De Specialist: Bedrijfsstrategie, wat heb ik er aan P23
Plus aan nieuwe orders
Net als in de afgelopen drie maanden, was de teruggang in de Nederlandse industrie in maart minder groot dan de maand ervoor. De productie omvang nam voor het eerst in ruim een jaar toe en het aantal nieuwe orders steeg voor het eerst in twintig maanden.
In combinatie met een tweede achtereenvolgende maand met banengroei, steeg hierdoor de PMI-hoofdindex verder in de richting van de geen-veranderingsgrens van 50.0. De bedrijven verkleinden echter nog steeds hun voorraden. Ook was er sprake van een lichte daling van het optimisme over de toekomstige productieomvang, waardoor deze deelindex verder onder de historische tendens dook.
Klein
De PMI-hoofdindex steeg van 49.3 in februari naar 49.7 in maart. Dit is net onder de geen-veranderingsgrens van 50.0 en wijst op slechts een kleine verslechtering van de bedrijfsomstandigheden, de kleinste in de huidige periode van krimp van negentien maanden.
De productieomvang en het aantal ontvangen nieuwe orders hadden beide een positie-
Nevi PMI: Eindelijk weer positieve cijfers
ve invloed op het PMI-cijfer. De verbetering van de prestatie van leveranciers (wat impliceert dat er sprake is van een zwakke vraag in de toeleveringsketens) en de aanhoudende afname van de materiaalvoorraad, zorgden er echter voor dat de PMI onder de 50.0 bleef steken. Orders nemen toe
Na negentien maanden van dalingen zagen de bedrijven in maart voor het eerst weer een stijging van het aantal nieuwe orders.
Sommige panelleden schreven dit toe aan een verbetering van de vraag, terwijl ande-
ren melding maakten van nieuwe projecten. De stijging was echter beperkt en lag onder het historische gemiddelde.
Buitenlandse vraag
Na de hernieuwde stijging in februari was de buitenlandse vraag ook in maart groter. Dit betrof vooral orders van Europese klanten en was de grootste toename in bijna twee jaar. In reactie hierop vergrootten de Nederlandse producenten in maart hun productieomvang. Dit was de eerste stijging in iets meer dan een jaar, al bleef deze bescheiden.
Ondanks de hogere productievereisten bleven de bedrijven in maart hun inkoopactiviteiten verkleinen. Deze daling was echter beperkt en de kleinste in veertien maanden.
lees verder op pagina 4
van
Versnelde vergroening
Tata Steel lijkt mogelijk P3
2,5 MILJARD
VOOR BEHOUD BRAINPORT P4
DIVERSIFICATIE
VOOR WERKZEKERHEID P20
EVENEMENTEN Waardevol beurzenduo TechniShow en ESEF voor de maak
UTRECHT • De vakbeurzen TechniShow en ESEF Maakindustrie van Koninklijke Jaarbeurs In Utrecht zijn inmiddels afgesloten. TechniShow telde 29.337 bezoekers en ESEF Maakindustrie 12.646 bezoekers.
Samen vormen de vakbeurzen het grootste platform in de Benelux voor de maakindustrie. In deze uitgave blikken we ruim terug op beide evenementen, waarbij we vele standhouders hebben gesproken. vanaf pagina 12
'Het is een mooie en terechte beloning voor al het werk'
STAAL
Versnelde vergroening Tata Steel lijkt mogelijk
DEN HAAG • Het kabinet wil onderzoeken of de verduurzaming van Tata Steel Nederland versneld kan worden, waarbij gezondheidsrisico’s op korte termijn verminderd moeten worden. Minister Adriaansens van Economische Zaken en Klimaat en staatssecretaris Heijnen van Infrastructuur en Waterstaat kondigden aan dat zij spoedig in overleg z ullen treden met Tata Steel om deze doelstellingen te realiseren.
Dat schrijven minister Adriaansens van Economische Zaken en Klimaat en staatssecretaris Heijnen van Infrastructuur en Waterstaat in een brief als reactie op twee rapporten over staalproductie in de IJmond aan de Tweede Kamer.
Verduurzamen
De staalindustrie in Nederland is van groot belang voor de economie, werkgelegenheid en strategische autonomie van Europa, maar moet schoner en duurzamer. Tata Steel moet aanzienlijk bijdragen aan een gezondere leefomgeving en minder broeikasgassen uitstoten. Om daarvoor te zorgen
heeft Tata Steel Nederland eind 2023 aangepaste plannen voor het verduurzamen en schoner maken van de staalfabriek in IJmuiden ingediend. De plannen beschrijven de sluiting van Kooksgasfabriek 2 (uiterlijk in 2029) en het vervangen van een van de hoogovens. Daarnaast wil het bedrijf schroot- en grondstofopslagen aanpakken om geluidsoverlast te beperken en de gevolgen van het verwaaien van de grondstoffen fors in te perken.
Alternatieven
Minister Adriaansens verzocht vorig jaar externe adviseurs Hans Wijers en Frans Blom om mogelijke alternatieven op de plannen van Tata Steel te onderzoeken, met als doel het kabinet in staat te stellen een weloverwogen maatwerkafspraak te maken.
Het rapport voor de Tweede Kampen bevat hun bevindingen en benadrukt het belang van Tata Steel in IJmuiden voor de Nederlandse economie, werkgelegenheid, innovatie en strategische autonomie in Europa. In het rapport zijn vijf mogelijke routes voor Tata Steel uitgewerkt, variërend van niets doen tot een gedwongen sluiting van
het bedrijf. Daarnaast is er een route voorgesteld waarbij de plannen van Tata Steel versneld uitgevoerd worden, wat zou leiden tot snellere gezondheidswinst. Elk van deze routes heeft zijn voor- en nadelen, die het kabinet zal moeten beoordelen. De recent uitgebrachte aanbevelingen van de expertgroep Gezondheid IJmond benadrukken het belang van het integreren van de gezondheid van omwonenden van Tata Steel in zowel de vergunningverlening als de maatwerkafspraken. De expertgroep dringt aan op versnelling van de maatregelen om zo spoedig mogelijk verbeteringen in de luchtkwaliteit en gezondheidseffecten te realiseren, en pleit tevens voor het opstellen van een gezondheidseffectrapportage.
Vervolgstappen
Het kabinet streeft naar spoedige vervolgstappen op basis van de rapporten, gericht op een maatwerkafspraak met Tata Steel. Het onderzoekt de haalbaarheid van versnelde uitvoering van Tata Steel’s plannen, met focus op gezondheidsrisico’s. Dit zou volgens het kabinet leiden tot snelle
Grote aantallen, exact op maat gezaagd.
Wakker geworden
Volgens mij is het een jaar of vijf, zes of wellicht nog wel langer geleden dat ik in deze column opperde om veel meer praktijgerichte lessen op te nemen in het vmbo. En zie hier, vanaf het schooljaar 2024 – 2025 wordt dit het geval.
Het besef is er eindelijk om leerlingen in het theoretische opleidingen ook een deel praktijk aan te bieden.
Versnelde vergroening Tata Steel lijkt mogelijk.
(Foto: Tata Steel)
verbetering van de leefomgeving en CO2-reductie, terwijl werkgelegenheid en economische waarde behouden blijven.
Positief
Vakbond FNV Metaal heeft positief gereageerd op de plannen van het kabinet om de verduurzaming van Tata Steel te versnellen. Bestuurder Cihan Lacin heeft verklaard dat de vakbond blij is met de beslissing van het kabinet en hoopt op concrete actie vanuit Tata Steel. Hij benadrukt het belang van een gezonde werkomgeving en het verminderen van de CO2-uitstoot voor de werknemers en de omwonenden. FNV Metaal wil dat er dit jaar nog definitieve afspraken worden gemaakt om de plannen uit te voeren. Lacin: ‘Het FNV-plan voor vergroening van Tata Steel ligt er al sinds 2020. Leden van de FNV hebben niet alleen meegewerkt aan het plan maar er ook 24 dagen voor gestaakt. Het is een mooie en terechte beloning voor al het werk dat zij erin gestopt hebben.’ www.tatasteeleurope.com/nl/
Baleco beschikt over een breed assortiment in koolstofstalen buizen. Wij bieden flexibele en op maat gemaakte oplossingen, evenals de opslag, verpakking en het transport van onze producten. Exact op maat, herleidbaar, netjes én op tijd.
Dat doet mij, en waarschijnlijk velen met mij, goed. Het is simpelweg essentieel dat leerlingen op deze leeftijd ook in aanraking komen met de vele praktijkgerelateerde activiteiten.
Technisch onderwijs is uiteraard geen compromis. Het is een toegangspoort tot kansen. Het opent deuren naar een groot aantal carrièrepaden, van engineering en constructie tot ontwerp en productie. En dat hebben we nodig binnen onze maakindustrie. Dat geldt voor alle geledingen.
Een hele verandering dus voor tienduizenden vmbo'ers die op de theoretische leerweg zitten, voorheen de mavo. Er komen nieuwe praktijkvakken bij waar leerlingen examen in kunnen doen. Het lespakket wordt uitgebreid met echte opdrachten van externe bedrijven zodat ze beter leren waar ze goed in zijn en waar hun ambities liggen.
De dertien nieuwe praktijkgerichte vakken worden in samenwerking met bedrijven opgezet.
Rolf Elling, hoofdredacteur Reageren?
ECONOMIE
Plus in nieuwe orders
vervolg van voorpagina
De kleinere hoeveelheid ingekocht materiaal was grotendeels het gevolg van terughoudendheid van bedrijven met betrekking tot de voorraadniveaus. De materiaalvoorraad was in maart voor de veertiende maand op rij kleiner en er waren aanwijzingen dat sommige bedrijven hun voorraden bewust verkleinden.
Levertijden
De levertijden voor bestelde goederen zijn weer korter. Ondanks een aantal meldingen van vertraagde leveringen is er een minder grote druk op de capaciteit bij leveranciers. Dit leidde tot een verbetering van de prestatie van leveranciers in maart. Het grotere aantal ontvangen nieuwe orders had in maart gevolgen voor de wervingsplannen van de bedrijven. De aanhoudende groei van de personeelsbestanden werd door de bedrijven toegeschreven aan het vervullen van vacatures.
Groei David Kemps, sector banker industrie bij ABN AMRO: ‘Voor het eerst sinds twintig maanden groeit het aantal nieuwe orders voor de industrie. Respondenten geven aan dat deels door nieuwe (Europese) projecten en het verbeterde economische klimaat de vraag naar industriële producten is gestegen. De Nevi PMI stijgt hierdoor van 49.3 in februari naar 49.7 in maart 2024. De score is nog maar een fractie lager dan de ‘neutrale score’ 50 en duidt daarmee op een zeer licht afnemende bedrijvigheid.’
Fabrikanten
‘Wat vooral opvalt is het grote vertrouwen van de fabrikanten. Ondanks de oorlogen, de aanhoudende geopolitieke spanningen en de beperkte daadkracht van een demissionair kabinet, verwachten de fabrikanten een groeiende bedrijvigheid in de industrie. De score van 65.9 op de subindex Toekomstige Productie illustreert het grote optimisme van de industriële ondernemers in geplande uitbreidings- en vervangingsinvesteringen in productiemiddelen, nieuwe projecten en groeivoorspellingen van belangrijke afnemers. Het vertrouwen in de toekomst en de toename van nieuwe orders komt ook tot uiting in de personeelscijfers. In de tweede maand op rij is er een aanwas van nieuw personeel en zijn veel openstaande vacatures ingevuld.’
‘De oorzaak dat de Nevi Inkoopmanagersindex van de Nederlandse industrie nog niet door de neutrale score van 50 breekt, ligt vooral aan de hoge voorraadniveaus van zowel grondstoffen als halffabricaten. Dit is echter tijdelijk van aard en ABN AMRO verwacht dan ook een langzaam herstel naar een score boven de 50 vanaf het tweede kwartaal.’
www.nevi.nl
ECONOMIE Tekorten op het gebied van personeel, ruimte en energie aanpakken
2,5 miljard voor behoud Brainport
DEN HAAG • Het Nederlandse kabinet investeert 2,5 miljard euro in een sterk ondernemingsklimaat voor microchipsector Brainport Eindhoven. Het initiatief, genaamd ‘Project Beethoven’, richt zich op het aanpakken van tekorten op het gebied van personeel, ruimte en energie in de regio Brainport Eindhoven.
Door deze investeringen wil Nederland zijn positie als een aantrekkelijke vestigingsplaats voor de microchipsector en zijn toeleveranciers behouden en versterken. Het pakket omvat investeringen in onderwijs, kennis en de ruimtelijke infrastructuur.
Talentontwikkeling
Een van de kernpunten van het investeringsplan is de focus op talentontwikkeling. Het kabinet zal tot en met 2030 450 miljoen euro investeren, met een structurele toewijzing van jaarlijks tachtig miljoen euro in de opvolgende jaren. Het doel is om snel meer technisch geschoold personeel aan te trekken en op te leiden, zowel door het werven en toelaten van meer studenten als door omscholingstrajecten voor werkenden. Dit initiatief richt
BUSINESS
zich op het aanboren van al het beschikbare talent en zal samenwerking vereisen tussen onderwijsinstellingen en de microchipsector in vier regio’s, waaronder Groningen, Enschede, Delft en Eindhoven.
Naast investeringen in talentontwikkeling, zal een aanzienlijk deel van de fondsen worden besteed aan infrastructuurverbeteringen en woningbouw in de Brainportregio. Het kabinet en de regio hebben besloten tot substantiële investeringen in infrastructuur, zoals uitbreidingen van het station Eindhoven en verbeteringen aan de wegen en het stroomnetwerk. Bovendien zullen er plannen worden gemaakt voor de bouw van bijna 20.000 extra woningen tot en met 2030, bovenop de eerder overeengekomen 45.000 woningen in de regionale woondeal.
Reactie FME
‘Het is belangrijk dat het kabinet een strategische zet doet op het geopolitieke schaakbord, door te investeren in de Nederlandse semicon-industrie. Het kwartje lijkt te zijn gevallen dat er nu werk gemaakt moet worden van het vestigingsklimaat en het opleiden
van het vestigingsklimaat en het opleiden van talent', aldus Theo Henrar, voorzitter FME.
Tegelijkertijd is een eenmalige push volgens Henrar niet het antwoord voor het structurele probleem van het verslechterende investeringsklimaat. ‘Dit is een mooie investering, maar een kleiner deel van de complexe puzzel voor een sterke economie. De onderhandelende partijen aan de formatietafel zullen deze eerste stap nu om moeten zetten in strategisch langetermijnbeleid.’ Een groot deel van het geld voor de investering wordt gevonden in het Groeifonds. Henrar: ‘Het geld uit het Groeifonds is bedoeld voor innovatie en het verdienvermogen van ons land in de toekomst. In die zin is het ook nu goed besteed, maar het uitlokken van R&D-investeringen in Nederland vraagt vooral om voorspelbaar en stabiel beleid. Daar ligt een grote opdracht bij het volgend kabinet. Het vestigingsklimaat is aangemerkt als één van de belangrijkste onderwerpen voor een nieuw kabinet, hopelijk voegen de onderhandelaars ook de daad bij het woord.’ www.brainportindustries.com/nl/
Spin Pompen bouwt marktpositie verder uit
MIDDELHARNIS • Heleon Group heeft een meerderheidsbelang verworven in Spin Pompen uit Assen. Spin Pompen blijft zelfstandig opereren en bouwt binnen Heleon Group haar marktpositie verder uit.
Voor Heleon Group betekent de overname een verdere versterking van haar marktpositie als leverancier van rvs-onderdelen en hoogwaardige procesapparatuur voor de farmaceutische en voedingsmiddelenindustrie.
