-19 15:38 Gicomprecimax_v6.pdf Biddinghuizen | 0321 - 332 682 | metaalbewerking@gicom.nl | www.gicom.nl

Gicom_advertentie_132x92mm.indd 1

Enkelstuks, serie- en massaproductie

10-03-2021 11:12

TURKSTRA HANDELSONDERNEMING

SE

R TP

I

JS

€

11

9 9.

5

0,

-

HAN D E L I N R E S T PA RT I JE N

CNC DRAAIEN CNC FREZEN Ampèrestraat 10 info@precimax.nl 2181 HB HILLEGOM precimax.nl Tel. 0252-521010

Te koop gevraagd: restpartijen

Elektromotoren e.a. technische artikelen www.turkstrasneek.nl 0031-612595440

Vraag vrijblijvend uw offerte aan, uw aanvraag wordt per omgaande behandeld!

UW OPLOSSING VOOR SLIJTAGE EN CORROSIE PROBLEMEN

✓ ZEER COMPLEET UITGERUSTE DRAAIMACHINE SE2200LM ✓ HCR-12 COBOT OP HCT-1200 TAFEL MET TOEBEHOREN ✓ UP & RUNNING VOOR ÚW WERKSTUKKEN

VERKOOP@DYMATO.NL

|

+31 318 550 800

|

WWW.DYMATO.NL

Meld u nu aan voor de gratis nieuwsbrief!

www.chromin.nl

← NIEUW!! BEHANDELING TOT 9 METER LENGTE MOGELIJK! →

U ontvangt 2x per week de gratis e-nieuwsbrief INCHROMEREN

RVS HARDEN

VANADEREN

BOREREN En u blijft op de hoogte van: • Branchenieuws • Marktprijzen • Actuele faillissementen

ALUMINISEREN ALONIZING

HARDEN / GLOEIEN 1977

MAASTRICHT

MATERIAAL ONDERZOEK

FOODGRADE CERTIFIED

2017

40

YEARS of innovation, development and quality

Chromin Maastricht BV Sleperweg 31 - Beatrixhaven, 6222 NK Maastricht T 043-3632021 info@chromin.nl

Ga naar vraagenaanbod.nl/ nieuwsbrief

15

SPECIALIST

17 december 2021 • #25 • www.vraagenaanbod.nl

‘Wie is, bij een samenwerking, wettelijk gezien de fabrikant’

Bij speciaal-machines die door meerdere partijen samen worden gebouwd, is niet altijd duidelijk wie verantwoordelijk is voor de CE-markering.

SPECIALIST

bedrijfsvoering • versterking van de concurrentiekracht • “Industriële” marketing • R&D • technisch geschoolde / flexibele arbeidsmarkt • duurzaamheid • investering • wetgeving

BUSINESS

CE-markering en onbewuste samenbouw van machines De wetgever gaat ervan uit dat een fabrikant een machine levert aan de markt of aan een specifieke klant. In de machinerichtlijn zijn de eisen waaraan de machine moet voldoen, duidelijk omschreven. Door te voldoen aan de eisen van de machinerichtlijn kan de fabrikant CE markering op de machine aanbrengen. De praktijk wil echter nog wel eens afwijken van deze normale voortgang in de machinebouw.

Zo zien we dat bijvoorbeeld speciaal-machines door meerdere partijen samen worden gebouwd voor een specifieke toepassing. Machinebouwer, softwarebedrijf, installatiebedrijf en klant werken daarbij samen. Wie is dan wettelijk gezien de fabrikant?

Nu is dit eenvoudig tevoren af te spreken en dan is dat verder geen probleem.

Maar ook productielijnen die steeds verder uitgebreid worden met nieuwe machines, leveren in de praktijk veel vragen op. Immers elke machine is apart voorzien van CE, maar bij samenbouw tot één productielijn

moet CE afgegeven worden op de gehele lijn. Dat is dan vaak een taak van de eigenaar van de productielijn en die is hiervan zelden op de hoogte.

Toch moet ook de eigenaar van de lijn een RI&E volgens de Arborichtlijn uitvoeren en zou de eigenaar dus op de hoogte moeten zijn.

Een vervelend voorbeeld op dit vlak ontstond enige tijd geleden. Een fabrikant van kookketels voor professionele keukens heeft zijn CE voor deze apparatuur prima op orde. Enige tijd geleden leverde dit bedrijf via een dealer een kookketel, een korf voor in die ketel, een portaal voor boven de ketel en een hijshaak voor de korf.

De dealer kocht apart een takel in en monteerde alles in de grootkeuken van de klant. Hierbij wordt de korf dan opgehangen via de hijshaak aan de takel die aan het portaal boven de ketel hangt. Zo kan de korf met de takel dan in en uit de kookketel gehaald worden.

Iedereen tevreden, tot er recent een ongeval gebeurde: Een medewerker haalde een korf gekookt voedsel uit de ketel en stootte deze per ongeluk tegen de ketelwand. Hierdoor kwam de korf uit de hijshaak los en een deel van het kokend hete voedsel kwam over de medewerker met ernstig letsel tot gevolg.

