Vraag en Aanbod 22 - 2023

22

3 november 2023 125e jaargang

SUCCESVOLLE METAVAK P9

PRECISIEBEURS: KATALYSATOR VAN DE HIGHTECH INDUSTRIE P12

De Nederlandse industrie is van grote waarde voor de gehele Nederlandse economie, R&D is hierbij echter van groot belang.

R&D bepalend voor toekomst NL- maakindustrie

TOEKOMSTBESTENDIGE PLAATBEWERKING OP BLECHEXPO P16 advertenties

brik a a ntntv v a a nn FF F aa a brik brik a nt v a n G G e e G d d e r r u u d k k r t tu k g g t e e g w w e e e w v v e e n n v e g g n a a g a a a s s a s

HEVA

G G eo eo G dl dl f f g g o r r u u a a l f k k g a a t t a s s g g a e e e e s n n w w e e e n v v e e n n G G oe oe G lw lw f f g g e e e a a w v v a a e e s s n n v e e e g g n n n a a g a a a s s a i i n n s GS GS t t e e a a S w w a a t a e l e l g g a v v a a e e l g a a n n a s s a g g e e s a a n n a a e s s n i i n n S S t t ar ar S e e a a t k k r l l g g m m e a a k e e a a m t t s s a a e a a e e t a l l n n a l SS tt rr ee kk mm ee tt aa aa ll

De R&D intensiteit van de Nederlandse maakindustrie is hoog vergeleken met andere bedrijfstakken. Ook kent de sector een hoge arbeidsproductiviteit en heeft de maakindustrie en sterke positie in de wereldeconomie. Nederland loopt door stevige internationale concurrentie echter risico terrein te verliezen.

Dat schrijft TNO in de publicatie ‘De toekomst van de Nederlandse Industrie’. Een innovatief klimaat dat aantrekkelijk is om in Nederland te investeren in R&D is volgens de onderzoekers het antwoord om concurrerend te blijven, technisch talent uit binnen- en buitenland aan te trekken en bij te dragen aan maatschappelijke opgaven, zoals de energie-transitie.

Uit een eerdere studie (april 2023) van TNO naar de Nederlandse industrie bleek al de grote waarde van Nederlandse industrie voor de gehele Nederlandse economie. De R&D intensiteit van de Nederlandse maakindustrie is ongeveer 3,5 keer zo hoog als andere sectoren (6,7% versus 1,7% gemiddeld over alle bedrijfstakken).

De R&D intensiteit is het hoogst in de groeiende elektrotechnische, machinebouw en farmaceutische industrie, al blijven de sectoren achter op het Europees gemiddelde. De aardolie- en chemische industrie kennen binnen de maakindustrie een relatief lage R&D intensiteit, maar een hoge specialisatie. Deze sectoren zijn van belang voor de Nederlandse economie, maar staan tegelijkertijd onder druk vanwe-

ge de energietransitie. In totaal investeert ons land 2,3 procent van het bruto binnenlands product (bbp) in R&D. In Duitsland ligt dit percentage op 3,1 procent en in België op 3,5 procent.

Lissabondoel

Om concurrerend te blijven, is het van belang dat de Nederlandse R&D-uitgaven generiek worden verhoogd naar minstens 3 procent van het bbp (Lissabondoel). Dit leidt niet

creëren waardoor het voor (inter)nationale bedrijven aantrekkelijk wordt te investeren in ons land.

Sleuteltechnologieën Waardeketens internationaliseren en steeds meer grondstoffen en halffabricaten in de Nederlandse maakindustrie komen, naast veel toeleveranties uit EU-lidstaten, uit de VS en China. In 2010 was zo’n 35 procent van alle inputs van grondstoffen en halffabricaten afkomstig uit Nederland

'Veel van het succes van de industrie hangt af van nieuw

te ontwikkelen waardeketens' tot een voorsprong op de ons omringende economieën, maar vermindert een achterstand. Specifiek is een hoge R&D-inzet van belang in de groeiende en industrietakken waar Nederland een stevige specialisatie heeft, maar waar de R&D-intensiteit in het buitenland hoger is. Zoals in de aardolie- en chemische industrie. Voor het verhogen van de R&D intensiteit kan de overheid de randvoorwaarden

zelf. In 2019 daalde dit naar 29 procent. Dit vergroot de afhankelijkheid.

Daarnaast neemt de internationale concurrentiedruk, vooral uit Azië, sterk toe. Daarom is het van belang in te zetten op sleuteltechnologieën en het investeren in onmisbare schakels (‘control points’) in waardeketens waarvan de rest van de wereld afhankelijk is. ASML is hier een voorbeeld van. Veel van het succes van de indus-

Lees vraag&aanbod ook online ❯ www.vraagenaanbod.nl ❯ voor de hele maakindustrie

S ta a lg a a s e n S tre k m e ta a l

gg aa aa ss i a a n l l l l e e a l l m m e e e m t t a a e l l e et a n n l e n aa ll ll ee mm ee tt aa ll ee nn

Fabrikant van:

D o c u m e n ta tie o p a a n v r a a g .

• (Gedrukt)D o geweven weverij a g . metaalgaasweverij a n v r aBV a gaas, c u m e n t a t i e o p Heva Metaalgaas BV Heva e asweveri t7 Lorentzstraa metaalgaasweveri BV Metaalga Heva Lorentzstraa jj t 7 in alle metalen JH Winterswijk 7102 BV Heva e 7T.: JH Winterswijk Lorentzstraat 7102 0543-512373 • Gepuntlast gaas raat 7T.: Lorentzst 0543-512373 ijk 0543-515919 F.: JH Wintersw 7102 0543-515919 info@hevaw Wintersw 7102 73F.:ijk interswijk.nl 0543-5123 T.: • Voorraad enJH maatwerk 19 T.: 0543-5123 0543-515973 19 jk.nl

F.: D D o o c c D u u o m m c e e u n n m t t a a e t t n i i e e t a o o t i pe p a o a a p a n n a v v a r r a a n a a v r g g a . . a g .

trie hangt af van nieuw te ontwikkelen waardeketens, voortbouwend op bestaande sterktes en comparatieve voordelen.

F.: 0543-5159 gg .. aawinterswi vv rr aa asweveri nn tt aa tt ii ee oo pp aa aa nn asweveri cc uu mm ee info@heva DD oo BV metaalga Heva metaalga BV Heva asweveri asweveri jjjjj jj Metaalga metaalga BV asweveri BV Heva Metaalga Heva asweveri Metaalga BV Heva e BV 7 asweveri raat eeHeva metaalga BV Lorentzst 7 Heva raat Lorentzst asweveri jj metaalga asweveri BV 7 Heva raat Metaalga BV Lorentzst Heva asweveri Metaalga 7 ijk j Heva raat Lorentzst 7 raat e BV Lorentzst raat Wintersw Lorentzst 7102 Wintersw 77 ijk JHJH

e

raat 7102 Lorentzst raat 7 ijk Lorentzst JH Wintersw 7102 7 raat Lorentzst Wintersw JH ijk ijk 7102 Wintersw Wintersw JH 7 73 JH 0543-5123 raat73 7102 7102 Lorentzst 0543-5123 T.: ijk ijkijk Wintersw Wintersw JH JH 7102 7102 73 0543-5123 T.:T.: ijk Wintersw JH 7102 7373 0543-5123 0543-5123 T.:T.:

Innovatie hotspots

Uit de analyse blijkt dat de arbeidsmarktkrapte van de Nederlandse maakindustrie relatief hoog is en sterker toeneemt dan in omringende landen. Het aantal vacatures voor technische beroepen bedraagt momenteel meer dan 80.000. Waarbij het aantal studenten in technische richtingen afneemt, terwijl het elders in de wereld sterk groeit. Dit vormt een mogelijke rem op noodzakelijke economische groei. Het vraagt om verdere digitalisering van sectoren om hiermee een stijging van de arbeidsproductiviteit van de Nederlandse maakindustrie in de toekomst door te zetten. Tevens trekt een verdere intensivering van R&D (inter) nationaal talent aan. Juist ‘innovatie hotspots’ hebben, naast een prettige woon- en leefomgeving, een belangrijke aantrekkingskracht. www.tno.nl

Overkampseweg 26 • 8102 PH Raalte Tel.: 0572 - 36 26 00 • Fax.: 0572 - 36 22 98

www.disselhorstmetaal.nl

G eperforeerd , g aas of s trek metaal? w w w .k abelz aand am.nl

+31 (0)7 5 68 1 8 2 00 info@k abelz aand am.nl

Uitgever: MYbusinessmedia.nl

www.lumahengelo.nl

Luma Hengelo

IJZERSTERK IN METAAL. Van concept tot werkelijkheid, ons plaatwerk kent geen limiet.

Walsen

Kanten tot 8m

Ponsen

Assembleren

tot 8m

Lasersnijden

Lassen

6 x 2,5m

Constructief in plaatwerk Engineering Lasersnijden Plaatwerk/constructie Draaien/frezen

Altijd een oplossing

Up-to-date machinepark

Flexibel

Persoonlijk advies

Snelle levertijden

Kwalitatief

Poedercoaten

De Stenenmaat 6

7071 ED Ulft

T 0315 - 69 56 00

E info@arendsen-plaat.nl VOLG ONS

ARENDSEN-PLAAT.NL

YOUR PARTNER FOR CUTTING & AUTOMATION

PLASMA & AUTOGEEN

Plaatsnijwerk van 0,5mm tot 320mm dik

One stop shop voor snijden / zetten / boren tappen / bevels / frezen MWASTEEL.NL

expertise in techniek / uitvoering / service

WATERSTRAAL

LASER

LASOPLOSSINGEN

SNIJDEN EN LASSEN: UW UITDAGING, ONZE PASSIE Bij Wouters Cutting & Welding staan kwaliteit en service voorop. Als toonaangevende verdeler van high-end merken, zoals MicroStep, Swift-Cut en Pema, bieden wij oplossingen op maat voor al uw snij- en lasbehoeften. Of u nu een klein bedrijf bent dat af en toe snij- of laswerk nodig heeft, of een grote industriële speler die dagelijks productie draait; bij ons krijgt u altijd het beste advies en een uitstekende service, aangepast aan uw specifieke eisen.

NIEUWS

'Het is niet ondenkbaar dat de prijzen op korte termijn gaan stabiliseren'

3

3 november 2023 • #22 • www.vraagenaanbod.nl

COLUMN ROLF ELLING

STAALMARKT Algemene stemming over de huidige staalmarkt niet bijzonder positief

Vraag en aanbod uit balans Puur en Zakelijk

WIJCHEN • Door de minimale afname en het overweldigende aanbod heeft de staalmarkt een verdere neerwaartse trend niet kunnen voorkomen. Daarmee opent Het Staaljournaal van 17 oktober van Noviostaal.

Het pessimistische sentiment in China, veroorzaakt door verschillende factoren, heeft als resultaat een overschot aan materiaal bij de lokale staalproducenten. Dit, in combinatie met de laagste rentestand in de afgelopen vijftien jaar, heeft mede geleid tot een uitzonderlijk hoge bezettingsgraad (9798%) bij de Chinese staalfabrieken die aanzienlijk geholpen hebben om het staalaanbod fors te laten stijgen. De vraag naar staal is daarentegen echter erg matig waardoor ook prijzen zwak blijven en er een duidelijke onbalans in vraag en aanbod is ontstaan. Zowel binnenlandse als Europese afnemers willen risico’s minimaliseren en wachten daarom af wat de prijzen gaan doen aankomende tijd. Bovendien blijkt dat de Chinese overheidsstimuleringsmaatregelen tot nu toe niet het beoogde resultaat opleveren, wat resulteert in een stagnatie van de verkoop. Een glimp van hoop zijn de meest recente nieuwe stimuleringsmaatregelen vanuit de overheid voor de sloop, renovatie en bouw van (nieuwe) woningen.

Een mijnongeluk in China heeft geleid tot nieuwe veiligheidsinspecties en een lokale prijsstijging van kolen. De prijs voor deze grondstof is momenteel ongeveer 25 procent hoger in vergelijking met slechts een maand geleden, wat de productiekosten verder opdrijft.

De wereldwijd zwakke markt zou een aanzienlijke impact op Oekraïne kunnen hebben. Afgezien van de aanhoudende schade, die het land lijdt als gevolg van de (s)lopende oorlog, kan dit een verwoestend effect hebben op de export van ijzererts. Verscheidene grote afnemers hebben hun verwachte volumes voor grondstofaankopen uit Oekraïne aanzienlijk verminderd.

Het land probeert actief nieuwe markten aan te boren, maar dit kost tijd. Desondanks is het een opmerkelijke prestatie te noemen dat het land er wel in is geslaagd een grote verscheping van ijzererts vanuit de Zwarte Zeehavens te realiseren, gezien de huidige oorlogsomstandigheden.

Importquota

Door het enorme staalaanbod zijn de importquota voor verschillende

M

issie en visie, we hebben het nodig.

Zeker binnen de Nederlandse maakindustrie.

Weten waar je staat en weten waar je met het bedrijf naar toe wilt.

Onontbeerlijk voor een goede basis voor een economisch positief resultaat. Belangrijk hierbij is dat je de klanten en toekomstige klanten laat zien waar je mee bezig bent. Productontwikkeling, het machinepark met alle hierbij horende activiteiten.

soorten staalproducten, zoals warmgewalst breedband sneller opgevuld dan was verwacht. Sommige quota voor het vierde kwartaal van 2023 zijn zelfs al volledig uitgeput, waardoor de quota voor Q1 2024 nu ook sneller worden benut. Wanneer een bepaalde hoeveelheid een quotum overschrijdt, wordt meestal een importheffing opgelegd aan de kopers. Aangezien veel materiaal vaak al met bepaalde kortingen is verkocht, zullen veel leveranciers terughoudend zijn om deze heffing te betalen. In plaats daarvan proberen ze het materiaal door te schuiven naar de volgende contingentsperiode, waardoor materiaal dat eigenlijk bedoeld was voor het vierde kwartaal van 2023 wordt doorgeschoven naar het eerste kwartaal van 2024, wat het ‘probleem’ verder vooruitschuift. Bovendien wordt verwacht dat er begin volgend jaar veel extra volumes van eerder besteld warmgewalst materiaal aankomen, waardoor sommige quota voor het volgende jaar snel kunnen worden opgebruikt.

Naar schatting ligt er ongeveer 1,2 miljoen ton warmgewalste coils/ breedband opgeslagen in de EU-havens, terwijl het beschikbare quotum slechts ongeveer 934.000 ton bedraagt. Sommige afnemers kiezen er daarom voor om meer materiaal uit Egypte, Vietnam, Taiwan en Japan te kopen, aangezien deze landen nog materiaal kunnen verschepen onder het resterende quotum. De levertij-

den van november of december zijn voor deze landen niet ongebruikelijk, en volgens de huidige quotaregels zou het materiaal dan theoretisch beschikbaar moeten zijn in april van het komend jaar. Echter, vanwege de onzekerheden met betrekking tot de prijzen vanaf die maand in 2024 aarzelen veel leveranciers wat te doen op dit moment.

Gekeken naar Europese handelsbedrijven is hun algemene stemming over de huidige staalmarkt niet bijzonder positief. Energietarieven zijn verder gestegen en als reactie daarop hebben staalfabrieken geprobeerd prijzen te laten stijgen. Door de zwakkere vraag is het tegenovergestelde gebeurd en zijn de prijzen juist nog verder gezakt met op dit moment zelfs nog wat verdere neerwaartse druk. Bovendien nadert het einde van het jaar en handelaren hebben dan meestal het liefst zo min mogelijk materiaal op voorraad. Dit creëert een uitdagende situatie voor veel Europese staalfabrikanten die momenteel niet of nauwelijks winstgevend produceren en tegelijkertijd aanzienlijke investeringen moeten doen voor CO2-vrije staalproductie. De levertijden van EU-fabrikanten zijn over het algemeen kort, waarbij enkelen beweren nieuw te produceren staal al binnen vier weken te kunnen leveren.

Hoewel sommige fabrikanten levertijden tussen vijf en acht weken hanteren, blijven ook deze relatief kort.

Veel producenten melden dat hun verkoopcijfers in de afgelopen maand aanzienlijk lager waren dan in dezelfde maand vorig jaar. Op de spotmarkt ligt de basisprijs momenteel tussen zeshonderd en 640 euro per ton af fabriek.

Herstel

Door de huidige onbalans tussen vraag en aanbod proberen staalfabrikanten actief de verhouding op korte termijn te herstellen. Als gevolg daarvan zijn er nu al diverse producenten die hoogovens gaan sluiten. Zo zal ook de grootste EU-staalfabrikant ArcelorMittal tijdelijke beperkingen in Hamburg, Fos-sur-Mer, Gent en Bremen doorvoeren. Ook is voor hun vestiging in Spanje een akkoord bereikt met de vakbonden om zevenduizend medewerkers voorlopig thuis te laten zitten met grotendeels behoud van loon. Andere Europese fabrieken moeten ook kostenbesparende maatregelen treffen door de zwakke markt.

Kijkend naar het einde van dit jaar en het begin van 2024 is het op dit moment door alle gebeurtenissen lastig inschatten wat er zal gebeuren. Door de eerdergenoemde productiebeperkingen en het stilleggen van diverse hoogovens, is het niet ondenkbaar dat de prijzen op korte termijn gaan stabiliseren en in november of december zelfs zouden kunnen verbeteren. meer op www.vraagenaanbod.nl

En de bijbehorende visie hierop. Dat geldt niet alleen voor ondernemers in de maakindustrie, maar feitelijk voor elk bedrijf. Dus ook voor ons als business-to-business- uitgeverij.

Daar wordt bij ons hard aan gewerkt. Zo is onze visie voor Vraag&Aanbod om binnen de mogelijkheden die we hebben, de krant, de nieuwsbrieven en de website, al jarenlang om de ondernemers te ondersteunen en te adviseren bij de bedrijfsvoering.

De veranderingen in de krant zijn wellicht de meest aansprekende, meer diepgang, meer informatie en meer need-to-know informatie.

Dit gaan we binnenkort (nog) meer aanzetten. Dat doen we in samenwerking met PKM, een club met praktisch ingestelde adviseurs voor ondernemers in het MKBmetaal. Ook exact onze doelgroep dus.

Praktisch, informatief en direct toe te passen in de dagelijkse bedrijfsvoering. Daar gaan de behandelde items over. Binnenkort meer info.

Rolf Elling, hoofdredacteur Reageren?

