OPWEKKING MEI 2022 - NR. 675
M
A G
HEMELVAART EN WEDERKOMST: ONLOSMAKELIJK VERBONDEN HENK DIK DIEP GERAAKT RUBEN FLACH WEDERGEBOORTE KEES GOEDHART HOUD JE KINDEREN DICHT BIJ GOD INTERVIEW
A
Z I N E
advertentie
REDACTIONEEL
Colofon Mei 2022 62e jaargang Nr. 675 Opwekking Magazine is een uitgave van Stichting Opwekking en verschijnt 11 keer per jaar Stichting Opwekking Ruitenbeek 16, 3881 LW Putten 088 35 26 700 info@opwekking.nl www.opwekking.nl
Twee voeten In het Musée de Flandre in het Franse stadje Cassel hangt een schilderij waarop je helemaal aan de bovenrand twee voeten ziet, en daaronder een groep mensen die naar boven staan te kijken. Voor de kijker duurt het even voordat je beseft wat hier wordt verbeeld. Hemelvaart was voor de middeleeuwse schilderkunst een abstract begrip. In verschillende musea en rooms-katholieke kerken zie je vergelijkbare schilderijen met steeds die twee voeten bovenaan. Soms staan er zelfs twee voetafdrukken op de Olijfberg om te verbeelden: net stond Jezus hier nog, en nu is Hij op weg naar de hemel.
Gemis Redactie: (redactie@opwekking.nl) Eindredactie: Carina Bergman en Joyce de Jongh Hoofdredactie: Ruben Flach Redactie: Henk Dik, Kees Goedhart, Stef Schagen Vormgeving: Bernard van den Berg Drukwerk: Vellendrukkerij BDU, Werkendam Advertenties Stichting Opwekking, Nathan Blokker T: 088 352 6700 E: advertenties@opwekking.nl Opwekking is niet verantwoordelijk
Deze maand vieren we Hemelvaartsdag. Het Bijbelverhaal over Hemelvaart is prachtig en de boodschap die erin klinkt is bemoedigend: Hij zal terugkomen en tot die tijd geeft Hij ons de Heilige Geest. Maar de dag zelf blijft – net als in de schilderkunst – een beetje een abstract iets. Als kerken weten we niet altijd goed wat we met deze dag vieren. Henk Dik schrijft erover (pagina 6): “Het is mij de laatste jaren opgevallen dat veel evangelische gemeentes geen dienst houden op Hemelvaartsdag. Toch wel een groot gemis, want het is juist één van de belangrijkste christelijke feestdagen.” In zijn artikel laat Henk zien hoe Hemelvaartsdag vooruitziet op de wederkomst. Wat een prachtige belofte!
voor de inhoud van de advertenties. Fotografie Adobe Stock, tenzij anders vermeld
Hemelvaartsdag ziet vooruit op de wederkomst. Wat een prachtige belofte!
Editie voor mensen met leesbeperking Opwekking Magazine is ook verkrijgbaar in gesproken vorm. Info: CBB, T: 034 15 65 499 W: www.cbb.nl Abonnementen en Financiën Opwekking Magazine is, gedrukt en online, gratis beschikbaar voor Vrienden van Opwekking. We bieden het blad gratis aan, maar natuurlijk zijn er kosten verbonden aan het produceren van het blad. De kosten worden gedekt door (periodieke) giften van Vrienden van Opwekking. Stichting Opwekking is voor het uitvoeren van haar opdracht afhankelijk van God en van haar trouwe achterban, door wat we ontvangen in gebed, medewerking en giften. In dankbaarheid zien we hoe God keer op keer vermenigvuldigt wat we ontvangen. Wil je ons werk steunen met een gift? Alvast hartelijk dank! Voor meer informatie kijk op www.opwekking.nl/word-vriend
Met Hemelvaart begint ook een soort adventstijd: zoals de discipelen tien dagen wachtten en zich in gebed voorbereidden op wat zou komen, zo kunnen wij ons ook voorbereiden op Pinksteren. Bijvoorbeeld door het videodagboek te volgen dat New Faith Network in samenwerking met Opwekking gratis aanbiedt, of door te bidden en vasten, zoals Herman Boon voorstelt (pagina 18): “Naar mijn mening is er geen betere manier om je voor te bereiden op Pinksteren. Zoals de discipelen in de bovenkamer met elkaar tien dagen lang baden en wachtten op de komst van de Heilige Geest, zoals Jezus hun gevraagd had.” We wensen je als redactie een mooie Hemelvaartsdag – met een hoopvol uitzicht op Jezus’ wederkomst – en een gezegende voorbereiding op het Pinksterfeest. We zien ernaar uit om dat weer in gezamenlijkheid te vieren in Biddinghuizen. En ook als je het feest thuis viert of bij een lokaal Pinkstervuurtje (pagina 24): we zijn ‘Samen in de naam van Jezus’! Carina Bergman, eindredacteur
Giften: Giften kunnen worden overgemaakt op IBAN: NL52 ABNA 0477 7744 82
3
Inhoudsopgave 06
Hemelvaart en wederkomst: onlosmakelijk verbonden Hemelvaartsdag lijkt soms een beetje een ‘verloren’ feestdag. Toch is het meer dan ‘een fijne vrije dag
6
om eropuit te gaan’ – er is volop reden tot feest!
12
Diep geraakt In een tijd met zoveel prikkels, beelden en geluiden is het belangrijk om op zoek te gaan naar wat ons hart daadwerkelijk raakt en onszelf de vraag te stellen: “Wat is de zin van mijn leven?”
16
Dietrich Bonhoeffer Predikant en verzetsheld Op grond van zijn geloof kwam de Duitse predikant Dietrich Bonhoeffer in verzet tegen het opkomende nationaalsocialisme in zijn land. Een geloofsheld die ons vandaag mag inspireren.
18
12
Bereid je voor op belangrijk Bezoek Binnenkort is het Pinksteren, het feest waarbij we vieren dat God zijn Heilige Geest uitstortte. We mogen daarnaar uitzien – en ons er ook op voorbereiden. Doe je mee?
28
Terugblik Worshipweekend Van 18 tot 20 maart vond het Opwekking Worship Weekend plaats op De Betteld in Zelhem. Terugblik om een mooi weekend.
30
Wedergeboorte, geen woorden m aar daden Wedergeboorte is het gevolg van radicale bekering en het is de start van een groeiproces waarin alles wat Jezus kenmerkt, ook meer en meer zichtbaar wordt door jouw leven heen.
28
34
‘We moeten dit kwaad zien te overleven’ Wat doet het met je geloof als jouw land wordt aangevallen en er zoveel mensen omkomen? En wat kunnen wij in Nederland doen voor Oekraïners?
38
Houd je kinderen dicht bij God Opwekking geeft een nieuw boek uit rondom
30
geloofsopvoeding: Houd je kinderen dicht bij God – 40 gesprekken om te voeren met je kind. Want hoe reageer je op sommige lastige vragen?
42
‘Het was alsof God rechtstreeks tegen ons aan het praten was!’ Catharinus Doornbos (49) en zijn vrouw Muella kwamen tot een levend geloof tijdens het kijken naar de livestream van de Pinksterconferentie 2011.
44
Hoi, nieuw hier? Kijk je naar God en zijn visie op gastvrijheid, dan
38
zou de kerk de meest gastvrije plek op aarde moeten zijn. In de praktijk is dit niet altijd zo. Hoe kunnen we als kerk gastvrijer zijn?
Verder natuurlijk 03
Colofon
03
Redactioneel
09
Frisse Kijk - Marja Verschoor-Meijers
14
Aanbevolen media
21
Bijbelstudie - Kees Goedhart
24
Opwekking Nieuws
25
Persoonlijk - Ruben Flach
36
Nieuws en agenda
47
Uitgevogeld - Henk Stoorvogel
44
HEMELVAART EN WEDERKOMST : onlosmakelijk verbonden HENK DIK
6
HEMELVAARTSDAG
Hemelvaartsdag lijkt soms een beetje een ‘verloren’ feestdag. Het is een fijne vrije dag om eropuit te gaan, want tja, wat vieren we eigenlijk? Er is geen onderzoek naar gedaan en ik kan dus ook geen exacte gegevens noemen, maar het is mij de laatste jaren wel opgevallen dat veel evangelische gemeentes geen dienst houden op Hemelvaartsdag. In tegenstelling trouwens tot de meeste traditionele kerken die dat wel doen. In het verleden werden op Hemelvaartsdag wel bijzondere evenementen georganiseerd: zoals de ‘Jubeldagen’ van de NCRV, conferenties en een speciale dag met de toepasselijke naam Kroningsdag. Maar voor de meeste Nederlanders - christen en niet-christen - is het een dag van ontspanning, recreatie, picknicken of winkelen geworden … een gewone, lekkere vrije dag. Dat is eenieder van harte gegund. Maar als het daarbij blijft op deze donderdag (dit jaar op 26 mei) dan is dat toch wel een groot gemis. Want Hemelvaartsdag is juist één van de belangrijkste christelijke feestdagen.
Opgenomen Op de vraag van de discipelen of Hij binnen afzienbare tijd het koningschap zou herstellen, antwoordde Jezus: ‘Het is niet aan jullie om te weten wat de Vader in zijn macht heeft vastgesteld over de tijd en het ogenblik waarop deze gebeurtenissen zullen plaatsvinden. Maar wanneer de Heilige Geest over jullie komt, zullen jullie kracht ontvangen om mijn getuigen te zijn in Jeruzalem, in heel Judea en Samaria, tot aan de uiteinden van de aarde.’ Toen Hij dit gezegd had, werd Hij voor hun ogen omhoog geheven en opgenomen in een wolk, zodat ze
Hem niet meer zagen. Terwijl Hij zo van hen wegging en zij nog steeds naar de hemel staarden, stonden er opeens twee mannen in witte gewaden bij hen. Ze zeiden: ‘Galileeërs, wat staan jullie naar de hemel te kijken? Deze Jezus, die uit jullie midden in de hemel is opgenomen, zal op dezelfde wijze terugkomen als jullie Hem naar de hemel hebben zien gaan’ (Handelingen 1:6-11 NBV21).
Triomftocht Er is geen duidelijke beschrijving van wat er allemaal gebeurde toen Jezus naar de hemel ging. Zouden de engelen gezongen hebben, zouden ze misschien een erehaag hebben gevormd om Hem te verwelkomen? Paulus beschrijft het met de woorden uit Psalm 68 en citeert in Efeziërs 4:8: Toen Hij opsteeg naar omhoog, voerde Hij gevangenen mee en schonk Hij gaven aan de mensen. In de oudheid maakte de vorst die een overwinning behaald had, een ‘triomftocht’ waarbij de gevangengenomen vijanden geketend meegevoerd werden als een soort buit. Ze werden onderweg uitgejouwd, terwijl de triomferende vorst werd toegejuicht. Tegelijkertijd ontvingen de onderdanen die langs de route stonden, geschenken van de overwinnaar, en in dat beeld past ook deze bijzondere tekst. Hemelvaart is de triomfale intocht van de opgestane Heer in de hemel en tien dagen later werd als een geschenk op de Pinksterdag de Heilige Geest uitgestort!
Aan Gods rechterhand Al heel snel na de uitstorting van de Heilige Geest en het ontstaan van de gemeente, moesten de discipelen zich verantwoorden voor alle bijzondere gebeurtenissen die plaatsvonden. Wonderen vonden plaats, mensen kwamen tot bekering en de gevestigde religieuze orde had er grote moeite mee: Petrus en de andere apostelen moesten verschijnen voor het Sanhedrin. Centraal in hun antwoord staan deze woorden: De God van onze voorouders heeft Jezus weer tot leven gewekt, nadat u Hem had vermoord door Hem aan een kruishout te hangen. God heeft Hem een plaats gegeven aan zijn rechterhand, Hem tot leidsman en redder verheven
7
om Israël tot inkeer te brengen en het zijn zonden te vergeven (Handelingen 5:30-31). Kort na deze gebeurtenis werd Stefanus, een van de pas gekozen diakenen, gevangengenomen en moest ook hij zich verantwoorden voor het Sanhedrin. Hij hield een indrukwekkende toespraak die tot grote woede leidde. Handelingen 7:55-56 vertelt wat er op dat moment gebeurde: Maar vervuld van de Heilige Geest sloeg Stefanus zijn blik op naar de hemel en zag de luister van God, en Jezus, die aan Gods rechterhand stond, en hij zei: ‘Ik zie de hemel geopend en de Mensenzoon, die aan Gods rechterhand staat.’
Hemelvaart is de triomfale intocht van de opgestane Heer in de hemel Paulus - toen nog Saulus - zal later vast nog vaak aan dit moment hebben teruggedacht, want hij stond erbij, zorgde voor de kleding van de aanklagers en keurde de moord op Stefanus goed (7:58; 8:1). In brieven aan de gemeentes in Rome en Kolosse verzekert Paulus de gelovigen van het belang van de plaats die Jezus heeft ingenomen. Aan de rechterzijde van een vorst stond de belangrijkste machthebber; aan de rechterzijde van God heeft Jezus zijn plaats ingenomen. Ook Petrus schrijft erover: De doop brengt redding dankzij de opstanding van Jezus Christus, die de hemel is binnengegaan en nu aan Gods rechterhand zit, terwijl de engelen, machten en krachten aan Hem onderworpen zijn (1 Petrus 3:21b-22).
Hemelvaart – zeven heilsfeiten De hemelvaart van Jezus Christus bracht Hem aan de rechterhand van God, maar heeft een nog veel grotere betekenis. In het boek Woord en Geest – hoofdlijnen van de theologie van de Pinksterbeweging worden zeven heilsfeiten genoemd, die volgen op Jezus’ hemelvaart:
8
1. J ezus is nu onze Hogepriester; als onze Hogepriester verschijnt Hij namens ons voor God (Hebreeën 9:24; Hebreeën 4:14). 2. Onze toegang tot de Vader is verzekerd (Hebreeën 4:14-16). 3. Christus is het Hoofd van de gemeente geworden (Efeze 1:22; Kolossenzen 1:18). 4. De Heilige Geest is uitgestort op degenen die geloven (Johannes 16:7; Johannes 14:16; Handelingen 2:33). 5. Hij gaf gaven aan de mensen en aan de gemeente (1 Korinthe 12:8-31; Efeze 4:8-13). 6. J ezus bereidt een plaats voor de zijnen (Johannes 14:2). 7. Hij beloofde te zullen terugkeren (Johannes 14:3).
Wederkomst Wie vandaag Jeruzalem bezoekt zal zeker ook de Olijfberg bezoeken; het is een prachtig panorama om de stad zo voor je te zien liggen, met het indrukwekkende plein waar ooit de tempel heeft gestaan. Je ziet er ook de gouden poorten, dichtgemetseld in opdracht van een Turkse keizer die had gehoord dat de komende koning, de Messias, door de oostelijke poort de stad binnen zou komen. In 2009 maakten mijn vrouw Nelly en ik een reis met de bewoners van de Pinnenburg uit Putten, een christelijke instelling voor mensen met een beperking. Toen we boven op de Olijfberg stonden vroeg een van hen mij met een serieuze blik: “Hier is Jezus toch naar de hemel gegaan? En Hij heeft toch ook beloofd dat Hij hier weer terug zal komen?” Ik knikte. Hij dacht even na en zei toen: “Nu we hier toch zijn, zou Hij toch ook vandaag kunnen komen?” Zonder het misschien helemaal te beseffen had onze jonge vriend helemaal gelijk, want de hemelvaart van Jezus is onlosmakelijk verbonden met zijn wederkomst. Deze Jezus, die uit jullie midden in de hemel is opgenomen, zal op dezelfde wijze terugkomen als jullie Hem naar de hemel hebben zien gaan (Handelingen 1:11). •
*Alle teksten uit de Nieuwe Bijbelvertaling 2021
MARJA VERSCHOOR-MEIJERS
FRISSE KIJK OP OUDE WAARHEDEN
Vroege vogels In het voorjaar en de zomer word ik vaak al vroeg wakker van het lawaai van hevig kwetterende vogels. Rondom ons huis zijn eenden, ganzen, kippen, hanen, mussen, merels, duiven, meeuwen en lijsters te horen. Vroeg wakker worden en opstaan; de een vindt het heerlijk, de ander een gruwel. De een springt uit bed en de ander draait zich nog eens lekker om. Persoonlijk heb ik geen moeite met vroeg opstaan, zeker niet nu ik steeds vaker in alle vroegte de deur uit ga om te wandelen. Heerlijk, die eerste kilometers in stilte, vóór het ontbijt.
zo waakt de Heer van de hemelse machten over Jeruzalem, Hij waakt en Hij redt, Hij beschermt en bevrijdt (Jesaja 31:5 NBV21). Dat is de God die wij dienen. Dat is de God die wij vertrouwen. Prachtig toch?
