A Wild Dogs Life

Painted Wolves – A Wild Dog’s Life

Een monument voor de wilde hond

Het mooiste coffee table book van 2018 staat op naam van fotograaf Nicholas Dyer en auteur Peter Blinston. Painted Wolves – A Wild Dog’s Life weegt 3,5 kilo, heeft het formaat van een flinke stoeptegel en verdient een opvallende plek in huis. Uitgegeven in het Chinese jaar van de hond.

Het prachtig uitgegeven boek is een monument in woord en beeld voor de nog altijd met uitsterven bedreigde wilde honden in Afrika. In honderd jaar tijd werd het aantal in het wild levende exemplaren bijna met honderd procent verminderd. Waren het er een eeuw geleden nog vijfhonderdduizend, nu zijn er nog volgens tellingen 6500 in heel Afrika in het wild te vinden. Sommigen zeggen; eerst een wilde hond in het wild zien en dan sterven… De dieren zijn uniek door hun tekening, de ranke bouw en grote oren, hun sociale familieverbanden en hun succesvolle manier van jagen. Het alfavrouwtje is de koningin van de roedel, zij is de enige die nageslacht produceert dat vervolgens liefdevol verzorgd wordt door alle ooms en tantes in de groep.

Leven met de wilde honden

Het boek bestaat uit drie delen. In het eerste deel maken we in woord en magistraal beeld kennis met de Painted Wolf, zoals de wilde hond in zuidelijk Afrika bij voorkeur genoemd wordt om van het stigma lelijke, nietsontziende rover verlost te worden. We zien ook waarom de wilde honden inmiddels met uitsterven bedreigd worden. In het tweede deel neemt fotograaf en auteur Nicholas Dyer de lezer mee naar Mana Pools, het wildpark in Zimbabwe waar je dieren vooral lopend ontmoet. Hij volgt er drie verschillende packs. In het derde deel neemt Peter Blinston, directeur van het Painted Dog Conservation project in Zimbabwe het woord. Hij verhaalt over de onzekere toekomst van de wilde hond en wat er gedaan kan en moet worden om de dieren te laten bestaan. De klok tikt, de reis is onzeker, de wereld waarin de wilde hond z’n habitat heeft en verdedigt daarentegen prachtig. En meedogenloos. We bevinden ons dan voornamelijk in en rond Hwange National Park in Zimbabwe waar het PDC verschillende packs monitort, waar strikken verwijderd worden en anti-poaching teams patrouilleren. We worden voorgesteld aan verschillende iconische honden. Ook maken we kennis met de lokale communities en de rol die zij kunnen spelen in het beschermen en erkennen van de wild dogs. Hoofdstuk 4 heet niet voor niets Hope for the future.

Waarom ik dit magistrale boek zo aanbeveel? Ik heb zelf mogen zien wat Peter Blinston en het Painted Dog Conservation Centre in Hwange voor belangrijk werk doen, ik heb de communities gezien, mocht mee met tracker Jealous om de honden op te sporen. Ik heb ze zien jagen en doden. Ik heb tussen een pack gelegen in Mana Pools. Wilde honden, ze zijn prachtig, evenals dit boek.

Painted Wolves – A Wild Dogs Life is geschreven in het Engels, 312 pagina’s dik en te bestellen via Ron van der A, de bevlogen voorzitter van Stichting Painted Dog Conservation in Nederland, Terwindtplein 3, 2807 RP Gouda. www.painteddogconservation.nl, rgvda@outlook.com T: +31 182 516627 M: +31 6 14541394 De verkoopprijs is € 75,-.

Alle opbrengsten die voortvloeien uit het boek komen ten goede aan Painted Wolf Foundation, www.paintedwolf.org

126

lezen &

kijken

Boeken, dvd’s en theatervoorstellingen die wij de moeite waard vinden om gezien te worden

In de stille achterkamer

In tijden van politiek tumult en persoonlijke onrust rest soms alleen de stilte. Die stilte vond de gelauwerde Zuid-Afrikaanse schrijfster Marlene van Niekerk in de stillevens van Adriaen Coorte en Jan Mankes. Het resultaat zijn knappe bespiegelingen die je moet veroveren.