Na eerdere overnames van onder andere het Belgische PMA en Gillain & Co en het Nederlandse Holstaal (nu Heleon Food), leidt de overname van Spin Pompen er volgens CEO Jan Timmer toe dat de marktpositie, het productportfolio en de expertise van Heleon Group verder groeit. ‘Als gespecialiseerde leverancier van hygiënisch procescomponenten waaronder buizen, leidingcomponenten, afsluiters, slangen en pompen vult de kennis en het assortiment van Spin Pompen het aanbod van Heleon Group perfect aan.’ Spin Pompen, opgericht in 2003, levert een breed scala aan hoogwaardige hygiënische verdringerpompen aan
de voedingsmiddelen-, cosmetische en farmaceutische industrie.
Autonomie
Heleon Group verwerft een belang van zeventig procent in het bedrijf, dat een omzet heeft tussen de zes en zeven miljoen euro en werkgelegenheid biedt aan tien medewerkers. Heleon Group neemt de aandelen over van huidige eigenaren Emile Koster en Dick Kieneker, die als minderheidsaandeelhouders voor de lange termijn aan het bedrijf verbonden blijven. Samen met het bestaande managementteam blijven zij actief betrokken bij de verdere groei en professionalisering van de organisatie. ‘Met de komst van Heleon Group gaan we een nieuwe fase in waar ik erg naar uitkijk’, aldus Emile Koster. ‘Beide bedrijven hebben sterk op elkaar lijkende culturen. Directie en medewerkers van zowel Heleon Group als Spin Pompen zijn a omstig uit het vak en spreken elkaars taal.’
Toegewijde technici
Succes in het verleden en in de toekomst ligt volgens Koster niet alleen
2,5 miljard voor behoud Brainport Eindhoven. (Foto: Brainport Eindhoven)
in de techniek, maar in toegewijde technici die de essentie van hygiënische processen begrijpen. ‘Voor de toekomst is het belangrijk dat dit kennispeil hoog blijft. Dit is de basis van onze identiteit en waar wij onze positie in de markt aan te danken hebben. De synergie van ons bedrijf met de andere bedrijven binnen Heleon Group staat garant voor een
krachtig kennisplatform en een grote speler in de markt van high-end procescomponenten. De gedeelde toewijding aan kwaliteit, service en innovatie zal ongetwijfeld bijdragen aan gezamenlijk succes en voldoen aan de behoeften van opdrachtgevers wereldwijd.’
www.heleon.nl
'Dit initiatief richt zich op het aanboren van al het beschikbare talent'
ECONOMIE
Forse toename faillissementen: normalisatie in '25
AMSTERDAM • Het aantal faillissementen in Nederland zal naar verwachting dit jaar met 38 procent stijgen. Hoewel deze toename minder groot is dan vorig jaar (48%), blijft het aantal faillissementen nog boven het niveau van vóór de coronacrisis.
Atradius verwacht een stabilisatie van de situatie in 2025, zo blijkt uit hun faillissementsvooruitzichten voor 2024. Wereldwijd wordt een stijging van zestien procent verwacht. Het jaar 2023 toonde een opvallende stijging (48%) in het aantal Nederlandse faillissementen. Dit markeerde een aanzienlijke toename ten opzichte van 2022, toen het aantal bedrijfssluitingen (14%) weer begon te stijgen na twee jaar van daling tijdens de coronacrisis. De overheidssteun tijdens die periode zorgde ervoor dat veel bedrijven overeind bleven. John Lorié, hoofdeconoom bij Atradius, verklaart: ‘Sinds de overheidsmaatregelen in het eerste kwartaal van 2022 zijn gestaakt, zien we een stijging van het aantal faillissemen-
ten. In geheel 2023 stond de teller in Nederland op 3.271 faillissementen, waarbij vooral in de tweede helft van dat jaar een sterke toename optrad.’
Normalisatie
De stijging van faillissementen wordt toegeschreven aan een proces van normalisatie naar het niveau van vóór de coronacrisis, waarbij de kunstmatig lage cijfers tijdens de crisisperiode nu worden gecompenseerd. Lorié merkt op: ‘Het wegvallen van overheidssteun in combinatie met een hoge rente en economische teruggang heeft geleid tot het omvallen van veel bedrijven.’ Voor 2024 wordt verwacht dat het aantal faillissementen zal pieken op 4.500. Vanaf 2025 worden echter geen grote verschuivingen meer ver wacht, met slechts een lichte stijging in het aantal faillissementen. Nederland behoort tot de landen met een van de sterkste verwachtingen stijgingen in faillissementen wereldwijd.
www.kennis.atradius.nl
BUSINESS Negende overname voor Andra Tech Group
OSS • Andra Tech Group heeft 100 procent van de aandelen overgenomen van Lucassen Groep, gevestigd in Sittard. Andra Tech Group bestaat na de overname van Lucassen uit negen bedrijven in Nederland en Duitsland (naast Lucassen ook DKH, HFI, Jatec, Kusters, Lemmens, Mayer, Visietech en Wilting) met in totaal elf productielocaties die zich richten op de m aakindustrie.
Lucassen, met circa vijftig werknemers, staat bekend om zijn specialisatie in de productie van fijnmechanische onderdelen van diverse materialen die aan strenge reinheidseisen voldoen, evenals het verzorgen van (cleanroom)montage en inkoop van onderdelen. Daniël Gulikers zal in de functie van algemeen directeur bij Lucassen actief blijven. Begin 2021 heeft investeringsmaatschappij Equistone Partners Europe een meerderheidsbelang genomen in Andra Tech Group. Met deze ondersteuning heeft het management van Andra Tech Group de mogelijkheid om de bedrijfsactiviteiten verder te laten groeien en professionaliseren. Na de overnames van Mayer in Duitsland eind 2022, DKH en Lemmens, breidt Andra Tech Group met deze volgende overname in Nederland haar klantenbestand en competenties verder uit. www.andratechgroup.com
NIEUWBOUW
Nieuwe aanbouw bij Galvano
HENGELO • De nieuwe aanbouw van Galvano Hengelo is begin januari van dit jaar officieel geopend. Ook heeft het bedrijf een nieuwe reachtruck, die speciaal is aangeschaft om zo gebruik te kunnen maken van smallere gangpaden.
Sinds de overname in 2017 door de Schoonderwolf Groep wordt er bij Galvano stevig ingezet op groei. Het kunnen leveren van oppervlaktebehandelingen direct gerelateerd aan de huidige elektrificatie van de samenleving (verzilveren en vertinnen van stroomvoerende delen), het versterken van het defensieapparaat (vernikkelen van diverse onderdelen), de sterke groei van ASML (vernikkelen van diverse onderdelen) en de specialisatie van GH om onderdelen voor de hydraulische sector te behandelen tegen corrosie (verzinknikkelen van onder andere manifolds) dragen sterk bij aan de groei. Hiervoor is de ruimte van de goederenontvangst en verzending uitgebreid en is ook de ruimte waar de producten voor de galvanische processen worden voorbereid vergroot. Door het gelijktijdig aan-
De
brengen van een verdiepingsvloer is er tevens geïnvesteerd in toekomstige uitbreidingsmogelijkheden voor extra kantoorruimte. In totaal is er nu 300 m2 bijgebouwd. Met de aanbouw is Galvano Hengelo klaar voor toekomstige groei en kunnen de kwaliteit en korte levertijden (gemiddeld 3 tot 5 dagen) blijven gewaarborgd blijven.
Galvano Hengelo bedient een brede klantenkring in sectoren zoals elektrotechniek, hydrauliek, defensie, luchtvaart, automotive, landbouw, en machinebouw.
www.galvanohengelo.nl
COLUMN NAAMOnderhandelen
Ja, onderhandelen doen we elke dag of we nou willen of niet. Soms is het leuk, soms tot vervelens toe als een medewerker voor de zoveelste keer om meer salaris vraagt. En ja, we weten dat we moeten zoeken naar een ‘win-win’, maar zelf een goede deal maken voelt best lekker toch?
Een vader had drie zoons en 17 kamelen. Bij overlijden stond in zijn testament dat de oudste zoon de helft zou krijgen, de tweede 1/3 en de jongste 1/9. Tja, toen was er een probleem, maar voordat de zoons hun sabels trokken vroegen ze een wijze oude vrouw. Die had de oplossing.
Ze had zelf nog een kameel en die mochten ze hebben. Nu had de oudste zoon recht op zijn 9 kamelen, de middelste zoon kreeg zijn 6 kamelen en de jongste zijn twee bultige beesten. Hè, toen hadden ze nog één kameel over en die hebben ze maar teruggegeven aan de oude vrouw.
Moraal van het verhaal is te zoeken naar de 18e kameel, om zo een impasse te doorbreken. Net iets verder kijken dan prijs of waardering. Net iets meer doorvragen wat de ander belangrijk vindt en net iets meer tijd nemen om de ander te laten reflecteren op zijn of haar positie.
Daarbij speelt natuurlijk een sterke rol, wat nou als er geen deal komt? Je ‘Best Alternative To No Agreement (BATNA). Zijn er andere leveranciers of klanten met ook goede voorwaarden? Andere alternatieven? En als de deal nou helemaal niet doorgaat, is dat erg.
En ten slotte had ik laatst weer zo één, de bullebak. Niet geïnteresseerd in mijn belangen, alleen overtuigd van zijn eigen gelijk en dat met verbaal geweld demonstreren. Dan denk ik al snel; laat maar, ik laat me niet afbluffen, ook al heb ik de deal nodig. Mij vang je met stroop en niet met azijn.
(méér dan een website)
* NAAMPLATEN
* TYPEPLAATJES
* ZEEFDRUK
* STICKERS
* BOUWHEKBORDEN-SIERHEKBORDEN WWW.METAVO.NL kent u onze producten al ?
ZEEFDRUK GESCHIKT VOOR BUITEN EN BINNEN
Metavo b.v. Telefoon: 071-5222555
Website: www.metavo.nl E-mail: admi@metavo.nl
Brings solutions to the surface.
The meeting point for grinding technology.
Stuttgart,Germany
14-17/ 05 / 2024
UGO*
fascinates all visitors.
*
Unknown Grinding Object
grindinghub.de
INNOVATIVE HIGH PURITY CLEANING SYSTEMS FOR:
Vacuum components (UHV, XHV, UCV)
Precision glass ceramics
Laser and optoelectronic components
Aerospace components
Meet us at CLEAN, Veldhoven | Stand C42 www.ecoclean-group.net
cad lasersnijden ponsenverspanen buigenstrekken walsen lassen finishen opslag buigen strekken
5253 RH Nieuwkuijk Uw product gratis op voorraad!
Al uw plaat- en laswerk op afroep leverbaar Omdat uw producten in serie en daarmee milieuvriendelijker en goedkoper worden gemaakt, en in ons magazijn (7.000 m2) worden opgeslagen, kunnen wij u op afroep leveren. Dat scheelt u ruimte èn geld!
...waar vakmanschap, hightech en duurzaamheid hand in hand gaan
Uw voordelen
• Lagere prijs
• Facturering bij afname
• Verzekerd van voorraad
• Groenste productie
Klompenmaker 18
T. (073) 511 85 03 • info@vmc.eu •
0 ENGINEERING0
0 ROTATIESYSTEMEN0 0AUTOMATISERING0
Uw leverancier voor het positioneren en roteren van werkstukken
Wij bij DUMETA® zijn gespecialiseerd in het ontwikkelen, produceren en leveren van machines voor het roteren en positioneren van producten. Daarnaast leveren wij een eigen ontwikkelde zwenkarmstelling voor de opslag van langgoed materiaal.
0ZWENKARMSTELLINGEN0
Met onze eigen engineeringafdeling staan wij paraat om klantspecifieke vragen te beantwoorden en speciale machines te ontwikkelen die aan de behoeften van onze klanten voldoen.
Bekijk recente projecten op onze website of neem contact met ons op.
‘Dit stuwt de gehele keten
naar een hoger niveau’
MTC + Clean Event
VELDHOVEN • Mikrocentrum houdt de Manufacturing Technology Conference en het Clean Event dit jaar tegelijkertijd op 16 april in het Koningshof, Veldhoven. Reden: ‘Om een kwalitatief hoogwaardig product te ontwikkelen is uitgebreide kennis van productietechnieken, technologieën en contamination control essentieel. Het kiezen van de juiste techniek die aansluit bij je product, het naleven van de reinheidseisen en het verkennen van nieuwe productiemethoden zijn cruciale stappen in dit proces.’
Samen bieden zij een platform voor het vergroten van kennis over maakbaarheid, gericht op de (toe)leverketen van OEMs. De evenementen brengen designers en makers samen om inzichten te delen om tot de beste keuzes te komen in het productontwikkelingsproces. Door reinheidseisen en begrip van maakbaarheid vanaf de eerste ontwerpfase mee te nemen, kunnen ontwerpers producten creëren
INTERNATIONAAL ONDERNEMEN
die voldoen aan de kwaliteitsnormen, regelgeving en compliance-eisen. ‘Dit stuwt de gehele keten naar een hoger niveau.’
De Manufacturing Technology Conference voorziet in kennisdeling middels keynotes, tech talks en rondetafelgesprekken van onder andere Dr. Stefano Sgobba (Head of the Cern Materials, Metrology and NDT section). Ook is er een masterclass Additive Manufacturing met Additive Industries, Additive Center, Hexagon en ASML.
Industriële reinheid
Bedrijven stellen steeds meer eisen aan de reinheid van hun producten omdat ze zien dat particles en moleculaire verontreiniging de werking van hun product negatief beïnvloeden. Daarom staat grip krijgen op het proces van design tot verpakken centraal tijdens de lustrum editie van het Clean event.
www.kscconference.nl
mikrocentrum.nl
Waterstofmissie naar België
DEN HAAG • Bedrijven die actief zijn in de keten voor rijden en varen op waterstof kunnen deelnemen aan de economische missie Klimaattechnologie naar België van 28 tot en met 30 mei.
De missie staat onder leiding van de demissionair minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking en de voorzitter van VNO-NCW. Onderdeel van deze mis-
sie zijn de thema’s Energie- en klimaat neutrale bouw, zero-emissie logistiek en rijden en varen op waterstof. Voor het thema rijden en varen op waterstof is FME de track-leader.
Handelspartner
Nederland exporteert voor bijna 84 miljard euro naar België. Dat is meer dan onze export naar de Verenigde Staten en China samen. België is voor ons land de tweede grootste handel-
spartner, na Duitsland. Voor de Belgische economie is duurzaamheid, innovatie en energietransitie belangrijk.
Daarnaast is België perfect voor Nederlandse mkb’ers die voor het eerst gaan ondernemen buiten Nederland.
Waarom deelnemen?
Door aan deze missie deel te nemen kunnen bedrijven; hun netwerk vergroten met belangrijke spelers op de Belgische markt en op Europees ni-
veau; inzicht krijgen in ontwikkelingen in de Belgische markt voor klimaattechnologie in de bouw, mobiliteit en rijden en varen op waterstof; meedoen aan sectorspecifieke maatwerkprogramma’s; deelnemen aan professionele 1-op-1 matchmaking; informatie krijgen van private en publieke partners over de energietransitie in bouw en mobiliteit; praten met Belgische publieke en private stakeholders over de toekomst van de sectoren
en over oplossingen om die voor 2050 klimaatneutraal te maken; hun marktkansen ontdekken en de mogelijkheden voor samenwerking onderzoeken en nieuwe opdrachtgevers ontmoeten.
Kosten
Deelname kost 950 euro per organisatie. Voor dit bedrag mogen twee personen deelnemen. Iedere extra persoon betaalt 475 euro. Reis- en verblij osten zijn voor eigen rekening.
*
met een economiser.
