Vraag&Aanbod 17 - 2023

ECONOMIE Het is gebruikelijk dat de staalmarkt in de vakantieperiode vertraagt

Wellicht marktverbetering in vierde kwartaal

WIJCHEN • De afgelopen tijd hebben grote Indiase staalproducenten aanzienlijke verliezen in hun productie moeten incasseren. Dit heeft geleid tot beperkte beschikbaarheid van warmgewalst staal (constructiestaal) voor de maand september. Deze situatie heeft op zijn beurt de mogelijkheid om tegen lagere prijzen op de internationale exportmarkt te verkopen, aanzienlijk beperkt. Dat stelt Noviostaal in haar Staaljournaal.

Het op één na grootste land in termen van staalproductie heeft in juni een daling van bijna dertig procent in zijn staalexport gezien, en deze trend zal naar verwachting voortduren mede door een matige staalbehoefte vanuit het buitenland. Er zijn signalen dat de prijzen daar niet snel verder zullen dalen, omdat dit potentiële kopers juist kan afschrikken, iets wat de producenten willen vermijden.

Het buurland China heeft afgelopen tijd geprobeerd de prijzen langzaam te verhogen en is hier deels in geslaagd, maar over het algemeen zijn de staalprijzen redelijk stabiel gebleven. De toekomstige prijsontwikkelingen op korte termijn blijven echter onduidelijk. Diverse afnemers hopen op verdere dalingen en stellen hun aankopen daarom uit of kopen alleen wat strikt noodzakelijk is. Het is de vraag of dit reëel te noemen is, want het land lijkt zich economisch juist langzaam te herstellen.

Negatief sentiment

Toch is het sentiment in de Chinese staalmarkt de afgelopen tijd negatiever geworden doordat er minder stimuleringsmaatregelen zijn doorgevoerd door de regering dan verwacht. Daarnaast heeft de zware tyfoon (Doksuri) verschillende provincies getroffen met zware regenval en overstromingen tot gevolg. Vanuit de overheid is er onlangs bij diverse staalfabrieken opgedragen niet méér staal te produceren dan in 2022.

Duitsland

In Duitsland, dat vaak als de economische motor van de Europese Unie wordt beschouwd, vertonen de productiecijfers momenteel een minder rooskleurig beeld dan aanvankelijk werd verwacht. Vooral de teleurstel-

lende productie in de auto-industrie heeft geleid tot een daling van 3,5 procent (m-o-m). Ondanks een stijging van één derde gedurende het eerste hal aar van 2023 ten opzichte van 2022, blijft de productie nog altijd meer dan elf procent onder het niveau van 2019, vóór de uitbraak van de coronacrisis. Naast de problemen in de auto-industrie vertoont ook de bouwsector een daling van bijna drie procent tot opzichte van vorige maand. De cumulatie van deze tegenvallende ontwikkelingen zou potentieel kunnen leiden tot een nieuwe economische recessie. Veel zal echter a angen van diverse factoren, waaronder de ontwikkelingen rondom de oorlog tussen Rusland en Oekraïne, de mogelijke beperking van de handelsactiviteiten tussen China en Europa, respectievelijk de impact van de langere productiestop door de staalfabrieken in de aankomende tijd.

Importheffing

In de nabije toekomst zullen er naar verwachting vele schepen met warmgewalste coils vanuit diverse werelddelen in de grote havens van Europa aankomen, waarna dit materiaal nog moet worden ingeklaard. Veel importeurs proberen de importhe ngen te vermijden door de inklaring van de goederen in het derde kwartaal, die de quota’s zouden overstijgen, door te schuiven naar het vierde kwartaal.

Bovendien zal elke importeur aankomende periode moeten aantonen dat het materiaal voldoet aan de eisen van de nieuwe sancties tegen Rusland, zoals eerder vermeld in het Staaljournaal van juli. Beide feiten tezamen zou kunnen leiden tot vertragingen bij de inklaring waardoor materiaal

eventueel later tot beschikking komt. In de huidige driemaandelijkse EU-quotaperiode, die loopt van 1 juli tot 30 september, is China onderworpen aan verschillende beperkingen. Begin juli had het land al meer dan zestig procent van de quota voor bepaalde staalkwaliteiten verbruikt en nu ruim één maand later zijn veel quota’s al volledig geconsumeerd. Dit heeft geleid tot grotere risico’s voor importeurs die nu ook rekening moeten gaan houden met mogelijke importhe ngen vanwege de overschrijdingen van de quota. Als een quotum minder dan tien procent beschikbaarheid heeft, eist de verkopende partij in veel gevallen dat de desbetreffende importeur een bankgarantie levert om ervoor te zorgen dat mogelijke importhe ngen van soms wel 25 procent kunnen worden voldaan. Met andere woorden, importeurs moeten bereid zijn om 25 procent invoerheffingen te betalen voor hoeveelheden die het quotum overschrijden. Vanwege deze onduidelijkheden en onzekerheden bestaat er een aanzienlijke kans dat potentiële kopers terughoudend zullen zijn om in de komende tijd materiaal te importeren.

Overschot?

Sommige bronnen denken dat de uitputting van importquota voor het derde kwartaal en de mogelijke uitputting voor het vierde kwartaal juist kan wijzen op een overaanbod op de EU-markt. Gekeken naar de cijfers is er bijvoorbeeld in juli al meer dan één miljoen ton staal geïmporteerd. Hoewel veel van dit materiaal nog moet worden ingeklaard, met bijbehorende verwachte vertragingen, ligt er ook al geruime tijd een aanzienlijke hoeveelheid ma-

Helion is een gespecialiseerd bedrijf dat zich richt op het ontwerpen en vervaardigen van hoogwaardige volhardmetalen snijgereedschappen, waaronder frezen, boren, ruimers, tappen en speciaal gereedschap. Met een sterke focus op het verbeteren van verspanende bewerkingen, streeft Harry Hersbach Tools BV ernaar uitgebreide oplossingen te bieden die de productiviteit verhogen en de kosten verlagen. Ons assortiment omvat een breed scala aan volhardmetalen snijgereedschappen, waarmee we op maat gemaakte oplossingen kunnen bieden voor verschillende bewerkingsbehoeften.

teriaal klaar om te worden ingeklaard.

Op dit moment claimen diverse EU-staalproducenten dat hun orderportefeuilles vol zitten, deels vanwege de vakantieperiode en onderhoudswerkzaamheden. Door het maximaal benutte importquotum door China, zouden Europese fabrieken hier gebruik van kunnen maken, mits ze niet te lange levertijden hebben. Echter als het klopt wat veel van deze producenten claimen dan zullen ze hoogstwaarschijnlijk juist niet of nauwelijks kunnen profiteren van de omstandigheden vanuit China. Toch zijn het in sommige gevallen dezelfde fabrieken die op zoek zijn naar nieuwe orders, dus hoeveel waarde moeten we hechten aan hun bewering?

Ondanks de in verhouding rustige periode is het gebruikelijk dat de staalmarkt in de vakantieperiode vertraagt. Ook Noviostaal verwacht de komende weken geen significante bedrijvigheid vanwege de eerder genoemde factoren. De staalfabrieken houden elkaar nauwlettend in de gaten, maar richten zich hoofdzakelijk op onderhoud en vakanties. De meeste staalfabrikanten in Noordwest-Europa hebben momenteel levertijden van oktober – november, wat de meeste kopers op dit moment nog niet al te zenuwachtig maakt. De voorraadniveaus zijn redelijk op peil en eventuele nieuwe ontwikkelingen zullen waarschijnlijk pas in september zichtbaar worden.

ArcelorMittal

ArcelorMittal heeft besloten om een bedrag van negen miljoen euro te investeren in de modernisering van haar fabriek in Dabrowa Gornicza (PL). Het doel van deze investering is tweeledig: het verminderen van de uitstoot van schadelijke stoffen en het verbeteren van de kwaliteit van het te produceren staal.

ThyssenKrupp

De Europese Commissie heeft haar goedkeuring verleend aan de Duitse staalproducent ThyssenKrupp voor het verstrekken van een subsidie van 550 miljoen euro. Deze subsidie heeft tot doel de staalproductie te transformeren naar een koolstofvrij proces, waarbij hernieuwbare waterstof wordt ingezet. www.noviostaal.nl

Met aanhang op zes

Op zoek naar inspiratie voor deze column, struin ik weleens het internet af. En ik stuitte op een bericht over het feit dat bedrijven zich meer moeten aanpassen aan jongeren.

Zouden ze dat niet doen, hebben we straks een probleem, wordt gesteld.

Jongeren hebben moderne denkbeelden over thuiswerken, arbeidstijden en doorgroeimogelijkheden.

Hierop moet je als ondernemer anticiperen, anders red je het niet als je als bedrijf wilt groeien. Met de moderne communicatiemiddelen is het uiteraard wel allemaal anders.

Ik denk echter dat dit nog wel meevalt. In ieder geval zal er ook door de jeugd geld moeten worden verdiend, zeker gezien de prijsontwikkeling van allerlei zaken anno 2023.

Zelf heb ik drie (inmiddels volwassen) kinderen – en met aanhang er bij zes – en dus jongeren in mijn directe omgeving. En ze willen echt wel werken voor de centen. Oké, ze willen ook genieten, maar dat doen ze heus wel.

Zo bizar als in mijn jongere periode, verwacht ik dat het niet meer komt. Zo heb ik, samen met mijn vrouw, de ‘wet op de tweeverdieners’ nog meegemaakt. Je werd dan financieel gestraft als je met zijn tweeën werkte. Dat is nu echt ondenkbaar. En gelukkig maar.

Het is allemaal wel veranderd. Dat hoort nu eenmaal bij het leven.

Rolf Elling, hoofdredacteur

Reageren?

E-mail: rolfelling@vraagenaanbod.nl

Twitter: @VenA_Rolf

Facebook:

www.facebook.com/vraagenaanbod

COLUMN ROLF ELLING advertentie

'De staalfabrieken houden elkaar nauwlettend in de gaten'

HARRY HERSBACH TOOLS BV specialist inverspanen

BOUW Bouw kent meeste faillissementen in juli

DEN HAAG • In juli zijn, voor zittingsdagen gecorrigeerd, 49 bedrijven minder failliet verklaard dan in juni, meldt het CBS. Dat is een daling van zestien procent. Het aantal faillissementen is echter al vijftien maanden op rij hoger dan in dezelfde maand een jaar eerder.

Het aantal voor zittingsdagen gecorrigeerde faillissementen fluctueert aanzienlijk. Dalingen en stijgingen volgen elkaar snel op. Het aantal uitgesproken faillissementen piekte met 911 in mei 2013. Daarna nam het aantal faillissementen tot en met augustus 2017 af. Vervolgens bleef de trend tot medio 2020 redelijk vlak. Daarna is het aantal faillissementen verder afgenomen en bereikte deze in augustus 2021 met 109 een laagterecord. Vanaf mei 2022 lag het aantal faillissementen onafgebroken hoger dan in dezelfde maand een jaar eerder.

Niet gecorrigeerd voor zittingsdagen zijn er in juli 241 bedrijven en instellingen (inclusief eenmanszaken) failliet verklaard. Van alle bedrijfstakken had de bouwnijverheid het grootste aantal faillissementen, namelijk 39. Dat is zeven procent minder dan in juni. In de industrie steeg het aantal faillissementen van twintig in juni naar 27 in juli. www.cbs.nl

BUSINESS

Heras investeert tien miljoen in nieuwe productiefaciliteit

OIRSCHOT • Als onderdeel van haar groeiplannen start Heras een grote upgrade van de fabriek in Oirschot, de belangrijkste productiefaciliteit die de volledige Europese markt bedient. Deze investering van tien miljoen euro zal Heras in staat stellen om duurzamer te werken en klanten beter te bedienen.