En toen begon het schuldschuiven.

De klant eiste de CE verklaring

op van de installatie en die was er natuurlijk niet: de kookketel had wel een CE verklaring en handleiding, maar de andere onderdelen en de samenbouw niet. Dit is een lastige situatie. Normaal zou je de gehele installatie alsnog kunnen keuren en dan nog een CE verklaring met handleiding kunnen afgeven. Maar nu is bekend dat de installatie een groot risico heeft waardoor deze installatie aangepast (had) moet(en) worden. En nu kom je er niet meer makkelijk uit, vooral als er hoge claimkosten in het spel zijn.

Uiteindelijk blijkt dat alle betrokken partijen hun werk niet goed hebben gedaan: De fabrikant van de kookketel had de dealer moeten waarschuwen dat door de samenbouw van de onderdelen tot een installatie een CE verklaring voor de gehele installatie had moeten worden afgegeven. Uiteindelijk stopt hier dan de verantwoordelijkheid van deze fabrikant. Formeel had de hijsbeugel echter ook een CE verklaring als hijs/hefmiddel moeten hebben.

De dealer heeft een installatie samengebouwd zonder kennis van zaken en heeft geen afnametest of risico analyse uitgevoerd. De verantwoordelijkheid is echter afhankelijk van of de klant de installatie heeft bepaald of ontworpen en de dealer in directe opdracht van de klant heeft gewerkt of

Paul Hartgers is technologie-adviseur bij PKM advies metaal.

dat de dealer alles zelf bepaald heeft.

In dat laatste geval had deze dealer de CE verklaring moeten opstellen.

De klant ten slotte gaat echter ook niet vrij uit. Ten eerste had deze klant moeten controleren of de CE verklaring en handleiding van de gehele installatie meegeleverd was. Ook had de klant vanuit de arbo wetgeving ook de gehele installatie en werkwijze van de medewerkers moeten

beoordelen. Conclusie: Het blijkt dat veel marktpartijen geen of onvoldoende kennis van CE hebben. Dan kunnen ook fabrikanten die het goed voor elkaar hebben in de problemen komen. Controleer dus altijd als u zaken doet met of via andere bedrijven of alle CE verplichtingen door deze bedrijven correct uitgevoerd worden.

Maak tevoren afspraken hierover en leg deze duidelijk vast.

CONTACT OVER DIT ONDERWERP? redactie@vraagenaanbod.nl of hartgers@pkm.nl

Zware jongens met een opvallend voorzichtige aanpak Industriële verhuizingen De- en montage

Eigen gereedschapmakerij

Machinetransport

Eigen gereedschapmakerij is één van de specialismen bij GB Metaal.

Op- en overslag Kraanverhuur

GB Metaal Meer weten? bel 0546 822 223 of bekijk onze website www.looms.nl

Edisonstraat 9, 7601 PS Almelo 0546 - 443111

www.gb.nu

PLC reparatie 24/7

Vaste prijzen | 24/7 Field-service | van 1970 tot modern

Maatwerk

Is het er niet, maar toch nodig? Dan bouwen wij het voor u! Van basisschakeling en SCL tot C++

Uw industriële elektronica is geld waard!

Wij zijn doorlopend op zoek naar diverse industriële elektronica van merken Siemens, Allen-Bradley, ABB en Lenze, etc.

WWW.KOSTERSTAPHORST.NL | 0522 46 25 29

HARDCHROOM

VAKWERK

Wij zijn altijd dichtbij

Van Beurden Hardchroom is toonaangevend in het hardverchromen, slijpen en honen van machineVan Beurden Hardchroom is toonaangevend in het onderdelen, zoals cilinders (inwendig), zuigerhardverchromen, slijpen en honen van machinestangen en walsrollen. Optimale kwaliteit en snelle onderdelen, zoals cilinders (inwendig), zuigerlevertijd vormen een combinatie, waarin ons bedrijf stangen en walsrollen. Optimale kwaliteit en snelle zich onderscheidt. Continuïteit van het machinepark levertijd vormen een combinatie, waarin ons bedrijf is van groot belang in een industriële omgeving. zich onderscheidt. Continuïteit van het machinepark Ook in geval bij kostenbesparende revisiewerkis van groot belang in een industriële omgeving. zaamheden. Daarnaast leveren we op maat onderOok in geval bij kostenbesparende revisiewerkdelen en hardverchroomde assen uit voorraad. zaamheden. Daarnaast leveren we op maat onderdelen en hardverchroomde assen uit voorraad.

Tebunus Tube Bending is dichterbij dan u denkt; de gebogen dubbelwandige RVS buis van een espressoapparaat, de gebogen kraantjes van de corona hygiëne stations, de leuningen op het station en de onderdelen van fietsen. Meer weten?

Scan de QR code of bezoek www.tebunus.nl/projecten.