E-mail: rolfelling@vraagenaanbod.nl Twitter: @VenA_Rolf Facebook: www.facebook.com/vraagenaanbod

advertentie

HARRY HERSBACH TOOLS BV panen t in vers

specialis

Maak kennis met de TENDO “The original”, Deze precisie alleskunner is compatibel met alle machinegereedschapspindels dankzij het uitgebreide assortiment van 29 interfaces. De TENDO-houder biedt maximale precisie, gereedschapsstabiliteit, consistente prestaties, Snel gereedschapswisselsysteem HSK-A63 en optimale verspaningsefficiëntie

TENDO Platinum HSK-A63

Bij Harry Hersbach Tools BV begrijpen we het belang van hoogwaardige gereedschappen voor succesvolle bewerkingen. Daarom bieden we niet alleen de TENDO-houder aan, maar ook een breed scala aan bijpassend gereedschap. Of je nu wilt boren, frezen, draaien of draadsnijden, we hebben de juiste gereedschappen voor je klaarliggen.

WWW.HHTOOLS.NL

4

NIEUWS

3 november 2023 • #22 • www.vraagenaanbod.nl

ECONOMIE

Afzetprijzen industrie 3% lager in september DEN HAAG • De afzetprijzen van de Nederlandse industrie waren in september gemiddeld 3,0 procent lager dan in september 2022, meldt het CBS. Een maand eerder was de prijsdaling 5,0 procent.

De ontwikkeling van de afzetprijzen in de industrie hangt sterk samen met de prijsontwikkeling van ruwe aardolie. In september kostte een vat ruwe North Sea Brent 86,5 euro. Dat was bijna 5 procent minder dan een jaar eerder. In augustus 2023 kostte een vat ruwe North Sea Brent olie 78 euro, ruim 19 procent minder dan een jaar eerder.

Goedkoper

Producten van de aardolie-industrie waren in september 3,5 procent goedkoper dan in september 2022. In augustus lagen de prijzen 14,8 procent lager dan een jaar eerder. Ook in de chemische industrie hangt de afzetprijs over het algemeen samen met de olieprijs. De afzetprijzen van de chemische industrie waren in september 17,2 procent lager dan een jaar eerder.

In augustus lagen de prijzen 19,6 procent lager dan in augustus 2022.

De afzetprijzen van de industrie zijn in september ten opzichte van augustus met 1,4 procent gestegen. De prijzen op de buitenlandse markt stegen met 2,0 procent, de prijzen op de binnenlandse markt stegen met 0,8 procent.

ECONOMIE Winst en investeringsvermogen mkb onder druk

Fors lagere winstgroei mkb over 2022 UTRECHT • Het midden- en kleinbedrijf heeft over 2022 gemiddeld een flink lagere winstgroei laten zien dan in voorgaande jaren, zo blijkt uit het SRA-Rapport ‘Branches in Zicht 2023, de harde cijfers van Nederlandse ondernemingen’.

Paul Dinkgreve, bestuurslid van SRA, maakt zich daarom grote zorgen over het mkb. ‘Als bedrijven nog meer winst moeten inleveren en lenen bovendien steeds duurder wordt, staan de investeringen onder druk, mede gezien het feit dat in het afgelopen jaar al minder ondernemingen kredietwaardig waren.’

Winst blijft achter

De winst in het mkb is in 2022 gemiddeld met 1,5 procent toegenomen ten opzichte van het jaar ervoor. Dat is mager in vergelijking met de winstgroei van bijna 38 procent in 2021. Nooit eerder in het SRA-BiZ-onderzoek was de winstgroei zo beperkt. Voor het eerst in jaren waren er bovendien meer bedrijven die hun winst zagen afnemen (53,3%) dan bedrijven waarvan

de winst gelijk bleef of steeg. Wel waren de verschillen tussen en binnen de branches groot. Zo moesten de industrie en de bouw het doen met een behoorlijke winstdaling, terwijl de winstgroei juist duidelijk bovengemiddeld was in transport & logistiek en de automotive.

Ook ten opzichte van de omzetontwikkeling was de winstgroei in het mkb erg bescheiden. De omzet is in 2022 namelijk met 13,1 procent gestegen ten opzichte van het jaar ervoor. Het mkb heeft de hogere personeelskosten – die in 2022 met 10,2 procent stegen – en inflatie deels in de prijzen weten door te berekenen, maar daar zit vanwege de concurrentiepositie een grens aan.

Hoge kosten en inflatie

De bedrijfskosten zijn in het mkb in het afgelopen jaar relatief sterk gestegen, met bijna veertien procent. Hierbij was de krappe arbeidsmarkt van grote invloed. De toename van de personeelskosten van ruim tien procent was veel sterker dan in voorgaande jaren. De lonen stegen met gemiddeld 5,4 procent.

Dinkgreve: ‘Het mkb heeft met de omzetstijging deels de hoge inflatie en personeelskosten in de prijzen kunnen doorrekenen, maar daar zit omwille van de concurrentiepositie een grens aan. Een omzetstijging van 13,1 procent lijkt nog aardig, maar is geflatteerd gezien de inflatie.

Voor 2023 zal de inflatie hoog blijven en de klap van de hogere loonkosten moet in 2023 door de cao-afspraken nog komen. Ook zie je al een krimp van de economie in het eerste kwartaal van 2023 en zijn er magere groeiverwachtingen. In die context moeten ondernemers investeren in de energietransitie, digitalisering en innovatie om toekomstbestendig te blijven. Ik maak me daar echt zorgen om.’

Microbedrijven

Jacco Vonhof, voorzitter van MKB-Nederland, deelt deze zorg.

Vooral als het gaat om het kleinere mkb. Het merendeel van het mkb bestaat uit microbedrijven. Uit de analyse van SRA-BiZ blijkt dat de winstontwikkeling juist in dit segment onder druk staat. 57 procent

van de bedrijven met een omzet tot één miljoen euro heeft de winst vorig jaar zien dalen. Bij bijna veertig procent ging het zelfs om een krimp van vijftig procent of meer. ‘Bij deze bedrijven zit innovatie vaak in de genen en zij hebben de potentie om gezond te groeien en goede oplossingen te zoeken en te vinden voor alle grote vraagstukken die er liggen’, zegt Vonhof in het SRA-Rapport. ‘Maar voor deze ondernemers wordt het steeds moeilijker en duurder om aan financiering te komen voor alle noodzakelijke ontwikkelingen die in aantocht zijn.’

‘Als het micro-mkb op achterstand komt, raakt alles uit balans.

Dat zou voor onze economie en de totale breedte van het bedrijfsleven bepaald geen goede zaak zijn.

Als kleine ondernemers bezwijken onder de gevolgen van de huidige ontwikkelingen en grote bedrijven alsmaar verder consolideren, wordt de economie eenzijdiger en verliezen we het broodnodige innovatieve vermogen van juist de microbedrijven.’ meer op www.vraagenaanbod.nl

www.cbs.nl

EVENEMENTEN

SAFETY EVENT ENGINEERING

‘Cybersecurity, NIS2 en de invloed op machineveiligheid’ DEVENTER • 'Er gaat veel veranderen komend jaar. Niet alleen op het gebied van machineveiligheid.

Ook op het gebied van cybersecurity. Met nieuwe regelgeving voor machines. En die komt sneller en heftiger dan je wellicht verwacht.'

Aan het woord is Ruud Welschen, Innovation Management & Digital Business professional bij Siemens, die hierover spreekt op het Safety Event Engineering.

Kijken wat er komt

'Net als met machineveiligheid, is niets zo makkelijk als mensen bang maken met cybersecurity voorbeelden. Net als met machineveiligheid, gaat het bij cybersecurity om het kijken naar wat er komt, niet naar wat er was. De kunst is te komen tot een doel en een aanpak. En de structuur te vinden om daar naar toe te werken.'

Promatt DemoDagen met trainingen, demo's en acties HAAKSBERGEN • De inmiddels vierde editie van de Promatt DemoDagen zijn op 16 en 17 november in Haaksbergen. De showroom van Promatt wordt weer omgetoverd in de grootste tentoonstelling van Behringer bandzaagmachines, Eisele cirkelzaagmachines en FOM CNC bewerkingscentra en zaagmachines in de Benelux.

Daarnaast worden er ook systemen voor opslag, ontbramen en verpakken gedemonstreerd en zijn er verschillende afzuigingen voor spanen alsmede nevel en rook te zien.

Bezoekers kunnen zich inschrijven voor verschillende trainingen en demonstraties (kijk op www.promatt.

Alles over het Safety Event Engineering en aanmelden vindt u op: www.safetyevent.nl

com voor meer informatie).

Tevens heeft Promatt naast de technische know-how tijdens de DemoDagen ook culinaire verrassingen met doorlopend vers bereide maaltijden en een whiskyproeverij.

Promatt is in 2003 opgericht en al sinds 20 jaar importeur van Behringer zaagmachines. In verband met het 20-jarig bestaan zijn er tijdens de Promatt DemoDagen speciale acties met hoge kortingen op geselecteerde machines en gereedschappen.

U kunt zich aanmelden voor de Promatt DemoDagen op www.promatt. com of via onderstaande QR-code . www.promatt.com

Op 16 en 17 november zijn de Promatt DemoDagen.

advertentie

Plaatwerk WWW.METALPOINT.NL

D E

B E S T E

I N

5

‘Als het micro-mkb op achterstand komt, raakt alles uit balans'

3 november 2023 • #22 • www.vraagenaanbod.nl

AANDRIJFTECHNIEK

Gratis webinars over aandrijftechniek EINDHOVEN • Met de Faulhaber-webinars over aandrijftechniek kunnen geïnteresseerden in een uur per webinar kennis op peil te brengen. De webinars zijn ook achteraf online beschikbaar.

Aandrijvingen worden over het algemeen niet kant-en-klaar gekocht, maar samengesteld op basis van de specifieke vereisten van de toepassing. Hiervoor heeft de gebruiker vaak bepaalde knowhow nodig. Met zijn webinars biedt Faulhaber de mogelijkheid om zonder al te veel tijd en moeite kennis op peil te brengen. De video’s duren ongeveer een uur en zijn beschikbaar in het Engels en Duits.

Het archief wordt continu bijgewerkt: zodra een nieuw webinar voor het eerst is gehouden, wordt deze gratis online beschikbaar gemaakt.

Hiervoor is een eenmalige registratie nodig, die een jaar lang toegang heeft.

De bibliotheek bevat webinars over uiteenlopende onderwerpen. Zoals een video over elektromagnetische compatibiliteit voor miniatuuraandrijvingen. Een andere video behandelt de beste inzet van borstelloze miniatuur- en micromotoren. De bibliotheek bevat ook webinars over stappenmotoren, geluidsontwikkeling in miniatuuraandrijvingen, de werking van lineaire aandrijvingen en het selecteren van de passende encoder.

De winst en het investeringsvermogen binnen het mkb staan onder druk.

www.faulhaber.com/nl/

ECONOMIE

Producenten industrie iets minder negatief DEN HAAG • De producenten in de industrie waren in oktober iets minder negatief dan in september.

Het vertrouwen ging van -2,2 in september naar -1,8 in oktober, aldus het CBS. Fabrikanten waren minder negatief over de verwachte bedrijvigheid in de komende drie maanden en de voorraden gereed product.

Het aantal producenten dat verwacht dat hun productie de komende drie maanden zal toenemen was kleiner dan het aantal dat een afname van de productie voorziet. Het aantal producenten dat de voorraad eindproduct als klein beschouwt, was kleiner dan het aantal dat de voorraden groot vindt.

Het producentenvertrouwen lag in oktober onder het langjarig gemiddelde van 1,0. Het vertrouwen bereikte in november 2021 de hoogste waarde (12,7). In april 2020 werd de laagste waarde (-28,7) genoteerd.

Een deelindicator was positief. Het aantal producenten dat de orderpositie groot acht had de overhand op het aantal dat de orderportefeuille klein vindt, gelet op de tijd van het jaar.

Drie maanden

In de helft van de belangrijkste branches in de industrie verbeterde het producentenvertrouwen in oktober.

Fabrikanten in de elektrotechnische en machine-industrie waren opnieuw het meest positief, terwijl producenten in de hout- en bouwmaterialenindustrie opnieuw het meest negatief waren.

Producenten waren in oktober minder negatief over de verwachte productie in de komende drie maanden en over de voorraden gereed product.

Ze waren echter ook minder positief over hun orderportefeuille.

Twee deelindicatoren van het producentenvertrouwen waren negatief.

Orderpositie

Verbetering

www.cbs.nl

EVENEMENTEN

Open dag Dormac CNC Solutions DE GOORN • Dormac CNC Solutions houdt op 7, 8 en 9 november open huis. In samenwerking met zusteronderneming Dormatec Environment Systems, cobotdivisie Dormac Cobots en partners op het gebied van gereedschappen en software toont het bedrijf de diverse mogelijkheden van optimalisatie, innovatie en automatisering.

Automatisering in de verspanende industrie is de cruciale stap naar efficiëntie en concurrentievoordeel.

Productiesnelheden worden hiermee aanzienlijk verhoogt, de kwaliteit van de producten verbetert en de operationele kosten verlaagt. Wat zijn de belangrijkste overwegingen bij automatisering en wat zijn de aanvullende voordelen die u kunt behalen?

Antwoorden

Deze vragen hoopt Dormac te beantwoorden tijdens de Dormatisering Dagen. Deze editie staat volledig in het teken van automatisering in de verspanende industrie. Dormac

E N K E L

S T U K S

E N

Makers van Morgen

W

e vechten erom. Die laatste talenten die zich beschikbaar stellen om in onze prachtige branche hun carrière voort te zetten. Die makers van morgen zijn schaars.

Die makers van morgen zijn schaars. Toch beginnen we de krapte op de arbeidsmarkt voor lief te nemen. Hier schuilt een uitdaging: waar halen we de strijdlust vandaan om deze toekomstige vakmensen naar ons toe te trekken?

Maakbedrijven zien een werkgeversmerk als een project.

Met een kop en een staart.

Maar heel eerlijk, het moet verweven zijn in je cultuur. Zo lang je bestaat, zul je moeten laten zien waar je voor staat. En wat jou en jouw team anders maakt dan andere.

Een goed plan is hierbij onmisbaar.

Sta in de schoenen van jouw ideale medewerker. Begrijp hun motivaties en zorgen. Wat motiveert hen? Waar liggen zij ’s nachts wakker van? Pas je maakbedrijf aan naar hun wensen en interesses. Dan wordt je relevant en vergroot je de kans dat de ideale medewerker voor jou kiest.

Dormac CNC Solutions houdt op 7, 8 en 9 november open huis.

zal een uitgebreide line-up van DN Solutions metaalbewerkingsmachines presenteren die specifiek zijn ontworpen om processen te automatiseren en productie efficiënter te maken. www.dormaccncsolutions.nl

k, snel en voordelig!

N

marketing

S E R I E S

Om dit te bereiken is een goed plan belangrijk, maar de uitvoering belangrijker. En die uitvoering stopt niet bij het antwoord geven op de vraag ‘hoe word ik als werkgever aantrekkelijker?’.

Dan begint het pas. Ik zie dat veel maakbedrijven hier tegen op kijken. ‘Weer een poehaproject, terwijl mijn productie ook aandacht nodig heeft’. Toch wil ik jullie motiveren om strijdbaar te blijven. De toekomst voorspelt een arbeidsmarkt die niet veel verbetert. Het maakbedrijf dat vandaag handelt naar een beter werkgeversmerk, heeft straks een streepje voor.

Mijn belangrijkste advies voor het behalen van successen bij nieuw talent is werk kandidaat-gedreven.

Hoe je dit doet? Dat leg ik uit in de volgende column.

Sten van Poppel, Marketing/Mede-eigenaar Maaketing Reageren?

E-mail: sten@maaketing.nl

Zeecontainers met toegevoegde waarde • Verkoop en verhuur • Nieuwe of gebruikte modellen • Naar wens uitgevoerd in uw bedrijfskleur(en) • Zeecontainers uitgevoerd als kantoor- en magazijnruimte • Milieucontainers • Leverbaar met afzetsystemen • Maatwerk • Transport met eigen laad- en loskraan Stobbeweg 11 2461 EX Ter Aar Telefoon: (0172) 60 43 43 E-mail: info@pietersecontainer.nl www.pietersecontainer.nl

kent u onze producten al ?

WWW.METAVO.NL (méér dan een website)

VERHUUR STOOMKETELS

40 HUURKETELS BESCHIKBAAR

Gedurende reparatie van uw ketels Als tijdelijke capaciteitsverhoging · Bij periodieke inspectie In capaciteiten van 300-10.000 KG/H in drukken tot 25 BAR.

Postbus 59 · 1440 AB Purmerend Kwadijkerkoogweg 2 · Purmerend Tel. (0299) 42 77 51 · Fax (0299) 47 07 61 prokal@prokal.nl

www.prokal.nl VRAAG VRIJBLIJVEND INFORMATIE OVER

GEREVISEERDE STOOMKETELS

* LABE

LS (ku

nststo

* LABE

LCLIPS

* DRAA

EN NATUURLIJK OOK VOOR:

DZAKS

f, meta

& SLU

LUITIN G

ITINGE

al)

EN

N

* NAAMPLATEN * TYPEPLAATJES * ZEEFDRUK * STICKERS

* BOUWHEKBORDEN-SIERHEKBORDEN

ZEEFDRUK GESCHIKT VOOR BUITEN EN BINNEN Metavo b.v. Telefoon: 071-5222555 Website: www.metavo.nl E-mail: admi@metavo.nl

Gespecialiseerd in optrompen en verjongen van buizen

“Al meer dan 45 jaar ervaring in de metaal”

Optrompen en verjongen is één van de specialismen bij GB Metaal.

Uw toeleverancier van buig- en walswerk

GB Metaal Edisonstraat 9, 7601 PS Almelo 0546 - 443111

www.gb.nu

Uit voorraad leverbaar: nieuwe, zo goed als nieuwe en gebruikte • • • • • •

• Buig en walswerk van Ø 10 tot en met Ø 114 mm • Poedercoaten • Klein constructiewerk

Bandtransporteurs Bovenbandmagneten Rollenbanen en wieltjesbanen Complete transportsystemen Dozensluitmachines Heftafels enz.

Inkoop, verkoop & verhuur Telefoon : +31(0) 226 35 25 44 E-mail : info@beerepoot.nl

www.beerepoot.nl

www.jansenbuigservice.nl Antennestraat 2 3903 LZ Veenendaal Telefoon 0318-512403

Gespecialiseerd in dieptrekken Dieptrekken is één van de specialismen bij GB Metaal.