Levenslessen En als ik onze gevederde vrienden zo tekeer hoor gaan, moet ik weleens denken aan Genesis 1:22 waar over de schepping van de dieren staat: En God zegende ze en zei: Wees vruchtbaar, word talrijk, en vervul het water van de zeeën; en laten de vogels talrijk worden op de aarde!
Over Jezus staat geschreven dat Hij vaak in alle vroegte naar rustige plekken ging om te bidden. Ik vraag me af of Hij naar de vogels luisterde, of Hij ze bezig zag. Ja, of Hij oog voor hen had. Ik denk van wel. Hij wist namelijk als geen ander belangrijke levenslessen te onderwijzen die voortkwamen uit het kijken naar de natuur; naar de bomen, bloemen en vogels.
Onverstoorbaar Ik weet niet of jij een groene tuin hebt waarin vogels graag neerstrijken, maar bij ons in de omgeving voldoen de vogels in elk geval boven verwachting aan die gezegende opdracht van de Here God. Zij laten zich niet beïnvloeden door welke wereldgebeurtenis, crisis of weersverandering dan ook. Ze doen waarvoor zij geschapen zijn. Ze bouwen nesten, leggen eieren, zorgen voor hun jongen en zingen ondertussen het hoogste lied. Ze doen dat trouw, jaar in jaar uit. Onverstoorbaar. Als je hen zo bezig ziet, wordt duidelijk waarom vogels vaak in de Bijbel worden genoemd, zelfs meerdere malen in vergelijkingen. We kunnen namelijk iets leren van de manier waarop zij leven. Ik vind het heel bijzonder hoe de profeet Jesaja vogels gebruikt om de trouw van God te beschrijven. Zoals een vogel boven zijn nest vliegt,
Als je hen zo bezig ziet, wordt duidelijk waarom vogels vaak in de Bijbel worden genoemd De manier waarop alles groeit en bloeit zet de dingen in perspectief. Jezus gebruikte de vogels dan ook als vergelijking om de liefde en voorziening van de hemelse Vader uit te leggen. Ik hoop dat wij zijn woorden nog steeds ter harte nemen, waar we ons ook bevinden, wat er ook gebeurt. Kijk naar de vogels in de lucht: ze zaaien niet en oogsten niet en vullen geen voorraadschuren, het is jullie hemelse Vader die ze voedt. Zijn jullie niet meer waard dan zij? (Mattheüs 6:26 NBV21). •
9
10
PINKSTERCONFERENTIE
DIEP GERAAKT! RUBEN FLACH In een tijd met zoveel prikkels, beelden en geluiden is het belangrijk om op zoek te gaan naar wat ons hart daadwerkelijk raakt en onszelf wellicht de vraag te stellen: “Wat is de zin van mijn leven?” De afgelopen maanden hebben we in vijf artikelen het thema van de Pinksterconferentie 2022 uitgewerkt. Het kan je bijna niet ontgaan zijn wat dat thema is: ‘Diep geraakt’. De verschillende aspecten van de thematekst in Handelingen werden door diverse schrijvers uitgewerkt. Een kleurrijk geheel ontstond en hoe meer ik erover lees, hoe meer ik uitzie naar de Pinksterconferentie. In dit artikel, dat ook een soort samenvatting is van al die beelden, nemen we je nogmaals mee in de rode draad van het thema dat gedurende het Pinksterweekend op allerlei manieren zal klinken in alle programma’s en op alle velden.
Het is je wellicht al opgevallen dat de jonge kerk, waarvan het ontstaan is beschreven in het boek Handelingen, in eerste instantie door Joden gevormd werd. Ze kwamen weliswaar uit alle volken onder de hemel (Handelingen 2:5), maar het waren allemaal Joden. Pas later, na een behoorlijke ‘discussie’ met God zelf, kwam Petrus erachter dat het evangelie van redding ook voor de heidenen was bedoeld (Handelingen 10). Het belang van deze constatering zal ik je uitleggen.
En toen zij dit hoorden, werden zij diep in het hart geraakt en zeiden tegen Petrus en de andere apostelen: Wat moeten wij doen, mannenbroeders? En Petrus zei tegen hen: Bekeer u en laat ieder van u gedoopt worden in de Naam van Jezus Christus, tot vergeving van de zonden; en u zult de gave van de Heilige Geest ontvangen. Want voor u is de belofte en voor uw kinderen en voor allen die veraf zijn, zovelen als de Heere, onze God, ertoe roepen zal (Handelingen 2:37-39).
De menigte die bij elkaar gekomen was vanwege het geluid dat ze hoorde rond de uitstorting van de Heilige Geest bestond uit godvrezende mannen, zo staat het er letterlijk. Ze waren verwonderd en verward over wat ze zagen en hoorden en hadden niet alleen vragen, maar spottend lachten ze de discipelen uit. ‘Godvrezende mannen’, ik herhaal het nog maar een keer, want het moet ook bij mij doordringen.
Godvrezend
11
Petrus neemt het woord en stelt dat wat hier gebeurt eigenlijk bekend zou moeten zijn. Want het was geprofeteerd door Joël over de ‘laatste dagen’, dat de Heilige Geest, die eerst alleen in een paar mensen werkte, ‘alle vlees’, dus iedereen, zou vervullen. Het punt is dat er veel meer geprofeteerd was, bijvoorbeeld over de komst van de Messias, maar ook dat hadden de godvrezende mannen niet herkend. Vervuld van de Heilige Geest vertelt Petrus over Jezus, die man uit Nazareth, die nog niet zo lang geleden alle nieuwskanalen in de stad had gehaald. Hij was gekruisigd en begraven, dat wist iedereen. Maar al een tijd ging het gerucht dat Hij was opgestaan, meerdere mensen hadden Hem gezien. Dat is precies wat er aan de hand was, daarvan getuigde Petrus met kracht, zoals beloofd in Handelingen 1:8.
Diep geraakt De godvrezende mannen (en vrouwen) die naar het verhaal van Petrus luisterden, godsdienstige mensen die geacht werden de Bijbel (het deel dat ze toen hadden) te kennen en ernaar te leven, luisterden aandachtig. Rituelen en gewoonten waren er genoeg. De feesten werden gevierd als herinnering aan de grote daden van God in een ver verleden. Ineens, ‘als door de Geest geraakt’, begrepen ze dat ze iets gemist hadden, dat ze ergens een verkeerde weg waren ingeslagen. Ze werden diep in het hart geraakt en zeiden tegen Petrus en de anderen apostelen: ‘wat moeten wij doen?’ Het antwoord van Petrus laat niets aan de verbeelding over: ‘bekeer u!’ Kortom: maak een ommekeer, en keer terug van de verkeerd ingeslagen weg.
Niet ontvangen De reden dat ik hier zo lang bij stilsta heeft te maken met het feit dat wat we lezen in Handelingen gaat over de ‘kerk van die tijd’, zoals ik het vaak noem. En de kerk van toen had veel moeite met wat God in die tijd aan
12
het doen was. Hij kwam naar wat van Hem was, maar wie van Hem waren hebben Hem niet ontvangen, lezen we in Johannes 1:11 (NBV). Zou het kunnen dat wij, de kerk van nu, eenzelfde gevaar lopen? Dat we wel allerlei gewoonten, rituelen, feesten, conferenties en andere mooie en waardevolle dingen hebben, maar iets zijn kwijtgeraakt? Dat we geacht mogen worden de Bijbel te kennen maar niet meer zien wat God nu aan het doen is? Zou het kunnen dat we op een aantal vlakken misschien een ‘verkeerde weg’ zijn ingeslagen?
WAT DE WERELD NODIG HEEFT ZIJN MENSEN DIE DE ZIN VAN HET LEVEN ONTDEKT HEBBEN IN JEZUS ZELF Terwijl ik de vraag zo voorzichtig mogelijk en niet veroordelend probeer te stellen, word ik geconfronteerd met mijn eigen leven. Ik ren en doe, ik kijk en luister, vooral naar al het (social) mediageweld om me heen, en ga vaak maar door. Maar heb ik nog aandacht voor wat God aan het doen is, nu? Wat raakt mijn hart nog, en is dat ook wat Gods hart raakt? Als Jezus nu in mijn stad zou lopen, met dezelfde boodschap als toen - want die is niet veranderd - zou ik Hem dan herkennen? Zou ik Hem ‘wel ontvangen’?
Bekering Is er misschien bekering nodig? In mijn leven, in jouw leven? En ik wil hier geen standaardantwoord op geven als: ‘er is altijd wel iets dat nog moet veranderen’. Dat is te gemakkelijk. We luisteren even verder naar Petrus: Bekeer je en word gedoopt. Bekering betekent omkeren en van richting veranderen. De doop is het symbool van ons sterven met Jezus. Het is ook een keuze om te
PINKSTERCONFERENTIE
sterven aan jezelf, een proces van een heel leven. We moeten ons bewust zijn van het feit dat dit een contracultuur is. De huidige maatschappij leert ons om vooral op te komen voor onszelf. Wat ‘ik wil’, wat ‘ik leuk vind’, wat ‘mijn ding is’ en ‘wat goed voelt’, daar leef ik voor. Een dagelijkse reflectie is nodig en soms bekering, want zijn we niet geneigd om hierin mee te gaan? Als we ons bekeren ontvangen we vergeving van zonden (1 Johannes 1:9), een belangrijk Bijbels principe.
Eén naam Wilkin van de Kamp schreef (Opwekking Magazine 671) over het gebruik van de naam van Jezus en de ‘verkeerde weg’ die soms ingeslagen wordt door deze te gebruiken als een soort ‘toverspreuk’. Jezus, die God zelf is, kwam om de relatie te herstellen. Het gebruik van zijn naam heeft alles te maken met onze relatie met Hem. Als we Hem slechts kennen van horen zeggen (Handelingen 19:13-16) dan lopen we het gevaar er ‘trucjes’ mee uit te gaan halen. Als we Jezus dagelijks volgen, leren we zijn stem en wil te verstaan. En pas dan mogen we zijn naam gebruiken, dan krijgen we een volmacht. Dan zul je de Heilige Geest ontvangen, want voor jou, je kinderen, en mensen veraf is de belofte. Wat een belofte! De Heilige Geest, zijn kracht, gaven en bedieningen zijn niet voor een paar mensen bedoeld, zoals in het Oude Testament, maar voor ons ALLEN! Ik word steeds meer geraakt door de belofte voor de jonge generatie, ook de kinderen, en besef dat we hier te weinig mee gedaan hebben. Hoe zal het zijn als onze kinderen, in gesprek met ons (zie Opwekking Magazine 673), gaan spreken over Gods plan (profeteren), als we de jongeren betrekken bij het visionaire proces richting de toekomst (visioenen zien) en de ouderen Gods dromen blijven dromen en die met liefde delen. Wat als we gaan beseffen dat de Heilige Geest zelfs is bedoeld voor de
mensen die wij misschien niet zien zitten? Slaven en slavinnen hadden in het Oude Testament geen stem, geen invloed, toch is de profetie ook voor hen. We zingen ervan: ‘want de Geest doorbreekt de grenzen die door mensen zijn gemaakt’, geloven we het ook?
Hoop voor de wereld Als we dit weer gaan leven, gaan doen, dan is er hoop voor Nederland en de wereld. ‘Nederland heeft Jezus nodig, meer dan ooit’, waren de woorden van een ‘oude dromer’ die veel voor mij betekend heeft, Peter Vlug. Dit blijkt wel, want voor het eerst is het aantal ongelovigen in Nederland groter dan het aantal gelovigen. De wereld heeft een kerk nodig die echt gevormd wordt door levende stenen, volgers van Jezus, jong en oud. Gewone mensen, vol van de Heilige Geest in een dagelijks proces van bekering, vervulling, groei en vrucht dragen. Wat de wereld nodig heeft zijn mensen die de zin van het leven ontdekt hebben in Jezus zelf. Mensen die bereid zijn om te sterven aan zichzelf en in protest gaan leven tegen de huidige ‘what’s in it for me’ cultuur. Mensen die uitstappen in geloof en de vraag dagelijks stellen: ’what’s in me for you.’ Wij kunnen Nederland niet terugbrengen bij God. De Heilige Geest kan dat wel en wil jou en mij daarvoor gebruiken. Laten we terugkeren naar Gods waarheid, ons bekeren, en bidden voor een nieuwe vervulling met de Heilige Geest. Dan worden we - opnieuw - diep geraakt. Dan wordt Nederland - opnieuw of voor het eerst - diep geraakt. Tot eer van onze Koning, Jezus. •
13
KIJKWOORDENBIJBEL Elisenda Castells en Gabrielle Murphy
DE ANDERE WANG TOEKEREN
GROEIPIJN Ariënne Monster
Daniël De Waele
DE DOOD IS ABNORMAAL Dick van Steenis
Verlang je naar zekerheid? Eén van de mooie fases
Niet boos worden maar
Ben je moe van twijfels en
“Als je zelf dicht bij de dood
voor ouders van jonge
vergeven als iemand je
zoek je naar houvast? In deze
bent geweest, ben je nooit
kinderen is de fase waarin je
benadeelt, niet naar de
praktische ‘gids voor jonge
meer dezelfde. Dan krijg je
kinderen gaan leren praten.
knappe vrouw of man van
mensen met geloofstwijfel’
het verlangen om alles uit
Dat ze iets zien en kunnen
een ander kijken, altijd de
deelt Ariënne de lessen die
het leven te halen wat erin
benoemen wat het is. Dit
waarheid spreken en je
ze zelf leerde als jongere.
zit”, schrijft Dick van Steenis
voorleesboek voor peuters
vijanden liefhebben. Kortom:
Daarin gaat ze niet zozeer in
als ervaringsdeskundige. Hij
is een geweldige manier om
volmaakt zijn, net als God.
op allerlei theorieën, maar
heeft zijn eerste vrouw jong
dit leerproces spelenderwijs
Dat is wat Jezus van ons
vooral op de praktijk van je
verloren, en overleefde zelf
te ondersteunen! In 46 korte
vraagt. Toch? Het blijkt dat er
geloofsleven. Ze behandelt
een hartstilstand. Ervaringen
Bijbelverhalen uit het Oude en
over deze thema’s nogal wat
thema’s als wat is waar, ik voel
waardoor je van God af kunt
Nieuwe Testament maken de
misverstanden bestaan. In de
niks van God, en geloof en
drijven, maar voor Dick des te
kleintjes op hun eigen niveau
Bergrede komen ze stuk voor
wetenschap. Aan het einde
meer reden om in de Bijbel te
kennis met de bekende
stuk langs. Het zijn lastige
van elk hoofdstuk komen
graven wat die te zeggen heeft
verhalen uit het Woord van
teksten, want de lat lijkt in die
andere jongeren aan het
over dood en leven. En dat
God: o.a. over de schepping,
toespraak wel heel hoog te
woord over hun geloofstwijfel,
is troostrijk, want God keert
de grote overstroming, de
liggen. Maar is dat wel precies
en krijg je tips om te doen,
ons in de diepste momenten
tien geboden, de geboorte
wat Jezus bedoelde? En
te kijken en te lezen. Niet om
van ons leven niet de rug toe.
van Jezus en gelijkenissen, en
begrijpen wij met onze manier
je om de oren te slaan met
Een open en eerlijk boek waar
leren ze nieuwe woordjes. De
van denken de context waarin
keiharde antwoorden, maar
hoop als rode draad doorheen
bijbehorende afbeeldingen
Jezus zijn woorden sprak wel
om je te helpen de weg naar
loopt, met verwerkingsvragen
zien ze vervolgens terug in
goed? De schrijver werpt een
God te vinden. Een boek om
die je aan het denken zetten,
de aansprekende, kleurrijke
verhelderend licht op zes
mee aan de slag te gaan!
bemoedigen en uitdagen.
illustraties. Een ideale bijbel
lastige teksten uit de Bergrede
om samen met je kind of
en geeft stof tot nadenken.