WWW.VAN-BEURDEN.NL

HARDCHROOM HOON- EN SLIJPTECHNIEK

Van Beurden Hardchroom B.V. • Bossekamp 5 • 5301 LZ Zaltbommel HARDCHROOM HOON- EN SLIJPTECHNIEK Telefoon +31 (0)418 51 28 08 • e-mail info@van-beurden.nl WWW.VAN-BEURDEN.NL Van Beurden Hardchroom B.V. • Bossekamp 5 • 5301 LZ Zaltbommel +31 (0)418 51 28 08 • e-mail info@van-beurden.nl

advA5metaal SnelZeker VanBeurden2 2 Telefoon

+ Hoogste kwaliteit + Scherpe constante prijs + Snelle levering

26-01-2010 08:54:50

+ Maatwerk is de norm

Je buiswerk uitbesteden en daarmee je doorlooptijd verkorten.

3D lasersnijden van buizen en profielen.

Slimme verbindingen creëren die perfect passen.

Daardoor minder nabewerking en je doorlooptijd verkorten.

Dát zijn de voordelen van werk uitbesteden aan ERBA.

ERBA buisbewerking T: 0318 265 180 E: wvbbuis@erbagroep.nl

DUURZAAM? GROEN? DOEN! UITSTEKEND DUURZAAM STAAL MET EXCELLENTE SERVICE. GOED VOOR JOU. GOED VOOR DE WERELD.

SERVICES YOU REALLY WANT.

met bel rechtstreeks ger na onze general ma a Corne Rottier vi 0168-386299

WWW.KSSERVICECENTER.NL/GROENDOEN

Lasersnijden, ponsen, finishen, buigen, walsen... én

Topkwaliteit Laswerk!

En dat maken we bij VMC met: • vier lasersnijmachines (elk 168 uur per week) • een team vakkundige en • een pons-/lasercombinatie enthousiaste medewerkers (168 uur per week) • 18 gerobotiseerde lasplekken • een geautomatiseerd (mig/mag/tig - fe/rvs/alu) platen-/productenmagazijn

• zeventien kantbanken • vijf walsmachines • vijf finish-/afrondings-machines

m² 7.000 te voor i u r ijn m magaz p voorraad ep het o n op afro ne houde ren van uw Benieuwd naar onze kwaliteit, mogelijkheden en prijzen? leve cten produ Neem vandaag nog contact op en ontvang een offerte met advies op maat.

Veluw Metal Creations Het werkstuk wordt door deze meerassige installatie razendsnel gekanteld en zo gepositioneerd dat altijd onder de hand wordt gelast.

Klompenmaker 18 5253 RH Nieuwkuijk

T. (073) 511 85 03 • info@vmc.eu • www.vmc.eu

WIJ LATEN U GRAAG ZIEN WAT WE DOEN Holland Mineraal is al veertig jaar een begrip op het gebied van oppervlaktebehandelingsapparatuur en producent en leverancier van straalmiddelen en straalinstallaties.

Wat we maken en hoe het werkt, laten we u graag zien, in het filmpje op onze website of door de QR code te scannen met uw smartphone of tablet.

Tielstraat 8 7418 CS Deventer T +31 (0)570 - 62 11 61 I www.hollandmineraal.nl

PRODUCTUPDATE

19 17 december 2021 • #25 • www.vraagenaanbod.nl

INDUSTRIETECHNIEK

Alleszuiger

De beide nieuwe accu-alleszuigers AS 18 L PC Compact en AS 18 HEPA PC Compact van Metabo voeren alle reinigings- en afzuigtaken snel en betrouwbaar uit – en dat bij het fijnste stof, grove verontreinigingen of kleine hoeveelheden water. De AS 18 L PC Compact valt in stofklasse L voor gevaarlijk stof zoals huisstof, gips of kalk. De nieuwe AS 18 HEPA PC Compact is met zijn HEPA-filter heel geschikt voor mensen met een allergie, want het reduceert tevens de doorlaatbaarheid van huisstof, pollen, allergenen en mijten. Beide machines zijn klein en compact – en het allerbeste: ze zijn snoerloos. Gebruikers kunnen met deze zuigers mobiel in zowel droge als natte omgevingen werken en zijn zo het beste tegen stof met werkplekwaarden van meer dan 1 mg/m3 beschermt. De beide apparaten hebben een geïntegreerde filterreiniging: als het filter na langdurig werken vol zit met stof, kan het heel eenvoudig en met een druk op de knop worden gereinigd.

www.metabo.nl

METAAL

Paraboolfrees Dormer Pramet heeft een geavanceerde paraboolvormige frees geïntroduceerd voor efficiënt vijf-assig frezen in stempel- en matrijzenbouw en vliegtuigbouw toepassingen. De nieuwe S791 frees is geschikt voor (semi-) nabewerken in staal, roestvaststaal en superlegeringen. De geometrie bevat een neusradius voor het radiusfrezen, en daarnaast de tangentiële radiusvorm voor het bewerken van gebogen vlakken en steile wanden. Door de grotere overlap in vergelijking met een normale radiusfrees bereikt de paraboolfrees een groter contactvlak met het werkstuk, wat de levensduur bevordert en de bewerkingstijd terugbrengt. Er zijn minder gangen nodig, waardoor een tijdsbesparing tot 50% gerealiseerd kan worden ten opzichte van een normale radiusfrees, bij verspanen met gelijke parameters. Daarbij behoudt de paraboolfrees alle voordelen van een robuuste radiusfrees. De S791 behaalt een uitstekende oppervlaktekwaliteit, waardoor het tijdsbestek voor polijsten minder wordt. De positieve spaanhoek zorgt voor een rustige freesbewerking in rvs en superlegeringen, met minder kans op uitharden van het werkstuk. www.dormerpramet.nl