GB Metaal Edisonstraat 9, 7601 PS Almelo 0546 - 443111

Cor-Ten® / S355J0WP Weervast plaatstaal

www.gb.nu

Buizen in elke maat en kwaliteit

Leverbare afmetingen uit coil voorraad: Diktes: 0,6 t/m 20 mm Lengtes: tot max. 14 meter Breedtes: 1000 tot max. 2500 mm Uit voorraad leverbaar: platen in diktes 2 t/m 15 mm Bijsterhuizen 5143 NL 6604 LX WIJCHEN www.noviostaal.nl

+31 (0)24-6750840 info@noviostaal.nl www.cortenstaal.nl

Perfectie in metaalbewerking en plaatwerk Al 35 jaar dé specialist in slimme metaaloplossingen

lasersnijden cnc-zagen walsen cnc-(vloei)boren kanten glasparel-stralen engineering (robot)lassen draai/freeswerk

Tel. +31 (0) 184 609346 Mob. +31 (0) 6 53372021 info@pierresteeltrade.nl - www.pierresteeltrade.nl

uw partner voor gecertificeerd laswerk

Ontdek ons op baas-metaal.nl

UITGELICHT

'130 exposanten presenteerden zich tijdens deze beurs'

9

3 november 2023 • #22 • www.vraagenaanbod.nl

EVENEMENTEN Succesvolle ontmoeting van de metaalbewerkende maakindustrie en technologie op Metavak

Succesvolle Metavak GORINCHEM • METAVAK 2023 is achter de rug. 'We kijken terug op drie drukke dagen waarop de metaalbewerkende maakindustrie weer samen kwam in Evenementenhal Gorinchem. De bezoeker kon zich onderdompelen in een totaalaanbod en met één bezoek weer voorbereid zijn voor de nabije toekomst, zowel qua materialen, machines als kennis', zegt Jessica Eijkelenboom namens de organisatie.

Meer dan 5.650 mensen bezochten METAVAK in Evenementenhal Gorinchem. Tijdens hun bezoek hebben ze meer ontdekt over de nieuwste machines, technologieën en kwamen ze in contact met ruim 130 exposanten, die zich presenteerden tijdens deze beurs. De deelnemers aan deze beurs waren verspreid over een zestal gebieden: verspaning, plaatbewerking, automatisering, reiniging en oppervlakte, 3D printen en verbinden. Al meer dan 50 procent van de deelnemers heeft zich aangesloten voor de editie van Metavak en Welding Week 2024 op 1, 2 & 3 oktober.

De bezoekers kijken terug op een positief beursbezoek. 'Het is namelijk een toegankelijke beurs met ruime openingstijden waar je ook nog een tweede keer kan rondlopen als je dat wil en het is een veelzijdige technische beurs met nieuwe ontwikkelingen voor de maakindustrie', aldus Eijkelenboom.

Toegankelijk

Drie dagen lang hebben bezoekers hun kennis kunnen bijspijkeren over de uitdagingen van vandaag en morgen. Zo legde Binder 3D uit hoe 3D printen in jouw maakbedrijf van waarde kan zijn en TNO / Produmize gaven drie powersessies over slimmer werken, meer winst: de digitale toekomst van industrie. Iedere dag zat het kennisthe-

ater goed gevuld, omdat de sessies antwoorden gaven op de uitdagingen waarmee ze morgen aan de slag kunnen.

Meet & Greet

Voor de toekomstige medewerkers binnen de metaalbewerkende maakindustrie was er een Studenten Meet & Greet. Hier konden studenten met elkaar sparren, maar er stond ook een “Wall of Fame” waar bedrijven hun vacatures konden presenteren. Eijkelenboom: 'Als organisatie zijn we blij dat we de medewerkers van de toekomst alvast meer kunnen enthousiasmeren voor de toekomst.'

Verbindingstechnieken

Dit jaar was Metavak niet in combinatie met Welding Week, daarom was er deze editie een verbindingsgebied op de beursvloer.

Naast las- en soldeertechnieken waren er ook verschillende andere verbindingstechnieken te zien op de beursvloer gericht op metaalbewerking. Dit heeft gevarieerd van het gebruik van lijm om materialen aan elkaar te bevestigen tot het gebruik van klinken, nagelen en schroeven. Daarnaast heeft de beursvloer de mogelijkheid geboden om elkaar te ontmoeten en ideeën uit te wisselen. Dit heeft geleid tot waardevolle connecties en samenwerkingsverbanden.

Het Nederlands Instituut voor Lastechniek (NIL) organiseerde een eendaags lasevent voor de opening van de beurs op dinsdag 10 oktober. Het NIL zal aan de volgende editie van Welding Week weer bijdragen aan de invulling van het lasevent.

De volgende editie van Metavak, gelijktijdig met Welding Week keert weer terug op 1, 2 en 3 oktober 2024 in Evenementenhal Gorinchem.

Op de foto bij Vraag&Aanbod. www.metavak.nl

advertentie

Grote aantallen, exact op maat gezaagd.

Staalhard beter in buizen

Baleco beschikt over een breed assortiment in koolstofstalen buizen. Wij bieden flexibele en op maat gemaakte oplossingen, evenals de opslag, verpakking en het transport van onze producten. Exact op maat, herleidbaar, netjes én op tijd.

Duurzame oplossingen voor slijtage en corrosie We lossen problemen op of denken al in de ontwikkelingsfase met u mee. Zo helpen we productieprocessen weer op gang, verlengen we de levensduur van materialen, en bieden we een alternatief voor dure of moeilijk verkrijgbare metalen.

Onze adviseurs helpen u graag.

RVS-DEMPERS VOOR NOG MEER TOEPASSINGEN • Betere prestaties door grotere slaglengte

YOUR LOCAL T: SALE S CONTAC

• Meer keuze door uitbreiding assortiment • Tot 5.650 Nm energieopname onder extreme omstandigheden • Hoogwaardige uitstraling bij effectieve massa’s tot 63.700 kg

Precision fair

NIEUW: 150 MM SLAG: M64 IN RVS 316

HALL 1 | 335

Maastricht +31 43 363 2021 chromin.nl

Kwaliteit in alle lagen

ACE Stoßdämpfer GmbH · Langenfeld · Germany · www.ace-ace.nl

362600 aanvraag@disselhorstmetaal.nl

362600 aanvraag@disselhorstmetaal.nl

362600 aanvraag@disselhorstmetaal.nl Overkampsweg 26, 8102 PH Raalte Tel. 0572-362600 • aanvraag@disselhorstmetaal.nl

IGUANA: LASERSCHERP EN ZEER PRECIES

van

ATION BW INNOV 2021 Innovationspreis Baden-Württemberg Dr.-Rudolf-Eberle-Preis

!

U r o vo k o o n ge i u b j i XL W X n i g in k r e w r Plaatve

Zetten Lang 21 mtr, drukkracht 3000 t Knippen Lang 10 mtr, dikte 16 mm HD plasma snijden Lang 25 mtr, breed 5 mtr, dikte 40 mm laskanten tot 45° Laser snijden Lang 35 mtr, breed 3,5 mtr, dikte 20 mm laskanten tot 52° Waterstraal snijden Lang 8 mtr, breed 4 mtr, dikte 200 mm laskanten tot 90° Laserlassen max. plaatlengte Lang 20 mtr, breed 4 mtr, dikte 8 mm Mechanische bewerkingen Lasnaad voorbereiding, lassen, boren, zagen, frezen, stanzen, walsen

Göcke GmbH & Co. KG

Siemensstr. 1, D-48683 Ahaus Telefon +49 (0) w25 61/93 30-0 Telefax +49 (0) 25 61/93 30-93 www.goecke.com info@goecke.com

INNOVATIVE HIGH PURITY CLEANING SYSTEMS FOR: Vacuum components (UHV, XHV, UCV) Precision glass ceramics Laser and optoelectronic components Aerospace components

Experience our Systems and Solutions: www.ecoclean-group.net

12

UITGELICHT

'Hightech is een cruciale pijler van de (inter)nationale economie'

3 november 2023 • #22 • www.vraagenaanbod.nl

EVENEMENTEN Hightech is een cruciale pijler van de (inter)nationale economie

Precisiebeurs: katalysator van de hightech Industrie ’S-HERTOGENBOSCH • Tijdens de

dan ooit. Hier kan men in contact komen met maar liefst 25 netwerkorganisaties. Ook kunnen bezoekers op beide dagen live radio uitzendingen van BNR Nieuwsradio, korte presentaties, workshops, award uitreikingen en paneldiscussies bijwonen. Zo zal hier onder andere de uitreiking van de Wim van der Hoek award plaatsvinden.

22e editie van de Precisiebeurs, georganiseerd door Mikrocentrum, op 15 en 16 november in de Brabanthallen in ’s-Hertogenbosch komt de gehele precisietechnologie waardeketen samen om kennis te delen over de laatste ontwikkelingen en om te netwerken.

Hightech is een cruciale pijler van de (inter)nationale economie. Zo is deze sector inmiddels verantwoordelijk voor vijftig procent van alle R&D-investeringen in Nederland met een exportwaarde van zo’n 22 miljard. De vraag naar hightech producten blijft groeien, waardoor ook de ontwikkelingen en innovaties rondom precisietechnologie versnellen. De realisatie ervan vraagt om specialisatie op verschillende gebieden, maar ook om samenwerking en kennisdeling.

‘Op de Precisiebeurs komen jaarlijks topprofessionals uit de sector, onderwijsinstellingen, overheidsinstanties, technische universiteiten en incubatorprogramma’s bijeen om samen te werken aan de toekomst om te kunnen blijven voldoen aan de toenemende vraag naar precisie. Er worden nieuwe connecties gemaakt en vele bestaande relaties worden onderhouden', zegt programmamanager Bart Kooijmans. ‘Dat is belangrijk, omdat

EINDHOVEN • Nederland heeft wereldwijd heel wat in de melk te brokkelen als het gaat om microen nanotechnologie. ‘Samen met Duitsland hebben we een voortrekkersrol op dit gebied’, zegt Hans Dijk, voorzitter van branchevereniging MinacNed. Voor een belangrijk deel komt dat doordat we in Nederland goed zijn in twee domeinen die in micro en nano steeds prominenter hun plek opeisen: fotonica en quantumtechnologie. ‘We surfen mee op die twee golven’, aldus Dijk.

Vanuit het Rijk is er veel steun voor de industrietak. Dit voorjaar zorgde de Nederlandse ministerraad voor een forse financiële injectie in de hightech. Uit de pot van het Nationaal Groeifonds ging onder meer 450 miljoen naar het NXTGEN HIGHTECH-consortium en 470 miljoen naar het PhotonDelta-ecosysteem.

Die twee projecten maken allebei veel gebruik van de voordelen die micro-, nano- en fotonicatechnologieën bieden.

‘Vanuit Den Haag gaat er veel geld naar de sector omdat Nederland internationaal een voortrekkersrol wil spelen’, zegt Dijk die dat van harte toejuicht. ‘De onderliggende ambitie is om een bedrijf a la ASML van de grond te krijgen. Een wereldspeler in quantumtechnologie of fotonica bijvoorbeeld.’

Kennisdeling

MinacNed probeert de sector te stimuleren door iedereen bij elkaar te brengen die ‘iets’ doet in de micro en nano. Het speelveld is lastig in

AM for Precision

Deze editie staat AM for Precision als speciaal thema in de spotlights.

Zo is er een AM for Precision themaplein waar veertien Additive Manufacturing specialisten hun toepassingen presenteren. En in het lezingenprogramma is er een volledige lezingentrack gewijd aan deze additieve technologieën die ingezet worden voor de vervaardiging van eindproducten.

De Precisiebeurs is gratis te bezoeken in de Brabanthallen op 15 en 16 november.

men zo belangrijke kennis met elkaar kan delen en gemakkelijk in contact kan komen met potentiële partners of klanten. Dit versterkt de gehele keten en draagt bij aan het versnellen van technologische vooruitgang. In de Brabanthallen hebben we alle ruimte om de volledige toeleveringsketen te verwelkomen. Hierdoor zien we dit jaar niet alleen groei in het aantal exposanten maar ook in het aantal bran-

cheverenigingen. De Precisiebeurs is als het ware een katalysator voor de hightech industrie.’

Ruim 325 exposanten

Met een divers programma en ruim 325 exposanten belooft de Precisiebeurs weer volop inspiratie en ruimte voor (nieuwe) ontmoetingen. De exposanten zijn gespecialiseerd in gebieden zoals mechatronische engineering

& systemen, metrologie, vacuüm & clean, microbewerking & motion, laser & fotonica en productie voor hoge precisie. Naast de exposanten kunnen bezoekers ook deelnemen aan vijftig inspiratiesessies waar ze kunnen kennismaken met verschillende internationale bedrijven en experts.

Netwerkarena

De Netwerkarena is dit jaar groter

Praktische informatie

De Precisiebeurs is gratis te bezoeken in de Brabanthallen, ’s-Hertogenbosch (NL) op 15 en 16 november. De Precisiebeurs wordt georganiseerd door Mikrocentrum en ondersteund door de Provincie Noord Brabant, mediapartners, brancheverenigingen en samenwerkingspartners. www.precisiebeurs.nl

EVENEMENTEN

Micro en nano zijn groot in Nederland kaart brengen, want – zoals Dijk het omschrijft: ‘Er lopen heel wat vogels rond van allerlei pluimage. En er gebeurt heel veel dat zich in de micro- of nanosfeer afspeelt.’

Een dwarsdoorsnede van de MinacNed-leden kan Dijk daarom lastig geven. Om toch een idee te krijgen, pikt hij er een aantal voorbeelden uit. ‘Axxicon uit Son maakt hightech spuitgietmatrijzen voor kleine plastic onderdelen, onder meer voor lab-on-chip-oplossingen in de medische industrie. Microfluïdica, de studie van minuscule vloeistofstroompjes, is daar een van de grote

thema’s. Bij Bronkhorst High-tech uit Ruurlo gaat het ook om stromen.

Daar ontwikkelen en produceren ze flowmeters en controllers, met name voor heel kleine stroompjes.

De kerncompetenties van Lionix uit Enschede liggen op een heel ander vlak. Dat bedrijf is gespecialiseerd in fotonische chips, MEMS-systemen op maat en opto-fluidics. Die IC’s voor fotonische signaaloverdracht komen bijvoorbeeld terecht in 5G-netwerken of biosensoren.’

Ook al is de sector breed, toch vindt Dijk het verstandig om de krachten te bundelen. ‘Kennisdeling staat bij ons

voorop. Dat doen we onder meer door onze jaarlijkse MicroNanoConferentie, en via bijvoorbeeld webinars’, aldus Dijk.

Bij de bundeling kiest MinacNed heel bewust een andere strategie dan veel andere brancheverenigingen.

Dijk: ‘We richten ons niet alleen op bedrijven maar betrekken ook nadrukkelijk alle academische groepen en onderzoeksinstellingen die met dezelfde technologie bezig zijn.’ En dat is niet voor niets. ‘Heel veel MKB-bedrijven in de micro en nano zijn voortgekomen uit onderzoekswerk dat is gedaan op universiteiten en hoge-

Op de Precisiebeurs ook aandacht voor micro- en nanotechnologie.

scholen. Dat is een heel belangrijke toevoer van kennis. Het is dus niet alleen interessant, maar ook essentieel voor de sector, om die onderzoekers aan het woord te laten, bijvoorbeeld op ons symposium.’ Dijk schat dat de verdeling tussen commerciële bedrijven en onderzoeksgroepen onder de MinacNed-leden ongeveer fiftyfifty is.

Onderdak bij MESA+

De keuze om niet alleen bedrijven aan zich te binden, maakte dat MinacNed vorig jaar moest verhuizen. ‘We waren als vereniging eerst aangesloten bij het FHI’, vertelt Dijk. ‘Daar ligt de focus echt op het MKB en industriele leden dus we werden steeds meer een vreemde eend in de bijt.’

MinacNed stapte daarom over naar het MESA+-instituut van de Universiteit Twente. ‘Daar hebben we ook aansluiting gevonden bij een andere community, namelijk Nano4Society’, vertelt Dijk. ‘In Nederland zijn heel wat organisaties die zich met zaken bezighouden die helemaal niet zo ver van elkaar vandaan staan. Daar proberen we met MinacNed meer samenwerking te vinden om ervoor te zorgen dat we een grotere dekkingsgraad krijgen.

Nano4Society is daar een goed voorbeeld van.’ Ook is MinacNed nauw verbonden met haar Duitse tegenhanger, IVAM, en met de gelijkaardige organisatie High Tech NL. www.precisiebeurs.nl

13

UITGELICHT

3 november 2023 • #22 • www.vraagenaanbod.nl

EVENEMENTEN EINDHOVEN • Sinds enkele jaren bouwen Tier 1 suppliers aan de semiconindustrie productiecapaciteit op voor additive manufacturing.

Is additive manufacturing definitief geland in de hightech maakindustrie? Het AM for Precision themaplein tijdens de 22e editie van de Precisiebeurs laat zien waar de toeleveranciers staan en wat technisch kan.

John Hagelaars van De Valk Additive (zoals Machinefabriek De Valk heet na de overname door Anvil Group) is een van de voorlopers in de Nederlandse AM-industrie. Tien jaar geleden stapte hij met hoge verwachtingen in. Nu is hij bezig met de eerste concrete orders voor serieproductie met 3D-printen van metalen componenten. ‘Het begint door te druppelen bij de hoogtechnologische bedrijven’, zegt hij.

‘Hun leitmotiv voor additive manufacturing is echter veranderd.’

Gebrek aan capaciteit

De voorbije jaren hebben de precisieverspaners die met 3D-metaalprinten bezig zijn vooral geprobeerd de businesscase rond te krijgen door op de typische voordelen van additive manufacturing te wijzen. Optimalere positionering van koelkanalen bijvoorbeeld. Of gewichtsreductie door topologie optimalisatie. De vaak organische gevormde, complexe componenten waren elk jaar wel te zien op de Precisiebeurs. Anno 2023 blijkt het motief vooral capaciteitsgebrek in de supply chain te zijn. ‘Tien jaar geleden heette het freedom of design als het over 3D-metaalprinten ging. Hoe moeilijker het stuk, des te makkelijker te printen’, zegt Henk Jansen, directeur van FMI Additive. De wereld is tot bezinning gekomen, constateert hij. ‘De meerwaarde die men nu in 3D-metaalprinten ziet, is dat je samenstellingen makkelijker kunt maken, in minder processtappen. En zolang het om kritische delen gaat, zijn we met de prijs concurrerend.’ FMI Additive wil met kritische titanium onderde-

Speciaal AM for Precision plein len voor de halfgeleiderindustrie een tweede markt ontwikkelen naast die voor medische implantaten, waarvoor de serieproductie loopt.