De planning van het nieuwe gebouw van 5.000 m² is in volle gang. Het zal een volledig geautomatiseerde laser- en laslijn huisvesten. Hiermee verhoogt Heras de capaciteit, productiviteit en kwaliteit aanzienlijk. Ook verkort het doorlooptijden.

‘De nieuwe productiefaciliteit in Oirschot markeert een belangrijke nieuwe fase in de reis van Heras, na de volledige upgrade en automatisering van onze twee Heras Mobile-fabrieken’, zegt Emmanuel Rigaux, CEO van Heras. ‘Dit is een investering waarmee Heras meteen zijn plaats op de Europese markt versterkt.’ Heras begint in oktober 2023 met de bouw van de nieuwe productiefaciliteit. De uiteindelijke ingebruikname is gepland voor het derde kwartaal van 2024.

www.heras.nl

Minder starters en meer stoppers

UTRECHT • De bouwsector is in de afgelopen tien jaar gestegen van ruim 160.000 bedrijven (zzp, mkb en grootbedrijf) naar ruim 280.000 (op 1-7-2023). Dit komt voornamelijk door de forse stijging van het aantal zzp’ers. Dat blijkt uit het KVK Trendrapport Q2 2023.

Wel was er in het tweede kwartaal van dit jaar voor het eerst sinds begin 2021 een lagere groei te zien van het aantal starters, namelijk slechts vier procent in Q2 2023 ten opzichte van Q2 2022. In 2022 en het eerste kwartaal van 2023 bedroeg de toename ten opzichte van hetzelfde kwartaal het jaar daarvoor steeds rond de tien procent. Daarnaast is er een stijging van het aantal stoppers (+15% in Q2 2023 ten opzichte van Q2 2023). In het afgelopen kwartaal startten er alsnog 8.887 bouwbedrijven en 2.985 stopten er.

‘De bouwproductie stagneert, vooral in de nieuwbouw van woningen, door onder andere de hoge rentes en stikstofregels. Deze stagnatie is tijdelijk en zorgt ervoor dat bouwbedrijven ervoor kiezen om hun eigen personeel te behouden en minder gebruik te maken van flexibele krachten, waaronder

DUURZAAM

zzp’ers’, zegt Jaap van de Burgt, beleidsadviseur arbeidsmarkt en sociale zaken bij de vereniging van bouw- en infrabedrijven Bouwend Nederland. ‘We verwachten dat op middellange termijn de werkgelegenheid, in lijn met de bouwproductie, weer aantrekt. Hiermee zal ook het aantal zzp’ers in deze sector weer stijgen.’

Hoog

Het aandeel zzp’ers in de bouw is nog steeds erg hoog: op 1 juli 2023 was 78 procent van de bedrijven in de bouwsector zzp’er. Alleen in de sectoren overig (86%, voornamelijk onderwijs, zoals studiebegeleiding, sport- en recreatie onderwijs, bedrijfsopleiding, kunstzinnige vorming en auto- en motorrijscholen), persoonlijke dienstverlening (85%) en cultuur, sport en recreatie (83%) is dat aandeel zzp’ers hoger. Het aandeel zzp’ers binnen de totale groep starters in de bouw is zelfs nog hoger; in de afgelopen tien jaar is dat toegenomen van 82 (2013) tot nu negentig procent.

Geografisch gezien is het opvallend dat er in Nederland als geheel een minder sterke groei in het aantal starters in de bouw is, maar dat er in de

noordelijke provincies en in Zeeland juist een forse toename is. Groningen +39%, Friesland +33%, Drenthe +29%, Zeeland +23%.

Bepalend voor groei

Het lijkt erop dat de energietransitie en de aanleg van glasvezel en stroomnetten bepalend zijn voor de groei die er toch wel binnen de sector plaatsvindt. De sterkste toenames van het aantal starters in de bouwsector is te vinden in de installatiebranche: Elektronische bouwinstallatie (+49%, 1.124 starters, tot een totaal van 20.445 op 1 juli 2023), leggen van elektriciteitsen telecommunicatiekabels (+17%, 516 starters, tot een totaal van 6.402 op 1 juli 2023), installatie van verwarmings- en luchtbehandelingsapparatuur (+22%, 272 starters, tot een totaal van 7.462 op 1 juli 2023).

‘In de subsectoren ‘energie’ en ‘ondergrondse kabels en leidingen’ is veel werk. Hier spelen minder obstakels dan in bijvoorbeeld de woningbouw, zoals met name stikstofproblematiek, hypotheekrente en vergunningverlening’, zegt Van de Burgt.

www.kvk.nl

Routekaart voor duurzame toekomst van industrie in NL

DEN HAAG • De Nederlandse industrie heeft een sterke positie en er liggen kansen om in Nederland schoon te produceren en de negatieve impact op de leefomgeving te verminderen. Daarin hebben bedrijven en overheid al aanzienlijke stappen gezet en concrete plannen gemaakt. Het Nationaal Programma Verduurzaming Industrie zorgt voor meer samenhang tussen deze verschillende initiatieven.

Minister Adriaansens van Economische Zaken en Klimaat stuurde onlangs mede namens minister Jetten voor Klimaat en Energie, minister Van der Wal voor Natuur en Stikstof en staatssecretaris Heijnen van Infrastructuur en Waterstaat de voortgang van het programma en een routekaart voor de verduurzaming van de industrie aan de Tweede Kamer.

Minister Adriaansens: ‘Er moet veel gebeuren om onze industrie te verduurzamen. Daar ligt een taak voor de industrie, maar ook voor de overheid om de randvoorwaarden te creëren. Het programma en de routekaart helpen bij de sturing, wat wanneer moet

gebeuren en de aanpak van knelpunten.’

Cruciaal

Het programma richt zich op het uitvoeren van bestaand beleid, waarbij de routekaart een leidraad biedt voor belangrijke mijlpalen en beslismomenten voor alle partijen tot 2030 en 2040. Het programma richt zich specifiek op de industrieclusters in Nederland. De grootste verduurzamingswinst valt te behalen in deze clusters en daarom wordt er geïnvesteerd in de aanleg en aansluiting van energie-infrastructuur en voldoende groene energie. Daarnaast wordt extra ondersteuning geboden aan energie-intensieve bedrijven (cluster 6) die een aanzienlijke CO2-uitstoot hebben, maar zich niet binnen de regionale clusters bevinden. Deze bedrijven zijn belangrijk voor de regionale economie en het verduurzamen van Nederland. Vaak hebben deze bedrijven al concrete plannen, maar ontbreekt het aan de

juiste randvoorwaarden om deze te realiseren. Vanuit het programma wordt samengewerkt met provincies en netbeheerders om ervoor te zorgen dat deze bedrijven met concrete verduurzamingsplannen daadwerkelijk in staat worden gesteld om deze uit te voeren.

Een belangrijk onderdeel van het Nationaal Programma Verduurzaming Industrie is de maatwerkaanpak waarmee de twintig grootste industriële uitstoters worden uitgedaagd plannen te maken om sneller fors minder CO2 uit te stoten en daar-

naast bij te dragen aan een gezonde en veilige leefomgeving. Onlangs tekende het kabinet twee intentieverklaringen (Expression of Principles). In een intentieverklaring spreken bedrijven en overheid de plannen en voorwaarden voor verduurzaming uit. Vervolgens moeten deze plannen concreet en gedetailleerd uitgewerkt worden om zo tot maatwerkafspraken te komen.

In totaal zijn er nu zeven intentieverklaringen getekend.

Met de betrokken industriële bedrijven zijn inmiddels gesprekken gevoerd over de mogelijkheden om met maatwerk sneller hun uitstoot te verminderen. Om voortgang in de maatwerkaanpak te houden wil het kabinet voor 2024 duidelijkheid hebben over de ambities van de bedrijven en met de bedrijven die extra kunnen en willen verduurzamen een intentieverklaring getekend hebben.

www.ez.nl

ECONOMIE KVK Trendrapport bouwsector

Minder starters en meer stoppers in de bouw.

ECONOMIE Weer (minder grote) krimp voor industriële productie

DEN HAAG • De gemiddelde dagproductie van de Nederlandse industrie was in juni 7,7 procent lager dan in juni 2022, maakt het CBS bekend. Ook in de voorgaande maanden van 2023 kromp de productie op jaarbasis.

De meeste bedrijfsklassen van de industrie produceerden minder dan in dezelfde maand een jaar eerder. Van de grote branches noteerde de machine-industrie de grootste productiedaling. De reparatie en installatie van machines had de grootste toename van de productie.

Voor het bepalen van de kortetermijnontwikkeling van de productie kan het beste worden gekeken naar voor seizoen- en werkdageffecten gecorrigeerde cijfers. Van mei op juni steeg de productie met 0,7 procent. De voor seizoen- en werkdageffecten gecorrigeerde productie fluctueert doorgaans aanzienlijk. Dalingen en stijgingen volgen elkaar snel op. In het voorjaar van 2020 kromp de productie snel en in mei 2020 werd een dieptepunt bereikt. Daarna werd een stijgende lijn ingezet tot mei 2022. Sindsdien is de trend omgeslagen. De producenten in de industrie waren in juli voor de vierde maand op rij minder positief. Dat komt vooral doordat ze minder positief waren over de orderportefeuille. www.cbs.nl

SUBSIDIE

Subsidieregeling Circulaire Economie nog tot 7 september geopend

DEN HAAG • De huidige subsidieronde van de Kennis- en Innovatieagenda Circulaire Economie is tot 7 september 2023 geopend voor de ontwikkeling van circulaire producten, diensten en processen. In totaal is er 2,5 miljoen euro steun beschikbaar voor ontwikkelingen binnen de maakindustrie, de bouw en voor consumptiegoederen.

We verbruiken op dit moment veel meer grondstoffen dan de aarde kan produceren. Op termijn is dit niet houdbaar en daarom moeten we de transitie maken naar een circulaire economie waarin grondstoffen optimaal worden ingezet en hergebruikt.

Stimuleren

De Kennis- en Innovatieagenda Circulaire Economie (KIA-CE) stimuleert de ontwikkeling van kennis en innovatie die nodig is om tot een circulaire economie te komen. Eén van de mid-

delen daarbij is de subsidieregeling KIA-CE.

2,5 miljoen Tot 7 september is de derde tender van deze regeling geopend. In totaal is er 2,5 miljoen euro budget beschikbaar voor de ontwikkeling van circulaire producten, processen en/of diensten voor toepassingen in de bouw, de maakindustrie of voor consumptiegoederen.

Tender

Daarbij gaat het om technologisch onderzoek en ontwikkeling van nieuwe of sterk verbeterde producten, diensten en processen en om onderzoek naar consumentengedrag, bedrijfs- of verdienmodellen. De maximale subsidie per project is 500.000 euro. Dit is een tender (de beste projecten krijgen subsidie).

www.rvo.nl

Ondernemen

Concurreren of samenwerken?

Ik doe een opdracht voor een bedrijf, dat klimhallen exploiteert. Ze willen flink uitbreiden en dat is niet zo vreemd, want de klimsport is met padel één van de snelst groeiende sporten in Nederland. Net als padel worden klimhallen niet door een gemeente of overheid neergezet, maar geëxploiteerd door commerciële partijen, vaak zelf enthousiaste klimmers.

Om sport en bewegen te stimuleren is het goed als overheden, lees gemeentes, bijdragen, ook als het om zogezegd commerciële partijen gaat. De gezondheid van Nederland gaat ons immers allemaal aan en jongeren willen tegenwoordig liever klimmen dan kor allen. Een kor alveld van een vereniging wordt zwaar gesubsidieerd en een klimhal niet.

HAMME (BE) • Omco Metals heeft een nieuwe legering ontwikkeld die een goedkoper alternatief biedt voor hogetemperatuurstoepassingen. Dat meldt de technologische kennisinstelling Sirris, die meewerkte aan de ontwikkeling.