SOFTWARE

Dimensionale kwaliteit ATS Global brengt de nieuwste versie uit van ATS CM4D, een software-oplossing voor perfecte dimensionale kwaliteit binnen de maakindustrie. De nieuwste versie bouwt voort op deze krachtige basis door de integratie van de toeleveringsketen te versterken. Dit gebeurt door het mogelijk te maken dimensionale gegevens van verschillende leveranciers en fabrikanten samen te verzamelen en te analyseren. ATS CM4D v25 biedt ook sterk verbeterde 3D rapportage-mogelijkheden, waardoor de lijn tussen productie en ontwerp nog korter wordt. De nieuwe mogelijkheden versterken de belangrijkste kracht van ATS CM4D, namelijk het vermogen om duizenden dimensionale datapunten uit meerdere bronnen in meerdere formats te ontvangen, deze allemaal te vertalen, te combineren en automatisch uitgebreide rapporten te genereren, waarvan de resultaten op de CAD-modellen van het product worden getoond.

www.ats-global.com

INTERN TRANSPORT

Snelrolpoort

Meer snelheid. Meer efficiëntie. Meer isolatie. In de sector van deuren en poorten is er altijd potentieel om te innoveren en te verbeteren. En dat is precies wat ASSA ABLOY Entrance Systems doet. Met de RR5000 brengen ze nu de ultieme snelrolpoort op de markt voor een breed scala aan buitentoepassingen.

De hoge snelheden van een snelrolpoort worden perfect gecombineerd met de superieure thermische prestaties van een sectionale poort. Voor industriële en commerciële activiteiten zijn snelheid, isolatie en efficiëntie van cruciaal belang. Om in te spelen op deze verwachtingen, heeft ASSA ABLOY de RR5000 ontwikkeld.

Naast de snelheid, isolatie en efficiëntie voldoet deze stijve snelrolpoort ook aan strenge milieuvoorschriften. Meer nog, hij biedt veruit de laagste U-waarde in zijn klasse met 1.28W/m²K acc. EN12428 (berekening gebaseerd op een RR5000 van 5x4,7m). Zo helpt deze poort de CO2-uitstoot te verlagen, de energie-efficiëntie te optimaliseren en operationele kosten te besparen. www.assaabloyentrance.be

METAAL

Wisselplaat freesprogramma Het nieuwe programma biedt kortere insteltijden en lagere voorraadkosten door één gereedschap te gebruiken voor meerdere soorten bewerkingen bij het frezen van staal en gietijzer. WIDIA heeft vandaag de publicatie aangekondigd van het M8065HD wisselplaat freesprogramma voor zware freesbewerkingen in staal en gietijzer. Ontworpen met acht snijkanten en extra brede spaangroeven, is de M8065HD in staat om diepe snedediepten te bereiken en tegelijkertijd hoge verspaningssnelheden te produceren tijdens vlakfrezen.

Vlakfrezen is een van de meest voorkomende bewerkingen, dus hebben we een veelzijdige en kosteneffectieve oplossing ontworpen die substantiële verbeteringen oplevert in verspaningspercentages in staal en gietijzer. De M8065HD vertegenwoordigt een kant-en-klare oplossing in algemene techniek, energie en automobiel industrie die hun inventaris van vlakfreesgereedschap willen verminderen en hun bewerkingsopbrengst willen vergroten. Ontworpen met een instelhoek van 65 graden met een 6,35 mm dikke wisselplaat, heeft de M8065HD één universele wisselplaatgeometrie in drie veelzijdige hardmetaalsoorten: WP35CM, WK15CM en WU20PM.

INDUSTRIETECHNIEK

Patchkabel

De industrie vraagt tegenwoordig steeds meer om ruimtebesparende en op maat gemaakte oplossingen. Datatransmissie is hierbij een van de belangrijkste drijfveren voor de digitalisering van de industrie. Daarom komt ILME met een nieuwe MIXO-module: de exclusieve universele RJ45 patchkabel adapter CX 01 J8UM die kan worden toegepast op het MIXO modulaire systeem. Met de nieuwe CX 01 J8UM module uit de MIXO modulaire connectorreeks kunnen Industrial Ethernet interfaces voor de overdracht van Gigabit Ethernet, PROFINET of andere IIoT standaarden universeel worden geïmplementeerd met standaard RJ45 kabels. De bestaande RJ45-connectoren worden rechtstreeks op de gestandaardiseerde module aangesloten waardoor er niet langer fabrikant-specifieke datakabels nodig zijn. De CX 01 J8UM is universeel geschikt voor vele RJ45 Ethernetkabels. Daarnaast is de Ethernet-module betrouwbaar en geschikt voor intensief gebruik dankzij de vergrendeling van de RJ45-stekker met clips en een extra kabelbinder. www.ccned.nl