STOOMKETELVERHUUR
• Gedurende reparatie van uw ketels • Bij periodieke inspectie
• Als tijdelijke capaciteitsverhoging
40 HUURKETELS BESCHIKBAAR
Cap. van 60-10.000 kg/h in drukken tot 25 bar.
DRUKVATEN ONDER KEUR
STOOMKETELREPARATIE - REVISIE - VERHUUR
KETELHUISINSTALLATIE - LEIDINGWERK
“Al meer dan 45 jaar ervaring in de metaal”
Uw toeleverancier van buig- en walswerk
• Buig en walswerk
van Ø 10 tot en met Ø 114 mm
• Poedercoaten
• Klein constructiewerk
Inzicht in de TDZ: Het reinigen van componenten voor of in de cleanroom is de laatste jaren onderdeel van het dagelijks leven geworden.
LPW Reinigungssysteme GmbH
Industriestraße 19
D - 72585 Riederich
Telefon: +49 (0)71 23 - 38 04-0
Telefax: +49 (0)71 23 - 38 04-19
E-Mail: info@lpw-reinigungssysteme.de
Internet: www.lpw-reinigungssysteme.dev
Alleen een cleanroom maakt producten niet schoon
Als het om industriële reinigingstechnologie gaat, worden toepassingen voor en in cleanrooms steeds vaker besproken –en niet alleen in de medische en semi-conductor industrie. Een cleanroom alleen maakt de zaken niet schoon. Het is simpelweg onderdeel van een complex totaalconcept.
De industrie is aan het veranderen. Hoewel sommige reinigingsprocessen momenteel voldoende lijken te zijn, bereiken ze geleidelijk aan de grenzen van hun mogelijkheden omdat ze geen rekening houden met bepaalde logische en analytische benaderingen in de gehele procesketen.
Verandering op alle niveaus Om dit te begrijpen helpt het om even terug te blikken: in het verleden waren er klassieke taken, bijvoorbeeld op het gebied van de machinebouw of een aandrijflijn in de automobielindustrie. En aan de andere kant
die met de hoogste reinheidseisen, gecombineerd met overeenkomstige regelgeving en validatie-eisen (bijvoorbeeld voor medische apparaten, optische systemen en bij de productie van wafers). Maar sinds 2019/2020 zijn deze twee onderdelen van de industriële reinigingstechnologie vrijwel naar elkaar toe gegroeid. Bovendien zijn de raamwerkparameters veranderd:
• De componenten zijn in hun oorspronkelijke staat vaak veel schoner dan de uitvoerkwaliteit van eerder bekende toepassingen (bijvoorbeeld in de klassieke automobiel-industrie).
• De “nieuwe” verontreinigingen zijn vaak niet snel detecteerbaar of duidelijk herkenbaar. De procesmedia (gasvormig of vloeibaar) hebben een directe invloed op de kwaliteit van de componenten in het totale proces en kunnen onder andere leiden tot de- of cross contamination.
Vereisten voor productie en verwerking
Om te voldoen aan de huidige reinheidseisen bij productie en assembly in een zeer schone omgeving, moeten ongewenste verontreiniging in de procesketen zo vroeg en systematisch mogelijk vóór de eindreiniging worden vermeden. Er is een verfijnde afstemming van de afzonderlijke aspecten nodig, met als doel een schoon oppervlak te verkrijgen voor de uiteindelijke assembly van het product.
In de praktijk Nederland is een belangrijke vestigingsplaats voor Europese hoogwaardige technologie. De ASML Groep produceert daar onder meer EUV lithografiesystemen voor de halfgeleiderindustrie. Twee main suppliers uit deze omgeving van ASML wendden zich tot LPW omdat ze de productie moesten ombouwen van grade 4 naar grade 2 (met de optie van grade 1).
De klant LouwersHanique hield zich bezig met hoogwaardige glas- en metalen onderdelen. Bij AAE gaat het om een groot aantal structurele componenten met een grote verscheidenheid aan complexiteit. In het tweede geval lag de focus op moeilijke geometrische vormen, waaronder doorlopende en blinde gaten met een diameter van 2 tot 6 mm (eventueel met schroefdraad) en gevoelige oppervlakken. Als eerste stap wilden beide klanten controleren of de reinheidskwaliteit mogelijk was zonder de componenten te beschadigen en hoe de- of cross contamination kon worden vermeden. Voorlopige tests door andere systeemfabrikanten hebben op dit vlak nog niet tot bevredigende resultaten geleid. Dus hoe ga je verder? Vanaf het begin vond er intensieve co-engineering plaats. Dit vergt uitgebreide discussies over onder meer de processen, materialen met hun eigenschappen, hantering en de beoordeling van de eindkwaliteit. Elke afzonderlijke reinigingsstap, spoelen en vooral drogen, zijn getest en geëvalueerd op zijn positieve en negatieve invloed op het gewenste resultaat. Daarnaast is er de aansluiting op het voor- en vervolgproces. De overgang van productie omgeving naar de clean room moet vastgelegd, al tijdens het aankoopproces. Voorwaarde is openheid en vertrouwen in de betrokkenen partners die in staat zijn dit vernieuwde proces te implementeren in een bestaande productieomgeving.
Voor beide bedrijven werden klant specifieke oplossingen geïmplementeerd met uiteindelijk hetzelfde doel: het vereiste niveau van reinheid bereiken voor de daaropvolgende cleanroom toepassingen, terwijl de externe invloeden als gevolg van de omgevingsomstandigheden en de gebruikte mediums (lucht, water, chemicaliën) voortdurend worden verminderd.
De uitdaging van morgen Toeleveranciers zullen in de toekomst nog meer aandacht moeten besteden aan de kwaliteit van de voorprocessen, hun eigen processen (reinigen/spoelen/ drogen) en de relevante omgevingsparameters. Dit wordt bereikt door kwaliteitsgerichte monitoring en documenteren van resultaten. Afwijkingen worden direct gemeld en idealiter worden corrigerende maatregelen genomen, door de operator/kwaliteitsmanager of door het systeem zelf.
LPW pakt deze high-purity-opgave al meer dan 15 jaar aan en is een van de pioniers op het gebied van fijn- en ultrafijn reinigen van complexe geometrieën. Speciaal voor dit doel is in 2019 het cleanroom gebaseerde test- en servicecentrum (TDZ) ingericht, waarin het team van LPW Applications Engineering klanten ondersteunt bij de implementatie en optimalisatie van hun processen.
Infobox: Vereisten gisteren en vandaag
Tot nu toe lag de focus in de verspanende industrie vooral op deeltjesverontreiniging (metaal/ niet-metaal), vezels en olie- en emulsieresiduen. Tegenwoordig hebben we het onder andere over organisch-anaorganische residuen, pigmentachtige onzuiverheden, algemene filmverontreiniging, toxische en biologische residuen of zelfs vervuiling op moleculair/atomair niveau.
EVENEMENTEN
Terugblik op TechniShow en ESEF Maakindustrie '24
Bruisende TechniShow en
Van 10 tot en met 13 maart 2024 vormde de Koninklijke Jaarbeurs in Utrecht het decor voor de vakbeurzen TechniShow en ESEF Maakindustrie 2024. Meer dan 30.000 mensen bezochten deze beurzen. In dit artikel een overzicht van innovaties en technische ontwikkelingen die op de beurzen te zien waren.
Simpele en complete werkplekken
Sales manager Wilbert Maas van Human Workspace vertelt hoe hun pakket uiteenloopt van een simpele, vlakke werktafel met vier poten zonder accessoires tot een volledig ingerichte werkplek. Een volledig ingerichte werkplek kan bestaan uit een, in hoogte verstelbare, werktafel met accessoires voor opslag van onderdelen die benodigd zijn tijdens een assemblage, een ideale werkstoel en de juiste verlichting. De werkplekken bieden een hoge mate van ergonomie en flexibiliteit om de werkplek volgens de 5S-principes in te richten. Maar dat is nog niet alles. De werkplek-specialist koppelt de werkplekken moeiteloos aan assemblagelijnen, rollerbanen
en geautomatiseerde processen bijvoorbeeld door integratie van cobots op de werkplek of besturingssoftware om 3D-tekeningen van montagehandleidingen visueel op de werktafel te tonen. Bovengenoemde werkplekinrichtingen, geschikt voor werken met zware onderdelen of voor gebruik in een veeleisende werkomgeving, zijn inzetbaar in bestaande productie- en assemblage-omgevingen, inpakstations en voor het uitvoeren van kwaliteitscontroles. De werkplekken zijn ook verkrijgbaar in een ESD-veilige uitvoering voor gebruik in een EPA. Human Workspace is officieel importeur van het Finse Treston, producent van technisch meubilair.
Fein met handgeleide gereedschappen
De specialist op het gebied van metaalbewerking met ‘high end’ elektrische handgereedschappen, het Duitse FEIN lanceert de FEIN CG15 slijper. Een slijper die speciaal is ontwikkeld om ‘heel te blijven’ bij de zware verspanende schijven die momenteel gangbaar zijn in de markt. Met name door de keramische korrel van de schijven komt er veel slijpresidue terecht in de techniek van de machines,
wat de levensduur van de componenten niet ten goede komt. Om dit probleem tegen te gaan heeft FEIN nu een slijper gelanceerd met elektronica die in een behuizing van kunsthars is gegoten en een volledig gesloten koolborstelloze elektromotor. Product specialist Zowie Brons, Product specialist bij Fein vertelt: “Interessant op onze stand zijn verder de kernboormachines KBC36 en KBE36. Het eerst-
genoemde model, dé meest compacte kernboormachine in de markt, is uitgevoerd met een traploos verstelbare, borstelloze gesloten motor. Het tweede genoemde model, de KBE36, is de snelst borende kernboormachine in de markt. Noemenswaardig ook is de ‘Multimaster’, een multifunctioneel elektrisch gereedschap dat in de bouwwereld wordt gebruikt voor het zagen in hout voor renovatiedoeleinden.”
ESEF Maakindustrie '24
App voor reductorkast bij Güdel
De Zwitserse producent Güdel AG toont op haar stand hoe zij voor elke robotapplicatie op maat gemaakte lineair aangedreven ‘tracks’ kan ontwikkelen. De robotapplicaties kunnen daarbij uiteenlopen van een robot die een paar kilo moet hanteren en/of transporteren tot de zwaarste robot die 2300 kilo moet kunnen verplaatsen. De benodigde modules en de basis voor deze tracks worden bij Güdel in eigen huis gebouwd, te weten de geleiders, tandwielheugels en reductorkasten. Vervolgens wordt het geheel op klantspecificatie samengebouwd voor het transporteren en/of positioneren van robots en/of XYZ-manipulatoren. A ankelijk van de applicatie kunnen de ‘tracks’ in gewicht variëren van 10 kg tot 3000 kg. Een primeur op de stand bij Güdel is de gepatenteerde reductorkast met excentrische schijf voor onder andere lasersnijmachines, die met behulp van een app kan worden afgesteld. Met deze app kan een tandheugel voortaan heel eenvoudig en foutloos worden ingesteld zonder specifieke voorkennis. Volstaan kan worden met het ingeven van een aantal parameters, zoals het type tandheugel en de gekozen reductorkast. De eerste OEM-ers met lasersnijmachines hebben de app reeds naar volle tevredenheid in gebruik.
Compleet pakket bij Hoffmann Group
Bij de technische groothandel Hoffmann Group ligt de focus sterk op de verspanende, metaalververwerkende industrie. Zij bieden de industrie, zoals Sales Director Jan Fijnaut dat zegt, een ecosysteem. Binnen dat systeem proberen zij om te voldoen aan alle aspecten waar een klant behoefte aan heeft binnen deze sector. Niet voor niets heeft de Hoffmann Group in Neurenberg dan ook maar liefst 140.000 artikelen uit haar catalogus standaard op voorraad liggen.
Vanuit de, in 2021 gebouwde, logistieke ‘hub’ in Neurenberg worden dagelijks zo’n 40.000 pakketten verstuurd naar adressen in de hele wereld. Vermeldenswaardig op deze stand is verder een robot van Garant, die ervoor kan zorgen dat het aantal spindeluren van (bestaande) CNC-machines beduidend kunnen toenemen. Deze robot is een uitstekend alternatief, nu het vinden van de juiste technische mensen alsmaar lastiger wordt. Een voordeel is dat
Nieuwe wielaandrijving bij Elsto
Elsto Drives & Controls presenteert een 24/48 Volt wielaandrijving die geschikt is voor rupsvoertuigen in de landbouwsector zoals een aspergesteker, een maaimachine of een elektrische ploeg, alsmede voor het gebruik bij AGV’s in geautomatiseerde magazijnen. Het geheel wordt aangedreven door een batterijgevoede motorcontroller, die voorzien is een 24V- en een 48V-batterij. Met deze aanvulling kan Elsto Drives & Controls nu aandrijvingen leveren voor batterijspanningen van 24 tot en met 720 V. Hans Korteweg, Key Accountmanager bij Elsto Drives & Controls vertelt: ‘Nog steeds worden veel machines in de landbouwsector uitgevoerd met brandstofmotoren. Met de introductie van deze nieuwe wielaandrijving zetten we in op het terugdringen van het broeikasgas, door te komen met een alter-
natief voor machines die nu nog op fossiele brandstoffen werken.’ Als beursdemonstratie had Elsto Drives & Controls de eend uit hun bedrijfslogo door de bekende YouTuber ‘The Practical Engineer’ op een rupsaandrijving laten plaatsen met een 24 Volt wielaandrijving. Het batterijpakket, de elektromotor en de frequentieregelaar waren allen geleverd door Elsto Drives & Controls. Voor het leveren van RVS planetaire tandwiel- of precisiekasten conform HACCP-normen in de groente- en fruitindustrie is Elsto Drives & Controls onlangs een samenwerking aangegaan met APEX Dynamics. Nieuw op deze stand was ook de frequentieregelaar AxiaVert, die standaard is uitgerust met uitgebreide veiligheidsfunctionaliteiten. Een separate veiligheidsPLC kan hiermee worden uitgespaard.
Breed pakket aan spuitgietmatrijzen
de robot ‘stand alone’ kan opereren en niet geïntegreerd hoeft te worden in de machinesoftware. Dit is met name interessant voor bestaande machines. Aandacht verdient bij de Hoffmann Group ook het planningssysteem ‘Connected Manufacturing’. Met deze software-oplossing kan een productieproces volledig gemanaged worden. Van toolmanagement tot de koppeling met CAD/CAM- of ERP-systemen.
Op de beurs ESEF maakt de redactie ook kennis met Project & Sales Manager Stefan de Kinderen van Tumag en Marc Kruijssen van H&D Precision. Twee bedrijven met één eigenaar. Tumag is met 30 medewerkers gevestigd in het Belgische Turnhout en H&D Precision werkt met 18 medewerkers vanuit het Nederlandse Asten. Beide bedrijven zijn gespecialiseerd in het maken van matrijzen voor de kunststof spuitgietindustrie, gereedschappen en (precisie-)onderdelen. De kunststofmaterialen kunnen uiteenlopen van rubberachtige materialen tot hoge temperatuurbestendige kunststoffen. Zo hebben deze bedrijven matrijzen gefabriceerd voor babyspenen, intubeerapparatuur, auto-onderdelen en zelfs voor wrattenstiften. Een innovatie die op de stand te zien is, is een matrijs van PPSU die speciaal is ontwikkeld voor het maken van een melkmeter waarmee kan worden nagegaan hoeveel melk een koe geeft per melkbeurt. Omdat deze matrijs in de voedingsindustrie wordt toegepast, worden hoge eisen gesteld in het kader van de HACCP. Zo moet de matrijs bestand zijn tegen temperaturen van 180 °C en moet de kunststof verwerkt worden tot een temperatuur van 400 °C. De melkmeter is een innovatie die tot stand is gekomen door een nauwe samenwerking tussen NEDAP, KIK-Kunststoffen, Tumag en H&D Precision.