‘Voor sommige system suppliers hebben we al productie opgestart, vaak van manifoldachtige, dunwandige producten. Voor ASML zijn we bezig de kwalificatie en validatie af te ronden.’ Dit zijn oorspronkelijk bijvoorbeeld freesstukken met inwendige koelkanalen die vervolgens aan elkaar worden gelast middels laserlassen. Laserlassen is een specialisme.

Niet iedere toeleverancier heeft deze technologie in huis, dus moeten delen getransporteerd worden, na het laserlassen getest op lekdichtheid en dan weer terug naar de toeleverancier voor de mechanische nabewerking.

Als je al die stappen bij elkaar optelt, scheelt in één keer 3D-printen en binnen hetzelfde bedrijf mechanisch nabewerken veel doorlooptijd.

Dit heeft de ogen van hightech OEM’s geopend voor additive manufacturing. John Hagelaars: “Niet de directe kosten staan op 1, maar hoe je het proces kosteneffectiever maakt.

Dat gaat niet alleen over krullen maken, maar ook over logistiek, footprint, circulaire economie et cetera.

Wij kunnen in onderdelen voorzien nu er capaciteitstekorten zijn in de supply chain.’

AM is niet een kwestie is van printen, strik erom en naar de klant sturen. Nee, de toeleveranciers die momenteel succesvol zijn met additive manufacturing, bieden een complete oplossing aan. Inclusief de mechanische nabewerking om tot maatnauw-

keurigheden van enkele microns te komen en Ra-waarden van oppervlakken ver onder 1 micron.

Additive manufacturing is slechts één stap in het hele proces. Zowel FMI Additive als De Valk Additive zijn toeleveranciers die het totale proces leveren en de meeste stappen in eigen huis doen of bij een van de zusterbedrijven. ‘Printen alleen is helemaal niks. Je moet met een frezer hebben gepraat om tot iets te komen’, zegt John Hagelaars.

‘Je hebt soms tot 80 procent precisietechnologie nodig; je moet kennis hebben van het klassieke draaien en frezen.’ Een voorbeeld is het reinigen: De Valk Additive haalt de Grade 2 eisen van ASML, iets waarvan jaren geleden de OEM’s dachten dat het niet kon. Hij vindt het AM for Precisionplein daarom goed passen bij de Precisiebeurs.

“Veel beter dan een solo AM event.”

Kwaliteitsborging in het proces

Een belangrijke stap in dit proces is kwaliteitscontrole. Juist dit is een niet te veronachtzamen kostenfactor. FMI Additive heeft daarmee de voorbije tien jaar veel ervaring opgedaan bij het 3D-printen van titanium implantaten voor grote medische bedrijven.

Henk Jansen denkt dat de kwaliteitsprocedures van de medische industrie en de semicon elkaar niet veel ontlopen. In de medtech industrie moet FMI Additive aantonen dat zowel het eerste als het vijfduizendste implantaat goed, sterk en schoon is.

Valideren van processen voorkomt dat je elke component apart moet gaan controleren. Net als het meeprinten

van trekstaafjes en testcoupons om te bewijzen dat als product 1 goed is, ze allemaal goed zijn zonder dat elk product door de CT-scan moet. Henk Jansen: ‘Er zijn accentverschillen met de halfgeleiderindustrie, maar in principe vlieg je de processen voor kritische hightech delen hetzelfde aan. Deze validatie gaat verder dan het printen zelf. Je dient ook aan te moeten tonen dat poederhandling, het reinigen van een machine, het zeven van poeder et cetera volgens één vaste procedure gebeurt.’

Toegevoegde waarde

Als een van de AM-technologie leveranciers op het AM for Precision plein op de Precisiebeurs biedt Renishaw software aan die juist bedoeld is om buildjobs die door de engineers van een OEM zijn ontwikkeld, precies zo te printen bij een toeleverancier. Een end-to-end oplossing voor kritische delen. Philippe Reinders Folmer, directeur Renishaw Benelux: ‘Alle parameters zitten in het bestand. De operator kan er niks aan wijzigen. De enige factoren die van invloed zijn, zijn dan zaken als de gasstroom, het reinigen en poederhandling.’

Renishaw wil hiermee de invloed van de operator op de eindkwaliteit minimaliseren en zo voor een constante kwaliteit zorgen. Dat lijkt minder aantrekkelijk voor de toeleveranciers? Wat voeg je dan als toeleverancier nog toe? Philippe Reinders Folmer: ‘De toegevoegde waarde van de toeleverancier zit in het nabewerken van de stukken, inspectie en ultraschoon afleveren. En niet in het

printproces zelf. Daar moeten zo min mogelijk variabelen in zijn.’

Om de Nederlandse metaalindustrie te ondersteunen bij de implementatie van additive manufacturing, hebben enkele hogescholen (Fontys, Windesheim en Saxion) hun expertise gebundeld in een duurzame samenwerking: Industrieel AM in Metalen (IAMM).

Daarin participeren ook universiteiten (Delft, Enschede), techbedrijven en andere organisaties. Op de Precisiebeurs in Den Bosch (15 en 16 november) heeft het projectteam een loket waar beursbezoekers met vragen terecht kunnen.

De hogescholen willen met hun partners de industrie helpen de kansen te herkennen en te benutten. Rein van der Mast (Fontys Hogescholen), initiatiefnemer van IAMM: “Uiteindelijk moet de markt additive manufacturing gaan trekken in plaats dat een handvol Willie Wortels blijft duwen. Daarvoor dient het niet alleen over techniek te gaan, maar over de hele keten.

De ketens zijn immers verbonden met de markt, niet de techneuten.”

Het IAMM loket biedt laagdrempelige toegang tot kennis, opleidingen, testfaciliteiten en zo voort. Voor metaalprinten beschikt men bij de partners over meerdere technologieën naast het bekende laser poederbed printen.

Denk aan de DED-technolgie van Meltio en cold spray, relatief onbekende technieken die echter heel goed passen bij verspaners.

Zijn deze en andere nieuwe technologieën nodig om AM verder te laten landen? John Hagelaars vindt dat er een betere koppeling moet komen tussen het additieve en het verspanende proces, bijvoorbeeld met nulpunt opspansystemen, zodat je vanuit de metaalprinter direct onderdelen op een 5-assig bewerkingscentrum kunt plaatsen.

Het AM for Precision plein op de Precisiebeurs telt 14 exposanten en er is een meeting area waar bezoekers in alle rust zaken met deze deelnemers kunnen bespreken.

Topkwaliteit Plaatwerk cad

lasersnijden

ponsen

verspanen

buigen

strekken

walsen

lassen

finishen

opslag

Uw product gratis op voorraad!

Al uw plaat- en laswerk op afroep leverbaar Omdat uw producten in serie en daarmee milieuvriendelijker en goedkoper worden gemaakt, en in ons magazijn (7.000 m2) worden opgeslagen, kunnen wij u op afroep leveren. Dat scheelt u ruimte èn geld!

Uw voordelen • Lagere prijs • Facturering bij afname • Verzekerd van voorraad • Groenste productie

Veluw Metal Creations

...waar vakmanschap, hightech en duurzaamheid hand in hand gaan

Klompenmaker 18 5253 RH Nieuwkuijk

T. (073) 511 85 03 • info@vmc.eu • www.vmc.eu

SCAN VOOR ONZE VACATURES

Weten wat er speelt in de maakindustrie?

Lees het in Vraag&Aanbod

Neem nu een voordelig proefabonnement

8

nummers voor

€25

(Abonnement stopt automatisch)

Ga naar vraagenaanbod.nl/ proefabonnement

Leidingen afpersen of blokkeren?

Leidingen of blokkeren?

Leidingen afpersen afpersen Pijp-eindbewerkingsmachines ofwww.wortelboer.ws blokkeren? www.wortelboer.ws type TU

...Wortelboer levert alle pijpstoppers Laskanten maken aan plaat ofof Pijp-eindbewerkingsmachines Bereik 12 t/m 900strip? mm Øtype TU Laskanten maken aan plaat strip? ...Wortelboer levert alle pijpstoppers ...Wortelboer levert alle pijpstoppers Van een eenvoudige 1020 stopper tot en met Bereik 12 t/m 900 mm Ø Laskanten maken aan plaat of strip?

Laskanten maken aan plaat of of strip?

Laskanten maken aan plaat strip?

Laskanten maken aan plaat of strip? ...Kohle en CHP plaatkantenfreesmachines hoogwaardige hogedrukstoppers.

Wortelboer levert Van een eenvoudige 1020 stopper tot en met Leidingen afpersen of blokkeren? ...Kohle en CHP plaatkantenfreesmachines ...HBM ...Kohle en CHP plaatkantenfreesmachines Van een eenvoudige 1020 stopper tot en met

ONTBRAMEN KANTEN AFRONDEN FINISHEN LASER OXIDE VERWIJDEREN SLAK VERWIJDEREN PRECISIE SLIJPEN

ONTDEK UW ONTBRAAMOPLOSSING! TIMESAVERSINT.COM

HALL

...Kohle enen CHP plaatkantenfreesmachines hoogwaardige hogedrukstoppers.

Wortelboer levert Leidingen afpersen of blokkeren? een ruim assortiment uit voorraad.

Op onze website ...Kohle CHP plaatkantenfreesmachines ...Kohle en CHP plaatkantenfreesmachines DeDe Kohle plaatkantenfreesmachines zijn snel, ...Kohle en CHP plaatkantenfreesmachines hoogwaardige hogedrukstoppers.

Wortelboer levert Leidingen afpersen of Kohle plaatkantenfreesmachines zijn snel, HBM ...Kohle en CHP plaatkantenfreesmachines De Kohle plaatkantenfreesmachines zijn snel, een ruim assortiment uit voorraad.

Op onze website ...Kohle en CHP plaatkantenfreesmachines ...Wortelboer levert alleblokkeren? pijpstoppers De Kohle plaatkantenfreesmachines zijn snel, www.wortelboer.ws vindt u alle varianten. flexibel enKohle breed inzetbaar enen geschikt voor De plaatkantenfreesmachines zijn snel, De Kohle plaatkantenfreesmachines zijn snel, flexibel en breed inzetbaar geschikt voor ...Wortelboer levert alle pijpstoppers een www.wortelboer.ws ruim assortiment uit voorraad.

Op onze website en breed inzetbaar en geschikt voor vindt u alle varianten. flexibel en breed inzetbaar en1020 geschikt voor Deflexibel Kohle plaatkantenfreesmachines zijn snel, flexibel en breed inzetbaar en geschikt voor De Kohle plaatkantenfreesmachines zijn snel, Van een eenvoudige stopper tot en met flexibel en breed inzetbaar en geschikt voor afbramen, laskanten en radiussen.

De Kohle laskanten plaatkantenfreesmachines zijn snel, ...Wortelboer levert alle pijpstoppers afbramen, radiussen.

Vanlaskanten een eenvoudige 1020 stopper tot en met afbramen, laskanten en radiussen. afbramen, laskanten enen radiussen. vindt uen varianten. flexibel enhoogwaardige breed inzetbaar en geschikt voor afbramen, radiussen.

STAND www.wortelboer.ws hogedrukstoppers.

Wortelboer afbramen, laskanten enalle radiussen. flexibel en breed inzetbaar en voor flexibel enhoogwaardige breed inzetbaar en geschikt geschikt voorlevertlevert hogedrukstoppers.

Wortelboer

5 101 7-10 NOVEMBER

R!R! R! !

UR OOOOOOKOK EHHHUHUUUUUU TETE OTKTE OOOOKKTTEEHHUUUURR! !

Behalve stoppers levert Wortelboer DeDe CHP plaatkantenfreesmachines zijnzijn ideaal CHP plaatkantenfreesmachines ideaal

Van een eenvoudige 1020 stopper tot en met afbramen, laskanten enen radiussen. een ruim assortiment uit voorraad. onze website een ruim assortiment uit voorraad.

OpOp onze website afbramen, laskanten afbramen, laskanten en radiussen. radiussen. hoogwaardige hogedrukstoppers.

Wortelboer levert

www.wortelboer.ws allevarianten. varianten. www.wortelboer.ws vindt vindt uualle een ruim assortiment uit voorraad. Op onze website www.wortelboer.ws vindt u alle varianten.Behalve stoppers levert Wortelboer DeDe CHP plaatkantenfreesmachines zijnzijn ideaal Bezoek ons op de ideaal De CHP CHP plaatkantenfreesmachines plaatkantenfreesmachines zijn ideaal ook (hand)perspompen.

Informeer De CHP plaatkantenfreesmachines zijn ideaal voor grote platen en maken gelijkmatige laskanten, ook (hand)perspompen.

Informeer TECHNISHOW Bezoek ons op de voor grote platen en maken gelijkmatige laskanten, voor grote platen en maken gelijkmatige laskanten, Behalve levert Wortelboer Behalve stoppers levert Wortelboer voor grote platen enstoppers maken laskanten, vrijblijvend naar degelijkmatige mogelijkheden. voor grote platen en maken gelijkmatige laskanten, zonder herrie en zonder stof. in UTRECHT (NL) voor grote platen en maken gelijkmatige laskanten, TECHNISHOW Behalve stoppers levert Wortelboer zonder herrie en zonder stof.

De CHP plaatkantenfreesmachines zijn ideaal ook (hand)perspompen.

Informeer zonder herrie en zonder stof. vrijblijvend naar de mogelijkheden.

De CHP plaatkantenfreesmachines zijn ideaal Modellen : TUD / TU-2 t/m TU-14 zonder herrie en zonder stof.

De CHP plaatkantenfreesmachines zijn ideaal ook (hand)perspompen.

Informeer Bel voor een vrijblijvende demonstratie. zonder herrie en zonder Hal 8 - Stand E-116 in UTRECHT (NL) vrijblijvend naar destof. mogelijkheden. ook (hand)perspompen.

Informeer Bel voor een vrijblijvende demonstratie. zonder herrie en zonder stof.

Bel voor een vrijblijvende demonstratie.

Klemming: zelfcentrerend voor grote platen en maken gelijkmatige laskanten, Modellen : TUD / TU-2 t/m voor grote platen en maken gelijkmatige laskanten, BelBel vrijblijvende demonstratie. voor grote platen enTU-14 maken gelijkmatige laskanten, Behalve stoppers levert Wortelboer 17 t/m 20-03-2020 Ook te een huur!

Hal 8 E-116 vrijblijvend naar de mogelijkheden. voor een vrijblijvende demonstratie. vrijblijvend naar de- Stand mogelijkheden.

Bel voor een vrijblijvende demonstratie.

Klemming: zelfcentrerend zonder herrie en zonder stof. zonder herrie stof. ookzonder (hand)perspompen.

Informeer zonder herrie en en zonder stof.

17 t/m 20-03-2020 Ook te huur!

BelBel voor een vrijblijvende demonstratie.

Verdere producten: machines voor pijp– plaatbewerking, vrijblijvend naar deen mogelijkheden. voor een vrijblijvende demonstratie.

Bel voor een vrijblijvende demonstratie.

Sluisweg 9, 6582 AG Heumen pijpleidingconstructies en transportabele metaalbewerking.

Sluisweg 9,6582 6582 AG Heumen 9, AG Heumen Verdere producten:Sluisweg machines voor pijp– en plaatbewerking, Sluisweg 9, 6582 AG Heumen Sluisweg 9, 6582 AG Heumen Ook diverse gereedschappen en+31 toebehoren hiervoor. tel. +31 (0)24-358 65 14, +31 (0)24-358 79 tel. (0)24-358 +31 (0)24-358 65 14, (0)24-358 70 79 pijpleidingconstructies en transportabele metaalbewerking. tel. +31 65 14, +31 (0)24-358 706582 79 70AG tel. +31 65 +31 (0)24-358 70 Sluisweg 9, tel. +31 (0)24-358 (0)24-358 65 14, 14, (0)24-358 70 79 79 Sluisweg 9,6582 6582 AG HeumenHeumen Ook diverse gereedschappen en +31 toebehoren hiervoor.

Sluisweg 9, AG Heumen Sluisweg 9, 6582 AG Heumen Sluisweg 9,+31 6582 AG 70 Heumen Th. Wortelboer B.V. - Heumen tel. +31 +31 (0)24-358 6514,+31 14, (0)24-358 tel. (0)24-358 +31 (0)24-358 65 +31 (0)24-358 79 tel.

65Sluisweg 14, (0)24-358 70 79 7970 79 tel.

65 14, +31 9,(0)24-358 6582 AG70 tel. +31 +31 (0)24-358 (0)24-358 65 24 14,358 +31 (0)24-358 70 Heume 79 www.wortelboer.ws Tel.Sluisweg +31 65 14 Sluisweg 9,6582 6582 AG Heumen Heumen Th. Wortelboer B.V. Heumen 9, AG Sluisweg 9, 6582 AG Heumen Sluisweg 9,70 6582 AG 70 Heumen tel. +31 +31 (0)24-358 65 14, +31 (0)24-358 70 7 tel. (0)24-358 +31 (0)24-358 65 14, +31 (0)24-358 79 info@wortelboer.ws Fax +31 24 358 79 Tel. 65 14 tel.

65 14, +31 (0)24-358 70 79 tel.

65 14, +31 (0)24-358 tel. +31 +31 (0)24-358 (0)24-358 (0)24-358 70 70 79 79 info@wortelboer.ws Fax +31652414, 358+31 70 79

Th. WORTELBOER Th. WORTELBOER B.V. Th. WORTELBOER B.V. Th. WORTELBOER B.V.B.V. B.V. Th. WORTELBOER Th. WORTELBOER B.V. Th. WORTELBOER B.V. Th. WORTELBOER B.V.B.V Th. WORTELBOER www.wortelboer.ws Th. WORTELBOER B.V. Th. WORTELBOER B.V. Th. WORTELBOER B.V. www.wortelboer.ws www.wortelboer.ws www.wortelboer.ws www.wortelboer.ws www.wortelboer.ws www.wortelboer.ws www.wortelboer.ws www.wortelboer.ws info@wortelboer.ws www.wortelboer.ws www.wortelboer.ws

19VABE10 Wortelboer.indd 1

19VABE10 Wortelboer.indd 1 Advertentie 19VABE10 Wortelboer.indd 1

www.wortelboer.ws

29-08-19 15:41

29-08-19 15:44 15:41 19-03-20 29-08-19 15:41

15

UITGELICHT

3 november 2023 • #22 • www.vraagenaanbod.nl

De door Van Elst ontwikkelde Bridge-It slang- en kabelgeleider.