www.widia.com

RICHTPRIJZEN

21

KUNSTSTOF METAAL

17 december 2021 • #25 • www.vraagenaanbod.nl

METAAL

SCHROOT

STAAL

LME Slotnoteringen IN US$ PER TON

Richtprijzen oude metalen 2021 IN EURO PER TON

Staalprijzen periode 2018 - 2021 IN EURO PER TON

03-dec

10-dec

plus/min

November

December

Aluminium

Loco

2.647,00

2.624,00

-23,00

Kortstaal

226

210

$/ton

3-mnds

2.627,00

2.617,00

-10,00

Knipijzer

200

193

Koper

Loco

9.511,00

9.541,00

30,00

Licht knipijzer

176

170

$/ton

3-mnds

9.450,00

9.530,00

80,00

Gruisijzer

144

143

Lood

Loco

2.230,00

2.280,00

50,00

Sloopmetalen

268

268

$/ton

3-mnds

2.230,00

2.263,00

33,00

Draaisel

160

163

Nikkel

Loco

20.280,00

19.950,00

-330,00

Roodkoper

5810

5788

$/ton

3-mnds

20.100,00

19.810,00

-290,00

Geelkoper

3620

3520

Tin

Loco

40.175,00

40.145,00

-30,00

Aluminium

1040

1020

$/ton

3-mnds

39.400,00

39.400,00

0,00

Al. Draaisel

556

555

Zink

Loco

3.324,00

3.331,00

7,00

Rvs 18/8

1290

1325

$/ton

3-mnds

3.190,00

3.297,00

107,00

Lood

1316

1298

1316

1305

Zink (bron: vraag en aanbod)

13-12-2021 Aankoop $ 1,1189 Verkoop $ 1,1381

LME ontwikkeling januari 2019 t/m 10 december 2021

▼ ▼ ▼ ▼ = ▲ ▼ ▼ ▼ ▼ ▲ ▼ ▼

Schroot ontwikkeling november 2017 t/m november 2021

Circa fabrieks-staalprijzen IN EURO PER TON oktober 2021

november 2021

Warmgewalste coils

1010

980

Koudgewalste coils

1160

1130

Sendzimir verz. coils

1190

1160

Kwartoplaat 940 (Bovengenoemde prijzen zijn basisprijzen; bron: Noviostaal)

940

▼ ▼ ▼ =

KUNSTSTOF

Richtprijzen Commodities IN EURO PER TON

week 50 LDPE film LLDPE film HDPE extr.

HDPE spg.

PP homo PP copolm.

PVC PS helder PS slagsterk

prime/virgin +/2140 -30 1880 -30 1760 -20 1750 -40 1950 0 2000 0 1670 10 1970 -10 2070 0

regranulaat +/1160 -10 910 920 1080 1100

-10 -20 0 -10

1250

-10

maalgoed +/930 -20 730 850 930 950 110 1140 970

0 -10 0 0 0 0 -20

Richtprijzen Technische Polymeren IN EURO PER TON

week 50 ABS naturel ABS zwart PA 6 naturel PET glashelder PC glashelder PBT naturel POM naturel PMMA glashelder

advertentie

Staalhard beter in buizen. www.baleco.nl - info@baleco.nl - 078 699 2888

- info@barteling-buizen.nl

prime/virgin +/3050 -10 3120 0 3960 10 1470 0 4060 -20 4030 -10 3100 20 3570 0

regranulaat +/1770 2420 1390 2130 1480 1480

0 20 10 0 0 20

maalgoed +/1200 1980 1100 1700 1100 1110 1350

0 10 0 0 0 10 30

PERFECTIE TUSSEN MENS EN METAAL lassen, lasersnijden, kanten, walsen, engineering, framebouw, constructie, industriële behuizingen, machine- en apparatenbouw

uw partner voor gecertificeerd laswerk

Sinds 1919 biedt Assink & Schipholt betrouwbaarheid en hoogwaardige kwaliteit.

Wilt u meer weten over Assink en Schipholt?

Kijk dan op www.assinkschipholt.nl

Binnen twee minuten een messcherpe offerte voor uw zetwerk of lasersnijwerk?