Marlene van Niekerk, In de stille achterkamer – gedichten bij schilderijen van Adriaen Coorte en Jan Mankes | Vertaling Henda Strydom | Uitgever Em. Querido’s Uitgeverij, 2018 | ISBN 9789021409689 | Paperback, 126 pagina’s met afbeeldingen van schilderijen | € 18,99

Alles begint met Anna

Een meeslepend verhaal van een moeder en haar dochter die in het Zuid-Afrika van voor de Tweede Wereldoorlog op zoek gaan naar hun bestemming. De historische roman is gebaseerd op de familiegeschiedenis van de auteur. De jonge vrouw Poppie (Anna) woont met haar zus op kamers. Als kind is Poppie met haar zus en broertjes in een kindertehuis geplaatst. Aan haar moeder heeft ze alleen vage herinneringen. Ze wil op een gegeven moment meer weten over haar moeder. Haar oudere zus zwijgt en Poppie gaat op onderzoek. Ze stuit op een tragisch familiegeheim dat haar wereld op z’n kop zet en haar toekomst dreigt te vergallen. Een typisch Zuid-Afrikaanse roman, met soms wat archaïsch taalgebruik, maar heerlijk om je in te wentelen.

Annemari Coetser, Alles begint met Anna | Vertaling Riet de Jong-Goossens & Bert Aquarius | Uitgeverij Mozaïek, 2018 | ISBN 9789023954415| Paperback, 392 pagina’s, met historische foto’s | € 21,99 | Ook als e-book

Brieven uit de gevangenis

Tijdens zijn 10.052 dagen van opsluiting schreef Mandela honderden brieven aan onverzettelijke autoriteiten, mede-activisten en stugge overheidsfunctionarissen. Zijn gevangenschap is een van de grote verhalen van de 20ste eeuw geworden. De meest memorabele brieven schreef hij aan zijn dappere vrouw, Winnie, en zijn vijf kinderen. 255 van zijn brieven – waarvan de meeste nog nooit eerder zijn gepubliceerd – bieden het meest intieme portret van Mandela sinds zijn autobiografie De lange weg naar de vrijheid. Of het nu gaat om zijn genegeerde verzoek om de begrafenis van zijn zoon Thembi bij te wonen, zijn onwrikbare steun aan Winnie, of zijn ideeën over mensenrechten die tot op de dag van vandaag nog actueel zijn: Brieven uit de gevangenis onthult de heldenmoed van een man die weigerde om zijn morele waarden te verloochenen, ondanks de buitengewone straf die daar tegenover stond. Boeiend voor wie nog een keer de Zuid-Afrikaanse geschiedenis in wil duiken en de mens achter de meest bewonderde politicus ooit beter wil leren kennen. Een boek dat je moet hebben om er af en toe een brief uit te lezen en je te realiseren wat er in 27 jaar gevangenschap met je gebeurt.

Nelson Mandela, Brieven uit de gevangenis | Samengesteld door Sahm Venter en uit het Engels vertaald door Rob de Ridder, met een voorwoord van kleindochter Zamaswazi Dlamini-Mandela | Spectrum, 18 juli 2018 | ISBN 9789000360383 | Hardcover, 704 pagina’s | € 39,99

Een krachtig, niet weg te leggen, hartverscheurend boek – The New York Times Er zijn dingen die zelfs de liefde niet kan. Als de last te zwaar is en te lang aanhoudt, krijgt zelfs de liefde barsten, scheuren, tot ze bijna breekt en dat soms ook doet. Maar zelfs als ze in duizend stukjes aan je voeten ligt, wil dat nog niet zeggen dat het niet langer liefde is. Het is een fragment dat laat zien hoe groots dit boek van deze jonge Nigeriaanse schrijfster is. De roman gaat over de liefde tussen Yejide en Akin en hoe het verlangen naar een kind uiteindelijk alles kan verwoesten. Het is ook een kijkje in een gesloten cultuur waar waarden en normen hoger worden aangeslagen dan persoonlijk geluk. Yejide raakt zwanger, raakt alles kwijt en vindt uiteindelijk dat wat haar het meest dierbaar is toch terug. Blijf bij me is haar debuutroman. En dat belooft nog heel veel prachtige literatuur. Mijn aanrader van 2018!