Slimme geleider beschermt slangen en kabels HARLIGENTECHNICUS en lasser Edo van Elst heeft een geleider ontwikkeld voor slangen en kabels.

Hij brengt dit nu op de markt onder de naam Bridge-It. ‘Slangen en kabels hebben vaak veel te lijden tijdens de werkzaamheden.

Ze schuren over de grond, langs obstakels en de wanden waardoor er schade kan ontstaan. Met als gevolg oponthoud, onkosten en productieverlies.’

Van Elst volgde in 1999 een lasopleiding. Op een scheepswerf in Harlingen ging hij daarna als lasser aan de slag. ‘Hierbij merkte ik direct al

dat tijdens het laswerk de slangen regelmatig bleven haken achter diverse obstakels. Hierdoor moesten we de slangen eerst wat omhoog gooien en tegelijk aantrekken richting werkplek.

Dat was natuurlijk allemaal niet erg handig en ook best een zwaar werkje.

Vanaf die periode besefte ik dat dit anders moest en de eerste schetsen voor een slang- en kabelgeleider werden gemaakt.’ Hierna kreeg Van Elst ander werk en het idee ebde wat weg. ‘Maar het bleef toch prikkelen bij me en in de afgelopen jaren heb ik dan ook een prototype ontwikkeld.’

Met de door Van Elst ontwikkelde Bridge-It slang- en kabelgeleider gaan

de slangen en kabels langer mee. Ze komen niet meer in aanraking met obstakels die ze kunnen beschadigen.

Hiermee worden de eventuele kosten van vervanging of reparatie voorkomen. ‘Een bijkomend voordeel is dat dit ook de veiligheid verhoogt. De slangen en kabels liggen immers niet meer op de grond en mogelijke kabelbreuk wordt voorkomen.’

Op zijn plaats

‘De geleider zorgt er dus voor dat slangen en kabels op de plaats blijven. Zonder te beschadigen kunnen ze over obstakels worden getrokken.

Hierbij valt te denken aan het geleiden

van (las)slangen en (elektrische) kabels over scherpe randen naar de werkplek. De geleider is ook geschikt voor allerhande toepassingen waarbij slangen of kabels, die de kans hebben om beschadigd te worden, geleid moeten worden. Denk aan verlengsnoeren, snoeren van slijptollen, looplampen, ventilatoren, lucht- en gasslangen.’

De geleider is ontworpen om op een bovenkant van een plaat gezet te worden, maar met een (eenvoudig) klemsysteem kan de geleider ook aan allerlei andere oppervlakken worden bevestigd De geleider is flexibel in gebruik en geschikt voor montage op plaatdik-

tes van 3 tot 15 mm. Het product kan worden gemaakt van milieuvriendelijk PLA of ABS. Beide soorten zijn beschikbaar. Het gewicht van de geleider is laag, slechts circa 320 gram.

De kosten zijn afhankelijk van het gebruikte materiaal.

Voor het finetunen en het in productie nemen zou Van Elst graag in contact komen met een maakbedrijf dat hem hiermee kan ondersteunen.’

rect aan de Nederlandse Arbeidsinspectie worden gemeld. Dat moet gebeuren als het slachtoffer opgenomen wordt in het ziekenhuis, wanneer er sprake is van blijvend letsel of als het slachtoffer overleden is aan de gevolgen van het ongeval. Ook moet de werkgever het ongeval direct melden zodra bekend is dat er alsnog sprake is van een ziekenhuis-

opname of van blijvend letsel dat in verband kan worden gebracht met het arbeidsongeval. De conclusies uit de Monitor arbeidsongevallen neemt de Arbeidsinspectie uit oogpunt van preventie mee in inspectieprojecten en de aanpak van arbeidsongevallen.

Heeft u als maakbedrijf interesse, dan kunt u contact opnemen met de redactie van lastechniek.

Email: redactie@lastechniek.nl

VEILIGHEID

Vorig jaar 40 dodelijke arbeidsongevallen DEN HAAG • In 2022 waren er 2.357 slachtoffers betrokken bij een meldingsplichtig arbeidsongeval, waarbij voor veertig slachtoffers het ongeval een dodelijke afloop had.

De meeste arbeidsongevallen doen zich voor bij waterbedrijven en afvalbeheerders. Ook de bouwsector, landbouw, bosbouw en visserij en de industrie scoren hoog.

Dat staat in de jaarlijkse Monitor arbeidsongevallen, waarbij de Nederlandse Arbeidsinspectie zich baseert op afgeronde ongevalsonderzoeken.

Mannen zijn het vaakst betrokken bij een arbeidsongeval. In de sectoren die hoog scoren zijn mannen oververtegenwoordigd. Slechts één op de acht slachtoffers is een vrouw. Het aandeel vrouwelijke slachtoffers is het grootst in de zorgsector en de horeca.

Verder vinden er bij kleine bedrijven veel vaker ongevallen plaats dan bij grote bedrijven.

Gemiddeld genomen is een kwart van de slachtoffers ouder dan 55 jaar.

In dertien procent van de gevallen zijn de slachtoffers jonger dan 25 jaar.

Een derde van de ongevallen leidt tot blijvend letsel. De belangrijkste ongevalstypen zijn al een aantal jaren hetzelfde, namelijk vallen en in contact komen met een arbeidsmiddel, zoals

een machine. Ook vinden er veel ongelukken met een voertuig plaats.

Stagiairs en studenten

Het rapport gaat verder in op onderzoek naar ongevallen met stagiairs en studenten en ongevallen met gevaarlijke stoffen. Er waren signalen dat de kans op een arbeidsongeval bij stagiairs en studenten groter is, maar uit onderzoek blijkt dat niet het geval. Er vinden in verhouding minder ongevallen plaats met stagiairs en studenten dan met (jonge) mensen in loondienst. Daarnaast blijkt dat stagiairs en studenten, evenals jonge en onervaren mensen in loondienst, wel relatief vaker ongevallen krijgen waarbij zij in contact komen met een arbeidsmiddel, bijvoorbeeld een machine.

Gevaarlijke stoffen

Verder heeft de Arbeidsinspectie de ongevallen met gevaarlijke stoffen in kaart gebracht. Het gaat dan om stoffen die bij contact direct letsel kunnen veroorzaken. 35 procent van de ongevallen met gevaarlijke stoffen vindt plaats in de industrie, maar ook de handel scoort hoog met zestien procent. Slachtoffers krijgen in meer dan de helft van de gevallen te maken met brandwonden of bevriezin-

gen. Het gaat dan vaak om letsel dat veroorzaakt wordt door bijvoorbeeld schoonmaakmiddelen, hete koffie, frituurvet, vloeibaar metaal of vloeistoffen die vrijkomen bij grote industriële processen.

Melden is verplicht

Arbeidsongevallen moeten volgens de Arbeidsomstandighedenwet di-

Bekijk het rapport via www.vraagenaanbod.nl

16

UITGELICHT

3 november 2023 • #22 • www.vraagenaanbod.nl

EVENEMENTEN Het beursduo presenteert complete processequenties voor moderne, toekomstbestendige plaatbewerking

Toekomstbestendige plaatbewerking op Blechexpo Samen met de 9e internationale vakbeurs Schweisstec voor verbindingstechnologie zal de 16e internationale vakbeurs Blechexpo voor plaatbewerking van 7 tot en met 10 november 2023 dienen als ontmoetingsplaats voor wereldspelers op het gebied van plaatbewerking. Negen zalen zijn volgeboekt in het expositiecentrum van Stuttgart.

Het beursduo presenteert complete processen voor moderne, toekomstbestendige plaatbewerking. Een indrukwekkend aanvullend programma met onder meer de uitreiking van de "best Award 2023", de "Blechexpo Steel Convention 2023", het "futureSteel" congres en het expert forum ronden het beursaanbod af.

Als projectleider van het gerenommeerde beursduo meldt Georg Knauer dat negen beurshallen volgeboekt zijn voor Blechexpo/Schweisstec 2023.

'Enorme belangstelling voor de tentoonstelling, sterke dynamiek binnen de industriesector en belangrijke toekomstige kwesties', zo vat Knauer de huidige stemming samen. 'Over het algemeen is te constateren dat procesautomatisering steeds verder wordt gedreven op het gebied van plaatbewerking', legt de projectmanager uit.

Methoden op basis van datagedreven, kunstmatige intelligentie-algoritmen en machine learning worden in de productieprocessen steeds meer benut om processen te optimaliseren en daardoor doorlooptijden te verkorten. Effi-

Negen zalen zijn volgeboekt in het expositiecentrum van Stuttgart.

ciënte plaatbewerking vereist flexibele werktuigmachines, moderne software en virtuele simulatie. Deze vraagstukken komen op de beurs intensief aan bod. De uitdaging is duurzaamheid en op het gebied van plaatbewerking betekent dit een optimale benutting van het werkstuk en het voorkomen van verspilling van materiaal.

Efficiënt

Het scala aan onderwerpen dat door Blechexpo / Schweisstec wordt behandeld, omvat efficiënte procestechnologieën voor moderne lasertechnologie, volledig geautomatiseerde robotachtige plaatbewerkingsmachines, precisiegereedschappen en systemen voor ponsen, buigen, remmen en vormen, evenals innovatieve micro-waterstraalsnijtechnologieën.

Niet in de laatste plaats zorgt het huidige tekort aan gekwalificeerd productiepersoneel voor verdere automatisering over de hele linie, bijvoorbeeld in materials handling en machinebediening. Planning, implementatie en analyse van productie-

processen worden efficiënter dankzij de voortschrijdende integratie van productiegegevens. 'Deskundige bezoekers van Blechexpo/Schweisstec ervaren de hele procesketen voor plaatbewerking', benadrukt Georg Knauer. 'Leveranciers en investeringsbeslissers ontmoeten elkaar op gelijke voet met directe praktische relevantie in een werksfeer.' Het internationale expertpubliek kan een probleemgericht beursbezoek plannen, omdat de opstelling van de negen hallen gedifferentieerd is gestructureerd: plaatwerk, pijp- en profielverwerking bevinden zich in de hallen 1, 3, 5 en 9. De hallen 4 en 6 zijn gereserveerd voor stempeltechnologieën. Snij-, verbindings- en bevestigingstechnologieën worden gepresenteerd in hal 7. Hal 8 zal zich richten op pers- en vormtechnologieën. Ten slotte zullen de kwesties van staal- en metaaldiensten, evenals oppervlakteafwerkingstechnologie, in hal 10 worden behandeld.

Best Award 2023

Blechexpo/Schweisstec presenteert

ook dit jaar weer een zeer interessant aanvullend programma van wereldklasse, waaronder de "best Award 2023", die voor de zesde keer wordt uitgereikt in samenwerking met vakbladen Blechnet en MM Maschinenmarkt. De organisatoren hebben vijf inzendingscategorieën gespecificeerd die analoog zijn aan de thema's die aan de tentoonstellingshallen zijn toegewezen, zodat aanvragers de meest geschikte ruimte voor hun innovaties kunnen vinden. 'Blechexpo/Schweisstec, en vooral de "best Award 2023", zal ook dit jaar weer veel innovaties en oplossingen voor digitalisering, duurzaamheid en gezondheidsbescherming presenteren', verwacht jurylid Stefanie Wiesner, managing director van de industriële divisie van de Duitse vereniging voor elektrische lasapparatuur. Jurylid Florian Kellner, production engineering designer bij siemens' equipment manufacturing facility in Amberg, Duitsland, kijkt ook uit naar de inzendingen: 'De award is naar mijn mening briljant omdat inventief ta-

lent en knowhow uitgebreid worden bekeken en van een geschikt podium worden voorzien. We kunnen technologische hoogtepunten verwachten in de vorm van toekomstgerichte oplossingen die de digitale wereld verbinden met de echte wereld in termen van Industrie 4.0. De award is ideaal gelegen in de context van Blechexpo/Schweisstec, omdat de beurs een groot, zeer divers internationaal platform voor innovaties biedt.'

Veel extra

De "Blechexpo Stahl Convention 2023" vindt plaats in de forumruimte in hal 10 om twaalf uur 's middags op de eerste beursdag. Het zal de aandacht richten op "Uitdagingen op de staalmarkten in 2023". De conventie wordt georganiseerd door het Stahl-Kommunikation Agency.

Een "futureSteel" congres is in voorbereiding op de tweede beursdag in samenwerking met Marketsteel Media uit Düsseldorf. Het dagelijkse exposantenforum zal dit jaar ook een populaire ontmoetingsplaats zijn - het kennisplatform van wereldklasse biedt deskundige bezoekers een breed scala aan uitgebreide informatie: presentaties worden gehouden door de European Sheet Metal Research Association (EFB) over "Sustainable and Digital Future Production: Strategies for Joining – Forming – Sheet Metal Working Methods within the EFB Network".

Bijdragen van de Sheet Metal Forming Industry Association (IBU) zijn in voorbereiding die "Uitdagingen in vormtechnologie" zullen aanpakken.

Last but not least wordt ook dit jaar weer Schweisstec Day gehouden, georganiseerd door de ZVEI Technical Association for Electric Welding Equipment, waar deskundige bezoekers een uitgebreide kennisupdate krijgen. www.blechexpo-messe.de, www.schweisstec-messe.de

Efficiënte plaatbewerking vereist flexibele werktuigmachines en moderne software

17 3 november 2023 • #22 • www.vraagenaanbod.nl

Volledig geautomatiseerde materiaalstroom dankzij de nieuwe SheetMaster.

(Foto: TRUMPF)

SheetMaster maakt volledig geautomatiseerde materiaalstroom mogelijk DITZINGEN, DE • Trumpf staat klaar om zijn TruMatic 5000-productiecel met de nieuwe SheetMaster te lanceren op Blechexpo in Stuttgart. Gebruikers van het nieuwe systeem zullen profiteren van volledig geautomatiseerde lasersnij-, pons- en vormmogelijkheden.

De nieuwe SheetMaster maakt een volledig geautomatiseerde materiaalstroom binnen de productiecel mogelijk – van het laden en lossen van de machine tot het verwijderen van afgewerkte onderdelen.

De TruMatic 5000 is een voorbeeld op het gebied van connected manufacturing.

‘Deze oplossing is ontworpen om naadloos te worden geïntegreerd in een op zichzelf staande slimme fabriek, waardoor gebruikers efficiëntiewinsten behalen in de hele procesketen’, zegt productmanager Steffen Wagner. De nieuwe machine is uitgerust met een fiberlaser van zes kilowatt om de productiviteit te maximaliseren. Naast het

besparen van energie, doet deze laser ook indrukwekkend snel werk bij het snijden van plaatwerkdelen. Het systeem wordt geleverd met een dalende matrijs die voorkomt dat onderdelen worden bekrast tijdens het ponsproces. De TruMatic 5000 bokskop wordt ook geleverd met een gepatenteerde elektrische aandrijving, bekend als de DeltaDrive, die ongeveer 30 procent minder energie verbruikt.

Nieuwe technologie

De materiaalstroom in de TruMatic 5000 is volledig geautomatiseerd. Deze verbetering werd mogelijk gemaakt door de nieuwe SheetMaster-technologie, die grijpers gebruikt om onderdelen in de productiecel te verwerken. De zuignappen op de grijpers van de nieuwe SheetMaster worden bewaakt door sensoren en kunnen individueel worden geactiveerd. Dit maakt de werking van de grijper flexibeler, versnelt de hantering van werkstukken en

EVENEMENTEN

bespaart kostbare tijd, vooral voor kleinere batches. Bovendien kan de SheetMaster worden aangesloten op een geautomatiseerd STOKA-opslagsysteem dat de productiecel automatisch van grondstoffen voorziet. Het systeem palletiseert en sorteert ook onderdelen zonder menselijke tussenkomst. Andere voordelen van de nieuwe SheetMaster zijn de mogelijkheid om gesneden en gestanste onderdelen uit de productiecel te verwijderen. Onderdelen kunnen dan direct naar de volgende fase van het proces worden getransporteerd, zoals buigen, ontbramen of slijpen.

Dit vermindert niet-productieve tijd en verhoogt de efficiëntie op de werkvloer.

Voor kleine batchgroottes

De automatiseringstechnologie van de TruMatic 5000 omvat ook de ToolMaster, een gereedschapswisselaar met maximaal 90 verschillende gereedschapspatronen die automatisch kunnen schakelen tussen

meerdere pons- en vormgereedschappen.

De ToolMaster stelt gebruikers in staat om kleine, high-mix batches van onderdelen te produceren zonder de machine handmatig opnieuw te hoeven bewerken. Ook inbegrepen is een automatische nozzlewisselaar met een nozzle inspectiefunctie. Dit voorkomt ongeplande stilstanden tijdens de nacht, bijvoorbeeld door een beschadigd mondstuk.

Hoger niveau

Blechexpo 2023 markeert de commerciële lancering van de nieuwe ponslasermachine, die bijzondere voordelen belooft voor bedrijven die hun productiviteit naar een hoger niveau willen tillen door middel van automatisering. Het is geschikt voor bedrijven die al connectiviteit op hun werkvloer hebben geïntroduceerd, evenals bedrijven die dit momenteel van plan zijn. Typische toepassingsgebieden zijn industriële keukens, de productie van schakelkasten en de meubelindustrie.

Amada toont nieuwste mogelijkheden plaatbewerking STUTTGART • Amada laat dit najaar op de internationale branchebijeenkomst Blechexpo in Stuttgart zien wat klanten kunnen verwachten op het gebied van plaatbewerking.

Tot de highlights van dit jaar behoort bijvoorbeeld de Amada VENTIS-3015AJe met 6 kW fiberlaser – voor een op elkaar afgestemde automatisering in samenspel met de modulair aanpasbare laad- en lostoren ASF II 3015 EU. De fiberlaser opent nieuwe mogelijkheden voor alle gebruikers van lasersnijden op het gebied van materiaalbandbreedte, snijkwaliteit en productiesnelheden.

Met de Amada EGB-1303ATCe presenteert Amada op Blechexpo 2023 de nieuwste innovatie op het gebied van elektrisch aangedreven afkantpersen.

De machine biedt uitgebreide toepassingsmogelijkheden en een eenvoudige bediening. De nieuwe volledig elektrische persserie tot 1.300 kN heeft een olievrije aandrijving. Een bijzonder kenmerk van de EGB-1303ATCe is de nieuwe achteraanslag met drie onafhankelijk beweegbare aanslagvingers, die de tot nu toe beperkte aanslagmogelijkheden uitbreidt met zes onafhankelijk gestuurde assen.

