Oug 06 summer 2013

FREE PRESS / ΤΕΥΧΟΣ 06 / KΑΛΟΚΑΙΡΙ 2013

+ ,

EINAI URHSKEIA www.ough.gr

,

Πανεπιστημίου 2020

Οδός Πανεπιστημίου, ο δρόμος της μετάνοιας, της συγχώρεσης, ο δρόμος της λήθης. Όλα σβήστηκαν και κυριαρχεί το άρωμα από το λιβάνι. Ο Θεός σε αγαπάει, εσύ; Repent Athens. / ΤΕΥΧΟΣ 06

ΑΜΑΔΕΣ Α.Ε. Πειραιώς 84, Αθήνα 104 35, τηλ.

210 3425335, ough@ough.gr Εκδότης: Bios, Exploring Urban Culture Γενική Διεύθυνση: Βασίλης Χαραλαμπίδης Διεύθυνση Σύνταξης: M.Hulot Σχεδιασμός: Bios Design Γιάννης Αναγνώστου, Λήδα Παπαγεωργοπούλου Υπεύθυνος Διαφήμισης: Βασίλης Σεβδαλής Σύνταξη: Μαρία Παππά, Φιλίππα Δημητριάδη, Νάνσυ Μητροπούλου, Eftychia Vlachou Συνεργάτες τεύχους: Νίκος Κατσαρός, Στάθης Μαμαλάκης, Αλεξάνδρα Πράσσα, Καρίνα Λογοθέτη, Διονύσης Ανεμογιάννης, Μάριος Περράκης, Χαρίλαος Τρουβάς, Άγγελος Σαφτούλης, Μπιάνκα Μπογδάνου, Axis Ataxis, Christos Tzimas, Photoharrie

Ακόμα περισσότερα περιεχόμενα, στο:

www.ough.gr

Κάντε μας like στο Facebook www.facebook.com/ough. athens Και follow στο Twitter: @ough_ Για για προτείνετε θέματα και συνεργασίες: ough@ough.gr Artwork εξωφύλλου: O.W.H.H.R.M.

Ο Στράτος δεν είναι ένας συνηθισμένος χασάπης.

Είναι ένας χασάπης raver Τι σημαίνει αυτό; Έχει μετατρέψει το κρεοπωλείο του στη Νέα Σμύρνη σε club και παίζει δυνατά χορευτική μουσική σε ώρες εργασίας, ενώ διαμελίζει τις σπάλες, καθαρίζει τα κόκαλα και φτιάχνει χειροποίητα λουκάνικα. Καμιά φορά, με το κλείσιμο του μαγαζιού, το πάρτι συνεχίζεται χωρίς τα κρέατα, αλλά με ατμοσφαιρικά φωτορρυθμικά και άφθονη psychedelic trance και deep house, λες και βρίσκεσαι στο Hacienda. Οι πελάτες του -ειδικά οι γιαγιάδες!- και οι υπάλληλοί του φαίνεται πάντως πως περνούν αρκετά καλά. Κι αν ακούγεται εξωφρενικό, είναι ιδανικό σενάριο για να γυρίσει κάποιος ντοκιμαντέρ πάνω σε αυτό. Έτσι και έγινε! Ο σκηνοθέτης Μαρσέλ Μιχαλάρης γοητεύτηκε τόσο πολύ από τον ασυνήθιστο κρεοπώλη και την ιστορία του και έφτιαξε το ‘A Man’s Rave’, ένα ντοκιμαντέρ για έναν άνθρωπο που κάνει πραγματικότητα το εφηβικό του όνειρο που δεν έζησε ποτέ και είναι από τις πιο feelgood φιλμικές εμπειρίες που μπορείς να πετύχεις τελευταία. Νά τι μας είπε ο δημιουργός του. Μαρία Παππά

www.drakoulis.gr

Πες μας, πώς ανακάλυψες τον Στράτο; Τον Στράτο τον ανακάλυψα μέσω ενός φίλου μου ηχολήπτη, ο οποίος μου είπε ότι υπάρχει ένας κρεοπώλης στη Νέα Σμύρνη που διοργανώνει 24ωρα psychedelic-trance πάρτι, όπου συνήθως μαζεύεται πολύς κόσμος. Μου φάνηκε πολύ σουρεάλ αυτή η ιδέα και αφού πέρασε ένα μεγάλο χρονικό διάστημα, αποφάσισα να επισκεφθώ από

κοντά το συγκεκριμένο κρεοπωλείο-club. Μετά από πολλές επισκέψεις, θεώρησα ότι θα είχε ενδιαφέρον να αποτυπωθεί αυτή η ιστορία σε ντοκιμαντέρ.

Dudeism: Η θρησκεία του Big Lebowski http://dudeism.com

www.mansravemovie.com

Άκουγες την ίδια μουσική; Παλαιότερα ναι, πλέον όχι. Σίγουρα, όμως, οι αναμνήσεις από εκείνα τα επικά πάρτι των '90s με ώθησαν σε σημαντικό βαθμό να

γυρίσω το συγκεκριμένο ντοκιμαντέρ. Νομίζω πως τα χρόνια εκείνα ήταν «τα χρόνια της αθωότητας» της ηλεκτρονικής χορευτικής μουσικής. Τι σε τράβηξε σε αυτό το πράγμα; Κοίτα, το πρώτο πράγμα είναι ότι εντυπωσιάστηκα ακούγοντας κάτι τέτοιο, ήταν πρωτότυπο. Αλλά πέρα από τον αρχικό ενθουσιασμό, αν δεν είχε «κάτι» αυτός ο χαρακτήρας, δεν θα μπορούσα να γυρίσω το ντοκιμαντέρ, δηλαδή να στήριζα αποκλειστικά πάνω του ένα θέμα. Ως πρώτη εικόνα είχα το σουρεάλ περιβάλλον του κρεοπωλείου, αλλά από εκεί και πέρα με τράβηξε ο άνθρωπος πίσω από την ιδέα και συγκεκριμένα ο κόσμος του. Πώς το δέχτηκε ο ίδιος; Έπρεπε να τον πείσεις; Ήταν ανοιχτός; Ήταν ανοιχτός από την πρώτη στιγμή. Άνετος, ακομπλεξάριστος και δεν είχε κανένα θέμα με την έκθεσή του μπροστά από μια κάμερα. Η αλήθεια είναι ότι δεν είναι ένα ντοκιμαντέρ μόνο για τη μουσική και το κρεοπωλείο. Η στιγμή που ουσιαστικά επέλεξα να κάνω το συγκεκριμένο ντοκιμαντέρ ήταν όταν μου ανέφερε την ιστορία με τον πατέρα του. Νομίζω πως το γεγονός αυτό είναι το κομβικό σημείο στη ζωή του. Αν δεν υπήρχε αυτό, η ζωή του θα είχε ακολουθήσει τελείως διαφορετική πορεία. Ίσως είναι τα εφηβικά χρόνια που δεν τα έζησε ποτέ. Και μου αρέσει που

ακόμα και σήμερα που είναι 42 ετών δεν έχει κλείσει με τη ζωή του, συνεχίζει κατά κάποιο τρόπο να πραγματοποιεί το όνειρό του. Όχι ότι οι άνθρωποι που «έχουν κλείσει» δεν έχουν κάποιο ενδιαφέρον, έχουν και εκείνοι γοητεία, αλλά αυτός ο άνθρωπος με όλη αυτήν την ενέργεια θεωρώ ότι είναι αρκετά γοητευτικός χαρακτήρας. Είναι το πρώτο ντοκιμαντέρ που γυρίζεις; Το πρώτο μεγάλου μήκους. Αρχικά είχα σκοπό να γυρίσω μια σειρά ντοκιμαντέρ με θέμα: «ανθρώπους που έχουν εντάξει τη μουσική με έναν πολύ περίεργο, ιδιόμορφο τρόπο στην δουλειά και στη ζωή τους». Είχα εντοπίσει τα ανάλογα θέματα και πρόσωπα ανά την Ελλάδα αλλά στη συνέχεια προέκυψε πρόβλημα με τη χρηματοδότηση του όλου εγχειρήματος. Η έδρα σου είναι η Θεσσαλονίκη; Ναι, ζούμε εδώ αλλά ουσιαστικά το status μας ειναι «around the world». Όπου υπάρχει θέμα, πηγαίνουμε. Δεν μπορείς να έχεις μια συγκεκριμένη έδρα αν θέλεις να ασχοληθείς με το ντοκιμαντέρ, θα πρέπει να μετακινηθείς για να βρεις θέμα, ανθρώπους, να παρατηρείς το περιβάλλον στο οποίο ζουν αυτοί οι άνθρωποι, οπότε δεν μπορείς να μείνεις σε ένα μέρος για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα. Πιστεύω ότι υπάρχουν πολύ ωραία θέματα εκτός Αθηνών, Θεσσαλονίκης και, γενικότερα, αν απομακρυνθείς από το αστικό περιβάλλον, με την προϋπόθεση ότι δεν αντιμετωπίζεις με γραφικό μάτι αυτά τα θέματα και πρόσωπα.

«Η ζωή είναι μικρή και περίπλοκη και κανείς δεν ξέρει τι να κάνει γι’ αυτό. Και τελικά δεν χρειάζεται να κάνει τίποτα γι' αυτό. Απλώς αράξτε και σταματήστε να αγχώνεστε τόσο πολύ για το αν θα περάσετε στις εξετάσεις. Βγείτε με φίλους, στρίψτε κάνα μπάφο και κάντε το καλύτερο δυνατό ώστε να είστε αληθινός με τον εαυτό σας και με τους άλλους». Αυτά αναφέρει η πιο χαλαρή θρησκεία στον κόσμο, η Dudeism που αριθμεί 150.000 «ιερείς»-μέλη. Διάσημοι Dudes στην ιστορία είναι μεταξύ άλλων ο Snoopy, o Ηράκλειτος, ο Jeffrey Lebowski [o υπέρ-dude από εκεί ξεκίνησαν όλα], ο Lao Tzu, o Quincy Jones, o Βούδας, ο Χριστός, ο Jerry Garcia, η Joni Mitchell, o Γκάντι και σχεδόν όλοι οι σέρφερ! Τέλος, δεν γίνεται διαχωρισμός μεταξύ φίλων, dudes είναι όλοι άντρες, γυναίκες, γκέι, στρέϊτ, κ.τ.λ.

Cocktails DIY!

To OUGH! και το ANGOSTURA Trinidad & Tobago Carribbean Rum σας βοηθούν να φτιάξετε μοναδικά cocktails στο σπίτι

Mojito Υλικά 10 φύλλα δυόσμου 1 shot (25ml) φρέσκο χυμό lime 1 shot (25ml) σιρόπι λευκής ζάχαρης* 2 shots (50ml) Angostura Reserva Soda top up * για να φτιάξουμε σιρόπι ζάχαρης βράζουμε σε ένα κατσαρολάκι 1 μέρος νερό με 1 μέρος άσπρη ζάχαρη. Ανακατεύουμε μέχρι να λιώσει η ζάχαρη και το αφήνουμε να κρυώσει. Διατηρείται στο ψυγείο για 1 εβδομάδα.

Διαδικασία Προσθέτουμε 10 φύλλα δυόσμου σε ψηλό ποτήρι και τα πατάμε ελαφρά, έτσι ώστε να απελευθερώσουμε τα αρώματα χωρίς να τα μελανιάσουμε. Προσθέτουμε 2 shots Angostura Reserva, το σιρόπι ζάχαρης και το lime. Προσθέτουμε θρυμματισμένο πάγο και ανακατεύουμε καλά. Εάν χρειαστεί, προσθέτουμε και άλλο πάγο. Προσθέτουμε λίγη σόδα και γαρνίρουμε με μία σφήνα lime και μια ωραία κορυφή δυόσμου.

Angostura Reserva Το Λευκό αυτό ρούμι μένει πάνω από 3 χρόνια σε δρύινα βαρέλια μέχρι να είναι έτοιμο να το απολαύσετε. Τότε, φιλτράρεται για να απομακρυνθεί οποιοδήποτε χρώμα δημιουργήθηκε από την διαδικασία της παλαίωσης. Το Angostura Reserva έχει μία εξαιρετικά ξηρή γεύση, πλούσιο και ζεστό άρωμα βανίλιας και ένα απαλό τελείωμα.

6 OUGH!

NIANTOKA:DE Πες μου για σένα. Πού γεννήθηκες; Γεννήθηκα στη Βέροια. Εκεί μεγάλωσα και πέρασα όλα τα παιδικά μου χρόνια. Με τη μουσική ήθελα να ασχοληθώ από πολύ μικρός. Πέρα από το σχολείο, η μόνιμη ασχολία ήταν κυρίως η μουσική. Ξεκίνησα μικρός λόγω του ότι ο αδερφός μου, μεγάλο computer freak, μια μέρα μου 'φερε ένα tracker για το pc, κι γω αρρώστησα με αυτό και από εκεί και πέρα ασχολήθηκα μόνο με trackers: impulse και fast tracker. Έκατσα εκεί πάνω και έδωσα πόνο ανελέητο.

Είχες μουσικές γνώσεις; Τίποτα. Δεν είχα ιδέα ούτε από νότες, ούτε από τίποτα. Αλλά τα έμαθα όλα ψάχνοντας. Ήθελα οπωσδήποτε να εκφράσω τη μουσική που είχα στο κεφάλι μου. Έτσι, τότε βρήκα αυτόν τον τρόπο με τα trackers, αλλά ήταν σχεδόν επώδυνο. Φαντάσου ότι ακόμα έχω σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα από το typing. Τι μουσικές έπαιζες; Έγραφα οποιαδήποτε μελωδία ή ρυθμό μού κατέβαινε στο κεφάλι. Μετά ψαχνόμουν με μουσικές και πάλι λόγω του αδερφού μου είχα πρόσβαση σε όμορφες μουσικές: βινύλια, house, electro, techno promos

που έφερνε από το Λονδίνο, και πολλή ραπ, τη μεγάλη μου αγάπη ως παιδί.

Έχεις βγάλει λεφτά από τη μουσική; Δεν θα το 'λεγα.

Από τη Βέροια πότε έφυγες; Τελείωσα το σχολείο, πέρασα στο ΤΕΙ Γραφιστικής και ήρθα στην Αθήνα. Έπειτα ασχολήθηκα με τη γραφιστική γιατί με ενδιέφερε πολύ.

Ως dj; Πλέον βγάζω κάποια χρήματα, όχι κατι σπουδαίο. Οργανώνουμε parties σε μαγαζιά του κέντρου όπως το Quelle Bromance! που αποτελείται από εμενα, τον Πάνο Λίλη και τον Kissing Strangers για να περνάμε όμορφα και να ακούμε τις μουσικές που μας αρέσουν.

Ως γραφίστας τι έχεις κάνει; Τελειώνοντας από το ΤΕΙ, ξεκίνησα να κάνω πρακτική στην K2design, έμεινα και δούλεψα εκεί μέχρι που πήγα φαντάρος. Όταν τελείωσα, δούλεψα ως art director στο ΟΖΟΝ. Κατά καιρούς έκανα διάφορες freeλάντζες, όπως ακόμα και τώρα όποτε βρίσκω χρόνο. Παράλληλα με όλα αυτά έκανα και μουσικές ασταμάτητα. Είχα ξεκινήσει με trackers αλλά μετά άρχισα να μπλέκω 8-bit, με το LSDJ -είναι ένα cartridge που έχει φτιάξει ένας τύπος από την Σουηδία, είναι ένας tracker με τέσσερα κανάλια για το gameboy. Eμένα μου άρεσε αυτό γιατί ανέκαθεν ήμουνα φαν των videogames κ.τ.λ. Στο φανταριλίκι μου ήταν εκεί που έλιωσα τελείως πάνω από το gameboy και έγραψα τα άπειρα γιατί είχα πολύ χρόνο να σκοτώσω.

Ένας δίσκος που σου άλλαξε την ζωή; Δεν θα ’λεγα πως μου άλλαξε τη ζωή, αλλά όντως δισκάρες όπως τo Μan Machine των Kraftwerk μού άλλαξε την αντίληψη, ήταν αποκάλυψη. Επίσης όταν πρωτοάκουσα Giorgio Moroder. Άκουγα πολλή ράπ από μικρός. Αργότερα, πολλή ηλεκτρονική μουσική. Μεγάλες επιρροές μου είναι ο Vangelis, ο Jean Michel Jarre, ο Giorgio Moroder, ο Roger Troutman των Zapp. Με ενδιέφερε πάρα πολύ ο ήχος του vocoder και του talkbox. Τα χρησιμοποιώ κι΄εγώ και τα βάζω στα κομμάτια μου. Πάντα έμενα με το στόμα ανοιχτό όταν έβλεπα τον Stevie Wonder να παίζει το talkbox. Επίσης λατρεύω την italodisco και φαίνεται καθαρά

και στη μουσική μου. Θέλω αυτό που κάνω να έχει το '80s italo feel, το παλιό, το νοσταλγικό, το μελωδικό. Η μελωδία παίζει πολύ μεγάλο ρόλο και στα ακούσματα μου και στις παραγωγές μου. Θέλω να γράφω μουσικές που να μην καταλαβαίνεις ότι έχουν γίνει τώρα. Να νομίζει κάποιος ότι είναι των '80s. Σε πολλά κομμάτια μπλέκω τους ήχους και με vinyl θόρυβο για να δώσει αυτή την αίσθηση. Πλέον δουλεύω με πολλά καινούργια προγράμματα που σου λύνουν τα χέρια και τα κάνουν όλα πιο εύκολα. Ποια θα ήταν η ιδανική συνέχεια για σένα. Τα live είναι το επόμενο βήμα. Εχω αρχίσει ήδη να ετοιμάζω πράγματα. Επίσης το release που ετοιμάζω με ένα πολύ αγαπημένο μου label του εξωτερικού. Πόση μουσική δικιά σου βάζεις στα dj sets; Σχεδόν καμία, πολύ σπάνια παίζω κάτι δικό μου. Συνήθως παίζω παλιές μουσικές από καλλιτέχνες που με έχουν επηρεάσει αλλά και πολλά καινούργια πράγματα που θαυμάζω.

OUGH! 7

M.Hulot | Φωτο: Photoharrie

O Niadoka είναι πολυτάλαντος και πολυτεχνίτης. Γράφει μουσική, κάνει δυναμικά remix σε κομμάτια φίλων του, είναι γραφίστας [με προϋπηρεσία ως art director στο ΟΖΟΝ], κάνει απίθανα DJ set. Μία φίλη του τον αποκαλεί « Έλληνα Diplo». Ο Niadoka έχει φτιάξει ένα εξαιρετικό άλμπουμ, το Gloria, που δεν κυκλοφόρησε ποτέ, τόσο καλό που θα μπορούσε να τον κάνει disco θρύλο. Η μουσική για τον Niadoka είναι θρησκεία και δεν μπορούσε να λείπει από αυτό το τεύχος... https://soundcloud.com/niadoka

E GKEΪM-ΜΠOΫ Συνεργασίες έχεις σκεφτεί να κάνεις; Είμαι πάντα ανοιχτός σε συνεργασίες. Μου αρέσουν πάρα πολύ τα remixes. Να παίρνω ένα ήδη υπάρχον κομμάτι και να το κάνω εντελώς διαφορετικό χωρίς να σκέφτομαι αν θα κυκλοφορήσει ή αν θα βγάλω χρήματα. Έχω συνεργαστεί με αρκετούς καλλιτέχνες. Κυρίως με remixes αλλά και κάποιες παραγωγές, όπως τελευταία που έκανα ένα κομμάτι για τον καινούργιο δίσκο του Tareq, με τον οποίο έχουμε συνεργαστεί και στο παρελθόν. Remixes έχω κάνει για πολλούς καλλιτέχνες που εκτιμώ, όπως, Monsieur Minimal, Marsheaux, Ilia Darlin, Tareq με Νατάσσα Μποφίλιου, MC Yinka, Videogame Orchestra, Legoboy με Χάρη Αττώνη, Papercut. Αυτή τη περίοδο δουλεύω σε ένα καίνουργιο τραγούδι του K. Βήτα και είμαι πολύ ενθουσιασμένος γιατί είναι ένας πολύ σημαντικός Έλληνας δημιουργός και τον θαύμαζα πάντα πάρα πολύ. Επίσης ετοιμάζω ένα remix σε ένα απίστευτο κομμάτι του Silly Boy.

πριν κοιμηθώ. Καμιά φορά σηκώνομαι, λιώνω στον υπολογιστή και με παίρνει το πρώι.

Στον ύπνο σου γράφεις μουσική; Πολλές μελώδίες μου έρχονται στον ύπνο. Για την ακρίβεια όταν ξαπλώνω στο κρεβάτι

Οι φίλοι σου τι ρόλο παίζουν στην ζωή σου; Πολύ σημαντικό. Είναι οι άνθρωποί μου

Τι είναι για σένα η μουσική; Ό,τι και να πώ θα ακουστεί κοινότυπο. Είναι αυτό που θέλω να κάνω, αυτό που με εκφράζει, αυτό που αγαπάω. Είναι ζωτικής σημασίας για μένα, αυτό που έχω επιλέξει να κάνω.

Eπιτυχία τι είναι για σένα; Να είμαι χαρούμενος με αυτό που κάνω και να με καλύπτει. Παίζεις στους φίλους σου τη μουσική σου; Ναι, παίρνω τη γνώμη τους. Αλλάζεις πράγματα; Ποτέ. Απλώς χαίρομαι όταν τους αρέσει. Νιώθεις ότι είσαι τυχερός άνθρωπος; Ναι, νιώθω ότι είμαι τυχερός. Την υγεία μου την έχω, τους φίλους μου τους έχω, αυτό που θέλω να κάνω το κάνω, οπότε, ναι, νιώθω ότι είμαι αρκετά τυχερός.

και δεν μπορώ να ζήσω χωρίς αυτούς. Είναι ταυτισμένοι με τη ζωή μου, τους θεωρώ ένα με αυτή. Την πόλη στην οποία ζω, είτε λέγεται Αθήνα είτε Βέροια, τη φτιάχνουν οι φίλοι μου. Τι σου δίνει δύναμη; Η μπίρα, σίγουρα (γέλια). Η αγάπη των γύρω μου. Νομίζω είναι η σημαντικότερη. Επίσης η οικογένειά μου. Μου αρέσει το φαγητό με φίλους, το σινεμά, να πάω σε μπαρ για ποτά, μια βόλτα στο Κουκάκι για να ξελαμπικάρει το μυαλό. Τον τελεύταιο καιρό δεν βγαίνω πολύ, μόνο όταν έχω κανένα dj set. Πες μας κάτι καλό που άκουσες τελευταία. Τελευταία άκουσα το δίσκο του Kavinsky και μου άρεσε πάρα πολύ. Επίσης και του Squarepusher.

Aν κάποιος θέλει να σε ακούσει, πού μπορεί να το κάνει; Στο Soundcloud. Έχω κομμάτια εκεί. Τα περισσότερα μπορείς να τα κατεβάσεις κιόλας. Όπως για παράδειγμα ένα όχταμπιτο ep το οποίο κατεβάζεις μαζί με φανταστικά

artworks του blemobil.

Tη μουσική τη γράφεις μόνος σου; Πάντα μόνος μου.

Είσαι μοναχικός τύπος; Δεν είμαι μοναχικός τύπος αλλά όσον αφορά τη μουσική, αν δεν πρόκειται για κάποια συνεργασία, πρέπει να είμαι μόνος μου για να συγκεντρωθω και να δουλέψω. Ξεχωρίζεις κάποιους Έλληνες; Σίγουρα ξεχωρίζω αυτούς με τους οποίους έχω συνεργαστεί και πολλούς άλλους που θα ήθελα να συνεργαστώ. Το Νiadoka τι σημαίνει; Δεν σημαίνει κάτι. Παλιότερα έβλεπα anime και ήταν ένας χαρακτήρας που λεγόταν Nodoka, εγώ το άλλαξα λίγο και μου ακούστηκε ωραίο. Θα ήθελες να έγραφες ένα soundtrack για κάποια ταινία; Θα ήθελα πάρα πολύ. Αυτό για μένα θα ήταν ένα όνειρο. Μου αρέσει η μουσική να είναι κινηματογραφική, να σου βγάζει εικόνες. Είναι μεγάλη πρόκληση το να δέσεις τη μουσική με την εικόνα.

8 OUGH!

Μαρία Παππά | Φωτο: Στάθης Μαμαλάκης

JudgeDredd is the law, the law is death! Ο John Wagner είναι ένας καλοσυνάτος και χαμογελαστός γίγαντας, ετών 60 και βάλε. Αμερικανός που μεγάλωσε στη Σκωτία, πριν τη φωτογράφηση, αστειεύεται ρωτώντας τον φωτογράφο αν έχει μεγάλο φακό για να τον χωρέσει. Τον συναντήσαμε στο Comicdom, λίγο πριν μιλήσει στο πάνελ που συμμετείχε. Θα προτιμούσε να βρισκόταν ήδη στη Σαντορίνη την οποία θα επισκεπτόταν με τη γυναίκα του την επόμενη μέρα, τρώγοντας ζεστή φάβα και φρέσκα ψάρια με θέα το Αιγαίο. Ο John Wagner είναι ο δημιουργός μίας από τις πιο βίαιες και ιστορικές φιγούρες στην ιστορία των κόμικς. Ξεχάστε τον Batman ή τον Spiderman [ή την απαίσια πρώτη ταινία με τον Sylvester Stallone] που είναι παράνομοι εκδικητές, o Ντρεντ είναι δικαστής, ένορκος και

εκτελεστής μαζί. Είναι ο νόμος στους φουτουριστικούς δρόμους της Μεγαλόπολης Ένα και πολλές φορές ο νόμος του σημαίνει θάνατο! Με την πρώτη του εμφάνιση το 1977 στη Βρετανία έκανε πάταγο. Μέχρι τότε, ποτέ δεν υπήρξε χαρακτήρας τόσο ξεκάθαρα φασιστικός. Βέβαια, παραμένει μέχρι και σήμερα μια καυστική σάτιρα στον αμερικάνικο τρόπο ζωής και κουλτούρας. Μετά τον Ντρεντ, τα κόμικς έγιναν πιο ακραία και οι δημιουργοί άρχισαν να τολμούν ακόμη περισσότερο. Ήταν τόση η επιρροή του, που πλέον το όνομά του μνημονεύεται σε ό,τι έχει να κάνει με νομικά ζητήματα. Α, ναι, και δεν έχει σταματήσει να κυκλοφορεί από τότε. Ήταν κάτι που ο Wagner δεν περίμενε ποτέ, όπως μας εξομολογείται.

κατά γράμμα. Από το πρώτο τεύχος που εμφανίστηκε ο One-Eyed Jack ήταν διπλά πιο δημοφιλής από οποιονδήποτε άλλον χαρακτήρα στο Valiant. Αυτό μου έμαθε ότι ένας χαρακτήρας που πάντα έχει πέραση είναι ο σκληρός μπάτσος. Όταν δημιουργήθηκε η 2000AD, το προχώρησα ένα βήμα παρά πέρα. Δεν ήταν πλέον ένας σκληρός μπάτσος, αλλά ένας κτηνώδης μπάτσος και ήταν υπέροχος συνδυασμός, αυτός του ήρωα και του κακού σε έναν χαρακτήρα. Επειδή είναι ήρωας και κακός μαζί, αν έκανες κάτι παράνομο, δεν θα ήθελες να τον βρεις μπροστά σου. Έτσι ήξερα πώς θα δουλέψει. Χρειάστηκαν μερικές εβδομάδες μέχρι ανέβει στην κορυφή της δημοτικότητας, αλλά έχει μείνει εκεί μέχρι σήμερα.

Πώς το να μεγαλώνετε στην Αμερική και μετά στη Σκοτία σάς επηρέασε ως συγγραφέα; Νομίζω ότι με βοήθησε να κάνω τη γραφή μου λίγο διαφορετική, επειδή ζούσα στη μέση του Ατλαντικού και είχα καθημερινή επαφή με δύο διαφορετικές κουλτούρες. Αλλά η μεγαλύτερη εκπαίδευσή μου ως δημοσιογράφος ήταν στη Σκοτία, όταν ξεκίνησα να δουλεύω στην DC Thompson, την εταιρεία που έκανε το μπαμ στα κόμικς στη Βρετανία. Απόκτησα το δημοσιογραφικό μου ήθος εκεί, το πώς να κάνω αυτοκριτική και ποτέ να μην αποδέχομαι ό,τι μου έρχεται πρώτο στο μυαλό, προσπαθώντας να ανακαλύψω πάντα κάτι καλύτερο. Έτσι, μάλλον έχω μια ελαφρά διαφορετική ευαισθησία,

επειδή προέρχομαι κι από τις δυο πλευρές. Είχατε ήρωες όταν ήσασταν μικρός; Κυρίως παίκτες του baseball και, όταν ήρθα στη Σκοτία, του ποδοσφαίρου και συγγραφείς όπως ο John Steinbeck. Δεν ήμουν ποτέ φαν των ηρώων. Ο μόνος ήρωας που έχω είναι ο Nelson Mandela. Πώς σκεφτήκατε τον Dredd; Έκανα επιμέλεια σε ένα κόμικ στο Λονδίνο που το έλεγαν Valiant και μου ζήτησαν να το αλλάξω επειδή έπεφταν οι πωλήσεις του. Ήταν ετοιμοθάνατο, βαρετό και επαναλαμβανόμενο. Ένας από τους καινούργιους χαρακτήρες που εισήγαγα ήταν ένας μπάτσος της Νέας Υόρκης με το όνομα One-Eyed Jack, ο οποίος δεν ακολουθούσε τον νόμο

Μεγαλώνει παράλληλα με μένα. Απλώς ποτέ δεν σκέφτηκα να το κάνω διαφορετικά. Πάντοτε μου φαινόταν περίεργο το γεγονός ότι ο Batman συνεχίζει μετά από τόσο καιρό. Δεν θα μπορούσε να έχει γεράσει και να μπλέκει σε όλες αυτές τις επικίνδυνες περιπέτειες και να δρα σε ένα συγκεκριμένο χρονικό πλαίσιο. Πρέπει να γερνάς. Όλοι οι χαρακτήρες μου το παθαίνουν. Κάθε χαρακτήρας που γράφω, μεγαλώνει και στον Dredd πολλές από τις ανησυχίες μου καθώς μεγαλώνω περνούν και σ’ αυτόν. Έχει μαλακώσει λίγο, όχι πολύ αλλά είναι λίγο καλύτερος άνθρωπος από τον ταραξία που ήταν παλιότερα.