Ayòbámi Adébáyò, Blijf bij me | Stay with me is vertaald door Elvira Veenings | Uitgeverij Signatuur, 2018 | ISBN 9789056726058 | Paperback, 288 pagina’s | € 19,99 | Ook als e-book

De zebra’s van Namibië

Ada Rosman-Kleinjan grossiert in zeer lezenswaardige Wombat reisboeken. In de nieuwste aanwinst vind je het verslag van een reis van het echtpaar Rosman door Namibië, waarbij het Etosha park werd bezocht, maar ook Opuwo, de Himba hoofdstad in Kaokoland. Ada’s verhalen ademen Afrika. Je begint al met een glimlach bij het gezegde: Als je met velen bent om de rivier over te steken, zullen de kaaimannen je niet opeten. De boeken van Ada bevatten haar zeer persoonlijke en gedetailleerde herinneringen aan de reizen die ze met haar echtgenoot keer op keer door Afrika maakt. Hun avonturen vormen meteen een gids: where to go, what to see… Verrassend is ook hun confrontatie met de onverbiddelijke politie in Botswana. Lieve lezers, houd je aan regels en snelheden, want het regent pula’s aan bekeuringen… De zebra’s van Namibië als titel is een beetje bedrieglijk, want als bonus krijg je er een flinke portie Botswana en Zimbabwe safari bij! Genieten. Met foto’s.

Ada Rosman-Kleinjan, De zebra’s van Namibië | www.adarosman.nl , 2018 | ISBN 9783746074559 | Paperback, 152 pagina’s | € 13,- excl. portokosten | ook als e-book

Op de vlucht voor apartheid

De roman van de kleinzoon van Nelson Mandela verhaalt over hoofdpersoon Sandile en zijn familie die tijdens de noodtoestand van 1985, op het hoogtepunt van de apartheid gedwongen worden Zuid-Afrika te ontvluchten. Het verhaal gaat over hun emotionele en spirituele aanpassing aan een vreemd land en over hun poging om er een nieuw leven op te bouwen. In Zweden vinden Sandile en zijn familie een Afrikaanse gemeenschap die hen helpt te integreren in een vreemde cultuur. Op de vlucht voor apartheid is ook een spirituele reis die hem leert verandering en pijn te accepteren en te begrijpen hoe hij verbonden is met zijn Afrikaanse wortels. Na de vrijlating van Nelson Mandela keert Sandile met zijn ouders en zijn zusje terug naar Afrika. Ze gaan niet meteen terug naar ZuidAfrika, maar brengen eerst een bezoek aan Sandiles grootvader in Ghana en strijken vervolgens neer in Nairobi, waar Sandiles ouders voor het IMF en de Wereldbank gaan werken. Pas na de verkiezingen van 1994 durven ze terug te keren naar Zuid-Afrika. Dumani Mandela is een kleinzoon van Nelson Mandela en diens eerste vrouw Evelyn Mase. Hij werkte onder meer bij verzekeringsmaatschappij Skandia in Zweden.

Dumani Mandela, Op de vlucht voor apartheid | Vertaling: Hendrik Hutter | Schoorl: Conserve, 2018 | ISBN 9789054294894 | Paperback, 176 pagina’s | € 18,99 | Ook als e-book

Gabriel is een mzungu, een witte uit Brazilië die onderzoek doet naar armoede in Afrika. Uiteindelijk wordt ‘de witte’ gevonden op de berg Mulanje in Malawi. Wat is er gebeurd met de jongen die schijnbaar moeiteloos communiceert met een ieder die hij op zijn avontuur in Afrika ontmoet? Gebaseerd op een waargebeurd verhaal. De regisseur is een oud-klasgenoot en construeert in Gabriel de laatste maanden van het leven van de zo argeloos ogende backpacker. Een eerbetoon en een ode aan het reizen.

Fellipe Barbosa, Gabriel e a montanha | September Film, 2018 | Nu verkrijgbaar als dvd | € 14,99

White man, niet doen!