Eenvoudig & snel op plaatweb.nl Upload uw 2D of 3D CAD bestand Vul de benodigde gegevens in Ontvang binnen twee minuten uw offerte

Maak nu gratis een account aan op plaatweb.nl

TOT WEL 4X2 METER

LEZERSSERVICE

23 17 december 2021 • #25 • www.vraagenaanbod.nl

Beurzen

Faillissementen

I

UITGESPROKEN

JANUARI Maintenance Next 25-27-1

ROTTERDAM

Inl.: NVDO www.maintenancenext.nl

BRM Bouw bv De Koumen 118B, 6433 KE Hoensbroek Curator: mr G.D. Jongen, Oliemolenstraat 60, 6416 CB Heerlen, tel. 045-5602200

FEBRUARI Infra Relatiedagen 1-3/2

HARDENBERG

Inl.: Easyfairs www.infrarelatiedagen.nl

Indumation 2-4 /2

KORTRIJK

Inl.: Kortrijk Expo www.indumation.be/nl/

Light + Building 2022 13-18 /3

FRANKFURT (DE)

Inl.: Messe Frankfurt Exhibition light-building.messefrankfurt.com

Jantjes Transport, hodn Weflexo Curator: mr S.P.B. van Leeuwen, Postbus 698, 2130 AR Hoofddorp, tel. 023-5175100

Bauhuis Group bv Wheedwarsweg 4, 7471 GG Goor Curator: mr F. Kolkman, Postbus 828, 7600 AV Almelo, tel. 0546-588888 Bauhuis Engineering bv Wheedwarsweg 4, 7471 GG Goor Curator: mr F. Kolkman, Postbus 828, 7600 AV Almelo, tel. 0546-588888

APRIL Maintenance Gorinchem 12 - 14 / 4

GORINCHEM

Inl.: Evenementenhal Gorinchem www.maintenance-gorinchem.com

PaintExpo 26-29/4

K ARLSRUHE (DE)

Inl.: FairFair GmbH www.paintexpo.de

Machinefabriek Bauhuis bv Wheedwarsweg 4, 7471 GG Goor Curator: mr F. Kolkman, Postbus 828, 7600 AV Almelo, tel. 0546-588888 Bauhuis Verspaning bv Wheedwarsweg 4, 7471 GG Goor Curator: mr F. Kolkman, Postbus 828, 7600 AV Almelo, tel. 0546-588888 Bauhuis Exploitatie bv Wheedwarsweg 4, 7471 GG Goor Curator: mr F. Kolkman, Postbus 828, 7600 AV Almelo, tel. 0546-588888

MEI Wire D ÜSSELDORF (DE)

Inl.: Messe Düsseldorf www.wire-tradefair.com

Tube 9-13/5

HR Infra & Bouw bv Havikweg 14B, 6374 AZ Landgraaf Curator: mr J.J.M.C. Huppertz, Postbus 131, 6200 AC Maastricht, tel. 043-3216640

Buwalda Montage Service, hodn Bms.frl Curator: mr M.J. Oudman, Tingietersstraat 14, 8601 WJ Sneek, tel. 0515-432580

MA ART

9-13/5

Active Bouw Groep bv Provinciale weg 19, 3645 CN Vinkeveen Curator: mr I.C. Lok, Postbus 354, 3500 AJ Utrecht, tel. 030-2320800

D ÜSSELDORF (DE)

Inl.: Messe Düsseldorf www.tube-tradefair.com

Mix Noordoost 18 - 19/5

HARDENBERG

Inl.: Easyfairs www.mixnoordoost.nl

JUNI Vision, Robotics & Motion 8-9 OF 15-16/6

VELDHOVEN

Inl.: NH Conference Centre Koningshof www.vision-robotics.nl

Bauhuis International bv Wheedwarsweg 4, 7471 GG Goor Curator: mr F. Kolkman, Postbus 828, 7600 AV Almelo, tel. 0546-588888 Bauhuis bv Wheedwarsweg 4, 7471 GG Goor Curator: mr F. Kolkman, Postbus 828, 7600 AV Almelo, tel. 0546-588888 Bouw- en aannemingsbedrijf Verdorr bv Vlietskade 9002, 4241 WT Arkel Curator: mr H. Schuurbiers, Grote Markt 15, 4201 EA Gorinchem, tel. 0183-631033 EM-EL totale renovatie & onderhoud Van Bosseplantsoen 32, 3317 PK Dordrecht Curator: mr M.P.J. van der Linden, Ridderpoort 36, 2984 BG Ridderkerk, tel.

0180-820223 Hi-Technologies Automation bv Betuwehaven 27, 3433 PV Nieuwegein Curator: mr T.J. Punt-Hauer, Maliebaan 50B, 3581 CS Utrecht, tel. 030-2001179

AUGUSTUS

Colofon

Pruijn Bouwbedrijf bv Bornsestraat 12, 7607 KN Almelo Curator: mr E. Nijhoff, Postbus 837, 7600 AV Almelo, tel. 0546-543520 Dak- en woningrenovatie Vadeho Graafjansdijk A114, 4554 AJ Westdorpe Curator: mr B.J. van de Wijnckel, Postbus 1.151, 4530 GD Terneuzen, tel. 0115-610466 Onbezorgd Bouwen bv Slotenmakerstraat 60, 2672 GD Naaldwijk Curator: mr J.J. Wittekamp, Postbus 80.504, 2508 GM ’s-Gravenhage, tel. 088-3368800 Maldas Sloop bv Industrieweg 46, 6541 TW Nijmegen Curator: mr C.R.G. Gäbler, Postbus 1126, 6501 BC Nijmegen, tel. 024-3810810 Jucos Timmer- & Klusbedrijf Curator: mr Ph.W. Schreurs, Postbus 2342, 5600 CH Eindhoven, tel. 088-3040000 Regenboog Aannemer bv Zuidendijk 273, 3317 NP Dordrecht Curator: mr A-J. van der Duijn Schouten, Postbus 9069, 3301 AB Dordrecht, tel.