Είχε καθόλου προβλήματα επειδή ήταν τόσο ακραίος χαρακτήρας; Ναι, αρκετά! Το πρώτο σενάριο που έγραψα δεν δημοσιεύτηκε ποτέ. Το θεώρησαν πολύ ακραίο και το απόρριψαν. Είχαμε μερικά προβλήματα στην αρχή, περισσότερο μέχρι να το αποδεχτούν οι εκδότες, παρά με τους αναγνώστες. Επίσης υπήρχε ένα πρόβλημα που παρατήρησα όταν διάβαζα γράμματα αναγνωστών. Οι περισσότεροι από τις νεότερες ηλικίες δεν έβλεπαν το κακό στον Dredd και αυτό με ανησυχούσε, επειδή είχαμε δημιουργήσει έναν χαρακτήρα που, ενώ έκανε ακραίες πράξεις, τα παιδιά θεωρούσαν ότι έπραττε σωστά. Αυτό μας έκανε να γράψουμε ιστορίες που δεν υπήρχε αμφιβολία πως ο Dredd δεν ήταν ήρωας. Έπρεπε να το κάνουμε ξεκάθαρο.

Οι ταινίες πώς προέκυψαν; Έχω δει την πρώτη μόνο μια φορά και ήταν αρκετή για μένα! Είναι εμφανές πώς δεν είχε καμία σχέση με τον αληθινό Dredd, ενώ το δεύτερο φιλμ ήταν τίμιο προς τον χαρακτήρα και δεν προσπάθησαν να κάνουν παραπάνω από όσα χρειαζόταν. Στο πρώτο φιλμ, αν εξαιρέσεις το γεγονός ότι το σενάριο ήταν μια βλακεία και μισή, ο Dredd δρούσε εκτός χαρακτήρα και προσπάθησαν να δείξουν αρκετές πλευρές της Μεγαλόπολης. Ε, δεν κολλούσαν όλα αυτά μαζί. Νομίζω ότι ήταν ένα τεράστιο λάθος, αλλά από την αρχή στο δεύτερο φιλμ ο Alex Garland επικεντρώθηκε σε ένα συγκεκριμένο γεγονός και με ένα συγκεκριμένο σενάριο. Αν και αρχικά ανησύχησα λίγο γι’ αυτό, τελικά πείστηκα ότι είχε δίκιο που το έκανε αυτό επειδή μόνο έτσι θα λειτουργούσε και ήμουν πολύ χαρούμενος με το αποτέλεσμα.

Είναι μοναδικός πάντως ανάμεσα στους σουπερ-ήρωες επειδή γερνάει. Αυτό το κάνατε σκόπιμα;

Πόσων χρονών είναι σήμερα; Υποθέτω περίπου στα 70 αλλά στον 22ο αιώνα τα 70 είναι τα νέα 40.

Φιλίππα Δημητριάδη | Φωτο: Christos Tzimas

Αλέξανδρος Κοντοπίδης:

Ο Αυτοκράτορας του YouTube Ο Αλέξανδρος Κοντοπίδης δεν είναι ένας ακόμα youtuber. Δεν είναι ένας ακόμα κωμικός. Είναι ο guru του έρωτα. Είναι master πολεμικών τεχνών, ο κάτοχος της συλλογικής γνώσης όλου του γνωστού σε εμάς σύμπαντος, απόγονος μεγάλων μορφών που σηκώνει στους ώμους του βαριά ευθύνη του πλούσιου και ποικίλου Ποιος είναι τελοσπάντων ο Αλέξανδρος Κοντοπίδης; Η φιγούρα των βίντεο με την πραγματικότητα δεν απέχει πάρα πολύ. Σαν φιγούρα είναι ένα σύνολο από φοβίες και κάποιες τάσεις που είχα ανέκαθεν. Στην πραγματικότητα δεν θα μπορούσα να 'μαι ακριβώς έτσι, εννοείται. Αλλά γενικά εδώ μαζί με τον Γιάννη είμαστε το ένα και το αυτό. Τώρα δεν ξέρω τι διαστάσεις έχει πάρει όλο αυτό. Δεν έχεις αντιληφθεί δηλαδή τη δημοσιότητα που έχουν πάρει τα βιντεάκια σου; Ένα μεγάλο πλήθος ατόμων μιλάει για σένα και λέει «ο Κοντοπίδης, ο θεός» και τα λοιπά.Ναι, ο ίδιος! (γελάει) Ναι, έχει ανέβει πολύ η δημοτικότητα. Δεν μπορώ να το σχολιάσω παραπάνω όμως. Δεν θα με έλεγα διάσημο, ας πούμε. Απλώς υπάρχει πάρα πολλή ανταπόκριση απ’ τον κόσμο. Πρώτα ξεκίνησε το Ponzi Room και μετά η υπόλοιπη online δράση σου; Ναι. Βρεθήκαμε με τον Γιάννη και τότε κάναμε βιντεοκλίπ και οι δύο και όταν συνεργαστήκαμε, είπαμε να κάνουμε ένα project σαν το Ponzi Room, για να χτίσουμε περισσότερο ένα πελατολόγιο για τα video clip και λοιπά, προσελκύοντας κάποιους που ενδιαφέρονται. Μετά μας έμεινε το κουσούρι, βέβαια, και το εξελίξαμε. Δηλαδή εσένα αρχικά σε ενδιέφερε η σκηνοθεσία; Δεν μπορώ να πω ότι με ενδιαφέρει κάτι συγκεκριμένο. Έχω ασχοληθεί και με τη

γενεολογικού του δέντρου και είναι ό,τι καλύτερο έχει να επιδείξει το YouTube σήμερα, όταν γύρω μας οι άλλοι κωμικοί έχουν φθαρεί. Συνάντησα τον Άλεξ, και τον Γιάννη, τον αφανή ήρωα πίσω από την κάμερα, ένα ηλιόλουστο μεσημέρι κάπου πίσω απ’ το Μπουρνάζι και αφού συνομίλησα μαζί τους, τους παραδέχτηκα. Πολλές φορές.

σκηνοθεσία, αλλά δεν είμαι σκηνοθέτης βέβαια. Αυτό που μ’ ενδιαφέρει πολύ περισσότερο είναι να διοργανώνω κάποια σόου. Αυτό δεν έχει γίνει ακόμα. Το δουλεύουμε έτσι ώστε να γίνει στο άμεσο μέλλον.

διαδικτύου, αυτό να μας κρατάει. Αν όμως απ’ την αρχή δεν υπήρχε αυτή η βοήθεια απ’ το διαδίκτυο, πραγματικά δεν ξέρω πώς θα είχε εξελιχθεί το πράγμα. Και δεν θέλω και να το σκέφτομαι. Ευχαριστώ πολύ!

Το κωμικό κομμάτι πώς προέκυψε; Έχω κάνει έναν παραλληλισμό προσπαθώντας να το προσδιορίσω αυτό, γιατί έχω ξαναδεχτεί την ερώτηση αυτή. Δεν ξυπνάς μια μέρα και πατάς το κουμπί και λες θα κάνω αυτό. Είναι σαν να έχεις ένα άγριο ζώο μέσα σ’ ένα κλουβί από γεννησιμιού του σ’ ένα ζωολογικό κήπο, αλλά αυτό έχει κάποια ένστικτα, κάποιες τάσεις. Δεν ξέρει από πού προέρχονται, αλλά σίγουρα η συμπεριφορά του είναι ίδια με των προγόνων του. Δηλαδή μερικά πράγματα μας τα υπαγορεύουν τα ένστικτά μας. Αυτά σου λένε τι θα κάνεις. Το 'χαμε αυτό με την κωμωδία και το πλαισιώσαμε σε αυτά τα projects.

Πέρα απ’ το ΥouΤube, κάνεις κάτι άλλο ως επάγγελμα; Πέρα απ’ ό,τι κάνουμε στο διαδίκτυο, κάνουμε διάφορα stand up comedy shows και αιωρούνται κάποιες συνεργασίες, Θεού θέλοντος και καιρού επιτρέποντος, με κάποιο κανάλι. Κάποια άλλη δουλειά, όχι, δεν κάνω.

Αν δεν υπήρχε το ΥouΤube σαν βήμα για να διοχετεύσεις αυτά σου τα ένστικτα, τι θα έκανες έτσι ώστε να μπορείς κάνεις αυτό που γουστάρεις; Αυτό είναι ένα καλό ερώτημα και είναι ένα τρομακτικό ερώτημα. Γιάννης: Ναι. Το 'χουμε σκεφτεί πολλές φορές, ότι μια μέρα λέει το YouTube, «Κλείνω!».

Aλέξανδρος: Τι γίνεται μετά; Αρχίσαμε απ’ το διαδίκτυο αλλά θελήσαμε να του δώσουμε υπόσταση με stage, θέατρα, τέτοια projects, έτσι ώστε να 'χουμε, σε περίπτωση που δεν υπάρχει πια η κάλυψη του

Η ιδέα των επιστολών πώς ξεκίνησε; Γιάννης: Πραγματικά θες να μάθεις; Είμαστε μια μέρα, είχαμε δύο μήνες να βγάλουμε οτιδήποτε στο YouTube, μας είχε πιάσει τρελή απογοήτευση, δεν είχαμε τίποτα άλλο να κάνουμε και λέμε θα στείλουμε επιστολή στον Πάρη τον Κασιδόκωστα και είχαμε σκεφτεί πως θα το ανεβάσουμε στον τοίχο του, κι αν το έσβηνε ακόμα, θα λέγαμε σ’ έναν άλλο να το ποστάρει. Και γενικά δεν πήγε πολύ καλά. Δεν ξέρω γιατί το συνεχίσαμε. Απλώς ο Άλεξ είχε ένα μεγάλο πόθο με την Demmy. Άλεξ: Υπάρχει ένας εγωισμός του ηττημένου στις επιστολές. Τύπου «Θες δεν θες, θα μ’ ακούσεις, γιατί το διαδίκτυο είναι τέτοιο και μπορώ! Γιατί όχι;» και έχει μια όμορφη τραγωδία. Έχει διάφορα χιουμοριστικά στοιχεία και τα λοιπά. Αυτά είναι τα χαρακτηριστικά που κάνουν συμπαθές το όλο project. Είχε πολύ σκοτεινό υπόβαθρο. Ήμαστε

απελπισμένοι και λέμε θα μιλήσουμε κατευθείαν στον Πάρη τον Κασιδόκωστα. Θα φιλοξενούσες ποτέ στο Ponzi Room κάποιον στον οποίο έχεις στείλει επιστολή; Γιατί, μάλλον, επιστολές στέλνεις σε όσους δεν εκτιμάς πολύ. Όχι, δεν ισχύει αυτό. Βέβαια και θα 'παιρνα συνέντευξη, εννοείται ότι θα το 'κανα. Δεννομίζω αυτοί να δέχονταν, αν πάρει το μάτι τους ότι έχουν παιχτεί τέτοια πράγματα, εγώ όμως δεν έχω πρόβλημα αλήθεια. Έχει προσβληθεί ποτέ κανείς από επιστολή σου, εκφράζοντας τη δυσαρέσκειά του δημόσια; Έχουν πάρει χαμπάρι, αλλά ξέρεις τι; Και να δείξουν ότι έχουν προσβληθεί, θα μ’ ανεβάσουν. Έχουν πάρει χαμπάρι σχεδόν όλοι, αλλά το αν έχουν προσβληθεί δεν θα το μάθουμε ποτέ! Και ο Παπακαλιάτης; Δεν ξέρω για τον Χριστόφορο. Αν είχα το κινητό του θα τον ενημέρωνα για την επιστολή. Θα του 'λεγα «Δες, δες αυτό!». Πόσες φορές τη βδομάδα βάζεις μπουγάδα; Αλέξανδρος: Τον Γιάννη ρώτα! Γιάννης: Ναι, είναι δικό μου το σπίτι και η μάνα μου βάζει συνέχεια! Ξέρω 'γω! Αλέξανδρος: Τρελά πλυντήρια! Και βάζει μόνο σεντόνια; Εγώ πίστευα ότι τα βάζετε επίτηδες. Ναι, πλέον έγινε σήμα κατατεθέν, αλλά δεν

OUGH! 11

ξέρω πώς τυχαίνει και έχει πάντα σεντόνια και τέτοια να βοηθάει το ντεκόρ! Γιάννης: Επειδή είναι μεγάλα τα σκοινιά εκεί, βάζουμε παπλωματοθήκες, σεντόνια και λοιπά. Τα ρούχα τα 'χουμε αλλού! Αλέξανδρος: Γενικά έχουμε καταλάβει ότι τα στοιχεία αυτά που είναι συνυφασμένα μ' εμάς είναι: Ταράτσες, μπαλκόνια, μπουγάδα! Αυτά! Έκλεισε. Ποιο είναι το προσωπικό σου αγαπημένο βίντεο μέχρι σήμερα απ’ όσα έχεις κάνει; Γιάννης: Ο Μίκης Θεοδωράκης, για 'μένα. Υπήρχε ένα επίπεδο αόρατης προσβολής. Δηλαδή άμα το δει κι ο ίδιος θα πει «Κοίτα τον μαλάκα!» και θα 'ναι και η πρώτη φορά που θ’ ακούσει κάποιος το Θεοδωράκη να λέει «Κοίτα τον μαλάκα!». Αλέξανδρος: Στα εκατό του χρόνια! (γελάνε) Δεν είναι ιδιαίτερα πετυχημένο αυτό που θα πω, αλλά εμένα μ’ αρέσει η επιστολή στον Παπακαλιάτη. Γιατί μ' αρέσει και ο Παπακαλιάτης. Αλήθεια; Βέβαια, πάρα πολύ.

Το κανάλι του στο youtube: www.youtube.com/channel/UCnJnnEztMhpBEZaVORLriFg Επιστολή στον Παπακαλιάτη: www.youtube.com/watch?v=WjR4eHQjtMk

Φιλίππα Δημητριάδη

deadtoyssociety.tumblr.com instagram.com/alef79 facebook.com/alexis.efstathopoulos.5

dead toys society: Μνημόσυνο στη χαμένη παιδικότητα Ο Αλέξης Ευσταθόπουλος είναι αρχαιολόγος, φωτογράφος και συλλέκτης αρνητικών απαντητικών επιστολών από εκδοτικούς οίκους για το πρώτο του βιβλίο.Τον τελευταίο καιρό άρχισε στο instagram ένα project με αφορμή ένα πλαστικό αλογάκι που αντίκρισε πεταμένο στο δρόμο και μιλάει στο ough! για το σύνδρομο "toy story" -αυτό που νομίζεις ότι τα παιχνίδια έχουν ψυχή και πως όταν δεν τους δίνεις σημασία ζωντανεύουν, το instagram και πολλά άλλα.

Επιστολή στον Μίκη Θεοδωράκη: www.youtube.com/watch?v=iRg8M0vQ8f4

Γεννήθηκα και μεγάλωσα στην Αθήνα. Είμαι παιδί της δεκαετίας του ’80. Αυτό σημαίνει ότι μεγάλωσα με τα playmobil της Lyra, τα οποία κατασκευάζονταν στην Ελλάδα και σήμερα είναι συλλεκτικά, με Lego, με κάτι πλαστικά στρατιωτάκια, με Subutteo και με χαρτάκια Panini. Και φυσικά ανήκω στη γενιά που έπαιξε μιας πρώτης μορφής ηλεκτρονικά παιχνίδια σε υπολογιστή. Παρ’ όλα όμως τα παιχνίδια κλειστού χώρου που είχαμε στη διάθεσή μας, είμαστε, νομίζω, και η τελευταία γενιά που έπαιζε κατά κύριο λόγο στον δρόμο. Κρυφτό, κυνηγητό, μήλα, ποδήλατο ή σκέιτ, πόλεμο με φυσοκάλαμα, ποδόσφαιρο σε διάφορες παραλλαγές (μονό, μπακότερμα, γερμανικό) και πάνω απ’ όλα μπάσκετ, ειδικά από το ’87 και μετά. Σήμερα, οι γειτονιές μοιάζουν κάπως έρημες. Δεν παίζει κανείς έξω. Έχουμε εθιστεί όλοι στις οθόνες της τηλεόρασης, του υπολογιστή, του κινητού μας. Ευτυχώς που υπάρχουν και οι μετανάστες και γεμίζουν τις πλατείες, τους πεζόδρομους, τις παιδικές χαρές και τα γήπεδα. Οι Αλβανοί παίζουν ποδόσφαιρο, οι Αφρικανοί μπάσκετ, οι Πακιστανοί κρίκετ και οι Ρώσοι και οι Πολωνοί επιτραπέζια, σκάκι ή ντόμινο. Ακόμα δεν μπορώ να καταλάβω ποιος γράφει στους τοίχους της γειτονιάς “έξω οι ξένοι”. Η ιδέα για το dead toys society (donate your old toys), την φωτογραφική δηλαδή αποτύπωση πεταμένων ή παρατημένων παιχνιδιών στον δρόμο, γεννήθηκε μάλλον τυχαία πριν από μερικούς μήνες όταν ένα μεσημέρι είδα στο πεζοδρόμιο κάτω από το σπίτι μου ένα πλαστικό αλογάκι. Μου άρεσε σαν εικόνα και το φωτογράφισα όπως ακριβώς ήταν, χωρίς να το μετακινήσω ή να το ενοχλήσω με κάποιον τρόπο. Από τη μία η θλίψη ενός παιχνιδιού που βρίσκεται πεταμένο

σε ένα βρόμικο και εχθρικό περιβάλλον, όπου ο καθένας μπορεί να το προσπεράσει χωρίς να το προσέξει ή να το πατήσει, ένα παιχνίδι καταδικασμένο σε αχρηστία και από την άλλη η νοσταλγία για την παιδική μου ηλικία, τότε που όλα ήταν πιο μεγάλα και πιο σημαντικά: τα παγωτά, οι αγκαλιές και φυσικά τα ίδια τα παιχνίδια. Το αλογάκι που φωτογράφισα δεν το αναζήτησε τελικά κανείς, έμεινε για μέρες πεταμένο στο δρόμο και έτσι σκέφτηκα ότι θα είχε ενδιαφέρον να αρχίσω να φωτογραφίζω αυτά τα παρατημένα παιχνίδια ως ελάχιστο φόρο τιμής σε αυτό που κάποτε ήταν ή σε αυτό που θα μπορούσαν να γίνουν ξανά, αν, αντί να τα πετάξουν, τα είχαν χαρίσει. Οι φωτογραφίες αυτές είναι κατά κάποιο τρόπο ένα ταπεινό μνημόσυνο. Ακόμα και σήμερα μου κάνει εντύπωση πόσα πεταμένα παιχνίδια συναντώ σχεδόν καθημερινά. Αρκουδάκια, φορτηγά, κούκλες, πιπίλες, τέρατα, μπαλόνια, ψάρια, μπάλες, μουσικά όργανα, μασκότ, ποδοσφαιράκια, ποδήλατα. Τις φωτογραφίες τις ανεβάζω στον λογαριασμό μου στο instagram με hashtag #deadtoyssociety, όπου φυσικά μπορεί να προσθέσει τις δικές του φωτογραφίες και όποιος άλλος θέλει. Άλλωστε, δεν καταλαβαίνω γιατί είναι κακό που ένα μέσο έκφρασης, στην προκειμένη περίπτωση η φωτογραφία, γίνεται προσιτό σε περισσότερους ανθρώπους. Παλιότερα, αν έβγαζες φωτογραφίες και ήθελες με κάποιον τρόπο να τις μοιραστείς, έπρεπε να κάνεις κάποια έκθεση ή να εκδώσεις κάποιο βιβλίο. Σήμερα, χάρη στην τεχνολογία και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, μπορείς να παρουσιάσεις το έργο σου πιο εύκολα και με μηδενικό κόστος. Σημασία έχει τι επιλέγεις να δείξεις και όχι το μέσο. Το ίδιο γίνεται εδώ και καιρό με τη μουσική, μακάρι να γίνει κάποια στιγμή και με τον κινηματογράφο. Είμαι εναντίον των ελίτ.

12 OUGH!

Σταύρος Παλταδάκης:

Η ζωγραφική αρχίζει ή τελειώνει στον άνθρωπο M.Hulot | Φωτο: Στάθης Μαμαλάκης

Ο πρώτος πίνακας του Σταύρου Παλταδάκη που είδα ήταν στο σπίτι της Άννας Κουρουπού και ήταν εντυπωσιακός. Ήταν ένα πορτρέτο της Άννας με μολύβι και σκληρές γραμμές, αλλά με τόσο μεγάλες δόσεις από τον εσωτερικό της κόσμο, που ήταν αδύνατο να μη ρωτήσω ποιος τον έφτιαξε. Έτσι έμαθα για τον Σταύρο. Ο Σταύρος ζωγραφίζει πορτρέτα ανθρώπων, πρόσωπα που γνωρίζει, πρόσωπα αγνώστων, τον ίδιο του τον εαυτό και έχει έναν μοναδικό τρόπο να τα αποτυπώνει στο χαρτί και στο μουσαμά. Είναι από τους πιο ταλαντούχους καλλιτέχνες που γνωρίζω και ένας καταπληκτικός ομιλητής, με πολύ ενδιαφέρουσες απόψεις για την τέχνη και τη ζωή. Η συζήτησή μας έγινε στο λιμάνι του Πειραιά, δίπλα στα παρατημένα κτίρια που μοιάζουν με νεοϋορκέζικα λοφτ με εξωτερικές σιδερένιες σκάλες και στη φωτογράφιση έκανε ακροβατικά στο κενό, σκαρφαλωμένος στον δεύτερο όροφο, με τον φωτογράφο να τρέμει...

Σταύρο, πες μου για σένα. Πού γεννήθηκες; Γεννήθηκα στον Πειραιά, στην Αγία Σοφία, τον Ιανουάριο του '84. Λατρεύω την θάλασσα και δεν μπορώ χωρίς αυτήν. Έχω δουλέψει βοηθός μάγειρα στα καράβια για 7 μήνες για Χίο-Μυτιλήνη. Ωραία μεν εμπειρία, αλλά σκληρή, δεν μου επέτρεπε να είμαι δημιουργικός. Οτιδήποτε πηγαίνει ενάντια στη δημιουργία μου είναι σκληρό. Έβγαλα ενιαίο Λύκειο, ΤΕΙ Ζωικής Παραγωγής, ενδιαφέρον αλλά απάνθρωπο γιατί μαθαίνεις τι μπορείς να βγάλεις από ένα ζώο και είναι ενάντια σε μένα αυτό. Λατρεύω τις γάτες. Είχα 20 γάτες μέχρι τώρα. Έχω μεγαλώσει με γάτες. Πάντα ήθελες να γίνεις ζωγράφος; Όταν με ρωτούσαν οι γονείς μου "τι θες να γίνεις" τους έλεγα ότι ήθελα να γίνω ζωγράφος ή μοναχός. Και μου έλεγαν "γιατί μοναχός;". Γιατί όλο αυτό που συμβαίνει στον κόσμο, ήταν σαν να το έβλεπα από μικρός. Και γιατί δεν έγινες μοναχός και έγινες ζωγράφος; Γιατί εντυπωσιαζόμουν πάντα από τους ανθρώπους και τα πρόσωπά τους. Γι'αυτό και ζωγραφίζω πρόσωπα. Νομίζω είναι πολύ πιο ενδιαφέρον ένας ζωγράφος να περνάει από μέσα του έναν άνθρωπο και να τον αποτυπώνει, παρά να αποτυπώνει ένα τοπίο. Το τοπίο ή θα το φωτογραφίσεις ή θα πας να το απολαύσεις εκ του φυσικού. Για έναν άνθρωπο, όμως, που για μένα δεν είναι ποτέ μονοδιάστατος, είναι ενδιαφέρουσα η διαδικασία να τον περνάς από μέσα σου και να τον αποτυπώνεις. Είναι φυσική συνέχειά μου. Από έξι ετών ζωγραφίζω. Δεν ήξερα να πιάνω το μολύβι. Κάλεσε η νηπιαγωγός τη μητέρα μου και της είπε «Δεν είναι φυσιολογικό αυτό το πράγμα, έχετε πρόβλημα στο σπίτι; Γιατί του δίνω τον μαρκαδόρο, τον πιάνει από την άκρη και κάνει θάλασσα, γραμμές και ουρανό. Δεν κάνει τίποτε άλλο, και αυτό δεν είναι φυσιολογικό στην ηλικία του». Κάποια στιγμή, σαν από επιφοίτηση πραγματικά,

παίρνω το εξώφυλλο από το παραμύθι «Το κορίτσι με τη στάμνα» και το κάνω ίδιο μέσα σε μια ημέρα. Έπειτα το έδειξα στην μητέρα μου και έμεινε κάγκελο. Είχα ζωγραφίσει όλα τα παιδιά του Δημοτικού. Δεν έκανα ποτέ μάθημα Ιστορίας στο Δημοτικό. Η δασκάλα με έβαζε και καθόμουν στην έδρα, μου έλεγε εσύ θα καθίσεις και θα ζωγραφίσεις. Δέχτηκα και πολύ ρατσισμό ως προς αυτό, τα παιδιά δεν τη δέχονται εύκολα τη διαφορετικότητα, είναι σκληρά. Η πρώτη μου έκθεση έγινε στα δεκαέξι μου χρόνια .Έκανα προετοιμασία για την Καλών Τεχνών με έναν Ισπανό ζωγράφο, στον Πειραιά ήταν το εργαστήρι του. Έπρεπε να βγάλουμε σε τρία χρόνια τη Σχολή, τη βγάλαμε σε δύο. Συνεχώς ζωγραφίζω και συνεχώς προμοτάρω αυτά που θέλω να πω, γιατί για μένα υπάρχει ένα βαθύτερο νόημα σε αυτό. Ψάχνω πολύ τον άνθρωπο. Μου αρέσει να μου ανοίγεται γιατί καταλαβαίνω ποιες στιγμές έχουν σημασία για εκείνον. Θέλω την καθημερινότητα, τη ρουτίνα, τον πόνο, τη χαρά, το γέλιο. Όλα αυτά θέλω να τα εντάξω μέσα στην τέχνη μου. Αν σε ρωτούσαν γιατί ζωγραφίζεις, τι θα απαντούσες; Γιατί αυτό είμαι. Όλα ικανοποιούν μια ανάγκη. Εσένα ποια ανάγκη σου ικανοποιεί η ζωγραφική; Την ανάγκη να εκφραστώ, να μάθω στον κόσμο πόσο όμορφη είναι η ζωή και πόσο όμορφα πράγματα λένε κάποιοι άνθρωποι, είναι ένας τρόπος να εκφράσω αυτά που θέλω να πω στον κόσμο. Από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου δεν μπορώ να αποχωριστώ αυτό το πράγμα, τα πάντα τα συνδυάζω με τη ζωγραφική. Τον εαυτό σου τον ζωγραφίζεις; Βεβαίως, είναι ο πιο όμορφος τρόπος για να με ψάχνω. Μπορώ να διακρίνω μετά από καιρό τις αλλαγές μου. Ανήκεις και εσύ στη γενιά των 20άρηδων νάρκισσων; Που βγάζουν φωτογραφίες τον εαυτό τους για να τις ανεβάσουν στο facebook;

Ναι, περνάμε μια ναρκισσιστική περίοδο. Έχει ένα καλό όμως αυτό, νομίζω. Τους βοηθάει να ψάχνονται μέσα τους για να αποδέχονται αυτό που είναι. Άλλο ένα πράγμα που μου αρέσει στην τέχνη είναι να συνδυάζω την ειρωνεία και το βάσανο. Την ειρωνεία των πραγμάτων, το τραγελαφικό. Από πολύ μικρός αγαπώ τον γερμανικό εξπρεσιονισμό γιατί είχα ένα κοινό με αυτό το κίνημα. Υπήρχαν κάποιες ομάδες καλλιτεχνών που ήθελαν να δουν ένα καλύτερο αύριο μέσα από την έκφραση, τα έντονα χρώματα, το ανθρώπινο στοιχείο, τον πόνο, το ακατέργαστο του πράγματος, ήθελαν να ξεφύγουν από τη βιομηχανική εποχή και να περάσουν σε μια πιο πνευματική εποχή. Και θεωρώ ότι πνευματικά περνάμε σε μια άλλη εποχή, αρχίζει και ξυπνάει ο κόσμος, όχι γιατί με θεωρώ ρομαντικό. Δεν είμαι. Δεν ξέρω αν έχεις δει δουλειά μου. Θα δεις ότι δεν είναι ρομαντική. Παιδική μπορεί να είναι, ρομαντική δεν είναι. Στα έργα μου δεν θέλω να βγαίνει ο πόνος που μπορεί να έχω περάσει εγώ, τα πρόσωπα των έργων μου ανοίγονται, τους ανοίγομαι και έχουν μια δική τους προσωπική ιστορία, την οποία την αποτυπώνω είτε στο χαρτί είτε στον μουσαμά. Νομίζω ότι η ζωγραφική αρχίζει ή τελειώνει στον άνθρωπο. Για μένα πάνω από όλα είναι ο άνθρωπος και πιστεύω πολύ στη δύναμη του ανθρώπου. Απλώς θα πρέπει να τα βλέπεις όλα από τη σωστή οπτική γωνία. Να μην είσαι παραστρατημένος εγκεφαλικά και πνευματικά και να πρωτοστατεί η αγάπη. Ο ναρκισσισμός πρέπει να επικρατεί σε μικρά επίπεδα. Αν θέλεις να λέγεσαι νάρκισσος θα πρέπει κάτι να πεις ή θα πρέπει να δοξαστείς. Έχεις κάποιο χαρακτηριστικό που κρύβεις στους πίνακες; Ναι, έχω. Το αιδοίο. Γιατί είναι αυτό που δίνει ευχαρίστηση, είναι από αυτό που βγαίνει ο άνθρωπος, είναι η περίοδος και τα χρόνια που περνάμε που είναι πολύ γυναικεία, έχει δοξαστεί και μισηθεί πολύ. Όλα τα αιδοία τα θεωρώ όμορφα. Ένα άλλο χαρακτηριστικό είναι η πεταλούδα. Όχι με την προσομοίωση κάμπιας-πεταλούδας. Η

πεταλούδα λένε ότι είναι η ψυχή. Η πεταλούδα σε ό,τι αγγίζει δίνει ελπίδα. Σε πολλά έργα μου το έχω κάνει αυτό. Επίσης και τα όπλα. Τα όπλα είναι για μένα η αιτία κάθε κακού. Είναι το μέσο για να σκοτώνεις. Και επειδή υπάρχει πολύς θάνατος γύρω μας, είτε μεταφορικά είτε κυριολεκτικά, άμα παρουσιάζεις τα όπλα, τον θέτεις σε διαδικασία να σκεφτεί τι είναι πραγματικά το όπλο. Συμβολικά τουλάχιστον. Όταν έχω ένα πορτρέτο στο οποίο υπάρχει ένα όπλο που σε σημαδεύει και αυτοσημαδεύεσαι, αυτό μπορεί να σημαίνει πολλά πράγματα. Μπορεί να σκοτώνεις το μυαλό σου, την ψυχή σου, την κάθε θετική ενέργεια που μπορεί να λάβεις κάθε μέρα. Τι σου δίνει δύναμη; Δύναμη μου δίνει το να μπορώ να μοιράζομαι ευχάριστες και αληθινές στιγμές με τους ανθρώπους. Δύναμη μου δίνει ο ίδιος μου ο εαυτός. Η αγάπη, το ενδιαφέρον, η ευγένεια, η αθωότητα, τα παιδιά. Ο έρωτας; Ο έρωτας για μένα είναι κάτι σχεδόν άπιαστο. Έχω ερωτευτεί στην ζωή μου, αλλά θεωρώ ότι ο κάθε επόμενος έρωτας είναι καλύτερος από τον προηγούμενο. Είναι τόσο όμορφο συναίσθημα που εγώ ως Σταύρος θέλω να το ζω. Κάθε φορά νιώθω ότι όσο κι αν έχω ερωτευτεί, όσο κι αν έχω πέσει στα πατώματα, δεν έχω ερωτευτεί όσο χρειάζεται να έχω ερωτευτεί. Περιμένω πάντα τον καλύτερο έρωτα. Είναι σαν την κορυφή ενός ψηλού βουνού. Και την επόμενη μέρα τη βλέπω έτσι. Λατρεύω να γνωρίζω καινούριους ανθρώπους. Τον έρωτα δεν μπορεί κανείς να τον εξηγήσει. Με ενδιαφέρει να τον ζω και να τον δημιουργώ. Έχεις φτάσει σε σημείο να πεις ότι «αν πέθαινα τώρα, δεν θα είχα κανένα απωθημένο»; Όχι. Αν πέθαινα τώρα θα έλεγα ότι δεν έχω ζήσει τόσο έντονα κάποιες στιγμές όσο θα χρειαζόταν. Κάθε μέρα που φεύγει δεν ξανάρχεται. Είμαι άνθρωπος που μου αρέσει πολύ η διαδικασία να γνωρίζεις έναν άνθρωπο και να προσπαθείς κάθε μέρα.

the ough! team

Γάτες σούσι Δεν έχουν κανένα απολύτως νόημα ή μήπως έχουν; Οι Neko-Sushi όπως ονομάζονται στα ιαπωνικά είναι δημιούργημα της εταιρείας Tange & Nakimushi Peanuts και δεν είναι τίποτα παραπάνω από πραγματικές γάτες τυλιγμένες πάνω σε ρύζι για σούσι. Από τότε που κυκλοφόρησαν στο διαδίκτυο οι φωτογραφίες τους έχει δημιουργηθεί ένας μικρός χαμός, με αποκορύφωμα ένα

βίντεο στο ΥouΤube που υποστηρίζει ότι είναι μαγικά και ιστορικά πλάσματα που επηρεάζουν την ανθρωπότητα από την αρχή του κόσμου. Η Tange & Nakimushi Peanuts άδραξε την ευκαιρία και δημιούργησε ένα app για παιχνίδι για το iΡhone και το Android και έτσι εν μέρει λύθηκε το μυστήριο που τις περιβάλλει!