Het verhaal wordt geschreven vanuit twee vrouwen, Judith & Francesca, die om en om aan bod komen. Langzaamaan leer je ze steeds beter kennen en begrijpen. De een heeft door het werk van haar man bij Shell in de jaren ‘80 van de vorige eeuw een tijdje in het Shell-kamp in Nigeria gewoond. Je leest hoe ze dat heeft ervaren, hoe ze probeerde om zich aan te passen, maar toch haar eigen leven te leiden samen met haar gezin, hoe ze haar werk vond. Hoe ze over bepaalde dingen denkt, zoals bijvoorbeeld je kinderen op een internaat doen. De ander heeft samen met haar grote liefde in Nigeria gewoond tot ruim een jaar nadat haar man is overleden. Je leest hoe haar leven was, hoe ze het in Nigeria vond, hoe het ging toen haar man kwam te overlijden. De levens van de twee vrouwen ontmoeten elkaar en dan raakt de roman in een stroomversnelling. Een knap geschreven en meeslepend debuut. Annelies Kok, White man, niet doen! | Uitgeverij Conserve, 2017 | ISBN 9789054294603 | Paperback, 352 pagina’s | € 19,99 | Ook verkrijgbaar als e-book

Het herlezen waard: Triomf

Triomf (wat een bedrieglijke naam voor een deplorabele wijk, oneindig ver weg onder de sterren) is gebouwd op de ruïnes van het multiculturele Sophiatown, dicht bij Johannesburg dat moest wijken voor goedkope woonruimte voor arme, blanke Afrikaners. In dit boek van Marlene van Niekerk uit 1994, volgen we het bizarre en uitzichtloze leven van de broers Pop en Treppie, hun zus Mol en haar zoon Lambert, en hun hondje Gerty. Met een grimmig humoristische pen schildert Van Niekerk een soms ontroerend, soms naar de keel grijpend portret van een ‘gezin’ dat leeft in de marges van de samenleving en dat wordt gedomineerd door alcohol, incest en geweld. Het schetst een bijna treurig tijdbeeld en verwijst natuurlijk naar de wankelende maar fascinerende Zuid-Afrikaanse samenleving. Van Niekerk ontving voor dit boek onder meer de Noma-prijs voor het beste boek van het Afrikaanse continent.

Marlene van Niekerk, Triomf | Querido | ISBN 9789021400839 | Paperback, 480 pagina’s | € 12,50

Andermans huid

Voordat ik op het vliegtuig naar Kenia stapte, wist ik niet dat ik wit was. Ik wist meer dan de meeste mensen over Afrika. Ik kon zien in de spiegel dat ik wit was, maar toch kende ik niet de complicaties en de betekenis daarvan. In de afgelopen jaren heb ik de zeer gedetailleerde dagboeken van mijn vijf maanden in een dorp in dit prachtige land omgezet in een verhaal. Ik heb, soms met

schaamrood op de kaken, het meest eerlijke verhaal verteld van mijn tocht. Het boek is opgedragen aan mensen die inmiddels zijn overleden en van grote betekenis zijn voor de totstandkoming van dit boek. De mensen die waren zoals ik wil zijn. Andermans huid – Vriendschap in Afrika is een zeer persoonlijk boek geworden. Een zoektocht om de complexiteit van ‘het zwarte continent’ te begrijpen. Op een van de eerste pagina’s citeert de auteur: Je weet pas wat je denkt als je hoort wat je zegt. Maar, schrijft ze, maanden na mijn reis dacht ik niets en zei ik niets. Wat ik schreef durfde ik aan niemand te laten lezen. Dat het een indringend boek wordt weet je als ze schrijft: Na Afrika was alles hetzelfde en tegelijkertijd is niets ooit meer zoals het was. De werkelijkheid van de harde kanten van het bestaan in Afrika raken je tot in de uitersten van je ziel. Anneke Grummel schreef een door en door eerlijk verslag van een vijf maanden durende stage in het Afrika dat ze als 23-jarige zich in gedachten als een paradijs had toegeëigend en hoe de werkelijkheid was. Lees het als jij op het punt staat de stap naar Afrika te zetten.