Omco Metals is producent van gietstukken uit gietijzer en aluminiumbrons. Het bedrijf specialiseert zich volgens Kurt Beghyn, gieterijspecialist bij Sirris, in 'moeilijke' gietstukken die vormtechnisch zeer hoge eisen stellen en zij gebruiken legeringen die zowel op metallurgisch als op giettechnisch vlak een zeer hoge kennisgraad vereisen. ‘Een belangrijk aandeel van de huidige productie van Omco bestaat uit gietstukken in SiMo-gietijzer en NiResist-gietijzer voor hoge-temperatuurtoepassingen voor de motorenbouw', schrijft Beghyn op de website van Sirris.

Goedkoper alternatief

Het is voor deze laatste legering dat Omco Metals een goedkoper alternatief ontwikkelde. NiResist-gietijzer komt in beeld bij toepassingen met een temperatuur boven de 800 graden.

‘A ankelijk van het type NiResist bevatten deze legeringen nikkelgehaltes variërend van twintig tot 35 procent. Door de hoge gehaltes aan nikkel kennen deze legeringen echter een veel hogere kostprijs', aldus Beghyn. De gieterijspecialist merkt op dat de markt nieuwe materiaalontwikkelingen kent, waarbij nieuwe types SiMo-gietijzer ontwikkeld worden die tegen hogere temperaturen bestand zijn en op termijn een goedkoper alternatief kunnen betekenen voor NiResist. ‘Daarop ging Omco na of er een goedkoper alternatief kan worden ingezet.'

Zie voor meer informatie: www.vraagenaanbod.be

snel en voordelig!

Tot nu toe niks aan de hand, de gemeente Nieuwegein was bereid de bouw aan een financiering te helpen door een lening te verstrekken, totdat een klimhal in de buurgemeente Utrecht bij de gemeenteraad van Nieuwegein amok ging maken. Uiteindelijk kreeg de gemeenteraad koudwatervrees en ging de lening niet door. De klimhal gaat er wel komen, maar zonder steun van de gemeente. Het is de concurrerende klimhalorganisatie dus gelukt om subsidie (of eigenlijk een lening) van de overheid naar de (klim)sport te blokkeren. Bravo, wie wint hier?

In veel branches, ook in de metaal, geldt dat we ons blindstaren op de concurrent. We weten allemaal, dat vooral in een groeiende markt, concurrentie de hele markt vooruithelpt. Het domste is de ander dwars te zitten. Beter gewoon zelf een goed product maken. Je hoeft geen vrienden te zijn, maar elkaar helpen is goed voor de hele markt. Dat geldt natuurlijk des te meer als het gaat om het verkrijgen van overheidssubsidies.

Het is menselijk de ander het licht in de ogen niet te gunnen maar zakelijk is het niet. In dit voorbeeld zelfs uitgesproken dom. Die bal komt namelijk een keer terug. Oké met elkaar afspraken maken over prijzen mag natuurlijk niet, maar verder kun je elkaar beter helpen en zelf zorgen voor het beste product dan lopen te ruziën; dan verliest uiteindelijk iedereen.

Joachim Driessen, onafhankelijk adviseur

Reageren?

‘De bouwproductie stagneert, maar deze stagnatie is tijdelijk'

Snelslag mogelijk tot 150 mm

Waarvan Krachtslag mogelijk tot 24 mm

Perskracht van 50 tot 200 KN (5 tot 20 ton)

Meuleman krachtcilinders en ponssystemen. Den Ham

Krachtcilinder met snelslag www.krachtcilinder.nl

Zeecontainersmettoegevoegdewaarde

•Verkoopen verhuur

•Nieuwe of gebruikte modellen

•Naar wensuitgevoerdinuw bedrijfskleur(en)

• Zeecontainers uitgevoerd als kantoor- enmagazijnruimte

• Milieucontainers

• Leverbaarmet afzetsystemen

• Maatwerk

•Transport meteigenlaad- en loskraan Stobbeweg11 2461 EX TerAar Telefoon:(0172) 604343 E-mail: info@pietersecontainer.nl www.pietersecontainer.nl

Gicom Biddinghuizen | 0321 - 332 682 | metaalbewerking@gicom.nl | www.gicom.nl

Hijsen met Zwitserse precisie

Voor veel hijswerkzaamheden bieden GIS elektrische kettingtakels de perfecte oplossing. Door het speciale polygoonontwerp in het binnenwerk, wordt montage en demontage tijdens onderhoud een stuk eenvoudiger. Dit resulteert in lagere onderhoudskosten. Bij Teleflex vindt u een breed aanbod aan GIS elektrische kettingtakels en onderdelen.

• Duurzaam

• Modulair design

• Krachtig & Robuust

• Lage onderhoudskosten

• Innovatief binnenwerk

KOPER KOPER LAAGGELEGEERD

KOPER BERYLLIUM

KOPER

art of the Railtechniek van Herwijnen group

Smart Factory: de oplossing voor nijpend personeelstekort

Henriëtte van Norel

Meer output creëren met hetzelfde aantal mensen of zelfs met minder mensen, foutloos werken en nog flexibeler werken. Dit zijn heden ten dage veel gehoorde eisen in de metaalverwerkende industrie en dat terwijl het alsmaar lastiger wordt om goed opgeleid personeel te vinden. Toepassingen van Smart Industry in een Smart Factory lijken dé oplossing te zijn om het aantal handmatige handelingen fors terug te dringen, meetrapporten automatisch te genereren en data automatisch over te seinen van de ene naar de andere machine.

In dit artikel een gesprek hierover met Anne-Roos Woolderink, area manager bij Bystronic en Rard Metz, programmamanager Smart Industry en adviseur Teqnow bij Koninklijke Metaalunie.

'De spreiding onder de metaalverwerkende bedrijven die wel en niet serieus met een ERP-systeem bezig zijn is groot. Pas als de overgang naar gestructureerd informatieverkeer in bijvoorbeeld een ERP-systeem is gemaakt, kunnen voorzichtige stappen worden gezet op weg naar een Smart Factory', aldus Metz. Naar schatting is momenteel zo'n twintig procent van de ruim 20.000 producerende en/of reparerende leden van Koninklijke Metaalunie en de FME actief bezig met het onderwerp ‘Smart Factory’. Voor veel andere bedrijven in de sector is het vooralsnog een containerbegrip. Omdat Smart Industry voor veel bedrijven mogelijk dé oplossing kan zijn voor hun nijpende personeelstekort organiseert Teqnow, de technisch dienstverlener van Metaalunie, zogeheten regionale ‘productiviteitskringen’ ofwel thema-bijeenkomsten bij lid-bedrijven op locatie. De eerste bijeenkomst had als thema: ‘Goed voorbereid is het halve werk’. Door deze bijeenkomsten helpt Metaalunie haar leden om stapsgewijs hun productieproces onder de loep te nemen. Zo wordt nagedacht over het type klant dat een bedrijf heeft (repeterende klanten of maatwerk-klanten), hoe hun productiesysteem in elkaar zit, hoe de werkvoorbereiding is georganiseerd, hoe het tekenpakket eruit ziet en of er al gewerkt wordt met productconfiguratoren. Door gezamenlijk hier over na te denken, kunnen de deelnemende lid-bedrijven voor zichzelf een startstrategie maken. Als de startstrategie is bepaald, dan kan in een volgende sessie worden nagedacht over stappen om zo’n productieproces flexibeler te maken en datastromen

beter te organiseren. Als in kaart is gebracht wat bedrijven precies willen en zij dus instapklaar zijn, dan kan zo’n organisatie naar een bedrijf als Bystronic Benelux om te praten over de aanschaf van de juiste machines.

Omdenken

Woolderink vult aan: 'Hoewel Smart Factory zeker een antwoord kan zijn op een nijpend personeelstekort, is het essentieel om medewerkers eerst goed op te leiden en bekend te maken met de systemen en te leren omdenken. Dit om overinvesteren tegen te gaan. Een voorbeeld ter illustratie: in geval van Smart Factory is het belangrijk te bedenken hoe een sorteerunit zoveel mogelijk producten kan sorteren, zodat de installatie zo min mogelijk stilstaat, in plaats van hoe kan zo e ciënt mogelijk genest worden. Hoewel dat zeker in

onze branche wellicht een vreemde gedachtegang is, is de eerste insteek onderaan de streep financieel vaak veel aantrekkelijker. Om mensen op deze wijze te laten omdenken, zijn goede trainingen absoluut noodzakelijk. Als system integrator helpt Bystronic bedrijven om bij een traject als Smart Factory te kijken naar het grotere plaatje. Wat is de snelste weg om een zo hoog mogelijke output te genereren, hoe kunnen processen vervolgens worden geïntegreerd en op welke wijze kan dus het snelste geld worden verdiend.'

Kennis in machines

'Smart Factory is zeker niet alleen bedoeld voor grotere ondernemingen. Ook kleinere bedrijven kunnen hier mee aan de slag', antwoordt Woolderink. 'Automatiseren en digitaliseren wordt namelijk steeds

toegankelijker. Tegenwoordig hoef je geen ervaren kantbank-expert meer te zijn om een kantbank te programmeren. Deze processen zijn namelijk de laatste jaren sterk vereenvoudigd en de benodigde kennis zit steeds meer in de systemen zelf. Zo kunnen voortaan las- en robotgegevens automatisch uit STEP-files worden gehaald en regelt de machine zichzelf in na het invoeren van de gewenste bewerking. Op deze manier kunnen processen dus aanmerkelijk e ciënter, slimmer en sneller worden ingeregeld en makkelijker worden bijgestuurd indien noodzakelijk, zelfs bij kleinere opdrachten.'

Smart Makers Academy

Om mkb-maakbedrijven te ondersteunen op weg naar verdergaande automatisering, digitalisering en uiteindelijk Smart Industry is Me-

taalunie momenteel betrokken bij de oprichting van de Smart Makers Academy. Via het tekenen van een metrolijn waar de stations de leermodulen vormen kan een leerpad voor het hele bedrijf en haar medewerkers in één keer in kaart worden gebracht. Dit initiatief is onderdeel van de Nederlandse Smart Industry schaalsprong-agenda 2022-2026 en ‘European Digital Innovation hubs’ die in vijf regio’s actief zijn. Met Smart Industry wordt samen met de EDIH’s door Koninklijke Metaalunie, FME, TNO, regio’s en het Ministerie van Economische zaken met hulp van de KvK en Platform Talent voor Technologie (PTVT) hard gewerkt om in publiek-private samenwerkingen kennis- en skillprogramma’s te ontsluiten om bedrijven op weg te helpen naar betere verdienmodellen, meer innovatiekracht, strategische auto-

Smart Industry startte zo'n negen jaar geleden op de Hannover Messe.

Anne-Roos Woolderink en Rard Metz.

SMART INDUSTRY De overgang naar Smart Factory is een proces dat in fasen kan worden uitgevoerd.

nomie en dus een toekomstbestendiger bedrijf. Metz vertelt: ‘Eén van die activiteiten is dus de Smart Makers Academy. Het sterke aan de Smart Makers Academy is dat niet iedereen hetzelfde hoeft te leren om een bepaald einddoel te bereiken. A ankelijk van het startniveau kan iedereen op een ander niveau (lees: station in de metafoor van een metrolijn) beginnen. Om het juiste startniveau te bepalen worden de bedrijven in het begin een keer bij elkaar gezet. Daarna wordt per bedrijf nagegaan welke opleiders, in de regio of landelijk, het beste kunnen worden ingezet om het gewenste einddoel te behalen. Sinds twee jaar draaien er al zes pilots in Nederland, waaraan inmiddels zo’n honderd bedrijven deelnemen. Zodra een deelnemer een module heeft afgerond, wordt een certificaat uitgereikt. In het najaar van 2023 start op

het gebied van Smart Industry bij de Smartmakers Academy de ‘12 procent challenge’. In tien sessies gaan deelnemers dan aan de slag met digitalisering in hun bedrijf. Ze krijgen dan meer inzicht in de kansen en ‘quick wins’ en per bedrijf wordt een routekaart gemaakt voor het implementeren van de kansen die inzichtelijk zijn gemaakt. Deelname aan de Teqnow productiviteitskringen is natuurlijk ook mogelijk. Hiervoor is deelname geheel kosteloos.'