Το μετά είναι το δύσκολο. Είναι γιατί οι άνθρωποι είμαστε αχάριστα όντα, και θεωρούμε δεδομένα κάποια πράγματα. Οφείλουμε να είμαστε πιο φιλότιμοι. Και θα πρέπει να ευχαριστούμε και τον εαυτό μας πιο πολύ και τους ανθρώπους. Να μη ζούμε εις βάρος τους. Την αξία ενός ανθρώπου που αγαπάς ή εκτιμάς να του τη λες όσο κι αν ο άλλος είναι μπλοκαρισμένος. Είναι ωραίο να μοιράζεσαι τον καλό λόγο αλλά και τον κακό λόγο για να μπορέσει να αποσαφηνιστεί και η σχέση που έχεις με τον εκάστοτε άνθρωπο. Ο φόβος είναι ό,τι χειρότερο μπορεί να συμβεί στον άνθρωπο. Αν με ρωτούσες τι θα ήθελα να παλέψω στη ζωή μου, θα έλεγα τον φόβο που έχουν οι άνθρωποι. Θεωρώ ότι είμαι σε έναν πολύ καλό δρόμο. Θεωρώ ότι σιγά σιγά καταρρίπτω τους φόβους μου. Ο φόβος γεννά τη διχόνοια, η διχόνοια το μίσος, το μίσος γεννά τη σήψη. Η αρχή του κακού είναι ο φόβος. Ο πιο μεγάλος σου φόβος; Δεν τον έχω αποσαφηνίσει. Τον θάνατο, ας πούμε, δεν τον φοβάμαι. Τι είναι τέχνη για σένα; Τέχνη για μένα είναι η έκφραση και το να μοιράζεσαι. Να ανοίγεις τα μυαλά των ανθρώπων. Έχει κόστος; Πολλά. Π.χ. η μοναχικότητα και είμαι μοναχικός άνθρωπος. Συχνά πολλοί άνθρωποι δεν καταλαβαίνουν αυτό που κάνεις και έχει και αυτό κόστος. Σε ενδιαφέρει να δείχνεις τα έργα σου; Βεβαίως, γι' αυτό τα κάνω πάνω απ' όλα. Για να φαίνονται. Να τα μοιράζομαι, να τα βλέπουν. Τα πουλάς; Ναι, τα έξοδά μου από τη ζωγραφική τα βγάζω. Έκανα μια έκθεση τον Μάιο που μας πέρασε στο Μεταξουργείο, αλλά τώρα θέλω να βρω έναν όμορφο χώρο, ετοιμάζω κάτι πολύ όμορφο. Για τον χειμώνα ετοιμάζω μια νέα έκθεση... www.facebook.com/stavros.paltadakis

OUGH! 15

Μια Rita, μα ποια Rita; Ένας μπασίστας καθηγητής ωδείου, ένας αυτοδίδακτος ντράμερ και ένας κιθαρίστας μπαλαντέρ είναι οι Rita Moss! Κι αυτή είναι η πρώτη τους συνέντευξη.

Μαρία Παππά

«Μας ρωτάς ό,τι θέλεις! Επειδή άργησα, θα απαντήσουμε σε όλα! Πόσο τον έχουμε; Αν τα 'χουμε μεταξύ μας;», λέει αστειευμενος ο Κώστας, ο τραγουδιστής και μπασίστας των Rita Moss. Το ρολόι δείχνει ήδη περασμένα μεσάνυχτα και έχει αργήσει περίπου μία ώρα. Τον περιμένουν ήδη ο Χάρης, ο λιγομίλητος guest κιθαρίστας του γκρουπ, και ο Δημήτρης, ο ντράμερ. Τους Rita Moss τους πρωτογνώρισα πέρσι όταν ανέβασαν το πρώτο τους άλμπουμ με τίτλο ''Ass'' στο bandcamp. Δυνατός πανκ ήχος που κερδίζει τις εντυπώσεις χωρίς πολλά-πολλά. Το άλμπουμ το μοιράζουν δωρεάν. Αφήνουν μια στοίβα από CD στη σκηνή σε κάθε συναυλία. Για εξώφυλλο έχουν ζωγραφισμένο με μαρκαδόρο ένα ανδρικό μόριο. «Γιατί δίνετε τσάμπα το άλμπουμ;» τους ρωτάω. Είναι η σειρά του Χάρη να αστειευτεί: «Είναι η φιλοσοφία του πανκ. Τσάμπα παίζουμε, τσάμπα δίνουμε το δίσκο και χαιρόμαστε να πληρώνουμε κιόλας!». «Να γραφτεί αυτό!» διακόπτει ο Κώστας, γελώντας, και συνεχίζει: «Θέλουμε να βρούμε μια εταιρεία για πολλούς λόγους, αλλά δεν το έχουμε στείλει πουθενά, επειδή ετοιμάζουμε και το δεύτερο. Λεφτά δεν έχουμε να υποστηρίξουμε μια κανονική κυκλοφορία, αλλά ωραίο είναι και να το δίνεις τσάμπα. Να ζωγραφίζεις μια πούτσα πάνω και να το δίνεις. Έχει τη χάρη του! Κάποιοι το παίρνουν από μόνοι τους και σε κάποιους πάμε με τσαμπουκά και το δίνουμε εμείς, του στιλ πήρατε το CD;» Ο Κώστας και ο Δημήτρης γνωρίζονται από τη δευτέρα λυκείου. Πρώτα αντάλλασσαν μεταξύ τους κασέτες μέταλ και μετά το ένα έφερε το άλλο. «Το μέταλ ήταν τότε μια ζεστή αγκαλιά. Σε έκανε να νιώθεις ότι ανήκες κάπου, σε μια ομάδα», λέει χαρακτηριστικά ο Δημήτρης για τις εφηβικές του ανησυχίες. «Με τον Δημήτρη παίζαμε διασκευές Iced Earth και Death στο σχολείο», προσθέτει ο Κώστας και μετά συστήνεται: «Είμαι καθηγητής σε ωδείο, οπότε έχω όλη αυτή την γκάμα την πιο κλασική, του φυτού. Και για να πω την αλήθεια, με έχει βοηθήσει αρκετά. Δεν θεωρώ ότι είναι απαραίτητο αν είσαι πανκάς να έχεις μακριά μαλλιά και να παίζεις τρία ακόρντα, ούτε είναι απαραίτητο αν έχεις κλασική παιδεία να ακούς μόνο βιολιά και τέτοια φάση. Στη μουσική όλα παίζουν». Τον Χάρη τον γνώρισαν στο δεύτερο live τους και κόλλησαν. Ανεβαίνει στη σκηνή με την κιθάρα του στα τελευταία 10 λεπτά κάθε συναυλίας και δίνει έναν ξεχωριστό τόνο στον ήχο τους. «Πιστεύω ότι για τον Χάρη είμαστε η ιδανική μπάντα. Δεν έρχεται στις πρόβες, έρχεται στα live, ακούει 30 λεπτά

και ανεβαίνει πάνω και τα διαλύει όλα. Είναι ατόφιος και μας κάνει και τα καλύτερα κομπλιμέντα. Πιο καλά και από το να σου την πέσει γκομενάκι! Εντάξει, υπερβάλλω και λίγο!» σχολιάζει ο Κώστας. Αυτό ίσως που κάνει το συγκρότημα να ξεχωρίζει πραγματικά είναι οι ζωντανές του εμφανίσεις. Είναι εκρηκτικές κι έχουν μια σπάνια ένταση. Δεν συναντάς εύκολα μουσικούς να παίζουν με τόση όρεξη και χαρά και να μπορούν να τη μεταδίδουν κιόλας. Και συνεχίζουν να παίζουν με χαμόγελα ακόμη κι αν τους τυχαίνουν ένα σωρό αναποδιές όπως όταν, π.χ. σπάει μια χορδή στο μπάσο ή η κιθάρα του Χάρη δεν ακούγεται από λάθος του ηχολήπτη.

ritamosss.bandcamp.com

Η κρίση δίνει τροφή στις τέχνες; Κ- Σ’ αυτό να πω την αλήθεια διατηρώ μια επιφύλαξη. Συνήθως, ιστορικά αν το πάρουμε η τέχνη ανθεί εκεί που ανθεί και το χρήμα, όσο κι αν ακούγεται κυνικό, γιατί θέλουμε να πιστεύουμε ότι αντιστεκόμαστε ρομαντικά μέσω της τέχνης κ.τ.λ. Αν δεν υπάρχει πολλές φορές χρήμα, δεν υπάρχει επιβίωση. Δεν μπορείς να πας στο επόμενο επίπεδο που είναι τέχνη, δηλαδή του να σκεφτώ λίγο παραπάνω. Αν δεν έχω να φάω δεν θα σκεφτώ πώς θα ζωγραφίσω στη σπηλιά, πρέπει πρώτα να έχω σκοτώσει τον ρινόκερο και μετά να κάνω τέχνη. Πιστεύω ότι πολλοί που ήταν άνετοι οικονομικά και τώρα δεν είναι τόσο, αλλά έχουν φτάσει στα όρια της φτώχιας, όντως προσπαθούν να βγάλουν αυτή την καφρίλα με άλλα μέσα. Κι εμείς το ίδιο κάνουμε. Όση πίεση δεχόμαστε κοινωνικά, προσωπικά, οικογενειακά μέσω της μουσικής εκτονώνεται, αλλά δυστυχώς όλες οι τέχνες, ακόμη και η μουσική, θέλει λεφτά για να γίνει. Με τον ρομαντισμό μόνο δεν γίνεται. Πώς θα πας να ηχογραφήσεις; Βέβαια, αν το δεις κοινωνιολογικά, οι περισσότεροι που είναι σε μια σκηνή και παίζουν μουσική, συνήθως είναι από μεσοαστικές μέχρι μεγαλοαστικές οικογένειες και όχι μικροαστικές και εργατικές. Για να φτιάξεις τέχνη χρειάζεσαι σκέψη, χρειάζεσαι και πληροφόρηση, μόρφωση. Πολλές φορές κάποιος που είναι μεροδούλι-μεροφάι δεν θα προλάβει να μορφωθεί. Όχι ότι δεν θέλει ή δεν έχει τα φόντα, αλλά δεν θα τον αφήσει η καθημερινότητα. Βέβαια, η διαφορά της Ελλάδας με την Αγγλία και την Αμερική είναι ότι εκεί μπορεί να ήσουν ένας καμένος, αλλά επειδή εκεί υπάρχει μουσική βιομηχανία θα σε βγάλει προς τα έξω, όπως γίνεται από το ’60 μέχρι σήμερα. Στην Ελλάδα τα πράγματα είναι πολύ πιο δύσκολα...

Introducing Antonis Papakonstantinou

https://www.youtube.com/user/MrIncubi https://www.facebook.com/papakonstantinou.antonis?ref=hl https://www.facebook.com/antonis.papaconstantinou

M.Hulot |Φωτο: Eftychia Vlachou

Τον Αντώνη τον πρωτοείδα να παίζει στο ΥouΤube. Έπαιζε μια δική του εκδοχή για πιάνο του «Εν Λευκώ» της Μποφίλιου, μετά τον είδα στον «Κεμάλ» του Χατζιδάκι (το οποίο το έχουν ανεβάσει και στο επίσημο σάιτ του), στο «Sacrifice» του Nyman, σε Tiersen και σε ένα σωρό κλασικά κομμάτια, μέχρι που ανακάλυψα ότι γράφει και δικά του κομμάτια. Υπέροχα κομμάτια, τα οποία μάλιστα άρχισαν να τα παίζουν και άλλοι πιανίστες από όλο τον κόσμο και να τα

ανεβάζουν στο ΥouΤube! Το εντυπωσιακό είναι ότι ο Αντώνης δεν μοιάζει με τον πιανίστα που μπορεί να έχεις στο μυαλό σου (δεν ξέρω πώς είναι αυτός, αλλά σίγουρα δεν είναι με piercing και τέτοια χιψτερο-εμφάνιση –btw, οι χίψτερ μια μέρα θα σώσουν τον κόσμο, fact). Μέχρι να συναντηθούμε και να γίνει αυτή η συνέντευξη έχασε τον ύπνο του και μερικές μέρες από τη ζωή του από το άγχος, επειδή είναι τόσο χαμηλών τόνων που δεν μπορείς να το πιστέψεις.

Ο Αντώνης είναι 24 χρονών και είναι αστέρι. Ζει για το πιάνο του, παίζει με πάθος και γουστάρει τρελά αυτό που κάνει. Επίσης, του αρέσει να τραβάει μόνος του τον εαυτό του να παίζει και να ανεβάζει τα βίντεο στο youtube, και μετά –ως παιδί της εποχής του- να συνομιλεί με όσους του αφήνουν σχόλια. Σίγουρα θα τον ξανακούσεις, επειδή είναι φτιαγμένος από τη στόφα των μεγάλων καλλιτεχνών και το μέλλον του ανήκει. Αυτή είναι η πρώτη του συνέντευξη…

πήγαινε στην άκρη όλο και πιο πολύ και ερχόταν πρώτη η μουσική. Οι γονείς μου πάντα με στήριζαν.

Ποιος τραβάει τα βίντεο; Έχει ο πατέρας μου ένα τρίποδο και βάζω πάνω την κάμερα. Όπως θα δεις και στα βίντεο –βέβαια έχω αρχίσει να τα κόβω γιατί με βρίσανε- σηκώνομαι και είναι σαν να σου ρίχνω μια μούντζα όταν τελειώνω, γιατί πηγαίνω κατά πάνω στην κάμερα και την κλείνω. Πες μου για σένα, ποιο είναι το πρώτο πράγμα που σου έρχεται στο μυαλό από τα παιδικά σου χρόνια; Να παίζω ποδόσφαιρο, εδώ, στην εκκλησία, με όλη τη γειτονιά και να κάνουμε πρωταθλήματα. Παυσιλύπου λέγεται η δικιά μου οδός, Κηφισού η άλλη, και κάναμε «Παυσιλύπου εναντίον Κηφισού». Το μόνο πράγμα που θυμάμαι είναι να παίζω ασταμάτητα ποδόσφαιρο. Και ήθελες να γίνεις ποδοσφαιριστής; Όχι, ποτέ, ούτε καν. Απλώς επειδή εδώ είμαστε όλοι αγόρια και δεν έχουμε κοπέλες στην γειτονιά, κατεβαίναμε και παίζαμε ασταμάτητα ποδόσφαιρο. Κυρίως αυτό θυμάμαι από την παιδική μου ηλικία. Δεν

είχα κάποια ιδιαίτερη επιθυμία. Πρόσφατα έμαθα ότι στο νηπιαγωγείο ήμουν ερωτευμένος, υποτίθεται, με ένα κορίτσι και επειδή ο πατέρας της ήταν κτηνίατρος, ήθελα και εγώ να γίνω κτηνίατρος. Βέβαια, αγαπώ και τα ζώα, πάρα μα πάρα πολύ. Με τη μουσική πώς ξεκίνησες να ασχολείσαι; Η γιαγιά μου ήταν καθηγήτρια πιάνου και είχε στο σπίτι της πιάνο και κλασικά σαν παιδάκι και εγώ πήγαινα και πατούσα τα πλήκτρα, όχι τίποτα φοβερό δηλαδή. Η γιαγιά ως πιανίστρια είχε τρέλα με τη μουσική, έλεγε συνεχώς «πάρτε του παιδιού ένα αρμόνιο» και έτσι ξεκίνησα. Στην αρχή ήθελα να το σταματήσω γιατί η καθηγήτρια στο ωδείο που πήγα στην αρχή, για να έχεις σωστή στάση χεριού, σου έβαζε μια ξυσμένη μύτη μολυβιού στον καρπό, για να μην κατεβάζεις το χέρι. Καταλαβαίνεις, λοιπόν, ότι έφευγα με κλάματα από εκεί. Μετά βρήκα μια άλλη και από τότε έχω την ίδια. Δεν είχα ποτέ στο μυαλό μου τη σκέψη να ασχοληθώ σοβαρά με τη μουσική. Πότε το σκέφτηκες; Η σκέψη μου ήρθε πριν από τρία-τέσσερα χρόνια. Γενικά, εγώ έκανα πάντα κλασικές σπουδές, ώσπου μου είπε η δασκάλα μου «ΟΚ, τώρα δυσκολεύουν τα πράγματα, χρειάζεται διάβασμα». Κι άρχισα να παίζω ένα κομμάτι του Σοπέν και είπα «κοίτα να δεις, αφού μπορώ να παίξω αυτό το κομμάτι, ίσως μπορώ να κάνω κάτι στο πιάνο –αρχικά παικτικά, όχι συνθετικά. Και μετά από το συγκεκριμένο κομμάτι του Σοπέν ήρθαν και άλλα κομμάτια και έβλεπα ότι η σχολή

Σε τι σχολή είσαι; Στο ΤΕΙ Πληροφορικής, στην Αθήνα. Δεν έχω ολοκληρώσει ακόμη τις σπουδές, αλλά περιμένω να δω τι θα γίνει. Τι σκέφτεσαι να κάνεις; Το όνειρό μου, αυτό που θα ήθελα να κάνω πάρα, μα πάρα πολύ, είναι να γράφω μουσική για ταινίες. Ορχηστρική μουσική, με κλασική ορχήστρα, πολλά όργανα. Στο στυλ του James Horner και του Zbigniew Preisner. Επίσης, να παίζω πιάνο. Και συνθέτης να γίνω, δεν μπορώ να το αφήσω. Δηλαδή να βρίσκω χώρους –αν υπάρξουν ποτέ- να πηγαίνω να παίζω Υann Tiersen, Preisner, Michael Nyman. Τι είναι για σένα η μουσική; Κοίτα, για τη μουσική δεν ξέρω, για το πιάνο μπορώ να σου πω πιο πολύ. Αρχικά, αν δεν υπάρχει πιάνο, δεν την παλεύω με τίποτα. Είχα πάει στο Λονδίνο να επισκεφτώ τον αδερφό μου για δώδεκα μέρες. Τις δέκα πρώτες μέρες δεν είχα ακουμπήσει πιάνο και κόντευα να τρελαθώ. Ευτυχώς βρήκαμε ένα μαγαζί που πουλούσε πιάνα, πήγαμε δήθεν επειδή ήθελα να αγοράσω κάποιο, κάθισα και έπαιξα γύρω στα 35 με 40 λεπτά και αναζωογονήθηκα. Όποτε είμαι χάλια ή υπερχαρούμενος, για να εκτονωθώ, πρέπει να παίξω πιάνο. Χωρίς το πιάνο νιώθω μιζέρια, δεν αντέχω. Το πιάνο είναι τα πάντα. Χωρίς μουσική αντέχω, χωρίς πιάνο όχι.

Υπάρχει κάποιος άνθρωπος που να σε έχει σημαδέψει δημιουργικά; Nαι, δύο. Ο Jann Tiersen, που ίσως ήταν ο πρώτος που άκουσα και μελέτησα. Και τα λίγα κομμάτια που έχω γράψει φαίνεται ότι έχουν επιρροές από τον Υann Tiersen.

Yπάρχουν σχόλια στα οποία μου γράφουν ότι «είσαι ο Έλληνας Yann Tiersen», υπό την έννοια ότι στη μουσική μου ακούν τη μουσική του. Δεύτερη, η δασκάλα μου. Έχω την ίδια δασκάλα για 16 χρόνια και πιστεύω ότι είναι η μεγαλύτερη μουσικός που υπάρχει στην Ελλάδα αυτή τη στιγμή. Από νέους Έλληνες δημιουργούς μου αρέσει ο Καραμουρατίδης. Πρόσφατα άκουσα έναν Έλληνα πιανίστα σε ένα μόνο κομμάτι του με πιάνο, τσέλο και βιολί, τον Mr P. Τι σημαίνει «επιτυχία» για σένα; Επιτυχία θεωρώ το να καταφέρνεις τους ανθρώπους που δεν τους νοιάζει και δεν ασχολούνται με τη μουσική που παίζεις να σιωπήσουν και να ακούσουν εσένα και να είναι προσηλωμένοι πάνω σου. Νομίζω ότι αυτό είναι ό,τι πιο όμορφο για έναν καλλιτέχνη. Τι εκφράζεις όταν γράφεις μουσική; Αυτό που λένε ότι «η μουσική τους έρχεται από έμπνευση» δεν το έχω ζήσει. Εγώ κάθομαι στο πιάνο μου και έμπνευση θα θεωρήσω κάτι όμορφο που μου ήρθε. Δεν θα θεωρήσω ότι κοίταξα το πουλί που πετάει και μου ήρθε η ελευθερία στο μυαλό και λέω «α! θα πάω να γράψω ένα κομμάτι». Μου αρέσει να είμαι μόνος μου και εκφράζω τη μοναξιά. Όχι ότι δεν έχω ανθρώπους γύρω

OUGH! 17 Φιόρε Λεβάντες | Φωτο: Eftychia Vlachou

Οι Trendy HooliGuns είναι καλά παιδιά Δεν είναι trendy, δεν είναι skinhead, ευτυχώς αποκλείσαμε και το ενδεχόμενο να είναι hipster. Τι είναι όμως αυτοί οι Trendy HooliGuns; Είναι οι μεταλλάδες της γειτονιάς σου, που βοηθάνε γιαγιάδες να διασχίσουν το δρόμο με μικρή αμοιβή και τα βράδυα τραγουδούν το ‘Blood, Tears and Sweat’ (ναι εννοούμε την αγγλική, κατά λέξη διασκευή του κομματιού του Sakis) σε κλειστούς χώρους. Είναι ο Βασίλης, ο Θέμης, ο Γιάννης, ο Γιώργος και ο Φοίβος και θα μπορούσες να σουν και εσύ, αν είχες αρκετή τρέλα και έπαιζες κάποιο μουσικό όργανο που να άντεχε την φυσική κακοποίηση. Με αφορμή την τέταρτη δισκογραφική τους δουλειά, μίλησαν στο OUGH! για τα πάντα, εκτός από την ίδια την νέα δισκογραφική δουλειά τους.

μου, αλλά μου αρέσει να απομονώνομαι. Θα ήθελα να ζούσα τη μαγική έμπνευση για την οποία μιλά όλος ο κόσμος, αλλά δεν τα έχω καταφέρει ακόμα. Έχω ακούσει πολλούς να λένε ότι εμπνεύστηκαν από τη φύση, από το παιδάκι που γέλασε και από τη μάνα που έκλαψε, αλλά προσωπικά δεν έχω ζήσει κάτι τέτοιο ακόμα. Υπάρχει κάποιος με τον οποίο θα ήθελες να συνεργαστείς; Με τη Valentina Lisitsa. Δεν με ενδιαφέρει τι θα παίζω εγώ και τι θα παίζει αυτή, με ενδιαφέρει να κάτσει δίπλα μου στο πιάνο και να παίζουμε μαζί. Όπως επίσης και με τον Tiersen. Eίναι πολλοί συνθέτες που μου αρέσουν, αλλά επειδή ήταν ο πρώτος που άκουσα, με τράβηξε. Άλλα είδη μουσικής παρακολουθείς; Έχω περάσει από τα πάντα. Έχω περάσει -και μέχρι πρόσφατα- από χιπ χοπ, από metal και death metal. Mόνο τζαζ μουσική δεν ακούω.

να κάτσω σε όλη τη σοουμπίζ για να κάνω καριέρα» και μου είχε πέσει το σαγόνι. Αλλά εντάξει, αυτοί πάντα θα υπάρχουν. Δεν γκρινιάζω όμως πολύ με την Ελλάδα. Πολλοί μου λένε να φύγω. Εγώ λέω ας το προσπαθήσω πρώτα και αν δεν, θα φύγω, ναι. Αλλά νομίζω ότι είναι βλακεία να γκρινιάζεις με τη μία και να σηκώνεσαι απλά να φύγεις, όπως κάνουν οι περισσότεροι. Έχεις σκεφτεί να φύγεις από την Ελλάδα; Ναι, το έχω σκεφτεί. Όχι όμως επειδή δεν με χωρά ο τόπος, αλλά για να κάνω π.χ. ένα καλύτερο σεμινάριο σε μουσικό πανεπιστήμιο. Μουσικής κινηματογράφου, μοντέρνας σύνθεσης, ναι, θα μου άρεσε. Σίγουρα θα γίνει κάποια στιγμή, αλλά δεν ξέρω πότε. Καριέρα στο εξωτερικό; Αν μου κάτσει, ναι. Ειδικά με τη μουσική, αν δουλεύεις μέσω ιντερνετ, δεν είναι δύσκολο να κάνεις κάτι και έξω. Πού μπορείς να φτάσεις για την τέχνη; Το ίσως πιο περίεργο που έχω κάνει είναι να κλειστώ στο σπίτι μου και να διαβάζω ασταμάτητα για ένα-δύο μήνες για τις εξετάσεις μουσικής μου, χωρίς να έχω επικοινωνία με τον έξω κόσμο.

Τι μουσική ακούς τώρα; Κλασική ή ορχηστρική. Στο σπίτι μου δεν ακούω άλλη μουσική. Είτε για να ηρεμήσω, είτε για να χαλαρώσω, είτε για να διασκεδάσω, είτε για να κλάψω. Όταν βγαίνουμε έξω, Σε έχει μάθει κάτι η ζωή, Αντώνη; ακούμε τα κλασικά: κλαμπίστικα, dance… Αυτό που σου είπα για τη μουσική, για τον Ελληνικά δεν μπορώ, αλλά εντάξει. χώρο που μπήκα, για τους ανθρώπους. Εγώ νόμιζα ότι όλα ήταν τέλεια και καταπληκτικά Τη γενιά σου πώς τη βλέπεις; Αυτό που χαίρομαι πάρα πολύ στη σημερινή και δεν είναι ότι μεγάλωσα και το έμαθα, εποχή, παρ' όλη την κρίση, είναι ότι φεύγει είναι ότι δεν είχα γνωρίσει τέτοια άτομα. Και λίγο η όλη σκατίλα. Είχα ακούσει μια ατάκα κατάλαβα ότι δεν είναι όλα έτσι και μου ήρθε απότομο. από 18 χρονών παιδί, όταν είχα πρωτοπάει στον Αντ1, τύπου «είμαι διατεθειμένος

Από πού γνωρίζεστε; Γιατί αποφασίσατε να κάνετε συγκρότημα; Γνωριζόμαστε από το αναμορφωτήριο, καταλήξαμε εκεί ο καθένας για τους δικούς του λόγους. Το συγκρότημα προέκυψε ως μια ανάγκη να ξεφεύγουμε από τη ρουτίνα του σώφρο-νηστικού ιδρύματος. Είμαστε βλέπετε ιδρυματικοί. Ποια ονόματα απορρίψατε για να καταλήξετε στο Trendy HoolGuns; Δεν είναι κάπως ξεπερασμένο το ‘trendy’; Εδώ υπάρχει ολόκληρο hipster … Πολλά ονόματα έπεσαν στο τραπέζι. Αφού σηκώσαμε όσα προλάβαμε, τα διαβάσαμε και σας παραθέτουμε μερικά: Κόκκινα χάλια, Ονικλάμα, Σφήγγες. Το trendy

hooliguns ήταν το πιο αντιπροσωπευτικό. Το trendy είναι διαχρονικό τα εμπεριέχει όλα, όσο για το hooligans προέκυψε από την μανία μας να χουλιγκανίζουμε τα trendy δήθεν αγόρια. Για ποιο λόγο γουστάρετε τις live εμφανίσεις; Θα δανειστώ τα λόγια του Loveradio Μαγειρίτσα, ωραίο το ίντερνετ, ωραία τα κλιπ, αλλά η πεμπτουσία της δημιουργίας και της καλλιτεχνικής έκφρασης είναι οι ζωντανές εμφανίσεις όπου εκεί φαίνεται πόσα απίδια πιάνει ο σάκος. Είμαστε εθισμένοι με αυτό. Το πιο extreme πράγμα που έχετε κάνει στη σκηνή; Βάλαμε διπλή τέντα χωρίς πασαλάκια και το igloo το πήρε ο αέρας. Μετά κοιμηθήκαμε σε sleeping BANK και με τα λεφτά από τη ληστεία ζούμε ακόμα. Στο myspace έχετε βάλει χαρακτηρισμό metal/ comedy. Μήπως θα ήταν πιο αντιπροσωπευτικό το ‘parody’; Υπάρχει ακόμα myspace; Και το κυριότερο υπάρχουν άνθρωποι που το κοιτάνε; Για ποιο λόγο φτιάχνετε μουσική; Γιατί το να φτιάχνεις αυτοκίνητα θέλει εξειδικευμένες γνώσεις. Ποιο είναι το χειρότερο πράγμα σε αυτή τη πόλη; Οι εκατόμβες βλάχων και βισματίων επαρχιωτών που μετέδωσαν το κιτς, τη λαμογιά και τη λογική του ότι αρπάξει ο πισινός μας σαν ασθένεια σε όλη την επικράτεια, γεγονός παγκόσμια πρωτόγνωρο. Η ανύπαρκτη αποκέντρωση δημιούργησε ένα μίσος για την Αθήνα στην υπόλοιπη Ελλάδα απόλυτα δικαιολογημένο που τώρα γευόμαστε τις συνέπειες. Βάλε και την κρίση σε όλα τα επίπεδα και φώναξε παντοτινά βοήθειαααααα! Με τι είδους ταινίες συγκινήστε περισσότερο; Με το κανάλι της βουλής. Είναι αλήθεια ότι βγάζετε εκατομμύρια στις πίστες ή κάνετε και άλλες δουλειές για να βγάλετε τα προς-το-ζειν; Εννοείται ότι βγάζουμε εκατομμύρια στις πίστες καθώς όπως είναι κοινώς γνωστό είμαστε δάσκαλοι σε παγοδρόμια και σε πίστες κάρτ. Κατά τα άλλα και βέβαια δουλεύουμε γιατί αλλιώς δεν θα είχα ίντερνετ να σας στείλω mail για τις απαντήσεις. Έχει δει ποτέ ερωτικά ο ένας τον άλλο; Για να είμαστε ειλικρινείς και βέβαια. Οι Trendy HooliGuns, πρόσφατα κυκλοφόρησαν την τέταρτη διασκογραφική τους δουλειά με τίτλο “The rise of the HooliGuns”, η οποία κυκλοφορεί σε digipack συσκευασία, itunes και free download «για τους τζαμπατζήδες».