Uitgeverij Triple boeken
Uitgeverij Scholten
Prijs € 15,00
Prijs 15,95
kleinkind te kijken, leren, ontdekken en genieten.
Uitgeverij Buijten & Schipperheijn Prijs € 14,90
Uitgeverij Gideon Prijs € 14,95
14
AANBEVOLEN MEDIA PINKSTERCONFERENTIE 2022
Diep geraakt
Videodagboek Net als vorig jaar lichten
CORRIE TEN BOOM EN HAAR SCHUILPLAATS IN DE OORLOG
HET ROER OM
Laura Caputo-Wickham
Tijdens de Pinksterconferentie
we alvast een tipje van
Willie Zeldenrust
KORT EN KRACHTIG OVER DE EINDTIJD Ron van der Spoel
van 1995 gaven Willie en haar
In dit compacte boekje neemt
de sluier op van de
Tijdens de Tweede
man gehoor aan een oproep
Ron van der Spoel de periode
Pinksterconferentie. Tussen
Wereldoorlog wilden Corrie ten
om hun leven meer op God
tussen de hemelvaart en
Pasen en Pinksteren nemen
Boom en haar familie de Joden
af te stemmen. Zonder te
de terugkeer van Jezus - de
de hoofdsprekers van het
helpen. Daarom bouwden ze
kunnen vermoeden hoe
eindtijd - onder de loep. Hij
jongerenprogramma en
een geheime kamer in Corries
vérgaand de consequenties
gaat in op thema’s als het
volwassenenprogramma van
slaapkamer waar Joden zich
zouden zijn. Met vlotte
leven op de nieuwe aarde,
de Pinksterconferentie je om
konden verstoppen. Maar de
pen, humor en openheid
het duizendjarig rijk en
beurten een week lang mee
soldaten kwamen erachter
beschrijft Willie een periode
de antichrist. Christenen
op weg naar Pinksteren. Via
en Corrie werd naar een
van zeven jaar waarin het
hebben daar uiteenlopende
een online videodagboek
verschrikkelijk gevangeniskamp
roer van hun leven volledig
gedachten over, en dit boek
krijg je vijf dagen per week
gestuurd... Toch werd Corrie
omging. In die zeven heftige
heeft natuurlijk niet alle
een korte, inspirerende
niet moedeloos. God hielp haar
en intensieve jaren groeiden
antwoorden op alle vragen.
overdenking aangereikt van
om in deze moeilijke situatie
ze toe naar een ingrijpende
Waar Ron op focust, gaat
sprekers als Christian Tan,
het goede nieuws over Jezus
beslissing die nooit eerder
echter boven discussies en
Nadine de Vos, Gilbert Thera
te delen en gaf haar kracht tot
een optie was, tot God zich
meningen uit: “Mijn diepste
en Jannica van Barneveld
het einde van de oorlog. Vanaf
ermee ging bemoeien: ze
verlangen is dat we door
rondom het thema dat zij
dat moment sprak Corrie voor
verlieten hun huis, vrienden
dit boekje met reikhalzend
tijdens de conferentie verder
groot publiek over haar leven
en de woonplaats waar
verlangen blijven uitkijken
uitdiepen – een afgeleide
en zei: “Er is geen put zo diep
zij 26 jaar lang met hun
naar de wederkomst van
van het conferentiethema
dat Gods liefde niet nog dieper
kinderen woonden. Huis en
onze redder Jezus.” In dat
‘Diep geraakt’. Dit initiatief is
is.” Kinderen ontdekken in dit
haard verlaten, omdat God
verlangen ligt de oproep
een samenwerking tussen
prachtige prentenboek het
onverwacht een ongedachte
besloten om dicht aan Gods
Opwekking en New Faith
inspirerende, waargebeurde
weg wees. Een bijzonder
hart te leven, en als gelovigen
Network, en het wordt je
verhaal van deze dappere
getuigenis hoe het luisteren
te blijven nadenken en
gratis aangeboden. Een
vrouw. Geschikt voor kinderen
naar Gods roep en ernaar
spreken over de belofte van
mooie manier om je te laten
van 6-8 jaar.
handelen mensenlevens
Jezus’ terugkeer!
raken en toe te leven naar Pinksteren!
Gratis www.ikganaaropwekking.nl
verandert.
Uitgeverij Ark Media Prijs € 12,99
Uitgeverij KokBoekencentrum Uitgeverij Scholten
Prijs € 11,99
Prijs € 16,95
15
TEKST: Regina Frumau
DIEP GERAAKT
Dietrich Bonhoeffer (1906-1945) Predikant en verzetsheld HENK DIK
Op grond van zijn geloof kwam de Duitse predikant Dietrich Bonhoeffer in verzet tegen het opkomende nationaalsocialisme in zijn land. Vanwege dit verzet werd hij in 1945 geëxecuteerd. In deze maand staan we stil bij de vele slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog, gevallen in de periode 1940-1945. In Duitsland stak het nationaalsocialisme, onder aanvoering van Adolf Hitler, echter al veel eerder de kop op: vanaf begin jaren dertig. Met als bekendste dieptepunt de
16
hij zich interesseren voor religie. Kristallnacht in 1938, toen in heel Duitsland Joden werden aangevallen Tot verbazing van zijn familie ging hij protestantse theologie studeren, en hun bezittingen vernield. met Hebreeuws als keuzevak. Omdat hij na deze studie nog te Diep tragisch is dat veel kerkelijke jong was om te worden ingewijd leiders in die tijd geen protest als predikant, studeerde hij op hebben laten horen en velen zelfs instemden met de Jodenvervolging. aanraden van een vriend verder in Amerika. Hij kwam er in contact met Toch waren er ook moedige mannen en vrouwen die wel degelijk zwarte medestudenten en schrok hun stem lieten horen. Een van hen van de manier waarop christenen was Dietrich Bonhoeffer, een Duitse spraken over hun gekleurde predikant die in 1906 werd geboren medemens. in Breslau (het tegenwoordige Wroclaw in Polen).
Predikant Dietrich Bonhoeffer groeide op in een welgesteld gezin samen met zeven broers en zussen, onder wie zijn tweelingzus Sabine. In 1918, tijdens de Eerste Wereldoorlog, sneuvelde zijn broer Walter. Vanaf dat moment begon Dietrich na te denken over leven en dood en ging
Daarnaast maakte hij een grote verandering door in zijn geloofsleven. Aan een familielid schreef hij: “Ik kwam voor het eerst met de Bijbel in aanraking. Het is heel erg dit te moeten zeggen. Ik had al vaak gepreekt, ik had al veel van de kerk gezien, erover gesproken en geschreven – maar ik was nog geen christen geworden; ik was heel wild en ongerijmd, mijn
GELOOFSGETUIGEN
eigen heer. Ik weet dat ik destijds uit de zaak van Jezus Christus voordeel heb getrokken voor mijzelf, voor een waanzinnige ijdelheid. Ik bid God dat dit nooit weer zal gebeuren. Ik had ook nog heel weinig gebeden. Ik had het ondanks alle eenzaamheid goed met mijzelf getroffen. De Bijbel heeft mij hieruit bevrijd, in het bijzonder de Bergrede. Sindsdien is alles anders geworden.”
Kritiek In 1931 werd hij predikant in Berlijn. In die periode maakte het nationaalsocialisme van Adolf Hitler opgang en Bonhoeffer stelde zich hier vanaf het begin kritisch tegenover, iets wat hem niet in dank werd afgenomen. Toen hij in een radiotoespraak het Duitse volk waarschuwde om Hitler niet te verafgoden, werd de uitzending afgebroken door de leiding van het radiostation. En toen hij het als een van de weinige predikanten opnam voor de Joden, ondervond hij veel tegenstand vanuit de kerk en zag hij zich uiteindelijk genoodzaakt de kerk te verlaten.
In 1939 ging Bonhoeffer in op een uitnodiging om naar Amerika te gaan, maar hij keerde al vrij snel terug naar Duitsland. Later schreef hij hierover aan een vriend: “Ik moet deze moeilijke periode in onze nationale geschiedenis samen met het Duitse volk doormaken. Ik zal niet het recht hebben om deel te nemen aan de wederopbouw van het christelijk leven na de oorlog als ik de beproevingen van deze tijd niet deel met mijn volk.”
‘Ik moet deze moeilijke periode in onze geschiedenis samen met het Duitse volk doormaken’ Bonhoeffer zette zich in als koerier voor de Duitse verzetsbeweging en was betrokken bij operaties om Duitse Joden naar Zwitserland te helpen ontsnappen. Ook sloot hij zich aan bij een groep hoge
Gedicht Eind 1944 schreef Dietrich Bonhoeffer vanuit gevangenschap een brief aan zijn verloofde Maria von Wedemeyer. Daarbij sloot hij zijn beroemd geworden gedicht Von guten Mächten treu und still umgeben. Dit gedicht is later op muziek gezet en – vertaald – opgenomen in het Liedboek voor de kerken (lied 398). Hieruit het laatste couplet: In goede machten liefderijk geborgen verwachten wij getroost wat komen mag. God is met ons des avonds en des morgens, is zeker met ons elke nieuwe dag.
officieren van de Wehrmacht die van plan waren een aanslag te plegen op Hitler. Hoewel Bonhoeffer worstelde met het zesde gebod – pleeg geen moord – was hij ervan overtuigd dat deze plannen gerechtvaardigd waren. In 1943 werd Bonhoeffer gearresteerd voor zijn hulp aan Joden. Anderhalf jaar lang zat hij gevangen in Tegel, in afwachting van zijn proces. Toen er een jaar later opnieuw een (mislukte) aanslag op Hitler werd gepleegd, ditmaal door Claus Schenk Graf von Stauffenberg, werden belangrijke kopstukken van de verzetsbeweging gearresteerd voor samenzwering. Ook Bonhoeffer werd beschuldigd van samenzwering en overgebracht naar concentratiekamp Buchenwald en vervolgens naar concentratiekamp Flossenburg.
Executie Op 5 april gaf Hitler bevel tot de executie van alle samenzweerders, onder wie Dietrich Bonhoeffer. In een schijnproces werd Bonhoeffer op 8 april door een SS-rechter ter dood veroordeeld, zonder getuigen, processtukken of verdediging. De dag erna werd hij samen met zes anderen opgehangen. Enkele dagen later werden ook zijn broer en zwager - beiden betrokken bij de verzetsbeweging - geëxecuteerd. Precies drie weken na de executie van Bonhoeffer pleegde Hitler zelfmoord en een paar dagen later was de oorlog voorbij. Vlak voor zijn executie vroeg Dietrich aan een medegevangene om een boodschap over te brengen aan een vriend. Die boodschap begon met de woorden: “Dit is het einde – voor mij het begin van het leven.” •
17
BEREID JE VOOR OP BELANGRIJK BEZOEK CARINA BERGMAN IN GESPREK MET HERMAN BOON
Binnenkort is het Pinksteren, het feest waarbij we vieren dat God zijn Heilige Geest uitstortte. Wat verlangen we ernaar dat Hij opnieuw met bovennatuurlijke kracht mensen in Nederland aanraakt. We mogen daarnaar uitzien - en ons er ook op voorbereiden!
18
GEESTVERVULD LEVEN
Een goede voorbereiding is het halve werk. En dus bereid je je als je examen moet doen, goed voor door hard te studeren. Als je je verjaardag viert, dan bereid je dat voor door je huis schoon te maken, boodschappen te doen en hapjes en taarten te maken. Maar als je op die speciale dag een extra belangrijke bezoeker verwacht dan worden je voorbereidingen nog uitgebreider en belangrijker. Je wilt natuurlijk wel dat je bezoeker zich optimaal thuis voelt! Ook in de kerk hebben we verschillende feestdagen die zo’n voorbereiding kennen. Tijdens de adventstijd bereiden we ons voor op kerst; vier zondagen lang wordt er in de gemeente uitgebreid stilgestaan bij de gebeurtenissen die voorafgaan aan de geboorte van Jezus. Er worden adventskaarsen gebrand, adventskalenders bijgehouden en we lezen in de Bijbel een speciaal adventsleesrooster. Ook Pasen wordt niet alleen voorafgegaan door Goede Vrijdag en Stille Zaterdag, maar steeds vaker door een stille week – waarin kerken elke dag een korte bijeenkomst houden – of zelfs een veertigdagentijd.
GEESTELIJKE VOORBEREIDING Dergelijke voorbereidingen helpen ons om in de haast van het leven bewuster toe te leven naar de belangrijke gebeurtenissen die gevierd worden: de geboorte van de Messias en zijn opstanding uit de dood. Maar een soort adventstijd naar Pinksteren toe – vol verwachting, en in afwachting van wat gaat komen - kennen we eigenlijk niet. Hemelvaart vinden we vaak al een wat lastig te vieren feest (zie het artikel van Henk Dik op pagina 6). En in de anderhalve week naar Pinksteren toe zijn we – als Opwekkingsgangers - vooral bezig met het zoeken naar de tentstokken, het schoonmaken van de caravan, het inpakken van de tassen en het tijdstip van vertrek richting Biddinghuizen. Maar zo’n periode van praktische voorbereiding kan tegelijkertijd een tijd van geestelijke voorbereiding inhouden. Het grote leger van vrijwilligers en medewerkers van Opwekking maakt zeker een voorbereidingstijd door naar Pinksteren toe. Niet alleen wordt er in de tien dagen tussen Hemelvaart
en Pinksteren hard gewerkt aan de opbouw van het conferentieterrein, ook vinden er samenkomsten plaats en is er tijd voor gebed en muziek. Praktisch en geestelijk wordt er in grote eensgezindheid toegewerkt, -gezongen en -gebeden naar het grote feest. En dat vindt weerklank vanuit de hemel.
BEZOEK Die geestelijke voorbereiding is niet een maniertje om onszelf emotioneel op te krikken en in een goede stemming te brengen, maar om meer verbonden te zijn met de Heer en ons hart voor te bereiden op wat Hij wil doen. Want ook als christenen kunnen we soms meer in beslag genomen worden door ons dagelijks (kerk)leven dan met wat Hij wil doen.