Mate en dealer HPT richten op verspanende markt
Door de verminderde populariteit van ponsmachines, een gevolg van de opkomst van fiberlaser machines, heeft de Amerikaanse gereedschapsleverancier Mate Precision Technologies met nulpuntspansysteem haar pijlen gericht op de verspanende markt. Het bedrijf wordt hierin geassisteerd door haar vaste Nederlandse dealer Holland Precision Tooling (HPT), die samen met Mate inmiddels 25 jaar actief is op de Nederlandse markt. De voorbije jaren zag Patrick Vandeputte, de Belgische senior European Sales Manager van gereedschappenproducent Mate, de verkoop van ponsmachines wereldwijd zakken. ‘Fiberlasers zijn aan een sterke opmars bezig en hebben de populariteit van ponsmachines doen afnemen’, verklaart hij op de TechniShow, waar Vraag&Aanbod hem sprak. Het feit dat er geen ponsmachines op de vakbeurs in Utrecht gepresenteerd werden, spreekt volgens hem boekdelen. Dit wil overigens niet zeggen dat de ponsmachine gedoemd is te verdwijnen. ‘Voor veel producten blijft ponsen de meest efficiënte bewerking.’ Vanwege de verminderde populariteit van het ponsen, heeft het Amerikaanse Mate enkele jaren geleden besloten zich ook te richten op de verspanende markt en is daarbij uitgekomen op het nulpuntspansysteem voor freesbanken als bijkomend product. ‘Een nieuwe sector’, beaamt Vandeputte. Mate richtte zich voorheen enkel op niet verspanende plaatbewerking.
Veel ervaringen met frezen Omdat het maken van ponsgereedschap met verspaning tot stand komt, heeft het bedrijf wel veel ervaring met frezen. ‘Met zelf ontwikkelde klemsystemen om complexe werkstukken nauwkeurig te kunnen inspannen, is veel kennis opgedaan’, vertelt Vandeputte. Deze spantechnieken heeft Mate verder ontwikkeld waaruit het huidige spansysteem is ontstaan. Mate Precision Technologies ging enkele jaren geleden nog door het leven als Mate Precision Tooling. ‘Wij waren gespecialiseerd in het maken van gereedschappen voor ponsmachines’, vertelt Vandeputte. Door de toevoeging van het huidige spansysteem aan het assortiment is Mate niet meer alleen gereedschappenproducent. Om deze reden is de naam gewijzigd naar Mate Precision Technologies.
Vijfassige freesmachine
In het bijzonder mikt het bedrijf met haar nulpuntspansysteem zich op de markt van vijfassige freesmachines. Door de drang naar automatisering in de metaalbewerking ziet het bedrijf juist in dit segment veel potentieel. Naast vele andere voordelen
karakteriseert het spansysteem zich vooral door het ‘eenvoudige’ ontwerp, waarbij de spanbakken snel handmatig verwisseld kunnen worden. ‘Dit resulteert in een minimaal tijdsverlies bij het opspannen van werkstukken. Door de constructie in het opspansysteem garandeert Mate de hoogste spankracht en minimale lift. Hierdoor worden eveneens hogere freessnelheden en kortere freestijden gewaarborgd.’
Nu in Amerika de verkoop van het nulpuntspansysteem in een stroomversnelling is geraakt wil Mate Precision Technologies ook de Nederlandse markt veroveren. Het werkt daarbij samen
Handelshuis met basisgrondstoffen
Het luchtvaartgecertificeerde familiebedrijf TTL Group onderscheidt zich op de beurs door een vrouwenteam, volledig gekleed in het paars. Niet alleen het management is bij deze organisatie vrouw, ook de verkoop. Trudy Te Loo Korts is CEO/ eigenaar van dit servicegerichte handelshuis, dat voor haar klanten diverse soorten basismaterialen inkoopt, op maat zaagt en binnen de afgesproken tijd op locatie aflevert. Hoewel voor zeer diverse industriegroepen wordt gewerkt, ligt de focus sterk op de maakindustrie. De basismaterialen staal, RVS, titaan, Invar en hastelloy worden in alle basisvormen (rond of plaat) volledig in eigen huis op maat gezaagd. Te Loo Korts vult aan: ‘We leveren hoofdzakelijk aan klanten op de Benelux-markt, maar we krijgen wel meer en meer de vraag om met onze klanten mee te leveren naar Azië, China of waar dan ook ter wereld. En ook zelf exporteren we de laatste jaren meer. Onze focus ligt als organisatie op het leveren van goede service, snel leveren en continu meebewegen met de markt. Zo is momenteel de defensie sterk in opkomst. Mijn motto is altijd: ‘We willen niet de grootste worden, maar de beste blijven en dan is het belangrijk om lange termijn relaties te onderhouden met al onze leveranciers, onze klanten en natuurlijk onze medewerkers.’ Op de vraag op welke wijze de TTL Group zich onderscheidt in de markt, zegt Te Loo Korts: ‘We zetten in op technische innovaties als daarom wordt gevraagd. Stel materialen zijn alleen maar in een ronde uitvoering
verkrijgbaar en de markt vraagt platte materialen. Dan zijn wij het type bedrijf dat het gewenste materiaal met de juiste kwaliteit in blokken laat vervaardigen, om daarvan vervolgens platte materialen van te kunnen zagen. Doordat onze materialen worden toegepast in diverse branches zoals de chemie, de offshore en de energiesector, is
er veel sectorkennis in het bedrijf. Niet voor niets helpen wij onze klanten dan ook regelmatig met hun zoektocht naar betere materialen die bijvoorbeeld hitte- of zuurbestendig zijn of die bestand zijn tegen toxische stoffen. Momenteel is het bedrijf naarstig op zoek naar twee extra verkopers, die fulltime aan de slag willen bij de TTL Group.
met haar vaste dealer Holland Precision Tooling (HPT). Ook voor deze gereedschapsleverancier uit Naarden betekent de verspanende metaalbewerking een nieuwe markt. ‘Wie weet liggen hier in de toekomst meer mogelijkheden’, aldus Peter van Munster van HPT.
Zoals tijdens voorgaande edities presenteerde HPT op de TechniShow in Utrecht de gereedschappen op het gebied van kantpersen, ponsen, laserbenodigdheden en onderhoud. Dit jaar nam ook het nulpuntspansysteem een centrale plaats in op de beursstand van HPT.
Draadrolspecialist Reinders
Op ESEF Maakindustrie treffen we Reinders Schijndel. Het bedrijf maakt hoogwaardige draadrollen en richt zich op kleine tot middelgrote series, tot circa 5.000 stuks. Op 1 januari 2024 is het bedrijf van de oprichter Martin Reinders overgenomen door Remco Koolmees en Nathan van der Hoeven. Marius van der Hoeven is aangesteld als directeur. Het bedrijf is vooral actief voor de offshore, scheepsbouw en energiesectoren. ‘Bouten die worden gerold, kunnen een zwaardere belasting dragen.’
Over de belangstelling is Van der Hoeven wel te spreken. ‘We ontmoeten en speken kwalitatief goede bezoekers.’
Onderdelen op maat
Het Portugese familiebedrijf Cybore is gespecialiseerd in het CNC vervaardigen van onderdelen op maat in uiteenlopende materialen zoals plastic, titanium, aluminium, koper en RVS. De onderdelen worden op klantspecificatie vervaardigd in zowel kleine, middelgrote als grote series. Manager Antonio Vidal vertelt: “In Portugal heeft Cybore diverse CNC bewerkingsmachines
opgesteld staan, die werken op biologisch afbreekbare olie, voor het vervaardigen van zeer uiteenlopende onderdelen voor ondermeer de voedingsindustrie, de olie- en gasindustrie, de medische wereld, tandtechnische industrie, de fietsindustrie en de hydrauliek. Cybore richt zich voornamelijk op Europa, en in het bijzonder op Spanje, Frankrijk, Duitsland en nu ook Nederland.
Alternatief voor Chroom VI?
Etienne Croux en Jeroen Heijneman, vertegenwoordigers bij Chromin, zijn positief over hun deelname aan ESEF Maakindustrie. De beurs in Utrecht bood kans voor het Limburgse bedrijf om contact te leggen met klanten uit het Noorden, maar was met name een plek waar kennis gedeeld kon worden over inchromeren. Het familiebedrijf uit Maastricht bestaat sinds 1977 en telt 25 medewerkers. Naar eigen zeggen zijn er maar een paar bedrijven in de wereld die aan inchromeren doen en zijn zij het enige bedrijf die deze bewerking aanbiedt binnen de Benelux. Wat meteen verklaart waarom een hoop standbezoekers niet bekend waren met inchromeren. Etienne Croux vertelt dat, naast contact met bestaande klanten, er tijdens de beurs vooral voor aandacht was voor het delen van kennis met bezoekers over inchromeren. ‘Deze oppervlaktechniek is nog maar weinig bekend,
MML met Poolse fiberlasers Eagle op TechniShow
Nadat Paul Minta enkele jaren naar tevredenheid een fiberlaser van het merk Eagle in gebruik had, is hij dealer geworden van het premiummerk in de Benelux. ‘Wij waren daarmee de eerste dealer van het merk buiten Polen’, vertelt de directeur-eigenaar van MML op de TechniShow in Utrecht. Na afloop kijkt de Limburger tevreden terug op het beursverloop.
Eagle is een rijzende ster aan het firmament van lasersnijmachines. Het merk bestaat al achttien jaar en wordt gebouwd door het Poolse Power-Tech. ‘Het bedrijf is opgericht door Janusz Marcin Ejma. Hij importeerde jarenlang gebruikte machines vanuit Europa naar Polen om deze te reviseren en ze daar door te verkopen. Vanuit deze ervaring heeft hij besloten zelf fiberlasers te maken’, vertelt Paul Minta, directeur van het plaatbewerkingsbedrijf Almec uit Genk, België.
In zijn zoektocht naar een nieuwe fiberlaser kwam de Limburger zeven jaar geleden in aanraking met het Poolse merk dat hij beschrijft als ‘zeer performant en onderhoudsvriendelijk.’ Nadat hij enkele jaren naar tevredenheid met de machine werkte, besloot hij in te gaan op het verzoek van de Poolse machinebouwer om distributeur in de Benelux te worden. ‘Wij zijn de eerste buitenlandse dealer van het merk’, vertelt Paul, die zelf van origine Pools is en mede daardoor een goede brug kan slaan naar de markt in de Benelux.
Voor de verdeling van de machines richtte hij enkele jaren geleden MML op. Hij combineert het zaakvoerderschap in zijn metaalbedrijf Almec met de verkoop van Eagle machines. Bij deze laatste activiteit wordt hij geassisteerd door Jacek Chorazy. In de voorbije twee jaar verkocht MML zo’n twintig machines in België en Nederland waar ze onder andere terecht kwamen bij: Vlastuin in Kesteren, Tosec in Zwolle, Hoekman RVS in Nieuwleusen, Ver-
geest Metaaltechniek in Wijchen, Van Kerkhof in Oss en Faymonville in Luxemburg.
Paul voorziet een mooie toekomst voor de Eagle. Hij schat de markt van fiberlasers op circa 4500 exemplaren in de Benelux en dat aantal breidt steeds verder uit. Niet alleen omdat steeds meer bedrijven snijwerk in eigen hand nemen, maar ook omdat CO2-snijmachines steeds meer het veld ruimen. ‘Deze kunnen qua efficiency, onderhoudsvriendelijkheid en energiegebruik niet tippen aan de fiberlasers’, vertelt Paul op de TechniShow. Publiekstrekker op de beursstand in Utrecht was de Eagle iNspire 2.0 – 30KW, een verbeterde versie van de iNspire 1.0, met een 15 kW bron. Nieuw op de machine is onder andere de Eagle Eye, MyEMix-pro en de gepatenteerde eVa-snijkop.
Om naambekendheid op te bouwen deed MML al voor de tweede keer mee aan de TechniShow. Volgens Paul Minta doen de Eagle machines, die in het hogere segment opereren, niet onder voor de premium, gekende westerse merken. Integendeel. ‘Door de solide polymeer-betonnen framestructuur, een betrouwbare snijkop, lineaire motoren op alle assen, eenvoudig gebruik en onderhoud, overstijgen deze zelfs de zogenoemde westerse A-merken.’
Eagle is zelf ook heilig overtuigd van het potentieel van de westerse markt. Om extra naamsbekendheid op te bouwen is Eagle dit jaar op een reeks aan Europese beurzen terug te vinden. Wie de Poolse fiberlaser in een beursomgeving wil aantreffen, kan onder andere eind maart terecht op Industrie 2024 in Parijs. ‘Wie de machines aan het werk wil zien, kan ook bij ons of een van onze tevreden klanten terecht’, aldus Paul, die met een goed gevoel terugkijkt op TechniShow.
‘De beurs is voor ons schitterend verlopen en de toestroom van klanten op onze stand
we hebben de afgelopen dagen aan bezoekers kunnen vertellen wat wij bij Chromin precies doen en wat de mogelijkheden zijn van inchromeren, maar ook de verschillen kunnen tonen ten opzichte van andere, meer bekende, technieken. Waar meestal een coating wordt aangebracht aan de buitenkant van het materiaal, breng je bij inchromeren een diffusie-laag aan in het materiaal.’ Hierdoor heeft de technologie een milieuvriendelijk karakter en is het volledig vrij van Chroom VI. Dit laatste is een belangrijke eigenschap volgens Jeroen Heijneman. Met de huidige problematiek rondom het gebruik van Chroom VI zijn steeds meer bedrijven op zoek naar een alternatieve bewerking. Hierdoor bemerkte Heijneman veel interesse in hun stand tijdens de beurs. Hetzelfde geldt voor PFAS in teflon, waarvoor alternatieven ook zeer gewenst zijn.
bewijst dat onze performante machine een mooie toekomst heeft. We hebben veel lovende woorden gehoord over zowel de vormgeving van de machine als over de prestaties ervan, de technische oplossingen die de machine biedt en de perfecte snijkwa-
liteit’, vertelt hij. ‘Van de vele bezoekers waren er ook een 65-tal geïnteresseerden die verder willen afspreken en een offerte wensen voor ofwel een stand-alone machine, ofwel een machine uitgerust met automatisatiesystemen.’
‘Personeelstekorten? Ze kloppen bij ons aan de deur’
Het is een veelbesproken thema tijdens de TechniShow, de moeilijkheden om aan technisch geschoold personeel te komen. TechniShow Talks wijdde er zelfs een live podcast aan op de beurs. Zoals voor alles geldt, blijken echter ook hier uitzonderingen te zijn.
Style CNC Machines is in trek, zo blijkt uit de grote drukte op de stand. Dat uit zich ook op de arbeidsmarkt. De machinebouwer heeft als missie om de beste werkgever uit de regio te zijn en dat lijkt goed te lukken, aangezien er van personeelstekorten geen sprake is. Hetty Beekhuis is verantwoordelijk voor HR, dit wordt geheel in eigen huis gehouden. Ze geeft aan dat er ontzettend weinig verloop is binnen het bedrijf en er soms zelfs sprake is van overcapaciteit. Waar veel bedrijven recruiters grote sommen geld betalen voor de plaatsing van een essentiële medewerker voldoet het bij Style CNC meestal om een advertentie te zetten in de lokale krant
of het eigen netwerk aan te spreken. Vaak worden kandidaten ook aangedragen door de huidige werknemers.