ΤΟ ΙΕΡΟ ΝΕΡΟ ΤΗΣ ΦΩΤΙΑΣ Δοχεία για αγιασμό: από 60 λεπτά μέχρι 2,50 ευρώ

Της φωτιάς κυριολεκτικά, αφού κοστίζει πιο ακριβά από κάθε υγρό που μπορείς να αγοράσεις, παρόλο που είναι δωρεάν. Αν υπολογίσεις το ποσό που θα αφήσεις στο παγκάρι της εκκλησίας, τη λαμπάδα που θα ανάψεις για να πιάσει το τάμα, τα κεριά και την συνεισφορά ως καλός χριστιανός που ελπίζει να εισακουστεί η προσευχή του με εξαγορά, τότε ο αγιασμός σου έρχεται πιο ακριβά και από το εμφιαλωμένο νερό και από το πετρέλαιο. Στην ορθόδοξη εκκλησία δεν γίνονται και τόσες ασυδοσίες, στην καθολική εκκλησία που διψούν περισσότερο οι πιστοί, δεν διστάζουν να δώσουν εξήντα ευρώ για ένα λίτρο θυαματουργού αγιασμού από τη Λούρδη, σε μπετόνι που θυμίζει «νερό για το σίδερο». Βοήθειά μας.

20 OUGH!

OUGH! 21

Νάνσυ Μητροπούλου | φωτο: Christos Tzimas , Photoharrie

Ασκητικό: Απόλλωνος 36 , τηλ.: 2114015089

ΑΝΤΕΡΙΑ, ΕΞΩΡΑΣΑ ΚΑΙ ΚΑΛΙΜΜΑΥΚΙΑ Στο κατάστημα ιερατικών ενδυμάτων «Ασκητικό», στην οδό Απόλλωνος, μάθαμε ποια είναι η γκαρνταρόμπα ενός ιερέα. Και πολλά ακόμα.

Στην οδό Απόλλωνος 36, κοντά στον Μητροπολιτικό Ναό Αθηνών, υπάρχει ένα μαγαζί που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί και ως «ναός» του ράσου. Η ιδιοκτήτρια του «Ασκητικού», Αυγή Γιοβάνοβιτς, είναι ένα άτομο «χαρά Θεού» που έχει ζήσει πολλά στο τέρμα της Απόλλωνος όλα αυτά τα χρόνια. Τα περισσότερα δεν μεταφέρονται στο χαρτί. Πότε ανοίξατε το μαγαζί; Πριν από έξι χρόνια. Αλλά με τη μορφή που έχει σήμερα υπάρχει δυόμιση χρόνια. Πριν πωλούσα εκκλησιαστικά είδη, όπως καντήλια. Πώς αποφασίσατε να ασχοληθείτε με τα άμφια και τα ιερατικά είδη; Λόγω της κρίσης που έχει επηρεάσει και τις εκκλησίες -γιατί έχουν αναλάβει όλα τα συσσίτια, μιας και οι περισσότεροι δήμοι δεν το κάνουν πια-, οι εκκλησίες δεν έχουν πια χρήματα να αγοράσουν ιερατικά είδη, όπως αυτά που πωλούσα πριν. Έτσι, σκέφτηκα να ασχοληθώ με την πώληση εμπορεύματος που πάντα θα χρειαστούν οι παπάδες και έτσι κατέληξα στα άμφια. Ό,τι και να γίνει όμως, η θρησκεία πάντα θα υπάρχει και όποια δουλειά έχει σχέση με αυτή δεν θα πεθάνει ποτέ. Πόσες στολές χρειάζεται ένας παπάς; Οποιοσδήποτε παπάς, άγαμος ή έγγαμος, χρειάζεται διαφορετικού χρώματος στολή, ανάλογα με την λειτουργία που θα τελέσει. Π.χ. την περίοδο πριν το Πάσχα φορούν μοβ και μαύρες στολές, το Πάσχα κόκκινες ή χρυσές, όπως και τα Χριστούγεννα, γαλάζιες τον Δεκαπενταύγουστο και στα Φώτα και της Σταυροπροσκυνήσεως και των Βαΐων φορούν πράσινες. Πόσο κοστίζουν; Έχω φθηνές στολές, ράβονται στη Σερβία επειδή εκεί υπάρχουν φθηνά εργατικά χέρια. Εδώ ράβω μόνο καλύμματα Αγίας Τραπέζης. Οι τιμές στις στολές ξεκινούν από τα 250 ευρώ και φθάνουν τα 1000 ευρώ. Τα έξοδα για τις στολές τα καλύπτει μόνος του ο παπάς; Ναι. Τις στολές τις πληρώνει από την τσέπη του. Αλλά σε σύγκριση με άλλα μαγαζιά, έχω χαμηλές τιμές. Την στολή που στο μαγαζί μου εγώ πωλώ 250 ευρώ, σε άλλο μαγαζί κάτω από 500 ευρώ δεν

πρόκειται να την βρει και ο μισθός του είναι 600 ευρώ. Επίσης, ένας ιερέας πρέπει να έχει αντερί, εξώρασο και καλυμμαύκι και αυτά κοστίζουν το λιγότερο 350 ευρώ. Φαντάσου ότι εσύ πρέπει πάντα να φοράς ένα συγκεκριμένο φόρεμα. Θα έχεις μόνο ένα κομμάτι; Καταλαβαίνετε, λοιπόν, ότι αυτή τη στιγμή οι παπάδες βρίσκονται σε πολύ δύσκολη οικονομική θέση γιατί όλα αυτά τα έξοδα θα πρέπει να τα καλύψουν μόνοι τους. Από ποια κομμάτια αποτελείται η κάθε στολή; Από το στιχάρι, το πετραχήλι, το φαιλόνιο, τον επιμανίκια, από την ζώνη και το επιγονάτιο.

Yπάρχουν κάποιοι που είναι διατεθειμένοι να πληρώσουν περισσότερα χρήματα για να έχουν στολή που θα είναι μία και μοναδική; Μόνο οι Δεσπότες. Τα σχέδια πάνω στη στολή γίνονται με τη βοήθεια προγράμματος στον υπολογιστή. Μια στολή που σχεδιάζεται μέσω προγράμματος κοστίζει από 500 έως 5.000 ευρώ. Οι παραστάσεις πάνω στην στολή μπορεί να χρειαστούν 5 έως 6 μήνες για να γίνουν. Αν έρθει ένας Δεσπότης και θέλει να φτιάξει στολή και έπειτα ζητά και τη δισκέτα, πληρώνει και τη στολή αλλά και το πρόγραμμα, γιατί μετά εγώ δεν μπορώ να το χρησιμοποιήσω πουθενά. Έχετε σταθερή πελατεία; Ευτυχώς που έχουμε, να λέμε. Πλέον με τις διαδηλώσεις που γίνονται στο κέντρο οι παπάδες φοβούνται μέχρι και να κατέβουν. Αναρχικοί έχουν δείρει παπάδες πολλές φορές. Έχει βγει παπάς από το μετρό για να πάει στην Αρχιεπισκοπή και παπάδες τον πλάκωσαν στο ξύλο. Η κρίση έχει επηρεάσει πάρα πολύ τη δουλειά. Φανταστείτε ότι πρέπει η εκκλησία να έχει μοβ κάλυμμα Αγίας Τράπεζας. Έρχονται παπάδες και με παρακαλάνε να μην τους το ράψω, παρά να πάρω ένα μοβ ύφασμα, να βάλω ένα σταυρό στην μέση και με βελόνες το βάζουν πάνω ένα παλιό ύφασμα που έχουν για να φαίνεται μωβ. Ένας φίλος μου αρχιμανδρίτης άνοιξε το παγκάρι. Πέρσι την ίδια εποχή το παγκάρι είχε 2.500 ευρώ, φέτος είχε 750 ευρώ. Πέρσι στο συσσίτιο είχε 50 άτομα και φέτος έχει 120. Όταν ένας παπάς ανοίγει το παγκάρι πρέπει να πληρώσει το ρεύμα, νερό, τηλέφωνο, ψάλτες και νεωκόρους και συσσίτιο. Πού να βγουν τα έξοδα; Πώς να πάρει μετά στολή;

Στιχάριο: ο εσωτερικος χιτώνας

Πετραχήλι: έχει και τα δύο άκρα εμπρός. Φοριέται στο λαιμό

Ζώνη: που συγκρατεί τη στολή

Επιμανίκια: τα άκρα του στιχαρίου

Φαιλόνιο: δεν έχει μανίκια. Είναι ανοικτό στο μπροστινό μέρος και φοριέται από το κεφάλι.

Επιγονάτιο: Έχει σχήμα ρόμβου και κρέμεται από τη ζώνη μπροστά από το δεξί γόνατο Όλη η στολή κοστίζει 350 ευρώ. Δεν πωλείται κανένα κομμάτι ξεχωριστά

22 OUGH!

a piece of art,

ΚΟΛΛΥΒΑ Απλώς και μόνο στο άκουσμά τους κάποιοι σταυροκοπιούνται και φτύνουν τον κόρφο τους, ενώ για άλλους αποτελούν γκουρμέ επιλογή επιδόρπιου που συναντάται πια και σε πολλά εστιατόρια (υγειινά, αλλά βόμβες θερμίδων). Όπως και να ’χει, τα κόλλυβα είναι μέρος της παράδοσής μας και ένα είδος τέχνης. Στα μυστικά της μας μύησε ο Μπάμπης Κοτούλας, ιδιοκτήτης ενός «Ιδιαίτερου» εργαστηρίου παραγωγής προϊόντων μνημοσύνου, και μας ετοίμασε τα «lux» για να μας εντυπωσιάσει. Και τα κατάφερε.

Νάνσυ Μητροπούλου | Φωτο: Καρίνα Λογοθέτη

Το Ιδιαίτερο, Κοτούλας Μπάμπης, Αιόλου 11, Αναπηρικά, Βύρωνας, 2107666986

Κόλλυβα; Πώς αποφασίσατε να ανοίξετε τέτοιο μαγαζί; Είμαι σε αυτό το επάγγελμα από τα 15 μου. Έμαθα τη δουλειά στο προηγούμενο εργαστήριο όπου εργαζόμουν. Πριν από ενάμιση χρόνο, βλέποντας και ότι τα εργαστήρια στην Αττική είναι λίγα, αποφάσισα να ανοίξω και εγώ το δικό μου. Γιατί τα λέμε «κόλλυβα»; Ποιος είναι ο συμβολισμός τους; Η λέξη κόλλυβο είναι αρχαιοελληνικής προέλευσης και αρχικά σήμαινε κόκκο δημητριακών καρπών. Συμβολίζουν την κοινή ανάσταση των ανθρώπων. Δηλαδή, όπως ο σπόρος του σιταριού πέφτει στη γη, θάβεται και χωνεύεται και σαπίζει χωρίς όμως να φθαρεί και στη συνέχεια φυτρώνει καλύτερος, έτσι και το νεκρό σώμα του ανθρώπου θάβεται στη γη και σαπίζει, για να αναστηθεί και πάλι άφθαρτο. Κάθε πότε μπορούμε να φτιάχνουμε κόλλυβα; Κόλλυβα ετοιμάζουμε τα Ψυχοσάββατα (τα Σάββατα πριν τις Κυριακές της Αποκριάς, της Τυρινής και της Α Νηστειών της Με-

The ough! team | Φωτο: Στάθης Μαμαλάκης

Λευκός Πειρασμός από τον Artous Duraj του Βαρούλκου

γάλης Τεσσαρακοστής και το Σάββατο πριν την Κυριακή της Πεντηκοστής), καθώς και κάθε φορά που θέλουμε να τελέσουμε στο ναό επιμνημόσυνη δέηση. Η κρίση έχει επηρεάσει το επάγγελμά σας; Η κρίση έχει επηρεάσει όλο τον κόσμο και σαφώς και την δουλειά μας. Υπάρχουν πολλές οικογένειες που αποφεύγουν να τα πάρουν όλα έτοιμα για το μνημόσυνο, μιας και υπάρχει κόστος για αυτό. Κάποιες οικογένειες που έχουν μέλη από τις παλαιές κυρίως γενιές φτιάχνουν κόλλυβα με τον δικό τους τρόπο και η οικογένεια δεν επιβαρύνεται τόσο οικονομικά. Βέβαια, αυτό ενέχει και ρίσκο γιατί δεν ξέρεις αν θα σου πετύχουν σίγουρα. Το εργαστήριο σου εξασφαλίζει την ποιότητά τους. Μπορούμε να πούμε όμως ότι δεν έχουμε παράπονο. Παρά την κρίση, η δουλειά μας προχωρά. Η συνταγή για κόλλυβα είναι μια κατά βάσιν, η πολίτικη. Υπάρχουν, όμως, παραλλαγές ως προς τα μπαχαρικά. Εγώ πχ. δεν χρησιμοποιώ μοσχοκάρυδο λόγω του ότι μπορεί να φέρει καούρα στο στομάχι

Κόλλυβα λουξ: Πολίτικη συνταγή για κόλλυβα-special.

(Δίσκος για 30 άτομα) Βράζουμε το στάρι για μία ώρα, το στραγγίζουμε. Την πρώτη μέρα αφήνουμε το στάρι στο καζάνι για να φουσκώσει. Τη δεύτερη μέρα, αφού το βγάζουμε από το καζάνι για να το πλύνουμε και γίνει η δεύτερη βράση -ίσα να πάρουν μια βράση, όχι για πολύ-, αλατίζουμε ελαφρά και το στραγγίζουμε και πάλι, βάζοντάς το σε σεντόνια, κάτω από κουβέρτες. Προσθέτουμε τα μπαχαρικά: γλυκάνισο σπυρί, γλυκάνισο τριμμένο, κανέλα, κόλιανδρο. Ανακατεύουμε. Προσθέτουμε τους ξηρούς καρπούς: σταφίδα ξανθιά, σταφίδα μαύρη, αμύγδαλο ολόκληρο, αμύγδαλο φιλέ, καρύδι, κάσιους, φιστίκια αιγίνης, φιστίκια αράπικα, φουντούκι. Ανακατεύουμε. Προσθέτουμε καραμελωμένο σουσάμι, κοσκινίζουμε από πάνω το μπισκοτάλευρο, από καλά αλεσμένα μπισκότα μιράντα, ζάχαρη άχνη, αφού έχουμε πλύνει και στεγνώσει τον μαϊντανό τον προσθέτουμε κι αυτόν. Έπειτα προσθέτουμε το ρόδι και, αν θέλουμε, καραμελωμένο κροκάν, μαύρη ζάχαρη, ινδική καρύδα, ασημοκούφετα. Προσθέτουμε το γλάσο (ζάχαρη άχνη, αλβουμίνη, λεμόνι και νερό).

των μεγαλύτερων σε ηλικία ατόμων. Άλλοι το χρησιμοποιούν. Εγώ προτιμώ να βάζω κόλιανδρο που δίνει ένταση στη γεύση, κανέλα, γλυκάνισο. Υπάρχει η πολίτικη συνταγή με καρύδι, σταφίδα ξανθιά, αμύγδαλο, ρόδι και μαϊντανό. Έπειτα, λόγω του ότι ο πελάτης άρχισε να γίνεται πιο απαιτητικός, ήθελε να έχουν μέσα πχ. και κάσιους και φιστίκια αιγίνης. Ποιοι είναι οι συμβολισμοί των υλικών; Το σιτάρι συμβολίζει τις ψυχές των πεθαμένων, η φρυγανιά το ελαφρύ χώμα που τους σκεπάζει, η ζάχαρη τη γλυκύτητα του Παραδείσου , ο μαϊντανός τη χλωρότητα του παραδείσου και το ρόδι την λαμπρότητά του. Ποια περίοδο βλέπετε μεγαλύτερη κινητικότητα στην δουλειά σας; Συνήθως μεγαλύτερη κινητικότητα υπάρχει πριν το Πάσχα, γιατί συρρικνώνονται όλα τα μνημόσυνα εκεί, μιας δεν γίνονται κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Εβδομάδας ή την Κυριακή του Θωμά. Μεγάλη κινητικότητα υπάρχει επίσης και τα Ψυχοσάββατα.

Υπάρχει επίσης και το «χρυσό κόλλυβο» στο δεύτερο Ψυχοσάββατο που τελεί η Εκκλησία μας εννέα μέρες μετά την Ανάληψη του Ιησού Χριστού, δηλαδή το Σάββατο προ της Πεντηκοστής. Στο μνημόσυνο αυτό η Εκκλησία μας μνημονεύει όλους τούς ευσεβείς κοιμηθέντες από Αδάμ μέχρι σήμερα. Υπάρχουν και κόλλυβα σπέσιαλ; Ναι, ονομάζονται lux και έχουν μέσα όλα τα ξηροκάρπια. Υπάρχει μέσα η σταφίδα η μαύρη και η ξανθιά, το φιστίκι το κάσιους, το peanuts και το αιγίνης, καρύδι, αμύγδαλο, φουντούκι, ρόδι, μαϊντανός, σουσάμι καβουρντισμένο. Από πού ξεκινούν και πού φτάνουν οι τιμές στις πιατέλες; Για έναν δίσκο για 10-15 άτομα, οι τιμές ξεκινάνε από τα 20-25 ευρώ. Αν μιλάμε για 100 άτομα, η τιμή ανέρχεται στα 100-120 ευρώ. Είναι διαφορετικά τα κόλλυβα για διαφορετικής ηλικίας νεκρούς; Όχι, διαφοροποίηση υπάρχει στο στόλισμα του δίσκου. Όταν ο δίσκος είναι εις

Για την τάρτα:

50 γρ. φιστίκι Αιγίνης σε πούδρα, 50 γρ. αλεύρι , 50 γρ. άσπρη κρυσταλλική ζάχαρη, 50 γρ. βούτυρο

Τα ανακατέυουμε όλα μαζί σε ένα μπολ, τα κάνουμε μια ζύμη, την τυλίγουμε με μεμβράνη και την τοποθετούμε στην κατάψυξη μέχρι να παγώσει. Αφού παγώσει, την περνάμε στον τρίφτη για να μας γίνει θρύψαλλα ή κομματάκια μεγάλα. Τα βάζουμε σε ταψί ή λαμαρίνα και τα ψήνουμε στους 170 βαθμούς, μέχρι να πάρουν χρώμα.

μνήμην κάποιου νέου ή κάποιας νέας, είναι ολόλευκος με τριαντάφυλλα, περιστέρια, ή αγγελάκια, ενώ αν είναι εις μνήμην μεγαλύτερων σε ηλικία ατόμων, είναι πολύ πιο λιτός. Μας έχει τύχει να πρέπει να φτιάξουμε δίσκο για παιδάκι 8 ετών και τον στολίσαμε με καραμελάκια σοκολατένια κάνοντας στην μέση ένα μικρό διακριτικό σταυρουδάκι μόνο. Ποια είναι η επικοινωνία σας με τον κόσμο; Αρχικά όταν άνοιξα το εργαστήριο και είδαν ότι δεν είναι ακριβώς εργαστήριο ζαχαροπλαστικής, κάποιοι σταυροκοπιούνταν, δεν κοιτούσαν καν μέσα. Υπήρξαν άνθρωποι από την γειτονιά που μας είπαν καλημέρα μετά από 6 μήνες. Έχουμε ακούσει να εκτυλίσσεται διάλογος τύπου «ρε είδες τι άνοιξε εδώ; -Ρε τι πάθαμε!» Πλέον είναι όλοι πολύ άνετοι και έρχονται μέσα απλά και για να μας χαιρετίσουν. Έρχονται ακόμα και αθλητές με τάπερ για να τους βάλουμε μέσα κόλλυβα, μιας και τα θεωρούν πιο υγιεινά και γευστικά ακόμα και από τα μούσλι. Το εργαστήριο όπως βλέπεις είναι ευήλιο, με

παράθυρα πάντα ανοιχτά, για να μπορεί ο κόσμος να έχει εικόνα του πώς δουλεύουμε και εννοείται πάντα με άριστες συνθήκες υγιεινής, εν αντιθέσει με άλλα εργαστήρια που είναι ερμητικά κλειστά προς το κοινό και δεν επικρατεί και τόση καθαριότητα. Ήθελα ο χώρος να δημιουργεί μια αίσθηση άνεσης και μια σχέση εμπιστοσύνης. Δεν θα βρεις άλλο εργαστήριο στο οποίο θα μπορεί κάποιος να δει την διαδικασία παρασκευής. Μπαίνει ο πελάτης και βλέπεις όχι μόνο πώς παρασκεύαζεται το εμπόρευμα, αλλά τι συνθήκες υγιεινής επικρατούν. Άλλα εργαστήρια βάφουν άσπρα τα τζάμια και δεν μπορείς να δεις καν τι γίνεται μέσα. Είδα ότι έχετε blog και γκρουπ στο facebook. Έχουν προωθήσει την δουλειά σας; Σίγουρα την έχουν βοηθήσει. Οι σελίδες έχουν επισκεψιμότητα από πολλές χώρες του εξωτερικού και μάλιστα οι photos με τους δίσκους μνημοσύνου έχουν και likes γιατί υπάρχει κόσμος που βλέπει την δουλειά μας και ως τέχνη.

Για την κρέμα:

30 γρ. κρέμα γάλακτος και 70 γρ. πουρέ από φρούτα της αρεσκείας μας.

Τα τοποθετούμε σε κατσαρολάκι και μόλις βράσουν λίγο τα ρίχνουμε σε ενα μπολ που έχουμε 150 γρ. λευκή σοκολάτα σε κομματάκια και ανακατεύουμε καλά. Μόλις κρυώσει [θερμοκρασία δωματίου, 30 βαθμούς] ρίχνουμε 300 γρ. σαντιγί σε δύο δόσεις και ανακατεύουμε καλά. Τοποθετούμε στο ψυγείο και, αφού σφίξει, είναι έτοιμο για τη συναρμολόγηση. Σερβίρουμε το τρίμα και την κρέμα με φρούτα του δάσους.

24 OUGH!

M. Hulot/ Μαρία Παππά | Φωτο: Eftychia Vlachou

Την πρώτη φορά που μου έκανε εντύπωση ένα τάμα ήταν κατά τη διάρκεια μιας βάφτισης σε ένα μοναστήρι. Εκεί ανάμεσα στα ασημένια και χρυσά πλακίδια με ανάγλυφα χέρια, πόδια, μάτια και αυτιά υπήρχαν ένας σκαραβαίος BMW, ένας γυναικείος κόλπος κι ένα πέος σε στύση (με φτερά)! Δίπλα μου ήταν ένας μοναχός, έτσι φωτογράφισα μόνο τον σκαραβαίο. Όταν τον ρώτησα αν υπάρχουν κι άλλα παρόμοια στο μοναστήρι, προσποιήθηκε ότι δεν είχε ιδέα για τι του μιλούσα, ούτε καν τα είχε προσέξει. Μετά το τέλος του μυστηρίου, όταν αποφάσισα να φωτογραφίσω και τα υπόλοιπα, ανακάλυψα ότι είχαν… κάνει φτερά. Θυμάμαι επίσης κι έναν καθηγητή μου στο γυμνάσιο που έκανε συλλογή από τάματα και τα είχε στο σπίτι του σε κορνίζες, αλλά ποτέ δεν είχα προσέξει τι απεικόνιζαν.

ΤΑΞΕ ΜΟΥ ΕΝΑ ΑΕΡ Πρόσφατα που αποφασίσαμε να ψάξουμε να βρούμε ποιος φτιάχνει ακόμα τάματα στην Αθήνα, η αντίδραση των υπαλλήλων στα μαγαζιά που τα πουλάνε στο κέντρο ήταν σχεδόν εξωφρενική, αν τους ρωτούσα πού μπορώ να βρω όπλο μπορεί να ήταν πιο συγκρατημένη. Άλλος μας έλεγε «δεν είναι εδώ το αφεντικό, περάστε όταν έρθει, να σας πει», άλλος «δυστυχώς δεν μπορώ να σας πω, είναι μυστικό του μαγαζιού», κάποια μας είπε ότι τα φέρνουν από μοναστήρια του Αγίου Όρους και τέτοια κολοκύθια τούμπανα που έδειχναν ότι κάτι ύποπτο συμβαίνει. Τελικά, το μυστήριο λύθηκε όταν επισκεφτήκαμε το εργαστήριο του κυρίου Δημήτρη Γιαγτζή, που μαζί με τον γιο του Γιάννη κατασκευάζουν τάματα στο χέρι, με τον παλιό, παραδοσιακό τρόπο: Αυτή τη στιγμή έχουν μείνει μόνο δύο οικογένειες που κατασκευάζουν ακόμα τάματα κι οι καταστηματάρχες δεν αποκάλυπταν την πηγή για να μην χάσουν το «μονοπώλιο». Για την ιστορία, τα απλά [νορμάλ] τάματα πωλούνται λιανική 1,50 ευρώ το ένα, ενώ τα επάργυρα φτάνουν μέχρι 8 ευρώ. Αν θέλεις κάτι πιο ειδικό [και εξεζητημένο], πρέπει να το κάνεις παραγγελία και να πληρώσεις κάτι παραπάνω. Ο Γιάννης μάς άνοιξε το εργαστήριό του, μας «ξενάγησε» στην ιστορία του τάματος [κάποια ήταν από το 1900] και μας έδειξε πώς τα κατασκευάζει. Τελικά δεν επαληθεύτηκε καμία ιστορία συνομωσίας…

Πώς ξεκίνησες να φτιάχνεις τάματα; Η επιχείρηση είναι οικογενειακή. Είναι από το 1920 τουλάχιστον, όταν ήρθαν οι πρώτες φουρνιές προσφύγων από την Κωνσταντινούπολη. Κάποιοι θείοι μου ήταν τεχνίτες εκεί, έφτιαχναν τα τάματα από μπρούντζο και ασήμι. Μετά άρχισε να φτιάχνει ο πατέρας μου και ο τρίτος που ασχολείται είμαι εγώ. Πώς τα έφτιαχναν; Τα τάματα φτιάχνονταν και φτιάχνονται στο χέρι. Ζωγράφιζαν πρώτα το σχέδιο σε μια πλάκα και στη συνέχεια με ένα καλαμάκι προσπαθούσαν να κάνουν ανάγλυφες τις γραμμές, να δώσουν στο σχέδιο «βάθος». Μετά χρησιμοποίησαν τα καλούπια. Μερικοί παλιοί τεχνίτες είχαν φτιάξει κάποια σχέδια που τα χρησιμοποιούμε ακόμα και σήμερα. Αν αντικατασταθούν αυτά τα καλούπια, είναι δύσκολο να ξαναπετύχουμε τις ίδιες γραμμές. Οι φιγούρες σε οτιδήποτε βλέπεις είναι περίπου στάνταρ,

δεν αλλάζουν. Δεν θα δεις δηλαδή σήμερα διαφορετικά σχέδια από χέρια ή πόδια, φτιάχνονται από τα ίδια βαθιά, ανάγλυφα καλούπια με παλιά. Είναι πολύ δύσκολο να φτιάξεις ένα νέο καλούπι, γι’ αυτό όταν τα χρησιμοποιούμε προσέχουμε πάρα πολύ. Αν σπάσει κάποιο ή αν κατά λάθος τους κάνεις ένα σημάδι, αυτό θα βγει στο τάμα και δεν διορθώνεται με τίποτα. Ορισμένα είναι πάρα πολύ παλιά και δεν θα ασχοληθεί να τα φτιάξει κάποιος, επειδή έχουν πάνω τους τόση λεπτομέρεια που σήμερα δεν την πληρώνει κανένας. Αν θέλω να μου φτιάξεις ένα νέο σχέδιο παραγγελία, γίνεται; Όπως; Όπως ένα τάμα για το ough! ή ένα ανθρώπινο μέλος που δεν υπάρχει σε καλούπι, ένα πέος π.χ. Γίνεται, αλλά όχι από καλούπι, θα το χαράξω με τον παλιό τρόπο σε πλάκα.

OUGH! 25

www.tamata.gr

Ο Δημήτριος Γιαγτζής (πατήρ) και ο Γιάννης (υιός) είναι από τους ελάχιστους τεχνίτες που κατασκευάζουν ακόμα τάματα στην Ελλάδα. Μετά από πολλή αναζήτηση και υποψίες για θεωρίες συνομωσίας, τους εντοπίσαμε στο Παγκράτι...