Anneke Grummel, Andermans huid – vriendschap in Afrika | www.boekscout.nl | ISBN 978-94-0224-647-6 | Paperback, 188 pagina’s | € 19,99

Het zingen van de indri

Drie maanden lang doorkruist Beer Visser Madagaskar, op zoek naar alle bijzondere inwoners van het Malagassische dierenrijk, van sissende kakkerlakken, witoogeenden, stralenschildpadden, girafkevers, de fossa, zijdesifaka’s, de bladstaartgekko, en natuurlijk de indri. Het achtste continent verwelkomt haar met een cycloon. Vanuit het dorpje Maroantsetra, in reisgidsen omschreven als het einde van de wereld, start ze haar ontdekkingstocht. In het Anamalazaotra reservaat hoort ze elke ochtend het betoverende gezang van de indri’s. Behalve van haar avonturen maakt de auteur ons deelgenoot van haar aan- en afraders en andere handige wetenswaardigheden. Een informatieve en vaak humoristische aanrader voor iedereen die het avontuur dat Madagaskar heet wil aangaan.

Beer Visser, Het zingen van de indri – Dwars door Madagaskar | Uitgeverij Passionate Nomads, 2019 | Paperback, 104 pagina’s, met foto’s | ISBN 978-90-829980-0-9 | € 18,95 Ze kennen elkaar nog ma een paar maanden als Tanja en Ruud besluiten het warme hart van zuidelijk Afrika per fiets te gaan bekennen. Ze leren er – behalve af en toe afzien – grote lessen in vriendelijkheid. Om de beurt nemen ze ons mee in de avonturen onderweg die vaak bijzondere ontmoetingen met zich meebrengen. Vlot geschreven en informatief voor wie Malawi en Mozambique, al dan niet per fiets, wil bezoeken.

Tanja van der Lelie en Ruud van Borkulo, Het Warme Hart – Fietsen in Malawi en Mozambique | Boek•Scout, 2019 | ISBN: 9789463894920 |Paperback, 90 pagina’s | € 17,99

130

lezen &

kijken

Boeken en dvd’s die naar onze mening gezien moeten worden

Rafiki

Goede Keniaanse meisjes worden goede Keniaanse echtgenotes, maar Kena en Ziki hebben heel andere plannen. Ondanks de politieke rivaliteit tussen hun families houdt hun vriendschap stand. Ze steunen elkaar in het najagen van hun dromen in een conservatieve wereld. Als de liefde tussen de twee meisjes opbloeit, worden de vriendinnen voor de keuze gesteld: kiezen ze voor hun geluk of hun veiligheid? Hard, liefdevol, confronterend. De film Rafiki ging in Cannes in première en de release werd in het conservatieve Kenia verboden. Het lukte na veel actievoeren om de film een week in de bioscopen te vertonen. Trailer: https://youtu.be/_5PDOLw1pas

2019 Cinemien | vanaf 23 mei in de bioscoop | regie Wanuri Kahiu | 83 min

I am not a witch

Een bus stopt in the middle of nowhere. Toeristen kijken vanachter een hek naar vrouwen die met witte linten zijn vastgebonden aan een boom. De gids zegt dat de linten het de heksen onmogelijk maakt om overdag weg te vliegen. Jazeker, heksen kunnen vliegen. We staan in een dreun in een andere wereld. In Zambia, waar men nog in heksen gelooft. Na een incident in haar dorp wordt de 9-jarige Zambiaanse Shula beschuldigd van hekserij. Tijdens de rechtszaak waarin uiteindelijk een kip de uitslag bepaalt wordt ze toch schuldig bevonden en verbannen naar een heksenkolonie. Ze kan kiezen: het lint doorsnijden en veranderen in een geit of met het lint leven als heks. Haar nieuwe leven bestaat uit keihard werken op het land met de andere heksen in dienst van de regering en als een attractie voor toeristen. Shula’s lot lijkt te verbeteren als meneer Banda zich over haar ontfermt om ‘samen zaken te doen’ en de publiciteit met haar opzoekt. Ze moet in rechtszaken de dader aanwijzen en doet dat goed. Terwijl haar leven besloten lijkt, staat het jonge meisje voor de keuze: haar lot als heks accepteren of het risico nemen en voor vrijheid kiezen. Als eindelijk de regen komt krijgen we het antwoord. Een fascinerende film over een bijzonder onderwerp en een ons onbekende wereld. De regisseur heeft uitvoerig onderzoek gedaan naar dergelijke heksenkampen en verbleef zelfs in Ghana in een heksenkamp dat al 200 jaar bestaat. Kijk voor de trailer: https://youtu.be/2mMdLI5cdzg