Iedereen directeur
Het bedrijf is dus een geliefde werkgever. Maar hoe komt dat? Bastiaan Clement is de daadwerkelijke directeur, maar bij Style CNC Machines is eigenlijk iedereen directeur, vertelt hij. Medewerkers kunnen volledig zichzelf zijn en worden meegenomen in de bedrijfsvoering. Zo gaat Clement regelmatig ‘op de krat’, om medewerkers bij te praten over winst en verkopen, maar bijvoorbeeld ook om te vertellen dat een collega een kind heeft gekregen. Op een groot scherm op de stand wordt de kijker meegenomen door het nieuwe pand van zesduizend vierkante meter. Ook hier werden de medewerkers bij betrokken, zij konden input leveren op hoe het nieuwe pand eruit kwam te zien. Zo is er
Veel nieuwe veren- en draadproducten
De Spiraal, specialist in technische veren- en draadproducten, maakt jaarlijks zo’n 2.000 nieuwe artikelen volledig conform klantspecificatie. Om in alle gevallen de juiste veer op maat te kunnen ontwikkelen, denkt De Spiraal graag al vanaf de tekentafel mee over de juiste trekveer, drukveer en/of draadproduct voor elke denkbare applicatie. Gestart wordt altijd met het inventariseren van de navolgende parameters: DU-maat (buitenmaat), LO-maat (lengte van de veer) en NT (netto windingen van de veer). Het is zelfs mogelijk om rekening te houden met de krachtspecificaties van de klant. Het Nederlandse bedrijf, De Spiraal, is onderdeel van de Zweedse Lesjöfors Group. Hierdoor hebben ze maar liefst 50 zusterbedrijven over de hele wereld en dus de beschikking over een omvangrijk productportfolio. Van standaard tot klantspecifieke veren- en draadproducten. In Nederland worden vooral veren en draadproducten vervaardigd uit RVS (302, 304, 316), verenstaal (klasse C, CrSi) en is het mogelijk om veren te vervaardigen uit nikkellegeringen (inconel, hastelloy, alloy).
vooral gefocust op een fijne werkomgeving voor het personeel, denk aan veel licht en een verwarmde vloer. Het geheel oogt als een showroom.
Simpele besturing
Wat ook zal bijdragen aan het vinden van personeel is de besturing van de machines. Deze is gemakkelijk aan te leren, waardoor nieuwe medewerkers minder ervaring en kennis hoeven mee te brengen. Beekhuis leverde zelf het bewijs, voor de vorige editie van de TechniShow leerde ze in een paar uur de machines besturen, zodat ze tijdens de beurs demonstraties kon geven. Clement geeft nog een laatste tip voor ondernemers wat betreft het aantrekken van nieuwe medewerkers en het zijn van een aantrekkelijke werkgever: ‘Maak het niet moeilijker dan het is. Ga niet interessant doen, maar blijf dicht bij jezelf. En zorg dat iedereen zichzelf kan zijn.
Robots programmeren met foto’s
Een manier om in te spelen op de personeelstekorten is om de eisen voor toekomstige werknemers lager te leggen. Met PhotoTeach van OCT Daihen wordt het programmeren van robots stukken simpeler en daarmee ook mogelijk voor minder ervaren medewerkers. Op de stand van Rolan Robotics op de TechniShow demonstreert Marc Pot, concept engineer, Photo Teach van OTC Daihen. Met de software kan zonder specialistische kennis een robot worden geprogrammeerd. Photo Teach maakt gebruik van LiDAR-technologie, kort voor Light Detection and Ranging. Bij deze methode wordt de omgeving gedetecteerd door gebruik te maken van gepulseerd laserlicht om objecten te identificeren en categoriseren. Pot start met het maken van enkele foto’s van het werkstuk met de tablet, het LiDAR-sysyteem maakt vervolgens een beeld hiervan. In het programma kan de
gebruiker dan een begin- en eindpunt van het laspad selecteren. Met intuïtieve functies op de tablet worden de lasnaden in de foto geselecteerd en voorzien van de juiste lasparameter instellingen. Na het bekijken van de simulatie kunnen nog aanpassingen gedaan worden of kan de gebruiker de software een programma laten schrijven om door te sturen naar de lasrobot om de las uit te voeren. Hoewel het beeld op de tablet niet per se heel scherp is, gaat de lasrobot precies naar de aangegeven punten om netjes de las uit te voeren. En zelfs wanneer er iets mis gaat is dit gemakkelijk tijdens het lassen op te lossen, vertelt Pot.
Rolan Robotics is de enige distributeur van OTC in Nederland. Photo Teach is al wel te koop, maar momenteel gaat het nog om een Beta versie, waardoor nog niet alle lassen mogelijk zijn. De programmeermethodiek kan zowel worden toegepast op industriële robots als op cobots.
Officiële opening Technishow en ESEF Maakindustrie
Met een gezamenlijke druk op de knop openden Ires Veerman, branchemanager FPT-VIMAG/NEVAT, Ricardo Vivas van Leeuwen, beursmanager Jaarbeurs, Eddo Cameraat, voorzitter FPT-VIMAG en Pascal van Gool, CFO Jaarbeurs officieel de TechiShow en ESEF Maakindustrie.
Om 12:00 op de eerste beursdag passeerden verschillende interessante sprekers de revue om kort aan te stippen wat zij verwachtten van het beurzenduo dat voor het eerst na corona weer op de normale manier werd gehouden. Voorzitter van Metaalunie Mark Helder hoopte in ieder geval veel inspiratie en nieuwe contacten aan deze week over te houden. ‘Delen is groeien, samenwerking is belangrijk’, pleitte hij. Want uitdagingen zijn er genoeg. Hoe krijg je ingewikkelde innovaties toepasbaar, bijvoorbeeld? Maar ook de netcongestie en de regeldruk zijn issues waar hij zich met Metaalunie mee bezig houdt. ‘Ik ga de beurs positief verlaten’, besloot hij. Willem Wensink, manager partnerships bij FME feliciteerde FPT-VIMAG met een mooie beurs. Ook hij benadrukte het belang van samenwerking. Niet alleen tussen bedrijven maar ook tussen branches.
Jan Aalberts, oprichter van Aalberts Industries mocht wat vertellen over zijn geschiedenis in de maakindustrie. ‘Ik ben bijna geboren in de maakindustrie’, memoreerde hij. Hij herinnerde zich dat een van zijn eerste opdrachten, het maken van een éénsnijder was, voor een slijpmachine van De Ridder, hetzelfde bedrijf dat nu ook op de beurs staat. En hij had nog meer voorbeelden dat er eigenlijk
maar weinig verandert. ‘Toen ik 28 was, had een 80 man in dienst en een omzet van 4 miljoen gulden. Zo’n zes jaar later hadden we nog steeds 80 man in dienst, maar nu hadden we een omzet van 8 miljoen gulden.’ Omdat er een probleem was met het vinden van nieuwe mensen, is het bedrijf namelijk onbemand gaan werken om toch te kunnen groeien. Hiermee geeft Aalberts aan dat het helemaal geen kwaad kan om eens naar het verleden te kijken. Want veel problemen in de markt hebben zich al eens voorgedaan. Ook een dieptepunt als de financieel crisis, toen hij 1800 mensen moest laten gaan, zou weer kunnen gebeuren. Dus bereid je voor!
David Kemps, sectorspecialist industrie ABN AMRO keek met de aanwezigen nog even naar de staat van de maakindustrie in Nederland. Vanwege de geopolitieke ontwikkelingen is het lastig om verder dan 6 maanden in de toekomst te kijken. De NEVI PMI is nog net onder de 50 en daarmee negatief. De grondstoffenprijzen echter zijn weer redelijk stabiel. ‘De energieprijzen hebben hun piek gehad, maar zijn nog steeds twee keer zo hoog als wat ze waren’, schetste hij. Deze hoge kosten hinderen de industrie en dat zullen ze nog wel even blijven doen.
De machinebouwmarkt zit een stijgende lijn is en dat is positief. Daarbij moet gezegd worden dat dit voor een groot deel te danken is aan ASML, wat een beetje een vertekend beeld geeft van de hele sector. Kemps heeft in het rapport consolidatie van de maakindustrie een uitgebreider beeld geschetst.
Maak-Dokters geven advies bij Vraag&Aanbod
De stand van Vraag&Aaanbod stond in het teken van Maak-Dokters. Op de stand konden bezoekers en standhouders advies op maat krijgen of vragen stellen aan één van de Maak-Dokters. |Dit waren adviseurs van PKM en medewerkers van Mybusinessmedia. Hiermee wilden we laten zien dat Vraag&Aanbod méér is dan een traditioneel nieuwsplatform en wij
actief kennis delen/advies geven over de maakindustrie. Door de hoge visual op de stand en het standpersoneel in witte doktersjassen viel dit duidelijk op en werd positief ontvangen door de bezoekers.
De Maak-Dokters hebben tijdens de beurs op de stand de nodige adviezen en raad gegeven en vragen beantwoord van bezoekers.
Papierloze fabriek
Eén van de highlights van TechniShow was de uniek werkende fabriek die voor het eerst op de beursvloer werd getoond waarbij negen verschillende partijen een heuse geïntegreerde productieautomatisering opzette.
John Kooning, directeur DMG Mori Nederland, is enthousiast. ‘We laten hier een papierloze fabriek zien waar een product wordt gemaakt. We zijn hier met negen verschillende
partijen uit de productietechnologie. De bezoeker kan op dit Themaplein Productieautomatisering alle stappen van een moderne productieomgeving meemaken. Aan het einde van de ‘fabrieks-tour’ ligt er dan uiteindelijk een live gemaakt product te wachten. Het is nu vrijdag en we hebben ruim drieduizend geïnteresseerden ontvangen. Een mooi resultaat,’ aldus Kooning.
‘Techniek is niet vies’
‘De jeugd heeft de toekomst.’ Een oud gezegde, maar nog steeds actueel. Bij
Van Knippenberg Metaalindustrie begrijpen ze dit als geen ander, er wordt volop geïnvesteerd in het enthousiasmeren en opleiden van jongeren. En dat werkt.
Van Knippenberg Metaalindustrie produceert machine-onderdelen uit RVS. Corrinne Bootsma-Schouten, hoofd marketing en sales, wijst op de stand tijdens ESEF Maakindustrie verschillende bewerkingen aan die het bedrijf uitvoert. ‘Buigen, walsen, verspanen. We werken enkel met RVS, maar daarmee kunnen we dan ook echt alles.’ Het bedrijf van ruim 35 man bestaat al meer dan 35 jaar. Van Knippenberg Metaalindustrie richt zich op de Nederlandse markt, het heeft een lange relatie met klanten die vaak weer terugkeren. Tijdens ESEF Maakindus-
trie sprak Bootsma-Schouten interessante potentiële nieuwe klanten, maar de beursdeelname wordt ook gebruikt voor de werving van nieuw personeel. Het bedrijf blijft groeien, zo komt er onder andere uitbreiding in de vorm van een laserlasmachine naar aanleiding van vraag uit de markt. Dat vraagt echter ook om een uitbreiding van het personeelsbestand. Naast het werven van ervaren krachten steekt het metaalbedrijf ook veel energie in hun opleidingssysteem. Momenteel lopen er 3 BBL’ers rond op het bedrijf, wat toch niet gering is op 35 medewerkers. ‘Zowel leerlingen als scholen zijn enthousiast over ons, waardoor de opleidingen steeds vaker ons aanraden als stageplek. Helaas moeten we daardoor ook vaak nee verkopen,’ vertelt Bootsma-Schouten. Volgens haar komt dit met name door de vele verschillende
bewerkingen binnen het bedrijf. ‘Een stage bij ons is heel allround, de student kan steeds een tijdje op een andere afdeling meedraaien en zo alles proberen. Daardoor krijgen ze een goed beeld van het werkveld.’
Omdat je niet vroeg genoeg kunt beginnen met interesse wekken in techniek richt Van Knippenberg zich ook op de basisschool met hun deelname aan Techniekloket. Leerlingen van tien basisscholen komen langs op het bedrijf en mogen daar hun vooraf bedachte projecten uitvoeren. Zo zien de leerlingen de leuke kanten van het vak en kunnen er meteen wat vooroordelen overboord worden gegooid. ‘Veel jeugd heeft het idee dat techniek iets is waar je vies van wordt, dat beeld raken ze kwijt na een bezoek bij ons. We dragen niet eens handschoenen,’ besluit Bootsma-Schouten.
lassen, lasersnijden, kanten, walsen, engineering, framebouw, constructie, industriële behuizingen, machine- en apparatenbouw
Sinds 1919 biedt Assink & Schipholt betrouwbaarheid en hoogwaardige kwaliteit.
Wilt u meer weten over Assink en Schipholt?
Kijk dan op www.assinkschipholt.nl
www.assinkschipholt.nl
Wilwy werkt voor het chemische industrieterrein Chemelot en ver erbuiten
‘Diversificatie voor werkzekerheid’
Met een fonkelnieuwe Darley kantbank en een klassieke Kaltenbach zaagmachine is het machinepark van Wilwy even gevarieerd als de opdrachten en het cliënteel van het metaalbewerkingsbedrijf uit Sittard. Onder leiding van Matthijs Bijpost is ingezet op diversificatie met kunstwerken in opdracht als kers op de taart.
Uit 3 millimeter RVS gesneden bloemen in een metalen plantenbank versieren de ingang van Wilwy metaalverwerkende industrie uit Sittard. ‘De plantenbakken zijn producten die we ook aan tuinaanlegbedrijven en particulieren verkopen’, vertelt Matthijs Bijpost (57) als we in de bedrijfskantine over de ontwikkelingen van het bedrijf en uitdagingen van de sector praten. Naast enkele eindproducten, produceert Wilwy vooral plaatwerk in staal, RVS en aluminium voor andere metaalbewerkings- of constructiebedrijven. Het bedrijf beschikt over watersnijmachines, knip- en zetmachines, kantbanken en (profiel) walsen. Daarnaast verricht het constructiewerk en bouwt en monteert het trappen en bordessen.
Gevarieerd machinepark
Het diverse klantenprofiel en de nadruk op de fabricage van enkelstuks laat zich lezen in de samenstelling van het machinepark. De laatste investering van het bedrijf betreft een SafanDarley kantbank die vorig jaar werd gekocht. De nieuwe kantbank staat gebroederlijk naast haar 36 jaaroudere zusje.
Verderop in de werkplaats staat twee Darley knipscharen uit de jaren tachtig, een twintig jaar oude zaagmachine voor staven en een nog oudere Kaltenberg zaagmachine. ‘Sommige machines gebruiken we maar zelden, maar ze zijn wel nodig en kosten inmiddels geen brood meer’, vertelt de 57-jarige ondernemer die in de loop ter jaren meerdere loodsen aan het bedrijf toevoegde.
In de middelste loods staan drie waterstraalmachines. ‘Dit is de modernste afdeling van ons bedrijf’, zegt hij. De snijmachines kunnen dag en nacht draaien. De Resato’s zijn
uitgerust met camera’s. Zo kan de operator vanuit huis de machine monitoren en in geval van een storing kan hij inloggen en de productie herstarten.
Uitbreiding klantenbestand
Bijpost is als Rotterdammer een vreemde eend in de bijt in Limburg. Waar zijn collega’s met een zachte g praten is zijn dialect in 25 jaar nauwelijks aangepast. Geïntegreerd is hij desalniettemin. ‘Ik was in het begin een beetje bang dat ik er als buitenstaander niet makkelijk tussen kon ko-
men, maar dat is uiteindelijk sterk meegevallen. Ik woon in de buurt en zou niet meer terug willen naar de Randstad’, zegt hij.