ΡΟΠΛΑΝΟ Πόσο παλιό είναι το τάμα; Το κρατάμε από την αρχαιότητα; Απ' ό,τι έχω ακούσει υπήρχαν και στην αρχαία Ελλάδα. Έκαναν αφιερώματα στους θεούς. Δεν θυσίαζαν μόνο τα ζώα ή πρόσφεραν κρασί κι ελιές, υπήρχαν και αφιερώματα, ομοιώματα ανθρώπων και ζώων τα οποία γίνονταν σε σίδηρο ή σε χαλκό και τα προσέφεραν στους θεούς για καλή εύνοια. Τα επόμενα είναι αυτά που χρησιμοποιούμε στην ορθόδοξη πίστη, γιατί, απ' όσο ξέρω, οι καθολικοί δεν έχουν τέτοια πράγματα. Νομίζω ότι δεν υπάρχουν τάματα ούτε καν στη Ρωσία, που είναι ορθόδοξοι. Για ποιο λόγο αγοράζει κάποιος ένα τάμα; Τα αγοράζει όπως θα αγόραζε κάποια εικόνα, χρησιμοποιούνται περισσότερο για τη δική μας ομολογία της πίστης. Και υπάρχουν τάματα με ό,τι παραστάσεις μπορεί να φανταστεί κανείς: από μέλη που πάσχουν, μέχρι μια λαμπάδα -κάποιος ζήτησε τάμα από ένα κερί! Υπάρχουν συγκεκριμένα

τάματα που σχετίζονται με αγίους. Οι παντόφλες π.χ. είναι τα παπούτσια του Αγίου Φανουρίου, δεν σημαίνει ότι κάποιος έχει χάσει ένα παπούτσι ή είναι υποδηματοποιός. Το μήλο το ζητάνε για την Αγία Ειρήνη Χρυσοβαλάντου, επειδή το κρατάει σε μια εικόνα. Συνήθως κάποιος τάζει επειδή ένα μέλος της οικογένειάς του έχει πρόβλημα υγείας, γι’ αυτό βλέπεις τόσα ανθρώπινα μέλη και όργανα. Επίσης, κάνει κάποιος τάμα όταν το αντικείμενο της δουλειάς του δεν πηγαίνει καλά, η βάρκα του, το κατάστημά του ή τα ζώα του. Τα πρόβατα είναι τάμα από κάποιον κτηνοτρόφο. Βέβαια, υπάρχουν και τάματα που είναι καθαρά διακοσμητικά. Τάματα σε μεγάλες διαστάσεις ή τρισδιάστατα, τάματα είναι και τα καντήλια και τα κοσμήματα. Κάνει ακόμα ο κόσμος τάματα; Ναι! Είναι ίσως το μοναδικό πράγμα στη σημερινή εποχή που συνεχίζει. Έχει περιοριστεί βέβαια αρκετά, γιατί ο άλλος πρώτα

θα καλύψει τις βασικές του ανάγκες, αλλά εξακολουθούν να γίνονται στις γιορτές, κοντά σε κάποιο πολιούχο. Συνήθως τα περισσότερα γίνονται το καλοκαίρι που πέφτουν πολλές γιορτές μαζί, με αποκορύφωση της Παναγίας. Τον χειμώνα η περίοδος είναι νεκρή. Υπάρχει διαφορετικό τάμα για κάθε άγιο; Ναι, η Αγία Παρασκευή είναι θαυματουργή για τα μάτια, οπότε στη γιορτή της θα σου ζητήσουν μάτια, ή του Αγίου Χριστοφόρου που είναι ο προστάτης των οδηγών ζητάνε αυτοκίνητα! Της Παναγίας ζητούν οτιδήποτε μπορεί να φανταστεί κανείς. Ποιο είναι το πιο τρελό που σου έχουν ζητήσει; Έναν γυναικείο κόλπο. Επίσης μου έχουν ζητήσει ένα περίπτερο σε τρεις διαστάσεις, σαν σπιτάκι. Κάποια μου ζήτησε ένα δίπλωμα, ένα Lower! Έχω φτιάξει, πλοία, αυτοκίνητα, ένα αεροπλάνο, ένα σκύλο καθιστό. Αυτά, τα πιο περίεργα, γίνονται χαρακτά.

Εσύ θα έκανες τάμα; Το τάμα, κατά την άποψη μου, δεν μπορείς να το δεις σαν μορφή ανταλλαγής, θέλω δηλαδή να πάει καλά το καράβι και σου δίνω αυτό για να το προστατέψεις. Ουσιαστικά τι είναι το τάμα; Δηλώνεις ότι πιστεύεις σε αυτό το δόγμα και προσφέρεις αυτό το πολύτιμο πράγμα στην εκκλησία σαν δώρο για την πίστη σου, για να χρησιμοποιηθεί στη συνέχεια για κάτι χρήσιμο. Μου φέρουν συχνά οι παπάδες αφιερώματα πιστών για να τα εκποιήσουν. Συνήθως είναι πολύ παλιά, κατεστραμμένα, σε άθλια κατάσταση. Χρησιμοποιούν τα έσοδα από τα τάματα -τα οποία δίνουν πολύ λιγότερα λεφτά από όσα πλήρωσε αυτός που τα αγόρασε-, είτε για τη λειτουργία της εκκλησίας ή του μοναστηριού, είτε για κάποιο φιλανθρωπικό έργο. Οπότε, στην ουσία, αυτό είναι το τάμα. Αυτή είναι η ουσιαστική λειτουργία του. Σε κάποια δύσκολη φάση της ζωής μου, ίσως να έκανα τάμα. Αλλά υπό αυτή την έννοια…

26 OUGH!

ΙΕΡΑ ΚΕΡΙΑ Το κηροπλαστείο του Κωνσταντίνου Τράκα βρίσκεται σε ένα σοκάκι στο Ψυρρή και είναι από τα πιο παλιά της Αθήνας.

Μαρία Παππά | Φωτο: Eftychia Vlachou

Αν θέλεις κεριά κάθε μεγέθους και χρώματος, τότε είναι το ιδανικό μέρος. Προμηθεύουν ναούς αλλά και μαγαζιά με... σχετικά είδη από το 1948. Τα κεριά παρασκευάζονται στο πίσω μέρος ενός μαγαζιού με εκκλησιαστικά είδη, με μπόλικο ιδρώτα από τη ζέστη των καζανιών που βράζει το μελισσοκέρι. Το εργαστήριο είναι γεμάτο με απλωμένα κεριά, για να στεγνώσουν. Την τέχνη της οικογένειας συνεχίζουν οι γιοί του κ. Τράκα, ο Γιώργος και ο Μιχάλης. Η τελευταία φορά που έδωσε ο Γιώργος συνέντευξη πασχαλιάτικα σε πρωϊνάδικο αποδείχτηκε μια τραυματική εμπειρία για την επιχείρηση τους –ακυρώθηκαν οι μισές τους παραγγελίες από τις ενορίες, επειδή η διάσημη ξανθιά παρουσιάστρια του σχολίασε ότι είναι από τα μόνα επαγγέλματα που βγάζουν λεφτά εν καιρώ κρίσης. Γι’ αυτό ήταν κάπως διστακτικός να μας μιλήσει και αφήνει να το κάνει ο πατέρας Τράκας, ο οποίος από τότε που θυμάται τον εαυτό του, ασχολείται με τα κεριά. Έμαθε την τέχνη κι αυτός από τον πατέρα του. «Μετά μεγάλωσε, έφυγε και ήρθαμε εμείς», μας λέει με έναν ανοιξιάτικο πονοκέφαλο να

τον ταλαιπωρεί. Το κηροπλαστείο υπάρχει από το 1948. «Πάντοτε σε αυτό το σημείο ήμασταν. Να φανταστείς γειτονιά δεν θεωρώ το σπίτι μου! Eδώ πέρα είναι η γειτονιά μου! Τώρα είμαι στα 50. Δύσκολα ήταν και τότε, αλλά παλευόταν καλύτερα. Τώρα, ό,τι και να ξεκινήσεις, πρώτον, δεν παλεύεται και, δεύτερον, σου ζητάνε κι ένα εκατομμύριο χαρτιά. Λες δεν ξεκινάω τίποτα και ησυχάζει το κεφάλι σου». Οι εποχές έχουν γίνει πιο δύσκολες και είναι κάτι που συχνά σχολιάζει κατά τη διάρκεια της συνομιλίας μας. «Με την κρίση που υπάρχει σήμερα έχει γίνει χάλια η κατάσταση. Ο ανταγωνισμός μεταξύ τον συναδέλφων δεν είναι ο σωστός και επικρατεί ένα μπάχαλο. Πιο παλιά βγάζαμε κάθε μέρα κεριά, αλλά τώρα λόγω κρίσης το έχουμε ελαττώσει, επειδή είμαστε λίγο στριμωγμένα. Τώρα αν βγάλουμε μια κανονική παραγωγή, τον τόνο τον φτάνουμε. Τα 100 κεριά, υπολόγισε είναι περίπου ένα κιλό». Δεν έχει στάνταρ πόσα κιλά κεριά θα πάρει η κάθε ενορία. Ανάλογα με τον κόσμο της γειτονιάς της καθεμιάς. Δεν ζητάνε συνήθως κάτι συγκεκριμένο. Το πολύ

πολύ να σου ζητήσουν να τα βγάλεις πιο λεπτά, για να βγουν πιο πολλά στο κιλό». Η πλειοψηφία των κεριών, «τα δεύτερα» όπως τα ονομάζει, που προορίζονται για τις εκκλησίες, φτιάχνονται από παραφίνη και στεατίνη. Είναι από τη φύση τους άσπρα κι απλώς τα χρωματίζουν κίτρινα. Αν θες αγνό κίτρινο κερί βγαλμένο από τις κερήθρες των μελισσών, κοστίζει κάτι παραπάνω. Ο κ. Κώστας δεν γνωρίζει αν συμβολίζει κάτι το κίτρινο χρώμα. «Το κερί ανέκαθεν το έκαναν κίτρινο, επειδή το έπαιρναν από τη μέλισσα. Κανονικά, πρέπει να είναι καθαρό, γιατί όπως λένε ‘όταν είναι να φας πας και παίρνεις το καλό κρέας, όταν πας στο θεό πρέπει να πάρεις πάλι το καλό το κερί’. Πάντως οι παλαιοημερολογίτες καίνε το καθαρό το κερί. Λόγω οικονομίας και κρίσης το νέο είναι φτιαγμένο με παραφίνη γιατί είναι πιο φτηνό και οικονομικό.» Ανάβει ο κόσμος κεριά; «Ανάβουν. Μπορεί ο κλήρος να έχει διώξει τον κόσμο από την εκκλησία, αλλά υπάρχουν και καλοί παπάδες που τον μαζεύουν πίσω. Δεν είναι όλα τα δάκτυλα ίδια. Δεν πας στην εκκλησία να ανάψεις κερί για τον παπά, αλλά για εκεί

που πιστεύεις». Ο κ. Κώστας δεν θέλει να μιλήσει για τις περίεργες παραγγελίες που τους έχουν ζητήσει κατά καιρούς, αλλά κατά τη διάρκεια της φωτογράφισης γινόμαστε μάρτυρες ενός αξιομνημόνευτου περιστατικού. Μια μεγάλη κυρία, ντυμένη στην τρίχα και στα πορτοκαλί με μαλλί και νύχι κομμωτηρίου και κιτς πορτοκαλί γοβάκια με στρας, μπαίνει στο μαγαζί και αρχίζει και ψάχνει με μανία όλα τα ράφια. «Θέλω 2 κιλά ροζ κεριά, έχετε;» λέει στον μεγάλο γιο του κ. Κώστα που τρέχει να την εξυπηρετήσει. «Είναι για καφετέρια;», τον πιάνει η περιέργεια. Η απάντηση της είναι σχεδόν αποστομωτική, «όχι αλλά καφετέρια το έχω κάνει το σπίτι. Μου έχουν κλείσει το ηλεκτρικό εδώ και μήνες και παίρνω κεριά για οικονομία». Χρώματος ροζ στο μέγεθος που θέλει δεν έχουν. Της δίνει την κάρτα τους. Πρέπει να κάνει ειδική παραγγελία την επόμενη φορά για να της ετοιμάσουν. Παίρνει άσπρα και μοβ και στο τέλος τής κάνει και μια μικρή έκπτωση σε αυτά που έχει διαλέξει... http://www.trakas-keria-livania.gr

OUGH! 27

M.Hulot |Φωτο: Axis Ataxis

Το monastery tour είναι διαχρονικό τρεντ για μία μεγάλη μερίδα του γυναικείου πληθυσμού της ελληνικής επικράτειας και η συλλογή ιερών αντικειμένων ένας ακόμα λόγος για να κάνουν εκδρομές.Η κυρία Δανάη που κάνει holy item surfing στις μονές και της εκκλησίες της Αττικής μάς άνοιξε το σπίτι της και μας έδειξε περήφανη τη συλλογή της.

XOLY AΙTEM SΕRFINGΚ Η κυρία Δανάη κατάγεται από την Αλεξάνδρεια. Ήρθε στην Ελλάδα νεαρό κορίτσι και από τα 20 της και μέχρι να συνταξιοδοτηθεί, ήταν δασκάλα σε σχολεία της Αττικής. Γυναίκα με καλλιέργεια [από οικογένεια επιστημόνων, όπως μας λέει] δεν είχε ποτέ ιδιαίτερη σχέση με την εκκλησία. Την ιδιαίτερη σχέση την απόκτησε όταν έχασε τον σύζυγό της πριν από μερικά χρόνια, επειδή βαριόταν στο σπίτι και δεν ήθελε να ξεκινήσει το πλέξιμο. Οι επισκέψεις στο ναό της ενορίας της ήταν μία καλή αφορμή για να γνωρίσει τη γειτονιά και να κάνει νέες φίλες. Οι νέες φίλες της [τής εκκλησίας] την σύστησαν σε έναν καινούργιο άγνωστο κόσμο: «τον κόσμο της θεούσας», έναν κόσμο δηλαδή που δεν διαφέρει και πολύ της μητέρας σου και της γιαγιάς σου –αν εκκλησιάζονται συχνά, κάνουν εκδρομές σε μοναστήρια και ενθουσιάζονται με ιερά λείψανα, μύρα και αγιάσματα. Έτσι, αντί να πάνε σε μία καφετέρια να πιουν τον καφέ τους, πηγαίνουν στην εκκλησία και όχι μόνο της ενορίας τους. Κάνουν εκδρομές σε μοναστήρια, τρώνε κουλουράκια και σπανακόπιτες [νηστίσιμες] και διασκεδάζουν με ψαλμωδίες και τρισάγια.Επίσης, κάνουν συλλογή από μπουκαλάκια με αγιασμούς, κρασιά διαβασμένα, εικόνες αγίων και βαμβακάκια με ιερά λαδάκια που θεραπεύουν κάθε νόσο [η μαλακία μένει αθεράπευτη]. Η κυρία Δανάη αγόρασε το πρώτο της μπουκαλάκι με ιερό μύρο σε ένα event της εκκλησίας με καλεσμένους παπάδες. Από τότε εμπλουτίζει τη συλλογή της με ιερά μικρά πράγματα [που λειτουργούν και ως αναμνηστικά των εκδρομών] με κάθε ευκαιρία. Μας δείχνει περήφανη το λάδι από την εκκλησία του Αγίου Νικολάου, μία εικόνα του Ρώσσου Αρχιμανδρίτη, αγιασμό από το Άγιο Όρος, γλυκό κρασί που χρησιμοποιεί ο παππάς για τη θεία κοινωνία [έχει και όνομα αλλά δεν το θυμάμαι] και μας χαρίζει με το ζόρι μία εικόνα του Χριστού για να μας φυλάει. Μετά μας ρωτάει αν θέλουμε να μας χαρίσει και τη γάτα της, είναι άτακτη και έχει ανησυχίες επειδή θέλει να ζευγαρώσει. Λίγο πριν φύγουμε μας δείχνει το καναρίνι της, που έχει τρελαθεί από το τραγούδι. « Έπαθε γάγγραινα στο πόδι και του το κόψαμε», μας λέει, αλλά παρ' όλα αυτά συνεχίζει να ζει κανονικά και να τραγουδάει...»

28 OUGH!

Βυσσινί θύελλα σούζα τ' αλογάκι!

ΑΕΛ, ρετσίνα και το μπλουτζίν σωλήνα!

ΑΕΛΑΡΑ, ΘΡΗ

Μετά από διαπραγματεύσεις που κράτησαν καιρό και τη μεσολάβηση ενός Λαρισαίου φωτογράφου που μας έκανε τα κονέ, καταφέραμε να μπούμε στα «άδυτα» της ΑΕΛ στο κέντρο της Αθήνας. Οι ΑΕΛαριανοί είναι μια χαρά παιδιά, μας φιλοξένησαν στο γραφείο τους που κυριαρχεί η βυσσινί θύελλα, μάς κέρασαν τσίπουρο με γλυκάνισο [φάουλ] και μας αποκάλυψαν πολλά για την ομάδα. Αυτά είναι όσα επιτρέπεται να μεταφερθούν. Μ.Hulot | Φωτο: Christos Tzimas

Πείτε μου λίγα λόγια για εσάς. Πότε ιδρύθηκε ο Σύνδεσμος; Ο Σύνδεσμος ιδρύθηκε το 1998 και έχει 150 μέλη, άλλα πιο ενεργά, άλλα λιγότερο. Έχουμε άτομα από Κέρκυρα, Αίγινα, Κάλυμνο, Λειβαδιά μέχρι και στην Αυστραλία τον «αδερφό» μας τον Λεωνίδα. Μόνοι μας τα βγάζουμε πέρα. Ούτε επιδοτήσεις παίρνου-

με, ούτε εισιτήρια, ούτε έχουμε κάποιον να μας χρηματοδοτεί, ούτε έχουμε κάποιον δικηγόρο να βγάζει το γραφείο τσάμπα, πληρώνουμε τα πάντα εμείς. Από τις συνδρομές και την τσέπη μας. Από τότε, από τα δύσκολα χρόνια κιόλας της ομάδας σε Β' και Γ' Εθνική, κρατάμε ψηλά την σημαία της ΑΕΛ στην Αθήνα και ας είμαστε ανάμεσα σε

τρείς «στρατούς», πράσινους, κόκκινους, κίτρινους. Ήμασταν, είμαστε και θα είμαστε εδώ, μόνοι μας με οδηγό την ανιδιοτελή αγάπη μας στην ΑΕΛ και διατηρώντας την αξιοπρέπεια και την περηφάνια μας. Για εμάς η ΑΕΛ σημαίνει Ανεξαρτησία, Επανάσταση, Λεβεντιά! Ποια είναι η σχέση σας με την ΑΕΛ; Εμείς την ΑΕΛ την βάζουμε πάνω απ' όλα! Τα κακώς κείμενα που δεν συμβαδίζουν με όσα πρεσβεύει η ιδέα της ΑΕΛ, τα κατακρίνουμε και τα πολεμάμε. Μακριά από εμάς η διπλωματική οδός, οι δημόσιες σχέσεις και το να είμαστε αρεστοί. Είμαστε απέναντι στα φερέφωνα και τους υποτακτικούς της τωρινής κατάστασης στην ομάδα, όπου ήθελαν τα τελευταία χρόνια την χειραγώγηση του κόσμου, την υιοθέτηση του ποδοσφαιρικού πολιτισμού και των νέων ηθών του μοντέρνου ποδοσφαίρου. Γιατί τόσο πάθος για την ΑΕΛ; Η ΑΕΛΑΡΑ δεν είναι μια απλή ομάδα, δεν

πηγαίνουμε στο γήπεδο να υποστηρίξουμε μια απλή ποδοσφαιρική ομάδα .Η ΑΕΛ για εμάς είναι θρησκεία. Τη νιώθουμε και την ακολουθούμε με πάθος, για τα ιδανικά της και τις αξίες της, για την αιματοβαμμένη ιστορία της, για την επαναστατικότητα που έχει, για τους αγώνες της απέναντι στο κατεστημένο. Η πίστη μας στην ιδέα αυτής της ομάδας και η καθημερινή μας έννοια και ασχολία μαζί της, αυτό δείχνουν. Για εμάς η ΑΕΛ είναι τρόπος ζωής, η αιτία για να ζεις και η αφορμή για να ονειρεύεσαι. Αυτή η ομάδα έχει κάτι το διαφορετικό που σε μαγεύει και σε σημαδεύει βαθιά μέσα σου, όπως το «θαύμα» της κατάκτησης του πρωταθλήματος το 1988! Γιατί η ΑΕΛ δεν είναι μια επαρχιακή ομάδα. Είμαστε μια κατηγορία μόνοι μας. Έβγαλε τον κόσμο στον δρόμο, έκλεισε την Εθνική για τρεις μέρες πήρε κύπελα, πρωτάθλημα. Και θα ξαναπάρει. «ΑΕΛ, γερά, πρωτάθλημα ξανά όπως το 88» φωνάζουμε και το πιστεύουμε. Ο σκληρός πυρήνας των μελών του Συνδέ-

OUGH! 29

ΑΕΛ, φέτα και Motorhead κασέτα!

ΑΕΛ, λουκάνικο, σωλήνας και αμάνικο!

ΑΕΛ, ουίσκι και Iron Maiden δίσκοι!

ΑΕΛ, τρακτερ and love is in the air!

ΗΣΚΕΙΑ ΜΟΥ! σμου μας, θεωρούνται πιστοί και ορκισμένοι στρατιώτες της βασίλισσας ΑΕΛ! Η σχέση σας με την Λάρισα; Θεωρούμε ότι σαν Σύνδεσμος -σε σχέση με μερίδα του κόσμου της Λάρισας- έχουμε μια διαφορετική προσέγγιση, αντιμετώπιση και σκέψη όσον αφορά τα της ΑΕΛ. Κατά καιρούς έχουμε πει πράγματα που στην πορεία βγήκαν και αποδείχθηκε ολόσωστη η στάση μας, γιατί δεν λειτουργούμε με γνώμονα κανένα συμφέρον και καμιά ιδιοτέλεια. Και μην ξεχνάμε πως όλη η Λάρισα είναι, ΑΕΛ αλλά ΑΕΛ δεν είναι μόνο η Λάρισα… Στα γήπεδα; Από πού να ξεκινήσουμε; Από την εποχή που κυνηγούσαμε έναν παλιό πρόεδρο στα γραφεία της ΕΠΑΕ στη Θεμιστοκλέους μέχρι τις καταδρομικές που κάναμε σε διάφορα γήπεδα που δεν μας επιτρεπόταν η είσοδος. Στο ΟΑΚΑ με την ΑΕΚ, στην Ν. Σμύρνη, στο Περιστέρι, στην Νίκαια, στην Ριζούπολη φέτος. Μέχρι και διαπραγματεύσεις κάναμε

και καταφέραμε να μειώσουμε τις τιμές των εισιτηρίων στην Καισαριανή και στην Καλλιθέα. Χωρίς αστυνομία, μόνοι μας ως Athens Club, για την ΑΕΛΑΡΑ μας. Πάντως πέρα από τις εκδρομές με πούλμαν εκτός Αττικής που έχουν ξεχωριστή ομορφιά (Καλαμάτα, Πύργο, Λιβαδειά, Βουλγαρία, Τρίπολη) αλλά και τις εκδρομές με βανάκια, θεωρούμε την πιο ιδιαίτερη στιγμή τη συμπαράσταση στην ΑΕΛ στον τελικό του Σούπερ Καπ τον Οκτώβρη του 2007 στο Καραϊσκάκη. Τότε που μόνοι μας απέναντι σε όλο τον κόσμο της ομάδας και την ίδια την ομάδα και την διοίκησή της, υποστηρίζαμε ότι έπρεπε να χτυπήσουμε αυτόν τον τίτλο και που δυστυχώς η μετέπειτα πορεία της ομάδας, μάς δικαίωσε ως προς το τι σημαίνει ένας τίτλος - όπως και αν λέγεται - και το πόσο δύσκολο να καταφέρεις στην κατάκτηση του και μάλιστα στο γήπεδο των αντιπάλων που κάποια χρόνια μετά εν χορώ σε χλεύαζαν και σε έβριζαν στο τελευταίο σου παιχνίδι στη σούπερ λίγκα.

Και έξω από το γήπεδο; Έχουμε φτιάξει ένα εκκλησάκι στο σημείο που σκοτώθηκαν δύο αδικοχαμένοι ποδοσφαιριστές της ομάδας μας, ο Κουκολίτσιος και ο Μουσιάρης στην εθν. οδό στο Κάστρο της Βοιωτίας, έχουμε βάλει μαρμάρινη επιγραφή στο σημείο που δολοφονήθηκε ο καθηγητής Μπλιώνας μέσα στις εξέδρες του Σταδίου ΑΛΚΑΖΑΡ, δημιουργήσαμε τράπεζα αιμοδοσίας, εκδίδαμε περιοδικάκι (5000 αντίτυπα τη φορά) που μοιραζόταν δωρεάν στο γήπεδο και που λόγω οικονομικών σταμάτησε(θα ξεκινήσει πάλι όμως) στο οποίο καταφέραμε να πάρουμε συνέντευξη από τον τραγουδιστή του ύμνου της ομάδας, τον κύριο Βάκη. Ετοιμαζόμαστε για ιντερνετική εκπομπή και, βέβαια, δεν λείπουν και τα ΑΕΛικά μας πάρτι σε διάφορα μαγαζιά. Και άλλα πολλά…

Στη φωτογραφία που έχω μπροστά μου στο περιοδικό, γιατί έχετε καλυμμένα πρόσωπα; Εδώ δηλώνουμε οπαδοί της ΑΕΛ, ούτε

φίλαθλοι του ποδοσφαίρου, ούτε της ομάδας, και είμαστε σε έναν λάκκο γύρω από τον οποίο υπάρχουν τρεις οργανωμένοι στρατοί. Για λόγους ασφαλείας. Πρέπει να προσέχουμε για να έχουμε. Δυστυχώς το οπαδικό στην Ελλάδα έχει ξεφύγει. Κάποτε πήγαινες να τσακωθείς χέρι με χέρι με τον άλλο, καλώς ή κακώς, τώρα έχουν μπει και όπλα μέσα. Δεν το έχει σε τίποτα ο άλλος να σου βγάλει μαχαίρι, να πετάξει μολότοφ από το πουθενά. Και επειδή εμείς ως ΑΕΛ δεν είμαστε Διαγόρας Ρόδου, με όλο τον σεβασμό προς την τοπική ομάδα, ούτε Πλατανιάς, να μην έχουμε αντιπαλότητες, γιατί πολλές φορές έχουμε βρεθεί σε προστριβές, με Ολυμπιακούς, Παναθηναϊκούς και Αεκτζήδες πρέπει να προσέχουμε γιατί είμαστε κατά κάποιο τρόπο μη αποδεκτοί ως οπαδοί. Υπάρχει μια αντιπαλότητα τέλος πάντων, σε μικρότερο μεν επίπεδο που έχουν αυτές οι ομάδες μεταξύ τους, αλλά υπάρχει. http://athensclub.wordpress.com

ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΤΗΣ ΜΕΓΑΛΟΥ ΑΛΕΞΑΝ∆ΡΟΥ

30 OUGH!

Ο Φρανκ Ζάππα, ο Ιωάννης Κας και ο Μαχάτμα Γκάντι του Γιάννη Γίγα

OUGH! 31

Χαρίλαος Τρουβάς | Φωτο: Axis Ataxis

Η Μεγάλου Αλεξάνδρου είναι ένας από τους πιο ενδιαφέροντες δρόμους της Αθήνας. Ξεκινάει από την πλατεία Καραϊσκάκη, τέμνει την Ιερά Οδό και καταλήγει στις ράγες της Κωνσταντινουπόλεως, συνδέοντας έτσι δύο σταθμούς του μετρό, Μεταξουργείο και Κεραμεικό, και ενώνοντας όχι δύο, αλλά περισσότερους κόσμους. Αν ήταν τραγούδι, θα ήταν το ''Ολαρία Ολαρά'' του Σαββόπουλου. Είναι ένας δρόμος με γιαπιά κι ερείπια, νεοκλασικά και πολυκατοικίες, πορνεία και σχολεία, εμπορικά και δημόσιες υπηρεσίες, σούπερ μάρκετ και ψιλικατζίδικα, αράβικα καφενεία και εναλλακτικά μπαρ, σαντουιτσάδικα και ρεστοράν, μεζεδοπωλεία και χώρους τέχνης, όπου κυκλοφορούν κάτοικοι κι επισκέπτες, θαμώνες και περαστικοί, εργάτες και φοιτητές, μετανάστες και τουρίστες, λαός και Κολωνάκι. Ένας δρόμος με πολλή κίνηση, πολλή ζωή και πολλή αμαρτία. Έχει όμως και τους αγίους του. Τους πέτυχα ένα απόγευμα στο νούμερο 111, στο μεζεδοπωλείο Σαλαντίν. Ήταν εκεί ο Σιμόν Μπολιβάρ, ο Φρανκ Ζάππα, η Κιου Τζιν κι ο Σαλαντίν αυτοπροσώπως. Σε ένα τραπέζι καθόταν κι ο εμπνευστής και δημιουργός τους, ο Γιάννης Γίγας. Πιάσαμε την κουβέντα. «Πήγαινα μικρός στις καλόγριες για αγγλικά. Καλά αγγλικά δεν έμαθα, έμαθα όμως σχέδιο παρατηρώντας τα μάτια, τις μύτες των αγίων. Από 14 χρονών ήξερα τι θα γίνω». Μετά ήρθε η Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών. «Ανήκω στην ομάδα Καρατρανσαβαντγκάρντια. Οι ακραίες αντιθέσεις και η σύνθεσή τους ήταν ο χώρος μας. Πολιτικά, η αυτοδιάθεση, η αυτονομία και τα λοιπά. Είχα μεγάλο ενδιαφέρον να συνθέσω την παράδοσή μας, την οποία έχω σε μεγάλη εκτίμηση, γιατί πιστεύω ότι η ελληνική παράδοση είναι το μοντέρνο των τελευταίων τριών χιλιάδων ετών. Αυτός ο τόπος έχει τρομερή δυναμική. Δεν το αποδίδω μόνο στο φως και στις κλιματικές συνθήκες, αλλά και σε ένα πνευματικό εύκρατο κλίμα. Αλλά αυτοί που θα έπρεπε να αναλάβουν αυτή τη δυναμική και να την εξακοντίσουν μακρύτερα δεν το κάνουν». Ο Τσε Γκεβάρα, ο Ρόαλντ Αμούδσεν, ο Ερρίκος Φορντ, ο Τέρρυ Φοξ, ο Μαχάτμα Γκάντι με τη Φουλάν Ντέβι, ο Χοκουσάι, ο Γεώργιος Καστριώτης, ο Πατρίς Λουμούμπα, ο Χοσέ Μαρτί, ο Αλβέρτος Σβάιτσερ, οι δέκα Ιρλανδοί Μάρτυρες, ο Λέων Τολστόι, η Τρουγκανίνι, ο Μαρκ Τουαίην, ο Αιμιλιανός Ζαπάτα, ο Ιωάννης Κας, ο Καμίλο Σενφουέγος, ο Κυριάκος Μάτσης, οι εννέα Κύπριοι μάρτυρες καθώς και οι άγιοι που διακοσμούν το μαγαζί αποτελούν τη συλλογή Πρόσωπα που δουλεύει μαζί με τη σύντροφό του Πέγκυ Κούβαρη τα τελευταία χρόνια. Η ιδέα γεννήθηκε όταν κάποτε αγιογραφούσε ένα ναό στην Ήπειρο. «Πονούσα πολύ, είχα νάρθηκα και στα δύο πόδια, και μες στο κρύο δούλευα στον τρούλο ένα πολύ απαιτητικό θέμα, τον Αίνο. Ήμουν προδομένος από φίλους και συνεργάτες, κλεμμένος, κακοπληρωμένος, παρ’ όλ’ αυτά έβγαλα ένα από τα καλύτερα έργα μου. Με όλη την Κτίση και όλα τα Έθνη να δοξάζουν τον Χριστό, σκέφτηκα ότι όλοι αυτοί που κουβαλήσαν σταυρό ακόμα κι αν δεν το γνωρίζαν, όλοι αυτοί που δε γνωρίζαν Χριστό αλλά ακολουθήσαν το παράδειγμά του, είχαν θέση εκεί μέσα. Σκέφτηκα πόσο θα ταίριαζε να ήταν κι ο Μπολιβάρ μέσα στο έργο, κι ο Σβάιτσερ και άλλοι.» Αυτή ήταν η πρώτη ιδέα. Το 2004 είχε ήδη έτοιμα δεκαέξι Πρόσωπα. «Μπορεί να μη θέλαμε τους ολυμπιακούς, αλλά σκεφτήκαμε τι θα μπορούσαμε να κάνουμε για να υποδεχτούμε τόσους ανθρώπους που θα έρχονταν εδώ. Πήγαμε τα έργα στον Αθήνα 2004 και μας πετάξαν έξω. Ένας φωτισμένος άνθρωπος από τον ΟΛΠ όμως κατάλαβε τι θέλουμε να κάνουμε και οργανώσαμε μια έκθεση στην αίθουσα VIPS του ΟΛΠ. Ήταν περίεργο να περνάει η άρχουσα τάξη της Βρετανίας κάτω από τα θύματα της, αλλά ήταν ωραίο. Μερικά έργα όμως, όπως οι δέκα Ιρλανδοί Μάρτυρες, δεν μπορούσαν να εκτεθούν». Στα έργα αυτά, η βυζαντινή αγιογραφία συνομιλεί με τη λαϊκή τέχνη των χωρών από τις οποίες κατάγονται οι αγιοποιημένοι. Γι’ αυτό υπάρχει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον στο εξωτερικό, όπου πωλούνται υπογεγραμμένα αντίτυπα των έργων μέσα από το site www. prosopa.eu. «Στην Ελλάδα τα τελευταία δυο-τρία χρόνια αρχίζουν να τα προσέχουν. Τώρα που κουβαλάμε σταυρό εμείς, τώρα που αρχίζουμε να καταλαβαίνουμε τι εστί Λατινοαμερικάνος, τι εστί Αφρικανός, τι εστί μαστίγιο, τώρα τα αγαπάμε κι εμείς». Τα έργα που τοποθετήθηκαν στο Σαλαντίν πριν τέσσερα χρόνια περίπου εξακολουθούν να βρίσκονται εδώ και μετά την αλλαγή διεύθυνσης -ο Capten, εικαστικός κι αυτός, λειτουργεί το μαγαζί μόλις τον τελευταίο ενάμιση χρόνο. Ρωτάω το Γιάννη Γίγα αν ο ιδεατός αποδέκτης των έργων του είναι ένας άνθρωπος που προσεύχεται σ’ ένα ναό ή κάποιος που πίνει με την παρέα του σ’ ένα μαγαζί. Πριν τελειώσω την ερώτησή μου, συμφωνούμε ότι τελικά πρόκειται για τον ίδιο άνθρωπο. Βγαίνοντας στη Μεγάλου Αλεξάνδρου, ολαρία ολαρά. Ο Μαρκήσιος ντε Σαντ με ένα χίπη – και τα λοιπά.