Smart Industry

'Zodra bedrijven de bovengenoemde stap hebben gezet op weg naar Smart Factory, dan kan Smart Industry een logisch vervolg zijn. Van Smart Industry is sprake als meerdere fabrieken digitaal met elkaar worden verbonden', zo legt Metz uit. Het begrip Smart Industry bestaat

al sinds 2013, toen in Duitsland ‘Industrie 4.0’ op kwam. In 2014 kregen demissionair minister-president van Nederland Mark Rutte en voormalig bondskanselier van Duitsland Angela Merkel de eerste actie-agenda voor ‘Smart Industry’ uitgereikt op Holland High Tech tijdens de Hannover Messe in dat jaar. Initiatiefnemers van die actie-agenda waren onder andere de FME, TNO, de Kamer van Koophandel en het ministerie van Economische Zaken. Enkele jaren later werd Metaalunie uitgenodigd om mee te helpen aan de implementatie-agenda.

Informatie uitwisselen

Metz vervolgt: 'Een handige tool voor bedrijven die data willen uitwisselen met andere bedrijven in dezelfde of andere branche of in de keten is ‘Smart Connected Supplier Network,

kortweg Smart connected’. Dit multichannel platform werkt volledig ona ankelijk van de softwarepakketten die de verschillende bedrijven gebruiken. Met behulp van dit systeem kunnen verschillende ERP-systemen onderling data met elkaar uitwisselen.

Door een ERP-systeem van een bedrijf te koppelen aan het ERP-systeem van een leverancier en/of een klant kan het volledige in- en verkoopproces geschieden zonder dat manuele activiteiten hoeven te worden uitgevoerd ofwel teken- en/of productiedata kunnen probleemloos worden uitgewisseld. Het overtikken van inkooporders in het eigen ERP-systeem is dus voortaan overbodig.'

Ten slotte

'Smart Factory is anno 2023 het antwoord op de veranderende invloeden en het nijpende personeels-

In 2014 kregen demissionair Minister-president van Nederland Mark Rutte en voormalig Bondskanselier van Duitsland Angela Merkel de eerste actie-agenda voor ‘Smart Industry’ uitgereikt op Holland High Tech tijdens de Hannover Messe in dat jaar. (Foto: archief – Rolf Elling)

tekort waarmee bedrijven in onze sector te maken hebben. Steeds vaker krijgen metaalverwerkende bedrijven de vraag om sneller en flexibeler te produceren, sneller te schakelen, enkelstuks of kleinere series te vervaardigen in plaats van grotere batches en meer inzicht in het productieproces te verschaffen op afstand', aldus Woolderink. Goed te weten is echter dat de overgang naar Smart Factory, of zelfs Dark Factory (nagenoeg onbemand werken), een proces is dat in fasen kan worden uitgevoerd.

Machines verbinden

Woolderink licht toe: 'Zo kan een bedrijf starten met de automatisering van een losstaande cel (bijvoorbeeld een lasersnijmachine), die in het ERP-netwerk wordt gehangen. Vervolgens wordt het magazijn aan het netwerk gekoppeld en een paar jaar later wordt zo’n productie uitgebreid met bijvoorbeeld een kantbank die in het netwerk wordt gehangen. Stap voor stap wordt de automatiseringsgraad van de fabriek in de loop der jaren op deze wijze verbeterd. Zodra alle losstaande cellen in zo’n fabriek in het ERP-netwerk hangen, kan de stap worden gezet om de machines onderling met elkaar te verbinden, zowel hardware- als softwarematig. Ook hiervoor bestaan weer softwareprogramma’s die dan volautomatisch het complete orderproces van binnenkomst van de order tot verzending kunnen overnemen.'

Metz: 'Ons advies in deze is: investeren in nieuwe technologie gaande dit proces is prima, maar dan wel overwogen en zeker niet overhaast. Zoek gewoon goed uit wat je echt nodig hebt en laat mensen die al meer ervaring hebben met zo’n proces meedenken. Met Teqnow staan we als Koninklijke Metaalunie voor u klaar.'

'Smart Factory is zeker niet alleen bedoeld voor grotere ondernemingen'

Claudia Koppens wint ‘Operator van het Jaar’-prijs

Claudia Koppens van Staalmeesters uit Wanssum heeft de ‘Operator van het Jaar’-prijs gewonnen. Deze prijs wordt jaarlijks uitgereikt door Wouters Cutting & Welding, leverancier van snij- en lasmateriaal in de Benelux. De Brabantse in Limburgse dienst, wordt geroemd om haar passionele inzet en uiterst nauwkeurige snijresultaten.

Bij Staalmeesters, gespecialiseerd in buigtechniek en speciale constructies, speelt zij een essentiële rol aan de CNC-plasmasnijbrander.

Vorig jaar liep Claudia net naast de prijs, maar dit jaar was het wel raak en mag ze zichzelf een jaar lang ‘Operator van het Jaar’ noemen. Zij kreeg de prijs vorige week vrijdag uitgereikt uit handen van Nic Wouters, directeur van Wouters Cutting & Welding uit Turnhout (België), dat zich specialiseert in de verkoop van plasmasnijmachines en geautomatiseerde lasapparatuur. ‘Met deze prijs willen we operatoren van plasmasnijmachines in het zonnetje zetten’, verklaart Nic Wouters, die de prijs vorig jaar voor het eerst uitreikte.

Het initiatief is in het bijzonder gericht op operatoren van MicroStep

brandsnijsnijmachines die in industriële omgevingen gebruikt worden en waarvan Wouters er zo’n 400 heeft staan in Nederland en België. De prijswinnaar wordt vastgesteld door de tien techniekers van Wouters die dagelijks op de baan zijn voor herstel en ouderhoud. ‘Elke technieker dient een lijstje in van zijn favoriete operatoren en degene met de meeste stemmen wint. Claudia’s naam stak er met vlag en wimpel bovenuit’, vertelt Nic.

Passie voor de snijtafel Claudia Koppens (30 jaar) werkt sinds 2019 bij het Limburgse metaalbedrijf Staalmeesters uit Wanssum, dat zich specialiseert in buigwerk van dikke platen, buizen en profielen en de verdere verwerking ervan tot halffabricaten en speciale con-

structies. Het snijwerk gebeurt met een MG-plasmasnijmachine van Microstep. De machine van 9.5 x 3 meter met een Hypertherm plasmabron van 260 ampère is voorzien van een roterende plasmakop die laskanten tot 50 graden kan snijden. De machine werd in 2007 aangeschaft door het Limburgse metaalbedrijf. Eigenaar-directeur van Staalmeesters Bart Kellenaers omschrijft Claudia, de enige vrouwelijke medewerker, als een ’gepassioneerde’ werknemer die het maximale uit de plasmasnijmachine wil halen. ‘Als iets niet lukt, zal Claudia net zo lang doorgaan tot ze het voor elkaar krijgt.’ De passie van Claudia sprong ook in het oog bij Wouters Cutting & Welding. ‘Zij drijft haar machine tot het uiterste en kijkt daarbij verder dan de standaardlimieten’, klinkt

het dan ook lovend op het certificaat dat zij samen met de beker uitgereikt kreeg. Bij de prijsuitreiking wordt niet alleen rekening gehouden met de resultaten die op de machine gehaald worden, maar ook met de omgang met de machine en techniekers. ‘Onze techniekers worden altijd vriendelijk en behulpzaam ontvangen en Claudia onderhoudt haar machine zeer goed en is duidelijk trots ermee te werken’, aldus Nic Wouters, die aangeeft dat zeker niet alle machines even netjes onderhouden worden.

Schumacher De Operator van het Jaar reageert verheugd op de prijs. ‘Ik sta nog te trillen’, zegt ze na de formele prijsuitreiking terwijl ze haar liefde voor de snijtafel uit de doeken doet. ‘Ik kan

lezen en schrijven met de machine en vind het fantastisch om ermee te werken. Plasmatechniek is te gek. Het geeft een fantastisch gevoel om door staal te snijden. Hoe dikker hoe leuker.’

Haar passie voor het werk en haar liefde voor de machine worden nog duidelijker dankzij de versieringen aan de machine. Die rouleren thematisch mee met de feestdagen. Ook gaf zij de machine een bijnaam: Schumacher. ‘Dat was in de tijd dat ik de machine niet bij kon houden. Dat is inmiddels niet meer het geval, maar de naam blijft behouden’, zegt ze met een glimlach.

Ook eigenaar Kellenaers reageert verheugd op de prijs en is trots op zijn werknemer. ‘Claudia heeft zich in enkele jaren ontwikkeld tot een uitstekende operator van de plasma-

Jerom Rozendaal

Bart Kellenaers, eigenaar-directeur van Staalmeesters, feliciteert Claudia Koppens met behalen ‘Operator van het Jaar’-prijs.

ONDERNEMEN Deze prijs wordt jaarlijks uitgereikt door Wouters Cutting & Welding

brander en doet het werk met veel liefde. Zij heeft deze prijs verdiend en is voor ons goud waard.’

Krappe arbeidsmarkt

Kellenaers geeft aan dat het tegenwoordig niet eenvoudig is om geschikt technisch personeel te vinden en noemt dit de ‘grootste uitdaging’ voor het maakbedrijf. De 53-jarige Limburger nam het metaalbewerkingsbedrijf over in 1999 nadat hij er reeds vijf jaar werkzaam was en verbreedde in de loop der jaren de activiteiten. ‘We deden aanvankelijk hoofzakelijk buigwerk van plaatwerk en profielen, maar kregen steeds vaker verzoeken van klanten of we ook gaten konden boren, zagen of er onderdelen konden aanlassen’, verklaart hij.

Het diversificatieproces ging gepaard met een uitbreiding van het personeelsbestand van 12 tot zo’n 25 medewerkers. Daarnaast worden er in drukke periodes technische specialisten op zelfstandige basis ingehuurd. Omdat de stukken of halffabricaten vaak enkelstuks betreffen, is automatisering moeilijk door te voeren op het bedrijf. Toch zint de ondernemer op investeringen om het productieproces op termijn verder te optimaliseren en de werklast voor de werknemers zo te verminderen. Daarnaast zet het in de war for talent in op jong talent. ‘Momenteel hebben we twee enthousiaste BBL’ers in dienst.’

Trommelzeef

Op het moment van de prijsuitreiking van Operator van het Jaar ligt er een trommelzeef in de snij- en lashal. De romp bestaat uit vier stalen platen, die in een cirkel gebogen zijn en vervolgens aan elkaar gelast zijn. De gaten in de platen zijn erin gesneden door Claudia Koppens met de MicroStep plasmasnijmachine die in 2007 werd aangekocht bij Wouters. Aan weerzijde van de romp bevinden

zich twee loopringen. Deze zijn het eerste gefabriceerd - gebogen en aan elkaar gelast - alvorens zij naar een draaierij zijn gestuurd. ‘Daar is er een strook uitgedraaid om zo de trillingen te beperken’, legt Kellenaers het productieproces uit.

Van een economische recessie of moeilijke tijden in de metaalindustrie kan de Limburgse ondernemer niet meepraten. ‘Het gaat erg goed. Anders zouden we ook geen vijf extra mensen hoeven in te huren.’ Hij verklaart het succes mede door de brede klantenkring van het bedrijf.