2019 September Film Nederland | Regie Rungano Nyoni | drama, 92 min| 12 jaar en ouder | dvd en video on demand

Yomeddine

Beshay woont al zijn hele leven lang in een Egyptische leprakolonie. Als zijn overlijdt besluit hij op zoek te gaan naar zijn vader. Met de enkele bezittingen die hij heeft, begint hij samen met zijn ezel Harby en weesjongen Obama aan een avontuurlijke reis door de woestijn. Onderweg helpen Beshay en Obama elkaar door tegenslagen heen en ontdekken ze hoe je met de juiste dosis hoop, trots en vertrouwen obstakels kunt overwinnen. Zo trekken de twee vrienden samen door Egypte, op zoek naar een nieuwe plek waar ze een waardig leven kunnen opbouwen. Yomeddine betekent in het Arabisch ‘de dag des oordeels’. Hoewel de film zich niet op religie richt, is het geloof een onderdeel van het dagelijks leven van mensen. Er wordt geloofd dat iedereen op de dag des oordeels gelijk zal zijn en iedereen alleen zal worden beoordeeld op basis van hun daden, niet op hun uiterlijk. Dit geldt vooral voor

mensen waarop door de maatschappij wordt neergekeken. Voor hen, de ‘niemanden’ van deze wereld is deze gedachte een bron van troost.

Yomeddine is een film van A.B. Shawky | 2019 September Film Nederland | Vanaf 18 april in de Nederlandse bioscopen | 97 minuten| Trailer: https://youtu.be/4qQdq6qDFI8

Into Africa

In deze praktische – lees superpraktische – gids nemen de twee Belgische auteurs je mee tijdens hun reis van België naar Zuid-Afrika waar ze twee jaar later aankwamen. Ze nemen je aan de hand met werkelijk alles waar je wellicht een vraag over zou kunnen hebben. Het boek is alleen in het Engels verschenen en te bestellen via Amazon, als e-book of paperback.

Eef Lenaerts en Dries Lembrechts, Into Africa: A Practical Guide to 4x4ing Across Africa | Uitgave in eigen beheer | 374 pagina’s | E-book $ 11,33 en paperback $ 20,-

In Afrika

Deze grappige kartonboekjes nemen jouw kind mee naar de savannen van Afrika waar ze kennismaken met allemaal bijzondere dieren. De pagina’s hebben allemaal een andere vorm en worden steeds groter. Leuk speelplezier en een fijn cadeautje.

Ingela P Arrhenius, In Afrika | Gottmer, 2019 | ISBN 9789025770587 | € 7,99 De Haagse broers Roland en Patrick Verbiest beginnen in 2009 een transportbedrijf in Congo. Binnen twee jaar legt hun jongensdroom van een florerend bedrijf met lokale werknemers het af tegen de snoeiharde realiteit. Vernieling en oplichting door het personeel is dagelijkse kost. Meermalen wordt Verbiest gearresteerd door corrupte agenten en afgeperst door ambtenaren; het bedrijf lijdt zware verliezen. Ondanks alle chaos en geweld blijft hij het idee koesteren dat dit niet alles kan zijn wat het land en de mensen drijft. Dan krijgt Ronald de kans om een transport met een ‘Grand Pousseur’, een grote duwboot, te leiden voor Bralima, een dochteronderneming van Heineken. De Primus I vertrekt op een moeizame tocht van 1734 kilometer stroomopwaarts over de Congorivier. Een drijvende wereld vol sjoemelende matrozen, prostituees en verstekelingen die ieder middel hanteren om in leven te blijven. Onderweg krijgt Verbiest steeds meer waardering voor hun manier van leven, en hij leert over de stammencultuur waar men op teruggrijpt. Veel respect bestaat er voor maitres coutumiers, mannen met veel gezag die de oude gebruiken bewaken, de verhalen over voorouders kennen, en aan wie metafysische machten worden toegeschreven. Verbiest woont zelfs een nuit blanche bij, een mystieke ceremonie met dans, drums en gesproken woord, waarbij twee maîtres een machtsstrijd beslechten voor een groep uitzinnige, dansende toeschouwers. Deze hallucinerende nacht onthult hem uiteindelijk het geheim van Congo. Roland Verbiest is nu tien jaar ondernemer in Congo. Hij werd er ook geboren, maar groeide op in Scheveningen. Zijn evenementenbureau organiseerde in Nederland zeer succesvolle evenementen als Haagse Koninginnenach en de Ha-Schi-Ba bazar, en hij ontwikkelde surfdorp FAST op Scheveningen. Inmiddels spreekt hij Lingala, en heeft hij meermalen de slopende tocht over de Congorivier afgelegd.