Μαρία Παππά | φωτό: Νίκος Κατσαρός

ΑΓΙΟΓΡΑΦΙΑ ΑΓΑΠΗ ΜΟΥ!

Η Σταυρούλα Σακκά είναι αγιογράφος. Την τελευταία φορά που τη συνάντησα είχε αναλάβει να ντύσει με αγιογραφίες ένα εκκλησάκι στην μέση του πουθενά και ήταν πολύ χαρούμενη. Σκέφτομαι πώς την αντιμετωπίζουν όταν αναφέρει το επάγγελμά της. Δεν είναι η ασχολία που περιμένεις από ένα μοντέρνο κορίτσι. Ξέρω όμως πώς αντιμετωπίζει η ίδια τέτοιες καταστάσεις: με ένα τεράστιο γλυκό χαμόγελο που λιώνει ακόμη και τις πέτρες… Με την αγιογραφία ασχολούμαι από το 1994, τότε μόλις είχα τελειώσει το λύκειο, είχα περάσει σε κάποιο ΤΕΙ και πήγαινα τα απογεύματα στο εργαστήριο κάποιων αγιογράφων και με μάθαιναν. Αυτοί οι άνθρωποι ήταν που με ώθησαν στην αγιογραφία. Διακρίνανε κάποιο ιδιαίτερο ταλέντο και με παρότρυναν να ασχοληθώ από έφηβη ακόμα! Γνωριστήκαμε όταν αγιογραφούσαν ένα μικρό εκκλησάκι που έφτιαξαν οι δικοί μου. Εκεί με βάζανε και τους «έκοβα φιλέτα», γέμιζα τους «κάμπους», έγραφα τα γράμματα και άλλες μικροδουλειές. Ήταν έρωτας από την πρώτη στιγμή! Μαγεύτηκα και είπα «νά, τώρα ξέρω τι θέλω να γίνω!». Από τότε, βέβαια, άλλαξαν πολλά! Το ΤΕΙ δεν το τελείωσα ποτέ αλλά πήγα σε σχολή αγιογραφίας τρία χρόνια, έπειτα πέρασα στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών Αθήνας και έχω μαθητεύσει κοντά σε πολύ καλούς δασκάλους και μεγάλα ονόματα στο χώρο της αγιογραφίας και της ζωγραφικής. Ο όρος όμως αγιογραφία είναι κάπως λανθασμένος, τον πρωτοχρησιμοποίησε ο κυρ-Φώτης Κόντογλου κυρίως για να την ξεχωρίσει από τις «Μαντόνες» που κυριαρχούσαν εκείνη την εποχή. Πιο σωστό είναι το ζωγραφική (ή έστω βυζαντινή ζωγραφική) αφού ζωγραφική παράγεις και δημιουργείς. Πρέπει λοιπόν να είναι κανείς πολύ καλός ζωγράφος, με πάρα πολλές γνώσεις, θεωρητικές και τεχνολογικές, για να ξέρει ακριβώς τι κάνει. Τι κάνει λοιπόν ένας αγιογράφος

στην πράξη; Μπαίνει σε ένα κτίσμα, τον ναό και ζωγραφίζει την ιστορία της θείας οικονομίας. Πώς δηλαδή συναντήθηκαν ο Θεός και ο άνθρωπος! Ο κόσμος που ζητάει να του ζωγραφίσεις έναν άγιο, συνήθως έχει πολύ πίστη σε αυτόν για κάποιον λόγο, ή τον έχει για προστάτη του ή ίσως έχει κάνει κάποιο τάμα. Επίσης, επειδή θεωρείται ένα κειμήλιο που θα περάσει από γενιά σε γενιά και λόγο της εξαιρετικής αντοχής της στο χρόνο (σώζονται εικόνες από τον 6ο αιώνα μ.χ.) και τα πολύτιμα υλικά της πχ χρυσό, επιλέγουν να την κάνουν δώρο σε κάποιες εξαιρετικές περιπτώσεις, όπως σε έναν γάμο ή σε μια βάπτιση. Σίγουρα, όμως, εμπλέκεται κάτι το υπερφυσικό, αφού ακόμα και αυτό το θέμα της πίστης δεν εξηγείται με την λογική. Κάποιος είτε πιστεύει, είτε όχι! Από εκεί και πέρα, υπάρχουν και περίεργες περιπτώσεις που πιστεύουν ότι οι ίδιες οι εικόνες σαν αντικείμενα είναι θαυματουργές και όχι ο άγιος που αντιπροσωπεύει. Άλλοι ζητάνε να τους αγιογραφήσεις πράγματα που δεν γίνονται, τουλάχιστον όχι σαν εικόνα. Για παραδειγμα, ένας πολύ γνωστός μου, ακόμα μέχρι σήμερα μου ζητά να του αγιογραφίσω τον «έκπτωτο άγγελο» ή κάποιοι άλλοι να τους κάνω την προσωπογραφία τους αλλά με φωτοστέφανο σαν να είναι άγιοι. Η τέχνη της βυζαντινής ζωγραφικής πάντως είναι κυρίως μνημειακή ζωγραφική και η φορητή εικόνα έρχεται δευτερεύουσα.

32 OUGH!

Από σημεία λατρείας τα εικονοστάσια μετατράπηκαν σταδιακά σε σημεία μνήμης και μαρτυρίες ανθρώπινου πόνου. Και γέμισαν ακόμα και το κέντρο των πόλεων.

ΝΑΟΙ ΜΝΗΜΗΣ ΣΤΑ ΠΕΖΟ∆ΡΟΜΙΑ The ough! team | Φωτο: Μπιάνκα Μπογδάνου

Όταν ήμουν μικρός στο χωριό θυμάμαι τις γιαγιάδες μου και τις γειτόνισσες να πηγαίνουν απογευματινές βόλτες «για να ανάψουν τα καντήλια». Τα εικονοστάσια στις άκρες των επαρχιακών δρόμων που υπήρχαν στην περιοχή ήταν απλά τάματα των πιστών σε κάποιο άγιο και ήταν γνωστά με το όνομα του εικονίσματος που φιλοξενούσαν. Σημεία λατρείας. Τότε δεν υπήρχαν τόσα πολλά αυτοκίνητα και τα εκκλησάκια ήταν κάτι σαν μικρά ξωκλήσια, ασπρισμένα, καθαρά και με το καντήλι πάντα αναμμένο. Και δεν είχαν αρχίσει ακόμα να γεμίζουν την Εθνική Οδό. Επίσης, ήταν πέτρινα, όμορφα και καθόλου παράταιρα ούτε με το τοπίο, ούτε με την αισθητική (την οποία οι γιαγιάδες μου και οι γειτόνισσες αγνοούσαν σαν λέξη. Μέχρι που πέθαναν). Αργότερα άρχισαν να πληθαίνουν, να γεμίζουν οι στροφές της Ενικής Οδού, σιγά-σιγά και το ίσιωμα, η πρόοδος έφερε περισσότερα αυτοκίνητα, περισσότερα ατυχήματα και εκατόμβες νεκρών που

αν τους μετρήσεις από την δεκαετία του '70, σε πιάνει απελπισία. Κάποια στιγμή, κατακτήσαμε και τη θλιβερή πρωτιά των περισσότερων θανατηφόρων ατυχημάτων στην Ευρώπη, με δρόμους καρμανιόλες όπως το παλιό κομμάτι της Εθνικής από τον Άγιο Κωνσταντίνο μέχρι τη Στυλίδα και το πέταλο του Παγασητικού, που είναι σπαρμένα από εικονοστάσια. Τα παραδείγματα τυχαία, ολόκληρη η ελληνική επικράτεια, από άκρη σε άκρη, γέμισε εικονοστάσια μικρά, μεγάλα, πέτρινα, σιδερένια, όμορφα, άσχημα, έργα τέχνης και προκάτ φτηνοκατασκευές που είναι τερατουργήματα. Τα εικονοστάσια από τη δεκαετία του 70 άλλαξαν εντελώς, όχι μόνο σαν εικόνα, αλλά και σε αυτό που πλέον συμβολίζουν: τα περισσότερα είναι σημεία μνήμης και μαρτυρίες ανθρώπινου πόνου. Τα φτιάχνουν οι συγγενείς των ανθρώπων που έχασαν τη ζωή τους στο συγκεκριμένο σημείο για να τιμήσουν τη μνήμη των δικών τους, ή όσοι επέζησαν από κάποιο ατύχημα, ως

ευχαριστήρια για τη σωτηρία τους. Και από μνημεία λαϊκής τέχνης, καλαίσθητα και τέλεια «απορροφημένα» από το περιβάλλον, μετατράπηκαν σε κακόγουστα κτίσματα (όλα παράνομα) που φαντάζουν παράταιρα και σου θυμίζουν κυρίως την αδιαφορία και την ανικανότητα των ελληνικών Αρχών να προστατέψουν τους πολίτες τους. Α, και τον ζαμανφουτισμό του Έλληνα που κάνει του κεφαλιού του χωρίς να λογαριάσει τις συνέπειες (όσες ταμπέλες «Μπαμπά μην τρέχεις» και «Το ποτό σκοτώνει» κι αν κρέμασε στο παρμπρίζ και στην καρότσα δεν τον έπεισαν να αλλάξει συνήθειες). Τα εικονοστάσια είναι καθαρά ελληνικό φαινόμενο, τουλάχιστον ως σύμβολα μνήμης (ως σύμβολα λατρείας υπάρχουν σε αρκετές χώρες, πάντα εκτός πόλεων), και παρόλο που είναι απολύτως σεβαστός ο πόνος και η θλίψη που συμβολίζουν, είναι επίσης σύμβολα ενός θρησκόληπτου έθνους που λατρεύει το μελό και την υπερβολή. Πουθενά αλλού στον κόσμο δεν χτίζει

όποιος θέλει -κι οπουδήποτε- μνημεία που δεν τολμάει να τα αγγίξει κανείς. Πουθενά αλλού δεν χτίζουν εκκλησάκια για να τιμήσουν τη μνήμη του νεκρού μέσα στους δρόμους μεγαλουπόλεων, πάνω στα πεζοδρόμια και μέσα σε διαχωριστικές νησίδες (κάπου στην Πειραιώς έχουν σκάψει ολόκληρο το πεζοδρόμιο για να βάλουν σωλήνες για αέριο και το μόνο σημείο που έχουν αφήσει ανέπαφο είναι ένα εικονοστάσι). Δεν μπορεί κανείς να τα βάλει, όμως, με τις μνήμες των νεκρών και το πένθος, ειδικά όταν έχουν χαθεί νεαρά άτομα. Στα περισσότερα εικονοστάσια, όταν πλησιάσεις και δεις την ηλικία του νεκρού, ανατριχιάζεις σύγκορμος. Είναι αμέτρητα τα εικονοστάσια που μπορεί να βρει κανείς στους δρόμους της Αθήνας, σε λεωφόρους, σε μεγάλους και μικρούς δρόμους, σε γειτονιές, -κάπου στη Θηβών υπάρχουν δύο μαζί πάνω σε μια ταράτσασε αυλές σπιτιών, σε διαχωριστικές νησίδες, ακόμα και χωμένα μέσα στην άσφαλτο...

OUGH! 33

34 OUGH!

Νάνσυ Μητροπούλου

ΧΡΙΣΤΟΠΑΝΑΓΙΕΣ ΣΤΟ FACEBOOK Μια σελίδα με τον Χριστό, την Παναγία και τους Αγίους σε ανορθόδοξες πόζες κυριολεκτικά και μεταφορικά.

Πώς αποφασίσατε να ανοίξετε αυτήν τη σελίδα; Αφορμή μας ήταν όλη η ιστορία με τον Γέροντα Παστίτσιο όπου πραγματικά κανείς δεν φανταζόταν αυτή την εξέλιξη. Η αλήθεια είναι το ανέβασμα κάθε σελίδας ως αντίδραση ρίχνει κι άλλο λάδι στη φωτιά και καταφέρνει να πεισμώσει περισσότερο τον κάθε ημιμαθή θρησκόληπτο, αλλά δυστυχώς είναι το λιγότερο που μπορούσαμε να κάνουμε για να δείξουμε την υποστήριξή μας ενάντια στον σκοταδισμό, την πτωματολαγνεία και έναν άδικο νόμο από την δεκαετία του '50. Σαφώς υπάρχουν πολύ μεγαλύτερα προβλήματα, άδικοι και ανήθικοι νόμοι, αλλά να συλλαμβάνεις έναν άνθρωπο επειδή έβρισε τον Άγιο Βασίλη των ενηλίκων, είναι τουλάχιστον απαράδεκτο. Πόσοι «κρύβεστε» πίσω από αυτήν την σελίδα; Δεν θα έλεγα ότι κρυβόμαστε, τις απόψεις μας τις εκφράζουμε στον περίγυρό μας και σε γενικότερες συζητήσεις, όπου χωράει διάλογος φυσικά. Κρατάμε την ανωνυμία μας για ευνόητους λόγους. Είμαστε 4 διαχειριστές από 25 ως 30 ετών και πιστεύουμε στον άνθρωπο και τις άπειρες δυνατότητες που έχει όταν δεν του μολύνουν το μυαλό με διάφορες επινοήσεις που δεν στέκουν με τη λογική. Για ποιο λόγο να το μπει στη σελίδα και να κάνει like ένας χριστιανός ορθόδοξος; Οι περισσότεροι πατάνε like για να σχολιάσουν ή να δημοσιεύσουν την άποψή τους (όπου ελάχιστες φορές είναι κόσμια) και αμέσως μετά πατάνε unlike. Πάντως δεν μπορούμε να γνωρίζουμε το ακριβές ποσοστό των χριστιανών στη σελίδα. Γιατί είστε, συγκεκριμένα, κατά του χριστιανισμού; Αν ζούσαμε σε μια ισλαμική χώρα, θα ασχολούμασταν με το Ισλάμ αν και σε αυτές τις χώρες περνούν τον δικό τους μεσαίωνα (όπου και πολλοί χριστιανοί μας δηλώνουν σαν παράδειγμα πως αν προσβάλαμε το κοράνι και τον Μωάμεθ θα μας κόβανε τα χέρια - υποσυνείδητη ζήλεια). Επίσης θεωρούμε τους βαθιά θρησκόληπτους χριστιανούς υποκριτές διότι παραβιάζουν πολλά από αυτά που με περίσσιο ζήλο υπερασπίζονται, όπως αηδιάζουμε και με τον «Ελληνορθοδοξία» για ευνόητους λόγους. εμετικό όρο «Ελληνορθοδοξία» Τι γνώμη έχετε για τον χριστιανισμό; Ο χριστιανισμός είναι το καρκίνωμα του πλανήτη. Στο όνομα του Χριστού και του «πατέρα» του, έχει χυθεί το περισσότερο αίμα στην ιστορία. Καίγανε γυναίκες σαν μάγισσες για τη παραμικρή διαφορετικότητα. Ας μη μιλήσουμε για σταυροφορίες κλπ θα πάρει ώρα... Ούτε οι ίδιοι οι πρωτεργάτες του χριστιανισμού, αρκετά χρόνια μετά την υποτιθέμενη σταύρωση, δεν θα περίμεναν τέτοια εξάπλωση. Ιστορικά, ο «μέγας» Κωνσταντίνος ήταν αυτός που όταν είδε ότι οι χριστιανοί αυξάνονται, άλλαξε την επίσημη θρησκεία

της αυτοκρατορίας και μάλιστα τιμωρούσε τους άπιστους και τους αλλόθρησκους. Επίσης είναι απαράδεκτο να περνάς τον φόβο της κόλασης σε μικρά παιδιά και ότι θα έχουν δυσοίωνο μέλλον αν δεν είναι πιστοί στον λόγο του θεού που υποτίθεται μιλάει για ήθος (στην Καινή Διαθήκη). Ο άνθρωπος δε χρειάζεται τη θρησκεία για να του πει να μη κλέβει και να μη σκοτώνει. Τι σχόλια ακούτε για την σελίδα; Τα πάντα. Από απειλές και ύβρεις μέχρι και ακραίας συμπαράστασης. Το inbox της σελίδας είναι ένας πραγματικός θησαυρός. ''Εκπαιδευόμαστε'' και εμείς οι ίδιοι σε άλλα επίπεδα με αυτά που διαβάζουμε κατά διαστήματα. Πολλοί βέβαια χρήζουν ιατροφαρμακευτικής βοήθειας ή απλά μας τρολλάρουν, δύσκολο να πεις σε ορισμένες περιπτώσεις. Πάντως τα «χριστιανικά λόγια αγάπης» που διαβάζουμε ενίοτε, ξεπερνούν κάθε «βλασφήμια». Ειδικά όταν προασπίζονται τα ιερά και τα όσια της «Ελληνορθοδοξίας» με greeklish και με 5/10 λέξεις ανορθόγραφες. Έχουμε διαπιστώσει ότι αρκετός κόσμος, ειδικά συνομήλικοι μας έχουν κουραστεί με το συγκεκριμένο παραμύθι και είναι πιο ενεργοί ενάντια στον σκοταδισμό και τα κλειστά μυαλά που εν μέρει ευθύνονται για αρκετά δεινά που ανεχόμαστε σήμερα. Αν πρόσφατα παλιότερα δήλωνες άθεος αντιμετώπιζες νταηλίκι και κήρυγμα ως κοινωνικό αποκλεισμό και όποιος έχει γνωρίσει άτομο που δεν βαφτίστηκε χριστιανός για τον α' ή β' λόγο ξέρει καλά τι εννοώ. Γι αυτό κι εμείς θεωρούμε πρόοδο να μας στέλνουν «Δεν έχω πρόβλημα για το τι πιστεύεις αλλά μη προσβάλεις αυτό που πιστεύω». Ελπίζω κάποια στιγμή να καταλάβουν ότι οι ίδιες οι θρησκείες είναι προσβλητικές για την νοημοσύνη του ανθρώπου. Ανεβάσατε μια φωτογραφία με τους αγίους Σέργιο και Βάκχο με την υπόνοια ότι υπήρξαν ομοφυλόφιλοι. Με ποιο σκεπτικό την ανεβάσατε αυτή τη φωτογραφία; Είναι γνωστός ο ομοφοβισμός που διακατέχει το χριστιανικό (και όχι μόνο) δόγμα. Είναι άλλη μια απόδειξη της υποκρισίας των χριστιανών που ενώ διαμηνύουν την αγάπη, η ίδια η θρησκεία τους, τους υπαγορεύει να φονεύσουν αυτούς που έχουν διαφορετικές σεξουαλικές προτιμήσεις όταν μάλιστα έχουν κατηγορηθεί ιερείς για παιδεραστία. Η εικόνα με τον Σέργιο και τον Βάκχο ήταν για ολοκληρώσει την δημοσίευση και όχι για να χλευάσει τον σεξουαλικό προσανατολισμό του καθενός.

Η πρώτη ερώτηση που κάνει κανείς στους φοιτητές του Π.Ι.Σ. (Πρόγραμμα Ιερατικών Σπουδών), που μαζί με το Πρόγραμμα Διαχείρισης Εκκλησιαστικών Κειμηλίων αποτελούν την Ανώτατη Εκκλησιαστική Ακαδημία Αθηνών, είναι «Θα γίνεις παπάς;».

Σας έχει απειλήσει ποτέ το facebook με close down; Όχι αλλά είναι αρκετοί αυτοί που έχουν θείο στη Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος οπότε από απειλές καλά πάμε... «Χωρίς πρόβατα, δεν υφίσταται τσοπάνης». Απορία όχι αδικαιολόγητη, καθώς αυτό είναι το βασικό εργασιακό δικαίωμα που τους προσφέρει το πτυχίο τους από το τμήμα, ενώ και ο αρχικός στόχος ίδρυσης της το 2006 ήταν η επιμόρφωση των ιερωμένων. Η υπόθεση όμως αυτή απέχει συχνά παρασάγγας από την πραγματικότητα, καθώς πέρα από το ποσοστό των ήδη χειροτονημένων ή wannabe ιερέων, στη σχολή φοιτούν και πολλά παιδιά που δεν είχαν σκεφτεί ποτέ αυτό το ενδεχόμενο. Οι τέσσερις φοιτητές που μας μίλησαν ανήκουν στην τελευταία κατηγορία, και μας εξηγούν τι ήταν αυτό που τους έκανε να επιλέξουν το τμήμα. Νίκος Πώς βρέθηκες στη σχολή και γιατί αποφάσισες να συνεχίσεις; Ήταν η 49η επιλογή στο μηχανογραφικό μου. Αποφάσισα να συνεχίσω γιατί μου άρεσαν τα μαθήματα και είναι και Α.Ε.Ι. Δεν έχω αποφασίσει ακόμα τι θέλω να κάνω μετά. Ποιο είναι το αγαπημένο σου μάθημα; Μου άρεσε η Αρχαία Ελληνική Φιλοσοφία

OUGH! 35

Η σχολή έχει 70 μαθήματα.

Παρ' όλα αυτά, πιθανότατα λόγο της ύπαρξης της Θεολογικής, οι απόφοιτοι δεν έχουν το δικαίωμα να συμμετάσχουν σε εξετάσεις του ΑΣΕΠ ως θεολόγοι, αν δεν έχουν κάνει κάποιο σχετικό μεταπτυχιακό. Πέρα από ιερείς, μπορούν να εργαστούν και ως υπάλληλοι της Μητρόπολης.

Ανάμεσα στους φοιτητές υπάρχουν και ήδη χειροτονημένοι ιερείς που θέλουν είτε να ανέβουν βαθμό αυξάνοντας αντίστοιχα και τον μισθό τους, είτε να εξομοιώσουν το πτυχίο που ήδη έχουν από κάποια από τις παλιότερες ανώτερες εκκλησιαστικές σχολές.

Το πτυχίο σου από το Π.Ι.Σ

είναι ένα απλό πτυχίο Α.Ε.Ι. και δεν σε κάνει αυτομάτως παπά. Αν επιθυμείς κάτι τέτοιο θα πρέπει να χειροτονηθείς από τον πνευματικό σου, ακολουθώντας μια διαδικασία καθαρά εκκλησιαστική.

Εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων

σε ορισμένα μαθήματα, οι φοιτητές δεν υποχρεώνονται να εκκλησιαστούν.

Π.Ι.Σ.ΑOΥT! Η επόμενη γενιά παπάδων Αλεξάνδρα Πράσσα| Φωτο: Άγγελος Σαφτούλης

Η σχολή περιλαμβάνει μαθήματα

και η Ψυχολογία. Ποιο το λιγότερο ενδιαφέρον; Πληροφορική. Η φάση ήταν πώς να ανοίξεις τον υπολογιστή και τέτοια. Τι κάνεις στον ελεύθερό σου χρόνο; Ασχολούμαι με το ερασιτεχνικό θέατρο, δουλεύω και κάνω μαθήματα αγγλικών. Αντώνης Πώς βρέθηκες στη σχολή και γιατί αποφάσισες να συνεχίσεις; Ήταν η 84η επιλογή μου. Τα μόριά μου δεν έφταναν για τίποτα άλλο και μπήκα εκεί. Μετά τη σχολή θέλω να δώσω κατατακτήριες. Ποιο είναι το αγαπημένο σου μάθημα; Σύγχρονα Φιλοσοφικά Ρεύματα. Ποιο το λιγότερο ενδιαφέρον; Τα αρχαία, γιατί ποτέ δεν τα πήγαινα καλά σ' αυτά. Τι κάνεις στον ελεύθερό σου χρόνο; Δουλεύω σερβιτόρος. Χρήστος

Πώς βρέθηκες στη σχολή και γιατί αποφάσισες να συνεχίσεις; Έδωσα πανελλήνιες. Είχα δώσει άλλες δύο φορές, δεν είχα πετύχει κάπου, πέρασα εκεί. Ήταν η 19η μου επιλογή, αλλά μου άρεσε σαν σχολή και έμεινα. Μετά θέλω να δώσω κατατακτήριες για κάποια άλλη σχολή. Σκέφτομαι Κοινωνιολογία ή Φιλοσοφική. Ποιο είναι το αγαπημένο σου μάθημα; Η Ψυχολογία του Διαλόγου. Ποιο το λιγότερο ενδιαφέρον; Η Λειτουργική. Τι κάνεις στον ελεύθερό σου χρόνο; Γυμνάζομαι, παίζω και μπάλα σε μια ομάδα. Κωνσταντίνος Πώς βρέθηκες στη σχολή και γιατί αποφάσισες να συνεχίσεις; Μέσω πανελληνίων. Δεν ήταν η πρώτη μου επιλογή, ήταν από τις τελευταίες. Βασικά ήταν η μοναδική μου επιλογή γιατί δεν έπιανα κάτι άλλο. Στη σχολή μας υπάρχει ένα άλλο τμήμα που λέγεται Διαχείριση Εκ-

κλησιαστικών Κειμηλίων, και υπάρχουν κάποια κοινά μαθήματα. Οπότε βρίσκονται σε μια αρμονία οι σχολές και λέω τελειώνοντας να δώσω κατατακτήριες και να ασχοληθώ με αυτό. Δεν έχω καταλήξει κάπου ακόμα όμως, στις σκέψεις είμαι. Ποιο είναι το αγαπημένο σου μάθημα και ποιο το λιγότερο ενδιαφέρον; Δεν υπάρχει αγαπημένο μάθημα, εξαρτάται καθαρά από τον καθηγητή. Υπάρχει αγαπημένος καθηγητής και μη αγαπημένος καθηγητής. Από εκεί και πέρα το σύνολο των χαρακτηριστικών που έχει ο καθηγητής και ο τρόπος που διδάσκει είναι διαφορετικός και είτε σε εμπνέει είτε όχι. Όλα όσα κινούνταν γύρω από την Ψυχολογία είναι ενδιαφέροντα μαθήματα, ακόμα και αν το δεις απλά σε επίπεδο γνώσεων, όχι μόνο χρηστικά. Από εκεί και πέρα υπάρχουν και μαθήματα ανιαρά, ανούσια, βαρετά, όπως σε όλες τις σχολές. Τι κάνεις στον ελεύθερό σου χρόνο; Τίποτα συγκεκριμένο, βγαίνω έξω, κάνω βόλτες... Ό,τι κάνει κάθε φοιτητής.

πρακτικά (Λειτουργική, Ψαλτική), μαθήματα Ψυχολογίας, Φιλοσοφίας, Δικαίου, Ιστορίας, Αρχαίων Ελληνικών και πολλών άλλων κλάδων, ενώ πέρα από την ιστορία και τη φιλοσοφία του Ορθόδοξου Χριστιανισμού γίνονται και μαθήματα σχετικά με άλλες θρησκείες (με έμφαση ομολογουμένως στις Δυτικές, π.χ. Προτεσταντισμός).