‘Wij werken voor heel veel sectoren: voor de machinebouw, offshore industrie, tentenbouw, staalbouw, scheepsbouw, recycle industrie, speeltoestellen, noem maar op. Als het in een sector wat minder gaat, wordt het vaak door een andere sector gecompenseerd.’

De klanten van Staalmeesters bevinden zich in Nederland, België en Duitsland. ‘Momenteel voeren we een grote opdracht voor een Duitse klant uit waar we laswerk verrichten aan aluminium buizen. Deze buizen worden ingezet in hoogspanningsinstallaties’, vertelt Kellenaers.

Twee werknemers die aan de buizen lassen, blijken één vaste medewerker en één vast ingehuurde kracht. Ingehuurde krachten zijn vaak lassers, vertelt Kellenaers. ‘Het is makkelijker om lassers te vinden dan metaalwerkers. Het buig- en kantwerk binnen ons bedrijf is erg specifiek. Doordat we specialistisch werk verrichten, komt er veel vakkennis om de hoek kijken. Onze medewerkers kunnen over het algemeen multifunctioneel en dus ook als lasser ingezet worden als het nodig is, andersom is vaak moeilijker.’ Alhoewel ook Claudia vorig jaar haar lasdiploma MAG 1 behaalde, zal zij niet zo snel op ander werk gezet worden. ‘Claudia is volledig op haar plaats achter de plasmasnijbrander’, besluit Kellenaers met een glimlach.

die onder andere door plasmasnijwerk tot stand kwam.

Staalmeesters specialiseert zich in buigwerk van dikke platen, buizen en profielen en de verdere verwerking ervan tot halffabricaten.

‘Claudia is volledig op haar plaats achter de plasmasnijbrander’

Claudia met de ‘Operator van het Jaar’-prijs en het certificaat.

Bart Kellenaers voor de trommelzeef

Cor-Ten® / S355J0WP

Weervast plaatstaal

Leverbareafmetingen uit coil voorraad:

Diktes:0,6 t/m 20 mm

Lengtes: tot max. 14 meter

Breedtes: 1000 tot max. 2500 mm

Uit voorraad leverbaar: platen in diktes 2 t/m 15 mm

Bijsterhuizen

• Gedurende reparatie van uw ketels • Bij periodieke inspectie

• Als tijdelijke capaciteitsverhoging

40

HUURKETELS BESCHIKBAAR

Cap. van 60-10.000 kg/h in drukken tot 25 bar.

DRUKVATEN ONDER KEUR

STOOMKETELREPARATIE - REVISIE - VERHUUR KETELHUISINSTALLATIE - LEIDINGWERK

MACHINEBOUW Het geheim achter het zelfherstel is het koudlassen

Kunnen machines zichzelf straks repareren?

ALBUQUERQUE (NEW MEXICO)  •

Microscopische scheurtjes in metalen kunnen zichzelf genezen, wat suggereert dat zel erstellende machines op een dag de schade die ze hebben opgelopen, kunnen terugdraaien. Dat blijkt uit een studie in het tijdschrift Nature.

Wanneer metalen onderdelen in machines herhaaldelijk worden blootgesteld aan spanning, ontstaan er microscopische scheurtjes die in de loop van de tijd groeien en zich verspreiden totdat de onderdelen breken. Dergelijke vermoeidheid is verantwoordelijk voor tot wel negentig procent van alle storingen in metalen constructies, vaak op een onvoorspelbare manier.

Eerder onderzoek bekeek metalen die zichzelf konden herstellen nadat warmte was toegepast om latente genezende componenten te activeren. Nu ontdekken wetenschappers dat microscopische scheurtjes in metaal helemaal vanzelf kunnen verdwijnen. ‘Deze ontdekking kan uiteindelijk leiden tot nieuwe strategieën om vermoeiingsscheuren in metalen te verminderen’, zegt cosenior auteur Brad Boyce, een materiaalwetenschapper bij Sandia National Laboratories

‘Center for Integrated Nanotechnologies in Albuquerque, New Mexico. In de studie analyseerden onderzoekers van Sandia oorspronkelijk hoe scheuren zich vormden en verspreid-

vervolg van voorpagina

Ook de verwachtingen voor de orderpositie buitenland voor het derde kwartaal van 2023 zijn negatiever dan die voor de afgelopen kwartalen. Zeventien procent van de exporterende bedrijven verwacht een groei van de orderpositie buitenland, 32 procent verwacht een verdere krimp van de orderpositie.

Prijzen

De Nederlandse industrie heeft het afgelopen jaar te maken gehad met enerzijds sterk fluctuerende materiaalprijzen en anderzijds met sterk stijgende kosten. Een jaar geleden gaf 73 procent van de respondenten aan de verkoopprijzen te hebben verhoogd. Nu geeft nog 21 procent van de bedrijven aan dat te hebben gedaan. 85 procent van de respondenten geeft aan een (belangrijk) deel van de kostenstijging te kunnen doorberekenen in de verkoopprijzen, vijftien procent

den in stukken platinafolie van veertig nanometer dik en die in vacuüm werden gehouden. Met behulp van een nieuw instrument dat op verzoek van Sandia was ontwikkeld en dat in een elektronenmicroscoop zou kunnen passen, trokken de onderzoekers herhaaldelijk tweehonderd keer per seconde aan de randen van het metaal om de folie te spannen.

Verrassend genoeg keerde de schade na ongeveer veertig minuten van een experiment om. Het ene uiteinde van een scheur versmolt weer samen over 18 nm van zijn lengte, zonder een spoor achter te laten. Na verloop van tijd, naarmate het experiment vorderde, heropende de scheur zich in een andere richting.

Koudlassen Het geheim achter dit zel erstel is een fenomeen dat bekend staat als koudlassen. Metalen worden bij elkaar gehouden door metaalbindingen, waarbij de buitenste elektronen van elk atoom vrij kunnen bewegen door de algehele structuur van het materiaal. Dit betekent dat wanneer twee platte, schone stukken metaal met elkaar in contact komen, ze kunnen samensmelten. De aard van metaalbindingen betekent dat er voor de atomen en vrije elektronen in elk stuk metaal geen onderscheid is tussen de twee stukken, en dat ze zich gedragen alsof ze één samengevoegd stuk zijn. Koudlassen komt in het dagelijks

leven meestal niet voor omdat metalen vaak worden bedekt met lagen oxiden en andere verontreinigingen die voorkomen dat dit gebeurt. Het kan echter tot problemen in de ruimte leiden – de high-gain antenne in Nasa’s Galileo-sonde naar Jupiter ging bijvoorbeeld in 1991 niet volledig open omdat delen ervan door koudlassen aan elkaar waren gesmolten. Wetenschappers hebben geweten dat koudlassen kan optreden wanneer metalen tegen elkaar worden gedrukt. In 2013 suggereerden computersimulaties van materiaalwetenschapper Michael Demkowicz, toen aan het MIT, en de toenmalige afgestudeerde student Guoqiang Xu echter dat koudlassen zelfs zonder compressie microscopisch kleine scheuren zou kunnen genezen. De nieuwe bevindingen ondersteunen dat eerdere werk.

‘Ik was verheugd om te zien dat zo’n contra-intuïtieve voorspelling experimentele validatie kreeg’, zegt Demkowicz, nu gelieerd aan de Texas A&M University in College Station.

Boyce waarschuwt dat ‘dit geen grote scheur was, en het genas zichzelf niet helemaal. Het was een microscopisch kleine scheur die zichzelf alleen aan het uiteinde van de scheur genas.’

Nanoschaal

Toch kan het vermogen van metaal om zelfs een microscopisch kleine scheur zelf te genezen toepassingen vinden. ‘Alle schade begint op

Sandia-onderzoeker Ryan Schoell gebruikt een transmissie-elektronenmicroscooptechniek om vermoeiingsscheuren op nanoschaal in metaal te bestuderen. (Foto: Craig Fritz/Sandia National Laboratories)

nanoschaal’, zegt Demkowicz, cosenior auteur van de nieuwe studie. ‘Als we scheuren kunnen genezen terwijl ze nog klein zijn, kunnen we schade in de kiem smoren.’

De wetenschappers willen nu zien of deze zelfgenezing kan gebeuren in

lucht in plaats van vacuüm, en in legeringen zoals staal, zegt Boyce. Uiteindelijk willen ze materialen ontwerpen die opzettelijk kunnen profiteren van dit effect, voegt hij eraan toe. www.nature.com

geeft aan dit (voor een belangrijk deel) niet te kunnen.

Personeel

Bij de respondenten van deze Economische Barometer werken gemiddeld bijna 23 medewerkers. Ruim twintig medewerkers zijn in vaste dienst en bijna drie medewerkers hebben een flexibel contract. De ontwikkeling van het personeel in het tweede kwartaal van 2023 is redelijk stabiel. Bij veertien procent van de bedrijven werken meer mensen in vaste dienst dan een kwartaal eerder. Bij elf procent van de bedrijven is dit juist minder. De vraag naar personeel blijft onverminderd groot. Al meer dan een jaar geeft tenminste de helft van de bedrijven aan vacatures te hebben. Afgezet tegen alle

medewerkers hebben ze gemiddeld voor 5,6 procent van het totale personeelsbestand aan vacatures openstaan. Net als voorgaande kwartalen verwacht de mkb-maakindustrie niet dat alle openstaande vacatures in het komende hal aar ingevuld worden. De sector verwacht ruim driekwart van de openstaande vacatures in te kunnen vullen en dus bijna een op de vier vacatures niet.

Winstgevendheid

Het aantal bedrijven dat aangeeft winst te maken, ligt op hetzelfde niveau als gemiddeld in 2022. Zeventig procent van de bedrijven geeft aan winst te maken, vijf procent zegt verlies te maken. De overige bedrijven draaien quitte. De ontwikkeling van

High criteria and excellent control. Precision at its best.

het bedrijfsresultaat is ten opzichte van het eerste kwartaal nagenoeg gelijk gebleven. Bij 24 procent van de bedrijven is het bedrijfsresultaat in het tweede kwartaal toegenomen, bij twintig procent nam dit af. Op de vraag hoe de ondernemer het bedrijfsresultaat waardeert, wordt steeds minder positief gereageerd. Nu geeft dertig procent aan hierover tevreden te zijn, een jaar geleden was dit nog 55 procent.

Voor het derde kwartaal van dit jaar verwacht de sector gemiddeld genomen een zelfde bedrijfsresultaat, 23 procent verwacht een beter resultaat, twintig procent slechter en 57 procent eenzelfde.

Investeringen machinepark

Op de vraag of de ondernemer het

komende hal aar verwacht te investeren in machines, geeft dertig procent aan minder te zullen investeren, 52 procent evenveel en achttien procent verwacht meer te gaan investeren. Deze uitkomst (per saldo 12% negatief) is iets minder negatief dan een kwartaal eerder.