Sinds de overname in 2007 heeft hij de klantenkring van het metaalbedrijf sterk uitgebreid. Een breed klantennetwerk – het bedrijf heeft 300 terugkerende klanten – is volgens de ondernemer de beste manier van risicospreiding. ‘Als het in de ene sector wat slechter gaat, is er vaak meer werk in een andere sector’, verklaart hij. Aanvankelijk werkte het metaalbedrijf bijna uitsluiten voor
‘De omstempellicentie plaatst het metaalbedrijf in een bevoorrechte positie’
bedrijven op Chemelot, een chemisch georiënteerd terrein van liefst 800 hectare groot in Zuid-Limburg. Tegenwoordig vertegenwoordigen de bedrijven op Chemelot niet meer dan de helft van zijn opzet. ‘We werken voor een trompetfabrikant, een producent van machines in de papierverwerking, de industrie in Limburg breed en petrochemie’, vertelt hij.
Kunst in opdracht
Toen het wat slechter liep in de chemie, tijdens de financiële crisis, heeft hij de vleugels van het bedrijf bij -
voorbeeld uitgespreid naar de kunstsector en is hij een partnerschap aangegaan met Mothership dat bemiddelt tussen kunstenaar en gemeente. Inmiddels staan er ti entallen metalen kunstwerken van het bedrijf kriskras door Nederland. ‘Binnenkort komt daar het Haantje van Buchten bij, een 13 meter hoge haan met sokkel. Het kunstwerk wordt aan de A2 geplaatst schuin tegenover het gebouw van Nedcar in Born.’
Over Nedcar gesproken, de autobouwer zal dit voorjaar de deuren sluiten waardoor er een einde komt aan rijke ge-
Ohra
Doordat Wilwy een grote voorraad metalen in voorraad heeft, is voorraadbeheer en opslag een belangrijk onderdeel in de bedrijfsvoering. Het staalwerk is buiten gestald, terwijl de duurdere metalen in een dedicated loods zijn opgesteld. Het bedrijf bestaat uit een zes loodsen die in de loop der jaren zijn toegevoegd en daarmee de historische ontwikkeling van het bedrijf schetsen. In de voorraadloods staan grote stellingen van het merk Ohra met wie Wilwy twee jaren geleden in zee is gegaan. ‘Wij willen de komende jaren in fases al onze stellages vervangen’, vertelt Bijpost die de flexibiliteit van Ohra roemt. ‘Zij staan altijd klaar om met ons mee te denken, zo hebben ze recent vloerroosters tussen de stellingen aangebracht. Daardoor komt het positioneren van een pallet (doorzakrisico, red) door een hefttruck chauffeur iets minder nauwkeurig en kunnen we tijd besparen of schade beperken.’
schiedenis van autoproductie in Limburg. Dat sommige hierin een symbool zien voor het naderende einde van de maakindustrie in Nederlands vindt Bijpost voorbarig. ‘We zullen altijd dingen blijven maken en kunnen niet voor alles afhankelijk zijn van China al was het maar wegens de lange doorlooptijd.’
Snelheid is alles
Als voorbeeld wijst de ondernemer op de productie van bedrijven op Chemelot, dat 200 bedrijven en 60 fabrieken huisvest die in totaal 8500 mensen tewerk stellen. ‘Stel je voor dat bij een bedrijf als DSM de productie stilvalt wegens panne van een bepaalde installatie. Stilstand kost enorm veel geld, waardoor wisselstukken dan ook zo snel mogelijk geleverd moeten worden.’
Om doorlooptijden van enkele uren te garanderen is flexibiliteit key. Met een eigen bezorgdienst is Wilwy snel ter plaatse. Om snelle leveringen te kunnen garanderen, houdt het metaalbedrijf ook grote voorraden aan. ‘Momenteel is er ter waarde van 600.000 euro opgeslagen. Dat is niet niets op een omzet van 5 miljoen per jaar’, zegt Bijpost. De voorraad betreft een grote diversiteit aan metaalsoorten, vaak gecertificeerd materiaal. Als TÜV gecertificeerde onderneming mag Wilwy materiaal omstempelen en met een hermerk-verklaring aanleveren. Materiaal met licentie wordt door veel klanten gevraagd. ‘In de chemie gelden erg strenge regels wat betreft de kwaliteit en traceerbaarheid van de procesapparatuur’, verklaart de eigenaar-directeur. Oprichting montageteam
De omstempellicentie plaatst het metaalbedrijf in een bevoorrechte positie op Chemelot. Niet alleen de chemische bedrijven doen daardoor vaak een beroep op Wilwy, ook de onderhoudsbedrijven op het industrieterrein die voor deze chemische bedrijven werken, weten de weg naar Wilwy te vinden. Tijdens het interview komt er juist een onderhoudsauto van Spie aangereden voor deelstukken. Een van de laatste verbredingen van het bedrijf is het opzetten van montageteams. Het betreft teams die balustrades en trapwerk dat door het metaalbedrijf gemaakt wordt, op locatie monteren. ‘Deze activiteit is ontstaan nadat we een projectmanager uit deze sector in dienst hebben genomen’, vertelt de ondernemer die hierna zeven personeelsleden aan zijn bedrijf toevoegde en 26 mensen op de loonlijst heeft staan.
Kansen door schaarste arbeiders
Mogelijk dat de onderhoudsafdeling de komende jaren nog iets kan groeien, alhoewel Bijpost ook niet de intentie heeft om nog veel meer te groeien. ‘Bedrijven hebben steeds meer moeite hun onderhoud teams op te tuigen’, verklaart de ondernemer die beseft dat goed personeel de duurzaamheid van zijn bedrijf garanderen. ‘Er is tegenwoordig zo weinig technisch personeel. Als jij als bedrijf dat personeel wel hebt, zit je goed qua opdrachten.’
De ondernemer is zich bewust van de waarde van zijn personeel. Daarom betaalt hij zijn mensen volgens eigen zeggen goed en voorziet hij bijvoorbeeld ook regelmatig een foodtruck of arrangeert hij andere evenementen. Ook het delegeren van verantwoordelijkheid is volgens hem essentieel. ‘Ook andere werknemers moeten mijn taken kunnen ver vullen, zodat de continuïteit gegarandeerd is.’
Cor-Ten® / S355J0WP
Weervast plaatstaal
Leverbare afmetingen uit coil voorraad:
Diktes: 0,6 t/m 20 mm
Lengtes: tot max. 14 meter
Breedtes: 1000 tot max. 2500 mm
Uit voorraad leverbaar: platen in diktes 2 t/m 15 mm
Bijsterhuizen 5143
NL 6604 LX WIJCHEN
www.noviostaal.nl
+31 (0)24-6750840
info@noviostaal.nl
www.cortenstaal.nl
Oplossingen voor de industrie
- Meetsystemen
- Montage oplossingen
- Onsite machines
Een goed voorbeeld van strategie zie je bij de supermarkten
Het is wel goed om eenmaal per jaar met het middenkader de eigen strategie te bespreken.
bedrijfsvoering • versterking van de concurrentiekracht • “Industriële” marketing • R&D • technisch geschoolde / flexibele arbeidsmarkt • investering • wetgeving
ONDERNEMERSZAKEN
Bedrijfsstrategie, wat heb ik daaraan?
Bedrijfsstrategie, wat heb ik daar aan? Dat horen we vaak verzuchten. Vooral in de metaalindustrie zijn ze erg praktisch ingesteld en werken ze het liefst gewoon door. Strategie wordt gezien als iets van consultants of mensen met teveel vrije tijd. Nu is strategie niet iets om even na de pauze te doen. En inderdaad, ook wij geven aan dat elke ondernemer de strategie van het bedrijf moet bepalen en delen. Dat is immers een belangrijke taak voor de directeur: de richting wijzen waarin het bedrijf zich moet ontwikkelen.
zetten. En vooral ook om dat aan de organisatie door te geven. Medewerkers weten echt wel wat ze moeten doen, daar is een taakomschrijving voor. Maar als er keuzes moeten worden gemaakt, dan is het kennen van de strategie wel belangrijk. Ook medewerkers geven zelf aan dat ze graag willen weten welke richting het bedrijf op moet gaan. Leuk, zult u denken, maar het is me nog niet duidelijk waarom strategie zo belangrijk is. Een voorbeeld: jaren geleden gaf ik een cursus voor de afdeling R&D van een machinefabriek. Na enige tijd zeiden de R&D mensen: ‘Leuk deze theorie, maar onze directie wil alleen de goedkoopste materialen en componenten in onze machines. Alles moet goedkoop zijn.’ Dat was hun stellige overtuiging. En dus ontwikkelden ze de goedkoopste machines. De vraag is echter waarom de directie een R&D-afdeling van 20 mensen aan het werk hield, terwijl alles zo goedkoop moest zijn. De verkoop van dat bedrijf gaat de markt op met de boodschap dat hun machines veel beter zijn dan die van de concurrent omdat ze een grote R&D-afdeling hebben. En vervolgens verkopen ze onbewust goedkope machines die daardoor veel storingen krijgen.
Dit is het duidelijkste geval dat een organisatie niet weet wat de strategie is: De R&D-afdeling denkt dat de strategie is om machine zo goedkoop mogelijk te produceren en de rest
van de organisatie denkt dat men een topmerk is. En ook de afdeling verkoop moet goed weten wat de strategie is. Immers daar bepalen ze in hoge mate – als het een goede verkoopafdeling is – welke klanten ze gaat bedienen. Zoeken we klanten met veel eisen, die een hogere prijs accepteren – na uitleg uiteraard – of zoeken we klanten die de goedkoopste producten willen. Dat maakt nogal wat uit voor de organisatie van een bedrijf. Een goed voorbeeld van strategie zie je bij de supermarkten. Het ene merk afficheert zich als “Altijd de goedkoopste” en slaagt daar zeer goed in, het andere merk zal aangeven dat er een hogere kwaliteit, breder assortiment en betere koopervaring tegenover staat. Het is dan de kunst van de organisatie om te voldoen aan de wensen van de klanten die men op basis van de eigen strategie trekt. Hoewel een productiebedrijf heel anders is dan een supermarkt, is dit principe wel hetzelfde. Immers, men trekt een bepaald type klant en de organisatie moet daar goed op inspelen. Anders raak je deze binnengehaalde klanten direct weer kwijt. Zie daar het nut van een duidelijke en goed gecommuniceerde bedrijfsstrategie. Elke organisatie, ook binnen het kleinste metaalbedrijf, moet weten waar het bedrijf zich op richt. Het zal duidelijk zijn dat de strategie niet elke dag opnieuw bepaald hoeft te worden. Het is ook niet iets
om er even bij te doen. Een goede strategie wordt rustig opgebouwd en besproken in het middenkader en vastgelegd in een korte beschrijving. Hieruit kunnen dan nog specifieke (jaarlijkse) doelstellingen worden gehaald en vastgelegd. Eenmaal per jaar de strategie opnieuw tegen het licht houden is meestal voldoende. Wel is het zeer belangrijk om deze strategie aan de organisatie door te geven en
Toch zien weinig mensen het nut ervan in. Waarom vinden wij het dan zo belangrijk? Bedrijfsstrategie levert op korte termijn niets op en als een bedrijf problemen ervaart, lost de strategie ook dan niets op. Integendeel, dan moet men aan de bak. Maar strategie is wel belangrijk. Niet om elke dag te doen. Maar het is wel goed om eenmaal per jaar met het middenkader de eigen strategie te bespreken en kort op papier te redactie@vraagenaanbod.nl of hartgers@pkm.nl
liefst om ook de medewerkers er nog eens over te laten meedenken. Ten slotte nog over het strategisch plan zelf. Je kunt er een mooi en uitgebreid rapport van (laten) maken. Maar de essentie is toch dat directie en middenkader zelf de strategie bepalen en dat op korte en bondige wijze vastlegt. Alleen dan is het een werkbaar instrument en geen papieren tijger.
Schroeftransporteurs, aslose spiraalschroeven, schroefbladen
Asloze transportschroeven zijn uitermate geschikt voor het transporteren van kleverige en vezelige materialen zoals geschredderde mais, ontwaterde mest, slib etc.
Ontdek de toekomst van maakindustrie op Maakindustrie Expo 2024
Maakindustrie Expo is dé bestemming waar innovatie, technologie en visie samenkomen om de toekomst van de maakindustrie te de niëren. Als het gaat om vooruitgang en groei in de maakindustrie, is deze vakbeurs de plek voor professionals die streven naar excellentie en het verkennen van nieuwe mogelijkheden.
Stap binnen in een wereld waar innovatie en vooruitgang hand in hand gaan. Je krijgt de kans om de nieuwste technologieën, producten en diensten te ontdekken die de maakindustrie transformeren. Van geavanceerde robotica tot stateof-the-art 3D-printing, meer dan 100 exposanten bieden een voorproe e van de toekomst van productie.
Oplossingen voor de toekomst
Of je nu op zoek bent naar manieren om jouw productieprocessen te optimaliseren, kosten te verlagen,
duurzamer te worden of het concurrentievermogen te vergroten. Met exposanten die gespecialiseerd zijn in alles, van geavanceerde machinerie tot softwareoplossingen en consultancydiensten, kun jij de juiste partners vinden om je te helpen jouw doelen te bereiken en jouw bedrijf naar nieuw niveau te tillen.
Netwerken en samenwerken
Naast het ontdekken van nieuwe technologieën, biedt Maakindustrie Expo ook een uitstekende gelegenheid om te netwerken en samen te
werken met gelijkgestemde professionals en experts uit de industrie. Met talloze netwerkevenementen, seminars en paneldiscussies kun jij je kennis vergroten, best practices delen en waardevolle zakelijke contacten leggen die de groei en ontwikkeling van jouw bedrijf stimuleren.
Hackathon: The Future Factory
Onder de noemer “The Future Factory” werken getalenteerde studenten van het MBO, HBO en WO gedurende 30 uur intensief samen aan een uitdagende opdracht, direct op de beursvloer. Deze studenten worden uitgedaagd om oplossingen te bedenken voor verschillende ‘probleemgebieden’ binnen de fabriek en zelfs prototypes te maken van hun oplossingen. Dit is een unieke kans om de frisse ideeën van de
volgende generatie professionals te ervaren en bij te dragen aan echte innovatie binnen de industrie.
Kennisprogramma: LinkedIn Training
In de snel veranderende digitale wereld van vandaag is het essentieel om op de hoogte te blijven van de laatste ontwikkelingen. Daarom biedt de Maakindustrie Expo 2024 in samenwerking met Koninklijke Metaalunie en Verenigde Maakindustrie Oost een LinkedIn training aan. Leer hoe je dit krachtige sociale mediaplatform kunt gebruiken om in contact te blijven met je doelgroep, je zichtbaarheid te vergroten en commerciële kansen te creëren. Op woensdagmiddag 15 mei 2024 worden drie inhoudelijke kennissessies georganiseerd. Deze sessies zijn speciaal ontworpen om verschillende
doelgroepen aan te spreken, waaronder ondernemers, sales, marketing en HR-professionals. Verwacht korte en praktische sessies waarin je de belangrijkste vaardigheden leert om meer uit LinkedIn te halen en deze direct kunt toepassen in je dagelijkse praktijk.
Leer van experts
De vakbeurs brengt vooraanstaande experts samen die inzicht bieden in de trends, uitdagingen en kansen die de maakindustrie beïnvloeden. Met boeiende keynotes, workshops en presentaties kun jij dieper ingaan op onderwerpen als duurzaamheid, digitalisering, automatisering en meer, waardoor je waardevolle inzichten en strategieen op doet die je kan helpen bij het navigeren door een steeds veranderend industrieel landschap.
Gratis ticket voor vakmensen in de maakindustrie
Maakindustrie Expo 2024 is een niet te missen evenement voor professionals die de toekomst van de maakindustrie willen vormgeven en verkennen. Of je een industrieel leider bent die op zoek is naar innovatieve oplossingen of een start-up die zijn stempel wil drukken in de sector, deze vakbeurs biedt de ideale omgeving om te inspireren, te leren en te groeien.