Για να μπεις στο Π.Ι.Σ.

σημειώνεις σε ειδικές θέσεις στο βιογραφικό σου ότι είσαι άρρεν και Χριστιανός Ορθόδοξος. Το τμήμα Διαχείρισης Εκκλησιαστικών Κειμηλίων όμως, που λειτουργεί στο ίδιο κτίριο, δέχεται και γυναίκες φοιτήτριες.

Στο κτίριο της σχολής λειτουργεί και εστία

30 θέσεων που πέρα από στέγαση προσφέρει και δωρεάν σίτιση στους φοιτητές που φιλοξενεί. Στην εστία τηρούνται οι νηστείες και οι πόρτες κλείνουν κάθε βράδυ περίπου στις 9, κατά τα λοιπά όμως δε διαφέρουν από τις υπόλοιπες φοιτητικές εστίες της Αθήνας.

Το κάπνισμα απαγορεύεται τόσο στους εσωτερικούς όσο και στους εξωτερικούς χώρους της σχολής.

36 OUGH!

Όταν ο Σταμάτης Γαρδέλης τραγουδούσε στη Σοφία Αλιμπέρτη, «Με λένε Αλέξη, σε λένε Σοφία, κρατώ μια κιθάρα, κρατάς μια καρδιά», οι γυναίκες γίνονταν έξαλλες. Η κακομοίρα η Σοφία Αλιμπέρτη πρέπει να έγινε αντιπαθής σε πολύ κόσμο και κοσμάκη επειδή σε εκείνη την ταινία την γούσταρε ο Γαρδέλης. Τουλάχιστον, από την κοριτσίστικη παρέα που είχα στο γυμνάσιο, παρά τρίχα γλίτωσε τα βουντού. Ο Σταμάτης ήταν το δημοφιλές «αγόρι σε αφίσα» της Μεταπολίτευσης, ο Έλληνας James Dean, ένα ποπ είδωλο από την πρώτη κιόλας στιγμή που εμφανίστηκε στη μεγάλη οθόνη -στα Τσακάλια- λίγο πριν γίνει ο Αντρέας πρωθυπουργός. Εξάλλου, τι θυμόμαστε πιο έντονα από τα 80s; Το «σατανικό» ΠΑΣΟΚ, τις απαίσιες χαίτες και τον Σταμάτη, το αγόρι με το γλυκό βλέμμα που έπαιζε δίπλα στον Στάθη Ψάλτη. Διαβάζω σε ένα χαζό γκάλοπ στο διαδίκτυο «ποιον ηθοποιό προτιμάτε από αυτή τη δεκαετία; Τον Γαρδέλη ή τον Μιχαλόπουλο;» Οι 9 στους 10 απαντούν δαγκωτό Γαρδέλης, τον Πάνο Μιχαλόπουλο – για όσους δεν γνωρίζουν ο πρώτος άντρας της Ρούλας Κορομηλά κι επίσης ζεν πρεμιέρ των 80s – δεν τον θυμούνται καν. Ο Σταμάτης επιβίωσε μέσα από την μπετονιέρα των καναλιών (που όλα τα άλεσε και κατέστρεψε υπολήψεις), έπαιξε σε καθημερινά σήριαλ, μεγαλωσε και περέμεινε ίδιος λες και ο χρόνος δεν τον άγγιξε καθόλου και σήμερα είναι τραγουδιστής. Τον συναντήσαμε στο Γυάλινο Μουσικό Θέατρο την ώρα που έκανε πρόβες με το συγκρότημά του, ντυμένο στα άσπρα, να τραγουδάει τον μεγάλο ύμνο των 80s που εκτίναξε την δημοτικότητά του στα χρόνια του YouΤube, το «Άντε σπάσε, ρε μαλάκα». Αργότερα, σε ένα μικρό διάλειμμα από το τραγούδι, μας μίλησε λες και μας γνώριζε χρόνια, με παιδικό ενθουσιασμό, για το διαδίκτυο και το προφίλ του στο Facebook που πρόσφατα ανακάλυψε – «Φαντάσου που έχει φτάσει η τεχνολογία!» Μαρία Παππά | Φωτο: Eftychia Vlachou

ΣΤΑΜΑΤΗΣ ΓΑΡ∆ΕΛΗΣ Από τις αφίσες των κοριτσίστικων δωματίων μέχρι την σκηνή που τραγουδάει ο Σταμάτης Γαρδέλης είναι ένας Έλληνας pop θεός που έχει σεβαστεί ακόμα κι ο χρόνος.

Πού γεννήθηκες; Γεννήθηκα σε μια ιδιωτική κλινική στην Πλάκα- η οποία δεν υπάρχει πια-, την δεκαετία του ‘60 και μεγάλωσα στον Νέο Κόσμο, στη Δάφνη. Θυμάμαι τη γειτονιά μου και τον χωματένιο δρόμο της με ένα βουναλάκι από πίσω που το θεωρούσαμε βουνό, φεύγαμε και τρέχαμε και νομίζαμε ότι ήμασταν μετανάστες. Το βουναλάκι δεν υπάρχει πια, έχει γίνει πολυκατοικίες, έχει ανοικοδομηθεί απίστευτα η γειτονιά μου αλλά το θυμάμαι ακόμα αυτό. Θυμάμαι την γειτονιά μου σαν χωριό. Θυμάμαι το ποτάμι της Καλλιρόης, στον Νέο Κόσμο, το οποίο μας χώριζε από τον πολιτισμό γιατί εμείς στη Δάφνη είχαμε τότε χωράφια και στάνες.Tο πατρικό μου είναι το μόνο σπίτι που έχει μείνει στη γειτονιά, όλα τα άλλα έχουν κατεδαφιστεί και έχουν γίνει πολυκατοικίες.

Ποιο ήταν το όνειρό σου τότε, Σταμάτη; Ήθελα να γίνω γιατρός. Και πώς κατέληξες να γίνεις ηθοποιός; Νομίζω ότι αυτά τα δύο τελικά ήταν κοντά το ένα στο άλλο. Πρώτα για να θεραπεύσω τον εαυτό μου, σαν αυτοΐαση, ως ηθοποιός και από την άλλη, να προσφέρω διεξόδους και την αφορμή σε κάποιους ανθρώπους να βρούνε κάποια πράγματα. Αυτό κάνει και ο γιατρός κατά κάποιο τρόπο. Είναι πολύ να πούμε ότι είμαστε γιατροί, ε; Ότι γιατρεύουμε τις ψυχές. Επιδιώξες την ιατρική και με κάποιες σπουδές; Όχι, το έλεγα όπως όλα τα μικρά παιδιά που λένε «εγώ θα γίνω δικηγόρος, εγώ θα γίνω γιατρός». Αλλά μου άρεσε το λευκό χρώμα που φορούν οι γιατροί και τα πολύ καθαρά

τους χέρια, στοιχεία που τα έχω υιοθετήσει και εγώ, φορώ και εγώ λευκά ρούχα και θέλω να έχω καθαρά χέρια, άσχετα αν η Ευτυχία η φωτογράφος με έβαλε να πιάσω κάτι ξύλα και να μπω σε κάτι υπόγεια και τα βρώμισα, αλλά θα τα πλύνω. Πώς μπήκες στον κινηματογράφο; Καταρχήν, ξεκίνησα από την Δραματική Σχολή. Ήθελα να γίνω ηθοποιός γιατί μου άρεσε πολύ το θέατρο. Έπειτα βρέθηκε σε μια οντισιόν και σε ένα «Θέατρο της Δευτέρας» και το ένα έφερε το άλλο. Με τον ίδιο τρόπο που προχώρησαν και άλλοι στον χώρο μας. Κύκλους κάνει η ζωή, δεν σταματάει. Η πρώτη μου ταινία ήταν τα Τσακάλια, το 1981. Πες μας μερικά πράγματα για εκείνη την εποχή...

Τώρα που τη βλέπω από απόσταση, μου φαίνεται ως μια πολύ αυθεντική δεκαετία. Όταν τη ζούσα τότε, ένιωθα ότι ήταν ο απόηχος της δεκαετίας του '60 και του '70, ότι ζούσαμε σε μια απομίμηση μιας προηγούμενης εποχής. Σκεπτόμενος την δεκαετία του 2000, νομίζω ότι αντέγραφε το '90. Κάπως έτσι πάει. Κάθε εποχή ζει μέσα στο χρονικό της περιθώριο και αυτό που την καθορίζει. Δηλαδή δεν είμαι από αυτούς που μπορούν να καθίσουν να σου μιλούν με τις ώρες για το '80. Μπορώ να σου μιλάω με τις ώρες αν πάω στις σημειώσεις μου, δω τις φωτογραφίες και αρχίζω να πλάθω μνήμες, δεν είναι κάτι που μου λείπει και που νοσταλγώ. Όλες οι εποχές ήταν δύσκολες. Εμένα δεν μου αρέσει που ο καθένας μυθοποιεί τη γενιά του τύπου «εμείς ήμασταν καλύτεροι που ζούσαμε τότε». Κάθε γενιά έχει τα άσχημά της και τα καλά της και τις μνήμες της και κάθε γενιά δεν αλλάζει την εφηβεία της με άλλη. Μου άρεσε αυτό που έζησα. Ποια ταινία θεωρείς ότι ήταν αυτή που σε έκανε pop είδωλο; Pop είδωλο, popular, δηλαδή, δημοφιλή... Γιατί αυτό είναι το pop ουσιαστικά. Το έχουμε ενοχοποιήσει λίγο το pop, λέμε «αυτό είναι pop», αλλά ουσιαστικά είναι το μικρό κομματάκι της λέξης «popular» που σημαίνει δημοφιλές και που αρέσει στον κόσμο. Σιγά σιγά έγιναν όλα, η πρώτη προβολή των «Τσακαλιών» έκοψε 600.000 εισιτήρια, στο Άνεσις παιζόταν, το '81 ήταν η πρεμιέρα. Θυμάμαι έρχονταν πολλά παιδιά με μηχανά-

κια από γειτονιές. Κόσμος πολύς,πανικός. Μετά ακολούθησε το Βασικά Καλησπέρα σας -εκείνη την πενταετία γίνονταν κάποιες ταινίες και είχε μια μικρή άνθηση ο κινηματογράφος. Μετά, παράλληλα και με αυτές τις δουλειές τις κινηματογραφικές, έκανα και θέατρο. Έτσι, σιγά σιγά άρχισα να στήνω το όνομά μου και να το δομώ συνεχώς. Κάθε εμπειρία, κάτι θα σου αφήσει. Υπάρχουν άτομα που έχουν καεί στην τηλεόραση, εσύ ποτέ δεν κάηκες... Είναι τύχη, δώρο..ποιος ξέρει. Πάντως έντιμο παιχνίδι έπαιξα, δεν νιώθω να έχω αδικήσει κανέναν. Ό,τι ήταν να παίξω το αντιμετώπισα σοβαρά. Μου έλεγαν «κάθεσαι και σκοτώνεσαι με Φώσκολο...». Ξέρετε πόσο σημαντική σχολή ήταν ο Φώσκολος; Ήμουν στην «Λάμψη» τρία χρόνια. Ξέρετε πόσα έμαθα; Έμαθα ότι τα πάντα παίζονται. Μέχρι και ο τηλεφωνικός κατάλογος παίζεται. Ποια σχολή έχεις τελειώσει; Το Ωδείο Αθηνών. Τρία χρόνια φοίτησα εκεί. Από το '78 έως και το '81. Με την μουσική ασχολήθηκες από την αρχή; Η μουσική πάντα πήγαινε παράλληλα. Και στις ταινίες τραγουδούσαμε, και στο θέατρο σε κάποια μιούζικαλ, είναι μέρος της τέχνης μας και αυτή. Πρέπει να καλλιεργείς και την φωνή σου. Υπάρχει κάποιος άνθρωπος που σε επηρέασε στην αρχή ή μετέπειτα;

Όχι δεν υπήρχε κάποιος να μου λέει τι να κάνω, αλλά πάντα μου άρεσε να συμβουλεύομαι ανθρώπους που εκτιμώ. Αλλά δεν είχα πρότυπα, δεν μου άρεσαν. Αν είχα ας πούμε είδωλα, μπορώ να πω ότι μου άρεσε ο Μπλεκ και ο Λούκι Λουκ. Είχες είδωλο κάποιον ξένο τραγουδιστή ή ηθοποιό; Όχι, αυτά τα πράγματα όταν ήμουν στην εφηβεία μου, δεν με άγγιζαν καν. Έτσι, αν μπορώ να ξεχωρίσω ανθρώπους που μου άρεσαν, μπορώ να πω ότι μου άρεσε ο James Dean και o Marlon Brando. Είναι άλλα μεγέθη που δεν συγκρίνονται. Εγώ θεωρώ ότι οι Έλληνες ηθοποιοί είναι σπουδαίοι με τις συνθήκες που δουλεύουνε. Όταν ο άλλος ετοιμάζεται να κάνει μια ταινία και καλύπτεται οικονομικά, δεν ασχολείται με κανέναν και με τίποτε άλλο, έχει τρεις δασκάλους για να μπει στο χαρακτήρα και στον ρόλο, ακολουθεί διατροφή κτλ. Αν π.χ. ερχόταν ο Κeanu Reeves να παίξει στην Λάμψη, θα ήταν χάλια στο εγγυώμαι.

Ναι με αναγνωρίζουν αλλά δεν συμβαίνει τίποτα περίεργο. Υπάρχει μια αμοιβαία οικειότητα στο βλέμμα τους που είναι σαν γυρνάει από αντικατοπτρισμό, σαν να αναγνωρίζω και εγώ τους άλλους. Αυτή η ψευδαίσθηση και η οφθαλμαπάτη της γνωριμίας και της οικειότητας φτάνει και σε μένα. Αυτό το κολακευτικό μεταξύ των ανθρώπων είναι και μια δικαίωση. Στην τύχη πιστεύεις; Δεν ξέρω τι εννοείς όταν λες τύχη. Πάντως πιστεύω ότι η δεισιδαιμονία φέρνει γρουσουζιά. Δεν είμαι δεισιδαίμων, αλλά πιστεύω και στην τύχη. Υπάρχει και το «τίποτα δεν είναι τυχαίο», υπάρχει και το περιθώριο του τίποτα δεν είναι τυχαίο που δεν παίρνει ανάλυση και ερμηνεία.

Ποιο ήταν το μεγαλύτερό σου όφελος από την ενασχόλησή σου με την ηθοποιία; Το μεγαλύτερο μου όφελος είναι που έχω αυτή την στιγμή έναν άνθρωπο απέναντί μου που με ρωτάει πράγματα. Το μεγαλύτερο όφελός μου είναι η επικοινωνία μου με τους ανθρώπους.

Ποιο είναι το πιο ριψοκίνδυνο πράγμα που έχεις κάνει; Πριν έρθω εδώ σκέφτηκα να δεις η Ευτυχία σήμερα θα με βάλει να περάσω απέναντι στο δρόμο για να κάνω φωτογράφιση», γιατί έκανα μια ταινία και μου έλεγε ο σκηνοθέτης, ο Πάνος Φιλίππου, «θα σαι στην μέση του δρόμου, πάνω σε μια από τις γραμμές που μοιράζουν τις λωρίδες και θα προχωράς γιατί εγώ θέλω να στήσω την κάμερα εκεί, και τα αυτοκίνητα θα περνάνε από δίπλα σου γιατί εσύ θα είσαι απογοητευμένος». Και κάνω αυτό το πλάνο και ακούω φρεναρίσματα, πήγαν να με σκοτώσουν. Αυτό ήταν ριψοκίνδυνο.

Στο δρόμο σε αναγνωρίζουν;

Η λέξη Θεός τι σημαίνει για σένα;

Κατά την γνώμη μου δεν υπάρχει άνθρωπος που να μην πιστεύει στον Θεό. Αυτό είναι η μεγαλύτερη απάτη που μπορείς να ακούσεις. Άθρησκοι μπορεί να υπάρχουν, άθεοι δεν υπάρχουν. Θεόν ασκείς, Θεόν περιφέρεις που έλεγε και ο Ερμής ο τρισμέγιστος. Είμαστε θνητοί θεοί όλοι μας. Πώς αποφάσισες να φτιάξεις συγκρότημα και να αρχίσεις να τραγουδάς; Κι εγώ το έχω απορία. Βλέπω και εγώ τα παιδιά και λέω πώς βρέθηκαν; Βρέθηκαν μέσα από φίλους, μέσα από παρέες, το ένα έφερε το άλλο και βρεθήκαμε εδώ, σε μια πολύ αξιόλογη μουσική σκηνή. Και σχετικό και άσχετο. Σχετικό γιατί έγινε παράλληλα με την δουλειά μου αυτό το πράγμα, αλλά και άσχετο στο να διεκδικήσω μια επαγγελματική θέση εκεί που είμαι τώρα. Αυτό ήταν τυχαίο αλλά δεν έγινε τυχαία, για να ξαναέρθουμε σε αυτό που λέγαμε πριν. Για την κρίση και την πολιτική κατάσταση τι άποψη έχεις; Ψύχραιμοι να είμαστε και θα τα αντιμετωπίσουμε όλα. Ας μην φοβόμαστε και ας είμαστε διχαστικοί. Ούτε ευθυνόφοβοι να είμαστε, ούτε να τα ρίχνουμε στους άλλους, πρέπει να κάνουμε τη αυτοκριτική μας. Αν σου δινότανε η ευκαιρία τι θα άλλαζες από όλα αυτά τα χρόνια; Τίποτα δεν θα άλλαζα, ούτε μια τρίχα δεν θα έβγαζα γιατί αν την έβγαζα θα είχε ανατραπεί το σύμπαν, δεν θα ήμασταν εδώ πέρα και δεν θα μου έκανες αυτήν την ερώτηση.

38 OUGH!

Bad Religion Ένα ηλιόλουστο πρωινό μπροστά στη Μητρόπολη Αθηνών και μια βόλτα στις εκκλησίες του κέντρου με τα «αιρετικά» t-shirt του OWHHRM

Photos: Axis Ataxis Μοντέλα: Σόλωνας, Λήδα, Βίλμα και guest ο μικρός Βασίλης Production: The ough! team Όλα τα t-shirt είναι δημιουργίες του Άγι http://owhhrm.com/ Facebook: O.W.H.H.R.M. garments

OUGH! 39

40 OUGH!

Νάνσυ Μητροπούλου | φωτο: Axis Ataxis

Welcome to the OWHHRM's world Για τον Άγι, τον δημιουργό των ΟWHHRM Garments, η πραγματικότητα είναι μια τρέλα και η απελπισία μπορεί να είναι μια συνεχής πηγή έμπνευσης. Τ-shirts που μιλούν για σκέψη, αγάπη, απολαύσεις,, ηδονές και είναι φτιαγμένα από τον ίδιο με άποψη. Ή μάλλον είναι από μόνα τους μια άποψη. Ο Άγις μας την εξηγεί στην συνέντευξη που ακολουθεί και μας συστήνει τον ΟWHHRM κόσμο του.

Πότε και πώς ξεκίνησε η ιδέα των Τ-Shirts; Από το 2010.Βασικά από απελπισία αλλά και από όρεξη για καινούρια πράγματα. Από πολύ μικρή ηλικία ζωγραφίζω και έχω ασχοληθεί με όλο το φάσμα της ζωγραφικής. Επειδή όμως η Ελλάδα έχει κάποια θέματα με αυτόν τον χώρο και φτάνοντας σε κάποια σημεία προσωπικής απελπισίας αποφάσισα να κάνω κάτι διαφορετικό. Να ασχοληθώ με κάτι που θα είχε σχέση με περισσότερο κόσμο και έτσι ξεκίνησε όλο αυτό. Τα αρχικά O.W.H.H.R.M. τι σημαίνουν; Αυτό είναι ένα μυστικό που δεν το γνωρίζει κανείς εκτός απο μένα και είναι η βαθιά μυστικιστική ρίζα αυτού που κάνω. Θα σας πω μόνο ότι

OUGH! 41

μέσα στα σχέδια υπάρχει πάντα αυτός ο κωδικός αλλά και παντού γύρω και μέσα μας. Από πού εμπνέεσαι τα σχέδια των Τ-Shirts; Από τα πάντα. Τόσο από το φως όσο και από το σκοτάδι και περισσότερο από την συνένωσή και τη συνύπαρξή τους. Σχεδιαστικά, ποιες είναι οι επιρροές σου; Είναι καθαρά θρησκευτικές και φιλοσοφικές, μυστικιστικές κατά κάποιο τρόπο. Αναμειγνύω το θρησκευτικό στοιχείο με το ποπ στοιχείο της τέχνης και έτσι γεννιέται το στοιχείο O.W.H.H.R.M. Τα σχέδια αν θελήσει κάποιος να τα χωρίσει σε κατηγορίες, υπάρχουν δύο: υπάρχει η θρησκευτική εικονογραφία και

οι μπλούζες με το πιο pop culture στοιχείο. Γιατί αν το καλοσκεφτείς δύο είναι οι βασικές πηγές επιρροής στην κοινωνία: η θρησκεία και τα media. Για ποιες θρησκείες κάνεις αναφορές; Η θρησκεία ως γενικότερη έννοια είναι που με απασχολεί και με ενδιαφέρει. Όλες οι θρησκείες έχουν να δώσουν, έχουν δώσει και έχουν πάρει κάτι απο την Τέχνη. «Η νίκη», έχεις πει, «δεν είναι ούτε του Θεού, ούτε του Διαβόλου, ανήκει στην τρέλα». Πώς ορίζεις αυτήν την τρέλα; Ως την πραγματικότητα. Η πραγματικότητα είναι τρέλα. Όταν κοιτάς γύρω σου και όταν κοιτάς βαθειά μέσα σε

καταστάσεις, μπορείς ίσως να δεις αυτό για το οποίο μιλάω. Είναι όλα τα διαφορετικά πράγματα τα οποία είναι μαζί, πράγματα που δεν ταιριάζουν αλλά συμπορεύονται, αυτό είναι για μένα τρέλα, οχι απαραίτητα με αρνητική έννοια. Τι αποδοχή έχουν τα T-Shirts που φτιάχνεις; Έχουν αρκετά μεγάλη αποδοχή και αυτό είναι κάτι που με έχει εντυπωσιάσει αρκετά. Έχουν μεγάλη αποδοχή και σε άτομα που δεν έχουν σχέση με την "ακραία εικονογραφία", από όλα τα μήκη και τα πλάτη της κουλτούρας. Έχουν αποδοχή και στο εξωτερικό; Τον τελευταίο καιρό περισσότερο. Κυρίως στην Αμερική και στην Ιαπωνία.

Υπάρχει μάλιστα μια μπουτίκ στην Ακιχαμπάρα στο Τόκιο που πήρε κάποια κομμάτια. Το μέλλον κρύβει και άλλες εκπλήξεις. Ποιο είναι το κοινό τους; Αρχικά το κοινό τους ήταν δικοί μου άνθρωποι που κυρίως άνηκαν στο χώρο του tattoo και της μουσικής -της death,black metal και hip hop μουσικής, πλέον το κοινό του O.W.H.H.R.M. είναι όλοι οι άνθρωποι, όλων των ηλικιών και τάσεων. Πώς αποφάσισες το σχέδιο που είχες στο μυαλό σου να το αποτυπώσεις με στάμπα σε Τ-Shirt; Είχα από πολύ μικρή ηλικία ενδιαφέρον απέναντι στο θέμα της

42 OUGH!

μόδας. Κάποια στιγμή επειδή ήρθαν άλλες προτεραιότητες αυτό το άφησα. Και είδα κάποια στιγμή αργότερα ότι ο χώρος της μόδας ίσως και να είχε ένα κομμάτι της πίτας για να το διεκδικήσω. Τις στάμπες τις φτιάχνεις και τις τυπώνεις μόνος σου πάνω στα Τ-Shirts; Tον πρώτο ενάμιση χρόνο τα μπλουζάκια τα αγόραζα, τα τύπωνα και τα πουλούσα εγώ, ουσιαστικά μόνος μου. Τώρα εκτός από την εκτύπωση ( απο τους εκλεκτούς Heartbomb Custom Screenprints), πάλι εγώ τα κάνω όλα. Κάθε πότε φτιάχνεις καινούριες σειρές Τ-Shirts; Έχει να κάνει με την έμπνευση. Γενικότερα η προσέγγιση του O.W.H.H.R.M είναι κατά βάση αντι-εμπορική. Με ενδιαφέρει να βγει

κάτι, όταν πρέπει και τότε αν έχει καλως να πουλήσει. Τι άλλο φτιάχνεις εκτός από Τ-Shirts; Φτιάχνω hoodies, zip hoodies και μακρυμάνικα χωρίς κουκούλα, και αυτά βγαίνουν πάντα σε πολύ πιο περιορισμένο αριθμό από τα κοντομάνικα. Ποιες έννοιες κρύβονται στις μπλούζες σου; Η σκέψη, το ανοιχτό μυαλό, η αγάπη, οι απολαύσεις, οι ηδονές και κάποια άλλα πράγματα που δεν είναι ίσως για όλους. Όπως; Είναι πράγματα που με ενδιαφέρει ο κόσμος να κοιτάξει στο μπλουζάκι για να τα ανακαλύψει και αν δε το πετύχει ακόμα και να

τα επιννοήσει . Από τις αγαπημένες μου φάσεις με πελάτες - που δεν μου αρέσει να τους αποκαλώ έτσι, ουσιαστικά είναι «συνένοχοι», «χρήστες» ή και «πιστοί» του O.W.H.H.R.M.- είναι όταν μου στέλνουν ένα μήνυμα και να μου λένε «ρε, καθόμουν και κοιτούσα την μπλούζα και είδα και αυτό και εκείνο». Μου αρέσει να αντιλαμβάνονται τα σχέδια σαν ένα μικρό ποίημα η' ένα γρίφο. Τι σου αρέσει και τι δεν σου αρέσει στην πόλη; Άνθρωπο της πόλης δεν με θεωρώ και πολύ. Αλλά πολλές φορές αντιφάσκω ως προς αυτό. Και επειδή τώρα μένω στο κέντρο της πόλης, στην καρωτίδα του γκέτο -όπως συνηθίζω να λέω το μέρος

όπου μένω- έμαθα να γουστάρω και τα χειρότερα. Ίσως σα μηχανησμό άμυνας γιατί τα βλέπω και κάθε μέρα. Αλλά μέσα σε αυτά τα χειρότερα είναι και τα πολύ περίεργα ωραία γιατί η απελπισία όπως όμως και η ελπίδα που βγαίνει μέσα από όλα αυτά είναι κάτι που με εμπνέει σε πολλά επίπεδα. Οι μπλούζες είναι unisex; Eίναι. Αλλά εγώ τις λέω unisexual. Eίναι για όλους. Οι γραμμές των κοντομάνικων είναι κατά βάση ανδρικές. Μου αρέσει πολύ όμως όταν έρχονται κορίτσια και βλέπω ότι έχουν επέμβει στο κόψιμο της μπλούζας.

OUGH! 43

Πού μπορεί να βρει κάποιος τις μπλούζες; Στο Ίντερνετ owhhrm.com, όπου υπάρχει ένα πολύ καλά κρυμμένο contact form, στο facebook, στο tumblr. Aλλά και σε μαγαζιά: στο uncle chronis tattoo & body piercing στον Χολαργό και στο lonis tattoo studio στον Άγιο Δημήτριο. Τα σχέδια βγαίνουν σε πολύ περιορισμένο αριθμό. Δεν λέω ότι δεν θα τα ξαναβγάλω ποτέ, απλώς δεν ξέρω πότε θα ξαναβγούν. Ποιο είναι το πιο θετικό και ποιο είναι το πιο αρνητικό σχόλιο που έχεις ακούσει για τις μπλούζες σου; Το πιο θετικό σχόλιο είναι ότι εντυπωσιάζεται ο κόσμος από τις

μπλούζες, τις αγοράζει και ξανα-ανακαλύπτει το σχέδιο. Το σχόλιο που ακούω όπου έχω εμφανιστεί με τα ρούχα - και δεν με ενοχλεί αλλά με διασκεδάζει κατα κάποιο τρόπο- είναι η λέξη «Σατανίλες». Ναι μεν καταλαβαίνω γιατί μπορεί να το λένε αυτό και το δέχομαι εν μέρει, αλλά δεν μου αρέσει όταν μένει εκεί το πράγμα. Με ενδιαφέρει η αποδόμηση των σχεδίων. Στα σχέδια αυτά τίποτα δεν είναι αυτό που φαίνεται. Πώς σχεδιάζεις τις μπλούζες; Γενικά η προσέγγιση είναι ψιλο-mixed media κατάσταση. Από ένα σημείο και μετά, ουσιαστικά, γίνεται digital. Mπορεί να βρω κάποιο

σχέδιο και να τo παραλλάξω. Πλέον και μέσω photoshop, μέσω της γραφίδας, στο χέρι είναι η δουλειά βασικά, απλά είναι με digital μέσο. Οι πωλήσεις των Τ-Shirts στην Ελλάδα πάνε καλά τα τελευταία χρόνια; Τι έχεις να πεις γι' αυτό; Ό,τι εμφανίζεται,κυλάει, και είναι καινούριο, είναι πολύ καλό. Η παλαίστρα της αγοράς είναι εκεί έξω, και το καλό είναι ότι υπάρχει δημιουργικότητα και διάθεση για δημιουργικότητα. Και πιστεύω τα καλύτερα έρχονται. Θεωρείς ότι κάνεις Τέχνη; Με την αισθητικά καλή έννοια του πράγματος, θέλω να πιστεύω πως

κάνω. Απλά με ενδιαφέρει και η σύζευξη της τέχνης και με το εμπόριο. Φτιάχνεις κάτι και το πουλάς για να συνεχίσεις να το φτιάχνεις και να το κάνεις και καλύτερο. Και έτσι προχωράς και ζεις/επιβιώνεις. Το μόνο που θέλω είναι αυτό που φτιάχνω να είμαι εγώ και να βγάζει την προσωπική μου ένταση. Πιστεύεις ότι υπάρχει Θεός; Υπάρχει η φύση, υπάρχει η πραγματικότητα με οτι αυτή περιέχει, ανεξήγητο ή μη. Αν αυτό κάποιοι το λένε Θεό, τότε έχει καλώς. Ο καθένας με την τρέλα του. Το θέμα είναι αν οι πεποιθήσεις που έχεις σε πάνε μπροστά και όχι εις βάρος αλλων.