078-6300000 Boost Technics bv Kanariesprenk 381, 4386 DP Vlissingen Curator: mr P. Buijs, Postbus 171, 4380 AD Vlissingen, tel. 0118-414496 Linden Elektra bv Rijnsburgerweg 48A, 2341 AB Oegstgeest Curator: mr K. Verheij, Postbus 11231, 2301 EE Leiden, tel. 071-7502200 Xhofleer Bouw & Montage Curator: mr R.G.F. Lammers, Postbus 128, 5340 AC Oss, tel. 0412-614443

VEREENVOUDIGDE AFWIKKELING EnergiQ Service en Onderhoud bv, hodn Alternative Energy Solutions (AES) Zaalbergweg 19, 2314 XS Leiden Curator: mr H.M.D. Bentfort van Valkenburg, Postbus 85850, 2508 CN ’s-Gravenhage, tel.

0703547054 EnergiQ Serv'On Rotterdam, hodn energiQ Serv'On Amsterdam Zaalbergweg 19, 2314 XS Leiden Curator: mr H.M.D. Bentfort van Valkenburg, Postbus 85850, 2508 CN ’s-Gravenhage, tel.

0703547054 ND Bouw en Productie bv Schrijnwerkersgaarde 66, 2542 TT 's-Gravenhage Curator: mr. S. van Wijk, Postbus 18511, 2502 EM ’s-Gravenhage, tel. 070-3184200

GEËINDIGD Logistiek & Management Jaro bv Elbaweg 40C, 1607 MP Hem Door verbindende uitdelingslijst Metz Sloopwerken bv Ceintuurbaan 150, 3051 KD Rotterdam Door verbindende uitdelingslijst

Fryslân Betonwurk en montage bv Schoolstraat 3, 8441 AV Heerenveen Wegens gebrek aan baten Combi Elektromotoren bv De Weijert 30K, 8325 EM Vollenhove Wegens gebrek aan baten Schoonmaakbedrijf Ilayda bv Christiaan Huygensplein 2-1, 1098 RB Amsterdam Door verbindende uitdelingslijst Uitzendbureau Mensen bv Rhijnspoor 231, 2901 LB Capelle aan den IJssel Door verbindende uitdelingslijst Lenco Projects bv De Grote Elst 56, 5246 JR Rosmalen Door verbindende uitdelingslijst Lenco Contracting bv De Grote Elst 56, 5246 JR Rosmalen Door verbindende uitdelingslijst Leusink Personeel bv Westerbroekstraat 10, 7011 EX Gaanderen Wegens gebrek aan baten Bouwstenen Limburg bv Accustraat 2, 3903 LX Veenendaal Wegens gebrek aan baten AWM Klussenbedrijf Bristolroodstraat 68, 1503 NX Zaandam Wegens gebrek aan baten ATP-Houtbouw vof Zuiderdiep 442, 7876 BB Valthermond Wegens gebrek aan baten Wilgengroep bv Wilgenweg 8C, 2964 AM Groot-Ammers Wegens gebrek aan baten JDQ LogiQ bv Sjelikowstraat 3, 3199 KT Maasvlakte Rotterdam Wegens gebrek aan baten Transportservice Dongen bv Runstraat 5, 5107 NH Dongen Wegens gebrek aan baten

SLOTUITDELINGSLIJST DLH Detachering bv Lulofsstraat 108, 2521 AM ’s-Gravenhage Schoonmaakbedrijf Krol bv Hammerstraat 48-12, 8161 PH Epe

VERNIETIGD Van Rooijen Montagebedrijf bv Thurledeweg 125, 3044 ER Rotterdam Vernietiging faillissement na verzet Gerrit Hofman Schilderwerken Pauwoog 65, 3892 EL Zeewolde Vernietiging faillissement na verzet

Bron: www.rechtspraak.nl

UTRECHT

Inl.: FPTVimag www.technishow.nl

ECONOMIE

ESEF Maakindustrie 30/8 - 2/9

UTRECHT

Inl.: Jaarbeurs Utrecht www.maakindustrie.nl

SEP TEMBER AMB 13-17/9

STUTTGART (DU)

Inl.: Landesmesse Stuttgart www.messe-stuttgart.de/amb/

WOTS 27-30/9

Inl.: Federatie Aandrijven en Automatiseren

UTRECHT

Economie in bijna alle regio’s boven niveau DEN HAAG • De omvang van de economie is in het derde kwartaal 2021 in bijna alle regio’s groter dan twee jaar geleden, voor corona. Ten opzichte van het derde kwartaal van 2019 was in 49 regio’s de economie groter en in één regio vergelijkbaar.

Alleen in Haarlemmermeer en Overig Groningen was de economie kleiner.