Verwachtingen 2024

Wat hier opvalt is dat de positieve en negatieve antwoorden elkaar redelijk in evenwicht houden. 23 procent van de respondenten verwacht dat 2024 een (veel) beter jaar zal zijn dan 2023, negentien procent verwacht dat 2024 een (veel) slechter jaar zal zijn. 37 procent van de respondenten verwacht een vergelijkbaar jaar en 21 procent geeft aan dit nu nog niet aan te kunnen geven.

www.metaalunie.nl

‘Alle schade begint op nanoschaal’

INDUSTRIETECHNIEK

Flexibel FEIN VersaMAG-systeem

FEIN introduceert per 1 juli 2023 het nieuwe, flexibele FEIN VersaMAG-systeem. Hiermee kun je materialen binnen enkele seconden betrouwbaar en nauwkeurig in een handomdraai vastzetten. De krachtige permanente magneet vormt daarbij het fundament van het FEIN VersaMAG-systeem. Hierop kunnen de meest uiteenlopende accessoires wordt vastgezet, zoals de bankschroef inclusief verhoogde klauwen of de duurzame lasplaat. Dankzij de permanente magneet met bankschroef zijn bankschroeven niet langer vastgeketend aan de werkbank, maar kunnen precies daar worden ingezet waar voorheen snel vastzetten een grote uitdaging vormde: op bouwplaatsen en in werkplaatsen, op verticale vlakken – en vooral wanneer er ‘snel even iets moet worden gedaan’. Met het nieuwe, flexibele systeem kunnen gebruikers werkstukken heel eenvoudig snel, precies en intuïtief op elk magnetisch oppervlak bevestigen. Met behulp van de verhoogde klauwen kunnen ook grotere materialen probleemloos worden vastgezet. De lasplaat is het perfecte alternatief voor dure lastafels. Deze is klein, compact en met zijn lage gewicht geschikt voor stationair en mobiel gebruik. www.fein.com

INDUSTRIETECHNIEK

Voorspellend Onderhoud met de EE 121-1 van Sigmatek

Met de EE 121-1 uit de S-DIAS-serie kan voorspellend onderhoud worden geïmplementeerd. De DIN-railmodule wordt gebruikt om energie, vermogen en fasehoek (Cos φ) direct op de machine te registreren en kan daarom ook worden gebruikt om de kosten te bewaken. Naast stroom- en spanningssequenties kan de EE 121 worden gebruikt om de fasepositie en frequentie te meten. Het maakt de berekening van Ueff en Ieff voor elk kanaal mogelijk, evenals het energieverbruik sinds de eerste activering. De hoofdstroom synchronisatie is ook mogelijk met de S-DIAS-module. De spanningen van de drie ingangsfasen (L1, L2 en L3) worden gemeten, evenals de frequentie met tijdstempel van de nuldoorgang. Daarnaast worden ook tot 12 stromen gemeten. De stromen kunnen willekeurig aan de fasen worden toegewezen. Het S-Dias Energy Measuring Module van Sigmatek is UL/CSA gecertificeerd. Dit betekent een compatible module waarbij de X4 hoofd connector is gewijzigd in een ander connector type. www.sigmatek-automation.com/en

INDUSTRIETECHNIEK

Derde modellijn voor basic heftruckserie

Met de toevoeging van de BA-lijn breidt Jungheinrich zijn basic heftruckserie uit. De range kent nu in totaal drie modellijnen: BA, BB en BC en biedt trucks met een hefvermogen van 1,3 tot en met 3 ton. De nieuwe BA- en de al eerder geïntroduceerde BB- en BC-trucks zijn voordelige instapmodellen voor de dagelijkse transport- en stapeltaken. De trucks zijn ontworpen voor incidenteel gebruik in éénploegendienst en vooral bedoeld voor klanten in het instapsegment. Met een hefvermogen van 1,3 en 1,5 ton bieden de Jungheinrich EFG BA 113 en BA 115 alles voor de inzet in krappe ruimtes. Beide trucks zijn 48V, voorwiel aangedreven driewiel heftrucks met zeer kleine draaicirkel en een breedte van slechts 990 mm. De BA 113 heeft een 375 Ah loodzuuraccu aan boord, de BA 115 draagt tot 500 Ah onder de kap. Drie verschillende masttypes in talrijke maten en uitvoeringen, bieden de juiste uitrusting voor alle standaardtoepassingen tot 6.500 mm hefhoogte. De mast en de sideshift worden hydraulisch bediend via mechanische bedieningshendels. Wie een driewiel heftruck wenst met net iets meer vermogen dan de BA, vindt binnen de basic serie de BB 216k. Met een hefvermogen van 1,6 ton en een accucapaciteit tot 625 Ah legt hij net iets meer gewicht in de schaal. Dankzij het korte chassis (k) blijft de truck compact en uiterst wendbaar. Nog een stapje krachtiger zijn de vierwiel heftrucks uit de BC-lijn. De vijf BC-modellen kennen hefvermogens van 1,6 tot en met 3 ton.

Hierbij is de BC 330 een echte alleskunner met zijn accucapaciteit tot 750 Ah en dubbele voorwielen voor extra stabiliteit.

www.jungheinrich.nl

INDUSTRIETECHNIEK

Hygiënische arreteerbout voor voedingssector

Bibus heeft hun assortiment arreteerbouten uitgebreid met een bijzonder exemplaar, namelijk een ‘plug and play’ corrosiebestendige en hygiënische arreteerbout met kraag. Deze nieuwe arreteerbout is ontwikkeld voor gebruik in de voedingsindustrie, clean rooms, de bakkerijwereld, de zuivelindustrie en de farmaceutische industrie waar voldaan moet worden aan strenge 3-A EHEDG-normen. Deze arreteerbout is onder andere te gebruiken voor het handmatig op hoogte of positie instellen van machines in deze sectoren of voor het vergrendelen van gereedschappen. Af fabriek is deze arreteerbout voorzien van blauwe NBR rubberen pakkingen en volledig vervaardigd van RVS 316, waardoor deze moeiteloos onder hoge druk kan worden gereinigd. Het gebruik van chemicaliën is dus overbodig en de reinigingstijd kan aanzienlijk worden verkort. Dankzij het gladde ontwerp van de arreteerbout laat viezigheid (lees: bacteriën) zich moeiteloos verwijderen. Dit nieuwe model, leverbaar met een pen van 6 of 8 mm, is onder andere te gebruiken bij plaatdiktes van 1,5 tot 4 mm. Hoe dunner het materiaal, hoe langer de benodigde pen. www.bibus.nl

INDUSTRIETECHNIEK

Slimme centrifugaalpomp voor hoge volume debieten

Samen met klanten ontwikkelde Wilo de Wilo-Atmos TERA-SCH voor het veilig en efficiënt transporteren van grote volumestromen. Zelfs over lange afstanden. Op aanvraag van de klant met een gestandaardiseerd volumedebiet van 4.500 m3/h en maximale energie-efficiëntie. Het toepassingsgebied van de Wilo-Atmos TERA-SCH ligt onder andere bij energiecentrales, waterwerken, gemeentelijke watervoorziening en professionele irrigatie/landbouw. De TERA-SCH is ontworpen voor 24-uurs continu bedrijf, 365 dagen per jaar. Het hydrauliekconcept verhoogt de energie-efficiëntie. Ook vermindert het trillingen en geluid dat optreedt bij hoge belasting. Daarnaast optimaliseert het de NPSH-waarde ("netto positieve zuigkop") en voorkomt het onbedoelde cavitatie. De Wilo-Atmos TERA-SCH heeft een laag trillingsniveau. Hiermee worden de levensduur en onderhoudsintervallen aanzienlijk geoptimaliseerd. De pomp wordt standaard uitgevoerd met IE3 motoren, IE4 is optioneel. www.wilo.com/nl/nl

BOUW Snoerloos en zonder moeite beton verdichten

Dagelijks grote oppervlakten beton verdichten en geen stroompunt in de buurt? Daar heeft Makita nu de oplossing voor. Recent is het assortiment uitgebreid met een betontrilnaald op accu in vier uitvoeringen. Het verschil tussen de VR001C, VR002C, VR003C en VR004C zit in de lengte van de naalden en de diameter van de trilkop. Een rugaccu stuurt ze aan via het 36 V Connect accuplatform. De VR001C, VR002C, VR003C en VR004C zijn professionele betontrilnaalden voor intensief dagelijks gebruik. Ze zijn bedoeld voor grote oppervlakten en om langdurig mee te werken. Afhankelijk van de soort klus is er de keuze uit vier verschillende uitvoeringen: een naald van 1,5 of 3 m, gecombineerd met een trilkop met diameter van 43 mm of 52 mm. De motor zit in de trilkop en kan daardoor een hoge amplitude en frequentie bereiken zodat beton goed verdicht. Hij roteert het trillingsgewicht direct en dat verkleint het transmissieverlies. Met deze betontrilnaalden is langdurig, onafgebroken en moeiteloos te werken, ook omdat degene die er mee werkt weinig merkt van de trilling. Snoerloos werken garandeert bovendien volledige werkvrijheid op de bouwplaats. De betontrilnaalden worden via het 36 V Connect accuplatform aangestuurd door de ruggedragen accupack PDC1200. De PDC1200 heeft een spanning van 36 V en een capaciteit van 33,5 Ah, met een totale energieopslag van 1.206 Wh. Het verstelbare harnas zorgt ervoor dat het accustation comfortabel gedragen kan worden in elke situatie. Deze accu is specifiek ontworpen voor de 36 V Connect modellen, maar kan met een optionele adapter ook gebruikt worden in combinatie met diverse 2x18 V en 40 V Max XGT machines. Voor wie dagelijks langdurig met accugereedschap werkt, biedt het Makita ruggedragen accustation een langere energievoorziening. www.makita.nl

advertentie

Perfectie in metaalbewerking en plaatwerk

Al 35 jaar dé specialist in slimme metaaloplossingen

lasersnijden cnc-zagen walsen cnc-(vloei)boren kanten

glasparel-stralen engineering (robot)lassen draai/freeswerk

Toelevering van:

* CNC Draai- en freeswerk

* Constructie

* Hydrauliek

* Engineering

* Montage

Vlam Machinefabriek B.V.

T: 0228-593066

E: info@vlammachinefabriek.nl

I: www.vlammachinefabriek.nl

Duurzame oplossingen voor slijtage en corrosie

We lossen problemen op of denken al in de ontwikkelingsfase met u mee. Zo helpen we productieprocessen weer op gang, verlengen we de levensduur van materialen, en bieden we een alternatief voor dure of moeilijk verkrijgbare metalen. Onze adviseurs helpen u graag.

Gespecialiseerd in optrompen en verjongen van buizen

GB Metaal Edisonstraat 9, 7601 PS Almelo 0546 - 443111 www.gb.nu

Ontdek ons op baas-metaal.nl

Optrompen en verjongen is één van de specialismen bij GB Metaal.

Robuust. Duurzaam. Design.

Optima Kranen B.V., onderdeel van de Breedveld Groep, is als officieel OMIS-dealer gespecialiseerd in de verkoop van bovenloopkranen, onderhangende kranen, zwenkkranen, portaalkranen en magazijn oplossingen zoals het automatische magazijn kraansysteem dat door OMIS zelf ontwikkeld is.

OMIS en Optima Kranen zijn beide al lang bestaande familiebedrijven en hebben de handen ineengeslagen om de beste kraan- en hijsoplossingen in de Nederlandse markt aan te kunnen bieden. Met afzonderlijk al ruim 50 jaar ervaring in de kranenmarkt kiest u voor degelijkheid, betrouwbaarheid en kennis en daarmee voor het beste advies voor uw vraagstuk.

optimakranen.nl

RICHTPRIJZEN 17

RICHTPRIJZEN 21

24 februari 2023 • #27 • www.vraagenaanbod.nl

METAAL

LME Slotnoteringen IN US$ PER TON

SCHROOT

Richtprijzen oude metalen 2023 IN EURO PER TON

STAAL

Staalprijzen periode 2019 - 2023 IN EURO PER TON

LME ontwikkeling januari

KUNSTSTOF

Richtprijzen Commodities IN EURO PER TON

BUSINESS

BUSINESS

Toelichting op de Vraag & Aanbod richtprijzen

Toelichting op de Vraag & Aanbod richtprijzen

DEVENTER • De prijzen die in de bovenstaande tabellen worden vermeld zijn indicatieve, brutoprijzen. De daadwerkelijke prijzen liggen meestal een stuk lager afhankelijk van de hoeveelheid en frequentie waarop de materialen worden afgenomen.

DEVENTER • De prijzen die in de bovenstaande tabellen worden vermeld zijn indicatieve, brutoprijzen. De daadwerkelijke prijzen liggen meestal een stuk lager afhankelijk van de hoeveelheid en frequentie waarop de materialen worden afgenomen.