Die geestelijke voorbereiding is niet een maniertje om onszelf emotioneel op te krikken “Het zat wel goed met onze kerk. We spraken met ontzag en gepaste dankbaarheid over onze Grondlegger. Alles liep op rolletjes, zoals dat hoort in een fatsoenlijke kerk. Natuurlijk hadden we het er wel eens over, dat we Hem graag hadden willen ontmoeten toen Hij nog op aarde was. En dat we uitkeken naar het moment van zijn komst, ooit… maar vooral in de verre toekomst. Het nieuws dat Hij van plan was ons binnenkort op te zoeken, kwam dan ook op zijn zachtst gezegd onverwacht en was nogal schokkend.” Het bovenstaande citaat komt uit het boek Het bezoek van Adrian Plass. In de rol van de fictieve ik-persoon beschrijft hij hoe hij een gedetailleerd programma voorbereidt voor de grote dag dat Jezus op bezoek komt. Als die dag aanbreekt, blijkt algauw dat dat programma er niet zo toe doet, maar wel de hartsgesteldheid van Adrian zelf. Het verhaal houdt ons een spiegel voor: ben je klaar voor hoog bezoek – het Hoogste Bezoek? Natuurlijk praten we over Jezus’ terugkomst op aarde, maar wanneer dat zal zijn weten we niet. Toch kan Hij wel degelijk bij je op bezoek komen, in de persoon
19
VIDEODAGBOEK – OP WEG NAAR PINKSTEREN van de Heilige Geest. Met Pinksteren gedenken we zijn komst en vieren we zijn aanwezigheid. We verlangen naar méér van Hem! Hoe bereiden we ons daar geestelijk op voor?
BIDDEN EN VASTEN Wat Herman Boon betreft zijn de tien dagen tussen Hemelvaart en Pinksteren bij uitstek het moment om te bidden en te vasten. Als initiatiefnemer van de Bidden & Vasten conferenties ziet hij dit zelfs als een absolute must. “Naar mijn mening is er geen betere manier om je voor te bereiden op Pinksteren. Zoals de discipelen in de bovenkamer met elkaar tien dagen lang baden en wachtten op de komst van de Heilige Geest, zoals Jezus hun gevraagd had: En toen Hij met hen samen was, beval Hij hun dat zij niet uit Jeruzalem weg zouden gaan, maar de belofte van de Vader zouden verwachten, die u, zei Hij, van Mij gehoord hebt; want Johannes doopte wel met water, maar u zult met de Heilige Geest gedoopt worden, niet lang na deze dagen (Handelingen 1:4-5). En vervolgens staat er: En toen zij in Jeruzalem gekomen waren, gingen zij naar de bovenzaal en bleven daar, namelijk Petrus en Jakobus en Johannes en Andreas, Filippus en Thomas, Bartholomeüs en Mattheüs, Jakobus, de zoon van Alfeüs, en Simon Zelotes, en Judas, de broer van Jakobus (Handelingen 1:13). Herman Boon: “Er staat niet dat ze vastten, maar dat is heel goed mogelijk, want bidden in combinatie met vasten is een Bijbels gegeven. Jezus zelf begon pas aan zijn bediening nadat Hij veertig dagen in de woestijn had gebeden en gevast. Door de Heilige Geest werd Hij de woestijn in gebracht; daarna kwam Hij vervuld met kracht de woestijn uit. Toen pas begon Hij wonderen te verrichten. Jezus vraagt ons om Hem na te volgen. Hij zei zelfs dat wie in Hem gelooft dezelfde en nog grotere werken zullen doen dan Hij. In Markus 16:15-20 lezen we wat de discipelen – Jezus’ volgelingen – in zijn naam mogen doen. En als je dit leest zeg je misschien: dat kan ik niet. Dat klopt. Daarom is het nodig om je te vernederen, en te bidden en vasten. Vasten is: leeg
20
Tussen Pasen en Pinksteren nemen de hoofdsprekers van het jongerenprogramma en volwassenenprogramma van de Pinksterconferentie je om beurten een week lang mee op weg naar Pinksteren. Via een online videodagboek krijg je vijf dagen per week een korte, inspirerende overdenking aangereikt rondom het thema dat zij tijdens de conferentie verder uitdiepen. Dit initiatief is een samenwerking tussen Opwekking en New Faith Network, en het wordt je gratis aangeboden. Een mooie manier om toe te leven naar Pinksteren! Je vindt de video’s op het platform van New Faith Network: opwekking.newfaithnetwork.com
worden van jezelf zodat je vol kunt worden van de Geest. Ik geloof in Jezus en wil Hem volgen, dus als Hij het nodig had om te bidden en te vasten voordat Hij deze dingen kon doen, dan ik zeker.”
EUROPA Herman gelooft dat de kerk veel krachtdadiger zou zijn als christenen vaker zouden bidden en vasten. “Veel christenen kunnen het amper opbrengen om een uur per dag te bidden en op de bidstond van de gemeente komt bijna niemand. Maar in de Bijbel zijn zoveel voorbeelden te vinden van mensen die bidden en vasten en over de kracht die zij daardoor ontvangen. Voordat Paulus en Barnabas worden uitgezonden, bidden en vasten de apostelen met elkaar (Handelingen 13:1-3). Het gevolg was dat Paulus naar Cyprus, Griekenland en later naar Italië ging. Kortom, de zendingsreizen van Paulus begonnen met gebed en vasten, en daardoor werd Europa bereikt. Hoe bijzonder is dat!” •
DIEP GERAAKT We geloven en verwachten dat Gods Geest nog altijd mensen diep wil raken. We verlangen daar ook naar. Daarom moedigen we je aan om je biddend, eventueel in combinatie met vasten, voor te bereiden op Pinksteren. Laat de tien dagen vanaf Hemelvaart dit jaar een bijzondere periode voor je zijn, een periode waarin je bewust de Heer zoekt – verlangend, verwachtend en je voorbereidend op zijn komst.
BIJBELSTUDIE
OMSTANDIGHEDEN Het kan in je leven behoorlijk tegenzitten. Moeilijke omstandigheden kunnen je verbitteren, maar ze kunnen ook tot eer van God zijn en een bron van zegen worden als je er geestelijke lessen uit leert. Paulus zegt dat hij heeft geleerd in alle omstandigheden tevreden te zijn (Filippenzen 4:11). Hij zegt niet dat alle omstandigheden altijd van God komen, maar wel dat je kunt leren er goed mee om te gaan, zodat God, ondanks je situatie, toch verheerlijkt wordt. Dat gebeurde bijvoorbeeld in het leven van Jakob. Hij had net de oude vete met zijn broer bijgelegd, toen zijn gezin opnieuw werd bedreigd, nadat zijn zoons een wraakactie hadden uitgevoerd op de mannen van Sichem. In Genesis 35:1,2 lezen we dat God tegen hem zegt: Ga naar Betel. Blijf daar en bouw er een altaar voor de God die daar aan jou verschenen is toen je op de vlucht was voor je broer Esau. Jakob roept zijn familie bijeen en zegt: Laten we naar Betel gaan: daar wil ik een altaar bouwen voor de God die naar mij heeft omgezien in tijden van nood en die mij op mijn hele reis terzijde heeft gestaan.
AFGODEN Jakob heeft Gods grote trouw en voorziening ervaren. Hij kent Gods goedheid. Des te opmerkelijker is daarom zijn oproep aan zijn familieleden en alle anderen die bij hem waren: Doe de vreemde goden die jullie
hebben weg, reinig je en trek schone kleren aan. Is dat niet raar? Na alles wat hij heeft meegemaakt met God, loopt Jakob nog steeds openlijk rond met een stel afgoden! Toch is de les duidelijk: wie naar Betel (letterlijk: huis van God) wil terugkeren, moet alle afgoden uit zijn leven wegdoen. Dat is moeilijker dan we vaak denken, want afgoden voorzien in een bepaalde behoefte.
PAS ALS JE IN OMSTANDIGHEDEN KOMT DIE ALLES ONDERSTEBOVEN KEREN, GA JE NADENKEN Misschien herkennen we dat wel. Je kent de Heer, maar je heult toch nog met afgoden in je leven. God heeft al vaak tot je hart gesproken, maar je hebt niet geluisterd. Pas als je in omstandigheden komt die alles ondersteboven keren, ga je nadenken en besef je dat dingen nu echt moeten veranderen. Ook Jakob komt pas in actie en tot bevrijding van afgoden
doordat de omstandigheden hem drijven. Hij begroef alles onder de terebint bij Sichem. Pas nu konden zij zelf ‘terebinten van gerechtigheid’ worden (Jesaja 61).
LESSEN Wat kunnen wij hiervan leren? Je kunt berusten in je omstandigheden. Je kunt boos worden vanwege je omstandigheden. Maar je kunt ook aan God vragen om je de lessen te laten begrijpen die daarin te vinden zijn. Jakobus zegt dat ook zo mooi (Jakobus 1:5). Hij bidt niet om kracht als hij verzocht wordt in omstandigheden, maar om wijsheid er goed mee om te gaan. Ook Paulus moest leren om goed om te gaan met omstandigheden. Het resultaat daarvan was dat God elk tekort heeft aangevuld (Filippenzen 4:19). Daarom kon hij oprecht God de eer geven voor alles. Ondanks de omstandigheden (vers 20)! •
Kees Goedhart
21
SAMEN BOUWEN AAN DE
22
FINANCIËN
WERKPLAATS VAN DE HEILIGE GEEST De voorbereidingen voor de Pinksterconferentie 2022 zijn in volle gang. Duizenden mensen komen weer kamperen en deelnemen, maar de uitdagingen voor Opwekking zijn enorm. We nodigen iedereen die de Pinksterconferentie een warm hart toedraagt uit om met ons ‘mee te bouwen’. De 52ste Pinksterconferentie van Opwekking vindt na twee jaar corona weer plaats op het terrein van Walibi Holland, in Biddinghuizen. We zien ernaar uit om met duizenden mensen, van alle leeftijden en achtergronden, Jezus te aanbidden op die plek die zo bijzonder is geworden voor ons allemaal.
WE VRAGEN JE VRIJMOEDIG OM IN ACTIE TE KOMEN EN TE GEVEN We noemen de Pinksterconferentie vaak de ‘werkplek van de Heilige Geest’. Dat hebben duizenden mensen ook ervaren in al die jaren. Levens zijn voorgoed veranderd, mensen zijn aangeraakt en genezen, want Opwekking begint met een aanraking van God.
Kosten Over de kosten die met het organiseren van zo’n groot evenement gepaard gaan zijn we altijd heel transparant. We trekken op in geloof en elk jaar zien we de financiële voorziening als een teken van God om weer te gaan bouwen voor het daaropvolgende jaar. Dat doen we ook dit jaar.
De evenementensector heeft door corona twee jaar stilgelegen en mede daardoor zijn de kosten voor huur en verhuur met gemiddeld 20 procent gestegen. In combinatie met hogere huurtarieven voor de Walibiterreinen en algemene kostenstijgingen zorgt dit voor een enorme uitdaging. In het slechtste scenario kan het collectedoel oplopen tot maar liefst 1,6 miljoen euro. Omdat we nu al, in de aanloop naar de conferentie, moeten voldoen aan afspraken met leveranciers kunnen we dit bedrag niet alleen in de collectes tijdens de conferentie ophalen. Daarom vragen we je vrijmoedig om in actie te komen en te geven.
Wat kun jij doen? N Kom! Meld je aan voor de Pinksterconferentie, met je gezin je vrienden of je gemeente. Hoe meer mensen de conferentie bezoeken, hoe lager het collectedoel wordt. N Doe! Zet een toffe crowdfunding op voor Opwekking! En laat het ons weten. N Geef! Word Vriend van Opwekking en geef je tijd, gebed en/of financiële bijdrage
Als Vriend van Opwekking ontvang je gratis ons Opwekking Magazine en krijg je toegang tot onze online database met preken en seminars. We houden je op de hoogte van onze activiteiten en wat ons bezighoudt en sturen je regelmatig mailings met nieuws en gebedspunten. En natuurlijk zien we je graag bij onze evenementen!
Geloof Opwekking is een geloofswerk en dat is niet veranderd. God is Jahweh Jireh – onze Voorziener (Genesis 22:14). We verwachten alles van Hem en juist daarom willen we, ook midden in een tijd van onzekerheid en onduidelijkheid, in geloof deze 52ste Pinksterconferentie voor en met Nederland organiseren. Een werkplek van de Heilige Geest , een plek van eenheid over kerkmuren heen, een plek voor vreugde, recht, herstel en liefde. En: een plek waar God mensen aanraakt! Bezoek onze website en lees meer over deze campagne en de stand van zaken: www.opwekking.nl/steun
23
OP W E K K ING NIE U W S KOM EN HELP MEE! Wil jij graag je handen uit de mouwen steken om de Pinksterconferentie tot een feest voor iedereen te maken? Dan kunnen we jouw hulp goed gebruiken! We hebben een flink legertje vrijwilligers nodig om alles soepel te laten verlopen. Het is niet alleen leuk om achter de schermen aan de conferentie mee te werken, het levert je ook voordeel op. Zo kun je als fulltimer (alle dagen, minimaal 6 uur per dag) goedkoper kamperen en gezellig mee-eten. Ook als parttimer kun je je steentje bijdragen aan de conferentie (zonder korting en mee-eten). Daarnaast heb je, als je met een groep komt, als medewerker een gunstige invloed op de groepsplek. Er is een groot en divers vacatureaanbod, variërend van medewerkers voor de snacktent, Sound Services, safetyhosts (bhv’ers) voor de Teenzone, teamcoördinator Shopwekking, centralisten voor de meldkamer en een videograaf. Enthousiast geworden om mee te werken? Kijk dan snel op www.pinksterconferentie.nl/vacatures.
KORT LEZERSONDERZOEK Wil je meewerken aan een kort lezersonderzoek? We zijn benieuwd wat je vindt van Opwekking Magazine en van het leiderschapskatern Leading People. Je zou ons enorm helpen als je de tijd wil nemen om een aantal vragen te beantwoorden. Onder de deelnemers aan dit onderzoek verloten we de nieuwe uitgave Houd je kinderen dicht bij God van Natasha Crain. Maar je kunt uiteraard ook anoniem meedoen met het onderzoek. Ga naar www.opwekking.nl/lezersonderzoek Alvast bedankt!
ORGANISEER JE LOKALE PINKSTERVUURTJE! We zijn zo enthousiast dat we elkaar dit jaar met Pinksteren weer in de polder kunnen ontmoeten! Het is geweldig om met duizenden op het Walibiterrein Pinksteren te vieren, maar wat zou het mooi zijn als er ook op andere plekken in Nederland pinkstervuurtjes ontstaan. Organiseer daarom je eigen lokale pinkstervuurtje: in je kerk, met een vriendengroep of ga met z’n allen kamperen op een (christelijke) camping! Een groot deel van de Pinksterconferentie wordt uitgezonden via het digitale platform: de hoofdsamenkomsten zijn via livestream te volgen en seminars kun je op het moment dat jullie uitkomt kijken. Voor tieners en kinderen wordt tof materiaal ontwikkeld waarmee je je eigen programma kunt organiseren, en voor jongeren wordt een deel live en een deel opgenomen aangeboden. Enthousiast om je eigen pinkstervuurtje te organiseren? Neem dan contact met ons op via pinkstervuurtje@opwekking.nl, dan helpen wij je verder om er een geweldig pinksterfeest van te maken!
24
#EMPOWERED21: VISIE VOOR DE HELE WERELD Ruben en Mirjam Flach, samen met het Amerikaanse voorgangersechtpaar Billy en Lisa Wilson tijdens een bijeenkomst van evangelische leiders, begin maart in Nederland. Billy Wilson is voorzitter van Empowered21, een beweging met als visie 'dat elk persoon op aarde een authentieke ontmoeting met Jezus Christus zal hebben door de kracht en aanwezigheid van de Heilige Geest... vóór Pinksteren 2033'. Opwekking ondersteunt deze visie - waarin ook de stad Amsterdam een rol zal hebben - van harte.