Ronald Verbiest, Blauw Hout. Het geheim van Congo | Uitgeverij Elmar, 2018 | ISBN 9789038926650 | Paperback, 368 pagina’s met kleurenfoto’s | € 22,99

Clemantine Wamariya overleefde in 1994 de genocide in Rwanda. Ze groeide op in de hoofdstad Kigali en was 6 jaar toen extremistische Hutu’s in honderd dagen 800.000 Tutsi’s en gematigde Hutu’s doodden. Haar ouders brachten haar en haar negen jaar oudere zus Claire onder bij hun grootmoeder in het zuiden van Rwanda. Vandaar vluchtten de meisjes naar buurland Burundi. Onderweg zagen ze mensen met gapende snijwonden en lijken die in de rivier dreven. ‘Ik voelde me honderd jaar oud’, schrijft ze in het verbijsterende boek over haar leven. In de zes jaar erna trokken de zussen door zeven Afrikaanse landen, op zoek naar een veilig bestaan. Ze kwamen na Burundi in de Democratische Republiek Congo, Tanzania, Malawi, Mozambique, Zuid-Afrika en Zambia. Of hun ouders nog leefden, wisten ze niet. In 2000 hielp een medewerker van de Verenigde Naties in Zambia hen in de VS te komen, waar ze in Chicago een nieuw leven opbouwden. Claire ging op zichzelf wonen en Clemantine kwam in een pleeggezin; ze ging voor het eerst naar school en mocht naar de universiteit van Yale, waar ze een bachelor haalde in de vergelijkende literatuurwetenschap. In 2006 werden zij en Claire in The Oprah Winfrey Show live op televisie herenigd met hun ouders. Ze wisten intussen dat hun ouders nog leefden en in Kigali woonden, maar hadden hen nooit meer gezien. De zussen waren uitgenodigd in de studio omdat Clemantine een essaywedstrijd had gewonnen over Nacht, het beroemde boek van Elie Wiesel over zijn tijd in Auschwitz en Buchenwald. Hadden de Rwandezen het gelezen, betoogde ze, dan hadden ze misschien nooit besloten elkaar af te slachten. Wat gebeurde er? Door een klapdeur verschenen hun ouders, met een zus die ze alleen als peuter hadden gekend en met twee nieuwe kinderen. Niet lang na de hereniging bij Oprah trokken haar ouders, broer en zussen in bij Claire in Chicago, maar in de flat sprak niemand ooit over het verleden. ‘Het leverde soms een ‘treurig emotioneel slagveld’ op, schrijft ze in haar boek. ‘Er was geen eendracht.’ Een boek dat je keihard raakt.

Clemantine Wamariya en Elizabeth Weil, Het meisje dat kralen kon lachen | Vertaald door Conny en Vera Sýkora | Uitgeverij Unieboek| Het Spectrum, 2018 | ISBN 9789000361632 | Paperback, 256 pagina’s | € 21,99. Ook als e-book Er werken meer dan twee miljoen kindarbeiders op de cacaoplantages in Ghana en Ivoorkust. BITTER Chocolate Stories toont, op een onconventionele manier, de harde werkelijkheid van kinderarbeid. Kinderen die hieruit zijn ontsnapt zijn geportretteerd door een van Afrika’s meest getalenteerde fotografen, Joana Choumali. Nederlands journaliste Marijn Heemskerk interviewde de kinderen en schreef de achtergrondartikelen. Beloof een kind nooit dat het naar school mag, als je dat niet waar kunt maken. Je maakt daarmee een droom kapot. Een prachtig uitgegeven boek met een schrijnend verhaal. De bijbehorende expositie is nog tot en met 1 september te zien in het Tropenmuseum, Amsterdam.

