II.2.2. Spotkanie 2

Temat: Notatki użytkowe – jak notować, aby skorzystać?

Cel ogólny: rozwijanie kompetencji uczniów w zakresie technik efektywnego uczenia się.

Cele szczegółowe: • wdrażanie uczniów do tworzenia notatek użytkowych; • prezentacja wybranych metod tworzenia notatek użytkowych (np. metoda Cornella, notowanie w tabeli, metoda zdaniowa); • rozwijanie odpowiedzialności za własne uczenie się; • rozwijanie indywidualnych predyspozycji w zakresie uczenia się; • doskonalenie komunikowania się i pracy w grupie.

Czas trwania zajęć: 45 minut.

Metody i formy pracy: • dyskusja, • miniwykład, • praca indywidualna z materiałem ćwiczeniowym.

Środki dydaktyczne: • tekst z instrukcją; • taśma z przylepcem do przyklejenia notatek; • wydruki informacji o przedstawionych typach notatek; • materiały do lekcji – załączniki: II.2.2.1. Tekst z instrukcją ćwiczeń – notatki użytkowe, II.2.2.2. Informacja dla uczniów o notatkach użytkowych.

Przebieg lekcji: Faza przygotowawcza (ok. 7 min) 1. Nauczyciel inicjuje dyskusję, nawiązując do poprzedniej lekcji.

Pyta uczniów: – Czy ktoś wykorzystał wiedzę z poprzedniej lekcji na temat własnego stylu uczenia się? – Jeśli tak, to w jaki sposób? – Jeśli nie, to dlaczego? – Czy ktoś zrobił test

Hartmanna i jakie ma odczucia?

Ważne jest, aby nauczyciel nie komentował wypowiedzi uczniów, ale pozwolił im na swobodne wyrażanie opinii, nawet jeśli będą negatywne. Można podać swój wynik testu Hartmanna i krótko go skomentować, podkreślając własne predyspozycje (nawiązanie do wspólnego problemu personalizacji technik uczenia się, zarówno u uczniów, jak i nauczycieli).

Faza realizacyjna (ok. 30 min) 1. Nauczyciel inicjuje dyskusję. Pyta uczniów, czy warto prowadzić notatki w swoim zeszycie, oraz krótko wyjaśnia znaczenie notatek z lekcji jako efektywnego narzędzia pracy w szkole. Może pokazać uczniom skany kilku notatek uczniowskich, pytając które z nich można nazwać użytkowymi i dlaczego. Podawane przez uczniów cechy tzw. dobrej notatki warto zapisać na tablicy, np.: czytelna, przejrzysta, uporządkowana, wyraźna, dokładna, kolorowa itp. Nie zapisujemy cech notatki uznanej przez uczniów za niewłaściwą. 2. Nauczyciel przedstawia w formie miniwykładu lub prezentacji autorskiej przykłady notatek użytkowych, wyjaśniając główne zalety każdej z nich33 . 3. Uczniowie losują materiał ćwiczeniowy i indywidualnie robią notatkę według instrukcji (załącznik II.2.2.1.). Można podzielić uczniów na grupy, ale każdy uczeń powinien pracować samodzielnie. Tekst można dostosować do nauczanego przedmiotu. 4. Po wykonaniu zadania każdy z uczniów przypina swoją notatkę we wskazanym miejscu, kończąc zdanie: „Ta metoda podobała mi się/nie podobała mi się, ponieważ…”.

Notatki powinny być pogrupowane według metody, za pomocą której zostały sporządzone, np. metoda Cornella, metoda notowania w tabeli, metoda zdaniowa – aby powstała wizualizacja indywidualnych sposobów wykonania tego ćwiczenia.

Uwaga! Jeśli uczeń nie podjął się tego zadania, powinien również przypiąć notatkę na tablicy, uzasadniając, dlaczego tego nie zrobił. Przyczyny niewykonania ćwiczenia mogą być różne, od: „nie chciało mi się” do „nie umiałem tego zrobić”, ale fakt ten nie powinien być komentowany negatywnie – nauczyciel powinien pamiętać, że uczniowie poszukują własnych metod pracy lub przełamują przyzwyczajenia. Wizualizacja pracy uczniów jest pozytywnym czynnikiem motywującym do podjęcia aktywności.

Faza podsumowująca (ok. 8 min) 1. Nauczyciel przedstawia uczniom wydrukowane materiały dotyczące każdej poznanej na lekcji metody notowania (załącznik II.2.2.2.). Uczniowie zabierają ze sobą te, które najbardziej ich interesują (np. jeden wybrany materiał). Nauczyciel informuje, że na następnej lekcji będą mogli uzupełnić swoje zasoby. 2. Nauczyciel prosi uczniów o podanie pomysłów na dostosowanie notatki do stylu uczenia się.

Propozycje uzupełnień: • wzrokowiec: dodać kolor, podkręcenia, symbole; • słuchowiec: dodać informacje, wypowiedzi autora; • kinestetyk: wprowadzić własne grafiki, tzw. szlaczki itd. 3. Nauczyciel przypomina uczniom, żeby wzięli wykonane przez siebie notatki, i zaprasza na lekcję o tworzeniu map myśli, czyli notatkach inteligentnych.

33 Nauczyciel może przedstawić autorską metodę notowania, jeśli jest ona przydatna na lekcjach jego przedmiotu. Warto zwrócić uwagę uczniom na prowadzenie zeszytu przedmiotowego, dostosowanego do wymagań przedmiotu, np. w zeszycie do biologii uczeń liceum może w osobnej jego części opisywać doświadczenia i osobno gromadzić zadania maturalne itp.