Amada: hal 3, stand 3201-2

De Amada EGB-1303ATCe. (Foto: Amada)

DEKENS UW PARTNER VOOR www.dekensgroep.nl DEKENS DEKENS UW DEKENS PARTNE UW PARTNER VOOR www.dekensgroep.nl UW PARTNER VOOR UW PARTNER VOOR www.dekensgroep.nl

Dekensgroep2.pdf

Dekensgroep2.pdf

1

18-03-19

15:40

Dekensgroep2.pdf Dekensgroep2.pdf Dekensgroep2.pdf

1 1 1

18-03-19 18-03-19 18-03-19

15:40 15:40 15:40

1

Dekensgroep2.pdf

18-03-19

1

15:40

18-03-19

15:40

X 8000 mm Y 1300 mm www.dekensgroep.nl 2700 mm www.dekensgroep.nl

www.dekensgroep.nl

Dekensgroep2.pdf

1

18-03-19 Dekensgroep2.pdf 15:40

X 8000 mm X 8000 mm mm Y 1300 X 8000 X 8000 mm Y 2700 1300 Y 1300 mm Y 2700 1300 mm 2700 mm 2700 mm

1

18-03-19

15:40

X 8000 mm Y 1300 mm 2700 mm

UW PARTNE www.dekensgroep.nl D MAATBEWERKINGEN IN: UWUW PARTNER PART

X 8000 mm • ENGINEERING Ywww.dekensgroep.nl 1300 mmwww.dekensgroep.n • TEKENWERK 2700 mm

MAATBEWERKING • CNC DRAAIEN MAATBEWERKINGEN IN: • MAATBEWERKINGEN IN: MAATBEWERKINGEN IN: • CONVENTIONEEL DRAAIEN MAATBEWERKINGEN IN: • ENGINEERING • DRAAD ERODEREN X 8000 mm X 8000 mm • TEKENWERK • Y 1300 mm Y 1300 mm • STEKEN ENGINEERING • ENGINEERING • CNC 2700 mm 2700 mm DRAAIEN • KOTTEREN ENGINEERING TEKENWERK • ENGINEERING • • BALANCEREN • TEKENWERK TEKENWERK CNC DRAAIEN • TEKENWERK • • CONVENTIONEEL DRAAIE REVISIE • CNC CNC DRAAIEN DRAAIEN • CNC DRAAIEN • • DRAAD ERODEREN SIMULTAAN FREZEN • 5-ASSIG CONVENTIONEEL DRAAIEN • • • STEKEN • CONVENTIONEEL CONVENTIONEEL DRAAIEN DRAAD ERODERENDRAAIEN • DRAAD CONVENTIONEEL DRAAIEN • • MAATBEWERKIN KOTTEREN • STEKEN DRAAD ERODEREN ERODEREN • DRAAD ERODEREN • • BALANCEREN • STEKEN STEKEN KOTTEREN • STEKEN • • REVISIE • KOTTEREN KOTTEREN BALANCEREN • KOTTEREN • ENGINEERING • BALANCEREN • BALANCEREN REVISIE • BALANCEREN • TEKENWERK • • REVISIE REVISIE • REVISIE • CNC DRAAIEN MAATBEWERKINGE MAATBEWER • • CONVENTIONEEL DRAA • DRAAD ERODEREN + • STEKEN • ENGINEERING 31 (0)598 - 38 21 02 www.machinefabriekdekens.nl • ENGINEERING • KOTTEREN • TEKENWERK • TEKENWERK • DRAAIEN BALANCEREN • CNC • CNC DRAAIEN • REVISIE • • • CONVENTIONEEL • CONVENTIONEEL DRAAIEN + • DRAAD ERODEREN • DRAAD ERODERE 31 (0)598 - 38 21 02 www.machinefabriekdekens.nl + • STEKEN • STEKEN + 31 (0)598 - 38 21 02 www.machinefabriekdekens.nl + 31 (0)598 - 38 21 02 www.machinefabriekdekens.nl • KOTTEREN • KOTTEREN + 31 (0)598 - 38 21 02 www.machinefabriekdekens.nl 31 (0)598 - 38 21 02 www.machinefabriekdekens.nl • BALANCEREN • BALANCEREN • REVISIE • REVISIE

S GROEP B.V. R ÉÉN TOTAALPAKKET www.dekensgB.V. roep.nl DEKENS GROEP S GROEP B.V. S GROEP B.V. SERGROEP VOORB.V. ÉÉN TOTAALPAKKET R ÉÉN TOTAALPAKKET www.dekensgroep.nl R ÉÉN TOTAALPAKKET R ÉÉN TOTAALPAKKET www.dekensgroep.nl w w w ..d e k e n s g rro e p ..n ll w w w d e k e n s g o e p n www.dekensgroep.nl

DEKENS GROEP B.V. ER VOOR ÉÉN TOTAALPAKKET www.dekensgroep.nl DEKENS DEKENS GROEP GROEP B.V. B.V. MAATGIETWERK IN: TNER R VOOR VOOR ÉÉNÉÉN TOTAALPAKKET TOTAALPAKKET

nl

www.dek w ew nsw gr.d oek pe .nnlsgroep.nl • ROESTVASTSTAAL • DUPLEX / SUPER DUPLEX GEN IN: MAATGIETWERK IN: • HASTELLOY MAA TGIETWERK IN: • MONEL MAA TGIETWERK IN: MAA TGIETWERK IN: • STAAL ONGELEGEERD MAA TGIETWERK IN: • ROESTVASTSTAAL • STAAL GELEGEERD • DUPLEX / SUPER DUPLEX • • ROESTVASTSTAAL • • HASTELLOY • ROESTV ROESTV ASTSTAAL DUPLEXASTSTAAL / SUPER DUPLEX • ROESTV ASTSTAAL • DUPLEX / • MONEL NI-RESIST • HASTELLOY DUPLEX / SUPER SUPER DUPLEX DUPLEX DUPLEX • EN • • STAAL ONGELEGEERD NI-HARD/ SUPER DUPLEX • HASTELLOY HASTELLOY MONEL • HASTELLOY • BRONS • MONEL MONEL STAAL ONGELEGEERD • STAAL GELEGEERD • MONEL • STAAL ONGELEGEERD • ALUMINIUM • STAAL ONGELEGEERD GELEGEERD NGEN IN: • STAAL STAAL ONGELEGEERD • MAATGIETWERK IN: • • STAAL GELEGEERD GELEGEERD • STAAL GELEGEERD • • NI-RESIST • • • • NI-HARD • NI-RESIST • ROESTVASTSTAAL • •• BRONS NI-RESIST • NI-RESIST NI-HARD • NI-RESIST DUPLEX / SUPER DUPLEX • NI-HARD •• ALUMINIUM • BRONS NI-HARD • BRONS NI-HARD • HASTELLOY • BRONS • ALUMINIUM EN RKINGEN IN: MAA TGIETWERK MAATGIETWERK IN: IN: • BRONS IN: • MONEL • • ALUMINIUM ALUMINIUM AIEN• ALUMINIUM • STAAL ONGELEGEERD • STAAL GELEGEERD • ROESTV ASTSTAAL • ROESTV ASTSTAAL + 31 (0)598 - 39 29 97 •www.gieterij r erts.nl • • DUPLEX /•SUPER DUPLEX DUPLEX / SUPER DUPLEX • NI-RESIST • HASTELLOY • HASTELLOY • NI-HARD • MONEL • MONEL • BRONS L DRAAIEN • STAAL ONGELEGEERD • STAAL ONGELEGEERD • ALUMINIUM EN • STAAL GELEGEERD • STAAL GELEGEERD + 31 (0)598 - 39 29 97 www.gieterij r erts.nl • • en.nl + 31 (0)598 - 39 29 97 www.dekensmetaalgieterij www.gieterij r erts.nl • + 31 (0)598 - 39 29 97 •www.gieterij r erts.nl + 31 (0)598 - 39 29 97 www.gieterij r erts.nl + 31 (0)598 - 39 29 97 •www.gieterij r erts.nl NI-RESIST• NI-RESIST • NI-HARD • NI-HARD • BRONS • BRONS • ALUMINIUM • ALUMINIUM

20

UITGELICHT

3 november 2023 • #22 • www.vraagenaanbod.nl

EVENEMENTEN – BUSINESS Teqram present op Blechexpo

Dreeskornfeld investeert in BIELEFELD (DE) • Het laden en lossen van ontbraammachines is arbeidsintensief, tijdrovend en fysiek belastend. Voor deze taken met een beperkte toegevoegde waarde moeten nu kostbare vakmensen ingezet worden. Voor Dreeskornfeld waren verbeterde arbeidsomstandigheden en kostenbesparingen de belangrijkste motivatie om te investeren in Teqram EasyDebur-robotica om het ontbraamproces te automatiseren.

Dit helpt het tekort aan geschoolde arbeidskrachten te bestrijden en versterkt tegelijkertijd de concurrentiepositie.

Heinz Dreeskornfeld GmbH & Co. KG is een middelgroot bedrijf op het gebied van flexibele plaatbewerking. In het Duitse Bielefeld beschikt het bedrijf over 11 vlakbedlasers en 2 pons-/lasercombinatiemachines.

Met in totaal 108 medewerkers wordt dagelijks 60 tot 70 ton plaatwerk verwerkt. De productie richt zich vooral landbouw- en transporttechniek, voertuigbouw en machine- en apparatenbouw.

Uitdagingen

Bij Dreeskornfeld worden plaatwerkproducten al geruime tijd machinaal ontbraamd. Zoals bij 99 procent van de plaatwerkbedrijven worden de onderdelen handmatig op de aanvoerband van de ontbraammachine gelegd en na het ontbramen ook weer handmatig van de band afgehaald. Door het tekort aan geschoold personeel was Dreeskornfeld genoodzaakt op zoek te gaan naar een geautomatiseerde oplossing om de ontbraamcapaciteit uit te brei-

Teqram EasyDebur-robot voor het automatisch ontladen.

den. Robotisering was hier een voor de hand liggende oplossing, maar klassieke industriële robots hebben grote series nodig zodat de programmeerinspanning per onderdeel economisch verantwoord is. Dergelijke grote series worden echter zelden aangetroffen bij de flexibele plaatbewerking.

Autonoom beladen

De robotsystemen van de Nederlandse automatiseringsspecialist Teqram bleken een geschikte oplossing.

Dankzij het vision-systeem en de op AI gebaseerde besturing kunnen Teqram-robots volledig autonoom werken, zonder tijdrovend programmeren of teachen. Na het indrukken van de startknop scant de EasyDebur de pallets met de onderdelen in de invoer-zone. De EasyEye herkent, in combinatie met 3D vision-sensoren in de grijper, pallets, stapels en individuele productgeometrieën op basis van de gescande gegevens. Er hoeven geen CAD-bestanden ingelezen te worden.

Het systeem bepaalt automatisch voor elk plaatwerkdeel welke grijpers geschikt zijn en wisselt deze zelfstandig. Op de achtergrond zorgt de software er bovendien voor dat het aantal grijperwisselingen tot een minimum wordt beperkt. Vervolgens worden de onderdelen op de transportband van de ontbraammachine gelegd en na het ontbramen ook weer opgepakt en op de pallet gestapeld. Als er bijvoorbeeld files ontstaan door een machinefout, wordt het laadproces automatisch vertraagd of gestopt. De EasyDebur is een configuratie van het Teqram modulaire systeem dat specifiek is afgestemd op ontbraammachines.

De flexibiliteit van het systeem wordt

Het EasyEye 3D vision-systeem, gecombineerd met op de AI gebaseerde besturing, zorgt voor volledige autonomie.

gedemonstreerd door verschillende configuratieopties die een optimale oplossing mogelijk maken, afhankelijk van de ontbraammachine, productievolume, onderdeelafmetingen, ontbraamprocessen en beschikbare ruimte.

In een 1-robotconfiguratie met een 180 graden-bocht zijn de afmetingen van de plaatwerkdelen beperkt.

Dreeskornfeld koos daarom voor een oplossing met twee robots om onder-

delen tot 2 meter lang automatisch te kunnen verwerken. Een belangrijk bijkomend voordeel voor Dreeskornfeld is de grotere productiecapaciteit.

De twee managing partners, Christine en Marcus Dreeskornfeld, noemen zowel het tekort aan geschoolde arbeidskrachten als de vaste overtuiging dat automatisering een concurrentievoordeel biedt als redenen voor de beslissing om te automatiseren. In het verleden investeerde het bedrijf

al in 2 lasrobots en 2 gerobotiseerde kantbanken. Ook het ontlasten van werknemers die zware en grote onderdelen moesten hanteren, speelde een belangrijke rol. De robot kan zware onderdelen moeiteloos 24 uur per dag met een constante snelheid verwerken.

Spin-off

De Teqram-oplossingen zijn zelf een spin-off van twee grotere laser job-

Stapels en producten worden door de EasyDebur automatisch herkent.

21

Het systeem bepaalt automatisch voor elk plaatwerkdeel welke grijpers geschikt zijn

3 november 2023 • #22 • www.vraagenaanbod.nl

robottechnologie

Teqram EasyDebur voor het automatisch beladen en ontladen van de ontbraammachine bij Dreeskornfeld.

shops die met de hierboven beschreven uitdagingen te maken kregen. De noodzaak om kleine series te automatiseren met een grote verscheidenheid aan producten leidde uiteindelijk tot

de ontwikkeling van een oplossing waarvoor geen programmeren of teaching nodig is. Naast de EasyDebur oplossing biedt Teqram ook oplossingen voor het beladen en ontladen

van richtmachines, draaitafel- en continu-straalsystemen, freesmachines en zelfs een robotoplossing voor het slijpen van autogeen en plasma-gesneden werkstukken.

Teqram op BlechExpo

Tijdens BlechExpo zal Teqram zijn autonome robotsystemen demonstreren. Naast het laden en lossen van ontbraam- en straalmachines toont

Teqram onder meer de EasyGrinder slijprobot en de EasyFlipper voor het draaien van zware delen. Teqram staat in Hal 5 op Stand 5302. www.teqram.com

EVENEMENTEN Lasersnijden, geautomatiseerd buigen, automatisering en software-integratie

LVD innovaties op Blechexpo STUTTGART • Om efficiënt te kunnen reageren op de huidige uitdagingen in metaalproductie, stelt LVD op Blechexpo, in hal 1, stand 1808, innovaties voor op het vlak van lasersnijden, geautomatiseerd plooien en software-integratie: de Phoenix FL-6525 lasersnijmachine in groot formaat, met bevelsnijkop, een nieuwe geautomatiseerde plooioplossing en nieuwe CADMAN-FLOW-software voor een geoptimaliseerde procesflow.

Phoenix FL is het flexibele, allround lasersnijsysteem van LVD. De nieuwe Phoenix FL-6525 biedt met een ruim snijbereik tot 6510 x 2600 mm en de

Phoenix FL6525 is verkrijgbaar met 6-, 10-, 12- of 20-kW laservermogen.

optie bevelsnijden nog meer capaciteit en veelzijdigheid. Het grote machineformaat maakt de bewerking van extra grote platen gemakkelijk en efficiënt. De uitstekende dynamiek garandeert constante, hoogwaardige snijresultaten, zowel bij dunne als dikke materialen. De bevelsnijkop regelt nauwkeurig de hoek en diepte van de afschuining om complexe contouren en lasnaden te creëren.

Phoenix FL-6525 is verkrijgbaar met 6-, 10-, 12- of 20-kW laservermogen.

De bevelsnijkopoptie is verkrijgbaar voor 10- en 12-kW systemen. De Phoenix FL-6525 op Blechexpo beschikt over een 12-kW laserbron met bevelkop.

Nieuwe oplossing

Een nieuwe geautomatiseerde plooioplossing van LVD maakt zijn debuut op Blechexpo. De oplossing is ontworpen voor een reeks van industriële toepassingen, waaronder de productie van kastonderdelen, architecturale componenten, stellingsystemen, stalen meubels, liften, clean rooms en branddeuren.

Optimalisatie procesflow

De nieuwe CADMAN-Flow van LVD sluit perfect aan bij de slimme fabriek. CADMAN-Flow is de toegangspoort tot de volledige softwaresuite: software voor (robot)plooien, lasersnijden en ponsen, Manufac-

turing Execution System (MES) en Smart Drawing Importer. Via één toegang kunnen gebruikers stukken en assemblages importeren en verifiëren, CAM-programma’s aanmaken, productieorders importeren, het aantal gereedschapsconfiguraties verminderen en productie-informatie ophalen uit de touchsturingen.

Hierdoor verloopt de procesflow sneller en met meer flexibiliteit, van 3D-bestand tot eindproduct.

De kern van CADMAN-Flow is CADMAN-B v9, de nieuwste kantsoftware van LVD. CADMAN-B v9 berekent plooioplossingen sneller en efficiënter dan ooit en optimaliseert en beperkt zelfs het aantal gereed-

schapswissels voor een maximale productieflow.

Over LVD

De LVD Group is een toonaangevend producent van plaatbewerkingsmachines; lasersnijsystemen, ponsmachines, afkantpersen, scharen en automatiseringssystemen, geintegreerd met en ondersteund door de CADMAN software suite. De producten en technologie van LVD, klaar voor Industry 4.0, maken intelligent produceren mogelijk. www.lvdgroup.com. Blechexpo, Hal 1 Stand 1808

De kern van CADMAN-Flow is CADMAN-B v9, de nieuwste kantsoftware.

www.buislasersnijden.nl L A S E R S N I J D E N . B U I S L A S E R S N I J D E N . WAT E R S T R A A L S N I J D E N . C N C P O N S E N . Z E T T E N . P L A AT B E W E R K I N G . K O N S T R U K T I E

Ontbraammachine EEFTING KL - SWING 1612 - 40 De Eefting KL – Swing 1612 – 40 is een ontbraammachine gemaakt om

plaat- en snijwerk te ontbramen/slijpen.

Dit gebeurt door middel een klepelas met askettinkjes om hardnekkige bramen te verwijderen. Om daarna door een

zwenksysteem met 12 slijpborstels te

gaan, opgedeeld in 2×6, dat van links naar rechts zwenkt. Hierdoor wordt het gehele

06-54264963 info@derrickeefting.nl Derrick Eefting Techniek en Ontwikkeling Zanddijk 73, 9561 VD Ter Apel

plaatmateriaal volledig ontbraamt.

PERFECTIE TUSSEN MENS EN METAAL lassen, lasersnijden, kanten, walsen, engineering, framebouw, constructie, industriële behuizingen, machine- en apparatenbouw

Sinds 1919 biedt Assink & Schipholt betrouwbaarheid en hoogwaardige kwaliteit.

Wilt u meer weten over Assink en Schipholt?