PERSOONLIJK
ALS PASEN EN PINKSTEREN OP ÉÉN DAG VALLEN Sommige uitdrukkingen en spreekwoorden vertellen iets over onze volkswijsheid, veelal gebaseerd op ervaringen van voorgaande generaties. Gods wijsheid en waarheid zijn echter van een heel ander kaliber.
We kennen ze allemaal wel, spreekwoorden en oude wijsheden die van generatie op generatie worden doorgegeven. Als Ruben Flach halve buitenlander heb ik een haatliefderelatie met dit soort dingen. Enerzijds vind ik het fascinerend om me te verdiepen in de oorspronkelijke betekenis van zo’n wijsheid. Deze blijkt nogal eens aangepast te zijn in de loop van de jaren. En soms, als ik er één wil gebruiken zit ik er compleet naast. Dan mis ik de clou compleet, omdat iets in de Braziliaanse cultuur echt heel anders is.
Regels Ik kan er zo een hele pagina mee volschrijven, maar zal me beperken tot een paar voorbeelden. Iemand die opgevoed was met de regel ‘een jas leg je niet op het bed’ vroeg aan haar moeder waar deze ‘regel’ vandaan kwam. De moeder had het weer van haar moeder en wist het eigenlijk zelf ook niet, daarom ging ze met haar dochter
BIJ GOD KUNNEN PASEN EN PINKSTEREN WEL DEGELIJK OP ÉÉN DAG VALLEN naar oma. Oma legde uit dat deze wijsheid was ontstaan omdat er op school vaak luizen werden ontdekt bij leerlingen. Omdat de luizen zich konden nestelen in de kraag van een jas, mocht deze niet op het bed gelegd worden. Anders zou binnen de kortste keren het hele huis last hebben van luis. Het resultaat is dat voor veel mensen, met of zonder luis, de regel duidelijk is: je legt je jas niet op het bed. Naast het feit dat je jas ook wel eens vies kan zijn, toch interessant dat zo’n regel onbesproken al vele generaties meegaat.
Als kinderen iets aan hun ouders vragen, waar ouders geen zin in, of mogelijkheid voor hebben, wordt er nog wel eens gezegd: “Dat mag, als Pasen en Pinksteren op één dag vallen.“ Kortom, het gaat niet gebeuren.
Geworteld Wat betreft dat Pasen en Pinksteren op één dag. Wat ben ik blij en dankbaar dat we leven in een andere werkelijkheid. Bij God kunnen Pasen en Pinksteren wel degelijk op één dag vallen. We mogen leven vanuit de genade van het kruis van Jezus en vervuld worden met de Heilige Geest, op hetzelfde moment! Dat is Gods wijsheid. Ik merk dat ik dat nodig heb in een tijd als deze. Tussen Pasen en Pinksteren is voor ons als Opwekking, met al onze vrijwilligers, de drukste tijd van het jaar. De druk staat er behoorlijk op, en zo’n eerste jaar na een crisis is best spannend. Juist nu is het belangrijk om geworteld te zijn in onze identiteit in Christus, met het vuur van de Geest brandend in ons hart. Dan kan God op een krachtige manier in ons werken. Dat geldt niet alleen voor ons bij Opwekking, maar voor een ieder van ons. Ik wens ook jou toe dat je dagelijks mag leven vanuit genade en vervulling met de Heilige Geest. Dan is het iedere dag Pasen en Pinksteren. Dat kan alleen bij God! Ruben
advertentie
Meld u aan!
GAVE STAAT OM N E E H S R E N Ï A OEKR Veel Oekraïners zoeken een veilig heenkomen. Gelukkig vinden ze dat ook in Nederland! Wij helpen u op weg om oorlogsvluchtelingen een warm welkom te bieden. Bijvoorbeeld met een bemoedigingskaart of tips over de Oekraïense cultuur.
Gratis webinars: Oekraïners in Nederland o.a. op 11, 19 en 26 april
HELP JIJ ONS OM KIND TE ZIJN? KOM IN ACTIE! Maak het leven en de ontwikkeling van een kind met een beperking in Jemima mogelijk. Er worden bijna 60 kinderen en bewoners in Jemima opgevangen.
Welkom aan Oekraïense vluchtelingen
gave.nl/oekraine4
Bent u gastgezin voor Oekraïense vluchtelingen? We helpen u verder met praktische tips én gratis christelijke coaching. Zodat de opvang voor beide kanten tot zegen is. Meld u aan via gave.nl/coaching4
BEREIK MET
JOUW TALENT
duizenden mensen met het evangelie! GEZOCHT:
online mentor
Iedere cursist van onze online bijbelcursus heeft een persoonlijke mentor. De mentor bemoedigt, bidt, beantwoordt vragen en vertelt over Jezus. Jij kunt die mentor zijn.
DOE DE TEST
Meer weten? Ga naar
JEMIMA.NL ZENDING VIA INTERNET
globalrize.nl
PINKSTERCONFERENTIE
NIEUW IN 2022:
ook alle DAGGASTEN moeten zich REGISTREREN! Kom je dit jaar een dag naar de Pinksterconferentie? Of verblijf je het hele weekend buiten het conferentieterrein en kom je meerdere dagen? Je bent van harte welkom! Maar anders dan andere jaren moet je je vanaf dit jaar als daggast registreren. Naast de meer dan 20 duizend kampeerders ontvangt de Pinksterconferentie gemiddeld zo’n 30 duizend daggasten. Met soms meer dan 50 duizend conferentiegangers tegelijk op het terrein behoort de Pinksterconferentie inmiddels tot de grootste evenementen van Nederland. Dat brengt een grote verantwoordelijkheid met zich mee. Daarom veranderen vanaf dit jaar de regels voor toegang van daggasten. We leggen graag uit waarom, en ook hoe het werkt.
Open karakter en veiligheid
Voor het registreren als daggast brengen we alleen de onkosten in rekening. Dit is een bedrag van €1,75 per persoon, per dag. Een toegangsbewijs, in de vorm van een polsbandje, zal vooraf toegestuurd worden, zodat je snel door kan lopen bij de toegangscontrole. Als je met de auto komt is het, net als voorheen, nodig om een parkeerkaart te kopen. Ook deze kan vooraf besteld en betaald worden.
Aanmelden
De Pinksterconferentie heeft al meer dan 50 jaar een open karakter, waar iedereen welkom is. Ons doel is ook dat iedereen de conferentie kan bezoeken, dat is niet veranderd. Als je de Pinksterconferentie wilt meebeleven zonder op het evenemententerrein te kamperen, ben je van harte welkom als daggast voor een of meer dagen. Vanaf 2022 is registratie noodzakelijk voor alle bezoekers, dus ook daggasten. Dit is nodig vanwege de veiligheid en het grote aantal bezoekers op het terrein. We moeten aan de veiligheidsorganisatie, ook van de overheid, inzicht kunnen geven in het werkelijke aantal mensen op het conferentieterrein. Wellicht ten overvloede willen we vermelden dat deze registratie al eerder gepland stond om te gaan plaatsvinden en dat dit niets te maken heeft met de situatie van de afgelopen jaren, met o.a. de coronacrisis.
Kosten? Over de kosten van de Pinksterconferentie zijn we altijd heel transparant en ook dat is niet veranderd. We zullen tijdens de Pinksterconferentie weer collectes houden en zijn ook een campagne gestart voor de stijgende kosten vooraf aan de conferentie. Hierover lees je meer op opwekking.nl/steun.
Je kunt je aanmelden als daggast doormiddel van het aanmeldformulier op www.pinksterconferentie. nl/aanmelden/daggast of scan de QR code.
We merken dat nog niet iedereen weet dat ook daggasten zich dit jaar van tevoren moeten registreren. Daarom: j Ben jij van plan om niet het hele weekend te komen of om buiten het terrein te verblijven? Meld je aan! j Heb je familie, vrienden, gemeenteleden, buren die van plan zijn om een dagje te komen of die het hele weekend in een huisje of caravan buiten het conferentieterrein verblijven? Geef ze tijdig de tip om zich te registreren! Denk niet dat ze dat vast wel weten. We zien uit naar een geweldig feest waarin we elkaar en God mogen ontmoeten. Tot ziens op de Pinksterconferentie!
TERUGBLIK OPWEKKING WORSHIP WEEKEND 2022
Van 18 tot 20 maart vond het Opwekking Worship Weekend plaats op De Betteld in Zelhem. Een mooi weekend waarbij muziek, aanbidding en gezelligheid hand in hand gingen. Een kleine terugblik. Voor velen was het een feest van herkenning om elkaar als liefhebbers van aanbidding – bezoekers en band - na drie jaar weer te ontmoeten. Voor anderen was het de eerste keer: samen zingen, muziek maken en God groot maken; hoe mooi was dat! Met elkaar konden we God prijzen met zang en muziek en daarin groeien. De sprekers Jan Pool, Gilbert Thera, Kees Kraaijenoord, Martin Koornstra en Ruben Flach inspireerden met hun visie op aanbidding als levensstijl. Op zaterdag werden er verschillende workshops en seminars verzorgd die informatief, inspirerend en ook heel gezellig waren.
YOUTH.OPWEKKING BAND Nieuw op het OWW was de jongerenband van Youth.Opwekking die een aantal diensten begeleidde. Bandleider Edwin van Renesse blikt daarop terug: “Het was een heel leuk weekend. Voor de jongeren was het een kans om meer ervaring op te doen in het begeleiden van aanbidding, en ook om de Opwekkingsband beter te leren kennen. Mooi om daar de verbinding tussen de generaties te zien ontstaan. En gaaf dat Opwekking de jongeren zoveel ruimte geeft om te groeien.” Vorig jaar april is de jongerenband van Youth. Opwekking ontstaan. Edwin, die in het dagelijks leven werkzaam is als hoofd aanbidding en diensten in de Stadskerk Groningen, leidde de audities. Daarna werd hij gevraagd om de band te gaan leiden. Edwin: “Eigenlijk is het meer een community dan een band. Op elke positie hebben we twee muzikanten of vocals. We vinden het belangrijk om te benadrukken dat aanbidding niet over het podium gaat. Naast het podium ben je ook een aanbidder. En je kunt met elkaar meeleven, elkaar aanmoedigen en van elkaar leren.”
28
WORSHIPWEEKEND
Diep geraakt: een nieuw lied Tijdens het Opwekking Worship Weekend zijn zowel oude bekende, als nieuwe Opwekkingsliederen gespeeld en gezongen. Het allernieuwste Opwekkingslied beleeft zijn primeur tijdens de Pinksterconferentie. Dan lanceert Opwekking het speciale themalied Diep geraakt.
Ruben Flach zingt samen met zijn twee broers en schoonzus 'I give You my heart'.
De jongerenband maakte zijn debuut tijdens de digitale Pinksterconferentie in 2021. Sindsdien heeft de groep verder gewerkt aan het groeien in aanbidding en de onderlinge band. Tijdens de komende Pinksterconferentie zijn ze ook weer van de partij. Voor het eerst zal de band dan de aanbidding in de jongerentent begeleiden. “Daarnaast spelen we een keer mee bij een dienst in de grote tent én begeleiden we de Singin op zondagmiddag. Daar hebben we veel zin in! Verder zullen we dit jaar meewerken aan een aantal jongerenevenementen, waaronder de start van het seizoen van mijn eigen kerk, de Stadskerk Groningen. Maar de focus blijft wel in eerste plaats op Opwekking. En daarnaast op het schrijven en opnemen van eigen liederen. Er zit veel talent bij deze jongeren. Ze hebben het verlangen om liederen die God in hun hart heeft gegeven uit te werken.” •
De tekst van het lied is geschreven door Harold ten Cate, lid van de selectiecommissie van Opwekking en in het dagelijks leven voorganger van Baptistengemeente Koudum. Reyer van Drongelen zette het op muziek. Harold: “Ik was meteen verkocht toen Reyer het mij voor het eerst liet horen, het is echt een prachtige melodie.” Het idee voor het lied ontstond tijdens het werk dat Harold doet voor de selectiecommissie. “Ruben had ons verteld over het thema van de Pinksterconferentie, en daarmee in het achterhoofd keek ik naar de liederen die waren ingezonden. Vorig jaar hadden we een heel mooi themalied dat geschreven was door Elisa en ik dacht: hoe mooi zou het zijn om weer een themalied te hebben. Ik heb Ruben voorgesteld dat ik een lied zou schrijven. Ik heb daarbij gekeken naar de tekst in Handelingen 2, waar het thema van de Pinksterconferentie op gebaseerd is, en dat verwerkt in het lied. Petrus spreekt de mensen in Jeruzalem toe: je hebt toch gezien wat Jezus deed? Jullie hebben Hem gekruisigd, maar God heeft Hem uit de dood opgewekt. De mensen zijn diep geraakt en vragen: wat moeten we doen? Er zit zoveel in deze Bijbeltekst. Het lied telt vier coupletten, een refrein en een bridge. In de coupletten bezingen we de grote daden van Jezus, dat mensen door de Geest daarvan overtuigd raken, dat we ons leven aan Jezus geven en met Hem sterven in de doop. In het slotcouplet gaat het om delen van de liefde van Jezus. Hij stuurt ons de wereld in. Het refrein en de bridge verwoorden de respons: ‘Diep geraakt door uw liefde, zingen wij met geheven handen.’ Het lied gaat van zien, horen en overgave naar doorgeven. Je eindigt met de blik naar buiten.” Op cd46 komt een akoestische versie van het lied Diep geraakt. En tijdens de Pinksterconferentie wordt een liveopname gemaakt, tegelijk met twaalf liederen van cd46, op het worshipconcert dat op zaterdagmiddag plaatsvindt.
TEKST: Carina Bergman BEELD: Hilda van den Burgt
29
WEDERGEBOORTE Geen woorden maar daden KEES GOEDHART
Wedergeboorte is het gevolg van radicale bekering en het is de start van een groeiproces waarin alles wat Jezus kenmerkt, ook meer en meer zichtbaar wordt door jouw leven heen.
30
GELOOFSLEVEN
Bekering en wedergeboorte zijn twee belangrijke aspecten van het leven van een christen. Ze worden nogal eens door elkaar gebruikt, terwijl het twee afzonderlijke, duidelijk onderscheiden gebeurtenissen zijn. Bekering is een daad van mensen naar God toe (zie o.a. 1 Thessalonicenzen 1:8). Gods antwoord op die bekering is onze wedergeboorte, een daad van God naar ons toe.
De wedergeboorte plaatst ons in het nieuwe leven met Jezus Christus In Ezechiël 36:26 staat dat mooi beschreven met de woorden: Ik zal jullie een nieuw hart en een nieuwe geest geven, Ik zal je versteende hart uit je lichaam halen en je er een levend hart voor in de plaats geven. God geeft ons een nieuw hart, een nieuwe bron van waaruit we leven (zie Spreuken 4:23). Wedergeboorte is dus het gevolg van radicale bekering. Je kunt het niet zelf tot stand brengen. Het blijft een gave van God. De wedergeboorte is het werk van de Geest, die in Johannes 3:8 wordt vergeleken met de wind die blaast waarheen hij wil.