De totale Nederlandse economie was 2,3 procent groter dan twee jaar geleden. Dit meldt het CBS naar aanleiding van het artikel De regionale economie 2020.

In de twee regio’s die economisch nog niet op het niveau van voor corona zijn, was in Haarlemmermeer het verschil het grootst. De economie in deze regio was ongeveer 9 procent kleiner dan in het derde kwartaal van 2019. Dit hangt samen met de luchtvaart en de daaraan gerelateerde dienstverlening; deze bedrijfstakken zijn flink door de coronacrisis getroffen en hebben in deze regio een groot aandeel in de economie. Desondanks is de economie in Haarlemmermeer in 2021 aan het terugveren.

Ook in Overig Groningen was de economie kleiner dan twee jaar ge-

Verschijning

Tweewekelijks op vrijdag

Redactie

Postbus 58 7400 AB Deventer Telefoon: 0570 - 504 390 E-mail: redactie@vraagenaanbod.nl Hoofdredacteur Rolf Elling Eindredactie Kasper Weigand Webredactie Jorine van Knippenberg

Uitgever Arjan Stoeten

Advertentieverkoop Bert Brassée Tel.: 06 833 313 82 Roy Wösting Tel.: 06 225 483 04 E-mail: verkoop@vraagenaanbod.nl

Abonnementen

Voor vragen over abonnementen, bezorging en of adreswijzigingen kunt u: Bellen met: 0570 - 504 325 Mailen naar: klantenservice@mybusinessmedia.nl Schrijven naar: MYbusinessmedia Vraag en Aanbod Postbus 58 7400 AB Deventer Abonnementsprijs Jaarabonnement Nederland € 299,75* Jaarabonnement buitenland € 365,00* * Prijzen zijn excl. 9% BTW. Jaarabonnement geldt tot wederopzegging.

Beëindiging van het abonnement kan uitsluitend schriftelijk geschieden, uiterlijk drie maanden voor het einde van de abonnementsperiode; nadien vindt automatisch verlenging plaats.

Druk

Ludlow Media, www.ludlowmedia.nl

Basislayout

Bureau OMA bv, www.bureauoma.nl

Vormgeving

Bureau OMA bv, www.bureauoma.nl

TechniShow 30/8 - 2/9

Uitgeverij Mybusinessmedia Holding bv Postbus 58 7400 AB Deventer

leden. In deze regio bedroeg het verschil ongeveer 2 procent. Dit komt vooral door de vermindering van de gaswinning. De economie was 5 procent groter dan twee jaar geleden als de delfstoffenwinning buiten beschouwing wordt gelaten.

De regio’s IJmond en Zeeuws-Vlaanderen behoren tot de grootste groeiers, met ongeveer 7 procent ten opzichte van twee jaar eerder. In deze regio’s droeg vooral de industrie bij aan deze groei. In Zuidoost-Noord-Brabant groeide de economie met 5 procent vergeleken met twee jaar geleden. www.cbs.nl

Auteursrechten © voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden door middel van druk, fotocopie, microfilm, elektronisch of op welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

Op de advertentiecontracten of overeenkomsten tot plaatsing van losse advertenties zijn van toepassing de Regelen voor het Advertentiewezen van de Stichting ROTA zoals gedeponeerd bij de Kamer van Koophandel te Amsterdam onder nummer 28114570. Uitgeverij Mybusinessmedia Holding bv legt uw gegevens vast voor de uitvoering van de (abonnements)overeenkomst.

Uw gegevens kunnen door uitgeverij Mybusinessmedia Holding bv, of zorgvuldig geselecteerde derden, worden gebruikt om u te informeren over relevante producten en diensten.

Indien u hier bezwaar tegen heeft, dan kunt u dit melden aan Uitgeverij Mybusinessmedia Holding bv, t.a.v. afdeling Relatiebeheer, Postbus 58, 7400 AB Deventer.

Lid FPPB, Federatie van de Periodieke Pers van België, Lid European Association of Machine Tool Merchant.

ISSN 0165-3954 © 2021

Vraag aan via:

Demag.nl/KBK

VERBETER UW WERKPLEK Met Demag KBK Hangbaansystemen

Demag KBK hangbaansystemen maken elke werkplek voor een takel bereikbaar. Onze hand- of elektrisch verrijdbare hangbaansystemen zijn leverbaar als monorailbaan of als hangkraan, van staal of aluminium. Intern transport met Demag KBK is flexibel, vloervrij en verhoogt uw efficiëntie. Haal ook meer uit uw werkplek en vraag uw eigen KBK-systeem op via www.demag.nl/KBK

Den Haag +31 70 40 20 100 www.demag.nl

van den Berg Transporttechniek

◾ ◾ ◾ ◾ ◾ ◾

Vloervrij transporteren Voor bedrijfslasten tot 2.000 kg Eenvoudig te monteren Makkelijk te wijzigen en uit te breiden Leverbaar in staal of aluminium Zeer lage rolweerstand

Antwerpen +32 321 33 030 www.demag.be