Kijk dan op www.assinkschipholt.nl

uw partner voor gecertificeerd laswerk

www.hevami.nl / Tel: +31 (0)413-376602

Straalmachines

Richtmachines

Ontbraammachines

Polijstmachines

Bandschuurmachines

Robuust. Duurzaam. Design.

Optima Kranen B.V., onderdeel van de Breedveld Groep, is als officieel OMIS-dealer gespecialiseerd in de verkoop van bovenloopkranen, onderhangende kranen, zwenkkranen, portaalkranen en magazijn oplossingen zoals het automatische magazijn kraansysteem dat door OMIS zelf ontwikkeld is.

OMIS en Optima Kranen zijn beide al lang bestaande familiebedrijven en hebben de handen ineengeslagen om de beste kraan- en hijsoplossingen in de Nederlandse markt aan te kunnen bieden. Met afzonderlijk al ruim 50 jaar ervaring in de kranenmarkt kiest u voor degelijkheid, betrouwbaarheid en kennis en daarmee voor het beste advies voor uw vraagstuk.

optimakranen.nl

Schroeftransporteurs, aslose spiraalschroeven, schroefbladen Asloze transportschroeven zijn uitermate geschikt voor het transporteren van kleverige en vezelige materialen zoals geschredderde mais, ontwaterde mest, slib etc.

Impact 42, 6921 RZ Duiven T: 0031(0)26 312 07 81 F: 031(0)26 312 07 81 M: 0031(0)6 512 922 51

WE LOVE HEAVY METAL! … MAAR NATUURLIJK OOK ALUMINIUM

DemoDagen Donderdag 16 november van 10.30 – 18.00 uur Vrijdag 17 november van 10.30 – 18.00 uur

Wie onze Promatt DemoDagen kent, weet dat wij naast onze technische know-how ook altijd culinaire verrassingen voor u hebben: • • • • • • • •

Grootste tentoonstelling van Behringer bandzaagmachines en Eisele cirkelzaagmachines in de Benelux; Zaagtrainingen aan de machines door onze productspecialisten voor bandzagen en cirkelzagen; Demonstratie van de nieuwste Behringer besturing (Behrcrtl10); Demonstraties aluminium CNC bewerkingscentra en zaagmachines van FOM; Informatie over magazijnsystemen voor efficiënter werken; Speciale acties met hoge kortingen in verband met ons 20-jarig bestaan.

Doorlopend vers bereide maaltijden van onze chef kok Gaston; Geïnspireerd door de gemeenschappelijke passie van ons team: een whiskyproeverij met allerlei wetenswaardigheden en een aansluitende blindproeverij (donderdag en vrijdag om 16.00 en 17.00 uur).

Graag zien wij u tijdens onze Promatt DemoDagen.

U kunt zich o.a. aanmelden via onze website www.promatt.com.

Behringer bandzaagmachines – Eisele cirkelzaagmachines – FOM aluminium zaagmachines en bewerkingscentra – Vernet boor-zaagstraten – Upmoviom en Fehr magazijnsystemen – Bahco bandzagen – Stark en Tenryu cirkelzagen – Rösler straaltechniek – Spontan buizen zaag- en ontbraammachines – Position meetsystemen en speciaalbouw – Promatt afzuigingen – Filtermist olienevel filtertechniek – Neu rollenbanen – Plasticband foliewikkelmachines

Promatt BV | Rietmolenweg 20 | 7482 NX Haaksbergen | info@promatt.nl | +31 (0) 53-573 05 10

26

PRODUCTUPDATE

3 november 2023 • #22 • www.vraagenaanbod.nl

GEREEDSCHAPPEN

Spijkerapparaat Zonder gaspatroon en een wirwar aan slangen voor maximale vrijheid en comfort. Met het eerste accu Duplex spijkerapparaat in zijn soort van HiKOKI kunnen gebruikers nu beschikken over een krachtig en onderhoudsarm apparaat. Spijkerapparaten op perslucht of gaspatronen zijn effectief, maar verminderen tegelijkertijd het werkcomfort en de efficiëntie en belasten de portemonnee, omdat zowel een compressor als slangen nodig zijn. HiKOKI biedt hier uitkomst met de innovatieve HiKOKI spijkertechnologie: een combinatie van pneumatiek en accu die het beste van twee werelden verenigt. Als snoerloos apparaat zonder gaspatronen of slangen biedt het nieuwe accu spijkerapparaat zowel veiligheid als kostenefficiëntie. Het door HiKOKI ontwikkelde, unieke luchtveer-aandrijvingssysteem (ASDS), dat ook in de NR3675DD is geïntegreerd, heeft geen gaspatronen nodig, wat het onderhoud minimaliseert. Bovendien is er geen regelmatig onderhoud van de verbrandingskamers nodig – dit bespaart extra geld.

INDUSTRIETECHNIEK

Handling

De koppeling van mechanisch en logisch grijpen is nu heel eenvoudig. De automatiseringsspecialist SCHUNK heeft de 2D Grasping kit ontwikkeld voor het hanteren van afzonderlijke objecten die willekeurig in een vlak zijn gerangschikt. Het hart van dit intelligente systeem is de in eigen huis ontwikkelde AI-software, die vooraf is geïnstalleerd op SCHUNK's eigen industriële pc (SVC). Het volledig op elkaar afgestemde pakket van hardware, software en service komt uit één hand en staat open voor alle robots.

Na de MTB-toepassingskits - voor eenvoudige gedeeltelijke automatisering van het beladen en ontladen van machines - is de 2D Grasping kit een vervolgmodule waarmee de automatiseringsexpert SCHUNK zijn klanten een concrete oplossing biedt voor meer efficiëntie en productiviteit.

De kit combineert intelligente objectherkenning en flexibel grijpen met intuïtieve bruikbaarheid en kan worden aangepast aan de respectievelijke eisen van de klant.

www.hikoki-powertools.nl www.schunk.com

TESTEN EN METEN

Multi-productkalibrator Fluke, een wereldwijde technologische leider in de productie van compacte, professionele elektronische testen meetinstrumenten en software, introduceert vandaag de krachtige Fluke 5560A multi-productkalibrator die de werkdruk grotendeels ontlast en de hoogste nauwkeurigheid levert. De 5560A voldoet aan de vraag in het topsegment van de markt voor multi-productkalibratoren. Dit instrument valt net onder de zeer nauwkeurige multifunctionele 5730A-kalibrator die is ontworpen voor het afregelen van DMM's met een 8,5-cijferig uitleesvenster. De 5560A is een ideale oplossing voor het kalibreren van DMM's met een 6,5-cijferig uitleesvenster. Met model 5560A kan nieuw en onervaren personeel zonder al te veel opleiding in het kalibratievak stappen. Hoofdeigenschappen van de Fluke 5560A zijn een groot 7-inch uitleesvenster met intuïtief aanraakscherm voor gebruiksgemak, Visual Connection Management terminals en een optioneel accessoire voor het efficiënt kalibreren van een digitale multimeter (DMM) met minimale of geen verwisseling van meetsnoeren.

AANDRIJFTECHNIEK

Drive calculator De FAULHABER Drive Calculator is de perfecte tool voor ontwikkelaars om razendsnel een geschikt aandrijfsysteem te vinden voor een specifieke toepassing.

Het werkt gebruiksvriendelijk en doelgericht: de moderne en duidelijke interface is ontworpen voor optimale bruikbaarheid, en de handige tooltips geven waardevolle, gedetailleerde informatie. Om snellere berekeningen te leveren gebruikt het programma algemene voorinstellingen met veel gebruikte gemiddelde waarden. Natuurlijk kunt u alle standaard instellingen aanpassen aan uw individuele behoeften, bijvoorbeeld om rekening te houden met de omgevingstemperatuur, de voedingsspanning of de beschikbare inbouwruimte. Vervolgens biedt de tool een lijst met de geschikte opties, die u met krachtige filters kunt bewerken om de resultaten te verfijnen. Met de FAULHABER Drive Calculator kunt u zeven soorten aandrijvingen en twee bedrijfsmodi berekenen. www.faulhaber.com/nl/

www.fluke.com/nl-nl

INDUSTRIETECHNIEK

Vierpuntslagers Toepassingen die hoge snelheden, eenvoudige bediening en een lange levensduur vereisen, zullen veel profijt hebben van de nieuwe vierpuntslagers van NSK. De innovatieve QJ serie heeft een zeer sterke buitenring-geleide messing kooi die extreem hoge snelheden en een betere loopnauwkeurigheid mogelijk maakt. Een contacthoek van 35°zorgt voor een hoog axiaal draagvermogen en daarmee voor een langere levensduur, wat de kosten voor stilstand en onderhoud minimaliseert. De QJ serie vierpuntslagers is voorzien van een in twee helften gedeelde binnenring. Gebruikers kunnen zo de buitenring van deze geavanceerde eenrijige hoekcontactlagers scheiden van de binnenringhelften (gedeeld langs een vlak loodrecht op de hartlijn van de as), voor een zo makkelijk mogelijke handling. Voor veeleisende toepassingen kunnen NSK QJ lagers grotere axiale belastingen in beide richtingen opnemen. Dit maakt de lagers ideaal voor toepassingen met zuiver axiale belastingen, of gecombineerde belastingen waarbij de axiale belasting hoog is.

INDUSTRIETECHNIEK

Powermodule

TDK Corporation introduceert de TDK-Lambda PF1500B-360 full-brick powermodule, die tot 1.512 W kan leveren. De voeding met AC-ingang heeft een vermogensfactor van 0,98 en levert een geregelde 360 V niet-geisoleerde DC-spanning.

De PF1500B-360 kan worden gebruikt voor het voeden van geïsoleerde hoge-spanning DC-DC-modules in een gedistribueerde vermogensconfiguratie, of voor belastingen die een hoge-spanning DC-ingang vereisen.

Toepassingen zijn onder meer halfgeleiderfabricage, LED-verlichting en op maat gemaakte voedingsoplossingen die gebruik maken van vermogensmodules. Met een ingang van 170 tot 265 VAC levert de PF1500B-360 1.512 W en 1.008 W bij bedrijf van 85 tot 265 VAC. Het rendement van 96,5% zorgt voor een betrouwbare werking bij basisplaattemperaturen tot +100 °C en bij omgevingstemperaturen van -40 °C tot +85 °C. De module heeft de standaard full-brick afmetingen van 116,8 mm lengte, 61 mm breedte en 12,7 mm hoogte. www.emea.lambda.tdk.com/nl

www.nsk.com

PRODUCTUPDATE

27 3 november 2023 • #22 • www.vraagenaanbod.nl

INDUSTRIETECHNIEK

Spuitapparatuur met accu De markt vraagt steeds meer om draagbare spuit- en afwerkingsapparatuur met een accu. Wiltec, specialist op het gebied van industrie & spuiterijtechniek, heeft de Graco GX FF Cordless in het assortiment. Dit spuittoestel zorgt voor meer bewegingsvrijheid en is eenvoudig te vervoeren. De Graco GX FF Cordless uitvoering heeft een perfect afwerkingsniveau en levert bovendien alle prestaties van een regulier GX FF-spuittoestel, maar dan zonder voedingskabel, stopcontact of generator in de buurt.

Ervaar de kracht en de ultieme bewegingsvrijheid om iedere klus sneller te klaren. Onafhankelijk van de ruimte en de aanwezigheid van stroom zorgt dit spuittoestel ervoor dat de klus zeer eenvoudig, snel, flexibel en efficiënt kan worden uitgevoerd zonder verlies van tijd. Er kan direct met spuiten worden gestart.

Daarnaast maakt het Contractor PC Compact-pistool het mogelijk om eenvoudig de kleinste oppervlaktes te spuiten.

INDUSTRIETECHNIEK

Biogasaggregaten Met de investering in biogasaggregaten en de samenwerking met Powercrumbs zet Bredenoord de volgende stap in de verduurzamingsslag van de verhuurvloot. Bredenoord heeft het eerste biogasaggregaat van 70 kVA in gebruik genomen. Met het biogasaggregaat kan Bredenoord op elke locatie en op een duurzame manier energie opwekken.

De biogasaggregaten draaien op restgas, 100% afkomstig uit een garandeerde restafvalstroom die geleverd gaat worden door Powercrumbs. In de opvolgende maanden wordt de vloot verder uitgebreid. Een biogasaggregaat is momenteel één van de meest duurzame manieren om energie op te wekken op locaties, waar bijvoorbeeld de netaansluiting (nog) niet toereikend is. Dit blijkt uit de zeer lage MKI van het biogas dat de biogasaggregaten gaan gebruiken, wat met name voor de bouwsector zeer relevant is om tenders te winnen en te voldoen aan de omgevingseisen.

www.wiltec.nl www.bredenoord.com

METAAL

Robotkantcel LVD introduceert D-Cell, zijn meest competitief geprijsde robotkantcel tot nu toe. D-Cell vergemakkelijkt de keuze voor gerobotiseerd kanten voor plaatbewerkingsbedrijven in alle soorten en maten. Het systeem combineert een hydraulische afkantpers met 50 ton drukkracht, een industriële Kuka-robot en LVD’s unieke programmeersoftware. Een investering in kantautomatisering is met de D-Cell van LVD eenvoudig te verantwoorden. Producenten zijn steeds op zoek naar een balans tussen kosten, kwaliteit, productiviteit en flexibiliteit en D-Cell levert gevarieerde stukproductie met een snelle doorvoer, verschillende seriegroottes en dit alles tegen minimale kosten. Het hart van D-Cell is de veelzijdige PPED-afkantpers.

De PPED met zijn eenvoudig, kostenefficiënt ontwerp is gebruiksvriendelijk en geschikt voor verschillende plooitoepassingen. Het stijve, uit één stuk gelaste frame en het servogestuurde, hydraulische systeem garanderen constante kantresultaten. De machine met 50 ton drukkracht, 2000 mm werklengte en een vierassige achteraanslag plooit stukken van 35 x 100 mm tot 400 x 600 mm, met een gewicht tot 4 kg. www.lvdgroup.com

INDUSTRIETECHNIEK

Bronpompen

KSB heeft als uitbreiding een nieuwe serie bronpompen op de markt gebracht met de naam UPA S 250. Toepassingsgebieden van de pompen zijn onder meer de algemene watervoorziening, landbouw, waterafvoer in de mijnbouw en grondwaterbeheer alsmede algemene drukverhoging. Dankzij de geoptimaliseerde hydrauliek-geometrie bereiken de pompen van dit type hoge rendementen. Door een slijtvaste uitvoering met metalen slijtringen en lagers van siliciumcarbide wordt het energieverbruik, ook bij verhoogd zandgehalte in het water, over de jaren heen tot een minimum beperkt. De UPA S 250 is voorlopig in drie verschillende hydrauliekgrootten leverbaar. De capaciteiten liggen tussen 60 en 400 kubieke meter per uur. De maximale opvoerhoogte bedraagt 360 meter. Alle gegoten onderdelen zijn van fijngegoten roestvrijstaal 1.4408 of als optie 1.4517 vervaardigd. www.ksb.nl

INDUSTRIETECHNIEK

Hygiënische lineaire geleiding Schoon, veilig, smeermiddelvrij: igus presenteert de lineaire geleiding met hygiënisch ontwerp Een zelflozend ontwerp, iglidur high-performance kunststof en roestvaststaal zorgen voor een uitzonderlijk hygiënische lineaire geleiding. Reinigen met chemicaliën is dagelijkse kost voor machines in de voedselverwerkende industrie.

Zelfs de kleinste dode hoek kan vocht ophopen en kan leiden tot verontreiniging in de machine.

Steeds meer exploitanten ontwerpen daarom onderdelen met de nadruk op Hygienic Design. igus is lid van de EHEDG en heeft het eerste lineaire geleidingssysteem ontwikkeld, gebaseerd op de Hygienic Design richtlijnen. Het gebruik van FDA-conforme materialen zoals het hoogwaardige polymeer iglidur A160, hooggelegeerd roestvaststaal en een afwasbare binnenkant van de slede zorgen ervoor dat het hygiënische ontwerp wordt nageleefd.

INDUSTRIETECHNIEK

Bolventiel

Parker Hannifin heeft de toevoeging aangekondigd van een door een band aangedreven pneumatisch ventiel aan de serie Bestobell-assortiment cryogene bolventielen. Het ventiel kan op afstand worden bediend met een enkele schakelaar, waardoor de snelheid en het gemak aanzienlijk hoger zijn dan bij een handmatig bediend type. Het door een band aangedreven ventiel voor pneumatische systemen is een aanvulling op het Parker Bestobell-assortiment cryogene ventielen, dat zowel afsluitventielen, kogelventielen, terugslagventielen en ontlastventielen als boltypes omvat. Het wordt geleverd met dezelfde functies, specificaties en certificeringen als de handbediende ventielen en is verkrijgbaar in de volgende ventielmaten: DN25, DN40 en DN65.

Het heeft ook verschillende eindaansluitingen, waaronder stomplas, inbuslas en geflensd.

Bolventielen worden gebruikt voor zowel druk- en debietregeling als afsluiting. Het door een band geactiveerde bolventiel is met name handig voor cryogene transportaanhangers, omdat de rubberen actuator aanzienlijk minder weegt dan roestvrijstalen lineaire actuatoren. www.parker.com

www.igus.nl

Powered by:

29 november 2023 | 1931 Congrescentrum Den Bosch

Meld u nú aan!

Praktische antwoorden op al uw vragen over machineveiligheid!

Zet 29 november alvast in uw agenda want dan vindt de dertiende editie plaats van het SAFETY Event.

Wat heeft het SAFETY Event te bieden?