Joana Choumali, Marijn Heemskerk, Bitter Chocolate stories | ISBN 9789081887687, 2017 | Paperback, 212 pagina’s | € 29,50

Prooi

In Deon Meyers vorige boek Koorts moesten een vader en zijn zoon zien te overleven in een postapocalyptische maatschappij, nadat een virus bijna de hele wereldbevolking had uitgeroeid. Een onderzoek naar een lichaam dat op het traject van de meest luxueuze spoorlijn ter wereld wordt gevonden, loopt vast op een muur van corruptie in Prooi, de zesde misdaadroman uit Deon Meyers populaire Bennie Griessel-reeks. ‘Dit zijn de duisterste dagen in de geschiedenis van ons land sinds de apartheid,’ zo klinkt het in de thriller. Wat zijn de ingrediënten deze keer: de meest luxe treinreis door Zuid-Afrika, die met de Rovos Rail, een vermoorde man die naakt naast het spoor wordt gevonden, twee verdachte passagiers die

in rook lijken te zijn opgegaan en een complot tegen de prooi, de corrupte president van Zuid-Afrika.

Deon Meyer, Prooi | Vertaald uit het Afrikaans door Martine Vosmaer en Karina van Santen | A.W. Bruna Uitgevers, 2019 | ISBN 9789400508392 | Paperback, 424 pagina’s | € 21,99, ook verkrijgbaar als e-book

De muren van Kubuneh

Na De vissers van Tanji en De vrouwen van Kafoutine alweer het derde boek over The Gambia en Senegal dat het echtpaar Ada en Jan Rosman-Kleinjan met leesbaar plezier steeds weer bezoekt. Ze gaan op een eigen en spontane wijze op zoek naar vooral het gewone ongewone, naar het dagelijkse leven in deze twee warme landen in West-Afrika. Landen die populair zijn bij Nederlanders die er lodges opzetten en projecten als scholen en ziekenhuizen. Ada en Jan hebben het overal leuk en gezellig, op een enkele confrontatie met de Senegalese politie na. Al reizend geven ze talloze tips en adresjes. Sommige waarnemingen zijn erg grappig: … het moderne gebouw heeft de uitstraling van een verkeerd bezorgd pakje; ergens op de wereld zit volgens mij nog steeds iemand te wachten op het gebouw dat ze besteld hebben en dat maar niet komt.

Ada Rosman-Kleinjan, De muren van Kubuneh | uitgegeven in eigen beheer, 2019 | 200 pagina’s, met foto’s | € 16,- excl. portokosten | Te bestellen via www.adarosman.nl Voor zijn opleiding brengt Peter Kapteijns vier maanden door in de adembenemende parel van Afrika: Uganda. “Lees je goed in!” is wat hij als advies kreeg voor zijn grote avontuur. Maar veel blogs en reisverhalen leken op elkaar: ontzettend serieus en moeilijk doorheen te komen. Peter heeft het zelf anders aangepakt. Met dertien korte verhalen neemt hij de lezer persoonlijk mee in de bizarre, shockerende en prachtige momenten die hij heeft meegemaakt. Enerzijds lachwekkend en vol met humor, maar tegelijkertijd geeft hij stof tot nadenken. Want Afrika … tja, wat kun je daar allemaal meemaken?

Peter Kapteijns, De gewone student in ongewoon Uganda - Reisverhalen maar dan anders | Boekscout, 2018 | ISBN 9789402248029 | Paperback, 70 pagina’s | € 15,99

Ver & Vertrouwd

OOG VOOR AFRIKA- columnist Niels Bakker woont in Hengelo en heeft sinds enkele jaren een grote liefde opgevat voor eSwatini, het voormalige Swaziland. Ook Ricardo Liong-A-Kong komt uit Hengelo en net als Niels reist hij regelmatig naar steeds hetzelfde land, in zijn geval Suriname. In korte verhalen, altijd verluchtigd met foto’s laten ze het thuisfront meegenieten van hun avonturen. Van beide schrijvers is er nu een aantal verhalen samengebracht in de bundel ‘Ver & vertrouwd’.

Niels Bakker, Ricardo Liong-A-Kong, Ver & Vertrouwd | 40 pagina’s; full color; genaaid, gebrocheerd | oplage 100 genummerde exemplaren | € 15. Te bestellen door een mail te sturen naar nbnwhengelo@gmail.com