Hierna een verder specificatie van de kunststofprijzen. De prijzen die in de tabellen van kunststoffen worden genoemd zijn onderveeld in:

- gangbare grondstoffen, in grotere volumes, per silowagen geleverd

- technische grondstoffen, in hoeveelheden van 5 ton, geleverd in zakken op pallets Het zijn richtprijzen, rekening houdend met ontwikkelingen op kor-

Hierna een verder specificatie van de kunststofprijzen. De prijzen die in de tabellen van kunststoffen worden genoemd zijn onderveeld in: - gangbare grondstoffen, in grotere volumes, per silowagen geleverd - technische grondstoffen, in hoeveelheden van 5 ton, geleverd in zakken op pallets Het zijn richtprijzen, rekening houdend met ontwikkelingen op kor-

te termijn, kortom, een prijstrend aangevend. De noteringen worden gegeven door een gemiddelde te berekenen tussen gepubliceerde contractprijzen en actuele spotprijzen op de markt. Volume speelt een belangrijke rol. Zeer grote afnemers doen rechtstreeks zaken met producenten. Meestal wordt bij de uiteindelijk te betalen prijs van een kunststofsoort rekening gehouden met de maandelijks gepubliceerde monomeerprijs.

te termijn, kortom, een prijstrend aangevend. De noteringen worden gegeven door een gemiddelde te berekenen tussen gepubliceerde contractprijzen en actuele spotprijzen op de markt. Volume speelt een belangrijke rol. Zeer grote afnemers doen rechtstreeks zaken met producenten. Meestal wordt bij de uiteindelijk te betalen prijs van een kunststofsoort rekening gehouden met de maandelijks gepubliceerde monomeerprijs.

Daarnaast kunnen kwantumkortingen worden bedongen en speelt continuïteit/beschikbaarheid de laatste jaren ook een rol. De netto prijs is in deze categorie lager dan de in onze tabel genoemde richtprijzen.

wel op de richtprijs. Verwerkers van gangbare kunststoffen, die aangewezen zijn op distributeurs, betalen meer, echter ook hier geldt dat het volume bepalend is voor de toeslag bij levering van minder dan een volle wagen. Een relatief gering verschilwordt doorberekend voor een volle wagen, toeslagen volgens een staffel kunnen vanaf 0,10 tot 0,75 euro per kg oplopen bij kleinere zendingen.

wel op de richtprijs. Verwerkers van gangbare kunststoffen, die aangewezen zijn op distributeurs, betalen meer, echter ook hier geldt dat het volume bepalend is voor de toeslag bij levering van minder dan een volle wagen. Een relatief gering verschilwordt doorberekend voor een volle wagen, toeslagen volgens een staffel kunnen vanaf 0,10 tot 0,75 euro per kg oplopen bij kleinere zendingen.

men volume per keer van grote invloed op de prijs.

men volume per keer van grote invloed op de prijs.

Des te kleiner het volume, des te hoger de toeslag, die kan oplopen tot vele euro’s per kilo, a ankelijk van het specifiek gewenste, of voorgeschreven type.

Des te kleiner het volume, des te hoger de toeslag, die kan oplopen tot vele euro’s per kilo, a ankelijk van het specifiek gewenste, of voorgeschreven type. Grote afnemers betalen aanzienlijk minder dan de aangegeven richtprijzen.

Grote afnemers betalen aanzienlijk minder dan de aangegeven richtprijzen.

Regranulaat en maalgoed

meerdere soorten bestaat. Het prijsverschil kan tot tientallen procenten onder de richtprijzen liggen, in een kwaliteit die wel goed verwerkbaar is.

meerdere soorten bestaat. Het prijsverschil kan tot tientallen procenten onder de richtprijzen liggen, in een kwaliteit die wel goed verwerkbaar is.

Daarnaast kunnen kwantumkortingen worden bedongen en speelt continuïteit/beschikbaarheid de laatste jaren ook een rol. De netto prijs is in deze categorie lager dan de in onze tabel genoemde richtprijzen. De prijs van PVC poeders ligt vrij-

Prijzen van technische grondstoffen lijken stabieler, echter, bij ABS en POM heeft invoer op lage prijzen de markt onder druk gezet, andere soorten zijn a ankelijker geworden van onverwachte prijsstijgingen door schaarste in andere werelddelen.

De prijs van PVC poeders ligt vrij-

Ook hier is het verschil in af te ne-

Prijzen van technische grondstoffen lijken stabieler, echter, bij ABS en POM heeft invoer op lage prijzen de markt onder druk gezet, andere soorten zijn a ankelijker geworden van onverwachte prijsstijgingen door schaarste in andere werelddelen. Ook hier is het verschil in af te ne-

De prijzen van regranulaten en maalgoed volgen met vertraging de prijzen van de originele materialen. Bepalend is de continuïteit van kwaliteit en beschikbaarheid. Wel is sprake van grote verschillen met de aangegeven richtprijzen wanneer het te leveren recyclaat uit

Regranulaat en maalgoed

De prijzen van regranulaten en maalgoed volgen met vertraging de prijzen van de originele materialen. Bepalend is de continuïteit van kwaliteit en beschikbaarheid. Wel is sprake van grote verschillen met de aangegeven richtprijzen wanneer het te leveren recyclaat uit

Aan de gegeven richtprijzen kunnen geen rechten worden ontleend. Het is duidelijk dat nooit een absolute hoogte van een prijs wordt genoemd. Onze richtprijs let op toekomstige ontwikkelingen, houdt rekening met meerdere factoren die van invloed zijn op de verwachte marktprijs. Deze wijkt meestal af van de hogere contractprijzen die door producenten worden afgegeven. Te beschouwen als bruto verrekenprijzen waar kortingen op kunnen worden gegeven. Afwijkend van de actuele marktprijzen.

Aan de gegeven richtprijzen kunnen geen rechten worden ontleend. Het is duidelijk dat nooit een absolute hoogte van een prijs wordt genoemd. Onze richtprijs let op toekomstige ontwikkelingen, houdt rekening met meerdere factoren die van invloed zijn op de verwachte marktprijs. Deze wijkt meestal af van de hogere contractprijzen die door producenten worden afgegeven. Te beschouwen als bruto verrekenprijzen waar kortingen op kunnen worden gegeven. Afwijkend van de actuele marktprijzen.

PERFECTIE TUSSEN MENS EN METAAL

lassen, lasersn den, kanten, walsen, engineering, framebouw, constructie, industriële behuizingen, machine- en apparatenbouw

Sinds 1919 biedt Assink & Schipholt betrouwbaarheid en hoogwaardige kwaliteit.

Wilt u meer weten over Assink en Schipholt? K k dan op www.assinkschipholt.nl

uw partner voor gecerti ceerd laswerk

LEZERSSERVICE 23

25 augustus 2023 • #17 • www.vraagenaanbod.nl

Beurzen I

SEPTEMBER

Matexpo

6-10/9 2023 KORTRIJK

Inl.: Kortrijk XPO www.matexpo.com

Schweissen & Schneiden

12-15/9 2023 E SSEN

Inl.: Messe Essen www.schweissen-schneiden.com

Installatie Vakdagen

12-14/9 2023 H ARDENBERG

Inl.: Easyfairs www.installatie-vakdagen.nl

EMO Hannover

18-23/9 2023 H ANNOVER (DE)

Inl.: Global Fairs emo-hannover.com

Kunststoffen

20-21/9 2023 ‘S -H ERTOGENBOSCH

Inl.: Mikrocentrum www.kunststoffenbeurs.nl

Parts2clean

26-28/9 2023 STUTTGART inl.: Deutsche Messe www.parts2clean.de

Electronics & Applications

26-28/9 2023 U TRECHT

Inl.: FHI fhi.nl/eabeurs/

OKTOBER

ABISS

5/10 2023 KORTRIJK

Inl.: Industrial Fairs www.abissummit.be

Metavak

10-12/10 2023 G ORINCHEM

Inl: Easyfairs www.metavak.nl

NOVEMBER

BlechExpo/Schweisstec

7-10/11 2023 STUTTGART

Inl: Schall www.blechexpo-messe.de www.schweisstec-messe.de

FMB

8-10/11 BAD SALZUFLEN (DE)

Inl.: Easyfairs www.fmb-messe.de

Engineering Event Safety

29/11 2023 ‘S -H ERTOGENBOSCH

Inl.: Mybusinessmedia www.safetyevent.nl

JANUARI

Indumation.be

31/1 - 2/2 2024 KORTRIJK

Inl.: Industrial Fairs www.indumation.be

MAART

Technishow

12-15/3 2024 U TRECHT

Inl.: fpt vimag www.technishow.nl

APRIL

Maintenance Gorinchem

16-18/4 2024 G ORINCHEM

Inl.: Easyfairs

www.maintenance-gorinchem.com

Faillissementen

UITGESPROKEN

Impact Bouwbedrijf bv, hodn Impact

Connect To Solve

Amphoraweg 7, 2332 ED Leiden

Cur: mr H.J. Bakker, Postbus 11231, 2301 EE Leiden, tel. 071-7502200

Bouwbedrijf Portier bv

Parelweg 8, 1812 RS Alkmaar

Cur: mr B.J. Mekkelholt, Prins Hendriklaan 59, 1781 KB Den Helder, tel. 0223-660114