• Laat u inspireren tijdens het plenaire programma • Doe kennis op bij de learnshops tijdens het middagprogramma • Krijg praktische antwoorden van de Safety doctors, die alle safety-gerelateerde vragen beantwoorden • Kom in contact met vakgenoten, fabrikanten en toeleveranciers op de informatiemarkt Datum: 29 november 2023 Locatie: 1931 Congrescentrum s’ Hertogenbosch Sponsored by:

Prijs deelname: € 175,Gratis voor betaalde abonnees van MYbusinessmedia

Meer informatie? Kijk op www.safetyevent.nl

RICHTPRIJZEN

17 29

KUNSTSTOF KUNSTSTOF METAAL METAAL

24 februari 2023 • #27 • www.vraagenaanbod.nl 3 november 2023 • #22 • www.vraagenaanbod.nl

METAAL

SCHROOT

STAAL

LME Slotnoteringen IN US$ PER TON

Richtprijzen oude metalen 2023 IN EURO PER TON

Staalprijzen periode 2020 - 2023 IN EURO PER TON

Oktober

November

20-okt

27-okt

plus/min

Aluminium

Loco

2.151,00

2.170,00

19,00

Kortstaal

180

190

$/ton

3-mnds

2.177,00

2.191,00

14,00

Knipijzer

160

160

Koper

Loco

7.875,00

7.963,00

88,00

Licht knipijzer

140

140

$/ton

3-mnds

7.940,00

8.039,00

99,00

Gruisijzer

100

110

Lood

Loco

2.128,00

2.139,00

11,00

Sloopmetalen

210

200

$/ton

3-mnds

2.082,00

2.106,00

24,00

Draaisel

120

120

Nikkel

Loco

18.345,00

17.975,00

-370,00

Roodkoper

5400

5530

$/ton

3-mnds

18.530,00

18.225,00

-305,00

Geelkoper

3390

3450

Tin

Loco

24.400,00

24.850,00

450,00

Aluminium

920

880

$/ton

3-mnds

24.650,00

24.850,00

200,00

Al. Draaisel

420

330

Zink

Loco

2.415,00

2.445,00

30,00

Rvs 18/8

960

880

$/ton

3-mnds

2.420,00

2.457,00

37,00

Lood

1350

1270

Zink

1320

1220

30-10-2023 Aankoop $ 1,0469 Verkoop $ 1,0661

▲ = = ▲ ▼ = ▲ ▲ ▼ ▼ ▼ ▼ ▼

(BRON: VRAAG EN AANBOD)

LME ontwikkeling januari 2020 t/m 27 oktober 2023

Schroot ontwikkeling maart 2020 t/m oktober 2023

Circa fabrieks-staalprijzen IN EURO PER TON september 2023

oktober 2023

Warmgewalste coils

640

610

Koudgewalste coils

735

710

Sendzimir verz. coils

755

725

Kwartoplaat

840

790

(BOVENGENOEMDE PRIJZEN ZIJN BASISPRIJZEN; BRON: NOVIOSTAAL)

▼ ▼ ▼ ▼

KUNSTSTOF Richtprijzen Commodities IN EURO PER TON

week 44 LDPE film LLDPE film HDPE extr.

HDPE spg.

PP homo PP copolm.

PVC PS helder PS slagsterk

prime/virgin +/1670 0 1470 0 1420 -10 1410 -10 1400 -10 1460 -10 1330 -10 1830 -20 1930 -20

regranulaat +/850 -10

maalgoed +/600 0

830 780 800 850

0 -20 -20 -10

1240

0

580 580 620 680 110 960 810

0 0 0 0 0 -20 -10

Richtprijzen Technische Polymeren IN EURO PER TON

week 44 ABS naturel ABS zwart PA 6 naturel PET glashelder PC glashelder PBT naturel POM naturel PMMA glashelder

prime/virgin +/2000 0 2450 0 3880 20 1210 -10 4150 0 4690 10 3840 20 4520 20

regranulaat +/1820 2930 1350 2760 2980 2380

10 -20 0 10 20 -20

maalgoed +/900 2100 880 1650 2180 1700 2320

-20 0 0 0 0 0 -30

BUSINESS

Toelichting op de Vraag & Aanbod richtprijzen DEVENTER • De prijzen die in de bovenstaande tabellen worden vermeld zijn indicatieve, brutoprijzen. De daadwerkelijke prijzen liggen meestal een stuk lager afhankelijk van de hoeveelheid en frequentie waarop de materialen worden afgenomen.

Hierna een verder specificatie van de kunststofprijzen. De prijzen die in de tabellen van kunststoffen worden genoemd zijn onderveeld in: - gangbare grondstoffen, in grotere volumes, per silowagen geleverd - technische grondstoffen, in hoeveelheden van 5 ton, geleverd in zakken op pallets Het zijn richtprijzen, rekening houdend met ontwikkelingen op kor-

te termijn, kortom, een prijstrend aangevend. De noteringen worden gegeven door een gemiddelde te berekenen tussen gepubliceerde contractprijzen en actuele spotprijzen op de markt.

Volume speelt een belangrijke rol.

Zeer grote afnemers doen rechtstreeks zaken met producenten.

Meestal wordt bij de uiteindelijk te betalen prijs van een kunststofsoort rekening gehouden met de maandelijks gepubliceerde monomeerprijs.

Daarnaast kunnen kwantumkortingen worden bedongen en speelt continuïteit/beschikbaarheid de laatste jaren ook een rol. De netto prijs is in deze categorie lager dan de in onze tabel genoemde richtprijzen.

De prijs van PVC poeders ligt vrij-

wel op de richtprijs. Verwerkers van gangbare kunststoffen, die aangewezen zijn op distributeurs, betalen meer, echter ook hier geldt dat het volume bepalend is voor de toeslag bij levering van minder dan een volle wagen. Een relatief gering verschil wordt doorberekend voor een volle wagen, toeslagen volgens een staffel kunnen vanaf 0,10 tot 0,75 euro per kg oplopen bij kleinere zendingen.

men volume per keer van grote invloed op de prijs.

Des te kleiner het volume, des te hoger de toeslag, die kan oplopen tot vele euro’s per kilo, afhankelijk van het specifiek gewenste, of voorgeschreven type.

Grote afnemers betalen aanzienlijk minder dan de aangegeven richtprijzen.

Prijzen van technische grondstoffen lijken stabieler, echter, bij ABS en POM heeft invoer op lage prijzen de markt onder druk gezet, andere soorten zijn afhankelijker geworden van onverwachte prijsstijgingen door schaarste in andere werelddelen.

Ook hier is het verschil in af te ne-

De prijzen van regranulaten en maalgoed volgen met vertraging de prijzen van de originele materialen.

Bepalend is de continuïteit van kwaliteit en beschikbaarheid.

Wel is sprake van grote verschillen met de aangegeven richtprijzen wanneer het te leveren recyclaat uit

Regranulaat en maalgoed

meerdere soorten bestaat. Het prijsverschil kan tot tientallen procenten onder de richtprijzen liggen, in een kwaliteit die wel goed verwerkbaar is.

Aan de gegeven richtprijzen kunnen geen rechten worden ontleend.

Het is duidelijk dat nooit een absolute hoogte van een prijs wordt genoemd. Onze richtprijs let op toekomstige ontwikkelingen, houdt rekening met meerdere factoren die van invloed zijn op de verwachte marktprijs. Deze wijkt meestal af van de hogere contractprijzen die door producenten worden afgegeven. Te beschouwen als bruto verrekenprijzen waar kortingen op kunnen worden gegeven. Afwijkend van de actuele marktprijzen.

precimax_v6.pdf

1

07-03-19

15:38

Enkelstuks, serie- en massaproductie

CNC DRAAIEN CNC FREZEN Ampèrestraat 10 info@precimax.nl 2181 HB HILLEGOM precimax.nl Tel. 0252-521010 Vraag vrijblijvend uw offerte aan, uw aanvraag wordt per omgaande behandeld!

Toelevering van: * CNC Draai- en freeswerk * Constructie * Hydrauliek * Engineering * Montage Vlam Machinefabriek B.V. T: 0228-593066 E: info@vlammachinefabriek.nl I: www.vlammachinefabriek.nl

194299.pdf

1

24-01-19

13:29

UIT VOORRAAD LEVERBAAR

BRONS ALUMINIUMBRONS FOSFORBRONS MESSING SONDERMESSING

Eigen gereedschapmakerij Eigen gereedschapmakerij is één van de specialismen bij GB Metaal.

GB Metaal

www.hemimex.nl T. (073) - 521 91 25 E. info@hemimex.nl

Edisonstraat 9, 7601 PS Almelo 0546 - 443111

www.gb.nu

Part of the Railtechniek van Herwijnen group

Foam solutions with flexible PU coating. www.ifgbv.com

Meer dan 40 jaar ijzersterk vakmanschap

Voor veel hijswerkzaamheden bieden GIS

6 X 2 METER! 2

Lasersnijden | Kanten | Walsen

2

Staal | RVS | Aluminium

2

Van enkel ontwerp tot grote series bulk

2

Bevoegdheid tot LLoyds hermerken

elektrische kettingtakels de perfecte oplossing.

• • • • •

Duurzaam urrzzaam m Modulair design dullair i d essign Krachtig & Robuust Lage onderhoudskosten Innovatief binnenwerk

www.teleflex.nl

Tel +31(0)344-673020

Door het speciale polygoonontwerp in het binnenwerk, wordt montage en demontage tijdens onderhoud een stuk eenvoudiger.

Dit resulteert in lagere onderhoudskosten.

Bij Teleflex vindt u een breed aanbod aan GIS elektrische kettingtakels en onderdelen.

Gicom Biddinghuizen | 0321 - 332 682 | metaalbewerking@gicom.nl | www.gicom.nl

Gicom_advertentie_132x92mm.indd 2

Hijsen met Zwitserse precisie

info@teleflex.nl 10-03-2021 11:12

LEZERSSERVICE

31 3 november 2023 • #22 • www.vraagenaanbod.nl

Beurzen

RECYCLING I

NOVEMBER BlechExpo/Schweisstec 7-10/11 2023 STUTTGART

Inl: Schall www.blechexpo-messe.de www.schweisstec-messe.de

Promotiedagen 7-8/11 2023 GRONINGEN

Inl.: Promotiedagen www.promotiedagen.nl

FMB 8-10/11 BAD SALZUFLEN (DE)

Inl.: Easyfairs www.fmb-messe.de

In gesloten systeem recyclen van spuitbussen

Colofon

Uitgeverij Mybusinessmedia Holding bv Postbus 58 7400 AB Deventer

Verschijning

Tweewekelijks op vrijdag

Redactie

Postbus 58 7400 AB Deventer Telefoon: 0570 - 504 390 E-mail: redactie@vraagenaanbod.nl

Precisiebeurs 15-16/11 2023 ‘S-HERTOGENBOSCH

Hoofdredacteur Rolf Elling Eindredactie Kasper Weigand Webredactie Jorine van Knippenberg

Inl.: Mikrocentrum www.precisiebeurs.nl

Engineering Event Safety 29/11 2023 ‘S-HERTOGENBOSCH

Uitgever

Inl.: Mybusinessmedia www.safetyevent.nl

Arjan Stoeten

Advertentieverkoop

JANUARI Nortec 23-26/1 2024

HAMBURG

Bert Brassée Tel.: 06 833 313 82 Roy Wösting Tel.: 06 225 483 04 E-mail: verkoop@vraagenaanbod.nl

Inl.: Messe Stuttgart www.messe-stuttgart.de/nortec

Indumation.be 31/1 - 2/2 2024 KORTRIJK

Abonnementen

Inl.: Industrial Fairs www.indumation.be

Voor vragen over abonnementen, bezorging en of adreswijzigingen kunt u:

MA ART

Bellen: 0570 - 504 325 Mailen: klantenservice@mybusinessmedia.nl Schrijven: MYbusinessmedia Holding Vraag&Aanbod Postbus 58 7400 AB Deventer

Technishow 12-15/3 2024 UTRECHT

Inl.: fpt vimag www.technishow.nl

ESEF Maakindustrie

Abonnementsprijs Jaarabonnement Nederland € 329,-* Jaarabonnement buitenland € 399,-*

12-15/3 2024 UTRECHT

Inl: Jaarbeurs www.maakindustrie.nl

D2M 27-28/3 2024

KORTRIJK

Inl.: Industrialfairs www.d2m.be/nl/

APRIL Zuid-Hollands Industrie Event 4/4 2024 ROTTERDAM

Inl.: Mikrocentrum www.mikrocentrum.nl

Maintenance Gorinchem 16-18/4 2024

GORINCHEM

Inl.: Easyfairs www.maintenance-gorinchem.com

SEP TEMBER AMB 10-14/9 2024 STUTTGART

Inl.: Messe Stuttgart www.messe-stuttgart.de/amb/en

OK TOBER Welding Week powered bij NIL 1-3/10 2023

GORINCHEM

Inl.: NIL welding-week.nl

* Prijzen zijn excl. 9% BTW.

De huidige DeSpray 1500-machine is een eerste model.

ALMELO • Aerosol Recycling Twente recyclet grootschalig en milieuvriendelijk spuitbussen. Het zet daarmee grote stappen in duurzaamheid en milieubewustzijn.

Mede-eigenaar Jos van der Horst vertelt: ‘Wij verwerken lege en voor verkoop afgekeurde spuitbussen. Dat gebeurt in een gesloten systeem.’

Het bedrijf wil de recycling verder verduurzamen.

Gesloten systeem

Om sprongen te maken in duurzaamheid en technologie, schafte Aerosol Recycling Twente eerder de DeSpray 1500 aan. Een innovatieve machine die het metaal van zogeheten 'aerosolbussen' recyclet. En ook milieuvriendelijk de overgebleven gassen, vloeistoffen en/of reststoffen verwerkt. ‘Het is één van de weinige installaties die dat volledig doet in een gesloten systeem.’ Zo onderstreept Van der Horst de uniek- én veiligheid.

Eerste machine

Van der Horst vertelt: ‘Onze huidige DeSpray 1500-machine is een eerste model. De machine had doorontwikkeling nodig. Je krijgt in zo'n eerste jaar te maken met allerlei technische en operationele kinderziektes.’ Toch kijkt hij met een heel goed gevoel terug. "Er is veel vraag naar deze vorm van recycling en onze capaciteit is nu

al volledig bezet. De machine bleek de juiste keuze."

slim en belangrijk voor onze milieuen maatschappelijke doelen.’

Vervolginvestering

VEKI-tips

Om te kunnen groeien kocht het bedrijf ook de DeSpray 3000. Dit versterkt de basis van het bedrijf: het innovatief nastreven van een duurzame, circulaire economie. Al zegt hij: ‘Het was een behoorlijke investering én een sprong in het diepe.’ Gelukkig was er ondersteuning vanuit de regeling Versnelde klimaatinvesteringen industrie (VEKI), geeft Van der Horst aan.

Deze koop betaalt zich ruimschoots uit. 'Onlangs gaven we een demonstratie aan mogelijke klanten uit verschillende landen. Het leverde ons al 6 opdrachten op. Dus ook in commercieel opzicht legt de regeling ons geen windeieren', zegt Van der Horst.

'Andere eigenaren van het bedrijf en ik hebben er ook eigen geld in gestoken. Dat maakt het extra belangrijk dat deze nieuwe machine economisch lonend wordt.'

Milieuprestatie

‘De tot nu toe 500 ton verwerkte spuitbussen, zorgt voor ongeveer 280 ton CO2-reductie’, licht Van der Horst toe. ‘We hebben duidelijk en meetbaar een sterke en positieve invloed op het milieu. Die milieuprestatie willen we verviervoudigen met een 2e 3000-machine. Dat is zakelijk

Van der Horst ziet het innovatieve belang van de VEKI die bijdraagt aan de klimaatdoelstellingen. Hij heeft tips voor andere ondernemers. ‘Belangrijk is dat je de aanvraag goed voorbereidt, schrijft en onderbouwt.

Soms is een regeling en duurzaam ondernemen best lastig. Gebruik goede adviesbureaus die kunnen helpen bij de voorbereiding en de aanvraag.’ Zijn laatste gouden tip: ‘Mag je gebruikmaken van de regeling? Zorg dan dat je de administratie goed op orde hebt én houdt. Dat maakt de relatie met de beoordelaar goed.’

Wilt u binnen uw onderneming in de industrie CO2-besparende maatregelen nemen, waarvan de werking is bewezen? Doet u dit voor eigen rekening en risico, maar loopt u tegen te hoge investeringskosten aan? En is de tijd waarin deze kosten zich terugverdienen langer dan 5 jaar? Vraag dan de subsidie Versnelde klimaatinvesteringen industrie (VEKI) aan.

Het maximale subsidiebedrag binnen deze regeling is 15 miljoen euro.

Voor de regeling, die loopt tot dinsdag 9 januari 2024, geldt: 'wie het eerst komt, die het eerst maalt'.

Alles over de subsidieregeling VEKI: www.rvo.nl/subsidies-financiering/veki

Jaarabonnement geldt tot wederopzegging.

Beëindiging van het abonnement kan uitsluitend schriftelijk geschieden, uiterlijk drie maanden voor het einde van de abonnementsperiode; nadien vindt automatisch verlenging plaats.

Druk

Ludlow Media, www.ludlowmedia.nl

Basislayout

Bureau OMA bv, www.bureauoma.nl

Vormgeving

Bureau OMA bv, www.bureauoma.nl Auteursrechten © voorbehouden. Niets uit deze opgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden door middel van druk, fotocopie, microfilm, elektronisch of op welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

Op de advertentiecontracten of overeenkomsten tot plaatsing van losse advertenties zijn van toepassing de Regelen voor het Advertentiewezen van de Stichting ROTA zoals gedeponeerd bij de Kamer van Koophandel te Amsterdam onder nummer 28114570. Uitgeverij Mybusinessmedia Holding bv legt uw gegevens vast voor de uitvoering van de (abonnements)overeenkomst.

Uw gegevens kunnen door uitgeverij Mybusinessmedia Holding bv, of zorgvuldig geselecteerde derden, worden gebruikt om u te informeren over relevante producten en diensten.

Indien u hier bezwaar tegen heeft, dan kunt u dit melden aan Uitgeverij Mybusinessmedia Holding bv, t.a.v. afdeling Relatiebeheer, Postbus 58, 7400 AB Deventer.

Lid FPPB, Federatie van de Periodieke Pers van België, Lid European Association of Machine Tool Merchant.

ISSN 0165-3954 © 2023

Bekijk de kraan op: Vrijblijvende offerte ?

Demag.nl/zwenkkraan demag.nl/V-ligger

ACTIE

REIK VERDER MET DEMAG ZWENKKRANEN Met elektrisch Demag kettingtakel vanaf 2.999,-

Nu een ruim assortiment uit voorraad leverbaar Demag Kolomzwenkkraan (capaciteit x arm x kolomhoogte) ◾ 125kg x 3.000mm x 3.500mm ◾ 500kg x 3.000mm x 3.500mm ◾ 250kg x 6.000mm x 4.000mm ◾ 500kg x 3.000mm x 4.000mm ◾ 500kg x 6.000mm x 4.500mm Den Haag +31 70 40 20 100 www.demag.nl

Demag Wandzwenkkraan (capaciteit x arm) ◾ 250kg x 3.000mm ◾ 250kg x 6.000mm ◾ 500kg x 3.000mm ◾ 500kg x 6.000mm

van den Berg Transporttechniek

◾ Kolom- of wandzwenkkraan ◾ Andere bedrijfslasten en afmetingen zijn mogelijk ◾ Montage door Van den Berg Transporttechniek optioneel ◾ Optioneel met zwenkbegrenzing

Schelle +32 321 33 030 www.demag.be