II.2.4. Spotkanie 4

Temat: Wybrane techniki skutecznego uczenia się – może warto wypróbować.

Cel ogólny: wdrażanie uczniów do praktycznego stosowania technik efektywnego uczenia się.

Cele szczegółowe: • poznanie istoty wykorzystania mnemotechnik w procesie efektywnego uczenia się; • poznanie zasad tworzenia rymonimów, akronimów, akrostychów; • poznanie przykładów wykorzystania rymonimów, akronimów, akrostychów w procesie skutecznego uczenia się; • wzrost motywacji do nauki i wiary we własne możliwości.

Czas trwania zajęć: 45 minut.

Metody i formy pracy: • dyskusja kierowana, • miniwykład, • praca indywidualna, • praca w dwójkach, • ćwiczenia z wykorzystaniem materiałów źródłowych.

Środki dydaktyczne:

• karty ćwiczeń z instrukcją dla ucznia; • kolorowe karteczki; • materiały źródłowe – załącznik:

II.2.4.1. Karta pracy. Techniki efektywnego uczenia się – mnemotechniki.

Przebieg zajęć:

Faza przygotowawcza (ok. 7 min) 1. Nauczyciel inicjuje temat lekcji, wyświetlając go jako zapis w ciągu wyrazów bez spacji:

Wybranetechnikiskutecznegouczeniasięmożewartowypróbować

lub (trudniejsza wersja) w ciągu literowym:

Wybranebdaetcytechnikiapctescuyskutecznegomnapctwuczeniactabsiępap

możeabcwartoaptcdwkwypróbować 2. Nauczyciel prosi o odczytanie tematu zajęć i wyjaśnia, że uczniowie właśnie zrobili jedno z ćwiczeń usprawniających proces uczenia się. 3. Następnie prowadzący zajęcia prosi uczniów o podanie czynników pozytywnie i negatywnie wpływających na uczenie się i zapamiętywanie. Rozdaje kolorowe karteczki, prosząc o wpisanie po jednym czynniku wpływającym negatywnie i jednym – pozytywnie. 4. Uczniowie przyklejają karteczki we wskazanym miejscu. Karteczki z powtarzającymi się czynnikami powinni przyklejać obok siebie, aby uporządkować informacje. Mogą

zastosować symbole graficzne, np. pozytywne – grafika z uśmiechem, i negatywne – grafika ze smutna miną. 5. Nauczyciel odczytuje podane czynniki, akcentując: powtarzanie, zrozumienie materiału, emocje (motywację) i znajomość techniki zapamiętywania. Jeśli wśród czynników wspomagających zapamiętywanie nie pojawiają się mnemotechniki, nauczyciel dokleja karteczkę z tym zwrotem. Warto, aby był on napisany dużymi literami w jaskrawym kolorze.

Faza realizacyjna (30 min) 1. Nauczyciel, w formie miniwykładu lub prezentacji autorskiej, przedstawia wybrane mnemotechniki, np. łańcuchową technikę skojarzeń, akronimy, akrostychy, technikę haków, spacer w myślach lub inne techniki wykorzystywane i rekomendowane przez nauczyciela.

W przypadku łańcuchowej techniki skojarzeń warto zastosować proste ćwiczenie angażujące: Każda para uczniów pisze na kartce dowolne słowo (lub dwa słowa), przekazuje ją nauczycielowi w celu zapisania słowa na komputerze lub tablicy. Przekazane słowa utworzą ciąg wyrazów do zapamiętania. 2. Nauczyciel najpierw wyświetla zapisany ciąg wyrazów, prosi uczniów o skoncentrowanie się i zapamiętanie ich, a później wypisanie kolejno wszystkich zapamiętanych zwrotów. Sprawdza poprawność zapisu i wybiera „Dzisiejszego mistrza zapamiętywania”. 3. Nauczyciel prosi o podanie kolejnych słów, które również zapisuje, ale tym razem prosi też o wymyślenie historyjki kojarzącej te wyrazy. Ponownie prosi o wypisanie kolejno wszystkich wyrazów i po ustalonym czasie sprawdza poprawność zapisu. Wybiera „Dzisiejszego mistrza skojarzeń”.

Uwaga! Wyniki ćwiczenia mogą różnić się od oczekiwanych i nauczyciel powinien być na to przygotowany. Przykładowy ciąg wyrazów powinien składać się z około 15−20 pozornie niezwiązanych ze sobą stwierdzeń, np. stół, góry, przyjaciel, latarka, miska, szkoła, namiot, komputer, buty, kanapa, łąka, kalkulator, termos itp. Warto wykorzystać ciągi wyrazów powiązane z danym przedmiotem lub działem programowym. Nauczyciel może wykorzystać przygotowane wcześniej własne ćwiczenia, uwzględniające specyfikę przedmiotu, lub wykorzystać propozycje, które znajdują się w załączniku do lekcji. 4. Nauczyciel wyjaśnia, na czym polega tworzenie pomocników pamięciowych, czyli rymonimów, akronimów i akrostychów. Warto poprosić uczniów o przykłady znanych im rymonimów, akronimów i akrostychów lub zaproponować stworzenie klasowego banku takich zwrotów. Zadanie można zrealizować poprzez wywieszenie arkusza papieru do wypisywania zwrotów lub przygotowanie „pudełka pamięci”, do którego uczniowie będą wrzucać wyszukane zwroty. 5. Uczniowie wykonują ćwiczenie nr 2 z załącznika II.2.4.1., rozwiązania umieszczają na tablicy, grupując je jako propozycje rymonimów, akronimów i akrostychów.

Uwaga! Wszystkie techniki rozwijają kreatywne myślenie, spostrzegawczość i logiczne myślenie. Ważna jest pozytywna motywacja ze strony nauczyciela, ponieważ dla części uczniów będzie to zadanie bardzo trudne.