44 OUGH!

Τον πατέρα Διονύσιο –φιγούρα μπρεσονική- τον πρωτοσυναντήσαμε στον «Χιτώνα», ήταν εκεί την ώρα που κάναμε τη συνέντευξη για τα άμφια και δέχτηκε μετά χαράς να τον φωτογραφίσουμε. Λίγο αργότερα μάθαμε ότι υπήρξε για λίγο μοντέλο, οι φήμες έλεγαν ότι ήταν κάποτε μοντέλο διάσημου Ιταλού σχεδιαστή και ότι παράτησε την καριέρα του για να γίνει καλόγερος. Του ζητήσαμε συνέντευξη επειδή η περίπτωσή του μας φάνηκε πολύ ενδιαφέρουσα και εκείνος δέχτηκε να μιλήσει. Η δεύτερη συνάντηση έγινε στο Σύνταγμα σε ένα καφέ και μετά, κατά τη διάρκεια της φωτογράφισης, τρώγοντας μπιφτέκια και πίνο-

ντας ρακή, μας διηγήθηκε ιστορίες από τη ζωή του και μας συγκίνησε με την περιπέτεια της υγείας του. Δεν υπήρξε μοντέλο κανενός σχεδιαστή, έκανε απλώς δύο εμφανίσεις σε διαφημιστικά της τηλεόρασης και τώρα ζει εκτός μονής, φτιάχνοντας κομποσχοίνια. Μας εντυπωσίασε με την ειλικρίνειά του και τις απόψεις του [ήταν Παρασκευή, μέρα νηστείας, και έφαγε μπιφτέκια και όταν τον ρωτήσαμε γιατί, μας είπε ότι «δεν έχουν σημασία τα εισερχόμενα, αλλά τα εξερχόμενα», κάτι που θυμάμαι να λέει και ο παππούς μου όταν τον ρωτούσαν γιατί δεν νηστεύει].

M.Hulot |Φωτο: Christos Tzimas

ΘΑΥΜΑΤΑ ΠΕΙΡΑΣΜΟΙ «Για να αγαπήσεις κάποιον πρέπει να γνωρίσεις την πραγματική αγάπη. Και μπορείς να την προσφέρεις απλόχερα ακόμα και σε ανθρώπους που σε πίκραναν».

Πού γεννηθήκατε; Γεννήθηκα στην Κρήτη, στο χωριό Μέλαμπες, στην επαρχία Αγίου Βασιλείου, στο νομό Ρεθύμνου. Είμαι από πολυμελή οικογένεια, η μητέρα μου έχει 13 παιδιά, είμαι ο δέκατος τρίτος κατά σειρά, είμαστε 10 εν ζωή. Από μικρός, δηλαδή από τα 12 χρόνια μου κι έπειτα, ήθελα να γίνω μοναχός και να ασχοληθώ με τη μοναχική ζωή. Τι κάνει ένα παιδί να θέλει να γίνει μοναχός από τα δώδεκα; Είναι ανάλογα με την ανατροφή που παίρνεις από την οικογένεια. Η μητέρα μου ακόμα δεν θέλει να με βλέπει σαν μοναχό. Δεν το έχει συνειδητοποιήσει και με αποκαλεί με το κοσμικό μου όνομα. Δεν ήθελε ποτέ να γίνω μοναχός, ως μικρότερος που είμαι, με ήθελε μαζί της. Μετά το θάνατο του πατέρα μου μπήκα στο μοναστήρι κανονικά. Πόσο χρονών ήσασταν όταν μπήκατε στο μοναστήρι; Ήμουν δεκαεπτά ετών. Στα δεκαεπτάμισι πήγα στον στρατό, γιατί αυτή ήταν η ευχή του γέροντά μου: θα πας στρατιωτικό και μετά θα σε κάνουμε μοναχό. Υπηρέτησα ως πολύτεκνος ένα χρόνο και, αμέσως μόλις βγήκα, με κάνανε μοναχό, στα 19 μου χρόνια. Και μετά από 2 χρόνια μού έδωσαν και την ιεροσύνη και μπήκα κανονικά στο μοναστήρι. Στο μεταξύ δούλευα, ήμουν ζωέμπορας. Αυτή ήταν η πρώτη μου δουλειά, ασχολούμουν με άλογα. Τα πουλούσα. Πού τα πουλούσατε; Σε ζωαγορές με το θείο μου, για να βγάλω

τα προς το ζην. Και στο χωριό -γι’αυτό τα ξαδέρφια μου ξαφνιαστήκαν με την απόφασή μου-, ήμουν ο πλουσιότερος από τους νέους. Και δούλευα και στου γαμπρού μου το γραφείο. Δεν είχα ανάγκη, παρόλο που ήμουν από φτωχή οικογένεια φρόντιζα να είχα χρήματα. Μου λεγε ο πατέρας μου «θα δίνεις στο φτωχό για να χορτάσει για να ’χεις κι εσύ», κι έτσι κι εγώ δεν στερήθηκα ποτέ τίποτα. Αν κάνεις σωστό κουμάντο… Άρα είχατε επαφή με τον έξω κόσμο. Δεν είχατε κάποια σχέση πριν μπείτε στο μοναστήρι; Ερωτική εννοείς; Ναι, δεν είπα εγώ ότι δεν είχα σχέση. Αλλά ήταν πλατωνική. Αυτό σημαίνει ότι δεν έχετε κάνει ποτέ σεξ; Όχι, δεν είχα ποτέ σαρκική επαφή. Είχατε ερωτευτεί όμως; Ναι, όπως όλοι. Όλοι ερωτευόμαστε από το νηπιαγωγείο, να μη σου πω και πιο μικροί. Σε ρωτάει η μαμά σου αν είσαι ερωτευμένος με τη Μαρία και με τη Γιώτα. Αλλά αυτά είναι πλατωνικοί έρωτες και ο πλατωνικός έρωτας είναι πολύ πιο ισχυρός από τον κανονικό έρωτα, τον κατά σάρκα έρωτα. Και δεν ήταν δύσκολο να αφήσετε τόσα λεφτά και τη σχέση σας; Φαίνεται να είχατε μια χαρά ζωή, τι το θέλατε το μοναστήρι; Άκου. Τα αδέρφια μου ήθελαν πραγματικά να παντρευτώ, γιατί ήμουν ο πιο μικρός, με είχαν μεγαλώσει και ήθελαν να κάνω οικογένεια. Κι εγώ τα αγαπώ τα παιδιά,

τα αγαπώ πάρα πολύ. Πάω σε φίλους που έχουν παιδιά και μόλις πιάσω τα μωρά κοιμούνται στο χέρι μου. Μου είχαν φέρει μια κοπέλα τότε, που έβγαινε τάχα με τη μικρή μου αδερφή. Εγώ ήμουν φτωχός, αυτή ήταν πλούσια, βέβαια, από καλή οικογένεια. Και της λέω «αν τσακωθούμε αύριο-μεθαύριο σαν ζευγάρι, δεν θα μου πεις ότι με έκανες άνθρωπο με τα λεφτά σου;». Και μου λέει «ναι». Και λέω «άμε εσύ στο σπίτι σου κι εγώ εκεί που πρέπει». Κι έτσι μπήκα στο μοναστήρι. Είναι ανύπαντρη εκείνη ακόμα, ένα χρόνο μεγαλύτερή μου, αλλά δεν με πείραζε αυτό. Απλώς είχα το σκοπό μου. Δεν μου άρεσε να κοροϊδεύω, να ταλαντεύομαι στον εαυτό μου, ούτε έγγαμος κληρικός, ούτε τίποτα άλλο. Τι χρειάζεται για να γίνει κάποιος μοναχός; Δεν χρειάζεται πολλά πράγματα, αρκεί να χεις θέληση και να το κάνεις επειδή το αισθάνεσαι. Όχι επειδή σ' το επιβάλλει κάποιος άλλος, ή επειδή είδες έναν φίλο σου ή κάποιον γνωστό σου ότι έγινε μοναχός και λες «άντε να πάω κι εγώ επειδή δεν έχω βιοποριστικά να πορευτώ». Πρέπει να το θέλεις από μόνος σου. Γι’ αυτό και πολλά παιδιά που έρχονται σε μένα και μου λένε ότι «θέλουμε να γίνουμε μοναχοί», δεν τα δέχομαι. Γιατί ρωτώ το λόγο που θέλουνε να γίνουνε μοναχοί και μου λένε πάντα «με άφησε η κοπέλα μου» και «έχουμε προβλήματα στην οικογένεια». Αυτά τα προβλήματα ξεπερνιούνται. Και κοπέλα άλλη θα βρούνε, και τα προβλήματα τα οικογενειακά θα λυθούνε. Αλλά αν μπεις στο μοναστήρι

και μετά από 2 χρόνια το μετανιώσεις ενώ είναι ρασοφόρος, μετά τα διέλυσες όλα. Εσείς τι είδους ανησυχίες είχατε για τον Θεό; Για να γίνεις μοναχός πρέπει να αγαπάς τον Θεό και να τον σέβεσαι, όχι να τον φοβάσαι. Πάντα, από μικρό παιδάκι, τον σεβόμουνα τον Θεό, και δεν ήμουνα κανένα παιδάκι ήσυχο, ήμουν αλητάκι. Τον είχα, όμως, μέσα μου το Θεό. Είχα τη συνείδηση ότι εγώ θα μπορεί να διαλέξω κάποιο δρόμο αύριο μεθαύριο, αλλά δεν πρέπει να τον αποβάλω από μέσα μου. Δούλευα, δεν είναι ότι ήμουν ένα παιδί χωρίς δουλειά. Ήθελα να γίνω μοναχός και έγινα μοναχός. Ποιο είναι πιο δύσκολο; Να ζεις ως κοσμικός ή ως μοναχός; Ο κάθε δρόμος, είτε κοσμικός είσαι είτε κληρικός, έχει τις ανησυχίες του, έχει και τις δυσκολίες του. Ο κοσμικός έχει ανησυχίες του τύπου «είμαι κοσμικός, θα πάω στα μπουζούκια», έχει πιο ελεύθερη ζωή. Ο μοναχός έχει πιο περιορισμένη ζωή, αλλά πιο προσαρμοσμένη στον εαυτό του. Γιατί φροντίζει ο ίδιος να είναι έτσι. Αν θέλει ένας μοναχός να ασκητέψει, θα πάει σε ένα ασκητήριο. Αν θέλει ένας καλόγερος να καλογερέψει και να είναι και στον κόσμο, μπορεί να ζει και να κάνει παρέα με τους κοσμικούς και να ’ναι κοσμοκαλόγερος. Ξέρετε από ποια άποψη λέω ότι είναι δύσκολο; Ο μοναχός έχει να αναμετρηθεί και με τις αισθήσεις του, ενώ ο κοσμικός δεν το έχει αυτό. Δεν είναι πιο δύσκολο να μην έχεις ερωτική ζωή;

OUGH! 45

ΚΑΙ ΕΠΙΘΥΜΙΕΣ Άκου. Ο γέροντάς μου μού έλεγε «κούραζε το σώμα και δάμαζε τη σάρκα». Τη σάρκα μπορείς να τη δαμάσεις, αν το θέλεις εσύ. Όχι από εγωισμό, από θέληση. Γιατί ο εγωισμός μπορεί να σε ρίξει και να 'ναι χειρότερο πράγμα από το να πεις «τα παρατάω και επιστρέφω στον κόσμο». Η σάρκα είναι σάρκα. Αλλά προσπαθείς να την περιορίσεις και να μην την απελευθερώσεις σε κάποια θέματα. Με τον Θεό έχει ερωτική σχέση ο μοναχός; Βέβαια. Η αγάπη που δείχνει προς τον Θεό είναι έρωτας. Τον αγαπά, τον ερωτεύεται, γι’αυτό προστατεύεται κι από τον ίδιο τον Θεό. Έχει μια άλλη άποψη. Δηλαδή αγκαλιάζει τον Θεό, αγκαλιάζει την πίστη του. Θέλει να είναι μαζί με τον Θεό, για να μπορέσει να βοηθήσει κάποιον άλλο άνθρωπο, ταλαιπωρημένο ή όχι. Είναι έρωτας αυτός. Γι’ αυτό γίνεσαι μοναχός. Γι’ αυτό μπαίνεις στο μαύρο ράσο και το υπηρετείς με ευλάβεια. Έτσι είναι ο έρωτας προς τον Θεό. Πόσο καιρό έχετε να φορέσετε κοσμικά ρούχα; Έχω αρκετό καιρό. Όταν φεύγω στο εξωτερικό βάζω κοσμικά, βάζω κολάρο, δεν είναι κάτι. Έχετε δηλαδή ντουλάπα και με κοσμικά ρούχα; Όλοι έχουν κοσμικά. Το πουκάμισο και το παντελόνι, μέσα από τα ράσα, κοσμικά είναι. Ο καλόγερος κανονικά πρέπει να φορά μπλούζα, όχι πουκάμισο.

Υπήρξαν στιγμές στις οποίες να αμφισβητήσατε αυτή την επιλογή σας; Δεν έχω μετανιώσει ποτέ που έγινα μοναχός, παρόλο που έχω περάσει πίκρες, όχι στεναχώριες. Θα στεναχωρηθώ αν πάθει κάποιο παιδί δικό μου κάτι. Και το λέω αυτό μέσα από την καρδιά μου. Έχω πικραθεί. Δεν έχω μετανιώσει ποτέ που έχω βάλει το ράσο. Και παρόλο που μου δόθηκαν αφορμές, δεν έχω μετανιώσει. Γιατί αγαπάω αυτό που υπηρετώ και το θέλω να το υπηρετήσω. Έχει πει ο Ιερομόναχος Συμεών κάτι πολύ ωραίο «Αν ήξερα ν’ αγαπώ, θα δινόμουν απερίσπαστα στη ζωή - δεν θα ’χα λόγο να μονάσω»… Σωστό αυτό. Ο άνθρωπος αγαπά και αγαπιέται στη ζωή. Για να αγαπήσεις κάποιον πρέπει να γνωρίσεις την πραγματική αγάπη. Και μπορείς να την προσφέρεις απλόχερα ακόμα και σε ανθρώπους που σε πίκραναν. Έτσι, λοιπόν, κι ένας κοσμικός μπορεί να αγαπήσει τον κόσμο, να αγαπά και να τη δίνει τόσο απλόχερα την αγάπη του που να μην περιμένει αντάλλαγμα από την αγάπη που θα δώσει. Έτσι κι ο μοναχός. Πρέπει να αγαπά και να τη δίνει τόσο πολύ την αγάπη του και ας λιθοβολείται από αυτούς που αγαπά. Δηλαδή και το χαμόγελο ακόμα πρέπει να είναι αγάπης, όχι ειρωνικό. Είναι κάτι που το αισθάνεσαι, η αγάπη βγαίνει από την καρδιά, την ψυχή. Δεν θα την επιβάλεις στον εαυτό σου, να δείξεις αγάπη σε κάποιον για εκμετάλλευση. Όχι. Να το αισθάνεσαι. Όταν πιάνεις τ’ αλλουνού το χέρι θα το πιάνεις από αγάπη.

Εσείς, ως άνθρωπος τι περιμένετε από όλο αυτό; Τίποτα, τίποτα δεν περιμένω εγώ. Γιατί το κάνω επειδή το θέλω. Την αγάπη μου την προσφέρω χωρίς αντάλλαγμα. Αν περίμενα κάτι, θα ήμουν εκμεταλλευτής της αγάπης μου. Δεν περιμένω τίποτα. Και δεν θέλω και τίποτα. Αρκεί ο άλλος να είναι καλά. Είναι αμαρτία να περιμένω αντάλλαγμα από την αγάπη μου. Στη βασιλεία των Ουρανών πιστεύετε; Πώς δεν πιστεύουμε στη βασιλεία των ουρανών! Πιστεύουμε στην ανάπαυση της ψυχής μας, εκεί είναι η βασιλεία των ουρανών μας. Αν αναπαυθεί η ψυχή μας φυσιολογικά είναι κι αυτό μια βασιλεία. Και τον σταυρό που θα σηκώσουμε δεν θα τον κρίνουμε εμείς, θα τον κρίνουν άλλοι. Είναι εγωιστικό να πεις «εγώ σηκώνω σταυρό». Δεν θα τον κρίνεις εσύ τον εαυτό σου, δεν τον κρίνουμε ποτέ τον εαυτό μας. Πού είναι πιο μεγάλος ο πειρασμός, έξω ή μέσα στο μοναστήρι; Μέσα στο μοναστήρι είναι μεγαλύτερος, γιατί ο πειρασμός εκεί θα σε πειράξει πιο έντονα. Έξω τα βλέπεις, τα αντιλαμβάνεσαι. Στο μοναστήρι όμως σε πιέζει για να το κάνεις. Και ειδικά άμα είσαι και νέος, ένας τελειόφοιτος του λυκείου, είσαι στα ντουζένια σου. Έχετε νοσταλγήσει ποτέ έρωτες κοσμικούς; Όχι. Γιατί δεν τους επιδιώκω και ποτέ. Δεν είναι κάτι που θα πω «εντάξει ναι, ή όχι». Αν δεν τους θέλεις ο ίδιος, δεν θα σου

‘ρθουν.Πρέπει να τους καλλιεργήσεις τους πειρασμούς για να σου έρθουν. Είστε νέος άνθρωπος, πατέρα Διονύσιε, τα βράδια που είστε μόνος σας δεν σας τρελαίνει η επιθυμία; Φυσικά! Κάθε μέρα και κάθε στιγμή υπάρχει μέσα σου ο πειρασμός, το στοίχημα όμως με τον εαυτό σου είναι πώς να του αντισταθείς. Και μέχρι τώρα το καταφέρνω. Εσείς είστε μοναχός ή κοσμοκαλόγερος; Ακούστε, εγώ εδώ και 8 χρόνια, επειδή πέρασα μια σοβαρή ασθένεια, έχω φύγει από το μοναστήρι, τώρα θα πάω σε μοναστήρι στην Πελοπόννησο. Είναι στην κρίση του δεσπότη το πού θα με πάει, για να πάρω και τα παιδιά μου μαζί να συμβιώσουμε μέσα σε κοινόβιο μοναστήρι. Τώρα ήρθαν τα χαρτιά μου για να επιστρέψω στο κελί μου και χαίρομαι γι’ αυτό. Μπορεί να ζω 7 χρόνια σε διαμέρισμα, αλλά νιώθω εγκλωβισμένος. Γιατί το δωμάτιο λέγεται κελί; Κελί λέγεται επειδή είναι μικρό, είναι σαν κλουβί. Είναι το κελί του μοναχού, η γυάλα του. Κι αν φύγει από το μοναστήρι, είναι ψάρι χωρίς νερό. Είμαι χαρούμενος που θα επιστρέψω στη γυάλα μου. Έχετε υπολογιστή στο κελί σας; Όχι, δεν έχω. Ασχολούμαι με την τεχνολογία, δεν είμαι και στραβός. Αλλά στο κελί μου όχι, ούτε εγώ ο ίδιος δεν το θέλω. Έχετε επαφή με το Ίντερνετ; Βεβαίως.

«Σε αναζήτηση πίστης» ή «Είναι η αντίδραση στη νόρμα, ψυχαναγκασμός;» Ανυπόγραφο εργάκι

Η άποψή σας γι’αυτό; Ενημέρωση. Δεν είναι κάτι που είναι αμαρτία το Ίντερνετ. Γιατί τώρα ένα έγγραφο να θέλεις, μια πληροφορία, θα κοιτάξεις στο Ίντερνετ. Μόνο με το facebook δεν ασχολούμαι, δεν μπαίνω. Εμένα με βολεύει πιο πολύ το skype. Μιλώ με την Αυστραλία, με τη Γερμανία, με το Μεξικό. Εκτός από προσευχή, με ποιες άλλες ασχολίες περνά η ώρα σας; Συζητάς με τους πατέρες, έχουνε ζώα τα μοναστήρια, ασχολείσαι με τα ζώα, ασχολείσαι με κάτι που εσύ παράγεις, το εργόχειρο το λεγόμενο. Με τις εργασίες του μοναστηριού, τα διακονήματα. Όταν λέτε εργόχειρο, τι εννοείτε; Μπορεί να φτιάχνεις κομποσχοίνια, μπορεί να φτιάχνεις κομπολόγια, μπορεί να φτιάχνεις σταυρουδάκια σκαλιστά, ανάλογα το τι πιάνει το χέρι σου. Όταν προσεύχεστε, ζητάτε πράγματα για εσάς ή για τον κόσμο; Για τον κόσμο πρώτα. Για τον εαυτό σας δεν ζητάτε πράγματα; Να τα ζητήσω για τον εαυτό μου θα ’ναι εγωιστικό. Το μόνο που ζητώ από το Θεό είναι να μου δίνει δύναμη και να μπορώ να προσφέρω αυτά που θα μου επιτρέψει ο ίδιος. Ο κόσμος θα προσεύχεται για μένα. Γι’ αυτό σας είπα ότι θα στεναχωρηθώ αν πάθει κανένα από τα παιδιά μου κάτι. Αυτή είναι η προσευχή μου, να μην πάθουν κάτι. Εγώ, ας πούμε, το βράδυ, διαβάζω το απόδειπνο, μετά το δείπνο. Είναι αλήθεια ότι είχατε δουλέψει ως μοντέλο; Έχω. Βέβαια ήμουν τότε και πιο μικρός, ήμουν 20 χρονών. Έχω φωτογραφηθεί σαν μοναχός στη Vivident, τσίχλες τότε, και στα Nissan τα 4x4. Με ευλογία του επισκόπου βέβαια πάντα. Παρόλο που μου δόθηκε μια ευκαιρία, ούτε καν το σκέφτηκα να τα παρατήσω. Μπάνιο στη θάλασσα κάνετε; Φυσικά. Με το ράσο; Όχι, καλέ! Κάνετε και ηλιοθεραπεία; Δεν μαυρίζω γιατί φοβούμαι τον ήλιο. Λόγω της χημειοθεραπείας δεν μπορώ να μείνω στον ήλιο. Γι’ αυτό αποσύρθηκα και από το μοναστήρι. Αρρωστήσατε; Ναι, πέρασα μια δοκιμασία, αλλά τώρα είμαι καλά, θεραπεύτηκα. Πιστεύετε στα θαύματα; Ναι, πιστεύω. Ήταν να φύγω από τη ζωή κάποια στιγμή, με περίμεναν όλοι. Αυτό ήταν ένα θαύμα της ζωής το οποίο δεν θα το ξεχάσω ποτέ. Πριν από 7 χρόνια υπηρετούσα

στον Πανορμίτη και «άκουγα» έναν πόνο που όλο και μεγάλωνε, πήρα άδεια από τον επίσκοπό μου και πήγα για εξετάσεις. Σ’ όλες έδινα το καλογερικό μου όνομα. Όταν πήγα να πάρω την τελευταία εξέταση, λέω ήρθα να πάρω του αδερφού μου τις εξετάσεις. Μου λέει την ταυτότητά σας, λέω ευχαρίστως. Δίνω την ταυτότητά μου, το κοσμικό μου όνομα. Λέει ο αδερφός σας έχει μια εβδομάδα ζωής. Είναι σε προχωρημένο στάδιο ο καρκίνος στο στομάχι και έχει πειραχτεί το συκώτι. « Έχει νεκρωθεί ήδη το στομάχι», λέει, «δεν έχει πόνους;» Λέω «πόνους έχει, καμιά φορά όμως, όχι πάντα. Του χει κοπεί η όρεξη». Το μόνο που φρόντισα ήταν να τακτοποιήσω κάποια πράγματα, προσωπικά αντικείμενα, να πω της αδερφής μου πού να τα δώσει. Και πήγα να πεθάνω στο χωριό μου, να με κηδέψουν με τον πατέρα μου και τον αδερφό μου μαζί. Από εκεί και έπειτα δεν θυμάμαι πολλά, έπεσα σε κώμα για 20 μέρες και το μόνο που έβλεπα ήταν έναν καλόγερο να με κοιτά. Οι πιο δύσκολες ώρες της ζωής μου ήταν αυτές. Με πήγαν τα αδέρφια μου στο νοσοκομείο και όταν συνήλθα διέγνωσαν και λευχαιμία. Δεν μου έδιναν καμία ελπίδα, αλλά ένας γιατρός μου είπε ότι θα κάνουν χημειοθεραπεία κι ό,τι γίνει. Κι όταν ήταν να ξεκινήσω, έρχεται ο γιατρός μου και μου λέει «είσαι έτοιμος να μπεις στο βασανιστήριο;». Και λέω έτοιμος. Και παρουσιάστηκε ένας καλόγερος και σε όλη τη διάρκεια της χημειοθεραπείας μου κρατούσε το χέρι και ένιωθα μια δροσιά σε όλο μου το σώμα. Οι γιατροί δεν πίστευαν ότι από την πρώτη μου χημειοθεραπεία θα σηκωνόμουν από το κρεβάτι. Δεν έτρωγα τίποτα για πολύ καιρό. Όταν λοιπόν τελείωσε η χημειοθεραπεία, μετά από 11,5 ώρες -τελείωσε στις 12 το βράδυ- σηκώθηκα από το κρεβάτι μόλις βγάλαν τους ορούς. Ούτε εγώ είχα καταλάβει πώς σηκώθηκα. Περπατούσα στο διάδρομο προς το κυλικείο, μια απόσταση γύρω στα 200 μέτρα σε μια ευθεία και η προϊσταμένη τότε ξαφνιάστηκε και λέει σε μια νοσοκόμα «πήγαινε πίσω του, θα πέσει». Εγώ δεν κατάλαβα τίποτα κι έφαγα ένα λουκουμά, ήθελα γλυκό. 3 μήνες είχα να σηκωθώ από το κρεβάτι. Σε όλη τη διάρκεια της χημειοθεραπείας είχα τον καλόγερο απέναντί μου και με κρατούσε. Αυτό ήταν θαύμα στη ζωή μου. Και τώρα πάω μόνο για τα check up, και από το συκώτι μου εξαφανιστήκαν όλα και από το στομάχι. Δυόμισι χρόνια όμως έκανα χημειοθεραπείες.Σκέφτηκα θα το κάνω, μια δοκιμασία είναι. Αυτή η δοκιμασία όμως μου έδωσε τόση δύναμη ψυχής, που ζω αυτή τη στιγμή. Αν δεν ήσασταν τώρα μοναχός τι θα κάνατε; Θα προσπαθούσα να ’κανα ότι έκανα και λαϊκός, την αγροτική ζωή, την πνευματική ζωή, και να μπορούσα να βοηθώ όπως μπορώ κι όσο μπορώ τις φτωχές οικογένειες.

Μάριος Περράκης

Στο σχολείο δεν ήμουν καλός μαθητής. Ούτε δημοφιλής. Αλλά ούτε και ανύπαρκτος. Ίσως παρατηρητής. Δύο καθηγητές με πήραν σοβαρά. Ο κ. Τ και ο κ. Ζ. Θρησκευτικά και Κοινωνιολογία. Δεν πέρασα σε κάποια σχολή. Προσπάθησα με αφέλεια και πείσμα να ξεκινήσω φροντιστήριο για Καλών Τεχνών. Ένα μήνα και έφυγα [πριν προλάβουν να με διώξουν]. Μετά σπουδές κινηματογράφου. Στο τρίτο έτος αναγκάστηκα να σταματήσω για λόγους υγείας. Μετά, σιγά-σιγά, άρχισα να ασχολούμαι με λογοτεχνία και τα συναφή, με αποτέλεσμα να χτίζεται ένας ωραιότατος διανοούμενος. Μέσα σε 7 χρόνια έτοιμη μια συλλογή διηγημάτων. Αλλά αισθανόμουν ένοχος, γιατί απλούστατα τα σχολικά μου χρόνια ήταν σκέτη φρίκη. Έπρεπε να βρω τουλάχιστον τον κ. Τ. Αυτόν που μου έκανε θρησκευτικά. Ρώτησα τη συγκάτοικό μου [τη μάνα μου δηλαδή] τη διεύθυνσή του. «Πώς ήσουν τόσο σίγουρος πώς θα την ήξερα;» ρώτησε πάνω απ’ τον αριστερό της ώμο, ενώ κάτι επεξεργαζόταν στον νεροχύτη. Της εξήγησα πως θυμόμουν ότι στην ίδια πολυκατοικία έμενε η κυρία Σ, μια από τις λίγες φίλες που κράτησαν μέσα στα χρόνια, λατρεύοντας την περιπλοκότητα της ιδιοσυγκρασίας της και την ακόμα και για μένα μακάβρια αίσθηση του χιούμορ. «Και τι θα του πεις; Τσα, ήρθα να εξιλεωθώ; Ο τεμπέλης με τα φάλτσα υπαρξιακά;». Σκέφτηκα πως μια σοφή αφορμή θα ήταν ένα σχεδιάκι μου. «Κάνε ό,τι θες». Μπήκα στο δωμάτιό μου, αγωνιώντας για τη συζήτηση που για κάποιο μυστήριο λόγο είχα δεδομένο πως θα ήταν εποικοδομητική. Είναι, άραγε, η αντίδραση στη νόρμα, ψυχαναγκασμός; Μ’ αυτή τη λαμπρή ερώτηση θα τον έβαζα στο ψητό και θα τον έπειθα πως αν και ώριμος [πλέον], δεν αλλοτριώθηκα. Δεν άργησα και πολύ να το πάρω απόφαση. Έβαλα το ανυπόγραφο έργο μου σε ένα φάκελο και πήγα. Το ασανσέρ ήταν χαλασμένο, οπότε άρχισα να ανεβαίνω τα σκαλιά. Μόνο όταν άκουσα τη φωνής της κ. Σ σταμάτησα και υπάκουσα στο ένστικτό μου, που μου ψιθύρισε να κάτσω, σίγουρος πως δεν φαινόμουν. «Τον είχες μαθητή; Αλήθεια λες; Η μάνα του λέει πως δεν ξέρει ούτε το όνομά του να γράψει». Τι πλάκα! Να δείτε που μιλάν για μένα. «Αλήθεια είναι. Είχε ορθογραφία αναλφάβητου. Αλλά εγώ τον υποστήριζα στους άλλους καθηγητές. Μεταξύ μας, χάρη σ’ εμένα τελείωσε το λύκειο. Τους έπεισα πως είχε μια σπάνια μορφή δυσλεξίας και ότι ήταν οριακά αυτιστικός». Άρχισαν να ιδρώνουν οι παλάμες μου. Και μετά να τρέχω πανικόβλητος προς το σπίτι, σίγουρος πως έχω φτάσει μέχρι εδώ κατά τύχη. Αλλά απ΄την άλλη, μήπως η αντίδραση στη νόρμα είναι ψυχαναγκασμός; Σίγουρα μπορείς να μπερδευτείς. Και να μη μάθεις ποτέ την αλήθεια. [Άκου οριακά αυτιστικός!] Η πλάκα είναι ότι δεν είμαι πια σίγουρος για το τι έγινε στα σχολικά μου χρόνια.