HSconstruction bv

Jan Tademaweg 6A, 2031 CV Haarlem

Cur: mr A. Glijnis, Kennemerstraatweg 2, 1815 LA Alkmaar, tel. 072-5121300

Basic Bouw bv

Merel 115, 1965 GP Heemskerk

Cur: mr A. Ourhris, Velserbeek 1, 1981 LA Velsen-Zuid, tel. 0255-547800

MS Projects Metropolitan Constructions bv

Zaanenlaan 14, 2024 ZA Haarlem

Cur: mr B. van Veen, Postbus 280, 2000 AG Haarlem, tel. 023-5530230

Zwaal Transport bv

Ligusterbaan 1, 2908 LW Capelle aan den

IJssel

Cur: mr Chr. Groenewoud, Postbus 23156, 3001 KD Rotterdam, tel. 0104400500

Troost Infra bv

Elve 5A, 3251 AJ Stellendam

Cur: mr S. Visser, Postbus 25006, 3001 HA

Rotterdam, tel. 010-4776777

Van Vliet Bouw en Advies bv

Del sestraatweg 48, 2645 CB Delfgauw

Curator: mr M.J. Beekman, Postbus 7191, 2701 AD Zoetermeer, tel. 079-3420250

A & A Projectontwikkeling bv, hodn A & A

Leisure Exploitatie

Burgemeester Eussenlaan 38, 6176 BB

Spaubeek

Curator: mr R. Lemmens, Postbus 608, 6400

AP Heerlen, tel. 045-5719005

Bubo-Tech bv

Hildo Kropstraat 37, 1328 BB Almere

Curator: mr M.K. Butôt, Postbus 85005, 3508

AA Utrecht, tel. 030-2595959

Induca Transport bv

P.C. Staalweg 110C, 3721 TJ Bilthoven

Curator: mr M. Kolbrink, Postbus 85207, 3508 AE Utrecht, tel. 030-2635050

Bantjes Montage en Project Service

Curator: mr O.A. van Oorschot, Postbus 161, 8900 AD Leeuwarden, tel. 058-2941614

FenRo Afbouw bv, hodn FenRo Houtbouw

J.A. Koningstraat 13A, 9672 AC Winschoten

Curator: mr J.S. van Burg, Postbus 538, 9400

AM Assen, tel. 088-7373800

Wouters Metaalproducties bv, hodn

Wouters Works

Lange Voren 24, 5521 DD Eersel

Curator: mr J.W.P. Tulfer, Postbus 2342, 5600 CH Eindhoven, tel. 088-3040000

GRT Logistics bv

Geurdeland 17G, 6673 DR Andelst

Curator: mr R.G.H. Bongers, Postbus 270, 6000 AG Weert, tel. 0495-536138

Timmerfabriek Gennep

Kajuitstraat 2, 7005 BP Doetinchem

Curator: mr J.C.A. Herstel, Postbus 348, 7000

AH Doetinchem, tel. 0314-372311

EK Infra Fiber and Electra

Lau Mazirellaan 486, 2525 WV

's-Gravenhage

Curator: Koeze, Postbus 18511, 2502 EM

’s-Gravenhage, tel. 070-3184200

ABC-Glasservice & Onderhoudsbedrijf

Meeuwenstraat 12E, 2583 SW 's-Gravenhage

Curator: mr M. Haasjes, Postbus 50, 2270 AB

Voorburg, tel. 070-2280080

Casalis

Liudgerleane 46, 9101 WD Dokkum

Curator: mr H.C. Lunter, Postbus 622, 9200 AP Drachten, tel. 0512-334134

Drijfhout's Timmerfabriek

Produksjewei 3, 8501 XD Joure

Curator: mr M.J. Oudman, Tingietersstraat 14, 8601 WJ Sneek, tel. 0515-432580

Combi-Trans

Westerbuorren 9, 9212 PK Boornbergum

Curator: mr R.H. Knegtering, Postbus 222, 8901 BA Leeuwarden, tel. 058-2122444

MDJ Totaal, hodn independentbespaaradvies.nl; MSN media support nederland

Korreweg 113A, 9714 AG Groningen

Curator: mr G.W. Breuker, Postbus 96, 9700 AB Groningen, tel. 050-5206520

VDW Bouwmaterieel

Newtonstraat 55, 4004 KE Tiel

Curator: mr S.M.M. van Dooren, Postbus 396, 5201 AJ ’s-Hertogenbosch, tel. 088-4402400

VDW Beton, hodn VDW Service en Montage

Esterweg 57, 4061 PX Ophemert

Curator: mr S.M.M. van Dooren, Postbus 396, 5201 AJ ’s-Hertogenbosch, tel. 088-4402400

VDW Bouwmaterieel Beheer

Newtonstraat 55, 4004 KE Tiel

Curator: mr S.M.M. van Dooren, Postbus 396, 5201 AJ ’s-Hertogenbosch, tel. 088-4402400

Econstructie, hodn Mooduul

Achtseweg Zuid 153C, 5651 GW Eindhoven

Curator: mr N. Vinke, Postbus 8727, 5605 LS

Eindhoven, tel. 040-2501414

IJssel Transport

Graaf Reinoldstraat 44, 7415 MH Deventer

Curator: mr S.W. Vos, Postbus 623, 7400 AP Deventer, tel. 088-6160010

Gebr. Keizer Infra

Van Hallstraat 17 8121ZP Olst

Curator: mr F. Havers, Munsterstraat 2N, 7418 EV Deventer, tel. 0570-630857

Dinzey Onderhoudsbedrijf

Jan van Avennesstraat 32, 3117 PR Schiedam

Curator: mr J. de Vries, Wilhelminakade 955, 3072 AP Rotterdam, tel. 010-2092777

VEREENVOUDIGDE AFWIKKELING

Diba Installatiebedrijf bv

Mesdaglaan 12, 3117 TJ Schiedam

Cur: mr P.A. Visser, Postbus 25006, 3001 HA Rotterdam, tel. 010-4776777

Frebo Metaaltoelevering bv

Edisonstraat 9B, 7601 PS Almelo

Cur: mr A.P.H. Spoor, Postbus 214, 7600 AE Almelo, tel. 0546-488540

Bouw- en timmerwerken De Lutte bv, hodn Prefab Bouw De Lutte Bentheimerstraat 24, 7587 NH de Lutte Wierdensestraat 122, 7604 BM Almelo

Cur: mr S.J.M. Masseling, Postbus 150, 7600 AD Almelo, tel. 0546-542500

VBM bv, hodn VBM Montage

Elzendreef 18, 5165 AV Waspik

Curator: mr J.H.A. van den Wildenberg, Postbus 772, 5000 AT Tilburg, tel. 013-5838200

V.O.F. Kozijnen van Staal, hodn Kozijnen van Staal; kozijnenvanstaal.com

Populierenstraat 2, 4793 AV Fijnaart

Curator: mr P.J.W. Vermunt, Brugstraat 44, 4701 LJ Roosendaal, tel. 0165-555094

VERIFICATIEVERGADERING

Betonboringsbedrijf Van Hal bv

Kruisbaak 17, 2165 AJ Lisserbroek

Cur: mr M.W. Schüller, Postbus 562, 2130 AN Hoofddorp, tel. 023-5643227

Uiterste datum van indiening vorderingen: 07

augustus 2023

Pro forma verificatievergadering op 21

augustus 2023 om 0:00 uur

GEËINDIGD

Jouw-bouw bv

Kemperveldweg 3, 6005 RC Weert

NAMI Constructions bv

Ringdijk 486, 2983 GS Ridderkerk

Door verbindende uitdelingslijst

Kard Uitzendburo bv, hodn KARD

Kapitein Hatterasstraat 3, 5015 BB Tilburg

Door verbindende uitdelingslijst

Collect & Deliver Logistics bv

Vuurtorenplein 64, 2202 PC Noordwijk

Wegens gebrek aan baten

Rubiks logistics bv, hodn Rubiks Beheer en Advies

Ameidestraat 74, 2729 AT Zoetermeer

Wegens gebrek aan baten

Techniek Noord bv

Kruisweg 43, 9363 AB Marum

Wegens gebrek aan baten

3DRAFT Ingenieurs bv

Hoendiep 208, 9745 ED Groningen

Wegens gebrek aan baten

Vlasblom Transport en Logistieke

Dienstverlening bv

Druivenstraat 27, 4816 KB Breda

Wegens gebrek aan baten

Mobile Services Installatietechniek bv

Meenthoek 11, 8224 BS Lelystad

Door verbindende uitdelingslijst

Transport & Logistiek Amersfoort bv, hodn AKS Transport

Schrijnwerkerlaan 23, 3828 XB Hoogland

Wegens gebrek aan baten

VDB Installatietechniek

5e Vegelindwarsstraat 1, 8933 DG

Leeuwarden

Wegens gebrek aan baten

Moes Projectontwikkeling bv, hodn Moes

Initiatief & Ontwikkeling

Punterweg 4, 8042 PB Zwolle

Door verbindende uitdelingslijst

Meijers Staalbouw bv, hodn MeijersGroep

Hondegemsweg 6, 4353 RS Serooskerke

Wegens gebrek aan baten

Technocast bv

Lovinkweg 3, 7061 DT Terborg

Door verbindende uitdelingslijst

E. Bouwma Dak en Bouw

Beukstraat 13, 7545 ME Enschede

Wegens gebrek aan baten

K.E.G. Infra bv

Zuidereind 5, 3741 LG Baarn

Door verbindende uitdelingslijst

SLOTUIDELINGSLIJST

InterChem Logistics bv

Damhertstraat 16, 3064 LT Rotterdam

Airopack Technology Group bv

Van Hilststraat 21, 5145 RK Waalwijk

BvS Bouw Vriezenveen bv

Nijverheidsweg 29, 7671 DA Vriezenveen

Aluminium Constructies Van Dijk bv

De Stroet 2, 6741 PT Lunteren

Kaptein Bouwgroep bv

De Wieling 1, 8255 RP Swi erbant

Vlemminx transport vof

Van Dijklaan 17C, 5581 WG Waalre

Frebo Metaaltoelevering bv

Edisonstraat 9B, 7601 PS Almelo

VERNIETIGD

MS Projects Metropolitan Constructions

bv

Colofon

Door verbindende uitdelingslijst

Zaanenlaan 14, 2024 ZA Haarlem

Vernietiging faillissement na verzet

Hemo Bouw

Windsingel 3, 3329 KV Dordrecht

Vernietiging faillissement na verzet

Bron: www.rechtspraak.nl

Uitgeverij

Mybusinessmedia Holding bv Postbus 58 7400 AB Deventer

Verschijning Tweewekelijks op vrijdag

Redactie Postbus 58 7400 AB Deventer Telefoon: 0570 - 504 390

E-mail: redactie@vraagenaanbod.nl

Hoofdredacteur Rolf Elling

Eindredactie Kasper Weigand

Webredactie

Jorine van Knippenberg

Uitgever

Arjan Stoeten

Advertentieverkoop

Bert Brassée

Tel.: 06 833 313 82

Roy Wösting

Tel.: 06 225 483 04

E-mail: verkoop@vraagenaanbod.nl

Abonnementen

Voor vragen over abonnementen, bezorging en of adreswijzigingen kunt u:

Bellen: 0570 - 504 325

Mailen:  klantenservice@mybusinessmedia.nl

Schrijven:

MYbusinessmedia Holding

Vraag&Aanbod

Postbus 58 7400 AB Deventer

Abonnementsprijs

Jaarabonnement Nederland € 329,-*

Jaarabonnement buitenland € 399,-*

* Prijzen zijn excl. 9% BTW.

Jaarabonnement geldt tot wederopzegging. Beëindiging van het abonnement kan uitsluitend schriftelijk geschieden, uiterlijk drie maanden voor het einde van de abonnementsperiode; nadien vindt automatisch verlenging plaats.

Druk Ludlow Media, www.ludlowmedia.nl

Basislayout Bureau OMA bv, www.bureauoma.nl

Vormgeving Bureau OMA bv, www.bureauoma.nl

Auteursrechten © voorbehouden. Niets uit deze opgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden door middel van druk, fotocopie, microfilm, elektronisch of op welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

Op de advertentiecontracten of overeenkomsten tot plaatsing van losse advertenties zijn van toepassing de Regelen voor het Advertentiewezen van de Stichting ROTA zoals gedeponeerd bij de Kamer van Koophandel te Amsterdam onder nummer 28114570. Uitgeverij Mybusinessmedia Holding bv legt uw gegevens vast voor de uitvoering van de (abonnements)overeenkomst. Uw gegevens kunnen door uitgeverij Mybusinessmedia Holding bv, of zorgvuldig geselecteerde derden, worden gebruikt om u te informeren over relevante producten en diensten. Indien u hier bezwaar tegen heeft, dan kunt u dit melden aan Uitgeverij Mybusinessmedia Holding bv, t.a.v. afdeling Relatiebeheer, Postbus 58, 7400 AB Deventer.

Lid FPPB, Federatie van de Periodieke Pers van België, Lid European Association of Machine Tool Merchant.

ISSN

ACTIE

Bekijk de kraan op: Demag.nl/zwenkkraan

Vrijblijvende offerte ? demag.nl/V-ligger

REIK VERDER MET DEMAG ZWENKKRANEN

Met elektrisch Demag kettingtakel vanaf 2.999,-

Nu een ruim assortiment uit voorraad leverbaar

Demag Kolomzwenkkraan (capaciteit x arm x kolomhoogte)

◾ 125kg x 3.000mm x 3.500mm

◾ 500kg x 3.000mm x 3.500mm

◾ 250kg x 6.000mm x 4.000mm

◾ 500kg x 3.000mm x 4.000mm

◾ 500kg x 6.000mm x 4.500mm

Demag Wandzwenkkraan (capaciteit x arm)

◾ 250kg x 3.000mm

◾ 250kg x 6.000mm

◾ 500kg x 3.000mm

◾ 500kg x 6.000mm

van den Berg

Transporttechniek

◾ Kolom- of wandzwenkkraan

◾ Andere bedrijfslasten en afmetingen zijn mogelijk

◾ Montage door Van den Berg Transporttechniek optioneel

◾ Optioneel met zwenkbegrenzing

Lorem ipsum