ONMISBAAR Die wedergeboorte is onmisbaar. In Johannes 3:3 zegt Jezus: Werkelijk, Ik verzeker u, alleen wie opnieuw wordt geboren, kan het koninkrijk van God zien. Nikodemus begreep niet veel van die uitspraak van Jezus. Hij vroeg of een mens dan voor de tweede keer de moederschoot in moest gaan. Jezus bedoelde echter dat er een natuurlijke geboorte is, maar ook een geestelijke geboorte, een ‘van boven’ geboren worden. De wedergeboorte plaatst ons in het nieuwe leven met Jezus Christus en is de start van een heel nieuw leven. Dit nieuwe leven is te danken aan God, die zijn Zoon gaf om ons te redden. Door de Geest van God is dit een eeuwig leven, niet alleen in het opzicht van ‘tijd’ maar ook van ‘kwaliteit’. Het is een ander leven dan het leven dat wij via onze ouders ontvingen.
BESTAAT ER EEN “ZONDAARSGEBED”? Als mensen in een samenkomst tot geloof komen, hebben we wel eens de neiging om hen een ‘zondaarsgebed’ voor te zeggen. Het naspreken van deze woorden hoeft echter nog niet te getuigen van berouw tegenover God. Veel mensen maken namelijk de keuze om Jezus te volgen uit een soort eigenbelang, omdat zij vastgelopen zijn en tot de ontdekking komen dat zij het leven zelf niet aankunnen. Dat is een goed en belangrijk inzicht en het is goed dat in gebed te belijden aan de Heer. Maar pas na die keuze zullen zij door de werking van de Heilige Geest gaan inzien wat God onder zonde verstaat en onder berouw hun zonden gaan belijden. Johannes 16:8 zegt over dit werk van de Geest: Wanneer Hij komt zal Hij de wereld in het ongelijk stellen door duidelijk te maken wat zonde is, gerechtigheid en oordeel. In Lukas 18:13-14 vinden we een mooi voorbeeld van wat je een echt zondaarsgebed kunt noemen. Het gaat daar om het gebed van de tollenaar tegenover het gebed van de Farizeeër. De tollenaar durfde niet eens zijn blik naar de hemel te richten. In plaats daarvan sloeg hij zich berouwvol op de borst en zei: God, wees mij zondaar genadig. Over die man zei Jezus: Ik zeg jullie, hij ging naar huis als iemand die rechtvaardig is in de ogen van God, maar die ander niet. Want wie zichzelf verhoogt zal worden vernederd, en wie zichzelf vernedert zal worden verhoogd.
1 Petrus 1:3 zegt: Geprezen zij de God en Vader van onze Heer Jezus Christus: in zijn grote barmhartigheid heeft Hij ons door de opstanding van Jezus Christus uit de dood opnieuw geboren doen worden en ons zo levende hoop gegeven.
31
advertentie
BRENG JE STEM UIT VOOR DE OPWEKKING TOP 100! OP=OP Doe dit vóór 27 mei op grootnieuwsradio.nl/stem en ontvang het spel.
Luister vrijdag 3 juni van 8.00u-18.00u naar de Opwekking Top 100 – mede mogelijk gemaakt door Pro Life Zorgverzekeringen. Luister via grootnieuwsradio.nl, de gratis app, DAB+ en interactieve tv.
GELOOFSLEVEN
Iets verderop, in vers 23 legt Petrus uit dat christenen zijn wedergeboren niet uit vergankelijk zaad, maar uit onvergankelijk zaad, door Gods levende woord dat altijd standhoudt. Het is een natuurlijk principe dat het soort zaad bepaalt welk soort leven wordt voortgebracht. Een tarwekorrel brengt tarwe voort, een gerstekorrel brengt gerst voort. Zo is het ook met de wedergeboorte. Het zaad is het goddelijke, onvergankelijke, eeuwige Woord van God. Het leven dat dit zaad voortbrengt, wanneer het in geloof in ons hart wordt ontvangen, is net als het zaad: goddelijk, onvergankelijk, eeuwig. Het is dan ook het leven van God zelf dat bij ons binnenkomt.
Een christen herken je niet aan gelaat, gewaad en gepraat maar aan zijn daad! Er is een enorm contrast tussen deze twee: de nieuwe mens die wordt geboren uit het onvergankelijke zaad van Gods woord, is rechtvaardig en heilig; de oude mens die geboren is uit ‘natuurlijk’ zaad, is verdorven en slecht. De nieuwe mens is uit God geboren en heeft gebroken met de zonde. Overwinnend leven wordt mogelijk vanwege de aard van dit zaad. De oude mens kan als verre nazaat van de eerste, zondige mens (Adam) niet anders dan zondigen. Zo iemand is een zondaar. Volgens Paulus in Efeze 4:22-24 is de wedergeboren mens echter ‘een nieuwe mens’. Hij heeft ‘de oude mens’ afgelegd en de nieuwe aangedaan. Voor de duidelijkheid: een zondaar is iemand die (structureel en bewust) in de zonde leeft. Een kind van God kan wel (incidenteel) zondigen, maar zal die zonden belijden en blijft een kind van God. Helaas zijn er mensen die gekozen hebben voor Jezus en die zichzelf daarna toch zondaren blijven noemen. Als zonden
beleden zijn, komt God er nooit meer op terug. Het is dan ook volkomen zinloos om meerdere malen dezelfde zonde te belijden.
VOEDSEL Voor zowel de oude als de nieuwe mens is er één onveranderlijke wet: zodra er nieuw leven is geboren, is er behoefte aan goed voedsel om dit leven in stand te houden. Een baby kan gezond worden geboren, maar als die baby niet snel het voedsel krijgt dat hij nodig heeft, zal het wegkwijnen en sterven. Ditzelfde principe geldt voor de nieuwe, wedergeboren mens. Zodra iemand is wedergeboren, vraagt de nieuwe geestelijke natuur in hem onmiddellijk om geschikt geestelijk voedsel. Dit nieuwe leven moet immers ook onderhouden worden en groeien! Het geestelijke voedsel voor de nieuwe mens is het Woord van God. Dat voedsel in zo rijk en gevarieerd en aangepast aan ieder stadium van geestelijke ontwikkeling, dat iedereen ermee uit de voeten kan. Het is belangrijk dat gezonde, geestelijke voedsel tot je te nemen. Want als je dat geestelijke leven verwaarloost en daarvoor in de plaats juist de oude mens weer gaat voeden, zul je terugvallen in je oude leven. Dat geldt niet alleen voor nieuwe christenen. Laat daarom iedereen die denkt dat hij stevig overeind staat, oppassen dat hij niet valt waarschuwt Paulus in 1 Korinthe 10:12. Een soortgelijke aansporing is ook te vinden in Hebreeën 3:14: Want alleen als we tot het einde toe resoluut vasthouden aan ons aanvankelijk vertrouwen, blijven we deelgenoten van Christus. Wedergeboorte laat zien dat je geloof zich niet beperkt tot het aanvaarden van een verzameling leerstellingen; het is de start van een groeiproces waarin alles wat Jezus kenmerkt, ook meer en meer zichtbaar wordt door jouw leven heen. Een christen herken je niet aan gelaat, gewaad en gepraat maar aan zijn daad! •
33
‘WE MOETEN DIT KWAAD ZIEN TE OVERLEVEN’ Oekraïense christenen zien zich in de oorlog met Rusland geconfronteerd met groot onrecht en verlies. Ook de dood van een evangelische voorganger heeft hen diep geschokt.
zien te overleven.” Deze woorden sprak de Oekraïense christelijke leider Yaroslav Pyzh uit in een videoboodschap op 6 april. Kort daarvoor was het nieuws naar buiten gekomen dat het lichaam van de christelijke leider Vitaly Volodymyrovich was gevonden op straat in Bucha, nadat Russische bezetters zich uit deze stad hadden teruggetrokken. “Ik weet dat er een tijd zal komen dat het hele idee van vergeving op de een of andere manier een plek moet krijgen in onze gedachten, maar zover is het nog niet. Op dit moment moeten we dit kwaad
Volodymyrovich, die het hoofd was van een seminarie en bestuurslid van de pro-familie organisatie All Together!, werd sinds 6 maart vermist. Op die dag had hij het voornemen geuit om
‘DIT ZIJN GELIEFDE KINDEREN VAN GOD’ Waddinxveen kwam in maart landelijk in het nieuws toen daar de eerste vluchtelingen uit Oekraïne werden opgevangen. Een goed georganiseerd interkerkelijk netwerk vormt de basis daarvoor vertelt Arjan Berkouwer, een van de initiatiefnemers. "Op woensdag 2 maart belde onze burgemeester met de vraag of ik kon helpen met de opvang van vluchtelingen uit Oekraïne. Ik heb direct 'ja graag' gezegd, en twee dagen later arriveerden vijftig vluchtelingen bij de noodlocatie. Binnen de kortste keren hadden we ook de permanente opvang
34
voor elkaar, een ongelooflijk mooie samenwerking met meer dan 150 vrijwilligers. Toen we al klaar waren kregen we een draaiboek uit Den Haag, over het opvangen van vluchtelingen." Dat de burgemeester hem belde was niet zo vreemd, want sinds er in 2015 Syrische vluchtelingen werden opgevangen, is Arjan betrokken bij een interkerkelijke vluchtelingenwerkgroep in Waddinxveen. Arjan staat in het dorp bekend als een enthousiast initiator en organisator. Hij stond aan de basis van de interkerkelijke kerstnachtdienst Kerst=Feest, het wandeltheater Expeditie Bethlehem en de huis-
ACTUEEL
de bezette stad Bucha lopend te verlaten. Vermoed wordt dat hij op Russische troepen is gestuit die hem hebben vermoord en hem daarna op straat achterlieten. Begin april werd zijn lichaam ontdekt, tegelijk met vele honderden andere lichamen die werden gevonden op straten en in massagraven. In zijn videoboodschap zegt een zichtbaar geëmotioneerde Yaroslav Pyzh: “Dit is een zware tijd voor ons als land. Het is niet te bevatten wat andere mensen onschuldige burgers, vrouwen, kinderen en bejaarden kunnen aandoen. Op de een of andere manier moeten we
leren leven met deze realiteit, ook al zullen we die nooit begrijpen of accepteren.” Yaroslav Pyzh is voorzitter van de UBTS, de Oekraïense Baptisten Theologische opleiding die in tien jaar tijd enorm is gegroeid in aantallen studenten. Daarnaast is hij directeur van een leiderschapsorganisatie die is verbonden met de Global Leadership Summit. Hoewel hij en zijn team niet in direct contact stonden met Vitaly Volodymyrovich, heeft zijn dood een grote impact onder hen. “We zijn allemaal erg van streek en we zien het als een groot verlies voor Oekraïne.”
aan-huis verspreiding van bossen lelies tijdens de coronacrisis in 2020.
AFVOERPUTJE Arjan heeft het verlangen om te dienen in Gods koninkrijk, het liefst op plekken waar het donker is. “Juist daar is God bij betrokken en zo groeit mijn persoonlijk geloof. Jaren geleden hoorde ik Henk Stoorvogel op de Pinksterconferentie spreken over de barmhartige Samaritaan. Hij zei: 'Jezus is te vinden op de donkerste plekken van planeet aarde. Het verhaal over de Samaritaan speelt zich af op de weg van Jericho, de laagstgelegen stad op aarde, aan de Dode Zee. Laag en doods. Het afvoerputje van de wereld.' En ik dacht: ik wil naar dat afvoerputje, maar er ging een aantal jaar overheen voordat ik wist hoe dat vorm kon krijgen." Arjan kreeg een glimp te zien van dat afvoerputje toen hij met een aantal vrijwilligers een hulptransport naar Lesbos bracht en een aantal weken hielp in kamp Moria. Met tranen in zijn ogen vertelt hij: "Dan wijs je een gezin een kleine tent toe, die ze ook nog moeten delen met een ander gezin. Welkom in Europa, hier
Yaroslav besluit zijn videoboodschap met een verzoek om gebed en actie. “Ik weet dat jullie allen bidden voor een wonder, en wij hebben dat wonder nodig. De oorlog is niet voorbij en dat wat we hebben gezien in Bucha is maar het topje van de ijsberg. Laten we heel hard bidden voor een wonder en laten we heel hard werken om deze oorlog te beëindigen.” •
De volledige boodschap van Yaroslav Pyzh kun je hier terugkijken: vimeo.com/695694041
is je tentje. Zo ga je toch niet met mensen om? Dit zijn geliefde kinderen van God. Ik weet het wel, het is politiek. Ik houd me daar niet mee bezig, ik bemoei me met de vluchtelingen."
VERRASSEN Arjan werd in de weken dat hij actief was voor de Oekraïense vluchtelingen vaak om drie uur 's nachts wakker. "Waarom dat is? Geen idee, dat moet je aan de Baas boven vragen, maar ik word altijd met een idee wakker. Bijvoorbeeld dat we in elk nachtkastje van de vluchtelingen een mooie verrassing moesten stoppen: een geschreven boodschap, een handvol hartjes, net wat de vrijwilligers maar bedachten. God legde dat idee op mijn hart. Het mooie van het werken in Gods koninkrijk is dat je dingen op je weg krijgt, waarvan je later zegt: hoe ben ik hier nu weer in beland? God verrast je elke keer. Je hebt er geen idee van hoe rijk je wordt als je gewoon maar achter Jezus aan gaat." •
35
HELPDESK VOOR PRAKTISCHE EN PASTORALE HULP Stichting Gave biedt ondersteuning aan kerken en christenen die bij de opvang of hulp aan vluchtelingen betrokken zijn of willen worden.
HELPDESK In de allereerste plaats hebben de Oekraïense vluchtelingen een veilige plek nodig. Stichting Gave moedigt kerken en christenen aan deze vluchtelingen een warm welkom te bieden. Kennis over zaken als interculturele communicatie, omgaan met trauma en praktische tips is beschikbaar op de website www.gave.nl/oekraine. Ook is er een helpdesk gestart voor vragen over de omgang met Oekraïners (oekraïne@gave.nl). Gave ondersteunt gastgezinnen met vragen op pastoraal vlak. Gastgezinnen kunnen zich melden en ontvangen informatie hoe Gave hun hulp kan bieden. In een later stadium komen traumahulp, werk en het bieden van activiteiten zoals taallessen, ontmoetingen en kerkdiensten
36
Bemoedigingskaart in het Oekraïens
aan de orde. Voor de eerste ontvangst zijn welkomsttasjes en bemoedigingskaarten in de Oekraïense taal beschikbaar om uit te delen.
CRISIS Jan Pieter Mostert, directeur van Stichting Gave: “Grote aantallen vluchtelingen komen naar ons land. De kans is groot dat deze vluchtelingencrisis groter wordt dan de recente crisis van 2015-2016. Het is een crisis die er om vraagt dat het Nederlandse volk zich van zijn beste kant laat zien en zich samen sterk maakt voor mensen in nood.” Om de hulp aan vluchtelingen te bundelen en te versterken, werkt Gave samen met diverse andere organisaties, er zijn constructieve gesprekken over samenwerking met o.a. Geloofsinburgering, Leger des Heils, 4M en Ontmoeting. •
TEKST: Carina Bergman
Doordat de huidige opvangcentra in Nederland al overvol zijn, is het vinden van alternatieve opvanglocaties momenteel een grote uitdaging. Gemeentelijke overheden regelen waar mogelijk noodopvang. Dit gebeurt onder meer in Amsterdam, Utrecht en Harskamp. Daarnaast hebben veel Nederlanders hun huizen opengesteld voor kleinschalige opvang als gastgezin.