Mis deze kans niet om de toekomst van de maakindustrie vandaag te beleven. Reserveer nu jouw gratis ticket via maakindustrie-hardenberg.nl met de registratiecode MP2000.
Over Maakindustrie Expo
Maakindustrie Expo is een toonaangevend evenement dat professionals uit de maakindustrie samenbrengt om de nieuwste ontwikkelingen en innovaties te ontdekken. Met een focus op innovatie, netwerken en educatie biedt de expo een waardevol platform voor industrieleiders, start-ups, leveranciers en experts om kennis te delen en samen te werken aan de toekomst van de maakindustrie.
9 april 2024
• #07 • www.vraagenaanbod.nl
INDUSTRIETECHNIEK
Draaiadapters
Sandvik Coromant heeft het dempingsmechanisme voor Silent Tools draaiadapters opgewaardeerd, voor nog consistentere prestaties en verbeterde oppervlakte-afwerking tijdens inwendig draaien bij lange uitsteeklengtes. De 37 cilindrische artikelen uit het draaiadapterprogramma (diameters 32–100 mm en 1¼–4 inch) zijn verbeterd en uitgerust met een herzien en verfi jnd dempingsmechanisme. Het dempingsmechanisme is substantieel opgewaardeerd vergeleken met de vorige generatie. Het demperlichaam, dat voorheen handmatig moest worden afgesteld, wordt nu machinaal gekalibreerd en geassembleerd. Deze automatisering resulteert in een uiterst precies en voorspelbaar frequentiegebied, perfect afgestemd op de bedoelde uitsteeklengte en toepassing van elke adapter. Dit betekent dat Silent Tools draaiadapters efficiënter zijn bij het tegengaan van trillingskrachten bij lange uitsteeklengten dan ooit tevoren. Dankzij de upgrade zullen Silent Tools draaiadapters een verbeterde consistentie en herhaalbaarheid van de bewerking waarborgen over alle beschikbare lengte-tot-diameter ratio's, voor een betrouwbaarder en beter presterend product.
www.sandvik.coromant.com
INDUSTRIETECHNIEK Glijlager
INDUSTRIETECHNIEK Geruisarme vacuümplaten
BIBUS introduceert de MVG-series geruisarme COVAL vacuümplaten met I/O-link voor het oppakken van diverse materialen als karton, papier, glas, steen, hout, metaal, plastics en carbon. Deze modulaire handlingsoplossing is bij uitstek geschikt voor toepassingen in de verpakkingsindustrie. Denk onder andere aan sorteerapplicaties, pick and place-eenheden en robots. Afhankelijk van de toepassing zijn de vacuümplaten in standaard uitvoering te leveren in diverse maatvoeringen: van 150x150 tot 1200x1000 mm. De zeer licht uitgevoerde COVAL vacuümplaten zijn speciaal voor robotmontage voorzien van ronde hoeken en kunnen naar keuze worden uitgerust met zuignappen met standaardpatronen (mini, midi, maxi of zuignappen op maat), schuim of COVAL Flex. De laatstgenoemde optie is bedoeld voor glas- en bliktoepassingen. Met de optionele functie ‘multi-zone’ kunnen zones binnen de vacuümplaat worden gecreeerd, waarbij het vacuüm in elke zone afzonderlijk kan worden geregeld.
www.bibus.nl
INDUSTRIETECHNIEK Overdrukventiel
Igus produceert voor de iglidur ECO glijlager serie, regranulaat uit aanspuit- en defecte spuitgegoten onderdelen. De iglidur ECO P210 is een chemicaliënbestendige versie. Het iglidur ECO P210 glijlager is geschikt voor machines die regelmatig in contact komen met chemicaliën, van roerwerken en laboratoriummolens tot filtratieapparaten en autowasstraten. De aanbevolen maximale oppervlaktedruk bij kamertemperatuur is 50 MPa. Dit komt overeen met 5000 kilogram per vierkante centimeter. De verwerkingstemperatuur ligt tussen -40°C en 100°C. Zoals bij alle igus glijlagermaterialen is geen externe smering met olie of vet nodig. Vaste smeermiddelen zijn in het materiaal geïntegreerd om een droge werking met lage wrijving te garanderen. www.igus.nl
INDUSTRIETECHNIEK
Magneetventiel
Het ASCO-serie 327C-magneetventiel is een direct werkende uitvoering met een hoog debiet voor superieure prestaties op het gebied van debietregeling en volledige bedrijfszekerheid. Emerson heeft een nieuw ASCO-serie 327C direct werkend magneetventiel geïntroduceerd met een grote doorstroom dat een uitstekend debiet/vermogensverhouding biedt in vergelijking met overeenkomstige kleppen. Het ontwerp van de Serie 327C is voorzien van een gebalanceerde klepconstructie die een hoge doorstroom mogelijk maakt bij een minimaal vermogensniveau, waardoor het ideaal is voor gebruik in energiecentrales, raffinaderijen en de chemische industrie. Bij dergelijke faciliteiten kunnen honderden, zelfs duizenden magneetventielen worden geïnstalleerd in hun processen en systemen. Zelfs één defecte klep kan kritische gas- en vloeistofstromen verstoren, waardoor de proceskwaliteit wordt beïnvloed en ongeplande stilstand en extra onderhoud kunnen optreden. www.emerson.com
Met de nieuwe ULTRAVENT 6 kun je zelfs de kleinste drukstijgingen vanaf 5 mbar in gassystemen onder controle houden. Dit compacte ventiel van WITT is gebaseerd op DIN EN ISO 4126-1 en biedt een tot nu ongeëvenaarde afblaasprestaties en heeft een uitstekend openings- en sluitgedrag dat zelfs in het millibarbereik reproduceerbaar is. Gevoelige systemen, containers en productieprocessen worden zo veilig en betrouwbaar tegen overdruk beschermd. ULTRAVENT overdrukventielen bieden bijvoorbeeld de precisie en doorstroomcapaciteit die nodig zijn om waterstof elektrolysers te beschermen tot 270 °C. Deze hoogwaardige kleppen kunnen daarnaast ook worden gebruikt als vacuümonderbreker of regelklep. Model 6 is het eerste en kleinste ventiel in de gloednieuwe WITT ULTRAVENT productserie. Andere modellen volgen binnenkort. Het is een direct werkende, veerbelaste klep die opent en afblaast wanneer de openingsdruk wordt overschreden. Na druknivellering sluit het ventiel automatisch. Als puur mechanische oplossing is het veiligheidsventiel aanzienlijk minder gecompliceerd, zuiniger en ook betrouwbaarder dan complexere combinaties van druktransmitter en magneetafsluiter. www.wittgas.com
INDUSTRIETECHNIEK Krimpgereedschap
Om het werk van professionals eenvoudiger te maken, presenteert gereedschapsfabrikant Wiha een nieuwe tool, waarmee de montage, installatie en de reparatie en de service van fotovoltaïsche systemen en hun infrastructuur veilig, tijdbesparend en ergonomisch een voordeel is: het krimpgereedschap voor MC4-verbinders. Met het fotovoltaïsche krimpgereedschap voor MC4-solarstekkers van Wiha kunnen solarkabels met een diameter van 2,5 / 4 / 6 mm² (14 /12 / 10 AWG) eenvoudig worden gekrimpt. Bij het krimpen wordt de persdruk automatisch op de verschillende dwarsdoorsnedes ingesteld. Hierdoor wordt ervoor gezorgd dat het krimpproces correct en volledig wordt afgesloten. Dankzij de noodontgrendelingsfunctie kan dit proces echter op ieder willekeurig moment handmatig worden geannuleerd. www.wiha.com
INDUSTRIETECHNIEK
Cameracodelezer
De SICK cameracodelezer Lector85x is volledig ontworpen voor maximale leesprestaties en hoge doorvoersnelheden in de logistieke omgeving. De compacte camera beschikt over de nieuwste analysetools, beeldverwerkings- en verlichtingstechnologieën. De Lector85x heeft over een 12,4-megapixel beeldsensor, is de kleinste camera in zijn soort en combineert een aanzienlijk verbeterde scherptediepte en FOV-grootte (field of view) met een verhoogde resolutie en rekenkracht. Daardoor kunnen codes zelfs bij hoge snelheden tot 3,5 m/s veilig worden gelezen en betrouwbaar aan objecten worden toegewezen. De efficiency van automatische sorteerprocessen stijgt enorm en de handmatige gegevensinvoer wordt teruggebracht tot een minimum. Met de Lector85x presenteert SICK niet alleen een nieuwe cameracodelezer, maar ook een innovatief Auto-ID-softwareplatform met verbeterde decodeeralgorithmen en een web-based bedieningsconcept. Dankzij de 12,4 megapixel imagertechnologie, een geoptimaliseerde verlichtingsintensiteit, optionele polarisatiefilters en de meervoudige opname van objectcodes levert de Lector85x optimale beelden. De cameracodelezer presteert op een ongekend hoog niveau – ongeacht grootte en oppervlak van het object, ongeacht of het gaat om banden, pakketten of verzendzakken. www.sick.nl
INDUSTRIETECHNIEK Decoupeerzaag
INDUSTRIETECHNIEK Display
Seco Axiabore en Axiabore Plus digitale axiale kotterkoppen elimineren moeilijke, niet nauwkeurige kotterkopafstellingen die kunnen leiden tot uitval van onderdelen. Het brede digitale display zorgt voor snel en efficiënt afstellen en instellen. Voor het nauwkeurig afstellen van kotterkoppen heb je meestal een ervaren operator nodig.
In werkplaatsen met een tekort aan geschoolde arbeidskrachten, wordt voor de digitale axiale kotterkoppen gebruik gemaakt van een omkeerbaar digitaal display, zodat operators van elk niveau foutloos de instellingen kunnen aanpassen. De digitale axiale kotterkoppen van Seco Axiabore en Axiabore Plus gebruiken een digitaal apparaat om de exacte verplaatsingswaarden weer te kunnen geven tijdens het instellen van het gereedschap. Dit brede display werkt met alle Seco digitale axiale kotterkoppen en is omkeerbaar voor een betere zichtbaarheid in een gereedschapsmachine. Zonder digitale apparatuur vereist het instellen van de kotterkop tijdrovende aanpassingen van kleine, moeilijk af te lezen schalen. Met de Seco Axiabore en Axiabore Plus digitale axiale kotterkoppen zijn duidelijke en beknopte instellingen mogelijk, zodat menselijke fouten vrijwel uitgesloten zijn. www.secotools.com
INDUSTRIETECHNIEK Kantpers
Vakmensen in bouw en industrie die dagelijks werken met hout, metaal, kunststof en rubber in verschillende diktes, kunnen vertrouwen op de kracht en veelzijdigheid van de nieuwe JV002G decoupeerzaag van Makita. Deze machine met beugelgreep werkt op het krachtige XGT 40 V Max platform en biedt een superieure combinatie van kracht, precisie en comfort. Ontworpen voor een breed scala aan zaagtoepassingen laat hij zich van zijn beste kant zien bij complexe zaagklussen. De JV002G decoupeerzaag is een onmisbare machine in de gereedschapskist van iedere vakman. Deze zaag is bij uitstek geschikt voor zwaar werk zonder verlies van zaagsnelheid. Hij kan hout zagen tot een dikte van 135 mm, metaal tot 10 mm en aluminium tot 20 mm. De gebruiker kan snel, eenvoudig en veilig wisselen tussen verschillende materialen. Gebruikersgemak staat centraal bij de JV002G, met een licht gewicht van 2,6 kg en een ergonomische beugelgreep die zorgt voor een goede balans en comfort tijdens langdurig gebruik. Ook beschikt de zaag over koelluchtkanalen die zaagsel wegblazen voor een heldere zichtlijn en een Lock On/Lock Off knop voor veilig werken. Hout, metaal, kunststof en rubber zagen gaat bijna vanzelf dankzij de variabele toerenregeling met draaiknop.
www.makita.nl
INDUSTRIETECHNIEK
Praktische tool
De Breaker ID Pro 300 is een praktische tool om snel en eenvoudig alle stroomonderbrekers in huiselijke, commerciële en industriële omgevingen op te sporen en te markeren. Het grote voordeel is dat Breaker ID Pro 300 zonder fouten in één keer de stroomonderbrekers vindt. Het handzame apparaat isoleert elektrische circuits, zonder andere te onderbreken. Dit betekent dat essentiële apparatuur zoals computers, servers en elektrische apparaten blijft werken en niet per ongeluk wordt uitgeschakeld. De transmitter heeft automatische kalibreerfunctionaliteit en hoeft alleen te worden gekoppeld aan het elektrische circuit om de groepenkast te scannen met de meegeleverde ontvanger. Bij de eerste scan kalibreert de ontvanger met de stroomonderbreker. Tijdens de tweede scan gebruikt de ontvanger die gegevens en identificeert het doel. Een groen LED-lampje en een pieptoon geven de juiste stroomonderbreker aan. De Zircon Breaker ID Pro 300 is geschikt voor installateurs, elektriciens, aannemers en de doe-het-zelfmarkt. Het scannen verloopt eenvoudig en soepel omdat de gevoeligheid automatisch wordt ingesteld en tijdens het scannen geen knop ingedrukt hoeft te worden.
nl.zircon.com
Dener Makina, fabrikant van plaatbewerkingsmachines, introduceert een nieuwe generatie servo aangedreven kantpersen die de voordelen combineert van een servo-elektrische aandrijving met een hoge mate van productiviteit, nauwkeurigheid, flexibiliteit en bedrijfszekerheid. Het concept van een servo-elektrische aandrijving betaalt zich uit in lagere stroom- en onderhoudskosten door het ontbreken van hydraulische componenten, waarmee Dener een duurzame oplossing voor het buigproces biedt. Groot verschil met kantpersen met een conventioneel frame is dat Dener de aandrijving in een gesloten O-frame toepast, waardoor uitbuiging van het frame wordt voorkomen, met als resultaat een perfecte uitlijning van onder- en bovenbalk en een hogere nauwkeurigheid. In de nieuwe generatie servo-elektrische kantpersen zet Dener een geavanceerde ESA besturing in (Delem besturing optioneel) met 3D grafische weergave, die door de hoge gebruiksvriendelijkheid en weergave van de buigvolgorde snel programmeerbaar is. Optionele 3D offline programmering maakt externe programmering van de werkvoorbereiding mogelijk, inclusief kostenberekening. www.jorg.com/nl/
INDUSTRIETECHNIEK
Zelfborgend insteekhijsoog
Roteerbare, zelfborgende insteekhijsogen van Mparts zijn geschikt voor hijs- en borgactiviteiten in onder andere de theaterwereld, de industrie en de bouwwereld. Het innovatieve van het nieuwe ontwerp is de draaibare beugel, die altijd uitlijnt in de trekrichting zonder dat de stift draait. Dankzij dit ontwerp kan de constructie aanmerkelijk veiliger worden opgetild en getransporteerd en kan uitermate efficiënt gewerkt worden. Zo kan de stift met schroefdraad eenvoudig in een draadgat worden gestoken en met één druk op de knop ook weer worden ontgrendeld. Typerend voor alle modellen uit dit pakket is een groot hefvermogen met minimale inspanning, maximale betrouwbaarheid bij gebruik en te gebruiken voor montage in diverse materialen. Naast de standaard metrische maten van M10 tot M24 (AP33), zijn deze nieuwe modellen binnenkort ook leverbaar in inch-uitvoering (lees: AP32), zowel in gefosforteerd staal als in RVS 360 (1.4542). Afhankelijk van de gekozen uitvoering kan de maximale hijskracht variëren van 3,9 tot 18,0 kN bij in-lijn heffen en 1,5 tot 11,1 kN bij heffen onder een hoek van 45 graden. www.mparts.nl
www.buislasersnijden.nl
- levertijd 3 weken
Wij leveren ook losse takels
- incl. besturing dus: inpluggen en hijsen
- dubbele snelheid
- frequentie gestuurd
- capaciteit 1.25-10 ton
6 X 2 METER!
Lasersnijden | Kanten | Walsen
Staal | RVS | Aluminium
Van enkel ontwerp tot grote series bulk
Bevoegdheid tot LLoyds hermerken
Meer dan 40 jaar ijzersterk
vakmanschap
Gicom Biddinghuizen | 0321 - 332 682 | metaalbewerking@gicom.nl | www.gicom.nl
Gicom_advertentie_132x92mm.indd 2 10-03-2021 11:12
Robuust. Duurzaam. Design.
Optima Kranen B.V., onderdeel van de Breedveld Groep, is als officieel OMIS-dealer gespecialiseerd in de verkoop van bovenloopkranen, onderhangende kranen, zwenkkranen, portaalkranen en magazijn oplossingen zoals het automatische magazijn kraansysteem dat door OMIS zelf ontwikkeld is.
OMIS en Optima Kranen zijn beide al lang bestaande familiebedrijven en hebben de handen ineengeslagen om de beste kraan- en hijsoplossingen in de Nederlandse markt aan te kunnen bieden. Met afzonderlijk al ruim 50 jaar ervaring in de kranenmarkt kiest u voor degelijkheid, betrouwbaarheid en kennis en daarmee voor het beste advies voor uw vraagstuk.
optimakranen.nl
METAAL
LME Slotnoteringen IN US$ PER TON
Richtprijzen oude metalen 2024 IN EURO PER TON
LME ontwikkeling januari 2020 t/m 2 april 2024
Schroot ontwikkeling maart 2020 t/m maart 2024
KUNSTSTOF SCHROOT STAAL
Toelichting op de Vraag & Aanbod richtprijzen
DEVENTER • De prijzen die in de bovenstaande tabellen worden vermeld zijn indicatieve, brutoprijzen. De daadwerkelijke prijzen liggen meestal een stuk lager afhankelijk van de hoeveelheid en frequentie waarop de materialen worden afgenomen.
Hierna een verder specificatie van de kunststofprijzen. De prijzen die in de tabellen van kunststoffen worden genoemd zijn onderveeld in: - gangbare grondstoffen, in grotere volumes, per silowagen geleverd - technische grondstoffen, in hoeveelheden van 5 ton, geleverd in zakken op pallets Het zijn richtprijzen, rekening houdend met ontwikkelingen op kor-
te termijn, kortom, een prijstrend aangevend. De noteringen worden gegeven door een gemiddelde te berekenen tussen gepubliceerde contractprijzen en actuele spotprijzen op de markt.
Volume speelt een belangrijke rol. Zeer grote afnemers doen rechtstreeks zaken met producenten. Meestal wordt bij de uiteindelijk te betalen prijs van een kunststofsoort rekening gehouden met de maandelijks gepubliceerde monomeerprijs. Daarnaast kunnen kwantumkortingen worden bedongen en speelt continuïteit/beschikbaarheid de laatste jaren ook een rol. De netto prijs is in deze categorie lager dan de in onze tabel genoemde richtprijzen. De prijs van PVC poeders ligt vrij-
Staalprijzen periode 2020 - 2024 IN EURO PER TON
Richtprijzen Commodities IN EURO PER TON
Richtprijzen Technische Polymeren IN EURO PER TON
wel op de richtprijs. Verwerkers van gangbare kunststoffen, die aangewezen zijn op distributeurs, betalen meer, echter ook hier geldt dat het volume bepalend is voor de toeslag bij levering van minder dan een volle wagen. Een relatief gering verschilwordt doorberekend voor een volle wagen, toeslagen volgens een staffel kunnen vanaf 0,10 tot 0,75 euro per kg oplopen bij kleinere zendingen.
Prijzen van technische grondstoffen lijken stabieler, echter, bij ABS en POM heeft invoer op lage prijzen de markt onder druk gezet, andere soorten zijn a ankelijker geworden van onverwachte prijsstijgingen door schaarste in andere werelddelen. Ook hier is het verschil in af te ne-
men volume per keer van grote invloed op de prijs.
Des te kleiner het volume, des te hoger de toeslag, die kan oplopen tot vele euro’s per kilo, a ankelijk van het specifiek gewenste, of voorgeschreven type. Grote afnemers betalen aanzienlijk minder dan de aangegeven richtprijzen.
Regranulaat en maalgoed
De prijzen van regranulaten en maalgoed volgen met vertraging de prijzen van de originele materialen. Bepalend is de continuïteit van kwaliteit en beschikbaarheid. Wel is sprake van grote verschillen met de aangegeven richtprijzen wanneer het te leveren recyclaat uit
meerdere soorten bestaat. Het prijsverschil kan tot tientallen procenten onder de richtprijzen liggen, in een kwaliteit die wel goed verwerkbaar is.
Aan de gegeven richtprijzen kunnen geen rechten worden ontleend. Het is duidelijk dat nooit een absolute hoogte van een prijs wordt genoemd. Onze richtprijs let op toekomstige ontwikkelingen, houdt rekening met meerdere factoren die van invloed zijn op de verwachte marktprijs. Deze wijkt meestal af van de hogere contractprijzen die door producenten worden afgegeven. Te beschouwen als bruto verrekenprijzen waar kortingen op kunnen worden gegeven. Afwijkend van de actuele marktprijzen.
VEELZIJDIG EN ZEER NAUWKEURIG BUIZEN SNIJDEN
Bereik foutloze productie met de buisbewerkingsmachines van Voortman. Bekend om hun precisie en betrouwbaarheid bij het snijden van buizen. Of u nu werkzaam bent in process equipment, offshore & energy, staalbouw of een andere industrie waar buizen gesneden moeten worden, het Voortman buissnijportfolio biedt u een oplossing. Bekijk hoe u uw buisbewerking kunt optimaliseren!
VOORTMAN MO COMPACT
• High-tech functies voor ronde buizen met een diameter tot 900 mm en een maximaal buisgewicht van 4 ton.
VOORTMAN MO CLASSIC
• 3D snijden met plasma en autogeen
• Ronde buizen tot 2.000 mm, vierkante en rechthoekige buizen tot 640 x 640 mm, domes tot 2.000 mm
• Gestandaardiseerde, compacte machine
• Uitgerust met 6 CNC-gestuurde assen
• 3D snijden met plasma en autogeen
• Hoogwaardige, betrouwbare en nauwkeurige buisbewerking
• Uitgerust met 6 of 7 CNC-gestuurde assen. Door de optionele 7e CNC-as toe te voegen kunt u vierkante en rechthoekige buizen snijden.
• 3D snijden met plasma en autogeen
• Veelzijdige en zeer nauwkeurige buissnijmachine
SOLID STEEL SOLUTIONS. WWW.VOORTMAN.NET
Bedrijven over de hele wereld, inclusief CCI Leidingsystemen® , vertrouwen op Voortman voor hun buisbewerking. Door Voortman te kiezen, haalt CCI het snijden van buizen in huis om de operationele controle te verbeteren en zowel meerwaarde als precisie te verhogen. Bent u geïnteresseerd in CCI’s ervaring en wilt u ontdekken hoe Voortman uw buisbewerkingsprojecten naar een hoger niveau kan tillen? We nodigen u graag uit om het Voortman en CCI team te ontmoeten op stand F01 in hal 7A tijdens de Tube Düsseldorf beurs, van 15 t/m 19 april.
Beurzen I
APRIL
Empack 2024
9-11 / 4 2024 G orinchem
Inl.: Easyfairs www.empack.nl
Maintenance Gorinchem
16-18/4 2024 G orinchem
Inl.: Easyfairs www.maintenance-gorinchem.com
Manufacturing Technology Conference + Clean event
16/4 2024 VeldhoV en
Inl.: Mikrocentrum mikrocentrum.nl
MEI
Advanced Manufacturing
14-16/5 2024 A ntwerpen
Inl.: Easyfairs www.advanced-manufacturing.be
Maakindustrie Expo 2024
15-16/5 2024 h A rdenber G In.: Easyfairs www.maakindustrie-hardenberg.nl
Food Tech Event
15-16/5 2024 ‘s - h erto G enbosch
Inl.: Mikrocentrum food-tech-event.nl
Maritime Industry
28-30/5 2024 G orinchem Inl.: Easyfairs www.maritime-industry.nl
JUNI
Vision, Robotics & Motion
5-6/6 2024 ‘s - h erto G enbosch
Inl.: Mikrocentrum vision-robotics.nl
SEPTEMBER
AMB
10-14/9 2024 stutt GA rt Inl.: Messe Stuttgart www.messe-stuttgart.de/amb/en
Kunststoffenbeurs
18-19/9 2024 's - h erto G enbosch Inl.: Mikrocentrum kunststoffenbeurs.nl
OKTOBER
Welding Week powered bij NIL
1-3/10 2024 G orinchem Inl.: NIL welding-week.nl
NOVEMBER
Precisiebeurs
13-14/11 2024 ‘s - h erto G enbosch
Inl.: Mikrocentrum precisiebeurs.nl
Nationale Cobot Dag
20/11 2024 tiel
Inl.: Nationale Cobot Dag www.nationalecobotdag.nl
Engineering Event Safety
27/11 2024 's - h erto G enbosch
Inl.: Mybusinessmedia www.safetyevent.nl
Faillissementen
UITGESPROKEN
SMA Transport bv
Keulenstraat 9, 7418 ET Deventer
Curator: mr S.J. de Vries, Postbus 289, 8000 AG Zwolle, tel. 038-4238348
Bouwgroep Graafschap bv
Bakermarksedijk 8, 7223 KJ Baak
Curator: mr B.H.M. Harbers, Postbus 218, 7000 AE Doetinchem, tel. 0314-375500
Gerben Sakkers Totaalbouw bv
De Kreek 24, 3871 MM Hoevelaken
Curator: mr A.E. Mulder, Keesomstraat 11, 6717 AH Ede (Gelderland), tel. 0318-743880
Beijers Bouw Meijel bv
Bosrand 22, 5768 RZ Meijel
Curator: mr B.T.G.M. Lamers, Emmasingel 38, 6001 BD Weert, tel. 0495-532583
FnF Transport bv
Reigerpad 16, 3766 XB Soest
Curator: mr L. van Keulen, Postbus 10058, 1301 AB Almere, tel. 036-5346220
P. Siepel Installatietechniek, hodn
Groningen Koi
Hoofdweg 91, 9687 PK Nieuw Beerta
Curator: mr R.G. Holtz, Postbus 7015, 9701
JA Groningen, tel. 050-3140840
Klussenbedrijf Jan van der Hoek
Telemannstraat 5C, 8915 CA Leeuwarden
Curator: mr J.M. van Rongen, Postbus 612, 8440 AP Heerenveen, tel. 0513-655555
Aannemingsbedrijf Van den Berk bv
Sluisweg 33, 5469 PC Erp
Curator: mr R.G.F. Lammers, Postbus 128, 5340 AC Oss, tel. 0412-614443
ANWI Montage bv
Swalmstraat 9, 5704 GZ Helmond
Curator: mr G. te Biesebeek, Postbus 929, 5700 AX Helmond, tel. 0492-749990
Nu Techniek
Koddeweg 12, 3194 DH Hoogvliet Rotterdam
Curator: mr F.S. van Opstal, Blaak 555, 3011 GB Rotterdam, tel. 010-2617500
DWSR Uitzendbureau bv
Landluststraat 58, 4337 KD Middelburg
Curator: mr K. van Overloop, Postbus 130, 4460 AC Goes, tel. 0113-211640
S.C. Transport bv
Hoofdstraat 84, 4765 CH Zevenbergschen
Hoek
Curator: mr E.C.G. van Loon, Postbus 301, 4870 AH Etten-Leur, tel. 076-5022080
HDM Transport, hodn HDM Schoonmaak
Kromme Englaan 50 1404BX Bussum
Curator: mr F.H.H. Lintjens, Brediusweg 20, 1401 AG Bussum, tel. 020-5216699
VEREENVOUDIGDE AFWIKKELING
Rijnmond-Bouw bv
Nieuwsticht 10, 3113 BH Schiedam
Curator: mr S.A. Hattink, Veerkade 6, 3016 DE Rotterdam, tel. 06-53298780
GEËINDIGD
Werkbank bv
Susterderweg 31, 6118 CP Nieuwstadt Wegens gebrek aan baten
Euro Cargo Logistics bv Leemansweg 23-20, 6827 BX Arnhem Wegens gebrek aan baten
Duurzame oplossingen voor slijtage en corrosie
WM Logistic Services bv Californischeweg 11, 5971 NV Grubbenvorst Wegens gebrek aan baten
R. Wessels Schilderwerken
Leetgensstraat 26, 6071 VT Swalmen Wegens gebrek aan baten
Aannemingsbedrijf Kuipers Hengelo bv
Sluitersdijk 32, 7554 PG Hengelo
Wegens gebrek aan baten
Arizon Logistics bv Rivium 2e straat 24, 2909 LG Capelle aan den IJssel Wegens gebrek aan baten
HS- Schilderwerk
Achter Capitten 1, 1261 JT Blaricum
Wegens gebrek aan baten
Bouwgros bv Zalmweg 32, 4941 VX Raamsdonksveer Door verbindende uitdelingslijst
Schilderbedrijf Stolk
Neuweg 343, 1214 GT Hilversum
Wegens gebrek aan baten
VERNIETIGD
Smit Installatiewerk
Mercury 33, 3769 KA Soesterberg
Vernietiging faillissement na verzet
Bours Bouwoplossingen bv
Klingstraat 12, 6431 BR Hoensbroek
Vernietiging faillissement na verzet
Aannemersbedrijf M2M
Meer en Duin 273, 2163 HE Lisse Vernietiging faillissement na verzet
We lossen problemen op of denken al in de ontwikkelingsfase met u mee. Zo helpen we productieprocessen weer op gang, verlengen we de levensduur van materialen, en bieden we een alternatief voor dure of moeilijk verkrijgbare metalen. Onze adviseurs helpen u graag.
Uitgeverij
Mybusinessmedia Holding bv Postbus 58 7400 AB Deventer
Verschijning
Tweewekelijks op vrijdag
Redactie Postbus 58
AB Deventer
Hoofdredacteur Rolf Elling Eindredactie Kasper Weigand Webredactie
Jorine van Knippenberg
Uitgever
Abonnementen
Voor vragen over
Bekijk de kraan op: Demag.nl/zwenkkraan
Vrijblijvende offerte ? demag.nl/V-ligger
REIK VERDER MET DEMAG ZWENKKRANEN
Met elektrisch Demag kettingtakel vanaf 2.025,-
ACTIE
Demag zwenkkranen zorgen voor een hoge efficiëntie en een verbeterde operationele veiligheid op de werkvloer. Onze kolom- en wandzwenkkranen kunnen ingezet worden voor het verplaatsen van lasten van 80 kg tot 10 ton. Met Demag zwenkkranen kunt u allerlei soorten werkmaterialen snel en gemakkelijk vervoeren en nauwkeurig positioneren. Kijk voor meer informatie op www.demag.nl/zwenkkraan
◾ Voor bedrijfslasten tot 10.000 kg
◾ Eenvoudig te monteren
◾ Kolom- of wandzwenkkraan
◾ Armlengtes op maat leverbaar
◾ Optioneel met zwenkbegrenzing
◾ Actieprijs 3 m arm + 250 kg takel