NIEUWS TEENSTREET SPRING BREAK Van 3 tot en met 7 mei vindt de TeenStreet Spring Break plaats op de Kroeze Danne. Tieners gaan gedurende vijf dagen met leeftijdsgenoten uit allerlei kerken de diepte in. Samen ontdekken ze hoe gaaf het is om ALL-IN voor Jezus te gaan. De tieners bouwen hier vriendschappen op voor het leven en leren wat het betekent om Jezus te volgen in deze tijd. Ook zijn er seminars, workshops, bootcamps, nachtspellen en een mocktailbar. (www.teenstreet.life)
I HAVE A DREAM
World Vision verzorgt een viertal muzikale voorstellingen onder de titel I Have A Dream. Hierin wordt het ontroerende en hoopgevende verhaal van Risha, een jong meisje uit India verteld. Zij wil niets liever dan danseres worden. Maar dat dromen niet vanzelfsprekend werkelijkheid worden, moet Risha op harde wijze ondervinden. Van West-Bengalen wordt ze meegenomen naar Mumbai, waar ze in een wereld terechtkomt waar dingen gebeuren die het daglicht niet kunnen verdragen. De voorstellingen worden op vier verschillende locaties gehouden. (www.worldvision.nl)
ZOMERSCHOOL
EVANGELIE & MOSLIMS Stichting Evangelie & Moslims organiseert van 20 tot en met 24 juni een praktische trainingsweek voor christenen, om je geloof te delen met moslims. Een intensieve studieweek over het geloof en de cultuur van moslims en hoe je hen kunt bemoedigen om volgeling van Jezus te worden. Tijdens de week wordt een bezoek gebracht aan een moskee met de mogelijkheid om in gesprek te gaan met moslims. (www.evangelie-moslims.nl)
MET MATT REDMAN TOERUSTING VOOR THUISFRONTTEAMS Als Thuisfrontteam komt er heel wat op je af, zoals vragen over financiën, contact met de achterban, en niet in de laatste plaats geestelijke en mentale zorg voor de zendeling. Daarom organiseert MissieNederland samen met diverse zendingsorganisaties regelmatig online toerustingsavonden voor Thuisfrontteams. De volgende avond staat gepland op 19 mei en gaat over veiligheid. (www.missienederland.nl)
Matt Redman verzorgt het openingsconcert van het Strandheem festival op woensdagavond 25 mei. Het Strandheem Festival is een 5-daags festival in het noorden van het land, dat elk jaar gehouden wordt in het Hemelvaartweekend. Het is de laatste jaren uitgegroeid tot één van de grootste christelijke festivals van Nederland, met in 2019 meer dan 11.000 bezoekers. (www.strandheemfestival.nl)
37
Houd je kinderen dicht bij God Tijdens de Pinksterconferentie verschijnt bij Opwekking een nieuw boek rondom geloofsopvoeding: Houd je kinderen dicht bij God - 40 gesprekken om te voeren met je kind. Want hoe reageer je op sommige lastige vragen?
38
GELOOFSOPVOEDING
Kinderen van alle leeftijden krijgen te maken met kritische vragen over het christendom, waar ze vaak niet goed antwoord op hebben: op school, via vrienden of online. Het resultaat? Uit onderzoek blijkt dat tegen de tijd de tijd dat ze de leeftijd van jongvolwassene bereiken, minstens 60 procent het geloof loslaat. Het probleem is dat kinderen niet worden toegerust met die antwoorden, vaak omdat hun ouders die kennis zelf niet hebben.
‘ZE BEWEERDEN DAT ER GEEN ENKEL BEWIJS WAS DAT JEZUS OOIT HEEFT BESTAAN, DAT DE BIJBEL VOL FOUTEN STOND’ Het boek Houd je kinderen dicht bij God van de Amerikaanse auteur Natasha Crain helpt ouders daarmee. In het boek snijdt Natasha veertig onderwerpen aan waar iedere ouder/opvoeder over zou moeten praten met z’n kinderen. Tijd voor een kennismaking met Natasha en haar redenen om het boek te schrijven.
Natasha, hoe kwam je op het idee voor dit boek? “In 2011 begon ik met een blog voor christelijke ouders. Ik had drie jonge kinderen en zocht eigenlijk een manier om online met andere christelijke ouders in contact te komen. Mensen begonnen mijn blogs te delen, ook met nietchristenen. Die lieten reacties achter waar ik niet goed op wist te reageren. Ze beweerden dat er geen enkel bewijs was dat Jezus ooit heeft bestaan, dat de Bijbel vol fouten stond, dat evolutie de noodzaak voor het bestaan van God had vervangen, en nog veel meer. Ik had tot dan toe over eenvoudige onderwerpen geschreven, zoals goede aanbiddingsliedjes voor kinderen. Maar door deze reacties besefte ik dat ik kinderen opvoedde in een HEEL andere wereld dan die waarin ik zelf was opgegroeid. Dus begon ik boeken te lezen over geloofsverdediging. In mijn blog deelde ik met andere ouders wat ik had geleerd. Op een
bepaald moment stelde een uitgever voor mijn blogs uit te brengen als boek. Dat was in 2016. Sinds die tijd heb ik meerdere boeken geschreven over geloofsgesprekken met kinderen. Ik vind het geweldig dat Houd je kinderen dicht bij God nu ook in het Nederlands verschijnt en ik ben echt dankbaar voor iedereen die betrokken is geweest bij het vertalen en uitgeven ervan. Als ik terugkijk, verbaast het me om te zien hoe God die kleine blog gebruikte voor iets dat ik nooit had gepland!”
Waarom is het zo belangrijk om met je kinderen in gesprek te gaan over geloof? “Ik denk dat veel christenen onderschatten hoeveel invloed de seculiere omgeving van vandaag heeft op het geloof van hun kinderen. Ze groeiden zelf op in een tijd dat het christendom een vaststaand gegeven was, net zoals 2 + 2 = 4, met weinig of geen reden om te twijfelen. Maar de context van het christendom van vandaag is radicaal anders. Het is niet toereikend om simpelweg te vertellen wát ze moeten geloven. Je kinderen horen constant dat 2 + 2 eigenlijk gelijk is aan 6 ... of 8 ... of 12. Welke reden hebben ze om te geloven wat je hen leert? Dat is de vraag van vandaag die elke ouder moet beantwoorden.“
Met je kinderen in gesprek gaan over geloof, hoe doe je dat? “De belangrijkste sleutel om kinderen te betrekken bij diepgaande gesprekken over geloof is vrij eenvoudig: plan wekelijks tijd in om als gezin geestelijk samen te zijn. Dat kan al een hele uitdaging zijn. Maar als we echt geloven dat er eeuwige gevolgen zijn voor onze kinderen en hun relatie met Jezus, dan zou het toch onze hoogste prioriteit moeten hebben om die tijd apart te zetten voor zulke geloofsgesprekken? Al begin je maar met dertig minuten per week. En wees daarin creatief; wij houden de ene avond Bijbelstudie, en dan weer een vragenavond of we praten over dingen in het nieuws. Er was bijvoorbeeld een verschrikkelijke schietpartij in een kerk in Texas, en op social media zei iemand: ‘Het is nu wel duidelijk dat God niet bestaat, want anders had Hij die mensen wel gered.’
39
advertentie
NIEUWE UITGAVE VAN OPWEKKING
Houd je kinderen dicht bij God van Natasha Crain Kritische of negatieve opmerkingen over het christelijk geloof gaan ook onze kinderen niet voorbij. In Houd je kinderen dicht bij God komen veertig van de meestgestelde vragen waar kinderen mee te maken krijgen aan de orde - over God, de waarheid en wereldbeelden, Jezus, de Bijbel, en wetenschap. En er worden heldere, makkelijk te begrijpen antwoorden aangereikt om samen als gezin over door te praten en een stevig geloofsfundament te leggen. Verkrijgbaar met Pinksteren in de Lectuurtent en in de webshop.
‘Dit boek had ik 25 jaar geleden moeten hebben!’ - Jan Pool (spreker en schrijver)
Op zoek naar geloofsverdieping, je plek in kerk en maatschappij? Ontdek welke studie bij jou past
Welkom op onze
Open dag
Opleiding Theologie
11 mei 2022
Opleiding Missionair Werk
Voor deeltijd en nascholing. Kijk voor meer info op onze site.
Opleiding Pastorale Hulpverlening
viaa.nl
Jongerenwerkersopleiding Sprekersroute www.evangelisch-college.nl/ open-dagen
Studietraject Gods Koninkrijk en de Heilige Geest Opleiden. Dat doen we voor jou.
Dé hogeschool in Zwolle
GELOOFSOPVOEDING
Aanbevelingen “Ik merk dat er een schreeuwende behoefte is aan Bijbels gefundeerde antwoorden, juist voor jongeren. Wie dit boek leest, komt goed beslagen ten ijs en kan helpen om goed om te gaan met soms lastige vragen; vragen die - als er geen goede antwoorden op komen - in potentie de kracht hebben om het geloof midscheeps te treffen en te laten stranden.” Frans Gunnink, Uitgever Weet Magazine “Dit boek heeft mijn ogen geopend en doen beseffen hoe noodzakelijk het is dat wij diepe geloofsgesprekken voeren met onze kids, zodat zij een stevig geloofsfundament hebben en blijven geloven als er geestelijke uitdagingen zijn. Dit boek is een aanrader om te lezen voor elke ouder, leerkracht en kinderwerker.” Lisanne Koudijs, kidspastor Mozaiek0318 (Ollie en Sophie) “Dit boek had ik 25 jaar geleden moeten hebben! Natasha Crain heeft een geweldig mooi boek geschreven over veertig thema’s waar de meeste tieners weleens vragen over hebben. En ze behandelt ook de zogenaamde hete hangijzers. Hier heb je als ouder echt wat aan!” Jan Pool, spreker, schrijver en mentor
Daar praat ik over door. Kinderen die op een bepaalde leeftijd misschien niet graag de Bijbel bestuderen, kun je wel geïnteresseerd krijgen als je Bijbelstudie en de praktijk bij elkaar brengt.”
Moet je als ouders alles weten? “Nee, zeker niet, en dat kan ook niet. Mijn eigen kinderen zijn er heel goed in om mij een dom gevoel te geven. Dan zeg ik eerlijk: ‘Ik weet het niet ...’ Maar er is een verschil tussen het niet weten van een antwoord, en het niet weten omdat God het ons niet heeft verteld. Je kunt er altijd naar op zoek gaan! Daar leren ze misschien nog wel meer van dan van een kant-en-klaar antwoord. Daarom houden wij regelmatig een 'vragenavond' waarop onze kinderen al hun vragen over het geloof en de Bijbel mogen stellen. Dit is een goede manier om kinderen aan het praten te krijgen over wat er in hun hart omgaat, en om over dingen te praten die voor hen relevant zijn.”
En de evolutieleer? “De gevaarlijkste fout die je als ouder op dit punt kunt maken, is het onderwerp simplistisch af te doen of de evolutieleer af te doen als een 'gek idee' dat kinderen maar snel moeten vergeten. Op school en online krijgen ze namelijk voortdurend allerlei ‘bewijs voor evolutie’ te horen, dus zorg dat ze daarop voorbereid zijn. Hoewel ik in mijn boek pleit voor de waarheid van het christendom, zijn er onderwerpen waar ook christenen onderling verschillend over denken, zoals de leeftijd van de aarde en evolutie. Daarom heb ik geprobeerd zo objectief mogelijk de Bijbelse en wetenschappelijke vóórs en tégens van die verschillende opvattingen uiteen te zetten, zonder zelf een expliciet standpunt in te nemen. Het belangrijkste is dat ouders de verschillende opvattingen begrijpen, zodat ze die aan hun kinderen kunnen uitleggen. Het helpt al als we kinderen helpen begrijpen: ‘Hé, er zijn conflicten tussen hoe de wetenschap en de Bijbel bepaalde dingen uitleggen, maar daar kun je op die of die manier naar kijken.’ En in veel opzichten vullen wetenschap en de Bijbel elkaar aan, simpelweg omdat God de schepping ordelijk heeft gemaakt.”
Heb je nog een aanmoediging voor ouders? “De tijd en aandacht die je besteedt aan de ontwikkeling van het geloof van je kinderen is een investering, geen eenmalige aankoop. Bij een aankoop geef je geld uit met de verwachting een bepaald en specifiek iets terug te krijgen. Bij een investering weet iemand dat er een risico bestaat dat die investering niet tot het gewenste resultaat leidt. Vergis je niet: geloofsopvoeding is een investering die God van ons vraagt (Deuteronomium 6:6-7). Word een belegger! Zet alles in wat je hebt. Bid vervolgens dat God jouw investering zal gebruiken en het zal laten groeien, tot zijn glorie.” •
Natasha Crain (natashacrain.com) is getrouwd en moeder van drie kinderen. Ze is afgestudeerd in marketing en in christelijke apologetiek.
TEKST: JOYCE DE JONGH
41
Opwekking begint met een aanraking
van God
“Ik ben opgegroeid in een gereformeerd (vrijgemaakt) gezin. Ik kan me niet anders herinneren dan dat het geloof belangrijk voor me was en ik ervoer ook echt wel een relatie met God. Datzelfde geldt voor mijn vrouw. Allebei hebben we altijd veel steun aan ons geloof gehad. En toch, achteraf terugkijkend, ontbrak er iets. Dat werd ons duidelijk in een proces dat begon tijdens Pinksteren 2011. We waren allebei ziek en konden niet naar de kerk. Via Twitter zag ik dat er een livestream was van Opwekking. Nu moesten we daar als overtuigd gereformeerden eigenlijk niets van hebben. Maar het was Pinksteren en we wilden toch iets, en dus zetten we de livestream aan. We werden direct geraakt door het enthousiasme en de overtuiging waarmee er werd gezongen. De boodschap van de preek raakte ons nog meer. En bij de middagdienst ervoeren we dat nog sterker. Het was alsof God rechtstreeks tegen ons aan het praten was! Aan het einde van de preek rolden bij ons allebei de tranen over de wangen. We keken elkaar aan hebben letterlijk tegen elkaar gezegd: ‘Er is iets gebeurd, we weten niet wat, maar hier moeten we samen doorheen.’ In de dagen erna hebben we samen alle diensten van dat weekend teruggekeken. Het werd een begin van een enorme verandering in ons. We hebben ervaren hoe we van binnenuit door de Heilige Geest veranderd werden.
42
Het was het begin van een ontdekkingstocht waarin we tot vele nieuwe inzichten kwamen, een diepe relatie met God kregen, maar ook een periode waarin we heel veel moesten opruimen in ons leven. Met verdriet hebben we uiteindelijk de overstap naar een andere gemeente gemaakt. Door deze stap raakte ik wel mijn baan kwijt. Maar we wisten zeker, dat dat goed zou komen. Omdat God heel duidelijk deze stap had bevestigd, door zijn Woord. Ik ervoer in die tijd ook een verlangen om iets met evangelisatie te gaan doen, maar ik zag er tegelijkertijd tegenop. Toen ik op weg naar een sollicitatiegesprek in Utrecht in de trein zat, dacht ik: hoe mooi zou het zijn als ik voortaan elke dag met de trein naar mijn werk zou reizen. Elke dag de kans zou hebben om met mensen in gesprek te gaan en te getuigen van Jezus. Ik heb daar zelfs nog voor gebeden op dat moment.
Perron Toen ik uitstapte op Utrecht Centraal zag ik een man staan die duidelijk hulp nodig had, maar iedereen liep hem voorbij. Ik voelde een strijd vanbinnen: ik wilde hem wel aanspreken, maar ik moest ook op tijd bij het sollicitatiegesprek zijn. Uiteindelijk ben ik doorgelopen. Ik ging naar het gesprek en binnen een kwartier stond ik weer buiten. Het gesprek liep voor geen meter, we praatten totaal langs elkaar heen. Op de terugweg
GETUIGENIS
‘ Het was alsof God rechtstreeks tegen ons aan het praten was!’ Catharinus Doornbos (49) en zijn vrouw Muella kwamen tot een levend geloof tijdens het kijken naar de livestream van de Pinksterconferentie 2011. “We hebben ervaren hoe we van binnenuit door de Heilige Geest veranderd werden.”
in de trein zag ik aldoor dat beeld van die man op het perron. Ik had een verlangen om mensen bij Jezus te brengen, maar wat deed ik? Doorlopen mijn eigen zaken regelen.
‘IK HAD EEN VERLANGEN OM MENSEN BIJ JEZUS TE BRENGEN, MAAR WAT DEED IK?’ ’s Avonds ben ik op mijn knieën gegaan. Ik heb mijn tekortkomingen beleden en gevraagd om vergeving. Midden in de nacht werd ik ineens klaarwakker met een tekst in mijn hoofd: Mattheus 6:33. Ik had geen idee wat daar stond. Maar het was zo sterk, dat ik mijn lampje aandeed en het opzocht. Zoek eerst het Koninkrijk van God en Zijn gerechtigheid en al het andere zal je bovendien geschonken worden. En God sprak heel direct in mijn hart: ‘Als jij je bezighoudt met mijn dingen, dan houd Ik me wel bezig met jouw dingen.’ Oftewel: ik had me met die man bezig moeten houden in plaats van met mijn baan en dergelijke. Op dat moment heb ik tegen God gezegd: ‘Als dat is wat U wilt, dan doe ik dat.’
Uitdelen Een week later stond ik op straat te evangeliseren, en sinds die tijd heb ik zo met vele mensen mogen bidden en genezingen mogen meemaken. In de coronatijd hebben we met een evangelisatieteam veel mensen op straat mogen bemoedigen met rozen en pakketjes met daaraan een kaartje. We
merkten hoe mensen erdoor geraakt werden en hoe het opening gaf voor gesprekken. Soms kwamen mensen maanden later naar ons toe om te vertellen dat de boodschap op de koelkast hangt of op het nachtkastje staat en ze er nog steeds door bemoedigd worden. Anderen zijn door het pakketje weer de Bijbel gaan lezen. Ook in onze eigen buurt proberen we ingangen te vinden om iets van ons geloof uit te dragen. We hebben een bord in onze tuin staan met een bemoedigende Bijbeltekst. Ook staat er een buurtkast, voor levensmiddelen, verzorgingsartikelen, leesboeken, spelletjes, puzzels of kinderboeken. De één komt wat halen, de ander komt wat brengen en zo helpen we elkaar. In de kast staat ook een Bijbel en een bakje met onze contactkaartjes. Verder mag ik als vrijwilliger leidinggeven aan een internationaal team van ruim 100 mensen die voor de internetzendingsorganisatie GlobalRize de chat verzorgen in diverse talen. Naast dit alles heb ik voor drie dagen per week een betaalde baan. Ook Muella heeft een halve baan. We hebben genoeg om van rond te komen. Ik vergelijk het vaak met Paulus, die ook regelmatig zijn vak als tentenmaker beoefende om in zijn levensonderhoud te voorzien. God had tegen mij gezegd: En al het andere zal je bovendien geschonken worden… Hij voorziet in alles wat wij nodig hebben.” •
43
‘ Hoi, nieuw hier?’
Hoe kunnen we als gemeente gastvrijer zijn? 44
GEMEENTELEVEN
Kijk je naar God en zijn visie op gastvrijheid, dan zou de kerk de meest gastvrije plek op aarde moeten zijn. In de praktijk is dit niet altijd zo. Alpha Nederland ondersteunt en inspireert kerken in het zijn van een gastvrije kerk. “Een gastvrije kerk is een getuigende kerk, waarin mensen God ontmoeten,” zegt Dorine Sommer, relatiemanager kerken bij Alpha Nederland en theoloog. Welke kansen ziet Alpha Nederland voor kerken en gemeenten om te groeien in gastvrij zijn? Sla de Bijbel open en je weet dat gastvrijheid een belangrijk thema is. Denk aan het verhaal van Abraham die drie voorbijgangers, achteraf gezien engelen, uitnodigt voor een maaltijd. God gaf gastvrijheid als een duidelijke opdracht mee aan het volk Israël en ook de vroege kerk wordt aangemoedigd om gastvrij te zijn: Houd de onderlinge liefde in stand en houd de gastvrijheid in ere, want zo hebben sommigen zonder het te weten engelen ontvangen (Hebreeën 13:1-2 NBV21).
AANSTEKELIJK God vindt gastvrijheid belangrijk omdat het zijn liefde voor mensen weerspiegelt. Dorine Sommer: “Je ziet dit gebeuren in gemeenten die goed zijn in het gastvrij zijn: zij groeien. Gasten komen graag terug. Niet direct voor de boodschap, dat komt later. Ze komen vooral terug omdat ze zich gezien en welkom voelen. Wij zien dat gemeenten opbloeien als zij doelbewust investeren in hun gastvrijheid. Het mooie aan gastvrijheid is dat het aanstekelijk is. Wanneer je verwelkomd wordt in een gastvrije gemeenschap waar je jezelf mag zijn en geliefd voelt, kan het niet anders dan dat je die houding kopieert. Zo bouwen kerken aan een cultuur waarin de gast zich gezien voelt en wordt gastvrijheid een vorm van discipelschap. Je onderwijst door te doen, dat geeft impact!”
Het zijn van een gastvrije en uitnodigende kerk vraagt een open houding. Je staat open voor groeikansen. Dorine: “Ik heb gelukkig nog nooit een gemeente horen zeggen dat ze niet gastvrij wil zijn en we worden vaak benaderd door kerkleiders om over dit onderwerp te sparren. Maar misschien herken je bij jezelf, of in je kerk, wel de Dorine Sommer houding: ‘Zo belangrijk is het toch niet? Moet dit nu zoveel aandacht krijgen? We doen al zoveel!’ Wij geloven dat een gemeente niet is bedoeld als een naar binnen gekeerd groepsgebeuren. Is onze houding als kerk of christen gesloten, dan zeggen we: ‘Deze boodschap, dit goede nieuws, is alleen waardevol voor onszelf.’ Wij geloven echter in een gastvrije God en dat de gemeente een afspiegeling is van wie God is.”
UITLEGGEN Gastvrij zijn betekent ook dat je in alles rekening houdt met mensen die nog nooit eerder in een kerk zijn geweest. Dorine: “Dat kan verder gaan of anders zijn dan we zelf denken. Vanuit het perspectief van een gelovig gemeentelid kun je zelf bepaalde zaken heel gastvrij vinden, terwijl een niet-gelovige gast dit heel anders kan ervaren. Gastvrijheid raakt alle aspecten van het kerk-zijn, niet alleen een warm welkom bij de deur. Het gaat om de taal die je spreekt, de toon die je zet, de toegankelijkheid van de preek, de manier waarop
HOE GASTVRIJ IS JOUW GEMEENTE? Dit voorjaar biedt Alpha Nederland gemeenten en kerken de mogelijkheid om hun gastvrijheid te laten testen in Project Mystery Guest. Elke gemeente die zich aanmeldt wordt bezocht door een mystery guest. Na afloop ontvangen de leiders een uitgebreide rapportage en handvatten om aan de slag te gaan met het thema gastvrijheid in hun kerk. alphanederland.org/mystery-guest
45
je bidt, hoe je het gebouw inricht en op welke manier de website is vormgegeven.” De gemeente van Rachel Hughes is hier een mooi voorbeeld van. Rachel leidt samen met haar man Tim ‘Gas Street Church’ in Birmingham. Ze startten deze jonge gemeente vanuit Holy Trinity Brompton, de bakermat van Alpha. Rachel: “In alles wat wij doen, houden wij rekening met eventuele gasten. Wij noemen dit ‘encounter and explain’ (ontmoeting en uitleg). We willen dat gasten zich welkom voelen. Tegelijkertijd willen wij niet afdoen aan onze geloofsbeleving, aan wie God is en de ruimte die Hij mag innemen. Dus wat we doen, is uitleggen. Voordat we gaan aanbidden, zeggen we bijvoorbeeld: ‘We gaan liederen zingen om ons hart en onze gedachten
‘ Het gaat om mensen die nog niet bereikt zijn, mensen die we een ontmoeting met Jezus gunnen’ op God te richten. Sommigen willen daarbij misschien zitten, anderen willen staan of hun handen in de lucht doen. Het is voor hen een fysieke uiting van hun liefde voor God.’ We leggen uit wat we doen en waarom we dat zo doen. Zo is er een veilige cultuur gegroeid in de gemeente. Mensen hebben het vertrouwen dat ze iemand kunnen meenemen, omdat er rekening wordt gehouden met deze mensen. We vertellen daarnaast verhalen over hoe Jezus levens verandert, waardoor mensen het verlangen krijgen om het goede nieuws te delen en mensen uit te nodigen. Ook is bij ons het welkomstteam onmisbaar. Zij zijn erop getraind om gasten op hun gemak stellen. Als een van onze leden de moed heeft gehad om zijn collega mee te nemen, moeten wij ervoor zorgen dat die collega terechtkomt in een omgeving waarin hij zich welkom voelt, geliefd, erkend en aanvaard.”
VOORSTELLEN In een van de afleveringen van de podcastserie De Kansen voor de Kerk van Alpha Nederland spreekt
46
SEMINAR OVER GASTVRIJHEID Alpha Nederland verzorgt op zondag tijdens de Pinksterconferentie een seminar onder de titel ‘We hebben al een welkomstteam’. Arnoud Drop en Dorine Sommer spreken over het thema gastvrijheid. Welke kansen zijn er voor jou, en voor jouw kerk, om te groeien in gastvrijheid?
directeur Arnoud Drop met Niels de Jong. Niels is pionier en voorganger bij Noorderlicht, een eigentijdse, levendige PKN-gemeente in Rotterdam. In de podcast vertelt hij hoe zij omgaan met gastvrijheid: “Gastvrijheid betekent dat er op je wordt gerekend. Dat is wat wij doen. We rekenen elke zondag op mensen die er voor het eerst zijn. Ik stel me ook elke zondag voor. Ik ga er gewoon niet vanuit dat iedereen mij kent. Dus zeg ik het even. Ook in kleine tussenzinnen kun je gasten aanspreken. ‘Of je nu wel of niet gelooft, ik denk dat…’ Je laat merken, zien en horen aan mensen die te gast zijn, zoekende of niet-gelovig, dat we op hen rekenen. Dat ze welkom zijn. Je zegt eigenlijk: ‘We hebben jou in ons achterhoofd.’” Dorine: “Wat ons drijft om met kerken en gemeenten op te trekken rondom het thema gastvrijheid, is dat we zien dat het werkt. We zien bijvoorbeeld dat de principes van gastvrijheid werken bij de Alphacursus. Deelnemers ervaren Alpha als een gastvrije, leerzame en leuke plek. Als kerken aan de slag gaan met gastvrijheid en als het ware de Alpha-cultuur in hun gemeente brengen, is er groei en voelen mensen zich welkom. Creëer dus een omgeving waarin de gast centraal wordt gezet en groei daardoor als kerk. Wat het je kost is de bereidheid om uit je eigen bubbel te komen. Het is comfortabel om niet op een vreemde te hoeven af stappen. Het is comfortabel om de diensten te houden zoals ze zijn. Het is comfortabel om je geloof voor jezelf te houden. Maar het draait in de kerk niet om de kerkleden, het draait niet om jou. Het gaat om mensen die nog niet bereikt zijn, mensen die we een ontmoeting met Jezus gunnen.” •
UITGEVOGELD DE REST VAN DE WERELD IS ER OOK NOG Zodra de oorlog in Oekraïne uitbrak zijn we in Nederland massaal in beweging gekomen. Hulpkonvooien werden volgeladen met tonnen aan goederen, gastgezinnen openden hun huizen voor vluchtelingen, er werd massaal gedoneerd. En dat is zoals het hoort te zijn.
Henk Stoorvogel
In Oekraïne is een bloeiende 4e Musketierbeweging, net zoals overigens in Rusland. Het is hartverscheurend om dagelijks de berichten vanuit ons netwerk in Oekraïne te krijgen. Over bombardementen, over mannen die achterblijven terwijl ze vrouw en kinderen de grens over sturen, over hongersnood.
Ook als de 4e Musketier kwamen we meteen in actie. Bijna dagelijks rijden er vrachtwagens met Musketiers naar – en óver – de grens. In Oekraïne hebben we een ijzersterk netwerk dat hulpgoederen vanuit de centrale verzamelpunten verspreidt naar honderden plaatsen in het land, om daar waar de nood het hoogst is medicijnen, voedsel en dekens te brengen. Gezinnen van onze mannen in Oekraïne worden opgevangen door 4M-families in Hongarije, Polen en Nederland. In een tijd van oorlog moet je toch kunnen vertrouwen op je broeders, dat zij zorgen voor jouw vrouw en kinderen.
MENSENHANDEL De signalen van mensenhandel kwamen met het uitbreken van de oorlog namelijk ook al snel. Vrouwen en kinderen werden onder valse voorwendselen ontvoerd, verkracht en het circuit van prostitutie ingebracht. Ik kan er met mijn hoofd niet bij hoe mensen andere mensen kunnen behandelen als een product; dat je mensen die net voor hun leven zijn gevlucht hun leven alsnog kunt afnemen. Maar het gebeurt, vaker en ook dichterbij dan je denkt.
Lijden dat je niet ziet en kent, raakt je niet, zet je niet in beweging Het is dus goed en belangrijk dat we met ons allen in Nederland meteen klaarstonden voor Oekraïne en daar de hulp bieden die we kunnen.
AFSTAND Maar… de rest van de wereld is er ook nog. Ook dat is goed om te beseffen. Afrika is door de coronapandemie tientallen jaren teruggeworpen in het niveau van bestaan. Armoedecijfers zijn weer omhooggeschoten. Ook daar zijn onnoemlijk veel mensen in handen gevallen van handelaren die het slechtste met hen voor hebben. Kinderen zijn twee jaar niet naar school geweest en velen van hen keren ook niet meer terug. Zij zijn inmiddels zwanger geraakt of aan het werk gegaan, in een mijn of in een sloppenwijk. In mijn studententijd leerde ik dat de betrokkenheid bij het leed van een ander kwadratisch vermindert met elke kilometer dat de afstand toeneemt. Ik kan het dus erger vinden dat de hond van mijn buurvrouw overlijdt dan dat een bus met tien kinderen in een ravijn valt aan de oostgrens van China. Lijden dat je niet ziet en kent, raakt je niet, zet je niet in beweging. Laten we daarom bidden dat God ons bewogenheid geeft voor ieder leed, dichtbij én ver weg. En laten we Oekraïne vooral blijven helpen waar we maar kunnen, maar tegelijk beseffen: de rest van de wereld is er ook nog. •
47
PINKSTERCONFERENTIE 2022
JUIST NU!
De 52ste Pinksterconferentie van Opwekking vindt na twee jaar corona weer plaats op het terrein van Walibi Holland, in Biddinghuizen. Juist nu is het nodig om weer samen te komen op die plek van eenheid, vreugde, herstel en liefde. We zien ernaar uit om met duizenden mensen, van alle leeftijden en achtergronden, Jezus te aanbidden op die plek die zo bijzonder is geworden voor ons allemaal. Die plek waar we Diep Geraakt mogen worden door de Heilige Geest
STEUN OPWEKKING DRAAG MEE. OPWEKKKING.NL/STEUN
In al die jaren heeft God, door mensen heen, voorzien in wat nodig was om de Pinksterconferentie te bekostigen. Dit jaar hebben we je steun meer dan ooit nodig. De kosten van de Pinksterconferentie zijn enorm gestegen, maar vol overtuiging gaan we dit geloofsavontuur samen aan. Als we samen de schouders eronder zetten, in gebed, werk en in geven, zullen we opnieuw zien hoe God werkt, door ons allen heen. Steun jij mee, juist nu?!